So Tay Thi Cong Cau PDF

PGS.TS.
NguyÔn viÕt trung (chñ biªn)

KS. §Æng h¶i, TS.Hoµng Hµ,
kS. Lª quang hanh, KS nguyÔn ®øc v−¬ng, KS. NguyÔn tuyÕt trinh
Sæ tay thi c«ng CÇu cèng
Nhµ xuÊt b¶n x©y dùng

Hµ néi -2004
PGS.TS. Nguyễn viết Trung
Mục lục sách
Sổ tay thi công cầu và các công trình trên ñường
Phần 1: Tổ chức thi công cầu
Phần 2: Các công tác cơ bản

Chương 2-1: Công tác bê tông
Chương 2-2: Công tác gia công thép, hàn, tán, liên kết bu lông
Chương 2-3: Công tác ñất
Phần 3: ðo ñạc, ñịnh vị

Chương 3-1: Mạng lưới tam giác ñạc
Chương 3-2: Thiết bị trắc ñạc
Chương 3-3: ðịnh vị tim trụ mố
Chương 3-4: Quản lý cao ñộ và hình học trong quá trình thi công
Phần 4: Xây dựng các kết cấu phụ tạm
Phần 5: Xây dựng móng

Chương 5-1: Thi công móng trên nền thiên nhiên
Chương 5-2: Thi công móng cọc ñóng
Chương 5-3: Thi công móng cọc rung
Chương 5-4: Thi công móng cọc khoan nhồi
Chương 5-5: Thi công móng giếng chìm
Phần 6: Xây dựng trụ

Chương 6-1: Thi công trụ BTCT ñúc tại chỗ
Chương 6-2: Thi công trụ BTCT lắp ghép
Phần 7: Xây dựng mố

Chương 7-1: Thi công mố ñá xây, mố BT
Chương 7-2: Thi công mố BTCT ñúc tại chỗ
Chương 7-3: Thi công mố BTCT lắp ghép
Phần 8: Chế tạo cấu kiện BTCT và BTCT DƯL ñúc sẵn
Chương 8-1: Chế tạo cọc BTCT
Chương 8-2: Chế tạo bản và dầm BTCT thường và BTCT DƯL
Phần 9: Công nghệ ñúc kết cấu nhịp BTCT trên ñà giáo cố ñịnh
1
PGS.TS. Nguyễn viết Trung
Phần 10: Các công nghệ ñúc và công nghệ lắp ghép kết cấu nhịp BTCT trên ñà giáo di
ñộng
Phần 11: Công nghệ lắp ñẩy và ñúc ñẩy kết cấu nhịp BTCT
Phần 12: Các công nghệ ñúc hẫng và lắp hẫng kết cấu nhịp BTCT
Phần 13: Chế tạo cấu kiện thép
Phần 14: Các công nghệ lắp ráp kết cấu nhịp thép
Phần 15: Các công nghệ lao kết cấu nhịp thép và BTCT
Chương 15-1: Lao dọc, lao ngang KCN thép
Chương 15-3: Công nghệ lao KCN BTCT
Phần 16: Công nghệ lắp hẫng kết cấu nhịp thép
Phần 17: ðặc ñiểm thi công cầu thép liên hợp bản BTCT
Phần 18: ðặc ñiểm thi công cầu vòm
Phần 19: ðặc ñiểm thi công cầu treo dây võng
Phần 20: ðặc ñiểm thi công cầu treo dây xiên
Phần 21: Thi công mặt cầu
Phần 22: Thi công cống
2
PGS.TS. NguyÔn viÕt Trung Sæ tay thi c«ng cÇu cèng
PhÇn 1: Tæ chøc x©y dùng cÇu cèng
PhÇn i
tæ chøc x©y dùng cÇu vµ cèng
1.1. çc nguyªn t¾c tæ chøc x©y dùng cÇu vµ cèng

1.1.1. Çc nguyªn t¾c
Qu¸ tr×nh x©y dùng cÇu vµ cèng ®−îc −u tiªn thùc hiÖn b»ng ph−¬ng ph¸p
c«ng nghiÖp, sö dông tèi ®a çc kÕt cÊu vµ chi tiÕt l¾p ghÐp.
C«ng t¸c tæ chøc x©y dùng cÇu t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ®¹t n¨ng suÊt cao, bµn giao
c«ng tr×nh ®óng thêi h¹n ®= ®Þnh, víi chÊt l−îng cao, gi¸ thµnh h¹.
Çc cÇu nhá, cÇu trung vµ cèng ®−îc x©y dùng theo thiÕt kÕ mÉu ®Ó tËn dông
tèi ®a çc kÕt cÊu ®= ®−îc chän läc, ®iÓn h×nh ho¸ vµ ®−îc chÕ t¹o víi chÊt l−îng cao,
tiÕt kiÖm trong ®iÒu kiÖn c«ng x−ëng chuyªn m«n ho¸. NÕu kh«ng cã g× trë ng¹i nªn
dïng çc khèi dÇm cã chiÒu dµi nguyªn b»ng chiÒu dµi nhÞp (L ≤ 33m). NÕu do ®iÒu
kiÖn vËn chuyÓn vµ cÈu l¾p h¹n chÕ cã thÓ dïng çc ®èt dÇm ng¾n ®−îc chÕ t¹o ë
c«ng x−ëng, sau ®ã ®−îc nèi ghÐp t¹i c«ng tr−êng.
§èi víi çc cÇu lín vµ cÇu ®Æc biÖt còng nªn tËn dông çc kÕt cÊu ®= ®−îc ®iÓn
h×nh ho¸, nh−ng cã thÓ kÕt hîp dïng çc kÕt cÊu ®= ®−îc thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o ®¬n
chiÕc cho phï hîp ®iÒu kiÖn cô thÓ cña cÇu.
VÒ nguyªn t¾c, mäi cÊu kiÖn l¾p ghÐp ph¶i ®−îc chÕ t¹o t¹i çc xÝ nghiÖp
chuyªn nghiÖp. Trong ®iÒu kiÖn cô thÓ, nÕu cÇn th× cã thÓ l¾p b=i thi c«ng riªng t¹i
c«ng tr−êng.
Sè l−îng c«ng tr×nh t¹m ë trong c«ng tr−êng cÇn h¹n chÕ ë møc Ýt nhÊt, vµ ph¶i
vËn dông çc kÕt cÊu v¹n n¨ng th¸o l¾p ®−îc.
C«ng t¸c x©y dùng vµ l¾p ghÐp cÇn ®−îc c¬ giíi ho¸ tíi møc tèi ®a vµ phï hîp
víi kh¶ n¨ng thùc tÕ cña ®¬n vÞ thi c«ng.
Trong c«ng t¸c tæ chøc lao ®éng, ®iÒu phèi nh©n lùc cÇn x¾p xÕp ®Ó chuÈn bÞ
tèt, kÞp thêi n¬i vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cho c«ng nh©n ®óng ngµnh nghÒ vµ bËc thî.
CÇn ph©n c«ng hîp lý trong çc ®éi s¶n xuÊt chuyªn m«n, trong çc h¹ng môc c«ng
t¸c, cã xÐt ®Õn t×nh h×nh biÕn ®éng theo mïa trong n¨m vµ khÝ hËu ®iÒu kiÖn thuû
v¨n, cung cÊp vËt t− v.v…
Tr×nh tù thi c«ng, thêi gian hoµn thµnh çc c«ng t¸c x©y dùng vµ l¾p ghÐp ®−îc
thÓ hiÖn trªn çc b¶ng tiÕn ®é vµ çc biÓu ®å ph©n phèi nh©n lùc, m¸y mãc thiÕt bÞ,
cung cÊp vËt t− vµ n¨ng l−îng. çc biÓu ®å vµ tiÕn ®é ®−îc lËp vµ ®iÒu chØnh th−êng
xuyªn cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ diÔn biÕn trong qu¸ tr×nh thi c«ng, sao cho
®¶m b¶o tæ chøc hîp lý d©y chuyÒn vµ kÕt hîp çc c«ng t¸c víi nhau.
C«ng t¸c kiÓm tra vµ thÝ nghiÖm vËt liÖu ®−îc thùc hiÖn th−êng xuyªn t¹i
phßng thÝ nghiÖm cña c«ng tr−êng hoÆc ®¬n vÞ thi c«ng. Trong qu¸ tr×nh thi c«ng viÖc
kiÓm tra th−êng xuyªn vÒ chÊt l−îng vµ tiÕn ®é çc h¹ng môc c«ng t¸c do çn bé kÜ
thuËt 3 bªn: c¬ quan thiÕt kÕ, ®¬n vÞ thi c«ng, ban qu¶n lý c«ng tr×nh thùc hiÖn. Sau
khi kÕt thóc thi c«ng tõng h¹ng môc c«ng t¸c, viÖc nghiÖm thu ph¶i thùc hiÖn kÞp
thêi, theo ®óng quy tr×nh thi c«ng vµ b»ng çc v¨n b¶n kÝ kÕt.
1
Sau khi hoµn thµnh toµn bé c«ng tr×nh, viÖc nghiÖm thu do héi ®ång nghiÖm
thu thùc hiÖn vµ quyÕt ®Þnh bµn giao ®−a c«ng tr×nh vµo khai th¸c. §¬n vÞ thi c«ng
ph¶i tr×nh héi ®ång nghiÖm thu hå s¬ thiÕt kÕ vµ hå s¬ hoµn c«ng.
Sau khi bµn giao c«ng tr×nh cho ®¬n vÞ qu¶n lý khai th¸c, c«ng viÖc cuèi cïng
lµ lËp b¶n b¸o ço tæng hîp vÒ kÜ thuËt cña c«ng tr×nh.
1.1.2. nh÷ng v¨n b¶n vµ tµI liÖu cÇn thiÕt
§å ¸n thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng
Çc tµi liÖu thiÕt kÕ kÕt cÊu vµ thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng ®−îc giao cho ®¬n vÞ thi
c«ng tr−íc khi khëi c«ng. Theo quy ®Þnh cña "Quy tr×nh thi c«ng vµ nghiÖm thu cÇu
cèng ", çc b¶n vÏ thi c«ng çc kÕt cÊu chÝnh ph¶i ®−îc trao cho ®¬n vÞ thi c«ng tr−íc
khi khëi c«ng theo ®óng thêi gian do c¬ quan thiÕt kÕ quy ®Þnh trong tiÕn ®é cung
cÊp çc b¶n vÏ thi c«ng. Sè liÖu míi nhÊt vÒ khoan dß ®Þa chÊt ®−îc göi cho ®¬n vÞ
thi c«ng tr−íc khi lµm çc h¹ng môc c«ng t¸c chñ yÕu vÒ x©y dùng nÒn mãng mè trô.
Çc b¶n vÏ gia c«ng vµ danh môc çc cÊu kiÖn chÕ s½n ë n¬i kh¸c ®−îc çc xÝ
nghiÖp chÕ t¹o göi ®Õn ®¬n vÞ thi c«ng tr−íc khi bÊt ®Çu cung cÊp çc cÊu kiÖn ®ã.
§å ¸n thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng do Nhµ thÇu chÝnh lËp ra. Nãi chung trong ®å
¸n thi c«ng ph¶i ®Ò xuÊt ¸p dông tèi ®a çc quy t¾c kÜ thuËt phï hîp víi nh÷ng ®å ¸n
thiÕt kÕ ®iÓn h×nh vµ ®−îc cÊp trªn phª duyÖt. Khi lËp ®å ¸n thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng
ph¶i dùa trªn çc kÕt qu¶ ®iÒu tra t×nh h×nh ®Þa ph−¬ng nh−: ®Þa h×nh, chÕ ®é thuû v¨n
theo tõng mïa, ®iÒu kiÖn khÝ hËu, ®iÒu kiÖn cung cÊp vËt t− vµ n¨ng l−îng, kh¶ n¨ng
tËn dông vËt liÖu ®Þa ph−¬ng, c«ng nh©n ®Þa ph−¬ng, nhµ cöa vµ c«ng tr×nh s½n cã ë
®Þa ph−¬ng v.v... MÆt kh¸c, ®å ¸n cÇn phï hîp víi kh¶ n¨ng thiÕt bÞ, kÕt cÊu phô t¹m
v¹n n¨ng mµ ®¬n vÞ thi c«ng hiÖn cã, hoÆc cã triÓn väng ®−îc cung cÊp còng nh− kh¶
n¨ng cña çc xÝ nghiÖp phô thuéc cña ®¬n vÞ thi c«ng ( x−ëng thÐp, x−ëng bª t«ng,
b=i s¶n xuÊt, má ®¸ v.v...).
Néi dung ®å ¸n thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng bao gåm çc tµi liÖu chÝnh sau:
- B¶n vÏ tiÕn ®é thi c«ng
- MÆt b»ng n¬i x©y dùng c«ng tr×nh
- ThuyÕt minh vÒ qu¸ tr×nh thi c«ng chñ yÕu kÌm theo çc b¶n vÏ cÇn thiÕt vÒ
nh÷ng kÕt cÊu t¹m thêi, çc kÕt cÊu vµ thiÕt bÞ phôc vô thi c«ng
- ThuyÕt minh vÒ tæ chøc thi c«ng kÌm theo çc biÓu ®å ph©n phèi nh©n lùc,
vËt t−, thiÕt bÞ
- Çc ®iÒu quy ®Þnh ( kÌm theo çc b¶n vÏ nh÷ng thiÕt bÞ cÇn thiÕt ) vÒ ®¶m
b¶o an toµn lao ®éng khi thi c«ng trªn çc ®o¹n tuyÕn ®−êng ®ang th«ng xe.
§èi víi çc c«ng tr−êng lín ë n¬i xa c«ng tr−êng cã çc ®iÒu kiÖn thi c«ng
®Æc biÖt phøc t¹p ®Ó phï hîp víi thùc tÕ, nªn lËp ®å ¸n tæ chøc thi c«ng ngay trªn
c«ng tr−êng ®ã.
C¨n cø vµo vµo ®å ¸n tæ chøc thi c«ng vµ thiÕt kÕ thi c«ng tõ Nhµ thÇu chÝnh
göi ®Õn, Nhµ thÇu phô hay ®¬n vÞ thi c«ng cÊp d−íi sÏ tiÕn hµnh lËp çc b¶n vÏ chi
tiÕt vÒ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt çc bé phËn kÕt cÊu riªng lÎ, hoÆc lËp çc b¶n vÏ vÒ çc qu¸
tr×nh thi c«ng riªng lÎ cã khèi l−îng lín, ®ßi hái ph¶i dù kiÕn mét ph−¬ng ph¸p tæ
chøc lao ®éng mét çch hîp lý nhÊt vµ nh÷ng ®iÒu chØ dÉn vÒ nh©n lùc, vÒ m¸y mãc
thi c«ng vµ vËt liÖu.
2
Çc b¶n vÏ thi c«ng nµo ®= ®−îc lËp b»ng çch ph¸t triÓn vµ cô thÓ ho¸ ®å ¸n
thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng, sau khi phª duyÖt, sÏ ®−îc bµn giao cho ®¬n vÞ thi c«ng
tr−íc khi khëi c«ng c«ng tr×nh ®ã.
Çc v¨n b¶n kiÓm tra vµ nghiÖm thu
Trong qu¸ tr×nh thi c«ng cÇn ghi çc sæ nhËt kÝ c«ng t¸c çc h¹ng môc x©y
dùng vµ lËp çc v¨n b¶n b¸o ço, kiÓm tra vµ v¨n b¶n nghiÖm thu tõng c«ng viÖc. Khi
kÕt thóc c«ng tr×nh cÇn lËp çc v¨n b¶n nghiÖm thu toµn bé c«ng tr×nh vµ b¸o ço
tæng kÕt.
Danh môc çc v¨n b¶n chñ yÕu cÇn lËp gåm cã:
- Sæ nhËt kÝ c«ng tr×nh.
- Biªn b¶n di chuyÓn çc ®iÓm mèc x©y dùng tr−íc khi x©y dùng.
- Çc sæ nhËt kÝ c«ng t¸c ®o ®¹c.
- Biªn b¶n nghiÖm thu c«ng t¸c ®o ®¹c, ®Þnh vÞ mè trô cÇu.
- Biªn b¶n nghiÖm thu vÞ trÝ trªn mÆt b»ng vµ cao ®é cña mè trô.
- Çc biªn b¶n kiÓm tra vµ nghiÖm thu çc hè mãng.
- Çc biªn b¶n kiÓm tra çc cäc, cäc èng, cäc v¸n tr−íc khi ®ãng.
- Sæ nhËt kÝ ®ãng cäc, vµ b¸o ço tæng kÕt ®ãng cäc.
- Sæ nhËt kÝ ®ãng cäc v¸n.
- Sæ nhËt kÝ h¹ cäc èng vµ b¸o ço tæng kÕt c«ng t¸c h¹ cäc èng.
- Sæ nhËt kÝ c«ng t¸c t¹o hè më réng ë ch©n cäc èng b»ng chÊt næ vµ b¸o ço
tæng kÕt c«ng t¸c nµy.
- Sæ nhËt kÝ khoan më réng ë d−íi ch©n cäc èng vµ b¸o ço tæng kÕt.
- Biªn b¶n kiÓm tra vµ nghiÖm thu t×nh tr¹ng trong lßng cét èng sè N0... ( t×nh
tr¹ng hè më réng hay hè khoan d−íi ch©n cäc èng sè N0... ) cña mãng hè trô sè N0...
- Sæ nhËt kÝ ®æ bª t«ng lÊp ®Çy hç khoan, hè më réng vµ lßng cäc èng b»ng
ph−¬ng ph¸p rót èng th¼ng ®øng. B¶n b¸o ço tæng kÕt c«ng t¸c nµy.
- Biªn b¶n kiÓm tra vµ nghiÖm thu mãng cäc vµ mãng cäc èng.
- Sæ nhËt kÝ h¹ giÕng ch×m cña mè trô sè N0...
- Sæ nhËt kÝ h¹ giÕng ch×m h¬i Ðp cña mè trô sè N0...
- B¸o ço hµng ngµy vÒ vÞ trÝ giÕng ch×m ( giÕng ch×m h¬i Ðp ) cña mè trô sè
N0...
- Biªn b¶n nghiÖm thu ®¶o nh©n t¹o ( mÆt b»ng thi c«ng ) tr−íc khi b¾t ®Çu ®óc
®èt giÕng ®Çu tiªn cña mè trô sè N0...
- Biªn b¶n kiÓm tra vµ nghiÖm thu nÒn d−íi ®¸y giÕng ch×m ( giÕng ch×m h¬i Ðp
) tr−íc khi lÊp lßng giÕng ch×m.
- Biªn b¶n kiÓm tra vµ thö nghiÖm çc phao næi vÒ ®é kÝn n−íc.
- Biªn b¶n kiÓm tra vµ nghiÖm thu çc c«ng tr×nh ( thiÕt bÞ ) phô t¹m phôc vô
thi c«ng.
3
- Biªn b¶n nghiÖm thu çc xµ lan thÐp ®Ó l¾p hÖ næi thi c«ng.
- Biªn b¶n kiÓm tra, thö nghiÖm vµ nghiÖm thu hÖ næi phôc vô thi c«ng trªn
s«ng.
- Biªn b¶n nghiÖm thu ®−êng cho cÇn cÈu ch¹y.
- Biªn b¶n kiÓm tra çc cÊu kiÖn cña bé v¸n khu«n thÐp v¹n n¨ng.
- Biªn b¶n kiÓm tra vµ nghiÖm thu v¸n khu«n ®= l¾p cña kÕt cÊu ®óc bª t«ng t¹i
chç.
- Biªn b¶n kiÓm tra çc bã cèt thÐp c−êng ®é cao.
- Biªn b¶n kiÓm tra vµ nghiÖm thu çc cèt thÐp ®= ®Æt vµo vÞ trÝ.
- Sæ nhËt kÝ kÐo c¨ng cèt thÐp dù øng lùc.
- PhiÕu ph©n tÝch ho¸ häc ®èi víi n−íc ®Ó trén bª t«ng.
- PhiÕu thÝ nghiÖm xi m¨ng vµ biªn b¶n nghiÖm thu.
- NhËt kÝ thÝ nghiÖm çt.
- PhiÕu thÝ nghiÖm ®¸ d¨m.
- PhiÕu chän thµnh phÇn bª t«ng vµ chÕ ®é xö lý nhiÖt Èm.
- PhiÕu thÝ nghiÖm v÷a phun lÊp lßng èng chøa cèt thÐp dù øng lùc vµ lÊp ®Çy
khe nèi.
- Biªn b¶n ®óc çc mÉu thÝ nghiÖm bª t«ng.
- B¸o ço tæng kÕt kÕt qu¶ thÝ nghiÖm mÉu bª t«ng (lÊy ra tõ çc phÇn khèi ®óc
bª t«ng t¹i chç ).
- Biªn b¶n kiÓm tra møc ®é chuÈn bÞ s½n sµng ®æ bªt«ng.
- Sæ nhËt kÝ c«ng t¸c thi c«ng.
- Sæ nhËt kÝ kiÓm tra nhiÖt ®é bª t«ng trong khi ®«ng cøng.
- Sæ nhËt kÝ c«ng t¸c ®æ bª t«ng d−íi n−íc.
- Biªn b¶n kiÓm tra møc ®é chuÈn bÞ s½n sµng ®Ó th¸o dì, h¹ ®µ gi¸o.
- Biªn b¶n kiÓm tra qu¸ tr×nh h¹ ®µ gi¸o vµ kiÓm tra t×nh tr¹ng kÕt cÊu sau khi
®−îc th¸o h¹ ®µ gi¸o.
- Biªn b¶n nghiÖm thu çc kÕt cÊu ®óc t¹i chç b»ng bª t«ng vµ bª t«ng cèt thÐp.
- Sæ nhËt kÝ b¬m v÷a lÊp lßng èng chøa cèt thÐp dù øng lùc.
- Lý lÞch çc cÊu kiÖn BTCT dù øng lùc ®−îc ®−a tíi c«ng tr−êng.
- Lý lÞch çc khèi l¾p ghÐp cña kÕt cÊu nhÞp BTCT th−êng vµ BTCT dù øng lùc.
- Lý lÞch çc cÊu kiÖn BTCT ®−îc ®−a tíi c«ng tr−êng.
- Biªn b¶n kiÓm tra chÊt l−îng vµ møc ®é ®ång bé cña çc kÕt cÊu l¾p ghÐp
®−îc göi tíi kho cña c«ng tr−êng.
- Biªn b¶n nghiÖm thu c«ng t¸c hµn khi l¾p ghÐp çc kÕt cÊu BTCT.
- Biªn b¶n kiÓm tra çc kÕt cÊu BTCT ®= ®−îc l¾p ghÐp song, çc ph©n ®o¹n
cña chóng tr−íc khi thùc hiÖn mèi nèi liÒn khèi.
4
- Sæ nhËt kÝ c«ng t¸c hµn.

- Sæ nhËt kÝ thi c«ng mèi nèi l¾p ghÐp çc kÕt cÊu BTCT vµ bª t«ng.
- Biªn b¶n nghiÖm thu çc kÕt cÊu ®= l¾p ghÐp xong b»ng thÐp, bª t«ng vµ
BTCT
- Biªn b¶n kiÓm tra ®o ®¹c vÞ trÝ kÕt cÊu nhÞp trªn mÆt b»ng vµ trªn mÆt ph¼ng
th¼ng ®øng sau khi ®= ®Æt kÕt cÊu nhÞp lªn gèi.
- Sæ nhËt kÝ c«ng t¸c l¾p ghÐp.
- Biªn b¶n nghiÖm thu c«ng t¸c t¸n ®inh.
- Sæ nhËt kÝ t¸n ®inh.
- Sæ nhËt kÝ nghiÖm thu ®inh t¸n.
- Sæ nhËt kÝ kiÓm tra chÊt l−îng lµm s¹ch bÒ mÆt tiÕp xóc cña çc cÊu kiÖn cã
liªn kÕt bu l«ng c−êng ®é cao.
- Sæ nhËt kÝ kiÓm tra lùc c¨ng bul«ng c−êng ®é cao b»ng cê lª ®o lùc.
- Sæ nhËt kÝ l¾p ®Æt vµ xiÕt bul«ng c−êng ®é cao.
- Biªn b¶n kiÓm tra vµ nghiÖm thu líp çch n−íc mÆt cÇu, khe biÕn d¹ng.
- Biªn b¶n kiÓm tra vµ nghiÖm thu líp bªt«ng b¶o hé cho líp çch n−íc mÆt
cÇu.
- Biªn b¶n kiÓm tra vµ nghiÖm thu líp l¸ng mÆt vµ ®Öm tho¸t n−íc mÆt cÇu.
- Biªn b¶n kiÓm tra vµ nghiÖm thu kÕt çu mÆt cÊu cña cÇu ®−êng s¾t.
- Biªn b¶n kiÓm tra vµ nghiÖm thu c«ng t¸c ®¾p ®Êt trªn cèng.
- Biªn b¶n di chuyÓn çc mèc ®o ®¹c cña c«ng tr×nh cÇu cèng tr−íc khi ®−a
c«ng tr×nh vµo khai th¸c.
1.2. çc c«ng t¸c chuÈn bÞ x©y dùng
C«ng t¸c chuÈn bÞ x©y dùng bao gåm çc viÖc:
- TiÕp nhËn çc hå s¬ thiÕt kÕ kÕt cÊu, thiÕt kÕ thi c«ng vµ thiÕt kÕ tæ chøc thi
c«ng, dù to¸n c«ng tr×nh.
- Cô thÓ ho¸ çc nguån cung cÊp vËt t−, kÕt cÊu chÕ s½n.
- Më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng, kÝ kÕt çc hîp ®ång.
- X©y dùng l¸n tr¹i, tæ chøc ®êi sèng cho çn bé c«ng nh©n viªn lµm viÖc t¹i
c«ng tr−êng vµ gia ®×nh hä.
- Lµm ®−êng vµo c«ng tr−êng vµ ®−êng trong néi bé c«ng tr−êng (®−êng bé,
®−êng s¾t, ®−êng cho cÇn cÈu ch¹y ).
- Tæ chøc çc kho b=i.
- L¾p gi¸p çc thiÕt bÞ c¬ giíi vµ kÕt cÊu ®µ gi¸o phô t¹m v¹n n¨ng.
- Gi¶i phãng mÆt b»ng thi c«ng ( di chuyÓn khu d©n c−, n¬i canh t¸c v.v…).
- L¾p m¹ng l−íi ®o ®¹c.
- Tæ chøc çc b=i s¶n xuÊt hoÆc x−ëng s¶n xuÊt t¹i c«ng tr−êng.
5
- ChuÈn bÞ s½n mét sè l−îng cÇn thiÕt vÒ vËt liÖu x©y dùng vµ çc cÊu kiÖn l¾p
ghÐp ®ñ ®Ó khëi c«ng c«ng tr×nh ®óng kÕ ho¹ch.
- X©y dùng hÖ thèng cung cÊp ®iÖn, n−íc, h¬i Ðp, hÖ thèng th«ng tin, chiÕu
s¸ng, phßng chèng ch¸y.
- Lµm çc bÕn s«ng, ©u, bÕn phµ, cÇu phao, cÇu t¹m, cÇu tr¸nh phôc vô thi
c«ng.
- Tæ chøc c«ng t¸c b¶o vÖ c«ng tr−êng.
- Thùc hiÖn mäi c«ng t¸c liªn hÖ kÕt hîp víi chÝnh quyÒn vµ nh©n d©n ®Þa
ph−¬ng vÒ ®Êt ®ai, nh©n sù vµ c«ng t¸c b¶o vÖ v.v…
1.3. çc kÕ ho¹ch c«ng t¸c
KÕ ho¹ch x©y dùng cÇu cèng cÇn liªn quan, phï hîp víi çc kÕ ho¹ch x©y dùng
chung cña toµn tuyÕn ®−êng, hoÆc ®o¹n tuyÕn cã cÇu cèng ®ã. Çc mè trô cã cÇu nhá
vµ cÇu trung th−êng d−îc x©y dùng tr−íc khi ®¾p ®Êt ®o¹n ®−êng ®Çu cÇu, cßn kÕt
cÊu nhÞp ®−îc l¾p ghÐp sau khi ®= ®¾p ®o¹n ®−êng ®ã.
Çc cÇu nhá vµ cÇu trung th−êng ®−îc x©y dùng xong hoµn toµn tr−íc khi thi
c«ng líp mÆt ®−êng cña tuyÕn ®−êng « t« hoÆc kÕt cÊu tÇng trªn cña tuyÕn ®−êng s¾t,
®Ó viÖc thi c«ng mÆt ®−êng ®−îc liªn tôc b»ng mét tæ hîp m¸y thi c«ng ®−êng.
Çc cÇu lín ®−îc x©y dùng kh«ng phô thuéc vµo viÖc ®¾p ®−êng ®Çu cÇu.
Çc kÕ ho¹ch x©y dùng ®−îc biÓu diÔn trªn çc biÓu ®å cã møc ®é chi tiÕt kh¸c
nhau tuú thuéc cÊp qu¶n lý.
§¬n vÞ thi c«ng lín, chÞu tr¸ch nhiÖm thi c«ng c¶ mét nhãm cÇu, th× trªn biÓu
®å tiÕn ®é tæng thÓ chØ râ viÖc bè trÝ thùc hiÖn çc h¹ng môc chÝnh ( x©y l¾p mè trô
vµ kÕt cÊu nhÞp, x©y dùng c«ng tr×nh ®iÒu chØnh dßng n−íc v.v…) cña mçi cÇu trong
thêi gian kÕ ho¹ch mét n¨m hay vµi n¨m. BiÓu ®å nµy cã çc biÓu ®å phô vÒ nh©n
lùc, m¸y mãc chØ râ sù thuyªn chuyÓn c«ng nh©n, m¸y x©y dùng vµ ph−¬ng tiÖn vËn
t¶i tõ c«ng tr−êng nµy sang c«ng tr−êng kh¸c. BiÓu ®å nh©n lùc cÇn ph¶i bè trÝ sao
cho sè l−îng c«ng nh©n lµ ®Òu hoÆc t¨ng ®Òu råi gi¶m ®Òu trong suèt qu¸ tr×nh thi
c«ng mçi cÇu, tr¸nh viÖc t¨ng ®ét ngét, gi¶m ®ét ngét mét sè l−îng lín c«ng nh©n
chØ trong mét thêi gian ng¾n.
§¬n vÞ thi c«ng cÊp thÊp h¬n, th× trong ph¹m vi tr¸ch nhiÖm x©y dùng cña m×nh
cÇn ph¶i chi tiÕt ho¸ biÓu ®å tiÕn ®é tæng thÓ cña cÊp trªn, çc h¹ng môc c«ng t¸c
®−îc ghi tØ mØ h¬n. BiÓu ®å nh©n lùc còng ®−îc chi tiÕt ho¸ theo çc ngµnh thî. Çc
biÓu ®å nµy cè thÓ lËp cho thêi gian mét n¨m, mét quý hoÆc mét th¸ng theo ®iÒu kiÖn
cô thÓ.
VÝ dô vÒ d¹ng biÓu ®å tiÕn ®é thi c«ng cÇu
Sè thø H¹ng môc c«ng tr×nh §¬n vÞ ®o Sè l−îng Ngµy c«ng

tù lao ®éng
6
I) C«ng t¸c chuÈn bÞ

1 - ChuÈn bÞ mÆt b»ng Ngµy c«ng __ 1800
2 - Lµm ®−êng néi bé trong m
tr−êng Ngµy c«ng 1500 3000
- LËp b=i s¶n xuÊt
3 __ 600
4 - ChÕ t¹o çc kÕt cÊu l¾p ghÐp m 3
1020 5800
II) X©y dùng mè trô
5 - X©y dùng mãng m3 850 4200

- L¾p phÇn kÕt cÊu trªn mãng
6 m3 700 2100
III) L¾p ghÐp kÕt cÊu nhÞp
- ChuÈn bÞ cÇn cÇn cÈu vµ thiÕt
7 Ngµy c«ng __ 3200
bÞ
3
8 m 620 2600
- L¾p ghÐp kÕt cÊu nhÞp
9 m2 2100 1800
- Lµm mÆt cÇu
IV) §¾p ®−êng vµ kÌ ®iÒu
chØnh
10 - §¾p nãn mè vµ kÌ m3 1800 3500
11 - Gia cè nãn mè m3 420 1680
12 - Çc c«ng t¸c hoµn thiÖn vµ Ngµy c«ng __ 800
kÕt thóc x©y dùng
13 - Çc c«ng t¸c lÆt vÆt kh¸c Ngµy c«ng 10% 3200
Tæng céng Ngµy c«ng 34280
Sau ®©y nªu vÝ dô rót gän BiÓu ®å tiÕn ®é thi c«ng mét cÇu ®−íng s¾t ë ViÖt
nam
7
tiÕn ®é thi c«ng cÇu

(mü ch¸nh)
th¸ng thø 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
N¨m-th¸ng ngµy b¾t ®Çu 2001 2002
h¹ng môc vµ kÕt thóc 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
cÇu mü ch¸nh
ChuÈn bÞ c«ng truêng,
tËp kÕt VT-TB, tr¹m trén BT 1/6/01 ÷ 30/7/01
K.C.N
Thi c«ng mè A1 1/8/01 ÷ 20/8/01 & 15/12/01 ÷ 28/2/02 M5 mïa m−a mïa m−a
Sµn ®¹o K.C.N
K.C.N b»ng m¸y khoan GPS20
M6
1/6/01 ÷ 15/9/01 K.C.N
trªn sµn ®¹o phÝa cÇu ®uêng bé
K.C.N b»ng m¸y khoan KH125 1/7/01 ÷ 30/7/01 M5
trªn hÖ næi phÝa h¹ luu.
Thi c«ng trô P1 15/12/01 ÷ 28/2/02
Thi c«ng trô P2 15/1/02 ÷ 30/3/02
Thi c«ng trô P3 15/2/02 ÷ 30/4/02
K.C.N
Thi c«ng mè A2 20/8/01 ÷ 15/9/01 & 1/2/02 ÷ 15/4/02 M5
Trô t¹m, sµn ®¹o
L¾p r¸p thay dµn nhÞp N1 1/3/02 ÷ 30/5/02
S¶n xuÊt dµn 1/6/01 ÷ 28/2/02
LÊp kÕt cÊu 1/6/01 ÷ 30/8/01 & 1/1/02 ÷ 28/2/02
R¶i ®¸ ba l¸t, l¾p ®Æt tµ vÑt, ray 1/3/02 ÷ 30/7/02
Thanh th¶i cÇu cò & hoµn thiÖn 1/6/02 ÷ 30/9/02
1
Sau ®©y nªu vÝ dô rót gän vÒ b¶ng kª nh©n lùc cña mét cÇu ®óc hÉng ë n−íc ta
biÓu nh©n c«ng cho ho¹t ®éng thi c«ng khoan nhåi
Sè ngµy
H¹ng môc nh©n c«ng Tæng sè cho
Ho¹t ®éng cho ho¹t Ghi chó
ph©n lo¹i ho¹t ®éng
®éng
I. M¸y khoan sè 1
Thî vËn hµnh m¸y
khoan 2 250
Thî l¸i cÈu 2 250
Thî méc 1 250
Thî kh¶o s¸t 2 250
Thî hµn 3 250
Thî ®Æt thÐp kÕt cÊu 4 250
Thî ®æ bª t«ng 4 250
Thî s¾t 15 250
Thî ®iÖn 1 250
Tæng sè 34
biÓu nh©n c«ng cho ho¹t ®éng thi c«ng mè trô

Sè ngµy
H¹ng môc nh©n c«ng ph©n Tæng sè cho
lo¹i ho¹t ®éng
®éng
I.Mòi thi c«ng sè 1
Thî méc 2 374
Thî nÒ 2 374
Thî hµn 2 374
Thî ®Æt thÐp kÕt cÊu 10 374
Thî s¾t 15 374
Thî ®iÖn 1 374
Thî lÆn 2 374 cho çc trô d−íi níc
Tæng sè 38
biÓu nh©n c«ng cho ho¹t ®éng thi c«ng dÇm khung T
Sè ngµy
lo¹i ho¹t ®éng
®éng
I.Mòi thi c«ng KCN çc trô P19,P20
Thî méc 5 231
Thî s¾t 14 231
Thî ®iÖn 1 231
Thî kÝch kÐo 8 231
Thî hµn 2 231
1
Thî vËn hµnh xe ®óc 2 231

Thî nÒ 3 231
Tæng sè 38 TÝnh cho 1 mòi TC
biÓu nh©n c«ng cho ho¹t ®éng thi c«ng §óc dÇm 33m
Sè ngµy
lo¹i ho¹t ®éng
®éng
Thî méc 1 369
Thî s¾t 14 369
Thî ®iÖn 1 369
Thî nÒ 2 369
Thî hµn 4 369
TÝnh cho 1 bé
Tæng sè 36 369 v/khu«n
TÝnh cho 2 bé
TÝnh cho c¶ 2 mòi 72 369 v/khu«n
biÓu nh©n c«ng cho ho¹t ®éng thi c«ng Lao dÇm 33m
Sè ngµy
lo¹i ho¹t ®éng
®éng
Thî vËn hµnh cÈu long
m«n 2 263
Thî ®k dµn lao trªn xµ mò 4 263
Tæng sè 21
biÓu nh©n c«ng cho ho¹t ®éng thi c«ng mÆt cÇu, lan can, hoµn
thiÖn
Sè ngµy
lo¹i ho¹t ®éng
®éng
Thî méc 1 240
Thî s¾t 14 240
Thî ®iÖn 1 240
Thî nÒ 8 240
Thî hµn 4 240
Tæng sè 42
biÓu nh©n c«ng cho ho¹t ®éng phôc vô ®æ bª t«ng
2
Sè ngµy
lo¹i ho¹t ®éng
®éng
Thî vËn hµnh tr¹m trén 2 617
Thî ®iÒu khiÓn b¬m bª
t«ng 5 617
Nh©n viªn thÝ nghiÖm 10 617
Thî ®iÖn 2 617
Thî vËn hµnh xe Mix 10 617
Tæng sè 36
biÓu nh©n c«ng cho ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn hÖ næi

Sè ngµy
lo¹i ho¹t ®éng
®éng
I.HÖ næi sè 1
ThuyÒn trëng 1 263
Thî vËn hµnh m¸y 2 263
Thî kÐo çp 4 263
Tæng sè 7
II.HÖ næi sè 2
ThuyÒn trëng 1 256
Thî vËn hµnh m¸y 2 256
Thî kÐo çp 4 256
Tæng sè 7
Ngoµi çc biÓu ®å tiÕn ®é vµ biÓu ®å nh©n lùc, khi sö dông nhiÒu m¸y mãc thiÕt bÞ,
vËt t− cho c«ng tr−êng cÇn ph¶i lËp çc biÓu ®å vÒ nhu cÇu vµ sù ®iÒu phèi çc thiÕt bÞ x©y
l¾p chÝnh, çc cÇn cÈu, tr¹m ph¸t ®iÖn vµ tr¹m cÊp h¬i Ðp, çc thiÕt bÞ trén bª t«ng, lËp çc
biÓu ®å vÒ nhu cÇu vµ thêi h¹n giao nhËn çc kÕt çu l¾p ghÐp, çc chi tiÕt chÕ s½n vµ çc
vËt liÖu x©y dùng.
Sau ®©y nªu vÝ dô vÒ danh môc çc thiÕt bÞ thi c«ng cña mét cÇu ®óc hÉng
BiÓu thiÕt bÞ cho ho¹t ®éng khoan nhåi
ThiÕt bÞ Sè lîng Sè ngµy cho

Ho¹t ®éng cho ho¹t thiÕt bÞ ho¹t Ghi chó
Tªn thiÕt bÞ TÝnh n¨ng ®éng ®éng
M¸y khoan sè
1 M¸y khoan 1 251
Chøa m¸y
400T
HÖ næi 1 1 50 khoan
Chøa lång
cèt
HÖ næi 2 200T 1 50 thÐp ....
Bóa rung 90KW 1 251
ThiÕt bÞ trén, läc vµ 1 251
3
cung cÊp bentonite

M¸y nÐn khÝ 10m3/phót 1 251
ThiÕt bÞ Xµ lan 200T 1 259
trung chuyÓn Can« lai d¾t 350CV 1 259
BiÓu thiÕt bÞ cho ho¹t ®éng thi c«ng mè trô

Mòi thi c«ng
40T
sè 1 CÈu 1 339
Bóa rung 90KW 1 114
M¸y b¬m n−íc 1000m3/h 1 339
M¸y b¬m n−íc 500m3/h 1 339
M¸y b¬m n−íc 250m3/h 1 339
M¸y xóc 0.6m3 1 5
GÇu ngo¹m 1m3 1 114
trung chuyÓn Can« lai d¾t 350CV 1 374
BiÓu thiÕt bÞ cho ho¹t ®éng thi c«ng c«ng tr×nh phô t¹m

Thi c«ng CÈu tù hµnh 25T 1 45
c«ng tr×nh Bóa rung 50KW 1 45
phô t¹m M¸y b¬m çt 1 45
HÖ næi 1 400T 1 45
HÖ næi 2 200T 1 45
M¸y ñi 2 45
BiÓu thiÕt bÞ cho ho¹t ®éng thi c«ng kÕt cÊu nhÞp cÇu dÉn

Bè trÝ v¸n
25T
khu«n CÈu tù hµnh 1 60
b=i ®óc M¸y ñi 1 60
b=i chøa dÇm Lu 1 60
§óc 88 phiÕn CÈu long m«n 2 310
dÇm V¸n khu«n dÇm 33m 4 310
Lao dÇm CÈu long m«n 2 264
CÈu næi 120T 1 85
Gi¸ ch÷ A 1 85
4
Gi¸ n©ng dÇm 33m 2 264

Xe goßng chë dÇm 4 264
BiÓu thiÕt bÞ cho ho¹t ®éng thi c«ng kÕt cÊu nhÞp cÇu chÝnh

Thi c«ng §µ gi¸o v¸n khu«n K0 2 bé 200
kÕt cÊu nhÞp Xe ®óc 2 bé 320
cÇu chÝnh CÈu tù hµnh 40T 2 359
HÖ næi 1 400T 2 359
Çc thiÕt bÞ dù øng lùc 2 bé 359
trung chuyÓn Can« lai d¾t 350CVA 1 359
BiÓu thiÕt bÞ cho ho¹t ®éng phôc vô chung

Phôc vô Tr¹m trén 1 60m3/h 1 669
chung Tr¹m trén 2 80m3/h 1 600
Tr¹m biÕn ¸p 630KVA 1 669
M¸y ph¸t ®iÖn 130KVA 2 669
Xe moãc 16T 1 669
¤t« ZIN130 + MAZ 7T 2 669
Çc biÓu ®å nãi trªn cÇn ®−îc lËp tr−íc khi khëi c«ng x©y dùng ®Ó lµm c¨n cø ®iÒu
hµnh s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh thi c«ng qua tõng kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh, çc biÓu ®å
®ã l¹i ®−îc ®iÒu chØnh vµ cô thÓ ho¸ ®Ó phï hîp víi thùc tÕ, vµ ®¶m b¶o thêi h¹n hoµn
thµnh c«ng tr×nh.
Trªn c¬ së çc thµnh tùu qu¶n lý, ng−êi ta ®Ò ra nhiÒu d¹ng biÓu ®å tiÕn ®é kh¸c
nhau. Trong x©y dùng cÇu hiÖn nay th−êng dïng 2 d¹ng biÓu ®å tiÕn ®é lµ d¹ng tiÕn ®é
ngang, vµ d¹ng s¬ ®å m¹ng ( PERT). Çc Dù ¸n cÇu ë ViÖt nam hiÖn nay th−êng dïng
ch−ong trinh Win Project ®Ó qu¶n lý dù ¸n , trong ®ã cã phÇn trî gióp lËp vµ ®iÒu chØnh çc
bØeu ®å tiÕn ®é. PhÇn mÒm MS EXECL còng ®−îc sö dông cho môc ®Ých lËp çc biÓu ®å
nãi trªn.
1.4. cung cÊp vËt t− - kü thuËt
KÕ ho¹ch cung cÊp vËt t− kü thuËt bao gåm çc tµi liÖu trong ®ã nªu râ:
- Nhu cÇu vÒ çc lo¹i vËt t−, kÕt cÊu, b¸n thµnh phÈm, thiÕt bÞ, ®µ gi¸o, çc bé phËn
dù tr÷ vµ cña m¸y mãc v.v..
- X¸c ®Þnh çc n¬i cung cÊp vµ nguån cung cÊp cña tõng lo¹i vËt t−, thiÕt bÞ.
- Sù ph©n bè vËt t− thiÕt bÞ çc lo¹i cho tõng h¹ng môc c«ng tr×nh vµ thêi h¹n cÇn
5
thiÕt ®−a ®Õn n¬i thi c«ng.

1.4.1.X¸c ®Þnh nhu cÇu vÒ çc lo¹i m¸y
Sè l−îng M cña tõng lo¹i m¸y thi c«ng ®−îc dù trï theo c«ng thøc:
VH
M =
100k1 .k 2 .P.T
Trong ®ã:
V: Tæng khèi l−îng c«ng t¸c cÇn thùc hiÖn liªn quan ®Õn lo¹i m¸y thi c«ng ®ang
xÐt ( ®¬n vÞ ®o tuú theo b¶n chÊt vËt lý cña c«ng viÖc, cã thÓ lµ m3, t, sè
cÊu kiÖn v.v..).
H: Tû lÖ phÇn tr¨m sö dông m¸y thi c«ng trong viÖc nãi trªn.
k1, k2: Çc hÖ sè sö dông hÖ sè ®ã theo thêi gian vµ theo t¶i träng.
P : N¨ng suÊt kü thuËt cña m¸y trong 1 giê ( lÊy theo lý lÞch m¸y ).
T : Thêi gian lµm viÖc cña 1 m¸y ( giê ) trong thêi k× thi c«ng.
Çc gi¸ trÞ cña tÝch sè ( k1, k2, P ) ®èi víi çc lo¹i m¸y thi c«ng cã thÓ tham kh¶o ë
b¶ng 1.1.
B¶ng1.1
Sè liÖu tham kh¶o vÒ chØ tiªu khai th¸c cña çc m¸y thi c«ng
Lo¹i m¸y §¬n vÞ k1.k2.P Lo¹i m¸y §¬n vÞ k1.k2.P

®o ®o
-M¸y xóc mét gÇu víi - M¸y san ®Êt tù hµnh m3 ®Êt 10.4
dung tÝch gÇu (m3 ) lµ: Д-426 vµ Д-345
0.15 m3®Êt - CÇn cÈu mòi tªn tù hµnh
8.0
0.30 trªn b¸nh xÝch b¸nh h¬i
" 20.8 hay trªn ®−êng s¾t: tÝnh
0.65 " cho 1t
41.7
" träng
1.00
" 62.5 - Khi bèc dì vËt liÖu rêi t¶i cña
1.25 " hay cÊu kiÖn nhá cÇn cÈu 2.2
71.5
2.00
105.3
- M¸y c¹p ®Êt kiÓu " - Khi bèc dì vµ l¾p ghÐp
r¬-moãc Д-574 cÊu kiÖn lín
24 1.0
- M¸y ñi ®Êt v¹n n¨ng "
BY-55 vµ Д-315
" 12
- M¸y ñi ®Êt Д-535
" 23
- M¸y ñi Д-275
24
6
N¨ng suÊt khai th¸c hµng n¨m cña « t« vËn t¶i (N), T/n¨m, ®−îc tÝnh theo c«ng thøc:
t.v.β .q.γ .α
N= .365
1 + t 0 .v.β
Trong ®ã:
t: Thêi gian lµm viÖc cña « t« ( bao gåm thêi gian xe ch¹y cã chë hµng, thêi gian xe
ch¹y kh«ng cã hµng, thêi gian chê ®îi bèc xÕp vµ chê ®îi v× çc nguyªn nh©n kü thuËt, hay
tæ chøc vËn t¶i),tÝnh trong mét ngµy.
v: tèc ®é kü thuËt trung b×nh cña «t« ( b»ng qu=ng ®−êng ®= ®i chia cho thêi gian xe
ch¹y ).
β: HÖ sè sö dông hµnh tr×nh ( b»ng qu=ng ®−êng xe ch¹y cã hµng chia cho toµn bé
qu=ng ®−êng xe ®= ch¹y, khi lËp kÕ ho¹ch th−êng lÊy β =0.57).
q: Kh¶ n¨ng träng t¶i cña «t«.
γ: HÖ sè sö dông kü thuËt vÒ søc t¶i cña «t« ( b»ng t¶i träng thùc chë cña «t« chia cho
kh¶ n¨ng träng t¶i cña nã, th−êng lÊy b»ng 0.91 khi lËp kÕ ho¹ch.
l: Kho¶ng çch trung b×nh chuyªn chë hµng.
α: HÖ sè sö dông ®éi xe ( lÊy b»ng tû sè l−îng «t« - ngµy ho¹t ®éng víi sè «t« - ngµy
®ç cña ®éi xe ).
t0: Thêi gian ®ç xe chê bèc xÕp hµng.
Çc ®Æc tÝnh cña m¸y ph¸t ®iÖn, m¸y Ðp h¬i
Trong çc b¶ng 1.2 vµ 1.3 cho sè liÖu tham kh¶o ®Æc tr−ng kü thuËt cña çc m¸y ph¸t
®iÖn di ®éng, tr¹m biÕn thÕ ®iÖn, m¸y h¬i Ðp.
B¶ng 1.2
M¸y ph¸t ®iÖn 3 pha di ®éng ®−îc
lo¹i Lo¹i m¸y C«ng §iÖn thÕ, C−êng TÇn Lo¹i ®éng ChiÒu ChiÒu ChiÒu NÆng
B¶ng nhiªn ph¸t ®iÖn suÊt ®é dßng sè c¬ dµi réng cao
V
1.2 liÖu danh ®iÖn dßng kÝch kÝch kÝch
®Þnh ®iÖn kg
Lo¹i A Mm Mm mm
m¸y KW Hz
ph¸t
X¨ng ЖЭC-9 7.2 133/230 22.5 50 Д12/4 1825 650 1155 510
ЖЭC-30 24 230/400 43.5 50 Д-40P 2610 1026 2480 1230
§iªzen ЖЭC-65 52 230/400 43.5 50 KДM-46 3200 1090 1926 3500
" ДЭC-40 27 230/400 49/85 50 ACMД- 2100 905 1800
1220
IEY
" ДЭC-50 50 230/400 90/157 50 2810 1010 2070
Д180 3180
" Y-12 100 230/400 180/314 50 3535 1281 1732
7
" Y-14 200 230/400 361/628 50 1Д6-150 4375 1500 1805 3650
1ДK-300 5700
B¶ng1.1
M¸y h¬i Ðp di ®éng
§¬n vÞ Lo¹i m¸y

Çc tham sè ®o
- N¨ng suÊt m3/phót 4.65 5 5 6 9 9 10

- ¸p lùc lµm viÖc kG/cm2 7 7 7 7 6 6 6
- §éng c¬ §éng c¬ §éng c¬ §éng c¬ §éng c¬ §éng c¬ §éng c¬ §éng c¬
®iÖn næ næ næ ®iÖn dieden ®iªden
AK-82-6 ЭИД157 ЭИД120 ЭИД120 A-2-92-6 KДM46 Д-108
- C«ng suÊt ®éng
c¬ kW 38 104-109 95* 95* 75 80* 108*
- KÝch th−íc giíi
h¹n:
- Dµi mm 3700 4410 4950 3800 4170 5080 5700
- Réng mm 1200 1890 1870 1850 1850 1890 1850
- Cao mm 1715 1770 2020 1950 2030 2065 2550
-Träng l−îng kg 2306 2750 2650 2700 4000 5000 5200
Ghi chó: C«ng suÊt tÝnh theo m* lùc

1.4.2. dù trï nhiªn liÖu
Trong b¶ng 1.1 ghi sè liÖu tham kh¶o vÒ chi phÝ nhiªn liÖu cho çc ®éng c¬ ®èt trong.
Khèi l−îng dÇu b«i tr¬n ®−îc dù trï theo 3.5% ÷4.5% cña khèi l−îng nhiªn liÖu.
Nhiªn liÖu dïng cho 1 m· lùc c«ng suÊt danh ®Þnh
cña ®éng c¬ ®èt trong
B¶ng 1.4
8
L−îng nhiªn liÖu (kg) dïng cho mét m= lùc / giê - øng víi c«ng suÊt
Lo¹i nhiªn cña ®éng c¬ lµ: ( m= lùc )
liÖu
< 15 16-40 4 1-80 81-150 >150
§iªden 2.23 / 0.08 0.22 / 0.08 0.21 / 0.07 0.20 / 0.07 0.18 / 0.06
X¨ng 0.34 / 0.12 0.30 / 0.10 0.29 / 0.10 0.29 / 0.09 ______
Ghi chó: 1. tö sè lµ l−îng nhiªn liÖu khi ®éng c¬ lµm viÖc víi t¶i träng cao nhÊt,
mÉu sè øng víi khi ®éng c¬ ch¹y kh«ng t¶i.
2. L−îng x¨ng dïng ®Ó khëi ®«ng ®éng c¬, lÊy b»ng 3% l−îng nhiªn
liÖu tÝnh to¸n.
1.4.3 Cung cÊp ®IÖn cho c«ng tr−êng
Nguån ®iÖn cung cÊp chñ yÕu cho c«ng tr−êng lµ ®iÖnl−íi quèc gia lÊy qua tr¹m biÕn
thÕ cì 6 ÷ 10 kV.
Khi lùa chän s¬ ®å cung cÊp ®iÖn cÇn xÐt ®Õn: c«ng suÊt tiªu thô cÇn thiÕt; viÖc cÊp
®iÖn liªn tôc cho mét sè ®èi t−îng ®Æc biÖt; ®Æc ®iÓm bè trÝ çc phô t¶i trªn c«ng tr−êng,sè
l−îng vµ c«ng suÊt cña çc biÕn thÕ nhá, ®iÖn thÕ cÇn thiÕt, ®Æc ®iÓm bè trÝ nguån cung cÊp
®iÖn.
C«ng suÊt ®iÖn cÇn thiÕt cña m¸y ph¸t ®−îc tÝnh tõ c«ng suÊt cÇn thiÕt cña çc m¸y
mãc, thiÕt bÞ ®−îc m¸y ph¸t ®ã cÊp ®iÖn
P = γ .∑ Pi .ki
Trong ®ã:
γ: hÖ sè, xÐt tæn hao c«ng suÊt trong m¹ng ®iÖn
Pi: C«ng suÊt danh ®Þnh cña mçi m¸y mãc, thiÕt bÞ ®−îc cung cÊp ®iÖn
ki: hÖ sè cung cÊp ®iÖn
§èi víi tõng thêi kú x©y dùng kh¸c nhau, kÕt qu¶ tÝnh theo c«ng thøc trªn sÏ cho gi¸
trÞ kh¸c nhau vÒ c«ng su¸t ®iÖn cÇn cung cÊp. Nh− vËy cÇn lËp biÓu ®å thay ®æi c«ng suÊt
®ã theo çc thêi kú x©y dùng.
Yªu cÇu tæng céng vÒ c«ng suÊt ®iÖn ( phô t¶i tæng céng lín nhÊt) cña dßng ®iÖn 3
pha lµ:
 pk p k pk p k 
S = 1.1 ∑ 1 1 + ∑ 2 2 + ∑ 3 3 + ∑ 4 4 + 
 cos ϕ 1 cos ϕ 2 cos ϕ 3 cos ϕ 4 
Trong ®ã:
S: tæng c«ng suÊt yªu cÇu
1.1: HÖ sè xÐt ®Õn tæn hao c«ng suÊt trong m¹ng ®iÖn
9
k1: HÖ sè cung cÊp ®èi víi çc phô t¶i dïng ®iÖn
k2: HÖ sè cung cÊp ®èi víi viÖc chiÕu s¸ng bªn trong
k3: HÖ sè cung cÊp ®èi víi viÖc chiÕu s¸ng bªn ngoµi
k4: HÖ sè cung cÊp ®èi víi çc thiÕt bÞ c«ng nghÖ vµ sinh ho¹t
P1: C«ng suÊt danh ®Þnh cña çc phô t¶i,kW
P2: C«ng suÊt yªu cÇu ®Ó chiÕu s¸ng bªn trong,kW
P3: C«ng suÊt yªu cÇu ®Ó chiÕu s¸ng bªn ngoµi,kW
P4: C«ng suÊt yªu cµu cho çc thiÕt bÞ c«ng nghÖ vµ sinh ho¹t,kW
cosϕ1, cosϕ4 : Çc hÖ sè c«ng suÊt t−¬ng øng lÇn l−ît víi P1, P2, P3, P4.
Gi¸ trÞ cña çc hÖ sè cung cÊp vµ hÖ sè c«ng suÊt ®èi víi çc phô t¶i kh¸c nhau ®−îc
ghi trong b¶ng 1.5.
C«ng suÊt ®−îc yªu cÇu cè thÓ tham kh¶o b¶ng 1.6.
B¶ng 1.5
Çc hÖ sè cung cÊp vµ hÖ sè c«ng suÊt cña çc m¸y dïng ®iÖn trong c«ng tr−êng
HÖ sè c«ng Thêi gian lµm
ThiÕt bÞ dïng ®iÖn HÖ sè cung cÊp suÊt cosϕ viÖc t−¬ng ®èi
k1 cña ®éng c¬ t
(ΠB)
1 2 3 4
- M¸y c¾t gät kim lo¹i víi chÕ ®é lµm 0.16 0.5 1.0
viÖc chuÈn
- M¸y b¬m,m¸y h¬i Ðp,qu¹t th«ng giã 0.6-0.8 0.7-0.8 1.0
- Tr¹m bª t«ng 0.5-0.6 0.65 1.0
- M¸y xóc cã çp dÉn ®iÖn 0.5-0.6 0.5-0.6 0.4
-CÇn cÈu th¸p vµ cÇn cÈu l¾p ghÐp 0.25-0.35 0.5 0.25
- Têi 0.2-0.3 0.5 0.4
- B¨ng chuyÒn t¶i 0.6-0.7 0.4-0.6 1.0
- Çc thiÕt bÞ hµn ®iÖn
+ Bé biÕn ®æi hµn 1 k×m hµn 0.5 0.7-0.75 0.6
+ Bé biÕn ®æi hµn çc mèi nèi 0.7 0.7 0.6
+ Çc biÕn thÕ hµn 0.35 0.4-0.5 0.6
+ Çc bé chØnh l−u hµn 1 k×m 0.6 0.58 0.6
+çc bé chØnh l−u hµn nhiÒu k×m 0.6 0.7 1.0
- Çc thiÕt bÞ cho c«ng t¸c cèt thÐp 0.45 0.5 1.0
- M¸y c−a gç 0.65 0.75 1.0
- Çc thiÕt bÞ h¹ mùc n−íc 0.5-0.6 0.7 1.0
- §Çm dung x¸ch tay 0.4 0.45 0.6
- Dông cô ®iÖn 0.25 0.3-0.45 0.4
- Nåi h¬i 0.5 0.7 1.0
- Lß rÌn 0.27 0.65 1.0
- Çc thiÕt bÞ xÊy nãng bª t«ng cã ®Õn 1.0 0.95 1.0
2 m¸y biÕn thÕ 1.0
- Çc thiÕt bÞ sÊy nãng bª t«ng cã 3÷5 0.8 0.8 1.0
m¸y biÕn thÕ
10
- Çc thiÕt bÞ sÊy nãng bª t«ng cã 6 0.65 0.7 1.0

m¸y biÕn thÕ vµ h¬n n÷a
- ChiÕu s¸ng bªn trong b»ng ®iÖn 0.8-0.9 1 1.0
- ChiÕu s¸ng bªn ngoµi b»ng ®iÖn 1 1 1.0
Ghi chó: Khi x¸c ®Þnh c«ng suÊt ®iÖn yªu cÇu ®Ó chiÕu s¸ng, nªn xÐt hÖ sè 1.25 ®èi
víi lo¹i ®Ìn th−êng, vµ hÖ sè 1.12 ®èi víi lo¹i ®Ìn thuû ng©n.
B¶ng 1.6 C«ng suÊt ®iÖn yªu cÇu trªn c«ng tr−êng
Néi dung §Æc ®iÓm phô t¶i §¬n vÞ ®o C«ng suÊt yªu L−îng ®iÖn
dïng ®iÖn cÇu cho 1 ®¬n cho 1 ®¬n vÞ
vÞ ®o( P), kW (W), kW/
giê
1 2 3 4 5
- ChiÕu s¸ng nhµ ë ChiÕu s¸ng bªn 100m2 diÖn 1.3
- ChiÕu s¸ng nhµ lµm trong tÝch
viÖc - V¨n phßng 1.0-1.5
- Nhµ ¨n 0.8-1.0
- BÖnh viÖn,v−ên trÎ 0.7-0.9
- ChiÕu s¸ng kho cã - C©u l¹c bé 1.0-1.2
m¸i che - §Ìn treo trªn trÇn 0.3-0.4
- ChiÕu s¸ng ph©n -Ph©n x−ëng bª
x−ëng t«ng 0.5
- Ph©n x−ëng c¬
khÝ, gia c«ng 1.3
- Ph©n x−ëng méc 1.8
-Ph©n x−ëng c−a gç 0.8
- M¸y h¬i Ðp, m¸y
- ChiÕu s¸ng çc nhµ b¬m 0.5-0.6
chøa xe - Gara «t« 0.5
- Nhµ chøa ®Çu m¸y 0.4
xe löa
- ChiÕu s¸ng ®Þa - §µo ®Êt trong hè 1000m2 diÖn 1.5-1.8
®iÓm thi c«ng mãng tÝch thi c«ng
- C«ng t¸c bª t«ng 2.0-2.2
vµ BTCT
- C«ng t¸c cäc 0.8
- L¾p ghÐp kÕt cÊu 3.0-4.0
x©y dùng
- C«ng t¸c xÕp dì 1.5-2.0
- ChiÕu s¸ng b=i - VËt liÖu rêi 0.8-1.2
chøa vËt liÖu - KÕt cÊu x©y dùng
gç 1000m dµi 1.5-2
- ChiÕu s¸ng ®−êng - B»ng çc ®Ìn cì
®i l¹i 200W ®Æt çch 5.0
qu=ng 25 ÷ 30 m 100m dµi
- ChiÕu s¸ng hµng - B»ng çc ®Ìn hµng rµo
rµo b¶o vÖ 200W 1t 4.0
100m2
- VËn chuyÓn vËt - B¬m xi m¨ng 4.5
11
liÖu x©y dùng - VËn chuyÓn vËt

liÖu rêi b»ng b¨ng
chuyÓn
- VËn chuyÓn th¼ng 7.4
®øng hçn hîp bª
t«ng 200
- C«ngt¸c bª t«ng - ChÕ t¹o hçn hîp
bª tong 1000m3
- ChÕ t¹o v÷a 120
- ChÕ t¹o kÕt çu 1000m 160
BTCT
- §æ bª t«ng vµ 15
®Çm rung
Gia c«ng gç vµ v¸n - C−a çc v¸n dµy 5 240
khu«n cm 1kg thÐp ®−îc
- ChÕ t¹o v¸n khu«n hµn 30
gç
- C«ng t¸c hµn ®iÖn - Hµn nèi cèt thÐp 4
vµ kÕt cÊu víi dßng
®iÖn xoay chiÒu t 8
- Nh− trªn nãi víi t
dßng ®iÖn mét 13
chiÒu
- C«ng t¸c l¾p ghÐp - L¾p kÕt cÊu thÐp
- L¾p kÕt cÊu BTCT 12
§èi víi çc ®éng c¬ ho¹t ®éng liªn tôc, th× c«ng suÊt tÝnh to¸n lÊy b»ng c«ng suÊt
danh ®Þnh theo lý lÞch ®éng c¬.
§èi víi çc ®éng c¬ ®iÖn vµ çc m¸y dïng ®iÖn mét pha ho¹t ®éng ng¾t qu=ng, th×
c«ng suÊt tÝnh theo c«ng thøc:
PT = Pc t
Trong ®ã:
Pc - c«ng suÊt ®éng c¬ ( ghi trong lý lÞch ) lo¹i mét pha,kW.
t - Thêi gian lµm viÖc t−¬ng ®èi cña ®éng c¬, lÊy thao lý lÞch ®éng c¬ cã ký hiÖu ch÷
çi ΠB ( xem b¶ng 1.5).
NÕu c«ng suÊt theo lý lÞch tÝnh b»ng kW lµ S khi cosϕ ≠ 1 th×:
P = S t . cos ϕ
Trong ®ã: cosϕ - TrÞ sè ghi trong lý lÞch cña hÖ sè c«ng suÊt.
Khi x¸c ®Þnh phô t¶i lªn çc ®iÓm ph©n phèi, cung cÊp cho çc ®−êng d©y vµ trªn
biÕn thÕ, cã thÓ céng çc phô t¶i 3 pha víi çc phô t¶i 1 pha ( vÝ dô nh− çc biÕn thÕ hµn,
víi ®iÒu kiÖn lµ c«ng suÊt chung cña çc phô t¶i 1 pha, kh«ng ph©n bè ®Òu theo çc pha,
qu¸ møc 15% c«ng suÊt chung cña tÊt c¶ çc phô t¶i).
NÕu ®iÒu kiÖn c«ng suÊt kh«ng ®¹t ®−îc th× ph¶i x¸c ®Þnh c«ng suÊt danh ®Þnh 3 pha
quy −íc theo çc tµi liÖu sæ tay tra cøu.
12
Phô t¶i tÝnh to¸n bªn cuén ®iÖn ¸p thÊp S2 cña tr¹m cÊp ®iÖn ®−îc x¸c ®Þnh theo
c«ng thøc:
S2= ky.S
Trong ®ã:
ky - hÖ sè l¸y theo thÝ nghiÖm ë c«ng tr−êng. ky =0.75 ÷0.85.
S - c«ng suÊt yªu cÇu chung, kW.
1.4.4. cung cÊp n−íc cho c«ng tr×nh
Çc nguån cÊp n−íc cho c«ng tr−êng gåm cã hÖ thèng çp n−íc chung cña thµnh
phè, n−íc s«ng vµ ®«i khi lµ nguån n−íc ngÇm.
N−íc ¨n uèng trªn c«ng tr−êng ph¶i ®¶m b¶o ®ñ çc tiªu chuÈn vÖ sinh cña n−íc ¨n
uèng ®= ®−îc ban hµnh.
N−íc dïng cho s¶n xuÊt cÇn ®¸p øng çc yªu cÇu vÒ c«ng nghÖ, ch¼ng h¹n n−íc dïng
cho nåi h¬i ph¶i läc ®Æc biÖt, ®Ó kh«ng chøa çc axit tù do, clorua mangan, hy®rat canxi,
dÇu mì v.v…
§Ó trén vµ b¶o d−ìng bªt«ng cã thÓ dïng lo¹i n−íc ®= ®−îc phßng thÝ nghiÖm kiÓm
tra x¸c nhËn lµ dïng ®−îc. CÊm dïng n−íc th¶i, n−íc ®Çm lÇy cho çc nhu cÇu x©y dùng.
Khi l¾p ®Æt hÖ thèng èng dÉn n−íc ®Õn c«ng tr−êng cÇn tu©n theo çc yªu cÇu sau:
- T¹i çc chç giao nhau víi çc ®−êng èng kh¸c, ®−êng d©y ®iÖn tho¹i ngÇm v.v…
kháng çch th¼ng ®øng gi÷a chóng Ýt nhÊt lµ 20cm.
- Tr¾c däc cña çc ®−êng èng dÉn n−íc b¸m theo ®Þa h×nh.T¹i çc chç g=y gãc hoÆc
ph©n nh¸nh ph¶i ®Æt çc giÕng tô.
ThÓ tÝch thïng chøa cña th¸p n−íc nãi chung kh«ng nhá h¬n 10% nhu cÇu sö dông
trong mét ngµy ®ªm vµ kh«ng nhá h¬n trÞ sè:
Wp.c+Wd.t
Trong ®ã:
Wp.c - l−îng n−íc dù tr÷ phßng chèng ch¸y, x¸c ®Þnh theo tiªu chuÈn vÒ phßng chèng
ch¸y.
Wd.t - L−îng n−íc dù tr÷ phßng çc sù cè, ®ñ ®Ó çp cho nh÷ng phô t¶i ®Æc biÖt ®ßi
hái cÊp n−íc liªn tôc, nh− thiÕt bÞ nåi h¬i v.v…
ChiÒu cao th¸p n−íc ph¶i ®ñ ®Ó cao h¬n Ýt nhÊt 5m so víi ®iÓm cao nhÊt cña c«ng
tr−êng.
N¨ng suÊt tr¹m b¬m ®−îc x¸c ®Þnh theo nhu cÊu khèi l−îng n−íc trong 1 giê, t¨ng
lªn tõ 50 ÷ 100%.
Tµi liÖu tham kh¶o vÒ çc m¸y b¬m xem b¶ng 1.7.
Trong tr¹m b¬m ph¶i cã mét m¸y b¬m dù tr÷ lu«n lu«n s=n sµng lµm viÖc.
C«ng suÊt ®éng c¬ cña m¸y b¬m lµ:
QHβ
N= ,kW
102η1η 2
Trong ®ã:
13
Q - L−îng n−íc tÝnh to¸n, lÝt/ gi©y

H - chiÒu cao cét n−íc thuû tÜnh mµ m¸y b¬m d©ng lªn ®−îc, m, lÊy b»ng tæng çc
chiÒu cao hót, chiÒu cao b¬m vµ søc c¶n thuû lùc ( søc c¶n côc bé vµ søc c¶n ma s¸t trong
çc èng hót vµ ãng ®Èy cña b¬m ); chiÒu cao hót th−êng kh«ng qu¸ 5 ÷6 m vµ phô thuéc
kÕt cÊu m¸y b¬m, ¸p lùc b¬m vµ nhiÖt ®é n−íc.
β - hÖ sè dù tr÷ v−ît t¶i cña m«t¬, lÊy tuú theo c«ng suÊt cña ®éng c¬ ®iÖn nh− sau:
C«ng suÊt ®éng c¬: < 0.8,kW ; < 1.5, kW ; < 4kW ; > 4kW
HÖ sè β : 2 ; 1.5 ; 1.4 ; 1.15
η2 - hÖ sè hiÖu dông truyÒn ®éng cua - roa, lÊy b»ng 0.97 ( khi ®Æt m¸y b¬m trªn
cïng mét trôc víi ®éng c¬ ®iÖn th× kh«ng xÐt ®Õn η2).
η1 - HÖ sè hiÖu dông cña m¸y b¬m ( theo lý lÞch m¸y ).
Khèi l−îng n−íc tÝnh to¸n lín nhÊt tæng céng ( lit / gi©y ) ®èi víi toµn c«ng tr−êng
hay tõng khu vùc ®−îc x¸c ®Þnh theo ca s¶n xuÊt nµo dïng nhiÒu n−íc nhÊt vµ b»ng:
Q=γ ( Q1+Q2 ) +Q3
Trong ®ã:
γ - HÖ sè xÐt ®Õn çc phô t¶i lÆt vÆt vµ tæn hao trong çc ®−êng èng, th−êng lÊy γ =
1.15 - 1.25.
Q1 , Q2, Q3 - Çc l−îng n−íc t−¬ng øng cho çc nhu cÇu s¶n xuÊt, ¨n uèng, sinh ho¹t
vµ çc nhu cÇu phßng ch¸y, lÝt/ gi©y.
Nhu cÇu n−íc cho s¶n xuÊt :
Q1 =
∑q m k i i i
3600
Nhu cÇu n−íc cho sinh ho¹t:
k x ∑ q xi m xi
Q2
3600
Trong ®ã:
qi vµ qxi - T−¬ng øng lµ l−îng n−íc theo giê ®Ó dïng cho s¶n xuÊt vµ dïng cho sinh
ho¹t ( cã thÓ tÝnh ®−îc theo sè liÖu b¶ng 1-8 vµ khèi l−îng c«ng viÖc thùc tÕ cÇn dïng n−íc
ë c«ng tr−êng).
m
 1 v2  m
 v2 
H th = ∑  λ i + ∑  G i
i =1  d 2 g  i =1  2 g 
Mçi søc c¶n côc bé cã thÓ ®−îc biÓu thÞ b»ng chiÒu dµi mét ®o¹n èng th¼ng t−¬ng
G.d
®−¬ng l td =
λ
Trong ®ã:
d - ®−êng kÝnh èng.
G - hÖ sè søc c¶n côc bé, ( b¶ng 1-7).
B¶ng 1.7 Gi¸ trÞ hÖ sè søc c¶n côc bé(G)
14
MÆt c¾t èng MÆt c¾t èng èng uèn cong èng cuèn gËp Van ®ãng l¹i Van nguéi
më réng ra co hÑp l¹i ®ét ®Òu gãc 900 theo gãc mét phÇn cã l−íi
®ét ngét ngét
ω2/ω1 G ω3/ω4 G d/R G α(®é) G h/d G dh G
1 0 0.01 0.5 0.4 0.15 30 0.2 1 0 40 12
2 1 0.1 0.45 0.5 0.15 40 0.3 7/8 0.07 50 10
3 4 0.2 0.4 0.6 0.16 50 0.4 6/8 0.26 25 8
4 9 0.4 0.3 0.7 0.18 60 0.55 5/8 0.81 100 7
5 16 0.6 0.2 0.8 0.21 70 0.7 4/8 2.06 125 6.5
6 25 0.8 0.1 0.9 0.24 80 0.9 3/8 5.52 150 6.0
7 36 1 0 1.0 0.29 90 1.1 2/8 17 200 5.2
8 49 1.2 0.44 250 4.5
1.4 0.66 1/8 97.8 300 3.7
1.6 0.98
1.8 1.41
2.0 1.98
Chó thÝch: ω1 vµ ω2 - T−¬ng øng lµ çc diÖn tÝch lín nhá cña mÆt c¾t −ít cña 2 èng
nèi víi nhau.
ω3 vµ ω4 - T−¬ng øng lµ çc diÖn tÝch nhá vµ lín cña mÆt c¾t −ít cña hai
èng nèi víi nhau.
d/R - Tû sè ®−êng kÝnh èng víi b¸n kÝnh quay èng.
α - Gãc ngoµi, t¹o nªn gi÷a çc trôc èng t¹i chç uèn gÉy gãc
h/d - Tû sè chiÒu cao më cña van víi ®−êng kÝnh lç cña nã.
dh - §−êng kÝnh èng hót, mm.
B¶ng 1.8 L−îng n−íc dïng tÝnh theo ®¬n vÞ sö dông
Phô t¶i dïng §iÒu kiÖn nhu cÇu §¬n vÞ ®o l−îng n−íc
n−íc cho 1 ®¬n vÞ
1 2 3 4
C«ng t¸c x©y l¾p
LÊy ®Êt b»ng - Cã gÇu thuËn hay gÇu ng−îc 1 m3 ®Êt ph¶i ®µo
m¸y xóc cã ®éng + Trong ®Êt nhÑ xèp 1.0 - 1.7
c¬ ®èt trong + Trong ®Êt trung b×nh 1.6- 3.0
+ Trong ®Êt nÆng 3.5 - 6.5
- B»ng gµu cña m¸y c¹p ®Êt
+ Trong ®Êt nhÑ 2.1 - 6.5
Lµm t¬i vµ s¹n + Trong ®Êt trung b×nh 3.8 - 4.5
®Êt b»ng thiÕt bÞ - B»ng m¸y c¹p dÊt vµ m¸y ñi 0.6 - 0.8
kÐo moãc - §æ bª t«ng b»ng v¸n khu«n s¹ch 1 m3 bª t«ng 500 - 700
C«ng t¸c bª t«ng vµ t−íi Èm 4 lµn mçi ngµy
C«ng t¸c tr¸t - B¬m bª t«ng b»ng m¸y b¬m 1000-1300
- Tr¸t v÷a b»ng tay m2 4-6

C«ng t¸c l¾p - Tr¸t v÷a bÒ mÆt b»ng m¸y ®−îc m2 10 - 12
ghÐp cÊp v÷a b»ng m¸y b¬m 15 - 28
- CÇn cÈu cã ®éng c¬ ®èt trong 1t t¶i träng cho 5 - 10
- M¸y h¬i Ðp ho¹t ®éng mét ca m¸y 1m3
trong 1 giê
Çc xÝ nghiÖp s¶n xuÊt
15
ChÕ t¹o bª t«ng - Trén bª t«ng hçn hîp cøng 1m3 bª t«ng 225-275
vµ v÷a - Trén bª t«ng hçn hîp dÎo - 250-300
- Trén v÷a xi m¨ng 1m3 v÷a 200-300
- T«i v«i 2500-3500
- Röa sµng ®¸ d¨m, sái m3 750-1000
- Röa çt - 1250-1500
- ChÕ t¹o vµ hÊp h¬i cÊu kiÖn khèi -
lín - 300-350
ChÕ t¹o cÊu kiÖn - ChÕ t¹o vµ hÊp h¬i cÊu kiÖn khèi -
BTCT l¾p ghÐp nhá 500-700
- ChÕ t¹o vµ kh«ng hÊp h¬i cÊu
kiÖn 300-400
VËn t¶i
¤t« - l−îng n−íc chung cho xe con Ca xe 300-400
- l−îng n−íc chung cho xe t¶i -
+ Cì 1.5 – 3t - 400-500
+ cì 4 – 5t 500-700
- l−îng n−íc cho xe buýt - 1500
- ®¹i tu «t« - 700-800
M¸y kÐo - l−îng n−íc cho m¸y kÐo, «t« ca m¸y 200-300
- ®¹i tu xe m¸y kÐo 1200-1500
ThiÕt bÞ ®éng lùc
ThiÕt bÞ h¬i n−íc - Nåi h¬i kh«ng dïng b×nh ng−ng 1m2 diÖn tÝch 15 – 30
tô kh«ng bÞ ®èt
nãng 1–3
- Nåi h¬i cã b×nh ng−ng tô
- §Çu m¸y h¬i n−íc kh«ng cã b×nh M= lùc trong 1 140 –280
ng−ng ca 120- 300
§éng c¬ ®èt - §éng c¬ ®iªzen lµm m¾t b»ng - 25- 40
trong n−íc cÊp thuËn -
- §éng c¬ ®iªzen, cÊp n−íc ng−îc - 400- 500
chiÒu.
- M¸y röa xe «t« t¶i ( B»ng ¸p lùc 1 m¸y röa 600- 800
m¹nh cña tia n−íc). 100 –150
- Cña m¸y kÐo. -
- Cña r¬moãc 2 trôc 5 - 10
3
- Khi cÊp n−íc thuËn 1m khÝ
M¸y h¬i Ðp
Dïng cho sinh ho¹t

Phôc vô çn bé - T¾m röa ¨n uèng v.v… cho 1 ca 1 ng−êi 20 – 25
c«ng nh©n n¬i s¶n xuÊt
s¶n xuÊt - Nh− trªn cho v¨n phßng 1 ng−êi 12 – 18
- Nh− trªn khi kh«ng m¸ng dÉn 1 c«ng nh©n 15 – 20
- Sinh ho¹t 1 ng−êi
Dïng cho khu - T¾m 1 lÇn t¾m 40 – 60
nhµ ë gia ®×nh vµ - Vßi n−íc hoa sen - 130– 150
dÞch vô kh¸c - Nhµ ¨n 1 ng−êi 30 – 40
- BÖnh x¸ - 10 – 15
10 - 15
16
B¶ng 1.9 M¸y b¬m n−íc do Nga s¶n xuÊt

Lo¹i ®éng Tªn N¨ng Cét C«ng TÇn sè HÖ sè Träng
c¬ ®iÖn cña m¸y suÊt,m n−íc suÊt quay hiÖu l−îng,
3
m¸y b¬m b¬m /giê d©ng,m ®éng vßng / dông kg
c¬ phót
®iÖn,k
W
AOЛΓ-32-2 2K – 6 10 – 30 34.5 –24 4.0 2900 50.6- 64 78
A-62-2 3K – 6 45 54 20 2900 63 301
AO2-42-2 3K - 9 30 – 45 34.8- 27 7.5 2900 62- 72 129
A2-81-2 4K – 6 90 87 55 2900 65 496
AO2-42-2 4K – 18 60 –100 25.7– 7.5 2900 76 – 79.5 110.8
A2-72-4 6K – 8 162 18.9 30 1450 78 437
A2-81-4 8K – 12 288 32 40 1450 82 545
AOЛ2-12-4 ЦHШ-40 8 – 12.6 29 0.8 1450 - 57
AOЛ2-32-2 ЦΗШ-40 10.8 – 4–6 4.0 2900 - 75
AOЛ2-32-4 ЦΗШ-80 24 18 – 24 3 1450 - 88
28 – 49 10 – 14
B¶ng 1.10 HÖ sè ma s¸t thuû lùc (λ) vµ ®Æc tr−ng l−u l−îng (K) ®èi víi
çc èng thÐp vµ èng gang
§−êng kÝnh §−êng kÝnh DiÖn tÝch HÖ sè ma s¸t §Æc tr−ng l−u 1000/K2
tho¸t n−íc trong tÝnh tho¸t n−íc thuû lùc (λ) l−îng(K), (gi©y/lÝt)2
quy −íc,mm to¸n(d),mm quy −íc lÝt/gi©y
(ω),dm2
1 2 3 4 5 6
èng thÐp dÉn h¬i vµ dÉn n−íc (ΓOCT 3262- 62)
25 26.1 0.05 0.061 1.53 427.80
32 34.9 0.10 0.058 3.30 91.72
40 40.0 0.13 0.055 4.98 44.48
50 52.0 0.21 0.051 9.50 11.08
70 66.5 0.35 0.047 18.28 3.009
80 77.5 0.50 0.045 29.20 1.167
90 92.5 0.67 0.043 43.50 0.529
100 104.4 0.85 0.041 59.60 0.281
125 130.0 1.33 0.039 107.8 0.086
150 155.0 1.89 0.037 171.7 0.034
èng thÐp hµn ®iÖn ( ΓOCT 10704-63)
50 64 0.32 0.048 16.49 3.686
60 70 0.38 0.047 20.85 2.292
75 83 0.54 0.044 32.81 0.929
80 95 0.71 0.042 46.90 0.454
100 114 1.02 0.040 76.30 0.173
125 133 1.39 0.038 114.50 0.076
150 158 1.95 0.036 180.10 0.031
175 170 2.27 0.035 189.50 0.021
200 209 3.43 0.034 378.30 0.007
èng gang chÞu ¸p lùc (ΓOCT 5525-61 vµ 9583-61)
17
50 51.6 0.23 0.051 9.32 11.54

60 82.6 0.54 0.044 32.40 0.953
100 102.0 0.82 0.041 56.50 0.312
125 127.2 1.27 0.039 101.80 0.096
150 152.4 1.82 0.036 164.60 0.037
200 202.6 3.22 0.033 352.00 0.008
Chó thÝch:
- §−êng kÝnh trong tÝnh to¸n lÊy nhá h¬n ®−êng kÝnh èng 1mm ®Ó xÐt ®Õn hiÖn t−îng
rØ
1000
- GÝ trÞ çc hÖ sè λ, K vµ 2 trong b¶ng øng víi tèc ®é ch¶y trung b×nh cña n−íc v
K
0.1.Q
≥ 1.2m/gi©y ( v = , m/gi©y, trong ®ã Q lµ l−u l−îng tÝnh to¸n, m/ gi©y;ω lµ
ω
diÞen tÝch tÝnh to¸n cña èng, dm2)
- Khi v < 1.2 m/gi©y th× çc hÖ sè trong b¶ng ph¶i nh©n víi çc hÖ sè hiÖu chØnh n vµ
m, tuú theo gi¸ trÞ v nh− sau:
V. . . 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1.0
n . . .1.41 1.28 1.20 1.15 1.115 0.1085 1.06 1.04 1.03
m . . . 0.84 0.88 0.91 0.91 0.93 0.95 0.96 0.98 0.985
1.4.5. Cung cÊp h¬i Ðp

N¨ng suÊt cÇn thiÕt cña tr¹m cÊp h¬i Ðp lµ:
Q= 1,3∑qi. ki. m , m2/ phót
Trong ®ã
qi – l−îng h¬i Ðp cÇn thiÕt cña mçi thiÕt bÞ ( b¶ng 1.1 ), m3/ phót
ki – hÖ sè ®ång thêi, phô thuéc vµo sè l−îng thiÕt bÞ cÇn cÊp h¬i Ðp ®−îc ®Çu vµo m¸y
h¬i Ðp
1,3 – HÖ sè tæn hao khi trong m¸y h¬i Ðp, trong çc èng dÉn h¬i vµ vßi phun.
B¶ng 1.11 HÖ sè ®ång thêi cña çc m¸y dïng h¬i Ðp
Sè l−îng m¸y cÇn h¬i 2 - 3 4-6 8 10 12 16 20 30

Ðp ®Ó ho¹t ®éng trong
1 ca
HÖ sè K 0.90 0.80 0.75 0.70 0.65 0.60 0.55 0.50
Khi chän ®−êng kÝnh èng dÉn h¬i, cã thÓ c¨n cø vµo chiÒu dµi ®−êng dÉn h¬i, vµ l−îng
h¬i Ðp cÇn b¬m qua ®−êng èng theo b¶ng 1-13.
B¶ng 1.12 L−îng h¬i Ðp cÇn dïng cho çc thiÕt bÞ
Tªn thiÕt bÞ cÇn ®−îc cung cÊp L−îng h¬i Tªn thiÕt bÞ cÇn ®−îc cung cÊp L−îng h¬i
h¬i Ðp Ðp m3/phót h¬i Ðp Ðp m3/phót
18
Bóa t¸n ®inh víi cì ®inh φ16- 1 – 1.1 Bóa h¬i ®ãng cäc cã träng
32mm l−îng phÇn va ®Ëp lµ:
Bé ®ì b»ng h¬i Ðp ®Ó t¸n ®inh 0.2 – 0.3 + 2 – 3t 20 – 27
Lß rÌn + 4 – 5t
1.2 34 – 42
M¸y khoan lç φ22mm 1.0 – 1.7 B¬m n−íc ( cho 1m3 n−íc ®−îc
b¬m d©ng)
M¸y khoan lç φ32mm 1.3 – 2.2 25 – 30
+ Khi chiÒu cao d©ng 5 – 15m
M¸y mµi, cµ lª h¬i Ðp xiÕt ª-cu 0.9 – 1.4
+ Khi chiÒu cao d©ng 20 –
Bóa h¬i Ðp 0.9 – 1.4 30m 3.5 – 4.5
Bóa khoan h¬i Ðp 2.0-1.6 Çc m¸y tr¸t v÷a 2.0 – 2.5
M¸y b¬m bª t«ng h¬i Ðp 1.6 Çc m¸y phun s¬n 0.2 – 0.3
M¸y th«ng chç t¾c b»ng h¬i Ðp 1.0
M¸y b¬m xi m¨ng 5.0
B¶ng 1.13 Chän ®−êng èng dÉn h¬i Ðp theo chiÒu dµi èng d·nvµ l−îng h¬i Ðp
( víi ¸p lùc 6 kG/cm2)
L−îng ChiÒu dµi ®−êng èng d=n h¬i n−íc

khÝ
®−îc 50 100 200 300 400 500 600 700 800 900 100 125
m¸y 0 0
nÐn hót
vµo
§−êng kÝnh èng dÉn h¬i Ðp
4 37 43 49 54 58 64 64 64 64 70 70 76
5 40 46 54 58 58 64 70 70 70 76 76 76
6 43 49 58 64 64 70 70 79 76 76 80 80
7 46 54 64 70 70 76 76 76 82 82 88 88
8 49 58 64 70 76 76 82 82 88 88 88 94
9 49 58 64 76 76 82 82 88 94 94 94 100
10 52 58 70 76 82 82 88 94 100 100 100 106
12.5 58 64 76 82 88 88 94 100 106 106 106 113
15.0 64 70 82 88 94 94 100 106 113 113 119 119
17.5 64 76 88 94 100 106 106 113 119 119 125 125
20 70 82 88 100 106 113 113 119 125 131 131 137
25 76 88 100 106 113 119 125 125 131 131 137 143
19
50 94 106 125 131 143 143 150 150 156 162 169 169
100 119 137 162 176 180 192 203 216 228 228 228 228
1.5. an toµn lao ®éng vµ vÖ sinh m«i tr−êng

Çc quy t¾c kü thuËt an toµn chung trong x©y dùng cÇn ®−îc phæ biÕn b¾t buéc ®Õn
tÊt c¶ çn bé, c«ng nh©n lµm viÖc t¹i c«ng tr−êng khi b¾t ®Çu khëi c«ng. T¹i nh÷ng chç thi
c«ng tËp chung, cã nhiÒu m¸y mãc nh−: hè mãng, khu vùc ®ang cÈu l¾p v.v…cÇn ®Æc biÖt
chó ý nh¾c nhë vÒ quy t¾c an toµn lao ®éng b»ng çc ph−¬ng tiÖn th«ng tin cÇn thiÕt.
ViÖc ®iÒu khiÓn çc lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ bÊt kú ®Òu chØ giao cô thÓ cho çc c«ng
nh©n cã ®ñ tr×nh ®é nghÒ nghiÖp thµnh th¹o, ®= n¾m v÷ng çc quy t¾c an toµn lao ®éng.
Çc dông cô vµ trang bÞ b¶o hé lao ®éng cÇn ®Çy ®ñ, vµ sö dông ®óng chøc n¨ng, thêi
h¹n ®= quy ®Þnh. Çc c«ng nh©n ch−a mang ®ñ trang bÞ b¶o hé kh«ng ®−îc phÐp lµm viÖc.
Çc çn bé chuyªn tr¸ch vÒ b¶o hé lao ®éng th−êng xuyªn cã mÆt t¹i khu vùc thi c«ng ®Ó
kiÓn tra, vµ b¶o ®¶m t×nh tr¹ng an toµn lao ®éng ë møc tèt nhÊt.
Ph¶i lËp kÕ ho¹ch ®¶m b¶o an toµn lao ®éng trªn c«ng tr−êng, cã xÐt ®Õn dù kiÕn
phßng tr¸nh vµ gi¶i quyÕt çc tr−êng hîp cã thÓ xÈy ra nh−: ch¸y, va,tr«i, ®iÖn giËt, ng= tõ
trªn cao xuèng, ng= xuèng n−íc, næ b×nh h¬i Ðp, ng−êi bÞ va ®Ëp v.v…
Çc kho chøa chÊt næ, nhiªn liÖu, xi m¨ng ph¶i bè trÝ xa n¬i ë cña c«ng nh©n, vµ ®ñ
çc dông cô phßng hé.
Çc biÖn ph¸p thi c«ng, bè trÝ nhµ vµ ®iÒu kiÖn sinh ho¹t cho ng−êi ë c«ng tr−êng cÇn
ph¶i ®¶m b¶o çc ®iÒu kiÖn vÖ sinh m«i tr−êng
1.6. bè trÝ mÆt b»ng c«ng tr−êng
Khi bè trÝ s¬ ®å mÆt b»ng c«ng tr−êng cÇn xÐt ®Õn nhiÒu yÕu tè, trong ®ã chñ yÕu lµ :
- Çc ®iÒu kiÖn ®Þa ph−¬ng: thuû v¨n, ®Þa chÊt, ®Þa h×nh, ®Þa m¹o, khu vùc n−íc tô,
b=i ®Êt chèng, møc ®é th«ng thuyÒn trªn s«ng v.v...
- S¬ ®å cÇu vµ vËt liÖu lµm kÕt cÊu nhÞp: thÐp, BTCT.
- Ph−¬ng ph¸p thi c«ng kÕt cÊu nhÞp. Ph−¬ng ph¸p l¾p ghÐp hay ®óc t¹i chç çc kÕt
cÊu BTCT.
- Çc d¹ng vËn t¶i ®Õn c«ng tr−êng; trong néi bé c«ng tr−êng, vÞ trÝ cña chóng so víi
cÇu.
- Cã s½n ®−êng vµo ®Çu cÇu hay ch−a cã
§èi víi çc s«ng kh«ng lín vµ Ýt th«ng thuyÒn, cã thÓ bè trÝ c«ng tr−êng ë mét bªn
bê sao cho thuËn tiÖn cung cÊp vËt t−, vµ kÕt cÊu víi çc tuyÕn giao th«ng cã s½n.
§èi víi s«ng th«ng nhiÒu thuyÒn, viÖc ®i l¹i gi÷a 2 bê khã kh¨n nªn bè trÝ c«ng tr×nh
ë c¶ 2 bªn bê, mét bªn chÝnh, mét bªn phô. Trªn c«ng tr−êng chÝnh bè trÝ b=i s¶n suÊt kÕt
cÊu BTCT l¾p ghÐp, tr¹m trén bª t«ng chÝnh, çc kho chÝnh chøa vËt liÖu vµ kÕt cÊu.
CÇn bè trÝ bÕn can« vµ cÇu tÇu ®Ó ®−a çn bé c«ng nh©n qua s«ng an toµn trong mäi
thêi tiÕt suèt qu¸ tr×nh thi c«ng.
Khi bè trÝ c«ng tr−êng, cÇn kÕt hîp gi÷a nhu cÇu s¶n xuÊt x©y dùng, nhu cÇu sinh
ho¹t cña c«ng nh©n, vµ nhu cÇu tiÕt kiÖm ®Êt ®ai, tiÒn vèn lµm çc nhµ vµ c«ng tr×nh phô
20
t¹m. Ngµy nay do viÖc gi¶i phãng mÆt b»ng rÊt khã kh¨n nªn nhiÒu c«ng tr−êng ¸p dông
viÖc thuª nhµ ë cña nh©n d©n ®Þa ph−¬ng theo thêi vô c«ng viÖc cho çn bé vµ c«ng nh©n.
Trªn s¬ ®å mÆt b»ng c«ng tr−êng ph¶i thÓ hiÖn râ ®Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ
x©y dùng tõ viÖc bèc xÕp, b¶o qu¶n trong kho b=i, gia c«ng nguyªn vËt liÖu vµ kÕt cÊu ®Õn
viÖc chÕ t¹o çc cÊu kiÖn, vµ ®−a ®Õn vÞ trÝ l¾p r¸p.
Trªn s¬ ®å thÓ hiÖn râ çc tuyÕn giao th«ng ®−êng «t«, ®−êng s¾t, ®−êng thuû ®Õn
c«ng tr−êng vµ trong néi bé c«ng tr−êng.
CÇn ®Æc biÖt chó ý c«ng t¸c b¶o vÖ an toµn vµ chèng trém trªn c«ng tr−êng, v× vËy tèt
nhÊt lµ cã biÖn ph¸p rµo kÝn khu vùc c«ng tr−êng vµ cã lùc l−îng b¶o vÖ th−êng xuyªn
§Õ tr¸nh c«ng tr−êng bÞ ngËp n−íc trong nh÷ng thêi gian nhÊt ®Þnh, cµn ph¶i lËp
b¶ng cao tr×nh cÇn thiÕt cña çc h¹ng môc c«ng trinh ®Ó qu¶n lý theo thêi gian. VÝ dô nh−
sau:
vÝ dô qu¶n lý Çc cao tr×nh thi c«ng cña çc h¹ng môc chÝnh
STT H¹ng Cao ®é (m)
môc MÆt ®¶o Mòi cäc ®Þnh Mòi cäc v¸n §¸y hè Khung
vÞ thÐp mãng chèng
1 Trô P1 5.00 -4.50 -6.50 -1.32 2.98
2 P6 5.00 -4.50 -6.50 -1.07 3.23
3 P7 5.00 -4.50 -6.50 -0.798 3.502
4 P8 5.00 -4.50 -6.50 -0.511 3.789
5 P9 5.00 -4.50 -6.50 -1.274 3.026
6 P10 5.00 -4.50 -6.50 -1.437 2.863
7 P26 5.00 -4.50 -6.50 -1.407 2.893
Sau ®©y nªu vÝ dô bè trÝ c«ng tr−êng cña cÇu C©u-l©u vµ cÇu Thñ bé ®Ó tham kh¶o
21
to ha noi
b3
p5 p6 p7 p8 p9 p10 p11 p12
H×nh 1.2 Bè trÝ mÆt b»ng c«ng tr−êng cÇu C©u L©u ( PhÝa bê ®i Hµ Néi)
22
§i quèc lé 50 mÆt b»ng c«ng tr−êng bê mè m1 Ph¹m vi gi¶i phãng mÆt b»ng
§i nhµ bÌ
20m
§¸ çt
T1
m1
CÇu t¹m
T2 T3 T4
26m
M¸y trén BT 500lÝt
11.8m
bÖ ®óc dÇm 2
Ph¹m vi gia t¶i mè M1
6.5m
b·i ®óc vµ chøa cäc
20m
12m
10m
6.5m
11.8m
bÖ ®óc dÇm 1 bÖ ®óc dÇm 3
b·i ®ç t¹m cho thiÕt bÞ thi c«ng
®−êng c«ng vô mè nh«
6m
73.4m
o
khu nhµ ë cña c«ng nh©n

1
56m
33m=2=16.5m
kh
11m
2640m2
µ
kho xi m¨ng
nh
5m 5m 5m 5m 5m 5m 5m 5m 5m 7.1m 6m
§¾p ®Êt sÐt

B.C.H
§¸
dÇy 1m
vô
33m
ng
5m Khu vùc tr¹m trén

c«
1650m2
33m=2=16.5m
g
BÓ n−íc
ên
nhµ ¨n
6m
®−
Çt
nhµ t¾m tr¹m ®iÖn
W.C BÓ 40m3
Ph¹m vi gi¶i phãng mÆt b»ng 15m 40m

102.9m 55m
khèi l−îng x©y dùng mÆt b»ng bê mè m1

Ra ®−êng ®iÖn cao thÕ
TT H¹ng môc §¬n vÞ sè l−îng khèi l−îng Ghi chó TT H¹ng môc §¬n vÞ sè l−îng khèi l−îng Ghi chó
®−
ên Cäc 2i360; l=16m Cäc/T 10/18.5 Lµm mè nh«
g
1 §¾p b·i thi c«ng +2.50 m2 12300 30000 m3 13
®i 540m3(®¸ héc)
vÐt bïn 1m+®¾ p ®Êt ®Çm k90 2.5m
bÕ 2 §−êng c«ng vô b=4m m 300
180m3(®¸ d¨m)
+ 30cm ®¸ héc + 10cm ®¸ d¨m
14 rä thÐp ®¸ héc Rä/m3 170/340 Lµm mè nh«
n vÐt bïn 2700m3

ph ®¾p ®Êt : 5600m3
15 tr¹m ®iÖn 350kva tr¹m 02
µ 3 §¸ héc m2 3600 720 m3 gia cè khu vùc tr¹m trén vµ b·i chøa t.bÞ
900 m3 D©y trÇn: 8400m

4 ®¸ cén r¶i b·i dÇy 0.2m m2 4500
§−êng ®iÖn cao thÕ m 2800 Cét ®iÖn I500; L=24m: 50 cét/430 tÊn(cét trªn bê : 2 cäc II500)
5 b¶n btct 2.3x2x0.2m tÊm 150 16 Cét ®iÖn I500; L=24m: 6 cét/110 tÊn(cét d−íi s«ng : 4cäc II500 phÝa
trªn cã 2 khoang YUKM)

cõ trµm d10cm; l=5m c©y 40000 gia cè khu vùc tr¹m trén (25c©y /m2)
6
sø + phô kiÖn: 168 bé
nhµ ë m2 1000 d©y ®iÖn h¹ thÕ

7 17 m 800
(d©y bäc)
BÓ n−íc 40m3 çi 02
9 B·i ®óc cäc:
18
§¸ cén: m3 60
Tr¹m trén 60m3/h tr¹m 01 15m3b t, 1 tÊn thÐp Lµm mãng tr¹m
10 Bª t«ng M200 m3 40
l75x75x10 m/t 375/3.3 300m rµo c«ng tr−êng(L75 cao 2.5m a=2m)
11
Gi¸m ®èc c«ng tr×nh cÇu thñ bé
tæng c«ng ty x©y dùng ctgt 1 tØ lÖ: 1/500
12
l−íi thÐp b40 m2 600 rµo c«ng tr−êng
km2+658.32 tØnh lé 19
thùc hiÖn thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng B¶n vÏ sè: mb-01
kiÓm tra lÇn ban hµnh:

mÆt b»ng c«ng tr−êng bê mè m1
p.k.t.k.t ngµy / / 2001
H×nh 1.3 Bè trÝ mÆt b»ng c«ng tr−êng cÇu Thñ Bé

23
mc®I
MCDII
cÇu hiÖn t¹i
®−êng c«
M0 T1 T2 T3
ng vô
tim cÇu míi

b·i lao dÇm
M III
M II
b = 4m
b·i chøa dÇm
b·i ®óc dÇm
4m
ng vô b =
g c«
®− ê n
H×nh 1.4 Bè trÝ mÆt b»ng c«ng tr−êng cÇu HatDeng
24
Ch−¬ng 2: Çc c«ng t¸c c¬ b¶n
Ch−¬ng 2
Çc C«ng t¸c c¬ b¶n
2.1.C«ng t¸c bª t«ng
2.1.1. Giíi thiÖu c«ng nghÖ thi c«ng bª t«ng

C«ng nghÖ thi c«ng bª t«ng hîp lý cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh nhÊt ®Þnh tíi chÊt l−îng,
tiÕn ®é còng nh− gi¸ thµnh c«ng tr×nh, rÊt cã ý nghÜa ®èi víi çc nhµ thÇu thi c«ng trong
giai ®o¹n hiÖn nay vµ trong t−¬ng lai ®Ó giµnh thÇu thi c«ng çc c«ng tr×nh lín.
§èi víi çc kÕt cÊu c«ng tr×nh x©y dùng b»ng bª t«ng cèt thÐp hay bª t«ng dù øng
lùc, tuú thuéc vµo çc ®Æc tr−ng riªng cña tõng lo¹i kÕt cÊu mµ cã ph−¬ng ph¸p thi c«ng bª
t«ng hîp lý nhÊt. Kü s− c¨n cø yªu cÇu c«ng nghÖ ®Ó tÝnh to¸n s¬ bé råi tiÕn hµnh thÝ
nghiÖm trong Phßng thÝ nghiÖm vµ thÝ nghiÖm t¹i Tram trén bª t«ng ®Ó quyÕt ®Þnh ®óng tû
lÖ trén bª t«ng hîp lý nhÊt cã xÐt lo¹i lo¹i phô gia phï hîp nhÊt. Tõ ®ã sÏ gióp ®Ò ra ®−îc
çc ph−¬ng ¸n thi c«ng võa ®¶m b¶o chÊt l−îng c«ng tr×nh, gi¸ thµnh h¹, võa ®Èy nhanh
tiÕn ®é thi c«ng.
Tuú ®iÒu kiÖn cña mçi dù ¸n vµ n¨ng lùc riªng, mçi Nhµ thÇu cã thÓ chän gi¶i ph¸p
mua bª t«ng t−oi th−¬ng phÈm tõ Nhµ thÇu kh¸c hoÆc gi¶i ph¸p bè trÝ Tr¹m trén bª t«ng
cña m×nh t¹i c«ng tr×nh. Sai sè thÝ nghiÖm cña tõng Tr¹m trén th−êng kh¸c nhau. Do vËy
víi tõng Tr¹m trén, nhÊt thiÕt ph¶i thÝ nghiÖm cÊp phèi cho tõng lo¹i bª t«ng mÆc dï tr−íc
®ã ®U .
2.1.2. Tæng quan vÒ c«ng nghÖ thi c«ng bª t«ng
Çc tµi liÖu kü thuËt cña c«ng tr×nh: Qui ®Þnh kü thuËt, qui ®Þnh chung, qui ®Þnh riªng
cña mçi dù ¸n ®Òu chØ râ yªu cÇu vÒ c−êng ®é bª t«ng, l−îng xi m¨ng tèi thiÓu, tû lÖ n−íc /
xi m¨ng (N/X) tèi ®a, kÝch cì, cÊp phèi cèt liÖu cho tõng lo¹i kÕt cÊu cÇu: dÇm cÇu, mÆt
cÇu, trô, mè, mãng cäc... Tõ ®ã, Nhµ thÇu,sÏ dùa trªn n¨ng lùc thiÕt bÞ hiÖn cã cña m×nh,
tÝnh to¸n dùa trªn çc kÕt qu¶ thÝ nghiÖm mÉu ®−a ra c−êng ®é, còng nh− tû lÖ cÊp phèi
ph¶i trén thùc tÕ ®Ó ®¸p øng ®−îc yªu cÇu c−êng ®é bª t«ng theo thiÕt kÕ.
2.1.3. Lùa chän nguån nguyªn liÖu cÊp phèi bª t«ng
2.1.3.1. Xi m¨ng
Th«ng th−êng, ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng ph¶i thÝ nghiÖm l¹i cÊp phèi ®èi víi mét lo¹i bª
t«ng, nªn sö dông duy nhÊt mét nhUn hiÖu cña mét lo¹i xi m¨ng cã chÊt l−îng ®ång bé cho
mét lo¹i c«ng tr×nh. Xi m¨ng cã thÓ ®−îc vËn chuyÓn tíi c«ng tr×nh d−íi 2 d¹ng lµ xi m¨ng
rêi tõ çc thïng chøa hoÆc xi m¨ng ®ãng bao. HiÖn nay, çc c«ng tr−êng sö dôngchñ yÕu
lo¹i xi m¨ng ®ãng bao. Khi bao xi m¨ng ®−îc vËn chuyÓn tíi c«ng tr−êng, ph¶i ®−îc b¶o
qu¶n trong nhµ kho ®¶m b¶o tho¸ng, s¹ch, cao cã t−êng bao quanh vµ m¸i che m−a. Çc
bao xi m¨ng ®−îc b¶o qu¶n kh«ng qu¸ 10 bao 1 chång vµ çch t−êng Ýt nhÊt 20 cm, theo
tõng l« riªng biÖt. Kho b¶o qu¶n ph¶i ®¶m b¶o cã mét lèi ®i dÔ dµng ®Ó kiÓn tra, b¶o ®¶m
xuÊt xi m¨ng kÞp thêi khi cã lÖnh, thêi gian l−u kho ph¶i nhá h¬n 2 th¸ng.. Xi m¨ng Èm,
1
vãn côc hoÆc trong t×nh tr¹ng kh«ng thÝch hîp sÏ kh«ng ®−îc sö dông tíi. Xi m¨ng víi
nhUn hiÖu, lo¹i kh¸c nhau hoÆc tõ çc x−ëng s¶n xuÊt kh¸c nhau sÏ ®−îc cÊt gi÷ riªng biÖt.
Kh«ng cho phÐp sö dông xi m¨ng tõ çc bao ®U dïng råi hoÆc ®U bÞ lo¹i bá. HiÖn nay, çc
c«ng tr×nh chñ yÕu dïng lo¹i xi m¨ng Portlan th−êng, m¸c phæ biÕn lµ PC30 nh− Chinh
F«ng, Hoµng Th¹ch, Bót S¬n vµ PC 40 nh− Ching F«ng, Hoµng Th¹ch, Bót S¬n. çc lo¹i xi
m¨ng cã pha kho¸ng chÊt víi tªn gäi PCB còng ®U ®−îc øng dông réng rUi ë n−íc ta.
Çc lo¹i xi m¨ng lß ®øng vµ xi m¨ng ®Þa ph−¬ng kh«ng ®−îc sö dông trong çc c«ng
tr×nh cÇu.
Çc lo¹i xi m¨ng kÓ trªn lµ xi m¨ng ®−îc s¶n xuÊt theo c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, chÊt
l−îng xi m¨ng tèt, æn ®Þnh tho¶ mUn ®−îc çc tiªu chuÈn cña ViÖt Nam còng nh− cña Quèc
tÕ (vÝ dô nh− TCVN 2682-94 hay TCVN 6260-97 hoÆc Type I AASHTO M85). §Ó chÕ t¹o
bª t«ng m¸c cao, bª t«ng dù øng lùc cÇn dïng xi m¨ng PC40. Xi m¨ng th−êng dïng cã çc
chØ tiªu sau:
Tiªu chuÈn xi m¨ng th−êng dïng
ChØ tiªu Tiªu chuÈn PC30 PC40
§é nghiÒn mÞn (PhÇn > 15 15
sãt trªn sµng 0.08 mm
Thêi gian ®«ng kÕt B¾t ®Çu kh«ng sím 45 45
h¬n (Phót)
Kh«ng kÕt thóc 600 600
muén h¬n (phót)
§é æn ®Þnh thÓ tÝch < 10 10
(Ph−¬ng ph¸p losatolie)
(mm)
Giíi h¹n bÒn nÐn kh«ng 3 ngµy 16 21
nhá h¬n (N/mm2)
28 ngµy 30 40
MÊt khi nung(%) < 5 5
2.1.3.2. N−íc:
N−íc dïng trén bª t«ng, ®Ó b¶o d−ìng hoÆc çc øng dông kh¸c theo nguyªn t¾c
chung ph¶i lµ n−íc ¨n ®−îc, mÆt kh¸c ph¶i t−¬ng ®èi s¹ch vµ kh«ng cã dÇu, muèi, a xÝt,
kiÒm, ®−êng thùc vËt hoÆc bÊt cø chÊt nµo ®ã cã h¹i ¶nh h−ëng xÊu ®Õn chÊt l−îng s¶n
phÈm. Cã thÓ dïng n−íc ¨n (nÕu gÇn khu d©n c−), n−íc giÕng hoÆc n−íc s«ng n¬i c«ng
tr×nh thi c«ng. NÕu cÇn thiÕt, sÏ thö n−íc b»ng çch so s¸nh víi n−íc cÊt b»ng çc ph−¬ng
ph¸p thö xi m¨ng tiªu chuÈn vÒ ®é ch¾c thêi gian ninh kÕt vµ c−êng ®é v÷a. NÕu cã dÊu
hiÖu xÊu, thêi gian ninh kÕt thay ®æi céng trõ 30 phót hoÆc h¬n, hoÆc gi¶m c−êng ®é v÷a
xuèng qu¸ 10% so víi n−íc cÊt th× n−íc ®ang thö nµy sÏ bÞ lo¹i, kh«ng dïng. Kh«ng sö
dông nguån n−íc t−¬ng ®èi n«ng, c«ng tr×nh lÊy n−íc sÏ ®−îc ng¨n l¹i ®Ó lo¹i bá bïn ®Êt
vµ çc t¹p chÊt l¹ kh¸c.
2.1.3.3. Cèt liÖu mÞn
Cèt liÖu mÞn cho bª t«ng th−êng lµ çt th« tù nhiªn (çt vµng) nguån gèc lµ çt s«ng,
suèi cã çc h¹t bÒn, ch¾c vµ s¹ch vµ ph¶i tho¶ mUn yªu cÇu vÒ cÊp phèi, vÒ giíi h¹n çc
chÊt cã h¹i trong cèt liÖu mÞn. Qui ®Þnh vÒ sù cã mÆt cña çc t¹p chÊt h÷u c¬ g©y ¶nh huëng
2
xÊu cã trong çt tù nhiªn ph¶i tu©n theo çch thö vÒ ®é lÉn t¹p h÷u c¬ trong çt. ë miÒn
b¾c, mét sè nguån çt ®U ®−îc thÝ nghiÖm cho phÐp sö dông ®Ó chÕ t¹o bª t«ng c−êng ®é
cao, hiÖn nay ®ang ®−îc sö dông, ®ã lµ çt Chi Nª (Hoµ B×nh), çt Céng Hoµ (Sao §á - ChÝ
Linh), çt ViÖt Tr× (S«ng L«),çt Hµm Rång, §ß LÌn ( Thanh Ho¸), çt BÕn Thuû ( NghÖ
An), çt §øc Thä (Hµ TÜnh). Khu vùc TP. Hå chÝ Minh th−¬ng dïng çt §ång-n¬.
Çc nguån çt nµy ®Òu cã chung −u ®iÓm lµ s¹ch, h¹t th«, m« ®un ®é mÞn
Mµ=2.4÷3.2 Ýt t¹p chÊt cã h¹i, cÊp h¹t t−¬ng ®èi tèt nh−ng cã nh−îc ®iÓm lµ cÊp h¹t > 5
kh¸ nhiÒu (6÷25%), do ®ã th−êng ph¶i sµng bá tr−íc khi sö dông. V× lµ çt s«ng, nguån çt
n»m trong ph¹m vi réng, tr¶i dµi nªn chÊt l−îng kh«ng ®ång ®Òu, nh− vËy, ®ßi hái ng−êi
cung øng vËt t− ph¶i biÕt chän ®−îc çc lo¹i çt hîp lý, ®¶m b¶o chÊt l−îng æn ®Þnh.
2.1.3.4 Cèt liÖu th«:
Cèt liÖu th« th−êng lµ ®¸ nghiÒn, sái, xØ lß cao víi ®Æc tÝnh t−¬ng tù cã çc h¹t cøng
vµ s¹ch, ph¶i tho¶ mUn ®iÒu kiÖn giíi h¹n cho phÐp vÒ çc h¹t dµi, dÑt, t¹p chÊt h÷u c¬ cã
h¹i kh¸c.. Cèt liÖu th« ph¶i cã cÊp phèi ®ång ®Òu vµ ®¸p øng ®−îc cÊp phèi theo tiªu chuÈn
kü thuËt.
Mét sè má ®¸ víi d©y chuyÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i ®¸p øng ®Çy ®ñ vÒ yªu cÇu cÊp phèi,
c−êng ®é cña ®¸ ®Ó s¶n xuÊt bª t«ng chÊt l−îng cao ®ang ®−îc khai th¸c sö dông: má KiÖn
Khª (Phñ Lý), má HÖ D−ìng, Kh¸nh Th−îng (Ninh B×nh) má §ång Giao, §«ng C−¬ng
(Thanh Ho¸), má Ró M−îu, Hång LÜnh, Hoµng Mai (NghÖ An), má L−¬ng S¬n (Hoµ
B×nh), Thèng NhÊt (H¶i D−¬ng), má Chu Lai (Qu¶ng Ninh).. .
§Æc ®iÓm chung cña çc má ®¸ nµy lµ do cã nguån gèc ®¸ v«i , c−êng ®é ®¸ dao
®éng tõ 750÷1200 Kg/cm2. Má §ång Giao cã c−êng ®é ®¸ kho¶ng 850 Kg/cm2, má §ång
Ao cã c−êng ®é >9000 Kg/cm2, riªng má Hoµng Mai, Kh¸nh Th−îng, HÖ D−ìng, L−¬ng
S¬n cã c−êng ®é kh¸ cao ≈1100 Kg/cm2 nh−ng má Hoµng Mai cã d©y chuyÒn s¶n xuÊt l¹c
hËu, thñ c«ng, n¨ng suÊt thÊp.
Do çc nguån vËt liÖu kh¸c nhau nh− vËy nªn tr−íc khi tiÕn hµnh ®Æt hµng s¶n xuÊt,
tuú thuéc vµo vÞ trÝ çc c«ng tr×nh x©y dùng, cÇn ph¶i ®Æt tr−íc t¹i çc vØa ®¸ cã c−êng ®é
thÝch hîp, ®¸ n¹c vµ d©y chuyÒn s¶n xuÊt ph¶i ®¶m b¶o cÊp phèi cung cÊp cho s¶n xuÊt bª
t«ng.
Cèt liÖu mÞn vµ cèt liÖu th« ph¶i ®−îc cÊt gi÷ riªng biÖt ®Ó ng¨n sù nhiÔm bÈn. Cèt
liÖu ph¶i ®−îc gi÷ g×n sao cho hµm l−îng ®é Èm cµng ®ång ®Òu cµng tèt. Cèt liÖu tõ çc
nguån cung cÊp kh¸c nhau kh«ng ®−îc cÊt gi÷ cïng mét n¬i.
2.1.3.5 Phô gia bª t«ng
Tïy theo yªu cÇu cña tõng lo¹i bª t«ng vµ yªu cÇu cña d©y chuyÒn c«ng nghÖ, lo¹i
h×nh kÕt cÊu mµ lùa chän phô gia bª t«ng cho phï hîp.
VÝ dô, bª t«ng khèi lín, cÇn ph¶i tËp trung nhiÒu tr¹m bª t«ng cung cÊp b»ng çc xe
chuyÓn trén bª t«ng tõ çc tr¹m trén ®Õn vÞ trÝ ®æ bª t«ng, chän lo¹i phô gia cã t¸c dông
lµm gi¶m qu¸ tr×nh ninh kÕt cña xi m¨ng trong bª t«ng (vÝ dô phô gia Sikament-R4).
3
§èi víi çc kÕt cÊu dù øng lùc, bª t«ng cÇn ph¸t triÓn c−êng ®é sím ë tuæi 3 ngµy, ®ñ
®Ó c¨ng çp dù øng lùc mµ lóc ®æ bª t«ng cÇn cã ®é sôt cao, l−îng n−íc thÊp, nªn dïng lo¹i
phô gia siªu ho¸ dÎo cã tÝnh n¨ng t¨ng c−êng ®é cao sím nh− phô gia “Sikament-NN”.
V÷a phun ®Ó lÊp ®Çy çc èng cña çp dù øng lùc hay Bª t«ng dïng ®Ó v¸ çc vÕt rç
cña kÕt cÊu bª t«ng cÇn ph¶i sö dông lo¹i phô gia cã t¸c dông lµm t¨ng thÓ tÝch trong qu¸
tr×nh ninh kÕt, nh−ng còng kh«ng tiÕp qu¸ nhiÒu n−íc lµm rç, t¹o bät khÝ, (vÝ dô lo¹i
Intraplast- Z ).
Thùc tÕ hiÖn nay t¹i tÊt c¶ çc c«ng tr−êng thi c«ng th−êng ®−îc l¾p dùng Tr¹m trén
(®iÒu kiÖn b¾t buéc víi nh÷ng c«ng tr×nh chÊt l−îng cao). Nh−ng t¹i mét c«ng tr−êng, khi
thi c«ng ë nh÷ng vÞ trÝ gÇn nhau hoÆc hai bªn ®Çu cÇu mµ l¾p dùng ®ñ c¬ sè Tr¹m th× qu¸
tèn kÐm, hoÆc khi thi c«ng mét khèi l−îng lín bª t«ng trong thêi gian h¹n chÕ, mét Tr¹m
bª t«ng cung cÊp sÏ kh«ng ®ñ, cÇn huy ®éng thªm bª t«ng ë çc Tr¹m l©n cËn. Do vËy cÇn
thiÕt ph¶i vËn chuyÓn bª t«ng t−¬i trªn mét quUng ®−êng t−¬ng ®èi dµi, khi ®ã ph¸t sinh
vÊn ®Ò suy gi¶m ®é sôt tõ thêi ®iÓm trén ®Õn thêi ®iÓm ®æ bª t«ng. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng
nµy, cã thÓ ¸p dông mét sè ph−¬ng ph¸p sau:
- chän cÊp phèi bª t«ng sao cho cã ®é sôt t¹i thêi ®iÓm trén ®ñ lín, khi vËn chuyÓn
®Õn vÞ trÝ ®æ, bª t«ng t−¬i vÉn ®¸p øng ®−îc yªu cÇu vÒ ®é sôt thiÕt kÕ. Qua thùc tÕ thi c«ng,
sau 1 giê, víi bª t«ng th−êng vµo mïa hÌ, ®é sôt cã thÓ suy gi¶m tíi 50%.
- sö dông lo¹i phô gia siªu ho¸ dÎo cã t¸c dông lµm chËm qu¸ tr×nh ninh kÕt cña bª
t«ng. Mét sè phô gia hiÖn ®ang dïng phæ biÕn ë n−íc ta nh− Sikament-R4, Sellfill 4R hoÆc
MPT 716R. Khi sö dông çc lo¹i phô gia nµy, ë nhiÖt ®é 30-35oC ®é sôt ban ®Çu 17-18 cm
sau 1 giê cÉn cã thÓ duy t× ®−îc ®é sôt tõ 12-14 cm (Víi tû lÖ sö dông phô gia lµ kho¶ng 1
lÝt/100Kg xi m¨ng).
§Ó quyÕt ®Þnh ®−îc tû lÖ sö dông phô gia còng nh− ®é sôt thiÕt kÕ ban ®Çu cÇn ph¶i
cã thÝ nghiÖm x¸c ®Þnh thêi gian sÏ vËn chuyÓn bª t«ng tõ tr¹m trén ®Õn lóc ®æ thùc tÕ lµ
bao nhiªu. Ph¶i chó ý tiÕn hµnh thÝ nghiÖm trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é phï hîp víi nhiÖt ®é
thêi tiÕt lóc ®æ bª t«ng v× thêi tiÕt cã ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn ®é sôt cña bª t«ng, khi nhiÖt ®é
cao, bª t«ng suy gi¶m ®é sôt rÊt nhanh. Sau khi x¸c ®Þnh ®−îc thêi gian, tiÕn hµnh mÎ trén
thÝ nghiÖm vµ theo dâi ®é sôt theo ®óng ®iÒu kiÖn thêi tiÕt (mïa khi thi c«ng), tõ ®ã míi
quyÕt ®Þnh ®−îc chÝnh x¸c cÊp phèi thiÕt kÕ tr¸nh çc lUng phÝ kh«ng cÇn thiÕt.
* VÝ dô vÒ thÝ nghiÖm sù tæn thÊt ®é sôt bª t«ng theo thêi gian vµ nhiÖt ®é dïng cho
bª t«ng dÇm ®óc hÉng cÇu S«ng Gianh:
Çc cÊp phèi tiÕn hµnh thÝ nghiÖm
Thµnh phÇn CÊp phèi 1 CÊp phèi 2 CÊp phèi 3
Xi m¨ng 490 Kg 490 Kg 490 Kg
Çt 630 Kg 630 Kg 630 Kg
§¸ 1220 Kg 1220 Kg 1220 Kg
N−íc 175.5 lÝt 160 LÝt 171.5 lÝt
Phô gia Sikament NN 1.5 % 1.5 % 2%1
Phô gia SikaPump 0.35 % 0.35 % 0.47 %
Çc b−íc thÝ nghiÖm ®−îc tiÕn hµnh nh− sau:
4
Mçi cÊp phèi trén 1 mÎ 1 m3 vµ tiÕn hµnh kiÓm tra:

+ §o nhiÖt ®é ngoµi trêi.
+ §é sôt bª t«ng t¹i tram trén vµ nhiÖt ®é bª t«ng.
+ TÝnh thêi gian vËn chuyÓn chÝnh x¸c vµ rãt mét Ýt bª t«ng vµo m¸y b¬m vµ lÊy mÉu
+ §Ó xe bª t«ng tù quay t¹i chç 30 phót ®o nhiÖt ®é bª t«ng.
+ TiÕp tôc ®Ó xe bª t«ng tù quay 45 phót vµ ®o ®é sôt.
Thùc hiÖn çc b−íc nh− trªn, víi mçi lo¹i cÊp phèi trén, cã thÓ nªu ra vÝ dô sau:
CÊp phèi trén 1:
Thêi gian (Phót) 2 8 15 20 45

VÞ trÝ LÇu trén §Õn b¬m Quay t¹i chç Quay t¹i chç §Õn ®Çu
èng b¬m
NhiÖt ®é ngoµi trêi 27 25.1 24.1 24.5
NhiÖt ®é bª t«ng 28.7 29.3 30 29.5
§é sôt 14 10 8.5 7.5 5
CÊp phèi trén 2:

èng b¬m
NhiÖt ®é ngoµi trêi 25 26.3 26.4 27.3
NhiÖt ®é bª t«ng 26.9 28.3 28.1 29.5
§é sôt 15 9 8 5.5 4.5
CÊp phèi trén 2:

èng b¬m
NhiÖt ®é ngoµi trêi 27 27.4 27.5 27.3 27.8
NhiÖt ®é bª t«ng 27.7 29.3 29.5 30.5 30.8
§é sôt 21 16.5 15.10 14 11.5
Do ¶nh h−ëng lín cña nhiÖt ®é ®Õn viÖc duy tr× ®é sôt cña bª t«ng nªn cÇn chän c«ng
nghÖ vµ thêi gian ®æ bª t«ng hîp lý sao cho khi b¾t ®Çu vµ kÕt thóc c«ng viÖc thi c«ng trong
®iÒu kiÖn nhiÖt ®é cßn thÊp, tr¸nh ®æ bª t«ng trong thêi ®iÓm n¾ng nãng trong ngµy (11 giê
÷2 giê tr−a). ë nh÷ng hoµn c¶nh b¾t buéc ph¶i ®æ bª t«ng trong diÒu kiÖn nhiÖt ®é cao cã
thÓ ¸p dông çc ph−¬ng ph¸p lµm m¸t cèt liÖu vµ n−íc, vÝ dô nh− t−íi n−íc vµo cèt liÖu, h¹
nhiÖt ®é cña n−íc trén bª t«ng b»ng n−íc ®¸ nÕu cÇn thiÕt.
MÆt kh¸c, vÒ mïa ®«ng tèc ®é ®«ng cøng cña bª t«ng rÊt chËm nªn ¶nh h−ëng ®Õn
tiÕn ®é thi c«ng bª t«ng, nh− tiÕn ®é c¨ng kÐo dù øng lùc ®èi víi bª t«ng dù øng lùc do ®ã
nªn dïng lo¹i phô gia siªu ho¸ dÎo, t¨ng c−êng ®é cao sím, vÝ dô nh− çc phô gia
Sikament- NN, MBT-1000.
5
2.1.4. ThiÕt bÞ vµ çc dông cô

ThiÕt bÞ vµ çc dông cô cÇn cho xö lý çc nguyªn vËt liÖu vµ thùc hiÖn c«ng viÖc ph¶i
®¹t yªu cÇu vÒ c«ng suÊt, ®iÒu kiÖn m¸y mãc t¹i c«ng tr−êng thi c«ng. NÕu thiÕt bÞ nµo
kh«ng duy tr× ®−îc tr×nh tù lµm viÖc ®Çy ®ñ hoÆc kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng ®¹t ®−îc kÕt qu¶ nh−
qui ®Þnh th× thiÕt bÞ nµy cÇn ph¶i c¶i tiÕn hoÆc thay thÕ.
2.1.4.1.Tr¹m vµ thiÕt bÞ trén
Tr¹m trén gåm çc thïng, çc phÔu c©n, vµ çc c©n cho cèt liÖu mÞn, vµ cho mçi kÝch
cì riªng biÖt cña cèt liÖu th«, bbé ®Þnh l−îng phô gia. NÕu xi m¨ng sö dông rêi th× thïng,
phÔu vµ c©n cho xi m¨ng yªu cÇu ph¶i kÝn n−íc.
Çc Tr¹m trén bª t«ng ph¶i ®−îc l¾p ®Æt lu«n lu«n th¨ng b»ng vÒ cao ®é mét çch
hîp lý trong giíi h¹n chÝnh x¸c cÇn cho viÖc vËn hµnh thÝch hîp çc hÖ thèng c©n. Çc
Tr¹m trén cã kh¶ n¨ng trén cèt liÖu, xi m¨ng vµ n−íc thµnh mét khèi ®ång nhÊt vµ ®−îc
trén hoµn toµn trong thêi gian trén ®U qui ®Þnh vµ cã kh¶ n¨ng x¶ hçn hîp mµ kh«ng bÞ
ph©n tÇng. Çc Tr¹m trén trung t©m ph¶i ®−îc trang bÞ mét thiÕt bÞ ®Þnh giê, thiÕt bÞ nµy sÏ
®Ó mÎ trén bÞ x¶ ra sau khi ®U qua thêi gian trén mµ ®U ®−îc qui ®Þnh tr−íc ®ã. ThiÕt bÞ cÊp
n−íc cho çc tram trén hoÆc lµ mét xi tÐc ®U ®Þnh cì hoÆc lµ mét m¸y ®o vµ kh«ng nhÊt
thiÕt ph¶i lµ bé phËn ®ång bé cña m¸y. Ph¶i gi÷ s¹ch çc m¸y trén trong nh÷ng kho¶ng thêi
gian hîp lý, chóng ph¶i ®−îc kiÓm tra hµng ngµy v× nh÷ng thay ®æi bªn trong cÇn ph¶i thay
thÕ nh− çc çnh khuÊy vµ çnh trén trong tang trèng khi chóng bÞ hao mßn 10 %.
Ph¶i trang bÞ çc thïng cã çc ng¨n riªng thÝch hîp cho cèt kiÖu mÞn vµ cho mçi lo¹i
kÝch th−íc cèt liÖu th« theo yªu cÇu trong tr¹m trén. Mçi ng¨n cèt liÖu ph¶i x¶ ra sao cã
hiÖu qu¶ vµ tù do vµo phÔu c©n. Ph¶i kiÓm tra cèt liÖu sao cho ®¹t ®−îc sè l−îng nh− mong
muèn trong phÔu c©n, nguyªn liÖu cã thÓ cho vµo mét çch tõ tõ vµ ®−îc dõng l¹i mét çch
chÝnh x¸c. Ph¶i chuyªn chë bÊt cø lo¹i nguyªn liÖu nµo qu¸ t¶i ra khái phÔu, phÔu c©n ph¶i
cÊu t¹o ®Ó x¶ ®−îc hoµn toµn.
C©n ®Ó c©n cèt liÖu hoÆc xi m¨ng tr−íc khi sö dông ph¶i ®−îc kiÓm tra ®é chÝnh x¸c
trong ®iÒu kiÖn cho phÐp. TÊt c¶ çc thiÕt bÞ c©n vµ chØ b¸o ph¶i ®Ó trong tÇm nh×n cña
ng−êi vËn hµnh trong khi ®æ vµo phÔu vµ ph¶i bè trÝ lèi vµo thuËn tiÖn cho ng−êi vËn hµnh
tíi tÊt c¶ çc bé phËn ®iÒu khiÓn. Cã thÓ ®o xi m¨ng theo träng l−îng hoÆc çc bao tiªu
chuÇn 50 kg/bao. Khi ®o theo träng l−îng, ph¶i cung cÊp mét c©n vµ phÔu ®¹t yªu cÇu vµ
riªng biÖt cïng víi mét phÔu høng hoÆc thiÕt bÞ kh¸c ®Ó vËn chuyÓn xi m¨ng ra khái phÔu
c©n.Ph¶i tiÕn hµnh trén sao cho cã ®−îc çc kÕt qu¶ vÒ çc träng l−îng cña vËt liÖu theo
yªu cÇu trong ph¹m vi sai sè cho phÐp. (VÝ dô víi xi m¨ng lµ 1%, çc cèt liÖu lµ 2%).
HiÖn nay, trªn çc c«ng tr−êng thi c«ng, hai lo¹i tr¹m trén b¸n tù ®éng ®−îc sö dông
chñ yÕu lµ :
- Tr¹m trén c−ìng bøc gåm cã tr¹m trén c−ìng bøc trôc ®øng n¨ng lùc trén 0,4
m3÷1,2 m3/mÎ trén vµ tr¹m trén c−ìng bøc trôc ®øng n¨ng lùc trén 0,4÷0,6 m3/mÎ trén.
- Tr¹m trén kiÓu r¬i tù do kh¶ n¨ng trén lín nhÊt lµ 0,5 m3 /mÎ.
Tr¹m trén bª t«ng c−ìng bøc cã −u ®iÓm lµ hçn hîp bª t«ng trén cã ®é ®ång nhÊt
cao, thêi gian trén nhanh, c«ng suÊt lín nh−ng cång kÒnh, chi phÝ l¾p ®Æt lín.
6
Tr¹m trén quay theo kiÓu r¬i tù do c«ng suÊt nhá, thêi gian trén kÐo dµi h¬n nh−ng
cã −u ®iÓm lµ gän nhÑ, dÔ th¸o l¾p, di chuyÓn gi¸ thµnh l¾p ®Æt ban ®Çu thÊp.
2.1.4.2.Çc xe trén chu chuyÓn.
Çc xe trén ph¶i ®−îc trang bÞ ®ång hå ®o ®iÖn mµ nhê chóng, sè l−îng çc vßng
quay cña tang hoÆc cña çc çnh khóc lu«n ®−îc kiÓm tra. Çc ®ång hå ®o ph¶i ®−îc ®−a
vµo ho¹t ®éng vµo lóc b¾t ®Çu trén víi nh÷ng tèc ®é qui ®Þnh. M¸y trén khi n¹p liÖu kh«ng
®−îc ®æ ®Çy h¬n 60 % dung l−îng c¶ b× cña tang. M¸y trén ph¶i cã kh¶ n¨ng kÕt hîp çc
thµnh phÇn bª t«ng thµnh mét khèi ®ång nhÊt vµ hoµn toµn cã kh¶ n¨ng x¶ bª t«ng víi møc
®é ®ång nhÊt ®¹t yªu cÇu. Khi ®−îc sö dông nh− m¸y trén, çc xe trén chuyÓn sÏ ®−îc
cung cÊp cïng víi çc thiÕt bi ®o n−íc ®Ó ®o chÝnh x¸c khèi l−îng n−íc cho mçi ®ît trén.
HiÖn nay th−êng sö dông hai lo¹i xe vËn chuyÓn bª t«ng :
- Xe trén bª t«ng: Tèc ®é trén cao, çnh trén lín, sö dông thÝch hîp víi tr¹m trén cè
®Þnh vµ ®Þnh l−îng, cÊp liÖu kh«.
- Xe vËn chuyÓn bª t«ng : tèc ®é trén thÊp, çnh trén ng¾n, thÝch hîp ®Ó vËn chuyÓn
bª t«ng tõ tr¹m trén tíi vÞ trÝ çc cÊu kiÖn.
2.1.5. C©n ®ong, vËn chuyÓn vËt liÖu vµ trén bª t«ng
2.1.5.1.C©n ®ong vµ vËn chuyÓn vËt liÖu
ViÖc c©n ®ong, ®o ®¹c vËt liÖu trén sÏ ®−îc tiÕn hµnh t¹i tr¹m trén. Tr¹m trén sÏ cã
çc thïng riªng biÖt ®Ó ®ùng xi m¨ng rêi, cèt liÖu mÞn vµ cèt liÖu th« çc cì, mét phÔu c©n,
mét c©n cã thÓ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c träng l−îng cña mçi thµnh phÇn mÎ trén. §Ó trén bª
t«ng tai c«ng tr−êng thi c«ng, çc thµnh phÇn hçn hîp ®U c©n (cho tõng mÎ trén). Çc cèt
liÖu ®U ®−îc röa s¹ch ®−îc ®æ thµnh ®èng hoÆc ®æ vµo thïng cho r¸o n−íc Ýt nhÊt 12 giê
tr−íc khi cho vµo thïng trén. Ph¶i cung cÊp çc mÎ c©n ®ong vµo m¸y trén tõng mÎ mét vµ
nguyªn vÑn. Mçi mét mÎ ph¶i ®−îc ®æ hÕt vµo m¸y trén mµ kh«ng ®−îc ®Ó thÊt tho¸t vËt
liÖu. Trong tr−êng hîp mét xe chë nhiÒu h¬n mét mÎ th× vËt liÖu gi÷a çc mÎ kh«ng ®−îc
®Ó trµn lÉn sang nhau tõ ng¨n nµy sang ng¨n kh¸c.
Çc tr¹m trén th−êng ®−îc sö dông hai hÖ c©n c¬ b¶n lµ hÖ c©n c¬ vµ hÖ c©n ®iÖn tö.
HÖ c©n ®iÖn tö cã −u ®iÓm lµ ®é chÝnh x¸c cao, kh¶ n¨ng tù ®éng ho¸ lín, nh−ng cã
nh−îc ®iÓm lµ phô thuéc vµo chÕ ®é ch¨m sãc b¶o d−ìng, hay s¶y ra sù cè do ®iÒu kiÖn
®iÖn ¸p vµ thay ®æi thêi tiÕt, ®ßi hái çn bé vËn hµnh ph¶i cã chuyªn m«n vµ nhµ c©n ph¶i
cã m¸i che vµ ®iÒu hoµ nhiÖt ®é tèt.
HÖ c©n c¬ cã −u ®iÓm lµ bÒn, Ýt phô thuéc vµo ®iÖn ¸p vµ thêi tiÕt, dÔ c¨n chØnh, b¶o
d−ìng nh−ng nh−îc ®iÓm lµ ®é chÝnh x¸c kh«ng cao, kh¶ n¨ng tù ®éng ho¸ thÊp.
Nh×n chung, c¶ hai hÖ thèng c©n nµy ®Òu tho¶ mUn çc yªu cÇu sai sè kü thuËt cña
çc lo¹i vËt liÖu.
Riªng n−íc trén bª t«ng, çc tr¹m trén ®Þnh l−îng kh¸c nhau, mét sè tr¹m trén ®Þnh
l−îng b»ng Kg th× ®é chÝnh x¸c ®¶m b¶o. Mét sè tr¹m ®Þnh l−îng b»ng ®åg hå ®o l−u
l−îng, ph−¬ng ph¸p nµy ®é chÝnh x¸c kh«ng cao, do ®ã cÇn ph¶i tiÕn hµnh thÝ nghiÖm cÈn
thËn tr−íc khi ®−a ra thi c«ng hµng lo¹t. §èi víi lo¹i tr¹m nµy, mét sè ®¬n vÞ ®U tiÕn hµnh
7
c¶i tiÕn b»ng çch thiÕt kÕ ®Ó ®Þnh l−îng b»ng thÓ tÝch (B¬m n−íc lªn thïng chøa cã kh¾c
v¹ch chÝnh x¸c ®Õn 1 lÝt).
Phô gia ®−îc ®Þnh l−îng b»ng thÓ tÝch víi çc thiÕt bÞ ®Þnh l−îng chuyªn dông cña
tõng hUng cung çp phô gia.
Trong thùc tÕ, khi c©n ®ong vËt liÖu b»ng Tr¹m b¸n tù ®éng kh«ng cã hÖ thèng m¸y
tÝnh tù ®iÒu tiÕt, cÇn hÕt søc chó ý trong thao t¸c bï vªnh khèi l−îng khi c©n cèt liÖu v× khèi
l−îng vËt liÖu phô thuéc vµo lo¹i vËt liÖu, ®é Èm. §Ó cã ®−îc sè liÖu bï vªnh chÝnh x¸c,
tiÕn hµnh c©n thö kho¶ng 5÷7 mÎ, sau ®ã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c khèi l−îng bï vªnh cho phï
hîp.
2.1.5.2. Trén bª t«ng
Khèi l−îng mçi mÎ trén kh«ng ®−îc v−ît qu¸ c«ng suÊt danh ®Þnh cña m¸y trén do
nhµ s¶n xuÊt qui ®Þnh. ChØ trén bª t«ng theo sè l−îng cÇn thiÕt ®Ó sö dông ngay, kh«ng
dïng bª t«ng ®−îc trén l¹i. Kho¶ng 10% l−îng n−íc yªu cÇu cho mÎ trén sÏ ®−îc rãt vµo
thïng tr−íc khi ®æ xi m¨ng vµ cèt liÖu vµo, l−îng n−íc cßn l¹i sÏ ®−îc bæ sung dÇn dÇn
trong khi trén vµ ®Õn cuèi 1/4 thêi gian trén, l−îng n−íc sÏ ®−îc cho vµo hÕt. Thêi gian
trén sÏ ®−îc tÝnh tõ khi toµn bé vËt liÖu (trõ n−íc) ®U ®−îc ®æ hÕt vµo thïng. Bª t«ng sÏ
®−îc trén cho ®Õn khi hçn hîp trén cã mÇu ®ång nhÊt vµ ®¹t ®−îc ®é linh ®éng theo yªu
cÇu.
Toµn bé mÎ trén sÏ ®−îc ®æ ra hÕt tr−íc khi cho vËt liÖu cña mÎ trén míi vµo thïng.
Trong tr−êng hîp ngõng c«ng viÖc qu¸ 20 phót, m¸y trén vµ toµn bé thiÕt bÞ vËn chuyÓn,
b¬m ph¶i ®−îc röa b»ng n−íc s¹ch. Çc cÆn cña mÎ bª t«ng cò trong thïng ph¶i ®−îc röa
s¹ch b»ng çch quay n−íc vµ çc h¹t cèt liÖu s¹ch trong thïng tr−íc khi trén mÎ bª t«ng
míi. Dông cô ®o thêi gian cña m¸y trén ®−îc g¾n víi mét thiÕt bÞ b¸o hiÖu thÝch hîp cã thÓ
nghe, nh×n ®−îc tÝn hiÖu mét çch râ rµng mçi khi kho¸ ng¾t. Tr−êng hîp thiÕt bÞ ®o thêi
gian bÞ háng, cã thÓ vÉn tiÕp tôc vËn hµnh tr¹m trén nh−ng ph¶i cã ®−îc mét thiÕt bÞ ®o thêi
gian cã kim chØ phót vµ gi©y thÝch hîp vµ ph¶i söa ch÷a thiÕt bÞ ®o ngay.
Bª t«ng nÕu kh«ng ®−îc ®æ trong vßng 1 giê tõ khi ®æ çc thµnh phÇn trén vµo trong
trèng trén hoÆc b¾t ®Çu cã hiÖn t−îng ®«ng cøng th× cÇn ph¶i lo¹i bá ngay. VËn chuyÓn hçn
hîp bª t«ng ph¶i ®Òu ®Æn ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc ®æ bª t«ng ®−îc liªn tôc, kho¶ng thêi gian
gi÷a çc lÇn vËn chuyÓn kh«ng ®−îc kÐo qu¸ dµi khiÕn cho bª t«ng bÞ ®«ng cøng tõng phÇn
trong khi ®æ.
2.1.6. §æ vµ ®Çm bª t«ng
ViÖc ®æ bª t«ng chØ ®−îc tiÕn hµnh khi cã ®Çy ®ñ l−îng vËt liÖu cÇn thiÕt vµ ®ñ thiÕt
bÞ dù phßng ®Ó ®¶m b¶o cho bª t«ng ®−îc ®æ liªn tôc.
Ngay sau khi trén xong, bª t«ng ph¶i ®−îc vËn chuyÓn ngay ®Õn vÞ trÝ ®æ trªn c«ng
tr−êng b»ng çc ph−¬ng tiÖn, biÖn ph¸p sao cho ng¨n ngõa ®−îc çc hiÖn t−îng ph©n tÇng,
mÊt m¸t hoÆc nhiÔm bÈn bª t«ng. VËn chuyÓn bª t«ng ph¶i nhanh nhÊt tr¸nh bª t«ng kh«ng
bÞ ®«ng cøng trong kho¶ng thêi gian tõ lóc cho n−íc ®Õn khi ®−îc ®æ vµ ®Çm nÐn t¹i c«ng
tr×nh.
Tr−íc khi bª t«ng ®−îc ®æ, çc v¸n khu«n ph¶i ®−îc lµm s¹ch kü kh«ng cßn l¹i çc
m¶nh bª t«ng cò, phoi bµo hay çc m¶nh vôn kh¸c. Çc v¸n khu«n sÏ ®−îc xö lý b»ng çch
8
nhóng vµo vËt liªu kh«ng mµu hoÆc n−íc ngay tr−íc khi ®æ bª t«ng. §èi víi bÒ mÆt bª t«ng
lé ra ngoµi, v¸n khu«n sÏ ®−îc sö lý b»ng mét lo¹i vËt liÖu kh«ng mµu ®Ó bª t«ng kh«ng bÞ
dÝnh vµo v¸n khu«n vµ kh«ng lµm biÕn mµu bª t«ng.
Bª t«ng ph¶i ®−îc ®æ nhÑ nhµng vµo vÞ trÝ vµ kh«ng ®−îc ®Ó r¬i tù do tõ kho¶ng çch
lín h¬n 1m. Bª t«ng ph¶i ®−îc ®æ sao cho n−íc kh«ng bÞ ®äng ë ®¸y, gãc vµ bÒ mÆt v¸n
khu«n. Bª t«ng ®−îc ®æ vµ ®Çm nÐn trong çc líp ®ång ®Òu víi çc mÎ trén ®−îc ®æ s¸t
c¹nh nhau. §é dµy cña çc líp bª t«ng dao ®éng trong kho¶ng tõ 15 cm ®Õn 30 cm (víi bª
t«ng cèt thÐp), hoÆc kho¶ng 45 cm (®èi víi bª t«ng kh«ng cèt thÐp).
Bª t«ng ph¶i ®−îc ®Çm liªn tôc vµ cÈn thËn, ®Çm xung quanh cèt thÐp vµ çc gãc cña
v¸n khu«n ®Ó bª t«ng b¸m chÆt vµo cèt thÐp vµ kh«ng ®Ó l¹i çc lç rçng tæ ong. §Çm dïi
rung ®éng ph¶i cã ®−êng kÝnh phï hîp víi kho¶ng çch trèng gi÷a çc cèt thÐp, ph¶i lµ lo¹i
®Çm cã ®ñ tÇn sè cao vµ ®−îc c«ng nh©n lµnh nghÒ vËn hµnh. §Çm rung ph¶i ngËp trong bª
t«ng t¹i çc ®iÓm çch ®Òu nhau mét kho¶ng gÊp m−êi lÇn ®−êng kÝnh cña ®Çm vµ tíi hÕt
chiÒu s©u bª t«ng míi ®æ.
Trong khi ®Çm, ph¶i chó ý kh«ng ®Ó dÞch chuyÓn cèt thÐp, vµ kh«ng lµm ¶nh h−ëng
tíi sù ®éng cøng tõng phÇn cña bª t«ng. Trong bÊt kú tr−êng hîp nµo, ®Çm rung còng
kh«ng ®−îc ch¹m vµo cèt thÐp, mçi lÇn nhóng ®Çm vµo bª t«ng ph¶i ®Ó liªn tôc cho ®Õn khi
bät khÝ cña v÷a kh«ng cßn xuÊt hiÖn trªn bÒ mÆt cña bª t«ng nh−ng còng kh«ng kÐo dµi qu¸
30 gi©y, ®Çm ph¶i ®−îc rót lªn ®Òu ®Æn theo ph−¬ng th¼ng ®øng ®Ó kh«ng t¹o thµnh tói khÝ
trong bª t«ng. Toµn bé viÖc rung, ®Çm vµ hoµn thiÖn ph¶i ®−îc kÕt thóc ngay sau khi bª
t«ng ®U ®−îc ®æ ®Õn vÞ trÝ cuèi cïng. Chó ý c«ng nh©n kh«ng ®−îc ®i l¹i trªn bª t«ng míi
®æ cho ®Õn khi bª t«ng ®¹t ®ñ ®é ®«ng cøng ®Ó c«ng nh©n cã thÓ ®i l¹i mµ kh«ng lµm lâm
bª t«ng. Ph¶i chó ý ®Ó phÇn cèt thÐp chåi ra ngoµi bª t«ng míi ®æ kh«ng bÞ l¾c hay va ch¹m
lµm háng hay ph¸ phÇn bª t«ng míi ®«ng cøng tiÕp xóc víi çc cèt thÐp nµy. Víi çc cÊu
kiÖn bª t«ng ®−îc ®óc trong nhµ m¸y vµ yªu cÇu bÒ mÆt ®Ñp, bè trÝ thªm ®Çm rung bªn
c¹nh v¸n khu«n.
ViÖc ®æ bª t«ng ë bÊt kú phÇn hay ®o¹n nµo cña c«ng tr×nh còng ph¶i ®−îc ®æ mét
çch liªn tôc, kh«ng ®−îc phÐp ng¾t quUng qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng nµy.
Bª t«ng míi ®æ ph¶i ®−îc che ch¾n khái m−a, lèc bôi, çc chÊt ho¸ häc vµ çc t¸c
®éng cã h¹i cña mÆt trêi, nhiÖt ®é, giã, n−íc ch¶y vµ va ch¹m m¹nh. Bª t«ng míi ®æ còng
ph¶i ®−îc che ch¾n b»ng rµo hoÆc b»ng çc çch kh¸c ®Ó kh«ng cho ng−êi dÉm lªn hoÆc bÞ
çc vËt kh¸c ®Æt lªn hay nÐm vµo. ViÖc b¶o vÖ nµy ph¶i tiÕp tôc cho ®Õn khi bª t«ng cã ®ñ
®é ®«ng cøng cÇn thiÕt kh«ng cßn bÞ nh÷ng yÕu tè trªn ¶nh h−ëng n÷a.
Chó ý ®Ò phßng thêi tiÕt trong khi ®æ bª t«ng : Trong ®iÒu kiÖn thêi tiÕt nãng, ph¶i
chó ý lµm l¹nh n−íc n−íc trén bª t«ng tr−íc khi sö dông, lùa chän çc ph−¬ng ph¸p s¶n
xuÊt, vËn chuyÓn vµ b¶o d−ìng thÝch hîp ®Ó gi¶m nhiÖt ®é cña bª t«ng vµ tr¸nh dù bay h¬i
cña n−íc.
2.1.7. B¶o d−ìng bª t«ng
B¶o d−ìng bª t«ng nh»m bª t«ng ph¸t triÓn c−êng ®é ®ång ®Òu, kh«ng g©y hiÖn
t−îng co ngãt ®ét biÕn dÉn ®Õn nøt kÕt cÊu bª t«ng. Víi bª t«ng khèi l−îng lín cÇn ®Æc biÖt
l−u ý lµ trong qu¸ tr×nh thñy ho¸, xi m¨ng ninh kÕt ph¸t triÓn c−êng ®é, nhiÖt ®é trong lßng
kÕt cÊu bª t«ng cã thÓ ®¹t tíi 60÷70oC, trong khi ®ã ë m«i tr−êng xung quanh nÕu vÒ ban
®ªm cã thÓ xuèng tíi 10÷20oC, tøc lµ chªnh lÖch ®Õn 40÷50 oC, nÕu kh«ng cã biÖn ph¸p
9
b¶o d−ìng hîp lý sÏ g©y nªn tr−êng hîp c−êng ®é tr«ng khèi bª t«ng ph¸t triÓn kh«ng ®Òu,
hiÖn t−îng co ngãt diÔn ra phøc t¹p, dÉn ®Õn nøt kÕt cÊu.
TÊt c¶ çc lo¹i bª t«ng míi ®æ cÇn ®−îc b¶o d−ìng, c«ng t¸c b¶o d−ìng ph¶i b¾t ®Çu
ngay sau khi hoµn thiÖn vµ kÐo dµi liªn tôc trong vßng Ýt nhÊt 7 ngµy. C«ng t¸c b¶o d−ìng
ph¶i ®¶m b¶o sao cho lu«n gi÷ ®−îc ®é Èm vµ ®−îc coi lµ mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu ®−îc
cña c«ng t¸c thi c«ng bª t«ng. Cã nhiÒu ph−¬ng ph¸p b¶o d−ìng bª t«ng, tuú thuéc vµo
tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng lo¹i bé phËn c«ng tr×nh mµ kùa chän ph−¬ng ph¸p b¶o
d−ìng bª t«ng thÝch hîp.
2.1.7.1. Ph−¬ng ph¸p cung cÊp thªm ®é Èm.
Ph−¬ng ph¸p nµy cung cÊp thªm ®é Èm b»ng çch t¹o vòng, phun n−íc hoÆc phun h¬i
n−íc. Ph¶i dïng bao t¶i −ít phñ lªn bÒ mÆt ®Ó gi÷ l−îng n−íc ®−îc phun. Kh«ng sö dông
mïn c−a vµ nh÷ng vËt liÖu mµ dÔ lµm bª t«ng biÕn mµu. BÊt kú ph−¬ng ph¸p nµo mµ lµm
cho bª t«ng lóc −ít, lóc kh« ®Òu bÞ coi lµ ph−¬ng ph¸p kh«ng thÝch hîp. Phñ v¶i −ít cµng
nhanh cµng tèt ngay sau khi kÕt thóc c«ng t¸c hoµn thiÖn vµ ch−a cã nguy c¬ lµm cho bÒ
mÆt bª t«ng bÞ h− h¹i, v¶i phñ ph¶i ®−îc gi÷ ®é ¶m liªn tôc.
2.1.7.2. Ph−¬ng ph¸p chèng l¹i sù mÊt m¸t ®é Èm
Ph−¬ng ph¸p nµy ng¨n ngõa kh«ng cho ®é Èm cña bª t«ng bÞ thÊt tho¸t, thÊt tho¸t ®é
Èm cã thÓ ng¨n ngõa b»ng çch sö dông giÊy kh«ng thÊm n−íc, çc tÊm v¶i nhùa hoÆc hçn
hîp b¶o d−ìng cã d¹ng mµng chÊt láng, trõ nh÷ng chç cÊm sö dông hçn hîp nµy.
NÕu bÒ mÆt bª t«ng ®−îc ®¸nh bãng, bª t«ng ph¶i ®−îc gi÷ Èm tr−íc vµ trong suèt
qu¸ tr×nh ®¸nh bãng, vµ sÏ b¾t ®Çu b¶o d−ìng ngay ngay khi b¾t ®Çu ®¸nh bãng trong khi
bÒ mÆt bª t«ng vÉn cßn Èm. VËt liÖu gi÷ Èm ph¶i bUo hoµ n−íc vµ toµn bé diÖn tÝch cÇn gi÷
Èm ph¶i ®−îc phñ b»ng giÊy kh«ng thÊm n−íc hoÆc çc tÊm v¶i nhùa. Khæ réng cña giÊy
kh«ng thÊm n−íc hoÆc tÊm v¶i nhùa cµng lín cµng tèt, çc tÊm c¹nh nhau ph¶i d−îc ®Æt
chång lªn nhau Ýt nhÊt 15 cm vµ ph¶i ®−îc Ðp chÆt vµo nhau b»ng th−íc nÆng, matit, keo
d¸n hoÆc b»ng çch mµ ®Ó t¹o mét líp kh«ng thÊm n−íc trªn toµn bé bÒ mÆt bª t«ng. GiÊy
ph¶i ®−îc Ðp chÆt ®Ó kh«ng bÞ giã lµm dÞch chuyÓn. NÕu cã phÇn giÊy nµo bÞ r¸ch tr−íc khi
kÕt thóc qu¸ tr×nh b¶o d−ìng bª t«ng cÇn ph¶i ®−îc thay thÕ ngay lËp tøc.
2.1.7.3. Hçn hîp b¶o d−ìng
Hçn hîp b¶o d−ìng bª t«ng ph¶i ®−îc phun vµo nh÷ng khu vùc kh«ng cã v¸n khu«n
ngay khi kh«ng cßn ¸nh n−íc trªn bÒ mÆt bª t«ng, hoÆc ngay sau khi v¸n khu«n ®−îc th¸o
khái bÒ mÆt kh«ng cÇn ®¸nh bãng. Hçn hîp b¶o d−ìng bª t«ng kh«ng dïng ë nh÷ng n¬i
cÇn ®¸nh bãng bÒ mÆt, nÕu x¶y ra chËm trÔ trong viÖc phun hçn hîp nµy th× cÇn ph¶i gi÷
®−îc Èm cho bÒ mÆt bª t«ng cho ®Õn khi phun hçn hîp nµy.
Hîp chÊt b¶o d−ìng bª t«ng ph¶i ®−îc phun b»ng mét thiÕt bÞ cã kh¶ n¨ng phun mét
líp mÞn, tÊt c¶ çc hçn hîp ®Òu ph¶i ®−îc khuÊy ®Òu vµ kü tr−íc khi sö dông. BÒ mÆt bª
t«ng sÏ ®−îc phun l¹i ngay t¹i çc gãc vu«ng trong lÇn phun ®Çu tiªn. L−îng hçn hîp sö
dông trong mçi lÇn phun kh«ng Ýt h¬n 1 lÝt trªn 3,6 m2 bÒ mÆt (Tuú thuéc vµo vËt liÖu hçn
hîp b¶o d−ìng). CÇn chó ý cÈn thËn ®Ó tr¸nh phun hçn hîp nµy vµo çc mèi nèi cÇn cã sù
liªn kÕt gi÷a bª t«ng vµ cèt thÐp hoÆc vµo çc mèi nèi sÏ ®æ chÊt bÞt mèi nèi.
10
2.1.8. ThiÕt kÕ hçn hîp bª t«ng

Thµnh phÇn tiªu chuÈn cÊp phèi vµ c−êng ®é çc lo¹i bª t«ng dïng trong çc kÕt cÊu
cña c«ng tr×nh ®−îc ®−a s½n ra trong chØ dÉn kü thuËt cña c«ng tr×nh, dù ¸n ®ã. CÇn chó ý
r»ng, trong b¶ng tû lÖ cÊp phèi ®−îc ra, tû lÖ n−íc trªn xi m¨ng (N/X) lµ gi¸ trÞ tèi ®a, l−îng
xi m¨ng ®−a ra lµ tèi thiÓu.
Nhµ thÇu c¨n cø theo n¨ng lùc, thiÕt bÞ s½n cã cña m×nh, tiÕn hµnh trén thö, tÝnh to¸n
®−îc cÊp phèi vµ c−êng ®é cÇn thiÕt cña tõng lo¹i bª t«ng kÕt cÊu ®ã. Trén thö thÝ nghiÖm
ph¶i ®−îc tiÕn hµnh ngoµi c«ng tr−êng b»ng thiÕt bÞ tr¹m trén bª t«ng ®U l¾p ®Æt s½n. KÕt
qu¶ cña trén thÝ nghiÖm ph¶i ®¶m b¶o ®é dù tr÷ c−êng ®é thÝch hîp, ®Ó x¸c xuÊt cña çc
gi¸ trÞ thÝ nghÖm kh«ng gi¶m qu¸ mét gi¸ trÞ % cho phÐp víi c−êng ®é qui ®Þnh cña lo¹i bª
t«ng ®ã (vÝ dô víi çc c«ng tr×nh c¶i t¹o cÇu trªn Quèc lé 1A, gi¸ trÞ nµy lµ 5%).
2.1.8.1. Çc yªu cÇu vÒ c−êng ®é
Gi¸ trÞ c−êng ®é chÞu lùc t¹i c«ng tr−êng cña 4 kÕt qu¶ bÊt kú liªn tiÕp trong 28 ngµy
thö kh«ng nhá h¬n c−êng ®é tèi thiÓu ®U ®−îc qui ®Þnh cho lo¹i bª t«ng. Trong tr−êng hîp
kh«ng phï hîp víi yªu cÇu nµy, tÊt c¶ bª t«ng trong mäi l−ît trén ®−îc ®¹i diÖn bëi çc
mÉu nµy, nÕu kÕt qu¶ trung b×nh cña 4 kÕt qu¶ bÊt kú liªn tiÕp trong 7 ngµy thö mµ d−íi
70% chØ sè tèi thiÓu ®U qui ®Þnh cho thêi gian 28 ngµy (®èi víi c−êng ®é chÞu nÐn) vµ hoÆc
nhá h¬n 80% (®èi víi c−êng ®é cÞu uèn) th× hµm l−îng xi m¨ng trong bª t«ng sÏ ®−îc t¨ng
Ýt nhÊt 20 kg ®èi víi mçi m3 bª t«ng, cho tíi khi tû lÖ trén ®−îc tho¶ mUn sau khi kiÓm tra
c−êng ®é 28 ngµy.
2.1.8.2. C−êng ®é ®Æc tr−ng.
TÝnh to¸n c−êng ®é ®Æc tr−ng ®Ó tõ ®ã tÝnh ra ®é lÖch chuÈn, quyÕt ®Þnh cho viÖc tÝnh
to¸n c−êng ®é thùc tÕ cÇn ph¶i trén cña tõng tr¹m trén cô thÓ sao cho tÊt c¶ çc mÎ bª t«ng
trén ra kh«ng cã c−êng ®é thÊp h¬n qui ®Þnh.
C−êng ®é ®Æc tr−ng cña çc lo¹i bª t«ng sÏ ®−îc quyÕt ®Þnh ngay sau khi cã 30 kÕt
qu¶ thö nghiÖm ®Çu tiªn cña mçi lo¹i.
C−êng ®é ®Æc tr−ng ®−îc tÝnh b»ng ph−¬ng tr×nh sau:
X 0 = X − KS
Trong ®ã:
X 0: : C−êng ®é ®Æc tr−ng
X : Gi¸ trÞ trung b×nh cña çc kÕt qu¶ thö
K: HÖ sè phô thuéc vµo tû lÖ % çc kÕt qu¶ d−íi c−êng ®é ®Æc tr−ng, kÕt qu¶ nµy phô thuéc
vµo yªu cÇu chÝnh x¸c cña mçi c«ng tr×nh.
S: §é lÖch tiªu chuÈn tÝnh theo ph−¬ng tr×nh:
S=
[(X − X ) ] 2 1/ 2
N −1
Trong ®ã:
X: Çc kÕt qu¶ riªng
N: Tæng sè çc kÕt qu¶
11
HÖ sè K ®−îc tra theo b¶ng sau:

Tû lÖ % çc kÕt qu¶ d−íi møc tèi thiÓu Gi¸ trÞcña K
0,1 3,09
0,6 2,5
1,0 2,33
2,5 1,96
5,0 1,64
NÕu c−êng ®é ®Æc tr−ng ®U ®−îc x¸c ®Þnh thÊp h¬n c−êng ®é chÞu lùc tèi thiÓu t¹i
c«ng tr−êng, ph¶i t¨ng thªm l−îng xi m¨ng lín h¬n thiÕt kÕ cho tíi khi ®U tiÕn hµnh çc
®iÒu chØnh vÒ çc tû lÖ trén hoÆc tiÕn hµnh çc biÖn ph¸p n©ng cao kiÓm tra chÊt l−îng
l−îng ®Ó lµm t¨ng c−êng ®é trung b×nh hoÆc sù thay ®æi ®Ó ®¹t yªu cÇu chÊt l−îng. Tû lÖ
trén sau khi ®U ®iÒu chØnh sÏ lµ cÊp phèi chÝnh thøc sö dông cho c«ng tr×nh.
VÝ dô çch tÝnh c−êng ®é yªu cÇu cho thiÕt kÕ bª t«ng:
C−êng ®é thiÕt kÕ = 400 =X0
δ § é lª ch chuÈn
Cv = =
X C−êng ® é trung bnh
Cv: Sai sè thÝ nghiÖm
δ = C v xX
X 0 = X - KS = X - K(C v xX ) = X (1 - KxC v )
Tra b¶ng víi tû lÖ çc kÕt qu¶ d−íi møc tèi thiÓu 5% so víi yªu cÇu K=1,64
Ta cã : X 0 = X(1 - 1,64xC v )
X 0 = X (1 - 1,64 xC v )
Sai sè thÝ nghiÖm cã ®−îc lµ do thÝ nghiÖm kiÓm tra çc tr¹m sau Ýt nhÊt 30 tæ mÉu, vÝ
vÞ CV=0,1 ( Sai sè thÝ nghiÖm lµ 10%)
X0= X x(1-0,164) = X x0,836=400
X = 400/0,836 = 478 Kg/cm2

VËy ®Ó s¶n xuÊt ra ®−îc bª t«ng m¸c 400 Kg/cm2, víi Tr¹m trén cã sai sè khi thÝ
nghiÖm ®−îc lµ 10%, tû lÖ çc kÕt qu¶ d−íi møc tèi thiÓu 5% th× ph¶i thiÕt kÕ bª t«ng ®¹t
c−êng ®é Ðp lµ 478 Kg/cm2, tõ ®ã tÝnh l¹i cÊp phèi bª t«ng cho phï hîp. CÇn chó ý lµ Nhµ
thÇu ph¶i chÞu chi phÝ vÒ t¨ng l−îng xi m¨ng cÇn thiÕt qu¸ l−îng xi m¨ng tèi thiÓu ®Ó ®¹t
®−îc kÕt qu¶ nh− trªn, do vËy viÖc sö dông Tr¹m trén cã chÊt l−îng cao, c«ng nh©n vËn
hµnh thµnh th¹o ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn gi¸ thµnh cña c«ng tr×nh.
12
2.1.9. Mét sè vÊn ®Ò ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l−îng bª t«ng.
Sau khi ®U lùa chän ®−îc çc biÖn ph¸p phï hîp vµ chuÈn bÞ ®ñ çc yÕu tè cÇn thiÕt,
viÖc phèi trén cÊp phèi tèi −u vµ ®−îc thùc hiÖn ë hiÖn tr−êng lµ rÊt quan träng, tõ khi n¹p
liÖu cho ®Õn khi ra ®−îc mÎ bª t«ng ®Çu tiªn (bª t«ng t−¬i) cÇn chó ý kiÓm tra th−êng
xuyªn.
2.1.9.1 §é Èm cña çt ®¸
§é Èm cña çt ®¸ Çn ®−îc x¸c ®Þnh tr−íc khi s¶n xuÊt bª t«ng cho mçi ®ît ®æ hoÆc
cho mét khèi l−îng nhÊt ®Þnh cho mét ®ît ®æ khèi lín (VÝ dô cho 100 m3 /1 lÇn kiÓm tra),
®iÒu nµy khèng chÕ ®−îc t−¬ng ®èi chÝnh x¸c tû lÖ N/XM qua viÖc gia gi¶m l−îng n−íc
cho mçi mÎ trén.
2.1.9.2.NhiÖt ®é cña cèt liÖu
Tr¹m trén bª t«ng ®Æt ë ngoµi trêi, mïa hÌ, nhiÖt ®é cña cèt liÖu cã thÓ lªn ®Õn 50oC,
®Ó cèt liÖu ë nhiÖt ®é cao sÏ ¶nh h−ëng ®Õn qu¸ tr×nh ninh kÕt (®Èy nhanh) cña xi m¨ng,
lµm cho qu¸ tr×nh thuû ho¸ xi m¨ng kh«ng ®Çy ®ñ v× bÞ mÊt n−íc dÔ g©y nøt bª t«ng. Lóc
®ã cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p gi¶m nhiÖt cho cèt liÖu. BiÖn ph¸p gi¶m nhiÖt nµo sÏ ¶nh h−ëng
®Õn ph−¬ng ¸n xö lý kü thuËt ®ã. VÝ dô t−íi n−íc trong mïa hÌ th× ph¶i gi¶m n−íc trong
tõng mÎ trén.
2.1.9.3.HiÖu chØnh th−êng xuyªn hÖ thèng c©n cèt liÖu
HiÖu chØnh th−êng xuyªn hÖ thèng c©n cèt liÖu (çt, ®¸, xi m¨ng, n−íc, phô gia) ®Ó
®¶m b¶o ®Þnh l−îng cña cÊp phèi, ®¶m b¶o ®−îc c−êng ®é thiÕt kÕ.
2.1.9.4.Tr×nh tù ®æ bª t«ng
Tuú thuéc vµo lo¹i kÕt cÊu vµ kh¶ n¨ng cung cÊp bª t«ng, n¨ng lùc bè trÝ ®Çm cho kÕt
cÊu mµ chän ph−¬ng ph¸p ®æ bª t«ng cho phï hîp.
VÝ dô: dÇm bª t«ng d¹ng hép cã v¸ch ng¨n, b¶n ®¸y, b¶n thµnh vµ b¶n n¾p, th«ng
th−êng ph¶i ph©n ®ît ®æ bª t«ng ®Ó tr¸nh rç v× bª t«ng kh«ng thÓ vµo ®−îc çc gãc cña kÕt
cÊu d¹ng hép. Bª t«ng khèi lín, cã diÖn tÝch lín cÇn ph¶i ®æ theo ph−¬ng ph¸p nghiªng vµ
lÊn dÇn ®Ó kh«ng t¹o nªn çc “ vÕt nèi thi c«ng”.
13
ãG.TS. NguyÔn viÕt Trung Sæ tay thi c«ng cÇu cèng
Ch−¬ng 2-2: Chª t¹o vµ chÕ söa cÊu kiÖn thÐp
2-2. ChÕ t¹o vµ chÕ söa cÊu kiÖn thÐp

2.2.1. VËt liÖu
VËt liÖu lµm cÇu thÐp cã thÓ lµ thÐp çn kh«ng chÞu hµn ghÐp hoÆc thÐp çn chÞu hµn ghÐp.
- ThÐp çn kh«ng chÞu hµn ghÐp gåm :
+ ThÐp çc bon lß M¸c - tanh.

