You are on page 1of 121

‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪1‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫سٍڌ جي تاريخ‬
‫(غِٔڙٓم جاذٓز فاذ)‬

‫فلٔط ىريص ”غٍڌق“‬

‫كهيڪار پبهيڪيشً الڙڪاڻو سٍڌ‬


‫‪3102‬ع‬

‫ڊجيٽل ايڊيشن‪:‬‬

‫سنڌ سالمت ڪتاب گهر‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪2‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪Book No. 15‬‬

‫حق ۽ واسطا ”كهيڪار پبهيڪيشً“ وٽ‬


‫سنڌ جي تاريخ‬ ‫‪0‬‬ ‫ڪحاب حّ ٌانّ‬
‫(غِٔڙٓم جاذٓز فاذ)‬

‫فقير محمد سنڌي‬ ‫‪0‬‬ ‫نٔکڪ‬


‫آڪٽّةط ‪3102‬ظ‬ ‫‪0‬‬ ‫پِطّٓؿ ڇاپّ‬

‫قلمڪار پبليڪيشن الڙڪاڻو‬ ‫‪0‬‬ ‫ڇپطائٍٔصڏ‬


‫ڪاجب پطٓع‪ ،‬اغٽٔؾً ذفڊ‬ ‫‪0‬‬ ‫ڪيپّرٌگ‬
‫الڏڪاڻّ‬

‫ذفپَٔ‬ ‫ىهَِ‪053 0‬‬


‫‪Sindh Ji Tareekh‬‬
‫‪By:‬‬ ‫‪Faqeer Muhammad Sindhi‬‬
‫‪1st Edition: October 2013‬‬
‫‪Published by: Kalamkar Publication Larkana‬‬

‫اغٽاڪػٽ‬
‫ذاةٔم ڪحاب گِط ‪ -‬الڏڪاڻّ‪ ،‬ڀٽائْ ةڪ اغٽّذ ‪ -‬ذٔصذآةاخ‪ ،‬ڪاٺٔافاڏ‬
‫اغٽّذ ‪ -‬ڪطاچْ‪ ،‬ىِطاڻ ڪحاب گِط ‪ -‬غاٌگِڙ‪ ،‬ذُتط ڪحاب گِط ‪-‬‬
‫الڏڪاڻّ‪ ،‬غاگط ةّڪ اغٽّذ ‪ -‬الڏڪاڻّ‪ٌّ ،‬ذاٌْ ةّڪ اغٽّذ ‪ -‬الڏڪاڻّ‪،‬‬
‫ىِطاڻ ڪحاب گِط ‪ -‬الڏڪاڻّ‪،‬‬
‫ڪٍّؽ ڪحاب گِط‪ٌ ،‬ظخ اةطأُو ؽاـ ىرهّ ‪ -‬كٍتط‪.‬‬

‫‪Join us on whatsapp for daily newspaper and pdf books. #0344-3310224‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪3‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫سنڌ سالمت پاران ‪:‬‬

‫سيڌ سالنث ڊجّٽل ةَڪ اِڊِضو سلسلُ جَ ىئَن ڪحاب ”سيڌ جُ جارِخ“ اوٌان‬
‫اڳّان پّش آٌُ‪ ٌُ .‬ڪحاب لّکڪ فقّر نحهر سيڌيَء پاران سيڌ جُ جارِخ کُ جرجّب‬
‫وار سٍّڙي ڇپراَِ آٌُ‪.‬‬

‫فقّر نحهر سيڌي ٌو ڪحاب ۾ نٍّيُ جُ ٌر جارِخ جُ جرجّب سان سيڌ جُ‬
‫صذص ّحو جُ جيم ۽ ورسّو جُ سال ۽ داص واقعو کُ نذحصر ىهَىُ ‪ 563‬ڏِيٍو ۾‬
‫سٍّڙَِ آٌُ‪ .‬ان قسم جُ ڪحاب جُ سذث ضرورة ٌئُ‪ .‬سيرس ٌُ جرجّب ۽ جحقّق‬
‫جَ ڪم جعرِف الئق آٌُ‪ٌ .‬اڻُ ةً سيڌ سالنث فَرم سيرس جحقّق‪ ،‬ڊاڪٽر در نحهر‬
‫پٺاڻ جُ جرجّب ۽ جحقّق سان گڏ نذحلف وِب پّجز کُ نالئُ جارِخ جُ دريَء ۾‬
‫روزاىُ جُ جارِخ وار ىئّو جرجّب سٍّڙي پّش ڪري رٌَّ آٌُ‪.‬‬

‫ٌُ ڪحاب قلهڪار پتلّڪّضو الڙڪاڻَ پاران ‪3105‬ع ۾ ڇپاَِ وَِ‪ .‬ٿَرائحا آٌَّن‬
‫فقّر نحهر سيڌي صاحب جا جيٍو ڪحاب جُ ڪهپَز ڪاپُ نَڪلُ سيڌ سالنث سيڌ‬
‫سالنث ڪحاب گٍر ۾ پّش ڪرڻ جُ اجازة ڏىُ‪.‬‬

‫اوٌ ان سڀيُ دوسحو‪ ،‬ڀائرن‪ ،‬سڄڻو‪ ،‬ةزرگو ۽ ساڃاًٌ وىرن جُ قّهحُ نضَرن‪،‬‬
‫راِو‪ ،‬صالحو ۽ رٌيهائَُء جَ نيحظر‪.‬‬

‫محمد سليمان وساڻ‬


‫مينيجنگ ايڊيٽر ( اعزازي )‬
‫سنڌ سالمت ڊاٽ ڪام‬
‫‪sulemanwassan@gmail.com‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
‫‪books.sindhsalamat.com‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪4‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫سٽاُء‬
‫‪7‬‬ ‫ابو قاسم نحهد هاشم‬ ‫اداري پاران‬
‫‪8‬‬ ‫فقير نحهد سنڌي‬ ‫حق سالنت سنڌ سالنت‪.‬‬
‫‪01‬‬ ‫ڪوثر ٻرڙو‬ ‫هيُء دؤر نعلوناتي دؤر سڏجي ٿو‪.‬‬
‫‪00‬‬ ‫جي‪.‬ايم رئيساڻي‬ ‫علم انسان جو تحت الشعور آهي‪.‬‬
‫‪01‬‬ ‫جنوري‬
‫‪77‬‬ ‫فيبروري‬
‫‪13‬‬ ‫نارچ‬
‫‪77‬‬ ‫اپريل‬
‫‪77‬‬ ‫نئي‬
‫‪37‬‬ ‫جون‬
‫‪70‬‬ ‫جوالِء‬
‫‪81‬‬ ‫آگسٽ‬
‫‪88‬‬ ‫سيپٽهبر‬
‫‪97‬‬ ‫آڪٽوبر‬
‫‪017‬‬ ‫نونبر‬
‫‪007‬‬ ‫ڊسهبر‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪5‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫ارپــٍـــا‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪6‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫اداري پاران‬

‫اُم ٌيط ۽ اذةاب ٌهو حْ ٌگاًُ ىاؿ‬


‫كهيڪاذ پتهٔڪٔؾً حا ڇپآم ڪحاب ِ‬
‫گضذق چڪا آًُ‪ ،‬حً ۾ اٌفطاخٓث کْ ُط ڪًٍِ ساش ىرػّز ڪّٔ آُْ‪،‬‬
‫ڇّ جَ ةانٍْ ىراغً غاؿ گڏفگڏ ڪحاب حّؿ ىاُطق سّةّٔؿ ۽ خؽ آفٓظّٓؿ‬
‫كاةم غحائؼ ذُّٔؿ آًُ‪ ،‬اٌَِْء اٌحتاذ غاؿ ُْ ڪحاب فلٔط ىريص‬ ‫ِ‬ ‫پڻ‬
‫”غٍڌق“ حْ اٌحشاب حّ ذػًٔ جطًٓ ىخيٌّّ آُْ‪ ،‬حًٍِ ۾ جاذٓشْ‬
‫ؽشفٔحً حْ حٍو جاذٓز کْ جاذٓشْ فاذ جطجٔب ڎٓئْ ةِحطًٓ جياؾ ىشحفط‬
‫۽ ىٍٍاخاذ جٍاذػ پٔؼ ڪّٔ آُْ‪.‬‬
‫اخاذق پاذاؿ ىٍٔاذق ىّاخ پٔؼ ڪطڻ حّ ىفيو اذاخف ىرفّط ڪّٔ آُْ‪.‬‬
‫پڙٍُصڏ ذلطاة ۾ ًُ گطاؿ كصذ ڪحاب کْ كصذ حْ ٌگاَُ غاؿ ڎغڻ ۽ اؿ‬
‫حْ ىهانٍْ ىاؿ ىػحفٔص ف ىػحفٔق ٿٔڻ حْ پطسهّش اىٔص آُْ‪ .‬پٍٍِخً‬
‫ذآً غاؿ آذاغحَ ڪٍصا‪.‬‬

‫ابوانلاسو ىحيد “هاشو” رئيساڻي‬


‫كهيڪاذ پتهٔڪٔؾً الڏڪاڻّ‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪7‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫حق سالىت ‪ -‬سٍڌ سالىت‬

‫آحطف پڙَُ آحطف پڙَُ حّ ىاڻِّ جّکْ پڙًُ‪،‬‬


‫آغحغطف نک آحطف نک حّ ىاڻغِّ جّجْ نکغغً‪.‬‬

‫غٍڌ حا غّذىا غٍڌ حا كّىْ ُٔطفر آًُ حٔڪْ پٍٍِخْ جاذٓشْ ذّانْ غاؿ غٍڌ حْ ةلا‬
‫سان ط فڏٍُصا ذُٔا آًُ اٌػاؿ حّ جاذٓز غاؿ گِطف جٍهق آُْ‪ ،‬حٔئً ۽ حٔحطق اٌػاؿ جطكْ ڪئْ‬
‫آُْ جٔئً جاذٓز ةَ افغط نطػ كصؾ ذکّٔ آُْ‪ .‬اٌػاؿ غائٍػْ ةٍٔاخؿ جْ جياؾ گِڻْ جطكْ ڪئْ‬
‫آُْ ۽ آئً ئْ جاذٓز ةَ پٍٍِخا فذؼ غٍّاذٓا آًُ‪ ،‬گضذٓم پٍج ُظاذ غانً حْ جاذٓز ۾ پٍٍِخْ‬
‫غًٌِّ ۽ غّڀٔا آُْ‪ ،‬پط ٌئًٔ جاذٓز پٍٍِخْ ذػٍاڪَْء حا حُّط ڎٓکاذٓا آًُ‪.‬‬

‫غٍڌق ٻّنْ ٌئو اخةْ ٻّنًٔ ىاؿ ُڪ آُْ حًٍِ ۾ ٌهو ڪائٍاة حْ ُط ذفْ کْ‬
‫ىّحّخـ خۿذ ۾ انڳ ۽ آغاؿ ٌيٌّْ غاؿ ٌهٔرصـ نکْ ڪطق اؿ ٌهو حْ حظ کاؿ ڪم جائًٔ غِٔڙ‬
‫ڀطق اٌصار ۾ ڪئْ آُْ‪ .‬اؿ ۾ غياحْ‪ ،‬غائٍػْ ٌهيً ۽ ٍُطؿ حّ دسٔطف ةَ جٔاذ ڪطڻّ ُخْ جَ‬
‫ٺاُْ غگِخْ ٿّ‪.‬‬

‫اٌػاؿ داة کْ ُط خۿذ ۾ پٍٍِخّ سهّ ۽ اؿ حّ ڪهچط ۽ رةاؿ حْ آراخق ۽ جطكْ ٌظٓظ‬
‫آُْ حٔئً ڌذجْ‪ ،‬رةاؿ‪ ،‬ڪهچط ۽ ذُڻْ ڪِڻْ ىحاثط ٌَ ٿئْ‪ ،‬حٔڪڏًُ اُْ ؽّٔؿ ىحاثط ٿًٔ ٿّٔؿ‬
‫جَ پِّء اؿ کْ ٻّٔ ٌانّ غالىْ ئْ آُْ‪ ،‬حٔئً غٍڌ ۾ ‪177‬ظ جْ ٌطةً پٍٍِخّ ذاڄ كائو ڪّٔ‪،‬‬
‫ٌٔػّق غاؽ حْ ذّانْ غاؿ غٍڌ جْ اُا پِطًٓ ڪاَُ ُئْ حًٍِ غٍڌق كّؾ کْ پٍٍِخْ ىاجرث‬
‫ذکّٔ ۽ ‪7481‬ظ جْ اٌگطٓظ غٍڌ جْ كاةق ٿّٔ‪ ،‬حٔڪّ جاذٓز ۾ غٍڌ ڌذجْ جْ آسطق ڪاَُ ڪٍصڏ‬
‫ىاؽ غٍٔيث غيخِّٔ پط غٍڌ خذفٓؾً حْ ڌذجْ آُْ‪،‬‬ ‫نکّٔ فڃْ ٿّ‪ .‬حًٍِ غٍڌ ڌذجْ کْ پٍٍِخْ ِ‬
‫۽ خذفٓؼ اىً پػٍص ٌُّصا آًُ‪ُ .‬ڪ فاذغْ ؽٍط ٿّ ٓاخ اچْ‪( .‬ةاخؽاًُ حْ غحً ىهڪً فحد ڪطڻ‬
‫ةٍص ةَ نيً حِڪْ ٌٿْ ٿئْ ۽ فڌٓڪ ڪّؽؼ ڪطق ٿّ‪ ،‬نٔڪً خذفٓؾً ُڪ ىاٌَْء ىاؿ اڌ کائْ‬
‫اڌ ٻئْ الِء ةچائْ ٿّ) آؿُء فلم خغحٔاب ىرصفخ غّاٌرْ حٍو جاذٓز کْ جاذٓز فاذ جطجٔب ڎٓڻ حْ‬
‫ڪّؽؼ ڪئْ آُْ‪ .‬حٔئً غٍڌق اخب حْ پڙٍُصڏ کْ اڃا فڌٓڪ غِّنث ىٔػط ٿئْ‪.‬‬

‫آؿُء اًٌِ خفغحً حّ ٿّذائحّ آُٔاؿ حً ًُ ڪحاب الِء جاثط نکْ ڎٌا حًٍِ ۾ ىرحطؾ ڪّثط‬
‫ٻطڏف‪ ،‬ىرحطؾ حْ آو ذئٔػاڻْ ۽ ةٔئڪ ٽائٔٽم الِء ىرحطؾ ٌظٓظ كاغياڻْ حا ٿّذا‪ .‬اًٌِ خفغحً‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪8‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫حّ ةَ ٿ ّذائحّ آُٔاؿ حً ڪحاب ؽآً ڪطڻ الِء ُيحآّ‪ .‬حًٍِ ۾ غائًٔ غطىص چاٌڊّٓ‪ ،‬ىرحطؾ غٍٔص‬
‫ىخحتْ گِاٌگِطف‪ ،‬ىرحطؾ ـفصذ ٌهْ نغاذق ۽ ىرحطؾ ةػيم آًُ‪ .‬آئّؿ‬ ‫ٰ‬ ‫غّىطف‪ ،‬ىرحطؾ غالؾ‬
‫اٌَِْء ڳانَِ حّ ةَ اكطاذق آُٔاؿ جَ ىٍٍِخْ ًُ ىخيٌّْ ۾ فڌٓڪ جرلٔق حْ ڪافْ گٍخائؼ‬
‫غٍگ ةٍٔاخ ذکڻ حْ ڪّؽؼ ڪئْ اٿو‪ ،‬آز آُْ جَ ُيث افظائْ‬ ‫ِ‬ ‫ىّحّخ آُْ‪ ،‬جًٍِ ٌُّصق ةَ‬
‫ٿٍٔصق!‬

‫فلير ىحيد سٍڌي‬


‫ىطجلْ حّ گِط‬
‫ٰ‬ ‫ٌهْ‬
‫حٔهع ةاراذ الڏڪاڻّ‬
‫‪03463390445‬‬
‫‪fmsindhi@yahoo.com‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪9‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫هي د‟ر ىعهوىاتي د‟ر سڏجي ٿو‬

‫اڄ ڪهَِ حّ خۿذ ىٍهّىاة ۽ ةاستط ذُڻ حّ خۿذ آُْ‪ُ .‬ط ةاؽٍّذ فطخ ٻًٔ ىاڻًِ‪ ،‬پٍٍِخً‬
‫ٌالئلً‪ ،‬ىهڪ جّڏق پطڎَِٓ حْ ٌث ًٌٔ ستطؿ ۽ ذانحً ۽ ذلٔلحً کاؿ ةاستط ذُڻ حّ سّاُاؿ ذُْ‬
‫ٿّ‪ .‬اُڙق خۿذ ۾ ىٍهّىاجْ ڪانو جّڏق ڪحاب فڎق اُئث ذکً ٿا‪.‬‬
‫اغاؿ حّ خفغث فلٔط ىريص غٍڌق‪ ،‬حًٍِ حّ ُْ ڪاذائحّ ڪحاب ًُ فكث افُاؿ حْ ُٿً‬
‫۾ آُْ اُّ خفغث ىػهػم اؿ ىرٍث ۽ غِٔڙ ۾ ذڌؽ ذٍُصف آُْ‪ ،‬غٍصز ىرٍث ۽ سّةفّذة‬
‫جطجٔب ۽ حاکّڏ حّ ثيط ًُ ڪحاب حْ ـّذة ۾ ىاُط ٿّٔ آُْ‪.‬‬
‫ىّؿ غاؿ ذٓڊّٓ پاڪػحاؿ الڏڪاڻْ جْ فلٔط ىريص غٍڌق حڏًُ ةَ ىهٍصف ُّ‪ ،‬اغاؿ ُڪ‬
‫ٻئْ کاؿ غاڳّٔ ئْ غّاؽ پڇٍصا ُئاغْ‪ .‬ىاؿ کاٌئّز ٻڌٌصف ُّز جَ فلٔط ىريص اڄ ڪهَِ ڪِڙق‬
‫ڪو ۾ ذڌؽ آُْ ۽ ُّ ىّؿ کاؿ پڇٍصف ُّ جَ جُّاؿ اڄ ڪهَِ ڇا پٔا نکّ‪ .‬اُّ غّاؽ ىاؿ کاٌئع‬
‫ـطػ اؿ الِء ڪٍصف ذٍُصف ُّز حّ ىٌّکْ اُا پڪ ٌُّصق ُئْ جَ فلٔط ىريص غٍڌق فاٌصف فِْٓ‬
‫ئْ ڪٌَّ ٿّ غگِْ‪.‬‬
‫ىّؿ کْ اُّ ٻڌق ڎاڍف افػّز ٿٍٔصف آُْ حڏًُ ڪخَِ اخٓب ۽ ؽاٌط اُّ چٌّصا آًُ جَ‬
‫”ةاةا غِٔڙ ٓا جطجٔب ڪّ فڎف ٓا اُو ڪو ڪٌِّْ“ اُڙؿ نٔکڪً ؽآص غِٔڙ ٓا جطجٔب حّ ڪو‬
‫ڪڏًُ ڪّٔ ئْ ڪٌَّ ٌُّصف ٌَ جَ اؿ کْ كطفذ اُّ اٌصارف ٿْ فڃْ جَ اُّ ڪو ڪٔڏف ڎکّٔ‪،‬‬
‫ىرٍث نهب ۽ اُو ڪو آُْ‪ .‬اُڙؿ ڪحاةً کْ ىرٍث ڪطق فلٔط ىريص غٍڌقَء حِڙق حاکّڏق‬
‫ٌّحّاؿ حّ ىطجب ڪٔم ُْ ڪحاب “غٍڌ حْ جاذٓز“ جياؾ گِڻْ حاکّڏ کاؿ پِّء اغاؿ حْ ُٿً‬
‫جائًٔ پِحّ آُْ حًٍِ الِء فلٔط ىريص غٍڌق کٔطفؿ نِڻْ ٿّ‪ ًُ .‬ڪحاب ىاؿ اغاؿ کْ غًّٓ‬
‫ُظاذًٓ ؽشفٔحً حْ حٍو ۽ ففاة حْ ڎًٍِٓ حْ ةاذق ۾ ىٍهّىاة ىهْ ٿْ‪ ُْ .‬ڪحاب ٌاؾ‬
‫پڙٍُصڏ ۽ ٌاؾ ىٍهّىاة غاؿ خنچػپْ ذکٍصڏ ىاڻًِ الِء جَ اُو آُْ ئْ پط ساش ڪطق ىٔڊٓا غاؿ‬
‫جٍهق ذکٍصڏ خفغحً الِء ٌِآث ڪاذائحّ ڪحاب آُْ‪.‬‬
‫ىاؿ فلٔط ىريص غٍڌقَء حْ اًٌِ ڎکآً کاؿ فاكف آُٔاؿ حٔڪْ کٔع ًُ ڪحاب کْ‬
‫جطجٔب ڎٓڻ فكث آّٓؿ ٌُّصّٓؿ‪ ،‬ڇّ جَ ىّؿ ةَ سّخ اُڙا ڪٔحطائْ ڪحاب جطجٔب ڎٌا آًُ‪ ُْ ،‬غٍصز‬
‫كهيْ پّذُّٔ ٌِآث فاکاڻ حّڳّ ٌيم آُْ‪ .‬ىاؿ کٔع خؽ حْ گِطآً غاؿ ىتاذڪتاخ پٔؼ ڪٍصق‬
‫جٍانْ کٔع فڎق ٌيط ٌها ڪطق حٔئً ُْ ٌّحّاؿ اؿ ئْ حضةْ غاؿ غٍڌق‬ ‫ٰ‬ ‫خٌا ٿّ ڪٔاؿ جَ اهلل‬
‫اخب حْ سصىث ڪٍصف ذُْ ۽ اُڙا ىٍهّىاجْ ڪحاب آڻٍٔصف ذُْ‪.‬‬

‫ڪوثر ٻرڙو‬
‫ڪٍٽطفنط پطفگطاؾ‪ /‬اغٽٔؾً ڊائطٓڪٽط‬
‫ذٓڊّٓ پاڪػحاؿ ڪطاچْ‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪10‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫عهو اٌسان جو تحت انشعور „هي‬

‫اٌهْ جطًٓ ذجتّ آُْ‪ ،‬اٌَِْء ىطجتْ حّ افلم ف ٌئق جطًٓ ىيِط ذلطة‬ ‫ٰ‬ ‫ٌهو حّ ذجتّ‬
‫آخؾ ٌهٔہ انػالؾ آُْ ۽ غٍصز افالخ جڪٍّٓٔاة حْ غهد کاؿ جرث انثطقٰ حْ ىٍهّىاة کْ جرث‬
‫انؾٍّ ذ آڻڻ حْ غٍْٔ ـطٓد ۽ ڪّؽؼ ف ڪافس ڪٍصق‪ ،‬جياؾ جط انالٌاة ف پٔغاىاة کْ انڳ‬
‫ٌهّؾ ففٍّؿ حّ خذحّ ٌها ڪّٔ آُْ‪ُ .‬ط ٌهيْ ؽٍتّ ىٍفطخ اٌػائٔڪهّ پٔڊٓا ٌهيْ سظاٌّ آُْ‪.‬‬
‫اُڙؿ ٌهيْ سظاًٌ ىاؿ غّاٌد ٌيطق ةَ ىٍهّىاجْ ٌهيْ سظاٌّ آُْ‪ ،‬حٔڪّ ڪحاةً ۽ خنًٔ حّ‬
‫خنپضٓط خفٍّٔ آُْ‪ ،‬حًٍِ کْ جاذٓز فاذ جطجٔب ڎٌّ فّٓ آُْ‪ ،‬اُڙق جطجٔب فاذ جاذٓشْ اكحتاغاة‪،‬‬
‫ىظٓص ٌهيْ اكافاة الِء ىالذيَ فطىآّ؛‬
‫(‪ )7‬غٍڌقَء ۾ ـطػ فٌرّ (گطاىط) جْ پِطؿ ڪحاب ‪7481‬ظ ۾ نکّٔ فّٓ‪.‬‬
‫(‪ )2‬اٌگطٓظؿ ‪7487‬ظ ۾ ذڪو ٌاىّ حاذق ڪّٔ جَ اٌگطٓظ آفٔػط الرىْ نّذ جْ غٍڌق پڙًُ‪.‬‬
‫(‪ )1‬غٍڌ ۾ غٍڌق ٻّنْ ‪7482‬ظ ۾ فاذغَْء حْ حاِء فذجْ‪.‬‬
‫(‪ )8‬غٍڌق ٻّنَْء حْ ُاڻّڪْ ذغو انشم ‪7481‬ظ کاؿ آُْ‪.‬‬
‫(‪ )8‬غٍڌقَء ۾ پِطّٓؿ خذغْ ڪحاب ‪7481‬ظ ۾ نکّٔ فّٓ‪.‬‬
‫(‪ )6‬غٍڌقَء ۾ پِطّٓؿ كفّ ‪7488‬ظ غً ۾ ڇپّٔ‪.‬‬
‫(‪ )1‬غٍڌقَء ۾ ىليّؿ ٌّٓػَْء حْ ؽطفٌاة ‪7461‬ظ ۾ ٿْ‪.‬‬
‫(‪ )4‬غٍڌقَء ۾ كاٌّؿ جْ پِطّٓؿ ڪحاب ‪7461‬ظ ۾ نکّٔ فّٓ‪.‬‬
‫(‪ )9‬غٍڌقَء ۾ پِطّٓؿ ٌافؽ ‪7464‬ظ ۾ ڇپّٔ‪.‬‬
‫(‪ )71‬غٍڌ حّ پِطّٓؿ ٌلؾّ ‪7411‬ظ ۾ ؽآً ٿّٔ‪.‬‬
‫(‪ )77‬ڊاڪٽط اذٌٔػٽ ٽطىپ ‪7412‬ظ ۾ غٍڌق گطاىط نکّٔ‪.‬‬
‫(‪ )72‬غٔيّذ ‪7448‬ظ ۾ غٍڌق گطاىط نکّٔ‪.‬‬
‫(‪ )71‬خّٓاؿ ٌاذائڻ حڳً ٌاٽ فغٍاڻْ ‪7492‬ظ ۾ غٍڌق گطاىط نکّٔ‪.‬‬
‫(‪ )78‬خّٓاؿ ڎٓاذاؾ فغّىم ىٔط چٍصاڻْ ‪7918‬ظ ۾ غٍڌق گطاىط نکّٔ‪.‬‬
‫(‪ )78‬غٍڌقَء ۾ آجو ڪِاڻْ حْ ؽطفٌاة ‪7986‬ظ کاؿ ٿْ آُْ‪.‬‬
‫اٌَِْء نطر ٌيم جْ پِطّٓؿ ڀٔطف فلٔط ىريص غٍڌق ٌيم پٔطا آُْ‪ .‬اچّ جَ “پِطّٓؿ“ ُخڻ حْ ؽطػ‬
‫ذاـم ڪٍصڏ ٌاىم ف ذاىم کْ ؽاىم ڪطّٓؿ‪ ،‬اٌَِْء الِء اكحتاغاة حْ ىٍهّىاة پٔؼ ٌيط ذکخْ ٿْ؛‬
‫(‪ )7‬غٍڌق اخب حّ پِطّٓؿ خفذ غّىطؿ حّ خفذ کاؿ آُْ‪.‬‬
‫(‪ )2‬غٍڌق ٌثط حّ پِطّٓؿ كفّ غػئْ پٍِّؿ آُْ‪.‬‬
‫(‪ )1‬غٍڌق ٌيو حّ پِطّٓؿ ؽاٌط كاكْ كاكً آُْ‪.‬‬
‫(‪ )8‬غٍڌق ۾ جطائٔم حّ پِطّٓؿ ؽاٌط ٌاذائڻ ؽٔاؾ آُْ‪.‬‬
‫(‪ )8‬غٍڌقَء ۾ غظؽ جْ پِطّٓؿ ڪحاب آسٌّص گم ىريص حّ آُْ‪.‬‬
‫(‪ )6‬غٍڌقَء حْ پِطًٓ خذغْ ڪحاب “غٍڌق ٻاذاڻّ” ڪحاب آُْ‪.‬‬
‫(‪ )1‬غٍڌق ٻّنَْء ۾ پِطّٓؿ خذغْ ڪحاب ٌٍصٓطاؾ ىٔط چٍصاڻْ نکّٔ‪.‬‬
‫(‪ )4‬غٍڌقَء ۾ پِطّٓؿ ـاذب خّٓاؿ ؽاٌط آسٌّص گم ىريص ُّ‪.‬‬
‫(‪ )9‬غٍڌقَء ۾ نکٔم پِطًٓ اـهْ آجو ڪِاڻْ “غائّ پً ۽ ڪاذف پً“ آُْ‪.‬‬
‫(‪ )71‬غٍڌ ۾ ةاكاٌصـ جٍهٔيْ اخاذا غڀ کاؿ پِطًٓ ٌّٓأًٌ كائو ڪٔا‪.‬‬
‫(‪ )77‬ؽاَُ حْ ذغانْ حّ پِطّٓؿ اٌگطٓظقَء ۾ جطحيّ ڊاڪٽط غّذنْ ڪطق ڇپآّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪11‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫غٍڌ حْ دفانفلاذ ٌهْ ڀٽّ کْ ةطنأٌَ حْ ڪًٍِ ٌّّٓٔذغٽَْء ۾ ةًٔ االكّاىْ كاٌّؿ حّ پِطّٓؿ آؾٔائْ‬ ‫(‪)72‬‬
‫اغحاخ ىلطذ ڪّٔ فّٓ‪.‬‬
‫غّىطؿ حْ خفذ حّ پِطّٓؿ ؽاٌط پٔط ـصذ انصًٓ ؽاَُ ُّ‪.‬‬ ‫(‪)71‬‬
‫غّىطؿ حْ خفذ ۾ پِطًٓ ؽاٌطق گٍاؿ ـٍف کاؿ ؽطفظ ٿْ‪.‬‬ ‫(‪)78‬‬
‫حصٓص غٍڌق گٔث حّ پِطّٓؿ ؽاٌط ـّفْ ٌٔڀطاث آُْ‪.‬‬ ‫(‪)78‬‬
‫اذغًٌّ ۽ جطساًٌ حْ خفذ حّ پِطّٓؿ غٍڌق ؽاٌط ؽاَُ ٌٍآث ذكّق ُّ‪.‬‬ ‫(‪)76‬‬
‫نّگ (نّڪ) گٔث جْ پِطّٓؿ ڪحاب ڊاڪٽط ٌتْ ةشؼ ةهّچ نکّٔ‪.‬‬ ‫(‪)71‬‬
‫ؽاٌطقَء حْ ـٍف “ُخّ گّئْ” حّ پِطّٓؿ ىؤحص غٔص ثاةث ٌهْ ؽاَُ ُّ‪.‬‬ ‫(‪)74‬‬
‫ؽاٌطقَء ۾ ىصج حْ ـٍف حّ پِطّٓؿ ىؤحص حيً چاذڻ ُّ‪.‬‬ ‫(‪)79‬‬
‫غٍڌق ىطثْٔ حّ پِطّٓؿ ةٍٔاخ غٔص ثاةث ٌهْ ؽاَُ ذکّٔ‪.‬‬ ‫(‪)21‬‬
‫اٌَِْء اىٔص غاؿ جَ اڳًٔ ڪحاةً حٔاؿ ًُ ڪحاب کْ ةَ كصذ حْ ٌگاَُ غاؿ ڎغخّ‪.‬‬

‫جي‪ .‬ايو “رئيساڻي” ىدئجوي‬


‫ٌٔصگاَُ ىرهّ ىصئخْ‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪12‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ ‬جنوري ‪‬‬
‫ٌٔػّق غاؽ حّ پِطّٓؿ ىٍِّٔ حٍّذق آُْ‪ ًُ .‬ىٍِْٔ جْ اُّ ٌانّ ذفىًٔ حْ ُڪ خّٓجا‬ ‫‪‬‬
‫“حٍٔع” )‪ (JANUS‬حْ ٌانْ جاؿ ذکّٔ فّٓ آُْ ُْ حٍگ حّ خّٓجا ُّ‪ ،‬حٔڪّ ُڪ ئْ فكث‪،‬‬
‫اڳٔاؿ ۽ پّٓاؿ ڎغْ غگٍِصف ُّ‪ ،‬ذفىًٔ حّ سٔاؽ ُّ جَ ًُ خّٓجا فاٌگط ُّ ةَ پٍٍِخْ ىاكْ ۽‬
‫ذاؽ حّ حائظف فٺْ غگًِ ٿا‪ .‬حًٍِ غتب ًٍُ ًُ ىٍِْٔ حّ ٌانّ حٍّذق ذکّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7928‬ظ جْ غٍڌ حْ كاةم اذحطاؾ ؽشفٔث اغالىْ غٔاغث حّ كائص ىّالٌا حاؿ‬ ‫‪‬‬
‫ىريص ٌتاغْ ڳّٺ ٻٔڙف چاٌڊّٓ جٍهلْ الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7927‬ظ جْ اخب خفغث ؽشفٔث ٌتصانغفّذ فنص ٌتصانخهٔم ڀطڳڙق ڳّٺ غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫ٌتْ ڀطڳڙق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7982‬ظ جْ غٍڌف ىاٿطق حْ كصٓو جِضٓب ذکٍصڏ غياټ كتٔهْ ۾ ٌتصانػحاذ‬ ‫‪‬‬
‫ڎٓطف فنص غالؾ ذٔصذ ڎٓطف فانص حْ ٌانْ جْ كائو ڳّٺ غالؾ ذٔصذ ڎٓطف جٍهلْ كٍتط كهٍْ‬
‫الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7988‬ظ جْ ٻّنَْء حّ ىاُط ڊاڪٽط كاغو ٻگِّٔ فنص ىطاخ ٌهْ ٻگِّٔ ةاڊَُ‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ ڎفڪطق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7986‬ظ جْ اغٽٔج فٍڪاذ اغحاخ كهٍصذ ةشؼ ڪهّ فنص خفغث ىريص غٔاؽ‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ؽِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7969‬ظ جْ ٌئًٔ ٽَِْء حّ نٔکڪ ۽ اخٓب خًٓ ىريص ڪهِّڏف فنص ىريص پٍاَُ‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ كٍتط حْ ڳّٺ ڀافٌص الکا ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7918‬ظ جْ كّىپطغث اڳّاڻ دفانفلاذ ڪّالچْ الڏڪاڻْ كهٍْ حْ ؽِط ةاڊَُ‬ ‫‪‬‬
‫ڀطغاؿ غِٔڙ اغٽٔؾً ڳّٺ ۾ انِڏٌْ ڪّالچَْء حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7989‬ظ جْ (فٍڪاذ) اغحاخ اٌّذ ٌهْ غاٌگْ فنص اغص اهلل غاٌگْ ڳّٺ غاٌگْ‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ ىِٔڙ كهٍْ خاخف ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7917‬ظ جْ ٌانْ فاذف ذاڳْ انهاػ غيّؿ فنص اذةاب ٌهْ غيّؿ ؽِصاخڪّټ‬ ‫‪‬‬
‫۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7978‬ظ جْ جاث ةاٌّ ةطاُّئْ ڳّٺ خًٓ پّذ ؽطٓف جٍهلْ ۽ كهٍْ ؽڪاذپّذ‬ ‫‪‬‬
‫۾ ٌالىَ ذاحْ ةطاُّئْ خٍٓپّذق حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7914‬ظ جْ ٌانّٔاذق ؽاٌط پٔاغْ ٌيط چاٌڊْٓ حّ حٍو سٔطپّذ ٌاٿً ؽاَُ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ خاخف ۾ ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7916‬ظ جْ ٌانْ فاذف ؽاٌط گم ذػً گم ٻطڏف‪ ،‬فنص ىريص ـاند ٻطڏف ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ةگّخڏف كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪13‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫پِطًٓ حٍّذق ‪7981‬ظ جْ ڊاڪٽط كطةاؿ ٌهْ حِحٔاؽ ڦهخْ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ؛ ؽاٌط‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ڪانو ٌگاذ‪ ،‬نػٍط ۽ نٔکڪ اٿع‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7968‬ظ جْ ؽاٌط اذيص غههاؿ کّغّ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7961‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ذٓڊّٓ ڪيپٔئط ڪاىم اىصاخ ححّئْ‪ ،‬كاخذ ةشؼ ححّئْ حْ‬ ‫‪‬‬
‫گِط ڳّٺ غحاذ ڎٌّ غاٌگْ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7912‬ظ جْ ؽاٌط ىٍٔط غّنٍگْ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7968‬ظ جْ كّىْ ؽاٌط راُص ؽٔز اـم ٌانّ ذاڪو ٌهْ فنص گم ىريص ؽٔز‬ ‫‪‬‬
‫حْ گِط ڳّٺ ؽاَُ نڌاڻْ كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7981‬ظ جْ ؽاٌط غانڪ غّنٍگْ اـم ٌانّ ىريص ةشؼ فنص ذغّؽ ةشؼ‬ ‫‪‬‬
‫غّنٍگْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7961‬ظ جْ ؽاٌطـ ٌآاب غطڪؼ غٍڌق غطڪؼ غٍڌق حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7941‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط سانص غاذم (سانص ذػًٔ) ڳّٺ ىلٔو ڎاُطق ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7964‬ظ جْ ؽاٌط ٌهْ ذػً فنص ٌتصانلاخذ ىٍگْ ىاٿٔهّ ىّىم حْ ىاڏق‬ ‫‪‬‬
‫گِّٽڪْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7914‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ففا ذاڪو فغاڻ فنص ىػحْ ساؿ فغاڻ ڳّٺ ٌّاب‬ ‫‪‬‬
‫فغاڻ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7914‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ىهِاذ غٍڌق اـم ٌانّ ىريص ڇٽم فنص خفخا ساؿ‬ ‫‪‬‬
‫ةّرخاذ ذجّخٓطف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪ 7918‬ظ جْ حصة پػٍص اخب حّ نٔکاذق ٌافؽ ٌگاذ ۽ ڪِاڻٔڪاذ نٍم پؾپ‬ ‫‪‬‬
‫(نٍم ڀڳّاؿ خاز ذٓخّاڻْ) الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7911‬ظ جْ ىاُط جٍهٔو‪ ،‬ؽاٌط ذتٔب اهلل ـصٓلْ ڳّٺ پاټ كهٍّ خاخف ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7982‬ظ جْ ـّفْ ةشؼ ٌهْ غِحّ ڳّٺ نٌّگ ساؿ غِحّ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ ؽاٌط اٿع‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7912‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ۽ ڪِاڻٔڪاذ ىشحٔاذ چٍْ گڏٓخْ ؽِط ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7942‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ۽ ذٓڊّٓ نػٍط ففا فرٓط ٌهْ ىگػْ فنص ىريص ـالج‬ ‫‪‬‬
‫ىگػْ حْ گِط ڀٍٔع ڪانٌّْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7968‬ظ جْ اخةْ کٔحط ۾ ؽاٌط نّذ كئط غِحّ خاسم ٿّٔ‪ٍُ ًُ .‬ڱّذحَ ؽِط‬ ‫‪‬‬
‫حْ ڎکڻ نطػ ڳّٺ ذڪطاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7941‬ظ جْ ىٺم جٌّّٔ ٍُڱّذحَ ؽِط حْ ڀطغاؿ ڳّٺ ٌهْ ىطخاؿ جٌّّٔ ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ غڃاڻپ ؽاٌط اٿع‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪14‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫پِطًٓ حٍّذق ‪7911‬ظ جْ ٌّاىْ ؽاٌط گم ذػً گّپاٌگ ؽاخ فنص حيٍَ ساؿ گّپاٌگ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ڪطؾ ساؿ گّپاٌگ جٍهلْ ىٔطفساؿ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7924‬ظ جْ ؽاٌط غٔص غطخاذ ٌهْ ؽاَُ “داڪط“ فنص حٍفط ؽاَُ ةشاذق ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ٻٔطڏق جٍهلْ گِّٽڪْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7911‬ظ جْ غٍڌ حّ ڪٍَِ ىؾق ؽاٌط ؽٍتاؿ ةشث اـم ٌانّ اهلل ةشؼ فنص‬ ‫‪‬‬
‫ذغّؽ ةشؼ ىٍگْ حْ فالخة ڪؾيّذ ۾ ٿْ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7911‬ظ جْ ٌتصانرق اةڙف فنص ىريص ساؿ اةڙف ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ اخةْ سصىحّؿ‬ ‫‪‬‬
‫اغٽٔج‪ ،‬ذٓڊّٓ‪ ،‬ٽٔهّٔٓظؿ ۽ فهو حّ جياؾ فڎف اخاڪاذ‪ ،‬ـصاڪاذ‪ ،‬غٍڌق ٌهو اخب‪ ،‬ثلافث ۽‬
‫ىّغٔلْ حّ ڄاڻّ ُّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7981‬ظ جْ ىلتّؽ ؽاٌط ٌتصانشانق ٌتص ڳّٺ ؽّذڻ كهٍْ ڪڇْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7917‬ظ جْ كاخذ انڪالؾ ؽاٌط ڪٍَِ ىؾق ۽ اٌلالةْ ؽاٌط ٌتصانڪطٓو گصائْ‬ ‫‪‬‬
‫فنص حتاذ ساؿ الؽاذق ڳّٺ ڪطٓو آةاخ جٍهلْ ٺم كهٍْ حٔڪب آةاخ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7969‬ظ جْ ٌاىٔاذق ڪِاڻٔڪاذ ذغّؽ ىٔيڻ حّ پّذف ٌانّ غالؾ ذغّؽ فنص‬ ‫‪‬‬
‫ىريص ٍٓلّب ىٔيڻ غکط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7911‬ظ جْ ةهٍص پآَ اخٓب‪ٌ ،‬انو‪ ،‬ىرلق‪ ،‬ىلطذ ۽ ىاُط نػأٌاة ىٔيڻ ٌتصانيخٔص‬ ‫‪‬‬
‫غٍڌق فنص غالؾ ذػًٔ ڳّٺ ىاڏق نڳ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫اٌهْ پائْ حّ اخٓب‪ ،‬ؽاٌط‪ ،‬ىرلق ۽ خاٌؾّذ ڊاڪٽط ٌها ىريص‬ ‫ٰ‬ ‫پِطًٓ حٍّذق ‪7979‬ظ جْ‬ ‫‪‬‬
‫ذاىْ فنص كائو انصًٓ ساؿ غُّّ ڳّٺ غُّّ كٍاـطـ جٍهلْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7941‬ظ جْ ٌانْ فاذف ؽاٌط ٌهْ ىريص ةٔگ ىطرا ًُ حِاؿ کْ انّخاظ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7981‬ظ جْ سّةفّذة ؽاٌط غالؾ ٌتْ غارق ىٔيڻ فنص ذذٔو ڎٌّ ىٔيڻ ؽِط‬ ‫‪‬‬
‫ىٔطپّذ ٻطڏف جٍهلْ ٺم كهٍْ حٔڪب آةاخ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫اٌهْ خذحْ حّ ٌهياُء‪ ،‬ىفحْ ۽ ؽاٌط ىريص كاغو ڳڙُْ ٓاغٍْٔ‬ ‫ٰ‬ ‫پِطًٓ حٍّذق ‪7444‬ظ جْ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7918‬ظ جْ ىؾِّذ اخٓب‪ ،‬ىرلق ۽ جاذٓشصاؿ ىريص غّىاذ ؽٔز فنص اهلل ةچآّ‬ ‫‪‬‬
‫ؽٔز ڳّٺ ؽٔز كطُّٔ ڀاٌڊاذق جٍهلْ ةصًٓ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7918‬ظ جْ ةصًٓ کْ كهٍْ حّ خذحّ ڎٌّ فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7968‬ظ جْ اٌّذ اةڙف ڳّٺ النْ حا ڀاڻ جٍهلْ ڎفڪطق كهٍْ الڏڪاڻّ ۾ پٔصا‬ ‫‪‬‬
‫ٿّٔ‪ .‬اخةْ سصىحّؿ‪ -‬ـرافث ۽ ڪِاڻٔڪاذ اٿع‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7968‬ظ جْ ٌانّٔاذف اخاڪاذ اغيأٌم چاٌڊّٓ جٍهلْ ىِٔڙ حْ ڳّٺ اذيص ساؿ‬ ‫‪‬‬
‫چاٌڊْٓ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7928‬ظ جْ ؽاَُ نهٔف حْ فڪط حّ ڄاڻّ ۽ ىؾِّذ نٔکڪ پطففٔػط اڪطؾ‬ ‫‪‬‬
‫اٌفاذق ٌّؽِطق فٔطفر ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7918‬ظ جْ ؽاٌط ڪِاڻٔڪاذ ۽ ڪانو ٌگاذ ىرتث ٌهْ ةهّچ اـم ٌانّ ىرتث‬ ‫‪‬‬
‫ٌهْ نٍڊ خاخف ؽِط حْ ڇاڻْ (ؽاَُ آةاخ) ىرهْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪15‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫پِطًٓ حٍّذق ‪7981‬ظ جْ ٌاىٔاذق غٔاغحصاؿ ٌتصانػالؾ فنص ذاحْ گم ىريص ٿِٔو ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫نٔب ٿِٔو ؽِصاخپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7981‬ظ جْ ؽاٌط ۽ اخٓب ذئص پاذز حّ اـم ٌانّ ذئص انرق كاكْ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫گاُْ ساؿ حهتاڻْ نڳ ساٌّاُڻ‪ ،‬جٍهلْ ڪٍڊٓاذق‪ ،‬كهٍْ ٌّؽِطق فٔطفر ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7961‬ظ جْ ىًُّ نٍم پطٓيْ فنص ڪٍٔا نٍم حّ حٍو ڎفڪطق ؽِط كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ۾ ٿّٔ‪ .‬پْ آڇ ڊق ىّكّظ؛ غچم غطىػث ڪْ اذخف ؽاٌط (‪)2118‬‬
‫پِطًٓ حٍّذق ‪7914‬ظ جْ ٌّحّاؿ نٔکڪ سانص آراخ پّذف ٌانّ سانص ذػًٔ فنص ذاحْ حڙّٓ‬ ‫‪‬‬
‫فگِّٔ آُْ ڳّٺ ىػّ ڀطڳڙق ڀطغاؿ ڳّٺ حالؽ فگِْٔ‪ ،‬جٍهلْ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 2‬حٍّذق ‪7991‬ظ جْ ىرلق‪ ،‬ڎاُّ‪ ،‬اخٓب پطففٔػط ڊاڪٽط ٌتصانڪطٓو غٍصٓهّ ُئؾَ الِء حصا‬ ‫‪‬‬
‫ٿْ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 2‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط آثو ٌاٿً ؽاُْ اـم ٌانّ غالؾ ذغّؽ سٔطپّذ ٌاٿً‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ خاخف ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 2‬حٍّذق ‪ 7928‬ظ جْ غياحْ فذڪط اؽطػ ٌتاغْ ةٔگو ڌقَء ذڪٔو غٍٔص ساؿ ڳّٺ فنٔص‬ ‫‪‬‬
‫نڳ الڏڪاڻْ ۾ ڄائْ‪.‬‬
‫‪ 2‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ غٍڌق نّڪ اخب حّ ىؾِّذ غگِڙ ٻٔڙف فلٔط ذٔصذ آةاخ ۾ الڎاڻّ ڪطق‬ ‫‪‬‬
‫فّٓ‪.‬‬
‫‪ 2‬حٍّذق ‪7964‬ظ جْ نٔکڪ ۽ ـرافْ حافٓص ڀٽْ ةئطاث ڪانٌّْ غکط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ ذاحْ ساؿ ىريص چٍخڻْ ‪ 16‬فذًُٔ حْ ڄياذ ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2‬حٍّذق ‪7984‬ظ جْ ىؾِّذ غٍڌق اخٓب‪ ،‬ىّذح ۽ غياحْ اڳّاڻ پطففٔػط اٌخار كطٓؾْ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ خاخف حْ ةشحٔاذ پّذ ڳّٺ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 2‬حٍّذق ‪7972‬ظ جْ ٌاىٔاذف ٌانو پٔط غالؾ ذغّؽ غطٍُصق كهٍْ ذٔصذآةاخ حْ ؽِط‬ ‫‪‬‬
‫ىٽٔاذق ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 2‬حٍّذق ‪2111‬ظ جْ ٌٔار ُيآٌّْ اـم ٌانّ ىؾحاؼ اذيص ففاة ڪئْ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‪ ،‬ؽاٌط‬ ‫‪‬‬
‫ُئع‪.‬‬
‫‪ 2‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ ؽاٌط غطفپ چٍصذ “ؽاخ“ ىٺْ كهٍْ ٿطپاذڪط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط نٔکڪ ۽ ذٓڊّٓ ڪيپٔئط ٌاخؽ ٌتاغْ اـم ٌانّ ٌتصانرق‬ ‫‪‬‬
‫فنص ىريص آچط ىخاُص ٌتاغْ ڳّٺ نٍهّ ذائٍڪ جٍهلْ فاذَُ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 1‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ غٍڌ حّ كّىْ ؽاٌط غطڪؼ غٍڌق اـم ٌانّ (ٌتصانيخٔص چاٌڊّٓ)‬ ‫‪‬‬
‫ىّنّق ٌتصاهلل چاٌڊّٓ حْ گِط ڳّٺ کاٌڙق جٍهلّ سٔطپّذ ٌاٿً ؽاَُ ۾ اک کّنْ‪.‬‬
‫‪ 1‬حٍّذق ‪7922‬ظ جْ ٌانْ فاذق كهيڪاذ‪ ،‬ؽاٌط‪ٌ ،‬لاخ‪ ،‬ـرافْ ۽ ڪِاڻٔڪاذ ڪٔطة ٻاٻاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫ىّذّٓ الکّ‪ ،‬جٍهلّ غڪطٌڊ كهٍْ ٌّاةؾاَُ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 1‬حٍّذق ‪7982‬ظ جْ ڀهّڏ ؽاٌط ۽ ڪِاڻٔڪاذ فاحص اـم ٌانّ ؽٍتاؿ ٌهْ ىٍگْ‪ ،‬الڏڪاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫ؽِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪16‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 1‬حٍّذق ‪7981‬ظ جْ سّةفّذة ؽاٌط “حّس ٻطڏف” اـم ٌانّ ٌضٓط اذيص فنص ٌتصانّاغً‬ ‫‪‬‬
‫ٻطڏف كٍتط جٍهلْ حْ ڳّٺ گِٽِڙ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 8‬حٍّذق ‪7999‬ظ جْ غٍڌ حّ جياؾ غٺّ ٌانو ذلطة ىّالٌا ٌتصانڪطٓو كطٓؾْ انيٍطفػ‬ ‫‪‬‬
‫ىّالٌا ٻٔط فاذف ففاة ڪطق فّٓ آسطق آذاؾ گاَُ ٻٔط ؽطٓف كٍتط ۾ اٿع‪.‬‬
‫‪ 8‬حٍّذق ‪7498‬ظ جْ غٍڌق ٻّنْ ۽ اخب حْ سصىث ڪٍصڏ ذاحْ ىريّخ ساخؾ فانص حّ ٌانّ‬ ‫‪‬‬
‫ىريص ةچم داة حّ كطٓؾْ جٌَّٔ ٌطب حْ فالخة جٍهلْ ىٔطفساؿ كهٍْ الڏڪاڻْ حْ ڳّٺ‬
‫ةٺْ ۾ حٍو ٿٔع‪.‬‬
‫‪ 8‬حٍّذق ‪7971‬ظ جْ سٔطپّذ ذٓاغث حّ فانْ ىٔط فٔق اذيص (ثاٌْ) فنص ىٔط ٌهْ ٌّار ساؿ‬ ‫‪‬‬
‫ٌار ٽانپط ڪّټ ڎٓخْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬حٍّذق ‪7981‬ظ جْ ىؾِّذ ـرافْ اٌّذ غٔاؽ ڳّٺ ذاحْ اةطأُو ؽاَُ (فٓخِّ ةڇٔطق‬ ‫‪‬‬
‫ذٓهّق اغٽٔؾً) ۾ ىريص ةشؼ غٔاؽ حْ گِط حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ ٌاىٔاذق نٔکڪ ۽ ؽاٌط خنٔپ ڪّٺاذق‪ ،‬ىٺَْء ۾ پِالث ىم ڪّٺاذق‬ ‫‪‬‬
‫نُّاڻْ حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬حٍّذق ‪ 7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ ائٍٿطاپانخػٽ ۽ ىرلق دفانفلاذ ٌهْ فنص ىٔط ىريص ڪهِّڏف‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫فاذَُ جٍهلْ حْ ڳّٺ آةاخ ڪهِّڏا ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 8‬حٍّذق ‪7924‬ظ جْ پاڪػحاؿ پٔپهظ پاذٽْ حّ ةاٌْ دفانفلاذ ٌهْ ڀٽّ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اةاڻّ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ڳڙُْ سصاةشؼ ڀٽّ اٿع‪.‬‬
‫ىّغْ ذار ڀٽْ‬
‫ٰ‬ ‫‪ 8‬حٍّذق ‪7921‬ظ جْ ؽاٌط پتهؾط ۽ ـرافْ ىلتّؽ اذيص ڀٽْ فنص ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذآةاخ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬جشهؿ خاٌؼ ُئع‪.‬‬
‫‪ 8‬حٍّذق ‪ 7919‬ظ جْ ذٓڊّٓ ۽ ٽْ فق حْ خٌٔا حْ ىٍطفػ ؽشفٔث ٌتصانڪطٓو ةهّچ فنص‬ ‫‪‬‬
‫اهلل ةچآّ ساؿ ذٌص ةهّچ ڪّٽڙق ذٓهّق اغٽٔؾً حْ ڀطغاؿ ڳّٺ ىريص ّٓغف ةهّچ ۾ پٔصا‬
‫ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 8‬حٍّذق ‪7982‬ظ جْ ذٓڊّٓ پاڪػحاؿ ذٔصذآةاخ حّ ةِحطًٓ ڪيپٔئط ىٔط ىريص نٍخاذ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ىاٌخِّ جٍهلْ ڪّٽڙق كهٍْ خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬حٍّذق ‪7974‬ظ جْ غٍڌ حْ جاذٓز غار ؽشفٔث ۽ كّىْ ؽاٌط ىريص ساؿ ىخٔصق فنص‬ ‫‪‬‬
‫كٔفط ساؿ ححّئْ ڳّٺ ؽاخىاؿ ححّئْ نڳ حِّڪ ؽطٓف جٍهلْ ىٔطپّذ ةٺّذق كهٍْ ٺٽْ ۾‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ اخاڪاذ‪ُ ،‬صآحڪاذ ۽ نٔکڪ ىّٔؽ ٌٌّٔص ذاؾ آُّحا كهٍْ الڏڪاڻْ ۾‬ ‫‪‬‬
‫پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 8‬حٍّذق ‪7917‬ظ جْ ٌّحّاؿ ٽِْ حّ اُو ؽاٌط اذيص غّنٍگْ فنص ذغّؽ ةشؼ غّنٍگْ‬ ‫‪‬‬
‫ىّذق ؽِط كهٍْ ٌّؽِطق فٔطفر ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 8‬حٍّذق ‪7917‬ظ جْ نٔکڪ ۽ ىرلق اؽطػ ٌهْ غيّؿ ڳّٺ پٔهّڏق غيا جٍهلْ ىٺْ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ ٿطپاذڪط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪17‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 8‬حٍّذق ‪7918‬ظ جْ ٌاىّذ خٍْٓ ٌانو‪ ،‬ىّنّق ٌتصانرئص فنص ىّنّق ٌتصاهلل چاٌڊّٓ‪ ،‬غٔحا‬ ‫‪‬‬
‫ذفڊ‪ ،‬كهٍْ خاخفَء ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 8‬حٍّذق ‪7947‬ظ جْ سانص رسيْ چاٌڊّٓ فنص ڄاؾ ساؿ “رسيْ چاٌڊّٓ” ڳّٺ حّاب پّذ جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫ڳڙُْ ٓاغًٔ‪ ،‬كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ىليّؿ ٌگاذ ۽‬
‫ذٓڊّٓ پطفڊّٓغط اٿع‪.‬‬
‫‪ 6‬حٍّذق ‪ 7918‬ظ جْ ُٔطف ؽّٔڪاڻْ كهٍْ ٺٽْ حْ ؽِط چُّڙ حيانْ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ ڪِاڻٔڪاذ ۽ ٌلاخ اٿع‪.‬‬
‫‪ 6‬حٍّذق ‪7918‬ظ جْ ٌلاخ ۽ ىرلق ڊاڪٽط كطٓؾْ ذاىص ٌهْ ساٌائْ ساٌّاُڻ كهٍّ ٌّؽِطف‬ ‫‪‬‬
‫فٔطفر ۾ حٍو فذجّ‪ .‬پْ آڇ ڊق حّ ىّكّظ؛ غاُحْ حا كصٓو ٌهيْ ىطڪظ‪.‬‬
‫‪ 6‬حٍّذق ‪7981‬ظ جْ ٌانْ فاذف ؽاٌط ذاُْ چٍا اـم ٌانّ ىريص پطٓم فنص ىريص ڇٽم چٍا‬ ‫‪‬‬
‫حُّْ جٍهلْ خاخف ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 6‬حٍّذق ‪7991‬ظ جْ ىِاؿ ڪيپٔئط‪ ،‬ىّغٔلَْء حّ پاذکّ ۽ اخٓب ىيحار ىطرا غڀ ىرفهّؿ‬ ‫‪‬‬
‫ىٔڙاڪا ڇڏق ُئؾَ الِء الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 1‬حٍّذق ‪7944‬ظ جْ ؽاٌط ۽ كّىْ ڪاذڪً ىّالٌا ىريص ٌئو ؽٔصا الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ىّالٌا ٌئو ؽٔصا ‪7411‬ظ ۾ ڳّٺ گم ٻطڏف جٍهلْ فاذَُ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ ُّ‪.‬‬
‫‪ 1‬حٍّذق ‪7946‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌلاخ كطةاؿ ٌهْ ةگٽْ خؽ حْ جڪهٔف ڪطق الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬حٍّذق ‪7929‬ظ جْ غٍڌ حّ رىٍٔصاذ‪ ،‬ذاڳ حّ پاذکّ ۽ اخب خفغث ؽشؿ غٔٺ فؽٍصاز‬ ‫‪‬‬
‫چالڻّ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 1‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ غٍڌ ٻّنَْء حْ غظؽ حْ ٌاىّذ ؽاٌط اذحً ذاغص اـم ٌانّ اذحً حٔٺا‬ ‫‪‬‬
‫جٍّاڻْ ڪٍڊٓاذق كهٍْ ٌّؽِطق فٔطفر ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 1‬حٍّذق ‪7981‬ظ جْ ؽاٌطـ‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذـ ۽ ىرلق ڊاڪٽط جِئٍَ ىفحْ ٌّاةؾاَُ ؽِط ۾‬ ‫‪‬‬
‫ڄائْ‪ .‬پْ آڇ ڊق حّ ىّكّظ؛ غٍڌق ڪِاڻَْء حّ غياحْ ڪاذث‪.‬‬
‫‪ 1‬حٍّذق ‪7918‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ اُو نٔکڪ پصؾ ذاحا ؽطىا ذٔصذآةاخ غٍڌ ۾ ڄائّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬حٍّذق ‪7989‬ظ جْ غٍڌ حّ ىؾِّذ غگِڙ ىريص ىٺم حِحٔاؽ ڳّٺ گاحْ حِحٔاؽ‪ ،‬جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫ڎفڪطق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 1‬حٍّذق ‪7976‬ظ جْ ٌاىٔاذف اغحاخ ۽ ڊذاىا ُصآحڪاذ ڇحم غطُّٔ‪ ،‬ىّذق ؽِط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬حٍّذق ‪7918‬ظ جْ ؽاٌط ٌتصاهلل “سّاب“ ذٔصذآةاخق فنص ىٔاؿ ٌهْ ةشؼ ڀٽْ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬حٍّذق ‪2111‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف‪ ،‬ؽاٌط‪ ،‬ـرافْ ۽ ىحطحو‪ ،‬اٌّذ پٔطراخق الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 4‬حٍّذق ‪7981‬ظ جْ غٍڌق غظؽ حّ سّةفّذة ؽاٌط ٌّاب گم ىريص ساؿ رٓب ىگػْ‬ ‫‪‬‬
‫ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 4‬حٍّذق ‪7918‬ظ جْ ؽاٌط ۽ اخٓب ىرتّب غطفذق ڳّٺ حاڏف پٍُّڙ نڳ ُّغڙق جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 4‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ اخٓب ؽاٌط‪ ،‬ىحطحو ۽ ٌانو خًٓ ىريص پطٓم ةٔصاذ ىڱطّٓ ڳّٺ غٍگصاذ‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ ذفُڙق كهٍْ غکط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪18‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 9‬حٍّذق ‪7961‬ظ جْ غٍڌق ٻّنْ ۽ اخب حْ فاڌاذق الِء حٍگ حّٽٍٔصڏ ذاحْ ىريّخ ساخؾ‬ ‫‪‬‬
‫الڎاڻّ ڪطق فّٓ الڏڪاڻْ ۾ ذکٔم آُْ‪.‬‬
‫‪ 9‬حٍّذق ‪7991‬ظ جْ ؽاٌطق‪ ،‬جاذٓز ۽ حاگطافْ حّ ڄاڻّ ذفؽً ٌهْ جٍّٔ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 9‬حٍّذق ‪7984‬ظ جْ غطٍُصق پٔطؿ حّ ٌاىّذ فطخ غالؾ ىخصخ غطٍُصق ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7919‬ظ جْ غٍڌ حّ ىؾِّذ گّّٓ اغحاخ اىٔص ٌهْ ساؿ فنص اغحاخ پٔاذف ساؿ‪ًُ ،‬‬ ‫‪‬‬
‫فاٌْ حِاؿ کْ انّخاظ چّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7971‬ظ جْ ةْ ةاڪ ـرافْ ةا اـّؽ پطغث غٔاغحصاؿ ۽ رىٍٔصاذ غالؾ كاخذ ؽاَُ‬ ‫‪‬‬
‫ىفهفْ ؽاَُ نڪٔاذق ڳّٺ ٻٍڊق ٌهم ؽاَُ جٍهلْ ڪٍڊٓاذق كهٍْ‬ ‫ٰ‬ ‫نڪٔاذق فنص غٔص غالؾ‬
‫ٌّؽِطففٔطفر ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7949‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ غڄاڻ‪ ،‬غطٓهّ ؽاٌط ٌاذائڻ ؽٔاؾ خُهَْء ۾ ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7929‬ظ جْ ـّفْ فلٔط ؽاٌط ٌتْ ةشؼ فلٔط الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪2117‬ظ جْ ٓڪحاذق ۽ چپڙقَء حّ ةٔحاب ةاخؽاَُ حالؽ چاٌڊّٓ غّؽ اغپحاؽ‬ ‫‪‬‬
‫ڪطاچْ ۾ خؾ ڌڻْ ذّانْ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ ىريص ذىلاؿ آراخ اـم ٌانّ ىريص ذىلاؿ فنص اةّةڪط ىٔيڻ سٔطپّذ‬ ‫‪‬‬
‫ٌاٿً ؽاَُ ۾ حٍو فذجّ اخةْ غڃاڻپ‪ ،‬ـرافْ‪ ،‬۽ ىفٍف اٿع‪.‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7916‬ظ جْ غٍڌ حّ خذخ ذکٍصڏ ۽ غٔاغْ اڳّاڻ غػئْ پهٔخّ فنص غالؾ كاخذ‬ ‫‪‬‬
‫پهٔخّ حْ گِط ٺٽْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪2172‬ظ جْ پٔط پاڳاذا‪ ،‬غٔص ؽاَُ ىطخاؿ ؽاَُ ثاٌْ (ڇٽ ڌڻْ) نٍڊؿ حْ اغپحاؽ ۾‬ ‫‪‬‬
‫ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7912‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ٌتصانختاذ “ٌاحظ“ ىٍگْ‪ ،‬ڇحّ ىٍگْ ڳڙُْ ٓاغًٔ‬ ‫‪‬‬
‫ؽڪاذپّذ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 77‬حٍّذق ‪7988‬ظ جْ غٍڌ حْ ٌئو خنٔط پٽ ُٔيّؿ ڪاالڻَْء کْ غٍٔٽطؽ حٔم غکط ۾‬ ‫‪‬‬
‫ڦاُْ ڎٌْ فئْ‪.‬‬
‫‪ 77‬حٍّذق ‪7986‬ظ جْ ڀائّ خذ ىريص ٻطڏف كٍتط ؽِط حْ ىؾِّذ پاڏق ٌّذؽاَُ ۾ سٔط ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ٻطڏق حْ گِط حٍو فذجّ اخةْ غڃاڻپ‪ ،‬ڪِاڻّٔؿ‪ ،‬ىليّؿ‪ ،‬ڪانو ۽ ٌثطق ٌيو اٿع‪.‬‬
‫‪ 77‬حٍّذق ‪7912‬ظ جْ ىؾِّذ ةشاذق غاخاة غٔص ساخؾ ذػًٔ ؽاَُ فنص غٔص ٌّذ ذػًٔ ؽاَُ‬ ‫‪‬‬
‫ةشاذق الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 77‬حٍّذق ‪7419‬ظ جْ غط غالؾ ذػًٔ‪ُ ،‬صآث اهلل ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪ .‬سصىحّؿ‪ٌ ،‬اىٔاذف‬ ‫‪‬‬
‫غٔاغحصاؿ‪ ،‬كاٌٌّصاؿ ۽ ةِحطًٓ ىٍحيو ُّ‪.‬‬
‫‪77‬حٍّذق ‪7914‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ۽ غياحْ سصىحگاذ ٌُّصذاث خکآم الڏڪاڻْ ؽِط ۾‬ ‫‪‬‬
‫ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 77‬حٍّذق ‪7994‬ظ جْ غٍڌ حّ ڀهّڏ جاذٓشصاؿ ۽ ىرلق خاخا غٍڌق الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪19‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 77‬حٍّذق ‪2118‬ظ جْ غٍڌ حّ ةٔتاڪ غٔاغحصاؿ ذئٔع ٌتصانرئص ححّئْ فنص ذئٔع ڪطٓو‬ ‫‪‬‬
‫ةشؼ ححّئْ ذٔصذآةاخ ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 77‬حٍّذق ‪7988‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ڪِاڻٔڪاذ ۽ ؽاٌط ڀّؿ غٍڌق پّذف ٌانّ ڀٌّصاز پٽ‬ ‫‪‬‬
‫حئطاىصاز نُّاڻّ غٍڌذاڻَْء ۽ ىٔطةاگْ ساؿ حْ ؽِط ٽٍڊق ةاگْ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫انيّنْ کْ جٔظ‬
‫ٰ‬ ‫‪ 77‬حٍّذق ‪7991‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ؽاٌط ىشصفؾ ىريص رىاؿ نانب‬ ‫‪‬‬
‫حٌِّڪْ ُئؾَ الِء ٌٍڍ غياذق ڇڏّٓ‪.‬‬
‫‪ 72‬حٍّذق ‪7194‬ظ جْ خٍْٓ ٌانو ذلطة ىٔاؿ ذاىص اهلل ٌطػ ىٔاؿ ذاىص ذلّذق ذفؽً‬ ‫‪‬‬
‫ٌهْ جٌّّٔ حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 72‬حٍّذق ‪7988‬ظ جْ غٍڌ حْ ىؾِّذ غٔاغحصاؿ ڊاڪٽط دفانفلاذ ىطرا حػٽع ىفط ذػًٔ‬ ‫‪‬‬
‫ىطرا حْ گِط ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 72‬حٍّذق ‪7998‬ظ جْ ٌانْ فاذق ؽاٌط اٌّذ ُاالئْ خؾ ڌڻَْء ذّانْ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7928‬ظ جْ ىؾِّذ غٍڌق ؽاٌط ٌثاذ ةظىْ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ غکط ةئطاث حّ افححاج ڪّٔ فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7417‬ظ جْ كاخذ انڪالؾ ؽاٌط ىريص ذافو ؽاَُ پطاڻْ ٽکڙ كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾‬ ‫‪‬‬
‫ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7912‬ظ جْ ىاُط ڊاڪٽط ۽ اخب خفغث اٌػاؿ ڊاڪٽط ىريص غهٔياؿ كاكْ ىّذق‬ ‫‪‬‬
‫ؽِط ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪2111‬ظ جْ اخٓب ۽ ىفٍف اةً ذٔاة پٍِّذ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7984‬ظ جْ اٌػاٌْ ذلً حّ ڪاذڪً‪ ،‬ؽاٌط ۽ ڪِاڻٔڪاذ پطففٔػط ةصذ غّىطف‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ڳاڏُْ ىّذق جٍهلْ ۽ كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7982‬ظ جْ ٌانْ فاذف اخٓب اىِط غّنٍگْ اـم ٌانّ ىريص ٌطز فنص ىريص ٌيط‬ ‫‪‬‬
‫غّنٍگْ ڳّٺ ىّٔق ساؿ جٍهلْ ۽ كهٍْ خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7929‬ظ جْ گّذڌؿ ىرتّةاڻْ ڀاذجْ پٽ آغّىم ىرتّةاڻْ نُّاڻّ جشهؿ ُئع‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ڀاذجْ حّ حٍو ڳّٺ آذاكْ جٍهلّ غُّٔڻ كهٍْ خاخف ۾ ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7916‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ىّذ ىغٔطق (غالؾ كٍتط ىغٔطق) كٍتط ڪّټ ىغٔطق ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬حٍّذق ‪7914‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬ڊذاىَ ٌّٓع ۽ اغحاخ پطففٔػط انف ب ة ىٔطفساٌْ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اـم ٌانّ اهلل ةشؼ ُئع‪.‬‬
‫‪ 78‬حٍّذق ‪7984‬ظ جْ غٍڌ حْ ىؾِّذ اخاڪاذـ ؽتٔطاؿ چٍا الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬حٍّذق ‪ 7988‬ظ جْ نٔکڪ ۽ ـرافْ ٌّذ ىريص ڀٽّ‪ ،‬ڳّٺ پٔط ةشؼ ڀٽّ (ىٔطپّذ ڀٽّ)‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ ذجٔصٓطق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬حٍّذق ‪7988‬ظ جْ ؽاٌطـ ىِط انٍػاء الڏڪ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬حٍّذق ‪7912‬ظ جْ غٍڌ حْ غٔاغْ جاذٓز حّ ىؾِّذ ٌاُء كاكْ فلم اهلل ٌّؽِطف فٔطفر‬ ‫‪‬‬
‫۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪20‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 78‬حٍّذق ‪7948‬ظ جْ ةؾٔط ساؿ كطٓؾَْء کْ ذجٔصٓطق ىاؿ گطفحاذ ڪّٔ‪ .‬فّحْ ٌصانث‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذآةاخ ۾ ىٿع ڪٔع ُالّٓ فّٓ‪ .‬۽ ٻً ڪٔػً ۾ ُڪ ُڪ غاؽ حّ كٔص ۽ ڦٽڪً حْ غظا‬
‫ٻڌائْ فئْ‪.‬‬
‫‪ 78‬حٍّذق ‪7918‬ظ جْ غٍڌ حّ ىٍطفػ كّىْ ؽاٌط اةطأُو ىٍؾْ اـم ٌانّ ىريص اةطأُو‬ ‫‪‬‬
‫فنص ىريص اغراؼ غّىطف ڳّٺ حٍِاڻ غّىطق جٍهلْ ٽٍڊق ىريص ساؿ كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 78‬حٍّذق ‪7912‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب ۽ ـرافْ اهلل ةشؼ “غطؽاذ” ٌلٔهْ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬حٍّذق ‪7971‬ظ جْ جطاب ةطفُْ الڏڪاڻّق اـم ٌانّ ٌتصانڪطٓو فنص ىٔط ؽاخق ساؿ‬ ‫‪‬‬
‫ىريص رٌئْ ىٍٔگم ڳّٺ كهْ جٍهلْ ڎفڪطق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ؛‪-‬‬
‫ؽاٌط ۽ ٌثط ٌّٓع ُئع‪.‬‬
‫‪ 78‬حٍّذق ‪7448‬ظ جْ غطٓب حيً ساؿ فنص ىٔاؿ غحاذ ڎٌّ پٔطراخف ڳّٺ خًٓ ساؿ الکٔط‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ ىِٔڙ كهٍْ خاخف ۾ ڄائّ‪ ،‬پاڻ ىؾِّذ ؽاٌط‪ ،‬ـرافْ ۽ ذڪٔو ٿْ گضذّٓ آُْ‪.‬‬
‫‪ 78‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ ىؾِّذ ڪافْ گّ ؽاٌط ۽ ىِاؿ ذاڳْ ذػًٔ ةشؼ “ساخؾ“ غطفذق‬ ‫‪‬‬
‫فنص پٔط ةشؼ ڀٍگط ڳّٺ آذاكْ جٍهلْ غُّٔڻ كهٍْ خاخف ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 78‬حٍّذق ‪7962‬ظ جْ ىؾِّذ ـرافْ ۽ ؽاٌط اخٓب رفاذ ٌلّق فنص غٔص فٓڌؽ ؽاَُ ذٔصذآةاخ‬ ‫‪‬‬
‫۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 78‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ ؽاٌط ۽ جٍلٔصٌگاذ اىصاخ حٍفطق فنص غٔص غالؾ ذغّؽ ؽاَُ ڳّٺ اڳطق‬ ‫‪‬‬
‫ذاُّ‪ ،‬جٍهلْ ُاال‪ ،‬كهٍْ ىٽٔاذق ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 78‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ٌاىٔاذف اخٓب نػاٌْ ىاُط پطففٔػط پطٓحو فذٓاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫ٌفطپّذ ذٔصذآةاخ (ُاڻْ كهٍْ ىٽٔاذق ۾ حٍو فذجّ)‪.‬‬
‫‪ 78‬حٍّذق ‪7961‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حْ سّةفّذة ؽاٌطـ پؾپا فنڀ‪ٌ ،‬اىٔاذق نٔکڪ فنْ‬ ‫‪‬‬
‫ذاؾ فنڀ حْ گِط ىٺَْء ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬حٍّذق ‪7411‬ظ جْ غٍڌ حّ ـّفْ ةظذگ ؽاٌط فلٔط كاخذ ةشؼ “ةٔصؽ” ذفُڙق ۾ ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 76‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ غٍڌ حْ كهٍْ خاخف ۾ ٌّاىْ ؽاٌط اغحاخ ةشاذق حٍو فذجّ‪ .‬حًٍِ‬ ‫‪‬‬
‫حّ ڇٽْ حّ ٌانّ اذيص ؽاَُ ةشاذق آُْ‪ .‬فانص حّ ٌانّ غٔص ذاحً ؽاَُ ُئع ڳّٺ غالؾ چاٌڊّٓ‬
‫۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 76‬حٍّذق ‪7986‬ظ جْ ڪافْ حّ سّةفّذة ؽاٌط ٌيط الکائْ فنص غالؾ ؽتٔط ڪٍڀط غّڀّ‬ ‫‪‬‬
‫خٓطف ؽِط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 76‬حٍّذق ‪7984‬ظ جْ اخٓب‪ ،‬ؽاٌط ۽ ڪيپٔئط فٍٓاؽطٌگْ ؽِصاخ ڪّټ ؽِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 76‬حٍّذق ‪7927‬ظ جْ غٍڌ ڌذجْ حّ سّةفّذة ؽاٌط ؽٔطؽ “ةّٔز” ةاڊاُْ حّ اـم ٌانّ ؽٔطؽ‬ ‫‪‬‬
‫ساؿ فنص ذاحْ ىريص غّىط ٌٌّاذق ُّ‪ .‬پاڻ ؽِط ةاڊَُ جٍهلْ ڎفڪطق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 76‬حٍّذق ‪7974‬ظ جْ غصاةِاذ اخٓب فلٔط ىريص ٌاحظ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 76‬حٍّذق ‪7918‬ظ جْ ىؾِّذ ڪافْ گّ ؽاٌط ىٍٺاذ فلٔط ذاڄڙ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪21‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 76‬حٍّذق ‪7488‬ظ جْ آغا كاخذ خاخ پٺاڻ سٔطپّذ ذٓاغث حّ پِطّٓؿ فرٓطاٌيو ُّ حٔڪّ‬ ‫‪‬‬
‫ؽڪاذپّذ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪ 7918‬ظ جْ غائًٔ حْ آو غٔص فًِٓٔ ـصق حّ جياؾ فڎف ڪطخاذ غٍصز دڪط‬ ‫‪‬‬
‫ىطجلْ ؽاَُ فانص ىاحص‬
‫ٰ‬ ‫کاؿ غّاِء ًُ خفذ حْ جاذٓز حّ ڪّةَ ةاب ىڪيم ٿْ ٌَ غگٍِصف‪ .‬غالؾ‬
‫غٔص ىريص ؽاَُ پٍٍِخْ اةاڻْ ڳّٺ غً كهٍْ خاخف پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7941‬ظ جْ ٌّحّاؿ ڪِاڻٔڪاذ ٌتصانػحاذ ُهّٔ فنص ىريص ىٺم ڳّٺ غّىط ُهّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫كٍتط ٌهْ ساؿ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7912‬ظ جْ غائًٔ حْ آو غٔص غٍڌ حْ كّىْ آراخق حّ جفّذ ڎٌّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7999‬ظ جْ ةؾٔط ساؿ كطٓؾْ کْ گطفحاذ ڪّٔ فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7962‬ظ جْ غٍڌ حّ غياحْ فذڪط ۽ ـرافْ غالؾ كاخذ ؽاَُ نٔڪاذق ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7941‬ظ جْ ُاذًٓ حْ ىلتّؽ نٔڊذ‪ ،‬غٍڌ حْ اڎفؽ اٌػاؿ فاكم ذاُّ گّالڏچْ‬ ‫‪‬‬
‫ؽِط ۾ كحم ٿّٔ‪ .‬فاكم ذاُّحْ حٍو ڀّىْ ذاُّڪْ كهٍّ ةصًٓ آُْ‪.‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7919‬ظ جْ ٌّحّاؿ ٽِْ حّ ؽاٌط اخٓب ۽ ذٓڊّٓ ڪيپٔئط ٓاغط كاكْ فنص ىلفّخ‬ ‫‪‬‬
‫گم كاكْ ذجٔصٓطق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬حٍّذق ‪7916‬ظ جْ ٌّاىْ ؽاٌط خاخؿ فلٔط حّّٓ جشهؿ “خاخؿ” فنص ڌڻْ ةشؼ حّّٓ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ىٔاؿ خاخ چٍخڻْ جٍهلْ فاذَُ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 74‬حٍّذق ‪7967‬ظ جْ ٌانو‪ ،‬اخٓب ۽ ذڪٔو ىّنّق ىريص ـاخؼ ذاڻْ پّذقَء ًُ فاٌْ حِاؿ‬ ‫‪‬‬
‫کْ انّخاظ چّٔ‪.‬‬
‫‪ 74‬حٍّذق ‪7918‬ظ جْ كاخذ انڪالؾ ؽاٌط ۽ ىؾاٌطؿ حّ ىّذ ٌتصاهلل سّاب فنص ٌهْ ةشؼ‬ ‫‪‬‬
‫ڀٽْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 74‬حٍّذق ‪7986‬ظ جْ ذٓڊّٓ پاڪػحاؿ حّ ىٍطفػ اٌائّغط ٌّذ ىريص ساـشٔهْ فنص ٓاذ‬ ‫‪‬‬
‫ىريص ساـشٔهْ ٌّاةؾاَُ ؽِط ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 74‬حٍّذق ‪7989‬ظ جْ ٌاىّذ نٔکڪ ۽ ىرلق سهٔم ىّذٓاڻْ حّ پّذف ٌانّ سهٔم انطذياؿ فنص‬ ‫‪‬‬
‫ُصآث اهلل ىّذٓاڻْ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 74‬حٍّذق ‪2171‬ظ جْ ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬غّاٌد ٌگاذ‪ ،‬۽ ؽاٌط غالؾ ذةاٌْ آگطف ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 74‬حٍّذق ‪2177‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ىٍٺاذ غّنٍگْ الڏڪاڻْ ۾ ففاة ڪئْ آسطق آذاؾ گاَُ‬ ‫‪‬‬
‫ٌئّؿ خٓطف ۾ اٿع‪.‬‬
‫‪ 74‬حٍّذق ‪7964‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ۽ ڪانو ٌگاذ فٔاص ىػافط ةطفُْ اـم ٌانّ فٔاص‬ ‫‪‬‬
‫اذيص ةطفُْ‪ ،‬فنص ٌّذ ىريص ةطفُْ حْ گِط الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 79‬حٍّذق ‪7921‬ظ جْ ؽاٌط ڪِاڻٔڪاذ ۽ ةٔتاڪ ـرافْ ڊاڪٽط آار كاخذق فنص فلٔط غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫غطفذ ىرهَ ىٔاؿ حْ ڳڙُْ الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬پْ آڇ ڊق حّ ىّكّظ؛ غٍڌق غظؽ حْ‬
‫افغط‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪22‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 79‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ ؽاٌط ۽ جرلٔق ٌگاذ اٌّذ ىٍفّذ ىڱطّٓ ڳّٺ غٍگطاذ ذفُڙق كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫غکط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 79‬حٍّذق ‪7918‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ىتًٔ پٍائْ حّ اـم ٌانّ ٌتصانيتًٔ فنص ىريص ذػً‬ ‫‪‬‬
‫حيانْ ةصًٓ كهٍْ حْ پٍْ ڳّٺ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 79‬حٍّذق ‪7916‬ظ جْ غِڻّ ؽاٌط ىريص اةطأُو “ذاذو“ ـصٓلْ ڳّٺ خفخق غٍِڙقَء ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ نٔکڪ‪ٌ ،‬لاخ‪ ،‬ىحطحو‪ ،‬ڪانو ٌگاذ ۽ ڪِاڻٔڪاذ ذغّؽ ةشؼ پهٔخّ‬ ‫‪‬‬
‫حٍگؾاُْ كهٍْ ٺٽْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 21‬حٍّذق ‪7998‬ظ جْ ةؾٔط ساؿ كطٓؾْ کْ گطفحاذ ڪّٔ فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ىفهفْ‬
‫ٰ‬ ‫‪ 21‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ ٽِْ حّ ؽاٌط ىهِاذ چاٌڊّٓ چٺَْء حّ ٌاؿُء غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ كٍتط حْ ڳّٺ نؾڪطق چاٌڊْٓ ۾ ذػًٔ ةشؼ چاٌڊْٓ حْ گِط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 21‬حٍّذق ‪7981‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ـرافْ ڊاڪٽط ىّال ةشؼ “ىٍيّذ ىفط” فنص ىريص الئق‬ ‫‪‬‬
‫ڪهِّڏف الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬حٍّذق ‪2118‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬ذڪٔو ۽ اغحاخ ىرػً الڏڪاڻّق اـم ٌانّ ىريص ذػً‬ ‫‪‬‬
‫“ىرػً“ فنص فلٔط ىريص چٍا الڏڪاڻْ ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 27‬حٍّذق ‪7986‬ظ جْ غٍڌ ۾ ٻْ ـّةائْ انٔڪؾً ٿْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 27‬حٍّذق ‪7918‬ظ جْ غٔص ٌهْ اٌّذ ؽاَُ ذاؽص ففاة ڪئْ‪ .‬آسطق آذاؾ گاَُ‪ ،‬خذگاَُ ؽاخ آةاخ‬ ‫‪‬‬
‫۾ اٿع‪.‬‬
‫‪ 27‬حٍّذق ‪7984‬ظ جْ كّؾ پطغث اڳّاڻ كيط ڀٽْ فانص ذاحْ ىريص غهٔياؿ ڳّٺ فٔق ىريص‬ ‫‪‬‬
‫کّکط جٍهلّ فاذَُ كهٍّ الڏڪاڻْ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 27‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب ۽ ـرافْ انَِ ةشؼ “غطؽاذ” ٌلٔهْ ڪطاچْ ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 27‬حٍّذق ‪7974‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ٌثط ٌّٓع ذاحْ اىاؾ ةشؼ “ساخؾ” ةصفق ففاة ڪئْ آسطق‬ ‫‪‬‬
‫آذاؾ گاَُ ؽڪاذپّذ ۾ اٿع‪.‬‬
‫‪ 27‬حٍّذق ‪7997‬ظ جْ غٍڌق ـرافث حّ ذفؽً ةاب ٌهْ ىريص ؽٔز ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 27‬حٍّذق ‪7981‬ظ جْ آراخق ۾ فٓػاَُ ذکٍصڏ غچّ ىرب فنً ُٔيّؿ ڪاالڻْ کْ اغطفٓم‬ ‫‪‬‬
‫کٔع غکط حْ اغپٔؾم حٔم ۾ ڦاُْ ڎٌْ فٓئْ‪.‬‬
‫‪ 27‬حٍّذق ‪7926‬ظ جْ ىؾِّذ اغڪانط ۽ نّڪ اخب حّ ڄاڻّ اغيأٌم ؽٔز ذٔصذآةاخ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 27‬حٍّذق ‪7917‬ظ جْ نٔکڪ‪ ،‬ىرلق ۽ غياحْ اڳّاڻ ٌتصانغفّذ انػحَْء ؽِط خڏق كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫ٺٽْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 22‬حٍّذق ‪7917‬ظ جْ حّٔڻْ ٻائْ ڌقَء ڦڪّ گطگهّ ٍُصغحاؿ حْ ذاحپّجاٌَ ٌالئلْ حْ‬ ‫‪‬‬
‫ڀٔهّاڏ ذٓاغث ۾ ڄائْ‪ .‬پاڻ غٍڌ حْ ىؾِّذ ڳائڻْ ٿْ گضذق آُْ‪.‬‬
‫‪ 22‬حٍّذق ‪2118‬ظ جْ ٌهو ۽ اخب خفغث ٌفطة ذػًٔ اةڙف الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪23‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 21‬حٍّذق ‪7949‬ظ جْ حصٓص اخب حّ غطپطغث‪ ،‬ڀٽائْ حّ ٌاؽق ساٌفاذب ٌتصاهلل چٍا‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذآةاخ ۾ اٌحلاؽ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 28‬حٍّذق ‪7916‬ظ جْ ىّغٔلَْء حّ كاةم اغحاخ‪ ،‬گائٔڪ ۽ ىّغٔلاذ اغحاخ ٌٔار ذػًٔ فنص‬ ‫‪‬‬
‫ىريص اةطأُو كطٓؾْ (ةٔتّ ساؿ) ڪطاچْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 28‬حٍّذق ‪7991‬ظ جْ حصٓص غٍڌق ىّغٔلْ حّ آفار اغحاخ ىريص حيً ڪطاچْ ۾ اٌحلاؽ‬ ‫‪‬‬
‫ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 28‬حٍّذق ‪2111‬ظ جْ چاٌڊٓا كتٔهْ حّ غطخاذ اذيص غههاؿ چاٌڊّٓ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬حٍّذق ‪7988‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ـرافْ‪ ،‬ؽاٌط‪ ،‬ىحطحو‪ ،‬ىرلق اٌّذ پٔطراخف ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ٻهِڙٓخَْء جٍهلْ ڎفڪطق ۾ اک کّنْ‪.‬‬
‫‪ 28‬حٍّذق ‪7996‬ظ جْ ذاحْ غالؾ ذػًٔ فنص فڎٓطف غالؾ ٌيط ساؿ اٌڙ ًُ فاٌْ حِاؿ کْ‬ ‫‪‬‬
‫انّخاظ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 28‬حٍّذق ‪7966‬ظ جْ غطٓهّ ذاڳْ انَِ ڎٌّ فنص ٌهْ ىريص ساـشٔهْ ؽِط ىٔطپّذ ةٺّذق‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ ٺٽْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 28‬حٍّذق ‪7448‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ةِحطًٓ ٌثط ٌّٓع الؽ چٍص اىط ڎٌّ حڳٔحاڻْ ذٔصذآةاخ‬ ‫‪‬‬
‫غٍڌ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 28‬حٍّذق ‪7989‬ظ جْ ٌّحّاؿ ڪِاڻٔڪاذ ۽ ٌثط ٌّٓع اڪتط غّىطف فنص ٌتصانڪطٓو غّىطف‬ ‫‪‬‬
‫ٽٍڊق انِٔاذ كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 28‬حٍّذق ‪2111‬ظ جْ ٌاىٔاذف ؽاٌط ۽ ـرافْ اىٔط ةشاذق ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬حٍّذق ‪7984‬ظ جْ ؽاٌط انهاػ اثٔو حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 26‬حٍّذق ‪7942‬ظ جْ چّٽَْء حّ ڪِاڻٔڪاذ ىاڻڪ‪ /‬ىٍٔط غٍڌق ٌّاةؾاَُ ۾ آپگِاة ڪطق‬ ‫‪‬‬
‫اٌث آٌصف‪.‬‬
‫‪ 26‬حٍّذق ‪7968‬ظ جْ غٔاغحصاؿ ۽ ٌهو اخب خفغث آغا ةصذانصًٓ خذاٌْ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ غٍڌق اخب حّ ساخؾ ڊاڪٽط ٌهْ اذيص كاكْ خؽ حْ خفذق پّڻ غتب‬ ‫‪‬‬
‫ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫ىطجلْ ؽاَُ ًُ فاٌْ خٌٔا ىاؿ الڎاڻّ‬
‫ٰ‬ ‫‪ 21‬حٍّذق ‪7967‬ظ جْ ؽيع انهتاِء ذڪٔو غٔص غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 21‬حٍّذق ‪7924‬ظ جْ ڪافْ گّ ؽاٌط حٍفط ٌهْ حٍفط پٍِّذ فنص ةاكط ٌهْ پٍِّذ ڌىطاـ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 24‬حٍّذق ‪7914‬ظ جْ غٍڌ حّ اٌلالةْ ؽاٌط ٌتصانڪطٓو گصائْ ذاَُ ذةاٌْ فٺْ فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 24‬حٍّذق ‪7942‬ظ جْ ذافو سٔط ىريص “افذصق“ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 24‬حٍّذق ‪7929‬ظ جْ ٌاىّذ اخٓب ىٍيّذ ّٓغفاڻْ اـم ٌانّ ىريص ٌيط فنص ذاحْ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ّٓغف پهْ ڳّٺ ذاحْ پٔط ىريص پهْ كهٍْ ٌيطڪّټ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 29‬حٍّذق ‪7979‬ظ جْ حصٓص اخب حّ ؽاٌط ۽ اخٓب ٌتصانطراؼ “ذار” فنص ىٍؾْ ٌتصانطۿػ‬ ‫‪‬‬
‫ؽٔز پطاڻْ غکط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪24‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 29‬حٍّذق ‪7981‬ظ جْ ٌاىٔاذف ىرلق‪ ،‬ؽاٌط ۽ ٌلاخ حُّط ةطفُْ اـم ٌانّ ٌتصانلّٔؾ ةطفُْ‬ ‫‪‬‬
‫ٿطٓچاڻْ جٍهلْ پٍْ ٌاكم‪ ،‬كهٍْ غکط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 29‬حٍّذق ‪7929‬ظ جْ ؽاٌط ڪيم ىّٔاذاؾ ڪّٔنطاىاڻْ پٔاغْ حٔڪب آةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 11‬حٍّذق ‪7996‬ظ جْ ىهڪ حْ فرٓطاٌيو ةٍٔئط ڀٽّ الڏحْ ُڪ جاذٓشْ ۽ پطاڻْ ٌٍڍق‬ ‫‪‬‬
‫ڪّٺڙقَء ڪٔٽْ ةٍصذ حّ پافذ ُائّز ُڻڻ حْ غٍگ ةٍٔاخ فاذق افححاذْ جلطٓب ۾ ُڪ ٌئًٔ‬
‫خفذ ۾ اڳحْ كصؾ فڌآّ‪.‬‬
‫‪ 11‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ ىٔط ذػً ٌهْ ساؿ ٽانپط ففاة ڪئْ‪ .‬فـٔث ىهاةق غٍصز الس‬ ‫‪‬‬
‫ىٍهْ ۾ خفً ڪّٔ فّٓ پاڻ جياؾ غٺّ ؽاٌط ةَ ُّ‪.‬‬
‫ٰ‬ ‫ڪطةال‬
‫‪ 11‬حٍّذق ‪7962‬ظ جْ ٓاذ فٓع ۽ خذفٓؼ ـفث ٌٔڪ ىطخ ىطرا ٌهْ ذػًٔ ةٔگ ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 11‬حٍّذق ‪7982‬ظ جْ غٔط غفط ۽ جرلٔق ڪٍصڏ اؽحٔاؼ اٌفاذق الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 17‬حٍّذق ‪7911‬ظ جْ غٍڌ اغٔيتهَْء حْ پِطًٓ انٔڪؾً ٿْ حًٍِ ۾ ڪم ‪ 61‬غٔٽّؿ‬ ‫‪‬‬
‫ىشفّش ُّٔؿ‪.‬‬
‫‪ 17‬حٍّذق ‪7491‬ظ جْ ؽٍِؾاَُ ٌڙائْ ؽاَُ ىريص ٌاةٍٔا فنص ىريص ذىلاؿ ةڪڪ جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫ٌٔػْ ةڪڪ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫ٰ‬ ‫ىٔطپّذ ةٺّذق حْ ڳّٺ خڏق الئق پّذ حْ فچ ۾ ڳّٺ‬
‫‪ 17‬حٍّذق ‪7948‬ظ جْ ٌانو خًٓ ۽ ؽاٌط غٔص ٌخْ اهلل ؽاَُ ذاؽصق گضاذق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 17‬حٍّذق ‪7961‬ظ جْ اىخص غطاث ىٔيڻ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪ .‬غڃاڻپ‪ٌ ،‬افؽ ٌگاذ‪ ،‬افػاٌَ ٌگاذ‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫نػأٌاة حّ ىاُط ۽ ـرافْ آُْ‪.‬‬
‫‪ 17‬حٍّذق ‪7967‬ظ جْ ٌئًٔ ٽِْ حّ ؽاٌط ؽاَُ ىريص پٔطراخف ڳّٺ ٻهِڙٓخْ نڳ (ىًُّ حّ‬ ‫‪‬‬
‫خڏف) ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫سائيً جي‪ .‬ايو سيد جي ىختصر جيم ياترا‬

