Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ

ΕΝΩΣΗ
ΜΕ ΑΠΛΑ ΛΟΓΙΑ
Πολιτιστικός και
οπτικοακουστικός
Η Ευρώπη
τομέας
γιορτάζει την
πολιτιστική της
πολυμορφία
Οι το με ίς το υ π ο λ ιτισ μο ύ
κ αι τη ς δημιο υργ ίας σ τη ν Ε υρώ π η
σ υμβάλ λ ο υν καθο ρισ τικ ά
σ την ο ικ ο νο μία, τη ν απ ασ χό λ η σ η
κ αι τη ν κο ινω νική σ υνο χή .
 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Γιατί χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή

πολιτική στον πολιτιστικό και
οπτικοακουστικό τομέα . . . . . . . . . . . . 3

Ποια είναι η συμβολή της ΕΕ . . . . . . . 4

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΈΝΩΣΗ Τι κάνει η ΕΕ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
ΜΕ ΑΠΛΆ ΛΌΓΙΑ
Προοπτικές: με το βλέμμα στραμμένο
στο μέλλον . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Η έκδοση αυτή αποτελεί μέρος μιας σειράς που εξηγεί
τι κάνει και γιατί η ΕΕ σε διάφορους τομείς πολιτικής Για περισσότερες πληροφορίες . . . . 12
και με ποια αποτελέσματα.
Μπορείτε να βρείτε τις εκδόσεις στο διαδίκτυο:
http://europa.eu/pol/index_en.htm
http://europa.eu/!uU73JY

Πώς λειτουργεί η ΕΕ
Η Ευρώπη σε 12 μαθήματα
Ευρώπη 2020: η αναπτυξιακή στρατηγική της Ευρώπης
Οι πατέρες της ΕΕ

