21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

(conggiao.info) 9/18/2013 8:15:56 PM Trc sng mnh dy ca cc khuynh hng gio hi hc nng tnh cht on sng, v trc
sc sinh si ny n nhanh chng ca cc phong tro Thnh Linh, cc nh chuyn mn v gio lut hc, hay ni cho ng hn, cc nh
thn hc gio lut, cm thy cn phi n lc thm na tm hiu cho tng tn hn v nhng mi lin h gia on sng v gio
lut. chnh l ch ch ca bi vit ny.
Ch trn y qu rng ln: cn gii hn li. V cn phi lm quen vi nhng ng gp mi ca khoa thn hc v cc on sng, vi
nhng vn khoa thn hc ny t ra trn bnh din l thuyt cng nh trong thc hnh, th mi cth phc ha ra c mt vi ng
li phn tch v nh gi i vi nhng chiu hng c ci m hn nhiu, m vn cha hon ton tho ng, ca vic canh tn gio lut.
B gio lut mi t gii thiu nh l biu hin php l ca nn thn hc Cng ng chung Vatican II v nh l kh c sc bn th hin
nn thn hc ny, cng nh p ng thch ng cho cc nhu cu mc v ca Gio hi.
Th nn, tiu ch ca n lc nghin cu ang tin hnh y, l tm xem B gio lut mi lu tm n cc yu t on sng trong Gio
hi, m bo v nng chng cho ti mc no.
Khng nhng b gio lut cn phi thc l mnh khng c quyn vt ra ngoi gii hn lnh vc ring ca mnh, cng nh khng c
quyn xm phm n bin cng khn t ca hot ng Thnh Linh; nhng hn na, cn cn phi lu n trch v mnh c i vi vic
tch cc m bo v chn thnh phc v cho nhng bin cng y. Nu chng may m gy cn tr cho hot ng ca on sng, th gio
lut s lm thit hi n cng ch trong Gio hi v khng ni ln c bn cht c th ca mnh.
Ti mun c bit lu ti hng gio dn v tnh cch thi s ca gii ny, v v gio dn c chn lm ch nghin cu cho
thng hi ng gim mc th gii nm 1989 va ri. Ti xin min nhc li y nhng im uc cp ti trong ba bi vit trc
y, bn v vn gio dn, coi nh chng c gii quyt xong v c th da theo m o su tip.[1]
1. NN TNG THN HC CA GIO LUT
T bn cht, Gio hi l mu nhim. Khoa gio hi hc ngy nay hin ang mnh m nu bt c tnh cn bn ny ca Dn Cha. Cng
ng chung Vatican II, c bit l qua Hin ch v Gio Hi (Lumen Gentium), minh bch khi phc li tm gi tr ca cc kha cnh
on sng trong Gio hi. Quyn II ca B gio lut mang ta : Dn Cha, v Phn I th dnh bn ring v: Cc tn hu. Thin II
ca Phn ny mang ta : Ngha v v quyn li ca cc gio dn. Nh th ngha l B gio lut cp n gio dn trc khi bn ti
C cu phm trt trong Gio hi (Phn II). l mt s kin mang nhiu ngha. V phng php lm vic theo cch thc nh th l rt
hp l: ton b th phi c t trc phn b, bi l phn b c hin hu th cng ch nh v cho ton b. Ri t gio lut cn i theo
mt l li t chc xc ng: l li t chc dng n mi tng quan nh l chn l phc v chn l mc khi tc l tn l v thn hc,
phc v hip nht v thng hip, cng nh nh m phc v Thnh Linh v Thnh Th (GL, k 897). Gio hi l duy nht, c mt
khng hai: duy nht khng phi ch do nhng c im bin gio thng ni ti, nhng l do t chnh bn cht c hu ca mnh.[2]
c tnh hip nht/hip thng on sng s gip trnh khi mt mi nguy ln: l khuynh hng duy thc nghim php l trong gio
lut. Nh n Cha, c Gioan Phaol II khng phi l ngi duy thc chng. Trong tng hin Sacrae disciplinae leges, Ngi a ra mt
tiu chun c tnh cch quyt nh cho vic gii thch ton b c cu gio lut. Tng hin c on vit: B gio lut khng my may nhm
ti vic thay th cho c tin, cho n thnh, cho cc on sng, v nht l cng khng phi thay th cho c i trong i sng Gio hi
hoc l trong i sng cc tn hu. Tri li, ch ch ca b gio lut chnh l nhm to nn trt t cn thit m bo ch ng hng
u ca n thnh v ca cc on sng, v ng thi to iu kin thun tin cho vic pht trin c t chc ca i sng cng on

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 1/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

gio hi cng nh ca i sng tng c nhn trong Gio hi. [3] Tng hun cn ni r tiu ch ca gio lut l: c v cho cc mi
tng quan gia cc tn hu c iu ch theo cng bnh da trn bc i, nh vic quy nh v m bo quyn li ca mi ngi; v sau
ht l cc sng kin chung trong n lc xy dng mt i sng kit ngy cng hon ho hn, c nng , cng c v c v nh
chnh gio lut. [4]
Thnh Linh l linh hn, l v hng o v l sc mnh ca Gio hi. Dng cc n hu, Ngi khng ngng chuyn sc sng cho Gio hi,
cng tc ng mt cch hon ton t do, c gia lng cng on ln ni tng c nhn: phn pht n ca Ngi cho mi ngi theo mt
cch, ty Ngi (1Cr 12, 11). Nh vy, Thn kh hot ng tn trong ni su thm nht ca linh hn ngi c ra ti, m ra cho cc tn
hu chn tri mnh mng ca t do pht ngun t Phc m, v lm cho cng on gio hi nn phong ph vi cc n hu ca thnh
thin, vi tnh yu thng cng nh vi vic lm chng truyn gio. T trong chnh bn cht ca chng, cc on sng hm cha mt
chiu kch cng on v x hi. Cn gio lut th din t, hin thc ha v phc v cho b tch tnh ca Gio hi v ca nim hip thng
trong Gio hi. L mt nn php ch x hi ca loi ngi, gio lut khng lm sao c th gi trn hoc din t mu nhim ca gio hi
cho y v ton vn c. D c hm cha nhiu iu khon thuc thn lut, gio lut cng ch l mt thc ti trn th, c gii hn v
bt tt, bi ch c thit nh do thm quyn loi ngi trong Gio hi, v v th m phi tng phc cc nhn t thn thing v siu
nhin trong Gio hi. Li lm ln nht v cm d hp dn nht gp phi trong lnh vc thit k gio lut l tm cch p t cho c
quyn lm ch ln trn nhn t on sng trong Gio hi.
V khun kh hn hp ca bi vit ny khng cho php cp y n tt c cc kha cnh ca vn , nn chng ti xin b qua phn
nghin cu lch s. Tuy nhin, c gi c mt khi nim, ti xin lu ti hai im coi nh c thng ca phn nghin cu :
Tin trnh lch s ca thn hc on sng k t J.A. Moehler cho n cng ng chung Vatican II v b gio lut mi; nim thn hc v
on sng i t li ch gii Kinh Thnh theo phng php c in v t quan nim ca cc nh thn hc kinh vin, cho n thi mi v
thi hin i vi nh hng ca khoa x hi hc, v.v...
2. ON SNG V C CU
Mun thu hiu mi quan h cn bn ny, th cn phi ng t quan nim cao rng v bao qut v b tch tnh Gio hi m nghin cu.
Otto Semmelroth pht biu nh th ny: B tch tnh ca Gio hi s cho thy tm quan trng ca n i vi vic thu hiu ng mc bn
cht on sng ca Gio hi, nu chng ta bit coi Gio hi nh l mt thc ti x hi hu hnh, ngha l bit lu n du ch b tch. [5]
Tng c cng ng chung Vatican II nhiu ln cao, b tch tnh ca Gio hi gip cho chng ta xc tn chc chn v bn cht song
din, tc l va on sng m va c cu, ca Gio hi; hai yu t ny tng can tng tr ln nhau: yu t c cu bo ton v em li
hiu nng cho on sng; cn yu t on sng th chuyn sc sng v mang li ngha ch thc cho c cu.
Trn bnh din l thuyt chng c vn ; nhng trong cuc sng thc t th lc no cng gp thy nhng rc ri kh khn v nhng dng
co cng thng. C n . Semmelroth cng phi th nhn rng: Lun lun con ngi phi i din vi mi nguy ci bin nhng g l hu
hnh, l th ch, thnh ra ci tuyt i, v do , lm phng hi n b tch tnh. V th, c th xy ra l hnh ng ca Thin Cha bt
cht can thip qua con ng cc on sng, mang hnh thi i nghch hn li vi mt l li th ch t lit, cng nhc nhng li c coi
nh l tuyt i. S kin ny, t n, khng c ngha l cc on sng th ght th ch, nhng ngc li, cho thy r s h tr m cc
on sng em li gip cho th ch chu ton s mng ca mnh ng theo bn cht c th ca Gio hi, ng hu Gio hi thc s l
du ch v l b tch ca n sng, ngha l nh mt thc ti tng i ang ch tr mt thc ti khc, v qua tnh cht du ch hm ng
thc ti khc, lm cho thc ti ny hin din tht s. [6]
2.1 on sng v tha tc v
http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 2/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

Ngi ta thng i chiu cc on sng vi tha tc v c chc thnh, ngha l vi phm trt v b tch truyn Chc Thnh. Thi gian gn
y, cc nh nghin cu thn hc thng a ni ti cc tha tc v, v m cch hiu nim ny ra rng hn bao gm c nhng tha
tc v gio dn trong Gio hi na.[7]
Mt khc, ngi ta cng tm cch gii quyt cho xong tnh trng i ngu mun thu gia tha tc v v on sng, v tt nhin l khng
phi theo con ng ca thn hc kinh vin, v nn thn hc ny hng quan nim rng chc thnh l mt n nhng khng (gratis data).
Th nn, phi gii quyt theo mt ng li khc.
i li vi lun cho rng tha tc v phm trt dng bo lc m p phc hot ng ca on sng, th c n lc suy t v o su
lch s thn hc cho n tn ngun ci, tc l nhng gc r lm cho tha tc v chc thnh pht sinh ra v ln mnh ln cng nh cho
n tnh cht phc v bm th ca tha tc v y.
i vi L. Sartori, mt thn hc gia chuyn mn v vn ny, th: Thnh Phaol c gng a ra mt danh sch cn b ng lit k
cc on sng; ngi c dnh ch cho mi n hu, cho mi tn hu; ngi c u i cch ring nhng on sng thp hn nht, bn
vng nht, thng thng nht v c sc nng cao nhn tnh nhiu nht. Lm nh vy, l ngi dn ng nng cao dn gi tr ca
cc tha tc v m lc u b lu m trc nhng chc v v on sng to ln khc: chng hn nh l n lm tng sng lp cc gio
hi, n lm tin tri, n dy d, v cc n c bit ban cho khn ngoan hoc l quyn lm php l, v.v... Rt kinh nghim lch s, Gio hi
i n ch cm thy cn phi cng c cc lin h hip nht ng ph vi con s cc tn hu v cc cng on c tng dn. Chnh lc
, vn iu ha gia on sng vi tha tc v nhy ln hng u. V nh th, nim v vai tr ca tt c cc on sng ni
chung v ca mt s cc on sng khc ni ring, i vi cng tc phc v cho hip nht, bng hin ln.[8]
Nhu cu phc v cho hip nht nh th dn dn a ra nh sng mt l li mi trong cch thc nh gi cc on sng: l li ny s
tr thnh dt khot trong Gio hi. Ngay t thi cng on kit s khai, ngi ta cng nhn thc c rng c nhng on sng xut
hin thong qua nht thi, nh l ging ln mt li nhc nh Gio hi ng qun ch tm n Thnh Linh. Loi on sng ny n
thc Gio hi theo chiu dc.
Cng c nhng loi on sng khc biu th nhng nhu cu chung v thng thng ca cng ng kit, v p ng nhng nhu cu chc
nng lu bn trong mi cng on cng nh trong Gio hi hon v. Cc on sng ny n c Gio hi theo chiu ngang, v c lin h
mt thit hn vi cuc sng cng nh vi cc nhu cu ca cng on.
Thiu chng, cng on khng th pht trin c. n hu ca Thin Cha th cao trng hn ngi th n. Do , cc tha tc v c chc
thnh phi c hiu nh l nhng chc v, nhng dch v. T bn cht, mi on sng u hng n cng tc xy dng cng on gio
hi, v v th, cn phi hi nhp vo trong th ch cng nh cn phi c phi hp vi cc tha tc v.
Xt cho cng, khng th no cc on sng v vai tr xy dng ca chng li mu thun vi cc tha tc v c. Cc tha tc v khi
u ngay t bui khai sinh Gio hi vi nhm mn ca c Gisu ti th, c th l vi phn v cnh chung ca nhm 12; ri sau ,
trong thi hot ng ca c Gisu, cc tha tc v cng ngy cng tng trin thm ln nh vic Ngi tuyn chn, ct t nhng vin
chc v trao quyn hnh cng nh y nhim s mnh cho cc tng . Tip , chc v tng tch ri ra khi mi th tc v hu tng
khc, nh c thy trong hai sch ca thnh Luca, trong cc th mc v v trong th th nht ca thnh Phr. Trc tin, tha tc
v nhm ti cng cuc gio hun, tuy nhin khng phi v th m khng bao gm c vic ch o v qun tr cng on na. Da theo
ngun gc v ng li thc hnh ca tha tc v, c th coi ngun gc ca vic k truyn h thng tha tc v (tng truyn) v phong
chc thnh nh l c xc nh. C iu l th ng lu l Tn c gii thiu cc nhn t t nh tha tc v mt cch rt t

