You are on page 1of 6

8 Mesopotamia

1. O
 espazo e o tempo
1.1 O territorio de Mesopotamia
Mesopotamia foi unha das primeiras civilizacins fluviais, ca- 0 500 1000 1500 km

racterizadas por xurdir xunto a ros cuxas augas aproveita- M

Mar Caspio
ed M s
ite ar te
rr fra
ban para cultivar a terra. n

u
e o ng He

a
Ti

Hu
EXIPTO

gr
Mesopotamia significa terra entre ros e o territorio com- do

e
MESOPOTAMIA

M a r Ve r m e l l o

In
o CHINA
Nil
prendido entre os ros Tigre e ufrates, que fertilizan as chai- INDIA
Gan
ras que atravesan ata desembocar no golfo Prsico. No seu
xes

territorio podemos distinguir das rexins principais: a Baixa OCANO


NDICO
Mesopotamia, ao sur, ocupada polos sumerios e acadio, e a
Alta Mesopotamia, ao norte, ocupada polos asirios.

1.2 A evolucin histrica


Reino de Hammurabi Mar
A riqueza agrcola de Mesopota- (1792-1750 a. C.) Caspio
mia atraeu numerosos pobos, que Tigre
Extensin do imperio
se disputaron o seu control desde ASIRIOS
en tempos do rei asirio
Asurnasirpal II (883-859 a. C.)
Nnive
3500 a. C. ata 539 a. C. Neste longo ME AL
TA SO
perodo destacan diversos aconte- u P O
Assur
fra TA
cementos: te
s
M IA
Mari
Aparicin das primeiras cida- ACADIOS
des-estado: cara ao 3500 a. C., os Mar Acad
Babilonia
BABILONIOS Nippur
sumerios desenvolveron a agricul- Mediterrneo B A I X A M E S O P O T A M I A
Uruk S ULagash
tura e fundaron cidades-estado ME
RI
Erid OS
independentes, cada unha co seu Ur
Golfo
propio goberno e as sas propias Prsico
leis. Destacaron algunhas como
Ur, Uruk e Lagash.
Formacin de imperios: desde 2 300 a. C. Mesopotamia foi dominada por su-
cesivos pobos que crearon imperios: os acadios; os babilonios, que alcanzaron
grande esplendor co seu rei Hammurabi; os asirios, pobo guerreiro do norte
de Mesopotamia; e por ltimo os persas, que no ano 539 a. C. incorporaron o
territorio de Mesopotamia ao seu imperio.
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.

Invencin
da roda
Promulgacin
do cdigo
de Hammurabi
Invencin da
escritura
cuneiforme
NEOBABILNICO

BABILNICO

ACADIOS
IMPERIO
PERODO

SEGUNDO PRIMEIRO
DOMINIO PERODO DOMINIO PERODO SUMERIOS
ASIRIO INTERMEDIO ASIRIO INTERMEDIO

1830 a. C.
625 a. C. 2300 a. C. 3250 a. C.
1760 a. C.
539 a. C. 932 a. C. 1200 a. C. 1530 a. C. 2140 a. C. 3500 a. C.

44 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................... Data:..........................................

rea
fotocopiable ADAPTACIN CURRICULAR
1 O espazo e o tempo

Avanza en competencias
Comprender o espazo 5 Explica que unha cidade-estado e cita al-
gunhas delas.
1 En que rexins se desenvolveron as primei-
ras civilizacins fluviais? Indica a que se ..................................................................................................................................

debe esta denominacin.


..................................................................................................................................

..................................................................................................................................
..................................................................................................................................

..................................................................................................................................
..................................................................................................................................

..................................................................................................................................
..................................................................................................................................

Comprender o tempo
..................................................................................................................................

..................................................................................................................................
6 Observa o eixe cronolxico da pxina ante-
2 Que significa o termo Mesopotamia? A que rior e responde a estas cuestins:
se debe esta denominacin? a) Canto tempo durou a civilizacin de Meso-
.................................................................................................................................. potamia?

.................................................................................................................................. .........................................................................................................................

.................................................................................................................................. .........................................................................................................................

.................................................................................................................................. .........................................................................................................................

3 Observa o mapa e realiza as seguintes ac- b) Ordena cronoloxicamente, de maior a


tividades: menor antigidade, os diferentes pero-
dos e imperios que se sucederon na his-
toria de Mesopotamia.
.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

........................................................................................................................

