22/11/2017 Phung Vu

CHA CHA,
NGUN MCH V CNG CH CA PHNG V
Linh Mc Micae Trn nh Qung

I.MY NIM C BN

Sch Gio L Cng Gio, khi bn v Phng V nh l cng trnh ca Thin Cha Ba Ngi, coi Cha Cha l ngun mch v cng ch ca Phng
V (Phn II, chng I, mc 1). Xc quyt ny ch l mt phn ca mt xc quyt ton b: Cha Cha l ngun mch mi s, mi s pht xut t
Cha Cha (exitus a Deo) v mi s hng v Cha Cha (reditus ad Deum)

Lch s cu cho thy mi sng kin, hnh ng u khi pht t Cha Cha: To dng, ban s sng, gii thot, cu ., chnh Ngi thi n
ging phc hoc chc lnh cho th to. Nhng chc lnh ln lao nht, trn ho nht, k diu nht, l Ngi sai c Kit, Con ca Ngi, n
th gian thc hin cng trnh cu cho c nhn loi, v nh c Kit, ban cho chng ta Thnh Thn l Hng n tuyt vi. Chnh nh c
Kit, vi s hin din v hot ng ca Thnh Thn trong ta, m Cha Cha khng ngng tip tc thnh ha ta v ban cho ta s sng.

p li hnh ng ca Thin Cha l hnh vi p tr ca con ngi. Hnh vi c ngha nht ca con ngi hng v Thin Cha v cng vi vn
vt dng li chc tng Thin Cha. Trong Cu c, dn Cha cng by t nhiu cch chc tng, nht l khi Thin Cha thc hin cho h
nhng vic l lng. Nhng ch nh c Kit, ng dng chnh mnh lm hi l t n dng ln Thin Cha Cha, cng vi s hin din v hot
ng ca Cha Thnh Thn, con ngi mi c th dng ln Cha Cha nhng li chc tng hon ho, qua vic ngi khen , tn vinh v t n
Ngi.

Hnh ng ca Thin Cha trong lch s cu , cng vi hnh vi p tr ca con ngi, c trnh by theo mt vin tng tm gn trong lc
: A (Patre), PER (Filium eisum Christum), IN (Spiritu Sancto), AD (Patrem), trong ngun gc mi s l t Cha Cha v cng ch mi s l
hng v Cha Cha.

Cc tc gi Tn c, c bit Phaol v Gioan, thng trnh by gio hun theo vin tng trn, vi lc A, PER, IN, AD hoc y hoc ch
mt phn. Ly th d mt bn vn in hnh trong th phs 1, 3-14. Phaol vit:" Chc tng Thin Cha. (l ng) cho ta hng mun vn n
phc ca Thnh Thn (A). Ngi tin nh cho ta c phc lm ngha t, nh c Gisu Kit (PER). Trong c Kit, c anh em na. mt khi
tin, Anh em c ng n Thnh Thn (IN). ch ngy dn ring c cu chuc ngi khen vinh quang Thin Cha (AD)".

Cc Gio Ph, k t thi Tng , tip tc trnh by vin tng y, khng ch trong gio hun m c trong kinh nguyn dng ln Thin Cha.
Thnh Plycarp t o, trc lc chu kh hnh, tht ln mt li kinh hu chc phn nh iu thng c c trong cng on phng v:
"Ly Cha l Thin Cha ton nng, l Cha ca ngi Con Yu Du c chc phc l c Gisu Kit. Nh Ngi m chng con c bit danh
Cha. Con chc tng Cha cho con, ngy hm nay v gi ny, c d phn vo chn ca c Kit, nh cc chng nhn ca Cha, thn xc
v linh hn c sng li bng s sng vnh cu, trong s bt hoi ca Cha Thnh Thn. V th, con ca ngi Cha, chc tng Cha, Tn vinh Cha
v tt c mi s, nh v Thng T vnh cu trn tri l c Gisu Kit, Con Yu Du ca Cha, nh Ngi m vinh quang qui v Cha cng vi Ngi
v vi Cha Thnh Thn, by gi v mi mi, Amen".

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/ThienChuaCha/Chuong13.html 1/5
22/11/2017 Phung Vu

Ngay c thi k c lc gio Ari, d nhn mnh thn tnh ca Ngi Li nhp th, cc Gio Ph vn cho thy hnh ng ca Thin Cha trong lch
s rp theo quy lut tng qut ny: "Cha Cha lm mi s nh Ngi Li trong Cha Thnh Thn" (Athanasi). Grgri de Nysse cng ni: "Tt c
nhng g Thin Cha lm cho to vt. u xut pht t Cha Cha, tin trin nh Cha Con, v hon tt trong Cha Thnh Thn". Chung quy Cha
Cha vn l ngun mch mi s.

