You are on page 1of 68

I[rl$insmffinilt

PNODUIIIOR
AKADEMIK
SINEMA
Aylft
Filimcilik ve
Sinemac:Ik
dergisi.
o
Kurucusu :

HAYRI CANER
Sahibi ve
Sorumlu BU YIt
y6netmeni:
ADEDi
Selim Sabit PULTEN
o
Ydnetim Yeri:
BabrAli, Ankara Cad 66
ISTANBUL
Yilhk Abone : 60 Lira
TYT
masr mii
Dizgi - Baskr : sokulan
ACAR MATBAASI rnalarln
o vrl sonu
malle br
Kapak: prmcrlan
AYDIN MATBAASI yrhnda r
Kli;eler : yordu.
TE,ZEL KLI$E .Gegen y
larurda ,

o goialnar
Son Baskr : Jr0/T/L96g
rBU YrL YAPtL.qcAr nilirvr ToPLAM
,qoEoi (22o, yi Rslclx 1."

I{nyri CANER

flfUnX SiNEMASI'nda bir altr ay daha tamamlandr. Filirn


-5- yaprmcrlarrnrn bu yrl geqmig biitiin yrllarrn rekorunu krr-
masr rniimkiindiir. ilk altl ay iqinde gekimi tamamlanrp vizyona
sokulan filim adedinin (101) olmasr bunu gdsteriyor. Qoiu fir-
malann Aiustos ayrndan sonra faaliyetlerini arttrrmalarl ve
ytl sonu amortisman filimlerinin de ilAvesiyle yakrn bir ihti-
tnalle bu l'akam (220) yi asacaktrr. Bilindiii glbi filim ya-
ptmcrlarrnrn bundan ijnce ulashklarr en biiyiik rakkam, 1966
ytltnda olmugtu. O yrl gekilen filimlerin, tamamr {229)u bulu-
yordu,
Gegen yrl hasrlatlann artmasr iizerine yaprmcilann program-
lannda degi;iklikler me5rdana gelmigtir. Bu yrhn prodiiksiynn
goialmasrnr buna bailamak en dofru davranrq olur. Ancak bu-
nun karsilrgrndi da ciniimiizdeki sinema sezonunda hasrraila-
'n debciliinmesiyle,
ni
gegen yrhn karlarrndan uzak kahnabilecesi-
hatr'da tutmak gerekir. Beri yandan rekli filim yaprmr-
nrn akrllara durgunluk verecek derecede geliqmesi riirk Si-
nemasr'nln geleceiini diisiinenlere korku vermektedir. ciinki.i
renkli filim yaprmmrn mariyeileri asgari yarrm milyon li-radan
baqlamaktadrr. oysa renkli filimler igin bcilge gerirreri topra- F
mr birinci vizyonlarla ancak 900.000.- lirayr buruyor. Bu du-
rumda yaprmcr filime bagladrir anda 200 bin lira zararr pegi_
nen kabul etmig g6riinmektedir. ikinci vizyonlarrn olabilmesi
de filimi' is gansmr fazlarriryla ilgilidir. oysa yaprl an haztr-
hklara v* simdiye kadar gekilen filimlere bakrrrrsa, biitiin pro-
tiiiktcirlerin listeleri DRAM, DRAM - AVANTUR konularla do-
ludur. Roman adaptasyonra' brkkrnrrk verecek derecede art-
mrqtrr. B<iyle bir ortamda seyirciden avnr ilgivi beklemerr im-
k6.nsrzdrr. usterik filim fazla orunca, belirli bir sinema biitgesi
olan seyircinin <iyi segim>> yaparak sinemaya girmesi gereke_
cektir. Oysa yaprmcrmn istediii, her filiminin <<qok iyi iq
masr>drr. Aksi halde kflr getiren filimlerin, zarar ed,en iU ""p_
fi_
limle biitiin karlannrn ugup gitmesi diiqiiniilecek bir mesele-
dir.
Nihayilt sinemd'cr sorunu kargrmrza grkmaktadrr. Ay iginde ar-
drfrmrz haberlere bakrrrrsa, sinema saronu sahibi n"
heniiz
ortaya qrkmryan, yayrnlanmryan listeler karqlsrnclavrr
s

encliseli_ Baqk
dir' Salonunu tamamen yerti rilim oynatrm:'l ayrrrnrs sine- ti_i fi
macrlar gelecek filimlerin deieri iizerine tiesin bir qrkm
J,""g,) n d,
varamryorlar. Qiinkii iki yrlln 6ncesinin temposuna giren nuclz
pro_
diiktdrlerin bir hayri hrzh qekim yaptrkra. acr bir gergek- neN
us. GUN
telik senaryo, distribiisyon hazrrrrkra' da ordu-bittiye getiril- ayrn(
nnekte ve filimlerin <ig giicii> farkmda olmadan
azaltrlrnakta-
drr. B

1970'in egiiinde bir TURK SINEMAST igin qok daha RiSi


dikkafli dola<
davranmak ve hazrrrrklan ayrar iincesine ardrrmak
artrk sart se bl
olmustur. slne|T
tun,
ne za
lanm:
la-
5r-
0l-
si-
rii
ln
a- qtIE{MA-Z\
u-

si
f-
)-
)-

Ctneyt geref ABUSTAy


s<-rrr diizcnrenen Anlaiva F'n'r Festi'arinde Tiirk pr.ocliiktrirrer
ccini'c.;i
filmim dztfiil bu yrl festivale en
k,rj_
zdir.., Gelecek yrl yarlgmaya katrlan

srnemasl olmugtur; kendi


kendjni iki
tun, seriyal film qevirenlere
kaclar...
ne zantan koyacak? Bu durma
olmazs
lanmasr Tiirk Sinemasr
iqin kagrnrlma
,l".iri 9"ll.rb".inden kurtutma-
h, bir tutumsal diizen iEerisinde, sinema salonu, seyirci ve kogullar biting-
li kontrollarla ele ahnmah hig olmazsa kr;tiiniin ivisini yapma gabasr yiire-
!imize yeregmelidir.
Bu yazrmda sinemamrzrn en biiyiik ihtivacr olan senaryoya definmek
istiyorum.
Temmuzun 20 sinde (X) girketi :bir film Eevirecektir. on giinliik
bir sii-
re sonra Eekim baglayacaktrr. Senaryo hazrr de[ildir. Igveren (Q) artistli,
vurdulu krrdrh bir film istivordur. Senarist istarrbul,da gegecek bcjvle
bir

Bir senarist yrlda 100.,e yakrn filme senaryo hazrrhyorsa l) Us gi.inde


bu hazrrlanryor. 2) Qok gahgiyor. 3) Az okuyor. 4) Karnrda doymacLfr
an-
I
lagrlrr !..

( I
Ama clindc eok Qok iyi bir konu ve yine Qok gok iyi hazrrlanmrp
$i.inemez.
,ma- bir senarvo vardr. Kimbilir belki<le yrllar siirmiiqtii hazrrlanmasr' Kolaylrk-
linq- ia tamarnianch film. Bugtin dahi weslernlerin en iyilerinden biridir oThe
ITC. Outlarlvu Kalun Drgr.

nck Tiirk sinemasrnln en biiyiik yetencksizlifinden tbiri iyi senaryocular ve


konulirrdan voksun olmasrdtr.
Konu ncclir? : ... Qok eski -vrllarda dahi hesaplanmrg; diiyada 3fi) civar
SLF
ifli rrncltr konu olclufu. Ama Sportoto'da 13 maer nasrl kolay kolay kimse bi-
lemivorszr 300 Ana konudan da ftililyarlarca cleligik konu gtkar! Shakespeare
bii
i1/e-
dahi oHamlet,i yazarken Sophokles'in nElektrausrndan yararlandr diyenler
q:oktur. oKarnen,i Bizet bestelemigtir. tsugi-in bir bagka besleci oKarmenoi
eji-
konu :rhp bagka notalarda bestelerse hiEbir zaman QALDI denemez. <Ro
meo ve Julyet, nasll Portorikolularla, italyanlann mahalle kavgasr haline
tra
gclip .BATI YAKASININ HIKAYESI,, oluvorsa, <Kiirollu, cla iyi bir polisiye
)a$-
-a I'
filmi olabilir! Yalnrz iirnelin uKOROGLU"nu ortaya grkar. Bunun iEindc
i.izer:inde Qok Qah$rlmasr, Qah$anlann ise genel kiiltiir bakrmrdan dolu bu-
kzr-
lunmasr garttlr.
Bir insaa engok ijmrlinde 9.000 adet kilap okurmu$. Bunu ben siiylemi-
ldc
yorum. Bizim sinemamrzt do[ru yola ydneltecek kigide hig olmazsa bu 9.000
tn-
in 300 iinti okusun artrkl
Bugiin cl.ijnya sinemasrnda kendi kendini tekrar ediyor. Ama yetenekle-
io-
bir sekildc. Uq yrl arayla delil. Hiq olmazsa 10 ar yrl arayla. Tiirk Film
igvcreni scnaryo konusttndar artrk Eemberi yarrnah, genq, dinamik hikAyecile-
rc; bu konnda geligmeleri igin yangmalar agmah, onlan korumah ve go-
faltmalrdlr. Onlar ne kadar az olursa Ti..irk Sinemasrda o kadar Qabuk yok
ia-
olur. 2-50 ile 500 liraya iiE sayfahk bir Amerikan filminin tekran olan hikl-
r$
yclieri alm:rktan gckinmelidir, bu ir;vercu.Konuya kargrhfrnr vermelidir.
tn
50.000 lira bir artiste ver:ilirken senaristin en Eok 5.000 enaz 1000 lira al-
!l'.
masr faydah bir sonuq vermez. $irketler maagh senarist clahi tutmahdrr.
(Drgan sincma BILiRKISI da,hi tutuyor!) Biz neden onlarr yagatmryalrrn,
yagatmryoruz?
:l-
Senarist ise isfenilen konuya gore ncyi arayacalrnr bilecek giiEte olma-
Irdrr !

.t.
:1.

:li

i-
Sa ns
-@

(l
r-i rd e Bu Ay
ltraziran 1969 ve 30 Haziran 1969 tarihleri
filmlerin listesidir.) ar?srnda sansiirderr
grkan yerli
Filimin
Adr:
1. GARiBIN MEZARINI
,:::rir. Tarihi : Karar No
3 Haziran 1969
U0

z nuz,:iran tsas ii;


DA$ ........ ...
6 Hazjran 7969 iru

R ...........
1o Haziran
rr.
1e6e i:i
t:
Jr
Lt nazs'ran 7969
aEN ...... n2
123
,n -^-.i-.
u naz.tran 1969
D4
t2 .Haziran 1969
AM ............... ii,
,,, *"-il
nazlran 7969
126
D7

,r nazrran .^
,-_1. 1169 t2B
130
^
u. ousujla otr n tv Haz'iran Dsq
131

Ii:
-SENINLE
i:f yj^r.I_y"srt I _"
*anioo . "
^u*:1".^lgro*uu, ll,J,::,,,^"
24 rtaz'-ran :?u, ;;;
7es) ,;;

23. ALLAH os*. 75 Haziten 7e6e i;,


Notlar: "ii"friil t 742
-:%$!-1r-------

SINEMAMIZDA
SI]t<S
UNUTULUYOR MU?

Selirn Sabit PULTEN


kede ayrr rjzelikier,i olsada. <<or_
eg.lencesidir. Grjrerek ulasilan
n biri <<seks>, diinya sinernastn_
grnlasryor. Seksten yararlanan
yi sansiiriin elinden kagrrdri.r
i

I
I
t0
I
l:
I t-
I
I
l€t"
ine-

ya-
ya-
IIAETFIL.EFI....
'r
se-
rek ikinci tilim, Orhan 415oY'un
I
ak- reiisijrliiEiini-'r yaptrEl <Uykusue
llr- *iNcE MEMED" sANSURU rGccelerr adh ProdiiksiYondur'
KARISTIRDI!.. <Htgktnk', bagarrsrmn devamlnr
zi-
rir- O ERMAN FILM girketinin 19691 siirdiiren Erman Film bu kere
1970 scz-onuna YetiStirmek igin yine HiilYa KoeYi[it' Ediz Hun
hazrrhklanna bagladrfr Yagar r;iftini tamamen rcnkli Eekilen
hi. Kemal,ln iinlii eseri "lnce Me- .Uykusuz Gecelerode seYirci kar
metuin Yaprmr gimdilik kaldt' grsrna EtkanYor.
"{* Sansiir bazr nedenlerle filimin
:r- ACAR FILN1 RENKLI FiIiM
senalnoslrna rizin vermedi' Di-
ie- QEKIMiNT HIZLANDIRDI!..
fer yandan Yagar Kemal nince
ki Memedoi firsat oilerek sansiirle I Tiirkile'nin en miikemmel stiid'
l1- biiyiik bir miicadeleye girmig yo tesislerine sahiP Acar Filrn
.t olclu[unu aErkladr. Yazar Ana- Stiidyosu'na geqtilimiz aYiarda
-'L-
-vasaYa aYkrrr sansiiriin
tama- ilAve edilen RENKLI FIIIM
er rnen kaldtnlmasr iqin ilk miira- LABORATUVAR'Ian tam ran'
en caatrnl Danritay'a lrapacaktlr' E- drmanla gahSmaPa gegmig bu-
ler "ince Memedoe izin altnrrsa, lunmaktadrr. Oniimiizdeki sine-
konu5'u sinemaYa aktaracak Y6' ma sezonuna 1'ctigecek Ycrli fi-
netmen Liitfii O. Akad olacaktrr. limlerin biiyiik bir krsmr bu
ni Diler yandan lnce Memet rolij stiidvoltlrda hazlrlanacaktlr.
r- iein de Yrlmaz GtineY ile anlag-
ma yaprlmrgtrr. Filimin prodiik- I AcalFilm rcnkli stiidyo ealts-
t6
malanna kendi filimleriYle ba;-
tiirii Seref Giir'diir.
u lamrgtrr. $u slralarda dublajr'
r- ! Di[er Yandan 5'ine Erman FiIm na geqilen "Fosforlu CevriYe>
adrna Hazirar-r ayr iqinde iki fi- firmanrn siiper prodiiksiyanlarl
Iim yeprlmrstrr. Bunlardan bi- arasrnda yer ahyor. Bilindi[i gi-
l- r-incisi genq yiinelmen Halit Re- bi 'bu bir ikinci sekimdir. Daha
:- fi!'nin "Sana Yir Olamamn adlr iince 0rhan Giinsiray ile Neri'
filimidir. (Bu filimle ilgili bil man Kiiksal'rn oyadrklarr filimin
yaztyr iE saYfalarda okuYacaksl- yeni kahramanlarr TanJu Giirsu
ntz.) ile Tiirkin $oraY'dtr.

i
ll
O Filim vtldrfir Tiirkin $oray'rn ka' Mrsrr'da Qckilecek filimdc Sadri o 19:
leme aldrlr iinlii roman nBuruk Ahgrk yinc Omer tipini oVotvr: nl
[s1,, da Eckimi tamamlanrnrg fi- caktrr. Nil Nehri ile F,hram'la- tar
limler arasrndadrr. T'emmuz a.YL rln civannda YaPrlacak lokal I'I;
iginde qekimine ba$lanan iiQiin- gahgmalar iqin Saner Film eki. Iar
cii renkli filim ..Yarrn Bagka bi Afustos sonunda Mtslr'a ha. Sar
Giindiir" adrnr ta:;ryor. reket edecektir. !el
o Acar Film'in yeni lilim projeler- o Saner Film'in dijrt filimi, geEcn ]01
rinden bir bagkasr da, yine HLil- yrl oldugu gibi, Tiirk-Liibnan on Du
ya KosyiEit'in oynayacaEl <Sen tak yaptmt. Te
Bir Melektin>, 'Bu prodiiksiyo- o Yaprlacak filimlerin ydnetnten' vi,i
nun erkek oyuncusu Ciineyt Ar- leri Atrf Yrlmaz Batrbeki ile ma
krn olacaktrr. Hulki Saner, Ha
o Acar Film'in stirekli ycinetmeni da
() Saner Film'in bu sezon yapaca-
NEJAT SAYDAM bu sezonda da !r qok cinemli bir filim de, daha J-ii
iginin bagrndadrr ve gekilen iki nll
iince Atrf Yrlmaz'rn Giiven Film
filim Saydam tamamlamrstlr. zel
adrna yaptrft <Krztl Vazo"dur.
Saydam bu ay iqinde "Yann Bu kere renkli olarak yine Yrl-
mz
Bagka Bir Giindi.ir"ii Eekerken, ne
maz tarafindan Eekilecek Iilim- oil-
di!e1 yanda,n da gelecek ay iqin de yeni oyuncular Hi.ilya Kog-
de yapacalr <Sen Bir Melektin"e Sir
ytfit, Engin Qaflar ve Ferit $ev-
hazrrlanmaktadrr. cii
ki'dir.
ko
SANER FILM METIN ERKSAN' da
SEKTZ RENKLI FiLiMLE PIYASAYA DONDU!.. ne
LiSTELERIN EN BASINDA !.. lar
o Bir siiredir <direni9,, gijslercn na
Metin Erksan nihayet npiyasa'
Her yrl yeni bir atlhsla sinema 1'a
kogullanna boyun ePmig clu-
gevresini heyecanlandrran Sa- oYi
rumda. Ak-Un Film adrna (Pap-
ner Film'in yeni sezon igin ha- tn
rika> adh bir romanr Qekiyor.
zrrhklan gerEekten ilginE. Bir' ml
Senaryo'da ne tlir bir deligiklik
siiredir. Tiirkdn goray ile Eah;;- yaptlgl bilinmiyen Erksan'rn o- oui
mryan firma bu kere renkli iki yunculan Tiirkdn $oray ve Ediz un
fiIimi igin iinlti yrldrzla anlag- Hun. <Qingene Agkr> adryla ge- I lil
ma yaptr. Ilk Tiirkdn goray fi-
kilen filimin foto direktcirii Ca' ki1
liminin qekimine Alustos ayr i- cii
hit Engin.
Einde bagalnacak.
Geqen vrl yaplmr aksryan (Tu. ouj
"VATAN VE NAMIK KEMAI-r ak
rist Omer Arabistanrda bu se- ircirrrci 9EKIM ieiN nezrnrnvr.
zona yelii;lililccektir. Tamamen I iir
YOR!..
a2

