You are on page 1of 464
a _ INH GUL QUY 2Q¢ GIA THAN MEN VA QUY CHIEN HUU THUQC MOI BINH CHUNG Q.L.V.N.C.H. Thala Quy vi va quy chién hulu, Cho dit cuge adi dd tréi qua nhidh bidh 262, nhung nhuiig hitth ahh xa xula od Lud chit chia trong hon, véit ld nhulig ky niém khéng thé xda nhda, hhéng thé’tréi vdo quén lang. Riéng véi téi, vd lun nho dét nhilng chigh hu cila minh, nhd‘dén nhitig ngubi linh da’ ciing cdi sting sdt cadnh chith ddii chong lat ke thi dé téc: ing San. Chat han quy vf cithg dng ¥ vai t8i,_ trong cude song litu vong cua ching ta hign nay, mét trong nhulitg didi thigh thai ¥ nghia nhét cla minh la tin doc dude nhung cudn sach gid tr trung thige viét vé"Quén hi thén yeu cila chiing ta; vidi vé nhufig Qudn tridang md ching ta da’ dube dao tao: vide vf nhuig déng déi, nhiing chién dich, nhulng trin dank cd chith chiing ta ting tham dil. Trong do, nhulag con dudng, nhufig thén xdm, nhulig thi tran, nhug dia dank, nhulig cai tén quen thudc ma bude chdn chiéh tran cua mifih ai bdng qua, duge nhie dén vi gdi lai cho ching ta nhuiig gidy phuit hdo hing chiéh adi béh ban ddig agi ching quan thi. Niuliig nhdé nko"lam long nao nao xtc déng vd nha tide nhuitg ky nig ém dep cuia thbi nién thi6t trong di qudn ngit ma minh aa trdi qua, dd ghi nhén. Voi ttm trang trén, khi disc anh Nguyén Quang Virik, nguyén Trung Td Khong Quén, Phi doan trudng Phi doan 518 Bién Hoa gili cho cubh Quén Si 4 cula Quan Lule Viet Nam Céng Hoa, tdi dé say m8 doc, bao nhiéu dém t6i dd song trong méng mi, Adi tuong lai tud? 19, 20 cla mink, khi mdi bongo" bubc chin vdo Quan Trudng Da Lat vua dude thank hiith (nim 1950). Ra trudng cudi ndm do, t6i da’ lan lt onhutig don vi vdi nhuiig cap chi’ huy nd tiéhg nbd: T.T. Phan Trong Vink (than phu cla Thiée Tuong Phan Trong Chink), Dai Uy Nguyen Khanh (sau nay la Dai Téong Nguyén Khanh), Doi Uy Ton That Xilng (sau nay la Thide Tuong), Trung Uy Bernard De Lattre (con trat Tho Ché’De Lattre) va sau cting ld Thiét Ta Cao Vén Vien (sau nay la Dei Twong Cao Vin Vien). Vi'duge 6° voi Tiél doin va Lién dodn Liu déng (Groupe Mobile) nén t6i da co dip tham dit nhitic trgn anh quan trang va dude dit chan dén hay ai qua hati hét cdc dia danh midi Trung Du ud Thigng Du B3é Viét. T# ving Nho Quan, Phdt Diém Lac Quén, Yén Cul Ho, Thai Bitih, Ninh Bith, Nam Dinh, Phi Ly, Hing Yén, Ninh Giang, Vinh Bao, Kién An, Tién Ling nguac lén dét Hong Canh, Phil L6~ Vitth Phuic Yén vd od xt Thai thude tith Lai Chéu ma nhuiig dia danh cing nhng trin dah nay abi diige ghi 75 réng trong cudn Qudn Su 4. Doc xong bd Quén Su} tdi nay quyét dink phai cho xudt ban Iai dé'tuu gid’b} sich vd cing qui gia ndy. Toi lid dién thoai hoi y'kiéi Trung Tuohg Nguyét Bao Tr} va mbt sb than halt khdc, tat cd cdc vi ndy Gi khuyth khich vit mong much sim théS 63 Qudn St QLV.N.CH, dude tdi bah 2 'khéng nhliig minh Auge oc lai, con chau mith doc, ma con dé'gidi thidu voi ngudi ngoqi quée cdng cube chiéri déit anh diing cula Quin Dén Viét Nam da bei biliGn tue hdng the’ ky truce déy trong cuge chong xdm ling tu phudng Tay adh va bao nhibu nim chong cha thuyét Céng adn v6 than, nay lai dang tiéb tuc chién dd Hou didt ché'dd ndy vot quyét tim giai phong qué hudng. _Cidng mbt lot vdi vige edi bah bd Quén Sul 4, 16% cing cho thi bin b§ Quin Sul HI vi ve * Quan Dan viét Nam Ching Ty Xam (1847 1945), BG Quén Sub I ndy do mét than hut Tot Dai Ste Vidt Nam truve dy tqi Phi Lut Tan gui ang. Hai b@ Quin Su'ndy, theo tdi nghi khong nhuoig réi quy bats vd gid ri cho Quiin Lic Vidi Nam, ma con ld mbt edi lidu gid eri vF lich su’vd khdo cilu, co the goi la nhattig BB Quéd Su. BB Quén Sid do Phéng 5 B6 Tig Tham Mitu QLVNCH thie hidn va dh hdnh xong ndim 1972, Toi date bit khéng chaé chah lish, BG TTM dang soan 66 5 thi “mat ntsc. Vay nthe BG 5 dd @ubc soan xong md quy vi nig may mit mang theo ditgc, xin vui lng lién lac vbi chuing ¢6i hap tat xual ban hdii git git iodn ven pho Quéé Su,’ mét bdo vit cla dit muoc. Ridag vb°BS Quin Su’l vé 2, chuing t6i s&thu xép d@'co' the’ tai ban trong mét ngay gan diy. Nhén danh Nhd Xuat Bon Dai Nam, 61 kinh xin phép Phong 5 BE TShg Tham Muu QLYNGH vi quy vi SiTjuan trong khdi Quin Su, died cing bién soan Pho Quin Su'ndy, d2'xin duge phep tai bar tai Hdi ngoai Quy'vi Si quan trong khbi Quin S16! quy vj néo hidn sig tai hii ngoai, xin lién Ine vdi chaing ti, AB'ching t6i dilge tmfe tidp xin phep vd gill sach hivth bib. Dice bide, kihh cd déng én anh hdh Dai Td Pham Ven Sén, Tridig Khoi Quin Sit Phéng 5/B4 TTM ndm 1971, mbt neh nhang. Dai Té Pham Van Son, mot si gia, dr gue ned trong trai tit Cong sah mién Bac sau hdn 8 nim bj ddy doa trong tay quan thi man rd hen ha. Cau néi cia Dai Té Son vidi trong 16% mo dd bd Quan sul 3 da ld dng cd tic dé} ti cho tdi bah 66 sach quy nay: Gviong chigi dite cue cif nhdn ta s& duc mai mai not theo vi nhuiig chith chahg dé} vink quang cla cha ank ching ta hm qua sé labo dube soi dutding khdng bao gid te cho thé'hd mai hdu”. hin dip nd’, ching tdi mong lidn lac voi thin nhdn Bei Td Pham Véin Sén dé xin phep dilbe tai ban bd Viet Su’Tén Bién v6 gid do Dai Td Sdn bién soan, gém 7 cudn, tu thot Thitong cO°a6h thdi Can kim, BS Vide Sindy hide nay doe coi nbis day dil nhat wi gid trinhét. Glendale ngay 16 thang 10 ndm 1983 (twe ngay 11 thang 9 ném Quy Héi) DODINH LAM WDO'NGQC TUNG Gidm D&é Nha Xuat Ban DAINAM. (Cu SVSQ Khoa 4 (L¥ Thusig Kiét) ‘Trutdng Vo"Bi Quée Gia Da Lat. ae Qudn st 4 AA 179183 QUAN LUC VIET NAM CONG HOA TRONG GIAI DOAN HINH THANH 1946-1955 Do Phang 5 BS Téhg Tham Muu (Khdi Quén Sd) thye hién : = Sit khdo vi ita sogn + Teng té LE Viny DUONG ~ Phu bien + Thid dy TON Tick DC : Thiéa dy NGUYEN HOAI NGHIA + Chayén vita TRAN YAN DAL + TRUNG TAM DIgN ANH TRUYEN TIN + TRUNG Tin AN LOAT « AN PHAN (P.-TQT/Bs TIM). vai sv déng gop hinh énh eda: - TAU viy QUOC GIy = TRUNG TAN VAN KHO QUAN BOL ~ TRUNG TAN KHAL THAC TAI LIEU HON HOP = dg wauYES cao DAM = vi che chith bio ORANGE COUNTY PUBLIC LIBRARY 1972 “ORANGE, BA coed Cd sé DAINAM XUAT BAN Printed in Taiwan, Republic of China Loai lich str chién dau va té chrtc Phu hiéu Luc-Qudn va KhOng-Quaén ViSt-Nam thdi 9€-Nhat COng-Hda Gezze et Aiz operat chet operat CASQUETTES a Mee Tene visieRes 5/0Ht. - Hommes de troupe TUA Viet lich siz va vi8t quan sir 05 hang ditm khéc nhau: Vit lich sir am vite ghi chép khich quan sau khi da thim dinh gis thi efe dy kign va t8i Iu lign quan Bn cng trinh hogt dong vi diu tranh cia dBn toc, ‘ti loi, vi8t quan sit chi thu hep trong pham vi céc hoat dong cia quan doi. Ngodi ra cdn e6 chign sit. Chin sir vA quan sir cing 6 nhirng dit khéc nheu. CChign sir 18 tai liga vi6t v8 chign tranh trong mgt lich si QuBc Gia. Sy viét ny thuge v8 cbc st giz, dbi khi ngng v8 cc mye phidu chinh tej, va ahp vB efe sy kidn quin sy. Ty nhu vide xAy dip chign loy s8ng Cu cia Ly Thuring Kiét, vide déng ene hai in trén sng Bach D8ng ching quan Tau cia Ng6 Quyén va Trin Hung O90, déu Ia hang céng trinh chin dau déng ché § cla si Viet. Thé ma nady nay, ta chi mudng trong t6i ahing cng nghigp cai hing y, chi ching biét tit nhén ta da thyc ign ra sao? Con quin st, khong ahang cht vist ring vB chin si ma vilt chung v3_ che hoot dong qutn ey, DS lb mot ey dic LéttSt 8 efe thinh qui trén moi lanh yye ca ind quia ddi. Quin xi dai h3i ay oghiéa céu Hi mi, chinh xée va nu viét duoc. dBy 483 <5 Ih ohimng kish eghitm qui dB cho quin nin thuGc moi ngdsh Khai thie va thich dung. V6; nhang nigm ndy, Phdng 5 B9 Tong Tham-Mirv lush lian eB gfng db soa tho hong cuba qutn sirsét v6i gf nghte néu ti. Nay cuba Quan si 4-viét vb thd: ky chitn tranh cbe nude to gia eSe mim 1945 — 1954 duge hodn tat va éo hank. Nhang nét dic bigt cla b9 sit nay phit sat tebe IY do sau: Trong tia trinh lich si Quéc-gia Viat-Nam, thap nién 1945 — 1954, 6 ths xem 1d eqiai dosn bin 18 », ding me hai thd hy hoan toan khée bigt + c20 trdo dén {0c gidi phéng iu 8 oi thé chin d2 cing lic chon voi qué Khir nhuge tu bj dé hd. Ding lc v6i su xuét hign trat ty méi quéc té, Quin Lye Vigt-Nam Cong-Hoa inh thanh va. canh tan d® gép phin tron ven th hign chi quyn quée gia dim trach 36 mang « Bio Quéc An Dan >. Vist x2 mot qué tein gin go, trong Bhi cbc da kign, nhan vat chi chBt cong inh nhan ching edn Lhé ohidu, b6 quin sir nay St khdng tréah kh3i shting thigu st Tuy nhién, néu che thai gian qua ltu hon nga, eng mot s6 chat ligu khéng cBn git nguyen phim. Vi vay, wi t8t cB chong dd dat cin thidt dBi voi mot thai ky dBc bigt, Vie ghi chép da tién hanh va két qué duge dic k&t so kid vao quyén Quin sir 4 nay. ‘Séch aBm ba phin = — Phin d8u: atu eSe quan dim chién tranh eta cfc tuéng link Phép suy8n {quo cude chitin vi mot vai tein dénh quan trong duce m8 8 chi tit — Phan nh: nSi ve sy thenh hioh cia quan doi Vigt Nam vor sy phat tibn trong di moi lanh wee. — Phin ba : ghi laily do va cSc sy phat dOng chién tranh voi Binh Xuyén va Géo phai. ‘Sich diy teén 450 trang véi nhitu sor dd, bibu dd va hinh 8nh, vi da 6 dép dng vi hy thupt vB bé eye, su tim va trinh bay. Navi vigt da vide teén mot tinh thin vo tu va da ching 16 thin tam trong vige bign kh3o Tron vite ghi lai sy aghigp cde QLVNCH, eo quan bién son 06 mot ube vong khiém tn a a6p mdt vign 46 tréng vao vige xBy dyng 38 nhd quin siz. Céng trinh di. c6 nbitu bhe, ni@m hy vong vn tin tr8 & c20 hién cSe ge gi wa thich quan sir dB BB te va hodn Adocsc lin t4i ban sau nly. KBC. 40.02, ngay 6 thing 8 nim 1972 (891-1 HUYNH HOU. BAN Trubmg Phng §/ Bp TBag Thom Mio ‘Quin Lye Vite Nam Cag Hie Phan aL _ CUOC CHIEN TRANH VIET — PHAP (1945 - 1954) Q Chi dgo chién tranh cia Phép tai Déng Duong ti 1945 dén 1954. Q Tom luge céc bién c6 va tinh hinh chién sy ti 1945 dén 1954. Q Céc tran dénh quan trong. CHI BAO CHIEN TRANH CUA PHAP TAI DONG DUONG TU 1945 DEN 1954 A LOLTONG QUAT 4 PHAP CHUAN By TAI CHIEM BONG DUONG 4 BUONG LOI CHI BAO CHIEN TRANH CUA: THIERRY D'ARGEN- LIEU A EMILE BOLLAERT 4 LEON PIGNON a DE LATTREDE TASSIGNY A LETOURNFAU 4 MAURICE DEJEAN A PAUL ELY 4 CUQC BINH DINH CUA PHAP TAL MIEN NAN. (CH PAO CHIEN TRANH CLIA PHAP TAI BONG DUONG TU 104s BEN 1954 CHI'DAOCHIENTRANH CUa PHAP TAI DONG DUONG TU 1945 DEN 1954 A DAI CUONG Cove chinh chép nhodng ngiy 9-3- 1945 cia Nhat tai Bong Duong da khién ch 9 thudc dia cia Phap lung lay tn goe rE Quin Phip khang ew yéu Gt va cadi cing di diu hang. Lic nhdn dire tin nay, tuéng de Gaulle ben chi thi cho cic twong Jénh bei tran tai Bong Dirong phii Jo eiru vin vat} chiic chién tranh chong Nhat. Dén khi Nhat diu hang Bong minh, Phap quySt dinh tai chiém Dong Dirong va tm céch lip mot ché 49 cai tri rong vii hoa iruge nim 1939, tuy chip nhén cin bin nay Phip vin ap ‘dung chiah séch chia 2 tri theo dirong 6i cia tuéng Lyautey, aghia Id tim cach bign méi mign thaah mgs Khu vire chinh tri e6 quy ché ridng bigt. Tuy nhidn ,vige tai chigm khéag dF dang hur Phip di twéng, ho gap phii site khéng cw mab li¢t cia nhdn din Vigt Nam, khi€n cho cwyng dQ chién tranh méi_ngay mot gia ing ma taco the chia lam 3 giai doan : = Giai_doan Phap chun bj tai chiém (1945 — 1916): Trong giai doan nay, Phap theo ddi tinh hinh tai Bong Duong, mée n6i nhiing Phip kitu va cic phiin tt thin Phap 2 chu&n bi tai chiém. — Gini doan tai chiém (1916 — 1919) Phap tré lei ong Dong sau khi Nhat ditu hang. Trong giai doan nay, twong Navarre dé mbgn xét 18 Phip cé th? thinh cng néu co mt dursng 1éi_chinh tri 1 ret vA edi me 46i voi ngeei Viet Nam. — Giai doan chién tranh khde lit (1949— 1954) : Sau khi lam chi Hoa luc, Trung cong vien tro cho Vigt Minh, khién chién traoag thay 43i, Phap mbi ngay mot yeu thé va bj ‘sa ly. ‘Trong suét thii gian chién tcanh, chinh tinh aurte Phip réi ren, thay d3i din 19 chiah phi, va rigng tei Bong Dong a& 7 Win thay dBi che cp chi muy chfnh tri vA gaan a : (Gil BAO CHIEN TRANH CUA PHAP TAL BONG DUONG TI 14s DEN 1954 Cao iy Dong Duong TEng tr Hen 1. T.D'ARGENIIEU 1, LECLERC (8.1915 - 3.1917) (8.1945 - 7.1916) 2. E, BOLLATRT 2. VALLLY (4.1917 ~9.1918) (7.1946 - 7.1919) 3. PIGNO: 3. BLAIZOT (9.1918 - 12.1950) (7.1919 - 9.1949) 4, CARPENTIER (9.1919 - 12.1950) 5. DE LATTRE kiém eaihai 6. SALAN, (1.1952 - 5.1953) 6. DEJEAN 2 (7.1953 ~ 6.1954) 7. PAU & (6.1954 - Vi the,sir chi dao ch Khong lien tue, c6 tinh ea kién eiia cae chink ph tung Hah c6 (rich nhigm, va tly theo tink, hiah biga chuyén tai chién tcurong. Do do, sau 9 nam chién tanh. Phip phai nhdn léy thit dai tai Bong Dirong. B, PHAP CHUAN BI TAI CHIEM DONG DUONG Ngty 9-3-1915, Nhat dio chinh Phap tren toan cdi Dong Duong. anh bit nyir a3 diva hing Hué va Ha Noi tuy bist rude eting chi chong ey duge ¥: ng hd ri eding du hing, va vien toan quyén Decoux bi bi trua nay hom do. 1955) tranh cia Phip ‘hip va theo sang nhiit 1a ela che Trong vai ngiy, hing ngin quan Phip bi gigt, mol s6 bi bil lam th binh. Cac throng dan Phip efing bi bit giielam con tin va durge tap trang trong mot vai thinh phd. Chi eé mat vai trin dung do kha lon, ohur & Long Son, quan Nhat tin cong git twong Lemonier va rit ahigu st quan cing binh st Phap. Tuy nhién mot doin quin Phap di chay duge sang Tau, 46 li doin quan ciia tng Alessandri va Sabattier,khoding 5.000 nguéi. Quan Phip thit trin nhanh chéng & Bong Duong vi lai diy Phap co khoing 38.000 quan, trong do chi c6 7.500 ngwei ge Phap ma phii durong du vii 70.000 quaa Nhat. Buge tin, de Gaulle We 46 dang cim Au nue Phip ching Bike di ban chi thi 12 Flax alle CHI DAO CHIEN -TRANH CUA PHAP TALDONG DUONG Tir 149 DEN 1 eho hai tong Alessandri va Sabattier lo tru van tinh thé, bude ete dom vi Phap en lai ¥WOi bit cir git _ndo phil lo 1 chire chiéa iu chong Nhat a2 chiém Iai link thd Bong Duong. 1, NHONG TRO NGAI CUA PHAP. Trong vite 13 chtte chién tranh chéng Nhat, Phap di gip nhitu trér ngai. a Céc née dina minh khéng aiGp do. — Khi quiin doi Nhat tin cong Phap hic 1g30 sing ngay 9-3, Bo tr Iénh thap tir khong lye Mf do trong Chennault chi huy dong tai Con Minh da de thong bio, va ngwoi MS Khong yém tre cho cée den vi Phip con chdng Nhat ciing nhur cde don vi trén dung nit lui tir Bic Vigt sang Tau. Turéng Chen- nault vign Jé thai tiét xu d2 tir choi, mae cho quin Phip bi that bai nhue nha, SO aT ‘ong khong can thigp vi éng khong musn gitip Phap duy tri lai ché do thude dia tai Bong Duong, vi Iai Ong con chiu anh hurdng bot thai dd ching Phip cia chink phir Tring Khanh. Trong tap hii ky vist sau nay, Ong di thé 19: «Chink ph ia. thity aguti Phip bi duds Dong Direng a2 khong con thuain tie i ch€ do thude dia.... Twong Chennault roi Khoi chic vu Is do thigu Hoa Ky ngay 7-8-1945 cb 1é mot phin vi thign —Ghe quan chie Trung Hoa da boc 10 thai do rd rét ghét Phap. Khi doin bai binh Phip ti Minh thd Trung Hon, ngurii Tau da Khong giip 4 thigt thye ma con giy kho khin ohy teée khi gigi cia nhitu doa vi Phép. Sau nho sur can thigp cia MY nen cae air dan xép co vé dn théa. Tuy nhién, tudng Tau Ha Ung Khim ngoai mit t6 vé bat thiep, hung khong hitu ong chi thi cho thude cp ra sao mi ho thuong gay ric roi voi quin Phép. Céc gii chire dia phirong Tau Ii thudng khiéu nei 1a quan Phép hay gy xAo tron, Tim mit trat ty. Két cue che don Phép phai tap trung tai nhieng khu riéng bigt moi duoc git Khi gidi. mn tren. Nuée Phép kigt qué. Dé hi thé chin 4a lam moe Phap kigt qué, tan nat. Phip vira méi dirge gidi phong nen khong di phirong ti¢n dé tb chirc va phit trign quan doi. Tai Vien Bong,Phap 4a ving mat trong Iye lirgng dong minh Tay Phuong tham chién chéng phat xit Nhat néa Phip edng bj lép vé va mat tir thé. Che tréy ngai do a% khién Phép ghp ahidu hd Khiin trong vie 1 chire cing nhur gay lat che hoat dong dé chuda bi tii chiém Dong Duong. 