Professional Documents
Culture Documents
478.
(1594.)
Szinán pasa az erdélyi fejedelemhez.
Uraknak Ura Erdély Vaida. Mikor hozzád érkezik az én
Levelem, Thömösvárhoz tartozó 0 li a d névü városbéli Maid-
zos Péter, ki az előtt Lugasson is egynéhányszor lakot, mos-
tan két száz Latornak elől járója lőtt, az hatalmas Császár
Birodalmára V e r s e e z r e reá mentek vólt, és az Bányákra is,
az hányásokba egvnéhányot megölt, marhajoikat, pénzeket,
mind el vitte, minden latorságot megtudtuk, kit az ide való
népek szinte oda az te országodba kergették, és nyomoztak.
Azért az illik te hozzád, hogy azt a Maydzos Pétert minden tár-
saival egyetemben kerestetvén megblintesed, a mint ennek
előtte az hatalmas Császárnak hivségedet mutattad, ebben is
mutasd meg hivségedet, bogy afféle Latrokat minden üt föl
találtatván, erőssen megbüntessed őket, hogy többször az ha-
talmas Császár Birodalmára ne gyűljenek, és kárt ne tegyenek,
az a Lator immár harmadszor tett kárt az hatalmas Császár
Birodalmában, kiért illik, és méltó, bogy kikerestessed és tár-
saival egyetemben megbüntessed. Hlyen Latorért nem jó te
reád valami szónak lenni.
(Acta Transilvanica 1583—1594. év 470. lap a budai kam. ltárban.)
479,
(1594.)
Szinan pasa levele az erdélyi fejedelemhez egy lugasi
ember által 1594. april 8-án elhozva.
Uraknak Urának Erdély Vaidának. Mikor az én Leve-
lem hozzád érkezik igy tugyad. Ennek előtte is egynehányszor
irtam nekyd az Tatar Cham felől, hogy az melly útra, az Bol-
dog emlékezetű Zultán Zuliman Császár idejében mentek volt
ki, mostan is arra mennének, kiknek meg vagyon erőssen pa-
rancsolva, hogy az Erdélyeken semmit az Athname ellen ne
cselekedgyenek, és csak egy embernek is kárt ne tegyenek, attul
ne féljetek, hogy valami Bántástok legyen miattok. Azért, mi-
képpen az te előtted való fejedelmek segétséggel voltak nekiek,
te is, mint élést, s' mint egyebet, az mi szükség, keszécs nekiek?
s emberidet küld eleiben, hogy a honnan ezelőtt uttyok volt
mostan is arra késerjek őket, ennél többet tüled nem kivánok.
Az minemű kötés és Athname Levél vagyon közöttünk, mi
ahoz tartottuk magunkat és tartyuk, te is, az ki nekünk Ba-
rátunk annak Baráttya, az ki ellenségünk, annak ellensége
légy, el higyed, hogy az te Birodalmadban senkinek hántása
nem lészen az mint ennekelötte, most is hivségedet mutasd
meg az hatalmas Császárnak, arra is gondod légyen, hogy az
Latrokat által ne bocsásd országodon, meg büntessed őket, mert
nem mind igy lészen, rövid nap immár elválik, egy felé az do-
log. Ez napokban valami Latrok e g y e z ü s t b á n y á h o z
való, Y i r s i c z a nevű palánkra reá menvén, azt megégettek, és
minden marhát belőle kivették, ki erdéli volt benne, s' ki más-
hová való; Azért az illik te hozzád, hogy afféle Latrokat meg-
kerestessed és megbüntessed, mert ezt az hatalmas Császár
Athnameja ellen cselekettik, mi legyen az vka? jobb lészen
neked, ha az alattad való népedet meg birod, Az Tatárok az
H r a m n á l költöztek által az Dunán, az te országodra nem
mennek, mert meg higyed, hogy szinte ugy tartom én Érdéit?
mint az benne való Jobbágyot, s mint egyebbet, mint szinte az
hatalmas Császárnak egyéb Országit. En fiam eddig az hatal-
mas Császár szárnya alat békével nyugodalomban voltál mint
országostul, mostan miért nem gondolkodol arrul, ha ezután is
Békével akarsz maradni, az én tanácsomat, Levelemet híd meg,
az Latrokat büntesd meg, és bird meg, és ere az en Levelemre
igen hamar választ írj.
(Acta Transilv. 1583 —1594, év 470. lap.)
480.
15(94.)
Hazan Bassa tömösvári Beglerbegnek Musztaffa Csausz által
april 1-én hozott levele.