‫‪ٌّ 79‬ىتط ‪7919‬ظ کاؿ ‪ 19‬حٍّذق ‪7981‬ظ جائًٔ‬ ‫پِطًٓ ٌيط ةٍصق‬
‫‪ 74‬حّؿ ‪7984‬ظ کاؿ ‪ 74‬آگػٽ ‪7984‬ظ جائًٔ‬ ‫ٻْ ٌيطةٍصق‬
‫‪ٌّ 11‬ىتط ‪7988‬ظ کاؿ ىئْ ‪7988‬ظ جائًٔ‬ ‫ٽًٔ ٌيطةٍصق‬
‫‪ 71‬آڪٽّةط ‪7984‬ظ کاؿ ىاذچ ‪7966‬ظ جائًٔ‬ ‫چّٿًٔ ٌيطةٍصق‬
‫‪ 21‬حّؿ ‪7961‬ظ کاؿ ‪ 26‬حٍّذق ‪7969‬ظ جائًٔ‬ ‫پٍخًٔ ٌيطةٍصق‬
‫‪ 74‬ىئْ ‪7917‬ظ کاؿ ڊغيتط ‪7917‬ظ جائًٔ‬ ‫ڇًِٔ ٌيطةٍصق‬
‫آگػٽ ‪7912‬ظ کاؿ حٍّذق ‪7911‬ظ جائًٔ‬ ‫غحًٔ ٌيطةٍصق‬
‫‪ 16‬ىئْ ‪7911‬ظ کاؿ ‪ 12‬حّالِء ‪7914‬ظ جائًٔ‬ ‫اٺًٔ ٌيطةٍصق‬
‫‪ 72‬ڊغيتط ‪7914‬ظ کاؿ ‪ 71‬آگػٽ ‪7944‬ظ جائًٔ‬ ‫ٌائًٔ ٌيطةٍصق‬
‫‪ 71‬آڪٽّةط ‪7949‬ظ کاؿ ‪ 21‬غٔپٽيتط ‪7991‬ظ جائًٔ‬ ‫ڎًُٔ ٌيطةٍصق‬
‫‪ 79‬حٍّذق ‪7991‬ظ کاؿ ‪ 28‬اپطٓم ‪7998‬ظ (ؽِاخة جائًٔ)‬ ‫ٓاذًُٔ ٌيطةٍصق‬

‫‪------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪25‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫انطاؽٔص پتهٔڪٔؾً كٍتط؛ پٔط جطاب ٌهْ ؽاَُ ‪7916‬ظ ۾ كائو ٿْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ڊاڪٽط آڇ ٽْ غّذنْ ‪7981‬ظ جْ ؽاـ ٌتصانهٔف آػ ڀٽ ڪحاب پڌذف ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪7964‬ظ کاؿ ‪7687‬ظ جائًٔ افذٌگظٓب غٍڌ ۽ ىهحاؿ حّ گّذٌط ذُّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اپطٓم ‪7684‬ظ ۾ ئْ افذٌگظٓب ۽ ىطاخ ةشؼ گڏحْ ؽاُْ فّث غاؿ احًٔ فټ فٓڙَُ کاڌق ۽ کًٔ ؽڪػث ڎٌْ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪26‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ ‬فيبروري ‪‬‬
‫ٌٔػّق غاؽ حّ ٻّٔ ىٍِّٔ فٔتطفذق آُْ‪ ًُ .‬ىٍِْٔ حّ ٌانّ ةَ ُڪ ذفىْ خّٓجا “فٔتطا“‬ ‫‪‬‬
‫)‪ (FEBRUA‬حْ ٌانْ جْ ذکّٔ فّٓ آُْ‪ ُْ .‬خّٓجا ىضُتْ سّؽْ حْ ٌالىث ُّ‪ .‬گِڻّ فكث‬
‫اڳ ذائج ذفىا ڪهٍٔڊذ ڎًُ ىًٍِٔ حّ ٌُّصف ُّ‪ ،‬پط پِّء حّ نٔع غٔظذاؿ ڪٔهٍٔڊذ ۾‬
‫فٔتطفذق حْ ىٍِْٔ حّ اكافّ ڪّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ فٔتطفذق ‪7916‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ىرلق‪ ،‬ىحطحو ۽ ىليّؿ ٌگاذ ٌها ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ڀٍڀطف ڳّٺ ةچم ڀٍڀطف كهٍْ سٔطپّذ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ فٔتطفق ‪ 7948‬ظ جْ فطار ٌانو اـم ٌانّ ذتصاذ ٌهْ غّنٍگْ ڳّٺ ٌِاؽ ساؿ غّنٍگْ‬ ‫‪‬‬
‫۾ حٍو فذجّ اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط اٿع‪.‬‬
‫پِطًٓ فٔتطفذق ‪7181‬ظ جْ ٌاخذ ؽاَُ غٍڌ ۾ پِحّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پِطًٓ فٔتطفذق ‪7498‬ظ جْ جرطٓڪ پاڪػحاؿ حّ ىيحار ذٍُياَء ىريص ُاؽو گضخذ حٔػهئط‬ ‫‪‬‬
‫۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ فٔتطفذق ‪7991‬ظ جْ غٍڌ حّ ىآَ ٌار فٍڪاذ ٌّذ ىريص الؽاذق الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پِطًٓ فٔتطفذق ‪7411‬ظ جْ غٍڌ حْ ةْ ىثاؽ ٌّاىْ ؽاٌط ىّنّق اذيص ىالج جٍهلْ ةصًٓ‬ ‫‪‬‬
‫حْ ُڪ ڳّٺ ڪٍڊقَء ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ فٔتطفذق ‪7982‬ظ جْ ٌاىٔاذف اغحاخ‪ ،‬ؽاٌط ۽ ٌثط ٌگاذ انِّذآّ ةِڻ كهٍْ غاٌگِڙ حْ‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ غٍخِّذق حْ ُڪ ڳّٺ گڙٌگ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ فٔتطفذق ‪7981‬ظ جْ غڪٔهڌق ۽ الڎنْ فٍڪاذـ ڀڳٌّحْ ٌافاڻْ ڪطاچْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پِطًٓ فٔتطفذق ‪7961‬ظ جْ غڄاڻ نٔکڪ‪ ،‬ـرافْ ۽ ُاِء ڪّذټ حّ فڪٔم اٌصذ حٔث نُّاڻّ‬ ‫‪‬‬
‫ٽٍڊق ةاگْ كهٍْ ةصًٓ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ فٔتطفذق ‪7914‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ذذيث اهلل پٔطراخف فنص ىٔط ىريص پٔطراخف‬ ‫‪‬‬
‫غڪطٌڊ‪ ،‬كهٍْ ٌّاةؾاَُ (ةٍٔيطآةاخ) ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ فٔتطفذق ‪7918‬ظ جْ ذاڳْ ىطٓص ٌهْ ڄاىڙف ڳّٺ گم ڄاىڙق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پِطًٓ فٔتطفذق ‪7914‬ظ جْ ٌّحّاؿ ـرافْ ذئّػ چاٌڊْٓ حّ پّذف ٌانّ ٌتصانطئّػ فنص‬ ‫‪‬‬
‫ٌتصانغفّذ چاٌصّٓ‪ ،‬ڳّٺ پٍِّؿ ساؿ چاٌڊْٓ‪ ،‬جٍهلْ ىٔطفساؿ كهٍْ كٍتط ؽِصاخڪّټ ۾ حٍو‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ فٔتطفذق ‪7917‬ظ جْ اخاڪاذ سٔط ىريص ڎاُطق ڳّٺ ذاحْ ىريص فاذت ڎاُطق‪ ،‬جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫ىّذق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ فٔتطفذق ‪7941‬ظ جْ ٌّحّاؿ ٽَِْء حّ ؽاٌط ٓاغًٔ چاٌڊّٓ فنص ساخؾ ذػًٔ چاٌڊّٓ‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ ةاكطاڻَْء حْ ڳّٺ آٌصؽ ساؿ چاٌڊْٓ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪27‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫پِطًٓ فٔتطفذق ‪7942‬ظ جْ ـفصذ ٌهْ ىِٔػط فنص ذػً ٌهْ ىِٔػط حْ گِط ذفٔق ىِٔػط‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ڪانو ٌگاذ ۽ آڊٓٽط‬
‫اٿع‪.‬‬
‫پِطًٓ فٔتطفذق ‪7967‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط گُّط غٍڌق پّذف ٌهْ گُّط غّىطف ذغحو كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 2‬فٔتطفذق ‪7982‬ظ جْ ٽْ فق ڊذاىَ ٌّٓع ڪِٔط ؽّڪث فنص غالؾ ٌتاز ڪِٔط خاخف ؽِط‬ ‫‪‬‬
‫۾ حٍو فذجّ‪ .‬اةاڻّ ڳّٺ آگاڻْ جٍهلّ الڏڪاڻّ اٿع‪.‬‬
‫‪ 2‬فٔتطفذق ‪7917‬ظ جْ ٌهْ اڪتط ؽاَُ فنص غٔص اذيص ؽاَُ ىِٔڙ كهٍْ خاخف ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اٌهْ پائْ حّ ٌانو خًٓ‪ ،‬غياحْ سصىحگاذ ٿْ گضذّٓ آُْ‪.‬‬ ‫ٰ‬ ‫اخةْ غڃاڻپ‪ .‬پاڻ‬
‫‪ 2‬فٔتطفذق ‪7918‬ظ جْ نلياؿ ثاٌْ‪ ،‬ـاذب جلّقٰ ىفحْ غالؾ ٌيط ححّئْ ذاَُ ذةاٌْ فٺْ‬ ‫‪‬‬
‫ىانڪْ ذلٔلْ غاؿ ىهّٔ‪.‬‬
‫‪ 2‬فٔتطفذق ‪7944‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب ۽ غياحْ سصىحگاذ اىطجطاِء “غاؾ” حئػگِاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 2‬فٔتطفذق ‪7978‬ظ جْ پطففٔػط غالؾ ذػًٔ حهتاڻْ ٌّؽِطففٔطفر حْ حهتاڻْ ڳّٺ ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 2‬فٔتطفذق ‪7988‬ظ جْ ىؾِّذ اغحاخ ۽ ذاڳْ اٌّذ انصًٓ ححّئْ فنص ذاحْ ىريص ٌثياؿ‬ ‫‪‬‬
‫ححّئْ ڳّٺ ٺّڏُا‪ ،‬جٍهلْ ىّذق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 2‬فٔتطفذق ‪7988‬ظ جْ ؽاٌط ىاٺٔڻّ افٺّ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2‬فٔتطفذق ‪7948‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط غئً غخاخ اـم ٌانّ ٌتصانػئً فنص غخاخ ىٔطاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلّ ڪٍگطق‪ ،‬كهٍّ سٔطپّذ ىٔطز ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 1‬فٔتطفذق ‪7962‬ظ جْ ٌلاخ‪ ،‬اخٓب‪ ،‬ڪانو ٌّٓع اٌٍاؾ ؽٔز اـم ٌانّ اٌٍاؾ اهلل فنص ذاحْ‬ ‫‪‬‬
‫گم ىريص ؽٔز ڪطىا ةاع ىرهْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 1‬فٔتطفذق ‪7911‬ظ جْ ىريص ذػًٔ “ڪاؽف“ فنص ذافو ىريص ٌيط ڪٍڀاذ چيتڙ جٍهلْ ٽٍڊق‬ ‫‪‬‬
‫انِٔاذ كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‪ ،‬اخٓب‪ ،‬ؽاٌط‪ ،‬ىرلق‪ٌ ،‬لاخ‪ ،‬ىلانَ ٌگاذ ۽‬
‫جٍهٔيْ ىاُط اٿع‪.‬‬
‫‪ 1‬فٔتطذفق ‪7962‬ظ جْ نٔکڪ ۽ ؽاٌط ىريص ٌهْ پٺاڻ فنص ذتٔب اهلل پٺاڻ الڏڪاڻْ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬فٔتطفذق ‪7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ۽ ڪِاڻٔڪاذ ىػٔد ىگػْ كٍتط نڳ ڳّٺ ڇڄڙا ۾‬ ‫‪‬‬
‫اغحاخ ىريص ساؿ ىگػْ حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬فٔتطفذق ‪7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ٌتصاهلل “ؽخاظ” غٍڌق الُطق ىرهْ الڏڪاڻْ ۾‬ ‫‪‬‬
‫ذڪٔو ىريص ةشؼ ٽگڙ حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬فٔتطفذق ‪7968‬ظ جْ ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ؽاٌط ۽ ٌاٽڪ ٌّٓع اسحط ذٌص اـم ٌانّ اسحط ٌهْ ذٌص‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ىٔط ذٌص جٍهلْ ىِٔڙ كهٍْ خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬فٔتطفذق ‪7964‬ظ جْ ـرافْ ۽ غياحْ فذڪط ةشحٔاذ چٍا ٌّاةؾاَُ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪28‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 8‬فٔتطفذق ‪7981‬ظ جْ ىؾِّذ اكحفاخق ىاُط ۽ اخٓب ٌهْ اڪتط ڍڪڻ‪ ،‬فنص ىريص ذىلاؿ‬ ‫‪‬‬
‫ڍڪڻ ڳّٺ پٍِّذ‪ ،‬جٍهلْ فاذَُ‪ ،‬كهٍْ كٍتط ؽِصاخڪّټ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬فٔتطفذق ‪7964‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ٌانْ ىٺّ ىِٔػط ڳّٺ گاُْ ىِٔػط كهٍْ خاخف ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬فٔتطفذق ‪7914‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط‪ ،‬نٔکڪ ۽ پتهؾط غٍٔص غّىطف كٍتط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬فٔتطفذق ‪7947‬ظ جْ آو‪ .‬آذ‪ .‬ڊق ٌانْ غٔاغْ اجراخ ‪ 11‬ڪهفٽً ڪطاچْ ۾ اٺً غٔاغْ‬ ‫‪‬‬
‫پاذٽًٔ ۾ گڏٓم احالز خفذاؿ ٌيم ۾ آّٓ‪.‬‬
‫‪ 8‬فٔتطفذق ‪7962‬ظ جْ ذٓڊّٓ ڪئيپط‪ ،‬ؽاٌط ۽ ٌثط ٌّٓع اىط غاُڙ حّ اـم ٌانّ غالؾ كاخذ‬ ‫‪‬‬
‫فنص ىريص ـصٓق ڳّٺ ٿاڌاة كهٍْ ٿطپاذڪط ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 8‬فٔتطفذق ‪7911‬ظ جْ ٌانْ فاذف ٌثط ٌگاذ ةٔصاذ ىّذائْ اـم ٌانّ فحد انصًٓ غّىطف ىّذق‬ ‫‪‬‬
‫ؽِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬فٔتطفذق ‪7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط آار اىط ؽٔز ڳّٺ گاُْ ساؿ ؽٔز جٍهلْ غخافؽ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ ٺٽْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 8‬فٔتطفذق ‪7969‬ظ جْ ٌئًٔ ٽِْ حْ ؽاٌط ٌاؽق چاٌڊْٓ حّ اـم ٌانّ اذيص ٌهْ فنص ىريص‬ ‫‪‬‬
‫غهٔياؿ چاٌڊّٓ‪ ،‬ڳّٺ آّب ساؿ چاٌڊْٓ‪ ،‬جٍهلْ ڳڙُْ ٓاغًٔ‪ ،‬كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 8‬فٔتطفذق ‪2117‬ظ جْ غٍڌ حْ جٍهٔيْ ىاُط ۽ نٔکڪ ةؾٔط اذيص كطٓؾْ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 6‬فٔتطفذق ‪7941‬ظ جْ ٌثاذ اذيص کِڙف پاڪػحاؿ پٔپهظ پاذٽْ ۾ ؽيّنٔث اسحٔاذ ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 6‬فٔتطفذق ‪7982‬ظ جْ جٍّٓط حّڻٔخّ ڌقَء ـصذ انصًٓ حّڻٔخّ ؽِط ىٺْ ۾ پٔصا ٿْ‪ .‬پاڻ‬ ‫‪‬‬
‫ىؾِّذ ڪِاڻٔڪاذـ ۽ اخٓب ُئْ‪.‬‬
‫‪ 6‬فٔتطفذق ‪7991‬ظ جْ ٌهْ ىريص ىخطفج فنص سٔط ىريص پٍِّذ ففاة ڪئْ‪ .‬پاڻ ةِحطًٓ‬ ‫‪‬‬
‫ؽاٌط ۽ ـرافْ ٿْ گضذّٓ آُْ‪.‬‬
‫‪ 1‬فٔتطفذق ‪7992‬ظ جْ غٍڌ حّ حصة پػٍص ىّغٔلاذ اغحاخ ٌٔار ذػًٔ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬فٔتطفذق ‪7912‬ظ جْ پٍٍِخْ فكث حّ اُو ؽاٌط آسٌّص ٌتصانلاخذ “ةٔصؽ” فنص ىريص پٍاَُ‬ ‫‪‬‬
‫ڀٽّ اٌحلاؽ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 1‬فٔتطفذق ‪7947‬ظ جْ غٍڌ حّ ڎاُّ اخٓب ىريص ٌثياؿ ڎٓپالئْ ذٔصذآةاخ‪ ،‬غٍڌ ۾ ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪ .‬غٍصز ىظاذ ؽاَُ ىڪْ (ذٔصذآةاخ ڪئٍٽٌّئٍٽ) فاذق ىلاؾ ۾ آُْ‪.‬‬
‫‪ 1‬فٔتطفذق ‪7918‬ظ جْ غٍڌ ىّفٓظ حْ پِطًٓ پٔؾڪؼ ةاخؽ ۽ ةطغاة فهو حٔڪا پٔاذ‬ ‫‪‬‬
‫ڪِاڻَْء جْ ىٍتْ ُئْ‪.‬‬
‫‪ 4‬فٔتطفذق ‪7948‬ظ جْ ٌّحّاؿ ڪِاڻٔڪاذ انهاػ اىط پّغٽ آفٔع ىرهْ كٍتط ٌهْ ساؿ ۾‬ ‫‪‬‬
‫ٌتصانطذياؿ گّپاٌگ حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 4‬فٔتطفذق ‪7948‬ظ جْ سافٌص ڎٌّ الڏڪ فنص ىريص ڇٽم الڏڪ جٍهلْ غّڀْ خٓطق حْ ٌٍڍڏق‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ پّٺْ الڏڪ ۾ اک کّنْ اخٓب غڃاڻپ‪ ،‬جرلٔق ۽ ؽاٌطق اٿع‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪29‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 4‬فٔتطفذق ‪7982‬ظ جْ ةطـغٔط حّ ٌاىٔاذف گّّٓ اغحاخ غٍٔڌف ساؿ ففاة ڪئْ‪ .‬آسطق آذاؾ‬ ‫‪‬‬
‫گاَُ خذگاَُ ىريص فلٔط کٽٔاڻ جْ آُْ‪ .‬اغحاخ غٍٔڌف ساؿ ٌئو ىّغٔلاذ غاؿ گڏ فاذغْ‪ ،‬اذخف‬
‫۽ غٍڌقَء حّ ةِحطًٓ ؽاٌط ُّ‪.‬‬
‫‪ 4‬فٔتطفذق ‪7967‬ظ جْ خفغث ىريص نغاذق فنص ٌتصانٍظٓظ نغاذق ڳّٺ ىٍِّٔؿ نغاذق جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫ؽِصاخڪّټ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ غڃاڻپ‪ ،‬ىلتّؽ ڪيپٔئط ۽ نٔڪچطاذ آُْ‪.‬‬
‫‪ 4‬فٔتطفذق ‪7918‬ظ جْ ڊاڪٽط اغراؼ اةڙف فنص ٌتصانرڪٔو اةڙف ڳّٺ اىاؾ ةشؼ ٿٔٻْ‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ ىِٔڙ ۾ ڄائّ‪ .‬اخةْ سصىحّؿ‪ ،‬فاذغَْء ۾ پْ آڇ ڊق حْ ڊگطق‪ .‬ؽاَُ ٌٍآث ؽِٔص حْ‬
‫فڪطق پّئهڳ ذفُڙق حْ غاخاة ساٌصاؿ ىٔطحاؿ اهلل ؽاَُ ذكّق حْ فاذغْ ٌالؾ‪.‬‬
‫‪ 4‬فٔتطفذق ‪7984‬ظ جْ غٍڌق ڪيپّرٌگ حّ ةاٌْ ٌتصانياحص ڀطڳڙق الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 9‬فٔتطفذق ‪7996‬ظ جْ غٍڌ حّ ىآا ٌار ٌانو اخٓب‪ ،‬۽ ىرلق ڊاڪٽط ىٔيڻ ٌتصانيخٔص غٍڌق‬ ‫‪‬‬
‫گِط حْ ڎاڪڻ جاؿ ڪطڻ غتب رسيْ ٿْ پّٔ حًٍِ غتب ‪ 77‬فٔتطفذق ‪7996‬ظ جْ رسيً حا‬
‫جاب ٌَ غٍِصق ڪطاچْ ۾ ففاة ڪئْ‪ .‬کٔع الڏڪاڻْ ۾ ؽٔز رٓص اغپحاؽ نڳ كتطغحاؿ ٌهْ‬
‫ةرط ۾ خفٍآّ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 9‬فٔتطفذق ‪7981‬ظ جْ ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ؽاٌط ۽ اخٓب ٌضٓط كاكْ اـم ٌانّ پطففٔػط ٌضٓط اذيص‬ ‫‪‬‬
‫فنص ىريص كاغو كاكْ ىّذق ؽِط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 9‬فٔتطفذق ‪7496‬ظ جْ غٍڌ حْ جاذٓشْ ۽ غياحْ ٌّذة ةٔگو ٌفطة ذاحْ ٌتصاهلل ُاذفؿ‬ ‫‪‬‬
‫ٌطاؼ حْ ؽِط ڪطىاؿ ۾ پٔصا ٿْ‪.‬‬
‫‪ 71‬فٔتطفذق ‪7926‬ظ جْ اغصاهلل ؽاَُ “فصا” ًُ فاٌْ حِاؿ کْ انّخاظ ڪّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اخٓب‪ ،‬ؽاٌط ۽ ٌانو ُئع‪.‬‬
‫‪ 71‬فٔتطفذق ‪7914‬ظ جْ ؽٔز ٌتصانيخٔص غٍڌق ذٔصذآةاخ ۾ ؽٔز ٌتصانطذٔو حْ ُٿاؿ‬ ‫‪‬‬
‫ىػهياؿ ٿّٔ ىػهياؿ ٿٔڻ کاؿ پِطًٓ غٍصز ٌانّ حٔٺاٌٍص ُّ‪.‬‬
‫‪ 71‬فٔتطفذق ‪7964‬ظ جْ جرطٓڪ پاڪػحاؿ حّ ىيحار ذٍُياء ذاحْ ىريص ُاؽو گظخذ ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 71‬فٔتطفذق ‪7948‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط‪ ،‬ـرافْ ۽ فڪٔم ُاخق ةشؼ الڏڪ سٔطپّذ ۾ ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 71‬فٔتطفذق ‪2117‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف اخٓب ۽ ڪِاڻٔڪاذ گّةٍص ىانِْ ڀاذة ۾ خِٓاٌث‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 71‬فٔتطفذق ‪7914‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب ۽ كاٌٌّصاؿ ساخؾ ذػًٔ اةڙف فنص انَِ فذآّ ڳٔطٓهْ‬ ‫‪‬‬
‫جٍلهْ ڎفڪطقَء ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬فٔتطفذق ‪7982‬ظ جْ حاگطافَْء حْ ىاُط‪ ،‬نٔکڪ ۽ اغحاخ‪ ،‬ىريص ذفٔق ڌٌاڻْ ڪطاچَْء ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬فٔتطفذق ‪7978‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌاىّذ ؽشؿ االُْ ةشؼ سئػاڻْ سٔطپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬فٔتطفذق ‪7916‬ظ جْ ٌّحّاؿ ڊذاىَ ٌگاذ‪ ،‬ڊائطٓڪٽط ۽ ؽاٌط آّب گم فنص ٌياؾ انصًٓ حّ‬ ‫‪‬‬
‫حٍو ڳّٺ ىريص ةچم ذاڄڙ‪ ،‬كهٍْ غاٌگِڙ ۾ ٿّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪30‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 71‬فٔتطفذق ‪7981‬ظ جْ ؽاٌط گّپاؽ ذڪّىحطاِء ٺڪط غُّٔڻ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 77‬فٔتطفذق ‪7918‬ظ جْ ٌهو‪ ،‬اخب حْ خّٓق ؽطق غطال خّٓق ‪ 61‬غانً حْ ٌيط ۾ خِٓاٌث‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 77‬فٔتطفذق ‪7411‬ظ جْ ىيحار ٌانو خًٓ‪ ،‬كاخذ انڪالؾ ؽاٌط ذاحْ اذيص ىالج فنص ٌاٌگّ‬ ‫‪‬‬
‫ىالج ڳّٺ ڪٍڊق خَِٓ نُّڻ جٍهلْ ةصًٓ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 77‬فٔتطفذق ‪7988‬ظ جْ ثئطـ رذًٓ ڌق ىريص اٌيو حْ گِط ؽڪاذپّذ ۾ ڄائْ‪ .‬غٍصز‬ ‫‪‬‬
‫گِطف ٌانّ غڪٍَٔ ُّ‪ .‬غٍڌق افػاٌْ حْ فً ۾ کٔع ساجّؿ افؽ حْ نلب غاؿ ٓاخ ڪّٔ فڃْ‬
‫ٿّ‪.‬‬
‫‪ 77‬فٔتطفذق ‪7981‬ظ جْ الکٔڻْ نهٔف حّ ٌاىٔاذف پاذکّ ڊاڪٽط ُّجچٍص ىّنچٍص گطةشؾاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫ڪطاچْ ۾ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 72‬فٔتطفذق ‪7944‬ظ جْ غٍڌ حّ ٽٔگّذ ۽ سهٔم حتطاؿ غڏحٍِصڏ اىطة ذاِء غهو ‪ 48‬فذًُ ۾‬ ‫‪‬‬
‫خِٓاٌث ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 72‬فٔتطفذق ‪7914‬ظ جْ ٌاىّذ ىرلق ذذٔيصاخ ساؿ ىّالئْ ؽٔصائْ غکط ۾ ففاة ڪئْ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫حّ غاؽ ‪7498‬ظ اٿع‪.‬‬
‫‪ 72‬فٔتطفذق ‪7921‬ظ جْ اخٓب‪ٌ ،‬انو‪ ،‬ذڪٔو ۽ ؽاٌط ىٔط ٌهْ ٌّار ٌهّق ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 72‬فٔتطفذق ‪7911‬ظ جْ غٍڌ حّ غياحْ سصىحگاذ ىٔط غالؾ ىريص ساؿ ٽانپط ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬فٔتطفذق ‪2111‬ظ جْ ؽاٌط انهاػ ٌتاغْ انهاػ ٌتْ ًُ فاٌْ حِاؿ کْ انّخاظ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬فٔتطفذق ‪7981‬ظ جْ ٌاىٔاذف ذاڳْ ىريص ّٓغف فنص نؤٌگ فلٔط ىگڻِاذ ذٔصذآةاخ ۾‬ ‫‪‬‬
‫ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 78‬فٔتطفذق ‪7916‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬نٔکڪ‪ ،‬ذٓڊّٓ ڪيپٔئط ۽ ىطجب ذاحْ ذػًٔ حهتاڻْ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ٌّذٌگ ساؿ حهتاڻْ جٍهلْ ڎفڪطق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬فٔتطفذق ‪7991‬ظ جْ غطغٍگٔث حّ ذاڻّ ىريص ّٓغف غٍڌق كّؾ کاؿ ُئؾَ الِء فڇڙق‬ ‫‪‬‬
‫فّٓ‪.‬‬
‫‪ 78‬فٔتطفذق ‪7916‬ظ جْ ُاذق ڪاىٔٽَْء حّ ةٔتاڪ اڳّاڻ ڪاىطٓڊ ىيفط ححّئْ فنص ڪاىطٓڊ‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذ ةشؼ ححّئْ گِّٽڪْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬فٔتطفذق ‪7911‬ظ جْ ڊاڪٽط غالؾ كاخذ غّىطف ڳّٺ ڎٓٿا جٍهلّ ڪٍڊٓاذف كهٍّ‬ ‫‪‬‬
‫ٌّؽِطففٔطفر ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ سصىحّؿ پْ آڇ ڊق حّ ىّكّظ؛ غٍڌق اخب ۾ نٍظ ىظاج‪-‬‬
‫ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ىحطحو‪ ،‬ىرلق ۽ ٌلاخ آُْ‪.‬‬
‫‪ 78‬فٔتطفذق ‪7966‬ظ جْ غٍڌ حّ ىؾِّذ كاٌٌّصاؿ ۽ خذفٓؼ اٌػاؿ ذذٔو ةشؼ ؽٔز ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪ .‬ذذٔو ةشؼ ؽٔز حْ حٍو ڀّىْ ؽڪاذپّذ آُْ ذذٔو ةشؼ حْ پٔصائؼ ‪7498‬ظ ۾‬
‫ٿْ‪.‬‬
‫‪ 78‬فٔتطفذق ‪7928‬ظ جْ ٌهْ ىريص ؽٔز فنص ىريص ساؿ ڳّٺ ىّذق ىٍگط جٍهلْ ذٔصذآةاخ ۾‬ ‫‪‬‬
‫ڄائّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ غٍڌق ـرافث حْ آغياؿ حّ ذفؽً غحاذف ُّ‪.‬‬
‫‪ 78‬فٔتطفذق ‪7918‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌئو ذٓاكٔصاؿ ڊاڪٽط ٌّذىريص ٽانپط ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪31‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 78‬فٔتطفذق ‪7911‬ظ جْ ىؾِّذ غٍڌق گائڪ آراخ ـّفْ اـم ٌانّ پْ ةْ خذٓا ٌاڻْ سٔطپّذ‬ ‫‪‬‬
‫۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 78‬فٔتطفذق ‪7914‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ىرلق‪ ،‬جاذٓشصاؿ ۽ آذڪٔاالحػٽ غٔص ذاڪو‬ ‫‪‬‬
‫ٌهْ ؽاَُ ةشاذق ڳّٺ غالؾ چاٌڊْٓ خاخف ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 78‬فٔتطفذق ‪7979‬ظ جْ ٌاىّذ اخٓب‪ ،‬غياث غڌاذڪ ۽ جٍهٔو خاؿ پطففٔػط ٌتصانطذٔو فنص‬ ‫‪‬‬
‫اهلل ةچآّ ڎٓٿّ ڳّٺ ٻٔهّ جٍهلْ غخافؽ‪ ،‬كهٍْ ٺٽْ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 78‬فٔتطفذق ‪7917‬ظ جْ ٌّحّاؿ ٽَِْء حّ سّةفّذة ؽاٌط‪ ،‬ڪّڏؽ كطةصاذ حّ ڇٽَْء حّ‬ ‫‪‬‬
‫ٌانّ دفانفلاذ ٌهْ فنص حاڏف ساؿ غيّؿ ڳّٺ فٔق ىريص ةخطاڻْ چاٌڊْٓ‪ ،‬جٍهلْ كٍتط ۾ پٔصا‬
‫ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬فٔتطفذق ‪7917‬ظ جْ ؽاٌط ڀڳّاٌصاز ڪٔػّىم خفنحاڻْ “ُّس” ىٔطپّذ ىاٿٔهّ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 76‬فٔتطفذق ‪7918‬ظ جْ كّىْ ؽاٌط ۽ ـرافْ پطفاٌّ ڀٽْ اـم ٌانّ (ىّٔف ساؿ) ٽٍڊف ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ساؿ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 76‬فٔتطفذق ‪ 7947‬ظ جْ انهاػ ذاحا اـم ٌانّ انهاػ ذػًٔ داة چٍّ چٍا ڳّٺ سٔطپّذ‬ ‫‪‬‬
‫ىٔطز ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ؛ ؽاٌط‪ ،‬ىليّؿ ٌگاذ‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬جطحيْ ٌگاذ ۽ آڊٓٽط‬
‫اٿع‪.‬‬
‫‪ 76‬فٔتطفذق ‪7991‬ظ جْ ذاُْ چٍا ففاة ڪطق فّٓ‪ .‬کٔع غٍڌ ٌّّٓٔذغٽْ ڄاىؾّذف‬ ‫‪‬‬
‫ڪانٌَّْء حْ كتطغحاؿ ۾ خفٍآّ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 76‬فٔتطفذق ‪7944‬ظ جْ ىؾِّذ ڪِاڻٔڪاذ ۽ ؽاٌط ذؽٔص ڀٽْ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 76‬فٔتطفذق ‪7984‬ظ جْ ڀاذة حْ ىؾِّذ نٔکڪا فٍٓا ؽطٌگْ ڌقَء ىِطاث گّپْ ڪطؽً‬ ‫‪‬‬
‫ؽِصاخڪّټ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ ڄائْ‪.‬‬
‫‪ 76‬فٔتطفذق ‪7976‬ظ جْ ىؾِّذ اغحاخ ۽ جٍهٔو خاؿ غالؾ ذكا ڀٽّ ُاال ؽِط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬فٔتطفذق ‪7968‬ظ جْ پاذز ٌتاغْ غٍڌ حْ ٌانْ فاذق ؽاٌط جٍّٓط ٌتاغْ حْ ٌٔاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫آُْ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ؽاٌطـ اٿع‪.‬‬
‫‪ 71‬فٔتطفذق ‪7481‬ظ جْ ىٔاڻْ فټ اٌگطٓظ ۽ ٽانپطؿ حْ نؾڪط ۾ سٌّطٓظ حٍگ نڳْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬فٔتطفذق ‪7944‬ظ جْ اغڪائّٽٍگ حْ سصىث ڪٍصڏ ذذو ٌهْ حٍفطق الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬فٔتطفذق ‪7988‬ظ جْ ٌاىٔاذف فٍڪاذ‪ ،‬ٽٔهْ فٓظؿ ۽ ڊذاىَ ٌگاذ ىريّخ ـصٓلْ فنص ىّنّق‬ ‫‪‬‬
‫اذيص ـصٓلْ غکط ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 71‬فٔتطفذق ‪7916‬ظ جْ ؽاٌط غيصؽ غٍْ اـم ٌانّ ٌتصانغٍْ ىٍگْ‪ ،‬ذغحو ؽڪاذپّذ ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 74‬فٔتطفذق ‪7481‬ظ جْ چاذنع ٌٔئپط ىٔط ىريص ٌفٔط ساؿ ۽ ٻًٔ ىٔطؿ کْ گطفحاذ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 74‬فٔتطفذق ‪7916‬ظ جْ پٔط اـغط ؽاَُ ذاؽصق ذاَُ ذةاٌْ فٺْ فّٓ غٍصز ىظاذ پٔط ڳّٺ ۾‬ ‫‪‬‬
‫ذفكْ ؽطٓف حْ ٻاُطاؿ اجط نطػ آُْ‪.‬‬
‫‪ 74‬فٔتطفذق ‪7947‬ظ جْ حٔيع آةاخ حّ ٌانّ جتصٓم ڪطق ڪّټ غالؾ ىريص ذکّٔ فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪32‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 74‬فٔتطفذق ‪ 7911‬ظ جْ رذٌْ ڪانٔج ٽٍڊف ڄاؾ کْ رذٌْ ٌّّٓٔذغٽْ حّ خذحّ ىهّٔ‪ .‬غاؽ‬ ‫‪‬‬
‫‪1928-29‬ظ ڌاذق ڪٍگ حاذث پٍخًٔ حْ ٌانْ غاؿ غڪطٌڊ ۾ ُڪ رذٌْ ڪانٔج كائو ڪّٔ‬
‫فّٓ ةٍص ۾ اٌَِْء ڪانٔج کْ ‪7988‬ظ ۾ غڪطٌڊ کاؿ ٽٍڊف ڄاؾ ىٍحلم ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 74‬فٔتطفذق ‪7961‬ظ جْ اذيص ٌهْ “ىخضفب“ ڄاؾ ؽّذف اغپحاؽ ۾ خؾ ڌڻْ ذّانْ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 74‬فٔتطفذق ‪7917‬ظ جْ غٍڌ ۽ ٍُص حّ ٌاىٔاذف اخٓب ٺاڪط چافؽ ڪطاچْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 74‬فٔتطفذق ‪7961‬ظ جْ غٍڌ ُاذق ڪاىٔٽْ حّ ـصذ ڪاىطٓڊ اىِط فنص ىيِط ٌهْ ححّئْ‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 74‬فٔتطفذق ‪7417‬ظ جْ غٔص ـتغث اهلل ؽاَُ افؽ جخط ڌڻْ (پِطّٓؿ پٔط پاڳاذف) ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪ .‬غٔص ـتغث اهلل ؽاَُ افؽ حّ حٍو ‪7169‬ظ ۾ ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 74‬فٔتطفذق ‪7947‬ظ جْ ؽاٌط ىاٺٔڻّ افٺّ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 79‬فٔتطفذق ‪7481‬ظ جْ ڪئپٽً پٔهْ كهٍْ ۾ ذٍُصڏ ةهّچ ٌيهْ کْ آگاَُ ڪّٔ جَ غڀاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫اٌگطٓظق حٍِڊف كهٍْ ۾ چاڏُّٔ فٍٓصف‪.‬‬
‫‪ 79‬فٔتطفذق ‪7912‬ظ جْ غٍڌ حّ ىؾِّذ ٌاىٔاذف خٍْٓ ٌانو ىّالٌا ٌتصاهلل چاٌڊّٓ‪ ،‬فنص غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذ چاٌڊّٓ‪ ،‬ڳّٺ ىالؿ چاٌڊْٓ (حّاب پّذ چاٌڊْٓ) كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 21‬فٔتطفذق ‪7481‬ظ جْ ىٍخِص حّ (‪ )2‬فڳْ ڪطٌم پٽٔم پٔاخـ فّث‪ ،‬گِّڏق غّاذؿ ٻً‬ ‫‪‬‬
‫جّپً غاؿ ذٔصذآةاخ حْ كهٍْ ۾ خاسم ٿّٔ ۽ كهٍْ حْ ىٍاذق جْ اڇْ ۽ ڳاڏُْ ذٌگ حّ ڇًِ‬
‫غحً پٽًٔ فاذف نڳم غٍڌ حّ ٌلؾّ الُْ اجْ ةطنأٌَ حّ حٍِڊف ڦڙڪآّ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 21‬فٔتطفذق ‪7984‬ظ جْ ىّحّخـ خفذ حْ جياؾ فڎق گهّڪاذـ ٌاةصـ پطفًٓ ڌقَء غالؾ ذٔصذ‬ ‫‪‬‬
‫حْ گِط الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬فٔتطفذق ‪7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط جٍِا غٔف ةشاذق اـم ٌانّ غٔص غٔف اهلل ؽاَُ‬ ‫‪‬‬
‫ةشاذق ُاال ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬فٔتطفذق ‪7917‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط سٔط ىريص غّر فنص سصا ةشؼ ٻطڏف جٍهلْ كٍتط حْ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ڇڄڙا ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 21‬فٔتطفذق ‪7969‬ظ جْ حئم گاخ فنص گم ىريص گاخ الڏڪاڻْ ؽِط ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‬ ‫‪‬‬
‫ڪانو ٌگاذ‪ ،‬ڪهچطؽ ذٓػطچط فذڪط ۽ كّىْ ڪاذڪً آُْ‪.‬‬
‫‪ 27‬فٔتطفذق ‪7914‬ظ جْ ؽاٌط‪ٌ ،‬اىّذ ىفّذ ۽ آذٽػٽ ذكّاؿ ٌيطاڻْ فنص ىريص ؽفًٔ‬ ‫‪‬‬
‫ٌيطاڻْ حْ گِط الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬الڏڪاڻْ ۾ ىصذ گٔهطقَء حّ ةاٌْ آُْ‪.‬‬
‫‪ 27‬فٔتطفذق ‪7948‬ظ جْ پٔط ٌهْ ىريص اىِط ذٓالئْ اٌحلاؽ ڪّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط‪ٌ ،‬لاخ‬ ‫‪‬‬
‫۽ اخٓب ُّ‪.‬‬
‫‪ 27‬فٔتطفذق ‪7969‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ۽ ةهٍص پآَ ٌانو خًٓ ىّالٌا ذتٔب اهلل فنص غٍص اهلل‬ ‫‪‬‬
‫اٌّاڻ حٍو فذجّ‪ .‬ىّالٌا ذتٔب اهلل ؽِصاخڪّٽْ غاؿ ىؾِّذ ُّ‪.‬‬
‫‪ 27‬فٔتطفذق ‪7481‬ظ جْ كاةم كصذ ؽاٌط‪ ،‬ةْ ٌئط ٌثط ٌّٓع ۽ ـرافْ ؽيع انصًٓ ةهتم فنص‬ ‫‪‬‬
‫ةِاخذ ساؿ داة جٍّٔ ىِٔڙ كهٍْ خاخف ۾ ڄائّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪33‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 27‬فٔتطفذق ‪7947‬ظ جْ كاخذ انڪالؾ ؽاٌط ٌتصاهلل سّاب ًُ فاٌْ حِاؿ ىاؿ الڎاڻّ ڪطق‬ ‫‪‬‬
‫فّٓ‪.‬‬
‫‪ 22‬فٔتطفذق ‪7921‬ظ جْ ىؾِّذ غظؽ گّؽاٌط ذافو ؽاَُ ٌانق ذػٍْٔ فنص غٔص اهلل ةشؼ‬ ‫‪‬‬
‫ؽاَُ ٽکڙ كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 22‬فٔتطفذق ‪7922‬ظ جْ ىّالٌا ىريص كاغو ىؾّذق پٍٍِخْ ڳّٺ ىؾِّذق ؽطٓف ۾‬ ‫‪‬‬
‫ىصذغّ كاغئَ كائو ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 22‬فٔتطفذق ‪7914‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌاىٔاذف ىرلق‪ ،‬ىّذح‪ ،‬اخٓب ۽ ؽاٌط ذذٔو خاخ “ىّالئْ‬ ‫‪‬‬
‫ؽٔصائْ” ففاة ڪئْ ىّالئْ ؽٔصائْ حْ فانص حّ ٌانّ ؽٔط ىريص ساؿ ةطفُْ ُّ‪ .‬ىّالئْ‬
‫ؽٔصائْ غکط ۾ ‪7498‬ظ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 22‬فٔتطفذق ‪7977‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ىريص حيً ُانّ ٺٽْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 22‬فٔتطفذق ‪7942‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف نٔکڪ ڀاذفىم اىصاڻْ‪ ،‬غّٽِڙ چٔهِاذ ؽِط‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ ڇاڇڙق ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 21‬فٔتطفذق ‪7987‬ظ جْ ٌاىٔاذق كّىْ ؽاٌط‪ ،‬غالؾ اذيص ٌياىْ ڪطاچْ ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬فٔتطفذق ‪7918‬ظ جْ ٌاىّذ كاٌٌّصاؿ ۽ غٔاغحصاؿ ٌتصانرفٔو فنص ٌتصانػحاذ پٔطراخف‬ ‫‪‬‬
‫پطاڻْ غکط ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 28‬فٔتطفذق ‪2111‬ظ جْ ٌيط الکائْ ًُ فاٌْ ڎَِٓ کْ ڇڏق ىانڪ ذلٔلْ غاؿ ىهّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬فٔتطفذق ‪7987‬ظ جْ جٍهٔيْ ىاُط‪ ،‬اغحاخ ۽ ىرلق اق آذ ىهڪ ىڪيم ٌانّ پطففٔػط‬ ‫‪‬‬
‫ڊاڪٽط ٌتصانطذٔو ىهڪ گِّٽڪْ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 28‬فٔتطفذق ‪7448‬ظ جْ حصٓص غٍڌق ؽاٌطقَء کْ ٌئّؿ ىّڏ ڎٍٓصڏ ؽاٌط ڪؾٍچٍص ةّٔز‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 28‬فٔتطفذق ‪7982‬ظ جْ ؽاٌط ىٔط غالؾ ذغّؽ غطٓب ٽانپط ڳّٺ ىٔط ةاع ٌهْ ساؿ كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫ةصًٓ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 28‬فٔتطفذق ‪7982‬ظ جْ غٔاغْ ۽ غياحْ اڳّاڻ اةطاذ كاكْ فنص غچْ ڎٌّ كاكْ ڳڙُْ‬ ‫‪‬‬
‫ٓاغًٔ كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 28‬فٔتطفذق ‪7968‬ظ جْ ؽاٌط اٌخار ىٍگْ حّ حٍو ڎًٍِٓ آُْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 26‬فٔتطفذق ‪7916‬ظ جْ ىرلق ۽ اخٓب ىريص ذٍٔف ـصٓلْ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 26‬فٔتطفذق ‪2111‬ظ جْ غٍڌ حّ ةٔتاڪ غٔاغْ اڳّاڻ ۽ ـرافْ ذيظف ساؿ پهٔخّ ڪطاچْ‬ ‫‪‬‬
‫۾ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 21‬فٔتطفذق ‪7981‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌاىٔاذف ىظاذَٔ اخاڪاذ ذؽٔص چاذڻ اـم ٌانّ ٌتصانطؽٔص فنص‬ ‫‪‬‬
‫ؽفًٔ ىريص چاذڻ خاخف ؽِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬فٔتطفذق ‪7924‬ظ جْ ٌانْ فاذف ؽاٌط فلٔط حٍفط ٌهْ پٍِّذ فنص ةاكط ٌهْ ڌاىطاَُ كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 21‬فٔتطفذق ‪7948‬ظ جْ غٍڌ حّ ىظاذَٔ فٍڪاذ ىريص فلٔط ىػشطف غٍڌ حْ ىاڻًِ کاؿ‬ ‫‪‬‬
‫ُئؾَ الِء حصا ٿْ فّٓ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪34‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 21‬فٔتطفذق ‪7911‬ظ جْ ىّالٌا خًٓ ىريص اخٓب فٔطفر ؽاُْ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬فٔتطفذق ‪7917‬ظ جْ ٌّحّاؿ نٔکڪ ۽ غياحْ ڪاذڪً آار ىِٔػط جٍهلْ ىِٔڙ حْ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ كاكْ ىريص ٌاذػ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬فٔتطفذق ‪7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط‪ ،‬نٔکڪ ۽ ذٓڊّٓ ڪيپٔئط ذٓاكث ٻطڏف فنص ؽّڪث‬ ‫‪‬‬
‫ٌهْ ٻطڏف كٍتط ٌهْ ساؿ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬فٔتطفذق ‪7912‬ظ جْ ؽاٌط آز ـاةهصاز فنػّاڻْ “ىختّذ” ةٍگم خٓطف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 24‬فٔتطفذق ‪7989‬ظ جْ ٌتصانرڪٔو غّىطف ذاڻْ پّذ ؽِط ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‪ ،‬ؽاٌط‬ ‫‪‬‬
‫اٿع‪.‬‬
‫‪ 24‬فٔتطفذق ‪7989‬ظ جْ ٽْ فق اخاڪاذ ـالج انصًٓ جٌّّٔ فنص ىريص اةطأُو جٌّّٔ سٔطپّذ‬ ‫‪‬‬
‫حّغْ ڀطغاؿ ڳّٺ ذاحْ ڌڻْ ةشؼ جٌّّٔ جٍهلْ كٍتط كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 24‬فٔتطفذق ‪ 7968‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب‪ ،‬ـرافْ ۽ غياث غڌاذڪ راُص ىٔطاڻْ اـم ٌانّ راُص‬ ‫‪‬‬
‫ذػًٔ فنص كاخذ ةشؼ ىٔطاڻْ ڌاڪ جالَء‪ ،‬ذجٔصٓطق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 24‬فٔتطفذق ‪7917‬ظ جْ ىليّؿ ٌگاذ ۽ ـرافْ ڊاڪٽط ٌظٓظ انطذياؿ ٻگِّٔ ىًُّ حْ‬ ‫‪‬‬
‫خڏق حْ ڳّٺ ڪاذاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬پْ آڇ ڊق حّ ىّكّظ؛ غٍڌق ـرافث حْ اذجلا ۽‬
‫جاذٓز (‪7944‬ظ‪).‬‬
‫‪ 29‬فٔتطفذق ‪7916‬ظ جْ پطٌع ڪطٓو آغا ساؿ “آغا ساؿ آّاذڊ حاذق ڪّٔ‪ ،‬حٔڪّ فً جٍئط‬ ‫‪‬‬
‫ىحٍهق آُْ‪ .‬غٍصز ىلفص آُْ جَ خٌٔا حّؿ ٌئو ٓاخگاذ ٌياذجّؿ حٔڪْ رةّؿ ٿْ ذُّٔؿ‬
‫آًُ‪ ،‬جً حْ ذفاىث ڪئْ فڃْ‪.‬‬

