DSKP PENDIDIKAN ISLAM KSSR Tahun 1 - Semakan PDF

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA
KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH
Pendidikan Islam
Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran
Tahun 1
Edaran Terhad
Kementerian Pendidikan Malaysia
Bahagian Pembangunan Kurikulum
Mei 2015
Terbitan 2015
© Kementerian Pendidikan Malaysia
Hak Cipta Terpelihara. Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian artikel, ilustrasi dan isi kandungan buku ini dalam apa juga
bentuk dan dengan cara apa jua sama ada secara elektronik, fotokopi, mekanik, rakaman atau cara lain sebelum mendapat kebenaran
bertulis daripada Pengarah, Bahagian Pembangunan Kurikulum, Kementerian Pendidikan Malaysia, Aras 4-8, Blok E9, Parcel E, Kompleks
Pentadbiran Kerajaan Persekutuan, 62604 Putrajaya.
KANDUNGAN
Rukun Negara.................................................................................................................................................. iii
Falsafah Pendidikan Kebangsaan..................................................................................................................... iv
Kata Pengantar.................................................................................................................................................. v
Pendahuluan...................................................................................................................................................... 1
Matlamat ........................................................................................................................................................... 2
Objektif .............................................................................................................................................................. 2
Kerangka Kurikulum Standard Sekolah Rendah................................................................................................ 3
Fokus ................................................................................................................................................................ 4
Kemahiran Abad 21...................................................................................................................................... 5
Kemahiran Berfikir Aras Tinggi.......................................................................................................................... 6
Strategi Pengajaran dan Pembelajaran ............................................................................................................ 7
Elemen Merentas Kurikulum ............................................................................................................................. 8
Pentaksiran ....................................................................................................................................................... 11
Organisasi Kandungan ..................................................................................................................................... 13
Perincian Kandungan ................................................................................................................................ 15
Glosari 67
RUKUN NEGARA
BAHAWASANYA Negara kita Malaysia mendukung cita-cita hendak:
Mencapai perpaduan yang lebih erat dalam kalangan seluruh masyarakatnya;
Memelihara satu cara hidup demokratik;
Mencipta satu masyarakat yang adil di mana kemakmuran negara
akan dapat dinikmati bersama secara adil dan saksama;
Menjamin satu cara yang liberal terhadap tradisi-tradisi
kebudayaannya yang kaya dan berbagai corak;
Membina satu masyarakat progresif yang akan menggunakan sains
dan teknologi moden;
MAKA KAMI, rakyat Malaysia, berikrar akan menumpukan seluruh tenaga dan usaha
kami untuk mencapai cita-cita tersebut berdasarkan prinsip-prinsip yang berikut:
KEPERCAYAAN KEPADA TUHAN

KESETIAAN KEPADA RAJA DAN NEGARA
KELUHURAN PERLEMBAGAAN
KEDAULATAN UNDANG-UNDANG
KESOPANAN DAN KESUSILAAN
v
FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN
“Pendidikan di Malaysia adalah suatu usaha berterusan ke arah lebih memperkembangkan

potensi individu secara menyeluruh dan bersepadu untuk melahirkan insan yang seimbang dan
harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani, berdasarkan kepercayaan dan kepatuhan
kepada Tuhan. Usaha ini adalah bertujuan untuk melahirkan warganegara Malaysia yang
berilmu pengetahuan, berketerampilan, berakhlak mulia, bertanggungjawab dan berkeupayaan
mencapai kesejahteraan diri serta memberikan sumbangan terhadap keharmonian dan
kemakmuran keluarga, masyarakat dan negara”
Sumber: Akta Pendidikan 1996 (Akta 550)
vi
KATA PENGANTAR mengintegrasikan pengetahuan, kemahiran dan nilai, serta
Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR) yang dilaksanakan memasukkan secara eksplisit Kemahiran Abad Ke-21 dan
secara berperingkat mulai tahun 2011 telah disemak semula bagi Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT). Penyepaduan tersebut
memenuhi dasar baharu di bawah Pelan Pembangunan dilakukan untuk melahirkan insan seimbang dan harmonis dari segi
Pendidikan Malaysia (PPPM) 2013-2025 supaya kualiti kurikulum intelek, rohani, emosi dan jasmani sebagaimana tuntutan Falsafah
yang dilaksanakan di sekolah rendah setanding dengan standard Pendidikan Kebangsaan.
antarabangsa. Kurikulum berasaskan standard yang menjadi Bagi menjayakan pelaksanaan KSSM, pengajaran dan
amalan antarabangsa telah dijelmakan dalam KSSR menerusi pembelajaran guru perlu memberi penekanan kepada KBAT
penggubalan Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran dengan memberi fokus kepada pendekatan Pembelajaran
(DSKP) untuk semua mata pelajaran yang mengandungi Standard Berasaskan Inkuiri dan Pembelajaran Berasaskan Projek, supaya
Kandungan, Standard Pembelajaran dan Standard Pentaksiran. murid dapat menguasai kemahiran yang diperlukan dalam abad
ke-21.
Usaha memasukkan Standard Pentaksiran di dalam dokumen
kurikulum telah mengubah landskap sejarah sejak Kurikulum Kementerian Pendidikan Malaysia merakamkan setinggi-tinggi
Kebangsaan dilaksanakan di bawah Sistem Pendidikan penghargaan dan ucapan terima kasih kepada semua pihak yang
Kebangsaan. Menerusinya murid dapat ditaksir secara berterusan terlibat dalam penggubalan KSSR. Semoga pelaksanaan KSSR
untuk mengenalpasti tahap penguasaannya dalam sesuatu mata akan mencapai hasrat dan matlamat Sistem Pendidikan
pelajaran, serta membolehkan guru membuat tindakan susulan Kebangsaan.
bagi mempertingkatkan pencapaian murid. DSKP yang dihasilkan
juga telah menyepadukan enam tunjang Kerangka KSSR,
Dr. SARIAH BINTI ABD. JALIL

Pengarah
Bahagian Pembangunan Kurikulum
vii
KSSR PENDIDIKAN ISLAM TAHUN 1 2017
PENDAHULUAN Perubahan tingkah laku murid hasil daripada proses tersebut akan
ditaksir dan dinilai. Manakala Pentaksiran dan penilaian
Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR) Pendidikan Islam
dilaksanakan semasa dan selepas proses P&P berlangsung perlu
dibina bagi memenuhi keperluan Pendidikan Islam secara holistik,
direkod serta dilaporkan. Perkembangan murid akan dapat dilihat
bersepadu dan berkembang serta bersifat autentik selaras dengan
dan dilaporkan secara lebih holistik dan autentik, guru juga dapat
keperluan Falsafah Pendidikan Kebangsaan yang diperkenalkan
membuat penambahbaikan pada proses pengajaran mereka.
dalam sistem pendidikan negara. Pendidikan Islam sekolah
rendah memberi penekanan kepada konsep ilmu oleh Imam al- Melalui transformasi kurikulum, dokumen kurikulum turut disemak
Ghazali. Ilmu dalam Pendidikan Islam merangkumi pengetahuan, dan terhasilnya Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran
kemahiran dan nilai. Oleh itu, bagi memenuhi keperluan ilmu, (DSKP). DSKP Pendidkan Islam merupakan satu dokumen
kurikulum Pendidikan Islam dibangunkan merangkumi tujuh bidang kurikulum yang lengkap bagi setiap tahun persekolahan,
iaitu al-Quran, Hadis, Akidah, Ibadah, Sirah, Adab, dan Jawi. Ilmu mengandungi penerangan kurikulum, lajur standard kandungan,
dari bidang-bidang tersebut yang merangkumi pengetahuan, standard pembelajaran dan standard prestasi. DSKP diharapkan
kemahiran dan nilai perlu disampaikan dengan berkesan melalui dapat membantu dan memandu guru untuk menyampaikan ilmu
pelbagai pendekatan, kaedah dan teknik yang lebih menarik. yang sahih dan melaksanakann proses P&P dengan berkesan
serta dapat mengukur perkembangan murid secara lebih holistik
Kemahiran abad 21, Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT), dan
dan autentik.
kemahiran menaaakul turut dimasukkan secara eksplisit dalam
dokumen kurikulum Pendidikan Islam agar modal insan yang DSKP Pendidikan Islam diharapkan dapat membantu guru untuk
dihasratkan mampu memenuhi keperluan masa kini. Transformasi membentuk murid-murid yang berilmu, beriman, berakhlak mulia,
kurikulum yang dilaksanakan melalui KSSR mula dilaksanakan berketerampilan, bertanggungjawab, beramal soleh, dan
pada tahun 2011. Kurikulum Pendidikan Islam juga turut bertakwa. Ia juga diharapkan berupaya membantu guru
mengalami perubahan seiring dengan perubahan kurikulum arus membentuk modal insan yang bercita-cita tinggi, berdaya tahan,
perdana. Melalui kurikulum ini keberkesanan dalam proses bersemangat juang, gigih berusaha dan mampu mengubah diri
pengajaran dan pembelajaran (P&P) amat dititikberatkan.
1
berperanan sebagai khalifah yang menyumbang kepada tamadun 3. Memahami sejarah penurunan al-Quran dan maksud
bangsa dan negara. beberapa surah terpilih untuk dihayati dan dihayati
pengajarannya secara berterusan;
4. Membaca al-Quran menggunakan hukum tajwid dengan
MATLAMAT betul secara berterusan;
Matlamat Pendidikan Islam sekolah rendah adalah untuk 5. Membaca dan memahami hadis-hadis terpilih dan
melahirkan individu yang berilmu, beriman, berketerampilan, mengamalkan tuntutan hadis serta menghayati
beramal soleh dan berakhlak mulia berdasarkan al-Quran dan al- kepentingannya dalam kehidupan harian;
Sunah. Menjadi hamba dan khalifah Allah yang bertakwa serta 6. Meyakini dan merumuskan asas-asas akidah untuk
menyumbang ke arah mempertingkatkan tamadun bangsa dan diamalkan sebagai pegangan dan benteng dalam
negara serta berjaya di dunia dan di akhirat. kehidupan harian serta asas dalam tindakan;
7. Mengamalkan konsep asas ibadat sebagai memenuhi
tuntutan fardu ain dan fardu kifayah untuk diamalkan
secara istiqamah dalam kehidupan harian;
OBJEKTIF
8. Mengaplikasikan iktibar daripada sirah Rasulullah s.a.w.
Kurikulum Standard Sekolah Rendah Pendidikan Islam bertujuan bagi menanam rasa kecintaan kepada baginda dan
membolehkan murid mencapai objektif berikut: mengamalkan sunnahnya dalam kehidupan harian;
9. Menghayati dan mengamalkan konsep adab dan nilai-nilai
1. Membaca surah-surah terpilih daripada al-Quran dengan
akhlak dalam kehidupan harian serta sebagai asas dalam
betul dan bertajwid serta mengamalkan pembacaannya
tindakan; dan
dalam kehidupan harian;
10. Membaca, membina dan menulis ayat atau teks dalam
2. Menghafaz surah-surah terpilih daripada al-Quran untuk
tulisan jawi dan khat serta mencintainya sebagai warisan
mengamalkan hafazannya dalam solat dan ibadat harian;
budaya bangsa.
2
KERANGKA KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH
Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR) dibina berasaskan enam tunjang, iaitu Komunikasi; Kerohanian, Sikap dan Nilai; Kemanusiaan;
Keterampilan Diri; Perkembangan Fizikal dan Estetika; serta Sains dan Teknologi. Enam tunjang tersebut merupakan domain utama yang
menyokong antara satu sama lain dan disepadukan dengan pemikiran kritis, kreatif dan inovatif. Kesepaduan ini bertujuan membangunkan
modal insan yang menghayati nilai-nilai murni berteraskan keagamaan, berpengetahuan, berketerampilan, berpemikiran kritis dan kreatif
sertainovatif sebagaimana yang digambarkan dalam Rajah 1.
Rajah 1 : Kerangka Kurikulum Standard Sekolah Rendah
3
FOKUS konsep ibadah secara istiqamah dalam kehidupan

harian.
KSSR Pendidikan Islam memberi fokus utama kepada tujuh
5. Bidang Sirah: murid dibekalkan dengan fakta sirah
bidang dalam Pendidikan Islam, iaitu al-Quran, Hadis, Akidah,
yang sahih sehingga mereka boleh merumuskan
Ibadah, Sirah, Adab, dan Jawi, seperti berikut:
peristiwa sirah Rasulullah SAW dan mengaplikasikan
1. Bidang al-Quran: murid dibekalkan dengan iktibarnya dalam kehidupan harian sebagai bukti
kemahiran mempelajari al-Quran sehingga mereka kecintaan kepada baginda melalui amalan
dapat membaca dan menghafaz al-Quran dengan sunnahnya.
betul dan bertajwid, serta boleh merumuskan 6. Bidang Adab: murid dibekalkan dengan konsep
pengajaran serta istiqamah mengamalkannya dalam asas Adab Islamiyah sehingga murid dapat
kehidupan harian; mengamalkan adab secara istiqamah dalam
2. Bidang Hadis: murid dibekalkan dengan disiplin kehidupan harian.
mempelajari ilmu Hadis sehingga mereka dapat 7. Bidang Jawi: murid dibekalkan dengan kemahiran
mengamalkan tuntutan Hadis tertentu serta menyebut, membaca dan menulis huruf-huruf jawi,
menghayati kepentingannya dalam kehidupan suku kata, perkataan dan teks jawi sehingga murid
harian. boleh membaca, membina dan menulis ayat atau
3. Bidang akidah: murid dibekalkan dengan konsep teks dalam tulisan jawi.
asas akidah sehingga mereka boleh menjadikan ilmu

Kesepaduan antara tujuh bidang utama dalam Pendidikan Islam
aqidah sebagai asas dalam tindakan dan benteng
diharapkan dapat menghasilkan insan seimbang yang
dalam kehidupan.
mempunyai sikap, kemahiran, keperibadian dan pandangan
4. Bidang ibadah: murid dibekalkan dengan konsep
hidup sebagai hamba Allah yang bertanggungjawab
asas ibadah sehingga mereka dapat mengamalkan
membangunkan diri, masyarakat, alam sekitar dan negara ke
arah mencapai kebaikan di dunia dan kesejahteraan di akhirat.
4
KEMAHIRAN ABAD 21 PROFIL MURID

PENERANGAN
Satu daripada hasrat KSSR adalah untuk melahirkan murid yang berfikir tentang pembelajaran dan diri
mempunyai kemahiran Abad 21 dengan memberi fokus kepada mereka sebagai pelajar. Mereka
menjana soalan dan bersifat terbuka
kemahiran berfikir serta kemahiran hidup dan kerjaya yang kepada perspektif, nilai dan tradisi
berteraskan amalan nilai murni. Kemahiran Abad 21 individu dan masyarakat lain. Mereka
berkeyakinan dan kreatif dalam
bermatlamat untuk melahirkan murid yang mempunyai ciri-ciri menangani bidang pembelajaran yang
yang dinyatakan dalam profil murid seperti dalam Jadual 1 baru
supaya berupaya bersaing di peringkat global. Penguasaan SK Kerja

Mereka boleh bekerjasama secara
Sepasukan
dan SP dalam kurikulum Pendidikan Islam menyumbang berkesan dan harmoni dengan orang
lain. Mereka mengalas tanggungjawab
kepada pemerolehan kemahiran abad 21 dalam kalangan murid. bersama serta menghormati dan
menghargai sumbangan yang
Jadual 1: Profil Murid diberikan oleh setiap ahli pasukan.
Mereka memperoleh kemahiran
PROFIL MURID interpersonal melalui aktiviti
PENERANGAN
kolaboratif, dan ini menjadikan mereka
Berdaya Tahan pemimpin dan ahli pasukan yang lebih
Mereka mampu menghadapi dan
mengatasi kesukaran, mengatasi baik.
cabaran dengan kebijaksanaan, Bersifat Ingin
keyakinan, toleransi, dan empati. Mereka membangunkan rasa ingin
Tahu
tahu semula jadi untuk meneroka
Mahir strategi dan idea baru. Mereka
Mereka menyuarakan dan meluahkan
Berkomunikasi fikiran, idea dan maklumat dengan mempelajari kemahiran yang
yakin dan kreatif secara lisan dan diperlukan untuk menjalankan inkuiri
bertulis, menggunakan pelbagai media dan penyelidikan, serta menunjukkan
dan teknologi. sifat berdikari dalam pembelajaran.
Mereka menikmati pengalaman
Pemikir pembelajaran sepanjang hayat secara
Mereka berfikir secara kritikal, kreatif
dan inovatif; mampu untuk menangani berterusan.
masalah yang kompleks dan membuat
keputusan yang beretika. Mereka
5
PROFIL MURID KEMAHIRAN BERFIKIR ARAS TINGGI