Uraknak urának Erdéli Vaidának köszönetemet irom
mint jó fiamnak, En fiam immár egynehány esztendőtűi fogva
OKLEVELEK KRASSÓ VÁRMEGYE TÖRTÉSETÉHEZ. IV. 12
onnan felőlietek ide az földre szoktonak az Latrok, mint az
hatalmas Császárnak, mint az szegénységnek kárt tesznek, ez
napokban is zászlókkal egynéhány palánk alá jöttek, nagy
kárt tettek, kirül irtom vala az Lugassy Bannak, de eö meg-
tagadá, hogy eö hirivel nincsen, azt is izené, hogy eő neki
azokra az Latrokra gondja lészen, de az mit mondot, abba
semmi nem költ. Az Latroknak utánnok mentünk vala és
mind oda az te határatokba mennének, az nyilván vagyon, még
az napis tndgya, hogy azok az Latrok az ti Országtokba valók,
feö nemes emberek is voltak közöttök, semmi nincsen, az mit
meg nem tudtunk, Zinan Bassa gyakorta kérdezi tűlem kicso-
dák legyenek azok a kik azt a Latorságot cselekették; én az
montam, hogy azok Ország Latrai, abban nincsen hire az
Erdély Yaidának, Isten tudgya, mindenkor azt irom neki,
hogy az hatalmas Császárnak hive, igaza kegyelmed, kegyelmed
soha Barátságomat nem nézi, az Latroknak engedelemmel vattak,
és az hatalmas Császár Országának sok kárt tesznek, meg mikor
Gyula magyar kéznél volt, akkor is ez P a c z a t Tartománya
békességben volt, mostan is efféle Latrok ött Zászlóval M a r d -
z i n á n az sokadalmat ütöttek, és ott sokat levágtanak, meg-
sebesitettenek, és elevenen is vittek el bennek, az Yaidámnak,
és egyébb Törökeknek és minden marhájokat el vittek, kótya
vetyére bántak, enyi sok Latorságot cselekettek, még az p a-
I á n k b a is beizentenek, hogy harmad napig ki menyenek
belőle mert azután odais reájok mennek, azok az Latrok többire
mind Geszti Ferenczhez tartozók, annak Yajdaj, Ispányi vadnak
velek, más Erdéli főembertis ismértek meg közöllök. Ez az La-
torság igen sok, tudom, hogy Kegyelmednek liirével nincsen, de
nem jó következik belőle, semmi jóra nem vélhetni ezt, áruita-
táshoz hasonló dolog, ez illen Latroknak nem köllenék, ha az
oda való Ispánok, Tisztartók egyet nem értenek vélek , mikép-
pen cselekedne ezt eő magátul az Jobbagy. En fiam, nem jó
dolog ez a mit illyen időben cselekesznek, vagyoné kegyelme-
teknek ebben hire, mi legyen ennek azoka ird meg ennékem
igazán az választ, hogy en is ércsem, ha az hatalmas Császár-
nak hiv vagy, az Latrokat meg büntesd, mert az utolja ennek
nem jó lészen, az tanácsomat fogad meg. Az Zerdar en tűlem
választ vár, egy napnál tovább az Csauzt ott ne tárcsád.
(Acta Transilvanica 1583 — 1594. év 473. lap. a budai kam.
ltárban.)
481.
15(95.)
My Ns. Amet Pasa Tömös varnak Gondviselöye es
Buday Begler Beg.
Ez felöl akarok irnorn Te neked L u g o s i b a n ves za-
mot baniad napya vagion hogi az bansagra ide iöttel az olta -
tul foguan sok dolgokban kezdel praktikalnj de el bidged bogi
uezteg legi hellieden mert ngi czelekezel bogi mind Lugoss
mind deuat feyr varat el kezded uezteni ugi törtinbetik tudod
iol a ki sokat kiuan el uezti a saiatiatis uegre. Im nem regenn-
is az horuat ianos neuö tolvaj iot ide peczkereke es az retrul
valami Latrok egi zeginj parazt embert fogtak el kit mostis
zalhan tartanak es rajta szaezotkernek Eskeszem az istenre meg
fogd az latrok zajat mert egi nap nem tudod mi leli Lúgos tar-
tományát? czak zanom az zeginjsegnek uezedelmet en semjnek
nem uagiok az oka elhidgied az te uradal en akarok iot czele-
kednj te mas felöl izgatod? az hatalmas czazar czauzat en oda
keldem az te uradnak meg maradasara ha akarja, hanem az-
utan mikor az czauz megio es valóban hirt hozand nekwnkis
czazartul zabadczagimk leyend azkoron czak megne vonjuk
eleg lezen az czatazasban. az ember boczatassad uiza azal az
toluajal tudod az fele predanak keues hazna vagion a fele eböl
giotötnek ninczen hazna. Isten tarcza meg az igazakot.