Ανθρωπιστική βοήθεια και πολιτική προστασία

Ανταγωνισμός
Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις
Ασφάλεια των τροφίμων
Γεωργία
Δημόσια υγεία
Διεθνής Συνεργασία και Ανάπτυξη Η Ευρωπαϊκή Ένωση με απλά λόγια:
Διεύρυνση Πολιτιστικός και οπτικοακουστικός τομέας
Δικαιοσύνη, θεμελιώδη δικαιώματα και ισότητα
Δράση για το κλίμα Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Εκπαίδευση, κατάρτιση, νεολαία και αθλητισμός Γενική Διεύθυνση Επικοινωνίας
Εμπόριο Ενημέρωση πολιτών
Ενέργεια 1049 Βρυξέλλες
Εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας ΒΕΛΓΙΟ
Επιχειρήσεις
Έρευνα και καινοτομία Το χειρόγραφο επικαιροποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2014.
Εσωτερική αγορά
Η οικονομική και νομισματική ένωση και το ευρώ Εξώφυλλο και φωτογραφία 2ης σελίδας:
Θαλάσσια πολιτική και αλιεία © iStockphoto — scanrail
Καταναλωτές 12 σ. — 21 x 29,7 cm
Καταπολέμηση της απάτης ISBN: 978-92-79-41536-4
Μετανάστευση και άσυλο doi:10.2775/1186
Μεταφορές
Περιβάλλον Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής
Περιφερειακή πολιτική Ένωσης, 2014
Πολιτιστικός και οπτικοακουστικός τομέας
Προϋπολογισμός © Ευρωπαϊκή Ένωση, 2014
Τελωνεία Επιτρέπεται η αναπαραγωγή. Για κάθε χρήση
Τραπεζικός και χρηματοπιστωτικός τομέας ή αναπαραγωγή επιμέρους φωτογραφιών, πρέπει να
Σύνορα και ασφάλεια ζητηθεί απευθείας η άδεια των κατόχων δικαιωμάτων
Φορολογία πνευματικής ιδιοκτησίας.
Ψηφιακό θεματολόγιο
Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Ό Σ Κ Α Ι Ο Π Τ Ι Κ Ο Α Κ Ο Υ Σ Τ Ι Κ Ό Σ
Γιατί χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή πολιτική
στον πολιτιστικό και οπτικοακουστικό τομέα
Προαγωγή του πολιτιστικού πλούτου
και της δημιουργίας
Οι τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας βρίσκονται
στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού εγχειρήματος.
Ο πολιτισμός διαμορφώνει την ταυτότητά μας, τις
φιλοδοξίες και τις σχέσεις μας με τους άλλους και τον
υπόλοιπο κόσμο. Διαμορφώνει επίσης τα μέρη και τους
τόπους που ζούμε και τον τρόπο ζωής μας.
Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας συνεπάγεται ευκαιρίες
αλλά και προκλήσεις για τους ευρωπαϊκούς κλάδους του
πολιτισμού και της δημιουργίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση
είναι αποφασισμένη να βοηθήσει όλους εκείνους που
δραστηριοποιούνται σ’ αυτούς τους τομείς —από τις
τοπικές κοινότητες που επιθυμούν να αναδείξουν την
πολιτιστική τους κληρονομιά έως τους παραγωγούς
κινηματογραφικών ταινιών που κερδίζουν διακρίσεις—
να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που τους παρουσιάζονται
και να ξεπεράσουν τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν.
Οι προκλήσεις είναι σημαντικές. Η πολιτιστική πολυμορφία
αποτελεί πλεονέκτημα για την ΕΕ, όμως οι γλωσσικές και
πολιτιστικές διαφορές οδηγούν σε κατακερματισμό της
αγοράς. Η παγκόσμια οικονομική κρίση δυσκολεύει ακόμη
περισσότερο τη χρηματοδότηση του τομέα της δημιουργίας.
Οι νέες ψηφιακές τεχνολογίες έχουν μεγάλο αντίκτυπο στις
παραδοσιακές μεθόδους διανομής —τεράστιο περιεχόμενο
βιβλιοθηκών έχει εγκαταλείψει τα ράφια και βρίσκεται σε
σκληρούς δίσκους, είναι όμως δύσκολο να αναπτυχθούν
βιώσιμα επιχειρηματικά πρότυπα.
Δημιουργική ώθηση που δεν περιορίζεται
μόνο στον οικονομικό τομέα
Οι τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας στην
Ευρώπη συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη, την
απασχόληση, την καινοτομία και την κοινωνική συνοχή.
Οι τομείς αυτοί αντιπροσωπεύουν περίπου το 4,5 % του
ευρωπαϊκού ΑΕγχΠ και απασχολούν γύρω στο 3,8 % του
εργατικού δυναμικού της ΕΕ (8,5 εκατομμύρια άτομα).
Επίσης, οι τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας στην
Ευρώπη έχουν αποδειχθεί πιο ανθεκτικοί από άλλους
τομείς σε εποχές οικονομικής ύφεσης και συμβάλλουν
στην καινοτομία, την ανάπτυξη δεξιοτήτων και την αστική
ανάπλαση, ενώ επηρεάζουν θετικά άλλους τομείς όπως
ο τουρισμός και οι τεχνολογίες πληροφοριών και
επικοινωνιών.
Τ Ο Μ Έ Α Σ
3
Τα πλεονεκτήματα μιας πανευρωπαϊκής
προσέγγισης
Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης διευθετούν με τον
δικό τους τρόπο τα θέματα που αφορούν τις πολιτικές για
τον πολιτισμό και τα οπτικοακουστικά μέσα. Η ΕΕ
συμπληρώνει τη δράση τους και προσθέτει μια νέα
διάσταση.
Οι πληροφορίες που συγκεντρώνονται από την ΕΕ
συνολικά μπορούν να χρησιμοποιούνται για τη στήριξη
εθνικών πολιτικών αποφάσεων ή να χρησιμεύουν ως
παραδείγματα ορθών πρακτικών. Για τον σκοπό αυτό,
έχουν καθιερωθεί ειδικοί μηχανισμοί συνεργασίας μεταξύ
των κρατών μελών της ΕΕ.
Η ΕΕ επενδύει 1,46 δισ. ευρώ για την περίοδο
2014–2020 στους τομείς του πολιτισμού και των
οπτικοακουστικών μέσων μέσω του προγράμματος
«Δημιουργική Ευρώπη» το οποίο αντικαθιστά τα
προγράμματα Culture, MEDIA και MEDIA Mundus. Αυτό
συνιστά αύξηση 9 % σε σχέση με τα προηγούμενα
επίπεδα του προϋπολογισμού.
Το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» αποσκοπεί στην
ενίσχυση της κοινής πολιτιστικής μας κληρονομιάς μέσω
της υποστήριξης διασυνοριακών έργων στον τομέα του
πολιτισμού, όπως οι δράσεις, οι πλατφόρμες και τα δίκτυα
συνεργασίας, καθώς και σχέδια λογοτεχνικής
μετάφρασης. Το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη»
συμπληρώνει επίσης τις εθνικές χρηματοδοτήσεις για
στήριξη του ευρωπαϊκού κινηματογράφου, προωθεί την
κυκλοφορία νέων ταινιών και βελτιώνει την
ανταγωνιστικότητα του οπτικοακουστικού τομέα. Η ενιαία
αγορά οπτικοακουστικών μέσων και η κατάρτιση
προγράμματος για ασφαλέστερη χρήση του διαδικτύου,
ώστε να προστατεύονται καλύτερα τα παιδιά που
χρησιμοποιούν το διαδίκτυο σε όλη την ΕΕ, είναι μόνο
δύο από τα θέματα για τα οποία η ευρωπαϊκή προσέγγιση
μπορεί να είναι αποτελεσματικότερη από τη δράση σε
εθνικό επίπεδο.
Πολλές περιφέρειες και πόλεις εξετάζουν πώς ο πολιτισμός
και οι τομείς της δημιουργίας μπορούν να ενισχύσουν την
οικονομική τους ανταγωνιστικότητα και να δημιουργήσουν
θέσεις εργασίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο
η περιφερειακή πολιτική της ΕΕ στηρίζει μέσω ειδικών
ταμείων τις επενδύσεις στους τομείς του πολιτισμού και της