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 3/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

nhin, v theo Tn c, cc nhn t ny khng phi ch c tnh cch ph thuc vng ngoi, nhng thc s nh hng n nhng g l then
cht. Cui cng, trong Tn c, cng khng c thy c ch no tha tc v i ch li vi cc dch v ca on sng. [9]
2.2 on Sng V Quyn Bnh
im ny ch l mt kha cnh c th v thc tin ca mc trn y. Tha tc v c chc thnh phm trt nm gi mt s quyn
hnh; cc quyn ny c th t nh iu kin cho hot ng c th ca cc on sng. Trung thnh vi ng hng Cng ng chung
Vatican II (GH 21), khon 375,2 ca gio lut quy nh rng:
Nh chnh vic th phong gim mc, cng vi nhim v thnh ha, cc gim mc cn lnh nhn c cc nhim v qun tr v ging dy
na. Tuy nhin, theo bn tnh ca chng, cc nhim v y ch c th c hnh s trong nim hip thng phm trt vi v th lnh v vi
cc thnh vin ca gim mc on. V khon 381,1 cn ghi thm: Trong gio phn c giao ph, gim mc gio phn c mi quyn
hnh thng thng, ring bit v trc tip cn thit cho vic thi hnh nhim v mc v ca ngi, ngoi tr nhng v m php lut hoc
sc lut ca Gio Hong dnh li cho quyn bnh ti cao hoc cho mt quyn bnh no khc trong Gio hi.
Cn i vi Gio Hong, iu khon 331 tuyn b rng: do uy lc ca nhim v mnh, ngi c quyn thng thng ti cao, sung mn, trc
tip v ph qut trong Gio hi, v lun lun ngi c th t do hnh s quyn y.
Theo gio lut hin hnh, cc quyn hnh trong Gio hi u c ghp cht ngay t trong bn cht ca chng vi cc nhim v, m cc
nhim v l nhng li biu hin ca cc tha tc v, tc l ca nhng cch thc phc v cng cuc xy dng cng ng gio hi. Cho d
y c gp thy nhng thi do d v mt vi kh khn cha hn l nan gii, b gio lut mi vn tip tc khng nh v mi lin h
ni cht quyn bnh trong Gio hi li vi chc thnh lnh nhn qua b tch; nhng khng phi v th m khng th hy vng s c mt lp
trng ci m hn. iu khon 129 ca gio lut cho thy nhiu triu chng bo hiu:
Chiu theo quy tc lut nh, nhng ngi c chc thnh l ch th t cch nhn c quyn cai tr l quyn bnh do thin nh m
c trong Gio hi v cng gi l quyn ti phn (xt x);
Trong vic hnh s quyn y, cc gio dn c th cng tc theo quy tc ca lut.
2.3 on sng v php lut
Sau y l mt vi nhn nh tng qut v im chnh yu ca bi vit ny. Khng ai trong chng ta l khng r v ngha v tiu ch
duy nht ca gio lut. [10]
iu khon 1752 l iu khon cui cng ca gio lut, miu t iu mt cch r rng khi vit rng:... cn phi gi l cng bnh theo
gio lut v ti phn ri cc linh hn, v phn ri ny lun lun phi l lut ti thng trong Gio hi.
Nh nhm theo tiu ch nh th, nn nu hiu cho ng, th php lut khng nhng mc ly mt din mo mi, nhng cn tr nn
mt thnh t quan yu trong b tch tnh ca Gio hi na. Ph nhn vic thc ti loi ngi ny c kh nng bin i nh th th chng
khc g gim thiu chnh kh nng cu chuc ca Cha. Ch khi no ch trng rng t bn cht, php lut l mt iu c, th mi c th
loi tr php lut ra khi tm hiu lc cu ca mu nhim Ngi Li Nhp th c. Tri li, nu hiu c cu t chc trong Gio hi nh
l cch thc iu ha ca communio, tc l ca cng ng hip thng c pht sinh v mc ly sc sng t Thnh Th, th lc , cch
hiu ny s nh hng su rng trn chnh ton b c cu kia. C hai nhn t on sng v php lut s iu hp hin thc ha b tch
tnh ch thc ca Gio hi. Nhng v cng thng c th xy ra trong bnh din thc hnh, nhng khng th no da vo s kin ny m

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 4/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

ni rng gia hai nhn t ni trn c mt mi tng k t cn bn; tri li, ch l ci bin chng thng tnh, tng t nh l gia
hn v xc trong con ngi vy. Xc khng hn th ch l thy; hn khng xc th ch l ma.
L mt lp trng cn thiu st nu ch vn vn ch trng cho rng gia on sng v php lut khng c tnh trng v phng ha gii;
cn cn phi i xa hn na khm ph cho ra mi tng quan mt thit ca hai thc ti na; bi v t chnh trong bn cht, Gio hi
l mt. Ton b Gio hi mang m tnh cht on sng, c n nhng kha cnh hu hnh cng vy, bi v trong Gio hi, khng c g l
khng do Thn kh khi xng. Ht thy mi yu t nhn loi trong Gio hi u l dng c Thin Cha dng m hnh ng. V ging nh
mi s ca con ngi, cc yu t y cng hu hn, y khuyt im v v th cn c th ci tin. Du vy, hay ng hn, chnh v vy m
php lut l mt yu t c Thn kh thu dng v, theo mt ngha no , cng l mt on sng.
C lm lc, cc nh thn hc v mc v hc bn khon t hi kh ni, i lc bn khon nh th l rt c l khng bit yu t php l c
ph hy mt i yu t on sng trong i sng cng ng kit hay khng. Cn chng ti th t cu hi hi ngc li: nu khng c php
lut, th hi cc on sng c c thnh tu sung mn theo bn cht phc v cng on ca chng hay khng? V hn na, nu mc
tiu ct yu ca chng l xy dng cng on, th lm sao on sng li chng hm ng trong chnh mnh, mt chiu kch php l/gio
lut? Sau cng, php lut chng c nhim v m bo cho cc on sng c thc s thnh tu trong i sng Gio hi hay sao?
V th, chng ti ngh rng c th v cn phi ni ti mt chiu kch php l/gio lut ca cc on sng trong i sng Gio hi. c
im ca cc on sng nm ni chiu kch x hi c trt t, c t chc v cng bng, cng nh ni tnh cch quy hng v vi cng
tc phc v cng on. T bn cht, cc on sng mang tnh cch cng on v lin bn v; v nh th, khng th no chng li khng
mang trong mnh mt mi lin h t nhin vi php lut c, v php lut l mt thc th c bn sc lin ch th khch quan, tc l
cng bng. Trong cng ng Gio hi, tc ng ca cc on sng nh hng su m n quyn li v ngha v cc c nhn, n a v
v cc sinh hot lin bn v php l ca h.
Chnh gio lut cng l mt loi dch v trong Gio hi, c hi nhp vo trong k hoch mu nhim cu , v c Thnh linh thu
dng nh l mt yu t cn thit cho b tch tnh ca Gio hi.
2.4 Quyn li v ngha v hnh s cc on sng
Sc lnh v Tng gio dn t ra mt s vn nn hc ba trong lnh vc gio lut v mc v. Xin ghi li y on vn qu gi ny:
Ht mi tn hu u c bn phn rt cao c l hot ng mi ngi mi ni trong khp th gii, nhn bit v n nhn Phc m cu
ca Cha. gip thc hin cng tc tng ny, Thnh Linh l ng hng thnh ha Dn Cha qua cc tha tc v v cc b tch, s
ban cho cc tn hu c nhng n c bit (xem 1Cr 12,7), bng cch phn pht nhng n cho mi ngi ty Ngi (1Cr 12,11),
mi ngi ty theo n nhn c m gip nhau v chnh h s tr nn nh nhng ngi qun l trung tn cho n sng mun hnh
thi ca Thin Cha (1Pr 4,10), hu xy dng ton thn trong c i (xem Ep 4,16) (T 3). Do s n nhn nhng on sng ny, mi
tn hu u c quyn li v bn phn hnh s nhng n y trong Gio hi cng nh gia trn gian mu ch cho mi ngi v xy
dng Gio hi, vi tt c tinh thn t do trong Thnh Linh, l ng 'mun u th thi n ' (Ga 3,8), v ng thi vic hnh s ny
cng tin hnh trong nim hip thng vi anh ch em trong Cha Kit, nht l vi cc v ch chn ca mnh. Chnh cc ngi c nhim v
phn nh v tnh cht ch thc ca cc on sng, cng nh v cch thc hnh s chng cho thch hp, d nhin l khng phi
dp tt Thnh Linh i, nhng l th nghim tt c v gi li nhng iu tt lnh (xem 1Tx 5,12; 19,21) (T 3).
2.5 Ch th quyn li v nhng c nguy ca vic hn ch
im then cht ca vn l ch trng cho rng Thnh Linh t do ban pht on sng cho cc tn hu; ai nhn c cc n y th cng
u c quyn li v ngha v hnh s chng. Th khng c l do g khng thu gm vo trong lnh vc hot ng trn y ca Thnh
http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 5/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

Linh, c hng gio s (ph t, linh mc v gim mc) na, v h cng l nhng tn hu kit vi nhng quyn li v ngha v cn bn ging
ht nh bt c ai trong cc tn hu. C xem cc khon gio lut 96 v 208 th s r.
R rng l Cng ng chung Vatican II cng nh cc khoa gio hi v mc v hc hin i u lu tm c xy cc gio dn tch cc m
trch cc hot ng trong i sng v s mng ca Gio hi. Bng chng r nht l s vic Thng hi ng gim mc nm 1989 chn
ti sau y v gio dn lm ch cho i hi: n gi v s mnh ca gio dn trong Gio hi v gia trn gian. Song song vi
cc u t trn y, cn c mt mi lo khc khng phi l v cn c, s rng vic cc gio dn m trch cc hot ng nh cp
trn y, s b chn p bi gii gio s quen ly chuyn quyn m iu khin cng on Gio hi. Cng nn bo nguy v s vic nhng ch
th mc v qu t m ca mt s c quan (nh l cc hi ng gim mc, linh mc, mc v, v.v...) a ra, c th hn ch n bp
nght cch tai hi cc hot ng ca gio dn.
2.6 Cn phi c th ha php lut
Quyn li v ngha v hnh s cc on sng khng phi ch l chuyn l thuyt vn vn ng khung trong mt bn tuyn ngn a ra
cc nguyn tc tru tng m thi. V th, cn phi xc nh cho chng mt ni dung c nn tng php l thc s v c lut l m bo
y . V im ny, B gio lut mi khng thc thi mt cch trn vn v r rng nhng g ghi trong vn bn cng ng chung
Vatican II. Tuy nhin, cch chung th B gio lut mi cng t ra ci m hn i vi pht trin ca hot ng on sng.
Th nhn li mt vi trng hp c th. iu khon 211 ca gio lut c v hi l l: thc ra, ch l bn ghi li ca s 3 trong Sc lnh
v Tng gio dn (Apostolicam Actuositatem); cn on ny th li chp gn nh nguyn vn, s 33 ca Hin ch v Gio hi; ch khc
mt iu l Hin ch dng t gio dn (laici), cn Sc lnh th thay th t ny bng mt t ng c ngha rng hn, tc l tn hu kit
(christifideles).
Trong khi , iu khon 211 li ghi rng: Tt c cc tn hu c ngha v v quyn li phi lm sao cho s ip cu ca Thin Cha
cng ngy cng c truyn ti ht mi ngi thuc mi thi v mi ni. Bn vn khng m ch g n on sng c; trong khi , Sc
lnh (T) coi on sng nh l mt thnh t lm nn tng cho quyn li v ngha v thc thi cng tc tng .
iu khon 208 cng cn c gii thch theo mt cch thc tng t nh vy: v bnh ng nh nhau, nn cc tn hu cng tc vi nhau
xy dng Thn Th c Kit ty theo iu kin v chc v ring ca tng ngi.
Cc on sng c ban cho nhm tin hnh cng cuc xy dng y. Nu gio dn c quyn... by t kin ca mnh... (. 212,3), th
cng phi c quyn hnh s n phn nh nhn c. l nhng g iu khon 214 mun ni ln mt cch kh r rng: Cc tn hu
c quyn... theo ui mt ng li tu c ring, min sao ph hp vi o l ca Gio hi. Cc nhn nh trn y cho php kt lun
rng cn c mt khong rng thng thang dnh cho t do c nhn cho cc on sng c th trin n thoi mi. Hn na, iu khon
215 cn khng nh r v quyn thnh lp hip hi: lch s cc phong tro on sng trong Gio hi chng minh cho thy l mt trong
nhng im c tm quan trng rt ln. Chng ti s bn n im ny trong on 2.8 tip sau y.
2.7 Nhng vn nn do iu khon 216 t ra
Vi iu khon 216, gio lut lm nh ngm cng nhn quyn hnh s cc bit sng: V c tham d vo s mng ca Gio hi, tt c
cc tn hu u c quyn c v v nng hot ng tng k c bng sng kin ring, ty theo tnh trng v iu kin ca h; tuy
nhin, khng sng kin no c th mnh danh l cng gio nu khng c s ng ca nh chc trch c thm quyn trong Gio hi.
Nn lu l iu khon ny chp li gn nh tng ch s 24 ca Hin ch T.