482.
15(95). május előtt.
0 Gévay sz. Micíialidzslii Ahmed pasa budai pasa volt 1595 május
[>-töl augustüsig.
tam, mostannis haclnak soka vagion it kik meg itnek vegehoza
ninczen az töröknek niasban vonasa igen meg kaborodanak
azért Nd az en kivansagomra az bant megváltoztassa. Ndtu]
valazt varok
Isten Tarcza meg Ndat
Idem qui supra.
(Kiviil: Adassik az Nagisagos Bathori Sigmondnak Ai Erdelj
Vajdanak nekem Fyam vramnak keziben.)
(Eredetije a budai kam. ltárban. Epistolarium turcicum, Aeta pub
lica, fascicul. 45. Ni. 31.)
483.
1595. augusztus 1-én.
Báthory Zsigmond megererösiti Jósika Istvánt Bra-
nicsko huni/ad - megyei vár, valamint az Arad megyében
fekvő Perro, Posoga, Zelchova, Phülepkeo} Baliha, Grosamina,
Vaya és Zaka falu birtokában.
(Csanádegyh. Adattár III. 229—231. 1.)
484.
15(96.)
(Eleje hiányzik.)
Generosis ac Egregys Nicolao Francisco, Georgio, La-
dislao et Yolfgango Josica fratribus ipsius carnalibus ipsarum-
que haeredibus et posteritatibus vniuersis, vigore aliarum
literarum nostrarum donationalium superinde confectarum
et emanatarum, in perpetuum, Salvo iure alieno, clementer de-
derimus, donauerimus et contulerimus. Yelimusque eosdem in
dominium eorundem oppidi, possessionum, ac praediorum, al-
piumque et iuris regy in eisdem qualitercunque habiti, per
nostrum et vestrum homines legitime facere introduci. Super
quo vobis haruni serie committimus et mandamus firmiter,
quatenus acceptis praesentibus, statim vnum ex vobis trans-
mittatis íidedignum, quo praesente Egregius et Nobilis Dániel
Seowenfalwy, aut Nicolaus Zwnich vei Joannes Yarady, seu
Micbael Coloswary, sine Paulus Koncz, neu Joannes huzar,
neue Thomas Zalaj vei Martinus Komiathy, seu Lucas Bras
say, siue Jacobus Bagossy, aus Stepbanus Deesi, Nótárius et
Soriba Cancellariae nostrae maioris, de Curia nostra, ad id
specialiter transmissus, vei Georgius Gaman de Kalowa, nam
franciscus fodor, namque Nicolaus Moyses, aut altér Nieolaus
Thivadar de Karansebes , alys absentibus, bomo noster ad fa-
cies praescriptorum oppidi B u s o r , ac possessionum Z o-
e b i e n , K i t e s t , V n g u r e s t, B e y a , Z e d e r y e s, K a-
p e r 1 o, D aye s t, Z i g b e t, S u p a n, Z u r d o k, P o g o n e_s t,
S e r p e s t, F a g i a c z el, STTp*ÓiTi e s t , K 1 a c b o w a, Z u-
z a n y, Z t o y c b e s t, nec non praediorum Z p y n, K e r 1 e,
H o i ' c s o s t , B a 1 o z i n a et B u k u_u e c z in pertinencys
eiusdem oppidi B u s o r , item possessionum F e r d e , B r a-
z o w a, o l á h D r e w d i a , C b e r i m i d i a, P u r i, D r a g z i-
n e s t , D r i n o wa, P r o d e n i e s t , B o c b i e s t , G ú u ^ i e s t ,
B e r n a , KeTcTEest, M a t n i k , Cb o k a n e st, B a n y a,
Igba'z, B u g i n o s , G l a d n a , Zolt, Zerb, Kosoni-
e s t b , Z a r a z a n v , B u t i n e s t , H a w g e s t, B r e c b e s t , Va-
l e l u p a , et B u m u r i e s t h vocatarum, in pertinentys F e r d e ac
Comitatu Huniadiensi r ) existencium babitarum, item posses-
sionum P o y e n et L u n k a, alpiumque B a s s a b a w a s s a,
alias ad c a s t e l l u m M a r s i n a pertinentium, in eodem Co-
mitatu buniadiensi existentium, vicinis et commetaneis earun-
dem vniuersis inibi legittime conuocatis et praesentibus acce-
dendo, introducat praefatum dominum Stepbanum Josica in
dominium earundem oppidi, possessionum, praediorum et al-
pium, iurisque regy in eisdem babiti, Statuatque easdem et
eadem, eidem ipsiusque haeredibus et posteritatibus Mascu-
lini sexus vniuersis, illis uero deficientibus, vei forte non exis-
tentibus, etiam faeminei sexus vniuersis, quibus itidem defief-
entibus, G-enerosis ac Egregys Nicolao, Francisco, Georgio,
Ladislao et Yolfgango Josica, fratribus ipsius carnalibus, eo-
rumque baeredibus et posteritatibus vniuersis, simulcum prae-
seriptis euuctis suis vtilitatibus et pertinentys quibuslibet,
praeterea decimis, quindecimis, aenonis tam vini, quam frugum,
apum, agnorum, et bladorum, omniumque e terra nascentium,
Sigismundus Princeps m. p.