+ ThÐp kÕt cÊu hîp kim thÊp lß M¸c - tanh.
- ThÐp çn chÞu hµn ghÐp gåm :
+ ThÐp çc bon lß M¸c - tanh.

+ ThÐp hîp kim thÊp.
C−êng ®é tÝnh to¸n khi chÞu lùc däc trôc (Ro) vµ khi chÞu uèn (Ru) lÊy theo b¶ng 3-1
qui tr×nh thiÕt kÕ cÇu cèng theo tr¹ng th¸i giíi h¹n 1979. Víi çc lo¹i thÐp kh¸c kh«ng cã
trong b¶ng 3-1 th× c¨n cø vµo ca-ta-l«, hoÆc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm ®Ó x¸c ®Þnh lo¹i thÐp
t−¬ng ®−¬ng cã trong b¶ng 3-1 ®Ó tra b¶ng.
- ThÐp dïng ®Ó chÕ t¹o kÕt cÊu thÐp ph¶i cã :
+ Ca-ta-l« hoÆc çc chøng chØ vÒ phÈm chÊt cña thÐp, nhµ m¸y s¶n xuÊt.....
+ Phï hîp víi chñng lo¹i thÐp trong qui ®Þnh trong thiÕt kÕ.
+ Kh«ng cã khuyÕt tËt ¶nh h−ëng ®Õn viÖc gia c«ng hoÆc chÊt l−îng cña kÕt cÊu thÐp.
- Trong b¶ng 3-1 chØ cho c−êng ®é tÝnh to¸n khi chÞu lùc däc trôc vµ khi chÞu uèn, ®èi víi
çc lo¹i c−êng ®é tÝnh to¸n kh¸c cña thÐp trong çc cÊu kiÖn cña kÕt cÊu vµ liªn kÕt lÊy
b»ng c−êng ®é Ro nh©n víi çc hÖ sè tÝnh chuyÓn theo d¹ng øng suÊt. Çc hÖ sè tÝnh
chuyÓn cho trong çc b¶ng 3-2 vµ 3-3 cña Qui tr×nh 1979.
2.2.2. Liªn kÕt
Trong chÕ t¹o kÕt cÊu thÐp cã thÓ sö dông çc liªn kÕt bu l«ng, ®inh t¸n, hµn hoÆc bu
l«ng c−êng ®é cao.
2.2.2.1 Liªn kÕt bu l«ng
- Kh«ng dïng bu l«ng th−êng ®Ó liªn kÕt cè ®Þnh trong çc kÕt cÊu ghÐp.
- Çc bu l«ng tinh chÕ dïng ®Ó liªn kÕt cè ®Þnh trong çc kÕt cÊu ghÐp chØ cã thÓ cã ®−êng
kÝnh nhá thua ®−êng kÝnh lç kh«ng qu¸ 0,3mm. Sè l−îng r«ng ®en trong çc bul«ng nµy
theo qui ®Þnh:
+ NhiÒu nhÊt lµ 2 vµ Ýt nhÊt lµ 1 nÕu ®Æt d−íi ®ai èc (ª - cu);

+ NhiÒu nhÊt lµ 1 nÕu ®Æt d−íi ®Çu bul«ng.
Khi dïng bul«ng tinh chÕ muèn khái láng cÇn ®Æt çc r«ng ®en ®µn tÝnh hoÆc èc ®Öm.
1
- Sai sè cho phÐp vÒ ®−êng kÝnh lç so víi ®−êng kÝnh thiÕt kÕ lÊy theo b¶ng 41 cña Qui
tr×nh thi c«ng vµ nghiÖm thu cÇu cèng.
- Bu l«ng th−êng (bul«ng th«) chØ dïng ®Ó l¾p r¸p t¹m thêi, çc bul«ng nµy cã ®−êng kÝnh
bÐ h¬n ®−êng kÝnh lç ®inh 1mm vµ chiÒu dµi t−¬ng øng víi bÒ dµy cña tËp thÐp ghÐp.
Kh«ng cho phÐp dïng r«ng ®en víi sè l−îng v−ît qu¸ 4 vµ víi bÒ dµy tæng céng v−ît qu¸
40mm.
Søc chÞu lùc tÝnh to¸n cña liªn kÕt bul«ng lÊy theo b¶ng 8 cña qui tr×nh thi c«ng vµ
nghiÖm thu cÇu cèng.
2.2.2.2 Liªn kÕt ®inh t¸n
Sè l−îng ®inh t¸n tèi thiÓu ®Ó liªn kÕt çc thanh theo hµng däc (trõ çc thanh chÐo cña hÖ
gi»ng) ®−îc phÐp dïng nh− sau:
+ Víi mét hµng ®inh t¸n lµ 3; víi tõ hai hµng ®inh t¸n trë lªn lµ 2; trªn çnh thß ra
cña ®o¹n thÐp gãc lµ 5;
+ Çc mèi nèi vµ liªn kÕt çc thanh chÞu kÐo hay lóc chÞu kÐo lóc chÞu nÐn, ph¶i cã
sè l−îng ®inh t¸n b»ng nhau Ýt ra lµ ë hai hµng ®Çu tiªn kÓ tõ mÆt c¾t cña thanh hay cña b¶n
thÐp nèi chÞu toµn bé néi lùc. Trong tr−êng hîp ë çc mèi nèi vµ liªn kÕt cña thÐp gãc cã
hai hµng ®inh th× chiÕc ®inh ®Çu tiªn ph¶i bè trÝ ë gãc cña thÐp gãc.
§−êng kÝnh cña ®inh t¸n bè trÝ ë thÐp gãc cña çc thanh chñ kh«ng nªn lín h¬n 1/4
bÒ réng cña çnh thÐp gãc.
Trong nh÷ng tr−êng hîp b¾t buéc, ®èi víi çc thanh gi»ng, nÑp t¨ng c−êng, b¶n
ng¨n... ®−îc phÐp bè trÝ çc ®inh t¸n cã ®−êng kÝnh 23mm trªn thÐp gãc çnh réng 80mm
vµ ®−êng kÝnh 26mm trªn thÐp gãc çnh réng 90mm.
ChiÒu dµi th©n ®inh t¸n trong b¶n thÐp kh«ng ®−îc lín h¬n 4,5 lÇn ®−êng kÝnh lç
®inh; sè b¶n thÐp ghÐp l¹i b»ng ®inh t¸n 23mm kh«ng nªn nhiÒu h¬n 7 líp; víi ®−êng kÝnh
26mm kh«ng nªn nhiÒu h¬n 8 líp.
Khi t¸n ®inh b»ng hai bóa t¸n h¬i Ðp hoÆc cã dïng gi¸ ®ì h¬i Ðp ®éng lùc th× bÒ dµy
t¸n ghÐp cã thÓ ®−îc t¨ng lªn ®Õn 5,5 lÇn ®−êng kÝnh lç ®inh vµ sè b¶n t¸n ghÐp khi Êy cã
thÓ t¨ng tíi 8 líp víi ®−êng kÝnh lç ®inh 23mm vµ tíi 9 líp ®èi víi ®−êng kÝnh lç 26mm.
Khi chiÒu dµy cña tËp b¶n ghÐp v−ît qu¸ 3,5 lÇn ®−êng kÝnh lç ®inh th× ph¶i dïng
lo¹i ®inh t¸n cã th©n h×nh nãn côt vµ ®Çu kiÓu chãp cao.
Kho¶ng çch gi÷a çc ®inh t¸n ph¶i tu©n theo çc qui ®Þnh tèi ®a vµ tèi thiÓu nh− trong
b¶ng 3-17 cña qui tr×nh thiÕt kÕ cÇu cèng theo tr¹ng th¸i giíi h¹n.
Sau khi phÇn dÇm cÇu, dµn l¾p r¸p ®l h×nh thµnh mét hÖ thèng cøng ®l ®−îc nghiÖm thu vµ
lµm biªn b¶n th× cã thÓ b¾t ®Çu c«ng t¸c t¸n ®inh.
Khi l¾p r¸p theo kiÓu hÉng vµ nöa hÉng c«ng t¸c t¸n ®inh cã thÓ b¾t ®Çu sím h¬n ®Ó
tr¸nh cho çc con lãi chÞu lùc nhiÒu do ®ã mµ khã rót lãi ra ®Ó thay thÕ b»ng ®inh t¸n. Sè
2
khoang l¾p r¸p ch−a t¸n ®inh kÓ c¶ khoang ®ang l¾p kh«ng ®−îc nhiÒu qu¸ 3. Khi t¸n ®inh
th¸o con lãi vµ bul«ng ®Õn ®©u t¸n ®inh ®Õn ®ã.
Çc lç l¾p ®inh t¸n ph¶i ®¸p øng çc yªu cÇu nh− trong b¶ng 41 cña qui tr×nh thi c«ng vµ
nghiÖm thu cÇu cèng, ngoµi ra so víi tæng sè lç ®inh ë mét mèi nèi cho phÐp.
+ Kh«ng qu¸ 10% lç cã ®é ®o ®Õn 1mm;
+ Kh«ng qu¸ 20% lç bÞ lÖch h−íng trôc (kh«ng ®ång t©m) ®Õn 2% bÒ dµy cña tËp thÐp
ghÐp nh−ng kh«ng lÖch qu¸ 2mm;
+ Tæng sè çc lç ®o vµ lÖch h−íng trôc ë mét mèi nèi kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 25% tæng sè
®inh tÝnh to¸n ë mèi nèi vµ kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 50% tæng sè ®inh trong mçi mÆt c¾t
ngang.
Tr−íc khi l¾p ghÐp ph¶i kiÓm tra chÊt l−îng bÒ mÆt tÊm ghÐp:
+ Ph¶i c¹o s¹ch gØ, bÈn ë xung quanh lç vµ mÐp lç.
+ ChiÒu dµy tËp b¶n ghÐp ph¶i phï hîp víi ®−êng kÝnh lç ®inh vµ ph−¬ng ph¸p t¸n ®inh;
+ CÇn ph¶i lËp tøc cho ngõng t¸n ®inh khi x¶y ra t×nh tr¹ng b¶n thÐp bÞ ®ôc khoÐt khi t¸n
®inh hoÆc khi thay thÕ çc ®inh bÞ h− háng.
Khi l¾p dÇm trªn ®µ gi¸o t¹i çc mèi nèi ph¶i l¾p sè l−îng con lãi vµ bul«ng Ýt nhÊt b»ng
33% cña tæng sè, trong ®ã 2/3 lµ con lãi vµ 1/3 lµ bul«ng.
Khi l¾p hÉng vµ b¸n hÉng sè l−îng con lãi ph¶i l¾p ®ñ theo qui ®Þnh cña tÝnh to¸n, sè
l−îng bul«ng Ýt nhÊt b»ng 40% sè l−îng con lãi.
NÕu kh«ng ®ñ chç ®Ó l¾p sè con lãi tÝnh to¸n th× cho phÐp bï sè l−îng thiÕu ®ã b»ng
çch lÊy bul«ng tiÖn tinh chÕ thay thÕ cho bul«ng l¾p r¸p.
§−êng kÝnh cña con lãi ph¶i nhá h¬n ®−êng kÝnh qui ®Þnh cña lç ®inh 0,2mm, chiÒu dµi
phÇn th©n trô ph¶i lín h¬n bÒ dµy cña sè tÊm thÐp sÏ ghÐp.
Søc chÞu cho phÐp cña con lãi tÝnh nh− søc chÞu cho phÐp cña ®inh t¸n, tøc lµ tÝnh
theo kh¶ n¨ng chÞu lùc theo c¾t vµ Ðp mÆt lµ chñ yÕu.
Søc chÞu lùc tÝnh to¸n cña liªn kÕt ®inh t¸n cã thÓ lÊy trong b¶ng 7 cña Qui tr×nh thi
c«ng vµ nghiÖm thu cÇu cèng.
- KiÓm tra chÊt l−îng t¸n ®inh.
+ Trong qu¸ tr×nh t¸n ®inh ®Çu tiªn ph¶i t¸n çc lç kh«ng cã con lãi vµ bul«ng, sau
®Õn çc lç cã con lãi vµ cuèi cïng lµ çc lç cã bul«ng, viÖc rót con lãi vµ bul«ng ra khái lç
ph¶i b¶o ®¶m sao cho sè con lãi vµ ®inh ®l t¸n kh«ng Ýt h¬n sè l−îng con lãi tÝnh to¸n,
+ Ph¶i nung ®inh t¸n tíi mµu s¸ng ®á (1000 ®Õn 1100 ®é). ViÖc t¸n ®inh ph¶i thùc
hiÖn nhanh chãng ®Ó sau khi t¸n xong mò ®inh hly cßn mµu ®á xÉm, nÕu t¸n chËm ®inh cã
thÓ kh«ng cho¸n hÕt thÓ tÝch lç hoÆc ®Çu ®inh cã vÕt nøt.
3
+ Ngay sau khi t¸n xong ph¶i nghiÖm thu c«ng t¸c t¸n ®inh. Dông cô ®Ó kiÓm tra lµ
bóa vµ b¶n can dµy 0,2mm. Çc ®inh t¸n ®−îc xem lµ h− háng nh− qui ®Þnh ë b¶ng 42 cña
qui tr×nh thi c«ng vµ nghiÖm thu cÇu cèng. Sau khi nghiÖm thu ®Çu ®inh ph¶i ®−îc phñ dÇu
s¬n pha bét gai.
+ Trong tr−êng hîp c«ng t¸c t¸n ®inh kh«ng ®¶m b¶o ®óng kü thuËt cho phÐp ®ôc
®inh ®Ó kiÓm tra xem lç ®inh cã ®−îc t¸n ®Çy hay kh«ng. HiÖu sè gi÷a ®−êng kÝnh lç vµ
th©n ®inh lín nhÊt lµ 0,5mm th× ®−îc xem lµ ®inh kh«ng cã ®é d¬.
+ Ph¶i thay thÕ çc ®inh t¸n bÞ h− háng b»ng çc ®inh t¸n míi, khi lo¹i bá ®inh t¸n bÞ
háng ph¶i ®¶m b¶o kh«ng bÞ h− háng tÊm ghÐp. CÊm dïng ®ôc ®Ó ®ôc ®inh t¸n nÕu kh«ng
khoan s¬ bé mò ®inh, trong tr−êng hîp nµy chiÒu s©u khoan Ýt nhÊt ph¶i b»ng chiÒu cao mò
®inh cßn ®−êng kÝnh mòi khoan nhá h¬n ®−êng kÝnh lç 2 ®Õn 3mm. Çc ®inh t¸n l¹i cÇn
®−îc kiÓm tra sau khi ®l hoµn thµnh.
+ Khi kiÓm tra chÊt l−îng c«ng t¸c t¸n ®inh cÇn kiÓm tra nhËt ký c«ng t¸c t¸n ®inh.
KÕt qu¶ nghiÖm thu c«ng t¸c t¸n ®inh ph¶i ghi theo biÓu mÉu qui ®Þnh trong qui tr×nh.
- KiÓm tra c«ng t¸c t¸n ®inh trong söa ch÷a vµ gia cè dÇm thÐp cÇn chó ý :
+ Khi khoan lç ®inh míi trªn çc bé phËn cò cÇn ®−îc gia cè ph¶i khoan lç theo çc lç ®l
khoan s½n trªn miÕng thÐp v¸ thªm, tr−êng hîp nµy ®−îc khoan theo ®−êng kÝnh thiÕt kÕ.
+ ChØ ®−îc khoan vµo b¶n thÐp míi theo mÉu cì hoÆc theo çc ®o¹n c¾t tõ bé phËn kÕt cÊu
lÊy ë dÇm cÇu ra. Quy tr×nh kh«ng cho phÐp khoan lç “ theo vÞ trÝ lç cò” b»ng çch ®o ®¸nh
dÊu.
+ Khi khoan lç ë b¶n thÐp míi “ theo vÞ trÝ lç cò” ph¶i khoan víi ®−êng kÝnh nhá h¬n thiÕt
kÕ lµ 3mm, sau khi l¾p vµo çc lç ®inh s½n cã cña çc bé phËn ®−îc gia cè míi khoan réng
ra cho tíi ®ñ ®−êng kÝnh.
+ Sau khi th¸o ®inh cò nÕu thÊy cã h− háng ë lç ®inh ( hë, kh«ng nh½n, v¸t, lÐp vv...) ph¶i
dïng dòa ®Ó söa ch÷a hoÆc khoan réng ra, qui tr×nh cho phÐp khoan lç réng ra ë tÊt c¶ çc
bé phËn chÞu nÐn, cßn ë bé phËn chÞu kÐo chØ ®−îc khoan réng lç khi cßn ®ñ tiÕt diÖn chÞu
lùc vµ ph¶i ®−îc thiÕt kÕ ®ång ý;
+ NÕu c«ng t¸c söa ch÷a, gia cè tiÕn hµnh trong ®iÒu kiÖn kh«ng cÊm xe qua l¹i th× viÖc
khoan vµ dòa çc lç ®inh chØ ®−îc tiÕn hµnh khi kh«ng cã xe trªn cÇu. Sau khi khoan vµ
dòa xong cÇn l¾p ngay con lãi hoÆc bul«ng tinh chÕ ®Ó chê t¸n ®inh.
+ Kh«ng cho phÐp dïng mèi hµn ®Ó söa ch÷a khuyÕt tËt ë çc lç ®inh cò.
+ CÇn lµm s¹ch lç ®inh vµ mÆt tÊm ghÐp tr−íc khi t¸n ®inh.
+ T¸n ®inh theo ®óng qui ®Þnh trong thiÕt kÕ söa ch÷a hoÆc thiÕt kÕ t¨ng c−êng.
+ Sau khi t¸n ®inh ph¶i s¬n lãt vµ s¬n phñ thÐp gia cè. Mò ®inh míi t¸n còng cÇn ®−îc s¬n
cÈn thËn.
+ Çc ®inh t¸n h− háng n»m ë çc vÞ trÝ kh«ng thÓ t¸n l¹i ®−îc cã thÓ thay thÕ b»ng bul«ng
tinh chÕ. Çc ®inh liªn kÕt kh«ng chÞu lùc cã thÓ thay thÕ b»ng bul«ng th«.
4
Khi sè l−îng ®inh t¸n cÇn thay thÕ Ýt nªn thay b»ng bul«ng c−êng ®é cao.
2.2.2.3. Liªn kÕt hµn:
2.2.2.3.1.Que hµn vµ d©y hµn.
Que hµn lµ ®iÖn cùc nãng ch¶y ®Ó hµn hå quang. Trong qu¸ tr×nh hµn que hµn lµm
nhiÖm vô g©y hå quang vµ bæ xung kim lo¹i cho mèi hµn. Que hµn gåm lâi lµ nh÷ng ®o¹n
d©y kim lo¹i cã chiÒu dµi kho¶ng 250mm ®Õn 450mm vµ ®−êng kÝnh kho¶ng 1mm ®Õn
12mm. Bäc ngoµi líp kim lo¹i lµ líp thuèc hµn, ®ã lµ hçn hîp çc ho¸ chÊt, kho¸ng chÊt,
fer« vµ chÊt dÝnh kÕt.
Que hµn thÐp cã thÓ gåm 3 nhãm chÝnh :
- Que hµn ®Ó hµn çc lo¹i thÐp çc-bon thÊp vµ hîp kim thÊp
- Que hµn ®Ó hµn thÐp çc-bon cao vµ thÐp hîp kim
- Que hµn ®Ó hµn thÐp hîp kim cao, thÐp kh«ng gØ.
D©y hµn ®−îc dïng trong c«ng nghÖ hµn tù ®éng hay b¸n tù ®éng, khi ®ã d©y hµn
®−îc quÊn thµnh tõng cuén. D©y hµn lµ phÇn kim lo¹i bæ sung vµo mèi hµn ®ång thêi ®ãng
vai trß ®iÖn cùc ®Ó g©y hå quang vµ duy tr× sù ch¸y hå quang
D©y hµn th−êng cã çc lo¹i : D©y hµn ®Ó hµn trong m«i tr−êng khÝ b¶o vÖ (CO2) d©y
hµn ®Ó hµn d−íi líp thuèc hµn vµ d©y trÇn ®Ó hµn hå quang hë. Ngoµi çc lo¹i trªn cßn cã
d©y hµn bét ®−îc cÊu t¹o bëi mét líp vá bäc kim lo¹i trong nã lµ mét hçn hîp gåm bét kim
lo¹i vµ mét sè thµnh phÇn liªn kÕt kh¸c.
Que hµn vµ d©y hµn ph¶i ®−îc ®ãng gãi, b¶o qu¶n cÈn thËn v× que hµn còng nh− d©y
hµn cã xu h−íng hÊp thô h¬i Èm. NÕu dïng que hµn, d©y hµn bÞ Èm çc khuyÕt tËt hµn sÏ
xÈy ra nhiÒu h¬n lµm gi¶m chÊt l−îng hµn, cô thÓ lµ :
- Hå quang trë nªn m¹nh h¬n vµ kh«ng æn ®Þnh.

- b¾n toÐ nhiÒu h¬n, h¹t kim lo¹i v¨ng ra lín h¬n.
- ®é cña mèi hµn s©u h¬n, cã thÓ g©y nøt ë ®¸y.
- líp xØ phñ mÆt trong khi hµn kh«ng ®Òu, do ®ã bÒ mÆt bÞ th« h¬n.
- cã thÓ x¶y ra nøt mèi hµn.
- cã thÓ t¹o nhiÒu bät khÝ.
- g©y ra sù dßn hy-®ê-r« do t¨ng l−îng hy-®ê-r« trong mèi hµn.
CÇn ph¶i kiÓm tra chÊt l−îng d©y hµn vµ que hµn tr−íc khi dïng, nÕu bÞ Èm cÇn sÊy
kh«.
2.2.2.3.2. ChuÈn bÞ kim lo¹i hµn vµ l¾p ghÐp.
ChØ ®−îc sö dông liªn kÕt hµn khi thÐp cã tÝnh hµn ®−îc. TÝnh hµn lµ kh¶ n¨ng cña
kim lo¹i cho phÐp h×nh thµnh mèi hµn b»ng çc c«ng nghÖ hµn th«ng th−êng. C¨n cø vµo
tÝnh hµn cã thÓ chia vËt liÖu thµnh 4 nhãm:
- VËt liÖu cã tÝnh hµn tèt nh− thÐp çc - bon thÊp vµ thÐp hîp kim. VËt liÖu nµy cho
phÐp h×nh thµnh mèi hµn cã tÝnh chÊt c¬ häc cao b»ng c«ng nghÖ hµn th«ng th−êng mµ
kh«ng ph¶i sö dông çc biÖn ph¸p ®Æc biÖt nh− nung nãng s¬ bé khi hµn.
5
- VËt liÖu cã tÝnh hµn trung b×nh, ®ã lµ nh÷ng vËt liÖu cho phÐp h×nh thµnh mèi hµn
víi tÝnh chÊt c¬ häc cÇn thiÕt trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh, ë ®©y khi hµn ph¶i nung
nãng s¬ bé vµ lµm gi¶m tèc ®é nguéi. Thuéc nhãm nµy cã mét sè thÐp hîp kim thÊp vµ
thÐp hîp kim trung b×nh.
- VËt liÖu cã tÝnh hµn kÐm, ®ã lµ nh÷ng vËt liÖu chØ cho phÐp h×nh thµnh mèi hµn
trong nh÷ng ®iÒu kiÖn c«ng nghÖ rÊt ®Æc biÖt vµ phøc t¹p. Thuéc nhãm nµy cã thÐp çc-
bon, thÐp hîp kim cao vµ mét sè thÐp ®Æc biÖt nh− thÐp chèng gØ, thÐp chÞu mµi mßn......
- VËt liÖu kh«ng cã tÝnh hµn hay vËt liÖu kh«ng hµn ®−îc, ë ®©y ngay sau khi sö dông
c«ng nghÖ ®Æc biÖt mèi hµn còng kh«ng ®¶m b¶o chÊt l−îng, çc khuyÕt tËt nh− rç, nøt
th−êng x¶y ra.
BÒ mÆt tiÕp xóc cña mÐp kim lo¹i vµ vïng l©n cËn trong kho¶ng 20mm ®Õn 30mm
tr−íc khi hµn cÇn ®−îc lµm s¹ch dÇu, mì, gØ, n−íc vµ çc chÊt bÈn kh¸c. NÕu kh«ng mèi
hµn cã thÓ bÞ rç.
Khi l¾p ghÐp çc chi tiÕt ®Ó hµn ®Æc biÖt ph¶i chó ý ®Õn khe hë sao cho kh«ng v−ît
qu¸ gi¸ trÞ cho phÐp nh− trong b¶ng 1.
KÝch th−íc cña m¹ch hµn gãc ph¶i c¨n cø theo tÝnh to¸n vÒ c−êng ®é vµ ®é bÒn mái
®Ó cè g¾ng qui ®Þnh nhá nhÊt nh−ng kh«ng ®−îc nhá h¬n çc trÞ sè nh− qui ®Þnh ë trong
b¶ng 3-18 cña qui tr×nh thiÕt kÕ cÇu theo tr¹ng th¸i giíi h¹n. ChiÒu dµi cña m¹ch hµn gãc ë
chÝnh diÖn vµ ë bªn s−ên kh«ng ®−îc nhá h¬n 60mm vµ kh«ng nhá h¬n 6 lÇn kÝch th−íc
c¹nh m¹ch hµn.
B¶ng 1: §é hë cho phÐp cña çc liªn kÕt hµn gi¸p mèi
ChiÒu dÇy tÊm hµn KÝch th−íc khe hë cho phÐp (mm)
(mm) Kh«ng v¸t mÐp Cã v¸t mÐp
10 ÷ 15 1÷3 0,5 ÷ 2
16 ÷ 20 2÷4 4÷3
21 ÷ 30 3÷6 2÷4
Çc m¹ch hµn nèi th−êng ph¶i hµn 2 bªn kh«ng phô thuéc vµo h×nh d¹ng mÐp. Trong
tr−êng hîp hµn hai bªn cã khã kh¨n th× cho phÐp hµn mét bªn, víi mèi hµn chÞu kÐo sau
khi hµn ph¶i gia c«ng c¬ khÝ m¹ch hµn.
ChiÒu dµy mÆt hµn nèi kh«ng ®−îc nhá h¬n chiÒu dµy b¶n thÐp ®−îc hµn.
Qui tr×nh kh«ng cho phÐp hµn trùc tiÕp nh÷ng bé phËn phô (phÇn hÉng, çc bé phËn
lan can, ®−êng ng−êi ®I bé...) víi çc bé phËn cña dÇm chñ , dÇm cña dÇm hÖ m¾t cÇu,çc
thanh cña dµn chñ. ChØ ®−îc hµn nh÷ng bé phËn phô nµy víi çnh thß ra cña nÑp t¨ng
c−êng. - Kh«ng ®−îc hµn trùc tiÕp çc thanh gi»ng ngang vµ çc thanh chÐo cña hÖ liªn kÕt
däc víi çnh dÇm. Cho phÐp hµn b¶n nót n»m ngang chång lªn çnh chÞu nÐn cña dÇm.
2.2.2.3.3 . Çc khuyÕt tËt t¹i mèi hµn.
+ Ch¶y loang mÆt mèi hµn, ®©y lµ hiÖn t−îng kim lo¹i hµn ch¶y loang ra bÒ mÆt cña
kim lo¹i c¬ b¶n. Nguyªn nh©n cña khuyÕt tËt nµy do dßng ®iÖn qu¸ lín, chiÒu dµi hå quang
hµn lín hay vÞ trÝ ®Æt que hµn kh«ng ®óng.
6
+ VÕt lâm mÐp hµn, ®©y lµ hiÖn t−îng cã nh÷ng chç lâm s©u trªn kim lo¹i c¬ b¶n
theo c¹nh mÐp hµn khi dßng ®iÖn hµn qu¸ lín hoÆc khi hå quang qu¸ dµi. KhuyÕt tËt nµy
lµm gi¶m tiÕt diÖn chÞu lùc cña kim lo¹i c¬ b¶n vµ cã thÓ lµ nguyªn nh©n lµm cho liªn kÕt
hµn bÞ ph¸ huû.
+ Ch¸y thñng : Khi hµn cã thÓ xuÊt hiÖn çc lç thñng xuyªn mèi hµn, nguyªn nh©n
do hë ch©n mèi hµn qu¸ lín, dßng hµn qu¸ lín hoÆc c«ng xuÊt má hµn qu¸ lín vµ tèc ®é
hµn qu¸ nhá.
+ ThiÕu hôt cuèi ®−êng hµn (lâm ®Çu vµ cuèi) hiÖn t−îng nµy x¶y ra khi kÕt thóc
®−êng hµn, nguyªn nh©n do ng¾t hå quang mét çch ®ét ngét hoÆc do ngän löa hå quang bÞ
thæi lÖch. Sù thiÕu hôt n¸y lµm cho tiÕt diÖn mèi hµn bÞ gi¶m lµm ph¸t sinh øng suÊt tËp
trung vµ cã thÓ ph¸t sinh vÕt nøt .
+ Rç khÝ: HiÖn t−îng nµy th−êng x¶y ra khi l−îng khÝ çc-bon trong thÐp c¬ b¶n
cao, khi trªn mÐp hµn cã dÇu, mì, s¬n hoÆc khi çc chÊt ®ã b¸m vµo d©y hµn hay que hµn,
khi vËt liÖu hµn Èm hoÆc khÝ b¶o vÖ cã lÉn t¹p chÊt. Ngoµi ra cßn do ®iÒu chØnh ngän löa
hµn kh«ng thÝch hîp vµ hµn qu¸ nhanh khi sö dông ph−¬ng ph¸p hµn trong m«i tr−êng khÝ
b¶o vÖ lµ CO2.
+ LÉn xØ : HiÖn t−îng nµy th−êng x¶y ra khi kh«ng lµm s¹ch gØ ë mÐp hµn, khi hµn
nhiÒu líp mµ viÖc tÈy gØ ë líp hµn tr−íc kh«ng triÖt ®Ó. XØ lÉn vµo kim lo¹i mèi hµn lµm
gi¶m tiÕt diÖn chÞu lùc g©y ra hiÖn t−îng tËp trung øng suÊt.
+ Hµn kh«ng ngÊu : Kim lo¹i c¬ b¶n vµ kim lo¹i míi hµn kh«ng dÝnh (kh«ng ngÊu)
hoÆc gi÷a çc líp khi hµn nhiÒu líp kh«ng dÝnh nhau. Nguyªn nh©n lµ do ch−a lµm s¹ch bÒ
mÆt kim lo¹i, khe hë qu¸ hÑp, dßng hµn qu¸ nhá, tèc ®é hµn lín vµ lÖch vÞ trÝ que hµn khái
trôc mèi hµn sinh vÕt nøt. Sù tån t¹i cña çc mµng nöa ®Æc nöa ch¶y láng cña qu¸ tr×nh kÕt
tinh céng víi øng suÊt co ngãt lµ nguyªn nh©n chÝnh cña nøt nãng. Nøt nãng th−êng ph©n
bè bªn trong mèi hµn nªn khã ph¸t hiÖn, nh÷ng vÕt nøt nãng ph¸t triÓn ®Õn bÒ mÆt mèi hµn
dÔ ph¸t hiÖn h¬n. Nøt nguéi th−êng ph¸t sinh ë nh÷ng chç cã hiÖn t−îng tËp trung øng suÊt
do tiÕt diÖn chÞu lùc cu¶ mèi hµn bÞ gi¶m yÕu.
2.2.2.3.4. Ph−¬ng ph¸p kiÓm tra chÊt l−îng mèi hµn :
§©y lµ ph−¬ng ph¸p ®Ó t×m ra çc ®Æc tr−ng ®é bÒn cña kim lo¹i c¬ b¶n, vËt liÖu hµn
vµ mèi hµn. Cho phÐp dïng çc mÉu ®l kiÓm tra b»ng çch quan s¸t bªn ngoµi ®Ó thÝ
nghiÖm.
Çc tÊm dïng ®Ó lÊy mÉu thÝ nghiÖm tÝnh chÊt c¬ häc ph¶i ®−îc chÕ t¹o tõ cïng mét
lo¹i thÐp nh− kim lo¹i c¬ b¶n, chóng ®−îc hµn ®Ýnh vµo vËt hµn sao cho mèi hµn trªn ®ã
®−îc tiÕn hµnh ë cïng vÞ trÝ kh«ng gian nh− mèi hµn thËt vµ ®ã lµ phÇn kÐo dµi thªm cña
mèi hµn thËt. Çc tÊm ®ã ph¶i ®−îc cïng mét ng−êi thùc hiÖn víi cïng chÕ ®é hµn, vËt liÖu
hµn vµ thiÕt bÞ hµn nh− khi hµn vËt liÖu thËt. KÝch th−íc tÊm, h×nh d¹ng kÝch th−íc mÉu
còng nh− ph−¬ng ph¸p c¾t lÊy mÉu tõ ph«i ph¶i theo tiªu chuÈn.
CÇn ph¶i thÝ nghiÖm : KÐo tÜnh liªn kÕt hµn gi¸p mèi 2 mÉu, hµn gãc vµ hµn ch÷ T : 3
mÉu mçi lo¹i, thö uèn ®éng (®é dai va ®Ëp) kim lo¹i mèi hµn gi¸p mèi vµ vïng xung quanh
mèi hµn theo ®−êng nãng ch¶y 3 mÉu mçi lo¹i, thö uèn tÜnh mèi hµn gi¸p mèi : 2 mÉu.
T− vÊn gi¸m s¸t cÇn kiÓm tra çc thÝ nghiÖm trªn th«ng qua phiÕu thÝ nghiÖm, kiÓm
tra xem ng−êi hµn mÉu cã ph¶i lµ ng−êi hµn thùc trªn kÕt cÊu kh«ng.
7
- Quan s¸t b»ng m¾t. Ph−¬ng ph¸p nµy dïng ®Ó ph¸t hiÖn çc khuyÕt tËt trªn bÒ mÆt.
Cã thÓ quan s¸t b»ng m¾t th−êng hoÆc kÕt hîp víi dïng kÝnh lóp.
Theo h×nh d¹ng bÒ ngoµi mèi hµn ph¶i tho¶ mln çc yªu cÇu sau :
+ BÒ mÆt mèi hµn nh½n, ®é nhÊp nh« nhá.

+ Cã sù chuyÓn tiÕp ®Òu tíi kim lo¹i c¬ b¶n.
+ Kh«ng cã vÕt nøt, kh«ng cã rç khÝ tËp trung hay ph©n bè.
Çc khuyÕt tËt cÇn ®−îc söa ch÷a theo çch sau : Çc chç gi¸n ®o¹n khi hµn vµ çc
chç kÕt thóc hå quang ph¶i ®−îc hµn kÝn. Çc vÕt nøt, chç hµn kh«ng ngÊu hoÆc cã khuyÕt
tËt v−ît qu¸ cho phÐp ph¶i ®−îc tÈy bá ë ph¹m vi lín h¬n kÝch th−íc khuyÕt tËt (dµi h¬n
10mm vÒ mçi phÝa) råi hµn söa l¹i. Çc chç cã vÕt c¾t ë kim lo¹i c¬ b¶n s©u h¬n cho phÐp
0,5mm ®èi víi çc tÊm dµy d−íi 10mm vµ 1mm víi çc tÊm dµy trªn 10mm ph¶i ®−îc lµm
s¹ch vµ hµn söa l¹i b¶o ®¶m chuyÓn tiÕp ®Òu vµo kim lo¹i mèi hµn.
Çc khuyÕt tËt ®l ®−îc hµn söa ch÷a ph¶i ®−îc kiÓm tra l¹i vµ t¹i mçi vÞ trÝ chØ ®−îc
söa ch÷a nhiÒu nhÊt lµ 2 lÇn.
KiÓm tra b»ng chiÕu tia R¬n-ghen hoÆc tia Gam-ma : Khi chiÕu tia R¬n-ghen hoÆc tia
Gam-ma ë nh÷ng chç cã rç khÝ, lÉn sØ hoÆc hµn kh«ng ngÊu trªn phim sÏ xuÊt hiÖn çc vÕt
sÉm.
Ph−¬ng ph¸p siªu ©m : Dùa vµo kh¶ n¨ng cña chïm tia siªu ©m ph¶n x¹ l¹i theo
h−íng kh¸c khi ®i vµo chç cã khuyÕt tËt cña kim lo¹i hµn tõ ®ã ph¸t hiÖn ®−îc vÞ trÝ vµ kÝch
th−íc khuyÕt tËt.
Ph−¬ng ph¸p thÈm thÊu b»ng dÇu háa : Dïng ph−¬ng ph¸p nµy ®Ó x¸c ®Þnh dé rç,
nøt, rß rØ cña kim lo¹i mèi hµn cã bÒ dÇy nhá h¬n 10mm b»ng çch quÐt dÇu háa lªn mét
mÆt mèi hµn, phÝa cßn l¹i quÐt v«i trªn vïng ®−êng hµn vµ ®Ó kh«. DÇu háa sÏ thÈm thÊu
qua vïng khuyÕt tËt vµ ®−îc ph¸t hiÖn dÔ dµng. Ph−¬ng ph¸p nµy cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc çc
khuyÕt tËt nhá tíi 0,1mm
Thö tÝnh chÊt c¬ häc : §©y lµ ph−¬ng ph¸p ®Ó x¸c ®Þnh ®é bÒn cña mèi hµn ®Ó so
s¸nh víi thiÕt kÕ xem cã ®¹t hay kh«ng. Çc mÉu ®Ó thÝ nghiÖm còng ®−îc hµn cïng chÕ ®é
víi vËt thËt hoÆc ®−îc c¾t tõ s¶n phÈm ra ®Ó t¹o mÉu.
Søc chÞu lùc tÝnh to¸n cña çc mèi hµn lÊy theo b¶ng 6 cña “Quy tr×nh thi c«ng vµ
nghiÖm thu cÇu cèng”.
2.2.2.4 Liªn kÕt b»ng bul«ng c−êng ®é cao :
Liªn kÕt bul«ng c−êng ®é cao lµm viÖc nhê lùc ma s¸t gi÷a çc tÊm b¶n, lùc ma s¸t
®−îc t¹o ra nhê lùc c¨ng trong çc bul«ng. Sù lµm viÖc cña liªn kÕt víi mét bul«ng trong
liªn kÕt ma s¸t cho mét mÆt tiÕp xóc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc :
T = k m Nf
Trong ®ã : N - Lùc c¨ng trong th©n bul«ng (tÊn)

f - HÖ sè ma s¸t
k - HÖ sè ®ång nhÊt
8
m - HÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc, khi tÝnh to¸n trong thi c«ng lÊy m = 1,
trong thiÕt kÕ lÊy m = 0,95.
Çc sè h¹ng f, k, N tra trong çc b¶ng 2, 3 vµ 4 cña Quy tr×nh thi c«ng vµ nghiÖm thu
dÇm cÇu thÐp liªn kÕt b»ng bul«ng c−êng ®é cao.
Çc TÝnh to¸n trong thi c«ng ®−îc xÐt ®ång thêi sù lµm viÖc cña bul«ng c−êng ®é cao
vµ con lãi, víi con lãi tÝnh to¸n nh− ®inh t¸n.
§Ó bul«ng ®¹t lùc c¨ng lµ N cÇn xiÕt bul«ng víi m«men xiÕt Mx
Mx = Ndk
Trong ®ã : d - ®−êng kÝnh th©n bul«ng (mm).

k - hÖ sè m«men xo¾n, k ®−îc quyÕt ®Þnh trong thiÕt kÕ cho tõng lo¹i bul«ng
vµ ph−¬ng ph¸p b«i tr¬n. Cã thÓ x¸c ®Þnh hÖ sè k theo thùc nghiÖm.
N - lùc c¨ng trong th©n bul«ng (tÊn).
Tõ Mx cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc lùc cÇn ®Æt vµo tay ®ßn cña cê-lª khi biÕt tay ®ßn
(kho¶ng çch tõ t©m bul«ng c−êng ®é cao ®−îc xiÕt ®Õn ®−êng t¸c dông cña lùc) hoÆc
ng−îc l¹i.
Çc yªu cÇu vÒ kiÓm tra chÊt l−îng bul«ng, vßng ®Öm ®ai èc nh− sau:.
- Bul«ng, vßng ®Öm, ®ai èc ph¶i cã kÝch th−íc ®óng theo tiÓu chuÈn qui ®Þnh trong
thiÕt kÕ. çc kÝch th−íc tiªu chuÈn cña bul«ng c−êng ®é cao kÓ c¶ vßng ®Öm vµ ®ai èc cã
thÓ tham kh¶o trong çc b¶ng tõ 1 ®Õn 4 cña “Qui tr×nh vÒ bul«ng c−êng ®é cao dïng trong
cÇu thÐp”. Trong cÇu thÐp th−êng dïng bul«ng c−êng ®é cao cã ®−êng kÝnh ren tõ 18mm
®Õn 24mm.
- Tiªu chÈn bul«ng c−êng ®é cao dïng trong cÇu thÐp qui ®Þnh tÝnh chÊt c¬ häc cña
bul«ng, vßng ®Öm vµ ®ai èc nh− sau:
+ Giíi h¹n bÒn nhá nhÊt 110 kb/ mm2

+ Giíi h¹n bÒn lín nhÊt 130 kb/mm2
+ §é cøng ®¹t 325 ÷ 388 HB ( 35 ÷ 41HRc).
+ §é thÊt t−¬ng ®èi ϕ% kh«ng nhá h¬n 35.
+ §é dln dµi t−¬ng ®èi d% kh«ng nhá h¬n 8.
+ §é dai va ®Ëp ak KGm/ cm2 kh«ng nhá h¬n 5.
+ Nãi chung çc ®ai èc cÇn cã giíi h¹n bÒn kh«ng nhá h¬n 110kb/mm2 ( khi thö
cïng víi bul«ng), ®é cøng ®¹t 283 ÷ 341HB (30 ÷ 37HRc). Çc vßng ®Öm cã ®é cøng ph¶i
®¹t 283 ÷ 426HB (30 ÷ 45HRc).
+ CÊp chÝnh x¸c mèi ghÐp ren cña bul«ng vµ ®ai èc cho phÐp lµ 7H/ 8G theo
TCVN 1917 - 76. Sai lÖch vÒ kÝch th−íc h×nh häc cña bul«ng, ®ai èc vµ cña ren ph¶i tu©n
theo çc qui ®Þnh trong TCVN.
+ §é kh«ng vu«ng gãc gi÷a mÆt tùa mò bul«ng víi ®−êng tim cña th©n bul«ng kh«ng
v−ît qu¸ 1o.
+ Bul«ng, ®ai èc, vßng ®Öm khi vËn chuyÓn ph¶i ®ãng trong hßm kÝn, trªn hßm ph¶i
ghi râ :
Tªn nhµ m¸y chÕ t¹o.
Tªn vµ qui çch s¶n phÈm.
9
Sè hiÖu cña l« s¶n phÈm.

Khèi l−îng tÞnh.
Khèi l−îng c¶ b×.
+ Çc bul«ng vßng ®Öm, ®ai èc ph¶i cã më b¶o vÖ, kh«ng bÞ gØ.
+ Ph¶i lo¹i bá çc bul«ng, vßng ®Öm, ®ai èc cã vÕt nøt.
+ Tr−íc khi l¾p r¸p, ren bul«ng ph¶i ®−îc vÆn th«ng suèt dÔ dµng b»ng tay trªn toµn
bé chiÒu dµi ren. Bul«ng, vßng ®Öm, ®ai èc ph¶i ®−îc lau chïi, lµm s¹ch bôi, s¹ch çc líp
dÇu, mì... vµ khi cÇn b«i thªm mét líp dÇu máng võa ®ñ ®Ó khi xiÕt dÇu kh«ng thÊm vµo bÒ
mÆt b¶n ma s¸t. VÖ sinh, b«i tr¬n cÊu kiÖn ph¶i theo ®óng qui ®Þnh cña thiÕt kÕ, th«ng
th−êng cã thÓ dïng hçn hîp 90% x¨ng c«ng nghiÖp vµ 10% dÇu nhên c«ng nghiÖp.
Çc yªu cÇu vÒ kiÓm tra bÒ mÆt ma s¸t nh− sau: .
- BÒ mÆt tiÕp xóc cña çc thanh, b¶n ghÐp tr−íc khi l¾p ph¶i ®−îc tÈy s¹ch b»ng phun
çt, phun h¹t gang hoÆc b»ng löa. NÕu ®l ®−îc t¹o mÆt ma s¸t tr−íc ë x−ëng vµ ®−îc phñ
líp m¹ (hay phñ líp kh¸c) b¶o vÖ, tr−íc khi l¾p r¸p ph¶i lµm s¹ch bôi, dÇu mì, n−íc ng−ng
tô trªn mÆt.
- Tr−íc khi gia c«ng mÆt cÇn tÈy s¹ch vÈy gØ, söa ch÷a çc khuyÕt tËt. KiÓm tra sai sè
h×nh häc cña çc cÊu kiÖn theo phô lôc 1 cña Qui tr×nh thi c«ng vµ nghiÖm thu dÇm cÇu
thÐp liªn kÕt b»ng bul«ng c−êng ®é cao. Çc mÐp sau khi ®o c¾t, hµn, dËp vv... ph¶i ®−îc
mµi nh½n b»ng m¸y mµi vµ kh«ng ®−îc lÑm vµo thÐp c¬ b¶n qu¸ 0,5mm.
- Ph−¬ng ph¸p gia c«ng mÆt ®Ó ®¹t hÖ sè ma s¸t tÝnh to¸n ph¶i tu©n theo chØ dÉn trong
®å ¸n thiÕt kÕ, nÕu kh«ng cã chØ dÉn th× dïng ph−¬ng ph¸p phun çt hoÆc phun h¹t gang.
- NÕu t¹o ma s¸t b»ng líp s¬n ®Æc biÖt th× ph¶i b¶o ®¶m chiÒu dµy líp s¬n theo qui
®Þnh.
- MÆt ma s¸t ®l ®−îc tÈy s¹ch ph¶i ®−îc b¶o vÖ cÈn thËn tr¸nh bÞ bÈn l¹i do gØ, dÇu
mì, s¬n... Khi bÞ bÈn l¹i cÇn gia c«ng l¹i b»ng çch tÈy s¹ch bÈn.
- NÕu sau khi mÆt tiÕp xóc ®−îc tÈy s¹ch mµ xuÊt hiÖn líp gØ nhÑ (cã è vµng, quÖt tay
thÊy cã mÇu vµng nh−ng kh«ng cã bôi vµng) còng nh− trªn mÆt tiÕp xóc bÞ m−a, s−¬ng
hoÆc h¬i n−íc ng−ng tô mµ ®l ®−îc sÊy kh« ( nh− thæi b»ng h¬i Ðp) th× kh«ng ph¶i gia
c«ng l¹i mÆt tiÕp xóc.
- Sau khi mÆt tiÕp xóc ®−îc phun çt kh«ng ®−îc ®Ó qu¸ 3 ngµy ®ªm kÓ tõ khi phun
xong ®Õn khi xiÕt chÆt toµn bé bul«ng cña mèi nèi hay liªn kÕt hoÆc tr¸m kÝn çc kÏ hë cña
tËp b¶n thÐp trong thi c«ng.
- ViÖc gia c«ng l¹i bÒ mÆt ma s¸t ®−îc thùc hiÖn nh− gia c«ng lÇn ®Çu. CÇn sö dông
l¹i çc b¶n thÐp th¸o ra trong çc liªn kÕt hoµn chØnh th× kh«ng thÓ gia c«ng t¹o mÆt ma s¸t
nh− çc ph−¬ng ph¸p th«ng th−êng mµ ph¶i cã biÖn ph¸p c«ng nghÖ ®Æc biÖt ®−îc thiÕt kÕ
chÊp nhËn.
+ KiÓm tra ®é s¹ch bôi, s¬n, gØ... trªn mÆt tiÕp xóc ®l ®−îc phun çt cã thÓ dïng kÝnh
lóp víi ®é phãng ®¹i 6 lÇn ®Ó soi trªn bÒ mÆt, nÕu kh«ng thÊy bôi bÈn lµ ®−îc.
10
- KiÓm tra ®é s¹ch dÇu mì b»ng çch nhá 2 ®Õn 5 giät x¨ng trªn mÆt b¶n thÐp. Sau
thêi gian Ýt nhÊt 15 gi©y dïng giÊy läc thÊm x¨ng cßn ®äng l¹i trªn mÆt b¶n thÐp. Nhá x¨ng
cïng lo¹i ( ®l dïng 2 ®Õn 5 giät) lªn mÆt giÊy läc cïng lo¹i ®Ó kiÓm tra. §Ó cho hai tê giÊy
bay hÕt x¨ng, nÕu mµu s¾c ë giÊy cña hai chç vÕt x¨ng ®l bay h¬i gièng nhau lµ ®¹t yªu
cÇu.
Ng−êi kiÓm tra cÇn kiÓm tra thiÕt bÞ lµm s¹ch bÒ mÆt, ph−¬ng ph¸p b¶o vÖ bÒ mÆt ®l
lµm s¹ch vµ c¶ qu¸ tr×nh l¾p, xiÕt bul«ng cã lµm bÈn bÒ mÆt ma s¸t kh«ng.
Ph−¬ng ph¸p kiÓm tra c«ng t¸c l¾p r¸p bul«ng c−êng ®é cao nh− sau:
L¾p theo ®óng tr×nh tù vµ ph¶i ®¶m b¶o:
- TiÕn hµnh l¾p côm tr−íc khi l¾p vµo kÕt cÊu nhÞp.
- Çc lç ®inh cña tËp b¶n ph¶i ®ång t©m. §Þnh vÞ b»ng çc con lãi thi c«ng.
- L¾p ®ñ sè bul«ng ®¶m b¶o sù lµm viÖc cña liªn kÕt theo tõng giai ®o¹n chÞu lùc cña
qu¸ tr×nh thi c«ng vµ dïng cê-lª lùc xiÕt tíi trÞ sè tõ 50% ®Õn 90% lùc c¨ng tiªu chuÈn.
KiÓm tra kÝch th−íc vµ ®é khÐp kÝn cña tËp b¶n nÕu ®¹t yªu cÇu tiÕn hµnh tr¸m kÝn çc khe
ghÐp ë liªn kÕt.
- XiÕt chÆt sè l−îng bul«ng nµy ®Õn ®óng lùc c¨ng tiªu chuÈn.
- L¾p çc bul«ng vµo çc lç cßn trèng vµ xiÕt ngay ®Õn lùc c¨ng tiªu chuÈn.
- Rót tõng con lãi thi c«ng vµ thay b»ng bul«ng, thay ®Õn ®©u xiÕt ®Õn lùc c¨ng tiªu
chuÈn ®Õn ®ã.
- ChuÈn bÞ ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn che ch¾n khi m−a còng nh− thiÕt bÞ sÊy kh« sau khi m−a.
- §Çu tiªn dïng cê-lª giã ®Ó xiÕt bul«ng nh−ng sau ®ã ph¶i dïng cê-lª lùc cã bé phËn
chØ thÞ chÝnh x¸c ®Ó xiÕt l¹i kiÓm tra. XiÕt tõ tõ kh«ng giËt côc, sau khi xiÕt xong bul«ng
ph¶i ®−îc ®¸nh dÊu b»ng s¬n ®Ó tr¸nh nhÇm lÉn. M« men xiÕt do cê-lª lùc t¹o nªn cã ®é
chÝnh x¸c kh«ng thÊp h¬n 0 ÷ 5% m« men xiÕt yªu cÇu vµ ph¶i th−êng xuyªn kiÓm tra
chØnh l¹i cê-lª lùc (tr−íc mçi ca ph¶i kiÓm tra 1 lÇn).
- Trong mçi tËp b¶n cÇn xiÕt chÆt bul«ng tõ chç tËp b¶n cã ®é Ðp chÆt tíi chç Ýt chÆt
h¬n (vi dô xiÕt tõ hµng ®inh liªn kÕt ë x−ëng ®Õn ®Çu tù do hay träng t©m ®¸m ®inh ®Õn
mÐp sao cho nh÷ng bu l«ng ë ®©ï nót, mèi nèi hay ®Çu thanh ®−îc xiÕt sau cïng).
- Sau khi xiÕt mçi bul«ng ph¶i cã ®ñ hai vßng ®Öm ë phÝa ®u«i vµ phÝa ®Çu. §Æt vßng
®Öm ph¶i ®óng theo chiÒu qui ®Þnh cña nhµ chÕ t¹o.
- Bul«ng ®l ®−îc xiÕt tíi lùc c¨ng thiÕt kÕ kh«ng cho phÐp sö dông l¹i cho mét liªn
kÕt bul«ng c−êng ®é cao kh¸c.
- KiÓm tra ®é khÐp kÝn cña tËp b¶n b»ng çch dïng l¸ chuÈn cã bÒ dµy 0,3mm, nÕu
tÊt c¶ çc phÝa mÐp cña tËp b¶n kh«ng hë qu¸ 0,3mm lµ ®¹t yªu cÇu.
- KiÓm tra lùc c¨ng trong th©n bul«ng b»ng cê-lª lùc cã ®é chÝnh x¸c cao. Sè l−îng
bul«ng cÇn kiÓm tra quy ®Þnh nh− sau:
11
+ Khi sè l−îng bul«ng ë mèi nèi d−íi 5 cÇn kiÓm tra 100%.
+ Khi sè l−îng bul«ng ë mèi nèi d−íi 5 ®Õn 20 cÇn kiÓm tra 5 bul«ng .
+ Khi sè l−îng bul«ng ë mèi nèi trªn 20 cÇn kiÓm tra 25%.
NÕu trong sè bul«ng kiÓm tra chØ cÇn cã 1 bul«ng kh«ng ®¹t m«men xiÕt th× ph¶i
kiÓm tra toµn bé sè bul«ng cßn l¹i. §¸nh dÊu sè bul«ng ®l ®−îc kiÓm tra vµ bul«ng kh«ng
®ñ m«men xiÕt ®Ó tr¸nh bá xãt khi xiÕt l¹i.
KÕt qu¶ kiÓm tra ph¶i ®−îc ghi trong nhËt ký c«ng tr×nh.
Gãc quay cña cê-lª lùc khi kiÓm tra bul«ng kh«ng lín h¬n 100 ®Õn 150.
Ph¶i kiÓm tra h×nh d¹ng vµ kÝch th−íc cña kÕt cÊu sau khi ®l l¾p r¸p. Sai sè ph¶i n»m
trong quy ®Þnh nh− trong Phô lôc 1 vµ Phô lôc 4 cña Quy tr×nh thi c«ng vµ nghiÖm thu dÇm
cÇu thÐp liªn kÕt b»ng bul«ng c−êng ®é cao.
2.2.3. ChÕ t¹o cÊu kiÖn thÐp
§Ó gi¸m s¸t viÖc chÕ t¹o cÊu kiÖn thÐp trong Nhµ m¸y cÇn dùa vµo çc tµi liÖu sau:
+ hå s¬ ®å ¸n thiÕt kÕ kÕt cÊu thÐp

+ quy tr×nh chÕ t¹o kÕt cÊu thÐp do Nhµ m¸y kÕt cÊu thÐp biªn so¹n vµ ®l ®−îc TVGS
chÊp thuËn ¸p dông
+ çc Quy tr×nh cã liªn quan cña Bé x©y dùng, Bé c«ng nghiÖp vÒ chÕ t¹o kÕt cÊu thÐp
vµ gia c«ng kim lo¹i
+ çc quy ®Þnh ®l nªu trong phÇn nãi vÒ çc liªn kÕt ®inh t¸n, bu l«ng, mèi hµn ë trªn
12
Ch−¬ng 2-3: C«ng t¸c ®¾p ®Êt trªn c«ng vµ sau mè cÇu
2.3. C«ng t¸c ®¾p ®Êt trªn cèng vµ quanh mè cÇu Gia cè m¸i
dèc
2.3.1. §¾p ®Êt trªn cèng vµ quanh mè cÇu
C«ng t¸c ®¾p ®Êt trªn cèng tho¸t n−íc vµ xung quanh mè cÇu ®−îc thùc hiÖn sau khi
kiÓm tra chÊt l−îng ®Êt ®¾p vµ kiÓm tra ®èi chiÕu theo yªu cÇu thiÕt kÕ vÒ thi c«ng x©y
dùng kÕt cÊu, l¾p ®Æt hÖ thèng tho¸t n−íc vµ chèng thÊm.
Khi thi c«ng cèng, kho¶ng trèng ë hè mãng cÇn ®−îc lÊp ®Çy ®Êt ®Çm chÆt ngay sau
khi nghiÖm thu phÇn mãng. Kh«ng ®−îc ®¾p lÊp kho¶ng trèng nµy khi trong hè cßn n−íc.
Khi ®¾p ®Êt lªn cèng, tr−íc tiªn ph¶i ®¾p khèi l¨ng thÓ ®Êt ë hai bªn èng cèng, sau ®ã
míi ®¾p tiÕp ®Õn cao tr×nh thiÕt kÕ.
Çc ph−¬ng tiÖn giao th«ng chØ ®−îc phÐp ®i qua cèng võa l¾p ®Æt khi ®@ lÊp xong ®Êt
lªn ®Ønh èng cèng mét líp dµy Ýt nhÊt 1m, cßn ®èi víi m¸y ñi qua - Ýt nhÊt lµ 0,5m. ViÖc
®¾p ®Êt cÇn thùc hiÖn theo quy tr×nh ®Çm nÐn ®Êt x©y dùng hiÖn hµnh.
Ph¶i chó ý ®Æc biÖt ®Õn chÊt l−îng ®Çm nÐn ë nh÷ng chç khã ®æ ®Êt nh− ph¹m vi phÇn
t− ®¸y d−íi èng trßn, chç chuyÓn tiÕp gi÷a çc ®o¹n èng, ë mÆt ngoµi låi lâm cña èng t«n
thÐp l−în sãng, v.v...
Khi ®Æt cèng trªn s−ên dèc, viÖc ®¾p ®Êt trªn cèng cÇn ®−îc b¾t ®Çu tõ phÝa d−íi thÊp,
®Æc biÖt chó ý ®Çm chÆt cÈn thËn tõng líp ®Êt. §é cao ®¾p ë phÝa d−íi ph¶i lu«n lu«n cao
h¬n ®é cao ®Êt phÝa trªn.
ViÖc ®¾p tõ mãng mè cÇu còng nh− ®¾p phÇn ®Êt sau mè (theo chiÒu dµi b»ng chiÒu
cao ®¾p sau mè céng thªm Ýt nhÊt lµ 2m kÓ tõ ®u«i mè, ngang víi mÆt ®Êt tù nhiªn t¹i ®ã)
vµ ®¾p trong ph¹m vi t−êng ch¾n cña mè, ph¶i dïng lo¹i ®Êt thÊm n−íc tèt víi hÖ sè thÊm
kh«ng nhá h¬n 2m/ngµy ®ªm. ViÖc ®Çm nÐn tõng líp ®Êt ë t− nãn mè cÇu, ®Êt ®¾p trong
ph¹m vi t−êng ch¾n ®Òu ph¶i ®−îc ®Çm chÆt b»ng m¸y ®Çm rung hoÆc m¸y ®Çm treo.
Nh÷ng yªu cÇu kü thuËt ®¾p ®Êt trªn cèng vµ quanh mè cÇu, khèi l−îng vµ çch thøc
kiÓm tra ®−îc quy ®Þnh theo b¶ng 1.
B¶ng 1
Ph−¬ng ph¸p hoÆc

Yªu cÇu kü thuËt §èi t−îng kiÓm tra
çch thøc kiÓm tra
(1) (2) (3)
1. BÒ réng kho¶ng trèng ®Ó ®¾p lÊp cèng kh«ng Kho¶ng trèng cho tõng vÞ §o b»ng th−íc cuén
nhá h¬n 10m vµ kh«ng nhá h¬n 4m tõ ch©n trÝ ®Æt cèng
m¸i ®¾p ®Õn cèng.
2. KÝch th−íc l¨ng ®Êt: L¨ng thÓ ®Êt cho tõng cèng §o b»ng th−íc d©y vµ
MÆt trªn - kh«ng thÊp h¬n ®Ønh cèng th−íc ch÷ A
M¸i dèc - kh«ng dèc qu¸ 1:5.

3. Nh÷ng lo¹i ®Êt ®−îc xÐt dïng lµm nÒn ®Æt nt Quan s¸t vµ theo tiªu
d−íi cèng t«n thÐp, dïng ®¾p l¨ng thÓ ®Êt hai chuÈn vÒ ph©n tÝch mÉu
bªn cèng t«n thÐp: çt h¹t võa, çt h¹t to, sái, ®Êt ®¸
®¸ d¨m, ®¸ sái, ®Êt ®¸ latªrÝt cã ®−êng kÝnh
h¹t kh«ng lín h¬n 50mm.
1
B¶ng 1 (tiÕp theo)
(1) (2) (3)

4. §¾p l¨ng thÓ ®Êt bªn c¹nh cèng BT vµ BTCT L¨ng thÓ ®Êt cho tõng cèng Quan s¸t
cho phÐp dïng cïng lo¹i ®Êt ®¾p nÒn ®−êng.
5. §¾p vµo kho¶ng trèng gi÷a v¸ch hè vµ mÆt nt Dïng m¸y ®o ®é chÆt
bªn mãng cèng: ®¾p ®Òu tõng líp ngang ®ång
thêi hai bªn c¹nh mãng, theo ®é dµy ®Çm nÐn
cho phÐp cña tõng líp.
6. ChiÒu dµy (theo m) cho tõng líp ®Êt ®¾p ®−îc Cho tõng líp §o b»ng th−íc
®Çm chÆt:
a) 0,40 - 0,45, ®èi víi ®Êt ¸ sÐt ®−îc ®Çm
chÆt b»ng m¸y lu chuyªn dïng.
b) 0,50 - 0,65, ®èi víi ®Êt ¸ çt ®−îc ®Çm nt nt
chÆt b»ng m¸y lu.
c) 0,20 - 0,25, ®èi víi ®Êt ¸ çt ®−îc ®Çm nt nt
chÆt b»ng m¸y ®Çm h¬i Ðp.
d) §Õn 0,15, ®èi víi ®Êt ¸ çt ®−îc ®Çm chÆt nt nt
b»ng m¸y rung cÇm tay.
7. HÖ sè ®é chÆt cña l¨ng thÓ ®Êt ®¾p cèng t«n Theo mÆt ngang ë ®é cao Dïng m¸y ®o ®é chÆt
thÐp: 0,95. 0,25 - 0,5 vµ 0,75 d cña hai thÝch hîp
bªn cèng víi kho¶ng çch
0,1 vµ 1,0m kÓ tõ thµnh bªn
cèng - kh«ng Ýt h¬n 2 mÉu
cho mçi ®iÓm ®o.
8. HÖ sè ®é chÆt cña l¨ng thÓ ®Êt ®¾p cèng BT Cho mçi líp ®Çm chÆt. nt
vµ BTCT: 0,95. Kho¶ng çch ®o kÓ tõ
thµnh cèng ra 0,6 ®Õn 1,0m
9. HÖ sè ®é chÆt cña ®Êt ®¾p trªn ®Ønh cèng cã Cho mçi líp ®Çm nt
chiÒu cao trªn 2m: 0,85 - 0,95.
2.3.2. C«ng t¸c gia cè m¸i dèc

CÇn ph¶i dù tÝnh tr−íc phÇn viÖc gia cè m¸i dèc lóc mùc n−íc xuÊt hiÖn thÊp nhÊt, ®¾p
®−êng dÉn trªn bê b@i s«ng; dù tÝnh tr−íc phÇn ®Êt c¾t cho viÖc gia cè b¶o vÖ m¸i dèc vµ
c«ng tr×nh chØnh trÞ dßng ch¶y cho phÐp ®¾p c¹p ®Êt vµo c«ng tr×nh nÕu ®¶m b¶o ®Çm nÐn
®¹t ®Õn ®é chÆt thiÕt kÕ. Ph¶i thu dän tr−íc çc vËt thÓ læn nhæn (vËt liÖu phÕ th¶i, ®¸ héc
r¬i l¨n, gèc c©y...). ë ph¹m vi th−êng xuyªn bÞ ngËp ch×m trong n−íc cña m¸i dèc çc c«ng
tr×nh gia cè bê hoÆc ®¸y dßng suèi, tiÕn hµnh söa sang hoÆc c¹p ®æ thªm theo yªu cÇu cña
thiÕt kÕ, mµ kh«ng cÇn ®Çm chÆt ®Êt sau nµy.
Nh÷ng phiÕn ®¸ héc, khèi BT hoÆc BTCT dïng gia cè m¸i dèc, nh÷ng cÊu kiÖn dïng
phñ mÆt dèc d¹ng l−íi cÇn ®−îc chÕ t¹o vµ l¾p ®Æt theo chØ dÉn cña thiÕt kÕ cã tÝnh ®Õn ®iÒu
kiÖn thi c«ng ë vïng ngËp n−íc th−êng xuyªn hoÆc vïng bÞ ngËp n−íc cã chu kú.
2
Çc phiÕn l¾p ghÐp vµ khèi l¾p ghÐp t¹o thµnh líp phñ d¹ng l−íi ®Æt trªn m¸i dèc cÇn
tiÕn hµnh b¾t ®Çu tõ d−íi ch©n lªn mÆt m¸i cña c«ng tr×nh. Khe nèi cña çc phiÕn l¾p ghÐp
ph¶i ®−îc tr¸t kÝn nèi liÒn tr−íc khi m¸i dèc bÞ ngËp n−íc. ë ph¹m vi th−êng xuyªn bÞ
ngËp ch×m trong n−íc cña m¸i dèc çc c«ng tr×nh gia cè bê hoÆc ®¸y s«ng suèi, viÖc t¹o
dùng líp phñ mÒm b»ng çc phiÕn ®óc s½n ph¶i ®−îc xÕp ®Æt theo « cê, diÖn tÝch ph¶i xÕp
gia cè lín h¬n 100m2 d−íi d¹ng “ v¶y ç “ víi phiÕn nä chêm lªn phiÕn kia 0,5 - 1,5m,
b»ng çch dïng thiÕt bÞ cÈu næi chuyªn dïng, trong tr−êng hîp nµy khe nèi gi÷a çc phiÕn
kh«ng ph¶i tr¸t kÝn.
Nh÷ng yªu cÇu kü thuËt vÒ c«ng t¸c gia cè m¸i dèc, ph−¬ng ph¸p vµ çch thøc kiÓm
tra, ®−îc quy ®Þnh theo B¶ng 2.
B¶ng 2
Ph−¬ng ph¸p hoÆc çch

thøc kiÓm tra
1. §é sai lÖch bÒ mÆt ®Êt m¸i dèc so víi thiÕt kÕ 2 ®iÓm ®o trong ph¹m vi Dïng th−íc ®o m¸i dèc
± 5cm. ®−êng kÝnh cña b−íc ch©n
do thiÕt kÕ chØ ®Þnh
2. §¸nh gi¸ chÊt l−îng s¶n xuÊt vËt liÖu cho 1 lÇn theo l« vËt liÖu Theo tiªu chuÈn ban
c«ng tr×nh : ®¸ d¨m, sái, hçn hîp çt - sái hµnh
theo TCVN vµ TCN.
3. ChiÒu dµy Ýt nhÊt (theo cm) cña líp phñ gia 1 lÇn víi diÖn tÝch mÆt Dïng th−íc ®o
cè: m¸i 200m2
10 - khi l¾p ®Æt b»ng tay.
15 - khi l¾p ®Æt b»ng m¸y cÈu.
4. §é sai lÖch bÒ mÆt cña líp phñ gia cè nt Dïng th−íc ®o m¸i dèc
(®é b»ng) + 3 cm trªn ®o¹n nÒn 5m.
5. §¸nh gÝa chÊt l−îng v¶i (§KT) ®Þa kü thuËt Hµng xuÊt cña h@ng chÕ Theo tiªu chuÈn thö
(lµm líp phñ): hÖ sè thÊm Kf - 0,02cm/s, ®é t¹o v¶i ®Þa kü thuËt nghiÖm vËt liÖu v¶i §KT
lÌn chÆt kh«ng nhá h¬n 500gr/m2 c−êng ®é
bÒn ®øt gÉy kh«ng nhá h¬n 30kg trªn d¶i
réng 5cm.
6. PhÇn chång mÐp cho phÐp khi nèi ghÐp çc 1 lÇn ®o trªn chiÒu dµi nèi §o b»ng th−íc.
d¶i v¶i §KT kh«ng nhá h¬n 10cm khi kh©u ghÐp 50m
hoÆc d¸n liÒn mÐp.
7. §é nh« ra cña mÐp phiÕn BT vµ BTCT liÒn kÒ 1 lÇn ®o cho bÒ mÆt m¸i nt
kh«ng lín h¬n 10mm, bÒ réng çc khe hë dèc 100m2
cña kÕt cÊu kh«ng trÐt m¹ch kh«ng lín h¬n
10mm; khi khe réng lín h¬n ph¶i trÐt m¹ch
khe ®ã.
3
PhÇn 3 §o ®¹c, §Þnh vÞ cÇu
3.1. M¹ng l−íi tam gi¸c ®¹c
ë nh÷ng n¬i s«ng réng n−íc s©u kh«ng thÓ ®o trùc tiÕp çc kho¶ng çch qua s«ng th×
ph¶i ®Þnh vÞ mè trô b»ng ph−¬ng ph¸p tam gi¸c ®¹c
Trªn hai bê s«ng ng−êi ta lËp m¹ng l−íi ®o ®¹c c¬ së gåm çc tam gi¸c hay tø gi¸c mµ
çc ®Ønh cu¶ chóng ®−îc ®o víi ®é chÝnh x¸c cao vÒ kho¶ng çch còng nh− vÒ cao ®é. Sau ®ã
ph¶i quy ®æi to¹ ®é çc ®Ønh vÒ hÖ to¹ ®é quy −íc nµo ®ã thuËn tiÖn nhÊt §èi víi çc cÇu
kh«ng lín l¾m ®Þa h×nh thuËn tiÖn cã thÓ lËp m¹ng l−íi tam gi¸c vµ ®o 3 gãc víi mét c¬
tuyÕn . §Ó kiÓm tra vµ t¨ng ®é chÝnh x¸c nªn lËp hai tam gi¸c víi hai c¬ tuyÕn. Tr−êng hîp
¸p dông nhÊt lµ lËp m¹ng l−íi tø gi¸c víi mét c¬ tuyÕn trªn hoÆc 2 c¬ tuyÕn.
H×nh 3.1.1.
Khi cã bHi ®Êt gi÷a s«ng cã thÓ lËp mét c¬ tuyÕn trªn bHi khi x©y dùng cÇu míi ë gÇn
cÇu cò th× cã thÓ ®Æt c¬ tuyÕn ngay trªn cÇu cò.
M¹ng l−íi tam gi¸c ®¹c ®−îc lËp theo çc yªu cÇu sau :
- Çc gãc trong tam gi¸c ph¶i cã hai mèc c¬ b¶n ®Ó ®Þnh vÞ trôc däc cÇu (mçi bê cã mét
mèc). Ngoµi ra m¹ng l−íi cßn gåm tÊt c¶ çc mèc ®Ønh kh¸c mµ tõ chóng cã thÓ ®Þnh vÞ
còng nh− kiÓm tra çc tim mè trô trong suèt qu¸ tr×nh thi c«ng b»ng çc tia h−êng ng¾m
giao héi
- Gãc giao nhau gi÷a çc h−íng tia ng¾m ®Ó ®Þnh vÞ çc tim mè trô víi h−íng tia ng¾m
trôc däc cÇu chän trong kho¶ng 30-150 ®é
69
- ChiÒu dµi S −íc chõng cña ®−êng ng¾m lÊy tuú theo ®é chÝnh x¸c cña m¸y kinh vÜ nh−
sau
+ ®èi víi m¸y cã ®é chÝnh x¸c 1 gi©y lÊy S =1000m
+ ®èi víi m¸y cã ®é chÝnh x¸c 10 gi©y lÊy S = 300m
+ ®èi víi m¸y cã ®é chÝnh x¸c 30 gi©y lÊy S = 100m
- C¬ tuyÕn trªn bê s«ng nªn ®Æt ë n¬i ®Êt t−¬ng ®èi b»ng ph¼ng (tèt nhÊt lµ dèc kh«ng
qu¸ 1%) vµ thuËn tiÖn cho viÖc ®o chiÒu dµi mét çch chÝnh x¸c b»ng th−íc thÐp ( mÆc
dï hiÖn nay cã nh÷nh thiÕt bÞ ®o dµi hiÖn ®¹i h¬n ) ChiÒu dµi c¬ tuyÕn th−êng lÊy lín h¬n
nöa chiÒu dµi cÇn x¸c ®Þnh cña dßng s«ng. §Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c ®Þnh vÞ tim trô gi÷a
s«ng còng ph¶i ®o çc c¹nh cña m¹ng l−íi tam gi¸c víi ®é chÝnh x¸c gÇn b»ng khi ®o c¬
tuyÕn
- Mçi tim trô mè ®Òu ®−îc x¸c ®Þnh b»ng ph−¬ng ph¸p giao héi Ýt nhÊt lµ theo 3 h−íng
ng¾m tõ 3 mèc ®Ønh cña m¹ng l−íi sau ®ã viÖc ®Þnh vÞ çc bé phËn cña cäc mè trô ®−îc
lµm c¨n cø vµo çc tim mè trô ®ã b»ng ph−¬ng ph¸p ®¬n gi¶n mµ chñ yÕu lµ ph−¬ng
ph¸p to¹ ®é vu«ng gãc cho vÝ dô ®Þnh vÞ tim trô K b»ng çch giao héi tõ çc ®Ønh I, A vµ
M. Theo chiÒu dµi ®H ®o ®−îc s½n AK, AI, AM, vµ çc gãc ®H ®o s½n y1,y2 ta tÝnh ra gãc
α1, α2. §Æt çc m¸y kinh vÜ t¹i I vµ M ®Ó t×m vÞ trÝ ®iÓm K. Lóc ®ã m¸y kinh vÜ ®Æt t¹i A
cã nhiÖm vô ®iÒu khiÓn cho vÞ trÝ ®iÓm K n»m ®óng trªn trôc däc cÇu (sai sè cho phÐp
kh«ng qu¸ 1,5 cm) ®Ó ®Þnh h−íng çc tia ng¾m tõ I vµ M ®èi vèi tim trô K, cÇn ®ãng çc
cäc K' vµ K'' ë chç dÔ nh×n thÊy trªn bê s«ng ®èi diÖn
- §Ó ®Þnh vÞ t¹m thêi vÞ trÝ tim trô gi÷a dßng s«ng cã thÓ dïng çc cäc t¹m hay bÌ phao.
Sau khi ®H t¹o ra ®−îc mét kho¶ng mÆt b»ng ®Ó thi c«ng trô ®ã ë gi÷a s«ng (®¾p song
®¶o, lµm vßng v©y ng¨n n−íc va vv.. , th× ph¶i ®Þnh vÞ l¹i c¶ tim trô lÇn n÷a trªn kho¶ng
mÆt b»ng cèt ®Þnh ®ã
- Trong lóc ®ãng cäc b»ng bóa m¸y trªn sµ lan næi th× vÞ trÝ çc cäc vµ cäc ®ãng ®−îc
x¸c ®Þnh b»ng çch ng¾m çc tia giao héi ®Ó ®ãng hai cäc ®Çu tiªn lµm gèc tõ ®ã lµm c¬
së ®Ó ®Þnh vÞ çc cäc kh¸c . NÕu muèn ®ãng cäc (cäc èng) mét çch chÝnh x¸c h¬n th×
ph¶i ®ãng cäc qua mét khung dÉn h−íng
- §èi víi çc cäc èng ®−êng kÝnh lín hay giÕng ch×m cÇn lµm çc dÊu s¬n trªn çc mÆt
bªn cña chóng ®Ó theo dâi khi h¹ chóng vµo ®Êt. Dïng m¸y kinh vÜ theo dâi ®−êng th¼ng
®i qua çc v¹ch dÊu ®ã, ng−êi ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®é xª dÞch cña giÕng hay cäc èng trªn
mÆt b»ng vµ ®é nghiªng cña chóng trong hai mÆt ph¼ng th¨ng ®øng. Theo çc v¹ch s¬n
n»m ngang ®¸nh dÊu chiÒu cao cäc èng (giÕng ch×m) cã thÓ ®Õm biÕt ®−îc ®é s©u h¹ cäc
èng hay giÕng vµo ®Êt vµ x¸c ®Þnh ®é cao ®¸y mãng thùc tÕ.
70
3.2. ThiÕt bÞ tr¾c ®¹c
3.2.1 §Æc tÝnh kü thuËt cña mét sè m¸y ®o ®¹c th−êng dïng
3.2.1.1. M¸y cao ®¹c
Tuú theo ®é chÝnh x¸c çc m¸y cao ®¹c çc m¸y cao ®¹c ®−îc ph©n thµnh 3 nhãm:
nhãm m¸y cã ®é chÝnh x¸c cao, nhãm m¸y chÝnh x¸c, nhãm m¸y kü thuËt. Çc m¸y cao ®¹c
do Liªn X« cò s¶n xuÊt ®−îc ký hiÖu tªn víi ch÷ H ®øng ®Çu con sè ®øng tiÕp theo lµ sai sè
trïng ph−¬ng cho phÐp khi ®o 2 l−ît trªn 1 Km dµi. VÝ dô çc m¸y cã tªn H-50; H3; H-10.
Çc m¸y cao ®¹c th−êng dïng ë ViÖt Nam do nhiÒu n−íc s¶n xuÊt ®−îc ghi tãm t¾t trong
b¶ng 3.2.1
3.2.1.2. M¸y kinh vÜ
Çc m¸y kinh vÜ ®−îc ph©n lo¹i theo nhiÒu çch kh¸c nhau
Theo chøc n¨ng cña m¸y ng−êi ta ph©n lo¹i çc m¸y thµnh: m¸y kinh vÜ, tr¾c ®¹c mÆt ®Êt
m¸y kinh vÜ thiªn v¨n m¸y, kinh vÜ tr¾c ®¹c hÇm lß vv….
Theo ®é chÝnh x¸c cña m¸y cã thÓ ph©n ra çc lo¹i m¸y kinh vÜ chÝnh x¸c cao (cã sai sè
trung ph−¬ng 1 lÇn ®o nhá h¬n 1.5''), m¸y kinh vÜ chÝnh x¸c (cã sai sè tõ 1.5'' ®Õn 10''), m¸y
kinh vÜ kü thuËt (cã sai sè lín h¬n 10'').
Theo nguyªn t¾c vËt lý cña sù ho¹t ®éng cña m¸y cã thÓ ph©n lo¹i m¸y kinh vÜ c¬ häc, m¸y
kinh vÜ quang häc, m¸y kinh vÜ ®iÖn tö.
Trong b¶ng 3.2.2 tãm t¾t ®Æc ®iÓm mét sè m¸y kinh vÜ th−êng dïng ë n−íc ta
3.2.1.3. M¸y ®o dµi kiÓu tõ ®iÖn
Çc m¸y ®o dµi kiÓu tö ®iÖn ®ang ngµy cµng ®−îc dïng réng r[i cã hai d¹ng c¬ b¶n
cña nã lµ m¸y ®o dµi ¸nh s¸ng vµ m¸y ®o dµi v« tuyÕn phæ cËp nhÊt lµ m¸y ®o dµi ¸nh s¸ng
Sau ®©y giíi thiÖu lo¹i m¸y EOK-2000 cña Céng hoµ D©n chñ §øc ®ang ®−îc dïng ë n−íc
ta m¸y nµy ®−îc dïng ®Ó ®o tam gi¸c vµ ®−êng truyÒn cÊp 4
B¶ng 3.2.1: Tãm t¾t kü n¨ng kü thuËt mét sè m¸y cao ®¹c th−êng
Çc m¸y cã
Tªn
§Æc tÝnh cña m¸y ®é chÝnh x¸c
m¸y
t−¬ng ®−¬ng
Ni-004 §é chÝnh x¸c cao . §o thuû chuÈn h¹ng 1 sai sè trung ph−¬ng Hb-1;N3;Ni-
kh«ng qu¸ +-0.5mm trªn 1km 3;H
Hz §é chÝnh x¸c cao . §o thuû chuÈn h¹ng 2 sai sè trung ph−¬ng Ha-1
kh«ng qu¸ +-1mm trªn 1km
Ni-007 §é chÝnh x¸c cao . ®iÒu chØnh tia ng¾m tù ®éng §o thuû chuÈn Ni-3;Hz
h¹ng 2 sai sè trung ph−¬ng +-1mm trªn 1km
Ni-030 m¸y chÝnh x¸c cao . ®iÒu chØnh tia ng¾m tù ®éng §o thuû chuÈn Hb-1 H3
h¹ng 3 sai sè trung ph−¬ng +-4mm trªn 1km
Ni-025 m¸y chÝnh x¸c cao . ®iÒu chØnh tia ng¾m tù ®éng §o thuû chuÈn Ni-1;Ni-
kü thuËt sai sè trung ph−¬ng 4 mm trªn 1km B3;Ni-B5
HC-4 §é chÝnh x¸c cao . ®iÒu chØnh tia ng¾m tù ®éng §o thuû chuÈn kü
thuËt sai sè trung ph−¬ng +-8mm trªn 1km
HT Dïng ®Ó ®o thuû chuÈn kü thuËt sai sè trung ph−¬ng +-15mm trªn HTC;TH6
1km
71
HC Dïng ®Ó ®o thuû chuÈn kü thuËt sai sè trung ph−¬ng +-30mm trªn BH;Hu3
1km
B¶ng 3.2.2: Tãm t¾t kü n¨ng kü thuËt mét sè m¸y kinh vÜ th−êng dïng
Sai sè trung
Çc lo¹i m¸y cã
ph−¬ng 1 lÇn M¸y dïng ®Ó
Lo¹i Tªn m¸y ®é chÝnh x¸c
®o gãc b»ng ®o
t−¬ng ®−¬ng
kh«ng lín h¬n
Tam gi¸c vµ
Kinh vÜ chÝnh
OT-02 ±1''5 ®−êng truyÒn T1,OT,OT-02,T5
x¸c cao
h¹ng II
Tam gi¸c vµ
THEO-010A OTC,TB-
±3''0 ®−êng truyÒn
THEO-101 1,T2,TEB1
h¹ng III,IV
Kinh vÜ chÝnh
OT¦,TE-
x¸c Gi¶i tÝch vµ
C1(Liªn x«)
THEO-020 ±7''0 ®−êng truyÒn
PahlTa-010
cÊp 1,2
Redta002(§øc)
§−êng truyÒn
T15 ±5''0 TT4,OTM30,TT5
kinh vÜ
kinh vÜ lü thuËt THEO-120(§øc)
§−êng truyÒn
THEO-030 ±30''0 TE-E4,
kinh vÜ
TOM,TE-E5
B¶ng 3.2.3: §Æc tÝnh kü thuËt m¸y EOK-2000

§Æc tÝnh kü thuËt m¸y EOK-2000
Kho¶ng çch cã thÓ ®o ®−îc m 0.3-800
-khi dïng 1 l¨ng kÝnh ph¶n chiÕu 0.3-1500
-khi dïng 3 l¨ng kÝnh ph¶n chiÕu 0.3-2500
-khi dïng 9 l¨ng kÝnh ph¶n chiÕu 10
Sai sè trung ph−¬ng khi ®o dµi b»ng mét ®ît,mm 1-2
Thêi gian ®o kho¶ng çch ,phót ±40o
§é nghiªng cña ®é thu ph¸t ®é ±40o
§é nghiªng cña ®é ph¶n chiÕu ®é 12
§iÖn ¸p nguån,V 10
C«ng suÊt yªu cÇu ,W 20
C«ng suÊt yªu cÇu khi ®Ìn chiÕu ho¹t ®éng,W 35
§−êng kÝnh èng ng¾m,mm 0.3
kho¶ng çch ng¾m nhá nhÊt,m -30o
NhiÖt ®é lµm viÖc cña m¸y +45o
M¸y EOK-2000 ®[ kh«ng ®−îc s¶n xuÊt tõ n¨m 1979 vµ ®−îc thay b»ng viÖc s¶n xuÊt lo¹i
m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö EOT-2000 hiÖn ®¹i h¬n.
3.2.1.4. M¸y toµn ®¹c ®iÖn tö

KÕt hîp sù ph¸t triÓn kü thuËt cña m¸y toµn ®¹c kiÓu c¬ quang häc, m¸y kinh vÜ hiÖn sè vµ
m¸y ®o dµi ®iÖn tö ngµy nay ®[ s¶n xuÊt vµ sö dông m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö çc m¸y nµy ®−îc
ph©n lµm 2 nhãm tuú theo møc ®é tù ®éng ho¸ ®o gãc. Nhãm thø nhÊt lµ lo¹i m¸y ghÐp gåm
kinh vÜ quang häc vµ m¸y ®o dµi ®iÖn tö ®Æt chung vµo 1 vá m¸y. Khi ®ã ®o gãc theo çch
th«ng th−êng vµ däc trªn vµnh ®é chia cña kinh vÜ cßn ®o dµi th× tù ®éng hiÖn sè lªn b¶ng
72
cña m¸y ®o dµi ®iÖn tö kÕt qu¶ ®o dµi ®−îc hiÖu chØnh tù ®éng theo diÒu kiÖn ®Þa h×nh. Trong
lo¹i m¸y nµy cã m¸y EOT-2000 cña Céng hoµ D©n chñ §øc vµ m¸y TA5 cña Liªn x« cò.
Nhãm thø hai cã tr×nh ®é hiÖn ®¹i h¬n ghÐp tõ m¸y kinh vÜ hiÖn sè ®o dµi ®iÖn tö. TÊt c¶ çc
sè liÖu ®o : Gãc ®øng , gãc n»m cù li nghiªng, cù ly n»m ngang, ®é chªnh cao, cao ®é, çc
to¹ ®é ®Òu ®−îc hiÖn sèvµ ®−îc tù ®éng diÒu chØnh tù ®éng ghi kÕt qu¶ lªn b¨ng ®ôc lç, b¨ng
tõ.vv. §iÓn h×nh lµ m½u m¸yREKOTA cña §øc
B¶ng 3.2.4. §Æc tÝnh m¸y toµn ®¹c ®iÖn tõ ETO-2000
§Æc tÝnh m¸y toµn ®¹c ®iÖn tõ ETO-2000
-kho¶ng çch ®o m
+Khi dïng bé phËn ph¶n chiÕu cã 1 l¨ng kÝnh 0.2-400
+Khi dïng bé phËn ph¶n chiÕu cã 7l¨ng kÝnh 0.2-1700
-Sai sè trung ph−¬ng ®o dµi 1 ®ît,mm 10
-Thêi gian ®o kho¶ng çch , gi©y 10
-§iªn ¸p nguån V 11-14
-C«ng suÊt yªu cÇu,W 23-25
-NhiÖt ®é lµm viÖc, ®é -25o-+45o
B¶ng 3.2.5. §Æc tÝnh m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö REKOTA
-kho¶ng çch ®o m
+Khi dïng bé phËn ph¶n chiÕu cã 7l¨ng kÝnh 0.3-2000
+Khi dïng bé phËn ph¶n chiÕu cã 3x7l¨ng kÝnh 0.3-3000
-Sai sè trung ph−¬ng ®o dµi 1 ®ît,mm
+®o gãc kho¶ng çch mm 5+2.16-6D
+gãc n»m ngang,gi©y 0.5(1.6)
+gãc ®øng,gi©y 0.5(1.6)
-Thêi gian ®o kho¶ng çch , gi©y 9
-§iªn ¸p nguån V tõ 4 dÕn 12
-C«ng suÊt yªu cÇu,W 12+-1-2
-NhiÖt ®é lµm viÖc, ®é -25o - +45oC
73
3.3. C«ng t¸c ®Þnh vÞ cÇu, cèng
3.3.1 çc tµi liÖu c¨n cø

- C«ng t¸c ®o ®¹c vµ ®Þnh vÞ trªn c«ng tr−êng cÇu ®−îc lµm theo çc chØ dÉn cña ®å ¸n vµ çc
tµi liÖu c¨n cø sau ®©y:
+ B×nh ®å khu vùc cÇu ghi râ ®−êng trôc däc cÇu vµ ®−êng vµo cÇu. §èi víi çc cÇu ®−îc
x©y dùng trong çc ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn phøc t¹p ®èi víi cÇu cã phÇn b<i dµi h¬n 100m
còng nh− ®èi víi tr−êng hîp mµ çc mèi ®o ®¹c cã thÓ bÞ ph¸ ho¹i v× lý do nµo ®ã th× trªn
b×nh ®å cÇn ghi râ thªm ®−êng trôc phô song song víi ®−êng trôc däc chÝnh cña cÇu. Trªn
b×nh ®å cèng cÇn ghi râ ®iÓm giao cña trôc tuyÕn ®−êng víi trôc däc cèng.
+ B¶n s¬ ®å bè trÝ çc mèc ®Ønh vµ mèc cao ®é cña m¹ng l−íi ®o ®¹c kÌm theo chó thÝch tØ
mØ çc ®¨c ®iÓm cÇn thiÕt ®Ó v¹ch ra ®−êng trôc theo gãc ng¾m giao héi t¹i çc tim trô vµ tim
çc c«ng tr×nh kh¸c cña cÇu.
Çc tµi liÖu nãi trªn do c¬ quan thiÕt kÕ so¹n th¶o vµ do ban qu¶n lý c«ng tr×nh giao cho ®¬n
vÞ nhËn thÇu thi c«ng.
3.3.2 hÖ thèng cäc mèc

Tû lÖ b×nh ®å, sè l−îng cäc mèc cña c¬ tuyÕn, sè l−îng mèc cè ®Þnh theo trôc däc
cÇu vµ vËt liÖu lµm cäc mèc ®−îc ghi trong b¶ng 3.3.1
VÞ trÝ çc cäc mèc ®−îc ghi liªn quan víi lý tr×nh chung cña tuyÕn ®−êng. Çc cäc
mèc vµ mèc cao ®é th−êng ®Æt ë n¬i ®Êt kh«ng bÞ ngËp lôt hay ®Æt trªn nÒn mãng cña çc
c«ng tr×nh vµ nhµ cöa s½n cã gÇn cÇu nÕu nÒn mãng ®ã ®ñ æn ®Þnh vµ an toµn.
ë nh÷ng cÇu mµ ®−êng däc trôc cña nã ®i qua b<i næi gi÷a s«ng th× trªn b<i ®ã ®Æt
thªm Ýt nhÊt mét cäc mèc, vµ mét mèc cao ®¹c
M¹ng l−íi tam gi¸c ®¹c ë vÞ trÝ cÇu bao gåm çc ®iÓm ®Ønh sao cho cã thÓ c¨n cø vµo
chóng ®Ó ®Þnh vÞ trÝ çc tim trô, mè cÇu b»ng çc tia ng¾m th¼ng giao nhau vµ cã thÓ dÔ dµng
kiÓm tra vÞ trÝ cña çc cäc ®Ønh ®ã trong qu¸ tr×nh thi c«ng cÇu. Çc ®iÓm ®Ønh ®ã ®−îc bè trÝ
sao cho çc gãc giao gi÷a h−íng ng¾m vµ ®−êng trôc däc cÇu cã trÞ sè tõ 25 ®Õn 150, vµ sè
h−íng ng¾m giao héi kh«ng Ýt h¬n 3 h−íng( bao gåm c¶ h−íng ng¾m theo ®−êng trôc däc
cÇu.
Çc cäc vµ bÖ gi÷ cäc cña m¹ng l−íi tam gi¸c ®¹c ph¶i lµm b»ng bª t«ng cèt thÐp. ë
nh÷ng n¬i ®Þa h×nh phøc t¹p nÕu ®Æt m¸y ë çc cäc ®Ønh kh«ng nh×n râ nhau ®−îc th× trªn
t©m cu¶ cäc ®Ønh ®ã cÇn x©y dùng chßi dÉn mèc cã ®é cao thÝch hîp. Nh− vËy tr−íc nh÷ng
lÇn ng¾m m¸y l¹i ph¶i dÉn tim cña mèc lªn ®Õn ®Õ m¸y ®Æt trªn chßi cao.
Nãi chung m¹ng l−íi tam gi¸c ®¹c do c¬ quan thiÕt kÕ lËp ra, riªng ®èi víi çc cÈu
ng¾n h¬n 300m, th× khi cÇn thiÕt, ®¬n vÞ thi c«ng cã thÓ tù lËp thªm mét m¹ng l−íi ®¹c phô,
®Ó thuËn tiÖn ®o ®¹c ®Þnh vÞ trong qu¸ tr×nh thi c«ng cÇu cèng, ®−êng nh¸nh t¹m, vµ çc
m¹ng l−íi phô nµy cßn dïng ®Ó kiÓm tra ®o ®¹c theo tr×nh tù x©y l¾p. Khi lËp m¹ng l−íi phô,
ph¶i c¨n cø vµo çc to¹ ®é vµ cao ®é cña çc ®iÓm ®o trong m¹ng l−íi tam gi¸c ®¹c c¬ së do
c¬ quan thiÕt kÕ ®< lËp ra.
74
B¶ng 3.3.1 Quy ®inh vÒ tû lÖ b×nh ®å sè l−îng cäc mèc
Sè l−îng cäc
Tû lÖ
Lo¹i c«ng tr×nh theo ®−êng VËt liÖu lµm cäc mèc
b×nh ®å cäc mèc
trôc däc cÇu
cèng vµ cÇu ng¾n h¬n Ýt nhÊt cã 2
1cäc gç
50m cäc
1/1000
cÇu dµi tõ 50m ®Õn Ýt nhÊt cã 2
1 cäc ë mçi bê gç
100m cäc ë mçi bê
cÇu dµi tõ 100m ®Õn Ýt nhÊt cã 2
1/2000 1 cäc ë mçi bê Bªt«ng cèt thÐp
300m cäc ë mçi bê
Ýt nhÊt cã 2
1/5000 cÇu dµi h¬n 300m 2 cäc ë mçi bê Bªt«ng cèt thÐp
cäc ë mçi bê
- Ýt nhÊt cã 2
cäc trªn 1 - Ýt nhÊt cã 1
km ®−êng cäc trªn 1 km
- trªn ®o¹n ®−êng
®−êng cong - ë vÞ trÝ çch
ph¶i cã çc ®−êng trôc
®−êng vµo cÇu gç
cäc ë ®iÓm tuyÕn kh«ng
®Çu, ®iÓm qu¸ 40 m ,
cuèi ®−êng ngoµi ph¹m vi
ph©n gi¸c vµ cña nÒn ®−êng,
®iÓm ngoÆt r<nh tiªu n−íc
cña tuyÕn
3.3.3. §é chÝnh x¸c ®o ®¹c ®Þnh vÞ

Khi ®o kho¶ng çch b»ng nhiÒu dông cô (th−íc thÐp, d©y ®o …), th× tr−íc khi ®o ph¶i
chuÈn l¹i çc dông cô ®o, vµ sau khi ®o ph¶i hiÖu chØnh chiÒu dµi ®o ®−îc vÒ çc mÆt sau:
- HiÖu chØnh vÒ kÕt qu¶ sè ®o nhiÒu lÇn
- HiÖu chØnh vÒ hiÖu sè nhiÖt ®é lóc ®o vµ lóc chuÈn dông cô ®o
- HiÖu chØnh vÒ ®é dèc mÆt b¨ng cña ®−êng ®i ®o.
NÕu khi ®o tÊt c¶ çc kho¶ng çc ®Òu chØ dïng mét dông cô ®o th× ph¶i ®o theo hai h−íng:
h−íng ®i vµ h−íng vÒ, cßn khi dïng hai dông cô ®o th× chØ cÇn ®o theo mét h−íng.
Sai sè ®o dµi khi lËp m¹ng l−íi tam gi¸c ®¹c cña cÇu kh«ng ®−îc lín h¬n çc trÞ sè ghi ë sai
sè cho phÐp khi ®o kho¶ng çch trong m¹ng tam gi¸c ®¹c
B¶ng 3.3.2 Sai sè cho phÐp khi ®o kho¶ng çch trong m¹ng tam gi¸c ®¹c
Sai sè t−¬ng ®èi cho phÐp
ChiÒu dµi cÇu m
Khi ®o chiÒu dµi Khi ®o chiÒu dµi c¬
cÇu tuyÕn
L≤ 200 m 1:5000 1:10000
200m<L≤500m 1:15000 1:30000
500m<L≤1000m 1:25000 1:50000
L>1000m 1:40000 1:80000
§èi víi çc cÇu dµi kh«ng qu¸ 100m, khi ®o kho¶ng çch gi÷a çc cét mèc ®Þnh vÞ trôc däc
cÇu, vµ kho¶ng çch gi÷a çc tim trô, sai sè t−¬ng ®èi kh«ng ®−îc qu¸ 1:5000.
75
§èi víi çc cÇu dµi h¬n 100m, th× sai sè cho phÐp khi ®o kho¶ng çch gi÷a çc cäc mèc ®Þnh
vÞ trôc däc cÇu, còng nh− khi ®o ®Þnh vÞ tim cña çc phÇn trôc mèc bªn trªn bÖ mãng, ®−îc
lÊy tuú theo møc ®é ®Þnh vÞ cã thÓ ®−îc cña kÕt cÊu nhÞp so víi trô mè. Sai sè ∆l ®ã ®−îc
tÝnh theo c«ng thøc sau:
2
n
l 
∆l ≤ ± ∑  i  + 0.5m , cm (3.3.1)
i =1  k 
Trong ®ã:
li: chiÒu dµi mçi nhÞp thø i trªn phÇn cÇu ®−îc ®o, cm
n: sè l−îng nhÞp trªn phÇn ®Çu ®−îc ®o.
k: hÖ sè ®−îc lÊy tuú theo kiÓu kÕt cÊu nhÞp ®èi víi kÕt cÊu nhÞp kiÓu dÇm khi cã thÓ
cho phÐp xª dÞch tim thít gèi so víi tim bÖ kª gèi trong ph¹m vi ±5cm, còng nh− ®èi
víi kÕt cÊu nhÞp cÇu khung cÇu vßm thi c«ng ®æ bª t«ng t¹i chç th× lÊy k=6000
§èi víi mäi tr−êng hîp kh¸c khi cã yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cao h¬n ®Òu lÊy k=10000
Riªng khi ®o ®Þnh vÞ t×m bÒ réng mãng cña mè trô th× sai sè cho phÐp ®−îc t¨ng lªn gÊp 2 lÇn
so víi trÞ sè tÝnh ®−îc theo c«ng thøc 3.3.1
Mäi trÞ sè kho¶ng çch ®o xong ph¶i ®−îc hiÖu chØnh theo nhiÖt ®é vµ theo ®é dèc mÆt ®Êt
chç ®o. ChiÒu dµi c¬ tuyÕn khi ®o b»ng th−íc thÐp cã thÓ ®−îc tÝnh theo c«ng thøc sau :
h
L=n.l+0.0000125(t-to).n.l- ±d (3.3.2)
n.l
trong ®ã
L: ChiÒu dµi c¬ tuyÕn
n: sè lÇn kÐo th−íc ®o (v¬i hÕt chiÒu dµi th−íc)
l: chiÒu dµi th−íc (®< ®−îc chuÈn ®o)
t: nhiÖt ®é cña th−íc lóc ®o
to: nhiÖt ®é cña th−íc lóc chuÈn ®o
h: møc chªnh lÖch gi÷a çc ®iÓm ®Çu cña th−íc trong mçi lÇn kÐo c¨ng th−íc
d: ®o¹n d− (®o ch−a hÕt chiÒu dµi th−íc)ë vÞ trÝ n»m ngang cña th−íc
B¶ng 3.3.3 TrÞ sè hiÖu chØnh theo nhiÖt ®é cho th−íc thÐp lo¹i 20m
Sè lÇn kÐo c¨ng hÕt chiÒu dµi th−íc
Chªnh 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
lÖch
nhiÖt Kho¶ng çch ®o ®−îc, m
®é oC 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 220 240
Møc hiÖu chØnhtheo nhiÖt ®é, mm
1 0.2 0.5 0.8 1 1.2 1.8 1.8 2 2.2 2.5 2.8 3
2 0.5 1.0 1.5 2 2.5 3.5 3.5 4 4.5 5 5.5 6
3 0.8 1.5 2.2 3 3.8 5.2 5.2 6 6.8 7.5 8.2 9
4 1.0 2.0 3.0 4 5.0 7.0 7.0 8 9.0 10 11.0 12
5 1.2 2.5 3.8 5 6.2 8.8 8.8 10 11.2 12.5 13.8 15
6 1.5 3.0 4.5 6 7.5 10.5 10.5 12 13.5 15 16.5 18
7 1.8 3.5 5.2 7 8.8 12.2 12.2 14 15.8 17.5 19.2 21
8 2.0 4.0 6.0 8 10.0 14.0 14.0 16 18.0 20 22.0 24
9 2.2 4.5 6.8 9 11.2 15.8 16.8 18 20.2 22.5 24.8 27
10 2.5 5 7.5 10 12.5 17.5 17.5 20 22.5 25 27.5 30
11 2.8 5.5 8.2 11 13.8 19.2 19.2 22 24.8 27.5 30.2 33
12 3.0 6 9.0 12 15.0 21.0 21.0 24 27.0 30 33.0 36
76
13 3.2 6.5 9.8 13 16.0 22.8 22.8 26 29.2 32.5 35.8 39
14 3.5 7 10.5 14 17.5 24.5 24.5 28 31.5 35 38.5 42
15 3.8 7.5 11.2 15 18.8 26.2 26.2 30 33.8 37.5 41.2 45
16 4.0 8 12.0 16.9 20.0 28.0 28.0 32 36.0 40 44.0 48
17 4.2 8.5 12.8 17 31.2 29.8 29.8 34 28.2 42.5 46.8 51
18 4.5 9 13.5 18 22.5 31.5 31.5 36 40.5 45 49.5 54
19 4.8 9.5 14.2 19 23.8 33.2 33.2 38 42.8 47.5 52.5 57
20 5.0 10 15.0 20 25.0 35 35.0 40 45 50 55.0 60
B¶ng 3.3.4 TrÞ sè hiÖu chØnh chiÒu dµi ®o theo ®é dèc mÆt ®Êt
§é dèc
mÆt ChiÒu dµi ®o m
®Êt
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Møc hiÖu chØnh mm
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
2o 00' 6 12 18 24 30 37 43 49 55 60
10 7 14 21 29 36 43 50 57 64 71
20 8 17 25 33 41 50 58 66 75 83
30 10 19 29 38 48 57 67 76 86 95
40 11 22 32 43 54 65 76 87 97 107
50 12 24 37 49 61 73 86 98 110 123
3o 00' 14 27 41 55 69 82 96 110 123 136
10 15 31 46 61 76 92 107 122 137 152
20 17 34 51 68 85 101 118 135 152 169
30 19 39 56 75 93 112 131 149 168 187
40 20 41 61 82 102 123 143 164 184 204
50 22 45 67 89 112 134 157 179 201 223
4o 00' 24 49 73 97 122 146 171 195 219 243
10 26 53 79 106 132 159 185 211 238 264
20 29 57 86 114 143 172 200 229 257 285
30 31 62 92 123 154 185 216 247 277 308
40 33 66 99 133 166 199 232 265 298 331
50 36 71 107 142 178 213 249 284 320 355
5 o 00' 38 76 114 152 190 228 266 304 343 381
10 41 81 122 163 203 244 284 325 366 407
20 43 87 130 173 216 260 303 346 390 433
30 46 92 138 184 230 276 322 368 414 460
40 49 98 147 195 244 293 342 391 440 489
50 52 104 155 207 259 311 362 414 466 517
6 o 00' 55 110 164 219 274 329 383 438 493 548
10 58 116 174 231 289 347 405 463 521 579
20 61 122 183 244 395 366 427 488 549 610
30 64 129 193 257 321 386 450 514 579 643
40 68 135 203 270 338 406 478 541 609 673
50 71 142 213 284 373 426 497 568 639 711
7 o 00' 75 149 224 298 373 447 52 596 671 745
77
B¶ng 3.3.5 Sai sè cho phÐp khi ®o gãc
D¹ng sai sè
L≤≤200m 200m-500m 500m-1000m L>1000m
-sai sè khi ®o gãc gi©y ±20 ±7 ± ±
-§é khíp gãc trong mçi tam ±35 ±10 ± ±
gi¸c ®¹c, gi©y M¸y kinh vÜ M¸y kinh vÜ M¸y kinh vÜ M¸y kinh vÜ
-Dông cô ®o gãc 30 gi©y víi 2 10 gi©y víi 3 1 gi©y víi 3 1 gi©y víi 5
lÇn quay lÇn quay lÇn quay lÇn quay
vßng vßng vßng vßng
Ghi chó:
1. Çc bÐ h¬n 30o hay lín h¬n 120o ph¶i ®o víi ®é sai sè cho phÐp b»ng mét nöa trÞ sè t−¬ng
øng trong b¶ng
2.§é khíp däc giíi h¹n trong tam gi¸c cã gãc ®o nh− trªn ph¶i b»ng mét nöa trÞ sè t−¬ng øng
trong b¶ng
Çc trÞ sè hiÖu chØnh ®èi víi th−íc thÐp lo¹i 20m theo nhiÖt ®é ®−îc ghi trong b¶ng
3.3.3, çc trÞ sè hiÖu chØnh theo ®é dèc mÆt ®Êt ®−îc ghi trong b¶ng 3.3.4.
Sai sè cho phÐp khi ®o gãc trong m¹ng l−íi tam gi¸c ®¹c vµ ®é khÐp gãc ®èi víi mçi tam
gi¸c trong m¹ng l−íi ®−îc lÊy theo b¶ng 3.3.5
Sai sè khi cao ®¹c çc mèc ®Æt ë hai ®Çu cÇu kh«ng ®−îc lín h¬n ± 20 vµ±10mm
(Trong ®ã L lµ kho¶ng çch dÉn mèc cao ®¹c tÝnh b»ng km)çc mèc cao ®¹c nµy ph¶i ®−îc
bè trÝ vµ b¶o qu¶n tèt trong suèt qu¸ tr×nh thi c«ng còng nh− trong khai th¸c cÇu. Ngoµi ra cã
thÓ ®Æt thªm çc mèc cao ®¹c phô víi sai sè cho phÐp khi dÉn cao ®é tõ mèc chÝnh ra mèc
phô kh«ng qu¸ ±15mm
3.3.4 ®o ®¹c phôc vô çc h¹ng môc c«ng t¸c

Néi dung çc c«ng t¸c ®o ®¹c vµ ®Þnh vÞ nh»m b¶o ®¶m ®óng vÞ trÝ vµ kÝch th−íc cña
toµn bé c«ng tr×nh còng nh− çc bé phËn c«ng tr×nh ®−îc thùc hiÖn liªn tôc trong suèt thêi
gian thi c«ng gåm:
-X¸c ®Þnh l¹i vµ kiÓm tra trªn thùc ®Þa çc cäc mèc ®Ønh vµ mèc cao ®¹c
-C¾m cäc mèc trªn thùc ®Þa ®Ó ®Þnh vÞ ®−êng trôc däc cÇu ®−êng trôc cña çc trô mè cña
®−êng dÉn ®Çu cÇu cña kÌe h−íng dßng n−íc, cña çc ®−êng nh¸nh t¹m. vv..
-KiÓm tra mét çch hÖ thèng ®èi víi qu¸ tr×nh x©y dùng tõng phÇn riªng biÖt cña c«ng tr×nh
®Ó ®¶m b¶o ®óng kÝch th−íc vµ ®óng vÞ trÝ cña chóng
-KiÓm tra çc kÝch th−íc vµ h×nh d¸ng cña çc cÊu kiÖn chÕ s½n tõ n¬i kh¸c ®−a ®Õn c«ng
tr−êng cÇu
-§Þnh vÞ trªn thùc ®Þa çc c«ng tr×nh phô t¹m phôc vô thi c«ng(nhµ, ®−êng t¹m,®Ëp ch¾n,vv..)
-C«ng t¸c ®o ®¹c cßn ®−îc tiÕn hµnh liªn tôc theo møc hoµn thµnh dÇn çc phÇn cña cÇu(çc
trô, mè, çc kÕt cÊu nhÞp vv..) ®Ó x¸c ®Þnh çc kÝch th−íc h×nh häc cña phÇn cÇu ®< xong
phôc vô cho viÖc nghiÖm thu vµ thanh to¸n kinh phÝ tõng phÇn cña cÇu. Trong nh÷ng ®iÒu
kiÖn ®Þa chÊt phøc t¹p, cã thÓ tiÕn hµnh mét ch−¬ng tr×nh ®o ®¹c ®Æc biÖt ®Ó quan s¸t biÕn
d¹ng cña çc phÇn c«ng tr×nh ®< ®−îc x©y dùng xong dÇn.
3.3.4.1 §Þnh vÞ cèng
VÞ trÝ däc tim cèng (®iÓm giao cña trôc däc cèng víi trôc däc tuyÕn ®−êng ) ®−îc
x¸c ®Þnh b»ng çch ®o hai lÇn kho¶ng çch tõ cäc mèc gÇn nhÊt ®Õn nã. Sau ®ã t¹i tim cèng
®Æt dông cô ®o gãc ®Ó x¸c ®Þnh h−íng trôc däc cèng theo ®óng trô sè gãc ®< ghi trong ®å
¸n. Theo h−íng ®ã ë mçi ®Çu cèng(phÝa th−îng l−u vµ phÝa h¹ l−u) ®Æt hai cäc ®Þnh vÞ trôc
däc cèng ë çch xa Ýt nhÊt 3 m so víi mÐp hè mãng dù kiÕn sÏ ®µo. Cã thÓ dÉn mèc cao ®é
78
vÌ ngay t¹i nh÷ng ®Ønh nµy. Trong suèt qu¸ tr×nh thi c«ng ph¶i gi÷ nguyªn cao ®é çc cäc
®ã.
§Ó ®Þnh vÞ çc ®iÓm ®Æc tr−ng cho h×nh d¹ng vµ kÝch th−íc mãng cèng trªn thùc ®Þa ph¶i c¨n
cø vµo trôc däc cèng. Cã thÓ ch«n çc mÐp hè mãng 1-1.5m (ë ngoµi ph¹m vi ho¹t ®éng cña
m¸y ®µo ®Êt. Trªn çc gi¸ trÞ ®ã ®ãng çc ®Ó ch¨ng d©y phôc vô cho viÖc ®Þnh vÞ.
Sau khi x©y xong bÖ mãng ph¶i ®¸nh dÊu çc ®iÓm ®Æc tr−ng cña cèng vµ ®iÓm däc trôc cèng
lªn bÒ mÆt trªn mãng, ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc kiÓm tra l¾p ghÐp çc ®èt cèng. Sai sè cho phÐp
khi ®Þnh vÞ mãng cèng lµ ±5cm.
3.3.4.2 §Þnh vÞ cÇu nhá
VÞ trÝ cäc tim cña mè trô cÇu nhá (®iÓm giao cña trôc trô mè víi trôc däc cÇu ®−îc x¸c ®Þnh
b»ng çch ®o 2 lÇn tõ cäc mèc gÇn nhÊt dÉn ra theo trôc däc cÇu
TÊt c¶ çc trô mè ®Òu ®o dÉn ra tõ cïng mét cäc mèc ®ã. T¹i cäc tim mè trô ng−êi ta ®Æt
dông cô ®o gãc vµ ®Þnh h−íng trôc däc cña mè trô vµ ®ãng mçi bªn th−îng l−u vµ h¹ l−u 2
cäc ®Þnh vÞ trôc däc cho mçt mè trô.
§Ó x¸c ®Þnh çc ®iÓm ®Æc tr−ng cña mãng mè trô sau khi ®< x¸c ®Þnh ®−îc ®−êng trôc däc vµ
trôc ngang cña mè trô ng−êi ta còng dïng çc gi¸ gç ch¨ng gi©y. Sai sè cho phÐp khi ®Þnh vÞ
mãng mè trô cÇu nhá lµ ±5cm
§Ó x¸c ®Þnh çc cao ®é çc phÇn c«ng tr×nh ph¶i ®Ët çc mèc cao ®¹c. Mèi ®ã ®−îc dÉn tõ
çc mèc cao ®¹c chÝnh, b»ng çch ®i cao ®¹c hai lÇn
3.3.4.3 §Þnh vÞ cÇu trung vµ cÇu lín khi cã thÓ ®o trùc tiÕp kho¶ng çch
§−êng trôc däc cÇu ®−îc x¸c ®Þnh theo çc cäc mèc cña c¬ quan thiÕt kÕ ®< lËp ra
(theo ®óng ®å ¸n ) ChiÒu dµi cÇu vµ kho¶ng çch gi÷a çc tim mè trô ®−îc ®o trùc tiÕp tõ
çc cäc mèc ®ã. Khi ®o kho¶ng çch ph¶i ®o 2 lÇn theo h−íng ®i vµ h−íng vÒ sau ®ã hiÖu
chØnh kÕt qu¶ ®o theo nhiÖt ®é vµ theo ®é dèc mÆt ®Êt trªn ®−êng ®i ®Ó ®o cÇn dän s¹ch çc
chç mÊp m« tr¬n v−íng bôi c©y çc chç dèc qu¸ nªn ®¸nh bËc ®Ó dÔ ®i l¹i, ®o ®¹c ®−îc
chÝnh x¸c. Khi ®o ®o ph¶i buéc d©y däi ®Ó d¸nh dÊu çc ®iÓm kÐo th−íc gi¸n ®o¹n
VÞ trÝ tim çc mè trô cÇu ®−îc ®o dÉn ra tõ cäc mèc ®Þnh vÞ trôc däc cÇu trªn hai bê s«ng.
T¹i cäc tim trô ®Æt dông cô ®o gãc ®Ó dÞnh h−íng trôc däc vµ trôc ngang mè trô, råi ®ãng çc
®«i cäc ®Þnh vÞ.
3.3.4.4 §Þnh vÞ cÇu trung vµ cÇu lín khi dïng ®µ gi¸o vµ cÇu t¹m bªn c¹nh
T¹i çc vÞ trÝ cã n−íc ngËp n«ng cã thÓ lµm mét cÇu t¹m ®¬n gi¶n çch cÇu chÝnh
kho¶ng 20-30 m vµ ë ngoµi ph¹m vi thi c«ng ®Ó phôc vô viÖc ®i l¹i ®o ®¹c. CÇu t¹m nµy nªn
song song víi cÇu chÝnh ®Ó trªn cÇu t¹m ®ã cã thÓ lËp ®−îc ®−êng trôc däc phô song song víi
trôc däc cÇu chÝnh. Khi ®ã tõ cäc mèc A1 vµ B ®Æt m¸y kinh vÜ më gãc 90 ®é x¸c ®Þnh çc
®−êng ng¾m A’ vµ B’ trªn cÇu t¹m víi kho¶ng çch AA’=BB. C¨n cø cø vµo çc ®iÓm A’ vµ
B’ ng−êi ta ®i trªn cÇu t¹m ®Ó ®o kho¶ng çch mµ ®Þnh vÞ çc ®iÓm 1’,2’,3’,4’ lµ h×nh chiÕu
cña çc tim mè trô T¹i çc ®iÓm ®o ®¨t çc m¸y kinh vÜ trªn cÇu t¹m më gãc 90 ®é x¸c ®Þnh
çc h−íng ng¾m vu«ng gãc víi trôc A’B’, giao ®iÓm cña çc ®−êng ngÊm ®ã víi trôc däc cÇu
AB chÝnh lµ çc tim mè trô ®−îc ®Þnh vÞ b»ng çc cäc. Khi trôc ®o ®¹c phô trªn cÇu t¹m
®−îc bè trÝ kh«ng song song víi trôc däc cÇu chÝnh th× ph¶i ®o çc gãc α vµ β ®Ó t×m gãc γ:
α−β
γ=α-90=
2
Nh− vËy ta cã chiÒu dµi AB=A’B’.cosγ
79
VÞ trÝ çc h×nh chiÕu 1’,2’,3’,4’ cña çc tim mè trô trªn cÇu t¹m A’B’ sÏ ®−îc ®o víi trÞ sè
b»ng kho¶ng çch thiÕt kÕ chia cho cosγ. Sau ®ã t¹i çc ®iÓm nµy ®Æt m¸y kinh vÜ më gãc α
vµβ ®Ó ®Þnh vÞ h−íng çc tim trô 1,2,3,4 trªn trôc däc cÇu chÝnh AB
NÕu cã s½n mét cÇu cò gÇn kÒ cÇu míi th× lËp trôc däc phô ë ngay trªn vØa hÒ cÇu cò
3.3.4.5. §Þnh vÞ cÇu b»ng ph−¬ng ph¸p tam gi¸c ®¹c
ë nh÷ng n¬i s«ng réng n−íc s©u kh«ng thÓ ®o trùc tiÕp çc kho¶ng çch qua s«ng th×
ph¶i ®Þnh vÞ mè trô b»ng ph−¬ng ph¸p tam gi¸c ®¹c
Trªn hai bê s«ng ng−êi ta lËp m¹ng l−íi ®o ®¹c c¬ së gåm çc tam gi¸c hay tø gi¸c
mµ çc ®Ønh cu¶ chóng ®−îc ®o víi ®é chÝnh x¸c cao vÒ kho¶ng çch còng nh− vÒ cao ®é.
Sau ®ã ph¶i quy ®æi to¹ ®é çc ®Ønh vÒ hÖ to¹ ®é quy −íc nµo ®ã thuËn tiÖn nhÊt §èi víi çc
cÇu kh«ng lín l¾m ®Þa h×nh thuËn tiÖn cã thÓ lËp m¹ng l−íi tam gi¸c vµ ®o 3 gãc víi mét c¬
tuyÕn . §Ó kiÓm tra vµ t¨ng ®é chÝnh x¸c nªn lËp hai tam gi¸c víi hai c¬ tuyÕn. Tr−êng hîp
¸p dông nhÊt lµ lËp m¹ng l−íi tø gi¸c víi mét c¬ tuyÕn trªn hoÆc 2 c¬ tuyÕn.
Khi cã b<i ®Êt gi÷a s«ng cã thÓ lËp mét c¬ tuyÕn trªn b<i khi x©y dùng cÇu míi ë gÇn
c©ï cò s½n th× cã thÓ ®Æt c¬ tuyÕn ngay trªn cÇu cò,
M¹ng l−íi tam gi¸c ®¹c ®−îc lËp theo çc yªu cÇu nh− ®< tr×nh bµy ë phÇn 3.1
3.3.4.6 §Þnh vÞ cÇu cong
- §−êng trôc däc cña cÇu cong ®−îc lÊy theo däc h−íng cong cßn trôc däc cña mè trô
th−êng l¸y theo h−íng b¸n kÝnh −¬ng øng cña ®−êng cong cã nh÷ng tr−êng hîp ç biÖt
do ®Þa h×nh ®Þa chÊt hay ®iÒu kiÖn giao th«ng bªn d−íi çc cÇu c¹n th× çc trôc däc cña
mè trô cã thÓ lÊy song song víi h−íng ph©n gi¸c gãc ®Ønh hoÆc lÊy theo çc h−íng kh¸c
nÕu cã lý do x¸c ®¸ng
- Çc ®iÓm giao nhau cña çc trôc däc mè trô ®−êng trôc däc cÇu ®−îc gäi lµ çc tim
mè trô. §−êng trôc ngang cña trô lÊy vu«ng gãc víi trôc däc trô.
- Khi ®Þnh vÞ mè trô cÇu cong ph¶i c¨n cø vµo b¶n vÏ ®Þnh vÞ ®Æc biÖt trªn ®ã ghi r< çc
sè liÖu sau ®©y:
+ TÊt c¶ çc yÕu tè cña ®−êng cong trôc däc cÇu vµ ®−êng ®Çu cÇu
+ Kho¶ng çcg gi÷a çc tim cña çc mè trô
+ Lý tr×nh çc ®iÓm ®Çu cÇu vµ cuèi cÇu
+ §−êng tªn cña cung t−¬ng øng víi mçi nhÞp cÇu
- Tuú theo çc ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh vµ kÝch th−íc cÇu cong cã thÓ ®Þnh vÞ çc mè vµ tim
çc mè trô theo çc ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau çc cÇu cong lo¹i nhá vµ lo¹i trung cã kh«ng
qu¸ 3 nhÞp nªn dïng ph−¬ng ph¸p ®a gi¸c hay ph−¬ng ph¸p tiÕp tuyÕn ®èi víi çc cÇu
c¹n nªn dïng ph−¬ng ph¸p d©y cung kÐo th¼ng hay ph−¬ng ph¸p to¹ ®é cùc ®èi víi çc
cÇu lín vµ phøc t¹p th× dïng ph−¬ng ph¸p giao héi tia ng¾m tõ çc dØnh cña m¹ng l−íi ®o
®¹c.
- Khi ®Þnh vÞ trô cÇu cong b»ng tung ®é ®ãng ra tõ d©y cung kÐo th¼ng th× ph¶i ®o
chiÒu dµi d©y cung nµy víi sai sè cho phÐp b»ng nöa trÞ sè tÝnh to¸n theo c«ng thøc 3.3.1
- Khi ®Þnh vÞ trô cÇu cong b»ng çc tung ®é ®ãng ra tõ çc ®−êng tiÕp tuyÕn tõ d©y
cung kÐo th¼ng hayb»ng ph−¬ng ph¸p to¹ ®é cùc th× dïng m¸y kinh vÜ cã ®é chÝnh x¸c
30 gi©y vµ ®o tung ®é b»ng th−íc thÐp trong mÆt ph¼ng n»m ngang vãi sai sè cho phÐp
±0.5cm. ChiÒu dµi cña tung ®é kh«ng ®−îc lín h¬n 2 lÇn so víi chiÒu dµi th−íc
(2x20m=50m), nÕu yªu cÇu nµy kh«ng thùc hiÖn ®−îc th× ph¶i ®Þnh vÞ b»ng ph−¬ng ph¸p
kh¸c mçi tung ®é ®−îc ®o 2 lÇn (b»ng 2 çch kh¸c nhau, hay ®o tõ 2 mèc kh¸c nhau, hay
80
®o 2 ng−êi kh¸c nhau ®o, ®o tõ 2 mèc kh¸c nhau hay ®o 2 ng−êi lÇn ®o ph¶i ë çc thêi
®iÓm kh¸c nhau)
Khi dïng ph−¬ng ph¸p tam gi¸c ®¹c ®Ó ®Þnh vÞ trô cÇu song song th× sè lÇn ng¾m giao héi Ýt
nhÊt lµ 3 lÇn tam gi¸c sai sè ®èi víi 3 giao ®iÓm cña 3 lÇn ®o kh«ng ®−îc qu¸ 3 cm
3.3.4.7 §Þnh vÞ çc cÇu cò
Trong tr−êng hîp kh«i phôc cÇu cò ®−êng s¾t trªn ®−êng trôc däc cò nÕu trong ®å ¸n
kh«ng cã chØ dÉn riªng th× lÊy ®−êng trôc däc tuyÕn ®−êng s¾t lµm ®−êng trôc däc cÇu
§èi víi víi cÇu cò ®−îc söa ch÷a hay kh«i phôc ®Òu cÇn ®o ®¹c x¸c ®Þnh l¹i h×nh d¹ng vµ
kÝch th−íc ®−êng trôc däc cÇu, ®−êng trôc däc vµ ®−êng trôc ngang cña çc trô bÞ h− háng vµ
cÇn ®o l¹i kho¶ng çch gi÷a çc tim trô råi so s¸nh víi sè liÖu thiÕt kÕ cò
3.3.4.8 C«ng t¸c ®o cao ®é
§¬n vÞ nhËn thÇu thi c«ng cÇn tù lËp thªm çc mèc cao ®é bæ xung (ngoµi mèc cao
®ä chÝnh do c¬ quan thiÕt kÕ lËp sÉn ) t¹i çc vÞ trÝ ph©n bè trong c«ng tr−êng sao cho thuËn
tiÖn vµ dÔ dµng dÉn cao ®é mäi bé phËn c«ng tr×nh víi sai sè ®o nhá nhÊt
Trªn mçi mè cÇu cã mét mèc cao ®é phô. TÊt c¶ çc mèc cao ®é chÝnh vµ phô ®Òu ph¶i ®o sè
liÖu liªn quan ®Õn nhau. Sai sè ®o ®¹c cho phÐp lµ ±10mm
Trong qu¸ tr×nh x©y mãng vµ th©n trô cÇn ®Æt çc mèc cao ®é phô ngay t¹i trô ë møc n−íc
thÊp nhÊt vµ møc n−íc cao nhÊt ®Ó nhanh chãng x¸c ®Þnh ®−îc çc cao ®é cÇn thiÕt cho c«ng
viÖc thi coong tiiÕp theo cña trô hay kÕt cÊu nhÞp. Çc mèc phô ®ã ph¶i ®i cao ®¹c 2 lÇn dÉn
tõ çc mèc cao ®é chÝnh víi sai sè cho phÐp lín nhÊt lµ ±15mm
3.3.5 §o ®¹c ®Ó nghiÖm thu

§Ó phôc vô c«ng t¸c nghiÖm thu cÇu vµ lµm hå s¬ hoµn c«ng mäi sè liÖu ®o ®¹c ®−îc
ghi vµo v¸ sæ thi c«ng c«ng t¸c ngo¹i thiÖp theo mÉu biÓu ®< quy ®Þnh çc v¨n b¶n viÕt vÒ ®o
®¹c. TÊt c¶ çc sæ c«ng t¸c ngo¹i nghiÖp çc s¬ ®å çc sè liÖu c«ng t¸c néi nghiÖp sau khi
hoµn thµnh ®−îc lËp hå s¬ l−u tr÷ cña cÇu
§èi víi çc cÇu lín cÇn cã v¨n b¶n nghiÖm thu c«ng t¸c ®o ®¹c phôc vô thi c«ng mè trô ë
çc thêi ®iÓm sau:
-Sau khi ®Þnh vÞ xong çc tim mè trô cÇu cÇu b»ng ph−¬ng ph¸p tam gi¸c ®¹c
-Sau khi x©y l¾p song çc mãng
-Sau khi x©y l¾p xong mè trô tíi cao ®é thiÕt kÕ vµ ®Æt bÖ kª gèi
-Khi thi c«ng xong toµn bé c«ng tr×nh ®Ó nghiÖm thu bµn giao cÇu cho c¬ quan qu¶n lý ph¶i
lËp çc hå s¬ vÒ c«ng t¸c ®o ®¹c vµ dÞnh vÞ sau ®©y:
-Çc sè liÖu vÒ çc mèc cao ®¹c vµ mèc ®Ønh ®Æt ë khu vùc cÇu vµ t¹i çc trô
-B¶n sao biÓu mÉu ghi çc sè liÖu kh¶o s¸t ®é lón vµ biÕn d¹ng cña mè trô
81
3.4.Qu¶n lý cao ®é vµ h×nh häc trong qu¸ tr×nh thi c«ng
3.4.1. §Ó thùc hiÖn dù ¸n x©y dùng cÇu (cèng), cÇn ph¶i lËp m¹ng l−íi
®o ®¹c sau:
a) M¹ng l−íi tam gi¸c ®¹c, ®a gi¸c ®¹c hoÆc ®−êng s−ên - tam gi¸c (®èi víi cÇu dµi trªn 300m,
cÇu treo d©y xiªn, cÇu trªn ®−êng cong hoÆc cÇu cã trô cao h¬n 15m).
b) Chßi dÉn mèc (tr−êng hîp ®Þa h×nh phøc t¹p, çc ®iÓm ®o cña m¹ng l−íi kh«ng nh×n râ nhau
®−îc th× trªn tim cña ®iÓm ®o cÇn ph¶i lËp chßi dÉn mèc cã ®é cao cÇn thiÕt).
c) Çc ®iÓm ®o däc theo tim cÇu (®èi víi cèng lµ ®iÓm giao cña tim cèng vµ tim ®−êng)
d) Çc ®iÓm ®o däc theo trôc tim phô song song víi trôc tim chÝnh cña cÇu, trong tr−êng hîp
x©y dùng cÇu v−ît qua bEi s«ng cã ®é dµi h¬n 100m, khi x©y dùng cÇu trong çc ®iÒu kiÖn
phøc t¹p (®an xen víi çc kiÕn tróc s½n cã hoÆc b¶o tån thiªn nhiªn) vµ trong tr−êng hîp çc
®iÓm ®o cã thÓ bÞ h− háng trong qu¸ tr×nh thi c«ng cÇu.
e) Çc ®iÓm ®o tim ®−êng vµo cÇu, trong tr−êng hîp phÇn ®−êng vµo cÇu còng n»m trong khèi
l−îng thi c«ng cña dù ¸n cÇu.
f ) Çc ®iÓm ®o tim trô trªn bEi s«ng cña cÇu cã chiÒu dµi h¬n 100m, cÇu treo d©y xiªn, cÇu
trªn ®−êng cong hoÆc cÇu cã trô cao h¬n 15m.
3.4.2. ViÖc lËp m¹ng l−íi ®o ®¹c ph¶i ®−îc xÐt thÝch hîp sao cho tõ çc ®iÓm ®o cã thÓ x¸c
®Þnh ®−îc tim trô vµ kiÓm tra vÞ trÝ kÕt cÊu trong qu¸ tr×nh thi c«ng.
NÕu tim cÇu c¾t qua mét khu ®Êt cao, nhÊt thiÕt ph¶i lËp thªm Ýt nhÊt mét ®iÓm ®o phô trong
m¹ng l−íi ®o ®¹c ®Þnh vÞ tim cÇu vµ mét chßi dÉn mèc.
NÕu tim cÇu n»m trªn ®−êng cong, cÇn b¸m s¸t theo h−íng cña d©y cung ®Ó x¸c ®Þnh ®iÓm ®Çu
vµ ®iÓm cuèi cÇu. Trong tr−êng hîp bè trÝ ®o¹n cÇu v−ît s«ng n»m trªn ®−êng th¼ng, cßn ®o¹n
cÇu dÉn n»m trªn ®−êng cong, khi ®ã ®o¹n cong chuyÓn tiÕp cña cÇu b¸m s¸t theo ®−êng tang.
3.4.3. §èi víi çc cÇu cã chiÒu dµi trªn 300m, çc cÇu treo d©y xiªn, cÇu trªn ®−êng cong
còng nh− cÇu cã trô cao h¬n 15m, cÇn ph¶i lËp b¶n vÏ thiÕt kÕ m¹ng l−íi ®o ®¹c (ML§) ®Ó
®Þnh vÞ kÕt cÊu vµ kiÓm tra thi c«ng cÇu; b¶n vÏ ®−îc lËp trong hå s¬ thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng
cÇu.
§èi víi çc cÇu cßn l¹i vµ cèng, c«ng t¸c ®o ®¹c bao gåm viÖc lËp s¬ ®å vÞ trÝ ®iÓm ®o ®Ó ®Þnh
vÞ kÕt cÊu vµ x¸c ®Þnh cù ly, còng nh− nh÷ng yªu cÇu vÒ ®é chÝnh x¸c t−¬ng øng víi m¸y -
thiÕt bÞ kiÓm tra trong qu¸ tr×nh x©y l¾p, ph¶i ®−îc xem xÐt trong ®å ¸n b¶n vÏ thi c«ng
(BVTC).
3.4.4. Trong b¶n vÏ thiÕt kÕ ML§, cÇn nªu thªm nh÷ng yªu cÇu ®Ó phôc vô thiÕt kÕ tæ chøc
x©y dùng (TCXD) vµ thiÕt kÕ BVTC nh− sau:
Giai ®o¹n chuÈn bÞ x©y dùng: s¬ ®å bè trÝ çc ®iÓm ®o vµ biÓu ®å tiÕn hµnh c«ng t¸c ®o ®¹c .
82
Giai ®o¹n thùc hiÖn x©y dùng: çc d÷ kiÖn vÒ ®é chÝnh x¸c vµ ph−¬ng ph¸p thiÕt lËp m¹ng l−íi
®o ®¹c cÇu, s¬ ®å bè trÝ vµ x¸c ®Þnh ®iÓm ®o trong m¹ng l−íi; d¹ng cäc tiªu, cäc mèc; çc d÷
kiÖn vÒ ®é chÝnh x¸c, ph−¬ng ph¸p, m¸y - thiÕt bÞ ®o vµ tr×nh tù triÓn khai chi tiÕt c«ng viÖc ®o
®¹c, s¬ ®å ®o kiÓm tra vµ thùc hiÖn phÐp ®o; biÓu ®å tiÕn hµnh c«ng t¸c ®o ®¹c.
Giai ®o¹n kÕt thóc x©y dùng, ®−a c«ng tr×nh vµo khai th¸c sö dông: ®Ó theo dâi quan s¸t sù
chuyÓn vÞ vµ biÕn d¹ng cña c«ng tr×nh, ph¶i cã çc d÷ liÖu vÒ ®é chÝnh x¸c, ph−¬ng ph¸p, m¸y
- thiÕt bÞ ®o vµ tr×nh tù theo dâi chuyÓn vÞ - biÕn d¹ng t¹i hiÖn tr−êng; s¬ ®å m¹ng l−íi ®o ®¹c,
çc d÷ kiÖn vÒ ®é chÝnh x¸c cña çc phÐp ®o kÕt cÊu, d¹ng cäc tiªu cäc mèc; biÓu ®å tiÕn hµnh
c«ng viÖc ®o ®¹c.
Trong b¶n vÏ thiÕt kÕ ML§, còng cÇn chØ râ m¸y ®o vµ çc phÐp ®o chuÈn.
3.4.5. Toµn bé b¶n vÏ thiÕt kÕ ML§ do tæ chøc t− vÊn thiÕt kÕ lËp ph¶i ®−îc chuyÓn giao b»ng
v¨n b¶n cho bªn nhµ thÇu tiÕp nhËn c«ng t¸c ®o ®¹c vµ ®Þnh vÞ kÕt cÊu c«ng tr×nh.
Biªn b¶n nghiÖm thu ML§ ph¶i cã s¬ ho¹ mÆt b»ng vÞ trÝ cäc tiªu cäc mèc khu vùc lµm cÇu,
d¹ng vµ ®é s©u ch«n cäc, to¹ ®é cäc, ký hiÖu vµ cao ®é mèc trong hÖ thèng to¹ ®é vµ cao tr×nh
nhµ n−íc.
§èi víi çc cÇu cã chiÒu dµi trªn 300m, çc cÇu treo d©y xiªn, cÇu trªn ®−êng cong, còng nh−
cÇu cã trô cao h¬n 15m, trong biªn b¶n nghiÖm thu ML§ cã b¶n vÏ mÆt b»ng khu vùc c«ng
tr×nh, trong ®ã cã vÞ trÝ vµ cao tr×nh cäc tiªu cäc mèc, kÌm theo nh÷ng chØ dÉn cÇn thiÕt ®Ó thùc
hiÖn c«ng t¸c ®o ®¹c.
3.4.6. C«ng t¸c ®o ®¹c ®Þnh vÞ trong qu¸ tr×nh tæ chøc x©y dùng cÇu vµ cèng, viÖc ph©n ®Þnh
tim ®−êng nh¸nh t¹m thêi, viÖc lËp thªm (nÕu cÇn) m¹ng ®−êng s−ên cho cÇu ng¾n h¬n 300m
hoÆc cÇu v−ît qua dßng ch¶y cã bÒ réng nhá h¬n 100m, còng nh− mäi c«ng viÖc kiÓm tra ®o
®¹c khi tiÕn hµnh x©y l¾p, ®Òu ph¶i do nhµ thÇu thùc hiÖn. Nh÷ng d÷ kiÖn vÒ to¹ ®é cäc tiªu
cäc mèc trong ML§ ph¶i do chñ c«ng tr×nh cung cÊp.
3.4.7. Khi tiÕn hµnh tæ chøc x©y dùng cÇu, cÇn kiÓm tra c«ng t¸c ®o ®¹c theo çc c«ng ®o¹n
sau:
a) Tr−íc khi lµm cÇu, tu©n thñ çc quy ®Þnh cña §iÒu 3.4.5.
b) Sau khi lµm xong phÇn mãng mè trô (tr−íc khi b¾t ®Çu x©y th©n mè trô).
c) Sau khi x©y mè trô cÇu (sau khi lµm xong phÇn mãng mè trô)
d) Thùc hiÖn çc b¶n vÏ thiÕt kÕ ML§ trong qu¸ tr×nh x©y th©n mè trô
e) Sau khi x©y xong mè trô vµ ®Þnh tim dÇm trªn mÆt kÖ gèi
f ) Sau khi l¾p ®Æt kÕt cÊu nhÞp vµo vÞ trÝ gèi .
3.4.8. Nh÷ng yªu cÇu kü thuËt, khèi l−îng vµ ph−¬ng ph¸p c«ng t¸c ®o ®¹c ®−îc chØ dÉn trong
B¶ng 3.4.1.
83
B¶ng 3.4.1
§èi t−îng Ph−¬ng ph¸p hoÆc

Yªu cÇu kü thuËt
kiÓm tra çch thøc kiÓm tra
1. Sè l−îng cäc tiªu - cäc mèc trong m¹ng l−íi ®o Tõng cäc Dïng tr¾c ®¹c (tiÕn hµnh ®o
®¹c ®èi víi cÇu dµi trªn 300m, cÇu treo d©y xiªn, khi nghiÖm thu ML§)
cÇu trªn ®−êng cong, cÇu cã trô cao h¬n 15m,
còng nh− cÇu v−ît qua dßng ch¶y cã bÒ réng mÆt
tho¸ng trªn 100m, thùc hiÖn theo b¶n vÏ thiÕt kÕ
ML§.
2. Sè l−îng cäc mèc vµ cäc tiªu trªn mÆt b»ng Tõng cäc mèc Dïng tr¾c ®¹c (tiÕn hµnh ®o
m¹ng l−íi ®o ®¹c däc theo tim cÇu ®−îc quy ®Þnh: vµ cäc tiªu khi nghiÖm thu ML§)
+ §èi víi cèng vµ cÇu cã chiÒu dµi nhá h¬n 50m
®Õn 300m, 1 mèc cao ®¹c vµ kh«ng Ýt h¬n 2
cäc tiªu ë mçi bªn bê.
+ §èi víi cÇu dµi trªn 300m, cÇu treo d©y xiªn, nt nt
cÇu trªn ®−êng cong vµ cÇu cã trô cao h¬n
15m: 2 cäc mèc vµ kh«ng Ýt h¬n 2 cäc tiªu ë
mçi bªn bê.
3. Sai sè qu©n ph−¬ng (mm) quy ®Þnh: Toµn bé cäc tiªu
trªn mÆt b»ng Dïng tr¾c ®¹c (tiÕn hµnh ®o
+ to¹ ®é çc cäc theo mÆt b»ng m¹ng ®o c¬ së,
®o theo mÆt b»ng ph¼ng).
lµ 6
+ cäc mèc cao ®¹c ë trªn bê vµ trªn mÆt mè trô: Toµn bé cäc Dïng tr¾c ®¹c (®o cao tr×nh
mèc l©u dµi lµ 3, mèc t¹m thêi lµ 5. mèc theo h×nh häc hoÆc l−îng gi¸c,
dïng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö).
Ghi chó:
1. Trªn çc cÇu dµi h¬n 100m, cÇu treo d©y xiªn, cÇu trªn ®−êng cong vµ cÇu cã trô cao h¬n 15m, çc cäc tiªu
cäc mèc cña ®−êng s−ên c¬ b¶n ®Òu b»ng BTCT, trªn mÆt cäc cã g¾n ®iÓm tim ®Ó ®¶m b¶o m¹ng l−íi ®o chuÈn
x¸c. Trªn çc cÇu kh¸c cßn l¹i, çc cèng vµ ®−êng vµo cÇu cho phÐp sö dông cäc gç cã ®Çu ®inh thÐp ®Ó lµm
®−êng s−ên c¬ b¶n.
2. Khi ®−êng vµo cÇu n»m trªn ®−êng cong, cÇn ph¶i x¸c ®Þnh: ®iÓm ®Çu vµ ®iÓm cuèi cña ®−êng cong, ®iÓm
ph©n gi¸c vµ ®Ønh ®−êng cong.
3. Mèc cao ®¹c ®−îc bè trÝ çch ®−êng tim c«ng tr×nh kh«ng qu¸ 80m, nh−ng ph¶i n»m ngoµi ph¹m vi nÒn ®¾p,
thïng ®Êu, rInh tho¸t n−íc,v.v...
4. §Ó quan s¸t chuyÓn vÞ vµ biÕn d¹ng cña çc mè trô cÇu (®èi víi c«ng tr×nh cã ghi trong b¶n vÏ thiÕt kÕ ML§),
cÇn ph¶i ®¸nh dÊu cè ®Þnh ®iÓm ®o trªn mÆt b¶n ®Öm thÐp gèi cÇu th−îng h¹ l−u hoÆc g¾n côc sø cã ®Çu h×nh
chám cÇu (tr¸ng men) lªn ®Ønh mè trô ë vÞ trÝ thuËn tiÖn ®Æt th−íc ®o ng¾m.
3.4.9. Khi x¸c ®Þnh kho¶ng çch gi÷a çc mèc ®Þnh vÞ tim cÇu vµ çc trô b»ng ph−¬ng ph¸p
tr¾c ®¹c th× m¹ng l−íi ®a gi¸c cÇn ph¶i ®¸p øng çc yªu cÇu sau ®©y:
84
1. Tuú theo ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh chän d¹ng
cña m¹ng l−íi cÇn cã (H×nh 3.4.1)
nh− sau:
- §èi víi çc cÇu lín dïng m¹ng l−íi ®a
gi¸c ®¹c, khi cã bEi næi gi÷a s«ng th× dïng
m¹ng l−íi trung t©m.
- §èi víi cÇu võa, dïng m¹ng l−íi cña 2
hoÆc 4 tam gi¸c.
2. Gãc cña h×nh tam gi¸c kh«ng ®−îc nhá
h¬n 250 vµ kh«ng lín h¬n 1300 cßn trong ®a
gi¸c ®¹c th× kh«ng nhá.
h¬n 200.
3. M¹ng l−íi chung ph¶i bao gåm Ýt nhÊt lµ
hai ®iÓm c¬ b¶n ®Þnh vÞ tim cÇu, mçi bªn bê
cã mét ®iÓm, ngoµi ra cßn ph¶i bao gåm tÊt
c¶ çc ®iÓm mµ tõ ®ã cã thÓ ®Þnh ®iÓm t©m
çc trô b»ng çch giao tuyÕn th¼ng vµ cã thÓ
tiÕn hµnh kiÓm tra trong qu¸ tr×nh thi c«ng.
Trong tr−êng hîp nµy giao nhau gi÷a h−íng
ng¾m vµ tim cÇu cµng gÇn 900 cµng tèt, cßn
chiÒu dµi tuyÕn ng¾m (tõ m¸y ®o tíi trô)
kh«ng ®−îc lín h¬n: H×nh 3.4.1. Çc d¹ng cña m¹ng l−íi
1000m khi ®Þnh ®iÓm b»ng m¸y kinh vÜ
cã ®é chÝnh x¸c vÒ sè ®äc lµ
1 gi©y.
300m khi ®Þnh ®iÓm b»ng m¸y kinh vÜ cã
®é chÝnh x¸c vÒ sè ®äc lµ
10 gi©y.
100m khi ®Þnh ®iÓm b»ng m¸y kinh vÜ cã
®é chÝnh x¸c vÒ sè ®äc lµ
30 gi©y.
Sè l−îng giao ®iÓm bªn s−ên kh«ng ®−îc Ýt
h¬n hai ®iÓm
4. Çc ®iÓm cña mµng l−íi tam gi¸c cÇn
H×nh 3.4.2. Chßi dÉn mèc vµ çc
ph¶i ®−îc ®ãng b»ng cäc cè ®Þnh. Trong
chi tiÕt cña chßi
hoµn c¶nh ®Þa h×nh phøc t¹p, nÕu ë d−íi ®Êt
kh«ng nh×n râ nhau ®−îc th× trªn t©m cña
®iÓm ®o cÇn ph¶i dùng chßi dÉn mèc cã ®é cao cÇn thiÕt (H×nh2).
Tr−íc mçi lÇn ng¾m m¸y ph¶i dÉn tim cña mèc lªn ®Õ cña m¸y ng¾m. NÕu kh«ng thÓ dÉn
tim cña mèc lªn ®Õ cña m¸y ng¾m th× cÇn x¸c ®Þnh çc yÕu tè quay vÒ t©m vµ ®iÒu chØnh cho
thÝch hîp.
5. Trong tr−êng hîp chiÒu dµi cÇu d−íi 200m th× trong m¹ng l−íi tam gi¸c cho phÐp ®o b»ng
1 c¬ tuyÕn, cßn nÕu chiÒu dµi lín h¬n th× Ýt nhÊt ph¶i ®o b»ng 2 c¬ tuyÕn. Trong tr−êng hîp
sau, çc c¬ tuyÕn ®−îc c¾m ë mét bªn bê th−îng l−u vµ h¹ l−u cÇu hoÆc ë hai bªn bê mçi bªn
85
mét c¬ tuyÕn. C¬ tuyÕn ph¶i ®−îc c¾m trªn chç ®Êt ph¼ng cã ®é dèc nhá h¬n 1%. Trong
tr−êng hîp ®Æc biÖt cho phÐp c¾m mét m¹ng l−íi c¬ tuyÕn ®éc lËp.
3.4.10. ChiÒu dµi cña c¬ tuyÕn ph¶i ®o víi ®é chÝnh x¸c quy ®Þnh ë B¶ng 2 vµ chÝnh x¸c gÊp
2 lÇn so víi khi ®o kho¶ng çch gi÷a çc mèc ®Þnh vÞ tim cÇu. Trong B¶ng 2 còng ®Ò ra ®é
chÝnh x¸c cÇn thiÕt khi ®o gãc vµ ®é khÐp cho phÐp ®èi víi mçi tam gi¸c cña m¹ng l−íi tr¾c
®¹c. Ngoµi ra trong ®ã còng ®Ò ra çc dông cô cÇn dïng ®Ó ®o.
Yªu cÇu vÒ ®é chÝnh x¸c khi ®o c¬ tuyÕn
gãc vµ çc dông cô cÇn thiÕt
B¶ng 3.4.2
§é chÝnh §é khíp
§é chÝnh
ChiÒu dµi x¸c cÇn cho phÐp Çc dông cô cÇn dïng ®Ó ®o
x¸c cÇn
cña cÇu (m) thiÕt khi trong çc vµ sè lÇn khi ®o gãc
thiÕt khi ®o
®o gãc m¹ng (gi©y)
(gi©y)
- Nhá h¬n 1/10.000 ± 20 ± 35 - Th−íc thÐp hoÆc th−íc cuén. m¸y toµn ®¹c 30′′
100 víi 2 lÇn quay vßng.
- Tõ 100 1/30.000 ±7 ± 10 - Th−íc ®o hoÆc th−íc cuén cã kh¾c ly m¸y toµn
®Õn 300 ®¹c 10′′ víi 3 lÇn quay vßng .
- Tõ 300 1/50.000 ±3 ±5 - Th−íc ®o thÐp hoÆc m¸y ®o quang ®iÖn, m¸y
®Õn 1000 toµn ®¹c 1′′ víi 3 lÇn quay vßng.
1/80.000 ± 1,5 ±2
- Lín h¬n - M¸y ®o quang ®iÖn, m¸y toµn ®¹c 1′′ víi 5 lÇn
1000 quay vßng.
3.4.11. ViÖc ®Þnh çc tim trô cÇu trªn mét ®−êng th¼ng cÇn tiÕn hµnh b»ng ph−¬ng ph¸p
giao ®iÓm víi gãc vu«ng Ýt nhÊt lµ tõ 2 ®iÓm cña hÖ thèng ®a gi¸c ®¹c vµ ®Æt çc tim trô trªn
®−êng tim cÇu víi ®é lÖch cho phÐp lín nhÊt lµ 15mm. ViÖc ®Þnh vÞ çc bé phËn cña trô sau
nµy cÇn tiÕn hµnh tõ çc tim cña trô b»ng çch gi¶n ®¬n, −u tiªn lµ b»ng ph−¬ng ph¸p täa ®é
vu«ng gãc.
Trong qu¸ tr×nh x©y dùng cÇn ph¶i th−êng xuyªn kiÓm tra vÞ trÝ cña tim trô.
3.4.12. Trong qu¸ tr×nh x©y dùng mãng vµ th©n trô cÇu cÇn ph¶i ®Æt tr−íc nh÷ng mèc cao
®¹c phô ngay t¹i ®Ønh trô, ë møc thÊp vµ møc cao ®Ó nhanh chãng x¸c ®Þnh ®−îc çc cao
®iÓm cÇn thiÕt cho viÖc x©y dùng trô hoÆc l¾p r¸p dÇm cÇu .
§Æt çc mèc cao ®¹c phô ph¶i ®i cao ®¹c 2 lÇn tõ nh÷ng mèc chuÈn víi sai sè cao ®¹c nhiÒu
nhÊt lµ ± 15mm.
3.4.13. T¹i cÇu dµi trªn 200m ph¶i ®Æt:
a) Trªn thµnh cña mçi mè: mèc cao ®¹c theo mÉu ®E quy ®Þnh.Gi÷a çc mèc ®ã víi nhau vµ
víi çc mèc chuÈn ph¶i ®i cao ®¹c Ýt nhÊt lµ 3 lÇn, víi sai sè b×nh qu©n ± 10mm.
b) Trªn çc mò trô: mèc cao ®¹c ë çc n¬i thuËn tiÖn cho viÖc ®Æt th−íc ng¾m.
Trªn çc trô söa ch÷a l¹i mµ tr−íc ®©y ®E quan s¸t thÊy cã biÕn d¹ng hoÆc t¹i çc trô lµm míi
trong ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt phøc t¹p, ph¶i ®Ó trong çc hßm kÝn, mçi trô 2 èng thuû b×nh ®Æt
86
vu«ng gãc víi nhau. Mçi èng thuû b×nh nµy cã kh¾c ®é kiÓm tra nhá h¬n 20 gi©y. Tr−íc khi
bµn giao cho sö dông, nhµ thÇu thi c«ng ph¶i tiÕn hµnh cho xong viÖc kh¶o s¸t ®é lón vµ biÕn
d¹ng b»ng mèc cao ®¹c vµ b»ng èng thuû b×nh.
3.4.14. Khi söa ch÷a çc cÇu s½n cã vµ kh«i phôc çc cÇu bÞ h− háng ph¶i x¸c ®Þnh tr¹ng
th¸i vµ vÞ trÝ ®−êng tim däc, ngang cña çc trô bÞ ph¸ ho¹i vµ kiÓm tra kho¶ng çch gi÷a çc
tim trô, ®èi chiÕu víi çc sè liÖu thiÕt kÕ .
3.4.15. TÊt c¶ çc sè liÖu ®o ®¹c ®−îc ®Òu ph¶i ghi vµo çc sæ c«ng t¸c hiÖn tr−êng theo
mÉu quy ®Þnh riªng, cßn mäi tÝnh to¸n ®Òu ghi vµo nh÷ng biÓu mÉu hoÆc viÕt thµnh v¨n b¶n
râ rµng .
TÊt c¶ çc sæ c«ng t¸c hiÖn tr−êng, çc hå s¬ vµ çc sè liÖu v¨n phßng, trong qu¸ tr×nh hoµn
thµnh, ph¶i ®−îc kiÓm kª l¹i, ®ãng gãi vµ ®−a vÒ phßng kü thuËt thi c«ng ®Ó b¶o qu¶n.
87
Sæ tay thi c«ng cÇu cèng
Ch−¬ng 4: Çc kÕt cÊu phô t¹m, c«ng tr×nh phô t¹m vµ thiÕt bÞ thi c«ng
ch−¬ng 3
x©y dùng çc c«ng tr×nh vµ kÕt cÊu phô
t¹m phôc vô thi c«ng cÇu
I. c«ng tr×nh æn ®Þnh m¸i dèc, ng¨n n−íc (vßng v©y hè mãng)
1. Ph©n lo¹i vßng v©y hè mãng vµ ph¹m vi ¸p dông.
B¶ng 1
Lo¹i vßng v©y §iÒu kiÖn thÝch dông
Hè mãng kh«ng cã chèng v¸ch N¬i ®Êt kh« hoÆc Ýt Èm
Hè mãng cã chèng v¸ch §Êt kh«ng æn ®Þnh vµ ngËm n−íc
Vßng v©y ®Êt ®¾p N−íc s©u ≤ 2m, vËn tèc dßng n−íc V ≤
0.5m/s.
§Êt d−íi ®¸y hè mãng lµ lo¹i kh«ng dÔ bÞ
xãi lë vµ Ýt thÊm
Thïng chôp ë nh÷ng dßng ch¶y cã n−íc s©u 4 ∼ 7m.