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 6/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

T Latinh incepta c dch ra nhiu cch trong ting Vit: Bn dch vn kin Cng ng chung Vatican II do Gio Hong Hc vin Pi X,
lt thc hin, th dng t cng cuc; cn bn dch B gio lut mi (N.S Tri Tim c M, Hoa K) th da theo mt s bn dch ting
v Ty ban nha[11] m dng t sng kin. Trong ting Php, cc bn dch c khi th dng t initiative (sng kin), [12] c khi th dng c
hai t initiative v entreprise (k hoch, cng trnh) [13] trong cng mt on, chng hn nh trong iu khon 216.
Cch dch t incepta c lu c bit nh th l v t ng hm sc mt im ht sc quan trng trong b gio lut mi. Quyn
s dng cc bit sng s c hiu rng, hp th no l ty theo cch gii thch iu khon 216. Th d, cc gio s i hc Navarra
(Opus Dei) gii thch iu khon ny nh sau: Mt trong cc hnh thc hnh s quyn thnh lp hip hi l t chc cc cng trnh kinh
doanh tng (empresas apostlicas), chng hn nh: nh xut bn, chn y vin, trung tm gio dc, i pht thanh hoc truyn hnh,
v.v... Quyn ny gm c quyn sng lp, quyn tham gia vo cc cng tc c, quyn t do lp quy ch v qun l, v.v.... [14]
Li gii thch ny gy ra nhiu vn hc ba. Hnh nh cc tc gi ni trn hiu t incepta theo ngha cng vic, cng tc, cng trnh
kinh doanh tng , v a ra mt s dn d m a s c quy nh trong Quyn ba ca B gio lut. Chnh nim empresas
apostlicas (cng trnh kinh doanh tng ) cng rt l mp m. C th hiu l nhng cng trnh kinh doanh t chc theo dn lut hay
l lut thng mi, nhng vi mc tiu tng . Tuy nhin, nu hiu nh th, th th hi B gio lut cn g phi xc nh v mt quyn
li khng my lin quan g ti cng ng gio hi, v cng c m bo cho mi tn hu sng trong x hi t do dn ch?
Cn phi da theo bi cnh ca ton b quyn li v ngha v chnh trong ni b ca Gio hi m gii thch iu khon 216. Trong bi
cnh ny, ngi c chu php ra ti t n ch thnh tu v mt php nhn, v hnh s nhng quyn li cng nh ngha v y
vo vic kin to cng on gio hi. Gii thch nim sng kin v coi nh ng ngha vi cng trnh kinh doanh l thu hp ngha ca
n; gii thch cho khong khot hn th phi coi sng kin bao gm c dch v xy dng Thn Mnh Cha Kit na, tc l thng phn tch
cc vo s mng ca Gio hi. V th, cn phi chnh thc cng nhn nhng sng kin y v mt x hi v php l trong Gio hi. l
trng hp ca s kin gio lut cng nhn quyn li v ngha v trong vic hnh s cc on sng.
Chng ti ngh rng cn phi gii thch t incepta theo mt li khong khot rng ri hn v t c v x nghip kinh doanh hn mi c;
tt hn l hiu incepta theo ngha sng kin.
Cc gio s i hc Salamanca th gii thch iu khon 216 theo st cc vn bn ca Cng ng chung Vatican II hn: Dng mt th
ngn ng ring, iu khon 216 cng nhn s vic Thnh Linh hot ng trong Gio hi khng nhng qua trung gian ca tha tc v
phm trt, m cn ngoi tc v y na. Lch s hng hn chng minh iu . Nhng mt sng kin no , d tp th hay c nhn,
mun mang danh ngha l cng gio, th cn phi c phm trt chp thun. Lm th, phm trt khng c mun chim c quyn v
c tnh cng gio, song l chu ton phn v nhn nh ca mnh; bi v trong Gio hi, c th xut hin nhng sng kin hay khuynh
hng khng my ph hp vi s ip mc khi, hoc l ni cho rng hn c ng ha vi thc cht cng gio nhng quan im ng
phi cha chc l ng. [15]
Ngoi ra, v iu khon 216 thuc Tit I, Quyn II l sch cp n quyn li ca tt c mi tn hu, nn cng phi c p dng cho c
cc gio s na, ch khng phi ch cho ring cc gio dn thi.
Cng nn lu l J. Perarnau, mt chuyn gia ni ting v Sc lnh T, cng dng t sng kin dch t incepta, v gii thch
nh sau: Trn nguyn tc, Cng ng khng nh vic gio dn t do c sng kin tng : mun nghin cu vn , th cn lu l v
im ny, di mt hnh thc no v ngm ngm trong ton vn bn ca Sc lnh, vn c thy mt s iu cn gy cng thng gia
quyn bnh v t do. [16]

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 7/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

Mt chuyn gia trong y ban Cng ng c trch v d tho Sc lnh, trnh by vi cc gim mc th ny: Gio dn l nhng phn t
ca Nhim Th; nhng thc s, cc gim mc mun trc ht cc gio dn phi lo vng phc cc ngi; trong khi th ngc li, cc gio
dn c mun thy quyn t do c sng kin ca mnh c cng nhn. Chng IV bn v Gio dn, trong Hin ch tn l v Gio hi,
nhn nh rng: l chi th sng ng ca Nhim Th, cc gio dn c hng t do ca con ci Thin Cha. Cc gio dn l nhng con
ngi, v v th c quyn c sng kin; cn phm trt th c bn phn phc v cc chi th ca Nhim Th, v chnh v vy, cng c bn
phn pht huy sng kin ca gio dn. C mt iu cn bn trong i sng Gio hi, l t do, c bit l trong lnh vc i. Gii chc
trch cn phi a ra nhng quy tc nng v ch o cho t do.[17]
hng ca vn bn Cng ng (T 24) l nhm xc nhn li quyn t do ca gio dn. Bng chng l trong Cng ng, lc cc ngh ph
tho lun v cc modi (nhng im tu chnh), mt gim mc ngh l phi vit hn li bn vn ni trn, v n nhng qu nhiu quyn
t do cho gio dn, th c ban ch tch tr li: a s cc ngh ph c kin ngc li.[18]c Cha Hengbach, gim mc Essen (c),
mt trong cc tc gi c nh hng quyt nh nht trn bn vn, ni l: Hon ton trung thnh vi gio l v nhim v ca phm trt
i vi k lut, chiu hng ch yu ca cc ngh a ra tu chnh bn vn, k c nhng ngh c tnh cch php l nht, cng ch
mt mc quy v vi vic c v cho t do v trch nhim ring ca gio dn. [19]
Trong khi hp bn v on ni trn trong Sc lnh T, Cng ng tho lun mt cch sng ng v tinh vi, vn bn c coi l
ngun pht xut trc tip ca iu khon 216 trong b gio lut mi. Thc ra, iu khon ny khng ly li nguyn vn t ng Cng ng
dng l libera electione (t do chn la). T ng ny c dng trong iu khon 215 khi bn ti Quyn t do thip lp v iu hnh
cc hip hi, cng nh lc cp n mt s kha cnh thuc Thin V, Quyn II ca B gio lut mi, lin quan ti Cc hip hi ca cc
tn hu. Chng hn, iu khon 299 ghi v: quyn lp cc hip hi t vi th ch t tr (k. 323) v c t do chn ch tch (k.324,1)
cng nh linh hng (k.324,2), cng c t do qun l ti sn theo ni quy ring (k.325,1).
2.8 B gio lut mi cn m h i vi quyn t do lp hip hi
Trong b gio lut mi, phm vi dnh cho t do, v v th cng l dnh cho sng kin pht huy cc on sng, c ni rng kh
nhiu. Gio lut cng a ra nhng m bo; tuy nhin, vn thng xuyn gp thy mt mi lng lo phng, v d s hin din ca cc
hip hi t l mt bc tin ln trong lnh vc t do sng kin, th cng vn khng trnh khi mt s hn ch ng k ti, l vic ni
quy phi c ph chun trc khi cc hip hi c quyn hng tnh cch php nhn (k. 322,2).
Tha nhn quyn lp hip hi v m bo cho hip hi sng cn l iu khc xa nhau rt nhiu! iu khon 299,3 ghi rng: Khng mt
hip hi no ca tn hu c tha nhn trong Gio hi nu ni quy ca hip hi khng c nh chc trch c thm quyn duyt y.
Duyt y y c ngha l nihil obstat (khng g tr ngi), tc l xc nhn rng hip hi thnh lp do sng kin ring khng c iu g i
ngc li vi gio l ca Gio hi, v cc mc tiu nhm ti cng nh phng thc hot ng ca hip hi khng nghch vi c tin v
lun l kit. Phm vi dnh cho t do tht l rng.
Hai iu khon 299,3 v 322,2 ni r v vic tha nhn nhng hip hi c ni quy c gio quyn chun y. iu ny gii hn phm vi
ca quyn t tr, v nh th gy kh khn thc s cho quyn hnh s cc on sng. D sao th vic tha nhn kia cng cho thy mt
thi tch cc nh gi cc thnh t lm nn sng kin on sng. S st v d ng i vi ci mi l chuyn thng thy. Lch s cn
ni cho bit l cc v lng danh v cc on sng nhn c, phi tr gi t ti mc no mi c tha nhn vo trong c cu
Gio hi. l trng hp ca mt Phanxic thnh Assisi vi Quy lut Dng Anh Em hn mn, ca mt Inh thnh Loyola vi Hin php
Dng Tn, hay l ca mt Trxa thnh Avila vi cc tu vin Carml khng c li tc...

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 8/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

D gio lut cng nhn cc hip hi t v l mt bc tin ng k, th vic buc ni quy phi c gio quyn duyt y, t cc hip
hi vo trong mt v th php l g p, khng n nh v ch c gi tr mong manh v mt x hi. Ni rng cc hip hi c quyn hng
tnh cch php nhn, khng phi l mt cu tr li tha ng trong Gio hi, v iu y ch mun ni rng Gio hi tha nhn gia lng
cuc sng ca mnh s hin din ca mt t chc dn s, ch cha chc g c ngha l n nhn sinh hot ca sng kin cc gio dn
a ra. ch l mt cch chy trn vn m thi.
3. PHM VI T DO C GIO LUT M BO
Nhng cuc tranh lun trong Cng ng Vatican II v ngha quyn t do ca gio dn, v v nhim v ca hng gio phm cn thit
cho mi sng kin tng , chng t rng Gio hi cn phi cn trng cn nhc thm hu m bo tha ng cho phm vi t do ca gio
dn. Cng ng Vatican II c nhng trc cm su rng v m ra nhng con ng mi; nhng nhng kh khn gp phi trong
thc t thi hu cng ng, cng nh thi l tr tr ca nhiu th ch v ca mt s nhn vt hm dn tin ca Cng ng. B
gio lut mi c mt s nhn nh phn tch v nguyn tc rt xc ng, c sc m bo cho cc quyn li cn bn cng nh ni ln mt
tinh thn mi, mt li nhn mi v Gio hi. Nhng tic thay l nhng iu y c khi ch lm tiu cho cc chng cc mc, ch nhiu
lc khng c th hin y qua cc iu khon thc t ca b lut.
Ngay t nm 1970, cc nh bnh gii Sc lnh v tng gio dn cng t ra bn lng i vi Sc lnh T. J. Grotaers vit nh th
ny: Vic cng c t chc cc gim mc on (t sau Cng ng) trn bnh din quc gia, to c hi thun li cho tp trung nh
hng lin gio phn, gy thng tn n s t tr ca cc gio dn, v lm cho vn t tr vn kh khn ny cng tr nn si sc hn.
[20] Thc ra, mi bn lng kia khng phi l khng c l, v b gio lut mi gi thi lng thinh trc mt s vn .
Vic nhn nh v mt s m bo ch thc dnh cho quyn t do hnh s cc on sng, c lin h mt thit vi phm vi t do m gio
l Cng ng khng nh nhiu ln. on sng no cng mang chiu kch x hi; v v th, phi c thc thi ngay gia lng ca cng
on gio hi.
Vy nu mi s sng to u phi quy phc mt s kim sot th ch anh thp, th lc s gp nhiu tr ngi ln. Chnh Cng ng
cng nhn nh cc gim mc l ng dp tt Thnh thn i (GH 12). Cha Karl Rahner ln ting bo ng v nguy c : C nhng
on sng v li con ngi m mt ht hiu lc i vi Gio hi. V vy, gii chc trch trong Gio hi khng c quyn vin l cho l
mt thn linh, nu thc s t Thin Cha m n, th th no cng s bit cch tm ra con ng thnh cng cho d c gp khng c,
ch trng rng mnh c php lm l. Thi y ch chng cht thm kh au ln trn nhng au kh khng th trnh khi sn c:
thc l mt hnh ng bt cng i vi Thin Cha, i vi cc ngi nhn c on sng cng nh i vi Gio Hi.[21]
3.1 Mt vi trng hp c th
Cc iu khon ca b gio lut mi lin quan n tha tc v gim mc, khng ghi li li nhn nh ca Cng ng khuyn ng dp
tt Thnh Thn i (GH 12). Nhng iu khon 387 th nhc nh gim mc gio phn hy ra sc c ng bng mi cch cc tn hu
chm lo nn thnh, ty theo n gi ring ca tng ngi. iu khon 386,2 cng khuyn phi nhn nhn s t do chnh ng trong vic
tm hiu chn l cch su rng hn, v iu khon 394,2 ni v bn phn ca gim mc phi thc dc mi gio hu chu ton ngha v
lm vic tng ty theo iu kin v kh nng ca mi ngi.
Cc iu khon bn ring v cng vic mc v trong gio x cng khng cp g ti hot ng ca cc on sng, ngha l khng ni
n vic pht hin v n nhn cc n hu ca Thnh Linh trong i sng cng ng. C n cc iu khon 528529 mang nhiu ngha
nht, cng chng cho thy mt du lu tm no ti sc sinh ng ca cc on sng trong cc cng on m ng l phi c cc v
chnh x chm sc, m bo hoc t l cn c ti. Cng c th l cc ngi bin son Phn II trong Quyn II ca B gio lut
http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 9/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