(P. H.)
Lucas Várady m. p.
Secretarius.
(Eredetije papíron a gyulafehérvári káptalan ltárában. Cista
Zarandien. Fascicul. 2. Nr.- 12.)
486.
1596. december 10-éii
Nos Sigismundus Dei gratia Transylvaniae, Yalacbiae
transalpinae, et sacri Romani Impery Priuceps, partium regni
Hungáriáé Dominus, et Siculorum Comes etc. Memoriae com-
mendamus tenore praesentium signiűcantes quibus expedit
Vniuersis. Quod nos cum ad nonnullorum fidelium Domino-
rum Consiliariorum nostrorum kumillimam intercessionem
pro parte nobilis Yolffgangy Matnoky de K a r a n s e b e s
factam. Tumuero ex illa gratia et benignitate nostra, qua delin -
quentibus veniam, lapsis uero subleuamen solemus impartiri,
rigoremque iuris interdum lenitate misericórdiae, consueuimus
mitigare. Eidem igitur Yolffgango Matnoky nec non capiti
rebusque et bonis suis vniuersis Swper eo crimine quod supe-
rioribus temporibus interipsum et Melcbior Yayda de L w g a s
orto, dictus Melchior Yayda vulnus ab eo accipiens extinctus
fuisset gratiam et misericordiam duximus faciendain specialem.
Ita tamen ut idem Volffgangus Matnoky se deinceps ab eius-
modi crimine immunéin studeat praeseruare, pariter et inno-
centem, et cum consanguineis extincti, infra unius integri
anni et trium dierum spatium adata praesentium computando
in gratiam redire debeat, alioquin praesens gratia nostra ei-
dem bac in parte minimé videatur suffragari. Prout gratiam et
misericordiam facimus, per praesentes. Quocirca vobis vniuer-
sis et singulis Magnificis, Egregys Nobilibus Comitibus, Yice-
comitibus, et Iudicibus Nobilium quorumcunque Comitatuum
signanter vero Comitatus Z e o r e n i e n s i s , Item Prudentibus et
Circumspectis Magistris civium, Judicibus, villicis, et Juratis ci-
vibus quarumcunque civitatum, oppidoriun villarum et possessio-
num, signanter vero oppidi nostri L w g a s , cunctis etiam alys
buius regni nostri Judicibus et Justiciariis modernis et futuris
praesentium notitiam habituris, barum serie committimus et
mandamus firmiter ut praefatum Volffgangum Matnoky rati-
tione praeuia contra formám praemissae gratiae nostrae ad
quorumuis instantiam intra uel extrá Judicium in persona
rebus et bonis suis vniuersis, impedire, turbare, molestare, seu
quouis modo damnificare minimé praesumatis nec sitis ausi
modo aliquali. Secus non facturi. Praesentibus perlectis exlii-
benti restitntis. Dátum Albae Juliae die decima mensis De-
cembris. Anno Domini Millesimo Quingentesimo Nonage-
simo sexto.
Sigismundus Princeps m. p.
Stepbanus Jósika m. p. Cancellarius.
Joannes Balassi Secretar. m. p.
(Kivül : 1596 Presentate coram nobis Castellanis Districtus Caran-
sebes, 21. decembr.)
(Egy ujabb kéz á l t a l : 1596 Sigmond Császár (így) Kegyelem le-
vele, melly által Mothnoki Farkasnak egy általa végbevitt homicidi-
umért megenged.)
(Eredetiből papíron, a Macskási család ltárában 849. szám).
487.
1596. december 23-án.