§Êt ®¸y s«ng khã c¾m cäc v¸n thÐp
Vßng v©y cäc v¸n thÐp §Êt nÒn kh«ng æn ®Þnh vµ thÊm n−íc,
thÝch hîp víi mäi chiÒu s©u n−íc
2. Nh÷ng yªu cÇu cÊu t¹o vµ chØ dÉn thi c«ng.
2.1. Nh÷ng yªu cÇu chung:
− Cao ®é ®Ønh vßng v©y: cao h¬n mùc n−íc cao nhÊt trong suèt thêi gian
thi c«ng tèi thiÓu 0.7m.
− KÝch th−íc mÆt b»ng: phï hîp víi h×nh d¹ng mãng vµ Ýt c¶n n−íc.
Tr−êng hîp thi c«ng nhiÒu mè trô mét lóc, tiÕt diÖn thu hÑp dßng ch¶y
> 30% diÖn tÝch tho¸t n−íc. Cù ly tõ mÐp trªn cña hè mãng, ®Õn ch©n
vßng v©y (trõ vßng v©y cäc v¸n thÐp) < 1m.
− Ph¶i ®¶m b¶o kÝn n−íc ®Ó hót kh« n−íc ®−îc dÔ dµng.
− Ph¶i cã biÖn ph¸p chèng xãi ë ch©n vßng v©y.
2.2. Hè mãng kh«ng chèng v¸ch.
1
§é dèc cho phÐp lín nhÊt cña v¸ch hè mãng ®µo trÇn kh«ng chèng v¸ch trong b¶ng
3-2 ¸p dông víi tr−êng hîp chiÒu s©u hè mãng > 5m vµ çc ho¹t t¶i còng nh− t¶i träng t¹m
thêi bÊt kú (®Êt ®µo lªn, vËt liÖu x©y dùng, m¸y thi c«ng...) ph¶i ®Æt çch mÐp hè mãng Ýt
nhÊt 1m.
B¶ng 2
§é dèc cho phÐp lín nhÊt cña
v¸ch hè mãng ®µo trÇn kh«ng chèng v¸ch
§é dèc cña v¸ch hè

Tªn ®Êt MÐp hè kh«ng cã MÐp hè chØ cã MÐp hè cã ho¹t
t¶i träng tÜnh t¶i t¶i
- Çt, cuéi, sái 1:0.75 1:1 1:1.25
- Çt sÐt 1:0.50 1:0.67 1:1.00
- SÐt çt 1:0.33 1:0.50 1:0.75
- §Êt sÐt 1:0.25 1:0.33 1:0.67
- §¸ rêi 1:0.0 1:0.10 1:0.25
- §¸ chÆt 1:0.0 1:0.0 1:0.10
Khi chiÒu s©u hè mãng lín h¬n 5m, dùa trªn çc tÝnh to¸n vÒ æn ®Þnh mµ quyÕt ®Þnh
chän ®é dèc v¸ch hè mãng.
Thêi gian ®Ó trÇn hè mãng sau khi ®µo > 15 ngµy víi ®Êt cã ®é Èm b×nh th−êng. §èi
víi ®Êt Èm cã kh¶ n¨ng xôt lë th× ®é dèc cña v¸ch hè nªn lÊy b»ng gãc nghØ tù nhiªn cña
®Êt.
Víi ®Êt cã ®é Èm b×nh th−êng cho phÐp ®µo hè mãng cã v¸ch th¼ng ®øng víi ®iÒu
kiÖn nªu trong b¶ng 3-3.
B¶ng 3
Tr¹ng th¸i ®Êt Ph−¬ng ph¸p ®µo, chiÒu s©u hè mãng
§Êt rêi r¹c Thñ c«ng, h>0.75m
§Êt chÆt võa Thñ c«ng, h> 1.25m
§Êt chÆt Thñ c«ng, h> 2m
ChiÒu cao v¸ch hè mãng th¼ng ®øng trong ®Êt sÐt cã thÓ tÝnh theo c«ng thøc:
2c q
h max = − (3-1)
0 ϕ γ
Kγtg(45 − )
2
Trong ®ã:
K - HÖ sè an toµn, lÊy b»ng 1.25.
γ - Tû träng cña ®Êt trong v¸ch hè (t/m 3 )
ϕ - Gãc néi ma s¸t cña ®Êt trong v¸ch hè (®é)
2
q - T¶i träng ph©n bè trªn ®Ønh hè mãng (t/m 3 )
c - Lùc dÝnh cña ®Êt trong v¸ch hè (t/m 3 ) x¸c ®Þnh theo kÕt qu¶ thÝ
nghiÖm, hoÆc dïng çc trÞ sè sau ®©y trong b¶ng 3-4.
B¶ng 3-4
Lùc dÝnh C (t/m 3 ) cña ®Êt
Tªn ®Êt §Êt sÐt SÐt çt Çt sÐt

Tr¹ng th¸i
MÒm 0.5 ÷ 1 0.2 ÷ 0.8 0.2
Võa 2 1.0 ÷ 1.5 0.5 ÷ 1.0
Cøng 4÷6 2.0 ÷ 4.0 1.5
2.3. Hè mãng cã chèng v¸ch:
a. CÊu t¹o
KiÓu chèng v¸ch ®¬n gi¶n (H3.1) gåm cã v¸n ngang 1, nÑp ®øng 2, chèng ngang 3,
vµ thanh ®ì 4.
A-A
30-50 150-200 150-200
2 1 A
d=15-18
60-100
3 4
≤400
3 2
4 10 A
15
5
H3.1 Hè mãng cã chèng v¸ch ®¬n gi¶n.

ChiÒu dÇy v¸n ngang lÊy theo tÝnh to¸n, Ýt nhÊt dÇy 4cm khi nÒn lµ ®Êt Èm tù nhiªn,
vµ Ýt nhÊt dÇy 5cm khi nÒn lµ çt vµ ®Êt Èm nhiÒu.
TÊm v¸n ngang trªn cïng ph¶i nh« cao h¬n bê hè mãng tèi thiÓu 15cm.
Khi hè mãng n«ng h¬n 3m vµ ®Êt Èm b×nh th−êng th× nªn ®Æt v¸n ngang çch quong
nhau víi khe hë b»ng bÒ réng tÊm v¸n. Tr−êng hîp hè mãng s©u h¬n 3m hoÆc nÒn ®Êt t¬i
xèp hay qu¸ Èm ph¶i ®Æt çc v¸n ngang s¸t nhau.
3
Çc thanh nÑp ®øng çch nhau tõ 1 ÷ 2m tïy theo tÝnh to¸n. Kho¶ng çch ®o theo
chiÒu ®øng gi÷a çc tÇng chèng ngang kh«ng nªn lín qu¸ 1m, ®ång thêi ph¶i ®Æt çc thanh
®ì bªn d−íi ®Çu çc thanh chèng vµ ®ãng ®inh ch¾c ch¾n.
§èi víi çc hè mãng réng h¬n 4m th× cã thÓ dïng çc cäc thÐp ch÷ I ®ãng vµo ®Êt
theo chu vi hè mãng theo cù ly 1.2 ÷ 1.5m mét cäc vµ gi÷a çc cäc cã v¨ng ngang b»ng
v¸n (H3.2) ®Æt dÇn xuèng theo møc ®é ®µo mãng. Çc thanh chèng ngang cã thÓ b»ng thÐp
hoÆc gç.
II I
4 1 I
5
2 4
5 A A
2 3 II
6
1
H3.2 Chèng v¸ch kiÓu v¹n n¨ng

1. Cét thÐp, 2. Nªm, 3. V¸n ngang, 4. §Õ tùa, 5. Thanh chèng, 6.NÑp gç
b. TÝnh to¸n chèng v¸ch:
− V¸n ngang ®−îc tÝnh theo s¬ ®å dÇm liªn tôc cã nhÞp b»ng l (h3-3). T¶i
träng lÊy b»ng ¸p lùc lín nhÊt t¸c dông lªn tÊm v¸n d−íi cïng.
q = p.P h (3-2)
Trong ®ã:
b - ChiÒu réng tÊm v¸n.
P h - ¸p lùc n»m ngang ë cao ®é gi÷a chiÒu cao tÊm v¸n d−íi cïng
cã kÓ ®Õn hÖ sè v−ît t¶i, x¸c ®Þnh theo phô lôc.
51
N1
z
52
N2
Pz
53
N3
54
N4
A A 55
A-A
4
l l
H3.3 S¬ ®å tÝnh to¸n chèng v¸ch

Moment uèn cña v¸n ngang cã sÐt ®Õn s¬ ®å dÇm liªn tôc:
ql 2
M≈ (3-3)
10
Khi thiÕt kÕ tr−íc tiªn s¬ bé chän chiÒu dÇy tÊm v¸n σ, chiÒu réng v¸n b, sau ®ã tÝnh
cù ly cét ®øng theo çc biÓu thøc:
M 3ql 2 (3-4)
= ≤ Ru
W 5 bδ 2
5R u (3-5)
l≤δ
3 Ph
Trong ®ã:
R u - C−êng ®é tÝnh to¸n khi uèn cña gç v¸n ngang.
W - Mo ®un chèng uèn cña gç v¸n ngang.
− Cét ®øng còng ®−îc tÝnh theo s¬ ®å dÇm liªn tôc mµ çc gèi cña nã
chÝnh lµ çc chç tú vµo ®Çu thanh chèng ngang. T¶i träng t¸c dông lªn
cét lµ P z .l. Kho¶ng çch gi÷a çc chèng ngang S ®−îc chän sao cho cét
®ñ chÞu m«ment uèn lín nhÊt trong nã:
M = Ru.Wc (3-6)
W c - M« ®un chèng uèn cña çc mÆt c¾t cét.
− Thanh chèng ngang tÝnh theo s¬ ®å thanh chÞu nÐn cã xÐt uèn däc:
N
≤ Rn (3-7)
Fϕ
Trong ®ã:
N - Lùc nÐn thanh chèng ngang, b»ng ¸p tõ cét truyÒn vµo nã.
F - DiÖn tÝch mÆt c¾t thanh chèng ngang.
ϕ - HÖ sè uèn däc
R n - C−êng ®é tÝnh to¸n chÞu nÐn cña vËt liÖu lµm thanh chèng
5
ngang.
2.4. Vßng v©y ®¾p ®Êt:
§Êt ®Ó ®¾p vßng v©y ph¶i sö dông lo¹i çt nhá, ¸ sÐt, cã hµm l−îng sÐt ≤ 20% kh«ng
®−îc dïng lo¹i sÐt vµ ¸ sÐt cã hµm l−îng sÐt >20%.
BÒ réng ®Ønh vßng v©y < 1m. §é dèc cña ta luy phô thuéc vµo gãc dèc tù nhiªn cña
®Êt ®¾p träng tr¹ng th¸i boo hßa n−íc nh−ng kh«ng ®−îc dèc h¬n 1: 2 vÒ phÝa cã n−íc vµ
1:1 vÒ phÝa hè mãng.
NÕu dïng vßng v©y bao t¶i ®Êt th× l−îng ®Êt chiÕm 1/2 ÷ 2/3 dung tÝch cña bao.
MiÖng bao kh©u chÆt b»ng d©y thÐp nhá hoÆc d©y ®ay. Khi gi÷a hai líp bao t¶i cã lâi ®Êt
sÐt th× cã thÓ dïng bao t¶i ®ùng çt. Khi thi c«ng, líp bao trªn vµ d−íi chång so le lªn nhau
vµ xÕp th¼ng víi l−u tèc n−íc t−¬ng ®èi lín th× líp bao t¶i ngoµi cïng nªn dïng sái hoÆc
çt th« ®Ó khái tr«i.
§Ó gi¶m kh¶ n¨ng th¾t hÑp dßng ch¶y vµ thÊm n−íc qua vßng v©y cã thÓ dïng lo¹i
vßng v©y ®Êt kÕt hîp víi cäc v¸n gç ®ãng ë phÝa trong theo chu vi vßng v©y. ChiÒu réng
mÆt trªn vßng v©y lo¹i nµy 450cm.
450CM
470cm
∇MNTC
1:2
100÷200
H.3-4 Vßng v©y ®¾p ®Êt kÕt hîp víi cäc v¸n gç mét líp
6
II. çc d¹ng kÕt cÊu ®µ gi¸o phô t¹m phôc vô thi c«ng cÇu
Çc kÕt cÊu ®µ gi¸o lµm c«ng tr×nh phô t¹m thêi phôc vô thi c«ng cÇu cã thÓ lµm
b»ng vËt liÖu gç hay thÐp. Trong thùc tÕ x©y dùng cÇu ë n−íc ta th−êng dïng çc lo¹i kÕt
cÊu thÐp v¹n n¨ng do n−íc ngoµi chÕ t¹o chñ yÕu lµ çc lo¹i sau ®©y:
- DÇm T-66 cña Trung Quèc
- DÇm qu©n dông cña NhËt
- DÇm Bailey cña Mü, Anh, TiÖp Kh¾c
- DÇm yukm cña Nga
- Çc lo¹i dÇm I do çc n−íc ngoµi s¶n xuÊt
- Çc lo¹i phao næi sµ lan, sµ lan tù hµnh
- Phao thÐp KC do Nga s¶n xuÊt
- Çc sµ lan träng t¶i 100T 150T 200T 300T do n−íc ta s¶n xuÊt
- Sµ lan tù hµnh 400T
mÆt c¾t däc dÇm T-66

a
mÆt c¾t ngang dÇm T-66

a-a
H×nh 4.1 DÇm T-66 cña Trung Quèc
1. KÕt cÊu ®µ gi¸o v¹n n¨ng yukm cña nga
Bé cÊu kiÖn yukm chñ yÕu bao gåm çc thanh vµ phô kiÖn thuËn tiÖn cho viÖc l¾p
ghÐp thµnh çc khung trô kh«ng gian vµ çc giµn kh«ng gian theo nhiÒu s¬ ®å ®a d¹ng.
Ngoµi ra cßn cã çc cÊu kiÖn dÇm dïng ®Ó l¾p nªn hÖ m¹ng dÇm ph©n bè lùc trªn çc c«ng
tr×nh phô t¹m
KÝch th−íc chñ yÕu cña çc kÕt cÊu l¾p b»ng yukm ®−îc tÝnh nh− sau:
- BÒ réng ®o theo ®−êng tim B=2n, m
- BÒ réng phñ b× B=2n+0.25, m
- ChiÒu cao toµn bé H=2n+0.25+0.55K, m
Trong ®ã
n - sè « vu«ng c¬ b¶n cña kÕt cÊu ®−îc thiÕt kÕ
K - Sè tÇng xµ ®Õ vµ xµ mò ®Ønh pale … b»ng thÐp h×nh I550
7
H×nh 4.2 CÊu t¹o ®µ gi¸o v¹n n¨ng YUKM
1.1 Çc cÊu kiÖn thanh CñA Bé yukm

Çc cÊu kiÖn thanh cã thÓ l¾p thµnh hÖ kÕt cÊu dµn kh«ng gian theo bÊt cø s¬ ®å
nµo øng víi çc nót dµn bè trÝ thµnh m¹ng l−íi 2x2m. Cã nh÷ng thanh dµn chñ dµi ®Ó l¾p
liÒn 2 khoang 2 mÐt hay 1 khoang 2 m kÕt cÊu d¹ng dµn nh− vËy th−êng dïng lµm çc trô
®ì t¹m hay çc ®µ gi¸o n»m ngang
Çc thanh cña bé yukm ®Òu lµ çc thÐp gãc L cã thÓ ghÐp l¹i nhê bu l«ng vµ çc
b¶n ®Öm thµnh çc d¹ng mÆt c¾t tæ hîp kh¸c nhau. Sè thÐp gãc trong mét mÆt c¾t chÞu lùc
®−îc lÊy tuú theo tÝnh to¸n.
§Ó l¾p çc thanh biªn dµn, thanh ®øng dµn hay cét trô palª dïng hai lo¹i mÆt c¾t
thanh lo¹i chÞu lùc chñ lín b»ng thÐp gãc L120x120x10 hay L120x120x10, cã thanh dµi
suèt 2 (4m) cã thanh dµi (2m). Lo¹i chÞu lùc phô nhá h¬n ®Ó lµm thanh kh«ng chÞu lùc
hoÆc dïng trong çc hÖ liªn kÕt th× b»ng thÐp gãc nhá L75x75x8
§Ó l¾p çc thanh chÐo còng cã 2 lo¹i: thanh chÐo chÞu lùc chñ lµm b»ng thÐp gãc
lín L90x90x9 .Çc thanh chÐo trong hÖ liªn kÕt th× dïng thÐp gãc nhá L75x75x8
§Ó l¾p çc thanh chèng ngang dïng lo¹i thÐp gãc L75x75x8
Khe hë gi÷a çc thÐp gãc cña cét hoÆc cña thanh liªn dµn trong cïng mét mÆt c¾t tæ
hîp lµ 10mm ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng ®Æt çc b¶n nót vµ b¶n ®Öm theo hai h−íng vu«ng gãc
víi nhau
Khe hë gi÷a çc thÐp gãc ghÐp nªn mÆt c¾t tæ hîp cña thanh chÐo lµ 20mm ®Ó khi
cÇn cã thÓ hµn chóng vµo çc b¶n nót
Trong bé yukm cã çc lo¹i b¶n nót sau :
- Çc b¶n nót lµm b»ng thÐp b¶n dµy 10-12mm ,cã çc lç ®inh ®−îc khoan phï hîp víi çc
®Çu thanh sÏ nèi vµo b¶n nót .Cã lo¹i b¶n nót lµ n¬i giao nhau cña 3 h−íng nh− M12H, cña
5 h−íng nh− M2N vµ cña 8 h−íng nh− M26
8
- Çc b¶n nót nhá dïng ®Ó liªn kÕt gi÷a çc thÐp gãc trong thanh tæ hîp nh−
M20,M28,M30..
§èi víi çc kÕt cÊu c«ng tr×nh phô t¹m khi xÐt 2 mÆt ph¼ng vu«ng gãc víi nhau th×
lóc thiÕt kÕ ®o tÝnh to¸n vµ bè trÝ mét mÆt ph¼ng chÞu lùc khoÎ h¬n cßn mét mÆt ph¼ng kia
chÞu lùc yÕu h¬n.VÝ dô mÆt ph¼ng th¼ng ®øng cña giµn chÞu t¸c ®éng cña çc t¶i träng c¬
b¶n ph¶i khoÎ h¬n mÆt ph¼ng n»m ngang cña giµn chÞu ¸p lùc giã. ViÖc bè trÝ çc b¶n nót
trong 2 mÆt ph¼ng vu«ng gãc víi nhau còng theo nguyªn t¾c t−¬ng tù. T¹i cïng mét nót
giµn trong kh«ng gian th× çc b¶n nót n»m trong mÆt ph¼ng chÞu lùc chÝnh ®−îc liªn tôc
xuyªn qua mÆt c¾t çc cét trô hay çc thanh biªn giµn cã çc b¶n nót n»m trong mÆt ph¼ng
chÞu lùc phô sÏ bÞ gi¸n ®o¹n
Do sù kh¸c nhau cña çc b¶n nót trong hai mÆt ph¼ng vu«ng gãc víi nhau nªn ®Æc
®iÓm bè trÝ bu l«ng trong chóng còng kh¸c nhau. §Ó thuËn tiÖn th¸o l¾p bu l«ng çc lç bu
l«ng trªn hai nh¸nh cña cïng mét thÐp gãc sÏ lÖch nhau mét nöa kho¶ng çch b−íc ®Æt
bul«ng cÊu t¹o b¶n nót trong mÆt ph¼ng chÞu lùc chÝnh b¶o ®¶m kh¶ n¨ng liªn kÕt víi thanh
xiªn cã mÆt c¾t tæ hîp 4 thÐp gãc ghÐp thµnh d¹ng dÊu céng cßn cÊu t¹o b¶n nót trong mÆt
ph¼ng phô chØ ®ñ kh¶ n¨ng liªn kÕt víi thanh xiªn cã mÆt c¾t tæ hîp 2 thÐp gãc ghÐp thµnh
d¹ng ch÷ T.
Ch¼ng h¹n trªn h×nh 4-3a vÏ mét tiÕp ®iÓm nèi çc thanh xiªn vµ çc thanh chèng
ngang vµo thanh biªn mét b¶n nót lín n»m trong mÆt ph¼ng chÞu lùc chÝnh liªn tôc ®i qua 2
khoang dµn nèi víi hai thanh xiªn víi thanh biªn hai b¶n nót phô nhá h¬n ®Æt vu«ng gãc
víi b¶n nót chÝnh nèi thanh chèng ngang trong mÆt ph¼ng chÞu lùc phô vµo b¶n nót. Çc
thÐp gãc cña thanh liªn dµn thuéc hai kho¶ng kÒ nhau ®−îc nèi víi nhau qua b¶n nót lín ë
®ã ph¶i ®Æt thªm çc ®o¹n thÐp gãc nèi lo¹i L100x100x10mm. NÕu ®óng ngay t¹i b¶n nót
giµn ®ã chÞu lùc tËp trung tõ çc phÇn kÕt cÊu bªn trªn nã xuèng th× ph¶i ®Æt ®o¹n thÐp gãc
nèi nµy nh− h×nh 4-3a sao cho 1 çnh n»m ngang cña nã quay lªn trªn nh− vËy t¹o ra mét
bÒ mÆt tùa.
ë ®Ønh cét vµ ch©n cét cña çc kÕt cÊu palª trô t¹m cã mét cÊu kiÖn ®Õ cét ®Æc biÖt
(th−êng gäi lµ ®Çu bß, b¶n ®Õ çnh b−ím, h×nh 4-3b) ®−îc chÕ t¹o b»ng çnh hµn 2 lo¹i b¶n
nót vu«ng gãc víi nhau trong 2 mÆt ph¼ng th¼ng ®øng vµ hµn thªm mét b¶n ph¼ng lµm mÆt
tùa n»m ngang, çc thanh xØªn vµ thanh chèng ngang ®−îc nèi vµo ®Õ cét theo çch gièng
nh− nèi vµo çc tiÕp ®iÓm kh¸c. B¶n ph¼ng n»m ngang cña ®Õ cét cã lç bu l«ng ®Ó nèi vµo
2 dÇm I550 çc dÇm I nµy cã thÓ ®Æt trªn ®Ønh cét trô hoÆc ë d−íi ch©n cét trô
H×nh 4.3a. TiÕt ®iÓm nèi trong ®µ gi¸o YUKM
§Ó nèi çc cÊu kiÖn th× t¹i çc tiÕt ®iÓm dïng 2 lo¹i bul«ng ®−êng kÝnh φ 22 mm
dµi l = 65mm vµ φ 27,23,28 mm. §é d¬ gi÷a çc lç vµ bul«ng nh− vËy dÔ dµng cho viÖc
9
l¾p bul«ng nh−ng lµm t¨ng çc biÕn d¹ng d− ë çc liªn kÕt. Ch¼ng h¹n ®é ®Þnh vÞ d− ë çc
mèi nèi çc cét ®¹t ®Õn 2-3 mm.
Khi tÝnh to¸n cã thÓ coi çc cÊu kiÖn thanh ®−îc nèi chèt víi nhau t¹i çc b¶n nót.
Bëi v× ph¶i bè trÝ cÊu t¹o sao cho çc t¶i träng chØ truyÒn lªn çc b¶n nót nªn cÊu kiÖn thanh
®−îc tÝnh to¸n chÞu lùc däc trôc do t¶i träng tÝnh to¸n trÞ sè lùc däc nµy ®−îc so s¸nh víi
øng lùc giíi h¹n Sgh ®−îc lÊy tuú theo cÊu t¹o mÆt c¾t thanh vµ chiÒu dµi tù do cña thanh
vµ dÊu cña lùc khi tÝnh çc thanh xiªn ®−îc liªn kÕt bëi çc bul«ng chÞu c¾t 2 mÆt th× Sgh
phô thuéc vµo chiÒu dµy b¶n nót hay nãi ®óng h¬n lµ phô thuéc vµo sù cã mÆt hay kh«ng
cã mÆt cña b¶n ®Öm. Çc trÞ sè øng lùc giíi h¹n trong çc cÊu kiÖn thanh ®−îc ghi trong
b¶ng 4-1
H×nh 4.4. Chi tiÕt nèi çc kÕt cÊu dÇm b»ng yukm
1.2 çc cÊu kiÖn dÇm cña yukm
Çc cÊu kiÖn dÇm cña yukm gåm çc dÇm thÐp h×nh I550 víi çc chiÒu dµi ®¶m
b¶o t−¬ng øng víi çc kho¶ng çch gi÷a çc t©m mèi nèi chóng lµ 3.0m, 5.0m, 11.0m.
Ngoµi ra cã çc chi tiÕt bæ xung çc b¶n nèi tÊm chèng ngang s−ên t¨ng c−ßng cøng khi
nèi ghÐp chóng l¹i theo çch kh¸c nhau th× cã thÓ nhËn ®−îc çc dÇm chiÒu dµi kh¸c nhau
tuú d¹ng cô thÓ cña mçi d¹ng kÕt cÊu. Bul«ng nèi lo¹i φ 27mm trªn b¶n bông vµ çnh dÇm
I cã khoan nhiÒu hµng lç φ 28 çch nhau 100mm ®Ó cã thÓ tuú ý nèi dÇm víi çc cÊu kiÖn
phô
§Ó nèi b¶n çnh ph¶i dïng çc b¶n nèi nh− khi nèi çc thanh
Çc tÊm nèi ngang dïng ®Ó nèi ghÐp çc dÇm I riªng lÎ thµnh bã hay vµi dÇm tæ hîp víi
kho¶ng çch gi÷a çc trôc dÇm I550 lµ 200 mm, çc tÊm nèi ngang vµ çc s−ên t¨ng c−êng
®øng ®¶m b¶o æn ®Þnh bông dÇm t¹i nh÷ng chç ®Æt lùc tËp trung
Trong bé yukm cßn cã hai lo¹i thanh chèng ngang lo¹i chèng ngang b»ng thÐp h×nh I –
300 (h×nh 4-4b) dïng lµm liªn kÕt ngang gi÷a çc dÇm I550 ®Æt riªng lÎ çch nhau 2m
(b»ng kÝch th−íc khoang dµn yukm )
Mét lo¹i thanh chèng ngang kh¸c b»ng thÐp h×nh I550 (h×nh 4-4c) dïng ®Ó nèi ngang gi÷a
çc dÇm vµ cßn lµm dÇm ngang trùc tiÕp chÞu t¶i träng råi truyÒn cho çc dÇm chñ
Khi cÇn thiÕt cã thÓ cã thÓ nèi çc dÇm dÆt çch nhau 2 m b»ng çc liªn kÕt kiÓu dµn trong
®ã thanh chÐo lµ cÊu kiÖn thanh cña yukm cßn çc thanh chèng ngang chÝnh lµ çc I-300
nãi trªn ®Ó liªn kÕt çc thanh ®ã vµo dÇm chñ th«ng qua çc b¶n t¨ng c−êng n»m ngang cña
bông dÇm (h×nh 4-4b)
TrÞ sè øng lùc giíi h¹n trong çc cÊu kiÖn dÇm cña bé yukm lµ çc trÞ sè m«men vµ lùc
c¾t, m«men giíi h¹n ®−îc ghi cho 2 tr−êng hîp Mghmax khi lùc c¾t b»ng 0 vµ Mgh khi lùc c¾t
®¹t lín nhÊt Qmaxgh. T−¬ng tù còng ghi 2 trÞ sè giíi h¹n cña lùc c¾t Qmaxgh khi M=0 vµ Qgh
10
khi Mmaxgh.
Çc øng lùc giíi h¹n ®−îc x¸c ®Þnh theo kÕt qu¶ kiÓm to¸n çc øng suÊt ph¸p øng suÊt tiÕp
øng suÊt chñ trong çc mÆt c¾t dÇm ®−îc ghi trong b¼ng 4-3. Trong b¶ng ®ã còng ®−îc ghi
lùc c¾t giíi h¹n Qgh t¹i chç liªn kÕt víi thanh chèng ngang. Trong b¶ng 4-4 cho trÞ sè lùc
tËp trung giíi h¹n lªn dÇm.
TÊt c¶ çc cÊu kiÖn thanh vµ cÊu kiÖn dÇm cña YUKM cho phÐp cã thÓ l¾p ghÐp chóng
theo çc s¬ ®å kh¸c nhau thµnh çc cÊu kiÖn c«ng tr×nh phô t¹m çc dÇm dïng ®Ó ph©n bè
t¶i träng lªn çc tiÕp ®iÓm cña hÖ dµn cßn çc cÊu kiÖn thanh chØ chÞu lùc däc trôc.
¦u ®iÓm cña bé yukm lµ cã tÝnh v¹n n¨ng nh−ng khuyÕt ®iÓm cña nã lµ mét kÕt cÊu dµn
kh«ng gian vµ ph¶i l¾p tõ qu¸ nhiÒu chi tiÕt nhá, nhiÒu bul«ng do ®ã tèn c«ng lao ®éng vµ
thêi gian khi l¾p còng nh− khi th¸o dì.
TÝnh trung b×nh cø 1 tÊn kÕt cÊu yukm cã tíi 53 lo¹i chi tiÕt vµ 130-160 bul«ng. Do
yukm liªn kÕt b»ng bul«ng th« nªn kÕt cÊu cã biÕn d¹ng lín khã tÝnh to¸n chÝnh x¸c tr−íc
v× vËy khi cÇn thiÕt cã thÓ ph¶i chÊt t¶i träng d»n tr−íc ®Ó lµm cho kÕt cÊu yukm xuÊt
hiÖn hÕt çc biÕn d¹ng d− do ®é d¬ cña çc lç bul«ng.
B¶ng 4-1 Danh môc çc cÊu kiÖn yukm

Tªn gäi Sè hiÖu MÆt c¾t hay chiÒu ChiÒu dµi mm hay Träng l−îng kg
dµy mm diÖn tÝch m2
1 2 3 4 5
Cét vµ thanh biªn 201 L125x125x10 3994 76.4
dµn 202 L125x125x10 1994 38.2
Thanh chÐo 7H L125x125x10 594 10.9
203 L90x90x10 2290 28.0
5H L75x75x8 2418 21.8
Chèng ngang 4 L75x75x8 1730 15.6
16H L75x75x8 3730 33.7
B¶n nótcña cét 8 265x10 510 10.6
211 590x10 W=0.491 47.3
200x5 W=0.056
(590x10) W=0.491 (47.3)
124 380x10 W=0.0187 14.7
144 440x10 W=0.330 26.0
22 420x10 610 20.6
26 610x10 610 29.2
229 870x10 W=0.764 77.6
B¶n nót cña dµn 17 370X10 W=0.233 18.6
liªn kÕt 18 325X10 W=0.075 5.9
23 290X10 W=0.160 12.5
217 290X10 W=0.173 13.6
B¶n nótcña hÖ 258 500X10 W=0.255 19.8
m¹ng dÇm
§Õ cét 221 540X10 W=0.484
460X10 W=0.224
400X10 W=0.131 103.0
200X10 W=0.056
45X10
DÇm 231 I55 2990 265
232 I55 4990 442
DÇm 233 I55 10990 974
dÇm chèng ngang 234 30 1930 62.6
70x8 W=0.008
11
259 I55 1970

140x90x10 514 (214.0)
45x12 350
260 I55 1770
140x90x10 514 196.0
45x22 350
Thanh ngang 135 L100* 510
100x10 17.0
450x12 350
235 L100* 514
100x10 17.0
450x12 350
S−ên cøng 136 L100x100x10 510 8.0
236 L100x100x10 514 8.0
Thanh ®Öm nèi cét 6H L100x100x10 780 11.8
B¶n ®Öm nèi 137 380x10 390 12.0
B¶n ®Öm 15H 80x1 580 3.6
B¶n nèi cét 19 180x10 220 3.1
B¶n nèi thanh chÐo 20 160x10 180 2.3
vµ thanh chèng
ngang
B¶n nèi chèng 30 160x10 260 3.3
ngang
Çc b¶n 138 160x10 W=0.038 3.0
238 160x5 W=0.038 1.5
ThÐp gãc nèi 206 L100x100x10 780 11.8
Bul«ng th« ªcu vµ 2 24 M22 65 0.55
vßng ®Öm 25 M22 85 0.87
Ghi chó : W lµ diÖn tÝch
B¶ng 4-2 øng lùc cho phÐp (Ncp)cña çc cÊu kiÖn YИKM - 60 do çc lùc c¬ b¶n
khi tÝnh theo ph−¬ng ph¸p øng suÊt cho phÐp vµ øng lùc giíi h¹n (ngh) khi tÝnh theo
ph−¬ng ph¸p TTGH (trÞ sè ghi trong ngoÆc)
CÊu Thµ S¬ Kho¶n ChiÒu ChiÒu §é øng lùc

kiÖn nh ®å g çch dµi tù dµy m¶nh
thanh vµ phÇn mÆt gi÷a do khi t¹i lín nhÊt Khi nÐn Khi kÐo Theo liªn Ncp (Ngh),
sè hiÖu mÆt c¾t çc uèn chç kÕt T
c¾t cÊu tÊm trong liªn
cÊu kiÖn tiÕp mÆt kÕt Ncp (Ngh), T Ncp (Ngh), T Sè hiÖu b¶n
kiÖn ®iÓm ph¼ng cña nóthay b¶n
l,cm dÇm b¶n ®Ð cét mµ
nót cÊu kiÖn
lo,cm ®−îc nèi
vµo
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Thanh L75 283 228 1 173 kh«ng cho phÐp 4.86(6.00) BÊt kú 8.4(9.9)
chÐo 5H x75 283 114** 1 100 3.38(5.00) 4.86(6.00) 8.4(9.9)
346 x8 283 228 2 173 kh«ng cho phÐp 3.7694.6) 12.6(14.8)
283 114 2 100 12.56(3.70)** 3.76(4.6) 12.6(14.8)
283 228 1 100 9.05(11,10) 11.70(14.50) BÊt kú 11.80(15.00)
283 2 100 9.43(11.70) 11.70(13.80) 11.80(15.00)
566 228* 1 100 9.05(11.10)** 11.70(14.50) 11.80(15.00)
566 2 100 9.43(11.70)** 11.70(13.80) 11.80(15.00)
12
Thanh L90 283 204 1 138*** 3.45(3.70)*** 4.25(5.20) BÊt kú 18.9(22.4)

chÐo x90 283 102** 1 81 4.03(5.00)*** 4.25(5.20) 18.9(22.4)
203;344 x9 283 204 2 138*** 2.92(3.20)*** 3.5894.40) 18.9(22.4)
;345 283 102** 2 81 3.43(4.200** 3.58(4.40) 18.9(22.4)
2L 283 204 1 87 37.60(46.40) 44.40(54.80) BÊt kú 37.8(44.7)

90x 283 204 2 85 33.00939.10) 35.00943.10) 37.8(44.7)
90x
9 283 102** 1 67 22.70(28.10)** 22.70(28.20) BÊt kú 37.8(44.7)
283 102** 2 67 19.50924.100** 19.50(24.20) 37.8(44.7)
Thanh 4L 283 204 1 85 76.40(94.20) 89.00(109.8) 14 43.5(59.2)
chÐo 90x 283 204 2 80 68.00984.20) 73.00(90.20) 114;29;121; 75.6(89.5)
203;344 90x 347
;345 9 348;211;35
1;352
353;354;35
5;229
Thanh L 283 204 1 161 kh«ng cho phÐp 4.13(5.10) BÊt kú 18.90(22.40)
chÐo 3H 100 283 102 1 99 3.81(4.50) 4.13(5.10) 18.90(22.40)
3 x75 283 204 2 161 kh«ng cho phÐp 3.62(4.50) 18.90(22.40)
x10 283 102 2 99 3.35(4.10)** 3.62(4.50) 18.90(22.40)
2L 283 204 1 105 31.80(35.60) 47.20(58.40) BÊt kú 37.80(44.20)
100 283 204 2 100 29.58(32.10) 35.00(43.20) 37.80(44.20)
x75
x10
283 102** 1 85 24.20(29.80)** 21.50(30.20) BÊt kú 37.80(44.20)
283 102** 2 85 20.00(24.060** 20.40(25.20) 37.80(44.20)
Thanh 4L 283 204 1 103 66.50(81.00) 94.50(116.80) 14 43.50(55.20)

chèng 100 283 204 2 95 67.20(79.70) 74.20(91.50) 11;29;121;2 75.60(89.50)
ngang x75 21;347;348;
4;16 x10 211;351;35
2;353;354;3
55;299
L75 200 200 135 2.59(2.70) 3.02(3.70) BÊt kú 8.4(9.9)
x75 400 400 270 kh«ng cho phÐp 3.02(3.70) BÊt kú 8.4(9.9)
x8
2 200 200 85 28.20(34.70) 29.20(36.10) 353 11.90(15.10)
L75 400 400 148** 12.82(14.30) 29.20(36.10) 8;17;22; 16.80(19.8)
x75 400 400 148** 12.82(14.30) 29.20(36.10) 23;26;349;2 28.6(19.8)
x8 400 400 148** 12.87(14.30) 29.20(36.10) 17 33.6(39.6)
354;355
11;14;29;12
1;
221;221;22
9
4 200 200 74 58.40(72.20) 58.40(72.20) 8;17;22;23; 23.6(30.0)47
L75 400 400 124 33.60(37.60) 58.40(72.20) 26; .2(60..0)
x75 349;217;
x8 11;14;29;12
1
221;211;22
9
Thanh L 200 200 85 6.46(7.8) 6.9(8.50) BÊt kú 31.5(37.2)
biªn dµn 120 28.40***
cét palª x
201 202 120
341 342 x10
343 L 100 400 170 kh«ng cho phÐp 6.9(8.50) BÊt kú 31.5(37.2)
125 31.6***
x
125
x10
13
2L 200 200 53 63.20(78.00) 63.20(78.00) 347;348;35 63.0(74.5)

120 4;121
x
120
x10
2L 200 200 53 63.20(78.00) 63.20(78.00) 221;351;35 88.2(104.5)
125 400 400 91 54.10(66.80) 63.20(78.00) 2;353 113.4(134.5)
x 400 400 T¹i çc mèi 82.2(101.6)
125 nèi
x10
4L 400 400 81 117.80 126.40 315;352 130.5
120 400 400 81 (145.00) (156.0) 353;355 (166.0)
x 117.80 126.40
120 (145.00) (156.0) T¹i çc mèi 129.0
x10 nèi (159.5)
Chó thÝch
* §èi víi l=566 cm khi thanh chÐo giao nhau víi thanh chÞu kÐo hoÆc víi thanh ngang
kh«ng tÝnh chÞu lùc cã mÆt c¾t 2L75x75x8 th× theo çc tÝnh to¸n chÝnh x¸c vÒ æn ®Þnh lóc
kh«ng cã thanh chèng ngang ®−îc øng lùc nÐn cho phÐp lµ S=0
** Khi giao nhau víi thanh chÞu kÐo
*** ChØ cho phÐp dïng lµm cÊu kiÖn liªn kÕt
**** Khi ®¶m b¶o nÐn ®óng t©m hay kÐo ®óng t©m
B¶ng 4-3 Çc m«men uèn cho phÐp (Mcp); Lùc c¾t cho phÐp (Qcp) ®èi víi çc cÊu
kiÖn dÇm cña bé YИKM - 60 do çc lùc c¬ b¶n khi tÝnh theo øng su¸t cho phÐp vµ çc
m«men uèn giíi h¹n (Mgh) lùc c¾t giíi h¹n (Qgh) khi tÝnh theo ph−¬ng ph¸p tr¹ng th¸i
giíi h¹n
Sè hiÖu Thµnh phÇn §Æc tr−ng mÆt c¾t −ng lùc cho øng lùc giíi h¹n
cña thÐp mÆt c¾t vµ sè phÐp
h×nh hiÖu cÊu kiÖn M«men M« M«men Lùc Lùc M«men Lùc Qgh
qu¸n ®un Mcp c¾t c¾t t¹i giíi h¹n c¾t t¹i
tÝnh I chèng (t.m) Qcp chç T.m Qgh chç
cm4 uèn W T liªn T liªn
cm3 kÕt kÕt
T T
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
I55 theo I 55 231, 232 54810 1707 29.0 38.4 37.7 51.5
…..
8239-56 22.7 60.7 31.8 64.2
I55 54810 1825 31.0 38.4 40.3 51.5

I33
24.2 60.7 34.1 64.2
Nèi I55 (16 33.6 18.0 44.0 62.8

mo 15H vµ 2
mo 137) 0 57.9 0 75.5
30 theo 30 54810 362 6.1 15.3 8.0 15.6

…… 234
8240-6
I55 theo 155 54810 1707 29.0 38.4 37.7 51.5
….. 259;260 50.0 59.6
8239-56 22.7 60.7 31.8 64.2
Ghi chó :
1 çc øng l−c cho phÐp ®−îc tÝnh víi øng suÊt cho phÐp lµ R=1700 kG/cm2 çc øng lùc cho
14
phÐp khi chÞu çc lùc c¬ b¶n vµ lùc bæ sung lÊy b»ng trÞ sè øng lùc cho phÐp khi chÞu lùc c¬
b¶n nh©n víi hÖ sè ®iÒu chØnh
Rc¬ b¶n + bæ sung 2000
= = 1.175
Rc¬ b¶n 1700
2. çc trÞ sè mæmen ghi trªn dÊu gh¹ch ngang cña çc « trong b¶ng lµ trÞ sè m«men cùc
®¹i Mcpmax, Mghmax
çc trÞ sè m«men ghi ë d−íi dÊu gh¹ch ngang cña çc « trèng trong b¶ng lµ çc trÞ sè
m«men t−¬ng øng víi lóc x¶y ra çc lùc c¾t cùc ®¹i Qcpmax,Qghmax
3. çc trÞ sè lùc c¾t ghi ë trªn dÊu gh¹ch ngang cña çc « trong b¶ng lµ t−¬ng øng víi khi
cã xuÊt hiÑen çc m«men cùc ®¹i Mcpmax vµ Mghmax
Çc trÞ sè ghi ë d−íi dÊu gh¹ch ngang lµ çc trÞ sè lùc c¾t cùc ®¹i Qcpmax,Qghmax
B¶ng 4-4 Çc øng lùc cho phÐp (Pcp) t¹i çc ®iÓm giao nhau cña hÖ m¹ng dÇm do
lùc c¬ b¶n khi tÝnh theo øng suÊt cho phÐp vµ çc øng lùc giíi h¹n (Pgh) khi tÝnh theo
ph−¬ng ph¸p tr¹ng th¸i giíi h¹n
Sè hiÖu VÞ trÝ giao cña hÖ m¹ng dÇm Sè l−îng s−ên cøng vµ b¶n ®Öm øng lùc T
dÇm
Pcp Pgh
-Çc dÇm I55 ®¬n g¸c lªn nhau -2 s−ên kh«ng cã b¶n ®Öm 30 40
-4 s−ên cã b¶n ®Öm 80 10
I55 -Çc ®¬n I55 g¸c lªn çc chi tiÕt -2 s−ên kh«ng cã b¶n ®Öm 75 147
ΓOCT cã sè hiÖu 121 vµ 221 -4 s−ên cã b¶n ®Öm 120 156
8239-56 -DÇm kÐp 2I55 g¸c lªn çc chi -4 s−ên cã b¶n ®Öm 126.4 156
tiÕt cã sè hiÖu 121 vµ 221
-T¶i träng tËp trung lªn dÇm ®¬n kh«ng cã 10 14
I55
B¶ng 4-4 Çc øng lùc cho phÐp cña bul«ng do çc lùc c¬ b¶n khi tÝnh theo
øng suÊt cho phÐp vµ çc øng lùc giíi h¹n khi tÝnh theo ph−¬ng ph¸p
tr¹ng th¸i giíi h¹n
§−êng øng lùc cho phÐp, T øng lùc giíi h¹n, T
kÝnh
tÝnh to¸n theo TÝnh theo chÞu ®Ëp víi tÝnh to¸n TÝnh theo chÞu Ðp ®Ëp víi
bul«ng
chÞu çt víi T=1.58Ro øng víi çc bÒ theo chÞu çc bÒ dµy b¶n thÐp lµ mm
(d), mm
T=0.65Ro dµy b¶n thÐp lµ mm çt víi
δ=8 δ=9 δ=10 δ=20 T=0.65Ro δ=8 δ=9 δ=10 δ=20
22 4.2 4.7 5.3 5.9 11.8 4.95 6 6.8 7.5 15.0

27 6.3 6.52 7.25 14.5 7.45 8.3 9.2 8.4
2. kÕt cÊu ®µ gi¸o MKC

KÕt cÊu ®µ gi¸o v¹n n¨ng MKC cã nhiÒu −u ®iÓm h¬n so víi kÕt cÊu YIKM nh− ®ì
tèn c«ng l¾p r¸p, gi¶m sè bul«ng v.v.. . KÕt cÊu MKC gåm 2 lo¹i: mét lo¹i chñ yÕu lµm trô
t¹m vµ mét lo¹i chñ yÕu lµm dÇm t¹m
Bé kÕt cÊu MKC gåm 11 lo¹i thanh tring ®ã cã 4 lo¹i thanh cét 5 lo¹i thanh chÐo vµ
chèng ngang 1 lo¹i thanh dµnh cho b¶n nèi ®Ó liªn kÕt çc bé phËn dïng bul«ng c−êng dé
cao ®−êng kÝnh 24mm
15
Kho¶ng çch gi÷a çc tim b¶n nót b»ng 2m (nh− ë bé YIKM). Khi cÇn t¨ng søc chÞu
t¶i cña trô t¹m cã thÓ l¾p çc cét bæ xung ë çch cét chÝnh 25 cm
H×nh 4.5. Bé kÕt cÊu MKC
Çc cÊu kiÖn MC chÕ tõ çc èng thÐp trßn cã çc b¶n nèi ë ®Çu thanh èng ®Ó nèi vµo b¶n
nót( h×nh4-5) nhê liªn kÕt bul«ng c−êng ®é cao çc cÊu kiÖn thanh chÐo vµ thanh chèng
ngang ®−îc liªn kÕt vµo b¶n nótchØ qua 1 bul«ng
M¹ng dÇm hµn bÖ (lo¹i thanh ) ®−îc hµn ghÐp tõ 4 dÇm I ®Ó ®¬n gi¶n ho¸ lóc l¾p trô t¹m
Tõ çc cÊu kiÖn cét thanh chÐo thanh chènh ngang cã thÓ l¾p thµnh çc trô palª ®¬n víi
kÝch th−íc « trªn mÆt b»ng lµ 2x2n nÕu cã thªm cét bæ xung th× « ®ã theo h−íng däc vµ
h−íng ngang nhê çc thanh chÐo vµ thanh choãng ngang ®Ó thµnh mét kÕt cÊu kh«ng gian
tuú ý víi cù ly gi÷a çc palª ®¬n tuú chän cã thÓ lµ 2, 4, 6 m
Bé kÕt cÊu MK dïng ®Ó l¾p çc dÇm t¹m cho cÇn cÈu ch¹y vµ çc lo¹i cÇu t¹m kh¸c còng
nh− l¾p bÖ dÇm ph©n bè lùc trªn çc hÖ phao ghÐp cã thÓ dïng kÕt cÊu MK kÕt hîp víi
MKC hoÆc víi YIKM
CÊu kiÖn c¬ b¶n cña MK lµ çc dÇm I hµn cao 550 vµ 1050 mm dµi 80000m vµ 11920mm.
Nèi dµi çc dÇm b»ng b¶n nèi vµ bul«ng c−êng ®é cao phi 24 øng víi çc chiÒu dµi
8,11.92,16,19.92 çc dÇm ®¬n lÎ cã thÓ nèi ghÐp thµnh bã dÇm víi cù ly gi÷a çc
16
MÆt chÝnh MÆt bªn A-A

22000 800 800
KÝch
A
KÝch KÝch
Xe goßng Xe goßng Xe goßng

4I596; L=22000
596
596
596
300
M235 M235 M235 M235
550
550
550
N6 4I596; L=22000 N6 M231
M221 2M4 M221 Thanh c¨ng φ38 M221 2M4 M221 M221 2M4 M221
2I300; L=1500
C
Ç
5T
5T
L100x100x10
¸p
p
Õ
Õ
th
th
ne
ne
2M
hè
hè
o
o
vµ
vµ
2M
5
5
o
o
2M
o
vµ
vµ
5
hè
hè
o
o
B B
ne
ne
th
th
Õ
Õ
p
p
Ç
Ç
5T
5T
M22 M22 Ch©n chèng 2I300 M22 M22 M8 M8
2M4 2M4 2M4
L=7640
2M201
2M201
2M201
2M201
Tim trô däc cÇu
2M
5
7863
5
7939
2M
5
8173
7640
2M
Ch©n chèng 2I300

M22 M22 M22 M22 L=7640
Xe goßng M8 M8
2M6 2M4 2M6 2M6 2M4 2M6 2M4
1000 4x1400 1400 1000
B¶n 350x350x10
§Ønh ray +8.849
2M
2M
ch«n chê
5
5
5
2M
M22 M22 M22 M22
12250
12250
12250
2M4 2M4 M8 2M4 M8
15146
HÖ dÇm dÉn 8I596
2M201
2M201
2M201
2M201
840
2M
5
5
2M
5
2M
B¶n 350x350x10 ch«n chê 1625 2300 B¶n 350x350x10 ch«n chê
M22 M22 M22 M22
2M4 2M4 M8 2M4 M8
2M6 2M6 2M6 2M6
2M201
2M201
Rä thÐp ®¸ héc
2M
Rä thÐp ®¸ héc
5
5
5
2M
2M
2M
2M
5
5
M22 M22 M22 M22 M22
2M4 2M4 2M4 2M4 M8 2M4 M8
Rä thÐp ®¸ héc
2M202
2M201
2M201
2M201
2M201
2M202
5
5
2M
2M
2M
2M
5
5
2M
M221 2M4 M221 2M4 M221 M221 2M4 M221 2M4 M221 2M4
M221 M221
M235 M235
550
550
550
M232 +1.25 M232 N6
200
200
200
1000
1000
1000
TÊm b¶n BTCT 2x2.3x0.2m TÊm b¶n BTCT 2x2.3x0.2m TÊm b¶n BTCT 2x2.3x0.2m
Rä thÐp ®¸ héc Rä thÐp ®¸ héc Rä thÐp ®¸ héc
6000 A 6000 4600
MÆt b»ng
(Kh«ng thÓ hiÖn hÖ dÇm dÉn)
22000
Thèng kª khèi l−îng vËt liÖu cho 01 gi¸ lao dÇm
Tim trô ngang cÇu Tim däc cÇu
500
tt Chñng lo¹i §¬n vÞ S.L Ghi chó tt Chñng lo¹i §¬n vÞ S.L Ghi chó
1000
1 M231/M232 Th/Th 8/8 7 M235 Th 20

79
2 M201/M202 Th/Th 8/48 8 M236 Th 20
800
3 M4/M5 Th/Th 136/120 9 Bé xµ ®Ønh 4I596; L=22m bé 01 Cã TK riªng
1000
4 M22/M8 b¶n/b¶n 44/44 10 TÊm BTCT 2x2.3x0.2m TÊm 12

5 M221 côm 20 11 Rä thÐp ®¸ héc m3 69.2
500
6 N6 Th 10 12 Çp neo φ22/Hè thÕ 5T m/çi 100/4

700 2000 16600 2000 700
H×nh 4.6 CÊu t¹o gi¸ sµng dÇm b»ng ®µ gi¸o v¹n n¨ng YUKM
17
dÇm ®Õn 1600 vµ 2200mm nhê çc b¶n nèi ngang bæ sung. Khi ®ã ph¶i ®Æt thªm çc liªn kÕt
däc b»ng thÐp gãc chÕ s½n.
HiÖn nay çc C«ng ty cÇu cña ViÖt nam ®o tù thiÕt kÕ ,chÕ t¹o lo¹i ®µ gi¸o ghÐp çc cÊu kiÖn
cét thÐp trßn dùa theo cÇu tao cña bé MKC nãi trªn
3. DÇm qu©n dông bailey

DÇm Bailey lµ lo¹i dÇm qu©n dông b»ng thÐp cã −u ®iÓm lµ nhÑ, viÖc l¾p d¸p vµ lao
th¸o dì ®¬n gi¶n (cã thÓ b»ng søc ng−êi) do ®ã ®−îc chÕ t¹o vµ sö dông ë nhiÒu n−íc trªn
thÕ giíi. HiÖn nay nhiÒu C«ng ty ViÖt nam ë çc tØnh còng tù chÕ t¹o lo¹i dÇm dùa theo cÊu
t¹o dÇm Bailey.
Trong qu¸ tr×nh x©y dùng cÇu ngoµi viÖc dïng dÇm Bail©y theo ®óng thiÕt kÕ tiªu
chuÈn ®Ó lµm cÇu t¹m «t«, ng−êi ta th−êng lîi dông çc cÊu kiÖn chñ yÕu cña bé dÇm nµy ®Ó
lµm ®µ gi¸o vµ trô palª t¹m kÕt hîp víi mét sè bé phËn chÕ t¹o thªm riªng lÎ cho phï hîp
tõng môc ®Ých sö dông cô thÓ
Sau ®©y lµ tãm t¾t ®Æc ®iÓm dÇm bail©y theo thiÕt kÕ tiªu chuÈn ®Ó lµm cÇu t¹m «t« (d¹ng
dµn ch¹y d−íi)
CÇu Bail©y cã 2 dÇm chÝnh do çc pan« liªn kÕt b»ng chèt t¹o thµnh Mçi pan« dµi 3.048m
thanh biªn d−íi cu¶ mçi pan« mang 2 ®µ gi¸o ngang(xe nÆng h¬n 36t ph¶i dïng 4 ®µ
ngang)Trªn çc ®µ ngang ®Æt 5 hµng ddµ däc mÆt cÇu th−êng réng 3.28m vµ l¸t v¸n gç. Çc
lo¹i dÇm bail©y míi cã mÆt cÇu réng h¬n.Cã thÓ l¾p kÕt cÊu bail©y thµnh çc dÇm cã chiÒu
dµi ®Õn 55-73m theo s¬ ®å gi¶n ®¬n vµ s¬ ®å liªn tôc NÕu çcµu ng¾n vµ t¶i träng nhÑ th×
mçi bªn chØ cã mçi bªn chØ cã 1 dµn ®¬n cÇu dµi hay t¶i träng nÆng ph¶i l¾p dÇm ghÐp ®«i
ghÐp ba vµ ghÐp thµnh 2,3 tÇng
Çc kiÓu l¾p th−êng dïng nhÊt lµ:

-CÇu 1 tÇng pan« ®¬n
-CÇu 1 tÇng pan« kÐp
-CÇu 1 tÇng pan« ghÐp ba
Danh môc c¬ b¶n cña dÇm Bail©y gåm 28 bé phËn ngµy nay ®o ®−îc bæ sung thªm çc
bé phËn míi ®Ó më réng ph¹m vi ¸p dông Tr−íc ®©y dïng vËt liÖu thÐp çc bon th−êng ngµy
nay çc bé dÇm Bail©y ®Òu b»ng thÐp hîp kim thÊp.
Çc bé phËn c¬ b¶n gåm cã
- 25 lo¹i cÊu kiÖn b»ng thÐp: pan« chè,t pan« kho¸ chèt, ®µ ngang, mÊu gi÷ ®µ ngang, thanh
n¹ch, ®µ däc biªn, ®µ däc gi÷a, thanh gi»ng, bul«ng, dÇm nÑp thanh ®øng ®Çu cÇu (thanh ©m
vµ thanh d−¬ng) ,gèi cÇu, b¶n kª gèi cÇu, khung gi÷ kho¶ng çch, bul«ng, c«ng xon vØa hÌ,
cét lan can..
- 5 cÊu kiÖn b»ng gç: V¸n mÆt cÇu, dÇm nÑp, gç nÒ (2lo¹i), v¸n vØa hÌ
18
-Ngoµi ra cã 18 thø dông cô ®Ó l¾p vµ lao cÇu
Bé phËn nÆng nhÊt kh«ng quÊ 260Kg ®ñ cho 6 ng−êi mang v¸c khi l¾p
ChiÒu dµi cÇu lµ béi sè cña 3.048 m C«ng thøc tÝnh nh− sau
L=3.048.n + 0.057
H×nh 4.8 MÆt c¾t ngang dµn Bailey
Trong ®ã L:
L = chiÒu dµi cÇu ®ì gi−a 2 tim gèi
N = sè khoang(sè pan«)
0.057m = Kho¶ng cacvhs tõ tim gèi cÇu ®Õn tim lç chèt cÇu
Kh¶ n¨ng chÞu t¶i ®oµn xe cña cÇu Bailey b»ng vËt liÖu thÐp çcbon th−êng ®−îc tÝnh víi øng
suÊt kÐo cho phÐp lµ 2800Kg/cm2 vµ øng suÊt kÐo cho phÐp lµ 2100Kg/cm2. HÖ sè xung
kÝch lµ 1.1
Yªu cÇu chÕ ®é ch¹y xe qua cÇu Bail©y nh− sau

-Tèc ®é nhiÒu nhÊt 40km/giê 2 xe ch¹y çch nhau Ýt nhÊt 27m
-Xe kh«ng ®−îc hom l¹i hay sang sè trªn cÇu
Trong b¶ng 4-7 cho biÕt kh¶ n¨ng chÞu t¶i cña çc khÈu ®é dÇm Bail©y kh¸c nhau çch
tÝnh t¶i träng çc lo¹i xe ®Ó ¸p dông b¶ng 4-7 nh− sau:
a) xe ®i lÎ (kh«ng kÐo r¬mooc) m¸y kÐo,xe t¨ng tÝnh theo träng t¶i xe(kÓ c¶ hµng chë)phÇn lÎ
nhá h¬n 1 tÊn th× lµm trßn sè
b) Xe r¬mooc th× lÊy träng t¶i cña xe cénh víi 1/2 träng t¶i r¬mooc
19
H×nh 4.7 Dµn Bailey lµm cÇu t¹m
20
B¶ng 4-6 Çc bé phËn dÇm cÇu bail©y

Tªn KÝch th−íc, m Träng Çch vËn Chó thÝch
l−îng kg chuyÓn
(sè ng−êi
n©ng)
1 2 3 4 5
A- Çc bé phËn chñ yÕu
3.048x1.549x0.178 259 6 -Lµm dÇm chÞu kùc cña cÇu
+ mét ®Çu cã méng d−¬ng mét ®Çu cã
méng ©m ®Ó l¾p çc pan« víi nhau b»ng
Pan« cÇu BB1 chèt
+ Cã 2 lç ®Ó l¾p khung gi÷ kho¶ng çch
+ cã 2 lç ®Ó l¾p bul«ng trong tr−êng hîp
l¾p 2 tÇng
- Thanh m¹ d−íi cña pan« cã:
+ miÕng thÐp cã mÊu ®Ó l¾p ®µ ngang (4
miÕng trong 1 pan«)
+ Mçi ®Çu cã 1 lç ®Ó l¾p thanh gi»ng
Chèt (cã chèt 0.203x0.048 3 -Dïng ®Ó l¾p çc pan« víi nhau ®Çu chèt
kho¸) BB4 cã ronh ngang cïng chiÒu víi kho¸ chèt
§µ ngang BB5 5.426x0.114x0.254 202 6 -MÆt trªn cã
+ lç ë 2 ®Çu ®Ó l¾p thanh n¹nh
+5 ®«i mÊu ®Ó l¾p ®µ däc
- MÆt d−íi cã :
+Kho¸ ë hai ®Çu ®Ó g¸c lªn miÕng thÐp cã
mÊu ë thanh biªn d−íi cña pan«
+mÊu ë 2 ®Çu ®Ó l¾p thanh h½ng vØa hÌ
MÊu gi÷ ®µ ngang 0.330x0.203 3 -Dïng ®Ó l¾p ®µ ngang vµo pan« ch©n mÊu
BB6 l¾p vµo pan« ch©n mÊu l¾p vµo mÊu cña
miÕng thÐp ë thanh biªn d−íi pan« ®Çu
mÊu l¾p vµo lç thanh ®øng pan« vÆn èc ®Ó
xiÕt chÆt ®µ ngang vµo thanh biªn d−íi cña
pan«
Thanh n¹nh BB3 0.076x0.038x1.007 8 1 ng−êi - Mét ®Çu l¾p vµo ®µ ngang mét ®Çu l¾p
mang 2 vµo thanh ®øng pan« mçi pan« l¾p 1 thanh
çi n¹nh
§µ däc biªn BB8 3.048x0.102x0.559 86 2 -Cã 14 khóc ®Ó l¾p v¸n cÇu 4 khóc cã lç ®Ó
l¾p bul«ng dÇm hÑp
- §µ nµy kh«ng thÓ ®æi bªn nµy sang bªn
kia vµ ®¶o lén mÆt trªn mÆt d−íi ®−îc. Hai
dÇu cã kh¾c ®Ó ¨n khíp vµo mÊu trªn ®µ
ngang
§µ däc gi−a BB7 3.048x0.102x0.559 83 2 -cã 3 hµnh ®µ däc ë gi÷a 2 ®µ däc biªn hai
®Çu cã kh¾c ®Ó ¨n khíp vµo mÊu trªn ®µ
ngang
Thanh gi»ng BB15 4.267x0.025 30 1 -cã t¨ng ®¬ ®Ó vÆn chØnh chiÒu dµi ®−îc
-Hai ®Çu cã lç ®Ó dïng bul«ng l¾p vµo
thanh biªn d−íi pan«
-ë gi÷a cã mÆt nèi ®Ó gËp l¹i dÔ mang v¸c
-Mçi pan« l¾p 2 thanh gi»ng b¾t chÐo nhau
-CÇu 3 t»ng th× ph¶i l¾p thªm thanh gi»ng
ë thanh biªn trªn cña tÇng trªn cïng
V¸n gç mÆt cÇu 3.585x0.051x0.222 25 1 -Mçi pan« dïng 13 tÊm v¸n.Hai ®Çu v¸n
cã kh¾c ®Ó ¨n vµo kh¾c cña ®¸ däc biªn
kh«ng ph¶i dïng ®inh hay bul«ng
DÇm nÑp gç 3.040x0.140x0.140 35 1 -dÇm nÑp cã 4 lç ch÷ nhËt ¨n víi 4 lç trong
khóc ®µ däc biªn ®Ó dÔ l¾p bul«ng mçi bªn
21
cÇu dïng 1 dÇm nÑp

Bul«ng dÇm nÑp 0.229x0.019 0.7 -§Çu bul«ng h×nh ch÷ nhËt ®Ó n»m lät vµo
BB10 lç dÇm nÑp thªm ªcu cã r«ng ®en dÝnh liÒn
Thanh ®øng ®Çu Cao 152m 59 1 hay 2 ChØ dïng ë ®Çu cÇu
cÇu (thanh ©m, ng−êi -§Çu trªn cã hai lç 1 lç ¨n vµo thanh biªn
thanh mang d−íi cña pan« tÇng thø hai 1 lç ¨n vµo
d−¬ng)BB17,BB16 thanh biªn trªn pan« tÇng thø nhÊt
-§Çu d−íi cã mét lç 1 lç ¨n vµo thanh biªn
d−íi cña pan« tÇng thø nhÊt phÝa d−íi cã 1
miÕng thÐp nh« ra ®Ó l¾p ®µ ngang thay
cho mÊu gi÷ ®µ ngang th«ng dông
-D−íi thanh ®øng cã chç lâm vµo ®Ó ®Æt
lªn gèi trôc cÇu
B¶n kª gèi cÇu 0.381x0.457x cao 0.102 32 1 - Cã mét trôc thÐp luån qua 4 miÕng thÐp
BB19 ®øng trªn ®Õ
Trôc chia lµm 3 ®o¹n.§o¹n giòa ®Æt thanh
®øng ®Çu cÇu pan« ®¬n, hai ®o¹n ngoµi ®Æt
thanh ®øng ®Çu cÇu cña pan« kÐp thø hai
vµ thø ba. Bªn gãc ®Ó gèi cÇu cã lç b¾t
®Ýnh
Kª gèi cÇu BB31 0.610x0.289x0.397x0.0 181 4 §Ó kª gèi cÇu
95 dµy 0.044
Gç nÒ 1.372x0.152x0.076x1.3 8 Tr−êng hîp kh«ng cã mè cÇu dïng ®Ó
72x0.152x0.152 17 chèng d−íi sµn nèi cÇu
Bul«ng khung gi÷ 0.089x0.019 0.5 -D−íi ®Çu bul«ng cã mét miÕng thÐp dÑt
kho¶ng çch ®Ó khi vÆn bul«ng khái ch¹y
B-Çc bé phËn thø yÕu
Khung gi÷ kho¶ng 1.270x0.508 18 1 -CÇu pan« kÐp 1 tÇng: líp trªn ®Ønh pan«
çch BB2 ®Ó gi÷ kho¶ng çch gi÷a 2 pan«
- CÇu pan« kÐp 2 tÇng : Dïng thªm ®Ó l¾p
vµo çc thanh ®øng cña pan« t»ng trªn
-CÇu pan« ghÐp ba: còng nh− cÇu pan« kÐp
-Bèn gãc khung gi÷ kho¶ng çch cã thÓ l¾p
bul«ng
Bul«ng thanh biªn 0.311x0.032 3.6 -Dïng ®Ó chËp çc pan« 2 tÇng vµ 3 tÇng
çc thanh biªn ®Òu cã lç ®Ó l¾p bul«ng
ThÐp ®Öm BB29 3.048x0.010x0.064 1.4 -CÇu pan« ghÐp ba ®Æt ë phÝa trªn pan«
ngoµi
§µ sµn nèi cÇu 3.048x0.127x0.559 162 -Çch dïng nh− ®µ däc cña cÇu tr−êng hîp
-®µ biªn kh«ng cã mè cÇu ®Æt çc ®µ nµy lµm sµn
-®µ gi÷a nèi vµo cÇu ®Ó lÊy ®−êng lªn xuèng cÇu
-Hai ®Çu ®a v¸t nghiªng mét ®Çu g¸c lªn
®µ ngang ®Çu cÇu mét ®Çu g¸c lªn mét ®µ
ngang ®Æt trªn ®Êt
Kª sµn nèi vµo cÇu cao 0.305 42 2 -Dïng ®Ó kª ®µ ngang ®Æt trªn ®Êt ®Ó b¾c
sµn cÇu mçi ®µ ngang kª 4 çi
-Bèn gãc cã lç ®Ó ®ãng ®inh chÆt xuèng
®Êt
V¸n l¸t vØa hÌ 0.762x0.254x0.051 46 2 -Dïng l¸t lªn çc thanh h½ng vØa hÌ
thanh h½ng vØa hÌ cao 1.219 m 9 1 ng−êi -Mét ®Çu cã ronh ®Ó l¾p vµo th©n ®¸ ngang
BB27 mang 2 x©u vµo 2 mÊu ë 2 hªn th©n ®¸ ngang mét
çi ®Çu cã lç ®Ó l¾p cét lan can
Cét lan can cao 1.219 m 3 1 ng−êi C¾m vµo lç cña thanh h½ng vØa hÌ phÝa trªn
mang 4 cét cã lç phÝa d−íi cã mÊu ®Ó lång tay vÞn
çi lan can
B¶ng 4-7 Träng l−îng cho phÐp cña ®oµn xe qua cÇu Bail©y, T
Pan« ®¬n 1 tÇng Pan« kÐp 1 tÇng Pan« ghÐp ba 1 Pan« kÐp 2 tÇng
ChiÒu dµi nhÞp tÇng
22
(m) Träng Träng Träng Träng

Träng t¶i cho Träng t¶i cho Träng t¶i cho Träng t¶i cho
t¶i an xe ®i t¶i an xe ®i t¶i an xe ®i t¶i an xe ®i
toµn t¹m toµn t¹m toµn t¹m toµn t¹m
thêi thêi thêi thêi
12.20 43.35 56.23
15.2 32.65 42.63
18.3 25.40 34.47 58.05 73.56
21.3 19.05 26.30 48.707 59.96
24.4 14.51 19.95 39.00 48.98 56.23 69.64
27.4 10.88 16.33 29.93 37.18 48.07 58.96
30.5 8.16 10.88 23.58 30.48 39.00 48.98 65..3 81.63
33.5 18.14 25.40 32.65 37.19 55.33 68.93
36.6 14.51 19.93 26.30 34.47 46.25 58.05
39.5 10.88 16.33 21.77 29.02 35.09 48.98
42.7 8.16 11.79 16.33 22.68 25.93 40.82
25.7 5.44 9.07 11.79 16.33 23.58 30.84
48.8 9.07 13.61 18.14 24.49
51.8 7.26 9.07 14.51 19.05
54.9 10.88 14.51
57.9 7.26 10.88
61.0 4.54 6.35
B¶ng 4-8 Träng l−îng mét khoang cÇu bail©y
KiÓu cÇu CÇu dÉn 1 tÇng pan« 1 tÇng pan« 1 tÇng 2 tÇng
®¬n kÐp pan« ghÐp pan« kÐp
Çch l¾p pan« pan« ba
®¬n kÐp
Tßan bé khoang cÇu cã c¶ vØa 1960 2559 3102 3684
hÒ
Tßan bé khoang cÇu cã c¶ vØa 1835 2414 2987 3539
hÒ 812 1386
Tßan bé khoang cÇu (kh«ng 1441 2020 2563 3145
v¸n, kh«ng vØa hÌ)
Tßan bé khoang cÇu (kh«ng 1020 1598 2142 2723
v¸n, kh«ng vØa hÌ)
23
3. ®µ gi¸o ®óc hÉng
r1 r1 H−íng thi c«ng
tñ ®iÒu khiÓn
kÝch
buång ®iÒu khiÓn + Bé ch¹y

+ KÝch di chuyÓn v¸n khu«n
+ Tñ ®iÒu khiÓn
GÝa di ®éng
sµn c«ng t¸c trªn
k0 k1 k2
ThiÕt bÞ n©ng h¹ b»ng tay
sµn c«ng t¸c d−íi

v¸n khu«n di ®éng
v¸n khu«n ®¸y
v¸n sµn lªn xuèng
mÆt c¾t däc mÆt c¨t ngang
kÝch kÝch
ray
lan can
gÝa di ®éng
con l¨n
lan can
lan can
Sµn thi c«ng
24
Çp n»m ngang VÞ trÝ chèt
Thanh treo
V¸n khu«n treo

Xe goßng
Mèi nèi thiÕt bÞ ®óc
C2 C2 C1
C1
U L >2U U U L < 2U U
§èi träng
C2 C1 C2 C1
U L <2U U U U Lc + U/2 Lc U
25
6. §µ gi¸o trô t¹m ®óc ®Èy
KÝch
DÇm BTCT
a)
b) DÇm BTCT
c) DÇm BTCT
KÝch Çp c¨ng cè ®Þnh KÝch kÐo
d) DÇm BTCT
Chi tiÕt A
Chi tiÕt A
e) §¸y dÇm
KÝch ®Èy KÝch n©ng
26
V¸n khu«n më
ra ngoµi
BÒ mÆt tr−ît
V¸n khu«n ®¸y

h¹ thÊp ®−îc DÇm bÖ cøng
H×nh 9.2 : S¬ ®å bè trÝ v¸n khu«n dÇm ®óc-®Èy
0.5L 0.5L 0.8L

BÖ ®óc NhÞp biªn NhÞp gi÷a
Gèi tr−ît Gèi tr−ît t¹m cho ®èt ®Çu vµ ®èt cuèi
27
7. ®µ gi¸o di ®éng mss
HÖ
Xy lanh thuû lùc
thèng . . .
Sµn c«ng t¸ c
0.2 × L
MSS 0.8×L L
V¸n khu«n
ch¹y DÇm chÝnh

DÇm ngang
KÝch chÝnh
d−íi HÖ bµn
tr−ît
HÖ ®ì c«ng xon
Xe goßng
HÖ
thèng Sµn
c«ng t¸c
MSS DÇm KÝch
chÝnh chÝnh
ch¹y . DÇm
gi÷a
. .
. . ngang
. . 0.2 × L
. HÖ ®ì
0,8 x L Xe
L
goßng
DÇm chÝnh
H DÇm
ngang
Ö
HÖ bµn tr−ît
Trô ®ì
thèng
MSS
ch¹y
trªn 0.2 × L
0.8 × L L
V¸n khu«n ngoµi
H×nh 9.48: Bè trÝ hÖ thèng MSS lo¹i ch¹y trªn, ch¹y gi÷a, ch¹y d−íi
28
Iii. HÖ thèng næi (Phao thÐp v¹n n¨ng)

Trong x©y dùng cÇu th−êng dïng çc phao thÐp v¹n n¨ng. Çc phao nµy ®−îc ghÐp
thµnh hÖ næi ®Ó ®ì çc läai kÕt cÊu nhÞp, hoÆc ®Ó chuyªn chë vËt liÖu, ®ì çc thiÕt bÞ thi
c«ng v.v.. . trong qu¸ tr×nh thi c«ng trªn s«ng thay cho viÖc dïng çc sµ lan th«ng th−êng
Bé phao thÐp v¹n n¨ng do n−íc Nga s¶n xuÊt gåm cã lo¹i phao KC, KCY, KC-3, KC-
63 kÝch th−íc çc phao gièng nhau 1.8x3.6x7.2m .Chóng chØ kh¸c nhau vÒ chiÒu dµy vá
phao vµ cÊu t¹o mèi nèi. Çc phao KC3 vµ KC-63 cã thÓ nèi ghÐp víi nhau. Cßn ®Ó nèi phao
KC3 víi phao KCY cÇn cã kÕt cÊu nèi chÕ taä riªng.
HiÖn nay theo mÉu phao nãi trªn, nhiÒu c«ng ty ViÖt nam ®o tù chÕ t¹o phao.
L¾p ghÐp hÖ næi b»ng phao KC
H×nh 4.9 L¾p ghÐp çc phao KC thµnh hÖ næi
Çc phao ®−îc ghÐp víi nhau b»ng hÖ bul«ng liªn kÕt çc gê ®Æc biÖt däc çc mÐp
phao ®Ó truyÒn lùc c¾t vµ b»ng çc tÊm b¶n nèi ®Ó truyÒn m«men. Çc bul«ng ®−êng kÝnh 27
mm phï hîp víi lç bul«ng ®−êng kÝnh 30mm. Nãi chung kiÓu nèi nµy rÊt khã thi c«ng l¾p
ghÐp phao vµ dÔ g©y ra çc biÕn d¹ng cong vªnh cña çc gê mÐp phao.
Phao cã thÓ ®Æt n»m víi chiÒu cao lµ H=1,8m hoÆc ®Æt ®øng víi chiÒu cao lµ H=3,6m
Sè l−îng phao ghÐp theo h−íng däc vµ h−íng ngang ®Ó thµnh hÖ phao ®−îc chän theo
tÝnh to¸n cho tõng tr−êng hîp sö dông nh−ng kh«ng ®−îc Ýt h¬n 3 phao ®Ó ®¶m b¶o æn ®Þnh
næi tèt trªn n−íc. Th«ng th−êng hÖ phao ghÐp n»m víi chiÒu cao 1.8 m gåm 6 phao vµ hÖ
phao ghÐp ®øng víi chiÒu cao 3.6m gåm 8 phao
B¶ng 4-9 Tham sã cña çc phao thÐp liªn x«
29
Lo¹i phao K.C K.C3 K.C63 K.C.Y

Träng l−îng, TÊn 7 6.23 5.96 7.2
§é ch×m do träng l−îng b¶n th©n, mÐt 0.3 0.26 0.25 0.36
Søc chÞu t¶i cña 1 phao khi chiÒu cao m¹n kh« a=0.5m lµ 26T.Çc øng lùc tËp trung giíi
h¹n t¸c dông lªn phao nh− h×nh 4-7 ®−îc ghi trong b¶ng 4-10 vµ b¶ng 4-11
B¶ng 4-10 T¶i träng giíi h¹n lªn phao

VÞ trÝ t¶i träng Lo¹i phao
K.C-3 K.C-63
T¶i träng giíi h¹n,T
-T¹i çc b¶n nótcña khung ngang khoÎ cña phao (P) 46 47
T¹i mäi b¶n nóttrªn mÐp däc phao (p1) 31 32
-T¹i çc gãc phao (P2) 26 24
-T¹i çc b¶n nótë mÐp ngang phao (P4) 26 28
-T¹i ®iÓm bÊt kú trªn ®Ønh xµ ngang boong (p5) 2.5 4.0
B¶ng 4-11 øng lùc giíi h¹n t¸c dông lªn phao vµ lªn mèi nèi çc phao
Lo¹i biÕn d¹ng YÕu tè quyÕt ®Þnh kh¶ Phao K.C-3 Phao K.C-63
n¨ng chÞu lùc Mgh Qgh Mgh Qgh
(T.m) (T) (T.m) (T)
-Uèn phao trong mÆt + §é bÒn phao 546 138 575 138
ph¼ng th¼ng ®øng däc +§é bÒn mèi nèi
phao H=1.8m
-Uèn phao trong mÆt +§é bÒn mèi nèi 608 207 608 276
ph¼ng th¼ng ®øng däc + §é bÒn phao khi cã t¶i 229* 119* 348* 124*
phao H=3.6m träng côc bé q=1.8T/m2
-Uèn phao trong mÆt +§é bÒn phao 389* 119* 486* 124*
ph¼ng th¼ng ngang däc
phao H=1.8m
-Uèn phao trong mÆt + §é bÒn phao khi cã t¶i 148* 238* 340* 248*
ph¼ng th¼ng ngang däc träng côc bé q=3.6T/m2 792* 238* 993* 248*
phao H=3.6m + §é bÒn phao
Chó thÝch :
-Çc tÝnh to¸n lµm víi gi¶ thiÕt phao lµm viÖc trong hÖ phao cã ®é ch×m tèi ®a
- DÊu * chØ râ gi¸ trÞ Mgh khi Q=0 vµ khi Qgh khi M=0 khi xÐt M vµ Q ®ång thêi th× ph¶i tÝnh to¸n cô thÓ
B¶ng 4-12 Lùc gi÷ cña çc lo¹i neo phao

Lo¹i neo Träng l−îng neo ,T Lo¹i ®Êt ®¸y s«ng
H¹t nhá h¹t võa ®¸
Lùc gi÷ neo, T
- Neo h¶i qu©n Q1 (12 ÷ 15)Q1 (5÷6)Q1 Q1
- Neo bª t«ng vµ Q2 = 4Q2 nÕu neo nÇm 2Q2 Q2
BTCT trªn ®Êt
= 25Q2 nÕu neo
ngËp s©u vµo ®Êt
-Neo cãc b»ng gang Q3 15 Q3 8Q3 Q3
§Ó tÝnh to¸n neo cña hÖ phao cã thÓ tham kh¶o b¶ng 4-12. Theo thiÕt kÕ, viÖc ®iÒu
chØnh ®é ch×m cña çc phao trong hÖ phao næi thùc hiÖn b»ng hÖ th«ng b¬m khÝ nÐn.
30
H×nh 4.10 Xµ lan 500 TÊn
4.6. CÇu t¹m phôc vô thi c«ng.

4.6.1. Nguyªn t¾c cÊu t¹o.
CÇu t¹m thi c«ng dïng cho çc ph−¬ng tiÖn v©n chuyÓn, çc m¸y mãc x©y dùng vµ
m¸y n©ng hµng ®i l¹i vµ lµm viÖc.
CÇu t¹m thi c«ng theo mÆt b»ng ph¶i th¼ng, cã ®é dèc däc kh«ng qu¸ 5%. nªn ®−îc bè
trÝ ë phÝa h¹ l−u cña cÇu chÝnh ®ang ®−îc x©y dùng. CÇu t¹m thi c«ng cho mét lµn xe ph¶i cã
chiÒu réng (kho¶ng çch gi÷a çc dÇm ch¾n b¸nh) < 3,8 m.
Chç tiÕp gi¸p cÇu t¹m phôc vô thi c«ng víi ®uêng lµm theo kiÓu ®−êng dèc hoÆc tÊm
kª ®ì lèi vµo.
Trong ph¹m vi phÇn xe ch¹y cña cÇu t¹m phôc vô thi c«ng nªn ®Æt b¨ng l¨n trªn çc
dÇm ngang. DÇm ngang ®−îc chÕ t¹o tõ gç trßn xÎ 2 mÆt víi bÒ réng mçi mÆt <1/3 ®−êng
kÝnh c©y gç. Cù ly ®Æt dÇm ngang lµ 0,5÷0,7 m. V¸n l¸t ngang ®−îc nÑp gi÷ b»ng dÇm ch¾n
b¸nh cao 15cm, b¾t gi÷ b»ng bu l«ng ®−êng kÝnh 12mm, cø 1m bè trÝ 1 bu l«ng. V¸n l¸t vÖt
b¸nh xe lµm b»ng v¸n dÇy 4÷5 cm, cø 1,5 m l¹i dïng 1 ®inh ®ãng v¸n vµo dÇm ngang, ®inh
cã ®−êng kÝnh 4-4,5mm, dµi 100mm. Cù ly bªn trong gi÷a çc vËt b¸nh xe ch¹y > 0,8m.
Kho¶ng hë gi÷a 2 vÖt b¸nh xe nªn dïng çc tÊm l¸t kÝn hoÆc bè trÝ gê ch¾n b¸nh phÝa trong.
Cïng víi v¸n l¸t vÖt b¸nh xe, ®−îc phÐp lµm líp mÆt b»ng sái dÇy 10cm, r¶i sái trªn mÆt l¸t
kÝn cña çc dÇm ngang (lo¹i cÇu t¹m nµy thÝch dông cho xe b¸nh xÝch ®i l¹i).
Trªn nh÷ng cÇu t¹m thi c«ng dïng cho c«ng nh©n ®i l¹i ph¶i ®Æt lÒ ng−êi ®i ë 2 bªn,
réng mçi bªn 0,8 m cã lan can b¶o hiÓm.
Trong cÊu t¹o cña cÇu t¹m phôc vô thi c«ng dïng cho lo¹i cÈu tù hµnh kiÓu cã cÇn
v−¬n, khi cÇn thiÕt ph¶i dù phßng tr−íc çc c¬ cÊu ®Ó ®Æt çc ch©n chèng ch×a ra cña cÈu ë
nh÷ng chç mµ s¬ ®å c«ng nghÖ l¾p r¸p ®o Ên ®Þnh.
KÕt cÊu nhÞp cña cÇu t¹m phôc vô thi c«ng nªn lµ lo¹i dÇm gi¶n ®¬n b»ng thÐp, tèt nhÊt
lµ dïng lo¹i dÇm lu©n chuyÓn ®−îc.,vÝ dô çc lo¹i dÇm qu©n dông
Trô cña cÇu t¹m thi c«ng cÇn lµm theo d¹ng trô mãng cäc, hay mãng cäc cã kÕt cÊu phÇn
trªn b»ng cÊu kiÖn v¹n n¨ng, cßn nÕu kh«ng cã kh¶ n¨ng ®ãng cäc th× dïng kiÓu lång gç.
Tr−êng hîp ®Æc biÖt cho phÐp lµm trô chång nÒ.
KÕt cÊu nhÞp cña cÇu t¹m thi c«ng ®−îc phÐp ®Æt trªn xµ mò b»ng gç, hoÆc ®Æt trªn çc
dÇm ®inh cña kÕt cÊu v¹n n¨ng. KÕt cÊu nhÞp ph¶i ®−îc cè ®Þnh vµ xµ mò gç b»ng çc ®inh
vÊu ë ®Çu mçi nhÞp, vµ cè ®Þnh vµo xµ mò thÐp b»ng bu l«ng xuyªn qua lç h×nh « van ®Ó kÕt
cÊu nhÞp cã thÓ chuyÓn vÞ do nhiÖt ®é ®−îc.
§Ó b¶o ®¶m ®é æn ®Þnh tæng thÓ cña dÇm (dÇm däc, bã dÇm) trong tr−êng hîp cÇn thiÕt
theo tÝnh to¸n ph¶i ®Æt çc "liªn kÕt cøng" chèng chuyÓn vÞ ngang cña m¹ chÞu nÐn. Trong s¬
®å tÝnh to¸n sÏ coi çc nót dµn liªn kÕt däc bÊt biÕn h×nh, çc liªn kÕt ngang cøng chèng
quay tiÕt diÖn dÇm, çc tÊm mÆt cÇu cøng lµ çc "liªn kÕt cøng" nµy.
Çc thanh gi»ng gi÷a çc m¹ chÞu nÐn ®−îc coi lµ nh÷ng thanh gi»ng cøng chØ trong
tr−êng hîp nÕu chóng lµ nh÷ng thanh cña hÖ gi»ng däc vµ gi»ng ngang bÊt biÕn h×nh. §èi víi
dÇm cao h¬n 50 cm, kh«ng nªn coi v¸n gç l¸t mÆt däc vµ ngang lµ çc "liªn kÕt cøng". §−îc
31
phÐp coi çc chç b¾t bu l«ng bã dÇm I th«ng qua gç ®Öm ®Æt theo toµn bé chiÒu cao bông
dÇm lµ "liªn kÕt cøng".
4.6.2. TÝnh to¸n
CÇu t¹m thi c«ng ph¶i ®−îc tÝnh to¸n theo ho¹t t¶i thùc tÕ t¸c dông trªn nã. Víi hÖ sè
xung kÝch 1,05 ®èi víi çc dÇm chñ b»ng thÐp cña kÕt cÊu nhÞp (xe ch¹y víi tèc ®é h¹n chÕ ≤
10 Km/h).
Çc tæ hîp t¶i träng dïng trong tÝnh to¸n çc cÇu t¹m thi c«ng ghi ë b¶ng 17.
§é vâng cña kÕt cÊu nhÞp cÇu t¹m thi c«ng kh«ng h¹n chÕ. ChØ //// nhÞp chÕ t¹o b»ng thÐp
CT3. cßn ®èi víi thÐp hîp kim thÊp th× c−êng ®é ®¶m b¶o trÞ sè cho phÐp, ®é vâng cã thÓ rÊt
lín.
B¶ng 17
TT T¶i träng vµ lùc t¸c dông Ti träng nµy kh«ng Bé phËn kÕt cÊu
T¶i träng ®−îc tÝnh trong tæ NhÞp Trô &NÒn
hîp víi t¶i träng thø
a/ T¶i träng vµ lùc t¸c dông tÜnh
1 Träng l−îng b¶n th©n cña kÕt cÊu - + +
2 ¸p lùc do träng l−îng ®Êt - - +
b/ Ho¹t t¶i vµ çc lùc t¸c dông ho¹t t¶i
3 T¶i träng th¼ng ®øng do çc ph−¬ng tiÖn vËn 7 + +
chuyÓn sinh ra
4 ¸p lùc ®Êt do t¸c dông cña ho¹t t¶i th¼ng 7 - +
®øng
5 Lùc hom 6,7 - +
c/ Çc ho¹t t¶i vµ lùc t¸c dông kh¸c
6 Lùc giã - + +
7 T¶i träng thi c«ng - + +
Ghi chó:
1. Cã thÓ kh«ng tÝnh lùc hdm nÕu h¹n chÕ tèc ®é xe ch¹y ≤5 km/h.
2. Khi x¸c ®Þnh t¶i träng t¸c dông lªn b¸nh xe hoÆc lªn ch©n chèng ch×a ra cña cÇn cÈu,
ph¶i ®Ó cÇn ë vÞ trÝ bÊt lîi nhÊt trong 2 çch (v−¬n xa nhÊt víi t¶i träng nhÑ nhÊt vµ v−¬n
gÇn nhÊt víi t¶i träng lín nhÊt).
NÕu kÕt cÊu nhÞp gèi lªn xµ mò th× ®−îc phÐp coi lùc hdm ®−îc ph©n bè ®Òu cho 2 trô.
32
A - A B - b
A
B
L 63 2 x6 L=1200
[] 10x2000x6000 6
7
[ 100 L=540
c c 5
[] 10x200x1800
8
Tµ vÑt 16x22x250cm
9
3%
1:1
.5
[] 8
4
Rä ®¸ 0.5x0.5x1m
10
b¶ng khèi l−îng cÇu t¹m xe « t«
Tªn Qui çch §¬n vÞ Khèi l−îng

B
1 I 160 L=6000 TÊn 0.191
2 [ 100 L=1480 TÊn 0.038

2
3 L75 x8 - L=3100 TÊn 0.056
L L L L L 4 [] 8 - b¶n t¨ng c−êng TÊn 0.0036

I 160 L=6000
1
5 [ 100 L=540 TÊn 0.046
2
6 L63 x6 - L=1200 TÊn 0.069
Suèt 10 - L=6000 TÊn 0.015
[ 100 L=1480 7 [] 10x2000x6000 Thanh 0.940

2
8 [] 10x200x1800 TÊn 0.056

2
[ 75 x8 L=3100 9 Tµ vÑt 16x22x250(cm) Thanh 05
3
10 Rä ®¸ 0.5mx0.5mx1m Rä 16
11 §Êt ®µo m3 100
12 §Êt ®¾p m3 70
ThÐp (Kg) 1.415 TÊn

tæng céng Rä ®¸ 16 rä (4 m3 ®¸ héc)
Bª t«ng (m3) 5 thanh
thùc hiÖn KCS TCT 20/04/2000 b¶n vÏ sè:
ccic SO¸T ký hiÖu
CN§A tû lÖ: 1/1000
H×nh 4.11 CÊu t¹o cÇu t¹m phôc vô thi c«ng
33
34
Ch−¬ng 5-1
Thi c«ng mãng ®µo trÇn

5.1.1. Hè mãng kh«ng chèng v¸ch
Hè mãng kh«ng chèng v¸ch ®−îc ¸p dông ë n¬i ®Êt kh« hoÆc Ýt Èm. Khi ®ã ®é
dèc v¸ch hè mãng kh«ng ®−îc dèc h¬n çc trÞ sè cho trong b¶ng 5.1.1. Çc ho¹t t¶i vµ
çc t¶i träng t¹m thêi bÊt kú ®Òu ph¶i ®Æt çch xa mÐp hè mãng Ýt nhÊt 1m ( ®Êt ®µo lªn,
vËt liÖu x©y dùng, m¸y thi c«ng ).
Kh«ng ®−îc dïng hè mãng ®µo trÇn kh«ng chèng v¸ch trong ®Êt çt pha vµ ®Êt
hoµng thæ qu¸ Èm.
Khi chiÒu s©u hè mãng lo¹i nµy s©u qu¸ 5m th× ph¶i theo çc tÝnh to¸n vÒ æn ®Þnh
mµ quyÕt ®Þnh chän ®é dèc v¸ch hè mãng. §èi víi ®Êt sÐt pha vµ sÐt, nÕu cã kh¶ n¨ng sÏ
bÞ thÊm −ít sau c¬n m−a, th× ®é dèc v¸ch hè mãng kh«ng ®−îc qu¸ 1:1.
NÕu sau khi ®µo trÇn xong toµn bé, hoÆc mét phÇn hè mãng, mµ v¸ch hè bÞ thÊm
Èm th× cã thÓ ¸p dông çc biÖn ph¸p ®Ò phßng ®Êt sôt lë, tr−ît; t¹m thêi ngõng c«ng t¸c
®µo ®Êt cho ®Õn khi lµm kh« ®−îc v¸ch hè, h¹ ®−îc ®é dèc v¸ch hoÆc ®Æt çc chèng v¸ch.
B¶ng 5.1.1 §é dèc cho phÐp lín nhÊt cña v¸ch hè mãng ®µo trÇn kh«ng chèng v¸ch
Tû lÖ chiÒu cao so víi chiÒu n»m ngang cña v¸ch hè
Tªn lo¹i ®Êt mãng
Hè mãng n«ng h¬n 3m Hè mãng s©u tõ 3 - 6m
- §Êt ®¾p, ®Êt çt, ®Êt sái 1:2.5 1:1.5
- §Êt pha çt 1:0.67 1:1.0
- §Êt pha sÐt 1:0.67 1:0.75
- §Êt sÐt 1:0.50 1:0.67
- §Êt hoµng thæ (kh«) 1:0.50 1:0.75
- §¸ rêi 1:0.10 1:0.25
- §¸ chÆt 1:0 1:0.10
5.1.2. Vßng v©y ®Êt ng¨n n−íc
ë çc n¬i cã møc n−íc lín nhÊt trong thêi gian thi c«ng mãng s©u qu¸ 2m, ®ång
thêi n−íc ch¶y chËm d−íi 0.5m/s, cã thÓ dïng ®Êt Ýt thÊm n−íc ®Ó ®¾p vßng v©y ng¨n
n−íc khi ®µo hè mãng mè trô cÇu ( h×nh 5.1.1).
H×nh 5.1.1. Vßng v©y ®Ó ng¨n n−íc
Nãi chung, chiÒu réng ®Ønh vßng v©y ®Êt th−êng lín h¬n 1m. §é dèc ta-luy lÊy
theo gãc ma s¸t trong cña ®Êt ®¾p ë tr¹ng th¸i b]o hoµ n−íc, nh−ng kh«ng ®−îc dèc qu¸
1:2 ë bªn ngoµi vµ kh«ng qu¸ 1:1 ë phÝa lßng hè mãng. §Ønh vßng v©y ph¶i cao h¬n Ýt
nhÊt 0.7m so víi møc n−íc thi c«ng qui ®Þnh trong s«ng. §Ó an toµn, lÊy møc n−íc thi
c«ng b»ng møc n−íc cao nhÊt trong thêi gian 10 n¨m ( tÇn suÊt 10% tÝnh theo sè liÖu thuû
v¨n).
Tr−íc khi ®¾p ®Êt cÇn dän s¹ch çc gèc rÔ c©y, l¸ vµ r¸c. CÇn xÐt hËu qu¶ viÖc ®¾p
vßng v©y ®Êt lµm thu hÑp dßng ch¶y, t¨ng l−u tèc n−íc g©y xãi mßn ®¸y s«ng vµ vßng v©y
®Êt. Khi cÇn thiÕt, nÕu cã thÓ th× nªn ®Æt çc bao t¶i ®Êt, l¸t ®¸, ®ãng cäc cõ, lµm còi gç …
thËm chÝ ®¾p kÌ vµ kh¬i ®µo, ®Ó h−íng bít dßng chÝnh ch¶y ra chç kh¸c nh»m b¶o vÖ mÆt
ta-luy vßng v©y ®Êt.
5.1.3. Hè mãng cã chèng v¸ch.
Khi kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn lµm hè mãng kh«ng chèng v¸ch,nÕu chiÒu réng hè mãng
nhá h¬n 4m,®Êt nÒn kh«,hoÆc æn ®Þnh,l−îng n−íc thÊm kh«ng ®¸ng kÓ,th× cã thÓ dïng gç
v¸n vµ çc thanh chèng ®Æt dÇn trong qu¸ tr×nh ®µo ®Êt ®Ó chèng sôt lë v¸ch hè mãng.
5.1.3.1. CÊu t¹o çc bé phËn chèng v¸ch
KiÓu chèng v¸ch ®¬n gi¶n (h×nh 5.1.2) gåm v¸n n»m ngang 1, nÑp ®øng 2, chèng
ngang 3 cã ®−êng kÝnh 15÷18cm vµ thanh ®ì 4.
A-A
30 - 50 150 - 200 150 - 200

A
2 1
80-100
4 ≤400 3
3
A
2
10
4
15
5
H×nh 5.1.2.Chèng v¸ch hè mãng kiÓu ®¬n gi¶n

ChiÒu dµy v¸n ngang lÊy theo tÝnh to¸n, Ýt nhÊt dÇy 4cm khi nÒn lµ ®Êt Èm tù nhiªn, vµ Ýt
nhÊt dµy 5cm khi nÒn lµ çt vµ ®Êt Èm nhiÒu.
TÊm v¸n ngang trªn cïng ph¶i nh« cao h¬n 15cm so víi bê hè mãng.
Khi hè mãng n«ng h¬n 3m, ®Æt trong ®Êt Èm tù nhiªn, nªn ®Æt çc v¸n ngang çch qu]ng
nhau, víi khe hë b»ng chiÒu réng v¸n. NÕu hè mãng s©u h¬n 3m, hoÆc nÒn ®Êt t¬i xèp,
hay qu¸ Èm, ph¶i ®Æt çc tÊm v¸n ngang s¸t nhau.
Çc thanh nÑp ®øng çch nhau tõ 1.5÷2m tïy theo tÝnh to¸n. Kho¶ng çch ®o theo chiÒu
th¼ng ®øng çc tÇng chèng ngang kh«ng nªn lín qu¸ 1m. Ph¶i ®Æt çc thanh ®ì bªn d−íi
®Çu çc thanh chèng, vµ ®ãng ®inh ch¾c.
A-A
1
4
2
5
3
I
II
1 4 5
A A
2
II
6
H×nh 5.1.3.Çc bé phËn chèng v¸ch kiÓu v¹n n¨ng

1. Cét b»ng thÐp h×nh I; 2.Con nªm gç;
3. V¸n ngang; 4. §Õ tùa b»ng mÉu thÐp U ng¾n;
5. Thanh chèng; 6. NÑp ®øng b»ng gç
§èi víi çc hè mãng réng h¬n 4m, dïng çc bé phËn chèng v¸ch chÕ s½n b»ng (h×nh
5.1.3) lo¹i I300÷I550 vµ cét thÐp ®ãng s©u ngËp qu¸ 1m bªn dø¬i ®¸y hè mãng.Çc v¸n
ngang ®−îc liªn kÕt s½n víi çc nÑp gç ®øng 5×5cm, thµnh çc m¶nh lín tr−íc khi l¾p
vµo hè mãng cho thuËn tiÖn. Çc thanh chèng ngang b»ng gç, thÐp h×nh I hay U.
Çc bé phËn chèng v¸ch hè mãng ®−îc th¸o dì dÇn tõ d−íi lªn trªn trong qu¸ tr×nh x©y
mãng cao dÇn vµ lÊp ®Êt dÇn hè mãng. Kh«ng ®−îc th¸o dì v¸ch chèng dÇn theo qu¸
tr×nh x©y mãng nÕu nÒn ®Êt lµ lo¹i ®Êt xèp t¬i hoÆc ®Êt kh«ng æn ®Þnh, hoÆc hè mãng n»m
trong ph¹m vi l¨ng thÓ tr−ît.
5.1.3.2. TÝnh to¸n chèng v¸ch hè mãng
V¸n ngang ®−îc tÝnh theo s¬ ®å dÇm liªn tôc cã nhÞp b»ng I (h×nh 5.1.4). T¶i träng
lÊy b»ng ¸p lùc lín nhÊt t¸c dông lªn tÊm v¸n d−íi cïng.
q=b. Ph (6-1)
Trong ®ã:
b – ChiÒu réng v¸n ngang
Ph- ¸p lùc n»m ngang ë ®é cao gi÷a chiÒu cao tÊm v¸n d−íi cïng cã kÓ ®Õn hÖ sè v−ît
t¶i.
S1
N1
Z
S2
P2 N2
S3
S4
N3
A A A
N4
S5
A-A
L L
H×nh 5.1.4. S¬ ®å tÝnh to¸n çc bé phËn chèng v¸ch
M«men uèn v¸n ngang cã xÐt ®Õn s¬ ®å liªn tôc:
q * l2
M≈ (5.1.3)
10
Khi thiÕt kÕ, tr−íc tiªn s¬ bé chän chiÒu dµi v¸n ngang δ, chiÒu réng v¸n b, tÝnh cù ly
gi÷a çc cét l theo çc biÓu thøc:
M 3ql 2
= Ru (5.1.4)
W 5bδ
5R u
l δ (5.1.5)
3Ph
Trong ®ã: Ru - C−êng ®é tÝnh to¸n khi uèn cña gç v¸n ngang
W - M«®un chèng uèn cña v¸n ngang
Cét còng ®−îc tÝnh theo s¬ ®å dÇm liªn tôc, vµ çc gèi cña nã chÝnh lµ çc chç tú vµo
®Çu thanh chèng ngang. T¶i träng t¸c dông lªn cét lµ Pz.l (h×nh 5.1.4). Kho¶ng çch gi÷a
çc chèng ngang S ®−îc chän sao cho cét ®ñ chÞu m«men uèn lín nhÊt trong nã
M =Ru. Wc
Trong ®ã:
Wc - M«®un chèng uèn cña mÆt c¾t cét
Thanh chèng ngang tÝnh theo s¬ ®å thanh chÞu nÐn cã xÐt uèn däc
N
≤ Rc (5.1.7).
Fϕ
Trong ®ã:
N - Lùc nÐn thanh chèng ngang, b»ng ¸p lùc tõ cét truyÒn vµo nã
F - DiÖn tÝch mÆt c¾t thanh chèng ngang
ϕ - HÖ sè uèn däc
Rc - C−êng ®é tÝnh to¸n chÞu nÐn cña vËt liÖu lµm thanh chèng ngang (gç hoÆc thÐp)
5.1.4 Hè mãng cã vßng v©y cäc v¸n
Trong tr−êng hîp ®Êt nÒn kh«ng æn ®Þnh vµ thÊm n−íc nªn tiÕn hµnh ®µo hè mãng
trong vßng v©y cäc v¸n. Çc mè trô cÇu thi c«ng ë n¬i cã n−íc, trong çc ®iÒu kiÖn kh«ng
thÓ dïng vßng v©y ®Êt mét çch hîp lý, còng nh− çc mè trô cÇu ë n¬i ®Þa h×nh chËt hÑp,
gÇn çc c«ng tr×nh s½n cã tr−íc, hoÆc cäc v¸n thÐp. HiÖn nay ë n−íc ta nãi chung hÇu nh−
kh«ng dïng vßng v©y cäc v¸n gç.
5.1.4.1. CÊu t¹o vßng v©y cäc v¸n thÐp
Lo¹i vßng v©y nµy sö dông hîp lý khi chiÒu s©u ®ãng cäc vµo ®Êt h¬n 6m, còng
nh− khi ®Êt nÒn lµ ®Êt sÐt ch¾c vµ ®Êt pha sîi, khi n−íc s«ng s©u h¬n 3m. Khe hë th¼ng
®øng gi÷a çc cäc v¸n cÇn ®−îc tr¸t ®Êt sÐt ®Ó n−íc khái rß rØ tõ ngoµi s«ng vµo trong
vßng v©y.
§Ønh vßng v©y cäc v¸n cao h¬n møc n−íc ngÇm cao nhÊt chõng 0.2÷0.4m (khi
mãng ë n¬i c¹n ) cao h¬n møc n−íc thi c«ng 0.7m (khi mãng ë n¬i cã n−íc thÊp ).
ChiÒu s©u ®ãng cäc v¸n ®−îc chän c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn æn ®Þnh cña t−êng cäc v¸n,
chèng lËt ®æ vµ æn ®Þnh cña ®Êt, sao cho kh«ng tråi vµo ®¸y hè mãng sau khi hót n−íc
khái hè mãng. Trong çc lo¹i nÒn ®Êt dÝnh kÕt, çt to vµ pha sái, th× ®¸y vßng v©y cäc v¸n
thÊp h¬n ®¸y mãng Ýt nhÊt lµ 1m, ®èi víi nÒn ®Êt ®¸ nhá vµ ®Êt nh]o th× Ýt nhÊt lµ 2m. H¬n
n÷a, riªng ®èi víi ®Êt çt vµ nh]o th× ®é cao ®¸y vßng v©y cßn phô thuéc vµo ®Æc tÝnh cña
chÊt ®Êt vµ ¸p lùc n−íc t¹i cao ®é ®¸y hè mãng dsao cho ®Êt kh«ng tråi ®ïn lªn trong hè
mãng.
NÕu mãng mè trô cÇu cã cä xiªn th× ®¸y vßng v©y çch mÐp cäc xiªn gÇn nã Ýt nhÊt
lµ 0.5m. Çc mè trô cÇu n¬i ®Êt c¹n nªn xÐt viÖc dïng kÕt hîp phÇn hè mãng ®µo kh«ng
chèng v¸ch ë gÇn mÆt ®Êt vµ phÇn hè mãng ë s©u h¬n cã vßng v©y cäc v¸n.
T−êng cäc v¸n ®−îc gia cè b»ng çc vµnh ®ai n»m däc theo chu vi hè mãng (h×nh
trßn, h×nh ch÷ nhËt) b»ng çc thanh chèng ngang, däc vµ chÐo ë gãc. Çc bé phËn gia cè
®−îc ®Æt dÇn theo qu¸ tr×nh ®µo ®Êt hè mãng vµ cã cÊu t¹o sao cho thuËn tiÖn khi l¾p ®Æt
còng nh− th¸o dì.
1 5
2 3
3
4
D
R
5
H×nh 5.1.5. S¬ ®å ®Æt thanh chèng ngang vßng v©y
Vßng v©y ch÷ nhËt ph¶i cã thªm çc thanh chèng chÐo ë gãc ®Ó t¨ng c−êng vµnh
®ai. Vµnh ®ai trªn cïng ®−îc dïng lµm khung dÉn h−íng ®Ó ®ãng cäc v¸n thÐp cña vßng
v©y (h×nh 5.1.6).
ë gi÷a s«ng, n¬i cã n−íc, çc tÇng vµnh ®ai th−êng ®−îc chÕ t¹o s½n hoµn chØnh,
®−a ra vÞ trÝ b»ng phao næi hoÆc xµ lan råi ®ãng cäc ®Þnh vÞ, sau ®ã dùa theo vµnh ®ai mµ
®ãng cäc v¸n thÐp (h×nh 5.1.6).
Cäc v¸n thÐp ®−îc chÕ t¹o trong nhµ m¸y. Th−êng dïng çc lo¹i cäc v¸n Larsen -
IV vµ Larsen - V. Çc ®o¹n v¸n dµi tõ 8-22m. Khi thi c«ng, nÕu cÇn thiÕt cã thÓ nèi dµi
cäc v¸n b»ng çc b¶n nèi dµi Ýt nhÊt 600mmvíi liªn kÕt b»ng hµn hoÆc bu l«ng ®inh t¸n.
Tr−íc khi ®ãng cäc v¸n thÐp t¹i c«ng tr−êng ph¶i kiÓm tra cäc v¸n vÒ h×nh d¸ng, ®é th¼ng
cña ngµm cäc. Th−êng dïng mét ®o¹n cäc dµi Ýt nhÊt 2m kÐo thö, qua tõng ngµm mét ®Ó
kiÓm tra. Ch©n cäc v¸n thÐp ph¶i c¾t th¼ng gãc víi ®−êng trùc däc cäc v¸n.
1 2
3 5
H×nh 5.1.6. S¬ ®å vßng v©y cäc v¸n thÐp víi çc tÇng vµnh ®ai
®9 liªn kÕt thµnh khung
B¶ng 3-2
Momen qu¸n M«dul chèng
M] hiÖu cäc DiÖn tÝch mÆt Träng l−îng
MÆt c¾t tÝnh mÆt c¾t, uèn mÆt c¾t,
v¸n c¾t, cm2 1m dµi
cm4 cm3
L -IV 94.3/236 74/185 4660/39600 405/2200
KiÓu Larsen
L-V 127.6/303 100/238 6243/50943 461/2962
KiÓu lßng SK - 1 64/100 50/125 730/2992 114/402
m¸ng SK - 2 74/185 58/145 2243/10420 260/843
SP -1 82/205 64/160 332/961 73/188.5
KiÓu ph¼ng
SP -2 39/195 30/150 80/482 28/136
Chó thÝch: Tö sè lµ ®Æc tr−ng cña 1 cäc v¸n
M]u sè øng víi 1m réng cña t−êng cäc v¸n
§Ó h¹ cäc v¸n thÐp vµo ®Êt, cã thÓ dïng bóa hoÆc bóa kÕt hîp víi biÖn ph¸p xãi
n−íc. §Ó tr¸nh çc hµng cäc v¸n khái nghiªng, xiªn xÑo vµ ®¶m b¶o khÐp kÝn theo chu vi,
th× ®ång thêi ph¶i ®Æt toµn bé t−êng hoÆc mét ®o¹n t−êng vµo vÞ trÝ khung dÉn h−íng. Sau
®ã ®ãng cäc v¸n thµnh hai 2÷3 ®ît tuú theo ®é s©u cÇn ®ãng. Çc ngµm cäc v¸n thÐp ®Òu
ph¶i b«i mì tr−íc lóc ®ãng xuèng ®Ó sau nµy dÔ th¸o dì vßng v©y. CÇn dïng mòi cäc ®Ó
khi ®ãng b»ng bóa, ®Çu cäc v¸n kh«ng bÞ toÐt háng.
5.1.4.2 Çc nguyªn t¾c tÝnh to¸n
TÝnh to¸n vßng v©y cäc theo gi¶ thiÕt sau:
1-Cäc v¸n cøng tuyÖt ®èi
2-¸p lùc ®Êt lªn t−êng cäc v¸n lÊy theo ®Þnh lý Cul«ng víi mÆt ph¸ ho¹i ph¼ng
3- ¸p lùc chñ ®éng cña ®Êt quy −íc lÊy lµ t¸c dông tõ hai phÝa cña t−êng cäc
Çc sè liÖu ban ®Çu gåm cã: mÆt c¾t ®Þa chÊt vÞ trÝ mè trô, çc ®Æc tr−ng c¬ lý cña
®Êt nÒn ( gãc néi ma s¸t ϕ, tû träng cña ®Êt γ, hÖ sè rçng cña ®Êt ε, ®é dÝnh cña ®Êt C), çc
sè liÖu ®Þa chÊt thuû v¨n ( møc n−íc tÝnh to¸n, biÓu ®å dao ®éng møc n−íc trong 10 n¨m
gÇn nhÊt tr−íc ®ã, l−u tèc ), sè liÖu vÒ yªu cÇu th«ng thuyÒn, sè liÖu vÒ çc m¾y mãc thi
c«ng, vµ ph−¬ng tiÖn vËn t¶i cã thÓ ®øng trªn l¨ng thÓ tr−ît vµ trªn vßng v©y khi thi c«ng.
Vßng v©y cäc v¸n ®−îc tÝnh theo tr¹ng th¸i giíi h¹n thø nhÊt, víi çc tæ hîp t¶i
träng c¬ b¶n vµ tæ hîp bæ sung vÒ æn ®Þnh vÞ trÝ t−êng vßng v©y, vÒ æn ®Þnh h×nh d¸ng vµ
vÒ ®é bÒn cña mäi cÊu kiÖn vµ tiÕt ®iÓm.
§iÒu kiÖn tÝnh duyÖt æn ®Þnh vÞ trÝ t−êng cäc v¸n lµ
MlËt ≤ m.Mgh
Trong ®ã: MlËt - M« men lËt tÝnh to¸n lín nhÊt
Mgh - M« men gi÷ giíi h¹n
m - HÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc
HÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc m lÊy tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt vµ kiÓu vßng v©y.
Trong b¶ng 5.1.3 vµ çc h×nh cho gi¸ trÞ hÖ sè m tuú thuéc gãc ma s¸t trong vµ çc hÖ sè
®Ó tra b¶ng
hd ho
µd = µn = (5.1.9)
H H
Trong ®ã:
H - ChiÒu s©u hè mãng
hd vµ hn - Kho¶ng çch tõ ®¸y hè mãng ®Õn mÆt n−íc ( ë n¬i s«ng cã n−íc
ngËp) hoÆc ®Õn cao ®é mùc n−íc ngÇm (ë n¬i c¹n )
ChiÒu s©u ®ãng cäc bªn d−íi ®¸y hè mãng 9t) trong nÒn ®Êt kh«ng dÝnh kÕt lÊy theo
tÝnh to¸n æn ®Þnh ®Êt khái bÞ tråi ®ïn vµo ®¸y hè mãng khi hót n−íc.
hn
t min = (5.1.10)
m 1πλ
Trong ®ã:
hn - Møc n−íc ngËp trong hè mãng ( ë n¬i gi÷a s«ng cã n−íc th× h = H)
γ - Tû träng ®Êt
m1 - HÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc lÊy b»ng:
0.7 çt to vµ sái s¹n
0.5 çt h¹t võa
0.4 ®èi víi çt bét
Çc kiÓm to¸n ®é bÒn cÊu kiÖn t−êng cäc v¸n vµ çc tiÕt ®iÓm ®−îc lµm theo " Quy
tr×nh thiÕt kÕ çc c«ng tr×nh phô t¹m thiÕt bÞ thi c«ng cÇu " khi ®ã çc hÖ thèng ®iÒu kiÖn
lµm viÖc lÊy theo b¶ng 5.1.3.
H×nh 5.1.8
B¶ng 5.1.3
D¹ng kÕt cÊu vßng v©y vµ ®iÒu HÖ sè D¹ng kÕt cÊu vßng v©y vµ ®iÒu HÖ sè m3
kiÖn ®Þa chÊt thuû v¨n m2 kiÖn ®Þa chÊt thuû v¨n
- T−êng cäc v¸n cña hè mãng cã -HÖ sè m3 xÐt ®Õn ¶nh h−ëng
1 tÇng vµnh ®ai chèng, chÞu ¸p lùc cña ma s¸t ë ngµm çc cäc v¸n
®Êt t¸c dông trªn suèt chiÒu cao kiÓu SK vµ kiÓu Larsen:
t−êng, kh«ng cã ¸p lùc thuû tÜnh 1.35 + ë n¬i ngËp n−íc ( bÊt kú
lo¹i ®Êt nµo ) vµ ë n¬i kh«ng
ngËp n−íc nh−ng ®Êt thuéc
lo¹i sÐt hay ®Êt bét nh]o hoµ
- Trong çc tr−êng hîp kh¸c 0.9 n−íc 0.7
- Çc cÊu kiÖn vµnh ®ai chèng ®ì
cäc v¸n 0.9 + Trong çc tr−êng hîp kh¸c 1.0
B¶ng 5.1.4
Çc ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt thuû v¨n HÖ sè m
§Êt kh«ng dÝnh kÕt khi - Khi lÊy hÕt n−íc ra khái hè
kh«ng cã n−íc ë thÊp h¬n mãng
ch©n cäc + ë n¬i n−íc ngËp Theo h×nh 5.1.8
+ ë n¬i c¹n Theo h×nh 5.1.9
- Khi hót mét phÇn n−íc ra
khái hè mãng víi ®é s©u lµ:
+ ë n¬i n−íc ngËp víi
møc n−íc kh«ng qu¸ 0.25H 0.95
+ ë n¬i n−íc ngËp víi
møc n−íc kh«ng qu¸ 0.25hn 1.0
§Êt kh«ng hÝnh khi h¹ mòi cäc v¸n trong n−íc 0.95
Cäc v¸n kh«ng chèng trong víi bª t«ng bÞt ®¸y ®æ d−íi n−íc 0.95
§Êt dÝnh kÕt 0.95
5.1.4.3 Çc t¶i träng tiªu chuÈn.
5.1.4.3.1 ¸p lùc thuû tÜnh
LÊy theo s¬ ®å h×nh 5.10 tû träng n−íc lÊy b»ng 1t/m 3
H×nh 5.1.10
ChiÒu cao n−íc d©ng do xÐt ®Õn l−u tèc n−íc trung b×nh v ≥ 2m/s lµ
v2
∆h = (5.1.11)
2g
Trong ®ã
g - Gia tèc träng tr−êng = 9.81 m/gi©y
Trong ph¹m vi líp ®Êt dÝnh, chiÒu s©u t¸c dông cña ¸p lùc thuû tÜnh lÊy theo h×nh
5.1.11 nh− sau:
- §èi víi vßng v©y cäc v¸n kh«ng chèng ngang, lÊy b»ng 0,8 (t0 + h® ) kÓ tõ mÆt ®¸y
s«ng bªn ngoµi vßng v©y.
- §èi víi vßng v©y cã mét vµnh ®ai chèng, lÊy b»ng 0.5t kÓ tõ ®¸y hè mãng.
- §èi víi vßng v©y cã nhiÒu vµnh ®ai chèng, lÊy b»ng a = 0.5b nh−ng ë cao ®é thÊp
h¬n hay b»ng cao ®é vµnh ®ai chèng ®Çu tiªn ®−îc ®Æt trong ph¹m vi ®Êt kÕt dÝnh
(b - lµ kho¶ng çch tõ líp ®Êt dÝnh ®Õn tÇng vµnh ®ai ®Çu tiªn n»m cao h¬n líp ®Êt
dÝnh ).
H×nh 5.1.11
5.1.4.3.2 ¸p lùc chñ ®éng cña ®Êt do träng l−îng b¶n th©n
¸p lùc nµy t¨ng dÇn tuyÕn tÝnh theo chiÒu s©u. Trong b¶ng 5.1.5 cho çc c«ng thøc vµ
s¬ ®å ¸p lùc chñ ®éng cña ®Êt dÝnh vµ ®Êt dÝnh lªn t−êng cäc v¸n. Çc hÖ sè ¸p lùc chñ
®éng cña ®Êt λa lªn bÒ mÆt ph¼ng n»m ngang, vµ mÆt nghiªng cña ®Êt ®−îc lÊy theo çc
b¶ng 5.1.6 vµ 5.1.7. Khèi l−îng riªng cña líp ®Êt kh«ng dÝnh kÕt, n»m ë thÊp h¬n møc
n−íc ngÇm, hay møc n−íc trong s«ng, cã xÐt ®Õn t¸c dông ®Èy næi cña n−íc, ®−îc tÝnh
theo c«ng thøc:
λ0 −1
γ= (5.1.12)
1+ ε
Trong ®ã
γo - MËt ®é cña ®Êt, lÊy b»ng 2.7 ÷ 2.8t/m 3
ε - HÖ sè ®é rçng cña ®Êt.
NÕu trong ph¹m vi chiÒu cao tÝnh to¸n cã çc líp ®Êt kh¸c nhau, mµ møc ®é kh¸c
nhau vÒ khèi l−îng riªng, gãc ma s¸t trong vµ lùc dÝnh b¸m kh«ng v−ît qu¸ 20%th× coi
nh− mét lo¹i ®Êt ®ång nhÊt víi çc ®Æc tr−ng tÝnh b×nh qu©n nh− sau:
γtb =
∑γ h
i i
(5.1.13)
∑h i
ϕtb =
∑ϕ h i i
(5.1.14)
∑h i
Ctb =
∑c h i i
(5.1.15)
∑h i
Çc trÞ sè tÝnh to¸n cña ®Æc tr−ng c¬ lý (gãc ma s¸t trong ϕ, träng l−îng riªng γ, lùc
dÝnh C vµ v.v) ®ù¬c lÊy theo çc tµi liÖu kh¶o s¸t thùc tÕ vÒ ®Þa chÊt.
Çc trÞ sè trung b×nh cña ®Æc tr−ng c¬ lý ®−îc ghi trong b¶ng 5.1.8 cã thÓ dïng khi
tÝnh vßng v©y hè mãng n«ng cña çc cÇu lo¹i nhá vµ lo¹i trung, mµ thiÕu sè liÖu thùc tÕ,
riªng khi tÝnh vßng v©y hè mãng cña çc lo¹i mãng s©u, vµ mãng mè trô cÇu lín th× chØ
cã ý nghÜa tham kh¶o s¬ bé.
5.1.3.3.3. ¸p lùc chñ ®éng cña ®Êt do ho¹t t¶i ®Æt trªn l¨ng thÓ
tr−ît
Ho¹t t¶i ®Æt trªn l¨ng thÓ tr−ît gåm cã çc lo¹i vËt liÖu thi c«ng, vµ ®Êt ®µo lªn tõ hè
mãng ®−îc coi lµ ph©n bè ®Òu víi c−êng ®é kh«ng nhá h¬n 1t/m 2 .
T¶i träng tiªu chuÈn th¼ng ®øng do thiÕt bÞ cÈu, gi¸ bóa, ph−¬ng tiÖn vËn t¶i thùc
chÊt lµ t¶i träng tËp trung sÏ ®−îc tÝnh ®æi sang t¶i träng r¶i ®Òu t−¬ng ®−¬ng, cã kÓ ®Õn
vÞ trÝ cô thÓ cña chóng trªn l¨ng thÓ tr−ît so víi mÐp t−êng cäc v¸n, vµ sù ph©n bè cña
chóng theo h−íng däc (b¶ng 5.1.9).
B¶ng 5.1.5
B¶ng 5.1.6
Çc hÖ sè ¸p lùc chñ ®éng cña ®Êt víi bÒ mÆt ph¼ng n»m ngang ch−a xÐt ®Õn
ma s¸t ®Êt víi t−êng cäc
10 0.704 19 0.508 28 0.361 37 0.248

11 0.679 20 0.490 29 0.347 37 0.238
12 0.656 21 0.472 30 0.333 39 0.227
13 0.632 22 0.455 31 0.321 40 0.217
14 0.610 23 0.438 32 0.307 41 0.208
15 0.588 32 0.307 33 0.295 42 0.198
16 0.566 25 0.406 34 0.283 43 0.189
17 0.548 26 0.406 35 0.270 44 0.180
18 0.528 27 0.376 36 0.260 45 0.171
B¶ng 5.1.7
HÖ sè λa cña ¸p lùc chñ ®éng cña ®Êt víi bÒ mÆt ®Êt nghiªng, ch−a xÐt ®Õn ma
s¸t ®Êt víi t−êng cäc
ϕ
α0 15 17 20 22 25 27 30 35 40 45
λa
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
-40 0.161 0.132
-35 0.205 0.168 0.136
-30 0.258 0.214 0.175 0.140
-27 0.293 0.284 0.218 0.178 0.143
-25 0.328 0.302 0.268 0.222 0.180 0.145
-22 0.370 0.331 0.306 0.274 0.228 0.185 0.148
-20 0.401 0.375 0.336 0.314 0.279 0.230 0.187 0.150
-17 0.460 0.410 0.384 0.344 0.320 0.268 0.236 0.192 0.153
-15 0.500 0.466 0.420 0.396 0.351 0.326 0.291 0.240 0.194 0.156
-10 0.525 0.489 0.440 0.410 0.367 0.341 0.304 0.249 0.202 0.160
-5 0.554 0.516 0.463 0.431 0.384 0.357 0.318 0.259 0.209 0.167
0.589
0 0.548 0.490 0.455 0.406 0.376 0.333 0.271 0.217 0.171
0.634
0.704
5 0.588 0.524 0.485 0.431 0.398 0.352 0.284 0.228 0.178
0.933
10 0.646 0.569 0.524 0.462 0.424 0.374 0.300 0.240 0.186
TiÕp b¶ng 5.1.7

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
15 0.752 0.639 0.588 0.505 0.461 0.402 0.349 0.252 0.194
17 0.915 0.685 0.620 0.530 0.480 0.423 0.377 0.256 0.200
20 0.883 0.692 0.572 0.514 0.441 0.351 0.266 0.205
22 0.859 0.624 0.545 0.463 0.353 0.274 0.208
25 0.821 0.620 0.505 0.379 0.287 0.217
27 0.794 0.547 0.398 0.298 0.224
30 0.750 0.436 0.318 0.234
35 0.672 0.368 0.250
40 0.586 0.303
45 0.505
B¶ng 5.1.8
TrÞ sè trung b×nh cña çc ®Æc tr−ng c¬ lý cña ®Êt
( c: kG/cm2, ϕ: ®é )
§Æc tr−ng ®Êt khi hÖ sè ®é rçng (ε) b»ng
0.41-0.5 0.51-0.6 0.61-0.7 0.71-0.8 0.81-0.95 0.95-1.1
§Æc Tiªu chuÈn
Tiªu chuÈn
Tiªu chuÈn
Tiªu chuÈn
Tiªu chuÈn
Tiªu chuÈn
§Êt
TÝnh to¸n
TÝnh to¸n
TÝnh to¸n
TÝnh to¸n
TÝnh to¸n
TÝnh to¸n
tr−ng
®Êt
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Çt H¹t to C 0.02 - 0.01 - - - - - - - - -
ϕ 43 41 40 38 36 - - - - - - -
H¹t C 0.3 - 0.02 - 0.01 - - - - - - -
võa ϕ 40 38 38 36 35 33 - - - - - -
H¹t C 0.06 0.01 0.04 - 0.02 - - - - - - -
nhá ϕ 38 36 36 34 32 30 28 26 - - - -
H¹t bôi C 0.08 0.02 0.06 0.01 0.04 - 0.02 - - - - -
ϕ 36 34 34 32 30 28 26 24 - - - -
9.5- C 0.12 0.03 0.08 0.01 0.06 - - - - - - -
12.4 ϕ 25 23 24 22 23 21 - - - - - -
§Êt sÐt cã ®é Èm ë çc møc ®é %
12.5- C 0.42 0.14 0.21 0.07 0.14 0.04 0.07 0.02 - - - -

15.4 ϕ 24 22 23 21 22 20 21 19 - - - -
15.5- C - - 0.50 0.19 0.25 0.11 0.19 0.08 0.11 0.04 0.08 0.02
18.4 ϕ - - 22 20 21 19 20 18 19 17 18 16
18.5- C - - - - 0.68 0.28 0.34 0.19 0.28 0.10 0.19 0.06
22.4 ϕ - - - - 20 18 19 17 18 16 17 15
22.5- C - - - - - - 0.82 0.35 0.41 0.25 0.36 0.12
26.4 ϕ - - - - - - 18 12 17 15 16 14
26.5- C - - - - - - - - 0.94 0.90 0.97 0.22
30.4 ϕ - - - - - - - - 16 14 15 13
TrÞ sè t¶i träng r¶i ®Òu t−¬ng ®−¬ng tÝnh theo c«ng thøc
Q
qt® =
bl
Trong ®ã:
Q - T¶i träng tËp trung

B - ChiÒu réng ph©n bè t¶i träng trong h−íng vu«ng gãc víi t−êng cäc v¸n, ®−îc lÊy
nh− sau (b¶ng 5.1.9):
+ §èi víi t¶i träng b¸nh xe ch¹y trªn ray th× lÊy b»ng nöa chiÒu dµi tµ vÑt
khi cã 1 hµng b¸nh xe ®¬n, ch¹y trªn 1 ray, vµ lÊy b»ng c¶ chiÒu dµi tµ vÑt khi bé ch¹y cã
2 hµng b¸nh xe ch¹y trªn 2 ray.
+ §èi víi t¶i träng b¸nh xÝch th× lÊy b»ng chiÒu réng, hay chiÒu dµi b¸nh
xÝch, tuú theo vÞ trÝ cña nã so víi t−êng cäc v¸n.
+ §èi víi t¶i träng b¸nh h¬i, th× lÊy b»ng chiÒu dµi tiÕp xóc cña b¸nh xe
víi ®Êt, b»ng 0.4m, hay lÊy b»ng chiÒu réng b¸nh xe, hoÆc chiÒu réng b¶n l¸t b¨ng l¨n
bªn d−íi b¸nh xe nh»m ph©n bè t¶i träng do ¸p lùc b¸nh xe.
l - ChiÒu dµi d¶i ph©n bè t¶i träng däc theo t−êng cäc v¸n (b¶ng 5.1.9), tÝnh theo
c«ng thøc
l = C + 2f + 2d (5.1.17)
tgϕ
d= a (5.1.18)
tgθ
a - Kho¶ng çch tõ träng t©m biÓu ®å t¶i träng ®Õn t−êng cäc v¸n
C - Cã ý nghÜa tuú lo¹i b¸nh xe
+ NÕu b¸nh xe s¾t ch¹y trªn ray th× c lµ cù ly tim 2 b¸nh trong bé ch¹y cña cÇn
cÈu hay xe võa.
+ NÕu b¸nh xe xÝch th× C lµ cù ly tim 2 b¸nh xÝch hoÆc chiÒu dµi b¸nh xÝch.
f - Cã ý nghÜa tuú theo lo¹i b¸nh xe
+ NÕu b¸nh xe s¾t ch¹y trªn ray th× f lµ chiÒu dµi ph©n bè t¶i träng b»ng ray, b»ng
0.5m.
+ NÕu b¸nh xÝch th× f b»ng nöa chiÒu rréng b¸nh xÝch
+ NÕu b¸nh h¬i th× f lÊy b»ng nöa chiÒu réng b¸nh h¬i, hay nöa chiÒu dµi cña diÖn
tÝch tiÕp xóc b¸nh xe víi ®Êt, b»ng 0.2 m.
NÕu tho¶ m]n ®iÒu kiÖn

