TCVN TIU CHUN QUC GIA

TCVN : 2012
Xut bn ln 1

CNG TRNH THY LI -

XY DNG CNG TRNH VNG TRIU -
YU CU TNH TON THY LC NGN DNG
Hydraulic structures - Construction of works in tidal regions
- Requirements on hydraulic calculation for closure works

H NI - 2012

1
2
 Mc lc

Trang
Li ni u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
1 Phm vi p dng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2 Ti liu vin dn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
3 Thut ng v nh ngha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
4 Yu cu k thut chung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
4.1 iu kin t nhin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
4.2 Cng ngh xy dng. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
4.3 Cng tc o c phc v tnh ton thy lc ngn dng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
14
4.4 Th nghim m hnh vt l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.5 La chn v tr, thi gian ngn dng v chn dng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
5 Tnh ton cc iu kin bin v thy lc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
5.1 Xc nh mc nc khi ngn dng cho cng trnh ven bin, vnh triu, ca sng. . . . . . . . . 15
5.2 Xc nh mc nc khi ngn dng cng trnh trn on sng c nh hng triu. . . . . . . . . . 15
6 Tnh ton thu lc ngn dng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
6.1 Cng trnh vng ven bin, vnh triu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
6.2 Cng trnh ca sng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
6.3 Cng trnh ngn dng trn on sng c nh hng thy triu
22
...............................
7 Tnh ton ng knh vt liu ngn dng. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
7.1 ng knh danh ngha ca vt liu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
7.2 Tiu chun n nh vt liu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
7.3 Tnh ton kch c vt liu lp bo v y trong khu vc ngn dng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
7.4 Tnh ton kch c vt liu chn dng chu tc dng ca dng chy v sng . . . . . . . . . . . . . . . . 28
7.5 Xc nh kch c vt liu bo v b khi ngn dng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
8 Tnh ton tn tht vt liu qua ca ngn dng khi ngn dng bng ct . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
8.1 iu kin p dng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
8.2 Phng php tnh ton . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
9 Phm vi bo v xi l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
9.1 Quy nh chung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
9.2 Xc nh phm vi xi l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Ph lc A (Tham kho) c im thu triu vng ven bin ca Vit Nam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Ph lc B (Quy nh) Biu xc nh tc truyn triu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Ph lc C (Quy nh) Biu thit k tm lu tc ln nht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Ph lc D (Tham kho) Tnh ton thy lc ngn dng cng trnh trn on sng nh hng
triu bng phng php lp bng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

Ph lc E (Quy nh) Tnh khi lng ct tri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Ph lc F (Quy nh) Tnh ton tn tht ct tri bng phng php tra biu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
Ph lc G (Tham kho) Cc v d tnh ton . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

3
TCVN : 2012

Li ni u

TCVN : 2012 Cng trnh thy li - Xy dng cng trnh vng triu - Yu
cu tnh ton thy lc ngn dng c xy dng da trn kt qu nghin cu
ti khoa hc cp b v tnh ton thy lc v cng ngh chn dng cc cng
trnh vng triu, theo quy nh ti khon 2 iu 13 ca Lut Tiu chun v
Quy chun k thut v im a, khon 1 iu 5 ca Ngh nh s 127/2007/N-
CP ngy 01 thng 8 nm 2007 ca Chnh ph quy nh chi tit thi hnh mt s
iu ca Lut Tiu chun v Quy chun k thut.

TCVN : 2012 do Trung tm Khoa hc v Trin khai K thut Thy li thuc

trng i hc Thy li bin son, B Nng nghip v Pht trin nng thn
ngh, Tng cc Tiu chun o lng Cht lng thm nh, B Khoa hc v
Cng ngh cng b.

TIU CHUN QUC GIA TCVN : 2012

TCVN TIU CHUN QUC GIA
4
 TCVN: 2012

Cng trnh thy li - Xy dng cng trnh vng triu

- Yu cu tnh ton thy lc ngn dng
Hydraulic structures - Construction of works in tidal regions
- Requirements on hydraulic calculation for closure works

1 Phm vi p dng

Tiu chun ny quy nh phng php tnh ton thy lc ngn dng thi cng xy dng cng trnh
vng triu v vng chu nh hng ca thy triu (gi chung l vng triu). Cc cng trnh ngn
dng vng triu gm:

1) Bao ln bin phc v a mc tiu nh giao thng, nng nghip, nui trng thy hi sn, bo v
khu dn c, pht trin du lch, to vnh triu kn trnh tr bo cho tu thuyn...;

2) p, cng, u thuyn ngn mn, gi ngt, thot l v giao thng thy;

3) Giao thng ng b qua ca sng v vng ven bin;

4) Cng trnh bo v mi trng vng ven bin, ca sng, chng nhim bn do trn du hoc cht
nhim khc;

5) Hn khu on bin b v.

2 Ti liu vin dn

Cc ti liu vin dn sau y rt cn thit cho vic p dng tiu chun ny:

TCVN 9160 : 2012 Cng trnh thy li - Yu cu thit k dn dng trong xy dng;

TCVN : 2012: Cng trnh thy li - Yu cu thit k bin;

TCVN : 2012: Cng trnh thy li - Yu cu thit k sng.

3 Thut ng v nh ngha

Tiu chun ny s dng cc thut ng v nh ngha sau:

3.1

5
TCVN : 2012

Thy triu (Tides)

Hin tng mc nc bin, mc nc cc vng ca sng v ven bin dng ln h xung theo chu
k do s thay i lc hp dn cng nh s chuyn ng tng tc gia mt trng, mt tri v tri t
gy ra.

3.2

nh triu (Crest of tide)

Cn gi l nc ln, l mc nc cao nht trong mt chu k triu.

3.3

Chn triu (Low tide)

Cn gi l nc rng, l mc nc thp nht trong mt chu k triu.

3.4

Triu ln (Rising tide)

Giai on mc nc thy triu dng cao dn t chn triu n nh triu. Khong thi gian tnh t thi
im xut hin chn triu n thi im xut hin nh triu k tip gi l thi gian triu ln.

3.5

Triu xung (Falling tide)

Giai on mc nc thy triu h dn t nh triu xung chn triu. Khong thi gian tnh t thi
im xut hin nh triu n thi im xut hin chn triu k tip gi l thi gian triu xung.

3.6

Chu k thy triu (Period of tide)

Khong thi gian gia hai nh triu hoc hai chn triu xut hin lin tip.

3.7

Nht triu (Diurnal tide)

S dao ng ca mt chu k triu vi mt ln triu ln v mt ln triu xung trong mt ngy (c mt

nh triu v mt chn triu).

3.8

Bn nht triu (Semi - diurnal tide)

S dao ng ca hai chu k triu vi hai ln triu ln v hai ln triu xung trong mt ngy (c hai nh
triu v hai chn triu xut hin trong mt ngy).

3.9

6
 TCVN: 2012

Triu hn hp (Mixed tide)

Trong mt thng mt trng (thng c t 29 ngy n 30 ngy, mt ngy c 24 h 50 min) c khong na

thng chu k triu bin i t bn nht triu sang nht triu hay ngc li t nht triu sang bn nht
triu.

3.10

Nht triu khng u (Irregularly diurnal tide)

Triu hn hp c s ngy nht triu chim u th, nhng ngy cn li l bn nht triu.

3.11

Bn nht triu khng u (Irregularly semi - diurnal tide)

Triu hn hp c s ngy bn nht triu chim u th, nhng ngy cn li l nht triu.

3.12

Triu dng, nc dng (slack tide, slack water)

Trng thi vn tc dng triu rt nh (bng khng hoc gn bng khng) khi nc triu i dng t
dng triu ln sang dng triu rt hoc ngc li.

3.13

ln triu (Tidal range)

Khong cch chnh lch t nh triu n chn triu ti mt v tr ng vi mt chu k triu.

3.14

Bin triu (Tidal amplitude)

Khong cch t nh triu hoc chn triu n mc nc trung bnh. Trong tiu chun ny quy nh
ln triu bng hai ln bin triu.

3.15

Bin lu lng triu (Amplitude of the discharge)

Lu lng triu khi truyn vo sng (triu dng) hoc rt ra khi sng (triu xung). Trong tiu chun
ny quy nh tr s lu lng triu khi vo sng v khi rt ra khi sng l bng nhau.

3.16

Triu cng (Spring tide)

Thy triu c dao ng v mc nc mnh nht (nh triu mc cao nht v chn triu mc
thp nht) trong ng qu trnh triu theo thng. Triu cng xy ra khi mt trng, mt tri v tri t
nm thng hng nhau (nhng tri t khng nm gia mt trng v mt tri).

3.17

7
TCVN : 2012

Triu km (Neap tide)

Thy triu c bin dao ng thp nht (nh triu thp, chn triu cao) trong ng qu trnh triu
theo thng. Triu km cn gi l k nc sinh hay k nc rng. Triu km xut hin khi mt trng v
mt tri nm i din nhau so vi tri t.

3.18

Vng triu (Tidal region)

Tn gi chung cho cc vng ven bin, ca sng hay on sng sui c cc yu t thy ng lc thay
i do nh hng ca thy triu.

3.19

Vnh triu (Tidal basin)

Phn bin ln su vo t lin qua mt ca hoc nhiu ca, khng c s tham gia hoc c s tham
gia khng ng k ca dng chy sng trong ma kit. Khi quai ln bin hoc khi bin b v th
phn bin c bao li hoc phn t lin b nc bin trn ngp vo do v cng c coi l
vnh triu.

3.20

Kho triu (Tidal volume)

Th tch nc bin cha trong vnh triu tnh t mc nc thp nht n mc nc triu cao nht.

3.21

Ca sng (Estuary)

Phn cui ca sng chy ra bin.

3.22

on sng c nh hng triu (Tidal river)

on sng c mc nc dao ng theo chu k do nh hng ca thy triu truyn vo.

3.23

Cng trnh ngn dng (Closure works)

Cng trnh xy dng vng triu dng ngn mt phn bin, vnh triu, ca sng, on sng c nh
hng triu vi nhng mc ch khc nhau. Cng trnh ngn dng c th l mt p ngn hon chnh
hoc cha hon chnh (bng kt). Qu trnh xy dng gm 2 giai on: giai on u thu hp, gi l
ngn dng. Giai on cui l bt kn mt on c tnh ton d kin trc, gi l chn dng (hp
long, hp long).

3.24

8
 TCVN: 2012

Lp bng (Vertical closure)

S dng vt liu th ng thi trn ton tuyn ngn dng cho n khi bt kn dng chy.

3.25

Lp ng (Horizontal closure)

S dng vt liu lp dn t mt b hoc t hai b cho n khi bt kn dng chy.

3.26

Lp hn hp (Combined closure)

Giai on u s dng lp bng, giai on sau s dng lp ng hoc ngc li.

3.27

Thng chm (Caisson)

Kt cu hnh hp bng b tng ct thp hoc nhng tr pin kt hp h thng ng m bng ca van,
c lai dt bng tu ko hoc dng cu vo v tr nh chm.