PENERANGAN
Berprinsip Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT) dinyatakan dalam
Mereka berintegriti dan jujur,
kesamarataan, adil dan menghormati kurikulum secara eksplisit supaya guru dapat menterjemahkan
maruah individu, kumpulan dan
komuniti. Mereka bertanggungjawab dalam pengajaran dan pembelajaran bagi merangsang
atas tindakan, akibat tindakan serta pemikiran berstruktur dan berfokus dalam kalangan murid.
keputusan mereka.
Penerangan KBAT adalah berfokus kepada empat tahap
Bermaklumat
Mereka mendapatkan pengetahuan pemikiran seperti Jadual 2.
dan membentuk pemahaman yang
luas dan seimbang merentasi pelbagai Jadual 2: Tahap pemikiran dalam KBAT
disiplin pengetahuan. Mereka
meneroka pengetahuan dengan cekap Tahap Pemikiran Penerangan
dan berkesan dalam konteks isu
tempatan dan global. Mereka Mengaplikasi  Menggunakan pengetahuan,
memahami isu-isu etika / undang- kemahiran, dan nilai dalam situasi
undang berkaitan maklumat yang berlainan untuk melaksanakan
diperoleh. sesuatu perkara
Penyayang / Menganalisis  Mencerakinkan maklumat kepada

Mereka menunjukkan empati, belas bahagian kecil untuk memahami
Prihatin
kasihan dan rasa hormat terhadap dengan lebih mendalam serta
keperluan dan perasaan orang lain. hubung kait antara bahagian
Mereka komited untuk berkhidmat berkenaan
kepada masyarakat dan memastikan
kelestarian alam sekitar. Menilai  Membuat pertimbangan dan
keputusan menggunakan
Patriotik pengetahuan, pengalaman,
Mereka mempamerkan kasih sayang,
sokongan dan rasa hormat terhadap kemahiran, dan nilai serta memberi
negara. justifikasi
Mencipta  Menghasilkan idea atau produk atau
kaedah yang kreatif dan inovatif
6
KBAT ialah keupayaan untuk mengaplikasikan pengetahuan, STRATEGI PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN
kemahiran dan nilai dalam membuat penaakulan dan refleksi
Dalam konteks Pendidikan Islam pelbagai strategi P&P
bagi menyelesaikan masalah, membuat keputusan, berinovasi
digunakan untuk menyampaikan ilmu kepada murid.
dan berupaya mencipta sesuatu.
Pembelajaran secara ‘hands-on’ dan ‘Berpusatkan Murid’ amat
KBAT merangkumi kemahiran berfikir kritis, kreatif dan
ditekan dalam proses tersebut. Antara strategi yang
menaakul dan strategi berfikir.
dicadangkan adalah seperti Pendekatan Induktif dan Deduktif,
Pendekatan Berpusatkan Guru, Pendekatan Berpusatkan Murid,
Kemahiran berfikir kritis adalah kebolehan untuk menilai
Pembelajaran berasaskan Projek dan Pembelajaran Inkuiri.
sesuatu idea secara logik dan rasional untuk membuat
Strategi pengajaran dan pembelajaran yang khusus digunakan
pertimbangan yang wajar dengan menggunakan alasan dan
dalam pembacaan al-Quran adalah kaedah Talaqqi dan
bukti yang munasabah.
Musyafahah. Kaedah Tasmik dan Tiqrar juga didapati berkesan
dalam penguasaan kemahiran al-Quran.
Kemahiran berfikir kreatif adalah kemampuan untuk
menghasilkan atau mencipta sesuatu yang baharu dan bernilai Bagi memastikan sesuatu pengajaran dan pembelajaran berjaya
dengan menggunakan daya imaginasi secara asli serta berfikir dan mencapai objektif, guru perlu memahami dan menguasai
tidak mengikut kelaziman. standard kandungan, standard pembelajaran dan standard
prestasi dengan jelas dan tepat. Kemahiran guru
Kemahiran menaakul adalah keupayaan individu membuat
mengaplikasikan pendekatan, kaedah dan teknik dalam proses
pertimbangan dan penilaian secara logik dan rasional.
pengajaran dan pembelajaran Pendidikan Islam akan membantu
Strategi berfikir merupakan cara berfikir yang berstruktur dan murid mencapai standard kandungan dan standard
berfokus untuk menyelesaikan masalah. pembelajaran yang ditetapkan. Guru juga perlu merancang dan
melaksanakan pentaksiran bagi mengesan standard prestasi
dapat dicapai oleh murid mengikut kebolehan masing-masing.
7
Daya kreativiti dan inovatif murid perlu dibangunkan ke tahap ELEMEN MERENTAS KURIKULUM
optimum supaya murid mampu menyumbang ke arah
Elemen Merentas Kurikulum (EMK) ialah unsur nilai tambah
pembangunan agama, masyarakat, bangsa dan negara. Guru
yang diterapkan dalam proses pengajaran dan pembelajaran
yang kreatif dan inovatif dalam proses pengajaran dan selain yang ditetapkan dalam standard kandungan. Elemen-
pembelajaran akan merangsang dan memotivasikan murid bagi elemen ini diterapkan bertujuan mengukuhkan kemahiran dan
meneroka bidang ilmu yang baharu, menjana idea untuk keterampilan modal insan yang dihasratkan serta dapat
menghasilkan tugasan dengan lebih kreatif, menilai kualiti hasil menangani cabaran semasa dan masa hadapan. Elemen-
kerja dan mengerah pemikiran bercapah seterusnya elemen di dalam EMK adalah seperti berikut:
menyerlahkan personaliti individu yang kreatif. Kreativiti ini juga
akan dapat menjana idea murid dalam mengaitkan ilmu Islam
1. Bahasa
dengan ilmu sains, teknologi dan kemanusiaan.
 Penggunaan bahasa pengantar yang betul perlu
Guru Pendidikan Islam mempunyai akauntibiliti untuk dititikberatkan dalam semua mata pelajaran.
memastikan kemahiran berfikir aras tinggi berlaku dalam  Semasa pengajaran dan pembelajaran bagi setiap mata
setiap sesi pengajaran dan pembelajaran Pendidikan Islam pelajaran, aspek sebutan, struktur ayat, tatabahasa,
supaya Islam dapat direalisasikan sebagai satu cara hidup. istilah dan laras bahasa perlu diberi penekanan bagi
membantu murid menyusun idea dan berkomunikasi
secara berkesan.
2. Kelestarian Alam Sekitar

 Kesedaran mencintai dan menyayangi alam sekitar dalam
jiwa murid perlu dipupuk melalui pengajaran dan
pembelajaran semua mata pelajaran.
8
 Pengetahuan dan kesedaran terhadap kepentingan o Pengetahuan sains dan teknologi (fakta,
alam sekitar dalam membentuk etika murid untuk prinsip, konsep yang berkaitan dengan sains
menghargai alam. dan teknologi);
3. Nilai Murni o Kemahiran saintifik (proses pemikiran dan
 Nilai murni diberi penekanan dalam semua mata kemahiran manipulatif tertentu);
pelajaran supaya murid sedar akan kepentingan dan o Sikap saintifik (seperti ketepatan, kejujuran,
mengamalkannya. keselamatan); dan
 Nilai murni merangkumi aspek kerohanian, o Penggunaan teknologi dalam aktiviti P&P.
kemanusiaan dan kewarganegaraan yang menjadi
amalan dalam kehidupan harian. 5. Patriotisme
 Semangat patriotik dapat dipupuk melalui semua
4. Sains Dan Teknologi mata pelajaran, aktiviti kokurikulum dan khidmat
 Menambahkan minat terhadap sains dan teknologi masyarakat
dapat meningkatkan literasi sains serta teknologi  Semangat patriotik dapat melahirkan murid yang
dalam kalangan murid. mempunyai semangat cintakan negara dan
 Penggunaan teknologi dalam pengajaran dapat berbangga sebagai rakyat Malaysia
membantu serta menyumbang kepada pembelajaran
yang lebih cekap dan berkesan. 6. Kreativiti Dan Inovasi
 Pengintegrasian Sains dan Teknologi dalam  Kreativiti adalah kebolehan menggunakan imaginasi
pengajaran dan pembelajaran merangkumi empat untuk mengumpul, mencerna dan menjana idea atau
perkara iaitu: mencipta sesuatu yang baharu atau asli melalui ilham
atau gabungan idea yang ada.
9
 Inovasi merupakan pengaplikasian kreativiti melalui dan mengukuhkan pengetahuan dan kemahiran asas
ubah suaian, membaiki dan mempraktikkan idea. TMK yang dipelajari.
 Kreativiti dan inovasi saling bergandingan dan perlu  Pengaplikasian TMK bukan sahaja mendorong murid
untuk memastikan pembangunan modal insan yang menjadi kreatif malah menjadikan pengajaran dan
mampu menghadapi cabaran Abad 21. pembelajaran lebih menarik dan menyeronokkan
 Elemen kreativiti dan inovasi perlu diintegrasikan serta meningkatkan kualiti pembelajaran.
dalam pengajaran dan pembelajaran  TMK diintegrasikan mengikut kesesuaian topik yang
hendak diajar dan sebagai pengupaya bagi
7. Keusahawanan meningkatkan lagi kefahaman murid terhadap
 Penerapan elemen keusahawanan bertujuan kandungan mata pelajaran.
membentuk ciri-ciri dan amalan keusahawanan
sehingga menjadi satu budaya dalam kalangan
murid.
 Ciri keusahawanan boleh diterapkan dalam
pengajaran dan pembelajaran melalui aktiviti yang
mampu memupuk sikap seperti rajin, jujur, amanah
dan bertanggungjawab serta membangunkan minda
kreatif dan inovatif untuk memacu idea ke pasaran.
8. Teknologi Maklumat dan Komunikasi

 Penerapan elemen TMK dalam pengajaran dan
pembelajaran memastikan murid dapat mengaplikasi
10
seseorang murid. Kelemahan murid yang dikenal pasti perlu

diatasi melalui aktiviti pemulihan dan kekuatan murid perlu
PENTAKSIRAN
ditingkatkan melalui aktiviti pengayaan. Pentaksiran Sumatif
Pentaksiran adalah kaedah yang digunakan dalam proses pula dikaitkan dengan pentaksiran pada akhir unit pembelajaran,
pengajaran dan pembelajaran untuk menentukan objektif penggal, bulan atau tahun. Ia dilaksanakan untuk menentukan
pembelajaran telah dicapai. Kepentingan pentaksiran kepada tahap penguasaan dan pencapaian murid serta membuat
guru adalah untuk memberi gambaran tentang perkembangan perbandingan diantara seorang individu murid dengan murid
murid, menilai keberkesanan pengajaran dan pembelajaran, yang lain.
membantu memperbaiki pengajaran dan pembelajaran dan
Pentaksiran dalam KSSR perlu melalui Tahap Penguasaan yang
membantu menyusun perancangan untuk melaksanakan
telah ditetapkan mengikut keperluan mata pelajaran. Tahap
tindakan susulan. Kepentingan pentaksiran kepada murid pula
Penguasaan adalah kriteria pencapaian yang berasaskan setiap
adalah untuk memahami tujuan mereka belajar, meningkatkan
kelompok standard kandungan dan standard pembelajaran yang
motivasi dan keyakinan diri dan memaklumkan kepada murid
telah ditetapkan. Tahap Penguasaan dalam Pendidikan Islam
tentang tindakan susulan yang perlu diambil untuk mereka
telah dibina secara umum dan khusus. Tahap Penguasaan
mencapai standard yang ditetapkan.
Umum Pendidikan Islam dibina bagi memudahkan guru dan
Pelbagai kaedah pentaksiran digunakan untuk membolehkan murid mengetahui dan menentukan apakah tahap penguasaan
pentaksiran yang lebih autentik dan holistik dapat dijalankan. yang dapat dicapai oleh murid bagi memastikan mereka
Dua bentuk pentaksiran dijalankan, iaitu pentaksiran formatif dan mencapai standard yang telah ditetapkan dalam Pendidikan
pentaksiran sumatif. Pentaksiran formatif dijalankan secara Islam. Tahap Penguasaan Umum Pendidikan Islam dapat dilihat
berterusan dalam proses pembelajaran dan pengajaran. dalam Jadual 3. Manakala Tahap Penguasaan Khusus dibina
Maklumat yang diperolehi memberi maklum balas tentang mengikut kemahiran bagi setiap bidang dalam Pendidikan Islam.
sejauhmana sesuatu hasil pembelajaran telah dikuasai. Guru
dapat mengetahui kelemahan dan kekuatan serta potensi
11
Jadual 3 : Pernyataan Tahap Penguasaan Umum Pendidikan Islam
TAHAP PENGUASAAN TAFSIRAN
Murid dapat menguasai asas pengetahuan, kemahiran dan nilai dalam setiap kandungan yang dipelajari
1 ILMU
mengikut keupayaan masing-masing.
Murid dapat menjelaskan konsep atau menggunakan pengetahuan, kemahiran dan nilai secara praktik
2 AMALI
dalam kandungan yang dipelajari mengikut keupayaan masing-masing.
Murid dapat menjelaskan dan mengaplikasikan pengetahuan, kemahiran dan nilai daripada kandungan
3 AMALAN
yang dipelajari mengikut keupayaan masing-masing dalam kehidupan harian.
Murid berkebolehan menghuraikan dan mengaplikasikan pengetahuan, kemahiran dan nilai daripada
4 ILTIZAM kandungan yang dipelajari secara bersungguh-sungguh dan bertanggungjawab melaksanakannya
dalam kehidupan harian.
Murid berkebolehan memberikan justifikasi serta istiqamah terhadap tindakan yang dilakukan dalam
5 PENGHAYATAN
kehidupan harian berdasarkan pengetahuan, kemahiran dan nilai daripada kandungan yang dipelajari.
Murid berkebolehan merumuskan pengetahuan, mengaplikasikan kemahiran dan nilai daripada

6 PENTABIATAN kandungan yang dipelajari dalam bentuk perubahan tingkah laku serta mempamerkan ciri-ciri
kepimpinan sebagai seorang yang bertaqwa dan boleh dicontohi atau boleh membimbing orang lain.
12
ORGANISASI KANDUNGAN Islam diorganisasikan. Organisasi kandungan dalam kurikulum

Pendidikan Islam dapat ditunjukkan dalam Rajah 2. Kandungan
KSSR Pendidikan Islam yang mengandungi pengetahuan,
Pendidikan Islam dapat dikembangkan melalui proses
kemahiran dan nilai diorganisasikan kepada tujuh bidang utama
pengajaran dan pembelajaran yang dijalankan sehingga murid
iaitu, Bidang al-Quran, Bidang Hadis, Bidang Aqidah, Bidang
mampu mencapai tahap-tahap penguasaan yang ditetapkan
Ibadah, Bidang Adab, Bidang Sirah dan Bidang Jawi.
dalam Pendidikan Islam, iaitu ilmu, amali, amalan, iltizam,
Pengetahuan, kemahiran dan nilai dalam Pendidikan Islam ini penghayatan dan pentabiatan.
diorganisasikan melalui Standard Kandungan yang menentukan
capaian paling tinggi yang boleh dicapai oleh murid dalam
kandungan yang ditetapkan. Standard Pembelajaran yang
merupakan proses P&P yang diberikan kepada murid untuk
mencapai Standard Kandungan dan Standard Prestasi yang
menyatakan hasil pembelajaran yang dapat diukur dari
perubahan tingkah laku murid.
Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT) yang bermula daripada

mengaplikasi, menganalisis, menilai dan membuat keputusan
dituliskan secara eksplisit dalam Dokumen Kurikulum
Pendidikan Islam. Kata kerja tindakan yang menunjukkan KBAT
digunakan dalam penulisan Standard Kandungan, Standard
Pembelajaran dan Standard Prestasi. Kemahiran menaakul juga
turut diterjemahkan secara eksplisit dalam dokumen kurikulum
Rajah 2: Organisasi Kandungan dalam Kurikulum Pendidikan
Pendidikan Islam. Kesemua perkara tersebut turut
Islam.
mempengaruhi bagaimana kandungan kurikulum Pendidikan
13
Jadual 4: Organisasi DSKP
Standard Kandungan Standard Pembelajaran Standard Prestasi
Penyataan spesifik tentang perkara Suatu penetapan kriteria atau indikator Suatu set kriteria umum yang
yang murid patut ketahui dan boleh kualiti pembelajaran dan pencapaian menunjukkan tahap-tahap prestasi yang
lakukan dalam suatu tempoh yang boleh diukur bagi setiap standard perlu murid pamerkan sebagai tanda
persekolahan merangkumi aspek kandungan. bahawa sesuatu perkara itu telah
pengetahuan, kemahiran dan nilai. dikuasai murid (indicator of success)
14
‫ إ‬  ‫ءن‬‫ا‬  ‫ءن‬