C> 2(d+f) (5.1.19)
th× chiÒu dµi cña d¶i ph©n bè t¶i träng däc t−êng ®−îc x¸c ®Þnh riªng biÖt cho
tõng b¸nh xe, hay b¸nh xÝch theo c«ng thøc:
l = 2(d+f) (5.1.20)
Sau ®ã c¨n cø vµo b¶ng 5.1.10 cã thÓ lËp biÓu ®å tÝnh to¸n ¸p lùc chñ ®éng cña ®Êt
lªn t−êng cäc v¸n, do ho¹t t¶i víi çc tr−êng hîp bè trÝ kh¸c nhau trªn l¨ng thÓ tr−ît.
5.1.4.3.4. T¶i träng th¼ng ®øng ®Ì lªn t−êng vßng v©y vµ liªn kÕt
T¶i träng thi c«ng t¸c dông lªn vµnh ®ai chèng ®ì t−êng cäc v¸n ®−îc lÊy tuú theo
träng l−îng çc thiÕt bÞ vµ kÕt cÊu dù kiÕn dïng trong ®å ¸n, nh−ng Ýt nhÊt ph¶i lÊy:
- B»ng 50kG/m2 diÖn tÝch vßng v©y, ®èi víi tÇng vµnh ®ai trªn cïng
- B»ng 25kG/m2 diÖn tÝch vßng v©y, ®èi víi tÇng vµnh ®ai kh¸c
Çc t¶i träng th¼ng ®øng vµ n»m ngang truyÒn xuèng vßng v©y tõ çc cÇu cho gi¸
bóa di chuyÓn, tõ çc thiÕt bÞ di ®éng trªn ®Ønh t−êng vßng v©y, ®−îc lÊy theo dù kiÕn sö
dông thiÕt bÞ ®] thÓ hiÖn trong ®å ¸n.
B¶ng 5.1.9
B¶ng 5.1.10
5.1.4.3.5. T¶i träng do va ch¹m cña tµu thuyÒn
T¶i träng nµy lÊy theo Quy tr×nh thiÕt kÕ cÇu cèng theo tr¹ng th¸i giíi h¹n cña Bé
GiaoThong VËn T¶i ban hµnh n¨m 1979.
Vßng v©y cäc v¸n thÐp chØ tÝnh víi t¶i träng va ®©m cña tµu thuyÒn trong tr−êng hîp
h]n h÷u, khi kh«ng cã biÖn ph¸p nµo b¶o vÖ vßng v©y khái çc lùc va ch¹m cña tµu bÌ.
Riªng ®èi víi çc ph−¬ng tiÖn næi phôc vô thi c«ng cÇu th× t¶i träng va ®©m ®ã lµ:
N = 0.39√V
trong ®ã:
N - ¸p lùc n»m ngang, t
V- L−îng chiÕm n−íc cña ph−¬ng tiÖn næi t
T¶i träng va ®©m cña tµu thuyÒn coi lµ ®Æt ë møc n−íc thi c«ng trõ tr−êng hîp mµ
møc n−íc thÊp h¬n møc n−íc thi c«ng l¹i lµ tr−êng hîp nguy hiÓm h¬n
VÞ trÝ ®Æt t¶i träng va ®©m cña tµu thuyÒn trªn mÆt b»ng ®−îc chän sao cho g©y ra
néi lùc bÊt lîi nhÊt trong çc cÊu kiÖn cña vßng v©y.
5.1.4.3.6. ¸p lùc bÞ ®éng cña ®©t
Çc tµi liÖu tham kh¶o ®Ó lËp biÓu ®å ¸p lùc bÞ ®éng cña ®Êt kh«ng dÝnh vµ ®Êt dÝnh
lªn t−êng cäc v¸n ®−îc nªu trong b¶ng 5.1.11
Trong çc lo¹i ®Êt dÝnh kÕt, chØ xÐt ®Çy ®ñ vÒ lùc dÝnh kÕt ®ã b¾t ®Çu tõ cao ®é 1m
thÊp h¬n cao ®é ®¸y mãng; ë cao ®é ®¸y hè mãng coi nh− kh«ng cã ¶nh h−ëng cña lùc
dÝnh kÕt.
Çc hÖ sè ¸p lùc bÞ ®éng cña ®Êt λP khi bÒ mÆt ®Êt n»m ngang, vµ n»m nghiªng khi
bá qua ch−a xÐt ®Õn ma s¸t ®Êt víi t−êng cäc v¸n, ®−îc ghi trong çc b¶ng 5.1.12 vµ b¶ng
5.1.13
B¶ng 5.1.11
B¶ng 5.1.12
Çc hÖ sè ¸p lùc bÞ ®éng cña ®Êt khi bÒ mÆt ®Êt n»m ngang, ch−a xÐt ®Õn ma s¸t víi
t−êng cäc v¸n
ϕ0 λP ϕ0 λP ϕ0 λP ϕ0 λP
10 1.42 19 1.96 28 2.77 37 4.02
11 1.47 20 2.04 29 2.88 38 4.2
12 1.52 21 2.12 30 3 39 4.39
13 1.57 22 2.2 31 3.12 40 4.6
14 1.64 23 2.28 32 3.25 41 4.82
15 1.69 24 2.37 33 3.39 42 5.04
16 1.76 25 2.46 34 3.54 43 5.29
17 1.82 26 2.56 35 3.69 44 5.55
18 1.89 27 2.66 36 3.85 45 5.83
B¶ng 5.1.13
Çc hÖ sè ¸p lùc bÞ ®éng cña ®Êt khi bÒ mÆt ®Êt n»m nghiªng, ch−a xÐt ®Õn ma
s¸t víi t−êng cäc v¸n
ϕ
α 15 17 20 22 25 27 30 35 40 45
λP
40 0.587 0.97
35 0.671 1.072 1.05
30 0.75 1.161 1.42 1.705
27 0.793 1.09 1.37 1.63 2
25 0.821 1.055 1.226 1.51 1.795 2.13
22 0.859 1.123 1.26 1.425 1.72 2.06 2.45
20 0.883 1.095 1.282 1.38 1.548 1.845 2.15 2.62
17 0.915 1.155 1.275 1.45 1.555 1.705 2.07 2.47 2.83
15 0.933 1.135 1.302 1.4 1.533 1.652 1.875 2.24 2.67 3.2
10 1.357 1.395 1.555 1.665 1.855 1.983 2.22 2.66 3.16 3.88
5 1.5 1.61 1.78 1.93 2.15 2.31 2.59 3.15 3.74 4.72
0 1.69 1.82 2.04 2.2 2.46 2.66 3 3.69 4.6 5.83
-5 1.89 2.04 2.31 2.5 2.82 3.06 3.49 4.36 5.54 7.22
-10 2.1 2.28 2.6 2.84 3.23 3.54 4.08 5.24 6.84 9.18
-15 2.32 2.54 2.93 3.22 3.73 4.12 4.81 6.33 8.6 11.94
-17 2.65 3.105 3.38 3.96 4.51 5.16 6.85 9.4 13.5
-20 3.32 3.68 4.34 4.83 5.77 7.92 11.05 16.65
-22 3.72 4.59 5.18 6.1 8.62 12.23 19.24
-25 5.07 5.96 6.98 9.95 15.43 23.81
-27 8.15 7.58 11 17.3
-30 8.72 13.2 21.7
-35 18.7
Trªn h×nh 5.12 cho gi¸ trÞ çc hÖ sè ¸p lùc bÞ ®éng khi cã xÐt ma s¸t víi δ=0; ϕ/3 vµ
ϕ/2.
Ma s¸t cña ®Êt víi t−êng cäc v¸n cã thÓ xÐt ®èi víi tr−êng hîp thi c«ng n¬i ®Êt c¹n,
kh«ng cã n−íc ngËp. Cô thÓ lµ: khi tÝnh to¸n t−êng cäc v¸n kh«ng chèng v¸ch vµ cã
chèng bªn trong, khi kh«ng cã ¸p lùc n−íc (hn = 0 ), lÊy δ=ϕ/2. Cßn khi tÝnh t−êng cäc
v¸n cã vµnh ®ai chèng, vµ cã ¸p lùc n−íc hn = 1÷2m nh−ng kh«ng lín h¬n 0.3H (H- chiÒu
s©u hè mãng ) th× lÊy δ=ϕ/3.
§èi víi lo¹i t−êng cäc v¸n kh«ng chèng ®ì mµ cã ¸p lùc n−íc hn >2m hay hn >0.3H
th× kh«ng cÇn xÐt ®Õn ma s¸t ®Êt víi t−êng cäc v¸n.
Khi x¸c ®Þnh ¸p lùc bÞ ®éng ng−îc l¹i cña ®Êt ( xem phÇn tiÕp theo vÒ tÝnh to¸n
t−êng cäc v¸n kh«ng chèng ) còng kh«ng xÐt ®Õn ma s¸t.
Çc tæ hîp t¶i träng vµ çc hÖ sè v−ît t¶i t−¬ng øng ®−îc ghi vµo b¶ng 5.1.14
Çc tæ hîp t¶i träng c¬ b¶n ®−îc xÐt t−¬ng øng víi çc tr−êng hîp sau:
o Khi lÊy ®Êt vµ hót n−íc khái hè mãng ®Õn mét cao ®é thiÕt kÕ trong vßng
v©y mµ ch−a cã líp bÞt ®¸y.
o Khi lÊy ®Êt ra ®Õn cao ®é ®¸y líp bª t«ng bÞt ®¸y ( sÏ ®æ sau), khi hót n−íc
ra mét phÇn ®Ó ®Æt vµ ®ãng çc cäc cña mãng.
o Khi hót n−íc khái hè mãng, ®Õn cao ®é thiÕt kÕ sau lóc ®] ®æ bª t«ng bÞt
®¸y.
Tæ hîp bæ sung thø 1 cña t¶i träng t−¬ng øng víi khi ®Æt çc thanh chèng ngang,
lÊy ®Êt khái hè mãng vµ khi th¸o dì çc thanhchèng ngang råi lÊy ®Êt lÊp dÇn hè mãng.
Tæ hîp t¶i träng bæ sung thø 2 lµ khi tÝnh vßng v©y chÞu lùc va x« cña tµu thuyÒn.
Tæ hîp t¶i träng bæ sung thø 3 lµ khi hè mãng ®] lÊp ®Çy ®Êt.
B¶ng 5.1.14
Çc tæ hîp t¶i träng vµ hÖ sè v−ît t¶i

T¶i träng Tæ hîp t¶i träng
C¬ b¶n Bæ sung
Thø nhÊt Thø hai Thø ba
TÜnh t¶i
¸p lùc thuû tÜnh 1.0 1.0 1.0 -
¸p lùc bªn cña ®Êt 1.2 1.0 1.0 1.0
Träng l−îng çc bé phËn chèng ®ì 1.2 1.2 1.2 -
Ho¹t t¶i
¸p lùc bªn cña ®Êt do t¶i träng trªn l¨ng 1.2 1.0 - -
thÓ tr−ît
T¶i träng lªn bé phËn chèng ®ì 1.3 1.3 1.3 -
T¶i träng lªn t−êng vßng v©y 1.1 - - -
Do lùc va x« tµu bÌ
5.1.4.4. TÝnh t−êng cäc v¸n kh«ng chèng ®ì
5.1.4.4.1. Tr−êng hîp cäc v¸n ®ãng vµo líp ®Êt kh«ng dÝnh vµ kh«ng cã
líp bª t«ng bÞt ®¸y vßng v©y
So ®å tÝnh to¸n ®−îc vÏ trªn h×nh 5.1.13. t−êng cäc v¸n ®−îc coi nh− ®µn håi trong
®Êt vµ chÞu lùc n»m ngang t¸c dông.Çc ¸p lùc ®Êt EP vµ ph¶n lùc ®Êt Ep,ng t¸c dông ë ch©n
t−êng cäc v¸n ®¶m tÝnh ®µn håi cña ch©n t−êng.
ChiÒu s©u h¹ cäc tæng céng lµ:
t = to + ∆t (5.1.21)
TrÞ sè t0 x¸c ®Þnh theo ®iÒu kiÖn æn ®Þnh vÞ trÝ cña t−êng víi ph−¬ng tr×nh c©n b»ng
m«men ®èi víi ®iÓm 0
ΣMa + mΣMP = 0 (5.1.22)
Trong ®ã:
ΣMa - Tæng çc m«men do ¸p lùc chñ ®éng cña ®Êt vµ n−íc ®èi víi ®iÓm 0
ΣMP - Tæng çc m«men ¸p lùc bÞ ®éng cña ®Êt lÊy ®èi víi ®iÓm 0
m - hÖ sè ®iÒu kiÖn
TrÞ sè ∆t tÝnh tõ ®iÒu kiÖn:
∆t = EP,ng /2Pp,ng (5.1.23)
Trong ®ã trÞ sè Ep,ng ®−îc tÝnh tõ ph−¬ng tr×nh c©n b»ng lùc
Ep,ng + Ea + Q0 + Eh + EP = 0 (5.1.24)
P p,ng - C−êng ®é ph¶n ¸p lùc bÞ ®éng cña ®Êt t¸c dông tõ phÝa ngoµi t−êng ë ®é
s©u t0
P p,ng = P p - Pa
P P vµ Pa - T−¬ng øng çc tung ®é cña ¸p lùc bÞ ®éng cña ®Êt (tõ phÝa cña t¶i träng )
vµ ¸p lùc chñ ®éng (tõ phÝa hè mãng ) ®−îc tÝnh to¸n ë ®é s©u t0, ch−a xÐt
®Õn ma s¸t ®Êt víi t−êng. Cã thÓ lÊy gÇn ®óng ∆t = 15%t0
Çc t¶i träng ®Æt cao h¬n ®¸y hè mãng g©y ra çc øng suÊt tÝnh to¸n: m«men
(M0), lùc c¾t (Q0) vµ t¶i träng ph©n bè theo chiÒu th¼ng ®øng (q0) ®Æt ë cao ®é ®¸y hè
mãng nh− trªn h×nh 5.1.13.
Cô thÓ khi ®Êt nÒn ®ång nhÊt ë cao h¬n ®¸y hè mãng th× çc c«ng thøc tÝnh to¸n
q0,Q0, M0 nh− sau:
- §èi víi çc vßng v©y ë n¬i c¹n n−íc, cã t¶i träng r¶i ®Òu trªn toµn l¨ng thÓ tr−ît
q 0 = [q + γ (H − h h ) + γ tr h n ]n 1 (5 − 26)
 1 1  1
Q 0 = qH + γ (H − h n ) 2 + γh n (H − h n ) + γ tr h 2n  h 1λ a + (h 2n − a 2 ) (5 − 27)
 2 2  2
1 1 1 1  1
M 0 =  qH 2 + γ (H − h n ) 2 (2h n + H) + γh 2n (H − h n ) + γ tr h 3n  n 1λ a + (h 3n − a 3 ) (5 − 28)
2 6 2 6  6
- §èi víi çc vßng v©y ë n¬i cã n−íc ngËp ( gi÷a s«ng)
q0 = γtrhdn1 (5.1.29)
Q0 = 0.5(γtrhdn1λa + H2 - a2 ) (5.1.30)
M0 = (γtrhd3 n1λa + H3 - a3 )/6 (5.1.31)
Trong ®ã: a - ChiÒu s©u n−íc trong hè mãng (khi hót n−íc khái hè mãng th×
a=0)
q - C−êng ®é ho¹t t¶i r¶i ®Òu, T/m2
γ - Khèi l−îng riªng ®Êt mµ trªn ®ã cã ho¹t t¶i.
NÕu çc líp ®Êt ë cao h¬n ®¸y hè mãng lµ kh¸c nhau th× çc gi¸ trÞ q0, Q0, M0 ®−îc
x¸c ®Þnh theo çc biÓu ®å t−¬ng øng cña ¸p lùc ®Êt chñ ®éng vµ ¸p lùc n−íc.
Ph−¬ng tr×nh (5.1.22) ®Ó x¸c ®Þnh chiÒu s©u ®ãng cäc v¸n trong ®Êt ®ång nhÊt thÊp
h¬n ®¸y hè mãng ®−îc viÕt cô thÓ lµ:
3h n + qλ a − a 2 6Q 0 6M 0
t 30 − t0 − t0 − =0
mγ tr b mγ tr b mγ tr b
Trong ®ã:
b = n2λP - n1λa (5.1.33)
Ph−¬ng tr×nh nãi trªn cã thÓ sö dông khi hót hÕt n−íc, hay khi hót mét phÇn n−íc
khái hè mãng.
TrÞ sè Q0, M0 ®−îc x¸c ®Þnh tõ ¸p lùc n−íc vµ ®Êt ë cao ®¸y hè mãng. TrÞ sè q0
trong ®Êt thÊm n−íc chØ xÐt ®Õn ®Êt, cßn trong tr−êng hîp ®Êt kh«ng thÊm n−íc th× xÐt
®Õn c¶ ®Êt vµ n−íc ë cao h¬n ®¸y hè mãng.
M«men uèn trong mÆt c¾t t−êng cäc v¸n ë ®é s©u Z kÓ tõ ®¸y hè mãng lµ:
q 0 λ a + h n 2 γ tr b 3
M Z = M 0 + Q0 Z + Z − Z (5 − 34)
2 6
ChiÒu s©u Z0 n¬i cã m«men uèn lín nhÊt:
q 0 λ a + h n + (q 0 λ a + h n ) 2 + 2Q 0 γ tr
Z0 = (5 − 35)
γ tr b
M«men uèn lín nhÊt trong t−êng x¸c ®Þnh theo c«ng thøc (5.1.34) khi thay Z b»ng
Z0 t×m ®−îc tõ c«ng thøc (5.1.35)
5.1.4.4.2. Tr−êng hîp cäc v¸n ®ãng vµo ®Êt kh«ng dÝnh cã líp bª t«ng
bÞt ®¸y
Khi ®ã ph¶i xÐt 2 giai ®o¹n. ë giai ®o¹n thø 1 t−êng cäc v¸n tÝnh theo gièng nh−
phÇn ®] tr×nh bµy ë trªn, khi gi¶ thiÕt lÊy ®Êt khái hè mãng ®Õn cao ®é ®¸y líp bª t«ng bÞt
®¸y, vµ ¸p lùc thuû tÜnh kh«ng nhá h¬n 0.25H ë n¬i gi÷a s«ng cã n−íc ngËp vµ 0.25hn ë
n¬i ®Êt c¹n kh«ng cã n−íc.(h×nh 5.1.14)
H×nh 5.1.14
Giai ®o¹n 2 lµ khi ®] cã líp bª t«ng bÞt ®¸y vµ ®] hót hÕt n−íc khái hè mãng (h×nh
5.1.15). §iÓm quay gi¶ ®Þnh cña t−êng cäc v¸n lÊy ë thÊp h¬n 0.5m so víi ®Ønh líp bª
t«ng bÞt ®¸y.
ChiÒu s©u nhá nhÊt cña cäc v¸n, ®ñ ®Ó æn ®Þnh t−êng cäc v¸n, ®−îc x¸c ®Þnh tõ
ph−¬ng tr×nh m«men t−¬ng ®èi víi ®iÓm 0
ΣMa - mΣMp = 0 (5.1.36)
Çc t¶i träng chñ ®éng ë cao h¬n líp bª t«ng bÞt ®¸y ®−îc tÝnh ®æi thµnh çc lùc q0,
Q0, M0 theo çc c«ng thøc tõ 5.1.26 ®Õn 5.1.31. Ph−¬ng tr×nh tÝch t trong ®Êt ®ång nhÊt
bªn d−íi ®¸y hè mãng lµ:
q 0λ p 3M 0
t3 + t2 − =0 (5 − 37)
γ tr b mγ tr b
Cuèi cïng, quyÕt ®Þnh chiÒu s©u ®ãng cäc v¸n theo trÞ sè lín nhÊt nhËn ®−îc tõ çc
tÝnh to¸n theo 2 giai ®o¹n nãi trªn.
Momen lín nhÊt trong t−êng cäc v¸n b»ng M0.
H×nh 5.1.15
5.1.4.4.3. Tr−êng hîp t−êng cäc v¸n ®ãng vµo ®Êt dÝnh kÕt
Trong tÝnh to¸n ph¶i xÐt ®Õn lùc dÝnh cña ®Êt. Cã 2 s¬ ®å tÝnh to¸n:
1- S¬ ®å xÐt sù chuyÓn vÞ cña t−êng cäc v¸n vÒ hai phÝa trong hè mãng vµ xÐt ¸p
lùc thuû tÜnh ë ®é s©u b»ng 0.8(h® + t0 ( xem h×nh 5.1.11, a).
2- S¬ ®å kh«ng xÐt ®Õn chuyÓn vÞ cña t−êng, coi n−íc vµ phÇn ®Êt kh«ng thÊm
bªn trªn líp ®Êt dÝnh kÕt nh− çc t¶i träng th¼ng ®øng.
§èi víi mçi tr−êng hîp s¬ ®å trªn ph¶i tÝnh chiÒu s©u ®ãng cäc v¸n theo ph−¬ng
tr×nh 5.1.22.
Sau ®©y lµ çc c«ng thøc cô thÓ khi ®Êt dÝnh kÕt ®ång nhÊt cã ë c¶ hai phÝa cña
t−êng cäc v¸n ®ãng n¬i cã n−íc ngËp:
o Theo s¬ ®å 1 h×nh 5.1.16a

Eny1 - (Ep,cy2 + Epy3 )m = 0 (5.1.38)
o Theo s¬ ®å 2 h×nh 5.1.16b

Eny1 + E®y4 - (Ep,cy2 + Epy3 )m = 0 (5.1.39)
Khi çc ®¹i l−îng trong ph−¬ng tr×nh trªn b»ng çc biÓu thøc quan hÖ cña chóng víi
t0, ta sÏ gi¶i ph−¬ng tr×nh ®Ó t×m ra chiÒu s©u ®ãng cäc cÇn thiÕt t0.
PhÇn ®é s©u ®ãng cäc bæ sung ∆t ®−îc tÝnh theo c«ng thøc (5.1.23). Khi ®ã çc trÞ
sè cña Ep,ng vµ P p,ng ®−îc tÝnh cã xÐt ®Õn lùc dÝnh
Momen uèn cùc ®¹i x¸c ®Þnh t−¬ng tù nh− ®èi víi t−êng cäc v¸n trong ®Êt kh«ng
dÝnh
H×nh 5.1.16
5.1.4.5. TÝnh t−êng cäc v¸n cã 1 tÇng ®ai chèng ®ì
5.1.4.5.1. T−êng cäc v¸n trong ®Êt kh«ng dÝnh, kh«ng cã líp bª t«ng bÞt
®¸y
S¬ ®å tÝnh to¸n lµ dÇm 1 nhÞp, gèi ®ì phÝa trªn cña nã lµ vµnh ®ai vµ thanh chèng,
gèi ®ì phÝa d−íi lµ ®Êt( gi¶ thiÕt cäc v¸n tùa tù do lªn ®Êt ).
§Çu d−íi cña dÇm s¬ ®å cã thÓ chuyÓn vÞ chót Ýt, ®ñ ®Ó g©y ra ¸p lùc bÞ ®éng cña
®Êt. Theo s¬ ®å tÝnh nh− trªn th× ®é s©u ®ãng cäc sÏ lµ Ýt nhÊt, nh−ng cäc v¸n ph¶i chÞu
momen uèn lín. §Ó gi¶m m«men nµy, ph¶i ®ãng cäc v¸n s©u h¬n, ®Õn møc ®é ®ñ coi lµ
ch©n cäc v¸n ngµm trong ®Êt. Bµi to¸n nµy th−êng gi¶i theo ph−¬ng ph¸p ®å gi¶i.
Trªn h×nh 5.17 gi¶i tÝch çch tÝnh t−êng cäc v¸n cã gèi tùa chèt lªn ®Êt.
H×nh 5.1.17
ChiÒu s©u ®ãng cäc v¸n lÊy theo ®iÒu kiÖn æn ®Þnh t−êng cäc v¸n, víi ph−¬ng tr×nh
m«men lÊy ®èi víi ®iÓm chèng ®ì t−êng:
ΣMa -mΣMp = 0 (5.1.40)
Trong ®ã:
ΣMa vµ ΣMP - T−¬ng øng lµ tæng momen cña çc lùc chñ ®éng vµ m«men ¸p
lùc bÞ ®éng lÊy ®èi víi ®iÓm chèng ®ì t−êng cäc v¸n
m - HÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc, lÊy theo b¶ng 5.1.4.
§Ó chuyÓn ®æi tÊt c¶ cac t¶i träng ë cao h¬n ®¸y hè mãng thµnh çc lùc q0,Q0,M0,
còng dïng çc c«ng thøc tõ 5.1.26 ®Õn 5.1.31. Ph−¬ng tr×nh 5.1.40 ®−îc cô thÓ ho¸ cho
t−êng cäc v¸n lo¹i nµy:
t t 2
M 0 − Q 0 h − E a (h + ) − E n (h + ) + mE' p (h + t ) = 0 (5 − 41)
2 2 3
Thay çc gi¸ trÞ cña Ea, En, Ep b»ng çc biÓu thøc tÝnh chóng theo t vµo ph−¬ng tr×nh
trªn, ta cã ph−¬ng tr×nh sau ( ®èi víi ®Êt ®ång nhÊt bªn d−íi ®¸y hè mãng):
1.5(mγ tr b − q 0 λ a − h n + a ) 2 3(hq 0 λ a + hh n − ha ) 3(Q 0 h − M 0 )

t3 − t − t− =0 (5 − 42)
mγ tr b mγ tr b mγ tr b
Néi lùc trong thanh chèng ngang vµ m«men uèn t−êng cäc v¸n x¸c ®Þnh theo s¬ ®å
dÇm 1 nhÞp víi gèi d−íi ®Êt t¹i gi÷a chiÒu cao biÓu ®å ¸p lùc bÞ ®éng (h×nh 5.1.18). Khi
®ã t−êng cäc v¸n chØ chÞu t¸c ®éng ¸p lùc ®Êt chñ ®éng vµ ¸p lùc n−íc. Bá qua kh«ng xÐt
¶nh h−ëng cña t¶i träng ®Õn phÇn t−êng bªn d−íi cao ®é cña ®iÓm gèi d−íi gi¶ ®Þnh.
H×nh 5.1.18 H×nh 519
5.1.4.5.2. T−êngcäc v¸n trong ®Êt kh«ng dÝnh cã líp bª t«ng bÞt ®¸y
Trong giai ®o¹n thø nhÊt, t−êng cäc v¸n ph¶i chÞu t¸c ®éng cña çc t¶i träng tr−íc
lóc ®æ bª t«ng bÞt ®¸y. ¸p lùc thuû tÜnh ®−îc tÝnh víi gi¶ thiÕt ®] hót n−íc ®Õn ®ñ chiÒu
s©u cÇn ®Ó ®Æt ®−îc tÇng thanh chèng ®ì, tøc lµ mÆt n−íc trong hè mãng ®] thÊp h¬n cao
®é tÇng chèng ®ì, Ýt nhÊt 1.5m (h×nh 5.1.19), vµ còng ph¶i Ýt nhÊt b»ng 0.25H hay 0.25hn
(h×nh 5.14).
ChiÒu s©u cÇn thiÕt ®ãng cäc v¸n ë giai ®o¹n nµy vµ m«men uèn trong t−êng cäc
v¸n ®−îc tÝnh t−¬ng tù nh− ë tr−êng hîp kh«ng cã líp bª t«ng bÞt ®¸y.
Trong giai ®o¹n thø 2, coi t−êng cäc v¸n nh− dÇm 1 nhÞp cã gèi ë cao ®é 0.5m thÊp
h¬n ®Ønh bª t«ng bÞt ®¸y (h×nh 5.1.20). Lóc nµy chØ cÇn tÝnh duyÖt vÒ mÆt c−êng ®é.
H×nh 5.1.20
Cuèi cïng so s¸nh lÊy çc trÞ sè néi lùc lín nhÊt cña hai giai ®o¹n ®Ó thiÕt kÕ mÆt
c¾t thanh chèng vµ t−êng cäc v¸n.
5.1.4.5.3. T−êng cäc v¸n trong ®Êt dÝnh kÕt
CÇn ph¶i xÐt hai s¬ ®å tÝnh to¸n:
o S¬ ®å 1 cã xÐt chuyÓn vÞ cña t−êng vÒ phÝa trong vßng v©y vµ ¸p lùc thuû
tÜnh ë ®é s©u 0.5t (h×nh 5.1.11).
o S¬ ®å 2 kh«ng xÐt dÞch chuyÓn vÞ cña t−êng, gi¶ thiÕt lµ träng l−îng phÇn
n−íc cao h¬n líp ®Êt kh«ng thÊm nh− t¶i träng th¼ng ®øng.
Theo h×nh 5.1.21 çc tung ®é biÓu ®å ¸p lùc n−íc, ¸p lùc ®Êt chñ ®éng vµ bÞ ®éng
lµ:
Pa,1 = γ1h1n1λa,1 ; Pn = (h2 +h3 +t/2)γn

Pa,2 = γtrh2n1λa,1 ; P'n = γnh2
5.1.43
Pa,3 = (γ1h1 + γtrh2)n1λa,2; Pa,c = 2c√λa
Pa,4 = [γ1h1+γtrh2+γ2(ths)]n1λa,2
P p,c = 2c√λP
§iÒu kiÖn c©n b»ng momen ®èi víi ®iÓm ®Æt thanh chèng ngang lµ:
ΣMa - mMP = 0 (5.1.44)
Tõ ®ã x¸c ®Þnh chiÒu s©u t ®ãng cäc v¸n ®èi víi mçi s¬ ®å tÝnh to¸n, sau ®ã chän trÞ
sè kÕt qu¶ nµo lín h¬n th× lÊy.
H×nh 5.1.21
Néi lùc thanh chèng ngang vµ m«men uèn t−êng cäc v¸n trong c¶ hai s¬ ®å tÝnh
to¸n, x¸c ®Þnh theo s¬ ®å dÇm mét nhÞp ®Æt th¼ng ®øng víi ®iÓm gèi tùa bªn d−íi, quy
−íc ®Æt ë ®é s©u t/2 kÓ tõ ®¸y hè mãng (h×nh 5.1.18).
5.1.4.6. TÝnh t−êng cäc v¸n cã nhiÒu tÇng chèng
ChiÒu s©u ®ãng cäc v¸n lo¹i nµy ®−îc tÝnh to¸n c¨n cø ®iÒu kiÖn æn ®Þnh t−êng
chèng quay quanh ®iÓm liªn kÕt tÇng chèng ®ì d−íi cïng vÒ phÝa hè mãng (nÕu tÇng
chèng phÝa trªn kh«ng chÞu lùc kÐo ), hoÆc c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn c−êng ®é c¾t t−êng theo
m«men uèn còng ë vÞ trÝ ®ã.
H×nh 5.1.22
Theo çc ®iÒu kiÖn ®ã, chiÒu s©u ®ãng cäc v¸n ®−îc x¸c ®Þnh øng víi t×nh tr¹ng lÊy
®Êt, vµ hót n−íc khái hè mãng c¨n cø vµo ph−¬ng tr×nh c©n b»ng m«men ®èi víi ®iÓm
liªn kÕt tÇng chèng ®ì d−íi cïng (h×nh 5.1.22):
∑M a − m∑ M p = 0 (5.1.45)
Trong ®ã:
m - HÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc,lÊy theo b¶ng 5.1.4
∑M p - Tæng m«men ¸p lùc ®Êt bÞ ®éng ®èi víi ®iÓm liªn kÕt tÇng chèng ®ì
d−íi cïng
∑M a - Tæng m«men cña çc lùc chñ ®éng (¸p lùc ®Êt vµ ¸p lùc n−íc )
∑M a = ∑ M1 − ∑ M 2 (5.1.46)
Trong ®ã:
∑M 1 = E1 y1 - tæng çc m«men cña çc lùc chñ ®éng ®Æt ë bªn d−íi cao ®é
tÇng chèng ®ì d−íi cïng.
∑M 2 = E2 y2 - tæng çc m«men cña çc lùc chñ ®éng ®Æt ë cao h¬n tÇng chèng
®ì d−íi cïng.
NÕu ∑ M 2 lín h¬n trÞ sè m«men uèn, ®−îc x¸c ®Þnh theo ®iÒu kiÖn c−êng ®é cña cäc
v¸n ®−îc dù ®Þnh sö dông Mcoc,th× khi x¸c ®Þnh t cÇn lÊy
∑M 2 = M coc (5.1.47)
nghÜa lµ
∑M 2 = m 2 RWcoc (5.1.48)
Trong ®ã:
m2 - HÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña vßng v©y cäc v¸n khi tÝnh to¸n vÒ c−êng ®é, lÊy theo
b¶ng 5.1.3
R vµ Wcoc - C−êng ®é tÝnh to¸n vËt liÖu vµ m«men chèng uèn cña phÇn t−êng cäc v¸n cã
chiÒu réng 1m
NÕu ∑M 2 < m 2 RWcoc ,vµ muèn chiÒu s©u ®ãng cäc (t) kh«ng s©u qu¸ ®Ó dÔ ®ãng
th× thay cho gi¸ trÞ thùc ∑M 2 = E 2 y 2 cã thÓ lÊy Mcoc=m2RWcoc, nh−ng víi ®iÒu kiÖn lµ
cÊu t¹o cña tÇng chèng ®ì trªn ®ñ kh¶ n¨ng chÞu øng lùc kÐo do sù chªnh lÖch m«men
g©y ra (h×nh 5.1.22,c):
m2RWcoc - E1 y1 = P a (5.1.49)
ë nh÷ng vÞ trÝ ®Êt c¹n, kh«ng cã n−íc ngËp, khi gi¸ trÞ ∑M 2 < m 2 RWcoc , cã thÓ
tÝnh ¸p lùc ®Êt bÞ ®éng ë cao h¬n tÇng chèng ®ì d−íi cïng, nh−ng kh«ng lín h¬n 60% so
víi gi¸ trÞ thùc cña nã.
KÕt qu¶ tÝnh chiÒu s©u ®ãng cäc v¸n theo tÝnh to¸n ®ã cÇn ph¶i tho¶ m]n ®iÒu kiÖn
æn ®Þnh cña ®Êt khái bÞ tråi ®ïn lªn khái ®¸y hè mãng khi hót n−íc. §iÒu kiÖn nµy ®−îc
kiÓm tra theo c«ng thøc (5.1.10).
Còng cã thÓ tÝnh chiÒu s©u ®ãng cäc v¸n (t) theo gi¶ thiÕt lµ tæng çc m«men trong
mÆt c¾t cäc v¸n ë ®é cao tÇng chèng ®ì d−íi cïng b»ng 0, tøc lµ
Σ M2 = 0 (5.1.60)
Çch tÝnh to¸n ®ã sÏ lµm t¨ng chiÒu s©u ®ãng cäc v¸n so víi çch tÝnh to¸n ®] nªu
tr−íc, nh−ng lµm gi¶m néi lùc trong tÇng chèng ®ì d−íi cïng.
H×nh 5.1.23
Çc néi lùc trong çc bé phËn cña vßng v©y ®−îc tÝnh nh− sau:
NÕu lÊy ΣM2 = m2RWcoc, th× néi lùc trong çc bé phËn vßng v©y lÊy lµ gi¸
trÞ lín nhÊt trong çc kÕt qu¶ tÝnh theo hai s¬ ®å tÝnh to¸n sau:
o Theo s¬ ®å dÇm liªn tôc cã ®o¹n hÉng trong ®Êt ë thÊp h¬n tÇng chèng ®ì
d−íi cïng (h×nh 5.1.23,a).
o Theo s¬ ®å dÇm liªn tôc víi ®iÓm gèi d−íi ë ®é s©u t/2 (h×nh 23,b).
NÕu lÊy ΣM2 = 0 th× néi lùc trong çc bé phËn vßng v©y tÝnh theo s¬ ®å
dÇm liªn tôc víi ®iÓm gèi d−íi ë ®é s©u t/2 (h×nh 5.1.23,b).
Ngoµi viÖc xÐt t×nh huèng lóc lÊy hÕt ®Êt ra khái hè mãng, cßn cÇn kiÓm to¸n t−êng
cäc v¸n ë giai ®o¹n thi c«ng tr−íc ®ã. Khi kiÓm to¸n nh− vËy, ®Òu lÊy çc hÖ sè v−ît t¶i
n1 vµ n2 b»ng 1.
5.1.4.7. Çc biÓu ®å ®Ó x¸c ®Þnh chiÒu s©u ®ãng cäc v¸n.
§Ó ®¬n gi¶n trong thùc hµnh tÝnh to¸n, ng−êi ta ®] lËp s½n çc biÓu ®å ®Ó x¸c ®Þnh
chiÒu s©u cÇn thiÕt ®ãng cäc v¸n theo ®iÒu kiÖn æn ®Þnh vÞ trÝ cña nã. Gi¶ thiÕt tr−êng hîp
1 lµ ®Êt nÒn ®ång nhÊt vµ thÊm n−íc, vßng v©y cäc v¸n ë gi÷a s«ng cã n−íc, cã xÐt 3 møc
®é lÊy ®Êt ra khái hè mãng (µ®= 0;0.5;1.0). Gi¶ thiÕt tr−êng hîp 2 lµ vßng v©y thi c«ng
n¬i ®Êt c¹n, cã xÐt 3 møc n−íc ngÇm tÝnh to¸n (µn = 0,0.5,1.0 ) so víi ®¸y hè mãng.
§èi víi vßng v©y n¬i ®Êt c¹n, kh«ng cã n−íc ngËp th× chiÒu s©u ®ãng cäc v¸n t
®−îc x¸c ®Þnh tuú theo ®é lín cña t¶i träng r¶i ®Òu trªn l¨ng thÓ tr−ît, vµ hÖ sè K:
q
K= (5.1.61)
γH
Trong ®ã:
γ - Khèi l−îng riªng cña ®Êt, trªn ®ã cã ho¹t t¶i, T/m3.
q - C−êng ®é ho¹t t¶i r¶i ®Òu, T/m
H - ChiÒu s©u hè mãng, m
ChiÒu ®ãng cäc v¸n t tra tõ ®å thÞ theo tØ lÖ α = t/H, tuú theo çc trÞ sè b,β, γβ/γtr,
®Æc tr−ng cho chÊt l−îng ®Êt vµ tuú theo hÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc m lÊy theo b¶ng 5.1.4 vµ
çc h×nh 5.1.8 vµ 5.1.9.
b = nλP - nλa (5.1.62)
β = n1λa /b (5.1.63)
Trong ®ã
n1, n2 - Çc hÖ sè v−ît t¶i lÊy theo b¶ng 5.1.14
λa, λP - T−¬ng øng lµ çc hÖ sè ¸p lùc ®Êt chñ ®éng vµ ¸p lùc ®Êt bÞ ®éng.
Çc gi¸ trÞ cña b vµ β øng víi çc lo¹i ®Êt cã gãc ma s¸t trong ϕ kh¸c nhau
®−îc ghi trong b¶ng 5.1.15
H×nh 5.1.24
Çc ®å thÞ ®−îc lËp cho çc lo¹i t−êng cäc v¸n sau ®©y:
- T−êng cäc v¸n cã 1 tÇng chèng ®ì (h×nh 5.1.24 ®Õn 5.1.28) ®Æt ë mét trong hai vÞ
trÝ cao ®é: ®Ønh hè mãng (δ=0) hoÆc ë gi÷a chiÒu s©u hè mãng (δ=c/H =0.5)
- T−êng cäc v¸n kh«ng chèng ®ì(h×nh 5.1.28 vµ 5.1.29)

Víi çc gi¸ trÞ cña µ®,µn,δ vµ K kh¸c víi çc gÝa trÞ trªn ®å thÞ th× lÊy α b»ng çch
néi suy.
B¶ng 5.1.15
B¶ng tra çc trÞ sè a vµ b
Khi kh«ng xÐt ma s¸t Khi xÐt ma s¸t
n1=1 n1=1.2
ϕ n1 = n2 =1.0 n1=n2=1.0
n2=0.9 n2=0.9
b b b b
14 0.741 0.998 1.026 0.594 0.939 0.737 1.236 0.467
16 0.902 0.755 1.192 0.476 1.149 0.558 1.455 0.367
18 1.07 0.592 1.365 0.386 1.374 0.432 1.692 0.292
20 1.245 0.472 1.547 0.316 1.62 0.339 1.953 0.234
22 1.43 0.381 1.741 0.261 1.891 0.269 2.242 0.189
24 1.626 0.311 1.947 0.216 2.192 0.214 2.566 0.152
26 1.834 0.255 2.168 0.18 2.529 0.171 2.931 0.123
28 2.057 0.21 2.406 0.15 2.913 0.137 3.348 0.099
30 2.97 0.174 2.663 0.125 3.253 0.11 3.828 0.08
32 2.557 0.144 2.943 0.104 3.863 0.088 4.378 0.064
34 2.84 0.119 3.25 0.087 4.462 0.7 5.045 0.051
36 3.15 0.098 3.587 0.072 5.172 0.055 5.827 0.41
38 3.492 0.081 3.96 0.06 6.028 0.043 6.771 0.032
40 3.871 0.067 4.374 0.049 7.072 0.034 7.925 0.025
42 4.295 0.055 4.838 0.041 8.367 0.026 9.359 0.019
44 4.77 0.045 5.86 0.03 10.004 0.02 11.72 0.015
46 5.307 0.036 5.951 0.027 12.116 0.015 13.51 0.011
H×nh 5.1.25
§èi víi t−êng cäc v¸n cã mét tÇng chèng ®ì th× chiÒu s©u toµn bé ®ãng cäc v¸n lµ
t=αH.
§èi víi t−êng cäc v¸n kh«ng chèng ®ì th× gi¸ trÞ α ®] ®−îc tÝnh theo ®å thÞ t−¬ng
øng víi chiÒu s©u t0, ®Æt ¸p lùc bÞ ®éng Ep,ng theo s¬ ®å tÝnh to¸n ®] gi¶ ®Þnh tr−íc.
ChiÒu s©u toµn bé cña t−êng cäc v¸n kh«ng chèng ®ì sÏ lµ
t = t+∆t ≈ 1.15 t0
H×nh 5.1.26
5.1.4.8. VÝ dô tÝnh to¸n, sö dông ®å thÞ
TÝnh chiÒu s©u ®ãng cäc v¸n cã mét tÇng chèng ®ì cao ®é ®Ønh hè mãng, vßng
v©y n¬i n−íc ngËp. §Êt çt cã γtr = 1T/m3 vµ ϕ = 32°; chiÒu s©u hè mãng H = 5.0 m;chiÒu
s©u n−íc 2.5 m (µ®= 2.5/5 =0.5). HÖ sè v−ît t¶i n1 = 1.2 vµ n2 = 0.9. HÖ sè ®iÒu kiÖn lµm
viÖc m=0.88 (h×nh 5.1.8).
Theo b¶ng 5.1.15 ®èi víi ϕ=32° khi n1 = 1.2 vµ n2 =0.9, kh«ng xÐt ma s¸t ®Êt víi
t−êng, ta t×m ®−îc b=2.557.
Theo h×nh 5.1.27 ®èi víi gi¸ trÞ mb=0.88×2.557=2.25 vµ δ=0. Tõ ®ã ta rót ra
t=1.12×5=5.6m
H×nh 5.1.27
H×nh 5.1.28
H×nh 5.1.29
5.1.5. §µo vµ lÊy ®Êt khái hè mãng
5.1.5.1 Çc ph−¬ng ph¸p ®µo ®©t hè mãng
C«ng t¸c ®µo ®Êt hè mãng, x©y dùng mãng råi lÊp l¹i ph¶i tiÕn hµnh trong mét
thêi gian ng¾n, ph¶i ®¶m b¶o kh«ng lµm ph¸ ho¹i tr¹ng th¸i tù nhiªn cña ®Êt nÒn d−íi ®¸y
mãng. Cã thÓ ®µo ®Êt b»ng ph−¬ng ph¸p thñ c«ng, b»ng ph−¬ng ph¸p c¬ giíi, ph−¬ng
ph¸p thuû lùc hoÆc kÕt hîp çc ph−¬ng ph¸p ®ã.
ViÖc lùa chän ph−¬ng ph¸p ®µo ®Êt dùa trªn çc ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt thuû v¨n cña
®Êt hè mãng, kh¶ n¨ng thiÕt bÞ thi c«ng vµ çc ®iÒu kiÖn thi c«ng kh¸c. Trong b¶ng 5.1.16
gîi ý vÒ ph−¬ng ph¸p ®µo ®Êt vµ ph¹m vi sö dông hîp lý cña chóng. Sè liÖu tham kh¶o vÒ
mét sè m¸y ®µo ®Êt cña Liªn X« th−êng ®−îc sö dông ë n−íc ta ®−îc nªu ë b¶ng 5.1.17.
§Êt lÊy tõ hè mãng lªn ph¶i vËn chuyÓn ®i ®æ ë n¬i ®ñ xa sao cho kh«ng lµm sôp
lë thµnh hè mãng, vµ kh«ng c¶n trë çc h¹ng môc thi c«ng tiÕp theo. NÕu ®æ ®Êt ®µo ra
s«ng cÇn tr¸nh hËu qu¶ xÊu lµm thu hÑp dßng ch¶y qu¸ møc, t¨ng l−u tèc, g©y xãi mßn
®¸y s«ng vµ khu vùc vßng v©y ®ang thi c«ng. MÆt kh¸c, n¬i ®æ ®Êt ph¶i kh«ng lµm c¶n trë
th«ng thuyÒn.
ViÖc ®µo lÊy ®Êt b»ng çc m¸y ñi vµ çc m¾y ®µo ®Êt chØ nªn thùc hiÖn ®Õn cao ®é
çch ®¸y hè mãng dù kiÕn kho¶ng 10÷30. PhÇn ®Êt cßn l¹i ®−îc ®µo b»ng ph−¬ng ph¸p
thñ c«ng tr−íc khi thi c«ng mãng. §èi víi tr−êng hîp ®¸y hè mãng lµ nÒn ®¸, cÇn ®ôc bá
líp ®¸ phong ho¸ hay ®] bÞ ph¸ ho¹i khi thi c«ng ®µo hè mãng, sau ®ã phun n−íc röa
s¹ch bét ®¸ vôn.
Khi ®] x©y dùng mãng xong, trong qu¸ tr×nh ®¾p ®Êt lÊp hè mãng, cÇn ®¾p tõng
líp dµy kh«ng qua 20 cm, vµ ®Çm chÆt tõng líp ®ã. Hè mãng cña trô cÇu gi÷a s«ng ®−îc
lÊp b»ng ®Êt trén çt - ®¸ d¨m kh«ng cÇn ®Çm nÐn. Kh«ng dïng ®Êt bét ®Ó lÊp bÊt kú hè
mãng nµo.
Trong suèt qua tr×nh lÊy ®µo ®Êt, cÇn tæ chøc theo dâi t×nh tr¹ng an toµn mäi mÆt
vµ ®é v÷ng ch¾c æn ®Þnh cña thµnh hè mãng, vßng v©y, tr¹ng th¸i cña ®Êt nÒn,
t×nh h×nh thÊm n−íc.
B¶ng 5.1.16
Ph¹m vi ¸p dông hîp lý çc ph−¬ng ph¸p ®¾p ®¶o

KiÓu §Æc tr−ng ®Êt nÒn Ph−¬ng ph¸p ®µo ®Êt Ph−¬ng ph¸p vËn S¬ ®å
hè chuyÓn ®µo ®Êt
mãng hè mãng
1 2 3 4 5
Cã m¸i §Êt cã ®é chÆt trung M¸y ñi hay c¹p ®Êt M¸y ñi hay m¸y c¹p
dèc b×nh, kh« hoÆc cã ®é ®Êt cã l−ìi g¹t
Èm b×nh th−êng
Cã m¸i §Êt sÐt chÆt vµ ®Êt sái M¸y xóc gÇu thuËn ho¹t ¤ t« cã thïng xe tù
dèc cã ®é Èm b×nh th−êng ®éng d−ãi ®¸y hè mãng lËt chë ®Êt tõ ®¸y hè
cã t¹o v¸ch dèc nghiªng mãng ®i
Cã m¸i §Êt cã ®é chÆt trung M¸y xóc gÇu qu¨ng ¤ t« cã thïng xe tù
dèc b×nh, kh« hoÆc −ít trõ lËt hay m¸y ñi di
lo¹i ®Êt bïn vµ ®Êt sÐt chuyÓn trªn mÐp hè
nh]o mãng cã l¾p l−ìi g¹t
Cã m¸i §Êt chÆt vµ ®Êt cã ®é M¸y xóc gÇu ng−îc kÕt ¤ t« cã thïng xe tù
dèc chÆt trung b×nh, kh« hîp víi çc biÖn ph¸p lËt hay m¸y ñi di
hoÆc Èm tho¸t n−íc hè mãng chuyÓn trªn mÐp hè
mãng cã l¾p l−ìi g¹t
Trong §Êt cã ®é chÆt trung M¸y cã gÇu ngo¹m th¶ Trªn çc ph−¬ng Trong
vßng b×nh, dÝnh kÕt kÐm d©y, ®Æt trªn phao næi tiÖn næi hoÆc ®æ ®Êt vßng
v©y cäc khi hè mãng vµ xung ngay ra s«ng (bªn v©y cäc
v¸n quanh, nã ®Çy n−íc ngoµi vßng v©y) v¸n
ngËp
Trong §Êt dÝnh kÕt yÕu bÞ M¸y hót bïn kh«ng khÝ §æ ngay ra s«ng
vßng xãi hay m¸y hót bïn thuû
v©y cäc lùc kÕt hîp víi tho¸t
v¸n n−íc
Trong §Êt kh«ng dÝnh kÕt M¸y b¬m d©ng trong §æ ra s«ng
vßng khi n−íc ®Çy vßng v©y
v©y cäc vµ hè mãng
v¸n
Trong §Êt rÊt chÆt vµ ®¸ M¸y khoan cÇm tay hay CÇn cÈu cã nãc
vßng ch¹y b»ng h¬i Ðp kÕt thïng ®ùng ®Êt vµ
v©y cäc hîp víi biÖn ph¸p tho¸t ®æ ra s«ng
v¸n n−íc
5.1.5.2. §µo ®Êt b»ng ph−¬ng ph¸p thuû lùc.
Ph−¬ng ph¸p nµy chØ sö dông hîp lý khi n−íc ®Çy hè mãng, víi chiÒu s©u Ýt nhÊt
3m. Trong suèt qua tr×nh xãi vµ hót bïn ra khái hè mãng ph¶i lu«n gi÷ cho møc n−íc hè
mãng ®ñ ngËp ®Çu èng hót, khi cÇn thiÕt ph¶i b¬m thªm n−íc vµo trong hè mãng. ChØ nªn
dïng ph−¬ng ph¸p xãi hót ®Ó ®µo ®Êt ®Õn çch cao ®é thiÕt kÕ 0.3÷0.5 m. §Êt sái chÆt vµ
®Êt sÐt pha çt ®−îc ®µo b»ng èng hót thuû lùc vµ m¸y hót bïn. Khi xãi n−íc lµm t¬i ®Êt
ra ®Ó hót, chiÒu cao ¸p lùc cña vßi phôt n−íc ph¶i ®¹t ®Õn 90m, l−u l−îng n−íc ph¶i ®¹t
®Õn 90m3/giê. N¨ng suÊt cña èng hót thuû lùc lµ kho¶ng 6 ÷ 12m3 ®Êt/giê, cña thiÕt bÞ
b¬m d©ng b»ng khÝ nÐn lµ kho¶ng 2 ÷ 4m3 ®Êt/giê. Tuú theo chiÕu s©u ngËp trong n−íc
cña bé phËn trén cña m¸y.ChiÒu s©u nhá nhÊt (H) ®Æt buång trén cña m¸y b¬m d©ng b»ng
khÝ nÐn øng víi chiÒu d©ng (h) cña bïn vµ l−îng khÝ ®Ó d©ng 1m3 bïn lªn chiÒu cao h cã
thÓ x¸c ®Þnh theo s¬ ®å h×nh 5.1.30.
B¶ng 5.1.17
Çc tham sè Lo¹i m¸y ®µo ®Êt
Ch¹y trªn b¸nh h¬i Ch¹y trªn b¸nh xÝch
-153 -302 -656 -303 -353 -505 -652 -801
3
- ThÓ tÝch gÇu, m 0.15 0.3 0.65 0.3 0.35 0.50 0.65 0.80
- C«ng suÊt ®éng c¬,cv 37 37 97 37 54 93 93 93
- Träng l−îng lµm viÖc cña m¸y 4.93 11.0 22.1 9.6 11.0 21.7 20.5 27.6
®µo cã gÇu thuËn, T
- §èi víi gÇu thuËn:
+ B¸n kÝnh c¾t lín nhÊt, m 4.1 5.9 7.8 5.9 6.5 7.8 7.8 9.8
+ChiÒu cao lín nhÊt, m 1.6 6.2 8.35 5.96 6.1 7.9 7.9 8.8
+ ChiÒu s©u c¾t ®Êt bªn d−íi cao 0.8 - 1.0 - - 1.5 1.5 1.55
®é ®Æt m¸y, m
- §èi víi gÇu ng−îc
+ B¸n kÝnh c¾t lín nhÊt, m 4.1 7.8 9.2 7.8 7.3 9.2 9.2 -
+ChiÒu cao lín nhÊt, m 2.2 2.6 3.5 3.0 2.7 4.0 4.0 -
- §èi vãi gÇu qu¨ng
+ B¸n kÝnh c¾t lín nhÊt, m - 10.5 14.3 10.5 12.2 14.3 14.3 15.1
+ChiÒu cao lín nhÊt, m - 4.7 6.8 5.3 5.5 5.5 5.5 7.0
- §èi vãi gÇu treo th¶
+ §é v−¬n xa nhÊt cña cÇn, m - 5.15 9.0 6.0 7.6 9.0 9.0 11.9
+ ChiÒu cao lín nhÊt n©ng gÇu,m - 5.0 8.0 8.26 5.58 8.0 8.0 10.8
H×nh 5.1.30
5.1.6 Hót n−íc khái hè mãng
5.1.6.1. Hót n−íc
Khi thi c«ng çc hè mãng ë n¬i cã tô n−íc, nÕu viÖc b¬m hót n−íc trong ®ã kh«ng
lµm ¶nh h−ëng ®Õn tÝnh chÊt cña nÒn ®Êt vµ khu vùc l©n cËn, th× qu¸ tr×nh ®µo ®Êt vµ x©y
mãng thùc hiÖn trong ®iÒu kiÖn b¬m hót c¹n hÕt n−íc hè mãng. N−íc ®−îc dÉn ®Õn tËp
trung trong çc hè tô cã dung tÝch ®¶m b¶o cho m¸y b¬m ho¹t ®éng liªn tôc Ýt nhÊt 10
phót. Trong nh÷ng tr−êng hîp ng−îc l¹i, nªn dïng çc biÖn ph¸p lµm h¹ møc n−íc ngÇm,
sÊy kh« nÒn tr−íc khi ®µo, hoÆc biÖn ph¸p ®µo trong ®iÒu kiÖn ngËp n−íc.
Khèi l−îng n−íc cã thÓ cã trong hè mãng gåm n−íc do m−a vµ n−íc do thÊm.
L−îng n−íc do m−a vµo hè mãng lµ:
m.F.h
Qa = , m3/giê (5.1.64)
24
Trong ®ã:
F - DiÖn tÝch hè mãng trong ph¹m vi vßng v©y, m2
m - L−îng m−a trung b×nh 1 ngµy ®ªm,m/ngµy ®ªm
m =1 ÷1.5 - HÖ sè xÐt sù t¨ng thªm l−îng n−ícm−a tõ çc bé phËn vßng v©y
ch¶y vµo hè mãng.
L−îng n−íc thÊm cã thÓ x¸c ®Þnh s¬ bé theo b¶ng 5.1.18 hoÆc theo ®å thÞ
ë h×nh 5.1.21 ®Ó t×m ra q råi dïng c«ng thøc tÝnh l−îng n−íc thÊm vµo hè mãng
Qth=q. K. H. L m3/gi©y
Trong ®ã:
q - Tû lÖ thÊm n−íc,tra trªn ®å thÞ h×nh 5.1.21
K - HÖ sè thÊm cña ®Êt ( b¶ng 5.1.19),m/gi©y
H - ChiÒu cao ¸p lùc n−íc ( h×nh 5 -21) ,m

L =2(b +1) - Chu vi t−êng cäc v¸n b¶o vÖ hè mãng, trong ®ã b lµ chiÒu dµi
c¹nh ng¾n ,m
Khi lùa chän m¸y b¬m n−íc, c¨n cø vµo çc yªu cÇu sau:
- N¨ng suÊt m¸y b¬m lín h¬n l−îng n−íc cÇn hót theo dù kiÕn tõ 1.5 ÷2 lÇn, ph¶i
®−îc chÝnh x¸c ho¸ b»ng çch hót thö nghiÖm t¹i hè mãng ®ã.
- M¸y b¬m ph¶i nhá gän nhÑ vµ lµm viÖc æn ®Þnh.
- Nªn dïng m¸y b¬m kiÓu ly t©m.
H×nh 5.1.31
B¶ng 5.1.18
TrÞ sè tham kh¶o vÒ l−îng n−íc thÊm
Lo¹i ®Êt N−íc thÊm trªn Lo¹i ®Êt N−íc thÊm trªn
1m2diÖn tÝch hè 1m2diÖn tÝch hè
mãng, m3/h mãng, m3/h
- Çt h¹t nhá vµ çt 0.05 - 0.16 - Çt to 0.3 - 3.0

pha sÐt
- Çt h¹t võa 0.10 - 0.24 - NÕu ®¸ cã nøt nÎ 0.14 - 0.25
B¶ng 5.1.19
HÖ sè thÊm cña ®Êt
Lo¹i ®Êt HÖ sè K-, m/gi©y
- Çt h¹t rÊt nhá vµ pha Ýt sÐt 0.00002-0.00005
-Çt h¹t rÊt nhá vµ pha sÐt 0.00005-0.0001
- Çt h¹t nhá vµ çt h¹t võa cã pha sÐt 0.0001-0.001
-Çt to cã sái s¹n nhá 0.001-0.005
- Sái to vµ sái võa 0.005-0.01
b¶ng 5.1.20
§Æc ®iÓm m¸y b¬m ly t©m di ®éng
Çc tham sè Tªn m¸y b¬m
C - 203 C-204 C-247 C-240
N¨ng suÊt, m3/h 24 120 34 120
ChiÒu cao hót n−íc, m 6 6 6 6
ChiÒu cao b¬m n−íc, m 9 20 20 20
§−êng kÝnh èng dÉn, mm
- Cña ®−êng hót n−íc 50 100 20 100
- Cña ®−êng b¬m n−íc 50 100 30 100
C«ng suÊt ®éng c¬, kW 1.5 8 - -
C«ng suÊt ®éng c¬,hp - - 3 13
KÝch th−íc kÓ c¶ goßng ®ì
- Dµi, mm 1000 1850 1200 1800
- Réng, mm 550 850 550 1000
- Cao, mm 850 1200 1030 1500
Träng l−îng m¸y b¬m kÓ c¶ xe goßng vµ ®éng c¬ 155 560 205 1050
Ghi chó: Çc m¸y b¬m C-203 vµ C-204 cã ®éng c¬ ®iÖn cßn C-247 vµ C-210 cã ®éng c¬
®èt trong
- §Ó t¨ng hÖ sè hiÖu dông cña m¸y b¬m, nªn dïng nhiÒu m¸y b¬m n¨ng suÊt nhá,
h¬n lµ dïng Ýt m¸y b¬m n¨ng suÊt cao.
NÕu l−îng n−íc hè mãng Ýt ( d−íi 50m3/giê) cã thÓ dïng m¸y b¬m di ®éng kiÓu
mµng, kiÓu tù hót víi chiÒu cao hót n−íc ®Õn 6m vµ ®Æt trªn bê hè mãng. NÕu l−îng
n−íc cÇn b¬m qu¸ nhiÒu, nªn ®Æt nhiÒu tÇng m¸y b¬m ly t©m.Çc ®Æc tr−ng cña mét
sè m¸y b¬m ly t©m ghi ë b¶ng 5.1.20.
B¶ng 5.1.21
M¸y b¬m kim ®Ó h¹ møc n−íc hè mãng

Çc tham sè kiÓu m¸y
ΠBY - 2 ЛИУ - 5 ЛИУ
-3
- N¨ng suÊt m¸y b¬m, m3/h 280 120 60
- ChiÒu cao hót,m 7 8 8
Sè l−îng bé läc kiÓu èng kim cña m¸y 100 31 28
ChiÒu dµi ®o¹n hè mãng ®−îc ®Æt thiÕt bÞ b¬m, m däc chiÒu 60 40 40
dµi
C«ng suÊt tiªu thô, kW 55 20 10
H×nh 5.1.32
5.1.6.2. H¹ møc n−íc trong hè mãng
Khi ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt kh«ng cho phÐp ¸p dông biÖn ph¸p hót c¹n n−íc hè mãng,
th× ph¶i dïng çc biÖn ph¸p kh¸c ®Ó h¹ møc n−íc trong hè mãng. §èi víi hè mãng trô
cÇu, th−êng dïng m¸y b¬m kim (cã bé läc kiÓu èng kim). CÊu t¹o vµ s¬ ®å lµm viÖc
cña m¸y nµy nh− h×nh 5.1.32. Trªn h×nh 5.1.32 lµ çc s¬ ®å ®Æt thiÕt bÞ møc n−íc hè
mãng.
NÕu bªn d−íi ®¸y hè mãng lµ ®Êt çt h¹t to hay çt lÉn sái s¹n th× dïng m¸y b¬m
kim kÐm hiÖu qu¶. Trong b¶ng 5.1.21 lµ ®Æc tÝnh çc m¸y b¬m kim cã kh¶ n¨ng h¹
thÊp 5m møc n−íc ngÇm víi 1 èng kim.
H×nh 5.1.33
5.1.7 NghiÖm thu hè mãng
Khi nghiÖm thu hè mãng trªn nÒn thiªn nhiªn cña mè trô cÇu lín vµ cÇu trung
cÇn kiÓm tra chiÒu dµy thùc tÕ cña líp ®Êt chÞu lùc, b»ng çch khoan dß s©u Ýt nhÊt 4m
tÝnh tõ cao ®é thiÕt kÕ cña ®¸y mãng. C«ng t¸c thÝ nghiÖm ®Êt ®¸y mãng chØ cÇn lµm
nÕu ®å ¸n cã quy ®Þnh hay Héi ®ång nghiÖm thu yªu cÇu. Néi dung nghiÖm thu gåm
cã çc vÊn ®Ò:
1. VÞ trÝ kÝch th−íc vµ cao ®é hè mãng so víi ®å ¸n
2. §iÒu kiÖn ®Þa chÊt thùc tÕ so víi sè liÖu kh¶o s¸t.
3. QuyÕt ®Þnh cho phÐp x©y dùng mãng ë cao ®é thiÕt kÕ hay ë cao ®é kh¸c.
Çc v¨n b¶n nghiÖm thu hè mãng ®−îc lÊy lµm c¨n cø ®Ó sau nµy nghiÖm thu phÇn
x©y mãng. NÕu kÕt qu¶ kiÓm tra hè mãng cho thÊy cã sù kh¸c biÖt nhiÒu gi÷a thùc tÕ ®Þa
chÊt vµ ®å ¸n th× ph¶i xem xÐt l¹i tµi liÖu thiÕt kÕ vµ chän gi¶i ph¸p kh¸c thÝch hîp.
5.1.8. X©y dùng mãng
5.1.8.1. §Æt líp ®Öm mãng
Khi ®¸y hè mãng lµ lo¹i ®Êt dÝnh kÕt ( kh«ng ph¶i lµ ®¸ ) cÇn ph¶i ®µo hè mãng ®Õn
cao ®é cao h¬n cao ®é thiÕt kÕ kho¶ng 0.1÷0.2m. §Õn thêi ®iÓm ngay tr−íc khi x©y dùng
mãng míi ®µo thªm vµ san ®¸y hè mãng cho ®óng cao ®é thiÕt kÕ b»ng ph−¬ng ph¸p ®µo
sao cho kh«ng ph¸ ho¹i cÊu tróc tù nhiªn cña ®Êt nÒn vµ kh«ng lµm gi¶m søc chÞu t¶i cña
nÒn ®Êt. NÕu hè mãng ®−îc ®µo b»ng ph−¬ng ph¸p thuû lùc th× ph¶i dõng l¹i ë cao ®é h¬n
®¸y mãng 0.3÷0.5m, sau ®ã ®µo b»ng thñ c«ng.
Tr−êng hîp ®Êt nÒn lµ ®Êt sÐt −ít cÇn ph¶i hãt ®i líp ®Êt nh]o råi ®Çm mét líp d¨m
dµy Ýt nhÊt 10cm lµm líp ®Öm mãng. BÒ mÆt cña líp nµy kh«ng qu¸ cao ®é thiÕt kÕ cña
®¸y mãng.
NÕu khi ®µo tíi ®¸y hè mãng vµ hót n−íc ph¸t hiÖn thÊy cã m¹ch n−íc phun lªn cÇn
t×m çch bÞt l¹i hoÆc dÉn n−íc ra ngoµi ph¹m vi x©y mãng.
Tr−êng hîp ®ang x©y mãng cã ph¸t hiÖn n−íc ngÇm ch¶y vµo hè mãng ph¶i b¬m
n−íc ®ã ra ®Ó n−íc kh«ng thÊm vµo khèi x©y ®ang thi c«ng. Muèn vËy cÇn ph¶i chõa s½n
çc r]nh n−íc vµ çc hè tô n−íc ë s¸t vßng v©y ng¨n n−íc vµ ngoµi ph¹m vi mãng.
Tr−êng hîp bÊt lîi nhÊt lµ khi dßng n−íc ngÇm rß vµo m¹ch, nÕu hót n−íc th× c¶
v÷a còng bÞ hót theo vµ ®Êt trong hè mãng bÞ ®ïn lªn, khi ®ã ph¶i ®æ líp ®Öm mãng b»ng
bª t«ng ®æ d−íi n−íc. Gi÷a líp bª t«ng bÞt mãng nµy vµ t−êng cäc v¸n cÇn cã líp ®Öm
çch ly ®Ó sau nµy khi thi c«ng xong cã thÓ rót cäc v¸n lªn ®−îc dÔ dµng h¬n. ChiÒu dµy
líp bª t«ng bÞt ®¸y nµy ®−îc x¸c ®Þnh theo ®iÒu kiÖn c©n b»ng cña träng l−îng nã víi ¸p
lùc thuû tÜnh cã xÐt hÖ sè 1.1, nh−ng Ýt nhÊt ph¶i dµy 1m.
Ph¶i ®æ líp bª t«ng d−íi n−íc ®Õn cao ®é cao h¬n 15÷20cm so víi cao ®é mÆt trªn
líp bª t«ng bÞt ®¸y. Sau khi hót c¹n n−íc trong vßng v©y, lóc bÒ mÆt líp bª t«ng bÞt ®¸y
cßn −ít, ph¶i c¹o s¹ch phÇn thõa cña nã cho ®Õn ®óng cao ®é thiÕt kÕ cña mÆt trªn líp bª
t«ng bÞt ®¸y.
5.1.8.2. Thi c«ng bÖ mãng
Mãng mè trô trªn nÒn tù nhiªn cã thÓ x©y dùng b»ng mét trong çc vËt liÖu sau: x©y
®¸ víi ®¸ tù nhiªn cã c−êng ®é thÊp nhÊt 400kG/m2 bª t«ng cã m¸c thÊp nhÊt 300; bª
t«ng trén ®¸ héc cã m¸c thÊp nhÊt 150 víi ®¸ héc ®én cã c−êng ®é Ýt nhÊt b»ng mét nöa
m¸c bª t«ng, tû lÖ ®én 20% thÓ tÝch khèi bª t«ng.
Mãng x©y b»ng ®¸ hay b»ng çc khèi bª t«ng ®óc s½n ph¶i dïng v÷a xi m¨ng
Poocl¨ng m¸c 100, 150, 200, ®ñ ®é dÎo vµ ®é gi÷ n−íc.
Trong b¶ng 5.1.22 ®Ò nghÞ vÒ sö dông hîp lý çc lo¹i xi m¨ng lµm mãng. M¸c xi
m¨ng kh«ng ®−îc thÊp h¬n 300. CÇn xÐt ®Õn sù ¨n mßn cña n−íc tù nhiªn.
M¸c xi m¨ng nªn chän phï hîp víi m¸c bª t«ng mãng theo b¶ng 5.1.23, víi hµm
l−îng xi m¨ng kh«ng Ýt h¬n 230kG/m3 bª t«ng ®èi víi phÇn mãng thÊp h¬n cao ®é xãi
mßn ë ®¸y s«ng; víi hµm l−îng xi m¨ng 260kG/m3 bª t«ng ®èi víi phÇn mãng ë cao h¬n
mÆt n−íc vµ mÆt ®Êt; víi hµm l−îng xi m¨ng kh«ng thÊp h¬n 290kG/m3 bª t«ng ®èi víi
phÇn mãng ë khu vùc møc n−íc lªn xuèng.
Hµm l−îng lín nhÊt cña xi m¨ng trong çc mãng khèi l−îng kh«ng ®−îc nhiÒu h¬n
300kg/m3 bª t«ng vµ 350kg/m3 bª t«ng cèt thÐp. Trong mãng nªn dïng cèt liÖu to nhiÒu
®Õn møc tèi ®a cã thÓ chÊp nhËn ®−îc.
B¶ng 5.1.22
Çc lo¹i xi m¨ng dïng cho mãng

Lo¹i xim¨ng
VÞ trÝ cña çc bé phËn mãng Trong m«i tr−êng kh«ng ¨n Trong m«i tr−êng ¨n mßn víi
mßn çc d¹ng ¨n mßn sunph¸t,
axit, «xit magiª
PhÇn mãng ë trong ®Êt vµ Xim¨ng poocl¨ng, xim¨ng Xim¨ng poocl¨ng chøa
trong n−íc cña çc mãng ®Æt poocl¨ng puz¬lan vµ xi m¨ng sunfat, xim¨ng poocl¨ng
thÊp h¬n møc n−íc kiÖt poocl¨ng xØ lß cao puz¬lan chøa sunfat
PhÇn mãng ë n¬i møc n−íc Xim¨ng poocl¨ng, Xim¨ng Xim¨ng poocl¨ng chÞu sunfat
lªn xuèng ®Þnh kú poocl¨ng Ýt to¶ nhiÖt
PhÇn mãng ë cao h¬n mÆt Xim¨ng poocl¨ng. xim¨ng
®Êt vµ cao h¬n mÆt n−íc poocl¨ng ®«ng cøng nhanh,
xim¨ng poocl¨ng Ýt to¶ nhiÖt
B¶ng 5.1.23
Chän m¸c xim¨ng theo m¸c bª t«ng
M¸c bª t«ng 200 350 300
M¸c xim¨ng 300-400 400 400
Tû lÖ n−íc/xim¨ng lín nhÊt ®èi víi bª t«ng mãng kh«ng ®−îc lín h¬n trÞ sè trong
b¶ng 5.1.24.
C«ng t¸c x©y dùng hè mãng ph¶i tiÕn hµnh ngay sau khi n¹o vÐt hè mãng ®Õn cao
®é thiÕt kÕ vµ ký kÕt çc v¨n b¶n nghiÖm thu.
Trong qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn mãng, çc bé phËn chèng dì ®−îc th¸o ra dÇn vµ
thay thÕ b»ng nh÷ng thanh chèng ng¾n mét ®Çu tú vµo phÇn mãng bªn d−íi ®] x©y xong
hoÆc thay b»ng çch lÊp ®Êt dÇn vµ ®Çm chÆt. ë thêi ®iÓm ®ã, khèi x©y dùng cña mãng ®]
ph¶i ®¹t Ýt nhÊt c−êng ®é 50kG/cm2.
§é sai lÖch vÞ trÝ tim mãng so víi thiÕt kÕ kh«ng ®−îc lín h¬n ±25mm. Sai sè thi
c«ng kÝch th−íc mãng lªn mÆt b»ng vµ vÒ cao ®é kh«ng ®−îc lín h¬n ±50mm.
B¶ng 5.1.24
Tû lÖ n−íc - xim¨ng lín nhÊt cña hçn hîp bª t«ng

VÞ trÝ çc phÇn mãng Tû lÖ n−íc - xim¨ng ®èi víi m«i tr−êng
Kh«ng ¨n Cã ¨n mßn
mßn YÕu Trung b×nh M¹nh
PhÇn mãng d−íi mÆt ®Êt, thÊp 0.65 0.55 0.5 0.45
h¬n cao ®é ®−êng xãi lë ®¸y
s«ng
PhÇn mãng thÊp h¬n møc 0.6 0.55 0.50 0.45
n−íc kiÖt
PhÇn mãng trong ph¹m vi - - - -
møc n−íc lªn x−èng ®Þnh kú
PhÇn mãng cao h¬n mÆt ®Êt - - - -
vµ mÆt n−íc
Ch−¬ng 5-2
Thi c«ng mãng cäc

Môc lôc
Ch−¬ng 5-2 .......................................................................................................................... 1
Thi c«ng mãng cäc .............................................................................................................. 1
5.2.1. S¶n xuÊt çc lo¹i cäc ............................................................................................. 1
5.2.1.1. Cäc gç ............................................................................................................ 1
5.2.1.2. Cäc thÐp ...................................................................................................... 3
5.2.1.3. Cäc bª t«ng cèt thÐp.................................................................................... 4
5.2.2. §ãng cäc ............................................................................................................. 7
5.2.2.1 Bóa ®ãng cäc ................................................................................................. 7
5.2.2.2. gi¸ bóa,çc thiÕt bÞ treo trôc, dÉn h−íng. .................................................. 11
5.2.2.3. ®ãng cäc ....................................................................................................... 11
5.2.2.4. xãi n−íc ®Ó h¹ cäc ..................................................................................... 14
5.2.3. thö cäc ............................................................................................................... 16
5.2.3.1. thö cäc víi t¶i träng tÜnh .............................................................................. 17
5.2.3.2. thö cäc víi t¶i träng tÜnh .............................................................................. 18
5.2.4. nghiÖm thu cäc .................................................................................................... 20
5.2.5 Thi c«ng mãng cäc .............................................................................................. 22
5.2.1. S¶n xuÊt çc lo¹i cäc
5.2.1.1. Cäc gç
5.2.1.1.1. Yªu cÇu chÊt l−îng gç cäc
Gç ®Ó lµm mãng cäc cho mè, trô cÇu th−êng lµ lo¹i gç dÎ, th«ng, muång,
trµm,v.v..C©y gç ®Ó lµm cäc ph¶i th¼ng, ®é cong mét chiÒu cña c©y gç kh«ng ®−îc qu¸
1% chiÒu dµi. Kh«ng dïng çc c©y gç cong theo hai chiÒu.
§−êng kÝnh th©n c©y gç thay ®æi kh«ng ®−îc qu¸ 1cm trªn mét 1m dµi th©n.
Th−êng dïng lo¹i c©y gç cã ®−êng kÝnh 20 - 32cm lµm cäc. §−êng kÝnh th©n c©y gç ë
®Çu nhá kh«ng ®−îc bÐ h¬n 18cm. Khi tÝnh to¸n lÊy ®−êng kÝnh trung b×nh céng cña hai
®−êng kÝnh ®Çu to vµ ®Çu nhá c©y gç. C©y gç ph¶i r¾n vµ kh«ng cã tËt. §èi víi lo¹i cäc
®ãng lµm dµn gi¸o, víi chiÒu dµi tù do kh«ng lín, ph¶i dïng lo¹i gç nhãm 3.
Riªng ®èi víi çc cäc gç ®Þnh vÞ khung dÉn h−íng ®Ó ®ãng çc cäc kh¸c, cÇn −u
tiªn chän çc cäc gç tèt nhÊt trong sè gç ®−îc cung cÊp, nÕu cÇn cã thÓ ®Ïo trßn ®Ó ®¶m
b¶o d¹ng h×nh trô cña cäc.
1
5.2.1.1.2. S¶n xuÊt cäc
Cäc gç cã hai d¹ng :cäc ®¬n (lµm b»ng mét th©n c©y ), vµ cäc tæ hîp (ghÐp tõ 3 ÷ 4
th©n c©y). Th©n c©y gç lµm cäc ®−îc chÆt hÕt cµnh, ®Ïo hÕt mÊu vµ rãc vá. Nªn s¶n xuÊt
cäc cã chiÒu dµi lín h¬n chiÒu dµi theo thiÕt kÕ kho¶ng 0.2 ÷ 0.5m, ®Ó sau nµy c¾t bá
phÇn ®Çu cäc bÞ toÌ trong lóc ®ãng.
Mòi cäc ®Ïo v¸t thµnh h×nh chãp 3 hay 4 mÆt (h×nh 5.2.1, a), mòi nhän n»m ®óng
trªn trôc cäc. ChiÒu dµi ®o¹n ®Ïo v¸t nhän lÊy tuú theo ®é chÆt cña nÒn ®Êt, th−êng b»ng
1.5 ®Õn 2 lÇn ®−êng kÝnh ®Çu d−íi cäc. §Ó tr¸nh mòi cäc bÞ dËp n¸t khi ®ãng, ph¶i ®Ïo tõ
®Çu mòi cäc trªn mét ®o¹n dµi 10m. Tr−êng hîp ®Êt nÒn r¾n ch¾c,cã thÓ lµm vá chôp
thÐp ®Çu mòi cäc (h×nh 5.2.1, b).
§èi víi cäc ®ãng vµo tÇng ®Êt mÒm yÕu, cã thÓ èp thªm vµo ®o¹n d−íi cña cäc
nh÷ng khóc gç èp mét tÇng, hoÆc hai tÇng (h×nh 5.2.1,c).
§Çu trªn cña cäc ®−îc c¾t ph¼ng vµ vu«ng gãc víi trôc th©n cäc. Khi dïng bóa h¬i
®¬n ®éng, hay bóa träng lùc ®Ó ®ãng cäc, th× ®Çu cäc cÇn gät nhá bít ®Ó ®ñ lång vßng ®ai
thÐp, gi÷ ®Çu cäc khái nøt vì. Vßng ®ai nµy ®−îc hµn tõ thÐp b¶n, mÆt c¾t kho¶ng
50×12mm ®Õn 100×20mm. khi ®ãng cäc b»ng bóa h¬i song ®éng, cã kÌm theo chôp ®Çu
cäc, th× kh«ng cÇn lµm vµnh ®ai ®Çu cäc.
Khi cÇn thiÕt cã thÓ nèi hai c©y gç ®Ó lµm cäc ®ñ dµi. T¹i chç nèi, ®−êng kÝnh cña
hai ®o¹n cäc ph¶i b»ng nhau vµ kh«ng nhá h¬n 20cm. MÆt ph¼ng khe nèi ph¶i thËt ph¼ng
vµ vu«ng gãc víi trôc däc cäc. Liªn kÕt mèi nèi cäc cã nhiÒu kiÓu : lËp l¸ch, dïng s¾t èp
(h×nh 5.2.1 d), dïng thÐp èng (h×nh 5.2.1c). Bu l«ng liªn kÕt cã ®−êng kÝnh 19÷25mm.
Còng cã thÓ dïng kiÓu nèi vßng ®ai (h×nh 5.2.1f).
H×nh 5.2.1
VÞ trÝ mèi cäc ph¶i tu©n theo çc yªu cÇu sau:
- VÞ trÝ mèi nèi ph¶i ngËp s©u trong ®Êt Ýt nhÊt 2 m.
- §é chªnh cao cña çc mèi nèi cña 2 cäc gÇn nhau trong nhãm cäc Ýt nhÊt 0.75m
- Trong mét mè hay trô, sè mèi nèi cäc trªn cïng mét cao ®é kh«ng ®−îc lín h¬n
25% tæng sè cäc trong bÖ mãng.
KÝch th−íc cña lËp l¸ch, bu l«ng nèi cäc tham kh¶o b¶ng 5.2.1
B¶ng 5.2.1 KÝch th−íc lËp l¸ch vµ bu l«ng

nèi cäc
§−êng kÝnh LËp l¸ch thÐp Bu l«ng nèi cäc
cäc, cm mÆt c¾t,mm chiÒu dµi,cm ®−êng kÝnh, chiÒu dµi, kho¶ng
mm cm çch, cm
24 8×85 90 19 26 10
26 10×85 90 19 28 10
28 10×100 90 19 30 10
B¶ng 5.2.2 §Æc tr−ng mÆt c¾t cäc tæ hîp
2
Tæ hîp DiÖn tÝch, cm Momen qu¸n tÝnh, B¸n kÝnh qu¸n tÝnh, Chu vi ,
mÆt c¾t cm4 cm cm
1 c©y gç Bã cäc F 1 c©y gç Bã cäc E 1c©y gç bã cäc r2
F1 E1 r1
2 2
3 c©y gç 0.74d 2.22 d 0.041 d4 0.423 d4 0.235 d 0.437 d 6.28d
trßn
4 c©y gç 0.74 d2 2.96 d2 0.043 d4 0.78 d4 0.24d 0.513d 7.33d
trßn
4 cäc gç a2 4a2 0.083a4 1.33a4 0.289a 0.578a 8a
vu«ng
Chó thÝch : d - §−êng kÝnh gç trßn
a - C¹nh gç vu«ng
Çc cäc tæ hîp (bã cäc ) nh− trong h×nh vÏ 5.2.2 cã thÓ lµm dµi ®Õn 25m, ghÐp tõ
3÷4 th©n c©y b»ng liªn kÕt kiÓu lËp l¸ch vµ bu l«ng φ19÷25 ®Æt çch nhau 0.5÷1.0m, trªn
®o¹n gÇn ®Çu cäc vµ ®o¹n gÇn mòi cäc th× cù ly bu l«ng gÇn s¸t nhau h¬n, ®Ðn 0.2÷0.3m.
Çc mèi nèi riªng cña çc cäc trong bã cäc cÇn so le nhau Ýt nhÊt 1.5m, vµ kh«ng gÇn
nhau Ýt h¬n 6 lÇn ®−êng kÝnh c©y gç th©n cäc. Sau khi l¾p ghÐp thµnh cäc tæ hîp, míi v¸t
nhän mòi cäc, vµ l¾p vá chôp thep mòi cäc. §Çu cäc tæ hîp còng lång vµnh ®ai chung
b»ng thÐp. B¶ng 5.2.2 cho thÊy çc ®Æc tr−ng mÆt c¾t cäc tæ hîp.
Khi s¶n xuÊt çc lo¹i cäc gç ph¶i ®¶m b¶o sai sè kÝch th−íc kh«ng lín h¬n quy
®Þnh cña b¶ng 5.2.3.
H×nh 5.2.2
B¶ng 5.2.3 Sai sè cho phÐp cña kÝch th−íc cäc gç

Tªn sai sè Sai sè cho phÐp, mm
- §−êng kÝnh ®Çu trªn cäc -20
- ChiÒu dµi mòi cäc ®Ïo v¸t ±30
- §é lÖch cña t©m mòi cäc so víi trôc 10
däc th©n cäc
- §é ngiªng cña mÆt ph¼ng ®Çu cäc ≤ 1%
vµ khe nèi so víi mÆt oh¼ng vu«ng
gãc víi trôc däc th©n cäc
5.2.1.2. Cäc thÐp

Çc lo¹i cäc thÐp dïng trong x©y dùng cÇu gåm : cäc èng thÐp,cäc ray, cäc ghÐp
b»ng çc d¹ng thÐp ch÷ I, U. Nãi chung chØ dïng cäc thÐp trong tr−êng hîp htn h÷u.
VÝ dô khi ®ãng s©u 15÷20m vµo ®Êt sái s¹n.
5.2.1.2.1. Cäc èng thÐp

lµm b»ng èng thÐp cã ®−êng kÝnh D kho¶ng 250÷600mm, ChiÒu dµy thµnh èng δ
kho¶ng 8÷14mm. Khi cÇn ®ãng çc cäc dµi cã thÓ s¶n xuÊt tõng phÇn ®o¹n cäc cã chiÒu
3
dµi phï hîp kh¶ n¨ng vËn chuyÓn, cÈu l¾p, sau ®ã ghÐp nèi çc ®o¹n cäc tr−íc hoÆc sau
lóc ®ãng. Mèi nèi çc ®o¹n cäc cã çc b¶n thÐp nèØ bªn ngoµi vµ mèi hµn ®iÖn t¹i c«ng
tr−êng.§èi víi çc èng thÐp cã D< 450mm cã thÓ bÞt mòi cäc b»ng vá thÐp h×nh nãn hµn
tõ thÐp b¶n.
5.2.1.2.2. Cäc èng thÐp xo¾n èc

gåm mét èng thÐp cã ®Çu d−íi hµn víi çnh thÐp xo¾n èc lµm t¨ng kh¶ n¨ng chiô lùc cña
cäc xo¾n èc tõ 10 ®Õn 15 lÇn so víi cäc èng thÐp th−êng cã cïng ®é dµy vµ ®−êng kÝnh.
CÊu t¹o çnh xo¾n èc ®−îc chän tuú theo ®Êt nÒn : ®èi víi ®Êt r¾n ch¾c, dïng lo¹i çnh
xo¾n èc cã b¸n kÝnh nhá, nh−ng b−íc xo¾n dµi (h×nh 5.2.3a) ; ®èi víi ®Êt nÒn mÒm yÕu,
dïn lo¹i çnh xo¾n èc cã b¸n kÝnh lín, nh−ng b−íc xo¾n ng¾n (h×nh 5.2.3b); ®èi víi ®Êt
r¾n ch¾c th× ë mòi cäc vµ ®Çu cäc cã khoan çc lç nhá (h×nh 5.2.3c) ®Ó kÕt hîp xãi n−íc
trong qu¸ tr×nh ®ãng cäc.
H×nh 5.2.3
5.2.1.2.3. Cäc ray

th−êng lµm tõ çc thanh ray cò, d−íi d¹ng cäc ®¬n hoÆc cäc tæ hîp víi liªn kÕt hµn
ghÐp (h×nh 5.2.4).
5.2.1.2.4. Cäc thÐp h×nh

th−êng ghÐp tõ çc thÐp h×nh ch÷ I (h×nh 5.2.5). Mèi nèi cäc dïng liªn kÕt bu l«ng hay
liªn kÕt hµn.
5.2.1.3. Cäc bª t«ng cèt thÐp

5.2.1.3.1. Cäc ®Æc bª t«ng cèt thÐp
nªn chÕ t¹o t¹i nhµ m¸y hoÆc x−ëng chuyªn dông. Tr−êng hîp ë xa x«i kh«ng thuËn
tiÖn chuyªn chë cã thÓ chÕ t¹o cäc bª t«ng cèt thÐp ngay t¹i c«ng tr−êng d−íi d¹ng cäc
®¨c vu«ng hay ch÷ nhËt, cã chiÒu dµi tõng ph©n ®o¹n phï hîp víi chiÒu cao cÈu vµ n¨ng
lùc cña thiÕt bÞ cÈu trôc vµ çc ®iÒu kiÖn thi c«ng kh¸c. §Æc tr−ng cäc ghi ë b¶ng 5.2.4.
B¶ng 5.2.4 Cäc bª t«ng cèt thÐp mÆt c¾t ®Æc

Lo¹i cäc MÆt c¾t, cm ChiÒu dµi cäc, m
5 8 12 13 15 16 20
Träng l−îng, T
Cäc BTCT th−êng 30×30 1.20 1.84 2.74 - - - -
35×35 - 2.50 3.71 4.03 4.95 - -
40×40 - - - 5.28 6.45 - -
Cäc BTCT dù øng lùc 30×30 1.20 1.84 2.74 2.96 3.41 - -
35×35 - 2.50 3.71 4.03 4.64 4.95 6.11
40×40 - - - - - 6.45 8.04
4
Cäc bª t«ng cèt thÐp th−êng vµ dù øng lùc mÆt c¾t ®Æc lµm b»ng bª t«ng cã m¸c Ýt
nhÊt lµ 300.
Khi ®óc cäc t¹i c«ng tr−êng nªn bè trÝ bti ®óc cäc gÇn n¬i ®ãng cäc vµ cã ®iÒu kiÖn
vËn chuyÓn cäc thuËn tiÖn. Trªn bti ®óc, lµm san ®æ bª t«ng cäc cã thÓ l¸t v¸n gç kª trªn
çc thanh gèi ®Æt trùc tiÕp trªn ®Êt, çch nhau 0.7÷1m, sµn v¸n ph¶i khÝt, v÷ng vµ ®¶m
b¶o cho c¹nh d−íi cña cäc ®−îc th¼ng. Khi sè l−îng cäc ph¶i ®óc nhiÒu, cÇn l¸t sµn ®óc
b»ng bª t«ng dµy 10÷20cm, bªn d−íi lµ líp ®Öm ®¸ d¨m - çt dµy 5÷7cm ®Çm chÆt.
DiÖn tÝch mÆt sµn ®óc cäc tÝnh theo c«ng thøc:
F=k.N.t.l.(b+b1 ) (5.2.1)
Trong ®ã:
N - N¨ng suÊt bti ®óc cäc (sè l−îng cäc lµm ®−îc trong 1 ngµy )
t – Thêi gian cÇn ®Ó ®óc cäc vµ b¶o d−ìng ®Õn khi ®¹t c−êng ®é thiÕt kÕ, ngµy.
l - ChiÒu dµi cäc, m
b - ChiÒu réng cäc, m
b1 - Kho¶ng çch gi÷a 2 cäc ®óc gÇn nhau, m
k - HÖ sè xÐt ®Õn ®−êng ®i l¹i vµ çc kho¶ng trèng kh¸c, th−êng lÊy k =1.05
§Ó tiÕt kiÖm diÖn tÝch bti ®óc cã thÓ ®óc cäc thµnh nhiÒu tÇng chånglªn nhau. Khi
®ã chØ ®−îc phÐp ®æ bª t«ng cäc cña tÇng trªn khi bª t«ng cäc tÇng d−íi ®t ®¹t 25%
c−êng ®é thiÕt kÕ. C«ng thøc tÝnh diÖn tÝch sµn ®óc cäc trong tr−êng hîp nµy lµ :
N[(n − 1) t 1 + t
F=k .l.(b + b1 ) (5.2.2)
n
Trong ®ã : k = 1.1
n - Sè tÇng cäc ®−îc ®óc chång lªn nhau.
t1 - Thêi gian cÇn thiÕt ®Ó bª t«ng ®¹t 25% c−êng ®é thiÕt kÕ.
Khi ®óc cäc theo ph−¬ng ph¸p xen kÏ nhiÒu tÇng (h×nh 5.2.6) th× ë mçi tÇng lóc ®Çu
chØ ®óc mét nöa sè cäc (çch nhau 1 cäc), khi bª t«ng ®t ®¹t 25% c−êng ®é thiÕt kÕ míi
dì v¸n khu«n canh cña çc cäc ®óc tr−íc vµ ®óc tiÕp mét nöa sè cäc cßn l¹i vµo çc
kho¶ng trèng gi÷a çc cäc ®óc tr−íc. Nh− vËy c«ng thøc 5.2.2 ph¶i ®−îc thay b»ng :
N[(2n − 1) t 1 + t
F=k .l.(b + b 1 ) (5.2.3)
n
5.2.1.3.2. Cä rçng Bª t«ng cèt thÐp

cã mÆt c¾t h×nh trô rçng th−êng chÕ t¹o trong nhµ m¸y b»ng ph−¬ng ph¸p quay ly t©m.
Mçi ®èt cäc ®−îc ®óc dµi 8÷12m. Mèi nèi cäc theo kiÓu mÆt bÝch, ®−îc thùc hiÖn t¹i nhµ
m¸y, hoÆc t¹i vÞ trÝ ®ãng cäc, ngay trong qu¸ tr×nh ®ãng dÇn tõng ®èt. Trong b¶ng 5.2.5
cho ®Æc tr−ng lo¹i cäc nµy.
H×nh 5.2.6
B¶ng 5.2.5 Cäc BTCT h×nh trô rçng
5
§−êng ChiÒu dµy ChiÒu dµi ®èt cäc, m
kÝnh ngoµi, thµnh cäc, 8 9 10 11 12
m cm Träng l−îng ®èt cäc, T
0.4 8 1.7 1.9 2.2 2.4 2.6
0.55 8 2.4 - 3.0 - -
0.60 10 3.4 3.8 4.2 4.6 5.1
B¶ng 5.2.6 VÞ trÝ ®Æt vßng treo ®Çu cäc
Lo¹i cäc Çc kÝch th−íc xem h×nh 5.2.7
A B C D
- Cäc BTCT 0.2L 0.6L 0.3L 0.7L
th−êng
- Cäc BTCT dù 0.294L 0.412L 0.294L 0.706L
øng lùc
M¸c bª t«ng cña lo¹i cäc bª t«ng cèt thÐp h×nh trô rçng kh«ng ®−îc thÊp h¬n 400
§èi víi bÊt kú lo¹i cäc bª t«ng cèt thÐp nµo, v¸n khu«n gç thµnh cäc chØ ®−îc dì
khi bª t«ng cäc ®t ®¹t 25kG/cm2. V¸n khu«n thµnh cäc b»ng thÐp cã thÓ th¸o dì ngay sau
khi ®óc xong bª t«ng cäc nÕu hçn hîp bª t«ng cã tû lÖ N−íc/Xi m¨ng lµ nhá h¬n 0.4 vµ
®−îc ®Çm kü b»ng ®Çm rung.
BÒ mÆt cña v¸n khu«n, cña sµn ®óc cäc vµ cña çc cäc ®t ®óc tr−íc ®ã, ph¶i quÐt
chÊt nhên ®Ó tr¸nh b¸m dÝnh víi bª t«ng ®óc cäc.
Cèt thÐp cña cäc ph¶i ®¶m b¶o ®−îc çc yªu cÇu sau:
- PhÝa gÇn ®Çu cäc vµ gÇn mòi cäc ph¶i ®Æt cèt thÐp ®ai gÇn s¸t nhau h¬n çc chç
kh¸c.
- Vßng treo cÈu cäc ®−îc ®Æt cïng lóc víi khung cèt thÐp, vÞ trÝ vßng treo xem h×nh
5.2.7 vµ b¶ng 5.2.6.
H×nh 5.2.7
C«ng t¸c ®æ bª t«ng ®óc cäc ®−îc thùc hiÖn liªn tôc theo h−íng tõ mòi cäc ®Õn ®Çu
cäc.
Khi bª t«ng ®óc cäc ®¹t c−êng ®é Ýt nhÊt b»ng 70% c−êng ®é thiÕt kÕ míi ®−îc vËn
chuyÓn cäc trong ph¹m vi ng¾n(néi bé c«ng tr−êng), Khi bª t«ng cäc ®¹t 100% c−êng ®é
thiÕt kÕ míi ®−îc vËn chuyÓn cäc ®i xa vµ ®ãng cäc.
Tr−íc khi dïng cäc bª t«ng cèt thÐp ph¶i kiÓm tra. ë c«ng tr−êng cã thÓ ¸p dông
çc ph−¬ng ph¸p kiÓm tra sau:
- V¶y n−íc ®Ó ph¸t hiÖn çc ®uêng nøt mÆt ngoµi.
- Dïng th−íc kÑp cì lín ®Ó kiÓm tra ®−êng kÝnh trong vµ ®−êng kÝnh ngoµi, c¹nh
cña cäc.
- Dïng ªke kiÓm tra ®é b»ng ph¼ng vµ ®é vu«ng gãc cña mÆt ph¼ng ®Ønh cäc so víi
®−êng trôc däc th©n cäc.
- KiÓm tra tim mòi cäc cã n»m trªn ®−êng trôc däc th©n cäc kh«ng.
6
- Dïng d©y thÐp nhá vµ kÝnh phãng ®¹i kiÓm tra bÒ réng vµ s©u cña vÕt nøt.
BÒ mÆt cäc vµ çc mÐp cäc ph¶i ph¼ng, vÕt rç vµ søt mÎ côc bé kh«ng ®−îc s©u qu¸
10mm.
Sai sè cho phÐp vÒ kÝch th−íc cäc ghi trong b¶ng 5.2.7.
5.2.2. §ãng cäc
5.2.2.1 Bóa ®ãng cäc

§Ó ®ãng çc lo¹i cäc mòi kÝn hoÆc hë nh−ng kh«ng lÊy ®Êt ra khái lßng cäc cã thÓ
dïng çc lo¹i bu¸ kh¸c nhau. §iÒu kiÖn sö dông hîp lý bóa ®−îc ghi trong b¶ng 5.2.8.
§Æc ®iÓm tÝnh n¨ng çc lo¹i bóa ghi ë b¶ng 5.2.10, 5.2.11.
Khi chän bóa xung kÝch ®Ó ®ãng cäc ph¶i c¨n cø 2 ®iÒu kiÖn sau:
- N¨ng l−îng xung kÝch Ýt nhÊt cña bóa (kGm) ph¶i tho¶ mtn yªu cÇu :
W ≥ 25P' (5.2.4)
Trong ®ã 25 - HÖ sè
P' - T¶i träng tÝnh to¸n cña cäc theo thiÕt kÕ, T
B¶ng 5.2.7 Sai sè cho phÐp vÒ kÝch th−íc cäc
Tªn sai sè Sai sè cho phÐp
- VÒ chiÒu dµi cäc :
+ Khi l ≤ 10 m ± 30
+ Kho l >10 m ± 50
- VÒ kÝch th−íc mÆt c¾t ±5
- VÒ chiÒu dµi ®o¹n mòi cäc ±30
- VÒ ®é cong queo cña cäc 10
- VÒ ®é lÖch t©m cña mòi cäc so víi trôc däc 10
cäc.
- VÒ chiÒu dµy líp bª t«ng b¶o vÖ cèt thÐp ±5
- VÒ ®é nghiªng cña mÆt ph¼ng ®Ønh cäc so
≤ 1%
víi mÆt ph¼ng vu«ng gãc víi trôc däc cäc
B¶ng 5.2.8 §iÒu kiÖn sö dông hîp lý çc lo¹i bóa
Lo¹i ®Êt ChiÒu Ph−¬ng ph¸p h¹ cäc
s©u h¹ §ãng b»ng bóa §ãng H¹ bóa b»ng H¹ cäc
cäc trong b»ng rung vµo lç
®Êt, m bóa khoan
KÕt hîp
KÕt hîp
rung
Kh«ng
Kh«ng
kh«ng
xãi
xãi
xãi
xãi
xãi
§Êt çt rêi bto hoµ n−íc < 10 + - - + - -
≥ 10 + + - + - -
7
§Êt dÝnh dÎo ch¶y vµ dÎo ≥ 10 + - - + - -
mÒm
§Êt çt chÆt vµ chÆt võa < 10 - + + + - --
bto hoµ n−íc ≥ 10 - + - - +
§Êt dÝnh dÎo qu¸nh vµ <10 + - + - - -
nöa r¾n ≥ 10 + - + - - +
Sái cuéi < 10 + + + + - -

TÊt c¶ çc lo¹i ®Êt kÓ c¶ Kh«ng - - - - - +
líp ®¸, ®¸ t¶ng phô
thuéc
chiÒu s©u
B¶ng 5.2.9 Çc lo¹i bóa xung kÝch cña Liªn X«
Lo¹i bóa Nhtn hiÖu bóa Träng Träng ChiÒu cao N¨ng Sè lÇn va ChiÒu
l−îng l−îng r¬i bóa, m l−îng ch¹m cao qu¶
bóa, kg phÇn xung trong mét bóa
va kÝch,kG phót
®Ëp, m
kg
1 2 3 4 5 6 7 8
Bóa h¬i CCCM - 007 1932 1250 1.44 1800 30 4760
®¬n ®éng CCCM - 570 2700 1800 1.5 2700 30 4840
CCCM - 582 4300 3000 1.3 3900 30 4640
CCCM - 680 8845 6000 1.37 8200 30 4960
Bóa song C -32 4095 655 0.52 1590 125 2390
®éng C - 231 4450 1130 0.58 1820 105 2689
BP - 28 6550 1450 0.50 2500 120 3190
Bóa C - 254 1400 600 1.77 500 55-60 3150
§iezen C - 222A 2200 1250 1.79 1000 55-60 3355
C - 268 3100 1800 2.10 1400 55-60 3820
C - 330 4200 2500 2.30 2000 50-55 4540
Bóa C-858 2500 1250 3.0 3300 43-55 3948
Diezen C-859 3500 1800 3.0 4800 43-55 4165
kiÓu èng, C-949 5800 2500 3.0 6700 43-55 4685
lµm m¸t C-954 7300 3500 3.0 9400 43-55 4800
b»ng C-974 9000 5000 3.0 13500 43-55 5520
kh«ng YP-1-500 1100 500 3.0 1300 43-55 3760
khÝ YP-1-1250 2500 1250 3.0 3300 43-55 4000
YP-1-1800 3400 1800 3.0 4800 43-55 4350
Bóa C-994 1500 600 3.0 1600 43-55 3825
§iezen C-995 2600 1250 3.0 3300 43-55 3955
kiÓu èng C-996 3650 1800 3.0 4800 43-55 4335
lµm m¸t C-1047 5500 2500 3.0 6700 43-55 4970
b»ng C-1048 7650 3500 3.0 9400 43-55 5145
kh«ng C∏-54 10000 5000 3.0 13500 43-55 5300
khÝ
8
Khi chän bóa ®Ó ®ãng cäc nghiªng th× n¨ng l−îng xung kÝch cÇn thiÕt cña bóa ph¶i
nh©n thªm hÖ sè k lÊy nh− sau:
®é nghiªng 5:1 4:1 3:1 2:1 1:1
HÖ sè k 1.1 1.15 1.25 1.4 1.7
Dùa vao träng l−îng cäc ®Ó kiÓm tra hÖ sè thÝch dông cña bóa
Qn + q
K= (5.2.5)
W
Trong ®ã K - HÖ sè thÝch dông cña bóa, lÊy theo b¶ng 5.2.12
Qn - Träng l−îng bóa (kg) xem çc b¶ng 5.2.8, 5.2.9, 5.2.10, 5.2.11
q - Träng l−îng cäc kÓ c¶ mò cäc vµ ®Öm bóa,kg.
B¶ng 5.2.10 Bóa chÊn ®éng cña Liªn X«
Çc tham sè Nhtn hiÖu bóa chÊn ®éng
C- C- C- C- BM- BM-9 BMC-1 Ш-2 M Ш-2
834 835 836 467M 7Y
- Lùc kÝch 5 11.25 14.5 21.8 7.0 14.0 12.5 25.5 9.45
thÝch,T
- TÇn sè quay, 960 1440 960 960 1450 1440 730 970 970
vßng /phót
- TÇn sè va ®Ëp 480 483 485 490 1450 1440 730 970 970
trong mét phót
- M«men lÖch 536 500 1440 - 322 - 2300 2460 -
t©m lín nhÊt,
kGcm
- Sè ®éng c¬ 2 2 2 2 2 1 2 2 2
®iÖn
- C«ng suÊt 5.5 7.0 13.9 22.0 7.0 14.0 28 22 22
®éng c¬ ®iÖn,
kW
- Träng l−îng 1.9 1.1 4.6 6.5 1.4 1.68 4.9 3.3 4.2
bóa
B¶ng 5.2.11 Bóa ®iªzen kiÓu èng cña hLng Delmag (T©y §øc)
Çc tham sè D8- D12 D15
D22- D30- D36- D46- D62- D80-
22 13 13 13 13 22 12
-Träng l−îng phÇn 800 1250 1500 2200 3000 3600 4600 6200 8000
va ®Ëp
-N¨ng l−îng va 23.5- 30.6 36.8 65.7- 89- 113- 143- 291- 267-
®Ëp lín 12.7 32.8 44.6 56.4 71.6 109 171
- Sè lÇn va ®Ëp 38-52 42- 42- 38-52 38- 37-53 37-53 35-50 35-45
trong mét phót 60 60 52
- ChiÒu cao, mm 4700 4245 4245 5260 5260 5285 5285 5910 6200
- ChiÒu réng,mm 560 320 320 780 780 880 880 828 1110
- ChiÒu dµi, mm 590 630 630 705 705 802 802 970 1110
- Kho¶ng çch tõ 360 370 370 440 440 500 500 500 660
9
trôc däc bóa ®Õn
gi¸ dÉn h−íng,
mm
- Träng l−îng bóa, 1950 2850 2830 4950 5550 7490 8490 11870 16315
kg
B¶ng 5.2.12 HÖ sè thÝch dông cña bóa
Lo¹i bóa HÖ sè K ®èi víi lo¹i cäc
cäc gç cäc thÐp cäc BTCT
- Bóa h¬i song ®éng 5 5.5 6.0
vµ bóa §iezen kiÓu
èng
- Bóa h¬i ®¬n ®éng 3.5 4.0 5.0
vµ bóa §iezen kiÓu
cét
- Bóa träng lùc 2.0 2.5 3.0
NÕu ë giai ®o¹n ®ãng cäc cuèi cïng mµ chiÒu cao n©ng phÇn va ®Ëp cña bóa h¬i
®¬n ®éng vµ bóa §iªzen nhá h¬n trÞ sè ghi trong lý lÞch bóa th× trÞ sè n¨ng l−îng xung
kÝch trong b¶ng 5.2.9 cÇn ph¶i gi¶m tû lÖ víi tû sè gi÷a chiÒu cao r¬i bóa thùc tÕ vµ chiÒu
cao r¬i bóa ghi trong lý lÞch bóa.
H×nh 5.2.8
H×nh 5.2.9
B¶ng 5.2.13 Gi¸ bóa Liªn X« ch¹y trªn ray

ChiÒu caogi¸, §é xiªn cña Träng
m Søc cäc C«ng l−îng
Gãc
Cã n©ng suÊt gi¸
quay
hiÖu träng Khæ toµn kh«ng
Nhtn hiÖu cña
qu¶ l−îng VÒ VÒ ®−êng bé cña cã qu¶
cña gi¸ bóa Toµn bÖ
(b»ng cäc vµ phÝa phÝa ray ®éng bóa vµ
bé xoay,
chiÒu qu¶ sau tr−íc c¬ ®iÖn ®èi
®é
dµi bóa, T kW träng,
cäc) T
C-532 23.4 17.5 9.5 3:1 8:1 5.5 - 46 11
KП-20 28.1 20 21 - - 4 360 78.2 32.5
C-1006 18 12 10 3:1 8:1 4 360 31.5 19.2
C-955 183 12 10 3:1 8:1 4 360 26.8 20.8
KY-20 28.2 20 20 3:1 8:1 4 360 92.2 43.7
C-908 24 16 14 3:1 8:1 4 360 46 24.3
CП-55 - 25.1 30 3:1 8:1 6 360 60 60
CП-56 - 20 20 3:1 8:1 6 360 60 45
10
CCCM - 582 29 20 14.3 3:1 10:1 3.5 360 - 42.7
CCCM-680 30.5 23 20.8 3:1 10:1 4.88 360 - 72.2
ПMK-3-12 19.5 12 12 - - 4 360 49.2 20
CП-69 23.5 16 14 3:1 6:1 4.5 360 65 55.4
CП-33A 18.5 12 10 3:1 6:1 4 360 26.8 34.8
B¶ng 5.2.14 Çc thiÕt bÞ cã l¾p thanh dÉn h−íng ®Ó lµm gi¸ bóa
ChiÒu dµi cÇn,m Søc ®é xiªn cña cÇn Gãc Träng
Lo¹i thiÕt bÞ Toµn bé Cã hiÑu n©ng,t VÒ phÝa VÒ phÝa quay l−îng
qu¶ sau tr−íc cña thiÕt bÞ
cÇn,®é treo,t
- M¸y kÐo tù hµnh
lo¹i:
C-533 12.0 6.0 4.0 6: 1 10:1 - 3.2
C-870 13.0 8.0 5.4 10 : 1 10:1 - 4.6
C-878 13.0 8.0 7.0 3: 1 4 :1 - 6.4
- M¸y xóc lo¹i:
-652 14.7 12.0 7.0 10: 1 10:1 360 3.5
-1004 21.0 16.0 11.0 - - 360 6.5
- CÇn cÈu lo¹i:
K-52 11.9 8.0 2.0 4 :1 4:1 360 -
K-104 14.4 1.0 5.4 4:1 4:1 360 -
5.2.2.2. gi¸ bóa,çc thiÕt bÞ treo trôc, dÉn h−íng.

Gi¸ bóa dïng ®Ó treo qu¶ bóa, treo cäc c¾m cäc, treo vµ c¾m èng xãi n−íc,vµ ®Ó
dÉn h−íng cäc trong qu¸ tr×nh ®ãng cäc. Çc bóa träng cã phÇn va ch¹m ≤1250kG cã thÓ
dïng gi¸ bóa lo¹i nhÑ vµ lo¹i võa. Çc gi¸ bóa h¹ng nÆng (b¶ng 6.13) dïng cho bóa cã
träng l−îng phÇn va ®Ëp dÕn 6000 kG. Ngoµi çc lo¹i gi¸ bóa chuyªn dông, cßn dïng lo¹i
gi¸ bóa ghÐp tõ çc thanh dÉn h−íng víi mét trong çc ph−¬ng tiÖn : cÇn trôc «t«, cÇn
trôc b¸nh xÝch, vµ çc lo¹i cÇn cÈu kh¸c ®Ó ®ãng cäc ( b¶ng 6.14).
ChiÒu cao cÇn thiÕt cña gi¸ bóa x¸c ®Þnh theo c«ng thøc :
H = h1+h2+h3+h4+h5-h6 (6.6)
Trong ®ã : h1- ChiÒu cao çc tæ móp.
h2 - ChiÒu cao qu¶ bóa.
h3 - ChiÒu cao mòi cäc
h4 - ChiÒu cao cña cäc dÉn
h5 - ChiÒu dµi cäc cÇn ®ãng
h6 - ChiÒu dµi ®o¹n d−íi cña cäc, cã thÓ dµi qua bµn ®Õ ( tuú theo chiÒu s©u
n−íc, hoÆc chiÒu sau cña hè mãng ®Ó quyÕt ®Þnh ).
5.2.2.3. ®ãng cäc

ë n¬i ®Êt c¹n, kh«ng cã n−íc ngËp, th× vÞ trÝ cäc trªn mÆt b»ng x¸c ®Þnh b»ng çch
dïng th−íc thÐp vµ m¸y kinh vÜ. Trong qu¸ tr×nh ®ãng cäc, dïng d©y räi vµ th−íc tam
gi¸c kiÓm tra ®é th¼ng ®øng hoÆc ®é nghiªng cña cäc, ®Ó ®iÒu chØnh kÞp thêi.
11
Khi ®ãng cäc ë gi÷a s«ng cã n−íc ngËp, víi ®é s©u kh«ng qu¸ lín,cã thÓ lµm
khung ®Þnh vÞ cao h¬n mÆt n−íc, kª trªn çc cäc gç ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña çc cäc BTCT
cÇn ®ãng. ë n¬i n−íc qu¸ s©u, cã thÓ lµm çc khung ®Þnh vÞ d−íi d¹ng bÌ næi trªn mÆt
n−íc, ®−îc cè ®Þnh b»ng d©y neo vµo têi.
Tr−íc khi cÈu cäc vµo gi¸ bóa, cÇn kiÓm tra cäc, ®¸nh dÊu kÝch th−íc theo chiÒu
dµi cäc b»ng s¬n ®á çch nhau 0.5 – 1m theo h−íng tõ mòi cäc ®Õn ®Ønh cäc. Trªn ®Ønh
cäc cã l¾p mòi cäc (trõ cäc gç ),®Ó b¶o vÖ ®Çu cäc khái háng khi ®ãng. KiÓu mòi cäc cã
thÓ tham kh¶o h×nh 6.10. NÕu dïng bóa rung ®Ó h¹ cäc BTCT cã mÆt c¾t ®Æc 30 x 30 cm
®Õn 40 x 40 cm, th× cã thÓ dïng mò cäc tù kÑp nh− h×nh 6.11 ®Ó liªn kÕt cäc víi bóa rung.
ë n¬i ®Êt c¹n,cã thÓ dïng çc gi¸ bóa di ®éng chuyªn dông, hoÆc çc lo¹i tù hµnh
thanh dÉn cã l¾p thanh h−íng lµm gi¸ bóa (h×nh 6.12).
Nh÷ng n¬i n−íc ngËp kh«ng sau qu¸ 5m, cã thÓ lµm sµn ®¹o trªn çc trô t¹m b»ng
cäc gç, ®Ó ®Æt ®−êng ray cho gi¸ bóa di chuyÓn, còng cã thÓ ®Æt ®−êng ray trªn ®Ønh
vßng v©y cäc v¸n cña hè mãng ( h×nh 6.13, a,b ). ë n¬i n−íc sau qu¸ 5m, nªn ®Æt çc gi¸
trªn çc phao næi, sµ lan vµ cè ®Þnh b»ng hÖ d©y leo ( h×nh 6.13 c, d,e ) hoÆc dïng cÇn cÈu
( nh− h×nh 6.13,g ).
Lóc b¾t ®Çu ®ãng cäc b»ng bóa h¬i ®¬n ®éng hay bóa träng lùc, ph¶i gi÷ chiÒu
cao n©ng bóa Ýt h¬n 0.5m. ë cuèi giai ®o¹n ®ãng mçi cäc, cã thÓ ®Ó chiÒu cao n©ng bóa
h¬i ®¬n ®éng t¨ng ®Õn trÞ sè ghi trong lÝ lÞch bóa, cßn chiÒu cao n©ng bóa träng lùc ph¶i
lÊy t−¬ng øng víi träng l−îng bóa, kÝch th−íc vµ vËt liÖu cäc, ®iÒu kiÖn ®Êt nÒn nh−ng
còng kh«ng nªn cao qu¸ 4m.
Trong qu¸ tr×nh ®ãng cäc, cÇn gi÷ cho d©y treo bóa xung kÝch hay bóa rung ë
tr¹ng th¸i “ mÒm”, vµ theo dâi tr¹ng th¸i mòi cäc vµ ®Çu cäc. nÕu x¶y ra sù cè hµng lo¹t
dÇu cäc, th× cÇn ph¶i ph©n tÝch nguyªn nh©n vµ kiÓm tra l¹i c«ng nghÖ ®ãng cäc.
Tr×nh tù ®ãng cäc ®−îc chän sao cho thêi gian di chuyÓn bóa, vµ cÇn cÈu ®Ó ®Æt
cäc vµo vÞ trÝ chuÈn bÞ ®ãng, còng nh− thêi gian thay ®æi ®é xiªn cña thanh dÉn h−íng lµ
Ýt nhÊt. §Ó tr¸nh ®Êt bÞ lÌn qu¸ chÆt khi ®ãng nhiÒu cäc, khiÕn cho khã ®ãng, cÇn ph¶i
chän tr×nh tù ®ãng tõ gi÷a ra, hoÆc tõ ®Çu nµy tíi ®Çu kia ( h×nh 6.14). NÕu ®¸m cäc lín,
th× cã thÓ chia thµnh nhiÒu khu vùc dÓ ®ãng cäc nh− h×nh 6.14,c.
Çc cäc ®Òu ph¶i ®ãng cho tíi khi ®¹t ®é chèi tÝnh to¸n theo c«ng thøc sau:
2
0.7.n.F .W .M Qn + ε q
e= (6.7)
 P  Q +q
P + n.F  n
 0.7.M 
Kh¶ n¨ng chÞu lùc cña cäc (P),T, tÝnh theo ®é chèi thùc tÕ ®o ®−îc khi ®ãng cäc
n.F  
2
4 W Qn + αε q
lµ: P = 0.7.M  1+ − 1 (6.8)
2  n.F e Qn + q 
 
Trong ®ã :
12
e - §é chèi tÝnh to¸n, cm, b»ng trÞ sè ®é lón cña cäc do mét lÇn ®Ëp bóa khi ®ãng
b»ng bóa xung kÝch, khi dïng bóa rung th× e = ®é lón cña cäc trong thêi
gian bóa rung ho¹t ®éng mét phót.
0.7 – HÖ sè, biÓu thÞ quan hÖ gi÷a hÖ sè ®ång nhÊt vµ hÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc víi
hÖ sè ®é tin cËy (k).
P – Kh¶ n¨ng chÞu lùc tÝnh to¸n cña cäc T
F – DiÖn tÝch mÆt c¾t ngang cäc, m2
W – N¨ng l−îng xung kÝch tÝnh to¸n,T. cm, lÊy nh− sau :
+ §èi víi bóa §iªzen kiÓu èng : W= 0.9.Qy.H
+ §èi víi bóa §iªzen kiÓu cét : W= 0.4.Qy.H
Trong ®ã :
QY – Träng l−îng phÇn va ®¹p cña bóa, T
H – ChiÒu cao r¬i bóa tÝnh to¸n, lÊy ë giai ®oan kÕt thóc ®ãng cäc ; ®èi víi
bóa ®iªzen kiÓu èng lÊy b»ng 2.8m.
+ §èi víi bóa träng lùc vµ bóa h¬i ®¬n ®éng th× lÊy W = Qy.H,
trong ®ã QY lµ träng l−îng phÇn va ®Ëp cña bóa, cßn H lµ
chiÒu cao thùc tÕ r¬i cña phÇn va ®Ëp, cm.
+ §èi víi bóa h¬i song ®éng vµ bóa §iªzen kiÓu cét l¸y theo
chiÒu cao h¬i bóa, H ghi trong lý lÞch bóa.
+ §èi víi bóa rung lÊy W b»ng trÞ sè t−¬ng ®−¬ng theo ®Ò nghÞ
ghi trªn h×nh 6.15.
M – hÖ sè, lÊy b»ng 1 khi ®ãng b»ng bóa xung kÝch, khi ®ãng b»ng bóa rung
th× th× lÊy tuú theo lo¹i ®Êt bªn d−íi mòi cäc nh− sau :
Lo¹i ®Êt hÖ sè M
+ Sái lÉn çt 1.3
+ Çt h¹t võa vµ çt to 1.2
+ Çt nhá, ®é chÆt trung b×nh 1.1
+ Çt mÞm ®é chÆt trung b×nh 1.0
+ SÐt pha çt dÎo, sÐt pha çt vµ sÐt cøng 0.9
+ Çt pha sÐt vµ sÐt nöa cøng 0.8
+ Çt pha sÐt vµ sÐt dÎo qu¸nh 0.7
n – HÖ sè tuú theo vËt liÖu lµm cäc, T/m2:
+ Cäc bª t«ng cèt thÐp n=150
+ Cäc gç ®ãng kh«ng cã ®Öm bóa n=100
+ Cäc gç ®ãng cã ®Öm bóa bõng gç n=80
+ Cäc thÐp cã mò cäc n=500
ε - HÖ sè phôc håi va ch¹m : ε2 = 0.2 khi ®ãng bõng bóa xung kÝch ; ε2 = 0 khi
®ãng b»ng bóa rung.
Qn – Träng l−îng toµn bé cña bóa xung kÝch hay bóa rung T
q – Träng l−îng cäc, mò cäc vµ ®Öm bóa, T
TrÞ sè ®é chèi x¸c ®Þnh b»ng ghÝ trÞ trung b×nh sè häc cña ®é lón cña cäc do mét
va ®Ëp trong mét håi bóa. §èi víi bóa träng lùc vµ bóa h¬i ®¬n ®éng mçi håi bóa gåm 10
va ®Ëp.
13
§èi víi bóa h¬i song ®éng vµ bóa §iªzen, ®é chèi lÊy b»ng trÞ s« ®é lón cäc sau
khi bóa ho¹t ®éng 1 phót. §èi víi bóa rung, ®é chèi lÊy b»ng trÞ sè ®é lón sau khi bóa
rung ho¹t ®éng liªn tôc 5 phót.
Trong suèt qu¸ tr×nh ®ãng cäc, ph¶i ®o trÞ sè cäc sau mçi håi bóa, nÕu trÞ sè ®ã
nhá h¬n 2 cm th× cÇn thay b»ng lo¹i bóa kh¸c cã c«ng suÊt lín h¬n.
§é chèi cña cäc ph¶i ®o víi ®é chÝnh x¸c 1 mm vµ ®o liªn tiÕp Ýt nhÊt 3 lÇn.
Trong ®iÒu kiÖn bóa ®Ëp ®óng tim cäc chiÒu cao r¬i bóa lµ lín nhÊt, sè lÇn va ®Ëp trong
mét phót còng nh− ¸p lùc h¬i, ¸p lùc kh«ng khÝ trong xy-lanh bóa ph¶i phï hîp víi çc trÞ
sè ghi trong lý lÞch bóa. MÆt kh¸c ph¶i theo dâi ®Ó t×nh tr¹ng ®Çu cäc ®−îc b×nh th−êng,
kh«ng cã hiÖn t−îng nøt vì.
Trong khi ®ãng cäc kh«ng nªn nghØ l©u, ®Ó tr¸nh hiÖn t−îng ®Êt phôc håi. Ph¶i
®ãng cäc cho ®Õn khi ®¹t ®é chèi tÝnh to¸n. NÕu mòi cäc xuèng çch cao ®é thiÕt kÕ h¬n
1m mµ ®t ®¹t ®é chèi tÝnh to¸n trong suèt 10 håi bóa liªn tôc, th× ph¶i theo dâi, t×m
nguyªn nh©n, vµ ¸p dông çc biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng chÞu lùc cña cäc,
vµ ®é æn ®Þnh cña c¶ mãng cäc.
GÆp tr−êng hîp mòi cäc ®t ®¹t ®Õn cao ®é thiÕt kÕ, nh−ng ch−a ®¹t ®é chèi tÝnh to¸n,
th× cÇn tiÕn hµnh thÝ nghiÖm cäc víi t¶i träng tÜnh th¼ng vµ t¶i träng ®éng sím nhÊt lµ sau
2 ngµy kÓ tõ lóc ®ãng xong cäc.
5.2.2.4. xãi n−íc ®Ó h¹ cäc

Khi ®ãng cäc vµo nÒn ®Êt cã tÇng çt hoÆc çt sái, gÆp khã kh¨n cã thÓ tiÕn hµnh
®ãng cäc ®ång thêi víi viÖc sãi n−íc. Trong ®Êt sÐt chØ ®−îc dïng biÖn ph¸p xãi n−íc khi
h¹ cäc èng. Kh«ng ®−îc xãi n−íc khi ®ãng cäc ë gÇn c«ng tr×nh ngÇm vµ çc c«ng tr×nh
l©n cËn cã s½n ( nÕu cã nguy c¬ g©y lón, sôt lë ®Êt d−íi çc c«ng tr×nh ®ã ).
BiÖn ph¸p xãi n−íc th−êng dïng kÕt hîp víi bóa xung kÝch, hay bóa rung ë mét
trong çc h×nh thøc sau :
-BiÖn ph¸p xãi n−íc lµ biÖn ph¸p chñ yÕu
- Xãi n−íc kÕt hîp ®ãng cäc b»ng bóa xung kÝch, hoÆc bóa rung mét çch ®ång thêi
ho¹t ®éng.
- Xãi n−íc kÕt hîp ®ãng cäc b»ng mét trong hai lo¹i bóa trªn theo çch lu©n phiªn
nhau ho¹t ®éng.
Khi mòi cäc h¹ ®Õn çch cao ®é thiÕt kÕ 1 ÷2 m, ph¶i ngõng xãi n−íc, vµ ®ãng cäc
tiÕp b»ng bóa xung kÝch hay bóa rung cho ®Õn lóc ®¹t ®é chèi tÝnh to¸n.
§Ó b¬m n−íc xãi, dïng lo¹i m¸y b¬m ly t©m ®a cÊp, cã c«ng suÊt 5m3/gi©y, vµ ¸p
lùc ®Õn 20kG/cm2. M¸y b¬m ®Æt gÇn n¬i h¹ cäc ®Ó ®ì tæn thÊt ¸p lùc b¬m. Trªn ®−êng
èng dÉn n−íc cã van b¶o hiÓm ®Ó x¶ n−íc ¸p lùc khi ®Çu èng xãi bÞ ®Êt lµm t¾c.
Khi h¹ cäc BTCT mÆt c¾t ®Æc, nªn xãi n−íc ®óng t©m b»ng çch uèn cong ®Çu
d−íi cña èng xãi. PhÇn nµy ngµm trong cäc, ®µu trªn cña nã dÉn ra ngoµi vµ nèi b»ng C«-
li-ª víi phÇn th¸o l¾p ®−îc cña èng xãi ( h×nh 6.16,a). NÕu dïng hai èng xãi th× bè trÝ
chóng ®èi xøng nhau ë hai mÆt bªn cäc vµ liªn kÕt b»ng C«-li-ª (h×nh 6.16,b ). C«-li-ª thø
14
nhÊt ®Æt ë gÇn mòi cäc, C«-li-ª thø hai vµ nh÷ng C«-li-ª tiÕp theo ®−îc bè trÝ ë kho¶ng
çch 10 ÷ 15m ®èi víi cäc th¼ng vµ kho¶ng çch 5 ÷10m ®èi víi cäc xiªn.
§é xãi h¹ cäc rçng cã ®Çu d−íi kÝn, ph¶i chõa mét lç ë ®¸y cäc cho ®Çu èng xãi
xuyªn qua ( h×nh 6.16,c). §Ó èng xãi di chuyÓn tù do trong lßng cäc, phÇn trªn cña cäc
rçng l¾p thªm ®o¹n cäc dÉn ( th−êng b»ng thÐp ) cã chõa cöa sæ cho ®o¹n cong cña èng
xãi ®i qua.
B¶ng 6.14 ¸p lùc n−íc vµ l−u l−îng n−íc cÇn thiÕt ®Ó xãi h¹ cäc
MÆt c¾t ngang cña cäc, cm
§é s©u ¸p lùc cÇn 30 – 50 50 – 70
Lo¹i ®Êt ®ãng cäc thiÕt ë ®Çu §−êng L−u l−îng §−êng L−u l−îng
vµo trong èng xãi, kÝnh trong n−íc cho kÝnh trong n−íc cho 1
®Êt,m kG/cm2 cña èng mét cña èng cäc,m3/phó
xãi n−íc cäc.m3/phó xãi n−íc t
trung t trung
t©m,mm t©m,mm
Bïn, çt
nhá, ®¸t 5 – 15 4 –8 37 400-1000 50 100-1500
sÐt dÎo 15 – 25 8- 10 68 1000-1500 80 1500-2000
mÒm, sÐt 25 – 35 10- 15 80 1500-2000 106 2000-3000
pha çt
Çt, sÐt
pha çt 5- 15 6- 10 50 1000- 1500 68 1500- 2000
chÆt, çt 15- 25 10- 15 80 1500 -2000 106 2000- 3000
lÉn cuéi 25- 35 15- 20 106 2500- 3000 106- 131 2500- 4000
sái,çt pha
sÐt, ®Êt sÐt
chÆt võa
èng xãi b»ng thÐp, ®−êng kÝnh trong 36 ÷106mm. §Çu èng xãi ®−îc liªn kÕt b»ng
hµn ®iÖn hoÆc ren r¨ng ( h×nh 6.17).
¸p lùc vµ l−u l−îng n−íc cÇn thiÕt ë ®Çu èng xãi ®−îc chän tuú theo lo¹i ®Êt, kÝch
th−íc cña ®Çu cäc vµ ®é s©u ®ãng cäc cã thÓ tham kh¶o b¶ng 6.14.
§Ó tÝnh c«ng suÊt tr¹m b¬m, ®−êng kÝnh èng dÉn chÝnh, ®−êng kÝnh èng mÒm,
ph¶i c¨n cø vµo trÞ sè tæn rh¸t ¸p lùc n−íc trong ®−êng èng. Tæn thÊt nµy tÝnh theo chiÒu
cao cét n−íc (h),(m) trªn 100m ®−êng th¼ng phô thuéc vµo ®−êng kÝnh èng vµ tèc ®é
ch¶y cña n−íc trong èng ( V), m/gi©y.
Tæn thÊt ¸p lùc trong ®o¹n èng cao su x¸c ®Þnh theo c«ng thøc :
Q2L
H= ,T/m2 (6.9)
KT
Trong ®ã : Q – L−u l−îng n−íc, l/gi©y
L – ChiÒu dµi èng cao su,m
15
KT – HÖ sè, lÊy phô thuéc ®−êng kÝnh trong cña èng cao su vµ lo¹i vËt liÖu
thµnh bªn trong èng, cho ë b¶ng 6.15.
B¶ng 6.15 HÖ sè KT
§−êng kÝnh trong cña èng Lo¹i èng mÒm
mÒm,mm Bªn trong b»ng cao su B»ng cao su
33 33 50
50 133 200
65 567 850
76 1333 2000
Tæn thÊt ¸p lùc trªn 100m ®−êng èng thÐp th¼ng phô thuéc vµo l−u tèc n−íc vµ
®−êng kÝnh trong cña èng thÐp lÊy theo b¶ng 6.16.
§−êng kÝnh èng xãi vµ c«ng suÊt m¸y b¬m chän theo tr×nh tù sau: theo b¶ng 6.14
x¸c ®Þnh l−u l−îng vµ ¸p lùc n−íc cÇn thiÕt ë ®Çu èng xãi, trong èng mÒm, trong èng
dÉn, èng khuûu, èng nèi, ë çc van vµ tÝnh c«ng suÊt m¸y b¬m.
5.2.3. thö cäc
C«ng t¸c thö cäc bao gåm : ®ãng cäc thö b»ng t¶i träng ®éng, Ðp cäc thö b»ng lùc
tÜnh th¼ng ®øng.
B¶ng 5.2.16 L−u l−îng n−íc (ghi ë tö sè, m3/giê) vµ tæn thÊt ¸p lùc(ghi ë mÉu
sè.T/m2) trªn 100m dµi èng thÐp th¼ng
Tèc ®é
ch¶y §−êng kÝnh trong cña èng,mm
cña
n−íc
trong
25 40 50 60 70 80 100 125 250
èng
1,0
1,1
1.80/6.40 7.1/2.9
1,25 4.5/3.7 10.2/2.3 13.9/2.0 18.1/1.7 28.3/1.3 44.2/1.0 63.6/0.84
1.95/7.60 7.8/3.4
1,50 5.0/4.4 11.2/2.8 15.2/2.3 20/2 31.1/1.6 48.6/1.2 70/1.0
2.20/9.70 8.8/4.3
1,75 5.7/5.6 12.8/3.5 17.3/3.0 22.6/2.6 35.4/2 55.2/1.6 79.5/1.3
2.7/13.5 10/6.1
2,0 6.8/7.8 15.3/5 20.8/4.2 27.1/3.6 42.4/2.8 66.3/2.2 95.4/1.8
3.1/18.1 12.4/8.1
2,5 7.9/10.5 17.8/6.6 24.3/5.7 31.7/4.8 49.5/3.8 77.3/3.0 111/2.4
3.5/23 14.1/10.5
3,0 9.1/13.4 20.4/8.6 27.7/7.2 36.2/6.2 56.6/4.9 88.4/3.8 127/3.2
4.4/34.7 17.7/16
3,5 11.3/20.5 25.5/13.1 34.6/11.1 45.2/9.6 70.7/7.5 110/5.9 159/4.9
5.3/47.9 21.2/24.7
4,0 13.6/28.8 30.5/18.6 41.6/15.8 54.3/13.6 84.3/10.7 133/8.4 191/6.9
6.3/69 25.2/35
5,0 15.9/39.4 35.2/24.8 48/21 63/18.2 100/16.2 154/11.3 222/9.3
7.2/90 28.8/45.5
18.1/51 40.4/32.5 54.7/27.2 72/24 114/21.2 176/14.7 253/12.1
9.0/140 36/71
22.6/79 50.5/51 68.5/41.5 90/37 142/32.7 220/23 316/18.9
Ghi chó:
16
1- Trong çc èng ®tn b»ng thÐp cò bÞ b¶n, gØ th× trÞ sè tæn thÊt ¸p lùc trong
b¶ng nµy ph¶i nh©n víi 1.15 – 1.3.
2- Tæn thÊt ¸p lùc ë çc èng nèi vµ van, ë çc èng khuûu vµ van ®−îc lÊy
b»ng trÞ sè tæn thÊt cña èng thÐp th¼ng cã cïng ®−êng kÝnh vµ dµi 5m.
3- Çc trÞ sè trung gian x¸c ®Þnh b»ng çch néi suy
Môc ®Ých cña c«ng t¸c thö cäc lµ :

- C¨n cø ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt thùc tÕ ®Ó chän c«ng nghÖ h¹ cäc thÝch hîp cho hµng
lo¹t cäc tiÕp theo.
- QuyÕt ®Þnh l¹i cao ®é mòi cäc ®ãng vµo ®Êt theo ®óng ®iÒu kiÖn thùc tÕ ®Þa chÊt
vµ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng chÞu lùc cÇn thiÕt cña cäc.
- X¸c ®Þnh ®é lón cña cäc ®¬n cã phï hîp víi thiÕt kÕ hay kh«ng.
C«ng t¸c thö cäc ®−îc thùc hiÖn theo ®óng ®Ò c−¬ng thö cäc ®t ®−îc duyÖt.
Trong ®Ò c−¬ng nµy cÇn xÐt ®Õn : ®iÒu kiÖn ®Þa ch¸t thuû v¨n, ®Æc ®iÓm tæ hîp t¶i trong
tÝnh to¸n mãng, vÞ trÝ bÖ mãng so víi mÆt ®Êt hay ®¸y s«ng. Néi dung ®Ò c−¬ng thö cäc
cÇn nªu râ: s¬ ®å kÕt cÊu ®Ó t¹o lùc thö cäc, vÞ trÝ ®ãng cäc thö vµ kh¶ n¨ng dïng cäc thö
trong mãng c«ng tr×nh sau khi thö xong, s¬ ®å vµ trÞ sè lùc cÇn t¹o ra ®Ó thö cäc, çch ®o
vµ s¬ ®å ®Æt ®ång hå khi thö, vËt liÖu, kÝch th−íc, kÕt cÊu cña cäc thö , ph−¬ng ph¸p h¹
cäc thö.
C¨n cø ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt cô thÓ ®Ó ®Þnh ra sè l−îng vµ vÞ trÝ cña çc cäc thö : sè
l−îng cäc ®−îc thö víi t¶i träng ®éng chiÕm kho¶ng 2% tæng sè cäc trong mãng, vµ Ýt
nhÊt ph¶i lµ 5 cäc. Sè l−îng cäc thö víi t¶i träng Ðp yÜnh chiÕm 1% tæng sè cäc trong
mãng vµ Ýt nhÊt ph¶i lµ 2 cäc.
5.2.3.1. thö cäc víi t¶i träng tÜnh

§ãng cäc thö víi t¶i träng ®éng, nghÜa lµ dïng bóa ®ãng cäc xuèng, ®o ®é chèi cña
cäc, vµ dïng çc c«ng thøc ®Ó kiÓm nghiÖm t¶i träng giíi h¹n cña cäc, quyÕt ®Þnh ®é s©u
h¹ cäc thùc tÕ t¹i hiÖn tr−êng.
Sau khi kÕt thóc ®ãng cäc, nÕu nÒn ®Êt lµ ®Êt çt nªn ®Ó cäc nghØ Ýt nhÊt 3 ngµy ;
nÕu lµ ®Êt sÐt, nªn ®Ó cäc nghØ Ýt nhÊt 6 ngµy, sau ®ã ®ãng cäc lÇn n÷a ®Ó ®o ®é chèi tÝnh
to¸n. §é chèi nµy khi ®ã dùa theo trung b×nh céng cao ®é 5 ®iÓm ®Çu cäc ( 4 ®iÓm gãc vµ
1 ®iÓm gi÷a).
Khi thö cäc ph¶i dïng lo¹i bóa mµ tr−íc ®ã ®t dïng ®Ó ®ãng cäc tõ lóc ®Çu : khi
dïng bóa träng lùc, bó h¬i ®¬n ®éng hay bóa §iªzen ph¶i ®Ó chiÒu coa r¬i bóa gièng nh−
lóc h¹ cäc ; khi dïng bóa h¬i song ®éng, ph¶i ®Ó ¸p lùc h¬i Ðp vµ tèc ®é më bóa h¬i gièng
nh− lóc h¹ cäc ; nÕu dïng bóa rung, th× çc ®iÒu kiÖn lóc thö cäc còng gièng nh− lóc ®ang
h¹ cäc.
Mçi håi bóa ®Ó thö quy ®Þnh lµ 1,3,5 nh¸t t−¬ng øng lÇn l−ît víi çc lo¹i bóa h¬i
®éng, bóa §iªzen vµ bóa träng lùc. NÕu dïng bóa h¬i song ®éng hay bóa rung, th× cho
bóa ho¹t ®éng liªn tôc nöa phót. §é chèi tÝnh to¸n lÊy b»ng trÞ sè b×nh qu©n ®èi víi mét
håi bóa. NÕu khi ®ãng 3 ÷5 nh¸t mµ trÞ sè ®é chèi kh«ng x¸c ®Þnh, kh«ng ®ñ tin cËy, ht×
®ãng thªm 30 nh¸t bóa n÷a.Khi ®ã ®é chèi tÝnh to¸n lÊy b»ng trung b×nh céng cña 10 nh¸t
bóa cuèi cïng.
17
Trong ®Êt sÐt hoÆc çt mÞn, th−êng gÆp hiÖn t−îng co bÞ hót, nghÜa lµ sau mét thêi
gian nghØ ®ãng, th× ®é chèi cña cäc gi¶m xuèng. Trong ®Êt çt −ít hay no n−íc, cã thÓ
gÆp hiÖn t−îng chèi gi¶, nghÜa lµ sau mét thêi gian nghØ ®ãng, th× ®é lón cña cäc t¨ng lªn
nhiÒu. Khi ®ã nªn ®Ó cäc nghØ 3 ÷6 ngµy ®ªm råi ®ãng thö l¹i ®Ó kiÓm tra.
T¶i träng giíi h¹n cña cäc thö tÝnh theo ®é chèi, tÝnh to¸n ®o ®−îc b»ng c«ng thøc ( 6.8).
5.2.3.2. thö cäc víi t¶i träng tÜnh

C«ng t¸c nµy chØ thùc hiÖn khi cã nhi ngê vÒ kh¶y n¨ng chÞu lùc cña cäc, vµ khi cã
yªu cÇu ®Æc biÖt cña ®¬n vÞ thiÕt kÕ.
§ãng cäc thö b»ng t¶i träng tÜnh nghÜa lµ sau khi tÝnh ®Õn ®é cao quy ®Þnh, th×
dïng kÝch ®Ó nÐn Ðp cäc xu«ng th¼ng ®øng, hoÆc Ðp ®Èy ®Çu cäc sang ngang( thö cäc theo
t¶i träng n»m ngang tèn kÕm nªn Ýt khi lµm). Tõ kÕt qu¶ ®o ®é lón duy ra t¶i träng tÜnh
giíi h¹n cña cäc.
Çc s¬ ®å ®Æt t¶i träng tÜnh lªn cäc nh− h×nh 6.18 vµ h×nh 6.19 lµm phæ biÕn nhÊt
hiÖn nay lµ dïng cäc neo vµ kÝch thuû lùc ( h×nh 6.20). Sè l−îng cäc neo ®−îc x¸c ®Þnh
c¨n cø vµo kh¶ n¨ng chÞu kÐo cña cäc theo vËt liÖu, vµ kh¶ n¨ng chÞu nhæ cña cäc theo
®iÒu kiÖn ®Êt, nh−ng kh«ng Ýt h¬n 4 cäc.Cù ly trèng gi÷a cäc neo vµ cäc thö Ýt nhÊt 1m vµ
theo b¶ng 6.17.
Yªu cÇu khi thö cäc :

- KÝch dÇu tèt, ®¶m b¶o kh«ng háng trong qu¸ tr×nh thö
- Cäc vµ hÖ dÇm truyÒn lùc ph¶i cè ®Þnh, v÷ng ch¾c, kh«ng bÞ chÊn ®éng do ¶nh
h−ëng cña ngo¹i lùc.
- Tr−íc khi nÐn thö cäc, ph¶i kiÓm tra tØ mØ çc mèi nèi, çc kÝch, çc chªm, hÖ
dÇm g¸ng v.v
B¶ng 6.17
Sè l−îng cäc neo Kho¶ng çch trèng gi÷a cäc mèc víi …m
Cäc neo Cäc ®−îc thö
4 1.6 2.4
6 1.0 1.7
Çc kÝch thuû lùc cã thÓ ghÐp víi nhau ®Ó ®¶m b¶o ®ñ lùc Ðp cäc ( b»ng çch nèi
th«ng çc vßi ®Çu cña èng víi nhau ). Khi ®ã tæng hîp lùc Ðp cña nhãm kÝch b»ng:
P= F. p. m (6.10)
2
Trong ®ã : F – DiÖn tÝch piston cña kÝch, cm
p – Sè ®äc trªn ®ång hå ¸p lùc,kG/cm2
m – Sè l−îng kÝch trong nhãm kÝch.
Çc ®ång hå ®o chuyÓn vÞ ph¶i cã ®é chÝnh x¸c ®Õn 0.1mm. Th−êng ®Æt ®èi xøng
hai ®ång hå qua tim cäc thö. Nªn ®Æt c¶ ®ång hå ®o ®é nhæ lªn ( chuyÓn vÞ th¼ng ®øng
h−íng lªn trªn) cña çc cäc neo, ®Ó ph©n tÝch ¶nh h−ëng cña mçi cäc neo ®Õn cäc thö.
Çc ®ång hå ®o chuyÓn vÞ ®Æt trªn hÖ thèng cäc mèc cã cù ly quy ®Þnh ë b¶ng 6.17.
18
Çc giai ®o¹n chÊt t¶i thö cäc do c¬ quan thiÕt kÕ quy ®Þnh. Cã thÓ tham kh¶o mét
trong ba çch ë b¶ng 6.18.
B¶ng 6.18 Çc çch gia t¶i khi thö cäc

Çc b−íc gia t¶i vµ gi¶m t¶i Çc çch gia t¶i
I II III
T¨ng ®Õn tÜnh t¶i thiÕt kÕ - + +

Gi¶m hÕt t¶i - + +
T¨ng ®Õn t¶i träng chÝnh + Phô theo thiÕt kÕ - + +
Gi¶m hÕt t¶i - + +
Gi¶m cßn tÜnh t¶i thiÕt kÕ - - +
T¨ng ®Õn t¶i träng chÝnh + phô - - +
Gi¶m chØ cßn tÜnh t¶i thiÕt kÕ - - +
T¨ng t¶i ®Õn lùc ph¸ ho¹i + + +
Gi¶m hÕt mäi t¶i träng + + +
T¶i träng tÜnh ®Ó thö cäc ®−îc t¨ng dÇn tõng cÊp. Mçi cÊp t¨ng lÊy b»ng 0.1Pgh,
khi gÇn ®¹t ®Õn Pgh th× mçi cÊp t¨ng lµ 0.05 Pgh ( ®©y Pgh lµ t¶i träng gií h¹n do thiÕt kÕ dù
kiÕn ). Sau mçi lÇn t¨ng t¶i, cÇn ghi çc sè ®o trªn ®ång hå ®o lón. Thêi gian vµ sè lÇn
ghi ®é ë mçi cÊp t¶i träng theoçc quy ®Þnh thÝ nghiÖm
T¶i träng ë mçi cÊp t¨ng t¶i ®−îc gi÷ cho ®Õn khi ®¹t ®−îc sù æn ®Þnh vÒ ®é lón
míi t¨ng cÊp tiÕp theo (tiªu chuÈn æn ®Þnh vÒ ®é lón ®−îc qui ®Þnh nh− sau :®èi víi ®Êt
çt sau 30 phót,®èi víi ®Êt sÐt sau 60 phót ®é lón kh«ng lín h¬n 0.1 mm )
Khö gi¶m t¶i còng lµm theo tõng cÊp, mçi cÊp gi¶m t¶i b»ng hai lÇn cÊp t¨ng t¶i.
Tr−êng hîp sè lÇn t¨ng t¶i lµ lÎ, cÇn gi¶m t¶i trong ®ît ®Çu b»ng mét trÞ sè cÊp t¨ng t¶i.
Sau mçi lÇn gi¶m t¶i, cÇn ghi çc trÞ sè ®o trªn ®ång hå chuyÓn vÞ ®o lón.
Qu¸ tr×nh t¨ng t¶i cÇn liªn tôc, kh«ng gi¸n ®o¹n ngay c¶ tr−êng hîp thÝ nghiÖm
kÐo dµi nhiÒu ngµy. Ngõng t¨ng t¶i khi ®t thÊy dÊu hiÖu t¨ng tíi t¶i träng cùc h¹n. Çc
®iÒu kiÖn ®ã cô thÓ lµ :
- Khi tæng ®é lón cäc v−ît qu¸ 40mm vµ ®é lón cña giai ®o¹n sau lín h¬n hoÆc
b»ng 5 lÇn ®é lón cña giai ®o¹n tr−íc.
- Khi ®é lón cña giai ®o¹n sau míi chØ lín h¬n hai lÇn ®é lón cña giai ®o¹n tr−íc,
nh−ng sau mét ngµy ®ªm vÉn ch−a ngõng lón.
- NÕu mçi cäc tú lªn nÒn ®¸, nÒn cuéi çt chÆt, hay ®Êt sÐt r¾n, th× cã thÓ dõng t¨ng
t¶i khi ®é lón nhá h¬n 40mm, nh−ng víi ®iÒu kiÖn ®t t¨ng t¶i ®Õn trÞ sè lín
nhÊt trong ®Ò c−¬ng thÝ nghiÖm,vµ trÞ sè ®ã ph¶i kh«ng nhá h¬n 1.5 lÇn trÞ sè
t¶i träng tÝnh to¸n cña cäc ®¬n trong b¶n tÝnh mèng cäc.
TrÞ sè ®é lón cña cäc lÊy b»ng trung b×nh céng cña sè ®äc trªn hai ®ång h«g ®o ®Æt
®èi xøng. Sai sè cho phÐp giíi h¹n cña sè ®äc trªn hai ®ång hå ®o kh«ng ®−îc qu¸ 50%
khi ®é lón nhá h¬n 1mm, vµ 30% khi ®é lón tõ 1 ÷5mm, vµ 20% khi ®é lón >5mm.
19
C¨n cø vµo çc kÕt qu¶ ®o sÏ vÏ ®−îc ®−êng cong quan hÖ gi÷a ®é lón cña cäc vµ
thêi gian t¸c dông cña t¶i träng, vÏ ®−îc ®−êng cong quan hÖ ®é lón cña cäc víi t¶i träng
tÜnh t¸c dông lªn cäc thö ( h×nh 6.22).
Quan hÖ t¶i träng - ®é lón dïng ®Ó x¸c ®Þnh t¶i träng ghíi h¹n cña cäc.
Theo kÕt qu¶ thö cäc víi t¶i träng tÜnh, x¸c ®Þnh søc chÞu tÝnh to¸n cña cäc nh−
sau:
P = k. m. Pgh ( 6.11)
Trong ®ã :
k – HÖ sè ®ång nhÊt, th−êng lÊy k=0.8
m – HÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc, th−êng m=1.
Pgh – T¶i träng giíi h¹n cña cäc thö, lÊy b»ng t¶i träng øng víi cÊp t¨ng t¶i tr−íc
cÊp t¨ng t¶i g©y ra ®é lón tæng céng lín h¬n 40mm, hay g©y ra çc ®iÒu kiÖn ®t nªu.
C«ng t¸c thö cäc theo t¶i träng ®éng vµ t¶i träng tÜnh ®−îc thùc hiÖn tr−íc khi
®ãng hµng lo¹t cäc. Yªu cÇu ®Æt ra lµ ph¶i xÐt sù t−¬ng quan gi÷a t¶i träng giíi h¹n lín
nhÊt cã ®−îc do kÕt qu¶ thùc nghiÖm (Pgh) vµ t¶i träng giíi h¹n theo kÕt qu¶ tÝnh to¸n thiÕt
kÕ ( Ptc) ®Ó quyÕt ®Þnh ®é chèi lµm c¨n cø kiÓm tra,hoÆc ®iÒu chØnh l¹i thiÕt kÕ mãng cäc
cho hîp lý.
Trong thùc tÕ cã thÓ x¶y ra 3 tr−êng hîp sau :
Tr−êng hîp 1: Khi cã Pgh= Ptc nghÜa lµ cäc thö tho¶ mtn ®iÒu kiÖn tÝnh to¸n cña
mãng cäc, do ®è ®é chèi lµm c¨n cø kiÓm tra khi ®ãng hµng lo¹t çc cäc kh¸c, cã thÓ lÊy
b»ng ®é chèi ®o ®−îc khi ®ãng lÇn ®Çu tiªn, nghÜa lµ :
ek=e1
e1 - §é chèi cña cäc khi thö lÇn ®Çu
Tr−êng hîp 2: Khi cã Pgh>Ptc, xÐt nÕu møc ®é Pgh>Ptc kho¶ng hai lÇn, hîc Ýt h¬n. ë
®©y nÕu vÉn lÊy ®é chèi kiÓm tra theo ®é chèi e th× kh«ng kinh tÕ. Nªn c¨n cø vµo t×nh
h×nh ®Þa chÊt cô thÓ ®Ó chän gi¶i ph¸p söa ®æi thiÕt kÕ, thay ®æi cù ly gi÷a çc cäc.
Tr−êng hîp 3: Khi cã Pgh<Ptc nghÜa lµ ®é chèi kiÓm tra ph¶i nhá h¬n dé chèi thùc
tÕ e1 lóc thö. Nh− vËy ph¶i söa thiÕt kÕ, tèt nhÊt lµ t¨g chiÒu dµi cäc.
5.2.4. nghiÖm thu cäc
Khi nghiÖm thu c«ng t¸c ®ãng cäc, ph¶i dùa vµo çc c¨n cø sau : ®å ¸n thiÕt kÕ
mãng cäc, b¶n vÏ thi c«ng cäc, biªn b¶n kiÓm tra cäc tr−íc lóc ®ãng, nhËt kÝ s¶n xuÊt vµ
b¶o qu¶n cäc, biªn b¶n thÝ nghiÖm mÉu bª t«ng, biªn b¶n mÆt c¾t ®Þa chÊt cña mãng, mÆt
b»ng bè trÝ cäc vµ c«ng tr×nh, biªn b¶n thö cäc ( nÕu cã thö ), sè liÖu vÒ tÝnh ¨n mßn cña
n−íc ngÇm hay n−íc ngËp ë khu vùc mãng cäc.
Néi dung c«ng t¸c nghiÖm thu gåm cã:
20
- KiÓm tra møc ®é hoµn thµnh c«ng t¸c theo yªu cÇu cña ®å ¸n vµ cña quy tr×nh thi
c«ng.
- KiÓm tra xem xÐt nhËt kÝ ®ãng cäc, çc biÓu thèng kª çc cäc ®t ®ãng
- Khi thÊy cÇn thiÕt, th× thö cäc theo t¶i träng ®éng vµ theo t¶i träng tÜnh.
Ph¶i lËp biªn b¶n nghiÖm thu trong ®ã ghi râ mäi khuyÕt ®iÓm ph¸t hiÖn ®−îc lóc
nghiÖm thu, quy ®Þnh râ thêi h¹n söa ch÷a vµ ®¸nh gi¸ chÊt l−îng c«ng t¸c.
B¶ng 6.19 Sai sè cho phÐp khi ®ãng cäc
D¹ng cäc vµ çch bè trÝ cäc Sai sè cho phÐp cña cäc trªn
mÆt b»ng
I- Cäc cã mÆt c¾t h×nh vu«ng, h×nh ch÷ nhËt, cäc èng
®−êng kÝnh nhá h¬n hay b»ng 0.5
1. §èi víi mãng cã 1 hµng cäc
- Däc theo hµng cäc 0.3d
- Theo ph−¬ng ngang cña hµng cäc 0.2d
2. §èi víi nhãm cäc vµ ®µi cäc
- Däc theo hµng cäc 0.3d
- §èi víi çc cäc biªn theo ph−¬ng ngang 0.2d
3. §èi víi bti cäc theo çc ph−¬ng
- Hµng cäc biªn 0.2d
- Çc cäc ë gi÷a bti cäc 0.4d
4. §èi víi cäc ®¬n 5cm
5. §èi víi cäc d¹ng cét 3cm
II- HÖ thèng khung dÉn h−íng
1. Khi khung nµy ë khu vùc cã n−íc ngËp 0.025H
2. Khi khung nµy ë khu vùc c¹n ±25m
Chó thÝch
Sè cäc cã sai tèi ®a b»ng víi sai sè cho phÐp kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 25% tæng sè cäc.
VÊn ®Ò sö dông nh÷ng cäc cã sai sè lín h¬n cho phÐp do c¬ quan thiÕt kÕ gi¶i quyÕt
KÝ hiÖu : d ®−êng kÝnh cäc trßn hoÆc kÝch th−íc nhá nhÊt cña mÆt c¨t cäc h×nh ch÷
nhËt
H chiÒu s©u n−íc ngËp
Khi cäc bÞ sai lÖch vÞ trÝ so víi thiÕt kÕ th× cù ly tõ c¹nh ngoµi cña hµng cäc biªn ®Õn
c¹nh ngoµi cña bÖ cäc ph¶i ≥ 0.15d vµ kh«ng ®−îc nhá h¬n 5cm
Sai sè vÞ trÝ ®Çu cäc sau khi c¾t so víi vi trÝ thiÕt kÕ cña nã trªn mÆt b»ng kh«ng ®−îc
lín h¬n trÞ sè trong b¶ng 6.19
§é lÖch trôc däc th¼ng ®øng so víi ph−¬ng th¼ng ®øng kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 1% sai
sè cho phÐp vÒ cao ®é h¹ cäc lÊy theo b¶ng 6.20
§èi víi cäc v¸n lµm b»ng vßng v©y ng¨n n−íc sai sè cho phÐp khi ®ãng ®−îc lÊy theo
b¶ng 6.21
21
Çc biÓu mÉu nhËt ký ®ãng cäc vµ ®ãng cäc v¸n ®−îc lµm theo “tiªu chuÈn thi c«ng
vµ nghiÖm thu cÇu cèng”
B¶ng 6.20 Sai sè cho phÐp vÒ cao ®é cäc

