Rancangan Pengajaran dan Pembelajaran Harian Sains Tingkatan 1

BAB 1: Pengenalan kepada Penyiasatan Saintifik

Tema : Kaedah saintifik

Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Sains adalah sebahagian daripada kehidupan harian
Standard pembelajaran :  Menghubungkaitkan aktiviti seharian dengan sains
 Mengitlak maksud sains
 Merumuskan kepentingan bidang sains tersebut dalam
kehidupan seharian.
 Memerihalkan bidang sains.
 Berkomunikasi mengenai kerjaya dalam bidang sains.
Aktiviti pembelajaran :  Membincangkan aktiviti kehidupan seharian yang
menjurus kepada takrifan sains.
 Membincangkan kepentingan sains
 Menjelaskan bidang-bidang sains, kerjaya sains
(Aktiviti 1.1)
Refleksi :

Tema : Kaedah saintifik

Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Makmal sains anda
Standard pembelajaran :  Mengenalpasti dan menyatakan fungsi radas.
 Mengenalpasti simbol dan contoh bahan berbahaya dalam
makmal
 Melukis dan melabel radas yang biasa digunakan dalam
makmal dan mengelas berdasarkan kegunaannya
 Mewajarkan peraturan dan langkah keselamatan dalam
makmal
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti mengenalpasti perkara berikut:
 radas yang biasa digunakan dalam makmal.
 simbol dan contoh bahan berbahaya dalam makmal.
Membincangkan berikut:
 peraturan dalam makmal
 langkah-langkah keselamatan
 langkah-langkah mencegah kebakaran
 tindakan yang perlu diambil jika berlaku kemalangan
dalam makmal seperti terkena/tertelan bahan kimia, luka
dan terhidu gas beracun
(Aktiviti 1.2 & 1.3)
Refleksi :

1
Tema : Kaedah saintifik
Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Kuantiti fizik dan unitnya
Standard pembelajaran :  Mengenal pasti dan menggunakan unit yang betul bagi
kuantiti fizikal yang berbeza.
 Mengenalpasti simbol dan nilai simbol bagi imbuhan yang
digunakan dalam pengukuran.
 Menukar unit kuantiti fizik
 Mewajarkan kepentingan penggunaan unit S.I dalam
kehidupan harian
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti berkaitan kuantiti fizikal
 Mengumpul dan mentafsir data tentang symbol dan nilai
simbol bagi nilai imbuhan
 Menyelesaikan masalah yang melibatkan pertukaran unit
kuantiti fizik.
(Aktiviti 1.4)
Refleksi :

Tema : Kaedah saintifik

Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Penggunaan alat pengukur, kejituan, kepersisan,
kepekaan dan ralat
Standard pembelajaran :  Menggunakan alat pengukur yang betul dan dengan cara
yang betul, untuk mengukur dengan persis dan jitu kuantiti
panjang
 Menerangkan bagaimana mengatasi ralat rawak.
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti menggunakan alat pengukur seperti
pembaris dan pita pengukur
 Mengamalkan pengambilan bacaan beberapa kali untuk
mendapatkan bacaan yang jitu.
(Aktiviti 1.5)
Refleksi :

Tema : Kaedah saintifik

Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Penggunaan alat pengukur, kejituan, kepersisan,
kepekaan dan ralat
Standard pembelajaran :  Menggunakan alat pengukur yang betul dan dengan cara
yang betul, untuk mengukur dengan persis dan jitu kuantiti
panjang
 Menggunakan alat pengukuran yang lebih jitu bagi
membandingkan kejituan, kepersisan dan kepekaan dalam
pengukuran
 Menerangkan bagaimana mengatasi ralat sistematik.
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti menggunakan peralatan seperti tolok
vernier, tolok skru mikrometer, angkup vernier digital dan
tolok skru micrometer digital.
 Mengamalkan pengambilan bacaan beberapa kali untuk
mendapatkan bacaan yang jitu.
(Aktiviti 1.6)
Refleksi :

2
Tema : Kaedah saintifik
Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Penggunaan alat pengukur, kejituan, kepersisan,
kepekaan dan ralat
Standard pembelajaran :  Menganggar luas sesuatu objek sebelum membuat
pengukuran sebenar
 Menggunakan alat pengukur yang betul dan dengan cara
yang betul untuk mengukur isi padu larutan
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti penyelesaian masalah bagi membuat
perkaitan antara kemahiran membuat anggaran dengan
pengukuran sebenar.
 Menjalankan aktiviti menggunakan alat pengukur seperti
silinder penyukat
 Mengamalkan pengambilan bacaan beberapa kali untuk
mendapatkan bacaan yang jitu.
(Aktiviti 1.7 & 1.8)
Refleksi :