δημιουργίας.
 4 Η
Ποια είναι η συμβολή της ΕΕ
Η συνεργασία φέρνει καλύτερα αποτελέσματα
Για να καθορίσει την ατζέντα της στον πολιτιστικό τομέα,
η Ευρώπη βασίζεται στη σταθερή σύμπραξη όλων των
παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών,
των περιφερειών, των πολιτιστικών οργανισμών και
άλλων πολιτιστικών φορέων.
Για παράδειγμα, οι τοπικές δράσεις για την ανάδειξη του
πολιτιστικού τουρισμού, την αστική αναγέννηση σε
περιφέρειες με σημαντικό πολιτισμό ή τη στήριξη της
διανομής ανεξάρτητων κινηματογραφικών ταινιών —
όλ' αυτά και πολλά άλλα επιτυγχάνονται καλύτερα όταν
φορείς σε διάφορα επίπεδα ενώνουν τις προσπάθειές τους.
Συνεργασία στον πολιτιστικό τομέα:
πλαίσιο πολιτικής
Η ευρωπαϊκή ατζέντα για τον πολιτισμό (που
δημιουργήθηκε το 2007) προάγει:
• την πολιτιστική πολυμορφία και τον διαπολιτισμικό διάλογο·
• τον πολιτισμό ως καταλυτικό παράγοντα για τη
δημιουργία και την καινοτομία·
• τον πολιτισμό ως αναπόσπαστο στοιχείο των διεθνών
σχέσεων της ΕΕ.
Από το 2007 οι εθνικές αρχές, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ
και ο τομέας του πολιτισμού σε όλη την Ευρώπη
συνεργάζονται στενά για την επίτευξη αυτών των στόχων.
Σ’ αυτό το πλαίσιο συνεργασίας, οι εθνικές αρχές μπορούν
να ορίζουν εκπροσώπους στις ομάδες εμπειρογνωμόνων
σε ολόκληρη την ΕΕ, όπου θα συζητούνται εθνικές και
περιφερειακές ορθές πρακτικές και νέοι τρόποι
συνεργασίας για θέματα προτεραιότητας στο πλαίσιο της
λεγόμενης «ανοικτής μεθόδου συντονισμού», ενός είδους
διακυβέρνησης βασιζόμενης στην προαιρετική συνεργασία
μεταξύ κρατών μελών.
Για να αξιοποιηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο
η εμπειρογνωσία που ήδη υπάρχει στη διαμόρφωση των
πολιτικών, η Επιτροπή ανταλλάσσει τακτικά απόψεις και
πληροφορίες με οργανώσεις του πολιτιστικού τομέα. Αυτός
ο δομημένος διάλογος καλύπτει ένα ολόκληρο φάσμα
σημαντικών ζητημάτων όπως: ο κλάδος του πολιτισμού και
της δημιουργίας, ο διαπολιτισμικός διάλογος, η πολιτιστική
κληρονομιά και η πρόσβαση στον πολιτισμό.
Ε Υ Ρ Ω Π Α Ϊ Κ Η Ε Ν Ω Σ Η Μ Ε Α Π Λ Α Λ Ο Γ Ι Α
Εξάλλου, υπάρχουν πολλές ανεξάρτητες ομάδες στην
Ευρώπη που εργάζονται για την προαγωγή του πολιτισμού.
Για παράδειγμα, στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς,
πολλές οργανώσεις συνεργάζονται υπό την αιγίδα της
Europa Nostra. Αυτή η πανευρωπαϊκή ομοσπονδία
πολιτιστικής κληρονομιάς συγκεντρώνει περίπου 250 μη
κυβερνητικές και μη κερδοσκοπικές ομάδες, με συμμετοχή
τουλάχιστον 5 εκατομμυρίων πολιτών, και έχει
δημιουργήσει ένα δίκτυο επαγγελματιών και εθελοντών, οι
οποίοι έχουν δεσμευτεί να διαφυλάξουν την πολιτιστική
κληρονομιά για τη σημερινή και τις μελλοντικές γενιές.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχει επίσης την ευκαιρία στους
ενδιαφερομένους και τους υπεύθυνους για τη χάραξη
πολιτικής να συναντώνται και να συζητούν τα ζητήματα που
είναι καθοριστικά για τον τομέα, στα φόρουμ ευρωπαϊκού
πολιτισμού που διοργανώνονται ανά διετία.
Επίσης, η ΕΕ προωθεί την πολιτιστική συνεργασία με
διάφορες χώρες εκτός της ΕΕ, καθώς και με διεθνείς και
περιφερειακούς οργανισμούς. Μετά την έγκριση της
Ευρωπαϊκής Ατζέντας για τον Πολιτισμό, ο τομέας του
πολιτισμού θεωρείται όλο και περισσότερο ως στρατηγικός
παράγοντας πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής
σημασίας, που συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της
εξωτερικής πολιτικής.
Ως συμβαλλόμενο μέρος στη σύμβαση της Unesco του
2005 για την προστασία και την προώθηση της
πολυμορφίας της πολιτιστικής έκφρασης, η ΕΕ έχει
δεσμευτεί να καταστήσει την πολιτιστική πολυμορφία
ουσιώδες στοιχείο της εξωτερικής της δράσης και να
αναπτύξει έναν νέο και πιο ενεργό πολιτιστικό ρόλο για την
Ευρώπη στο πλαίσιο των διεθνών σχέσεων.
© iStockphoto/Chinaview
Οι καλύτερες ιδέες προέρχονται από κάθε γωνιά της ΕΕ.
Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Ό Σ Κ Α Ι Ο Π Τ Ι Κ Ο Α Κ Ο Υ Σ Τ Ι Κ Ό Σ
Συνεργασία προς όφελος
του οπτικοακουστικού τομέα
Εθνικό επίπεδο: Οι χώρες της ΕΕ στηρίζουν τον
οπτικοακουστικό τους κλάδο ποικιλοτρόπως: με
προϋπολογισμούς που προέρχονται από τα εθνικά
φορολογικά έσοδα, τις συνεισφορές από την τηλεόραση,
και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τις επιχορηγήσεις από
λαχεία. Όλες οι χώρες διαθέτουν εθνικά κινηματογραφικά
ιδρύματα ή παρεμφερείς φορείς που στηρίζουν τον
κινηματογραφικό κλάδο.
Όσον αφορά την παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών, οι
χώρες της ΕΕ πρέπει να τηρούν ορισμένους κανόνες για τη
διασφάλιση του θεμιτού ανταγωνισμού μεταξύ όλων των
ταινιών στην ΕΕ. Για παράδειγμα, οι εθνικές ενισχύσεις δεν
πρέπει, καταρχήν, να υπερβαίνουν το 50 %
του κόστους παραγωγής.
Ανεξάρτητες ομάδες: Σε όλη την ΕΕ υπάρχουν πολλές
οργανώσεις που έχουν συσταθεί από πολίτες με στόχο τη
βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του οπτικοακουστικού
τομέα και την προαγωγή της δημιουργίας, όπως
η Κοινοπραξία για την Προώθηση των Ευρωπαϊκών
Κινηματογραφικών Ταινιών και η Ευρωπαϊκή Ακαδημία
Κινηματογράφου.
Η Κοινοπραξία για την Προώθηση των Ευρωπαϊκών
Κινηματογραφικών Ταινιών αναπτύσσει δραστηριότητα για
την προώθηση και την εμπορία ευρωπαϊκών
κινηματογραφικών ταινιών σε παγκόσμιο επίπεδο, φέρνοντας
σε επαφή επαγγελματικές οργανώσεις από 34 ευρωπαϊκές
χώρες, οι οποίες, υπό την καθοδήγηση της κοινοπραξίας,
συνεργάζονται για την προώθηση του ευρωπαϊκού
κινηματογράφου και των ταλέντων του σε όλο τον κόσμο.
Η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου έχει 3 000 μέλη,
όλα επαγγελματίες του τομέα, τα οποία διοργανώνουν
εργαστήρια κατάρτισης, συνέδρια και άλλες εκδηλώσεις με
Τ Ο Μ Έ Α Σ
5
στόχο την προώθηση της ευρωπαϊκής κινηματογραφικής
παράδοσης. Κάθε χρόνο οι ποικίλες δραστηριότητες της
Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου κορυφώνονται με
την τελετή απονομής των Ευρωπαϊκών Βραβείων
Κινηματογράφου. Είκοσι μία κατηγορίες, όπως καλύτερης
ευρωπαϊκής ταινίας, καλύτερης σκηνοθεσίας, καλύτερης
ηθοποιού και καλύτερου ηθοποιού, δίνουν στον κλάδο την
ευκαιρία να προβάλει ό,τι καλύτερο έχει να προσφέρει η ΕΕ.