4 Yu cu k thut chung

4.1 iu kin t nhin

4.1.1 Vng nc nng ven bin iu kin xy dng cng trnh ngn dng c su t 0,5 m
n 100 m so vi mc nc bin trung bnh.

4.1.2 Mc nc bin dng tnh ton thy lc ngn dng khi xy dng cng trnh vng ca sng
v ven bin thc hin theo TCVN...: 2012.

4.1.3 Vnh triu c chia thnh hai loi chnh l vnh triu ngn v vnh triu di. phn loi vnh
triu cn tnh ton xc nh tr s Lb/L, trong Lb l chiu di ca vnh triu v L l chiu di
sng triu truyn vo vnh triu. Khi tr s L b/L 0,05 l vnh triu ngn. Khi tr s L b/L > 0,05 l
vnh triu di. Chiu di sng triu truyn vo vnh triu xc nh theo cng thc sau:

L = cxT (1)

trong :

c l tc truyn triu, m/s: c= gh (2)

h l su ca vnh triu tnh t mc nc trung bnh, m;

g l gia tc trng trng: g = 9,81 m/s2;

T l chu k triu ti vng ven bin c vnh triu v ca sng, s.

4.1.4 Ca sng cng chia thnh hai loi chnh l ca sng ngn v ca sng di. Cn c vo tr s
LCS/L phn loi ca sng, trong LCS l chiu di ca ca sng v L l chiu di sng triu truyn
vo ca sng. Khi tr s LCS/L t 0,10 n 0,15 l ca sng ngn. Khi tr s L b/L > 0,15 l ca sng di.

9
TCVN : 2012

Chiu di sng triu truyn vo ca sng xc nh theo cng thc (1) trong c l tc truyn triu,
n v l m/s, c xc nh theo ph lc B.

4.1.5 Gii hn truyn triu t ca sng (ca bin) vo su trong ni ng ca sng c nh hng
triu xc nh nh sau:

a) Gii hn truyn triu trn cc sng ng bng Bc b v Nam b, xc nh theo bng 1;

b) Gii hn truyn triu trn cc sng Trung b, xc nh theo ti liu thc o.

Bng 1 - Gii hn truyn triu trong ma kit trn cc sng ng bng Bc b v Nam b

Gii hn truyn triu

su sng km
m
Bn nht triu Nht triu

3 57,9 111,9
4 66,9 129,3
5 74,8 144,5
6 81,9 158,3
7 88,5 170,0
8 94,6 182,8
9 100,3 193,9
10 105,8 204,4
11 110,9 214,3
12 115,8 223,9
13 120,6 233,0
14 125,0 241,8
15 129,5 250,3
CH THCH: su sng ghi trong bng l su tnh t mc nc trung bnh n y su nht ca sng, m.

4.1.6 c trng on sng c nh hng triu th hin qua ch s un cong Is v t l tng i gia b
rng sng v su nc sng, c xc nh theo bng 2:

Bng 2 - c trng on sng c nh hng triu.

c trng
Loi sng
Hnh thi Is = L/ B/h

C nhiu vng su < 1,05 < 40

1. Sng thng
Hp lu do hai hoc nhiu sng, nhiu bi ni < 1,30 > 40
Sng n > 1,5 <4
2. Sng un khc
Hp lu do hai hoc nhiu sng, nhiu bi ni > 1,5 -

10
 TCVN: 2012

CH THCH:
Is l ch s un cong: Is = L/
L l chiu di on cong tnh t hai im ngn nht ca on cong, m;
l khong cch ni hai im cong, m;
B l chiu rng sng, m;
h l su nc trong sng, m.

4.1.7 c im nhm y lng dn xc nh nh sau:

a) H s nhm Manning, k hiu l n, n v l s/m1/3, xc nh theo cng thc:

n = (n0 + n1 + n2 + n3 + n4 ) x m5 (3)

1/ 6
n0 = 0,038 D90 (4)
trong :

n0, n1, n2, n3, n4 l h s nhm thnh phn, ph thuc vo c im lng dn. Bng 3 gii thiu
h s nhm thnh phn p dng cho cc sng vng ven bin;

D90 l ng knh qua mt sng ht bn ct y, m;

m5 l h s nhm thnh phn, s/m1/3, ph thuc sng triu trong sng v mc un khc Is
ca sng, c chn nh sau:

m5 =1,0 vi Is = 1,0;

m5 = 0,57 + 0,43 Is vi 1,0 < Is <1,7;

m5 =1,3 vi Is >1,7.

b) Khi chiu rng sng ln hn 20 ln chiu su nc th h s ma st Chzy c tnh theo cng

thc Maning:
1 1/ 6
C= h (5)
n
trong :

n l h s nhm Manning tnh theo cng thc (3), s/m1/3;

h l su nc trong sng tnh t mc nc trung bnh, m.

Bng 3 - Gi tr h s nhm thnh phn ca lng dn

Tnh cht lng dn H s nhm thnh phn

t 0,020

1. Nn y sng Ct mn n0 0,024

Ct th 0,028

gc 0,025

11
TCVN : 2012

Rt bng phng 0,000

2. c trng v a hnh Khng phng lm n1 0,005

Gh gh, li lm 0,010

Khng theo quy lut no 0,020

Cc mt ct t thay i 0,000

3. Mt ct ngang ca sng C mt s mt ct thay i n2 0,002

C s mt ct thay i nhiu T 0,010 n 0,015

Hu nh khng c 0,000

4. nh hng c s tc ngn C nhng khng ng k n3 T 0,010 n 0,015

C nhiu ch tc nghn T 0,020 n 0,030

C tc nghn nhng vn chy mnh T 0,040 n 0,060

t T 0,005 n 0,010

5. Sng c cy ci, thc vt Trung bnh n4 T 0,010 n 0,025

Nhiu T 0,025 n 0,050

Rt nhiu T 0,050 n 0,100

Khng ng k 1,000

6. Mc un khc ca sng ng k m5 1,150

Chy mnh 1,300

4.2 Cng ngh xy dng

4.2.1 Ngn dng chm

4.2.1.1 S cc phng php ngn dng bao gm lp bng, lp ng, lp hn hp, xem hnh 1.

a) Lp bng b) Lp ng

12
 TCVN: 2012

c) Lp hn hp d) Lp hn hp kt hp vi ngn dng
nhanh bng caissons
CH DN: 1; 2; 3; 4; 5; 6; 7; 8; 9 l th t p cc t.

Hnh 1 - S cc phng php ngn dng chm

4.2.1.2 iu kin p dng cng ngh:

a) S dng thit b thi cng vn ti thu;

b) S dng thit b thi cng c gii b;

c) Lc lng lao ng a phng v iu kin thc t cng trng v.v...

4.2.2 Ngn dng nhanh

4.2.2.1 Ni dung ca cng ngh l s dng thng chm (caissons), tr pin ni c ca van.

4.2.2.2 iu kin p dng cng ngh:

a) C kh nng ch to thit b;

b) C phng tin vn ti thy lai dt;

c) C bin php t chc nh chm.

4.3 Cng tc o c phc v tnh ton thy lc ngn dng

4.3.1 Trc khi ngn dng cn o c v thu thp cc ti liu sau:

a) o v mt ct dc ton tuyn, c 50 m o mt mt ct ngang;

b) o lu tc dng triu trn cc thy trc ti mt ct tuyn ngn dng.

4.3.2 Trong thi gian ang ngn dng cn o c v thu thp cc ti liu sau:

a) Trng hp thi cng theo phng php lp bng: Cn o cao , chiu rng nh p v chiu su
nc ng vi mc nc triu sau mi t p;

b) Trng hp thi cng theo phng php lp ng:

- o lu tc dng chy hai pha u p, o su h xi c hai pha thng v h lu hiu

chnh cng v kch c vt liu ngn dng cho t sau v bo v xi ti ca ngn dng v hai b;

13
TCVN : 2012

- o cao mc nc cch 100 m v hai pha thng v h lu. Mi ln ln dng c khong 50 m

phi o li su ti tuyn ngn dng ca ngn dng;

- Khi lu tc ca ngn dng vt qu 2 m/s phi o mc nc cch 100 m v hai pha thng h
lu trc thi im triu dng;

c) Trng hp ngn dng nhanh:

- Cn d bo ng qu trnh triu trong thi gian ngn dng, ti thiu trc mt ngy;

- Trc khi h chm cu kin cui cng cn o mc nc v o lu tc v tr cch 50 m v hai pha

thng v h lu tnh ton lai dt v nh v cu kin.

4.4 Th nghim m hnh vt l

4.4.1 i vi cng trnh cp c bit v cp I phi th nghim m hnh vt l xut bin php bo
v y, chng xi l b ph hp v m bo an ton trong qu trnh ngn dng. C th th nghim m
hnh vt l cho cng trnh cp thp hn khi trong thc t cha c hnh mu ngn dng tng t.

4.4.2 Ni dung th nghim m hnh vt l gm: xc nh lu tc qua ca ngn dng, lu tc hai bn

b ca p ngn dng v lu tc gy xi pha cui ca ngn dng, chiu di xi l.

4.5 La chn v tr, thi gian ngn dng v chn dng

4.5.1 La chn v tr chn dng nh sau:

a) Nu trn tuyn ngn dng c lch su v bi rng, mc nc triu cao ch gy ngp lch su th
nn chn ca chn dng lch su;

b) Nu trn tuyn ngn dng c lch su v bi rng nng, mc nc triu thp ngp bi rng nng th
nn chn ca chn dng bi rng nng.

4.5.2 La chn thi gian ngn dng phi m bo chn chnh xc thi im con triu km c bin
mc nc nh nht ln dng:

a) Thi gian ngn dng (qu trnh thu hp dng chy) v thi gian chn dng (bt kn) c chn trong
ma kh;

b) Xy dng cng trnh vng triu thuc cc tnh Bc b v Trung b, thi gian ngn dng bt u t
thng 11 nm trc n thng 4 nm sau;

14
 TCVN: 2012

c) Xy dng cng trnh vng triu thuc cc tnh ng bng sng Cu long, thi gian ngn dng bt
u vo khong cui thng 2 n gia thng 5 trong nm.

4.5.3 Chn thi gian chn dng theo quy nh sau:

a) Chn thi gian chn dng trong nhng ngy triu km ca thi on ngn dng (mi thng u c
t 3 ngy n 4 ngy triu km). thi im triu dng cn b tr tin thi cng hp l tin hnh
cng tc chn dng;

b) Thi gian chn dng ch trong vi gi, nn chn vo lc nc dng (triu i hng) chn triu;

c) Thi on triu km v thi im triu dng trn tng on sng c nh hng triu l khc nhau
ty thuc vo khong cch t ca sng n v tr xy dng cng trnh ngn dng. Tu thuc vo iu
kin c th ca tng cng trnh la chn thi im chn dng hp l.

5 Tnh ton xc nh cc iu kin bin v thy lc

5.1 Xc nh mc nc khi ngn dng cho cng trnh ven bin, vnh triu, ca sng

Mc nc khi ngn dng vng ven bin, vnh triu, ca sng l mc nc triu cao nht tng hp
do cc yu t kh tng trong thi on ngn dng, ph hp vi tn sut thit k v cp cng trnh
c quy nh trong QCVN 04-05 : 2012/BNNPTNT: Cng trnh thy li - Cc quy nh ch yu v
thit k. Thi on ngn dng chn trong ma kh, ty thuc v tr a l ca cng trnh xy dng.