9. CAC TO CHITC CHONG NHAT. Cae 1 chite chién tranh chéng Nhat 42 tim eich chiém Iai Dong Duong A duoc chinh phit ru vong eda Phip thinh Tip ké tir nim 1913, Béi vi trong thei gian may chin quy8n Phap tai Dong Dirong do vién toan quyéa Decoux nim gilt, Ie thuge vio chink phi cia théng ché Pétoin thin True, Decoux 4a 42 cho qudin Nhat vio Dong Dirong trdo hoat ddng nén uy quyén cia Phép tai day at yeu thé rd rét. Cae 1 chite dé dure ménh danh Ja Ban lien lac ciia Php tai Vién Bong (Section de Tinison frangaise en Extréme-Orient). Cor quan néy it hoat dong va duroe dit ban canh @5ng minh Anh MY. Co sé lida lac durge dt & hai noi: — Mot ban Jién lac chinh gir ohigm va 4idu khién tng quit dat tai Calcutta. — Ban li¢n lac chi nhanh tai thiong diroc yoi li Phai bo quan sur Phap tai Con Minh (Mission militaire frangaise de Kun-ming). Phai bd nay lim vige ben canh ‘bd tr Iénh cia trong Ha Ung Kham (Tham mura tring quin Ie Trung Hoa Din quéc) cing v6i cée bd tham mow quan trong khae ia dng minh hw: Bo tr enh hinh quae THDQ (Chinese combat command) — Co quan ytm tre khéng he Hoa Ky (Air ground Aid service) — Phong dich vu chiéa lwge Hoa Ky (Office strategic services), mOt cx quan phu trich vé tinh bao chin loc — Bd te lenh thap tie khong Tye Hoa Kj v.v.. Trém dank nghia 18 Phai bd quin sir Phap, nhurng thue té nguai Phap goi la « Phai bo 5 » (Mission 5) vi theo ngrii Phap nginh hoat doag thi 5 ‘trong quan doi 18 nganh gian digp. S& d¥ Phap phai dit ra nhu trén vi Ine 40 quan doi déng minh chia Vién Doug lam hai chién truvng = Chign trung quin Anh do huda toe Lord Louis Mounthatten chi huy, bin doanh Gong tai Calcutta bao gdm Hanh thd cée nuée An Bo, Nam Dirong va Mign Dign. — Chifn trrvyng thir hai dit dedi quy8n itu khidn cia théng ché Tuéng Gigi Thech, ‘vei sw tro giip cia trong M§ Wedemeyer, gdm Trung Hoa va Dong Dung, 13 CH! DAO CHIEN TRANH CLIA PHAP TAI DONG DUONG Tir 1945 Bi Toc ngay Nhat dio chinh,c& hai ® chite trén cia Phip khdag dirge Bang minh chi ¥. Riéng phai bO Phdp tai Con Minh at duoi quyén didu khidn du tien cia dai ta Emblaac, due chi dinh hoat dong yém trg cho chién wadng Dong Duong, aburag chi th? hign yéu Gt trong vide day trl Tien lac bi mit vei cic Phap kigu 6 Bic Viet 2 iy tin. Sau ende dio chink, phii bd nay dtrge tang cirirny then nhain vien tir Phép sang, da 86 la nhirng si quan timg & Bong Duong, durge ny mot v Sainteny hur thigw Emblane, ma trong trong eude tii chiém, sang thay tro quan Ne bigt ring thé nén sau vu dd. Ngoai_ra, trong de nao phe Troe cing thit bai, bo thanh cong cit thang 10-1944, ong di nghi ngay dén Bong Duong. Trong k& hoach tii chiém, Ong die tra thinh lép mdi binh doin tigp le nhe (Corps léger d'intervention) dé chién du hén canh BO tir enh chign trrvmg Anh, Ong giao cho trong Blaizot chiu trach nhiem thanh lap. Nhung vi thigu phtron; Bing minh idip sii ngbia Ii sau khi Nhat di hae hinh ohung dirci mot dan tir oan vién chink (Corps expéditionnaire). Tuy ahign Phip cing khong tich eye thanh lp binh doan nhe trén,vi tin ring ho 2 tre Ini Bong Durong rit dé ding. 3. CAC HOAT DONG CHONG NHAT. iq nhim thu h&i Isi link dong va tay Triér Ini cde host Bong Duuny, Phép pl thuge vio hoin cinh — Phap phii hoat dong dva theo Dong minh. Lie 46 Bong Duong durge chia Ham hai khu vue duh Inréng: phia Bie vT tayén 16 thuge Mf, phia Nam vi lyn 16 thuge ‘Anh, S& di chia nhur vay vi tim host dong colie cfc cin cir khong quan ciia BO tr Iénh chin tring MY khong thé tei qué vi tuyén 46,yn¢n_mitn Nam vi tuyén nay phai giao che B Tur Ignh chin tradng cia huin trbe Mountbatten. —Khi nting Phép rit yéu, lai khong urge sir ym tro sét sing cia dng mink MP Hloa, nén Phip chi thurc hién durge vai host Gong quiy r6i va tinh bao khong dang ke. fe. Hopt dong quay réi. ‘Nhfim lap céc chién khu, cée sT quan Phép ~ “ IA dai ta Vicaire, Dampierre va Baudelaire 4& mang 3 cinh quin tir bién giéi Hoa-Viet v8 danh chiém mitn Tay Bic thong du Bic Viel. Cac coh quin nay di bi Nhat dank bai va lai phai chay sang Tau vao thing 71045, Sé di Php that bai, vi ngwoi Viet tha ghét, di khong hop tic Iei con chi ditm cho Nhat dink cic don vi nay. Tuy mhién c6 mot vai don vi Phap di tn nau diroc tai mi&n Thugng Lio cho dén ngay Nhat du hing. Vai chién ham nhd duréi quyén chi huy cha hat quin dai ta Commentery di chay thoat trong vu dio chinh va dén 14 tie tal Bac Hai (Pakhoi), mot mat khu Phép trén ait Tau, thing hoat dng lén lit blag ede thayén budm tra cd d® ngim bat ede thuyén «oan» Nhét tai vinh Ha Long. b. Host dong tinh béo. Phip da dang « Phai bO 5» do Ssinteny iu khién d2 dim trach cae hoat dong tink dao, Sainteny d® ra phurong sich hoat dong hu sau — Pit thit nhigu nhingd tinh béo trén dat dich dé cungedip tin tire cho Bong min chéng Nhit. —Lien Ine, tigp xe voi Phap ong Dirong va yiip d& che phin tie bi theo 6i tra ra hai ngoai. —Theo d3i tinh hinh dan ching Bong Duong dé chuda bj tai chiém. —Thim do ¥ kim eda Bong mink, nhét 1a Trung Hoa,Jién quan t6i cée quyéa loi Phép ti Bong Duong. Tuy nhién cic host dong tinh bio nly Xhoag c6 ket qua méy vi tinb win chong Phap cia dan Vist Nam rit cao. Phép khong it direc che 8 tinh bio trong noi dia, machi it durge vai tram tinh bio & vong dai bien thay Bic Vigt 42 nghe ngong tin tire. ‘Tom Iai cho dén ngiy Nhat d%u hang, che 1B chire chi think edng trons vide theo d3i tinh hinh d& thong bio cho chioh quée qua hai hé thing bio cio 14 Calcutta do dai tt Roos digu khien va toa dgi sir Phap tai Trang Khao. 4, KHO KHAN BAU TIEN TRONG vic TAI CHIEM ‘Toi thang 7 nam 1945, mot tin lam chink CHI DAO CHIEN TRANH CUA PHAP TAHBONG DUONG Tir 1945 BEN 954 phil Phap sig s6t, 46 1a két quit cia hot — Phin Nam vf tuyén 16 giao cho quan nghi Postdam di quyt dinh chia bin dio Anh chiém dong. Dong Duong lam hai phia Phép cho day 1A didu bit hanh cho minh, —Phin Bic vi wyén 16 giao cho quam —¥} nguvi Tau yon ghet Phap, nay co dip tién Tau. qudn vio Bac Vigt si giy khé khin cho Phip. Ze £ . ie —Thiy hi dodn trén mot chiée thuyen Tra Co. Op Pou Pe Buk t, Quéin dio os (i 9G eens” VINH BAC ViET O Ratchos BAN DAO Quin ado Farts! Long LUI CHAO ee Bac Long Vi &B Eo bé Hai -Non HAL NAW Ban dd mat khu Pakhoi. 45 C. THIERRY D‘ARGENLIEU (8-1945 — 3-1947) — DrArgenlieu- Leclere (8.1915 - 7.1946) — DrArgealicu - Valluy (7.1916-3.1947) AO dy Bong Duong diu tien trong sie mang ti chiém Bong Dwrong 1a Thierry aArgemieu, Ong gitt chive vu nay trong 20 théing va lim vige lies {isp véi ede tng tte lenh quén d0i vién chink Phap tai Bong Dirong JA turéng Leclere vi sau 46 1a wong Valluy. ‘Thierry d'Argenlieu la thity str 46 4c, Ong dong Carme va cing 18 st quan tien theo khang chiéa va durge trong de Gaulle rit tin ety. Bai trong Leclere de Hante Cloque 1a ou tu Ignh Su doan 2 thiét gidp, str doin viet truge ci quan doi Bing minh vao gidi phong thanh phé Bale din titn. Ngoai tai khéo Ie van dong déng minh a2 tranh cong dau trong vige vao Balé, Leclere con chimg to bigt tai elim quan khi biét loi dung during hém Arden- nes tai diy mii Alpes, It mot viing mii higm fr nhung ngin whit, dé dia doin chién xa cia mioh vao nue Dire rude ed quan Bong minh. ‘Trung twong Valluy la turéng c6 tai an di, tinh cing rin ee mot nA quin sie ludn udm tin turdng & avr Wit thing bing quan sw nen 66 vé khinh throng ké dich, dng la ttréng phuc vu dui quy8n twéng Leclere trurée khi thay thé Ong nay. Trong vige tai chitm Béng Duong hai tuong d’Argenlieu va Leclere da xich mich mhau, vi vay trong Leclerc d& xin tir chite tng te Ink vio thang 7-1946, twéng Vallay thay thé va vin gid circ vu may sau ngty DrArgenlien bi thay thé. 16 1. KE HOACH VA Sir THI HANH VIEC TAI CHIEM DONG DUONG. 8. K6 hogch t6i chiém. Thiy su BO d6e d-Argentien va tu6ng Leclere durge ttréng de Gaulle d2 ett vio ngiy 17-8-1945 nghTa 1a chi hai ngay sau kbi Nhat diu bang. ‘Tung de Gaulle Ive du tinh chon twang Alessandri dang JA truéng phai bo Phap tai ‘Trang Khinh, hoie Ii 6ng Jean de Raymond, mot han vat cim du phai bo dan sir dang chi tai Calcutta, Nhung sau 6 Ong cho ring trirge tinh hibh qui phirc tap voi cao trao 1 ching dia phirong va vige gidt gid i Nam, Bic, Phip cin phii dé ci mot nhan vit quan air d8 dé a6i_ pho va nl y cin phai m@ila dé tranh swe ngir vere cia din bin xit- De Gaulle con khon khéo thay danh tir «Toda quy8n Bong Duong » bing danh tit «Cao iy Dong Dirong ». DrArgenlien vb Leclere sau khi diroe d& ei di dng tam bin doanh tai Chandernagor, mot nhwong dia cia Phap tren dit An, va phéi hop voi bo tr Kenh chin tring cia hutn te Mountbatten & Calcutta a8 tré Ie Bong Durong, Ké hoach 114 lai cin ett theo chi thi ciia de Gaulle: « Cao iy Phip tai Bong Duong cd nhi¢m vu div tidn 18 tai lap chit quyn Phip trén toin th? Kinh thd Lien bang Bong Duong, Dai'tuéng dng tw Kenh quan 40i vién chinh Phap & deéi thim quyén cba cao iy ong Duong ¢6 nbiém vy ding moi biga phap quin sw cin thiét d2 thi lap chit guyén cia Php tai day ». Gul DAO CHIEN TRANH CUA PHAP TAI DONG DUONG Tir i545 DER i958 Trong ki dé & Phap, doan quan vién chinh duge ciip tc xi tién thanh lap. Nhing thanh phiin dau tien cia doan quan nay sin stog xuéng tiu sang Vigt Nam Ia itn doin chién xa cia dai ti Massu, Sur doan 9 bd binh cia trong Valluy. ‘Tai Chandernagor, dArgenlieu va Leclere hogch diah mot ké hoach tai chiém vao nghy 24-8 goin 5 digm'nhir sau 1) Loi dung quin Anh, tii chiém trube tien mién Nam VI tuyén 16. 2) Cho nhay da edn bo chinh tri va quan xu6ng midn Bie v7 tuyén 16, noi 66 quan Tau kid soat 3) Xke dinh va bio ve chi quyén Phip tei Bong Dong trong moi trursng hop. 4) Tai chiém vong quan Tau dong theo vign binh dura ti, 5) Bidu dink chink ti yi tit nban vat bin x. aa b) Thi hanh k6 hogch 5 diém. Ké hoach trén tam goi la ké hoach 5 ditm Chandernagor,chi thi hanh dirge phiin nto m& thoi. Trude hét Phap dat due thinh coug trong vige tai chiém mign Nain vi tuyén 16. Trong vie tai chiém nay Phap di nhey diez sy gitp U6 trang tron cia quan Anh. Tuong Leclere di van dong voi huin tree Mountbatten glip Phap,biing céch can thigp vei tam ewing,de tu chiah lai quyét dinh eda hdi nghj Postdam lién quan dén_vige chia cit Bong Dirong, nhung huiin turée cho big ong khOng thé nao can thigp, Ong chi gitip ste cho, quan Phap thip tung quin Anh dd 10 xuéng 11-9 quinn Ant do ty gip da, quan Phi ban dap dura quai sau thing,Phap di Nam v7 tuyén 16 ngay 281-1916, chigm Saigon 8 Kim tir Phaip sang. Te do, sau soat tng qui vA durge quan Anh bin gino durge ‘ong voi nb lire quan str, Phap dat vien cai tri Cédille lim dy vien Phap quic tai Nain ky d® thire hign cong eude binh dinh, theo phong phap Lyautey. Phap con ch bi tdi lép tai Nam Ky mgt chd dg thude dia biing eich thiah lip Hoi ddug tevin Nam ky ngly 4-2-1946. Naurge lai voi mitn Nam, Phap di gap nhigu khé khin tgi miga Bac vi tuyén 16, Quan Trung hoa do trong Lu Han 1a tinh, trudng Van Nam elim du, vio mign Bée tute Khi gidi Nhat, 4 cfim’ khOng cho ete todn quan Phap Ita vong theo v8 di cb sw van dong tich eve cia ttréng Alessandri. Coa tueng Gallagher trirdng phat bp quan si MY tai Bac Viet, ofing nhur du luén MJ, khong ting ho Phip tai lap ché dO thude dia taiBong Duong. ‘Theo ké hogch ahay di xudng mien Bac 42 thd hign tigng n6i cia Phap, Messmer durge cit lan dy vien Phap quée tai Bac Viet, cling mOt sé nltin vién tay ting nhiy di bj Viet Minh bat én KE hogeh nay bi bii b3 Sw hign dign iia Phap tai Rie Viet 6 duge 1a nh'r sang kiéa ci nhan cia Sainteny. i ong ste vien thap ting voi Phai © NJ div ign tei Bong Duong do $1915, ude khi ngiedi Taw Ong dwoe dArgenliew bd lim iy vien Php quée tai mign Bie vio thang tulin thang 10-1913, thay cho Messmer dang bi clim ti, uhi do Sainteny da lim durge vai vige e@ ich d® chun bi cho Phap dem quan Jen mign Bic. BO la : — Lin diu tien, qua sie gidi thigw eGa thigu ti Palli,Sainteny a3 gip ong Vo Nguyen Gidp va Hoang Minh Giim, ngay 27-845 a2 tao didu kien cho cae cuge tiép xe ké tiep. — Cham soe va tigp 1€ thye phn, thude mea cho tit binh Phap yA tim etch bio vé Phap kid tnede sur de don efia ngud Chula bj thigt Hap guding m r bang cich ndi rong 1 chife tha iy vien vei sir than diy vtia abit At di lirng sing It & Dong Duong nhwe Léon Pignon, Bonfils, Varet, Vinay, Montheart, Cousseau, Ta Valéani. Sainteny con cho thist lip tai caet thinh phi léa khie co nhigu Phap Kigu eu ngu ahi Hug, Vink, ‘Thanh Hoa... nhitng eo sir timedich sit dung lui nhitng ngtrii than Phap dé che thoi co. Chinh vien chank van phon ciiaSainteny Ii vidn cu cng str Hoa Binh Jacques Comp: Ve quin s Ahi Gi thule eae chi Sainteny ii th ia thuy@n Crayssac va 7 CAHY DAO CHIE TRANH GLIA PHAP TAL BONG DUONG Tir 194s BEL rose én vio Hii Phong chitu ny gip phan tng tirdio Cai Ban ngiy 158-1915 Ku hai khi eho eée ton qua 2 tién vio noi dia, phin doi, pha bi ede re krong Nhwng Ong. lua vony & bien bi ngwai Tau ph khong rd la eta Tau hay cia Vigh Mink don danh gay thiet hai nding nen phi hity bd viee tiga quia nay. Voi ahitny hoat dong trén, Sainteny dé tré thank mat shin vat khé quan trong trong, ké hoach tién chiéin miéa Bic cia d’Argenli va Leclere. 