qun c cc Chng u trong Phn I ca Quyn ny. Tuy nhin, mt tia sng le ln trong Phn III tip , tc l trong Phn bn v
cc tu hi tn hin, v khng th no b qun ngha on sng ca li sng phc m ny c. Chnh B gio lut gi li sng ny l
n hu Cha ban (k. 575), din ra di tc ng c bit ca Thnh Linh (k. 573). Cc tu hi nhn c nhng n hu khc nhau
ty theo n ring ban cho mi tu hi (k. 577).
Trong lnh vc cc tu hi, B gio lut mi cho thy mt bc tin kh quan. Nhng quan trng nht l iu khon 605. iu khon
ny khng bn n vic thnh lp cc tu hi tn hin mi, khun rp theo mu mc c in ca Lut chung, nhng l ni ln sc phong
ph v tnh cht mun hnh thi ca cc on sng mi. B gio lut c trc cm v s vic Thnh Linh c th dng on sng ca Ngi
m dy ln nhng hnh thc mi ca i sng tn hin, nh l nhng cch biu t mi ca vic lm chng cho Phc m, nhng ng gp
sung sc cho sinh lc ca Gio hi. Lin quan n vn ny, gio lut cn trng lu cc gim mc v trch v phi cnh gic, nhn
nh v n nhn ci mi, cng nh phi bit c xy v tn trng cc n hu y ca Thin Cha. iu khon 605 l mt trong nhng iu
khon ni ln nhiu ngha nht ca B gio lut mi.
D c th rt nhiu v rt khc nhau, cc hnh thc mi ca i sng tn hin cng vn phi ph hp vi cc yu t ghi trong iu khon
573. C iu ng ch l trong iu khon 605, bn phn chm sc cc on sng mi ny c trao cho gim mc gio phn (theo
ngha ca k. 143,3), tc l nh mt nhim v c nhn ca gim mc a phng. iu ny th hin r vai tr ca gim mc lm ngi
cha linh hng ca cng on, bit m lng cho hot ng ca Thnh Linh v bit y mnh sinh ng ca cc on sng.
iu khon 605 c mt tm quan trng ln, v l iu khon duy nht cp n bn phn ca cc gim mc i vi hot ng cc
on sng. C iu gy ngc nhin l khi b gio lut mi a ra nhng quyt nh rt t m v nhim v v quyn hn ca gim mc, th
nhiu ln nhc ti s vic cc gim mc c quyn t do hnh ng trong mt s trng hp v t do ch nh mt s chc v
; [22] nhng tuyt nhin khng mt on no ni ti bn phn ca cc ngi phi lo chm sc n t do v cc quyn li ca gio dn. S
im lng ny vang vng cng r hn, nu em n i chiu vi iu khon 384 l iu khon quy nh vic cc gim mc phi bnh vc
quyn li ca cc linh mc. Cc lut gia son ra b gio lut mi qun khng quy cc ph t vo trong trng hp ny, v iu khon
trn y ch ni ti mt mnh cc linh mc, lm nh gio s trong gio phn ch c gm cc linh mc m thi.
Duy ch c iu khon 386,2 nu ln cc quyn li v phm vi t do trong cng ng gio phn khi quy nh rng cc gim mc phi
cng quyt dng mi phng th hu hiu hn c bo v tnh cht ton vn v duy nht ca c tin, nhng ng thi cng phi nhn
nhn quyn t do chnh ng trong vic tm hiu chn l cho su rng hn.
3.2 Gio lut cng nhn quyn t do v cc quyn li c nhn
m bo quyn hnh s cc on sng c cng ng cng nhn, nhng li b b gio lut mi m i, iu quan yu bc nht cn lu
n l phi lm th no qua cch gii thch gio lut, cc quyn c nhn cng nh phm vi t do gia lng cng ng gio hi cng
ngy cng c nh gi cao hn, theo tinh thn ca ton b gio l cng ng chung Vatican II.
H.R. Schlette a ra nhng nhn nh rt ng lc, khi vit v Tuyn ngn Dignitatis humanae nh th ny: Uy th ca cc li cng
ng Vatican II pht biu v t do tn gio s nh th no l ty ch chnh Gio hi c phi l mt qu hng cho t do tn gio hay
khng, ngha l ty mc Gio hi c thc s l mt vng t do theo ng ngha thn hc tn l, cng nh theo ng ngha thing
ling, vn ha v tm l, trong , t do ca chn l s khng b st t i trn bn th ca vn t i lt chn l. V vn coi cc quyn ca
con ngi l bt kh xm phm (xem TD 6), bi l cc quyn ny c trc mi th quy lut thit nh (ngha l cc quyn y thuc lnh
vc thn lut, lut do chnh Thin Cha t nh), cho nn Gio hi khng th khng tha nhn cho chng c hiu lc ngay trong chnh
ranh gii phm vi hot ng ca mnh, cng nh khng th khng cho chng c sp nhp mt cch thch ng vo trong php ch

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 10/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

ni b ca mnh, hu bo v chng chng li mi th lm dng. Nu gia lng Gio hi c th (c hiu theo li nhn sc tch v y
ha hn ca Hin ch Lumen gentium), mi v mi phn t vn cha c th sng t do thc s, cn phi lo s, cn phi chu th bin
php hn ch, v khng c bo v chng li cc nguy him bi nhng anh em gi (2Cr 11,26), th lc , Gio hi s mt i uy tn
trong vai tr bnh vc cc quyn x hi v cng dn ca con ngi.[23]
i vi hc thuyt v cc quyn con ngi v quyn t do c nhn ni trn y, lc a ra nhng li pht biu nhn nh, B gio lut
mi t ra r rng minh bch hn l lc phi ng dng n vo trong cuc sng thc t. C th ly cc iu khon 747,2 v 768,2 lm
in hnh cho li nhn nh va ni.
3.3 Quyn t do: mt suy on php l
Cn phi thay i tm thc mt cch tn gc. Cn phi hi ci tr li. Trong Gio hi, cn c mt s nhm ch trng rng mi s u
phi c quy nh (bng lnh truyn hoc bng lnh cm), khng nn cho t do sng kin mt k h no c. Trong khi , cch gii
thch lut php tt thit tng l phi bit t nn mng trn mt lp trng ch trng ngc li. Phm vi hot ng ca t do l ci
bm sinh, l cch biu t ca chnh bn thn con ngi, ca nhn phm cng nh ca kh nng sng to ni con ngi. V ng thi, t
do cng biu hin hot ng ca Thnh Linh, l ng lm cho Gio hi sng ng v nn phong ph vi cc n hu Ngi ban. V vy, t
do phi tr thnh mt suy on php l c bn. Lut php ch ra lnh hay cm ch khi v cng ch m cn phi iu ha cc mi quan h
lin bn v ca t do, tc l phi hp cc quyn t do ca mi phn t trong cng ng x hi.
Trong thi hu cng ng, vic thit t nhiu quy lut loi lm cho ngi ta c cm tng l t do b gim thiu i nhiu, v phi
sng trong mt hon cnh c qu nhiu cm ch hn ch: khng ch c cc quy nh ca Ta Thnh m thi (no l cc Tng hin a ra
ch th v cch p dng cc sc lnh ca cng ng, no l v s nhng hun th v vn kin ca cc B trong Ta Thnh). ng lo ngi
hn na l khi vn kin khng l do nhiu c quan khc nhau a ra, chng hn nh l ca: cc hi ng gim mc, cc vn phng th
k v y ban quc gia, cc ban i din v cc hi ng a phn, v.v... hng khi i vi n lc phi hp mc v hoc l i vi vic
mc v ng lot, cng vi sc quyn r ca vic ng dng cc ky thut thn hiu ly t x hi hc kinh doanh hoc l t tm l hc s
phm, lm cho sinh hot ca Gio hi b trn ngp vi nhng quy nh, vi nhng chng trnh v k hoch c tnh cch bt buc,
v.v... y thy l dng khuynh hng mun kim sot v ch coi l hp php nhng g c chnh thc c xy qua cc t chc cng
lp. Nhiu chng trnh mc v p t khng nhng cc mc tiu chung m cn c nhng phng php hnh ng v th ch na, khng
cn cha cho sng kin c nhn hay on th mt ch trng no ngoi thi ngoan ngon phc tng nh my mc.
Ghi nhn v t co tnh trng hn ch bp nght t do nh th tuyt nhin khng c ngha l ch trng mt li sng hn n trong cng
ng gio hi, v mt li hot ng phn tn trong cng tc mc v. a ra ch th v t chng trnh k hoch cho cng tc mc v l
iu hp l, nhng cn phi bit thit k lm sao chng c sc iu hp cc khuynh hng a dng, v c xy cc tim nng on
sng do Thnh Linh ban cho Gio hi. c canh thng lm sp kinh t nng nghip, cng vy, mc v c quyn s lm cho sc sng
to on sng tn li i. Lch s Gio hi chng minh iu qua nhiu trng hp tng t: vic p t mt s phng php nghin
cu thn hc c ln gy suy sp tai hi cho t tng v sc sinh ng ca thn hc, lm cho nhiu vng vn ha quan trng khng n
nhn c nh hng ca Phc m. Vic c cu gio x c chim mt s lnh vc trong mc v b tch lm cho tc v ban b tch tr
thnh mt li hnh s hu nh thun ty hnh chnh; v.v...
Sc sinh ng khng ngng i mi ca cuc sng Gio hi i hi phi chn thnh tha nhn v m bo y cho phm vi hot ng
ca t do. l mt quyn li v l mt iu thit yu sinh t.

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 11/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