‫ﺗﻔﺴﲑن‬ ‫ءن‬‫ا‬ 
٢ ‫ءن‬‫و‬ ‫ت‬ ‫ي‬‫ د‬ ‫و‬‫م‬ ‫ف‬ ‫ي دا‬‫ن دان م‬ ،‫ان‬ ‫س‬‫ءي ا‬‫ا‬ ‫ دا‬‫ر‬  1
‫ي‬‫ د‬ ‫و‬‫م‬ ‫ دا‬ ‫را‬ ‫ي‬‫ن دان م‬ ،‫ان‬ ‫م‬ ‫و‬‫ ا‬‫م‬  ‫ دا‬‫ر‬
 2
.٢ ‫ءن‬‫و‬ ‫ت‬
‫ءن‬‫و‬ ‫ت‬ ‫ي‬‫ د‬ ‫و‬‫م‬ ‫ي در‬‫ن دان م‬ ،‫ان‬  ‫ دان‬ ‫ دا‬‫ر‬
 3
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬٢
‫را‬ ‫ي‬‫ د‬ ‫و‬‫م‬ ‫ي در‬‫ن دان م‬ ،‫ان‬  ‫ دان‬‫را‬  ‫ر‬
‫ا‬‫ا‬ 4
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬‫م‬ ‫اب‬ ‫ه دان‬ -‫ه‬
،‫ان‬ ‫دا‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬‫ د‬  ‫دف‬ ‫ ا‬    ‫ر‬
 5
.‫ي‬‫ د‬ ‫و‬‫م‬ ‫ي در‬‫ن دان م‬
‫و‬ ‫ق‬ ‫ي دا‬‫ د‬ ‫و‬‫م‬ ‫ي در‬‫ن دان م‬  ،‫ان‬ ‫و‬  ‫ر‬
 6
.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫م‬‫ د‬ ‫ى دان‬  ‫ورغ‬ ‫ي‬  ٢‫ي‬    
13
.‫غ‬ ‫ت‬  ‫ءن‬‫ا‬  ‫ءن‬

(‫وة‬)‫غ اﻟﻘﺮءان‬
.‫ءم‬    ‫ل دان‬ ‫ اﻟﻘﺮءان د‬‫ در‬ ‫رة‬ ‫ دان‬ ‫خ‬ : ‫اوﲜﻴﻜﺘﻴﻒ‬
‫و‬ ‫ دا‬ ‫ ا‬  ‫ل دان‬ ‫خ اﻟﻘﺮءان د‬ ‫ن‬ ‫ د‬‫ د‬‫ر‬ : ‫ﻓﻮﻛﻮس‬
.‫ر‬
‫ﺗﻔﺴﲑن‬ ‫ءن‬‫ا‬ 
. ٢‫رة‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  1
.‫ء‬ ‫ د‬ ٢‫رة‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  2
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬‫ د‬  ‫ل دان‬ ‫ د‬ ٢‫رة‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  3
.‫خ اﻟﻘﺮءان‬ ‫ا‬‫ا‬   ‫ل دان‬ ‫ د‬ ٢‫رة‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ا‬‫ا‬ 4
.‫خ اﻟﻘﺮءان‬ ‫ ا‬  ‫ل دان‬ ‫ د‬ ٢‫رة‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  5
‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬ ‫م‬‫ د‬   ‫ل دان‬ ‫ د‬ ٢‫رة‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬
 6
.‫ء‬
16
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

.َْ ‫ر‬  ‫وف‬ ‫ت‬  ‫ر‬ ‫ اﻟﻘﺮءان‬.1
 1
‫وف‬  ‫ت‬ 1.1.1 : ‫وة‬ *
َْ ‫ر‬  ‫وف‬  ‫ت‬  ‫ر‬ َْ ‫ر‬    ‫ت‬ 1.1
 2
.‫ء‬ ‫د‬ . ‫ل دان‬ ‫د‬  ‫وف‬
َْ ‫ر‬  ‫وف‬ ‫ت‬  ‫ر‬ ‫وف‬  ‫ا‬  1.1.2  (‫)ا – ي‬
‫ءن‬ ‫ دا‬‫ د‬  ‫ل دان‬ ‫د‬  3     ‫د‬ ‫ر‬
.‫اﻟﻘﺮءان‬ ‫ل دان‬ ‫ د‬  ‫ل دان‬
‫ر‬  ‫وف‬ ‫ت‬  ‫ر‬ .
‫ا‬‫ا‬ 4
.‫ث‬ ‫ا‬‫ا‬   ‫ل دان‬ ‫ د‬َْ
‫ر‬  ‫وف‬ ‫ت‬  ‫ر‬
 5
.‫ث‬ ‫ ا‬  ‫ل دان‬ ‫ د‬َْ
‫ر‬  ‫وف‬ ‫ت‬  ‫ر‬
‫م‬‫ د‬   ‫ل دان‬ ‫ د‬َْ  6
.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬
17
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫ر‬  ‫غ دان‬ ‫وف‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫غ‬ ‫وف‬ ‫خ‬ 1.2.1 ‫غ‬ ‫وف‬ ‫خ‬ 1.2
 1
.  ‫ر‬  ‫دان‬  ‫ر‬  ‫دان‬
‫ر‬  ‫غ دان‬ ‫وف‬ ‫خ‬  ‫ر‬ . ‫ل دان‬ ‫د‬  ‫ل دان‬ ‫د‬
 2
.‫ء‬ ‫ د‬ ‫و‬‫م‬   ‫خ‬ 1.2.2
‫ر‬  ‫غ دان‬ ‫وف‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ ) ا ( دان‬ ‫وف‬
‫ دا‬‫ د‬  ‫ل دان‬ ‫ د‬  3 ‫ل دان‬ ‫ د‬ ‫ءن‬
.‫ر‬ ‫و‬ .
 ‫غ دان‬ ‫وف‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫غ‬ ‫وف‬ ‫خ‬ 1.2.3
‫ا‬‫ا‬   ‫ل دان‬ ‫ د‬ ‫ر‬ ‫ا‬‫ا‬ 4 ‫ة‬ ‫ر‬  ‫دان‬
.‫ث‬ . ‫ل دان‬ ‫د‬
 ‫غ دان‬ ‫وف‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫و‬‫م‬   ‫خ‬ 1.2.4
‫ ا‬  ‫ل دان‬ ‫ د‬‫ دأ‬ ‫ر‬  5 ‫ ) ي ( دان‬ ‫وف‬
.‫ث‬ ‫ل‬ ‫ د‬ ‫ءن‬ ‫ا‬
 ‫غ دان‬ ‫وف‬ ‫خ‬  ‫ر‬ . ‫دان‬
   ‫ل دان‬ ‫ د‬‫ دأ‬ ‫ر‬ ‫غ‬ ‫وف‬ ‫خ‬ 1.2.5
 6
.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬ ‫م‬‫د‬ ‫ ﺿﻤﺔ‬‫ر‬  ‫دان‬
. ‫ل دان‬ ‫د‬
18
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫و‬‫م‬   ‫خ‬ 1.2.6
‫ا‬ ‫ ) و ( دان‬ ‫وف‬
‫ل دان‬ ‫ د‬ ‫ءن‬
.
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  ‫ دان‬ ‫خ‬ 1.3.1  ‫ دان‬ ‫خ‬ 1.3
 1
.‫ ﻛﺴﺮﺗﲔ دان ﺿﻤﺘﲔ‬،‫ﻓﺘﺤﺘﲔ‬ ،‫ ﻓﺘﺤﺘﲔ‬‫و‬‫م‬  ‫ا‬ ِ ْ ‫ ﻓَـْﺘ َﺤﺘَـ‬‫و‬‫م‬  ‫ا‬
،‫ﲔ‬
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ﻛﺴﺮﺗﲔ دان ﺿﻤﺘﲔ د‬ ‫ﲔ د‬ ِ ْ ‫ﺿ ﱠﻤﺘَـ‬ ِ ْ ‫َﻛﺴﺮﺗَـ‬
 2 َ ‫ﲔ دان‬ َْ
.‫ء‬ ‫ ﻛﺴﺮﺗﲔ دان ﺿﻤﺘﲔ د‬،‫ﻓﺘﺤﺘﲔ‬  ‫ل دان‬
 ‫ل دان‬
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  ‫ءن‬ ‫ا‬  1.3.2
  ‫ل دان‬ ‫ ﻛﺴﺮﺗﲔ دان ﺿﻤﺘﲔ د‬،‫ﻓﺘﺤﺘﲔ‬  3  ‫ ا‬ ‫دان‬
.‫ءن اﻟﻘﺮءان‬ ‫ دا‬‫د‬ ،‫ ﻓﺘﺤﺘﲔ‬‫و‬‫م‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ﻛﺴﺮﺗﲔ دان ﺿﻤﺘﲔ د‬
‫ل دان‬ ‫ ﻛﺴﺮﺗﲔ دان ﺿﻤﺘﲔ د‬،‫ ﻓﺘﺤﺘﲔ‬‫و‬‫م‬ ‫ا‬‫ا‬ 4  ‫ل دان‬
.‫ث‬ ‫ا‬‫ا‬    ‫ءن‬ ‫ ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ 1.3.3
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  ‫ ا‬ ‫دان‬
‫ل دان‬ ‫ ﻛﺴﺮﺗﲔ دان ﺿﻤﺘﲔ د‬،‫ ﻓﺘﺤﺘﲔ‬‫و‬‫م‬  5 ،‫ ﻓﺘﺤﺘﲔ‬‫و‬‫م‬
.‫ث‬ ‫ ا‬ 
19
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ﻛﺴﺮﺗﲔ دان ﺿﻤﺘﲔ د‬
‫ل دان‬ ‫ ﻛﺴﺮﺗﲔ دان ﺿﻤﺘﲔ د‬،‫ ﻓﺘﺤﺘﲔ‬‫و‬‫م‬  ‫ل دان‬
  ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬ ‫م‬‫ د‬   ‫ءن‬  1.3.4
.‫ء‬ ‫اورغ‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬
 6
،‫ ﻓﺘﺤﺘﲔ‬‫و‬‫م‬
‫ﻛﺴﺮﺗﲔ دان ﺿﻤﺘﲔ د‬
‫ دا‬ ‫ل دان‬
.‫ءن اﻟﻘﺮءان‬
‫ ﻧﻮن‬‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  ‫ دان‬ ‫خ‬ 1.4.1  ‫ دان‬ ‫خ‬ 1.4
‫ ﻫﺠﺎﺋﻴﺔ‬٢‫ ﺣﺮوف‬،‫ ﻗﻠﻘﻠﺔ‬٢‫ ﺣﺮوف‬،‫ ﻣﻴﻢ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ﺳﺎﻛﻨﺔ‬  1 ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬  ‫ا‬ ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬  ‫ا‬
.‫ﺳﺎﻛﻨﺔ دان اﻇﻬﺎر ﻗﻤﺮي‬ ،‫ ﻣﻴﻢ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ﻧﻮن ﺳﺎﻛﻨﺔ‬ ‫ل دان‬ ‫اﻇﻬﺎر د‬
‫ ﻧﻮن‬‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ٢‫ ﺣﺮوف‬،‫ءن ﻗﻠﻘﻠﺔ‬ 
‫ ﻫﺠﺎﺋﻴﺔ‬٢‫ ﺣﺮوف‬،‫ ﻗﻠﻘﻠﺔ‬٢‫ ﺣﺮوف‬،‫ ﻣﻴﻢ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ﺳﺎﻛﻨﺔ‬  2 ‫ﻫﺠﺎﺋﻴﺔ ﺳﺎﻛﻨﺔ دان اﻇﻬﺎر‬
.‫ء‬ ‫ﺳﺎﻛﻨﺔ دان اﻇﻬﺎر ﻗﻤﺮي د‬ ‫ل دان‬ ‫ﻗﻤﺮي د‬
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ 
 3
‫ ﻫﺠﺎﺋﻴﺔ‬٢‫ ﺣﺮوف‬،‫ ﻗﻠﻘﻠﺔ‬٢‫ ﺣﺮوف‬،‫ ﻣﻴﻢ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ﻧﻮن ﺳﺎﻛﻨﺔ‬
20
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

  ‫ل دان‬ ‫ﺳﺎﻛﻨﺔ دان اﻇﻬﺎر ﻗﻤﺮي د‬  ‫ءن‬ ‫ ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ 1.4.2
.‫ءن اﻟﻘﺮءان‬ ‫ دا‬‫د‬  ‫ ا‬ ‫دان‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ءن ﻧﻮن‬ ‫و‬‫م‬
،‫ ﻗﻠﻘﻠﺔ‬٢‫ ﺣﺮوف‬،‫ ﻣﻴﻢ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ ﻧﻮن ﺳﺎﻛﻨﺔ‬‫و‬‫م‬ ،‫ ﻣﻴﻢ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ﺳﺎﻛﻨﺔ‬
‫ا‬‫ا‬ 4
‫ل دان‬ ‫ ﻫﺠﺎﺋﻴﺔ ﺳﺎﻛﻨﺔ دان اﻇﻬﺎر ﻗﻤﺮي د‬٢‫ﺣﺮوف‬ ٢‫ ﺣﺮوف‬،‫ ﻗﻠﻘﻠﺔ‬٢‫ﺣﺮوف‬
.‫ث‬ ‫ا‬‫ا‬   ‫ﻫﺠﺎﺋﻴﺔ ﺳﺎﻛﻨﺔ دان اﻇﻬﺎر‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ل دان‬ ‫ﻗﻤﺮي د‬
،‫ ﻗﻠﻘﻠﺔ‬٢‫ ﺣﺮوف‬،‫ ﻣﻴﻢ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ ﻧﻮن ﺳﺎﻛﻨﺔ‬‫و‬‫م‬ 
 5
‫ل دان‬ ‫ ﻫﺠﺎﺋﻴﺔ ﺳﺎﻛﻨﺔ دان اﻇﻬﺎر ﻗﻤﺮي د‬٢‫ﺣﺮوف‬ ‫ءن‬  1.4.3
.‫ث‬ ‫ ا‬   ‫ ا‬ ‫ دان‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ،‫ ﻧﻮن ﺳﺎﻛﻨﺔ‬‫و‬‫م‬
،‫ ﻗﻠﻘﻠﺔ‬٢‫ ﺣﺮوف‬،‫ ﻣﻴﻢ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ ﻧﻮن ﺳﺎﻛﻨﺔ‬‫و‬‫م‬ ٢‫ ﺣﺮوف‬،‫ﻣﻴﻢ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬
‫ل دان‬ ‫ ﻫﺠﺎﺋﻴﺔ ﺳﺎﻛﻨﺔ دان اﻇﻬﺎر ﻗﻤﺮي د‬٢‫ﺣﺮوف‬ ‫ ﻫﺠﺎﺋﻴﺔ‬٢‫ ﺣﺮوف‬،‫ﻗﻠﻘﻠﺔ‬
 6
  ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬ ‫م‬‫ د‬   ‫ﺳﺎﻛﻨﺔ دان اﻇﻬﺎر ﻗﻤﺮي‬
.‫ء‬ ‫اورغ‬  ‫ل دان‬ ‫د‬
.‫ءن اﻟﻘﺮءان‬ ‫دا‬
21
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 1
.‫ دأ‬‫ر‬    ‫ء دان واو‬ ‫وف‬ ‫وف‬ ‫و‬‫م‬  ‫ا‬ ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬  ‫ا‬
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬   ‫ء دان واو‬ ‫ل دان‬ ‫ﻟﲔ د‬
‫ دأ‬‫ر‬    ‫ء دان واو‬ ‫وف‬  2 ‫ دأ‬‫ر‬  
.‫ء‬ ‫د‬  ‫ل دان‬ ‫د‬
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  ‫ءن‬ ‫ا‬  1.5.2
‫ دأ‬‫ر‬    ‫ء دان واو‬ ‫وف‬  ‫ ا‬ ‫دان‬
 3
‫ءن‬ ‫ دا‬‫ د‬  ‫ل دان‬ ‫د‬ ‫ءن ﻟﲔ‬ ‫و‬‫م‬
.‫اﻟﻘﺮءان‬ ‫ )و دان‬ ‫ءن‬ ‫د‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ل دان‬ ‫را‬ (‫ي‬
‫ر‬    ‫ء دان واو‬ ‫وف‬ ‫و‬‫م‬ ‫ا‬‫ا‬ 4 
.‫ث‬ ‫ا‬‫ا‬   ‫ل دان‬ ‫ د‬‫دأ‬  ‫ءن‬ ‫ ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ 1.5.3
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  ‫ ا‬ ‫دان‬
‫ر‬    ‫ء دان واو‬ ‫وف‬ ‫و‬‫م‬  5 ‫ء دان‬ ‫وف‬ ‫و‬‫م‬
.‫ث‬ ‫ ا‬  ‫ل دان‬ ‫ د‬‫دأ‬    ‫واو‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ل‬ ‫ د‬‫ دأ‬‫ر‬
 6
‫ر‬    ‫ء دان واو‬ ‫وف‬ ‫و‬‫م‬  ‫دان‬
22
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫م‬‫ د‬   ‫ل دان‬ ‫ د‬‫دأ‬ ‫ءن‬  1.5.4
.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬
‫ء دان‬ ‫وف‬ ‫و‬‫م‬
   ‫واو‬
‫ل‬ ‫ د‬‫ دأ‬‫ر‬
‫ءن‬ ‫ دا‬ ‫دان‬
.‫اﻟﻘﺮءان‬
  ٢‫وف‬ ،‫ة‬  ‫ن دان‬‫وف م‬  1 ‫وف‬ ‫و‬‫م‬  ‫ا‬ ‫ د‬  ‫ا‬
.‫ ا‬ ‫دان‬ ،‫ة‬  ،‫ة‬ ‫ن‬‫م‬  ‫ل دان‬
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬   ٢‫وف‬
  ٢‫وف‬ ،‫ة‬  ‫ن دان‬‫وف م‬  2 ‫ د‬‫ ا‬ ‫دان‬
.‫ء‬ ‫ د‬‫ ا‬ ‫دان‬  ‫ل دان‬
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ءن ﺗﻔﺨﻴﻢ‬ ‫ا‬  1.6.2
  ٢‫وف‬ ،‫ة‬  ‫ن دان‬‫وف م‬ ‫ دان‬   ‫دان‬
 3
‫ د‬  ‫ل دان‬ ‫ د‬‫ ا‬ ‫دان‬ ‫و‬‫م‬  ‫ ا‬
.‫ءن اﻟﻘﺮءان‬ ‫دا‬
23
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ل‬ ‫ د‬‫ ا‬
 ٢‫وف‬ ،‫ة‬  ،‫ة‬ ‫ن‬‫وف م‬ ‫و‬‫م‬  ‫دان‬
‫ا‬‫ا‬ 4
  ‫ل دان‬ ‫ د‬‫ ا‬ ‫ دان‬
 ‫ءن‬ ‫ ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ 1.6.3
.‫ث‬ ‫ا‬‫ا‬
 ‫ ا‬ ‫دان‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬
‫ن‬‫وف م‬ ‫و‬‫م‬
 ٢‫وف‬ ،‫ة‬  ،‫ة‬ ‫ن‬‫وف م‬ ‫و‬‫م‬
 5 ٢‫وف‬ ،‫ة‬  ،‫ة‬
  ‫ل دان‬ ‫ د‬‫ ا‬ ‫ دان‬
 ‫ دان‬ 
.‫ث‬ ‫ا‬
‫ل دان‬ ‫ د‬‫ا‬