9. VAN DE TAI CHIEM MIEN BAC. Ké hoach Chandernagor tai chiém mign Bite di khong thé thie hien dirge vi MP va Trung Hoa da gay whidu ted ngai cho Phap. Twrévny Lar Han céng khai tuyén bé la sang Viet N; lanh «de Lap cho xiF nay. Vi vay, hoach nay cia Phap di duoc kip thiri sta di nde hurong thayét voi Trung Hos — Tim ciich dit chin fen ete thank phi quan trong tai mitn Bie dd eo wu thé trong, 1 yoi Vict Mint. Uneong Uusy Tromy giai down nay, te th quan trong ei Ong va d'Ar hoaeh tren. ve vai td Loelere, vit sue sung khie ai Hiew trong vige thi himh ké LECLERC 8 a. Vai td cia Leclerc. Sau khi ed trong Satan at du th Tay vio div nim 1916, tuéng Teel yw exude thirerns, thuy dng ciiny khong €6 cich nado gidi quyct khée hon, ‘Trong khi_ trong S cong can, Ong kin ir inh gi chink phti Phap trong do Aa hava vei mitn Bh vet ben re rit fly, nhteng, won Tude ti herd cw ah de ti chiém Bong an tien, quan ving vang tu 1 Noi clin thict ph. Kidu eon bi tap. hh vit bi de doa sith Toi in dink ba Sau dd viee acho ee Php rong tinh & mot 86 thinh pho. ~Thir nhiit 1a phi d pha Phi Aide ign! eh dd cho eae n chin sur dere Thi ahi tin kid ko ci quan str 1 tur do. —Thir ba im cen Ham cho quin di Tan rit khdi xt nay, ¥ dink cita toi 1a khong modn dia quan doi Phap vao mot eude chién tranh biog quan str tai mién Bac, vi nhur kink nghi¢m tai Nam ky cho bist la mun Kon abe én tisp cae cude hanh quin ta phai si dung mot quan sé ral to lén, nhiguhon quan s4 ta cé thé co duge. » (1) Chinh turéng Leclere fing cho ring cin phii tha higp voi Viet Minh thi moi co the frinh dure vide ngtrei Tau chen Kin vao noi bd Bile Vier de tanh v Do dé dai dign Phap tai Bae Vist khong ngot tig xie voi HB Chi throng twin thang tinh than bin tuy firdng de Gaulle -nhin dank Phkip qud_ age trén dai phat thanh Brazzaville, hia. eho che quée gia Dang Dirong tir inh phi de Gaulle di a3 va chinh ph Gouin Ten thay ké ir thing 1-1916), Ong HO lai to ra rit coi in, nen Phap hy vong It ende Aisa diah s& thaah cong. (0) Le dasiee wert de "odachine cin Clade Pailat (wang 599 CHI DAO CHIEN TRANH CLA PHAP TAL DONG DUONG Tir 1945 DEN 1954 Tai Tring Khiahcude Ba dink gitka Phap vi ‘Trung Hoa dién ra vio 1946. Leclere di chi thi cho Salan « Ngoai muc ticn chinh, wa tién la phai tranh thi duee vige hoi huong cac don vi cha Wong Alessandri ma thye té hign coi ng Hos hur dang bi chin t Khong thd tit 19 chinh xée cho naw Tau bist s6 quan va cée dia ditm dB qu eng. cde quin dd bo. yD trang cho 3.000 h Ha Noi. Trong ong, edn giip dé ho tieh 1g Un Uke lien quan ap trung va vii kht quan Phap bi trong hop eye. Khai thae tit ei nl én tii binh Nhat, cia ho V.Ven. Vi thd dien fa toan quyén » 2). Salan bio cdo a eude digu dinh co tigm trién_nhumg con nhiéuphire tap. Tong. cude digu dinh nay ,Phip di nhrong bd va théa min eae yeu sich eta Trung Hoa nhw giao hoin cho Tring Hon ede t6 gigi Throng Hai, Thién Tain, Min Khitu, Quang Dong va cd Quang Chia Loans Phip Iai edn ban ré cho Trung Hoa duung xe hoa Van’ Nam, di lai dint Phap, pl Trong khi d6,cude throng thuyét vei NS Chi Minh vin bé tic. Ong HB d0i Phap nhin nhan Vist Nam din chit cong hoa la mot quée gia «doe Kap ». Sainteny khong chin hai chie 0c lip» ma chi mudn Phap nhin nhin Viet Nam la mot quéc gia ty tr] trong Lien Bang Dong Dirong va trong Lien Higp Phap, 6 chinh phii, quée hoi, Tieng v.¥... con s6 phin 80 duroe git quyét bing cude trung ci dan ¥ Tuy nhien, Leclere nh thé fing théa higpdurge, nén dng di va Ink cho tung Salan tr Tau méi ve, te Iai nasty Bae Vigt d@ chutn bi cho ended bd. Leclere di chi thi cho Salan tom tat 1 — «Thong bio cho 1a quin Phap sip dd bo, nhung phi khow kheo. Chi trurée 48 gir eude dbo cho cde loin quiin nb m. Digu ein thigt Ia cing Hii Phong cho he bi gio trrwe ki phi trumy Gia Li Tam chit tink ink h gay sau khi dd b0. = Can thigp d@ quan Tau tigt thoai va giao cho quan Phi tinh tai Lao, dong Sainteny de uring Leclere sé eude dd bo. bao cho — Phéi i thong bio cho toi vien a8 qu ho nén tranh xa quin di Phap. — Chi thi cho quin Phap phit en thin 48 phong cic hinh dong tra th eda ngueri Vigt, cdim bin pha cic King mac mot cach vO ich. —In truytn don nen nhiéng chi din ein thigt cho Phip kidu va khuyen ohii dan ching dia phirong ding t6 ra sor hai, na ho Khong cb nhiag hioh dong chéug lai quin Phap. — Chi thi cho Phai bd Phip tai Bie Vigt hily 6 ging tigp xiie voi cic quan Iai cing eae than hdo dia pheong va tim eéeh thanh Jap mot dodn quan thin inh. Ngoai ra, Lectere con phan phi nhigm ‘Yu cho cide hanh quin d@ bo « Ngay dé bo... thigu té Ponchardier chi huy 80 toan nhiy da xung kich yudng ving hank quan X..., trang turong Valluy chi huy doan quan dd bd, trang tuéng Salan Ii pha ti hanh quin cho dai twong Leclere ». (3) Bly thing 3 nim 196, Lectere hit in dd io Jen Hil Phong, mie ai Ba 1 dit chink khong c6 ly do ch eu the cde thoa hiep duge fin dinh li ng: tire hien he dich. Nyay dd bo iu Ten cao, tau co the cap Phong dé ding. Toi gir chot, Iénh hanh quan durge thay ddi mot chi tit Wa thiéu ta Pon cherdier dang I cing don vi s nhiy di, thi nay sé dirge chi bing may bay d2 mang cic VO kht cin thigt tii vb trang cho. cae binh st Phap bi giam. git tai think Ha Noi. Bit du tir ngiy 2-3 quin bing liu chién tir Saigon ra doin tau toi Nha Ti Saigon ra, én chi |, Leclere eho xust ie. Rhi ing, Leclere moi bay tir c tuan dirong ham Emile Bertin dé ditu khitn cude tifa quan. c¢ thong thuyét gitra Tau teds nen kho kha vi ing moi cdich A teh hoBa ‘ia Phip ln mién Bie, Nhung uw khi than dién d® (Le denier woes de Vadec ang 5, Clete Pi (0) Le dosier sent de Mlodcbine, 1 6. ‘ CHI DAO CHIEN TRANH CUA PHA? TAL DONG DUONG TUF mas DEN 1954 danh lee hirong doi phirong tai ving bo Qui Nhon lai e6 wit ngay trurde cia be Hai Phong, vao ding nyiy 3 nhwr da fin dink va tir tr tién vao Hai Phong dé dd phin tray cia quan Ta ‘Tuéng Salan lie dé dang & trén bir dan xép cude dd bo, bo tham meu ea wrong Lie Han cho dng bist Ia quin Taw 52 nd sing vao oan tin vi ho khong diroe les ia Tring Khanh thong bao viée ky ket higp woe voi Phap. Va tai sao Phip di bd len mign Bike ma khong co sir théa thudn eta chink phi Vigt Nam? Tuong Salan cho bist cuge dizu dink ‘Vigt Phap yin di dén théa hiep. ‘Tuong Chao thude bO tham miu cia fuéng Lar Han cho bit si (64 gip dng HB ad diroe xAe alin sir thure.vit trong trrdmg hop néu duue chinh phi Viét Nam dong ¥,ngteoi Tau sé thia thuan cho quan Phap dd bo. Trong khi do, phai doin throng th Phap gim Sainteny vi t Ho, mai dén 12 gir kh 36h ony HB cho sip. toi tr dink Saine Mini Gian va Sainteny hen gap haw de nghién citw beim thin oe vi 8 hy vio Iie 1 gio ehidu, Hai bem dt thon va chit «tie do» d thy mh tir «die Rip» tronghin higy wae di ysiv Kho khin cho k ben, cho d wf Minh Giam dang thio luda voi Sainteny, chién ham ‘Triomphant fen vao hen Ikii Phong, trong Wang Hu Han, ngweivi Man Chiu, 6 abigin vu gite Hai luroe chi thir rang nén ra thayéa Phap, mot chiée ti nhb hve chiy, chige Triomphant ting dan dai bie bi thigt hat nhe, hie do Ta 08:30, Tate a pie bn not lat sant cde tn Phap hoa. mot Kho dan cia tony Wang. boc ehiy. Sau dé eae tu chiém Phap tranh xa lin dan déi phirong, Dén 11 ier trea ny 6-3,lenh_ moi xuding toi trong Wang va hai ben ngimng hin, Quin Phap bat dw Ken bir. Tuy nhien trong Leelere van lo nyai vi quin Tau tang ewdng thém hre Ting. Ho ra leah thigt quan Iuat, cin dong va Tap cae vj tri 6 phong. Bing 4 gitr chidu ee Tinh, way 6-3. nlur toi bigt thie ong HH Chi Minh va V hiep dinh sor bo voi Sainteny. chi lit nhiing Phap ding hiep v de dd quiin an toan Téa imida Thie va trinh divge sip sung Abt vei Viet Minh loi dung dé 6 theri gian (3 chire khang chign, cing 3 ndi bo, v tigu diet ce dang phii déi kip. Tuy nhign hai ben viin tigp not cae euge throng thuyét voi hy vong li cé thé dat duge théa hiép ,hiw tanh mot cude chin tranh d man 6 th? iy ra. Ngiy 18-3, Leclere dem quan bing during bd tir Hai Phong len Ha Noi khong phai nd mot tiéng sting, San do, Leclerc wip Ong Hi Ong Ho a tworg Ia va vin dé tho 1a nhitng dia tidn quyét, neu Phap khong 16 thign chi thi vién ttreng mot eude chicn tranh teu thd tan sinh sé ra, Ong con i Bale de 2 ben thio Inn trong biiu khong khi coi mi. Leclere dé nghi W chire mot buds 16 dayet bin Viet Phip di 16. bi sur hop tie thin thien, wiweng Ong HG elf hing long t ehtte sau eude hank trinh sang B hee ra diy irae, Ngwor Ging vil va thong thuyét nay ma @Argenlien coi nhur Leclere da di qua tron ve bit dng quan di che @Argenlien cd ehip khong chiu thong thuyct thin thi dng di hig’ t6 noi bat inh di Voi trong A Argenlien khi sip turong Juin, daidien chink phé Phip bea eanh, chinh phi Twéng Gidi Thach hie dé dang cong cin kui Saigon. Vao ney 27-3,0ng thio mot ti trink, chink phitPhap dé minh thi kip tre on, lS hte saw « Néu Phip khéng chi chip akin mot ude thi higp vi Viel Minh vii eircho quiin di tr Tai chivin Tie Vig thi thai co” sé Khoag thuan tiga dé ehign th — Mot vai con sé chitng minh cho ni hee quan sw cia doan quin vien chink Phéip 5 thang nay:tim chet va 1.000 i th Phap khong con dé dab nao. Con v2 sip thiet hai eda Viet Minh khé €6 thé woe heyns direc. = Dia thé lai it Minh, ho dwoe trang bi éurge eae chuyen vien Nhat tise leven, icho Viet sting vi CHIDAO CHIER TRANH CUA PHAP TAI DONG DUONG Tr s4s DER rose Ho chi Mink hoi dam cieng Lectere vd Sainteny. — Vige chim Bic Viet khong th? thire hita duge vi Phap chi co mot sir doin,khoag th? mio déi dich voi mot xir dang c6 cao trio dinh doc lap ndi day, duroe trang bi day i va co mot Liwh thd bing 2/3 auwe Phap. —Trong nbiing digu kién nhw vay, ching lam gi hom la the hia cude throng thuyét. Nhirng digu thon hiep trong hiep dink 6-3 wi Viet Minh di tr nén quan trong. Vi nhé d6, ngoai vin dé ching Adi cia nguei Tau, nue Phap tré lai Ha Noi khong nb mot tifng sing di ngwoi Thu rit chm tire, Com v8 phfa Viel Minh ho sé bude long tir ve net. ta cho Va true ngay tir gift Dong Duong theo don x iri lén chin phir Php mot bio cio xem nhir nhiém vu eta dng dén diy lit chiim dirt » Leclere dit trong 9 thing, doan q chiém durge Dong Dirong. va chi quyén cia Phip di due tai hap nhirng ving cia dint Phin Tie mili Varella, mot phin lén Bie Viet vi Trung a8 an ninh Viet con didi sip kitm soat hinh thie how fa thu té cia chinh phi Hi Noi (2). Sau khi hiep dinh 6-3 voi chinh phi nay, ta da di juin toi ahi Hué, Hai Phong, Duong, Nam Binh, Phit Lang Gay, Cim Phi, Ging Vallut v vinh He Long. Lang Son ct du thing 7 nlueng tit hu nhwr bj clim tit kho: ching ta chi gp mot ké thi m thude ding Vigt Minh due sit tro gi manh mé cia ngurvi Nhat. ‘Throng, Hon dio Co TO tai duroe tai chiém i ede da binh nay 1g the ra ngoai dire. Trong thoi ky din, nhimng ngwéi nay con duge nguoi Tau ke cd cic phat bo MY gidp 43. Con tit ci cic site din khie Au 15 ra réit trung thinh voi nwéc Phap. Nhu thé, vn 48 phai gidi quyét thus sir IA via 42 ngwéi « An Nam ». Theo nhin xét cia t6i, ste ching A0t Phap la hanh dong cia mot thidu s6. thitu sé miy di quy tu nhieng than tich cure mbit: Mot vii gid tri thite Atrge Phip dao tao, rift nhigu tia tri thife, mhidu nha cach mang Kio thinh va rat nhidu cin a CHI BAO CHIEN TRANH CUA PHAP TAIDONG DUONG Tit 96s DEN 954 bp 8 d& due hui luyén va hoat dong k® tir khi ebm trong bong {3i. phat trite diroe nhor vio lie chinh quy8n thude dia Phap bi Nhat lit dd va ho di duroe Nhat gitip do, Khi ho iim diroe ehinh quyén trong tay, dim ngwet my cing e@ quy@n kre bing cach khiing bé Khong goin tay vit bang mot durimg Ii tuyen troyén dai ching rit khn_ ng ‘eid no china Adi du bi Tigt vio Lowi phn itu tire khie, Khong. thireny fa dinh qui toe vi thin Phap niet, Bj thi eu hay bi icon sn nhiin Khény thé dém diroc, vi du tai Trung Viet va Bac cusi nim 163 06 tbi 50.000 ngudi (2) i te ie voi chinh ph bin voi mat phi hirng ding chien m. Ho phi ssihe, Canasta dno ey Ha Noi, dang chink thite 9 chink phi nay vi he vi doin sang digu dink tai_ Phap. thivi ho qu in ke god cae a diiw theo dudi ee ews exe Kling bi. Nhe ‘ih voi Phap va ton phi Ha Noi dang citng 0 n6i DG vi 9 €6 Tp ing kigm tho chink phi Nam Ke tr 0, tuy bao giim nhiing nhan vit c6 tim tien hung thue ra khong higu nghigm va en ea ti trong tong lal gin day. —Ve doin qu a Tanks aghé,tuy trong moi Tinh ¥ 4 doi khi gip nhieng khuytt didm do tudi tré, nhung ho niet tink va_ hing say. thyre sir tity biéu cho nwré di nhiing mac cim ching inh che dd thase dia xun, cite inh si ta ef nutri Bong Dirong de tién tai sw hop tie Viel-Phip ngay thing trong tinh thin ton rong ch Phap... —Con nl a phai nhumg nhing vin dé nay da vugt khot Mire quan sie vit thuge thm quy phi» (1). fin vién chin 1a mot dao 2 host moi, New neti chinh (0) Sid tg 9 22 Qua bin bio edo, la thily Leclere co mat thai do diet Khoat déi voi via ae throng iy vk HAF trong th uhwrong bo 0 cae sip Rho Khan 8 theron hin xét khic sie thie ve chink phi Viet Minh. Vi wink mi 6 minh thi kisn dK Laclere Khong con dé c dink tye nuaie Ley Ung te Heah yao Uh Su ma t6i Jere xin lie etre va bi Vei trd cba Cao by d’Argenticw ‘Toong viée 44 iew di ¢6 y tin 1a chir trong mot cude thiran tao c3 Ii cho sy dd hd eta Phip. el, dt Aron visi Leclere. ct sip theron thu dine bio chi Bie Vi ong HB vi a Argentier Wait binh noi vor biy rings Ani mdi i dai chirng 0 Phap di danh cho Viet Min trong hiep dink 6-3. ¢ nhien, d.Argention fong HO wen cig 11916 tai vin I an bing long gp Jo Bertin y say thin iét Minh. Phip Jin dint cho cude gp 4H nay ahiing_ngl thire don tigp eae bie quéie tring. Tron lieu dura ra d® nghi Tnghi sor ho tai Dalat dd vigng tham quée hoi PI chip thuan nhueng ki v8 a wy? ay Phap 4 ngoai ¥ musin eta t6i bin higp dink . HOi nghi Dalat mor ngay 17-1916 vi Dé tle ngay v8 vin 48 ché do cia Nam Phai doin Phip tuyen bé khong dit thi quyén dé thio lugn Ve vin dé nay. Nguge lai phai doan V phan di. a nbigu chuybn i vei tink thiin eta Be da hy v exe re ‘Trong khi hOi nghi Dalat di 8 he tae thi eo dén hai phai didin kh doe dé ct song Phap n vag str haw ‘CHI DAO CHIEN TRANH CUA PHAP TAILDONG DUONG TIF 1945 DE — Mot phai doan Bic Viet m «phat doan nghi éng Pham vin Boi 1946 vieng thai thi Mt phi doin Nam Viet ménh dant Ta « phai doan thong tin Nam ky do dai Nguyen win Nuan sang Phap cing mot ogiy. Xi phi dosin Bie Viet de van dong eho Nam Ky br tri thea yen ngon Trazzaville nyAy BLIAOIS cin de chim dirt trons str he phi Vist Mink hj chin tine. Hai nahi # nyt vines Toy vin thie diy d2 tien Ui hd ng voi @Argenlion, phaidoan Pham ha tin cong dha ted 02 lak ne ther ci is tardng Felis Gouin, nhin tich HS Chi Minh, Klong ding. be. DArgenliew d Wil binh khi nghe wee : tri haln ende cong, petin HO cong nhte tri hota hot fy mol vad ser ee mins res the 6 Keri moi ct Unt tong Gouin th do se x4 vi ong HO a (chink phi ei Ki meri sin Phap). D euide thi chink thire vigng thim thit dd mién Bic Chinh phic Viet Minh 3 ehire don tip rat s the, tie co quan uha nurse dén tw gia tai thi dé d8u_ treo et vA drge cho hist 3a dé mimg ngity sinh nat HO chii tich, nhurng thie ra la dé khéo leo dén tip d’Argenlien (Boi vay ngeoi ta khong biét ngiy 19-5 eo phi 1a ngay sinh nbat thyc sycila HO Cl Khong 2). Bay la eude don tiép ngosi trong nhit ké tir ngay thinh lap chinh phi ‘Viet Minh. _Nhurng khi_ dn 1a No lien dt DrArge dang. rit r dn Lit cd viw 1946, vit sau eude gian kha Kin moi ed tin hank phi. 0 Khnuven dag 113 nen dinh hofin lai ende thin Phay_ diy tri vio cuit thi «MG phat doi ely v6 ich v 0 nghi Ie chu dao trong vice dow tsp. ai wer ve bin in hiink mat si bie cco mira toan tir eu, itr ein eude inh trink 2116, die, Hs 6% mot phai doan Viet N eins Salan Ién dteira: $'ing phi cor de dur hoi nghi Fontaineblean, Ong Hd coi diy Ii mGt ew hd tot d@ ong co dip Wi ngay mteGe Phap van chink Klich khuyab ti vi dong voi es dinh ta tho ig phai doin Hi dang bay sang Phip, dip d@ hye hien, ‘nh Tap ne thidu sd mie Kontum Lang bi dé khéi din toe ¢ yom Pleiku, din tach, chor ng diy Ki mot hi {wong lai Phaip phi roe « dde Lip » Viet va cie tinh mitn Trung. chink phii Phip va cic chink 5 khdng thé him dan ut sich ‘am Ky, dong di rai, hin nhin V thi chi 6 Bi Nine thé di sé lam chinh gigi Phap itn 1 chink phit Vi mdi dung ve wire 6-3 chi co {1 li chink phit Viet ma thoi. Nhu thé 15 rang i d’Argentiew dang tim cich phi nlin tinh thiin so woe 6:3. Khi ong HB téi Phap, noi cae Félix Gouin tir chite. Phai doan cia Ong dirge dira tei Niarritz, mot thi trdn thude mign ber bé Dai ‘Tay Dong dé che dyi tin chaah phi. Ong HO di nhin ce hoi may me nhidn cude tip nie véi cic chinh khich va cac Viet kidu dé vin dgngcho minh. KS tir 226 toi 27-7-1946, méi chinh thie thiim chinh phii Phip do dag ( tuéng, thude phong Ho Chi Minh © Pip. Tan vorge Bidault la thi Hea Binh Din, van cn riit manh voi 7 ghé trong eh Chinh