Tema : Kaedah saintifik

Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Penggunaan alat pengukur, kejituan, kepersisan,
kepekaan dan ralat
Standard pembelajaran : Menggunakan alat pengukur yang betul dan dengan cara yang
betul untuk mengukur dengan persis dan jitu kuantiti jisim dan
masa.
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti menggunakan jam randik, neraca tiga
palang, neraca tuas dan penimbang digital.
 Mengamalkan pengambilan bacaan beberapa kali untuk
mendapatkan bacaan yang jitu.
(Aktiviti 1.9)
Refleksi :

Tema : Kaedah saintifik

Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Penggunaan alat pengukur, kejituan, kepersisan,
kepekaan dan ralat
Standard pembelajaran : Menggunakan alat pengukur yang betul dan dengan cara yang
betul untuk mengukur dengan persis dan jitu kuantiti suhu
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti menggunakan termometer makmal,
termometer digital dan termometer klinikal,
 Mengamalkan pengambilan bacaan beberapa kali untuk
mendapatkan bacaan yang jitu.
(Aktiviti 1.10)
Refleksi :

3
Tema : Kaedah saintifik
Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Penggunaan alat pengukur, kejituan, kepersisan,
kepekaan dan ralat
Standard pembelajaran :  Menggunakan alat pengukur yang betul dan dengan cara
yang betul, untuk mengukur dengan persis dan jitu kuantiti
arus elektrik.
 Menggunakan alat pengukuran yang lebih jitu bagi
membandingkan kejituan, kepersisan dan kepekaan dalam
pengukuran.
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti menggunakan ammeter dan
voltmeter.
 Memperkenalkan pencari julat digital.
(Aktiviti 1.11)
Refleksi :

Tema : Kaedah saintifik

Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Ketumpatan
Standard pembelajaran :  Menyusun mengikut urutan bahan berdasarkan ketumpatan
 Meramalkan sama ada bahan akan terapung atau
tenggelam berdasarkan ketumpatan
 Mendefinisikan secara operasi maksud ketumpatan
 Menerangkan fenomena yang berkaitan dengan perbezaan
ketumpatan dalam kehidupan seharian
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan penyiasatan saintifik tentang hubungan antara
jisim dengan ketumpatan bagi pelbagai pepejal yang
mempunyai isi padu yang sama seperti menggunakan
kekubus ketumpatan.
 Menyelesaikan masalah yang melibatkan ketumpatan
menggunakan rumus.
 Membincangkan fenomena dalam kehidupan seharian yang
melibatkan perbezaan ketumpatan
(Aktiviti 1.12)
Refleksi :

Tema : Kaedah saintifik

Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Ketumpatan
Standard pembelajaran : Mengira ketumpatan menggunakan rumus:
ketumpatan = m/v dan kaedah sesaran air

Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti untuk menentukan ketumpatan

pepejal dengan kaedah sesaran air.
 Menyelesaikan masalah yang melibatkan ketumpatan
menggunakan rumus.
(Aktiviti 1.13)
Refleksi :

4
Tema : Kaedah saintifik
Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Langkah dalam penyiasatan saintifik
Standard pembelajaran :  Membezakan setiap kemahiran proses sains.
 Membuat urutan langkah dalam menjalankan penyiasatan
saintifik mengikut urutan yang betul
 Menjalankan satu penyiasatan saintifik bagi menyelesaikan
satu masalah yang mudah
Aktiviti pembelajaran : Mereka bentuk dan menjalankan satu eksperimen untuk
menjelaskan langkah dan kaedah saintifik
(Aktiviti 1.14)
Refleksi :

5
BAB 2: Sel sebagai Unit Asas Hidupan

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Sel sebagai unit asas hidupan
Standard kandungan : Sel – struktur, fungsi dan organisasi
Standard pembelajaran :  Menerangkan benda hidup dibina daripada sel yang
menjalankan fungsi hidup dan mengalami pembahagian
sel.
 Menunjuk cara penyediaan slaid sel haiwan dan sel
tumbuhan mengikut prosedur yang betul.
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan penyiasatan saintifik tentang sel haiwan dan
sel tumbuhan dengan menggunakan mikroskop
 Melukis dan melabelkan sel haiwan dan sel tumbuhan yang
diperhatikan di bawah mikroskop.
(Aktiviti 2.1 & 2.2)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Sel sebagai unit asas hidupan
Standard kandungan : Sel – struktur, fungsi dan organisasi
Standard pembelajaran : Berkomunikasi mengenai fungsi setiap struktur dalam sel
Aktiviti pembelajaran :  Menerangkan struktur sel haiwan terdiri daripada membran
sel, sitoplasma, nukleus, mitokondria, vakuol manakala sel
tumbuhan terdiri daripada nukleus, dinding sel, membran
sel, mitokondria, kloroplas dan vakuol.
 Bincangkan pembentukan sel kanser.
(Aktiviti 2.3)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Sel sebagai unit asas hidupan
Standard kandungan : Sel – struktur, fungsi dan organisasi
Standard pembelajaran : Menjelaskan dengan contoh ciri organisma unisel dan multisel
bagi kedua-dua haiwan dan tumbuhan
Aktiviti pembelajaran : Menjelaskan dengan menggunakan peta pemikiran untuk
mencirikan organisma unisel dan multisel.
(Aktiviti 2.4)
Refleksi :