Sigismundus Dei gratia Transylvaniae, Yalacbiae Trans-
alpitiae et Sacri Romani Imperii Princeps,partium Regni Hun-
gáriáé Dominus etc, Siculorum Comes- etc. cum Nos, cum
baec perturbata tempóra quibus in orbe Christi auo ferocise (?)
et universis iuribus potentissimi Orientis Imperatoris proximi
occurimus, cumque eo tendere, et rom fortitudine gerere jam
dudum pergimus, nuper Dei optimi maximi clementia pulsis
et profligatis, in Hungaria et Regno nostro Transylvaniae,
validissimis exercitibus et praesidys ejus, jamque in auimo ba-
beat, vere ineunte animum reparare, et denuo illatis experiri
aleam; baec inquam tempóra, virtutem fidelium nostrorum
requirant; Consilium scilicet et fortitudinem, ipsaque virtus
suo premio destitui non debeat, reputando animo nostro,
quanta pars tum do . . . que, cum bellicae curae ct sollicitudi-
num spectabilem et magnificum Dnum Stepbanum Jósika,
Consiliarium et Cancellarium, nostrum, secundum nos, ante
alios bactenus oneraverit, et imposterum quoque illi impen-
deant, quantumque opera in nostram et publicam contulerit
utilitatem, et quantum de ejus fi.de et virtute, in posterum
quoque nobis policiamur, qui semper se nobis, prosperis aeque
et adversis rebus, fidelem, vtilem, fortém, et consultorem ido-
neum, ingenio, re et opere praestitit, nimc quoque eodern suo
succursu, nostrani dignitatem, et incrementuru rerum nostra-
rum, toto suo posse excollere nitatur; non ignari quam plu-
rirno ipsum nobis usui in posterum quoque fore. Volentes bao
sua studia .ac virtutem, bonoriíico aliquo afficere praemio To-
talia et integra oppidum B u s ó r, ac possessiones Z o c k e n,
K i t e s t j U n g u r e s t j Beya, S z e d e r j e s , K a p e r l o ,
D a j e s t, Sz i ge t b , S u j a n , S z u r d o k , Po_^oji_est, S e-
r e p e s t , P a g i c z e 1, S u p o n i e s t , K 1 e c b o w a , S z u -
z a n y, S z o oy c b est, necnon totaliapraedia S z p i n, K e r 1 e,
H e r c z e s t, B a 1 o y n a, et B u k u r v a z in pertinentiis eius-
dem oppidi Busor, item totales similiter possessiones F é r d e,
B r a z o v a 0 1 a b D r e w d i a C h e r m i d a, P u r y, D r a g-
z i n e s t , D a n o i z a , P r o . d e n i e s t , B o t e s t, Griure_s t,
^_er_na, K e l c h e s t , M u t n i k , Clio k a n i e s t , B á n y a ,
I g h az, R u g i n o s , G l a d n a , Z o 11 h, Z e r b , K o s o n i e s t ,
Z a r a z a íry, B"o r n i e s t, H a w z e s t, P r e c h e s t, x) V a 1 e-
1 u p a , R w m e n e s t , vocatas in pertinentys F e r d e ac Comi-
tatu Hunyadiensi existentes habitas, item similiter totales et
integras possessiones, P o y e n et L u n k a, cum alpibus Basa
Havasa alias ad Castellum, Marsina pertinentes in eodem Co-
. mitatu Huniadiensi existentes, quod quidem oppidum et posses-
siones praescriptas, a TyrannideTurcica armis nostris recepimus,
in nostrum jus et nostram potestatem; Totum item et omne
J u s regium, si quod in eisdem oppido possessionibus et alpi-
bus Bassa Havasa qualitercunque existeret, aut eadem et idem
nostram ex quibuscunque causis, viis, módis et rationibus con-
cernerent collacionem, simul cum cunctis suis utilitatibus et
pertinentiis quibuslibet, terris scilicet arabilibus etc. et pertinere
debentibus sub suis veris metis et antiquis limitibus existen-
tibus, praeterea decimis, quindecimis, ac nonis, tam vini quam
frugum, apum, agrorum et bladorum, omniumque e terra nas-
centium, aliarumque rerum decimari solitarum, nec non iisdem
juribus et libertatibus, praerogativis , consuetudinibus, quibus
ab antiquo C a s t r u m S y d o v a r tentum fűit et postmodum
etiam a nobis collatum, ita a censibus, taxis et contributionibus
488.
1596. september 31-én.