phi Phap d4 tigp don ong HO rit 23 CH DAO CHIEN TRANH CUA PHA? TAI DONG DUONG Tir vas DEN 1954 rink tron én da, Sy tigp don trinh trong vi Ong cho li , md tip Lin, mei thim viting eae tvong hoa teurde dai chiém sT vv. di Fim cho Lee- kho khiin do sie phin di eiin phai do Nam vé vie Phip lap Nam Ky ter tr hi van khai dién tr niing né vi hai phi doin khong thé nio sat gin quan diém voi nhaw doe. Nhiing vin a then ehdt durge dem ra hin efi du bi bé tie. Hoi nghi quay sang nl khong dung hoa dug thé hign nhu sau —Viin d® thong nl 4. Phap abit inh dot tach Nam Ky ra khdi Viet Nam. Vain d@ quan thug, Phap khong chiw ign Bai dd sw bE the duro ec Hai Phong). —Viin a8 ngoai giao, Phap chi chin cho Viet Nam quyén ngoai giao trong khudn khd Lién higp Phap. — Van d? sinh ngi, Php madn Php ngit 1a sinh ngit ehinh sau ting Viet. — Vain d@ chuyen vien, va quyén toi Phap, hai bén khong Un ti mot ahugng bo thoa dang nao. ROI bong nbien hot dam tan vo, do phat doin Vigt Nam bi va ve phin adi sie thicu thanh thie eiia Phip trong vige Phip via cho triga tip hoi nghi ep lign hang gm Cao Mien, Lao va ci Nam Ky tai Dalat vio ngiy 1-8-1916, Phai doan VigtNam bo v8 mwée, rieng ong HO & hai, San dé ky vai Moutet, bd triréng Phap qude hat agoat mot bin tam woe, ndus vivendi) vio ngdy H+ yy a mot van kié: e6 tinh céich hown dinh trong do cam két gida Vig-Phap mot swe tin cay Kin nhaw vé nhé dure new trong bi tigp cae (6. Bain tam Tinh hinh gino hio Vigt-Phip cing cing thing, thai dd thigu think Uhre efia d’Argen- liew va ti vie chire cai tri thre din Phap da g song edng phin trong chung Bie Viet, eae phong trao chong dst ai bidW 1G nhur vige (3 chive ngiy Xam Bo hank dong ban cong Kbai ale ban vio cie Loin qisin Phap di lé 1, Cae va bin len xiy ra mot _ngay mot nhieu ke tie 24 ng G tr di, Mot bién ed khé quan trong xiy ra lt quan doi Viet Minh tin cong mot xe Phap miron dong di qua Bi ti Phi Lang Throng. Trin dinh die tinh Bic Ninh khiga Phap bi chét 12 va bi throng 24 agtrdi. Bién eS nk chiin dong trong ehinh gigi Pha, ai Tited mhimng ben chuyéa cia tinh I nay di lam d’Argentien cang them quySt ligt trong chinh sich cia minh, 3. D'ARGENLIEU VG BIEN CO HAI PHONG (93-10-1946) VA NGAY CHIEN TRANH TOAN QUOC (19-19-4946), Khong hitu d’Argenlieu nghi sao. Iai thie them mot don nia vaio tinh hinh dang réi ren tai Rie Vigt, ngay 15-10 dng han hanh mot quyét dink v8 quan thug, ra enh cho téng Morliére, tir Ienh quin dgi_ ven chinh Phap tai Bic Viet, phai kigm soit va thu thu® doan tai hai edng Hai Phong. Quyct dinh cha d'Argenlien ai din dén wi vie roi trim trong ngay 20-10, khi hai quan Phap bat mot thay’ ché hing cit Viet Nam mi Phap cho ki law thus. Yige nay: khién nha chite rich Vigt Nam tai Hai Phong can thigp. Thuyén eho hang tren vira cap bén lida gly va nd sing glita ee don viPhap va Vigt Nhin vu nay) Phap. ehigm Phong. Vige chigm than phi niy Uhh hinh ten toan cdi Bie Viet cing thiing, vi case chién tranh toin quée biing nd ngay 19-12-1916. Toi diy, mari’ Phip vin Om tham vong tai Lap loi én tofin edi Bong Duong. pda ra chign bai Cheong thy a@ dem quan Ten 1 Bic. fi Phong, 1am tinh it-Phip cing. th hi Phap phat ra diga tein thi twang a Phap wher trae que hi Léon Blam 4 6 th? mot nies tine i bay hy vong Hi diy cuny cfip cho qu tiie phiin Rho. de doa. Thy iy at nguy ecip. Quer gi 1 Adi pho mol Dinh tinh. Tuy nhién Gah hinh eding nghicws trong... Toi di ei turing Leclere Kim triedn phai bO thank tra quéin sir sang Dong Derong aghién eu tinh hink, Dai rong sé ‘cHii DAO CHIEN TRANH CUA PHAP TAI DONG DUONG Tir 943 BEN 991 chite v2 Phip, dive coi nher mot gia v2 viin 2 Dong Dirong, dng duye ei si doi Phip tai Bic Phi, ong theo doi x nghien iru cie tei Bong Duong Ong dtege cir sang thanh tra Bong Dirong ngay 18-12. Nhung da tré vt aga 19-12 chi tranh toin quée da bing nd tic Ha Noi. Toy ahién dng vin thi hinh ké hogeh di «hee vach ra. Chink Leclere bist hon é’Argenliew, hidu rd ce phuong tign quan sr ci Iai Biie Viet chi vira dit d& bio ve sink Phap kidu chir hong di AB than toan V Minh cfing nhir ede phong tr Leclere vain Inn ludn tin xing nurée Phip cé the hop tic voi ehinh phi H8 Chi Minh voi dieu kign li kheo leo thow mnie dit ee ting Uhanh tra quia din chuyén tritch Jin d@ ign quan > quie gia, man cae nguyen vong eta ho. Cac quyéa 1 Phap eang phii Kim sao dung hop voi cic quytn Iyi celia Viet Nam. Cy view Phap qués Sa ta Crepinhign con & tai nhimng ngwroi am bite van dé c6 thé noi chuyen voi Viet Miah. ‘Trrge khi sang Dong Dirang, Leclere @ thinh edu chink phi Phap cong i chink séch v8 Viet Nam dya tren hai quan dim abe sau se Phip théa thudn cho cite xit Bong Dirwng dueoe hudng tited nhitng dide ‘trae Tai Phap sé din ap thang tay hing han dong phién Joan, jeclere hy vong réing hai qu quyén cho dag HO trae dong cht c Ya khign cho nb Phap c6 Ur ting eve phat ta ra hi phii li hon hiring ngtéi chi b Leclere & lai Dong Dirong hi wa ché. Tai Saigon,iwong Leclere Urio vii tray Valluy, (Ong tr Kah quan agi chinh Phap v8 tinh hinh, v@ dung 16i chign tranh eita Phap,va di cing di dé mot hie dink nhw sau: 1) Viet Minh 1a mot uin wad ally ra Ui ing COng sin, Linh hbn ciia cude khéng chién. Tit ed ede (9 chire quan sy déu & trong tay ho. Tuy khong dat dign cho hin hét ede ting Iép han din, hung ho niim gift diroe tit ed, ¥ dinh eta ho 1a quyét danh bang chign traah hao mon va bing du kich. 2) Mue dich cia ntroe Phap 12 tai lap trat ty, nhimg la mot nén trat tr khac vor tree niin 1939. Nude Phip chit trrong binh dinh tir mién Nam ra min Bite, thinh lp ee chénh phi tte iri e6 sw tin cdy Vin nhau, Nhw vy cudi citing, ta phai dinh Vigt Minh, gidi gigi va phan héa ho, tigp theo Ii vide thiét lap mot tral ur moi DE_hé tre cho hanh dong niy, clin phai dee sip tham gia song hank ciia ec ky hio va cic phong irho quin ching nguiri Viet. Nhung ta chi thu rom dirge sie hb tre: bio dim dirge tinh mang cho ho. 1a mot vin d® khong phi than bi’ quien se ma cling khdng phai hodn toan din sir. 23) Tren: khi quyét dinh hinh dong, Bale phai bo tri mot hé thing ean hd chink tri. bien phii dit ede céin bo quan swe & tren in dao. DO HA mot nguyen tke Dinh dink p dung tir mot thé kynay, vi quin doi 14 phiromg tign dign héinh mot_ sw chuyen tiép gitta di ving va Urong lai. Phii tranh lim sao khong gay ra mot swe xtie ddng tam Iy trong cae gidi quiin ching ban xtt, Lim hg hoi trong, gi hinh sinh trudge nim 1939, 4) MOK ed ying bw vay 66 th kéo dai nhiga nim vi te an. Chima dong cae viing ding bang ehwra di, Vige inh dinh chi chsim dit Khai nto ete chink quy@n te tri sua dudi dirge Viet Minh va thiét lap elit quyén wen Coin Kink thd. Kida chioh tr) nay Khong phi Ii mot eude chay dua 66 thé dink gi ma nhigu kho kh 5) Néu_quydt_dinh mot cvde tén edn, inh wu tien vio ehd no d twang Valluy, treoe Vigt, con Tim vi Nam thiri qu quan st thank het 1a “Tron; quan. Juin : Nwée Phip edn phi pt vin d@ ein mot this gi id ». Sau kl Duong, Leclere di thio mot ter trinh voi nivirng d@ nghj trinh ten thé trong Phap n 12-14-1941 biét ring 1g AR khong dn n etnghia li hot dat 25 CHI DAO CHIEN TRANH CLIA PHAP TAI DONG DUONG Ti i945 DEN 154 thuyét voi duing oi hinh dong khae, 1a phi Khie phue diroe dai phuong ve phurong dien quan sie trurge di, sau do moi co thé ban tei vige gidi quydt chinh trj vin la chinh_yéu duge trat ur tai Dong Duong, Noi dung tir twink ela Ong tom hoe nur sau « Rign phap qnan sir khong th? nao thinh cong dire, quin sie khong thé ding den phirong hay tach révi kho —Nhin xét div tien cia Ong Hi anh hwdng cia HO Chi Minh, ing Ong ta da Wag, trudng tren toan ei Déng Dtrong, Do t Php, chink phi Viet Minh ) di Aveo ho. phat tri Phap khong biét 10 nhing Mot hanh dong qudn sie my som véi mot bien phip chinh tri nha thank phi met moi pai ehap t. New lien ti vi th? t20 ra mat Mink ign nay v n phi inh phir it ade phi hop wi citng Lien hig ng chink phi nay, Viet Mink chi Ot chink ding. Ta cintao ra cae dang p wi ming da ho dé ching lai Viet phai adi Minh, “Hanh dong den phirong quin sie st Khong thé chicn thing. Déi vai ede mién “Thurong du Sic Viet, Nam Viet, Nam Trung Vigt va ign sip nurée Phip 66 the teanh this dirs sd.két nap than bia ching Iai Viet Minh. Hon nita, tai Trang Viet co rat it sin widp ta néu ta t90 duoc mot khung edinh host dong ching 6i cehinh phi He Tren phirong dign i eareday tv tah m mae 1 an sys, at te in, tai Kip tai Inc eda ta phii tip khé 4 vag ving nay. Ta i dire Nam Dinh. Vie rit khoi noi duge d2 cap dén (1). Vain dé cher fanh xnyén Ten Cao Bing khong niiege vi ta cing khong di qua Ti phi ta0 cho tink hink sg i trie Kh Ara may te Bk ich. Gini down e AH Lhdng tanh eéng. Bi tii, phi Kann cho higu_nghigm vign qu: thé thi hie elvin 1a thii gia s€ keo phot ui va ehuta bi eae pI dink git cde chéng Viet Minh khong th? kéo dai — vi fin sé lén, vii khi rat nhieu dire cung xuyen bing ech Iuon lau, ke e luyen co the dich duos chign dau rit — Vite t chive he th Phap vit t6 cin chin chinh. Tinh in bink si rat ead. Vige Hien lac glia bait Tue khong qusin tt, at 1a edi dao tt ng pham vi hinh chinh, cic cong chite thirimg Kho en vong cia din bin vir vi cir tu adi KE tir 1939. Do do, cin phai ink thin moi mot s6 2 tgo mot — Ket tna Khong diege lam Gin nha, viin dB Bong Dirong tre het la mot viin d chinh tri, NEw ntrde Phap khong mudn bi rei vio sir nhain Kin thi phai git quyet win d® trong mot thi gian bign e& tai Bong Duong dic nhimg phin tng quan trong trong Lien hiep Phap ». ‘Ter trinh nay d& duroe thi trong Leon Blom rit tin thank. Ong Blum mudn cir ngey Leclere sang lam tr lenh quan ddi Phip tai Bong Dirong thay thé tiring Valluy. vA hira trong trong Iai dé éng kiém ca chite iy thay thé do dée d'Argenliew nia, D'Argenlicu nghe tin nay ed § muda xin tir chire vi chinh sich quin str cimng rin cia ong di khong phi hyp voi dudng 16i cia uurée Phip. Tuy ring chinh sich cia Ong dur6i con mit ciia da s6 ngiréri Php hie 45 khong c6 gi ld sai Lim. Vi mot khi Phip dat durge hing mvc tiéu chin Iroc quan sw, chim dong thyc sr cae thanh pho tai Bic Vigt thi d&icé wu thé 48 churca sang cée mye titu chinh tri mm déo hon. (Te with iy dope lip oe ogy he rah we sik sg-rsciou6yata Leche di dy Ui ck shag bie php bp i ie di pbs Cul DAO CHER TRANH CUA DHAP TAIBONG DUONG Tir 1965 DEN 1954 ‘Trong cude gip gi glita Lectere va trong de Gaulle, di8u fy da due ching minh. Vi trirée li mii efia_ thi: trong Blum, Leclere 4% dé tham khio ¥ Kién cia tweng de Gaulle, tuy khong con tham chinh,nhing con riit nhidu uy tin doi véi eae trong kinh Phap. Tuong de Gaulle di noi ring « Chink quyn phi hon toin chin track ahigm v8 vin d@ gay ra tinh hinh nghi trong tai Dong Dirong chir khong phai @Argenlicu. Nhic toi dd déc kk mot sw sai anim, mi ngwree lai phii benh vire Ong ta, Tinh hinh quan se séduoe sing sia khi ta 66 vign binh tei.va Mie dé ta sé thiét lip mat nén chinh tri mdi dura trén mot cin ban mei, Néu chinh phi con cin ding t6i 1 cho vien + ta mot thi dog, Marius Monte m_ mot fin d@ che day ti 1di cia hin ». Leclere nghe theo lii de Gaulle dén tir chéi vei Blum va noi ring trong Valluy rit xing ding voi vai tro etia ong, nen tang them cho dng mot sao n thay thé dé Aée dtArgenliew trong tinh thé Ht ra khong thay loi. Ong 42 nghi vie chon lira vi cao ty. tang lai phii Ki nhan vat hoi di dirge swe ding h cia moi gidi va ding pha rieng ca hin ong xet thiy khong xirng dng theo tea chutin ni ‘Tuy mhien, d’Argentien vin phii rei khéi chite cao 1947. y Bong Duong vio thing 3 num 4. MOT VAL NHAN XET VE VAI TRO CUA D'ARGENLIEU VA LECLERC. jecleve the ra dén ging mue dich, nhurng moi nguvi ¢b mot quan nigm hanh déng khae nhaw, a. D’Argenliew 63 quan nigm ting rin sire manh quin sw d® chim lai je tai chiém nay durge thye Thinh lip eae chinh phi theo durang Ii chia a2 tri, Vita dé throng thuyét chi la giai doan, Mue ticu cudi cing van 1A tai chim Béng Dong, io vé cae quyén loi cha Phip. Tuy nhién, ché A} thige dia sé duce noi rong hon truge nim 1939. Duvmng Ii xm King efi d’Argentien durge ch noe Phap hd tro vi ching nguti Phap ‘nao mudn mit Bong Dueng, khitin cho murée Phip suy yéu va mit hét che thude dia, Che kigu din thude dia Phip, nhiing ngwai 6 muén ei nhidu quyén Igi vit ete vien cai tri thude dia Phap la nhirng dng eo thie diy cho chink, sich thude djactia d’Argenlieu cang di chign tra b. Con Leclere, Ong la ngudi eb nhidu muru Troe va bigt_nhin xa. Ong hid Ja eude eign tra . kho thing ing quinsy, nen chi t wot Nhung ong khong thinh Uure ma chic thang thiyét nur maru xo dé ludeng gat, Unik Jong khong ¢6 dieing 16i dung bign phap quan sw dé lim ap lye, True sau ong di ir than véi dng tir sir phin hoi cia mroe Phap qua vige tao. ra Nam ky tar tri saw hig dinh so bo 6-3 den n-nigm chign leo Khae nhaw cia 6 duce trirag trinh mdi Khi e6 mot ign méi, Cadi cing dag vin chi trong mot ude throng thuyét die tren site manh q ir. Chink chit trrong diroe nwroe Phap theo dubi vat sa I Cling ve vai-tro cia Leclere ah Dong Diromg, sau iia 115 ¢ dén vaccoi Ong te mu vio asi voi chiga chi cho ia phap thong th él Minh di 46, Vige nay khien Ong George Bidault phi nbn terse dw loin 1060, Ong Bie rang Phip quic di ching minh voi a tiring, Leclere Leclere. Trong thr 2 bOeIO thai Ao cia Ong ring m pha nim trong Lién bang Bong Direng thude Khudn khd Lién higp Phap ya dng eding nlur nguréi Phap di nhin thiy sir quan trong va su phong phi eiia xir nay, khong mun ring sy ngi gue cia mhitag ngwoi Phap tir sau thing nay tré think vO ich, Ong con qui quyft HO Chi Minh 1ké tha lon etia noe Phap. Ta cing rS Leclerc hon. Chinh hie trirée kh sang Dong Duong tham sit tink hinb, han vu bign ¢& Hai Phong — Ha Noi, Leclere ciit chite tw Kénh min Bic cia hi trie mide trys m din tink iu d® nai tip tom Bary khong the eteu vin lai duro va Khi nghe de Laeclere Iai dBi thai 6 benh vue cae trong Kink Phap tei Bong Dwreng nhw d'Argenliew va Valluy. Ong com yeu cu duy tri ce trong link tren & Tai, Jai cude th Dirong tinh | Gaulle, 7 CHIDAO CHIEN TRAN CIA PHAP TAI DONG DUONG Tir i945 DER 134 D. 6 Ong khong co mot durcng 16i throng &t dit Khost EMILE BOLLAERT (53-1947 — 9.1948) tree vei mot cude ki Cae mbit mudn vay Viet Nam thanh phd chien lirow tai mig i ai quiin dé theo dudi ch nit fe eude ehign tranh mang tink dia_viea th te Chieh @Argentie Gii cin thid Duong. 