6
Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup
Bidang pembelajaran : Sel sebagai unit asas hidupan
Standard kandungan : Sel – struktur, fungsi dan organisasi
Standard pembelajaran :  Membezakan jenis dan fungsi sel haiwan dan sel
tumbuhan.
 Mengkonsepsikan pembentukan suatu organisma mengikut
urutan tahap organisasi
sel → tisu →organ →sistem →organisma.
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan jenis dan fungsi sel manusia- sel saraf, sel
epitelium, sel otot, sel pembiakan, sel darah.
 Menjelaskan enis dan fungsi sel tumbuhan – sel palisad
daun, sel pengawal, sel epidermis, sel rerambut akar.
 Menjelaskan sistem dalam badan manusia seperti sistem
saraf, sistem pencernaan, sistem sokongan, sistem
pengangkutan, sistem perkumuhan, sistem respirasi, sistem
pembiakan, sistem limfa, sistem peredaran darah dan
sistem otot.
(Aktiviti 2.5 & 2.6)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Sel sebagai unit asas hidupan
Standard kandungan : Respirasi sel dan fotosintesis
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai respirasi sel dan proses
fotosintesis.
 Membezakan antara proses respirasi sel dan fotosintesis.
 Menerangkan bagaimana proses respirasi sel dan
fotosintesis saling melengkapi.
Aktiviti pembelajaran :  Proses respirasi sel memerlukan oksigen dan glukosa untuk
menghasilkan tenaga, karbon dioksida dan air.
 Menjalankan aktiviti untuk menunjukkan kehadiran kanji
dalam daun.
(Aktiviti 2.7 & 2.8)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Sel sebagai unit asas hidupan
Standard kandungan : Respirasi sel dan fotosintesis
Standard pembelajaran : Berkomunikasi mengenai proses fotosintesis.

Aktiviti pembelajaran : Menjalankan eksperimen untuk menunjukkan fotosintesis

memerlukan karbon dioksida untuk menghasilkan glukosa dan
oksigen.
(Aktiviti 2.9)
Refleksi :

7
Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup
Bidang pembelajaran : Sel sebagai unit asas hidupan
Standard kandungan : Respirasi sel dan fotosintesis
Standard pembelajaran : Berkomunikasi mengenai proses fotosintesis.

Aktiviti pembelajaran : Menjalankan eksperimen untuk menunjukkan fotosintesis

memerlukan tenaga cahaya untuk menghasilkan glukosa dan
oksigen.
(Aktiviti 2.10)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Sel sebagai unit asas hidupan
Standard kandungan : Respirasi sel dan fotosintesis
Standard pembelajaran : Berkomunikasi mengenai proses fotosintesis.

Aktiviti pembelajaran : Menjalankan eksperimen untuk menunjukkan fotosintesis

memerlukan klorofil untuk menghasilkan glukosa dan oksigen.
(Aktiviti 2.11)
Refleksi :

8
BAB 3: Koordinasi dan Gerak Balas

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Koordinasi dan gerakbalas
Standard kandungan : Homeostasis dalam benda hidup
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi maksud homeostasis
 Menjelaskan dengan contoh sistem yang terlibat dengan
homeostasis dalam manusia dan haiwan.
 Menghargai kepentingan homeostasis kepada manusia dan
benda hidup.
Aktiviti pembelajaran : Menjelaskan homeostasis seperti kawal atur
kandungan air dan suhu badan.
(Aktiviti 3.1)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Koordinasi dan gerakbalas
Standard kandungan : Homeostasis dalam benda hidup
Standard pembelajaran : Menjelaskan dengan contoh sistem yang terlibat dengan
homeostasis dalam manusia dan haiwan.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan eksperimen bagi menunjukkan bagaimana
tindakan biologi memberi gerak balas kepada perubahan untuk
menstabilkan keadaan badan iaitu kadar degupan jantung
semakin meningkat apabila melaksanakan tugas yang berat.
(Aktiviti 3.2)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Koordinasi dan gerakbalas
Standard kandungan : Homeostasis dalam benda hidup
Standard pembelajaran : Menjelaskan dengan contoh sistem yang terlibat dengan
homeostasis dalam tumbuhan.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti untuk mengkaji transpirasi tentang
pengawalaturan air dalam tumbuhan.
(Aktiviti 3.3)
Refleksi :