Συμμετοχή των ευρωπαίων πολιτών:
διακρίσεις, βραβεία και φεστιβάλ
Η συμμετοχή των πολιτών της ΕΕ στον πολιτισμό και τα
οπτικοακουστικά μέσα είναι καθοριστική για να
μπορέσουμε να επιτύχουμε τους στόχους της κοινωνικής
ένταξης, του αμοιβαίου σεβασμού και της οικονομικής
ανάπτυξης χάρη στους κλάδους της δημιουργίας.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ:
Η αρχιτεκτονική, η οποία μπορεί να απογειώσει το πνεύμα
μας και να διευκολύνει τη ζωή μας μέσω έξυπνων σχεδίων,
αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς μας σε
περιβαλλοντικό, κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο. Το
Ευρωπαϊκό Βραβείο Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής / Βραβείο
Mies van der Rohe απονέμεται σε δημιουργικούς και
καινοτόμους ευρωπαίους αρχιτέκτονες του σήμερα και του
αύριο. Πρόκειται για το πιο σημαντικό βραβείο ευρωπαϊκής
αρχιτεκτονικής.
© Stefan Baumann
Αρχαιολογικό πάρκο
Carnuntum — Σήμα
Ευρωπαϊκής Κληρονομιάς
2014
 6 Η
© European Union
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ:
Η Ευρώπη έχει πλούσια κληρονομιά, με χώρους ιστορικού
ή αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος, βιομηχανικά κτίρια,
έργα τέχνης, ιστορικούς κήπους και πολλά άλλα. Το
Ευρωπαϊκό Βραβείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς, γνωστό
ως βραβείο Europa Nostra, απονέμεται ετησίως σε
εξέχοντα έργα τα οποία συμβάλλουν στη διατήρηση και
διερεύνηση της κληρονομιάς μας, καθώς και στην
ευαισθητοποίηση του κοινού γύρω από αυτήν.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ MEDIA: Από το 2012 το
Ευρωπαϊκό Βραβείο MEDIA απονέμεται στην ταινία με τις
καλύτερες προοπτικές εμπορικής επιτυχίας, που είναι
επιλέξιμη για χρηματοδότηση από το πρόγραμμα MEDIA.
Ο σεναριογράφος και οι παραγωγοί του επιλεγέντος
έργου λαμβάνουν τιμητική διάκριση στο Φεστιβάλ των
Καννών.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ «BORDER BREAKERS»:
Ο πολιτιστικός πλούτος της Ευρώπης είναι έκδηλος στα
έργα των νεοεμφανιζόμενων μουσικών της. Τα
Ευρωπαϊκά Βραβεία «Border Breakers» απονέμονται σε
ευρωπαίους καλλιτέχνες που κατορθώνουν να γίνουν
γνωστοί πέρα από τα σύνορα της χώρας τους με την
πρώτη τους ευρωπαϊκή δουλειά. Το βραβείο προβάλλει
τα μεγάλα μουσικά ταλέντα της Ευρώπης, ενθαρρύνοντας
τους καλλιτέχνες να προωθούν τη μουσική τους σε όλη
την ΕΕ.
Ε Υ Ρ Ω Π Α Ϊ Κ Η Ε Ν Ω Σ Η Μ Ε Α Π Λ Α Λ Ο Γ Ι Α
Τα βραβεία δίνουν στους
νέους επαγγελματίες
την ώθηση που χρειάζονται:
εδώ τα ευρωπαϊκά βραβεία
«Border Breakers» το 2014.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ: Το Ευρωπαϊκό
Βραβείο Λογοτεχνίας αποσκοπεί στην προβολή της
ποιότητας και της πολυμορφίας της ευρωπαϊκής
σύγχρονης λογοτεχνίας επιδιώκοντας τη μεγαλύτερη
κυκλοφορία των λογοτεχνικών έργων εντός της Ευρώπης
και την τόνωση του ενδιαφέροντος του αναγνώστη για
την ξένη λογοτεχνία. Εκδοτικοί οίκοι μπορούν επίσης να
υποβάλουν υποψηφιότητα για τη μετάφραση των
βραβευθέντων βιβλίων μέσω του προγράμματος
«Δημιουργική Ευρώπη».
ΣΗΜΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ: Το
σήμα ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς απονέμεται
σε τόπους που έχουν συμβολική σημασία για τη
διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Οι τοποθεσίες
αυτές αναδεικνύουν και συμβολίζουν την ολοκλήρωση,
τα ιδανικά, τις αξίες και την ιστορία της Ευρώπης.
Επιλέγονται προσεκτικά για τη συμβολική αξία τους, τον
ρόλο που έχουν παίξει στην ευρωπαϊκή ιστορία και τις
δραστηριότητες που προσφέρουν προκειμένου
η Ευρωπαϊκή Ένωση να έλθει πιο κοντά στους πολίτες
της.
Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Ό Σ Κ Α Ι Ο Π Τ Ι Κ Ο Α Κ Ο Υ Σ Τ Ι Κ Ό Σ
Τι κάνει η ΕΕ
Χρηματοδότηση πολιτιστικών πρωτοβουλιών:
το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη»
Το πρόγραμμα βασίζεται στην επιτυχία των προγραμμάτων
Culture, MEDIA και MEDIA Mundus.
Σκοπό έχει την ενίσχυση των τομέων του πολιτισμού και
της δημιουργίας στην Ευρώπη.
Όχι μόνο συμβάλλει στην προάσπιση και προώθηση της
ευρωπαϊκής πολιτισμικής και γλωσσικής πολυμορφίας, και
στην ανάδειξη του πολιτιστικού πλούτου της Ευρώπης, αλλά
και διευκολύνει την επίτευξη των στόχων της Ευρώπης για
μια έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς
οικονομική ανάπτυξη, βοηθά τους τομείς του πολιτισμού και
της δημιουργίας να προσαρμοστούν στην ψηφιακή εποχή
και την παγκοσμιοποίηση και δημιουργεί νέες διεθνείς
ευκαιρίες, αγορές και ακροατήρια.
Τα χρηματοδοτούμενα έργα ωφελούν εκατομμύρια
ανθρώπους και οργανώσεις: κινηματογραφιστές, διανομείς,
αντιπροσώπους πωλήσεων και άλλους επαγγελματίες του
οπτικοακουστικού τομέα, λάτρεις του κινηματογράφου,
καλλιτέχνες και επαγγελματίες του πολιτιστικού κλάδου,
εκδότες και φίλους των βιβλίων.
Το πρόγραμμα στηρίζει:
• σχέδια διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ οργανώσεων
των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργίας, εντός και
εκτός της ΕΕ·
• δίκτυα που διευκολύνουν τη διακρατική λειτουργία των
κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργίας και ενισχύουν
την ανταγωνιστικότητά τους·
• δίκτυα που διευκολύνουν τη διακρατική λειτουργία των
κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργίας και ενισχύουν
την ανταγωνιστικότητά τους·
• τη μετάφραση και προώθηση ευρωπαϊκών λογοτεχνικών
έργων·
• πλατφόρμες πολιτιστικών φορέων για την προώθηση
νεοεμφανιζόμενων καλλιτεχνών και την τόνωση ενός
πραγματικά ευρωπαϊκού προγραμματισμού πολιτιστικών
και καλλιτεχνικών έργων·
• την ανάπτυξη ικανοτήτων και την κατάρτιση των
επαγγελματιών του οπτικοακουστικού τομέα·
• την παραγωγή έργων μυθοπλασίας, κινούμενων σχεδίων
και δημιουργικών ντοκιμαντέρ, καθώς και
βιντεοπαιχνιδιών για τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο, τις
τηλεοπτικές αγορές και άλλες πλατφόρμες·
• την ανάπτυξη ικανοτήτων και την κατάρτιση των
επαγγελματιών του οπτικοακουστικού τομέα·
• τη διανομή και πώληση οπτικοακουστικών έργων εντός
και εκτός Ευρώπης·
Τ Ο Μ Έ Α Σ
7
• κινηματογραφικά φεστιβάλ που προωθούν ευρωπαϊκές
ταινίες·
• ταμεία για τη διεθνή συμπαραγωγή κινηματογραφικών