D nhin, khng phi lc no ni v tng quan gia Thin Cha v con ngi, Tn c v Gio Hi cng u minh nhin cho thy lc A,
PER, IN, AD. C rt nhiu bn vn Kinh Thnh v Gio Ph ch n thun cp n Thin Cha hay mt Ngi no ring bit. Tuy vy, khi cc
tc gi ny mun trnh by ton b tng quan gia Thin Cha v con ngi theo nhn quan Kit-gio, th tng hp ca cc Ngi lun c xy
dng theo lc trn.

Tng quan ny, hay hnh ng ca Thin Cha cng vi s p tr ca con ngi, c thc hin c bit trong Phng V Kit-gio, nht l
phng v Thnh L, ni c bit Thin Cha v con ngi gp g nhau, hay ni ng hn, Thin Cha gp g con ngi, v sng kin khi
u lun lun l t Thin Cha, Thin Cha thit lp mt dn, ku gi h t hp li, h i vo hip thng vi Ngi. iu ny tng xy ra
trong lch s cu , v vn tip tc c thc hin ni chng ta hm nay, nht l trong Phng V Thnh. Thc ra, Phng v l mt giai on ca
lch s cu , l phng th chng ta c th hi nhp vo lch s ny.

Trong Phng V, Thin Cha ni vi ta, Li Ngi c cng b cho ta, mu nhim Vt Qua ca c kit c hin-ti-ha, nh qua cc du
ch hu hnh kh gic, Thin Cha ban cho ta n thnh ha cu . l chiu i xung ca Phng V (catabase), l c im u tin ca
Phng V, cho thy mi s xut pht t ngun mch l Thin Cha Cha: mi gi, Li Cha, b tch, n sng.

Trc hnh ng ca Thin Cha, con ngi khng gi thi th ng. Ngi tn hu nhn bit v tin Cha sn sng lng nghe v vng
phc. Li Cha thc gic h p li. Tnh yu ca Thin Cha thc gic h yu mn Ngi. Cng trnh thi n ca Cha thc gic h ca ngi v
cm t Ngi. Quyn nng yu thng ca Cha thc gic h cu xin Ngi tr gip. Nhng hnh vi ny khng phi ca con ngi xt nh mt
c nhn ring r, nhng nh mt phn t ca cng on. Nhng hnh vi p li ny hng v Cha Cha nh mt cng ch, cho thy Phng V
cn c mt chiu i ln (anabase), gn lin v tip sau chiu i xung.

Do Phng V c coi l cuc i thoi gia Thin Cha v con ngi. Phng V tht s thc hin mt cuc trao i l lng (admirabile
commercium) gia mt Thin Cha Cha yu thng v cc con ci mnh.

Tuy nhin, khng nh cc hot ng o c khc, trong Phng V, c Kit lun hin din cch c bit c th tip tc cng trnh cu .
Ngi hin din trong hy l, trong Li Cha c cng b, trong tha tc vin, trong cng on t hp., hin din trong vai tr l ng Trung
Gian, thi hnh chc v t t, lin kt Thin Cha v con ngi. V l hnh ng ca Nhim Th, tc gm c u ln cc chi th, nn trong Phng
V, Hi Thnh c Cha Thnh Thn tc ng cng kt hp vi hnh ng ca c Kit. Do , Phng V cng l hnh ng ca Hi Thnh nh
c Kit v trong Cha Thnh Thn.

II. CCH DIN T CA PHNG V

Vai tr ca Cha Cha l ngun mch v cng ch ca Phng V c Phng V din t nh th no? - Chng ta th gi ra i nt, da vo cc
kinh nguyn trong Thnh L m chng ta thng xuyn s dng.

Hu ht cc li nguyn trong Thnh L u l nhng li nguyn dng ln Cha Cha nh l cng ch ca mi li tn vinh, cm t v cu xin. [Ni
hu ht, v c mt s t dng ln Cha Kit do nh hng ca mt s li nguyn trc y c c cu nh th, hoc do ch ca ni dung
http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/ThienChuaCha/Chuong13.html 2/5
22/11/2017 Phung Vu

hng v Cha Kit, hoc do bi cnh c th ca c hnh phng v. Chng hn trong l trng knh Mnh v Mu Cha Kit, li nguyn nhp l v
li nguyn hip l khi u bng cu: "Ly Cha Gisu". Kinh xin bnh an quen thuc trong nghi thc hip l cng hng v Cha Kit: "Ly Cha
Gisu Kit, Cha ni vi cc Tng rng..". Trc y li nguyn trong l knh Cha Ba Ngi bt u bng li dng ln Cha Cha, tuy c
cp Cha Con v Cha Thnh Thn: "Ly Thin Cha l Cha chng con, Cha sai Con mt l Li chn l, v sai Thnh Thn ng thnh ha
mun loi."]