'il
:aFI bir ba5ka tr:eir'li ij: ir ct'
;* o i951 vrhnda Liq tilim yiir-tc[urc-
ni laraltncl:tt-t filime alrnan "Va- Otmtig Bir Kadrmn Evrakr
)YnM'
-arll'la- tan ve Namrk Kemal> br-r kcrc Metrukesi " dir.
lokal U[ur Filrn l:traftndatr rcnkli o KADRi YURDATAP
n ck'1. Iarak qekilccektir. Dah;r cinci: FATMA GiRiK iIE SEMA OZCEX'T
'tr h:r- Sami Ayanofilu, TalAt Artamel AYNI FiLIMDE OYNATIYOR!..
r.cCahide Sonku'nun bir ilrada
o Tiyaroclan sinclllav:t gcqtiktcli
gcEO1l ]ijncttiEi Iilimi, gcn\' ru.iisiit' sonra bagarrh o-vunlarrvla vcrli
Duygu Salrroflu qekccektir. 20
AN OF filisl seyircisinin ilgisini gcken
Iemmuz'da ba;lanacak bu bLi-
Sema Ozcan, ;;itncli de kcndistn-
yiik prodiiksiyond;r Namrk Ke'
'.Il1eIl' clcn Eok tjnceleri sinetnantn bii-
mal roli-inli daha tincc uHostes
Yr]k :'rlchzl oh.tru; bir' liigivlc
ilc av-
Hanrmo adlL kc.rrdelAvla siuetna- kargt kargtva gelivor'
nr filimclc
cia gcirlincn tiyattrolartntztn bLi'
:Paca- Ozcan'rn ovun arkaclaSt Fatma
ytik oyuncusu Yrldrnm Onal o1.
claha Girik ve 1'eni YzrPrlacak bu fili-
nrvacakttr. Filimin en biiyiik ii-
Filrn min aclt da 'Kader Aflanm 0r-
zellifii, Onal'r perdeye kazandrr-
rdLlr. diiD. Ulkii E rakalan'rn Ydnct-
masr yamnda, 1950 diinemi yti-
Yrl- menlifini yapacaEt fi]inrde erkek
netmenleriylc, Dui,gu SaItroflu
'ilirn- oYuncu Murat SoYdan' Filimin
gibi geng bir y,ijnetmenin Tlirk
Kog- prodiiktijtii de Kadri Yurdatap'
Sinemasr'nrn 1970 esiEindcki gii
Sev- o Kaclri Film'in br-r filjnrden 6n-
ciinii avrtntrlr olarak or[aJ a
ce ve Agustos bagrndzr qekimini
koya,bilmcsidir. <Bitmiyen Yol'-
-vapacaEr bir Prodilksivon cla'
dan bir hayli uzakla$rrg giirii- ta$lvor' Bu
oAnasr Gibi>, adlnl
nen Salrroflu'nun piyasa kogul'
liir tilimlerin baqanlL Ydncl-
larrna uyarak gekecefi filimdcn
menlerinden ve Prodiiktirr Yur-
nasrl bir sonuq Erkaracafr me-
fs:t) datap'tn eski ol.tufr Ulkii Etak-
rak vericidir.
cl u- ahn'a foto direktdrli Cahit En-
?ap-
o Yine Ulur Film Orhan Elrnas' gin eglik cdiYor. Filimin oYun-
''o.t-.
rn gektifi <Bo9 Begikoin Ecki- culan Sevim Tuna, Mine Mut-
mini bitirmigtir. lu, TugaY Toksiiz, Turgut Oza-
l(1ik
l(> o U[ur Filim sa'hibi Memduh Un'- tay.
:diz iin kamera arkasrna gegmcsi Ev o A}'nr Prodiiktiiriin Ccak avt t-

liil aYrnr bulacaktrr' Renkli cc qinde gekimini laPacafir rcnkli


Ca' kilecek kordelAntn o)'t!llcLr!r bir filimde TiirkAn $oraY o1'ttr-
CiineYt Arkrn'drr. yacak. Unlii vrldrz prodiiktdriin
teklif etl-iEi, senarisl Safa Onal'-
o U[ur Filn-r'in bu arada Ult<ii Er-
akahn'a YaptrracaEl Ye ba$ ro- rn hazrrladrpt sena15'oda o.v-tra-
r\I. maEr kabul eLti.
liinii Hiilya Kogyilit'in ol'nrya-
l3
TURA FILM satrnr buldu. Mrsrr'h filirncilerle
YABANCI FiLIMCiLERi bir or:tak ya.plma hazrrlauan Ya-
TURKIYEYE GETIRMEGE Iaz'rn yeni macerasl, (KARAOGLAN
DEVAM EDiYOR!,.
- Alamut Kalesi> adrnr ta$lmakta.
drr. Muhtemelen Mahmut Dcmir,in
f Daha cince Ti-irkiye'de qcvrilen foto direktijrliiliinii yapacafir bu
"Hafif Siivari Alayrnrn Hiicumu" lilimin ilginE yijnii, Kartal Tibet'e
adh kordelAnrn Tiirkiye prodiiksi-
sinemada gok geyler kazandrrtrn
yonunu ydneten gene prodiikt'dr
Ali Qakus, bu kere Columbia Film'- "Karao$an" tipini yeni bir oyuncu-
nun canlandrrmastdtr. Bu kere si-
in memlekelimizde qekilecek vcni nemanrn en iyi fizipine sahip ovun-
bir prodiiksiyonunu ijzerine alml$ cularrndan biri, Kuzey Vargrn ovnr-
bulunmaktadrr. Corrman Kardegle- yacak *Alamut Kalesi>nde. Filimin
rin bu filiminde Ttirkiye'de Eok iyi kadrn oyuncusu, Mrsrr'da iinlii bjr
tamnan iinlii 'bir aktiir dc var.
;a.rkrcr - aktris olarak tanrnan Se-
Tony Curtis'in 15 Temmuz'da qeh-
mlla Tevflk'dir.
rimize gelmesi bekleniyor. *Parah
Askerler, adrnr tagryacak filimdc MELEK FiLM
gimdilik iki Tiirk aktciriiniin kati "sEvctl,l BABAM"T nirinoi:. .

olarak oynryacaklarr rbelli. Bunlar f Renkli filim yangrnda baqa gii-


da Fikret Hakan ve Salih Giiney. regen filmalardan biri olan Melek
fi Tura Film gahgmalan 21 Tcm- Film, ycni sinema sezonuna hazrr-
muz.da Istanbul'da baghyor. 24 A- ladr[r ilk prodiiksiyonu "Sevgili
fustos'da Gcireme'ye gidileceklir-. Babam"rn gekimini bitirmiii bu-
tsuradaki gahgmalar 22 Eytiil'de so- lunmaktadrr. Filimde Ciineyt Ar-
na erecek ve ekip 23 Eyliil'de iz,- krn, Zeynep Depirmencloltu rrc Se-
mir, Kugadasr qevresinde gahgmak ma Ozcan ovnachlar. Yiinetmcn ise,
iizere hareekt edecektir. gimdilik Mclek Film'in sijrekli rejistirlerin-
tespit edilen 12 Ekim tarihinde Ee- den Aram'Giilyiiz'dii. (Hemcn bu
kimin tamamlanmasr ve ekibin A- filiimn arkasrndan yeni bir renkli
merika'ya dtinmesi beklenivor. Ka- filime baglamyor. Ayhan fqrk'ln bag
dtn oyuncu Raquel Welch'in yerine roliinlioynayacalr "SevdiEim A-
kimin geleceli heniiz belli olmug dam,da, yeni sezonda en gok sdzii
de!il. e djlen vrldrz adaylarrndan Mine

SUAT YALAZ
Mutlu var. Bu lilimin viinetmeni
Mehmet Dinler, difier yandan da
YENi <KARAOdTAN,N
Melek Film'in TiirkAn goray muka-
BA$LIYOR!..
velesi gerepince Eyliil'de yaprlacak
f Gazeteci - ressam ve ycinelnen bir ba$ka filimi de yiinetecck. Bu
arkadagrmrz Suat Yalaz nihayct ilk filimde Tiirkin gorayln karsrsrncla
renkli <KARAOdfeUf cekmek frr- Ediz Hun oynlvacak.
t4
filimcilerle
lnan Ya-
RAOGLAN
ia-srmakla'
Dcmir'in
acafir bu
al Tibet'e
azan d rzrn r

r ovllncu-
kere si-
hip ovun-
ELrtr ovnr-
Filinin
'JnlLi bir
tnan Se-

rDi !

ba;a gii-
r Melek
E hazlr-
"Sevgili
mi$ blr- AKADEM|K SiNEMA SUNAR:
tt Ar-
r vc Se-
nen tsc, yuRr iqi sonugTURMA conevi soNUqLARl
iirlerin-
En bu
renkli Bu salrda hazrrhYanlar :

trn bap iSrlUtUr: Barbaros Kiiqiikiizel, Ferit Tepekiiy'


Sm A- UlaS Btqakgr.
t scizii ANKARA: ilhan Akvtizlii, Tahir Geng'
Mine BURSA: Hiisnii Karabulut'
ELmeni ADANA : Engin BaYkal.
IIda DENlzLi : osman Besni.
'nuka- KAYSERi : Ali Deliceoflu'
pilacak BUCA : Yalgrn Tekkol.
h. Bu TARSUS : Mchmet Yiiksekdaf.
lrsrnda Z0NGULDAK: Burhan KalaY.
TEKIRDAG: Kemal Kesin
LTII,BLIRGAZ: VeIi PATIAK.
BOLU : Ozcan llkici'
15
ilk defa olarak fiiimciljk ve sincmacrhk AYL\
efiilmektedir. Sinemacr, Seyirci .ltangi
r? prodiiktijriin neler ya,pmasl l. Su:
gerekivor?. 2. Ari
3. Per
ademik Sinema c,.vap vc,rcktir. gimdi_ 4. Fal
lik
Denizli, Kayseri, Buca, Tarsus, 5. Sur
dak yapttEtmrz soru$turma, gelecek
Zongal_
6. Gul
da sayrlar_
7. Mu
'Haziran ayr iEinde 260 sinema seyircisi 8. Mir
srnda yaprlah soru$turmanln
ve 20 sinema saronu sahibr ara- 9. Mir
cevaplarrnr yayrnhyoruz:
10. Col

AYIN ERKEK OYUNCULARI:


l. Ciineyt Arkrn 6ll kigi
2. Murat Soydan .IYIN I
33D 1. om
3. Kartal Tibet
20, e Gii!
4. Ayhan Igrk A,
5. Y:lmaz Giiney 3. Izfr
20" 4.r|Id
5. Fikret Halcah 19,
7. Engin eaflar 5. Kad
IED
8, Ediz Hun 6. Vur
l0> 7. Ecd
9. Sadri Ahgrk 9D
10. Egref Kolgak tCa
9t 9.9h
AYIN KADIN OYUNCULARI:
l0 Kuy
l. TiirkAn goray 101 kigi
2. Hiilya Kogyi[i1 JJ
3. Filiz Akrn ?:2 D
4. Fatma Girik 17. NCT: Bu
5. Mlne Mutlu
15r \at edildi.
6. Setda Alkor 12 ))
ierinde br
t. Belgin Doruk 5r rakkamlan
9. Pervln .par 2D gidenl,er tr
I0. Scrna dzcan
2D
la
I
:ncmzrcrbk
.AYIN Y. KADIN OYUNCULARI:
ci hangi 1. Suzan Avcr 27 kigi
:crckivor?. 2. Aliye Rona 26 >,

3. Fervin Par 20"


- 4. Fatnra Karanfil lE>
$imcli- 12>
5, Suna PekuYsal
, Zongul- tt
6. Giilgiiz Erdem ))
t s:rvrlar'-
10>
7. Mualla Siirer
8. Mine Mutlu 9"
ribi ara- 9. Mine SoIeY 9,,
t0. Qolpan ilhan 8 U AYIN Y. ERKEK OYUNCULARI

tr. Erol Tag 62 kisi


2. Hayati Hamzao$u 17,
3. Cenk Er 15o
4. Kuzey Vargrn llD
5. Onder Somer 9"
6. Baki Tamer 8"
7. flulusi Kentmen 8r
8. Siileyman Turan E"
9. Kadir Savun 5o
trO. Muzatfer Tema 6o
AYIN FiLMLERi :
1. Ottim Tarlasr 24 kiqi
2. Giinah Bende mi? t9
3. Izdrrap $arklsr ll ,
4. Hrgkrnk
5. Kader
6. Vuruldum Ben Krza />)

7. Eceline Susayanlar f,r


E. Cemile 6r
9. Qaltkugu 6o
l0 Kuyu (r
kiti

t
t NOT : Bu cevaplarl verenlerin yerli lilim sevircileri olmastntr ijzellikle dik-
t kal cclildi. Cevaplr\,anlarln adlan, vaslari vc meslekleri dergimiz ydnetim
.-erincle bulunmaktadrr. Ayrrca bu sevircilcr araslncla bagkaca istatistik
I rakkamtarr ortaya Erkanlarak, rnesleklere le Ja$lara gtile yerli filimlere
I gidenler tcsjit edilecckr.ir.
I

l7
cigln'tr)n ;

rs Ftr,ffmr N
Y
t. KUYU
SAMSUN 13.000,00 TL.
kisitik ZAFER sinernasrnda 4 giin oynadr,)
(2.51X)
z. KADIN opGil-, BA$ BELASI
ADANA 13.000,00 TL.
(2.000 kigilik SULAR sinernasrnda giin
Z oynadr..l
J. ACI GUNLER
TSTANBUL 7.476,00 TL.
(1.500 kisilik Ferikiiy_Ktiip sinemasrnda
.4. VURULDUM BlR KIZA 3 giin oynadr.)
TARSUS 7.000,00 TL.
(l-Iffi kigitik gdR sinemasrnda 4 giin oynadr.)
.5. BiR DAMAT ARANIYOR
ADANA 6.500,00 TL.
(r20 kieitik .t;";;,nda Z giin
.6. DUNYANIN "n*
oynadr.)
EN GIJZEL KADINI ADANA 5.000,00 TL.
({Xl ktgilik RENK sinernasrnda 6 giin
oynadr.)
?. SARMASIK GULLERi BOLU 4.500,00 TL.
(rf50 ktgtlik yENi sinemada ? giin oyuadr.)
8. TAHRAN MACERASI ADANA 4.000,00 TL.
kiqilik K6gK sinemasrnda 3 giin oynadr.)
(20{10
9. ctil vE $EKER
2.8C4,00 TL.
kiottik D. Bahse-yrldrz sinemasrnda ,
10.
!ra7s
KoROcLU
-r"T:H:l
: B0LU 2.5iJ,00 TI_.
(250 ki$ittk B.{HAR stu
reurasurda 7 giin oynadr.)
11, EZO GELIN ANKAR.q. r.950,00 TL.
(f330 kigilik Mamak-UyAR
sioemasrnda 2 giin oynach.)
12. URFA-isrANBUL -
--'rrro*urr. DE
(15{D trigilik Feriktiy-Ktiip
sinemasrnda 2 giin oynadr.)
r.787,50 TL.
*z
13. CANIM AYSEM BAC
ANKARA
klsilik Marnak-GUNE$ shemasrnda giin
(2501)
2
--5q oynadr.)
1.700,00 TL.
rEI
I {. KUY,U leSic
ANIC,\RA r 380,00 TL.
(2$0 ki$ittk S. Kadrn.DOGAN honr
,sinemasrnda 3 giin oynadr.)
ls. KAFKAS KARTALI
(1000 kigitik Mamak_TUNCAy
ANKARA r.000,00 TL. fts
sinemasrlda 2 giin oynadr.)
l8

I
^4,r(ADBtvrtr< sixpMA
xieix
]'A.YINLANIYOFI ?
.]() TL.

IO TL.

)IJ TL.

,O TL"
BU cijrue KADAR sensevi TE-
N TL. "rilitvtci
sEoijrleRE BtRAKMtsrlR. 6vleri, riiR-
D 'ft,. riygoe rilinn yApMAK ile roro oYNA-
MAK ARAsINDA AYRINTI BULMAK GUq-
I] TL.
riiR. neRnru riwiru zARAR nlrussirue oe
rAn nnruesirue oe qoK 9EYLER YAZI\AAK
8 TL. tvtiimrtiruoiin.'

C TL.