‫ءن‬  1.6.4
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬
 ٢‫وف‬ ،‫ة‬  ،‫ة‬ ‫ن‬‫وف م‬ ‫و‬‫م‬ ‫ن‬‫وف م‬ ‫و‬‫م‬
 6 ٢‫وف‬ ،‫ة‬  ،‫ة‬
  ‫ل دان‬ ‫ د‬‫ ا‬ ‫ دان‬
.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬ ‫م‬‫ د‬  ‫ دان‬ 
‫ل دان‬ ‫ د‬‫ا‬
‫ءن‬ ‫ دا‬
24
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  ‫ دان‬ ‫خ‬ 1.7.1 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬1.7
 1
.‫ب‬‫ءن اﺧﻔﺎء دان ا‬ ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬  ‫ا‬ ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬ 
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ اﺧﻔﺎء‬،‫اﺧﻔﺎء ﺣﻘﻴﻘﻲ‬ ‫ب د‬‫اﺧﻔﺎء دان ا‬
 2
.‫ء‬ ‫ب د‬‫ءن اﺧﻔﺎء دان ا‬ ‫ب د‬‫ﺷﻔﻮي دان ا‬  ‫ل دان‬
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  ‫ل دان‬
  ‫ل دان‬ ‫ب د‬‫ءن اﺧﻔﺎء دان ا‬  3  ‫ءن‬ ‫ ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ 1.7.2
.‫ءن اﻟﻘﺮءان‬ ‫ دا‬‫د‬  ‫ ا‬ ‫دان‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ،‫ اﺧﻔﺎء ﺣﻘﻴﻘﻲ‬‫و‬‫م‬
‫ل دان‬ ‫ب د‬‫ءن اﺧﻔﺎء دان ا‬ ‫و‬‫م‬ ‫ا‬‫ا‬ 4 ‫ب‬‫اﺧﻔﺎء ﺷﻔﻮي دان ا‬
.‫ث‬ ‫ا‬‫ا‬    ‫ل دان‬ ‫د‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ءن‬  1.7.3
‫ل دان‬ ‫ب د‬‫ءن اﺧﻔﺎء دان ا‬ ‫و‬‫م‬  5
 ‫ ا‬ ‫ دان‬
.‫ث‬ ‫ ا‬ 
،‫ اﺧﻔﺎء ﺣﻘﻴﻘﻲ‬‫و‬‫م‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ب‬‫اﺧﻔﺎء ﺷﻔﻮي دان ا‬
‫ل دان‬ ‫ب د‬‫ءن اﺧﻔﺎء دان ا‬ ‫و‬‫م‬  ‫ل دان‬ ‫د‬
 6
  ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬ ‫م‬‫ د‬   .‫ءن اﻟﻘﺮءان‬ ‫دا‬
.‫ء‬ ‫اورغ‬
25
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  ‫ دان‬ ‫خ‬ 1.8.1 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬1.8
 1
.‫ ادﻏﺎم ﺑﻼ اﻟﻐﻨﻪ دان ادﻏﺎم ﴰﺴﻲ‬،‫ءن ادﻏﺎم ﻣﻊ اﻟﻐﻨﻪ‬ ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬  ‫ا‬ ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬ 
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ ادﻏﺎم ﺑﻼ‬،‫ادﻏﺎم ﻣﻊ اﻟﻐﻨﻪ‬ ‫ل دان‬ ‫ادﻏﺎم د‬
‫ ادﻏﺎم ﺑﻼ اﻟﻐﻨﻪ دان ادﻏﺎم ﴰﺴﻲ‬،‫ءن ادﻏﺎم ﻣﻊ اﻟﻐﻨﻪ‬  2 ‫اﻟﻐﻨﻪ دان ادﻏﺎم ﴰﺴﻲ‬ 
.‫ء‬ ‫د‬  ‫ل دان‬ ‫د‬
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ءن ادﻏﺎم‬ ‫ا‬  1.8.2
‫ ادﻏﺎم ﺑﻼ اﻟﻐﻨﻪ دان ادﻏﺎم ﴰﺴﻲ‬،‫ءن ادﻏﺎم ﻣﻊ اﻟﻐﻨﻪ‬ ‫ﻣﻊ اﻟﻐﻨﻪ دان ادﻏﺎم ﺑﻼ‬
 3
‫ءن‬ ‫ دا‬‫ د‬  ‫ل دان‬ ‫د‬ ‫ل دان‬ ‫اﻟﻐﻨﻪ د‬
.‫اﻟﻘﺮءان‬ 
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ءن ادﻏﺎم‬ ‫ا‬ 1.8.3
‫ ادﻏﺎم ﺑﻼ اﻟﻐﻨﻪ دان‬،‫ءن ادﻏﺎم ﻣﻊ اﻟﻐﻨﻪ‬ ‫و‬‫م‬ ‫ا‬‫ا‬ 4 ‫ﴰﺴﻲ دان اﻇﻬﺎر ﻗﻤﺮي‬
.‫ث‬ ‫ا‬‫ا‬   ‫ل دان‬ ‫ادﻏﺎم ﴰﺴﻲ د‬ .‫ ﺑﺘﻮل دان ﺑﺮﲡﻮﻳﺪ‬‫د‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  ‫ءن‬ ‫ ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ 1.8.4
‫ ادﻏﺎم ﺑﻼ اﻟﻐﻨﻪ دان‬،‫ءن ادﻏﺎم ﻣﻊ اﻟﻐﻨﻪ‬ ‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫دان‬
 5
‫ ا‬  ‫ل دان‬ ‫ادﻏﺎم ﴰﺴﻲ د‬ ،‫ ادﻏﺎم ﻣﻊ اﻟﻐﻨﻪ‬‫و‬‫م‬
.‫ث‬ ‫ادﻏﺎم ﺑﻼ اﻟﻐﻨﻪ دان ادﻏﺎم‬
26
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  6 ‫ل دان‬ ‫ﴰﺴﻲ د‬
‫ ادﻏﺎم ﺑﻼ اﻟﻐﻨﻪ دان‬،‫ءن ادﻏﺎم ﻣﻊ اﻟﻐﻨﻪ‬ ‫و‬‫م‬ 
‫م‬‫ د‬   ‫ل دان‬ ‫ادﻏﺎم ﴰﺴﻲ د‬ ‫ءن‬  1.8.5
.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬
،‫ ادﻏﺎم ﻣﻊ اﻟﻐﻨﻪ‬‫و‬‫م‬
‫ادﻏﺎم ﺑﻼ اﻟﻐﻨﻪ دان ادﻏﺎم‬
‫ل دان‬ ‫ﴰﺴﻲ د‬
‫ءن‬ ‫ دا‬
 1
.‫ءن‬  ‫د‬ ‫ دان‬  ‫ اد‬ ‫اﻟﻴﻒ دان واو‬ ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬  ‫ا‬ ‫ اﻟﻴﻒ‬‫و‬‫م‬  ‫ا‬
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ وﺻﻞ دان‬ ‫ا‬   ‫ اد‬ ‫دان واو‬
‫ءن د‬  ‫د‬ ‫ دان‬  ‫ اد‬ ‫اﻟﻴﻒ دان واو‬  2 ‫ل دان‬ ‫وﻗﻒ د‬ ‫ءن د‬  ‫د‬ ‫دان‬
.‫ء‬   ‫ل دان‬
27
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ءن‬ ‫ا‬  1.9.2
‫ءن د‬  ‫د‬ ‫ دان‬  ‫ اد‬ ‫اﻟﻴﻒ دان واو‬  3 ‫ وﺻﻞ دان‬‫ا‬
.‫ءن اﻟﻘﺮءان‬ ‫ دا‬‫ د‬  ‫ل دان‬ ‫ وﻗﻒ د‬‫ا‬
 ‫ل دان‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬
 ‫ دان‬ ‫خ‬ 1.9.3
 ‫د‬ ‫ دان‬  ‫ اد‬ ‫ اﻟﻴﻒ دان واو‬‫و‬‫م‬ ‫ا‬‫ا‬ 4
 ‫ واو‬‫و‬‫م‬  ‫ا‬
.‫ث‬ ‫ا‬‫ا‬   ‫ءن دان‬  ‫د‬ ‫ دان‬  ‫اد‬
‫ل دان‬ ‫ءن د‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬

 ‫د‬ ‫ دان‬  ‫ اد‬ ‫ اﻟﻴﻒ دان واو‬‫و‬‫م‬  5
 ‫ءن‬ ‫ ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ 1.9.4
.‫ث‬ ‫ ا‬  ‫ل دان‬ ‫ءن د‬
 ‫ ا‬ ‫دان‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  ‫ اد‬ ‫ واو‬‫و‬‫م‬
 ‫د‬ ‫ دان‬
 ‫د‬ ‫ دان‬  ‫ اد‬ ‫ اﻟﻴﻒ دان واو‬‫و‬‫م‬
‫ل دان‬ ‫ءن د‬
‫م‬‫ د‬   ‫ل دان‬ ‫ءن د‬  6

.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬ ‫ءن‬  1.9.5
 ‫ ا‬ ‫ دان‬
28
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫ اﻟﻴﻒ دان واو‬‫و‬‫م‬
‫د‬ ‫ دان‬  ‫ اد‬
‫ل دان‬ ‫ءن د‬ 
‫ءن‬ ‫ دا‬
 1
. ‫ءن‬ ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬  ‫ا‬ ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬  ‫ا‬
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ وا‬ ,   ‫ل دان‬ ‫ د‬
.‫ء‬ ‫ د‬ ‫ءن‬  2 ‫ ﻣﺪ ﺟﺎﺋﺰ‬  
‫ ﻣﺪ ﻻزم ﻛﻠﻤﻲ‬,‫ﻣﻨﻔﺼﻞ‬
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬
 ‫ل دان‬ ‫د‬
‫ دا‬‫ د‬  ‫ل دان‬ ‫ د‬ ‫ءن‬  3  ‫ءن‬ ‫ا‬  1.10.2
  ‫ د‬‫ ط‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ وا‬ ‫ة دان‬
‫ا‬‫ا‬   ‫ل دان‬ ‫ د‬ ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬ ‫ا‬‫ا‬ 4 ‫ ﻣﺪ ﺟﺎﺋﺰ‬‫ د‬
.‫ث‬
29
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ل دان‬ ‫ﻣﻨﻔﺼﻞ د‬
‫ ا‬  ‫ل دان‬ ‫ د‬ ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬ 
 5
.‫ث‬ ‫ءن‬ ‫ ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ 1.10.3
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬
   ‫ل دان‬ ‫ د‬ ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬  ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬
 ‫ل دان‬ ‫د‬
.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬ ‫م‬‫د‬
‫ءن‬  1.10.4
 6
 ‫ ا‬ ‫ دان‬
‫ د‬ ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬
‫ دا‬ ‫ل دان‬
‫خ ﺣﺮوف ﻓﻮاﺗﺢ اﻟﺴﻮر‬ 1.11.1 ‫خ ﺣﺮوف ﻓﻮاﺗﺢ‬ 1.11
.‫خ ﺣﺮوف ﻓﻮاﺗﺢ اﻟﺴﻮر‬  ‫ر‬  1
 ‫ل دان‬ ‫د‬ ‫ل دان‬ ‫اﻟﺴﻮر د‬
.‫ء‬ ‫خ ﺣﺮوف ﻓﻮاﺗﺢ اﻟﺴﻮر د‬  ‫ر‬  2 ‫ءن‬ ‫ ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ 1.11.2 
‫ل دان‬ ‫خ ﺣﺮوف ﻓﻮاﺗﺢ اﻟﺴﻮر د‬  ‫ر‬ ‫ﺣﺮوف ﻓﻮاﺗﺢ اﻟﺴﻮر د‬
 3  ‫ل دان‬
.‫ءن اﻟﻘﺮءان‬ ‫ دا‬‫ د‬ 
30
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫ل دان‬ ‫خ ﺣﺮوف ﻓﻮاﺗﺢ اﻟﺴﻮر د‬  ‫ر‬ ‫ءن‬  1.11.3
‫ا‬‫ا‬ 4
.‫ث‬ ‫ا‬‫ا‬   ‫ﺣﺮوف ﻓﻮاﺗﺢ اﻟﺴﻮر د‬
‫ل دان‬ ‫خ ﺣﺮوف ﻓﻮاﺗﺢ اﻟﺴﻮر د‬  ‫ر‬ ‫ دا‬ ‫ل دان‬
 5
.‫ث‬ ‫ ا‬  .‫ءن اﻟﻘﺮءان‬
‫ل دان‬ ‫خ ﺣﺮوف ﻓﻮاﺗﺢ اﻟﺴﻮر د‬  ‫ر‬
  ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬ ‫م‬‫ د‬    6
.‫ء‬ ‫اورغ‬
 1
.‫ وﻗﻒ‬٢‫ﺗﻨﺪا‬ ٢‫ا‬ ‫و‬‫م‬  ‫ا‬ ٢‫ ﺗﻨﺪا‬‫و‬‫م‬  ‫ا‬
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ل دان‬ ‫وﻗﻒ د‬ ‫ل دان‬ ‫وﻗﻒ د‬
 2
.‫ء‬ ‫ وﻗﻒ د‬٢‫ﺗﻨﺪا‬  
‫ دان‬ ‫م‬ 1.12.2
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬
‫ دا‬‫ د‬  ‫ل دان‬ ‫ وﻗﻒ د‬٢‫ﺗﻨﺪا‬  3
‫ل‬ ‫ وﻗﻒ د‬٢‫ا‬
31
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ءن‬ ‫ ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ 1.12.3
  ‫ل دان‬ ‫ وﻗﻒ د‬٢‫ ﺗﻨﺪا‬‫و‬‫م‬ ‫ا‬‫ا‬ 4  ‫ ا‬ ‫ دان‬
.‫ث‬ ‫ا‬‫ا‬ ‫ وﻗﻒ‬٢‫ا‬ ‫و‬‫م‬
 ‫ل دان‬ ‫د‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬
 ‫ءن‬  1.12.4
  ‫ل دان‬ ‫ وﻗﻒ د‬٢‫ ﺗﻨﺪا‬‫و‬‫م‬  5
‫ وﻗﻒ‬٢‫ا‬ ‫و‬‫م‬
.‫ث‬ ‫ا‬ ‫ءن‬ ‫ل دا‬ ‫د‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ءان‬‫ا‬
   ‫ل دان‬ ‫ وﻗﻒ د‬٢‫ ﺗﻨﺪا‬‫و‬‫م‬  6
.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬ ‫م‬‫د‬