Hng v Cha Cha l cch din t c t thi Gio Hi s khai, chc chn rp theo li khuyn ca Phaol: "Hy em c tm hn m ca ht
chc tng Cha. Trong mi hon cnh v mi s, hy nhn danh c Gisu Kit, Cha chng ta, m cm t Thin Cha Cha" (Ep 5, 19-20). Mt
quy tc, mt truyn thng hnh thnh: Kinh nguyn Phng V hng v Cha Cha, qua trung gian ca c Kit. Augustin vit: "Mt khi n
trc bn th, lun phi hng li cu nguyn ln Cha Cha".

Khi u li nguyn, ch s c: "Ly Cha (Pater), hoc "Ly Cha" (Domine), "Ly Thin Cha" (Deus). "Cha" hay "Thin Cha" khng ch
chung chung, nhng hiu v Cha Cha, v Cha Kit hay Cha Thnh Thn c nhc n sau, t nht trong cu kt di quen thuc: "Nh c
Kit. hip nht vi Cha Thnh Thn n mun thu mun i". Hn na Tn c vn c khuynh hng dnh cho Cha Cha danh xng Thin
Cha, gi Ngi l Cha chng ta, khng phi Thin Cha c nht nhng l Thin Cha Cha, v coi iu Cu c ni v Thin Cha l ni v
Cha Cha.

Tip theo, li nguyn thng cp mt vi thuc tnh no ca Cha (ca Cha Cha m cng l ca c Ba Ngi), nh: "ton nng", "hng
hu", "ng To Thnh"; ri nhc li mt hay vi hnh ng c thc hin trong lch s cu , hoc do ch thn Cha Cha hoc qua Cha
Kit, Cha Thnh Thn, cc thnh, tc l nhc ti Cha Cha nh l ng a quo omnia. Hnh ng ny l L do dn Cha dng ln Cha nhng
tm tnh tn th, cm t, thng hi v cu xin.

Kinh t n (Prex Eucharistica). L trng tm v cao im ca c hnh Thnh L, Kinh T n l mt li mi gi ln Cha Cha, t n v cng trnh
c ca Ngi. Quy ch tng qut Sch L Rma vit: "Linh mc mi gio dn hng tm hn ln cu nguyn v t n Thin Cha, ng
thi lin kt h vi mnh trong li cu nguyn, nhn danh tt c cng on dng li cu nguyn ln Cha Cha, qua c Gisu Kit. ngha ca
li cu nguyn ny l ton th cng ng tn hu kt hp vi c Kit m tuyn xng nhng k cng ca Thin Cha v dng hy l" (s 54).

Cc yu t chnh ca Kinh T n cng c trnh by hng v Cha Cha:

Vic t n: "Linh mc nhn danh ton th dn thnh m tn tng Cha Cha v cm t Ngi v tt c cng trnh cu chuc, hoc v l do no
c bit, ty theo ngy, ty l, ty ma khc nhau" (ibid., s 55a).

Li tung h "Thnh, Thnh, Thnh" l li tung h Cha Cha.

Epiclese l li ku cu trong linh mc ni xin Cha Cha sai Thn Kh l ng Thnh Ha.

Phn tng thut v lp b tch Thnh Th v phn hin thnh: tuy nhc li li ni v vic lm ca c Kit, nhng hy l do c Kit thit lp
trong ba ti sau ht l hy l dng ln Cha Cha.

Vic tng nim (anamnse) lin h vi Cha Cha, v c hnh Phng V lun qui chiu v nhng ln Thin Cha can thip trong lch s cu
con ngi, c bit nhng vic thc hin ni c Kit, nht l ni mu nhim Vt Qua ca c Kit.

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/ThienChuaCha/Chuong13.html 3/5
22/11/2017 Phung Vu

Vic dng tin: "Hi Thnh dng ca l tinh tuyn ln Cha Cha" (ibid., s 55e).

Li chuyn cu: y cng l nhng li cu nguyn dng ln Cha Cha, cu cho Hi Thnh v cho mi chi th, cn sng cng nh qua i,
da vo s hip thng ca ton th Hi Thnh.

Vinh tng ca kt thc chnh l Li chc tng a mi vinh quang v danh d v Cha l Thin Cha ton nng.

D nhin, Kinh T n cng cho bit nhng phc lnh khc nhau c thc hin cho con ngi u pht xut t Cha Cha. Lc A.AD c p
dng y nh trong cc kinh nguyn khc, nhng c khai trin nhiu hn, rng hn, v t trng tm vo chnh hy t ca c Kit.

Ly th d Kinh T n IV, mt kinh ghi m du vt Kinh Thnh v Phng V nht, v nh vy rp theo c cu truyn thng ca kinh nguyn
nht. y l kinh thc c li Tin Tng ring v c nh, v theo cu trc, li Tin Tng ny phi gn lin vi phn k tip.