I TI-.
iRqOK SINEMA YAYIN organr vardrr Tiirkiye'de. SES
I TL. bir sinema yaylm organrdrr. PAZAR bir bagkastdtr. PER-
DE de 6yle... Aynca gazete tiiriinde yayrnlanrp da sinemadan
r TL. stjz elenlei' vardrr. Orneiin HAFTA SONU, ABC, SAKLAM-
BAQ Ve EKSPRES EKSTRA bu ti.irden gazetelerdir. MiLLi-
r TL.
YET, CUNIHURIYET, DUNYA gazeteleri de yerli sinema iz-
leyiciieri olmaktadrrlar. Fakat gilnlilklerde sinema <tercihli>
TL.
konu de$ildir heniiz. Qegitli nedenlerle olmasr da beklenemez.
TL.
Ortalama ayda 8 milyon kigi, siyasi gazetelerin haricinde yaym-
lanan ve sinemayr en 6nde g.tiiren
gazete ve derg'erde biiyiik
bir ilgiyle sinema haberlerini, ded.ikodurannr
izremektedir. Bu
dururna gdre yerli f imlere gidenJerin
ezici gosrnruiu derg'er-
de, gazetelerde okuduiu haterlere gdre
tenaiterinJ filim seq_
mektedirler
organla
yayrn o
Bu bir
olmryan filmin higbir yayrn organrnda
siizii edilemez. Tabii bu-
nun yamntia sansasyon yaratmryan
oJruncunun da adrndan ko-
l_"-":{3ryr. iri nlltota"Ia mansetini yertegtirirken < FALANCA
FILANCAYA ASfK!>-denmedi mi yayrn
orgamnda, okur atar
bir kenara onu. Hig mi
Ya Tiirkiye'de olaysz,
mak gerekirse ne olaca
e prodiiktciri.i
Bunu yapmak isteseler de, biiyiik
bedel_
lan <rekldm kampanyalan> ile mi.imktin

Bu konuda eksikli$nin ne oldu


yen yaprmcr saqmt bagrnr yolm
Evet,
diizen gimdiYe kadar hie
diigiin dar hergeyi tesadiiflere br-
rakmr
veya piyango b'eti armak
""u.,',]tjl
an, her dakika filimin zarar #If;ilhff?rr",H:l::
tranesi#,-kdr hanesine gok geyler
y azmak miimk iindiir...

iikt<jrler vardrr ve bu pro_


zaman para kazanmakta_
birbiri ardma ekonomik kriz
erdir? yrllarca onlar da
ar, zirveye grktrlar. Ama
?A
rde biiyiik biiytik bir hrzla grafifin alt noktasrna diigmelerinin nedenini so-
ftedir. Bu rarsak? Samnz buna cevap verilemeyecektir' Qiinkii bugiin on-
: dergiler-
lann diigtiiiii durum, gelecekte tliier girketlerin diigecekleri clu-
filim seg- rumun fi" iirnefidir. RENKLI - DRAM iivertiirii sona erince
gerqekler ""t rkacaktrr. Bu kere de yeni bir-
$rmip ol- bul
geyler provalarrnr tarnamhya-
<iflAs>>
seyirciye caklardrr. Filimcilikte kazanmak tama-
rsasyonu men tesadiiflere brrakrlmrgtrr. Tiirk Sinemasl'na ekonomik bir
Iabii bu- sistem girmem$tir.
rdan ko- Bu durumda ne yapmak gerekiyor? Bizler de As'r yaymlama-
LANCA dan ijnce uzun siire bunu diigiindi.ik. AS'rn hazrrhklarrna ba$t-
rur atar yan Hayri Caner, bu dergiyi yayrnlamaia iki yrl tince karar'
verd.i. Ancak dergi Tiirk Sinemasr'na o srralarda bambagka
.er yap- bir karakterde girecekti. Daha gok sinemaya sdzle, yaztyla
ncularr, yararh bir dergi olabilecekti AS... Ancak Caner',in diigiince-
mlerini leri Ekononai kitaplarrndaki gergeklerle birlegince TURK
: bedel- SINEMASI'NIN EKONOMIK SORULARIYLA ILGILENEN
iimkiin BiR DERGI YAPISI ortaya grktr. Bu tiir dcrgiler Batr'da ya-
r kay- yunlanmaktaydr. Tiirkiye'de hig yaytmlanmamrptr-
rprlan, fiirk Sinemasr bugiin, garklarr yrllardan beri ayru diizende i9'
5i qok leyen bir endiistri iirne$ndedir. Piyasada milyonlar dijnmekte-
rtadrr. dir. Giderler gok, gelirler goktur. Ciro edilen miktarlar bagka
'lemi- sanayi koilanyla <<mukayese> edildiiinde Tiirk Sinemasr'nrn
rakkamlarr da kabarrk olmaktadrr. Bu kadar biiytik paralar
' his deweden bir piyasada ekonomik diizenin kurulmamast tek bii-
re br- yiik eksikliktir. Bunu sailayrnca herpey rayma girecektir.
amak Biz AS olarar sinemaya ekonomik diizenin bir bdliimi.inii, PA-
. Her ZARLAMA'yr sokuyortz. P.LZ.LRLAMA igin Tiirkiye'de $im-
cyler diye kadar yalntz sinema deiil, gokluk sanayi dallannda hig-
birgey yaprlmamr;ttr. Bizim yapacairmrz PAZ-LP"LAMA, Tiirk
pro- filim prodiiktdrii ile fiirk sinemactsr arasrnda bir kiiprii kur-
rkta- mak olacaktrr. Sinemacr alaca$ filimi daha iyi tamyarak ala-
znz cak, seyirciye de filimi daha iyi tanrtmasrna firsat verilecektir.
'da En iyi filimden, en kiitii filime kadar xzayarr^ bir deierlendirme
lma sistemi ortaya gtkacak ve protliik+"ijr filimi yaparken bundan
kazang saSlayrp sailayamryacalrnr iinceden bilecektir.
Filim maliyetleri hesapsrz, kitapsrz yaprlmaktadrr. Bir prodi.ik-
tdr kendi befenisine giire filirn yaprp, yiizbinler harcamaktadrr.
Oysa pazarr nedir, seyircisi nedir? Bunu bilmemek gdzleri ka-
pah ugurunrun kenannda piknik yapmaia benzer. Biz prodi.ik-
tcire pazarrnr tanrtacairz. Adana Bdlgesi, Samsun Biilgesi, iz-
mir Brilgesi diye. Tiirkiye'yi altr biilgeye ayrrrp, burasr <<Avan- -
ti.ir>> ister, Furast <<draml>> sever fikirleri artrk tarihe kangmrg-
tr. Tiirkiye'de 67 viliyet, 1LT kaza ve 1400 kapah sinema sa-
lonu vardrr. Her sinemamn kaprsrndan igeri giren kigi kendi
beienisine gdre filim dilemektedir. Bunu bulamayrnca da filme
saylp sdvmektedir. Ve artrk li.itfen gu gergeSi dsrenelim, Ti.irk
sinema seyircisi filimlere giderken befendi$i igin de$il, QoEu
zamarl gevresindeki en ucuz efilence <yerli fiJim seyretmek> ol-
duiu iqin gitmektbdir. Bir giin olaylar degi.sir de halk daha
baqka eilence aracr bulursa ve bu da ona gok ucuza gelirse,
hig tereddiit etmed.en yerli filimle seldmr sabahr kesebilir.
AS'rn nigin yayrnlandrirnr burada daha uzun yazmak gereksiz_
dir. As her sayrsrnda ortaya koyacair yazrlarla bunu agrklaya.
cakhr. Bunun yamnda biitiin giici.imiizii yazrya brrakmanrn
dofru olmayacalrnr da biliyoruz. Tiirk Sinemasr'na yardrmcr
bagkaca gahsmala'mrz olacak ve bunlar da gelecek sayilarda
agtklanacakhr. AR
AS'rn ba;arrya ulagmasr -igin, dostqa, iyiniyefle uzatrlan bir eli
samimiyetle srkmak yeter de artar bile. Tiirk Sinernacrsrndan
bunu bekliyoruz. gcr
AS DERGISI llEi
E1
rEn
ttor
-nf
Sayln Sinemacrlar, r

AS'a abone olmak igin liitfen hd


(P.K. 517, ISTANBUL,} b
adresine rnektup yaanz. hd
r!
'|G
rir
22 E
b
lli
rll
iodiik-
rtadtr.
ri ka-
rrliik-
j, rz,
-{van-
'$mr$-
u sa-
kendi
filme
Tiirk
goEu
i> ol-
daha
lirse,

ksiz-
aya- Nezih COS
anln
lmcl
rrda KISIR B in siNEMA MEvsirrniNiN
ARDINDAN
: eli sinemalarlntn agtlmast'
Srcaklarrn artmasl ve bahge 1969 sinema
:dan
son aylart zaten Qok verimsiz geQen 1968 -
"ol."i.' I r.'J; ;,
. r
r evs i mi n i n ui ti i,.,1
3: Xt" T::hiiT"i?;
m"v'ime kardr; se-
l?'"0'0,t".'i'il:;ii
yirci oene umd,ufun
'rvla yetindi" 1968'
1 adar uzanan bu 43
in eylijl bagtnoan ,
fili
l-tili'r. d"u'" ieinde 273 vabancr
say-tst 20'
f"", ;['fJu futun filimlerin - 1969' geq
irirnrv.ta,' Ktsaca' 1968
r.. n.il"f,en ctltz krsrr bir
sinema
il6n edilen iki
*"fii"uai. $imdiden t-eZO'fe '196.9
rinin feci durumu ise hemen hemen ortava
nema ortamr ite karsrragrraca[rnr
koyabilmektedir' 23
- \ :-:-
.a-e r:

24 :i - r
nesl yaf
lamr Sir
-de 16.
. alyor.
Jelerue,-
:tmenin
:patabi
ii filmi
nsancrl
,len a-
ltr ya-
jrndan
-, \967 t
<Bal
'ln de
56" da
.srnda
-atrmr
:hard
rt Se-
]k'in
:grn'i
rrdu.
:3ne- HER DEVRiT NORNNI
.967,
a9a-
-r asrnrn biitiin belirgin unsurlarrnr kigisel seriivenlerini ijnemsemesi
367D
u>Iiinde toplayan, Amerikan toplu- biiyiik rol oynamr$tr.. Ama filim ge
t]nn
nunun Ee$itli yijnleriyle didik di ne de Penn sinemasrnrn nitelik aEr
:Jan
djk eden giiglii bir eserdi ve bizce srndan nereye geldiEini gcistermesi
:'Si-
nelsimin en bagarrh kordelasrydt. bakrmrndan qok dnemliydi.
'Boni ve Klayd> ise Tiirkiye'de Oteki televizyonculardan Frankhn
::rs elegtirilere hedef oidu. Penn'in Schaffner "iki Yiiztii Adam, 1967r
r:rlatlmr ncfisti; anra filim iiz yi-i- ryla da, Science - fiction denemesi
ninden za1'rftr ve bir yerde basit "Maymunlar Cehennemi, 1967" ile
-rk 'cir seriiven <iykiisii olarak kalr de bizi tatmin edemedi ve Holly-
ror, seyirciye iki saat bilmem kag- wood ko$ullanna boyun eEdiEini
_yt iane soygunlrn komedik hikAyesini ortaya koydu. ,Daha qok tutulan i-
naklediyordu. Bu sonugta Penn'in, kincisi deEisik mesajtna ra[rnen
je Boni ve Klayd'rn kigiliklerinden qr- 'basit bir seriiven hikAyesini a9mt9
JI ltarak 1930 Amerika'srna efiilecefi deEildi. Hatta srkrcrydt.. Ralph Nel'
l lerde (u(3g3klar, da bu kigi-toP- son <Dofru Yoldan Aynlanlar,
lum gizgisi gok bagarrhdrr) 1930 A- 1955, da gok beylik bir polisiye ko-
nerika'srndaki iki sergiizeitEinin nuyu (oAlevli Yrllar" adryla hemen
25
yerlilegtirilmiStir.) lyi anlatryordu, teq Korkuyorum, 1955> ve <Evlen-
o kadar. Oteki filmi <Siyah Panter, mek lstiyorum, 1967,, Gene Sachs,rn
1955, ise tam anlamryla bir fiyas- <Qrplak Ayaklar, 1967", Jerry
koydu. Bu ,filimde S. Poitier de Lewis'in <Bir Koltukta 3 Kigi, 1965.
agrkEa harcanmrstr.. Norman Jewi- ve .Geveze Hafiye, 1957> filmlerini
son <Biiyiik $aka-Ruslar Geliyor. de belirtmek gerek. Ilunlardan
1955>u ile esprili, fakat hafif bif Edwards ve Sachs'rn filimleri ibizce
komedi verdi.. Robert Mulligan'rn daha sallam ve baganh idiler. Ni-
mevsim bagrnda gdsterilen filmi hayet Guy Green'in bir zenci ile
.Kaderin Oyunu, 1965" bagarrh mi- kijr bir genq krzrn yakrnlagmasrnt
zansenine rapmen, iyi iglenmemig anlatan "Sevgitri Arkadagrm, 1965>r
hikdyesiyle doyurucu olamryordu ile Frank Perry'nin bizce mevsimin
Sidney Pollack'rn "LAnetli Kadrn, ijnemli filimleri arasrnda yer alan,
1966> r da hikAyesiyle Amerikan ro- deligik bir hikAye ve iyi bir anla-
mantizminin tipik bir drne[i ola- trmla megaloman bir Amerikan
rak kaldr; vasatr a$amadr. Nihayet, buljuvasrnrn kigilifini inceleyen
..Kurnarbaz, 1965> ytinetmeni Jack <Agrklar, 1967,, da iizerinde durula-
ilk ydnetmenlik denemesini <<Par- cak filimlerdendi.
Smight'r iyice grizden diigi.iriirken,
ilk y.cinetmelik denemesini <Par- 2. FRANSIZ FILIMLERi
makhklar Ardrnda, 1967,, ile veren 1968-69 mevsimi bagrnda hayli
Stuart Rosenberg, ele aldrlr insan- zcngin gdzi.iken Fransrz fjlimleri
crl konusu ve anlatrmr ile alktglanr repertuart, birqolunun gelecek yr_
Yordu. la kalmasr sonucu fakirlegti. Koca-
Geriye kalan ABD filmlerinden sezon siizii edilecek 10 Fransrz fil-
"Dr Jivago, 1965", n0liim Emri, mi zor Erkanlryorclu. Baga giire5en
"Zafer Ycllan, 1966>,
1965", .,Ko. sinemacrlar, Lelouch, Truffaut !e
mandolar Geliyor, 1967" vb. gibi iis- Robert oldular., Claude Letouch
tiin yaprmlarr yine seyircisini bul- <Bir Erkek ve Bir Kadrn, 196G, lyla
muglardr. Hiebiri de belli bir sevi- plAstik nitelikleri bakrmrndan ne- rLis litl ::'
yeyi agmrg yaprtlar defillerdi. Bu- fis bir filim veriyor ve Eok sade
na kargrhk Stanley Kramer'rn de- bir hikAyeyi iistiin bir sinema zev_ ..- :::.t' .-l
_
ligik denemeleri olan "Qrlgrn Diin' ki ile anlatryordu.. ,Frangois Truf- --- _ - i--

ya, 1953> (ash ncindrama> ile Eekil- faut'nun <Siyah Gelinlik, 1967>i de
:!

migtir.) ve "Beklenmeyen Misafir, umdupumuz cilgiide olmamasrna


1967> daha Eok ilgi topluyorlardr. --_ _-- :'l::
ralmen hayli saplam ve bagarrh
Qe1 giiglii sayrlmayacak bu iki bir filimdi. Truffaut, ayaklarr faz_ :::
Kramer filminin de belirli yonle- laca yerde olmayan merakh ,bir ko- .L=- Pesir
riyle srcak yaprtlar olduEu ileri sii- nuyu kendine tizgii stili ile do!ru-
riilebilirdi. Komediler arastnda Bla- su ya ser,zdirmigti. Ama yves Ro- s= L::-s tt
ke Edwards'rn <Harpte Ne Yaptrn, bert'in iki filmi vardr ki sevimli- :-: '- --r
1965>, Clive Donner'in <Evlenmek- nin sevimlisi idiler. L962 Jean Vieo
- - :l--::
26
<Evlen-
Sachs!n
Jerry
ei, 1965.
lmlcrini
nlardan
:i rbizce
ler. Ni.
ci ilc
mastnt
I965,r
t sim jn
- alan
anla-
ilrlkan
-'ie.yen
lrula-

har li
llcri
. vl-
-ioca
fiJ.
,:sen
1,C
BEKLENMiyeT nnisarin
, uch
ryla ,:-ilti'nii alano oYumurcaklarrn Sa. mOclern ,,Cl),clc, tn :c clli;r lrstnt
'. asr, 1951, qocuk diinvastnr simcli inrncklcydi. \/c mcsclii. g:nc kisi-
.t cle - ],lclar en i.yi ele alan l,aptllar- sinin eylcmlcrini anlatrp, ig cl.iinyr-
-r. I birr'ydi. rAsi Krhbrk, 1957, isc slu ve yalnrzltElnt 1,'erme icldiastn-
uf- -r-s bir komedi filmivcli. Robcrl, da olan, alna sonuqta .!J;emevcn vc
de
-
-:- jki lilimdc de Fralsrz ta$fa slkan J. P. Meh'ille'tn uKirahk Ka.
.. .:rralartna ve kdylerinc Llzantl) til,
na 1967, inclen claha brsilir irii biz.
'r Jr " l:n'rn evrenini en zevkli bigimir- cc Enrico.
17. - .cr ircisine sunu,r,ordu.. Bip clc Diler liinelmenlcrcicn VI:chcl Dc-
.:o \lacera Peginde" si fazla ilgi r-r lillc, 1967 r'rb uLoujs Dc!luc ocli.i.
LI
,:lrran R.obert Enrico'nun uSon. lli, nii kazanan filmi <Masum Bir
'c- rrz Ihtiras, 1968"r onemlivcli bjzim Gencin itiraflan, 1967":rcla, 18,
-l - :, Pek coklarlnca tutulma5 an bu Iiiz.ytl Fransa f iiksek sos,..cLcsincle-
-r:ntlc Enrico, ncfis bir altla- ki moral bozuklufa iros bir hikivc
--a
.r Fransa,vr birbirine kalan bir ile e!iliyor, ama venj birsc'; gctir-
miyor; Roger Vadim, "lsvegteki "Geng Hizmetgiler, 1963>, ise ancak
$ato, 1963> su ile tam {bir bagan- yaz mevsiminde programa allna :t -_.:€::i
srzlrfa diigerken, coSrun Bitti, 1955, rak sessizce gegigtirildi.. ?f.=a --
si ile ancak ve ancak zevkli bir Oteki Ingiliz fitimleri arasrnda, :-'r .0ft
Jane Fonda kokteyli ikram edebili- Roy t3er111tr*'in yeni evli geng bir E--e !'-_ |
yordu. Louis Malle ile birer skeEi- giftin gevreleri igindeki durumunu i ........*--,