V c bn phn phc v Gio hi trong lnh vc ny, nn gio lut c trch v o su ngha ca lut php trong Gio hi cng nh ca
cch thc gii thch lut l : khng phi l ch bit rp theo khun mu ca ch trng thc chng php l va nguy him va sai lc,
m l da theo bn cht ch thc ca lut php, v hn na ca chnh gio lut, m c Gioan Phaol II coi l cn thit cc mi tng
quan gia cc tn hu c iu ch theo cng bnh da trn bc i, nh vic quy nh v bo m quyn li ca mi ngi..., cc sng
kin chung nhm sng i Kit gio cng hon ho hn c nng , cng c v c v bi Gio Lut.[24]
Gio hi thng nhc i nhc li rng ton th dn Cha cn phi thc v trch v ca mnh i vi s mnh chung trong Gio hi; iu
ny i hi phi vt b i thi th ng v bng quan c k. ng khc, mt c cu t chc gio hi qu cng rn, c on v t
mn, s lm cho sc sinh ng hp tc ca cc phn t trong cng on b t lit i. Cng th, mt h thng php lut qu rm r v t
m s to ra mt loi no trng quan nim rng mi s u phi c quy nh bi lnh truyn hay l lnh cm, khng nn mt k h
no cho c sng to c nhn c.
Trong cuc sng Gio hi, chnh hc thuyt ch trng rng phi c quyn y nhim th gio dn mi c hot ng tng , sinh ra
thi th ng m, bng mi cch, cng ng Vatican II ra sc ty tr. iu ny i hi khng nhng cc phn t trong Gio hi,
c bit l cc gio dn, phi thc r rng v trch nhim ring ca mnh v dn thn hp tc nghim chnh vi hot ng ca cng
on, nhng cn phi c nhng con ng rng m cho vic hp tc, trong c th tin tng dn bc m khng gp tr ngi. Nhng
phn t c bn lnh trng thnh, khng th ngi ch lut l ch r cho ht mi chi tit ca nhng g buc phi hoc c php lm. Hn
bt c cng on x hi no khc, Gio hi cn phi nh r cc nguyn tc khn ngoan ca lut php Rma ngy xa, bit xc tn rng t
do l thuc phm v c nhn ca cng dn, v: Plurimae leges, pessima res publica, cng nhiu lut ra, quc gia cng t.
3.4 Tm quan trng ca iu khon 18 gii thch gio lut:
Cc khon lut quy nh hnh pht, hoc hn ch s t do hnh s quyn li, hoc bao hm mt khon min tr ca lut, th phi c
gii thch theo ngha hp. C mt li quan nim khng my php l v lut php, ng c gi l con ng st, cho rng ngi dn c
bn phn phi lun lun i mt chiu trong li mn ca lut l, khng c php vt ra ngoi, v ton b cuc sng x hi c lut
php quy nh: l ch cc quyn. Gio hi cng tng tri qua c nguy vng phi li quan nim cc quyn y. Karl Rahner nhn
nh nh th ny: Nguyn tc tnh thng xc nh l bao lu khng chng minh c h ang i theo thn tr sai lc, th mi phn t
trong Gio hi c quyn lm nh thn tr ring ca mnh soi dn; v do , cn phi coi l h thc s hnh ng theo t do v thin ch,
ch khng c ngh ngc li. khng phi ch l nhng quy tc t nhin v tt yu ca mi hnh thc chung sng hp l trong x hi
loi ngi m thi, nhng cn l nhng nguyn tc v phi m r su vo trong chnh bn cht ca Gio hi...[25]
Do , trong Gio hi, quan nim v lut php nht thit phi hon ton khc vi li quan nim kiu con ng st ni trn: tc l quan
nim nh mt cnh ng bt ngt ca ngi cha gia nh, cnh ng t do ca cc con ci Thin Cha, trong cc quy lut ch c phn
v soi sng cho thy nhng mc gii cui cng. P. Lombardia bnh lun nh sau v iu khon 18 ca gio lut: Cc khon lut hn ch
s t do hnh s quyn li th phi c gii thch theo ngha hp. iu khon ny s phi gi mt vai tr canh tn trng yu trong b
gio lut i mi, trong , quyn t tr c nhn v cc quyn li cn bn ca gio dn c nhn nhn mt cch r rng hn. Quy
phm ny phi c cc ta n lu ti nhng khi cn m cuc kim sot ti phn v cc tc vi hnh php.[26]
Quy phm trn y khng phi l ci g mi, v thy ghi trong B gio lut 1917 (k 19) ri. Nhng by gi n c c mt sc mnh
mi v hm ng mt ngha su xa hn khng nhng i vi cc ta n, m cn cho c ton b cuc sng thc t trong Gio hi na. V
c chnh thc ghi vo trong b lut, nn cc quyn li ca gio dn cng phi c thit nh ha (trong nhng lut c th) v do
, phi c tha nhn trong ton b gio lut cng nh gia cc mi lin h ni ti ni cng on gio hi. C th l gio s Jimnez
Urresti khng my may on nhn ra ngha tim tng ca iu khon 18, khi bnh lun rng: Cng thc c dng trong cc iu
http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 12/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

lut hn ch s t do hnh s quyn li (cng thc m b gio lut 1917 mn t b dn lut ) l mt li din t kh gii thch v
thng lm ti tranh lun gia cc tc gi.
Tt c mi lut l thit nh mag tnh cch quy nh v bt buc - hoc di hnh thc khng nh hay truyn dy (preceptiva), hoc di
hnh thc ph nh hay cm ch (prohibitiva), tr cc lut c tnh cch cho php ra th u hn ch hoc thu hp vic t do hnh s cc
quyn li tin thit nh, (prpositivos). Th mi hiu ti sao cc tc gi thng quan nim l phi gii thch theo ngha hp cc lut l
thit nh hn ch hoc thu hp vic t do hnh s cc quyn li c thit nh ha trong b lut qua cc iu khon khc. [27]
Coi tt c cc khon lut dy hay lut cm u c tnh cch hn ch cc quyn li tin thit nh, l phng hi n ngha ca lut php,
v l mt quan nim bi quan i vi cu trc php ch cng nh i vi cuc sng x hi. Trong mt x hi cng bng v dn ch, lut
php, k c nhng quy lut cm ch, cng l m bo cho cc quyn li cn bn ca con ngi, phc v cuc sng chung trong x
hi, va chnh ng va cn thit cho pht trin phong ph ca cc c nhn, cng nh phc v cho quyn t do ca cc cng dn.
T n, khng phi lc no mnh lnh cng c ngha l hn ch t do v quyn li c nhn. C nhng quy phm truyn dy, v c nhng
quy phm cm ch na, cng ch nhm mt ch ch duy nht l lm cho cc quyn li v cc quyn t do thc s tr thnh mt thc ti
x hi gia mi trng c th ca cc mi tng quan lin bn v.
ng s thc s l nhng quy lut thun ty thit nh nhng li c sc v hiu ha hay bt nng ha; chng hn: nhng ngn tr tiu
hn ch thun ty do gio lut t nh, ch khng c cn bn r rng trong lut t nhin; v cho d ng s c khng bit, th lut vn
hu hiu, tr phi lut r rng d liu mt cch khc.
Nu l bng qun lut t nhin v thn hc lut php i mt cht, th cc nh gio lut s bnh thn ph nhn kh nng kt hn theo b
tch ni mt i uyn ng cng gio o c, c kh nng lm v lm chng, nhng kh ni l phi sng lc lng trn mt hn o xa
xi ho lnh v, do , khng sao c th xin php min chun cho ngn tr tiu hn v lin h huyt tc cp bn rng buc h c! D
bit hay l khng bit, theo gio lut, hai ngi h hng y khng cch no c th chu b tch hn phi uc, bi l gia h, hn c s
khng thnh s. Nh th c ngha l nhn danh mt nn php ch thit nh gay gt v da c vo uy th cng ng chung Trent,
yn tm hnh quyt c trit hc php lut ln thn hc lut php v ti: c hai u s phi cam chu b tay trc cng lc v bin ca
quy phm thit nh!
3.5 Bo ton t do
c Phaol VI ni r: Trong Gio hi, t do v quyn bnh khng phi l hai thc ti tng khc nhau, song l hai gi tr tng hp vi
nhau. Mi tng can gia chng hng gip cho cng on ln mnh, v ng thi lm cho mi phn t c thm kh nng a ra nhiu
sng kin phong ph, cng nh tin trin tt p trn bc ng trng thnh ca mnh. Khng nh li nguyn tc quyn bnh v s
cn thit ca lut php, khng c ngha l lm gim thiu i, d ch l mt my may, gi tr ca t do v thi knh n phi c i vi
n. Tuy nhin, c mt iu ni bt trc mt mi ngi, l s cn thit phi bo tr cho hu hiu cc cng ch, trong c c lich
cn bn ca con ngi, tc l quyn s dng chnh s t do ca mnh: mt quyn li m ch mt x hi c t chc chu o mi c th
m bo y c. Xt cho cng, t do no c th mu ch chi cho c nhn, nu n khng c nhng lut l khn ngoan v thch
ng bo v cho ?. [28]
Khng cn phi ch gii g thm v nhng li trn y ca c Thnh Cha: nhng li hm sc ngha su sc nht v hin i nht v
mt nn php ch m nhun bn sc x hi n tt bc. l cha kha phi dng hiu v sinh hot php l trong Gio hi. Nh
gio hi hc ni ting L. Bouyer vit: C trong ln ngoi Gio hi, d cn thit n u v qu ha n th no i na, th lut
php cng phi lun lun c Gio hi quan nim trong bi cnh ca bc i: nht thit phi da trn cng l, nhng ng thi cng vn

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 13/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

phi bit vt xa trn n nhng khi cn. V vy, trc ai ht, Gio hi c bn phn ghi nh rng i hi s mt ca cng l nm ch phi
bit knh trng con ngi, l ch th c kh nng tr thnh i tng ca bc i; nhng nu b p bc d l vi chiu bi ca nhng thin
ch cao p nht, th khng sao con ngi c th lm cho kh nng thnh hin thc c.[29]
Chng ti ngh rng L. Bouyer a ra nhng nhn nh ht sc thc thi, qua , vn hot ng ca cc on sng trong Gio hi
tm ra c gii p duy nht ng vng. Sau y, xin vn tt ghi li bn ngh quan trng L. Bouyer nu ln gip xc nh
ngha ca lut php trong Gio hi, tc l ca mt hnh thc php ch nhm mc ch iu hp cc on sng, cc quyn li cng nh cc
quyn t do c nhn:
a. Nu c mt khuynh hng no xem ra ang thng th trong t chc php ch ca Gio hi cng nh trong cc ngnh lut php hin
i khc, th chnh l mi quan tm lm sao trc ht thit nh cho ton th Gio hi trong khp hon v, mt s nhng l lut
khun mu, hn l t nh v s nhng quy lut chi tit t m bt tn.
b. Cn cho cc gii thm quyn a phng, l nhng gii tip xc trc tip vi i a s cc tn hu, c quyn nh ot v cch thc
p dng lut l ty theo nhu cu hon cnh trong tng cng on.
c. Cn cc gii thm quyn a phng th c bn phn phi cnh gic ng vin cc sng kin tch cc, cho d sau c phi tu sa
nhng sai lch c th xy ra nhm y mnh bc tin ca chng, hoc l thay th chng bng nhng sng kin khc.
d. Ngy nay, d khng ch trng p t gii mc gi to khng th chp nhn c cho hot ng ca Thnh Linh, th gio lut cng cn
cn phi tip tc m bo cho cc sng kin nhng khng do Thnh Thn linh ng, c c mt nn tng vng chc gia cc thc ti
lch s, v mt s phng v hu hiu chng li thi thiu k lut ca cc c nhn cng nh chng li c c on ca gii th lnh, l
hai hnh thc bim ha ca sng kin c sc sng to thc s.
4. ON SNG V GIO LUT
c soi chiu nh nh sng ca cng ng Vatican II v ca cuc sng c th trong Gio hi, b gio lut m ra nhng li i mi cho
vic tha nhn cng nh m bo quyn li v ngha v hnh s i vi cc on sng nhn c. D trong b gio lut mi vn cn gp
thy thi do d ngp ngng ni mt s khng nh, cng nh c thi im hi lng ting v nhng thiu st khc, th khng ai c th
chi ci c l trong bu kh ci m ca t do, ng hng ca php ch trong Gio hi hin nay v nhng nguyn tc cha kho hng
dn vic gii thch lut php, ang thc s c thi tch cc v nim n i vi sinh ng ca cc on sng.

C nhng nh thn hc v nhng chuyn gia mc v cho rng gio lut thng t ra i khng vi sc sng to ni trn ca Thnh Linh,
hoc thng gy cn tr lm cho cc on sng khng trin n c. Nhng thc ra, phi nhn rng gio lut thc s ng mt vai tr
tch cc trong n lc pht huy cc on sng. Cc lut l khng nhng c bn phn phi bo v, m cn phi khch l cng l v cc
quyn li na.
Gio lut m bo cho cc tn hu quyn t do hnh s nhng n hu nhn c nhm phc v cng on. D nhin l thm quyn
gio hi c bn phn phi phn nh nhn chn nhng on sng ch thc, v phi hp sinh hot ca chng trong cng on; nhng
ng thi gio lut cng ch t nhng gii hn v cch thc thi hnh ca chnh quyn bnh y, cng nh xc nh nhng bo m cn thit
cho pha cc tn hu na. Gim st quyn bnh nh th, l gio lut mun gi cho ngi lnh nhn on sng ca Cha c an ton.