9
BAB 4: Pembiakan

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Pembiakan seks dan aseks
Standard pembelajaran :  Membanding dan membezakan pembiakan seks dan aseks
bagi haiwan dan tumbuhan.
 Menaakul kepentingan pembiakan.
 Mensyukuri kebolehan membiak untuk menyambung
zuriat sebagai kurniaan Tuhan.
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan cara pembiakan seks iaitu persenyawaan
dalam dan persenyawaan luar.
 Menjelaskan pelbagai cara pembiakan aseks iaitu belahan
dedua, pertunasan, pembentukan spora, pembiakan
vegetatif, penjanaan semula dan kultur tisu.
(Aktiviti 4.1 & 4.2)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Sistem pembiakan manusia
Standard pembelajaran :  Mengenalpasti struktur dan fungsi sistem pembiakan lelaki
 Berkomunikasi mengenai perubahan fizikal yang berlaku
semasa akil baligh.
 Membanding dan membezakan gamet jantan dengan gamet
betina dalam sistem pembiakan.
Aktiviti pembelajaran :  Membincangkan struktur dan fungsi sistem pembiakan
lelaki
 Membincangkan pengalaman perubahan fizikal semasa
akil baligh.
 Menggunakan peta pemikiran untuk membandingbezakan
gamet jantan (sperma) dan gamet betina (ovum) dari segi
struktur dan fungsi.
(Aktiviti 4.3)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Sistem pembiakan manusia
Standard pembelajaran :  Mengenalpasti struktur dan fungsi sistem pembiakan
perempuan
 Berkomunikasi mengenai perubahan fizikal yang berlaku
semasa akil baligh.
Aktiviti pembelajaran :  Membincangkan struktur dan fungsi sistem pembiakan
perempuan
 Membincangkan pengalaman perubahan fizikal semasa
akil baligh.
(Aktiviti 4.4)
Refleksi :

10
Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup
Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Kitar haid
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai kitar haid dan urutan perubahan
pada dinding uterus semasa haid.
 Menghubungkaitkan waktu subur kitar haid dengan proses
persenyawaan.
 Mewajarkan kepentingan mengurus kebersihan diri semasa
haid.
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan haid dan kitar haid.
 Hubungkait waktu subur kitar haid dengan persenyawaan.
 Menjelaskan kepentingan mengamalkan kebersihan diri
semasa haid.
 Membincangkan kesan kitar haid yang tidak stabil
terhadap kesihatan wanita.
(Aktiviti 4.5)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Persenyawaan dan kehamilan
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai proses persenyawaan dan
penempelan embrio.
 Mewajarkan kepentingan dan fungsi plasenta dan tali
pusat.
 Memerihalkan perkembangan zigot kepada embrio dan
seterusnya kepada fetus dalam tempoh kehamilan sehingga
kelahiran.
Aktiviti pembelajaran : Menjelaskan proses persenyawaan, proses penempelan embrio
dan perkembangan zigot kepada embrio dan seterusnya kepada
fetus sehingga kelahiran. (Aktiviti 4.6)
Refleksi :

11
Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup
Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan :  Faktor yang mempengaruhi perkembangan fetus dan bayi
 Kemandulan dan pencegahan kehamilan
Standard pembelajaran :  Menghubungkait kepentingan pengambilan makanan yang
berkhasiat kepada kesihatan ibu dan fetus semasa
kehamilan.
 Berkomunikasi mengenai kemandulan dan cara
mengatasinya
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan pengambilan nutrisi yang berkhasiat
sepanjang tempoh kehamilan.
 Menyelesaikan masalah keguguran atau kelahiran bayi
tidak normal/sihat disebabkan oleh gaya hidup ibu yang
mengandung seperti merokok, mengambil dadah dan
alkohol.
 Cara pencegahan kehamilan bagi pasangan suami isteri
seperti pengambilan pil pencegah hamil, implan,
penggunaan kondom dan alat kontraseptif dalam uterus
(Intrauterine Contraceptive Device, IUCD).
 Kaedah mengatasi kemandulan seperti rawatan hormon,
pembedahan dan kaedah in vitro.
(Aktiviti 4.7 & 4.8)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Pembiakan tumbuhan
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai struktur dan fungsi setiap
bahagian bunga.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan pembelahan pelbagai jenis bunga untuk
mengenal pasti struktur bunga serta fungsi yang
meliputi:
 petal dan sepal.
 bahagian jantan bunga iaitu stamen yang terdiri daripada
filamen, anter dan debunga.
 bahagian betina bunga iaitu pistil yang terdiri daripada
stigma, stil dan ovari.
(Aktiviti 4.9)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Pembiakan tumbuhan
Standard pembelajaran :  Mewajarkan proses pendebungaan.
 Memerihalkan proses persenyawaan dan menerangkan
pembentukan biji benih dan buah pada tumbuhan.
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan proses pendebungaan, pendebungaan sendiri
dan pendebungaan kacuk.
 Menjelaskan kelebihan pendebungaan kacuk dan aplikasi
pendebungaan kacuk dalam bidang pertanian.
 Menjelaskan proses persenyawaan pada tumbuhan serta
pembentukan buah dan biji benih.
(Aktiviti 4.10 & 4.11)