Nos Sigismundus Dei gratia Transsyluaniae, Molda-
uiae, Yalachiae Transalpinae, et Sacri Romani Impery Prin-
ceps, partium regni Hungáriáé Dominus et Siculorum Comes
etc. Memoriae commendamus tenore praesentium, significantes
quibus expedit vniuersis. Quod nos cum ad nonnullorum domi-
norum Consiliariorum nostrorum humilimam supplicationem
Serenitati nostrae propterea factam, tum vero attentis et con-
sideratis fidelitate et fidelibus seruitys íidelis nostri Egregy
Pauli Kereztessi familiaris nostri Lugasiensis, quae ipse nobis
et huic regno pro locorum et temporum varietate exhibuit, et
impendit, ac in futurum quoque exhibiturus et impensurus
est. Totales et integras possessiones R o m o n i e s t , et H o -
m o s t i a in pertinentys M a r s i n a, et Comitatu Teomesi-
ensi existentes habitas, antea per Turcos ad Arcem nostram
Lippensem tentas, et possessas, verum hisce annis recepta in
potestatem nostram dicta Arce, ad ius nostrum, consequenter-
que collationem nostram redactas. Totuni item, et omne ius
regium si quod in eisdem possessionibus, etiam aliter quali"
tereim que existeret, aut eaedem, et idem nostram ex quibus-
cunque caussis, vys, módis, et racionibus concernerent col-
lationem, simul cum cunctis suis vtilitatibus, et pertinentys
quibuslibet, terris scilicet arabilibus, cultis, et incultis, agris,
pratis, pascuis, campis, foenetis, syluis, nemoribus, montibus?
vallibus, vineis, vinearumque promontorys, aquis, fluuys, pis-
cinis, piscaturis, aquarumque decursibus, molendinis, et eorun-
dem locis, generaliter vero quarumlibet vtilitatum, et perti-
nenciarum suarum integritatibus, quouis nominis vocabulo
vocitatis, ad easdem possessiones, iusque regium in eis babi-
tum, de iure et ab antiquo spectantibus et pertinere deben-
tibus sub suis veris metis et antiquis limitibus existentibus
memorato Paulo Kereztessi ipsiusque haeredibus et poste-
ritatibus vniuersis, clementer, dedimus, donavimus, et con-
tulimus imo damus donamus et conferimus iure perpetuo et
irreuocabiliter tenendas, possidendas, pariter et habendas saluo
iure alieno barum nostrarum vigore et testimonio literarum
mediante. Quas nos in formám priuilegy nostri redigi faciemus
dum nobis in specie fuerint reportatae. Dátum in Ciuitate
nostra Alba Júlia, die vltima mensis Decembris, Anno, Do-
mini, Millesimo, Quingentesimo, Nonagesimo, sexto.
Sigismundus Princeps m. p.
Stephanus Josica
Oancellarius m. p.
(Th-edetije papiron K. Papp Miklós gyűjteményében.)
489.
1597. január 5-én.
Sigismundus Dei gratia Transsyluaniae Moldáviáé, Va-
lachiae transalpinae, et Sacri Honiam Impery Princeps, par-
tium regni Hungáriáé dominus et Siculorum Comes etc. Nobi-
libus Requisitoribus literarum et literalium instrumentorum
in Sacristia siue Conseruatorio Capituli Ecclesiae Albensis
repositarum et locatorum, ac aliorum quarumlibet Judiciari-
arum deliberacionum legitimorumque mandatorum nostrorum
executoribus, Salutem et gratiam nostram. Cum nos, cum ad
non nullorum fidelium Consiliariorum nostrorum singularem
intercessionem nobis propterea factam. Tum vero attentis et
consideratís fidelitate et fidelibus seruitys Nobilium Ladislai,
Nicolai, Petri, et Joannis Tiwadar de Caransebes, quae ipsi
nobis et buie regno pro locorum et temporum varietate con-:
stanter exbibuerunt, et impenderunt, et in futurum quo que
exhibituri et impensuri sunt. Totales et integras possessiones
C1 a d o w a Gr r u n v, 0 h a b a, 0 1 b e, I z w a r e c z, B y k e-
n e s , et K e n e s vocatas in T h e ö m e ö s i e n s i , nec non me.