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 14/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

Trong lch s, qua vic chun nhn v quy nh cc hnh thc th ch tng ng (chng hn nh l cc dng tu, cc hip hi, cc phong
tro tng ), gio lut to iu kin gip cho cc on sng c c hi pht trin v trng tn. i lc, gio lut cng a ra
nhng quy nh theo hnh thc c n, ngha l theo ng hng thch nghi ca chnh lut l i vi sc thc y hon ton t do ca
Thnh Linh, bi v khng th no kha cht t do ca Thnh Linh vo trong khun kh hn hp v cng nhc ca nhng quy php chung
cho mi trng hp c. Trong b gio lut mi, phn cp n cc Dng tu minh bch cng nhn cc c nt ca mi tu hi. c
sng ca cc v thnh sng lp dng l nhng trng hp in hnh cho thy tnh cht trng tn ca cc on sng. Cc ngi m rng
con ng canh tn, v sau nhiu ngi khc tin bc theo m lnh nhn nhng n hu c bit, tc l nhng on sng c th gi l
ph thuc, ng hu nh , h khng ngng ng dng hu hiu c sng sng lp vo trong cng tc phc v cng on.[30]
4.1 Nhng kha cnh on sng ca gio lut
Hans Kung pht biu nh sau khi bn v vic k nhim on sng ca cc tin tri v cc bc hun gio trong Gio hi; s mnh ca
cc v ny khng h kt thc vi thi cc tng . Thnh Linh khng qun v hng khng ngng khi dy trong Gio hi hai loi
on sng ny, l nhng on sng c thnh Phaol coi nh quan trng nht sau on sng lm tng . Mt gio hi s ra nh th
no nu trong cc bc ging dy u im hi lng ting? Gio hi s l nh th no nu khng c mt Orign, mt Augutin v bao
nhiu thn hc gia khc?
Khng bao gi c Gio hi m li khng c cc bc thy ging dy. Thnh Phaol xc tn rng mi gio hi u phi c nhng thy hun
gio ring ca mnh... [31]
R rng l trong lc i chiu s chuyn ca cc on sng khc nh n lm tin tri v n ging dy vi vic k nhim on sng tng ,
H. Kung lm mt bc nhy vt v mt phm cht, bi l on sng lm tng i dnh lin vi mt b tch, cn hai loi on sng kia
th khng v ch tng ng vi nhng nhu cu thng trc trong Gio hi; nhng v l nhng nhu cu thng trc, cho nn Thnh Linh
s khng ngng ban cc loi on sng y cho cc tn hu. K nhim tng l mt iu, cn s thng tn ca mt on sng li l mt
iu khc. Hc thuyt trn y ca H. Kung b Yves Congar bc b.[32] y, khi nhc n hc thuyt y, chng ti ch mun lu
ti mt iu duy nht, l li cm nhn sng sut v ngha on sng ni tc v ca cc nh thn hc trong Gio hi.
c nhng cng trnh nghin cu su rng v tm quan trng c bit ca on sng lm thn hc gia,[33] gip Gio hi trung thnh
gn gi, p dng v ph bin Li Cha mc khi. Luigi Serentha vit nh sau: Thn hc gii thch thi i ny nhn danh c tin... lm
cho c tin t hin ra trong mt hnh thi phong ph hn, qua mt cuc sng gio hi thc s trong sut, thch ng v hu hiu.[34]
Trong bi ta cun Mysterium Salutis, cc gio s Feiner v Lohrer cng quyt i cho tnh cht on sng ca thn hc c cng
khai tha nhn; cc gio s vit: Thnh Linh l hin thn ca nguyn tc theo , qua c tin, thn hc c kh nng t ti i tng ca
mnh nh l mt thc th sng ng. Trong c tin, Thnh Linh m ra cho thn hc gia chn tri siu nhin c th quan nim ng n
v ni dung ca mc khi. Theo ngha ny, th thn hc mang tnh cht thn kh (pneumatic) t chnh gc r ca n. Hn na, c th hi
rng thn hc c cn phi c Thnh Linh nng v lm cho sinh ng, nh mt hnh ng thu hiu c tin hay khng...? Theo Kinh
Thnh, phi l iu hin nhin, bi thn hc mang tnh cht ca vic tuyn xng c tin qua cuc sng c th; bi v, theo Tn c th
ch trong Thnh Linh, mt hnh ng tuyn xng c tin nh th mi c th c c (1Cr 12,3). i vi cc gio ph, d nhin thn hc
hm ng mt yu t on sng, v khoa ny mang tnh cht gnosis/sapientia. Tm li, cc ngi gn lin thn hc vi cng trnh c nh
hng n con ngi ton din i vi n cu . bin chuyn sau ny vi khuynh hng nhn mnh n tnh cch khoa hc ca thn
hc, v tc ng ca l tr m khuynh hng ny cao, a quan nim ca cc gio ph coi thn hc nh l mt sinh hot ton din,
n ch suy suyn, cng nh lm cho tnh cht on sng ca thn hc b lu m i... Ni chung, bin chuyn kia c l khi dnh cho
l tr con ngi mt ch ng thch ng trong cng tc suy t thn hc, cng nh khi lm cho ni bt vai tr thit yu ca n lc t
http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 15/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

ti cho c nhng nim r rng v vng chc trong cng trnh nghin cu thn hc. Nhng d bin chuyn kia c chnh ng my i
na, th xem ra cng khng th b qun sc thi on sng trong n lc lnh hi c tin i c, hoc ch coi l mt yu t nhn to
ph thuc, tc l ni cho cng cng ch bng tha.[35]
Cc l l trng dn minh chng cho tnh cht on sng ca thn hc cng c th ng dng xc ng c cho gio lut v cho cc
nh gio lut, v gia cc khoa ny c nhng mi lin h c bn.[36] Mt trong nhng c gng ng ch nht ca khoa gio lut hc
hin nay l lm sao tm cho ra yu t thn hc lm nn tng cho lut php trong v ca Gio hi.[37]
lng khoa thn hc v cc on sng vo trong khung th ch gio lut, gio s E. Corecco a ra mt gi thuyt rt hp l cho
vic xc nh nn tng thn hc ca gio lut: mt th ch gio lut t nn tng trn communio (nim hip thng) v nhm mc ch
phc v communio trong Gio hi, l mt nn php ch t bn cht m rng ra n nhn sc sinh ng on sng, v ng thi chnh
nn php ch y cng l mt n hu ln ca Thnh Linh ban nhm xy dng cng on gio hi. Mt th ch gio lut nh th th c kh
nng biu dng cch hin nhin mu nhim Gio hi. Gio s vit: V phng din thit ch ca cc mi quan h gia Gio hi hon v
v cc Gio hi a phng, nim hip thng tr thnh hin thc chnh trong communio ecclesiarum; mi hip thng ny biu hin
thc th c th ca cuc sng chung trong Gio hi, v thc hin n cu cnh chung ngay gia lng lch s ang tip din. V cm
kha cnh cnh chung nh l yu t ni ti ca Gio hi, cho nn nim kia xem ra c th biu th c din mo c th ca cch kt
cu v ca cc th ch gio lut ang iu hnh cuc sng Gio hi. Mi hip thng y va l mt thc ti cn phi c hin thc ha,
va l mt l li da theo gio lut thit t cu trc ca mnh lm sao c th hin thc ha c chnh mi hip thng kia... Do
, trong t th l nguyn nhn va cht th (causa material) va m thc (formal) v tiu ch (final) ca th ch gio lut, t n, hip
thng mang tnh cht cng ch v mt php lut. Bn cht thn hc ca thc th gio lut i buc phi dng l li thn hc m tm
hiu lut php trong Gio hi, ngay c khi ch nghin cu v phng thc kt cu ca n thi. Khng th cho phng php lch s c
h thng (mtodo histric sistemtico) c t tr v mt suy lun l tr ging nh l trong trng hp ca khoa lut hc bn i; tri li,
cn phi thng xuyn ly c tin, l objectum quo (i tng m thc), m ph chun v gim st phng php y. Cho d phng
php lch s c h thng c th ch ng vai ph thuc trong khoa gio lut hc, th nh th cng m bo cho gio lut gi
c tnh cht t tr c th trong khoa thn hc... Mt khi khng nh tnh cht thn hc ca gio lut, th v phng din php l,
khng cn c th coi n nh l mt thc ti thun ty nhn to v l tnh c na. [38]
Khng th no tch ri vic lm ca cc nh gio lut ra khi hot ng ca Thnh Linh c, bi v cng tc phc v y l thnh qu ca
cc n hu c bit Thnh Linh ban, ging ht nh trong trng hp ca cc bc ging dy v cc tin s khc. D trong lch s c
nhiu nh gio lut mang nng u c thy c hp hi ch hiu lut l nh l xing xch tri cht cuc sng cng ng, thay v coi l
nhng g ni ln mu nhim cu ; song cng khng thiu nhng lut gia tht s thm nhun tinh thn on sng, bit a ra nhng
sng kin ng gp vo n lc canh tn cuc sng gio hi v pht hin nhng hnh thc thch ng kh d th hin tnh cht b tch ca
Nhim Th c Kit.
on sng ca cc nh gio lut t l r nht v phong ph nht trong hai trng hp in hnh ny:
a. Nhng c gng lin tc nhm ti vic khai trin gio lut phng s v ci tin Gio hi.
Mi cuc ci cch ln, k c Cng ng chung Vatican II, cng nh ht thy cc nh ci cch ting tm u dng php lut nh l mt
gia nhng kh c quyt nh nht trong cng cuc canh tn Gio hi. H thng gio lut l mt nhn t y nng ng trong cuc
sng Gio hi, v qua cc giai on canh tn, nn php ch y cn mang ngha ca nhng c gng thanh luyn cuc sng Gio hi
cng nh tr v vi tnh trng thun khit ban s v thch ng cuc sng ny vi cc yu cu thi i. Gio lut tin b ng nhp vi
bc i mi ca Gio hi.
http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 16/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

b. Phn v ca Gio hi trong vic p dng v gii thch cc iu khon gio lut.
Cng trnh nghin cu ca cc ta n cng nh ca cc i hc thu hiu, gii thch v p dng cc quy phm gio lut, c coi nh
l mt phn ng gp ch yu vo trong vic nhn thc v biu t chnh thc ti b tch ca Gio hi. S kin cc nh gio lut phi ln
bc tm ti trong nhng iu kin thng trm ca nhng d dm v thiu st, ca nhng xc tn v sng kin c tm hng ln, khin
cho Gio hi phi suy ngh v chnh mnh v v bn cht b tch ca mnh.
Gio s V. Ramallo kt lun rng: V l cn thit, ch yu, c t u v l h tng, nn mi lin h gia php lut v on sng biu
hin hot ng c th ca Thnh Linh ang trin khai ra ni Thn Mnh c Kit. S biu hin n thun ny ca Thnh Linh duy nht
bao gm nhiu chc nng th ch cng nh nhiu on sng khc nhau, nhng li thng trc c nh hng h tng i vi nhau... Ni
ti li hnh s ng n chc nng php l trong Gio hi l ni ti mt cch thc ng ha c nhn vi c Kit: li hnh s y phi
c hin thc ha v hon thin ha trong mi ng ha ny. Cch hnh s php lut theo tinh thn kit t n l mt chc nng x
hi kit, v v th, n mang bn sc ch thc ca mt on sng. [39]
Cc nh gio lut nht thit phi c thi ci m v phi bit thc i vi hot ng b nhim ca Thnh Linh, v l iu kin tin
quyt tin bc vo trong nhng chn tri mnh mng ang rng m cho s mnh Gio hi gia th gii mi ca k nguyn 2000.
Gio lut c bn phn phi m bo cho mi tn hu trong cng on c iu kin sng trn n gi ring ca mnh. G. Hasenhutl xc
tn nh sau: Chu ton n gi ring ca mnh khng phi ch l mt ngha v, nhng cn l mt quyn li c cc on sng trao ban cho
cc tn hu: cng nhn nh th tc l Gio hi bin thnh mt cng on sng ng vi mt tng lai m rng ra trc mt. Nu mi
ngi kit c cng nhn l c ch ng ring, v tm thy c trong cng on nhng iu kin thun li Thin Cha ban hnh
ng, th Gio hi s vt ra khi tnh trng n neo bt ng bn bn, bt c lc no cng sn sng xng pha ra khi. [40]
4.2 ng dng c th: gio dn vi chc v qun tr
Ch chung ca Thng hi ng cc gim mc th gii va ri bn V n gi v s mng ca gio dn trong Gio hi v trong th gii:
mun tm hiu v n gi ny, th cn phi i t k hoch cu ca Thin Cha (xem Ep 1,3-15), tc l i t li Thin Cha mi gi mi
ngi v mi ngi. n gi c th v ton din y c linh hot ghp lin vi tc ng lin l ca Thnh Linh l hn ca Gio hi v ca
th gii. V th, tnh cht on sng l c nt u tin trong i sng ca Gio hi cng nh ca th gii.
Khng th tch bit n gi t nhin khi n gi siu nhin c, v c hai u c cng mt nguyn nhn tc thnh (ngun gc) v cng
mt nguyn nhn tiu ch (mc ch); c th, mi bo ton c tnh cht n nht v lin ng ca con ngi. Theo thnh Augutin th
trong lch s loi ngi ch c mt cc din duy nht, ch c mt k hoch duy nht ca Thin Cha, l k hoch c mc khi ra
trong c Kit. Ni n cc din t nhin l dng n mt li ni tru tng, nhng li hu l v hu ch gip cho cc nh thn hc,
nht l cc nh thn hc cng gio, c cch gii thch v s kin ti nguyn t khng lm cho bn tnh con ngi ra h n hon ton,
chng li ch trng ca Luther.
Khng ai l bc s hay l lut s t bm sinh c; tri li, t bm sinh con ngi l mt nhn v. Th th, cn phi ly mu nhim ch cht
tim n ni nhn v/ch th lm khi im, v nhng l do c bn ny: con ngi chim gi mt ch ng ch cht, v t chnh mnh
l mc ch, ch khng phi l phng tin. Nhn v chnh l php lut sng ng v l ngun pht sinh php lut, v v vy, khng phi
con ngi c sinh ra cho lut php, nhng ngc li, lut php phi c thit nh cho con ngi, tc l phc v con ngi. Bi
l, vi nhng quan h lin bn v v vi cu trc mang tnh cht cng on, nhn v chim gi phn ch yu nht trong cng ch; bi l,
ch th ca nhng quyn li cn bn, nhn v l gii mc bt kh xm phm i vi mi th quyn bnh, trong Gio hi cng nh gia
trn th. V chnh v vy m khng th no c quyn coi mt h thng gio lut l cng minh, khi th ch y khng quan tm ti nhn