‫ ﻧﻮن‬،‫ وﻗﻒ‬ ‫ ﻓﺘﺤﺘﲔ‬،‫ وﻗﻒ‬ ‫ءن ء ﻣﺮﺑﻮﻃﺔ‬ ‫ ء‬‫و‬‫م‬  ‫ا‬ ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬  ‫ا‬
 1
‫ وﻗﻒ‬ ‫ ﻣﺪ‬ ‫ دوا ﺣﺮوف ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ وﻗﻒ‬ ‫ﺷﺪة‬ ‫ ﻧﻮن‬،‫ ﻓﺘﺤﺘﲔ‬،‫ﻣﺮﺑﻮﻃﺔ‬ ‫ل‬ ‫ وﻗﻒ د‬
.‫ وﻗﻒ‬ ‫دان ﺣﺮوف ﻗﻠﻘﻠﻪ ﺑﺮﺗﺸﺪﻳﺪ‬ ‫ دوا ﺣﺮوف ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ﺷﺪة‬  ‫دان‬
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ ﻣﺪ دان ﺣﺮوف ﻗﻠﻘﻠﻪ‬
 2
‫ ﻧﻮن‬،‫ وﻗﻒ‬ ‫ ﻓﺘﺤﺘﲔ‬،‫ وﻗﻒ‬ ‫ءن ء ﻣﺮﺑﻮﻃﺔ‬
32
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫ وﻗﻒ‬ ‫ ﻣﺪ‬ ‫ دوا ﺣﺮوف ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ وﻗﻒ‬ ‫ﺷﺪة‬ ‫ وﻗﻒ د‬ ‫ﺑﺮﺗﺸﺪﻳﺪ‬
.‫ء‬ ‫ وﻗﻒ د‬ ‫دان ﺣﺮوف ﻗﻠﻘﻠﻪ ﺑﺮﺗﺸﺪﻳﺪ‬  ‫ل دان‬
‫ءن‬ ‫ ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ 1.13.2
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬
‫ ﻧﻮن‬،‫ وﻗﻒ‬ ‫ ﻓﺘﺤﺘﲔ‬،‫ وﻗﻒ‬ ‫ءن ء ﻣﺮﺑﻮﻃﺔ‬
 ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬
‫ وﻗﻒ‬ ‫ ﻣﺪ‬ ‫ دوا ﺣﺮوف ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ وﻗﻒ‬ ‫ﺷﺪة‬  3
‫ل دان‬ ‫وﻗﻒ د‬
‫ل دان‬ ‫ وﻗﻒ د‬ ‫دان ﺣﺮوف ﻗﻠﻘﻠﻪ ﺑﺮﺗﺸﺪﻳﺪ‬

.‫ءن اﻟﻘﺮءان‬ ‫ دا‬‫ د‬ 
‫ءن‬  1.13.3
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬
 ‫ ﻓﺘﺤﺘﲔ‬،‫ وﻗﻒ‬ ‫ءن ء ﻣﺮﺑﻮﻃﺔ‬ ‫و‬‫م‬  ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬
‫ ﻣﺪ‬ ‫ دوا ﺣﺮوف ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ وﻗﻒ‬ ‫ ﻧﻮن ﺷﺪة‬،‫وﻗﻒ‬ ‫ل دان‬ ‫وﻗﻒ د‬
‫ا‬‫ا‬ 4
‫ وﻗﻒ د‬ ‫ وﻗﻒ دان ﺣﺮوف ﻗﻠﻘﻠﻪ ﺑﺮﺗﺸﺪﻳﺪ‬ ‫ءن‬ ‫ دا‬
.‫ث‬ ‫ا‬‫ا‬   ‫ل دان‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬

 ‫ ﻓﺘﺤﺘﲔ‬،‫ وﻗﻒ‬ ‫ءن ء ﻣﺮﺑﻮﻃﺔ‬ ‫و‬‫م‬  5
‫ ﻣﺪ‬ ‫ دوا ﺣﺮوف ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ وﻗﻒ‬ ‫ ﻧﻮن ﺷﺪة‬،‫وﻗﻒ‬
33
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫ وﻗﻒ د‬ ‫ وﻗﻒ دان ﺣﺮوف ﻗﻠﻘﻠﻪ ﺑﺮﺗﺸﺪﻳﺪ‬
.‫ث‬ ‫ ا‬  ‫ل دان‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬

 ‫ ﻓﺘﺤﺘﲔ‬،‫ وﻗﻒ‬ ‫ءن ء ﻣﺮﺑﻮﻃﺔ‬ ‫و‬‫م‬
‫ ﻣﺪ‬ ‫ دوا ﺣﺮوف ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ وﻗﻒ‬ ‫ ﻧﻮن ﺷﺪة‬،‫وﻗﻒ‬
 6
‫ وﻗﻒ د‬ ‫ وﻗﻒ دان ﺣﺮوف ﻗﻠﻘﻠﻪ ﺑﺮﺗﺸﺪﻳﺪ‬
 ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬ ‫م‬‫ د‬   ‫ل دان‬
.‫ء‬ ‫ اورغ‬
‫ءن‬ ‫ ﺿﻤﺔ دان‬،‫ ﻛﺴﺮة‬،‫ ﻓﺘﺤﺔ‬‫ر‬ ‫ءن ﳘﺰة وﺻﻞ‬  1 ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬  ‫ا‬ ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬  ‫ا‬
. ‫ ﺣﺮوف‬ ‫ﳘﺰة وﺻﻞ‬ ،‫ ﻓﺘﺤﺔ‬‫ر‬ ‫ﳘﺰة وﺻﻞ‬ ‫ل دان‬ ‫ﳘﺰة وﺻﻞ د‬
‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ل‬ ‫ﻛﺴﺮة دان ﺿﻤﺔ د‬ 
‫ءن‬ ‫ ﺿﻤﺔ دان‬،‫ ﻛﺴﺮة‬،‫ ﻓﺘﺤﺔ‬‫ر‬ ‫ءن ﳘﺰة وﺻﻞ‬  ‫دان‬
 2
.‫ء‬ ‫ د‬ ‫ ﺣﺮوف‬ ‫ﳘﺰة وﺻﻞ‬
34
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  ‫ دان‬ ‫خ‬ 1.14.2
‫ءن‬ ‫ ﺿﻤﺔ دان‬،‫ ﻛﺴﺮة‬،‫ ﻓﺘﺤﺔ‬‫ر‬ ‫ءن ﳘﺰة وﺻﻞ‬ ‫ءن‬ ‫و‬‫م‬  ‫ا‬
 3 ‫ ﺣﺮوف‬ ‫ﳘﺰة وﺻﻞ‬
 ‫ل دان‬ ‫ د‬ ‫ ﺣﺮوف‬ ‫ﳘﺰة وﺻﻞ‬
‫ل دان‬ ‫ د‬
.‫ءن اﻟﻘﺮءان‬ ‫ دا‬‫ د‬

 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ‫ءن‬ ‫ا‬  1.14.3
‫ ﺿﻤﺔ‬،‫ ﻛﺴﺮة‬،‫ ﻓﺘﺤﺔ‬‫ر‬ ‫ءن ﳘﺰة وﺻﻞ‬ ‫و‬‫م‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬
‫ا‬‫ا‬ 4
‫ءن ﳘﺰة‬ ‫و‬‫م‬
‫ل‬ ‫ د‬ ‫ ﺣﺮوف‬ ‫ءن ﳘﺰة وﺻﻞ‬ ‫دان‬
،‫ ﻓﺘﺤﺔ‬‫ر‬ ‫وﺻﻞ‬
.‫ث‬ ‫ا‬‫ا‬   ‫دان‬
‫ل‬ ‫ﻛﺴﺮة دان ﺿﻤﺔ د‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬
 ‫دان‬
‫ ﺿﻤﺔ‬،‫ ﻛﺴﺮة‬،‫ ﻓﺘﺤﺔ‬‫ر‬ ‫ءن ﳘﺰة وﺻﻞ‬ ‫و‬‫م‬ ‫ءن‬ ‫ ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ 1.14.4
 5
‫ل‬ ‫ د‬ ‫ ﺣﺮوف‬ ‫ءن ﳘﺰة وﺻﻞ‬ ‫دان‬  ‫ ا‬ ‫ دان‬
.‫ث‬ ‫ ا‬  ‫دان‬ ‫ءن ﳘﺰة‬ ‫و‬‫م‬
 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬ ،‫ ﻓﺘﺤﺔ‬‫ر‬ ‫وﺻﻞ‬
 6 ‫ءن‬ ‫ ﺿﻤﺔ دان‬، ‫ﻛﺴﺮة‬
‫ ﺿﻤﺔ‬،‫ ﻛﺴﺮة‬،‫ ﻓﺘﺤﺔ‬‫ر‬ ‫ءن ﳘﺰة وﺻﻞ‬ ‫و‬‫م‬
‫ ﺣﺮوف‬ ‫ﳘﺰة وﺻﻞ‬
35
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫ل‬ ‫ د‬ ‫ ﺣﺮوف‬ ‫ءن ﳘﺰة وﺻﻞ‬ ‫دان‬ ‫ل دان‬ ‫ د‬
 ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬ ‫م‬‫ د‬   ‫دان‬ 
.‫ء‬ ‫ اورغ‬ ‫ءن‬  1.14.5
 ‫ ا‬ ‫ دان‬
‫ءن ﳘﺰة‬ ‫و‬‫م‬
،‫ ﻓﺘﺤﺔ‬‫ر‬ ‫وﺻﻞ‬
‫ءن‬ ‫ ﺿﻤﺔ دان‬، ‫ﻛﺴﺮة‬
‫ ﺣﺮوف‬ ‫ﳘﺰة وﺻﻞ‬
‫ل دان‬ ‫ د‬
‫ءن‬ ‫ دا‬
36
.‫غ‬ ‫ت‬  ‫ءن‬‫ا‬  ‫ءن‬
() ‫غ اﻟﻘﺮءان‬
.‫ر‬ ‫دة‬ ‫ة دان‬ ‫ءن دا‬ ‫ق‬‫ اﻟﻘﺮءان اوم‬‫رة در‬  : ‫او‬
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬ ‫ ا‬  ‫ل دان‬ ‫ د‬ ٢‫رة‬  ‫ن‬ ‫ د‬‫ د‬‫ر‬ : ‫ﻓﻮﻛﻮس‬
‫ﺗﻔﺴﲑن‬ ‫ءن‬‫ا‬ 
. ٢‫رة‬   ‫ر‬  1
.‫ء‬ ‫ د‬ ٢‫رة‬   ‫ر‬  2
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬‫ د‬  ‫ل دان‬ ‫ د‬ ٢‫رة‬   ‫ر‬  3
.‫ اﻟﻘﺮءان‬ ‫ا‬‫ا‬   ‫ل دان‬ ‫ د‬ ٢‫رة‬   ‫ر‬ ‫ا‬‫ا‬ 4
.‫ اﻟﻘﺮءان‬ ‫ ا‬  ‫ل دان‬ ‫ د‬ ٢‫رة‬   ‫ر‬  5
.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬ ‫م‬‫ د‬   ‫ل دان‬ ‫ د‬ ٢‫رة‬   ‫ر‬  6
37
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

.‫رة اﻟﻔﺎﲢﺔ‬   ‫ر‬  1 ‫رة اﻟﻔﺎﲢﺔ‬  2.1.1  *
‫رة اﻟﻔﺎﲢﺔ‬  2.1.2 ‫ دان‬ 2.1
.‫ء‬ ‫رة اﻟﻔﺎﲢﺔ د‬   ‫ر‬  2
 ‫ل دان‬ ‫د‬ ‫رة‬ 
 ‫ل دان‬ ‫رة اﻟﻔﺎﲢﺔ د‬   ‫ر‬ ‫رة‬  ‫د‬ 2.1.3 ‫ل‬ ‫اﻟﻔﺎﲢﺔ د‬
 3
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬‫ د‬ ‫ل دان‬ ‫اﻟﻔﺎﲢﺔ د‬  ‫دان‬
‫ل دان‬ ‫رة اﻟﻔﺎﲢﺔ د‬   ‫ر‬ 
‫ا‬‫ا‬ 4
‫رة اﻟﻔﺎﲢﺔ د‬ ‫ج‬
. ‫ا‬‫ا‬   2.1.4
 ‫ل دان‬
‫ل دان‬ ‫رة اﻟﻔﺎﲢﺔ د‬   ‫ر‬
 5   ‫ي‬
. ‫ ا‬ 
‫ة دان‬ ‫ن‬‫رو‬
‫ل دان‬ ‫رة اﻟﻔﺎﲢﺔ د‬   ‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬
  ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬ ‫م‬‫ د‬   ‫ر‬
 6
.‫ء‬ ‫اورغ‬
38
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

.‫رة اﻹﺧﻼص‬   ‫ر‬  1
‫رة اﻹﺧﻼص‬  2.2.1 ‫ دان‬ 2.2
.‫ء‬ ‫رة اﻹﺧﻼص د‬   ‫ر‬  2
‫رة اﻹﺧﻼص‬  2.2.2 ‫رة‬ 
‫ل دان‬ ‫رة اﻹﺧﻼص د‬   ‫ر‬  ‫ل دان‬ ‫د‬ ‫اﻹﺧﻼص د‬
 3
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬‫ د‬  ‫رة‬  ‫د‬ 2.2.3  ‫ل دان‬
‫ل‬ ‫رة اﻹﺧﻼص د‬   ‫ر‬ ‫ل دان‬ ‫اﻹﺧﻼص د‬

‫ا‬‫ا‬ 4

. ‫ا‬‫ا‬   ‫دان‬
‫رة‬   2.2.4
‫ل‬ ‫رة اﻹﺧﻼص د‬   ‫ر‬
 5 ‫ة‬ ‫اﻹﺧﻼص دا‬
. ‫ ا‬  ‫دان‬
‫ر‬ ‫و‬‫دان‬
‫ل‬ ‫رة اﻹﺧﻼص د‬   ‫ر‬
 ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬ ‫م‬‫ د‬   ‫دان‬  6
.‫ء‬ ‫ اورغ‬
39
.‫غ‬ ‫ت‬  ‫ءن‬‫ا‬  ‫ءن‬

‫ة‬ ‫غ‬
.‫ا‬ ‫و‬ ‫ دا‬ ‫ دان‬ ‫ي‬ ‫ة‬ ‫س‬‫ ا‬ ‫ دان‬ : ‫اوﲜﻴﻜﺘﻴﻒ‬
‫ دا‬ ‫ت‬ ‫ة‬ ‫م‬   ‫و‬ ‫ق‬‫ اوم‬  ‫ة‬ ‫س‬‫ ا‬‫م‬ ‫ د‬‫ د‬‫ر‬ : ‫ﻓﻮﻛﻮس‬
.  ‫س دا‬‫ي ا‬ ‫د‬
‫ﺗﻔﺴﲑن‬ ‫ءن‬‫ا‬ 
.‫ة‬ ‫س‬‫ ا‬‫م‬  ‫ر‬  1
.‫ة‬ ‫م‬  ‫ر‬  2
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬  ‫ة دان‬ ‫م‬  ‫ر‬  3
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬ ‫ي‬ ‫د‬ ‫ة د‬ ‫م‬  ‫را‬ ‫ر‬ ‫ا‬‫ا‬ 4
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬ ‫س‬‫ي ا‬ ‫د‬ ‫ة دان‬ ‫م‬  ‫م‬ ‫ر‬  5
‫م‬‫ د‬ ‫ دان‬‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬ ‫س‬‫ي ا‬ ‫د‬  ‫ة‬ ‫م‬  ‫و‬ ‫ر‬
 6
.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ا‬
40
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