rti yiinettikleri <iseytamn Kurbanla. inceleyen hayli ilgi Eekici yaprtr -. f_.-
11, 1967>> nda ise makaslarln gadn-
"Aile Yolu, 1966> ndan ve Michael C--:i -
na ugramlstr.. Rend Cldment ABD Winner'rn ibir ,gencin hikAyesini iz.
hesabrna qektipi "Paris Yamyor, leyen ($ehvet FrftrntrsrD, adh filmin-
1965>u[da tamamen ABD diimen den sciz edilebilirdi. Yenilerden, Da- I
suyunda oldulu ve biiyiik tdvizler vid Greene, ilk filmi <Kapah Oda, ?- A.
-:
verdili iEin biiyiik tepkiyle kargr 1956r ile ilginE bir <(suspense> ver br
-o- l*l'-
landr. Bu, Cldment'rn en kcjtii filim- mekteydi. Peter Glenville'in r-- ljl.
"Qap.
lerinden biriydi.. iHenri Verneuil'iin krnlar Oteli, 1965" de hayli bagarrh ' - {.rp&m
.,25, Saat, 1966> i ise kaderin oyu- bir Feydeau uyarlamasrydr. i-- - - .fe
nuna uSramrg bir Roma'nyah ktjytii. Bagarrsrz Ingiliz yaprtlarr arasln i: .-\rgoli
niin hikAyesini rahat ve oldukEa da ise, Freddie Francis'in <<Krsmet :,- 3::--:--
esprili bir biEimde vererek ilgi top- Bahgesi, 1!l'57" adh korku filmi,
ladr.. Borderie'nin <Anjelik Qiif Me Guy Hamilton'un <Cehennem Dti- :=. ::-::.:=
likesi, 1967,, Patellidre'in <Carolin niigii, 1955>, Michael Anderson,rn dlr tsryr
Biiyle Sevigir, 1967" i ve Aurel,in <Berlin'de Dehget, 1956" 3dh =;
q=r =--.,::]
s35u5.
Manon Lescaut modernizasyonu luk filimleri sayrlabilirdi. h::-: b
oA$k Delisi, 1967> aynr krratta va- r.- - I:;or
sat filimlerdi. Serge Korber de 4. ITALYAN FILIMLERI tr. :- --=
<Yosmaun A$kr, 1967" .ile bir var - Tiirk seyircisi ltalyan sinemasr- / a- -;'o2
hk giisterememig, sadece rahatga nrn sijzii edilen filimlerini tanrya-
seyfbdilen ibir filim vermisti. mamakta gegen mevsirn de devam
-ntu
e. r---==. F,
etti. l%&69'un aghca ltalyan kor- r: rc-ia - XC
3. INGILIZ FILiMLERI ItrE !. :32
delalan, Sergio Leone'nin ilk wes-
1968- 69'd,a iilkemize ulagan ilging tern'i <Birkag Dolar lgin, 196.5u ve r- i-; ::lz;
Et :-(a\-i
ingiliz filimleri birkagr agamadr.. "iyi, f6tii ve Qirkin, 1966o oldu. :i^+- -Celi
Bunlar arasrnda Joseph Losey'in Enzo Castellari'nin <Hamletoi na-
<Kaza Gecesi, 1967, llgili2 toplumu- srl westernlegtirdifini gcirmek iEin r,:r+,- v-;i
nun geleneksel deferlerine kargl crir' i;r-;i
"Johnny Hamlet, l%Eu i seyretme. d-=-i-: bai
bir patlamayr, birkaE kigiyi igine [e deferdi. Lui,gi rBazzoni de "Gu-
a,lan dar ,bir qerEevede ve bireyci rur: ve Intikam, 196?rrnda, P. Meri- !rELE-'..et
bir gdriigle inceliyor, saplam bir mde'nin ii.inlii <Carmen, ini hayli il- aE
sinema dili tagryordu. Ancak Loseyl ging bir western haline 5e1prtt1o.. : DIGEX
in filminde aleyhinde tartrgacak 796h69'da, bir ara iilkemize gelip, CESITI.E^UI
lbir takrm noktalann varhpr da su bazr filimlerini tanrtan iinlii yiine- isrtc'--
igtjtiirmezdi. Losey'in iiteki filmi tici Carlo Lizzani'nin de 2 western,i Etr' ECE=E
T-::k ;eo
28
: ,.:,..Jr. Lee Beaver takma adly- olan ve halka gdsterilmeyen ciiret'
I ancak
ahna- - ,,:3:tigi .Kanh TePeler, 1966" kAr konulu filmi "Gece OYunlan,
1966> nr iilkemize getiriYordu'
-,: . .-..2 bir intikam hikAyesini i9-
-aslnda, - ,Oldiir ve Dua Et ,1967" ise Zetterling bu filminde, niganhsrna
-'n. hir - -- .. nl konu etrafrnda, ama da- cinsi arzu duYamaYan bir adamtn.
::..^atli gah;rlmrg bir filim ola- gocuklu!unun geqtiEi evde, tazcle'
--umunu -
yaprtr :-:, -)Ze garPrYOrdu. nen anllarl arasrnda srkrgmasrnl
, .-.:i italyan filimleri genellikle parelel bir anlalrmla veriyor vc
\{ichaei
: -i. trJr|indeYdiler. Eski usta isveE toPlumundaki moral bozuk-
iz-
'sini . ::o cle Sica'nrn "Erkeklere Da' lu$a palmak basrYordu. oGece O'
filmin. yunlan> -vr)rn dncmLi filimlerinden'
::n Da-
,::amam, 1967"r, Mario Monicellil
. ..l'imis .Kazanova'ntn Macera' di.
,Jr 0da,
..n, 1964,,, E. de FiliPPo'nun "Se- Da,nimarka, JaPonYa, Yunanistan
-') ver-
ve Hindistan'clan gelen birkaq kii-
,-sme, 1965, si, Giuseppe Orlandinil
drnekten baSka, 1968-69'da 3 de
nQap-
-^-^-,1, - ,- "Capkrn Pazatcr,1965" sr, Dino tii
.. .-:in .Karrm ve Sevgilim, 1967u Sovyet filminin programa ahndlfr
. , \apoli Macerasr, 1966" vb' gi- gdriildii. Bunlardan Sergey Bondar
lrasln'
Bunlar araslnda Risi'nin iki cuk imzasrnr ta$Iyan ttllatP ve
Lrsmet
filnr i -. ::: claha ilgi gekiciYdi. Ote Yan- Sulh, 1955,, l'rllarca qaltqtlmasrna,
-=.- Francesco Maselii'nin (qabul( iidiiller ve oscar'lar kazanmaslna
: Dii-
Oldiir Usiiyorum, 1966" adh kome- ralmen gok kof ve hantal bir Ya'
:son'tn
plttl. Tolstoy'un romarllna sadakat
aasus. --.:, baganh tanlnan ydnetici hesa-
: .a kcitii ibir not ahyordu. Bolog- ufruna ortaya konan ib'ijylesine sr-
..::.: - indovina ikilisinin "Siireyyo, krcr ve monoton bir YaPlttn slnema
li6l , sr ise ijzerinde durmala de' olarak bir clefer tagrdrfirm stiyle'
-':: bir yaPrt deflldi.. Ancak <Bo- mek de herhalde kolaY olmasa ge-
:InAST.
zuk Diizen, 1968" ile ilk uzun filmi- rekti. Aynca Alexander Zarkhi'nin
.lnlya: bir bagka TolstoY uyarlamasr olan
r.: reren, Fellini'nin eski asistanr
levam
,: ktsa-metraj'cr Gianfranco Mio- <Anna Karenina, 1967> srntn da
: kor- *Harp ve Sulh>tan a$a& kahr Yanr
! wes' ;:zz: r'e yxzlk olmu$tu denebilir. l-
,. cir anlattmr olan .Bozuk Dii' yoktu. Ama her iki filmin ortak
tdD ve
::r,,, hikdyesinin EaPragrkhfr Yii- iizelliEi ba; oyunculannrn Eizdikleri
oldu, basanL kompozisyonlardr. 3. film
- -rden belirli bir diizeye
varamr-
na-
-:du. Mingozzi, SardunYa adasln- <Roketler Patlamayacak" ise oyun-
i igin culannda da bir iizellik ibulunma'
-3!me. :=ii biiyiik toPrak sahipleri ile
:::tajcr haYdutlar araslndaki gizli yan hayli basit ve kijtii bir kordelA
: (Gu' idi. Bunlardan iba$ka 196&69 mevsi-
.-:-,edeleleri yansltmaya €ahslyor
Meri- mi Azerbaycan sinernasrnr temsil e-
: _.:.
:.,Ii iL den miizikli bir filimle de siisiileni-
'rclrr -. DiGER ULKELER.DEN yordu. tsu, Tevfik TAcizade'nin
,:ESITLEMELER
isreq'ten kopal bir rizg|r, ka- Gadjilbekov'un iinlii oyununu perde-
',-one-
:-: \',Cnetmen Mai Zetterling'in 1966 ye uyarlayarak yaptlEl <Arqrn Mal'
.3rn'i ',::edik Fenlifinde olaYlara sebep Nan, 196h komedisiYdi.
29
IE
-+l*
rrfill;-
bsrye t
itfu i-inl
AS SORUSTURMALARI : I :il't€-E
L-r rd
frrtr <7
ruB< siNrmnsl'N'oR
r Lrm:
I
E-r *
KENDi TUNUNOT i qb gto
BA$ARrLl
YONFTMENLER
ffdr
Lrqn

Sorugturmaya cevap veren sinema yazarlarr: Turan AKSOY


hH
<<7 GUN>, Hayri CANER,.ASrr, Altan DEM|RKOL <Milliyet>,
b yrp
Qetin ENER <<PAZAR>, Enis R. OLCAYTO <<Ekspres EKST-
luc- Yt
RA>, Selim Sabit PULTEN ..ASrr, Giindiiz SEDEN <<Son Sa- -4
at>, Erman SENER <<SES>, Vecdi UYGUN <<Son Saat>.
klli: .:
I
-rr, h
rtb
ZUN BiR SUREDEN
I
ts&lda
U en ileri uglara erigmiq sine-
BERI sinenia konusun- malarda bile anketinizde be- GrE"t
daki sorugturmalar basrnda lirtilen ayrtm kesinkes te- fzlmhrf
yer alm^yor. tsu e]:sikligi gtt- gekkiil etmig de$ildir. Orne- -rtu rl
ren <<Akademik Sinema> y6- fin bir ydnetmenin be; ya-
r^rfr &
neticiler"i loundan b<iyle her prtr arasrnda sinema sanatl
ds- 1l
rnh &
ay yeni bir soru;turma. aQa- agrsmdan e5deier tagryan
rak fiirk Sinemast'ntn sorun muhtelif tiirlerde filimlere
lii kiFfi
larrna inecek bir aragtrma- rastlamak kabildir. Aynca stu TErl
re=tis-
y^ gitmektedir. Ancak ilk <<Dram komedi, avantiir>> fi- h ffiirf
.

sorugturmamrz, lionusu y6- limlerin kesin srnrrlarr da


!!i kd
niinden sinema yazarlan ata- belli defildir. Dram - avan-
slnda tepki yaratmrqtrr. Or- tiir, komedi - avantiir gibi
pri:ea <

hI-rm
ne$in sorugturmaya cevap anketin kapsamadrit difer <lrtrLe
giinderen SES yazarr Erman tiirler de vardrr. Bu nedenle
&: Rrr
$ener'in oylama bi.iltenine ek anketin-ize &rrr
notu gdyledir: <Brakm Tiirk dram. komedi -miisaaclenizle-
ve avanti.ir
Sinemasr'm, yedinci sanatta tiirlerinde baganh yiinet-

30
-:--r--=l' verine bu tiirlerde ge
.::--ile:'i filimlerle ortak bir
. :i. l\'3 erisrnig ydnetmen-
.-:--:r isim_lenni vermeii yef
. -:_)i'orum.>> Erman
$ener'in
:-::len arkasrnden da Turar
- ----isrf]' <7 Giin', sorugturma-
..-:- Konusuna l<arsr grktr.
::nan $ener ile Turan Ak-
- .
-."un g,5ri.igtine uyan bazt
.:-tadas]ar da
sorugturma
-i _'tusunu cevaplarnadtlar.
AKSOY
3l konuda k:.saca bir agtk-
'illiyet>, -:na yaprnair uygun gririi-
s EKST- -.- rruz. Y azarlara gcinderdiii-
r-;z sonrgturma konusu g6y-
Son Sa-
.)),
-=1-di; <Tiirk Sinemasr'nda
iram, komedi ve avantiir tii- MEMDUH iiN
:--inde basarrh saydrftmz re- YOLU>, <HrC'KIRTK >>, <<KEZ
--s,idgtlt adlarrnr agrklar BAN> )'apmr_s bir Orhan Ak-
-s sine-
soy'a }iomedi filimi rsmarla-
izde be- =lsrntz?>> AS olarak dergtyi
-,'avrnlarken bazr prensip masl olmryacak bir geydir.
res te- ka_
' Orne- :'arlarr eldrk. Bunlardan bi_ Bunun yarunda Hullii Saner'_
::$ ya- r-ncisi de qartlar ne olursa in de .<Dram> ti.iriine girme-
,-lsun, Tiirk Sinemastntn ya_ si g'aripsenecek bir olaydrr.
sanatr
iasryan ::nda olmak, ona yol griste_ Ti.irkiye'de iddia edilenin ak-
:limlere :':ci kigiliii yitirmemek. Bu- sine bel:rli tiirlcrin iistiinliik-
Aynca 3'.in Tiir.kiye'de yrlhk filim leri elde tutan kahramanla-
','asatisi 150'yi geqmektedir. rt vardrr. Esasen sorustur-
:iir> fi-
'.arr da Bu filimlerin yaprmcrlan, ge_ manln sonuqlanmasrnda da
- avan-
:rk kendileri rejisrirliik ya- bu ortaya qikmrstrr. Ancak
- oihi rarken olsun, gerekse bag- <AS>rn elde etmek istediSi
di$er .:alauna filim rsmarlasrnlar bu da .defildir. Biz Tiirk Si-
:edenle <esinkes> bir gdrevleri var- nemasl'nln bjr dtlzene girme-
-rizle- irr: Konuyu ayrrmak!.. si dileiindeyiz. Bu da en bag-
-','antiir -llrrem Erman'rn <SAMAN- ta rejisdriin ne yapmak iste-
viinet- 3l
:!i;- 1-3'
di!{ni bilmesiyle ilgilidir. Re' t:-{:
jistirltik belirli bir diinya gii-
-j-=f-r
riigil olan, yetftilt gewenin
olanaklarrna uyan kiginin
mesleiidir. Iyi bir Ydneture. --31 t:-'
nin gevresintleki olaYlan 96-
rtigiinde ya katrlrk vardtr,
ya Ca hiciv ydnii aPtr bas- ':r:;: i
maktadrr. Sciz konusu, Tiirk
toplumunda kadrn - erkek
ilintilerinin <<dram>> ttiriine
giren iirnekler'! de vardlr,
<<komed:':> tiirii, iirnekleri de.
E[er yiinetmen bu olaYlarr
yaqarken acr qekmigse, hiq
kuqkusuz seyireisine de acr
gektirecektir. Rejisdrden bu
konuda bir fedakArhk bekle- if \a-(
mex gereksizdir. Beri yanda i- -'- =..
prodiiktdr rs:jisiiriinii tam- '-- s
mamaktadrr. Bu qizdifimiz
-- :::
kri$ryii komedi filmi yapma-
' Z --
sr igin zorlarsa sonug ba;a-
rrsrzhktrr.
Bir de her tiiriln kendi arag- --- -
trrrnalarr vard:r. Bu ara;trr-
maian yapmaii uzun siiren
galigmalarr gerektirir. Olay- -1'
lardan etkilenmcde bu arag-
trrmalar gok yararh olur.
Tiirk Sinemasr'nda her ko- f-:
-

nuya el atan rejisiirler bii- -,tL

yiik bagansrzhklara ufra- L

maktadrrlar. is gdriilclii!'ii
kadar basit d-e[ildir. Sinema
ORHAN AKSOY
tiiriinde Or-
Sor:ugda Dram
iun ,tf.tuY, kornedi tiiriinde
tii-
Aram GitYiiz ve avantiir
riinde {e Mcmduh Un baga-
bi-
vOn"t*enler arasrnda
"ri,
tt""ifigi elde etrr'j$lerdir' Oy-
Iamanit, nuvantajr 96Ylec1ir:
DRAM TURUNDE BASA-
RILI Ii,EJISONLPN :
1 ORI{,\ N AKSOY <65 PU*
v2-n>
ER,KSA.L\ <50
Z. VIMiN
Puvan>
S. METilIET DINLER <50

Puva: >>

nin c1lger tiirlerde aldtgt Pu- ARAM ciilvliz


vanlsr''istiinliik saytlmtgtrr'
33
..J. UI,KII ERAKALIN <45 5. HULKI SANER <b0 pu_
Puvgn>>
van>
5. MEMDUFI TiN <40 Pu-
,van>)
AYANTt'R TURUNDE
KOMEDI TI}RUNDE BA$ARILI REJISORLER:
BA$ARILI REJiSORLER:
1. MEMDUH UN <<65 Puvan>
1. ARA\I GULYUZ <<85 PU- 2. ERTEM GOF"EQ <60 Pu_
van.,
van>
2. OSMAN SE]J.ON <20 pu_
van> 3. METIN ERKSAN <55 PU.
3. STR,RI GT'LiEKIN van>
<60
PilVl.,t> 4. FEyZi TUNA <<4b puvan>>
4. ATTP YJT,MAZ BATIBE- 5. LUTFTJ O. AKAD <40
KI <50 puvan>> Puvan>>

Dileklerinizi,
dertlerinizi,
bize
yazrn|z.
Yazrlarlnrz
gelecek sayrdan
itibaren
Set iggisinden "eizE
yer giisterenine YAZDIKLARINIZ>
sinemada
K6,gesinde yayrnfana-
kadar
galrganlann caktrr.
hizrnetindedir.