D¹ng mãng cäc Sai sè cho phÐp vÒ cao ®é h¹ cäc so víi thiÕt
kÕ, mm
Cã bÖ cäc ®óc t¹i chç ± 3
Cã bÖ cäc l¾p ghÐp ± 1
Trô cäc,cã xµ mò l¾p ghÐp ± 5
Cäc d¹ng cét 0–3
B¶ng 6.21 Sai sè cho phÐp khi ®ãng cäc v¸n
Sè thø tù Lo¹i cäc v¸n Sai sè cho phÐp trªn mÆt
b»ng
1 Cäc v¸n thÐp ®−îc ®ãng
b»ng gi¸ næi (tµu ®ãng cäc)
- Ë cao ®é cña ®Ønh ≤ 300 mm
cäc ≤ 150mm
- Ë cao ®é cña mÆt ®Êt
2 Cäc v¸n thÐp khi ®ãng trªn
c¹n
- ë cao ®é cña ®Ønh cäc 150mm
- ë cao ®ä cña mÆt ®Êt 100mm
5.2.5 Thi c«ng mãng cäc
Sau khi ®ãng cäc, çc ®Çu cäc th−êng ë çc cao ®é kh¸c nhau, do ®ã ph¶i c¾t ®Çu
cäc cho ®óng cao ®é thiÕt kÕ cña nã.Çc cäc gç cña mãng mè trô ph¶i ®−îc c¾t Ýt nhÊt 50
cm d−íi møc n−íc thÊp nhÊt.Çc cäc bª t«ng cèt thÐp ®−îc c¾t ®Çu cäc b»ng çc m¸y
chuyªn dông ®Ó ph¸ vì phÇn bª t«ng ®Çu cäc, sau ®ã uèn gËp çc cèt thÐp lé ra theo chØ
dÉn cña thiÕt kÕ.
BÖ cäc cña mãng mè trô cÇu th−êng ®−îc thi c«ng trong vßng v©y ng¨n n−íc n¬i
cã n−íc ngÇm hoÆc n¬i cã n−íc ngËp mÆt, sau khi ®t nghiÖm thu c«ng t¸c ®ãng cäc. ë n¬i
c¹n vµ kh«ng cã n−íc ngÇm cã thÓ thi c«ng bÖ trong hè mãng kh«ng cã vßng v©y ng¨n
n−íc. KÝch th−íc vßng v©y ph¶i réng h¬n lÝch th−íc t−¬ng øng cña bÖ cäc kho¶ng 1 ®Õn
1,5 m ®Ó ®ñ chç l¾p ®Æt v¸n khu«n vµ lµm rtnh th¸o n−íc xunh quanh mÐp trong vßng
v©y.
Khi l−îng n−íc thÊm vµo hè mãng Ýt, cã thÓ dïng çc biÖn ph¸p hót n−íc c¹n, ®æ
bª t«ng bÖ cäc ngay trªn nÒn ®¸y hè mãng.Khi cã n−íc thÊm nhiÒu, ë n¬i n−íc ngËp, th×
ph¶i ®æ bª t«ng bÞt ®¸y vßng v©y dµy Ýt nhÊt 1 m. §Ønh líp bª t«ng bÞt ®¸y kh«ng ®−îc
22
cao h¬n cao ®é ®¸y bÖ mãng cäc.Tuú tr−êng hîp cô thÓ líp bª t«ng bÞt ®¸y cã thÓ bè trÝ ë
cao ®é ®Êy vßng v©y hoÆc ë cao h¬n. Çc hå s¬ ®iÓn h×nh vÏ trªn h×nh 6.23
Líp bª t«ng bÞt ®¸y ®−îc thi c«ng b»ng mét trong çc ph−¬ng ph¸p ®æ bª t«ng d−íi
n−íc.Th−êng dïng ph−¬ng ph¸p rót èng th¼ng ®øngvµ ph−¬ng ph¸p v÷a d©ng.
Vßng v©y ng¨n n−íc ®Ó thi c«ng bÖ mãng cäc cã thÓ lµ vßng v©y cäc v¸n thÐp, vßng
v©y ®Êt hoÆc thïng chôp.Thïng chôp cã thÓ lµm b»ng gç hoÆc thÐp, ®Æt lªn nÒn ®¸y s«ng
hoÆc lªn mét sµn ®ì. Sµn ®ì nµy cã hÖ dÇm ®ì çc gç khÐp khÝt, çc dÇm ®ì sµn ®−îc cè
®Þnh nhê kÕt cÊu kÑp ®Çu cäc cña mãng hoÆc treo vµo çc dÇm thÐp g¸c lªn çc ®Ønh cäc
(h×nh 6.23)
Trong tr−êng hîp cã dïng khung dÉn h−íng ®Ó ®ãng cäc, th× vßng v©y thi c«ng bÖ
mãng cäc th−êng ®−îc thi c«ng dùa vµo khung dÉn h−íng ®ã
23
CH¦¥NG 5-3
Thi c«ng mãng cäc èng
Môc lôc
CH¦¥NG 5-3 ......................................................................................................... 1
Thi c«ng mãng cäc èng ............................................................................................ 1
5.3.1 Çc lo¹i mãng cäc ...................................................................................... 1
5.3.2 ChÕ t¹o çc ®èt cäc èng ............................................................................... 2
5.3.3 H¹ cäc èng vµo nÒn ................................................................................... 6
5.3.3.1. Chän thiÕt bÞ h¹ cäc .......................................................................... 6
5.3.3.2. X¸c ®Þnh kh¶ n¨ng chÞu lùc cña cäc èng ®0 ®−îc h¹ xong b»ng bóa
rung ................................................................................................................... 9
5.3.3.3. Nèi dµi cäc èng ................................................................................ 10
5.3.3.4. KÕt cÊu dÉn h−íng khi h¹ cäc èng................................................. 10
5.3.3.5. Sö dông bóa rung ®Ó h¹ cäc èng ..................................................... 11
5.3.3.6 LÊy ®Êt trong lßng cäc èng ................................................................ 14
5.3.4. Khoan ®¸ d−íi ch©n cäc èng ................................................................. 16
5.3.4.1. ThiÕt bÞ khoan ®¸ .............................................................................. 16
5.3.4.2. Tr×nh tù khoan ®¸ ............................................................................. 17
5.3.4.3 C«ng nhgÖ khoan ®¸ ....................................................................... 17
5.3.5. §æ bª t«ng trong lßng cäc èng ............................................................... 18
5.3.6. NghiÖm thu cäc èng vµ thi c«ng bÖ cäc ................................................ 18
5.3.1 Çc lo¹i mãng cäc
Mãng cäc èng ®−îc dïng hîp lÝ ®èi víi çc tr−êng hîp nÒn ®Êt, sÐt chÆt ®Æc biÖt
khi ®¸y nÒn lµ tÇng ®¸. Khi n−íc s©u, mÆt tÇng ®¸ kh«ng ph¼ng hoÆc tÇng phñ bªn trªn
máng qu¸ (kh«ng thÓ x©y dùng çc lo¹i mãng kh¸c ®−îc ), th× dïng cäc èng lµ hîp lý. Do
−u ®iÓm vÒ mÆt c«ng nghÖ chÕ t¹o, thi c«ng nªn cäc èng ngµy cµng ®−îc dïng réng r0i
trong x©y dùng mè trô cÇu, ®Æc biÖt lµ khi chän lo¹i kÕt cÊu mè trô kh«ng cã bÖ cäc chØ
cã xµ mò bªn trªn çc cäc èng.
Çc lo¹i mãng s©u b»ng cäc èng gåm cã:
- Mãng cäc èng ®−êng kÝnh θ =0.4 → 1.0 m cã ch©n cäc kÝn hay hë.
- Mãng cäc èng ®−êng kÝnh θ =1.6 → 3.0 m, khoan s©u vµo trong tÇng ®¸ nÒn.
Tuú theo ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt, thuû v¨n, t¶i träng truyÒn lªn mãng, kh¶ n¨ng thi c«ng, cã
thÓ thi c«ng mãng cäc èng d¹ng bÖ thÊp hoÆc bÖ cao (5.3.1) hoÆc d¹ng mãng cäc èng
kh«ng cã bÖ (chØ cã xµ mò ®Æt bÖ kª gèi h×nh 5.3.1d)
Çc cäc èng ®−êng kÝnh θ ≤ 2.0 m ®Æt th¼ng ®øng hoÆc ®Æt nghiªn tõ 3:1 ®Õn 3:2. Çc
cäc èng cã ®−êng kÝnh θ f 2.0 m chØ lªn ®Æt th¼ng ®øng.
1
Çc cäc èng cã θ ≤ 2 m sau khi ®0 h¹ ®Õn cao ®é thiÕt kÕ ®−îc l¸p lßng b»ng bª t«ng
Cäc èng bª t«ng cèt thÐp l¾p ghÐp gåm nhiÒu ®èt èng cã cèt thÐp ®Æt däc vµ cèt ®ai xo¾n
èc. ChiÒu dµi mçi ®èt èng ®−îc chän tuú theo ph−¬ng ph¸p chÕ t¹o, kh¶ n¨ng cÈu l¾p,vËn
chuyÓn, khæ giíi h¹n th«ng xe trªn ®−êng vËn chuyÓn, yªu cÇu tiªu chuÈn ho¸ ….
Khi chÕ t¹o cäc èng bª t«ng cèt thÐp th−êng dïng cèt thÐp m¸c CT5 hoÆc m¸c 35 Γc ; cßn
trong cäc èng bª t«ng cèt thÐp dù øng lùc th−êng dïng cèt thÐp c−êng ®é cao m¸c
30 XΓ 2C
Hai ®Çu cña mçi ®èt cäc èng cã çc cÊu t¹o ®Ó nèi víi çc ®èt cäc èng kh¸c hoÆc víi
bóa rung. Çc d¹ng cÊu t¹o mèi nèi ®ã gåm cã:
- Liªn kÕt mÆt bÝch b»ng ®Çu cã ren r¨ng cña çc cèt thÐp däc (h×nh 5.3.2a) dïng ë
cäc èng bª t«ng cèt thÐp dù øng lùc
- Liªn kÕt mÆt bÝch b»ng bu l«ng (h×nh 5.3.2b) dïng phæ biÕn dÔ thi c«ng trong qu¸
tr×nh h¹ dÇn tõng ®èt cäc èng.
- Liªn kÕt hµn nèi ®Çu çc cèt thÐp däc thß ra (h×nh 5.3.2d)
Çc kiÓu mèi nèi cã hµn ®iÖn (h×nh 5.3.2 cvµ d ) sau khi hµn ph¶i ®æ bª t«ng bÞt mèi
nèi b»ng lo¹i bª t«ng xi m¨ng ®«ng cøng nhanh. K hi khoan lç mÆt bÝch liªn kÕt bu l«ng
ph¶i dïng b¶n d−ìng. Sai sè cña b¶n d−ìng vÒ cù li tim hai lç khoan gÇn nhau ph¶i
<=0.25mm, sai sè vÒ tim lç ph¶i <=0.5mm, ®é chªnh cao ë mÐp mÆt bÝch ph¶i <=2mm.
ThÐp lµm mÆt bÝch cã thÓ lµ thÐp ®óc, thÐp tÊm thÐp h×nh hµn ghÐp l¹i, m¸c thÐp ph¶i tho¶
m0n çc yªu cÇu vÒ tÝnh chÊt c¬ lÝ, tÝnh chÞu hµn.
Çc cäc èng lo¹i ®−êng kÝnh lín nªn nèi b»ng hµn.Khi hµn nèi cÇn cã bé g¸ l¾p chÝnh
x¸c vµ ch¾c ch¾n, ®Ó ®Ò phßng do hµn. Ch©n ®èt cäc èng d−íi cïng ®−îc t¨ng c−êng b»ng
®ai cøng ®ai cã lç h×nh 5.3.3a hoÆc çc dao thÐp (h×nh 5.3.3 c,d)
Tr×nh tù thi c«ng mãng cäc:
- ChÕ t¹o çc ®èt cäc ãng
- §−a çc thiÕt bÞ dÉn h−íng h¹ cäc(vßng v©y dÉn h−íng hay khung dÉn h−íng) vµo vÝ
trÝ thiÕt kÕ trªn mÆt b»ng
- H¹ cäc èng b»ng bóa rung
- Khoan ®¸ ë ch©n cäc èng, ®Æt cèt thÐp ë ®ãn ®æ bª t«ng liªn kÕt ch©n cäc èng víi tÇng
nÒn ®¸
- §ãng vßng v©y cäc v¸n thÐp, hót bïn, ®æ bª t«ng bÞt ®¸y
- Hót n−íc trong lßng cäc èng vµ trong vßng v©y
- C¾t bá ®o¹n èng thõa phÝa trªn
- KiÓm tra nghiÖm thu c«ng t¸c h¹ cäc èng
- Thi c«ng bÖ mãng cäc èng
5.3.2 ChÕ t¹o çc ®èt cäc èng
Çc ®èt cäc èng chiÒu lµ béi sè cña mét mÐt. Cäc èng ®óc b»ng lo¹i bª t«ng thñ
c«ng m¸c kh«ng nhá h¬n 400. Çc ®èt cäc èng ®−îc ®óc trong khu«n thÐp, hay gç trªn bÖ
quay ly t©m vµ dÇm rung.V¸n khu«n gç chØ dïng khi chÕ t¹o ®¬n lÎ khi dïng mét sè Ýt
cäc.MÆt trong v¸n khu«n gç ®−îc lãt t«n máng hoÆc lµm cÊu t¹o méng ghÐp gi÷a çc tÊm
v¸n dµy 4 - 5cm, réng 10 –12cm ®Ó tr¸nh rß ch¶y v÷a xi m¨ng. Ph−¬ng ph¸p ®óc quay li
t©m th−êng dïng ®ö ®óc çc ®èt cäc ®−êng kÝnh < 2m víi chiÒu dµi tõ 6 ®Õn 12m.
2
Khu«n rung b»ng thÐp (h×nh 5.3.4) gåm v¸n khu«n trong vµ v¸n khu«n ngoµi cã
phÔu rèt bª t«ng.ThÐp b¶n lµm v¸n khu«n dµy 4 ®Õn 6mm, mçi ph©n ®o¹n v¸n khu«n dµi
2 ®Õn 4m. Çc ph©n ®o¹n v¸n khu«n ®−îc liªn kÕt víi nhau b»ng mÆt bÝch bu l«ng. Çc
ph©n ®o¹n v¸n khu«n cã çc g©n vßng cøng t¨ng c−êng çch nhau tõ 0.7 ®Õn 1m. §Ó th¸o
v¸n khu«n dÔ dµng ph¶i ®Æt çc gio¨ng ®Öm cao su ë khe nèi däc cña çc ph©n ®o¹n v¸n
khu«n.
KÝch th−íc tiªu chuÈn ho¸ cña çc ®èt cäc èng ghi trong b¶ng 5.3.1
B¶ng 5.3.1 Çc ®èt cäc èng bª t«ng cèt thÐp
§−êng ChiÒu dµy ChiÒu dµi ®èt cäc èng m

kÝnh ngoµi thµnh èng
m cm 6 7 8 9 10 11 12
Träng l−îng t
1.0 12 - - 7.2 8.1 9.0 9.9 10.8

1.6 12 9.2 10.8 11.2 13.7 15.2 - -
2.0 12 11.5 13.4 15.3 17.1 19.0 - -
3.0 12 18.7 21.9 24.9 - - - -
4.0 14 28.2 32.7 37.4 - - - --
Trong qu¸ tr×nh ®óc, bª t«ng cäc èng ®−îc ®Çm rung b»ng çc m¸y ®Çm rung cã c«ng
suÊt 0.75 –1kW g¾n chÆt vµo s−ên cøng cña v¸n khu«n ngoµi, çch nhau chõng 2m theo
chiÒu däc ®èt cäc èng vµ çch nhau 2 ®Õn 2.5m theo chu vi.
Çc b−íc chÕ t¹o ®èt cäc èng b»ng bª t«ng cèt thÐp th−êng nh− sau:
- ChÕ t¹o khung cèt thÐp vµ çc b¶n thÐp liªn kÕt
- §Æt khung cèt thÐp vµ çc b¶n thÐp liªn kÕt vµo khu«n
- §æ bª t«ng vµo khu«n vµ dÇm
- B¶o d−ìng çc ®èt cäc èng ®0 ®æ bª t«ng, xö lÝ nhiÖt, Èm bª t«ng
- Th¸o khu«n, chuyÓn çc ®èt cäc èng ®óc xong vµo b0i chøa
- KiÓn tra chÊt l−îng, ®ãng nh0n hiÖu vµ lËp lÝ lÞch ®èt cäc èng
Khi chÕ t¹o ®èt cäc èng b»ng bª t«ng cèt thÐp dù øng lùc th× thªm c«ng ®o¹n kÐo c¨ng vµ
neo cèt thÐp dù øng lùc
Khung cèt thÐp cña çc cäc èng cã ®−êng kÝnh <=3m ®−îc chÕ t¹o trªn çc m¸y cuèn
n»m ngang.§èi víi çc cäc èng cã ®−êng kÝnh >3m th× chÕ t¹o khung ë vÞ trÝ th¼ng ®øng.
Çc chi tiÕt thÐp kh¸c cña cäc èng ®−îc chÕ t¹o trong ph©n x−ëng kÕt cÊu thÐp.
Hçn hîp bª t«ng ®óc cäc èng cã ®é sôt 2 ®Õn 6cm, ®−îc ®æ vµo v¸n th«ng qua phÔu
cÊp liÖu. Çc m¸y dÇm rung ®−îc khëi ®éng dÇn theo møc ®é rãt hçn hîp bª t«ng vµo
khu«n, b¾t ®Çu tõ dµm rung g¾n ë d−íi thÊp, dÇn dÇn víi çc m¸y ®Æt ë phÝa trªn. Trªn
®o¹n èng mµ hçn hîp bª t«ng ®−îc dÇm chÆt, th× t¾t m¸y ®Çm rung dÇn ®Ó líp bª t«ng.
Thêi gian mçi ®ît ®Çm rung øng víi mçi ®ît rãt hçn hîp bª t«ng ®−îc x¸c ®Þnh qua thÝ
nghiÖm cô thÓ, nã phô thuéc vµo c«ng suÊt m¸y ®Çm rung, ®é sôt hçn hîp bª t«ng vµ
chiÒu dµy thµnh cäc èng.
Sau khi ®æ bª t«ng ®èt cäc èng ®−îc b¶o d−ìng trong khu«n ë nhiÖt ®é h¬n 10 cho ®Õn
khi ®Æt c−êng ®é Ýt nhÊt b»ng 50kg/cm míi th¸o khu«n. Nªn xö lÝ nhiÖt,Èm ®èi víi bª
3
t«ng cäc èng theo çc ph−¬ng ph¸p th«ng th−êng. Ch¼ng h¹n, cã thÓ ¸p ®ông xö lý nhiÖt,
Èm nh− sau:
- Giai ®o¹n b¶o d−ìng ban ®Çu kÐo dµi tõ 1 ®Õn 8 giê tuú theo nhiÖt ®é kh«ng khÝ
nh− b¶ng sau:
NhiÖt ®é kh«ng khÝ, ®é 10-15 15-25 25-40
Thêi gian b¶o d−ìng, giê 8-6 6-3 3-1
- Giai ®o¹n hÊp nhiÖt gåm çc viÖc:

+ T¨ng nhiÖt ®é cña bª t«ng ®Õn 70 – 80 víi tèc ®é t¨ng nhiÖt kh«ng lín h¬n 15C/giê
+ HÊp nãng b»ng h¬i n−íc b0o hoµ (70 – 80C) trong kho¶ng 10 ®Õn 16 giê
- Giai ®o¹n lµm nguéi dÇn ®Õn nhiÖt ®é kh«ng khÝ xung quanh víi tèc ®é h¹ nhiÖt kh«ng lín h¬n
10 ®Õn 15 C/giê
ViÖc quyÕt ®Þnh chÕ ®é xö lý nhiÖt Èm ph¶i dùa trªn c¬ së thÝ nhgiÖm cô thÓ, ®iÒu chØnh
theo dâi chÆt chÏ trong suèt qu¸ tr×nh thi c«ng, cã xÐt ®Õn tÝnh chÊt cña xi m¨ng thùc dïng vµ
çc ®iÒu kiÖn thi c«ng cô thÓ kh¸c.
Khi ®−a h¬i n−íc nãng vµo trong lßng rçng ®èt cäc èng ph¶i ®¶m b¶o h¹n chÕ møc chªnh
lÖch nhiÖt ®é hÊp nãng bª t«ng ë mÆt ngoµi vµ mÆt trong cäc èng kh«ng lín h¬n 15C ®Ó tr¸nh
nøt. Khu«n ®óc cïng víi ®èt cäc èng ph¶i ®−îc xö lý nhiÖt Èm trong buång gi÷, hay trong líp
phñ gi÷ nhiÖt.Tri sè “”tÝnh theo c«ng thøc sau
- Khi hÊp trong buång kÝn gi÷ nhiÖt:’’’’
- Khi hÊp nhiÖt ë ngoµi trêi “”
- “”””
Khi xö lý nhiÖt, Èm ®èt cäc èng cã thÓ n»m ngang, cÇn t¹o dèc 1:100 ®Ó thoÊt n−íc ®äng. NÕu
®Ó cäc èng ë thÕ dùng ®øng, th× kho¶ng rçng ë thÕ v¸n khu«n trong ®−îc ph©n çch bëi çc
v¸ch ng¨n thµnh 3-4 khoang, ®Ó cã thÓ hÊp h¬i n−íc nãng ®Õn tõng khoang qua çc èng dÉn
b»ng thÐp.
B¶ng 5.3.2 Sai sè cho phÐp khi chÕ t¹o cäc èng
KÝch th−íc cäc èng Sai sè cho phÐp
ChiÒu dµi ®èt cäc èng +30mm vµ -30mm
§−êng kÝnh ngoµi cña cäc èng:
- cã ®−êng kÝnh “” <2m 5mm
- cã ®−êng kÝnh “” >2m +5mm vµ -5mm
§é cong cña ®o¹n cäc èng 1/500 chiÒu dµi ®o¹n
ChiÒu dµi thµnh cäc èng:
- Cäc èng cã ®−êng kÝnh b»ng 1 ®Õn 2 m 7mm vµ -3mm
- Cäc èng cã ®−êng kÝnh<1m 5mm vµ -0mm
Kho¶ng çch gi÷a hai cèt thÐp däc +10 mm vµ -10mm
B−íc cña cèt ®ai xo¾n èc 0
ChiÒu dµy líp b¶o vÖ 0
4
Sau khi xö lý nhiÖt ®é Èm xong, h¹ nhiÖt ®é ®Õn lóc nhiÖt ®é bª t«ng cßn cao h¬n nhiÖt ®é kh«ng
khÝ kho¶ng 15C th× th¸o v¸n khu«n råi tiÕp tôc t−íi n−íc, ®èt cäc èng hoÆc ng©m nã trong n−íc
cho ®Õn lóc ®¹t c−êng ®é thiÕt kÕ.
NghiÖm thu ®èt cäc èng ®−îc chÕ t¹o xong ph¶i c¨n cø vµo b¶n vÏ thi c«ng, çc v¨n b¶n vÒ
nghiÖm thu vËt liÖu,vÒ cèt thÐp,vÒ biªn b¶n thÝ nghiÖm mÉu bª t«ng, nhËt kÝ ®óc cäc èng. Sai
sè cho phÐp vÒ cÊu t¹o cäc èng lÊy theo b¶n 5.3.2 vµ 5.3.3
Cäc èng kh«ng ®−îc phÐp cã çc vÕt nøt, nh−ng cho phÐp cã çc vÕt rç côc bé trong bª
t«ng s©u ®Õn 5 mm,víi tæng diÖn tÝch rç kh«ng lín h¬n 1% diÖn tÝch bÒ mÆt phÝa trong hay
phÝa ngoµi cña cäc èng.Ph¶i lo¹i bá nh÷ng ®èt cäc èng nµo ®ã cã çc vÕt rç xuyªn suèt ë vÞ
trÝ mèi nèi däc cña çc nña khu«n.
B¶ng 5.3.3 Sai sè cho phÐp vÒ kÝch th−íc mÆt bÝch nèi cäc èng
Tªn sai lÖch Sai sè cho phÐp
§−êng kÝnh ngoµi cäc mÆt bÝch:

- §èi víi cäc èng cã ®−êng kÝnh <600mm 2mm
- §èi víi cäc èng cã ®−êng kÝnh tõ 600 ®Õn 1000 mm 5mm
ChiÒu réng cña mÆt bÝch ®èi víi çc lo¹i cäc èng cã ®−êng kÝnh 2mm
<2000 mm
B¸n kÝnh ®−êng trôc cña lç bu l«ng 1mm
§é xª dÞch lç bu l«ng 1mm
§−êng kÝnh lç bu l«ng 1mm
§é l−în sãng cña mÆt bÝch 1.5mm
LÖch mÆt bÝch 0.0025
Khi xÕp dì vµ vËn chuyÓn çc ®èt cäc èng trong ph¹m vi nhµ m¸y hoÆc b0i ®óc cã
thÓ dïng çc ®ßn g¸nh sao cho kh«ng lµm uèn cèt däc vµ víi ®iÒu kiÖn bª t«ng ®¹t Ýt nhÊt
50% c−êng ®é thiÕt kÕ.
Çc ®èt cäc chÕ t¹o xong ®−îc b¶o qu¶n ngay t¹i b0i chøa, trong ®iÒu kiÖn tù
nhiªn.Çc ®èt cäc ®−êng kÝnh tõ 1 ®Õn 1.6 m ®Æt n»m ngang xÕp chång hai tÇng, çc ®ãt
cäc ®−êng kÝnh >= 2m ®Æt n»m ngang mét tÇng. Khi xÕp cäc chång lªn nhau ph¶i chó ý
®Ó chç cã ghi mÊc bª t«ng ra phÝa ngoµi (®Ó dÔ kiÓm tra), gi÷a çc chång ®ã ®Ó nèi ®i l¹i.
S¬ ®å ghi ®Öm ghi ë b¶ng 5.3.4. Çc ®èt cäc èng cã ®−êng kÝnh >=3m b¶o qu¶tn ë thÕ ®Æt
®øng. §Ó çc ®èt cäc èng dÆt lªn çc tÊm kª kh«ng bÞ l¨n, cÇn ph¶i c¾t v¸t kª thµnh
nh÷ng r0nh cã ®−êng kÝnh b»ng ®−êng kÝnh cäc èng hoÆc lµm nªm gi÷ ë ®Çu tÊm kª
Khi cÇn nèi çc ®èt cäc èng l¹i víi nhau (tr−íc lóc h¹ cäc vµo ®Êt ) th−êng dïng çc
gi¸ con l¨n nh− h×nh 5.3.5
B¶ng 5.3.4 S¬ bè bÖ ®Æt ®èt cäc èn khi xÕp kho vµ vËn chuyÓn
Çch kª ®Æt cäc èng S¬ ®å §−êng kÝnh cho phÐp
5
Gè kª ®ªm Dïng s¬ ®å nµy khi xÕp kho
vµ vË chuyÓn §èt cäc èng cã
®−êng kÝnh =0.4
§Æt trªn bÒ mÆt ph¼ng Cho phÐp kª ®Æt ®èt cäc èng
§Æt trªn tÊm kª ®Æc biÖt b»ng Cho phÐp xÕp kho cäc èng tõ
gç hay tµ vÑt 2.4 ®Õn 3 m vµ cho phÐp vËn
chyÓn cäc èng tõ 0.6 ®Õn 3 m
§Æt trªn bÒ mÆt b»ng ph¼ng ë vÞ trÝ dùng th¼ng ®øng Cho phÐp khi xÕp kho vµ vËn
chuyÓn ®èt cäc èng tõ 4 ®Õn
5m
5.3.3 H¹ cäc èng vµo nÒn
Çc ph−¬ng ph¸p h¹ cäc èng vµo trong nÒn:

- H¹ cäc èng b»ng bóa rung kÕt hîp víi viÖc lÊy ®Êt ra khái lßng cäc èng.
- H¹ cäc èng b»ng bóa rung kÕt hîp víi xãi n−íc vµ lÊy ®Êt ra khái lßng cäc èng.
- H¹ cäc èng b»ng bóa rung kÕt hîp víi lÊy ®Êt b»ng h¬i Ðp.
§Ó chän ph−¬ng ph¸p h¹ cäc èng thÝch hîp, ph¶i c¨n cø vµo tÝnh chÊt c¬ lÝ cña ®Êt, ®é s©u
cÇn h¹ cäc vµ kh¶ n¨ng thiÕt bÞ h¹ cäc (b¶ng 5.3.5)
B¶ng 5.3.5 Çc ph−¬ng ph¸p h¹ cäc èng
§Æt tr−ng cña nÒn §é s©u h¹ cäc,m Ph−¬ng ph¸p h¹ cäc
§Êt dÝh dÎo mÒm,dÎo ch¶y < 5 -Dïng t¸c dông cña träng
®Êt t¬i xèp Èm b0o hoµ n−íc 5 - 10 lùc
vµ ®é chÆt trung b×nh >5 -Nh− trªn kÕt hîp víi lÊy
®Êt trong lßng cäc èng
- Dïng bóa rung
§Êt rêi,chÆt vµ chÆt trung <=5 Dïng t¸c dông cña träng
b×nh.§Êt dÝnh nña r¾n vµ lùc,kÕt hîp lÊy ®Êt tr−íc ë
dÎo qu¸nh trong lßng cäc èng
TÊt c¶ çc lo¹i ®Êt cã lÉn Kh«ng phô thuéc vµo ®é H¹ trong hè ®0 khoan s½n
çc ch−íng ng¹i nh− çc líp s©u cäc bµng bóa rung kÕt hîp víi
®¸, ®¸ t¶ng cã kÝch th−íc khoan ®¸ kiÓu xung kÝch
lín h¬n 30cm vµ çc vËt
ngËp s©u trong ®Êt
5.3.3.1. Chän thiÕt bÞ h¹ cäc

§Ó h¹ cäc èng ®−êng kÝnh θ = 0.4 → 0.6 m cã mòi cäc kÝn,vµo nÒn ®Êt dÝnh chÆt
vµ chÆt võa nªn dïng çc lo¹i bóa h¬i ®¬n ®éng,nÕu dïng nÒn ®Êt lµ çt th× cã thÓ
dïng c¶ bóa rung. Çc cäc èng ®−ßng kÝnh Φ >0.6 m cã mòi cäc hë h¹ vµo çc lo¹i
nÒn ®Þa chÊt bÊt kú ®Òu ph¶i dïng bóa rung.
C«ng suÊt cÇn thiÕt cña bóa rung th−êng ®−îc chän theo ®−êng kÝnh vµ träng
l−îng cäc èng,®é s©u h¹ cäc vµo trong ®Êt,tÝnh chÊt c¬ lý cña ®Êt (b¶ng 5.3.6)
B¶ng 5.3.6 §iÒu kiÖn lùa chän bóa rung Liªn X «
6
§−êng kÝnh Çt pha sÐt,sÐt dÎo mÒm,çt Çt pha sÐt,sÐt dÎo qu¸nh çt Çt pha sÐt
cäc èng,m xèp chÆt võa sÐt nöa cøng
çt chÆt
M¸c bóa rung Liªn X«,t−¬ng víi ®é h¹ cäclµ,m
≤ 15 ≤ 25 ≤ 15 ≤ 25 ≤ 15
1.0 –1.2 BΠ − 30 BΠ − 30 BΠ − 30 BΠ − 80 BΠ − 80
BΠ − 30
1.2-1.6 BΠ − 30 BΠ − 80 BΠ − 80 BY − 1.6 BY − 1.6
BY − 1.6 B − 1 .6
1.6-2.0 BΠ − 80 BY − 1.6
BY − 1.6 BY − 160
2.0-3.0
Khi h¹ cäc vµo trong lo¹i ®Êt rêi (t¬i xèp),®Êt dÝnh,dÎo ch¶y, hoÆc dÎo mÒm ph¶i
chän lo¹i bóa rung tÇn sè dao ®éng cao (500- 600 dao ®éng trong mét phót).
B¶ng 5.3.7 §Æt tÝnh bóa rung tÇn sè thÊp cña Liªn X«
§Æc tÝnh kü Sè hiÖu cña bóa rung Liªn X«
thuËt
BП- BП- BП- BП- BП- BП- BП - BП- BY- BY-
1 3M 30 80 160 170 170M 250 1.6 3.0
Lùc kÝch 18.5 44.2 39 - 51- 100 - 100 100 184- 96 280-
thÝch,T 57 91 160 -170 -169 280 340
Sè trôc t¶i 4 4 4 4 8 8 8 2 4 4
träng
TÇn sè trôc 420 408 414- 408- 404- 408- 475- 540- 458 475-
quay cña trôc 505 545 505 550 550 667 558
t¶i träng
vßng/phót
M« men tÜnh 93 236 202 275 352 510 500 314- 346 994
cña khèi lÖch 565
t©m kG.m
C«ng suÊt 60 100 75 100 160 160 200 250 2* 2*
®éng c¬ ®iÖn 75 200
kW
Träng l−îng 4.5 7.5 6.1 9.2 11.2 13.3 13.3 11 11.9 27.6
bóa rung t
KÝch th−íc
mm
Réng 1150 1540 1759 1447 1226 1425 1425 1894 2700 4420
Dµi 875 1560 1822 1955 2050 2050 2050 2380 2700 5100
Cao 1668 2130 1988 2432 3326 3750 3750 2232 1800 2430
Ghi chó:
7
-Bóa rung BY –1.6 vµ BY -3.0 cã lç ®Ó lÊy ®Êt tõ trong lßng cäc èng ra mµ kh«ng cÇn
th¸o bóa.
- Nh÷ng bóa rung BΠ − 160, BΠ − 170, BΠ − 170 M cho phÐp ghÐp ®ång bé víi nhau
trªn ®Çu cäc èng tõng ®«i mét
Khi h¹ cäc vµo trong ®Êt chÆt ®Æc biÖt lµ trong ®Êt dÎo qu¸nh,th× hîp lý nhÊt lµ dïng bóa
rung tÇn sè dao ®éng thÊp (200 – 500 dao ®éng trong mét xem b¶ng 5.3.7).Khi cÇn thiÕt
cã thÓ ghÐp hai bóa ®Ó h¹ mét cäc èng, nh−ng ®«i bóa ghÐp ph¶i ®ång bé vÒ mÆt c¬ ®iÖn.
Khi lùa chän bóa rung h¹ cäc cÇn xÐt ®Õn tÝnh kü thuËt cña nã t¶i träng tÝnh to¸n, trong
l−îng hÖ thèng bÞ rung (gåm cäc èng mòi cäc vµ bóa rung) vµ ®iÒu kiÖn nÒn ®Êt.Çc tham
sè cña bóa rung ®Ó h¹ vµo çc lo¹i cäc cã ®−êng kÝnh kh¸c nhau cã ®é s©u kh«ng ®Õn 30
m cã thÓ tham kh¶o b¶ng 5.3.8.
Gi¶ sö cÇn h¹ cäc èng cãc t¶i träng tÝnh to¸n lµ P lo¹i bóa rung thÝch hîp cã thÓ dïng lµ
lo¹i cã çc tham sè cu¶ nã tho¶ m0n ®ång thêi hai bÊt ph−¬ng tr×nh sau:
150 N
0.5λ .Q( + 1) ≥ P
M
M ≥ 0 .7 Q
Trong ®ã
Q: Träng l−îng tæng céng cña cäc èng,mò cäc vµ bóa,t
N: C«ng suÊt ®Þnh møc cña ®éng c¬ ®iÖn,kW
N: Sè vßng quay cña b¸nh lÖch t©m trong mét phót
λ : HÖ sè xÐt phô thuéc vµo nÒn ®Êt,lÊy theo kÕt qu¶ thö tÜnh cäc.Khi thiÕu sè liÖu thÝ
nghiÖm cã thÓ lÊy gi¸ trÞ λ ®èi víi ®Êt çt theo b¶ng 5.3.9 cßn ®èi víi ®Êt dÝnh theo b¶ng
5.3.10 t−¬ng øng víi chØ sè ®é sÖt B
B¶ng 5.3.8 Çc tham sè chung cña çc lo¹i bóa rung
§−êng kÝn cäc M« men cña khèi Lùc kÝch thÝch,T C«ng suÊt ®éng c¬
èng,m lÖch t©m, kG.m ®iÖn, kW
0.4 –0.6 100-300 27- 50 60-90
0.6-1.0 200-300 50-100 80-120
1.0-2.0 300-500 100-150 100-160
2.0-3.0 500-600 150-300 160-250
B¶ng 5.3.9 HÖ sè λ ®èi víi ®Êt çt

Lo¹i çt Th« Võa Nhá
B0o hoµ n−íc 4.5 5.0 6.0
Èm 3.5 4.0 5.0
HÖ sè λ ®èi víi ®Êt dÝnh
§é sÖtB B > 0.75 0.5 < B ≤ 0.75 0.25 < B ≤ 0.5
§Êt
SÐt pha çt 4.5 3.5 3.0
Çt pha sÐt 4.0 3.0 2.5
§Êt sÐt 3.0 2.2 2.0
Tr−êng hîp mµ nÒn ®Þa chÊt cã nhiÒu líp kh¸c nhau th× gi¸ trÞ λ tÝnh theo c«ng thøc:
8
λ=
∑l λ
i i
∑l i
Trong ®ã: li: ChiÒu dµy líp ®Êt thø i tiÕp xóc víi mÆt ngoµi cäc èng
λi : Gi¸ trÞ λ cña l¬p¸ ®Êt thø i
5.3.3.2. X¸c ®Þnh kh¶ n¨ng chÞu lùc cña cäc èng ® ®−îc h¹ xong
b»ng bóa rung
Kh¶ n¨ng chÞu lùc giíi h¹n cña cäc èng cã ®−êng kÝnh Φ ≤ 2m ®0 ®−îc
Xong b»ng bóa rung,trong lßng cäc kh«ng nhåi bª t«ng ®én, ®−îc x¸c ®Þnh c¨n cø
vµo yªu cÇu vµ biªn ®é dao ®éng cña cäc èng ë phót cuèi cïng khi h¹ cäc (víi tèc ®é
tõ 2 ®Õn 10 cm/phót) theo c«ng thøc gÇn ®óng sau:
 153 N 
Pgh = λ  + Q (5.3.6)
 A.n 
Trong ®ã:
Pgh : Kh¶ n¨ng chÞu lùc nÐn giíi h¹n cña cäc èng,T
λ xem c«ng thøc (5.3.5) vµ çc b¶ng 5.3.9 ,b¶ng 5.3.10
N : C«ng suÊt cña ®éng c¬ ®iÖn,kW
A: Biªn ®é dao ®éng thùc tÕ cña cäcèng,cm lÊy b»ng nöa biªn ®é dao ®éng ®o
®−îc ë phót cuèi cïng h¹ cäc
n : TÇn sè quay cña khèi lÖch t©m,vßng/phót
Q: Träng l−îng tæng céng cña cäc èng,mò cäc,bóa rung,t
Gi¸ trÞ c«ng suÊt yªu cÇu cña ®éng c¬ ®iÖn,kW lµ Ny ®−îc x¸c ®Þnh b»ng o¸t kÕ ë lóc
kÕt thóc h¹ cäc èng. Khi kh«ng cã o¸t kÕ,cã thÓ x¸c ®Þng Ny gi¸n tiÕp qua çc chØ sè am
pe kÕ v«n kÕ,vµ pha kÕ thoe c«ng thøc:
N y − 0.00173 * I * V * cos ϕ (5.3.7)
Trong ®ã:
I: C−êng ®é dßng ®iÖn ®äc ®−îc ë am-pe kÕ,A
V: §iÖn thÕ,V ®äc ®−îc ë v«n kÕ
cos ϕ : X¸c ®Þnh b»ng pha kÕ hoÆc cã thÓ lÊy b»ng 0.7
C«ng thøc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh nh− sau
N = Ny * η − N x (5.3.8)
Trong ®ã:
η : HÖ sè hiÖu dông cña ®éng c¬ ®iÖn cña bóa rung,lÊy b»ng 0.85
Nx: C«ng suÊt ch¹y kh«ng t¶i,kW, dïng ®Ó th¾ng nh÷ng tæn thÊt c¬ häc trong
®éng c¬ ®iÖn
§èi víi bóa rung tÇn sè thÊp cã tÇn sè quay cña khèi lÖch t©m n=400 – 500 vßng/phót
th× trÞ sè Nx lÊy gÇn ®óng b»ng 25% c«ng suÊt ®Þnh møc ghi trong ®éng c¬ ®iÖn, cã thÓ ®o
trùc tiÕp ®éng c¬ ®iÖn khi ®ang treo bóa rung ë vÞ trÝ n»m ngang trªn mãc cÇn cÈu.
9
TrÞ sè biªn ®é dao ®éng cña cäc èng ®−îc ghi b»ng m¸y ghi dao ®éng.NÕu kh«ng cã
m¸y th× tù vÏ çc nÐt theo h−íng n»m ngang lªn giÊy kÎ li ®0 d¸n sÉn vµo mÆt bªn cu¶ cäc
èng.TrÞ sè biªn ®é dao ®éng lÊy b»ng mét nöa chiÒu cao cña sãng lín nhÊt (trªn do¹n tõ
®¸y ®Õn ®Ønh cäc èng) ®0 ghi ®−îc trªn giÊy.
Çc chØ sè Ny,n,A ®−îc x¸c ®Þnh ë giai ®o¹n cuèi cïng h¹ cäc, thêi gian ®ã kh«ng Ýt
h¬n 5 phót vµ kh«ng dµi h¬n 10 phót, øng víi tèc ®é h¹ cäc trung b×nh 2 –10
cm/phót.NÕu tèc ®é h¹ cäc nhanh h¬n n÷a th× ph¶i tiÕp tôc h¹ cäc ®Õn ®é s©u mµ tèc ®é
lón xuèng cña cäc gi¶m ®Õn trÞ sè trªn.
5.3.3.3. Nèi dµi cäc èng

Khi lµm c«ng t¸c chuÈn bÞ h¹ cäc,cÇn kiÓm tra sè liÖu kü thuËt cña çc ®èt cäc èng
s¾p söa dïng,vµ lËp s¬ ®å nèi ghÐp chóng cho ®ñ chiÒu dµi yªu cÇu.Trªn mÆt bªn cña çc
®èt cäc ghi çc dÊu s¬n ®Î ®¸nh dÊu ®é s©u h¹ cäc trong lóc h¹ cäc.Çc d¹ng mèi nèi ®0
vÏ ë h×nh 5.3.2. Trong lóc mèi nèi kiÓu b¾t bu l«ng th× £-cu sau khi xiÕt chÆt sÏ ®−îc hµn
cè ®Þnh ®Ó tr¸nh bÞ lÖch trong lóc h¹ cäc.
Bªn ngoµi çc mèi nèi ®−îc phñ b»ng bª t«ng l−íi thÐp hoÆc keo £-p«-xy ®Ó chèng
x©m thùc,sau ®ã quÐt líp nhùa ®−êng nãng ch¶y. Nh÷ng mèi nèi cã cèt thÐp hµn,th× sau
hµn cèt thÐp ph¶i ®æ bª t«ng m¸c 400 – 500 ®Ó bÞt mèi nèi.
5.3.3.4. KÕt cÊu dÉn h−íng khi h¹ cäc èng

Çc kÕt cÊu dÉn h−íng cã t¸c dông b¶o ®¶m h¹ cäc èng ®óng vÞ trÝ vµ ®é nghiªng
theo thiÕt kÕ.Cã hai lo¹i lµ khung dÉn h−íng vµ cÇn dÉn h−íng: Khung dÉn h−íng dïng
®Ó h¹ cäc èng th¼ng ®øng,cÇn dÉn h−íng dïng ®Ó h¹ cäc èng dÉn h−íng nghiªng.
Khung dÉn h−íng (khung ®Þnh vÞ )cã thÓ d¹ng khung ph¼ng n»m ngang hoÆc d¹ng
khung kh«ng gian ghÐp tõ vµi khung ph¼ng n»m ngang.Trªn mÆt b»ng chung cã chøa çc
« ®Ó luån cäc èng qua lo¹i khung dÉn h−íng ph¼ng th−êng ®Ó ®Þnh vÞ cäc èng ë thÕ th¼ng
®øng,khi l−u tèc dßng s«ng nhá h¬n 1m/gi©y vµ n−íc s©u khong qu¸ 15m.ë n¬i n−íc ch¶y
m¹nh h¬n (v.1 m/gi©y) vµ khi cÇn h¹ cäc èng nghiªng ph¶i dïng khung dÉn h−íng kh«ng
gian cã hai tÇng trë lªn.Th«ng th−êng khung dÉn h−íng mét tÇng ph¼ng,®−îc kÕt hîp
dïng lµm chèng cña vßng v©y hè mãng vµ th©n trô ®Õn cao ®é h¬n mùc n−íc thi c«ng
chõng tõ 0.5 – 1.0 m
Tränh l−îng khung dÉn h−íng cã thÓ tõ 10 – 100 tÊn tuú thuéc kÕt cÊu mãng vµ kÕt cÊu
khung.Nªn l¾p khung dÉn h−íng tõ çc cÊu kiÖn cña bé Y "" KM (h×nh 5.3.6) cã bæ xung
thªm çc cÊu kiÖn thÐp kh¸c
Trong çc « luån cäc èng cña khung dÉn h−íng cã èp 4 thanh gç dµi 3 –5 m ®Ó h¹ cäc
èng xiªn.Çc thanh gç nµy gióp dÔ dµng ®Þnh vÞ cäc èng vµ tr¸nh va ch¹m cã thÓ lµm
háng kÕt cÊu thÐp khung dÉn h−íng. Khe hë theo chu vi gi÷a mÆt ngoµi cäc èng vµ çc
thanh gç èp cÇn ®¶m b¶o kho¶ng çch 2 –3 cm.
§Ó chuyªn chë vµ h¹ khung dÉn h−íng xuèng d−íi n−íc ®óng vÞ trÝ thiÕt kÕ,th−êng
dïng çc bÖ cÇn cÈu næi vµ phao næi cã çc thiÕt bÞ phô trî. HÖ næi nµy di chuyÓn trªn
s«ng nhê çc tµu kÐo hoÆc têi móp çp.
Sau khi h¹ khung dÉn h−íng xuèng d−íi n−íc cÇn kiÓm tra vÞ trÝ cña nã trªn mÆt b»ng
vµ cao ®é ®óng thiÕt kÕ.
10
Khung dÉn h−íng ®−îc cè ®Þnh vÞ trÝ nhê çc hai cäc èng h¹ qua « dµnh cho cäc ®Þnh vÞ
ë çc gãc khung ®Õn ®é s©u ®ñ gi÷ cho khung kh«ng bÞ chuyÓn dÞch trong qu¸ tr×nh thi
c«ng sau nµy.
§Ó h¹ cäc dÉn xiªn cã ®−êng kÝnh φ ≤ 2m ph¶i dïng cÇn dÉn h−íng cã ®Çu trªn ®−îc
neo vµo gi¸ cÈu long m«n (h×nh 5.3.9),hoÆc ®Æt nã trªn gi¸ di ®éng (h×nh 5.3.10). CÇn dÉn
h−íng vµ gi¸ cÈu ®Òu cã thÓ l¾p tõ çc cÊu kiÖn cña bé Y””KM. Ç biÖt cã thÓ dïng çc
gi¸ bóa CCCM-680, CΠ − 55 cña Liªn X«
5.3.3.5. Sö dông bóa rung ®Ó h¹ cäc èng

Khi l¾p bóa rung vµo ®Çu cäc èng ph¶i chó ý ®Ó cho trôc cña bóa trïng víi trôc cña
cäc, liªn kÕt bóa vµo cäc ph¶i v÷ng ch¾c vµ trong qu¸ tr×nh ®èng cäc lu«n kiÓm tra hÖ
thèng bu l«ng liªn kÕt bóa vµo cäc
Nguån ®iÖn cung cÊp cho bóa rung ®−îc tÝnh víi hÖ sè v−ît t¶i cña ®éng c¬ ®iÖn lµ 30 –
35%.L−íi ®iÖn cung cÊp cho bóa mét çch trùc tiÕp kh«ng cã çc phô t¶i kh¸c.Trong qu¸
tr×nh bóa ho¹t ®éng cÇn kiÓm tra ®iÖn thÕ trªn c¶ ba pha ®iÒu khiÓn.NÕu ph¸t hiÖn thÊy chØ
sè ®iÖn thÕ gi÷a çc pha lín h¬n hay bÐ h¬n qui ®Þnh qu¸5% th× ph¶i ngõng bóa vµ hiÖu
chØnh ®iÖn thÕ.Møc ®é gi¶m ®iÖn thÕ trong l−íi ®iÖn kh«ng ®−îc v−ît qu¸ chØ sè ®iÖn thÕ
tiªu chuÈn 5%.
Trong qu¸ tr×nh h¹ cäc, tr¸nh lµm c¨ng d©y çp treo bóa. Mãc cÇn trôc treo bóa rung h¹
cïng mét tèc ®é víi tèc ®é h¹ cäc.Tèc ®é h¹ cäcvµ biªn ®é rung cña cäc ®−îc th−êng
xuyªn theo dâi khi h¹.
Khi b×nh th−êng tèc ®é h¹ cäc èn kho¶ng 0.2 – 0.5 m/phót hoÆc h¬n chót Ýt biªn ®é
phÇn trªn dao ®éng cäc èng vµo kho¶ng 5 –10 mm.
NhËt kÝ ®èng cäc b»ng bóa rung ®−îc ghi theo mÉu ë phô lôc “ Tiªu chuÈn thi c«ng vµ
nghiÖm thu cÇu cèng”.Thêi gian mçi ®ît ho¹t ®éng liªn tôc cñabóa rung ph¶i h¹n chÕ
theo lý lÞch bóa (2 – 15 phót).Kho¶ng thêi gian cho bóa nghØ ph¶i ®ñ cho ®éng c¬ ®iÖn
nguéi ®i hoµn toµn (b¶ng 11)
Khi gÆp sù cè chÕ ®é ho¹t cña bóa rung sÏ kh¸c nhiÒu so víi chÕ ®é ho¹t ®éng danh
®Þnh (tèc ®é h¹ cäc chËm l¹i vµ biªn ®é rung ®Çu cäc t¨ng qu¸ lín) trong víi èng cã thÓ
cã vÕt nøt cäc däc, ngang tõ 0.1 mm ®Õn vµi cm. LÝ do lµ v−íng vËt c¶n ë ch©n cäc èng
hoÆc do hiÖn t−îng va ®Ëp thuû lùc (nÕu trong lßng cäc èng cã n−íc). §Ó tr¸nh h− háng
®ã ph¶i dõng bóa rung ngay khi ®ét nhiªn ph¸t hiÖn tèc ®é h¹ cäc chËm l¹i hoÆc biªn ®é
rung ®Çu cäc t¨ng qu¸ lín, sau ®ã t×m çch kh¾c phôc sù cè.
B¶ng 7 - 11 Thêi gian lµm viÖc liªn tôc cña bóa rung
Tû sè gi÷a c−êng ®é dßng ®iÖn yªu cÇu cña bóa §iÖn thÕ trªn bµn ®iÒu khiÓn (V)
rung víi c−êng ®é dßng ®iÖn danh ®Þnh 380 360 340
Thêi gian lµm viÖc liªn tôc cña bóa rung
(phót)
60 15 8 3
100 10 5 2
110 3 2 0.5
11
Trong thiÕt bÞ rung h¹ cäc cña Liªn X« cã trang bÞ mét dông cô c¶m biÕn(®at –tric) ®Ó
ph¸p hiÖn kÞp thêi t×nh tr¹ng trªn.
B¶ng 7 –12 giíi thiÖu mét sè sù cè th−êng gÆp khi h¹ cäc èng.
Cã thÓ x¸c ®Þnh vhiÒu s©u giíi h¹n cña n−íc (g©y ra nguy c¬ nøt bª t«ng cäc èng do
va ®Ëp thuû lùc ) b»ng c«ng thøc:
C1 − τ
H vd = (7 –9)
2
Trong ®ã:
H vd : ChiÒu s©u giíi h¹n cña n−íc,m
τ : Thêi gian va ®Ëp cäc èng víi ®Êt,gi©y
C1: Tèc ®é truyÒn ¸p lùc n−íc do va ®Ëp
Gi¸ trÞ C1 tÝnh theo c«ng thøc
1425
C1 = (5.3. 10)
E d
1+ n
Eb  E 
δ 1 + t α 
 Eb 
Trong ®ã:
En: M« ®un ®µn håi thÓ tÝch cña n−íc. kG / cm2 khi nhiÖt ®é t = 10 0 − 20 0
E n = 2.1 * 10 4 kG / cm 2
Eb: M« ®un ®µn h«i bª t«ng cäc èng, kG / cm 2
Eb: M« ®un ®µn håi bª t«ng cäc èng, kG / cm 2
Et: M« ®un ®µn håi cèt thÐp, kG / cm 2
d : §−êng kÝnh trong cña cäc èng,cm
δ : ChiÒu dµy thµnh cäc èng,cm
f
α = : HÖ sè dÆt cèt thÐp vßng trßn trong cäc èng
δ
f: DiÖn tÝch mÆt c¾t ngang cña cèt thÐp ®Æt thanh vßng trßn mét mÐt chiÌu dµi
thµnh cäc èng, cm 2
Trong b¶ng 5.3.13 cho s½n çc gi¸ trÞ C1 øng víi α = 0.002 vµ Et = 2.1 * 10 6 kG / cm 2
Thêi gan va ®Ëp cäc èng víi ®Êt lÊy nh− sau:
-§èi víi ®Êt çt chÆt,¸ sÐt nöa cøng vµ ®Êt sÐt,®Êt sÐt lÉn sái r¹n, τ =(0.05 – 0.08)T
-§èi víi ®Êt çt chÆt võa,¸ çt deá, ¸ sÐt vµ sÐt nh0o τ =(0.1 – 0.14)T
B¶ng 5.3.12 Mét sè sù cè th−êng gÆp vµ çch gi¶i quyÕt khi h¹ cäc èng b»ng bóa
rung
ChiÒu s©u Tèc ®é h¹ Biªn ®é Nguyªn §Æc ®iÓm VÕt nøt BiÖn ph¸p
n−íc cäc dao ®éng nh©n g©y sai h− háng xuÊt hiÖn ng¨n ngõa
trong èng,mm cña ®Çu lÖch chÕ ®é cã thÓ sau khi h− háng
12
lßng cäc cäc èng ho¹t ®éng x¶y ra bóa ho¹t cäc èng
cña bóa ®éng, phót
rung
BÊt kú 1-5 1-3 §Çu d−íi VÕt nøt 3 - 10 LÊy ®Êt ë
cäc èng bÞ ngang do bªn d−íi
ngµm chÆt bª t«ng bÞ ch©n cäc
trong ®Êt do kÐo trong èng dïng
ma s¸t ph¹m vi xãi n−íc ë
phÇn cäc hai bªn
èng bÞ ®Êt thµnh cäc
ngµm èng
chÆt
BÊt kú 1 ≥ 10 Ch©n cäc VÕt nøt 0.5 - 1 Lê ®i hoÆc
èng gÆp vËt däc do ph¸ vì vËt
c¶n vµ xuÊt nÐn bª c¶n d−íi
hiÖn t×nh t«ng ch©n cäc
tr¹ng rung trong èng
va m¹nh ph¹m vi
phÇn d−íi
cña cäc
èng
≥ 5m 5 - 20 5 - 10 XuÊt hiÖn Çc vÕt 5 - 10 LÊy ®Êt
t×nh tr¹ng va nøt däc ®Õn ch©n
®Ëp thuû lùc do kÐo bª cäc
trong lßng t«ng ë èng,dïng
cäc èng gÇn bÒ bé gi¶m
mÆt lâi chÊn b»ng
®Êt trong h¬i Ðp
lßng cäc
èng
B¶ng 5.3.13 Gi¸ trÞ C1
§−êng kÝnh bªn ChiÒu dµy thµnh M¸c bª t«ng
ngoµi cäc èng cäc èng, cm 300 400 500
(m)
1.0 10 1122 1142 1159
1.0 12 1159 1180 1192
1.2 10 1080 1104 1122
1.2 12 1122 1143 1160
1.6 12 1056 1081 1100
1.6 16 1121 1140 1160
2.0 12 997 1025 1048
2.0 18 1097 1121 1138
B¶ng 5.3.14 Sai lÖch cho phÐp vÒ vÞ trÝ cäc èngtrªn mÆt b»ng
13
®−êng kÝnh cäc èng φ ,cm ChiÒu dµi cäc èng
≤ 10 >10
Sai sè cho phÐp,cm
100 p φ ≤ 200 40 50
>200
§èi víi çt bét, sÐt dÎo ch¶y, than bïn ¸ sÐt dÎo ch¶y, lÊy τ = (0,30 – 0,5)T.
Trong ®ã: T: Chu kú dao ®éng cña cäc èng,gi©y T=(60/n)
N: Sè dao ®éng trong mét phót cña bóa rung
NÕu chiÒu s©u trong lßng cäc èng lín h¬n trÞ sè Hv® th× ph¶i dïng bé gi¶m chÊn h¬i Ðp.
Sai sè cho phÐp lÖch vÞ trÝ cäc èng trªn mÆt b»ng ghi ë b¶ng 5.3.14. Tang cña gãc nghiªng
cäc èng so víi ph−¬ng th¼ng ®øng kh«ng qu¸ 0.01 ®èi víi çc cäc èng ®−êng kÝnh 1-2 m
vµ kh«ng qu¸ 0.02 ®èi víi cäc èn ®−êng kÝnh lín h¬n 2m.
Trong suèt qu¸ tr×ng h¹ cäc èng ph¶i kiÓm tra çc vÊn ®Ò sau ®©y th−êng xuyªn:
- §é chÝnh x¸c ®Æt vµ liªn kÕt khung dÉn h−íng
- ChÊt l−îng mèi nèi çc ®èt cäc èng
- ChÕ ®é h¹ rung cäc èng
- Møc ®é ch×m s©u vµo tÇng ®Êt chÞu lùc cña ch©n cäc èng
- ¶nh h−ëng cña viÖc lÊy ®Êt khái lßng cäc èng ®Õn viÖc h¹ cäc èng chÝnh x¸c vµ ®Òu
- Ghi nhËt lý h¹ cäc èng ®Çy ®ñ
5.3.3.6 LÊy ®Êt trong lßng cäc èng

Trong qu¸ tr×nh h¹ cé èng cã ch©n cäc hë, cÇn ph¶i lÊy ®Êt ra khái lßng cäc èng ®Ó
lµm gi¶m lùc ma s¸t cña ®Êt ®ã vµ gi¶m søc c¶n cña ®Êt ®ã ë mòi cäc do ®ã cäc h¹ vµo nÒn
®−îc dÔ dµng h¬n.Çc biÖn ph¸p lÊy ®Êy ®Êt trng lßng cäc èng gåm cã: dïng gÇu ngoÆm
dïng m¸y hót bïn kh«ng khÝ hoÆc hót bïn thuû lùc (b¶ng 5.3.15)
B¶ng 5.3.15 Çc ph−¬ng ph¸p lÊy ®Êt trong lßng cäc èng
Lo¹i ®Êt Ph−¬ng ph¸p lÊy ®Êt Lo¹i ®Êt Ph−¬ng ph¸p lÊy ®Êt
Hót bïn Hót bïn GÇu Hót bïn Hót bïn GÇu
kh«ng kh«ng ngo¹m kh«ng kh«ng ngo¹m
khÝ vµ khÝ vµ khÝ vµ khÝ vµ
hót bïn hót bïn hót bïn hót bïn
thuû thuû cã thuû thuû cã
kh«ng xãi n−íc kh«ng xãi n−íc
xãi n−íc xãi n−íc
§Êt çt §Êt sÐt
vµ ®Êt vµ çt
vôn th« pha sÐt
T¬i xèp + - + R¾n vµ - - +
nöa r¾n
ChÆt võa - + + Dîo - - +
qu¸nh
dÎo mÒm
ChÆt - + + DÎo + + +
14
ch¶y
Ch¶y + + -
LÊy ®Êt b»ng gÇu ngo¹m
GÇu ngo¹m chØ ®−îc dïng ®Ó lÊy ®Êt trong lßng çc cäc èng h¹ th¼ng ®øng.KÝch
th−íc giíi h¹n trªn mÆt b»ng do ®−êng chÐo cña gÇu ngo¹m ë tr¹ng th¸i më gÇu ph¶i nhá
h¬n ®−êng kÝnh trong cña cäc èng Ýt nhÊt lµ 0.3m Nªn dïng gÇu ngo¹m cã mét d©y çp vµ
4 ngµm ngo¹m.
LÊy ®Êt b»ng m¸y hót bïn kh«ng khÝ vµ m¸y hót bïn thuû lùc.
M¸y hót bïn kh«ng khÝ ho¹t ®«ng ®−îc khi chiÒu s©u n−íc ë trong lßng cäc èng Ýt
nhÊt lµ 3 m vµ chiÒu cao ®Èy bïn (hçn hîp dÊt vµ n−íc ) so víi mùc n−íc trong lßng cäc
kh«ng qu¸ 0.4 lÇn kho¶ng çch tõ cao ®é nµy ®Õn ®¸y èng hót bïn
ChiÒu cao ®Èy bïn cña m¸y hót bïn thuû lùc phô thuéc vµo ¸p lùc vµ l−u l−îng cña
n−íc cã ¸p ë trong buång t¹o hçn hîp cña m¸y.
Khi lÊy ®Êt b»ng m¸y hót bïn cã ®−êng kÝnh tõ 15÷ 20 cm cÇn ph¶i cã ¸p lùc h¬i Ðp
3-5 kG / cm 2 øng víi l−u l−îng 9 − 15m 3 / phót . HiÖu suÊt lÊy ®Êt cña m¸y hót bïn
kho¶ng 5 − 30m 3 / giê (tuú theo tÝnh chÊt c¬ lý cña ®Êt,chiÒu s©u hót kho¶ng çch tõ mÆt
®Êt ®Õn lç hót cña m¸y ).
§èi víi m¸y hót bïn thuû lùc cã ®−êng kÝnh èng tõ 10 ÷20cm th× hiÖu suÊt lÊy ®Êt
trong kho¶ng 5 –20 m 3 /giê.
Çc m¸y b¬m hót bïn thuû lùc cã ¸p lùc n−íc tõ 10 - 15 kG / cm 2 vµ c«ng suÊt ®Õn
150m 3 /giê.HiÖu suÊt lÊy ®Êt rêi chÆt vµ ®Êt chÆt võa cã thÓ t¨ng tõ 1.5 – 2 lÇn nÕu ®Êt
®−îc lµm t¬i tr−íc b»ng xíi n−íc víi ¸p lùc xíi 5 –15 kG / cm 2 ,b»ng çc èng xãi cã ®Çu
xãi ®Æt gÇn miÖng hót cña m¸y hót bïn kh«ng khÝ hay m¸y hót bïn thuû lùc (h×nh
5.3.11).
VÞ trÝ miÖng hót cña m¸y hót bïn ®−îc ®Þnh vÞ b»ng çc kÕt cÊu dÉn h−íng ®Æc biÖt lµ
®èi víi çc cäc èng xiªn.
§Ó tr¸nh hiÖn t−îng çt trµo trong qu¸ tr×nh hót bïn,ph¶i b¬m n−íc bï vµo lßng cäc
®Ó møc n−íc trong ®ã kh«ng bÞ thÊp h¬n mùc n−íc bªn ngoµi.
Trong nÒn ®Êt çt hoÆc ®Êt Ýt dÝnh, khi biªn ®é dao ®éng cña èng lóc h¹ nhá h¬n 5 cm
nªn dïng xãi n−íc ®Ó gi¶m ma s¸t. Sè l−îng èng xãi ®−îc bè trÝ c¨n cø vµo tÝnh to¸n mét
èng trªn ph¹m vi tõ 1- 1.5m theo chu vi cäc.Khi h¹ cäc ãng xiªn th× bè trÝ 2 èng xãi trªn
mÆt ph¼ng nghiªn ®èi xøng qua trôc däc cäc th× èng xãi thø 3 th× bè trÝ ë mÐp trªn cña
cäc.§Çu d−íi cña èng l¾p vßi xãi cã lç ë ®óng t©m víi ®−êng kÝnh tõ 18 – 25mm vµ 4 lç
biªn víi ®−êng kÝnh 8mm(h×nh 5.3.12)
M¸y b¬m ®Ó xãi n−íc ph¶i cÊp ®ñ 50 – 150 m 3 /giê cho mçi èng xãi víi ¸p lùc ë
miÖng xãi kh«ng nhá h¬n 5atm khi h¹ cäc ãng vµo nÒn ®Êt çt vµ kh«ng nhá h¬n 10atm
khi h¹ cäc vµo nÒn ®Êt Ýt dÝnh kÕt.
Trong qu¸ tr×nh rung h¹ cäc ®Ó tr¸nh ®Êt trµn vµo trong cäc èng,miÖnh èng xãi kh«ng
®−îc h¹ thÊp h¬n ch©n cäc èng tõ 0.5 – 1.5 m (tuú theo ®−êng kÝnh cäc èng ®é linh ®éng
cña ®Êt ).khi ®é s©u h¹ cäc kh¸ lín (>20m) ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ xãi nªn b¬m khÝ nÐn vµo
vïng xãi qua çc èng dÉn khÝ liªn kÕt víi èng xãi b»ng çc ®ai kÑp.L−u l−îng khÝ nÐn ë
15
®Çu ra cña oãng ph¶i Ýt nhÊt lµ 2 – 3 m 3 /phót.§Çu d−íi cña èng dÉn khÝ ë cao ®é cao h¬n
miÖng èng xãi 1m.
5.3.4. Khoan ®¸ d−íi ch©n cäc èng
§Ó ngµm ch¾c cäc èng vµo tÇng ®¸ ë d−íi ch©n cäc èng sau ®ã ®Æt cèt thÐp vµ ®æ bª
t«ng khu vùc ®0 khoan.ChiÒu s©u khoan ®¸ ®−îc tÝnh tuú theo t×nh h×nh chÞu lùc cña
mãng cäc vµ c−êng ®é nÒn ®¸.
Khi khoan ®¸ khi ph¸ vì çc vËt ch−íng ng¹i gÆp ph¶i trong qu¸ tr×nh h¹ cäc èng
th−êng dïng çc m¸y khoan xung kÝch (h×nh 5.3.13).Ch¼ng h¹n çc m¸y YKC-30 vµ
YKC –54 do Liªn X« chÕ t¹o
B¶ng 5.3.16 §Æc tÝnh m¸y khoan xung kÝch Liªn x«
Çc chØ tiªu kü thuËt Lo¹i m¸y khoan
YKC – 30 YKC-31 YKC - 54
§−êng kÝnh cña ®Çu khoan, mm 1300 1300/2650 2650
Träng l−îng cña ®Çu khoan,t 3 4.5/7.5 7.5
§−ßng kÝnh hè khoan më réng,mm 1350 1350/2700 2700
Sè va ch¹m cña ®Çu khoan trong mét phót
-Lín nhÊt
- Ýt nhÊt 40 40 48
40 40 36
ChiÒu cao n©ng ®Çu khoan so víi ®¸y hè

khoan
-Cao nhÊt,m 1.0 1.0 1.0
-ThÊp nhÊt,m 0.5 0.5 0.6
§−êng kÝnh cña çp buéc ®Çu khoan,mm 26 – 30 36 – 42 36 - 42
§éng c¬ ®iÖn:
-Lo¹i ®éng c¬ A093/8 AM-6 -
-C«ng suÊt,kW 50 90 100
KÝch th−íc m¸y khoan,m
- Cao 16.3 9.3 9.7
- Réng 2.84 5.2 3.2
- Dµi 5.0 9.0 8.9
Träng l−îng m¸y khoan(ch−a kÓ ®Çu khoan),t 11.15 17.45 20.9
Tèc ®é khoan trung b×nh vµo tÇng ®¸ cã 3.4 5.3 -
c−êng ®é 500 1200 kG / cm 2 ,mm/phót
5.3.4.1. ThiÕt bÞ khoan ®¸

M¸y khoan:KÝch th−íc ®Æt tÝnh kü thuËt cña çc m¸y khoan xem h×nh 5.3.13 vµ b¶ng
5.3.16
16
§Çu khoan ®¸ (h×nh 5.3.14) §Çu khoan ®¸ cã träng l−îng 2.4 – 7.5 tÊn tuú theo ®−êng
kÝnh lç khoan më réng.§Çu khoan gåm phÇn th©n b»ng thÐp tÊm dµy ghÐp l¹i vµ phÇn
mòi khoan (dao khoan ) b»ng thÐp hîp kim cøng.
Vßng dÉn h−íng: ®Ó tr¸nh hiÖn t−îng háng v¸ch bª t«ng cèt thÐp trong lßng cäc èng
(do va ®Ëp cña ®Çu khoan ) ë vßng dÉn h−íng cã èp çc gç ®Öm liªn kÕt vµo ®Çu khoan
b»ng bu l«ng.
Çp buéc ®Çu khoan: çp ®Ó treo buéc ®Çu khoan lµ lo¹i bã çp xo¾n,®Çn håi ®Ó mçi
lÇn r¬i tõ trªn cao xuèng th× ®Çu khoan ®ång thêi xoay ®i mét gãc nhá.§Çu khoan nÆng tõ
2.5 – 3 tÊn dïng çp treo cã ®−êng kÝnh φ =26 – 30 mm, ®Çu khoan nÆng 3.5- 4 tÊn
dïng lo¹i çp φ =30- 34 tÊn,®Çu khoan nÆng 7.5 tÊn dïng lo¹i çp φ =36 – 40 mm.
5.3.4.2. Tr×nh tù khoan ®¸

Tr×nh tù khoan ®Ê ch©n cäc èng sau khi ®0 h¹ ®Õn ch©n tÇng ®¸ nh− sau:
- LÊy hÕt bïn ®Êt trong lßng cäc èng:ph−¬ng ph¸p lÊy ®Êt ra khái lßnh cäc èng ®0 giíi
thiÖu ë trong môc 5.3.3-5.Sau khi hót hÕt bïn ®Êt,dïng èng th¨m dã xem mÆt tÇng ®¸ cã
b»ng ph¼ng kh«ng,vµ ch©n cäc èng ®0 h¹ s¸t mÆt tÇng ®¸ ch−a.Sè ®iÓm ®−îc th¨m dß phô
thuéc vµo t×nh tr¹ng bÒ mÆt tÇng ®¸ ph¼ng nghiªng. NÕu mÆt tÇng ®¸ ph¼ng th× chØ cÇn
th¨m dß kho¶ng 5 –6 ®iÓm. NÕu tÇng ®¸ nghiªng hay låi lâm nhiÒu th× cÇn nhiÒu ®iÓm
th¨m dß h¬n. Sao cho cã thÓ dùa vµo kÕt qu¶ ®« ®ñ tin cËy ®Ó dù kiÕn biÖn ph¸p phßng çt
trµo.
C«ng t¸c chuÈn bÞ khoan ®¸ c¨n cø vµo kÕt qu¶ th¨m dß cã thÓ gÆp mét trong çc
t×nh huèng sau:
- Tr−êng hîp ch©n cäc èng ®0 tùa s¸t bª mÆt tÇng ®¸,nh− vËy kh«ng thÓ x¶y ra hiÖn
t−îng çt trµo do ®ã vÐt xong bïn ®Êt cã thÓ khoan ®¸ ngay.
- Tr−êng hîp ch©n cäc ch−a h¹ ®Õn ch©n tÇng ®¸ nªn tiÕp tôc cho bóa rung h¹ cäc
xuèng ®Õn mÆt tÇng ®¸ sau ®ã xãi n−íc cho bïn ®Êt næi lªn vµ hót ®i.NÕu mÆt tÇng ®¸
kh«ng ph¼ng ch©n cäc kh«ng tùa khÝt lªn nã ®−îc,th× ph¶i bÝt kÝn ch©n cäc b»ng ®Êt
sÐt.Tho¹t tiªn nÐm ®Êt sÐt xuèng ch©n cäc thµnh líp dµy 20 –30 cm, sau ®ã ®æ mét
líp ®¸ héc lÉn ®¸ d¨m lªn trªn dµy 20 – 30 cm dïng ®Çu khoan Ðp ®Êt sÐt bÝt kÝn çc
khe hë ë ch©n cäc víi mÆt tÇng ®¸ ®Ó chèng çt trµo.TiÕp theo lµ khoan ®¸
- Tr−êng hîp mÆt tÇng ®¸ s¸t ch©n cäc èng låi lâm nhiÒu th× cã thÓ ®æ bª t«ng d−íi
n−íc trong lßng cäc èng,chiÒu dµy líp bª t«ng dµy Ýt nhÊt lµ 1m,c−êng ®é bª t«ng ®¹t
Ýt nhÊt lµ 100 kG / cm 2 .Sau 3 ngµy ®ªm ®æ bª t«ng xong th× cã thÓ b¾t ®Çu khoan ®¸
C«ng t¸c khoan ®¸ ®−îc thùc hiÖn theo néi dung ®0 nªu ë phÇn sau:
5.3.4.3 C«ng nhgÖ khoan ®¸

- §Þnh vÞ m¸y khoan trªn sµn c«ng t¸c cña ®Ønh cäc èng sao cho t©m èng cña ®Çu khoan
trïng víi tim cäc èng
- Neo cè gia m¸y khoan b»ng çc d©y gi»ng
- Luån d©y çp buéc treo ®Çu khoan
- Khoan ®¸ vµ tiÕp tôc th¶ bïn sÐt.Khi ®Çu khoan ho¹t ®éng liªn tôc,çc m¶nh ®¸ vôn ra
sÏ trén víi ®Êt sÐt ®−îc th¶ xuèng thµnh hçn hîp v÷a bïn,cã thÓ hót ra lßng mét çch dÔ
dµng.V÷a bïn nµy cã träng l−îng riªng 1.5-2 tÊn/ m 3 nªn cã t¸c dông bÞt kÝn çc khe hë
17
ë ch©n cäc èng víi ¸p lùc lín h¬n mùc n−íc ngÇm trong nÒn, v× vËy tr¸nh ®−îc hiÖn
t−îng trµo ®Êt
Trong khi khoan ®¸ cÇn chó ý ®iÒu chØnh cho çp c¨ng møc ®é võa ph¶i:
-Dän ®¸ vôn ®Ó dän ®¸ vôn ®Ó lÊy ®Çu khoan khái lßng cäc èng th¶ èng lÊy ®¸ vµo ®¸y
hè khoan. Mçi lÇn th¶ ph¶i nhÊc èng hai ba lÇn ®Ó bïn ®¸ chui vµo ®Çy èng, råi nhÊc lªn
®æ vµo m¸ng x¶ ra ngoµi ph¹m vi thi c«ng mè trô. Nªn dïng m¸y hót bïn h¬i Ðp.
- KiÓm tra hè khoan, h×nh d¹ng vµ kÝch th−íc cña hè khoan ®−îc kiÓm tra b»ng mét
®o¹n èng hë cã ®−êng kÝnh nhá h¬n ®−êng kÝnh hè khoan kho¶ng 0.2m vµ cã chiÒu dµi
b»ng mét nöa ®−êng kÝnh cña nã.
5.3.5. §æ bª t«ng trong lßng cäc èng
Sau khi khoan ®¸ ch©n cäc èng xong cÇn lµm s¹ch ®¸y hè khoan b»ng xãi n−íc, råi ®æ bª t«ng
bÞt ®¸y cäc èng theo ph−¬ng ph¸p rót èng th¼ng ®øng víi tr×nh tù sau:
- §Æt èng dÉn bª t«ng cã g¾n phÔu høng vµ èng xãi (h×nh 5.3.15) vµo trong lßng cäc èng ®Õn s¸t
®¸y hè khoan
- B¬m n−íc ¸p lùc 10atm víi l−u l−îng 150 -300 m 3 /giê vµo èng xãi, ®Ó xãi röa vµ khuÊy ®éng
líp bïn ë ®Êy hè khoan. Çc h¹t bïn ®Êt næi lªn trong n−íc, råi bÞ ®Èy ra ngoµi cäc èng, çc h¹t
®¸ lín h¬n sÏ bÞ ë tr¹ng th¸i l¬ löng gÇn ®¸y hè khoan.
Thêi gian xãi röa ®¸y hè khoan lµ 5 – 15 phót (tuú theo khèi l−îng bïn ®Êt ).
Trong khi xãi röa hè khoan, cã thÓ ®æ bª t«ng vµo ®¸y phÔu høng.Khi ngõng b¬m n−íc xãi röa
th× cho hçn hîp bª t«ng vµo trong èng dÉn.D−íi ¸p lùc cña cét bª t«ng trong èng dÉn,hçn hîp bª
t«ng sÏ ®ïn ra ë ®Çu d−íi èng dÉn ®Ó lÊp ®Çu hè khoan ®0 ®−îc xãi röa vµ n−íc ra.trong qu¸ tr×nh ®æ
bª t«ng d−íi n−íc,®Çu d−íi cña èng dÉn lu«n gËp s©u Ýt nhÊt lµ mét mÐt trong líp bª t«ng. Khèi
l−îng bª tong ®Çu tiªn ®æ vµo trong èng dÉn ph¶i ®ñ ®¶m b¶o d©ng cao 1 m, tèc ®é ®æ bª t«ng d−íi
n−íc ph¶i ®ñ d©ng cao líp bª t«ng Ýt nhÊt 1m/giê.
Thµnh phÇn hçn hîp bª t«ng ®æ d−íi n−íc ®−îc thiÕt kÕ sao cho ®ñ c−êng ®é cÇn thiÕt vµ cã dé
linh ®éng cao. M¸c xi m¨ng ph¶i b»ng 1.5 –2 lÇn m¸c bª t«ng L−îng xi m¨ng cho 1 m 3 bª t«ng ph¶i
kh«ng Ýt h¬n 350kg. Tr−íc khi ®æ bª t«ng vµo ®¸y hè khoan nªn th¶ xuèng mét khung cèt thÐp cã
chiÒu cao b»ng 2 lÇn chiÒu s©u hè khoan, ®Ó t¨ng c−êng sù liªn kÕt gi÷a cäc èng vµ tÇng ®¸. Çc cäc
èng cã ®−êng kÝnh nhá h¬n 1.4m cã thÓ ®æ bª t«ng nghÌo ®én ruét cäc ë nh÷ng chç cÇn thiÕt. §«i
khi cã thÓ lµm dµy thªm thµnh cäc èng tõ phÝa trong b»ng çch ®Æt v¸n khu«n bªn trong lßng cäc èng
råi ®æ bª t«ng
5.3.6. NghiÖm thu cäc èng vµ thi c«ng bÖ cäc
ViÖc nghiÖm thu cäc èng cã néi dung t−¬ng tù nh− khi nghiÖm thu cäc th−êng (®0 tr×nh bµy ë
ch−¬ng 6)
Trªn h×nh 5.3.7vµ 5.3.8 giíi thiÖu s¬ ®å çc qu¸ tr×nh c«ng nghÖ x©y dùng trô cÇu trªn
mãng cäc èng, trong ®ã cã thi c«ng bÖ mãng n»m trªn ®Êt (h×nh 5.3.7) hoÆc n»m trong
n−íc(h×nh5.3.8).
18
ch−¬ng 5-4
c«ng nghÖ cäc khoan nhåi
Môc lôc
ch−¬ng 5-4 ..................................................................................................... 1
5.4.1. giíi thiÖu chung vÒ C«NG NGHÖ THI C«NG CäC KHOAN
NHåI cho C«NG TR×NH CÇU ...................................................................... 1
5.4.2.1. ChuÈn bÞ thi c«ng ................................................................... 1
5.4.2.2. c«ng t¸c khoan t¹o lç ........................................................ 4
5.4.2.3.Dung dÞch khoan .................................................................... 12
5.4.2.4. C«ng t¸c cèt thÐp ................................................................. 15
5.4.2.5. c«ng t¸c ®æ bª t«ng cäc khoan ................................... 19
5.4.2.6. ®¶m b¶o an toµn khi thi c«ng cäc khoan nhåi .... 24
5.4.1. giíi thiÖu chung vÒ C«NG NGHÖ THI C«NG CäC KHOAN NHåI
cho C«NG TR×NH CÇU
Tõ n¨m 2000 Bé GTVT ® ban hµnh Tiªu chuÈn thi c«ng vµ nghiÖm thu cäc khoan nhåi
22 TCN 257-2000. Çc Nhµ thÇu khi thùc hiÖn mçi dù ¸n ®Òu ph¶i biªn so¹n mét Quy
tr×nh thi c«ng cäc khoan nhåi cô thÓ phï hîp víi néi dung cña dù ¸n, phï hîp víi vËt t−
vµ thiÕt bÞ cô thÓ cña Nhµ thÇu vµ trªn c¬ së tu©n theo çc chØ dÉn cña Tiªu chuÈn nãi
trªn. Sau ®ã tr×nh Quy tr×nh cho T− vÊn gi¸m s¸t ®Ó duyÖt vµ thùc hiÖn trong ph¹m vi dù
¸n cô thÓ.
Sau ®©y tr×nh bÇy néi dung c«ng nghÖ cäc khoan nhåi nãi chung cho mäi dù ¸n cÇu vµ
giíi thiÖu mét sè t×nh huèng cô thÓ ® ¸p dông ë n−íc ta víi çc ph−¬ng ph¸p vµ thiÕt bÞ
khoan t¹o lç kh¸c nhau trong çc ®iÒu kiÖn ®iÓn h×nh kh¸c nhau: nÒn ®Êt, nÒn ®¸.
5.4.2.1. ChuÈn bÞ thi c«ng

5.4.2.1.1 C«ng t¸c thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng cäc khoan
Khi thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng cäc khoan nhåi cÇn ®iÒu tra vµ thu thËp çc tµi liÖu sau:
1) B¶n vÏ thiÕt kÕ mãng cäc khoan nhåi, kh¶ n¨ng chÞu t¶i, çc yªu cÇu thö t¶i vµ ph−¬ng
ph¸p kiÓm tra nghiÖm thu.
2) Tµi liÖu ®iÒu tra vÒ ®Þa chÊt, thuû v¨n, n−íc ngÇm.
3) Tµi liÖu vÒ b×nh ®å, ®Þa h×nh n¬i thi c«ng, çc c«ng tr×nh h¹ tÇng t¹i chç, nh− ®−êng
giao th«ng, m¹ng ®iÖn, nguån n−íc phôc vô thi c«ng.
4) Nguån vËt liÖu cung cÊp cho c«ng tr×nh, vÞ trÝ ®æ ®Êt khoan.
5) TÝnh n¨ng vµ sè l−îng thiÕt bÞ thi c«ng cã thÓ huy ®éng cho c«ng tr×nh.
6) Çc ¶nh h−ëng cã thÓ t¸c ®éng tíi m«i tr−êng vµ c«ng tr×nh l©n cËn.
7) Tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ kü n¨ng cña ®¬n vÞ thi c«ng.
8) Çc yªu cÇu vÒ kü thuËt thi c«ng vµ kiÓm tra chÊt l−äng ®èi víi cäc khoan nhåi.
Néi dung cña c«ng t¸c thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng cäc khoan nhåi bao gåm :
1) LËp b¶n vÏ mÆt b»ng thi c«ng tæng thÓ bao gåm vÞ trÝ cäc, bè trÝ çc c«ng tr×nh phô
t¹m nh− tr¹m bª t«ng, hÖ thèng sµn c«ng t¸c, d©y truyÒn c«ng nghÖ thiÕt bÞ thi c«ng nh−
m¸y khoan, çc thiÕt bÞ ®ång bé ®i kÌm, hÖ thèng cung cÊp vµ tuÇn hoµn v÷a sÐt, hÖ
thèng cÊp vµ x¶ n−íc, hÖ thèng cÊp ®iÖn, hÖ thèng ®−êng c«ng vô.
2) LËp çc b¶n vÏ thÓ hiÖn çc b−íc thi c«ng, çc tµi liÖu h−íng dÉn çc thao t¸c thi c«ng
®èi víi çc thiÕt bÞ chñ yÕu. LËp h−íng dÉn c«ng nghÖ thi c«ng vµ çc h−íng dÉn sö
dông çc thiÕt bÞ ®ång bé.
3) LËp tiÕn ®é thi c«ng c«ng tr×nh.
4) LËp biÓu kÕ ho¹ch sö dông nh©n lùc.
5) LËp biÓu kÕ ho¹ch sö dông thiÕt bÞ.
6) LËp b¶ng tæng vËt t− thi c«ng c«ng tr×nh.
7) Çc biÖn ph¸p ®¶m b¶o an toµn lao ®éng vµ chÊt l−îng c«ng tr×nh.
5.4.2.1.2. VËt liÖu vµ thiÕt bÞ
Çc vËt liÖu, thiÕt bÞ dïng trong thi c«ng cäc khoan nhåi ph¶i tu©n thñ çc yªu cÇu nªu
trong hå s¬ thiÕt kÕ, trong qui ®Þnh cña Qui ph¹m nµy vµ çc tiªu chuÈn hiÖn hµnh.
Çc thiÕt bÞ sö dông nh− m¸y cÈu, m¸y khoan, bóa rung v.v... ph¶i cã ®Çy ®ñ tµi liÖu vÒ
tÝnh n¨ng kü thuËt, còng nh− chøng chØ vÒ chÊt l−îng, ®¶m b¶o an toµn kü thuËt cña nhµ
chÕ t¹o vµ ph¶i ®−îc ®¨ng kiÓm cña c¬ quan thanh tra an toµn theo ®óng çc quy t¾c kü
thuËt an toµn hiÖn hµnh (VÝ dô: Côc §¨ng kiÓm ViÖt-nam). NÕu ®Æt m¸y khoan trªn çc
xµ lan hoÆc hÖ næi do Nhµ thÇu tù ghÐp l¹i tõ çc phao th× cÇn tiÕn hµnh tÝnh to¸n vµ
kiÓm tra kü l−ìng vÒ an toµn vµ æn ®Þnh cña toµn hÖ thèng næi khi v©n hµnh còng nh− khi
di chuyÓn trªn s«ng. Trong thùc tÕ thi c«ng nhiÒu cÇu ® tõng x¶y ra sù cè tuét neo, tr«i
c¶ hÖ næi trong thêi gian bo lò vÒ ®ét ngét nh− ë cÇu S«ng Hµn (§µ n½ng), cÇu TuÇn
(HuÕ) v.v...
VËt liÖu sö dông vµo c«ng tr×nh cäc khoan nhåi nh− xi m¨ng, cèt thÐp, v÷a sÐt, phô gia
v.v... ph¶i cã ®Çy ®ñ h−íng dÉn sö dông vµ çc chøng chØ chÊt l−îng cña nhµ s¶n xuÊt.
Çc vËt liÖu nh− çt, ®¸, n−íc, v÷a sÐt, bª t«ng ph¶i cã çc kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ®¸nh gi¸
chÊt l−îng còng nh− thÝ nghiÖm tuyÓn chän thµnh phÇn bª t«ng, kÕt qu¶ Ðp mÉu v.v...
tr−íc khi ®−a vµo sö dông.
5.4.2.1.3. Thi c«ng çc c«ng tr×nh phô trî
Tr−íc khi thi c«ng cäc khoan nhåi, ph¶i c¨n cø vµo çc b¶n vÏ thiÕt kÕ thi c«ng ®Ó tiÕn
hµnh x©y dùng çc c«ng tr×nh phô trî nh−:
1) §−êng c«ng vô ®Ó vËn chuyÓn m¸y mãc, thiÕt bÞ, vËt t− phôc vô thi c«ng.
2) HÖ thèng cung cÊp n−íc gåm nguån n−íc (giÕng n−íc, m−¬ng m¸ng dÉn n−íc), çc
m¸y b¬m, çc bÓ chøa, hÖ thèng ®−êng èng.
3) HÖ thèng cÊp ®iÖn gåm nguån ®iÖn cao thÕ, hÖ thèng truyÒn dÉn cao vµ h¹ thÕ, tr¹m
biÕn ¸p, tr¹m m¸y ph¸t ®iÖn v.v...
4) HÖ thèng cung cÊp vµ tuÇn hoµn v÷a sÐt gåm kho chøa bét bentonite, tr¹m trén v÷a
sÐt, çc m¸y b¬m, çc bÓ l¾ng, hÖ thèng läc xo¸y, hÖ thèng ®−êng èng.
5) HÖ thèng cung cÊp bª t«ng gåm çc tr¹m bª t«ng, çc kho xi m¨ng, çc m¸y b¬m bª
t«ng, vµ hÖ thèng ®−êng èng v.v...
6) Çc sµn ®¹o thi c«ng, çc khung dÉn h−íng v.v...
MÆt b»ng thi c«ng ph¶i dùa vµo ®Þa h×nh, vÞ trÝ x©y dùng mãng mµ lùa chän cho phï hîp
vµ cÇn l−u ý nh÷ng ®iÓm sau:
1) Khi thi c«ng trªn bi c¹n, ph¶i tiÕn hµnh san ñi, ®¾p ®Êt t¹o mÆt b»ng thi c«ng, r¶i çc
tÊm thÐp dÇy hoÆc tÊm bª t«ng ®Ó m¸y khoan b¸nh xÝch cã thÓ di chuyÓn khoan coc.
2) NÕu thi c«ng trªn c¹n, cã thÓ t¹o mÆt b»ng thi c«ng b»ng ph−¬ng ph¸p ®¾p ®¶o ®Êt.
3) T¹i nh÷ng n¬i n−íc s©u hoÆc ®Þa chÊt phøc t¹p bïn lÇy, ph¶i lµm sµn ®¹o cøng ®Ó ®Æt
m¸y khoan vµ çc thiÕt bÞ thi c«ng cäc. Cã thÓ dïng hÖ næi nh− phao, phµ ®Ó ®Æt m¸y
khoan nh−ng ph¶i neo cho hÖ næi æn ®Þnh. Cã thÓ lµm sµn ®¹o ngay trªn ®Ønh hÖ khung
v©y cäc v¸n thÐp ®Ó cho m¸y khoan di chuyÓn. Còng cã thÓ lµm ®¶o nh©n t¹o trong vßng
v©y cäc v¸n thÐp ®Ó ®Æt m¸y khoan lªn nh− ® lµm ë dù ¸n cÇu §uèng, cÇu L¹c-quÇn.
Tuy nhiªn khi ®ã cÇn ®Æc biÖt chó ý chä ®óng møc n−íc thi c«ng vµ cao ®é ®Æt m¸y
khoan ®Ó tr¸nh sù cè nh− ® tõng x¶y ra ë cÇu Lac-quÇn: lò vÒ sím vµ møc n−íc d©ng
cao qu¸ nhanh g©y mÊt an toµn cho ®¶o nh©n t¹o.
NÕu thiÕt bÞ khoan thuéc lo¹i lín, nÆng ph¶i ®iÒu tra ®Çy ®ñ ®Ó cã ph−¬ng ¸n vµ lé tr×nh
vËn chuyÓn.
CÇn ®¶m b¶o cã ®ñ diÖn tÝch c«ng tr−êng ®Ó l¾p dùng thiÕt bÞ, xÕp dông cô. Ph¶i gia cè
nÒn bi, mÆt ®−êng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viªc l¾p dùng çc thiÕt bÞ thi c«ng vµ
ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn ®i l¹i.
§Ó gi¶m thiÓu t¸c h¹i ®Õn m«i tr−êng xung quanh c«ng tr−êng, cÇn dù kiÕn ph−¬ng ¸n
vËn chuyÓn ®Êt th¶i, dän dÑp ch−íng ng¹i xung quanh vµ d−íi mÆt ®Êt, tr¸nh g©y «
nhiÔm m«i tr−êng. Ph¶i xem xÐt t¸c h¹i cña tiÕng ån vµ chÊn ®éng vµ cã biÖn ph¸p h¹n
chÕ ¶nh h−ëng ®Õn khu vùc xung quanh.
Tr−íc khi khoan cäc ph¶i kiÓm tra l¹i ®−êng c¬ tuyÕn, lËp çc mèc cao ®é, çc cäc ®Þnh
tim cäc khoan. Çc mèc cao ®é vµ cäc ®Þnh tim ph¶i ®−îc ®Æt ë vÞ trÝ kh«ng bÞ ¶nh
h−ëng khi khoan vµ ph¶i ®−îc b¶o vÖ cÈn thËn.
§Æc biÖt tr−íc khi thi c«ng khoan ë nh÷ng vïng cã nhiÒu bom m×n trong chiÕn tranh cÇn
ph¶i kh¶o s¸t th¨m dß vµ cã biÖn ph¸p rµ ph¸ bom m×n.
5.4.2.2. c«ng t¸c khoan t¹o lç
5.4.2.2.1. ThiÕt bÞ khoan t¹o lç
C«ng t¸c t¹o lç khoan cã thÓ chia thµnh hai d¹ng chñ yÕu theo ph−¬ng thøc b¶o vÖ thµnh
v¸ch lç khoan nh− sau:
1. Khoan t¹o lç kh«ng cã èng v¸ch, dïng bentonite ®Ó gi÷ v¸ch;
2. Khoan t¹o lç cã èng v¸ch.
ThiÕt bÞ lÊy ®Êt, ®¸ trong lßng lç khoan cã çc kiÓu sau: choßng ®Ëp ®¸; gµu ngo¹n; gµu
xoay ®Ó hót bïn theo chu tr×nh thuËn, nghÞch v.v...
ViÖc t¹o lç träng lßng ®Êt cã thÓ thùc hiÖn b»ng çc c«ng nghÖ, thiÕt bÞ khoan kh¸c nhau.
Mçi c«ng nghÖ khoan cÇn cã qui ®Þnh çc th«ng sè khoan cô thÓ ®Ó ®¶m b¶o chÊt l−îng
t¹o lç.
HiÖn nay cã rÊt nhiÒu nhn hiÖu vµ kiÓu m¸y khoan kh¸c nhau ®ang ho¹t ®éng ®−îc
nhËp tõ nhiÒu n−íc kh¸c nhau: §øc, NhËt, Trung-quèc,v.v... Do ®ã bªn canh çc ký s−
cÇu cÇn cã çc kü s− m¸y x©y dùng céng t¸c, T−¬ng øng víi mçi läai m¸y khoan, ph¶i
so¹n mét quy tr×nh thi c«ng phï hîp cô thÓ cho ®iÒu kiÖn diah chÊt cô thÓ cña cÇu.
H×nh 5.4.1 Gi¸ khoan tù hµnh b¸nh xÝch H×nh 5.4.2. Gi¸ khoan tù hµnh trªn ray
5.4.2.2.2. èng v¸ch

Theo ®Æc ®iÓm kü thuËt cã thÓ chia èng v¸ch thµnh hai lo¹i:
a. èng v¸ch thuéc thiÕt bÞ khoan cã kÝch th−íc vÒ ®−êng kÝnh, chiÒu dµi mçi ®o¹n èng
®−îc chÕ t¹o theo tÝnh n¨ng, c«ng suÊt cña tõng lo¹i m¸y khoan. èng v¸ch nµy ®−îc rót
lªn trong qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng;
b. èng v¸ch theo yªu cÇu thi c«ng kh«ng thuéc thiÕt bÞ khoan vµ ®−îc ®Ó l¹i trong kÕt
cÊu víi môc ®Ých:
- Gi÷ thµnh v¸ch;
- HoÆc lµm v¸n khu«n ®èi víi phÇn cäc ngËm trong n−íc, cao h¬n ®¸y s«ng;
- B¶o vÖ cäc bª t«ng cèt thÐp trong tr−êng hîp s«ng cã vËn tèc lín vµ nhiÒu phï sa.
5.4.2.2.2.1. ChÕ t¹o èng v¸ch
èng v¸ch ®−îc chÕ t¹o b»ng thÐp b¶n cuèn vµ hµn thµnh tõng ®o¹n èng t¹i çc x−ëng c¬
khÝ chuyªn dông. §−êng kÝnh èng v¸ch theo yªu cÇu thiÕt kÕ, chiÒu dµy èng v¸ch th−êng
tõ 6 ÷16 mm; chiÒu dµi çc ®o¹n èng v¸ch th−êng tõ 6 ÷10m phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm
thiÕt bÞ, vËt t− vµ cÈu l¾p, çc yªu cÇu kü thuËt cña cäc. èng v¸ch sö dông ®Ó thi c«ng
cäc khoan nhåi ph¶i cã chøng chØ ®¶m b¶o chÊt l−îng.
T¹i c«ng tr−êng, çc ®o¹n èng v¸ch cña cäc ®−îc nèi b»ng ®−êng hµn. ViÖc hµn nèi èng
v¸ch ph¶i ®−îc thùc hiÖn trªn bÖ g¸. NÕu chiÒu dµi èng v¸ch cÇn h¹ lín h¬n chiÒu cao
cña cÈu, th× cã thÓ kÕt hîp gi÷a viÖc h¹ èng v¸ch vµ nèi èng v¸ch cho ®Õn khi ®ñ chiÒu
cao thiÕt kÕ, nh−ng ph¶i bè trÝ çc gi¸ ®ì ®Ó èng v¸ch sau khi nèi ®¶m b¶o çc yªu cÇu
kü thuËt vÒ ®é th¼ng ®øng, kÝn vµ søc chÞu t¶i khi ®ãng h¹ èng v¸ch.
Trong lo¹i cäc nhåi khoan lç ph¶n tuÇn hoµn th−êng dïng bóa ®ãng cäc chÊn ®éng ®Ó
®ãng èng v¸ch xuèng hoÆc dïng kÝch ch¹y ®iÖn Ðp. §Ó cho ®Ønh èng v¸ch bÞ kh«ng biÕn
d¹ng hoÆc èng bÞ o»n khi gËp ch−íng ng¹i vËt th× b¶n th©n èng ph¶i cã ®ñ c−êng ®é vµ
®é cøng. Ngoµi ra bÒ mÆt èng ph¶i b¶o ®¶m chÊt l−îng.
Trong ph−¬ng ph¸p thi c«ng khoan b»ng guång xo¾n, ®Ó t¹o thuËn lîi cho viÖc thi c«ng
®æ bª-t«ng th−êng dïng lo¹i èng v¸ch cã chiÒu dµi 4-7m.
-Sè l−îng èng v¸ch chuÈn bÞ tèt nhÊt cã 2 bé.
-§é dÇy èng v¸ch 9 ®Õn 16mm khi ®−êng kÝnh nhá h¬n 1m vµ tõ 16 ®Õn 25mm
khi lín h¬n 1m, ®−êng kÝnh èng v¸ch lín h¬n ®−êng kÝnh ngoµi cña lç khoan tõ 100 ®Õn
150mm. NÕu thi c«ng trong n−íc bïn x«, çt ch¶y th× ®é sai lÖch cµng lín th−êng 20%
®−êng kÝnh ngoµi cña ®Çu khoan.
-§é dµi èng v¸ch ®¶m b¶o gi÷ æn ®Þnh, mËt ®é n−íc trong vµ ngoµi lç.
+ mùc n−íc ngÇm thÊp h¬n mùc n−íc trong lç 2m
+ chó ý sù thay ®æi mùc n−íc ngÇm.
+ ®ãng èng chèng ®Õn tÇng ®Êt kh«ng thÊm n−íc.
C«ng thøc tÝnh to¸n vÒ ®é dµi èng chèng vµ ®é s©u ®ãng xuèng lµ:
G1 + e1 G 2 + e2
h+l = (l + l ' ) + .l'
1 + e1 1 + e2
G1, G2: tû träng líp çt vµ líp bïn.
e1, e2: tû sè ®é rçng cña líp ®Êt t−¬ng øng.
5.4.2.2.2.2. §Þnh vÞ vµ l¾p ®Æt èng v¸ch
C«ng t¸c ®Þnh vÞ, l¾p ®Æt èng v¸ch ph¶i tu©n thñ theo Quy ph¹m thi c«ng vµ nghiÖm thu
cÇu cèng vµ cÇn l−u ý nh÷ng ®iÓm sau:
1. Khi l¾p ®Æt èng v¸ch ë trªn c¹n: c«ng t¸c ®o ®¹c ®Þnh vÞ thùc hiÖn b»ng m¸y kinh vÜ vµ
th−íc thÐp; dïng cÇn cÈu ®Ó l¾p ®Æt.
2. Khi l¾p ®Æt èng v¸ch vïng n−íc s©u: ngoµi viÖc sö dông çc lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ trªn
®Ó ®o ®¹c vµ ®Þnh vÞ cÇn dïng thªm hÖ thèng khung dÉn h−íng. Khung dÉn h−íng dïng
®Ó ®Þnh vÞ èng v¸ch ph¶i ®¶m b¶o æn ®Þnh d−íi t¸c dông cña lùc thuû ®éng.
§Þnh vÞ cäc trªn mÆt b»ng cÇn dùa vµo çc mèc täa ®é chuÈn ®−îc x¸c ®Þnh vµ x©y dùng
tr−íc. VÞ trÝ, kÝch th−íc vµ cao ®é ch©n èng v¸ch ph¶i ®−îc ®Þnh vÞ vµ h¹ ®óng theo qui
®Þnh cña thiÕt kÕ.
H×nh 5.4.3 Çc èng v¸ch cÇu T©n §Ö H×nh 5.4.4. Çc èng v¸ch trong vßng v©y
5.4.2.2.2.3. ThiÕt bÞ h¹ èng v¸ch

Tïy thuéc vµo ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh; kÝch th−íc èng v¸ch; chiÒu s©u h¹ ®Ó tÝnh
to¸n vµ chän thiÕt bÞ h¹ èng v¸ch cho phï hîp. ThiÕt bÞ h¹ èng v¸ch th−êng cã nh÷ng
d¹ng sau:
1- Sö dông thiÕt bÞ xi lanh thuû lùc kÌm theo m¸y khoan ®Ó xoay l¾c èng v¸ch h¹ hoÆc
nhæ èng v¸ch lªn.
2- Sö dông bóa rung ®ãng èng v¸ch xuèng kÕt hîp víi viÖc lÊy ®Êt bªn trong lßng èng
v¸ch b»ng m¸y khoan, gÇu ngo¹m, hoÆc hót bïn.
3- H¹ èng v¸ch b»ng kÝch thuû lùc Ðp xuèng.
5.4.2.2.2.4. Cao ®é ®Ønh vµ ch©n èng v¸ch
Tuú theo ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt, thñy v¨n; ph−¬ng ph¸p, lo¹i thiÕt bÞ khoan v.v... mµ quyÕt
®Þnh ®Æt cao ®é ®Ønh vµ ®¸y èng v¸ch cho phï hîp.
Trong tr−êng hîp khoan cäc nhåi ë vïng bÞ ¶nh h−ëng cña n−íc thñy triÒu, nÕu dïng
dung dÞch v÷a sÐt (bentonite) ®Ó gi÷ æn ®Þnh v¸ch, th× ®Ønh èng v¸ch ph¶i cao h¬n møc
n−íc cao nhÊt tèi thiÓu lµ 2m. Khi khoan trªn c¹n, ngoµi nh÷ng yªu cÇu trªn cÇn ph¶i ®Æt
èng v¸ch cao h¬n mÆt ®Êt hiÖn t¹i tèi thiÓu 0.3m.
Khi khoan nhåi b»ng lo¹i m¸y khoan kh«ng cã èng v¸ch ®i kÌm vµ ph¶i dïng bentonite
®Ó gi÷ v¸ch, th× tuú ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt cô thÓ mµ ®Æt ch©n èng v¸ch phô (èng v¸ch kh«ng
thuéc thiÕt bÞ m¸y khoan) t¹i cao ®é sao cho ¸p lùc cña cét dung dÞch bentonite lu«n lín
h¬n ¸p lùc chñ ®éng cña ®Êt céng víi ho¹t t¶i thi c«ng phÝa bªn ngoµi thµnh v¸ch. Nªn
®Æt ch©n èng v¸ch vµo tÇng ®Êt kh«ng thÊm n−íc n»m ë phÝa d−íi mùc n−íc ngÇm.
Ch©n èng v¸ch ph¶i ®Æt phÝa d−íi ®−êng xãi lë côc bé ® ®−îc tÝnh to¸n t¹i vÞ trÝ khoan
tèi thiÓu lµ 1 m.
5.4.2.2.3. ChuÈn bÞ khoan
Tr−íc khi thi c«ng cäc khoan nhåi, cÇn ph¶i chuÈn bÞ ®ñ hå s¬ tµi liÖu, thiÕt bÞ m¸y mãc
vµ mÆt b»ng thi c«ng, ®¶m b¶o çc yªu cÇu sau:
- Khoan th¨m dß ®Þa chÊt t¹i vÞ trÝ cã lç khoan.
- ChÕ t¹o lång cèt thÐp.
- ThÝ nghiÖm ®Ó chän tû lÖ thµnh phÇn hçn hîp bª t«ng cäc.
- LËp çc quy tr×nh c«ng nghÖ khoan nhåi cô thÓ ®Ó h−íng dÉn, phæ biÕn cho çn
bé, c«ng nh©n tham gia thi c«ng cäc khoan nhåi lµm chñ c«ng nghÖ.
Khi sö dông m¸y khoan kh«ng cã èng v¸ch ®i kÌm th× cÇn ph¶i bæ sung çc yªu cÇu d−íi
®©y:
- S¶n suÊt çc èng v¸ch thÐp theo chiÒu dµi mµ thiÕt kÕ thi c«ng yªu cÇu.
- Lµm çc thÝ nghiÖm ®Ó chän tû lÖ pha trén thµnh phÇn v÷a sÐt phï hîp víi yªu
cÇu cña lç khoan.
Dùa trªn c¬ së ph−¬ng ph¸p vµ thiÕt bÞ m¸y khoan, tïy theo tõng vÞ trÝ cô thÓ cña cäc mµ
ph¶i chuÈn bÞ mÆt b»ng ®Ó l¾p ®Æt m¸y khoan. Khi kh¶ n¨ng chÞu t¶i cña ®Êt nÒn kh«ng
®¶m b¶o ®Ó ®Æt m¸y vµ thiÕt bÞ thi c«ng cã thÓ chän gi¶i ph¸p gia cè nÒn ®Êt sau:
- Dïng xe ñi san vµ nÐn chÆt ®Êt.
- §µo bá líp ®Êt yÕu thay ®Êt tèt
- Gia cè ®Êt b»ng v«i hoÆc xi m¨ng v.v...
- L¸t mÆt b»ng tµ vÑt, v¸n dÇy b»ng gç hoÆc l¸t b»ng thÐp tÊm, thÐp h×nh.
Khi kª b»ng thÐp tÊm cÇn chèng tr−ît vµ xoay ch©n chèng m¸y khoan.
§èi víi çc m¸y khoan xo¾n èc hay m¸y khoan gÇu xoay dïng ®Ó thi c«ng trªn c¹n, m¸y
c¬ b¶n (bé phËn chÝnh cña m¸y) ph¶i ®−îc ®Æt trªn çc tÊm t«n dµy 20 mm. Çc ch©n
m¸y ph¶i ®−îc kª cøng vµ c©n b»ng ®Ó khi khoan kh«ng bÞ nghiªng hoÆc di ®éng.
§èi víi çc m¸y khoan tuÇn hoµn thuËn hoÆc nghÞch, ®Çu khoan ®−îc treo b»ng gi¸
khoan hoÆc b»ng cÇn cÈu, tr−íc khi khoan ph¶i ®Þnh vÞ gi¸ khoan c©n b»ng, ®óng tim cäc
thiÕt kÕ. Çc sµn c«ng t¸c ph¶i ®¶m b¶o æn ®Þnh d−íi t¶i träng thi c«ng vµ t¶i träng ®éng.
§Þnh vÞ m¸y khoan cäc nh− sau:
a) §èi víi m¸y khoan xoay l¾c èng v¸ch, cã thÓ chän mét trong ba ph−¬ng ph¸p sau
®©y ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ l¾p ®Æt m¸y:
+ VÏ chu vi ngoµi ch©n cña èng v¸ch trªn mÆt ®Êt.
+ §ãng Ýt nhÊt 3 cäc nhá ®Ó lµm mèc trªn chu vi ®Æt m¸y.
+ Lµm mét vµnh ®ai ®Þnh vÞ b»ng víi chu vi ngoµi cña ch©n èng v¸ch.
b) §èi víi m¸y khoan gÇu xoay, di chuyÓn m¸y khoan ®Ó ®Çu khoan vµo tróng tim cäc
® x¸c ®Þnh.
c) §èi víi ph−¬ng ph¸p khoan tuÇn hoµn ng−îc, cã thÓ chän mét trong ba thiÕt bÞ nh−
bóa rung, bóa xung kÝch hoÆc kÝch thuû lùc ®Ó h¹ èng v¸ch xuèng.
Khi ®Þnh vÞ, ph¶i kiÓm tra xem èng v¸ch ® n»m ®óng vµo vÞ trÝ cña cäc ch−a, nÕu bÞ sai
lÖch ph¶i l¾p “bµn thao t¸c” ®Ó ®iÒu chØnh l¹i.
5.4.2.2.4. §o ®¹c trong khi khoan
Môc tiªu cña c«ng t¸c ®o ®¹c trong khi khoan nh»m ®¹t ®−îc çc môc tiªu sau:
- §Þnh vÞ chÝnh x¸c vÞ trÝ khoan;
- Theo dâi chiÒu dµy líp ®Þa chÊt cña lç khoan;
- X¸c ®Þnh vÞ trÝ, cao ®é ®Çu khoan.
§Þnh vÞ tim ®Çu khoan hoÆc tim èng v¸ch b»ng çc thiÕt bÞ ®o ®¹c c«ng tr×nh, theo çc
cäc mèc ® ®−îc x©y dùng tõ tr−íc. Trong qu¸ tr×nh khoan ph¶i theo dâi tim cäc b»ng
m¸y kinh vÜ, ®o ®¹c ®é s©u lç khoan, ®ång thêi ph¶i lu«n quan s¸t vµ ghi chÐp sù thay
®æi çc líp ®Þa chÊt qua mïn khoan lÊy ra.
5.4.2.2.5. Khoan lç
Ph¶i lùa chän thiÕt bÞ khoan ®ñ n¨ng lùc vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt, thuû v¨n cña
c«ng tr×nh ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc t¹o lç khoan d¹t yªu cÇu thiÕt kÕ.
ThiÕt bÞ t¹o lç cã çc lo¹i sau;
-ThiÕt bÞ trong ph−¬ng ph¸p thi c«ng cã èng v¸ch: gåm èng v¸ch cã ch©n s¾c,
gÇu ngo¹m ®−îc treo b»ng hÖ móp çp.
-ThiÕt bÞ trong ph−¬ng ph¸p khoan ph¶n tuÇn hoµn: ®Çu khoan ®−îc nèi víi cÇn
khoan cïng víi dung dÞch gi÷ thµnh kÐo ®Êt khái lç khoan.
-M¸y t¹o lç trong ph−¬ng ph¸p t¹o lç b»ng guång xo¾n:
Khi lùa chän thiÕt bÞ cÇn c¨n cø vµo t×nh h×nh ®Þa chÊt cô thÓ, kÝch th−íc cäc ph−¬ng
ph¸p thi c«ng ®Ó lùa chän cho thÝch hîp.
- Nhãm m¸y khoan dïng èng v¸ch chØ nªn sö dông trong ®Êt ®¸ mÒm, nh÷ng n¬i kh«ng
cã n−íc mÆt møc n−íc ngÇm thÊp. Nh÷ng n¬i cã mùc n−íc ngÇm cao hoÆc cÇn dung
dÞch gi÷ thµnh chØ nªn dïng khi chiÒu s©u lç khoan kh«ng lín, v× trong ®iÒu kiÖn ®ã çc
m¸y khoan míi ph¸t huy tèt.
-Nhãm m¸y khoan vËn hµnh ng−îc cã thÓ sö dông trªn tÇng ®Êt ®¸. ®Æc biÖt cã hiÖu qu¶
khi ®−êng kÝnh lç khoan lín tõ 30 ®Õn 100m.
-Nhãm m¸y khoan trong ®Êt thÝch hîp cho lo¹i ®−êng kÝnh lín, ®Æc biÖt gÇu xoay, cã ®é
s©u tõ 20 ®Õn 30m.
Khi lùa chän m¸y khoan cÇn xÐt tÝnh kinh tÕ cña mçi lo¹i m¸y víi ®−êng kÝnh vµ ®é s©u
cäc. Kh«ng nªn sö dông m¸y khoan èng v¸ch, trõ tr−êng hîp kh«ng cã gi¶ ph¸p hiÖu
qu¶ kh¸c, do kÐo dµi thêi gian vµ tèn kÐm do c«ng t¸c èng v¸ch.
Trong tr−êng hîp nÒn lµ ®Êt b×nh th−êng th× viÖc t¹o lç cã ®¬n gi¶n; nh−ng trong tr−êng
hîp nÒn ®Êt cøng, ®¸ sái, ®¸ må c«i hay tÇng nham th¹ch th× t¹o lç khã kh¨n thËm chÝ
kh«ng lµm næi. Tuú t×nh h×nh thùc tÕ mµ vËn dông çc ph−¬ng ph¸p t¹o lç cho thÝch hîp.
5.4.2.2.5.1. Ph−¬ng ph¸p thi c«ng cã èng chèng v¸ch.
C«ng nghÖ t¹o lç sö dông èng chèng v¸ch cã −u ®iÓm lµ v¸ch lç khoan æn ®Þnh, ®Æc biÖt
khi t¹o lç qua ®Þa tÇng bïn sôt çt ch¶y mµ çc ph−¬ng ph¸p kh¸c khã cã thÓ kh¾c phôc.
Nh−ng còng cã kh«ng Ýt nh÷ng nh−îc ®iÓm sau:
- CÇn chi phÝ mua èng v¸ch, h¹ èng v¸ch, ®Æc biÖt cã khi ph¶i ®Ó l¹i mét phÇn
hay toµn bé èng v¸ch.
-Khi thi c«ng trong ®Þa tÇng qua cuéi sái g©y khã kh¨n cho h¹ èng v¸ch vµ t¹o lç.
-¶nh h−ëng chÊt l−îng bª-t«ng vµ cäc khi rót èng v¸ch.
v× vËy c«ng nghÖ nµy ¸p dông cã hiÖu qu¶ trong ®Þa tÇng bïn sôt, çt ch¶y víi chiÒu s©u
kh«ng lín.
5.4.2.2.5.2. C«ng nghÖ khoan vËn hµnh ng−îc.
Cã tèc ®é thi c«ng nhanh, nh−ng tèc ®é khoan vµ tèc ®é bµn quay ph¶i phï hîp víi
®−êng kÝnh lç khoan vµ tõng lo¹i ®Êt ®¸.
C«ng t¸c æn ®Þnh v¸ch khoan cÇn ®−îc quan t©m, c«ng nghÖ nµy ®−îc øng dông réng ri
khi cã dung dÞch gi÷ æn ®Þnh v¸ch lç.
5.4.2.2.5.3. C«ng nghÖ khoan dïng guång xo¾n.
Guång xo¾n thÝch hîp víi ®Êt dÝnh, mÒm, khi ®ã cã thÓ kh«ng cÇn èng v¸ch, thËm chÝ
kh«ng cÇn dung dÞch gi÷ thµnh h¬n n÷a kh«ng g©y tiÕng ån vµ chÊn ®éng lín do ®ã thÝch
hîp cho thi c«ng ë ®« thÞ. Nh−ng khi dïng ph−¬ng ph¸p nµy cÇn chó ý kh«ng lµm s¹t lë
v¸ch khi nhÊc guång x¾n vµ sö lý khi gÆp ®¸ må c«i, tèt nhÊt khi gÆp ®¸ må c«i th× nªn
sö dông c«ng nghÖ cã èng chèng v¸ch.
Khi gÆp ®¸ t¶ng rÊt cøng ë s©u víi l−ìi khoan guång xo¾n hoÆc khoan thïng kh«ng
xuyªn qua ®−îc ph¶i dïng l−ìi khoan ®Æc biÖt cã r¨ng cøng ®Ó ph¸ vì chóng b»ng çch
cho r¬i tù do ®Çu khoan vµo lç ® khoan hoÆc cã thÓ dïng thuèc næ (nÕu cho phÐp) hoÆc
lÊy m¸y ®ôc ®¸ th¶ vµo lç khoan ®Ó ph¸ ®¸ t¶ng, ®¸ må c«i hoÆc tÇng nham th¹ch cøng.
Trong qu¸ tr×nh khoan nÕu x¶y ra sù cè, hiÖn t−îng bÊt th−êng (sôt lë thµnh v¸ch, lç
khoan kh«ng th¼ng, cã sù sai lÖch vÒ ®−êng kÝnh lç khoan thùc tÕ so víi yªu cÇu cña
thiÕt kÕ v.v...), th× nhµ thÇu ph¶i nghiªn cøu, ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p xö lý. Ph−¬ng ¸n xö lý sù
cè cña nhµ thÇu chØ ®−îc thùc hiÖn khi ®−îc chñ ®Çu t−, t− vÊn gi¸m s¸t, t− vÊn thiÕt kÕ
thèng nhÊt chÊp thuËn.
H×nh 5.4.5. Mét d¹ng ®Çu khoan ®¸ H×nh 5.4.6. §Çu khoan ®¸ cã b¸nh r¨ng
Ph¶i chê ®Õn khi bª t«ng cäc bªn c¹nh trong cïng mét mãng ®¹t tèi thiÓu 70% c−êng ®é
thiÕt kÕ míi ®−îc khoan tiÕp. ViÖc quyÕt ®Þnh chän thêi ®iÓm khoan cßn phô thuéc vµo
kho¶ng çch gi÷a çc cäc trong mãng. Theo Tiªu chuÈn thiÕt kª hiÖn hµnh th× cù ly tim
çc cäc Ýt nhÊt lµ b»ng 3 lÇn ®−êng kÝnh cäc
§èi víi nh÷ng lç khoan sö dông dung dÞch v÷a sÐt ®Ó gi÷ thµnh v¸ch, cÇn bï phô dung
dÞch liªn tôc trong qu¸ tr×nh khoan, ngõng khoan hoÆc ®æ bª t«ng. Kh«ng ®−îc ®Ó cao ®é
dung dÞch trong lç khoan h¹ xuèng d−íi møc qui ®Þnh g©y sôt lë v¸ch.
Khi ngõng khoan l©u ph¶i rót ®Çu khoan ra khái hè khoan, tr¸nh khoan bÞ ch«n vïi khi
sËp v¸ch, miÖng hè khoan ph¶i ®−îc ®Ëy n¾p.
Khi ®−a mòi khoan lªn ®Ó x¶ ®Êt hoÆc nèi dµi cÇn khoan ph¶i rót tõ tõ, kh«ng ®−îc cho
®Çu khoan va ch¹m vµo v¸ch g©y sôt lë.
Sai sè cho phÐp trong c«ng t¸c khoan t¹o lç vµ Sai sè cho phÐp cña lç cäc khoan nhåi ®
thi c«ng xong ®−îc nªu trong Tiªu chuÈn nh− sau
B¶ng 5.4.1. Sai sè cho phÐp vÒ lç cäc nhåi (theo TCXD 206:1998)
Ph−¬ng ph¸p t¹o lç cäc Sai sè Sai sè Sai sè vÒ vÞ trÝ cäc (mm)
®−êng ®é Cäc ®¬n, cäc Cäc d−íi mãng
kÝnh th¼ng d−íi mãng b¨ng b¨ng theo trôc däc,
cäc ®øng theo trôc ngang, cäc trong nhãm cäc
(mm) (%) cäc biªn trong
nhãm cäc
1.Cäc D ≤ 1000mm -0,1D D/6 nh−ng D/4 nh−ng kh«ng
khoan gi÷ vµ kh«ng lín h¬n lín h¬n 150
thµnh b»ng ≤-50 100
dung dÞch D>1000mm -50 1 100+0.0111 150+0.0111
sÐt
2.Lµm lç D ≤ 500mm 70 150
b»ng çch -20 1
®ãng èng D>500mm 100 150
hoÆc rung
3.Khoan guång xu¾n cã më ± 20 1 50

réng ®¸y cäc
4.Cäc ®µo lç b»ng thñ c«ng : 0.5 100
-Gi÷ thµnh b»ng vá bª t«ng ± 50
®æ t¹i chç
-Gi÷ thµnh b»ng èng thÐp dµi
±20 1
Chó thÝch :
1)Gi¸ trÞ ©m ë sai sè cho phÐp vÒ ®−êng kÝnh cäc lµ chØ sè mÆt c¾t ç biÖt, khi cã më réng
®¸y cäc th× sai sè cho phÐp ë ®¸y cäc lµ +-100mm
2)Sai sè cho phÐp vÒ ®−êng kÝnh cäc khi dïng ph−¬ng ph¸p ®ãng l¹i kh«ng chÞu h¹n chÕ
cña b¶ng nµy. Sai sè vÒ ®é nghiªng cña cäc nghiªng kh«ng lín h¬n 15% gãc nghiªng cña
cäc
3)Sai sè cho phÐp cho phÐp vÒ ®é s©u lç khoan +-100mm
4)H lµ kho¶ng çch gi÷h cèt cao mÆt ®Êt ë hiÖn tr−êng thi c«ng víi cèt cao ®Çu cäc qui
®Þnh trong thiÕt kÕ, D lµ ®−êng kÝnh thiÕt kÕ cäc.
Cao ®é dung dÞch khoan
Cao ®é cét dung dÞch khoan gi÷ æn ®Þnh thµnh v¸ch ph¶i cao h¬n mùc n−íc ngÇm hoÆc
mùc n−íc mÆt h¬n 2m. T¹i nh÷ng n¬i n−íc ngÇm hoÆc cã ¸p lùc ngang kh¸c cÇn ph¶i
tÝnh to¸n kü ®Ó quyÕt ®Þnh cao ®é nµy.
Trong qu¸ tr×nh khoan ph¶i lu«n theo dâi viÖc cÊp v÷a sÐt cho b¬m hót (ph−¬ng ph¸p
tuÇn hoµn ng−îc). NÕu hÕt v÷a sÐt dù tr÷ th× ph¶i ngõng ngay khoan. Trong mäi tr−êng
hîp cÊm ®Ó dung dÞch khoan trong hè khoan bÞ h¹ thÊp h¬n 1 m so víi cao ®é qui ®Þnh.
5.4.2.2.6.Xö lý l¾ng cÆn
C«ng t¸c xö lý l¾ng cÆn ph¶i thùc hiÖn tr−íc khi ®æ bª t«ng. Khi khoan cäc ®Õn cao ®é
thiÕt kÕ, kh«ng ®−îc ®Ó ®äng bïn ®Êt hoÆc v÷a sÐt ë ®¸y lç khoan lµm gi¶m kh¶ n¨ng
chiô t¶i cña cäc. §èi víi mçi cäc, sau khi khoan ®Òu ph¶i thùc hiÖn viÖc xö lý cÆn l¾ng
kü l−ìng. §©y lµ mét kü thuËt khã vµ cÇn ®−îc thùc hiÖn, kiÓm tra chÊt l−îng kü l−ìng.
5.4.2.2.6.1. Ph−¬ng ph¸p xö lý cÆn l¾ng lµ lo¹i h¹t th«
Lo¹i cÆn l¾ng cã ®−êng kÝnh h¹t t−¬ng ®èi lín, ®Ó xö lý, sau khi t¹o lç ®¹t tíi ®é s©u
thiÕt kÕ, kh«ng ®−îc n©ng ngay thiÕt bÞ t¹o lç lªn mµ ph¶i tiÕp tôc thao t¸c th¶i ®Êt ra
ngoµi cho ®Õn khi kiÓm tra thÊy s¹ch cÆn l¾ng ë ®¸y lç khoan.
§èi víi ph−¬ng ph¸p khoan lç tuÇn hoµn ng−îc, sau khi kÕt thóc c«ng t¸c khoan ph¶i
n©ng ®Çu khoan lªn çch ®¸y kho¶ng 20 cm, tiÕp tôc quay mòi khoan vµ b¬m hót v÷a
sÐt. §ång thêi tiÕn hµnh kiÓm tra dung dÞch khoan trong lç khoan theo çc chØ tiªu ®
quy ®Þnh s½n cho ®Õn khi ®¹t ®−îc yªu cÇu. Sau khi hoµn thµnh c«ng viÖc ph¶i rót ®Çu
khoan lªn víi tèc ®é tõ 2 ®Õn 4 m/phót.
§èi víi ph−¬ng ph¸p khoan xoay l¾c èng v¸ch, sau khi kÕt thóc thao t¸c t¹o lç ph¶i chê
kho¶ng tõ 15 ®Õn 20 phót míi ®−îc th¶ nhÑ gÇu ngo¹m xuèng ®¸y lç, ngo¹m cÆn l¾ng ë
®¸y lç lªn. Khi cÆn l¾ng ë ®¸y cßn Ýt, dïng b¬m hót çt th¶ xuèng ®¸y lç, khuÊy nhÑ cÆn
l¾ng lªn ®Ó hót ra ngoµi.
§èi víi ph−¬ng ph¸p khoan lç b»ng gÇu xoay, sau khi khoan xong ®Ó yªn tõ 15 ®Õn 20
phót råi dïng gÇu khoan cã l¸ ch¾n ®Æc biÖt ®Ó lÊy cÆn l¾ng lªn.
5.4.2.2.6.2. Ph−¬ng ph¸p xö lý cÆn l¾ng lµ lo¹i h¹t rÊt nhá, næi trong n−íc tuÇn hoµn
hoÆc n−íc trong lç
CÇn ph¶i xö lý l¾ng cÆn h¹t nhá tr−íc khi th¶ lång cèt thÐp hoÆc tr−íc khi ®æ bª t«ng. Cã
thÓ dïng ph−¬ng ph¸p b¬m kh«ng khÝ xuèng (ph−¬ng ph¸p hót bïn kh«ng khÝ) hoÆc
ph−¬ng ph¸p b¬m hót tuÇn hoµn ng−îc ®Ó hót bïn:
- NÕu dïng ph−¬ng ph¸p b¬m khÝ xuèng lç khoan ®Ó hót bïn, ph¶i ®Ó ®Çu hót bïn
hoÆc miÖng phun n»m cµng s©u vµo trong n−íc cµng hiÖu qu¶.
- NÕu dïng ph−¬ng ph¸p tuÇn hoµn ng−îc th× cÇn ph¶i cho miÖng èng hót bïn di
®éng ë ®¸y lç khoan ®Ó ®Èy cÆn l¾ng lªn. Trong qu¸ tr×nh hót ph¶i lu«n bæ sung dung
dÞch khoan vµo trong èng, kh«ng ®−îc ®Ó n−íc trong èng bÞ h¹ thÊp g©y sôt lë thµnh
v¸ch.
§èi víi çc lo¹i cäc cã ®é s©u nhá h¬n 10 m, th× kh«ng nªn dïng ph−¬ng ph¸p hót bïn
kh«ng khÝ v× hiÖu qu¶ kÐm; nªn dïng ph−¬ng ph¸p b¬m hót tuÇn hoµn ng−îc.
5.4.2.3.Dung dÞch khoan

5.4.2.3.1. Yªu cÇu chung
Tuú theo ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt, thuû v¨n, n−íc ngÇm, thiÕt bÞ khoan mµ chän ph−¬ng ph¸p
gi÷ thµnh v¸ch lç khoan vµ chän dung dÞch khoan cho thÝch hîp.
Dung dÞch v÷a sÐt (Bentonite) dïng ®Ó gi÷ thµnh v¸ch gåm: n−íc, bét sÐt, CMC vµ t¸c
nh©n ph©n t¸n kh¸c. Dung dÞch v÷a sÐt cã thÓ sö dông ®èi víi n¬i cã líp ®Þa tÇng dÔ sôt
lë vµ ®¶m b¶o ®−îc çc yªu cÇu kü thuËt sau:
- Cã thÓ dïng ë mäi lo¹i ®Þa tÇng.
- Dïng cho mäi lo¹i thiÕt bÞ khoan vµ d¹ng mòi khoan.
- Gi÷ cho mïn khoan kh«ng l¾ng ®äng d−íi ®¸y hè khoan vµ ®−a chóng theo
dung dÞch ra ngoµi.
Dung dÞch khoan cã thÓ lµ n−íc th−êng t¹i n¬i mµ ®Þa tÇng lµ ®Êt dÝnh nh−: ®Êt sÐt, ¸
sÐt, ®Êt thÞt, hoÆc g¬ nai phong ho¸, ®¸ v.v...
Dung dÞch khoan ph¶i chän dùa trªn c¬ së tÝnh to¸n theo nguyªn lý c©n b»ng ¸p lùc
ngang, gi÷a cét dung dÞch trong hè khoan vµ ¸p lùc cña ®Êt vµ n−íc quanh v¸ch lç. §èi
víi çc lç khoan cã líp ®Þa tÇng dÔ sôt lë, ¸p lùc cña cét dung dÞch ph¶i lu«n lín h¬n ¸p
lùc ngang cña ®Êt vµ n−íc bªn ngoµi.
Tr−êng hîp phÝa trªn hè khoan chÞu t¶i träng cña çc thiÕt bÞ thi c«ng nÆng hoÆc çc
c«ng tr×nh x©y dùng l©n cËn, ph¶i sö dông èng v¸ch ®Ó chèng sôt lë. §é s©u cña èng
v¸ch trong tr−êng hîp nµy ph¶i c¨n cø vµo kÕt qu¶ tÝnh to¸n cô thÓ, sao cho ®o¹n lç
khoan kh«ng èng v¸ch cã ¸p lùc cña cét dung dÞch lín h¬n ¸p lùc ®Êt n−íc xung quanh
thµnh v¸ch.
NÕu ¸p lùc n−íc ngÇm cao h¬n møc b×nh th−êng (vÝ dô trong tr−êng hîp n−íc ngÇm trµn
lªn c¶ mÆt ®Êt) th× cÇn ph¶i t¨ng tû träng dung dÞch v÷a sÐt lªn cho phï hîp. §Ó ®¹t ®−îc
môc ®Ých trªn ®−îc phÐp trén thªm vµo trong dung dÞch çc chÊt cã tû träng cao nh−
barit hoÆc çt magnetic v.v...
Dung dÞch dïng trong khoan nhåi ph¶i cã chÊt l−îng tèt vµ kh«ng bÞ h− háng theo thêi
gian. Thµnh phÇn vµ tÝnh chÊt cña dung dÞch v÷a sÐt sö dông cho mçi lç khoan cÇn ph¶i
b¶o ®¶m sù æn ®Þnh trong thêi gian thi c«ng. Çc th«ng sè cña dung dÞch ph¶i ®−îc chän
thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn cña khu vùc x©y dùng vµ ®¶m b¶o çc yªu cÇu qui ®Þnh trong
Quy tr×nh. Tuú theo ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt t¹i vÞ trÝ khoan cäc mµ chän çc chØ tiªu vÒ ®é
nhít vµ khèi l−îng riªng cña dung dÞch cho thÝch hîp.
Sö dông dung dÞch sÐt nh»m môc ®Ých lµ :
- t¹o ra líp mµng máng trªn thµnh lç cäc ®Ó chÞu ¸p lùc n−íc tÜnh ®Ò phßng bÞ
sËp lë thµnh lç cäc.
-lµm chËm tèc ®é l¾ng xuèng cña çc h¹t çt, gi÷ tr¹ng th¸i huyÒn phï nh»m
h¹n chÕ cÆn l¾ng ®¸y lç cäc.
ChÕ t¹o dung dÞch nµy ph¶i trªn c¬ së thiÕt kÕ cÊp phèi tuú theo thiÕt bÞ, c«ng
nghÖ thi c«ng, ph−¬ng ph¸p khoan lç vµ ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh, ®Þa chÊt thuû v¨n
cña ®Þa ®iÓm x©y dùng.Çc chØ tiªu tÝnh n¨ng ban ®Çu (lóc chÕ t¹o) tr×nh bµy ë d−íi ®©y,
nÕu dïng ho¸ phÈm kh¸c (kh«ng ph¶i lµ sÐt betonit)®Ó lµm dung dÞch gi÷ thµnh th× cÇn
thö nghiÖm tr−íc, trong ®ã cÇn kiÓm so¸t chÆt chÏ çc chØ tiªu : tû träng, ®é nhít, tÝnh
qua läc, tÝnh æn ®Þnh (lý – ho¸ häc ) vµ trÞ sè pH.Trªn c«ng tr−êng ph¶i cã ®ñ ®iÒu kiÖn
thiÕt bÞ vµ ho¸ phÈm cÇn thiÕt ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ chÊt l−îng cña dung dÞch sÐt, ®iÒu nµy
lµ mét nh©n tè quan träng trong thi c«ng cäc khoan nhåi cã chÊt l−îng.
B¶ng 5.4.2. ChØ tiªu tÝnh n¨ng ban ®Çu cña dung dÞch sÐt (theo TCXD 206:1998)
H¹ng môc ChØ tiªu, tÝnh n¨ng Ph−¬ng ph¸p kiÓm tra
1. Khèi l−îng riªng 1.05-1.15 Tû träng kÕ dÞch sÐt hoÆc b«mªka
2. §é nhít 18-45 (s) Ph−¬ng ph¸p phÔu 500/500cc
3. Hµm l−îng çt <6%
4. Tû lÖ chÊt keo >95% Ph−¬ng ph¸p ®ong cèc
5.L−îng mÊt n−íc <30ml/30phót Dông cô ®o l−îng n−íc mÊt
6.§é dµy cña ¸o sÐt 1-3mm/30phót Dông cô ®o l−îng n−íc mÊt
7.Lùc c¾t tÜnh 1 phót : 20-30 mg/cm2 Lùc kÕ c¾t tÜnh
10 phót : 50-100 mg/cm2
8.TÝnh æn ®Þnh <0.03g/cm2
9. TrÞ sè pH 7-9 GiÊy thö pH
Khi dïng dung dÞch sÐt ph¶i l−u ý mét sè vÊn ®Ò sau :
- Khèi l−îng riªng vµ ®é nhít cña dung dÞch cÇn cã sù ®iÒu chØnh thÝch hîp víi ®iÒu
kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh vµ ph−¬ng ph¸p sö dông dung dÞch.
- BÒ mÆt dung dÞch trong lç cäc ph¶i cao h¬n mùc n−íc ngÇm tõ 1.0 m trë lªn, khi cã
¶nh h−ëng cña mùc n−íc ngÇm lªn xuèng th× ph¶i cao h¬n mùc n−íc ngÇm cao nhÊt 1.5
m.
- Tr−íc khi ®æ bª t«ng, khèi l−îng riªng cña dung dÞch sÐt trong kho¶ng 500mm
kÓ tõ ®¸y ph¶i nhá h¬n 1.25. hµm l−îng çt ≤ 8%, ®é nhít ≤ 28s ®Ó dÔ ®−a lªn mÆt ®Êt
CÇn cã sù kiÓm so¸t chÊt l−îng dung dÞch phï hîp cho tõng ®é s©u cña líp ®Êt kh¸c
nhau vµ cã biÖn ph¸p xö lý thÝch hîp ®Ó duy tr× æn ®Þnh thµnh lç cho ®Õn khi kÕt thóc
viÖc ®æ bª t«ng.
Ngoµi ra t¹i c«ng tr−êng còng cÇn hÖ thèng thu håi dung dÞch sÐt hót lªn tõ çc cäc lç,
läc çc çt s¹n, bæ sung thªm mét sè phô gia (nÕu cÇn ) kiÓm tra çc tÝnh chÊt cña dung
dÞch sÐt võa thu håi vµ lµm giµu dung dÞch nµy ®Ó dïng l¹i cho çc lç cäc sau.Dung dÞch
sÐt sau khi sö dông còng nh− cÆn l¾ng cña nã ph¶i xö lý theo çc qui ®Þnh vÒ b¶o vÖ m«i
tr−êng ®Ó tr¸nh lµm « nhiÔm nguån n−íc mÆt hoÆc n−íc ngÇm.
B¶ng 5.4.3. ChØ tiªu kü thuËt cña dung dÞch sÐt bentonite trong sö dông th«ng th−êng
Ph−¬ng §Þa tÇng ChØ tiªu kü thuËt cña dung dÞch
ph¸p Khèi l−îng §é nhít Hµm Tû lÖ chÊt MÊt §é
khoan riªng (s) l−îng çt keo (%) n−íc pH
(%) (ml/30m
in)
TuÇn §Êt sÐt 1.05÷1.20 16÷22 <8÷4 >90÷95 <25 8÷10
hoµn §Êt çt 1.2÷1.45 19÷28 <8÷4 >90÷95 <15 8÷10
thuËn, §Êt s¹n
khoan Cuéi ®¸
dËp d¨m
Khoan §Êt sÐt 1.1÷1.2 18÷24 <4 >95 <30 8÷11
®Èy, §Êt çt sái 1.2÷1.4 22÷30 <4 >95 <20 8÷11
khoan s¹n
ngo¹m
Khoan §Êt sÐt 1.02÷1.06 16÷20 <4 >95 <20 8÷11
tuÇn §Êt çt 1.0÷1.10 19÷28 <4 >95 <20 8÷11
hoµn §Êt s¹n 1.1÷1.15 20÷25 <4 >95 <20 8÷11
thuËn
nghÞch
B¶ng 5.4.4. TrÞ sè ®é nhít thÝch hîp cña dung dÞch

ChÊt ®Êt §é nhít thÝch hîp
S(500/500cc)
Bïn tÝch lÉn çt 20÷23
TrÞ sè çt N<10 >45
TrÞ sè çt N>20 23÷25
Çt sái lÉn t¹p sÐt 23÷35
Çt sái >45
Ghi chó : Çc t×nh huèng sau ®©y trÞ sè sÏ h¬i lín h¬n trong b¶ng trªn
(1)Khi tån t¹i tÇng çt liªn tôc
(2) Khi n−íc ngÇm cã kh¸ nhiÒu trong nÒn ®Êt
(3) Khi ®−êng kÝnh cäc kh¸ lín (−íc 1300mm trë lªn )
5.4.2.3.2. KiÓm tra, ®iÒu chÕ, ®iÒu chØnh dung dÞch

Sè lÇn thÝ nghiÖm, vÞ trÝ lÊy mÉu ®−îc phÐp hîp (tham kh¶o phô lôc dung dÞch khoan
kÌm theo) cña Tiªu chuÈn nµy ®Ó vËn dông cho c«ng t¸c khoan cäc nhåi t¹i c«ng tr×nh cô
thÓ.
Dung dÞch v÷a sÐt sau khi ®iÒu chÕ ph¶i ®¶m b¶o ®−îc yªu cÇu gi÷ æn ®Þnh thµnh v¸ch
®èi víi lo¹i ®Êt n¬i khoan cäc. Trong qu¸ tr×nh sö dông v÷a sÐt, ph¶i thÝ nghiÖm vµ ®iÒu
chØnh çc chØ tiªu kü thuËt cña dung dÞch cho phï hîp.
5.4.2.3.3.Sö dông l¹i dung dÞch v÷a sÐt
Qua viÖc kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh ®óng qui ®Þnh, dung dich v÷a sÐt cã thÓ t¸i sö dông
nhiÒu lÇn trong thêi gian thi c«ng. NÕu c«ng t¸c kiÓm tra, ®iÒu chØnh ®−îc thùc hiÖn
®Çy ®ñ th× cã thÓ sö dông l¹i dung dÞch v÷a sÐt trong kho¶ng thêi gian thi c«ng c«ng
tr×nh, nh−ng kh«ng ®−îc qu¸ 6 th¸ng.
NÕu dung dÞch bÞ nhiÔm xi m¨ng kh«ng thÓ ®iÒu chØnh b»ng chÊt ph©n t¸n ®−îc n÷a th×
ph¶i lo¹i bá.
5.4.2.4. C«ng t¸c cèt thÐp

5.4.2.4.1. Gia c«ng lång cèt thÐp
Lång cèt thÐp ph¶i gia c«ng ®¶m b¶o yªu cÇu cña thiÕt kÕ vÒ: quy çch, chñng lo¹i cèt
thÐp, phÈm cÊp que hµn, quy çch mèi hµn, ®é dµi ®−êng hµn v.v...
Cèt thÐp ®−îc chÕ t¹o s½n t¹i nhµ m¸y hoÆc ë c«ng tr−êng vµ ®−îc h¹ xuèng hè khoan.
Lång cèt thÐp ph¶i ®−îc gia c«ng ®óng thiÕt kÕ. Çc cèt däc vµ ngang ghÐp thµnh lång
cèt thÐp b»ng çch buéc hoÆc hµn. Çc thanh cèt thÐp ®Æc biÖt nh−: vßng ®ai gi÷ cì l¾p
dùng, khung quay dùng lång v.v... ph¶i ®−îc hµn víi cèt thÐp chñ. Cèt thÐp dïng cho cäc
ph¶i lµ thÐp chÞu hµn
H×nh 5.4.7. CÊu t¹o cèt thÐp cäc khoan nhåi

5.4.2.4.2. Cèt thÐp chñ
§−êng kÝnh cèt thÐp theo chØ ®Þnh cña ®å ¸n thiÕt kÕ nh−ng kh«ng nhá h¬n 12 mm, cã
thÓ ®¹t tíi 32 mm vµ ®Æc biÖt ®Õn 40 mm. Ýt dïng ®−êng kÝnh lín h¬n 25 mm, v× khã
hµn (tæ hîp víi çc cèt ®ai) vµ khã thao t¸c.
Sè l−îng cèt thÐp theo chØ ®Þnh cña ®å ¸n thiÕt kÕ, nh−ng kh«ng Ýt h¬n 3 thanh. Kho¶ng
çch tÜnh tèi thiÓu gi÷a cèt thÐp chñ lµ 10 cm.
ChiÒu dµi cèt thÐp chñ phô thuéc vµo ®o¹n chia. Lång cèt thÐp ph¶i chÕ t¹o thµnh tõng
®o¹n c¨n cø vµo chiÒu dµi tæng thÓ cña cäc. Th«ng th−êng çc ®o¹n chia cã thÓ lµ 12 vµ
14 m, lín nhÊt lµ 15 m v× chiÒu cao cña mãc cÈu th−êng kh«ng v−ît qua 15m. Lång cèt
thÐp cña cäc cã chiÒu dµi lín (lín h¬n 15 m) ph¶i ®−îc ph©n thµnh tõng ®èt, sau ®ã ®−îc
tæ hîp t¹i c«ng tr−êng khi h¹ lång vµo trong hè khoan. CÇn l−u ý khi ghÐp lång, ®èt dµi
nhÊt ph¶i ®Æt ë phÝa d−íi ®Ó viÖc h¹ lång cèt thÐp xuèng lç khoan ®−îc dÔ dµng.
Mèi nèi çc ®o¹n lång cèt thÐp nªn dïng b»ng hµn hoÆc b»ng ph−¬ng ph¸p dËp Ðp èng
nèi theo tiªu chuÈn TCXD 234-1999. ChØ sö dông mèi nèi buéc cèt thÐp ®èi víi çc cäc
cã ®−êng kÝnh nhá h¬n 1.2 m vµ chiÒu dµi toµn bé lång thÐp kh«ng qu¸ 25 m..
5.4.2.4.3. Cèt thÐp ®ai
§−êng kÝnh vßng ®ai hay vßng lß so cña lång cèt thÐp theo chØ ®Þnh cña ®å ¸n thiÕt kÕ.
Khi gia c«ng cèt thÐp ®ai cÇn l−u ý nh÷ng ®iÓm sau:
- §−êng kÝnh danh ®Þnh cña vßng thÐp ®ai nhá h¬n ®−êng kÝnh cäc 10 cm (2x5 cm líp
bª t«ng phßng hé) ®èi víi çc cäc thi c«ng kh«ng èng v¸ch.
- §−êng kÝnh danh ®Þnh cña vßng cèt thÐp ®ai nhá h¬n ®−êng kÝnh cäc 6 cm ®èi víi çc
cäc khoan cã èng v¸ch.
- §−êng kÝnh cèt thÐp ®ai tõ 6 -16 mm, kho¶ng çch gi÷a çc vßng ®ai thùc hiÖn theo ®å
¸n thiÕt kÕ nh−ng kh«ng ®−îc lín h¬n 55 cm.
§Ó dÔ dµng cho viÖc chÕ t¹o lång, cÇn ph¶i sö dông çc cèt thÐp ®Æc biÖt lµm vßng ®ai
l¾p dùng hoÆc vßng cì. §−êng kÝnh vßng ®ai ph¶i tu©n thñ theo ®óng hå s¬ thiÕt kÕ.
Vßng ®ai ph¶i ®¶m b¶o ®é cøng ®Ó cã thÓ gi÷ v÷ng lång thÐp vµ çc èng th¨m dß khuyÕt
tËt khi n©ng chuyÓn. Vßng ®ai ®−îc nèi kÝn b»ng hµn chång hoÆc hµn ®èi ®Çu.
5.4.2.4.4. ThiÕt bi ®Þnh t©m lång thÐp
Khi l¾p ®Æt lång thÐp trong lç khoan, ®Ó ®Þnh vÞ chÝnh x¸c t©m vµ tr¸nh sù va ch¹m cña
lång cèt thÐp vµo thµnh v¸ch, cÇn ph¶i sö dông çc thiÕt bÞ ®Þnh t©m lång thÐp hoÆc con
®Öm:
+ Çc con c÷ (Tai ®Þnh vÞ): Con c÷ ®−îc lµm b»ng thanh thÐp tr¬n, hµn vµo cèt thÐp däc
vµ ®−îc gäi lµ thanh tr−ît. KÝch th−íc cña thanh tr−ît ®−îc chän c¨n cø vµo kÝch th−íc
lång cèt thÐp vµ ®−êng kÝnh lç khoan thùc tÕ. Th«ng th−êng g¾n 4 thanh tr−ît trªn mét
møc (cïng mét cao ®é). §èi víi çc cäc cã ®−êng kÝnh lín, c÷ ®Çu tiªn (møc gÇn mò cäc
nhÊt) ®−îc g¾n 8 thanh tr−ît. Gi÷a çc møc th−êng çch nhau kho¶ng 2 m. Çc con c÷
ph¶i cøng, kh«ng bÞ biÕn d¹ng khi gia c«ng, l¾p ®Æt
+ Çc con ®Öm b»ng bª t«ng: §Ó ®¶m b¶o tÇng phßng hé lång cèt thÐp vµ ®Þnh t©m lång
thÐp cã thÓ dïng çc con ®Öm, h×nh trßn b»ng xi m¨ng. §Ó tr¸nh sù th©m nhËp cña n−íc
g©y ra gØ cèt thÐp däc, kh«ng ®−îc cè ®Þnh con ®Öm trªn cèt thÐp däc (Xem h×nh 06b).
Nªn hµn cè ®Þnh con ®Öm vµo gi÷a 2 thanh cèt thÐp däc c¹nh nhau b»ng mét thanh thÐp
nhá.
5.4.2.4.5. Cèt thÐp t¨ng c−êng ®é cøng lång thÐp
Trong tr−êng hîp toµn bé hÖ thèng cèt thÐp vµnh ®ai kh«ng ®ñ lµm cøng lång khi n©ng
chuyÓn, cÇn ph¶i gia c«ng t¨ng c−êng lång çc cèt thÐp ®Æc biÖt. Çc c«t thÐp nµy cã thÓ
®−îc n»m l¹i hoÆc ®−îc th¸o dì dÇn khi h¹ lång vµo trong hè khoan nÕu g©y c¶n trë viÖc
h¹ çc èng ®æ bª t«ng. Cèt thÐp t¨ng c−êng nµy gåm çc lo¹i sau:
- Çc thanh gi»ng cøng ®Ó chèng l¹i sù lµm mÐo « van lång cèt thÐp.
- Çc thanh cèt thÐp gi÷ cho lång cèt thÐp kh«ng ®æ nghiªng vµ bÞ xo¾n.
5.4.2.4.6. Giá ch©n lång cèt thÐp
PhÇn cèt thÐp däc ®Çu mòi cäc ®−îc uèn vµo t©m cäc gäi lµ giá ch©n lång cèt thÐp. ViÖc
gia c«ng giá ch©n lång cèt thÐp ph¶i tu©n thñ ®óng hå s¬ thiÕt kÕ.
5.4.2.4.7. Mãc treo
Mãc treo ph¶i bè trÝ sao cho khi cÈu lång cèt thÐp kh«ng bÞ biÕn d¹ng lín. CÇn ph¶i chän
cèt thÐp chuyªn dïng lµm mãc cÈu vµ ph¶i gia c«ng mãc treo theo ®óng vÞ trÝ mãc cÈu
®−îc tÝnh to¸n tr−íc
5.4.2.4.8. èng th¨m dß

§Ó kiÓm tra kh«ng ph¸ huû çc cäc ® thi c«ng xong, cÇn ph¶i ®Æt tr−íc çc èng th¨m dß
b»ng thÐp hoÆc b»ng nhùa cã n¾p ®Ëy ë ®¸y, cã kÝch th−íc phï hîp víi ph−¬ng ph¸p
th¨m dß trªn suèt chiÒu dµi cäc: dïng èng 50/60 mm ®Ó th¨m dß b»ng siªu ©m vµ èng
102/114 mm ®Ó khoan lÊy mÉu bª t«ng ë ®¸y hè khoan. §èi víi çc çc cäc khoan nhåi
®−êng kÝnh lín h¬n 1,5 m hoÆc cã chiÒu dµi lín h¬n 25 m cÇn ph¶i sö dông èng th¨m dß
b»ng thÐp.
H×nh 5.4.8. §Æt çc èng nhùa th¨m dß H×nh 5.4.9. CÈu l¾p lång cèt thÐp
Çc èng th¨m dß ®−îc hµn trùc tiÕp lªn vµnh ®ai hoÆc dïng thanh thÐp hµn kÑp èng vµo
®ai, çch l¾p dùng èng cã thÓ tham kh¶o h×nh trªn.
§èi víi çc èng 102/114mm dïng ®Ó khoan mÉu ph¶i ®Æt cao h¬n ch©n lång thÐp 1m vµ
kh«ng trïng vµo vÞ trÝ cèt thÐp chñ.
Ph¶i ®Æc biÖt l−u ý ®Õn vÞ trÝ cña èng th¨m dß t¹i mèi nèi çc ®o¹n lång cèt thÐp ®¶m
b¶o cho èng ch¾c ch¾n, liªn tôc. §èi víi cäc khoan s©u kh«ng qu¸ 20m víi ®−êng kÝnh
cäc kh«ng qu¸ 0,80m th× kh«ng cÇn ®Æt èng th¨m dß.
5.4.2.4.9. N©ng chuyÓn vµ xÕp dì lång thÐp
§èi víi çc cäc cã ®−êng kÝnh lín, kh«ng ®−îc n©ng chuyÓn lång cèt thÐp t¹i 1 hoÆc 2
®iÓm, ph¶i gi÷ lång cèt thÐp t¹i nhiÒu ®iÓm ®Ó h¹n chÕ biÕn d¹ng.
Lång cèt thÐp ph¶i ®−îc tËp kÕt trªn nÒn bi l¸ng b»ng bª t«ng hoÆc ë nh÷ng khu bai
s¹ch sÏ, kh« r¸o. Lång cèt thÐp ph¶i ®−îc xÕp trªn nhiÒu con kª b»ng gç ®Ó tr¸nh biÕn
d¹ng vµ kh«ng ®−îc chång lªn nhau.
5.4.2.4.10. Dùng vµ ®¨t lång cèt thÐp vµo lç khoan
Tr−íc khi h¹ lång cèt thÐp vµo vÞ trÝ, cÇn ®o ®¹c kiÓm tra l¹i cao ®é t¹i 4 ®iÓm xung
quanh vµ 1 ®iÓm gi÷a ®¸y lç khoan. Cao ®é ®¸y kh«ng ®−îc sai lÖch v−ît qu¸ quy ®Þnh
cho phÐp (∆h ≤ ±100 m m).
Çc thao t¸c dùng vµ ®Æt lång cèt thÐp vµo lç khoan ph¶i ®−îc thùc hiÖn khÈn tr−¬ng ®Ó
h¹n chÕ tèi ®a l−îng mïn khoan sinh ra tr−íc khi ®æ bª t«ng. (kh«ng ®−îc qu¸ 1 giê kÓ
tõ khi thu dän xong lç khoan).
Khi h¹ lång cèt thÐp ®Õn cao ®é thiÕt kÕ ph¶i treo lång phÝa trªn ®Ó khi ®æ bª t«ng lång
cèt thÐp kh«ng bÞ uèn däc vµ ®©m thñng nÒn ®Êt ®¸y lç khoan. Lång cèt thÐp ph¶i ®−îc
gi÷ çch ®¸y hè khoan 10 cm.
Çc b−íc c¬ b¶n ®Ó l¾p ®Æt vµ h¹ çc ®o¹n lång cèt thÐp nh− sau:
+ N¹o vÐt ®¸y lç.
+ H¹ tõ tõ ®o¹n thø nhÊt vµo trong hè khoan cho ®Õn cao ®é ®¶m b¶o cho thuËn tiÖn cho
viÖc nèi ®èt tiÕp theo.
+ Gi÷ lång cèt thÐp b»ng gi¸ ®ì chuyªn dông ®−îc chÕ t¹o b»ng cèt thÐp ®−êng kÝnh lín
hoÆc thÐp h×nh.
+ §−a ®o¹n tiÕp theo vµ thùc hiÖn c«ng t¸c nèi lång cèt thÐp (hµn çc thanh cèt däc víi
nhau hoÆcnèi buéc t¹i chç hay b¾t nèi b»ng cãc hoÆc nèi b»ng d©y Ðp èng nèi).
+ Th¸o gi¸ ®ì vµ h¹ tiÕp lång cèt thÐp xuèng.
+ LÆp l¹i çc thao t¸c trªn ®èi víi viÖc nèi çc ®o¹n tiÕp theo cho ®Õn ®o¹n cuèi cïng.
+ KiÓm tra cao ®é phÝa trªn cña lång cèt thÐp.
+ KiÓm tra ®¸y lç khoan.
+ Neo lång cèt thÐp ®Ó khi ®æ bª t«ng lång cèt thÐp kh«ng bÞ tråi lªn.
Lång cèt thÐp sau khi ghÐp nèi ph¶i th¼ng, çc èng th¨m dß ph¶i th¼ng vµ th«ng suèt; ®é
lÖch t©m cña èng t¹i vÞ trÝ nèi lång cèt thÐp kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 1 cm.
5.4.2.5. c«ng t¸c ®æ bª t«ng cäc khoan

5.4.2.5.1. Yªu cÇu vÒ vËt liÖu
Thµnh phÇn hçn hîp bª t«ng ph¶i ®−îc thiÕt kÕ vµ ®iÒu chØnh b»ng thÝ nghiÖm sao cho
®¶m b¶o çc yªu cÇu cña thiÕt kÕ.
Çc lo¹i vËt liÖu cÊu thµnh hçn hîp bª t«ng ph¶i ®−îc kiÓm tra vÒ chÊt l−îng tr−íc khi sö
dông vµ tu©n thñ theo çc tiªu chuÈn cña ViÖt Nam hiÖn hµnh:
+ Xi M¨ng: Dïng xi m¨ng portland PC40 trë lªn ®¶m b¶o tiªu chuÈn TCVN 2682-1999.
+ Cèt liÖu th«: Dïng ®¸ cã thµnh phÇn h¹t cÊp phèi liªn tôc Dmin = 5÷25 mm, tu©n thñ
theo tiªu chuÈn TCVN 4453-1995.
+ Çt:Dïng çt vµng cã m« ®un ≥ 2,5, tu©n thñ theo tiªu chuÈn TCVN 4453-1995.
+ N−íc: S¹ch, kh«ng cã t¹p chÊt, tu©n thñ theo qui ®Þnh cña tiªu chuÈn TCVN 4506-87.
+ Phô gia: Cã thÓ dïng phô gia cho bª t«ng ®Ó t¨ng tÝnh c«ng t¸c cña bª t«ng vµ kÐo dµi
thêi gian ninh kÕt cña bª t«ng cho phï hîp víi kh¶ n¨ng cung cÊp bª t«ng. Khi sö dông
phô gia ph¶i tu©n thñ çc qui ®Þnh cña Nhµ n−íc vµ thùc hiÖn ®óng chØ dÉn cña nhµ s¶n
xuÊt. HiÖn nay th−êng dïng phô gia siªu dÎo chËm ninh kÕt nh− Sikament R4 víi hµm
l−îng kho¶ng 07% träng l−¬ng xi m¨ng.
+ Tû lÖ n−íc/xi m¨ng: N/XM ≤ 0,45.