.‫ن‬‫ن ا‬‫ رو‬ ‫ر‬  1 ‫ن‬‫ رو‬  3.1.1 ‫ة‬ .3
‫ن‬‫ا‬
.‫ن‬‫ن ا‬‫ رو‬ ‫ر‬  ‫س دان‬‫و‬ 3.1
 2
‫ن‬‫ن ا‬‫ رو‬‫را‬ 3.1.2  ‫ن‬‫ن ا‬‫رو‬
  ‫ن دان‬‫ن ا‬‫ رو‬ ‫ر‬
 ‫ي‬ ‫د‬
.‫ر‬ ‫و‬ ‫دا‬
3
 ‫و‬ 3.1.3
‫س‬‫ دان ا‬
‫ن دان‬‫ن ا‬‫ رو‬‫ن د‬‫ا‬  ‫را‬ ‫ر‬ ‫ن‬‫ن ا‬‫ رو‬ ‫ن‬‫ا‬
‫ا‬‫ا‬ ‫و‬ ‫ دا‬
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬ ‫ي‬ ‫د‬
4
‫ر‬ ‫و‬ ‫دا‬
‫ر‬
‫ن دان‬‫ن ا‬‫ رو‬‫ن د‬‫ا‬  ‫و‬ ‫ر‬ ‫ن دان‬‫ن ا‬‫ رو‬
 5
3.1.4
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬ ‫س‬‫ي ا‬ ‫د‬ ‫ي‬ ‫د‬
 ‫ن‬‫ن ا‬‫ رو‬‫ن د‬‫ا‬  ‫و‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬
‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬ ‫س‬‫ي ا‬ ‫د‬  6
.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫م‬‫ د‬ ‫دان‬

.‫ن إ‬‫ رو‬ ‫ر‬  1 ‫ن‬‫ رو‬  3.2.1 ‫ دان‬ ،‫س‬‫و‬ 3.2
‫إ‬ ‫ن إ‬‫ رو‬

.‫ن إ‬‫ رو‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫دا‬
 2
41
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

  ‫ دان‬‫ن إ‬‫ رو‬ ‫ر‬ ‫ن إ‬‫ رو‬‫را‬ 3.2.2
.‫ر‬ ‫و‬ ‫دا‬  3

‫ن‬‫ا‬  ‫س‬‫و‬ 3.2.3
‫ دان‬‫ن إ‬‫ رو‬‫ن د‬‫ا‬  ‫را‬ ‫ر‬ ‫ دا‬‫ن إ‬‫ رو‬
‫و‬ ‫ه دا‬ – ‫ه‬ ‫را‬  ‫ا‬‫ا‬ ‫ر‬ ‫و‬
4
.‫ر‬ ‫ دان‬‫ن إ‬‫ رو‬ 3.2.4
  ‫ي‬ ‫ دان‬‫م‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬

‫و‬ ‫ دا‬‫ن إ‬‫ رو‬‫ د‬ ‫ن دان‬‫ا‬ ‫ر‬
 5
.‫ر‬
‫ د‬ ‫ن دان‬‫ا‬  ‫و‬ ‫ر‬
‫م‬‫ د‬ ‫ دان‬‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬‫ن إ‬‫رو‬  6
.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ا‬
.‫ دان ا‬‫ ا‬‫ ا‬‫س م‬‫ ا‬‫م‬  ‫ر‬  1 ‫ ا‬  3.3.1  ‫س دان‬‫و‬ 3.3
‫ دان‬‫ ا‬‫ ا‬‫س م‬‫ ا‬‫م‬  ‫ر‬ ‫دان ا‬ ‫س م ا‬‫ ا‬‫م‬
 2  ‫ دان ا‬‫ا‬
.‫ا‬
42
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫ دان‬‫ ا‬‫ ا‬‫س م‬‫ ا‬‫م‬  ‫ر‬  ‫ي‬ ‫د‬
 3 ‫ م ا‬‫ م‬‫ د‬ 3.3.2
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬   ‫ا‬ ‫ دا‬ ‫س‬‫دان ا‬
‫ دان ا‬‫ا‬
‫ دان ا‬‫ ا‬‫ ا‬‫ م‬ ‫ ﻛﻔﻬﻤﻦ‬‫را‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫و‬
‫ا‬‫ا‬ 4 ‫ دان‬‫ ا‬  3.3.3
‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬ ‫ي‬ ‫د‬ ‫د‬
‫دف ﳐﻠﻮق‬ ‫ ا‬‫ا‬
‫ دان ا‬‫ ا‬‫ ا‬‫ م‬ ‫ ﻛﻔﻬﻤﻦ‬‫م‬ ‫ر‬
‫و‬ ‫ دا‬ ‫س‬‫ي ا‬ ‫د‬ ‫دان‬ ‫دف‬   3.3.4
 5
‫ دان ا‬‫ ا‬‫م ا‬
.‫ر‬
‫دف‬  ‫ءي‬
‫ دان ا‬‫ ا‬‫ ا‬‫ م‬ ‫ ﻛﻔﻬﻤﻦ‬‫و‬ ‫ر‬
‫ارض‬ ‫ي دان‬‫د‬
‫و‬ ‫ دا‬ ‫س‬‫ي ا‬ ‫د‬   6
‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫م‬‫ د‬ ‫ دان‬‫ر‬
43
.‫غ‬ ‫ت‬  ‫ءن‬‫ا‬  ‫ءن‬

‫دة‬ ‫غ‬
.‫ ﻓﺮض ﻋﲔ دان ﻓﺮض ﻛﻔﺎﻳﺔ‬‫م‬  ‫ي‬ ‫دة‬ ‫س‬‫ ا‬ ‫ دان‬ : ‫اوﲜﻴﻜﺘﻴﻒ‬
‫و‬ ‫ دا‬‫را ا‬ ‫دة‬ ‫م‬  ‫س دان‬‫و‬ ‫ دا‬  ‫دة‬ ‫س‬‫ ا‬‫م‬ ‫ د‬‫ د‬‫ر‬ : ‫ﻓﻮﻛﻮس‬
.‫ر‬
‫ﺗﻔﺴﲑن‬ ‫ءن‬‫ا‬ 
.‫دة‬ ‫س‬‫ ا‬‫م‬  ‫ر‬  1
.‫دة‬ ‫م‬  ‫ دان‬ ‫ر‬  2
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ل دا‬ ‫دة د‬ ‫م‬  ‫ دان‬ ‫ر‬  3
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬‫رم‬ ‫را‬ ‫دة‬ ‫م‬  ‫ دان‬‫را‬ ‫ر‬ ‫ا‬‫ا‬ 4
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬‫ ا‬ ‫رم‬ ‫را‬ ‫دة‬ ‫م‬  ‫ دان‬‫م‬ ‫ر‬  5
  ‫و‬‫ ا‬‫م‬‫ د‬  ‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬‫را ا‬ ‫دة‬ ‫م‬  ‫ دان‬‫و‬ ‫ر‬  6
.‫ء‬ ‫اورغ‬
44
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫ءن اء‬‫م‬ ‫ دان‬‫ اء‬٢  ‫ر‬ .‫ اء‬٢  4.1.1 ‫دة‬ .4
 1
.‫م‬ ‫ ادب‬
‫ اء‬٢  4.1.2 ‫ اء‬٢  4.1
 ‫ءن اء‬‫م‬ ‫ دان‬‫ اء‬٢  ‫ر‬
 2 .  ‫ءم‬‫م‬ ‫ دان‬
.‫م‬ ‫ ادب‬
 ‫ءن اء‬‫م‬ ‫ دان‬‫ اء‬٢  ‫ر‬ ‫ءن اء‬‫م‬  4.1.3 ‫ ادب‬ 
 3

.‫ر‬ ‫و‬ ‫ل دا‬ ‫ د‬‫م‬ ‫ ادب‬ ‫ دا‬‫ءن اء‬‫م‬
 ‫ءن اء‬‫م‬ ‫ دان‬‫ اء‬٢ ‫را‬ ‫ر‬ ‫ ادب‬ 4.1.4 ‫ر‬ ‫و‬
‫و‬ ‫ دا‬‫رم‬ ‫را‬ ‫م‬ ‫ ادب‬ ‫ا‬‫ا‬ 4 ‫ دا‬‫ءن اء‬‫م‬
.‫ر‬ .‫ر‬ ‫و‬
 ‫ءن اء‬‫م‬ ‫ دان‬‫ اء‬٢ ‫م‬ ‫ر‬
‫را‬ ‫م‬ ‫ ادب‬ ‫م‬ ‫ ادب‬  5
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬‫ ا‬ ‫رم‬

 ‫ءن اء‬‫م‬ ‫ دان‬‫ اء‬٢ ‫و‬ ‫ر‬
‫و‬ ‫ دا‬‫را ا‬ ‫م‬ ‫ ادب‬
‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫م‬‫ د‬  ‫ر‬  6
.‫ء‬
45
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

.‫س اﺳﺘﻨﺠﺎء‬‫ ا‬‫م‬  ‫ر‬  1 .‫ اﺳﺘﻨﺠﺎء‬  4.2.1  ‫ دان‬ 4.2
‫را‬ ‫ق‬ ‫س دان‬‫ ا‬‫م‬  ‫ر‬ ٢‫ ا‬‫را‬ 4.2.2 ‫اﺳﺘﻨﺠﺎء داﱂ‬ ‫م‬
 2
.‫اﺳﺘﻨﺠﺎء‬ .‫ﺑﺮاﺳﺘﻨﺠﺎء‬ ‫ﻛﻬﻴﺪوﻓﻦ ﻫﺎرﻳﻦ‬
 ‫س دان‬‫ ا‬‫م‬  ‫ر‬ ‫را‬  4.2.3
 3
.‫ل‬ ‫را اﺳﺘﻨﺠﺎء د‬ .‫ﺑﺮاﺳﺘﻨﺠﺎء‬
‫را اﺳﺘﻨﺠﺎء د‬  ‫راي دان‬ ‫ر‬  ‫م‬ 4.2.4
‫ا‬‫ا‬ 4
.‫رم‬ .‫ﺑﺮاﺳﺘﻨﺠﺎء‬
‫را‬ ‫را اﺳﺘﻨﺠﺎء‬  ‫ دان‬‫م‬ ‫ر‬ ، ٢‫ ادب‬ 4.2.5
 5
‫ ﻗﻀﺎء‬ ‫س دان‬
.  ‫و‬ ‫ د‬‫رم‬
.
‫را‬ ‫را اﺳﺘﻨﺠﺎء‬  ‫ دان‬‫و‬ ‫ر‬
    ‫و‬ ‫ د‬‫رم‬  6
.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫م‬‫د‬

.‫رم‬ ‫س وﺿﻮء د‬‫ ا‬‫م‬  ‫ر‬  1 .‫ وﺿﻮء‬  4.3.1  ‫ دان‬ 4.3
.‫ان ﺑﺮوﺿﻮء‬  4.3.2 ‫ ﺑﺮوﺿﻮء د‬‫م‬
.‫رم‬ ‫ وﺿﻮء د‬ ‫ دان‬ ‫ر‬  2
.‫رم‬
46
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫رم‬ ‫ وﺿﻮء د‬ ‫ دان‬ ‫ر‬ ٢‫ن‬‫رو‬  4.3.3
.‫ر‬ ‫و‬ ‫دا‬  3 .‫وﺿﻮء‬
 ٢‫را‬ ‫م‬ 4.3.4
‫را‬ ‫ وﺿﻮء‬‫ز‬   ,‫را‬ ‫ر‬  ‫وه‬ ‫دان‬
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬‫رم‬ ‫ا‬‫ا‬ 4
.‫ﺑﺮوﺿﻮء‬
 ٢‫را‬ ‫م‬ 4.3.5
‫رم‬ ‫را‬ ‫ وﺿﻮء‬ ‫ دان‬‫م‬ ‫ر‬
 5 .‫ وﺿﻮء‬
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬‫ ا‬
‫را ﺑﺮوﺿﻮء‬  4.3.6
‫را ا‬ ‫ وﺿﻮء‬ ‫ دان‬‫و‬ ‫ر‬ .‫رم‬ ‫د‬
 ‫و‬‫ ا‬‫م‬‫ د‬  ‫ر‬ ‫و‬ ‫دا‬  6 ‫ وﺿﻮء دا‬‫ز‬ 4.3.7
.‫ء‬ ‫ اورغ‬ .‫ر‬ ‫و‬
.‫ة ﻓﺮض‬ ‫س‬‫ ا‬‫م‬  ‫ر‬  1

‫ة‬   4.4.1  ‫ دان‬ 4.4
 ‫ﻓﺮض دان‬ ‫ة ﻓﺮض‬
‫ة‬  ‫س دان‬‫ ا‬‫م‬  ‫ر‬ .‫م‬
 2
.‫ﻓﺮض‬
 ‫س دان‬‫ ا‬‫م‬  ‫ر‬
 3
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ل دا‬ ‫ة ﻓﺮض د‬
47
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫ة ﻓﺮض دان‬ ‫س‬‫ ا‬‫م‬ ‫را‬ ‫ر‬ ‫ا‬   4.4.2
‫ا‬‫ا‬ 4
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬‫ دأول و‬ ‫ة ﻓﺮض‬ ‫م‬
‫ة ﻓﺮض دان‬ ‫س‬‫ ا‬‫م‬ ‫م‬ ‫ر‬ .‫ م‬‫ د‬‫دا‬
‫ دا‬‫م‬ ‫ ا‬ ‫ دأول و‬  5 ‫ة ﻓﺮض‬ ‫را‬ 4.4.3
.‫ر‬ ‫و‬ .‫م‬ ‫دان و‬

‫ة ﻓﺮض دان‬ ‫س‬‫ ا‬‫م‬ ‫و‬ ‫ر‬  ‫م‬ 4.4.4
‫ دا‬‫م‬ ‫را ا‬ ‫ دأول و‬ .‫ة ﻓﺮض‬ ‫م‬

 6
‫ة ﻓﺮض‬ 
  ‫و‬‫ ا‬‫م‬‫ د‬  ‫ر‬ ‫و‬
4.4.5
.‫دأول و‬
.‫ء‬ ‫اورغ‬
.‫ة‬ ‫ن‬‫ رو‬ ‫ر‬  1 ‫ن‬‫ رو‬  4.5.1  ‫ دان‬ 4.5
.‫ة‬ ‫ن‬‫ رو‬ ‫ر‬  2 .‫ة‬ ‫ة د‬ ‫ن‬‫رو‬
‫ن‬‫ رو‬‫م‬ 4.5.2 .‫رم‬
‫ دا‬ ‫ة دان‬ ‫ن‬‫ رو‬ ‫ر‬
 3 .‫ة‬
.‫ر‬ ‫و‬
‫ دا‬ ‫ة دان‬ ‫ن‬‫ رو‬‫را‬ ‫ر‬
‫ا‬‫ا‬ 4
.‫ه‬ – ‫ه‬ ‫را‬ ‫ر‬ ‫و‬
48
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫ة د‬ ‫ن‬‫ رو‬ ‫ دان‬‫م‬ ‫ر‬ ‫ م‬ ‫خ دان‬ 4.5.3
‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬  ‫و‬  5  ‫ة ﻓﺮض‬

.‫را ا‬ .‫ة‬  
‫ة ﻓﺮض د‬ ‫م‬ 4.5.4
‫ة د‬ ‫ن‬‫ رو‬ ‫ دان‬‫و‬ ‫ر‬
.‫رم‬
‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬  ‫و‬
 6
  ‫و‬‫ ا‬‫م‬‫ د‬ ‫ دان‬‫را ا‬
.‫ء‬ ‫اورغ‬
49
.‫غ‬ ‫ت‬  ‫ءن‬‫ا‬  ‫ءن‬

‫ه‬ ‫غ‬
.‫ا‬  ‫ءن‬ ‫ راس‬  ‫ و‬ ‫ ا‬ ‫ل ا‬‫ه ر‬ ‫ر در‬‫ ا‬ ‫ دان‬ : ‫اوﲜﻴﻜﺘﻴﻒ‬
‫ي‬ ‫رث‬‫ ا‬ ‫ة دان‬ ‫ا‬ ‫و‬      ‫ة‬ ‫ ﻓﻜﺘﺎ‬‫ د‬‫ د‬‫ر‬ : ‫ﻓﻮﻛﻮس‬
.  ‫ءي‬ ‫ا‬  ‫ءن‬ 
‫ﺗﻔﺴﲑن‬ ‫ءن‬‫ا‬ 
. ‫ل ا‬‫ه ر‬  ‫ر‬  1

. ‫ل ا‬‫ه ر‬ ‫ا در‬  ‫ر‬  2
.‫ر‬ ‫و‬ ‫رث دا‬‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫ل ا‬‫ه ر‬ ‫ا‬  ‫ر‬  3
– ‫ه‬ ‫را‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫رث دا‬‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫ل ا‬‫ه ر‬ ‫ا‬ ‫را‬ ‫ر‬
‫ا‬‫ا‬ 4
.‫ه‬
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬‫را ا‬ ‫رث‬‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫ل ا‬‫ه ر‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫ر‬  5
 ‫ل ا‬‫ ر‬  ‫ راس‬  ‫رث‬‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫ل ا‬‫ه ر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ر‬
 6
.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫م‬‫ د‬  ‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬ ‫ءي‬
50
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬
.  ‫ن م‬ ‫ا‬  ‫ر‬  1 ‫ ﺳﲑﻩ‬.5

