SRTNMEL SARKA MESNET MODEL LE TABAN ZOLASYONU

YAPILAN KPRLERN DEPREM DAVRANIININ BELRLENMES

evket ATE1, Alemdar BAYRAKTAR2, A.Aydn DUMANOLU3

GR
Depreme dayankl yap tasarmnda sismik izolatrler son yllarda ok kullanlan bir
teknoloji olmutur. Kauuk ve srtnmeli olmak zere balca iki eit olan izolasyon
sistemleri binalarn, kprlerin, nemli kimyasal sv depolarnn, nkleer g
santrallerinin ve benzeri yaplarn deprem izolasyonunda ska kullanlmaktadr. Yaplarda
taban izolasyonu yaplmasnn faydalarndan bir tanesi, izolasyon ilemi yardmyla yap
periyodunun artrlabilmesidir. Buna bal olarak ivme spektrumunun azalan blgesine
ulalmaktadr. Bylece, yer hareketinden dolay yapya aktarlan ivmeler klmekte ve
tepkileri de azalmaktadr. Dier bir faydas ise, yerdeitirmeler daha ok izolatrde
meydana geldiinden st yap rlatif olarak rijit kalmakta ve yapnn deprem dayanmn
artrabilmektedir.
Kprlerde sismik tehlikeyi azaltan ada teknikler enerji dalmn ve sismik
izolasyonu iermektedir. Tsopelas vd.[1], izolasyonlu ve izolasyonsuz bir kprnn sarsma
tablasnda dinamik tepkilerini deneysel olarak elde etmilerdir. Constantinou vd. [2-3],
kprler iin eitli izolasyon sistemlerini sarsma tablasnda test etmilerdir. Tsopelas vd.
[4], kpr izolasyonunda snmleyici svlar, merkezlenmeyi salayan kauuklar ve dz
kayc mesnetleri kullanarak eitli deneysel almalar yapmlardr. Tsopelas ve
Constantinou [5], dairesel ubuk eklindeki elik snmleyiciler ve yalanm dz kayc
mesnetlerden oluan izolasyon sistemleri kullanarak kprlerle ilgili deneysel almalar
yapmlardr. Constantinou vd.[6], sismik izolasyonlu kprlerin tasarm ve sismik
izolasyon sistemlerinin analizlerde kullanlan parametreler hakknda almlardr.

ALIMA YNTEM
Bu almada, srtnmeli sarka mesnet modeli(SSM) ile taban izolasyonu yaplan
kprlerin deprem davranlarnn belirlenmesi amalanmaktadr. Saysal uygulama iin
aklkl bir kpr modeli seilmektedir. Yer hareketi olarak 17 Austos 1999 tarihinde

1
Ara. Gr.,Karadeniz Teknik niversitesi, naat Mhendislii Blm, 61080, Trabzon, sates@ktu.edu.tr.
2
Do. Dr., Karadeniz Teknik niversitesi, naat Mhendislii Blm, 61080, Trabzon, alemdar@ktu.edu.tr.
3
Prof. Dr., TBMM, Trabzon Milletvekili, Trkiye-AB Karma Parlamento Kom. Bk, Ankara, a.dumanoglu@tbmm.gov.tr
meydana gelen Kocaeli Depreminin Yarmca istasyonundan llen kaytlar
kullanlmtr. Kpr ekseni dorultusunda bu yer hareketinin dou-bat bileeni, kpr
yanal dorultusunda ise kuzey-gney bileeni dikkate alnmtr. zolasyonlu ve
izolasyonsuz kpr modellerinin deprem analizlerinden elde edilen periyotlar,
yerdeitirmeler, ivmeler ve kesit tesirleri birbirleriyle karlatrlmaktadr.

BULGULAR
zolasyonlu kprnn periyotlarnn izolasyonsuza gre olduka byd, ivme
ve taban kesme kuvvetlerinin ise olduka azald yaplan deprem analizlerinden
grlmtr.

KAYNAKLAR
1. Tsopelas, P., Constantinou, M., C., Kim, Y., S., Okamoto, S., Experimental study of
FPS System in Bridge Seismic Isolation, Earthquake Engineering and Structural
Dynamics, 25, (1996), 65-78.
2. Constantinou, M., C., Kartoum, A., Reinhorn, A.,M, Bradford, Experimental and
Theoretical Study of a Sliding Isolation System for Bridges, Technical Report
MCEER-91-0027, State University of New York at Buffalo, 1991.
3. Constantinou, M., C, Tsopelas, P., M., C., Kim, Y., S., Okamoto, S., Taisei
Corporation Research Program on sliding Seismic Isolation Systems for Bridges:
Experimental and Analytical Study of Friction Pendulum system, Technical Report
MCEER-93-0020, State University of New York at Buffalo, 1993.
4. Tsopelas, P., Okamoto, S., Constantinou, M., Ozaki, D., Fujii, S., Taisei Corporation
Research Program on sliding Seismic Isolation Systems for Bridges: Experimental and
Analytical Study of System Consisting of Sliding Bearing, Rubber Res. Force De.,
Technical Report MCEER-94-0002, State University of New York at Buffalo, 1994.
5. Tsopelas, P., Constantinou, M., C., Taisei Corporation Research Program on sliding
Seismic Isolation Systems for Bridges: Experimental and Analytical Study of System
Consisting of Lubricated PTFE Sliding Bearing and Mild Steel Dampers, Technical
Report MCEER-94-0022, State University of New York at Buffalo, 1994.
6. Constantinou, M., C, Tsopelas, P., Kasalanti, A., Wolf, E., Property Modification
Factors for Seismic Isolation Bearings, Technical Report MCEER-99-0012, State
University of New York at Buffalo, 1999.