2 EMILI chién tranh toin quée, lim dd vor © cude didn dink chinh tri di c6 tie Viet Minh, vit di kl Tie d ho phi tao chéing Phip. inh dao Phap thye va khéng at chink quyén thue sty ete Bie dé tao uy. cade mae ce = Mo ehi muda hang each chigin d Vi ho efing thitn biGt I khong dit fn rane tei Utne Lei thude it loi cho ho déi voi die Iudin que fin due Iuin neroe Phap, sich quan sy cing rin elie tus ein thist hung di sa Ty. dao Phap muén wi the ket, xet thi phai d3i vai (ro Kinh dao tai Bong Thi trong Léon Blam phai chin mot phn trich nhiém vé cic bign co Hii Phong, Ha Noi, eGing hw thi tung ké ol Ramadier di 16 ra lo ngai va muda thay di chinh sich tai Bong Duong. Trong khi tai chife, ed hai Ong nay déu mudn ctr tiring Leciere im cao iy, mot phiin c6 1@ cho ring Leclere eon e6 tinh ciim vii HO Chi Minh va mot phin khie cho ring Leclere sé 0 nhiing, hank dong thyre t& qua nhiéng ¥ kién trong tir trinh giri chinh phi Phip agay 12-1-1917 sau Khi di thanh sat tinh hinh Bong Dwreng vao giita lic vira xdy ra bién e6 Ha Noi. Leclere tir chdi nén mai c6 vai trd Bollaert. Ong Emile Bollaert duoe cit sang thay thiy sw dd dée d*Argenliew tir throng tan thing 31917 mii tei Let moi i mham chic, Bollaert li mot chinh tri gia ip xi, mot ding ¢6 nhiga hau thudn voi chinh trugng Phap hie Ong da ting tham gia khang chign h tri. Chink, “$i cae thitah tich eich mang clin Ong.c6 the giy dire nhidu cdi tinh tong viée ngosi giao vit vei tai Khon ng inh tri, Ong e6 thé thanh cong dé dang tong viee ehuytn_ Inréng chink sich Phap tai Dong Dong. Chinh Bollaert cfing tin twéng lit Ong sé thinh cong nhanh chéng, nén 4a hita chi sang Bong Duong thi hanh si mang trong mot thai hen li siw thang, ng vige chuyén hong chinh sich, chinh phi Phap giao vai ro chiuh tri la vai tr chinh cho Bollacrt, con vai 1 quin sit giao cho tuény Valluy, Nhw tren di c6 dip. d® ep t6i ed nhin cia trong Jean Etienne Valluy. Ong nay mot nhit qua nh ddng eteny ran Ja ngwoi da ra tenh cho. tréng Morlier hig Hai Phos traah bing 1d tren loan quic. Berd hoa v8 nhin vat ni qua qua trinh host déng. ei Duong. ‘rong thi giaw tir hy déu Miu niin 1916, trong Valluy La Ur leah, Str doin 9 hd binh thide dia, dirwe chi kigin tr len quan déi Pls tai mig Nam dam trich cic eude hénh quan dink ti tai day. TSI thing 31916, rong Valluy diroe tuéng Nyo ur lenh Sir doin 3 thay the tai mitn Nam, vi ong dave ci ra min rans V va Tim chié alluy 1k ngirdi dim trich mi n do bo Ten mign ie, Valluy CHI DAO CHIEN TRASH CUA PHAP TAI DONG DUONG TU yous BER rose throng bidu I) thai do cimmy ran cha mot quiin nhiin tin trong 6 sir il Using quan ste, ‘Thai do tin Urday nay han Phap, vi chi thi d& mye Golo » chi huy Phip da viet Woes TO don hogeh phony thi rai) thudia iy quin se chinh_quyén... » Ns Adi Phap dd ho Len theo so woe 6 Irgt sé chiém ee tinh va quin a2 tai 1a nén cai tri cia Phip. VALLUY (aie 8 we) Nhur thé, khi nh&ém vao hai nhan vat trén ta thily Sip chi dao chin tranh cia Phap da thim kin.bidu 19 duéi hai khia canh. = Ditng Bollaert dnt rong chinh sich Ahude dia bang eich ndi lai ete cude throng thuyét voi Viel Mink trong khi Phip di 06 wa thé igi Bite Viet, hose Jt yia phap chinh Ari Khe do Phap tao nén, Valluy sé tao ap Ire quin ste hé tron chovige throng thuyét e6 lei cho Phap. he giip cho vige thank hiah mot gk phy, ehinh tri Ngroi Phap. tin urdng voi chink sich thuge dia say dng ten hai Koh we quan sr vA chink Uf ho wy eho nhaw, ho ed the thanh eon som evi diet ehign franh vin hoi tit tr tai Bong Dirong_ ma Phap il tin kein vé nhin eang nhwr vit bre, Vii thé khi qua Dong Dirong, Bollacrt tim cach thirung thayet voi Viel Minh vit sau 6 Ma doi sang tung thuySt voi dug Bio Dai trong vie 1, THUONG THUYET VOL VIET MINH dich van dge trvoe TNR IZ, th er khi noi den “Trong Prap J cho ring Khon re mat phrii widi quyst bam chink tr hie ie Dong, Dero, dune luring doc Jap, co quan doi ra giao trong Khuon kho Lica higp Phip. Con ire Viet Nam, nu toan din mirde ni mudn, ho sé diree thing nit, Ong edn iii thich sir ed mat cia Phap tai Dong Dirowg ide doho ma Ke de hep Dow quie hoi twang Php ing de cae dk Daron. turdng Php, Viel Minh lai dien ea ho tai Ba Ong nity da Phap saw khi ong H8- ky thoa wae E9196 us hurding ime nny 0 2 itr len Tye gira Viet Mink vi echinh phat Phap. Ong Danh ‘am chi main doe lip © hieng Khite st dirge giai quyét dé dang, C oi Phap sé duvoe 1 het Phap_ phi nguari da chet vo chinh phi Phap ti Viet Minh dé im binh tai Viet Nam. p xite thing voi chin phi phap ha Nay 1-1-1917, Rollacrt durve ei sang thay thé dArgenlien va v tim cach thiromy thvét vai chin phi Vigt Minh, DE tao mot bb mit hoa hinb cho chink quyén Phap tai Bony Dire, ong eho thay 66 win Ii Pignony vi thay view Phi que lai Nam ky wit nong eat cho ewu eno dy. Be ‘ong eho bat hd kiem ink di dip feng hi ggi ha binh tia Phap, va dit atti mot cong, idan dé aiiy: 19- 11917. Lite 61 aa do bd trvéng ngoai giao Hoang Mink ‘Trong dé, chin phi Vict ¥ miudin tai throng tine chién tanh Keo dii chi yo ich, Vige tin cao Phap vai cho ring han hit chet choe din Dong Duong da chang t6 thign ebi aydn hudng chink ti moi Nie mee Phap_ mei 416 thicn va tinh thin than hiru, Viet Minh y CH DAD CIHR TRASH CUA PAP TALDONG DUONG Tiles BIR ise ys AL va and Dit voi de wnat ny eb bung bao a dee Bolliert lien hint Uiewng thayet bing vin Pant Mus ii neurot ting quen biel Hi Chi Minh, Paul Mus en Bite Viet dink ein tan theo chi thi ki se ehvip han vor dicu kien Viet Mink Hol, phi git phicong. ¢ nhain str ngten plait ngweng gigi va gino cho Phap 30% thng si va khty pha dé qin Php darere ty de di bai dé trony khu vie Viel Minh vit phi the ti b binh s7 dio ngit tai cho Phap. I Mus méi tiép ste dure cu i 0 not dja dican eet [ae Ha edy ad. Cae di’ yd khdng dare Viet Mink chip thin, Paul Mus ra v2 voi Wei yéu cu dank thin quyén_quyét dink cho chinh phi Phap dé tri Kei chink thite dé nghi eda Vigt Miah. Ong ve 401 Ma ay Vato ngiy 15-5 Bollaset ¢ trivérny edit Phap ty Ma Ne Dang Lién hiep Phap. mninb dink Hip «hs die dai caro oe Ph Dire vt Dong, Diewng se Sir co mandy Khon yen dé que Wing mot ke muy tinh thin hiru, New hoa bin s& toi vei aa tie Vig Nam vit meds Php sé dém nbd sip hop bie vii Gil ¢% ede ding phai vit khong, cong nhin mot ding phai mo cd the doe quyen dai dign cho ed dain toe Viet Nam. Bai dién vin dink voi moi a Minh, Am chi miroe Phap sé phai khong chi rieng a voi Viet Yao nhirng ngay din thang 6, de lan ding nhvit nhwe sau : Mot Vip phii dice quan nigm Te 1 doe chinh pli hgi, co sed qu cz a dai, © cing an ednh sit vac: ngoai gino veri che Con thing mbit d6i voi Viet Nam pl sir hyp nit cia ba ky, ¢6 indt chinh phi trang wongduy nhit va khong, i KS eo mot ch€ Wd chinh Wi rigng re Ngiy 1 cong him cho chinh phi Phap xac nban sie mong mudn 6, dng HS C 0 gia nhap Khor Lien Higp Phap. Tink nity 1-7,V hckip Geng kin vin d® tharong thiy & phit cia ho. vo thanh phi dé 6% nin i cng sine thay vi 6 mu teweie, quae i Bedng gito, 1 phat giio, S doe lip vi 2 cu quan lat. Viel Minh rew rao lit chink phi eta ho hoi di ei think phin va khuynh hwong que gia. Cin trong chink phi ei 13 nay, vo Bo qude phong “Quang Biwi mot nhin vat khong ding phii de gle chire tong tr Teak quan doi nhan a Khong hidu Bolkacrt sang e@ midin thie ste tinh’ voi Vigt Minh khong hay chi chia Nhung phi Whe cle ke 1 Rollaert da Kho kinin trie nbiit 1a chin phe Hamnadier eh viri Viel Mink da bj eit. p Klis kh thurorng tlayyet baru Khas asin de G oat dang trie fai tie ngs 1ett Ininls phic. bee kh Li khi sang Dong. Daron, nh boi nhieng thank in Phap on Igicda ho bi Dong Deons, fy Khong made chink phi Pl vai Viel Minh vi tint moi eich dé ein tro, Nyoii raphe qube gia do dng Lio Dai clio eling hogt dong manh dé 6 Jai Viet Nam va euing Ga CO MOL fink Iurdny Jon Phap kiem soait, day bri cle quyen than phy iy cia din phin this. tién dén ngieng ban va ra Hep dir tra Ku nea de Lip cho Viet: ngwevi Anh chink niir vay Un chink phit Phap st va c6ug whan chink phir Viet ‘ang bay use Php lie dé dhrirng, 16i ditt Khost. Phe khuyah hiw tai manh va Yi quyen Joi, khong mudn diva din Minh, Cadi cing,chink phi Ph Két Tain la hay bo cude natn b dy ligu nay. Nero Phap cho rang wi ten, CHI DAO CHER TRANH CUA PHAP TALDONG DUONG TU 198s DEN 954 vai Viet Minh, miroe Phap H Minh Ii mot ding cong ho ; néu digu dink phip If vbi el cde sing phi quéic sia khie sé bi tidy diet nude Phap khong nim dirge ho sé bi mt din het ede quydn lei. yy abién, Phip vin khong muén edt diet moi lien Ine vor Vigt Minh. Natroe lai, Phap lim sing Iai ce ¢ dong ehinh tr) ben c% iy HH mot phi doan q ign thage dit moi think phi trong nerds Hing Kong d@ tinh thi 4 Bio Dai. 20 ity Bollaert mot bai dicen van tai Hai Bong mi a duge die ch mei cho Dong Diewrng, Jue do cho rang bai dien van nav di ai sau bhi chink phi Pha dieu dinh voi Viet Minh, Do do bai tiem quyet dink « Wai 1 mer hi veh Viet Nam se mink cai quin ky tei sir cain thigp eta mroe Ph co thé ty minh thire hie 4 cin Nam ki gia nw thing nt frag thin, Chi vieng e6 mh ve tirdo eta ho ke phai nin hi etia Lite higp: Php Khomy dé cap tai dank tir edge lap ». Thire ra, Boll hay, ra at anh tir « doe i mie e& di vei bai Ba sur throng thuyét yGi chink phii Viet Minh, rt da sta lai bid dién vil de co Une 9. THUONG THUYET VG ONG BAO DAL Viet Mink Kho Case throm thuy think, Bollacet quay not git phap chink ti Khie. Giai phip chink tr) méi nay nhim vio ony Ihio Dai, vi Phip thira hicw ving mun chim dirt phong trio khang chien vin tach cic bons khang ehign quée gia End} phe cong sin thi phat digg len mot fy did uy tin mai eo the thinh cong duse. Saw bai dit nhieu ¢ Bollaert tai Ha nh da duge 1 ehite 1g ho hoamg ve nurge d2 ding ra didu dink voi Phap. ie hoat dong dirs phit dong new qui isi die iin hom sa Iiie lew Hong, 18-9) io. 5 lap true vi hank iia din mi thoad vig nay néu din Jai ip dig dink voi Phip, ng don tep ws tir & trong mire san Nam Tru ean ho duewre leds Valluy nh tr} mori eis ong quy md Ten Viet Bac. Code hanh quia nay dire nghien eta trong nbiGe thang alien dah > tu yoy nko cist di pluron, Ta hanhqnan Lea pho cho trong durere ment TIT sheen Phap li Salan thi Khoing. 15.000 quan chia chink: — mot lire Heong giang thuyin theo tidn sng Nhi Ha isn Ie ‘Viet Bae tai mune teu Phi Doan Ming — - mot ye lirong ki 1 hi ink vit cor 4iGi xual ang Sem chiém quée 16 si Fant mac vit mot he a hai ce eau a trong, khué ¥ nhigu eude hank quan no phy thade Lie «lé hi tre cho dich qu y li khan ww du kich klking ev été, Phip khong thye hig duroe ¥ mudn tien dit ¢ Viet Minh d2 ho tre cho gidi_phap Mio Dal. Rat ne Ph i rat Khoi mith Viet Bic khong chigm yite va khong pW cho doin quan phurong phai dong ki chin ‘ste tip 6 tir ben ngeai den, PI doe quae Io Stir Lang Son ti Cao Bing. Chic Cao Bing, Phap c6 ¥ dink thict kip mot vou at CH DAO CHIEN TRANH CUA PHAP TALDONG DUONG TU nas DEN 154 miga Gong Bac, Kit chun cay sawn sip vin dong cla Phap va cde chink Khich quée gin, ew ho’ing Bio Bai do dr khong hidu ro long Unb thie eta Phap tt tire mio, nen MRE Ui aga (2-17 Gag, me Lisp wie Bin diiu tion voi exo tay Bollaert tre soiii ham Duguay Trouin tal vink Ha Loo, Nlvin cage liép xte may. Ong vit Bollaert a ky mot bine nghi thire (protecoley d2 hs hen tao cdi quan diem ve mot s6 vin de lien quan toi khi ky ket, Hollaert tr v8 Phap pluie trink, © Bio Dai ted Iai Hing Kong vii ngay dé van dng cho kyp trieing eta Hollaert tim ei p nh ap nha js ngiin khong inh dao Phap vi 1 Geneve, Hai 1918, ‘Troms Ai ny dX boi Phap het sire ong gap bat theri gian Ki adil tai bi oat bho chink quyén. Chinh phi eiia dng Ramadier 0, Mat chinh phit khuynh hiea do. phong, ie < bo Viet M dudi hie ae this Bolla visi Bio. Dai. Nhur Vict Mink a Kian ap Gowda ev Lawis Capat, mot os vin Kong vio thing S148 de bat lien lac viri Vigt Minh, Nhung Caput khong gap dtrac thi trdng qu ii vi fay cho Bollaert ph 14 hoat dong thong thuyét lei ich Dinh tai Dong Deeeng, n hanh cade theremg thuyé A alien Mai tdi ngiy 5-6-1918 cI Dasay Touin & vinh Ha Lon, Bollnert lai vip nau de cing. ks ip elias Hh op lial, diewre yo I Voi bin bigp dinky nay, Phip nin a hip etia Viet Naw vai nue miy thie nhsit-eiia mink mot edeh tie woe kui tuyen bo gia nhtp Lien higp Phap. Swdue tap cua Vie sy Bla Bets Ht pb inde Tien higp Dini. Soa hi KY san, hay thang sang Phap dé Jo dica dink rere liep vat chink phu Phap, Ging ke ki trieise Khi ky ket higp woe nay, eww hoang giao cho 2 thigu Luong Nguyen Vain Nusin eyu thd won, Jb phi X hr Tap mot chink ph Kan thei Vie dé Kine beeise liu gist quy@ vin dé Viel Nam déi voi mee Phiip vie dhe Tuan qade (2, Chini phir nig dusse thinly Lap ke Ue 16-1918 nhueag iia ute bi Phap. ‘Trong khi do Phap Nant ky tte Ui, vi ede phi ti thee din Phap tai Dong Dong ching ghil phap iio Bai, Nhigu ehinh khateh am vin dieng hing hai nhw ong T Hivu view inn this trims, ebinh vira Kim pho thit tim wag Viet Nam dé ehir t Viet chink pha i dd cia trong théri ky niy, Viet Mink host i tich cue tai Nam Vi oat aro de ngay vi trang Lint Saigon ¥ tien di co giao thong ra mht vu phue kich doin xe Phap tren durdng Saigon ~ Dalat (1-3-1918), va 3 hom saw mot doan xe Khae lai bi phuc kich tn khodng duromg tte nh ly Sa Dée, khién dir Tai mign Bite ede tran dank du quan dirge ete t8 chee a phat trién — vide phap Bio Bai dang ein bin va dang dan 1a d2 di pha gi duoc Phip thanh hinh Con cao fy Bollaert sau khicuny eu hoiag ky higp dink Ha Long cling ter ve Phap dé van dong. Chinh ong efing lo ngai ke gidi phap my sé that bai, cho nén khi ong cong xuit vé Phap di céng bi: « Toi sé tre Tai Dong Dieong khi nao higp din Ha duge que hoi Phap phé eh trai lai 101 xem nhiém vu ti Bor mhur d& chim ditl... ». fin, turing hp Duons, Lite bifr gitr chinh tinh Phap lai rit phi héa, cde chinh phi thi nhau di uén khong eo chinh sich nao Kin dai eho Chink ph bési ba Ke quytn bi chi phoi 1 haw ~ Khuyah budng thir abit dng sin Phép co uy hoi cing voi phe da si doi Unrong thuyét voi HO Chi Minh la d6i thi trie ticp dang tao chién tranh chong Phap. —Khuyni hurong Unie hai phony, C4! BAO CHIEN TRANH CUA PHAP TAL BONC DUONG Hr yeas DEM ase trio binh din 1a din mot thidu sé cinh hitu etia ding sit ol Iai fing ho giai phip Bio Dai, loai bd 13 Cht Minh vi cho ring ewu hoaing Ii dai dign tik thin cho phe quéc gia Viet X — Khuynb huréng thir ba quy te nhi phin tir ewe hiu ciia qude hoi khong chit throng thuyét voi_ai va quyét doi ding va ye diinh mau dank manh dé chiém-toan cdi Viet Nam, ti lip Nam Viet thanh thade dia, con Trung Vigt va Bic Viet sé tré lai hi it bio ho nhwe trerde. Do dé ma Schuman chia dua higp dink 5-6 ra truce quéc hoi Phap dé ida quyét visor bi bie ho. ‘Trong khi do, ting t quyta vit mg Phip quée p Phap vei hai Minh vie ngoai giao va quée phong cfia Yidt Nam sé do Phip dim nhin. Viet Nam khong dirge_hinh dong theo dieing, 18i cfia minh. Con van d& thong ahat I ky mie diu co higp dink Ha Long, Naw V van Mi thuge dia cia PI van Wh bai sit doe Phip bio hi Coste Floret thuge phong trio Cong! toa Rinh Dan nhung & phe hiru khuynh nén chong 6i-gidi phap Bio Dai. Ong la nguii phu track, BO Php quée hii_ngoai nen vige burp thire hoa hiep dink Ia Long cing tro atm kho khio. Chink sieht ei Nain kh nurge Phap dit vai Viet inh Bollacrt si etree tham khio ¥ kin phi Php tr Khi kg hiep dink, the ma vira ke vo Nain ti Phip, cate ngiiri Phitp da Jen phn dai, Su ki Viet Naw t cin Pinay © cho lie long Viet Minh th iri 19-8-1918, higp dinh Ha Long avoe dua ra qu hens lai dieoe hid quyét_bi chinh pha vé v n, trong do, nyo Ken host don Vollacrt voi ni re m van hii hoa bin tai Viet hing hiep dint 1 my sk khony, nde Vie qo angi xae din ete nguyen tie ma nue tri dit hin ho sy li toc Vigt Nam. c dira higp dink Ha Long ra quée bi a2 théng qua cling ahi dip chin Schuman bi kit dé, tae thi trong, André Marie mot Kink i x ‘ng des voir Fa ding eli cen ding (Sip icin Rollaert hoi a > é Marie ai khon dua nguye hiep dink Ha bo trirde quoe hoigma Ini khon kheo soa thie mot