‫‪------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫ىفهفْ ىؾحاؼ ‪7914‬ظ ۾ كائو‬
‫ٰ‬ ‫انطذٔو پتهٔڪٔؾً الڏڪاڻّ؛ ڊاڪٽط ىٔيڻ ٌتصانغفّذ غٍڌق ۽ ىٔيڻ غالؾ‬
‫ڪئْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪35‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ ‬مارچ ‪‬‬
‫ٌٔػّق غاؽ حّ ٽّٔؿ ىٍِّٔ ىاذچ آُْ‪ ًُ .‬ىٍِْٔ جْ اُّ ٌانّ “ىاذز” )‪ (MARS‬خّٓجا حْ‬ ‫‪‬‬
‫ٌانْ جْ پّٔ‪ .‬اُِم ذفؾ ىاذز خّٓجا کْ حٍگ حّ خّٓجا چٌّصا آًُ‪ ُْ .‬جياؾ سهطٌاڪ خّٓجا ُّ‬
‫۽ ًُ حْ ؽڪم جياؾ سّفٍاڪ ُئْ‪ .‬ذفؾ فاذؿ حّ ٌلٔصف ُّ جَ ڪڪط‪ ،‬ةطغاة‪ ،‬ةخهْ غڀ‬
‫ىاذز خّٓجا حْ ُٿ ۾ آًُ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىاذچ ‪7492‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ٌثط ٌّٓع ىّال ةشؼ ىػڪًٔ ڀٽّ ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پِطًٓ ىاذچ ‪7921‬ظ جْ ىؾِّذ ٌّاىْ ؽاٌط ۽ ذاڳْ ىٍِٔم فلٔط ىِط ڳّٺ نٔب كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىاذچ ‪7919‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب ۽ ـرافْ ىريص ساؿ غٍْ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پِطًٓ ىاذچ ‪7964‬ظ جْ ٌاىٔاذف ذاڳْ اذيص ىغم فنص ذٔاة ٌهْ ىغم پطٓانِّء كهٍْ سٔطپّذ‬ ‫‪‬‬
‫ىٔطز ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىاذچ ‪7988‬ظ جْ اغحاخ ۽ رذٌْ غائٍػصاؿ ڊاڪٽط ؽيع انصًٓ جٍّٔ ڳّٺ ٺّڏُْ ةخاذ‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ كٍتط ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىاذچ ‪7969‬ظ جْ ٌّحّاؿ ڪِاڻٔڪاذ ىٍيّذ حّکّٔ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫جلْ‬
‫ٰ‬ ‫ىطجلْ نغاذق پّذف ٌانّ غالؾ ىط‬
‫ٰ‬ ‫پِطًٓ ىاذچ ‪7947‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ۽ آڊٓٽط‬ ‫‪‬‬
‫ؽِصاخڪّټ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىاذچ ‪7918‬ظ جْ گڊف ةئطاث غکط حّ افححاج ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پِطًٓ ىاذچ ‪7911‬ظ غٍڌ رذٌْ ٌّّٓٔذغٽْ ٽٍڊف ڄاؾ حّ ةٍٔاخ پّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پِطًٓ ىاذچ ‪7986‬ظ جْ نػأٌاة‪ ،‬نغاة‪ ،‬نهٔفٔاة‪ ،‬حّ ىاُط آفحاب اةڙف‪ ،‬اـم ٌانّ (ٌتصاهلل‬ ‫‪‬‬
‫اةڙف) ڳّٺ گاةطغڻ ةاڊَُ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىاذچ ‪7988‬ظ جْ ؽاٌطقَء غاؿ رفڪ ذکٍصڏ ذار ٌهْ گم ڀٽّ ڳّٺ خذگاَُ ٌّاڏف‬ ‫‪‬‬
‫ؽطٓف ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىاذچ ‪7491‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ۽ اخٓب اذػً ڪطةالئْ اـم ٌانّ ىطرا گم ذػً ةٔگ‬ ‫‪‬‬
‫فنص ىطرا خفغث ٽٍڊف آغا ذٔصذ آةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىاذچ ‪7499‬ظ جْ ٽهّ ىم ٽٔڪ چٍص ڌٓطفاڻْ خاخف كهٍْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬پاڻ ىؾِّذ‪/‬‬ ‫‪‬‬
‫غياحْ فذڪط ُّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىاذچ ‪7921‬ظ جْ كّىْ غطخاذ ۽ غياحْ غڌاذڪ ىهڪ غڪٍصذ ساؿ‪ ،‬فنص ىهڪ غطخاذ‬ ‫‪‬‬
‫ساؿ ڳّٺ ٿاڻْ ةّالؿ ساؿ كهٍْ خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىاذچ ‪7961‬ظ جْ ٌهْ ىريص ڪاڪْ پّٽّ فنص ةِاخذ ساؿ ڪاڪْ پّٽّ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اخةْ غڃاڻپ ةطـغٔط حّ فڎف ٌانو ىرلق‪ ،‬اخٓب‪ ،‬۽ ؽاٌط ٿْ گضذّٓ آُْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪36‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫پِطًٓ ىاذچ ‪7947‬ظ جْ ـفْ اهلل آِء غّىطف اـم ٌانّ ـفْ اهلل غّىطف فنص االُْ ةشؼ‬ ‫‪‬‬
‫غّىطف ڳّٺ ڦهّاُڻ جٍهلْ ۽ كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط اغػٽٍٽ‬
‫آڊٓٽط اٿع‪.‬‬
‫پِطًٓ ىاذچ ‪7967‬ظ جْ ٽّڏُْ ڦاٽڪ فاكٍْ حّ اغٔط‪ٌ ،‬اىٔاذف كاٌٌّصاؿ غٔاغْ اڳّاڻ‬ ‫‪‬‬
‫حِاٌگٔط ذاُّحّ‪ ،‬فڳڻ ؽِط جٍهلْ فاذَُ كهٍْ كٍتط ؽِصاخڪّټ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىاذچ ‪7921‬ظ جْ ؽاٌط ىّنّق ٌّذانصًٓ ٌّذ فنص سافٌص ڎٌّ چاٌڊّٓ كٍتط ٌهْ ساؿ حْ‬ ‫‪‬‬
‫ُڪ ٌٍڍڏق ڳّٺ ڎاجّ حْ فاٌڍ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىاذچ ‪7912‬ظ جْ ؽاٌط ؽٔز ٌتصانٍهٔو حّس فنص ؽٔز ٌتصاهلل “ٌتص” حْ گِط ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىاذچ ‪7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ىاذف حيانْ اـم ٌانّ غڪٍصذ ٌهْ فنص فٔطفر ساؿ‬ ‫‪‬‬
‫حيانْ حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىاذچ ‪7961‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط رٓب ڪٍگّ اـم ٌانّ افذٌگظٓب فنص كاخذ ڎٌّ ڪٍگّ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ڪٍگا الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫ىطجلْ ساؿ ڀٽّ ڳّٺ ڳڙُْ‬
‫ٰ‬ ‫‪ 2‬ىاذچ ‪7444‬ظ جْ غٔاغْ نٔڊذ غطؽاٍُّار ڀٽّ فنص غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫سصاةشؼ ڀٽّ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 2‬ىاذچ ‪7978‬ظ جْ غٍڌق ـرافث‪ ،‬اخب ۽ غٔاغث حْ كاةم اذحطاؾ ؽشفٔث كاكْ‬ ‫‪‬‬
‫ٌتصانيخٔص “ٌاةص“ غُّٔڻ ؽطٓف ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 2‬ىاذچ ‪7998‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ؽاٌط ۽ ڪِاڻٔڪاذ فاحص الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2‬ىاذچ ‪2111‬ظ جْ غٍڌ حّ ٓگاٌّ نٔکڪ‪ ،‬افػاٌَ ٌّٓع ۽ ؽاٌط أٌع اٌفاذق ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫غٍصز آسطق آذاؾ گاَُ الڏڪاڻْ ۾ آُْ‪.‬‬
‫‪ 2‬ىاذچ ‪7921‬ظ جْ حصٓص غٍڌق ؽاٌطقَء حّ ىِاؿ ڪّق ؽٔز آار‪ ،‬اـم ٌانّ ىتاذڪ ٌهْ فنص‬ ‫‪‬‬
‫غالؾ ذػًٔ ؽٔز غٍڌ حْ جاذٓشْ ؽِط ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 2‬ىاذچ ‪7988‬ظ جْ ؽاٌط فاغصّٓ فٌٔػٔيم غڌ ٌاڻْ “ىُّْ” ىٔطپّذساش ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2‬ىاذچ ‪7911‬ظ جْ ؽاٌط ىريص ذػً‪ ،‬ىرػً ٌتاغْ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2‬ىاذچ ‪7998‬ظ جْ غٍڌ حْ سّةفّذة ؽاٌط فاحص “ٌار” الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬ىاذچ ‪7919‬ظ جْ غٍڌ حْ ٌانْ فاذق نٔکڪ فحاج ىهڪ ؽِط پٍّ ٌاكم كهٍْ غکط ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫ٌٔػْ چٍَ ٌئّخٓطف‬
‫ٰ‬ ‫‪ 1‬ىاذچ ‪7981‬ظ جْ ىِحاب اڪتط ذاؽصق اـم ٌانّ ةصذانٍػاِء فنص ىريص‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ سصىحّؿ‪ ،‬ىرلق نٔکڪ‪ ،‬اغحاخ‪ ،‬ذٓڊّٓ آذٽػٽ‪ ،‬ٽْ فق‬
‫ڪيپٔئط ۽ فً ثلافث ٌهو اخب غاؿ نڳاپٔم آُْ‪.‬‬
‫ٌانو خًٓ‪ ،‬ـّفْ ةظذگ اذيص ٓاذ ساؿ ىِط فنص ٌتصانغفاذ ساؿ‬ ‫ِ‬ ‫‪ 1‬ىاذچ ‪7487‬ظ جْ ىؾِّذ‬ ‫‪‬‬
‫ىِط ڳّٺ ساؿ گڙَُ كهٍْ گِّٽڪْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 1‬ىاذچ ‪7911‬ظ جْ ةِحطًٓ ؽاٌط ۽ اخٓب ىريص ساؿ غٍْ فنص ىريص خائّخ ىٔيڻ ڳّٺ ٽکڙ‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ ٽٍڊق ىريص ساؿ كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪37‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫ڪْ حاٌْ ةصًٓ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪ 1‬ىاذچ ‪7914‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط سا ِ‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬ىاذچ ‪7981‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط‪ ،‬نٔکڪ ۽ ذٓڊّٓ ڪيپٔئط ٌٍآث ىٔيڻ اـم ٌانّ ٌٍآث اهلل‬ ‫‪‬‬
‫فنص ىريص ٍٓلّب ىٔيڻ الُّذق ىرهْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬ىاذچ ‪7981‬ظ جْ ىؾِّذ اخٓب ىشحهف ٻّنًٔ حّ ىاُط ۽ ؽاٌط خاخ ىريص “ساخؾ” ةطفُْ‬ ‫‪‬‬
‫حٔڪب آةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 8‬ىاذچ ‪7941‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ۽ ٌثط ٌّٓع ةػيم ‪ -‬اـم ٌانّ ىٍفّذ اذيص چاٌڊّٓ فنص‬ ‫‪‬‬
‫غطىص چاٌڊّٓ حْ گِط كٍتط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬ىاذچ ‪7961‬ظ جْ ٌهو ۽ اخب غاؿ خنچػپْ ذکٍصڏ اذيص ساؿ ؽٔصا اةڙف الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬ىاذچ ‪7961‬ظ جْ نٔکڪ ۽ ىحطحو ڊاڪٽط اغراؼ اٌفاذق أٌع اٌفاذق حْ گِط ۾‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬ىاذچ ‪7994‬ظ جْ غٍڌ حْ ةطک ڪِاڻٔڪاذـ ۽ ٌلاخ سٔطانٍػاِء حٍفطقَء ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬ىاذچ ‪7971‬ظ جْ ذاحً ؽاَُ “ُيّنً” غٔحائْ فنص غٔص فحد ىريص ؽاَُ ڳّٺ غٔحا كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫خاخف ۾ ڄائّ‪ .‬پاڻ غٺّ ؽاٌط ۽ اخٓب ٿْ گضذّٓ‪.‬‬
‫‪ 8‬ىاذچ ‪7982‬ظ جْ ٌتصانطذياؿ انيٍطفػ خذگاُْ ىٔطاڻْ فنص فاذص ةشؼ ىٔطاڻْ ىٔطةرط‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ اٌتاَُ كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪ ،‬پاڻْ ىؾِّذ ڪافْ گّ ؽاٌط ٿْ گضذّٓ آُْ‪ .‬ذفُڙق‬
‫ؽِط حّ ذُاڪّ ُّ‪.‬‬
‫‪ 8‬ىاذچ ‪7981‬ظ جْ چّٽَْء حّ ڪِاڻٔڪاذ ۽ ٌافؽ ٌّٓع ىاڻڪ‪ /‬ىٍٔط فنص ىريص اخذٓع ىٔيڻ‬ ‫‪‬‬
‫ٌّؽِطف فٔطفر ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 8‬ىاذچ ‪7981‬ظ جْ رىٍٔصاذ ۽ غٔاغحصاؿ اٌخار حکطاڻْ حٔڪب آةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬ىاذچ ‪7919‬ظ جْ غٔص ـتغث اهلل ؽاَُ ثاٌْ ؽِٔص (پڳ ڌڻْ) غّذَُٔ ةاخؽاَُ ڇِّؿ (پٔط‬ ‫‪‬‬
‫پاڳاذف) غٍڌ حْ جاذٓز ۽ ذط جرطٓڪ حّ ٌئو اڳّاڻ پٔط حْ ڳّٺ كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾‬
‫پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 8‬ىاذچ ‪7961‬ظ جْ اخٓب‪ ،‬ؽاٌط‪ ،‬غياحْ غڌاذڪ ۽ اغحاخ اڳّاڻ اٌحياذ ذػًٔ ڇهگطق ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ڎّٓؽ كهٍْ حٔڪب آةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬ىاذچ ‪7988‬ظ جْ كّىْ ؽاٌط ذاؽص ىّذائْ اـم ٌانّ غٔص ذاؽص ٌهْ ؽاَُ فنص غٔص ٌهْ‬ ‫‪‬‬
‫ؽاَُ “ساخؾ” كهٍْ ٌّؽِطففٔطفر ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 8‬ىاذچ ‪2172‬ظ جْ غٍڌ حّ كّىْ ؽاٌط غطڪؼ غٍڌق الڏڪاڻْ ۾ الڎاڻّ ڪّٔ‪ .‬آسطق آذاؾ‬ ‫‪‬‬
‫گاَُ الڏڪاڻْ حْ ٌهْ ةرط كتطغحاؿ ۾ اٿع‪.‬‬
‫‪ 8‬ىاذچ ‪7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ ٽَِْء حّ ؽاٌط ٌتصانرئص آز ٻٻط حَُّْء ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬ىاذچ ‪7911‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬ذڪٔو ۽ اغحاخ ىرػً الڏڪاڻّق‪ ،‬اـم ٌانّ ىريص ذػً “ىرػً“‬ ‫‪‬‬
‫فنص فلٔط ىريص چٍا ىٔطاٌپّذ ٻطڏف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬ىاذچ ‪7914‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ۽ ـرافْ غاحص غٍڌق‪ ،‬ىريص ـاخؼ حاگٔطاڻْ حْ گِط‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ غچْ ةشؼ حاگٔطاڻْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 6‬ىاذچ ‪7989‬ظ جْ غظؽ گّ ؽاٌط آار گم اـم ٌانّ (آار ٌهْ خؽ) غکط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪38‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 6‬ىاذچ ‪2111‬ظ جْ غٔص ڪاىم ؽاَُ حِأٌاؿ ُْ فاٌْ حِاؿ ڇڏق فڃْ ىانڪ ذلٔلْ غاؿ‬ ‫‪‬‬
‫ىهٔا‪ .‬غٍصؿ آسطق آذاؾ گاَُ خذگاَُ ىاٌڌؾ غّڀّ خٓطف حْ فٓخِّ آُْ‪.‬‬
‫‪ 6‬ىاذچ ‪7982‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب ۽ رذٌْ ىاُط ىريص اىًٔ فنص ىّنٔڏٌّ ڳّٺ ىّذق‬ ‫‪‬‬
‫ىٍگط جٍهلْ ۽ كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 6‬ىاذچ ‪7941‬ظ جْ آراخ اٌّذ ڪاٌڌڏف اـم ٌانّ اٌّذ ڪاٌڌڏف ڳّٺ اذيص ساؿ ڪاٌڌڏق جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫ىِٔڙ كهٍْ خاخف ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‪ ،‬غڄاڻ ـرافْ‪ ،‬نٔکڪ ىليّؿ ۽ ىلاال ٌگاذ‬
‫آُْ‪.‬‬
‫‪ 6‬ىاذچ ‪7914‬ظ جْ ٌّحّاؿ نٔکڪ ۽ جطحيْ ٌگاذ سانص فغٔط ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬ىاذچ ‪7488‬ظ جْ ٌانو ۽ ؽاٌط ٌتصانغفّذ ىفحّؿ ُيآٌّْ ڳّٺ ُيآٌّْ جٍهلْ ؽڪاذپّذ‬ ‫‪‬‬
‫۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 1‬ىاذچ ‪7994‬ظ جْ غٍڌ حّ ىؾِّذ جطكْ پػٍص اخٓب‪ ،‬ؽاٌط ـرافْ ۽ ةٔتاڪ غٔاغحصاؿ‬ ‫‪‬‬
‫ڪاىطٓڊ ةطڪث ٌهْ آراخ ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 1‬ىاذچ ‪7981‬ظ جْ ٌانْ فاذف ؽاٌط ىٔط ٌتصانطغّؽ ىٔط گيتٽ‪ ،‬سٔطپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 4‬ىاذچ ‪7448‬ظ جْ ؽاَُ نهٔف حْ ةٔحً حّ ؽاذج ُّجچٍص ىّنچٍص گطةشؾاڻْ ذٔصذآةاخ ۾‬ ‫‪‬‬
‫پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 4‬ىاذچ ‪7978‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانّٔاذف چحطڪاذ ظ ؼ ؽٔز ڳّٺ گڊڏف جٍهلْ ڇاڇڙق كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫ٿطپاذڪط ۾ كاخذ ةشؼ ؽٔز حْ گِط اک کّنْ ظ ؼ ؽٔز حّ اـم ٌانّ ٌتصاهلل ؽٔز ُّ‪.‬‬
‫‪ 4‬ىاذچ ‪7919‬ظ جْ ٌّذجً حّ ٌانيْ ڎًٍِٓ حْ ذّانْ غاؿ گڏٓم كّىً ُڪ ٌّٽٔع فذجّ‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬ڊغيتط ‪7999‬ظ جْ حٍطؽ اغٔيتهْ ٌّذجً حْ ىحڀٔص حْ پڌذٌاىْ جْ ـرّٔؿ ڪّٔؿ‪.‬‬
‫‪ 4‬ىاذچ ‪7914‬ظ جْ كّىْ ؽاٌط‪ ،‬ةٔتاڪ ـرافْ ىريّخ ُاالئْ فنص ذاحْ ىريص اغراؼ ىٔيڻ‬ ‫‪‬‬
‫ٌّاؿ ُاال كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 4‬ىاذچ ‪7941‬ظ جْ حڳ ىؾِّذ انغّرق ٌّار سئػّ ساؿ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 4‬ىاذچ ‪ 7982‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌاىٔاذف ؽاٌط ۽ كّىْ خاٌؾّذ ساڪْ حّّٓ ڳّٺ ڪاٺٔا جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫سٔطپّذ ٌاٿً ؽاَُ‪ ،‬كهٍْ خاخف ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 4‬ىاذچ ‪7988‬ظ جْ ٍُص غٍڌ حّ ٌاىٔاذف اخٓب‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬استاذ ٌّٓع ۽ اخاڪاذ ڊاڪٽط‬ ‫‪‬‬
‫ڄٔٺّ النّاڻْ كهٍْ ٌّؽِطق فٔطفر حْ ؽِط ڪٍڊٓاذق ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 4‬ىاذچ ‪7942‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ۽ نٔکڪ غحاذ غٍصذ اـم ٌانّ ٌتصانػحاذ ىطق ڳّٺ فاذص‬ ‫‪‬‬
‫ةشؼ ىطق‪ٌّ ،‬اةؾاَُ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 4‬ىاذچ ‪7966‬ظ جْ ؽاٌط اخؽ غّنٍگْ ڳّٺ ىِطاةپّذ جٍهلْ ڎفڪطق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 9‬ىاذچ ‪7982‬ظ جْ ٌانْ فاذف ٌلاخ‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ ىيحار ىِط غکط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 9‬ىاذچ ‪7428‬ظ جْ ىّالٌا ىٔاؿ گم ىريص ىٔڪڻ حْ فالخة ٿْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 9‬ىاذچ ‪7919‬ظ جْ ُفث رةاؿ ؽاٌط فلٔط ُصآث ٌخفْ جاذڪ الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪ .‬فلٔط ُصآث‬ ‫‪‬‬
‫ٌخفْ ‪7496‬ظ ۾ فاذَُ جٍهلْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 9‬ىاذچ ‪7928‬ظ جْ غٍڌ حّ ىشهؿ اٌػاؿ ذئٔع غالؾ ىريص ڀطڳڙق ذٔصذآةاخ ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪39‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 9‬ىاذچ ‪7486‬ظ جْ ةِحطًٓ ؽاٌط ۽ ىليّؿ ٌگاذ آسٌّص فلٔط ىريص “ٌاحظ” فنص آسٌّص ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ىّغْ كطٓؾْ ذٔصذآةاخ حْ ؽٔطاڻْ ىرهْ ۾ ڄائّ‪.‬‬‫ٰ‬
‫‪ 71‬ىاذچ ‪7918‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬ىحطحو ۽ ڪِاڻٔڪاذ ةؾٔط ىّذٓاڻْ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬ىاذچ ‪7981‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف نٔکڪ ؽاٌط‪ ،‬ڊذاىا ٌگاذ ۽ جٍلٔصٌگاذ اىصاخ ذػٍْٔ‬ ‫‪‬‬
‫(غاٌّؽ) ٽکڙ فغئًٔ ىهّڪ ؽاَُ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬ىاذچ ‪ 7918‬ظ جْ ؽاٌط ۽ اغٽٔج ڊذاىا ٌگاذ ذفٔق فكاذ ىريص كاغو کِڙف حْ گِط ٌئًٔ‬ ‫‪‬‬
‫خٓطق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬ىاذچ ‪7946‬ظ جْ ىّجًٔ حِڙف اٌػاؿ جاث ىريص اةڙف ‪ 62‬فذًُٔ حْ ڄياذ ۾ الڎاڻّ ڪطق‬ ‫‪‬‬
‫فّٓ‪.‬‬
‫‪ 71‬ىاذچ ‪7998‬ظ جْ ىؾِّذ ذاڳْ ىًُّ ڀڳث ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬ىاذچ ‪7914‬ظ جْ دفانفلاذ ذاؽصق فنص غٔص ىريص اىاؾ ؽاَُ ذاؽصق پٔط ڳّٺ (ؽاَُ حّ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ) نڳ ٌئّؿ خٓطف كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ىٍطفػ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب ۽‬
‫ـرافْ اٿع‪.‬‬
‫‪ 71‬ىاذچ ‪7912‬ظ جْ رٓب ڀٽْ پّذف ٌانّ كاخذ ةشؼ ڀٽْ ٽٍڊق ىريص ساؿ ۾ ڄائّ‪ .‬اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ؛ اخٓب ۽ اغحاخ اٿع‪.‬‬
‫‪ 71‬ىاذچ ‪7988‬ظ جْ ىؾِّذ نٔکڪ ڀڳّاؿ اٽالڻْ الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬ىاذچ ‪7911‬ظ جْ ىؾِّذ ـرافْ ۽ پطفڊّٓغط ٌّذ حّکّٔ گاحْ کِافڏ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬ىاذچ ‪7971‬ظ جْ (غِڻا غائًٔ) سّاحَ اهلل ةشؼ غفاذق فنص ذلطة ىريص ىٺم (پٔط ىٺا‬ ‫‪‬‬
‫غائًٔ ذج) حّ حٍو ؽِط ساٌّاُڻ جٍهلْ ڪٍڊٓاذق كهٍْ ٌّؽِطق فٔطفر ۾ ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬ىاذچ ‪7981‬ظ جْ ؽاٌط ٌاخؽ غشٔطاڻْ اـم ٌانّ غالؾ ذغّؽ فنص فلٔط ىريص ساؿ‬ ‫‪‬‬
‫غشٔطاڻْ حّ حٍو ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 77‬ىاذچ ‪7928‬ظ جْ جرطٓڪ آراخق حّ غّذَُٔ غچّ غپاُْ ُٔيّؿ ڪاالڻْ پٽ پٔػّىم‬ ‫‪‬‬
‫ڪاالڻْ غٍصز اـم ٌانّ ذاُْ ُٔيً ُّ‪ ،‬پط پٔاذ ىاؿ کٔع ُٔيّؿ چٌّصا ُئا‪ُٔ ،‬يّؿ ڪاالڻْ‬
‫غکط ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 77‬ىاذچ ‪7969‬ظ جْ ٌّحّاؿ خاٌؾّذ‪ ،‬ڪانو ٌگاذ ۽ ٌلاخ حاىْ چاٌڊّٓ ڳّٺ ٽّڏُْ ةخاذ‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ كٍتط‪ ،‬كهٍْ كٍتط ؽِصاخڪّټ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اـم ٌانّ حافٓص اذيص چاٌڊّٓ اٿع‪.‬‬
‫‪ 77‬ىاذچ ‪7984‬ظ جْ ىؾِّذ جٍهٔيصاؿ ۽ نٔکڪ غٔص خٓصاذ ذػًٔ ؽاَُ خَِٓ ڪالٌڪّټ‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫چاچڙڪْ ىڪاؿ‪ ،‬كهٍْ ٺٽْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 72‬ىاذچ ‪7984‬ظ جْ ڪطاچْ کْ پاڪػحاؿ حْ گاخقَء فاذف ٍُڌ ةٍائڻ حّ اٌالؿ ڪّٔ فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 72‬ىاذچ ‪7992‬ظ جْ غٺّ ڳائڻّ ذٓڊّٓ آذٽػٽ ذػًٔ ةشؼ ساخؾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 72‬ىاذچ ‪7988‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ غگِاذف ڪِاڻٔڪاذ غالؾ ٌتْ ىغم ذٔصذآةاخ ۾ پٔصا‬ ‫‪‬‬
‫ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 72‬ىاذچ ‪7922‬ظ جْ غٍڌق ٌهو اخب حّ ذفؽً غحاذف ىرتّب ٌهْ چٍَ غُّٔڻ ؽطٓف ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪40‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 72‬ىاذچ ‪7981‬ظ جْ ٌانْ فاذف ؽاٌط ٌاحظ اڄڻ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬ىاذچ ‪7961‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ىظاذيحْ ؽاٌط ذهٔو ةاغْ اـم ٌانّ ٌتصانرهٔو فنص‬ ‫‪‬‬
‫ىريص غّىاذ غاٌص ڳّٺ ذفذم فاِء نڳ ٌيط ڪّټ‪ ،‬كهٍْ ىٔطپّذ ساش ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪7911‬ظ جْ ڪئٌّػٽ اٌلالب ۽ جاذٓز حّ ٌاىّذ اڳّاڻ ڪاىطٓڊ حياؽ انصًٓ ةشاذق‬ ‫‪‬‬
‫فنص غٔص رًٓ انٍاةصًٓ ةشاذق ڀاذة گخطاة حْ ىؾِّذ ؽِط اذيص آةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪7989‬ظ جْ اخٓب كّؾ پطغث اڳّاڻ ڊاڪٽط اخٓب اٌلالةْ اـم ٌانّ ىيفط ٌهْ فنص‬ ‫‪‬‬
‫ٌهْ ذػً چاٌڊّٓ ڳّٺ گاُْ ساؿ چاٌڊّٓ جٍهلّ ىٔطفساؿ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪7981‬ظ جْ ٌانّٔاذف اخٓب ۽ نٔکڪ ىريص ساؿ رذخاذق ڳّٺ ٌانو ساؿ رذخاذق‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ ؽِصاخپّذ كهٍْ غاٌگِڙ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪7911‬ظ جْ كاخذ انڪالؾ ؽاٌط غطفٓچ غخافنْ اـم ٌانّ ىريص ـصٓق فنص سئػّ‬ ‫‪‬‬
‫ساؿ جاذڏ ڳّٺ اةطأُو جاذڏ نڳ غخافؽ كهٍْ ٺٽْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪7941‬ظ جْ غٍڌق اخب حّ ذفؽً ةاب پٔط ٌهْ ىريص ذاؽصق ڪطاچْ ۾ اٌحلاؽ‬ ‫‪‬‬
‫ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪7988‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ـاذب فً ؽاٌط كاخذ ةشؼ “ةؾٔط” ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪7921‬ظ جْ ىؾِّذ غٍڌق استاذ “انّذٔص” حّ پِطّٓؿ پطچّ ؽآً ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪7981‬ظ جْ ٌضٓط ٌار ذٔصذآةاخ ۾ پٔصا ٿْ اخةْ غڃاڻپ ؽاٌطـ ۽ ڪِاڻٔڪاذـ اٿع‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اـم ٌانّ ٌضٓط ٌار ٿٔٻّ اٿع‪.‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪7987‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ڪِاڻٔڪاذ ۽ ىحطحو فنْ ذاؾ فنڀ ىٺْ كهٍّ‬ ‫‪‬‬
‫ٿطپاذڪط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫ىطجلْ‬
‫ٰ‬ ‫‪ 78‬ىاذچ ‪7998‬ظ جْ (ؽِٔص ڀٽّ گطفپ) حّ كٔاؾ ٌيم ۾ آّٓ‪ .‬حًٍِ حّ چٔئطىًٔ ىٔط‬ ‫‪‬‬
‫ڀٽّ ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪7922‬ظ جْ گٔحً حّ سّةفّذة ؽاٌط ةطخف غٍڌق اـم ٌانّ ىريص ذىلاؿ فنص سصا‬ ‫‪‬‬
‫ڎٌّ الؽاذق ةهّچ ُّ ڳّٺ ىاڪً ڪّذق جٍهلْ ىٔطپّذ ىاٿٔهْ كهٍْ گِّٽڪْ ۾ فالخة‬
‫ٿٔع‪.‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪7486‬ظ جْ ىؾِّذ ـّفْ ةظذگ ۽ ؽاٌط ذکٔم ؽاَُ فنص ىٔاؿ ٌّذ ىريص ؽاَُ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ذهٔو ؽاَُ جٍهلْ ىٔطپّذ (ةهّچػحاؿ) ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪ 7928‬ظ جْ كاخذ انڪالؾ ؽاٌط غهٔو ڳاڏُّق حّ اـم ٌانّ انَِ فذآّ فنص ذاحْ‬ ‫‪‬‬
‫انِڏٌّ ىِط ُّ‪ .‬پاڻ ڳّٺ ڳاڏُّق كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪7911‬ظ جْ ڊاڪٽط غالؾ ٌهْ االٌا فنص سّاحَ اهلل ڎٌّ ڳّٺ جڙ سّاحَ جٍهلْ حاجْ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ ٺٽْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ىؾِّذ اخٓب‪ٌ ،‬انو‪ ،‬ىرلق‪ ،‬خاٌؾّذ ۽ ىاُط نػأٌاة ُّ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪7967‬ظ جْ ٌثط ٌّٓع ىريص ـاند کِڙف فنص فلم ىريص کِڙف ڳّٺ کِڙا جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫نکْ كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪7418‬ظ جْ حهٔم انلصذ خٍْٓ ۽ غياحْ اڳّاڻ ىريص ـاخؼ (کڏق فاذف) فنص ىّالٌا‬ ‫‪‬‬
‫ٌتصاهلل ؽٔز ڪطاچْ حْ ىرهْ کڏق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪41‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 78‬ىاذچ ‪7929‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ؽاٌط ٌؾحط ٌاٿً ؽاُْ اـم ٌانّ غارق ساؿ ٌؾحط‬ ‫‪‬‬
‫فنص ةانّ ساؿ نغاذق ڳّٺ ٻِاذق جٍهلْ سٔطپّذ ٌاٿً ؽاَُ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪2117‬ظ جْ ىاُط نػأٌاة ۽ نهٔف غطڪاذ حّ پاذکّ ڊاڪٽط ؽاٍُّار غّڍذ چاٌڊڪا‬ ‫‪‬‬
‫اغپحاؽ الڏڪاڻْ ۾ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪7969‬ظ جْ اغحاخ ٌياىاڻْ اـم ٌانّ ىريص اةطأُو ٌياىاڻْ غاٌگِڙ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اخةْ غڃاڻپ ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ىرلق ۽ ٌثط ٌّٓع اٿع‪.‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪7981‬ظ جْ ٌانْ فاذف چحطڪاذ ذفٔو اهلل کُّاذف ڳّٺ غِڙا ڍفذائْ‪ ،‬جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫ڎفڪطقَء ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪7486‬ظ جْ ٌانو ۽ ؽاٌط ىّنّق اهلل ةشؼ اٻّحِّ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬ىاذچ ‪7982‬ظ جْ نڪؾيڻ اىطفىم خةْ ڳّٺ ؽط سٔطپّذ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬غڃاڻپ ؽاٌط‬ ‫‪‬‬
‫اٿع‪.‬‬
‫‪ 76‬ىاذچ ‪7911‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب ۽ ـّفْ ىٍؼ اٌػاؿ آغا ٌتصانٍتْ ٌهٔگ فنص آغا‬ ‫‪‬‬
‫گم ذػً ساؿ پٺاڻ ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 76‬ىاذچ ‪7486‬ظ جْ ٌاىّذ ـّفْ ؽاٌط ۽ ةظذگ غٔص ذکٔم ؽاـ فنص ٌّذ ىريص ؽاـ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ذهٔو ؽاـ‪ ،‬جٍهلْ ىٔطپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 76‬ىاذچ ‪7996‬ظ جْ غٍڌ حّ غطٓهّ فٍڪاذ ڦّٽّ رذخاذق ففاة ڪئْ ڦّٽْ رذخاذق حْ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫ڀّىْ كهٍّ غاٌگِڙ آُْ پاڻ اٽڪم ‪7986‬ظ جْ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 76‬ىاذچ ‪7918‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حْ ٌّحّاؿ ؽاٌطـ اذؾ ىرتّب ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 76‬ىاذچ ‪7919‬ظ جْ غٍڌ حّ ىظاذَٔ ؽاٌط اىاؾ انصًٓ “كاىً“ ىِٔڙ حْ ڀطغاؿ خٻْ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 76‬ىاذچ ‪7986‬ظ جْ ؽاٌط ٌيط الکائْ ڳّٺ فڌاالکا ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 76‬ىاذچ ‪7917‬ظ جْ ٌّحّاؿ ڪِاڻٔڪاذ ۽ ڪانو ٌگاذ ٌظٓظ كاغياڻْ اـم ٌانّ ٌتصانٍظٓظ‬ ‫‪‬‬
‫چاٌڊّٓ فنص غٌّّ ساؿ (غطىص چاٌڊّٓ) حْ گِط ڳّٺ حيً ساؿ چاٌڊْٓ جٍهلْ كتّ غٍٔص ساؿ‪،‬‬
‫كهٍْ كٍتط ؽِصاخڪّټ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬ىاذچ ‪ 7914‬ظ جْ اغالىْ حصفحِص حْ جاذٓز حّ اىط اٌػاؿ پٔط جطاب ٌهْ ؽاَُ ذاؽصق‬ ‫‪‬‬
‫الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬
‫‪ 71‬ىاذچ ‪7942‬ظ جْ غٍڌ حّ ىؾِّذ غٔالٌْ فلٔط ۽ ـّفْ ؽاٌط فالٓث ٌهْ ؽاَُ فـاؽ‬ ‫‪‬‬
‫ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬ىاذچ ‪7917‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط‪ ،‬نٔکڪ دفانفلاذ ڪّذائْ‪ ،‬غطخاذ ـاذب ساؿ ڪّذائْ‬ ‫‪‬‬
‫پٍّ ٌاكم ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 74‬ىاذچ ‪7414‬ظ جْ ىؾِّذ ٌانو ۽ جرطٓڪ آراخق حّ ڪاذڪً ٌتصانطذٔو ؽاَُ غخافؽ‬ ‫‪‬‬
‫ٺٽْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪42‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 74‬ىاذچ ‪7991‬ظ جْ ىهڪ حّ فرٓط اٌيو ىريص ساؿ حّڻٔخّ آىطٓڪا ۾ ففاة ڪئْ‪21 .‬‬ ‫‪‬‬
‫ىاذچ جْ غٍڌڏق نڳ غٍصز اةائْ كتطغحاؿ ڳّٺ خًٓ ىريص حّڻٔخّ ۾ گِطحْ ڀطغاؿ ةاع ۾‬
‫خفٍآّ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 74‬ىاذچ ‪7962‬ظ جْ ڊذاىا ٌّٓع‪ ،‬ڪيپٔئط ۽ ؽاٌط حتاذ آراخ ىٍگْ ٌفٔطآةاخ‪ ،‬كهٍْ كٍتط ‪-‬‬ ‫‪‬‬
‫ؽِصاخڪّټ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 74‬ىاذچ ‪7918‬ظ جْ اغراؼ غئخّ كهٍْ خاخف حْ ڳّٺ فلم پّذ ۾ ڄائّ‪ ،‬اخٓب غڃاڻپ‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ؽاٌط‪ ،‬ـرافْ‪ ،‬ڪيپٔئط ۽ ٻاذؿ حّ نٔکڪ آُْ‪.‬‬
‫‪ 74‬ىاذچ ‪7999‬ظ جْ ذفارٌْ جٍئط غٍڌ (استاذ) ذٔصذآةاخ ىاؿ كاكْ ؽاَُ ىريص سطٓص ڪطق‬ ‫‪‬‬
‫حاذق ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 79‬ىاذچ ‪7448‬ظ جْ ةطـغٔط ۾ حصٓص ؽاٌطقَء حّ ةاٌْ غطڳّاغْ ڪؾً چٍص “ةّٔز“‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ؽِط حْ ىؾِّذ ذڪٔو جٔط ٿصاز کحطق حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 79‬ىاذچ ‪7494‬ظ جْ ىٔطاؿ ىريص ؽاـ (ٻّٔ) فنص غٔص ذاحْ رًٓ انٍاةصًٓ ؽاَُ ٽکڙ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪ .‬اخةْ سصىحّؿ‪ ،‬ىٍطفػ اخٓب‪ ،‬ؽاٌط‪ ،‬غٔاغْ اڳّاڻ ۽ غياحْ فذڪط ُّ‪.‬‬
‫‪ 79‬ىاذچ ‪7911‬ظ جْ ؽاٌط ٌتصانفحاج ٌتص ةٺّذائْ ىٔطپّذ ةٺّذف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پٔطاؿ پاگاذـ غهػهْ حْ پٔط ـتغث اهلل ؽاَُ ثاٌْ کْ اٌگطٓظؿ ىّة‬ ‫ِ‬ ‫‪ 21‬ىاذچ ‪7981‬ظ جْ‬ ‫‪‬‬
‫حْ غظا ڎٌْ‪.‬‬
‫ىفهفْ ٌتاغْ ڳّٺ‬
‫ٰ‬ ‫‪ 21‬ىاذچ ‪7917‬ظ جْ ىحطحو ۽ ڪِاڻٔڪاذ حِاٌگٔط ٌتاغْ فنص غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫ىرطاب پّذ ڪهِّڏف جٍهلَ ةاكطاڻْ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬ىاذچ ‪7919‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ىشيّذ ةشاذقَء حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 27‬ىاذچ ‪7916‬ظ جْ غٍڌ حّ ىٍطفػ ۽ خنٔط ڪاىّذف اىصاخ اهلل فنص فڎٓطف ٌتصانڪطٓو اٌڙ‬ ‫‪‬‬
‫خذٓاَُ غٍڌ حْ غڄْ ڪٍاذق جْ آةاخ كصٓو غطغتظ ۽ ؽاخاب ڳّٺ ٌئّؿ آةاخ جٍهلْ ڎفڪطق‬
‫كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 27‬ىاذچ ‪ 7962‬ظ جْ سّاحَ ىريص ناُط ٌلؾتٍصق‪ٌ ،‬انو ىٍطفػ غڄڻ غائًٔ حّ حٍو خذگاَُ‬ ‫‪‬‬
‫ذذيث پّذ‪ ،‬كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 27‬ىاذچ ‪7491‬ظ جْ خًٓ ىريص اخٓب فٔطفر ؽاُْ ڳّٺ فٔطفر ؽاَُ جٍهلْ ىِٔڙ كهٍْ خاخف‬ ‫‪‬‬
‫۾ ڄائّ‪ .‬غڃاڻپ پاڻ ةهٍص پآَ ٌانو‪ٌ ،‬ثط ٌّٓع ۽ ؽاٌط ُّ‪.‬‬
‫‪ 27‬ىاذچ ‪7982‬ظ جْ ٌاىّذ اخٓب ۽ غياث غڌاذڪ ڊاڪٽط خذؽِّاذ غٔص‪ ،‬غٍڌ حْ كّىْ‬ ‫‪‬‬
‫غٔاغحصاؿ حْ آو غٔص حْ گِط غً كهٍْ ڄاىؾّذق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 22‬ىاذچ ‪7488‬ظ جْ ىّالٌا جاث ىريص اىطفٽْ فنص غٔص انلاخذ ڳّٺ خّٓاٌْ نڳ ڳاڏُْ ىّذق‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ ڄائّ‪ .‬ىّالٌا جاث ىريص اىطفٽْ پاڻ ةطک ٌانو‪ ،‬فاكم‪ ،‬ؽاٌط ۽ جرطٓڪ‬
‫آراخق حّ اڳّاڻ ٿْ گضذّٓ آُْ‪.‬‬
‫‪ 22‬ىاذچ ‪ 7999‬ظ جْ غٍڌ ىّغٔلَْء حّ ذفؽً غحاذف فذٔص ٌهْ اغالؾ آةاخ ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫فذٔص ٌهْ ‪7981‬ظ ۾ ٽٍڊق آخؾ ؽِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪43‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 22‬ىاذچ ‪7974‬ظ جْ ؽاٌط ۽ نٔکڪ اٌِصذ ڀّڄّاڻْ اـم ٌانّ اٌصذ خّٓ ڄٔٺاٌٍص ڀّڄّاڻْ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ٻٔهْ جٍهلْ غخافؽ كهٍْ ڪطاچَْء (ُاڻْ ٺٽْ) ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 22‬ىاذچ ‪7988‬ظ جْ غڄاڻ ؽاٌط ةهتم کّذ فاُْ اـم ٌانّ ساؿ ىريص حث آُْ کّذفاَُ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ ةصًٓ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬ىاذچ ‪7942‬ظ جْ دفانفلاذ ٌهْ ؽٔز غّڀّخٓطف ؽِط ۾ پٔصا ٿّٔ اخةْ غڃاڻپ ٻاذؿ الِء‬ ‫‪‬‬
‫ڪِاڻّٔؿ ۽ ؽاٌطق اٿع‪.‬‬
‫‪ 21‬ىاذچ ‪7911‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب‪ ،‬غٔاغْ ۽ غياحْ ڪاذڪً ـيص ذكّق غار الڎاڻّ ڪطق‬ ‫‪‬‬
‫فّٓ‪ .‬آسطق آذاؾ گاَُ الڏڪاڻْ ۾ ئْ اٿع‪.‬‬
‫‪ 21‬ىاذچ ‪7928‬ظ جْ ىؾِّذ ٌڙائْ فٍڪاذ ىٔط ىريص نٍڊ ڳّٺ ڪٔٽْ ىٔط ٌاذف ساؿ چڪ‬ ‫‪‬‬
‫ٌيتط ‪ 1‬جٍهلْ ڎٓپهْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 21‬ىاذچ ‪7992‬ظ جْ ىؾِّذ ـّفْ ذاڳْ ڍفؽ فلٔط گڙخؿ حْ جڪهٔف حْ ڪطق ًُ حِاؿ‬ ‫‪‬‬
‫کْ انّخاظ ڪّٔ‪ .‬ڍفؽ فلٔط حّ اـم ٌانّ ڍفنڻ فنص فلٔط ىريص ساـشٔهْ ُّ‪.‬‬
‫‪ 21‬ىاذچ ‪7961‬ظ جْ ىؾِّذ ـّفْ ؽاٌط‪ٌ ،‬ياڻّ فلٔط خِٓاٌث ڪئْ غٍصز اذٿْ غچم‬ ‫‪‬‬
‫غائًٔ حْ پٔطؿ کاؿ آُْ ٌياڻّ فلٔط ُڪ ٌّذة حّ ٌانّ آُْ‪ .‬حًٍِ حّ اـم ٌانّ ُاغْ ٻائْ‬
‫ٓا ذڪْ ٻائْ ُّ‪ .‬حٔڪا ؽڪاذپّذ حْ ُڪ ٍُصف ڎفڍاذاَُ حْ ٌٔاڻْ ُئْ‪ .‬غشْ كتّؽ ىريص‬
‫(ثاٌْ) ٌياڻّ فلٔط ٌانّ ذکٔع‪ٌ ،‬ياڻّ فلٔط حْ فالخة ‪7444‬ظ جْ ٿْ‪.‬‬
‫‪ 21‬ىاذچ ‪7414‬ظ جْ آچاذَٓ آغّخف ىم گصفاڻْ‪ ،‬غٍڌ حْ اًٌِ آڳاٽً نٔکڪً ىاؿ ُّ‪ ،‬حً‬ ‫‪‬‬
‫غٍڌق ٌثط ۽ ڪِاڻَْء کْ ٌئّؿ ذٌگ ڎٌّ آغّخفىم گصفاڻْ ڪطاچْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬ىاذچ ‪7989‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ؽاٌط آـف ىٺٔاڻّق ؽِط ىٺٔاڻْ ۾ ڄائّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬ىاذچ ‪7972‬ظ جْ آغا ةصذانصًٓ خذاٌْ فنص آغا ؽيع انصًٓ ڳڙُْ ٓاغًٔ كهٍْ ؽڪاذپّذ‬ ‫‪‬‬
‫۾ ڄائّ غڃاڻپ‪ ،‬ىؾِّذ غٔاغحصاؿ ۽ ٌهو اخب خفغث ذُّٔ‪.‬‬
‫‪ 21‬ىاذچ ‪7929‬ظ جْ ىؾِّذ ةطاڊڪا غٽط غطفذ ةهّچ خڏق ىرهْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬ىاذچ ‪7982‬ظ جْ ٌاىٔاذف ؽاٌط ۽ اخٓب كاخذ ةشؼ “ىشهؿ” فنص ـرتث ساؿ چاٌڊّٓ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫گٍِّذ ساؿ چاٌڊْٓ جٍهلْ غاىاذق‪ ،‬كهٍْ ٌيط ڪّټ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 28‬ىاذچ ‪7911‬ظ جْ ڪطؾ ذػًٔ ڪهِّڏف فنص ىريص ىٍؾّؼ ڪهِّڏف حْ گِط ڳّٺ غٔص‬ ‫‪‬‬
‫غطخاذ ؽاَُ نڳ ٻٔڙف چاٌڊّٓ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ سصىحّؿ؛ اغحاخ‪ ،‬غّؽم‬
‫فذڪط‪ ،‬ىحطحو ۽ ؽاٌط‪.‬‬
‫‪ 28‬ىاذچ ‪ 7981‬ظ جْ غٍڌ حْ ىؾِّذ ڪِاڻٔڪاذ ۽ ڊذاىَ ٌگاذ ذذيث اهلل ىاڄّٺْ چُّڙ‬ ‫‪‬‬
‫حيانْ كهٍْ ٺٽْ ۾ ٌتصانطذياؿ ىاڄّٺَْء حْ گِط حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬ىاذچ ‪7981‬ظ جْ ؽاٌط اذيص ساؿ “آـف” ىفطاڻْ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬ىاذچ ‪7986‬ظ جْ ىاُط نػأٌاة‪ ،‬ىرلق ُصآث پطٓو ذُڙق ؽِط ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اـم ٌانّ‬ ‫‪‬‬
‫ُصآث اهلل آسٌّص ُئع‪.‬‬
‫‪ 28‬ىاذچ ‪7911‬ظ جْ ڊاڪٽط غٔص ٌاؽق ٌهْ حِأٌاؿ ڳّٺ كٔفط ساؿ ؽاُاڻْ حْ غٔص ُاخق‬ ‫‪‬‬
‫ةشؼ ؽاَُ حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط اٿع‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪44‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 28‬ىاذچ ‪7496‬ظ جْ ؽيع انٍهياَء ڊاڪٽط ٌيط ةً خائّخپّٽّ ٽهٽْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬ىاذچ ‪7981‬ظ جْ غٍڌق غطفٓچ ُّس ىريص ؽٔصق ىٔاڻَْء حْ ىٔصاؿ حٍگ ۾ ؽِٔص ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬ىاذچ ‪7982‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف گّّٓ اغحاخ ةٔتّ ساؿ ذٔصذآةاخ ۾ ففاة ڪطق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اغحاخ ةٔتّساؿ ‪7918‬ظ ۾ ؽڪاذپّذ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 28‬ىاذچ ‪7988‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ۽ اخٓب ىشحٔاذ گِيطف اـم ٌاؿُء غالؾ ٌيط فنص انَِ ڎٌّ‬ ‫‪‬‬
‫گِيطف ڳّٺ ڪٔٽْ ىٔط ىريص گِيطف كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 28‬ىاذچ ‪7982‬ظ جْ ىاُط ڊاڪٽط‪ ،‬اخٓب‪ ،‬غياحْ ۽ غٔاغْ ڪاذڪً ڊاڪٽط ىرتث ٻطڏف كٍتط‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 28‬ىاذچ ‪7976‬ظ جْ ڪِاڻٔڪاذ‪ٌ ،‬افؽ ٌگاذ ۽ ٻاذؿ الِء نکٍصڏ حٔٺاٌٍص ڀافٌصاز نٍهّاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذآةاخ غٍڌ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 26‬ىاذچ ‪7918‬ظ جْ ةٔگو ٌفطة ذاحْ ٌتصاهلل ُاذفؿ ڪطاچْ ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 26‬ىاذچ ‪7916‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حْ ٌاىٔاذق اخٓب‪ٌ ،‬لاخ‪ ،‬ىحطحو‪ٌ ،‬اٽڪ ٌّٓع‪ ،‬ؽاٌط ۽‬ ‫‪‬‬
‫آڊٓٽط نڇيڻ ڪّىم “ڀاٽٔا“ كهٍْ ٌّاةؾاَُ (ُاڻْ ٌّؽِطق فٔطفر) حٍو فذجّ‪ .‬حٍو حّ ٌانّ‬
‫نّڪّىم ُئع‪.‬‬
‫‪ 26‬ىاذچ ‪ 7982‬ظ جْ ٌاىٔاذف خٍْٓ ٌانو ۽ ىاُّاذ ؽطٍٓث حّ آڊٓٽط ىفحْ ٌتصانُّاب چاچڙ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّڪٍڊق چاچڙ جٍهلْ گِّٽڪْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 21‬ىاذچ ‪7998‬ظ جْ ؽاَُ نهٔف حّ ؽاذج ۽ غٍڌق ٻّنَْء حّ ٌاىٔاذف اخٓب ڪهٔاڻ آڎفاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫خِٓاٌث ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 21‬ىاذچ ‪7999‬ظ جْ ڪٍَِ ىؾق ؽاٌط ىػڪًٔ ىالڪاجٔاذ اٌحلاؽ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬ىاذچ ‪7917‬ظ جْ نٔکڪ ۽ ـرافْ جّفٔق ٌهْ ىٍگْ خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬ىاذچ ‪7111‬ظ جْ كّىْ غّذىّ خفخف غّىطف ڌذجَْء سانط فڏٍُصق ؽِٔص ٿّٔ غٍصز آسطق‬ ‫‪‬‬
‫آذاؾ گاَُ ةصًٓ كهٍْ حْ غطذص غاؿ نڳ ڳّٺ ذفپا ىاڏقَء ۾ آُْ‪.‬‬
‫‪ 21‬ىاذچ ‪7962‬ظ جْ ؽاٌط ۽ غٔاغْ اڳّاڻ حئم انظىاؿ “حئم” حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬ىاذچ ‪7914‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌطـ غاحصـ حتًٔ (غاحص ؽاَُ) ڳّٺ ةاحاذا كهٍْ خاخف ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 24‬ىاذچ ‪7968‬ظ جْ غٍڌق ٻّنْ حّ ؽاٌط ٌفٔط اذيص غّىطف فنص اهلل ةشؼ غّىطف‬ ‫‪‬‬
‫ٍُگّذحَ ؽِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 24‬ىاذچ ‪7494‬ظ جْ ىّالٌا ىريص كاغو ىؾّذق فنص ذاحْ ىريص ٌثياؿ ىؾّذق ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ىؾّذق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬ىّالٌا ىؾّذق حّ جٍهق ةگٽْ ةهّچً حْ ىؾِّذ كتٔهْ‬
‫ىؾّذق غاؿ آُْ‪.‬‬
‫‪ 24‬ىاذچ ‪7991‬ظ جْ پاڪػحاؿ حْ فڎق خٍْٓ ؽشفٔث‪ٌ ،‬انو‪ ،‬ىفحْ خًٓ اغالؾ حّ ساخؾ‬ ‫‪‬‬
‫ىّالٌا ىريص كاغو ىؾّذق ًُ فاٌْ حِاؿ کْ انّخاظ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 24‬ىاذچ ‪7948‬ظ جْ ىهَِ پِهّاؿ ؽٔط ىٔطةرط اٌحلاؽ ڪّٔ‪ .‬غٍصز آسطق آذاؾ گاَُ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫پِهّاؿ ؽٔط ىٔطةرط جٍهلْ ڪٍڊٓاذق كهٍْ ٌّؽِطق فٔطفر ۾ آُْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪45‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 24‬ىاذچ ‪7982‬ظ جْ ڊاڪٽط خذؽِّاذ غٔص فنص غائًٔ حْ آو غٔص غً ؽِط كهٍْ خاخف ۾‬ ‫‪‬‬
‫خق پّئٽطق آػ ؽاَُ ٌتصانههٔف اٿع‪.‬‬ ‫پٔصا ٿْ‪ .‬پْ آڇ ڊق حّ ىّكّظ؛‬
‫‪ 29‬ىاذچ ‪ 7917‬ظ جْ گٔحً ۽ ڪافًٔ حّ ؽاٌط ةالفؽ پطخٓػْ ُاال جٍهلْ حْ ُڪ ٌٍڍڏق‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ساڻّٺ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 29‬ىاذچ ‪7919‬ظ جْ ُفث رةاؿ ؽاٌط ۽ ـّفْ ةظذگ ُصآث ٌهْ ٌخفْ جاذڪ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 29‬ىاذچ ‪7977‬ظ جْ سٔط ىريص “افذصق” فنص ىريص اةطأُو اٌفاذق ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ ىؾِّذ اخٓب‪ ،‬ؽاٌط‪ٌ ،‬لاخ‪ ،‬ـرافْ ۽ جرطٓڪ آراخقَء حّ ڪاذڪً ٿْ گضذّٓ آُْ‪.‬‬
‫‪ 29‬ىاذچ ‪7988‬ظ جْ غٍڌق ٻاذاڻْ اخب حْ ٌانّٔاذق نٔکڪ ۽ ـرافْ اغطاذ ؽاَُ ٽٍڊق ڄاؾ‬ ‫‪‬‬
‫۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 29‬ىاذچ ‪7992‬ظ جْ ٌانْ فاذق ؽاٌط نلياؿ ذڪٔو کّکط‪ ،‬فنص ٌتصانطذياؿ کّکط ًُ فاٌْ‬ ‫‪‬‬
‫حِاؿ کْ انّخاظ چّٔ‪.‬‬
‫‪ 11‬ىاذچ ‪7491‬ظ جْ ىٍطفػ اخٓب ۽ غياحْ فذڪط ىريص ـصٓق ىٔيڻ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 11‬ىاذچ ‪7914‬ظ جْ ىٔط ذػً ٌهْ ساؿ ٽانپط ًُ فاٌْ حِاؿ کْ انّخاظ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 11‬ىاذچ ‪7918‬ظ جْ ٌثط ٌّٓع انَِ ةشؼ‪ ،‬ٺطق نڳ ٽٍڊف غالؾ ٌهْ كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 17‬ىاذچ ‪7911‬ظ جْ كّىْ آراخق کْ غائًٔ حْ آو غٔص ةاكاٌصق ُڪ ٌيطْٓ ۽ پطفگطاؾ‬ ‫‪‬‬
‫حْ ـّذة ۾ پٔؼ ڪّٔ‪ .‬حًٍِ حا ٌيطٓاجْ اـّؽ ُئا‪ ،‬كّىپطغحْ‪ ،‬غّؽهظؾ‪ ،‬غٔڪّٔنطرؾ ۽‬
‫حِيّذٓث ؽاىم ذکٔا‪.‬‬
‫‪ 17‬ىاذچ ‪7964‬ظ جْ كاخذانڪالؾ ؽاٌط ۽ ڪِاڻٔڪاذ فٔق ىريص “فٔق” ذٔصذق ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪46‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ ‬اپريل ‪‬‬
‫ىٍٍْ آُْ “کّنڻ فاذف” ًُ ىٍِْٔ‬‫ٰ‬ ‫ٌٔػّق غاؽ حّ چّٿّؿ ىٍِّٔ اپطٓم آُْ‪ ًُ .‬ىٍِْٔ حْ‬ ‫‪‬‬
‫۾ حئًٔ جَ ةِاذ حْ ىّغو آٍصق آُْ‪ .‬اؿ ڪطق ًُ حّ ٌانّ ڪًٍِ خّٓجا خّٓق حْ ةخاِء ةِاذ‬
‫ىّغو جْ ذکّٔ فّٓ آُْ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7916‬ظ جْ ىؾِّذ ڪِاڻٔڪاذ ۽ ڊذاىَ ٌگاذ ذفؽً ٌهْ جٍّٔ الڏڪاڻْ حْ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ فڳڻ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫ىفهفْ ؽاَُ فنص‬
‫ٰ‬ ‫پِطًٓ اپطٓم ‪7974‬ظ جْ غٍڌ حّ ىيحار اغڪانط ۽ خاٌؾّذ پطففٔػط غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫غٔص غالؾ ٌهْ ؽاَُ ڳّٺ كاخذ ڎٌّ ؽاَُ جٍهلْ ىٔطپّذ ةٺّذق كهٍْ ٺٽْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7911‬ظ جْ ةهٍص پآَ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب‪ ،‬ىحطحو ۽ ذڪٔو ٌٔار ُيآٌّْ اـم ٌانّ‬ ‫‪‬‬
‫ىؾحاؼ اذيص فنص كائو انصًٓ ؽڪاذپّذ حْ ىؾِّذ ڳّٺ ُيآّؿ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7967‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ٌثط ٌّٓع اٌّذ فگاذ ُڪڙف فنص ىريص ـصٓق ُڪڙف‬ ‫‪‬‬
‫ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7419‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب ۽ ـرافْ ىريص ـصٓق ىػافط فنص گالب ساؿ‬ ‫‪‬‬
‫كٍتطاڻْ ٽٍڊق ةاگْ كهٍْ ةصًٓ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7961‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ڪِاڻٔڪاذ اسحط ٽاٌّذق اـم ٌانّ غالؾ ٌتاز ةّرخاذ فڎا‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ سٔطپّذ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7918‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط اىط اكتاؽ اـم ٌانّ ىريص اكتاؽ فنص انِّذآّ چً ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫غُّّ ڪٍاغطا جٍهلْ ڪّټ ڎٓخْ كهٍْ سٔطپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫ىّغْ‬
‫ٰ‬ ‫پِطًٓ اپطٓم ‪7917‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ۽ ذٓڊّٓ ڪيپٔئط سافذ كتّالئْ اـم ٌانّ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫غطگاڻْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7961‬ظ جْ ڪاىو ؽاَُ “ڪّثط ةشاذق” اـم ٌانّ (ڪّثط ةشاذق) ٍُڱّذحَ ۾‬ ‫‪‬‬
‫پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط اٿع‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7888‬ظ جْ ىهاةق ‪ 9‬حياخاالفؽ ‪ َُ962‬جْ ىطرا ؽاَُ ذػً اذغّؿ آسطق ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7981‬ظ جْ غياحْ فذڪط كاٌٌّصاؿ ىٍٔط چاٌڊّٓ فنص آو ٌثياؿ چاٌڊّٓ الڏڪاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫ؽِط حْ خڏق ىرهْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7982‬ظ جْ ىيحار اخٓب‪ ،‬ؽاٌط ۽ ٌلاخ ڊاڪٽط ةؾٔط اذيص “ؽاخ“ فنص آغا خذ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ساؿ پٺاڻ ؽڪاذپّذ ؽِط ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7942‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌئو اٌػاؿ پٔط ذػاؾ انصًٓ ذاؽصق ففاة ڪئْ‪ .‬غٍصز‬ ‫‪‬‬
‫فـٔث ىهاةق غٍڌ حْ جاذٓز كتطغحاؿ ىڪهْ (ٺٽّ) ۾ ىشصفؾ ىريص ُاؽو ٺٽّقَء حْ‬
‫پٔطاٌصقَء کاؿ ڎکڻ پاغْ غپطخ ساڪ ڪّٔ فّٓ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪47‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫پِطًٓ اپطٓم ‪7914‬ظ جْ پطففٔػط ذاؾ پٍخّاڻْ چٔٽْ چٍڊ حْ ىٔهً ۾ ڳائٍٔصق فڄائٍٔصق خؽ‬ ‫‪‬‬
‫حْ جاذ ٽٽْ پئْ ۽ ُئؾَ ُئؾَ الِء ساىّس ٿْ فّٓ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7918‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ففا ٻطڏف (ىريص ةشؼ ٻطڏف) حٔڪب آةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7911‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ اُو ؽاٌط ٌيط غٍڌق اـم ٌانّ اىٔط ةشؼ ٌانياڻْ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ حِاؿ ساؿ ٌانياڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7981‬ظ جْ ىليّؿ‪ ،‬ىلاال‪ ،‬جرلٔق ۽ جٍلٔص ٌگاذ ةصذانصًٓ اڄڻ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪ 7962‬ظ جْ ذراؼ غِحّ‪ ،‬انَِ فغائْ غِحْ حْ گِط ڳّٺ ـّفاڻْ جٍهلْ ٺطق‬ ‫‪‬‬
‫ىٔطفاَُ كهٍْ سٔطپّذ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‪ 0‬غٍڌق ٻّنَْء حّ ٌاىٔاذف ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ڊذاىَ‬
‫ٌگاذ ۽ اخٓب آُْ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط آار ذكّق حّ پّذف ٌانّ غٔص آار ذػًٔ ؽاَُ ذكّق‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ حِڏق حْ ڳّٺ ٌتاز ٌهْ ؽاَُ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7981‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط اذؽاخ غاگط ححّئْ حِّڪ ؽطٓف نڳ جٍهلْ ىٔطپّذ‬ ‫‪‬‬
‫ةٺّذق كهٍْ ٺٽْ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7961‬ظ جْ نٔکڪ ۽ ؽاٌط غئً غاحص حّڻٔخّ ڳّٺ ٌو ؽطٓف‪ ،‬جٍهلْ ڳڙُْ‬ ‫‪‬‬
‫ٓاغًٔ كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7984‬ظ جْ ؽاٌطـ ٌهَٔ خائّخ الڏڪ ٌّؽِطف فٔطفر ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7961‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ٓاغط ةّرخاذ اـم ٌانّ ؽاَُ ىريص فنص ٌهْ گالب‬ ‫‪‬‬
‫ةّرخاذ‪ ،‬ةّرخاذ فڎا‪ ،‬كهٍّ سٔطپّذ ىٔطز ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7911‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ـرافْ كاخذ حاگٔطاڻْ اـم ٌانّ ٌتصانلاخذ حاگٔطاڻْ‪ ،‬فنص‬ ‫‪‬‬
‫پٔط ىريص حاگٔطاڻْ ڳّٺ ىّٔؽ ساؿ حاگٔطاڻْ جٍهلْ ىٔطفساؿ كهٍّ كٍتط ؽِصاخڪّټ ۾ حٍو‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ؽفًٔ ىريص ؽاخ‪ ،‬فنص غِطاب ساؿ كاخذق ڳّٺ پطاڻّ‬ ‫‪‬‬
‫ٺاذف‪ ،‬جٍهلْ ىٔطفساؿ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ اپطٓم ‪7912‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط‪ ،‬نٔکڪ ۽ ذٓڊّٓ ڪيپٔئط فٔاص نهٔف اـم ٌانّ ةؾٔط‬ ‫‪‬‬
‫اذيص فنص ىريص ذػً چاٌڊّٓ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 2‬اپطٓم ‪7919‬ظ جْ ىرلق‪ٌ ،‬لاخ‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ ڊاڪٽط ؽيع انصًٓ ٌطغاڻْ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪ .‬پْ آڇ ڊق ىّكّظ آراخقَء کاؿ پِّء غٍڌق افػاٌّق اخب حْ افغط ‪7947‬ظ‪.‬‬
‫‪ 2‬اپطٓم ‪7928‬ظ جْ ٌاىٔاذف فهيػٽاذ ٌتصانههٔف غاكْ فنص اهلل ةچآّ ذٌص ةهّچ ٌطاؼ حْ‬ ‫‪‬‬
‫ؽِط ةغصاخ ۾ ڄائّ‪ .‬اةاڻّ ڳّٺ ّٓغف ةهّچ ڪّٽڙق ُئع‪.‬‬
‫‪ 2‬اپطٓم ‪7922‬ظ جْ كاخذ انڪالؾ ؽاٌط ۽ ڪِاڻٔڪاذ فٔق ىريص “فٔق” ذٔصذق فنص اىاؾ‬ ‫‪‬‬
‫ةشؼ ڪٔطّٓ ڳّٺ ٽٍڊق ذٔصذ جٍهلْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 2‬اپطٓم ‪7919‬ظ جْ ٻاذاڻْ اخب حّ نٔکاذق آار پاٽّنْ حّ حٍو ٽٍڊق ىريص ساؿ ؽِط ۾ ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اـم ٌانّ ىريص ُاؽو پاٽّنْ آُْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪48‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 2‬اپطٓم ‪7911‬ظ جْ نٔکڪ ذئص اةڙف‪ ،‬اـم ٌانّ ٌتصانيخٔص اةڙف ٺم جٍهلْ حْ ڳّٺ ذاحْ‬ ‫‪‬‬
‫ؽاٍُّار ڎٓٿْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 2‬اپطٓم ‪2118‬ظ جْ ڪٍَِ ىؾق غظؽ گّ ؽاٌط ىرػً ڪڪڙائْ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2‬اپطٓم ‪ 7916‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط پٍِم اـم ٌانّ ىريص پٍِم فنص ٌتصانيانڪ ىٔيڻ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ڪاذڏا ڪهِّڏا الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 1‬اپطٓم ‪7919‬ظ جْ جرلٔق‪ ،‬ـرافث ۽ ؽاٌط ّٓغف ؽأًُ اـم ٌانّ ىريص ّٓغف خائّخ‬ ‫‪‬‬
‫پّٽّ ڪطاچْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 1‬اپطٓم ‪7918‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط كطةاؿ گم (كطةاؿ ٌهْ چٍّ) ىريص پطٓم حْ گِط گڏٓخْ ۾‬ ‫‪‬‬
‫پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط اٿع‪.‬‬
‫‪ 1‬اپطٓم ‪7911‬ظ جْ ىؾِّذ اخٓب گم ىريص چٍا ٌّاةؾاَُ ؽِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬اپطٓم ‪7992‬ظ جْ (فهو) ةاغْ ذتٔب فهيظ حْ نطفاؿ پٔؼ ڪٔم َُْء غٍڌق فهو ذنٔظ ٿْ‬ ‫‪‬‬
‫ًُ فهو حْ ڪِاڻْ نکٍصڏ ىريص ةشؼ چاٌگ ُّ‪.‬‬
‫‪ 8‬اپطٓم ‪7444‬ظ جْ ؽاٌط ۽ اخٓب فلٔط ساخؾ ذػًٔ ساـشٔهْ فنص ىريص ذىلاؿ ڳّٺ كائو‬ ‫‪‬‬
‫ساؿ جٍهلْ ىِٔڙ كهٍْ خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬اپطٓم ‪7914‬ظ جْ ذٓڊّٓ ٽْ فق‪ ،‬اغٽٔج ۽ فهو حّ ىؾِّذ آذٽػٽ ـاند ىريص ؽاَُ فنص‬ ‫‪‬‬
‫غٔص خاخؿ ؽاَُ ذٔصذآةاخ نڳ ڳّٺ خذٓا ةٔگ ىغم ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 8‬اپطٓم ‪7981‬ظ جْ ؽاٌط ؽتٔط “ُاجف“ اـم ٌانّ ؽتٔط ٌهْ ؽاَُ فنص ىطذّؾ غٔص اهلل ةشؼ‬ ‫‪‬‬
‫ؽاَُ ٺکڙائْ ڳّٺ ٺکڙ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬اپطٓم ‪7911‬ظ جْ ىريص ةشؼ آو ةْ خذةاؿ حٍو خذگاَُ ٌّاڏف ؽطٓف حْ ڀطغاؿ ڳّٺ فحد‬ ‫‪‬‬
‫ىريص خذةاؿ ۾ اک کّنْ اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط اٿع‪.‬‬
‫‪ 8‬اپطٓم ‪7911‬ظ جْ ؽاٌطـ غرط غٍڌف داة ساـشٔهْ ٽٍڊف غالؾ ٌهْ نڳ ُڪ ڳّٺ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬اپطٓم ‪7941‬ظ جْ ىٔط ٌهْ ىريص ٽانپط نٍڊؿ حْ “نٍڊؿ اغپحاؽ ۾ گضاذق فّٓ‪ .‬غٍصز حػو‬ ‫‪‬‬
‫ساڪْ کْ ‪ 9‬اپطٓم جْ ذٔصذآةاخ آڻْ‪ ،‬غٍصز اةاڻْ كتطغحاؿ گٍخّ ٽڪط ۾ غپطخ ساڪ ڪّٔ‬
‫فّٓ‪.‬‬
‫‪ 8‬اپطٓم ‪7461‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌاذػ‪ ،‬ىخصخ ۽ ةاڪياؽ ةظذگ ىّالٌا غالؾ ىريص ىهڪاڻْ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ىهڪاڻْ جٍهلْ خاخف ۾ جّنص ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 8‬اپطٓم ‪ 7988‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ۽ اخٓب‪ ،‬غهٔو چٍا فنص ٌخو انصًٓ چٍا پاٽائَْء حْ گِط ۾‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬اپطٓم ‪7917‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ؽاٌط اذيص ساؿ ىصُّس فنص ذاحْ فلٔط ؽفهْ (کٽْ)‬ ‫‪‬‬
‫حُّْ كهٍْ خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 6‬اپطٓم ‪7979‬ظ جْ پطففٔػط ٌتصانڪطٓو فنص ىرطاب ساؿ غٍصٓهّ پٍٍِخْ فانص حْ ٌانْ جْ‬ ‫‪‬‬
‫ٻڌؽ ڳّٺ ىِطاب ساؿ غٍصٓهّ جٍهلّ ڎفڪطق الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪49‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 6‬اپطٓم ‪7918‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬ذٓڊّٓ پطفڊّٓغط ۽ غياحْ فذڪط ىٔط ةِاخذ ٌهْ ىِط فنص نهف‬ ‫‪‬‬
‫ٌهْ ىِط الڏڪاڻْ فٓخِّ ڳّٺ ٌٍڍؿ ىِطؿ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 6‬اپطٓم ‪2177‬ظ جْ غٍڌق ٻّنْ ۽ اخب حّ پاذکّ ڊاڪٽط ٌتْ ةشؼ ساؿ ةهّچ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬اپطٓم ‪7918‬ظ جْ آغا غهٔو اـم ٌانّ آغا سانص غهٔو فنص آغا ٌتصانڪطٓو ساؿ ؽڪاذپّذ ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ڪِاڻٔڪاذ‪ٌ ،‬افؽ ٌّٓع اخٓب ۽ ؽاٌط آُْ‪.‬‬
‫‪ 1‬اپطٓم ‪7917‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ٌهياِء انصًٓ ٌالىَ ىريص كاغو ڳڙُْ ٓاغًٔ ففاة ڪئْ‪ ،‬غٍصز‬ ‫‪‬‬
‫ىظاذ ڳڙُْ ٓاغًٔ ۾ آُْ‪.‬‬
‫‪ 1‬اپطٓم ‪2111‬ظ جْ غٍڌ حْ كّىْ ؽاٌط ىريص ساؿ ىخٔصق ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬اپطٓم ‪7981‬ظ جْ ٌانّٔاذف ؽاٌط ۽ اخٓب ىٔط ٌتصانطغّؽ ىٔط ٽانپط فنص ذئٔع ىِط ٌهْ ساؿ‬ ‫‪‬‬
‫ٽانپط گيتٽ كهٍْ سٔطپّذ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 1‬اپطٓم ‪7498‬ظ جْ ىٔط فٔق ىريص افؽ ٽانپط ىٔط ٌهْ ىطاخ ساؿ حْ ففاة کاؿ ُڪ ُفحّ‬ ‫‪‬‬
‫پِّء گاڌقَء جْ فٓٺّ‪.‬‬
‫‪ 1‬اپطٓم ‪2172‬ظ كّىپطغث غٔاغث کْ ٌتاخة غيخٍِصڏ غٍڌ حّ اذڎف پٽ حػلو حّ‬ ‫‪‬‬
‫چٔطئٔيً ةؾٔط ساؿ كطٓؾْ ؽِاخة ىاڻْ‪ ،‬آسطق آذاؾ گاَُ ذجّخٓطف ةاِء پاز فټ اٿع‪.‬‬
‫‪ 4‬اپطٓم ‪7922‬ظ جْ حياؽ انصًٓ “ىّىً” فنص ُّة ساؿ ساـشٔهْ ڳّٺ ححّئْ ٌّاؿ جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫ىّذق ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬پاڻ ىؾِّذ جٍهٔيْ ىاُط‪ ،‬كّىْ‪ ،‬غياحْ ڪاذڪً ۽ غٺّ ؽاٌط ٿْ گضذّٓ‬
‫آُْ‪.‬‬
‫‪ 4‬اپطٓم ‪2177‬ظ جْ ٌانّٔاذف اخاڪاذ ذػًٔ غاذّٓ ڪطاچْ اغپحاؽ ۾ ففاة ڪئْ‪ .‬کٔع ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫گٍص‪ ،‬ةاڊَُ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ خفً ڪّٔ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 4‬اپطٓم ‪7986‬ظ جْ جخطٓصق ؽاٌط ۽ جٍلٔصٌگاذ ىهڪ ٌصٓو‪ ،‬اـم ٌانّ ٌتصانطراؼ ڪؾيّذ ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 4‬اپطٓم ‪7968‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط گهظاذ غٔاؽ فنص ؽاٍُّار غٔاؽ ٿهِّ ڪْ آً ؽاَُ‪ ،‬كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 9‬اپطٓم ‪7978‬ظ جْ الڏڪاڻْ حْ غياحْ فذڪط ۽ اخةْ سٔانً حْ ىانڪ ؽطق غطال خّٓق‬ ‫‪‬‬
‫غٍڌ حْ كصٓو ؽاُّڪاذ كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 9‬اپطٓم ‪7987‬ظ جْ ٌالىَ آِء آِء كاكْ غٍڌ ٌّّٓٔذغٽْ حّ فائٔع چاٌػهط ىلطذ ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 9‬اپطٓم ‪7918‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ٌاىٔاذف ؽاٌط اغراؼ “ذاُْ” فنص ىريص ـاند غّىطف‬ ‫‪‬‬
‫ىِٔڙ كهٍْ خاخف ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 9‬اپطٓم ‪ 7968‬ظ جْ ىؾِّذ نٔکڪ ۽ ؽاٌط ذکٔم ىّذائْ پّذف ٌانّ انَِ ذکّٔ فنص حاڏف ساؿ‬ ‫‪‬‬
‫غّنٍگْ ڳّٺ ذاحْ ىانڪ ڎٌْ غّنٍگْ جٍهلْ ىّذق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 9‬اپطٓم ‪7998‬ظ جْ غٍڌ حْ ىؾِّذ غٔاغْ ؽشفٔث غطخاذ غالؾ ىريص ساؿ ىِط ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ غطخاذ غالؾ ىريص ساؿ ىِط حْ حٍو ڀّىْ ساٌگڙَُ كهٍّ گِّٽڪْ ُّ‪.‬‬
‫‪ 9‬اپطٓم ‪7991‬ظ جْ ىاُط ٌلاخ ۽ اخٓب ڊاڪٽط ىرتث ٻطڏف ففاة ڪئْ آسطق آذاؾ گاَُ كٍتط ۾‬ ‫‪‬‬
‫اٿع‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪50‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 9‬اپطٓم ‪7911‬ظ جْ اڪتط آؽطؾ الڏڪاڻّ ُُْء اخاذف ىؾِّذ ـّفْ فٓصاٌحْ ؽاٌط ۽ اخٓب‬ ‫‪‬‬
‫اىطة ذاِء حئَ غٍگِاڻْ “غاؾ” كائو ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 9‬اپطٓم ‪7918‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ةشؾم ةاغْ ٌّاةؾاَُ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬اپطٓم ‪7481‬ظ جْ خٻَْء فاذق حٍگ کاؿ پِّء ىٔط ىريص ٌفٔط ساؿ ٽانپط (ٽانپطؿ حّ آسطق‬ ‫‪‬‬
‫ذڪيطاؿ) ۽ غٍصز ساٌصاؿ حْ ڪخَِ ٻًٔ فطخؿ کْ حالفنً ڪطق ڪهڪحْ ذفاٌّ ڪّٔ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 71‬اپطٓم ‪7928‬ظ جْ ڪِاڻْ ٌّٓع حياؽ انصًٓ اخةْ ٌانّ حياؽ اةڙف فنص ٌهْ ساؿ اةڙف ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫غاٌگْ جٍهلّ ىِٔڙ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬اپطٓم ‪7991‬ظ جْ ىطرا اغص ةٔگ “اغص” ًُ فاٌْ حِاؿ کْ ُئؾَ الِء ڇڏّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬اپطٓم ‪7921‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬ىرلق ۽ اخٓب اىِط ذٓالئْ پٔط‪ ،‬فنص پٔط ڪطٓو ڎٌّ ـصٓلْ‬ ‫‪‬‬
‫كطٓؾْ ذٓالئْ خذگاَُ پٔط ذکٔم ذٓالئْ كهٍْ خاخف ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 71‬اپطٓم ‪7984‬ظ جْ ىؾِّذ ڪِاڻٔڪاذ‪ٌ ،‬افؽ ٌگاذ‪ ،‬ڊذاىَ ٌّٓع ۽ ؽاٌط ناذؼ ٌانو اةڙف‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫كٍتط ٌهْ ساؿ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬اپطٓم ‪7444‬ظ جْ ىؾِّذ غياحْ فذڪط‪ ،‬ؽاٌط ۽ نٔکڪ پطففٔػط ُاغاذاؾ پٽ غٍصذ‬ ‫‪‬‬
‫خاز پيٍاڻْ ذفُڙق ؽِط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬اپطٓم ‪7981‬ظ جْ ٌهو ۽ اخب حّ گُّط ىّالٌا خًٓ ىريص ففائْ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬اپطٓم ‪7921‬ظ جْ غٍڌق ٻّنْ حْ ؽاٌط‪ ،‬نٔکڪ ۽ ٌافؽ ٌگاذ پطٓحو ٍُگّذائْ ڪطاچْ ۾‬ ‫‪‬‬
‫ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 71‬اپطٓم ‪7991‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ٌثط ٌّٓع ىطرا اغص ةٔگ “اغص” فنص ىطرا كهٔچ ةٔگ ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 77‬اپطٓم ‪7429‬ظ جْ ىؾِّذ رىاٌَ اٌا انرق حّ پٔطفڪاذ ذلطة غچم غطىػث ذج فنص‬ ‫‪‬‬
‫ةظذگّاذ حّ ٌانّ ىٔاؿ ـالج انصًٓ آُْ‪ .‬غچم حْ ففاة خذارا ۾ ٿْ غچم غطىػث ذذَ حْ‬
‫فالخة ‪7119‬ظ ۾ ٿْ‪.‬‬
‫‪ 77‬اپطٓم ‪ 7918‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬ـرافْ ۽ اخٓب فلم اذيص ةچاڻْ فنص ساؿ ـاذب ڇٽم ةچاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫ٽٍڊق انِٔاذ‪ ،‬كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 77‬اپطٓم ‪7961‬ظ جْ نٔکڪ اةطأُو کطؽ فنص ىّال ةشؼ سٔطپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 77‬اپطٓم ‪7981‬ظ جْ نٔکڪ ۽ كّىپطغث اڳّاڻ اذةاب کِافڏ اـم ٌانّ اذةاب ٌهْ ٌتْ ةشؼ‬ ‫‪‬‬
‫کِافڏ آُْ‪ ُّ ،‬اةحصا ۾ اذةاب غٍڌق حْ ٌانْ غاؿ ةَ نکٍصف ُّ‪ ًُ .‬حّ حٍو فاذَُ ۾ ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 77‬اپطٓم ‪2177‬ظ جْ ىؾِّذ ٌانو ٌهْ ىريص ذلاٌْ خؾ ڌڻَْء ذّانْ ڪّٔ‪ٌ .‬هْ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ذلاٌَْء حْ حٍو ڀّىْ ٌئّؿ خٓطف آُْ ححْ ‪7914‬ظ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 72‬اپطٓم ‪7988‬ظ جْ چحطڪاذ كاكْ سلطذٔاة اخةْ ٌانّ ح ج ظ كاكْ فنص ٌتصانرئْ كائم‬ ‫‪‬‬
‫ذجّخٓطف ؽِط كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 72‬اپطٓم ‪7917‬ظ جْ ؽاٌط اغصاهلل ؽاَُ ةٔشّخ ذػٍْٔ فنص اهلل ةشؼ ؽاَُ ڳّٺ ٽکڙ ۾ پٔصا‬ ‫‪‬‬
‫ٿّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪51‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 72‬اپطٓم ‪7911‬ظ جْ اغحاخانؾٍطا ذافو ىريص اذػً داة چٍّ فانص حّ ٌانّ حيٍَ ساؿ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ىهڪاڻْ ؽطٓف‪ ،‬خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 72‬اپطٓم ‪7989‬ظ جْ فهو‪ ،‬ذٓڊّٓ اغٽٔج حّ نٔکڪ ۽ ُصآحڪاذ ذٔاة ٌهْ ؽاَُ ةشاذق فنص‬ ‫‪‬‬
‫غّت ٌهْ ؽاَُ ةشاذق ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 72‬اپطٓم ‪7972‬ظ جْ ةشؼ حيانْ فنص ڪطٓو ةشؼ حيانْ ڳّٺ ةچم ىِٔػط جٍلهْ الڏڪاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ڪٍَِ ىؾق ؽاٌط ٿْ گضذّٓ آُْ‪.‬‬
‫اٌهْ آذٽػٽ‪ /‬ىفّذ سصا ةشؼ‬ ‫ٰ‬ ‫‪ 72‬اپطٓم ‪7981‬ظ جْ غٍڌ حْ ثلافث ۽ فٍّؿ نهٔفَ حّ ُڪ‬ ‫‪‬‬
‫اةڙف پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 72‬اپطٓم ‪7927‬ظ جْ احيم ةٔگ احيم ىطرا ٽٍڊق ٺّڏُْ ذٔصذآةاخ ۾ غٍڌ حْ ىِاؿ اخٓب‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫خاٌؾّذ ٌانو ؽيع انٍهياِء ىطرا كهٔچ ةٔگ حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 72‬اپطٓم ‪7911‬ظ جْ سّةفّذة ؽاٌط ٌٔار ُيآٌّْ ؽڪاذپّذ كهٍْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 72‬اپطٓم ‪7998‬ظ جْ ىيفط ذػًٔ “حّس” ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬اپطٓم ‪7914‬ظ جْ غٍڌ حْ ٌانْ فاذق ؽشفٔث كيط ؽِتار (كيط انصًٓ ٻگِّٔ) ٌّاةؾاَُ ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ٌاٽڪ ٌّٓع‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ؽاٌط ۽ ڪانو ٌّٓع ُئع‪.‬‬
‫‪ 71‬اپطٓم ‪7978‬ظ جْ ىؾِّذ اغحاخ‪ ،‬اخٓب‪ ،‬ؽاٌط‪ ،‬ڊذاىَ ٌّٓع ۽ آذٽػٽ پطففٔػط انف ب ة‬ ‫‪‬‬
‫ىٔطفساٌْ حٍو فذجّ‪ .‬اـم ٌانّ اهلل ةشؼ ُئع‪.‬‬
‫‪ 71‬اپطٓم ‪7964‬ظ جْ ٌالىَ آِء آِء كاكْ پٍٍِخْ كٍٔف ۽ ڎٻطق حػو کْ ىِطاڻ حْ ىّحً‬ ‫‪‬‬
‫ذّانْ ڪٍصق ىّة کْ ڳهْ نڳآّ‪.‬‬
‫‪ 71‬اپطٓم ‪7978‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ۽ ٌثط ٌّٓع اذيص ساؿ اسحط فنص ٌتصانطذٔو ىٔيڻ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ةّالؿ ساؿ ؽّذف جٍهلْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 71‬اپطٓم ‪7448‬ظ جْ ؽٔطًٓ رةاؿ ڳائڻّ ۽ آڪْ ۽ اىً حْ پطچاذ ڪٍصڏ ڀڳث ڪٍّذ ذاؾ‬ ‫‪‬‬
‫پٽ جاذا چٍص گِّٽڪْ حْ ٌٍڍڏق ڳّٺ حطفاذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬اپطٓم ‪2118‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ؽاٌط ُطق خنگٔط ڀاذة ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬اپطٓم ‪7988‬ظ جْ ذٓڊّٓ پاڪػحاؿ ذٔصذآةاخ حّ ُڪ ٌَ فغطٌصڏ آفار ۽ ةِحطًٓ فٍڪاذ‬ ‫‪‬‬
‫اٌّذ ةهّچ ُٔطآةاخ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 71‬اپطٓم ‪7968‬ظ جْ حْ آو ذئٔػاڻْ ىصئخّق اـم ٌانّ‪ ،‬غالؾ ىريص فنص ذيظـ ٌهْ‬ ‫‪‬‬
‫ذئٔػاڻْ چُّڙپّذ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ اغحاخ ؽاٌط‪ ،‬ىليّؿ ٌگاذ‪،‬‬
‫جرلٔق ٌگاذ ۽ ڪِاڻٔڪاذ اٿع‪.‬‬
‫‪ 78‬اپطٓم ‪7447‬ظ جْ ٌّاب غٔتْ ساؿ فنص غطخاذ ىريص ساؿ چاٌڊّٓ پٍٍِخْ اةاڻْ ڳّٺ غٔتْ‬ ‫‪‬‬
‫خٓطف جٍهلْ كٍتط ۾ جّنص ٿّٔ‪ .‬غٔتْ ساؿ حّ اـم ٌانّ ٌهْ ٌّار ساؿ چاٌڊّٓ ُّ‪.‬‬
‫‪ 78‬اپطٓم ‪7498‬ظ جْ كاخذ انڪالؾ ؽاٌط ؽِئط ساؿ فنص حالؽ ساؿ چاٌڊّٓ ٽٍڊق فنْ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫(ذٔصذآةاخ) ۾ ڄائّ‪ .‬ؽِئط ساؿ حا فڎا اـم ڳّٺ گاُْ جٍهلْ فاذَُ كهٍْ الڏڪاڻْ حا ُئا‪.‬‬
‫‪ 78‬اپطٓم ‪7992‬ظ جْ غٍڌ حّ خؽ ٌظٓظ اخٓب ۽ ـرافْ ناذؼ اؽطػ خؽ حّ خفذف پّڻ غتب‬ ‫‪‬‬
‫اٌحلاؽ ڪّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪52‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 78‬اپطٓم ‪7991‬ظ جْ فً حْ خٌٔا حّ اٌػاؿ ىٔط ىريص نٍڊ ففاة ڪئْ‪ ،‬اةاڻْ ڳّٺ نڳ‬ ‫‪‬‬
‫اـراةًٔ حْ كتطغحاؿ ۾ آذاىْ آُْ‪.‬‬
‫‪ 78‬اپطٓم ‪7491‬ظ جْ ٌانو خًٓ ؽاٌط‪ ،‬ـرافْ ۽ جرطٓڪ آراخقَء حّ ذٍُياَء ىّالٌا خًٓ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ففائْ فنص سهٔفّ ذڪٔو گم ىريص ڀٽْ ڳّٺ کٽْ ٌطػ ٌتْ آةاخ جٍهلْ ڳڙُْ ٓاغًٔ ۾ پٔصا‬
‫ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬اپطٓم ‪7488‬ظ جْ ُظ ُائٍٔع‪ ،‬ىٔط ٌفٔط ىريص ساؿ ٽانپط ففاة ڪئْ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط‬ ‫‪‬‬
‫اٿع‪.‬‬
‫‪ 78‬اپطٓم ‪7928‬ظ جْ ؽاٌط‪ٌ ،‬لاخ ۽ ڪِاڻٔڪاذ پطففٔػط اذػاؿ اذيص فنص نهف اهلل ةصفق‬ ‫‪‬‬
‫ؽڪاذپّذ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬اپطٓم ‪7984‬ظ جْ ٌاىٔاذف ىّغٔلاذ‪ ،‬اغٽٔج ڊذاىً حّ ُصآحڪاذ ۽ اخاڪاذ ذغحو ٌهْ فنص‬ ‫‪‬‬
‫ؽّڪث ٌهْ ٻطڏف كٍتط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬اپطٓم ‪7981‬ظ جْ ةطک اخٓب‪ ،‬ؽاٌط ۽ ـرافْ ىلفّخ گم اـم ٌانّ كاكْ ىلفّخ ذٔاة‬ ‫‪‬‬
‫ذجْ خٓطق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬اپطٓم ‪7988‬ظ جْ آغا ٌّذ ىريص پٺاڻ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ سصىحّؿ ذٓظٓڊٌٽ‬ ‫‪‬‬
‫ڊائطٓڪٽط اڪاخىْ اخةٔاة ڪطاچْ ڪِاڻٔڪاذ‪ٌ ،‬لاخ ۽ ىحطحو آُْ‪.‬‬
‫‪ 78‬اپطٓم ‪7969‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ڊاڪٽط ساخؾ ىٍگْ اـم ٌانّ ساخؾ ذػًٔ فنص ذاحْ سانق‬ ‫‪‬‬
‫ڎٌّ ىٍگْ ڳّٺ خفخف ڎٓٿّ كهً ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 76‬اپطٓم ‪7918‬ظ جْ ىؾِّذ پتهؾط پّڪطخاز ىٍؾْ ؽڪاذپّذ ۾ الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 76‬اپطٓم ‪7979‬ظ جْ جٍهٔيْ ىاُط ۽ اغحاخ آىٍَ سئػاڻْ كهٍْ خاخف حْ پاټ ؽِط ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 76‬اپطٓم ‪7981‬ظ جْ اخٓب ۽ ؽاٌط اڪتط ٌئط ٌيائْ اـم ٌانّ غٔص غالؾ اڪتط ؽاَُ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ٌِيّؿ ٓاذ ٌهْ ؽاَُ نڳ اڎٓطف الؽ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 76‬اپطٓم ‪7982‬ظ جْ ڪِاڻٔڪاذ‪ٌ ،‬افؽ ٌّٓع ۽ ڊذاىْ ٌگاذ اٌّذ ةهّچ ڳّٺ ىريص ذػً‬ ‫‪‬‬
‫ةهٔصق جٍهلْ ٌفٔطآةاخ كهٍْ كٍتط ؽِصاخڪّټ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 74‬اپطٓم ‪7446‬ظ جْ غٍڌق اخب‪ ،‬ثلافث‪ٌ ،‬هو‪ ،‬فً‪ ،‬جِضٓب ۽ جيصؿ حّ پاذکّ ٌالىَ آِء آِء‬ ‫‪‬‬
‫كاكْ اـم ٌانّ اىصاخ ٌهْ فنص اىاؾ ٌهْ كاكْ حْ فالخة ذٔصذآةاخ ۾ ٿْ‪.‬‬
‫‪ 74‬اپطٓم ‪7962‬ظ جْ ذفذاٌْ پٔؾّا ۽ ةافكاذ اٌػاؿ ذياخ اهلل ُانٔخّق فنص ىٔاؿ ىريّخ اٌصڏ‬ ‫‪‬‬
‫ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 74‬اپطٓم ‪7986‬ظ جْ ٌثط ٌّٓع الؽ چٍص اىط ڎٌّ ىم حڳحٔاڻْ ڀاذة ۾ نّڪ پڌاذّٓ‪ ،‬غٍصز‬ ‫‪‬‬
‫فـٔث ىهاةق غٍصز غٍک ۾ آڻْ غٍڌف ٌصقَء ذٔصذآةاخ حْ ڀط ۾ پطفاَُ ڪٔا فٓا‪.‬‬
‫‪ 74‬اپطٓم ‪7928‬ظ جْ پاذپٽْ ڪطؽً آڎفاڻْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائْ‪ ،‬اخةْ غڃاڻپ‪ٌ ،‬ثط ٌگاذ ۽‬ ‫‪‬‬
‫ىليّؿ ٌگاذ آُْ‪.‬‬
‫‪ 74‬اپطٓم ‪7988‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ؽاٌط غالؾ ذػًٔ ذٌگطٓظ ڳّٺ ىٔطپّذ ةٺّذف ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪53‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 79‬اپطٓم ‪7918‬ظ جْ ىطثَٔ گّ ؽاٌط غالؾ ذػًٔ ىهٍگ فنص غٔٺ غالؾ ٌهْ پٍٍِخْ اةاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ٌٍڍق ؽِط كهٍْ ةصًٓ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 79‬اپطٓم ‪7918‬ظ جْ ىريص ذٍٔف ـصٓلْ فنص ذاحْ ىريص ـاند ـصٓلْ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ىرلق‪ ،‬ىحطحو‪ ،‬نٔکڪ ۽ فطص ؽٍاز آفٔػط ُّ‪.‬‬
‫‪ 79‬اپطٓم ‪7961‬ظ جْ ٌانّٔاذف ؽاٌط ڪِاڻٔڪاذ ۽ پتهؾط انهاػ ىهڪاڻْ خاخف ؽِط ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 79‬اپطٓم ‪7924‬ظ جْ ٌانو ؽشؿ ڀٽائْ حّ پاذکّ ٻاٌِّؿ ساؿ ؽٔز ڀٽ ؽاَُ كهٍْ ىٽٔاذق‬ ‫‪‬‬
‫۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 79‬اپطٓم ‪7947‬ظ جْ غٍڌ حّ ىؾِّذ ىظاذَٔ اخاڪاذ ساخؾ کّکط فنص ذاحْ ٌهْ اڪتط کّکط‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ خڏق سٔط ىريص کّکط نڳ ڦهخْ اغٽٔؾً كهٍْ خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 79‬اپطٓم ‪7917‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط اىحٔار غّىطف فنص گم ذػً غّىطف (پٔط حّ ڳّٺ)‬ ‫‪‬‬
‫ٌئٌّصٓطف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬اپطٓم ‪7911‬ظ جْ الڏڪاڻْ حْ ىؾِّذ چاٌڊڪا ىٔڊٓڪم ڪانٔج حّ ةٍٔاخ ذکّٔ فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬اپطٓم ‪7918‬ظ جْ ڪطاچْ ٌّّٓٔذغٽْ حْ پِطًٓ فائٔع چاٌػهط اةّةڪط ذهٔو ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 21‬اپطٓم ‪7966‬ظ جْ ٌانْ فاذف ؽاٌط ڊاڪٽط ىؾحاؼ ڦم اـم ٌانّ ىؾحاؼ ذػًٔ فنص ساؿ‬ ‫‪‬‬
‫ىريص ڦم ڳّٺ ٽانپط فڎا‪ ،‬سٔطپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 27‬اپطٓم ‪ 7921‬ظ جْ ڪافَْء حّ ؽاٌط غٔص ٌخف ٌهْ ؽاَُ ڪيحطق ٌلّق ٽٍڊق حِأٌاؿ ۾‬ ‫‪‬‬
‫ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 27‬اپطٓم ‪7927‬ظ جْ اخٓب‪ ،‬ؽاٌط ۽ ٌلاخ ىطرا احيم ةٔگ فنص ؽيع انٍهياَء ىطرا كهٔچ ةٔگ‬ ‫‪‬‬
‫ٽٍڊق ٺّڏُْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 27‬اپطٓم ‪7987‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ٌاىٔاذف نٔکڪ فؽٍّ ڀاٽٔا ڪطاچَْء ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 27‬اپطٓم ‪2177‬ظ جْ ٌّحّاؿ كّىپطغث اڳّاڻ ذفپهّ چّنٔاڻْ کپطق فٓخِّ ذاَُ حْ ذُظًٌ‬ ‫‪‬‬
‫ُٿاؿ ؽِٔص ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 22‬اپطٓم ‪7911‬ظ جْ ڌذجَْء حّ ٌانيْ ڎًٍِٓ پِطًٓ ُُْء ڎًٍِٓ آىطٓڪْ غٍٔٔٽط گْ الذڊ‬ ‫‪‬‬
‫ٌٔهع ىهِآّ‪.‬‬
‫‪ 22‬اپطٓم ‪7922‬ظ جْ ةاڪياؽ ؽاٌط ۽ ٌثط ٌّٓع ذؽٔص اذيص فنص رذڪ ساؿ الؽاذق ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ىهگظاذ جٍهلْ ٌفٔطآةاخ كهٍْ غتْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 22‬اپطٓم ‪7998‬ظ جْ ٌانّٔاذف اخٓب ۽ آڊٓٽط ذاحْ ذذٔو ةشؼ ىٔيڻ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 22‬اپطٓم ‪7911‬ظ جْ ٌتصانفحاج ٌتص ٌاكهْ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬اپطٓم ‪7999‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ڪاڻٔڪاذ ڪِٔط ؽّڪث الڎاڻّ ڪطق فّٓ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫آگاڻْ الڏڪاڻْ ۾ آذاىْ آُْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪54‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 21‬اپطٓم ‪7499‬ظ جْ ىشصفؾ غالؾ ذٔصذ ـصٓلْ‪ ،‬كطٓؾْ ُاال ٌّاؿ كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾ پٔصا‬ ‫‪‬‬
‫ٿّٔ‪ .‬ڇحْ حّ ٌانّ ىريص غٍٔص ُئع‪ .‬پاڻ ذلطة غّت ىشصفؾ ٌّج ذذَ حْ چّڎًُٔ غخاخـ‬
‫ٌؾًٔ ُّ‪.‬‬
‫‪ 21‬اپطٓم ‪7944‬ظ جْ ىؾِّذ غظؽ گّ ؽاٌط خذگاُْ ىٔطاڻْ ًُ فاٌْ حِاؿ کْ انّخاظ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬اپطٓم ‪7491‬ظ جْ ٌانو‪ ،‬ىؾائز‪ ،‬اخٓب ۽ ؽاٌط ىريص اغيأٌم حاؿ ذفؽً فنص آغا ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ذػً حاؿ ىخصخ غطٍُصق ڳّٺ ٽکڙ كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 28‬اپطٓم ‪7981‬ظ جْ ٌانْ فاذف ڪِاڻٔڪاذ اسالؼ اٌفاذق اـم ٌانّ اسالؼ اذيص اٌفاذق‬ ‫‪‬‬
‫فنص أٌع اٌفاذق الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 28‬اپطٓم ‪7998‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌاؽق غائًٔ حْ آو غٔص غٍڌق كّؾ کاؿ ُئؾَ الِء فڇڙق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫غائًٔ حْ آو غٔص کْ غً ۾ غپطخ ساڪ ڪّٔ فّٓ‪ .‬غٍصز ڪفً خفً فاذق ذغو ۾ ىشحهف‬
‫ىضُب ۽ نتلً حْ ُظاذًٓ ىاڻًِ ؽطڪث ڪئْ‪ .‬ىػهياؿ كطآؿ ؽطٓف‪ٍُ ،‬صف گٔحا ۽ ٌٔػائْ‬
‫ةائٔتم پڙُْ ذُٔا ُئا ۽ ڀٽائْ حْ ذغانْ حّ فذخ ةَ حاذق ُّ‪ .‬جاذٓز حّ ُڪ غٍِطق ةاب‬
‫پٍٍِخْ پڄاڻْ جْ پِحّ‪.‬‬
‫‪ 26‬اپطٓم ‪7121‬ظ جْ غٔص ىريص ةلا ؽاَُ فنص غٔص ىريص اىاؾ ؽاَُ ذذَ حْ گِط ڳّٺ ذذٔو‬ ‫‪‬‬
‫ڎٌْ ڪهِّڏق خَِٓ فطٓص آةاخ (پطاڻْ خذگاَُ) سٔطپّذ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 21‬اپطٓم ‪7911‬ظ جْ غٍڌ اغئتهَْء حّ پِطّٓؿ احالز ُٔطاٌٍص حْ اڳّاڻْ ۾ ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬اپطٓم ‪7911‬ظ جْ ةاڪياؽ ؽاٌط ٌتصانفحاج “ٌتص” ٌاكهْ ڳّٺ ٌاكم‪ ،‬جٍهلّ الڏڪاڻْ ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬اپطٓم ‪7982‬ظ جْ حاکّڏق اٌػاؿ غط ذاحْ ٌتصاهلل ُاذفؿ ًُ فاٌْ خٌٔا ىاؿ الڎاڻّ ڪطق‬ ‫‪‬‬
‫فّٓ‪.‬‬
‫‪ 21‬اپطٓم ‪7942‬ظ جْ ىظاذَٔ ڪانو‪ ،‬جٍلٔص ۽ ؽاٌط غالؾ ىػحاٌّ غُّٔاڻْ اةڙف ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬اپطٓم ‪7914‬ظ جْ فائً آذټ ـرافْ ۽ نٔکڪ آار حّکّٔ ىرطاةپّذ كهٍْ ٌّؽِطق‬ ‫‪‬‬
‫فٔطفر ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 24‬اپطٓم ‪7962‬ظ جْ ٌثط ٌّٓع‪ ،‬ؽاٌط ىطرا گم ذػً ةٔگ اخةْ ٌاؿُء اذػً ڪطةالئْ ًُ‬ ‫‪‬‬
‫فاٌْ حِاؿ ىاؿ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 24‬اپطٓم ‪7984‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ىڃٔم ؽاٌط انِط ىٍگْ اـم ٌانّ ٌهْ ٌّار ىٍگْ‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ كهٍْ حْ فاغّ ڪهِّڏق ڳّٺ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 29‬اپطٓم ‪7918‬ظ جْ ؽاٌط ۽ اخٓب ٌهْ ةشؼ اذيص رئْ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 29‬اپطٓم ‪2111‬ظ جْ ىّالٌا حاؿ ىريص ٌتاغْ گِڻْ حصفحِص کاؿ پِّء ذاَُ ةاٌْ فذجْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 11‬اپطٓم ‪7921‬ظ جْ ىّالٌا ذاىص اهلل فنص گم ىريص ىٔيڻ ففاة ڪئْ‪ .‬پاڻ غصاذٔاة‬ ‫‪‬‬
‫ؽشفٔث ُّ‪.‬‬
‫‪ 11‬اپطٓم ‪7968‬ظ جْ ىؾِّذ ىليّؿ ٌگاذ‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ ۽ ؽاٌط اىط نغاذق غٍصز اـم ٌانّ‬ ‫‪‬‬
‫ىريص ٍٓلّب ڳّٺ ذاحْ اذيص ساؿ نغاذق جٍهلْ غاٌگِڙ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪55‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫سٍڌ تي حڪيراٌيَء جا دور‬