Z tt Z tb hmax (6)
trong :

Ztb l mc nc trung bnh tnh ton, m, xc nh theo TCVN... : 2012;

hmax l bin triu ln nht vng ven bin, vnh triu, ca sng c cng trnh ngn dng, m,

hoc ly bng mt na ln triu, quy nh trong ph lc A.

5.2. Xc nh mc nc khi ngn dng cng trnh trn on sng c nh hng triu

5.2.1 Mc nc vng ca sng ph thuc ch yu vo iu kin a hnh ca sng, dao ng mc

nc triu v lu lng dng chy n t thng lu. Vic tnh ton mc nc cho cc sng nh
hng triu nn da vo s liu thc o v c th kt hp s dng m hnh ton.

5.2.2 Tnh tc truyn triu trong sng ma kit, gm cc ni dung sau:

a) Xc nh iu kin bin mc nc ca sng, nu ti 5.1;

b) S dng cc biu ph lc B tnh ton tc truyn triu: hnh B.1, B.2, B.3 p dng cho
vng bn nht triu v hnh B.4, B.5, B.6 p dng cho vng nht triu.

CH THCH:

1) Ph lc B cng c s dng cho cc vng c ch triu khng u;

2) Tm tc truyn triu xem v d 1 ph lc G.

15
TCVN : 2012

5.2.3 Tnh ton mc nc ta mt v tr xc nh trn sng, gm cc cng vic sau y:

a) Tnh ton mc nc triu trong giai on ngn dng: Cn s dng ti a cc ti liu thc o v mc
nc ln nht khi triu ln. Khi khng c ti liu thc o cn tnh theo cng thc sau:

h (x=0) = h (x=-l) e x (7)

trong :

h (x=0) l bin mc nc triu tnh ton ti v tr cn xt, m;

h (x=-l) l bin mc nc triu ti v tr ca sng, m, nu trong 5.1;

x l khong cch t cng trnh ngn dng n ca sng, m;

l h s chit gim ca hm m, 1/m, xc nh theo cng thc sau:

n 2 uc
(8)
2h 7 / 3

n l h s nhm, s/m1/3;

u l lu tc trung bnh mt ct ngang ca sng, m/s;

c l tc truyn triu, m/s;

h l su ca sng tnh t mc nc trung bnh, m;

CH THCH:

1) Du - trong cng thc (7) ch chiu trc x t sng ra pha bin;

2) Tnh ton mc nc triu trong giai on ngn dng xem v d 2 ph lc G

b) Tnh ton mc nc triu trc khi chn dng: Bin mc nc triu trc khi chn dng xc
nh theo cng thc (9). Mc nc trc khi chn dng bng mc nc ban u nhn thm h
s bin i mc nc. C th tham kho phng php tnh ton mc nc trc khi chn
dng nu trong v d 3 ph lc G.

h( x l )
h( x 0 ) (9)
cosh rh
trong :
h (x = 0) l bin mc nc triu tnh ton ti v tr chn dng, m;

h (x = -l) l bin mc nc triu ti v tr ca sng, m;

cosh rh l h s bin i mc nc do truyn triu, ly theo bng 4. Trong bng 4, hai i

lng S1 v S2 xc nh theo cng thc (10) v cng thc (11):

4umaxT
S1 g (10)
3 2C 2 h

16
 TCVN: 2012

2 l
S2
T A (11)
g
B

umax l lu tc ln nht mt ct ca sng theo s liu thc o, m/s;

C l h s ma st Chzy, m1/2/s;

A l din tch mt ct ca sng ng vi mc nc trung bnh, m2;

B l chiu rng mt nc ng vi mc nc trung bnh ca sng, m;

h l su ng vi mc nc trung bnh mt ct ca sng, m;

l l khong cch t cng trnh ngn dng n ca sng gip bin, m;

T l chu k triu, s;

g l gia tc trng trng, g = 9,81 m/s2.

Bng 4 - H s bin i mc nc

S1
S2
0,2 0,5 1,0 2,0 5,0 10,0 15,0
0,2 1,02 1,02 1,02 1,02 1,02 1,01 0,99
0,4 1,09 1,09 1,08 1,08 1,02 0,89 0,75
0,6 1,21 1,21 1,19 1,15 0,92 0,60 0,43
0,8 1,43 1,41 1,35 1,17 0,70 0,37 0,24
1,0 1,83 1,75 1,53 1,09 0,50 0,24 0,14
1,5 6,15 2,68 1,35 0,66 0,23 0,08 0,04
2,0 2,13 1,45 0,84 0,41 0,11 0,03 0,01
3,0 0,96 0,78 0,48 0,19 0,03 0,00 0,00
4,0 1,32 0,79 0,33 0,09 0,01 0,60 0,60
5,0 1,66 0,63 0,21 0,04 0,00 0,00 0,00

6 Tnh ton thu lc ngn dng

6.1 Cng trnh vng ven bin, vnh triu

6.1.1 S dng cng thc xp x

6.1.1.1 Cng thc xp x c s dng trong trng hp chiu di lp ng ln hn 20 % chiu rng

ca khi cha ngn dng.

6.1.1.2 Lu tc ln nht tm mt ct ca ngn dng xc nh theo cng thc sau:

4. .F .h
U max (12)
3.T . A
trong :

17
TCVN : 2012

Umax l lu tc ln nht tm mt ct ca ngn dng, m/s;

F l din tch b mt vnh triu ng vi mc nc triu cao, m2;

h l ln ca triu thit k, m;

T l chu k triu thit k, s;

A l din tch mt ct ngang ng vi mc nc trung bnh, m2.

6.1.1.3 Lu tc ln nht qua ca chn dng xc nh theo cng thc (13). C th tham kho phng
php tnh ton lu tc ln nht qua ca chn dng c nu trong v d 4 ph lc G.
5 Fh
U max (13)
AT
trong :

Umax l lu tc ln nht qua ca chn dng, m/s;

F l din tch mt nc vnh triu mc nc trung bnh, m2;

B l chiu rng vnh triu, m;

Lb l chiu di vnh triu, m;

h l bin triu thit k, m;

T l chu k triu thit k, s;

A l din tch mt ct ca chn dng, m2.

6.1.2 S dng m hnh ton

6.1.2.1 i vi vnh triu ngn nn s dng biu lu tc thit k. Cu to biu v hng dn s

dng biu tm lu tc ln nht khi thit k chn dng v hng dn s dng, xem ph lc C.
Tham kho v d 5, v d 6 v v d 7 ca ph lc G.

6.1.2.2 i vi vnh triu di c th s dng cc m hnh thy lc chuyn dng c kim nghim
Vit Nam nh m hnh DUFLOW, m hnh HEC - RAS... Kt qu tnh ton bng cc phn mm ny
s cho cc s liu sau y:

a) Mc nc v lu tc ng vi cc giai on p ln bng phng php lp ng v lp bng;

b) Quan h lu tc ln nht v mt ct ngang tng ng ca ngn dng.

6.1.2.3 p dng phng php lp ng vi cng trnh ngn dng c su nh hn 7 m. Vi cng

trnh ngn dng c su trn 7 m nn p dng phng php lp bng.

6.2 Cng trnh ca sng

6.2.1 Giai on ln dng t

6.2.1.1 Phm vi p dng nh sau:

18
 TCVN: 2012

a) Khi lp ng, chiu di ln dng nh hn 10 % chiu rng ca sng;

b) Khi lp bng, chiu di nh p ngn dng ln hn rt nhiu so vi su sng.

CH THCH: Chiu rng ca ngn dng, chiu rng ca sng v su sng u tnh theo mc nc trung bnh, m.

6.2.1.2 p dng cc cng thc tnh ton sau y:

a) Lu tc ti thi im t bt k:
2 2
Ls h sin t
U (t )
T T (14)
h0

b) Lu tc ln nht ca ngn dng:

2
Ls h
U max T (15)
h0
trong :

U(t) l lu tc ca ngn dng ti thi im t bt k, m/s;

Umax l lu tc ln nht ca ngn dng, m/s;

Ls l chiu di ca sng, m;

h l bin triu thit k ca sng, m;

h0 l su nc tnh t mc nc trung bnh khi lp ng, tnh t mc nc trung bnh n

nh p ngn dng khi lp bng, m;

T l chu k triu thit k, s.

6.2.2 Giai on thu hp nhiu

6.2.2.1 Phm vi p dng nh sau:

a) Khi lp bng c chiu rng ca ngn dng ln hn 80 % su nc trn nh p ngn dng;

b) Khi lp ng c chiu rng ca ngn dng nh hn 10 % chiu rng ca sng khi cha ngn dng.

CH THCH:

1) Chiu rng ca ngn dng, chiu rng ca sng u tnh theo mc nc trung bnh, m,

2) su n nh p ngn dng tnh t mc nc trung bnh, m.

6.2.2.2 Trng hp lp bng, cc trng thi dng chy khi chy qua nh p ngn dng c phn
loi theo tiu chun Froude, xem s hnh 2, p dng cc cng thc tnh ton sau y:

19
TCVN : 2012

a) Chy phn gii b) Chy khng ngp c) Chy ngp

CH THCH:
H cao t mc nc thng lu n nh p ngn dng;
hB su t mc nc h lu n nh p ngn dng trng thi chy phn gii: hb = 2/3H;
h su mc nc h lu trng thi chy ngp v khng ngp:
- Chy khng ngp: h < 2/3H;
- Chy ngp: h = 2/3H;

a su nc ngp trn nh p ngn dng:

- Chy phn gii: a = 1/3H;

- Chy ngp v chy khng ngp: a = 2/3H.