‫ دان‬  5.1.1 ‫ اﻋﺘﻴﺒﺎر دان‬

5.1
.  ‫ن م‬ ‫ا‬  ‫ر‬ 2
‫روم‬ ‫اءن‬   ‫ءي م‬
‫ دان‬  ‫ن م‬ ‫ا‬  ‫ر‬ .  ‫م‬ ‫ا‬ ‫ءي‬
 3
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ اﻋﺘﻴﺒﺎرث دا‬ ‫اءن‬ ‫م‬ 5.1.2 ‫ا‬ ‫ن‬
‫ دان‬  ‫ن م‬ ‫ا‬ ‫را‬ ‫ر‬   ‫ا‬

‫ه‬ ‫را‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫ اﻋﺘﻴﺒﺎرث دا‬ ‫ا‬‫ا‬ 4 .‫ءورغ م‬ ‫ن‬
.‫ه‬ –   ‫را‬ 5.1.3
   ‫ان م‬
‫ دان‬  ‫ن م‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫ر‬
 5
.‫را ا‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫ اﻋﺘﻴﺒﺎرث دا‬
51
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫رو‬
‫ دان‬  ‫ن م‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ر‬
.‫ا‬ ‫دي‬
‫ دان‬‫را ا‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫ اﻋﺘﻴﺒﺎرث دا‬
 6 ‫ اﻋﺘﻴﺒﺎر در‬ 5.1.4
.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫م‬‫ د‬
‫ن م‬ ‫ا‬
. 
.  ‫اءن م‬ ٢‫ي‬  ‫ر‬   ‫ ﺻﻴﻔﺖ م‬ 5.2.1 ‫ اﻋﺘﻴﺒﺎر دان‬ 5.2
1
‫ل‬‫ او‬  ٢‫ي‬ ‫م‬
.  ‫اءن م‬ ٢‫ي‬  ‫ر‬  2  ‫ ﺻﻴﻔﺖ‬ 5.2.2 ‫اءن‬
‫ل‬‫ او‬   ‫م‬ ‫ م‬ ‫ﺻﻴﻔﺖ‬
‫ دان‬  ‫اءن م‬ ٢‫ي‬  ‫ر‬  ‫ ﺻﻴﻔﺖ‬‫م‬ . 
 3
5.2.3
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ اﻋﺘﻴﺒﺎرث دا‬ ‫ل‬‫ او‬   ‫م‬
‫ دان‬  ‫اءن م‬ ٢‫ي‬ ‫را‬ ‫ر‬ .  ‫ءي‬
‫ه‬ ‫را‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫ اﻋﺘﻴﺒﺎرث دا‬ ‫ا‬‫ا‬ 4 ‫ل‬‫ ر‬ ‫م‬ 5.2.4
 ‫ م‬ ‫ در‬‫ا‬
.‫ه‬ –
. ‫ﺻﻴﻔﺖ‬  
‫ دان‬  ‫اءن م‬ ٢‫ي‬ ‫م‬ ‫ر‬
 5
.‫را ا‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫ اﻋﺘﻴﺒﺎرث دا‬
52
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫ دان‬  ‫اءن م‬ ٢‫ي‬ ‫و‬ ‫ر‬
‫ دان‬‫را ا‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫ اﻋﺘﻴﺒﺎرث دا‬  6
.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫م‬‫ د‬
.‫ارض‬ ‫و‬ ‫ دا‬  ‫ م‬‫د‬  ‫ر‬  1 ‫ م‬‫د‬  5.3.1 ‫ اﻋﺘﻴﺒﺎر دان‬ 5.3
‫و‬ ‫ دا‬  ‫د‬ ‫ﻣﻨﻼدﱐ‬
‫و‬ ‫ دا‬  ‫ م‬‫د‬  ‫ر‬
 2 .‫ارض‬ ‫ دا‬  ‫م‬
.‫ارض‬
‫ اﻋﺘﻴﺒﺎر دان‬ 5.3.2 ‫و‬
‫و‬ ‫ دا‬  ‫ م‬‫د‬  ‫ر‬  ‫ در‬‫م‬ .‫ارض‬
 3
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ اﻋﺘﻴﺒﺎرث دا‬ ‫ارض دان‬   ‫ م‬‫د‬
‫و‬ ‫ دا‬  ‫ م‬‫د‬ ‫را‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫دا‬
‫ر‬ ‫و‬ ‫ اﻋﺘﻴﺒﺎرث دا‬ ‫ارض دان‬ ‫ا‬‫ا‬ 4 .‫ارض‬
.‫ه‬ – ‫ه‬ ‫را‬
‫و‬ ‫ دا‬  ‫ م‬‫د‬ ‫م‬ ‫ر‬
‫ر‬ ‫و‬ ‫ اﻋﺘﻴﺒﺎرث دا‬ ‫ارض دان‬  5
.‫را ا‬
53
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫و‬ ‫ دا‬  ‫ م‬‫د‬ ‫و‬ ‫ر‬
‫ر‬ ‫و‬ ‫ اﻋﺘﻴﺒﺎرث دا‬ ‫ارض دان‬
 6
‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫م‬‫ د‬ ‫ دان‬‫را ا‬
.‫ء‬
54
.‫غ‬ ‫ت‬  ‫ءن‬‫ا‬  ‫ءن‬

‫غ ادب‬
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ اﺧﻼق دا‬٢‫ي‬‫ م‬ ‫ دان‬ ، : ‫اوﲜﻴﻜﺘﺒﻒ‬
‫ دا‬‫را ا‬ ‫ ادب‬ ‫س دان‬‫و‬ ‫ق‬‫ اوم‬ ‫ر‬  ‫س ادب إ‬‫ ا‬‫م‬ ‫ د‬‫ د‬‫ر‬ : ‫ﻓﻮﻛﻮس‬
.‫ر‬ ‫و‬
‫ﺗﻔﺴﲑن‬ ‫ءن‬‫ا‬ 
.‫س ادب‬‫ ا‬‫م‬  ‫ر‬  1
.‫ ادب‬‫م‬  ‫ دان‬ ‫ر‬  2
.‫ل‬ ‫ ادب د‬‫م‬  ‫ دان‬ ‫ر‬  3
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ه دا‬ – ‫ه‬ ‫را‬ ‫ ادب‬‫م‬  ‫ دان‬‫را‬ ‫ر‬ ‫ا‬‫ا‬ 4
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ دا‬‫را ا‬ ‫ ادب‬‫م‬  ‫ دان‬‫م‬ ‫ر‬  5
.‫ء‬ ‫ اورغ‬ ‫و‬‫ ا‬‫م‬‫ د‬  ‫را ا‬ ‫ ادب‬‫م‬  ‫ دان‬‫و‬ ‫ر‬  6
55
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫ت‬ ‫ي‬‫ د‬ ‫ض‬ ٢‫ ادب‬ ‫ر‬ ‫ض‬   6.1.1 ‫ادب‬ .6
 1
. ‫ل ا‬‫ ر‬ .‫ي‬‫ د‬ ‫ل دان‬ 6.1
‫ض‬ ٢‫ ادب‬ ‫ دان‬ ‫ر‬ ‫ض‬ ٢‫ ادب‬‫را‬ 6.1.2 ‫ ادب‬
 2
. ‫ل ا‬‫ ر‬ ‫ت‬ ‫ي‬‫ د‬ .‫ي‬‫ د‬ ‫ي‬‫دف د‬
‫ض‬ ٢‫ ادب‬ ‫ دان‬ ‫ر‬  ‫و‬ 6.1.3 ‫ت‬ ‫ي‬
 3
.‫ل‬ ‫ د‬ ‫ل ا‬‫ ر‬ ‫ت‬ ‫ي‬‫ د‬ ‫ض‬ ٢‫ ادب‬ : ‫ل ا‬‫ ر‬
‫ض‬ ٢‫ ادب‬ ‫ دان‬‫را‬ ‫ر‬ ‫ي دان‬‫ د‬  ‫ض‬ -
‫ د‬ ‫ل ا‬‫ ر‬ ‫ت‬ ‫ي‬‫ د‬ ‫ا‬‫ا‬ 4 .  ‫ي‬‫د‬
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ه دا‬ – ‫ه‬ ‫ض‬ ٢‫ ادب‬ 6.1.4
‫ض‬ ٢‫ ادب‬ ‫ دان‬‫م‬ ‫ر‬ ‫ي دا‬‫ د‬

‫را‬  ‫ل ا‬‫ ر‬ ‫ت‬ ‫ي‬‫ د‬  5 ‫ر‬ ‫و‬
.  ‫و‬ ‫ د‬‫ا‬ ‫ل ا‬‫ ر‬ ‫ت‬
‫ض‬ ٢‫ ادب‬ ‫ دان‬‫و‬ ‫ر‬ .
‫را‬  ‫ل ا‬‫ ر‬ ‫ت‬ ‫ي‬‫ د‬
 6
    ‫و‬ ‫ د‬‫ا‬
.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫م‬‫د‬
56
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

.‫ارض‬ ‫دف‬ ٢‫ ادب‬ ‫ر‬  1 ‫ارض‬ ‫د‬  6.2.1 ‫ل دان‬ 6.2
‫دف‬ ٢‫ ادب‬ ‫ دان‬ ‫ر‬ ‫دف‬ ‫ ادب‬‫را‬ 6.2.2 ‫ ادب دا‬
 2
‫ارض‬ .‫ارض‬ ‫و‬
‫دف‬ ٢‫ ادب‬ ‫ دان‬ ‫ر‬  ‫و‬ 6.2.3 ‫ل‬
 3
.‫ل‬ ‫ارض د‬ ‫دف‬٢‫ ادب‬  ‫ت‬
‫دف‬ ٢‫ ادب‬ ‫ دان‬‫را‬ ‫ر‬  ‫ارض دان‬ - :  ‫ل ا‬‫ر‬
‫و‬ ‫ه دا‬ -‫ه‬ ‫را‬ ‫ارض‬ ‫ا‬‫ا‬ 4 . ‫ارض‬
.‫ر‬ ‫دف‬ ٢‫ ادب‬ 6.2.4
‫دف‬ ٢‫ ادب‬ ‫ دان‬‫م‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫ارض دا‬
 ‫و‬ ‫ د‬‫را ا‬ ‫ارض‬  5  ‫ت‬ ‫ر‬
. . ‫ل ا‬‫ر‬
‫دف‬ ٢‫ ادب‬ ‫ دان‬‫و‬ ‫ر‬
 ‫و‬ ‫ د‬‫را ا‬ ‫ارض‬
 6
‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫م‬‫ د‬  
.‫ء‬
57
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

.‫ذ‬ ‫س ادب‬‫ ا‬‫م‬  ‫ر‬  1 ‫ا‬‫د ذ‬  6.3.1 ‫ل دان‬ 6.3
‫س ادب‬‫ ا‬‫م‬  ‫ دان‬ ‫ر‬ ‫ل ا‬‫ ر‬ ‫ت‬ ‫ ادب‬
 2
.‫ذ‬ . ‫دف ا‬
‫س‬‫ ا‬‫م‬  ‫ دان‬ ‫ر‬ ٢‫ه‬‫م‬  6.3.2 ‫ا‬‫ءي ذ‬
 3
.‫ل‬ ‫ د‬‫ذ‬ ‫ادب‬ .‫ذ‬  ‫ي‬
‫س ادب‬‫ ا‬‫م‬  ‫ دان‬‫را‬ ‫ر‬ ‫ذ‬ ‫ ادب‬  6.3.3 
‫و‬ ‫ه دا‬ -‫ه‬ ‫را‬ ‫ذ‬ ‫ا‬‫ا‬ 4  ‫م‬ 6.3.4
.‫ر‬ ‫ذ‬ ‫ ادب‬
‫س ادب‬‫ ا‬‫م‬  ‫ دان‬‫م‬ ‫ر‬ .  ‫دان‬
 ‫و‬ ‫ د‬‫را ا‬ ‫ذ‬  5 ‫ دا‬‫ ذ‬ 6.3.5
. ‫ر‬ ‫و‬
‫س ادب‬‫ ا‬‫م‬  ‫ دان‬‫و‬ ‫ر‬   ‫ي‬
 ‫و‬ ‫ د‬‫را ا‬ ‫ذ‬ .‫ ا‬
 6
‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫م‬‫ د‬  
.‫ء‬
58
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬
‫دف‬ ‫س ادب‬‫ ا‬‫م‬  ‫ر‬ ‫دف‬ ‫ ادب‬ 6.4.1 ‫ل دان‬ 6.4
 1 .‫ل ا‬‫ر‬ ‫ ادب‬
.‫ات‬ ‫ءي‬  ‫ل ا‬‫ر‬
‫د‬  6.4.2 ‫ل‬‫دف ر‬
‫م‬  ‫ دان‬ ‫ر‬ .٢‫ه‬‫م‬ ‫ات دان‬ ‫ءي‬  ‫ا‬
‫ءي‬  ‫ل ا‬‫دف ر‬ ‫س ادب‬‫ا‬  2 ‫ ادب‬‫م‬ 6.4.3 ‫ي‬ ‫ات‬
.‫ات‬  ‫ي‬ ‫ات‬  
.‫ا‬   ‫دان‬
‫م‬  ‫ دان‬ ‫ر‬
‫ دان‬ ‫س‬‫و‬ 6.4.4 .‫ا‬
‫ءي‬  ‫ل ا‬‫دف ر‬ ‫س ادب‬‫ا‬  3  ‫ق‬ 
.‫ل‬ ‫ات د‬ .‫ا‬ ‫دف‬ ‫ات‬
‫دف‬ ‫ ادب‬ 6.4.5
‫ ادب‬‫م‬  ‫ دان‬‫را‬ ‫ر‬
‫ءي‬  ‫ل ا‬‫ر‬
‫را‬ ‫ات‬ ‫ءي‬  ‫ل ا‬‫دف ر‬ ‫ا‬‫ا‬ 4  ‫ي‬ ‫ات‬
.‫ر‬ ‫و‬ ‫ه دا‬ -‫ه‬  ‫ دان‬
59
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬
‫دف‬ ‫ ادب‬ ‫ دان‬‫م‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫ا دا‬

.‫ر‬
‫را ا‬ ‫ات‬ ‫ءي‬  ‫ل ا‬‫ر‬  5
.  ‫و‬ ‫د‬

‫دف‬ ‫ ادب‬ ‫ دان‬‫و‬ ‫ر‬
‫را ا‬ ‫ات‬ ‫ءي‬  ‫ل ا‬‫ر‬
 6
    ‫و‬ ‫د‬
.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫م‬‫د‬
60
.‫غ‬ ‫ت‬  ‫ءن‬‫ا‬  ‫ءن‬

‫وي‬ ‫غ‬
. ‫دا‬ ‫ي وار‬ ‫ء‬  ‫وي‬  ‫خ دان‬ :‫او‬
‫ر‬  ‫وي‬ ‫ س‬ ‫ءن دان‬ ،‫ت‬  ،‫وي‬ ٢‫وف‬  ‫ دان‬،‫خ‬ ،‫ت‬ ‫ن‬ ‫ د‬‫ د‬‫ر‬ : ‫ﻓﻮﻛﻮس‬
.‫وي‬  ‫ س دا‬ ‫و‬‫ت ا‬‫ ا‬ ‫خ دان‬ 
‫ﺗﻔﺴﲑن‬ ‫ءن‬‫ا‬ 
.‫وي‬  ‫ءن دا‬ ‫ت دان‬  ،‫وف‬  ‫خ دان‬ ،‫ت‬  ‫ر‬  1
.‫ء‬ ‫وي د‬  ‫ءن دا‬ ‫ت دان‬  ،‫وف‬  ‫خ دان‬ ،‫ت‬  ‫ر‬  2
.‫ل‬ ‫وي د‬  ‫ءن دا‬ ‫ت دان‬  ،‫وف‬  ‫خ دان‬ ،‫ت‬  ‫ر‬  3
.‫ د‬‫دا‬ ‫ل دان‬ ‫وي د‬  ‫ءن دا‬ ‫ت دان‬  ،‫وف‬  ‫خ دان‬  ‫ر‬ ‫ا‬‫ا‬ 4
.‫و‬ ‫ل دان‬ ‫وي د‬  ‫ س دا‬ ‫و‬‫ت ا‬‫ ا‬ ‫ دان‬ ،‫خ‬  ‫ر‬  5
 ‫و‬‫ ا‬‫م‬‫ د‬  ‫ل‬ ‫وي د‬  ‫ س دا‬ ‫و‬‫ت ا‬‫ ا‬ ‫ دان‬ ،‫خ‬  ‫ر‬  6
.‫ء‬ ‫ اورغ‬
61
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫وي‬ ٢‫وف‬  ‫ت دان‬ ،  ‫ر‬ ‫ت‬ ‫ دان‬ 7.1.1 ‫وي‬ .7
 1
. . ‫وي‬ ٢‫وف‬ ‫ت دان‬ ، 7.1
‫وي‬ ٢‫وف‬  ‫ت دان‬ ،  ‫ر‬ ‫ق‬ ‫ دان‬ 7.1.2 ٢‫وف‬ 
 2
.‫ل‬ ‫ د‬ ‫رق دان‬ ‫ي‬ . ‫وي‬
‫ءي‬‫و‬  ‫ر‬
‫وي‬ ٢‫وف‬  ‫ت دان‬ ،  ‫ر‬
 3 .‫وف‬ ‫ق‬
. ‫ل دان‬ ‫ د‬
‫وي‬٢‫وف‬ ‫ا‬ 7.1.3
‫وي‬ ٢‫وف‬  ‫ت دان‬  ‫ر‬
.‫ق‬  
‫دا‬    ‫ل دان‬ ‫ د‬ ‫ا‬‫ا‬ 4 ‫وي‬ ٢‫وف‬  7.1.4
.‫د‬ .‫ل‬ ‫ د‬