ταινιών·
• τη διαμόρφωση ακροατηρίου για την ενίσχυση της
κινηματογραφικής παιδείας και την τόνωση του
ενδιαφέροντος για τις ευρωπαϊκές ταινίες μέσω ενός
ευρέος φάσματος εκδηλώσεων.
Από το 2016 το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» θα
περιλαμβάνει επίσης ένα μέσο οικονομικής εγγύησης
121 εκατ. ευρώ που θα διευκολύνει τη χρηματοδότηση των
τομέων του πολιτισμού και της δημιουργίας.
Άλλα προγράμματα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ
παρέχουν επίσης υποστήριξη στους τομείς αυτούς:
• το πρόγραμμα Erasmus+ στηρίζει την ανάπτυξη δεξιοτήτων
μέσω της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, την απόκτηση
γνώσεων και τη δημιουργία συμπράξεων μέσω των
«συμμαχιών γνώσης» και των «τομεακών συμμαχιών
δεξιοτήτων»·
• το COSME, το πρόγραμμα της ΕΕ για την ανταγωνιστικότητα
των επιχειρήσεων και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις,
στηρίζει την επιχειρηματικότητα, καθώς και την πρόσβαση
των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση
και τις αγορές·
• το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» στηρίζει την έρευνα
και την καινοτομία και στους τομείς του πολιτισμού και
της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Από το 2007 το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής
Ανάπτυξης έχει διαθέσει 3,3 δισ. ευρώ για την προστασία
και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, 2,2 δισ.
ευρώ για την ανάπτυξη της πολιτιστικής υποδομής και
555 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των πολιτιστικών υπηρεσιών.
Από το 1998 και μετά έχουν διατεθεί άλλα 150 εκατ. ευρώ
μέσω των προγραμμάτων-πλαισίων της ΕΕ για την έρευνα
και την τεχνολογική ανάπτυξη.
Οδηγία για τις υπηρεσίες
οπτικοακουστικών μέσων
Εάν κάθε χώρα της ΕΕ εφάρμοζε δικούς της διαφορετικούς
κανόνες σχετικά με την τηλεόραση, θα ήταν δύσκολο να
βλέπουμε τηλεοπτικά προγράμματα άλλων ευρωπαϊκών
χωρών. Για τον λόγο αυτό, η ΕΕ εξέδωσε την οδηγία
«Τηλεόραση χωρίς σύνορα» το 1989, η οποία καθορίζει
ελάχιστους κοινούς κανόνες για όλη την ΕΕ.
Παρόλο που η διαδικτυακή τηλεόραση και οι νέοι τρόποι
κυκλοφορίας οπτικοακουστικού υλικού εξασφαλίζουν την
 8 Η
© iStockphoto — Deklofenak
ελευθερία του λόγου, θέτουν για τις ρυθμιστικές αρχές
νέες προκλήσεις, όπως η προστασία των νέων από
επιζήμιο υλικό και η απαγόρευση της υποκίνησης μίσους.
Το 2007 η οδηγία για την «Τηλεόραση χωρίς σύνορα»
αντικαταστάθηκε από την οδηγία για τις υπηρεσίες
οπτικοακουστικών μέσων. Το 2010 εκδόθηκε
η ενοποιημένη οδηγία. Καλύπτει όλες τις υπηρεσίες
οπτικοακουστικών μέσων —παραδοσιακή τηλεόραση
(γραμμική υπηρεσία) και βίντεο κατά παραγγελία (μη
γραμμικές υπηρεσίες)— και θεσπίζει ορισμένες σχετικές
γενικές απαιτήσεις. Οι συγκεκριμένες απαιτήσεις καλύπτουν
τον καθορισμό των παρόχων υπηρεσιών στον τομέα των
μέσων επικοινωνίας, την απαγόρευση της υποκίνησης
μίσους, την προσβασιμότητα για τα άτομα με αναπηρία,
μέτρα για την προώθηση των ευρωπαϊκών έργων,
ορισμένες ποιοτικές απαιτήσεις για τις εμπορικές
επικοινωνίες, τη χορηγία και την τοποθέτηση προϊόντων.
Ωστόσο, η οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών
μέσων επικοινωνίας λαμβάνει υπόψη τον βαθμό του
ελέγχου που ασκεί ο χρήστης επί της υπηρεσίας και,
επομένως, αντιμετωπίζει διαφορετικά τις γραμμικές από
τις κατά παραγγελία υπηρεσίες. Οι κατά παραγγελία
υπηρεσίες υπόκεινται συνεπώς σε σχετικά ελαφρύτερες
ρυθμίσεις που ταιριάζουν με τον αντίκτυπο που έχουν στο
σύνολο της κοινωνίας.
Αντιθέτως, οι τηλεοπτικές εκπομπές υπόκεινται σε
αυστηρότερες ρυθμίσεις, ιδίως όσον αφορά τη διαφήμιση,
την προστασία των ανηλίκων και την προώθηση και
διανομή των ευρωπαϊκών έργων.
Όσον αφορά την προώθηση των ευρωπαϊκών έργων, στις
ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις, οι κανόνες προβλέπουν ότι το
μεγαλύτερο ποσοστό του χρόνου μετάδοσης πρέπει να
καλύπτεται από ευρωπαϊκά έργα διαφορετικών ειδών. Οι
ραδιοτηλεοπτικοί φορείς πρέπει επίσης να αφιερώνουν
τουλάχιστον το 10 % του χρόνου εκπομπής ή του
προϋπολογισμού των προγραμμάτων τους σε ευρωπαϊκά
έργα ανεξάρτητων παραγωγών. Στην περίπτωση των
υπηρεσιών βίντεο κατά παραγγελία, τα κράτη μέλη
Ε Υ Ρ Ω Π Α Ϊ Κ Η Ε Ν Ω Σ Η Μ Ε Α Π Λ Α Λ Ο Γ Ι Α
Το δίκτυο ευρωπαϊκών
κινηματογράφων «Europa
Cinemas» ενισχύει το προφίλ
του ευρωπαϊκού
κινηματογράφου.
διαθέτουν ευρεία διακριτική ευχέρεια σχετικά με τον τρόπο
προώθησης των ευρωπαϊκών έργων. Μπορούν, για
παράδειγμα, να θεσπίζουν μέτρα σχετικά με το μερίδιο των
ευρωπαϊκών έργων σε καταλόγους, μέτρα για εξασφάλιση
της προβολής αυτών των έργων ή επιβολή στους.
παρόχους υπηρεσιών βίντεο κατά παραγγελία της
υποχρέωσης να συνεισφέρουν στην παραγωγή των έργων
αυτών αποκτώντας και σχετικά δικαιώματα.
Σε κάθε περίπτωση, η οδηγία για τις υπηρεσίες
οπτικοακουστικών μέσων επεκτείνει την αρχή της χώρας
καταγωγής σε όλες τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων.
Αυτό σημαίνει ότι κάθε υπηρεσία πρέπει να συμμορφώνεται
με τους κανόνες της χώρας στην οποία είναι
εγκατεστημένος ο πάροχος. Η επιβολή των κανόνων
αποτελεί ευθύνη του εν λόγω κράτους μέλους.
Τον Μάιο του 2012 η Επιτροπή υπέβαλε την πρώτη της
έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας. Πρόσφατα,
δεδομένου ότι η σύγκλιση μεταξύ παραδοσιακών
ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών και διαδικτύου γίνεται
ολοένα πιο ορατή, η Επιτροπή ξεκίνησε δημόσια
διαβούλευση με σκοπό να διερευνήσει τι μπορεί να
σημαίνει η σύγκλιση αυτή για την οικονομική ανάπτυξη και
την καινοτομία, την πολιτιστική πολυμορφία και τους
καταναλωτές στην Ευρώπη. Η διαβούλευση με βάση την
Πράσινη Βίβλο «Προετοιμασία για την πλήρη σύγκλιση
στον οπτικοακουστικό κόσμο: οικονομική ανάπτυξη,
δημιουργία και αξίες» ολοκληρώθηκε το φθινόπωρο του
2013 και οι εισηγήσεις καθώς και μια συνοπτική
παρουσίαση και παρατηρήσεις επί των εισηγήσεων έχουν
δημοσιευθεί. Για το 2015 έχει προγραμματιστεί μια
αξιολόγηση του προγράμματος βελτίωσης της οδηγίας
μέσω της εφαρμογής του REFIT.
Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Ό Σ Κ Α Ι Ο Π Τ Ι Κ Ο Α Κ Ο Υ Σ Τ Ι Κ Ό Σ Τ Ο Μ Έ Α Σ
9