‫‪612‬ظ جائًٔ‬ ‫‪898‬ظ کاؿ‬ ‫ذاِء گِطاڻّ‬


‫‪177‬ظ جائًٔ‬ ‫‪612‬ظ کاؿ‬ ‫ةطُيڻ خۿذ‬
‫‪7181‬ظ جائًٔ‬ ‫‪177‬ظ کاؿ‬ ‫ٌطب خۿذ‬
‫‪7181‬ظ جائًٔ‬ ‫‪7181‬ظ کاؿ‬ ‫غّىطا خۿذ‬
‫‪7821‬ظ جائًٔ‬ ‫‪7181‬ظ کاؿ‬ ‫غياؿ خۿذ‬
‫‪7888‬ظ جائًٔ‬ ‫‪7821‬ظ کاؿ‬ ‫اذغّؿ خۿذ‬
‫‪7892‬ظ جائًٔ‬ ‫‪7888‬ظ کاؿ‬ ‫جطساؿ خۿذ‬
‫‪7111‬ظ جائًٔ‬ ‫‪7892‬ظ کاؿ‬ ‫ىغم خۿذ‬
‫‪7481‬ظ جائًٔ‬ ‫‪7111‬ظ کاؿ‬ ‫ڪهِّڏا خۿذ‬
‫‪7981‬ظ جائًٔ‬ ‫‪7481‬ظ کاؿ‬ ‫اٌگطٓظ خۿذ‬

‫‪------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫اٌّذ پٔطفراخف اڪٔڊىْ ڪطاچْ؛ غٍڌ حْ ٌانّٔاذق ـرافْ‪ ،‬نٔکڪ ۽ اخٓب اٌّذ پٔطراخق حْ ٌانْ غاؿ ىٍػّب‬
‫آُْ‪ ًُ .‬اڪٔڊىْ حّ ةٍٔاخ غٍصز پٽ رذاذ پٔطراخق ‪2111‬ظ ۾ ذکّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪56‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ ‬مئي ‪‬‬
‫ٌٔػّق غاؽ حّ پٍخّؿ ىٍِّٔ ىئْ آُْ‪ ًُ .‬ىٍِْٔ جْ اُّ ٌانّ “ىٔا” )‪ (MAIA‬خّٓق حْ‬ ‫‪‬‬
‫ٌانْ جْ ذکّٔ فّٓ‪ ًُ .‬ىٍِْٔ ۾ غج اجط اڌ گّؽ سم اغحّا حْ ةهڪم فٓخِّ پِچْ فٍٓصف‬
‫آُْ‪ .‬اجط اڌ گّؽ ۾ گطىْ حّ آغار ٿْ فٍٓصف آُْ ۽ ڎکڻ اڌ گّؽ ۾ غٔاذق حْ ىّغو حّ آغار‬
‫ٿٍٔصف آُْ ًُ ىٍِْٔ ۾ ‪ 17‬ڎًٍِٓ ٿٍٔصا آًُ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىئْ ‪7446‬ظ جْ ىئْ ىظخفذؿ حّ ٌانيْ ڎًٍِٓ نّذ ؽڪاگّ حْ ؽِٔصؿ حّ ڎًٍِٓ‬ ‫‪‬‬
‫نّذ ىهِآّ فڃْ ٿّ‪ .‬ىظخفذ جرطٓڪ ‪7477‬ظ ۾ ُڪ پّذُٔث “ڪيع” حْ اڳّاڻَْء ۾ نڊالئٽ‬
‫ٌانْ جٍئو ٺاُْ حًٍِ اڳحْ ُهْ ىظخفذؿ حا ذق جػهٔو ڪطآا‪.‬‬
‫پِطًٓ ىئْ ‪7941‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ۽ ڪِاڻٔڪاذ ٌهْ ـفصذ فنص ؽٔط اذيص ةّٔز چاٌڊّٓ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ حياؽ ساؿ چاٌڊّٓ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىئْ ‪7917‬ظ جْ ڀهّڏ ؽاٌط ۽ ٌثط ٌّٓع آّب کّغّ‪ ،‬فنص ىريص ذػً کّغّ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ذاحْ اذيص ساؿ کّغّ نڳ حِڏف كهٍْ ىٔطپّذ ساش ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىئْ ‪7967‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ؽاٌط رسيْ چاٌڊّٓ اـم ٌانّ (ڄاؾ ساؿ) فنص ىّال‬ ‫‪‬‬
‫ةشؼ چاٌڊّٓ ؽِط ڊکڻ جٍهلْ ڳڙُْ ٓاغًٔ كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىئْ ‪7918‬ظ جْ ٌانو‪ ،‬ؽاٌط ۽ ـرافْ ٌتصانشانق سهٔق ىّذائْ ڪطاچْ ۾ الڎاڻّ‬ ‫‪‬‬
‫ڪّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىئْ ‪7966‬ظ جْ آراخ ةشاذق‪ ،‬اـم ٌانّ ٌتصانڪطٓو ؽاَُ چڪ كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‪ ،‬ؽاٌط ۽ ڪِاڻٔڪاذ اٿع‪.‬‬
‫پِطًٓ ىئْ ‪7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط اٌّذ غاگط ڪاٌڌڏف ڳّٺ انَِ ةچائْ ڪاٌڌڏق جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫ىّذق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىئْ ‪7988‬ظ جْ ىؾِّذ اخاڪاذ ۽ ُصآحڪاذ اغص كطٓؾْ فنص االُْ ةشؼ كطٓؾْ‬ ‫‪‬‬
‫ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىئْ ‪7969‬ظ جْ ٌانّٔاذف كّىپطغث ۽ اڳّڻّ ؽاگطخ اڳّاڻ غاگط ذٍٔف ةڙخق‪ ،‬پصٌٔصؿ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ ٌّؽِطق فٔطفر ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ىئْ ‪7981‬ظ جْ ٌانْ فاذق ؽاٌط ۽ اخٓب ڊاڪٽط ٌّار ٌهْ ؽّؼ‪ ،‬فنص جاث ىريص‬ ‫‪‬‬
‫غِطٓاڻْ ةهّچ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 2‬ىئْ ‪7982‬ظ جْ جٍّٓط حّڻٔخّ ىٺْ ۾ پٔصا ٿّٔ اةاڻّ ؽِط (پاټ كهٍّ خاخف) اخةْ غڃاڻپ‬ ‫‪‬‬
‫ىاُط غياحٔاة‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ ۽ ىليّؿ ٌگاذ اٿع‪.‬‬
‫‪ 2‬ىئْ ‪7916‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط غڪٍصذ کطؽ ڳّٺ ٌػٔو کطؽ جٍهلْ گيتٽ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2‬ىئْ ‪7928‬ظ جْ حياؽ اةڙف‪“ ،‬حياؽ انصًٓ” فنص ٌهْ ساؿ اةڙف ڳّٺ غاٌگًٔ جٍهلْ ىِٔڙ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ خاخف ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬پاڻ فًِٓٔ ـصق حْ فڎؿ غٍڌق ڪِاڻٔڪاذؿ ىاؿ ُڪ آُْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪57‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 2‬ىئْ ‪7968‬ظ جْ ٌانّٔاذف ـرافْ‪ ،‬ڪانو ٌگاذ ۽ فڪٔم حافٓص كاكْ فنص كاكْ فٔق‬ ‫‪‬‬
‫ىريص ٌّؽِطق فٔطفر ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 1‬ىئْ ‪7921‬ظ جْ غٍڌ حّ ىِاؿ ڎاُّ غّڀّ گٔاٌچٍصاڻْ ڳّٺ ٻٍڊق‪ ،‬جٍهلّ ڎفڪطق كهٍّ‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ سصىحّؿ ڪانو ٌگاذ‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬جطحيَ ٌگاذ‪ٌ ،‬هو غٔاغٔاة ۽‬
‫نٔڪچط گِطق خنچػپْ اٿع‪.‬‬
‫‪ 1‬ىئْ ‪ 7946‬ظ جْ غٍڌ حْ جاذٓز ۾ غڀ کاؿ فڎف غٔاغْ ىٔڙاڪّ ىرحطؾ ةٍٔئط ـاذتَ حْ‬ ‫‪‬‬
‫ٻً غانً حْ حالفنٍْ کاؿ پِّء ڪطاچْ اچڻ جْ ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 1‬ىئْ ‪7916‬ظ جْ فذصة انّحّخ حّ كائم غائًٔ ةچم ؽاَُ ُڪ غئّ غانً حْ ڊگِْ ٌيط ۾‬ ‫‪‬‬
‫ًُ فاٌْ خٌٔا کْ انّخاظ ڪّٔ‪ .‬غٍصز آسطق آذاؾ گاَُ غکط ۾ انَِ نطػ غکط ةئطاث حْ نڳ‬
‫ةچم ؽاَُ ىٔاڻْ ٌانْ ڳّٺ ۾ آُْ‪.‬‬
‫‪ 1‬ىئْ ‪7998‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌئو فٍڪاذ ىٍفّذ ةهّچ الُّذق ۾ اٌحلاؽ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬ىئْ ‪ 7911‬ظ جْ ىّغٔلْ حْ خٌٔا حّ گم گالةْ اغحاخ ىريص اةطأُو ڪٍٔػط حْ ىطص ۾‬ ‫‪‬‬
‫ڪّىائخْ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 1‬ىئْ ‪7986‬ظ جْ حياٌث اغالىْ حّ اىٔط ۽ فڪٔم اغص اهلل ڀٽّ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬ىئْ ‪7981‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌاىّذ چحطڪاذ‪ ،‬فڊّٓ گطافط ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ؽاٌط ۽ ىرلق آار ٌانو‬ ‫‪‬‬
‫اةڙف كٍتط ٌهْ ساؿ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 1‬ىئْ ‪7918‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌطـ آع ٌػٔو ىٔيڻ ىّذق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬ىئْ ‪7928‬ظ جْ ساٌتِاخذ غالؾ ىريص ساؿ اغطاڻ ًُ فاٌْ حِاؿ کْ انّخاظ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬ىئْ ‪7981‬ظ جْ غياحْ فذڪط ىريص اؽطػ کِافڏ فنص ساٌفاذب اىصاخ ذػًٔ ساؿ کِافڏ‬ ‫‪‬‬
‫ؽِصاخڪّټ اؿ فكث حْ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬ىئْ ‪7981‬ظ جْ ىّغٔلْ حّ ةْ جاث ةاخؽاَُ ؽاَُ ىريص ٌاةٍٔا ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬ىئْ ‪7969‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط پطٓو پحافْ اـم ٌانّ ٌتصانطراؼ فنص ىريص ّٓغف كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫گِّٽڪْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬ىئْ ‪7961‬ظ جْ ذاڳْ دفانفلاذ ٌهْ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬ىئْ ‪2119‬ظ جْ غٍڌ حْ ٌانْ فاذق ؽشفٔث كيط ؽِتار الڎاڻّ ڪّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‪ٌ ،‬اٽڪ‬ ‫‪‬‬
‫ٌّٓع‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ؽاٌط ۽ ڪانو ٌّٓع ُئع‪.‬‬
‫‪ 8‬ىئْ ‪7969‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط غاٿْ ىرتّب رٌگٔخّ فنص ىريص ةچم ذٌگٔخّ ٻٔڙف ساؿ‬ ‫‪‬‬
‫گاڎُْ ڪْ آً ؽاَُ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬ىئْ ‪7941‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط غطفطار ٌتاغْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 6‬ىئْ ‪ 7918‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌئو اٌػاؿ ٌانو‪ ،‬ـرافْ پتهؾط ۽ غياحْ فذڪط ٌتصانرئص‬ ‫‪‬‬
‫ڀٽْ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 6‬ىئْ ‪7981‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط اغٔط ىالج حّ اـم ٌانّ ىريص اةطأُو فنص ڇحّ ساؿ ىٔط‬ ‫‪‬‬
‫ةرط ڳّٺ ڪاذق کِْ جٍهلْ ڪّٽڙق كهٍْ خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪58‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 6‬ىئْ ‪7918‬ظ جْ ةِحطًٓ ىفّذ ڀڳّاؿ ڪپّذ اـم ٌانّ ڀڳّاؿ چحطف ىم ڪپّذ ڪطاچْ‬ ‫‪‬‬
‫ؽِط ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 1‬ىئْ ‪7989‬ظ جْ ىضُتْ اڳّاڻ ڊاڪٽط سانص ىريّخ غّىطف اخةْ ٌانّ اةّ ذاؽص غٍڌق ۽ اةّ‬ ‫‪‬‬
‫ٌاـط ٌاكالئْ فنص ىّالٌا ٌهْ ىريص ذلاٌْ الڏڪاڻْ ؽِط حْ كصٓو ڳّٺ ٌاكم ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫ىئْ ‪7494‬ظ جْ كاخذ انڪالؾ ؽاٌط ىطرا ٌهْ ىريص ةٔگ فنص ىطرا كطةاؿ ٌهْ ةٔگ ٽٍڊق آغا‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 9‬ىئْ ‪ 7914‬ظ جْ غٍڌق ـرافث حّ ذفؽً غحاذف ۽ غٍص حّ ىٍيط غٔاغحصاؿ كاكْ غهٔو‬ ‫‪‬‬
‫اڪتط ڪطاچْ فٓخِّ ذفڊ ذاخثْ ۾ ذاَُ ذةاٌْ فٺْ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 9‬ىئْ ‪7929‬ظ جْ ىيحار ٌالؾ خًٓ‪ ،‬ذفذاٌْ پٔؾّا ىّالٌا ىريص ؽاَُ اىطفٽْ فنص ىٔاؿ ٌياؾ‬ ‫‪‬‬
‫انصًٓ ؽاَُ ڳّٺ خّٓاٌْ پطٓانّ كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 71‬ىئْ ‪7982‬ظ جْ فحّخق فڪط حّ ڪِاڻٔڪاذ ىؾحاؼ ؽّذف غخافؽ ۾ ٌتصانڪطٓو ؽّذف‬ ‫‪‬‬
‫حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬ىئْ ‪7918‬ظ جْ غظؽ گّؽاٌط ذافو ؽاَُ ٌانق ذػٍْٔ ذٔصذآةاخ ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬ىئْ ‪7917‬ظ جْ ذٓڊّٓ پاڪػحاؿ الڏڪاڻّ حّ اٌائٌّػط ؽتٔط ؽاَُ فنص غٔص ىريص ؽاَُ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ خفخائْ جٍهلْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬ىئْ ‪7981‬ظ جْ ٌاىٔاذف ىرلق‪ ،‬اخٓب ۽ ؽاٌط پطففٔػط ڊاڪٽط ؽاٍُّار غّڍذ فنص خذ‬ ‫‪‬‬
‫ىريص ڳّٺ ٿاڻّ غّڍذ انيٍطفػ فٔؿ ىريص غّڍذ جٍهلْ فاذَُ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 71‬ىئْ ‪7911‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ؽاـ نهٔف حّ پاذکّ انَِ ٌّار ذڪڻائْ ڳّٺ ذڪڻ كهٍْ خاخف‬ ‫‪‬‬
‫۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬ىئْ ‪7966‬ظ جْ ٌاىٔاذق فٍڪاذ غالؾ ذةاٌْ چاٌڊّٓ فنص غخافؽ فلٔط چاٌڊّٓ ڳّٺ ٌٍگط‬ ‫‪‬‬
‫ساؿ چاٌڊْٓ‪ ،‬جٍهلْ ىّذق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 77‬ىئْ ‪7988‬ظ ىرلق‪ٌ ،‬لاخ‪ ،‬افػاٌَ ٌگاذ ڊاڪٽط ٌتصانختاذ “ٌاةص” نغاذق ڳّٺ جاث پّذ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ ىٽٔاذق ۾ پٔصا ٿّٔ‪“ .‬جاحپّذ حْ نغاذق ساٌصاؿ حّؿ ٌهيْ سصىحّؿ” پْ آڇ ڊق حّ‬
‫ىّكّظ ُئع‪.‬‬
‫‪ 72‬ىئْ ‪7986‬ظ ىرلق ڊاڪٽط غالؾ ٌتْ غڌآّ ڳّٺ ڊٻ‪ ،‬كهٍْ حٔڪب آةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 72‬ىئْ ‪7997‬ظ جْ غٍڌ حّ ڎاُّ رٓب ٌاكهْ ذٔصذآةاخ ۾ اٌحلاؽ ڪطق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 72‬ىئْ ‪ 7991‬ظ جْ كّىْ ۽ غياحْ فڪط ذکٍصڏ ؽاٌط افلم كاخذق ڦڦڙؿ حْ ڪٍٔػط غتب‬ ‫‪‬‬
‫الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬
‫‪ 72‬ىئْ ‪7987‬ظ جْ ڪطاچْ ٌّّٓٔذغٽْ كٔاؾ حّ اٌالؿ ٿّٔ‪7982 .‬ظ ۾ ٌّّٓٔذغٽَْء‬ ‫‪‬‬
‫ةاكاٌصـ ڪو ڪطڻ ؽطفظ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 72‬ىئْ ‪7912‬ظ جْ ٌاىٔاذف اخٓب‪ ،‬ؽاٌط‪ ،‬سّس سم ۽ ىطثَٔ سّاؿ كطةاؿ ٌهْ ةٔگ ىطرا‬ ‫‪‬‬
‫ففاة ڪئْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪59‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 72‬ىئْ ‪7918‬ظ جْ ٌيو ۽ ٌثط جْ خغحطز ذکٍصڏ آسٌّص ىريص ذػً “ىػڪًٔ” فنص ىّنّق‬ ‫‪‬‬
‫ڄاؾ فنص آسٌّص ىريص خائّخ غّىطف جٍهلْ ساٌپّذ كهٍْ ؽڪاذپّذ حْ ڳّٺ “ذاحْ ساؿ ڪهِّڏف”‬
‫۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 72‬ىئْ ‪7988‬ظ جْ گٔث حّ سّةفّذة ؽاٌط ۽ كّىْ ڪاذڪً حيً خذةصذ ٌيط ڪّټ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ ۽ جٍهلْ حْ ڳّٺ ذفذم فاِء ۾ ٌتصانطؽٔص غاٌص حْ گِط حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 72‬ىئْ ‪7941‬ظ جْ (ڳائڻْ) ٌانّٔاذق گهّڪاذاـ اىتط ىِڪ ڌقَء ٓاذ ىريص ىّچْ پاڏق‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬ىئْ ‪7447‬ظ جْ ڪطاچْ کاؿ ڪّٽڙق جائًٔ پِطًٓ ذٓم گاڎق ُالئْ فئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬ىئْ ‪7441‬ظ جْ غٍڌ حّ غٔاغْ اڳّاڻ ۽ غطٍُصق پٔطؿ حّ ٌاىّذ فطخ پٔط غالؾ ىخصخ‬ ‫‪‬‬
‫غطٍُصق فنص ىٔاؿ ٌتصانرهٔو غطٍُصق ىٽٔاذق كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىئْ ‪7441‬ظ جْ كاخذ انڪالؾ ؽاٌط ۽ ـّفْ نطٓلْ حّ ةظذگ غيصؽ غٍْ اـم ٌانّ‬ ‫‪‬‬
‫ٌتصانشانق خآّ ُّ‪ .‬ڳّٺ ڪچا چاچڙ جٍهلْ پٍْ ٌاكم كهٍْ غکط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىئْ ‪7992‬ظ جْ غظؽ حّ ؽٍِؾاَُ ۽ ـرافْ فٔق ةشؾا پّذق فنص ىِصق ساؿ ڊفىڪْ‬ ‫‪‬‬
‫ةهّچ ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىئْ ‪ 7984‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانّ فاذف اخٓب ىٍفّذ كاخذ حّڻٔخّ ڳّٺ گِاڏق جٍهلْ ىِٔڙ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىئْ ‪7917‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ؽاٌط اذيص ساؿ ىصُّس حُّْ كهٍّ خاخف ۾ پٔصا ٿّٔ‬ ‫‪‬‬
‫فانص حّ ٌانّ ذاحْ فلٔط غّىطف ُئع‪.‬‬
‫‪ 78‬ىئْ ‪7981‬ظ جْ ىؾِّذ ـّفْ ةظذگ ۽ ؽاٌط ذلطة ذکٔم ؽاَُ ًُ خٌٔا کْ انّخاظ‬ ‫‪‬‬
‫چّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىئْ ‪7912‬ظ جْ كاخذ انڪالؾ ؽاٌط غيصؽ فلٔط ذجٔصٓطق ۾ ففاة ڪئْ‪ .‬آسطق آذاؾ‬ ‫‪‬‬
‫ڳڙُْ ٓاغًٔ ۾ اٿع‪.‬‬
‫‪ 78‬ىئْ ‪7917‬ظ جْ ىؾِّذ غٍڌق ٌثط ٌّٓع ۽ ؽاٌط ىّجْ پطڪاس ڳّٺ خڏق كهٍْ ٺٽْ ۾‬ ‫‪‬‬
‫پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىئْ ‪7988‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ىآَ ٌار غظؽ گّ ؽاٌط ففا ٌاٿً ؽاُْ اـم ٌانّ ىؾحاؼ‬ ‫‪‬‬
‫فنص سٔطاة ٌهْ كطٓؾْ ؽِط ةٍڊٓاال كهٍْ اىط غحط (ڀاذة) ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىئْ ‪7966‬ظ جْ ذظب اهلل فنص االُْ ةشؼ غّىطف ڳّٺ ڦهّاُڻ‪ ،‬جٍهلّ ۽ كهٍّ سٔطپّذ‬ ‫‪‬‬
‫۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‪ .‬آڊٓٽط‪ ،‬جرلٔق‪ ،‬جطجٔب ۽ ىليّؿ ٌگاذ اٿع‪.‬‬
‫‪ 78‬ىئْ ‪7926‬ظ جْ ىؾِّذ غٔاغحصاؿ االُْ ةشؼ غّىطف ؽڪاذپّذ ۾ ذاحْ ىّال ةشؼ‬ ‫‪‬‬
‫غّىطق حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪..‬‬
‫‪ 78‬ىئْ ‪7917‬ظ جْ ٌّحّاؿ ـرافْ‪ ،‬اخٓب ۽ ؽاٌط پطٓم خآّ ڳّٺ ٌّ ذاحا جٍهلْ پٍْ ٌاكم‬ ‫‪‬‬
‫۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬ىئْ ‪7981‬ظ جْ ىّنّق ۽ ؽاٌط اهلل ةشؼ اٻّحِّ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪60‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 76‬ىئْ ‪7922‬ظ جْ غٍڌق اخب ۽ ؽاٌطقَء حْ خٌٔا ۾ ڪًٍِ ةَ جٍاذػ حّ ىرحاث ٌاُْ ذؽٔص‬ ‫‪‬‬
‫اذيص الؽاذق “ذؽٔص” ڳّٺ ىهگظاذ‪ ،‬جرفٔم ٌفٔطآةاخ‪ ،‬كهٍْ غتْ ۾ پٔص اٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 76‬ىئْ ‪7948‬ظ جْ چٔظؽ ؽاَُ اـم ٌانّ غٔص انٍظٓظ فنص ذکٔم ؽاَُ ففاة ڪئْ‪ .‬غٔص چٔظؽ‬ ‫‪‬‬
‫ؽاَُ فحرپّذ جٍهلْ گٍصافاَُ افنَِ (ةهّچػحاؿ) ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬پاڻ ـّفْ ؽاٌط ٿْ گضذّٓ آُْ‪.‬‬
‫‪ 76‬ىئْ ‪7924‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط غاكْ رىاؿ ؽاَُ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬ىئْ ‪7928‬ظ جْ ؽاٌط‪ٌ ،‬لاخ‪ ،‬ڪانو ٌّٓع ۽ آڊٓٽط غٔص ىٍيّذ ٌلّق اـم ٌانّ غٔص نهف‬ ‫‪‬‬
‫ٌهْ ؽاَُ فانص حّ ٌانّ غٔص ذػًٔ ٌهْ ؽاَُ ٽٍڊق حِأٌاؿ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬ىئْ ‪7911‬ظ جْ چاٌڊٓا كتٔهْ حّ غطخاذ اذيص غههاؿ چاٌڊّٓ غٔتْ خٓطق ۾ ڄائّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬ىئْ ‪7989‬ظ جْ ؽاٌط ۽ اخٓب اذڎف اجطاخق اـم ٌانّ اذـالج فنص ڪُّصؽ ةاحڪاڻْ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫گهّاڻْ جٍهلْ ڪٍڌڪّټ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬ىئْ ‪7911‬ظ جْ اخٓب‪ ،‬ـرافْ ۽ غٔاغْ ڪاذڪً ٌتصانُّاب پهٔخّ ٺٽْ كهٍْ حْ‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ گِّڏا ٻاذق ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 71‬ىئْ ‪7418‬ظ جْ ُظُائٍٔع‪ ،‬ىٔط ٌفٔط ىريص ساؿ ٽانپط حٍو فذجّ غٍصؿ ؽاٌطق ۾ جشهؿ‬ ‫‪‬‬
‫حٍفطق ُّ‪.‬‬
‫‪ 74‬ىئْ ‪ 7917‬ظ جْ پْ آڇ ڊق ُّنڊذ ىّجْ پطڪاس اـم ٌانّ (ڊاڪٽط ىّجْ غکط اىصاز‬ ‫‪‬‬
‫ؽطىا) خڏف كهٍْ ٺٽْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬پْ آڇ ڊق حّ ىّكّظ ُئع‪( .‬غٍڌ ؽٍط ۾ اغحطق چٽ)‬
‫‪ 79‬ىئْ ‪7984‬ظ جْ ـفْ افؽ حْ ؽاٌطـ ٌخيَ ٌّذ ڦهپّٽّ سٔطپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 79‬ىئْ ‪2111‬ظ جْ ٌانْ فاذق ؽاٌط ىِٔط ىخاُص‪ ،‬فنص ذجّ ساؿ ىٔيڻ ىٔطفساؿ ۾ ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 21‬ىئْ ‪7986‬ظ جْ ٌانو انصًٓ ىٔاؿ ىريص ٌفٔط انصًٓ فنص ٌتصانرهٔو ىٔڪڻ ؽِصاخڪّټ‬ ‫‪‬‬
‫۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬ىئْ ‪7918‬ظ جْ غٍڌ حّ ذٓاكصاؿ ڊاڪٽط ىٔط ٌّذ ىريص ٽانپط اٽهْ ؽِط ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پاڻ اٽهْ ۾ ٿٍٔصڏ ُڪ ةًٔ انلّاىْ غٔئٍاذ ۾ ؽطڪث ڪطڻ الِء فّٓ ُّ‪.‬‬
‫‪ 21‬ىئْ ‪ 7986‬ظ جْ ٌانّٔاذف ىفّذ آار ذػًٔ فنص ٓاذ ىريص ساؿ اةڙف ڳّٺ حٔئڻ اةڙق‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ كٍتط ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 21‬ىئْ ‪7987‬ظ جْ ٌانْ فاذق ؽاٌطـ اڪطؾ غههاٌَ فكاىْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬ىئْ ‪7981‬ظ جْ ؽاٌط اذةاب ٌهْ ٌاخؽ چُّاڻ ڳّٺ ذاحْ فحد ىريص خذز جٍلهّ ڪٍطق‬ ‫‪‬‬
‫ةصًٓ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 27‬ىئْ ‪7914‬ظ جْ ٌّحّاؿ ڪِاڻٔڪاذ آو اغيأٌم ٻطڏق كٍتط ٌهْ ساؿ حْ جاذٓشْ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫گِٽِڙ ۾ ذاحْ ىريص ذػً حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 27‬ىئْ ‪7911‬ظ جْ ڪاىطٓڊ ذٔصذ ةشؼ ححّئْ نٔاكث ىٔڊٓڪم ڪانٔج ڄاىؾّذق ۾ ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪ .‬غٍصز فـٔث ىّحب ذٔصذآةاخ ۾ غالؾ ؽاَُ ڪهِّڏق حْ ىلتطق حْ ٿهِْ جْ غپطخ‬
‫ساڪ ڪّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪61‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 27‬ىئْ ‪7987‬ظ جْ ؽاٌط ىريص ٌاةص ىيِط فنص غٔص ىيِط ذػًٔ غُّٔاڻْ ةاحاذا ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 22‬ىئْ ‪7942‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌئو اٌػاؿ ىٔط ذغّؽ ةشؼ ساؿ ٽانپط ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 22‬ىئْ ‪7997‬ظ جْ ٌاىٔاذف ؽاٌط ۽ ذٓڊّٓ پطفڊّٓغط رٓب ٌاكهْ ذاُّ ذةاٌْ فٺْ فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬ىئْ ‪7918‬ظ جْ ىّنّق ٌضٓط ذػًٔ ححّئْ ‪ 17‬غانً حْ ڄياذ ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬ىئْ ‪7998‬ظ جْ ٌانو‪ ،‬اخٓب ۽ ؽاٌط ڊاڪٽط ٌضٓط اذيص حطفاذ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬ىئْ ‪7912‬ظ جْ غٍڌ اخب ۽ رةاؿ غاؿ ٌِآث پٔاذ ڪٍصڏ ساٌفاذب ٌتصاهلل چٍا ڳّٺ پاټ‬ ‫‪‬‬
‫ؽطٓف كهٍْ خاخف ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 28‬ىئْ ‪7989‬ظ جْ غٺّ ٌثط ٌگاذ‪ ،‬ؽاٌط‪ٌ ،‬لاخ ۽ نهٔف ذج حْ ڪالؾ کْ اٌگطٓظق جطحيّ‬ ‫‪‬‬
‫ڪٍصڏ‪ .‬اىٔط ٌهْ فنص فنْ ىريص چاٌڊّٓ ڳّٺ ؽاَُ ىريص چاٌڊّٓ كٍتط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 28‬ىئْ ‪7914‬ظ جْ ىؾِّذ ٌانو‪ ،‬۽ اخٓب ؽٔز ٌتصانيخٔص غٍڌق ذٔصذآةاخ ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫فـٔث ىهاةق ٺٽْ ۾ ىشصفؾ ىريص ُاؽو ٺٽّق حْ ڀطغاؿ ىڪهَْء حْ جاذٓشْ كتطغحاؿ ۾‬
‫خفٍآّ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 28‬ىئْ ‪7988‬ظ جْ ىرلق‪ٌ ،‬لاخ‪ ،‬ىحطحو‪ ،‬ڊاڪٽط خذ ىريص پٺاڻ ذاحْ ساؿ پٺاڻ حْ گِط ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫سٔط ىريص آذٓخا جٍهلّ ڎفڪطق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬ڊاڪٽط خذ ىريص پٺاڻ حْ پْ‬
‫آڇ ڊق حّ ىّكّظ ڪطاچْ كهٍْ حّ ٌهو اخب ۾ ذفّ‪.‬‬
‫‪ 28‬ىئْ ‪7981‬ظ كّىْ غٔاغْ غياحْ ۽ ٻاذؿ الِء ؽاٌط ڪٍصڏ ڊاڪٽط دفانفلاذ غٔاؽ‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 28‬ىئْ ‪7981‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ٌلاخ ۽ ؽاٌط جاث ةهّچ ڪّټ غطخاذ ىطاخ ساؿ ةهّ‪ ،‬پٍّ‬ ‫‪‬‬
‫ٌاكم ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 28‬ىئْ ‪7948‬ظ جْ فلٔط حٍفط ٌهْ پٍِّذ ىّٽطغائٔڪم ۽ فٓگً حْ ٽڪط ۾ رسيْ ٿْ‬ ‫‪‬‬
‫ٿڏق جْ فّة ٿْ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 28‬ىئْ ‪7912‬ظ جْ ڀاذة حّ ةطک غٍڌق ؽاٌط ڪطؽً “ذاُْ” الڏڪاڻْ كهٍْ حْ ُڪڙق‬ ‫‪‬‬
‫ٌٍڍڏق ڳّٺ آةاخ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫ىفهفْ ذٔصذ ححّئْ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬
‫ٰ‬ ‫‪ 28‬ىئْ ‪7918‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ـرافْ‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬ىئْ ‪7919‬ظ جْ غٍڌ حّ غصاةِاذ اٌػاؿ اذةاب ٌّذ ىريص پهٔخّ خؾ ڌڻَْء ذّانْ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬ىئْ ‪7181‬ظ جْ غٔص ىريص ذاؽص ذكْ ڌڻْ فنص غٔص ىريص ةلا ؽاَُ فالخة ڳّٺ ذذٔو‬ ‫‪‬‬
‫ڎٌْ ڪهِّڏق سٔطپّذ ىٔطز ۾ ٿْ‪.‬‬
‫‪ 26‬ىئْ ‪7948‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ٌلاخ ىطرا احيم ةٔگ الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ىفهفْ ذٔصذ ححّئْ فنص ذٔصذ ةشؼ ححّئْ‬ ‫ٰ‬ ‫‪ 26‬ىئْ ‪7918‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب ۽ ـرافْ‬ ‫‪‬‬
‫ڊگِڙق ؽِط ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 21‬ىئْ ‪7999‬ظ جْ ڊاڪٽط ساؿ ىريص پٍِّذ آم آو غْ ذٔصذآةاخ ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 24‬ىئْ ‪7961‬ظ جْ آهػا كاكْ خؾ ڌڻْ ذّانْ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪62‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 24‬ىئْ ‪7918‬ظ جْ كاخذ انڪالؾ ؽاٌط غڪٍصذ ساؿ کّغّ فنص ىٔط ةِاخذ ساؿ کّغّ الڎاڻّ‬ ‫‪‬‬
‫ڪطق فّٓ‪.‬‬
‫‪ 24‬ىئْ ‪7981‬ظ جْ ٌانّٔاذف ؽاٌط‪ ،‬اخٓب‪ ،‬ڊاڪٽط دفانفلاذ غٔاؽ فنص غطائْ ىريص ساؿ غٔاؽ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ فطٓص آةاخ‪ ،‬جٍهلْ ةاكطاڻْ‪ ،‬كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 29‬ىئْ ‪7922‬ظ جْ ـّفْ ةظذگ ىشصفؾ اذيص ٓاذ ساؿ ىِط ڀطچٌّڊق ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ىطجلْ ڀٽّ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫ٰ‬ ‫‪ 29‬ىئْ ‪7942‬ظ جْ ىؾِّذ نٔکڪ فانيَ ڀٽّ فنص ىٔط‬ ‫‪‬‬
‫‪ 11‬ىئْ ‪7948‬ظ جْ ىؾِّذ غٔاغْ غياحْ ۽ اخةْ ؽشفٔث ىٔط ىريص ةشؼ ساؿ ٽانپط‬ ‫‪‬‬
‫ىٔطپّذ ساش ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 11‬ىئْ ‪7982‬ظ جْ غطخاذ اذيص ٌهْ پحافْ ڳّٺ گهّ پحافَْء ۾ ڄائّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 11‬ىئْ ‪7969‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ـرافْ غخاخ ىِط ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 17‬ىئْ ‪ 7912‬ظ جْ غٍڌ حّ ىآَ ٌار ىّغٔلاذ‪ ،‬ڊذاؾ ٌّٓع ۽ اخٓب اذيص چاڳال فنص غالؾ ٌهْ‬ ‫‪‬‬
‫چاڳال ڪطاچْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 17‬ىئْ ‪7964‬ظ جْ ىؾِّذ جاذٓز خاؿ ۽ اُم كهو ذائچٍص ُطٓخً فّة ٿْ فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ْ ڪاذ ذاخثْ ۾ اٌحلاؽ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪ 17‬ىئْ ‪7914‬ظ جْ اٌفطاخق ؽاٌط ٌاذػ انيّن ٰ‬ ‫‪‬‬
‫‪ 17‬ىئْ ‪7982‬ظ جْ ؽاٌط‪ٌ ،‬ثط ٌّٓع ۽ جٍهٔيصاؿ آغا ذفؽً ٌهْ پٺاڻ فنص آغا ةؾٔط ىريص‬ ‫‪‬‬
‫پٺاڻ حْ گِط ۾ خذٻٔهْ جٍهلْ ڪٍڊٓاذق ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 17‬ىئْ ‪7912‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط‪ٌ ،‬انو ٌگاذ فٔاص چٍڊ ڪهٔطق ٌّاةؾاَُ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ 78‬ىئْ ‪7664‬ظ جْ ٺٽْ ؽِط ُڪ كصذجْ آفث رنظنْ غاىخْ‬