12
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Pembiakan tumbuhan
Standard pembelajaran : Memerihalkan proses percambahan biji benih.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan eksperimen untuk menentukan syarat
percambahan biji benih.
(Aktiviti 4.12)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Pembiakan tumbuhan
Standard pembelajaran : Memerihalkan proses percambahan biji benih.
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan fungsi bahagian biji benih.
 Menjelaskan perubahan rupa bentuk biji benih yang
bercambah dari segi pertumbuhan radikel, plumul dan
keadaan kotiledon.
(Aktiviti 4.13 & 4.14)
Refleksi :

13
BAB 5: Jirim

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jirim
Standard kandungan : Jirim dalam alam
Standard pembelajaran :  Menyatakan bahawa hampir semua benda yang wujud
dalam alam adalah jirim.
 Membuktikan bahawa benda hidup dan bukan hidup
mempunyai jisim dan memenuhi ruang.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti untuk menunjukkan benda
hidup dan benda bukan hidup mempunyai jisim dan
memenuhi ruang.
(Aktiviti 5.1)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jirim
Standard kandungan : Jirim dalam alam
Standard pembelajaran : Membezakan sifat fizikal dan sifat kimia jirim.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti untuk membezakan :
 sifat fizikal jirim seperti takat didih dan takat lebur,
kebolehan melarut, kekonduksian haba.
 sifat kimia jirim seperti pengaratan dan kebolehbakaran.
(Aktiviti 5.2)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jirim
Standard kandungan : Jirim dalam alam
Standard pembelajaran : Mengasingkan bahan dari pelbagai ciri.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti bagi membezakan ciri bahan dari
aspek ketumpatan, takat lebur, takat didih dan keterlarutan
(Aktiviti 5.3 & 5.4)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jirim
Standard kandungan : Jirim dalam alam
Standard pembelajaran : Mengasingkan bahan dari pelbagai ciri.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti bagi membezakan ciri bahan dari
aspek keterlarutan
(Aktiviti 5.5)
Refleksi :

14
Tema : Penerokaan unsur dalam alam
Bidang pembelajaran : Jirim
Standard kandungan : Tiga keadaan jirim
Standard pembelajaran :  Mengitlak bahawa jirim terdiri daripada zarah.
 Membanding dan membezakan tiga keadaan jirim
berdasarkan teori kinetik dari segi susunan dan pergerakan
zarah-zarah
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan simulasi untuk mengkonsepsikan jirim
terdiri daripada zarah kecil yang diskrit.
(Aktiviti 5.6 & 5.7)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jirim
Standard kandungan : Tiga keadaan jirim
Standard pembelajaran : Menggunakan perhubungan ruang dan masa bagi membezakan
kadar resapan dalam tiga keadaan jirim.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan eksperimen untuk menentukan kadar resapan
contoh kuprum(ll) sulfat dalam dua keadaan jirim (pepejal dan
cecair). (Aktiviti 5.8)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jirim
Standard kandungan : Tiga keadaan jirim
Standard pembelajaran :  Memerihalkan perubahan keadaan jirim dari segi
pergerakan zarah-zarah akibat daripada penyerapan dan
pembebasan haba berdasarkan teori kinetik.
 Merumuskan terdapat takat suhu tidak berubah semasa
peleburan/pembekuan dan pendidihan.
Aktiviti pembelajaran :  Menggunakan grafik untuk menunjukkan pendidihan,
penyejatan, kondensasi, pembekuan, peleburan dan
pemejalwapan
 Menjalankan eksperimen untuk menyiasat takat suhu tidak
berubah semasa penyejukan dan pemanasan air.
(Aktiviti 5.9 & 5.10)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jirim
Standard kandungan : Tiga keadaan jirim
Standard pembelajaran :  Merumuskan jisim kekal tidak berubah semasa perubahan
fizikal.
 Menjelaskan dengan contoh perubahan keadaan jirim
dalam kehidupan harian.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan eksperimen untuk menyiasat jisim kekal tidak
berubah semasa perubahan fizikal seperti perubahan keadaan
jirim, melarut pepejal dan pengembangan oleh haba.
(Aktiviti 5.11)