Ευρωπαϊκές πολιτιστικές πρωτεύουσες

Από την καθιέρωση του θεσμού, εδώ και περισσότερα
από 30 χρόνια, πολλές πόλεις σε ολόκληρη την
Ευρώπη ερίζουν για τον τίτλο της πολιτιστικής
πρωτεύουσας της Ευρώπης. Ο ορισμός μιας πόλης ως
«πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης» μπορεί να
της δώσει ώθηση για νέα πολιτιστική δημιουργία, να
συμβάλει στην ανάπτυξη νέων ακροατηρίων στον
τομέα του πολιτισμού και να βοηθήσει τους τοπικούς
πολιτιστικούς φορείς να αναπτύξουν δραστηριότητες
δικτύωσης σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.
Μπορεί επίσης να αποτελέσει μια μοναδική ευκαιρία
Εκδηλώσεις δρόμου στο Ούμεο, μία από τις πολιτιστικές
για τις πόλεις να αναζωογονηθούν, να αλλάξουν την πρωτεύουσες της Ευρώπης το 2014
εικόνα τους ή να βελτιώσουν το προφίλ τους σε
διεθνές επίπεδο, πράγμα που μπορεί στο μέλλον να
συμβάλει στην ανάπτυξη του τουρισμού και την
προσέλκυση νέων επενδύσεων.
EUR-TEXT — Πίσω στο μέλλον!
Οι πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης μπορούν
επίσης να συμβάλουν σημαντικά στην κοινωνική Η πρωτοβουλία EUR-TEXT φέρνει σε επαφή
ένταξη και τον διαπολιτισμικό διάλογο, για παράδειγμα, καλλιτέχνες διαφόρων κλάδων (μουσική, μόδα,
μέσω καινοτόμων πρωτοβουλιών άμεσης επαφής με εικαστικές τέχνες) από την Τσεχική Δημοκρατία, τη
τις τοπικές κοινωνίες και της αξιοποίησης των Γαλλία, τη Μάλτα και την Πολωνία, με σκοπό τη
εθελοντών. σύνδεση της σύγχρονης έκφρασης με την ευρωπαϊκή
πολιτιστική κληρονομιά.
Αλλά, πάνω απ’ όλα, οι πολιτιστικές πρωτεύουσες της
Ευρώπης προσφέρουν στους πολίτες εντός και εκτός Ανεξάρτητα από το εάν πρόκειται για μια επίδειξη
της Ένωσης τη δυνατότητα να ανακαλύψουν τη μεγάλη μόδας εμπνευσμένη από την κλασική ζωγραφική, για
πολιτιστική πολυμορφία της ηπείρου μας και να την εκτέλεση της συμφωνίας αριθ. 9 του Σούμπερτ με
προσεγγίσουν υπό νέο πρίσμα τις κοινές μας ρίζες, την όργανα εποχής ή την έκθεση έργων τέχνης
ιστορία και τις αξίες μας, μέσα από πολυάριθμες εμπνευσμένων από σχέδια μόδας, η πρωτοβουλία
πολιτιστικές εκδηλώσεις που διοργανώνουν οι εκάστοτε EUR-TEXT δημιουργεί έναν διάλογο ανάμεσα στο
πόλεις. παρελθόν και το παρόν με στόχο την «επιστροφή
στο μέλλον».
«Οι πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης είναι ένα
σαφές παράδειγμα της δέσμευσης της ΕΕ για την
πολιτιστική πολυμορφία, αλλά και του πώς ο πολιτισμός
ενώνει τους ανθρώπους στην Ευρώπη. Αποτελούν την
απόδειξη ότι ο πολιτισμός παίζει σημαντικό ρόλο στις
πολιτικές μας για βιώσιμη ανάπτυξη, επειδή αποτελεί
μέρος της εξέλιξης των ευρωπαϊκών πόλεων και των
περιφερειών ανά τους αιώνες, καθώς και κίνητρο για
τον δυναμισμό, τη δημιουργικότητα αλλά και την
κοινωνική ένταξη.»

Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο —

Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
 10
Berlinale Talent
Κάθε χρόνο, στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου
του Βερολίνου, νεαροί και ανερχόμενοι
επαγγελματίες του οπτικοακουστικού τομέα από όλο
τον κόσμο συγκεντρώνονται για έξι ημέρες
προκειμένου να ανταλλάξουν εμπειρίες και να
ενημερωθούν από εμπειρογνώμονες του κλάδου.
Τριακόσιοι νέοι σεναριογράφοι, παραγωγοί,
σκηνοθέτες, συνθέτες, εκδότες και νέοι κριτικοί
κινηματογράφου επιλέγονται και προσκαλούνται στο
Βερολίνο για να παρακολουθήσουν εργαστήρια και
να συμβάλουν στην προσέγγιση των πολιτισμών,
καθώς και να συμμετάσχουν σε συναντήσεις
καταξιωμένων σκηνοθετών με νέους ταλαντούχους
σκηνοθέτες. Το υποπρόγραμμα «Δημιουργική
Ευρώπη» του MEDIA είναι ένας από του κύριους
χορηγούς του Berlinale Talent.
Επιχείρηση KINO
Μέσω του σχεδίου «Επιχείρηση KINO», το πρόγραμμα
«Δημιουργική Ευρώπη» απευθύνεται στις πλέον
στερημένες από κινηματογραφική άποψη και ταραγμένες
περιοχές των Βαλκανίων και της Τουρκίας,
ενθαρρύνοντας τις τοπικές αρχές να στηρίξουν τους
πολυλειτουργικούς ψηφιακούς κινηματογράφους σε
πολιτιστικά κέντρα της περιοχής.
Τα Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Τρανσυλβανίας, της
Σόφιας, του Σεράγεβο και της Κωνσταντινούπολης
στέλνουν σε όλες τις χώρες περίπου 15 ταινίες
μυθοπλασίας, οι οποίες λαμβάνουν μεγάλη
δημοσιότητα.
© iStockphoto/dpmike
Επιχείρηση KINO: φέρνοντας τον κινηματογράφο
σε απομακρυσμένες περιοχές της ΕΕ
Η Ε Υ Ρ Ω Π Α Ϊ Κ Η Ε Ν Ω Σ Η Μ Ε Α Π Λ Α Λ Ο Γ Ι Α
Zentropa: μια ανεξάρτητη εταιρεία
παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών
Σκηνοθέτες όπως ο Λαρς φον Τρίερ, η Σούζαν Μπίερ
και άλλα διάσημα ονόματα έχουν πάντα τη
δυνατότητα να χρηματοδοτηθούν, με ή χωρίς τη
βοήθεια του MEDIA. Όμως για να εξελιχθούν τα νέα
ταλέντα σε «διάσημους» σκηνοθέτες, απαιτείται
στήριξη και χρηματοδότηση.
Το πρόγραμμα MEDIA έχει στηρίξει σημαντικά την
«Ζentropa», μια εταιρεία παραγωγής με έδρα τη
Δανία. Όταν ιδρύθηκε, στις αρχές της δεκαετίας του
1990, έλαβε σημαντική υποστήριξη από το MEDIA,
η οποία τη βοήθησε να επιβιώσει τα πρώτα έτη
λειτουργίας της.
Ο Anders Kjærhauge, γενικός διευθυντής της
εταιρείας, διευκρινίζει: «Δεδομένου ότι κανείς στη
Δανία την εποχή εκείνη δεν πίστευε στην ιδέα
“Zentropa”, η στήριξη από το πρόγραμμα MEDIA ήταν
καθοριστική για την επιβίωση της εταιρείας.»
Η σημασία της εταιρείας είναι μεγάλη για τους
σκηνοθέτες που επωφελούνται από το πρόγραμμα.
Η Σούζαν Μπίερ, σκηνοθέτις της ταινίας «Σε έναν
καλύτερο κόσμο» που κέρδισε το Όσκαρ το 2011,
εξηγεί: «Στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο
περιβάλλον πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό η Ευρώπη
να έχει μία φωνή σε πολλούς τομείς, και ιδίως στον
τομέα των πολιτιστικών ανταλλαγών. Για τον λόγο
αυτό, θα πρέπει να υποστηριχθεί η ιδέα του
προγράμματος MEDIA.»’
«Η Ζentropa και το πρόγραμμα MEDIA γεννήθηκαν
στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Μεγαλώσαμε
όλοι μαζί με όραμα και πάθος. Περάσαμε την εφηβεία
μαζί, χωρίς να συμφωνούμε πάντα, αλλά πρόθυμοι
να ακούσουμε ο ένας τον άλλο, καθώς ο στόχος μας
ήταν κοινός: η ανάπτυξη ποιοτικών ευρωπαϊκών
ταινιών. Όντας 20 ετών, ενηλικιωνόμαστε έχοντας
πολλές υπέροχες ταινίες πίσω μας, με χρήσιμες
εμπειρίες που θα μεταδώσουμε σε άλλους και με την
ειλικρινή ελπίδα ότι θα γεράσουμε μαζί!»
Anders Kjærhauge,
γενικός διευθυντής της Zentropa
Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Ό Σ Κ Α Ι Ο Π Τ Ι Κ Ο Α Κ Ο Υ Σ Τ Ι Κ Ό Σ
Προοπτικές: με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον
Ατενίζοντας το μέλλον, το πολιτιστικό όραμα της ΕΕ
πρέπει να έχει στο επίκεντρο τη συμμετοχή των
πολιτών. Για να προκύψουν οικονομικά οφέλη από
την πολιτιστική μας πολυμορφία και να υπάρξει
σεβασμός και κατανόηση μεταξύ των πολιτισμών, οι
πολιτικές σε όλα τα επίπεδα πρέπει να
περιλαμβάνουν μέτρα για την ένταξη του πολιτισμού
στην εκπαίδευση, την τόνωση της παραγωγής
πολιτιστικών αγαθών και την ευρύτερη συμμετοχή
του κοινού. Σε περιόδους οικονομικής αστάθειας και
στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης, είναι αναγκαίο να
αντιμετωπιστούν οι ακόλουθες προκλήσεις.
Στηρίζοντας ένα ψηφιακό μέλλον
Η ψηφιακή τεχνολογία επηρεάζει καθοριστικά τον τρόπο με
τον οποίο παράγονται, διαδίδονται και αξιολογούνται τα
πολιτιστικά αγαθά. Έτσι, οι πρακτικές διανομής των ταινιών
αναθεωρούνται και η ψηφιοποίηση κυριαρχεί πλέον στον
κινηματογράφο.
Εκατομμύρια Ευρωπαίοι παρακολουθούν από το κινητό
τους το τηλεοπτικό επεισόδιο που έχασαν, επισκέπτονται το
διαδίκτυο από την τηλεόραση του καθιστικού τους,
ή αναρτούν δικό τους υλικό στο διαδίκτυο. Σήμερα, πάνω
από 40,4 εκατομμύρια τηλεοράσεις στην Ευρώπη είναι
συνδεδεμένες με το διαδίκτυο («συνδεδεμένες
τηλεοράσεις»), ενώ μέχρι το 2016 αναμένεται να έχουν
τέτοιες τηλεοράσεις τα περισσότερα νοικοκυριά της ΕΕ.
Οι αλλαγές αυτές συντελούνται ανεξάρτητα από τις
διαχωριστικές γραμμές που παραδοσιακά υπήρχαν ανάμεσα
στους καταναλωτές, τα μέσα μαζικής επικοινωνίας και το
διαδίκτυο.
© iStockphoto — Small Frog
Τ Ο Μ Έ Α Σ
11
Ο ευρωπαϊκός κλάδος του πολιτισμού και της δημιουργίας
αποτελεί κινητήρια δύναμη της ψηφιακής αλλαγής, καθώς
διερευνά συνεχώς νέους τρόπους με τους οποίους οι
ευρωπαίοι πολίτες ανακαλύπτουν, απολαμβάνουν τη
δημιουργία ψηφιακού περιεχομένου και συμμετέχουν
σ' αυτή. Προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
αποτελεί η στήριξη του ηγετικού σε παγκόσμιο επίπεδο
ρόλου της Ευρώπης στην παραγωγή ποιοτικού
περιεχομένου, με διαφύλαξη του ανταγωνιστικού
πλεονεκτήματος των ευρωπαϊκών τομέων του πολιτισμού
και της δημιουργίας στο ψηφιακό περιβάλλον.
Το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» σκοπό έχει να
βοηθήσει τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργίας
να αξιοποιήσουν πλήρως τις ευκαιρίες που δημιουργεί η
ψηφιοποίηση.
Για να ληφθούν υπόψη οι αλλαγές αυτές, το σχέδιο δράσης
«Διανομή των ευρωπαϊκών ταινιών στην ψηφιακή εποχή»
έχει λάβει προϋπολογισμό 2 εκατ. ευρώ με σκοπό:
• τη βελτίωση των όρων διανομής των ευρωπαϊκών
ταινιών στην ΕΕ·
• την αύξηση του αριθμού και τη διεύρυνση του φάσματος
των θεατών ευρωπαϊκών ταινιών παγκοσμίως·
• την παροχή βοήθειας στις επιχειρήσεις και τους
υπεύθυνους για τη λήψη αποφάσεων, ώστε να
παραμείνουν στο παιχνίδι πραγματοποιώντας τις
αλλαγές που έχουν αντίκτυπο στις πλατφόρμες
διανομής.
Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε
τι μας επιφυλάσσει το μέλλον,
αλλά μπορούμε να
προετοιμάσουμε τον κλάδο
της δημιουργίας για να
αντιμετωπίσει τις προκλήσεις
του μέλλοντος.
 12