CÊp phèi bª t«ng cäc nhåi nªn ®−îc thiÕt kÕ víi hµm l−îng çt h¬n 700kg/m3 BT vµ ®é
sôt cña hçn hîp BT t¹i lóc ®æ bª t«ng vµo cäc nªn gi÷ vµo kho¶ng 15-16 cm lµ tèt nhÊt.
5.4.2.5.2. Yªu cÇu kü thuËt vÒ bª t«ng d−íi n−íc
Ph¶i b¶o ®¶m çc yªu cÇu cña v÷a bª t«ng khi ®æ bª t«ng d−íi n−íc ®óng quy tr×nh quy
ph¹m hiÖn hµnh. C−êng ®é bª t«ng ®æ d−íi n−íc ph¶i ®¹t yªu cÇu cña thiÕt kÕ. Tr−íc khi
®æ bª t«ng d−íi n−íc ph¶i tiÕn hµnh thÝ nghiÖm ®Ó lùa chän thµnh phÇn cÊp phèi bª t«ng
®¶m b¶o yªu cÇu vÒ c−êng ®é cña thiÕt kÕ.
Çc chØ tiªu vÒ ®é sôt, ®é t¸ch v÷a vµ t¸ch n−íc v.v... sÏ ®−îc qui ®Þnh cô thÓ trªn c¬ së
kÕt qu¶ thÝ nghiÖm thµnh phÇn hçn hîp bª t«ng vµ ph−¬ng ph¸p b¬m bª t«ng. Hçn hîp
bª t«ng tr−íc khi ®æ vµo cäc ph¶i ®−îc kiÓm tra nghiÖm thu ®¶m b¶o çc chØ tiªu kü
thuËt qui ®Þnh.
5.4.2.5.3. Tr¹m bª t«ng
Ph¶i c¨n cø vµo khèi l−îng cÇn ®æ ®Ó tÝnh ra c«ng suÊt m¸y trén. M¸y trén bª t«ng ph¶i
®ñ c«ng suÊt ®¶m b¶o cung cÊp bª t«ng liªn tôc trong qu¸ tr×nh thi c«ng. Nªn bè trÝ m¸y
trén gÇn vÞ trÝ thi c«ng cäc ®Ó gi¶m thêi gian chê ®î do vËn chuyÓn.
HÖ thèng tr¹m trén ph¶i ®−îc kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh chÝnh x¸c th−êng xuyªn ®Ó viÖc c©n
®ong cèt liÖu ®¶m b¶o ®óng vµ ®ñ. Thêi gian trén ®¶m b¶o theo tÝnh n¨ng m¸y trén. Ph¶i
cã çn bé thÝ nghiÖm ®Æc tr¸ch viÖc theo dâi c«ng t¸c trén bª t«ng vµ thÝ nghiÖm ®é sôt
cña tõng mÎ trén vµ ghi sæ theo dâi ®Çy ®ñ.
5.4.2.5.4. VËn chuyÓn bª t«ng
Çc ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn bª t«ng ph¶i b¶o ®¶m kÝn, kh«ng lµm ch¶y mÊt v÷a xi
m¨ng. NÕu tr¹m trén ë xa c«ng tr−êng th× ph¶i vËn chuyÓn bª t«ng b»ng xe trén tù hµnh.
Xe trén cÊp bª t«ng t−¬i trùc tiÕp vµo èng dÉn, hoÆc cho m¸y b¬m bª t«ng. M¸y b¬m
cung cÊp bª t«ng ph¶i ®¶m b¶o tèt, ®ñ c«ng suÊt ®Ó thi c«ng cäc liªn tôc.
Thêi gian tõ khi trén bª t«ng xong ®Õn khi ®æ vµo cäc kh«ng ®−îc qu¸ 30 phót.
5.4.2.5.5. èng dÉn bª t«ng
èng dÉn ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu kü thuËt sau:
+ èng ph¶i kÝn ®ñ chÞu ¸p lùc trong qu¸ tr×nh b¬m bª t«ng, èng ph¶i nh½n c¶ bªn trong
vµ bªn ngoµi, çc mèi nèi èng kh«ng ®−îc låi ra vµ mãc vµo lång thÐp trong khi ®æ bª
t«ng.
+ Mçi ®èt cña èng nèi dµi kho¶ng 3 m, mèi nèi ph¶i ®−îc cÊu t¹o ®Ó dÔ th¸o l¾p (cã ren
vu«ng, hoÆc mèi nèi h×nh thang).
+ ChiÒu dµy thµnh èng tèi thiÓu lµ 8 mm.
+ §−êng kÝnh trong cña èng tèi thiÓu ph¶i gÊp 4 lÇn ®−êng kÝnh cèt liÖu to nhÊt cña hçn
hîp bª t«ng.
+ §−êng kÝnh ngoµi cña èng kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 1/2 ®−êng kÝnh danh ®Þnh cña cäc.
+ §o¹n èng ®Æc biÖt nèi tõ m¸y b¬m tíi èng dÉn bª t«ng ph¶i cã cÊu t¹o cong ®Ó cã thÓ
tho¸t ®−îc bät khÝ lÉn trong hçn hîp bª t«ng ra ngoµi.
+ ChiÒu dµi èng c¨n cø vµo cao ®é ®¸y lç khoan vµ cao ®é sµn kÑp cæ èng ®Ó tÝnh to¸n
quyÕt ®Þnh. Th«ng th−êng ®o¹n mòi èng dÉn ®−îc bè trÝ b»ng 1m èng ®Æc biÖt.
L¾p ®Æt èng dÉn vµo lç khoan gåm çc b−íc sau:
+ §¸nh dÊu chiÒu cao èng.
+ L¾p ®Æt hÖ dÇm kª kÑp cæ trªn sµn cøng hoÆc mÆt èng v¸ch. Dïng cÈu l¾p tõng ®o¹n
èng dÉn vµo lç khoan theo tæ hîp ® ®−îc tÝnh to¸n.
+ Toµn bé hÖ thèng èng dÉn ®−îc treo b»ng kÑp cæ trªn sµn kÑp ph¶i ®¶m b¶o èng th¼ng
®øng.
H×nh 5.4.10. L¾p èng dÉn ®æ bª t«ng cäc H×nh 5.4.11. PhÔu ®æ bª t«ng
+ èng dÉn cã thÓ ®−îc rót lªn h¹ xuèng b»ng cÇn cÈu.
+ Sau khi tæ hîp xong, dïng cÈu h¹ mòi èng çch ®¸y lç khoan 2 m; ®Þnh vÞ èng dÉn
®óng t©m lç ®Ó khi thao t¸c èng kh«ng ch¹m vµo lång thÐp.
5.4.2.5.6. PhÔu ®æ
PhÔu ®æ ®−îc g¾n vµo phÝa trªn cña èng dÉn b»ng ren ®Ó viÖc th¸o l¾p ®−îc dÔ dµng, gãc
gi÷a hai thµnh phÔu kho¶ng tõ 60 ÷ 80° ®Ó bª t«ng dÔ xuèng.
5.4.2.5.7. Qu¶ cÇu ®æ bª t«ng
Qu¶ cÇu ®æ bª t«ng dïng ®Ó ng¨n çch bª t«ng trong èng dÉn víi n−íc hoÆc dung dÞch
khoan. Qu¶ cÇu ®æ bª t«ng cã thÓ lµm b»ng:
+ gç tiÖn trßn h×nh cÇu hoÆc b¸n cÇu, bäc b»ng v¶i b¹t;
+ nhùa h×nh chËu hoÆc çc miÕng xèp nhá v.v..
+ qu¶ bãng nhùa trÎ con ch¬i
Tr−íc khi ®æ bª t«ng, ph¶i ®Æt qu¶ cÇu t¹i vÞ trÝ phÝa d−íi cæ phÔu kho¶ng 20 - 40 cm ®Ó
khi bª t«ng ch¶y trong èng qu¶ cÇu ®i tr−íc ®Èy dung dÞch khoan ra khái ®¸y èng dÉn.
5.4.2.5.8. ChuÈn bÞ lç khoan vµ dän ®¸y tr−íc khi ®æ bª t«ng
Sau khi h¹ lång cèt thÐp vµo vÞ trÝ, cÇn ®o ®¹c kiÓm tra l¹i cao ®é ®¸y lç khoan vµ toµn
bé lång thÐp trong lç khoan, chØnh söa ®¶m b¶o ®óng yªu cÇu thiÕt kÕ tr−íc khi tiÕn hµnh
®æ bª t«ng.
Khi khoan ®Õn cao ®é thiÕt kÕ, tuú theo ph−¬ng ph¸p khoan mµ chän çch xö lý cÆn l¾ng
®Ó lµm s¹ch mïn trong lç khoan.
Tr−íc khi ®æ bª t«ng dïng èng dÉn ® l¾p trong lç khoan ®Ó lµm s¹ch l¹i ®¸y lç khoan.
Ph¶i thÝ nghiÖm dung träng vµ hµm l−îng çt v.v... trong dung dÞch v÷a sÐt, ®Õn khi ®¹t
yªu cÇu qui ®Þnh míi dõng c«ng t¸c dän ®¸y. Thêi gian tõ khi dõng c«ng t¸c dän ®¸y
®Õn lóc b¾t dÇu ®æ bª t«ng kh«ng v−ît qu¸ 1 giê.
5.4.2.5.9. C«ng t¸c ®æ bª t«ng cäc
Trong tr−êng hîp thÓ tÝch bª t«ng cäc khi ®æ sai lÖch so víi tÝnh to¸n thiÕt kÕ h¬n 30%
th× ph¶i kiÓm tra vµ cã biÖn ph¸p xö lý thÝch hîp vÒ sù sai lÖch ®−êng kÝnh cäc.
Cã thÓ ®æ bª t«ng cäc theo çc ph−¬ng ph¸p c¬ b¶n sau:
+ Ph−¬ng ph¸p di chuyÓn th¼ng ®øng èng dÉn ;
+ Ph−¬ng ph¸p b¬m bª t«ng qua èng dÉn vµo cäc;
+ Ph−¬ng ph¸p dïng gÇu ®ãng më cã ®iÒu khiÓn (chØ ®−îc dïng víi çc giÕng khoan cã
®−êng kÝnh lín).
5.4.2.5.10. Ph−¬ng ph¸p di chuyÓn th¼ng ®øng èng dÉn
Khi sö dông ph−¬ng ph¸p di chuyÓn th¼ng ®øng èng dÉn cÇn tu©n thñ çc quy ®Þnh sau:
1) Tr−íc khi ®æ bª t«ng cäc khoan, hÖ thèng èng dÉn ®−îc h¹ xuèng çch ®¸y hè khoan
20 cm. L¾p phÔu ®æ vµo ®Çu trªn èng dÉn.
2) Treo qu¶ cÇu ®æ bª t«ng b»ng gi©y thÐp 2 hoÆc 3mm hoÆc gi©y thõng. Qu¶ cÇu ®−îc
®Æt th¨ng b»ng trong èng dÉn t¹i vÞ trÝ d−íi cæ phÔu kho¶ng tõ 20÷40 cm vµ ph¶i tiÕp
xóc kÝn khÝt víi thµnh èng dÉn.
3) Dïng m¸y b¬m rãt dÇn bª t«ng vµo c¹nh phÔu, kh«ng ®−îc rãt trùc tiÕp bª t«ng lªn
cÇu lµm lËt cÇu. Kh«ng ®−îc ®æ vµo cäc phÇn bª t«ng b«i tr¬n m¸y b¬m.
4) Khi bª t«ng ®Çy phÔu, th¶ sîi d©y thÐp gi÷ qu¶ cÇu ®Ó bª t«ng Ðp cÇu xuèng vµ tiÕp
tôc cÊp bª t«ng vµo phÔu.
5) Ph¶i ®æ bª t«ng víi tèc ®é chËm ®Ó kh«ng lµm chuyÓn dÞch lång thÐp vµ tr¸nh lµm bª
t«ng bÞ ph©n tÇng.
6) Trong qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng ph¶i gi÷ mòi èng dÉn lu«n ngËp vµo trong bª t«ng tèi thiÓu
lµ 2 m vµ kh«ng v−ît qu¸ 5 m. Kh«ng ®−îc cho èng chuyÓn ®éng ngang. Khi dÞch
chuyÓn èng th¼ng ®øng ph¶i tÝnh to¸n x¸c ®Þnh chÝnh x¸c mòi cña èng dÉn ®¶m b¶o
kh«ng ®−îc ®−a mòi èng dÉn bª t«ng sai víi quy ®Þnh cña ®iÒu nµy. Tèc ®é rót h¹ èng
khèng chÕ kho¶ng 1,5 m/phót
7) Bª t«ng t−¬i tr−íc khi x¶ vµo m¸y b¬m ph¶i ®−îc thÝ nghiÖm kiÓm tra chÊt l−îng b»ng
m¾t vµ b»ng çch ®o ®é sôt.
8) NÕu ®é sôt kh«ng ®¶m b¶o (thÊp so víi thiÕt kÕ) th× ph¶i ®iÒu chØnh nh−ng kh«ng
®−îc cho thªm n−íc vµo v÷a.
9) Trong qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng, nÕu t¾c èng, cÊm kh«ng ®−îc l¾c èng ngang, cÊm dïng
®ßn kim lo¹i ®Ëp vµo v¸ch èng lµm mÐo èng, ph¶i sö dông vå gç ®Ó gâ hoÆc dïng biÖn
ph¸p kÐo lªn h¹ xuèng nhanh ®Ó bª t«ng trong èng tôt ra. Khi xö lý t¾c èng theo ph−¬ng
ph¸p nµy, ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c cao ®é mÆt bª t«ng vµ cao ®é mòi èng dÉn ®Ó tr¸nh
rót èng sai víi qui ®Þnh.
10) Trong khi ®æ bª t«ng, ph¶i ®o ®¹c vµ ghi chÐp quan hÖ gi÷a l−îng bª t«ng vµ cao ®é
mÆt bª t«ng trong lç ®Ó kiÓm tra t−¬ng ®èi ®−êng kÝnh trung b×nh vµ t×nh tr¹ng thµnh
v¸ch cña lç khoan.
11) Khi ®æ bª t«ng cäc ë giai ®o¹n cuèi th−êng gÆp v÷a h¹t nhá næi lªn, v× vËy ph¶i tiÕp
tôc ®æ bª t«ng ®Ó toµn bé v÷a ®ång nhÊt d©ng ®Õn cao ®é ®Ønh cäc theo thiÕt kÕ. §Ó x¸c
®Þnh mËt ®é ®¸ d¨m trªn líp mÆt bª t«ng ph¶i lÊy mÉu trùc tiÕp ®Ó thÝ nghiÖm kiÓm tra
®èi chøng theo tiªu chuÈn TCVN 3110:1979. Ng−êi thùc hiÖn c«ng t¸c ®o ph¶i lµ
chuyªn tr¸ch vµ cã kinh nghiÖm.
5.4.2.5.11. Ph−¬ng ph¸p b¬m bª t«ng qua èng dÉn vµo cäc
P−¬ng ph¸p b¬m bª t«ng ®−îc thùc hiÖn theo qui ®Þnh sau:
1) Bª t«ng ®−îc b¬m qua èng dÉn xuèng lç khoan.
2) PhÇn mòi èng dÉn ph¶i cã lç trèng ®Ó tho¸t kh«ng khÝ, n−íc hoÆc bïn. èng dÉn bª
t«ng ph¶i ®−îc bÞt kÝn ë ®Çu trªn b»ng n¾p vÆn, phÇn ®Çu èng dÉn nµy ph¶i cã cÊu t¹o ®Ó
trong tr−êng hîp m¸y b¬m háng hoÆc g¾p sù cè kh¸c cã thÓ ®Æt ®−îc phÔu ®æ bª t«ng
theo ph−¬ng ph¸c kh¸c.
C«ng viÖc måi khi b¬m ®−îc thùc hiÖn theo çc b−íc sau ®©y:
+ Më n¾p bÞt cña èng ®æ bª t«ng vµ ®−a vµo mét nót måi.
+ Trong thêi gian b¬m ®Çu tiªn ph¶i ®Ó hë n¾p cho kh«ng khÝ tho¸t ra ngoµi. ChØ ®ãng
n¾p l¹i khi hçn hîp bª t«ng ®Çy vµ b¾t ®Çu trµo ra ngoµi èng.
ViÖc cÊp bª t«ng ph¶i ®Òu ®Æn vµ liªn tôc tõ khi b¾t ®Çu ®æ cho ®Õn khi hoµn thµnh khèi
l−îng bª t«ng cña toµn cäc. Kh«ng ®−îc di chuyÓn èng dÉn m¹nh, kh«ng ®−îc lµm tôt
mÊt nót måi.
5.4.2.5.12. §æ bª t«ng b»ng thïng cã n¾p van
Ph−¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông cho viÖc ®æ bª t«ng çc giÕng khoan cã ®−êng kÝnh lín,
chiÒu dµi cäc nhá (®−êng kÝnh trªn 3m, chiÒu dµi cäc nhá h¬n 20m) vµ ®iÒu kiªn ®æ bª
t«ng ph¶i thuËn lîi.
ChØ ®−îc thùc hiÖn ®æ bª t«ng b»ng thïng khi ph−¬ng ¸n thi c«ng ®¶m b¶o kh«ng lµm
¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng cña cäc theo qui ®Þnh cña ®å ¸n thiÕt kÕ vµ ®−îc c¬ quan cã
thÈm quyÒn chÊp thuËn.
Tr−êng hîp gÆp lç khoan kh« trong líp çt, lç khoan cã èng v¸ch (èng thÐp hoÆc BTCT)
còng nh− lç khoan kh«ng cã èng v¸ch do xuyªn qua ®Þa tÇng ¸ sÐt vµ sÐt t¹i vÞ trÝ cao
h¬n møc n−íc ngÇm nh−ng kh«ng xuÊt hiÖn líp çt hoÆc ¸ çt ë ®¸y lç, cho phÐp ®æ bª-
t«ng lßng cäc kh«ng dïng èng dÉn mµ rãt ®æ tù do ë ®é cao r¬i kh«ng qu¸ 6m.
Tr−êng hîp gÆp lç khoan ®Çy n−íc, thi c«ng ®æ bª-t«ng trong lßng cäc theo ph−¬ng ph¸p
rót èng theo chiÒu th¼ng ®øng, ®−îc qui ®Þnh trong “Qui tr×nh thi c«ng bª t«ng d−íi
n−íc b»ng ph−¬ng ph¸p v÷a d©ng”.
5.4.2.6. ®¶m b¶o an toµn khi thi c«ng cäc khoan nhåi
Ph¶i tiÕn hµnh tæ chøc h−íng dÉn c«ng nghÖ còng nh− h−íng dÉn b¶o ®¶m an toµn lao
®éng cho mäi ng−êi lµm viÖc trong c«ng tr−êng thi c«ng cäc khoan nhåi. Ng−êi c«ng
nh©n ph¶i cã ®Çy ®ñ çc dông cô b¶o hé lao ®éng cÇn thiÕt nh−: mò, giÇy, gang tay, mÆt
n¹ phßng hé v.v... ®Ó lµm viÖc, nÕu thiÕu thiÕt bÞ b¶o hé lao ®éng kh«ng ®−îc vµo c«ng
tr−êng. Ph¶i bè trÝ ng−êi cã tr¸ch nhiÖm lµm c«ng t¸c an toµn. TÊt c¶ mäi ng−êi ph¶i
tu©n theo lÖnh cña ng−êi chØ huy chung.
Tr−íc khi thi c«ng cäc ph¶i n¾m ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ khÝ t−îng thuû v¨n t¹i khu vùc thi
c«ng, kh«ng ®−îc ®æ bª t«ng khi trêi m−a vµ khi cã giã trªn cÊp 5.
Çc sµn c«ng t¸c dµnh cho ng−êi lµm viÖc, ®−êng ®i l¹i trªn hÖ næi ph¶i l¸t v¸n, bè trÝ lan
can vµ l−íi an toµn t¹i nh÷ng chç cÇn thiÕt, ban ®ªm ph¶i bè trÝ ¸nh s¸ng ®Çy ®ñ. Çc vÞ
trÝ nguy hiÓm ph¶i cã biÓn b¸o hiÖu vµ cã ng−êi canh g¸c. Ph¶i dïng n¾p ®Ëy lç khi
ngõng khoan. Khi thi c«ng trªn s«ng ph¶i cã trang bÞ phao cøu sinh, xuång cøu sinh,
ph¶i cã ®Çy ®ñ ®Ìn hiÖu, biÓn b¸o tÝn hiÖu h−íng dÉn giao th«ng ®−êng thuû.
Trong qu¸ tr×nh thi c«ng, mäi ng−êi ph¶i lµm viÖc ®óng vÞ trÝ cña m×nh, tËp trung t−
t−ëng ®Ó ®iÒu khiÓn m¸y mãc thiÕt bÞ. Nh÷ng ng−êi kh«ng cã phËn sù cÊm kh«ng ®−îc
®i l¹i trong c«ng tr−êng.
TÊt c¶ çc m¸y mãc vËn hµnh ph¶i tuyÖt ®èi tu©n theo quy tr×nh thao t¸c vµ an toµn hiÖn
hµnh. HÖ thèng ®iÖn ë hiÖn tr−êng ph¶i bè trÝ hîp lý, nghiªm chØnh chÊp hµnh çc quy
®Þnh an toµn sö dông ®iÖn. Ph¶i cã c«ng nh©n chuyªn m«n phô tr¸ch hÖ thèng ®iÖn.
Khi gÆp sù cè nh− chÊt l−îng bª t«ng kh«ng ®¶m b¶o, khi t¾c èng ph¶i b¸o ço ngay chØ
huy khu vôc ®Ó xö lý vµ chØ xö lý theo lÖnh cña ng−êi chØ huy chung.
Ph¶i tu©n thñ mäi quy tr×nh an toµn lao ®éng hiÖn hµnh cã liªn quan.
Ch−¬ng 5-5
Thi c«ng mãng giÕng ch×m

Môc lôc
Ch−¬ng 5-5 ................................................................................................................... 1
Thi c«ng mãng giÕng ch×m ........................................................................................... 1
Môc lôc ..................................................................................................................... 1
5.5.1 §Æc ®iÓm thi c«ng mãng giÕng ch×m ............................................................ 1
5.5.2 §¾p ®¶o,®óc ®èt giÕng ®Çu tiªn ..................................................................... 2
5.5.2.1 §¶o ®Êt (h×nh5.5.3a) ................................................................................ 3
5.5.2.2 §¶o cã vßng v©y ...................................................................................... 3
5.5.2.3. ChÕ t¹o giÕng ch×m ................................................................................. 5
5.5.3. H¹ giÕng ch×m ................................................................................................ 8
5.5.3.1. Rót gç ®Öm h¹ giÕng .............................................................................. 8
5.5.3.2. §µo ®Êt thñ c«ng h¹ giÕng ...................................................................... 9
5.5.3.3. LÊy ®Êt b»ng gÇu ngo¹m ...................................................................... 10
5.5.3.4. §µo ®¸t b»ng hót bïn thuû lùc vµ m¸y hót bïn kh«ng khÝ ................... 10
5.5.3.5. §o ®¹c trong qu¸ tr×nh h¹ giÕng vµ sai sè cho phÐp .............................. 15
5.5.4. nèi cao çc ®èt giÕng................................................................................... 16
5.5.5. ®æ bª t«ng bÞt ®¸y giÕng ch×m ....................................................................... 17
5.5.5.1. KiÓm tra vÐt dän ®¸y giÕng ................................................................. 17
5.5.5.2. BÞt ®¸y ................................................................................................. 17
5.5.6. ®Æc ®iÓm thi c«ng giÕng ch×m chë næi ......................................................... 21
5.5.1 §Æc ®iÓm thi c«ng mãng giÕng ch×m
GiÕng ch×m lµm mãng trô cÇu th−êng ®óc b»ng bª t«ng cèt thÐp. BiÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó
h¹ giÕng vµo trong lµ ph¶i kh¾c phôc lùc ma s¸t ë xung quanh t−êng giÕng,b»ng chÝnh träng
l−îng cña b¶n th©n giÕng, ®ång thêi lÊy ®©t trong lßng giÕng b»ng gÇu ngo¹m bõng hót bïn
kh«ng khÝ hay hót bïn thuû lôc.
Khi giÕng h¹ ®Õn cao ®é thiÕt kÕ th× tiÕn hµnh kiÓm tra vÐt dän ®¸y giÕng sau ®ã ®æ bª
t«ng bÞt ®¸y vµ ®Ëy l¾p giÕng (h×nh 5.5.1). H×nh d¹ng vµ kÝch th−íc cña giÕng trªn mÆt b»ng
®−îc x¸c ®Þnh tõ kÝch th−íc,h×nh d¹ng th©n trô t¹i mÆt c¾t ®Ønh giÕng,lùc chÞu t¶i cho phÐp
cña ®Êt nÒn ë ®Êy mãng, hÖ sè h¹ giÕng, ph−¬ng ph¸p h¹ giÕng.
Çc buång giÕng yªu cÇu bè trÝ ®èi xøng kÝch th−íc buång giÕng ph¶i tho] m]n ®−îc
tÜnh kh«ng ho¹t ®éng cña çc thiÕt bÞ ®µo ®Êt vµ lÊy ®Êt. Ch¼ng h¹n nÕu dïng gÇu ngo¹m ®Ó
lÊy ®Êtth× kÝch th−íc nhá nhÊt cña buång giÕng ph¶i lín h¬n kÝch th−íc lín nhÊt cña gÇu
ngo¹m khi më tèi thiÓu lµ 0.5m.
§èi víi nh÷ng giÕng ph¶i h¹ ®Õn ®é s©u lín,trong ®iÒu kiÖn ph¶i v−ît qua lùc ma s¸t kh¸
lín, mµ träng l−îng b¶n th©n giÕng kh«ng kh¾c phôc ®−îc th× ph¶i ¸p dông biÖn ph¸p xãi
n−íc kÕt hîp v¬Ý hót bïn thuû lùc,hay hót bïn kh«ng khÝ.¸p lùc n−íc ë miÖng vßi xãi tuú
thuéc vµo tõng ®Æc tr−ng cña tõng lo¹i ®Êt mµ giÕng xuyªn qua nh−ng ¸p lùc ®ã khong nhá
h¬n 6atm vµ l−u l−îng n−íc cho mçi èng xãi kh«ng nhá h¬n 0.2 m 3 /phót
ë phÇn d−íi giÕng bè trÝ çc èng liªn th«ng cã ®−êng kÝnh 0.7 – 1m.Trªn mÆt ®øng cña
giÕng ph¶i xÐt ®Õn çc yÕu tè: gê giÕng, ph©n do¹n, l−ìi giÕng…
Gê giÕng: ®Ó h¹ giÕng ®−îc dÔ dµng,trªn mÆt ®øng cña v¸ch ngoµi cã thÓ cÊu t¹o nhiÒu
bËc nh−ng viÖc chÕ t¹o v¸n khu«n còng phøc t¹p v× vËy trong thùc tÕ Ýt ¸p dông biÖn ph¸p
nµy.Th−êng chØ khi h¹ giÕng b»ng v÷a sÐt míi ¸p dông khi ®ã cÊu t¹o cña mçi gê giÕng
rréng tèi thiÓu lµ 0.1 –0.2m ®Ó trong qu¸ tr×nh t¹o giÕng t¹o thµnh çc khe rçng gi÷a t−êng
®Êt vµ mÆt ngoµi cña giÕng.
Chia ®èt: ®èt ®¸y cña giÕng ch×m kh«ng nªn ®óc qu¸ cao,®Ó tr¸nh träng t©m giÕng kh«ng
bÞ sai lÖch trong qu¸ tr×nh h¹. MÆt kh¸c nÕu ®èt giÕng qu¸ cao, träng l−îng sÏ lín sÏ dÉn tíi
hµng lo¹t çc khã kh¨n ®èi víi v¸n khu«n mÆt ®¶o, gç kª ®Öm - Nãi chung çc ®èt giÕng chØ
nªn thiÕt kÕ cã chiÒu cao kho¶ng 5m ®Ó phï hîp víi n¨ng lùc cÈu l¾p v¸n khu«n vµ çc ®iÒu
kiÖn thi c«ng kh¸c
L−âi giÕng (cßn gäi lµ ch©n v¸t giÕng): Gãc hîp thµnh gi÷a mÆt ph¼ng n»m ngang vµ
mÆt nghiªng cña l−ìi giÕng ph¶i lín h¬n 45 0 .ChiÒu cao cña ch©n v¸t ph¶i xÐt tíi viÖc chÕ
t¹o vµ rót gì ®Öm ®−îc thuËt tiÖn. Khi giÕng ph¶i h¹ qua tÇng ®¸, hay tÇng çt kÕt th× l−ìi
giÕng ph¶i cÊu t¹o khoÎ vµ gãc v¸t ph¶i lín h¬n. Ph−¬ng ph¸p chñ yÕu ®Ó thi c«ng m¸ng
giÕng ch×m lµ ®¾p ®¶o t¹i chç ®Ó h¹ hay chë næi.
5.5.2 §¾p ®¶o, ®óc ®èt giÕng ®Çu tiªn
Tuú thuéc vµo ph−¬ng h¹ giÕng cã thÓ chÕ t¹o ®èt giÕng ®Çu tiªn trªn b]i c¹n ë trªn bê,
trªn ph−¬ng tiÖn chë næi hoÆc trªn ®¶o nh©n t¹o t¹i vÞ trÝ thiÕt kÕ cña mãng ë gi÷a dßng ch¶y
®¶o cã vßng v©y hoÆc kh«ng cã vßng v©y. Tr−íc khi chÕ t¹o giÕng ph¶i x¸c ®Þnh timvµ vÞ trÝ
cña nã trªn mÆt b»ng,x¸c ®inh çc chuÈn, çc mèc vÒ cao ®é, ®ång thêi ®¸nh dÊu ra ngoµi
ph¹m vi lón khi h¹ giÕng.
Trong qóa tr×nh h¹ giÕng cÇn chó ý ®¶m b¶o cho giÕng ®−îc xuèng ®Òu, ®óng cao ®é
thiÕt kÕ vµ sai lÖch Ýt nhÊt so víi vÞ trÝ thiÕt kÕ. Tuú thuéc vµo chÊt ®Êt ®¾p ®¶o,l−u tèc vµ
chiÒu s©u n−íc, ®iÒu kiÖn th«ng thuyÒn trªn s«ng cã thÓ quyÕt ®inh çc h×nh thøc ®¾p ®¶o
kh¸c nhau, ®¶o ®Êt vµ v©y bao t¶i, ®¶o vßng v©y cäc v¸n gç,®¶o vßng v©y cäc v¸n thÐp.
KÝch th−íc mÆt b»ng cña ®¶o ®−îc x¸c ®Þnh theo kÝch th−íc mÆt b»ng cña giÕng ch×m,
chiÒu réng ®−êng ®i chõa s½n (hé ®¹o ) vµ çc yªu cÇu thi c«ng kh¸c.Trªn mÆt ®¶o ë xung
quanh giÕng ch×m (®¶o ®Êt kh«ngcã vßng v©y ) hé ®¹o kh«ng ®−îc nhá h¬n 2m. §èi víi ®¶o
cã vßng v©y cäc v¸n th× hé ®¹o cã chiÒu réng sao cho ch©n v¸t giÕng ch×m kh«ng ®Ì nªn
l¨ng thÓ ph¸ ho¹i ë sau cäc v¸n v©y ch¾n ®Êt vµ kh«ng nhá h¬n 1.5m. ChiÒu réng hé ®¹o
trong tr−êng hîp nµy ®ùoc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
 ϕ
b ≥ H * tg  45 0 −  (5.5.1)
 2
Trong ®ã: H: chiÒu cao ®¶o(h×nh 5.5.2)
ϕ : gãc néi ma s¸t cña gãc ®¾p ®¶o ë tr¹ng th¸i b]o hoµ
5.5.2.1 §¶o ®Êt (h×nh5.5.3a)
Lo¹i ®¶o nµy dïng ë chç n−íc c¹n l−u tèc dßng ch¶y bÐ. ChiÒu s©u møc n−íc kh«ng
lín qu¸ 3m. §Êt ®¾p ®¶o ph¶i chän theo l−u tèc dßng ch¶y sau khi mÆt c¾t −ít ®] bÞ thu hÑp
(b¶ng 5.5.1)
§Êt ®¾p ®¶o ph¶i yªu cÇu cã tÝnh thÊm n−íc tèt ®ång thêi ph¶i tho] m]n hai ®iÒu kiÖn
sau ®©y:
- §Êt ph¶i chÞu ®−îc øng suÊt lín nhÊt mµ mÆt ®¶o sinh ra (khi ®æ bª t«ng ®èt ®¸y
giÕng ch×m)
- §Êt ph¶i cã tÝnh lón ®Òu
B¶ng 5.5.1 §Êt ®¾p ®¶o vµ l−u tèc cho phÐp cña dßng ch¶y
Lo¹i ®Êt ®¾p ®¶o L−u tèc cho phÐp m/gi©y
L−u tèc trªn mÆt ®Êt L−u tèc b×nh qu©n
Çt nhá( φ =0.05 – 0.25 0.3
0.25mm)
Çt th«( φ =1.0 – 2.5mm) 0.65 0.80
Sái võa( φ =2.5 – 40mm) 1.00 1.20
Sái th«( φ =40 – 75mm) 1.20 1.50
§Ønh ®¶o ph¶i cao h¬n mùc n−íc thi c«ng cao nh¸t tèi thiÓu lµ 0.5m.M¸i dèc taluy
trong n−íc cña ®¶o x¸c ®Þnh tuú theo lo¹i ®Êt nh−ng kh«ng dèc ®øng qua1/2. NÕu cã bao t¶i
®¾p lªn taluy hoÆc cã nh÷ng biÖn ph¸p gia cè kh¸c th× l−u tèc cho phÐp cña dßng ch¶y
kh«ng bi h¹n chÕ theo b¶ng 5.5.1. Ta luy ph¶i tho] m]n yªu cÇu vÒ æn ®Þnh cña b¶n th©n ®¶o
vµ chÞu ®−îc lùc xung kÝch cña dßnh ch¶y khi thi c«ng. XÐt vÒ mËt æn ®Þnh th× ph¶i nhá h¬n
gãc néi ma s¸t cña ®Êt ®¾p ®¶o.
Khi tiÕn hµnh ®¾p ®¶o cÇn chó ý

- Tr−íc khi ®¾p ®¶o cÇn dän s¹ch ®Êt h÷u c¬
- Khi ®¾p ®¶o ph¶i ®¾p theo tõng líp dÇm nÌn chÆt (mçi líp dµy kho¶ng 25 – 30cm). TiÕn
hµnh dÇm lÌn tõ tim ®¶o ra xung quanh theo ®−êng nan hoa.Hµm l−îng bïn ph¶i d−íi
10%
§Ó ®¶o khái bÞ xãi cã thÎ lµm t−êng phßng hé b»ng mòi nhän ®Ó rÏ n−íc ë th−îng l−u.
T−êng phßng hé ph¶i gi÷ kh«ng ®Ó xãi vµ kh«ng cã khe nøt,cã thÓ chÞu ®−îc ¸p lùc n−íc
v2 v2
p =γ =
2 g 19.62
trong ®ã p : ¸p lùc tÝnh to¸n lªn t−êng phßng hé, T / m 2
γ : Tû träng cña n−íc lÊy b»ng t / m 3
v : L−u tèc b×nh qu©n cña dßng ch¶y m/gi©y
g : Gia tèc träng tr−êng g = 9.8
5.5.2.2 §¶o cã vßng v©y

§¶o cã vßng v©y kh«ng chÞu ®Êt ®¾p (h×nh 5.5.3b) ®−îc d×ng khi ®é s©u kh«ng qu¸ 3m.
Lo¹i vßng v©y nµy ph¶i thiÕt kÕ chÞu ®−îc ¸p lùc n−íc (p) tÝnh theo c«ng thøc 5.5.2
§¶o cã vßng v©y chÞu ¸p lùc cña ®Êp ®¾p ®−îc ¸p dông khi n−íc cã ®é s©u tõ 10 –15 m
l−u tèc dßng ch¶y lín (1.5m/gi©y) vµ khi mÆt c¾t −ít cña dßng ch¶y kh«ng cho phÐp thu hÑp.
Tuú theo ®iÒu kiÖn thi c«ng cä thÓ cã thÓ ¸p dông çc lo¹i vßng v©y sau ®©y:
- §¶o cã vßng v©y bao t¶i vµ vßng v©y lßng ®¸: dïng bao t¶i gai hay bao t¶i cãi ®ùng ®Çy
®Êt çt hoÆc sái ®Ó lµm vßng v©y bªn trong ®æ ®Êt ®¾p ®¶o.Lo¹i vßng v©y nµy Ýt c¶n n−íc
vµ gi¶m khèi l−îng ®Êt ®¾p so víi ®¶o ®Êt kh«ng cã vßng v©y. Dïng vßng v©y b»ng lång
®¸ ®Ó ®¾p ®¶o th× l−u tèc cho phÐp cã thÓ ®¹t tíi 3m/gi©y. §¶o dïng vßng v©y bao t¶i hay
vßng v©y lång ®¸ thÝch hîp víi chiÒu s©u n−íc nhá h¬n 3.5mvµ lßng s«ng ph¶i lµ çt lÉn
cuéi, hay lo¹i ®Êt khã lón (nh− ®Êt cøng hay nham th¹ch …)
- §¶o cã vßng v©y cäc v¸n gç: ®¶o cã vßng v©y cäc v¸n gç dïng víi lo¹i n−íc s©u tõ 3 –5
m, lßng s«ng lµ ®Êt bïn vµ ®Êt çt cã thÓ ®ãng ®−îc cäc v¸n gç. §é s©u tèi thiÓu ®ãng
cäc v¸n gç vµo nÒn ®Êt vµ ®é æn ®Þnh cña t−ßng cäc v¸n nh−ng kh«ng ®−îc nhá h¬n 2m.
§¶o cã vßng v©y 2 líp cäcv¸n chÞu lùc ngang tèt h¬n lo¹i chØ cã mét líp cäc v¸n. Bëi v×
®Êt kh«ng bÞ lät qua cäc v¸n, ®¶o kh«ng bÞ sôt, nh−ng tèn kÐm niÒu vµ diÖn c¶n n−íc
lín. Kho¶ng çch gi÷a hai líp cäc v¸n th−êng lÊy b»ng 1.5 m. Khi kho¶ng çhc gi÷a hai
líp cäcv¸n t−¬ng ®èi hÑp,®Êt ®¾p chÆt,th× mçi líp cäcv¸n sÏ chÞu ¸p lùc ngang cña
®Êt.NÕu kho¶ng çhc gi÷a hai líp cäc v¸n lín th× toµn bé ¸p lùc chñ ®éng cña ®Êt ®Òu do
líp ngoµi chÞu.
- §¶o cã vßng v©y lång gç: ®¶o cã vßng v©y lång gç ®−îc ¸p dông khi kh«ng cã kh¶ n¨ng
®èng cäc v¸n vµ ®é s©u cña n−íc H ≤ 6m.Gç ®−îc xÕp tù do theo chu vi ®¶o ®Ó chÞu ¸p
lùc ®Êt ®¾p kÓ c¶ träng l−îng b¶n th©n. BÒ réng hä ®¹o ®−îc x¸c ®Þnh t−¬ng ®èi víi ®¶o
trong vßng v©y cäc v¸n thÐp. Lång gç ®−îc x¸c ®Þnh trong tÝnh to¸n vÒ tr−ît víi hÖ sè an
toµn k1 ≥ 1.5 vµ vÒ chèng lËt víi hÖ sè an toµn k 2 ≥ 1.3
- §¶o cã vßng cäc v¸n thÐp: ®¶o cã vßng v©y cäc v¸n thÐp th−êng ¸p dông khi chiÒu s©u
n−íc tõ 8 – 10 m tr−êng hîp ç biÖt cã thÓ lªn ®Õn 15m.§¶o ®−îc v©y b»ng cäc v¸n thÐp
®ãng theo chu vi ®¶o, ®é æn ®Þnh cña vßng v©y ®−îc ®¶m b¶o bëi sù lµm viÖc chÞu kÐo
cña kÕt cÊu h×nh trô. §èi víi vßng v©y cäc v¸n thÐp cña ®¶o th× lùc ngang t¸c dông chñ
yÕu tõ trong ra(kh¸c víi cäc v¸n thÐp phßng n−íc nªn ph¶i cã ®ai ngoµi). §ai ngoµi cã
thÓ dïng thÐp hoÆc thÐp trßn ®ai ngoµi n»m trong n−íc vµ cã thÓ l¾p sau khi ®ãng v¸n
cäc. Khi ®¾p ®¶o cã thÓ l¾p s½n trªn mÆt n−íc råi h¹ xuèng. Khi cÇn cã thÓ cho thî lÆn
xuèng ®Ó xiÕt chÆt l¹i.Dïng çp lµm ®ai ngoµi th× viÖc th¸o l¾p sÏ dÔ dµng vµ cã thÎ dïng
pu ly chuyÓn h−íng ®Î kÐo c¨ng.
§−êng kÝnh cña vßng v©y cäc v¸n thÐp vµ sè cäc v¸n thÐp cã thÎ x¸c ®Þnh theo c«ng
thøc sau
D = B 2 + L2 + 2d
ΠD 2
n=
b
Trong ®ã: D:§−êng kÝnh vßng v©y cäc v¸n thÐp tÝnh ®Õn tim r]nh cäc,m
n :Sè cäc v¸n thÐp cÇn thiÕt
d:ChiÒu réng hä ®¹o,tÝnh tõ mps vßng v©y ®Õn mÐp giÕng ch×m,m
B,L: KÝch th−íc trªn bÒ mÆt giÕng ch×m,m
B: ChiÒu réng cña cäc v¸n thÐp tÝnh tõ tim kho¸ ®Õn tim kho¸,m
Víi bÒ réng cäc v¸n thÐp b=0.4m th×
D=0.127324 m vµ n=7.854D
C−êng ®é lùc kÐo ®øt b»ng 200 T/m r]nh cäc khi lÊy hÖ sè an toµn b»ng 2 sÏ lµ
Dq
P= ≤ 100 T/m r]nh cäc (5.5.5)
2
Trong ®ã: D :§−êng kÝnh ®¶o
q : C−êng ®é ¸p lùc ngang cña ®Êt ®¾p ë cao ®é ®¸y s«ng
(
q m· = (h1 + h2 )γtg 2 45 0 − ϕ / 2 )
h3:ChiÒu cao tÝnh ®æi tõ t¶i träng t¸c dông trªn mÆt ®¶o ra träng l−îng ®Êt
®¾p.
§é s©u ®ãng cäc v¸n thÐp cã thÓ x¸c ®Þnh theo c«ng thøc ;
h2 > = K1 + K2h1
trong ®ã K1 K2 lµ çc hÖ sã phô thuéc vµo çc lo¹i ®Êt cã thÓ tham kh¶o ë b¶ng 5.5.2
B¶ng 5.5.2: HÖ sè K1,K2

Lo¹i ®Êt K1 K2
Çt bïn 1.78 0.48
Çt s¹ch h¹t kh«ng ®Òu 1.05 0.26
Sái,cuéi 0.96 0.24
SÐt 0.15 0.05
§Êt ®¾p ®¶o nãi chung nªn dïng ®Êt çt,sái.Kh«ng ®−îc phÐp dïng ®Êt sÐt,®Êt than bïn
5.5.2.3. ChÕ t¹o giÕng ch×m

§èt ®Çu tiªn cña giÕng ch×m ®−îc l¾p ghÐp hay ®óc ngay trªn b]i çt hoÆc ngay trªn
mÆt ®¶o
Tr×nh tù thi c«ng nh− sau:

- §Þnh vÞ vµ cè ®Þnh tim däc,tim ngang cña giÕng ch×m
- R¶i gç ®Öm lªn mÆt ®¶o,sè l−îng vµ çch bè trÝ sao cho ®¶m b¶o truyÒn ®−îc ¸p
lùc do träng l−îng giÕng lªn ®Êt,c÷ng nh− rót gç ®Öm ®−îc thuËn lîi.ë giai
®o¹n h¹ giÕng ¸p lùc d−ãi gç ®Öm lªn ®Êt kh«ng løn h¬n 1.5 kG / cm 2
- Trªn gç ®Öm ®Æt ch©n giÕng sau ®ã ®Æt v¸n khu«n trong
- Dùng cèt thÐp cïng nh÷ng kÕt cÊu ch«n s½n cÇn thiÕt vµ v¸n khu«n ngoµi.
- §æ bª t«ng ®óc giÕng.
Néi dung cô thÓ nh− sau:
5.5.2.3.1. §o ®¹c x¸c ®Þnh vÞ trÝ giÕng:

Sau khi san b»ng cña ®¶o, x¸c ®Þnh vÞ trÝ tim giÕng b»ng ph−¬ng ph¸p giao héi m¹ng
tam gi¸c chÝnh víi 6 vßng ®o sau ®ã ®o l¹i b»ng th−íc thÐp ®] qua kiÓm ®Þnh. Sai sè h−íng
däc t¹i vÞ trÝ tim khong qu¸ 10m.H−íng ngang th× dïng m¸y kinh vÜ trùc tiÕp chiÕu ®iÓm quy
t©m.X¸c ®Þnh xong ®æ lu«n bÖ bª t«ng, ®ång thêi ë th−îng l−u vµ h¹ l−u,trªn h−íng th¼ng
gãc víi h−íng tim trô,mçi bªn ®ãng 3 cäc ph−¬ng h−íng (®Ó tiÖn cho viÖc kiÓm tra phßng
tuyÕn ch÷ thËp vµ kiÓm tra viÖc ®Þnh vÞ tim tuyÕn sau nµy ).
TiÕp theo tiÕn hµnh ®o cao ®¹c mÆt ®¶o vµ x¸c ®Þnh tim çc lç giÕng.Ph¶i dïng
ph−¬ng ph¸p thuËn vµ ®¶o m¸y kinh vÜ ®Ó kiÓm tra ph−¬ng h−íng, ®é chÝnh x¸c ®o cù ly
kh«ng ®−îc thÊp h¬n 1/3000. Dïng cäc gç φ10x70 cm ®Î ®¸nh dÊu tim lç giÕng vµ ®Çm
chÆt,sao cho cao ®é mÆt ®Êt cña ®¶o b»ng mÆt ®Ønh cäc (®Ó tiÖn kiÓm tra mÆt ®¶o).Sai sè cho
phÐp vÒ cao ®é cña mÆt ®¶o lµ ± 10mm.
5.5.2.3.2. L¸t d¶i gç ®Öm (h×nh5.5.4)

Gç kª ®Öm cã thÓ lµ tµ vÑt hoÆc gç vu«ng, yªu cÇu chÊt l−îng gç ph¶i ®ång ®Òu, kh«ng
cã khuyÕt tËt,kh«ng môc n¸t nøt lÎ. Tr−íc khi r¶i gç ®Öm mÆt ®¶o ph¶i ®Çm chÆt vµ b»ng
ph¼ng.ë phÇn ®−êng th¼ng cña ch©n giÕng th× r¶i gç ®Öm th¼ng gãc cßn ë phÇn cung trßn th×
r¶i h−íng t©m,chªnh cao gi÷a çc mÆt gç kh«ng lín h¬n 10 mm,h−íng däc vµ ngang cña gç
ph¶i ®èi xøng,hai ®iÓm bÊt kú trªn mÆt ph¼ng n»m ngang cña gç ®Öm vßng ngoµi kh«ng
®−îc chªnh cao qu¸ 3cm,hai thanh gç ®Öm gÇn nhau kh«ng ®ùoc chªnh cao qu¸ 5mm (®Ó
cho gç ®Öm tiÕp xóc tèt víi mÆt ®¶o vµ chÞu lùc ®ång ®Òu ), sai lÖch gi÷a tim thiÕt kÕ vµ tim
l¸t gç kª ®Öm ph¶i ë trong kho¶ng 20mm.Khi ®iÒu chØnh cao ®é ®Ønh gç kª kh«ng ®−îc kª
lãt gç nhá hay ®¸ hßn.Chç tiÕp xóc gi÷a gç ®Öm víi mòi ch©n v¸t cña giÕng ch×m nªn dïng
b¶n thÐo ®Ó kª ®Öm.
V .γ + g
Sè gç kª ®Öm cã thÓ x¸c ®Þnh theo c«ng thøc nh− sau: n =
l.b[σ ]
Trong ®ã n- Lµ sè gç ®Öm
V- ThÓ tÝch bª t«ng cña ®èt giªng,m3
γ -Träng l−îng ®¬n vÞ cña bª t«ng,kg/m3
l,b – ThiÒu dµi vµ chiÒu réng cña gç ®Öm,m
[σ]- øng suÊt chÞu nÐn cho phÐp cña ®Êt lÊy ≤ 1kG/cm2 =10000kG/m2
g- Träng l−îng ch©n v¸t cña giÕng ch×m kg
5.5.2.3.3. §Æt ch©n v¸t, l¾p dùng v¸n khu«n
Ph©n ch©n v¸t b»ng thÐp cña giÕng ch×m (h×nh 5.5.5) th−ßng ®−îc chÕ t¹o ë trong
x−ëng vµ ph©n thµnh nhiÒu ®o¹n ®Ó tiÖn l¾p r¸p
Trø¬c khi l¾p hµn, ph¶i lÊy dÊu ®−êng bao mòi ch©n giÕng vµ ®−êng kiÓm tra trªn mÆt
gç kª (®−êng kiÓm tra çch ®−êng bao 20cm) vµ c¨n cho tèt mÆt chuÈn. Tr×nh tù hµn ph¶i
®¶m b¶o sao cho kÕt cÊu kh«ng bÞ biÕn d¹ng.KÝch thø¬c sau khi hµn ghÐp çc ®o¹n ch©n v¸t
yªu cÇu nh− sau:
- Sai lÖch theo h−íng däc,ngang gi÷a tim mòi ch©n giÕng víi tim thiÕt kÕ cña vÞ trÝ trô
ph¶i n»m trong kho¶ng 10 mm.
- MÆt ph¼ng hai ®o¹n ch©n v¸t kÒ nhau kh«ng ®ù¬c chªnh cao qu¸ 3mm
- Hai ®iÓm bÊt kú trong mÆt ph¼ng ch©n giÕng chªnh nhau kh«ng ®−îc qu¸ 5m
- KÝch th−íc ®−êng bao phÝa trªn vµ phÝa d−íi ch©n v¸t sai lÖch so víi kÝch th−íc thiÕt
kÕ ph¶i trong ph¹m vi ±50mm, ®ång thêi kÝch th−íc phÝa trªn kh«ng ®−îc lín h¬n
kÝch th−íc phÝa d−íi.
Sau khi hµn l¾p xong ch©n v¸t giÕng ch×m,th× tiÕn hµnh bª t«ng cèt liÖu nhá vµo trong
®Õn chiÒu cao 0.2m,råi sau ®ã l¾p dùng v¸n khu«n.
V¸n khu«n giÕng ch×m ph¶i ®¶m b¶o ®ñ æn ®Þnh ®é bÒn vµ ®é c−êng.L−îng chøa n−íc
cña gç v¸n khu«n kh«ng qu¸ 25%. MÆt tiÕp xóc víi bª t«ng ph¶i bµo nh½n ®Ó mÆt ngoµi
t−êng giÕng nh½n tr¬n, cã lîi khi h¹ giÕng.
V¸n khu«n cña ®èt giÕng ®Çu tiªn cã thÓ chia lµm 4 phÇn: v¸n khu«n ®¸y mÆt v¸t cña
ch©n giÕng,v¸n khu«n ®¸y t−êng ng¨n,v¸n khu«n trong cña lç giÕng vµ v¸n khu«n ngoµi cña
t−êng giÕng(h×nh 5.5.6)
V¸n khu«n ë ngoµi mÆt giÕng ph¶i l¾p ®øng.Chç tiÕp gi¸p víi ch©n v¸n khu«n gç víi
ch©n v¸t b»ng thÐp ph¶i ch¸t kÝn ®Ó tr¸nh rß v÷a.
V¸n khu«n trong nªn chÕ t¹o sao cho cã thÓ cÈu l¾p nguyªn khèi.Gi÷a v¸n khu«n
ngoµi vµ v¸n khu«n trong ®−îc liªn kÕt víi nhau b»ng çc thanh gi»ng lµm b»ng thÐp trßn φ
16→φ20. Kho¶ng çch gi÷a çc thanh gi»ng theo ph−¬ng th¼ng ®øng lµ 70 – 80 cm,theo
ph−¬ng ngang lµ 1.5 – 1.8.Cù ly cña gç nÑp ngang v¸n khu«n trong lµ 70 –80cm,cña v¸n
khu«n ngoµi lµ 80 – 100 cm.Çc gç nÑp ®øng cã thÓ thay b»ng çc thanh v¹n n¨ng cña
béY’’KM cã kÝ hiÖu lµ M1. §èi víi v¸n khu«n cña giÕng ch×m trßn hoÆc elÝp th× ngoµi çc
nÑp ngang b»ng gç (liªn kªt víi nhau b»ng lËp l¸ch thÐp ). CÇn t¨ng c−êng thªm çc ®ai
b»ng thÐp trßn φ 19 (liªn kªt b»ng bu l«ng theo kiÓu t¨ng ®¬)
Khi l¾p ®øng v¸n khu«n,sai sè vÒ kÝch th−íc khèng chÕ nh− sau:
- Sai sè b¸n kÝnh ®−êng cong kh«ng qu¸ ±2cm
- Sai sè chiÒu dµy thµnh giÕng kh«ng qu¸ ±2cm t−êng ng¨n kh«ng qu¸ ±1cm
- Sai sè vÒ kÝch th−íc ®−êng bao cña giÕng ch×m phÝa trªn vµ phÝa d−íi kh«ng qu¸ ±5cm
®ång thêi kÝch th−íc miÖng trªn kh«ng ®−îcc nhá h¬n kÝch th−íc miÖng d−íi
- §é nghiªng lín nhÊt cña thµnh giÕng lµ 5%
- Sau khi dùng xong v¸n khu«n ®é xª dÞch theo ph−¬ng ngang,däc theo tim giÕng so víi vÞ
trÝ thiÕt kÕ kh«ng qu¸ 1cm
5.5.3.3.4. L¾p buéc cèt thÐp
Sau khi l¾p ®Æt xong v¸n khu«n ®¸y cña mÆt v¸t ch©n giÕng,v¸n khu«n cña t−êng
ng¨n,v¸n khu«n trong cña lç giÕng th× tiÕn hµnh buéc cèt thÐp theo b¶n vÏ thiÕt kÕ.Víi t−¬ng
tù nh− sau:®Çu tiªn buäc cèt thÐp t−êng ng¨n,sau ®ã buéc cèt thÐp bªn trong cña t−êng
giÕng,cuèi cïng buéc cèt thÐp phÝa ngoµi t−êng giÕng. §Ó kh«ng trë ng¹i cho viÖc ®æ bª
t«ng th× cèt thÐp ®ai gi÷a thµnh giÕng trong vµ ngoµi ph¶i l¾p buéc dÇm thµnh tõng líp trong
qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng. Mèi nèi cèt thÐp nãi chung lµ hµn ®èi ®Çu.§èi víi nh÷ng cèt thÐp
φ25mm do hµn ®èi ®Çu khã cã thÓ ¸p dông hµn chßng mÝ.
5.5.2.3.5. §æ bª t«ng
§Ó ®æ bª t«ng ®óc giÕng ®−îc thuËt lîi,ph¶i dùng ®µ gi¸o vµ lµm sµn c«ng t¸c.§µ gi¸o vµ
sµn c«ng t¸c ph¶i cã ®ñ ®é bÒn vµ æn ®Þnh.§µ gi¸o cã thÓ l¾p b»ng çc thanh vÆn n¨ng, ®Æt
trùc tiÕp ngay trªn mÆt ®¶o phÝa trªn l¸t sµn vµ bè trÝ phÔu,èng ®æ bª t«ng.Gi¸ nµy cßn dïng
lµm ®µ gi¸o dùng v¸n khu«n vµ chèng ®ì v¸n khu«n (h×nh 5.5.8)
Tr×nh tù tiÕn hµnh ®æ bª t«ng ph¶i ®æ ®èi xøng hÕt søc tr¸nh lÖch t¶i, g©y lón kh«ng ®Òuvµ
giÕng dÔ bÞ nøt. Mçi líp giÕng nªn ®æ thµnh tõng líp ®ång ®Òu vµ ®æ mét lÇn. Khi ®Çm ph¶i
di chuyÓn, ®Çm theo ®iÓm ®Ó ®Çm ®−îc kh¾p mÆt. §Çm ®Òu tíi khi mÆt bª t«ng kh«ng bÞ lón
xuèng n÷a vµ trªn mÆt næi v÷a xi m¨ng lªn míi th«i. §Ó lµm mÊt mÆt nèi gi÷a hai líp bª
t«ng th× khi dÇm rung líp bª t«ng trªn ph¶i ®Ó ®Çu dÇm dïi s©u xuèng líp bª t«ng d−íi 3 –
5 cm vµ ph¶i ®Çm tr−íc khi líp bª t«ng d−íi b¾t ®Çu ®«ng cøng. Tr−êng hîp mÆt ngoµi
giÕng ch×m bÞ rç tæ ong, ph¶i tiÕn hµnh phun v÷a xi m¨ng cho thËt nh½n.
§æ bª t«ng xong ph¶i tiÕn hµnh b¶o d−ìng tù nhiªn b»ng t−íi n−íc, gi÷ ®iÒu kiÖn tèt cho
bª t«ng ®«ng cøng ®Ò phßng hiÖn t−îng co ngãt kh«ng b×nh th−êng g©y nøt bª t«ng
Sè lÇn t−íi n−íc trong mét ngµy ph¶i quy ®Þnh dùa vµo ®é Èm cña kh«ng khÝ, lo¹i xi
m¨ng sö dông ph¶i ®¶m b¶o sao cho khèi bª t«ng hoµn toµn ë tr¹ng th¸i Èm −ít th−êng
xuyªn. Khi bª t«ng ®¹t c−êng ®é 25kg/ cm 2 , th× cã thÓ th¸o vì v¸n khu«n ®øng cña mÆt bªn
giÕng ch×m. Khi ®¹t c−êng ®é 100% c−êng ®é thiÕt kÕ th× cã thÓ th¸o bá khung chèng v¸n
khu«n ®¸y vµ v¸n khu«n mÆt v¸n cña ch©n giÕng.
5.5.2.3.6. Th¸o dì v¸n khu«n

Tr×nh tù th¸o dì v¸n khu«n nh− sau: tr−íc hÕt rót v¸n khu«n trong cña lç giÕng, tiÕp ®ã th¸o
v¸n khu«n mÆt bªn, th¸o dì hÖ thèng ®ì vµ v¸n khu«n ®¸y t−êng ng¨n, cuèi th¸o bá gç ®Öm
bªn d−íi gi¸ chèng ®ì, ph¶i th¸o ®èi xøng b¾t ®Çu tõ t−êng ng¨n gi÷a to¶ ra xung quanh,
th¸o bá dÇn tõng thanh gç nªm.
5.5.3. H¹ giÕng ch×m
Ph−¬ng ph¸p c¬ b¶n nhÊt ®Ó h¹ giÕng lµ lÊy ®Êt trong n−íc mµ kh«ng cÇn tho¸t n−íc.
§Ó lÊy ®Êt trong n−íc th−êng dïng m¸y hót bïn kh«ng khÝ, m¸y hót bïn thuû lùc vµ gÇu
ngo¹m ®Êt tr−êng hîp ®Êt cøng th× dïng vßi xãi ®Ó lµm t¬i ®Êt.
Khi lÊy ®Êt mµ kh«ng dïng çc bÞªn ph¸p tho¸t n−íc cÇn tu©n theo mét sè quy ®Þnh
sau ®©y:
- ChiÒu s©u lÊy ®Êt tuú thuéc vµo chÊt ®Êt nh−ng chç s©u nhÊt kh«ng ®−îcc thÊp h¬n cao
®é ch©n giÕng qu¸ 2m. NÕu ®Êt mÒm yÕu kh«ng ®−îc phÐp lÊy ®Êt trùc tiÕp tõ ch©n
giÕng.
- Cao ®é b×nh qu©n cña mÆt ®Êt ë çc lç biªn kh«ng ®−îc thÊp h¬n cao ®é ch©n giÕng qu¸
0.5m, chªnh lÖch cao ®é mÆt ®Êt ë çc lç giÕng kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 0.5m.
- Kh«ng ®−îc gi¶m lùc næi b»ng çch h¹ mùc n−íc trong giÕng (®Ó t¨ng nhanh tèc ®é h¹
giÕng ). H¹ giÕng ë vïng ®Êt mÒm yÕu ph¶i lu«n gi÷ mùc n−íc ë trong giÕng cao h¬n
mùc n−íc ngoµi giÕng tõ 1 – 2m ®Ó tr¸nh hiÖn t−îng çt trµo vµo trong giÕng lµm cho
giÕng bÞ nghiªng lÖch vµ t¨ng l−îng bïn ph¶i hót.
Khi h¹ giÕng trong giÕng cã tÝnh ®Õn lùc ®Èy næi trong n−íc ph¶i lín h¬n, lùc ma sÊt
gi÷a ®Êt vµ thµnh giÕng lµ 25%.
TrÞ sè lùc ma s¸t ®îi vÞ cã thÓ çc ®Þnh theo hÖ sè kinh nghiÖm h¹ giÕng trong nÒn ®Êt t−¬ng
tù. Khi kh«ng cã gi¸ trÞ nµy th× cã thÓ lÊy gi¸ trÞ s¬ bé sau ®©y cña lùc ma s¸t trªn 1m2 giÕng
tiÕp xóc víi thµnh ®Êt:
- §Êt çt 1.2 – 2.5 T/m2
- Sái 1.5 – 3 T/m2
- §Êt sÐt 2.6 – 5 T/m2
Gi¸ trÞ lín lÊy ®èi víi ®Êt chÆt h¬n
5.5.3.1. Rót gç ®Öm h¹ giÕng

Khi c−êng ®é bª t«ng giÕng ®¹t tíi 100% c−êng ®é thiÕt kÕ th× míi ®−îc rót kª ®Öm.
Rót kª ®Öm ph¶i ®−îc tiÕn hµnh trong b¶n vÏ thi c«ng, ph©n chia khu vùc, ®¸nh sè gç ®Öm,
rót ®èi xøng vµ ®ång bé.
Th«ng th−êng ph¶i th¸o gç ®Öm theo tr×nh tù sau:
- Th¸o theo nhãm cã ®¸nh ®èi xøng
- §Çu tiªn th¸o gç ®Öm d−íi ®¸y v¸ch ng¨n trong
- Sau ®ã nÕu giÕng ch×m h×nh ch÷ nhËt th× th¸o gç ®Öm ë c¹nh ng¨n tr−íc, th¸o gç ®Öm ë
c¹nh dµi sau.
- Cuèi cïng th¸o gç ®Öm ®Þnh vÞ
- Khi th¸o gç ®Öm ë ngoµi gç ®Öm ®Þnh vÞ th× th¸o gç ®Öm ë xa tr−íc
VÞ trÝ gç ®Öm ®Þnh vÞ ph¶i ®Æt ®óng quy ®Þnh thiÕt kÕ, nÕu trong thiÕt kÕ kh«ng quy ®Þnh
th× víi giÕng ch×m h×nh trßn th× nªn ®Æt 4 gç ®Öm ®Þnh vÞ ë 4 gãc theo 900, cßn giÕng ch×m
h×nh ch÷ nhËt th× trªn mçi c¹nh ®Æt thªm 2 gç ®Öm ®Þnh vÞ ®èi xøng nhau.
Gç ®Öm cã sè hiÖu gièng nhau th× rót ra cïng mét lóc. Sau khi rót xong çc gç ®Öm cïng
nhãm sã hiÖu th× míi rót nhãm sè hiÖu tiÕp theo.
Khi rót gç ®Öm ph¶i bíi çt d−íi gç ®Öm sau ®ã rót ra, rót gç ®Õn ®©u ph¶i chÌn ®Êt çt
lÉn cuéi sái hoÆc ®¸ d¨m ®Õn ®ã råi ®Çm chÆt. Çt chÌn nªn lÊy lo¹i çt th«, tû lÖ çt lÊy
b»ng 1:1 vµ ph¶i ph©n thµnh tõng líp dµy 20 – 30 cm ®Ó chÌn (h×nh 5.5.9). Kh«ng ®−îc
dïng çt ®¾p ®¶o ®Ó chÌn, ®Ò phßng giÕng bÞ nghiªng lÖch.
NÕu chØ dïng toµn çt th« ®Ó chÌn th× cã thÓ t−íi thªm n−íc, çt ph¶i ®Çm chÆt tíi dung
träng kh« 1.6 T/m3. V× thÕ tr−íc khi chÌn ph¶i lµm thÝ nghiÖm ®Ó x¸c ®Þnh träng l−îng qu¶
®Çm. Sau mét lÇn rót ®Öm kª nÕu chÌn vµ ®Çm ch−a xong th× kh«ng ®−îc rót ®Öm kª lÇn sau.
Sau khi rót ®Öm kª ph¶i ghi ®é lón cña giÕng. Tr−íc khi rót ®Öm kª ®o mét lÇn, rót xong mét
nhãm ®o l¹i lÇn n÷a. NÕu ta thÊy ®é lón vµ ®é nghiªng qu¸ lín th× ph¶i ph©n tÝch t×m nguyªn
nh©n, ®iÒu chØnh sè l−îng gç kª ®Öm bÞ rót tõng nhãm hoÆc dïng biÖn ph¸p kh¸c ®Ó ®iÒu
chØnh.
5.5.3.2. §µo ®Êt thñ c«ng h¹ giÕng

Sau khi rót gç ®Öm th× ®µo lÊy líp ®Êt ®Çu tiªn (líp ®Êt chÌn ch©n giÕng ). Lóc nµy
xung quanh thµnh giÕng kh«ng cã lùc ma s¸t, hÖ sè h¹ giÕng v« cïng lín mµ t©m giÕng l¹i ë
bªn trong mÆt ®¶o. Do ®ã ®µo ®Êt ph¶i ®µo ®èi xøng vµ ph¶i chia thµnh líp nÕu kh«ng giÕng
bÞ nghiªng lÖch nhiÒu.
Khi giÕng ch×m ®] h¹ ®Õn ®é s©u nhÊt ®Þnh th× viÖc ®µo ®Êt cã thÓ më réng theo diÖn
®ång thêi ph¶i ®Æt m¸y b¬m ly t©m hót n−íc ra nh»m t¹o mÆt b»ng kh« r¸o ®Ó ®µo ®Êt.
Nh÷ng quy ®Þnh cña viÖc ®µo ®Êt thñ c«ng ®Ó h¹ giÕng nh− sau:
- Khi lÊy ®Êt ph¶i lÊy ®èi xøng ®Òu ®Æn cao ®é mÆt ®Êt trong çc lç giÕng kh«ng ®−îc
chªnh nhau qu¸ 0.5m, cßn khi ®iÒu chØnh th× kh«ng giíi h¹n trong ph¹m vi nµy.
- Khi lÊy ®Êt trong çc lç giÕng ph¶i chó ý ®µo khoÐt ®Êt ë bªn d−íi ch©n v¸t vµ dÇm b¶n.
ChiÒu s©u cña ®Êt phô thuéc vµo tÝnh chÊt cña ®Êt th«ng th−êng s©u nhÊt kh«ng ®−îc
thÊp h¬n cao ®é ch©n giÕng qu¸ 2m (®Ó ®Ò phßng çt tråi vµo trong buång giÕng)
- LÊy ®Êt trong giÕng ra ph¶i ®æ ra xa (®Ó ®Ò phßng g©y ¸p lùc lµm háng ¸o v÷a sÐt, nÕu lµ
giÕng h¹ b»ng ¸o sÐt hoÆc lµm giÕng bÞ nghiªng lÖch)
5.5.3.3. LÊy ®Êt b»ng gÇu ngo¹m
Dïng gÇu ngo¹m cã thÓ lÊy ®−îc mäi lo¹i ®Êt nh−ng thÝch hîp nhÊt lµ ®èi víi ®Êt sÐt
çt, çt sÐt vµ sÐt cøng cã lÉn nhiÒu cuéi kÕt quan hÖ gi÷a träng l−îng vµ dung tÝch gÇu
ngo¹m phô thuéc vµo lo¹i ®Êt. GÇu ngo¹m cã cïng dung tÝch th× víi ®Êt cµng chÆt chÏ, nªn
dïng gÇu cµng nÆng. KÝch th−íc cña gÇu ngo¹m tuú thuéc vµo kÝch th−íc cña lç giÕng, sao
cho kÝch th−íc cña gÇu ngo¹m khi më ra hÕt cì cßn nhá h¬n kÝch th−íc lç giÕng tèi thiÓu lµ
0.5 m. Trong thi c«ng th−êng dïng lo¹i gÇu ngo¹m cã dung tÝch 0.56 m3 – 1.0m3. GÇu
ngo¹m cã thÓ treo vµo cÇn trôc hoÆc dïng têi hai trôc ®Ó lªn xuèng. Tr−êng hîp dïng cÇn
trôc ®Ó treo gÇu ngo¹m th× cÇn trôc ph¶i ®øng ngoµi l¨ng thÓ tr−ît cña ®Êt. Tr−êng hîp dïng
têi ®iÖn th× ph¶i l¾p gi¸ treo (h×nh 5.5.10). KÕt cÊu gi¸ treo ph¶i ch¾c ch¾n vµ æn ®Þnh ®Ó
chÞu lùc ngang khi qu¼ng ®Êt.
§Ó cho giÕng ch×m h¹ xuèng dÇn dÇn vµ kh«ng bÞ nghiªng lÖch qu¸ lín ph¶i ngo¹m
®Êt theo kiÓu ®èi xøng. §é lÖch nhau vÒ chiÒu cao cña mÆt ®Êt trong lç giÕng kh«ng ®−îc
qu¸ 50cm. Lßng ch¶o do ch©n v¸t ®µo thµnh thÊp h¬n ®¸y ch©n v¸t bao quanh kh«ng lín h¬n
2m vµ ph¶i c¨n cø vµo t×nh h×nh chÊt ®Êt.
5.5.3.4. §µo ®¸t b»ng hót bïn thuû lùc vµ m¸y hót bïn kh«ng khÝ
M¸y hót bïn dïng thÝch hîp nhÊt víi lo¹i ®Êt sÐt çt, ®Êt çt vµ ®¸t çt lÉn sái
Khi dïng m¸y hót bïn kh«ng khÝ (m¸y hót bïn ch¹y b»ng h¬i Ðp ) th× cã thÓ hót ®−îc
viªn cuéi nhá h¬n ®−êng kÝnh èng hót mét chót vµ ®−êng kÝnh èng hót cµng lín th× hót ®−îc
cuéi cµng to. Nh−ng èng hót ho¹t ®éng b»ng h¬i Ðp th−êng bÞ chiÒu s©u n−íc h¹n chÕ ®Æc
biÖt lµ n−íc c¹n th× hiÖu suÊt hót bïn thÊp.
Tr−êng hîp dïng vßi xãi n−íc phu trî chØ khi gÆp ®Êt sÐt vµ ®Êt chÆt cøng. èng hót bïn
th−êng ®−îc treo vµo ®Çu cÇn cÈu hoÆc dïng gi¸ ®ì ®Ó gi÷ cho èng th¼ng ®øng vµ cã thÓ di
®éng ngang trong lßng giÕng
5.5.3.4.1. M¸y hót bïn kh«ng khÝ

CÊu t¹o m¸y hót bïn kh«ng khÝ bao gåm
- Buång hçn hîp kh«ng khÝ
- èng hót bïn
- èng x¶ bïn vµ èng h¬i Ðp
PhÇn th¼ng ®øng trong giÕng cña èng hót bïn lµm b»ng thÐp gåm çc ®o¹n èng dµi 2m, 4m,
6m. Çc ®o¹n ®−îc nèi víi nhau b»ng mÆt bÝch, phÇn trªn dïng èng cong cã b¸n kÝnh t−¬ng
®èi lín hoÆc dung èng cao su, nÕu dïng èng cao su th× ph¶i cã C«-li-ª ®Ó kÑp chÆt nã vµo
trong èng thÐp.
ChiÒu s©u ngËp n−íc H cña buång hçn hîp kh«ng khÝ kÓ tõ mÆt n−íc trong giÕng phô
thuéc vµo lo¹i ®Êt cÇn hót, l−u l−îng vµ ¸p suÊt h¬i Ðp, th«ng th−êng H kh«ng nªn nhá h¬n
5m.
Theo tÝnh to¸n trÞ sè H ph¶i tho¶ m]n çc ®iÒu kiÖn sau ®©y míi dïng ®−îc m¸y hót bïn:
(H + a) γ1 > a.γ2 + (H + h) γ3
hγ 3 + a (γ 2 − γ 1 )
H>
γ1 −γ 3
Trong ®ã: h - Kho¶ng çch tõ miÖng èng x¶ bïn ®Õn mÆt n−íc trong giÕng,m
a - Kho¶ng çch tõ tim buång hçn hîp kh«ng khÝ ®Õn miÖng èng x¶ bïn,m
γ1,γ2,γ3 – LÇn l−ît lµ tØ träng cña n−íc,v÷a bïn vµ hçn hîp v÷a bïn víi kh«ng khÝ
Khi H vµ h t−¬ng ®èi lín th× trÞ sè (γ2 - γ1) cã thÓ bá qua vµ c«ng thøc sÏ lµ:
hγ 3
H>
1−γ 3
1
H> h
 1 
 − 1
γ3 
H > α .h
TrÞ sè α quyÕt ®Þnh bëi γ3 b»ng çch:
Cè ®Þnh chiÒu cao miÖng x¶ bïn, n©ng ®Çu miÖng èng hót bïn lªn cho tíi khi kh«ng x¶
bïn ra n÷a, lóc ®ã chiÒu s©u n»m trong n−íc cña èng hót bïn H lµ nhá nhÊt, tõ ®ã cã thÓ tÝnh
ra trÞ sè cña γ3. ChiÒu s©u n»m trong n−íc cña èng hót bïn ph¶i lín h¬n trÞ sè Hmin cµng
nhiÒu th× hiÖu qu¶ cµng tèt.
H¬i Ðp ®i qua çc lç nhá cña buång hçn hîp, ®−êng kÝnh cña lç nµy th−êng lµ 5mm, gãc
kÑp cña lç víi thµnh èng kh«ng lín h¬n 450. Tæng diÖn tÝch cña çc lç th−êng lÊy b»ng 1.5
lÇn diÖn tÝch cã hiÖu cña èng h¬i Ðp.
Èng hót bïn kh«ng nªn dµi qu¸ vµ cong qu¸ ®Ó khái bÞ t¾c. ë ®o¹n cong nªn më réng
®uêng kÝnh vµ t¹i chç cong nªn ®Ó më mét cöa sæ ®ãng më ®−îc (®Ó tiÖn xö lý khi bÞ t¾c
èng). ë ®¸y buång hçn hîp kh«ng khÝ còng nªn lµm n¾p ®Ëy ®ãng më ®−îc ®Ó cã thÓ dän
s¹ch bïn trong buång hçn hîp.
Mét sè tÝnh to¸n:
γ 
(1) L−u l−îng v÷a bïn phun ra:q2(h) = q1(h)  1 = w  ,m3/giê
γ 0 
Trong ®ã
q1(h) –l−îng ®Êt bïn hót ra trong mét giê tÝnh theo tr¹ng th¸i ®Êt tù nhiªn, m3/giê
γ1: Träng l−îng ®¬n vÞ cña ®Êt ë tr¹ng th¸i tù nhiªn.
γo: Tû träng cña h¹t ®Êt cã thÓ lÊy γ0=2.6.
ω: Träng l−îng cÇn thiÕt ®Ó cho 1m3 ®Êt ë tr¹ng th¸i tù nhiªn biÕn thµnh ®Êt bïn, m3/m3,
trÞ sè ω cã thÓ tham kh¶o trong b¶ng 5.5.3.
(2) Tû träng cña v÷a bïn
γ 1 + ωγ
γ2 =
γ1
+ω
γ0
Trong ®ã: γ: Tû träng cña n−íc

q2
(3) DiÖn tÝch mÆt c¾t cÇn thiÕt cña èng hótFhót = .10 4 ,cm2
v
Trong ®ã Q2: L−u l−îng bïn,m3/gi©y
V : Tèc ®é hót bïn,tuú lo¹i ®Êt to nhá lÊy b»ng1 – 2 m /gi©y
(4) L−îng n−íc do m¸y hót bïn x¶ ra q(h) =q1(h) ω, m3/gi©y
(5) L−îng tiªu hao h¬i Ðp cho mét m¸y hót bïn khi tÝnh ®æi thÓ tÝch ra thÓ tÝch d−íi ¸p
suÊt khÝ quyÓn.
C1. .m.q 2 (min) .h

q 4 (min) = ,m3/phót
H + 10
C 2 . lg
10
Trong ®ã
H - ChiÒu s©u gËp n−íc cña bußng hçn hîp kh«ng khÝ kÓ tõ mÆt n−íc trong giÕng,m
Q2(min) - L−u l−îng v÷a bïn trong mét phót,m3/phót
C1 - HÖ sè ®iÒu chØnh ; x¸c ®Þnh trong qu¸ tr×nh ®o ®¹c khi thi c«ng, khi kh«ng ®o
®−îc th× lÊy C1 = 1.2 – 20 ®Ó tÝnh thö.
C2 hÖ sè tÝnh theo chiÒu s©u t−¬ng ®èi cña buång hçn hîp kh«ng khÝ:
S
a=
S+s
m - HÖ sè do tÝnh dæi l−îng h¬i Ðp cÇn thiÕt ®Ó ®−a n−íc trong lªn thµnh l−îng n−íc cÇn
γ (γ 2 − γ 3 )
thiÕt ®Ó ®−a v÷a bïn lªn: m =
γ 2 (γ − γ 3 )
(6) ¸p suÊt n−íc cÇn thiÕt cña h¬i Ðp (sè ®äc trªn ®ång hå ®o ¸p suÊt cña m¸y h¬i Ðp )
H
P= + (0.2→ 0.5),atm*
10
ë ®©y atm* =atm thùc tÕ - atm bªn ngoµi
(7) MÆt c¾t cÇn thiÕt cña èng ®Ó ®−a bïn lªn
Trong buång hçn hîp kh«ng khÝ, bät kh«ng khÝ trong v÷a bïn chÞu ¸p suÊt cña H/10,
atm
MÆt c¾t cÇn thiÕt b»ng :
10
q 2( giay ) + q 4 ( giay )
Fhçn hîp = H + 10 .104 cm2
Vhçnhäp
B¶ng 5.5.3
Tªn ®Êt γ1 γ0 (t/m3) Vy (lÇn) Cv Cw γ2
(t/m3)
Çt mÞn rêi r¹c 1.25 2.6 4–6 10.7 – 7.4 23.8 – 1.17 –
17.2 1.12
Çt võa rêi r¹c 1.35 2.6 6–7 8 – 6.9 18.4 – 1.1 – 1.11
16.2
Çt mÞn chÆt chÏ 1.45 2.6 7–8 7.4 – 6.5 17.2 – 1.12 – 1.1
15.3
Çt võa chÆt chÏ 1.55 2.6 8–9 7 – 6.3 16.2 – 1.11- 1.1
14.7
Çt th« chÆt chÏ 1.65 2.6 10 – 12 6–5 14.2 – 1.1 – 1.08
12.1
§Êt sÐt rêi r¹c vµ 1.70 2.2 4–8 16.1 – 8.8 30 – 17.5
1.19 –
sÐt çt 1.11
§¸t sÐt chÆt võa 1.75 2.3 8 – 10 8.7 – 7.1 18 – 15 1.1 – 1.09
§Êt sÐt chÆt vµ sÐt 1.80 2.4 4.5 – 8 14.3 – 8.6 28.6 – 1.2 – 1.12
çt 18.3
§Êt sÐt cøng 1.90 2.6 8 – 12 8.3 – 5.7 19.2 – 1.14 –
13.7 1.09
§Êt ®¸ ong(lÉn sái) 1.50 2.7 15 – 18 3.6 – 3.0 9.1 – 7.7 -
Sái chÆt võa 1.70 2.7 18 – 20 3.4 – 3.0 8.6 – 7.8 -
Sái to chÆt chÏ 1.90 2.7 20 – 25 3.4 – 2.7 8.6 – 7.0 -
Sái kÕt 2.20 2.7 25 – 30 3.2 – 2.6 8.0 – 7.0 -
§Êt trång trät chÆt 1.60 2.0 3–6 21.1 – 34.8 – 21 1.21 – 1.1
chÏ 11.8
§¸ mÒm 2.40 2.6 30 - 40 3.0 – 2.2 7.4 – 5.6 -
Chó thÝch:
γ1: Dung träng cña ®Êt ë tr¹ng th¸i tù nhiªn.
γ0: Tû träng cña h¹t ®Êt.
Vy: L−îng n−íc trong v÷a bïn b»ng sè lÇn cña thÓ tÝch n−íc t−¬ng.
Cv : §é ®Æc cña v÷a bïn tÝnh theo thÓ tÝch.
Cw: §é ®Æc cña v÷a bïn tÝnh theo träng l−îng.
γ2 : Tû träng cña v÷a bïn.
T¹i cöa tho¸t bïn bät kh«ng khÝ trong v÷a bïn chÞu ¸p suÊt cña khÝ quyÓn, thÓ tÝch t¨ng
lªn do ®ã mÆt c¾t cÇn thiÕt b»ng:
q2 − q4 4
Fra = 10 , cm 2
Vra
Trong ®ã Vra: L−u tèc cña hçn v÷a ë cöa ra, lÊy b»ng 6→8 m/gi©y
Q4 : L−îng h¬i Ðp ®i vµo buång hçn hîp trong mét gi©y,m3/gi©y
H + 10
B¶ng 5.5.4 TrÞ sè lg khi H=1→35m
10
H H + 10 H H + 10 H H + 10 H H + 10
lg lg lg lg
10 10 10 10
1 0.04 9 0.28 17 0.43 26 0.56
2 0.08 10 0.30 18 0.45 27 0.57
3 0.11 11 0.32 19 0.46 28 0.58
4 0.15 12 0.34 20 0.48 29 0.59
5 0.18 13 0.36 21 0.49 30 0.60
6 0.20 14 0.38 22 0.51 31 0.61
7 0.23 14 0.40 23 0.52 32 0.62
8 0.26 15 0.41 24 0.53 33 0.63
16 25 0.54 34 0.64
§èi chiÕu víi çc ®iÒu kiÖn c«ng t¸c (Hvµ h) kh¸c nhau ®Ó tÝnh çc chØ sè Fhót Fhçn hîp vµ
Fra ®Ó kiÓm tra ®−êng cña çc èng. Th−êng dïng èng h×nh trô trßn cã ®−êng kÝnh thèng nhÊt
suèt chiÒu dµi. Tr−êng hîp ®Æc biÖt míi dïng çc ®−êng kÝnh kh¸c nhau:
(8) MÆt c¾t cÇn thiÕt cña èng dÉn h¬i Ðp
10 1
Fh¬i = q 4 x x10 4 , cm 2
H + 10 Vhoi
Trong ®ã: q4 (min,tæng =(1.2 – 1.3).n. q4( min).k

Trong ®ã n – Tæng sè m¸y hót bïn
k – HÖ sè ®ång thêi lµm viÖc cña çc m¸y hót bïn lÊy nh− sau:
n 1 2–3 4-6 7 - 10 >25
K 1 0.9 0.8 0.6 0.5
Quy çch kü thuËt cña çc lo¹i m¸y hót bïn th−êng dïng nªu trong b¶ng 5.5.5
B¶ng 5.5.5. M¸y hót bïn

Thø M¸y hót bïn Thïng khÝ Lç x¶ khÝ èng vµo khÝ DiÖn
tù tÝch
x¶
khÝ
§−êng DiÖn §−êng ChiÒu Dung §−êng Sè Tæng §−êng DiÖn F
kÝnh, tÝch mÆt kÝnh, dµi tÝch kÝnh, lç diÖn kÝnh, tÝch vµo
mm c¾t,cm2 mm m3 mm tÝch mm mÆt khÝ
c¾ %
1 150 176.72 260 700 0.025 5 110 21.30 50 19.64 110
2 250 490.87 450 530 0.056 5 200 39.27 50 19.64 20
3 300 706.87 700 990 0.358 5 420 82.47 73 44.18 186
4 420 1385.44 1900 1060 2.96 5 840 164.93 75 44.18 372
C«ng suÊt cña m¸y hót bïn cã liªn quan ®Õn nhiÒu yÕu tè, nh− dèi t−îng hót bïn, kho¶ng
çch tõ çc nguån cung cÊp nh− h¬i Ðp ®Õn chç hót bïn, chiÒu s©u n−íc khi hót bïn … c«ng
suÊt cña tõng lo¹i m¸y cã thÓ tham kh¶o b¶ng 5.5.6.
B¶ng 5.5.6. M¸y hót bïn

§−êng kÝnh m¸y L−îng cÊp h¬i ¸p lùc h¬i L−îng hót h¬i
hót bïn,mm cña m¸y h¬i Ðp, kG/cm2 m3/phót -m3/phót
m3/phót
φ 50 1 m¸y 20 6.3 – 2.7 121 2
φ250 1 m¸y 20 5.5 – 5.4 564 8.4
φ300 1 m¸y 20 5.4 684 11.4
1 m¸y 20 5.5 930 15.5
φ420 1 m¸y 20 5.2 1096 18.3
1 m¸y 20 5.4 1639
5.5.3.4.2. M¸y hót bïn thuû lùc
CÊu tao: m¸y hót bïn thuû lùc gåm cã m¸y hót, èng hót, èng ®−a bïn lªn, èng n−íc cao
¸p. CÊu t¹o cña m¸y hót bïn cã thÓ xem trong h×nh 5.5.12
Tû sè gi÷a ¸p lùc n−íc ë miÖng phu n−íc cao ¸p bªn trong m¸y hót bïn víi ¸p lùc n−íc
cÇn thiÕt ®Ó ®−a bïn lªn b×nh qu©n b»ng 5. ViÖc tÝnh to¸n ®−êng kÝnh èng n−íc cao ¸p cã thÓ
tham kh¶o ch−¬ng VI, phÇn thi c«ng mãng cäc ®é ®Æc cña v÷a bïn thÝch hîp víi m¸y hót
bïn cã thÓ tham kh¶o trÞ sè kinh nghiÖm nªu trong b¶ng 5.5.3. L−îng n−íc cao ¸p cÇn thiÕt
®Ó hót bïn gÇn b»ng l−îng v÷a bïn.
HiÖu suÊt cña m¸y hót bïn thuû lùc th−êng b»ng 10%, 20% hiÖu suÊt cña m¸y b¬m cao ¸p
Dïng m¸y hót bïn thuû lùc kh«ng bÞ chiÒu s©u n−íc h¹n chÕ nh−ng hiÖu suÊt cña nã phô
thuéc vµo ¸p suÊt n−íc vµ l−u l−îng n−íc, khi cÇn thiÕt cã thÓ b¬m thªm n−íc vµo trong
buång giÕng ®Ó ®−a cao mùc n−íc lªn do ®ã m¸y hót bïn lµm viÖc cã hiÖu qu¶ h¬n.
5.5.3.4.3. Nh÷ng ®Æc ®iÓm cÇn chó ý khi hót bïn h¹ giÕng
§Ó tr¸nh giÕng ch×m bÞ rçng ch©n, sinh ra hiÖn t−îng çt tråi, ®é chªnh cao gi÷a mÆt ®Êt
vµ lçgiÕng víi cao ®é ch©n v¸t ph¶i quy ®Þnh tuú thuéc vµo ch©n ®Êt vµ ®iÒu kiÖn thi c«ng
thùc tÕ. NÕu lµ lo¹i ®Êt çt th× cao ®é mÆt ®Êt ë çc lç giÕng cho phÐp thÊp h¬n cao ®é ch©n
v¸t 0.5 – 1m. NÕu lµ lo¹i ®Êt sÐt th× chªnh cao nµy kh«ng qu¸ 2m.
- §Ó cho giÕng ch×m ®−îc h¹ xuçng c©n b»ng, kh«ng x¶y ra nghiªng lÖch qu¸ lín, cao
®é mÆt ®Êt trong çc lç giÕng ph¶i gi÷ chªnh nhau kh«ng qu¸ 0.5m.
- Khi hót bïn ph¶i lu«n b¬m bï n−íc vµo trong giÕng vµ l−îng thÈm thÊu cña n−íc
ngÇm rÊt nhá víi l−îng n−íc hót ra cña m¸y hót bïn. Do ®ã nÕu kh«ng bï n−íc vµo
trong giÕng th× ®é chªnh lÖch cét n−íc trong vµ ngoµi giÕng sÏ rÊt lín, dÉn ®Õn giÕng
bÞ lón xuèng ®ét ngét, dÔ bÞ nghiªng lÖch. MÆt kh¸c, ¸p lùc n−íc bªn ngoµi lín còng
cã thÓ g©y ph¸ ho¹i thµnh giÕng.
- §Ó n©ng cao n¨ng suÊt, khi hót bïn ph¶i th−êng xuyªn l¾c èng hót, sao cho nång ®é
v÷a bïn cµng lín, cµng tèt.
- Khi x¶ bïn, ph¶i chó ý ®Õn ¸p lùc cña ®Êt ë xung quanh giÕng ch×m ®èi víi khung
v©y cäc v¸n thÐp, tr¸nh cho nã bÞ qu¸ t¶i. NÕu ¸p lùc ®Êt qu¸ lín, v−ît qu¸ trÞ sè cho
phÐp th× ph¶i ®µo bít mét phÇn ®Êt ë xung quanh ®Ó ®¶m b¶o an toµn.
5.5.3.5. §o ®¹c trong qu¸ tr×nh h¹ giÕng vµ sai sè cho phÐp

5.5.3.5.1. Ph−¬ng ph¸p ®o ®¹c
Sau khi th¸o v¸n khu«n ®èt giÕng ®Çu tiªn, rót bá ®Öm kª, th× dïng s¬n ®æ v¹ch
®−êng trôc ngang vµ däc trªn ®Ønh giÕng, trªn mÆt bª t«ng v¸ch ngoµi, ®−êng trôc tim theo
phÇn bª t«ng ®] ®æ nh−ng trôc ngang vµ däc ph¶i th¼ng gãc víi nhau.
§iÓm cÇn ®o cao ®é ®Æt ngay trªn trôc ë mÐp ®Ønh giÕng hoÆc ®Æt ë bèn gãc giÕng.
C¨n cø vµo khèi bª t«ng ®] ®óc xong, dùa vµo çc trôc ®] x¸c ®Þnh, t×m ra mÆt ph¼ng lý luËn
cña ®Ønh giÕng vu«ng gãc víi trôc giÕng. §Çu tiªn ®o ®Ó t×m ra møc chªnh cao ®é cña bèn
®iÓm so víi mÆt ph¼ng lý luËn, ®Ó cã sè liÖu ®èi chiÕu trong qu¸ tr×nh h¹ giÕng, ®Ó biÕt ®−îc
giÕng cã bÞ nghiªng hay kh«ng.
Trªn ®−êng trôc ë v¸ch ngoµi cña giÕng, dïng s¬n kÎ 4 mia gièng nhau. Sè ®o cña mia
tÝnh tõ ch©n giÕng lªn. ChiÒu cao cña ch©n giÕng nªn ®o tõ mÆt ph¼ng lý luËn trªn ®Ønh
giÕng xuèng. NÕu 4 ®iÓm ®o chªnh nhau, th× cã thÓ lÊy ®iÓm thÊp nhÊt trong 4 ®iÓm lµm
mèc O. Khi nèi cao giÕng, th× vÏ kÐo dµi mia lªn, kh«ng nªn dïng mia cã s½n ë ngoµi g¾n
vµo v¸ch giÕng.
B¶ng 5.5.7 Quy ®Þnh vÒ ®o d¹c trong qu¸ tr×nh h¹ giÕng cã thÓ xem trong b¶ng
5.5.7
Thêi gian Thêi gian, giê
Néi dung ®o Thêi k× ®Çu Thêi k× sau
VÞ trÝ giÕng 2 lÇn /1ngµy 1 lÇn /1ngµy
Cao ®é ch©n giÕng 2giê/1 lÇn 2giê/1 lÇn
Cao ®é lßng s«ng ngoµi giÕng 2 ngµy / lÇn 2 ngµy / lÇn
Cao ®é ®Êt trong giÕng
- ë lç hót bïn 1 giê/ 1 lÇn 1 giê/ 1 lÇn
- ë lç kh«ng hót bïn 4 giê / 1 lÇn 4 giê / 1 lÇn
Mùc n−íc trong vµ ngoµi giÕng quan s¸t th−êng xuyªn
Cao ®é mùc n−íc s«ng 2 lÇn /1ngµy 2 lÇn /1ngµy
5.5.3.5.2. Quy ®Þnh vÒ ®é nghiªng lÖch cña giÕng

Qu¸ tr×nh h¹ giÕng nÕu vÞ trÝ vµ ®é nghiªng cña giÕng v−ît qu¸ trÞ sè sau ®©y th× ph¶i
®iÒu chØnh:
- Thêi kú ®Çu giÕng h¹ vµo trong ®Êt, víi chiÒu s©u H >15m, th× ®é nghiªng lÖch cho
phÐp lµ 1.5 % H.
- Thêi kú sau cña qu¸ tr×nh h¹ giÕng vµo trong ®Êt, víi chiÒu s©u H>15m, th× ®é
nghiªng lÖch cho phÐp lµ 1%H0.
NÕu vÞ trÝ cña giÕng sai lÖch ( 1%H +∆) / 2 theo h−íng B¾c – Nam hay th−îng
h¹ l−u, th× ph¶i ®iÒu chØnh.
H - ChiÒu s©u giÕng h¹ vµo trong ®Êt.
∆ - §é lÖch cña giÕng ch×m chê næi khi h¹ xuèng ®¸y s«ng.
5.5.4. nèi cao çc ®èt giÕng
Thø tù nèi cao çc ®èt giÕng ch×m nh− sau:

- L¾p dùng v¸n khu«n trong cña lç giÕng.
- Dùng buéc cèt thÐp cña çc t−êng ng¨n v¸ch trong vµ v¸ch ngoµi.
- L¾p v¸n khu«n ngoµi, v¸n khu«n ngoµi vµ v¸n khu«n trong ®−îc gi»ng b»ng çc
thanh gi»ng bul«ng.
- §æ bª t«ng.
5.5.5. ®æ bª t«ng bÞt ®¸y giÕng ch×m
5.5.5.1. KiÓm tra vÐt dän ®¸y giÕng

Khi giÕng ®] h¹ ®Õn cao ®é thiÕt kÕ, tiÕn hµnh c«ng t¸c kiÓm tra, vÐt dän ®¸y giÕng,
b»ng çch dïng vßi xãi vµ m¸y hót bïn ®Ó xãi röa vµ hót hÕt bïn næi vµ ®Êt rêi trong ph¹m
vi ®¸y giÕng. Trong qu¸ tr×nh hót bïn, ph¶i b¬m n−íc bï vµo ®Ó tr¸nh hiÖn t−îng çt tråi,
lµm giÕng bÞ nghiªng lÖch.
KÝch th−íc dän mãng chñ yÕu ®Þnh theo lùc c¾t mµ bª t«ng bÞt ®¸y truyÒn xuèng
mãng, cã thÓ xÐt ®Õn t×nh h×nh æn ®Þnh cña giÕng ch×m tùa trªn ®Êt ( d−íi mÆt v¸t ch©n
giÕng sau khi dän mãng xong).
Tiªu chuÈn dän mãng quy ®Þnh nh− sau:
- Bïn vµ ®Êt rêi trong ph¹m vi giÕng ph¶i vÐt dän s¹ch sÏ, bÒ dµy líp bïn l¾ng ®äng
trªn mÆt kh«ng lín h¬n 0.1m ( v× nÕu líp bïn l¾ng ®äng dµy qu¸ sÏ ¶nh h−ëng kh«ng
tèt tíi chÊt l−îng cña líp bª t«ng bÞt ®¸y).
- MÆt c¾t ®¸y giÕng sau khi vÐt dän ph¶i tho¶ m]n çc kÝch th−íc sau:
+ H×nh chiÕu n»m ngang cña phÇn ch©n giÕng thß lªn b kh«ng nhá h¬n 0.5m;
phÇn mÆt v¸t thß lªn a kh«ng nhá h¬n 0.8m.
+ Kho¶ng çch th¼ng ®øngtõ ®Ønh mÆt v¸t cña ch©n giÕng ®Õn ®¸y mãng d1
kh«ng nhá h¬n 1.5m.
+ Kho¶ng çch tõ ®¸y t−êng ng¨n ®Õn ®¸y mãng ë d−íi t−êng ng¨n d2 kh«ng
nhá h¬n 1.5m.
+ Cao ®é ®¸y mãng trong lç giÕng cã thÓ thÊp h¬n cao ®é ®¸y mãng ë bªn d−íi
t−¬ng ng¨n mét chót, nh−ng lín nhÊt kh«ng ®−îc thÊp qu¸ 0.5m.
Tr−êng hîp ch©n giÕng ch×m ph¶i h¹ xuèng tÇng ®¸ c¬ b¶n, th× sau khi dän bá líp ®¸
phong ho¸ ®i, ph¶i gi¶i quyÕt vÊn ®Ò tùa æn ®Þnh trªn ®Êt ®¸y mãng, kh«ng ®Ó cho nã h¹
xuèng qu¸ nhiÒu. Do ®ã khi ®Þnh tiªu chuÈn dän mãng vµ kiÓm to¸n c−êng ®é cña bª t«ng
bÞt ®¸y, ph¶i lµm sao cho cho phÇn ®Êt vµ mÆt v¸t cña ch©n giÕng ngµm vµo ®ñ søc ®ì träng
l−îng cña giÕng ch×m.
ThiÕt bÞ dän mãng chñ yÕu gåm cã m¸y hót bïn, èng xãi n−íc th¼ng ®øng, èng xãi
n−íc n»m ngang. Khi hót bïn, bÊt cø lóc nµo ®¸y lç còng kh«ng ®−îc v−ît qu¸ cao ®é ch©n
giÕng, ®Ó tr¸nh çt tråi nhiÒu. Sau khi dïng n−íc cao ¸p xãi lë, ®Êt ë d−íi mÆt v¸t cña ch©n
giÕng vµ bªn d−íi t−êng ng¨n, dïng m¸y hót bïn hót ra. N−íc cao ¸p do m¸y b¬m ly t©m
cung cÊp. ¸p lùc n−íc lín nhÊt cã thÓ ®¹t tíi 25kG/cm2. Khi xãi n−íc b»ng èng xãi ngang,
ph¶i ®Þnh h−íng xoay chuyÓn trªn sµn, cø xoay 100 mét lÇn, sao cho tÊt c¶ çc h−íng cña
giÕng ch×m ®Òu bÞ xãi.
èng çp n−íc lµ èng thÐp ®óc liÒn hay èng thÐp hµn, ®−êng kÝnh 75mm vµ èng cao su
cã ®−êng kÝnh trong 75mm ®−îc gia c−êng b»ng cuèn d©y thÐp m¹ kÏm (cã ®−êng kÝnh
2mm).
5.5.5.2. BÞt ®¸y

5.5.5.2.1. ChiÒu dµy líp bª t«ng bÞt ®¸y
T¸c dông cña bª t«ng bÞt ®¸y giÕng ch×m lµ ®Ó truyÒn toµn bé t¶i träng cña kÕt cÊu bªn
trªn xuèng ®¸y mãng. V× vËy, chiÒu dµy cña líp bª t«ng bÞt ®¸y nµy ph¶i ®¶m b¶o chèng
®−îc ¸p lùc ®Èy lªn cña ®Êt vµ n−íc ë bªn d−íi giÕng ch×m. Khi tÝnh chiÒu dµy líp nµy theo
®iÒu kiÖn c¬ häc, ph¶i kiÓm tãan øng lùc c¾t τ trªn mÆt c¾t xem cã nhá h¬n øng lùc c¾t τ
cho phÐp hay kh«ng. øng suÊt kÐo cho phÐp cña bª t«ng ®æ d−íi n−íc x¸ch ®Þnh bëi çc yÕu
tè bÊt lîi, nh− líp mÆt cña bª t«ng t−¬ng ®èi kÐm v.v.. Nãi chung cã thÓ lÊy [σ]k =1 – 2
kG/cm2.
5.5.5.2.2. §æ bª t«ng d−íi n−íc b»ng ph−¬ng ph¸p dïng èng dÉn
th¼ng ®øng
Dïng èng dÉn ®Ó ®æ bª t«ng d−íi n−íc th× b¸n kÝnh cã hiÖu cña mét èng dÉn b»ng 3 –
4.5m, tuú thuéc vµo ®é ch¶y cña bª t«ng ; trÞ sè ghi trong b¶ng 5.5.8 cã thÓ tham kh¶o ®Ó bè
trÝ èng dÉn. VÞ trÝ trªn mÆt b»ng cña èng dÉn nªn ®Æt dóng träng t©m cña diÖn bª t«ng mµ
èng dÉn ®ã ®æ ®−îc.
B¶ng 5.5.8 Ph¹m vi ®æ ®−îc cña mét èng dÉn

B¸n kÝnh ChiÒu dµi / chiÒu réng ChiÒu dµi / chiÒu réng ChiÒu dµi / chiÒu réng
cã hiÖu t¸c = 1/1 =1/2 =1/3
dông, m Dµi vµ DiÖn Dµi vµ DiÖn Dµi vµ DiÖn
réng,m tÝch,m2 réng,m tÝch,m2 réng,m tÝch,m2
3.0 4.2 x 4.2 13.6 5.4 x 2.7 13.6 5.7 x1.9 10.8
3.5 5.0 x 5.0 25.0 6.2 x 3.1 19.2 6.5 x 2.2 14.3
4.0 5.6 x 5.6 31.4 7.1 x 3.5 24.8 7.5 x 2.5 18.7
4.5 6.3 x 6.3 39.8 8x4 32 8.4 x 2.8 23.5
Khi ®æ bª t«ng d−íi n−íc nªn b¾t ®Çu ®æ tõ ®¸y giÕng thÊp nhÊt. Trong suèt qu¸ tr×nh
®æ bª t«ng, ph¶i gi÷ cho ¸p lùc cña cét bª t«ng t¹i ®¸y èng dÉn lín h¬n ¸p lùc n−íc ë bªn
ngoµi èng mét trÞ sè P kh«ng nhá h¬n trÞ sè P ghi trong b¶ng 5.5.9, ®ång thêi duy tr× chiÒu
cao nh« khái mÆt n−íc (h1) cña èng dÉn tuú thuéc vµo P.
B¶ng 5.5.9
B¸n kÝnh t¸c dông cña èng Chªnh ¸p (P), ChiÒu cao h1=4P – ®é ch«n s©u (d)
dÉn, m kG/cm2 0.6h2, m m
0.3 1.0 4 – 0.6h2 0.9 – 1.2
3.5 1.5 6 – 0.6h2 1.2 – 1.5
4 2.5 10 – 0.6h2 1.5 – 1.8
h2 - Kho¶ng çch tõ mÆt n−íc ®Õn mÆt bª t«ng ë xung quanh èng dÉn.
d - §é ch«n s©u cña èng dÉn trong bª t«ng.
§é dèc l−u ®éng cña bª t«ng kh«ng qu¸ 1/5. Dïng nhiÒu èng dÉn cïng ®æ mét lóc th×
møc chªnh cao gi÷a mÆt bª t«ng t¹i vÞ trÝ çc èng dÉn kh«ng ®−îc qu¸ (1/15 – 1/20) kho¶ng
çch gi÷a çc èng, thêi gian ngõng ®æ bª t«ng vµo mét èng kh«ng l©u qu¸ 15 – 20 phót.
L−îng bª t«ng cung cÊp trong mét ®¬n vÞ thêi gian kh«ng ®−îc Ýt h¬n:
Q = n. q , m3/giê (5.5.22)
Trong ®ã: n - Sè èng dÉn ®æ bª t«ng cïng mét lóc.
q - L−îng bª t«ng cÇn cÊp cho mét èng, xem b¶ng 5.5.10
B¶ng 5.5.10 L−îng bª t«ng cÇn cÊp cho mét èng dÉn
B¸n kÝnh t¸c dông cña DiÖn tÝch ph¹m vi ®æ bª t«ng L−îng bª t«ng cÇn cung cÊp q, m3/ giê,
èng dÉn, m cña èng dÉn, m2 kh«ng nhá h¬n
t* = 3 giê T* = 4giê
3.0 20 8 6
10 4 3
3.5 25 13 10
15 8 6
4.0 30 18 14
20 12 9
Chó thÝch:
t* - Thêi gian ®¶m b¶o duy tr× ®é ch¶y cña bª t«ng, tèt nhÊt t×m b»ng thùc nghiÖm.
Tû lÖ thµnh phÇn cña hçn hîp bª t«ng ®−îc ®æ d−íi n−íc ®−îc quyÕt ®Þnh xuÊt ph¸t tõ
®iÒu kiÖn vÒ tÝnh dÔ ®æ, c−êng ®é cÇn thiÕt ®èi víi c«ng tr×nh. VËt liÖu trén ph¶i ®¶m b¶o
kh«ng bÞ ph©n tÇng bª t«ng khi ®æ. Thêi gian s¬ sinh cña nã lín h¬n hay b»ng 3 giê. L−îng
xi m¨ng dïng cho bª t«ng t¨ng 20% so víi cÊp phèi bª t«ng cïng chØ tiªu ®æ ngoµi trêi,
th−êng kh«ng ®−îc Ýt h¬n 350 kg xim¨ng / 1m3 bª t«ng. Cèt liÖu cã thÓ dïng ®¸ d¨m hay
cuéi, cã ®−êng kÝnh lín nhÊt kh«ng qu¸ 1/4 ®−êng kÝnh èng dÉn. Hµm l−îng çt trong bª
t«ng kh«ng qu¸ 45 – 50%. Tû lÖ N−íc – Xi m¨ng dùa vµo thÝ nghiÖm vµ c−êng ®é thiÕt kÕ
®Ó x¸c ®Þnh, tû lÖ nµy th−êng lÊy thÊp h¬n so víi tû lÖ trong bª t«ng th−êng mét chót.
Khi chän thµnh phÇn bª t«ng ®æ d−íi n−íc, th× c−êng ®é cña nã lÊy cao h¬n c−êng ®é
thiÕt kÕ 10%.
§é sôt cña hçn hîp bª t«ng lÊy b»ng 16 – 20cm, tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn thêi tiÕt vµ cù
li vËn chuyÓn cña bª t«ng.
èng dÉn cña hçn hîp bª t«ng th−êng dïng lo¹i cã ®−êng kÝnh 200 – 300 mm. Çc ®èt
èng trªn cïng dïng lo¹i ng¾n 1 – 2m, çc ®èt d−íi cïng dµi h¬n: 4 – 6m. Mèi nèi gi÷a çc
èng dïng mÆt bÝch ghÐp chÆt b»ng bul«ng, ë gi÷a cã ®Öm tÊm Ami¨ng hay gio¨ng cao su ®Ó
chèng rß n−íc. èng l¾p xong ph¶i tiÕn hµnh thö ®é kÝn, ®é chÞu kÐo. ¸p lùc thö lÊy b»ng
1.25 ¸p lùc tÝnh to¸n.
Qu¶ cÇu ®Ó bÞt ®Çu d−íi cña èng dÉn cã cÊu t¹o nh− h×nh 5.5.14.
Qu¶ cÇu gç chÕ t¹o xong ph¶i kiÓm tra, nghiÖm thu. Sai sè cho phÐp: + 0mm
-2mm
Sau khi kiÓm tra xong, ph¶i thö cho ®i qua èng dÉn vµ qu¶ cÇu nµo thö víi èng dÉn
nµo sÏ ®Æt vµo èng dÉn ®ã. Ngoµi ra, lóc ®æ bª t«ng ph¶i cã mét qu¶ cÇu dù phßng.
BÓ chøa bª t«ng ph¶i thiÕt kÕ cho dung tÝch chøa ®ñ khèi l−îng bª t«ng dù tr÷ tr−íc
lóc c¾t cÇu vµ ph¶i lµm çc cöa ®ãng më ®−îc ®Ó ph©n phèi bª t«ng cho çc èng dÉn. PhÔu
høng bª t«ng nèi víi çc èng dÉn ph¶i cã dung tÝch t−¬ng ®èi lín (kh«ng nhá h¬n 1m3), chç
liªn kÕt víi èng dÉn ph¶i ®¶m b¶o cã cïng mét ®−êng kÝnh, tim phÔu vµ tim èng ph¶i trªn
cïng mét ®−êng th¼ng. V¸ch trong ph¶i nh½n tr¬n, ®Ó kh«ng lµm t¾c kÑt qu¶ cÇu gç.
Pal¨ng xÝch n©ng h¹ èng dÉn ph¶i chän c¨n cø vµo träng l−îng b¶n th©n èng dÉn,
träng l−îng bª t«ng t¾c ®Çy trong èng dÉn trõ ®i lùc ®Èy cña n−íc.
§Ó tiÕn hµnh ®æ bª t«ng d−íi n−íc, ph¶i lµm sµn c«ng t¸c, bao gåm sµn ®æ bª t«ng,
sµn n©ng h¹ èng dÉn ( ph¶i cã ®ñ kho¶ng trèng ®Ó thao t¸c thuËn tiÖn ), sµn th¸o èng dÉn (
®ång thêi lµ sµn ®o ®¹c kiÓm tra). Trªn sµn ®æ bª t«ng bè trÝ bÓ chøa bª t«ng ®Ó ph©n phèi
vµo çc èng dÉn. Sè ng−êi lµm viÖc trªn sµn nµy kh¸ ®«ng nªn sµn ph¶i thiÕt kÕ v÷ng ch¾c
vµ cã lan can bao quanh ( ®Ó ®¶m b¶o an toµn ). Gi÷a sµn ®æ bª t«ng vµ sµn n©ng h¹ èng
dÉn, ph¶i cã kho¶ng trèng 4m ®Ó ®ñ chiÒu cao n©ng phÔu høng bª t«ng lªn vµ thao çc ®èt
èng dµi tõ 1 – 2m.
Tr−íc khi c¾t cÇu ®æ bª t«ng bÞt ®¸y, ph¶i tiÕn hµnh c«ng t¸c kiÓm tra:
- Dïng Pal¨ng xÝch n©ng h¹ 2 – 3 lÇn xem cã gÆp trë ng¹i g× kh«ng, ®ång thêi kiÓm tra
xem pal¨ng xÝch cã h− háng g× th× söa ch÷a.
- KiÓm tra xem trong èng cã r¸c r−ëi g× kh«ng nÕu cã dïng vît b»ng d©y thÐp ®an ®Ó
vít ra. Sau ®ã ®Ëy miÖng èng l¹i.
- Ch¹y thö m¸y rung ¸p ngoµi phÔu xem tÇn sè rung cã b×nh th−êng kh«ng, ®ång thêi
kiÓm tra çc bul«ng liªn kÕt.
- Dïng qu¶ th«ng cã ®−êng kÝnh nhá h¬n ®−êng kÝnh trong cña èng dÉn 10mm, th¶
vµo trong lßng èng dÉn tõ trªn xuèng d−íi mét lÇn.
- §o ®¹c cao ®é ®¸y mãng ë ngay d−íi miÖng èng dÉn vµ ë nh÷ng ®iÓm l©n cËn, råi
dùa vµo kÕt qu¶ ®ã ®Ó quyÕt ®Þnh vÞ trÝ ®Çu èng dÉn ( ®Çu d−íi), tr−íc lóc c¾t qu¶
cÇu, ph¶i kiÓm tra çc sè liÖu nµy mét lÇn n÷a.
- Ngoµi ra, ph¶i kiÓm tra bÓ chøa, m¸ng phÔu, èng vßi voi.v.v… vµ ®Æc biÖt lµ cöa më
bª t«ng vµo çc phÔu, xem viÖc ®ãng më cã dÔ dµng kh«ng. Sau khi c¾t qu¶ cÇu, cöa
më bª t«ng ph¶i lËp tøc ®−îc më, nÕu kh«ng bª t«ng ch¶y xuèng sÏ bÞ gi¸n ®o¹n,
kh«ng ®¶m b¶o ®−îc ®é ch«n s©u cña èng trong bª t«ng, tõ ®ã n−íc sÏ chui vµo bª
t«ng, lµm ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng bª t«ng.
Khi çc c«ng t¸c chuÈn bÞ vµ kiÓm tra ®] hoµn thµnh, tiÕn hµnh c¾t qu¶ cÇu. C¾t qu¶
cÇu vµ më cöa sæ bª t«ng trªn bÓ chøa ph¶i kÕt hîp ®ång thêi. Sau khi c¾t qu¶ cÇu, nÕu qu¶
cÇu gç th«ng qua thuËn lîi th× nhanh chãng ®æ bª t«ng liªn tôc vµo èng, sau khi qu¶ cÇu ®]
chui ra khái èng, h¹ èng dÉn xuèng 10 – 15 cm ®Ó t¨ng thªm chiÒu sau ngËp èng trong bª
t«ng.
Trong qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng, chØ ®−îc phÐp n©ng h¹ èng dÉn theo ph−¬ng th¼ng ®øng,
kh«ng ®−îc ®Ó cè ®Þnh èng dÉn trong bª t«ng qu¸ 1 giê 30 phót.
NÕu ®é dèc l−u ®éng cña bª t«ng lín h¬n 1:5, th× ph¶i t¨ng thªm chiÒu cao c¾m èng
dÉn vµo trong bª t«ng, nh−ng kh«ng ®−îc c¾m qu¸ s©u, lµm cho ®é l−u ®éng cña bª t«ng
gi¶m ®i.
ChiÒu cao cña cét bª t«ng trong èng dÉn (h) vµ chiÒu s©u n−íc trong giÕng (H) cã
h
quan hÖ víi nhau =0.65 lµ thÝch hîp nhÊt. Khi nhá h¬n trÞ sè nµy ph¶i t¨ng thªm chiÒu
H
s©u c¾m èng trong bª t«ng mét çch thÝch ®¸ng.
Trong qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng, ph¶i kiÓm tra ®o ®¹c co ®é mÆt bª t«ng t¹i çc ®iÓm. V×
mÆt bª t«ng cã mét líp v÷a næi, nªn ph¶i lµm qu¶ ®o cã tû träng lín h¬n tû träng cña n−íc,
nh−ng nhá h¬n tû träng cña bª t«ng. Do ®è, tû träng cña qu¶ ®o lÊy b»ng trÞ sè trung b×nh
céng cña tû träng n−íc vµ bª t«ng, d©y ®o nªn dïng lo¹i d©y thÐp ( ®Î tr¸nh d]n ), c¨n cø
vµo sè liÖu ®o ®¹c cao ®é bª t«ng, cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc chiÒu dµy líp bª t«ng ®] ®æ, ®é
ch«n s©u cña èng dÉn trong bª t«ng.
Khi ®] ®æ bª t«ng ®Õn cao ®é thiÕt kÕ, th× rót èng dÉn lªn khái mÆt bª t«ng 1m, råi
dïng qu¶ th«ng th¶ vµo trong, kÐo lªn kÐo xuèng ®Ó bª t«ng b¸m ë thµnh èng r¬i ra ngoµi,
®ång thêi dïng n−íc röa s¹ch phÔu vµ èng.
5.5.5.2.3. §æ bª t«ng b»ng ph−¬ng ph¸p v÷a d©ng

ViÖc ®æ bª t«ng b»ng ph−¬ng ph¸p v÷a d©ng ®−îc thùc hiÖn b»ng çch b¬m v÷a xi
m¨ng vµo trong çc khèi cèt liÖu th« ®] ®æ tr−íc. V÷a ®−îc ®æ th«ng qua çc èng ®Æt
trong vßng v©y giÕng ®Ó n©ng h¹ tù do ( ®æ bª t«ng kh«ng cã ¸p hoÆc qua nh÷ng èng ®Æt
trong khèi cèt liÖu lín ®Ó sö dông hoµn toµn ¸p lùc ®o cña träng l−îng cét v÷a ).
§Ó ®æ bª t«ng b»ng ph−¬ng ph¸p v÷a d©ng, ng−êi ta sö dông nh÷ng èng cã ®−êng kÝnh
37 – 100mm. Trªn ®Çu èng ®Æt mét phÔu cøng ®Ó cÊp v÷a liªn tôc. Khi ®æ bª t«ng b»ng
ph−¬ng ph¸p nµy, èng dÉn ®−îc ®Æt çch ®¸y mãng mét chót. Trong qu¸ tr×nh ®æ v÷a, èng
ph¶i th−êng xuyªn ch«n s©u vµo trong líp v÷a ®] ®æ tèi thiÓu kh«ng nhá h¬n 0.8m.
5.5.6. ®Æc ®iÓm thi c«ng giÕng ch×m chë næi
ë nh÷ng chç n−íc s©u qu¸ 10 – 15m, th−êng ¸p dông ph−¬ng ph¸p chë næi ®Ó ®−a
giÕng ch×m ®Õn vÞ trÝ h¹ lµ kinh tÕ nhÊt.
CÊu t¹o giÕng ch×m chë næi cã thÓ dïng v¸ch giÕng rçng, ®Êt ®¸y gi¶, ®Æt n¾p t¹m thêi
ë trªn lç giÕng hoÆc ®Æt phao ë xung quanh giÕng ch×m.
Çch chë næi: cã thÓ dïng ®−êng tr−ît ®Ó h¹ thuû hoÆc chÕ t¹o trong ©u thuyÒn, råi lîi
dông n−íc thuû chiÒu hay n−íc d©ng lµm næi lªn, còng cã thÓ ®Æt giÕng trªn phao, sµlan,
råi dïng ca n« l¸i d¾t ra vÞ trÝ, dïng çc gi¸ treo trªn sµlan ®Én h−íng cÈu lªn, råi h¹ xuèng
®¸y s«ng. Khi ch©n giÕng ®] lón s©u vµo líp ®Êt ®¸y s«ng vµi mÐt, lóc ¸y míi ®æ bª t«ng
cao qu¸ mÆt n−íc.
Khi thi c«ng giÕng ch×m chë næi cã n¾p t¹m thêi, cÇn ph¶i chÕ t¹o ®èt giÕng ®Çu tiªn
b»ng kim lo¹i ë trªn bê, råi ®Ëy n¾p trªn çc lç giÕng ®Ó chë næi ra vÞ trÝ h¹. Khi nèi cao
çc ®èt giÕng, b¬m h¬i Ðp vµo çc lç giÕng ®Ó cho giÕng ch×m næi lªn mét ®o¹n, th¸o n¾p
®Ëy mét lç giÕng næi cao lªn vµ ®Ëy n¾p l¹i, b¬m h¬i Ðp vµo ®Ó nèi cao çc lç kh¸c. Khi
giÕng ch×m ®] h¹ s©u vµo tÇng phñ ë ®¸y s«ng mét ®o¹n th× cã thÓ th¸o hÖ n¾p vµ h¹ b×nh
th−êng.
Ch−¬ng 6-1: Thi c«ng bª t«ng Mè Trô cÇu
Ch−¬ng 6-1
Thi c«ng bª t«ng trô cÇu

Qu¸ tr×nh thi c«ng bª t«ng th©n Mè, Trô cÇu bao gåm ba giai ®o¹n sau :
- S¶n xuÊt hçn hîp bª t«ng

- VËn chuyÓn , ph©n phèi vµ san ®Çm bª t«ng
- B¶o d−ìng vµ th¸o dì v¸n khu«n
Bª t«ng trô cÇu lµ bª t«ng khèi lín thi c«ng trong ®iÒu kiÖn s«ng n−íc nªn cÇn lùa
chän biÖn ph¸p thi c«ng cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña c«ng tr−êng.
Tr−íc khi ®æ bª t«ng ph¶i kiÓm tra:
- ®é chÝnh x¸c cña viÖc l¾p ®Æt v¸n khu«n, ®µ gi¸o chèng ®ì, ®−êng vËn chuyÓn bª t«ng,
c«ng cô vµ ph−¬ng tiÖn ®æ bª t«ng,
- ®é v÷ng ch¾c cña çc liªn kÕt khi chÞu t¶i träng ®éng do ®æ vµ ®Çm hçn hîp bª t«ng
g©y ra.
V¸n khu«n, çc chi tiÕt ®Æt s½n, cèt thÐp ph¶i ®−îc cä röa r¸c, bïn ®Êt c¹o rØ tr−íc khi
®æ bª t«ng. BÒ mÆt cña v¸n khu«n gç tr−íc khi ®æ bª t«ng ph¶i t−íi Èm vµ bÞt kÝn çc khe
hë. BÒ mÆt cña v¸n khu«n thÐp ph¶i quÐt chÊt chèng dÝnh vµ ph¶i ®¶m b¶o chÊt l−îng bª
t«ng vµ thÈm mü cña kÕt cÊu.
Ngoµi ra cßn ph¶i kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ tÊt c¶ çc m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô viÖc ®æ
bª t«ng.
ChÊt l−îng cña bª t«ng trô cÇu ph¶i ®¶m b¶o c−êng ®é thiÕt kÕ, tÝnh ®ång chÊt, ®«ng
®Æc vµ liÒn khèi.
1. S¶n xuÊt hçn hîp bª t«ng
Giai ®o¹n s¶n xuÊt hçn hîp bª t«ng gåm çc c«ng viÖc sau:
- Chän thµnh phÇn bª t«ng

- TÝnh to¸n khèi l−îng cÇn thiÕt vµ tæ chøc s¶n xuÊt bª t«ng
a. Chän thµnh phÇn bª t«ng
- §Ó ®¶m b¶o chÊt l−îng bª t«ng, ph¶i tuú theo ®Æc ®iÓm cña kÕt cÊu vµ ®iÒu kiÖn thi
c«ng ®Ó chän thµnh phÇn bª t«ng.
- Thµnh phÇn cña bª t«ng ph¶i ®¶m b¶o tho¶ mXn cho yªu cÇu thiÕt kÕ vµ thi c«ng, ph¶i
cã thêi gian ®«ng cøng thÝch hîp ®Ó ®¶m b¶o tiÕn ®é thi c«ng vµ chi phÝ sö dông xi
m¨ng tiÕt kiÖm nhÊt vµ kh«ng nªn dïng xi m¨ng qu¸ møc cÇn thiÕt.
Tû lÖ n−íc / xi m¨ng dïng cho bª t«ng ph¶i c¨n cø vµo yªu cÇu vÒ c−êng ®é ,chèng nøt
chèng thÊm,v.v.. . ®Ó quyÕt ®Þnh. §é dÎo cña hçn hîp bª t«ng ®−îc lùa chän tuú thuéc vµo
1
tÝnh chÊt cña c«ng tr×nh, mËt ®é cèt thÐp, ph−¬ng ph¸p vËn chuyÓn, ®iÒu kiÖn khÝ hËu,v.v..
Lu«n lu«n ph¶i lµm thÝ nghiÖm, tuy nhiªn cã thÓ tham kh¶o theo b¶ng ( 6.1.1)
B¶ng 6.1.1
Lo¹i vµ tÝnh chÊt kÕt cÊu §é sôt h×nh nãn (mm) §é cøng ( S)
§Çm m¸y Thñ c«ng
- KÕt cÊu khèi lín, kh«ng hoÆc Ýt cèt 0 -:- 20 20 -:-40 35 -:- 25
thÐp
20 -:- 40 40 -:-60 25 -:- 15
KÕt cÊu khèi lín cã nhiÒu cèt thÐp,
dÇm, cét cã c¹nh 0.4 -:- 0.8 m
- KÕt cÊu bª t«ng ®æ b»ng v¸n khu«n 60 -:-80

tr−ît theo ph−¬ng ®øng
b. TÝnh to¸n khèi l−îng vµ tæ chøc s¶n xuÊt bª t«ng
Khèi l−îng hçn hîp bª t«ng cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o ®æ bª t«ng liªn tôc ®−îc x¸c ®Þnh
phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn ®æ vµ ®Çm bª t«ng . Th«ng th−êng hçn hîp bª t«ng ®−îc ®æ thµnh
tõng líp dµy tõ 15 -:- 40 cm. ChiÒu dµy líp ®æ ph¶i ®¶m b¶o sao cho bª t«ng ®−îc liÒn
khèi, tøc lµ líp sau ph¶i ®−îc ®æ tr−íc khi líp tr−íc b¾t ®Çu ninh kÕt vµ chiÒu líp ®æ ph¶i
®ñ dµy ®Ó t¸c dông rung cña ®Çm kh«ng ¶nh h−ëng tíi phÇn bª t«ng ®X b¾t ®Çu ninh kÕt ë
phÝa d−íi. Thêi gian b¾t ®Çu ninh kÕt cña bª t«ng phô thuéc vµo lo¹i xi m¨ng vµ nhiÖt ®é
thi c«ng, ph¶i x¸c ®Þnh b»ng thÝ nghiÖm.
NÕu kh«ng cã ®iÒu kiÖn thÝ nghiÖm , cã thÓ dïng çc sè liÖu trong b¶ng ( 6.1.2)
B¶ng 6.1.2
NhiÖt ®é thi c«ng ( 0C ) Thêi gian ninh kÕt ( s)

Xi m¨ng poocl¨ng Xi m¨ng puz¬lan
20 -:- 30 90 120
10 -:- 20 135 180
5 -:- 10 195 -
ChiÒu dµy tèi ®a cña mçi líp ®æ cã thÓ tham kh¶o theo sè liÖu trong b¶ng ( 6.1.3 ), phô
thuéc vµo ph−¬ng ph¸p ®Çm.
Ph−¬ng ph¸p ®Çm BÒ dµy mçi líp ( cm)

§Çm b»ng tay 15 -:- 25
§Çm b»ng m¸y rung trong ( ®Çm dïi) 25 -:- 40
( ≤ 1.25 chiÒu dµi cña ®Çm dïi )
§Çm b»ng m¸y rung c¹nh 30
§Çm b»ng m¸y rung mÆt
- Cã cèt thÐp th−a hoÆc kh«ng cã 25
- Cã nhiÒu cèt thÐp 12
Nh− vËy khèi l−înghçn hîp bª t«ng tèi thiÓu ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau :
h.F
Qmin = ( m 3 / h)
t n − t vc
2
Trong tÝnh to¸n ®Ó tæ chøc trén bª t«ng ng−êi ta th−êng lÊy hÖ sè an toµn lµ 1.25, khi ®ã
khèi l−îng hçn hîp bª t«ng
1.25hF
Q=
t n − t vc
Trong ®ã : Qmin – Khèi l−îng hçn hîp bª t«ng tèi thiÓu trong mét giê.
Q – Khèi l−îng hçn hîp bª t«ng tÝnh to¸n
h - ChiÒu cao mçi líp ®æ bª t«ng , tham kh¶o theo sè liÖu b¶ng 6.1.3
F - DiÖn tÝch bÒ mÆt ngang khèi ®æ;
tn - Thêi gian b¾t ®Çu ninh kÕt cña hçn hîp bª t«ng;
tvc - Thêi gian vËn chuyÓn bª t«ng tÝnh tõ lóc trén xong ®Õn lóc ®Õn n¬i ®æ
®−îc lÊy theo thùc tÕ nh−ng kh«ng v−ît qu¸ trÞ sè lÊy ë b¶ng 6.1.4
Trªn çc c«ng tr−êng x©y dùng cÇu, hçn hîp bª t«ng cã thÓ ®−îc s¶n xuÊt b»ng çc
m¸y trén do ®éng c«ng suÊt tõ 2-:-8 m3/h hoÆc çc tr¹m trén c«ng suÊt ≥ 20 m3/h, hoÆc
®−îc vËn chuyÓn tõ nhµ m¸y bª t«ng ®Õn trªn çc xe chë v÷a chuyªn dông tuú thuéc vµo
®iÒu kiÖn thùc tÕ.
NÕu dïng çc m¸y trén di ®éng th× sè l−îng m¸y trén cÇn thiÕt trªn c«ng tr−êng ®−îc
x¸c ®Þnh theo ®iÒu kiÖn
Q tt
n=
w
Trong ®ã : w - C«ng suÊt cña m¸y trén ( m3/h) .
Sè l−îng m¸y trén ®−îc lÊy b»ng sè nguyªn N nhá nhÊt tho¶ mXn ®iÒu kiÖn N ≥ n.
Khi ®ã khèi l−îng hçn hîp bª t«ng thùc tÕ sÏ lµ :
Q tt = wN
ChiÒu cao líp hçn hîp bª t«ng ®æ trong mét giê thùc tÕ b»ng :
Q tt
h0 =
F
C«ng t¸c tæ chøc s¶n xuÊt bª t«ng ph¶i c¨n cø vµo sè l−îng thiÕt bÞ ®X chän ë trªn vµ
ph¶i ®¸p øng ®−îc ®iÒu kiÖn , sao cho khèi l−îng hçn hîp bª t«ng kh«ng nhá h¬n Qmin.
Quy tr×nh c«ng nghÖ trén bª t«ng b»ng m¸y trén di ®éng hoÆc çc m¸y trén c−ìng bøc cè
®Þnh ph¶i ®¶m b¶o ®óng theo çc quy ®Þnh kü thuËt. Çc ph−¬ng tiÖn dïng ®Ó c©n, ®ong cèt
liÖu ph¶i ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c.
Thêi gian tèi thiÓu ®Ó trén ®Òu mét cèi bª t«ng ph¶i ®−îc quy ®Þnh b»ng thùc nghiÖm (
tÝnh tõ lóc ®æ cèt liÖu vµo cho ®ªn khi b¾t ®Çu ®æ v÷a ra ). NÕu kh«ng cã sè liÖu thùc
nghiÖm th× cã thÓ lÊy theo sè liÖu ë b¶ng 6.1.4
B¶ng 6.1.4
3
Dung tÝch cña m¸y Thêi gian nhá nhÊt ®Ó trén bª t«ng (s)
trén ( lÝt ) §é sôt ( cm) M¸y trén c−ìng
≤2 2 -:- 4 >6 bøc
Nhá h¬n 500 100 75 60 60
Lín h¬n 500 150 120 90 90
Khi ®æ bª t«ng trô cÇu cã tiÕt diÖn lín, nhiÖt ®é cña hçn hîp bª t«ng khi ra khái m¸y
trén kh«ng ®−îc cao h¬n 300C. NÕu cao h¬n 300C ph¶i ¸p dông çc biÖn ph¸p h¹ nhiÖt ®é
b»ng çch sö dông cèt liÖu to, thay cho cèt liÖu nhá h¬n, gi¶m nhiÖt ®é cèt liÖu vµo, che ch¾n
n¾ng...
Khi ®æ hçn hîp bª t«ng ra khái m¸y trén cÇn bè trÝ çc bé phËn ®Þnh h−íng ®Ó hçn hîp bª
t«ng míi ®æ r¬i th¾ng ®øng xuèng ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn, tr¸nh khái bÞ ph©n tÇng.
2. VËn chuyÓn, ph©n phèi vµ san ®Çm bª t«ng
C«ng t¸c vËn chuyÓn , ph©n phèi vµ san ®Çm bª t«ng cÇn ph¶i tæ chøc phï hîp víi tèc ®é
®æ trén bª t«ng, tr¸nh ®Ó hçn hîp bª t«ng bÞ ø ®äng.
Qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hçn hîp bª t«ng ®Õn vÞ trÝ ph©n phèi bª t«ng vµo v¸n khu«n ®−îc
chia lµm hai giai ®o¹n :
- Giai ®o¹n I : ®−a hçn hîp bª t«ng ®Õn vÞ trÝ trô ;

- Giai ®o¹n II : ®−a hçn hîp bª t«ng ®Õn vÞ trÝ ph©n phèi .
a) b)
èng b¬m BT
§µ gi¸o
M¸y b¬m n−íc
Cäc v¸n thÐp larssen IV
Bª t«ng bÞt ®¸y dµy 100 cm
Cäc ®Þnh vÞ 2I300
H×nh 6.1.1. §−a hçn hîp bª t«ng lªn cao

a- B»ng cÈu mòi tªn; b- B»ng hÖ thèng cÈu trªn phao
ë giai ®o¹n I, hçn hîp bª t«ng ®−îc ®−a ®Õn vÞ trÝ trô b»ng nhiÒu çch kh¸c nhau, tuú
thuéc vµo ®iÒu kiÖn thi c«ng thùc tÕ ë c«ng tr−êng. §èi víi trô ë trªn bê cã thÓ tæ chøc trén
bª t«ng ë ngay vÞ trÝ trô, gi¶m bít ®−îc kh©u vËn chuyÓn. §èi víi trô ë ngoµi s«ng cã thÓ
tËp kÕt vËt liÖu trªn phao næi hoÆc sµn c«ng t¸c ®Æt trªn çc trô t¹m ®Ó trén bª t«ng. NÕu
ph−¬ng ¸n trén t¹i chç kh«ng thùc hiÖn ®−îc th× sÏ chuyÓn hçn hîp bª t«ng tõ bê ra trô
b»ng çc ph−¬ng tiÖn nh− xe goßng, «t« ®i trªn cÇu t¹m, hay trªn cÇu phao hoÆc b»ng b¨ng
chuyÒn, m¸y b¬m v÷a hoÆc b»ng çc ph−¬ng tiÖn phao næi. Ngoµi ra cã thÓ dïng ®−êng
4
çp treo ( hÖ d©y thiªn tuyÕn) ®Ó chuyÓn bª t«ng tõ bê ra trô ngoµi . Khi dïng hÖ çp treo
th× kÕt hîp ®−îc viÖc ®−a v÷a ra trô vµ ®Õn vÞ trÝ ph©n phèi lu«n. ( h×nh 6.1.2).
1
3
H×nh 6.1.2. VËn chuyÓn hçn hîp bª t«ng b»ng çp treo ( HÖ d©y thiªn tuyÕn )
1- Thïng chøa bª t«ng ; 2- D©y çp treo ; 3 - CÈu phôc vô thi c«ng.
Giai ®o¹n II ph¶i dïng çc thiÕt bÞ cÇu, n©ng h¹ ®−a hçn hîp bª t«ng lªn cao ®Õn vÞ trÝ
ph©n phèi vµo v¸n khu«n.
Ngoµi ph−¬ng ph¸p dïng m¸y b¬m hçn hîp bª t«ng , chuyÓn trùc tiÕp hçn hîp bª
t«ng ra vÞ trÝ ®æ b»ng ®−êng èng, çc ph−¬ng ph−¬ng ph¸p kh¸c ®Òu chøa hçn hîp bª t«ng
vµo çc thïng chøa vµ dïng çc ph−¬ng tiÖn n©ng h¹ ®Ó ®−a thïng chøa hçn hîp bª t«ng
®Õn vÞ trÝ ph©n phèi.
Tr−êng hîp dïng cÈu mòi tªn b¸nh lèp hoÆc b¸nh xÝch) ®Ó ®−a v÷a lªn cao, ng−êi ta cã
thÓ ®Ó cÇu ®øng ë d−íi ®Êt( nÕu cã thÓ ) hoÆc ®øng trªn çc hÖ phao næi ®Ó lµm viÖc ( h×nh
vÏ 6.1.1a). Ngoµi cÇu mòi tªn ng−êi ta cã thÓ dïng cÇu th¸p ®Æt trªn çc ®−êng t¹m hoÆc
cÇu t¹m ®Ó ®−a v÷a lªn cao . §èi víi çc trô cã kÝch th−íc kh«ng lín l¾m cã thÓ dïng cÇu
®ªrich ®Æt trªn trô t¹m ®Ó thi c«ng ( h×nh 6.1.1b)
Trong mäi tr−êng hîp , qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hçn hîp bª t«ng ph¶i ®¶m b¶o kh«ng bÞ
ph©n t»ng mÊt n−íc v÷a xi m¨ng hay thay ®æi tû lÖ n−íc xi m¨ng , tøc lµ ®−êng vËn chuyÓn
ph¶i ªm thuËn, çc thïng chøa ph¶i kÝn khÝt vµ cã bé phËn che ch¾n m−a n¾ng.
Toµn bé thêi gian vËn chuyÓn hçn hîp bª t«ng ( tÝnh tõ thêi ®iÓm tréng xong cho ®Õn
vÞ trÝ ph©n phèi bª t«ng vµo v¸n khu«n ) ph¶i ®−îc khèng chÕ ®Ó ®¶m b¶o bª t«ng ®−îc liÒn
khèi . Thêi gian nµy ®−îc thÝ nghiÖm ®èi víi tøng lo¹i xi m¨ng vµ theo ®iÒu kiÖn ®æ thùc tÕ
®Ó quy ®Þnh nÕu kh«ng cã ®iÒu kiÖn thÝ nghiÖm , cã thÓ tham kh¶o çc gi¸ trÞ ë b¶ng 6.1.5.
Çc trÞ sè ghi ë trong b¶ng 6.1.5 . chØ thÝch hîp çc lo¹i hçn hîp bª t«ng cã thêi gian ninh
kÕt ban ®Çu nhá h¬n 1 giê. Çc gi¸ trÞ ®ã ch−a kÓ ®Õn ¶nh h−êng cña chÊt phô gia dïng
trong hçn hîp bª t«ng.
B¶ng 6.1.5
NhiÖt ®é hçn hîp bª t«ng ( 0C) Thêi gian vËn chuyÓn cho phÐp
20 -:- 300C 45'
10 -:- 200C 60'
5 -:- 100C 90'
5
C«ng t¸c ph©n phèi hçn hîp bª t«ng vµo v¸n khu«n cÇn ph¶i ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn lµ bª
t«ng ®−îc ph©n phèi ®ång ®Òu, kh«ng bÞ ph©n tÇng vµ g©y c¶n trë cho c«ng t¸c san ®Çm.
NÕu ph©n phèi bª t«ng trùc tiÕp tõ thïng chøa th× chiÒu cao x¶ bª t«ng r¬i tù do th−êng
lµ 1,5m vµ kh«ng cho phÐp x¶ tõ chiÒu cao qu¸ 3m. Tr−êng hîp chiÒu cao x¶ bª t«ng cao
h¬n 3m cã thÓ x¶ qua èng dÉn (èng vßi voi). ( H×nh 6.1.3). èng vßi voi gåm çc ®o¹n èng
h×nh c«n nèi l¹i víi nhau, phÇn miÖng phÔu cã dung tÝch tèi thiÓu b»ng 2 -3 lÇn dung tÝch
thïng chøa bª t«ng. Khi ®æ bª t«ng qua èng vßi voi th× èng dÉn kh«ng nªn nghiªng qóa
150 vµ nÕu chiÒu cao lín th× çch 4m, trong èng nªn cã tÊm ch¾n ®Ó hçn hîp bª t«ng
kh«ng bÞ ph©n tÇng. Tr−êng hîp cã chiÒu cao lín h¬n 10m cã thÓ dïng lo¹i èng vßi voi cã
g¾n ®Çm rung ®Ó ph©n phèi bª t«ng.
Hçn hîp bª t«ng ®−îc ph©n phèi vµo v¸n khu«n liªn tôc theo mét ph−¬ng ph¸p thèng
nhÊt vµ ®−îc san ra tõng líp cã chiÒu dµy phô thuéc vµo çch ®Çm bª t«ng (tham kh¶o
b¶ng 6.1.3). NÕu diÖn tÝch ®æ bª t«ng qu¸ lín ( > 100 m2 ) viÖc cung cÊp hçn hîp bª t«ng
sÏ cã khã kh¨n , kh«ng liªn tôc, ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng bª t«ng . Khi ®ã ng−êi ta chia
kÕt cÊu ra thµnh tõng khèi cã diÖn tÝch ≥ 50 m2 vµ chiÒu cao 1,5 -:- 2,5 m .Çc mÆt ph¼ng
cña khèi chia th¼ng gãc víi trôc cña trô vµ so le nhau ( h×nh 6.1.4). MÆt tiÕp gi¸p gi÷a çc
khèi cÇn ph¶i t¹o dÝnh b¸m ®Ó ®¶m b¶o sù liªn kÕt gi÷a çc khèi ®−îc tèt. Khèi ®æ cuèi
cïng trªn mét mÆt b»ng ( khèi chÌn) chØ ®−îc tiÕn hµnh ®æ khi çc khèi tr−íc ®X co ngãt vµ
nhiÖt ®é ®X gi¶m t−¬ng øng víi quy ®Þnh trong thiÕt kÕ bª t«ng.
§Çm hçn hîp bª t«ng ë çc kÕt cÊu trô th−êng ®−îc dïng ®Çm dïi (®¬n chiÕc hoÆc
chïm), çc t−êng máng cßn cã thÓ dïng ®Çm ngoµi. Tr−êng hîp dïng ®Çm bµn chØ cho
phÐp ®èi víi líp bª t«ng trªn mÆt.
2,5 m
F > 50m2
1 -:- 1,5 m
H×nh 6.1.3. CÊu t¹o èng vßi voi

H×nh 6.1.4. Chia çc khèi ®æ bª t«ng trô
B−íc di chuyÓn cña ®Çm kh«ng v−ît qu¸ 1,5R vµ ®Çm ph¶i c¾m s©u vµo líp d−íi tõ 5-
:10cm. ( cÇn l−u ý trong qu¸ tr×nh ®Çm lµ kh«ng ®−îc ®Ó ®Çm c¾m qu¸ s©u , ¶nh h−ëng tíi
phÇn bª t«ng ®X b¾t ®Çu ninh kÕt). Thêi gian ®Çm t¹i mçi vÞ trÝ th−êng tõ 20 -:- 40s khi hçn
hîp bª t«ng ®X hÕt lón. Khi ®Çm gÇn v¸n khu«n cÇn ®Æt cho kho¶ng çch ®Çm víi v¸n
khu«n lµ 10 cm nh−ng kh«ng tú ®Çm vµo v¸n khu«n hay cèt thÐp. CÇn chó ý san vµ ®Çm bª
t«ng cho ®Òu. tr¸nh dån ®èng vµ dïng ®Çm san hçn hîp bª t«ng.
Trong toµn bé qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng trô cÇu, v× lµ bª t«ng khèi lín nªn cÇn ph¶i chó ý
®Õn çc vÊn ®Ò sau:
6
- NhiÖt ®é cña hçn hîp bª t«ng vµ nhiÖt ®é trong khèi bª t«ng míi ®æ cÇn ®−îc theo dâi
th−êng xuyªn vµ khèng chÕ chÆt chÏ. Çc biÖn ph¸p khèng chÕ cÇn tÝnh to¸n cô thÓ theo
quy tr×nh kü thuËt thi c«ng riªng vµ cã thÓ tham kh¶o trong quy tr×nh thi c«ng.
- CÇn cã çc biÖn ph¸p ®Ò phßng nh÷ng sù cè trong qu¸ tr×nh ®æ nh− m−a to, háng hãc thiÕt
bÞ , biÕn d¹ng v¸n khu«n ®µ gi¸o ... Trong tr−êng hîp ph¶i t¹m ng−ng ®æ bª t«ng th× thêi
gian t¹m ngõng kh«ng ®−îc v−ît qu¸ trÞ sè cho phÐp ë b¶ng 4.10.
B¶ng 6.1.6
NhiÖt ®é trong khèi khi ®æ Xi m¨ng poocl¨ng Xi m¨ng Puz¬lan

20 -:- 300C 90 120
10 -:- 200C 135 180
5 -:- 100C 195 -
NÕu v−ît qu¸ trÞ sè cho phÐp trªn th× ph¶i ®îi khi c−êng ®é be t«ng trong líp d−íi ph¶i
®¹t 25kg/cm2 míi ®−îc tiÕp tôc. NÕu cÇn thiÕt ph¶i tiÕp tôc th× bÒ mÆt bª t«ng ph¶i ®−îc xö
lý nh− vÕt nèi bª t«ng vµ c«ng t¸c xö lý ph¶i ®¶m b¶o an toµn cho líp bª t«ng phÝa d−íi.
3. B¶o d−ìng bª t«ng, th¸o dì v¸n khu«n
ChÕ ®é b¶o d−ìng bª t«ng trong thêi kú ®«ng cøng ph¶i b¶o ®¶m.
- Gi÷ chÕ ®é nhiÖt Èm cÇn thiÕt cho sù t¨ng dÇn c−êng ®é bª t«ng theo tèc ®é quy ®Þnh.
- Ng¨n ngõa çc biÕn d¹ng cña bª t«ng ( do nhiÖt ®é, co ngãt), tr¸nh h×nh thµnh khe nøt.
- Tr¸nh cho bª t«ng kh«ng bÞ va ch¹m, rung ®éng vµ bÞ ¶nh h−ëng cña çc t¸c ®éng kh¸c
lµm gi¶m chÊt l−îng cña bª t«ng trong thêi kú ®«ng cøng.
C«ng t¸c b¶o d−ìng ®−îc tiÕn hµnh sau khi ®æ bª t«ng xong tõ 10 -:- 12 giê ( tr−êng
hîp n¾ng giã th× sau tõ 2 -:- 3 giê ). Dïng bao t¶i çt, mïn c−a ... ®Ó che phñ, gi÷ Èm vµ
t−íi −ít cho bÒ mÆt bªn ngoµi bª t«ng. NÕu kÕt cÊu trô cã bÒ mÆt lín, cã thÓ be bê vµ ®æ
mét líp n−íc lªn trªn. Thêi gian b¶o d−ìng bª t«ng ph¶i do thÝ nghiÖm quy ®Þnh tuú theo
khu vùc vµ ®iÒu kiÖn thêi tiÕt. Dïng xi m¨ng poocl¨ng th× thêi gian b¶o d−ìng vÒ mïa hÌ lµ
14 ngµy vµ 7 ngµy vÒ mïa ®«ng. NÕu dïng phô gia ®«ng cøng nhanh th× thêi gian b¶o
d−ìng rót ng¾n mét nöa.
ViÖc th¸o dâ v¸n khu«n chØ ®−îc tiÕn hµnh sau khi bª t«ng ®X ®¹t ®−îc c−êng ®é yªu
cÇu. §èi víi v¸n khu«n thµnh ®øng cña trô cÇu, khi c−êng ®é bª t«ng ®¹t 25 kg/cm2.
Bª t«ng trô cÇu cã kÝch th−íc lín, tr−íc khi th¸o v¸n khu«n thµnh ®øng cÇn xem xÐt
nhiÖt ®é bªn trong vµ ngoµi cña khèi bª t«ng, tr¸nh th¸o v¸n khu«n khi cã luång khÝ l¹nh.
Khi nhiÖt ®é bÒ mÆt bª t«ng h¹ thÊp qu¸ 110 -:- 140C th× sau khi th¸o v¸n khu«n ph¶i cã
líp vËt liÖu gi÷ nhiÖt b¶o vÖ bÒ mÆt cña bª t«ng.
Khi tiÕn hµnh th¸o v¸n khu«n cÇn tr¸nh va ch¹m chÊn ®éng m¹nh, lµm háng mÆt ngoµi
vµ søt mÎ çc c¹nh gãc cña kÕt cÊu. NÕu bÒ mÆt cña bª t«ng cã çc lç hæng cÇn cã biÖn
ph¸p xö lý ngay.
V¸n khu«n ®¸y tèt nhÊt chØ nªn th¸o khi c−êng ®é bª t«ng ®X ®¹t yªu cÇu, nÕu cÇn
thiÕt ph¶i th¸o sím th× ph¶i cã ®ñ c¬ së kü thuËt.
7
Trong khi th¸o dì v¸n khu«n cÇn ®¶m b¶o an toµn lao ®éng vµ cã biÖn ph¸p b¶o ®¶m
cho v¸n khu«n kh«ng bÞ h− háng. Sau khi th¸o cÇn vÖ sinh ngay ®Ó phôc vô cho lÇn ®æ bª
t«ng tiÕp theo.
4. §én ®¸ héc vµo bª t«ng
Trong qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng trô cÇu, nÕu lµ kÕt cÊu bª t«ng khèi lín hoÆc cã Ýt cèt thÐp,
®−îc phÐp cho thªm ®¸ héc ®Ó tiÕt kiÖn xi m¨ng ®ång thêi gi¶m ®−îc nhiÖt ®é trong bª
t«ng.
Tû lÖ ®¸ héc cho thªm vµo bª t«ng vµo kho¶ng 15 -:- 25% thÓ tÝch cña khèi bª t«ng.
NÕu khèi bª t«ng rÊt lín cã thÓ cho thªm ®Õn 35 % ®¸ héc.
KÝch th−íc cña ®¸ héc cho thªm phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn vËn chuyÓn , n¨ng lùc cña
®Çm rung vµ bÞ khèng chÕ bëi kÝch th−íc cña khèi ®æ. KÝch th−íc lín nhÊt cña ®¸ héc
kh«ng v−ît qu¸ 1/3 kÝch th−íc nhá nhÊt cña khèi ®æ. Khi ®én vµo khèi bª t«ng th× kho¶ng
çch tèi thiÓu tíi v¸n khu«n hay çc mÆt giíi h¹n cña khèi kh«ng nhá h¬n 30 cm vµ
kho¶ng çch gi÷a çc hßn ®¸ kh«ng nhá h¬n 20 cm hoÆc 2.5 lÇn ®−êng kÝnh lín nhÊt cña
cèt liÖu hçn hîp bª t«ng. §¸ héc dïng ®Ó ®én ph¶i cã c−êng ®é kh«ng nhá h¬n c−êng ®é
cña cèt liÖu lín trong bª t«ng. Kh«ng dïng ®¸ héc bÞ nøt nÎ, phong ho¸ , dßn vµ cã kÝch
th−íc dÑt ®Ó ®én.
Tr−íc khi cho thªm vµo bª t«ng cÇn lµm vÖ sinh s¹ch sÏ vµ t−íi n−íc cho ®¸. Tr×nh tù
cho thªm ®¸ héc vµo bª t«ng nh− sau:
- §æ vµ ®Çm hçn hîp bª t«ng líp d−íi;

- §Æt ®¸ héc;
- §æ vµ ®Çm hçn hîp bª t«ng gi÷a çc viªn ®¸ héc;
- §æ vµ ®Çm hçn hîp bª t«ng ë líp trªn.
CÇn l−u ý khi ®æ bª t«ng cã ®én ®¸ héc cÇn sö dông lo¹i v÷a cã tÝnh dÓ ®æ, vµ nÕu thi
c«ng bª t«ng trong mïa hÌ cÇn cã biÖn ph¸p h¹ nhiÖt cho ®¸ héc.
Kh«ng ®−îc ®én thªm ®¸ héc vµo khu vùc chÞu kÐo cña kÕt cÊu. Trong mäi tr−êng hîp
khi ®én thªm ®¸ héc vµo bª t«ng cÇn ph¶i c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ ®Ó quyÕt ®Þnh çc
ph−¬ng ¸n kü thuËt thi c«ng, b¶o ®¶m ®−îc chÊt l−îng c«ng tr×nh vµ tiÕt kiÖm ®−îc vËt
liÖu.
8
6.2. Thi c«ng mè trô cÇu b»ng ph−¬ng ph¸p l¾p
ghÐp vµ b¸n l¾p ghÐp
Ph−¬ng ph¸p l¾p ghÐp mè trô cÇu tõ çc cÊu kiÖn bª t«ng ®óc s½n th−êng ®−îc sö dông
trong çc c«ng tr×nh cÇu dÉn, cÇu v−ît, mè trô dÎo hoÆc çc mè trô cÇu cã khèi l−îng bª
t«ng rÊt lín. −u ®iÓm chÝnh cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ rót ng¾n ®−îc thêi gian thi c«ng ë
c«ng tr−êng gi¶m bít ®−îc vËt t−, thiÕt bÞ vµ çc c«ng tr×nh phôc vô thi c«ng.
Çc cÊu kiÖn bª t«ng ®−îc chÕ t¹o trong çc nhµ m¸y hoÆc x−ëng råi chuyÓn ®Õn vÞ trÝ
l¾p ghÐp, ®iÒu nµy rÊt cã lîi cho çc c«ng tr×nh ë trong ®Þa bµn thµnh phè võa cã mÆt b»ng
c«ng tr−êng h¹n chÕ vµ ®ßi hái thêi gian thi c«ng nhanh.
Tr−íc khi tiÕn hµnh thi c«ng l¾p ghÐp kÕt cÊu nhÞp cÇn ph¶i thiÕt kÕ thi c«ng l¾p ghÐp.
Trong thiÕt kÕ thi c«ng l¾p ghÐp cÇn l−u ý tíi viÖc sö dông d©y chuyÒn l¾p ghÐp cho c¶ kÕt
cÊu mè trô còng nh− kÕt cÊu nhÞp dùa trªn ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña c«ng tr−êng.
ThiÕt kÕ thi c«ng l¾p ghÐp bao gåm çc c«ng viÖc sau:
- Chän ph−¬ng tiÖn cÇu l¾p;

- Chän tr×nh tù l¾p dùng kÕt cÊu;
- Dù kiÕn çc biÖn ph¸p b¶o ®¶m ®é chÝnh x¸c l¾p ghÐp, ®é cøng cña kÕt cÊu vµ
®é bÒn v÷ng cña c«ng tr×nh.
Chän ph−¬ng tiÖn cÈu l¾p cÇn ph¶i dùa trªn kÝch th−íc träng l−îng cña kÕt cÊu, h×nh
d¹ng, kÝch th−íc c«ng tr×nh vµ ®Æc ®iÓm cña khu vùc l¾p ghÐp.
Çc khèi l¾p ghÐp ®−îc chia thµnh çc khèi cã kÝch th−íc hîp lý, phï hîp víi ®iÒu
kiÖn vËn chuyÓn vµ thuËn lîi cho c«ng t¸c nèi ghÐp. Tr−íc khi l¾p ghÐp vµo ®óng vÞ trÝ cña
kÕt cÊu, cã thÓ tiÕn hµnh hµn, ghÐp nhiÒu khèi l¹i cho thµnh mét cÊu kiÖn ë trªn bê råi míi
l¾p ghÐp vµo vÞ trÝ. ViÖc ghÐp çc khèi thµnh khèi lín nh− trªn sÏ gi¶m ®−îc thêi gian l¾p
ghÐp kÕt cÊu nh−ng cÇn ph¶i xem xÐt tr−íc ®Ó çc khèi ghÐp cã kÝch th−íc vµ träng l−îng
phï hîp víi n¨ng lùc cÇu hiÖn ®ang sö dông trªn c«ng tr−êng.
Çc mè trô d¹ng cét hoÆc t−êng máng ®−îc l¾p ghÐp b»ng cÈu mòi tªn tù hµnh hay cÈu
cæng ( cÈu ch©n dª ). Çc khèi mãng ®−îc ®Æt trªn ®Öm ®¸ d¨m ®Çm chÆt. Dïng cÈu dùng
cét lªn vµ ®Æt vµo mãng. Cét ®−îc kª trªn mét miÕng thÐp ®Öm ®Æt ë ®¸y mãng vµ ®−îc
®Þnh vÞ b»ng çc nªm gç ë bèn bªn ( xem h×nh 6.2.1)
1
1
H×nh 6.2.1. S¬ ®å l¾p ghÐp cét trô.