Hnh 2 - S cc trng thi chy qua nh p ngn dng

a) Tnh ton lu tc dng chy trn nh p ngn dng:

- Chy phn gii:

1
U0 2g H (16)
3
- Chy khng ngp:

U0 2g (H h ) (17)
- Chy ngp:
2
U0 ( gH ) (18)
3

b) Tnh ton lu lng dng chy trn nh p ngn dng:

- Chy phn gii:

1 1
Q B H 2g H (19)
3 3
- Chy khng ngp:

2 1
Q B H 2g H (20)
3 3
- Chy ngp:
2 2
Q B gH 3 (21)
3 3

20
 TCVN: 2012

trong :

H v h gii thch trong hnh 2, m;

B l b rng trn nc ca p ngn dng, m;

g l gia tc trng trng: g = 9,81 m/s2;

l h s lu lng, quy nh trong bng 5:

Bng 5 - H s lu lng trong lp bng

Tnh trng p ngn dng H s lu lng

1. p ngn dng thp, lp bng theo tuyn n, nh nhn, vt liu
sp xp kh bng phng v cht. Lp bng tuyn kp, nh rng. 1,0

2. p ln cao mc trung bnh, mt p kh rng, vt liu p khng

cht, c nhm trung bnh. 0,9

3. p ln cao, nh p nh, gh gh, rng ln. 0,9

4. p nh nhn khi H/B > 0,5, chy khng ngp. 0,8

5. Dng chy qua phn rng p ngn dng. T 0,4 n 0,6

c) Tnh ton vn tc dng chy qua thn p p bng vt liu th:

Dn 5
U 2f 2 g nv i (22)
C
trong :

Uf l lu tc dng chy qua thn p, m/s;

Dn l ng knh quy i trung bnh ca vt liu th, m;

C l h s sc cn do hnh dng, ph thuc vo s Reynol: C chn t 0,4 n 0,6;

nv l rng ca p, thng t 0,3 n 0,4;

g l gia tc trng trng, m/s2;

I l gradient dng chy qua p ngn dng.

d) C th da vo t s H/B phn loi trng thi chy qua p ngn dng. C th nh sau:

- p nh rng, trng thi chy ngp khi t s H/B < 0,5;

- p nh nhn, trng thi chy khng ngp khi t s H/B > 0,5

6.2.2.3 Trng hp lp ng, p dng cc cng thc tnh ton sau y:

U g ,max 2 g ( h1 h2 ) (23)

Q A 2 g (h1 h2 ) (24)

21
TCVN : 2012

trong :

Ug,max l lu tc ln nht qua ca ngn dng, m/s;

Q l lu lng qua ca ngn dng, m3/s;

l h s lu lng, ly theo bng 6;

A l din tch mt ct t qua ca ngn dng, m2;

g l gia tc trng trng, m/s2;

h1 l su nc pha thng lu, m;

h2 l su nc h lu, m. h 2 c th l su nc pha h lu ngay ti chn p khi chy

khng ngp, hoc tnh theo cng thc sau:

h2 0,4h1 1 1,5 p (1 2 p 2,25 p 2 ) (25)

p bt /( 2h1 cot g ) (26)

p l h s iu chnh chiu rng ca ngn dng;

bt l khong cch gia 2 chn u p ngn dng, m;

l gc nghing ca mi pha u p ngn dng, ;

Bng 6 - H s lu lng khi lp ng

b/b0 Trng thi chy H s lu lng

0 - 1,0
0,5 Chy khng ngp 0,8
0,5 Chy ngp 0,9
0,1 Chy khng ngp 0,9
0,1 Chy ngp 0,9
CH THCH: b l chiu rng ca ngn dng v b0 l chiu rng ca ngn dng khi cha thu hp.

6.3 Cng trnh ngn dng trn on sng c nh hng thu triu

6.3.1 Trng hp dng chy sng trong ma kit tri hn dng triu, lu tc ln nht qua ca ngn
dng trong tng giai on thu hp c tnh theo cc cng thc di y. Cc bc tng qut tnh
ton lu tc dng chy khi thu hp dn, xem ph lc C v v d 8 ph lc G.
Q0 M
U i ,max (1 1 ) (27)
Ai Ai

M Q0 1 1 (28)

Q t
1 1 (29)
Q0
trong :

22
 TCVN: 2012

M l lu lng tng hp ti tuyn ngn dng, m3/s;

Ui,max l lu tc ln nht qua ca ngn dng trong giai on thu hp th i, m/s;

Qt l bin lu lng triu, m3/s;

Q0 l lu lng thng ln nht ca sng trong ma kit, m3/s;

Ai l din tch mt ct ngang dng chy ti ca ngn dng tng ng vi giai on th i, m2.

6.3.2 Trng hp dng triu tri hn dng chy sng trong ma kit, lu tc ln nht qua ca ngn
dng trong tng giai on thu hp c tnh theo cc cng thc di y. Cc bc tng qut
tnh ton lu tc khi thu hp dn xem ph lc C v v d 9 ph lc G.

Qt M
U i , max (1 2 ) (30)
Ai Ai

M Qt 1 2 (31)

Q
2 0 1 (32)
Qt

trong cc thng s trong cc cng thc (30), (31) v (32) c gii thch ti 6.3.1.

6.3.3 Trng hp dng chy sng khng ng k (coi Q 0 = 0), p dng cng thc i y. Cc
bc tng qut tnh ton lu tc khi thu hp dn xem ph lc D v v d 10 ph lc G:

2b0 Ls h e x M
U i , max (33)
bi (hi z i 1 )T Ai
trong :

Ui,max l lu tc ln nht trung bnh mt ct ti tuyn ngn dng trong chu k triu, m/s;

M l lu lng triu ti tuyn ngn dng, m3/s:

M 2b0 Ls he x / T (34)

b0 l chiu rng sng ng vi mc nc triu ln nht ti tuyn ngn dng cha thu hp, m;

Ls l chiu di on sng tnh t ca sng n cng trnh ngn dng, m;

h l bin mc nc triu, m;

x l khong cch t tuyn ngn dng ti ca bin, m;

Ai l mt ct t ti ca ngn dng ng vi mc nc ln nht giai on th hp th i, m2 :

Ai = bi(hi - Zi-1) (35)

bi l chiu rng ca thu hp ng vi giai on i, m;

hi l su nc tnh ton ti ca ngn dng giai on i, m;

23
TCVN : 2012

T l chu k triu, s;

l h s chit gim ca hm m, 1/m, xc nh theo cng thc sau :

.A
= 2 .A2 (36)
c. 2. 1 1
2
gU
A (37)
C 2 h0
l h s lu lng;

A l mt ct t ng vi mc nc triu ln nht ti ca sng, m2 ;

U l lu tc ln nht trong chu k triu ti ca sng, m/s;

C l h s ma st Chzy, m1/2/s;
2
l tc gc, rad/s: ;
T
c l tc truyn triu, m/s, xc nh theo ph lc B.

7 Tnh ton ng knh vt liu ngn dng

7.1 ng knh danh ngha ca vt liu

7.1.1 ng knh danh ngha ca vt liu dng ngn dng xc nh theo cng thc tng qut sau:
1/ 3
M
Ds = (38)
vl
trong :

Ds l ng knh vt liu danh ngha, m;

M l khi lng ca vt liu ngn dng, kg;

vl l khi lng ring vt liu ngn dng, kg/m 3.

7.1.2 ng knh danh ngha ca vt liu l ri xc nh theo cng thc sau:

D = 0,84 Ds (39)
trong :

D l ng knh tnh ton, m;

Ds l ng knh danh ngha c hnh lp phng tnh theo cng thc (38).

7.1.3 i vi vt liu l b tng, ng knh danh ngha tnh theo cng thc sau:

a) Khi b tng hnh hp c kch thccnh l a: D = 1,24 x a; (40)

c) Khi t din c kch thc cnh l a: D = 0,61 x a; (41)

d) Khi b tng c kch thc cc cnh l a,b,c : D = 1,24.3 abc (42)

24
 TCVN: 2012

7.2 Tiu chun n nh vt liu

7.2.1 Tiu chun chung

Tiu chun chung v n nh vt liu theo quy nh sau:

q
a) Tiu chun 1 (Lu lng n v ti hn): (43)
g .D
3

H
b) Tiu chun 2 (Ct nc ti hn): (44)
.D
U2
c) Tiu chun 3 (Lu tc ti hn): (45)
2.g ..D

trong :

q l lu lng n v qua ca ngn dng, m3/(s.m);

H l chiu cao ct nc trn nh p pha thng lu, m;

n
l t trng vt liu (-): = ;
n
D l ng knh vt liu c tnh ton quy i, m, tnh theo cng thc (38);

U l lu tc trung bnh mt ct qua ca ngn dng, m/s.

7.2.2 Tiu chun n nh vt liu trong trng hp lp bng

7.2.2.1 Khi p ngn dng cn thp, tiu chun n nh vt liu nh sau:

a) Tiu chun chung cho cc trng hp:

hb
>4 (46)
.D

trong hb c nh ngha l chiu cao ct nc trn nh p v pha nh mi h lu, m.

b) Nu p c dng nh nhn:

- Theo tiu chun 2:

hb H
Khi < 10 th = 3,0 (47)
.D .D

hb H
Khi > 10 th = 2,0 (48)
.D .D

U2
- Theo tiu chun 3: t 0,7 n 1,40 (49)
2.g ..D

c) Nu p c dng nh bng:

- Theo tiu chun 2:

25
TCVN : 2012

H
nh p khng rng: t 1,5 n 2,0; (50)
.D

H
nh p dng trn: = 2,0 (51)
.D

H
nh p rt rng: t 2,0 n 3,0 (52)
.D
U2
- Theo tiu chun 3: t 0,7 n 1,4 (53)
2.g ..D

7.2.2.2 Khi p ngn dng tng i cao, tiu chun chung v n nh vt liu nh sau:

hb
-1 < < 4,0 (54)
.D
Theo tiu chun 3:
U2
- i vi ri : = 0,70 (55)
2.g ..D

U2
- i vi lin kt: = 1,40 (56)
2.g ..D

trong hb c nh ngha l chiu cao ct nc trn nh p v pha nh mi h lu, m;

7.2.2.3 Khi p ngn dng cao, tiu chun chung v n nh vt liu nh sau:

hb
< -1,0 (57)
.D
Theo tiu chun 1:
q
= 1,18 + 0,5.p 1,87 sin (58)
g .D
3

trong :

hb l su mc nc chy qua phn rng ca p so vi nh p ngn dng: hb 0;

q l tng lu lng n v qua nh p v phn rng ca p, m3/s:

2 2
q ( gH 3 ) (59)
3 3

l h s lu lng, c xc nh nh sau:

- i vi p nh rng c B/D >10:

1,9 exp 0,2hb /(D) (60)

- i vi p nh nhn: 1< B/D <10:

1,5 exp 0,1hb /(D) (61)

26
 TCVN: 2012

p l h s xt n kh nng thi cng:

- Khi th chm: p 0,60 ;

- Khi th th ng u v phng: p = 1,10.

l gc mi ca p so vi phng ngang, tng ng vi h s mi m t 2,0 n 3,0.

7.2.3 Tiu chun n nh vt liu trong trng hp lp ng

7.2.3.1 Giai on ngn dng, p dng tiu chun 3:

2
ub
a) khai thc t n mn: = 0,70 (62)
2.g ..D
2
ub
b) , cc b tng c b trong ti, r: = 1,40 (63)
2.g ..D

trong ub l lu tc ti hn lm cho bt u chuyn ng, m/s.

7.2.3.2 Giai on chn dng, s dng mt trong ba tiu chun sau:

q
- Theo tiu chun 1: = 1,80 (64)
g .D
3

H
- Theo tiu chun 2: = 2,0 (65)
.D
U2
- Theo tiu chun 3: = 1.0 (66)
2.g ..D

7.3 Tnh ton kch c vt liu lp bo v y trong khu vc ngn dng

Tnh ton theo cng thc sau:

u b2
Dn50 = CT. (67)
2.g .
trong :

Dn50 l ng knh vt liu lp bo v y, m;

ub l lu tc dng gn y, m/s. Ly ub = 10 % U ;

U l lu tc qua ca ngn dng, m/s;

cT l h s ri, ph thuc vo mt ri r, ly theo bng 7 v bng 8:

Bng 7 - Mc ri cc v tr ngn dng khc nhau

Tnh trng Mt ri, r Tr s

1. Trn on sng thng Thp 0,12

2. Pha sau ca ngn dng c k mi hoc m hn Cao 0,20

27
TCVN : 2012

3. C m tr cu, tng chn u hai b trc khi T trung bnh n cao T 0,35 n 0,50
ngn dng
4. Pha sau cng trnh ngn dng c cng trnh khc Rt cao 0,60

Bng 13 - H s ri

Vt liu ngn dng H s ri cT

1. ri, cc b tng (vi r 0,05) T 12,3 x r n 0,2

2. ng trong ti, r (vi r 0,15) T 12,3 x r n 1,65

7.4 Tnh ton kch c vt liu chn dng chu tc dng ca dng chy v sng

Khi th vt liu theo phng php lp bng, cao trnh nh p gn n mc nc m c sng,

kch c vt liu c xc nh theo cng thc (68), tham kho phng php tnh ton trong v d 11
ph lc G.
3
H
0,5.U max g . s

Ds = 0,0131 2 (68)
Hs

trong :

Ds l ng knh vt liu ngn dng, m;

Umax l lu tc dng ln nht qua ca ngn dng, m/s;

Hs l chiu cao sng tnh ton ti v tr ca ngn dng, m.