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 17/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

v, khng bit phc v con ngi, v khng bit tn trng cc quyn cn bn ca con ngi. iu mun ni rng t trong c cu, gio
lut phi mc ly thi trng nhn v th mi hng trnh khi c khuynh hng thc chng qu trn.
Qua b tch Ra ti, khng ai c ti sinh thnh linh mc hay gim mc, hoc l gio dn c, nhng l thnh nhng tn hu kit (k
204,1), c quyn th c nhn cch gia lng Gio hi (k 96). Tt c nhng khc bit khc, k c gii tnh, cng u l nhng n
hu, nhng on sng, hoc l nhng dch v, din t theo kiu ni thnh Augutin dng v c Cng ng Vatican II trng dn
li (GH 32).
Cho nn, cn phi ly khi im t chnh ni bn cht hip nht m r su tn trong c cu t chc ca Gio hi, v Gio hi y c
hiu nh l cng ng thng hip c cu cng nh c kh nng cu . Cn phi i t chc t t chung v ph qut; theo Tn
c m cng ng Vatican II trng dn, th l mt chc t t khng pht nguyn t chc t t tha tc (sacerdocium ministeriale), v
xt v mt hiu lc cu th khng km g chc t t tha tc.
Cn hn th na, chc t t ph qut l hnh thc cng tc tng u tin trong s mng cu , bi v bt c ai, d l gio hong hay
gim mc, th cng ch c c hiu nng, tc l ch c th mang li c hoa tri trong nhim cc cu , khi bit sng trong nim hip
thng vi ton th v hnh ng nh l mt b phn ca tng th y. Trc tin, cc tn hu l anh ch em ca nhau, ri sau mi n
cc khc bit khc v n gi v chc v; tnh huynh vn cn trn vn. Cc gio ph khng quan nim s mng mc v theo dng thc
quyn bnh (potestas), nhng theo dng thc tnh huynh - lng bc i - lng nhn o (fraternitas-caritas-humanitas). Lc no tiu
ch nhm ti cng l con ngi.
Hip thng l mt nim nng ct trong Thng hi ng gim mc th gii nm 1987. Gio hi nhn li chnh mnh trong c Kit v
thc mnh l b tch, ngha l du ch v l kh c cho vic kt hp mt thit vi Thin Cha, cng nh cho n lc hip nht ton th nhn
loi (GH 1). Gio hi l Thn Th ca c Kit, ta nh l Thnh Th. iu khon 897 ca gio lut dng nhng li rt hay rt p
m m t thc ti : B tch Thnh Th l b tch cao c nht...t Gio hi mc ly sc sng v khng ngng ln ln. Hy l
Thnh Th... l tuyt nh v l ngun sui ca ton b cng vic phng t v ca ton b cuc sng kit. Nh hy l y, s hip nht ca
Dn Cha c biu l v thc hin, cn cng trnh xy dng Thn Mnh c Kit th c hon tt. Bi , cc b tch khc v ht thy
mi hot ng tng trong Gio hi u lin kt cht ch vi Thnh Th v u quy hng v vi b tch y.
Ch c mt c Kit duy nht, v do , c Kit Thnh Th cng chnh l c Kit Nhim Th. Nh b tch Ra ti, cc tn hu c sp
nhp vo trong c Kit duy nht v ph qut y, cng nh c th c nhn cch gia lng Gio hi, vi nhng ngha v v quyn li
ring ca cc tn hu kit (k 96).
Hiu theo ngha cng on, Gio hi l Dn Thin Cha: l ta t cho chng II trong Hin ch v Gio hi, v cho Quyn II ca
B gio lut mi. Dn Thin Cha l mt khi nim rt ra t Kinh Thnh c Cu ln Tn c, v ngy nay c dnh ch nhng ngi
c c Kit dng li chn tht cng tc ng mc v v t t ca mnh m kt hp thnh mt vo trong thn th ca Gio hi. Vi
nhng n hu nh th, cc tn hu nhn ra trch nhim, n gi, nhim v v quyn li ca mnh, tc l nhng g lm nn gia sn chung
trong Gio hi. Trong gia sn chung ny, ngi tn hu cng s tm thy bn phn ca mi ngi i vi cng tc tng (GH 11), v
thc ti a dng chnh ng trong Gio hi (GH 13).
Nu trc tin Gio hi l Dn Thin Cha sng trong hip thng, hip nht trong a dng, th cn phi dng ti phm tr v khi nim v
tng quan mi hiu c Gio hi l g. Ht thy mi n hu v mi dch v, ht thy mi tha tc v d phm trt hay khng, u l
esse ad (hng th), v nh th mi c s vic mt c th duy nht sinh hot gia nhng khc bit a dng. c Kit khng mun
dng n th ch dn ch hay l cc quyn thit lp Gio hi. Khng th c cng ng m khng c tha tc v phm trt, cng nh

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 18/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

khng th c tha tc v phm trt m khng c cng ng. Phn v chm lo cho hip nht trong bi cnh c nhiu on sng khc nhau
c y thc cho mt on sng khc, l on sng qun tr (1Cr 12,28), on sng ch ta trong Gio hi (Rm 12,8; 1Tx 5,12;
1Tm 5,17). L mt gia cc dch v khc, dch v ca on sng ny l lm sao tt c cc on sng hip nht v hp tc vi nhau.
Cng nh cc on sng khc, on sng ca phm trt c mt chc nng khc hn v c nht m cc on sng khc khng thay th
c. V th, cu trc c tnh cht on sng ca Gio hi khng nhng khng loi tr m ngc li, cn gm hm c c cu phm trt
na v mang li cho n ngha ch thc. Vy, cn phi lm sao trong Gio hi, mi cng thng gia phm trt v cng on, gia
nhng g ang c thc hin trong cuc sng v nhng g c coi l c gi tr trn bnh din chnh thc, c gim bt i. Ni cch
khc: cn phi bit iu hp nhng yu t lm nn mi hip thng; cn phi bit phi hp hot ng ca Thnh Linh, ch khng phi bp
ngt hot ng y i. c im ni bt hn trong hot ng ca Thnh Linh l t do. V th, on sng potestas (quyn bnh) l phc
v t do, tc l phc v cc hnh thc n gi v cc n hu khc nhau (cho d khng phi l quyn bnh, cc hnh thc ny cng c uy th
ring ca chng). Tuy th, khng th no hot ng ca Thnh Linh li din ra mt cch v k cng c, v mc ch n hng nhm ti
l xy dng. Cng tc ring ca on sng l phm trt, l thit t trt t, ngha l dn chc v v tc v nhm xy dng cho cn i
Thn Mnh c Kit. T bn cht ca n, php lut da theo tiu chun ph cp v khch quan ca t do ni theo kiu ca Emmanuel
Kant m phi hp cc quyn t do; iu gip cho hot ng ca ht thy mi phn t c tng cng nhm xy dng hip thng
Gio hi v gp phn mang li n cu cho loi ngi: phi l lut ti thng v trng tn trong Gio hi (k 1752).
Trong bi cnh ca nhng g trnh by trn y, cng tc tng gio dn s xut hin nh l mt du ch thi i. Trong Gio hi, c cc
tha tc vin chu chc thnh, gi l gio s, v cc thnh vin ca cc dng tu hay cc tu hi, gi l tu s, cn cc tn hu khc khng
thuc cc thnh phn va k th c gi l gio dn (k 207,1); h c n gi v s mnh ring: l phi lo tm kim Nc Thin Cha
bng cch em tinh thn Phc m thm nhp vo trong cc thc ti trn th, cng nh dng chnh tinh thn y m kin ton chng (xem
k 225,2). Bn cht ca n gi gio dn l ch tng hp mt cch c hiu nng, vo trong cuc sng ca mnh, nhng g l thnh thing
v nhng g l phm tc, nhng g thuc lnh vc Phc m-Gio hi v nhng g thuc v trn th. n gi y c thnh hin nh n tn
ca b tch Ra ti lm cho thng d vo chc t t chung, v c cng c nh b tch Thm sc, em tinh thn c Kit vo gia lng
x hi ng hu gip cho th gian t n c cng ch ca mnh mt cch hu hiu hn trong cng bng, bc i v ha bnh (GH 36, T
7).
Ni cho ng, gio dn l kiu mu chung v ph qut ca con ngi kit. Gio dn th hin mu ngi ton din[41] lm cn bn cho
mi bc sng chuyn bit trong Gio hi, nh l gio s hay tu s. Bao lu cha thc s c mt hng ng gio dn khng kht hp tc vi
hng gio phm, th by nhiu lu Gio hi-Dn Cha cha thc s thnh hnh, cng nh cha c c mt cuc sng sung mn, v cha
phi l hnh nh ton vn ca c Kit (xem TG 21).
Thnh Linh ban cho gio dn mt on sng v mt n gi c bit; qua cc b tch Ra ti v Thm sc, gio dn tham d vo cc quyn
t t, s ngn v vng gi ca c Kit (k 204); v th, h cng phi c quyn v phi c quyn v mt php l tham d vo quyn
qun tr trong Gio hi, tc l: trong vic hnh s quyn cai tr, cc gio dn c th cng tc theo quy tc ca lut (k 129,2), v h c
kh nng m trch cc gio v theo quy tc lut nh (k 228,1); th d: iu khon 230 ni n tc v c sch v gip l, nhng li
ch dnh ring cho nam gii v nhng l do khng my r; cn cc cng tc khc (nh ch gii phng v, ca trng, v.v...) th khng dnh
ring cho gii no c (k 230,2.3).
Sau y xin k ra mt t quyn hnh ca gio dn : [42] Hi ng gim mc c th t c cc gio dn lm thm phn [trong mt ta n
tp on; nhng h li khng c quyn c b nhim lm i din hay l ph i din t php]; nu cn, th mt trong nhng ngi y

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 19/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

c th c la chn thnh lp tp on thm phn (kk 1421,2). l mt chc v quan trng v c tnh cch vng bn. T ng
nu cn khng c ngha l nu thiu gio s, v trong thc t, khng cn phi ti.
Mt quyn ni bt khc, l quyn hn cc b trn v cc cng hi trong cc tu hi tn hin v cc dng tng , d l hi dng gio
dn: quyn ny khng phi l mt quyn mang sc thi thng tr, song l mt loi cng quyn tha y lnh nhn t Thin Cha qua tc
v ca Gio hi (k 618).[43]
D khng c v, nhng thc s Thin VII, Phn I trong Quyn IV (kk 1055-1165) ca b gio lut mi c mt tm quan trng ni bt
i vi gio dn; l phn mang ta : B tch hn phi. Thm vo , cn c Thin I, Phn III trong Quyn VII, cp n: Cc v t
tng hn nhn (kk 1671-1707). Hn phi l mt c ch cn bn ca loi ngi, va thuc lnh vc thn lut v lut t nhin va mang
tnh cht php ch thc nh. Qua b tch Ra ti, cc kit hu tr thnh chi th ca c Kit v ca Gio hi; vic h kt hp trong
hn c s lm cho Gio hi l mt cng ng thng hip, tr nn phong ph trong mt cch thc rt c bit. X dng quyn t t
chung nhn lnh ni b tch Ra ti, v trong t th l nhng t t chung ch thc, cc ngi v ngi chng ban b tch Hn phi rt
cao qu cho nhau. Nh b tch kt hp phong ph y, cc ngi lm v lm chng tr thnh nhng c quan sinh ng lm cho Thn Mnh
c Kit ln rng ra trong th gii. Khng ai c th chi ci c l hnh s quyn li v ngha v ca mnh trong i sng hn nhn
v gia nh, nhng ngi lm v lm chng v lm cha lm m khng cn phi c mt th y nhim gio lut no c (k 226). Nh th
mi r l phm vi t do v nhng quyn li ngha v ca hn nhn v gia nh th rt rng ln. y l mt trng hp ng c chn lm
mu mc thit nh cc hnh thc th ch khc trong Gio hi.
H. Kung a ra gi thuyt ng hay sai l chuyn khc ni rng theo thn lut th hng ng gio dn c quyn triu tp cng ng. Thi
xa, cc hong lm nh vy. C th ni b li rng h c tha y lm nh th; tuy nhin, chnh s kin y cho thy l
h c kh nng cn bn c th lnh nhn mt quyn hnh ti phn (potestas iurisdictionis) trong Gio hi.[44]
Ni Tm Tt:
a) Hng ng gio dn trong Gio hi l hin thn ca c Kit ang hin din mt cch b tch gia lch s loi ngi. Hin ch Lumen
Gentium qu quyt rng: Tt c nhng g ni v Dn Thin Cha u c lin h n gio dn, tu s v gio s (GH 30). V vy, theo cch
thc ring ca mnh, (suo modo), gio dn lm nn nhn t ct t trong c cu va nhn loi va thn linh ca Gio hi (GH 8), nh
Gio hi thc s l hin thn ca c Kit ang hin din mt cch b tch gia lch s trn gian; h c trch nhim gnh vc s
mng cu ca ng Cu Th (GH 9), v h mc ly sinh kh cng t mt nguyn l chung l Thnh Linh (GH 7). Cn c Kit l t t,
l ngn s v l lnh t, th hot ng ni mi chi th ca Ngi.
b) Hng ng gio dn vi cng vic tng : Trong Gio hi l mt cng ng t t c thnh hin v c c cu t chc (GH 11), mi tn
hu u thc s c quyn bnh ng v mt phm gi v trong lnh vc hot ng chung xy dng Thn Mnh c Kit (GH 32). C
nhiu n hu khc nhau, nhng Thnh Linh th ch c mt (GH 32). Chnh do quyn ring ca mnh m gio dn lm vic tng (T 2),
v t bn cht, n gi lm kit hu cng l n gi lm tng (T 3; GH 11,26,32).
c) Gio dn vi chc t t: Xt theo lut Do thi, c Kit l mt gio dn; nhng thc ra, Ngi l V t t duy nht ch thc. Thn hc
tn l bn rt nhiu n quyn phng t t t m khng bao gi thy Tn c nhc ti, t ra khng phi l mt cch trc tip. Th Do
thi vit rng mi loi hy t, mi c gng ca con ngi trong thi tin kit, dng phng t ha gii chnh mnh vi Thin Cha, u
tht bi. Cc t t ca Cu c c thay th bng Con Ngi Gisu l V thng t duy nht. V th, theo Tn c th trong Gio hi
ca c Kit, khng cn c mt t t no theo mu thc Do thi c. Gia cc mn theo c Kit, th c nhng tng , nhng gim
mc, nhng nin trng v nhng ph t: l nhng tc v mi, khc hn vi cc t t theo nim ca thi y. c Kit mun thit