H
H4iit
((50 Pu_

)E
?LER:

Puvan>
60 Pu-

REFTRANDf]M Y
oaa
AYHAN t$fK KIRAL
KALACAK MI ?
Prodi.J ktcirf
er,
Gelecek Rejiscirler,
Sinenracrlar,
saylda Gazetecifer ve
sonuqlarlnr Sinema seyircisi
Cevap veriyor:
yaylnlryaca!lmlz EVET !
refenandunla veya
HAYIR !..
-=
--
-I
TURK TOPLUMUNDAN
-L
LI
KOPMU$LAR
YA DA -b
s.r(AElg siNEMASt,,
-ar
UZERINE LL
-E
tsr
U
rlr. I

noAu dzoric
IIG
-
-d
clnt$ :

L
h
-iG
b,
*,
Lh
-I- r-l
-I
(Ernperyaltst iilkelerin grmank burJuva sanatrna *
iizenip, klglsel bunahm iiriinlertnt bu halkrn iintine
sanat diye, edeblyat dlye siirmenln gere$ yoktur!-
Yangim"1"" budur yanglznek, kaytarrrak, sorum-
-li6 |

srrzlrrksa, budur sorumsuzluk!


mazgil/D,ost Dergsl, 0cak 196?) -Htiseyln Kork-

rtu!ruI'a, <Tiyatrocular
bir bunalma sayrlmaz.
iistelik rbir (emeklemeD
dlrenebilme qa,balarrn-
35
---- .:.:r. 0z ve anlatrm olarak ast
:- -::.' Batr yagantrsrnr, Batr
sinem
1 !;l3rlanyla yerlegtigi bir ger
*: :eglar ki, bu aydrn tiginin
T

r . - aopannlglarcirr. Buna kargtLk


--:.2-'Er, halktan kopmu$luBu ve
'-1ur. Edip
Gansever, Ahmet Oktay,
-: .:r artk bogunadrr. eiinkii okurl
- : sevredlp anlamasr
igin yaprla,n
e-;,+lik ayd:n iqin yazrlan giir
de 9
_II_
: soruyu, (ftdeki, Liit
4rg sine- birlnci srmf
u, Ti.irk giiziiniine ala
.:gtn, ge- jisitriiD diy
sasrnda. <Akad Yrh> y
-:ie hem gisi, Sayr: f,
:umtiyle
tlsal si-
,enelJik-
,' tartlS-
rlan bu
:t arag_

ranatrna - jr'.ann geEtili flhtrm


e riniine --;{d tj€r mi, belli neresidir, hangi
cleEil... Ama fjlm
oktur!- _ -::r Akaddrr.

sorurn-
r Kork- -III_
(Denize fnen Sokaku higlile gidenlerin ya
bolulmasr, ya da intihandrr. denizde
Atill6 Tokath bu ilk
rocular f,ilmi, L,r.,11., di.izenin sanstrti
tam bir bagmsrztk iginde gevirdi.
bir yana tr""L,ir."u,
. -.lmaz.
O"._*'f.+if_
i:leme> ve yrtgrn ama gok gekici bir
:larrn- :rI.^-.O:E"t-us
glzneyi ba$aran yeni Tiirk rip
.irr"_r.rrri
George Sadoul/ yeni Sinema, ";;r;r_
Ekfun 1960;"""''
_

37
.t-

Kimdir bu npaSaogu artrErD denilen


<Denize inen sokak,rn Ali Bev?.. Elli yagra.ndaki Ari Be'
bag kigisidir. atilla iotuttr,nr.,
geudir, giinkii yagadrfr topluma Ali Bey,i bir siiriin_ \.4
uyamamaktJr. Ali Bey ibir vurdum du}' tG:G
maz' nesli tiikenmi5 bir ki'id,ir, -1
horul horul uyur"' Kendi5it stintii eut"rrilEi gece karrsrna srr.trnr clciniip
+b
aentaen ,r-o;, bo[ulmaktan e-c&
ma te5ekkiir'b'e ermez' Daha kurtaran ada_
yirci, Ali Be5,,i bir
dolrusu ;.*;;..
Biiti.in rrrunrardan, sonra Jfu , ,::c
tiirlii
kabullen_emiS, o.r,, lrrrrirrr.. se-
Ve bu itilmede suE. !-r: --l
lanan da scyirci olmugtur. <Denize
hklr deEil> denmigtir o srralar. Inen'Sot<akrr. AIi Bey,i anlamaya hazrr. *-: :t_-_i=
Ovsa cjnce- A Tokath seyirciyi itmigti. -,TrG.-- J--:Tz _-,
t.u,,l Ali Eey,e, iDHEC,d"';;";;;;
f:l'nu
bakmrptrr. ve kigisini yabancrla$trrmrs, tiiel bir sinemacr gdziiyle
Bev'in valnrzlk' dramr, uvduruk
Tiirk e< iir].,-L -

i'J;,,j*. or. -9-


"r"rlrT,l'i:orl:o;t[,*-'* la
-IV- {-. ---
(Toprak d
tinnek --_-E-::- +S
am
drlilg -! :
DelikanLrm
dan olsun, :-- l4r i I

kin Teksoy/
O[tral.r- -

'-'vrr!' Asrptv cramlr evlerin gevrelediEi


kciyi.idi:r. Yukarralagbz
g-l- -: u_-

-v- ErrEu : :
(... "Suglular Aramrzdar iiteki Tiirk filmlerine kr
yasla ilging, senaryosundaki
bazr tuta"srrlkla."
ratmen baganh ve Tiirk fitmterinin
biiyiik Sofun.
Iufundan aynlan soylu bir
sinema vaprtrar". I's"-
rnlh Tufrul /Cumhuriyet, 1964)
38
ki iA,li Bey
i bir siirtin- *tal' yanh, Tiirk toplu:unur_ yaprsrna uygun filmler.yapmakla,
vurdum adr
duJF
srr,trnr drjniip , *T:
Lldr "c";#;
ve :",::y,_y_"1_Erksan,'
<susuz yazo
Otesfo, yrranrann ilcii,,
dan sonra bu 6""ii,gtJ;;;",i,L-_lH-iiL:
ran ada-
-ri-"mer
jsonra se. Hi *:t::::,:*,TT.:',::--"*'
sinemasrdrr. Ve bu ka31 "'"* sabbra'nrn siis-
dr rece bJrgr"';;::ff;#
lmede suQ. 1on
o-,:t*inde vardrr. iu"?d".,,,,t armatri4
i;
H":.*,:yTjl: T:.
-Lsomanyak oflu, zenci bir Eocuk, bir;.;;r-;;;;il'frfi
anna_
ItmiSti. r,i""a","
ftH:
rcr grizi.iyle *::1,:-ln]"_.T".::"'i:i1
ft{senrn .r'or*
iizerine Erkartrp ba-ldrrlanru Iarararra iirter, sekrete-
ctper. Metres evin iginde kirot-si.it-
rrp atmr$- j" ttn'T giui uvl-urut' i".",tu ve gariptir.
kalmrgtrr t ollu ii::*:
.T":1:: intihar lr1 oBen sugtu
ederken: d"!ilt_. Hi;ttiJ'ffi;.r:il1
Ve ar
o:..0:1T"'?*'"". ;";;-;;J"; susramasr
3:,i::::"
brr zorramadrr. Bu zorramarara ka havada
i"] #:JTX1'JX*l'ffi
a"
da

fi""rol,-*--'j'ltTil' Y'. l"tYl u"'",,r


"lrl',ilnlatrmr isin bazr eres-
;"it"Tj::-S,'1":.*.,'+--:;;";ffi
frttr sa bu sustalkr Metln ;.*.ETTl,':;ril1"'f
EBEI ou, gereekten .bir
,';
f"O.""i.-".1j'erq:r'
r'
J3r^'-^-
loeer va
!.i, loger va
ve
Erks l$trr
I
b hir
-Ierin
h devjmr-vsrr{qr
hir deyiml-
"^ drdrflz(raD rrnrrr yabancr
'Ldrrrrz^> unlu rrax^ ycinetmenlerin bir nimaJ

-rlictpdir. -V,I-

sava$rr. jT"*l;":"I?I .,.r^:^y:,:ln


sinemasrnr yapan Matin Erk6an, <sevmek
K Za_
Za-
tam bir yabanctlagmayu ,lus-rstr..
-r'ylarsevrnek zamam, g<iriintii diizeniyre, c" :kten de filmin mtizi!.i dr
-la defildir. Ve trpkr Edlp Canseve.,f".i",tiuiii..i' davranrsra'yla rbir Ti.irk
fui
i"r*t Uyar,Ia'n, UlkU Tamerl
*".*f it]i:-"Tj^:::: jlT,*r: i."1._},"0,r. Birbiri pesis,r.a srra.
=

laCaktrf. <sevmek Zaman>nrn temelindeki ,biitiin


;,,;
-
fIlL [ettn
lferl- Frt ---. <Sevnek
Erksan: c^-- r
Zamalu, insanr anlatan
fllmdlr, der ve gunlan
uor"t_rvo1rar. riirk. insanr bir
;}r kenahieti.:","-"-in-.J;#ffi
.::*:":;_::r:*_ Ta-nrn ..L"rrarrioi-
;"1lTH1H;T.i;ff ;S]
39
cak. Kendlsini, kendlsinin E-,f,.!
askru
re6r.) b
Elbette Tiirk insanr han ora^*.r IT
'[r:@
&EEI
-G5 -t

tE---'
-I

_VII_
(Yerli sinemamrzrn taklit ve tiz€rtiden
ii,sl p b293a6rna ermesi bir tek qarta
uzak bir
aldrBr konulan ve meseleleri,
iag;;L rr.
Uir ftirnvJJbi, Ou
topralrn insaru olarak lfadc
etrnek.Jr""iti.,un
Tarrsug Sinema rly",*
::.j:":T_^u_:tatrgrlsez€r
dergl5l, 15 Temmuz 19591
-?

!'-- itl
-I
ltl r[:
"d
&& 1d

bir erkek arasrndaki k


Fellini'rrin, Antonioni,in etkisinde
-k.h;;i;rek
"i"r.1r.lutruvr';;;;;"' d ;:[' il".T r*T:: -Eh
hem de yagadr[r toplumdan hem kendi kendinden,
criagm;r cirneli koymug.
-- afaUifaigine'top"mi
--ev.qrsrus rul'Irlu9 ve ortaya kiitii bir ya'ban. i'--:i:

:':\
_ VIII _
a:
(Tiirk sinemasr higbir yabancr
sinema delildir, r|I
o-" ne iyi kt defil lr. ru"t
l:-
kiye olacaktrr _
sioemasroii ,ur, IE
Srnema, yazar, Aydrn
AIi Gevgilili Stne
.r" Sorr*.rl
firm aergtsi,';;'tgi, :-
-
"Kagrg sinemaslDnln iirnekleri,ashnda burada bitmemektedir.
kagakgrirfrn, bunartrnrn .tirk
sinemar*nt-"" tipik cirneklerini Sadece I::- :r
srraladrk,
::#;1,"-t:T""'""-'"-:,"-i:it""'d'-;;;;;:;i'-""unuovcinermenrerinba.
$rnda tretin Erksan germektedir. yine
Erksan,rn'ffi:;";Tffi"ffi1
fi{'in <Yasak A$krr ile rgehrazatrr,
o.-;^;;;"",in uiki Agk Arasrnda>sr :l] --Gl
ve
40
kendlsinin a511111 - :krr etkirer ragrvan filmrerin
citeki cirnekleridir.
-tsotntgt Ve generikle Atrf yrrmaz,
'r asar Kemdr gibi riirk
:sanr hep aldatrl_ \:rr yrimaz,;n.Seni Kaybedersem,,i
-romancrla'y" yaprp, (yerli rejistir>
Zamanrrnda if" "ri.i'. Vuran Di\man,r bu tiirgibi
ayrri . .rnntesine kargrhk, zaman zaman tam rerslnl
dr-
- ti.irlii aldarma_ ,rjliim Tarlasrr nda
t yapmaktadlr. OrneEin
".."i-1,-,-lu.u^^rdrn
-nme aldatmacl_ :.'. a m, $, u o
ill;i'ffilJ
., ru, ;:';H:", frT-*ri;"j;1"_,;".".1;_
?ngi iosanl,
:3n ve kocaman
ya ' -' Italyan kasaba
",,
kadrnlanna benzemiiii..'u"
Atrf yrlmaz,rn citeden beri
vapma tutkusu, Pietro Germi've cizenmeye
:nsanlarr ve bu ..t::ii ,lt-"ti' zorradrlr aqrk bir
iuf degi$rirme
:yla ,bir takrm -IX_
(Geref.ini duydu!,umuz elegtirmeci
ciisi.i, kavgacrsr otabilen
seyircinin siiz-
seyircinin ;;;;;;;", .._
:den uzak bir
-r baEtrdrr, Ele ;ffi: ::.f iT J:::'i i"l_::lT"*ll ;lf :,"T,ll
.-kiyeli gibi, bu adrna de!'ir, toprumun temer
sorunlanna balrr yi.i-
. /Yerli Uship riitebilen bir elegtirmecidir _
.nema Tiyatro rine/Baykan Sezer, yiin dergisi,
Tiirk sinemasr Uze-
**^-l;;;j
.--?:l:ii:l:,,:;:'*;i'' srncmadaki vabancrrasma, roprumdan kopma ha.
:rek Zamanr,,
'kaeaklk
uE_
:_
s,,,ema, op r,r,rar,, 1)j;::.ii:H:;'i1lJ:J;
.vonetmenler, 1,.abancr srnemantn
:"n:*i*1fl *H
da Ad[d To_ kigisel bunahmlarrnr, garip
5izdendir> ciilc sev,r.c.n.n tiplerini
'rylece de ki- ., ciniine ...;;.;;.,
rani al,drriarJa bazr etestirmeciler siirmiiglerdir. Ve iistelik gatl
.r gritiinniig_ bu fi;;'^;;:;ll'i,-,"l..llt",t]
.r, sonra da -:ijr.. Ne .,,ai. ki, bu civgiirer zararrr ormuf,;;:'"#t,Tlrl? ,ijij;,"1.1-.1,r"
e'telektiier" grJriinme hevesinde
Bir kadrnla ; ;;;'ko'usu rejiscirrere
?er, yer ye_r "1". olmugtur.
- kendinden, ;.:;" "::i#..ir..,ll",.u"nraman yaratma, lutrutu.,r,ao,, eor", ou*u,.","
. ,.r rmr;;, Baiirrrn qif.i',a",,
- bir ya,ban- ",,.,,rJ.ii,,1]:"|l',,.,?,;;^rlfr,*;,:1:r,"i.,.
> O N U Q:

Ve bu kaqrs sinemastnrn yijnetmcnleri


r defildir, lopiumsa.l olaylar, sanatta diyeceklerdir ki : <Birtakrm
asrnda Tiirl da yeniliklere Biz igte rbu yeniliklerin
srnemal5rnt yaprnakta5nz>
-,
e Sonrasr/ "oi-"*ur.
Toplurnsai oiaylar, dcg,igimler
. 1962) :i,:\, lslei tarihi... Ama in,an ne olursa olsun, ister politik ister exono_
insandrr,
-_- Sadece 'J)'unun '\'aprsrna gdre soluk a'r. Ve hangi toplumda yagryorsa, yagadt!.r
rriEui. lu-u.r,bir istanbui,lu
srra.ladrk. ;:::i buralnraz' Buna'rsa da bir Tiirk bir parisli
:-'rlrt'' bir Teksas' gibi yagarsa nr'ui t""^rr.. Eler bir parisli gibi ;bu-
::r.lerin .ba_ bu bir cizenti olur, kendi toplumuna
, znk otur, zijppelik olur. yan
Hatit ;;":" j:::,,,^":,^T:,irr
:

Re. i tarya,d", ;;";;


rindar5l r-.;:nerer ormuerur. Ama
yg onrar karkrp, kendi,r::;XTjj"_*:It:r*,1:,Xi

4l
:l"J'Tli#l': n:t*l'l^3.'::ll.:izde ordupu gibi bi r Amerikahvr p.
,.::ii:il { ;;H: i iil ffil,j# I i: il
arr !E
;["
gerqek
.vr\ :
I'T"T*
delisme, T]:
ueEriurs, gellgme rbriyle" olur, olursa.
gerEek geli # "', I
*rr i
"i"::f
BerEeK
EEer Batr sinemasrnr, tiplerini
Tti.tk ,ino-r.,]
sinemasrrta aktarlp
*-r l
verli olamryor_ L-r.
:i:?.-'i,',,T,#'ll'":#,***,-':::rl^*'l'Ifi ;".ii,T:ff '.'".',llT',"; f-t
;; ;; ,'dffi ; lili
uo,'l'
I'JJ,' 'bir l"gerepi
manrn i''::f
::;i J:yok. C.. i,,'rtl.,
, .- :i r's56t, urvruuyrc J Tl:",
yaoancl :;
filrg yqp_ r- 'l
i.itkelerinde.,#.Tf
x::.ff ff
Tiirrriwo,.r- :::iT.-o"t"ioni'
ft .;T":::y;ir;;;;:.".Tr"il;:,:,TI'*.
jr#
Bergman ve iitekile; kendi

j:ll'?:1..:;,:;i
h,
H
ilili.J:.;,*,';*,:.^,1,._,";,;;;";;:;""0',:,";",ft
'b
i c'iEi ul
ei m ;;;'i'",'?jl 5
*'ff
mumuza I:: J::1ff
dcinelim beyler. ""' " ;,''11*i,?'' :l:i' 1H :l
o i :.E
Lrl
EN ivi to riliu (f 965- t969)
L;
tre-
tI[
siNEMa YAZARLART herirri --'-^*,^_- -_-.% arE
t_*l'uf*l sesimrerre riirk l,.rr:
nemasr,nda En lyi ,, ;i,,::lt'l,",i""Tj."'"'1'_ si-
hr-ra
iGEI
]lrr-
\r
:rLr :
FE

-:ci
'rld[i

AK !-€t-
bekledi lkinci sorugtrirmamrza katrlmalarrnr
marun durumu bildirmiglerdir. Bu
sorugtur-
bildirilen arkadaglardrr ;
1. Ci.ineyt geref ABUSTAy
2. Tanju AKERSON
11. Ag6h OZGijrQ
3. Hiiseyin BA$ 12' Qetin A' ozKlltlM
13' Nijat ozoN
4. Hayri CANER 14 Halit REFiG
5. Nezih cog -E ,-
15.Giovanni SCOGNAMILLO
6. Arilta DORSAY 4 -=-
7. rurhan cunreNren
8. Tank Dursun KAKINQ ii. l_\lTtsuvEREN
9. Onar KUTLAR
,r. ,lrn, $EKERoGLU
19. Erman SENER
to. rrrr.u' oreN 20. Rekin TE,KSOy
42
..-lka.hyr altp,
:ts. l9o5 MEVslMl (lE FILM Sokakta Kan Vardr, 65, V. Tiirkali
,lardrr. i$1e L:n gehir, 1965 O Elmas Son Ku5lar, 65, E. TokatL
r-::k Diisman Defiliz, l%5, I. gehvetin Esiriyiz, f5, l. Engin
-,i olamryor_ r.rhk, 65, K. inci Engin
.yenicir gri- Tehlikeli Adrmlar, 65, M. Dinler
!::meyen yol, 65, Sagroflu tlg Tekerlekli Bisiklet, 63-4, Akad
_. rrrm yap_ tsen Oldi.ikge yaganm, 65, Safrrollu
:iiler kendi Yasak Sokaktar, 55, F. Tuna
i-zu} Diizen, 66, H. Dormen Yrldrz Tepe, 65, M. Un
.--tnr ortaya
3rzJar Qiiziilmeden, 55, N. Saydam
icistermeJik 196667 MEvsir\,rl (ta FILM)
iar:rm Sana Feda, 65, H. Refi! Aaah Giizel lst., 66, A. yrlmaz
:ndi topju- :imek Kavgasr, 65, y. Duru. Blr Mitlet Uyanryor, 65, E, Elilmez
Haremde 4 Kadrn, 65, H, Refi!
Qalrkupu I, It, 66, O. Seden
Fler Giin Olmektense, 54, F. CeylAn
Qrtgrn Genglik, 66, i. Engin
.:lancrlar, 65, A. palay
?69) -r.:nlr Bufday, 65, F. CeylAn
Egreftragah, 66, E. Tokath
Gecekondu peginde, 67, F. Tuna
l.:lunsudar, 55, B. Bolan
Giizel Bir Giin tCin, 66, H. Dormen
: Tiirk iunk Hayatlar, 65, H. Refi!
-rE.E Si_ Hrgkrnk, 66, O. Aksoy
dsi, DOST \(uradrn Tiirki,isi.i, A. yrlmaz
65, Hudutlarrn Kanunu, 66, L. Akat
Jergisi'nin \imusum igin, 65, M. Un Ince Cumali, 6?, y. Duru
SiNE[IA Urrtaza, 65, T. Bagaran Nuhun Gemisi, 65, D. Safirollu
rrnlar ara- \:iihsrdar, 55, B. Olgag
Olmeyen Agk, 56, M. Erksan
, bu konu. ):ie Daflan Sardr, 65, S. Giiltekin Pembe Kadrn, 66, A. yrlmaz
rcneminde -;mek Seni, 65, C. Tuncer Topragn Kanr, f6, A. yrlmaz
likler gds- -',mek Zamant, d5, M, Erksan Umit Sokalr, 66, l. Engin
:nnr tarn
::;irmdaki Brqak, 65, N. Baytan
JiNEMA'-
<atllacak"
enmtz bu
:demekte

l_otalarrnr
ioruttur_

--:-:N YAZ Ankara,da <Almanlar> bize GENC ALMAN Si_


: tanrttriar. Dort f irimre ordu bu. Firi,.nrer. azeri-
'= "'{sl'nr
yrl YENi SiNennn,da ovqu dolu
=J vazrlur^ vuv,"f unO
-J - *3n Sinemasr'nrn, devletten aldr!r btiyrjk para
yardtmrnl
.