15
Refleksi :

BAB 6: Jadual Berkala

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jadual berkala
Standard kandungan : Pengelasan unsur
Standard pembelajaran :  Merumuskan semua jirim terdiri daripada atom.
 Membezakan antara atom dan molekul serta unsur dan
sebatian.
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan struktur atom dan zarah sub-atom (elektron,
proton dan neutron)
 Menjelaskan perbezaan antara atom dan molekul.
 Menjelaskan perbezaan antara unsur dan sebatian.
(Aktiviti 6.1 & 6.2)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jadual berkala
Standard kandungan : Pengelasan unsur
Standard pembelajaran :  Mengenal pasti kedudukan logam, bukan logam dan gas
nadir dalam jadual berkala.
 Membezakan ciri-ciri logam dan bukan logam.
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan kedudukan logam, bukan logam dan gas nadir
dalam jadual berkala.
 Membezakan ciri logam dan bukan logam
(Aktiviti 6.3)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jadual berkala
Standard kandungan : Pengelasan unsur
Standard pembelajaran : Membezakan ciri-ciri logam dan bukan logam.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti untuk membezakan ciri logam dan bukan
logam
(Aktiviti 6.4)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jadual berkala
Standard kandungan : Campuran
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai contoh campuran dalam
kehidupan harian.
 Menyelesaikan masalah untuk mengasingkan campuran
melalui aktiviti berdasarkan perbezaan ciri bahan dengan
kaedah fizikal.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti dan menjelaskan pengasingan campuran
seperti penurasan, penyulingan, pemisahan menggunakan
magnet, pengenapan, pengapungan dan kromatografi.

16
 (Aktiviti 6.5)

Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jadual berkala
Standard kandungan : Sebatian
Standard pembelajaran :  Menunjuk cara pembentukan sebatian daripada logam dan
bukan logam.
 Merumuskan jisim diabadikan semasa perubahan kimia.
 Mengasingkan sebatian melalui kaedah kimia.
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti pemanasan logam dan bukan logam
untuk menghasilkan sebatian.
 Menjelaskan jisim diabadikan semasa perubahan kimia.
 Menjelaskan sebatian boleh diasingkan melalui kaedah
kimia.
(Aktiviti 6.6)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jadual berkala
Standard kandungan : Sebatian
Standard pembelajaran :  Membezakan perubahan kimia dan perubahan fizik.
 Membezakan antara campuran dan sebatian.
Aktiviti pembelajaran :  Menerangkan perbezaan perubahan fizik dan perubahan
kimia dalam pembentukan sebatian.
 Membanding dan membezakan antara campuran dan
sebatian.
(Aktiviti 6.7)
Refleksi :

17
BAB 7: Udara

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Udara
Standard kandungan : Komposisi udara
Standard pembelajaran :  Merancang dan merekodkan komposisi udara.
 Mencerakinkan komposisi udara daripada carta pai.
Aktiviti pembelajaran :  Menginterpretasikan carta pai mengenai komposisi udara
dan menyedari udara ialah suatu campuran.
 Menjalankan aktiviti untuk menentukan peratusan gas
oksigen dalam udara
(Aktiviti 7.1 & 7.2)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Udara
Standard kandungan : Komposisi udara
Standard pembelajaran :  Mewajarkan kepentingan gas oksigen, karbon dioksida,
nitrogen dan gas nadir dalam kehidupan harian.
 Menghargai dan mengagumi kitar karbon dan kitar oksigen
dalam mengekalkan kandungan gas dalam udara.
 Menyelesaikan masalah apabila terdapat gangguan pada
kitar oksigen atau kitar karbon di Bumi.
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan kepentingan gas oksigen, karbon dioksida,
nitrogen dan gas nadir dalam kehidupan harian
 Menjelaskan kitar oksigen dan kitar karbon.
 Menjelaskan cara kitar oksigen dan kitar karbon
mengekalkan peratus gas dalam atmosfera.
 Menjelaskan kesan daripada penambahan karbon dioksida
dalam udara kepada hidupan dan persekitarannya.
(Aktiviti 7.3, 7.4 & 7.5)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Udara
Standard kandungan : Pembakaran
Standard pembelajaran :  Merumuskan syarat untuk berlaku pembakaran.
 Menghubungkaitkan antara syarat pembakaran dengan
prinsip yang digunakan dalam pembuatan alat pemadam
api.
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti untuk membuktikan oksigen, haba
dan bahan api diperlukan untuk pembakaran berlaku.
 Menyenaraikan bahan yang digunakan sebagai pemadam
api untuk punca kebakaran yang berbeza.
(Aktiviti 7.6, & 7.7)
Refleksi :

18
Tema : Penerokaan unsur dalam alam
Bidang pembelajaran : Udara
Standard kandungan : Pencemaran udara
Standard pembelajaran :  Mentakrifkan maksud pencemaran udara dan bahan
pencemar udara.
 Berkomunikasi mengenai bahan pencemar udara dan
puncanya.
 Mewajarkan langkah untuk mencegah dan mengawal
pencemaran udara.
 Menyelesaikan masalah kesan buruk akibat pencemaran
udara.
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan maksud pencemaran udara seperti jerebu
yang kerap melanda negara dan punca bahan pencemar
udara.
 Langkah yang diambil oleh pihak berkuasa dalam
mengawal pencemaran udara.
 Kesan buruk pencemaran udara terhadap benda hidup dan
alam sekitar dan cara menyelesaikan masalah ini.
(Aktiviti 7.8, 7.9 & 7.10)
Refleksi :

