ΠΡΟΣΗΜΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

(Ανισώσεις 2ου βαθμού)

Θεωρία & λυμένα παραδείγματα

Για να βρούμε τι πρόσημο έχει η αριθμητική τιμή της παράστασης , (ή να λύσουμε μια
ανίσωση δευτέρου βαθμού, π.χ. ή ) θα πρέπει πρώτα να επιλύσουμε την
εξίσωση (δηλαδή να βρούμε –εάν υπάρχουν– τις ρίζες της).

Η εύρεση του προσήμου της παράστασης γίνεται ανάλογα με το πρόσημο της διακρίνουσας, και έχουμε τις τρεις
πιθανές περιπτώσεις :

Πρόσημο της παράστασης

(στον άξονα των πραγματικών αριθμών)
Η εξίσωση
έχει δύο άνισες ρίζες (έστω
αν
) , τις :

√
(αρκεί να θυμόμαστε ότι «εντός των ριζών είναι ετερόσημο του α»)
Η εξίσωση

αν έχει μία διπλή ρίζα :

(αρκεί να θυμόμαστε ότι «παντού είναι ομόσημο του α, εκτός από την ρίζα»)
Η εξίσωση
αν
δεν έχει καμία πραγματική
ρίζα

Υπενθύμιση : Εάν το δεν έχει συντελεστή, τότε ο συντελεστής του (δηλαδή το α) θα είναι το + 1 ή το – 1,
ανάλογα με το εάν μπροστά από το υπάρχει το « + » ή το « – »).

Επειδή το α μπορεί να είναι είτε θετικός είτε αρνητικός αριθμός, για καθεμία εκ των παραπάνω περιπτώσεων,
έχουμε αναλυτικότερα :

επιμέλεια : Σελίδα 1
1ο ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Να βρεθεί το πρόσημο της παράστασης για όλες τις πραγματικές τιμές του x

Θα λύσουμε πρώτα την εξίσωση .

Εδώ έχουμε . Υπολογίζουμε την Διακρίνουσα : ( )
. Η διακρίνουσα είναι θετική ( ) άρα η εξίσωση έχει δύο άνισες ρίζες, τις :

√ ( ) √

Άρα ο πίνακας προσήμων θα έχει ως εξής ( ):

Συγκεντρωτικά, η παράσταση

 μηδενίζεται για και

 έχει αρνητική τιμή για
 έχει θετική τιμή για ή

2ο ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Να βρεθεί το πρόσημο της παράστασης για όλες τις πραγματικές τιμές του x

Θα λύσουμε πρώτα την εξίσωση

επιμέλεια : Σελίδα 2
Εδώ έχουμε . Υπολογίζουμε τη Διακρίνουσα : ( )
. Η διακρίνουσα είναι ίση με το μηδέν ( ) άρα η εξίσωση έχει μία διπλή ρίζα, την :
( )

Άρα ο πίνακας προσήμων θα έχει ως εξής ( ):

Συγκεντρωτικά, η παράσταση

 μηδενίζεται μόνο για

 έχει θετική τιμή για και για (δηλαδή, τελικά, για )
 δεν έχει αρνητική τιμή για καμία πραγματική τιμή του x

3ο ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Να βρεθεί το πρόσημο της παράστασης για όλες τις πραγματικές τιμές του x

Θα λύσουμε πρώτα την εξίσωση

Εδώ έχουμε . Υπολογίζουμε τη Διακρίνουσα : ( )
. Η διακρίνουσα είναι αρνητική ( ) άρα η εξίσωση δεν έχει καμία πραγματική ρίζα.

Άρα ο πίνακας προσήμων θα έχει ως εξής ( ):

Δηλαδή η παράσταση έχει θετική τιμή για κάθε τιμή του x.

4ο ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Να βρεθεί το πρόσημο της παράστασης για όλες τις πραγματικές τιμές του x

Θα λύσουμε πρώτα την εξίσωση

Εδώ έχουμε . Υπολογίζουμε τη Διακρίνουσα : ( )
( ) . Η διακρίνουσα είναι θετική ( ) άρα η εξίσωση έχει δύο άνισες ρίζες, τις :

√ √
( )

Άρα ο πίνακας προσήμων θα έχει ως εξής ( ):

Συγκεντρωτικά, η παράσταση

 μηδενίζεται για και

 έχει αρνητική τιμή για ή
 έχει θετική τιμή για

επιμέλεια : Σελίδα 3
5ο ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Να βρεθεί το πρόσημο της παράστασης για όλες τις πραγματικές τιμές του x

Θα λύσουμε πρώτα την εξίσωση

Εδώ έχουμε . Υπολογίζουμε τη Διακρίνουσα : ( ) ( )
( ) . Η διακρίνουσα είναι ίση με το μηδέν ( ) άρα η εξίσωση έχει μία διπλή ρίζα, την :
( )
( )

Άρα ο πίνακας προσήμων θα έχει ως εξής ( ):

Συγκεντρωτικά, η παράσταση

 μηδενίζεται μόνο για

 έχει αρνητική τιμή για και για (δηλαδή, τελικά, για )
 δεν έχει θετική τιμή για καμία πραγματική τιμή του x

6ο ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Να βρεθεί το πρόσημο της παράστασης για όλες τις πραγματικές τιμές του x

Θα λύσουμε πρώτα την εξίσωση

Εδώ έχουμε . Υπολογίζουμε τη Διακρίνουσα :
. Η διακρίνουσα είναι θετική ( ) άρα η εξίσωση έχει δύο άνισες ρίζες, τις :

√ √

Άρα ο πίνακας προσήμων θα έχει ως εξής ( ):

Συγκεντρωτικά, η παράσταση

 μηδενίζεται για και

 έχει αρνητική τιμή για
 έχει θετική τιμή για ή

επιμέλεια : Σελίδα 4