Kinh T n IV "trnh by s lc tt c mu nhim cu " (ibid., s 322d), nn khi u bng vic hng ln Cha l ngun mch cu . Rp
theo truyn thng Gio Ph, Kinh chia lm hai phn. Phn u l Li Tin Tng, nhn mnh kha cnh thn hc, ni ln mt s thuc tnh ca
Thin Cha, nht l s tt lnh. Sang phn hai, li Kinh chuyn hng, c trnh by theo vin tng lch s cu , nhc li nhng cng trnh
Cha Cha thc hin cho con ngi qua nhng giai on ln, nhng thi im ch cht: to dng v sa ng, chun b cng cuc cu , sai
Cha Thnh Thn n vi cc tn hu hon tt chng trnh.

Chu nh hng su m ca Kinh Thnh (nhiu cu trong li Kinh lp li hu nh nguyn vn bn vn Kinh Thnh), Kinh T n IV lm ni bt
tnh yu ca Cha Cha i vi con ngi, qua tnh bn thu u, vic thit lp Giao c, vic Cha Kit xung th em tnh yu ca Cha Cha
n cho mi ngi, nht l nhng ngi ngho kh.

III.THAY LI KT

Nu Cha Cha l ngun mch v cng ch ca Phng V, c cn phi lp mt l ring knh Ngi khng? Cu hi ny t nhiu lin h vi
ti. Vn c t ra l v Cha Con v Cha Thnh Thn, mc d ng vai tr ch cht trong Phng V, vn c nhng l knh ring, trong
khi mt l v Cha Cha, ngay c l ngoi sng, cng khng c.

Thc s t lu v nhiu ln, c nhng kin ngh dnh mt l ring knh Cha Cha trong Nm Phng V, nhng Ta Thnh lun lun bc
b. Mt quy tc tr thnh truyn thng cho rng mt ngy l phng v khng nhm knh nh mt tn iu thun ty, nhng i tng ca n
phi l mt s kin hay mt bin c ca lch s cu . Nu l mt chn l c tin th chn l y phi c by t trong bin c no ca lch
s ny.

Chng ta hiu v sao trong sut hn nm th k, Ta Thnh vn khng chp nhn l knh Cha Ba Ngi, d l ny xut hin Php t u th
k IX, c c hnh trong nhiu an vin, v c nhiu ngi xin chnh-thc-ha n trong Gio Hi Ty Phng. S d th v i tng ca l ny
l mt tn iu thun ty. Do nh hng ca vic chng lc gio Ari, ngi ta mun c l ny minh nhin khng nh s duy nht v bn tnh
ni Ba Ngi Thin Cha, nhng li khng dnh dng g vi lch s cu . Ch mi ti nm 1334, Rma mi chp nhn l ny nh mt lut tr, t
n vo sau Ma Phc Sinh v buc c hnh cho c Ty Phng, v coi n nh mt cch hon tt nhn quan Kit-gio v lch s v th gii. [Trong
Phng V canh tn sau Vatican II, l ny va nhn mnh bn th duy nht ca Ba Ngi (li Tin Tng v cc li nguyn), va khai trin hot
ng ca tng Ngi trong lch s cu (cc bi c)].

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/ThienChuaCha/Chuong13.html 4/5
22/11/2017 Phung Vu

Do quan nim truyn thng nh vy nn khng c ch cho mt l ring knh Cha Cha.

Nhng c ngi nh cha R. Cantalamessa (trong "La vie dans la seigneurie du Christ", trang 126-127) li ngh khc. Theo tc gi, khng c mt l
dnh cho Cha Cha l mt iu l, mt thiu st, mt chuyn ng bun. Ngay cha nui ca c Gisu cn c hai l, m li khng c ch no
dnh cho Cha tht. Nhiu l pht sinh l p ng nhng nhu cu c bit ca mt giai on lch s L Knh Mnh Thnh Cha Kit chng hn,
nh mt phn ng chng li Branger de Tours ph nhn s hin din thc s ca Cha Kit trong Thnh Th. Hay nh l knh Thnh Tm Cha
Gisu, khi c lc thuyt Jansnisme. Nhng l nh vy em li rt nhiu li ch cho i sng thing ling ca ngi tn hu. Ngy nay, nhiu
ngi lng qun Cha Cha, thm ch khc t Ngi v nhng l do ny khc, nn cng cn c mt l ring knh Ngi.

Ngy l chnh l mt cch hun gio sng ng, mt c hi gip dn Cha i su vo mt mu nhim hay mt bin c ca lch s cu , mt
cch tuyn tn chung, long trng, hn hoan v c lng trong c hnh Phng V, trong li ca ngi v t n ca c dn Cha. Cha Cha ng
c tn knh ring theo cch .

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/ThienChuaCha/Chuong13.html 5/5