19
BAB 8: Cahaya dan Optik

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penggunaan cermin
Standard pembelajaran : Membezakan antara imej sahih dan imej maya.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti dengan menggunakan skrin dan cermin
satah untuk membezakan antara imej sahih dan imej maya
(Aktiviti 8.1)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penggunaan cermin
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai ciri imej dalam cermin cekung
dan cermin cembung.
 Mewajarkan aplikasi cermin cekung dan cermin cembung
dalam kehidupan.
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti untuk menentukan ciri imej apabila
cahaya melalui cermin cekung (membesarkan imej) dan
cermin cembung (mengecilkan imej).
 Menjelaskan aplikasi cermin cekung dan cermin cembung.
(Aktiviti 8.2)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penggunaan cermin
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai ciri imej dalam cermin satah
 Menyatakan bahawa jarak objek adalah sama dengan jarak
imej dalam cermin satah.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti untuk menentukan ciri imej apabila
cahaya melalui cermin satah dan jarak objek dan jarak imej
dalam cermin satah dengan lakaran.
(Aktiviti 8.3)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penggunaan cermin
Standard pembelajaran :  Menggunakan cermin satah untuk mengaplikasi konsep
pantulan cahaya
 Membina alat optik dan menghargai penggunaan alat optik
untuk meningkatkan keupayaan deria manusia.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti merekabentuk alat optik seperti
periskop atau kaleidoskop

20
 (Aktiviti 8.4)

Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Sifat cahaya
Standard pembelajaran : Berkomunikasi mengenai sifat cahaya.
Aktiviti pembelajaran : Jelaskan sifat cahaya seperti kelajuan cahaya dan fenomena
alam seperti pembentukan bayang-bayang, kilat kelihatan
sebelum bunyi guruh dan pelangi.
(Aktiviti 8.5)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Sifat cahaya
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai hukum pantulan.
 Melukis gambar rajah sinar pantulan cahaya.
 Menyelesaikan masalah dalam kehidupan seharian dengan
mengaplikasi konsep pantulan cahaya.
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan eksperimen untuk mengukur sudut tuju, I dan
sudut pantulan, r, menggunakan cermin satah dan
menentukan hubungan antara sudut tuju, i dan sudut
pantulan, r.
 Memperkenalkan Hukum Pantulan.
 Menjelaskan penggunaan konsep pantulan cahaya
(Aktiviti 8.6 & 8.7)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Pembiasan cahaya
Standard pembelajaran :  Mengitlak bahawa pembiasan cahaya berlaku apabila
cahaya bergerak melalui medium yang berbeza
ketumpatan.
 Melukis gambar rajah sinar pembiasan cahaya apabila
cahaya melalui medium berbeza ketumpatan
 Merumuskan hubungan antara sudut tuju, I dan sudut
biasan, r apabila cahaya bergerak dari medium kurang
tumpat ke lebih tumpat.
 Mewajarkan aplikasi pembiasan cahaya dalam kehidupan.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti untuk menunjukkan bahawa cahaya
terbias menjauhi normal apabila melalui medium tumpat ke
kurang tumpat dan mendekati normal apabila melalui medium
kurang tumpat ke lebih tumpat.
(Aktiviti 8.8)
Refleksi :

21
Tema : Penerokaan unsur dalam alam
Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penyebaran cahaya
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai penyebaran cahaya.
 Menjelaskan dengan contoh penyebaran cahaya dalam
kehidupan seharian
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan penyebaran cahaya dan fenomena yang
berkaitan dengan penyebaran cahaya.
 Menjalankan aktiviti untuk mengkaji penyebaran cahaya
dengan menggunakan prisma.
(Aktiviti 8.9)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penyebaran cahaya
Standard pembelajaran : Berkomunikasi mengenai penyebaran cahaya.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti untuk mengkaji pembentukan pelangi.
(Aktiviti 8.10)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penyerakan cahaya
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai penyerakan cahaya.
 Menjelaskan dengan contoh penyerakan cahaya dalam
kehidupan seharian.
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti untuk mengkaji kesan penyerakan
cahaya.
 Menjelaskan fenomena alam seperti kebiruan langit dan
kemerahan matahari terbenam.
(Aktiviti 8.11 & 8.12)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penambahan dan penolakan cahaya
Standard pembelajaran :  Mengenal pasti warna primer
 Mengenal pasti penambahan warna-warna primer bagi
membentuk warna sekunder.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti untuk mengkaji penambahan cahaya
menggunakan penapis warna primer, bagi menghasilkan warna
sekunder iaitu sian, magenta dan kuning.
(Aktiviti 8.13 & 8.14)

22
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penambahan dan penolakan cahaya
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai penolakan cahaya.
 Merekodkan warna yang terhasil pada skrin selepas cahaya
melalui penapis warna.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti untuk mengkaji penolakan cahaya yang
berlaku apabila cahaya diserap atau ditolak oleh penapis warna.
(Aktiviti 8.15)
Refleksi :