:.: :nLjnde tutarsak, bu kadarcrk basarryr bUyrjltmerrek


::-: n da Trjrk Sinemast,nrn en f.,;ii;
- -i Vup,tf u_
ryan 4_5 yrl oncesinin Alman filirnteriyre
: - kalkarsak basarr grafidi hiE g,;pnuri,
. .,s
Yaprak Diikiimii, 5?, M. Un
YilirYarah ot[r, ff, E. Giireg
196&69 MEVSlul (zz riru)
Aygem, 5E, N. Saydam
Zalimler, 66, y, Duru Balath Arif, 62, A. yrlmaz
501 No.1u Hiicre, 6?, Eraslan
(1e57-5E MEVSIMI (lr FILM)
Bin Yrltk yol, dE, y. Duru
Ana, 57, L. Akat 'Cemile, 68, A. yrhnaz
Aslan ArkadaSm, 62, D. Salrrollu
atalh Kiiy, 68, U. Erakahn
Aynlsak da Beraberiz, 6?, M. Aslan
Ezo Gelin, 5E, D, Elmas
Azap Yollan, 62, y. Dunr
insanlar ya$adrkga, 6g, Un
.Bir Da! Masah, 52, T. Demlra!
Kader Iliiyle lstedi, 5g, Akad
Devlerin lntikamr, 5Z F. Tuna
Kafkas Kartah, 6E, Atadeniz
I)olmug goftirti, 62, A. Heper
Kdtip, 6E, ij. Erakatrn
Haydut (E$kiya Halil), 62, A. Heper
Ktiro,gu, 6E, A. yrlrnaz
Kanh Hayat, 62, E. Giireg
Kurbanhk Katit, 62, Akad
Kantr Nig,ir, 62, U. E,rakatrn
Kuyu, 5E, M. Erksan
Kanunsuz Toprak,62, B. Olgag
MekAnsrz Kurtlar, 6t, y. Duru
Krzrhrmak - Karakoyun, 6?, Akad
dksiiz, 56, B. otgag
Kozanoflu, 62, A. yrlmaz
Paydos, 6E, U. E6gatr.
Oliim Tarlasr, 66, A. yrlmaz
Seyyit Han, 6E, y. Giiney
Sinekli Bakkal, 62, M. Dinler
Tek Kurpun, 5E; F. Tuna
Son Gece, 62, M. Un
Vesikah Yerim, 68, L. Akad
Yaglr Gtider, 67, E. E!/ilmez
Yedt Kiiyiin Zeynebl, 6E, Kan
iZIIi Nazife, 67, M. Un Yuvasrzlar, 69, i. Engin

Genq Alman Sinemasr Uzerine ne soylenirse


soylensin, k
sinlikle vanlacak yargr, Hans,larrn da Fransrz yeni
crlarnrn astr etkisi artrnda kardrkrarr oracaktrr- Dalo r9

hesiz Alman sinemacrrarr burunru'n'n ,ui,i


dibindeki bir rirk
nin
.sinemasr en yakrn, en kolay' .ornek of.Oif"."f.["n].
ha baskasrnr aramryacaklardr. Ustelik salt
biqime ia
n; ly gi iisj. i' ii"l ; ..", i ;; "; il'f:i:
l1
:t b ic i m i Ibi rrest i rmek s in.maJa'
6z itl'^., ;''
3,l,
;;::t'
bu tr-jr denemeye sirmek brjyrjk ?i,lr"r"Jrl
'uriuiun
lTll^lnf?'da
keyfine kalryordu.
Uzak Do$u'cia Japon Sinemasr <fiction_efsane))
filimlerl
ll:ll'i
lunu bulmugtu
Eekerken, Hindisr"n O,s pazara Erkmanrri vc
",nisini bile. Ray,ln m"rt.t etin.t" Rai K
(22 FILM)

Eraslan

Dalga
Hiq e(

gelendi

Gelecek Sayrmtzda :

oYUNGULARLA KONU$MALAR

{5
I[rl $inumasmilt

Pn0Dl|l(run
gennsiz rURK SINEMA- deUenece$idir. Qiinkii bu
Sl'nda proiliiktiiriin iizel bir re nraliyeUer alabildi[
dururnu oldufunu ortaya koy yiikselmi_stir ve daha da 5
mak gerekiyor. Bir kere pro selecektir. Filirnlerde 6z <
diiktdr (veyahut bir bagka rak bir defer artrmrna g
deyimle yaprmcr), kapitalist ,silemeyince, yaprmcr bigi
iilkelerde gergek bir kapita- dnem vermis ve filimle
list oldufu halde, Tiirkiye'de renkli olmasr igin savagn
her filim yapan kiqiye ser- trr. iki - iiq yrl iincesi Ti
maye sahibi tlemek yanhg o- Sinemast igin <Ltiks)) say
Iur. Tiirk Sinemasr'ndl ya- bilecek renk sistemi, bu
prmcr igletmeciden kreili kay- zon artrk normal gekim I

naklannr zorhyan kigitlir. teminden aynntrsrz olabiln


iizellikle. Ei*er yaprmcr ken- tir. Ancak bu kere qtiyle
ilisi igletmeciyse, bu kere problem dofmugtur: Filin
kaynaklan dofrudan rlo[. hern renkli, hem de en
ruya sinema sahipleridir. star'larla yaplllrsa <kazar
Ttirkiye'de son ylllarda y^- artacaktrr. Renkli <rekabt
pun olanaklarr bir hayli de- nin dolurduiu bu <talep>
ligince proiliiktiir olarak bel- ig pazan eok dar olan Ti
Xenilen kigilerin de sayllann- Sinernasr'nda yeni siirtiinr
da rte{iqiktikler olmuqtur. ler sonucu ya yerli filin
Hem yilhk yaplm sayrsr, hem yabancr filimlerden sevi
de yaprrncl sayrsr azalmrgtlr. qalacak veyahut da, gelir
Gergek olan bir bagka ytin, deri kargilamryacaktlr.
19?0'rle bu azalmanrn cok sid- rinci durum iyidir ama, iki
rinrulnda <if
c.li cier,ektir:.""' liaprJ'r .cala- bancr
t 969,un
Ttrli
pr,odiir,itii
rci.riltriei.
jieii o.l_1,ii

it bu lie_ r:?) cn R.i_ig {}lanai<


.bilcli{.irre
lI:ali3.ef jnrlirmeli
,' da yiik
6z ola_
.ra giri_
I,t_ar,a cilran
biqirne pr.ob_
limlerin I,l'linr yaprmcrsrJ,I2r
_ yagrnrs_ n pitz:rr_lai,uu tlr_
l:iall.trr
?iirk ",,e L_u ilasl_
sayrla_ Itil. ai.zr.tr a gelnle_
rU Se_
l sis_
itrrnis_
le bir.
'iimler
' iJ'i odiikttirii ipin
..ranc) en de bu ya_
.beti> ilk adur ar_
-,r ise tsugiin Tiirki
IiirIi aL sinema sa_
.ttrre- Bu salonlaun ta_
.rnIet. erli {ilimciler, ne
irr,r er doldura[rilir..
.$- $a bir dafrtrm
B;- lir. Bunu .ya_
,n
ci ma igin ijnemli
r.
SANDER, MitA
TefeYYiiz Kitat

: (MN)ARLI), I
:, slMAvl, seda
dan ge}'r
r ii rkive'de,Y.l#lf "fr fr_ivooBnFy As I 1925>

VC BRO$UI
SiNEMA KITAP r TEPEDELEN
I
-senaryo-
: ' (MADARLI)'
Ki-.aPhanesr'
: OSMAN, Nii

- EVREN, Af'
12 s. l0 krl
Nezih COS
: BELER, TT

DTZLAR N
- ES, Ilikmt
saYi: 1-12

: FTJifiLERI
ZAMNALI]
. ROBERT
sirrrii),15
: NORMA
: NEISON
r, DANIEU
. CHARLI

-r TYitON
- r DOROT
;'GARY{
: r DEANI
-r:
I JO,\N I

-: ALTCE

nm.
4E
1928

1) SANDER, Mitat Sadullah : SINEMALI ALFABE VE K'IRAAT' Istanbul"


3l s. (resimli)' 25 krg'
Tefeyyiiz Kitabevi,
, 1931
l) (MADARLI), Frkret Adil: $'[RLO' Istanbul'
si ilMAvt,
-' sedat: sESLl, sEsslz vE RENKTI SINEMA' ('Le cinema'
tni a^"Eeviri) Istanbul, Kanaat Kiitiiphanesi' 62 s' (resimli)'
50 krq'
1932
1)' TEPEDELEM,IOGLU, Nizamettin Nazif : BIR MIIJ.ET uYANryoR'
Istanbul, Kanaat Kiitiiphanesi, 86 s' (resimli)' 30 krl'
-r"nut* 1934-

-r) (MN)ARLr), F(ikret) Aidil) :


SINEMA YrLDrzLilRr' trstanbul' Akgam
Kiraphanesi, 2!)6 s- (resinrli), 100 kr$'
cr osMAN, Niivit: I9IKTAN DOGANLAR' Istanbul'
1936

7 r EVREN, Afif : SINEMA ARTtsTt ADALET' Konya' Babahk Basrmevi''


ih co9 12 s' 1o krs'
r93E

! SFT ER, GIDEN ITX TUNX GAZETECI YIL-


TUThAN AZiZ : HOIIVI'DA
DLZLAR ARASINDA. Istanbul, vakit Negriyatr, 215 s.
(resimli)' 150 krS.
;. ES, Hikrnet Feridun: ffOf,lVUOOA 300 GUN. Istanbul, Biitiin Kitabevi"
:3Jr : l - 1.2, saYrsl 10 krg.
1939

r' FN.5^ERIN VN FILM SENARYOI.ARININ KONTROLUNE DAIR Nl-


ZAXN ME. Ankara, Devlet Basrmwi, 7 s.
(rer
!l I IOBERT TAyLoR'uN HAYATI. Istanbul, Tiirkiye Yayrnevi, 34 s.
$rlmt9, s:nii), 15 krg. oYrldrz Biyosrafileri Dizisi : 1r
-AI.\IOR,5A SHEARER'IN HAYATI.
rstm ve "Y.B.D.: 2'
sinema 3I NEI-SION EDDY'NTN IIAYATI. "YIB.D': 3>
;{) DAISIIE DARRIEUX'NUN HAYATI. "YIBiD.: 4'
1940

::) CIIARI.ES BOYER'NIN HAYATI. <Y.D.ts. : 5>


L91L

:f) TYitoNE FOVEn"IN IIAYATI. <Y'BrD': 6o

:7) DOROTI{Y I-AllOuR'UN HAYATI' .Y'B'D':


7o

li) GARY COOPER'IN IIAYATI. "Y.B.D.:


8'
DI DEANNA DURBIN'IN IIAYATI' *Y.B;D.: 9I
f)) JO,IN CRAWFTORD'IN IIAYATI' <Y'BrD': 10>

:t ) ALICE FAYE'IN IHYATI. "Y'B'D.: 11"


l%2
MARLENE DIETR1CH'IN HAYATI. ,.YIB:D.:
l2o
=)
3) CITTBK GABLE'IN IIAYATI. 28 s' (resimli)' 15 krS' <YIB'D': 13'

4L
GIZLi HAYATLARI. ISIANbUI, AT YA-

' '(resirnli)' 25 krg' "Y'B'D':


14o

'D': 15o
Ba- SiNI
YILDIZLAR' Istanbul' A' Ihsan YAN
AY Basrmevi' 64 s'
(resimli)' 25 krs'
MIZ' Istanbul' iktisadi Yiirliviis
Ba-

(YA-
KLAR, GENQLER, FILMLER'
60 krl'
asrmevi' 114 s' (resimli)'
944
\lI^ll<'rn al-lehlflo tltE JLLevrr'

11)AP.Ant':SiNEMANINi9Y-UzUl'l".1n'::,Watts,lndBehind krs'
Basrm€^vi' 80 s' (resimli)'
100
Becla
i93S,inden Eeviri) fstanbul'
13' (Dizinin son kitabr)
j2) BETTY GRABLE',TN;A"ntt' "y"'o : 16"
uY'ts'D':
;; ;;;;LAMARR'rN HAYATT'VATAN $AtRi N MrK KEMAL' -senarYo-
i4) KrsAKiiREK, Necip';;l '
-" 60 krs'
s'
i.tl"O"t Semih Liitfi I(itaibevi' 59o.lt Bolat Kitarbevt' tl
35) siNErI4 ALMANAGJ.;lu'lo;''- ,n* 1'"1;f;J;,111
kn. i
PAYNE{N trrAYATr' .Y'B'D':
17>
36),soNJA ITENiE ue,:lo\N

KIrLrtd u\&nrr FiLMLER RETTBER'' Ankara'


;;;:;t;; '"i1i'i
e YaYtnevi' 65 s' (resimli)' 75 krs'

AR vE TELEvizYoN'
''
(Univr
"'it'
nan 'Basrmevi' 207 -224 s'
sEsli SINEMA' RADAR" istanbul'
krs.
Iktisa-
: FiLMLERiMIZ''Istanbul'
Ii) 100 krq' :

oire du cin6ma'' 1942) Qeviren: Nuri


evi, 128 s' (resimli);'250 krg'
iNlzAdltNAMESI'
cnrutvrri ANA
S.

ul, Tiirk Basrnlarr Dagltma Biirosu'


50 s. (resimli), 100 krE'
1948
Ne Dlvor- Istanbul; Igrl Mat'
45) AKIN, Eclip : HARMANKAYA' -Yrldizlar (Devamr var)
baasr, 112 s' (resimli)' 150 krq'
50
-rnbul, Ar Y:r.

J:14n

A lhsan Ba- silrElfa DUNYASINI}AN


IANKII- ,4.R"..
rrti),25 krS.
Yiir-iir Lis Ba-

i-.'vILER. fYi.l-
, 60 liLt

iLt3 sci'3cn,
rtt kr $
)

-,-\JLtilfi o___

-.irnji), 100
SDJ{OT L

-, r\rliara,

, 75 J.t 5.

Unn crsiLc

Is Lanbu.l,

rt, iktisa-

:n: -\uL i

\AMESI.