bin van theo moL Dinh Ute tayen ssw AS wend? que 1s bi than. Ong Hollacrt khong thoa min, vi khong Sng ¥ thi doan chinh tr} ny. ‘Tuy nhién, 0 hoi dé din age eb 4 co) day I mot sur nghigp sit udm he tinh ntroe Php View Phap di “ich £3 rel, chi huy thi du voi sir vi sur ph ahiit 1a d6i_ voi v khong co mot eh mol durin: ngweri dun: dau ma lwong. khang co Sau vu higp dinh Hla Long, Bollaert khong Dong Dirang, trong Valluy dong dé dwge thay thé. Nhir chain Léon Pignon. he sive val pho Phap 3. VAL NHAN XET VE BOLLAERT VA VALLUY Rollaert Valluy OL dn Su. eo Ur tedeng rong rai ya mudn ci Uhign lai moi bang giao voi chin phi V vi big, 6 Ha Noi ngiy 112-1916, Ong dua sang Dong Duerng mot si cng sie view i0i va 6 tur tirdng tién bb nie gio sir Paul Mas, vidn ehinh van phony Pierre Messmer nguii tie nam 1915 vin khuyén e: hurong thuvét voi Viet Minh va Didier Michel d@ thay thé Pignon wong elike 66 vin chink tri, Nhung khi sang Hong Dirong,ong da bE say boc boi ahi ri Phiip thuge dia ¢i Wi esip Viel Nam dirge Phap tra di, Nhitay ngteird nay khong 0 CHI-DAO CHIEN TRANH CLIA PHAP TAIDONG DUONG Tir 94s BEN 1954 dinh vGi chinh phi Vigt Minh va d& tim moi cich d2 cin 6 ngay tte hic Bollaert con & Phap. Ngurye lai, chinh phi Viet Minh dd 19 vei quéc 1é tir 1945 bd met cong san cha ho. Cho nea, nguiri Viet quée gia khong dau: hyp tie vei Vigt Minh vi se bi tien Tit ci nhiing yéu 46 dé di lam cho Rollaert quay sang gidiphip quéie gir. Ong 4% miit nhiu cong dé tién toi hiep dinh He Long 5-6, Bollaert coi do la ke cong cia éng. ‘Thue ra vi quyén loi chit quan eva noe Phap, ‘ong nhin whan Vigt Nom dée lap va thong hit trong Lien Higp hip, vi hy vong x chim diet dieoe chign trank ma Phip khong mat Vigt Nam tron ven, Nhung cude chign tranh dang bién tir hinh thite giai phong ching Phip sang hinh thai chién tanh cach cong xin. Do dd, ma higp dinh Ha Long. khong phai la mue tiéu tranh du cudi cing. Di Phap trao tra théng nhiit va doc lap thre sur thi chira chic cuge chign nay da chim dirt M chin phi Vigt- Minh tuy voi danh nghia ching Phip, nbung di dit thre chit eiia eude ehign vio str kh (0 cf mot nn ting xd hoi cf tai Vigt Nam vi coi dé 1a muc tieu chinh cia ho. Hon ti gui phap chinh tri €6 tinh each Ty thuyét, ren thee te ngudi Phap khong mudn giao thire quyén cho nguisi Viet. Con dan ching Viet Nam di 6 ra nghi ngg Phip khidva ra gidi_phap Bio Bai, Jai voi tinh thin bil khuait va Jong khao khat ge lap thire str cia dan Viet nen chién tranh ‘pang ngay cang minh Tiét, surhiin dién efia ong déi vei i Viel Nam el Con déi voi ring Valluy tir nhimng ive tien ehign kee trong tan Lea aha ehiém mnida Vigt Bike do Lieu digt ef iia Viet Minh, bd tre cho gi nhim Lin quan trong 1) Dang ly Phap phai chain bi quan de tie chién tée thing, chiem tron ding bang Bac Viet ngay trong nim 117 vi day Ke nei han wit hre ett mign Bie, Ki nei e p liromg the dé nudiquin vi nhin lire nh hip doa vi cho. Vigt Minh. Bing Phap bi ding bang dainh len rirag nai tree, vit iri gin, Phaip con bi tht ia Viel Minh diva vito rien mit. Pha Ai lin vio mot chién trrong rong : khong urivi, Khong nba cir chi thay toan rong nut hoang va va ni khong con thanh thi, a déng gach dB nat. Chink do tha chién luge nay ciia Phap, Viét Minh mdi kip thiri td vat ete 13 ehite co so ha ting diing nhw ke hoach (uring k¥ ong Hd. 2) Voi chign trumg Bong Bac, Phap da Khong phong tia dirge quéc 1 36 4, ma ai bign noi day thinh mue tiéu cho Viet Minh tp dinh tran ngay tir nim 1948 Khong nhirng thé, Phap con gip kho khin v8 tiép té, bi hao tOa quan sé, va. vi xa.cin et chink, chién teéng nay di mé dau cho thit bei cia Phap tai Bong Dong sau nay. 1048, trong Valluy mii qvay sang tin cng ding bing Bic Vitt. nhurng vi thiéu quin s6 nén t6i eudi nim 1919) moi chiém direc Hung Yen va Thai Binh lt hai tinh ly ehot cia mign may. Tong Valluy Qi mit hai nim vA di thit bai trong ké hoach chiém ding bing: che ké hoach binh dinh da bi Viet Minh bé gay, khién dong bing Bic Viet tré- thanh noi tranh chip rit soi dong. E. LEON PIGNON (9.1948 - 12.1950) Léon Piguon — Yalluy (91948 — 7-1949) Léon Pignon — Blaizot (7-1919 — 9-1949) Léon Pignon — Carpentier (9-1949 — 12-1950 tidau KEVERS Hi pao cri TRANH CUA PHAP TAI DONG DUONG Tirive: DEN i Litox Pignon 1a mot nhan vét_din sy di tieg lam eS vin chinh tri cho Sainteny va @argenlieu. Ong sang Bong Duong ngay tir Khi chign cuge khdi siz. Khi cao ty Bollsert sangnhim chirc, Ong phii roi ghé e vin chinh tri di lam dy vien Phip quée tei Cao Mién. Vie chi dinh ong thay thé Bolleert ching 16 chinh phi Phap vin gitr ving lap trudng theo dudi chién tranh vi Pignon Ik mot ngrai_ ol h sich thade fia n tip voi ba Ong tr leah quan doi vien chinh, do Th — Tiong Valluys Ong. nay rit Jui Khoi chire vu vao thing 7-1919 Khi khong cing quan diém voi ké hogch Revers trong do dir ligu vige rit Ini _kh3i Cao Bling ma ong Khéng modn, ngwree Iai cao iy Pignon lai tan dong vige ritt Ii ni — Tuéng Blaizot, ong nay df tirng ding ra td chite don quan vién chinh Php dia tien duge d2 cir qua sr giéi thien cia tony Revers, ngoi dat ra ké hoch rat_khéi Cao Bling. Nhung vi ké hoach nay Di tit 1. ma chinh quyén Phip go chinh dai tome Revers nén tuéng Blaizot di bi thay thé khi méi nhiin chite dirge ¢6 hai thang. — Twong Marcel Carpentier, ngudi dirge coi la then chit dé chiu dung cde bién 6 xay ra trong thoi Pignon, 1. TINH HINH BIEN CHUYEN TRUOC DA THANG LOT CUA TRUNG CONG Cao diy Pignoa chi 1a mot din sr co kinh nghigm hinh chinh va Ii lac ve phirong dign 13 chire thude dia. Nay ong lai co gidi phip Bio Dai trong tay thoi tha 3 ma thao ting, Nhurng Ong khéng phi 1é mot v8 trong nin khéng am tuéng Tinh mach cae vin d& quan su, obit 1a tinh hinh Bong Duong lai dang & ‘trong thai ky bién dong. Vivao gira nim 1919, quin cong sin ‘Trung Hon cia Mao Trach Bong chién thing mau Ie tude quin déi quée gia ea Twong Giéi Thach. Chi edn vai thing nita quan Trung Cong sé tei biém git Viet Nam. ‘Trwde hién chuyta nay, chinh phi Phip G4 cir dai tedng Revers dang gitt chite tham imtru trirdmy hoi dng quée phong Phép cung veri sity nghi ST thude ete ding Ciip xt va phong trie Bink din sung nghidn cir tinh hink Bong Dirang. @. KE HCACH REVERS Twéng Revers lic sang thanh tra, diece fiy thie quyén hank vit rong. i. Ong la jiuh Phap wa ngoan. Voi Kd vit cO bid cOng cae eong trang nay diroe 140 ra do ste kha nygoan hon fi Uinh tieh, Tey ahien ai cing phai cong nl sinh va bit gui tanh mot yyelion Iya mot dude thich hop : npiréi thi cho ring phi nd Ive chiém gilt Nav ngiroi Iai cho 1a mudn gir Dong Dirong thi phal chiém Bie Vigt vai bit cir gia nao. Nhung vige chien Bée Viet cingeo rift nhieu ¥ kien: ¥ cho ring chi_chiém ch: ¥ khie la cho la ph toan thé Bie Viet va phii bio ve bién gigi Hoa Viet li chinh. 4-1919, Phong nhi BO tir Ie Phap bio cdo : «Bic Viet Hi trong tim cia chien cude. Cae eude ant quin diet dich va biah dinh tin win duge tai nei diy se it tél mri khive, Viet Minh chi trong tei vige bio ve ee duimg tidp w tir bién gidi vio dé chuytn vai khi gn dirqe do Truag Hoa ban cho ho». ‘Thang 5-1949 Bo te Ieah Phap biGt Viet Minh vira phd ign mot KE hogeh trrdag ky Khang chivn, My Bie V' ‘cho. chign cude, D2 chun bi cho giai doan tng phin cong, Viet Mink coi chiu thd Bie Viet la chide treémg tranh ehfip dé ly nguvi va lua gao, Mign ‘Trung va Thong du la ein ete d@ phat xs Bic Viet vi Trumg Viet la chin tredng chinh, cae mign Khée Ia chién trurng phu chi cin cim chin d® Php khong th? tang cueng dirge cho cae chign trong chinh. Higm hoa ma Phip Jo ngoi ta Viet Mink sé nhan duge vign re quin sw cfia Trung Cong, vi lin song dé sé d® ning len Bong, Dwrong, mot de doa khong thé nto khong chi y durge. Sau khi thank Oa vi trage khi_ v8 Phip vio ngay 15-6, Revers di trinh biy quan didm chign Ivge voi cao dy Pignon trong mbt budi hoi cing voi cée trong Valluy, Kock, Alessandri va cie ed vin Bonfils, Digo. du Gardier. 1am trong didm cude tin cong 35 CHI DAO CHIEN TRANH CUA PHAP TAI BONG DUONG TU 14s BEN 954 Revers noi «Dita hida op ching ta trurde hil phiti d phii rigt dé thire hién trude 4 Luyen chat che, chi iu. Dd Hi mot did ‘Tri — That Son — Hii Phong— Hoa Binh. be i mie tigw nity, phi réng khw vue chisin dd thd li Phat Diem, mot v hogch urge nhitng sinh htrdng chink ti, BE phia Bic song ‘quan didn quia sar. V trong hom tre thai dé ehiing 1 dere tan thank wel phon thid ¢ ching I hon eanh dng Minh lic thé chign thi ba. ‘The chin eb mai ec qayen quyet ink, Nhw ui i Iie Viet nim trong «Ding Minh. Vii new Trung Céng, dit mgl minh hay Day ta mot quyet dink quan trong, vi Spt cha Caw Ising trong ete didn kign thit ed hiew q nita. BO la dies phi doi Ke (i vige ta phi dan mot quan sé ham chign rit 1on tai ‘Terdng Revers sa do d hoach quan sy etia Ong, Ong noi ti Ké hoch chiém mitn Déng Béc Béc Vigt cia Alessandri. Ar PRBS Al LAO we wht ewe wins el "NEO SS rr onda > Hung tign quan cita Phdp. Cac muc tiéu cia Phaj 3s (Cul DAO CHIEN TRANH CUA PHAP TAIDONG DUONG TIF 194s DER 54 wf ve Khia canb quinn str toi thy nén git Cao Bang. Vi, voi nhiing phurong tien it oi mir hien-nay, ta sé bi that bai trong ting hep Trung Cong tin cong. DE tim vo vige rit bd mgt nat giao Jigen quan trong nhur tren, ngtrge Jai ta phi Kim soat mot mit giao lidn khae 6 sin trong ndi dia dé.co thé nyin ehiin duege cic during. xim nhap ea di phirong vio chau thd. Nit eli way €6 the La ‘Th Tirang Valluy e ngai cho vige bo fy nen nbieng phin thang que 1G. mbit i phia Anh, Cie ed vin Digo, Bonfils vi du Gardier Jai tin ding ki Revers. n « Vide iit Cao Ming s® yay eho ta mot ginh ming tolén vit eit nguy hiém. Ta clin ai tan ngay cae eo sir trong yeu. Con vige iriet thou tinh ly Cao Bing co thé khong nhwrng efing tiga hinh, bd phia ce Thit Kh? tree, vit co th? la Bhi ta gtie chit duoc Thai » Lang Som. Nhen tudng Alessandri khong tin dng cho riag « ida cin you la chiing ta phdi bidu @rong duge ¥ chi chién déu. Tinh ly Cao Bing chi nén di tin trong trirong hop bi tin cong bai cae Ire lueyng Trung Cong tir bien gigi sang. Vi tre@e mot cude tin cong cda Trung dirge kém theo mot cuge tee quan jim ding bling néim ‘That Khe — Ha Noi — Lao Kay, quan ddn tricia ta voi swe tiép vien ea quin nhay di va bo dink €6 the tri hoan d6i phwong bing mot euge dtu quia hay ding hon li mot cade tri hon chiga tren cae true nay & ngoai giGi han phia Bie cita ng: bing ». Revers bén efit ngang néi «'Trong ie dang thiéu thon phuong tien thiri bit et hanh dong nao ta cing khong nen tao ra hing bo bade ngoai Ie 8i v6i Ture Itrong_ ting tri bi, chang han nh vige dua quan ting vien Jen tiép don doan quan Trung Cong khong de doa, ta sé mang né Ine ciia ta vio mot mign khie »* Cao iy Pignon ting ho § kign Ret «Hanh dong nbir tren nhivi khong thé theo diroe dis sie thigt hai chi ngang cip tieu doin thisi efing 1 digu quan trong do ee hau qua ed dign tin Ty va chinb tri» nO V8 che phtron: uy in dé trigt thoai Thiit Khe nén dé dit. Nhung trai lai tuéng Koch nuda ede trigl thosi phat dire nor rong nhitng vi tet & phia Bie Lang Som. f ban Loi vain de phat dst md Tee Theo quan didm cia Valluy, Bic ¥ trong mot tinh trang & trong ingt_ tinh tr Kha quan, vige king eurdag quin Tinh cho mign nay 1 mot digu ehiie chan thu diese ket qua cw th’. Valk a kchong nén sno Hing d¢i voi min nay. y cho ‘Tong Revers Ini e ngai ed sir de do cia quia Tiu Cong vio thing 9 téi,nén litt ci sir ting vign phii dn cho mign Bie vi min Bic méi lat trong dig cia chién cude. Min Nom trong ue nay chwra ein thigt lim, Pignon lai cho rang tren phwong di¢n chink tri néu d2 vin dé binh dah itu News kéin siit, thi phii tro ai mot giai dogn hinh tr) mdi d2 ri lai bo ngangxtrong thiri khons nen, ndi khi dé Cude bin edi (r_nén 56 t6i vige chié: Jé nén danh wu tier vé nd Ive chin cho Nam Vi¢t. y fing ha dip A& ter, View laa sit dy cho View 4 MOL kho Kia Tene, hit at Khsi Minh tai mign 8 imdt kho tgp te vid ngwrdi Khdng 15. Kink nghiém bin dit tai fica khu Son ‘Tay cho thay aed the fils dinh duge ci mign ding bing. Trine hop Khong eon sir de dow thi ei nhirmg tien doan thu sin eb ke tir thei chigim khe vie ph Viet — dé ting emsng cho lerons 16) 10 ti ta sé ding: de ni@n dine bing He » Viet sur tien dink Wig si sin sins Cuil 0x0 CHIEN TRANH CLA PHAP TAL BONG DUONG TH 945 DER se C6-viin Bonfils cho ring ee eude hiah quan chitin dong mign dng bi co the thye hi¢n duoc néu chink phi Bio Bai hire dirge mgt nin hank ehinh vi chinh tei manb ma. s Quan nigm chia lee may eda wrong Revers dit thanh « Ké hoach Revers » Khi durae string sca thit trong Queuille vio cust thang 6 nam 1919, Nhung thye a ke trang tun thing 7 nfm 1914 soan thie va hon tit 3. VALLUY RUT LUI VA BAN GIAO CHUC VU CHO BLAIZOT. Tren nguyen tie s uae thi trong Phip ch: alluy ngudi da tang pliin Adi KE hoaeh nay dirge thay the bing rong Blaizot. Ter Bhizot B ngudi than can voi tuong Revers, durge et sang Dong Dusng thing 7-1949 de thi hinh k& hogeh. Nhung ngiy 26-8, dit phat thanh Viet Minh bong nhiéa cho bink Juan ké hoach Revers trén lin song dién, Cao ly Pignon da sting sit, voi bao cho ngay ve Phap. Tac do chinh phit hap moi biét ke houch bi G86. KE howeh Revers bign than «vu Revers». Twang Revers bi nghi ngo Ia thi pham trong vu H@t 16 may. Chinh phi Phap cho'la Revers di hin ké hoach cho déi phwroug, nen ngay 20-9 dit xet kham chiro tniuc clit Ong nhung khong théy gi thay Ai Twrésng Revers coi day la diéu si nhuc cho danh dir nén dng di ndp don xin gidi ngf va duge chap thuan. Vi ké hoach bi thay thé bing twong 391949, 19, tong Blaizot bi rpentier yao ngty 4. VAL TRO QUAN su CUA CARPENTIER ‘Twong Carpentier meu tredng cho dai tedng duro thi trang Queuille chi dinh am Gin tong fr enh Bong Dron; Tiie diiu Urdng Carpentier eo enh tie choi, nhung vi chink tedng Juin gi thiew nen wr tir choi cia ong khong dirge chénh ier cto benh la vi 66 ¥ ho nén, khi sang n giip nhigu kho lai chtte ong Kivi, Trong sait thisi 8 mot quyét dinh quan trong nio. Ong thu dong va khong co xing kién nen thi hank K& hoach Revers, mat cudi cing d ké hoseh da Sang titi ‘ong la cdi ti cong vige din tien cia yy chi huy : thay ii mién Nam, bai bd ehie tw Ignh Ive quin va ding Alessandri dang & chive va dé de trich hoan toin chige trurieng min Ba KE hogch Revers hie dé khong diroe thi hanh vi da bi ligt 16, Trong thoi gian nay Carpentier tigp tue cing ¢6 nhieng ving di chiém, noi rong vong dai binh dink tai ede miéa dng bing va chiu dung ap lie cia déi rig gly cing gay Ap Iie tren quée 1 4, abit 1 tir thing 10-1949. Chinh phit Phap true tinh hinh nay di gine thi hanh ké hoach. Revers ! Gung Ie d6, BO tr Iénh Phap bat dtrge chi thi cia Vo Nguyen Giap. Trong chi thi nay tuéng Gidp A vach x5 dudng Iéi chiéa loc vi thuit trong thoi gian nay nnhite sau = chi « Phip sé bd mign Throng du va sé tin cong ta (Viét Minh) dé chiém mién Trung du ap thanh hank Jang phong thi cho mién dong bing. Sau do Phap s& chiém dong todn diga miéa dng bing Bée Viet, c6 lap ta voi mien Nam. Be déi pho lai, ta phdi tich ewe hoat dong tai Thuong du nhwng khong nén danh qua manh dé Phap phii rit bb vi Php cang phan tan méng bao nhieu, ta cing co lgi bay nhieu. t, ta khéng nen