‫(غاىّئْ) کْ جتاَُ ڪطق ڇڏّٓ‪ ُْ ،‬غيً حّ پِطّٓؿ جشث گاَُ ُّ‪.‬‬
‫‪ 1‬ىاذچ ‪7111‬ظ جْ افذٌگظٓب ‪ 49‬غانً حْ ٌيط ۾ اذيص آةاخ ۾‬
‫گضاذق فّٓ‪.‬‬
‫‪7177‬ظ ۾ ىٔاؿ ٓاذ ىريص ڪهِّڏق اجط غٍڌ ۾ ىٍٍِخْ ناكث فڌائڻ‬
‫ؽطفظ ڪئْ‪.‬‬
‫‪7174‬ظ ۾ ىٔاؿ ٓاذ ىريص ڪهِّڏق ىغهً غاؿ گڏحْ حِّڪ ۾‬
‫ؽاَُ ٌٍآث ـّفَْء حْ سالػ حٍگ ڪئْ‪.‬‬
‫‪7179‬ظ ۾ ٓاذ ىريص ڪهِّڏف گضاذق فّٓ ۽ ىٔاؿ ٌّذ ىريص فصا ٓاذ‬
‫ساؿ حّ نلب فٺْ آّٓ‪.‬‬
‫‪7111‬ظ ۾ کِڙا حْ ىشصفؾ ٌتصانطذياؿ ۽ غٍصز غاٿًٔ حْ‬
‫ؽِاخة حّ فاكٍّ ىٔاؿ ٌّذ ىريص ڪهِّڏق حْ ذڪيطاٌَْء حْ‬
‫ڎًٍِٓ پٔؼ آّٓ‪.‬‬
‫غٍڌ ۾ اٌگطٓظ غڀ کاؿ پِطًٓ ‪7672‬ظ ۾ آٓا ُئا‪ ،‬پط غٍڌ ۾ غٍصؿ‬
‫ڪيپٍَْء حّ ةٍٔاخ ‪7918‬ظ ۾ پّٔ‪ ،‬حًٍِ ‪7662‬ظ ۾ پٍٍِخْ ڪّٺْ‬
‫ةٍص ڪئْ‪ .‬غٍڌ ۾ آػٽ اٌڊٓا ڪيپٍَْء ‪7184‬ظ ۾ پٍٍِخْ ڪّٺْ‬
‫ٻِٔط كائو ڪئْ‪.‬‬
‫‪7174‬ظ ۾ غٍڌ ۽ گخطاة ٻَ فڎا ُاڃا ڎٺا‪ ،‬گخطاة ۾ جياؾ ؽصٓص‬
‫ڎڪاذ پّٔ حڏًُ جَ غٍڌ ۾ ؽاَُ ٌٍآث ـّفْ ۽ غٍصز فلٔطؿ جْ‬
‫ٺٽ ۽ ىتئْ غطڪاذ حّؿ فّحّؿ ڪاُْ آّٓؿ‪.‬‬ ‫خُهْ ِ‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪63‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ ‬جون ‪‬‬
‫ٌٔػّق غاؽ حّ ڇِّؿ ىٍِّٔ حّؿ آُْ‪ ًُ .‬ىٍِْٔ جْ اُّ ٌانّ “حٌّّ” )‪ٌ (JUNO‬انْ خّٓق‬ ‫‪‬‬
‫حْ ٌانْ جْ ذکّٔ فّٓ‪ .‬حٌّّ خّٓق خّٓجائً حْ غطخاذ “حّٔپٔٽط” حْ ڌقَء ُئْ‪ ًُ .‬ىٍِْٔ ۾‬
‫اجط اڌ گّؽ ۾ اٌحِائْ گطىْ ٌُّصق آُْ‪ 27 .‬حّؿ جْ اجط اڌ گّؽ ۾ فڎق ۾ فڎف ڎًٍِٓ ٿٍٔصف‬
‫آُْ‪ ،‬حڏًُ جَ فذق ڎکڻ اڌ گّؽ ۾ فڎق کاؿ فڎق ذاة ٿٍٔصق آُْ‪ ًُ .‬ىٍِْٔ ۾ ‪ 11‬ڎًٍِٓ‬
‫ٿًٔ ٿا‪.‬‬
‫پِطًٓ حّؿ ‪7989‬ظ جْ ىظاج ٌگاذ‪ ،‬ڪانو ٌّٓع گالب ُڪڙف (ذٔصذ ةشؼ ُڪڙف) ؽڪاذپّذ‬ ‫‪‬‬
‫۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ حّؿ ‪7918‬ظ جْ ىخاُص ذػًٔ غّنٍگْ ڳّٺ ٌِاؽ ساؿ غّنٍگْ ۾ اک کّنْ اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ ؽاٌط اٿع‪.‬‬
‫پِطًٓ حّؿ ‪ 7916‬ظ جْ غٍڌق اخب حّ ڀهّڏ ٌلاخ كطةاؿ ٌهْ ةگٽْ فنص ذفذم ساؿ ةگٽْ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫گالب ساؿ ةگٽْ نڳ الڏڪاڻّ ؽِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حّؿ ‪7989‬ظ جْ ىؾِّذ ةطاڊڪا غػٽط ۽ نٔکڪ االُْ ةشؼ ٻاٌٻڻ فنص ىرتث ساؿ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ٌٔط فاذف جٍهلْ ٺطق ىٔطفاَُ كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫*پِطًٓ حّؿ ‪7491‬ظ جْ ؽيع انٍهياَء ڊاڪٽط ٌيط ةً ىريص خائّخپّٽّ ڳّٺ ٺٽْ كهٍْ خاخف‬ ‫‪‬‬
‫۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ غٍڌ حّ ٌئو ىرلق‪ ،‬اخٓب‪ ،‬جاذٓشصاؿ ۽ نػأٌاة حّ ىاُط ُّ‪.‬‬
‫‪------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫ؽيع انٍهياء ڊاڪٽط ٌيط ةً خائّخ پّٽْ حْ حٍو جاذٓز ‪ 28‬ىاذچ ‪7496‬ظ ةَ ىهْ ٿْ‪.‬‬
‫پِطًٓ حّؿ ‪7989‬ظ جْ غٍڌ حّ غڄاڻ اخٓب ىريص پٍِم ڎُط جٍهلْ ڎُطڪْ كهٍْ گِّٽڪْ‬ ‫‪‬‬
‫حْ ڳّٺ ساؿ ىريص ڎُط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حّؿ ‪7964‬ظ جْ نٔکڪ ۽ ـرافْ ىيحار ةشاذق گِّٽڪْ كهٍْ حْ ڳّٺ حِاٌپّذ‬ ‫‪‬‬
‫ؽطٓف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 2‬حّؿ ‪7916‬ظ جْ ڀاذة حّ ىؾِّذ غٍڌق اخٓب ۽ ؽاٌط فاغصّٓ ٌطىم ڪطاچَْء غٍڌ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 2‬حّؿ ‪7972‬ظ جْ ٌانّٔاذق اخٓب ۽ غٔاغْ اڳّاڻ سانص غٍڌقَء حّ اـم ٌانّ سانص ذػًٔ فنص‬ ‫‪‬‬
‫حاؿ ىريص ٻگِّٔ ڪّٽڙق كهٍْ خاخفَء ۾ حٍو ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 2‬حّؿ ‪7961‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ڊذاىَ ٌگاذ آّب گاخ اـم ٌانّ ىريص آّب فنص غالؾ ذٔصذ گاخ‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 2‬حّؿ ‪ 7917‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ۽ ىحطحو ىٍّذ غّنٍگْ فنص ذفؽً ٌهْ حْ گِط الڏڪاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 1‬حّؿ ‪7981‬ظ جْ كائص اٌيو آؽ اٌڊٓا ذٓڊّٓ جاؿ پِطًٓ ۽ آسطق جلطٓط ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪64‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 1‬حّؿ ‪7981‬ظ جْ ڪهٔو الؽاذق الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ىحطحو‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ىرلق اٿع‪.‬‬
‫‪ 1‬حّؿ ‪7911‬ظ جْ غياحْ فذڪط اخٓب ؽاٌط اىطة ذاِء “غاؾ” فنص ُؾيث ذاِء حػٍگِاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫كصٓو ڳّٺ نٔب اةڙف جٍهلْ ذجّخٓطق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 1‬حّؿ ‪7994‬ظ جْ ىرتحْ ىاڻِّ‪ ،‬غگِڙؿ حّ غطفاڻ ىريص ىهّڪ ٌتاغْ ‪ 88‬غانً حْ‬ ‫‪‬‬
‫ڄياذ ۾ الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬
‫‪ 1‬حّؿ ‪7942‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ٌانو ۽ اخٓب ڊاڪٽط ٌها ىريص ذاىْ ڪٍٔػط حْ‬ ‫‪‬‬
‫جڪهٔف غتب حٍاج اغپحاؽ ڪطاچْ ۾ ففاة ڪئْ‪ .‬پْ آڇ ڊق الِء نکٔم ىلانّ سٔطپّذ حْ‬
‫ىٔطؿ حّ اخب غٔاغث ۽ ثلافث ۾ ذفّ‪.‬‬
‫‪ 1‬حّؿ ‪7491‬ظ جْ ةهٍص پآَ ٌانو‪ ،‬غياحْ فذڪط ىريص ٌتصانِاخق ڳّٺ ذافة غط جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫ڇاڇطق ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 1‬حّؿ ‪7919‬ظ جْ ٌثط ٌّٓع آغا ؽِاب انصًٓ فنص آغا جاث ىريص ساؿ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬حّؿ ‪7982‬ظ غفط ٌاىَ ٌّٓع‪ ،‬غگا حّ ةاٌْ‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ ڊاڪٽط غهٔياؿ ؽٔز ُاال ۾ پٔصا‬ ‫‪‬‬
‫ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 8‬حّؿ ‪7988‬ظ جْ اخاڪاذ ۽ نٔکڪ اذةاب ڇڄڙف ىّالئْ فنص ىريص ـصٓلْ ڇڄڙف ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ىّذچّ جٍهلْ ىّذق كهٍْ ٌّؽِطففٔطفر ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 8‬حّؿ ‪7981‬ظ جْ ڊاڪٽط ٌّذ افطفر سّاحَ غٔٺ اذيص ٌهْ حْ گِط ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اخٓب غڃاڻپ‪ ،‬جٍلٔص ۽ جرلٔق پْ آڇ ڊق حّ ىّكّظ؛ فذُاگْ کاؿ پِّء غٍڌق ٌافؽ حْ افغط‪.‬‬
‫‪ 8‬حّؿ ‪ 7948‬ظ جْ انهاػ ذػًٔ غٍڌ ۾ آةاخ ىِاحطؿ حْ ٌيائٍصَُ غٔاغْ پاذٽْ ىِاحط كّىْ‬ ‫‪‬‬
‫ىّىٍٔٽ (آو ڪّٔ آو) حّ ةٍٔاخ ذکّٔ‪.‬‬
‫‪ 8‬حّؿ ‪7976‬ظ جْ اخٓب ۽ ؽاٌط ُطق ذاؾ خذٓاڻْ جشهؿ خنگٔط فنص گط ڎٌّ ىم ؽِط‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬حّؿ ‪7991‬ظ جْ ٌّاىْ ؽاٌط گم ذػً گّپاٌگ ؽاخ كٍتط ۾ خؾ ڌڻْ ذّانْ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬حّؿ ‪7468‬ظ جْ پٍٍِخْ فكث حّ ٓگاٌّ‪ٌ ،‬اىّذ فلٔط فّالخ ؽط ڳّٺ ىٍٔگِّ فلٔط ؽط‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ ٺطق ىٔطفاَُ كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 8‬حّؿ ‪7928‬ظ جْ ةهٍص پآَ ـرافْ‪ٌ ،‬انو ۽ اخٓب ٌهْ ٌّار ففائْ غکط ۾ ڄائّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 6‬حّؿ ‪7914‬ظ جْ ڪافَْء حّ ؽاٌط غٔص ڪاىم ؽاَُ حِأٌاؿ حً حْ فالخة ةاغٍاخة ٿْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫غٍصز فانص ةظذگ حّ ٌانّ غٔص ُاخق ةشؼ حِأٌاؿ ُّ‪.‬‬
‫‪ 6‬حّؿ ‪7917‬ظ جْ ڪاىطٓڊ ٌهْ ىريص ٌتاغْ فنص فڎٓطف ذڪٔو غٍٔص ساؿ ٌتاغْ پٍٍِخْ‬ ‫‪‬‬
‫اةاڻْ ڳّٺ فنٔص ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 6‬حّؿ ‪7998‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ڀهّڏ ؽاٌط اغراؼ ذاُْ گضاذق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 6‬حّؿ ‪7964‬ظ جْ غٍڌ حّ حاکّڏق ىاڻِّ ڊاڪٽط كاكْ ىريص غهٔياؿ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 6‬حّؿ ‪ 7984‬ظ جْ ٌاىٔاذف ؽاٌط‪ ،‬افػاٌَ ٌگاذ ۽ ـرافْ ُصآث ةهّچ سٔطپّذ ىٔطز ۾ پٔصا‬ ‫‪‬‬
‫ٿّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪65‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 6‬حّؿ ‪7474‬ظ جْ پٔط ىريص ذاؽص ذفكْ ڌڻْ ذاَُ ذةاٌْ فٺْ فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 6‬حّؿ ‪7948‬ظ جْ ڪانو ٌگاذ‪ٌ ،‬ثط ٌّٓع ۽ غياحْ فذڪط ٌتصانرفٔو فنص ڄاؾ ساؿ چاٌڊّٓ‬ ‫‪‬‬
‫اخةْ ٌانّ‪ ،‬ذفٔو رسيْ چاٌڊّٓ‪ ،‬رسيْ چاٌڊْٓ حْ گِط حّاب پّذ كهً ؽڪاذپّذ‪ ،‬جٍهلْ‬
‫ڳڙُْ ٓاغًٔ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 1‬حّؿ ‪7949‬ظ جْ ٌّحّاؿ ڪِاڻٔڪاذ حياؽ ڪّذٓخّ فنص ىريص حڙٓم ڪّذٓخْ حْ گِط‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ىريص ةشؼ ڪّذٓخْ ۾ اک کّنْ‪.‬‬
‫‪ 1‬حّؿ ‪7966‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ـرافْ ۽ آڊٓٽط اىًٔ نغاذق ٌطػ غالؾ ذٔصذ فنص‬ ‫‪‬‬
‫فنْ ىريص نغاذق جٍهلْ غٍخِّذق كهٍْ غاٌگِڙ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 1‬حّؿ ‪7484‬ظ جْ ذفُڙقَء فاذق حٍگ ذفُڙق کاؿ ٻاُط اىطڪع فاَُ حْ ڪٍاذق جْ ىٔاؿ‬ ‫‪‬‬
‫ٌهط ساؿ‪ ،‬ىٔاؿ اذيص ٓاذ ساؿ ۽ ىٔاؿ غالؾ ؽاَُ حْ فچ ۾ سٌّطٓظ حٍگ نڳْ‪.‬‬
‫‪ 4‬حّؿ ‪7911‬ظ جْ ىؾِّذ ٌانو انصًٓ ىٔاؿ ىريص ٌفٔطانصًٓ ىٔڪڻ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 4‬حّؿ ‪7966‬ظ جْ غٍڌ رةاؿ حّ ةاڪياؽ ؽاٌط ۽ اخٓب ٌظٓظ اهلل ىخطفج ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 4‬حّؿ ‪7948‬ظ جْ ـّفْ غٍث‪ ،‬ىرتحْ ۽ ىٺڙف ىاڻِّ ىٍِٔم فلٔط ىِط غخصق حْ ذانث ۾‬ ‫‪‬‬
‫ڌڻْ کْ پٔاذف ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 9‬حّؿ ‪7911‬ظ جْ ؽاٌط ىٔط سٔط ىريص كٔاء سصاةشؼ ساؿ ٽانپط حّ فطرٌص ُّ‪ ًُ .‬فاٌْ‬ ‫‪‬‬
‫حِاؿ کْ انّخاظ چّٔ‪.‬‬
‫‪ 9‬حّؿ ‪7981‬ظ جْ ىشصفؾ غالؾ ذٔصذ ـصٓلْ كطٓؾْ خذانتلا ڎق ذفاٌّ ٿْ فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 9‬حّؿ ‪2119‬ظ جْ ؽاٌط ۽ اخٓب ىشحٔاذ گِيطف ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 9‬حّؿ ‪7919‬ظ جْ ٌاىٔاذف ـرافْ ذٔاة ةهّچ فنص ىّٔف فلٔط چاٌڊّٓ‪ ،‬ٽٍڊق آخؾ فٓخِّ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫الکڙا ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 9‬حّؿ ‪7978‬ظ جْ ٌاىّذ اخٓب‪ ،‬ـرافْ‪ ،‬ذڪٔو ٌهْ ذػً ڌاذٓخّ فنص ىريص ٌثياؿ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫پٔط ذاڄً ؽاَُ جٍهلْ الڏڪاڻْ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 9‬حّؿ ‪7986‬ظ جْ ڀهّڏ ؽاٌط ؽّؼ ساٌّاڻَْء حّ اـم ٌانّ ىريص ٓاغًٔ كاغيْ جشهؿ ؽّؼ‬ ‫‪‬‬
‫انيٍطفػ ؽّؼ ساٌّاڻْ اٌڊٓا حْ ؽِط ڪطٌاؽ پاڻْ پٽ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 71‬حّؿ ‪7926‬ظ جْ ٌٔار ذػًٔ فنص فلٔط غالؾ غطفذ كاخذق الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ‪ ،‬ؽاٌط‪ ،‬افػاٌْ ٌگاذ‪ ،‬آڊٓٽط ڪِاڻٔڪاذ ۽ جطحيْ ٌگاذ اٿع‪.‬‬
‫‪ 71‬حّؿ ‪7912‬ظ جْ ساخؾ ذفٔلْ ىِٔػط ڳّٺ ذفٔق ىِٔػط كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ ڄائّ‬ ‫‪‬‬
‫پاڻ ىؾِّذ اخٓب‪ ،‬ؽاٌط ۽ ـرافْ ٿْ گضذّٓ آُْ‪.‬‬
‫‪ 71‬حّؿ ‪7961‬ظ جْ پٍٍِخْ فكث حّ ٓگاٌّ اٌػاؿ فلٔط فّالخ ؽط ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬حّؿ ‪ 7917‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ ۽ ڊذاؾ ٌگاذ اٌٍاؾ ٌتاغْ اـم ٌانّ اٌٍاؾ‬ ‫‪‬‬
‫اهلل ٌتاغْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬حّؿ ‪7984‬ظ جْ ٌاىٔاذف ؽاٌط ۽ چحطڪاذ ُاذفؿ چٍا‪ ،‬ذغحو‪ ،‬كهٍْ ؽڪاذپّذ نڳ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ٽٍڊق ٌهْ ؽٔط ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 71‬حّؿ ‪7928‬ظ جْ ٌيو حّ ؽاٌط ٌهْ ىريص سانصق فنص ٌِاؽ ساؿ الؽاذق ٺٽْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪66‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 71‬حّؿ ‪7981‬ظ جْ ٌاىٔاذف ڪِاڻٔڪاذ ذغّؽ ةشؼ خذز حِيپٔط‪ ،‬كهٍْ ٺٽْ ۾ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫اغيأٌم خذز حْ گِط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬حّؿ ‪7981‬ظ جْ ىّغٔلاذ فٔطفر گم فنص ذذٔو ةشؼ ٌطػ ذاڻّ ساؿ ؽٔز فاڊؿ حّ پڙ‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫کاُْ ذفڊ ذٔصذآةاخ غٍڌ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 77‬حّؿ ‪2177‬ظ جْ ٌانْ فاذف ڪِاڻٔڪاذ ۽ اخٓب ناذؼ ٌانو اةڙف‪ ،‬ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 77‬حّؿ ‪7917‬ظ جْ ذٓڊّٓ ڪيپٔئط ۽ آذٽػٽ حافٓص اذيص پٺاڻ ٌتصانطذياؿ حْ گِط ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ڇڄڙا كهٍْ كٍتط ؽِصاخڪّټ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 72‬حّؿ ‪7968‬ظ جْ ڪيپٔئط ۽ اغحاخ ؽطػ انصًٓ ىغٔطق فنص ذاحْ پاکط ساؿ ىغٔطق حْ گِط‬ ‫‪‬‬
‫ذاڌف ساؿ ىغٔطق كهٍْ كٍتط ؽِصاخڪّټ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬حّؿ ‪7918‬ظ جْ اڳّڻْ پاڪػحاٌْ فرٓطاٌيو دفانفلاذ ٌهْ ڀٽْ پِطّٓؿ ڀٔطف ذٓڊّٓ جاؿ‬ ‫‪‬‬
‫كّؾ کْ سهاب ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬حّؿ ‪7919‬ظ جْ ٌِآث غٻاحِڙف ؽاٌط ٌتصانرڪٔو “اذؽص” فنص ذاحْ ٓاذ ىريص نکئط‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ نکئط ٌّاب ؽاَُ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬حّؿ ‪7928‬ظ جْ ڪًِ ىؾق ؽاٌط ۽ اخٓب ٌثاذ ةظىْ‪ ،‬اـم ٌانّ كهٍصذ ةشؼ فنص ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ذػً ساؿ حّڻٔخّ ڳّٺ ىطراپّذ‪ ،‬جٍهلْ گڙُْ ٓاغًٔ كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬حّؿ ‪7921‬ظ جْ غٍڌق ىّغٔلْ حّ ؽٍِؾاَُ ذاڳْ اغحاخ ىريص اةطأُو فنص اذيص ڪڇْ‬ ‫‪‬‬
‫گخطاة حْ ُڪ ٌٍڍڏق ڳّٺ غالٓا ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬حّؿ ‪7914‬ظ جْ ـرافْ‪ ،‬اخٓب‪ٌ ،‬افؽ ٌّٓع ىريص ٌثياؿ ڎٓپالئْ فنص ذتٔب اهلل ىٔيڻ‬ ‫‪‬‬
‫ؽِط ڎٓپهْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬حّؿ ‪ 7967‬ظ جْ ؽاٌط حالؽ ڪّذق ڳّٺ ٌانو پهْ‪ ،‬جٍهلْ ۽ كهٍْ ٌيطڪّټ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬حّؿ ‪7186‬ظ جْ غٍڌق ٌثط ۽ ٌيياڻْ ٌثط حّ نکٍصڏ آسٌّص ٌظٓظ اهلل ىٔيڻ‪ ،‬ىٽٔاذًٓ ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬حّؿ ‪7498‬ظ جْ غالؾ اذيص “ٌياىْ” فنص ذاحْ ىريص ـصٓق ىٔيڻ‪ ،‬ڪطاچْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اخةْ غڃاڻپ اخٓب‪ ،‬ـرافْ ۽ ٌاىٔاذف كّىْ ؽاٌط آُْ‪.‬‬
‫‪ 78‬حّؿ ‪7928‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ـّفْ ةظذگ غشْ كتّؽ ىريص (ثاٌْ) ففاة ڪئْ‬ ‫‪‬‬
‫غٍصز ىظاذ غچم حْ ذفكْ ۾ اٌصذ آُْ‪.‬‬
‫‪ 78‬حّؿ ‪7981‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ۽ اخٓتَ ىطٓو ىخٔصق ڌقَء ىريص ساؿ “ىخٔصق” ححّئْ‬ ‫‪‬‬
‫ىٔطٌپّذ‪ ،‬جٍهلْ ةٺّذق كهٍْ ٺٽْ ۾ ڄائْ‪.‬‬
‫‪78‬حّؿ ‪7976‬ظ جْ حصٓص ؽاٌطقَء حّ ةطک ؽاٌط ُطق خنگٔط پٽ گط ڎٌّ ىم خذٓاڻْ الڏڪاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫ؽِط ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 78‬حّؿ ‪7967‬ظ جْ ـّةائْ فرٓط جّكٔط فانيَ ڀٽّ ڪطاچْ ۾ ڄائْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬حّؿ ‪2177‬ظ جْ ٌئًٔ ٽَِْء حّ حصٓص ؽاٌط ذػً خذز ذٔصذآةاخ ۾ فاڌف فاَُ فټ ذاخثْ‬ ‫‪‬‬
‫۾ خؾ ڌڻَْء ذّانْ ڪّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪67‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 78‬حّؿ ‪7911‬ظ جْ ؽاٌط ُّجّ غٍڌف پٔاغْ پهّٔ نغاذق ٌّاةؾاَُ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ىطجلْ غّنٍگْ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫ٰ‬ ‫‪ 78‬حّؿ ‪7962‬ظ جْ ٌانْ فاذف ؽاٌط ىٍٺاذ غّنٍگْ فنص غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫‪ 76‬حّؿ ‪ 7981‬ظ جْ ىؾِّذ ىّغٔلاذ ذاڳْ ۽ ڪيپّرذ فٔطفر گم فنص ذذٔو ةشؼ ؽٔز‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذآةاخ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫ىّنْ ةشؼ غاذّٓ ةاڊَُ كهٍْ‬ ‫ٰ‬ ‫‪ 76‬حّؿ ‪7989‬ظ جْ غٔاغْ ۽ غياحْ اڳّاڻ پٍِم غاذّٓ فنص‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 76‬حّؿ ‪7974‬ظ جْ ٌانّٔاذق اخٓب ۽ جٍهٔيصاؿ ذاحْ ذغّؽ ةشؼ ىٔيڻ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 74‬حّؿ ‪7981‬ظ جْ كصٓو غٍڌق جِضٓب حّ ىخػيّ ىّالٌا ىريص ـاخؼ کڏق فاذق ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 79‬حّؿ ‪7984‬ظ جْ ىظاذَٔ ؽاٌط‪ ،‬ؽِئط ساؿ ؽِئط چاٌڊّٓ ًُ فاٌْ حِاؿ کْ انّخاظ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 79‬حّؿ ‪7992‬ظ جْ غٍڌق اخب حّ ةطحػحّ ٌاُء ىًُّ ڪهپٍا نّڪ پڌاذّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 79‬حّؿ ‪7941‬ظ جْ ٌانْ فاذف ؽاٌط ىريص اذػً چٍَ خاخف ۾ خؾ ڌڻَْء ذّانْ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 79‬حّؿ ‪7917‬ظ جْ نٔکڪ ۽ ڪِاڻٔڪاذ ؽّپاذفاڻْ اـم ٌانّ ذؾيحطاِء آً پاذفاڻْ خاخفَء‬ ‫‪‬‬
‫۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 21‬حّؿ ‪7988‬ظ جْ ىٔط ىريص پٔطراخف فنص ذذيث اهلل پٔطراخف ڳّٺ ٻهِڙٓخْ جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫ڎفڪطق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ ڄائّ‪ .‬اخٓب سصىحّؿ‪ٌ ،‬اىٔاذف ؽاٌط ۽ اخٓب آُْ‪.‬‬
‫‪ 21‬حّالِء ‪7967‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ىريص ذىلاؿ ٌّؽ ؽِط ىّذق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬حّؿ ‪7916‬ظ جْ غٍڌقَء ٻّنَْء حْ ىؾِّذ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب ۽ ٌاٽڪ ٌّٓع ؽتٔط “ٌار” چٍا‬ ‫‪‬‬
‫ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬حّؿ ‪7981‬ظ جْ غطىص چاٌڊّٓ اـم ٌانّ غٌّّ ساؿ چاٌڊّٓ‪ ،‬ذئٔع حياؽ ساؿ چاٌڊّٓ‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ كٍتط كهٍْ كٍتط ؽِصاخڪّټ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ ،‬اخةْ سصىحّؿ‪ ،‬گٔث حّ ؽاٌط‪ٌ ،‬لاخ‪ ،‬اغحاخ‬
‫ؽاٌط‪ٌ ،‬افؽ ٌگاذ ۽ ىرلق اٿع‪.‬‬
‫‪ 27‬حّؿ ‪7928‬ظ جْ ُاڪاذف ىهَِ پِهّاؿ ؽٔط ىٔط ةرط فنص ٌهْ ىريص ىٔط ةرط ڳّٺ ىّغّ‬ ‫‪‬‬
‫خٓطف جٍهلْ ڪٍڊٓاذق كهٍْ ٌّؽِطق فٔطفر ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 27‬حّؿ ‪7981‬ظ جْ ىرحطىَ ةٍٔئط‪ ،‬ؽِٔص دفانفلاذ ٌهْ ڀٽْ حْ گِط ڪطاچْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ىرحطىَ ةٍٔئط ڀٽّ حّ پٔاذ حّ ٌانّ پٍڪْ ذکّٔ‪.‬‬
‫‪ 27‬حّؿ ‪7974‬ظ جْ ـاذب خّٓاؿ‪ٌ ،‬انو ۽ ؽاٌط ٌتصانغفّذ ىفحّؿ ُيآٌّْ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ٌتصانغفّذ ىفحّؿ ُيآٌّْ ‪7488‬ظ جْ ُيآّؿ ؽطٓف ؽڪاذپّذ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫ىفهفْ فنص ذافو ىريّخ چاٌڊّٓ‬ ‫ٰ‬ ‫‪ 22‬حّؿ ‪7928‬ظ جْ غٍڌ حّ اٌحِائْ ىرحطؾ ٌانو غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ڀٍڀّ ساؿ چاٌڊّٓ جٍهلّ ىٔطفساؿ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 22‬حّؿ ‪ 7981‬ظ جْ ىؾِّذ ٌانو ۽ غياحْ ڪاذڪً غٔص ٌتصانطذٔو ؽاَُ ڪطاچْ ۾ ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪ .‬ىڪهَْء فاذق جاذٓشْ كتطغحاؿ ۾ خفً ڪّٔ فّٓ‪.‬‬
‫اٌهْ پاڻْ حّ ٌانو خًٓ غٔص ٌهْ اڪتط ؽاَُ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪ 22‬حّؿ ‪7917‬ظ جْ‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪68‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 22‬حّؿ ‪7911‬ظ جْ ىؾِّذ گهّڪاذہ ذئطا چٍا ذٔصذآةاخ ۾ ڄائْ‪.‬‬ ‫‪‬‬


‫‪ 28‬حّؿ ‪ 7941‬ظ جْ غٔاغْ اڳّاڻ كاكْ فلم اهلل الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪ .‬غٍصز فـٔث ىهاةق‬ ‫‪‬‬
‫کٔع الڏڪاڻْ ۾ كائو ؽاَُ ةشاذق كتطغحاؿ حْ اذانْ ۾ خفٍآّ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 28‬حّؿ ‪2177‬ظ جْ ٌانّٔاذق ىرلق ؽّڪث سّاحائْ ففاة ڪئْ‪ .‬آسطق آذاؾ گاَُ غحًٔ‬ ‫‪‬‬
‫حْ آغحاؿ ذفُڙق نڳ كتطغحاؿ ۾ آُْ‪.‬‬
‫‪ 28‬حّؿ ‪7922‬ظ جْ ؽاٌط غائق ةشاذق حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬حّؿ ‪7919‬ظ جْ غياحْ اڳّاڻ ىريص نانب ڀطټ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ىفهفْ چٍا (ڪْ آً ؽاَُ) ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪ 28‬حّؿ ‪7964‬ظ جْ نٔکڪ غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬حّؿ ‪7961‬ظ جْ ؽاٌط ذاحْ ٌتصاهلل “فاكف” (ٺاذف ؽاَُ) الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬حّؿ ‪7988‬ظ جْ ؽاٌط ىِط ٌٔػّ فلٔط (ـصٓق حْ فاٌص) ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬حّؿ ‪7972‬ظ جْ آسٌّص فلم الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬حّؿ ‪7911‬ظ جْ ىرحطؾ ةٍٔئط ڀٽّ پٍٍِخْ جٍهٔو ىڪيم ڪطق فاپع فنً آئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اٌهْ پائْ حْ سهاض ذافو ىريص ُاذفؿ خنگٔط ففاة‬ ‫ٰ‬ ‫‪ 28‬حّؿ ‪7918‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ۽‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 26‬حّؿ ‪7868‬ظ جْ ٌلؾتٍصق غهػهْ حّ ىؾِّذ ـّفْ ٌانو ىخصخ انف ثاٌْ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 26‬حّؿ ‪7968‬ظ جْ ٌانّٔاذف ـرافْ سانص کّکط خاخف جٍهلْ حْ ڳّٺ ةاخاڻَْء ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 26‬حّؿ ‪7491‬ظ جْ ؽاٌط ۽ اغڪانط غٔص ٌخًٔ اهلل ؽاَُ ذاؽصق فنص غٔص ٌّذ انرق ذاؽصق‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ٌّذ آةاخ نڳ فڳڻ فاذَُ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 26‬حّؿ ‪7918‬ظ جْ ڀطٓا حّذائٔٽط چطٌصاز ٺاڪطخاز پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 26‬حّؿ ‪7916‬ظ جْ ؽاٌط اىصاخ ذٔصذ غّنٍگْ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 26‬حّؿ ‪7911‬ظ جْ ؽاٌط ىريص ذىلاؿ آراخ الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 26‬حّؿ ‪7948‬ظ جْ اغڪانط ىّالٌا ىريص كاغو پٔطراخف الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 26‬حّؿ ‪2118‬ظ جْ حِڏق حّ ذائٔٽط ىخطؾ نغاذق ُئؾَ الِء فڇڙق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 26‬حّؿ ‪7921‬ظ جْ نٍظ ف ىظاج حْ خٌٔا حّ ٌِآث ىلتّؽ ـرافْ ۽ ؽاٌط ٌّذ ٌتاغْ اـم‬ ‫‪‬‬
‫ٌانّ ٌّذ ىريص ٌّذ فنص ذاحْ ىريص ُاؽو ٌتاغْ كهٍْ ٌّؽِطففٔطفر حْ ؽِط ڀطًٓ ۾ حٍو‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 26‬حّؿ ‪7981‬ظ جْ ٌانّٔاذف ؽاٌط ۽ ٻاذؿ حّ نٔکڪ اكتاؽ جٍّٔ خاخف ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬حّؿ ‪7989‬ظ جْ ساؿ ىريص پٍِّذ فنص ىريص ٍٓلّب پٍِّذ كهٍْ خاخف حْ ُڪ ٌٍڍڏق‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ آذاكْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬غڃاڻپ ـرافْ‪ ،‬ىاُط جٍهٔو‪ ،‬۽ غياحْ سصىحگاذ‪.‬‬
‫‪ 24‬حّؿ ‪7912‬ظ ىرحطؾ دفانفلاذ ٌهْ ڀٽْ ٍُصفغحاؿ حّ خفذف ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 24‬حّؿ ‪7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ نٔکڪ‪ ،‬غياحْ فذڪط ۽ ىشحهف آً حْ افرذ حّ غطگطؾ‬ ‫‪‬‬
‫اڳّاڻ دفانفلاذ ؽاَُ ذاڌڻ‪ ،‬كهٍْ خاخفَء ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 29‬حّؿ ‪7968‬ظ جْ غطٓهّ ٌّاىْ ؽاٌط النڻ چٍّ ىريص ڳّٺ ُاؽو چٍّ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪69‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 29‬حّؿ ‪7911‬ظ جْ سٔطپّذ ذٓاغث حّ آسطق ذڪيطاؿ ىٔط ٌهْ ىطاخ ساؿ (ثاٌْ) فنص ىٔط‬ ‫‪‬‬
‫فٔق ىريص ساؿ (ثاٌْ) ٽانپط اٌگهٍٔڊ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 29‬حّؿ ‪7981‬ظ جْ ٽٔهّٔٓظؿ حّ غٍٔئط پطفڊّٓغط ةاخؽ حيانْ ىٽٔاذقَء ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ غٍڌق ٻّنْ حْ جشهٔلْ ۽ ىٍفطخ ڪِاڻٔڪاذ آُْ‪.‬‬
‫‪ 29‬حّؿ ‪7919‬ظ جْ ٌػٔو کطؽ اـم ٌػٔو اذيص کطؽ فنص ذاحْ ٌتصانڪطٓو کطؽ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫کطؽ‪ ،‬جٍهلْ گيتٽ كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ىلاىٔث ٌگاذق حّ‬
‫ةِحطًٓ ڪِاڻٔڪاذ آُْ‪.‬‬
‫‪ 11‬حّؿ ‪7481‬ظ جْ كّىْ سصىحگاذ ڎٓاذاؾ گصفىم ذٔصذآةاخ غٍڌ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 11‬حّؿ ‪2118‬ظ جْ فًِٓٔ ـصق حّ غٍڌق ڪِاڻٔڪاذ حياؽ اةڙف الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫الڏڪاڻْ حّ “آڌق” ذاحْ اٌّذ ٌهْ کّکط ‪7982‬ظ جْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫اغهو پتهٔڪٔؾً الڏڪاڻّ ‪7968‬ظ ۾ ٌانّٔاذق اخٓب ڊاڪٽط ٌتصانڪطٓو غٍصٓهْ كائو ڪئْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪70‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ ‬جوالِء ‪‬‬
‫ٌٔػّق غاؽ حّ غحّؿ ىٍِّٔ حّالِء آُْ‪ ًُ .‬ىٍِْٔ جْ اُّ ٌانّ ىؾِّذ ذڪيطاؿ حّنٔع‬ ‫‪‬‬
‫غٔظذ حْ ٌانْ پّٓاؿ پّٔ ذکّٔ فّٓ آُْ‪ .‬ڪًٍِ رىاٌْ ۾ ُْ ىٍِّٔ پٍخْ (‪ٌ )8‬يتط جْ ُّ ۽‬
‫ىٍٍْ آُْ پٍخّؿ ًُ ىٍِْٔ خفذاؿ‬ ‫ٰ‬ ‫ًُ حّ ٌانّ “ڪئاٌٽهٔع” )‪ ُّ (QUANTILIS‬حٍٍِخْ‬
‫اجط اڌ گّؽ ۾ ىّغو گطؾ ذٍُصق آُْ ۽ ڎًٍِٓ ٌٍڍا ٿٔڻ ؽطفظ ٿْ فٍٓصا آًُ‪ .‬ڎکڻ اڌ گّؽ ۾‬
‫ڎًٍِٓ فڎا ٿٔڻ ؽطفظ ٿْ فٍٓصا آًُ ۽ غطخق گِٽ ٿٔڻ ؽطفظ ٿْ فٍٓصق آُْ‪ .‬اجط اڌ گّؽ حْ‬
‫ڪٔحطؿ ئْ ٌالئلً ۾ ًُ ىٍِْٔ خفذاؿ ةاذؽّؿ ٿًٔ ٿّٔؿ ًُ ىٍِْٔ ۾ ‪ 17‬ڎًٍِٓ ٿًٔ ٿا‪.‬‬
‫پِطًٓ حّالِء ‪7981‬ظ ىرلق ۽ ىطجب ڊاڪٽط ٌّار ٌهْ ؽّؼ ڳّٺ ذذيث ساؿ غِطٓاڻْ كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫حٔڪب آةاخ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ حّالِء ‪7984‬ظ جْ كتّؽ اةڙف ڳڙُْ ٓاغًٔ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخٓب سصىحّؿ ٌافؽ‬ ‫‪‬‬
‫ٌگاذ ۽ افػاٌَ ٌگاذ اٿع‪.‬‬
‫پِطًٓ حّالِء ‪7498‬ظ جْ ىؾِّذ ـّفْ ؽاٌط غالؾ ٌهْ ىػطفذ فلٔط فنص ىاغحط ذذٔو ةشؼ‬ ‫‪‬‬
‫ةصفق ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حّالِء ‪7928‬ظ جْ ذاؾ ڪطؽً ُٔطاٌٍص ذاُْ آڎافائْ غٍڌ حْ ؽِط ذٔصذآةاخ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اخٓب غڃاڻپ نٔکڪ‪ ،‬ـرافْ ۽ ٌلاخ اٿع‪.‬‬
‫پِطًٓ حّالِء ‪7919‬ظ جْ اذيص ةشؼ ةصفق “ىٺم” ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ىليّؿ ٌگاذ ۽ ٌثط ٌّٓع اٿع‪.‬‬
‫پِطًٓ حّالِء ‪7918‬ظ جْ ؽاٌط ڊاڪٽط ٌتصانشانق “ذار” غّىطف ڳّٺ ذاحْ ساؿ ڪهِّڏف‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلّ ساٌپّذ‪ ،‬كهٍّ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ حّالِء ‪7917‬ظ جْ ؽاٌط ـّفْ غالؾ ىريص “پٔاغْ” فنص رفاذ غاحً ڪهِّڏف ٌهْ آةاخ‬ ‫‪‬‬
‫غکط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 2‬حّالِء ‪177‬ظ جْ ىريص ةً كاغو غٍڌ جْ ڪاَُ ڪئْ‪ .‬۽ ذاحا ڎاُط کْ ؽڪػث ڎٌْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2‬حّالِء ‪7988‬ظ جْ ٌلاخ‪ ،‬ىرلق‪ ،‬ىحطحو ذۿػ ٌياىاڻْ اـم ٌانّ (ٌتصانطۿػ ٌياىاڻْ)‬ ‫‪‬‬
‫ڪطاچْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 2‬حّالِء ‪7986‬ظ جْ نٔکڪ غڪٍصذ ٌتاغْ حْ فالخة حّ ڎًٍِٓ آُْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2‬حّالِء ‪7911‬ظ جْ نٔکڪ اغحاخ ٌهْ ؽاَُ ةشاذق حّ حٍو ڎًٍِٓ آُْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2‬حّالِء ‪7981‬ظ جْ ٌانْ فاذف ـرافْ ٌتصانيخٔص افڍف پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2‬حّالِء ‪7966‬ظ جْ نٔکڪ ةِاخذ ساؿ ٽانپط حّ حٍو ٿّٔؿ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2‬حّالِء ‪2118‬ظ جْ ٌانّٔاذق ؽشفٔث ذاحْ ٌهْ ةشؼ ڪّالچْ (ٽٍڊف ڪّالچْ) ًُ فاٌْ‬ ‫‪‬‬
‫حِاؿ کْ انّخاظ چّٔ‪.‬‬
‫‪ 2‬حّالِء ‪7917‬ظ جْ ٌّحّاؿ نٔکڪ‪ ،‬غياحْ اڳّاڻ ةصذ غئخّ پٍْ ٌاكم ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪71‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 1‬حّالِء ‪7929‬ظ جْ ىطرا ٌاخذ ةٔگ ذٔصذآةاخ غاؿ جٍهق ذکٍصڏ نٔکڪ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪7918‬ظ جْ ڎٓپهّ غاؿ جٍهق ذکٍصڏ ؽاٌط گم ىريص “اؽڪ” حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪7911‬ظ جْ ڳڙُْ ٓاغًٔ غاؿ جٍهق ذکٍصڏ ؽاٌط غلٍفط ٌهْ ثٍاگط حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪7929‬ظ جْ ؽيع انٍهياَء ىطرا كهٔچ ةٔگ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪7974‬ظ جْ الڏڪاڻْ غاؿ جٍهق ذکٍصڏ اغڪانط ىشصفؾ ىريص كطٓؾَْء ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪7997‬ظ جْ غٍڌ حْ ‪ 81‬کاؿ فڌٓڪ ٌانّٔاذؿ اخٓتً‪ ،‬نٔکڪً‪ ،‬اٌػاٌْ ذلً حْ‬ ‫‪‬‬
‫اڳّاڻً ۽ غّؽم فذڪطؿ آو ڪّٔ آو حْ غٍڌ کْ فذُائڻ فاذق ىهانتْ حْ ىضىث ڪئْ‪.‬۽‬
‫غشث ذخ ٌيم حّ اىِاذ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪7964‬ظ جْ ٻاذؿ الِء ـصاذجْ آّاذڊ حّ فٔفهّ ٿّٔ غٍڌ حْ اخةَْء ثلافحْ جٍئيً‬ ‫‪‬‬
‫ٻاذؿ کْ ةَ ىشحهف ؽٍتً ۾ ـصاذجْ آّاذڊ ڎٓڻ الِء جرطٓڪ ُالئْ ُئْ‪.‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪7968‬ظ جْ اىًٔ اذةاب‪ ،‬اـم ٌانّ ىريص اىًٔ فنص ٌهْ ىريص ٌِڙف ڳّٺ ٌهْ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ٌِڙْٓ حْ جٍهلْ ىاجهْ كهٍْ ةصًٓ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 8‬حّالِء ‪7981‬ظ جْ ؽّڪث ذػًٔ ؽّذف غخافؽ‪ ،‬ٺٽْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ نٔاكث‪ ،‬ڊذاىا‬ ‫‪‬‬
‫ٌّٓػْ‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ ۽ ڪانو ٌگاذ اٿع‪.‬‬
‫‪ 8‬حّالِء ‪7911‬ظ جْ غٔاغحصاؿ ۽ كاٌٌّْ ىاُط ٌتصانػحاذ پٔطراخف فنص ىٔاؿ ٌتصانطذياؿ‬ ‫‪‬‬
‫پٔطراخف پطاڻْ غکط ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 8‬حّالِء ‪2111‬ظ جْ ىؾِّذ نّڪ فٍڪاذ ٌهڻ فلٔط نٔاكث ٌٔؾٍم اغپحاؽ ڪطاچْ ۾ گضاذق‬ ‫‪‬‬
‫فّٓ فـٔث ىهاةق کٔع ڄاىؾّذف ۾ غٍصز گِط حْ اڱڻ ۾ خفً ڪّٔ فّٓ‪ٌ .‬هڻ فلٔط حّ ڇٺْ‬
‫حّ ٌانّ ٽّئٍط فلٔط ُّ‪ .‬داة حّ ىگڻِاذ ُّ‪7912 .‬ظ جْ خاخف حْ كصٓو ۽ جاذٓشْ ؽِط آىطق ۾‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬حّالِء ‪7918‬ظ جْ ةهٍص پآَ ؽاٌط ۽ اخٓب نهف اهلل ةصفق فنص ذاحْ اىاؾ ةشؼ ساخؾ ةصفق‬ ‫‪‬‬
‫ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 8‬حّالِء ‪7911‬ظ جْ ڪٍَِ ىؾق غظؽ گّ ؽاٌط ىرػً ڪڪڙائْ اـم ٌانّ غٔص ٌٔار ٌهْ‬ ‫‪‬‬
‫ؽاَُ فنص غٔص اذيص ؽاَُ ؽِط ڪڪڙ جٍهلْ سٔطپّذ ٌاٿً ؽاَُ كهٍْ خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬حّالِء ‪2118‬ظ جْ ؽاٌط ىريص ذػً‪ ،‬ىرػً ٌتاغَْء ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬حّالِء ‪7984‬ظ جْ ڊاڪٽط فِئصـ ذػًٔ ٽٍڊف ڄاؾ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ٌلاخ‪ ،‬ىرلق‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ؽاٌطـ پْ آڇ ڊق حّ ىّكّظ؛ ؽاَُ نهٔف حْ ؽاٌطق ۾ ٌّة حّ ذفپ اٿع‪.‬‬
‫‪ 8‬حّالِء ‪7914‬ظ جْ ڪالغٔڪم ذاڳ حّ غِڻّ غٻاحِڙف اٌػاؿ گهظاذ ٌهْ ساؿ فنص ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ىطاخ خآّ ڳّٺ خِٓاٌث نڳ ساٌّاُڻ جٍهلّ ڪٍڊٓاذف ُاڻّڪْ ٌّؽِطففٔطفر ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬حّالِء ‪7999‬ظ جْ ىّنف‪ ،‬ىحطحو ۽ ىفٍف حياؽ انصًٓ “ىّىً” ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬حّالِء ‪7981‬ظ جْ ىؾِّذ اخٓب ۽ ـرافْ ناذؼ اؽطػ اـم ٌانّ غٔص اؽطػ ٌهْ فنص غٔص‬ ‫‪‬‬
‫نهف ٌهْ ؽاَُ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬حّالِء ‪7988‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حْ ٌاىّذ اخٓب ۽ ىرلق خاخا غٍڌق اـم ٌانّ ڪطٓو ةشؼ‬ ‫‪‬‬
‫فنص ىريص كاغو غّىطف ڳّٺ خاخ نغاذق جٍهلْ ڎُطڪْ كهٍْ گِّٽڪَْء ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪72‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 8‬حّالِء ‪7982‬ظ جْ الڏڪاڻْ حّ سّةفّذة ؽاٌط فاحص “ٌار” اـم ٌانّ ؽٍتاؿ ىٍگْ‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬حّالِء ‪7961‬ظ ؽاٌط فرٓط فطُاخ غّنٍگْ‪ ،‬ىٔاڻْ كهٍْ ٌّؽِطففٔطفر ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 6‬حّالِء ‪ 7988‬ظ جْ ىرلق‪ٌ ،‬لاخ ۽ جاذٓشصاؿ غالؾ ىريص الکّ (ڊاڪٽط غالؾ الکّ) ڳّٺ ىٺْ‬ ‫‪‬‬
‫ساؿ ححّئْ كهٍّ ٌّاةؾاَُ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬پْ آڇ ڊق حّ ىّكّظ ڪهِّڏا خفذ ذڪّىث‬
‫‪7999‬ظ ۾‪.‬‬
‫‪ 6‬حّالِء ‪7911‬ظ جْ ىؾِّذ ڪِاڻٔڪاذ ۽ ؽاٌط ذؽٔص ڀٽْ فنص ذافو ٌتصانرئص ڀٽْ غکط ۾‬ ‫‪‬‬
‫ڄائّ اـم ڳّٺ اذفڏ اٿع‪.‬‬
‫‪ 6‬حّالِء ‪7988‬ظ جْ ٌاىٔاذف ـرافْ اغراؼ ىڱطّٓ غاٌگِڙ كهٍْ حْ ڳّٺ ذػً غطّٓاؽ ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 6‬حّالِء ‪7918‬ظ جْ ٌاىٔاذف ذاڳْ ٌهْ ىطاخ ححّئْ ڳّٺ ٌهْ ىطاخ ححّئْ جٍهلْ ىِٔڙ ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 6‬حّالِء ‪7911‬ظ جْ ٌاىٔاذق ىفّذ‪ ،‬نٔکڪ ۽ اغحاخ ٌٍيث سهخْ اـم ٌانّ ٌٍيث اهلل فنص‬ ‫‪‬‬
‫ىريص ّٓغف سهخْ پٔط حْ ڳّٺ‪ ،‬كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 6‬حّالِء ‪7911‬ظ جْ ـّفْ ؽاٌط دنف ٌهْ فلٔط اـم ٌانّ دفانفلاذ ٌهْ “ڎٌّ” فنص ذاحْ‬ ‫‪‬‬
‫ذذيث اهلل ىگػْ ڳّٺ خفغث ٌهْ ىگػْ جٍهلْ كٍتط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪ 7449‬ظ جْ ؽٔز ٌتصانيخٔص غٍڌق (ڄٔٿا ٌٍص) فنص خّٓاؿ نٔال ذاؾ ٺٽْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اخةْ غڃاڻپ ٌثط ٌّٓع اٿع‪.‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪7912‬ظ جْ غٍڌق اغٔيتهَْء ۾ نػاٌْ ةم کْ پٔؼ ڪّٔ فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪7981‬ظ جْ ڪاڪّ ڀٔطفىم ىِط چٍص آڎفاڻْ غاغّؿ اغپحاؽ ةيتئْ ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪2114‬ظ جْ غٍڌ حْ غطٓهْ ؽاٌط آو ةْ خذةاؿ ففاة ڪئْ‪ .‬غٍصز آسطق آذاؾ گاَُ‬ ‫‪‬‬
‫ٌّاڏف ؽطٓف ۾ آُْ‪.‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪7961‬ظ جْ ـّفٔاِء غٍڌق حْ جٍهٔو کْ ىهڪْ اىً اىاؿ الِء سهطٌاڪ غيخِْ‬ ‫‪‬‬
‫ذڪّىث غائًٔ حْ آو غٔص کْ ُڪ ڀٔطف ٻِٔط ٌيط ةٍصقَء حّ ذڪو حاذق ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪7946‬ظ جْ ىؾِّذ نّڪ فٍڪاذـ ىائْ ڀاڳْ ڌق فُّٔؿ فلٔط ىگڻِاذ الڎاڻّ ڪطق‬ ‫‪‬‬
‫فئْ‪.‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪7449‬ظ جْ ىؾِّذ غٔاغحصاؿ‪ ،‬اخٓب‪ٌ ،‬انو ۽ ـرافْ ؽٔز ٌتصانيخٔص غٍڌق فنص‬ ‫‪‬‬
‫خّٓاؿ نٔال ذاؾ ٺٽْ حْ ٍُصف گِطاڻْ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪7911‬ظ جْ الڏڪاڻْ حْ جٍهٔيْ ؽشفٔث پطففٔػط فنْ ىريص ڀٽْ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪7967‬ظ جْ غٍڌ حّ اىط آفار غطىص غٍڌق اـم ٌانّ ٌتصانطذياؿ فنص ىريص ذٔاة ىغم‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ پطٓانّ كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪7946‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ىليّؿ ٌگاذ ىريص ىٺم ڪاالڻْ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪7921‬ظ جْ ىؾِّذ ىرلق‪ ،‬ىّذح ۽ ٌلاخ ڊاڪٽط ىيحار ذػًٔ پٺاڻ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪73‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 1‬حّالِء ‪2111‬ظ جْ ىِاؿ ؽاٌط ٌثاذ ةظىْ ففاة ڪئْ‪ .‬کٔع ىطرا پّذ ۾ پٔط غهٔو ؽاَُ حْ‬ ‫‪‬‬
‫خذگاَُ حْ ڀط غاؿ خفٍآّ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪7448‬ظ جْ ىآَ ٌار‪ ،‬فاكم‪ ،‬ؽاٌط ۽ ـّفْ خذفٓؼ گم ىريص ساؿ رٓب ىگػْ فنص‬ ‫‪‬‬
‫ٌّاب ىٔط كٔفط ساؿ ىگػْ حِم ىگػْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪2111‬ظ جْ كهٍَْء حّ ةاخؽاَُ ؽاٌط اىٔص سٔطپّذق الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪7919‬ظ جْ غٍڌق ۽ ٍُڌ حّ ٌانْ فاذ اخٓب جٔطٽ فغٍث سٔطپّذ حْ ڳّٺ نلياؿ ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 1‬حّالِء ‪7919‬ظ جْ ىؾِّذ رىٍٔصاذ ۽ غٔاغحصاؿ ڪؾٍچٍص پاذفاڻْ غاٌگِڙ كهٍْ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 4‬حّالِء ‪7989‬ظ جْ ٌانْ فاذق ؽاٌط ةؾٔط غٔحائْ ٌطػ (ةشؾم ساؿ) غٔحا كهٍْ خاخف ۾‬ ‫‪‬‬
‫پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 4‬حّالِء ‪7922‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ۽ اخٓب اذيص ساؿ “آـف” فنص ىريص اغيأٌم ىفطاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ىٺّ ٻٻط جٍهلْ سٔطپّذ ٌاٿً ؽاَُ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 9‬حّالِء ‪7919‬ظ جْ ىػڪًٔ حِاؿ ساؿ کّغّ فنص حتاذ ساؿ کّغّ ٌٍگط پاذڪط حْ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫غاىْ فٓطق ۾ ڄائّ‪ .‬غٍڌ حّ ىؾِّذ غياحْ ڪاذڪً ُّ‪.‬‬
‫‪ 9‬حّالِء ‪7966‬ظ جْ ٌتصانرق غاذّٓ فنص فلٔط ذاڻّ جٍهلْ ڎفڪطقَء حْ ڳّٺ ٻٍڊق ۾ پٔصا‬ ‫‪‬‬
‫ٿّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‪ ،‬ڪانو ٌگاذ‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ ۽ ؽاٌط آُْ‪.‬‬
‫ٌٔػْ فنص اهلل ڎٌّ ىٔيڻ جٍهلْ ڎفڪطقَء حْ ڳّٺ کُّاذق ۾‬ ‫ٰ‬ ‫‪ 9‬حّالِء ‪7948‬ظ جْ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‪ ،‬ؽاٌط‪ ،‬آڊٓٽط ۽ پتهؾط اٿع‪.‬‬
‫‪ 71‬حّالِء ‪7911‬ظ جْ ؾ ؿ ىٍظفؿ حّ ىڪيم ٌانّ ىريص ٌّار فانص ذئٔع ؽفًٔ ىريص ڀٽْ‬ ‫‪‬‬
‫ُّ‪ .‬ىِٔڙ كهٍْ خاخف ۾ ڄائّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ؛‪ -‬غٍڌق ٻّنَْء حّ ىؾِّذ اخٓب‪ ،‬خاٌؾّذ‪ ،‬ىرلق‪،‬‬
‫ىحطحو‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ ۽ ىفّذ ُّ‪.‬‬
‫‪ 71‬حّالِء ‪7912‬ظ جْ غٍڌق حْ ةطک جٍهٔيْ ىاُط‪ ،‬كاٌٌّصاؿ ۽ نٔکڪ ةؾٔط اذيص كطٓؾْ‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬حّالِء ‪7911‬ظ جْ ؽاٌط ىّالةشؼ فصا ڳّٺ كائو ىڱڻ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 77‬حّالِء ‪7981‬ظ جْ غٍڌ حْ ٌانْ فاذق ڪِاڻٔڪاذ ىّغٔلاذ ؽاٌط‪ٌ ،‬افؽ ٌگاذ‪ ،‬ىليّؿ‬ ‫‪‬‬
‫ٌگاذ ةٔصؽ ىػطفذ ؽڪاذپّذ ۾ اک کّنْ‪.‬‬
‫‪ 77‬حّالِء ‪ 7978‬ظ جْ ىاُط نػأٌاة‪ ،‬اخٓب‪ ،‬۽ ؽاٌط پطففٔػط ٌهْ ٌّار ححّئْ فنص ذاحً ساؿ‬ ‫‪‬‬
‫ححّئْ ڳّٺ گصفَء نڳ پطاڻا ححّئْ جٍهلْ ىّذق ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 77‬حّالِء ‪7914‬ظ جْ آغا ـّفْ‪ ،‬اـم ٌانّ آغا غالؾ ٌتْ ـّفْ الڎاڻّ ڪّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ىؾِّذ ؽاٌط ڊذاؾ ٌّٓع ٌهو ۽ ذڪيث جفّػ حّ ڄاڻّ ُّ‪.‬‬
‫‪ 77‬حّالِء ‪7977‬ظ جْ ٌانْ فاذف ؽاٌط پطغطاؾ “كٔاَء” حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 72‬حّالِء ‪7924‬ظ جْ غٔاغْ ۽ غياحْ ؽشفٔث ٌتصانِاخق فنص غٔٺ ٌتصانغفّذ غطُّٔ‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ حْ كصٓو غطَُٔ پاڏق ۾ ڄائّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪74‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 72‬حّالِء ‪7972‬ظ جْ الڏڪاڻْ ۾ اغڪائّٽٍگ کْ ىؾِّذ ۽ ىلتّؽ ڪٍصڏ ذذو ٌهْ‬ ‫‪‬‬
‫حٍفطق فنص ىريص ةشؼ الڏڪاڻْ ؽِط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 72‬حّالِء ‪7428‬ظ جْ ذػً ٌهْ ساؿ “ذػً ىٔط” ٽانپط فنص ىٔط ىريص ٌفٔط ساؿ ٽانپط‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذآةاخ حْ كهٍْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 72‬حّالِء ‪7928‬ظ جْ غٍڌ حّ ىآَ ٌار غظؽ گّ ؽاٌط ىٔط ٌتصانرػًٔ غاٌگْ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ىٔط حّ حػث ساڪْ فـٔث ىهاةق الکٔڻْ نهٔف حْ ذفكْ حْ ڀط ۾ افنَِ نطػ خفً ڪّٔ‬
‫فّٓ‪ .‬ىٔط ٌتصانرػً غاٌگْ حّ حٍو ‪7487‬ظ ۾ ڪهڪحْ ۾ ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 72‬حّالِء ‪7982‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬ىليّؿ ٌگاذ ۽ جاذٓشصاؿ ىريص ىٺم ڪياالڻْ ٌطػ ؾ‪-‬ظ جطاةْ‬ ‫‪‬‬
‫فنص ٌصةاهلل ساؿ ىّذق كهٍْ ٌّؽِطق فٔطفر ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 72‬حّالِء ‪7968‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط جاةؼ ةشاذق اـم ٌانّ غالؾ ؽتٔط ؽاَُ ڳّٺ ؽٔط ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ڎافچ جٍهلْ خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬حّالِء ‪7949‬ظ جْ اذيص ساؿ “آـف” ىفطاڻَْء خؾ ڌڻَْء ذّانْ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬حّالِء ‪7994‬ظ جْ غٍڌ ڌذجَْء حّ ؽاٌط ٌاىو ىٍگْ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬حّالِء ‪7986‬ظ جْ ىِحاب ىرتّب اـم ٌانّ (ىِحاب ٌتاغْ) ڪطاچْ ۾ اک کّنْ اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ ڪِاڻْ‪ٌ ،‬افؽ‪ ،‬ڊذاىّ‪ ،‬ىليّؿ ۽ غفط ٌاىّ اٿع‪.‬‬
‫‪ 78‬حّالِء ‪7921‬ظ جْ ٌانْ فاذف ؽاٌط ىّنّق ٌتصاهلل “اثط” فنص اهلل ڎٌّ چاٌڊّٓ الڏڪاڻْ حْ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ٻٔڙف چاٌڊّٓ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ٌثط ۽ ٌيو اٿع‪.‬‬
‫‪ 78‬حّالِء ‪7984‬ظ جْ ىؾِّذ ڪيپٔئط‪ ،‬ـصا ڪاذ ۽ ٽْ فق ڊذاىً حّ اخاڪاذ ىريص ٌهْ‬ ‫‪‬‬
‫ٻگِّٔ ؽِط ةاڊَُ جٍهلْ ڎفڪطق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬حّالِء ‪7914‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ڪِاڻٔڪاذ ٌػٔو کطؽ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬حّالِء ‪7976‬ظ جْ غٍڌق اخب حّ فڎف ىطجتْ فاذف نٔکڪ‪ٌ ،‬لاخ‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ‪ٌ ،‬افؽ ٌگاذ ۽‬ ‫‪‬‬
‫ىحطحو پطؾ اةٔچٍصاڻْ سٔطپّذ غٍڌ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬حّالِء ‪7982‬ظ جْ اذيص ٌهْ ـاةط چاٌڊّٓ فنص ٌّاب ساؿ چاٌڊّٓ ڳّٺ ڇاڇڙق جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫ىٔطفساؿ كهٍْ كٍتط ۾ ڄائّ‪ ،‬اخةْ سصىحّؿ‪ ،‬ؽاٌط‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ ۽ ٌافؽ ٌگاذ اٿع‪.‬‬
‫‪ 78‬حّالِء ‪7962‬ظ جْ ؽاٌط ۽ اخٓب ذٔصذ ةشؼ ٌظٓظ گّپاٌگ‪ ،‬ڳّٺ ذاحْ ساؿ گّپاٌگ‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ ڪٍڊٓاذق ۾ ٌاىٔاذق جٍهٔيصاؿ ىريص ـاند گّپاٌگ حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬حّالِء ‪ 7982‬ظ جْ انهاػ ٌتاغْ اـم ٌانّ انهاػ انٍتْ ٌتاغْ غّڀّ خٓطف ؽِط ۾‬ ‫‪‬‬
‫ٌتاغْ ىرهْ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط اٿع‪.‬‬
‫‪ 78‬حّالِء ‪7949‬ظ جْ غٍڌق اخب حّ ذفؽً ىٍٔاذ اغحاخ انؾٍطاَء اذيص ساؿ آـف ذاة حْ‬ ‫‪‬‬
‫ذُظًٌ ُٿاؿ ىاذحْ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 78‬حّالِء ‪7988‬ظ جْ ىؾِّذ جاذٓشصاؿ‪ ،‬ىرلق ۽ نٔکڪ خاخ غٍڌق حّ اـم ٌانّ ڪطٓو ةشؼ‬ ‫‪‬‬
‫فنص ىريص كاغو غّىطف ُّ‪ ،‬خاخا غٍڌق ڳّٺ خاخ نغاذق جٍهلْ ڎُطڪْ كهٍْ گِّٽڪْ ۾ پٔصا‬
‫ٿّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪75‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 78‬حّالِء ‪7984‬ظ جْ ذٓڊّٓ پاڪػحاؿ حّ ىٍطفػ غٍٔئط پطفڊّٓغط آغا ىريص ٌهْ فنص آغا‬ ‫‪‬‬
‫ٌّاب ٌهْ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬حّالِء ‪7961‬ظ جْ ٌاىٔاذق ـرافْ‪ ،‬ؽاٌط‪ ،‬ڪانو ٌّٓع ۽ ڊذاؾ ٌگاذ ٌٔار پٍِّذ اـم ٌانّ‬ ‫‪‬‬
‫دفانفلاذ ٌهْ فنص ىريص اةطأُو پٍِّذ ٌيطڪّټ حْ ؽِط ؽاخق پهَْء ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬حّالِء ‪7916‬ظ جْ نٔکڪ ذار ؽاُاڻَْء حّ اـم ٌانّ ذب ڎٌّ پٽ غائًٔ ةشؼ ؽاُاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫آُْ‪ .‬ذار ؽاُاڻْ جٍهلْ حُّْ‪ ،‬كهٍْ خاخفَء حْ ڳّٺ ذيم ساؿ ؽاُاڻَْء ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 76‬حّالِء ‪622‬ظ جْ غً ُخطقَء حّ آغار ٿّٔ‪ .‬حًٍِ فكث ذلطة ىريص ـهْ اهلل ٌهٔہ فآنہ‬ ‫‪‬‬
‫فغهو ىڪْ ؽطٓف کاؿ ىصٍْٓ ؽطٓف ُخطة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 76‬حّالِء ‪7988‬ظ جْ غٍڌ ڌذجَْء حّ كاةم فشط ؽشفٔث ٌالىَ ٌهْ ساؿ اةڙف الڎاڻّ ڪطق‬ ‫‪‬‬
‫فّٓ‪ .‬غٍصز پٔصائؼ ‪7444‬ظ ۾ ٿْ‪.‬‬
‫‪ 76‬حّالِء ‪7998‬ظ جْ ىاُط نػأٌاة‪ ،‬اخٓب‪ ،‬خاٌؾّذ ۽ اغحاخ ڊاڪٽط انِصاخ ٻُّّٔ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 76‬حّالِء ‪7971‬ظ جْ خذ ىريص افغحَ فنص ىريص ذٔاة غّىطف ڳّٺ ڀهْ ڎٌّ آةاخ كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫حٔڪب آةاخ ۾ ڄائّ غڃاڻپ غٍڌ حّ رٓط جٍهٔو فرٓط ٽطاٌػپّذټ ۽ ٌهو خفغث اٌػاؿ ُّ‪.‬‬
‫‪ 7991 71‬ظ جْ ڀهّڏ اٌػاؿ غچّ ـرافْ فلٔط ىريص الؽاذق پٍخاب ـّةْ حْ ؽِط گّحط‬ ‫‪‬‬
‫ساؿ فټ ذفڊ ذاخثْ ۾ ؽِٔص ٿّٔ‪ .‬آسطق آذاؾ گاَُ گاحْ کِافڏ ۾ آُْ‪.‬‬
‫‪ 71‬حّالِء ‪7982‬ظ جْ خّٓاؿ گّ ؽاٌط نٍم چٍص ىخطفج ىڪيم ٌانّ ؽٔز نٍم چٍص ٌطػ نٍم‬ ‫‪‬‬
‫ىريص ىخطفج ففاة ڪئْ‪ .‬نٍم ىريص ىخطفج كٍتط ؽِط ۾ ‪1884‬ظ جْ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬حّالِء ‪7911‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ؽاٌط اغحاخ پٔطؽ كٍتط فنص اىاؾ ةشؼ ٌاـْ غّىطف‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ةٺْ نڳ ىتاذڪ ڪهِّڏف جٍهلْ ىٔطفساؿ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اغحاخ پٔطؽ كٍتط حّ اـم ٌانّ‬
‫پٔط ىريص ُّ‪.‬‬
‫‪ 71‬حّالِء ‪7981‬ظ جْ ؽاٌط ۽ نٔکڪ ُاغا ذاؾ پطففٔػط کْ ذفُڙق ۾ ذغحْ فٍٓصق کٔع‬ ‫‪‬‬
‫گّنّٔؿ ُڻْ كحم ڪّٔ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 71‬حّالِء ‪7988‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ڊذاؾ ٌّٓع جاحصاذ ٌاخؽ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬حّالِء ‪ 7981‬ظ جْ ٌانّٔاذق ىظاذيحْ ؽاٌط آجؼ غٍڌق اـم ٌانّ ىٍؾّؼ ٌهْ فنص فنْ‬ ‫‪‬‬
‫ىريص ؽٔز كٍتط ٌهْ ساؿ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 74‬حّالِء ‪7949‬ظ جْ ٌّحّاؿ ڪِاڻٔڪاذ ةّٔز ىرطؾ ىغٔطق فنص ىريص ٌثياؿ ىغٔطق ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫اهلل ةشؼ ىغٔطق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 74‬حّالِء ‪7912‬ظ جْ ٌتصانرػًٔ ڎٓػْ ڳّٺ ىڏ حْ رىٍٔصاذ گِطاڻْ ۾ اک کّنْ‪ .‬اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ ؽاٌط اٿع‪.‬‬
‫‪ 74‬حّالِء ‪7989‬ظ جْ اغٽٔٽ ةئٍڪ آػ پاڪػحاؿ حْ پِطًٓ غٍڌق ساجّؿ گّذٌط‪ ،‬ڊاڪٽط‬ ‫‪‬‬
‫ؽيؾاخ اسحط ڎٓٿّ‪ ،‬ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 74‬حّالِء ‪7981‬ظ جْ ٌانْ فاذف ؽاٌط ۽ نٔکڪ ةطڪث ةهّچ‪ ،‬ذػًٔ آةاخ كهٍْ سٔطپّذ‬ ‫‪‬‬
‫ىٔطز ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪76‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 79‬حّالِء ‪7948‬ظ جْ اڳّڻْ پاڪػحاٌْ فرٓط اٌيو دفانفلاذ ٌهْ ڀٽْ حّ پٽ غط ؽاٍُّار‬ ‫‪‬‬
‫ڀٽّ فطاٌع حْ پٍٍِخْ ذُائؼ گاَُ جْ ىطخَُ ذانث ۾ ىهّٔ‪.‬‬
‫‪ 79‬حّالِء ‪ 7914‬ظ جْ آغا ـّفْ اـم ٌانّ آغا غالؾ ٌتْ ـّفْ فنص آغا گم ذػً ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 79‬حّالِء ‪7969‬ظ جْ غٍڌ حْ ىٍفطخ ؽشفٔث ذاحْ اذيص ىالج ةصًٓ ؽِط حْ اغپحاؽ ۾ خؾ‬ ‫‪‬‬
‫ڌڻْ ذّانْ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 79‬حّالِء ‪7962‬ظ جْ خذگاَُ غچم غطىػث حّ ُاڻّڪّ غخاخـ ٌؾًٔ‪ ،‬غشْ كتّؽ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫خذارق چّٿّؿ‪ ،‬سّاحَ ٌصانرق (ٻئْ) حْ گِط ۾‪ ،‬خذارا ؽطٓف ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 21‬حّالِء ‪7986‬ظ جْ غّاٌد ٌگاذ‪ ،‬ؽاٌط ىرلق غفط ٌاىَ ٌّٓع ۽ ةطاڊ ڪاغٽط ٌفٔط ىطرا‬ ‫‪‬‬
‫ٌطػ (ٌفٔط ٌهْ ةٔگ ىطرا) ٽٍڊف ٺّڏُّ كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 21‬حّالِء ‪7988‬ظ جْ ذراؼ ىِط ىرهْ ىطاخ فاُڻ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‬ ‫‪‬‬
‫ڪِاڻٔڪاذ ۽ ڊذاىا ٌّٓع اٿع‪.‬‬
‫‪ 21‬حّالِء ‪7987‬ظ جْ غرط اىصاخ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ (ىڙز حّ ٌانّ اىصاخ ذػٍْٔ) غرط‬ ‫‪‬‬
‫اىصاخ حْ اخةْ غڃاڻپ‪ ،‬ؽاٌط ۽ جٍلٔص اٿع‪.‬‬
‫‪ 27‬حّالِء ‪7986‬ظ جْ اخٓب ىرلق ىرتّب ٌهْ ؽٔز فنص ذاحْ ؽيع انصًٓ ڳّٺ ٻٽ غطائْ‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ ىِٔڙ كهٍْ خاخف ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 27‬حّالِء ‪7961‬ظ جْ ٌّحّاؿ نٔکڪ پطفاٌْ غُّٔاڻْ اـم ٌانّ ىٍيّذ ٌهْ غّىطف غُّٔڻ‬ ‫‪‬‬
‫۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 27‬حّالِء ‪ 7971‬ظ جْ ىؾِّذ اخٓب‪ ،‬جاذٓز ٌّٓع ۽ نػأٌاة حّ ىاُط پٍڊټ ڪؾٍچٍص فنص ٽّپڻ‬ ‫‪‬‬
‫الؽ حٔٽهْ ذٔصذآةاخ غٍڌ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 27‬حّالِء ‪7916‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌّاىْ ؽاٌط فلٔط خاخؿ فنص ىٔاؿ ڌڻْ ةشؼ حّّٓ جٍهلْ فاذَُ‬ ‫‪‬‬
‫حْ ڳّٺ ىٔاٌصاخ چٍخڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫انِصق ؽاَُ‪ ،‬غٔص ساخؾ ذػًٔ حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪ .‬ڄيڻ حّ ٍُڌ‬ ‫‪ 22‬حّالِء ‪7981‬ظ جْ ٌّذ ٰ‬ ‫‪‬‬
‫ٽکڙ‪ ،‬كهٍّ ذٔصذآةاخ اخةْ غڃاڻپ ڊذاىا ٌّٓػْ‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ؽاٌطـ ۽ ڪانو ٌّٓػْ اٿع‪.‬‬
‫‪ 22‬حّالِء ‪7922‬ظ جْ حصٓص غٍڌق ؽاٌطقَء حّ ةأٌڪاذ ٌاذائڻ “ؽٔاؾ” حّ اـم ٌانّ ٌاذائڻ‬ ‫‪‬‬
‫خاز پٽ گّڪهصاغث ٌاگّاڻْ ُّ‪ .‬پاڻ ڳّٺ کاُْ كاغو كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪.‬‬

‫‪------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫ٌاذائڻ ؽٔاؾ حْ حٍو جاذٓز ‪ 78‬حّالِء ۽ حٍو ٍُڌ ٌّؽِطف فٔطفر ىهْ ٿّ‪.‬‬
‫‪ 22 ‬حّالِء ‪2116‬ظ جْ سّةفّذة ؽاٌط اىِط گٔالٌْ اـم ٌانّ غٔص اٌّذ ٌهْ ؽاَُ فنص اـغط‬
‫ٌهْ ؽاَُ ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 21 ‬حّالِء ‪7949‬ظ جْ پطسهّش اخٓب ۽ ؽاٌط كاكْ ٌتصانرئْ “كائم” ىڪْ ؽطٓف ۾ ففاة‬
‫ڪئْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪77‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 21‬حّالِء ‪7414‬ظ جْ آراخقَء حْ جرطٓڪ حّ ٌهيتطخاذ ۽ كّىْ ڪاذڪً ذئٔع غالؾ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ڀطڳڙق فنص ىريص ساؿ ڀطڳڙق جٍهلْ حٔيع آةاخ حْ ڳّٺ ڊٍٓگاڻ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 28‬حّالِء ‪7947‬ظ جْ ڊاڪٽط اغص اهلل ؽاَُ “ةٔشّخ” ذػٍْٔ ًُ فاٌْ خٌٔا کْ ُئؾَ الِء‬ ‫‪‬‬
‫انّخاظ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 28‬حّالِء ‪7912‬ظ جْ غٍڌق‪ ،‬اذخف ۽ غطائڪْ رةاًٌ ۾ ڪافْ نکٍصڏ ؽاٌط اسحط اخٓب اـم‬ ‫‪‬‬
‫ٌانّ غالؾ ىريص ؽاَُ (ثاٌْ) فنص ةاع ٌهْ ؽاـ نکّق نکَْء‪ ،‬كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 28‬حّالِء ‪7917‬ظ جْ ٌاىّذ ؽاٌط سّاحَ غالؾ فطٓص ففاة ڪئْ‪ .‬سّاحَ غالؾ فطٓص حا فڎا ٺٽْ‬ ‫‪‬‬
‫ىاؿ نڏق ىٺڻ ڪّټ ۾ آةاخ ٿٔا‪ .‬سّاحَ غالؾ فطٓص داة حّ ڪّذٓخّ ُّ‪.‬‬
‫‪ 28‬حّالِء ‪7447‬ظ جْ اىاؾ ةشؼ ـاةط‪ٌ ،‬طػ ؽاٍُّار ساؿ ححّئْ جٍهلْ ىّذق حْ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ىهڪ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 26‬حّالِء ‪7921‬ظ جْ ڪِاڻْ ٌّٓع اهلل ةشؼ اخةْ ٌانّ أٌع اٌفاذق فنص اذيص ةشؼ‬ ‫‪‬‬
‫اٌفاذق حْ گِط الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 26‬حّالِء ‪7988‬ظ جْ پاڪػحاؿ حْ اڳّڻْ فرٓطاٌيو ؽِٔص ىرحطؾ ةٍٔئط ڀٽْ حّ فذ آـف‬ ‫‪‬‬
‫ٌهْ رذخاذق فنص ذاڪو ٌهْ رذخاذق ٌّاةؾاَُ (ُاڻْ ةٍٔئط آةاخ) نڳ ڳّٺ ىٔط ساؿ رذخاذق‬
‫(ةالفؽ كتا) ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اـم ٌانّ غخافؽ ساؿ اٿع‪ ًُ .‬فكث ىهڪ حّ ـصذ آُْ‪.‬‬
‫‪ 26‬حّالِء ‪7919‬ظ جْ ٌّحّاؿ پتهؾط ۽ ؽاٌط پاذز ذٓاص ىالج اـم ٌانّ ذٓاص ذػًٔ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫حياؽ انصًٓ ىالج‪ ،‬جٍهلْ ٌاذق كهٍْ سٔطپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬حّالِء ‪7921‬ظ جْ ٌانْ فاذف ؽاٌط‪ ،‬ىرلق ۽ ٌلاخ ٌتصانلّٔؾ ـائب ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬حّالِء ‪7978‬ظ جْ غٍڌ حّ ىآَ ٌار ـّفْ ؽاٌط فلٔط فنْ ىريص نغاذق (ثاٌْ) الڎاڻّ ڪّٔ‬ ‫‪‬‬
‫آسطق آذاؾ گاَُ جاث پّذ ۾ اٿع‪.‬‬
‫‪ 21‬حّالِء ‪7967‬ظ جْ ىشصفؾ حئم انظىاؿ‪ ،‬ىشصفؾ اىًٔ فِٔو حْ گِط ۾ ُاال ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ؛ غٔاغْ اڳّاڻ ۽ ؽاٌط اٿع‪.‬‬
‫‪ 21‬حّالِء ‪7968‬ظ جْ ٌاىٔاذف نٔکڪ ذفٔو ڪٍڀط جٍهلْ ڪّټ غالؾ ىريص حْ ڳّٺ ذاحْ‬ ‫‪‬‬
‫ٌطز ڪانطق ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 24‬حّالِء ‪7946‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌاىٔاذف ٺٔٺ غٍڌق ذاڳْ فلٔط ٌتصانغفّذ الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫فلٔط ٌتصانغفّذ ‪7971‬ظ جْ ذٔصذآةاخ ؽِط ۾ ىِط ؽاَُ ٻاڏق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 24‬حّالِء ‪7498‬ظ جْ كاكْ ٌهْ اڪتط خذارق فنص ٌهْ ىريص كاكْ‪ ،‬كاكْ ٌتصانػئً‬ ‫‪‬‬
‫ىرهْ ذفُڙق ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ىؾِّذ اخٓب‪ ،‬ؽاٌط‪ ،‬۽ غچ غائًٔ حّ غّاٌد ٌگاذ‬
‫آُْ‪.‬‬
‫‪ 24‬حّالِء ‪7917‬ظ جْ ٌاىّذ غٔاغحصاؿ ۽ ةااثط رىٍٔصاذ ىريص آّب کِڙف فنص ذئٔع ؽاَُ‬ ‫‪‬‬
‫ىريص کِڙف جٍهلْ الڏڪاڻْ حْ ڳّٺ ٌاكم ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 24‬حّالِء ‪2171‬ظ جْ ىظاج ٌگاذ ۽ ڪانو ٌّٓع ذهٔو ةطفُْ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 29‬حّالِء ‪7498‬ظ جْ جاث انؾٍطا‪ ،‬فشط انؾٍطا ُصآث ٌهْ ٌخفْ “جاذڪ” فنص فلٔط انِصاخ‬ ‫‪‬‬
‫ٌطػ جطاب ٌهْ جٍّٔ ڳّٺ نٍهّ ذاٌئڪ جٍهلْ فاذَُ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪78‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 29‬حّالِء ‪7476‬ظ جْ (ٻّٔ پٔط پاڳاذف) غٔص ٌهْ گُّط ؽاَُ افؽ “ةٍگم ڌڻْ” غٔص ـتغث اهلل‬ ‫‪‬‬
‫ؽاَُ افؽ حّ پٽ ُّ ڳّٺ ذذٔو ڎٌْ ڪهِّڏق جٍهلْ سٔطپّذ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 29‬حّالِء ‪7968‬ظ جْ ؽاٌط النڻ چٍّ اـم ٌانّ نٍم ڎٌّ فنص ىريص اغيأٌم چٍّ غّڀّخٓطف‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 11‬حّالِء ‪7911‬ظ جْ ىّنّق ٌضٓط ذػًٔ جشهؿ حالنْ فنص ىّنّق ساخؾ ذػًٔ ححّئْ‬ ‫‪‬‬
‫ؽاُپّذ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 11‬حّالِء ‪7987‬ظ جْ غياحْ فذڪط غٔص اڪتط ذػًٔ ؽاَُ ذاؽصق فنص غٔص ذاحْ ىٔط‬ ‫‪‬‬
‫ىفهفْ ذاؽصق حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪ .‬الڏڪاڻْ كهٍْ الِء ذاؽصق ساٌصاؿ كاةم فشط آُْ‪.‬‬
‫ٰ‬
‫حّالِء ‪7977‬ظ جْ پطغطاؾ كٔا پٽ ٌٍڍٓطاؾ حِاىٍاڻْ ٽٍڊق آخؾ كهٍْ غاٌگِڙ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬پاڻ‬ ‫‪‬‬
‫كّىْ خذخ ذکٍصڏ ىؾِّذ ؽاٌط ُّ‪.‬‬
‫‪ 11‬حّالِء ‪7978‬ظ جْ جطكْ پػٍص‪ ،‬كّؾ پطغث ۽ غٔاغحصاؿ اذةاب ٌّذ ىريص پهٔخّ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 17‬حّالِء ‪2111‬ظ جْ غٍڌ حّ ىظاذيحْ ؽاٌط اةطأُو ىٍؾْ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 17‬حّالِء ‪7988‬ظ جْ ؽاٌطـ رةٔصـ ىٔحهّ كٍتط ٌهْ ساؿ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 17‬حّالِء ‪7966‬ظ جْ ؽاٌط ٌطفاؿ ىِصقَء حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫سائيً جي ايو سيد جو سياسي سفر‬