1 - Cét trô; 2 - Nªm gç; 3 - §Öm thÐp ; 4 - Bª t«ng khèi mãng.
Tr−íc khi ®æ bª t«ng ch«n cét vµo mãng cÇn ph¶i kiÓm tra l¹i vÞ trÝ cao ®é cña cét,
®iÒu chØnh cho ®óng thiÕt kÕ. Bª t«ng ch«n cét ®−îc ®æ hai lÇn, lÇn mét ®æ ®Õn cao ®é ®¸y
nªm gç, sau khi bª t«ng ®_ cè ®Þnh ®−îc cét th× th¸o nªm vµ ®æ bª t«ng cho ®Õn ®Ønh
mãng. §Ó l¾p xµ mò vµo vÞ trÝ, ng−êi ta lµm mét sµn c«ng t¸c ®Ó dÔ thao t¸c vµ ®iÒu chØnh
xµ mò vµo ®óng vÞ trÝ thiÕt kÕ.
Dïng cÇu mòi tªn tù hµnh, hay cÈu cæng ®Ó l¾p ghÐp mè trô cã kÝch th−íc nhá ( khèi
l−îng khèi l¾p ghÐp kh«ng v−ît qu¸ 5 tÊn ) lµ phï hîp. Ngoµi ra cã thÓ dïng mét lo¹i cÈu
nµo ®ã ( cÈu th¸p...) mµ phï hîp víi t¶i träng, kÝch th−íc cña cÊu kiÖn vµ thuËn lîi cho viÖc
bè trÝ mÆt b»ng c«ng tr−êng.
L¾p ghÐp çc khèi bª t«ng ®óc s½n lo¹i lín cña çc trô ë ngoµi s«ng th−êng dïng çc
cÈu næi. CÊu kiÖn ®óc s½n ®−îc chë ra ngoµi vÞ trÝ cña trô trªn çc ph−¬ng tiÖn chë næi (
h×nh 6.2.2 ). §Ó ®¶m b¶o cho çc khèi bª t«ng ®óc s½n ®−îc l¾p ghÐp ®óng vÞ trÝ vµ çc mèi
nèi gi÷a chóng ®−îc kÝn khÝt, khi l¾p ng−êi ta kª çc khèi ®óc s½n trªn çc miÕng ®Öm b»ng
thÐp, vµ ë mÐp çc khèi ng−êi ta t¹o v¸t ( h×nh 6.2.3 ). Nh− vËy nhê çc miÕng ®Öm b»ng
thÐp mµ cã thÓ ®iÒu chØnh vÞ trÝ khèi l¾p, gióp cho khèi l¾p kh«ng bÞ kªnh vµ ng−êi ta cã
thÓ l¾p ghÐp ®Õn 3 -:- 4 tÇng råi míi thi c«ng mèi nèi gi÷a çc khèi.
PhÇn t¹o v¸t ë mÐp çc khèi sÏ ®−îc v÷a xi m¨ng hoÆc v÷a bª t«ng chÌn kÝn, nh− vËy
lµm t¨ng ®é æn ®Þnh cña çc khèi lªn rÊt nhiÒu.
Sau khi l¾p xong toµn bé çc khèi ng−êi ta ®æ bª t«ng chÌn gi÷a çc khèi. Ngoµi ra ®èi
víi çc khèi l¾p ghÐp h×nh hép cã thÓ dïng mèi nèi b»ng thÐp b¶n hµn nèi çc khèi víi
nhau. Khi ®ã trong çc khèi l¾p ghÐp cÇn ®Æt s½n çc b¶n thÐp chê.
Ngµy nay, ngoµi ph−¬ng ph¸p l¾p ghÐp çc khèi bª t«ng ®óc s½n nh− trªn, ng−êi ta cßn
dïng ph−¬ng ph¸p b¸n l¾p ghÐp hay cßn gäi lµ ph−¬ng ph¸p bª t«ng l¾p ghÐp toµn khèi.
2
4
3 2
H×nh 6.2.2. Sµn c«ng t¸c l¾p ghÐp xµ mò trô

1 - Cét trô ; 2 - Bu l«ng; 3 - §Öm gç; 4- V¸n sµn c«ng t¸c
Çc khèi l¾p ghÐp sÏ lµ çc tÊm bª t«ng cèt thÐp ®óc s½n, nèi ghÐp víi nhau t¹o thµnh
h×nh bao chu vi cña mÆt c¾t ngang th©n trô. Gi÷a çc khèi víi nhau ®−îc nèi b»ng liªn kÕt
hµn. Çc khèi l¾p ghÐp theo ®−êng bao chu vi nµy t¹o thµnh mét hÖ v¸n khu«n. ( h×nh
6.2.4)
PhÇn lâi ë gi÷a çc khèi sÏ ®−îc ®æ bª t«ng t¹i chç nh− ®èi víi trô bª t«ng toµn khèi.
Ph−¬ng ph¸p dïng bª t«ng b¸n l¾p ghÐp sÏ tiÕt kiÖm ®−îc chi phÝ vËt liÖu vµ nh©n
c«ng cho c«ng t¸c v¸n khu«n.
Çc lo¹i kÕt cÊu mè trô cÇu khung ®−îc l¾p ghÐp tõ çc khèi h×nh hép. Sau ®ã neo cèt
thÐp dù øng lùc vµo bÖ mãng vµ c¨ng b»ng kÝch hai t¸c dông.
Mè trô cÇu v−ît çc khe cã chiÒu cao lín, ®Þa h×nh khã kh¨n cã thÓ dïng cÇu çp treo
®Ó l¾p ghÐp.
Víi çc trô cét èng ( trô kh«ng bÖ b»ng cäc èng) l¾p ghÐp t−¬ng tù nh− tr−êng hîp trô
cét.
Trong çc tr−êng hîp khi chän gi¶i ph¸p x©y dùng b»ng ph−¬ng ph¸p l¾p ghÐp, cÇn
ph¶i c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ ( ®Þa bµn x©y dùng ®Æc ®iÓm kÕt cÊu, n¨ng lùc thi c«ng cña
®¬n vÞ, ®iÒu kiÖn cung øng vËt liÖu...) so s¸nh víi ph−¬ng ¸n thi c«ng ®æ bª t«ng toµn khèi
®Ó cã hiÖu qu¶ vÒ kinh tÕ. Tr−íc khi thi c«ng cÇn ph¶i thiÕt kÕ l¾p ghÐp chi tiÕt ®Î ®¶m b¶o
chÊt l−îng c«ng tr×nh.
3
1
2 4
H×nh 6.2.3. L¾p trô th©n cét b»ng cÈu cæng

1- Xe rïa ; 2 - CÈu cæng ; 3 - Cét trô ; 4 - Xµ mò trô ; 5 - Sµn c«ng t¸c
a)
b)
2
30
4
30
H×nh 6.2.4. CÊu t¹o khèi l¾p ghÐp th©n trô

a - CÊu t¹o khèi hép ; b - Bè trÝ çc khèi trªn mÆt c¾t ngang
1 - Khèi hép; 2 - §Öm thÐp ; 3 - T¹o v¸t mÐp khèi ; 4 - Bª t«ng chÌn gi÷a khèi.
4
1) 2)
H×nh 6.2.5. L¾p ghÐp trô cÇu b»ng cÈu næi

1 - CÈu næi ; 2 - Khèi l¾p ghÐp
2 1
H×nh 6.2.6.. CÊu trô bª t«ng l¾p ghÐp toµn khèi

1 - Khèi l¾p ghÐp ; 2 - Bª t«ng ®æ t¹i chç; 3 - Mèi nèi
5
Ch−¬ng 7
Thi c«ng mè trô b»ng ®¸ x©y

7.1. x©y dùng mè trô b»ng ®¸
7.1.1. vËt liÖu dïng cho c«ng t¸c x©y ®¸
VËt liÖu dïng ®Ó x©y ®¸ héc gåm cã ®¸ héc vµ v÷a x©y
§¸ dïng trong x©y dùng mè trô cÇu lµ çc lo¹i ®¸ cøng, kh«ng bÞ phong ho¸, kh«ng bÞ
nøt nÎ ®−îc chia thµnh çc lo¹i: §¸ héc, ®¸ ®Ïo vµ ®¸ kiÓu.
§¸ héc: Gåm ®¸ héc th«, ®¸ héc ph¼ng ®¸y vµ ®¸ héc v¸t c¹nh. Nh÷ng hßn ®¸ nµy cã
kÝch th−íc vµ h×nh d¸ng kh«ng ®Òu ®Æn nÆng tõ 20 -:- 40 kg. Khi x©y tuú tõng vÞ trÝ cña
khèi x©y mµ chän ®¸ cho phï hîp.
§¸ ®Ïo: §¸ ®Ïo lµ ®¸ héc ®−îc ®Ïo ph¼ng çc mÆt cã h×nh d¹ng ®Òu ®Æn, vu«ng v¾n
chiÒu dµi hßn ®¸ Ýt nhÊt lµ 30 cm dµy Ýt nhÊt 15cm vµ chiÒu réng cña mÆt phè ra ngoµi Ýt
nhÊt lµ 25 cm. Hay dïng x©y çc t−êng máng.
§¸ kiÓu: Hßn ®¸ kiÓu cã kÝch th−íc h×nh d¹ng , kh¶ n¨ng chÞu lùc vµ chÊt l−îng ®óng
yªu cÇu thiÕt kÕ, mÆt ph« bªn ngoµi ph¶i thËt ®Òu c¹nh vµ ph¼ng nh½n.
a) a > 1,5 h b) a> h

c>h c > 2h
d > 0,5 h d > 0,75 h
h
c
c
d
d
a a
H×nh 7.1.1. Quy çch ®¸ x©y

a - §¸ héc th«; b - §¸ v¸t c¹nh
V÷a dïng trong x©y dùng mè trô cÇu lµ v÷a xi m¨ng çt vµng cã çc lo¹i m¸c tõ 50 -:-
150. Tr−íc khi dïng v÷a cÇn ph¶i thÝ nghiÖm thµnh phÇn h¹t cña çt ®Ó ®¸p øng çc yªu
cÇu chÊt l−îng theo thiÕt kÕ ®ång thêi ph¶i Ðp mÉu v÷a ®Ó quyÕt ®Þnh cÊp phèi cña v÷a.
7.1.2. C«ng t¸c x©y ®¸:
Tr−íc khi tiÕn hµnh x©y ph¶i x¸c ®Þnh ®óng vÞ trÝ , kÝch th−íc cña khèi x©y. Dùng
gabari ®Ó x©y cho chÝnh x¸c vµ thuËn lîi cho c«ng t¸c kiÓm tra th−êng xuyªn.
Hè mãng ph¶i ®−îc dän s¹ch sÏ, ph¼ng. Khi x©y ®Æt hßn gãc tr−íc sau ®ã th× ®Æt hµng ®¸
chuÈn. Nh÷ng chç gãc cÇn chän nh÷ng hßn ®¸ lín, ph¼ng ®¸y ®Ó x©y. Khi x©y ph¶i theo tõng
líp, ®Æt ®¸ theo thø tù tõ ngoµi vµo trong. §¸ to ®−îc ®Æt xuèng, chÌn ch¾c ch¾n, tr¸nh cho
1
kh«ng bÞ cËp kªnh, chÌn v÷a vµo çc khe cho thËt kÝn. NÕu çc khe gi÷a çc hßn ®¸ qu¸ lín
cÇn chÌn thªm çc hßn ®¸ cã kÝch th−íc nhá h¬n ®Ó gi¶m chiÒu dµy m¹ch v÷a.
Trong quy tr×nh hiÖn hµnh quy ®Þnh: M¹ch v÷a x©y kh«ng dµy qu¸ 20 mm, m¹ch çc viªn
®¸ ph¶i so le, kh«ng ®−îc tËp trung thµnh nót, kh«ng cã çc m¹ch chÐo kÐo dµi, m¹ch ®øng
song song. Khi miÕt m¹ch ngoµi cÇn miÕt s©u vµo 10 -:- 20 mm sau nµy dïng v÷a m¸c cao
h¬n bÞt l¹i.
a)
b)
2
2
3
1
H×nh 7.1.2. §µ gi¸o x©y dùng trô

a - §µ gi¸o ghÐp tõ d−íi ®Êt; b - §µ gi¸o c«ng son;
1- Cét chèng; 2 - V¸n l¸t sµn c«ng t¸c; 3- C«ng son thÐp
Trong qu¸ tr×nh x©y lu«n b¶o ®¶m cho th©n mè trô cao ®Òu nhau, tr¸nh tr−êng hîp
chªnh lÖch ®é cao gi÷a çc phÇn t−êng cao qu¸ 1,2 m.
X©y ®¸ mè trô trong ®iÒu kiÖn khÝ hËu kh« nãng khi t¹m ngõng x©y ph¶i t−íi n−íc cho
khèi x©y lu«n lu«n Èm. Tr−íc khi x©y tiÕp, trªn bÒ mÆt hµng ®¸ héc ph¶i vÖ sinh vµ t−íi
n−íc.
X©y mè trô cÇn ph¶i cã ®µ gi¸o, sµn c«ng t¸c ®Ó c«ng nh©n thao t¸c x©y vµ tËp kÕt vËt
liÖu. §µ gi¸o , tuú tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ cã thÓ lµ ®µ gi¸o s¾t , gç hoÆc tre, luång... Nh−ng
ph¶i ®¶m b¶o ch¾c ch¾n vµ an toµn( ®−îc kiÓm to¸n tr−íc khi sö dông). §µ gi¸o ph¶i ®−îc
dùng çch khèi x©y tèi thiÓu lµ 5 cm vµ kh«ng xa qu¸, g©y khã kh¨n khi x©y.
Qu¸ tr×nh x©y ph¶i gi÷ g×n cho khèi x©y kh«ng bÞ va ch¹m chÊn ®éng lµm ¶nh h−ëng
®Õn ®é dÝnh kÕt gi÷a çc viªn ®¸.
Khèi x©y xong ph¶i t−íi Èm víi thêi gian tèi thiÓu lµ 7 ngµy ®ªm.
KÝch th−íc cña khèi x©y ph¶i th−êng xuyªn ®−îc kiÓm tra , çc sai sè trong khi x©y
kh«ng ®−îc v−ît qu¸ çc trÞ sè sau:
- §èi víi mãng: ± 50 mm.

- §èi víi th©n: ± 20 mm.
- BÒ mÆt låi lâm: ± 5 mm
2
Ch−¬ng 8
ChÕ t¹o cÊu kiÖn BTCT vµ BTCT D¦L
8.1. ChÕ t¹o Cäc bª t«ng cèt thÐp

8.1.1. Cäc bª t«ng cèt thÐp
Cäc ®Æc bª t«ng cèt thÐp nªn chÕ t¹o t¹i nhµ m¸y hoÆc x−ëng chuyªn dông. Tr−êng
hîp ë xa x«i kh«ng thuËn tiÖn chuyªn chë cã thÓ chÕ t¹o cäc bª t«ng cèt thÐp ngay t¹i c«ng
tr−êng d−íi d¹ng cäc ®¨c vu«ng hay ch÷ nhËt, cã chiÒu dµi tõng ph©n ®o¹n phï hîp víi
chiÒu cao cÈu vµ n¨ng lùc cña thiÕt bÞ cÈu trôc vµ çc ®iÒu kiÖn thi c«ng kh¸c. §Æc tr−ng
cäc ghi ë b¶ng 8.1.1
B¶ng 8.1.1 Cäc bª t«ng cèt thÐp mÆt c¾t ®Æc
Lo¹i cäc MÆt c¾t, cm ChiÒu dµi cäc, m
5 8 12 13 15 16 20
Träng l−îng, T
Cäc BTCT th−êng 30×30 1.20 1.84 2.74 - - - -
35×35 - 2.50 3.71 4.03 4.95 - -
40×40 - - - 5.28 6.45 - -
Cäc BTCT dù øng lùc 30×30 1.20 1.84 2.74 2.96 3.41 - -
35×35 - 2.50 3.71 4.03 4.64 4.95 6.11
40×40 - - - - - 6.45 8.04
Cäc bª t«ng cèt thÐp th−êng vµ dù øng lùc mÆt c¾t ®Æc lµm b»ng bª t«ng cã m¸c Ýt
nhÊt lµ 300
Khi ®óc cäc t¹i c«ng tr−êng nªn bè trÝ bOi ®óc cäc gÇn n¬i ®ãng cäc vµ cã ®iÒu kiÖn
vËn chuyÓn cäc thuËn tiÖn. Trªn bOi ®óc, lµm san ®æ bª t«ng cäc cã thÓ l¸t v¸n gç kª trªn
çc thanh gèi ®Æt trùc tiÕp trªn ®Êt, çch nhau 0.7÷1m, sµn v¸n ph¶i khÝt, v÷ng vµ ®¶m b¶o
cho c¹nh d−íi cña cäc ®−îc th¼ng. Khi sè l−îng cäc ph¶i ®óc nhiÒu, cÇn l¸t sµn ®óc b»ng
bª t«ng dµy 10÷20cm, bªn d−íi lµ líp ®Öm ®¸ d¨m - çt dµy 5÷7cm ®Çm chÆt.
DiÖn tÝch mÆt sµn ®óc cäc tÝnh theo c«ng thøc:
F=k.N.t.l.(b+b1 ) (8.1.1)
Trong ®ã:
N - N¨ng suÊt bOi ®óc cäc (sè l−îng cäc lµm ®−îc trong 1 ngµy )
t – Thêi gian cÇn ®Ó ®óc cäc vµ b¶o d−ìng ®Õn khi ®¹t c−êng ®é thiÕt kÕ, ngµy.
1
l - ChiÒu dµi cäc, m
b - ChiÒu réng cäc, m
b1 - Kho¶ng çch gi÷a 2 cäc ®óc gÇn nhau, m
k - HÖ sè xÐt ®Õn ®−êng ®i l¹i vµ çc kho¶ng trèng kh¸c, th−êng lÊy k =1.05
§Ó tiÕt kiÖm diÖn tÝch bOi ®óc cã thÓ ®óc cäc thµnh nhiÒu tÇng chånglªn nhau. Khi ®ã
chØ ®−îc phÐp ®æ bª t«ng cäc cña tÇng trªn khi bª t«ng cäc tÇng d−íi ®O ®¹t 25% c−êng ®é
thiÕt kÕ. C«ng thøc tÝnh diÖn tÝch sµn ®óc cäc trong tr−êng hîp nµy lµ:
N[(n − 1) t 1 + t
F=k .l.(b + b1 ) (8.1.2)
n
Trong ®ã:
k = 1.1
n - Sè tÇng cäc ®−îc ®óc chång lªn nhau.
t1 - Thêi gian cÇn thiÕt ®Ó bª t«ng ®¹t 25% c−êng ®é thiÕt kÕ.
Khi ®óc cäc theo ph−¬ng ph¸p xen kÏ nhiÒu tÇng th× ë mçi tÇng lóc ®Çu chØ ®óc mét
nöa sè cäc (çch nhau 1 cäc), khi bª t«ng ®O ®¹t 25% c−êng ®é thiÕt kÕ míi dì v¸n khu«n
canh cña çc cäc ®óc tr−íc vµ ®óc tiÕp mét nöa sè cäc cßn l¹i vµo çc kho¶ng trèng gi÷a
çc cäc ®óc tr−íc. Nh− vËy c«ng thøc 8.1.2 ph¶i ®−îc thay b»ng:
N[(2n − 1) t 1 + t
F=k .l.( b + b1 ) (8.1.3)
n
Cäc rçng Bª t«ng cèt thÐp cã mÆt c¾t h×nh trô rçng th−êng chÕ t¹o trong nhµ m¸y
b»ng ph−¬ng ph¸p quay ly t©m. Mçi ®èt cäc ®−îc ®óc dµi 8÷12m. Mèi nèi cäc theo kiÓu
mÆt bÝch, ®−îc thùc hiÖn t¹i nhµ m¸y, hoÆc t¹i vÞ trÝ ®ãng cäc, ngay trong qu¸ tr×nh ®ãng
dÇn tõng ®èt. Trong b¶ng 8.1.2 cho ®Æc tr−ng lo¹i cäc nµy.
2
B¶ng 8.1.2: Cäc BTCT h×nh trô rçng
§−êng ChiÒu dµy ChiÒu dµi ®èt cäc, m

kÝnh ngoµi, thµnh cäc,
m cm 8 9 10 11 12
Träng l−îng ®èt cäc, T
0.4 8 1.7 1.9 2.2 2.4 2.6
0.55 8 2.4 - 3.0 - -
0.60 10 3.4 3.8 4.2 4.6 5.1
B¶ng 8.1.3: VÞ trÝ ®Æt vßng treo ®Çu cäc
Lo¹i cäc
A B C D
- Cäc BTCT 0.2L 0.6L 0.3L 0.7L

th−êng
- Cäc BTCT dù 0.294L 0.412L 0.294L 0.706L
øng lùc
M¸c bª t«ng cña lo¹i cäc bª t«ng cèt thÐp h×nh trô rçng kh«ng ®−îc thÊp h¬n 400
§èi víi bÊt kú lo¹i cäc bª t«ng cèt thÐp nµo, v¸n khu«n gç thµnh cäc chØ ®−îc dì khi
bª t«ng cäc ®O ®¹t 25kG/cm2. V¸n khu«n thµnh cäc b»ng thÐp cã thÓ th¸o dì ngay sau khi
®óc xong bª t«ng cäc nÕu hçn hîp bª t«ng cã tû lÖ N−íc/Xi m¨ng lµ nhá h¬n 0.4 vµ ®−îc
®Çm kü b»ng ®Çm rung.
BÒ mÆt cña v¸n khu«n, cña sµn ®óc cäc vµ cña çc cäc ®O ®óc tr−íc ®ã, ph¶i quÐt chÊt
nhên ®Ó tr¸nh b¸m dÝnh víi bª t«ng ®óc cäc.
Cèt thÐp cña cäc ph¶i ®¶m b¶o ®−îc çc yªu cÇu sau:
- PhÝa gÇn ®Çu cäc vµ gÇn mòi cäc ph¶i ®Æt cèt thÐp ®ai gÇn s¸t nhau h¬n çc chç
kh¸c.
- Vßng treo cÈu cäc ®−îc ®Æt cïng lóc víi khung cèt thÐp, vÞ trÝ vßng treo xem b¶ng
8.1.3.
C«ng t¸c ®æ bª t«ng ®óc cäc ®−îc thùc hiÖn liªn tôc theo h−íng tõ mòi cäc ®Õn ®Çu
cäc.
Khi bª t«ng ®óc cäc ®¹t c−êng ®é Ýt nhÊt b»ng 70% c−êng ®é thiÕt kÕ míi ®−îc vËn
chuyÓn cäc trong ph¹m vi ng¾n(néi bé c«ng tr−êng), Khi bª t«ng cäc ®¹t 100% c−êng ®é
thiÕt kÕ míi ®−îc vËn chuyÓn cäc ®i xa vµ ®ãng cäc.
Tr−íc khi dïng cäc bª t«ng cèt thÐp ph¶i kiÓm tra. ë c«ng tr−êng cã thÓ ¸p dông çc
ph−¬ng ph¸p kiÓm tra sau:
- V¶y n−íc ®Ó ph¸t hiÖn çc ®uêng nøt mÆt ngoµi.
3
- Dïng th−íc kÑp cì lín ®Ó kiÓm tra ®−êng kÝnh trong vµ ®−êng kÝnh ngoµi, c¹nh cña
cäc.
- Dïng ªke kiÓm tra ®é b»ng ph¼ng vµ ®é vu«ng gãc cña mÆt ph¼ng ®Ønh cäc so víi
®−êng trôc däc th©n cäc.
- KiÓm tra tim mòi cäc cã n»m trªn ®−êng trôc däc th©n cäc kh«ng.
- Dïng d©y thÐp nhá vµ kÝnh phãng ®¹i kiÓm tra bÒ réng vµ s©u cña vÕt nøt.
BÒ mÆt cäc vµ çc mÐp cäc ph¶i ph¼ng, vÕt rç vµ søt mÎ côc bé kh«ng ®−îc s©u qu¸
10mm.
8.1.2 ChÕ t¹o çc ®èt cäc èng
Çc ®èt cäc èng chiÒu lµ béi sè cña mét mÐt. Cäc èng ®óc b»ng lo¹i bª t«ng thñ c«ng
m¸c kh«ng nhá h¬n 400. Çc ®èt cäc èng ®−îc ®óc trong khu«n thÐp, hay gç trªn bÖ quay
ly t©m vµ dÇm rung.V¸n khu«n gç chØ dïng khi chÕ t¹o ®¬n lÎ khi dïng mét sè Ýt cäc.MÆt
trong v¸n khu«n gç ®−îc lãt t«n máng hoÆc lµm cÊu t¹o méng ghÐp gi÷a çc tÊm v¸n dµy 4
- 5cm, réng 10 –12cm ®Ó tr¸nh rß ch¶y v÷a xi m¨ng. Ph−¬ng ph¸p ®óc quay li t©m th−êng
dïng ®ö ®óc çc ®èt cäc ®−êng kÝnh < 2m víi chiÒu dµi tõ 6 ®Õn 12m.
Khu«n rung b»ng thÐp gåm v¸n khu«n trong vµ v¸n khu«n ngoµi cã phÔu rãt bª
t«ng.ThÐp b¶n lµm v¸n khu«n dµy 4 ®Õn 6mm, mçi ph©n ®o¹n v¸n khu«n dµi 2 ®Õn 4m.
Çc ph©n ®o¹n v¸n khu«n ®−îc liªn kÕt víi nhau b»ng mÆt bÝch bu l«ng. Çc ph©n ®o¹n
v¸n khu«n cã çc g©n vßng cøng t¨ng c−êng çch nhau tõ 0.7 ®Õn 1m. §Ó th¸o v¸n khu«n
dÔ dµng ph¶i ®Æt çc gio¨ng ®Öm cao su ë khe nèi däc cña çc ph©n ®o¹n v¸n khu«n.
KÝch th−íc tiªu chuÈn ho¸ cña çc ®èt cäc èng ghi trong b¶ng 8.4
Çc ®èt cäc èng bª t«ng cèt thÐp
B¶ng 8.4: KÝch th−íc tiªu chuÈn ho¸ cña çc ®èt cäc èng
§−êng ChiÒu dµy ChiÒu dµi ®èt cäc èng m

kÝnh ngoµi thµnh èng
m cm
6 7 8 9 10 11 12
Träng l−îng t
1.0 12 - - 7.2 8.1 9.0 9.9 10.8
1.6 12 9.2 10.8 11.2 13.7 15.2 - -
2.0 12 11.5 13.4 15.3 17.1 19.0 - -
3.0 12 18.7 21.9 24.9 - - - -
4.0 14 28.2 32.7 37.4 - - - --
4
Trong qu¸ tr×nh ®óc, bª t«ng cäc èng ®−îc ®Çm rung b»ng çc m¸y ®Çm rung cã c«ng suÊt
0.75 –1kW g¾n chÆt vµo s−ên cøng cña v¸n khu«n ngoµi, çch nhau chõng 2m theo chiÒu
däc ®èt cäc èng vµ çch nhau 2 ®Õn 2.5m theo chu vi.
Çc b−íc chÕ t¹o ®èt cäc èng b»ng bª t«ng cèt thÐp th−êng nh− sau:
- ChÕ t¹o khung cèt thÐp vµ çc b¶n thÐp liªn kÕt
- §Æt khung cèt thÐp vµ çc b¶n thÐp liªn kÕt vµo khu«n
- §æ bª t«ng vµo khu«n vµ dÇm
- B¶o d−ìng çc ®èt cäc èng ®O ®æ bª t«ng, xö lÝ nhiÖt, Èm bª t«ng
- Th¸o khu«n, chuyÓn çc ®èt cäc èng ®óc xong vµo bOi chøa
- KiÓn tra chÊt l−îng, ®ãng nhOn hiÖu vµ lËp lÝ lÞch ®èt cäc èng
Khi chÕ t¹o ®èt cäc èng b»ng bª t«ng cèt thÐp dù øng lùc th× thªm c«ng ®o¹n kÐo c¨ng vµ
neo cèt thÐp dù øng lùc.
Khung cèt thÐp cña çc cäc èng cã ®−êng kÝnh <=3m ®−îc chÕ t¹o trªn çc m¸y cuèn
n»m ngang.§èi víi çc cäc èng cã ®−êng kÝnh >3m th× chÕ t¹o khung ë vÞ trÝ th¼ng ®øng.
Çc chi tiÕt thÐp kh¸c cña cäc èng ®−îc chÕ t¹o trong ph©n x−ëng kÕt cÊu thÐp.
Hçn hîp bª t«ng ®óc cäc èng cã ®é sôt 2 ®Õn 6cm, ®−îc ®æ vµo v¸n th«ng qua phÔu cÊp
liÖu. Çc m¸y dÇm rung ®−îc khëi ®éng dÇn theo møc ®é rãt hçn hîp bª t«ng vµo khu«n,
b¾t ®Çu tõ dµm rung g¾n ë d−íi thÊp, dÇn dÇn víi çc m¸y ®Æt ë phÝa trªn. Trªn ®o¹n èng
mµ hçn hîp bª t«ng ®−îc dÇm chÆt, th× t¾t m¸y ®Çm rung dÇn ®Ó líp bª t«ng.
Thêi gian mçi ®ît ®Çm rung øng víi mçi ®ît rãt hçn hîp bª t«ng ®−îc x¸c ®Þnh qua thÝ
nghiÖm cô thÓ, nã phô thuéc vµo c«ng suÊt m¸y ®Çm rung, ®é sôt hçn hîp bª t«ng vµ chiÒu
dµy thµnh cäc èng.
Sau khi ®æ bª t«ng ®èt cäc èng ®−îc b¶o d−ìng trong khu«n ë nhiÖt ®é h¬n 10 cho ®Õn
khi ®Æt c−êng ®é Ýt nhÊt b»ng 50kg/cm míi th¸o khu«n. Nªn xö lÝ nhiÖt, Èm ®èi víi bª t«ng
cäc èng theo çc ph−¬ng ph¸p th«ng th−êng. Ch¼ng h¹n, cã thÓ ¸p ®ông xö lý nhiÖt, Èm
nh− sau:
- Giai ®o¹n b¶o d−ìng ban ®Çu kÐo dµi tõ 1 ®Õn 8 giê tuú theo nhiÖt ®é kh«ng khÝ nh−
b¶ng sau:
NhiÖt ®é kh«ng khÝ, ®é 10-15 15-25 25-40
Thêi gian b¶o d−ìng, giê 8-6 8-3 3-1
- Giai ®o¹n hÊp nhiÖt gåm çc viÖc:

+ T¨ng nhiÖt ®é cña bª t«ng ®Õn 70 – 80 víi tèc ®é t¨ng nhiÖt kh«ng lín h¬n 15C/giê
+ HÊp nãng b»ng h¬i n−íc bOo hoµ (70 – 80C) trong kho¶ng 10 ®Õn 16 giê
- Giai ®o¹n lµm nguéi dÇn ®Õn nhiÖt ®é kh«ng khÝ xung quanh víi tèc ®é h¹ nhiÖt kh«ng lín
h¬n 10 ®Õn 15 C/giê
ViÖc quyÕt ®Þnh chÕ ®é xö lý nhiÖt Èm ph¶i dùa trªn c¬ së thÝ nhgiÖm cô thÓ, ®iÒu chØnh theo
dâi chÆt chÏ trong suèt qu¸ tr×nh thi c«ng, cã xÐt ®Õn tÝnh chÊt cña xi m¨ng thùc dïng vµ çc ®iÒu
kiÖn thi c«ng cô thÓ kh¸c.
Khi ®−a h¬i n−íc nãng vµo trong lßng rçng ®èt cäc èng ph¶i ®¶m b¶o h¹n chÕ møc chªnh
lÖch nhiÖt ®é hÊp nãng bª t«ng ë mÆt ngoµi vµ mÆt trong cäc èng kh«ng lín h¬n 15C ®Ó tr¸nh
5
nøt. Khu«n ®óc cïng víi ®èt cäc èng ph¶i ®−îc xö lý nhiÖt Èm trong buång gi÷, hay trong líp
phñ gi÷ nhiÖt.Tri sè “”tÝnh theo c«ng thøc sau
- Khi hÊp trong buång kÝn gi÷ nhiÖt:’’’’
- Khi hÊp nhiÖt ë ngoµi trêi “”
Khi xö lý nhiÖt, Èm ®èt cäc èng cã thÓ n»m ngang, cÇn t¹o dèc 1:100 ®Ó thoÊt n−íc ®äng. NÕu ®Ó
cäc èng ë thÕ dùng ®øng, th× kho¶ng rçng ë thÕ v¸n khu«n trong ®−îc ph©n çch bëi çc v¸ch
ng¨n thµnh 3-4 khoang, ®Ó cã thÓ hÊp h¬i n−íc nãng ®Õn tõng khoang qua çc èng dÉn b»ng
thÐp.
B¶ng 8.1.5: Sai sè cho phÐp khi chÕ t¹o cäc èng
KÝch th−íc cäc èng Sai sè cho phÐp
ChiÒu dµi ®èt cäc èng +30mm vµ -30mm

§−êng kÝnh ngoµi cña cäc èng:
- cã ®−êng kÝnh “” <2m 5mm
- cã ®−êng kÝnh “” >2m +5mm vµ -5mm
§é cong cña ®o¹n cäc èng 1/500 chiÒu dµi ®o¹n
ChiÒu dµi thµnh cäc èng:
- Cäc èng cã ®−êng kÝnh b»ng 1 ®Õn 2 m 7mm vµ -3mm
- Cäc èng cã ®−êng kÝnh<1m 5mm vµ -0mm
Kho¶ng çch gi÷a hai cèt thÐp däc +10 mm vµ -10mm
B−íc cña cèt ®ai xo¾n èc 0
ChiÒu dµy líp b¶o vÖ 0
Sau khi xö lý nhiÖt ®é Èm xong, h¹ nhiÖt ®é ®Õn lóc nhiÖt ®é bª t«ng cßn cao h¬n nhiÖt ®é
kh«ng khÝ kho¶ng 15oC th× th¸o v¸n khu«n råi tiÕp tôc t−íi n−íc, ®èt cäc èng hoÆc ng©m nã
trong n−íc cho ®Õn lóc ®¹t c−êng ®é thiÕt kÕ.
NghiÖm thu ®èt cäc èng ®−îc chÕ t¹o xong ph¶i c¨n cø vµo b¶n vÏ thi c«ng, çc v¨n b¶n vÒ
nghiÖm thu vËt liÖu, vÒ cèt thÐp, vÒ biªn b¶n thÝ nghiÖm mÉu bª t«ng, nhËt kÝ ®óc cäc èng. Sai
sè cho phÐp vÒ cÊu t¹o cäc èng lÊy theo b¶ng 8.1.5.
Cäc èng kh«ng ®−îc phÐp cã çc vÕt nøt, nh−ng cho phÐp cã çc vÕt rç côc bé trong bª t«ng
s©u ®Õn 5 mm,víi tæng diÖn tÝch rç kh«ng lín h¬n 1% diÖn tÝch bÒ mÆt phÝa trong hay phÝa
ngoµi cña cäc èng. Ph¶i lo¹i bá nh÷ng ®èt cäc èng nµo ®ã cã çc vÕt rç xuyªn suèt ë vÞ trÝ mèi
nèi däc cña çc nña khu«n.
B¶ng 8.1.6: Sai sè cho phÐp vÒ kÝch th−íc mÆt bÝch nèi cäc èng
Tªn sai lÖch Sai sè cho phÐp
§−êng kÝnh ngoµi cäc mÆt bÝch:

- §èi víi cäc èng cã ®−êng kÝnh <600mm 2mm
6
- §èi víi cäc èng cã ®−êng kÝnh tõ 600 ®Õn 1000 mm 5mm
ChiÒu réng cña mÆt bÝch ®èi víi çc lo¹i cäc èng cã ®−êng 2mm
kÝnh <2000 mm
B¸n kÝnh ®−êng trôc cña lç bu l«ng
1mm
§é xª dÞch lç bu l«ng
1mm
§−êng kÝnh lç bu l«ng
1mm
§é l−în sãng cña mÆt bÝch
1.5mm
LÖch mÆt bÝch
0.0025
Khi xÕp dì vµ vËn chuyÓn çc ®èt cäc èng trong ph¹m vi nhµ m¸y hoÆc bOi ®óc cã
thÓ dïng çc ®ßn g¸nh sao cho kh«ng lµm uèn cèt däc vµ víi ®iÒu kiÖn bª t«ng ®¹t Ýt nhÊt
50% c−êng ®é thiÕt kÕ.
Çc ®èt cäc chÕ t¹o xong ®−îc b¶o qu¶n ngay t¹i bOi chøa, trong ®iÒu kiÖn tù nhiªn.
Çc ®èt cäc ®−êng kÝnh tõ 1 ®Õn 1.6 m ®Æt n»m ngang xÕp chång hai tÇng, çc ®èt cäc
®−êng kÝnh >= 2m ®Æt n»m ngang mét tÇng. Khi xÕp cäc chång lªn nhau ph¶i chó ý ®Ó chç
cã ghi mÊc bª t«ng ra phÝa ngoµi (®Ó dÔ kiÓm tra), gi÷a çc chång ®ã ®Ó nèi ®i l¹i. Çc ®èt
cäc èng cã ®−êng kÝnh >=3m b¶o qu¶tn ë thÕ ®Æt ®øng. §Ó çc ®èt cäc èng dÆt lªn çc tÊm
kª kh«ng bÞ l¨n, cÇn ph¶i c¾t v¸t kª thµnh nh÷ng rOnh cã ®−êng kÝnh b»ng ®−êng kÝnh cäc
èng hoÆc lµm nªm gi÷ ë ®Çu tÊm kª
Khi cÇn nèi çc ®èt cäc èng l¹i víi nhau (tr−íc lóc h¹ cäc vµo ®Êt) th−êng dïng çc gi¸
con l¨n
B¶ng 8.1.7: S¬ bè bÖ ®Æt ®èt cäc èng khi xÕp kho vµ vËn chuyÓn
Çch kª ®Æt cäc èng S¬ ®å §−êng kÝnh cho phÐp
Gè kª ®ªm Dïng s¬ ®å nµy khi xÕp kho vµ vË

chuyÓn §èt cäc èng cã ®−êng kÝnh
=0.4
§Æt trªn bÒ mÆt ph¼ng Cho phÐp kª ®Æt ®èt cäc èng
§Æt trªn tÊm kª ®Æc biÖt Cho phÐp xÕp kho cäc èng tõ 2.4 ®Õn
b»ng gç hay tµ vÑt 3 m vµ cho phÐp vËn chyÓn cäc èng tõ
0.6 ®Õn 3 m
§Æt trªn bÒ mÆt b»ng ë vÞ trÝ dùng th¼ng Cho phÐp khi xÕp kho vµ vËn chuyÓn
ph¼ng ®øng ®èt cäc èng tõ 4 ®Õn 5m
7
8.2. ChÕ t¹o dÇm BTCT vµ BTCT dù øng lùc
8.2.1. kh¸I niÖm
Trong phÇn nµy tr×nh bÇy nh÷ng néi dung cña c«ng t¸c thi c«ng vµ nghiÖm thu dÇm cÇu
bª t«ng cèt thÐp th−êng vµ bª t«ng cèt thÐp dù øng lùc (BTD¦L), kh«ng ®Ò cËp ®Õn nh÷ng
vÊn ®Ò cô thÓ cho tõng lo¹i c«ng nghÖ riªng biÖt nh− çc vÊn ®Ò chi tiÕt cña kÕt cÊu BTD¦L
c¨ng tr−íc, kÕt cÊu BTD¦L c¨ng sau, çc vÊn ®Ò vÒ c«ng nghÖ thi c«ng nghiÖm thu ®óc
hÉng, l¾p hÉng hay ®óc ®Èy v.v...
8.2.2. chuÈn bÞ VËt liÖu
8.2.2.1. Xi m¨ng
Xi m¨ng dïng trong bª t«ng ®óc dÇm BTD¦L ph¶i lµ xi m¨ng Portland PC40 trë lªn
vµ ph¶i ®¸p øng ®Çy ®ñ çc quy ®Þnh theo çc tiªu chuÈn hiÖn hµnh. ViÖc sö dông çc lo¹i xi
m¨ng ®Æc biÖt kh¸c nh− xi m¨ng chèng Sunph¸t, xi m¨ng Ýt to¶ nhiÖt, xi m¨ng Puzolan, xi
m¨ng xØ v.v... hoÆc xi m¨ng cã m¸c b»ng m¸c bª t«ng chØ ®−îc phÐp khi cã chØ dÉn trong
thiÕt kÕ c«ng tr×nh hoÆc ®S qua thÝ nghiÖm ®−îc chñ c«ng tr×nh cho phÐp b»ng v¨n b¶n.
Mçi ®ît nhËn xi m¨ng vÒ kho cña c«ng tr×nh hoÆc nhµ m¸y chÕ t¹o cÊu kiÖn ph¶i cã
phiÕu x¸c nhËn chÊt l−îng cña nhµ m¸y xi m¨ng, trong phiÕu ph¶i ghi râ lo¹i xi m¨ng, m¸c
xi m¨ng, l« s¶n xuÊt, ngµy th¸ng n¨m s¶n xuÊt vµ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm phÈm chÊt cña l« xi
m¨ng ®ã.
Xi m¨ng sau khi nhËn vÒ kho cña c«ng tr−êng hoÆc nhµ m¸y chÕ t¹o cÊu kiÖn nªn lÊy
mÉu ®−a thÝ nghiÖm kiÓm tra l¹i chÊt l−îng xi m¨ng. Trong çc tr−êng hîp sau ®©y nhÊt
thiÕt ph¶i thÝ nghiÖm kiÓm tra:
- Kh«ng cã phiÕu kÕt qu¶ thÝ nghiÖm cña nhµ m¸y s¶n xuÊt xi m¨ng hoÆc cã sù nghi ngê
vÒ chÊt l−îng thùc tÕ cña xi m¨ng kh«ng ®óng víi chøng nhËn cña nhµ m¸y.
- L« xi m¨ng tõ lóc s¶n xuÊt ®Õn lóc dïng ®S qu¸ 3 th¸ng.
- ViÖc vËn chuyÓn, b¶o qu¶n xi m¨ng cã sù cè: gÆp m−a, kho bÞ dét hoÆc Èm −ít... cã
¶nh h−ëng chÊt l−îng cña xi m¨ng.
- Çc phiÕu kÕt qu¶ thÝ nghiÖm xi m¨ng ph¶i l−u gi÷ ®Ó ®−a vµo hå s¬ hoµn c«ng.
- ViÖc kiÓm tra chÊt l−îng cña xi m¨ng ph¶i tiÕn hµnh t¹i çc phßng thÝ nghiÖm hîp
chuÈn, ®−îc sù ®ång ý cña chñ ®Çu t− vµ ph¶i tiÕn hµnh theo ®óng çc tiªu chuÈn hiÖn hµnh
cña Nhµ n−íc quy ®Þnh.
ChÊt l−îng xi m¨ng ph¶i ®¹t çc chØ tiªu sau:
- Thêi gian ®«ng cøng cña xi m¨ng
+ B¾t ®Çu ninh kÕt kh«ng sím h¬n 1 giê
+ Thêi gian kÕt thóc ninh kÕt kh«ng sím h¬n 6 giê.
- C−êng ®é cña xi m¨ng: ph¶i lín h¬n c−êng ®é quy ®Þnh cña m¸c xi m¨ng.
- TÝnh æn ®Þnh thÓ tÝch cña m¸c xi m¨ng: æn ®Þnh.
1
§èi víi xi m¨ng dïng ®Ó thi c«ng bª t«ng b»ng v¸n khu«n tr−ît, thÝ nghiÖm thêi gian
®«ng cøng ph¶i kÓ ®Õn nhiÖt ®é thùc tÕ cña kh«ng khÝ trong qu¸ tr×nh thi c«ng.
Çc h¹ng môc chØ tiªu kh¸c thùc hiÖn theo chØ dÉn cña thiÕt kÕ hoÆc yªu cÇu cña chñ
c«ng tr×nh.
ViÖc vËn chuyÓn vµ b¶o qu¶n xi m¨ng t¹i kho ph¶i tu©n thñ çc quy ®Þnh hiÖn hµnh.
VËn chuyÓn b»ng ph−¬ng tiÖn ®−êng bé: sµn xe ph¶i s¹ch sÏ, kh« r¸o, cã mui hoÆc b¹t
che m−a.
VËn chuyÓn b»ng ph−¬ng tiÖn ®−êng thuû: ph¶i kª cao, xa m¹n, cã mui hoÆc b¹t che vµ
th−êng xuyªn b¬m t¸t c¹n n−íc trong tµu thuyÒn.
Kho chøa xi m¨ng ph¶i cao r¸o, tho¸ng khÝ, kh«ng ®Ó n−íc m−a dét, h¾t vµo, ph¶i cã
sµn kª çch mÆt nÒn 30-50cm. Çc l« kh¸c nhau ph¶i xÕp riªng. Trong kho ph¶i xÕp thµnh
hµng 2 bao mét, ®Çu bao ch©u vµo nhau, hµng çch nhau 50cm, kh«ng xÕp cao qu¸ 2m kÓ tõ
sµn kho.
VÒ nguyªn t¾c ph¶i ®¶m b¶o xi m¨ng nhËp vµo kho tr−íc ph¶i ®−îc dïng tr−íc, nhËp
sau dïng sau vµ ph¶i ®¶m b¶o trong 1 dÇm chØ dïng xi m¨ng cïng l« s¶n xuÊt.
Xi m¨ng cho kÕt cÊu BTD¦L trong m«i tr−êng ¨n mßn nh− vïng biÓn, vïng ven biÓn
(çch biÓn ≤ 10km) hoÆc çc nhµ m¸y ho¸ chÊt ph¶i tu©n thñ çc quy ®Þnh sau:
a) Trong m«i tr−êng khÝ - dïng lo¹i xi m¨ng Portland th−êng cho kÕt cÊu kh«ng cã líp
b¶o vÖ ®Æc biÖt nÕu nång ®é çc chÊt ¨n mßn cã trong kh«ng khÝ kh«ng v−ît qu¸ çc trÞ sè
quy ®Þnh ë b¶ng 1.
NÕu kh«ng tho¶ mSn çc yªu cÇu trªn ph¶i cã líp b¶o vÖ chèng ¨n mßn cho kÕt cÊu mét
çch cã hiÖu qu¶.
b) Trong m«i tr−êng n−íc. §èi víi bé phËn kÕt cÊu BTD¦L th−êng xuyªn hoÆc theo
chu kú ng©m trong n−íc cã muèi NaCl (n−íc biÓn hoÆc n−íc lî) ph¶i ¸p dông çc quy ®Þnh
cña TCVN vÒ chèng ¨n mßn trong x©y dùng.
B¶ng 1
Lo¹i chÊt khÝ ¨n mßn Nång ®é (mg/l)
SiF4 0,01
SO3 0,02
HF 0,01
H2 S 0,01
NO2, NO3 0,05
8.2.2.2. Çt
Çt dïng trong dÇm cÇu BTD¦L ph¶i lµ h¹t çt th« (çt vµng), h¹t cøng s¹ch, ph¶i ®¶m
b¶o çc yªu cÇu kü thuËt theo çc tiªu chuÈn quy tr×nh quy ph¹m nãi ë §iÒu 1.1.3. Ngoµi
çc yªu cÇu chung ra cßn ph¶i ®¶m b¶o çc quy ®Þnh sau:
- VÒ Thµnh phÇn cÊp phèi h¹t:
+ Hµm l−îng h¹t d−íi 0,15mm kh«ng ®−îc qu¸ 3%
+ Hµm l−îng h¹t tõ 0,15 ®Õn 0,3mm kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 15%
+ Hµm l−îng h¹t tõ 5 ®Õn 10mm kh«ng ®−îc qu¸ 5%.
2
- VÒ m«dun: Ph¶i lµ lo¹i çt kh« cã moduyn ®é lín ë kho¶ng 2,0 ®Õn 2,8 hoÆc cã thÓ lín
h¬n.
- VÒ Hµm l−îng t¹p chÊt cã h¹i
+ Hµm l−îng bïn ®Êt kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 2% träng l−îng (thÝ nghiÖm b»ng ph−¬ng
ph¸p röa)
+ Hµm l−îng mica kh«ng ®−îc qu¸ 1% träng l−îng
+ Hµm l−îng çc t¹p chÊt Sulfua vµ Sunphat (tÝnh theo SO3) kh«ng ®−îc qu¸ 1% träng
l−îng.
+ Hµm l−îng chÊt h÷u c¬ (x¸c ®Þnh b»ng ph−¬ng ph¸p so mµu) kh«ng ®−îc qu¸ mÉu
tiªu chuÈn.
8.2.2.3. Cèt liÖu th«

Cèt liÖu th« dïng cho dÇm cÇu BTD¦L ph¶i lµ ®¸ d¨m nghiÒn tõ ®¸ thiªn nhiªn ra.
Kh«ng dïng sái cuéi thiªn nhiªn khi kh«ng cã lý do ®Æc biÖt hoÆc ®−îc phÐp.
Cèt liÖu th« ph¶i ®¶m b¶o çc yªu cÇu kü thuËt theo çc ®iÒu quy ®Þnh cña tiªu
chuÈn ViÖt Nam vµ quy tr×nh, quy ph¹m hiÖn hµnh.Ngoµi ra cßn ph¶i ®¶m b¶o çc tiªu
chuÈn sau:
- §−êng kÝnh h¹t lín nhÊt kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 1/4 kÝch th−íc nhá nhÊt cña mÆt c¾t cÊu
kiÖn vµ còng kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 3/4 kho¶ng çch nhá nhÊt gi÷a çc cèt thÐp.
- Cã thÓ dïng ®¸ d¨m cì 5-20mm hoÆc 10-25mm. Tèt nhÊt nªn dïng lo¹i ®¸ cì 10-25mm.
- VÒ CÊp phèi h¹t
+ NÕu dïng ®¸ d¨m cì 5-20mm th× cÊp phèi cho phÐp nh− sau (xem B¶ng 2)
B¶ng 2
§−êng kÝnh lç sµng (mm) 2,5 5,0 10 20 25
Tû lÖ lät qua % träng l−îng 0-5 10-12 20-50 90-100 100
+ NÕu dïng ®¸ d¨m cì 10-25mm th× cÊp phèi cho phÐp nh− sau (xem B¶ng 3)
B¶ng 3
§−êng kÝnh lç sµng (mm) 10 20 25 30
Tû lÖ lät qua % träng l−îng 0-5 60-75 95-100 100
- VÒ Hµm l−îng ®¸ dÑt kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 10% träng l−îng
- VÒ Hµm l−îng çc t¹p chÊt cã h¹i
+ Hµm l−îng çc t¹p chÊt Sulfua vµ Sulphat kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 1% träng l−îng.
+ Hµm l−îng bôi ®¸, bét ®¸... (thÝ nghiÖm b»ng ph−¬ng ph¸p röa) kh«ng ®−îc v−ît qu¸
1,5% träng l−îng.
+ Kh«ng lÉn ®Êt côc, hoÆc t¹p chÊt kh¸c.
+ Hµm l−îng h¹t mÒm yÕu, h¹t tõ ®¸ phong ho¸ kh«ng v−ît qu¸ 5% träng l−îng.
Tr−íc ®©y cã Quy tr×nh quy ®Þnh r»ng c−êng ®é chÞu nÐn vì cña ®¸ ë tr¹ng th¸i bSo hoµ
Ýt nhÊt ph¶i ®¹t gÊp 2 lÇn c−êng ®é thiÕt kÕ cña bª t«ng (mÉu ®S kÝch cì 5x5x5cm hoÆc mÉu
trô trßn ∅5x5cm). ngµy nay do nh÷ng tiÕn bé vÒ c«ng nghÖ, quy ®Þnh nµy kh«ng cßn ®óng
3
n÷a.VÝ dô chóng ta ®S chÕ t¹o ®−îc m¸c bª t«ng 700 Kg/cm2, nÕu ®ßi hái ph¶I dïng laäi ®¸
cã c−êng ®é gÊp ®«i ,tøc lµ 1400 KG/cm2 th× rÊt khã t×m ®−îc nguån cung cÊp ®¸.
8.2.2.4. N−íc ®Ó trén bª t«ng vµ b¶o d−ìng bª t«ng

Nãi chung N−íc ®Ó trén bª t«ng vµ t−íi b¶o d−ìng bª t«ng ph¶i lµ n−íc s¹ch, kh«ng
lÉn çc t¹p chÊt, dÇu mì, muèi, acid, kh«ng ph¶i lµ n−íc th¶i c«ng nghiÖp vµ d©n dông,
kh«ng ph¶i lµ n−íc th¶i ë çc ao tï lÉn rªu cá.
Kh«ng ®−îc dïng n−íc biÓn, n−íc lî ®Ó trén vµ t−íi b¶o d−ìng bª t«ng.
§èi víi n−íc s«ng cã nhiÒu phï sa cÇn ph¶i thÝ nghiÖm ®Ó kiÓm tra kh¶ n¨ng dïng
®Ó trén bª t«ng. CÇn cã biÖn ph¸p l¾ng läc ®Ó gi¶m bít l−îng phï sa lÉn trong n−íc.
N−íc ®Ó trén bª t«ng kh«ng ®−îc cã thµnh phÇn ho¸ häc v−ît qu¸ çc trÞ sè sau:
- Tæng l−îng çc chÊt muèi ≤ 100mg/l
- Hµm l−îng ion SO4 ≤ 3.500mg/l
- Hµm l−îng ion Clo ≤ 100mg/l
- §é pH cña n−íc kh«ng ®−îc nhá h¬n 4.
8.2.2.5. Çc chÊt phô gia dïng trong bª t«ng

Çc chÊt phô gia dïng trong bª t«ng ®Ó chÕ t¹o dÇm cÇu BTD¦L ®S trë nªn phæ biÕn
vµ ®¸ng tin cËy ¬ ViÖt nam Tuy nhiªn tr−íc khi dïng ph¶i cã c¬ së thÝ nghiÖm chøng minh
®−îc hiÖu qu¶ kinh tÕ kü thuËt vµ kh«ng g©y tæn h¹i ®Õn kÕt cÊu, ph¶i ®−îc c¬ quan cã thÈm
quyÒn chÊp nhËn b»ng v¨n b¶n.
Kh«ng ®−îc dïng phô gia ®«ng cøng nhanh lµ CaCl2 hoÆc çc lo¹i t−¬ng tù cã t¸c
h¹i ¨n mßn cèt thÐp.
Çc lo¹i phô gia dïng trong bª t«ng ph¶i lµ çc s¶n phÈm do çc c¬ së s¶n xuÊt ®−îc
c¬ quan Nhµ n−íc c«ng nhËn ®¨ng ký chÊt l−îng vµ cho phÐp sö dông. LiÒu l−îng dïng vµ
ph−¬ng ph¸p pha trén phô gia ph¶i theo çc h−íng dÉn sö dông, ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c vµ
tÝnh ®ång ®Òu trong hçn hîp bª t«ng.
8.2.2.6. Cèt thÐp dù øng lùc

Cèt thÐp D¦L ph¶i theo ®óng quy ®Þnh cña ®å ¸n thiÕt kÕ, çc chØ tiªu vÒ giíi h¹n
c−êng ®é, uèn nguéi, giíi h¹n ch¶y, ®é giSn dµi, hiÖn tr¹ng mÆt ngoµi... cÇn ph¶i ®−îc thÝ
nghiÖm kiÓm tra theo yªu cÇu cña çc quy ®Þnh hiÖn hµnh. BÊt kú sù thay ®æi nµo kh«ng
®óng víi quy ®Þnh cña ®å ¸n thiÕt kÕ ®Òu ph¶i ®−îc c¬ quan thiÕt kÕ vµ chñ c«ng tr×nh chÊp
nhËn b»ng v¨n b¶n míi ®−îc thùc hiÖn.
Çc lo¹i thÐp c−êng ®é cao lµm cèt thÐp D¦L khi nhËp vÒ kho cña c«ng tr−êng - nhµ
m¸y s¶n xuÊt cÊu kiÖn ®Òu ph¶i cã chøng chØ ghi râ n¬i s¶n xuÊt, chñng lo¹i vµ çc tÝnh
n¨ng kü thuËt cÇn thiÕt.
Tr−êng hîp thÐp nhËp vÒ kh«ng ®ñ çc chøng chØ nãi trªn, ph¶i ph©n lo¹i, lÊy mÉu
göi ®Õn çc c¬ quan thÝ nghiÖm hîp chuÈn, ®−îc ®¬n vÞ chñ quan c«ng tr×nh chÊp nhËn ®Ó
lµm thÝ çc thÝ nghiÖm ho¸ lý cÇn thiÕt theo tõng l« thÐp c−êng ®é cao ®Ó x¸c ®Þnh chÊt
l−îng thÐp.
KÕt qu¶ thÝ nghiÖm ph¶i th«ng b¸o cho ®¬n vÞ thiÕt kÕ, chñ ®Çu t− ®Ó ®èi chiÕu víi
thiÕt kÕ, nÕu ®−îc chÊp nhËn b»ng v¨n b¶n míi ®−îc ®−a vµo sö dông trong c«ng tr×nh.
4
Çc lo¹i thÐp c−êng ®é cao dïng lµm cèt thÐp D¦L dï cã chøng chØ chÊt l−îng cña
nhµ m¸y s¶n xuÊt còng vÉn ph¶i lÊy mÉu göi ®Õn c¬ quan thÝ nghiÖm hîp chuÈn ®Ó lµm çc
thÝ nghiÖm theo quy ®Þnh cña TCVN 4453-87 nãi ë §iÒu 1.1.3.
Çc ®Æc tr−ng c¬ häc cña çc lo¹i thÐp ®ang sö dông ë n−íc ta theo çc tiªu chuÈn
cña n−íc ngoµi ®−îc tr×nh bµy ë Phô lôc 1.
Sîi thÐp c−êng ®é cao, tr¬n hoÆc cã gê dïng ®Ó lµm cèt thÐp D¦L hoÆc dïng thµnh bã
thÐp D¦L ph¶i b¶o ®¶m çc yªu cÇu sau:
- Lo¹i thÐp: thÐp Cacbon cã c−êng ®é cao.
- Sai sè cho phÐp vÒ ®−êng kÝnh: + 0,05mm
- 0,04mm
- §é « van cña sîi thÐp kh«ng ®−îc v−ît qu¸ sai sè cho phÐp cña ®−êng kÝnh.
- C−êng ®é chÞu kÐo khi ®øt ft ≥ 170kg/mm2
- Giíi h¹n ®µn håi ch¶y øng víi ®é dSn dµi 0,2%: f02 ≥ 0,8ft.
- §é dÎo uèn víi r = 10mm, sè lÇn uèn ®Õn khi gSy ph¶i ≥ 4 lÇn.
- §é dSn dµi khi kÐo ®øt (mÉu dµi 100mm) ≥ 4%
- MÆt ngoµi sîi thÐp ph¶i s¹ch, kh«ng s©y s¸t, dËp, nøt gÉy, kh«ng cã vÈy gØ.
VËn chuyÓn b¶o qu¶n thÐp c−êng ®é cao lµm cèt thÐp D¦L
ThÐp sîi c−êng ®é cao lµm cèt thÐp D¦L ph¶i cã bao gãi cÈn thËn ®Ó tr¸nh bÞ gØ vµ s©y
s¸t, kh«ng ®−îc ®Ó dÝnh dÇu mì, muèi, acid, ph©n ho¸ häc vµ çc chÊt ¨n mßn kh¸c. Kho
chøa thÐp ph¶i kh« r¸o, ph¶i kª çch ®Êt 20cm, cuén thÐp kh«ng ®−îc xÕp ®øng mµ ph¶i xÕp
n»m ngang, cao kh«ng qu¸ 1,5m. Khi xÕp dì kh«ng ®−îc qu¨ng nÐm tõ ®é cao xuèng. Çc
lo¹i thÐp, kÝch th−íc, tõng l« hµng nhËn vÒ kh¸c nhau ph¶i xÕp riªng biÖt nhau, cã ®¸nh dÊu
riªng ®Ó dÔ nhËn biÕt.
ViÖc sö dông çc hÖ thèng thÐp D¦L kh¸c nh− thÐp thanh bã sîi çp xo¾n, thÐp dÑt...
ph¶i tu©n theo chØ dÉn cña thiÕt kÕ vµ çc tiªu chuÈn, quy tr×nh hiÖn hµnh.
8.2.2.7. Cèt thÐp th−êng vµ çc chi tiÕt b»ng thÐp ch«n s½n.
Cèt thÐp th−êng vµ çc chi tiÕt b»ng thÐp ch«n s½n trong bª t«ng ph¶i theo ®óng ®å
¸n thiÕt kÕ vµ çc quy ®Þnh cña çc tiªu chuÈn quy tr×nh quy ph¹m hiÖn hµnh nªu trong §iÒu
1.1.3.
8.2.2.8. èng t¹o lç ®Æt cèt thÐp D¦L
èng t¹o lç ®Æt cèt thÐp D¦L nªn −u tiªn dïng èng thÐp vá nh¨n h×nh sãng ®Ó l¹i
trong bª t«ng, ®−êng kÝnh èng phô thuéc theo hÖ thèng cèt thÐp D¦L mµ ph−¬ng ¸n thiÕt kÕ
lùa chän. HiÖn nay ViÖt nam ®S chÕ t¹o ®−îc çc lo¹i cì èng t¹o lç cã chÊt l−îng cao. Çc
yªu cÇu chÊt l−¬ng cã thÓ tãm t¾t nh− sau:
- Sai sè ®é mÐo vµ ®−êng kÝnh bªn trong cña èng kh«ng ®−îc qu¸ ± 2mm.
- èng kh«ng ®−îc thñng lç hoÆc r¹n nøt, lµm lät n−íc v÷a xi m¨ng.
KiÓu èng t¹o lç ®Æt cèt thÐp D¦L b»ng èng thÐp ®−îc rót khái bª t«ng chØ dïng ®Ó
t¹o çc ®o¹n lç th¼ng. Khi dïng ë kÕt cÊu chÕ t¹o theo tõng ph©n ®o¹n (tõng ®èt c¾t khóc
dÇm I hoÆc dÇm hép) th× chç tiÕp nèi gi÷i çc ph©n ®o¹n ph¶i cã chç chuyÓn tiÕp ®¶m b¶o lç
t¹o ra th«ng suèt vµ kh«ng sai lÖch vÞ trÝ.
KiÓu èng thÐp nµy ph¶i ®¶m b¶o çc yªu cÇu sau:
5
- Sai sè vÒ ®−êng kÝnh hoÆc mÐo ± 2mm
- èng kh«ng cã chç thñng, nøt lµm lät v÷a xi m¨ng
- ChÞu ®−îc ma s¸t mµi mßn, chÞu ®−îc lùc kÐo khi rót èng ra khái bª t«ng
- Kh«ng bÞ biÕn d¹ng lµm bãp mÐo khi ®æ vµ ®Çm bª t«ng.
Çc lo¹i èng b»ng chÊt dÎo dïng b¶o vÖ çp D¦L ngoµi theo çc quy ®Þnh riªng do thiÕt
kÕ quy ®Þnh.
DiÖn tÝch mÆt c¾t trèng trong lßng èng hoÆc lç Ýt nhÊt ph¶i b»ng 2 lÇn diÖn tÝch cèt thÐp
D¦L chøa trong ®ã. §èi víi èng hoÆc lç chøa sîi thÐp ®¬n, thanh thÐp ®¬n, hoÆc çp xo¾n 7
sîi th× ®−êng kÝnh trong cña èng hoÆc lç ph¶i lín h¬n 6mm so víi ®−êng kÝnh danh ®Þnh
cña sîi thÐp, thanh thÐp hoÆc çp 7 sîi ®Æt trong nã.
8.2.2.9. ChÊt b«i tr¬n trong lßng èng ®Æt cèt thÐp D¦L
§−îc phÐp dïng chÊt b«i tr¬n trong lßng èng ®Æt CT D¦L trong kÕt cÊu c¨ng sau khi
®æ bª t«ng nh»m gi¶m, mÊt m¸t ¦S do ma s¸t gi÷a CT D¦L vµ thµnh èng, còng nh− b«i
tr¬n çc èng t¹o lç ®Æt CTD¦L. ®Ó gi¶m lùc ma s¸t khi kÐo rót èng cao su hoÆc èng thÐp.
ChÊt b«i tr¬n ®−îc dïng ph¶i:
- §¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh tÕ kü thuËt.
- Cã thÓ tÈy s¹ch b»ng n−íc hoÆc dung m«i thÝch hîp sau khi rót èng t¹o lç hoÆc tr−íc
khi b¬m Ðp v÷a vµo lßng èng chøa CT D¦L.
- Kh«ng cã t¸c dông ¨n mßn cèt thÐp, kh«ng lµm gi¶m lùc b¸m dÝnh v÷a b¬m víi
thµnh èng.
Chñng lo¹i, thµnh phÇn, liÒu l−îng vµ ph−¬ng ph¸p sö dông chÊt b«i tr¬n ph¶i theo ®óng
quy ®Þnh cña c«ng nghÖ chÕ t¹o vµ çc h−íng dÉn kü thuËt cña n¬i s¶n xuÊt. Khi cÇn thiÕt
ph¶i qua çc thÝ nghiÖm ®Ó x¸c ®Þnh. KÕt qu¶ thÝ nghiÖm ph¶i ®−îc bªn t− vÊn gi¸m s¸t vµ
chñ c«ng tr×nh chÊp thuËn tr−íc khi sö dông cho c«ng tr×nh.
8.2.2.10. Neo CT D¦L vµ çc phô kiÖn cña neo

Neo CT D¦L vµ çc phô kiÖn cña neo lµ bé phËn truyÒn D¦L ®−îc kÐo c¨ng trong
cèt thÐp D¦L lªn khèi bª t«ng ®Ó t¹o ra øng suÊt nÐn tr−íc trong bª t«ng cã ý nghÜa quyÕt
®Þnh cña kÕt cÊu BTD¦L.
Neo vµ çc phô kiÖn cña neo ph¶i ®¶m b¶o theo ®óng çc quy ®Þnh trong ®å ¸n thiÕt
kÕ.
Neo vµ çc phô kiÖn cña neo tr−íc khi ®−a vµo sö dông trong thi c«ng hoÆc ®i vµo
s¶n xuÊt hµng lo¹t ph¶i qua thÝ nghiÖm, nÕu ®¹t ®−îc çc yªu cÇu kü thuËt, ®−îc çc bªn t−
vÊn gi¸m s¸t vµ chñ c«ng tr×nh chÊp thuËn míi ®−îc phÐp sö dông vµo c«ng tr×nh.
NÕu kh«ng cã quy ®Þnh kh¸c cña thiÕt kÕ th× viÖc thÝ nghiÖm neo ph¶i ®¶m b¶o çc chØ
tiªu sau:
- Lùc ph¸ ho¹i cña neo (lµm vì vßng neo, vì lâi neo hoÆc lâi neo tôt khái vßng neo)
ph¶i b»ng vµ lín h¬n lùc ph¸ ho¹i bã thÐp.
- Giíi h¹n ch¶y cña vßng neo ph¶i lín h¬n øng suÊt khèng chÕ thiÕt kÕ cña bã thÐp.
- HÖ sè lîi dông cña bã thÐp sîi > 95% hay sè sîi thÐp tôt khái neo ≤ 5% (hoÆc theo chØ
dÉn riªng cña ®å ¸n thiÕt kÕ).
ViÖc gia c«ng vµ kiÓm tra çc bé phËn cña neo ph¶i ®¹t çc yªu cÇu sau:
- Vßng neo chØ nªn tiÖn nguéi (kh«ng ®−îc rÌn), gia c«ng xong ph¶i kiÓm tra khuyÕt tËt
bªn trong b»ng siªu ©m hoÆc thiÕt bÞ kiÓm tra kh¸c.
6
- Chèt neo còng chØ cÇn gia c«ng b»ng tiÖn nguéi, gia c«ng c¾t gät xong ph¶i t«i hoÆc
thÊm than ®Ó t¨ng ®é cøng mÆt ngoµi cña lâi neo, sau ®ã ph¶i ram ñ l¹i.
- §é cøng cña lâi neo ph¶i b»ng 1,3-2,5 lÇn ®é cøng cña sîi thÐp c−êng ®é cao vµ kh«ng
thÊp h¬n 52 HCR. Khi thö ®é cøng lâi neo ph¶i thö trªn 10% tæng sè lâi neo, mçi neo thö 3
®iÓm t¹i ®Çu nhá cña neo çch mÐp ngoµi 3-4mm, kÕt qu¶ ®é cøng trong cïng 1 mÉu kh«ng
chªnh lÖch nhau qu¸ 5 ®é HCR.
- §é v¸t cña lâi neo vµ vßng neo, ®−êng ren mÆt ngoµi chèt neo ph¶i kiÓm tra ®óng kÝch
th−íc ®å ¸n thiÕt kÕ qui ®Þnh. Khi lâi neo cã ®Æt lç b¬m v÷a, ph¶i kiÓm tra lç cã th«ng
kh«ng.
Neo vµ çc phô kiÖn ph¶i ®−îc ®ãng gãi vµ b¶o qu¶n, vËn chuyÓn ®óng quy ®Þnh, kh«ng
®−îc ®Ó han gØ, s©y s¸t h− háng ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng neo trong qu¸ tr×nh tõ chÕ t¹o ®Õn
khi sö dông vµo c«ng tr×nh. Vßng neo, chèt neo ph¶i ®−îc kiÓm tra b»ng siªu ©m tõng chiÕc
mét tr−íc khi xuÊt x−ëng ®Ó ®¶m b¶o an toµn tuyÖt ®èi cho ng−êi vµ thiÕt bÞ.
NÕu lµ s¶n phÈm cña nhµ m¸y c¬ khÝ s¶n xuÊt neo vµ phô kiÖn neo khi ®¬n vÞ bao thÇu
thi c«ng nhËn vÒ ph¶i cã chøng chØ x¸c nhËn phÈm chÊt cña nhµ m¸y kÌm theo. Nh−ng
chøng chØ nµy vÉn ph¶i thÝ nghiÖm kiÓm tra l¹i çc quy ®Þnh cña thiÕt kÕ
(chÌn çc b¶ng kÝch thøoc neo cña TQ, Ph¸p vµo ®©y, hoÆc cho vµo Phô lôc v× qu¸
dµi=20 trang)
8.2.2.11. Keo epoxy

Keo epoxy th−êng ®−îc dïng ®Ó d¸n nèi çc ph©n ®o¹n ®óc s½n cho dÇm cÇu
BTD¦L hoÆc dïng ë d¹ng dung dÞch láng hoÆc v÷a, bª t«ng epoxy ®Ó söa ch÷a kh¾c phôc
çc khuyÕt tËt cña dÇm.
Keo epoxy bao gåm nhùa epoxy vµ çc chÊt phô gia ho¸ r¾n, ho¸ dÎo.
Tû lÖ pha trén gi÷a keo, çc chÊt phô gia, dung m«i hoÆc çc chÊt ®én kh¸c ph¶i theo
quy ®Þnh cña ®å ¸n thiÕt kÕ hoÆc çc quy ®Þnh cã liªn quan kh¸c.
Tr−íc khi sö dông vµo c«ng tr×nh, ®¬n vÞ thi c«ng ph¶i dùa vµo çc quy ®Þnh cña
thiÕt kÕ, çc quy ®Þnh cña n¬i s¶n xuÊt cung øng keo lµm mÉu ®Ó thÝ nghiÖm, kiÓm tra c−êng
®é chÞu kÐo, chÞu nÐn, chÞu c¾t, lùc dÝnh b¸m vµ çc chØ tiªu c¬ lý kh¸c, thÝ nghiÖm vÒ thêi
gian ®«ng cøng phï hîp víi m«i tr−êng khÝ hËu (nhiÖt ®é, ®é Èm kh«ng khÝ v.v...) t¹i hiÖn
tr−êng thi c«ng sö dông ®Õn keo. KÕt qu¶ thÝ nghiÖm ®¹t çc yªu cÇu cÇn thiÕt, ®¶m b¶o
®−îc cho ho¹t ®éng thao t¸c thi c«ng sö dông keo vµ ®−îc c¬ quan t− vÊn gi¸m s¸t vµ chñ
c«ng tr×nh chÊp thuËn b»ng v¨n b¶n míi ®−îc ®−a vµo sö dông trong c«ng tr×nh.
Keo vµ çc phô gia kÌm theo ph¶i cã chøng chØ x¸c nhËn cña ®¬n vÞ s¶n xuÊt cung
øng. ViÖc ®ãng gãi, vËn chuyÓn ph¶i ®¶m b¶o kh«ng lµm ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng s¶n
phÈm. Thêi h¹n sö dông ph¶i n»m trong h¹n ®Þnh cho phÐp kÓ tõ khi s¶n xuÊt ®Õn lóc sö
dông. NÕu qu¸ h¹n kh«ng ®−îc sö dông vµo c«ng tr×nh hoÆc ph¶i cã çc xö lý ®Æc biÖt ®−îc
®¬n vÞ thiÕt kÕ vµ chñ ®Çu t− chÊp thuËn b»ng v¨n b¶n.
8.2.3. Gia c«ng cèt thÐp th−êng vµ cèt thÐp dù øng lùc
8.2.3.1. Yªu cÇu chung

VËt liÖu ®−îc cung cÊp ®Õn c«ng tr−êng ph¶i theo ®óng chñng lo¹i ®S quy ®Þnh trong
®å ¸n thiÕt kÕ. TiÕn ®é cung cÊp ph¶i phï hîp víi tiÕn ®é thi c«ng chung vµ ®−îc ghi râ
trong kÕ ho¹ch thi c«ng còng nh− trong hîp ®ång giao thÇu cung cÊp vËt liÖu.
7
CÊm sö dông trong mét c«ng tr×nh çc lo¹i cèt thÐp trßn tr¬n cã cïng ®−êng kÝnh l¹i
cã m¸c kh¸c nhau (cã giíi h¹n ®µn håi kh¸c nhau).
Tr−íc khi gia c«ng hÖ khung cèt thÐp, tõng cèt thÐp ph¶i ®−îc ch¶i gØ vµ lµm s¹ch
mäi chÊt bÈn, dÇu mì, s¬n.Çc cèt thÐp kh«ng ®−îc cã çc vÕt nøt, vÕt dËp gSy, cong veo.
8.2.3.2. Gia c«ng cèt thÐp th−êng

Thanh cèt thÐp ®−îc gia c«ng uèn d−ìng trªn mÆt b»ng phï hîp víi h×nh d¸ng vµ
kÝch th−íc quy ®Þnh trong ®å ¸n. ChØ ®−îc phÐp gia c«ng uèn nguéi, trõ tr−êng hîp ®Æc biÖt
®−îc quy ®Þnh trong ®å ¸n vµ ®−îc chñ ®Çu t− phª duyÖt míi ®−îc uèn nãng.
§−êng kÝnh uèn ®−îc ®o ë phÝa trong cña thanh cèt thÐp theo ®óng quy ®Þnh trªn ®å
¸n thiÕt kÕ. NÕu trªn ®å ¸n kh«ng quy ®Þnh th× ®−êng kÝnh uèn tèi thiÓu ph¶i lÊy theo quy
®Þnh cña quy tr×nh thiÕt kÕ cÇu hiÖn hµnh.
Cèt thÐp ®−îc c¾t b»ng ph−¬ng ph¸p c¬ häc. Khi uèn cèt thÐp ph¶i uèn quanh mét lâi
víi tèc ®é chËm sao cho ®¶m b¶o b¸n kÝnh uèn cong ®Òu vµ theo ®óng b¶n vÏ.
- §èi víi cèt thÐp trßn tr¬n ®−êng kÝnh cña lâi dïng ®Ó uèn cèt thÐp ph¶i lÊy Ýt nhÊt
b»ng 5 lÇn ®−êng kÝnh cèt thÐp ®ã, trõ tr−êng hîp çc khung çc ®èt ®ai (mµ ®−êng kÝnh lín
h¬n hay b»ng 16mm th× lÊy ®−êng kÝnh lâi ®Ó uèn Ýt nhÊt b»ng 3 lÇn ®−êng kÝnh cèt thÐp
®ã).
- §èi víi çc cèt thÐp cã gê (cã ®é b¸m dÝnh cao víi bª t«ng) ®−êng kÝnh cña lâi (tÝnh
b»ng mm) ®Ó uèn cèt thÐp ph¶i kh«ng nhá h¬n çc trÞ sè cho trong B¶ng 4.
B¶ng 4
§−êng kÝnh danh ®Þnh cèt thÐp 4 5 6 8 10 12 14 16 20 25 32 40
(mm)
Cèt ®ai vµ khung 20 30 30 40 50 60 90 10 Kh«ng ¸p dông
0
Mãc c©u ®Ó neo 40 50 70 70 10 10 15 15 20 25 32 40
0 0 0 0
0 0 0 0
Chç uèn Kh«ng ¸p dông 15 20 20 25 30 40 50 50
0 0 0 0
0 0 0 0
8.2.3.3. L¾p ®Æt cèt thÐp th−êng

Çc cèt thÐp ph¶i ®−îc gi÷ ®óng vÞ trÝ b»ng çc miÕng kÖ ®Öm vµ çc nªm gi÷ sao cho
khi ®æ bª t«ng chóng kh«ng bÞ xª dÞch hoÆc bÞ biÕn d¹ng qu¸ møc cho phÐp.
- KiÓu miÕng ®Öm, ®é bÒn vµ sè l−îng ph¶i ®¶m b¶o chÞu ®−îc t¸c ®éng ngÉu nhiªn
trong lóc thi c«ng bª t«ng nh− t¸c ®éng do ng−êi c«ng nh©n ®i l¹i, rãt hçn hîp bª t«ng, ®Çm
bª t«ng.
Çc cèt thÐp ®−îc liªn kÕt víi nhau b»ng mèi buéc hoÆc mèi hµn sao cho gi÷ ®−îc ®óng
vÞ trÝ. D©y thÐp buéc lµ lo¹i thÐp mÒm. Çc ®Çu mÈu vôn cña d©y thÐp buéc ph¶i ®−îc dän
s¹ch tr−íc khi ®æ bª t«ng.
VÞ trÝ kª ®Öm, h×nh d¹ng vµ kiÓu miÕng kª ®Öm ph¶i ®−îc ghi râ trong b¶n vÏ thi c«ng
®S ®−îc phª duyÖt.
8
- MiÕng kª ®Öm ph¶i ®−îc æn ®Þnh vµ kh«ng lµm gi¶m ®é bÒn c¬ häc cña kÕt cÊu còng
nh− tuæi thä cña nã (xÐt nguy c¬ do gØ g©y ra) vµ kh«ng lµm xÊu ®i chÊt l−îng bÒ mÆt cña
kÕt cÊu.
- CÊm ®Æt çc miÕng kª ®Öm b»ng thÐp tiÕp xóc víi bÒ mÆt v¸n khu«n.
- Çc miÕng kª ®Öm b»ng bª t«ng hoÆc v÷a ph¶i cã çc tÝnh chÊt t−¬ng tù nh− cña bª
t«ng kÕt cÊu (nhÊt lµ tÝnh chÊt bÒ mÆt).
- Çc miÕng ®Öm b»ng chÊt dÎo chØ ®−îc phÐp dïng khi cã tiªu chuÈn chÊt l−îng vµ kü
thuËt ®−îc c¬ quan ban hµnh tiªu chuÈn cÊp Nhµ n−íc hay cÊp Ngµnh phª duyÖt.
NÕu l−íi cèt thÐp ®−îc cung cÊp theo d¹ng cuén trßn th× ph¶i dì thµnh d¹ng tÊm ph¼ng råi
míi ®−îc dïng.
- Çc cèt thÐp thanh nµo mµ theo b¶n vÏ ®−îc bã l¹i víi nhau th× çc mèi buéc ghÐp
chóng ph¶i çch nhau kh«ng qu¸ 1,8m.
8.2.3.4. Nèi cèt thÐp th−êng

Cèt thÐp cã thÓ nèi b»ng mèi nèi buéc chång, b»ng mèi nèi hµn tay b»ng èng nèi. Sè
l−îng mèi nèi cèt thÐp ph¶i cè gi¶m ®Õn møc Ýt nhÊt.
Mèi nèi hµn chØ ®−îc ¸p dông cho çc cèt thÐp nµo mµ trong lý lÞch cung cÊp ®S x¸c
®Þnh lµ chÞu ®−îc hµn vµ b¶n vÏ ®S ghi râ. CÊm hµn b»ng ®Ìn x×.
Çc mèi nèi chång cèt thÐp chØ ®−îc dïng nÕu cã ghi trªn b¶n vÏ hoÆc ®−îc phÐp
b»ng v¨n b¶n cña c¬ quan thiÕt kÕ.
Çc thanh cèt thÐp cã ®−êng kÝnh kh¸c nhau chØ ®−îc nèi víi nhau nÕu cÊp cã thÈm
quyÒn cho phÐp.
Trõ khi cã çc quy ®Þnh kh¸c ®S ®−îc nªu trong b¶n vÏ, vÞ trÝ vµ ph−¬ng ph¸p nèi çc
thanh cèt thÐp ph¶i ®−îc lÊy theo tiªu chuÈn thiÕt kÕ cÇu hiÖn hµnh.
8.2.3.5. §Æt cèt thÐp chê

Cèt thÐp chê ®Ó hµn nèi ph¶i theo ®óng chñng lo¹i kÝch th−íc vµ ®Æt ®óng vÞ trÝ nh−
quy ®Þnh trong ®å ¸n. Trong lóc chê ®îi thùc hiÖn mèi nèi cèt thÐp chê, cÇn cã biÖn ph¸p
b¶o vÖ chèng gØ t¹m thêi cho çc cèt thÐp nµy.
8.2.3.6. B¶o vÖ t¹m thêi cho cèt thÐp dù øng lùc

ViÖc b¶o vÖ t¹m thêi çc cèt thÐp D¦L vµ phô kiÖn cho chóng do nhµ thÇu cung cÊp
cèt thÐp ®¶m nhËn sao cho kh«ng bÞ gØ cho ®Õn khi thùc hiÖn çc biÖn ph¸p b¶o vÖ vÜnh
cöu.Çc mÊu neo vµ phô kiÖn ph¶i ®−îc giao hµng trong bao gãi sao cho ®¶m b¶o chèng
®−îc gØ vµ an toµn.
8.2.3.7. §Æt çc èng chøa cèt thÐp dù øng lùc

ViÖc vËn chuyÓn vµ l¾p ®Æt çc èng còng nh− çc cèt thÐp ph¶i ®¶m b¶o an toµn
tr¸nh mäi h− háng hoÆc nhiÔm bÈn.
Çc èng ®−îc gi÷ ®óng vÞ trÝ b»ng çc chi tiÕt ®Þnh vÞ sao cho tr−íc vµ trong khi ®æ
bª t«ng kh«ng x¶y ra bÊt cø xª dÞch hay biÕn d¹ng nµo qu¸ møc cho phÐp. CÊm hµn chÊm
vµo èng ®Ó ®Þnh vÞ.
9
ë mèi nèi hoÆc ë chç ph©n çch çc phÇn ®−îc ®æ bª t«ng lÇn l−ît, çc èng cña phÇn
®S ®−îc ®æ bª t«ng cÇn ph¶i nh« vµo v¸n khu«n cña phÇn sÏ ®æ bª t«ng tiÕp sau hoÆc nh«
qu¸ vÞ trÝ mèi nèi mét ®o¹n dµi sao cho ®ñ ®¶m b¶o çch n−íc cho èng cña phÇn s¾p söa sÏ
®−îc ®æ bª t«ng. Mèi nèi cña èng bao ph¶i ®−îc lµm kÝn n−íc ®Ó ng¨n v÷a xi m¨ng x©m
nhËp vµo trong èng lóc ®æ bª t«ng.
8.2.3.8. L¾p ®Æt neo vµ bé nèi neo

Çc mÊu neo vµ çc bé nèi neo ph¶i ®−îc l¾p ®Æt theo h×nh d¹ng vµ kÝch th−íc vÞ trÝ
chÝnh x¸c nh− quy ®Þnh trong ®å ¸n.Chóng ph¶i liªn kÕt ®Þnh vÞ ch¾c vµo v¸n khu«n sao cho
tr−íc vµ trong khi ®æ bª t«ng kh«ng x¶y ra hiÖn t−îng xª dÞch vµ biÕn d¹ng qu¸ møc cho
phÐp. BÒ mÆt chÞu lùc cña neo ph¶i vu«ng gãc víi ®−êng trôc cèt thÐp D¦L t−¬ng øng. T©m
cña mÊu neo ph¶i trïng víi ®−êng trôc ®ã.
Khi cèt thÐp D¦L ®−îc nèi b»ng bé nèi th× ph¶i cã ®ñ kho¶ng trèng trong èng bao
trong ph¹m vi xª dÞch cña bé nèi ®Ó kh«ng c¶n trë sù xª dÞch cña né nèi khi kÐo c¨ng cèt
thÐp D¦L.
Sau khi ®Æt çc bé phËn cña neo vµ cèt thÐp D¦L, ph¶i kiÓm tra l¹i nÕu thÊy sai sãt
ph¶i söa ngay. NÕu thÊy bé phËn nµo háng ph¶i thay thÕ ngay.
Kho¶ng çch trèng Ýt nhÊt gi÷a çc tÊm ®Õ neo víi nhau vµ gi÷a tÊm ®Õ neo víi mÐp
gÇn nhÊt cña kÕt cÊu ph¶i tho¶ mSn çc yªu cÇu sau:
Khi cã mét hµng däc mÊu neo Khi cã vµi hµng däc mÊu neo
a,a' ≥ ao
b,b' ≥ bo
Khi chØ cã mét hµng däc mÊu neo th×
a' x b ≥ 1,6 b 2o
Khi cã vµi hµng däc mÊu neo th×
a x b' ≥ 1,6 b 2o a x a' ≥ 3 b 2o
a' x b ≥ 1,6 b 2o a x a' ≥ 3 b 2o
10
Chó thÝch:
ao: Kho¶ng trèng nhá nhÊt gi÷a 2 mÊu neo.
bo: Kho¶ng çch nhá nhÊt gi÷a t©m cña mét neo vµ mÐp bÒ mÆt.
B¶ng 5
Lùc ë mÊu neo khi kÐo c¨ng (T) 50 50 ÷ 150 150 ÷ 300 300 ÷ 400 > 400
Kho¶ng çch C Ýt nhÊt ph¶i b»ng (mmj) 30 50 70* 80* 100*
* TrÞ sè nµy cã thÓ gi¶m trong tr−êng hîp dïng tÊm ®Õ neo cã kÝch th−íc lín nh−ng kh«ng gi¶m
xuèng d−íi 50mm
8.2.3.9. Gia c«ng cèt thÐp dù øng lùc

Cèt thÐp D¦L ph¶i ®−îc chÕ t¹o theo h×nh d¸ng vµ kÝch th−íc chÝnh x¸c nh− quy
®Þnh trong ®å ¸n mµ kh«ng lµm gi¶m chÊt l−îng cña vËt liÖu.
CÊm dïng çc cèt thÐp nµo ®S bÞ uèn qu¸ møc, bÞ ¶nh h−ëng cña nhiÖt ®é thay ®æi
®ét ngét hoÆc cña nhiÖt ®é cao.
Khi c¾t çc ®o¹n ®Çu cña cèt thÐp sau khi kÐo c¨ng vµ neo xong, nªn dïng ph−¬ng
ph¸p c¾t c¬ häc. TuyÖt ®èi nghiªm cÊm c¾t b»ng que hµn. Riªng ®o¹n ren cña cèt thÐp thanh
D¦L sÏ dïng lµm mèi nèi th× kh«ng ®−îc c¾t b»ng tia löa mµ ph¶i c¾t b»ng c¬ khÝ.
BÒ mÆt cèt thÐp D¦L ph¶i ®−îc lµm s¹ch tr−íc khi dïng, tr¸nh ®Ó çc chÊt gØ, dÇu
mì, bÈn vµ çc chÊt cã h¹i kh¸c cã thÓ g©y ¨n mßn hoÆc lµm gi¶m ®é dÝnh b¸m cèt thÐp víi
bª t«ng còng nh− lµm gi¶m ma s¸t dÇu cèt thÐp víi çc chªm chÌn nót neo.
8.2.4. BÖ c¨ng, v¸n khu«n, ®µ gi¸o
8.2.4.1. Kh¸i qu¸t

A) Çc yªu cÇu chung
V¸n khu«n (bao gåm c¶ hÖ ®µ gi¸o ®ì nã) vµ bÖ c¨ng cèt thÐp D¦L kÐo tr−íc ph¶i ®−îc
thiÕt kÕ vµ thi c«ng sao cho ®¶m b¶o ®−îc c−êng ®é vµ ®é cøng yªu cÇu, ®¶m b¶o ®é chÝnh
x¸c vÒ h×nh d¹ng, kÝch th−íc vµ vÞ trÝ cña kÕt cÊu BTCT.
V¸n khu«n vµ bÖ c¨ng ph¶i cã kh¶ n¨ng sö dông l¹i ®−îc nhiÒu lÇn mµ kh«ng bÞ h−
háng theo ®óng yªu cÇu cña b¶n ®å ¸n thiÕt kÕ chung.
V¸n khu«n ph¶i cã cÊu t¹o hîp lý, dÔ dµng l¾p dùng, th¸o dì hoÆc ®iÒu chØnh khi cÇn
thiÕt.
ViÖc thiÕt kÕ vµ thi c«ng v¸n khu«n, bÖ c¨ng còng nh− viÖc khai th¸c chóng ph¶i ®¶m
b¶o an toµn tuyÖt ®èi cho ng−êi vµ çc thiÕt bÞ liªn quan.
B) T¶i träng
V¸n khu«n vµ bÖ c¨ng ph¶i ®−îc thiÕt kÕ theo çc lo¹i t¶i träng sau ®©y:
- T¶i träng th¼ng ®øng bao gåm: träng l−îng cña v¸n khu«n, ®µ giao, cña bª t«ng vµ cèt
thÐp, cña ng−êi vµ thiÕt bÞ cã liªn quan (®èi víi thiÕt bÞ cÇn xÐt lùc xung kÝch).
- T¶i träng n»m ngang bao gåm : çc t¶i träng do rung ®éng g©y ra, do çc lùc lóc l¾p
dùng v¸n khu«n, do ¸p lùc giã.
- ¸p lùc ngang cña hçn hîp bª t«ng t−¬i ch−a ho¸ cøng.
11
- Çc t¶i träng ®Æc biÖt mµ cã thÓ dù ®o¸n x¶y ra trong thi c«ng.
T¶i träng th¼ng ®øng ®−îc tÝnh víi tû träng bª t«ng cèt thÐp lµ 2,5T/m3, ho¹t t¶i ®−îc coi lµ
r¶i ®Òu víi trÞ sè kh«ng nhá h¬n 250Kg/m2, vµ ®−îc lÊy tuú t×nh h×nh cô thÓ.
T¶i träng n»m ngang t¸c dông lªn v¸n khu«n thµnh bªn do bª t«ng t−¬i lÊy nh− sau:
- Khi tèc ®é bª t«ng ®æ kh«ng qu¸ 2m/giê
p = 0,8 + 80R/(T + 20) ≤ 10T/m2 hoÆc 2,4.H T/m2
- Khi tèc ®é bª t«ng theo chiÒu cao lín h¬n 2m/giê

p = 0,8 + (120 + 25R)/(T + 20) ≤ 15T/m2 hoÆc 2,4.H T/m2
Trong ®ã: p - ¸p lùc ngang (T/m2)
R - Tèc ®é ®æ bª t«ng theo chiÒu cao (m/giê)
T - NhiÖt ®é cña bª t«ng trong khu«n (oC)
H - ChiÒu cao cña bª t«ng t−¬i bªn trªn ®iÓm ®ang xÐt (m)
Khi dïng biÖn ph¸p rung ®éng bªn ngoµi v¸n khu«n dïng bª t«ng cã ®é sÖt lín, dïng
phô gia lµm chËm ho¸ cøng hoÆc çc phô gia kh¸c, gi¸ trÞ cña p ph¶i t¨ng lªn thÝch ®¸ng.
C/ VËt liÖu
VËt liÖu dïng lµm v¸n khu«n, ®µ gi¸o, bÖ c¨ng ph¶i ®−îc chän sao cho ®¶m b¶o vÒ
c−êng ®é, ®é cøng, ®é v÷ng, kh«ng g©y ¶nh h−ëng xÊy ®Õn bª t«ng t−¬i do hót n−íc vµ
còng kh«ng lµm háng bÒ mÆt ngoµi cña kÕt cÊu BTCT.
Khi chän vËt liÖu v¸n khu«n ®µ gi¸o vµ bÖ c¨ng ph¶i xÐt ®Çy ®ñ çc vÊn ®Ò nh− lo¹i kÕt
cÊu, sè lÇn sÏ sö dông l¹i, vÞ trÝ sö dông. Nªn dïng thÐp lµm v¸n khu«n kÕt cÊu BTD¦L.
8.2.4.2. ThiÕt kÕ
A/ ThiÕt kÕ v¸n khu«n
V¸n khu«n ph¶i ®−îc thiÕt kÕ víi h×nh d¹ng vµ vÞ trÝ chÝnh x¸c. V¸n khu«n ph¶i dÔ l¾p
dùng vµ th¸o dì. Çc mèi nèi ph¶i song song hoÆc ph¶i vu«ng gãc víi trôc dÇm vµ tr¸m kÝn
®ñ chèng rß rØ v÷a. V¸n khu«n ph¶i cã v¹t c¹nh ë chç cã gãc c¹nh.
B/ ThiÕt kÕ ®µ gi¸o
VËt liÖu vµ kiÓu ®µ gi¸o ®−îc lùa chän sao cho phï hîp çc ®iÒu kiÖn cña kÕt cÊu BTCT
vµ ®iÒu kiÖn thi c«ng. Çc cét ®øng ph¶i ®ñ c−êng ®é vµ chèng ®−îc o»n, cÇn cã çc gi»ng
ngang vµ gi»ng chÐo ®ñ ®Ó gi÷ æn ®Þnh çc cét chèng. Ph¶i ®Æt çc dÇm t¹m hoÆc çc cÊu
kiÖn t¹m kh¸c ®Ó ph©n bè t¶i träng lªn tÊt c¶ çc cét chèng th¼ng ®øng.
Ph¶i chän cÊu t¹o sao cho mäi t¶i träng ®Òu ®−îc truyÒn xuèng ®Õn mãng.
§µ gi¸o ph¶i ®−îc cè ®Þnh phÇn trªn cña nã vµo çc kÕt cÊu hiÖn cã hoÆc nhê çc gi»ng
ngang vµ gi»ng kÐo. CÇn ®¶m b¶o cho v¸n khu«n nghiªng kh«ng bÞ ¸p lùc bª t«ng lµm cho
biÕn d¹ng.
§µ gi¸o ph¶i ®−îc thiÕt kÕ sao cho dÔ dµng th¸o dì an toµn, tr¸nh xung kÝch ¶nh h−ëng
xÊu ®Õn kÕt cÊu B TCT, muèn vËy nªn dïng çc kÝch vÝt, çc nªm, kÝch dÇu, t¨ng ®¬ vµ çc
biÖn ph¸p kh¸c.
Çc mèi nèi cña çc ®µ gi¸o vµ ë çc liªn kÕt cña cét chèng th¼ng ®øng víi çc dÇm cÇu
ph¶i ®¶m b¶o kh«ng bÞ tr−ît, lËt vµ v÷ng ch¾c. Nªn dïng mèi nèi ®èi ®Çu hoÆc mèi nèi ©m
12
d−¬ng cho çc cét chèng. TÊt c¶ çc mèi nèi vµ çc ®iÓm giao nhau cña çc bé phËn b»ng
thÐp ®Òu ph¶i cã liªn kÕt b»ng bu l«ng bµn kÑp hoÆc kiÓu liªn kÕt kh¸c b»ng thÐp. Khi dùng
xong ®µ gi¸o ph¶i cã thö t¶i toµn bé hay nh÷ng bé phËn quan träng.
Çc dÇm cña ®µ gi¸o cã chiÒu cao qu¸ 300mm ph¶i cã çc liªn kÕt ngang ®Ó chèng quay
hoÆc lËt ®æ.
Mãng cña ®µ gi¸o ph¶i ®−îc thiÕt kÕ tr¸nh bÞ lón qu¸ møc vµ tr¸nh hiÖn t−îng nghiªng
lÖch. Khi mãng ®Æt trªn ®Êt mÒm hoÆc ®Êt míi ®¾p nªn dïng mãng cäc hoÆc cã çc biÖn h¸p
h÷u hiÖu ®Ó t¨ng c−êng mãng.
Ph¶i cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó bï l¹i ®é lón vµ biÕn d¹ng cña ®µ gi¸o trong hoÆc sau khi
®æ bª t«ng. §é vâng cña ®µ gi¸o ph¶i ®−îc tÝnh to¸n tr−íc khi thi c«ng vµ ®−îc ®iÒu chØnh,
tÝnh to¸n l¹i trong qu¸ tr×nh thi c«ng, ®Æc biÖt lµ ®èi víi çc kÕt cÊu thi c«ng ph©n ®o¹n.
C/ ThiÕt kÕ bÖ c¨ng
BÖ c¨ng cè ®Þnh hoÆc bÖ c¨ng di ®éng hoÆc bÖ c¨ng th¸o l¾p ®−îc cÇn ph¶i ®−îc thiÕt kÕ
sao cho ®¶m b¶o sö dông thuËn tiÖn, an toµn ®−îc nhiÒu lÇn, ®¶m b¶o ®é bÒn, ®é cøng vµ ®é
æn ®Þnh mµ kh«ng ¶nh h−ëng xÊu ®Õn chÊt l−îng kÕt cÊu BTD¦L kÐo tr−íc còng nh− tÝnh
®ång ®Òu trong s¶n xuÊt hµng lo¹t çc kÕt cÊu ®ã.
BÖ c¨ng cè ®Þnh hoÆc bÖ c¨ng di ®éng lµm b»ng thÐp hoÆc bª t«ng ®óc t¹i chç nªn ®−îc
−u tiªn. H¹n chÕ viÖc thiÕt kÕ vµ sö dông bÖ c¨ng lo¹i th¸o l¾p ®−îc b»ng thÐp.
CÊu t¹o bÖ c¨ng ph¶i ®¶m b¶o thuËn tiÖn cho viÖc ®Æt cèt thÐp th−êng vµ cèt thÐp D¦L
®óng vÞ trÝ ®¶m b¶o thuËn tiÖn vµ ®ñ kh«ng gian cho viÖc l¾p dùng vµ th¸o dì v¸n khu«n,
cung cÊp bª t«ng, thi c«ng bª t«ng vµ cÈu nhÊc kÕt cÊu ®S chÕ t¹o xong ®Ó ®−a ®i n¬i kh¸c.
VÞ trÝ cña bÖ c¨ng ph¶i ë n¬i cao r¸o, ®¶m b¶o tho¸t n−íc tèt ®Ó khu vùc quanh bÖ c¨ng
lu«n lu«n kh« r¸o, bÖ c¨ng ph¶i ®¶m b¶o tuyÖt ®èi kh«ng lón.
8.2.4.3. Thi c«ng

A/ Thi c«ng v¸n khu«n
Çc bé phËn v¸n khu«n ph¶i ®−îc liªn kÕt v÷ng ch¾c víi nhau b»ng bu l«ng hoÆc thanh
thÐp. Çc ®Çu bu l«ng vµ ®Çu thanh thÐp ®ã kh«ng ®−îc lé ra trªn bÒ mÆt cña bª t«ng sau
khi th¸o v¸n khu«n, tèt nhÊt nªn ®Æt çc thanh thÐp nãi trªn trong çc èng b»ng nhùa. Sau
khi th¸o khu«n th× rót bu l«ng hoÆc thanh thÐp ra vµ tr¸m kÝn èng nhùa.
PhÇn ch«n vµo bª t«ng cña çc thanh thÐp hoÆc bª t«ng dïng lµm gi»ng, nÕu ¨n s©u vµo
bª t«ng Ýt h¬n 2,5cm th× ph¶i th¸o bá b»ng çch ®ôc bª t«ng ra. Çc lç do ®ôc ®Ïo ph¶i ®−îc
lÊp ®Çy b»ng v÷a. Lç ph¶i cã chiÒu s©u Ýt nhÊt 2,5cm ®Ó tr¸nh v÷a bÞ bong ra.
Ph¶i b«i tr¬n bÒ mÆt trong v¸n khu«n b»ng hîp chÊt ®S ®−îc lùa chän cÈn thËn sao cho
dÔ dµng th¸o khu«n, t¹o ®−îc bÒ mÆt bª t«ng nh½n ®Ñp cã mµu s¾c nh− mong muèn vµ
kh«ng ¨n mßn bª t«ng.
B/ Thi c«ng ®µ gi¸o
§µ gi¸o ph¶i ®−îc thi c«ng ®óng nh− ®å ¸n, ®¶m b¶o ®ñ c−êng ®é vµ æn ®Þnh. Tr−íc khi
dùng ®µ gi¸o trªn mÆt ®Êt, ph¶i chuÈn bÞ vµ t¨ng c−êng nÒn ®Êt mét çch thÝch ®¸ng ®Ó ®ñ
chÞu lùc vµ tr¸nh hiÖn t−îng lón kh«ng ®Òu. Khi l¾p dùng ®µ gi¸o ph¶i chó ý lu«n lu«n ®Õn
®é nghiªng, chiÒu cao, sù th¼ng hµng cña çc bé phËn vµ çc yÕu tè kh¸c ®Ó ®¶m b¶o ®µ
gi¸o v÷ng ch¾c æn ®Þnh suèt thêi gian thi c«ng.
13
§µ gi¸o ph¶i ®−îc t¹o ®é vång ®óng theo ®å ¸n. §é vång nµy ph¶i ®−îc hiÖu chØnh sau
mçi giai ®o¹n thi c«ng ®óc hay l¾p kÕt cÊu BTCT dù øng lùc tuú theo thùc tÕ thi c«ng.
§èi víi çc thiÕt bÞ ®µ gi¸o - v¸n khu«n di ®éng ph¶i tæ chøc gi¸m s¸t vÒ ph−¬ng h−íng,
cao ®é vµ çc yÕu tè kh¸c ®Ó ®¶m b¶o viÖc l¾p dùng thiÕt bÞ an toµn chÝnh x¸c vµ viÖc ho¹t
®éng cña nã lµ ®óng nh− ®å ¸n quy ®Þnh.
C/ Thi c«ng bÖ c¨ng
Çc chi tiÕt, bé phËn b»ng thÐp cña bÖ c¨ng ph¶i ®−îc thi c«ng phï hîp çc quy ®Þnh
cña quy tr×nh thi c«ng kÕt cÊu thÐp. Ph¶i ®¶m b¶o thi c«ng ®óng chÊt l−îng çc liªn kÕt mèi
hµn, bu l«ng, ®inh t¸n (nÕu cã).
Çc chi tiÕt b»ng thÐp ®−îc ch«n mét phÇn trong bª t«ng cña bÖ c¨ng ph¶i ®−îc liªn
kÕt ch¾c ch¾n víi hÖ cèt thÐp cña bÖ c¨ng.
Chç tiÕp xóc gi÷a phÇn thÐp víi bÒ mÆt bª t«ng cña bÖ c¨ng ph¶i ®¶m b¶o tho¸t n−íc
tèt vµ lu«n lu«n kh« r¸o ®Ó tr¸nh bÞ ¨n mßn côc bé.
Mäi bé phËn b»ng thÐp ph¶i ®−îc s¬n chèng gØ.
PhÇn b»ng bª t«ng cèt thÐp cña bÖ c¨ng ph¶i ®−îc ®æ bª t«ng ®óng m¸c thiÕt kÕ, viÖc
thi c«ng phÇn nµy ph¶i ®¸p øng çc yªu cÇu cña quy tr×nh thi c«ng kÕt cÊu BTCT ®óc liÒn
khèi hoÆc l¾p ghÐp.
§èi víi dÇm chÕ t¹o theo ph−¬ng ph¸p kÐo c¨ng tr−íc trªn bÖ ®óc cÇn ph¶i thö t¶i bÖ
tr−íc khi ®óc dÇm ®Ó x¸c ®Þnh çc th«ng sè kü thuËt cÇn thiÕt phôc vô c¨ng bã cèt thÐp
c−êng ®é cao ®¹t ®óng trÞ sè thiÕt kÕ.
Çc phÇn bª t«ng ch«n trong ®Êt ph¶i ®−îc s¬n chèng thÊm tr−íc khi lÊp ®Êt.
8.2.4.4. KiÓm tra, nghiÖm thu, th¸o dì

KiÓm tra v¸n khu«n, ®µ gi¸o, bÖ c¨ng
Ph¶i kiÓm tra v¸n khu«n, ®µ gi¸o, bÖ c¨ng tr−íc khi ®æ bª t«ng còng nh− trong qu¸
tr×nh ®æ bª t«ng. Ph¶i söa ch÷a kÞp thêi mäi hiÖn t−îng h− háng nh−: v¸n khu«n bÞ ph×nh ra,
v÷a bÞ rß rØ, kÕt cÊu ®µ gi¸o v¸n khu«n hoÆc bÖ c¨ng bÞ nghiªng lÖch, lón, háng liªn kÕt.
Trong lóc c¨ng cèt thÐp dù øng lùc trªn bÖ c¨ng ph¶i kiÓm tra biÕn d¹ng vµ chuyÓn vÞ
cña bÖ c¨ng còng nh− tÊt c¶ çc bé phËn liªn kÕt, mèi hµn ®Ó ®¶m b¶o an toµn vµ chÊt l−îng
c«ng t¸c kÐo c¨ng cèt thÐp dù øng lùc.
Th¸o dì v¸n khu«n, ®µ gi¸o
ChØ ®−îc th¸o dì v¸n khu«n vµ ®µ gi¸o khi bª t«ng ®S ®¹t ®ñ c−êng ®é ®Ó chÞu ®−îc
träng l−îng b¶n th©n vµ çc t¶i träng t¸c ®éng lªn kÕt cÊu trong qu¸ tr×nh thi c«ng sau nµy.
Ph¶i th¸o dì v¸n khu«n, ®µ gi¸o theo tr×nh tù vµ ph−¬ng ph¸p hîp lý sao cho kh«ng
lµm h¹i ®Õn kÕt cÊu BTCT míi ®−îc chÕ t¹o. Thêi ®iÓm th¸o dì ®−îc quyÕt ®Þnh theo kÕt
qu¶ thÝ nghiÖm nÐn thö mÉu bª t«ng t−¬ng øng.
Çc phÇn v¸n khu«n chÞu çc t¶i träng t−¬ng ®èi nhá h¬n th× ph¶i ®−îc th¸o dì tr−íc
so víi çc phÇn kh¸c quan träng h¬n vµ bÞ chÞu träng lùc lín h¬n. V¸n khu«n thµnh bªn
®−îc th¸o dì tr−íc v¸n khu«n ®¸y.
14
Trong mäi tr−êng hîp, kh«ng ®−îc th¸o dì v¸n khu«n sím h¬n 6 giê kÓ tõ lóc ®æ bª
t«ng xong. Thêi ®iÓm dì v¸n khu«n ph¶i ®−îc sù ®ång ý cña t− vÊn gi¸m s¸t vµ chñ c«ng
tr×nh.
§èi víi lo¹i bÖ c¨ng di ®éng ®−îc
Sau mçi lÇn chÕ t¹o, dÇm ph¶i kiÓm tra l¹i toµn bé kÕt cÊu bÖ vÒ mäi mÆt. NÕu ph¸t hiÖn
dÊu hiÖu thiÕu an toµn ph¶i t×m çch kh¾c phôc ngay vµ nÕu cÇn th× ph¶i thö l¹i t¶i träng
tr−íc khi sö dông bÖ c¨ng l¹i.
§èi víi lo¹i bÖ c¨ng th¸o l¾p ®−îc
NhÊt thiÕt ph¶i thö t¶i mçi lÇn l¾p dùng l¹i bÖ nµy ë mét vÞ trÝ míi ®Ó ®¶m b¶o an toµn
vµ chÊt l−îng c«ng t¸c chÕ t¹o kÕt cÊu BTCT dù øng lùc kÐo tr−íc. Ph−¬ng ph¸p thö t¶i sÏ
®−îc quy ®Þnh cô thÓ bëi cÊp cã thÈm quyÒn trong mçi tr−êng hîp cô thÓ.
Giíi h¹n cho phÐp vÒ kÝch th−íc h×nh häc ®èi víi viÖc nghiÖm thu v¸n khu«n ®−îc quy
®Þnh theo B¶ng 6.
B¶ng 6
TT Tªn sai sè Sai sè cho phÐp
(mm)
1 2 3
1 Sai sè cho phÐp çc bé phËn v¸n khu«n vÒ chiÒu dµi, chiÒu réng,
®−êng chÐo tÊm thÐp:
- Trªn 1m ±2
- Trªn toµn bé chiÒu dµi ®o ±5
- Sè mÐp tÊm so víi ®−êng th¼ng ±1
- Çc lç liªn kÕt (chèt, bu l«ng) ±0,5
- §é gå ghÒ côc bé çc bÒ mÆt ±2,0
2 Sai sè l¾p dùng v¸n khu«n ®¸y
TiÕp b¶ng 6
1 2 3
- VÒ chiÒu cao trong ph¹m vi 1m ±5
- VÒ chiÒu cao suèt chiÒu dµi dÇm ±10
- VÒ ®é lÖch theo däc dÇm ±6
- Gi÷a 2 mÐp dÇm t¹i mét gèi ±2
3 Sai sè vÒ l¾p dùng v¸n khu«n thµnh
- §é th¼ng ®øng theo chiÒu däc dÇm ±2
- VÒ chiÒu dµi gi÷a 2 mÐp trong v¸n khu«n ®Çu dÇm + 0; - 10
- VÒ chiÒu dµy bông vµ bÇu dÇm ±5
- ChiÒu réng b¶n mÆt cÇu däc theo 2 bªn ±5
4 KiÓm tra theo ®−êng chÐo (®é vu«ng gãc) ±5
8.2.5. C¨ng kÐo cèt thÐp
8.2.5.1. thiÕt bÞ KÝch ®Ó c¨ng kÐo cèt thÐp

KÝch dïng ®Ó c¨ng kÐo cèt thÐp ph¶i sö dông ®ång bé víi bé neo, ph¶i tiÕn hµnh
kiÓm nghiÖm khi ®−a vµo sö dông. §Ó x¸c ®Þnh ®−êng cong quan hÖ gi÷a lùc c¨ng kÐo vµ sè
®äc cña ®ång hå, kÝch vµ ®ång hå ¸p lùc ph¶i kiÓm nghiÖm thµnh bé.
§é chÝnh x¸c cña ®ång hå ¸p lùc cÇn dïng ®Õn kh«ng thÊp h¬n cÊp 1,5 ®é chÝnh x¸c
cña m¸y thÝ nghiÖm hoÆc ®o lùc kÕ dïng ®Ó kiÓm nghiÖm kh«ng ®−îc thÊp h¬n 2%. Khi
kiÓm nghiÖm h−íng vËn hµnh cña pÝtt«ng kÝch ph¶i thèng nhÊt víi tr¹ng th¸i lµm viÖc c¨ng
kÐo thùc tÕ.
15
KÝch ®Ó c¨ng kÐo ph¶i do ng−êi chuyªn tr¸ch sö dông vµ qu¶n lý, ph¶i th−êng xuyªn
duy tu vµ ®Þnh kú kiÓm nghiÖm toµn diÖn. Thêi gian kiÓm nghiÖm x¸c ®Þnh theo t×nh h×nh sö
dông cña kÝch. Nãi chung qu¸ 6 th¸ng hoÆc qu¸ 200 lÇn c¨ng kÐo hoÆc trong qu¸ tr×nh sö
dông cã xuÊt hiÖn nh÷ng hiÖn t−îng kh«ng b×nh th−êng ph¶i kiÓm nghiÖm l¹i kÝch. Thêi
gian kiÓm nghiÖm lùc kÕ kiÓu lß so kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 2 th¸ng.
8.2.5.2. Bé neo vµ dông cô kÑp

KiÓu lo¹i cña bé neo vµ dông cô kÑp ph¶i phï hîp yªu cÇu thiÕt kÕ vµ yªu cÇu cña
c¨ng kÐo cèt thÐp.
Khi tiÕn hµnh thÝ nghiÖm n¨ng lùc cña bé neo, lùc c¨ng kÐo kh«ng ®−îc nhá h¬n
90% lùc kÐo giíi h¹n tiªu chuÈn cña thÐp dù øng lùc.
Bé neo vµ kÑp ph¶i th«ng qua gi¸m ®Þnh kü thuËt vµ gi¸m ®Þnh s¶n phÈm cña c¬
quan chuyªn m«n cã thÈm quyÒn. Tr−íc khi xuÊt x−ëng bªn cung cÊp ph¶i tiÕn hµnh kiÓm
nghiÖm theo quy ®Þnh vµ cung cÊp giÊy chøng nhËn chÊt l−îng.
Neo vµ kÑp tr−íc lóc sö dông ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra ngo¹i quan theo tõng ®ît,
kh«ng cã vÕt nøt, vÕt tæn th−¬ng, gØ ¨n mßn kÝch th−íc kh«ng v−ît qu¸ sai sè cho phÐp.
§èi víi c−êng ®é, ®é cøng, n¨ng lùc neo cè v.v... cña bé neo ph¶i c¨n cø t×nh h×nh
cung cÊp hµng ®Ó x¸c ®Þnh h¹ng môc, sè l−îng ph¶i kiÓm tra. Khi giÊy chøng nhËn chÊt
l−îng kh«ng phï hîp yªu cÇu hoÆc khi cã ®iÒu nghi vÊn ®èi víi chÊt l−îng, ph¶i tiÕn hµnh
kiÓm nghiÖm theo quy ®Þnh cã liªn quan, khi phï hîp yªu cÇu míi ®−îc nghiÖm thu vµ sö
dông.
8.2.5.3. Khèng chÕ øng suÊt c¨ng kÐo

Ph−¬ng ph¸p c¨ng kÐo vµ øng suÊt khèng chÕ cña cèt thÐp dù øng lùc ph¶i phï hîp
yªu cÇu cña thiÕt kÕ. Khi c¨ng kÐo nÕu cÇn ph¶i kÐo v−ît th× øng suÊt kÐo v−ît lín nhÊt lµ
80% c−êng ®é tiªu chuÈn, víi thÐp sîi kÐo nguéi lµ 75% c−êng ®é tiªu chuÈn.
Khi dïng ph−¬ng ph¸p khèng chÕ øng suÊt ®Ó c¨ng kÐo thÐp t¹o dù øng lùc ph¶i lÊy
trÞ sè ®é dSn dµi ®Ó tiÕn hµnh ®èi chiÕu kiÓm tra. §é chªnh lÖch cña trÞ sè dSn dµi thùc tÕ so
víi tÝnh to¸n ph¶i ≤ 6%, nÕu kh«ng ph¶i t¹m thêi ngõng c¨ng kÐo chê lµm râ nguyªn nh©n,
cã biÖn ph¸p xö lý vµ sau khi ®iÒu chØnh míi tiÕp tôc c¨ng kÐo.
TÝnh to¸n trÞ sè dSn dµi ∆L (cm) khi c¨ng kÐo thÐp t¹o dù øng lùc b»ng ph−¬ng ph¸p
c¨ng sau theo c«ng thøc (5-1)
∆L = P.L/A y.Eh (5-1)
Trong ®ã:
P - Lùc c¨ng kÐo b×nh qu©n (N)
Ph−¬ng ph¸p tÝnh xem phô lôc (5-4)
L - ChiÒu dµi (cm) bã thÐp dù øng lùc.
Eh - M«®uyn ®µn håi cña thÐp D¦L (N/mm2), x¸c ®Þnh b»ng thÝ nghiÖm thùc tÕ
hoÆc theo chøng chØ cña n¬i s¶n xuÊt.
Ay - DiÖn tÝch mÆt c¾t bã thÐp D¦L (N/mm2).
Tr−íc khi c¨ng ph¶i tiÕn hµnh c¨ng so d©y víi øng suÊt σo lÊy tõ (0,1 ÷ 0,2) σk. ViÖc
®¸nh dÊu ®Ó ®o ®é giSn dµi ph¶i phï hîp víi thiÕt bÞ c¨ng.
TrÞ sè dSn dµi thùc tÕ ∆L(cm) theo ph−¬ng ph¸p c¨ng sau ®−îc tÝnh theo c«ng thøc:
16
∆ L = ∆ L 1 + ∆L 2 (5-2)
Trong ®ã:
L1 - TrÞ sè dSn dµi thùc ®o (cm) tõ gi÷a øng suÊt ban ®Çu ®Õn øng suÊt c¨ng kÐo lín
nhÊt.
L2- TrÞ sè dSn dµi (cm) tÝnh ®æi cña øng suÊt ban ®Çu ®Ó so d©y. ViÖc tÝnh ®æi cã thÓ
sö dông ®é dSn dµi cña cÊp gÇn kÒ.
§èi víi ph−¬ng ph¸p c¨ng sau, trÞ sè co ng¾n ®µn håi cña bª t«ng trong qu¸ tr×nh c¨ng
kÐo cã thÓ ®−îc bá.
BiÕn d¹ng cña mét neo, co ng¾n thÐp D¦L vµ biÕn d¹ng do Ðp chÆt khe nèi xem B¶ng 7.
Khi cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh ®o ®¹c mÊt m¸t øng suÊt do ma s¸t gi÷a bã thÐp c¨ng kÐo
®èi víi miÖng vßng neo vµ víi thµnh lç luån bã thÐp ®Ó ®iÒu chØnh lùc c¨ng kÐo. Ph−¬ng
ph¸p ®o ®¹c trÞ sè øng suÊt do ma s¸t mÊt m¸t ®èi víi vßng neo, bé neo h×nh c«n cã thÓ
tham kh¶o phô lôc 3.
Khi c¨ng kÐo ph¶i cho ®−êng t¸c dông lùc cña kÝch trïng víi ®−êng trôc cña bã thÐp dù
øng lùc.
B¶ng 7
TT Lo¹i neo vµ khe nèi H×nh thøc biÕn d¹ng TrÞ sè biÕn
d¹ng (mm)
1 Bé neo cã ª cu Ðp chÆt khe hë
- Khe hë cña ª cu (®ai èc) " 1
- Khe hë cña b¶n ®Öm thªm sau " 1
2 Bé neo tõ ®Çu cña bã sîi thÐp BiÕn d¹ng neo 1
3 Bé neo h×nh c«n Co ng¾n thÐp D¦L vµ biÕn d¹ng neo 6
4 Bé neo kiÓu miÕng kÑp (çp sîi thÐp) nt 5
5 Bé neo h×nh nªm: BiÕn d¹ng vËt liÖu thÐp ¦ ST 3
- Khi dïng sîi thÐp D¦L BiÕn d¹ng neo vµ Ðp chÆt
- Khi dïng thÐp trßn D¦L b¶n ®Öm 2
6 Khe nèi cña cÊu kiÖn l¾p ghÐp
Khe nèi ®æ bª t«ng hoÆc khi nèi khe Ðp chÆt khe nèi 1
ViÖc ®ãng neo ph¶i ®−îc tiÕn hµnh lóc øng suÊt khèng chÕ c¨ng kÐo ë tr¹ng th¸i æn
®Þnh. Çc biÕn d¹ng co ng¾n ë giai ®o¹n c¨ng kÐo kh«ng ®−îc lín h¬n quy ®Þnh thiÕt kÕ
hoÆc trÞ sè ®S cho phÐp ®S ghi ë b¶ng 7.
Khi c¨ng kÐo cèt thÐp øng suÊt ph¶i ghi chÐp vµo çc b¶ng biÓu theo dâi thi c«ng.
8.2.5.4. Ph−¬ng ph¸p c¨ng tr−íc

5.4.1. KÕt cÊu bÖ c¨ng kiÓu trô cho ph−¬ng ph¸p c¨ng tr−íc ph¶i phï hîp quy ®Þnh sau
®©y:
1. KÕt cÊu cña bÖ c¨ng ph¶i ®¶m b¶o ®Çy ®ñ vÒ c−êng ®é vµ ®é cøng. HÖ sè nghiªng lËt
kh«ng ®−îc nhá h¬n 1,5 hÖ sè chèng tr−ît di ®éng kh«ng ®−îc nhá h¬n 1,3.
2. DÇm ngang ph¶i cã ®Çy ®ñ ®é cøng. §é vâng sau khi chÞu lùc kh«ng nªn lín h¬n
2mm.
5.4.2. Tr−íc khi c¨ng kÐo cÇn ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra tØ mØ kÕt cÊu bÖ c¨ng, dÇm ngang
vµ çc thiÕt bÞ c¨ng kÐo.
5.4.3. Khi r¶i thÐp t¹o D¦L trªn bÖ ®ì tuyÕn dµi ph¶i tr¸nh kh«ng d©y bÈn vµo cèt thÐp.
17
5.4.4. §Ó gi¶m mÊt m¸t dù øng lùc do chïng øng suÊt, cÇn tiÕn hµnh c¨ng kÐo v−ît.
Tr×nh tù c¨ng kÐo tham kh¶o theo b¶ng 8.
Tr×nh tù c¨ng kÐo thÐp b»ng ph−¬ng ph¸p c¨ng tr−íc.
B¶ng 8
Chñng lo¹i vËt liÖu Tr×nh tù c¨ng kÐo
Bã sîi, bã çp 0 → σo → 0,5σk → 0,8 σk (gi÷ t¶i trong 5 phót) → σv → σk (neo cè)
ThÐp thanh 0 → σo → 0,5 σk → σkv → 0,9 σk → σk(neo cè)
Ghi chó:
1/ σo - øng suÊt ban ®Çu: σo = (0,1 ÷ 0,2) σk
2/ σk - TrÞ sè øng suÊt khèng chÕ khi c¨ng kÐo gåm c¶ trÞ sè mÊt m¸t øng suÊt tr−íc.
3/ σkv - øng suÊt kÐo v−ît.
- §èi víi bã thÐp 24 sîi ∅ 5mm σkv = 1,1 σk
- §èi víi bã çp σkv = (1 - 1,05)σk tuú thuéc thùc tÕ xö lý t¹i hiÖn tr−êng cña thiÕt
kÕ.
4/ TrÞ sè c¨ng kÐo v−ît giíi h¹n ®−îc quy ®Þnh ë §iÒu 5.3.
5/ Tr−íc khi c¨ng kÐo cèt thÐp ph¶i l¾p ®Æt v¸n khu«n, bè trÝ cèt thÐp th−êng vµ çc cÊu
kiÖn ch«n s½n.
6/ Khi ®ång thêi c¨ng nhiÒu bã (hoÆc thanh) cèt thÐp th× trÞ sè ¦S ban ®Çu cña çc bã
ph¶i nh− nhau.
5.4.5. Sè l−îng sîi ®øt theo ph−¬ng ph¸p c¨ng tr−íc kh«ng ®−îc v−ît qu¸ sè khèng chÕ
ghi trong B¶ng 9.
B¶ng 9
TT Lo¹i vËt liÖu H¹ng môc kiÓm tra Sè khèng chÕ
1 Bã sîi vµ bã çp - Trong mét bã thÐp (hoÆc bã çp) sè sîi bÞ ®øt 1 sîi
- Trong cïng mét cÊu kiÖn sè tû lÖ cho phÐp cña 1%

sîi ®øt trªn tæng sè sîi thÐp
2 Cèt thÐp thanh Cèt thÐp ®øt Kh«ng cho phÐp
5.4.6. Khi ®ång thêi c¨ng kÐo nhiÒu bã thÐp, trÞ sè tuyÖt ®èi sai lÖch øng suÊt cña tõng
bã kh«ng ®−îc lín h¬n hoÆc nhá h¬n 5% trÞ sè øng suÊt trung b×nh cña tÊt c¶ çc bã trong
cÊu kiÖn.
5.4.7. Sai lÖch vÞ trÝ cña bã thÐp sau khi c¨ng kÐo so víi thiÕt kÕ kh«ng ®−îc v−ît qu¸
5mm.
5.4.8. C−êng ®é bª t«ng khi bul«ng cèt thÐp kh«ng thÊp h¬n 90% c−êng ®é thiÕt kÕ.
ViÖc bu«ng cèt thÐp cã thÓ dïng kÝch vµ nªn chia lµm nhiÒu ®ît.
18
5.4.9. Sau khi bul«ng cèt thÐp, cã thÓ dïng ngän löa Axªtylen, c−a hoÆc kÐo c¾t ®ª c¾t
cèt thÐp dù øng lùc.
8.2.5.5. Ph−¬ng ph¸p c¨ng sau

5.5.1. Tr−íc khi c¨ng cèt thÐp dù øng lùc, ph¶i tiÕn hµnh kiÓm nghiÖm cÊu kiÖn bª t«ng.
BÒ ngoµi vµ kÝch th−íc ph¶i phï hîp yªu cÇu tiªu chuÈn chÊt l−îng. C−êng ®é bª t«ng t¹i
thêi ®iÓm c¨ng kÐo cèt thÐp kh«ng ®−îc thÊp h¬n quy ®Þnh cña thiÕt kÕ. NÕu thiÕt kÕ kh«ng
quy ®Þnh th× c−êng ®é bª t«ng t¹i ®iÓm c¨ng kÐo cèt thÐp, kh«ng ®−îc thÊp h¬n 90% c−êng
®é thiÕt kÕ. Víi mét sè c«ng nghÖ ®Æc biÖt nh− ®óc hÉng, ®óc ®Èy cÇn ph¶i rót ng¾n chu kú
thi c«ng nªn ®ßi hái ph¶i c¨ng kÐo sím. Trong nh÷ng tr−êng hîp nµy ph¶i tu©n theo quy
®Þnh vÒ giíi h¹n c−êng ®é bª t«ng cho thêi ®iÓm c¨ng kÐo cèt thÐp cña ®å ¸n thiÕt kÕ.
5.5.2. Tr−íc khi luån bã thÐp (hoÆc bã çp) D¦L ph¶i kiÓm tra b¶n ®Öm neo vµ ®−êng
lç. VÞ trÝ b¶n ®Öm neo ph¶i chÝnh x¸c, trong ®−êng lç ph¶i th«ng suèt, kh«ng cã thµnh phÇn
n−íc vµ t¹p chÊt.
§Ó ®¶m b¶o bã thÐp D¦L ®−îc di chuyÓn tù do trong ®−êng lç, cÇn ph¶i tiÕn hµnh kiÓm
tra ®−êng lç ngay sau khi l¾p r¸p xong vµ tr−íc khi ®æ bª t«ng.
5.5.3. Cã thÓ chia ®ît, chia ®o¹n c¨ng kÐo ®èi xøng, thø tù c¨ng kÐo ph¶i phï hîp quy
®Þnh thiÕt kÕ.
5.5.4. Bã thÐp D¦L víi d¹ng ®−êng cong hoÆc ®−êng th¼ng cã chiÒu dµi > 25m nªn kÐo
ë hai ®Çu.
Çc b−íc c¨ng kÐo thÐp D¦L b»ng ph−¬ng ph¸p c¨ng sau ®−îc quy ®Þnh ë b¶ng 10.
B¶ng 10
TT Chñng lo¹i vËt liÖu thÐp D¦L Çc b−íc c¨ng kÐo
1 Neo kiÓu lâi h×nh c«n 0 → σo → 0 → σo → 0,5σk → 0,8σk → σkv (gi÷ t¶i trong
5 phót) → σk (neo cè)
2 Çc ko¹i neo kh¸c 0 → σo → 0,5σk → 0,8σk → σkv (gi÷ t¶i trong 5 phót) →
σk (neo cè)
Ghi chó:
1/ øng suÊt ban ®Çu: σo = (0,1 ÷ 0,2) σk
2/σk øng suÊt khèng chÕ khi c¨ng kÐo gåm c¶ trÞ sè øng suÊt mÊt m¸t dù tÝnh,
3/ Khi ®ång thêi c¨ng kÐo hai ®Çu, viÖc t¨ng gi¶m kÝch hai ®Çu, v¹ch chØ lÊy dÊu ®o dSn
dµi, kª ®Öm v.v... ph¶i thèng nhÊt.
4/ σkv - øng suÊt kÐo v−ît
- §èi víi bã sîi thÐp σkv = 1,1σk
- §èi víi bã çp σkv = (1 - 1,05)σk tuú theo thùc tÕ xö lý t¹i hiÖn tr−êng cña c¬ quan
thiÕt kÕ.
5/ øng suÊt kÐo v−ît nãi trªn trong mäi tr−êng hîp kh«ng ®−îc v−ît qu¸ øng suÊt kÐo
v−ît lín nhÊt quy ®Þnh ë §iÒu 5.3.1.
19
6/ Khi c¨ng kÐo hai ®Çu, cã thÓ neo cè mét ®Çu c¨ng kÐo tr−íc, sau ®ã míi bæ sung ®ñ
øng suÊt tr−íc vµo mét ®Çu kh¸c vµ tiÕn hµnh neo cè.
5.5.5. Sè l−îng sîi ®øt, dÞch tr−ît theo ph−¬ng ph¸p c¨ng sau kh«ng ®−îc v−ît qu¸ sèng
khèng chÕ ghi trong B¶ng 11.
Ghi chó:
1/ §øt sîi lµ chØ sîi thÐp trong bã çp bÞ ®øt.
2/ Khi v−ît qu¸ sè khèng chÕ ghi trong biÓu trªn, nguyªn t¾c lµ ph¶i thay thÕ. ë ®iÒu
kiÖn cho phÐp cã thÓ dïng biÖn ph¸p bæ sung nh− n©ng cao vÞ trÞ sè ¦ST cña bã thÐp, nh−ng
tho¶ mSn çc yªu cÇu cña tr¹ng th¸i cùc h¹n çc giai ®o¹n thiÕt kÕ hoÆc bæ sung bã thÐp míi
vµo vÞ trÝ lç dù phßng do ®å ¸n quy ®Þnh.
B¶ng 11
TT H¹ng môc kiÓm tra Sè khèng chÕ
1 L−îng ®øt trong bã sîi §øt sîi, dÞch tr−ît cña mçi bã sîi hoÆc bã çp 1 sîi
vµ bã çp Céng ®øt sîi cña mçi mÆt c¾t kh«ng v−ît qu¸ 1%
tæng sè sîi thÐp mÆt c¾t ®ã
2 Cèt thÐp sîi ®¬n §øt hoÆc dÞch tr−ît Kh«ng cho phÐp
5.5.7. Sau khi øng suÊt khèng chÕ c¨ng kÐo ®¹t tíi æn ®Þnh míi tiÕn hµnh ®ãng chèt neo.
8.2.6. §æ bª t«ng dÇm
8.2.6.1. Chõa s½n lç ®Æt cèt thÐp c¨ng sau

6.1.1. C¨n cø theo ®−êng kÝnh, chiÒu dµi vµ h×nh d¸ng cña cèt thÐp D¦L ®Ó tiÕn hµnh
chõa s½n ®−êng lç theo çc ph−¬ng ph¸p nh−: dïng èng t¹o lç, èng rót ruét v.v... èng t¹o lç
ph¶i cã c−êng ®é nhÊt ®Þnh, v¸ch èng kÝn, chÆt, kh«ng dÔ biÕn d¹ng, vÞ trÝ l¾p ®Æt ph¶i chuÈn
x¸c (sai sè cho phÐp ± 2mm) ®èt èng nèi liÒn nhau ph¶i b»ng ph¼ng, kÝn khÝt kh«ng rß rØ
v÷a xi m¨ng, thÐp ch«n s½n cña ®Çu neo cã ®−êng lç ph¶i th¼ng gãc víi tim lç. §−êng kÝnh
trong ®−êng lç ph¶i phï hîp yªu cÇu thiÕt kÕ, sai sè cho phÐp ± 2mm.
6.1.2. Khi t¹o lç b»ng ph−¬ng ph¸p rót ruét nÕu lµ èng nhùa ph¶i t¨ng c−êng ®é cøng,
nÕu lµ èng thÐp th× bÒ mÆt èng ph¶i tr¬n s¹ch, ®Çu mèi hµn ph¶i tr¬n s¹ch b»ng ph¼ng, sau
khi ®æ bª t«ng, ph¶i ®Þnh giê ®Ó xoay èng thÐp, phßng tr¸nh èng thÐp dÝnh liÒn vµo bª t«ng.
6.1.3. Khi t¹o lç b»ng ph−¬ng ph¸p rót ruét, thêi gian rót ruét ph¶i x¸c ®Þnh qua thÝ
nghiÖm, th«ng th−êng khi c−êng ®é kh¸ng nÐn cña bª t«ng ®¹t tíi 4-8kg/cm2 lµ thÝch hîp.
Khi rót ruét kh«ng ®−îc lµm tæn th−¬ng ®Õn kÕt cÊu bª t«ng. Sau khi rót ruét ph¶i dïng
bé th«ng lç hoÆc nÐn h¬i, nÐn n−íc v.v... ®Ó tiÕn hµnh kiÓm tra ®−êng lç, nÕu ph¸t hiÖn
®−êng lç bÞ t¾c hoÆc vËt sãt trong lç hoÆc th«ng liÒn sang çc lç gÇn c¹nh ph¶i xö lý kÞp
thêi.
8.2.6.2. §æ bª t«ng
20
A/ Qui t¾c chung
6.2.1. C−êng ®é giíi h¹n chÞu nÐn cña bª t«ng ph¶i x¸c ®Þnh qua mÉu thö tiªu chuÈn çc
quy ®Þnh hiÖn hµnh. MÉu thö lÊy 3 mÉu cïng tuæi thµnh mét nhãm, ®óc vµ b¶o d−ìng theo
cïng mét ®iÒu kiÖn. C−êng ®é giíi h¹n chÞu nÐn cña mçi nhãm mÉu ®−îc x¸c ®Þnh b»ng trÞ
sè trung b×nh céng. NÕu cã mét trÞ sè ®o ®−îc trong nhãm mÉu v−ît qu¸ -15% trÞ sè thiÕt kÕ
coi nh− c¶ nhãm mÉu kh«ng ®¹t.
6.2.2. Khi dïng mÉu thö cã kÝch th−íc phi tiªu chuÈn ®Ó thÝ nghiÖm c−êng ®é giíi h¹n
chÞu nÐn ph¶i tiÕn hµnh tÝnh ®æi víi hÖ sè tÝnh ®æi ®−îc quy ®Þnh trong çc tiªu chuÈn hiÖn
hµnh.
6.2.3. M¸c bª t«ng lµ c−êng ®é giíi h¹n chÞu nÐn ®−îc x¸c ®Þnh khi thÝ nghiÖm nÐn trªn
mÉu thö cã kÝch th−íc tiªu chuÈn trong m«i tr−êng nhiÖt ®é 23oC (Sai sè trong kho¶ng
± 3oC), ®é Èm t−¬ng ®èi kh«ng thÊp h¬n 90% vµ b¶o d−ìng 28 ngµy, cã tÇn suÊt ®¶m b¶o
kh«ng thÊp h¬n 90%.
6.2.4. ChÊt l−îng cña çc lo¹i vËt liÖu sö dông trén bª t«ng ®Òu ph¶i qua kiÓm nghiÖm,
ph−¬ng ph¸p thÝ nghiÖm ph¶i phï hîp víi nh÷ng quy ®Þnh cã liªn quan.
B/ Chän thµnh phÇn bª t«ng
6.2.5. Thµnh phÇn bª t«ng ph¶i ®−îc tuyÓn chän qua tÝnh to¸n, tû lÖ theo khèi l−îng vµ
ph¶i th«ng qua thiÕt kÕ phèi trén thö. Phèi trén thö ph¶i sö dông vËt liÖu thùc tÕ dïng khi thi
c«ng. VËt liÖu phèi trén bª t«ng ph¶i tho¶ mSn ®iÒu kiÖn kü thuËt nh− ®é nhuyÔn, tíi ®é
ninh kÕt v.v... Bª t«ng trén xong ph¶i phï hîp yªu cÇu chÊt l−îng nh− c−êng ®é, ®é bÒn.
6.2.6. Tû lÖ pha trén hçn hîp bª t«ng cÇn ph¶i thÝ nghiÖm chÆt chÏ, th«ng th−êng khèng
chÕ theo çc ®iÒu kiÖn sau:
- L−îng xi m¨ng cña bª t«ng m¸c tõ 400 trë lªn kh«ng v−ît qu¸ 500kg/m3.
- Tû lÖ n−íc/xi m¨ng tõ 0,35 ÷ 0,45.