chéng manh dé Phap tin ring ching cd thé kigm soa bit cir ché no ching mudn, Thigh thoing ta chi ein tin cong hay phe hich mot vai dda bind (Ot Loan quan khi ta cha dong .. Cie Lin khu phai ty lye a2 te minh chign dw ¢ Kinh thd lien hé c6 bi phan cit thank nhiga manh, BO chi huy khong duge tap trung. » Vigt Minh woe tinh vé mue tieu Cao Bang bir san «Yor quan s6 va phirong tien cia don bigh may chi trong vong 24 giv’ ta co th8 ha urge. Nhurng ta nén d8 cho din bioh nay ta tai, vi str tigp t€ kho khin sé gay cho Phip ahigu thigt hai vé mhaa mang vi vit ligu ». Nhu tréa di ndi, Chinh phi Phip give CHIDAO CHIEN TRANH CLIA PHAP TAI DONG DUONG TU 1945 DEN 95 Pignon vi Carpentier phiii rat quan khéi Cao Bing vao thang 11-49 va trirde do phi ehiém Thai Nguyen. Trude vin dé quan trong nay, cao dy Pignon di trieu tap Hoi dag phong thi: Dong Duong d2 hoi ¥ kin. Hoi ding nay ao Ong lin chi tich vai thinh phin hoi vida: tng ttr lénh Carpentier, tuéng Bodet te Teal Khong quan, dé déc Ortoli tu tah hai quia va cic tr lénh luc quan cic mién trong do co twong Alessanilri, Hoi dng quyét dinh khong nit khdi Cao hing Iie nay véi efe If do vien din ohwr sau « Hign chia cé mot de doa trire tigp ndo eta Trung COng — Khong nén bo trdng bien thay trade sw trigt thoai hon don cia quan Tuéng Gidi Thach — Bich cha chi treng dinh chiém — Va hon niia (mot ly do teu exe) khong nén bd mit mot minh dit nio ea Lign bang Dong Duong ma theo se ky ket v6i Bio Bai ta dit cam két ching git » Sau quyét dinh nay, Carpentier chi cho néi rong phi trudng Cao Bing d@ phi coco thé ha cdmh tiép té cho tinh ly. Cong the noi rong phi trudng hoin tit nghy 15-1-1950. Tuy nhien din Bong Khé van phi titp té bing di, dn Thit Khe duoc tisp té bing duong bo va méi ky tigp t8, doan xe tir Lang Som vira di via v8 phai mit 167 18 ngay duéng. Khong nh tuéng Valluy va trong Alessandri Iudn Juén chi chién, Carpentier ngtege Iai t8 re thigu tin twrong, Carpentier thd 10 voi ban hifu la chién tranh Bong Duong KhOng co hy vong thing diroc. Boi vay vao thang 12 trong mgt bubi hoi nghi, tng ‘thng Vincent Auriol hdi y Ong ve Vigt Nam, ong di néi ngay «Thurs tng théng, khong thé néo gidi quyét dirge béi vi ching ta di khong chién thing vé mil quin sie». — Thé thi ta phai Lim sao? —Chicé th? gidi quyét bing chinh ti. Ta nén rit quan vé cdc cin cit; vinh Ha Long, Cam Ranh, Ving Tau theo théa wee Paw. ‘TOng théng Auriol edt ngang, ndi «Khong th? duge, ching t0i khong mudn Ja ngwéi phai ginh chiu teach nhigm v2 vige b8 mit Bong Dong ». Nhung khi dira ra ¥ kin, tuong Carpen- tier di khong dua ra dire mot gidi phap eu thé nao dé gidi quyét chiéa tranh hode tim mOt Idi thoat cho chin cuge, Troe thai do tigu ce cia Ong, cic eng sir vida than tin Khayen ong ne Khong nghe theo. Carpentier eding them bi quan vi mot vai Khb khiin do Hoi dong eae tham meu tridug Phap hop ngiy 4-2-1950 da dura ra ede ahi dinh déi voi vin 48 Dong Duong vied doin qnin nh Ph: tir chite nhieng ong frag dt nbn hur 1951 quin doi Phip khong the h dé cho doan quin vien chinh gitt dwoe mire do nh hien nay, v1 ai Phap da bi thigu nut 8595 si quan quan d8 bi dip don vi chién din tai Dong Dirong, vige ly quan ea cae don vi tai Baie Phi da toi mite chot khong the Kiy them doe ico mot quyet dis nde 18 eva v inh hinh chung, phii chiip whan thiet hai, bd mt vai cho. Sie Uriel thoi nay co the ghip ta chiém nhimg ving hdc ich Ini va quan trong hon v2 phwong di¢n chinh ti. Ve quan ditm chién hroe, hoi dong tn U khong gidm thigu nd Nee ehién tranh tai Nam Viet, nhung dinh chi cuge dink dink tai Bae Viel, rit khoi Cao Bang va chi chiém dong manh mé true Ha Noi — Hii Phong va mign ding bing ti tinh Nam Diab. goal ra, nga sich dai tho cho doan quan vién chinh khong da, ehi dye igu cho quia 36 125.000 ngéi trong khi ein chi cho 150.000 ngwii, ma s6 nay cling khong cung tg di cho mhu c&a. Turéng Carpent gigi duoe Jo au, va Ong df thing thin trinh véi hoi ding chink phi Phap vio trang tuin thang 2-1950 a céc hiogt ding eta dich ngay cing manb, Phaip nyhy cing gia Ling, thé trong chiy & sw gitip do cia quin d9i Bio Dai, do do tiem ning chién tranh Phap ngiy cang sit gim. Yao Iie nay, chinh phit Phap khong co dwong 161 moi mio Khac. Cac mha Kink do Jai sq dir Indin x6n sao: ding cng sin se loi dung tinh inh khin trong tai Dong Dirong dé td chite cAe_cude dinh cong tai bén tau va iin thank nién ding tinh. Carpentier tr& Ini Bong Dirong. Trong tw trinh iri chinh phi ngay 24-2-1950, ong di neu Iai cae y kign drge trinh hay & Phap va d2 nghi 1) Xin nuve Phip ting thém cho mot 96 tidu doin d8 d® phong Trung Cong tin cong. 9 CHIDAD CHER TRAN CUS PRIAP TALDONG DUONG Tit ves BER ps4 View Dan nirée Phvip nea cong nl cehvin Li nhigu mroe cling 2) De quan doi vién chink Php ti Dinh dink Hinsb tho ti het nsim 1950 vt khong th dé cho quan dot quie gia thay He quan Phap twee dé vhi Tne cA 1 1950 dive. bin dink khong dive bio atime F219 vi qua_khOng thy NG tinh trang miy tiep tue xaiy ra 21950 thi khong the co vii at® thay: quan d qui 2 Phap v8 dong tai che el chigu theo thia woe néu himh bi sup dd ‘eda Viet Minb than mi theo ai ph jan doan vit nn hanb chink que gia sé bi tan “Vurdug Caupentier cho ring 6 we phai tinh bay thre trang 48 mong degechinh phi ga mye quiet Ong mony sé dwoe vign tr ahanh chong eta Hoa Ky tai nknt tao nigin phn khii eho chinh phi Bio Dai vi sir cite phiin tir que gia i DO KEL Tus te twink, Urimg Carpentior hai chink phit Phip lieu e4 ding ¥ theo dudi chicn tranh dén cust nim 1950 hay khong niu hy vong co vien tre eda Dong Minh, Vin. le nay virot qua thm quyén cia 0% ¥ kién tren khong con ding vitng. anhin -ngay’ chinb mia xin 1950 va nhan theo, Vige cong nhvin nay di chink thie hoa Viel Minh think mot qude gia ding minh cia kh6: Cong, Nege Phap chong Viet Minh durye coi nbwr tigp chong Trung Cong. Bién ed nyoni gino niy khién Phap khong the thye hién duoc chinh sich rit quan, m ingurgc lai phi ting them quan 42 di pho voi finh thé moi. Khi dia ray kia nén cong phan Trung Cong, thiét tuéng Carpentier 4 qué thitn cin cho ring chi cae cwrémg quée méicé thé sinh vai nhau trén quar hé beng Trung. Con, et Minh do cing cong a gino qude {6 mi got bd cae mide nhwae ten rab Con vie tay quan doi vi quan d9i qu tai nhirng os Viet bin nay. ngteiri Phi d tranh tir Ine in chinh bang 1 dé quiin vin chinh v8 dong i lem, didu khieén nhieow ngurii ig Voi ngwwori Viet ben kia, 6 ¥ « Vigt hoa » cude chién y vi vide gir quan tie Phap iim, va Php, I Khai dong vien wy ste ch tai Phip. Nhung hie dd Vict Nam mi chi eo hing don vj thin bink, ngwiri bin xit diroe Phap dio tao, va dost » chi huy. Ising ching natrird Phap. ‘Sng Bio, Bait voi Viet Minh, quée trading. Bio Dai ching nhitng khong nghe ma cin Khong tich circ hop tée voi Php vi chura tao durge chink aghia quée gia. Ging trong ty trin tren, ta thy Phap i chinh Unive vin dong sy giip 46 ofa ngwii Mf vao mia ha nim 195) sau khi cite eweng quée MS,Anh,di cong nhan nén doc lap cia quée gia Viet Nam, Trong d® nghi dé quan déi vien chink Ugp te binh dink ti het nim 1950, a turong Carpentier khong wy HE chink xi6i Phap lai tinh hinh Bi thea dai didu di Durony, 3 dura vio ian no de nghT den viee thay tan, vi quan doi quoe gia ehura thiol h ngund VIEL que gia chu eo thre qu: rng dit mute, thi Kim sao phat dong duge tinh thin ching cap déu vin nha cim quy Phap chie li khong hieu 13 Une sie efi Viet Minky si mnot ted ds 1 do Viet Nam khong th? gi quan sir vi khong 66 dit quan sé dé dai tho néu khong dire se gi etia Hoa Ky. Bi Khong phi la Viet Minh m: eude tham ehién eiia fink mot Hoi ding cie than anu ania ha nin 1950 di thi mii: trirdng vio ew Hi quan trong mot ehi phil th str tai ong Drong © pha swe x Nhi¢m vu trirée hi Di ngay ehinh sed quan sur thie hign ¢ Lat trong CHIDAO CHIEN TRAN CUA PHAP TAI DONG DUONG Tle EN 1954 wat jing v@ Dinh dink ve they voi da ttn Uien eae le Tereng Phaip se ng Iai dé igo thank mot khii min elie thd Rae hab abient Pha e6: tht an ai qude gia hen k th dirge eke lai hoa eu in vies tre & ben nyoai mggiy camg gia ting ». Ging vio mia ha nkim 495), quan doi h quinn noi rong ser ng Bac Viet. Phip m6 cae cude h kidm soat (i mién Tay ding b AMessandri con dir tri binh dia toin de dng bing Bac Viet, vi sé danh Kea Thuong va Trung du dé lim r6i loan (3 ehite ct Viet Mink (6), Nheng ding vio hie nay, Vi Minh di ini mot ende cong din dir doi rao ong Khe. Lan dau tien Viet Mink sir dung ete B dai hie 105 1y nay. Don Dong Khe Php phai_cho qu: 4 chiém Iai, Day efing Hi plio bial &@ iy: di vi 75 Ty tai dn Ph cho Carpentier ng tin tire ve quite urge huiin luyen é ben Tan, dirot trang bi Wi Kin, dite ti Ji eon, dtroe e6 vin Trung Cong gitip dé, va Unh hinh bi de doa bai Trung Cong dit khige tong ting tr len ngty 18-8 phai ban hanh mot huiia thi lr mit cho eae edip Bink dao quan sir Phap nhur sau + Cie eude hinh quan tai Dai Thi quin doi MY da vip phai ahirng dow Han duge t chute va trang bi vie khi Nga voi mdt hia hee rit maah, i don vi Viet Mi ean thigp etia ¢ inh ching bo bink dong Ji, ink ching phiio gap vi Rhu true eo 418i tan yém tre. Se de doa chinh yao Dong Dirong sé lit mat tran Bong D mhién, ta khong thé gat bo gi co thé tir phia Bie tien x06 qua thung King song Hong Ha, hode cae trac Ha Giang, Tuyen Quang, Cao Bang, Thai (OXmw BE bad dite i Aen Diog Bi cis ki phat phi tei dia dia guyen. hing lye wen trong ycu va eta’ ny ding bing. voi mc phong thir véng ds mign dng Vite quan trons, thiet baie: do cao O phia Be vith p nha Don C: Lang Son, Dow; sae don binh i he thing phomg Unt ng SE durge bio Ve Ui chi dere 15 Na Ch chién diiu tai ch va chi dure ritt Ini rong triring hop bi tran ngap. Cie dOn khae tren quic 10 Los thé duge rit lui trong trong hop bi tin cong 2 bio toxin t6i da quan 38 ». Husin thi nay durye phd fan inh si sau thit bai Bong anh lac huéng déi phurong ? Chi big 1A ca Gy Pignon tro ve gy 31-8-1950, sau dé hai ny hop tay ba Pignon, Carpentier mir trdng Lennuyeus. Cade hop ket tie bing quyét diah trigt thoai Khéi Cao Bang. Nhir thé chi hai tein sau lenb gid Cao Baa, én cing A¥ dirae thay Adi Lite dé trong Alessandri, tr lenh quin doi Phip tai Bie Viel, nghi phép & Phap vira vé tai Dong Duong biét dirge quyét dink nay, ong ben ee lire phim dai. Alessandri noi voi Carpentier he thong qu 1 eG mht Lai phon 1 bia Cao Bang ding theo ti 188-1950, ‘Tren binh dign tong quit Iugng doi phrong trong hic re dién ra dudi mot chiéu hu ta phai duyet xet lai vain dé chign tranh tai diy. Nhung tude het vi lot seh thie sur cho cuge chién diu eta ching ta, ta phil di hdi cho hing dieae sie ting vien the dao vé moi phirong dign trong mot thoi gian t6i_ thidu, Sur (dng vig phi ly Wr cde mit khac tai Bong Duong va ké do 14 tir chinh’ quoe sang. TO! thiét nghT dai Wrong nen ve Phap van dOng cho bign phap nay di,d2 co thé déi pho voi tinh hinh méi tai Bie Vigt». Carpentier viin tht tri li at CHI DAO CHIEN TRANH CUIA PHAP TAI DONG DUONG TU 194s BEN 1954 «Che quyét dink di ban hinh va cée bign phap thi hink di durge chuin bi k¥ cang. ‘Toi thily vide Liy quan & cdc mign khac khong clin thiét nita, Truoe tinh thé nay toi khong, th? v2 Phap duge. Hon ada, vige xin ting vién & chinh quée thie v6 ich vi chinh phi i khong chip thudn». Alessandri dinh tr Jai vin d2 nhung Carpentier cit ngang : «Toi biét Ong néi gi, Ong khong cin phi nhiic Iai nita, toi da quyét dink ». Surxung dot giika Carpentier va Alessandri ii c6 tir lau, do cing Ja 1y do khién Alessandri vé Phap nghi phép 2 thang. Hét han ni Alessandri edn mudn nghi thém, vi trong th gian nghi phép Ong thurong tip xtc voi cae chinh khach dé van ddngcho quan nigm chit Ige cia minh. Chink vi thé ma Carpentier di viét the trich khéo Ong. Hai ngwoi ghét nha nay Iai cing ghét nhau hon. Ho lam vige voi nhau, lai hay chdng adi nhaw nén cong vige khong thé nao tién hanh tt dep duge. Day cling li mot khuyét digmlen doi voi dong I6i quan sir cia Phip tai Bac Vigt. Alessandri eiing khOng vira, sau khi tranh ludn vei Carpentier, éng lim mot ti trink giei én cao iy Pignon 42 hénh wre quan diém cia minh, Bai ¥ nh sau : «Toi thi thire voi cao dy ld t0i hod toa that vong dai voi dwrong 16i quan sir hign dem apdung tai Bie Viet. Ching ta ctr tigp tue chiu digng hay 1a phai dinh lai duemng 161 voi cae phirong tign diy di d® lat nguge tinh thé mot ciich nhanh ching. ining ta khong bi8t Khai thie nhiing so” hd ciaCong sin sau vu thit bai cia chang tai Bic Han, khong biét lei dung tinh hinb trong nhirng thang tei hang cich danh mot don manh d2 kim tie tan’ se kieu cing va lam mt tin Urdag chin ting bing quin su cia ching. Ching ta khong tréy Tai KE hoach hank quan di duoe phic hoa trong thing 5 vira qua nhung phi dap irng cho chién trong nhimg phong tin ddi dao hon nh di hogch dink trirde diy. NOt KE hoach quan se hirw higu toi min Bie, ta phi ting thém cho mién nay 10 titu doin. Lire Itong nay do chinh quéc giri sang hay due tao lip ngay tai Bic Viet hoge thanh lip g@p che titu doan ‘Viet Nam. Néu d@ nghi may kho thre hi¢n, ta cé th? Idy cite thinh phiin v6 trang Cao a: i Nam Viet, nhat 1a ede gido phii hign cure giutp ta. Néu cao fiy khong tin ding che ¥ kiém ciia t6i, xin Ong hay vui long Um agudi khae thay the 101 ». Cao diy Pignon 48 tra Iai ngay Alessandri yao ngay 5-10-1950, Ong tO rt quan tam dn ‘ede d3 nghi cia Alessandri, quan trong abat la vin d@ quin sy. nhwng Ong cho ring day 1a mot vin 42 rit kho lam lay chuyén ¥ dink cia chinh phi Phap va Ong s® dgi tuéng Carpentier dang cong xuit tai Bac Viet ve s tiga ip Hi dong phong thi Dong Dirong, dng thi nhn la hoi ding nay di it hop Ja de tranh cde sur ch6ng d0i Lin nha gitta cde turéng Kinh. Hai ngiy sau, Phap thim bet tai Cao Bing. 5. ¥ KIEN CUA TUGNG JUIN ‘SAU THAT BAI CAO—BAC—LANG Sau vu that bai quan trong & Cao Bing, du tuan Phap chin dong khong it, chinh phi, Phip ct twéng Juin sang Bong Duong 4i8u tra. —Tiréng Juin (chm bin 4) thio ludn cing Salan, Tudng Juin cé ¥ che ch cho Carpentier, néa trong bio cio Ong dé dua ra nhitng ly 1é nhigu ngwei khong dong y. Trong phin KEt luda, dng khong di dong tei va Cao Bang, chi dira ra quan diém v? Bong Dong : CHI DAO CHIEN TRANH CUIA PHAP TAI DONG DUONG Titi94s DEN 154 «Didu dang chu ¥ obit tai Bong Durong 1a cée don vi Phip di phiin tan rong dé bio vé ete kha vee binh dinh. Mot khi da dann binh doi d? dap tng cho nhu cia binh dink, iu bi bude la phai sit dung cde cin bO tir cp ho 2 chi hay cae thin binh va git ede da bot héo inh, d€n sir dung ci céc tid doin, cde phao doi va chi dgi thiét giap d2 Jain trix bi cho cac tiéa Khu: sir kign nay Khia ta phdi ngge ahitn vi chi thiy con lai mOt 86 irgng binh doi it 6i dé déi phd vei lin s6ng xim King tai mign Bic. Bai vay trén 91 tid doin hién co tai Bong Duong, tachi con § howe 9 tie doan 8 thanh Jap khSi hanh quan tai phia Béc dng bing Bic Viet. Ning titu doan nay phai thie hign nhieng cuge hanh quan that kho hin, MO nhgn xét khéc, do la trong sy phau tan rong ri ny, § nghia mot dei don vi khong cn nia, Nguoi ta chi con ke 161 sr hoat dong cia nhieng titu doin, con céc tidy oan dirge ghép Iai goila lin doan Iu dong thi dirge thanh lap do sir ngdu nhién