‫‪7929‬ظ ڪطاچْ كهٍْ ةّذڊ حّ ـصذ چٌّڊّٓ فّٓ‪.‬‬


‫‪7911‬ظ ُاذق ڪاٌفطٌع کْ ىٍيو ڪّٔ ۽ اؿ حّ پِطّٓؿ غٔڪطٓٽطق ٿّٔ‪.‬‬
‫‪7911‬ظ ىػهو نٔگ ۾ ؽاىم ٿّٔ‪.‬‬
‫‪7981‬ظ غٍڌ حّ جٍهٔو حّ فرٓط ٿّٔ‪.‬‬
‫‪7987‬ظ ىطڪظق آؽ اٌڊٓا ىػهو نٔگ حّ ىٔيتط ٿّٔ‪.‬‬
‫‪7981‬ظ غٍڌ ىػهو نٔگ حّ ـصذ چٌّصّٓ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 7986‬ظ ىػهو نٔگ کاؿ انڳ ٿْ پطفگطٓػّ ىػهو نٔگ حّ ةٍٔاخ فڌف‪.‬‬
‫‪7988‬ظ غٍڌق اخةْ ةّذڊ حّ چٔئطىًٔ ىلطذ ڪّٔ فّٓ‪.‬‬
‫‪7988‬ظ ٌٔؾٍم ٌّاىْ پاذٽْ حْ كٔاؾ ۾ اُو ڪطخاذ اخا ڪّٔ‪.‬‬
‫‪7966‬ظ ةظؾ ـّفٔاِء غٍڌ حّ ةٍٔاخ فڌف‪.‬‬
‫‪7969‬ظ غٍڌ ىحرصا ىراد ٺأُّ‪.‬‬
‫‪7912‬ظ حٔئْ غٍڌ ُهچم حّ ةٍٔاخ فڌف‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪79‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫*آگسٽ *‬
‫ٌٔػّق غاؽ حّ اٺّؿ ىٍِّٔ آگػٽ آُْ‪ ًُ .‬ىٍِْٔ جْ اُّ ٌانّ ىؾِّذ ذفىْ ذڪيطاؿ‬
‫ىٍٍْ آُْ خاٌا‪ ًُ .‬ىٍِْٔ خفذاؿ‬
‫ٰ‬ ‫“اگػٽع” )‪ (AUGUSTUS‬حْ ٌانْ جْ پّٔ‪ .‬آگػٽع حْ نفيْ‬
‫اجط اڌ گّؽ ۾ ڎًٍِٓ ٌٍڍا ٿٍٔصا آًُ‪ ،‬اؿ حْ ةطٌڪع ڎکڻ اڌ گّؽ ۾ ڎًٍِٓ فڎا ٿْ فٍٓصا آًُ‪ًُ .‬‬
‫ىٍِْٔ ۾ ىًٍِٔ فغً ٿا‪ ًُ .‬ىٍِْٔ ۾ ‪ 17‬ڎًٍِٓ ٿًٔ ٿا‪.‬‬
‫‪ ‬پِطًٓ آگػٽ ‪7918‬ظ جْ راُص ٌتاغْ غّڀّ خٓطف ؽِط حْ ڀطغاؿ ڪهِّڏا ڳّٺ ۾ حٍو‬
‫فذجّ‪ .‬غڃاڻپ‪ ،‬ؽاٌط اٿع‪.‬‬
‫‪ ‬پِطًٓ آگػٽ ‪2111‬ظ جْ ڪحاب الڏڪاڻّ اىط ؽشفٔحّؿ! الڏڪاڻّ ذٓػطچ اڪٔڊىْ ڇپآّ‬
‫جطجٔب ٌتصانػحاذ ڀٽْ ڎٌْ‪.‬‬
‫‪ ‬پِطًٓ آگػٽ ‪7917‬ظ جْ الڏڪاڻْ حْ جاذٓشْ‪ ،‬غٔاغْ‪ ،‬۽ اكحفاخق اُئث کْ ىرػّز‬
‫ڪٍصق كهٍْ حّ كٔاؾ ٌيم ۾ آٌصف فّٓ‪.‬‬
‫‪ ‬پِطًٓ آگػٽ ‪7987‬ظ جْ جٍهٔيْ ىاُط ـاذب ساؿ چٍا الڏڪاڻْ حْ ڳّٺ انِٔاذ آگاڻْ ۾‬
‫پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ ‬پِطًٓ آگػٽ ‪7942‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ۽ ىفطق ؽاَُ حْ خذگاَُ حّ غخاخـ ٌؾًٔ‪ ،‬ذفذاٌْ‬
‫پٔؾّا غٔص غالؾ كاخذ ؽاَُ ٌفطپّذق اٌحلاؽ ڪّٔ غٍصز ىظاذ ٌفطپّذ ۾ آُْ‪.‬‬
‫‪ ‬پِطًٓ آگػٽ ‪7984‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ۽ اخٓب ٌياؾ انصًٓ “ٌاىو” چاٌڊّٓ فنص ىّنّق ٌتصاهلل‬
‫“اثط” چاٌڊّٓ ڳّٺ ٻٔڙف چاٌڊّٓ جٍهلْ الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ ‬پِطًٓ آگػٽ ‪7988‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ٌياؾ “رائط” سٔطپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫تْ غانب ڳّٺ‬ ‫‪ ‬پِطًٓ آگػٽ ‪7912‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حْ ةِحطًٓ ؽاٌط ۽ اخٓب اذيص ىخح ٰ‬
‫ىهڪاڻْ ؽطٓف خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ ‬پِطًٓ آگػٽ ‪7912‬ظ جْ ٌاىّذ ىرلق‪ ،‬نٔکڪ ۽ ؽاٌط ڊاڪٽط ڪياؽ ڄاىڙف فنص نٌّگ ساؿ‬
‫ڄاىڙف ڳّٺ گم ىريص ڄاىڙق ذاڻٔپّذ‪ ،‬كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ ‬پِطًٓ آگػٽ ‪7961‬ظ جْ نٔکڪ ۽ ىرلق سٔط ىريص نغاذق ڳّٺ حٍفط ساؿ نغاذق‪ ،‬جٍهلْ‬
‫غٍخِّذق‪ ،‬كهٍْ غاٌگِڙ ۾ فنْ ىريص ساؿ نغاذقَء حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ ‬پِطًٓ آگػٽ ‪ 7911‬ظ جْ ىؾِّذ ڪانو ٌّٓع ۽ كّىْ ڪاذڪً غحاذ رٌگٔخّ ذفُڙق‪،‬‬
‫كهٍْ غکط ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ ‬پِطًٓ آگػٽ ‪7914‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ۽ ـرافْ اىًٔ الکّ اـم ٌانّ ىريص اىًٔ فنص ىريص‬
‫ُاؽو الکّ خفنث پّذ ـفً ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 2 ‬آگػٽ ‪7492‬ظ جْ ٌئو ؽاٌط ڇحْ فلٔط غاٌگْ ىٔطفساؿ جٍهلْ حْ ڳّٺ خڏق ۾ ففاة‬
‫ڪئْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪80‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 2‬آگػٽ ‪7986‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حْ ٌاىٔاذق ؽاٌط‪ٌ ،‬اٽڪ ڪاذ ۽ اخٓب ڊاڪٽط پطٓو پطڪاس‬ ‫‪‬‬
‫اـم ٌانّ پطٓو غٍگَِ غٍث غٍگَِ ىٔهػٍگِاڻْ ذٔصذآةاخ غٍڌ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 2‬آگػٽ ‪7961‬ظ جْ ىؾِّذ ڪِاڻٔڪاذ ۽ ڪانو ٌگاذ اٌخار ٌهْ فنص فحد ٌهْ غيّؿ‬ ‫‪‬‬
‫سٔطپّذ ىٔطز ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 1‬آگػٽ ‪7964‬ظ جْ ؽاٌط حّس ىٍگْ (حافٓص ذػًٔ ىٍگْ) پٍخّخٓطف الڏڪاڻْ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬آگػٽ ‪2111‬ظ ٓاذؿ حّ ٓاذ ۽ ڪچِطقَء حّ ىّذ فٍڪاذ ىريّخ ـصٓلَْء حّ فڇڙف ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬آگػٽ ‪ 7919‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ۽ ذلطة غّت انرق ىشصفؾ ٌّج غطفذ حْ خذگاَُ حّ‬ ‫‪‬‬
‫غخاخـ ٌؾًٔ ىريص اىًٔ فِٔو ىشصفؾ‪ ،‬فنص ىشصفؾ رىاؿ نانب انيّن ْٰ ُاال ٌّاؿ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬آگػٽ ‪7462‬ظ جْ (پٍخّؿ پٔط پاڳاذف) غٔص ؽاَُ ىطخاؿ ؽاَُ افؽ “ڪّټ ڌڻْ” فنص ذظب اهلل‬ ‫‪‬‬
‫ؽاَُ ىػڪًٔ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬آگػٽ ‪7929‬ظ جْ (اخاڪاذ) ڄاڃاڻْ ذىٔؼ ذفچٔطاؾ‪ ،‬غٍڌ ذٌگ ىٍچ اغٽٔج حّ غصاذٔاة‬ ‫‪‬‬
‫اخاڪاذ سٔطپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬آگػٽ ‪7961‬ظ جْ ؽاٌط راُص خاذا اةڙف حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬آگػٽ ‪7997‬ظ جْ ؽاٌط ٌطفاؿ ىِصق الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬آگػٽ ‪7918‬ظ جْ ذهٔو ةطفُْ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬فانص حّ ٌانّ (ٌتصانٍظٓظ) اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫سصىحّؿ ىظاج ٌگاذ‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ ۽ ڪانو ٌّٓع ُئع‪.‬‬
‫‪ 8‬آگػٽ ‪7498‬ظ جْ سالفث جرطٓڪ حّ اڳّاڻ ٌهْ اٌّذ ؽاَُ ذاؽصق ڳّٺ انَِ ةشؼ‬ ‫‪‬‬
‫ڪهِّڏف ٌطػ ؽاَُ آةاخ جٍهلْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬آگػٽ ‪ 7988‬ظ جْ غٍڌ حّ ةٔتاڪ غٔاغْ اڳّاڻ ۽ ـرافْ ذيظف ساؿ پهٔخّ حٍگؾاُْ حْ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ىگط ساؿ پهٔخْ كهٍْ ٺٽْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 8‬آگػٽ ‪7918‬ظ جْ پٔط ٌهْ ىريص ؽاَُ ذاؽصق فنص پٔط ىريص ذاىص ؽاَُ ذاؽصق ڳّٺ ةِيڻ‬ ‫‪‬‬
‫نڳ ٌفطة اغٽٔؾً جٍهلْ ذجْ خٓطق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ اخب جاذٓز‪،‬‬
‫غٔاغث ۽ ـرافث ۾ پاڻ ىهِآّ‪.‬‬
‫‪ 8‬آگػٽ ‪7918‬ظ جْ ىؾِّذ ذاڳْ دفانفلاذ ٌهْ ساـشٔهْ فنص فلٔط انِڏٌّ ساـشٔهْ‪ ،‬ٽٍڊق‬ ‫‪‬‬
‫انِٔاذ حْ ڳّٺ پاڪ غٍگِاذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬آگػٽ ‪7967‬ظ جْ ٌانّٔاذق ـرافْ ۽ نٔکڪ ذڪ غٍڌق حّ اـم ٌانّ غالؾ اـغط فنص‬ ‫‪‬‬
‫غالؾ حٍفط ىٍگْ ڳّٺ ذاىص اڄڻ‪ ،‬جٍهلْ ڪٍڊٓاذق‪ ،‬كهٍْ ٌّؽِطق فٔطفر ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬آگػٽ ‪7961‬ظ جْ ٌاىٔاذق نٔکڪ اـغط غٍڌقَء حّ اـم ٌانّ غالؾ اـغط فنص ىريص آچط‬ ‫‪‬‬
‫ىخاُص ٌتاغْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 6‬آگػٽ ‪7984‬ظ جْ غٍڌ حّ سّةفّذة ؽاٌط كيط انصًٓ فنص اىاؾ ةشؼ ساـشٔهْ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫انِٔاذ ساؿ ىػحّئْ جٍهلّ ىٔطفساؿ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 1‬آگػٽ ‪7981‬ظ جْ حيً ساؿ غطٓب حئٍث انؾٍطاِء غٍڌ ۽ ىخهع ٌهو ف اخب ُاال حّ‬ ‫‪‬‬
‫غطگطؾ ذڪً الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪81‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 1‬آگػٽ ‪7918‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء ۽ اخب حّ ـرحيٍص ۽ پطسهّش سصىحگاذ ىريص ٍٓلّب ٌٔار‬ ‫‪‬‬
‫ٽٍڊق ڄاؾ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 1‬آگػٽ ‪ 7981‬ظ جْ ٌانْ فاذف ؽاٌط ذار ٌاٿً ؽاُْ اـم ٌانّ ٌهْ ؽٔط فنص ٌّذ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ىٔطاڻْ‪ ،‬كهٍْ خاخف حْ ىؾِّذ ؽِط سٔطپّذ ٌاٿً ؽاَُ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 4‬آگػٽ ‪7918‬ظ جْ ٌلاخ‪ ،‬ىرلق ۽ اخٓب ڊاڪٽط انِصاخ فنص ىريص ٌهْ ٻُّّٔ ڳّٺ پٔچُّا ٌظخ‬ ‫‪‬‬
‫النّ ذائٍڪ جٍهلْ فاذَُ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 4‬آگػٽ ‪7928‬ظ جْ غياحْ فذڪط‪ ،‬حج‪ ،‬خاٌؾّذ جاث ىريص اةڙف فنص كاخذ ةشؼ ساؿ اةڙف‬ ‫‪‬‬
‫ؽِصاخڪّټ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 4‬آگػٽ ‪7996‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ۽ اخٓب ٌياؾ انصًٓ ٌاىو چاٌڊّٓ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 4‬آگػٽ ‪7921‬ظ جْ الؽ ڪطؽً آڎفاڻْ ڪطاچْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 4‬آگػٽ ‪7928‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ٌاىٔاذف ؽاٌط آو ڪيم اـم ٌانّ ىّنچٍص ىٍگِاذاؾ‬ ‫‪‬‬
‫ةٍصذاڻْ ؽِط ڪٍڊٓاذق حّ ذٍُصڏ ُّ‪ .‬حٍو ڪطاچَْء ۾ ٿٔع‪.‬‬
‫‪ 9‬آگػٽ ‪ 7448‬ظ جْ ىٔط ٌهْ ٌّار ساؿ ٽانپط فنص ىٔط اىاؾ ةشؼ ساؿ ٽانپط كهٍْ سٔطپّذ‬ ‫‪‬‬
‫ىٔطز حْ ڳّٺ ڪّټ ڎٓخْ ۾ جّنص ٿّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ غٍڌق ٻّنْ حّ ةاڪياؽ ؽاٌط‪ٌ ،‬هو‪،‬‬
‫اخب ۽ ىّغٔلَْء غاؿ چاَُ ذکٍصڏ ؽشؿ ُّ‪.‬‬
‫‪ 9‬آگػٽ ‪7181‬ظ جْ ىٔاؿ غالؾ ؽاَُ ڪهِّڏق کْ غٍڌ حْ گاخق جْ فِٓاذّٓ فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 9‬آگػٽ ‪ 7969‬ظ جْ ؽاٌط اىحٔار ڪهِّڏف فنص غالؾ كاخذ ڪهِّڏف ڳڙُْ سصا ةشؼ ڀٽّ‪ ،‬۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬آگػٽ ‪7989‬ظ جْ غٍڌ ڌذجْ غاؿ ٿٍٔصڏ ٌا اٌفافًٔ سالػ حصفحِص ڪٍصڏ‪ ،‬كّىپطغث‬ ‫‪‬‬
‫غٔاغث کْ ٌتاخة غيخٍِصڏ ٌئًٔ ٌػم حْ ذٍُيائْ ڪٍصڏ غٔاغحصاؿ ىرحطؾ ةؾٔط ساؿ‬
‫ىطجلْ كطٓؾْ ىّٽڻ پّذ ىرهْ ذجٔصٓطق ؽِط كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو‬ ‫ٰ‬ ‫كطٓؾْ فنص غالؾ‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬آگػٽ ‪7988‬ظ جْ غٍڌ حّ ىؾِّذ ٌاچّ ڪالڪاذ‪ ،‬چاٌصق فلٔط فنص احٔو ڀٔم ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ىانَِْء حّ پاذ جٍهلْ ڇاڇطق كهٍْ ٿطپاذڪط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬آگػٽ ‪7986‬ظ جْ ٌانّٔاذف ىرلق ؽّڪث سّاحائْ ڪطاچَْء ۾ نهٔف ةشؼ سّاحائْ‬ ‫‪‬‬
‫حْ گِط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬آگػٽ ‪2172‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف نٔکڪ حصٓص ؽاٌط‪ ،‬ىحطحو‪ ،‬ىرلق ۽ ڊاذىَ ٌّٓع‬ ‫‪‬‬
‫ؽيؾٔطانرٔصذق الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 77‬آگػٽ ‪7944‬ظ جْ غٍڌق ىِاحط فػاخؿ خفذاؿ ةؾٔط ساؿ كطٓؾْ کْ گطفحاذ ڪطق ‪74‬‬ ‫‪‬‬
‫ىًٍِٔ الِء كٔص حْ رٌصاؿ ۾ ذکّٔ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 77‬آگػٽ ‪7491‬ظ جْ ٌئو اٌػاؿ ذافو اىاؾ ةشؼ غّىطف حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 77‬آگػٽ ‪7988‬ظ جْ غيا ساٌصاؿ حّ آسطق ذڪيطاؿ ڄاؾ ڪاٌڀّ ساؿ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 77‬آگػٽ ‪7916‬ظ جْ جفػٔط ۽ ؽطج حّ ڄاڻّ ؽاٌط‪ ،‬۽ ٌثط ٌّٓع آسٌّص ىريص ذػً ىػڪًٔ‬ ‫‪‬‬
‫الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪82‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 77‬آگػٽ ‪7918‬ظ جْ ةطک ٌانو‪ ،‬اغحاخ‪ ،‬اخٓب‪ٌ ،‬لاخ ۽ ؽاَُ نهٔف حّ پاذکّ‪ ،‬ذٔصذ ٌهْ‬ ‫‪‬‬
‫نغاذق جاحپّذ حْ ٌّاب گِطاڻْ ۾ ٌّاب كٍتط ٌهْ نغاذقَء حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 72‬آگػٽ ‪7112‬ظ جْ ىٔاؿ غالؾ ؽاَُ ڪهِّڏف ڪّټ‪ ،‬كهٍا‪ ،‬جشث ڇڏق ذاَُ ذةاٌْ فٺْ فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 72‬آگػٽ ‪ 7978‬ظ جْ ىِاؿ اخٓب ۽ خاٌؾّذ ىريص اةطأُو حّّٓ فنص ىريص ساؿ حّّٓ جٔطٽ‬ ‫‪‬‬
‫نڪْ حْ ڀط ۾ ڳّٺ آةاخ جٍهلْ ڪّٽڙق كهٍْ خاخف ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 72‬آگػٽ ‪7928‬ظ جْ غٍڌ ٻّنَْء حْ ةطک اخٓب‪ ،‬غياث غڌاذڪ ـرافْ ٽِهٔطاؾ آراخ حّ‬ ‫‪‬‬
‫ىڪيم ٌانّ ٽِهٔطاؾ حػّىم ڪّڎفاڻْ ٽٍڊق ىريص ساؿ ؽِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 72‬آگػٽ ‪2119‬ظ جْ ؽاٌط اىٔط ىالج اـم ٌانّ ىريص اةطأُو فنص ڇٽّ ساؿ ىالج ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 71‬آگػٽ ‪7916‬ظ جْ ىاُط جٍهٔو‪ ،‬خاٌؾّذ‪ ،‬غياث غڌاذڪ‪ ،‬ىّذح ۽ ىرلق ڊاڪٽط ذئصـ‬ ‫‪‬‬
‫کِڙف ىريص آّب کِڙف حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪ .‬حٍو ڀّىْ الڏڪاڻّ اٿع‪.‬‬
‫‪ 71‬آگػٽ ‪7911‬ظ جْ ثئطـ رذًٓ ڦَُّ حّاٌْ ۾ ًُ حِاؿ کْ ڇڏق خاذانتلا ڎاًٌِ ذفاٌْ‬ ‫‪‬‬
‫ٿْ‪.‬‬
‫‪ 71‬آگػٽ ‪7928‬ظ جْ غٍڌ حّ كاخذ انڪالؾ ؽاٌط ُظاذف ساؿ “ىخاُص” فنص نٍم ةشؼ ٌتاغْ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ گِّگِاذق جٍهلْ كٍتط‪ ،‬كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬آگػٽ ‪7911‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حْ ٌاىٔاذق نٔکڪ‪ ،‬ىرلق ۽ نػأٌاة حّ ىاُط ڊاڪٽط‬ ‫‪‬‬
‫پطغْ گصفاڻْ حّ ىڪيم ٌانّ پطغّ حٔػّىم گصفاڻْ خاخفَء ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬آگػٽ ‪7969‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ۽ ذٓڊّٓ ڪيپٔئط ىريص آّب‪ ،‬ىريص ذىلاؿ ؽٔز حْ‬ ‫‪‬‬
‫گِط الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7929‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط اىٔص سٔطپّذقَء حّ اـم ٌانّ اىٔص ٌهْ فنص رفاذ ٌهْ‬ ‫‪‬‬
‫ىطاخ حيانْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7917‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌاىٔاذف غٔاغحصاؿ ىريص آّب کِڙف ڳّٺ ٌاكم ۾ ڄائّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7917‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ةٔشّخ ةهّچ اـم ٌانّ فحد اهلل حػڪاڻْ جٍهلْ پٍْ‬ ‫‪‬‬
‫ٌاكم حْ ڳّٺ حيٍْ حػڪاڻَْء ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7918‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حْ ةطک نٔکڪا‪ ،‬ؽاٌطـ‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذـ ۽ ٌافؽ ٌگاذ ذٓٽا‬ ‫‪‬‬
‫ؽاُاڻْ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7919‬ظ جْ ىؾِّذ اخٓب ۽ ىرلق ىريص ٌهْ ذصاخ‪ ،‬سٔطپّذ ىٔطز ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪ 7948‬ظ جْ غالؾ فطٓص غٍڌق اـم ٌانّ غالؾ فطٓص ذاحْ آُْ ًُ ٌّحّاؿ ؽاٌط‬ ‫‪‬‬
‫حّ حٍو ڳّٺ پٔطفر ذاحَْء ۾ ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7981‬ظ جْ غٍڌ غئث غڄْ ةطـغٔط ۾ اٌگطٓظؿ حّ ذاڄ سحو ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7911‬ظ جْ ىؾِّذ اخٓب ۽ خاٌؾّذ ىفط ذػً غٔص ذٔصذآةاخ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ىفهفْ ساؿ ححّئْ فنص غالؾ ذغّؽ‬ ‫ٰ‬ ‫‪ 78‬آگػٽ ‪7917‬ظ جْ غٍڌ حّ ُاڪاذف ذئٔع غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫ححّئْ ڳّٺ ححّئْ ٌّاؿ كهٍْ ىّذق جٍهلْ ٌّؽِطق فٔطفر ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪83‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 78‬آگػٽ ‪7497‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ اُو ؽاٌط آسٌّص ىريص كاغو ُاالئْ پطاڻا ُاال ۾ ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7984‬ظ جْ ذٓڊّٓ پاڪػحاؿ ڪطاچْ حْ ٌؾطٓاة حّ آغار ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7969‬ظ جْ اڪطؾ غاگط ٌتاغْ پٍخّخٓطف كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ‪ ،‬ؽاٌط ۽ ڪِاڻٔڪاذ آُْ‪.‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7981‬ظ جْ ٌانْ فاذق غياحْ ڪاذڪً ةهلٔع آڌق‪ٌ ،‬تصانػحاذ آڌق حْ حّٔؿ‬ ‫‪‬‬
‫غاٿْ آُْ ًُ حّ حٍو ڪطاچْ ۾ ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7922‬ظ جْ غٍڌ سالفث ڪاىٔٽْ ـّةْ ۾ غارق ڪياؽ ڀاؽا حّ ڎُاڏف ىهِآّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7947‬ظ جْ ةٍٔئط ڀٽّ ـاذب کْ ڪطاچْ حٔم ىٍحلم ڪّٔ فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7974‬ظ جْ كائص اغهو حْ ؽاخق ‪ 87‬غانً حْ ٌيط ۾ ُڪ پاذغْ غٔٺ ىػٽط‬ ‫‪‬‬
‫ڊٌؾا پٔٽٍٽ حْ ڌق ىع ذجٍا ٻائْ غاؿ ٍُصغحاؿ حْ ؽِط ڪهڪحْ ۾ ٿْ ُئْ‪.‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7927‬ظ جْ غٍڌق ٌافؽ ٌّٓع ۽ ٌثط ٌّٓع گّةٍص ىانِْ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7988‬ظ جْ اخؽ غّىطف اـم ٌانّ (ڊاڪٽط ٌتصانڪطٓو غّىطف) غکط ؽِط ۾ پٔصا‬ ‫‪‬‬
‫ٿّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط‪ ،‬ىرلق‪ ،‬۽ ٻاذاڻّ اخب حّ جشهٔلاذ‪ ،‬پْ آڇ ڊق حّ ىّكّظ؛ غٍڌق اخةْ‬
‫غٍگث جاذٓز ۽ ڪطخاذ‪.‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪2112‬ظ جْ غٍڌ حْ ڪِاڻٔڪاذ ۽ ڊذاىَ ٌگاذ ذراؼ ىِط ًُ فاٌْ حِاؿ کْ‬ ‫‪‬‬
‫انّخاظ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7912‬ظ جْ ؽاٌط اٌخو ُاالئْ ُانً ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7978‬ظ جْ ؽاٌط غٍْ كاكْ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7929‬ظ جْ نٔکڪ ىطاخ ٌهْ ىطرا (ٽٍڊف آغا) ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7912‬ظ جْ ىِٔڙ غاؿ جٍهق ذکٍصڏ نٔکڪ آٌٍص جاىهطاىاڻْ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7911‬ظ جْ ٌّاةؾاَُ غاؿ جٍهق ذکٍصڏ ؽاٌط فنْ ذاؾ ڪؾائْ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7919‬ظ جْ نٔکڪ ىريص ٌهْ ذصاخ سٔطپّذ ۾ اک کّنْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7912‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌاىٔاذف نٔکڪ ۽ ُصآحڪاذ آٌٍص ٺِهطاڻْ ىِٔڙ كهٍْ خاخف ۾‬ ‫‪‬‬
‫ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7989‬ظ جْ ىظاذيحْ ؽاٌط افلم كاخذق الڏڪاڻْ حْ ڳّٺ خفخق غٍِڙق ۾‬ ‫‪‬‬
‫ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪7989‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ـرافْ اثط غٍڌقَء حّ پّذف ٌانّ ٌتصانٍظٓظ غّنٍگْ فنص‬ ‫‪‬‬
‫چٍٔػط ساؿ غّنٍگْ حِيپٔط كهٍْ ٺٽْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬آگػٽ ‪ 7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ۽ ـرافْ ٌهْ راُص اـم ٌانّ راُص ٌهْ ٌتاغْ فنص‬ ‫‪‬‬
‫غالؾ ىريص ٌتاغْ ڳّٺ ساٌپّذ جٍهلّ ڪْ آً ؽاَُ‪ ،‬كهٍّ خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 76‬آگػٽ ‪7997‬ظ جْ غٍڌ حّ ىفّذ ۽ اخٓب ظ ؼ ؽٔز ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 76‬آگػٽ ‪7984‬ظ جْ ىؾِّذ غٔاغْ ۽ غياحْ اڳّاڻ غالؾ كاخذ پهٔخّ فنص ٌهْ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫پهٔخّ ڳّٺ ىٍگط ساؿ (حٍگؾاُْ كهٍْ ٺٽْ) ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪84‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 76‬آگػٽ ‪7914‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط اىط اةڙف ةاڊَُ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬آگػٽ ‪7928‬ظ جْ غٍڌ حّ نٔکڪ ڊاڪٽط اذحً چٍڊاڻْ ڪطاچْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬جشهؿ “ؽاخ”‬ ‫‪‬‬
‫اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط؛‪ -‬پْ آڇ ڊق حّ ىّكّظ؛ غٍڌق غظؽ جرلٔق‪ ،‬جٍلٔص ۽ ؽاٌط‪.‬‬
‫‪ 71‬آگػٽ ‪7961‬ظ جْ ڀهّڏ ؽاٌط ٌتصاهلل ؽطذ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬آگػٽ ‪7988‬ظ جْ ذٓڊّٓ پاڪػحاؿ ذٔصذآةاخ حْ ٌؾطٓاة حّ آغار ُّؾ غٽٔڊ ُاؽ‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذآةاخ ىاؿ ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬آگػٽ ‪7981‬ظ جْ سٔطانٍػاَء حٍفطق ذٔصذآةاخ ۾ ڄائْ‪ .‬اخٓب غڃاڻپ غٍڌ حْ حصٓص‬ ‫‪‬‬
‫ڪِاڻٔڪاذ آُْ‪.‬‬
‫‪ 71‬آگػٽ ‪7961‬ظ جْ ؽاٌطـ رٓب ٌياىاڻَْء ٽٍڊف ىريص ساؿ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 74‬آگػٽ ‪7961‬ظ جْ ؽاٌط ۽ اخٓب ىشحٔاذ غيّؿ فنص ٓاذ ىريص ؽِط ڎفڪطق كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 74‬آگػٽ ‪7918‬ظ جْ اغحاخ‪ ،‬اخٓب‪ ،‬خاٌؾّذ ۽ ىاُط نػأٌاة ڊاڪٽط انِصاخ فنص ىريص ٌهْ‬ ‫‪‬‬
‫ٻُّّٔ ڳّٺ پٔچُّا جٍهلْ فاذَُ اؿ فكث كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 74‬آگػٽ ‪7987‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ڄاجم غڄاجم اخٓب فنْ ذاؾ فنڀ فنص ڪّٔؽ ذاؾ‬ ‫‪‬‬
‫ىؾِّذ ؽِط ىٺْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 74‬آگػٽ ‪7916‬ظ جْ غٍڌق ۽ اذخف حْ ىؾِّذ ؽاٌطـ ٌّذ ؽأًُ اـم ٌانّ ٌّذ حِاؿ ڌقَء‬ ‫‪‬‬
‫ؽاَُ ىريص ساؿ ٌهْ رئْ ڪاڪڙ پٺاڻ حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 74‬آگػٽ ‪7961‬ظ جْ غٍڌ حّ ىلتّؽ ٌّاىْ فٍڪاذ ةطڪث ٌهْ ڀٽ ىؾِّذ فٍڪاذ ذغّؽ‬ ‫‪‬‬
‫ةشؼ ڀٽ حّ پٽ آُْ ةطڪث ڀٽ حّ حٍو ٍُڌ غکط آُْ‪.‬‬
‫‪ 74‬آگػٽ ‪7967‬ظ جْ ىؾِّذ اخٓب جطحيْ ٌگاذ ۽ ڪانو ٌگاذ سانص چاٌڊْٓ حّ پّذف ٌانّ‬ ‫‪‬‬
‫غٔف اهلل فنص اىاؿ اهلل چاٌڊّٓ ڳّٺ ڀٍڀْ ساؿ چاٌڊْٓ جٍهلْ ىٔطفساؿ‪ ،‬كهٍْ كٍتط‬
‫ؽِصاخڪّټ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 74‬آگػٽ ‪7912‬ظ جْ ىهڪ حّ ٓاذُّؿ فرٓطاٌيو ىريص ساؿ حّڻٔخّ فنص خًٓ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫حّڻٔخّ كهٍْ غاٌگِڙ جٍهلْ کپطق ۾ غٍڌڏق نڳ پٍٍِخْ اةاڻْ ڳّٺ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 74‬آگػٽ ‪2116‬ظ جْ غٍڌق ذفراٌْ استاذ “آز” ذٔصذآةاخ ىاؿ ؽآً ٿْ ًُ استاذ حّ ةاٌْ‬ ‫‪‬‬
‫ٌتصانيخٔص ذاحپّة ٌطػ اىط ڀٽْ آُْ‪.‬‬
‫‪ 79‬آگػٽ ‪7981‬ظ جْ ىؾِّذ ـّفْ ؽاٌط فلٔط غالؾ “ىػطفذ” ففاة ڪئْ آسطق آذاؾ‬ ‫‪‬‬
‫گاَُ ؽڪاذپّذ ۾ اٿع‪.‬‬
‫‪ 79‬آگػٽ ‪7917‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط نکٔطاث ڪؾٍچٍص ٌظٓظ نّڪ پڌاذّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬آگػٽ ‪ 7911‬ظ جْ ٌاىٔاذف جطكْ پػٍص اخٓب‪ ،‬ىرلق‪ٌ ،‬لاخ ۽ ؽاٌط ذؽٔص ڀٽْ ڳّٺ اذفڏ‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ ذفُڙق كهٍْ غکط ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 27‬آگػٽ ‪7924‬ظ جْ غٍڌ حْ ىؾِّذ اٌلالةْ ُاذق اڳّاڻ ۽ جطكْ پػٍص خاٌؾّذ‪ ،‬ڪاىطٓڊ‬ ‫‪‬‬
‫ذفچٔطاؾ حّ حٍو جٍّ ىم نُّاڻْ حْ گِط ىٺْ ۾ ٿّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪85‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 27‬آگػٽ ‪2172‬ظ جْ ٌاىّذ ڀاذجْ غٍڌق اخٓب ؽاٌط ۽ نٔکڪ اذحً غڪآم ‪ 91‬فذًُٔ حْ‬ ‫‪‬‬
‫ڄياذ ۾ ڀاذة حْ ٌالئلْ افنَِ اٌڌٓطق ۾ خِٓاٌث ڪطق فّٓ‪.‬‬
‫‪ 27‬آگػٽ ‪7961‬ظ جْ غٍڌ حّ ڄاجم غڄاجم ٌٍث گّ ؽاٌط غٔص گم ىريص ؽاَُ ةشاذق خذگاَُ‬ ‫‪‬‬
‫ؽطٓف ىٔاؿ غالؾ ـصٓق ىٔڪڻ ؽِصاخڪّټ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 27‬آگػٽ ‪7981‬ظ جْ غٍڌ حّ ةاڪياؽ ؽاٌط ٌتصانڪطٓو پهْ فنص ساٌفاذب ٌها ىريص پهْ‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ ٌيطڪّټ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 27‬آگػٽ ‪ 7916‬ظ جْ حصٓص غٍڌق ڪِاڻْ ۾ اُو ٌانّ اٌصذا فاغّاڻْ ىٔطپّذ ساش غٍڌ ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 27‬آگػٽ ‪2172‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬نٔکڪ ۽ نػٍط ڊاڪٽط كطةاؿ ٌهْ حِحٔاؽ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 22‬آگػٽ ‪7911‬ظ جْ ٌئو ۽ اىط اٌػاؿ ٌّذ ىريص الکٔط ففاة ڪئْ‪ .‬غٍصز فـٔث‬ ‫‪‬‬
‫ىهاةق ىػهو ُاغٽم ذٔصذآةاخ حْ اذانْ ۾ خفٍآّ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 22‬آگػٽ ‪7988‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب ثٍاُء اهلل ثٍا غطٍُصق سّاحَ ىريص اةطأُو سهٔم غطٍُصق‬ ‫‪‬‬
‫حْ گِط گهظاذ سهٔم پٔط غطٍُصق جٍهلْ غاىاذق كهٍْ ٌيطڪّټ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 22‬آگػٽ ‪7916‬ظ جْ سّاحَ حْ‪-‬االٌا حّپّذف ٌانّ غالؾ ٌهْ فنص انَِ ڎٌّ سّاحَ ڪطاچْ ۾‬ ‫‪‬‬
‫پٔصا ٿّٔ اخةْ غڃاڻپ اٌگطٓظق ۾ ُڪ ؽاٌط ۽ نٔکڪ حْ ذٔثٔث ۾ ٌانيْ ؽِطة ذاـم‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 22‬آگػٽ ‪7961‬ظ جْ ٌّحّاؿ ڪيپّٔٽط اٌخٍٔئط آار ؽاَُ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 22‬آگػٽ ‪7916‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ۽ ذٓڊّٓ پطفڊّٓغط‪ ،‬ىليّؿ ٌگاذ ٌاخذ حّڻٔخّ‪ ،‬ساخؾ‬ ‫‪‬‬
‫ذػًٔ حّڻٔخْ حْ گِط الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‬
‫‪ 21‬آگػٽ ‪7992‬ظ غٍڌ حّ ىؾِّذ ؽاٌط غهٔو ُاالئْ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬آگػٽ ‪7981‬ظ جْ ىرلق‪ ،‬جاذٓشصاؿ ۽ اخٓب ىريص الئق رذخاذق فنص اذيص ساؿ رذخاذق‬ ‫‪‬‬
‫ىّغْ رذخاذق جٍهلْ ىّذق كهٍْ ٌّؽِطف فٔطفر ۾ ڄائّ‪.‬‬ ‫ٰ‬ ‫ڳّٺ ىريص‬
‫‪ 21‬آگػٽ ‪7986‬ظ جْ ىثانْ غياحْ فذڪط ۽ اخةْ دفؼ ذکٍصڏ ؽشفٔث ىريص ىهّڪ اٌڙ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ذاُب ؽاَُ جٍهلْ غڪطٌڊ كهٍْ ٌّاةؾاَُ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 21‬آگػٽ ‪7961‬ظ جْ ٌئًٔ ٽَِْء حْ ؽاٌطـ ذسػاٌَ پطٓث اـم ٌانّ ذسػٍَ ڌقَء ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ـصٓق چٍڙ ڪاذق ىّذق‪ ،‬ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 28‬آگػٽ ‪7449‬ظ جْ ىّالٌا ىٔاؿ گم ىريص ىٔڪڻ ففاة ڪئْ غٍصز كتط ىتاذڪ خذگاَُ‬ ‫‪‬‬
‫ؽطٓف ـصٓلَٔ ؽِصاخ ڪّټ ۾ آُْ‪.‬‬
‫‪ 28‬آگػٽ ‪7918‬ظ جْ غٔاغحصاؿ ۽ فڪٔم ٌتصانػحاذ پٔطراخف ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬آگػٽ ‪7911‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ىريص حيً ُانّ فـاؽ ڪّٔ‪ .‬ىڪهَْء كتطغحاؿ ۾ خفً‬ ‫‪‬‬
‫ٿٔم آُْ‪.‬‬
‫‪ 28‬آگػٽ ‪7941‬ظ جْ ىؾِّذ ـرافْ‪ ،‬اخٓب ۽ ةِاخذ ذط ىخاُص فلٔط ىريص ذذٔو ىِط‬ ‫‪‬‬
‫الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪86‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 28‬آگػٽ ‪7496‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ـاذب فً ؽاٌط ۽ كاةم اذحطاؾ اغحاخ‪ ،‬كاخذ ةشؼ‬ ‫‪‬‬
‫ةؾٔط ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 28‬آگػٽ ‪7994‬ظ جْ ىاکَْء کاؿ ىٺّ آفار ىريص ٌهْ ٻگِّٔ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬آگػٽ ‪2114‬ظ جْ ةطک ٌانو‪ ،‬اغحاخ‪ ،‬اخٓب‪ٌ ،‬لاخ ۽ ؽاـ نهٔف حّ پاذکّ ذٔصذ ٌهْ نغاذق‬ ‫‪‬‬
‫اسحط ڪاٽٔخظ‪ ،‬ذٔصذآةاخ ۾ پٍٍِخْ ذُائؾگاَُ جْ ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 26‬آگػٽ ‪7428‬ظ جْ ىٔط ذػً ٌهْ ساؿ ٽانپط فنص ىٔط ٌّذ ىريص ساؿ ٽانپط حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ ٌاىّذ ٌانو‪ ،‬غشً غٍج ؽاٌط ُّ‪.‬‬
‫‪ 21‬آگػٽ ‪7929‬ظ جْ ىطاخ ٌهْ ىطرا ذٔصذآةاخ حْ ٽٍڊف آغا اغيأٌم ؽاَُ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ڊذاىا ٌّٓع‪ ،‬ىحطحو‪ٌ ،‬لاخ اٿع‪.‬‬
‫‪ 21‬آگػٽ ‪7996‬ظ جْ كاكْ ٌتصانيخٔص ٌاةص ًُ فاٌْ حِاؿ کْ انّخاظ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬آگػٽ ‪7482‬ظ جْ حهٔم انلصذ ـّفْ ةظذگ ۽ غچم غائًٔ حْ خذگاَُ حّ پٍخّؿ غخاخـ‬ ‫‪‬‬
‫ٌؾًٔ غشْ كتّؽ ىريص خذارق (ثاٌْ) فنص سّاحَ ٌخو انصًٓ خذارؿ كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬آگػٽ ‪7946‬ظ جْ ٌانْ فاذف ؽاٌط‪،‬ا خٓب ۽ ـرافْ دفانفلاذ ذاؽصق الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬آگػٽ ‪7918‬ظ جْ ؽاٌطـ ۽ ڪانو ٌّٓع ٌطفاٌَ ىالج حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 24‬آگػٽ ‪7981‬ظ جْ ڪيپٔئط ۽ ـرافْ اغهو آراخ فنص غهٔياؿ ڪّذائْ ةهّچ ذٔصذآةاخ ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫غهيْ اٿع‪ .‬فانص‬
‫ٰ‬ ‫‪ 24‬آگػٽ ‪7964‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حْ نٔکڪا ۽ ؽاٌطـ اىط غٍڌف اـم ٌانّ‬ ‫‪‬‬
‫حّ ٌانّ ذػًٔ ةشؼ نغاذق حٍو حّ ٍُڌ ڳّٺ خفخف ساؿ نغاذق جٍهلْ ىٔطپّذ ساش آُْ‪.‬‬
‫‪ 24‬آگػٽ ‪7968‬ظ جْ غٍڌق فهيً ۽ ڊذاىً حّ ىؾِّذ اخاڪاذ اذيص ذػًٔ فنص ىريص ةچم‬ ‫‪‬‬
‫ىٔيڻ خاخفَء ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 11‬آگػٽ ‪7917‬ظ جْ كّىْ ڪاذڪً‪ٌ ،‬اىّذ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب‪ٌ ،‬لاخ‪ٌ ،‬افؽ ٌگاذ ۽ ىحطحو ٌّار ساؿ‬ ‫‪‬‬
‫رٌئّذ جٍهلْ ىٔطپّذ ةٺّذق حْ ڳّٺ اذيص ساؿ رٌئّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 11‬آگػٽ ‪7912‬ظ جْ ٌيو حْ ؽاٌط ٌهْ ىريص سانصقَء ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 17‬آگػٽ ‪7978‬ظ جْ ىٔط ٌهْ اذيص ٽانپط فنص ىٔط ٌتْ ةشؼ ٽانپط ٽٍڊق ىٔط ىريّخ‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذآةاخ ۾ اک کّنْ‪ ،‬اخةْ غڃاڻپ؛‪ -‬ىيحار غٔاغحصاؿ‪ ،‬اخٓب‪ ،‬ىفڪط ۽ فالغفط اٿع‪.‬‬

‫‪------------------------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫ڪٍّؽ پتهٔڪؾً كٍتط ‪2117‬ظ ۾ فحّخ ۾ آئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ڪٍّؽ پتهٔڪؾً كٍتط حّ غٍڀانٍٔصڏ غٍٔص غّىطف آُْ‪.‬‬
‫اخاذـ اخب ٌّ ‪ -‬ذٔصذآةاخ؛ ُْ اؽاٌحْ اخاذف ٌانّٔاذق ڪِاڻٔڪاذ ناذؼ اؽطػ ۽ غالؾ ٌتْ ىغم ‪7989‬ظ جْ كائو ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫رئتػٽ )‪ (SZABIST‬ىهڪ حْ ٌّحّاًٌ کْ غائٍع ۽ ٽٔڪٍاالحَْء حْ ؽٍتْ ۾ سّخڪفٔم ةٍائڻ الِء ؽِٔص ىرحطىَ ةٍٔئط‬ ‫‪‬‬
‫ڀٽّ حْ كائو ڪٔم اخاذق ؽِٔص دفانفلاذ ٌهْ ڀٽّ اٌػٽٔٽّٔټ آػ غائٍع ائٍڊ ٽٔڪٍانّحْ حّ ةٍٔاخ ‪7991‬ظ ڌاذق پّٔ‪ًُ ،‬‬
‫اخاذق حْ ةاٌْ چاٌػهط ىرحطىَ ةٍٔئط ڀٽّ ؽِٔص ُئْ‪ ُْ .‬اخاذف ۡ‬
‫الڏاڻْ حْ غچم ڪانٌّْ ۾ آُْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪87‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ ‬سيپٽمبر ‪‬‬
‫ٌٔػّق غاؽ حّ ٌائّؿ ىٍِّٔ غٔپٽيتط آُْ‪ .‬غٔپٽيتط النٍْٔ رةاؿ حْ نفو غٔپٽو‬ ‫‪‬‬
‫ىٍٍْ آُْ غحّؿ پطاڻْ ذفىً ڪٔهٍٔڊذ ۾ ُْ‬ ‫ٰ‬ ‫)‪ (SETPTEM‬ىاؿ فذجم آُْ‪ ،‬حًٍِ حْ‬
‫ىٍِّٔ غحّؿ ُّ‪ ،‬پطّٓذپْ ڪٔهٍٔڊذ ۾ ًُ حّ ٌيتط ٌائّؿ آُْ‪ ُْ .‬ىٍِّٔ ىّغيً حْ ىٽاغٽا‬
‫حْ نراط کاؿ ٌِآث اُو ىٍِّٔ آُْ‪ ًُ .‬ئْ ىٍِْٔ خفذاؿ ‪ 27‬غٔپٽيتط جْ غج ةهڪم سم‬
‫انػحّا جْ چيڪڻ نڳٍصف آُْ ۽ غڄْ خٌٔا ۾ ڎًٍِٓ ذاة ةطاةط ٿًٔ ٿا‪ .‬اجط اڌ گّؽ ۾ سظاؿ حْ‬
‫ىّغو ۽ ڎکڻ اڌ گّؽ ۾ ةِاذ حْ ىّغو ٿئْ ٿْ‪ ًُ .‬ىٍِْٔ ۾ ‪ 11‬ڎًٍِٓ ٿًٔ ٿا‪.‬‬
‫پِطًٓ غٔپٽيتط ‪7484‬ظ جْ غٍڌ حْ خذغگاَُ غٍڌ ىصذغة انػالؾ حّ افححاج ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پِطًٓ غٔپٽيتط ‪2119‬ظ جْ ڪحاب غّڀْ خٓطق حا ڎاة ڌڻْ جرلٔلْ حائظف نٔکڪ سافٌص ڎٌّ‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪ غٍڌ اخةْ غٍگث ؽاح غّڀّ خٓطف ڇپطآّ‪.‬‬
‫پِطًٓ غٔپٽيتط ‪7966‬ظ جْ ـّفْ ؽاٌط ـّفْ خذفٓؼ ٌهْ الڏڪ اـم ٌانّ (ذفؽً ٌهْ)‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ پٔانّ الڏڪ غّڀّخٓطف حْ ڀطغاؿ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ غٔپٽيتط ‪7919‬ظ جْ اخٓب پطففٔػط ڊاڪٽط ىٔيڻ ٌتصانغفّذ غٍڌق فنص ذاحْ ذذٔو‬ ‫‪‬‬
‫ةشؼ ىٔيڻ الڏڪاڻْ ؽِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ غٔپٽيتط ‪7967‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌهو خفغث ؽشؿ‪ ،‬۽ ىطجب ساخؾ ذػًٔ چاٌڊّٓ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ؽاخق ساؿ چاٌڊّٓ جٍهلْ غڪطٌڊ كهٍْ ٌّاب ؽاَُ ۾ اىٔص ٌهْ ساؿ چاٌڊئْ حْ گِط ۾ حٍو‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ غٔپٽيتط ‪7984‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ةطاڊ ڪاغٽط ڪّثط ٻطڏق حّ اـم ٌانّ غالؾ كاغو فنص‬ ‫‪‬‬
‫ٌتْ ةشؼ ٻطڏف ڳّٺ حاٌْ ٻطڏق جٍهلْ ڪّټ ڎٓخْ‪ ،‬كهٍْ سٔطپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫غٔپٽيتط ‪7918‬ظ جْ ٌّحّاؿ كّىپطغث اڳّاڻ ذفپهّ چّنٔاڻْ‪ ،‬اـم ٌانّ ٌتصانختاذ چّنٔاڻْ‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ؽيّؿ ساؿ چّنٔاڻَْء (جٍهلْ فاذَُ‪ ،‬كهٍْ كٍتط ؽِصاخڪّټ) ۾ ٌتصانػحاذ چّنٔاڻَْء حْ‬
‫گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ غٔپٽيتط ‪7964‬ظ جْ ٌّحّاؿ نٔکڪ ۽ چحطڪاذ سانص ڀٽْ اـم ٌانّ سانص غٔف اهلل فنص‬ ‫‪‬‬
‫ىّنّق ىريص ىطاخ ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ غٔپٽيتط ‪7911‬ظ جْ ـّفْ ذاڳْ فلٔط ىيِط ٌهْ فنص فلٔط نهف ٌهْ خآّ‪ ،‬ذجٔصٓطق‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ غٔپٽيتط ‪7966‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط دفانفلاذ گاڎُْ‪ ،‬ؽٔط ىريص ڳاڎُْ‪ ،‬ڪْ آً ؽاَُ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ غٔپٽيتط ‪7981‬ظ جْ ؽاٌط ۽ نٔکڪ‪ ،‬ڪاىطٓڊ ڪطٓو ةهّچ اـم ٌانّ ٌتصانڪطٓو فنص‬ ‫‪‬‬
‫ؽاَُ ىريص ةهّچ ڳّٺ ةاذاٌْ ىغٔطق نڳ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪88‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫ىطجلْ ڌاذٓخّ الڏڪاڻْ كهٍْ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ‬ ‫ٰ‬ ‫‪ 2‬غٔپٽيتط ‪7981‬ظ جْ پطففٔػط ٌهْ‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ ٌاىٔاذف ىحطحو ۽ اخٓب اٿع‪.‬‬
‫‪ 2‬غٔپٽيتط ‪7988‬ظ جْ ىحطحو ڪِاڻٔڪاذ‪ٌ ،‬افؽ ٌگاذ ٌهْ ىريص پطفٓظ فانص حّ ٌانّ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫غهٔياؿ ىٔيڻ حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪ ،‬حٍو ڀّىْ ڳّٺ الکا‪ ،‬جٍهلّ ىٔطپّذ ةٺّذف‪ ،‬كهٍّ ٺٽّ‬
‫اٿع‪.‬‬
‫‪ 2‬غٔپٽيتط ‪7962‬ظ جْ ىؾِّذ غٍڌق اخب حّ پاذکّ ٌثياؿ ٌهْ اٌفاذق ڪطاچْ ۾ الڎاڻّ‬ ‫‪‬‬
‫ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 1‬غٔپٽيتط ‪7998‬ظ جْ ةالفؽ فائٌّڊٓؾً‪ٌّ ،‬اةؾاَُ‪َُْ ،‬ء ُڪ غٔط غطڪاذق ۽ غٔط غٔاغْ‬ ‫‪‬‬
‫جٍئو آُْ‪ .‬حٔڪا ٌّاةؾاَُ ۾ ىّحّخ آُْ حًٍِ حّ ةٍٔاخ ذکّٔ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 1‬غٔپٽيتط ‪7966‬ظ جْ ـرافْ ۽ نٔکڪ حٍفط ىٔيڻ فنص غائًٔ خاخ ىٔيڻ الڏڪاڻْ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 1‬غٔپٽيتط ‪7916‬ظ جْ ٌاىّذ ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬استاذ ٌّٓع‪ ،‬ىحطحو ۽ جاذٓشصاؿ حٍٔث ذٓهّاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 1‬غٔپٽيتط ‪7988‬ظ جْ ٌاىٔاذق ـرافْ‪ ،‬ذفراٌْ ٌّاؾ آفار حْ چٔف آڊٓٽط ۽ پتهؾط‬ ‫‪‬‬
‫ٌتصانختاذ سٽڪ ڪطاچْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬غٔپٽيتط ‪7987‬ظ جْ اخٓب ۽ ـرافْ فلٔط ىريص الؽاذق فنص ىريص ذػً الڏڪاڻْ كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫حْ جٍهلْ فاذَُ حْ كصٓو ڳّٺ گاحْ کِافڏ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬غٔپٽيتط ‪7941‬ظ جْ غٍڌ حّ كاخذانڪالؾ ؽاٌط غهٔو ڳاڏُّق ڪطاچْ ۾ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬غٔپٽيتط ‪2112‬ظ جْ غٍڌ حْ ٌانْ فاذق گهّڪاذـ فّرَٓ غّىطف غٽْ غائّٽ ڪطاچْ‬ ‫‪‬‬
‫اغپحاؽ ۾ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 8‬غٔپٽيتط ‪7916‬ظ جْ نهٔفٔاة حّ ڄاڻّ ۽ اخٓب اىصاخ ٌهْ غطائْ ڪاٺٔافاڏ ىرهْ‪ٌ ،‬فٔطآةاخ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬غٔپٽيتط ‪7911‬ظ جْ غالؾ ذةاٌْ آگطف ڳّٺ آگطا كهٍْ ٌّؽِطففٔطفر ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫سصىحّؿ ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬غّاٌد ٌگاذ‪ ،‬ڪٔحطف ٌطـّ غٍڌق اخةْ ةّذڊ حّ غٔڪطٓٽطق‪ ،‬گم ڦم‬
‫ذغانْ حّ ةاٌْ آڊٓٽط ذُّٔ‪.‬‬
‫‪ 8‬غٔپٽيتط ‪7987‬ظ جْ ةٔگو ٌفطة اـفراٌْ حْ ؽاخق ةئطٓػٽط دفانفلاذ ٌهْ ڀٽّ غاؿ ٿْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ةٔگو ٌفطة ڀٽّ ‪7929‬ظ جْ ةيتئْ ۾ پٔصا ٿْ‪.‬‬
‫‪ 8‬غٔپٽيتط ‪7921‬ظ جْ الڏڪاڻْ حْ ُط خنٍظٓظ ۽ غصاةِاذ ؽشفٔث ٌتصانطراؼ غّىطف فنص‬ ‫‪‬‬
‫خفخا ساؿ غّىطف ؽِط ذجٔصٓطق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 8‬غٔپٽيتط ‪7961‬ظ جْ ىٍطفػ نٔکڪا ۽ ڪيپٔئط ؽتٍو گم ڌقُء ڊاڪٽط ؽتٔط اذيص الؽاذق‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬غٔپٽيتط ‪7961‬ظ جْ ٌّحّاؿ ٺِْ حّ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب ۽ آڊٓٽط گم ڪٌّڌذ‪ ،‬اـم ٌانّ گم ىريص‬ ‫‪‬‬
‫فنص ةؾٔط اذيص ڪٌّڌذ ڳّٺ ىڏ ڪٌّڌذ جٍهلْ ڪٍڊٓاذق كهٍْ ٌّؽِطف فٔطفر ۾ ڄائّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪89‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 8‬غٔپٽيتط ‪7918‬ظ جْ ةطک‪ٌ ،‬اٽڪ ڪاذ‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ ۽ ٌلاخ ُطٓڪاٌث ڄٔٺّاڻْ حّ پّذف ٌانّ‬ ‫‪‬‬
‫ذفپچٍص چٔٺّاڻْ حٔڪب آةاخ ۾ ٌاٌاڻْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬غٔپٽيتط ‪7966‬ظ جْ ٌئًٔ ٽَِْء ۾ حصٓص ؽاٌطقَء حْ ٌيائٍصـ ؽاٌط ذػً خذز ڳّٺ ىؾائز‬ ‫‪‬‬
‫ُّٿْ‪ ،‬جٍهلْ ۽ كهٍْ ٽٍڊق انِٔاذ ۾‪ ،‬ذاحْ غالؾ ذغّؽ خذز حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 6‬غٔپٽيتط ‪7946‬ظ جْ غٍڌ غئث خٌٔا ۾ ٻاذؿ حّ ٌانيْ ڎًٍِٓ ىهِآّ فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 6‬غٔپٽيتط ‪7988‬ظ جْ جاث حّّٓ (جاث ىريص حّّٓ) ڳّٺ پٔط ڪّالچْ جٍهلْ خفنث پّذ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ ٌّاةؾاَُ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخٓب غڃاڻپ ٌلاخ ۽ ىرلق اٿع‪.‬‬
‫‪ 6‬غٔپٽيتط ‪7989‬ظ جْ حٍفط ٌهْ ساـشٔهْ ٌاچٔظ فنص ىريص ةشؼ ٌطػ ڇپط ساؿ ساـشٔهْ‬ ‫‪‬‬
‫ؽِط پٿّذق حْ ڀطغاؿ اڪڙق نُّڙق ۾ پٔصا ٿّٔ غڃاڻپ ٌهو ۽ اخب خفغث ٿْ گضذّٓ آُْ‪.‬‬
‫‪ 6‬غٔپٽيتط ‪7961‬ظ جْ ٌئًٔ ٽِْ حّ غڄاڻ نٔکڪ ؽيؾاخ غّىطف فنص فحد انصًٓ غّىطف‬ ‫‪‬‬
‫ىّذف ؽِط ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 1‬غٔپٽيتط ‪7981‬ظ رٓب غٍڌق (ىريص ساؿ ؽٔز) سٔطپّذ ىٔطز ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ؛‬ ‫‪‬‬
‫ىحطحو ڪِاڻٔڪاذ پتهؾط ڊذاىَ ٌگاذ‪ ،‬اٿع‪ .‬غڃاڻپ الڏڪاڻّ ؽِط اٿع‪.‬‬
‫‪ 1‬غٔپٽيتط ‪7418‬ظ جْ غٍڌق رةاؿ حّ ٓگاٌّ ؽاٌط ذافو ذٔاة ؽاَُ فنص غٔص ىٔط ٌانو ؽاَُ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ حٍِگ ۾ پٍٍِخْ ٌاٌاڻْ ڳّٺ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 1‬غٔپٽيتط ‪7412‬ظ جْ ىضُب ۽ غٍڌق اخب جْ خغحطز ذکٍصڏ آسٌّص ٌظٓظ اهلل ىٔيڻ الڎاڻّ‬ ‫‪‬‬
‫ڪّٔ‪ ،‬آسطق آذاؾ گاَُ ىٽٔاذقَء ۾ آسٌّص حْ كتطغحاؿ ۾ اٿع‪.‬‬
‫‪ 4‬غٔپٽيتط ‪7948‬ظ جْ ىِاؿ ذاڳْ ۽ ڀهّڏ ؽاٌط ىفطق فلٔط غّؽ اغپحاؽ ٌّاب ؽاَُ ۾‬ ‫‪‬‬
‫اٌحلاؽ ڪّٔ‪ .‬آسطق آذاؾ گاَُ غطُاڏق نڳ حّڻً حْ ڳّٺ فاذق كتطغحاؿ ۾ اٿع‪ .‬ىفطق‬
‫فلٔط ؽاٌطق ۾ جشهؿ “ىشيّذ” اغحٍياؽ ڪٍصف ُّ‪.‬‬
‫‪ 4‬غٔپٽيتط ‪7982‬ظ جْ ُصآحڪاذ‪ ،‬گائڪ ۽ غٍگٔحڪاذ اذحً آغّىم ڀٍڀاڻْ ٺاذف ؽاَُ كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫ٌّؽِطق فٔطفر ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 9‬غٔپٽيتط ‪7482‬ظ جْ فطٌّؿ خىاع فّحْ ٌيهصاذ غط چاذنع ٌٔپئط کْ فڎا اسحٔاذ ڎئْ‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذآةاخ حّ پطٓظٓڊٌٽ ةڻائْ ذفاٌّ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 9‬غٔپٽيتط ‪7964‬ظ جْ ذافو اىاؾ ةشؼ غّىطف ذاخثْ خفذاؿ خاخف كهٍْ حْ غّؽ اغپحاؽ ۾‬ ‫‪‬‬
‫خؾ ڌڻَْء ذّانْ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 9‬غٔپٽيتط ‪ 7941‬ظ جْ غٍڌق غٍگٔث حّ جياؾ فڎف گّّٓ اغحاخ ىٍيّذ ٌهْ ساؿ ٽٍڊق آخؾ ۾‬ ‫‪‬‬
‫گضاذق فّٓ‪.‬‬
‫‪ 9‬غٔپٽيتط ‪7919‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ىؾِّذ ؽاٌط ۽ ٌلاخ ٻهصّٓ گاحطا جشهؿ گيٍاؾ ُئع‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 9‬غٔپٽيتط ‪7981‬ظ جْ ؽاٌط ۽ نٔکڪ ٌانق ڳٔطٓالئْ‪ ،‬ڳٔطٓهّ‪ ،‬جٍهلْ ڎفڪطق كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬غٔپٽيتط ‪7912‬ظ جْ ٌانْ فاذف ڪِاڻٔڪاذ‪ٌ ،‬افؽ ٌگاذ ۽ ؽاٌط غالؾ ٌتْ گم‪ٌ ،‬تصانّغًٔ‬ ‫‪‬‬
‫ٻطڏف حْ گِط كٍتط ٌهْ ساؿ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪90‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 71‬غٔپٽيتط ‪7914‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط جاث ٽکڙائَْء حّ پّذف ٌانّ ىريص خائّخ ىٔيڻ آُْ‪ُْ ،‬‬ ‫‪‬‬
‫ٽکڙ حْ ٌاىّذ ؽاٌط ىريص ساؿ غٍَْء حّ پٽ آُْ‪ .‬جاث ٽکڙائْ ڳّٺ ٽکڙ فغْ ىهڪ ؽاَُ‬
‫ىّحّخـ كهٍْ ٽٍڊق ىريص ساؿ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 77‬غٔپٽيتط ‪7984‬ظ جْ ةاٌْ پاڪػحاؿ كائص اٌيو ىريص ٌهْ حٍاج ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 77‬غٔپٽيتط ‪7917‬ظ جْ ىرلق ۽ اخٓب ڊاڪٽط ىٔيڻ ٌتصانيخٔص غٍڌق ڳّٺ ىاڏق جٍهلّ نکْ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍّ ؽڪاذپّذ ۾ ذاحْ غالؾ ذػًٔ ىٔيڻ حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 72‬غٔپٽيتط ‪7942‬ظ جْ ٌهو اخب حْ خٌٔا حّ اٌػاؿ غٔص ساخؾ ذػًٔ ؽاَُ خؽ حْ خفذق‬ ‫‪‬‬
‫غتب الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬
‫‪ 72‬غٔپٽيتط ‪7988‬ظ جْ نػأٌاة حْ ىاُط ىريص ٌيط چٍڊ‪ ،‬ڳّٺ ٌئّؿ آةاخ‪ ،‬جٍهلْ ڄاؾ ٌّار‬ ‫‪‬‬
‫ٌهْ ساؿ‪ ،‬كهٍْ غاٌگِڙ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 72‬غٔپٽيتط ‪7911‬ظ جْ ٌئًٔ ٽِْ حّ ؽاٌط ىِطاڻ ڌاىطاُّ حّ اـم ٌانّ ىػطة ذػًٔ فنص‬ ‫‪‬‬
‫كائو انصًٓ ڌاىطاُّ‪ ،‬جاذٓشْ ڳّٺ ڌاىطاَُ جٍهلْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 72‬غٔپٽيتط ‪7948‬ظ جْ ؽاٌط ٌخف ٌهْ ؽاَُ “ڪيحط” ٌلّق ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬غٔپٽيتط ‪7984‬ظ جْ كائص اٌيو ىريص ٌهْ حٍاج کْ غٍڌ حْ ذاڄڌاٌْ فاذق ؽِط‬ ‫‪‬‬
‫ڪطاچْ ۾ ىٽَْء ىاُء ذّانْ ڪّٔ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 71‬غٔپٽيتط ‪7941‬ظ جْ حڳ ىؾِّذ اخٓب ۽ فهػفْ اق ڪْ ةطفُْ نٍڊؿ حْ ُڪ اغپحاؽ‬ ‫‪‬‬
‫۾ ففاة ڪئْ‪ ،‬غٍصز حػث ساڪْ ‪ 76‬غٔپٽيتط ڪطاچْ حْ ُڪ فّحْ كتطغحاؿ ۾ خفٍآّ‬
‫فّٓ‪.‬‬
‫‪ 71‬غٔپٽيتط ‪7979‬ظ جْ ؽاٌط‪ٌ ،‬ثط ٌّٓع ۽ ـرافْ ؽيع انصًٓ ةهتم ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬غٔپٽيتط ‪7988‬ظ جْ ٌتصانلاخذ حّڻٔخّ فنص ىطٓص ذػًٔ حّڻٔخّ ڳّٺ حٍِاڻ جٍهلْ ىٺْ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ ٿطپاذڪط ۾ پٔصا ٿّٔ اخةْ غڃاڻپ‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ڊذاىَ ٌّٓع‪ ،‬۽ اخٓب آُْ‪.‬‬
‫‪ 71‬غٔپٽيتط ‪7911‬ظ جْ ىؾِّذ غٔاغْ ۽ غياحْ ؽشفٔث كائو ٌهْ ؽاَُ سٔطپّذ ىٔطز‬ ‫‪‬‬
‫۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬غٔپٽيتط ‪ 7918‬جْ ٽْ فق آذٽػٽ ۽ ُصآحڪاذ غهٔو ذاؽصق ڳّٺ ؽطٓفاڻْ كهٍْ كٍتط‬ ‫‪‬‬
‫ؽِصاخڪّټ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬غٔپٽيتط ‪7422‬ظ جْ ىؾِّذ ـّفْ ؽاٌط ڇحّ فلٔط غاٌگْ حْ فالخة ٿْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬غٔپٽيتط ‪7982‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ـرافْ ٌهْ گم غاٌگْ فنص ذفؽً ٌهْ غاٌگْ الڏڪاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫ؽِط فٓخِّ خفخائْ ڳّٺ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬غٔپٽيتط ‪7966‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ۽ اخٓب ذئٔع كٔاُء انصًٓ كٔا آع ةهتم ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬غٔپٽيتط ‪7966‬ظ جْ ىٍفّذ ذٓاص ىٍگْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬غٔپٽيتط ‪ 7981‬ظ جْ آغْ رىٍْٔ اـم ٌانّ ىريّخ ٌياىاڻْ فنص ىريص ذذٔو ٌياىاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫ٽٍڊق كٔفط كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‪ ،‬غٍڌق ٻّنَْء حّ ٌيائٍصف ؽاٌط آُْ‪.‬‬
‫‪ 78‬غٔپٽيتط ‪7962‬ظ جْ ٌّحّاؿ نٔکڪ‪ ،‬جٍهٔيْ ىاُط ۽ پتهؾط ىريص اخذٓع ححّئْ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ٽّڏُا جٍهلْ ىّذق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪91‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 78‬غٔپٽيتط ‪7911‬ظ جْ ٌاىّذ ـرافْ ۽ ڪانو ٌگاذ اىصاخ غّىطف ڳّٺ غٔحا فنٔج كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫خاخف ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 78‬غٔپٽيتط ‪7989‬ظ جْ ٌاىٔاذف غٔاغحصاؿ پٔط ىيِطانرق ذٔصذآةاخ ۾ پٔط ؽاٍُّار حْ گِط‬ ‫‪‬‬
‫۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬غٔپٽيتط ‪ 7968‬ظ جْ ٌاىٔاذف ـرافْ حافٓص ؽاَُ ڳّٺ ىٺْ ححّئْ‪ ،‬جٍهلْ ڎفڪطق‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬غٔپٽيتط ‪7968‬ظ جْ ٌاىٔاذف غٔاغْ اڳّاڻ غٔص حالؽ ىريّخ ؽاَُ فنص غٔص اىصاخ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ؽاَُ حْ گِط غً ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬غٔپٽيتط ‪7927‬ظ جْ ىرلق‪ ،‬آثاذ كصٓو ۽ ؽاٌط جاث ـرطائْ اـم ٌانّ جاث ىريص فنص ٌّذ‬ ‫‪‬‬
‫ىريص ىٔيڻ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬غٔپٽيتط ‪7912‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف نٔکڪ‪ ،‬حصٓص ؽاٌط ىحطحو‪ ،‬ىرلق ۽ ڊذاىا ٌّٓع‬ ‫‪‬‬
‫ؽيؾٔط انرٔصذق ڳّٺ ڪڍڻ كهٍْ ةصًٓ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬غٔپٽيتط ‪7989‬ظ جْ ؽاگطخ اڳّڻ ۽ كّىْ ڪاذڪً اىاؿ اهلل ؽٔز فنص ذاحْ گم ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ؽٔز الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬غٔپٽيتط ‪7981‬ظ جْ ىؾِّذ ةطاڊ ڪاغٽط غڪٍصذ ةهّچ فنص ٌٿّ ساؿ چاٌصّٓ ٽٍڊف آغا‬ ‫‪‬‬
‫(ذٔصذآةاخ) ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬غٔپٽيتط ‪7917‬ظ جْ ىّالٌا خًٓ ىريص ةٺّق فنص گِٻڻّ ساؿ چاٌڊّٓ ففاة ڪئْ‪ ،‬ىّالٌا‬ ‫‪‬‬
‫حْ حٍو ڀّىْ ڳّٺ ةٺْ جٍهلْ ىٔطفساؿ ُّ‪.‬‬
‫‪ 78‬غٔپٽيتط ‪7981‬ظ جْ فطراٌَ پٍِّذ ڪطاچَْء ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬غٔپٽيتط ‪2177‬ظ جْ فؽٍّ ڀاٽٔا ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬غٔپٽيتط ‪7916‬ظ جْ ىّالٌا غالؾ ىريص گطاىْ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬غٔپٽيتط ‪7967‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ذحب آراخ فنص ىريص ةچم غّنٍگْ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 76‬غٔپٽيتط ‪7918‬ظ جْ آغا جاث ىريص فنص آغا ٌتصانيخٔص ساؿ ڳّٺ ةاگڙحْ جٍهلْ نکْ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ىؾِّذ اخٓب‪ ،‬ؽاٌط ۽ جٍهٔيْ ىاُط اٿع‪.‬‬
‫‪ 76‬غٔپٽيتط ‪7488‬ظ جْ كاٌٌّْ ىاُط‪ ،‬غياحْ فذڪط ٌّذ ىريص الکٔط فنص ىريص غخافؽ‬ ‫‪‬‬
‫الکٔط ڳّٺ چڪطف جٍهلْ ڎفڪطق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 76‬غٔپٽيتط ‪7986‬ظ جْ غٍڌ حّ اڳّڻّ فڎف فرٓط ڊاڪٽط اذةاب غالؾ ذذٔو ڳّٺ کٔحالذق‬ ‫‪‬‬
‫۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 76‬غٔپٽيتط ‪7918‬ظ جْ ٌّحّاؿ ڪِاڻٔڪاذ ۽ ؽاٌط ڪانو ٌّٓع‪ ،‬۽ ٌلاخ ىؾحاؼ ڀطڳڙق اٺًٔ‬ ‫‪‬‬
‫ؽاح نڳ حُّْ كهٍْ خاخفَء ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬غٔپٽيتط ‪7916‬ظ جْ ىاُط كاٌّؿ ۽ غياحْ فذڪط اسحط ٌهْ حْ كاكْ فنص غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫ىفهفْ كاكْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫ٰ‬
‫‪ 71‬غٔپٽيتط ‪7928‬ظ جْ پّپٽْ ُٔطا ٌٍصاڻْ ذٔصذآةاخ غٍڌ ۾ پٔصا ٿْ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ىؾِّذ‬ ‫‪‬‬
‫ڪِاڻْ ٌّٓع‪ٌ ،‬افؽ ٌگاذ‪ ،‬ىليّؿ ٌگاذ‪ ،‬جٍلٔص ٌگاذ ۽ ؽاٌطـ اٿع‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪92‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 71‬غٔپٽيتط ‪7989‬ظ جْ ةطک ٌانو‪ ،‬ففٔد انتٔاؿ ىلطذ ىّالٌا ىريص اخذٓع ڎاُطق ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ىلٔو ڎاُطق جٍهلْ پّذ ـفً كهٍْ ٌّاةؾاَُ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬غٔپٽيتط ‪7916‬ظ جْ ىؾِّذ اخٓب ۽ ؽاٌط ىريص اغيأٌم ٌطغاڻْ فنص ىٔاؿ ىريص ُاؽو‬ ‫‪‬‬
‫ىٔيڻ ُاالٌّاؿ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫ىطجلْ ڀٽّ‬
‫ٰ‬ ‫‪ 74‬غٔپٽيتط ‪7988‬ظ جْ كائص ٌّاؾ حٍاب دفانفلاذ ٌهْ ڀٽْ کْ پِطّٓؿ پٽ ىٔط‬ ‫‪‬‬
‫ڪطاچْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 74‬غٔپٽيتط ‪7981‬ظ جْ ُڪ غياحڪ غڌاذ اڳّاڻ ڊاڪٽط اڪتط ذٔصذ غّىطف فنص غالؾ ذٔصذ‬ ‫‪‬‬
‫ساؿ الڏڪاڻْ ؽِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 74‬غٔپٽيتط ‪7971‬ظ جْ ؽاٌط ىطرا اغص ةٔگ “اغص” فنص ؽيع انٍهياَء ىطرا كهٔچ ةٔگ حْ‬ ‫‪‬‬
‫گِط ۾ حٍو فذجّ اخةْ غڃاڻپ؛ ؽاٌط ۽ ٌثط ٌّٓع ُئع‪.‬‬
‫‪ 74‬غٔپٽيتط ‪7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ۽ ذٓڊّٓ نػٍط ىريص نلياؿ ىگػْ فنص فاذص ةشؼ‬ ‫‪‬‬
‫ىگػْ نڳ ذؽٔص فڳڻ ڳّٺ فاذص ةشؼ ىگػْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 79‬غٔپٽيتط ‪7911‬ظ جْ ؽاٌط ۽ اخٓب ذؽٔص اذيص الؽاذق ذٔصذآةاخ ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 79‬غٔپٽيتط ‪7978‬ظ جْ غٍڌ ۽ ٍُص حْ غٍاٌْ ؽاٌط پطڀّ ففا اـم ٌانّ پطڀّ حّجّ ىم‬ ‫‪‬‬
‫ڇڳاڻْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫ىطجلْ ڀٽّ کْ ؽاؾ حّ غاڍق اٺًٔ فڳْ غٍصز ذُائؾگاَُ ‪11‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪ 21‬غٔپٽيتط ‪7996‬ظ جْ ىٔط‬ ‫‪‬‬
‫ڪهفٽً ڪطاچْ حْ اڳٔاؿ پّنٔع ىٔط ـاذب حْ حهّز کْ ذفڪْ ۽ ىٿً فائطٌگ ڪئْ‬
‫حًٍِ ۾ ىٔط ـاذب ٻٔا غاٿْ ۽ پاڻ ؽِٔص ٿّٔ‪ .‬آسطق آذاؾ گاَُ گڙُْ سصا ةشؼ ڀٽّ ۾ اٿع‪.‬‬
‫‪ 21‬غٔپٽيتط ‪7977‬ظ جْ پٔط ذػاؾ انصًٓ ذاؽصق فنص ىريص ذاىص ؽاَُ ذاؽص حْ فالخة كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ جٍهلْ ذجْ خٓطق ۾ ٌفطة اغٽٔؾً حْ ڀط ۾ ذاؽصق پٔطؿ حْ ڳّٺ ةِيڻ ۾ ٿْ‬
‫اخٓب غڃاڻپ؛‪ -‬ىآَ ٌار اغڪانط ىرلق‪ ،‬ىّذح‪ ،‬اخٓب ـرافْ ۽ ٻًٔ الجٍصاخ سّةًٔ حّ ىانڪ‬
‫ُّ‪.‬‬
‫‪ 21‬غٔپٽيتط ‪7967‬ظ جْ ىرٍحْ اغحاخ‪ ،‬ةِحطًٓ نٔکڪ ۽ غڄاڻ ـرافْ ڊاڪٽط ٌتصانرئْ‬ ‫‪‬‬
‫اةڙف ٌئّؿ ڳّٺ جٍهلْ ڳڙُْ سٔطف كهٍْ حٔڪب آةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 27‬غٔپٽيتط ‪7481‬ظ جْ آسٌّص فلم ٌهْ فنص ذافو ٌفطپّذقَء ؽاـ ٌتصانههٔف ڀٽائَْء حْ‬ ‫‪‬‬
‫ڪالؾ حّ كهيْ ٌػشّ نکْ پّذف ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 27‬غٔپٽيتط ‪7961‬ظ جْ اذيص ساؿ غِاڳ غٍڌق ٻّنَْء حّ غگِڙ ۽ اخٓب خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 27‬غٔپٽيتط ‪7944‬ظ جْ ةالفؽ ڀٽّ رذخاذق ڪطاچَْء ۾ حٍو فذجّ‪ .‬ةالفؽ ڀٽّ رذخاذق‬ ‫‪‬‬
‫ىرحطؾ ةٍٔئط ڀٽّ ۽ آـف ٌهْ رذخاذق حّ پٽ آُْ‪.‬‬
‫‪ 22‬غٔپٽيتط ‪7914‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ؽاٌط‪ ،‬ىليّؿ ٌگاذ‪ ،‬جرلٔق‪ ،‬ىلاال ۽ غفط ٌاىَ‬ ‫‪‬‬
‫نکٍصڏ جاحم ةّٔز (جاث ىريص غيّؿ) ڳّٺ پٔط ذٔاة ؽاَُ جٍهلّ غّڀّ خٓطف كهٍْ سٔطپّذ ۾‬
‫پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 22‬غٔپٽيتط ‪7981‬ظ جْ غٔاغْ اڳّاڻ ٌثاذ اذيص کِڙف فنص فڎٓطف ىريص ٌّار کِڙف الڏڪاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫ؽِط حْ فٓخِّ ڳّٺ ٌاكم ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪93‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 22‬غٔپٽيتط ‪ 7967‬جْ ؽاٌط‪ ،‬ڊذاىا ٌّٓع ۽ ـرافْ راُص ىهڪ حّ اـم ٌانّ ىريص اغيأٌم‬ ‫‪‬‬
‫فنص ىٔط ىريص ىهڪ كهٍْ خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 22‬غٔپٽيتط ‪7922‬ظ جْ كاخذق نطٓلْ حّ ةظذگ‪ ،‬ةطک ٌانو ۽ ـاذب نطٓلث ىّالٌا‬ ‫‪‬‬
‫ٌتصانڪطٓو ٻٔط فاذف فنص ىريص ٌانو كطٓؾْ ڳّٺ ٻٔط جٍهلْ كٍتط كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ پٔصا‬
‫ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 22‬غٔپٽيتط ‪7918‬ظ جْ فكث حّ ٌاذػ‪ ،‬ىخصخ ىّالٌا ىشصفؾ غالؾ ىريص ىهڪاٌْ ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 22‬غٔپٽيتط ‪7992‬ظ جْ غٍڌ حّ ىِاؿ ڪالغٔڪم گّّٓ اغحاخ گهظاذ ٌهْ ساؿ فانج حْ‬ ‫‪‬‬
‫جڪهٔف غتب الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 21‬غٔپٽيتط ‪7962‬ظ جْ ةطـغٔط ۾ غڀ کاؿ پِطًٓ ىػخص ؽطٓف ٌطب ڪاَُ ڪٍصڏ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ةً كاغو ىرطؾ انرطاؾ ‪ َُ91‬ىهاةق ‪177‬ظ ۾ خٓتم ٍٍْٓ ڀٍڀّذ ۾ حّڏائْ حًٍِ حا آثاذ‬
‫خذٓافث ٿٔا آًُ‪.‬‬
‫‪ 21‬غٔپٽيتط ‪7981‬ظ جْ غٍڌ حّ اىط ۽ ٌئو اٌػاؿ ڪؾً چٍص ةّٔز ‪ 62‬غانً حْ ٌيط ۾‬ ‫‪‬‬
‫الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬
‫‪ 21‬غٔپٽيتط ‪7474‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ اُو ؽاٌط آسٌّص ىريص كاغو ُاالئْ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬غٔپٽيتط ‪7968‬ظ جْ غڄاڻ نٔکڪ ۽ كّىْ ڪاذڪً ذفٔق اذيص اٌڍڏ جٍهلْ پٍْ ٌاكم‬ ‫‪‬‬
‫حْ ڳّٺ غحاةْ اٌڍڏ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬غٔپٽيتط ‪ 7999‬ظ جْ ٌانّٔاذق اخٓب ۽ غٔاغْ اڳّاڻ سانص غٍڌق ففاة ڪئْ آسطق آذاؾ‬ ‫‪‬‬
‫گاَُ گهػحاؿ غخاخ ذٔصذآةاخ حْ ىلاؾ ۾ آُْ‪.‬‬
‫‪ 21‬غٔپٽيتط ‪7921‬ظ جْ ؽاٌط غٔص اذػً انِاؽيْ “اذػً” فنص غٔص ىٺً ؽاَُ ٽٍڊف ىٔط ٌّذ‬ ‫‪‬‬
‫ىريص نڳ گصف ةٍصذ ؽاَُ نهٔف آةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬غٔپٽيتط ‪2119‬ظ جْ ؽاٌط غانڪ غّنٍگْ الڎاڻّ ڪّٔ‪ .‬آسطق آذاؾ گاَُ الڏڪاڻْ ۾ اٿع‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬غٔپٽيتط ‪7961‬ظ جْ ٌّحّاؿ ٽِْ حّ ؽاٌط ۽ ذاڳْ اسحط خذگاُْ فنص ٌتصانطذياؿ خذگاَُ‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ىٔيڻ ىرهْ ذُڙق ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬خذگاُْ غٍصز پاڏف آُْ داة حّ ىٔطةرط آُْ‪.‬‬
‫‪ 28‬غٔپٽيتط ‪7998‬ظ جْ ذٓڊّٓ پاڪػحاؿ الڏڪاڻْ حْ ُڪ ڪهّ فاټ آف آو چئٍم حْ‬ ‫‪‬‬
‫ٌؾطٓاة حّ افححاج فرٓط اٌيو ىرحطىَ ةٍٔئط ڀٽّ ـاذتَ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 28‬غٔپٽيتط ‪ 7991‬ظ جْ ٌانْ فاذف ىرلق‪ٌ ،‬لاخ ۽ ىّذح ڊاڪٽط ىيحار ذػًٔ پٺاڻ ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪ .‬ذٔصذآةاخ حْ ىڪْ كتطغحاؿ ۾ خفً ٿٔم آُْ‪.‬‬
‫‪ 28‬غٔپٽيتط ‪7981‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ٌثط ٌّٓع ىّالةشؼ “ىػڪًٔ” ڀٽّ ؽڪاذپّذ ۾ الڎاڻّ‬ ‫‪‬‬
‫ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 28‬غٔپٽيتط ‪7989‬ظ جْ ڪافْ گّ ؽاٌط ىريص ةشؼ ڪّحِْ فنص االُْ ةشؼ ؽٔز ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 28‬غٔپٽيتط ‪7967‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب ۽ ـرافْ ىريص ـصٓق ىػافط ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪94‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 28‬غٔپٽيتط ‪7916‬ظ جْ ىٔط غالؾ اڪتط ىؾحاؼ ٽانپط ؽِصاخاڻْ ٽانپطؿ حْ ڄاىاڻْ پاڏق حْ‬ ‫‪‬‬
‫ساٌصاؿ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط اٿع‪.‬‬
‫‪ 28‬غٔپٽيتط ‪7441‬ظ جْ ىؾِّذ ٌثط ٌّٓع ۽ ؽاٌط ىريص ـاند ڀٽْ فنص ىشصفؾ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫اةطأُو ڀٽْ پطاڻً ُانً كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 28‬غٔپٽيتط ‪7969‬ظ جْ ؽاٌطـ ۽ نٔکڪا ةاٌّ ىرتّب حّکّٔ ىرطاةپّذ‪ ،‬كهٍْ ٌّؽِطق‬ ‫‪‬‬
‫فٔطفر ۾ ڄائْ‪.‬‬
‫‪ 26‬غٔپٽيتط ‪7187‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ كاىً ۽ ؽاٌطؿ حّ غطجاث ؽاَُ ٌتصانهٔف ڀٽائْ ذذَ‬ ‫‪‬‬
‫ُئؾَ الِء ڀٽ ؽاَُ جْ آذاىْ ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 21‬غٔپٽيتط ‪7967‬ظ جْ ىّنّق ڊاڪٽط ىريص اخذٓع فنص ىّالٌا ىريص كاغو غّىطف ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫چٍِٔاڻْ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 24‬غٔپٽيتط ‪7928‬ظ جْ غٍصذق اجيچٍصاڻَْء ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬غڃاڻپ‪ٌ ،‬افؽ‪ ،‬ڊذاىا‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ڪِاڻّٔؿ ۽ ىليّؿ نّذ اٿع‪.‬‬
‫‪ 24‬غٔپٽيتط ‪7467‬ظ جْ كاخذ انڪالؾ ؽاٌط‪ٌ ،‬انو‪ ،‬اخٓب پٔط ٌهْ اـغط ؽاَُ ذاؽصق فنص پٔط‬ ‫‪‬‬
‫ذظب اهلل ؽاَُ (جشث ڌڻْ) پٔط ڳّٺ كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 24‬غٔپٽيتط ‪7988‬ظ جْ اٌخار ٌهْ ةٔگ ىطرا غٍڌ حْ ٌاىٔاذق ٌانو ىطرا كهٔچ ةٔگ حّ‬ ‫‪‬‬
‫پٽ آُْ‪ .‬ٽٍڊق ٺّڏُْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 24‬غٔپٽيتط ‪7987‬ظ جْ فائً آذټ حْ خٌٔا ۾ غٍڌ حّ ٌاىٔاذف ىفّذ پطففٔػط ڊاڪٽط ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ٌهْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 24‬غٔپٽيتط ‪7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط اٌّذ پطخٓػْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 29‬غٔپٽيتط ‪7996‬ظ جْ ىاُط نػأٌاة ۽ ؽاٌط پطففٔػط ٌهْ ٌّار ححّئْ ٽٍڊق فنْ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذآةاخ ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 29‬غٔپٽيتط ‪2118‬ظ جْ غٍڌ حْ ةظذگ غٔاغْ ؽشفٔث غٔص اىصاخ ىريص ؽاَُ الڎاڻّ ڪّٔ‬ ‫‪‬‬
‫کٔع ڳّٺ ىخٔص ڪٔطْٓ ۾ ىٽَْء ىاُء ذّانْ ڪّٔ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 29‬غٔپٽيتط ‪7961‬ظ جْ ٌانْ فاذق ؽاٌط ىاڻڪ ىالج غڪطٌڊ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 11‬غٔپٽيتط ‪7988‬ظ جْ ڪهِّڏا ٌتاغْ ساٌصاؿ حْ ىٍطفػ ؽشفٔث ذاحْ ىٍّذ ٌهْ فنص‬ ‫‪‬‬
‫ذاحْ ساؿ ىريص ٌتاغْ پٍٍِخْ اةاڻْ ڳّٺ فنٔصؿ الڏڪاڻْ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 11‬غٔپٽيتط ‪7491‬ظ جْ ڊاڪٽط ٌهْ اذيص كاكْ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬پاڻ ةااـّؽ آفٔػط‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫اخٓب ۽ رٌصـ خؽ اٌػاؿ ُّ‪.‬‬
‫‪ 11‬غٔپٽيتط ‪7918‬ظ جْ غٍڌ حْ غٔاغْ ؽشفٔث غٔص اىصاخ ىريص ؽاَُ فنص غائًٔ حْ آو‬ ‫‪‬‬
‫غٔص غً ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬

‫‪------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫كهيڪاذ پتهٔڪٔؾً الڏڪاڻّ غٔپٽيتط ‪2111‬ظ ۾ كائو ٿْ‪ ًُ ،‬حّ ةٍٔاخ فحٍِصڏ ۾ فلٔط ىريص غٍڌق‪ ،‬حْ آو‬
‫ذئٔػاڻْ‪ ،‬اىحٔار ؽاُاڻْ‪ ،‬فٔاص ىػافط ةطفُْ ۽ چاچّ ٌِاؽ حٍصائْ ؽاىم آًُ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪95‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫ؽاَُ ٌتصانههٔف ڀٽائْ ذذَ ‪ 78‬ـفط غً ‪ َُ7767‬ىهاةق ‪7181‬ظ جْ ففاة ڪئْ‪.‬‬


‫‪------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫آراخ پتهٔڪٔؾً ؽڪاذپّذ؛ ‪7966‬ظ ۾ ًُ پتهٔڪٔؾً حّ ةٍٔاخ ٌهاُء اهلل ڀٽّ ذکّٔ‪ ًُ .‬پتهٔڪٔؾً غهػهّٔاذ‬
‫ىِطاڻ ڊائخػٽ حْ غٔطٓظ حاذق ڪئْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪96‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ ‬آڪٽوبر ‪‬‬
‫ٌٔػّق غاؽ حّ ڎُّؿ ىٍِّٔ آڪٽّةط آُْ‪ .‬آڪٽّةط النٍْٔ رةاؿ حّ نفو “آڪٽّ” )‪(OCTO‬‬ ‫‪‬‬
‫ىاؿ فذجم آُْ‪ ًُ .‬ىٍِْٔ ۾ رىًٔ غج حْ چؤنطػ پٍٍِخْ ىصاذجْ ٽئًٔ چّٿائْ کاؿ فڌٓڪ‬
‫غفط ڪطق چڪْ ٌُّصق آُْ‪ .‬اجط اڌ گّؽ غج کاؿ پطق ٿٔڻ ؽطفظ ٿْ فٍٓصف آُْ‪ .‬اجط اڌ گّؽ‬
‫۾ ڎًٍِٓ ذاة کاؿ ٌٍڍف ۽ ڎکڻ اڌ گّؽ ۾ ڎًٍِٓ ذاة کاؿ فڎف ٿٔڻ ؽطفظ ٿٍٔصف آُْ‪ .‬اجط اڌ‬
‫گّؽ ۾ غٔاذق ۽ ڎکڻ اڌ گّؽ ۾ افٌِاذق حْ ىّغو حّ آغار ٿٍٔصف آُْ‪ ًُ .‬ىٍِْٔ ۾ ‪17‬‬
‫ڎًٍِٓ ٿًٔ ٿا‪.‬‬
‫پِطًٓ آڪٽّةط ‪7988‬ظ جْ ٌاىّذ ىرلق حٔئم افڎ فنص اجو چٍص افڎ ڳّٺ ؽاَُ پاڏق كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫ىاخذ ىهث ىرحطىَ فانيہ حٍاج پٔصا ٿْ‪.‬‬
‫ِ‬ ‫پِطًٓ آڪٽّةط ‪7498‬ظ جْ‬ ‫‪‬‬
‫پِطًٓ آڪٽّةط ‪7968‬ظ جْ ّٓغف غٍڌق (اـم ٌانّ ىريص ّٓغف ىٔيڻ خڏف ؽِط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اخةْ غڃاڻپ‪ ،‬ىرلق‪ ،‬۽ ىحطحو‪ٌ ،‬لاخ‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ پتهؾط اٿع‪.‬‬
‫پِطًٓ آڪٽّةط ‪7921‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌاىّذ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب‪ ،‬ڊذاىَ ٌّٓع ۽ ـرافْ رٓب ٌاكهْ‬ ‫‪‬‬
‫اـم ٌانّ ٌتصانرق غّىطف الڏڪاڻْ ؽِط ڀطغاؿ ڳّٺ ٌاكم سانص ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ آڪٽّةط ‪7981‬ظ جْ غٍڌ حّ جطكْ پػٍص كّىْ ؽاٌط غطڪؼ غٍڌق اـم ٌانّ‬ ‫‪‬‬
‫ٌتصانيخٔص فنص ىّنّق ٌتصاهلل چاٌڊّٓ ڳّٺ ڀهْ پّٽا نڳ ذاؾ حْ غٔحا كهٍْ خاخف ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ آڪٽّةط ‪7981‬ظ جْ اڪتط غاگط اـم ٌانّ ٌهْ اڪتط حّکّٔ ؽڪاذپّذ حّ ٌاىٔاذف‬ ‫‪‬‬
‫ؽاٌط آُْ ڳّٺ چّڎُّٔ غڌآّ ؽڪاذپّذ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ آڪٽّةط ‪7942‬ظ جْ گهّڪاذـ خٓتا ڪٍّؽ ةصًٓ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2‬آڪٽّةط ‪7962‬ظ جْ ٌار غٍائْ اـم ٌانّ ىريص ٌثياؿ ىٔيڻ كهٍْ خاخف ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ؛ اخٓب‪ ،‬جٍلٔص ٌگاذ‪ ،‬آڊٓٽط ۽ پتهؾط اٿع‪.‬‬
‫‪ 2‬آڪٽّةط ‪7984‬ظ جْ انهاػ اثٔو فنص ىريص آّب ىٍگْ ذاڻْ پّذ ؽِط ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ‪ ،‬ؽاٌط جرلٔق‪ ،‬جاذٓز ۽ آثاذ كصٓو آُْ‪.‬‬
‫‪ 2‬آڪٽّةط ‪7918‬ظ جْ ىاُط جٍهٔو ۽ غياحْ اڳّاڻ أٌحا غالؾ ٌهْ ڪطاچْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2‬آڪٽّةط ‪7924‬ظ جْ ؽاٌط آؾّذ ٌاذائڻصاز ؽطىا آٌچم حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2‬آڪٽّةط ‪7917‬ظ جْ ٌّحّاؿ نٔکڪ‪ ،‬ؽاٌطـ ۽ فڪٔم ڪهپٍا خّٓق حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬آڪٽّةط‪7987‬ظ جْ ٌٍآث ةهّچ فنص غالؾ ٌتْ اخاغْ ةهّچ اذيص پّذ كهٍْ سٔطپّذ ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ؛‪ٌ -‬اىٔاذف ؽاٌط‪ ،‬اخٓب‪ ،‬۽ ةطاڊڪاغٽط آُْ‪.‬‬
‫‪ 1‬آڪٽّةط ‪7424‬ظ جْ ىؾِّذ ڪافْ گّ ؽاٌط ىفطق ؽاَُ ٌفطپّذق فنص غٔص ةهٍص ؽاَُ‬ ‫‪‬‬
‫ٌفطپّذ حْ ذكّق غاخاجً حْ گِطاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 8‬آڪٽّةط ‪7981‬ظ جْ سٔطپّذ ذٓاغث پاڪػحاؿ ۾ ؽاىم ٿٔڻ حّ اٌالؿ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪97‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 8‬آڪٽّةط ‪7979‬ظ جْ فًِٓٔ ـصق ۾ غٍڌ اٌصذ کّڏ ٌهيْ‪ ،‬اخةْ‪ ،‬غٔاغْ‪ ،‬غياحْ ۽ ىضُتْ‬ ‫‪‬‬
‫ْ‪ ،‬اـم ٌانّ ىشصفؾ ىريص رىاؿ فنص ىشصفؾ غالؾ ىريص ُاال‬ ‫ؽشفٔث ىشصفؾ نانب انيّن ٰ‬
‫ٌّاؿ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 8‬آڪٽّةط ‪7984‬ظ جْ ٌاىٔاذف كاٌٌّصاؿ غط غالؾ ذػًٔ ُصآث ڪطاچْ ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬آڪٽّةط ‪7961‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ۽ آڊٓٽط آار حاٌْ اـم ٌانّ آار ذػًٔ فنص كطةاؿ ٌهْ‬ ‫‪‬‬
‫ىٔيڻ ذذيث پّذ ىرهْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬آڪٽّةط ‪7911‬ظ جْ ٌئًٔ ٽَِْء حْ ؽاٌط ۽ ٌثط ٌّٓع ذكّاؿ گم پّذف ٌانّ ذكّاؿ انرق‬ ‫‪‬‬
‫پٺاڻ ڊاڪٽط ةؾٔط اذيص ؽاخ حْ گِط الڏڪاڻْ ۾ حٍو ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 8‬آڪٽّةط ‪7966‬ظ جْ ـّفْ غٔص ىلتّؽ ذػًٔ حِأٌاؿ حٍو فذجّ اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط اٿع‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬آڪٽّةط ‪ 7988‬ظ جْ ىؾِّذ غٔاغحصاؿ اٌخار ٌهْ ساؿ ححّئْ فنص ذئٔع ٌتصانرئص ساؿ‬ ‫‪‬‬
‫ححّئْ كهٍْ خاخف حْ ٻٔٽْ حاگٔط ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 8‬آڪٽّةط ‪7919‬ظ جْ ٌانّٔاذف اخٓب ۽ ىرلق ڊاڪٽط غالؾ ذٔصذ فنص ذاحْ ٌهْ ىطاخ ٻطڏف‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ىتاذڪ ٻطڏق‪ ،‬جٍهلْ ىّذق‪ ،‬كهٍْ ٌّؽِطق فٔطفر ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 8‬آڪٽّةط ‪7986‬ظ جْ غٍڌ حْ ٌاىٔاذق كّىپطغث غٔاغْ اڳّاڻ ڊاڪٽط خفخق ىِٔطقَء حّ‬ ‫‪‬‬
‫پّذف ٌانّ خفخف فنص ىريص ـاند ىِٔطق ڳّٺ ةخاذق ؽطٓف‪ ،‬جٍهلْ ڪڙْٓ گٍِّذ (ىّحّخـ‬
‫ؽِٔص فاكم ذاُّ) كهٍْ ةصًٓ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬آڪٽّةط ‪7966‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ذٓاص غيّؿ اـم ٌانّ ذٓاص ذػًٔ فنص غالؾ ٌهْ‬ ‫‪‬‬
‫غيّؿ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 6‬آڪٽّةط ‪2116‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ؽاٌط آثو ٌاٿً ؽاُْ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 6‬آڪٽّةط ‪7941‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط اىط پٔطراخف حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اٌهْ پآْ حّ‬
‫ٰ‬ ‫‪ 1‬آڪٽّةط ‪7481‬ظ جْ غٍڌق اخب حّ غچّ سصىحگاذ چّٽْ حّ ٌثط ٌّٓع ۽‬ ‫‪‬‬
‫ؽاٌط ؽيع انٍهياُء ىطرا كهٔچ ةٔگ فنص ىطرا فطٓص فؿ ةٔگ ٽٍڊق ٺّڏُْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 1‬آڪٽّةط ‪7999‬ظ جْ ىؾِّذ اخٓب ۽ ىرلق ىريص ٌهْ ذصاخ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 4‬آڪٽّةط ‪7911‬ظ جْ ىٍفّذ فٓطاڳَْء ىاٌخٍِص كهٍْ خاخف ۾ حٍو فذجّ اخةْ سصىث ؽاٌط‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ڪِاڻٔڪاذ ۽ ٌافؽ ٌگاذ اٿع‪ .‬اـم ٌانّ (ٌتصانطۿػ اةڙف) اٿع‪.‬‬
‫‪ 4‬آڪٽّةط ‪7417‬ظ جْ ساؿ ىريص چٍخٍْ فنص ىٔط ىريص چٍخڻْ ڳّٺ ىٔاؿ خاخ چٍخڻْ جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫فاذَُ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬غڃاڻپ ـاذب خّٓاؿ ؽاٌط‪ ،‬ذاحْ ساٌڻ حْ ٌانْ غاؿ‬
‫ىؾِّذ ُّ‪.‬‬
‫‪ 4‬آڪٽّةط ‪7918‬ظ جْ ٌئًٔ ٽَِْء حّ ؽاٌط سهائْ ٿٔٻّ اـم ٌانّ حاڏف ساؿ فنص غاالذ ٿٔٻّ‬ ‫‪‬‬
‫غاىاذق ذفڊ ؽِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 4‬آڪٽّةط ‪7941‬ظ جْ ٌّحّاؿ اخٓب ىٍٔط چاٌڊّٓ كٍتط ۾ ڄائّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 9‬آڪٽّةط ‪7917‬ظ جْ ٌّحّاؿ ڪِاڻٔڪاذ ٌتصانطراؼ فنص ذڪٔو ُصآث اهلل ڪهِّڏف ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ڀافٌص الکا ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪98‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 9‬آڪٽّةط ‪7992‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌّاىْ ؽاٌط اغحاخ ةشاذق ڪطاچْ حْ اغپحاؽ ۾ خؾ ڌڻْ‬ ‫‪‬‬
‫ذّانْ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 9‬آڪٽّةط ‪7916‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ۽ اخٓب آغا ٌتصانٍتْ ٌهٔگ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 9‬آڪٽّةط ‪7916‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬ذٓڊّٓ ڪيپٔئط فڪٔم ۽ غياحْ فذڪط اىحٔار اذيص ؽاُاڻْ‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫فنص غالؾ ىريص ؽاُاڻْ الڏڪاڻْ نڳ ڳّٺ ؽاَُ ٓاذف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫ىفهفْ ؽاـ ڪطاچْ ۾‬
‫ٰ‬ ‫‪ 9‬آڪٽّةط ‪7999‬ظ جْ ىاُط جٍهٔو‪ٌ ،‬انو‪ ،‬ىصةط ۽ خاٌؾّذ غٔص غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 9‬آڪٽّةط ‪ 7912‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌطـ گم ةٔتْ ةشاذق فنص فنْ ىريص ؽاَُ ةشاذق ٺٽْ ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬آڪٽّةط ‪7917‬ظ جْ ذٔصذ ةشؼ ححّئْ فنص انِصاخ ساؿ ححّئْ ڳّٺ ةکٔصٓطق جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫ڎفڪطق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ؛‪ -‬پاڻ ةٔتاڪ غٔاغْ نٔڊذ‪ ،‬ىلتّؽ ُاذق‬
‫اڳّاڻ‪ ،‬اٌلالةْ ؽاٌط ۽ ـرافْ ٿْ گضذّٓ آُْ‪.‬‬
‫‪ 71‬آڪٽّةط ‪7991‬ظ جْ ٌاىٔاذف ؽاٌط‪ ،‬ىفّذ غٔص ىٍيّذ ٌلّق الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬آڪٽّةط ‪7918‬ظ جْ حصٓص غٍڌق ىّغٔلْ حّ اغحاخ ذاڳْ اغحاخ ىريص حيً فنص ذاحْ‬ ‫‪‬‬
‫اذيص ةهّچػحاؿ حْ ُڪ ڳّٺ غّڏَُ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬آڪٽّةط ‪7989‬ظ جْ ٌاىّذ جٍهٔياة‪ٌ ،‬انو ۽ اخٓب آغا جاث ىريص ساؿ ذٔصذآةاخ ۾ الڎاڻّ‬ ‫‪‬‬
‫ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬آڪٽّةط ‪7961‬ظ جْ اخٓب‪ٌ ،‬انو ۽ ىظاذيحْ ؽاٌط سهٔم کّغّ ڳّٺ ذاحْ ٌهْ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫کّغْ نڳ ىػڻ كهٍْ ٽٍڊق انِٔاذ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 71‬آڪٽّةط ‪7919‬ظ جْ ؽاٌط ٌاىو ىٍگْ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬آڪٽّةط ‪7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ٌياڻّ ـصٓق اـم ٌانّ ىريص ـصٓق ىِٔػط ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫پپطق‪ ،‬ىِٔڙ كهٍْ خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬آڪٽّةط ‪7948‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬ـرافْ ۽ ڪانو ٌگاذ غاحص رسيْ چاٌڊّٓ فنص ڄاؾ ساؿ چاٌڊّٓ‬ ‫‪‬‬
‫(رسيْ چاٌڊّٓ) حّاةپّذ چاٌڊّٓ‪ ،‬كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 77‬آڪٽّةط ‪7978‬ظ جْ ؽاٌط ۽ آڊٓٽط غٔص اىِط گٔالٌْ ڳّٺ نٍهّ جٍهلْ گِّٽڪْ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 77‬آڪٽّةط ‪7989‬ظ جْ غٍڌ حّ ىِاؿ ڎاُّ ٌتصانّاذص آذٓػط ڳّٺ فائّڏق كهٍْ ٌيطڪّټ‬ ‫‪‬‬
‫۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ؛ غٔاغاة‪ ،‬جرلٔق‪ ،‬ىحطحو ۽ فهػفّ اٿع‪.‬‬
‫‪ 72‬آڪٽّةط ‪7981‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانّٔاذف اخٓب ىصخ ٌهْ غٍڌق ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 72‬آڪٽّةط ‪7919‬ظ جْ غٍڌ حْ ٌانْ فاذق ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬۽ ذفج ذُاڻ ىئگظًٓ حّ آڊٓٽط‬ ‫‪‬‬
‫ذئص غٍڌق (ٌتصانرئص ىٔيڻ) ٌّؽِطف فٔطفر ۾ رٌصگْ حْ اک کّنْ‪.‬‬
‫‪ 72‬آڪٽّةط ‪7988‬ظ جْ غالؾ ٌتْ ىغم ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬غڃاڻپ ٌافؽ ٌگاذ ۽ افػاٌَ‬ ‫‪‬‬
‫ٌگاذ اٿع‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪99‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 72‬آڪٽّةط ‪7911‬ظ جْ غٍڌ حْ ٌانْ فاذق ؽاٌط ىّالٌا غالؾ كاخذ ىِٔػط ففاة ڪئْ‪ .‬حًٍِ‬ ‫‪‬‬
‫حّ جٍهق ىٔطفساؿ حْ ڳّٺ ةکط ىِٔػط غاؿ ُّ‪.‬‬
‫‪ 72‬آڪٽّةط ‪7996‬ظ جْ ؽاٌط‪ٌ ،‬لاخ اىٔط ٌهْ چاٌڊّٓ ذٔصذآةاخ ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 72‬آڪٽّةط ‪7919‬ظ جْ ىؾِّذ ـّفْ ؽاٌط ٻڍؽ فلٔط الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪ .‬ٻڍؽ فلٔط ‪7468‬ظ‬ ‫‪‬‬
‫۾ ؽڪاذپّذ نڳ ڳّٺ ةشؾْ اٌڙ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 72‬آڪٽّةط ‪7981‬ظ جْ ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ىظاذَٔ ڪانو جٍلٔص ۽ جتفطا ٌگاذ غالؾ ىػحاٌّ‬ ‫‪‬‬
‫غُّٔاڻْ اةڙف ڳّٺ پٔاذق فاُڻ جٍهلْ ڎفڪطق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 72‬آڪٽّةط ‪7968‬ظ جْ ٌّحّاؿ ـرافْ‪ ،‬ڪانو ٌگاذ ۽ ؽاٌط اٌخار ىٍگْ فنص ٌخو انصًٓ‬ ‫‪‬‬
‫ىٍگْ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 72‬آڪٽّةط ‪7912‬ظ جْ ىؾِّذ ـرافْ ۽ نٔکڪ انهاػ پٔطراخف ڳّٺ ٻهِڙٓخْ جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫ڎفڪطق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬آڪٽّةط ‪7942‬ظ جْ غٔاغحصاؿ‪ ،‬اخب‪ ،‬ؽاٌط ۽ غياحْ فذڪط كاكْ فٔق ىريص ذاَُ ذةاٌْ‬ ‫‪‬‬
‫فٺْ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 71‬آڪٽّةط ‪7461‬ظ جْ نٔال ذاؾ ساڪْ پٽ فنً ىم ٺٔڪّاڻْ ذٔصذآةاخ غٍڌ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اخةْ غڃاڻپ؛ غظؽ گّ ؽاٌط‪ٌ ،‬لاخ‪ٌ ،‬اٽڪ ٌّٓع ۽ ؽاذج ؽاَُ نهٔف ُّ‪.‬‬
‫‪ 71‬آڪٽّةط ‪7448‬ظ جْ ىفّذ ۽ ؽاٌط حًٍِ کْ غٍڌ ۾ “ىصذ آهٔا” چّٔ فٍٓصف ُّ آهػا‬ ‫‪‬‬
‫كاكْ حّ حٍو حطىٍَْء حْ ذفڊؽ اغٽاپ ٌانْ ُڪ ٌٍڍڏق ؽِط ۾ ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬آڪٽّةط ‪7988‬ظ جْ ٌّٓٽ كائو ٿٔڻ غتب سٔطپّذ ذٓاغث کْ پاڪػحاؿ ذڪّىث ۾ كو‬ ‫‪‬‬
‫ڪّٔ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 78‬آڪٽّةط ‪7996‬ظ جْ ىّغٔلَْء حّ غصاةِاذ ٌاؿُء فٔطفر گم پطڎَِٓ ۾ الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫آسطق آذاؾ گاَُ ٽٍڊق ّٓغف حْ كتطغحاؿ ۾ آُْ‪.‬‬
‫‪ 78‬آڪٽّةط ‪7996‬ظ جْ ٌاىٔاذف ڪِاڻٔڪاذ ىريص خائّخ ةهّچ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬آڪٽّةط ‪7927‬ظ جْ ؽاٌط ؽفًٔ ىريص “افث” ٌهّق فنص خذ ىريص افث ٌهّق حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬آڪٽّةط ‪7988‬ظ جْ ىرلق‪ٌ ،‬لاخ‪ ،‬ىحطحو ذٔصذ غٍڌق (ڊاڪٽط غالؾ ذٔصذ ٻطڏف) ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ىتاذڪ ٻطڏف جٍهلْ ىّذق ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬آڪٽّةط ‪7488‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ٌيصف ٌثط ٌّٓع جٍهٔيْ ىاُط ۽ غياحْ سصىحگاذ‬ ‫‪‬‬
‫ڪّڏف ىم کهٍاڻْ پٽ خّٓاؿ چٍصؿ ىم ڀطٓا كهٍْ ٌّؽِطف فٔطفر ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫ىفهفْ ىؾحاؼ ىٔيڻ فنص ٌتصانطذٔو ىٔيڻ‬ ‫ٰ‬ ‫‪ 78‬آڪٽّةط ‪7981‬ظ جْ ٌاىٔاذف ٌثط ٌّٓع غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫الُّذق ىرهْ الڏڪاڻْ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 78‬آڪٽّةط ‪7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط حافٓص ؽتٔط فنص غالؾ ذػًٔ حاگٔطاڻْ حْ گِط‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬آڪٽّةط ‪7978‬ظ جْ ىاُط جٍهٔو‪ٌ ،‬انو‪ ،‬ىصةط ۽ ةًٔ االكّاىْ ؽِطة ٓافحَ غٔص غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫ىفهفْ ؽاَُ ةهڙق ؽاَُ ڪطٓو فٓخِّ ڎاڎاڻْ ڳّٺ كاخذ ڎٌّ ؽاَُ ۾ ڄائّ‪.‬‬ ‫ٰ‬
‫‪ 78‬آڪٽّةط ‪7964‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ۽ نٔکڪ ىٍؾّؼ ڌاذٓخّ كاكْ اذيص ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪100‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 74‬آڪٽّةط ‪7492‬ظ جْ الڏڪاڻْ حّ ٌانْ فاذف ؽاٌط ٌّار ٌهْ ٌٔار فنص ىريص آچط داة‬ ‫‪‬‬
‫غّىطف حٍفطق پاڏق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 74‬آڪٽّةط ‪7982‬ظ جْ غياحْ فذڪط ىٔط ىفط ذػًٔ غاٌگْ‪ ،‬غطخاذ ىٔط غالؾ ىريص‬ ‫‪‬‬
‫غاٌگْ حْ گِط الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 74‬آڪٽّةط ‪7984‬ظ جْ پطغطاؾ كٔا احئط (ڀاذة) ۾ خِٓاٌث ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 74‬آڪٽّةط ‪7921‬ظ جْ ىآا ٌار ڪِاڻٔڪاذ‪ٌ ،‬افؽ ٌگاذ‪ ،‬۽ ىليّؿ ٌّٓع ٌخو ٌتاغْ‪ ،‬اـم‬ ‫‪‬‬
‫ٌانّ ٌخو انصًٓ ٌتاغْ ساٌّاُڻ كهٍْ ٌّؽِطق فٔطفر ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 74‬آڪٽّةط ‪7968‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب‪ ،‬ذٓڊّٓ‪ ،‬اغٽٔج حّ ىآَ ٌار ڪيپٔئط ةشؾڻ‬ ‫‪‬‬
‫ىِطاڻّق اـم ٌانّ ىريص ةشؼ فنص فلٔط ىريص ذذٔو ىِط حْ گِط غاٌگِڙ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 74‬آڪٽّةط ‪2111‬ظ جْ ڪاذغار غاٌرّ ٿّٔ‪ .‬حڏًُ ىرحطىَ ةٍٔئط ڀٽّ اٺً غانً حْ‬ ‫‪‬‬
‫حالفنٍ ْ کاؿ پِّء فنً ىّٽْ ذغحَْء ۾ ڪاذغار فټ ةو ڌىاڪّ ٿّٔؿ‪ .‬حًٍِ ۾ ڪافْ اٌػاٌْ‬
‫حأٌّؿ سحو ٿّٔؿ‪.‬‬
‫‪ 74‬آڪٽّةط ‪7986‬ظ جْ ٌاىٔاذف ـرافْ‪ ،‬ذٓڊّٓ ڪيپٔئط ۽ اخٓب ُصآث اهلل ىٍگْ فنص غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫انطغّؽ ىٍگْ ٻهِڙٓخْ ڳّٺ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 79‬آڪٽّةط ‪7981‬ظ جْ (گائڪَ) ذفةٍٔا كطٓؾْ اـم ٌانّ ٌائؾَ ؽٔز االُْ ةشؼ ؽٔز حْ‬ ‫‪‬‬
‫گِط ـصذ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 79‬آڪٽّةط ‪7919‬ظ جْ پٔط ـاذب پاڳاذق پٍٍِخْ حصا پاذٽْ “پاڪػحاؿ ىػهو نٔگ‬ ‫‪‬‬
‫فٍڪؾٍم” كائو ڪئْ‪ .‬حًٍِ حّ پاڻ ـصذ ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 79‬آڪٽّةط ‪7918‬ظ جْ ڪاذٽٌّػٽ‪ ،‬ىفّذ‪ ،‬ـرافْ ۽ ؽاٌط ىطاخ ٌهْ ؽاَُ ةڪٔطائْ‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ةڪٔطا ؽطٓف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 79‬آڪٽّةط ‪ 7981‬ظ جْ ٌاىّذ ىفّذ ۽ جٍهٔيْ ىاُط خاذا ٌانو فنص ىريص ٌانو اةڙف‪ ،‬كٍتط ۾‬ ‫‪‬‬
‫پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 21‬آڪٽّةط ‪7916‬ظ جْ ىّالٌا سّس ىريص ىٔطفساٌْ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ّنْ اـم ٌانّ غٔص ؽاٍُّار فنص غٔص‬‫‪ 21‬آڪٽّةط ‪7922‬ظ جْ كاخذ انڪالؾ ؽاٌط ٌاذػ اني ٰ‬ ‫‪‬‬
‫ڎٌم ؽاـ حٔالٌْ ڳّٺ پٔط غتراؿ ٌهْ ؽاَُ جٍهلْ ؽِصاخپّذ ۾ كهٍْ غاٌگِڙ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 21‬آڪٽّةط ‪7941‬ظ جْ ساٌتِاخذ ىريص آّب کِڙف ڪطاچْ ۾ ففاة ڪئْ کٔع اةاڻْ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ٌاكم ۾ غپطخ ساڪ ڪّٔ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 27‬آڪٽّةط ‪7411‬ظ جْ ىٔط ىطاخ ٌهْ ساؿ ٽانپط ففاة ڪئْ‪ .‬حٔڪّ پِطًٓ چّٓاذق حّ آسطق‬ ‫‪‬‬
‫ذڪيطاؿ ُّ‪.‬‬
‫‪ 27‬آڪٽّةط ‪7917‬ظ جْ ٌثياؿ ٌهْ اٌفاذق فنص ُصآث ٌهْ اٌفاذق ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪ .‬اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ‪ٌ ،‬هو ف فً جِضٓب ۽ ثلافث‪ ،‬ةانشفّش ؽاَُ نهٔف حّ ٌاؽق ُّ‪.‬‬
‫‪ 27‬آڪٽّةط ‪7981‬ظ جْ ٌاىٔاذق غٔاغحصاؿ ذػًٔ ُاذفؿ پّذف ٌانّ ٌتصاهلل ذػًٔ ُاذفؿ‬ ‫‪‬‬
‫پطکٔع ذػًٔ ُاذفؿ حْ ٌانْ حْ غڃاڻپ آُْ‪ ًُ .‬ڪطاچْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪101‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 27‬آڪٽّةط ‪7969‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌطـ‪ ،‬ڪانو ٌّٓع ۽ غياحْ فذڪط ذئطـ ٌّذ پّذف ٌانّ ذئطـ‬ ‫‪‬‬
‫ؽيع ؽٔز‪ ،‬پٍْ ٌاكم ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 22‬آڪٽّةط ‪7924‬ظ جْ ذطؿ حّ ذفذاٌْ پٔؾّا ؽاَُ ىطخاؿ ؽاَُ (پٔط پاڳاذف) پٔط غڪٍصذ‬ ‫‪‬‬
‫ؽاَُ ثاٌْ انيٍطفػ پٔط پاڳاذف پٔط ڳّٺ كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 22‬آڪٽّةط ‪2111‬ظ جْ غطفٓچ غخافنْ‪ ،‬اـم ٌانّ ىريص ـصٓق فنص سئػّ ساؿ جاذڏ ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 21‬آڪٽّةط ‪7981‬ظ جْ ڪِاڻٔڪاذـ ۽ نٔکڪا رذٍَٓ ذػً ٌاذٓخّ‪ٌ ،‬اىٔاذق غٔاغحصاؿ ذػًٔ‬ ‫‪‬‬
‫ةشؼ حْ گِط فاذق آُْ غٍصز حٍو ٌئًٔ خٓطق‪ ،‬كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 21‬آڪٽّةط ‪7921‬ظ جْ غٍڌ حّ ىرب فنً‪ ،‬ىشهؿ غٔاغحصاؿ ىٔط ذغّؽ ةشؼ فنص ذاحْ‬ ‫‪‬‬
‫ىٔط ٌتْ ةشؼ ٽانپط ٽٍڊق ىٔط ىريّخ‪ ،‬ذٔصذآةاخ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 21‬آڪٽّةط ‪2177‬ظ جْ اڳّڻْ فرٓط اٌيو دفانفلاذ ڀٽْ حْ گِط فاذق ةٔگو ٌفطة ڀٽّ‬ ‫‪‬‬
‫ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 28‬آڪٽّةط ‪7911‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف نػأٌاة جرلٔق‪ٌ ،‬افؽ ٌگاذ‪ ،‬افػاٌَ ٌگاذ غطاث‬ ‫‪‬‬
‫(غطاث انرق ىٔيڻ) ٽٍڊف ڄاؾ ۾ اک کّنْ‪.‬‬
‫‪ 28‬آڪٽّةط ‪2111‬ظ جْ غٍڌ حّ كّىْ ؽاٌط رسيْ چاٌڊّٓ ذاَُ حْ ذُظًٌ ُٿاؿ ىاذحْ فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫رسيْ چاٌڊّٓ حْ آسطق آذاؾ گاَُ ڳّٺ حّاةپّذ چاٌڊٓا كتطغحاؿ ۾ آُْ‪.‬‬
‫‪ 28‬آڪٽّةط ‪7946‬ظ جْ ىريص غّىاذ ؽٔز ففاة ڪئْ‪ .‬اخةْ سصىحّؿ‪ ،‬آثاذ كصٓو‪ ،‬جاذٓز‪ ،‬نّڪ‬ ‫‪‬‬
‫اخب غّاٌد‪ ،‬افػاٌا ۽ ثلافث اٿع‪.‬‬
‫‪ 28‬آڪٽّةط ‪7917‬ظ جْ ذفةٍٔا اةڙف ڳّٺ ڳٔطٓهْ جٍهلْ ڎفڪطق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‪ ،‬ؽاٌطق اٿع‪.‬‬
‫‪ 28‬آڪٽّةط ‪2118‬ظ جْ غٍڌ حْ ةِحطًٓ گهّڪاذـ‪ ،‬نٔکڪا‪ ،‬اخاڪاذا ۽ ـصاڪاذ حٔخْ رذٍَٓ‬ ‫‪‬‬
‫ةهّچ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 28‬آڪٽّةط ‪7998‬ظ جْ غٍڌق ڪِاڻَْء حْ اڌ ـصق حْ جاذٓز‪ٌ ،‬خو ٌتاغْ ذاَُ ذةاٌْ فٺْ‬ ‫‪‬‬
‫فّٓ‪.‬‬
‫‪ 26‬آڪٽّةط ‪7968‬ظ جْ پٔط ڪطؾ اهلل اٌفاذق ٌطػ خنتط غائًٔ فنص پٔط االُْ ةشؼ اٌفاذق‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ خاخف حْ ُڪ ٌٍڍڏق ڳّٺ ساٌپّذ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬پٍٍِخْ فكث حّ ٌانو خًٓ آُْ‪.‬‬
‫‪ 26‬آڪٽّةط ‪7944‬ظ جْ كّىْ ۽ غياحْ ؽاٌط ةطخف غٍڌق اـم ٌانّ ىريص ذىلاؿ فنص سصا‬ ‫‪‬‬
‫ڎٌّ الؽاذق ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 26‬آڪٽّةط ‪7976‬ظ جْ ٌثط ٌّٓع‪ ،‬اةّ انتؾٔط ىٔيڻ (ٌاچٔظ) اـم ٌانّ ذاحْ ٌّذ اذيص فنص‬ ‫‪‬‬
‫ىريص ُاؽو ىٔيڻ ڳّٺ ڇڄڙا جٍهلّ كٍتط كهٍْ الڏڪاڻْ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬آڪٽّةط ‪7989‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ـرافْ اسحط ُاالئْ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬آڪٽّةط ‪7969‬ظ جْ ٌّحّاؿ ٽِْ حّ ؽاٌط ىؾحاؼ ةشاذق اـم ٌانّ غٔص ىؾاؼ اذيص فنص‬ ‫‪‬‬
‫غٔص غالؾ ٌهْ ؽاَُ ةشاذق ڳّٺ نٌّگاڻْ ؽطٓف جٍهلْ ڳڙُْ ٓاغًٔ كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾‬
‫ڄائّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪102‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 21‬آڪٽّةط ‪7911‬ظ جْ اذيص ساؿ “ؽٔصا” اةڙف ُاال ٌّاؿ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخٓب سصىحّؿ‪ ،‬ؽاٌط‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ىليّؿ‪ ،‬افػاٌا ۽ غياحْ فذڪط اٿع‪.‬‬
‫‪ 24‬آڪٽّةط ‪2112‬ظ جْ ؽاٌط‪ٌ ،‬ثط ٌّٓع ۽ جاذٓز حّ ڄاڻّ جاث ـرطائْ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 24‬آڪٽّةط ‪7984‬ظ جْ پطغطَُ ُٔطا ٌٍص غچا ٌٍصاڻْ ففاة ڪئْ‪ .‬جشهؿ كٔا ڳّٺ ٽٍڊف‬ ‫‪‬‬
‫ةاگِّ ُئع‪.‬‬
‫‪ 11‬آڪٽّةط ‪7947‬ظ جْ غٍڌ حّ ىؾِّذ اخٓب ۽ ؽاٌط كاكْ ٌهْ اڪتط خذارق ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 11‬آڪٽّةط‪7941‬ظ جْ آراخقَء حّ ىحّانّ ىريص ُاالئْ حّ فڇڙف ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 11‬آڪٽّةط ‪7967‬ظ جْ ىحطحو ۽ نٔکڪ اٌع ذاڄپط ڳّٺ ڌٌگٔخا كهٍْ ٌّؽِطق فٔطفر ۾‬ ‫‪‬‬
‫پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 17‬آڪٽّةط ‪7986‬ظ جْ ٌانّٔاذف غٔاغْ ۽ غياحْ اڳّاڻ ڄاؾ غاكْ حّ پّذف ٌانّ ىريص ڄاؾ‬ ‫‪‬‬
‫فنص ىريص غچم حٍِْ ڳّٺ حٍخَِْء جٍهلْ ڇاڇڙق‪ ،‬كهٍْ ٿطپاذڪط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 17‬آڪٽّةط ‪2118‬ظ جْ غٍڌق حْ غٍْٔ ؽاٌط ىريص اةطأُو “ذاذو” ـصٓلَْء الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫ؽاَُ ٌتصانههٔف ڀٽائْ ذذَ حّ حٍو ‪ُ 7712‬خطق ىهاةق ‪ 1690-1689‬۾ ٿّٔ‪.‬‬
‫ىٔاؿ ٌّذ ىريص ڪهِّڏف (‪7188 - 7174‬ظ) حّ غٍڌ حّ ذاڪو ۽ ڪهِّڏف حّ ىٍِصاذ ُّ‪.‬‬
‫رسيْ پتهٔڪٔؾً ڊکڻ‪2117 ،‬ظ ڌاذق ٌيم ۾ آئْ‪.‬‬
‫ڦّٽّ رذخاذق‪ ،‬ىؾِّذ فٍڪاذ ‪7986‬ظ ڌاذق ڳّٺ ٌانو ساؿ رذخاذق كهٍْ غاٌگِڙ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫انيٍيط غئٍٔيا الڏڪاڻّ؛ ُْ غئٍٔيا الڏڪاڻْ ؽِط ۾ اغٽٔؾً ذفڊ جْ ‪7912‬ظ ڌاذق كائو ٿْ‪.‬‬
‫ًُ فكث انيٍيط غئٍٔيا حّ ڪّةَ فحّخ ڪٌِّْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪103‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ ‬نومبر ‪‬‬
‫ٌٔػّق غاؽ حّ ٓاذٌِّؿ ىٍِّٔ ٌّىتط آُْ‪ ُْ .‬ىٍِّٔ ٌّىتط‪ ،‬النٍْٔ رةاؿ حْ نفو ٌّفف‬ ‫‪‬‬
‫ىٍٍْ آُْ ٌائّؿ ىٍِّٔ‪ّٓ ،‬ذپْ ڪٔهٍٔڊذ ۾ ًُ کْ‬ ‫ٰ‬ ‫)‪ (NOVEM‬ىاؿ فذجم آُْ‪ .‬حًٍِ حْ‬
‫ٓاذًٌِ ٌيتط جْ ذکّٔ فّٓ آُْ ذفىْ ڪهٍٔڊذ ۾ ًُ کْ ٌائًٔ ٌيتط جْ ذکّٔ فّٓ آُْ‪ًُ .‬‬
‫ىٍِْٔ کْ سٌّْ ىٍِّٔ ةَ چٌّصا آًُ‪ .‬ڇاڪاڻ حّ ًُ ىٍِْٔ ۾ غشث غطخق پٌّصق آُْ‪ًُ .‬‬
‫ىٍِْٔ ۾ ‪ 11‬ڎًٍِٓ ٿًٔ ٿا‪.‬‬
‫پِطًٓ ٌّىتط ‪7988‬ظ جْ ٌتصانلاخذ حّڻٔخّ كهٍْ ىٺْ حْ ؽِط حٍِاڻ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫سصىحّؿ ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ڊذاىا ٌّٓع ۽ ڪانو ٌگاذ اٿع‪.‬‬
‫پِطًٓ ٌّىتط ‪7918‬ظ جْ كاخذ انڪالؾ ؽاٌط اٌخو ُاالئْ اـم ٌانّ آسٌّص ذاحْ ٌتصانطذياؿ‬ ‫‪‬‬
‫فنص ٌهْ ىريص ىٔيڻ ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫پِطًٓ ٌّىتط ‪7986‬ظ جْ غصا ىهّڪ غگِڙ ۽ ؽاٌط ٌتصانطذياؿ ىِٔػط فنص ذافو ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ـالج ىِٔػط ڳّٺ ذفٔق ىِٔػط كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ٌّىتط ‪7917‬ظ جْ انَِ ةشؼ ؽاَُ ةشاذق ڳّٺ جٍٔا ةلاؽاَُ جٍهلْ ڪٍڊٓاذق ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪ .‬غڃاڻپ‪ ،‬اغحاخ ۽ ذٓڊّٓ پاڪػحاؿ جْ پطفڊّٓغط اٿع‪.‬‬
‫پِطًٓ ٌّىتط ‪7986‬ظ جْ ٌاىٔاذف نٔکڪ ۽ جطحيْ ٌگاذ ٌتصانطذياؿ ححّئْ فنص ٌتصاهلل‬ ‫‪‬‬
‫ححّئْ ڳّٺ ؽٔط ٌهْ ححّئْ جٍهلْ ساٌپّذ كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ٌّىتط ‪ 7911‬ظ جْ ٌصٓو غٍصٓهّ فنص كطةاؿ ٌهْ غٍصٓهّ جٍلهْ ڎفڪطقَء حْ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ذڪٔو غٍصٓهْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط‪ ،‬آڊٓٽط ۽ جطحيْ ٌگاذ آُْ‪.‬‬
‫‪ٌّ 2‬ىتط ‪7481‬ظ جْ پٔط جطاب ٌهْ ؽاَُ ذاؽصق الڏڪاڻْ حْ جٍهلْ كٍتط حْ ڳّٺ ٌهْ ساؿ‬ ‫‪‬‬
‫ذاؽصق ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 2‬ىتط ‪7919‬ظ جْ ڀڳث ڪٍّذ ذاؾ کْ پٔط ڀطچٌّڊقَء حْ ُڪ ىطٓص حاؿ ىريص حهتاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫ذڪ اغٽٔؾً جْ ةٍصفؼ حا فائط ڪطق كحم ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 2‬ىتط ‪7989‬ظ جْ ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ڊذاىا ٌّٓع ۽ ڪانو ٌگاذ آغا ذفٔق ؽڪاذپّذ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 2‬ىتط ‪7968‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ٌهْ خفغث ٌاحظ فطٓص آةاخ‪ ،‬خاخف ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 1‬ىتط ‪ 7411‬ظ جْ خٍْٓ ٌانو ذاىص اهلل ذلّذق ًُ فاٌْ حِاؿ کْ انّخاظ ڪّٔ غٍصز‬ ‫‪‬‬
‫آسطق آذاؾ گاَُ ىٔطفساؿ ۾ آُْ‪.‬‬
‫‪ٌّ 1‬ىتط ‪7948‬ظ جْ ىاغٽط چٍصذ الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪104‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ٌّ 1 ‬ىتط ‪7491‬ظ جْ ٌانو‪ ،‬اخٓب‪ ،‬ؽاٌط ۽ ـرافْ ٌتصانشانق “سهٔق ىّذائْ” فنص كاكْ ٌتْ‬
‫ةشؼ غّىطف ىّذق ؽِط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 1 ‬ىتط ‪ 7914‬ظ جْ كاكْ فٔق ىريص فنص كاكْ ٌتْ ةشؼ ُاالڻْ كهٍْ ٌّؽِطففٔطفر ۾‬
‫حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‪ ،‬غٔاغحصاؿ‪ ،‬ىاُط فڪٔم ۽ اخٓب ؽاٌط ٿْ گضذّٓ آُْ‪.‬‬
‫‪ٌّ 1 ‬ىتط ‪7981‬ظ جْ ڊاڪٽط اغص حياؽ پهْ ڳّٺ ذاحْ ةشؼ پهْ ٌيطڪّټ ۾ ڄائّ‪ ،‬اخةْ‬
‫غڃاڻپ‪ ،‬غٍڌ حّ ٌاىٔاذف ٌانو ۽ اخٓب اٿع‪.‬‬
‫‪ٌّ 1 ‬ىتط ‪7927‬ظ جْ ؽاٌط ۽ نٔکڪ ڀڳّاؿ کهٍاڻْ “غاكْ” كهٍْ ٌّاةؾاَُ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 1 ‬ىتط ‪7981‬ظ جْ اڳّڻّ آو‪.‬پْ‪.‬اق ۽ چاٌڊٓا كتٔهْ حّ غطخاذ ٌّاب ؽتٔط اذيص فنص اذيص‬
‫غههاؿ چاٌڊّٓ ڳّٺ غٔتْ ساؿ چاٌڊْٓ‪ ،‬جٍهلْ كٍتط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 8 ‬ىتط ‪7997‬ظ جْ كاخذانڪالؾ ؽاٌط ٌتصانڪطٓو پهْ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 8 ‬ىتط ‪7418‬ظ جْ سٔطپّذ ذٓاغث حّ ٌاىٔاذف فرٓطاٌيو ساؿ ةِاخذ ىريص اةطأُو فنص‬
‫ىريص اغيأٌم ؽٔز حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 8 ‬ىتط ‪7998‬ظ جْ (گّّٓ) اغحاخ فصا ذػًٔ ساؿ اـم ٌانّ سصا ةشؼ ُّ‪ .‬پاڻ ‪ 82‬غانً حْ‬
‫ٌيط ۾ ففاة ڪٔائّؿ‪.‬‬
‫‪ٌّ 8 ‬ىتط ‪7979‬ظ جْ نٔکڪ اذحً غڪآم ىّذق ڀطغاؿ غڌف حا ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 8 ‬ىتط ‪7967‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬ـرافْ‪ ،‬غياحْ اڳّاڻ ۽ اٌلالةْ جٍئو ُاذق ڪاىٔٽْ حّ كائص‬
‫ڪاىطٓص ٌهْ ىريص ٌتاغْ ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ٌّ 8 ‬ىتط ‪7929‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ٌانو ىّالٌا جاث ىريص اىطفٽْ پٍٍِخْ رٌصگَْء کْ‬
‫انّخاظ چئْ ىانڪْ ذلٔلْ غاؿ ىهّٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 8 ‬ىتط ‪7911‬ظ جْ غالؾ ذةاٌْ آگطف فنص ٌتصانههٔف آگطف ڳّٺ ىريص ساؿ آگطف جٍهلْ‬
‫ڪٍڊٓاذق كهٍْ ٌّؽِطف فٔطفر ۾ ڄائّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ةطک اخٓب‪ ،‬خاٌؾّذ ىيحار ڪِاڻٔڪاذ‬
‫آُْ‪.‬‬
‫‪ٌّ 8 ‬ىتط ‪2119‬ظ جْ ٌانْ فاذق ؽاٌط اذيص ساؿ آـف ىفطاڻَْء ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫انيّنْ حْ حٍو حْ جاذٓز ‪ٌّ 1‬ىتط ةَ ىهْ ٿْ‪.‬‬
‫ٰ‬ ‫نانب‬