‫وي‬ ٢‫وف‬  ‫ت دان‬  ‫ر‬
 5
.‫و‬ ‫را‬  ‫ل دان‬ ‫ د‬
‫وي‬ ٢‫وف‬  ‫ت دان‬  ‫ر‬
‫ دان‬‫م‬‫ د‬   ‫ل دان‬ ‫ د‬  6
.‫ء‬ ‫ را‬  ‫دي‬
62
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬
.‫ك‬ ‫ت‬   ‫خ دان‬  ‫ر‬  1 ‫خ دان‬ 7.2
.‫ك‬ ‫ت‬  7.2.1
‫ك‬ ‫ت‬   ‫خ دان‬  ‫ر‬ 
 2 ‫ق‬  ‫ دان‬ 7.2.2 ‫ك‬ ‫ت‬
.‫ل‬ ‫وف د‬ ‫غ‬ ‫ه‬ ‫ت‬
‫ت‬ ‫وف دأول‬
‫ك د‬ ‫ت‬   ‫خ دان‬  ‫ر‬
 3 ‫غ‬   ‫ك‬
. ‫ل دان‬
‫ك‬ ‫ت‬   ‫خ دان‬  ‫ر‬ ‫ت‬  7.2.3
‫ا‬‫ا‬ 4 .‫ل‬  ‫را‬ ‫ك د‬
.‫و‬ ‫را‬  ‫ دان‬،‫ل‬ ‫د‬
‫ك‬ ‫ت‬   ‫خ دان‬  ‫ر‬
‫دا‬    ‫ دان‬،‫ل‬ ‫د‬  5
.‫د‬
‫ك‬ ‫ت‬   ‫خ دان‬  ‫ر‬
‫ دان‬‫م‬‫ د‬   ‫ دان‬،‫ل‬ ‫د‬  6
.‫ء‬ ‫ را‬  ‫دي‬
63
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫ي‬‫د‬  ‫ءن‬  ‫خ دان‬ ،  ‫ر‬ ‫ءن‬ ‫خ‬ ‫ دان‬ 7.3.1  ‫خ دان‬ 7.3
 1
.‫ك‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫در‬ ‫ دوا‬‫ي در‬‫د‬  ‫ي‬‫د‬  ‫ءن‬
‫ي‬‫د‬  ‫ءن‬  ‫خ دان‬ ،  ‫ر‬ .‫ك‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫در‬
‫غ‬ ‫ه‬ ‫ت‬ ‫ك‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫در‬  2 ‫ءن‬  ‫ دان‬ 7.3.2 ‫ك‬
.‫ل‬ ‫وف د‬ ‫ دوا‬‫ي در‬‫د‬ 
‫ي‬‫د‬  ‫ءن‬  ‫خ دان‬ ،  ‫ر‬ ‫ك د‬ ‫ت‬
 3
.   ‫ك د‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫در‬ .‫ل‬  ‫را‬
 ‫ءن‬  ‫خ دان‬ ،  ‫ر‬ ‫ق‬  ‫ دان‬ 7.3.3
,‫ل‬ ‫ك د‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫ي در‬‫د‬ ‫ا‬‫ا‬ 4 ‫غ‬ ‫وف‬
.‫و‬ ‫را‬  ‫دان‬ .‫ دان دأﺧﲑ‬‫ د‬،‫دأول‬
 ‫ءن‬  ‫خ دان‬ ،  ‫ر‬
,‫ل‬ ‫ك د‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫ي در‬‫د‬  5
.‫ د‬‫دا‬    ‫دان‬

 ‫ءن‬  ‫خ دان‬ ،  ‫ر‬
,‫ل‬ ‫ك د‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫ي در‬‫د‬
 6
 ‫دي‬ ‫ دان‬‫م‬‫ د‬   ‫دان‬
.‫ء‬ ‫ را‬
64
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

.‫ف‬ ‫ت‬   ‫خ دان‬  ‫ر‬  1 ‫ت‬  7.4.1  ‫خ دان‬ 7.4
‫ف‬ ‫ت‬   ‫خ دان‬  ‫ر‬ .‫ف‬ ‫ف‬ ‫ت‬
 2 ‫ت‬  7.4.2
.‫ل‬ ‫وف د‬ ‫غ‬ ‫ه‬ ‫ت‬
 ‫را‬ ‫ف د‬
‫ف‬ ‫ت‬   ‫خ دان‬  ‫ر‬
 3 .‫ل‬
.   ‫د‬
‫ت‬   ‫خ دان‬  ‫ر‬
‫ا‬‫ا‬ 4
.‫و‬ ‫را‬  ‫ دان‬,‫ل‬ ‫ف د‬
‫ت‬   ‫خ دان‬  ‫ر‬
   ‫ دان‬,‫ل‬ ‫ف د‬  5
.‫ د‬‫دا‬
‫ت‬   ‫خ دان‬  ‫ر‬
   ‫ دان‬,‫ل‬ ‫ف د‬  6
.‫ء‬ ‫ را‬  ‫دي‬ ‫ دان‬‫م‬‫د‬
65
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫ي‬‫د‬  ‫ءن‬  ‫خ دان‬ ،  ‫ر‬ ‫ءن‬ ‫خ‬ ‫ دان‬ 7.5.1  ‫خ دان‬ 7.5
 1
.‫ف‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫در‬ ‫ دوا‬‫ي در‬‫د‬  ‫ي‬‫د‬  ‫ءن‬
‫ي‬‫د‬  ‫ءن‬  ‫خ دان‬ ،  ‫ر‬ .‫ف‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫در‬
‫غ‬ ‫ه‬ ‫ت‬ ‫ف‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫در‬  2  ‫ دان‬ 7.5.2 ‫ف‬
.‫ل‬ ‫وف د‬ ‫ي در‬‫د‬  ‫ءن‬
‫ي‬‫د‬  ‫ءن‬  ‫خ دان‬ ،  ‫ر‬ ‫ف‬ ‫ت‬ ‫دوا‬
 3
.   ‫ف د‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫در‬ .‫ل‬  ‫را‬ ‫د‬
 ‫ءن‬  ‫خ دان‬ ،  ‫ر‬ ‫ق‬  ‫ دان‬ 7.5.3
‫ف د‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫ي در‬‫د‬ ‫ا‬‫ا‬ 4 ‫غ‬ ‫وف‬
.‫و‬ ‫را‬  ‫ دان‬,‫ل‬ .‫ دان دأﺧﲑ‬‫ د‬،‫دأول‬
 ‫ءن‬  ‫خ دان‬ ،  ‫ر‬
,‫ل‬ ‫ف د‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫ي در‬‫د‬  5
.‫ د‬‫دا‬    ‫دان‬

 ‫ءن‬  ‫خ دان‬ ،  ‫ر‬
,‫ل‬ ‫ف د‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫ي در‬‫د‬
 6
 ‫دي‬ ‫ دان‬‫م‬‫ د‬   ‫دان‬
.‫ء‬ ‫ را‬
66
 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

‫ي‬‫د‬  ‫ءن‬  ‫خ دان‬ ،  ‫ر‬  ‫خ دان‬ 7.6
 1  ‫ءن‬ ‫خ‬ ‫ دان‬ 7.6.1
.‫ف‬ ‫ك دان‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫در‬ ‫ي در‬‫د‬  ‫ءن‬
‫ دوا‬‫ي در‬‫د‬
‫ي‬‫د‬  ‫ءن‬  ‫خ دان‬ ،  ‫ر‬ ‫ك دان‬ ‫ت‬ ‫دوا‬
‫ك دان‬ ‫ت‬
‫ه‬ ‫ت‬ ‫ف‬ ‫ك دان‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫در‬  2 ‫ف‬
.‫ف‬
.‫ل‬ ‫وف د‬ ‫غ‬
‫ي‬‫د‬  ‫ءن‬  ‫خ دان‬ ،  ‫ر‬ ‫ءن‬  ‫ دان‬ 7.6.2
  ‫ف د‬ ‫ك دان‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫در‬  3 ‫ دوا‬‫ي در‬‫د‬ 
. ‫ك دان‬ ‫ت‬
 ‫ءن‬  ‫خ دان‬ ،  ‫ر‬  ‫را‬ ‫ف د‬
‫ف د‬ ‫ك دان‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫ي در‬‫د‬ ‫ا‬‫ا‬ 4 .‫ل‬
.‫و‬ ‫را‬  ‫ دان‬,‫ل‬
 ‫ءن‬  ‫خ دان‬ ،  ‫ر‬
‫ف د‬ ‫ك دان‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫ي در‬‫د‬  5
.‫ د‬‫دا‬    ‫ دان‬,‫ل‬
 ‫ءن‬  ‫خ دان‬ ،  ‫ر‬
‫ف د‬ ‫ك دان‬ ‫ت‬ ‫ دوا‬‫ي در‬‫د‬
 6
 ‫ دان‬‫م‬‫ د‬   ‫ دان‬,‫ل‬
.‫ء‬ ‫ را‬  ‫دي‬
67
 ‫ دان‬‫ر‬ ‫رد‬ ‫ري دو‬

.‫ دأ‬‫ر‬  ‫ ﺣﺮوف‬ ‫ دان واو‬‫ دأ‬‫ر‬   ‫ واو‬ ‫ت‬ / ‫م‬ ‫ءن‬ :  ‫ءن‬ .1
. ‫ ﺣﺮوف‬/ ‫رة‬ ‫ك‬ ‫ ﺣﺮوف‬: ‫ر‬‫ﻓﻮاﺗﺢ ا‬ .2
.‫غ‬ ‫ءن‬  ‫د‬ ‫ءن دان‬  ‫ اد‬ ‫ه‬ : ‫ه و‬ .3
.‫ اﻟﻴﻒ ﻻم ﴰﺴﻴﺔ‬: ‫ادﻏﺎم ﴰﺲ‬ .4
.‫ اﻟﻴﻒ ﻻم ﻗﻤﺮﻳﺔ‬: ‫اﻇﻬﺎر ﻗﻤﺮي‬ .5
.‫ ﻟﻔﻆ ﻛﻠﻤﺔ ﷲ‬: ‫ﻟﻔﻆ ﺟﻼﻟﺔ‬ .6
.‫ ﻣﻮﻟﻮت‬‫ ﺗﺒﻞ دان ﳑﻨﻮﻫﻲ رو‬: ‫ﺗﻔﺨﻴﻢ‬ .7
‫ق‬ ‫ دا‬  ‫و‬ .‫رو‬ ‫ت‬ ‫ءن در‬  : ‫ﺗﻠﻘﻲ ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ .8
.‫ءن‬  ‫رو‬ ‫خ‬ ‫ر‬ .‫ت‬ ‫ر‬ ‫خ دان‬ ‫رو‬

.‫ ﻣﻮﻟﻮت‬‫ دان ﺗﻴﺪق ﳑﻨﻮﻫﻲ رو‬‫ م‬: ‫ﺗﺮﻗﻴﻖ‬ .9
.‫رو‬  ‫ ﻓﺲ‬‫ءن د‬  ‫غ‬ ‫ م‬‫ د‬  : ‫وﻗﻒ‬ .10
.‫غ‬ : ‫وﺻﻞ‬ .11
68
PANEL PENGGUBAL
1. Idrus Bin Abdul Rahman Bahagian Pembangunan Kurikulum

2. Nor Azza Binti Ibrahim Bahagian Pembangunan Kurikulum
3. Muhamad Fauzi Bin Abdul Bahagian Pembangunan Kurikulum
4. Hasruddin Bin Hassan Bahagian Pembangunan Kurikulum
5. Prof. Madya Dr. Asmawati Binti Suhid Universiti Putera Malaysia
6. Fadhilah Binti Mustafa IPG Kampus Pendidikan Islam, Bangi
7. Azmi Bin Abdul Hamid Jabatan Pendidikan Pulau Pinang
8. Upiq Asmar Binti Zainal SK Bukit Damansara, Kuala Lumpur
9. Razali Bin Lajis SK Bukit Jalor, Seremban, Negeri Sembilan
10. Saifuddin Bin Asri SMA Maahad Nurul Fazdliah
11. Mohd Khairi Bin Ramlee SMKA Kuala Lumpur

DSKP PENDIDIKAN ISLAM KSSR Tahun 1 - Semakan PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

DSKP PENDIDIKAN ISLAM KSSR Tahun 1 - Semakan PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH

Rukun Negara.................................................................................................................................................. iii

Falsafah Pendidikan Kebangsaan..................................................................................................................... iv

Kerangka Kurikulum Standard Sekolah Rendah................................................................................................ 3

Kemahiran Abad 21...................................................................................................................................... 5

Kemahiran Berfikir Aras Tinggi.......................................................................................................................... 6

Strategi Pengajaran dan Pembelajaran ............................................................................................................ 7

Elemen Merentas Kurikulum ............................................................................................................................. 8

Organisasi Kandungan ..................................................................................................................................... 13

Perincian Kandungan ................................................................................................................................ 15

KEPERCAYAAN KEPADA TUHAN

“Pendidikan di Malaysia adalah suatu usaha berterusan ke arah lebih memperkembangkan

Sumber: Akta Pendidikan 1996 (Akta 550)

Dr. SARIAH BINTI ABD. JALIL

KERANGKA KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH

Rajah 1 : Kerangka Kurikulum Standard Sekolah Rendah

FOKUS konsep ibadah secara istiqamah dalam kehidupan

dapat membaca dan menghafaz al-Quran dengan sunnahnya.

kehidupan harian; mengamalkan adab secara istiqamah dalam

2. Bidang Hadis: murid dibekalkan dengan disiplin kehidupan harian.

harian. boleh membaca, membina dan menulis ayat atau

asas akidah sehingga mereka boleh menjadikan ilmu

KEMAHIRAN ABAD 21 PROFIL MURID

supaya berupaya bersaing di peringkat global. Penguasaan SK Kerja

PROFIL MURID KEMAHIRAN BERFIKIR ARAS TINGGI

Penyayang / Menganalisis  Mencerakinkan maklumat kepada

2. Kelestarian Alam Sekitar

8. Teknologi Maklumat dan Komunikasi

seseorang murid. Kelemahan murid yang dikenal pasti perlu

Jadual 3 : Pernyataan Tahap Penguasaan Umum Pendidikan Islam

TAHAP PENGUASAAN TAFSIRAN

Murid berkebolehan merumuskan pengetahuan, mengaplikasikan kemahiran dan nilai daripada

ORGANISASI KANDUNGAN Islam diorganisasikan. Organisasi kandungan dalam kurikulum

Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT) yang bermula daripada

Jadual 4: Organisasi DSKP

Standard Kandungan Standard Pembelajaran Standard Prestasi

‫ إ‬  ‫ءن‬‫ا‬  ‫ءن‬

.‫غ‬ ‫ت‬  ‫ءن‬‫ا‬  ‫ءن‬

.‫ء‬ ‫ د‬ ٢‫رة‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬  2

 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬

 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

.‫ء‬ ‫ اورغ‬  ‫و‬‫ ا‬‫ءم‬ ‫م‬‫د‬

 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬

‫ ﻣﺪ‬ ‫ دوا ﺣﺮوف ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ وﻗﻒ‬ ‫ ﻧﻮن ﺷﺪة‬،‫وﻗﻒ‬

 ‫رد‬ ‫ءن‬‫ا‬  ‫ن‬ ‫رد‬ ‫و‬‫م‬ ‫رد‬

 ‫ ا‬ ‫ دان‬ ‫خ‬  ‫ر‬