7.5 Xc nh kch c vt liu bo v b khi ngn dng

7.5.1 Lu tc gn b xc nh theo cng thc sau:

n 0,5
U b y ( 2 g ) 0 ,5 ( ) (cos sin ) 0,5 d g0,5 (69)
n

7.5.2 Khi lng ti thiu vt liu n nh bo v b nh ri, r hoc cc b tng c xc

nh theo cng thc sau:

U b6 . r . w3
w= (70)
15,23.105 ( r w ) 3 .(cos sin ) 3
trong :

w l khi lng ri, r hoc cc b tng, kg;

Ub l lu tc dng chy gn b, m/s;

y l h s Izbash, xc nh nh sau:

- i vi lin kt trong ti, r : y = 1,20;

- i vi ri : y = 0,86.

28
 TCVN: 2012

r l khi lng ring ca , kg/m3;

w l khi lng ring ca nc bin, kg/m3;

l gc nghing ca mi k b sng, ;

dg l ng knh quy i hn , m, xc nh theo cng thc sau:

w
dg = 1,24 3 (71)
r

8 Tnh ton tn tht vt liu qua ca ngn dng khi ngn dng bng ct

8.1 iu kin p dng

Ct s dng lm vt liu p p ngn dng phi tho mn yu cu sau y :

a) C ng knh ht D50 t 150 m n 250 m;

b) Lu tc qua ca chn dng nh hn 3,0 m/s;

c) Khi khng xc nh c cc ch tiu ca loi ct, vic c tnh lng khi lng ct tri do dng
chnh v dng xoy qua ca ngn dng bng cch s dng bng lp sn ca Rijkwaterstaat c
nu trong ph lc D;

d) Khi xc nh c cc ch tiu ca loi ct, tnh ton khi lng tn tht ct tri do dng chnh v
dng xoy qua ca ngn dng bng cch s dng biu lp sn ca Delft Hydraulic Laboratory,
c nu trong ph lc E.

8.2 Phng php tnh ton

8.2.1 Tnh ton lng ct tri theo bng lp sn

8.2.1.1 Khi lp ng thc hin theo quy nh sau:

a) S dng bng E.1 ph lc E tm lng ct tri do dng chnh, m3/(m.h);

b) S dng bng E.2 ph lc E tm lng ct tri do dng xoy hai u p, m3/(m.h).

CH THCH:

1) Tm lng ct tri do dng chnh c th tham kho v d 12 ph lc G; tm lng ct tri do dng xoy hai u p
tham kho v d 13 v v d 14 ph lc G;

2) Khi din tch dng chy cn di 150 m2 th lng ct tri khng ng k vi iu kin nng lc my thi cng tha mn.

8.2.1.2 Khi lp bng c th s dng bng E.3 ph lc E tm lng ct tri trn 1 m chiu di do
dng chnh trong mt gi, m3/(m.h). C th tham kho phng php tnh ton lng ct tri trn
1 m chiu di do dng chnh trong v d 15 ph lc G.

8.2.2 Tnh ton lng ct tri theo biu lp sn

29
TCVN : 2012

Biu lp sn p dng cho c phng php lp ng v lp bng, c quy nh trong ph lc F. C

th tham kho phng php tnh ton nu ti v d 16 v v d 17 trong ph lc G.

9 Phm vi bo v xi l

9.1 Quy nh chung

9.1.1 Bo v b khi xy dng cng trnh ngn dng vng ven bin vnh triu v ca sng thc hin
theo quy nh sau:

a) Trc khi ngn dng phi o a hnh khu vc ngn dng v vng ln cn trong phm vi c chiu
di t nht bng 10 ln chiu cao p;

b) Kim tra s n nh ca b v bin php bo v b ca chn dng, hai b thng lu v h lu

p ngn dng. Trong trng hp ngn dng t mt pha phi ch bin php bo v b i din;

c) Trc khi ngn dng phi c bin php bo v y nh ri lp vi a k thut geotextile, vi nilon
hoc b m bng cy tre, na nh cc thit b chuyn dng; sau ri mt lp hoc nhiu lp
; ti , bao ti ct hoc vt liu khc c th chu c lu tc ti 4 m/s.

9.1.2 Bo v b khi xy dng cng trnh ngn dng on sng c nh hng triu thc hin theo
quy nh sau:

a) Cng trnh trn nn t bi tch c dy nh hn 3 m c th khng cn bo v y v chp nhn

c h xi trong qu trnh ngn dng;

b) Cng trnh trn nn t bi tch c dy ln hn 3 m phi bo v y bng lp b m c

dy t 1 m n 2 m.

9.2 Xc nh phm vi xi l

9.2.1 Chiu su xi ln nht xc nh theo cng thc sau:

1, 5
hmax = 0,3( h0 ) 0, 25 U max t 0,38 (72)

trong :

hmax l su xi ln nht do dng chnh gy ra, m;

Umax l lu tc ln nht chy qua ca ngn dng, m/s;

h0 l su nc cui phn bo v y, m;

t l thi gian xi, h.

9.2.2 Quan h gia thi gian xi v thi gian xi t su xi ln nht theo cng thc sau:

hmax t
1 A lg (73)
h0 t1

2
t1 = 180.h 0 (Umax Ucr) (74)

30
 TCVN: 2012

trong :

t1 l thi gian t c su xi ln nht hmax;

Ucr l lu tc ti hn chuyn ng ct y, m/s;

A l h s thc nghim. Chn A nh sau:

- i vi trng hp lp bng: A chn t 0,75 n 0,88;

- i vi trng hp lp ng: A = 0,54.

9.2.3 Chiu di phm vi bo v xi y c xc nh theo phng php ngn dng.

L = m x hmax (75)

trong :

L l chiu di phi bo v y, m;

hmax l su xi ln nht, m;

m l h s thc nghim:

- Khi lp bng: m chn t 5 n 8;

- Khi lp ng: m chn t 8 n 10.

Ph lc A
(Tham kho)

c im thu triu vng ven bin ca Vit Nam

Bng A.1

Vng bin Ch thu triu ln thu triu c im

1. T Qung Nht triu u T 3 m n 4 m vo k triu Hng thng c t 24 ngy

Ninh n cng v khng qu 0,5 m n 25 ngy nht triu
Thanh Ho vo k triu km. u, ring Thanh Ho c

31
TCVN : 2012

t 18 ngy n 22 ngy.
2. T Qung Bn nht triu khng u. ln thy triu vo nhng Qu na s ngy trong
Bnh n ca Ring ca Thun An v ngy triu cng t 0,6 m thng c 2 ln nc ln v
Thun An vng ln cn l khu vc n 1,1 m. Ring ca 2 ln nc xung trong
(Tha Thin duy nht nc ta c Thun An v vng ln cn, ngy.
Hu) bn nht triu u, khng ln thy triu t 0,4 m
phn bit r gia triu n 0,5 m nh nht ven b
cng v triu km. bin nc ta.
3. T Nam Bn nht triu khng u ln thu triu vo nhng
Tha Thin ngy triu cng t 0,8 m
Hu n Bc n 1,2 m.
Qung Nam -
4. T Bc Nht triu khng u ln thu triu nhng Hng thng c t 18 ngy
Qung Nam ngy triu cng t 1,2 m n 20 ngy nht triu,
n Hm Tn n 2,0 m, ln k triu thi gian triu dng ln
(Bnh Thun) km khong 0,5 m. hn triu xung.
5. T Hm Nht triu khng u Chnh lch ln thu triu Triu cng thng xy ra
Tn n Mi ngy triu cng t 2,0 m sau triu km t 2 ngy
C Mau n 2,5 m. n 3 ngy.
6. T Mi C Ti Rch Gi hu ht s ln thy triu nhng
Mau n H ngy trong thng c ch ngy triu cng khong
Tin nht triu khng u, 1,0 m. Trong nm, thy triu
nhng cng gn C Mau ln cao nht vo thng 12
v H Tin th tnh cht v thng 1, xung thp vo
nht triu r nt hn. thng 6 v thng 7.
-

Ph lc B
(Quy nh)

Biu xc nh tc truyn triu

B.1 Tc truyn sng triu trn cc sng vng ven bin k hiu c, n v l m/s, ph thuc vo
c im a hnh lng dn, su nc trung bnh, v lu tc dng triu ln nht trong chu k triu
ti mt ct ca sng. Tc truyn triu c cc chuyn gia tnh ton sn v v thnh cc biu
d s dng.

B.2 su nc trung bnh ca lng dn k hiu l h, n v l m, xc nh nh sau:

32
 TCVN: 2012

a) i vi sng c mt ct ngang tng i ng u, khng c lch su v bi cn th su h l

su ln nht ca sng;

b) i vi sng c mt ct ngang khng ng u, c lch su v bi cn th h l su c tnh

theo cng thc (B.1):

h = (h1b1+ h2b2)/(b1+ b2) (B.1)

trong :

h1 l su lch chnh, m;

h2 l su trung bnh bi cn, m;

b1 l chiu rng ng vi mc nc trung bnh on lch chnh, m;

b2 l chiu rng trung bnh on bi cn, m.

B.3 Lu tc dng triu ln nht trong chu k triu ti mt ct ca sng, k hiu l U, n v l m/s,
ly theo s liu thc o.

B.4 H s nhm n ca lng dn ly t 0,025 n 0,040. Tu thuc vo iu kin c th ca lng dn

la chn h s nhm n ca lng dn ph hp.

B.5 Cn c vo kt qu tnh ton U, h v ch thy triu ca khu vc xy dng cng trnh l nht
triu hay bn nht triu, c th la chn s dng mt trong cc hnh t B.1 n B.6 xc nh tc
truyn triu c cho ph hp.