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 20/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

t nhng cng v c tnh cch cng on kia lm cn bn thit yu cho Gio hi, v phi c c cu t chc trt t th mt cng on mi
c th sinh hot c.
Vi th lnh hu hnh ca mnh v trong mt cch thc c bit trn vn, cc tng v cc gim mc cng nh cc linh mc l nhng
ngi cng s ca cc gim mc (LM 2,4,12), thng d vo trong chc t t duy nht ca c Kit. Nh vy, gim mc, linh mc v ph
t lm thnh ba bc ca chc t t phm trt, hay ni cho ng hn: ca b tch truyn chc thnh (k 1009).
D iu khon 1024 ch dnh chc thnh cho nam gii, th trn l thuyt khng thy c g gy tr ngi trm trng cho vic c th truyn
chc ph t cho ph n. Trong Thng hi ng gim mc th gii nm 1987, mt s ngh ph, trong c c hng y Daneels, tng
gim mc Malines-Bruxelles, ngh cho ph n c chu chc ph t.
KT LUN
Cc bc tin trong khoa gio hi hc hin i cho thy rng cng ngy yu t thn kh cng c nh gi cao trong Gio hi, v nh
m thn hc on sng cng c phc hng v c nh hng ln khng nhng v mt l thuyt tri thc, m c v mt thc tin gia
cuc sng na. Cng ng Vatican II chnh thc cng nhn thc ti sinh ng khng th thiu c ca cc on sng trong cuc
sng Gio hi, cng nh t nn mng cho quyn t do x dng chng phc v tha nhn v xy dng Thn Mnh c Kit. Gio l
ny c th hin qua b gio lut mi. Tuy nhin, cng vn thy cn nhiu im cha c hon b trong nn php ch hin nay ca
Gio hi. Thc ra, l iu d hiu, bi v kh lng m kim cho ra mt nim php l kh d din t tnh cht on sng cho y
c!
Phi o su vo tn nn tng thn hc ca lut php trong Gio hi th mi trnh c nhng thi th thin sai lch, khi tm hiu v
cc mi tng quan gia on sng vi gio lut; chng hn nh thi coi lut php l i nghch vi on sng, hoc l thi thc
nh tn sng lut l v coi cc on sng ch l chuyn ring t bn l cuc sng gio hi. C mt thi khc cng th thin v ngy
ng khng km, l thi ca nhng ngi khng c ra c s kin ny l, gia on sng v lut php, lun c v phi c mt mi
cng thng bin chng nm trong nhim quan phng ca Thin Cha: h qun bng i vai tr thanh luyn rt phong ph ca nhng
mi cng thng nh th trong thc t cuc sng.
C cu x hi c php l ca Gio hi ng thun v n nhn vic Thnh Linh truyn ban sinh lc v ch o cho mnh, v chnh c cu
theo bn cht phm trt y cng l mt on sng v l mt dch v nhm mc ch tng cng, phi tr cng nh gii thch cc on
sng khc. Ngoi ra, qua vic dng gio lut m y nhim hay l ch nh phn v cho gio dn (xem Ch thch s khi, Vatican II),
phm trt Gio hi lm cho quyn li ca h c tr thnh chnh thc v tn ti vng bn, v nh th, khin h c kh nng thng phn
vo quyn cai qun trong Gio hi.
Lut php c nhim v phi hp cc quyn t do trong trt t cng bng: theo thn lut, l mt nhim v cn thit. Hai b tch ra ti
v thm sc truyn ban kh nng dy d v cai qun; cn vic ch nh php l th lm cho kh nng y c th trin khai mt cch d
dng v c trt t.
Vn l cc on sng cn n mt phm vi t do hot ng m rng vi nhng bin dng n hin...; cn b gio lut mi th d c
nhng bc tin ln, nhng cng vn cn t ra rt r, ngho nn v ngp ngng v im ny.
Tm li, gii quyt cho n tha mi cng thng dng co gia on sng v php lut, th cn lu n cc im ny:
Cn phi bit nhn nhn vai tr cn thit v tch cc ca php lut i vi on sng. Chnh nh php lut m cc on sng tn tui trong
lch s Gio hi t ti c nhng chiu kch to ln, tr thnh trng tn v xc thc, ph qut v c kh nng thch nghi vi yu cu
http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 21/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

thi i.
Cn phi gt b no trng v lut php v khuynh hng tuyt i ha cc lut l trong Gio hi, v ng thi cn phi bit quan nim v
Gio hi tc l xy dng mt khoa gio hi hc theo tinh thn cng ng chung Vatican II.
Cc nh gio lut hc cn phi tm hiu cho ngy cng su rng hn v bn cht thn hc ca nn php ch trong Gio hi, cng nh cn
phi lu n tnh cht khn ngoan v on sng ca khoa gio lut hc, m h nghin cu v ng dng nhm phc v cng on v
mi hip thng trong Gio hi.
Nu c tnh cht on sng, th tt nhin l gio lut phi c n nhn v thc thi trong nh sng soi dn ca Thnh Linh l tnh
yu. Thnh Augutin nhc nh rng: Tnh yu c, lut kh cng thnh d... (Sermo 91,1; PL 38. 584).
Xin cho ti kt thc bi vit vi li kinh ghi trong bc th chung ca cha Peter Hans Kolvenbach, B trn tng quyn Dng Tn, gi cho
cc anh em trong Dng, ngy 10 thng 10 nm 1984:
Vng Thnh Linh, Thin Cha bng xa vi, c Gisu Kit mt ht vo d vng, Phc m thnh ch cht, Gio hi: mt t chc n thun;
Quyn th thnh thng tr, s mnh ha tuyn truyn; Phng t khng g ngoi gi li, Sng i kit: lm n dn cho lun l. V ngc
li: Vi Thnh Linh, mi sinh linh hng khi, C hon v mi khc khoi ch Nc Cha sinh ra, c Kit sng li ang ng y, Tin
Mng l sc sng gia mun dn, Gio hi l thng hip trong Ba Ngi, S mnh ? mt k Hin Xung mi, Cn phng v? l tng
nim, v cng l mng trc; Kip lm ngi? c mt cuc thn ha cao siu!
Luis Vela, S.J.
Tc gi l gio s Gio lut ti i hc Comillas, Madrid. Nguyn vn bi vit Dialectica eclesial: Carismas y Derecho cannico ng trn
tp ch ESTUDIOS ECLESISTICOS (Madrid) 65(1990)19-59.
[Felipe Gmez Ng Minh, S.J. chuyn , HTTH S 3, NM TH HAI (1992)]

[1] L. Vela, El laico en el nuevo Cdigo de Derecho Cannico, EL SILLAR 14 (1984) 71i85. Idem, Christifidelium officia fundamentalia
descripta in Legis Fundamentalis Schematis textu emendato, Periodica de re morali et can., 61(1972) 605-624. Idem, De la
representacin a la presencia Laicado 74(1986) 59-79
[2] Y.M. Congar, Propiedades esenciales de la Iglesia, ti Mysterium Salutis, VI-I, Madrid 1969, 371-516.
[3] Gioan-Phaol II, Tng Hin Sacrae disciplinae leges, trong B Gio Lut, do Nguyt San Tri Tim c M xut bn, 1987, tr. XXVI.
[4] Ibid. XXVIII
[5] Otto Semmelroth, La Iglesia como sacramento radical, trong Mysterium Salutis, IV-I, tr.384-385.
[6] Ibid. 362
[7] Y.M. Congar, Ministres institus dans Ministeria quaedam et Ad pascendum, LA MAISON-DIEU 115(1973) 86-96; J. Delorme, Le
ministre et les ministres selon le Nouveau Testament, Paris 1974
[8] L. Sartori, Carismi e ministeri, trong Dizionario Teologico Interdisciplinare 1, Torino 1977, 510
[9] H. Schlier, Eclesiologa del Nuevo Testamento trong Mysterium Salutis IV-I, 221

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 22/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

[10] O. Huizing, El ordenamiento eclesistico trong Myst. Salut. IV-2

[11] Codice di Diritto Canonico, testo ufficiale latino e versione italiana autorizzata, ti ENCHIRIDION VATICANUM B, Bologna 1984; Sacro
Concilio Ecumenico Vaticano II, COSTITUZIONI, DECRETI, DICHIARAZIONI, Milano 1966; Universidad de Navarra, Cdigo de Derecho
Cannico, ed. anotada, Pamplona 1984; Profesores de Salamanca, Cdigo de Derecho Cannico, ed.bilingue, Madrid 1983.
[12] Vatican II, L'apostolat des laics, (Unam Sanctam 75), Paris 1970
[13] Xem Guide pratique du Code de Droit Canonique. Notes Pastorales, d.Tardy 1985
[14] Universidad de Navarra, o.c. tr. 176-177.
[15] Profesores de Salamanca, o.c. tr. 138-140.
[16] J. Perarnau, Decreto sobre el apostolado de los laicos, Barcelona 1968, 328.
[17] Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Acta Commissionis Conciliaris De fid lium Apostolatu, TPV 1964, 61
[18] Conc.Oec.Vat.II, Acta Decreti De apostolatu laicorum. Textus recognitus et modi a Patribus conciliaribus propositi a Commissione De
fidelium apostolatu examinati, TPV 1965, 117
[19] Ibid. 120
[20] J. Grotaers, Quattre ans aprs, trong L'Apostolat des laics, (Unam Sanctam 75), Paris 1970, 277
[21] K. Rahner, Lo dinmico en la Iglesia, Barcelona 1963, 89-90
[22] B Gio Lut, k 162, 165, 477.1, 485, 497.3, 502.1, 547, 557.1
[23] H.R. Schlette, Religious Freedom, trong Sacramentum Mundi, 5, New York-London 1970, 297
[24] Gioan-Phaol II, Tng Hin SDL, tr. XXVIII
[25] K. Rahner, o.c. tr. 82
[26] Universidad de Navarra, o.c. tr. 79
[27] Profesores de Salamanca, o.c. tr. 30
[28] c Phaol VI, Allocutio ad praelatos auditores S.Romanae Rotae (29-1-1970), AAS 62(1970) 115.
[29] L. Bouyer, La Iglesia de Dios, Madrid 1973, 598
[30] M. Olphe Gailard, Le charisme des fondateurs, Vie Consacre 39(1967) 338-352
[31] Xem H. Kung, La Iglesia, Barcelona 1969, 513516
[32] Y.M. Congar, Propiedades esenciales de la Iglesia, l.c. tr. 573-574
[33] G. Colombo, Teologia, ermeneutica e teoria, Teologia, 1 (1976) 5-65
[34] L. Serentha, Prospettive per una visione organica della Teologia, Dizionario Teologico Interdisciplinare 3, Torino 1977, 650-651.

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 23/24
21/11/2017 Bin chng trong Gio hi: on sng v gio lut

[35] Mysterium Salutis I-I, Madrid 1969, 37

[36] L. Vela, El Derecho Cannico como disciplina teolgica, Gregorianum 50(1969) 747
[37] A. Rouco Varela - E. Corecco, Sacramento e diritto, antinomia nella Chiesa?, Riflessioni per una teologia del Diritto Canonico, Milano
1971
[38] E. Corecco, L'unit tra diritto divino e canonico nella teologia cattolica, Dizinario Teol. Interd. 3, 147.
[39] V. Ramallo, El Derecho y el misterio de la Iglesia, Roma 1972, 382-384, 419.
[40] G. Hasenhutl, Les charismes dans la vie de l'Eglise, L'apostolat des laics (Unam Sanctam 75), Paris 1970, 214.
[41] L. Vela, Teolga y Filosofa subyacentes en el nuevo Cdigo, Sal Terrae 7/8(1983) 527-543.
[42] L. Vela, El laico en el nuevo Cdigo de Derecho Cannico, Sillar 14(1984) 81-83
[43] Severino M. Alonso, La vida consagrada, Madrid 1980, 251-255
[44] H. Kung, Estructuras de la Iglesia, Barcelona 1965, 265-329.

Tr v Mc Lc Thn Hc | V Trang Nh

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/23BienChungTrongGH.htm 24/24