23
BAB 9: Bumi

Tema : Penerokaan Bumi dan angkasa lepas

Bidang pembelajaran : Bumi
Standard kandungan : Sistem dan struktur Bumi
Standard pembelajaran : Berkomunikasi mengenai sistem Bumi.
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan struktur Bumi yang terdiri daripada empat
sfera yang utama iaitu hidrosfera, atmosfera, biosfera dan
geosfera.
 Menjelaskan stratifikasi atmosfera dan peranannya
termasuk masalah penipisan lapisan ozon, keadaan
atmosfera yang berubah (suhu dan tekanan) dengan altitud
perlu juga diperkenalkan.
(Aktiviti 9.1)
Refleksi :

Tema : Penerokaan Bumi dan angkasa lepas

Bidang pembelajaran : Bumi
Standard kandungan : Sistem dan struktur Bumi
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai sistem Bumi.
 Menjelaskan perbezaan antara lapisan bumi berdasarkan
komposisi dan sifat fizik.
 Menyedari bahawa keadaan fizik yang sesuai menampung
kehidupan hanya wujud di Bumi.
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan stratifikasi dalam lautan dari permukaan
hingga ke zon gelap di dasar laut serta taburan hidupan di
dalamnya, termasuk taburan air di Bumi seperti lautan,
sungai, glasier, awan dan air di dalam tanah.
 Menjelaskan perbezaan antara kerak, mantel dan teras serta
litosfera, mesosfera dan astenosfera.
(Aktiviti 9.2 & 9.3)
Refleksi :

Tema : Penerokaan Bumi dan angkasa lepas

Bidang pembelajaran : Bumi
Standard kandungan : Bahan Bumi
Standard pembelajaran :  Menerangkan jenis dan ciri batuan.
 Berkomunikasi bagi membezakan proses pembentukan
batuan.
Aktiviti pembelajaran : Menjelaskan tiga jenis batuan iaitu igneus, sedimen dan
metamorfik serta proses pembentukannya.
(Aktiviti 9.4)
Refleksi :

24
Tema : Penerokaan Bumi dan angkasa lepas
Bidang pembelajaran : Bumi
Standard kandungan : Proses utama Bumi
Standard pembelajaran :  Menerangkan perbezaan proses Bumi yang menpengaruhi
perubahan pada Bumi.
 Berkomunikasi mengenai proses eksogen dan endogen.
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan proses eksogen - Luluhawa, Hakisan ,
Susutan Jisim, Susutan Darat, Angkutan dan Pengenapan.
 Menjelaskan proses endogen - Proses olakan mantel,
aktiviti magma dan proses pergerakan kerak bumi
(tektonik keping).
(Aktiviti 9.5)
Refleksi :

Tema : Penerokaan Bumi dan angkasa lepas

Bidang pembelajaran : Bumi
Standard kandungan : Fenomena geobencana
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai geobencana.
 Menjana idea bagaimana sains dan teknologi digunakan
untuk menghadapi geobencana.
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan geobencana seperti gempa bumi, volkanisma,
tanah runtuh, tsunami, pemanasan global, hujan asid
berlaku, tanah jerlus, lubang benam.
 Membincangkan bagaimana kemajuan sains dan teknologi
boleh menyediakan manusia untuk menghadapi
kemungkinan geobencana.
(Aktiviti 9.6)
Refleksi :

Tema : Penerokaan Bumi dan angkasa lepas

Bidang pembelajaran : Bumi
Standard kandungan : Usia Bumi
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai skala masa geologi.
 Menerangkan kaedah penentuan usia bumi.
 Berkomunikasi mengenai fosil.
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan skala masa geologi dan kaedah menentukan
usia Bumi
 Menjelaskan fosil serta kaitannya dengan sejarah Bumi.
(Aktiviti 9.7)
Refleksi :

25
Tema : Penerokaan Bumi dan angkasa lepas
Bidang pembelajaran : Bumi
Standard kandungan : Sumber Bumi & geologi gunaan
Standard pembelajaran :  Menerangkan mengenai air permukaan dan risikonya.
 Menerangkan air bawah tanah dari segi kepentingan dan
risikonya.
 Berkomunikasi mengenai mineral ekonomi.
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan air permukaan dan akuifer.
 Menjelaskan mineral ekonomi terdiri daripada mineral
logam, mineral bukan logam dan mineral nadir bumi.
(Aktiviti 9.8 & 9.9)
Refleksi :

Tema : Penerokaan Bumi dan angkasa lepas

Bidang pembelajaran : Bumi
Standard kandungan : Sumber Bumi & geologi gunaan
Standard pembelajaran :  Menerangkan pembentukkan petroleum dan arang batu.
 Berkomunikasi mengenai hidroterma.
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan cara pembentukkan petroleum dan arang
batu.
 Mendapatkan maklumat mengenai prospek ekonomi
hidroterma.
(Aktiviti 9.10)
Refleksi :

26