33
TCVN : 2012

Hnh B.1 - Biu xc nh tc truyn bn nht triu ng vi n = 0,025

Hnh B.2 - Biu xc nh tc truyn bn nht triu ng vi n = 0,033

34
 TCVN: 2012

Hnh B.3 - Biu xc nh tc truyn bn nht triu ng vi n = 0,04

Hnh B.4 - Biu xc nh tc truyn nht triu ng vi n = 0,025

35
TCVN : 2012

Hnh B.5 - Biu xc nh tc truyn nht triu ng vi n = 0,033

Hnh B.6 - Biu xc nh tc truyn nht triu ng vi n = 0,04

36
 TCVN: 2012

Ph lc C
(Quy nh)

Biu thit k tm lu tc ln nht

C.1 Cu trc biu

Hnh C.1 gii thiu biu thit k tm lu tc ln nht khi chn dng thi cng. Cc trc ca biu

a
biu din i lng khng th nguyn gm trc tung l U g / h cn trc honh l . Tham s ng
h
cong Y trong biu xc nh theo cng thc sau:

TM 2 Bk
Y 0,001 (C.1)
T bs h

trong :

Ug l lu tc ln nht qua ca ngn dng, m/s;

h l bin triu thit k, m;

a l cao tnh t mc nc trung bnh n nh p ngn dng, m;

T l chu k triu thit k, s;

TM2 l chu k bn nht triu, s;

b l chiu rng vnh triu mc nc trung bnh, m;

Lb l chiu di vnh triu mc nc trung bnh, m;

Bk l din tch mt vnh triu mc nc trung bnh: Bk = bxLb;

bs l chiu rng ca ngn dng, m.

a
C.2 Hng dn xc nh tham s trong biu
h
a
C.2.1 Trng hp lp bng, tham s xc nh nh sau:
h
a
a) Khi nh p ngn dng thp hn mc nc trung bnh: < 0;
h
a
b) Khi nh p ngn dng nm trong khong mc nc trung bnh n mc nc triu cao > 0.
h
a
C.2.2 Trng hp lp ng, do nh p lun cao hn mc nc trung bnh nn >0
h

CH THCH:

a) Tm lu tc ln nht khi lp bng xem v d 6 v v d 7, Ph lc G;

b) Tm lu tc ln nht khi lp ng xem v d 8, Ph lc G

37
TCVN : 2012

Ug
____
h
Y =oo
Y =300
4 Triu ln Y =200

a
__
0 h
0 -1 -2 -3 -4 -5

Triu xung
4
-3 T M2 BK
Y =10 ____ x _____
T b h
5
CH DN: Cng thc tnh tham s Y trong biu : b c c l bs

Hnh C.1 - Biu thit k tm lu tc ln nht

38
 TCVN: 2012

Ph lc D
(Tham kho)

Tnh ton thy lc ngn dng cng trnh trn on sng nh hng triu
bng phng php lp bng

D.1 Bng D.1 gii thiu mt mu bng dng tnh ton thy lc ngn dng cng trnh trn on
sng nh hng triu quy nh t 7.3.1 n 7.3.3.

Bng D.1 - Cc bc tnh ton lu tc

Bc tnh bi hi Ai i Ui,max zi
ton i m m m2 m/s m
(1) (2) (3) (4) (5) (6)

D.2 Th t tnh ton theo bng D.1 nh sau:

a) Ct (1) ghi th t cc bc ln dng i gm: i = 0 tng ng vi thi im cha ln dng (dng chy
t nhin) v i t 1,2,3,... n n tng ng vi cc thi on lng dn b thu hp dn;

b) Ct (2) ghi chiu rng ca ngn dng bi ng vi bc ln dng th i. Khi cha thu hp b0 c xc
nh bng s liu thc o;

c) Ct (3) xc nh su nc ti ca ngn dng h i. Khi cha thu hp h0 c xc nh bng mc

nc thc o hoc tnh ton t mc nc truyn triu: hi = hi-1 - Zi-1. Chi tit xem 6.2.2.2;

d) Ct (4) xc nh din tch mt ct t ca ngn dng; Ai = bi x hi;

e) Ct (5) xc nh lu tc ln nht ti ca ngn dng Ui,max. Ui,max xc nh theo cng thc (28), (29) v
(30) cho tng trng hp c th;

(U i ,max ) 2
f) Ct (6) xc nh h thp mc nc khi ln dng zi ;
2g

39
TCVN : 2012

Ph lc E
(Quy nh)

Tnh khi lng ct tri

Bng E.1 - Lng ct tri n v do dng chnh ca ngn dng khi lp ng

n v tnh bng m3/(m.h)

Lu su
m
tc
m/s 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
0,3 0,01 0,01 0,01 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
0,4 0,04 0,03 0,02 0,02 0,02 0,02 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01
0,5 0,13 0,08 0,07 0,06 0,05 0,05 0,05 0,04 0,04 0,04 0,04 0,04 0,03 0,03
0,6 0,31 0,21 0,17 0,15 0,13 0,12 0,11 0,11 0,10 0,10 0,09 0,09 0,09 0,08
0,7 0,68 0,45 0,36 0,32 0,28 0,26 0,24 0,23 0,22 0,21 0,20 0,19 0,19 0,18
0,8 1,32 0,88 0,71 0,62 0,55 0,51 0,47 0,45 0,42 0,41 0,39 0,38 0,36 0,35
0,9 2,38 1,59 1,28 1,11 1,00 0,92 0,85 0,81 0,77 0,73 0,70 0,68 0,66 0,64
1,0 4,03 2,68 2,17 1,88 1,69 1,55 1,45 1,36 1,30 1,24 1,19 1,15 1,11 1,08
1,1 6,49 4,32 3,49 3,02 2,27 2,50 2,33 2,2 2,09 2,00 1,92 1,85 1,79 1,74
1,2 10,0 6,68 5,39 4,67 4,20 3,86 3,60 3,40 3,23 3,09 2,96 2,86 2,77 2,68
1,3 15,0 9,97 8,05 6,97 6,27 5,76 5,37 5,07 4,81 4,60 4,42 4,27 4,13 4,01
1,4 21,7 14,4 11,7 10,1 9,08 8,34 7,78 7,34 6,97 6,67 6,41 6,18 5,98 5,80
1,5 30,6 20,4 16,5 14,3 12,8 11,8 11,0 10,4 9,85 9,41 9,04 8,72 8,44 8,19
1,6 42,2 28,1 22,7 19,7 17,7 16,3 15,2 14,3 13,6 13,0 12,5 12,0 11,7 11,3
1,7 57,2 38,1 30,8 26,7 24,0 22,0 20,6 19,4 18,4 17,6 16,9 16,3 15,8 15,3
1,8 76,1 50,7 40.9 35,5 31,9 29.3 27,4 25,8 24,5 23,4 22,5 21,7 21,0 20,4
1,9 99,7 66,5 53,7 46,5 41,8 38,4 35,8 33,8 32,1 30,7 29,5 28,4 27,5 26,7
2,0 129 85,9 69,3 60,1 54,0 49,7 46,3 43,7 41,5 39,7 38,1 36,8 35,6 34,5
2,1 164 110 88,5 76,7 68,9 63,4 59,1 55,7 53,0 50,6 48,6 46,9 45,4 44,1
2,2 208 138 112 96,8 87,0 80,0 74,6 70,3 66,8 63,9 61,4 59,2 57,3 55,6
2,3 259 173 139 121 109 99,9 93,2 87,8 83,5 79,8 76,7 73,9 71,6 69,4
2,4 321 214 173 150 134 124 115 109 103 98,7 94,8 91,5 88,5 85,9
2,5 393 262 212 183 165 152 141 133 127 121 116 112 109 105
2,6 478 319 257 223 201 184 172 162 154 147 142 137 132 128
2,7 578 385 311 269 242 223 208 196 186 178 171 165 160 155
2.8 693 462 373 323 291 267 249 235 223 213 205 198 191 186
2,9 826 551 444 385 346 318 297 280 266 254 244 236 228 221
3,0 979 652 527 456 410 377 352 332 315 301 289 279 270 262
CH THCH: S dng vi loi ct c rng n = 0,4; ng knh 200 m; nhm 0,1 m.

Bng E.2 - Lng ct tri n v do dng xoy ca ngn dng khi lp ng

40
 TCVN: 2012

n v tnh bng m3/(m.h)

Lu su
tc m
m/s
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
0,3 0,19 0,15 0,14 0,13 0,12 0,12 0,11 0,11 0,11 0,10 0,10 0,10 0,10 0,10
0,4 0,52 0,42 0,38 0,35 0,34 0,32 0,31 0,3 0,29 0,29 0,28 0,28 0,27 0,27
0,5 1,13 0,92 0,83 0,77 0,73 0,70 0,68 0,66 0,64 0,63 0.61 0,60 0,59 0,59
0,6 2,14 1,75 1,57 1,46 1,39 1,33 1,28 1,25 1,21 1,19 1,16 1,14 1,12 1,11
0,7 3,67 3,0 2,69 2,51 2,38 2,28 2,20 2,14 2,08 2,04 2,00 1,96 1,93 1,90
0,8 5,86 4,78 4,30 4,00 3,79 3,64 3,51 3,41 3,32 3,25 3,19 3,13 3,08 3,03
0,9 8,85 7,22 6,49 6,04 5,73 5,49 5,30 5,15 5,02 4,91 4,81 4,73 4,65 4,58
1,0 12,8 10,4 9,38 8,74 8,28 7,94 7,67 7,45 7,26 7,10 6,96 6,83 6,72 6,62
1,1 17,9 14,6 13,1 12,2 11,6 11,1 10,7 10,4 10,1 9,91 9,71 9,54 9,38 9,24
1,2 24,2 19,8 17,8 16,5 15,7 15 14,5 14,1 13,7 13,4 13,2 12,9 12,7 12,5
1,3 32,0 26,2 23,5 21,9 20,7 19,9 19,2 18,7 18,2 17,8 17,4 17,1 16,8 16,6
1,4 41,5 33,9 30,5 28,4 26,9 25,8 24,9 24,2 23,6 23,0 22,6 22,2 21,8 21,5
1,5 52,9 43,2 38,8 36,1 34,2 32,8 31,7 30,8 30,0 29,3 28,8 28,2 27,8 27,4
1,6 66,3 54,1 48,6 45,3 42,9 41,1 39,7 38,6 37,6 36,8 36,0 35,4 34,8 34,3
1,7 81,9 66,9 60,1 56,0 53,1 50,9 49,1 47,7 46,5 45,5 44,6 43,8 43,1 42,4
1,8 100 81,7 73,4 68,3 64,8 62,1 60,0 58,3 56,8 55,5 54,4 53,5 52,6 51,8
1,9 121 98,7 88.7 82,6 78,3 75,1 72,5 70,4 68,6 67,1 65,8 64,6 63,5 62,6
2,0 145 118 106 98,8 93,7 89,8 86,8 84,2 82,1 80,3 78,7 77,3 76 74,9
2,1 172 140 126 117 111 107 103 99,9 97,4 95,3 93,4 91,7 90,2 88,9
2,2 202 165 148 138 131 125 121 118 115 112 110 108 106 105
2,3 236 193 173 161 153 147 142 137 134 131 128 126 124 122
2,4 274 224 201 187 177 170 164 159 155 152 149 146 144 142
2,5 316 258 232 216 205 196 189 184 179 175 172 169 166 164
2,6 363 296 266 248 235 225 217 211 206 201 197 194 190 188
2,7 414 338 303 283 268 257 248 241 235 230 225 221 217 214
2.8 470 384 345 321 304 292 282 274 267 261 256 251 247 243
2,9 531 434 390 363 344 330 319 309 301 295 289 284 279 275
3,0 598 488 439 409 387 371 359 348 339 332 325 320 314 310
CH THCH: S dng vi loi ct c rng n = 0,4; ng knh 200 m; nhm 0,1 m