dietates possessionum Gr y w r g e \v e c z, siue G b w r c b e w 1
alias G y r g 1 e S? clC alsó N y r i s t h e , it-em praedia P e 1 s eo
N y r i s t h e vocata,in Zeoreniensicomitatibusexistentes habi-
tus olim quoque sicuti intelligimus, a maioribus ipsorum pos-
sessas; Verum temporibus retroactis Thurcarum viribus inua-
lescentibus, per eosdem hostiliter occupatas, ac ab annis com-
pluribus partim ad arcem L i p p e n s e m , partim vero C a s-
t r u m B o k c b y a per eosdem Turcas violenter tentas, liac
demum tempestate ex singulari Dei beneficio, a Jugo et ser-
vitute illorum vna cum dictis arce, et nonnuílis alys castris, et
arcibus per nos liberatas. Totum item et omne Jus Regium,
si quod in praescriptis possessionibus, nec 11011 medietatibus,
item et Predys etiam aliter qualitercunque existeret et habere-
tur, aut eadem et idom nostram ex quibuscunque causis, vys
módis, et rationibus concernerent collationem simul cum cunc-
tis suis vtilitatibus et pertinentys quibuslibet, terris seilicet
arabilibus cultis et incultis, agris, pratis, pascuis, campis, faene-
tis, syluis, nemoribus, montibus, vallibus, vineis, vinearumque
promontorys, aquis, fluuys, piscinis, piscaturis, aquarumque
decursibus, Molendinis, et eorundem locis: Generaliter vero
quarumlibet utilitatum et pertinentiarum suarum integritati-
bus qttouis nominis vocabulo vocitatis, ad easdem et idem de
iure et ab antiquo spectantibus et pertinere debentibus sub
suis veris metis et antiquis limitibus existentibus memoratis
Ladislao, Nicolao, Petro et Joanni Tyuadar, ipsorumque hae-
redibus et posteritatibus vniuersis vigore aliarum literarum
nostrarum donationalium superinde confectarum et emanata-
rum in perpetuum Saluo iure alieno clementer dederimus, do-
nauerimus, et contulerimus, velimusque eosdem in domínium
praetactarum possessionum C1 a d o wa, G r wn y, 0 b a b a ,
Ö t b e , I z w a r e c z , B y k i n e s , e t K e n e s , nec non medie-
tatuni possessionum Gr y w r g e w e c z s i u e C h w r c h w l
alias G r y r g e s , ac Alsó N y r i s t h e , item praediorum F e 1-
s e o N y r i s t h e , et D o b r o l o w a N y r e s t l i e iurisque
Regy in eisdem liabiti, per YOS legitime facere introduci. Super
quo fidelitatibus vestris barum serie committimus et manda-
mus firmiter, ut acceptis praesentibus statim vnum ex uobis
pro testimonio fide dignum transmittatis bominem : quo prae-
sente Egregius et Nobilis Franciscus Lazar, vei Nicolaus, et
Joannes Grerlystey, siue Jacobus, et Franciscus Fvatt, seu Jo-
anncs et Petrus Floka, neu Micbael et Stepbanus Vaida, netie
Nicolaus et Petrus Peyka, aut altér Nicolaus Petrus senior de
Caransebes, siue Volffgangus Tynkoway de eadem Tynkowa
alys absentibus homo noster per nos ad id specialiter trans-
missus sub oneribus alias in talibus obseruare solitis, ad facies
praescriptarum possessionum, medietatum, et praediorum
Jurisque Regy in eisdem, vicinis et commetaneis earundem
vniuersis inibi legitime conuocatis, et praesentibus accedendo,
Introducat praefatos Ladislaum, Nicolaum, Petrum, et Jo-
annem Tywadar in dominium earundem ; Statuatque easdem
et idem eisdem ipsorumque haeredibus et posteritatibus vni-
uersis iure ipsis ex praemissa nostra donatione incumbente,
perpetuo possidendas, si non fuerit contradictum. Contra-
dictores vero siqui fuerint euocet eosdem ibidem contra anno-
tatos Ladislaum, Nicolaum, Petrum et Joannem Tyuadar ad
decimum quintum diem a die buiusmodi contradictionis eo-
rum computando in curiam nostram Nostram scilicet in prae-
sentiam racionem superinde reddituros efficacem. E t post
haec seriem buiusmodi Introductionis et Statutionis simul
cum contradictorum et Euocatorum, vicinorumque et comme-
taneorum qui praemissae statutioni intererunt nominibus et
cognominibus terminoque assignato pro ut fuerit expedita ad
relationem nostri et vestri hominum, nobis fideliter rescri-
bere módis omnibus debeatis et teneamini. Secus non facturi.
Dátum Albae Juliae quinta die January, Anno Domini Mil-
lesimo Quingentesimo Nonagesimo Septimo.
491.
.1597. május 24-én.
492.
1597. junius 13-án.