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

c) A que perodo corresponde o rei Ham-


murabi?
a) Escribe no seu lugar os seguintes no-
.........................................................................................................................
mes: mar Mediterrneo, golfo Prsico,
mar Caspio, Exipto, Alta Mesopotamia, .........................................................................................................................

Baixa Mesopotamia, ros Tigre e ufra-


tes. Relacionar feitos e acontecementos
b) Localiza as cidades de Ur, Uruk, Babilonia 7 Forma parellas cos seguintes termos que
e Assur. tean relacin entre eles:
c) Indica que rexins de Mesopotamia ocu- Asirios
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.

paban os sumerios, o acadio e os asirios.


Conquistaron Mesopotamia en 539 a. C.
Obter informacin
Hammurabi
4 A que se debeu a aparicin das primeiras
cidades-estado? Pobo guerreiro da Alta Mesopotamia
..................................................................................................................................
Persas
..................................................................................................................................
Fundan as primeiras cidades-estado
..................................................................................................................................
Sumerios
..................................................................................................................................

Rei de Babilonia

Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................... Data:.......................................... 45

rea
ADAPTACIN CURRICULAR fotocopiable
2. O
 rganizacin poltica, econmica
e social
2.1 As formas de vida
No perodo sumerio cada cidade-estado estaba dirixida por un patesi
ou rei-sacerdote, que tia o poder poltico e o relixioso.
Como rei, encargbase de dirixir a defensa e o goberno da cidade. Na
sa funcin como alto sacerdote dirixa o culto aos deuses e coidaba dos
templos.

2.2 As actividades econmicas


A base da economa foi a agricultura de regado. Cultivaban cebada, tri-
go, verduras, hortalizas, palmeiras datileiras e rbores froiteiras para ali-
mento, e algodn e lio para facer tecidos.
A gandera basebase na cra de ovellas, cabras, porcos e cabalos. Patesi Gudea.

Tamn houbo un activo comercio con produtos como madeira, pedra e metais.
Como descoecan a moeda, practicbase o comercio de troco ou utilizbanse l-
minas e barras de prata que se cortaban para efectuar os pagamentos.

2.3 A organizacin social


A sociedade mesopotmica era xerarquizada e divi-
dase en tres grupos:
Os seores, que tian gran poder e riqueza; este
grupo estaba constitudo polo patesi e a sa familia,
altos funcionarios do Estado e sacerdotes.
O pobo, formado polas persoas libres; neste grupo
distinguase un grupo intermedio, constitudo por
comerciantes e funcionarios, como os escribas, e
un grupo inferior formado polo resto de persoas
libres, como artesns e campesios.
Os escravos, considerados propiedade dos seus
amos, eran man de obra barata para realizar os tra-
ballos mis duros.

Patesi - Prncipe - sacerdote


Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.

REI Todos os poderes: poltico, relixioso e


militar, ademais de administrar xustiza

ALTOS FUNCIONARIOS,
NOBRES E SACERDOTES Poder econmico e social
Administran terras

COMERCIANTES E Grupo privilexiado que pose terras


FUNCIONARIOS
Destacan os escribas

CAMPESIOS
ARTESNS Traballan as terras do rei, dos
sacerdotes e dos funcionarios

ESCRAVOS Pertencen a persoas particulares, a


templos ou ao Estado

46 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................... Data:..........................................

rea
fotocopiable ADAPTACIN CURRICULAR
2 Organizacin poltica, econmica e social
Avanza en competencias
Definir conceptos Decidir conclusins
8 Define os seguintes termos: 10 Que sistemas de pagamentos se utilizaban
no comercio de Mesopotamia?
Cidade-estado: .............................................................................................
..............................................................................................................................
..................................................................................................................................

..............................................................................................................................
..................................................................................................................................

..............................................................................................................................
..................................................................................................................................

..............................................................................................................................

Agricultura de regado: ...................................................................


Comprender sistemas polticos
..................................................................................................................................
11 Que eran os patesis? Indica que poderes
.................................................................................................................................. tian estes altos funcionarios.
..................................................................................................................................

Comercio de troco: ................................................................................ ............................................................................

.................................................................................................................................. ............................................................................

.................................................................................................................................. ............................................................................

.................................................................................................................................. ............................................................................

Interpretar imaxes ............................................................................

9 Observa a aldea da pxina da esquerda e ............................................................................

responde: ............................................................................

a) Indica que actividades estn a realizar os


12 Observa o cadro da sociedade mesopot-
personaxes representados e por que era
mica e sita na pirmide social os diferen-
esta a actividade econmica principal.
tes grupos.
.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................

b) Que produtos obtian da terra e para


que se utilizaban?