Bng E.3 - Lng ct tri n v do dng chnh ca ngn dng khi lp bng

n v tnh bng m3/(m.h)

su
m

41
TCVN : 2012

Lu
tc 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
m/s
0,30 0,01 0,01 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
0,40 0,03 0,02 0,02 0,02 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01
0,50 0,10 0,07 0,06 0,05 0,04 0,04 0,04 0,04 0,03 0,03 0.03 0,03 0,03 0,03
0,60 0,26 0,17 0,14 0,12 0,11 0,10 0,09 0,09 0,08 0,08 0,08 0,07 0,07 0,07
0,70 0,56 0,38 0,30 0,26 0,24 0,22 0,20 0,19 0,18 0,17 0,17 0,16 0,16 0,15
0,80 0,10 0,73 0,59 0,51 0,46 0,42 0,40 0,37 0,35 0,34 0,33 0,31 0,30 0,29
0,90 1,98 1,32 1,07 0,92 0,83 0,76 0,71 0,67 0,64 0,61 0,59 0,57 0,55 0,53
1,00 3,36 2,24 1,81 1,56 1,41 1,29 1,21 1,14 1,08 1,03 0,99 0,96 0,93 0,90
1,10 5,40 3,60 2,91 2,52 2,27 2,08 1,94 1,83 1,74 1,66 1,60 1,54 1,49 1,45
1,20 8,35 5,57 4,49 3,89 3,50 3,22 3,00 2,83 2,69 2,57 2,47 2,38 2,31 2,24
1,30 12.5 8,31 6,70 5,81 5,22 4,80 4,48 4,22 4,01 3,84 3,69 3,55 3,44 3,34
1,40 18,0 12,0 9,71 8,42 7,57 6,95 6,49 6,12 5,81 5,56 5,34 5,15 4,98 4,84
1,50 25,5 17,0 13,7 11,9 10,7 9,82 9,16 8,64 8,21 7,85 7,54 7,27 7,04 6,83
1,60 35,2 23,5 18,9 16,4 14,8 13,6 12,6 11,9 11,3 10,8 10,4 10,0 9,71 9,43
1,70 47,6 31,8 25,6 22,2 20,0 18,4 17,1 16,1 15,3 14,7 14,1 13,6 13,2 12,8
1,80 63,4 42,3 34,1 29,6 26,6 24,4 22,8 21,5 20,4 19,5 18,8 18,1 17,5 17,0
1,90 83,1 55,4 44,7 38,7 34,8 32,0 29,9 28,2 26,8 25,6 24,6 23,7 22,9 22,3
2,00 107 71,6 57,8 50,1 45,0 41,4 38,6 36,4 34,6 33,1 31,8 30,6 29,6 28,8
2,10 137 91,4 73,7 63,9 57,5 52,8 49,3 46,4 44,1 42,2 40,5 39,1 37,8 36,7
2,20 173 115 93,1 80,6 72,5 66,6 62,2 58,6 55,7 53,2 51,2 49,3 47,7 46.3
2,30 216 144 116 101 90,5 83,2 77,6 73,2 69,6 66,5 63,9 61,6 59,6 57.9
2,40 267 178 144 125 112 103 96,0 96,0 86,0 82,3 79,0 76,2 73,8 71.6
2,50 328 218 176 153 137 126 118 111 106 101 96,9 93,5 90,5 87,8
2,60 399 266 215 186 167 154 143 135 128 123 118 114 110 107
2,70 482 321 259 225 202 186 173 163 155 148 142 137 133 129
2,80 578 385 311 269 242 223 208 196 186 178 171 165 159 155
2,90 688 459 370 321 289 265 247 233 222 212 204 196 190 184
3,00 815 544 439 380 342 314 293 276 263 251 241 233 225 218
CH THCH: S dng vi loi ct c rng n = 0,4; ng knh 200 m; nhm 0,1 m

Ph lc F
(Quy nh)

Tnh ton tn tht ct tri bng phng php tra biu

42
 TCVN: 2012

Cu trc biu tnh ton tn tht ct tri th hin trn hnh F.1. Khi s dng biu ny tnh ton
cn phng to theo c giy ti thiu l A3. Cch s dng xem v d 16 v v d 17 ph lc G.

43
44
c t tn h the o s u (m )

90
80
70
60
50
30
20
10
9.0
8.0
7.0
6.0
5.0
4.0
3.0
2.0
1.0
0.9
0.8
0.7
0.6
0.5

900
800
700
600
500
400
300
200
100

1000
0 .0 9 0
0 .0 8 0
0 .0 7 0
0 .0 6 0 V n c h u yn c t
TCVN : 2012

0 .0 5 0 A B C D E
c m3 /s e 1c /m c m3 /s e 1c /m c m3 /s e c1 /m c m3 /s e c1 /m c m3 /s e 1c /m
1 1 1 1 1
0 .0 4 0 m3 /h/m m3 /h/m m3 /h/m m3 /h/m m3 /h/m
3 4 5 6 7
10 10 10 10 10

nhm n
0 .0 3 0

b a s e lin e 5 5 5 5 5
0 .0 2 4

H s
0 .0 2 0 o 1 2 3 4
10 10 10 10 10

4 0 .0 0 0
5 5 5 5 5
35000
2 3 4 5 6
30000 10 10 10 10 10
0 .0 1 0 25000

E
20000 5 5 5 5 5
1
15000
-1 -1 1 2 3
10 10 10 10 10
2
10000
9000 2 .5 4
8000 3
7000 3 5 5 5 5 5
6000 1 0 1 0 0 1 0 0 01 0 0 0 10 0 0 0 0 0 4 1 2 3 4 5
10 10 10 10 10
5 2
5000
4000

D
3000 5 5 5 5 5
10 1
2500

nh in cm3/m3
2000 -2 -1 0 1 2
10 10 10 10 10
1500
20 0 .5
1000 25
30 5 5 5 5 5
0 .2 5 o 1 2 3 4
500 10 10 10 10 10

L ng c t t m t
1 10 100 1000 10000 0 .2

C
400
300 A B c d E
4 .0 0 200
5 5 5 5 5
3 .5 0 0 .1
100
3 .0 0 -3 -2 -1 o 1
50 10 10 10 10 10
B

2 .5 0
Depth in m D

20
2 .0 0
10 5 5 5 5 5
-1 o 1 2 3
5 10 10 10 10 10
1 .5 0
A

Hnh F.1 Biu xc nh khi lng ct tri qua ca ngn dng

1 .3 0
V d 1 V d 2 2
1 5 5 5 5 5

v (m/s)
1 .0 0
= 1 00 = 2 10
n = 0 .0 3 0 n = 0 .0 2 0
4 -3 -2 -1 o
v = 1 .3 0 m /s e c v = 2 .0 0 m /s e c 10 10 10 10 10
d =4m d = 3 .5 m T =C xD x V

5 5 5 5 5
Current velocity in m/sec V

-2 -1 o 1 2
0 .0 5 10 10 10 10 10
9
8
7
6
5
4
3
2
1

30
20
10
0.9
0.8
0.7
0.6
0.5
 TCVN: 2012

Ph lc G
(Tham kho)

Cc v d tnh ton

V D 1:

Bn nht triu truyn vo mt con sng. Bit su ca sng l 8 m, lu tc dng triu ln nht o
c u = 1,3 m/s, h s nhm n ca sng bng 0,025. Yu cu xc nh tc truyn triu c.

Tc truyn triu c xc nh nh sau: Tra biu hnh B.1 tm c tc truyn triu c l 5,8 m/s.

V D 2:

Mt sng nh hng thy triu c cc thng s sau: chiu rng trung bnh B = 200 m; C2 = 3 600 m/s2;
T = 86 400 s, h = 10 m, n = 0,025, h (x=-l) = 1,2 m, u = 1,1 m/s, Q0 = 0. Tm bin mc nc ti v tr
cch ca bin 70 km khi cha xy dng cng trnh.

Cch gii nh sau:

a) Tnh tc truyn triu c: T biu hnh B.4 tm c c = 6 m/s;

n 2 uc
b) Tnh theo cng thc (8): 7/3
tnh c =1,47 x10-5 l/m;
2h

c) Tnh e x c e 1, 03 = 0,36;

Bin mc nc khi cha c cng trnh ti v tr cch ca bin 70 km v pha thng lu tnh theo
cng thc (7):

h (x=0) = 1,2 x 0,36

h (x=0) = 0,43 m.

V D 3:

Cng s liu nh v d 2. Yu cu xc nh iu kin mc nc trc khi chn dng.

Cch gii nh sau:

a) Tm s bin i mc nc ti v tr c cng trnh ngn dng trn sng.

4umaxT
Tnh theo cng thc (11): S1 g tnh c S1 = 3,5;
3 2C 2 h
2 l
S2
Tnh theo cng thc (12): T A tnh c S2 = 0,514;
g
B
b) Mc nc trc khi chn dng: S dng bng 4 tm c h s bin i mc nc l 1,05. Nh
vy mc nc trc khi chn dng l: 0,43 x 1,05 = 0,452 m.

45
TCVN : 2012

V D 4:

Mt ca chn dng c cc thng s nh sau:

- Din tch mt nc vnh triu mc nc trung bnh F = 1 135 000 m2;

- Bin triu h = 1,88 m;

- Chu k triu T = 86 400 s;

- su nc ca chn dng so vi mc nc trung bnh h = 2,5 m;

- Din tch mt ct ca chn dng A = 100 m2.

Tnh lu tc ln nht qua ca chn dng khi chiu rng ca chn dng l 40 m.

Cch gii nh sau:

a) Din tch mt ct ca chn dng xc nh gn ng: A = 40 m x 2,5 m

A = 100 m2.
5 Fh
b) Thay cc s liu bit vo cng thc (13): U max tm c Umax = 3,88 m/s
AT

V D 5:

Mt vnh triu c c trng nh sau:

- Chu k triu thit k T = 44 700 s;

- Chiu rng vnh triu b = 300 m;

- Chiu di vnh triu Lb = 2 000 m;

- Chiu su trong vnh triu tnh t mc nc trung bnh h = 10 m;

- Bin mc nc triu h = 1,5 m;

- Ngn dng theo phng php lp bng. mt thi im no , gi s nh p ngn dng cn

thp hn mc nc trung bnh a = - 6,0 m.

Yu cu tm lu tc ln nht khi chiu rng ca chn dng c bs = 50 m.

Cch gii nh sau:

a) Kim tra iu kin p dng biu thit k tm lu tc ln nht:

L= gh xT

L= 9,81 10 x 44 700

L = 442 733 m

Lb 2000
=
L 442733

46
 TCVN: 2012

Lb
= 0,0045 < 0,05. Nh vy biu c gi tr p dng.
L

b) S dng biu trong hnh C.1:

- Tnh din tch vnh triu: b x Lb = 600 000 m2

TM 2 Bk
- Tnh tham s Y theo cng thc (C.1) : Y = 0,001 T
bs h
Y = 10

- Tnh lu tc ln nht qua ca chn dng khi triu xung:

a 6 Ug
vi 4 v Y = 10, tra trn biu hnh C.1 tm c 0,32 . Vy Ug = 0,40 m/s.
h 1,5 h

- Tnh lu tc ln nht qua ca chn dng khi triu ln:

a 6 Ug
vi 4 v Y = 10, tra trn biu hnh C.1 tm c 0,45 . Vy Ug = 0,55 m/s.
h 1,5 h

V D 6:

Mt vnh triu c c trng nh sau:

- Chu k triu thit k T = 32 400 s;

- Chiu rng vnh triu b = 300 m;

- Chiu di vnh triu Lb = 1 500 m;

- Chiu su trong vnh triu tnh t mc nc trung bnh h = 10 m;

- Bin mc nc triu h = 1,5 m;

- Ngn dng theo phng php lp bng. mt thi im no , gi s nh p ngn dng cao hn
mc nc trung bnh a = + 0,5 m.