cia che bign c5 véi nhimng sé lwong khong nhit dink va hinh quan. phan phdi tay theo tinh hin. Nhu vay, ta cling thiy 13 chite nay chAng bao gid mang Iai dirge mot sir két hop mong mubn 4 dap tng thye sy cho nhu cfu cia tinh hinh méi ma ching ta phii dirong div. Vain d® hun Juyén eGing bi t@ ligt vi khong cb nhiu thi gig. Cée phurong phap biah, inh va chéng chin tranh du kich khong con. 1a nhiing mon hufin luyén thich hop dé d6i phé véi mot doin quan chinh quy duoc 1 hire theo céch thire tan tin. Swrki¢n moi mé hign nay, 1a str xudt hien tai Bac Vigt_ mot doin quin chink quy dich thinh thao véi Ii danh van dong chién. Nay viin d cin biét la nuée Phap 6 con tinh dn str tigu tn titn bac va nhan mang trong S nim qua, d8 diroe bit dip lai bing nhitag méi lei tai Bong Durong khong ? Néu nuréc Phap khong quan tam dén digu nay, tht hly nén ctu xét toi mOt trong hai gidi phap ard day: 1) Dida dinb vei H3 Chi Minh — Bay la cong nhan swe bit Iue cia ta, nbur thé s€ gay nén mot ting vang Ién trén khdp 4& quoe Phap. 2) BAL vain dB trén binh dign quéc té, nghia Ii mang ra triréc Lien higp quéc. Bay cing 14 mOt sy thua trén tren phirong didn tinh thin, Chinh phit Phap ching theo Iai 42 nghi cia twéng Juin, va dé ciru vin tinh th€ chi chon mot tuong linh thay thé cap Pignon — Carpentier. Rieng adi voi vu thim bai Ceo Bang, chinh phi Phap vin cho tip tuc difu tra a8 quy tech nhigm cho nhin vat c6 161. Mot ily ban didu tra duoc thanh lap do tng Buisson cfm dau. Sau obitu nim lam viée Am thim trong quén ling, ty ban nay moi cOng b6 ket qua. Tai cé nhirng nhan vat chfnh trong vu nhu turéng Carpentier, ttrong Marchand (xi Ig thuémng vu cho Alessandri di phép), dai t& Constans dé durge g¥ ti, ridng chi o6 trong Alessandvi bi khép ba tor ve ky Iuat : — 101 the nhit : phia d6i leah ep tren — ti thie hi: Hien te chim [inh trigt thoai Cao Bing dang ly phii thi hank tt gia nim 1919 — va tOi Unk ba : diiciu thi irong viée han léah cho vién dai ta Charton d@ khién Iénh nay da thi hinh sai lac. Alesstndri bi Khia trdch, em Sau dé vo hig In nim sao. Vién dai ta Constans cing duge thing lén cfp tréng. Cae hinh phat d& khong durge quy tréch vai tro chinls trong vu Cao Bang, ngoai trir trig hop vO kj lat ela trong, Alessandri, chiing t6 [a chink phi Php ganh cchiu trach nig true ste thiit bai trén. Nur vay, chinh phi Phap i biet rd eae sit kho khan tai Dong Duong. ‘Thwre ra ntrée Phap vao hic do chura biét ré thire le Viet Minh, khéng tin ring ho 6 Kha niing mé ede tran dinh Ion, Nuée Phip chi bigt la vain d@ Dong Dirong kh6 khiin, kho 6 thd chigin dng bi trie hism hoa Trung Cong. Tuy nhiéa Php tinttirdng e6 th? yan dong Hoa Ky gitp dé v Vigt Minh da 15 ra thin khoi Cong ro ret. vii hve va lo ngai Vi khéng thie sip hidu ri Viet Minh va trong thai do cho dgi_phin tng cia Trung Cong ciing nhwr cho dgi sy giip dé cia MF, cehinh phi Phap di do dtr va thu dng, khong 6 hing bign phap cu th A? dap ieng veri tinh hinh Béng Dirong, CHIDAO CHIEN TRANH GLIA PHAP TALDONG DUONG Tiri949 DEN 14 6. NHAN XET VE PIGNON VA CARPENTIER ‘Troe tinh thé map mir vite mhitu trig ching manh dong ti Dong Duong, trémg Carpentier trong sust thiri gian tai chire di Khong c6 nhitng dé nghi maah me, abiing loi Hire HE 06 the gy duroe sie inh phi Phap. Ong di khong vach vot duvirng Tai hanh dong vo ret men doa. Chi rieng vu Cao Ij ehi phot ro ret Wei iruweng che khdi dn nay bi tri hodn nl wi nhidm vu tng te leah, Carpentier di khong dua ra dire mot quyét dink quan trong. ae mdi Hhwrdrny ching Mi nhaw ngwai mot ¥ 6 m1 li ngtrdi ehi ebay ah nen Khi pl uci sae thi G. DE LATTRE DE TASSIGNY (12-1950 — 1-1952) Te saan tht bi Cao Bling, KE 161 Ti ede vo rit ho fang Som, Tao Kay, tag thong Phip Vinccot Auriol vGi thi trang René Pleven dX quyét chon mot twang Hinh co. nhidu uy tin Abst sing Bong Dirong. Cong. viée chon hea_niy di kéo di gin hai thang nor teri le Naw tert 6 uy tn nay da de ait hey tai A Chev, va th Sny_ thi sian snudne gh Phip rem, vi quit xa Noi va tén . gia pip tt hon ki digu dink vir H6 Chi Minh hoie quoe 1 hoa, Day It mot ieng dan vi doi try Juin v8 chin roe hon iin de Lative Ngwoi th nhi dire chon ta twin hh trong tran Bir-Hakeim hung tirang nay «hi djt mhigu didu kien qua dong vién thank: nién Phap sang Dong Duong, giri them quin,nén da bi gatra. an cing mai chon tii de Lattre. Nhwe vay nguriri ta di nhin de Latire khéng ly pi Jam thich thit kim, nhtrng vi khéng con ai sxieng dl phiié chon ong. De Lattre vé thi: teéng Trin vin Hitw. CH DAO CHER TRANH ClIA PHAR TAL DONG DUONG Tire bist ves jel de Lattre de Tassigny Te i thant quin lire Phip, khiduge chon ong vui v iuhan isi meaty’ V6 en cho éng dye rong guyén chi huy. Nyy 7-12-1950 de Latire duoc cir Iam cao ity kiém tng te Wenh quia 41 Phap tai Dong Dirong, mot minh nim gite ci hai quyen ehi huy dan sw va quan sy. Bay Jatin iu tid ma ed hai quyZa nay dares giao cho mot terimng Hiab. de Lattre ah chin chie lydou 5 iL tip Kin Ong vA mytrist ver ‘ny thuring theo di ede hire thir eka ngeii con tr ay Bernard de Latire tir Ding Dong girt ye. Bernard Ee mot thank, nien yéu nude, hang say voi nhigm vu nen, trong cfc bie Unie Wi hide i Khao khiit cia tudi ie vat kh MOL mong cha sang Hinh nnigm vu lon dé eirw van tinh the, Bay Ta dong lire chink Kiign de Lath nhan ng Ly do thi hai lit de Latte vain bere tie trong long vi bi n Thost tien bi de Ke trén quyén,ttrde chite tr Kénh Quan dodin 1 (Quan doin Rhinv ibe), kE do i gi nhigm chi tong th uw tririmg, ri sau ato 6 su Lin ait Cia twémy Anh Montgomery trong quyén chi huy cde ye Heong. thin bd 6 Tay Au. Nay 61 tudi, de Lattre tirimg cude déibink ughiep cia mink haw nhw di ehém ditt, khong con cor hoi @ thi tho sé nding nen Kbi due giao trich nbiém lon nay, Ong a 18 ra soit 83 Ly do thir ba ta long kidu hiak eta mot throng turing thube dong quy tie bit chip moi thich dé khién Ong manh bao alan Vinh trieh nhign khong ehiit € nga hi 10 ng’ay sau khi chinh phit quyét dinh, , trong de Latire tra cho ste m: Nodi vien dai t4 Allard sim tham mir tnrdng, con 06 tuéng Cogny s lam ddng ly yan phong, Beauffre chin hroe gia, Goussault 8 thi hanh tit e& nhieng vige nho nhd cin co sy tin nhigim dic biet cia ong. Ngoal 10 tham muru_chinh thire nay, con £6 Salan; de Lattre di chon Salan mang theo, di sao cing cin phii cé mot ngwei thong thyo viin d@ bin xir d8 hidu bist xt nay. Sau chet 6 ha vien err ae Vao thing giéng 1951, nguiri ta dink ci ttrong Valluy, ctru ttr lel quan doi ay sang lm tr enh pho dé lo quin sir, cfe ké hoch hanh quan quan hung sir tri din nay phai bo vi tinh de Lattre néng ny so khong hop. O day ta thay cach thire Jam viee cia ngirai Phap cans 9 phin hay vi ho khong quan tim Wi efe chive vo trie kia di gift, cie e& nin quan trong 6 nhieng chire vu di ving trong direrng vei nau c6 thé ngdi Kim vige cing nhaw dé mang ich Ngoai ra, de Laure di chign tranh, khong dé quan va hii quin dir tap trang van quyén pdt we es tor Jen kh Bet kip bar Lewes Inve tiep etia ong, Messsimbri bi any de ato dking chi § tain Trurde dd, turin bing. tréng de Latow tao dior mot divi m nburnng Khi vice tah anitw Hse bi 1 bie din dicen Dini Tan wong vig 1 dény sieo hoang adi thay thé y Tmo he din ebting de Lattre Ii uy bi sen beet quan mig Nam Tie ni pha thio vit drae ce hoat dong. Nhie way, bO may chién tranh Lattre a dire thay: di v8 phirerng dita a sip va efi 19 e VE ID chire, Dusieng I6i chién tran cfin Oa diege the hicn en nbn Binh vive khong nag, bac ao ent huy die ist ein or © bién phin chign hiroe, chi huy eh at mi con Dd ‘sung ef trén Hinh vire chi a 1. CA TINH CHI HUY DAC BIET CUA DE LATTRE chun hay phin lérn bj sinh hued mbit edia 6ny Li Bernard de Lattre, mot efp. iy chién daw ngoii rin mac. Ong throng, yéu con va thong cim voi tudt tre nen eH ch Ong thneérng vi khich Ie ho. Nuwrae Iai, Ong ip trdng Kinh dao chi huy clin Ong 6 hict efia éng mot hoi married eon doy Sipaby vit binh 5 14. Do dd, vig 45 CuI DAO CHIEN TRANH CWA PHAP TAI DONG DUONG Tit 94s BEN 1954 higu qua vi che eiip twang ta sq Ong nen phat chim lo cong vige, cic cip ty va binh sf du phiin khéi hiing say tin tirdmg & ciip Hinh dan. Ong tuygt 481 cong bing vi phap bit vi thin. Ong chire trong quyén cao ma con Ong. vin chign du ngoai mit trin. Ong da tan tuy hét sire minh va Ong di chét vi tan Ire, vi ching benh ef tii phat sau khi dau dim vi cai chét eiia ngtrdi con thin yéu duy abit, Ong co tw thé © rat manh, Cie tuéng 18 dedi quyen an theo lénh. Tinh nong nhwrng sa mé nén cic thude ep eit Ong KhOng odin trich vit thn tim het minh véi Ong. rnhwr da Kink bi ai thi Khi chao hoi (ng coi Uhiring bait tong nén khong them chio hoi khi sang, mam chire). Ong lai ¢6 chip nen khi bdo ve lip triring eiia minh mot each triet dé. Vai ea tinh doe dao nay, chink phar Phap i mudn hay khong di phai nhidu Kin ed Ong, {qi dign Phip, nhir tham dir hoi nghi Tan gi Ba ban v@ vide phong thi: Bong Nam A, eting hw cde cude cong ein tai MF va Anh trong thei ky lam cao ay kien tong tte Ten quan doi vin chink tai Dong Duong. Vi hay veot quy8a nén thirieng lim eho thireng ep ctia Ong ghét, do do de Gaulle di ha chite oay khi dang lam te Henh Quin doan Rhin va Danube, La nguiri hoe tree nbng ny, khong nhin xa nén khi quyét dink ng khong rut re nhie Carpentier. Boi voi viin de Bong Dong ong quyét dink doh va phin di tit ek mhing chi trong chi bai ein chinh phi vi hOi ding twrong Linh Phap hoi biy git. Cé tinh cia Ong ho tro vi nyhé thudt chi hay tuyet_hio da giip cho ong thanh cong trong ngh? Kin trong, tit c& § nghT eo mura cia ong d@n bidu lo ngay bang eae hanh dong, ‘va Ibi noi. Needs Phap khi sie dung Ong trong, vai tr trong dai tai Bong Dong chic chin cing hidu nhw vay. Nywii ta di str dung ong trong mot giai doan eda thiri cude cin ding ‘ya Ie hon la diing dn co mira chinh tri hw rita nhue cho Phap sau nhirng loat thit bai & Cao Bang, Leng Son, Lao Kay vv. 9. QUAN DIEM CHIEN LUQC CUA DE LATTRE 1. KE hogch xin tang vign binh Vira nhdn quy@n, de Latire giti mot tr han ci thi quyét trloh dc bigt d? xin Ling thém viga binh dai $ nhv sav: «K@ tir ngay quan Tau Cong tei sat bien gi8i_ VA lim ting thém tim lie ehign tranh cho Vigt Minh, quin s6 cia ta tai mi&n Bie a thigu hut. Tai mién Bie visi quan 36 _khoing tie én 25 tidu doin, ta khong the chéng lai tir 60 dén 80 tidu doin déi phirong. Tai Trung, Viet ta cO 14 de chong voi 18 va Nam Viet 9 chéng vi 14 tiga doan. Vily do tim ly, khong the rat them mot 3 khie dirge anita. Con quiin doi quie et Nam rit yéu ken Cp ther, ta chi tin edy & nhiing don yi Phap nghia 1 vao Idi mOt str doin c6 9 tidu doin va 3 tit doan phio binh, BE phong thi khu Hai Phong, cling ein phii €6 phurong tien. Cac cong tae thist ap phio ly dang’ doe argi sy chi rng Gazin. ‘Trong tring hop xty ra chign tranh voi Trung Cong taco thé chita duge 5 sw doin tap trang sung quanh pho liy Hii Phong dé bio ve toi khi quén Lien hiep Quée tei. Tuy nhién, nude Phip phi chudn bi. ii mot st doan d2 ting etrimg cho doin quin vien chinh vi do la giti phap edt yeu. CHIDAO CHIEN TRANH CUA PHAP TAI DONG DUONG Tir 194s BEN 8 ‘aclin phai daly hong this bie Viet mot cach ch ic chin, nu khow: vige chiah phi Rio Bai chay theo digu dink voi Viet Minh, D2 ngén chin treme hyp bit theron nay xy ra, ta phai thi hinh mét eich ngay thing cde théa wae voi quie trirdng Bao Ba phue hdi_nén doc kip thye sir cong chink cho Vigt Nam bing eich bia giao thm quy8n efe ecrquan va think Ip quia dbi quite wa. Va phirong dién quin sr, vige cin thigt 1a phii ting eudng them eae phi cor thude di moi losi Y8 bo dink, ein them : — 11 eu doan bo binh—3 iu doan phio biah— 1 don vi tham thinh xa— cae dsi dot phony khong — vA vil ki niing dB trang bi bio ve ete phio Wy — 1180 doa cong binh de thiet lip ea phi trurong ». BGI VOI trees hop qu 4 tha, chign, de Lattre dig tritthém mot str doin bo dish — 11 dei doi phong khong — 1 hang khong miu ham — 1 ham 8o5 vin thi, Chinh phi Phip va c% hoi dng che than mira trirdng déu khong tan thinh ede d@ nghi efia de Lattre. Yao. hie do urge Phap 0 wa gu giri sang Bong Dircrag thom khoang 8.000 ‘an bao gdm 7 tiga doan bo binh, 2 tit oan phao binh va 1 trung doin chién xa bung vin tri rir khong nhit quyét vb sy Phap sé thigu quan &chd khic. Mudn ad qué chi ¢é cach ld chinh phi Phap phi dong vitn thanh niga voi ahigm ky hai ndm, ebn néu van gi tinh trang tuyén mo her hign nay thi khong thé nio co diy di quan duce, Ngoai ra, hoi ddng ce tham mau trong khong dng ¥ voi lip Iuin cia de Latice, cho ring néu mit Bic Viet sé mit cA Bong Throng va chinh phi Viet Nam sé nga thed Viet Minh, Hoi ding nay khong tin dag chinh sich mé rong eae siz ehigm dong moi hie Viet, quan nigm ring chinh sch tt hon hat Ia cling c5 ete chd dt chiém tc & mitn Nam va phai tigp tue dn phin n tranh va chinh tri cho De Lattre khong chin, vin titp tue doi tang vien nhiit ta n Vinh Yen xay ra vao thang fie dy 1 Ong ules Moch i 2 nghi ea de Lattre. Con chii tich hoi dng ede than mua trréng 1a twéng Iilanc thi cho ring khong the ting quan cho Dong Dong durge néu khong dong, vign,ma v8 phwong dign ehinh tri thi khong, thé ban hinh lénh dong vie duoc. Ong tayen bd trude hoi ding chinh phi ri cia tuéng ting tur lenh ki ph: cho doan quan vién ehinh & ben ngoai_ khong bj tn thit, bai vay twdng de Lattre chi edn thigt chéing git Hai Phony eiing cic phong tuyén phio lay dirge thiét Lip xung quanh hiicing nay va tip trung nd lye git vieng mién Nam Bong Dirong toi vi tuyén thi 16. Ngwroi MY le dé cing hira hen gitp Phap niga hon nhung Iai bio ring cae sw giup di chicd thé thyre hign duge vio diu nim Vi hién thai ede dO quan obu di bét Yao mia xuin mdm 1951, nh hinh ti Dang Dirong khong liy gi lam tt dep, trong Khi dé cae quéegia nhiroe tidu trong khdi Lien Hip Phap tai Phi Chau bat du chuytn. minh chéng Php. Chinh phi Phap Iai bi khiing hoing, Pleven ra di va duge thay bing thi turdng Queuille. Ca8i thing ba 1951, de Lattre tro v8 Bale 2 dich thin tranh dau cho vige xin ting vign. Phe phan ddi vin itr lap trong cé hitu la chi day tri doan quan vien chinh & mire 145.00) ngurai va chit trxong ap dung chien urge quaa sr thich ding voi kha nding h 42 cudi cing gidi quySt chign tranh bing gidi phap chinh tri, Nguoe Iai, de Lattre chi trong chéng giit bing quan str toi kbi doi quée gia Viet Nam trudng_ thatch 1a ti cudi niin 1951, Ong cho ring gir quan trong di diém, ta khong thé hinh dong bing ahiing thai dd rut ré va khong cé cht dich, Vin d& hé trong a phii 6 ngay_vien etia ho nén di sin sing lit dn; Trén binh din chinh tri, ta phai_ thing thin thire hign tit cé nhieng cam két doi voi Viet Nam va phai thanh thie chuyén giao thim quyén cho ho ding theo tinh thin efia thoa wo Pau. Nhung déng thai ta van phai git cho duro vi thé xieng ding eda niroe Phap tai diy. Ong rit tan ding gidi phap Bio Bai, nhung Ong vue nay dang tim eich dat nguei than tin tai khap noi. Néu ta d® mac ong lam, Anh huéng sé tai hai. Te cin phdi can thi¢p nh vua va hau thudn cho thi trong Tran vin Hiru lam vige. Cadi ciing nhé dvroe tung Juin ting hd, de Lattre di dirge chinh phi chip thuan cho ly & Bae Phi: 11 ti2u doan bd binh, 3 tieu a

You might also like