‫فرٓطاٌهْ ىلطذ ڪّٔ فّٓ‪.‬‬


‫ٰ‬ ‫‪ٌّ 6‬ىتط ‪7996‬ظ جْ ڎُٔػط ىيحار ٌهْ ڀٽْ کْ غٍڌ حّ ٌگطاؿ‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 6‬ىتط ‪7988‬ظ جْ ٌاىٔاذق اخٓب‪ ،‬آع حْ ڀاڳٔا حّ اـم ٌانّ غڌاؾ چٍص گّڪم ىم ڀاڳْ‬ ‫‪‬‬
‫پٍْ ٌاكم ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 6‬ىتط ‪7981‬ظ جْ ٌاىٔاذف نٔکڪ ةؾٔط ُٔػتاڻْ ڳّٺ ٌّذ اهلل ُٔػتاڻْ‪ ،‬جٍهلْ ڪٍڊٓاذق‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ ٌّؽِطق فٔطفر ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 6‬ىتط ‪7969‬ظ جْ ؽاٌط ىصُّس ڀٽّ جٍهلْ ذجٔصٓطق حْ ڳّٺ ةٍگم خٓطق ۾ ٌتصانطذياؿ‬ ‫‪‬‬
‫ڀٽْ حْ گِط ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬چٺَْء حّ ٌانّ انهاػ ذػًٔ اٿع‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪105‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ٌّ 1‬ىتط ‪7921‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف نٔکڪ ڪطؽً کٽّاڻْ (ڪطؽً ٌٔص ٌصاز کٽّاڻْ)‬ ‫‪‬‬
‫ٺاذف ؽاَُ كهٍّ ٌّؽِطف فٔطفر ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 1‬ىتط ‪7911‬ظ جْ ٌلاخ ۽ ىاُط نػأٌاة ڊاڪٽط ىطنٔڌذ حٔٽهْ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬پْ آڇ‬ ‫‪‬‬
‫ڊق حّ ىّكّظ؛ غٍڌق ٻّنْ ۾ نفيً حْ ةٍافة‪.‬‬
‫‪ٌّ 1‬ىتط ‪7911‬ظ جْ نػأٌاة حْ ٌاىٔاذق ىاُط‪ ،‬ىرلق ۽ ٌانو پطففٔػط ڊاڪٽط ىطنٔڌذ‬ ‫‪‬‬
‫حٔٽهْ حّ حٍو ڪؾٍچٍص حٔٽهْ حْ گِط ۾‪ ،‬ذٔصذآةاخ غٍڌ ۾ ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 4‬ىتط ‪7916‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ڊذاىآٌّع ۽ ڪانو ٌگاذ اىط حهٔم‬ ‫‪‬‬
‫(كاكْ ٌتصانخهٔم) ذفُڙق ؽِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 4‬ىتط ‪7972‬ظ جْ ىؾِّذ جاذٓشصاؿ‪ ،‬اخٓب ۽ اُم كهو ذائچٍص ُطٓخً ٿط حْ جٍهلْ ڇاڇطق‬ ‫‪‬‬
‫حْ ٌٍڍڏق ؽِط چٔهِاذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 4‬ىتط ‪ 7961‬ظ جْ ؽاٌطؿ حّ غطجاث ؽاَُ ٌتصانههٔف ڀٽائْ ذذَ ُانً ۾ ؽاَُ ذتٔب حْ‬ ‫‪‬‬
‫گِط حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 4‬ىتط ‪7998‬ظ جْ غٍڌ حْ گِڻ پاغائّ ؽشفٔث ؾ ؿ ىٍظفؿ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 4‬ىتط ‪7998‬ظ جْ غٔاغحصاؿ ۽ غياحْ فذڪط غٔص ٌيط ؽاَُ پٍٍِخْ اةاڻْ ڳّٺ سٔط ؽاَُ‬ ‫‪‬‬
‫۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ٌّ 4‬ىتط ‪7968‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬جطحيْ ٌگاذ ۽ ىرلق پطٓحو پٔاغْ ڳّٺ ٌّذ ىريص پهْ جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫ٌيط ڪّټ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 4‬ىتط ‪7927‬ظ جْ غٔص ؽاَُ ىطخاؿ ؽاَُ افؽ “ڪّټ ڌڻْ” پٍخّؿ پٔطپاڳاذف ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 4‬ىتط ‪7912‬ظ جْ غٍڌق فهو ةاخؽ ذنٔظ ٿْ ًُ فهو حّ ُصآحڪاذ غالؾ ذٔصذ ـصٓلْ‬ ‫‪‬‬
‫فهيػار اغيأٌم ىٔيڻ ۽ ىّغٔلاذ اىصاخ ذػًٔ ُّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 14‬ىتط ‪7464‬ظ جْ ٌّحّاؿ ٽَِْء حّ ٌيائٍصف ؽاٌط غٍٔص ىٔيڻ ڳّٺ ٌاكم‪ ،‬كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 9‬ىتط ‪7917‬ظ جْ ىِاؿ ڪِاڻٔڪاذ ذفٔو ؽٔز اٌحلاؽ ڪطق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 9‬ىتط‪7982‬ظ جْ كّىپطغث‪ ،‬غٔاغْ ۽ غياحْ اڳّاڻ ٌتصانشانق حّڻٔخّ ڳّٺ كاكْ خڏق‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ ڎفڪطق‪ ،‬كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 9‬ىتط ‪7911‬ظ جْ (فهو) “حٔخم ىاُء” ىؾِّذ ُصآحڪاذ اق‪ .‬آڇ ـصٓلْ‪ ،‬ىّغٔلاذ غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫ٌهْ ۽ پطفڊّٓغط ةَ اق آڇ ـصٓلْ حًٍِ ذنٔظ ڪئْ‪.‬‬
‫‪ٌّ 71‬ىتط ‪7981‬ظ جْ ؽاٌط ۽ غياحْ فذڪط ىٔاؿ ٌهْ ىريص كاخذق الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪ٌ .‬هْ‬ ‫‪‬‬
‫ىريص كاخذق ‪7486‬ظ ۾ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 71‬ىتط ‪7917‬ظ جْ غٍڌق افػاٌْ اخب حّ غٺّ نٔکڪ ذفٔو ؽٔز فنص ٌتصانطغّؽ ؽٔز‬ ‫‪‬‬
‫گيتٽ كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 71‬ىتط ‪7941‬ظ جْ حڳ ىؾِّذ ىاُط انغّرق ٌّار ىفطق ساؿ حيانْ اٌحلاؽ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 71‬ىتط ‪7974‬ظ جْ غٔص ذاحْ ىريص ؽاَُ اٌحلاؽ ڪّٔ پاڻ ٌانْ فاذف ؽاٌط ُّ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪106‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ٌّ 77‬ىتط ‪7921‬ظ جْ خاٌؾّذ‪ ،‬ـرافْ ۽ اخٓب ٌهْ اذيص ةطفُْ فنص ڪطٓو ةشؼ ةطفُْ‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ افٻاڏق حْ ڳّٺ کٍڀڙا ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 77‬ىتط ‪7988‬ظ جْ كاكْ ساخؾ فنص ىريص الئق كطٓؾْ ڳّٺ انِصاخ چٍڊ كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾‬ ‫‪‬‬
‫پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ؛ ىؾِّذ اخٓب ۽ نٔکڪ آُْ‪.‬‬
‫‪ٌّ 77‬ىتط ‪7961‬ظ جْ ٌاىٔاذف ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ڊذاىَ ٌّٓع ىليّؿ ٌگاذ‪ ،‬ذٓڊّٓ ڪيپٔئط ىاڪً‬ ‫‪‬‬
‫ؽاَُ ذكّق فنص حٔئطف ؽاَُ ذكّق ؽِط حِصق كهٍْ ىٔطپّذساش ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 77‬ىتط ‪7981‬ظ جْ ذاڳْ اىٔط ذػً ـصذ ڪطاچْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 72‬ىتط ‪7989‬ظ جْ الڏڪاڻْ حّ ٌيائٍصف ؽاٌط پٍٍِخْ خفذ حّ ٌڪع ۽ آئٍّٔ ٌّار ٌهْ‬ ‫‪‬‬
‫ٌٔار الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬
‫‪ٌّ 72‬ىتط ‪7974‬ظ جْ ؽاٌط غهٔو ُاالئْ ُاالٌّاؿ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 71‬ىتط ‪7179‬ظ جْ ىٔاؿ ٌّذ ىريص ڪهِّڏف ىػٍص ٌؾًٔ ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 71‬ىتط ‪7988‬ظ جْ ىيحار ٌانو انصًٓ ٌيط انصًٓ چٍّ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 71‬ىتط ‪7941‬ظ جْ ٌٍحَٔ گّ ؽاٌط ۽ نٔکڪ ىّالٌا ىريص ؽاَُ اىطفٽْ غّؽ اغپحاؽ غکط‬ ‫‪‬‬
‫۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ٌّ 78‬ىتط ‪7988‬ظ جْ غفط ٌاىً حْ ةاخؽاَُ انهاػ ؽٔز فنص گم ىريص ؽٔز ُاال ٌّاؿ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 78‬ىتط ‪7986‬ظ جْ آراخ كاكْ الڏڪاڻْ حْ ؽِط ڎفڪطق ۾ حٍو فذجّ اـم ٌانّ‬ ‫‪‬‬
‫ٌتصانّاذص كاكْ اخةْ غڃاڻپ ىرلق‪ ،‬ىحطحو ۽ ىطجب اٿع‪.‬‬
‫‪ٌّ 78‬ىتط ‪7918‬ظ جْ ٌّحّاؿ اغڪانط‪ ،‬نٔکڪا ۽ ڪانو ٌگاذ أٌحا ؽاَُ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 78‬ىتط ‪7968‬ظ جْ ٌئًٔ ٽِْ حّ ٌّحّاؿ ٌثط ٌگاذ‪ ،‬ؽاٌط ۽ ٌّاىْ جرطٓڪ حّ غطفاڻ‬ ‫‪‬‬
‫آار نهٔف پهٔخّ فنص ذغّؽ ةشؼ پهٔخّ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 78‬ىتط ‪7968‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ةصذؽاَُ اـم ٌانّ ةصذانصًٓ ؽاَُ ڳّٺ فڪْٔ غاٌگْ‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 78‬ىتط ‪7962‬ظ جْ ڪاجب‪ ،‬نٔکڪ ۽ ؽاٌط فلٔط فٔق ىريص غڪٍصذق فنص ذيظف پحافْ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ةِافؽ ساؿ پحافْ‪ ،‬جٍهلْ ڎُطڪْ كهٍْ گِّٽڪْ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 76‬ىتط ‪ 7961‬ظ جْ فغٔو غّىطف اـم ٌانّ ىريص ساؿ ٽٍڊف آخؾ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‬ ‫‪‬‬
‫ؽاٌط ۽ ىليّؿ ٌگاذ اٿع‪.‬‬
‫‪ٌّ 76‬ىتط ‪7961‬ظ جْ اٌخيً غار ؽشفٔث غٔص ىٔطاؿ ىريص ؽاَُ “ٻّٔ” ففاة ڪئْ آسطق‬ ‫‪‬‬
‫آذاؾ گاَُ ٽکڙ ۾ اٿع‪.‬‬
‫‪ٌّ 71‬ىتط ‪7914‬ظ جْ نڇيڻ ڀٍڀاڻْ ٌّاةؾاَُ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ڀاذة حّ ىؾِّذ‬ ‫‪‬‬
‫ىليّؿ ٌگاذ‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬ڊذاىَ ٌگاذ ۽ ـرافْ آُْ‪ .‬پاڻ فذُاڱْ کاٌپِّء حئپّذ نڏق فّٓ‪.‬‬
‫‪ٌّ 71‬ىتط ‪7986‬ظ جْ غٍڌ ڌذجْ حّ سّةفّذة ؽاٌط ؽٔطؽ ةّٔز ةاڊاُْ پٍٍِخْ ڦَُّ‬ ‫‪‬‬
‫حّاٌْ ۾ الڎاڻّ ڪّٔ‪ ُّ .‬ةاڊَُ ؽِط حّ ذُاڪّ ُّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 74‬ىتط ‪7446‬ظ جْ غٍڌق غٔاغحصاؿ غط ؽاٍُّار ڀٽّ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪107‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ٌّ 74‬ىتط ‪7942‬ظ جْ كاخذ انڪالؾ ؽاٌط ڊاڪٽط اةطأُو سهٔم ذٔصذآةاخ ۾ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 74‬ىتط ‪7968‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ۽ اخٓب سهٔم ٌاذػ غّىطف غٍڌ حْ ٌانّٔاذق ؽاٌط‬ ‫‪‬‬
‫اذيص ساؿ ىصُّس حّ فطرٌص آُْ‪ .‬غٍصز پّذف ٌانّ سهٔم ذػًٔ ڪاڇْ حْ ؽِط حُّْ‪،‬‬
‫كهٍْ خاخفَء ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 74‬ىتط ‪7964‬ظ جْ ٌانْ فاذف ؽاٌط ۽ ذٓڊّٓ ڪيپٔئط ٌظٓظ ىٍگْ اـم ٌانّ ٌتصانٍظٓظ‬ ‫‪‬‬
‫ىٍگْ فنص ُصآث اهلل ىٍگْ‪ ،‬جٍهلْ ڎفڪطقَء حْ ڳّٺ ةگْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 74‬ىتط ‪7964‬ظ جْ ٌّحّاؿ ٽَِْء حّ ٌيائٍصف ؽاٌط غٍٔص ىٔيڻ ڳّٺ ٌاكم‪ ،‬كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 79‬ىتط ‪7981‬ظ جْ غطؽاٍُّار ڀٽْ ًُ فاٌْ حِاؿ کْ ُئؾَ الِء انّخاظ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 79‬ىتط ‪7491‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ۽ ٌثط ٌّٓع نٔکطاث ڪؾٍچٍص ٌظٓظ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 21‬ىتط ‪7987‬ظ جْ ذفىاٌّق ؽاٌط ٌتصانغفاذ جتػو ىٔطپّذ ڀٽّ جٍهلّ ٌئّؿ خٓطف كهٍْ‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 21‬ىتط ‪7972‬ظ جْ کپطق حْ ٌهيْ اخاذؿ حّ ةاٌْ ۽ جٍهٔيْ اڳّاڻ ىّنّق ىريص ذػً‬ ‫‪‬‬
‫پِّڏ ڳّٺ حٍِڊق ىطق جٍهلْ ٽٍڊق انِٔاذ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 21‬ىتط ‪7949‬ظ جْ ٻاذؿ حّ ٌانيْ ڎًٍِٓ نّذ گڏٓم كّىً حْ حٍطؽ اغٔيتهْ كطاذخاخ‬ ‫‪‬‬
‫ىٍيّذ ڪئْ ٻاذؿ حْ ذلً حْ ٌانيْ پڌذٌاىّ حاذق ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 21‬ىتط ‪7977‬ظ جْ ٌافؽ ٌگاذ‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ‪ٌ ،‬اٽڪ ٌّٓع ىليّؿ ٌگاذ‪ ،‬ؽاٌط‪ ،‬گهّڪاذ ۽‬ ‫‪‬‬
‫اخاڪاذ پطففٔػط ذاؾ پٍخّاڻْ پّذف ٌانّ ذاؾ پطجا ةطاِء پٍخّاڻْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 21‬ىتط ‪7984‬ظ جْ ساىّس نتً‪ ،‬ؽاٌط ىريص ـصٓق ىٔيڻ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 21‬ىتط ‪7921‬ظ جْ پطففٔػط انٔاز اةڙف فنص ىريص ذىلاؿ اةڙق حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪ .‬پاڻ‬ ‫‪‬‬
‫غٍڌ ٌّّٓٔذغٽْ حّ اڳّڻّ فائٔع چاٌػهط ذُّٔ آُْ‪.‬‬
‫‪ٌّ 21‬ىتط ‪7961‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ اُو ؽاٌط ٌيط غٍڌق ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 21‬ىتط ‪7987‬ظ جْ آةپاؽْ حّ ىاُط اخذٓع ذاحپّة فنص خٍٓصاذ ساؿ ذاحپّة ڀاذة حْ‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ گڙ گائّؿ حْ ُڪ ڳّٺ ٌَُّ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ ًُ .‬فكث ڪطاچْ ۾ ذُْ پّٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 27‬ىتط ‪7912‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ٌاىٔاذف اخٓب ڪهٔاڻ آڎفاڻْ پٽ حئَ ذاىصاز آڎفاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 27‬ىتط ‪7968‬ظ جْ ٌئًٔ ٽَِْء حّ ٌّحّاؿ ؽاٌط ٌهْ ىريص خذخ غّنٍگْ‪ ،‬فنص ىٔط ىريص‬ ‫‪‬‬
‫غّنٍگْ ڳّٺ كاكْ پٔط ىريص ڦهخْ اغٽٔؾً‪ ،‬جٍهلْ ۽ كهٍْ خاخف ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 27‬ىتط ‪7968‬ظ جْ غٍڌ حّ حاکّڏق ۽ پتهؾط اغحاخ نغاذقَء حّ اـم ٌانّ نلياؿ فنص ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ٌانو ڳّٺ ىّنّق سٔط ىريص اذيصاڻْ كهٍْ غاٌگِڙ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 27‬ىتط ‪7926‬ظ جْ ؽاٌط كهب ٌهْ “كهب” ڳّٺ جهِاذ ٽٍڊف ةاگّ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 22‬ىتط ‪7984‬ظ جْ ؽيع انٍهياَء ڊاڪٽط ٌيط ةً ىريص خائّخ پّٽْ ففاة ڪئْ‪ .‬آسطق آذاؾ‬ ‫‪‬‬
‫گاَُ ڀٽائْ حْ خذگاَُ جْ آُْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪108‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ٌّ 22‬ىتط ‪7984‬ظ جْ الڏڪاڻْ حّ اُو كاةم فشط غپّة ؽِظاخف ؽٔز ةاكطاڻْ ؽِط ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 22‬ىتط ‪7968‬ظ جْ ٌهيْ ۽ اخةْ خٌٔا حّ حُّط‪ ،‬پطففٔػط اذػاؿ ةصفق ڪطاچْ ۾ ُڪ‬ ‫‪‬‬
‫ذفڊ ذاخثْ ۾ ففاة ڪئْ‪ .‬آسطق آذاؾ گاَُ ؽڪاذپّذ ۾ اٿع‪.‬‬
‫‪ٌّ 22‬ىتط ‪7911‬ظ جْ غٍڌ حّ ةهٍص پآَ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب‪ ،‬سهٔب ۽ ـرافْ ذذٔو ةشؼ “كيط” الکّ‬ ‫‪‬‬
‫ٌٔػْ الکّ ڳّٺ ٌيط ذاُّ جٍهلْ خفنث پّذ ـفً كهٍْ ٌّاةؾاَُ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫ٰ‬ ‫فنص ىريص‬
‫‪ٌّ 22‬ىتط ‪7911‬ظ جْ ىؾِّذ ـّفْ ؽاٌط ىم ىريّخ پهْ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 22‬ىتط ‪7911‬ظ جْ ٌافؽ ٌگاذ ڪِاڻٔڪاذ ۽ ؽاٌط ىًُّ ڪهپٍا‪ ،‬حّ اـم ٌانّ ىًُّ‬ ‫‪‬‬
‫ةّنچٍص الؽ ُّ‪ .‬پاڻ ڪّٽڙق ۾ حٍو فذجائًٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 22‬ىتط ‪7968‬ظ جْ اغحاخ‪ ،‬اخٓب ۽ جرلٔق ٌگاذ انهاػ حّکّٔ ىرطاةپّذ جٍهلْ ڪٍڊٓاذق ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 22‬ىتط ‪7981‬ظ جْ غٍڌق رةاؿ حْ سّةفّذة نٔکڪا‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ ۽ ؽاٌطـ اٌصذا ؽتٍو‬ ‫‪‬‬
‫ڪطاچْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 22‬ىتط ‪7482‬ظ جْ (ٽّٔؿ پٔط پاڳاذف) غٔص ذظب اهلل ؽاَُ “جشث ڌڻْ” فنص پٔط ٌهْ گُّط‬ ‫‪‬‬
‫ؽاَُ حّ حٍو ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 22‬ىتط ‪7924‬ظ جْ غٔص ؽاَُ ىطخاؿ ؽاَُ ثاٌَْء ڇٽ ڌڻْ (غحّؿ پٔط پاڳاذف) فنص پٔط غٔص‬ ‫‪‬‬
‫ـتغث اهلل ؽاَُ آُْ‪ .‬غٍصز ٌطفْ ٌانّ غٔص غڪٍصذ ٌهْ ؽاَُ اٿع‪.‬‬
‫‪ٌّ 21‬ىتط ‪7918‬ظ جْ غٔاغْ اڳّاڻ ذئطـ ٌهّاڻْ ڌقَء ذٔصذ ٌهْ سّاحَ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 28‬ىتط ‪7918‬ظ جْ غٍڌ حّ ةٔتاڪ ـرافْ‪ ،‬ؽاٌط ۽ اخٓب ىّنّق ٌّذ ىريص ٌياىاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬
‫‪ٌّ 28‬ىتط ‪7911‬ظ جْ غٍڌق اخب حّ ڀهّڏ اٌػاؿ ىرتّب ٌهْ چٍَ ىڪْ ؽطٓف حْ ىحتطڪ‬ ‫‪‬‬
‫ؽِط ۾ فـاؽ ڪّٔ ۽ اجْ ئْ خفً ٿٔم آُْ‪.‬‬
‫‪ٌّ 28‬ىتط ‪7982‬ظ جْ اغحاخ ؽاٌط ۽ ىفّذ ىريص ةشؼ فاـف ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 28‬ىتط ‪7999‬ظ جْ غٍڌ حْ ٌانْ فاذق ؽاٌط جٍّٓط ٌتاغْ ًُ فاٌْ حِاؿ کْ انّخاظ چّٔ‬ ‫‪‬‬
‫آسطق آذاؾ گاَُ اغالؾ آةاخ ۾ اٿع‪.‬‬
‫‪ٌّ 28‬ىتط ‪7419‬ظ جْ ٿاٌّذ خاز نٔال ذاؾ فغّاڻْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪ .‬غڃاڻپ اخةْ؛ اخٓب‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ٌانو ۽ فهػفْ ُّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 28‬ىتط ‪7996‬ظ جْ ىؾِّذ اخٓب‪ ،‬ؽاٌط ساخؾ ذفٔلْ ىِٔػط الڎاڻّ ڪطق فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 28‬ىتط ‪ 7964‬ظ جْ اغص ٌتاغْ فنص ذاحْ انِصاخ ٌتاغْ ىّذق نڳ ڳّٺ ٌهْ ةشؼ‬ ‫‪‬‬
‫ڪهِّڏق ۾ حٍو فذجّ‪ .‬غڃاڻپ؛‪ -‬آڊٓٽط ۽ غياحْ فذڪط اٿع‪.‬‬
‫‪ٌّ 28‬ىتط ‪7988‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حْ ٌاىٔاذق ساجّؿ نٔکڪا ثطٓا غّر ڎٓپالئْ اـم ٌانّ‬ ‫‪‬‬
‫ثطٓا ٌػٔو كاكْ‪ ،‬ىريص ٌثياؿ حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪109‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ٌّ 28‬ىتط ‪7981‬ظ جْ اٌخيً آفحاب اخب خاخف حّ ةٍٔاخ فڌف فّٓ‪ .‬ذافو ىريص اذػً چٍا‪ ،‬ىاغحط‬ ‫‪‬‬
‫حيً ساؿ غطٓب‪ ،‬اىاؾ انصًٓ كاىً حْ ڪّؽؼ غاؿ اٌخيً ٌيم ۾ آئْ‪.‬‬
‫‪ٌّ 28‬ىتط ‪7982‬ظ جْ ؽاٌط ٌتصانغفّذ “ٌاةص” اـم ٌانّ ٌتصانغفّذ فنص ىّنّق ٌتصاهلل‬ ‫‪‬‬
‫حّڻٔخّ ڳّٺ ىٔط ذػً ٌياىاڻْ‪ ،‬ةصًٓ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 28‬ىتط ‪ 7988‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حْ ىيحار نٔکڪا ۽ غٍڌق ٌّذة ـرافْ رٓڊ‪ .‬اق ؽٔز‬ ‫‪‬‬
‫حّ پّذف ٌانّ رٓب انٍػاِء ؽٔز ُّ‪ .‬غٍصز حٍو ذٔصذآةاخ حْ ٌالئلْ ٽٍڊق آغا ۾ ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 26‬ىتط ‪7918‬ظ جْ ڊاڪٽط پطففٔػط ٌتصانختاذ حّڻٔخّ ڳّٺ پٔط فحد ؽاَُ جٍهلّ ۽ كهٍّ‬ ‫‪‬‬
‫ةصًٓ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬جشهؿ ؽاؾ ڪحب آڻٍٔصف ُّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ىرلق‪ٌ ،‬لاخ‪ ،‬ؽاٌط‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ‪،‬‬
‫ٌافؽ ٌگاذ‪ ،‬ىاُط نػأٌاة ۽ ىاُط جٍهٔو ُئع‪ .‬پْ آڇ ڊق حّ ىّكّظ؛ غٍڌق ؽاٌطقَء جْ‬
‫فاذغْ حّ اثط‪.‬‬
‫‪ٌّ 26‬ىتط ‪7991‬ظ جْ اخٓب‪ ،‬ؽاٌط‪ ،‬۽ ـرافْ ذذٔو ةشؼ “كيط” الکّ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٌّ 26‬ىتط ‪2111‬ظ جْ ٌٍث گّ ؽاٌط غالؾ ٌتْ ىِٔػط ففاة ڪئْ غالؾ ٌتْ ىِٔػط حْ‬ ‫‪‬‬
‫حٍو ڀّىْ ىِٔڙ ؽِط آُْ‪ .‬ححْ ‪7919‬ظ جْ ڳّٺ ڀاڳْ جّٔڻْ ۾ ًُ حّ حٍو ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 26‬ىتط ‪7988‬ظ جْ غٍڌ حّ غشْ ىطخ ٌّاب غٔتْ ساؿ چاٌڊّٓ‪ ،‬اـم ٌانّ ٌّاب ٌهْ ٌّار‬ ‫‪‬‬
‫ساؿ ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫ىطجلْ ڎاڎاَُْء فنص غٔص اىاؾ اهلل ؽاَُ ٽٍڊق‬
‫ٰ‬ ‫‪ٌّ 26‬ىتط ‪7919‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌّاىْ ؽاٌط‬ ‫‪‬‬
‫انِٔاذ كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 26‬ىتط ‪7979‬ظ جْ ىؾِّذ اخاڪاذ‪ُ ،‬صآحڪاذ‪ ،‬گائڪ ۽ ؽاٌط ڌذؾ ڪياذ جّالڻْ ٽٍڊق آخؾ‬ ‫‪‬‬
‫غٍڌ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 21‬ىتط ‪7967‬ظ جْ ىريّخ ىغم (ىريّخ انرػً ىغم) غُّٔڻ ؽطٓف ؽِط ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ ڊذاىا ٌگاذ‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ ۽ ٌافؽ ٌّٓع اٿع‪.‬‬
‫‪ٌّ 21‬ىتط ‪7412‬ظ جْ كّؾ حّ غچّ ُڏڎفکْ غط ٌتصاهلل ُاذفؿ فنص ىريص ُاذفؿ ىٔيڻ‬ ‫‪‬‬
‫ڪطاچْ حْ ڪڇْ ىٔيڻ پاڏق ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 21‬ىتط ‪7918‬ظ جْ اخٓب ۽ ؽاٌط رةٔط غّىطف فنص ٌتصانيخٔص غّىطف غٍڌ حْ جاذٓشْ‬ ‫‪‬‬
‫ؽِط ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 29‬ىتط ‪7911‬ظ جْ ىّحّخـ خفذ حّ ىؾِّذ غٔاغْ اڳّاڻ ىيحار ٌهْ ڀٽّ فنص ٌّاب ٌتْ‬ ‫‪‬‬
‫ةشؼ ساؿ ڀٽّ ڳّٺ غطخاذ پٔط ةشؼ ساؿ ڀٽّ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬ىيحار ٌهْ ڀٽّ‬
‫“ڎُٔػط غٍڌ” حْ نلب غاؿ پڻ غڃاجّ فٍٓصف آُْ‪.‬‬
‫‪ٌّ 29‬ىتط ‪7919‬ظ جْ نّڪ ثلافث ۽ ىّغٔلْ حّ پاذکّ ىيحار ىطرا اـم ٌاؿُء جّغم ذػًٔ‬ ‫‪‬‬
‫ُّ‪ ،‬ٽٍڊف آغا ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 11‬ىتط ‪7929‬ظ جْ غٍڌق اخب ۽ ـرافث حْ خٌٔا حّ ٌاىّذ اٌػاؿ ُطق ىّٽّاڻْ جشهؿ‬ ‫‪‬‬
‫غٍڌق فنص ؽّٔا ذاؾ ىّٽّاڻْ الڏڪاڻْ ىرهْ ٌّاؿ جڪ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 11‬ىتط ‪ 7464‬ظ جْ ىؾِّذ كّىْ ڪاذڪً‪ ،‬اخٓب ؽاٌط ۽ ٌانو اغص اهلل ؽاَُ “فصا” فنص‬ ‫‪‬‬
‫غٔص انَِ ةشؼ ؽاَُ ٽکڙائْ كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪110‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ٌّ 11 ‬ىتط ‪ 7961‬ظ جْ دفانفلاذ ٌهْ ڀٽْ پاڪػحاؿ پٔپهظ پاذٽْ ٌانْ غٔاغْ پاذٽَْء حّ ةٍٔاخ‬
‫پٍخاب حْ ؽِط الُّذ ۾ فڌف ۽ چٔئطىًٔ حْ ذٔثٔث غاؿ پاڻ پاذٽْ حّ ڪطخاذ پٔؼ ڪطڻ‬
‫نڳّ‪.‬‬
‫‪ٌّ 11 ‬ىتط ‪2111‬ظ جْ اخٓب‪ ،‬ؽاٌط ۽ ـرافْ ٌهْ اذيص ةطفُْ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ٌّ 11 ‬ىتط ‪7961‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ اخٓب ۽ ڪِاڻٔڪاذ اڪتط نغاذق جٍهلْ ُاال حْ ڳّٺ‬
‫ٽانْ ساؿ نغاذق نڳ ڀاڻّٺ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫پِطًٓ غٍڌق استاذ؛ غٍڌ ۾ استاذ ٌّٓػْ حْ ؽطفٌاة اٌگطٓظق استاذ ڪطاچْ آڊفذٽائٔظذ غاؿ ‪7488‬ظ ۾ ٿْ‬
‫حٔڪا ڪطاچَْء ىاؿ ُط غّىط ۽ سئع جْ ؽاؾ حّ ةاكاٌصق ٌڪطٌصق ُئْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪111‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ ‬ڊسمبر ‪‬‬
‫ٌٔػّق غاؽ حّ ٻاذُّؿ ىٍِّٔ ڊغيتط آُْ‪ .‬ڊغيتط‪ ،‬النٍْٔ رةاؿ حْ نفو )‪ (DECM‬ىاؿ‬ ‫‪‬‬
‫ىٍٍْ آُْ ڎُّؿ‪ .‬ذفىً ڪهٍٔڊذ ۾ ُْ ىٍِّٔ ڎُّؿ ُّ‪ ،‬حڏًُ جَ ّٓذپًٔ‬ ‫ٰ‬ ‫فذجم آُْ‪ ،‬حًٍِ حْ‬
‫ڪٔهٍٔڊذ ۾ ُْ ٻاذُّؿ ۽ آسطق ىٍِّٔ آُْ‪ ًُ .‬ىٍِْٔ ۾ رىًٔ غهد ىصاذ جْ پٍٍِخّ چڪط‬
‫پّذف ڪطڻ فاذف ٌُّصف آُْ‪ .‬ڎکڻ اڌ گّؽ ۾ ‪ 22‬ڊغيتط غڀ کاؿ فڎف ڎًٍِٓ ٌُّصف آُْ‪ .‬اجط اڌ‬
‫گّؽ ۾ ةِاذ حْ ىّغو ۽ ڎکڻ اڌ گّؽ ۾ گطىًٔ حْ ىّغو ٿئْ ٿْ‪ ًُ .‬ىٍِْٔ ۾ ‪ 17‬ڎًٍِٓ‬
‫ٿًٔ ٿا‪.‬‬
‫پِطًٓ ڊغيتط ‪7941‬ظ جْ پطففٔػط ىٍگِاذاؾ ىهڪاڻْ ففاة ڪئْ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‪ ،‬ىؾِّذ‬ ‫‪‬‬
‫ٌانو‪ ،‬اخٓب‪ٌ ،‬لاخ جاذٓز ٌّٓع‪ٌ ،‬اٽڪ ٌّٓع ۽ اغٽٔج اخاڪاذ ٿْ گضذّٓ آُْ‪.‬‬
‫پِطًٓ ڊغيتط ‪7914‬ظ جْ ىليّؿ ٌگاذ ۽ ىطجب ٌفط ذػًٔ اةڙف ؽڪاذپّذ كهٍْ حْ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ىصئخَْء ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ڊغيتط ‪7986‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ىؾِّذ ىرلق پطففٔػط ڊاڪٽط انَِ ذکّٔ ٻٽ ىِٔڙ‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ حْ ڳّٺ پٽ غطائْ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ڊغيتط ‪7944‬ظ جْ غٍڌ ڄائْ ىرحطىَ ةٍٔئط ڀٽّ کْ پاڪػحاؿ حّ فرٓطاٌيو ىلطذ‬ ‫‪‬‬
‫ڪّٔ فّٓ‪.‬‬
‫پِطًٓ ڊغيتط ‪7989‬ظ جْ ىؾِّذ ٌانو‪ ،‬اخٓب‪ ،‬ىرلق ۽ ٌثط ٌّٓع ڊاڪٽط ٌتصانطغّؽ كاخذق‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ةشؾّ ىگػْ (خڏق ىگػْ) جٍهلْ غڪطٌڊ كهٍْ ٌّاب ؽاَُ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ ڊغيتط ‪7987‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ٌاىٔاذف ؽاٌط‪ ،‬نٔکڪ‪ ،‬ـرافْ ۽ ىليّؿ ٌگاذ‬ ‫‪‬‬
‫اىٔط ةشاذق گِّٽڪْ جٍهلْ حْ ڳّٺ پٔطڏق ةشاذا نڳ ٿٔهْ‪ ،‬ىّىم حْ ىاڏقَء ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ ڊغيتط ‪2111‬ظ جْ غٍڌق اخةْ جاذٓز ۾ چّٽَْء حّ ىظاج ٌگاذ ٌهْ ىريص ةطفُْ الڎاڻّ‬ ‫‪‬‬
‫ڪّٔ‪.‬‬
‫پِطًٓ ڊغيتط ‪7984‬ظ جْ افلم غّنٍگْ ڳّٺ ڪطڏ ساؿ غّنٍگْ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ ٌاىٔاذف ؽاٌط اٿع‪.‬‬
‫پِطًٓ ڊغيتط ‪7496‬ظ جْ (چّٿّؿ پٔط پاڳاذف) غٔص ٌهْ گُّط ؽاَُ ثاٌْ “ىرافْ ڌڻْ” ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫پِطًٓ ڊغيتط ‪7917‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حْ ٌاىّذ ڪِاڻٔڪاذ ذفٔو ؽٔز سٔطپّذ ىٔطز ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ڊغيتط ‪7998‬ظ جْ فلٔط حاٌڻ چً اـم ٌانّ حاؿ ىريص فنص ىريص ذػً ففاة ڪئْ‪ .‬پاڻ‬ ‫‪‬‬
‫ـّفْ ةظذگ ؽاٌط ُّ‪.‬‬
‫پِطًٓ ڊغيتط ‪7981‬ظ جْ ؽاٌط گّذڌؿ ٌاىصّٓ ؽطىا گِآم ىِٔڙ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2‬ڊغيتط ‪7411‬ظ جْ ةهٍص پآَ ٌانو خًٓ‪ ،‬ذڪٔو‪ ،‬ؽاٌط ۽ ىصذز ىفحْ غالؾ ٌيط ححّئْ فنص‬ ‫‪‬‬
‫ىريص ـاخؼ ححّئْ ڳّٺ غٌّّ ححّئْ جٍهلْ الڏڪاڻْ ۾ ڄائّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪112‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 2‬ڊغيتط ‪ 7981‬ظ جْ ـرافْ ۽ ؽاٌط اسحط ةشاذق اـم ٌانّ غٔص اسحط ٌهْ ؽاَُ فنص غٔص‬ ‫‪‬‬
‫ٌٔار ىريص ؽاَُ ىاٿٔهّ (ىّىم حْ ىاڏق) جٍهلْ گِّٽڪْ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 2‬ڊغيتط ‪7914‬ظ جْ ٌانّٔاذف ىرلق‪ ،‬اخٓب ۽ ذڪٔو سهٔفّ ٌتصانرئص فنص ذڪٔو سهٔفّ‬ ‫‪‬‬
‫ٌتصانيخٔص چاٌڊّٓ ڳّٺ غحاڻْ چاٌڊْٓ كهٍْ خاخفَء ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 1‬ڊغيتط ‪7961‬ظ جْ ٌاىٔاذف نٔکڪ اىاؾ ذاؽصق اـم ٌانّ (غٔص اىاؾ انيحلًٔ) فنص غٔص‬ ‫‪‬‬
‫حْ ؽاَُ ذاؽصق‪ ،‬ؽاَُ حّ ڳّٺ ٌئّخٓطف كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫ةصذانص ٰ‬
‫‪ 8‬ڊغيتط ‪7416‬ظ جْ ڪاڪّ ڀٔطفىم پٽ ىِط چٍص آڎفاڻْ ذٔصذآةاخ غٍڌ ۾ ڄائّ‪ .‬غڃاڻپ؛ اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫ىرلق‪ ،‬جاذٓز ٌّٓع‪ ،‬ىاُط نػأٌاة‪ ،‬ىليّؿ ٌگاذ‪ٌ ،‬افؽ ٌگاذ‪ ،‬غٔالٌْ‪ ،‬ؽاٌط ۽ ىحطحو اٿع‪.‬‬
‫‪ 8‬ڊغيتط ‪7962‬ظ جْ ىؾِّذ غٔاغحصاؿ ڄاؾ ىصخ ٌهْ فنص اٌّذ ٌهْ ساؿ‪ ،‬غاٌگِڙ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 8‬ڊغيتط ‪7917‬ظ جْ كئط ذػًٔ ڎٓػْ جٍهلْ غّڀٔصٓطق حْ ڳّٺ ىڏ ۾ غالؾ ذػًٔ‬ ‫‪‬‬
‫ڎٓػَْء حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ؛ ؽاٌط ۽ ذٓڊّٓ ڪيپٔئط اٿع‪.‬‬
‫‪ 8‬ڊغيتط ‪7911‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ۽ اخٓب غّر ُاالئْ اـم ٌانّ انِڏٌّ فنص ىريّخ ڀٍڀطف‬ ‫‪‬‬
‫ُاال پطاڻا كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 8‬ڊغيتط ‪7141‬ظ جْ غٔص ىريص ةلا ؽاَُ ؽِٔص پٽ ڌڻْ ذاَُ ذةاٌْ فذجْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 8‬ڊغيتط ‪ 7481‬ظ جْ ىٔط ٌّذ ىريص ساؿ ٽانپط ففاة ڪئْ‪ .‬حًٍِ کاؿ پِّء اٌگطٓظؿ کْ غٍڌ‬ ‫‪‬‬
‫جْ كتلْ ڪطڻ حْ ذّز فڌڻ نڳْ‪.‬‬
‫‪ 8‬ڊغيتط ‪7984‬ظ جْ ىؾِّذ ـرافْ ۽ غياث غڌاذڪ اىاؿ اهلل غٍڌق فنص ىٔط ساؿ چاٌڊّٓ‬ ‫‪‬‬
‫ڳّٺ ڊذٻ ىٔطق ساؿ‪ ،‬جٍهلْ ۽ كهٍْ كٍتط ؽِصاخڪّټ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 6‬ڊغيتط ‪2111‬ظ جْ غٍڌ حْ ىآا ٌار ؽشفٔث ٌتصانرق اةڙف ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 6‬ڊغيتط ‪7941‬ظ جْ ؽٔز ٌتصانطراؼ ذار ففاة ڪئْ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ؛‪ -‬غٍڌق اخب کْ ٌثطق‬ ‫‪‬‬
‫جّڏق ٌيو ۾ اُڙا جَ ؽاُڪاذ ڎٌا حّ حٔػحائًٔ غٍڌق رةاؿ ۽ اخب ةاكْ آًُ‪ ،‬غٍصز ٌانّ‬
‫ذفؽً ذٍُصف‪.‬‬
‫‪ 6‬ڊغيتط ‪7964‬ظ جْ ٌانْ فاذف ـرافْ ۽ غٔاغْ فذڪط اٌخار ذػًٔ ىِط فنص غالؾ ذػًٔ‬ ‫‪‬‬
‫ىِط ڳّٺ ڪاىم ىِط كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 6‬ڊغيتط ‪7961‬ظ جْ ٌانّٔاذق ؽاٌط حّاخ حٍفطقَء حّ پّذف ٌانّ حّاخ ذػًٔ غّىطف فنص اٌّذ‬ ‫‪‬‬
‫ذػًٔ الڏڪاڻْ ؽِط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 6‬ڊغيتط ‪7917‬ظ جْ ىٍفّذ اةڙف فنص اٌّذ ٌهْ اةڙف الڏڪاڻْ ؽِط ۾ پٔصا ٿّٔ‪ .‬غڃاڻپ‬ ‫‪‬‬
‫ٌّحّاؿ ٽَِْء حّ ؽاٌط آُْ‪.‬‬
‫‪ 6‬ڊغيتط ‪7962‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ذٍٔف ٌانط حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬ڊغيتط ‪7974‬ظ جْ جطكْ پػٍص ڪِاڻٔڪاذ گّةٍص پٍخاةْ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 1‬ڊغيتط ‪ 7918‬ظ جْ غٍڌ حْ ٌانْ فاذق ؽاٌط اخٓب‪ ،‬جٍّٓط ٌتاغْ اـم ٌانّ (ٌّذ ٌتْ) فانص‬ ‫‪‬‬
‫حّ ٌانّ گم ذػً ٌتاغْ غّڀّ خٓطف ؽِط ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 1‬ڊغيتط ‪7921‬ظ جْ كّىْ سصىحگاذ خّٓاؿ ڎٓاذاؾ گصفىم خِٓاٌث ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪113‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 1‬ڊغيتط ‪7988‬ظ جْ ؽاٌط ففا ىريص “ففا” پهْ ساٌفاذب ٌها ىريص پهْ حْ گِط ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 4‬ڊغيتط ‪7981‬ظ جْ غالؾ غطفذ ىغم‪ ،‬فنص ساٌتِاخذ ذغّؽ ةشؼ ىغم ففاة ڪئْ‪ .‬غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫غطفذ ىغم حْ حٍو ڀّىْ ڪّټ ڎٓخْ كهٍّ سٔطپّذ ىٔطز ُّ‪ .‬پاڻْ غٍڌق ۽ اذخف حّ غظؽ‬
‫گّ ؽاٌط ُّ‪.‬‬
‫‪ 4‬ڊغيتط ‪7989‬ظ جْ نٔکڪا ۽ آذ ڪٔاالحْ حْ ىاُط ىػحّذ ةشاذق‪ ،‬حّ حٍو ذفُڙق ۾ غٔص‬ ‫‪‬‬
‫ىرتّب ٌهْ ؽاَُ حْ گِط ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 4‬ڊغيتط ‪7984‬ظ جْ ذافو ٌتصانػحاذ ڪّذٓخّ‪ .‬فنص ٌياؾ انصًٓ ڪّذٓخّ‪ ،‬ڳّٺ ڪّذٓخا‬ ‫‪‬‬
‫جٍهلْ ذجٔصٓطق كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ ڄائّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ‪ ،‬ىرلق ۽ جاذٓشصاؿ اٿع‪.‬‬
‫‪ 4‬ڊغيتط ‪7921‬ظ جْ ؽاٌط “ٌصٓو” اٌفاذق اـم ٌانّ فنْ ىريص فنص ىريص ةچم اٌفاذق ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ىّذق كهٍْ سٔطپّذ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 9‬ڊغيتط ‪7967‬ظ جْ ذکٔم ساـشٔهْ (انَِ ذکّٔ ساـشٔهْ) ڳّٺ گاةط ساـشٔهْ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط اٿع‪.‬‬
‫‪ 9‬ڊغيتط ‪7984‬ظ جْ ىؾِّذ ٌثط ٌّٓع اهلل ةچآّ فنص ٓاذىريص غيّؿ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬ڊغيتط ‪ 7984‬ظ جْ اٌػاٌْ ذلً حّ ٌانيْ ڎًٍِٓ گڏٓم كّىً حْ حٍطؽ اغٔيتهْ نطفاؿ‬ ‫‪‬‬
‫ٺِطاُء ‪ (3) 217-A‬پٔؼ ڪطق پڌذٌاىّ حاذق ڪّٔ فّٓ‪.‬‬
‫ىفهفْ كاغيْ غّؽ اغپحاؽ‬
‫ٰ‬ ‫‪ 71‬ڊغيتط ‪2111‬ظ جْ حڳ ىؾِّذ ىرلق‪ ،‬اخٓب ۽ ڎاُّ غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫ذٔصذآةاخ ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 71‬ڊغيتط ‪7977‬ظ جْ ىؾِّذ ٌانو ۽ اخٓب ڪهٔاڻ آڎفاڻْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 71‬ڊغيتط ‪7981‬ظ جْ نٔکڪ‪ ،‬جٍهٔيصاؿ ۽ ٽْ فق ڪيپٔئط ذافو اذؽص اٌڍڏ‪ ،‬ڳّٺ غحاةّ‬ ‫‪‬‬
‫اٌڍڏ‪ ،‬جٍهلْ پٍْ ٌاكم ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 77‬ڊغيتط ‪7916‬ظ جْ ٌّحّاؿ ڪِاڻٔڪاذ ىؾحاؼ اذيص فنص ىريص گّپاٌگ جٍهلْ ىٔطفساؿ‬ ‫‪‬‬
‫حْ ڳّٺ ٌثياؿ گّپاٌگ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 77‬ڊغيتط ‪7968‬ظ جْ غياحْ فذڪط ۽ ؽاٌط اذةاب ىٺم ىٍگْ غّڀٔصٓطق ؽِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 77‬ڊغيتط ‪7919‬ظ جْ ڎاُپ غاؿ ڀطپّذ ؽشفٔث غٔص خٓصاذ ذػًٔ ؽاَُ فنص غٔص ىرتّب‬ ‫‪‬‬
‫ٌهْ ؽاَُ ڳّٺ ڳڙُْ غالؾ ذٔصذ كاخذق ذجٔصٓطق ؽِط كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬۽ ؽاَُ‬
‫ـاذب کْ الڏڪاڻْ كهٍْ ىاؿ پِطّٓؿ چٔف حػٽع حّ اٌظار ذاـم آُْ‪.‬‬
‫‪ 77‬ڊغيتط ‪7942‬ظ جْ غياحْ فذڪط ۽ ذٓڊّٓ نػٍط غٍخط ٌهْ ىگػْ فنص پٔاذف ساؿ ىگػْ‬ ‫‪‬‬
‫حْ گِط ذؽٔص فڳڻ نڳ ڳّٺ فاذص ةشؼ ىگػْ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 77‬ڊغيتط ‪7948‬ظ جْ غٍڌق اخب حّ سصىحگاذ ىريص ٍٓلّب “ٌٔار” ڪطاچْ ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 72‬ڊغيتط ‪7921‬ظ جْ ذار ةهڙائْ اـم ٌانّ ٌتصانههٔف ذار فنص ٌتصانػحاذ ڪّذٓخّ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫خذفٓؼ جٍهلْ گِّڏا ٻاذق كهٍْ ٺٽْ ۾ ڄائّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط ۽ ٌثط ٌّٓع اٿع‪.‬‬
‫‪ 71‬ڊغيتط ‪7914‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ ۽ چحطڪاذ فحاج ُانٔپّٽّ ؽطحٔم فنص (ڪطڏ ساؿ‬ ‫‪‬‬
‫ُانٔپّٽّ) كهٍْ ٌّاةؾاَُ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪114‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 71‬ڊغيتط ‪ 7982‬ظ جْ غٍڌ حّ ةهٍص پآَ ٌانو‪ ،‬اخٓب‪ ،‬ـرافْ ۽ غٔاغْ ذٍُيا ذڪٔو فحد‬ ‫‪‬‬
‫ىريص غُّٔاڻْ فنص ذڪٔو ذافو غالؾ ىرْ انصًٓ ٌتاغْ ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 71‬ڊغيتط ‪ 7988‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌاىٔاذف غگِڙ ۽ ؽاٌط ىريص ىهّڪ ٌتاغْ فنص ىريص ـاند‬ ‫‪‬‬
‫ٌتاغْ كهٍْ الڏڪاڻْ ۾ ىًُّ حّ خڏف نڳ ڳّٺ ىريص ساؿ ڪهِّڏق ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 71‬ڊغيتط ‪ 7948‬ظ جْ ىؾِّذ ـرافْ ۽ اٌلالةْ اڳّاڻ ىّالٌا سٔط ىريص ٌياىاڻْ ففاة‬ ‫‪‬‬
‫ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 71‬ڊغيتط ‪2114‬ظ جْ غٍڌ حّ ٌانْ فاذف ؽاٌط جاحم ةّٔز ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اٌهْ گڻً حّ ىانڪ اٌػاؿ ىّنّق ٌتصاهلل اثط ذاَُ‬ ‫ٰ‬ ‫‪ 78‬ڊغيتط ‪7916‬ظ جْ ٌٔڪ غٔطة ۽‬ ‫‪‬‬
‫ذةاٌْ فٺْ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 78‬ڊغيتط ‪7917‬ظ جْ ٌانو خًٓ ىّالٌا خًٓ ىريص ةٺّق ففاة ڪئْ‪ .‬ىّالٌا خًٓ ىريص داة حّ‬ ‫‪‬‬
‫چاٌڊّٓ ُّ ۽ ًُ حْ حٍو ڀّىْ جٍهلّ ىٔطفساؿ آُْ‪.‬‬
‫‪ 78‬ڊغيتط ‪7921‬ظ جْ غياحْ فذڪط فٔق ىريص کطؽ (فٔق خذٓاُء) فنص ٌهْ ىطاخ کطؽ ڳّٺ‬ ‫‪‬‬
‫ـاذب ساؿ ڳّڏف جٍهلْ كٍتط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬ڊغيتط ‪7986‬ظ جْ غٍڌق غٍگٔث حْ غطٓهْ گهّڪاذـ آىٍَٔ‪ ،‬اـم ٌانّ غالؾ رٍٓب ؽاَُ‬ ‫‪‬‬
‫ڌقَء ةشؼ ؽاَُ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 78‬ڊغيتط ‪7971‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ۽ اخٓب كٔاَء انصًٓ كٔاَء آع ةهتم فنص ؽيع انصًٓ ةهتم‬ ‫‪‬‬
‫ىِٔڙ جٍهلْ خاخف ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 78‬ڊغيتط ‪7916‬ظ جْ غٍڌ حْ اٌيّؽ ؽشفٔث ىّالٌا غالؾ ىريص گطاىْ ذاَُ ذةاٌْ فذجْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 78‬ڊغيتط ‪7928‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ غٺّ ؽاٌط اٌّذ ُاالئْ اـم ٌانّ ىريص ؽفًٔ فنص‬ ‫‪‬‬
‫اذيص ساؿ اةڙف ؽٔصا ُاال ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 78‬ڊغيتط ‪7967‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ ۽ ىلاال ٌگاذ ةصذ ڌاىطاُّ‪ ،‬ڌاىطاَُ كهٍْ الڏڪاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 76‬ڊغيتط ‪7971‬ظ جْ نّڪ اخب حّ ىرافو ڊاڪٽط ٌتْ ةشؼ ساؿ ةهّچ ڳّٺ حٍفط ساؿ‬ ‫‪‬‬
‫نغاذق جٍهلّ غٍخِّذف كهٍّ غاٌگِڙ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ سصىحّؿ جياؾ فغًٔ اٿع‪.‬‬
‫‪ 76‬ڊغيتط ‪7921‬ظ جْ اق‪ .‬حْ اجو (آغً ڄٔٺاٌٍص اجو چٍصاڻْ) حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ سصىحّؿ‪ٌ ،‬لاخ‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ىرلق ڪِاڻٔڪاذ ۽ ىحطحو اٿع‪.‬‬
‫‪ 76‬ڊغيتط ‪7976‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ٌثط ٌّٓع خّٓاؿ ڪّڏفىم نّڪ پڌاذّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 76‬ڊغيتط ‪7961‬ظ جْ ىؾِّذ ـّفْ ؽاٌط ۽ ةظذگ ٌفٔط فلٔط حالالڻْ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 76‬ڊغيتط ‪7966‬ظ جْ ـّفْ ىٍؼ ڀڳحْ ۽ ذاڳْ ڀڳث ٌاذفىم ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 76‬ڊغيتط ‪7987‬ظ جْ فؿ ٌّٓٽ ىشانف جرطٓڪ ۾ حٔم ٓاجطا ڪٍصڏ پِطًٓ ٌّذة اسحط ةهّچ‬ ‫‪‬‬
‫اـم ٌانّ رذًٓ اسحط ٽٍڊق فنْ ىريص ذٔصذآةاخ ۾ پٔصا ٿْ‪.‬‬
‫‪ 76‬ڊغيتط ‪7991‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ‪ ،‬۽ ةٔتاڪ ـرافْ ڊاڪٽط آار كاخذق ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫آسطق آذاؾ گاَُ خذگاَُ ىٔاؿ ىريص ـاند كاخذق حْ فٓخِّ آُْ‪.‬‬
‫‪ 71‬ڊغيتط ‪7948‬ظ جْ ڪاىطٓڊ حياؽ انصًٓ ةشاذق ‪ 48‬غانً حْ ٌيط ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪115‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 71‬ڊغيتط ‪ 7928‬ظ جْ اذحً ؽاخ‪ ،‬پٽ گّةٍص ذاؾ ىٔط چٍصاٌْ الڏڪاڻْ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ‬ ‫‪‬‬
‫غڃاڻپ ؽاٌط‪ ،‬پْ آڇ ڊق حّ ىّكّظ‪“ .‬غٍڌق غظؽ” ُّ حٔڪا ڊگطق ةيتئْ ٌّّٓٔذغٽْ ىاؿ‬
‫ذاـم ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 71‬ڊغيتط ‪7971‬ظ جْ ؽاٌط‪ ،‬اخٓب ۽ ـرافْ كاكْ ٌتصانرئْ “كائم” فنص كاكْ ٌتصانرق‬ ‫‪‬‬
‫كهٍْ حٔڪب آةاخ حْ ؽِط ٺم ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 71‬ڊغيتط ‪7488‬ظ جْ غٍڌق حّ ىؾِّذ ؽاٌط ىًُّ فلٔط آُّحا فنص پطٓو خاز جٍهلْ‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻْ حْ ڳّٺ ٌاكم ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 74‬ڊغيتط ‪7911‬ظ جْ ىّنّق ىريص ذػً پِّڏ ذاَُ ذةاٌْ فٺْ فڃْ اةصق آذاىْ ٿّٔ‪ .‬غٍصز‬ ‫‪‬‬
‫آسطق آذاؾ گاَُ ڳّٺ ٌتصانّاذص پِّڏ نڳ ىٍگالؿ چاڏُْ حْ ىلاؾ ۾ آُْ‪.‬‬
‫‪ 74‬ڊغيتط ‪7919‬ظ جْ ىاغٽط چٍصذ پٽ آغً خاز ٺاذف ؽاَُ كهٍْ ٌّؽِطف فٔطفر ۾ ڄائّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پاڻ غٍڌ ۽ ٍُص حّ ىِاؿ ڪالڪاذ ٿْ گضذّٓ آُْ‪ .‬ىاغٽط چٍصذ حّ اـم ٌانّ چاٌڊفىم ڎاىّاڻْ‬
‫ُّ‪.‬‬
‫‪ 74‬ڊغيتط ‪2177‬ظ جْ ڄحطڪاذ ذفٔو اهلل کُّاذف خؾ ڌڻَْء ذّانْ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 74‬ڊغيتط ‪7911‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط پطٓحو كاكْ اـم ٌانّ غڪٍصذ آفحاب كاكْ آُْ ُْ‬ ‫‪‬‬
‫ٌّحّاؿ سلط ذٔاة حْ گِط جٍهلْ ذجٔصٓطق حْ ؽِط ٌئًٔ خٓطق ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 79‬ڊغيتط ‪ 7424‬ظ جْ ىٔط ڪطؾ ساؿ ٽانپط ففاة ڪئْ‪ .‬آسطق آذاؾ گاَُ ذٔصذآةاخ ۾ اٿع‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫َُْء پِطّٓؿ ٽانپط ذڪيطاؿ ُّ حٔڪّ ذٔصذآةاخ ۾ خفً ٿّٔ‪ .‬پاڻ فڎف ؽاٌط ُّ ڪطؾ جشهؿ‬
‫ُئع “خّٓاؿ ڪطؾ” حْ ٌانْ غاؿ غٍصز فاذغْ غظنً حّ ىخيٌّّ آُْ‪.‬‬
‫‪ 79‬ڊغيتط ‪7964‬ظ جْ ةهٍص پآَ ؽاٌط ۽ اخٓب نهف اهلل ةصفق ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬ڊغيتط ‪7911‬ظ جْ آراخ اةً غٍڌ غٍصز اـم ٌانّ ىشحٔاذ اذيص غّىطف آُْ گڏٓخْ ؽِط‬ ‫‪‬‬
‫حْ غّىطا ىرهْ ۾ حٍو فذجّ‪ .‬غڃاڻپ ؽاٌط ۽ اغحاخ اٿع‪.‬‬
‫‪ 21‬ڊغيتط ‪7988‬ظ جْ ٌانْ فاذف ؽاٌط ةالفؽ افٺّ ڳّٺ ساٌّذ افٺا ۾ ڄائّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬ڊغيتط ‪7978‬ظ جْ ذؾّ ڪّٔ نطاىاڻْ حّ پّذف ٌانّ ذؾيث فنص ٽِهطاؾ ڪّٔنطاىاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫ڀطٓاغٽْ‪ ،‬كهٍْ ٌّؽِطق فٔطفر ۾ حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ غٍڌ حّ ىکَٔ جطكْ پػٍص كّىْ‬
‫ڪاذڪً‪ ،‬اخٓب‪ ،‬ڪِاڻٔڪاذ‪ٌ ،‬انو ۽ غٍڌ حّ فصائْ‪.‬‬
‫‪ 21‬ڊغيتط ‪7976‬ظ جْ غٍڌ حْ ٌاىٔاذق جٍهٔيصاؿ ۽ غياحْ سصىحگاذ خاخق نٔالفجْ ُط‬ ‫‪‬‬
‫چٍصاڻْ‪ُّ ،‬جچٍص فاڌفاڻْ حْ گِط ۾ ُٔطآةاخ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬ڊغيتط ‪7918‬ظ جْ ٌاىٔاذف اخٓب ۽ اغحاخ پطففٔػط ڊاڪٽط غالؾ ذػًٔ پٺاڻ‪ ،‬ڳّٺ پٺاڻ‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ذػًٔ آةاخ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 21‬ڊغيتط ‪7986‬ظ جْ ؽاٌط فحاج ٌاةص اـم ٌانّ ٌتصانفحاج فنص ٌتصانڪطٓو گصائْ الؽاذق‬ ‫‪‬‬
‫حٔڪب آةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 21‬ڊغيتط ‪7911‬ظ جْ ؽاٌط ذؽٔص اذيص الؽاذق ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬ڊغيتط ‪7961‬ظ جْ ؽاٌط ٌتصانختاذ ٌتص ڳّٺ ىطٓص غٔٺاذ ؽڪاذپّذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪116‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 27‬ڊغيتط ‪7982‬ظ جْ غٍڌف ىاٿطق حْ ىاڳ ىڪاؿ ۽ كصٓو جاذٓشْ ثلافحْ فذثً ةاةث کّحٍا‬ ‫‪‬‬
‫ڪٍصڏ ةصذ اةڙف فنص حياؽ اةڙف الڏڪاڻْ ؽِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 27‬ڊغيتط ‪2117‬ظ جْ اىً حّ ٌانْ ڎًٍِٓ نّذ ىهِائڻ حّ اٌالؿ گڏٓم كّىّؿ حْ حٍطؽ‬ ‫‪‬‬
‫اغٔيتهْ ىٍيّذ ڪّٔ‪ ،‬گڏٓم كّىً حْ ٌانيْ اخاذق حْ ‪7947‬ظ کاؿ اُا ڪّؽؼ حاذق ُئْ‪.‬‬
‫‪ 27‬ڊغيتط ‪7981‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط ۽ اخٓب ڪطؾ ٽانپط اـم ٌانّ كاخذ ةشؼ فنص ٌٍآث ٌهْ‬ ‫‪‬‬
‫ٽانپط ڳّٺ ٽانپط فڎا كهٍْ سٔطپّذ ىٔطز ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 27‬ڊغيتط ‪7989‬ظ جْ ىؾِّذ ذٓڊّٓ پطفڊّٓغط ۽ غڄاڻ اخٓب‪ ،‬ؽاٌط ىشحٔاذ ىهڪ اـم ٌاؿُء‬ ‫‪‬‬
‫ىشحٔاذ ذػًٔ فنص ؽفًٔ ىريص ىهڪ سٔطپّذ ىٔطز ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 27‬ڊغيتط ‪7911‬ظ جْ آڪحا (استاذ) َُْء استاذ ُفحّٔاذ الڏڪاڻْ ىاؿ حاذق ٿٍٔصق ُئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫حًٍِ حّ آڊٓٽط كػيث ذاِء ڇڳاڻْ ُّ‪.‬‬
‫‪ 22‬ڊغيتط ‪7911‬ظ جْ ٌانو اخٓب ؽاٌط ڊاڪٽط ٌضٓط اذيص حطفاذ فنص ٌتصاهلل ٌطػ حيٍہ ساؿ‬ ‫‪‬‬
‫حطفاذ ؽِصاخڪّټ جٍهلْ حْ ڳّٺ گم ىريص حطفاذ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 22‬ڊغيتط ‪7979‬ظ جْ ؽاٌط ىيفط ذػًٔ “حّس” فنص ىريص ذػًٔ سٔطپّذ ىٔطز ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ سٔطپّذ ۾ ًُ حّ فانص ـاذب ڪًٍِ ساش ٌِصق جْ فائظ ُّٔ‪.‬‬
‫‪ 22‬ڊغيتط ‪7946‬ظ جْ اغٽاذ ٌتصانههٔف غاكْ الُّذ ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬ڊغيتط ‪ 7969‬ظ جْ غياحْ فذڪط أٌڪ سّةًٔ حّ ىانڪ حافٓص ـتغث اهلل فنص ـتغث‬ ‫‪‬‬
‫اهلل ىِط كهٍْ ؽڪاذپّذ ؽِط چڪ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 21‬ڊغيتط ‪7916‬ظ جْ ٌاىّذ ىرلق ۽ جاذٓشصاؿ اق ةْ آڎفاڻْ ذٔصذآةاخ ۾ ڄائّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬ڊغيتط ‪7488‬ظ جْ ىؾِّذ ؽاٌط سّاحَ غالؾ فطٓص حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬ڊغيتط ‪7998‬ظ جْ فً ىّغٔلْ حّ ىاُط ۽ ؽاٌط اغحاخ پٔطؽ كٍتط الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬ڊغيتط ‪7911‬ظ جْ ڊاڪٽط ؽٔز ىريص اةطأُو “سهٔم” فنص ىريص ّٓغف ؽٔز ڪطاچْ ۾‬ ‫‪‬‬
‫حٍو فذجّ‪ .‬اخةْ غڃاڻپ ؽاٌط‪،‬ا خٓب‪ٌ ،‬لاخ‪ ،‬ىرلق ۽ افػاٌَ ٌگاذ اٿع‪.‬‬
‫‪ 28‬ڊغيتط ‪7978‬ظ جْ حڳ ىؾِّذ كاٌٌّصاؿ‪ ،‬ىٍطفػ فهػفْ‪ ،‬ىؾِّذ اخٓب ۽ ىلطذ اق ڪْ‬ ‫‪‬‬
‫ةطفُْ‪ ،‬اـم ٌانّ اهلل ةشؼ فنص ڪطٓو ةشؼ ةطفُْ ڳڙُْ ٓاغًٔ كهٍْ ؽڪاذپّذ ۾ پٔصا‬
‫ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 28‬ڊغيتط ‪7991‬ظ جْ ٿط حّ ٌئو خاٌؾّذ ىٍيّذ ّٓغفاڻْ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬ڊغيتط ‪7982‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ٌاىٔاذف اخٓب‪ٌ ،‬لاخ‪ ،‬جاذٓز ٌّٓع پطففٔػط ىٍگاذاؾ‬ ‫‪‬‬
‫ىهڪاڻْ ذٔصذآةاخ غٍڌ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 28‬ڊغيتط ‪ 7982‬ظ جْ غٍڌق ٻّنَْء حّ ٌاىٔاذف اخٓب‪ ،‬اغحاخ ۽ ىرلق ٻهصّٓ ىٽالڻْ الڏڪاڻْ‬ ‫‪‬‬
‫۾ ةشحطاِء ىٽالئْ حْ گِط ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 28‬ڊغيتط ‪7416‬ظ جْ كائص اٌيو ىريص ٌهْ حٍاج فنص حٍاج پٌّخاـ‪ ،‬ٺٽْ كهٍْ حِطڪ ؽِط‬ ‫‪‬‬
‫۾ حٍو فذجّ‪ .‬ةٍص ۾ غطڪاذق ذهلً غٍصز حٍو ڀّىْ ڪطاچَْء کْ كطاذ ڎٌّ‪.‬‬
‫‪ 28‬ڊغيتط ‪7928‬ظ جْ آةپاؽْ حّ ىاُط ۽ ٌثط ٌّٓع آو‪-‬آڇ پٍِّذ‪ ،‬ىڪيم ٌانّ ىريص ذػًٔ‬ ‫‪‬‬
‫فنص ذاحْ ساؿ پٍِّذ ڳّٺ اةطأُو پٍِّذ كهٍْ خاخف ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪117‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 28‬ڊغيتط ‪ 7918‬ظ جْ خذخٓهّ ؽاٌط ۽ ذٓاغث سٔطپّذ حّ ٌاىٔاذف فانْ ىٔط ٌهْ ٌّار ٌار‬ ‫‪‬‬
‫ىٍهْ ۾ اٿع‪.‬‬
‫ٰ‬ ‫ففاة ڪئْ آسطق آذاؾ گاَُ ڪطةال‬
‫‪ 28‬ڊغيتط ‪7962‬ظ جْ ىؾِّذ كّىپطغث اڳّاڻ ڊاڪٽط كاخذ ىگػْ ٺٽْ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬ڊغيتط ‪7917‬ظ جْ غٔاغْ اثط ذغّح ذکٍصڏ ؽشؿ غطخاذ فاذص ةشؼ ساؿ ڀٽّ ڦَُّ‬ ‫‪‬‬
‫حّاٌْ ۾ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬
‫‪ 28‬ڊغيتط ‪7986‬ظ جْ غٍڌ حّ ىظاذيحْ ؽاٌط ۽ ـرافْ ڊاڪٽط آڪاس اٌفاذق اـم ٌانّ‬ ‫‪‬‬
‫انَِ ةشؼ اٌفاذق ڳّٺ اةم حْ فغَْء ةصًٓ ۾ ڄائّ‪.‬‬
‫‪ 28‬ڊغيتط ‪7968‬ظ جْ ؽاٌط ۽ ٌثط ٌگاذ اٌّذ ڎٌگڙائْ اـم ٌانّ اٌّذ ٌهْ اةڙف ڎٌگڙق نڳ‬ ‫‪‬‬
‫ىًُّٔ حّ خڏف ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 28‬ڊغيتط ‪7412‬ظ جْ چاٌڊٓا كتٔهْ حّ غطخاذ ٌّاب غٔتْ ساؿ چاٌڊْٓ حّ اـم ٌانّ ٌهْ‬ ‫‪‬‬
‫ٌّار ساؿ فنص غطخاذ ىريص ساؿ چاٌڊّٓ‪ ،‬ڳّٺ غٔتْ خٓطق (جٍهلْ ۽ كهٍْ كٍتط ؽِصاخڪّټ) ۾‬
‫حٍو فذجّ‪.‬‬
‫‪ 28‬ڊغيتط ‪2118‬ظ جْ ٌاىّذ اغحاخ‪ ،‬ؽاٌط ۽ غگِڙ ذافو ىريص ةشؼ ساـشٔهْ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬ڊغيتط ‪7964‬ظ جْ ٌئًٔ ٽَِْء حْ نٔکڪ‪ ،‬جطحيْ ٌگاذ ذتٔب غاحص حّ پّذف ٌانّ ذتٔب‬ ‫‪‬‬
‫اهلل فنص ذذيث اهلل ةهٔصق‪ ،‬ڳّٺ گم ىريص ةهّچ‪ ،‬كهٍْ سٔطپّذ ۾ حٍو ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 26‬ڊغيتط ‪7988‬ظ جْ غٍڌ حّ ٓگاٌّ ؽاٌط ذافو ذٔاة ؽاَُ ذٔصذآةاخ ۾ الڎاڻّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 26‬ڊغيتط ‪7991‬ظ جْ حٔخْ ڊاڪٽط خذ ؽِّاذ غٔص ففاة ڪئْ‪ .‬حٔخْ خذؽِّاذ غٔص حّؿ‬ ‫‪‬‬
‫غٍڌق اخب ۽ كّؾ الِء جياؾ گِڻّٔؿ سصىحّؿ آًُ‪ .‬آسطق آذاؾ گاَُ غً ۾ اٿع‪.‬‬
‫‪ 21‬ڊغيتط ‪7971‬ظ جْ ؽاٌط اسحط ُاالئْ اـم ٌانّ سهٔفّ ىريص ٌيط فنص ذاحْ ٌتصانطذياؿ‬ ‫‪‬‬
‫ىٔيڻ ُاال ٌّاؿ ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 21‬ڊغيتط ‪7996‬ظ جْ غٍڌ حّ اىط آفار غطىص غٍڌق ُڪ ذفڊ ذاخثْ ۾ ‪ 18‬غانً حْ ٌيط ۾‬ ‫‪‬‬
‫ذاَُ ذةاٌْ فٺْ فّٓ‪.‬‬
‫‪ 21‬ڊغيتط ‪7981‬ظ جْ ٌثط ٌّٓع ۽ ؽاٌط ىشصفؾ ىريص ـاند ڀٽْ پطاڻً ُانً ۾ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 21‬ڊغيتط ‪2111‬ظ جْ ىهڪ حْ اڳّڻْ فرٓط اٌيو ىرحطىَ ةٍٔئط ڀٽّ کْ ذافنپٍڊق ۾‬ ‫‪‬‬
‫ؽِٔص ڪّٔ فّٓ‪ .‬آسطق آذاؾ گاَُ ڳڙُْ سصا ةشؼ ڀٽّ ۾ اٿع‪.‬‬
‫‪ 24‬ڊغيتط ‪7987‬ظ جْ پاڪػحاؿ ٺِڻ کاؿ پِّء غٍڌ ۾ پِطّٓؿ ڀٔطف گّذٌط ذاڄ فافض ڪّٔ فّٓ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 24‬ڊغيتط ‪7948‬ظ جْ غٍڌ ۽ غٔص غاؿ ٌؾق ڪٍصڏ ةؾٔط ساؿ كطٓؾَْء ؽاخق ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 24‬ڊغيتط ‪7918‬ظ جْ ڪٍَِ ىؾق ؽاٌط ۽ ٌِآث سّس ىظاث ۽ کهيک اٌػاؿ ؽٍِؾاَُ ُاالئْ‬ ‫‪‬‬
‫ففاة ڪئْ‪.‬‬
‫‪ 24‬ڊغيتط ‪7911‬ظ جْ غٍڌ حّ ةا اثط رىٍٔصاذ غالؾ ىريص فغاڻ ففاة ڪئْ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 24‬ڊغيتط ‪7962‬ظ جْ ذٓڊّٓ پاڪػحاؿ ذٔصذآةاخ حْ ىّحّخـ ٌؾطٓاة حّ آغار ٿّٔ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 24‬ڊغيتط ‪7928‬ظ جْ افچْ ىٍٔاذق نٔکڪا اجيچٍصاڻْ غٍصذق ذٔصذآةاخ غٍڌ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 24‬ڊغيتط ‪7924‬ظ جْ اخٓب ۽ اغحاخ سانص ٽانپط حّ اـم ٌانّ ىّنّق ىريص ـصٓق ٽانپط ٽٍڊق‬ ‫‪‬‬
‫ڄاؾ‪ ،‬كهٍْ ذٔصذآةاخ ۾ حٍو فذجّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪118‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪ 24‬ڊغيتط ‪7916‬ظ جْ ؽاٌط غائم آراخ اـم ٌانّ ةاةّ غالؾ ذػًٔ فنص اهلل ةچآّ ڊکڻ ۾ حٍو‬ ‫‪‬‬
‫فذجّ‪.‬‬
‫‪ 24‬ڊغيتط ‪7991‬ظ جْ ةطـغٔط حّ ةهڪَ خٌٔا حّ ىِاؿ ڪّق ؽاٌط ؽٔز آار اغط فٓم ‪ 8‬فڳْ‬ ‫‪‬‬
‫ڌاذق ىٔڊ آػٽ اغپحاؽ ڪطاچْ ۾ خؾ ڌڻَْء ذّانْ ڪّٔ آسطق آذاؾ گاَُ ڪطاڏڍٌڍ حْ ڪپ‬
‫جْ ڀٽائْ گِّټ حْ پاڏق ۾ اٿع‪.‬‬
‫‪ 29‬ڊغيتط ‪7999‬ظ جْ ةؾٔط ساؿ كطٓؾْ ‪ 77‬ىِٔاؿ ‪ 72‬ڎًٍِٓ كٔص ڪاٽْ ذٔصذآةاخ غٍٔٽطؽ‬ ‫‪‬‬
‫حٔم ىاؿ آراخ ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 29‬ڊغيتط ‪7911‬ظ جْ ةِحطًٓ گهّڪاذـ‪ ،‬نٔکڪا‪ ،‬اخاڪاذـ ۽ ـصاڪاذـ رذٍَٓ ةهّچ ڌق ىريص‬ ‫‪‬‬
‫ىّغْ ةهّچ ڳّٺ انِصاخ چٍڊ ذٔصذآةاخ ۾ پٔصا ٿْ‪ .‬غٍصز اـم ٌانّ آىٍَ ُّ‪ .‬غٍڌ حا ىاڻِّ‬ ‫ٰ‬
‫حٔخْ حْ نلب غاؿ غڏٍٓصا ُئع‪.‬‬
‫‪ 11‬ڊغيتط ‪7921‬ظ جْ غٍڌ حّ ىآَ ٌار اخٓب‪ ،‬ؽاٌط‪ٌ ،‬انو‪ ،‬ـرافْ ۽ خاٌؾّذ ىّالٌا غالؾ‬ ‫‪‬‬
‫ىريص گطاىْ فنص حاڏف ساؿ نغاذق ىِٔڙ كهٍْ خاخف ۾ پٔصا ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 17‬ڊغيتط ‪7941‬ظ جْ ٌّحّاؿ ؽاٌط ُيطار ٌهْ فلٔط اـم ٌانّ (اىحٔار ذػًٔ) فانص حّ ٌانّ‬ ‫‪‬‬
‫سصاةشؼ ىڱڻِاذ غٍصز حٍو غّڀّخٓطف ؽِط ۾ ٿّٔ‪.‬‬
‫‪ 17‬ڊغيتط ‪7942‬ظ جْ ٌاىّذ رىٍٔصاذ‪ ،‬اخٓب‪ ،‬ىّغٔلَْء ۽ ثلافث حْ ٌاؽق ذئٔع ڪطٓو‬ ‫‪‬‬
‫ةشؼ ٌياىاڻْ ففاة ڪئْ‪ .‬ذئٔع ڪطٓو ةشؼ ٌياىاڻْ ‪7919‬ظ ڌاذق ىاجهْ كهٍْ ةصًٓ ۾‬
‫حٍو فذجّ ُّ‪.‬‬
‫‪ 17‬ڊغيتط ‪7979‬ظ جْ ىؾِّذ اخٓب‪ ،‬نّڪ اخب حّ پاذکّ ۽ نػأٌاة حّ ىاُط ڊاڪٽط‬ ‫‪‬‬
‫ٌتصانڪطٓو غٍصٓهّ فنص غِطاب ساؿ غٍصٓهّ ڳّٺ ىرطاب ساؿ غٍصٓهّ جٍهلْ ڎفڪطق كهٍْ‬
‫الڏڪاڻْ ۾ ڄائّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪119‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫مددي ڪتاب‬
‫اٌهْ) پطففٔػط ڊاڪٽط فِئصـ ذػًٔ ‪ -‬غٍڌ نئٍگئٔج اٿاذٽْ ذٔصذآةاخ غٍڌ ‪6‬‬ ‫ٰ‬ ‫اٌػائٔڪهّپٔڊٓا غٍڌٓاٌا (ٌگطاؿ‬ ‫‪‬‬
‫حهص‪.‬‬
‫غٍڌق اخب جْ ُڪ ٌيط ‪ -‬ىشحٔاذ اذيص ىالج (ىڪحتَ فطٓص ڪطاچْ)‬ ‫‪‬‬
‫غٍڌق نٔکڪً حْ ڊائطٓڪٽطق ‪ -‬ىطجب؛ ڊاڪٽط سّاحَ غالؾ ٌهْ االٌا (اٌػٽٔٽّٔټ آػ غٍڌاالحْ غٍڌ‬ ‫‪‬‬
‫ٌّٔذغٽْ)‪.‬‬
‫كهيڪاذ ڪّق ‪ -‬ىطجب؛ فلٔط ىريص غٍڌق‪ ،‬حْ آو ذئٔػاڻْ (كهيڪاذ پتهٔڪٔؾً الڏڪاڻّ ‪.)2119‬‬ ‫‪‬‬
‫کٔط ٿط جْ ـتد ‪ -‬غِٔڙ؛ غٍٔص غّىطف (ڪٍّؽ پتهٔڪٔؾً ڪٍڀط ‪.)2119‬‬ ‫‪‬‬
‫ىاُّاذ اخب پتهٔڪٔؾً ‪ -‬حا ىشحهف پطچا‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫كاٌّؿ اغاؿ الِء ‪ -‬اىحٔار اذيص ؽاُاڻْ (كهيڪاذ پتهٔڪٔؾً الڏڪاڻَ ‪.)2119‬‬ ‫‪‬‬
‫فكث حْ فاکاڻ ‪ -‬حْ آو ذئٔػاڻْ (كهيڪاذ پتهٔڪٔؾً الڏڪاڻّ ‪.)2171‬‬ ‫‪‬‬
‫ىاذف حْ ىهٔط حا ‪ -‬ىطجب؛ ساخؾ ذػًٔ چاٌڊّٓ (گٍج ةشؼ ڪحاب گِط ذٔصذآةاخ غٍڌ ‪.)2004-2005‬‬ ‫‪‬‬
‫الڏڪاڻّ اىط ؽشفٔحّؿ ‪ٌ -‬تصانػحاذ ڀٽْ (الڏڪاڻّ ذٓػطچ اڪٔڊىْ ‪2111‬ظ)‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫غّڀْ خٓطق حا ڎاة ڌڻْ‪ -‬سافٌص ڎٌّ الڏڪ (غٍڌق اخةْ ؽاح غّڀّخٓطف ‪.)2119‬‬ ‫‪‬‬
‫ڪّرق ىٍخَِ غيٍڊ ‪ -‬غِٔڙ؛ حافٓص ٌهْ (گٍج ةشؼ ڪحاب گِط ذٔصذآةاخ)‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اىطجا‪ 0‬ىاُّاذ ذٔصذآةاخ حا ىشحهف پطچا‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ٌئًٔ رٌصگْ‪ 0‬ىاُّاذ ذٔصذآةاخ حا ىشحهف پطچا‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ذفراٌْ ڪافس‪ 0‬ذٔصذآةاخ حا ىشحهف پطچا‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ذفراٌْ ؽاؾ‪ 0‬ذٔصذآةاخ حا ىشحهف پطچا‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ذفراٌْ ٌّاىْ آفار‪ 0‬حا ىشحهف پطچا‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ذفراٌْ غّپ‪ 0‬حا ىشحهف پطچا‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ٽياُْ ىِطاڻ‪ 0‬غٍڌق اخةْ ةّذڊ ڄاىؾّذف‪ ،‬غٍڌ‪ ،‬ىشحهف پطچا‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ىِطاڻ ؽاٌط ٌيتط‪ 0‬غٍڌق اخةْ ةّذڊ ڄاىؾّذف (‪)7991‬‬ ‫‪‬‬
‫ىِطاڻ غّاٌد ٌيتط‪ 0‬غٍڌق اخةْ ةّذڊ ڄاىؾّذف‪ ،‬ذٔصذآةاخ (‪)7991‬‬ ‫‪‬‬
‫ؽاَُ حّ ذغانّ‪ 0‬ڊاڪٽط گطةشؾاڻْ‪ ،‬ڀٽ ؽاَُ ثلافحْ ىطڪظ‪ ،‬ڀٽ ؽاَُ ذٔصذآةاخ غٍڌ (‪.)7948‬‬ ‫‪‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪120‬‬
‫سنڌ جي تاريخ (سهيڙيل تاريخ وار) ‪ :‬فقير محمد سنڌي‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪121‬‬

You might also like