Yu cu tm lu tc ln nht khi chiu rng ca chn dng c bs = 50 m.

Cch gii nh sau:

a) Kim tra iu kin p dng biu thit k tm lu tc ln nht:

L= gh xT

L= 9,81 10 x 32 400

L = 321 000 m

Lb 1.500
=
L 321.000

47
TCVN : 2012

Lb
= 0,0047 < 0,05. Nh vy biu c gi tr p dng.
L

b) S dng biu trong hnh C.1:

- Din tch vnh triu mc nc trung bnh: Bk = bxLb

Bk = 300 x 1 500

Bk = 450 000 m2

- Tnh tham s Y theo cng thc (C.1): Y = 10,2

- Tnh lu tc ln nht qua ca chn dng khi triu xung:

a 0,5 Ug
vi 0,333 , Y = 10,2 tra trn biu C.1 tm c 1,7 . Vy Ug = 2,1 m/s.
h 1,5 h

- Tnh lu tc ln nht qua ca chn dng khi triu ln:

a 0,5 Ug
vi 0,333 , Y = 10,2 tra trn biu C.1 tm c 2,06 . Vy Ug = 2,5 m/s.
h 1,5 h

V D 7:

Mt vnh triu c c trng nh sau:

- Chu k triu thit k T = 44 700 s;

- Chiu rng vnh triu b = 500 m;

- Chiu di vnh triu Lb = 1 500 m;

- Chiu su trong vnh triu tnh t mc nc trung bnh h = 5 m;

- Bin mc nc triu h = 1,3 m;

- Ngn dng theo phng php lp ng.

Yu cu tm lu tc ln nht khi chiu rng ca chn dng c bs = 30 m.

Cch gii nh sau:

a) Kim tra iu kin p dng biu thit k tm lu tc ln nht:

L= gh xT

L= 9,81 5 x 44 700

L = 313 000 m

Lb 1.500
=
L 313.000

48
 TCVN: 2012

Lb
= 0,0048 < 0,05. Nh vy biu c gi tr p dng.
L

b) S dng biu lu tc thit k trong hnh C.1:

- Din tch vnh triu mc nc trung bnh: Bk = bxLb

Bk = 500 x 1 500

Bk = 750 000 m2

- Tnh tham s Y theo cng thc (C.1): Y = 22

- Tnh lu tc ln nht qua ca chn dng khi triu xung:

a 5 Ug
vi 3,85 , Y = 22, tra trn biu hnh C.1 tm c 0,85 . Vy Ug = 0,97 m/s.
h 1,3 h

- Tnh lu tc ln nht qua ca chn dng khi triu ln:

a 5 Ug
vi 3,85 , Y = 22, tra trn biu hnh C.1 tm c 0,9 . Vy Ug = 1,1 m/s.
h 1,3 h

V D 8:

Xy dng p ngn dng trn sng c nh hng triu mt v tr xc nh. Ti lu lng dng
chy sng ln nht cc thng ma kit Q0 = 150 m3/s, bin lu lng triu truyn vo n tuyn

ngn dng Qt = 100 m3/s, chiu rng sng ti tuyn cng trnh b 0 = 100 m, su h0 = 8 m. Tnh lu
tc ln nht qua ca ngn dng khi lp ng ng vi cc mc thu hp: 80 m, 60 m, 40 m v 30 m.

Cch gii nh sau:

a) Tnh 1:

Q t
1 =
Q0
100
1 =
150
1 = 0,66

b) Tnh M:
M = Q0(1 + 1)

M = 150 x (1 + 0,66)

M = 249 m3/s

c) Tnh lu tc qua ca thu hp theo cng thc (30):

Ui,max = M/Ai

Ui,max = 249/Ai

49
TCVN : 2012

Kt qu tnh ton lu tc ln nht qua ca ngn dng ng vi cc giai on trnh by trong bng G.1:

Bng G.1 - Kt qu tnh ton lu tc ln nht qua ca ngn dng ng vi cc mc thu hp

trong v d 8 theo hng dn ph lc C

Bc tnh bi hi Ai i Ui max z I
ton i m m m2 m/s m

0 100 8,00 800 0,31 0,005

1 80 7,99 639 0,39 0,008
2 60 7,98 479 0,52 0,014
3 40 7,97 319 0,70 0,030
i4 30 7,94 238 1,05 -

V D 9:

Xy dng p ngn dng trn sng c nh hng triu mt v tr xc nh. Ti lu lng dng
chy sng ln nht cc thng ma kit Q 0 = 170 m3/s, bin lu lng triu truyn vo ti tuyn ngn

dng Qt = 650 m3/s; chiu rng sng ti tuyn cng trnh b 0 = 120 m, su h0 = 8 m. Yu cu tnh
lu tc ln nht qua ca ngn dng khi lp ng ng vi mc thu hp l 100 m, 80 m, 60 m, 40 m
v 30 m.

Cch gii nh sau:

a) Tnh 2:
Q0
2 =
Qt
170
2 =
650
1 = 0,26

b) Tnh M:

M = Qt 1 2

M = 650 x (1 + 0,26)

M = 819 m3/s.

c) Tnh lu tc qua ca thu hp theo cng thc (33):

Ui,max = M/Ai

Ui,max = 819/Ai

Kt qu tnh ton lu tc ln nht qua ca ngn dng ng vi cc giai on trnh by trong bng G.2.

Bng G.2 - Kt qu tnh ton lu tc ln nht qua ca ngn dng ng vi cc mc thu hp

trong v d 9 theo hng dn ph lc C

50
 TCVN: 2012

Bc tnh bi hi Ai Ui,max z i
ton i m m m 2
m/s m

0 120 8,00 960 0,85 0,037

1 100 7,96 796 1,03 0,054
2 80 7,91 633 1,29 0,085
3 60 7,82 469 1,74 0,154
4 40 7,67 307 2,67 0,363
5 30 7,31 219 3,74 -

V D 10:

Xy dng mt p ngn trn on sng c nh hng triu cch ca bin 20 km, sng c b rng
trung bnh b0 = 120 m, su nc thc o mc nc triu ln nht ti ca sng h 0 = 8 m, h s
nhm n = 0,025, lu tc ln nht trong chu k triu ti ca sng U = 0,9 m/s. Ch nht triu, bin

triu ca bin h 1,5 m. Yu cu tnh lu tc ln nht qua ca ngn dng trong qu trnh xy dng.

Cch gii nh sau:

a) Tnh tc truyn triu vo sng ng vi cc thng s bit gm n = 0,025; h 0 = 8 m; U = 0,9 m/s;

T = 86 400 s. S dng biu hnh B.4 tm c tc truyn triu c = 5,2 m/s.
1 1/ 6
b) Tnh h s ma st Chzy theo cng thc (5): C = h . Kt qu tnh ton cho C = 56 m1/2/s ;
n
gU
c) Tnh i lng .A theo cng thc (37): .A =
C 2 h0

.A = 3,6 x 10-4 1/s

d) Tnh theo cng thc (36):
A
=
c 2 1 1 2 A2 / 2

= 3,47 x 10-5 1/s

2b0 Ls h e x
e) Tnh M theo cng thc (34): M=
T
M = 377 m3/s
M
f) Tnh lu tc qua ca thu hp theo cng thc (33): Ui max =
Ai
Ui,max = 377/Ai

Kt qu tnh ton lu tc ln nht qua ca ngn dng ng vi cc giai on, chi tit xem bng G.3.

Bng G.3 - Kt qu tnh ton lu tc ln nht qua ca ngn dng

trong v d 10 theo hng dn ph lc C

51
TCVN : 2012

Bc tnh bi hi Ai Ui,max z I

ton i m m m2 m/s m

0 120 8,00 960 0,39 0,008

1 100 7,99 799 0,47 0,011
2 80 7,98 638 0,59 0,018
3 60 7,96 478 0,79 0,030
4 40 7,93 317 1,19 0,070
5 30 7,86 239 1,41 -

V D 11:

Lu tc ln nht ti ca chn dng l 4,5 m/s. Vng ca chn dng c cao sng l 0,5 m. Tnh
ng knh vt liu chn dng.

Cch gii nh sau:

Thay s liu vo cng thc (65):

3
H
0,5.U max g . s
Ds = 0,0131 2 tnh c Ds = 1,03 m
Hs

V D 12:

Bit U = 1,0 m/s; su ca ngn dng 12 m, loi ct s dng c ng knh ht D 50 = 200 m,

rng n = 0,4, nhm k s = 0,1 m. Yu cu tm lng ct tri n v do dng chnh trong qu trnh ngn
dng bng phng php lp ng.

Cch gii nh sau:

S dng bng E.1 tm c lng ct tri n v Em = 1,15 m 3/(m.h)

V D 13:

Cng s liu trong v d 13, tm lng ct tri n v do dng xoy trong qu trnh ngn dng bng
phng php lp ng.

Cch gii nh sau: S dng bng E.2 tm c lng ct tri n v do dng xoy Et = 6,83 m3/(m.h).

V D 14:

Ti ca chn dng khi lp ng c U = 2,0 m/s; su ca chn dng 6 m, loi ct s dng c

ng knh ht D50 = 300 m, n = 0,025, nhm ks = 0,15 m. Tm khi lng ct tri n v do dng
xoy hai u p ti ca chn dng.

Cch gii nh sau: S dng bng E.2 tm c lng ct tri n v Et = 89,8 m3/(m.h).

52
 TCVN: 2012

V D 15:

Bit U = 1,5 m/s; su ca ngn dng l 8 m, loi ct s dng c ng knh ht D 50 = 200 m,

rng n = 0,4, nhm ks = 0,1 m. Tm lng ct tri n v do dng chnh trong qu trnh ngn dng
bng phng php lp bng.

Cch gii nh sau: Vi s liu cho, s dng bng E.3 tm c khi lng t ct tri n v do
dng chnh l 8,64 m3/(m.h).

V D 16:

Ngn dng bng ct mt cng trnh c cc c trng nh sau: = 100 m, n = 0,030, u = 1,30 m/s, d
= 4 m. Tm khi lng ct b tri trn mt n v chiu di.

Cch gii nh sau: Tm cc gi tr mt cch lin hon cc khu ca biu hnh F.1 tm c khi
lng ct tri trn mt n v chiu di l 54 m3/(h.m).

V D 17:

Qu trnh ngn dng mt cng trnh c cc c trng nh sau: = 210 m, n = 0,020, u = 2,00 m/s; d
= 3,5 m. Tm khi lng ct b tri trn mt n v chiu di.

Cch gii nh sau: Tm cc gi tr mt cch lin hon cc khu ca biu hnh F.1 tm c khi
lng ct tri trn mt n v chiu di l 18 m3/(h.m).

53