Bii ros Lr

l;;rl r\4at-
II \itr)
---------a,

Televizyon ve tiyatrodan gelen 1958 - 1965 arasrnda 300 kadar T'l


yeni ve geng ycineticilerle sesini show'u ydneten Rosenberg igin u-
yeniden duyurmaya baslayan Ame_ zun filim alanrndaki bu ikinci de-
rikan silemast, bir yandan da Av- neme de bakahm ilki kadar ba_
rupah vdnetmenleri biinyesinde ganh olabilecek mi? ycjnetici bu
toplayarak cinemli bir hemle iginde filminden sonra Colurnbiii,ya yapa-
gciriiliiyor 1969,da yaprlan ve ya- adh filmin hazrrhklanna baglaya-
prlmakta olan yeni filimler, cizellik_ calr <Autobiography of Malcolm X>
Je son kugak sinemactlarrnrn eski- cak.
lere meydan okuyarak cin olAna <Agrklar - The Swirnmer> adlr
gegtiklerini gdsteriyor. yaprtr ile iilkemizde de ilgi uyan-
PENN, ROSENBERG ve PERRY drran Frank Perry'nin 1969'daki pro-
jesi Evan Hunters'rn yaz -
Geqtifimiz mevsimin en saflam "Son
Last CummerD adlt rornanrnrn si-
Amerikan filimlerinde irnzalan o- nerna ve::siyonu. Perry Cr.am tiirijn-
Ian bu 3 yeni kugak ycinetmeni de deki bu yaprtrnr Allied Artists icin
1%9'da iddiah gahgmalar yapryor gevirecek
Iar.. "Kagaklar)', (Boni ve Klayd>
filimlerinin yaratrclsr Arlhur penn, S.AHNELERDEN PERDI]YE iKI
Thomas Berger,in <Little Big Man TRANSFER
_

Kiigiik tsiiyi.ik Adam, adir romanrnr Mike Nichols ve ftreruert Ross..-


sinemalagtrrmakla meggul. Senarvo Broodway sahnelerinin bu iki sa!_
Calder Williams,rn. oThe Cinema lam ismi sinema Ea!gmalarrna
Center, girketinin hazrrladrpr ya- 1969'da hn verdiler. Oniimiizdeki
prt, Penn'in 1958,de yap,-r!.r <Solak mevsjm seyredecefimiz <.Apk Mev_
SilahSiir The Left Handed Gun> simi - Ihe Graduate,, aC;i filmi ile
den sonra ikinci western,i, meslek (Anne Balcroft ve Dustin Hoffman
hayatrnrn da altrncr filmi olacak. oynuyorlar; gegenlerdekl son <os_
<Little Big Man, d_e bu yrl ilging car> dafrtrmrnda <en iyi ydnetici>
fjlimlerini iz jeyeceEimiz yeni ve seEilen Nichols 1969 igin de Josept Mr. Chips,
baganh aktcir Dust!:r Hoffman ile Heller'in <Catch.22u adlr romant- siyonu ilu i
Penn'in .Boni, si Faye Dunawav nrn sinema versiyonu iizerinde ga_ sini ve:ni9
oynuyorlar. hgryor. Nichols'un oyunculan Ant- Fox'un oDr.
GeEen mevsim Tiirk sinemase- hony Perkins ve paula prentiss. bia'nrn <Fur
verlerinin <Parmakhklar Ardrnda> Paramount hesabtna qekilecek <Cat- nin koreogrr
ile tanrCrlr Stuart Rosenberg de ch -T2>
uzun siiredir filirnlerde oy- Ross bakalrr
ikinci uzun filmi olan <The April namayan Perkins'i de 5,eniden si_ aynr bagarry
Fools - Nisan Budalalan, 1ds, nemaseverlerin kargtsrna gtkara- lindifi gibi I
Jack Lemmon ve Catherine Deneuve cak. da eski ABD
ile gahgryor. Rourantik bir konusu ,Broodway'in en iyi koreografla- Wood tarafl
olan bu filim de Rosenberg'in ilk rrndan sayrlan Herbert Ross ise Ja- alrnmrg ve I
filmi gibi bir <Jalem prc,ductionuu, mes Hiltonln romanl nat oynamt$
"Goodbye sabrna hazrr
52 Mr. Chlps> c
300 kadar TV

r bu ikinci de_
ilki kadar ba_
? Ycinetici bu

na ba$Iaya-
of Malcolm X>

Swimmer> adh
de ilgi uyan-
1%9'daki pro_
oSon lhz -
romanrnrn si_
Cfam tiiriin-
Artists igin

JYE IKI

bu iki sa[-
gal.r$malarrna
0riimtizdeki

aC;r filmi ile


bkl son <(os_
t'i ydnetici>
Ilr. Cfups,in miizikal
lr sjnema ver_ cld
romanr- itk ycjnetmenrik deneme- .:::Y Arthur ov'rvo.Iu.. Firmin
iizerinde ga- :l::." ',".
otacak. Son y,rrr.aa
yaplmclsr p. Jacobs, gcirtin_
ill,-_,.-lt
<Dr. Dootitile> tu y<jnetmeni jse ,Oswald
L:T_r, <Funny ve Cotum- Morris.
:]:'",t" Girr> gib. fitjmteri_ ESKILERDEN SESLER
ilecek <Cat- nrn koreografilerini .;
n"*, u"r."j,il ";;;:,',::Tlt t_O_."urrrdaki
iipl1i korku filim_
!eniden ,--,
si_ gosrerebilecek "u.,il Arfred Hitchcock,
Xyft.-ba$anyr mi? Bi_ .1"1-ll".rT..niyeni
(ropaz,,a4.1,
Hilton,rn romanr je3e,da bir
ltlot{t."i!r
ABD y<inermenterinden ..rr uc, <lonl Curtain, hc:,ecan fii
:i:*, tararrldan Sam (p. NeWman
toreogra,fla- den 3 yrl sonra ye-
l,lf- lngiltere,de firme -,1,^_O"0...*.)
nrd^en
:::.tr ve ba$rotiinde Robert Do_ rnrernali'onal girketi
Ross ise Ja- serlerde gtziikti.i.
Universal _
nGoodbye
llj,_1"i"-,urr.. Ross,un MGM he_ hesablna Qev_
l1ln.:.t"o-, Leon Uris,in
ff:' :ti::':11 i:1 J:,1 - seiler) ,o.non,n,n eok sat_

",ffi *:Ilt -lb"r,,


ma uyarlamasr. BaSrollerde iki
,i.,"_
Av_

53
rupah (Frederick Stafford ve DanY iizerinde adeta belgesel bir incele-
Robin) ve bir Amerikah (John For' me yapmakta ve Death ValleY - O'
sythe) var... tsir ba$ka krdemli y6- liim Vadisi'nde YagaYan agka ta'
parlardan Detroit ve $ikago'nun
netmen George Stevens da 1969 igin
Elisabeth TaYlor ve Warren BeattY giddet ve arbede dolu sokaklartna
ile .The OnlY Game in Town - $e' kadar tezatlarla yiiklii bir evreni
gdzler dniine sermekte '. <Romeo
hirdeki Tek OYun> adh filmi ha-
zrrlamakla meggul. trox $irketi he- ve Jiiliyet> adh filmi ile (bu mev-
sabtna Eekilen ve biiyiik siikse yap- sim seyredeceEiz) gegen yrhn en ibii-
masr beklenen bu filminde Stevens'
yiik sinema olaylarrndan ;birini ya-
biiyiik Amerikan gehirlerindeki tek ratan ltalYan Ytinetmeni Franco
eflencenin, tek oYunun aqk oldufu Zeffirelli de gene bir ABD girketi
hesabrna Berthold
nu iEnelemeEe 'girigmi9. Filmin ko- -Paramount-
nusu La' Vegas'ta geEiyor"' lstan- Brecht'in "Galileo> adh oyununun
bul dolumlu iinlii yiinetici Elia Ka' sinema versiyonunu haztrhyor' 17'
zar' da 5 ytlhk bir ayrrltktan sonra
yiizyrhn biiyiik matematisyen ve
oThe Arrangement ' "Diizenleme' astronomu Galile'Yi Rocl Steiger
adh yeni bir filme imzasrm attl' canlandtrryor'.. Bir bagka italyan
KirkDouglas, Deborah Kerr, FaYe Francesco Maselli de bir ABD - I-
Dunaway gibi oyuncularn ibaSrolle talyan ortak yaprml olan oThe Ouiet
paylastrklarr filim, Ccuple - Sakin Qift" ile romantik
rini Kazan'rn
son yrllarda Yazdrlr aYnr adh bir bir komedi - avantiir'e imzasrnr atr-
romanln Perde uyarlamasl. Kazan''
yor... Maselli'nin oyuncttlarr evvel-
rn romanl Amerika'da 2 milYon sat- ce Philip Dunne'rn <Blindfold> fil-
mrg. Unlii yr)netici, filminCe iyi bir minde de bir araYa gelmig olan
meslek sahibi ve iYi bil e;; olan' Claudia Cardinale ve Rock Hudson'
fakat kigililini sevmeJ'en
;bir ada- Baganh bir ingiliz ydnetmeni John
mtn incelemesini yaplyor. Senaryo, Schlesinger de 5. filmi <Midnight
<Rrhtrmlar Uzerindeo de de Kazan' CowboY - Gece Yans^ KoYboYu' ile
la gahgmrg olan Budd Schulberg'in' Hollywood hesabrna ilk 'ilmini yap-
Warner Eros - 7 Arts ortakhlr igin mrg oldu. Ve hatta filim ABD adt-
gekilen filmin fon mijziklerini ise na bu yrlki Berlin senliffine de gdn-
Manos Hadjidakis YaPmt9 derildi. Schlesinger bu filminde
qevrelerinden koPuP Amerikan 9e-
HOLLYWOOD ve Ar/RUPALI
SiNEMACILAR
hirlerincle .bohemu yaga'rttsr siirdii-
Unlii italYan Ydnetmeni Miche- ren iki gencin hareketli lrikAyesint
naklediYor. Baqrolde Yine Dustin
langelo Antonioni Amerika'da MGM
iqin gektifi <Zabriskie Pointn adh Hoffman oynuyor' Film;n senar-vo-
,on iiltttittitt tamamlanmasrna qa- su Walclo Salt tarafrndan James
Rod Taylor'rn oynadrlr fi- Leo llerlihy'nin romamndan tfaztr-
' irgtyor.Antonioni Amerikan geneliEi Ianmt$.
iimde

54
bir
Valley -
incele-

a$ka ta-
O-
\.ENT Fir-IMLER
gikago nun
sokaklarrna
bir evreni
.. <Romeo

1'rhn en ibii-

IBD girketi Turhan


oiinxaru

Tiirk sinemasrnda yrlda ortalama 200


kadar filim qevr'mektedir. Ancak
bunlann iEinde <ivi, niterifi tagryanli.,
maz' Brr' tiir fihmlerin patentini
t.r1]"rnr' onda birini b'e dordur_
de, kend'erini piyasa kogulra'.nrn
'The Ouiet tutmasrnr bagarmrg birkaE ycinet-"n drgrnda
etioa" iutmaktadrr. yrllarca iizerinde
romantik emek verdikleri kendi orijina,l friHyelerinJeln
nr atr-
pektikleri filmlerle bu ycinet_
menrer' Qalma-Qrrpma film furyasrniu.r
ce yciniine de rgrk tutmaktadrrlar.
uvrri".ut, Tiirk sinemasrnrn diigiin-
Harit RefiE- de mesle[.inin gilesini geten,
kendirri oulusal bir Tiirk sinemasr,
arasrnda anrlmaktadrr.
iai; ;;;-rs rbirkaq sayrh yrinetmenin
<Gurbet Kugla
drn" gibi baganh sinema yaprtlanna
i

':lmini yap-
an gcistermek istedilini sciylemektedir.
de gciu-
filminde Alman kadrnr ile, filmde bu tipi can-
ikan se-
Bender arasrnda _gok az da olsa_
itrsl siirdii- u$unun babasrnr bulmak igin Alman-
tiirlii olaylar geEtili, daya_
Dustin e geri d6nmemig, kciyli.ileg-
senaryo- rak, bir toplululun eilesine
James wufa dayanan Tiirk insanseverli[i,
kopanp kendine EekmiS ve potasrn_

JJ
da eritmigtir. Rejis,tiriin cpi de, geEici olarak geldiBi Tiirkiye'deki topluma
uydulu, manevi huzuru burada buldu!'u iEin sevdiBi adamla evlenmig, so-
nunda kendi kaderiyle bagbaga kalacalr 'Batr toplumuna ddnmek isteme-
migtir.
MARGIT SMiTH OLAYI
nsana YAr Olamamo filminin, ya$anmrg bir olay olan Margit Smith adlt
Alman kadrnrnrn hikAyesiyle ilgili oldu$u ve Halit RefiE'in, ge'Een .yrl bir
gazctede yayrnlanan olayr filme aldrfr yolunda haberler Erkmigtrr, tsilindifi
gibi Aluranya'da ibrahim Kesti adh ' ir Ti.irk igEisiyle .,yasak agk, yag,3mrg
Margil Smith adh geng 'bir Alman kadrnr, sonunda kendisini .terkeden Qo'
cufunun ba,basrnr aramak igin Tiirkiye'ye gelmig, Kayseri'de buldu!'u adam
kendisini ve Eoculu kabul etmeyince ortahkla kalmrg ve bagrnda'n rtiirlii
olaylar gegmigtir. Rejistir, filminin bu olayla ilgili oldu$u sciylentileri yalan-
ladrktan sonra oMargit Smith hikAyesi, sadece tbenim titeden beri diigiindii:
liim meseleye lsrk tuttu. Bu olayla tek ilgimiz, ldrnek olarak aldrlim kahra-
manrn G6reme gevresinde yagamrg olmasrydr...o demektedir.
... ve ASIL IIIKAYE
"Sana YAr Olamam"rn hikdyesi, Margit Smith olayryla benzemezlik
gcis.
termektedir: Bir Alman kadrnr 4-5 yaglanndaki gocufuyla Kayseri'ye gelmig-
tir. Bu kadrn, iki yrl cince dij'nmek iizere Almanya'dan Tiirkiye'ye giden ve
;bir daha geri ,gelmeyen qocufunun bababrnr, yani erkepini aramaktadtr. Kay-
seri'deki bir fabrikada Eahgan adamr bulur ama, bu geligten erkek mem-
nun olnaz. Qiinkii evlidir ve karrsrndan da ayrl ir gocu[u olmugtur. Uste
lik 'bir bagka kadrnla da rligkisi vardrr. Karrsrnrn ablasrmn krzr olan dostu-
nu, onunla aynr eatr altrnda yagatmaktadrr. tsi.itiin bunlar o gevrede g<ire-
nek haline gelmig, gok igciriilmii; olaylardandrr. Adam, kargrsrnda rbulduEu
Alman kadrnr istemez ve gocu!-unua babahpnr da kabule yanagmaz. Orta.
da kaian kadtna. gehirlerarasr yollarda gahgan bir kamyon gofcirii elini uza-
trr. Ahp kadrnr, ailesinin yanr'na gritiiriir. Alman kadrn kdyde, kendi diin-
yasr ile iEine girdi[i yeni gartlar arasrndaki farklarr daha iyi anlar, Kendini
onlara benzetmele gahgrr. Yavag yavag goculuyla birlikte kiiyliilegme[e
baglar.

QiLELi HAYAT
rHil-Aye iki yiinliidiir... Ayn diinyanrn insanr da olsa, agrkta kala,n bir
kimseye, yardrm etme insanseverlipi vardir ortada... Bir toplum iginde bir
yer tut:rbilmek igin diken gibi kalmak delil, ona uyabilmek gerektir. Tiirk
sosyal gciriigiiniin en cinemli noktasr da burada diifiimlenmektedir. Qocu-
lun babasr, huzurunu kagrran kadrnr geri giindermek istiyor. Kadrnsa yeni
hayata. ,gilekeg qekilde yagamaga, tistelik kendisine yardrrn eden adama alr-

#
:ki ropluma
,lenrni,s, so_
rsK JStuln-!

Srrith acllr
,n.)'rl bir
BrlincliIi
-va)sa,ll.t ls
{cclen qo_
.lgu aclant
-r1t t Li r,l ii
,'r-r y:rian_
lii,sLil d j_
n kahr.a_

rrii gds_
g et nr i5_

: clcrr 1 g
' Ka1^
rn cl11-

Us 1c-
aos Iu_
, gofe-
-r1drr!u
Orta-
l AZ,A.-

dLin_
:ndini
rrcgc

bir.
- bir
- rirk
JCU-
: tni
all-
AHfVIET
EVA BENDER
'VIEI(iN -
9ryor. Kdyde ise, yabancr kadrnrn gofiiriin evinde kahgrna iliskin tepkiler
baglanr|gtrr. Adam dedikodularr ijnlemek igin kadrna evlenme teklif etmi9,
kadrnr kovan asrl adam Erkagelir ve iyiniyetli adamr tjldiiriir. Kadrn yeni-
kadrn ,kabul etmigtir. Yeni bir agkrn iqindedirler. Evlendikleri gijn
den yapaya'lnrz ve dayanaksrz kahr. olay srrasrnda kadrntn afabeysi Alman- TEI
va'dan gelmig, onu geri gdtiirmek istemigtir. Kadrn ve goculu ijylesine top-
luma uymuglardrr ki, gileli, zor hayata rafmen, manevi huzuru ve mutlulu[u
butdulu iEin kacLn kalmaia karar verir. Bir biitiiniin parqa'sr haline gelmig'
artrk L.rrey olmaktan grkmtgtrr. Kendi kaderiyle ba$basa kalacalr Batr top-
lumuna dijnmek istememigtir. Dolu'daki insa,n huzuru, Batrdaki insansever-
A.l
lile iistiin gelmigtir.
TASAWUF YOLU z7l
<SaDa YAr Olamamo filmi iein Halit Refi! gunlarr stiylemektedir: "Yrlla- Ttc
^^E
rrn yrlr ,Batrhlagma qabalarrndan dolayr ortaya bir <Htimanizma" meselesi lar
grkarrlnrgtrr. Batrhlar, belli bir oRijnesans, dijnemi gegirmiglerdir. $imdiyse sii
Tiirk sanat ve di.igiincesi insana ddniik defilmig gibi kargrmrza Qrkarrlmak
ok
isteniyor. Bizdeki nHiimanizmao 300 yrl dncesinde, onlardan gok daha iince
baglam'gtrr. Bizdeki olnsanseverlik,,, "Hiimanist sanat> yapmaEa kadar
(1P

uzanmaktadrr. Bizdeki nfliimanizma,, Batr'nrnki gibi bireysel delildir' "Ta' qe


savvuf , dedifiimiz <Vahdet-i viicuto felsefesine dayanmaktadlr. Tiirklere 1a:
dzgii b:r diigiince sistemi kurmug olan Mevlana celalettin-i Rumi, Hact ha
Bektagi veli ve Yunus Emre, Batr insanseverli[inden tam 300 yrl dnce Tiirk
Ge
insanseverlipinin temellerini atmrgtlr. Bu da bireysel deEil, kollektif bir an-
Iayrg ':rtaya Erkarmaktadrr. Tiirk sanat ve diigi.incesinin yijneleceli yer, igte ta
Batr rHijmanizmasr defil, ondan Eok daha eski tarihi olan Tlirk insansever nu
lili ve Hiimanizmasr'drr. Ayrrca fitmin bagrna koydulurn Mevlana celalet' m(
tin-i Rumi'nin nMesneviosinden ('O kiiyden bir kAfir karrsr l\{usta'fa Aleyhis- m(
selam,, srnamak igin koga koga egefiyle bera]ber yanlna geloi. Kucaltnda
nii
iki ayhk bir Qocuk vardr. Qocuk Peygamber'e, Tanrr sana selim sciyledi ya
Resulullah, sana geldik iste) dedi bdliimiiyle, Yunus Emre',den (Erenler ka- Lrl
prsr, miiri,ivved ka,prsr, srdk ile gelenler mahrum dijnijlmez) s,tjzleriyle seyir -s,-l
ciye filmin tasavvufi gdrijsii hakkrnda bir anahtar vermek istedim. Sana
YAr Olamam, iste bu yolda bir Eallgmac'lrr'D
KE$IS DAGLARI 't--
l Cl
Filmin ijnemli bcilijmleri Kayseri'de ve Gtjreme vddisindeki kciylerde Ee-
IA
kilmistir. Selguklulardan kalma tarihsel a,nrt ve yaprtlarla siislii oan Kayse-
ri,deki kiimbetlerdeki Eekim srrasrnda, Kayseri Miiftijsii "din elden gidiyor, Or
diye fetva vermig, filmcilerin cami ve minarelerde gahgmastnr engellemek -_a
istemigtir. Bu yiizden Erkan olaylal srrastnda aydrn Kayseri Va'lisi ile Bele- Hr
diye Bagkanr, film yoluyta yaprlacak olan turistik Kayserinin propagandast- ku
nrn da kagrrrlacafrnt diigiinerek, filmcilerin yanlna polis vermig \re yaplla'
rel
cak krskrrtmalarrp bijylece tinii ahnabilmigtir. Gtjrerne'de qekilen sahneler-
de ise Alman kadrnr roliindeki Eva Bender, vakti5'le Hrristiyan Kegiglerinin siJ
oydulu ma[aralara girip gile doldurmugtur, Peri Bacalan da filme dofal
bir giizelUk ve iirperticilik vermigtir.
iligkin tepkiler
enme, teklif etmig,
liiriir. Kadrn yeni
Evlendikleri gijn
aldbeysi Alman-
<iylesine top-
TE H LiKE Li it-ciLER...
uru ve mutluluEu
haline gelrnig,
kalacafr Batr top- HAYRI CANER
ki insansever
AKADEMIK SiNEMA'nIn ha ma adanumrzdrr. Sinema iize-
zrrhk srralannda llalit Re- rine yazilan, denemeleri bu
tedir: oYrlla- fig - Nijat Oziin - Onat Kut- igi gok iyi bildilini ne kadar
izma" meselesi
r. gimdiyse
lar - Sami $ekeroflu diirtlii- giistermi;se, Ti.irk Sinemasr'-
qrkanlmak siiniin yazrgmalarrnr ilgiyle nin imkd,nlarr dlgiisi.inde yap-
gok daha tince okudum. O srralarda sinema tifi <Yasak Aqk (1960) >,
gevresinin de geniF ilgisini <$ehirdeki Yabancr (1963)>,
deE'ildir. geken bu yazrgmalar su srra- <Gurbet Kuglan (1964) >,
"Ta-