Apreciar valores democrticos


.........................................................................................................................

.........................................................................................................................
13 Tian todas as persoas e grupos sociais a
......................................................................................................................... mesma categora na sociedade de Meso-
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.

......................................................................................................................... potamia?
c) Que outras actividades econmicas se ..............................................................................................................................

realizaban en Mesopotamia? ..............................................................................................................................

.........................................................................................................................
..............................................................................................................................

.........................................................................................................................
14 Parceche unha sociedade democrtica e
......................................................................................................................... igualitaria? Xustifica a ta resposta.
......................................................................................................................... ..............................................................................................................................

......................................................................................................................... ..............................................................................................................................

......................................................................................................................... ..............................................................................................................................

Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................... Data:.......................................... 47

rea
ADAPTACIN CURRICULAR fotocopiable
3. O
 legado cultural e artstico
3.1 A escritura cuneiforme
A escritura foi a principal achega cultural de Mesopotamia e con ela naceu a Histo-
ria. Xurdiu cara ao 3250 a. C. e denomnase escritura cuneiforme porque se realiza-
ba cun punzn que deixaba trazos en forma de cua sobre taboas de arxila. Con
este tipo de escritura redactronse numerosos documentos e cdigos, como o de
Hammurabi.
Ademais, os pobos mesopotmicos cultivaron ciencias como a astronoma e as ma-
temticas.

3.2 A arquitectura. Templos e pazos


A arquitectura utilizou materiais pobres, como o
adobe, barro mesturado con palla secado ao sol,
e o ladrillo de barro cocido. Ademais, inventou o
arco e a bveda, utilizados por vez primeira para
as cubertas dos edificios.
As construcins principais foron os templos e os
pazos:
Os templos incluan no seu recinto un cigurat
ou torre graduada para o culto e a observacin
astronmica; os mis importantes foron os de
Ur e de Babilonia.
Os pazos estaban rodeados de murallas e con-
tian numerosas estanzas. Para embelecelos,
os seus muros recubranse con relevos, cermica vidrada e pinturas. Os pazos
mis famosos foron os de Khorsabad e Babilonia.

3.3 A escultura e a cermica vidrada


A escultura produciu estatuas de gobernantes e personaxes destacados, como os
patesis, e relevos que representaban touros alados con cabeza humana para pro-
texer as portas dos pazos, escenas de guerra e de caza.
En ocasins, utilizaron ladrillos de cermica vidrada ou esmaltada para embelecer
os muros, como os utilizados na porta de Isthar de Babilonia.

1 2
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.

1. Relevo.
2. Porta de Isthar. Componse
de numerosos ladrillos
de cermica vidrada.

48 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................... Data:..........................................

rea
fotocopiable ADAPTACIN CURRICULAR
3 O legado cultural e artstico

Avanza en competencias
Comprender a realidade histrica Valorar achegas culturais
15 Observa a imaxe e indica que representa. 19 Responde a estas cuestins:
Parceche importante este avance? Expli- a) Que achegas arquitectnicas realizou a
ca por que. civilizacin mesopotmica?
.........................................................................................................................

..................................................................... .........................................................................................................................

..................................................................... .........................................................................................................................

..................................................................... b) Cales eran as sas construcins princi-


pais e que materiais utilizou?
.....................................................................

.........................................................................................................................
.....................................................................

.........................................................................................................................
.....................................................................

.........................................................................................................................
Deducir informacins
.........................................................................................................................
16 Observa o cigurat da pxina anterior e
describe como era, a sa finalidade e o Recoecer obras artsticas
material empregado.
20 Observa as imaxes, comntaas e identifica
.............................................................................................................................. cada unha destas realizacins artsticas.
..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

Dominar vocabulario
17 Explica o significado dos seguintes termos:
Escritura cuneiforme: .....................................................................
..............................................................................................................................

..............................................................................................................................
Imaxe A: ................................................................................................................
Adobe: ....................................................................................................................
..............................................................................................................................

..............................................................................................................................
..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

Arco: ...........................................................................................................................
..............................................................................................................................

..............................................................................................................................
Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.

Producir textos
18 Observa as das ltimas imaxes da pxina
anterior e describe cada unha delas.
..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

................................................................................................................................ Imaxe B: ................................................................................................................

.............................................................................................................................. ..............................................................................................................................

.............................................................................................................................. ..............................................................................................................................

Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................... Data:.......................................... 49

rea
ADAPTACIN CURRICULAR fotocopiable

You might also like