NA-01-14-986-EL-C
Η Ε Υ Ρ Ω Π Α Ϊ Κ Η Ε Ν Ω Σ Η Μ Ε Α Π Λ Α Λ Ο Γ Ι Α

Πρόσβαση στη χρηματοδότηση Διαμόρφωση ακροατηρίου

Οι μικρομεσαίες (ΜΜΕ) στον πολιτιστικό και
οπτικοακουστικό τομέα χρειάζονται χρηματοδότηση για
να αναπτύξουν τις δραστηριότητές τους, αλλά οι
περισσότερες από αυτές δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν
δάνεια από τις τράπεζες.
Ένας άλλος στόχος του προγράμματος «Δημιουργική
Ευρώπη», τον οποίο επιδιώκουν όλες οι δράσεις που
αναλαμβάνονται στο πλαίσιό του, είναι να υποστηριχθούν
νέες τεχνικές για τη διαμόρφωση σταθερού ακροατηρίου
για τα ευρωπαϊκά πολιτιστικά έργα.

Από το 2016 θα λειτουργεί σταδιακά μηχανισμός για τον
πολιτιστικό και οπτικοακουστικό τομέα, ο οποίος
θα παρέχει στις ΜΜΕ πρόσβαση σε χρηματοδότηση.
Επιπλέον, ένα νέο σύστημα ανάπτυξης ικανοτήτων θα
παρέχει υπηρεσίες εμπειρογνωμόνων στους δανειστές με
στόχο την καλύτερη κατανόησή τους από τους
πολιτιστικούς κλάδους.
Η διαμόρφωση ακροατηρίου έχει πολυδιάστατο νόημα, με
πολιτισμικές, κοινωνικές και οικονομικές διαστάσεις και
αφορά:
• τη δημιουργία νέων ακροατηρίων·
• την εμβάθυνση της σχέσης με τα ήδη υπάρχοντα
ακροατήρια·

• τη διαφοροποίηση των ακροατηρίων·

• την ανάπτυξη ευρωπαϊκής συνεργασίας για την παιδεία

στα μέσα επικοινωνίας.

Για περισσότερες πληροφορίες

Εάν σας ενδιαφέρουν τα θέματα που περιέχονται σ’ αυτή τη δημοσίευση,

μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες στους παρακάτω ιστότοπους:
XX «Δημιουργική Ευρώπη», το πρόγραμμα-πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη στήριξη των κλάδων
του πολιτισμού και των μέσων μαζικής επικοινωνίας: http://ec.europa.eu/programmes/creative-europe
XX Έχετε ερωτήσεις για την Ευρωπαϊκή Ένωση; Η υπηρεσία Europe Direct μπορεί να σας βοηθήσει:
00 800 6 7 8 9 10 11 / http://europedirect.europa.eu

ISBN 978-92-79-41536-4
doi:10.2775/1186