Rumi, Ilacr
larda taze[$ni yitirdi ve ni- <$ehrazat (1964)>, <Istan-
yrl rince Tiirk hayet konu kapandr gitti... bulun Krzlarr (1964)>, <<Kr-
llektif bir an- Gergekte gok tatsrz ve te. rtk Hayatlar (1965) >, <Ha-
raflan birbirine diigiiren ko- remde Diirt Kadm (1965) >,
nunun kapanmasrna sevin- gibi filimleriyle de yiinetmen
lAn6 CelAIet
mek ve hig agrlmamasmr dile- olarak krsa zamanda difer
i. Kucalrnda mek en iyisi. Ancak, d6rtlii- <biiyiikler> arasrna girmeyi
niin Tliirk Sinemasr igin gok baqarmr;trr. iyi insan, iyi
(Erenler ka- tehlikeli gdriinen ideotojik dosttur iizel hayatrnda da...
lzleriyle seyir giiriigii hayret edilecek de- Nijat Ozdn ise baghbagtna,
istedim. Sana
recede birbirine yakrn olun- bir sinema heykelidir Ttirki-
ca konu5ru eselemek, gergek- ye'de. Sinemaya kendisini bu
kciylerde 9e leri su iistiine grkarmak ya- derece adayan kigi zor gdri.i-
oan Kayse- rarh olacaktrr kanrsrndayrm. ni.ir. Ustelik iilkemizde sine-
Once kigileri yakrndan, tanl- ma kitaphirn dolduran tek
-
drirm kadarryla anlatayrm. adamdrr. Qevirileri, inceleme-
Halit Refi$ sinema ile ilgi leri, sinema sanatr iizerine
kurdu$u giinden bu yana ge- yazdrklalr Ti.irk Sinema a-
rek kigiliEi ve ierekse bilgi- damlanna (anhyanlara ta-
Kegiglerinin siyle tam not almrg bir sine- bii) Sok Feyler kazand:rmt-s-
filme dolat
\
trr. Bir teK <SiNEI\TA EL Sinema'da iYiYe, dofruYa, l
KITABI (Istanbul, Elif Ki- yararhya giden bu ddrt in- l
tabevi, 1964) > TtirkiYe'de si- sana merhaba!'. (

nema ile ilgilenen herkese DANlSlKLl I

bir Okul varsaYrlabilir. Bu- oir6ijS tnija


nun drsrrrda Nijat Ozbn de
iyi insandrr, dosttur. OI-AYLAR Yaztlart Yazarl
Tlirk Sinemasr'na kar9t ol- makinelerin tuqlarrnrn Yu-
makla suglanan Onat Kut- mugakhfindan veYa kalemle- Dl

lar da Tiirk Sinernatek Der- rin uglartnrn son 'derece K


neii gibi Tiirk sinerna ada- kaygan olmasrndan doimuq
'olsa gerek.'. Bunun dr;rnda,
mlna gerqekten Yararh ku-
rutruqun baqarrh bir Ydnetici- dortliiniin birbirlerine bu
sidir. Baganh olduiu Fura- derece kin duYan ciimleler
dan cla a.nlagrhYorki Kutlar diizmesini kigi giizemiYor" O-
Dernek'ten aYrrldrirndan bu ziin, Refif ile dosttular' $e-
yana Sinematek bir haYli keroilu Sinematek'e gelir, O-
bagrbog' kalmtg, gahqmala- nat Kutlar'Ia Yardrmla-sa ga-
rrnd.a aksamalar olmugtur. hgrrdr. HeIe hele Sinematek
Onat Kutlar da tanrdtirm ka- ile Tiirk Sinemacrlan birbir-
darryla saygr du5rulacak iYi lerine ciylesine Yakrnlardr ki"
bir insan, dosttur. Ben inanrnm, bu k$iler bir-
Sami $ekeroilu'nun <Miite- birleriYle Y|.j;z Yize gelseler,
vazi> imkinlarr iqincle ne- yazdrklarrndan dolaYr iizii-
ler yaptrirnt sinemanrn igin- liip, belki d.e hasretle birbir-
den bir kigi olarak gofu ke- lerini kucakhYacaklardrr" Ol-
re yakrndan izledim.' Giizel mryacak 5eY deiil bu"' Ger-
Sanatlar Akademisi'ne !a- ge$n aYnast iiYlesine temiz
hathkla Yedinci sanatr ekle- ve parlak. ' '
yiveren $ekeroilu, son aY- Birbirleriyle di.i;iince birliii-
larda Devlet'e de sinemaYa ne srmsrkl bailanmrs, sinema-
el u-zattrrmasrnl bilmekle ne da iyiYe, doirrYa, YararhYa
kadar 6vi.inse azdv. Tantdr- gidebilmeYi uman' umutla-
{rm $ekeroilu, Refi!, 626n, ,r"rr, g""g"kleqtirmek igin de
KuUar gibi iYi bir insan, iYi kendini sinemaYa adaYan in-
bir dosttur. sanlar, birbirlerine krYastYa
5ll
vuruyorlar. Olacak geY deiil san 1968'de diyeceiini aqrk-
1 do$ruya,
bu? ga siiylemi;:
h drirt in-
Ki.si hergeyi tliigiini.ir. 6zgir' <Bu diizen ekonomik temelle-
diir diigiincelerinde. Ben de ri ile birlikte mutlaka deiig-
diigi.iniiyorum. Acaba? Aca- melidir ve deiigecektir. Bn
ba bu sayrn dostlarrmm YaP- amaqla yiiriitiilen savag, git-
trklarr bir DANISIKLI DO- tikge geligen clevrimci PoIi-
yazan
yu- GU$ MU? tik eylemin aynlmaz bir Par-
gasrdrr ve bu eylemle birlik-
kalemle- DUZENE te baganya ulagacaktrr...>>
derece KAR9I !... Kutlar da diizenin, kogulla-
doimug
Nijat Oziin kurulu diizenin nn kar;rsmda...
drgmda,
kargrsrnda. Bakm dostumuz Sami $ekeroilu ise sadece
bu
ciimleler
YENI SiNEMA,nrn Nisan Tiirk Sinemasl'nln karqtstn-
1968 sayrsrnda ne iliyor: da. O da FiLM Dergisinin
or.. O- giinlil
<<... geniq halk yrfrnlarrnca 721517965 saYtsrnda
r. Se-
diyeceiini demig: <Yerli si-
gelir, O- benimsenmesini sailayacak
aFa ga-
koklii ekonomik ve toplum- nemamlza gelince; bugi.in o-
ematek
sal kogullar yaratrlmadrit i- na dokunmayt, ona kar9r gel-
qrn...> Yani? Bugiinkii ko- meyi gereksiz buluYoruz' Ko-
birbir-
rdr ki.. iullarrn deiigmesi gerek. ;ii bir gevi kaldrrrP atmak i-
r bir- Halit Refig ise, ULUSAL SI- gin onun yerine konacak iYi-
NEMA'nrn 22/1711968 gnn- yi hazrrlamak gerek...>> $e-
vzlJ-
lii sayrsrnda bugiinkii diize- keroflu da Tiirk Sinemasr'-
birbir-
nin hargtstnda olmakla kal- nrn kaldtnltp atrlmasr igin,
r.. Ol- ma]-rp 27 Mayrs devriminin Tiirkiye'nin diizeninde bii-
de karsrsrna grkrveriyor ya- yiik deiigiklikler gerektiiini
.. Ger-
temiz
ztsryla: <<...27 Mayts hare- bilmeden yazmadr bu satrr-
ketinin hig bir ekonomik he- lan herhalde...
defi olmayan bir siyasi hu- Dostlartmrz yeni bir dtizen
kuk hareketi olmaktan iite arryorlar, defil mi? AceP na-
gegemedifi...> srl bir diizen olsa bu?
rhya
tla-
Anlagrlan yine qu: Kogullar Bu sorunun cevabt tla PAPI-
deiigecek!.. RUS Haziran 1968'de Halit
de
n tn- Onat Kutlar PAPIRUS Ni- Refii taraftndan verilmig:
bile insan
<Tiirk Sinemasr'nda hig ;iip- memle-kette
;t;;J- Iarrntn iizgiirliiklerinit
hesiz ekonomik bir
',ri. bir ;"e"'"k'!
""-*"seki ffirffi;"frltill-:
iiteYe birgeY
grdan da

nlan zincinlen
KlRlLMl9KEN"'
KARL Bugiin TiirkiYe'Ye I
MARX zen gelirse gelsin; B
iirrgrvrn'ol t.. lan mesafemizi tlal
Halit Refi!'in siiziinfi
<<Marksizm>>in ne mene
oltluiunu bir Yana
rum ;imdi' Bumr a
tan kagrndrirmdan
siince iizgiirliiiiine oI
saYgrmclan Yaplyoru
un ortalanlnr asnuq
de, iistesine o ideoloji
rettifii diizeni kurmt

62
insan yrirn-
ne
oldu[u-
yapmak say-
birgey olsa

iinin Tiirk Si-


trrrlmasma
da kimse en-
almadr-
de ann Ttirk insamnr tanr-
Kutlar
i kigilerin
yr ararken

toplum o-
suQ
da geri-
sarfet-

TiiRK siNrmAs-l'Nl
SEVEL|M"
hangi dii-
ile o-
da ag-
r9e yara-
konusu,
kaldrrrp
kur-
za-
filim
r aga-
tiyledir,
bu-
le-
IdM r<lvrplnz

neveri HAMZAoGLU:

1933 yrhnda Trabzon'da doEdu'


Babasrmn i$leri bozulunca lstan'
bul'a geldiler. Biiylece tahsili de ya'
rrm kalmrP oldu.
Bir giin Yegilgam'dan tesadiifen
gegerken ToYgar Belevi ve Fatma
Andagtrn baqrollerini paylaqtrlr
<Kiiy Qocufu" adh filmde figiiran o-
larak giirev aldr. lgte o zamandan
1957 senesinden bu Yana sinemada
Ilayati Hamzaoflu'
Simdiye kadar 40-50 kadar film'
de o5madr. Fakat kendisi; <<BeD
gegmiqle tiv0nmem. Heniiz arzula'
drlrm rolft oYnaYamadrm. Sinema'
da gok daha ilerleyecefim.> diyor.
Bu yrl AntalYa film festlvalinde
Kuyu, Seyit Han, Kiiro$u filmlerin'
deki bagarrsr ile Altrn Koza'ya la'
yrk giiriildii. AYnca bir de brove
kazandr,
g
arzuladr'lrmr bulamadrm,". diyor-
$imdiye kadar oynadrEr filnrlerln
sa1nsrm lse kesin olarqk hatrrlama-
makla birlikte giiyle rahatga iig yii-
iistiinde oldufunu betirtiyor.
zi.in
Kendisini sinemaya adamrg olan
Haktamn ,bagkaca bir megguliyeti
yok. Gegimini sadece beyaz perde-
yafdlmcl
den temin ediyor.
Hatrrladrlr bazr filmlerinden bin
kagr Susuz Yaz (E. Tag, H. Kogyi.
!it), Garibanlar Sokag (lzet Gii.
nay), Ewel Allah Sonra Ben (U!ur
Giigli.i . Melahat Qehre).
Halen bekAr olan Hakkr Haktana
yazmak isteyenler <Kuloflu Sokak
Diler iinemli bazr filmleri $un- No. 11, Beyogu" adresine yaa,bi-
lar: Yrlmaz Giiney'le Seyit Han, lirler.
Ag Kurtlar
yine Yrlmaz Giiney'Ie
(Vizyona gfmedi), Orhan El-
mas'rn yiinetlminde Duvariann O.
tesi, Bag aktiiriin kendisi oldulu
Muhterem Nur ve Hiilya Ko-cyifitle
Yrhn kadrm defil (viryona girmedi)
Ediz Hun'Ia Kanh Agk (viryona gir.
medi.)
Hayati flamz3s$q sinemamn
kmdisine temin ettili gellrle gegi.
niyor. Vaktiyle Tepebagrnda futbol,
Galatada giireg sponr yapan Ham.
zao$u'nun 6 yagrnda blrde ollu
var. glmdiki adresi ise giiyle: <Al.
trn Bakkal Babil Sok. No. 39 Har-
bryeD.

TIAKKI IIAKTAN:
NECIP TEKQE:
lstanbul'da diinyaya gelen Hakkr
Haktan'rn slnemada gok eskl bir ma- l9A de lstanbulda dofdu. Baba.
zisi var. Slnema severlerin yalun. srnm iiliimii iizerine Taksim Lisesi
dan tamdr$ Haktan tlyatrodan si. 10. srmfrndan aynldr.
nemaya gegti ve 25 senedir beyaz Sporla yakrn bir alAkasr olan Ne.
per&de bdyleslne eski bir maziye cip Tekge lg45-n sezonunda " Fe.
ragnen llakkr Haktan: nerbabgb 1. takmrnda solagrk oy.
"Slnemada
55
bu' FARUK PANTER:
nadr. Sivil poltslik vazifeslnde
lundulu 10 sene siiresince de Em'
Faruk Panter Adana'da 1938 de
geligi-
niyet taklmrnda oYnadr' iloEdu. Adana'dan istanbul'a
itk otarak 1954'de "Miras Yedin oin ti" tek sebebi vardr: Artist ol'
filminde oynadr. $tmdiye kadar 9e' mak. 1954'de Adana'da gekrmine bas'
virdiEi fitmlenn rsalasl ise 75' O' lanan oGelen A$ar Giden A$ar>
nemli filmlerinden birkagrnr $iiyle filmintle kiigiik bir rol aldr' Filmin
srralamak miimkiin: AlIa Gdderim tamamlanmasr igin filmcilerle bir'
(T. $oraY), Vatan Borcu (N' Sesi- likte lstanbul'a geldi' Fakat bura'
giizel), Vur Emri (A' Igrk), Cesur da igsiz kaldr. Uzun siire parklar'
Yabancr (Nazan $oraY), Su Testisi da sabahlamak gibi miiskiil durum-
(Tijen Par.) lara diigtii. Fakat yrlmadr' 1959 da
N".iP Tekge evli ve l0 Yagrnda tekrar sinemaYa diindii'
U"ir-", 9 Yagrnda Serpil adh iki Zamarunda TiirkiYede ilk defa
krzr var. Ev adresi ise giiYle: "Ci Pankreas giiregleri Yapan Faruk
jii'tlere
hangir, Kumrulu Yokugu Yolagar Panter, gimdi de sinemada
Ap. Daire 6'" yardrmcr oYunculara, hatta kadrn
artistlere film sahneleri igin Judo'
Karate nurnaralan iilreten hoca du'
rumuna gelmig. Panter'e 'sinema-
nrn en iYi kavgacrsr diYorlar'
Ufak tefek roller aldrlr biitiin
filmleri dahit gimdiye kadar oX'na'
dr[r filmlenn sayrsr begyiizii geg'
kin. Ama iyi filmlerinden bazrlannr
giiyle srrahyor: Maskeli Begler (T'
YiEit), Yedidafrn Aslam (Y' Gii'
ney), Krat Maske (irfan Atasu)' Ka'
ra Kartal (E. Kolgak), Yifit Kanr
(K. Tibet).
Geqimini sinemadan temin eden

Faruk Panter evli ve ikisi krz birt


erkek 3 gocuk babasr' 'OrnektePe-
de Etibank Cad. Aqkr rnSok' No' 6u
da oturuyor.

nS ilan fiYatlarr :
Arka KaPak ( 3 renkli ) 1.500 LiRA
Kapak igleri 75O )t

iq sayfalar 300 ))

Yanm saYfa 150 D


Qeyrek sayfa
l0O t'
lstarbul'a geli$L

Kapak Fotograflan:
0n kapak: Fonda
Production) P' Mc Enery-J'
OYUN BITTI (Marceau-Cocior
(ETMA.N FiIM) A. MEKiN-E'
BCNdCT
SANA YAR OI.AMAM
ZEHIRLI HAYAT (Kare Film)
E' Bora - D' Devrim'
Arka kapak:
(Saner Film) A' I$tk'
MACERALAR KIRALI
KIRAL'A
EVET !.
HAYIR !

Fiyatr 5 Liradrr.

You might also like