Sigismundus Dei gracia Transsylvaniae Moldáviáé Va-
lachiae Transalpinae et Sacri Romani Impery princeps, par-
tium regni Hungáriáé Dominus aurei velleris eques, et Sicu-
lorum Comes etc. fidelibus nostris Nobilibus Requisitoribus
literarum et literalium instrumentorum in sacristia sive con-
seruatorio capituli ecclesiae Albensis Transsylvaniae reposita-
rum et locatorum ac quarumlibet iudiciariarum deliberacionum
legitimorumque mandatorum nostrorum Executoribus, salutem
et gráciám nostram. Cum nos cum ad nonnullorum fidelium
Consiliariorum nostrorum Serenitati nostrae pro parte Nobi-
lium Matthiae Magiar de L w g a s íilij Nobilis olim Bartbu-
lomaei, fily Nobilis dudum Besan, íilij Joannis fily Nexe de
B e 1 w i d e k procreati, item Barbaráé consortis Egregy Mat-
thiae literati Ztanissa de K i s w a r a g g y a , filiae Nobilis
quondam Simonis Pithar, de T e r g o u i s t a Transalpinae,
ex Nobili dudum Catherina consorte sua, filia Nobilis Nicolai,
fily, quondam Georgij, fily dicti olim Besan susceptae: item
Joannis fily petri Komp de L w g a s, ex dicta Catherina,
consorte sua, alias relicta dicti Simonis Pithar, filia annotati
Nicolai, fily Georgy, fily praefati Besan progeniti; item Cathe-
rinae consortis Nobilis Joannis Bwsoran de dicta Lwgas filiae
Nobilis quondam Nicolai Chykna, ex Nobili quondam altéra
Catherina, filia praefati Georgy, fily Besan praedicti susceptae;
item Stepbani fily Nobilis quondam Sebastiani literati Lippay,
ex Nobili olim Catherinae Dewechery consorte sua, filia Egregy
quondam Andreae literati Dewechery de L w g a s, ex Nobili
dudum Anna, consorte sua, filia praelibati Georgy fily Besan
suscepti: item Susannae Relictae Egregy quondam Iwachconis
Vajda de C a r a n s e b e s , et Sophiae consortis Nobilis Mi-
chaelis Thoma de praefato Lwgas filiarum annotati Andreae
Dewechery ex dicta Anna, filia memorati Georgy, fily Besan
progemtarum: item Rwkzandae consortis Egregy Thomae
Pisky de T e o w i s, filiae Nobilis quondam Simonis Literati
de iam fato Lwgas, ex Nobili Anna, filia Nobilis dudurn Georgy
Besan iunioris de 0 b a b a procreatae ; item Joannes Nemes,
fily Andreae Nemes de N e m e t b y ex Nobili quondam Do-
rotbea, filia Nobilis olim Joannis Besan de B e 1 i n c z pro-
creati: item Cbristinae Besan consortis Egregy Moisis Lwgasy
de Z a z w a r o s, filiae dicti Joannis Besan, item Blasy, Tho.
mae, et Stepbani filiorum quondam Gregory Balassy Colos-
wariensis, ex Nobili Barbara consorte sua, filia quondam Tho-
mae literati ex Nobili olim Anna Besan consorte eiusdem, filia
annotati dudum Joannis Besan progenitorum, item Euphro-
sinae Blasy literati Somogy et Chesulae Simonis Ribiczey de
eadem R i b i c z e Egregiorum. quondam relictarum filiarum
praefatis olim Joannis Besan faetam intercessionem: Tum
vero attentis et consideratis fidelitate et fidelibus servitys prae-
fatorum Matthiae Magiar, alterius Matthiae literati Ztanissa,
Joannis Kemp, Micbaelis Thoma, Stephani Lippay, Thomae
Pisky, Joannis Nemes, et Moisis Lwgasy, quae ipsi nobis et
huic regno pro locorum temporumque varietate exhibuerunt
et impenderunt, ac in futurum quoque exhibituri et impensuri
sunt, totales et integras possessiones O h a b a , B e l i n c z ,
S a b a r , F e k e t a r et P e s t y a w a c z : item totalia et in-
tegra praedia Z e b e n, vtrumque Z a b a d f a 1 w a, R o m a n-
falwa, D o b r o m e r f a l w a , Radefalwa, Forgach-
f a 1 w a, J o w a n f a 1 w a,,• V o y z 1 o f a 1 w a, T o r n y f a l w a,
T a t a r a s, B o z o s, V y f a 1 w et K a p o l n a nuncupata,
omnio in comitatu Teomeosiensi existentes habitas, quae olim
quernadmodum literae quoque Diui quondam principis Sigis-
mundi Dei grácia Romanorum, Hungáriáé, Bohemiaeque Re-
gis, ac Marchionis Brandenburgensis etc. N e c n o n Serenissimae
olim Isabellae Reginae Hungáriáé testantur maiores et pro-
genitores praefatorum Besanensium, praefuissent verum tem-
poribus elapsis Turcarum viribus inualescentibus per eosdem
hostiliter oecupatae, violenter tentae, hac demum tempestate
ex singulari Dei beneficio vnacum alvs arcibus, castris, et for-
talitys, a iugo et seruitute eorundem hostium per nos libera-
tae et armis nostris recuperatae in ditionemque nostram re-