Cã thÓ trén thªm chÊt phô gia víi l−îng thÝch hîp ®Ó gi¶m tû lÖ n−íc/xi m¨ng.
Tæng hµm l−îng ion Clo (quy ®æi ra hµm l−îng muèi Clorua) trong bª t«ng do çc lo¹i
vËt liÖu cña bª t«ng dÉn vµo, kh«ng nªn v−ît qu¸ 0,1% l−îng dïng xi m¨ng, khi lín h¬n
0,1% vµ nhá h¬n 0,2% ph¶i sö dông biÖn ph¸p chçng gØ h÷u hiÖu (nh− trén thªm chÊt chèng
gØ, t¨ng chiÒu dÇy tÇng phßng hé, n©ng cao ®é kÝn chÆt cña bª t«ng v.v...)
6.2.7. Bª t«ng sau khi x¸c ®Þnh tû lÖ phèi trén qua thiÕt kÕ vµ phèi trén thö ph¶i viÕt b¸o
ço thÝ nghiÖm tû lÖ cÊp phèi tr×nh c¬ quan h÷u quan xÐt duyÖt.
C/ Trén bª t«ng
6.2.8. Khi trén bª t«ng çc lo¹i c©n ®ong ph¶i ®¶m b¶o chuÈn x¸c. §é Èm çt vµ cèt liÖu
ph¶i ®−îc tiÕn hµnh ®o kiÓm tra th−êng xuyªn ®Ó ®iÒu chØnh l−îng dïng cña cèt liÖu vµ
n−íc.
Sai sã cho phÐp cña phèi liÖu tÝnh theo träng l−îng kh«ng ®−îc v−ît qu¸ çc quy ®Þnh
sau:
- Xi m¨ng ë tr¹ng th¸i kh« ± 1%
- §¸ d¨m, çt ± 2%
21
- Phô gia vµ n−íc ± 1%
6.2.9. Bª t«ng ph¶i trén b»ng m¸y, thêi gian trén lÊy theo quy ®Þnh ë B¶ng 12.
B¶ng 12
TT Lo¹i m¸y trén Dung l−îng m¸y Thêi gian trén tÝnh b»ng phót
trén (lÝt) øng víi ®é sôt 2 ÷ 4 øng víi ®é sôt 5 ÷ 7

(cm) (cm)
1 KiÓu r¬i tù do ≤ 400 2 1,5
≤ 800 2,5 2
≤ 1.200 - 2,5
2 KiÓu trén c−ìng bøc ≤ 400 1,5 1
≤ 1.500 2,5 1,5
Ghi chó:
1/ ChÊt phô gia ph¶i pha chÕ thµnh dung dÞch cã nång ®é thÝch hîp råi míi trén vµo.
2/ Khèi l−îng vËt liÖu cho vµo m¸y trén (tæng sè cña thÓ tÝch vËt liÖu rêi nh− cèt liÖu
th«, cèt liÖu mÞn, xi m¨ng v.v... ®−îc ®æ vµo) kh«ng nªn lín h¬n dung tÝch ®Þnh møc cña
m¸y trén.
3/ Thêi gian trén kh«ng nªn qu¸ dµi.
4/ Thêi gian ghi trong buæi tÝnh tõ khi cho n−íc vµo.
D/ VËn chuyÓn bª t«ng
6.2.10. N¨ng lùc vËn chuyÓn bª t«ng ph¶i ®¸p øng ®−îc tèc ®é ninh kÕt bª t«ng vµ tèc
®é ®æ bª t«ng ®Ó c«ng t¸c ®æ bª t«ng kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n vµ ®Ó cho bª t«ng khi vËn chuyÓn
tíi ®Þa ®iÓm ®æ bª t«ng vÉn ®¶m b¶o tÝnh ®ång ®Òu vµ ®é sôt theo quy ®Þnh.
Khi cù ly vËn chuyÓn bª t«ng t−¬i t−¬ng ®èi gÇn cã thÓ vËn chuyÓn b»ng ph−¬ng tiÖn
kh«ng cã m¸y trén. Khi cù ly t−¬ng ®èi xa th× nªn dïng xe cã m¸y trén ®Ó vËn chuyÓn, thêi
gian vËn chuyÓn kh«ng ®−îc v−ît qu¸ quy ®Þnh cña b¶ng 13.
B¶ng 13.
NhiÖt ®é kh«ng khÝ (0oC) VËn chuyÓn kh«ng cã m¸y trén VËn chuyÓn cã m¸y trén
(phót) (phót)
20 ÷ 30 30 60
10 ÷ 19 45 75
5÷9 60 90
6.2.11. Khi dïng ph−¬ng tiÖn kh«ng cã m¸y trén ®Ó vËn chuyÓn bª t«ng, ph¶i sö dông
thïng chøa kh«ng rß v÷a, kh«ng thÊm n−íc, cã n¾p ®Ëy vµ cã thÓ rãt bª t«ng trùc tiÕp vµo vÞ
trÝ ®æ bª t«ng.
22
6.2.12. Khi dïng xe cã m¸y trén ®Ó vËn chuyÓn bª t«ng ®S trén, trªn ®−êng ®i ph¶i quay
víi tèc ®é chËm, mçi phót tõ 2 ÷ 4 vßng ®Ó tiÕn hµnh trén ®Òu.
6.2.13. Khi bª t«ng ®−îc vËn chuyÓn ®Õn ®Þa ®iÓm ®æ bª t«ng mµ bÞ ph©n tÇng, t¸ch
n−íc nghiªm träng hoÆc ®é sôt kh«ng phï hîp yªu cÇu, th× ph¶i tiÕn hµnh trén l¹i. Khi trén
l¹i kh«ng ®−îc tuú tiÖn thªm n−íc, khi thËt sù cÇn thiÕt cã thÓ ®ång thêi thªm c¶ n−íc lÉn xi
m¨ng. NÕu trén lÇn thø 2 vÉn ch−a phï hîp yªu cÇu, th× kh«ng ®−îc sö dông.
E/ §æ bª t«ng vµ dÇm bª t«ng
6.2.14. Tr−íc khi ®æ bª t«ng ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra gi¸ ®ì, v¸n khu«n, cèt thÐp vµ cÊu
kiÖn ch«n s½n, ph¶i dän s¹ch r¸c, chÊt bÈn, n−íc ®äng trong v¸n khu«n vµ trªn cèt thÐp.
NÕu v¸n khu«n cã khe hë ph¶i tr¸t bÝt thËt kÝn, khÝt. MÆt trong v¸n khu«n ph¶i quÐt chÊt
rãc khu«n. Tr−íc khi ®æ bª t«ng, ph¶i kiÓm tra tÝnh ®ång ®Òu vµ ®é sôt cña bª t«ng.
6.2.15. Khi ®æ bª t«ng tõ cao xuèng vµo v¸n khu«n, ®Ó tr¸nh bª t«ng bÞ ph©n tÇng, ph¶i
tu©n thñ çc quy ®Þnh sau:
- §é cao r¬i tù do th«ng th−êng kh«ng v−ît qu¸ 2m.
- Khi ®é cao nµy v−ît qu¸ 2m, ph¶i th«ng qua çc thiÕt bÞ rãt nh− èng vßi voi, èng dÉn
th−êng, èng dÉn chÊn ®éng v.v...
- §é dµy mçi líp bª t«ng ®−îc ®æ tõ 15 ÷ 20 cm (B¶ng 14). (Tr−êng hîp dïng b¬m ®Èy
v÷a bª t«ng kh«ng theo quy ®Þnh nµy).
6.2.16. Khi ®æ bª t«ng nªn dïng çc lo¹i ®Çm nh−: ®Çm dïi, ®Çm c¹nh vµ ®Çm bµn v.v...
®Ó tiÕn hµnh ®Çm. B¶n ®¸y, b¶n bông dÇm hép vµ b¶n ®ì cña chç nèi liÒn b¶n ®Ønh, chç neo
cèt thÐp D¦L vµ nh÷ng vÞ trÝ cã cèt thÐp dÇy ®Æc kh¸c nªn chó ý ®Æc biÖt vÒ dÇm chÆt.
Khi ®æ bª t«ng cÊu kiÖn c¨ng tr−íc ph¶i tr¸nh m¸y ®Çm va ch¹m vµo ®−êng èng vµ çc
cÊu kiÖn ch«n s½n cña thÐp D¦L. Ph¶i th−êng xuyªn chó ý kiÓm tra v¸n khu«n, ®−êng èng,
thÐp b¶n, ®Çu neo vµ cÊu kiÖn ch«n s½n, bÖ ®ì v.v... ®Ó ®¶m b¶o vÞ trÝ vµ kÝch th−íc theo yªu
cÇu thiÕt kÕ.
6.2.17. Khi dïng ®Çm m¸y ph¶i tu©n thñ quy ®Þnh sau:
- Khi dïng ®Çm dïi, kho¶ng çch di ®éng kh«ng nªn v−ît qu¸ 1,5 lÇn b¸n kÝnh t¸c dông
cña ®Çm. Ph¶i gi÷ kho¶ng çch víi v¸n khu«n h«ng tõ 5 ÷ 10 cm, c¾m vµo bª t«ng tÇng d−íi
5 ÷ 10cm, mçi khi ®Çm xong mét chç ph¶i võa ®Çm võa rót tõ tõ ®Çm dïi lªn, ph¶i tr¸nh ®Ó
®Çm dïi va ch¹m vµo v¸n khu«n, cèt thÐp vµ çc linh kiÖn ch«n s½n kh¸c.
§é dµy mçi líp bª t«ng ®æ ®−îc quy ®Þnh trong B¶ng 14.
B¶ng 14
TT Ph−¬ng ph¸p ®Çm §é dµy mçi líp bª t«ng ®−îc ®æ (cm)
1 Dïng ®Çm dïi 20
2 Dïng ®Çm c¹nh (b¸m c¹nh v¸n 20

khu«n)
3 §Çm bµn Khi cèt thÐp th−a 20
Khi cèt thÐp dÇy 15
23
- Khi dïng ®Çm bµn, ph¶i di chuyÓn sao cho mÆt ®Çm ®Ì lªn phÇn bª t«ng ®S ®Çm chÆt
kho¶ng 10cm.
- Khi dïng ®Çm c¹nh (®Çm rung) ph¶i c¨n cø, h×nh d¸ng cña kÕt cÊu vµ tÝnh n¨ng cña
dÇm v.v... vµ ph¶i x¸c ®Þnh qua thÝ nghiÖm ®Ó bè trÝ cù ly cña ®Çm.
- Ph¶i dÇm ®ñ lÌn chÆt bª t«ng ë tõng vÞ trÝ ®Çm. BiÓu hiÖn cña lÌn chÆt lµ bª t«ng
ngõng lón, kh«ng sñi bät khÝ, bÒ mÆt b»ng ph¼ng vµ næi v÷a.
6.2.18. ViÖc ®æ bª t«ng ph¶i tiÕn hµnh liªn tôc. NÕu ph¶i gi¸n ®o¹n th× thêi gian ng¾t
quSng ph¶i Ýt h¬n thêi gian s¬ ninh, hoÆc Ýt h¬n thêi gian ®−îc phÐp ®Çm rung l¹i ®èi víi líp
bª t«ng ®S ®−îc ®æ tr−íc ®ã.
Thêi gian gi¸n ®o¹n cho phÐp ph¶i th«ng qua thÝ nghiÖm ®Ó x¸c ®Þnh, th«ng th−êng
trong qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng thêi gian gi¸n ®o¹n kh«ng qu¸ 45 phót.
NÕu v−ît qu¸ thêi gian gi¸n ®o¹n cho phÐp ph¶i cã biÖn ph¸p ®¶m b¶o chÊt l−îng hoÆc
xö lý theo kiÓu vÕt thi c«ng,
6.2.19. VÕt thi c«ng ph¶i tiÕn hµnh xö lý theo yªu cÇu sau ®©y:
- PhÇn tÈy bá v÷a, çt, xi m¨ng vµ tÇng xèp yÕu trªn mÆt bª t«ng cÇn xö lý. TÇng bª
t«ng cÇn xö lý ph¶i cã cïng c−êng ®é ë thêi ®iÓm xö lý.
- Ph¶i dïng n−íc s¹ch röa mÆt bª t«ng xö lý tr−íc khi ®æ bª t«ng líp tiÕp theo. §èi víi
vÕt thi c«ng th¼ng ®øng ph¶i quÐt 1 líp v÷a xi m¨ng, cßn ®èi víi vÕt thi c«ng n»m ngang
ph¶i r¶i 1 líp v÷a çt xi m¨ng tØ lÖ 1/2 dµy tõ 1 ®Õn 2cm.
- Sau khi xö lý vÕt thi c«ng ph¶i chê bª t«ng cña líp xö lý ®¹t c−êng ®é nhÊt ®Þnh míi
cã thÓ tiÕp tôc ®æ bª t«ng.
6.2.20. Sau khi hoµn thµnh viÖc ®æ bª t«ng vµ bª t«ng ®ang trong giai ®o¹n s¬ ninh nÕu
bÒ mÆt lé ra ngoµi ph¶i kÞp thêi söa sang, miÕt ph¼ng. Chê sau khi l¾ng v÷a l¹i miÕt lÇn thø
hai vµ lµm bãng mÆt hoÆc t¹o mÆt nh¸m.
6.2.21. Trong thêi gian ®æ bª t«ng ph¶i th−êng xuyªn kiÓm ta t×nh tr¹ng v÷ng ch¾c cña
gi¸ ®ì, v¸n khu«n, cèt thÐp vµ linh kiÖn ch«n s½n v.v... NÕu ph¸t hiÖn láng lÎo, biÕn d¹ng,
xª dÞch vÞ trÝ ph¶i xö lý kÞp thêi.
6.2.22. Khi ®æ bª t«ng ph¶i lËp biªn b¶n thi c«ng bª t«ng.
8.2.6.3. C«ng t¸c bª t«ng víi çc c«ng nghÖ thi c«ng
A/ DÇm gi¶n ®¬n BTD¦L víi ph−¬ng ph¸p c¨ng sau
6.3.1. V¸n khu«n ®µ gi¸o ph¶i kiªn cè, kh«ng hè lâm, cù ly gi÷a çc trô ®ì ph¶i thÝch
hîp th«ng th−êng 1,5m ®Ó ®¶m b¶o ®é vâng v¸n khu«n ®¸y kh«ng lín h¬n 2mm.
6.3.2. ViÖc ®æ bª t«ng th©n dÇm ph¶i ph©n thµnh tõng líp vµ r¶i ®Òu mét lÇn cho toµn
dÇm. Khi khèi l−îng bª t«ng th©n dÇm t−¬ng ®èi lín cã thÓ sö dông ph−¬ng ph¸p ph©n ®o¹n
h−íng xiªn ph©n líp ngang ®æ liªn tôc. Khi ®æ bª t«ng, ngoµi viÖc dïng ®Çm c¹nh ®Ó ®Çm
cßn ph¶i dïng ®Çm dïi, ®Çm bµn.
6.3.3. Khi ®æ bª t«ng ®o¹n dÇm h×nh hép, ph¶i cè g¾ng ®æ mét lÇn hoµn thµnh. Khi th©n
dÇm t−¬ng ®èi cao còng cã thÓ chia lµm 2 lÇn hoÆc 3 lÇn ®Ó ®æ. Khi chia nhiÒu lÇn ®æ th× ®æ
b¶n ®¸y vµ ch©n b¶n bông tr−íc, sau ®ã ®æ ®Õn b¶n bông, cuèi cïng b¶n ®Ønh vµ b¶n çnh.
24
ViÖc ph©n líp ngang ®æ bª t«ng, cÇn tr¸nh dõng ë vÞ trÝ cã mÆt c¾t thay ®æi ®ét ngét ®Ó
tr¸nh g©y nøt bª t«ng do co ngãt thÓ tÝch kh«ng ®Òu.
B/ DÇm BTD¦L ®−îc ®æ trªn gi¸ ®ì.
6.3.4. Khi ®æ trªn gi¸ ®ì ph¶i c¨n cø vµo tÝnh ®µn håi cña bª t«ng, biÕn d¹ng cña gi¸ ®ì
®Ó bè trÝ ®é vång thi c«ng.
6.3.5. Th«ng th−êng, khèi l−îng bª t«ng toµn dÇm cÇn ®−îc ®æ xong tr−íc khi mÎ bª
t«ng ®−îc ®æ ®Çu tiªn ®S b¾t ®Çu ®«ng kÕt. Khi khÈu ®é t−¬ng ®èi lín, khèi l−îng bª t«ng
t−¬ng ®èi nhiÒu, kh«ng thÓ hoµn thµnh xong tr−íc khi mÎ bª t«ng ®−îc ®æ ban ®Çu ®S b¾t
®Çu ®«ng kÕt th× ph¶i bè trÝ vÕt thi c«ng hoÆc chia ®o¹n ®Ó ®æ theo thø tù thÝch hîp.
8.2.6.4. B¶o d−ìng bª t«ng

6.4.1. Bª t«ng sau khi ®æ xong, ngay sau khi se v÷a ph¶i nhanh chãng phñ ®Ëy vµ t−íi
n−íc b¶o d−ìng. Víi bª t«ng ®æ vµo ngµy nãng nùc vµ bª t«ng cña b¶n mÆt cÇu cã bÒ mÆt
tho¸ng lín th× sau khi ®æ bª t«ng nªn che b¹t, ®îi sau khi se v÷a sÏ phñ ®Ëy vµ t−íi n−íc
b¶o d−ìng. Khi phñ ®Ëy kh«ng ®−îc lµm tæn th−¬ng vµ b«i bÈn bÒ mÆt bª t«ng.
Trong suèt thêi gian b¶o d−ìng cÇn gi÷ cho v¸n khu«n lu«n Èm −ít.
6.4.2. N−íc ®Ó b¶o d−ìng bª t«ng ph¶i cïng lo¹i víi n−íc ®Ó ®æ bª t«ng.
6.4.3. Thêi gian b¶o d−ìng bª t«ng th«ng th−êng 7 ngµy, cã thÓ c¨n cø vµo t×nh h×nh ®é
Èm, nhiÖt ®é kh«ng khÝ, tÝnh n¨ng lo¹i xi m¨ng vµ chÊt l−îng phô gia sö dông mµ quyÕt
®Þnh kÐo dµi hoÆc rót ng¾n. Sè lÇn t−íi n−íc trong ngµy ®−îc quyÕt ®Þnh c¨n cø vµo møc ®é
n−íc bay h¬i sao cho mÆt bª t«ng lu«n ë tr¹ng th¸i Èm −ít.
6.4.4. Khi dïng h¬i n−íc gia nhiÖt ®Ó b¶o d−ìng bª t«ng ph¶i tu©n theo víi çc quy ®Þnh
sau:
- ChØ b¶o d−ìng b»ng h¬i n−íc ®èi víi bª t«ng dïng xi m¨ng si li çt hoÆc xi m¨ng phæ
th«ng. Bª t«ng dïng xi m¨ng ®«ng cøng nhanh kh«ng ®−îc b¶o d−ìng b»ng h¬i n−íc.
- Sau khi ®æ bª t«ng xong cÇn b¶o d−ìng víi ®é gi÷ nguyªn kh«ng d−íi 10oC trong
kho¶ng thêi gian tõ 2 ®Õn 4 giê råi míi ®−îc gia nhiÖt.
- Tèc ®é gia nhiÖt kh«ng qu¸ 10oC/h.
- Bª t«ng dïng xi m¨ng sili çt vµ xi m¨ng phæ th«ng ®−îc b¶o d−ìng ë nhiÖt ®é kh«ng
qu¸ 60oC. Thêi gian duy tr× nhiÖt ®é ®−îc x¸c ®Þnh qua thÝ nghiÖm. LÊy c−êng ®é yªu cÇu
lµm chuÈn ®Ó c¨n cø x¸c ®Þnh thêi gian ®ã.
8.2.6.5. B¬m v÷a xi m¨ng

6.5.1. Môc ®Ých b¬m v÷a xi m¨ng bÞt kÝn lç luån bã thÐp lµ ®Ó b¶o vÖ cèt thÐp dù øng
lùc kh«ng bÞ gØ vµ b¶o ®¶m sù dÝnh kÕt gi÷a thÐp vµ bª t«ng. V÷a ph¶i b¶o ®¶m çc yªu cÇu
sau:
- Kh«ng cã çc chÊt x©m thùc lµm gØ cèt thÐp.
- B¶o ®¶m ®é láng trong qu¸ tr×nh b¬m.
- Kh«ng nÞ l¾ng, Ýt co ngãt.
25
- B¶o ®¶m c−êng ®é theo yªu cÇu ≥ 80% m¸c bª t«ng cña dÇm vµ kh«ng thÊp h¬n m¸c
M250.
6.5.2. Thµnh phÇn v÷a: Thµnh phÇn v÷a gåm xi m¨ng, n−íc vµ chÊt phô gia ho¸ dÎo
(kh«ng sö dông chÊt phô gia ®«ng cøng nhanh).
- Xi m¨ng dïng lo¹i PC40, PC50 cã hµm l−îng Clorua vµ Sunfat ≤ 0,5%
- N−íc: dïng lo¹i n−íc ®æ bª t«ng ®¶m b¶o tiªu chuÈn theo ®iÒu 2.1.7.
- Tû lÖ N/X = 0,34 ÷ 0,38 (khi kh«ng cã chÊt phô gia ≤ 0,4; Khi cã chÊt phô gia ≤ 0,38).
6.5.3. ThÝ nghiÖm v÷a t¹i phßng thÝ nghiÖm
- ThÝ nghiÖm c−êng ®é theo mÉu 7x7x7cm (b¶o qu¶n trong bao nilon ë nhiÖt ®é 20oC).
C−êng ®é v÷a sau 7 ngµy ≥ 150daN/cm2 sau 28 ngµy c−êng ®é nÐn σ ≥ 250daN/cm2. C−êng
®é kÐo uèn ≥ 40kg/cm2.
- ThÝ nghiªm ®é linh ®éng, ®é ch¶y: dïng phÔu h×nh nãn tiªu chuÈn - ®é linh ®éng yªu
cÇu 13-15 gi©y.
- KiÓm tra ®é l¾ng: ®æ v÷a vµo èng nghiÖm sau 3 giê l−îng n−íc ë trªn mÆt kh«ng v−ît
qu¸ 2% l−îng v÷a vµ sau 24 giê l−îng n−íc nµy bÞ v÷a hót hÕt (khi thÝ nghiÖm ph¶i ®Ëy kÝn
èng nghiÖm ®Ó n−íc kh«ng bÞ bèc h¬i).
- ThÝ nghiÖm co ngãt: sau 24 giê thÓ tÝch co ngãt < 2%
- ThÝ nghiÖm thêi gian ®«ng kÕt b¾t ®Çu 3 giê kÕt thóc 24 giê.
6.5.4. ThÝ nghiÖm v÷a t¹i hiÖn tr−êng
Tr−íc khi b¬m v÷a 24 giê ph¶i lµm mét sè thÝ nghiÖm ë hiÖn tr−êng ®Ó kiÓm tra ®é ch¶y
vµ ®é l¾ng, kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ®é ch¶y kh«ng v−ît qu¸ ë phßng thÝ nghiÖm ± 3 gi©y, nh−ng
ph¶i nh»m gi÷a 13-25 gi©y, ®é l¾ng vÉn kh«ng qu¸ 2%. NÕu kÕt qu¶ kh«ng ®¹t ph¶i thay ®æi
l−îng n−íc ± (1 ÷ 2) lÝt cho 100kg xi m¨ng.
6.5.5. ThÝ nghiÖm kiÓm tra
ThÝ nghiÖm kiÓm tra ®é ch¶y vµ ®é l¾ng ë ®Çu vµo (trong thïng chøa) vµ ®Çu ra (®Çu vµo
lµm 3 thÝ nghiÖm cho 1 tÊn xi m¨ng, ®Çu ra lµm 1 thÝ nghiÖm cho mét rSnh). KÕt qu¶ thÝ
nghiÖm ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu sai sè ± 3 gi©y, nh−ng ph¶i n»m trong kho¶ng 13-25 gi©y vµ
kh«ng qu¸ 2%. NÕu kÕt qu¶ kh«ng ®¹t ph¶i ngõng phun vµ ®iÒu chØnh l¹i thµnh phÇn. NÕu ë
®Çu ra ®é ch¶y nhá h¬n 13 gi©y th× ph¶i tiÕp tôc b¬m cho ®Õn khi ®¹t (13 gi©y).
6.5.6. S¶n xuÊt v÷a
- CÇn ®¶m b¶o c©n ®ong ®óng, sai sè cña xi m¨ng, n−íc ho¸ dÎo kh«ng qu¸ 1%. Ph¶i cã
sµng ®Ó läc xi m¨ng tr−íc khi vµo m¸y trén vµ läc v÷a tr−íc khi ra (« sµng läc 2mm).
- V÷a ph¶i khuÊy trén liªn tôc trong m¸y trén. Kh«ng ®−îc trén b»ng tay. Thêi gian
khuÊy trén Ýt nhÊt lµ 4 phót.
- V÷a trén xong ph¶i b¬m vµo lç ngay, kh«ng ®Ó qu¸ 20 phót. NÕu v× mét sù cè nµo ®Êy
ch−a b¬m ®−îc th× tr−íc khi b¬m ph¶i kiÓm tra ®é ch¶y.
- Khi trén v÷a vµo mïa hÌ cÇn cã biÖn ph¸p h¹ thÊp nhiÖt ®é.
26
6.5.7. C«ng nghÖ b¬m v÷a
TiÕn hµnh kiÓm tra ®Çu èng vµo, èng ra (lç th«ng h¬i 10mm; lç tho¸t v÷a 15mm). ViÖc
b¬m v÷a cÇn tiÕn hµnh sau khi c¨ng kÐo cèt thÐp vµ kh«ng ®−îc chËm qu¸ 4 ngµy.
Tr×nh tù b¬m nh− sau:
- Tr−íc khi b¬m cÇn phun n−íc vµo rSnh röa s¹ch èng vµ cèt thÐp. Ph¶i tiÕn hµnh röa
liªn tôc cho ®Õn khi n−íc b¾t ®Çu trong, sau ®ã dïng h¬i Ðp thæi kh« n−íc.
- M¸y b¬m v÷a cã ¸p lùc kh«ng qu¸ 10kg/cm2. ë çc lç b¬m v÷a ph¶i cã van vµo vµ van
ra. Sau khi v÷a ®Çy trong lç ph¶i gi÷ m¸y mét thêi gian nhÊt ®Þnh (tèi thiÓu 5 phót víi ¸p
suÊt 6kg/cm2) míi më van (chó ý th¸o van xong ph¶i röa ngay).
- §Ó tr¸nh v÷a lç trªn ch¶y xuèng lç d−íi lµm t¾c èng, khi b¬m v÷a cÇn b¬m çc lç phÝa
d−íi xong míi b¬m çc lç phÝa trªn.
- ViÖc b¬m v÷a ph¶i thùc hiÖn ®Òu vµ liªn tôc, v× vËy cÇn cã thiÕt bÞ dù tr÷.
- Trong khi b¬m, nÕu b¬m bÞ vãn côc hoÆc do mét lý do kh¸c lµm t¾c èng th× ph¶i b¬m
n−íc tõ phÝa ng−îc chiÒu ®Ó röa s¹ch, sau ®ã ph¶i thö l¹i vµ b¬m l¹i. Chó ý nÕu thêi tiÕt qu¸
nãng th× v÷a sÏ ninh kÕt nhanh nªn ph¶i chó ý tr¸nh n¾ng. NÕu qu¸ nãng ph¶i chuyÓn sang
b¬m vµo ban ®ªm hoÆc s¸ng sím.
8.2.6.6. §æ bª t«ng bÞt ®Çu dÇm

6.6.1. Sau khi b¬m v÷a xong cÇn tiÕn hµnh ®æ bª t«ng bÞt ®Çu dÇm ®Ó bÞt kÝn neo.
- Bª t«ng bÞt ®Çu dÇm ph¶i liªn kÕt tèt víi bª t«ng dÇm. Ph¶i ®¸nh nh¸m mÆt tiÕp xóc
sau khi b¬m v÷a 24 giê (chó ý kh«ng ®¸nh vµo sîi thÐp ®Ò phßng tôt neo).
- TuyÖt ®èi kh«ng hµn cèt thÐp bÞt ®Çu dÇm vµo neo.
- Khi bÞt ®Çu dÇm ph¶i ®¶m b¶o kÝch th−íc ®Çu dÇm vµ cù ly tõ ®Çu dÇm ®Õn tim gèi
nh− ®å ¸n thiÕt kÕ quy ®Þnh.
6.6.2. Bª t«ng bÞt ®Çu dÇm ph¶i ®¶m b¶o m¸c ≥ 400.
- Sau khi ®æ bª t«ng bÞt ®Çu dÇm xong, cÇn ph¶i tiÕn hµnh b¶o d−ìng trong 7 ngµy theo
®óng yªu cÇu kü thuËt nh− b¶o d−ìng bª t«ng dÇm.
- V¸n khu«n bÞt ®Çu dÇm ®−îc phÐp th¸o dì khi c−êng ®é bª t«ng ≥ 200kg/cm3.
6.6.3. Kü thuËt viªn vµ gi¸m s¸t viªn cÇn kiÓm tra chÆt chÏ qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng ®Çu
dÇm ®¶m b¶o çc yªu cÇu kü thuËt ®Ò ra nh−: cÊp phèi bª t«ng, ®¸nh nh¸m, hµn cèt thÐp,
kÝch th−íc v¸n khu«n, ®Çm bª t«ng, b¶o d−ìng v. v...
8.2.7. §¸nh gi¸ chÊt l−îng vµ nghiÖm thu dÇm cÇu BTD¦L
8.2.7.1. quy ®Þnh chung

7.1.1. C«ng t¸c nghiÖm thu dÇm cÇu BTD¦L ph¶i tu©n thñ çc quy ®Þnh cña viÖc
nghiÖm thu theo çc tiªu chuÈn, quy tr×nh quy ph¹m nãi t¹i ®iÒu 1.1.3. cña quy tr×nh nµy.
7.1.2. Ngoµi çc quy ®Þnh chung, ®èi víi çc c«ng tr×nh cÇu BTD¦L ®−îc chÕ t¹o trong
çc tr−êng hîp sau ®©y ph¶i qua kiÓm tra ®¸nh gi¸ chÊt l−îng:
27
- øng dông toµn bé hoÆc mét phÇn c«ng nghÖ míi ®−îc nhËp tõ n−íc ngoµi hoÆc do kÕt
qu¶ nghiªn cøu khoa häc trong n−íc, s¶n phÈm s¶n xuÊt lÇn ®Çu theo mét thiÕt kÕ míi hoÆc
c¶i tiÕn mét phÇn so víi thiÕt kÕ l©u nay vÉn quen sö dông.
- §¬n vÞ lÇn ®Çu ®¶m nhËn thi c«ng kÕt cÊu BTD¦L.
7.1.3. C«ng t¸c kiÓm tra ®¸nh gi¸ chÊt l−îng s¶n phÈm dÇm cÇu BTD¦L ph¶i do mét
®¬n vÞ chuyªn tr¸ch hîp ph¸p vµ hîp chuÈn cña Nhµ n−íc, ®−îc chñ ®Çu t− chÊp thuËn vµ
ph¶i thùc hiÖn theo ®Ò c−¬ng ®−îc cÊp cã thÈm quyÒn xÐt duyÖt.
ViÖc kiÓm tra ®¸nh gi¸ chÊt l−îng ®−îc tiÕn hµnh ®éc lËp theo yªu cÇu cña chñ ®Çu t−
vµ kh«ng thay thÕ cho viÖc kiÓm tra chÊt l−îng nghiÖm thu giai ®o¹n hoÆc s¶n phÈm cña ®¬n
vÞ thi c«ng, ®¬n vÞ gi¸m s¸t chÊt l−îng cña c¬ quan giao thÇu hoÆc chñ c«ng tr×nh.
7.1.4. Tr−êng hîp cÇn thiÕt do ®¬n vÞ thiÕt kÕ hoÆc chñ ®Çu t− cã quy ®Þnh tr−íc, hoÆc
qua kiÓm tra gi¸m ®Þnh vµ kiÓm tra nghiÖm thu thÊy cÇn thiÕt vµ c¬ quan gi¸m ®Þnh hoÆc héi
®ång nghiÖm thu kiÕn nghÞ, ®−îc chñ ®Çu t− chÊp nhËn th× c«ng tr×nh, s¶n phÈm dÇm cÇu
BTD¦L sÏ ®−îc thö t¶i ®Ó kiÓm tra chÊt l−îng.
Néi dung c«ng t¸c kiÓm tra thö t¶i theo ®Ò c−¬ng do c¬ quan thiÕt kÕ hoÆc c¬ quan gi¸m
®Þnh lËp, ®−îc cÊp cã thÈm quyÒn xÐt duyÖt.
8.2.7.2. NghiÖm thu qua çc hå s¬, tµi liÖu, nhËt ký thi c«ng
7.2.1. §Ó nghiÖm thu mét s¶n phÈm dÇm cÇu BTD¦L, ®¬n vÞ thi c«ng ph¶i xuÊt tr×nh ®ñ
çc tµi liÖu sau:
- B¶n vÏ thi c«ng cã ghi tÊt c¶ çc phÇn thay ®æi ®−îc phÐp trong qu¸ tr×nh thi c«ng.
Tr−êng hîp thay ®æi nhiÒu ph¶i vÏ l¹i b¶n vÏ hoµn c«ng kÌm theo b¶n thiÕt kÕ ban ®Çu.
- Çc v¨n b¶n vÒ ®Ò nghÞ thay ®æi vµ cho phÐp thay ®æi çc phÇn trong thiÕt kÕ.
- Çc kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vÒ vËt liÖu vµ çc chøng chØ vÒ chÊt l−îng s¶n phÈm lµm
nguyªn vËt liÖu hoÆc phô kiÖn trong dÇm cÇu.
- Çc biªn b¶n nghiÖm thu tõng phÇn viÖc hoÆc nghiÖm thu trung gian nh−: nghiÖm thu
cèt thÐp, nghiÖm thu v¸n khu«n, nÒn bSi, bÖ c¨ng, nghiÖm thu c¨ng thÐp, nghiÖm thu b¬m
v÷a v.v...
- NhËt ký thi c«ng c«ng tr×nh vµ çc tµi liÖu kh¸c cã liªn quan theo quy ®Þnh.
8.2.7.3. KiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm thùc tÕ

7.3.1. KiÓm tra kÝch th−íc h×nh häc cña dÇm
Çc kÝch th−íc h×nh häc cña dÇm ph¶i phï hîp víi kÝch th−íc b¶n vÏ thiÕt kÕ, sai sè
ph¶i n»m trong sai sè cho phÐp do thiÕt kÕ quy ®Þnh. NÕu thiÕt kÕ kh«ng quy ®Þnh th× theo
b¶ng 15. Sè thùc ®o ph¶i lÊy sè trung b×nh céng cña 3 lÇn ®o t¹i 3 vÞ trÝ kh¸c nhau cïng mét
®¹i l−îng cÇn ®o.
Sai sè cho phÐp vÒ kÝch th−íc h×nh häc ®−îc qui ®Þnh trong B¶ng 15.
B¶ng 15.
TT §¹i l−îng ®o Sai sè cho

phÐp (mm)
28
1 ChiÒu dµi dÇm ± 10
2 ChiÒu cao dÇm + 15; 0
3 ChiÒu réng b¶n mÆt (çnh) dÇm + 20; -10
4 ChiÒu réng b¶n dÇm, bông dÇm ±5
5 ChiÒu dÇy b¶n çnh dÇm +10; -5
6 VÞ trÝ trôc t©m bã thÐp ¦ST ±5
7 §é cong cña dÇm theo ph−¬ng n»m ngang so víi ®−êng th¼ng tim dÇm ≤10
8 §é vång ng−îc cña dÇm ±5
7.3.2. KiÓm tra t×nh tr¹ng mÆt ngoµi cña dÇm.

MÆt ngoµi cña dÇm ph¶i b»ng ph¼ng, nh½n mÞn, mµu s¾c ®ång ®Òu.
Trõ çc cèt thÐp chê ®Æt s½n, kh«ng ®−îc ®Ó lé cèt thÐp ra ngoµi mÆt bª t«ng. Kh«ng cã
çc h− háng mÆt ngoµi cña bª t«ng nh− rç, søt, vì çc c¹nh gãc v−ît qu¸ møc cho phÐp theo
quy ®Þnh.
§èi víi çc chç cã dÊu vÕt chøng tá ®S qua söa ch÷a (quÐt n−íc xi m¨ng, tr¸t v÷a, ®¾p
bª t«ng), khi kiÓm tra thùc ®Þa ph¶i xuÊt tr×nh biªn b¶n khi dì v¸n khu«n vµ v¨n b¶n cho
phÐp söa ch÷a cña c¬ quan cã thÈm quyÒn.
NÕu kh«ng ®ñ c¬ së, ph¶i cã kiÓm tra ®Æc biÖt l¹i çc chç ®S söa ch÷a che khuÊt çc h−
háng bªn trong.
7.3.3. KiÓm tra vÕt nøt
ViÖc kiÓm tra ®¸nh gi¸ chÊt l−îng dÇm cÇu khi cã çc vÕt nøt ph¶i ®Æc biÖt chó ý tuú
theo vÞ trÝ vÕt nøt, thêi gian xuÊt hiÖn vÕt nøt, sè l−îng vÕt nøt (ç biÖt hay lµ phæ biÕn), møc
®é ph¸t triÓn vÕt nøt (dµi, réng, s©u) v.v... ph¶i cã mét tæ c«ng t¸c, cã dông cô ®o vÏ ghi l¹i
trªn b¶n vÏ còng nh− ®¸nh dÊu çc vÕt nøt t¹i dÇm ®Ó tiÖn theo dâi. NÕu vÕt nøt lµ nghiªm
träng (dµi, réng, s©u, ë vïng chÞu lùc quan träng...) ph¶i dïng çc thiÕt bÞ chuyªn dïng nh−
siªu ©m, tia phãng x¹... ®Ó kiÓm tra vµ ®o ®¹c.
ViÖc kiÓm tra vÕt nøt b»ng çc thiÕt bÞ chuyªn dïng nµy ph¶i tu©n thñ theo çc quy ®Þnh
riªng trong h−íng dÉn sö dông thiÕt bÞ. NÕu kh«ng, cã thÓ tham kh¶o phô lôc 4. ViÖc ®¸nh
gi¸ chÊt l−îng khi cã çc vÕt nøt do mét héi ®ång chuyªn gia ®¸nh gi¸.
7.3.4. KiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ chÊt l−îng bª t«ng dÇm b»ng ph−¬ng ph¸p gi¸n tiÕp.
ViÖc kÕt luËn vÒ sè liÖu bª t«ng ph¶i dùa trªn kÕt qu¶ thÝ nghiÖm Ðp çc mÉu lËp ph−¬ng
®−îc ®óc mÉu cïng víi khi ®æ bª t«ng dÇm theo çc quy ®Þnh ®S nãi t¹i §iÒu 1.1.3.
Trong tr−êng hîp kÕt qu¶ thÝ nghiÖm Ðp mÉu kh«ng kh¶ quan hoÆc chÊt l−îng dÇm quan
s¸t ë hiÖn tr−êng kh«ng tèt, cã nghi ngê sù kh¸c biÖt gi÷a c−êng ®é thùc cña bª t«ng dÇm vµ
c−êng ®é mÉu ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra c−êng ®é bª t«ng t¹i hiÖn tr−êng ngay trªn dÇm cÇu.
Ph−¬ng ph¸p chÝnh x¸c nhÊt lµ khoan lÊy mÉu t¹i dÇm mang vÒ phßng thÝ nghiÖm x¸c ®Þnh
c−êng ®é. Tuy nhiªn gi¶i ph¸p nµy chØ x¶y ra ®èi víi nh÷ng tr−êng hîp ®Æc biÖt cÇn thiÕt.
Th«ng th−êng dïng ph−¬ng ph¸p gi¸n tiÕp ®Ó tham kh¶o. Trong ph−¬ng ph¸p thÝ nghiÖm
c−êng ®é bª t«ng gi¸n tiÕp viÖc ®o ®¹c cã thÓ dïng bóa thÝ nghiÖm bª t«ng Schmidt. Çc sè
liÖu thÝ nghiÖm dïng bóa b¶o ®¶m ®é tin cËy khi bÒ mÆt bª t«ng cøng ph¼ng vµ nh÷ng h¹t
29
cèt liÖu bÞ ch«n vïi trªn bÒ mÆt vµ bª t«ng b¶o ®¶m tÝnh ®ång ®Òu chung. §iÒu ®ã lµm c¬ së
tin cËy vÒ mèi quan hÖ gi÷a hÖ sè lùc ®Èy vµ c−êng ®é bª t«ng hay gi÷a c−êng ®é bÒ mÆt vµ
c−êng ®é bªn trong.
Ngoµi ph−¬ng ph¸p dïng bóa thÝ nghiÖm bª t«ng, cã thÓ sö dông ph−¬ng ph¸p xung
siªu ©m. Kü thuËt xung siªu ©m dùa trªn nguyªn t¾c kh«ng x¸c ®Þnh trùc tiÕp c−êng ®é cña
bª t«ng mµ chuyÓn ®æi gi¸ trÞ tèc ®é sãng thµnh c−êng ®é bª t«ng. Çc sè liÖu tham kh¶o vÒ
mèi quan hÖ gi÷a tèc ®é sãng siªu ©m vµ c−êng ®é bª t«ng ®−îc tr×nh bµy ë Phô lôc 5. Còng
tõ tèc ®é sãng siªu ©m cã thÓ theo ®ã ®Ó tÝnh hÖ sè ®ång nhÊt vÒ c−êng ®é bª t«ng K. ViÖc
tÝnh to¸n hÖ sè ®ång nhÊt K theo chØ dÉn cña Phô lôc 5.
§Ó tiÕn hµnh tÝnh to¸n x¸c ®Þnh chÝnh x¸c hÖ sè ®ång nhÊt K cÇn tiÕn hµnh mét sè mÉu
thÝ nghiÖm chuÈn cho nhiÒu lo¹i m¸c bª t«ng phï hîp víi m¸c bª t«ng dÇm. Dùa trªn çc sè
®o tèc ®é siªu ©m cña tõng mÉu vµ sè liÖu nÐn Ðp çc mÉu nµy sÏ x¸c ®Þnh ®−îc mèi quan
hÖ gi÷a m¸c bª t«ng vµ tèc ®é sãng qua ®ã lµm c¬ së x¸c ®Þnh çc gi¸ trÞ ®o vÒ c−êng ®é bª
t«ng th«ng qua tèc ®é truyÒn sãng cña çc vÞ trÝ trªn dÇm. Møc ®é ®¸nh gi¸ chÊt l−îng bª
t«ng theo hÖ sè K ®−îc tr×nh bµy trªn B¶ng 16.
B¶ng 16
§¸nh gi¸ theo hÖ sè ®ång nhÊt c−êng ®é bª t«ng
HÖ sè ®ång nhÊt K ChÊt l−îng
≥ 0,7 §¹t yªu cÇu
< 0,7 Kh«ng ®¹t yªu cÇu
30
Çc phô lôc tham kh¶o
Phô lôc 1 (§iÒu 2.6.4)
Çc ®Æc tr−ng c¬ häc cña mét sè lo¹i thÐp c−êng ®é cao
- Çc ®Æc tr−ng c¬ häc cña tao thÐp (7 sîi) theo tiªu chuÈn Ch©u ¢u vµ Mü
§−êng kÝnh tao(mm) 13 15
EURONORM ASTM A416- EURONORM ASTM

138-79 hoÆc 85 cÊp 270 138-79 hoÆc A416-85
Tiªu chuÈn BS 5896-1986 BS 5896-1980 cÊp 270
§−êng kÝnh tiªu chuÈn (mm) 12,9 12,7 15,7 15,2
DiÖn tÝch tiªu chuÈn (mm2) 100 98,7 1,50 140
Träng l−îng tiªu chuÈn (kg/m) 0,785 0,775 1,18 1,10
Giíi h¹n ch¶y nhá nhÊt (kG/cm2) 15.800 16.700 15.000 16.700
C−êng ®é kÐo ®øt (kG) 18.600 18.600 17.700 18.600
Lùc kÐo ®øt nhá nhÊt (kG/cm2) 18.600 18.370 26.500 26.070
Modyl ®µn håi (kG/cm2) 1,95.106
§é gi·n dµi t−¬ng ®èi Max 2,5
- Çc ®Æc tr−ng c¬ häc cña mét sè lo¹i thÐp cña Australia
Lo¹i thÐp vµ tiªu chuÈn §−êng kÝnh - DiÖn tÝch Lùc kÐo ®øt C−êng ®é kÐo
tiªu chuÈn (mm) (mm2) nhá nhÊt ®øt nhá nhÊt
(kG) (kG/cm2)
5 19,6 3.040 15.500
ThÐp sîi - AS1310 5 19,6 3.330 17.000
7 38,5 6.550 17.000
Tao ®Æc biÖt - AS1311 9,3 54,7 10.200 18.600
(Sper) 12,7 100,1 18.400 18.400
15,2 143,3 25.000 17.500
Tao 7 sîi b×nh th−êng 12,7 94,3 16.500 17.500

AS1131
23 415 45.000
Thanh dù øng lùc 29 660 71.000 10.800
AS 1313 32 804 87.000 10.800
38 1.140 123.000 10.800
31
- Çc ®Æc tr−ng c¬ häc cña çc lo¹i çp thÐp cña hCng LiÔu Ch©u (Trung Quèc)
§−êng kÝnh tao (mm) 12,0 15,0
Tiªu chuÈn GB 5524-85
DiÖn tÝch mÆt c¾t (mm2) 89,45 89,45 139,98 139,98
C−êng ®é kÐo ®øt nhá nhÊt (kG/cm2) 15.700 16.700 14.700 15.700
Lùc kÐo ®øt nhá nhÊt (kG) 14.024 14.906 20.580 21.952
Giíi h¹n ch¶y gi¶ ®Þnh khi biÕn d¹ng 11.917 12.671 17.493 18.659
®¹t 0,2% (kG/cm2)
§é gi·n dµi > % 3,5 3,5 3,5 3,5
Träng l−îng (kg/m) 0,70 0,70 1,10 1,10
- Çc ®Æc tr−ng c¬ häc cña thÐp sîi φ5 cña hCng LiÔu Ch©u (Trung Quèc)
§−êng kÝnh sîi 5
Tiªu chuÈn GB 5223-85
C−êng ®é kÐo ®øt nhá nhÊt (kG) 14.700 15.700
DiÖn tÝch mÆt c¾t (mm2) 19,63 19,63
Lùc kÐo ®øt nhá nhÊt (kG) 2.886 3.082
Giíi h¹n ch¶y khi biÕn d¹ng 0,2% nhá nhÊt (kG/cm2) 12.550 13.300
§é gi·n dµi > % 4 4
Träng l−îng (kg/m) 0,15 0,15
- Çc ®Æc tr−ng c¬ häc cña mét sè lo¹i thÐp NhËt B¶n
§−êng kÝnh DiÖn tÝch mÆt Träng l−îng Lùc kÐo ®øt Giíi h¹n ch¶y §é chïng
tao (mm) c¾t (mm2) (kg/m) nhá nhÊt (kG) nhá nhÊt (kG)
12,4 92,9 0,729 15.985 13.631 Max 3%
15,2152 138,7 1,101 22.663 19.319 Max 3%
§é chïng øng víi trÞ sè lùc 0,8 cña lùc kÐo ®øt trong thêi gian 10 giê.
32
Phô lôc 2: TÝnh to¸n lùc c¨ng kÐo b×nh qu©n
t¹o dù øng lùc (çc ®iÒu 5.3)
 −( k .x + µ .θ ) 
P 1 − e 
 
P=
K . χ + µ. θ
Trong c«ng thøc:

P : Lùc c¨ng kÐo (N) t¹i ®Çu c¨ng kÐo.
x : ChiÒu dµi ®−êng lç (m) tõ ®Çu c¨ng kÐo tíi diÖn tÝch mÆt c¾t tÝnh to¸n. θ : Céng cña
gãc kÑp (rad) cña tiÕp tuyÕn cña ®−êng lç tõ mÆt c¾t tÝnh to¸n tíi ®Çu c¨ng kÐo.
K : HÖ sè ¶nh h−ëng cña sai lÖch côc bé mçi mÐt ®−êng lç ®èi víi ma s¸t lÊy theo
B¶ng P-1.
µ : HÖ sè ma s¸t cña cèt thÐp D¦L víi v¸ch ®−êng lç lÊy theo B¶ng P-1.
B¶ng P-1.
T Lo¹i èng t¹o lç K TrÞ sè u

T
Bã sîi, bã çp vµ cèt thÐp gê
cèt thÐp tr¬n
1 §−êng èng b»ng t«n ch«n s½n 0,003 0,35 0,40
2 KiÓu èng cao su rót ruét 0,0015 0,55 0,40
3 KiÓu èng thÐp rót ruét 0 0,55 0,60
4 §−êng èng sãng ch«n s½n 0,0006 ÷ 0,001 0,16 ÷ 0,19 (bã çp)
33
x¸c ®Þnh tæn thÊt øng suÊt tr−íc
1. X¸c ®Þnh tæn thÊt do ma s¸t c¶n vµnh vßng neo

X¸c ®Þnh b»ng kÝch ¸p lùc. Cã thÓ tiÕn hµnh trªn bÖ c¨ng kÐo hoÆc trªn mét cÊu kiÖn bª
t«ng cèt thÐp cã ®−êng lç th¼ng. Khi hai ®Çu ®Òu dïng neo h×nh c«n, th× çc b−íc tiÕn hµnh
nh− sau:
a) B¬m dÇu ®ång thêi c¶ hai ®Çu víi trÞ sè ¸p lùc dÇu duy tr× ë 4Mpa, sau ®ã bÞt ®Çu B
®Ó lµm ®Çu bÞ ®éng, lÊy ®Çu A lµm ®Çu chñ ®éng, c¨ng kÐo tíi lùc khèng chÕ. Gi¶ thiÕt ¸p
lùc ®Çu B lµ Nb, ¸p lùc t−¬ng øng ®Çu A lµ Na th×:
Lùc ma s¸t c¶n vµnh vßng neo: No = Na - Nb
HÖ sè c¨ng kÐo v−ît ®Ó kh¾c phôc lùc ma s¸t c¶n vµnh vßng neo
Na
no =
Nb
TiÕn hµnh ®o 3 lÇn, lÊy sè b×nh qu©n.

b) BÞt ®Çu A, c¨ng kÐo ®Çu B dïng ph−¬ng ph¸p nªu trªn, tiÕn hµnh 3 lÇn, lÊy trÞ sè b×nh
qu©n.
c) TrÞ sè b×nh qu©n cña 2 lÇn, sÏ lµ trÞ sè x¸c ®Þnh cña No vµ no.
2. X¸c ®Þnh tæn thÊt ma s¸t cña ®−êng lç.

Khi x¸c ®Þnh ma s¸t cña ®−êng lç cong b»ng kÝch, çc b−íc nh− sau:
a) §ång thêi b¬m dÇu duy tr× 1 trÞ sè ¸p lùc nhÊt ®Þnh (kho¶ng 4mpa) ®èi víi kÝch ë c¶ 2
®Çu dÇm.
b) BÞt ®Çu A, c¨ng kÐo ®Çu B. Khi c¨ng kÐo t¨ng ¸p thµnh cÊp, c¨ng kÐo ¸p suÊt khèng
chÕ, tiÕn hµnh 3 lÇn, lÊy trÞ sè b×nh qu©n cña chªnh ¸p lùc hai ®Çu.
c) VÉn theo ph−¬ng ph¸p nªu trªn, nh−ng bÞt ®Çu B c¨ng kÐo ®Çu A, lÊy trÞ sè b×nh qu©n
cña chªnh ¸p lùc 3 lÇn cña 2 ®Çu.
d) TrÞ sè b×nh qu©n cña chªnh ¸p lùc cña 2 lÇn ®o trªn, sÏ lµ trÞ sè x¸c ®Þnh cña lùc ma
s¸t c¶n ®−êng lç. NÕu 2 ®Çu dïng neo h×nh c«n, trÞ sè x¸c ®Þnh kÓ trªn cßn ph¶i khÊu trõ lùc
ma s¸t c¶n vµnh vßng neo.
34
H−íng dÉn ®o ®é s©u vÕt nøt b»ng thiÕt bÞ th¨m dß khuyÕt tËt b»ng siªu ©m
1. Trªn chiÒu dµi vÕt nøt ®Þnh ®o ®¸nh dÊu çc ®iÓm ®Æt ®Çu ph¸t P1, P2...Pn vµ çc ®iÓm
®Æt ®Çu thu T1, T2... Tn. Çc ®iÓm nµy n»m trªn ®−êng th¼ng vu«ng gãc víi tim ®−êng nøt ®i
qua N1, N2... Nn. Kho¶ng çch gi÷a çc ®iÓm nµy b»ng nhau, ®é lín chiÒu dµi cña nã ®−îc
lÊy tuú theo chiÒu dµi vµ ®é s©u cña vÕt nøt, th«ng th−êng tõ 5 ÷ 15cm.
2. lµm s¹ch mÆt ngoµi bª t«ng t¹i çc ®iÓm ®¸nh dÊu sÏ ®Æt ®Çu ph¸t vµ ®Çu thu.
3. §Æt ®Çu ph¸t vµ ®Çu thu cña m¸y siªu ©m vµo çc ®iÓm nãi trªn, lÇn l−ît ®o vµ ghi l¹i
thêi gian vµ vËn tèc truyÒn sãng siªu ©m qua çc ®o¹n P1 - T1, P2 - T2, Pn - Tn... Do bª t«ng bÞ
nøt nªn thêi gian truyÒn sãng sÏ kh¸c so víi truyÒn sãng trªn cïng mét ®é dµi kh«ng bÞ nøt.
4. ChiÒu s©u vÕt nøt xi t¹i ®iÓm Ni ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau;
t 2i
Xi =
t 2io
Trong ®ã:
ti: Thêi gian truyÒn sãng tõ Pi ®Õn Ti
tio: Thêi gian truyÒn sãng tõ Pi ®Õn Ti t¹i mÆt ph¼ng kh«ng cã vÕt nøt.
a: Kho¶ng çch tõ Pi ®Õn Ni (PiNi = NiTi)
35
1. Mèi quan hÖ gi÷a tèc ®é sãng vµ ®iÒu kiÖn bª t«ng (theo Whitehurst)
USA-CANADA Liªn x« cò
Tèc ®é sãng ChÊt l−îng Tèc ®é sãng ChÊt l−îng C−êng ®é

(m/s) (m/s) (KG/cm2)
> 4.600 A >4.500 TuyÖt vêi > 400
3.700-4.600 B 4.000-4.500 RÊt tèt 250-400
3.100-3.700 C 3.000 - 3.500 §¹t yªu cÇu 40-100
2.100-3.100 D 3.500-4.000 Tèt 100-250
< 2.100 E 2.000-3.000 XÊu <40
<2000 RÊt xÊu -
2. H−íng dÉn çch ®o vµ tÝnh hÖ sè ®ång nhÊt c−êng ®é K

TÝnh hÖ sè K theo sè ®o c−êng ®é bª t«ng ®−îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së quan hÖ tèc ®é sãng
vµ c−êng ®é.
- C«ng thøc tÝnh hÖ sè ®ång nhÊt K
K = 1 - 3 C v.
Trong ®ã: Cv - HÖ sè biÕn sai vÒ c−êng ®é.

- C«ng thøc tÝnh hÖ sè biÕn sai Cv.
Cv =
S
S=
∑ Vi2
X n −1
Vi = X i − X X=
∑X
n
Trong ®ã:
X - Çc gi¸ trÞ ®o vÒ c−êng ®é bª t«ng.
X - Gi¸ trÞ ®o trung b×nh.
n - Sè lÇn ®o.
- §Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cña sè liÖu ®o siªu ©m cÇn tu©n thñ çc ®iÒu kiÖn sau:
a) T¹i vÞ trÝ ®o siªu ©m kh«ng cã cèt thÐp ®i qua. Tia sãng siªu ©m chØ ®−îc phÐp ch¹y
song song víi cèt thÐp trong bª t«ng.
36
b) §èi víi nh÷ng kÕt cÊu bª t«ng cã cèt thÐp ®−êng kÝnh > 12mm th× kho¶ng çch gi÷a
tia siªu ©m vµ cèt thÐp Ýt nhÊt b»ng 1/6 chiÒu dµi truyÒn siªu ©m.
c) Kho¶ng çch tõ ®iÓm ®Æt ®Çu ®o ®Õn c¹nh cña cÊu kiÖn bª t«ng a cÇn tho¶ mSn ®iÒu
kiÖn:
ν
a m in ≥ 10 3 ×
f
Trong ®ã:
v- VËn tèc siªu ©m (km/s);
f - TÇn sè ®Çu ph¸t (kHz).
d) Sè l−îng ®iÓm ®o ®èi víi mçi cÊu kiÖn ®o kh«ng Ýt h¬n 15 ®iÓm.
- Kho¶ng çch gi÷a çc ®iÓm ®o cã thÓ çch ®Òu nhau hoÆc kh¸c nhau.
- MÆt bª t«ng ®Ó ®Æt ®Çu ph¸t vµ ®Çu thu ph¶i kh« s¹ch vµ nh½n.
NÕu mÆt ngoµi bª t«ng cã vÕt nøt hoÆc rç nhá th× ®−êng kÝnh lç rç kh«ng qu¸ 5mm vµ
chiÒu s©u kh«ng qu¸ 1mm. NÕu mÆt ngoµi bÞ h− háng nÆng th× kh«ng ®−îc ®Æt ®Çu dß siªu
©m.
37
Phô lôc 6
Çc biÓu mÉu ghi chÐp
Sè liÖu ban ®Çu
DÇm BTCT ¦ST c¨ng sau
Sè liÖu dÇm :
Ngµy dùng ph¸n khu«n :
Ngµy l¾p ®Æt cèt thÐp :
Ngµy ®æ bª t«ng :
Ngµy c¨ng bã thÐp :
Ngµy phun v÷a :
Ngµy sµng ra khái bÖ :
Biªn b¶n sè 1: Thi c«ng v¸n khu«n
L¾p trªn bÖ sè :
V¸n khu«n sö dông lu©n chuyÓn lÇn thø :
DÞch chuyÓn tim v¸n ®¸y :
Cù ly hai gèi :
KÝch th−íc h×nh häc: - ChiÒu dµi :
- ChiÒu cao :
- BÇu :
- Bông :
- Çnh :
§é cong vµnh l−îc :
Liªn kÕt çc mÆt bÝch vµ tÊm ®Çu :
B«i tr¬n chèng dÝnh v¸n khu«n :
KÕt luËn: §¹t yªu cÇu cho phÐp chuyÓn sang b−íc thi c«ng tiÕp theo.
38
Ngµy... th¸ng... n¨m 199...
Ph©n x−ëng (B) Ng−êi kiÓm tra (A)
(Ký tªn) (Ký tªn)
Biªn b¶n sè 2: Thi c«ng v¸n khu«n
Sai sè l¾p ®Æt cèt thÐp bÇu :

Sai sè l¾p ®Æt cèt thÐp bông :
Sai sè l¾p ®Æt cèt thÐp mÆt cÇu :
Sai sè l¾p ®Æt èng t¹o lç :
Sai sè tÇng b¶o hé :
Sè l−îng con kª /m2 :
X¸c nhËn: Sè l−îng cèt thÐp ®ai, cèt thÐp l−íi, cèt thÐp ®Þnh vÞ, cèt thÐp mÆt, sè l−îng
èng t¹o lç dïng theo thiÕt kÕ.
Ngµy... th¸ng... n¨m 199...
Biªn b¶n sè 3: §iÒu kiÖn cho phÐp ®æ bª t«ng
ChÊt l−îng v¸n khu«n vÒ v÷ng ch¾c, chèng mÊt n−íc.

ViÖc l¾p ®Æt çc cÊu kiÖn ch«n s½n vµ cèt thÐp èng t¹o lç.
T×nh tr¹ng thiÕt bÞ, m¸y ®iÖn, m¸y trén, xe vËn chuyÓn.
Cung cÊp n−íc, chèng m−a n¾ng.
ChÊt l−îng th«ng lç.
Tû lÖ pha trén bª t«ng
Lo¹i xi m¨ng
Lo¹i çt: Lo¹i ®¸: N−íc:
Phô gia vµ tû lÖ
§é sôt thiÕt kÕ
N/X
39
MÉu thÝ nghiÖm sè: ngµy
Cã R3 = , R7 = , R14 = , R28=
§ång ý ®æ bª t«ng
Ngµy... th¸ng... n¨m 199...
KÕt qu¶ t¹o øng suÊt tr−íc
C«ng tr×nh :
DÇm sè :
Ngµy thùc hiÖn :
TÝnh to¸n Thùc hiÖn
STT Bã thÐp CÊp lùc Lùc D5n dµi ¸p lùc D5n dµi MÊt m¸t ®é Ghi
sè c¨ng c¨ng t−¬ng øng ®ång hå ®o ®−îc d5n dµi khi chó
dõng
1 0,2PK
2 0,4PK
3 0,6PK
4 0,8PK
5 1,0PK
6 1,05PK
C−êng ®é bª t«ng dÇm: ë tuæi: ngµy:

Dïng thÐp c−êng ®é cao cña n−íc :
C−êng ®é giíi h¹n thÝ nghiÖm t¹i v¨n b¶n :
Dïng kÝch lo¹i : KiÓm ®Þnh ngµy :
Dïng ®ång hå lo¹i: KiÓm ®Þnh ngµy :
Lùc ma s¸t gi÷a vßng neo vµ kÝch x¸c ®Þnh ngµy:
Víi hÖ sè triÕt gi¶m :
40
C−êng ®é bª t«ng chç v¸ :
§S kiÓm tra dù øng lùc chÝnh x¸c, ®ång ý cho b¬m v÷a vµo lç
Ngµy... th¸ng... n¨m 199...
Biªn b¶n sè 4: Thi c«ng bª t«ng

B¾t ®Çu ®æ bª t«ng :
KÕt thóc ®æ bª t«ng :
Sè gÇu ®æ bª t«ng :
Thêi gian ®Çm bª t«ng vµ kÕt thóc ®Çm :
NhiÖt ®é lóc ®æ bª t«ng :
NhiÖt ®é lóc kÕt thóc ®æ bª t«ng :
B¾t ®Çu b¶o d−ìng: giê: ngµy:
KÕt thóc b¶o d−ìng: giê: ngµy:
Th¸o v¸n khu«n thµnh: giê: ngµy:
KÕt qu¶ thÝ nghiÖm:
N/X =
S (cm) =
R3 =
R7 =
R14 =
R28 =
Biªn b¶n sè 5: T¹o øng suÊt tr−íc

T×nh tr¹ng th«ng lç :
ChÊt l−îng bã thÐp :
ChÊt l−îng thiÕt bÞ c¨ng :
§Çu t¹o øng suÊt tr−íc tõ giê: ngµy: ®Õn giê: ngµy:
L−îng co ®µn håi cña bÇu d−íi :
§é vâng cña dÇm :
Çc sù cè vµ xö lý trong qu¸ tr×nh c¨ng :
41
Phô tr¸ch c¨ng bã thÐp :
KTV kiÓm tra :
(KÌm biÓu ghi kÕt qu¶ c¨ng dÇm) :
Ngµy... th¸ng... n¨m 199...
Biªn b¶n sè 6: B¬m v÷a - ngµy b¬m v÷a

DÇm sè : §óc ngµy:
T×nh tr¹ng th«ng lç b¬m v÷a :
Lo¹i v÷a (M¸c xi m¨ng) :
Dïng m¸y khuÊy v÷a lo¹i :
Thêi gian khuÊy :
N/X :
§é l−u ®éng cña v÷a :
Phô gia vµ tû lÖ :
Tû lÖ tiÕt n−íc :
NhiÖt ®é kh«ng khÝ :
NhiÖt ®é v÷a :
B¬m v÷a vµo lç : tõ giê ®Õn giê
Sù cè khi b¬m v÷a :
Ngµy... th¸ng... n¨m 199...
Biªn b¶n sè 7: BÞt ®Çu dÇm

Cèt thÐp thõa xong ngµy :
T×nh tr¹ng ®ôc nh¸m ®Çu dÇm :
Khung cèt thÐp :
ChiÒu dµi tÝnh to¸n dÇm sau khi dùng khu«n :
Tû lÖ pha trén bª t«ng bÞt ®Çu dÇm :
Xi m¨ng lo¹i: çt lo¹i: ®¸ lo¹i:
42
N/X = S=
Phô gia vµ tû lÖ :
T×nh h×nh b¶o d−ìng :
C−êng ®é bª t«ng khi th¸o khu«n :
C−êng ®é BT bÞt ®Çu dÇm R7, R14, R28 :
Ngµy... th¸ng... n¨m 199...
Chøng nhËn kü thuËt
chÕ t¹o dÇm BTCT ¦ST c¨ng sau
KhÈu ®é dÇm cÇu : m

Sè hiÖu b¶n vÏ thiÕt kÕ :
CÊp t¶i träng :
Träng l−îng mét phiÕn dÇm : TÊn
Ngµy chÕ t¹o :
Ph©n x−ëng chÕ t¹o :
Phßng kü thuËt c«ng ty :
Ngµy... th¸ng... n¨m 199...
Gi¸m ®èc c«ng ty
Sè hiÖu kü thuËt chñ yÕu cña phiÕn dÇm
I/ Nguyªn vËt liÖu

1. ThÐp sîi C§C: - §−êng kÝnh:
- §iÓm ch¶y 0,2
- Sè lÇn gËp gÉy R = 10mm
- C−êng ®é chÞu kÐo
- HÖ sè dSn dµi L = 100
43
- N¬i chÕ t¹o thÐp:
2. Cèt thÐp kh«ng D¦L:
- Lo¹i thÐp CT3: - C−êng ®é chÞu kÐo:
- Lo¹i thÐp CT5: - §iÓm ch¶y
- HÖ sè dSn dµi
- Uèn nguéi 180o
- TÝnh chÞu hµn
3. Cèt liÖu th« mÞn: Çt: MJ
§¸: cì c−êng ®é kh¸ng Ðp
4. Xi m¨ng lo¹i: N−íc s¶n xuÊt:
M¸c:
Thêi gian s¬ ninh:
Thêi gian kÕt thóc ninh kÕt:
II/ Tãm t¾t çc c«ng ®o¹n s¶n xuÊt chñ yÕu
1. §æ bª t«ng dÇm
Ngµy th¸ng n¨m ®æ bª t«ng
M¸c bª t«ng thiÕt kÕ
Tû lÖ pha trén
ChÊt phô gia vµ tû lÖ sö dông
§é h¹t thiÕt kÕ
§Þnh møc xi m¨ng (Kg/m3)
Ph−¬ng thøc dÇm
Ph−¬ng thøc b¶o d−ìng
C−êng ®é bª t«ng ë çc tuæi 3, 5, 7, 14, 21, 28 ngµy
2. T¹o øng suÊt tr−íc

Ngµy t¹o øng suÊt tr−íc
C−êng ®é bª t«ng khi t¹o ¦ST tuæi bª t«ng
Sè vµ quy çch bã thÐp sîi
Quy çch èng t¹o lç
44
Lùc c¨ng mçi bã (T)
Co ®µn håi (mm)
3. B¬m v÷a vµo lç

Ngµy b¬m v÷a
Tû lÖ N/X thiÕt kÕ
Lo¹i xi m¨ng ChÊt phô gia
Ph−¬ng thøc b¬m v÷a
C−êng ®é v÷a: R28
4. KÝch th−íc h×nh häc

Tæng chiÒu dµi: - MÆt çnh dÇm:
- ë bÇu dÇm:
ChiÒu réng mÆt dÇm
ThÐp ch«n s½n sai lÖch víi vÞ trÝ thiÕt kÕ
- ë b¶n ®−êng ng−êi ®i
- ë gèi
BÒ réng bÇu
BÒ réng bông
ChiÒu cao dÇm
§é cong vµnh l−îc
§é vång
5. Çc khuyÕt tËt bÒ mÆt vµ xö lý
6. Çc vÊn ®Ò kh¸c
45
Phô lôc
hÖ thèng vËt t−-thiÕt bÞ dù øng lùc cña
c«ng ty freyssinet
( hÖ thèng c )
HÖ thèng C cña C«ng ty Freyssinet ® ®−îc ¸p dông hÕt søc réng ri trªn toµn thÕ giíi, cã
nh÷ng ®Æc tr−ng chñ yÕu sau ®©y:
TÝnh linh ho¹t :

HÖ thèng C ®−îc thiÕt kÕ cho ph¹m vi øng dông rÊt réng lín víi çc d¹ng neo kh¸c nhau:
- Dïng cho mäi lo¹i tao çp xo¾n vµ kÝch cì cña nã mµ ® ®−îc chuÈn ho¸ trªn quèc
tÕ cã ®−êng kÝnh danh ®Þnh lµ 15mm, bao gåm c¶ çp m¹ kÏm vµ kh«ng dÝnh b¸m .
- ¸p dông cho dù øng lùc trong vµ ngoµi :
- Lo¹i cã dÝnh b¸m
- Lo¹i th¸o l¾p ®−îc
- Lo¹i th¸o l¾p ®−îc vµ ®iÒu chØnh ®−îc
- Lo¹i th¸o l¾p ®−îc , ®iÒu chØnh ®−îc vµ lo¹i bá lùc c¨ng ®−îc.
TÝnh gän nhÑ :

Çc lo¹i neo gän sÏ ph©n phèi tèt h¬n dù øng lùc vµo trong bª t«ng vµ cho phÐp thiÕt kÕ ®¹t
hiÖu suÊt cao h¬n b»ng çch :
- gi¶m chiÒu dÇy s−ên trong dÇm cã s−ên vµ thµnh dÇm hép
- cho phÐp tËp trung bè trÝ mè neo ë khu vùc ®Çu dÇm.
- gi¶m bít kÝch th−íc çc khèi neo dù øng lùc víi ®é uèn cong çp lµ nhá nhÊt.
KÝch cã träng l−îng nhÑ

KÝch cña hÖ thèng C nhÑ vµ tù ®éng cho phÐp chóng ta :
- gi¶m lç neo dù øng lùc nhê ®Çu kÝch rÊt nhá gän
- gi¶m kho¶ng çch ®Õn t−êng , nhê ®ã mµ gi¶m nh÷ng moment sai nhiÔu vµ còng
gi¶m bít ®−îc l−îng cèt thÐp yªu cÇu , nhê vËy mµ ®æ bª t«ng dÔ dµng h¬n .
- C¶i thiÖn nh÷ng ®iÒu kiÖn c«ng tr−êng nh− lµ cÈu l¾p vµ kÐo c¨ng çp
çp dù øng lùc cña hÖ thèng C

®Æc tr−ng chñ yÕu cña çc lo¹i çp th«ng th−êng mµ cã thÓ sö
dông víi hÖ thèng C
Tiªu C−êng §−êng DiÖn tÝch Khèi Lùc øng su©t Lùc ban ®Çu lín nhÊt *
chuÈn ®é c¨ng kÝnh çp danh l−îng kÐo ®øt tiªu
danh danh ®Þnh danh ®Þnh nhá chuÈn t¹i Eurocode2 Tiªu Tiªu
®Þnh ®Þnh mm2 kg/m nhÊt 0.1% chuÈn chuÈn
N/mm2 mm kN kN Ph¸p Mü
BPEL 91 AASHTO
96
pr EN 1770 16 150 1170 265 228 191.25 205.2 185.5
01138.3 (41700lbf
)
1860 16 150 1170 279 240 201.45 21.6 195.3
(43903
lbf)
BS 5896 1770 15.7 150 1180 265 225 191.25 202.5 185.5
1980 (41700lbf
)
1820 15.2 165 1295 300 255 216.75 229.5 210
(47.508
lbf)
ASTM A 1860 15.24 140 1102 260.7 234.6 195.50 208.5 182.5
416-96a 270 0.6 0.217 0.74 58600 52740 43950 46870 41026
kpsi in in2 lb/ft lbg lbf lbf lbf lbf
Ghi chó
* Lùc ban ®Çu lín nhÊt lµ:
- dù øng lùc sau khi truyÒn tõ kÝch tíi bã çp lÊy tuú theo :
- theo Eurocode 2 (trÞ sè nµo nhá h¬n cña 0.75fprk vµ 0.85fp0.1K )
- theo AASHTO (0.7fp0.1K)
- dù øng lùc lÊy tuú theo ;
- theo Tiªu chuÈn Ph¸p BPEL (nhá h¬n 0.8fprk vµ 0.9fp0.1K)
- ®é gin dµi ®Æc tr−ng do t¶i träng cùc ®¹i cho tÊt c¶ çc sîi çp lµ >3.5%
- ®é chïng lín nhÊt sau 1000 h d−íi øng suÊt 0.7pK cho tÊt c¶ çc sîi çp < 2.5%
çc tao çp cña hÖ thèng C
Cì bã Lo¹i tao çp

çp pr EN vµ BS* cÊp 1770 pr En 10138-3 BS 5896-80 CÊp 1820, çp ASTMA- 416 - 96
cÊp 1860 kÐo CÊp 0.6" 270
sè tao DiÖn Khèi UTS DiÖn Khèi UTS DiÖn Khèi UTS DiÖn Khèi UTS
çp tÝch çp l−îng kN tÝch çp l−îng kN tÝch çp l−îng kN tÝch çp l−îng kN
mm2 kg/m mm2 kg/m mm2 kg/m mm2 kg/m
3 450 3.54 795 450 3.54 837 475 3.89 900 420 3.306 782
4 600 4.72 1060 6000 4.72 1116 660 5.18 1200 560 4.41 1043
7 1050 8.26 1855 1050 8.26 1953 1155 9.07 2100 980 7.71 1825
9 1350 10.62 2385 1350 10.62 2511 1485 11.66 2700 1260 9.92 2346
12 1800 14.16 3180 1800 14.16 3348 1980 15.54 3600 1680 13.22 3128
13 1950 15.34 3445 1950 15.34 3627 2145 16.84 3900 1820 14.33 3389
19 2850 22.42 5035 2850 22.42 5301 3135 24.61 5700 2660 20.94 4953
22 3300 25.96 5830 3300 25.96 6138 3630 28.49 6600 3080 24.24 5735
25 3750 29.5 6625 3750 29.5 6975 4125 32.38 7500 3500 27.55 6518
27 4050 31.86 7155 4050 31.86 7533 4455 34.97 8100 3780 29.75 7039
31 4650 36.58 8215 4650 36.58 8649 5115 40.15 9300 4340 34.16 8082
37 5550 43.66 9805 5550 43.66 10323 6105 47.92 11100 5180 40.77 9646
55 8250 64.9 14575 8250 64.9 15345 9075 71.23 16500 7700 60.61 14339
* khèi l−îng lÊy theo Tiªu chuÈn BS 5896-80. NÕu theo prEn th× ph¶i nh©n víi hÖ sè
0.991
èng chøa çp

Nh÷ng lo¹i èng chøa çp chÝnh ®−îc dïng cho nh÷ng bã çp hÖ thèng C cña Freyssinet :
Cho çp dù øng lùc trong
- èng cã vá d¹ng xo¾n (cã nÕp ) lµm tõ çc d¶i thÐp máng cuèn l¹i, yªu cÇu ®é dµy nhá
nhÊt lµ 0.3 mm. §−êng kÝnh yªu cÇu ®−îc chØ ra cho tõng lo¹i neo. Nãi chung, v÷a xi
m¨ng ®−îc sö dông ®Ó tiªm lÊp lßng «ng sau khi c¨ng çp nh»m chèng gØ cho çp, ®«i
khi ng−êi ta sö dông c¶ mì hoÆc s¸p (vÝ dô trong x©y dùng lß ph¶n øng h¹t nh©n ). §èi
víi mét sè øng dông ®Æc biÖt, cã thÓ dïng lo¹i èng cuèn l¹i tõ çc d¶i thÐp máng m¹
kÏm .
- Lo¹i èng nhùa míi ®−îc ph¸t triÓn gÇn ®©y còng ®¸p øng çc tiªu chuÈn quèc tÕ , Lo¹i
èng nµy hoµn toµn kÝn n−íc.
B¸n kÝnh cong

B¸n kÝnh cong cña èng chøa çp nªn tèi thiÓu b»ng :
- 100 ∅, ®èi víi lo¹i èng thÐp cuèn cã g©n nöa cøng
- 3 m, ®èi víi lo¹i èng thÐp cøng.
Tr−êng hîp ®Æc biÖt, b¸n kÝnh cã thÓ gi¶m ®Õn 20 ∅i cho èng thÐp cøng khi mµ:
- C−êng ®é cña thÐp dù øng lùc kh«ng bao giê v−ît qu¸ 0.7Fprg trong ph¹m vi bã
çp n¬i cã b¸n kÝnh nhá h¬n 3m
- Gãc lÖch tæng cña bã çp kh«ng qu¸ 3π/2 radians;
- Khu vùc cã ®é uèn cong g¾t qu¸ sÏ ®−îc coi nh− mét lo¹i neo cè ®Þnh nÕu gãc
uèn nhá h¬n π/2 radians (∅ = b¸n kÝnh trong cña èng chøa çp)
Tr−êng hîp ®Æc biÖt

NÕu dïng lo¹i èng cã b«i tr¬n (lo¹i LFC Freyssinet ) hoÆc lo¹i èng khÝt ®Æc biÖt th× cã thÓ
gi¶m b¸n kÝnh cong cña èng cã g©n nöa cøng, mµ vÉn ®¶m b¶o sù truyÒn ®ñ lùc kÐo c¨ng
. Giíi h¹n thÊp nhÊt cña b¸n kÝnh cong lµ Rmin ≥ 1.35 √n, víi n lµ sè tao trong bã çp.
Cho çp dù øng lùc ngoµi

- §èi víi nh÷ng hÖ thèng cã dÝnh b¸m tõng phÇn (cã tiªm v÷a)
- èng vá thÐp cuèn cã g©n hoÆc èng thÐp ®Æt trong lßng khu vùc bª t«ng (v¸ch ngang
vµ ô chuyÓn h−íng çp )
- èng Polyethylene mËt ®é cao (HDPE) hay èng thÐp (hiÕm khi dïng) ®Æt bªn ngoµi
bª t«ng. Çc lo¹i èng HDPE ® ®−îc tiªu chuÈn ho¸ ë nhiÒu n−íc. KhuyÕn ço sö
dông hÖ thèng èng víi tû sè ¸p lùc lµ 0.63 N/mm2 (6.3 bar).
- §èi víi hÖ thèng kh«ng dÝnh b¸m,cã ký hiÖu N01 ( hÖ thèng èng kÐp chøa çp, sÏ ®−îc
tiªm v÷a xi m¨ng)
- èng thÐp ®Ó bao ngoµi khi ®Æt trong lßng khu vùc bª t«ng
- èng HDPE dïng cho ®o¹n kho¶ng gi÷a çc ô chuyÓn h−íng çp
- §èi víi hÖ thèng kh«ng dÝnh b¸m, cã ký hiÖu N02 (hÖ thèng èng ®¬n, ® ®−îc ®¨ng ký
sang chÕ, cã vá èng thÐp vµ ®−îc thÐp b«i tr¬n lÊp ®Çy b»ng mì tr−íc khi kÐo c¨ng çp)
- èng thÐp trong lßng khu vùc bª t«ng
- HDPE cho khu vùc ngoµi bª t«ng (lo¹i èng 0.4 N/mm2 cã thÓ ®−îc sö dông)
B¸n kÝnh cong
- §èi víi hÖ thèng cã ký hiÖu N01
- T¹i ô chuyÓn h−íng çp
B¸n kÝnh cong tèi thiÓu cña bã çp : Rmin lÊy gi¸ trÞ nµo lín h¬n trong hai gi¸ trÞ
sau
Rmin ≥ 1m hoÆc Rmin ≥ 30 ∅
[ ∅ = ®−êng kÝnh èng chøa çp]
- T¹i vïng ®Æt mÊu neo
B¸n kÝnh cong tèi thiÓu cña bã çp : Rmin lÊy gi¸ trÞ b»ng gi¸ trÞ nµo lín h¬n
trong hai gi¸ trÞ sau
R'min ≥ 2m hoÆc R'min ≥ Rmin + 1m
- §èi víi hÖ thèng cã ký hiÖu N0 2
- Tõng tao çp ®éc lËp riªng rÏ : Rmin ≥ 1m
- Bã çp gåm nhiÒu tao çp : Rmin ≥ 2.5m
Çc lo¹i Neo chñ ®éng cña hÖ thèng C
Çc lo¹i neo chñ ®éng ®−îc sö dông cho :
- Dù øng lùc trong víi líp b¶o vÖ hoÆc b»ng v÷a , hoÆc b»ng mì vµ hoÆc s¸p;
- Dù øng lùc ngoµi cã dÝnh b¸m tõng phÇn víi líp v÷a b¶o vÖ (Kh«ng thÓ thay thÕ)
- Dù øng lùc ngoµi kh«ng dÝnh b¸m, cã tiªm mì hoÆc s¸p vµo trong èng ®Ó lÊp lßng
Trªn h×nh vÏ sau lµ çc lo¹i neo :
(h×nh vÏ trang 5 s¸ch cña Freyssinet, ph¶i chôp hoÆc scan )
Size A B C D H 1* 2*
3C15 150 11 120 85 50 40 45
4C15 150 120 125 95 50 45 50
7C15 180 150 186 110 55 60 65
9C15 225 185 260 150 55 65 70
12C15 240 200 165 150 65 80 85
13C15 250 210 246 160 70 80 85
19C15 300 250 256 185 80 95 100
22C15 330 275 430 220 90 105 110
25C15 360 300 400 230 95 110 115
25C15P 350 290 360 220 95 110 115
38C15 350 290 360 220 100 115 120
31C15 385 320 346 230 105 120 125
37C15 420 350 466 255 110 130 135
55C15 510 420 516 300 145 160 165
Neo chñ ®éng R cã thÓ thay ®−îc

Lo¹i neo nµy cã nh÷ng chØ dÉn ®Æc biÖt vµ ®−îc sö dông cho :
- Dù øng lùc trong kh«ng cã èng ghen (HÖ thèng kh«ng èng ghen ® ®¨ng ký s¸ng chÕ ®éc
quyÒn cña C«ng ty Freyssinet), víi vá bäc çp cã b«i mì. §èi víi nh÷ng bã çp mµ dù
®Þnh sau nµy cã thÓ thay thÕ ®−îc th× nªn sö dông mét ®Çu neo dµi h¬n víi chiÒu dµi sîi
çp ®ñ dµi ®Ó mµ sau nµy cã thÓ lµm dì lùc c¨ng çp dÔ dµng (dïng lo¹i çp cã thÓ ®iÒu
chØnh ®−îc ) . (*)
- Dù øng lùc ngoµi kh«ng dÝnh b¸m, cã thÓ thay thÕ víi çp trÇn, ( sÏ ®−îc tiªm v÷a) (HÖ
thèng dù øng lùc ngoµi N0 1)
- Dù øng lùc ngoµi (lo¹i cã thÓ thay hoÆc lo¹i kh«ng thay ®−îc ) víi çp ® ®−îc bäc vá vµ
tiªm mì tr−íc khi kÐo c¨ng çp dù øng lùc (HÖ thèng dù øng lùc ngoµi N02) . Víi ®Çu
mò dµi h¬n nh− trªn, dïng lo¹i bã çp cã thÓ ®iÒu chØnh ®−îc. (*)
(h×nh vÏ trang 6 s¸ch cña Freyssinet, ph¶i chôp hoÆc scan)
Chó ý
§−êng kÝnh vµ nh÷ng ®iÓm næi bËt cña neo chñ ®éng kiÓu nR15 gièng neo nC15, trõ
nh÷ng ®iÓm sau
Cèt thÐp bè trÝ ph©n bè c¬ b¶n trong vïng neo ®−îc giíi thiÖu ë trang 13
Cì ∅1* ∅2* ∅3*

3R15 50 70 63
4R15 63 82.5 75
7R15 63 82.5 90
9R15 75 82.5*** 90
12R15 90 114.3 110
13R15 90 114.3 110
19R15 110 133 125
22R15 110 139.7 125
25R15 125 152.4 140
25R15P 125 152.4 140
27R15 125 152.4 140
31R15 140 177.8 160
37R15 140 177.8 160
55R15 180 219.1 200
TÊt c¶ ®−êng kÝnh viÕt b»ng mm
Neo ph¼ng chñ ®éng ,ký hiÖu F

Lo¹i neo ph¼ng ( bÑt) nµy th−êng dïng cho çp dù øng lùc theo h−íng ngang cÇu,®−îc ®Æt
trong bª t«ng cña b¶n mÆt cÇu. Xin xem h×nh vÏ vµ b¶ng sau
(H×nh vÏ trang 8 s¸ch Freyssinet)
Cì A B C G1* G2*
R15 190 85 163 58** 20*
R15 230 90 163 75 20
R15 270 95 163 90 20
TÊt c¶ ®−êng kÝnh ghi theo mm
* kÝch th−íc èng chøa çp
** èng chøa çp ph¼ng lo¹i 75 x 20 cã thÓ ®−îc nèi trùc tiÕp
Chó ý
Neo F ®−îc thiÕt kÕ cho c−êng ®é bª t«ng tèi thiÓu lµ 30N/mm2 (c−êng ®é mÉu trô)
Ph−¬ng ph¸p thi c«ng th−êng dïng lµ ®Æt çp n»m s½n trong èng chøa çp vµo vÞ trÝ
trong v¸n khu«n tõ tr−íc khi ®æ bª t«ng. Tuy nhiªn, nÕu cÇn th× còng cã thÓ lu«ng çp vµo
trong èng sau khi bª t«ng ® ®ñ ho¸ cøng.HÖ thèng Ductless (xem trang 6) cã thÓ ®−îc sö
dông víi neo F.
Cèt thÐp ®Æt ph©n bè quanh khu vùc ®Æt mÊu neo sÏ ®−îc tr×nh bÇy trong trang 14.
Bé nèi nhiÒu tao çp, ký hiÖu CC

Bé nèi çp ®−îc sö dông khi kÕt cÊu liªn tôc ®−îc x©ydùng trong mét sè tr−êng hîp
ph¶i kÐo dµi çp ® ®Æt tr−íc, ® kÐo c¨ng vµ ® phun v÷a trong phÇn tr−íc.VÝ dô nh− ë çc
dÇm ®óc ®Èy. Nãi chung chóng ®−îc sö dông cho çp dù øng lùc trong.
Lo¹i CC bao gåm mét neo chñ ®éng C (trang 5) ®Æt vµo gi÷a , mµ trong nã ë kho¶ng
gi÷a èng loa vµ vµ khèi neo, cã mét çi ®ai vßng . §o¹n çp thø hai ®−îc neo b»ng kiÓu neo
T15D cã rËp khu«n nh÷ng rnh nhá . Toµn thÓ bé neo kÐp nµy sÏ ®−îc b¶o vÖ b»ng mò cè
®Þnh t¹i mét ®Çu èng loa, vµ chøa ®−îc víi miÕng n¾p nhùa dÎo. §Çu kia ®−îc ®Æt võa vÆn víi
loa neo ®Ó nèi víi èng chøa çp cña çp giai ®o¹n 2.
(H×nh vÏ trang 9 cña s¸ch Freyssinet)
Size E L MxN* P G
3CC15 8 740 184x184 174 40
4CC15 8 775 194x194 184 45
7CC15 10 780 210x210 200 60
9CC15 10 725 296x296 248 80
12CC15 10 725 296x296 248 80
13CC15 10 1000 270x270 250 80
19CC15 10 800 320x320 305 95
22CC15 5 900 360x360 330 110
25CC15 5 900 360x360 330 110
25CC15P 5 900 360x360 330 110
27CC15 5 900 360x360 330 110
31CC15 5 1180 360x360 400 120
Bé nèi tõng tao çp ®¬n

Çch nèi çc çp ®· ®−îc kÐo c¨ng xong
Nh÷ng bé nèi çp cho phÐp nèi bã çp ë giai ®o¹n thø hai víi bã çp cña giai ®o¹n thø nhÊt
b»ng çch sö dông lo¹i bé nèi tõng tao çp ®¬n , bé nèi nµy ®−îc chÕ t¹o s½n ë nhµ m¸y, cã
kho¸ tù ®éng t¹o ra bëi hai chªm ng−îc chiÒu vµ lß xo trung t©m. Mêu neo dïng cho çp ®−îc
c¨ng ë giai ®o¹n thø nhÊt lµ mét neo kiÓu nC15 (xem chi tiÕt ë trang 5)
Çc bé nèi tõng tao çp ®¬n sÏ ®−îc ®Æt so le nhau, v× bã çp bao gåm nhiÒu tao çp, nh− vËy
®Èm b¶o ®é bÒn ch¾c cña liªn kÕt.
Çch nèi çc çp ch−a ®−îc kÐo c¨ng
ThiÕt bÞ nèi nµy dïng ®Ó nèi hai ®Çu hai bã çp ch−a ®−îc kÐo c¨ng
CÊu t¹o cña nã t−¬ng tù víi bé nèi tõng tao çp ®¬n mµ ® m« t¶ ë trªn, chØ kh¸c lµ kh«ng cã
mÊu neo cho giai ®o¹n mét. Vá bäc ®o¹n nèi ë ®©y sÏ lµm dµi h¬n ®Ó ®¶m b¶o ®é dn ra gi÷a
nh÷ng bé nèi khi çp ®−îc kÐo c¨ng.
Chó ý :
Vá thÐp ® vÏ trong h×nh trªn ®©y cã thÓ ®−îc thay thÕ b»ng lo¹i vá nhùa HDPE. Trong tr−êng
hîp ®ã , ®−êng kÝnh ph¶i thay ®æi . Liªn hÖ víi C«ng ty Freyssinet ®Ó biÕt thªm chi tiÕt
§−êng kÝnh chñ yÕu
TÊt c¶ çc lo¹i

Bã çp D M N PCI PR X1 X2 X3 V
3C15 40 1050 1000 102 102 250 500 750 130
4C15 45 1050 1000 127 108 250 500 750 140
7C15 60 1050 1000 127 114 50 500 750 150
9C15 65 1100 1050 180 159 300 550 800 200
12C15 80 1150 1100 193 159 300 550 800 200
13C15 80 1200 1150 203 168 300 550 800 200
19C15 95 1200 1150 219 194 300 550 800 230
22C15 105 1250 1200 267 203 350 600 800 230
Çp ® ®−îc kÐo c¨ng

25C15P 110 1300 1250 267 - 350 600 850 -
27C15 115 1300 1300 267 - 350 600 850 -
31C15 120 1350 1350 273 - 400 650 900 -
Çp ch−a ®−îc kÐo c¨ng

25C15 110 1250 1200 - 219 350 600 850 250
27C15 115 1300 1250 - 212 350 600 850 250
31C15 120 1350 1300 - 244 400 650 900 280
neo cè ®Þnh ( neo chÕt)
Çc ®Çu neo cè ®Þnh kiÓu N vµ G ®−îc ch«n ngÇm vµo trong bª t«ng,chóng kh«ng ®−îc dïng
®Ó kÐo c¨ng çp mµ chØ ®Ó gi÷a 1 ®Çu çp,®Çu çp cßn l¹i sÏ ®−îc kÐo c¨ng vµ ®Æt neo chñ
®éng. V× vËy ®Çu neo çp cè ®Þnh nµy sÏ ®−îc ®Æt tr−íc vµo trong v¸n khu«n råi ®−îc ®æ bª
t«ng bao kÝn thµnh khèi.
KiÓu ®Çu neo cè ®Þnh N
KiÓu neo N cña mçi tao çp ®−îc l¾p víi mét chôp kÑp chÆt vµ ®−îc tú lªn mét b¶n thÐp .
( 2 H×nh vÏ trang 12 s¸ch Freyssinet)
KiÓu ®Çu neo cè ®Þnh G
KiÓu ®Çu neo G lµ kiÓu neo rêi . ë N G

®Çu tao çp ®−îc lµm thµnh nh÷ng KÝch th−íc
h×nh qu¶ tr¸m.
110
Sè W1 W2 W1 W2 φT
Tao çp
3 300 300 950 450 G 1/2"
4 350 350 950 500 G 1/2"
110
KiÓu 1 7 500 400 950 550 G 1/2"

9 600 400 950 550 G 1/2"
12 900 500 1300 650 G 1/2"
13 1200 500 1300 650 G 1/2"
110 19 1500 650 1300 800 G 1"
22 1800 750 1500 1000 G 1"
110
25 2000 850 1500 1000 G 1"

27 2000 1000 1700 1250 G 1"
31 2200 1100 1700 1250 G 1"
KiÓu 2 37 2500 1280 2000 1250 G1.1/2"
Kho¶ng çch l−íi 55 2800 1400 2500 1250 G 1.1/2"
TÊt c¶ çc kÝch th−íc lµ mm
Cèt thÐp cÊu t¹o cho ®Çu neo C & R
L−íi cèt thÐp chÞu øng lùc côc bé sau mÊu neo
KiÓu § k
Cì l−íi thanh n s φ
(2n+1)d+S
(2n+1)d+S
3C15 1 8 4 100 170
4C15 1 8 4.5 100 180
d/2 nd s sd d/2 d/2 nd s sd d/2 7C15 1 10 5.5 120 240
KiÓu 1 KiÓu 2 9C15 1 12 5.5 150 280
Cèt thÐp chñ kh«ng nh×n thÊy
12C15 1 14 5.5 150 330
13C15 1 14 5 180 340
L−íi cèt thÐp cïng kiÓu
19C15 1 16 6 195 410
22C15 2 14 8 200 150
25C15 1 20 6 220 180
25C15P 1 20 6 220 180
27C15 1 20 6 240 500
A/2 A/2 A/2
31C15 2 20 6 270 530
37C15 2 20 6.5 300 580
55C15 2 25 7 335 710
KÝch th−íc ghi mm
KÝch th−íc A tham kh¶o trang 5
C−êng ®é cèt thÐp ≥ 235 N/mm2
Cèt thÐp xo¾n
Sè D D
Cì vßng thanh ngoµi e L
Cèt thÐp chñ kh«ng nh×n thÊy
3C15 5 8 160 50 250
4C15 5 10 180 60 300
7C15 6 12 220 60 360
§−êng kÝnh ngoµi
9C15 6 14 2660 70 420

12C15 7 14 310 50 350
13C15 7 14 320 70 490
19C15 7 16 400 70 490
22C15 8 16 430 70 560
25C15 7 20 450 80 560
e 25C15P 7 20 450 80 560
L
27C15 7 20 470 80 560
31C15 8 20 500 80 640
37C15* 9 20 550 90 810
55C15* 9 25 650 100 900
KÝch th−íc ®Òu ghi mm

* §−êng kÝnh yªu cÇu cña cèt thÐp xo¾n cÊu
t¹o lín h¬n ®−êng kÝnh th−êng dïng
(12mm)
Ghi chó :
- Çc kiÓu ®Æt cèt thÐp chÞu øng lùc tËp trung sau mÊu neo ®−îc nªu ra ë ®©y lµ ®ñ an toµn
nh−ng kh«ng b¾t buéc ¸p dông mµ chØ ®Ó tham kh¶o. Mçi ng−êi thiÕt kÕ cã thÓ tuú kinh
nghiÖm vµ tÝnh to¸n riªng ®Ó chän kiÓu riªng cña m×nh, kiÓu cèt thÐp cÊu t¹o cã thÓ ®−îc
®Þnh râ nh− nh÷ng l−íi ph¼ng trªn mét vµi mÆt ph¼ng, hoÆc cèt thÐp d¹ng xo¾n ( xo¾n èc).
- Cèt thÐp d¹ng l−íi hoÆc xo¾n biÓu thÞ trªn b¶ng lµ mét vµi gi¸ trÞ cho neo riªng biÖt trªn
mÉu bª t«ng l¨ng trô (khèi thÝ nghiÖm) cho bª t«ng cã fcmin kho¶ng tõ (20 ÷ 40) N/mm2 vµ
cho bª t«ng cã fcmin kho¶ng tõ (40 ÷ 70) N/mm2 ( c−êng ®é h×nh trô ) tham kh¶o tõ sæ tay KÜ
thuËt hÖ thèng C.
- Khi nh÷ng ®Çu neo ®−îc s¾p xÕp thµnh mét nhãm hoÆc trªn vµi ®−êng th¼ng , cèt thÐp ®Æt
liªn tôc cã diÖn tÝch mÆt c¾t ngang t−¬ng ®−¬ng ®ñ lín ®Ó liªn kÕt ®−îc tÊt c¶ ®Çu neo. Xin
tham kh¶o tõ sæ tay KÜ thuËt hÖ thèng C.
- MÆt c¾t cèt thÐp cÊu t¹o ghi trong b¶ng lµ kÕt qu¶ tÝnh to¸n lý thuyÕt cÈn thËn dùa theo
®óng Tiªu chuÈn. DiÖn tÝch mÆt c¾t nµy hÇu hÕt ®−îc bæ xung bëi çc thanh cèt thÐp c¬ b¶n
kh¸c cu¶ kÕt cÊu mµ chóng ta kh«ng vÏ trªn h×nh.
- Ng−êi thiÕt kÕ ph¶i kiÓm tra vÒ sù c©n b»ng tæng thÓ cña khu vùc neo.
Cèt thÐp chÞu øng lùc tËp trung sau mÊu neo
ph¼ng kiÓu F
KiÓu neo 3 F15
23 1 2A3A 1 2A 3A 1
Sè Qty φ L1 L2 L3 h
thanh * ext int Int ext
1 6 12 250 - - -
5
2 1 8 250 20 150 120
2A 2 6 250 45 110 120
1 1 1 3 1 8 250 20 150 120
3A 2 6 250 45 110 120
25 60 60
5 4 8 170 - - -
*
TÊt c¶ çc kÝch th−íc ghi mm
KiÓu neo 4 F15

2 3 1 2A 3A 1 4
Sè Qty φ L1 L2 L3 H
1 1
thanh ext int Int ext
*
1 6 10 340 - - -
5
2 2 8 340 60 160 145
3 2 8 340 60 160 145
1 1 1 1
4 2 10 340 - - 145
35 75 70 70
5 4 8 250 - - -

KiÓu neo 5 F15
Sè Qty φ L1 L2 L3 h
2 3 1 2A 3A 1A 2A 3A
1 1A 1A thanh * ext int Int ext
1 4 12 380 - - -
1A 8 10 380 - - -
2 1 10 380 55 195 145
5
2A 2 8 380 80 160 145
3 1 10 380 55 195 145
1A 1A
1 1 3A 2 8 380 80 160 145
40 75 75 1A 5 4 8 210 - - -
*
L1
L1
Thanh sè
h
1 ,1A L3 Thanh sè
h
4
L1 Thanh sè
h
3 , 3A
Thanh sè L1 Thanh sè
10 d
L2 5
h
2 ,2A
L1
10d
L3
Nhãm neo
Kho¶ng çch nhá nhÊt khi çc neo kiÓu C ®−îc ®Æt trªn vµi ®−êng th¼ng
b a
a a b b'
a'
b'
B
a'
a'
A
B A
a0 : kho¶ng çch nhá nhÊt Cì KÝch th−íc b 0 (mm) cña bª t«ng víi fcmin (N/mm2)
gi÷a 2 neo tõ ®−êng trung 23 33 43 63
t©m 3C15 120 105 105 105
a0 = A ( hoÆc B )* +30 mm 4C15 140 115 110 110
( * tuú thuéc vµo çch bè trÝ 7C15 185 155 140 135
h−íng, xem trang 40,41,42 9C15 210 175 160 155
hoÆc 43) 12C15 240 200 185 180
b0 : kho¶ng çch nhá nhÊt 13C15 250 210 190 185
gi÷a träng t©m cña nao vµ 19C15 300 250 225 220
träng t©m mÆt bª t«ng 22C15 325 270 245 240
KiÓm tra çc ®iÒu kiÖn sau: 25C15 345 290 260 255
a hoÆc/vµ a' ≥ a0 ,b hoÆc b' 25C15P 345 290 260 255
≥b0 27C15 360 300 270 265
a'b hoÆc /vµ ab' >1.6 b02 31C15 380 320 285 275
1.5F0 37C15 420 350 310 295
a' ≥
fc min × a 55C15 510 425 375 345
Víi : F0 : lùc dù øng suÊt

Fcmin : c−êng ®é khèi bª t«ng h×nh trô ë thêi ®iÓm dù øng suÊt
Nh÷ng ®Ò nghÞ vÒ kho¶ng çch nhá nhÊt sÏ ®−îc qui ®Þnh l¹i hoÆc Tiªu chuÈn
Kho¶ng çch nhá nhÊt khi çc neo kiÓu C ®−îc ®Æt trªn mét ®−êng th¼ng
Cho vÝ dô ®Çu neo trªn s−ên Cì KÝch th−íc b 0 (mm) cña bª t«ng víi fcmin (N/mm2)
cña dÇm hoÆc ®o¹n dÇm hoÆc 23 33 43 63
neo cña cèt thÐp dù øng lùc 3C15 90 85 85 85
theo ph−¬ng ngang cÇu. 3F15 80 75 75 75
b00 : bÒ dµy cña t−êng bª t«ng 4C15 105 100 95 95
KiÓm ta çc ®iÒu kiÖn cña b 4F15 95 87.5 85 85
®−îc ®−a ra tõ b¶ng d−íi: 5F15 95 87.5 85 85
b ≥ b00 7C15 145 125 120 120
b' ≥ 1.5 b00 9C15 165 140 135 135
F0 12C15 185 165 155 155
a' ≥
fc min × a 13C15 190 170 160 160
19C15 230 200 190 190
22C15 250 215 205 205
2b 25C15 265 230 220 220
25C15P 265 230 220 220
b'
27C15 280 240 225 230

31C15 300 260 240 235
37C15 330 285 260 255
a'
55C15 400 350 315 300
Víi :
F0 - dù øng suÊt
fcmin - c−êng ®é bª t«ng h×nh trô t¹i thêi ®iÓm dù øng suÊt
Nh÷ng khuyÕn ço vÒ kho¶ng çch nhá nhÊt ®É nãi trªn cÇn ph¶i ®−îc ng−êi thiÕt kÕ kiÓm
tra l¹i cho phï hîp víi nh÷ng qui ®Þnh øng dông hoÆc tiªu chuÈn riªng cña mçi Dù ¸n.
L¾p ®Æt kÝch ®Ó c¨ng çp
Çc çp thuéc hÖ thèng C sÏ ®−îc kÐo c¨ng b»ng lo¹i kÝch thuû lùc chÊt l−îng cao ký hiÖu CC
.Lo¹i kÝch nµy kÐo çp rèi l¾p chªm hay th¸o chªm mét çch tù ®éng
Nh÷ng lo¹i kÝch thuéc hÖ thèng K cña Freysinet còng cã thÓ ®−îc sö dông , chóng cã kh¶
n¨ng ®¸p øng ®−îc nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra.
Sè liÖu vÒ kÝch cña hÖ thèng C

Lo¹i kÝch CC 350 CC 500 CC1000 CC1500
Piston 250 250 250 350
DiÖ tÝch kÐo (cm2) 473 692 1349 2130
Lùc lín nhÊt mçi tao (kN) 255 255 255 255
Dieej tÝch vïng kho¸ 69 99 148 219
Lùc kho¸ cùc ®¹i cho 1 tao çp 8 8 8 8
Khèi l−îng kÝch (kg) 410 600 1124 2200
Çc kÝch th−íc chñ yÕu vµ kho¶ng trèng ®Ó l¾p kÝch c¨ng çp
Lo¹i kÝch Lo¹i çp φA E G L α(x≈50)
7C15 360 1105 690 120 11o
9C15 1105 690 150 8o
12C15 1115 700 150 8o
13C15 1074 660 150 9o
7C15 1085 688 120 15o

9C15 1085 688 150 13o
12C15 438 1095 698 150 13o
13C15 1110 703 150 12o
19C15 1071 674 170 11o
19C15 1160 723 170 16o

22C15 1170 733 210 13o
25C15 1175 738 210 13o
25C15P 593 1175 738 210 13o
27C15 1180 743 210 13o
31C15 1146 709 210 13o
37C15 1151 714 240 10o
37C15 722 1550 770 240 9o
55C15 1986 700 280 8o
Kho¶ng trèng cÇn cã ®Ó ®Æt mÊu neo vµ kÝch
( xem h×nh vÏ trang 18 s¸ch Freyssinet)
Lo¹i çp M N H
3F15 200 95 50
3C15 200 170 120
4F15 240 100 50
4C15 200 180 125
5F15 280 105 50
7C15 230 210 125
9C15 275 245 130
12C15 290 260 145
13C15 300 270 150
19C15 350 310 160
22C15 380 335 170
25C15 410 360 170
25C15P 410 360 170
27C15 400 350 175
31C15 435 380 180
37C15 195 410 195
55C15 560 480 230
ViÖc kÐo c¨ng çp cã dïng lo¹i ®Æt neo ph¼ng

Çc lo¹i çp nh− 3F15 , 4F15 vµ 5F15 ( dïng neo ph¼ng-dÑt )cã thÓ ®−îc t¹o dù øng lùc
b»ng çch kÐo c¨ng çc tao çp ®ång thêi b»ng lo¹i kÝch K-100 hoÆc b»ng çch kÐo tõng tao
çp lÇn l−ît riªng rÏ nhê lo¹i kÝch ®¬n tao çp cã ký hiÖu M23
§Æc ®iÓm vµ kÝch th−íc cña çc lo¹i kÝch (pal¨ng) ®−îc biÓu diÔn d−íi h×nh sau
(h×nh vÏ)
Lo¹i kÝch M23 cã nhiÒu thuËn lîi khi sö dông ®Ó dïng kÐo c¨ng lÇn l−ît tõng tao çp mét
(h×nh vÏ)
M¸y b¬m dÇu kÝch

Lo¹i m¸y b¬m ¸p lùc cao lµm cho hÖ thèng kÝch ®−îc ho¹t ®éng dÔ dµng.
Ch¼ng h¹n m¸y b¬m P7.7 cung cÊp d−íi 11.5 (l/min) t¹i ¸p suÊt nhá nhÊt kho¶ng 63
(MPa).
b¶o vÖ chèng gØ
Çc bã çp hÖ thèng C sÏ ®−îc b¶o vÖ bëi bÊt kú hÖ thèng b¶o vÖ quen thuéc nµo nh−
v÷a xi m¨ng , mì ,s¸p .
Vµi tr−êng hîp cÇn ®Æc biÖt chó ý nh− sau:
Dù øng lùc ngoµi víi tiªm v÷a xi m¨ng :

Kh¶ n¨ng chÞu ¸p lùc cña èng chøa çp cÇn ph¶i ®−îc kiÓm tra tr−íc khi tiªm v÷a .Muèn vËy
cÇn dóng m¸y nÐn khÝ. CÊm dïng m¸y b¬m n−íc
Tiªm v÷a cho HÖ thèng çp No2 :

Trong tr−êng hîp nµy v÷a tiªm lµm nhiÖm vô ng¨n c¶n lùc Ðp tõ çc tao çp thÐp vµo thµnh
bªn trong cña èng nhùa, g©y nªn ph¸ ho¹i èng nhùa trong vïng tiÕp xóc chÆt khÝt gi÷a çc çp
n¬i mµ «ng bÞ uèn cong .Mét vµi ®Æc tr−ng cña v÷a láng nh− c−êng ®é (10 N/mm2 lµ ®ñ ) hay
®é co ngostchir cã ý nghÜa thø yÕu.V÷a láng cÇn tiªm tr−íc khi kÐo c¨ng çp dù øng lùc.
Kü thuËt ch©n kh«ng:

C«ng ty Freyssinet ® s¸ng t¹o ra kü thuËt tiªm v÷a láng ch©n kh«ng sau h¬n hai m−¬i n¨m
nghiªn cøu. Nã rÊt thÝch hîp cho çc dù ¸n lín víi nh÷ng ®iÒu kiÖn khã kh¨n
Hª thèng kh«ng èng chøa çp:

Trong hª thèng nµy , çc bã çp trong vá ®−îc b«i tr¬n vµ ®Æt trong v¸n khu«n råi míi ®æ bª
t«ng bao bäc , kh«ng yªu cÇu vÒ tiªm v÷a laasp lßng èng
Tiªm s¸p. mì c«ng nghiÖp:

Èng chøa çc bã çp còng cã thÓ ®−îc tiªm lÊp lßng b»ng lo¹i s¸p cã gèc dÇu má ®−îc thùc
hiÖn bëi çc nhµ chuyªn m«n (ch¼ng h¹n nh− kiÓm tra sau khi ® ®Ó mét sè n¨m hoÆc b¶o vÖ
cho çc thanh c¨ng t¹m thêi khi ®ang thi c«ng c«ng tr×nh)
L−îng v÷a tiªm cÇn thiÕt:

B¶ng d−íi ®©y chØ râ khèi l−¬ng v÷a tiªm vµo «ng chøa çp , ®¬n vÞ ®o lµ litre/m èng
Cho çp dù øng lùc trong cña hÖ thèng C

Sè tao V÷a láng (l/m) §−êng kÝnh èng thÐp
3 0.8 40
4 1.1 45
7 1.9 60
9 2 65
12 3.4 80
13 3.1 80
19 4.4 95
22 5.6 105
25 6 110
27 7.6 120
31 7 120
37 8.2 130
55 12.5 160
Cho çp dù øng lùc ngoµi N-2 cña hÖ thèng C
Sè tao V÷a láng §−êng kÝnh èng

(l/m) nhùa
3 1.57 63
4 2.30 75
7 2.96 90
9 2.40 90
12 3.99 110
13 3.71 110
19 4.16 125
22 3.31 125
25 4.88 140
27 4.32 140
31 6.85 160
37 5.15 160
55 8.84 200
Cho çp dïng neo ph¼ng cña hÖ thèng C
Sè tao V÷a láng KÝch th−íc

(l/m) èng thÐp
3 0.71 58 x 20
4 0.90 75 x 20
5 1.05 90 x 20
TÊt c¶ çc kÝch th−íc èng ghi b»ng mm

PhÇn 9:
C«ng nghÖ ®óc kÕt cÊu nhÞp BTCT trªn ®µ gi¸o cè ®Þnh
9.1 §Æc ®iÓm c«ng nghÖ

CÇu bª t«ng cèt thÐp ®óc t¹i chç trªn ®µ gi¸o cè ®Þnh cÇn mét khèi l−îng c«ng t¸c rÊt lín
®Ó x©y dùng c«ng tr×nh t¹m phôc vô thi c«ng: chÕ t¹o vµ l¾p dùng giµn gi¸o (gi¸ vßm) vµ v¸n
khu«n, tèn kÐm søc lao ®éng, thêi gian thi c«ng kÐo dµi, gi¸ thµnh ®¾t. V¸n khu«n gç chiÕm
tõ 0,3-0,6m3cho 1m3 bª t«ng. NÕu dïng çc lo¹i giµn gi¸o kh¸c còng kh«ng kÐm phøc t¹p vµ
tèn kÐm. NhiÒu khi giµn gi¸o hoÆc gÝa vßm còng thùc sù ®D lµ mét c«ng tr×nh ®å sé, kh«ng
kÐm g× nhÞp cÇu bª t«ng cÇn ®óc toµn khèi. V× vËy ph−¬ng ph¸p thi c«ng ®óc dÇm BTCT t¹i
chç trªn ®µ gi¸o cè ®Þnh chØ dïng trong tr−êng hîp ç biÖt, cã yªu cÇu riªng hoÆc x©y dùng
cÇu ë vïng s½n vËt liÖu çt sái, ®¸ vµ gç.
9.2. X©y dùng cÇu dÇm trªn giµn gi¸o
X©y dùng cÇu dÇm bª t«ng cèt thÐp toµn khèi trªn giµn gi¸o cè ®Þnh bao gåm çc viÖc
sau: lµm giµn gi¸o, l¾p dùng v¸n khu«n, ®Æt cèt thÐp, ®æ vµ ®Çm bª t«ng, b¶o d−ìng bª t«ng,
th¸o dì bª t«ng vµ giµn gi¸o.
VËt liÖu lµm giµn gi¸o cã thÓ lµ thÐp, gç
Giµn gi¸o ph¶i ®ñ c−êng ®é ®¶m b¶o ®é cøng vµ ®é æn ®Þnh theo yªu cÇu, ch¼ng h¹n ®é
vâng çc thanh trong giµn gi¸o kh«ng lín qu¸ 1/400 chiÒu dµi nhÞp.
CÊu t¹o giµn gi¸o ph¶i ®¬n gi¶n dÔ th¸o l¾p vµ sö dông ®−îc nhiÒu lÇn. Mèi nèi ph¶i thËt
khÝt ®Ó gi¶m biÕn d¹ng kh«ng ®µn håi, khe nèi kh«ng hë qu¸ 1mm. Sai sè kÝch th−íc kh«ng
qu¸ ±10mm. Sai sè kho¶ng çch gi÷a tim giµn kh«ng v−ît qu¸ ±30mm. Giµn gi¸o ®−îc tuú
chän chiÒu dµi nhÞp, chiÒu cao cÇu, vËt liÖu vµ thiÕt bÞ thi c«ng cã s½n …. Giµn gi¸o cã nhiÒu
d¹ng ch¼ng h¹n giµn gi¸o di ®éng, giµn gi¸o cè ®Þnh.
9.2.1 CÊu t¹o giµn gi¸o cè ®Þnh.

Giµn gi¸o cè ®Þnh lµ lo¹i h×nh ®¬n gi¶n nhÊt lµ giµn gi¸o kiÓu cét ®øng, kho¶ng çch gi÷a
çc cét thay ®æi tõ 2-4m (h×nh 9.1a). Khi cÇu cao, cét ®øng ph¶i bè trÝ dÇy. Do ®ã tèn gç
®ång thêi trong thêi gian thi c«ng thuyÒn bÌ kh«ng qua l¹i ®−îc cho nªn còng cã thÓ dïng
giµn gi¸o thanh chèng xiªn d¹ng tam gi¸c hoÆc h×nh thang (H×nh 9.1 b,c).
Kho¶ng çch gi÷a çc cét sÏ t¨ng lªn tõ 6 ®Õn 8m
MÆt c¾t ngang giµn gi¸o cã cÊu t¹o tuú theo bÒ réng cÇu vµ sè l−îng dÇm chñ. Çc cét
®øng lu«n lu«n ph¶i bè trÝ øng d−íi dÇm chñ. (H×nh 9.2) giíi thiÖu cÊu t¹o mét lo¹i giµn gi¸o
gç tÝnh tõ trªn xuèng cã çc bé phËn sau: v¸n ®¸y dÇm chñ, gå ngang, dÇm däc, thiÕt bÞ h¹
giµn gi¸o vµ palª gåm gç mò, cét ®øng, ch©n gç, vµ çc thanh èp chÐo. Çc vØ palª cã thÓ kª
trùc tiÕp trªn nÒn ®Êt tèt. NÕu ®Êt yÕu ph¶i kª trªn nÒn cäc.
Tr−êng hîp cÇu nhÞp lín vµ s«ng cã th«ng thuyÒn th−êng sö dông giµn gi¸o víi dÇm thÐp
h×nh I (H×nh 9.3) sÏ hîp lý h¬n. Tuy nhiªn v× thÐp h×nh ®¾t tiÒn, cÇn tËn dông l−îng cã kÝch
th−íc s½n, tèt nhÊt lµ ®Ó nguyªn, kh«ng khoan c¾t bõa bDi, ®Æt so le trªn palª, ®Ó sö dông l¹i ,
gi¶m gi¸ thµnh. NÕu cÇn cã thÓ nèi dµi theo kiÓu liªn kÕt chång, èp gç (bª t«ng) vµ bul«ng.
1
H×nh 9.1: s¬ ®å giµn gi¸o gç
H×nh 9.2 MÆt c¾t ngang giµn gi¸o gç
ThiÕt bÞ h¹ giµn gi¸o cã thÓ ®Æt d−íi dÇm I hoÆc d−íi ch©n çc v× palª gç (H×nh9.3)
H×nh 9.3 Giµn gi¸o dÇm I

Trong thêi gian thi c«ng nÕu cÇn cã khæ th«ng th−¬ng gÇm cÇu lín h¬n n÷a, ta dïng dÇm I
cã thanh t¨ng c−êng hoÆc dµn thÐp ®Ó v−ît nhÞp lín (H×nh 9.4). DÇm hoÆc giµn thÐp ®−îc gèi
lªn vai ®ì cña trô cÇu.
2
H×nh 9.4 Giµn gi¸o kh«ng trô gi÷a.
Giµn gi¸o thÐp b»ng thanh v¹n n¨ng ®−îc dïng nhiÒu ë Liªn X« cò. ë thanh v¹n n¨ng
còng ®D ®−îc sö dông kh¸ réng rDi. Tuy nhiªn v× thÊt l¹c nhiÒu, nªn hiÖn nay Ýt thÊy kÕt cÊu
giµn gi¸o. Thanh v¹n n¨ng tr−íc kia gåm 25 linh kiÖn, nay ®D lªn tíi 61 linh kiÖn, thanh nÆng
nhÊt lµ 76,4daN, çc b¶n nót cã thÓ nÆng ®Õn 93daN, çc ô ch©n (®Çu bß) nÆng 260,3daN;
Çc thanh thÐp h×nh I ®Ó lµm dÇm ngang cã thÓ nÆng ®Õn 1154daN. Çc thanh ®Òu b¨ng thÐp
CT3, thanh ghÐp cã thÓ tæ hîp tõ 1 ®Õn 6 thanh thÐp gãc. B¶n nèi vµ b¶n gi»ng cã 26 lo¹i.
Çc thanh liªn kÕt b»ng bul«ng ®−êng kÝnh φ22 vµ φ27.
H×nh 9.5 Linh kiÖn thanh v¹n n¨ng

Thanh v¹n n¨ng cã thÓ l¾p thµnh giµn, thµnh trô, thµnh th¸p cÈu vµ nhiÒu h×nh thøc kÕt cÊu
kh¸c víi khoang 2m. H×nh 9.5 vµ h×nh 9.6 lµ çc linh kiÖn thanh v¹n n¨ng.
3
Ngoµi ra, cßn cã nh÷ng bé thanh “v¹n n¨ng” lµm b»ng thÐp c−êng ®é cao, l¾p bu l«ng tinh
chÕ vµ chØ gåm 43 linh kiÖn.
H×nh 9.6 Linh kiÖn thanh v¹n n¨ng

H×nh 9.7 giíi thiÖu çc lo¹i giµn gi¸o b»ng thanh v¹n n¨ng gåm mét, hai ba tÇng, mçi
tÇng cao 2m.
H×nh 9.8 lµ cÊu t¹o mét sè b¶n nót cña giµn.
Víi thanh v¹n n¨ng ta cã thÓ l¾p thµnh çc trô ®ì nh− h×nh 9.9. Kho¶ng çch gi÷a çc cét
tõ 0,26-2-4-6m. Trõ phÇn ®Ønh vµ ch©n trô cao 0,561m, cßn l¹i mçi khoang cao 2m.
4
H×nh 9.7 Giµn gi¸o thanh v¹n n¨ng
5
H×nh 9.8 Nót giµn thanh v¹n n¨ng a,b nót biªn d−íi; c, d Nót biªn trªn
H×nh 9.10 lµ cÊu t¹o mét sè b¶n nót l¾p çc thanh trô ®ì.
H×nh 9.11 lµ cÊu t¹o mét sè th¸p cÈu. B¶ng 9.1 giíi thiÖu quy çch cña thanh v¹n n¨ng.
B¶ng 9.2 Giíi thiÖu diÖn tÝch vµ n¨ng lùc chÞu t¶i cña kÕt cÊu thanh v¹n n¨ng.
¦u ®iÓm cña thanh v¹n n¨ng lµ cã thÓ l¾p ®−îc nhiÒu lo¹i h×nh kÕt cÊu kh¸c nhau, kÓ c¶
nh÷ng cÇu t¹m phôc vô trong chiÕn tranh. Tuy nhiªn nh−îc ®iÓm cña thanh v¹n n¨ng lµ l¾p
r¸p tèn c«ng søc vµ thêi gian. §é vâng cña giµn kh¸ lín, chÞu t¸c dông ®éng kÐm v× ®é gi¬
cña liªn kÕt víi lç ®inh cã ®−êng kÝnh lín h¬n bul«ng kho¶ng 1mm.
6
H×nh 9.9 Trô ghÐp b»ng thanh v¹n n¨ng
7
H×nh 9.10 b¶n nót trô ghÐp b»ng thanh v¹n n¨ng
a-B¶n nót trô ®Ønh; b-B¶n nót gi÷a trô
c-B¶n nót ngang; d-B¶n nót ch©n trô
H×nh 9.11 Çc liªn kÕt phô trî b»ng thanh v¹n n¨ng
a-CÇn trôc long m«n vµ giµn gi¸o; b-Giµn gi¸o vµ trô gi÷a;
c-cÇn trôc næi; d-CÇn trôc long m«n; e-CÇn trôc næi mót thõa.
L©u nay, ®Ó lµm giµn gi¸o cè ®Þnh, nhiÒu n−íc ®D sö dông çc lo¹i linh kiÖn thÐp èng, nèi
víi nhau bëi çc cót vµ r¾c co kh¸c nhau. ë nhiÒu c«ng ty lín, cßn sö dông nh÷ng m¶ng giµn
gi¸o ®D chÕ t¹o s½n theo mÉu mD nhÊt ®Þnh, b¶o ®¶m linh ho¹t trong l¾p r¸p çc lo¹i h×nh
giµn gi¸o kh«ng gian mét çch nhÑ nhµng vµ thuËn lîi, liªn kÕt víi nhau bëi nh÷ng chi tiÕt
gia c«ng tinh b»ng kim lo¹i, chÞu ®−îc nh÷ng lùc tr−ît t−¬ng ®èi lín.
9.2.2 cÊu t¹o giµn gi¸o di ®éng

Giµn gi¸o di ®éng lµ giµn gi¸o cã thÓ ch¹y ®−îc ®Ó chÕ t¹o tõ nhÞp nµy ®Õn nhÞp kh¸c.
Giµn gi¸o di ®éng thÝch hîp ®Ó x©y dùng cÇu bª t«ng cèt thÐp ®óc t¹i chç b¾c qua s«ng s©u,
lßng s«ng kh«ng thÓ ®ãng cäc lµm giµn gi¸o cè ®Þnh hoÆc kh«ng kinh tÕ. H×nh 9.12 giíi
thiÖu mét kiÓu giµn gi¸o di ®éng b»ng thÐp. Hai bªn giµn thÐp cã gi¸ tam gi¸c treo dÇm däc
vµ v¸n khu«n. DÇm ngang vµ v¸n ®¸y ®Æt trªn dÇm däc (h×nh 9.12b). §Æt v¸n khu«n l¾p cèt
thÐp, ®óc dÇm vµ b¶o d−ìng bª t«ng ®Òu thùc hiªn trªn giµn gi¸o treo. Khi bª t«ng ®¹t c−êng
®é th¸o v¸n khu«n vµ kÐo giµn gi¸o sang nhÞp kh¸c vµ çc c«ng viÖc sÏ lÆp l¹i nh− trªn.
Giµn gi¸o di ®éng cã thÓ lµm b»ng dÇm hoÆc giµn thÐp ®Þnh h×nh. Khi di ®éng cÇn mét sè
thiÕt bÞ phô trî.
9.2.3 CÊu t¹o çc v¸n khu«n

V¸n khu«n cÇu dÇm bª t«ng cèt thÐp ®óc toµn khèi t¹i chç cã thÓ lµm b»ng gç, gç thÐp
liªn hîp, hoÆc b»ng thÐp toµn bé. Yªu cÇu ®èi víi v¸n khu«n lµ ®ñ ®é cøng vµ c−êng ®é, ®¬n
gi¶n dÔ chÕ t¹o, dÔ th¸o l¾p vµ sö dông ®−îc nhiÒu lÇn.
8
H×nh 9.12: Giµn gi¸o di ®éng a-VÞ trÝ giµn gi¸o; b-MÆt c¾t ngang giµn gi¸o
V¸n khu«n ph¶i khÝt ®Ó tr¸nh rß rØ v÷a xi m¨ng khi ®æ bª t«ng. Tuú theo sè l−îng nhÞp cã
thÓ chän dïng v¸n khu«n gç hoÆc thÐp. v¸n khu«n thÐp ®−îc sö dông nhiÒu lÇn, do ®ã gi¸
thµnh cã thÓ h¹ xuèng.
CÊu t¹o v¸n khu«n gç ®−îc giíi thiÖu nh− trªn h×nh 9.13
V¸n khu«n gç ®óc dÇm bª t«ng cèt thÐp gåm nh÷ng bé phËn sau:
+ V¸n gç: dµy kho¶ng 4-5cm, kho¶ng çch mÐp ®øng tõ 70-100cm. V¸n khu«n cã thÓ
chia ®o¹n ®Ó chÕ t¹o s½n, nh− vËy sÏ l¾p ghÐp ®−îc nhanh. §Ó ®¶m b¶o bÒ dµy s−ên dÇm bª
t«ng cÇn bè trÝ bul«ng c¨ng luån qua lâ cña thanh chèng b»ng bª t«ng.
H×nh 9.13 cÊu t¹o v¸n khu«n gç cÇu dÇm vµ chi tiÕt bul«ng c¨ng cã thanh chèng
1-Gç ngang; 2-Khung ngoµi; 3-Khung trong; 4-V¸n;
5-Thanh ®øng; 6-V¸n khu«n; 7-Bul«ng c¨ng; 8-Thanh chèng.
9
+ Khung chèng: §ã lµ nh÷ng thanh gç liªn kÕt víi nhau b»ng ®inh hoÆc bul«ng, thµnh
tõng m¶ng kh«ng biÕn h×nh, dùng th¼ng ®øng thµnh tõng bé, çch nhau kho¶ng 70-100cm.
V¸n khu«n ®¸y vµ khung chèng ®−îc ®Æt trªn gç ngang. Khi dÇm cao vµ bÇu dÇm bè trÝ
nhiÒu cèt thÐp cã thÓ më cöa sæ trªn s−ên dÇm ®Ó ®æ vµ ®µm bª t«ng (cã thÓ kiÓm tra cèt thÐp
vµ bª t«ng t−¬i qua cöa sæ)
§æ bª t«ng ®Õn cöa sæ ph¶i bÞt l¹i ®Ó tiÕp tôc ®óc phÇn trªn.
9.2.4 C«ng t¸c cèt thÐp

Cèt thÐp ®−îc chÕ t¹o thµnh l−íi, thµnh khung s−ên víi kÝch cì phô thuéc vµo ph−¬ng tiÖn
cÈu l¾p. l−íi vµ khung thÐp ®−îc chÕ t¹o trong ph©n x−ëng cèt thÐp nhê çc khu«n mÉu, vµ
ph¶i ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c. §é cøng cña khung cèt thÐp nhê hµn çc thanh vµ çc cèt xiªn.
S−ên cèt thÐp rêi ®Æt trong v¸n khu«n cÇn ph¶i phï hîp cÊu t¹o v¸n khu«n vµ kh«ng biÕn
d¹ng d−.
Líp b¶o vÖ cèt thÐp ®−îc b¶o ®¶m b»ng çc miÕng ®Öm v÷a xi m¨ng cã bÒ dµy b»ng líp
b¶o vÖ. Trong miÕng ®Öm cã ®Æt çc sîi thÐp nhá ®Ó buéc vµo cèt chñ. Kho¶ng çch ®Æt con
®Öm tïy theo ®−êng kÝnh thanh cèt thÐp.
Tr−íc khi ®æ bª t«ng ph¶i lËp biªn b¶n nghiÖm thu cèt thÐp vÒ chñng lo¹i, kÝch th−íc vµ
çch bè trÝ ®Æt trong v¸n khu«n so víi b¶n thiÕt kÕ. trong tr−êng hîp cã sai sãt ph¶i söa cho
®óng thiÕt kÕ sau ®ã hai bªn A vµ B ký vµo biªn b¶n nghiÖm thu.
9.2.5 C«ng t¸c ®æ bª t«ng

Khi thi c«ng kÕt cÊu ®óc t¹i chç, bª t«ng còng ph¶i ®æ liªn tôc vµ tËn l−îng dïng biÖn
ph¸p c¬ giíi, tèt nhÊt lµ dïng m¸y b¬m ®Èy bª t«ng. PhÇn dÇm cã cèt thÐp bè trÝ dµy nªn
dïng cèt liÖu nhá. VËn chuyÓn tõ tr¹m trén ®Õn n¬i ®æ kh«ng ®−îc ®Ó bª t«ng bÞ ph©n tÇng.
BÒ dµy mçi líp ®æ tõ 10-40cm. Bª t«ng cã thÓ ®æ tõng líp n»m ngang hay xiªn. Tèc ®é ®æ bª
t«ng ph¶i ®¶m b¶o sao cho khi ®æ líp sau th× líp tr−íc ch−a b¾t ®Çu ng−ng kÕt (h×nh 9.14)
H×nh 9.14: Ph−¬ng ph¸p ®æ bª t«ng kÕt cÊu nhÞp

a-Líp n»m ngang; b-Líp xiªn; c-§æ bª t«ng bông dÇm
1. Cöa sæ; 2. V¸n khu«n
Tr−êng hîp cÇu nhÞp ng¾n, cã thÓ ®æ theo líp n»m ngang trªn c¶ chiÒu dµi nhÞp v× khèi
l−îng cÇn ®óc kh«ng lín l¾m. Khi ®Õn b¶n mÆt cÇu, bª t«ng sÏ ®æ tõ dÇm däc sang hai bªn.
10
tr−êng hîp cÇu nhÞp lín nÕu ®æ theo líp n»m ngang kh«ng thÓ cung cÊp ®ñ bª t«ng, cã thÓ
®æ theo çc líp nghiªng mét gãc α=20÷280, tõ hai ®Çu vµo gi÷a nhÞp. B¶n mÆt cÇu vµ dÇm
®−îc ®æ cïng mét lóc (®óc theo chiÒu cao dÇm). Ph−¬ng ph¸p ®æ theo çc líp nghiªng cã −u
®iÓm lµ diÖn tÝch mÆt ®æ sÏ hÑp, khèi l−îng tõng mÎ trén bª t«ng cã thÓ Ýt, l−îng m¸y mãc sö
dông kh«ng nhiÒu. khi dÇm cao h¬n 1,5m hoÆc cèt thÐp trªn b¶n mÆt cÇu kh¸ dµy, s−ên dÇm
vµ b¶n mÆt cÇu sÏ kh«ng ®æ liÒn cïng mét lóc. Tr−íc tiªn ®æ dÇm däc vµ dÇm ngang. Sau ®ã
l¾p cèt thÐp bª t«ng b¶n mÆt cÇu vµ ®æ bª t«ng phÇn b¶n. Tr−êng hîp b¶n mÆt cÇu réng, cã
thÓ chia « theo ph−¬ng ngang vµ bè trÝ khe c«ng t¸c trªn dÇm ngang ®Ó tr¸nh cho bª t«ng
khái nøt do giµn gi¸o biÕn d¹ng trong qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng. còng cã thÓ dïng ph−¬ng ph¸p
chÊt t¶i trªn giµn gi¸o ®Ó khö biÕn d¹ng d− vµ lón cña giµn gi¸o. Ch¼ng h¹n chÊt t¶i b»ng çt
®¸ hoÆc ®æ ®Çy n−íc (nÕu v¸n khu«n kÝn). §æ bª t«ng ®Õn ®©u th¸o t¶i träng ®Õn ®ã. Nh−îc
®iÓm cña ph−¬ng ph¸p chÊt t¶i lµ tèn c«ng søc vµ thêi gian thi c«ng kÐo dµi.
§èi víi dÇm kiªn tôc vµ mót thõa ®óc t¹i chç th−êng ë gi÷a nhÞp giµn gi¸o cã ®é biÕn
d¹ng lín, tr¸i l¹i ë çc ®iÓm tùa, ®é lón kh«ng ®¸ng kÓ (hoÆc kh«ng lón) v× lón kh«ng ®Òu,bª
t«ng sÏ bÞ nøt ë chç gDy gãc cña ®é vâng. V× vËy, khi ®æ bª t«ng ph¶i ®Ó khe c«ng t¸c ë trªn
®Ønh trô (kÓ c¶ trô t¹m). Khe c«ng t¸c cßn cã t¸c dông lµm gi¶m øng suÊt do co ngãt cña bª
t«ng. BÒ réng khe c«ng t¸c lÊy kho¶ng 0,8-1m. Mçi ®o¹n ph¶i ®−îc ®æ bª t«ng tõ hai ®Çu vµo
nh− giíi thiÖu trªn h×nh 9.15
H×nh 9.15: Tr×nh tù ®æ bª t«ng (I-V), çc ®o¹n cña dÇm liªn tôc
Khi ®æ bª t«ng ë khe c«ng t¸c, ph¶i lµm nh¸m mÆt bª t«ng cò b»ng çch ®ôc tÈy röa s¹ch
®Ó ®¶m b¶o liªn kÕt tèt gi÷a çc khèi bª t«ng.
9.2.6 TÝnh to¸n giµn gi¸o v¸n khu«n treo.

T¶i träng t¸c dông lªn giµn gi¸o gåm träng l−îng b¶n th©n cña giµn gi¸o, v¸n khu«n, ®o¹n
bª t«ng cèt thÐp ®óc hÉng, çc thiÕt bÞ vµ ng−êi lµm viÖc trªn giµn gi¸o. Ngoµi ra ¸p lùc giã
còng t¸c dông lªn giµn gi¸o, v¸n khu«n. CÇn tÝnh to¸n giµn gi¸o treo theo çc tr¹ng th¸i giíi
h¹n . Cô thÓ lµ duyÖt c−êng ®é vµ ®é æn ®Þnh cña giµn gi¸o c¶ hai giai ®o¹n ®æ bª t«ng vµ di
chuyÓn. DuyÖt biÕn d¹ng trong giai ®o¹n ®óc hÉng. TÝnh to¸n dÇm däc cña giµn gi¸o di ®éng
bè trÝ trªn kÕt cÊu nhÞp nh− h×nh 9.16a hoÆc dÇm däc bè trÝ d−íi kÕt cÊu nhÞp nh− h×nh 9.16b.
11
H×nh 9.16: S¬ ®å tÝnh giµn gi¸o di ®éng
TÝnh kh¶ n¨ng chÞu lùc dÇm ngang d−íi 8, dÇm ngang trªn 7, thanh kÐo 5 vµ dÇm däc mót
thõa 4. T¶i träng th¼ng ®øng do träng l−îng ®o¹n bª t«ng võa míi ®æ t¸c dông trùc tiÕp lªn
v¸n 6, t¶i träng ng−êi vµ çc c«ng cô ®Æt trªn giµn gi¸o truyÒn qua thanh kÐo 2 vµ dÇm ngang
3, truyÒn lªn dÇm däc mót thõa. §Çu cuèi dÇm däc ®−îc ®−îc neo 3 vµo giai ®o¹n bª t«ng ®D
12
®æ tr−íc. DÇm däc, dÇm ngang chÞu m« men vµ lùc c¾t do do träng l−îng giµn gi¸o, v¸n
khu«n ng−êi vµ thiÕt bÞ. Lùc trong thanh kÐo chÝnh lµ ph¶n lùc cña dÇm ngang d−íi Rc vµ RD.
Khi duyÖt ®é æn ®Þnh lËt cña dÇm däc cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc ®é lÖch t©m e0 cña hîp lùc trªn
∑ M 0 + RA y
dÇm bao gåm c¶ ®èi träng Q vµ lùc neo RA e0 =
∑ P + RA
trong ®ã:
M0- Tæng m« men tÊt c¶ çc lùc, trõ lùc trong neo.
H×nh 9.16 s¬ ®å tÝnh giµn gi¸o di ®éng
P-Tæng çc lùc th¼ng ®øng trõ lùc trong neo
§iÒu kiÖn æn ®Þnh ta cã:
e0 ∑ M 0 + RA y
≤ m; ≤m
y y ( ∑ P + RA )
Lùc nhá nhÊt trong neo RA:
∑ M0
m. ∑ P −
y
RA =
1− m
Trong ®ã: m lµ hÖ sè æn ®Þnh. Tõ lùc RA tÝnh to¸n bè trÝ cÊu t¹o neo trong bªt«ng.
Chän ®èi träng Q tõ ®iÒu kiÖn æn ®Þnh khi giµn gi¸o di chuyÓn ®Õn vÞ trÝ míi. X¸c ®Þnh ®é
biÕn d¹ng (®é vâng) cña giµn gi¸o treo mót thõa tõ träng l−îng b¶n th©n giµn gi¸o, träng
l−îng khèi bª t«ng, çc thiÕt bÞ vµ ng−êi lµm viÖc trªn ®ã.
9.2.7 Th¸o v¸n khu«n vµ h¹ giµn gi¸o

Khi bª t«ng ®D ®¹t ®Õn mét c−êng ®é nhÊt ®Þnh, cã thÓ th¸o v¸n khu«n. §èi víi çc lo¹i
v¸n khu«n thµnh, cã thÓ th¸o sím, khi c−êng ®é bª t«ng ®¹t trªn 25daN/cm2. Sau khi th¸o
v¸n khu«n ph¶i kiÓm tra kü mÆt ngoµi vµ lµm biªn b¶n nghiÖm thu, ®¸nh gi¸ chÊt l−îng bª
t«ng.Khi c−êng ®é bª t«ng ®¹t trªn 70% c−êng ®é cã thÓ h¹ giµn gi¸o. ThiÕt bÞ h¹ bao gåm :
nªm gç, ngùa gç, hép çt, hoÆc kÝch nh− giíi thiÖu trªn h×nh 9.17.
Ngùa gç vµ nªm dïng cho kÕt cÊu nhÞp cã chiÒu dµi nhá. Hép çt vµ kÝch dïng víi nhÞp
lín. Hép çt gåm èng thÐp, ®æ ®Çy çt kh« vµ ®−îc nÐn chÆt, ®Ì lªn çt lµ trôc gç cã ®−êng
kÝnh bÐ h¬n ®−êng kÝnh hép çt 1cm. Nguyªn t¾c lµm viÖc cña hép çt t−¬ng tù mét kÝch
thñy lùc, nh÷ng ë ®©y dïng lo¹i vËt liÖu rêi cã gãc néi ma s¸t lín thay chÊt láng, nh− vËy sÏ
tr¸nh ®−îc tæn thÊt vµ an toµn trong qu¸ tr×nh sö dông. Hép çt hiÖn ®¹i cã cÊu tróc ®¬n gi¶n,
bao gåm mét hép thÐp h×nh trô hµn ch¾c ch¾n vµ mét nót (pitt«ng) b»ng bª t«ng ®óc trong
mét èng thÐp máng, dÔ dµng tr−ît trªn thµnh trong hép çt (h×nh 9.17).
13
H×nh 9.17 ThiÕt bÞ h¹ giµn gi¸o
a-Nªm gç; b-Ngùa gç; c-Hép çt.
1.Pitt«ng; 2. Xi lanh; 9. Çt; 4. Nót
Cã thÓ thay thÕ nót bª t«ng b»ng gç tø thiÕt. Çt nªn dïng çc lo¹i çt th¹ch anh hoÆc silic
h¹y mÞn vµ s¹ch ®Ó dÔ chuyÓn ®éng ch¶y vµ chÞu ®−îc ¸p suÊt tíi 200daN/cm2 kh«ng bÞ vì.
Tr−íc khi ®æ vµo hép ph¶i rang çt vµ trong qu¸ tr×nh thi c«ng ph¶i l−u ý b¶o vÖ chèng Èm
cho çt trong hép, ch¼ng h¹n cã vµnh m¸i che m−a chung quanh, nhåi x¬ gai vµ trÐt m¸t tÝt bi
tum kÝn khe hë gi÷a hép vµ pitt«ng, chèt chÆt b»ng nót gç 4, lç ®D bè trÝ s½n gÇn ®¸y hép.
Khi h¹ giµn gi¸o, sau mét hiÖu lÖnh tÊt c¶ çc hép çt ®−îc h¹ cïng mét lóc theo tû lÖ nhÊt
®Þnh b»ng çch më nót çc lç ®Ó çt ch¶y ra víi mét l−îng nhÊt ®Þnh ®−îc c©n ®o cÈn thËn.
§¬n gi¶n h¬n nÕu hµn tÊm ®¸y réng h¬n hép çt mét chót, çt sÏ tù ®éng ch¶y khi ®Ønh cån
çt tÝch tô cao tíi lç th¸o. B»ng mét hiÖu lÖnh tiÕp theo, chØcÇn quÐt ®i çc cån çt ®ã, çc
hép çt gièng nhau sÏ l¹i ®−îc h¹ mét ®é cao nh− nhau.
NÕu çt trong hép ®Ó l©u bÞ nhiÔm Èm, ho¹t ®éng cña hép çt sÏ kÐm linh ho¹t, khi ®ã ph¶i
dïng que n¹o ®Ó kh¬i çt ch¶y ra. Dïng hép çt ®Ó h¹ giµn gi¸o sÏ ªm thuËn, nhÞp nhµng vµ
chÝnh x¸c.
Hép çt ®−îc thiÕt kÕ theo yªu cÇu ®é cao cÇn h¹ h vµ ph¶n lùc tùa. C−êng ®é cña hép
ph¶i ®−îc kiÓm tra víi ¸p lùc çt trªn thµnh hép.
ChiÒu cao cÇn h¹ ®−îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
h=y+∆+C
Trong ®ã:
y-§é vâng cña nhÞp do träng l−îng b¶n th©n dÇm bª t«ng g©y ra;
∆-BiÕn d¹ng ®µn håi cña giµm gi¸o
C-Kho¶ng hë cÇn thiÕt gi÷a giµn gi¸o vµ dÇm bª t«ng, th−êng tõ 10-30mm.
§Ó tr¸nh dÇm bÞ r¹n nøt trong qu¸ tr×nh h¹ giµn gi¸o ph¶i th¸o çt tõ tõ b»ng çch chia
lµm nhiÒu lÇn h¹. ChiÒu cao mçi lÇn h¹ h/n (n sè lÇn h¹)
14
Giµn gi¸o ®−îc h¹ tõ gi÷a nhÞp vµo hai gèi nh− h×nh 9.18.
H×nh 9.18: Tr×nh tù h¹ giµn gi¸o

§èi víi cÇu dÇm kiªn tôc còng h¹ t−¬ng tù nh−ng ph¶i c©n xøng trong toµn bé dÇm cøng
nh− trong tõng nhÞp. §èi víi cÇu mót thõa, cÇn h¹ hai mót thõa tr−íc. Bª t«ng ph¶i ®¹t 100%
c−êng ®é míi cho phÐp ho¹t t¶i qua cÇu.
15
PhÇn 10
C«ng nghÖ
®óc bªt«ng t¹i chç
trªn ®µ gi¸o di ®éng
10.1. §Æc ®iÓm chung cña c«ng nghÖ thi c«ng cÇu bªt«ng cèt thÐp
Dù øng lùc b»ng ph−¬ng ph¸p ®µ gi¸o ®Èy
Do kÕt hîp ®−îc kh¶ n¨ng chÞu nÐn cña bª t«ng víi kh¶ n¨ng chÞu kÐo cao cña cèt thÐp,
®Æc biÖt lµ cèt thÐp c−êng ®é cao cïng víi −u ®iÓm dÔ dµng t¹o mÆt c¾t kÕt cÊu chÞu lùc hîp
lý vµ gi¸ thµnh h¹, tõ thÕ kû thø 19 ®Õn nay kÕt cÊu BTCT vµ BTCT D¦L ®−îc ¸p dông chñ
yÕu trong çc c«ng tr×nh cÇu trªn thÕ giíi.
ViÖc chÕ t¹o kÕt cÊu nhÞp ®−îc tiÕn hµnh theo 2 ph−¬ng ph¸p chñ yÕu:
Ph−¬ng ph¸p ®óc s½n trong c«ng x−ëng (hoÆc t¹i c«ng tr−êng).
Ph−¬ng ph¸p ®æ bª t«ng t¹i chç.
§èi víi kÕt cÊu nhÞp cÇu ®−îc chÕ t¹o theo ph−¬ng ph¸p ®æ bª t«ng t¹i chç, tuú theo
khÈu ®é nhÞp, d¹ng s¬ ®å kÕt cÊu, ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh vµ ®Þa chÊt c«ng tr×nh mµ çc n−íc
trªn thÕ giíi cã thÓ ¸p dông çc c«ng nghÖ thi c«ng chñ yÕu sau:
10.1.1. C«ng nghÖ ®æ bª t«ng t¹i chç trªn ®µ gi¸o cè ®Þnh
§©y lµ c«ng nghÖ l©u ®êi nhÊt, ®¹i diÖn ®iÓn h×nh cho ph−¬ng ph¸p ®æ bª t«ng t¹i chç.
ViÖc ®óc dÇm bª t«ng ®−îc tiÕn hµnh trong v¸n khu«n lµ bé phËn kÕt cÊu ®−îc ®ì b»ng hÖ
thèng ®µ gi¸o cè ®Þnh dùng t¹i vÞ trÝ mçi nhÞp. Khi thi c«ng kÕt cÊu nhÞp tiÕp theo th× tÊt c¶
çc c«ng ®o¹n th¸o l¾p bé v¸n khu«n vµ hÖ thèng ®µ gi¸o l¹i ph¶i tiÕn hµnh tõ ®Çu.
Nh−îc ®iÓm cña c«ng nghÖ lµ g©y th¾t hÑp lßng s«ng, gi¶m tÜnh kh«ng giao th«ng khi x©y
dùng vµ bÞ chi phèi bëi lò lôt, mÆt kh¸c do hÖ thèng ®µ gi¸o ®−îc l¾p dùng tõ trªn ®Þa h×nh tù
nhiªn do vËy chÞu ¶nh h−ëng, chi phèi cña ®Þa h×nh vµ ®Þa chÊt khu vùc.
V× vËy, c«ng nghÖ nµy chØ ¸p dông chñ yÕu cho çc cÇu cã kÕt cÊu tÜnh ®Þnh, cã tiÕt diÖn
ngang kh«ng phøc t¹p, bÒ ngang hÑp víi khÈu ®é nhÞp hîp lý ≤ 35m vµ cÇu Ýt nhÞp.
10.1.2. C«ng nghÖ ®æ bª t«ng t¹i chç theo ph−¬ng ph¸p ®óc ®Èy
§óc ®Èy thuéc ph−¬ng ph¸p ®æ bª t«ng t¹i chç, hÖ thèng v¸n khu«n vµ bÖ ®óc th−êng
®−îc l¾p ®Æt, x©y dùng cè ®Þnh t¹i vÞ trÝ sau mè. Chu tr×nh ®óc ®−îc tiÕn hµnh theo tõng
ph©n ®o¹n, khi ph©n ®o¹n ®Çu tiªn hoµn thµnh ®−îc kÐo ®Èy vÒ phÝa tr−íc nhê çc hÖ thèng
nh−: kÝch thuû lùc, mòi dÉn, trô ®Èy vµ dÉn h−íng v.v…®Õn vÞ trÝ míi vµ b¾t ®Çu tiÕn hµnh
®óc ph©n ®o¹n tiÕp theo cø nh− vËy cho ®Õn khi ®óc hÕt chiÒu dµi kÕt cÊu nhÞp.
MÆc dï c«ng nghÖ cã −u ®iÓm ®¸ng kÓ vÒ thiÕt bÞ di chuyÓn cÊu kiÖn kh¸ ®¬n gi¶n, t¹o
®−îc tÜnh kh«ng d−íi cho çc c«ng tr×nh giao th«ng thuû bé d−íi cÇu vµ kh«ng chÞu ¶nh
h−ëng lín cña lò nh−ng c«ng tr×nh phô trî l¹i ph¸t sinh nhiÒu nh−: bÖ ®óc, mòi dÉn vµ trô
lùc v.v... ChiÒu cao dÇm vµ sè l−îng bã çp nhiÒu h¬n so víi dÇm thi c«ng b»ng c«ng nghÖ
kh¸c, mÆt kh¸c chiÒu cao dÇm kh«ng thay ®æi ®Ó t¹o ®¸y dÇm lu«n ph¼ng nh»m ®Èy tr−ît
trªn çc tÊm tr−ît ®ång thêi chiÒu dµi kÕt cÊu nhÞp bÞ h¹n chÕ do n¨ng lùc cña hÖ thèng kÐo
®Èy. CÇu thi c«ng b»ng c«ng nghÖ nµy cã kÕt cÊu nhÞp liªn tôc víi khÈu ®é nhÞp lín nhÊt
hîp lý kho¶ng tõ 35 ÷ 60m. Víi c«ng nghÖ nµy kh¶ n¨ng t¸i sö dông hÖ thèng v¸n khu«n,
bÖ ®óc vµ phô trî cao.
10.3.1.3. C«ng nghÖ ®æ bª t«ng t¹i chç trªn ®µ gi¸o di ®éng
HÖ thèng ®µ gi¸o di ®éng ®−îc ph¸t triÓn tõ hÖ ®µ gi¸o cè ®Þnh truyÒn thèng. §èi víi cÇu
cã kÕt cÊu nhÞp dµi vµ ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt, ®Þa h×nh phøc t¹p ®ßi hái xem xÐt vÒ gi¸ thµnh l¾p
dùng, th¸o l¾p hÖ thèng ®µ gi¸o vµ v¸n khu«n kÕt cÊu dÇm th× viÖc ¸p dông c«ng nghÖ nµy
gióp gi¶m tèi ®a gi¸ thµnh l¾p dùng vµ thêi gian chu kú thi c«ng b»ng viÖc di chuyÓn toµn
bé hÖ thèng ®µ gi¸o, v¸n khu«n tõ mét nhÞp ®Õn nhÞp tiÕp theo.
C«ng nghÖ nµy thuéc ph−¬ng ph¸p ®æ bª t«ng t¹i chç. Sau khi thi c«ng xong mét nhÞp,
toµn bé hÖ thèng v¸n khu«n vµ ®µ gi¸o ®−îc lao ®Èy tíi nhÞp tiÕp theo vµ b¾t ®Çu c«ng ®o¹n
thi c«ng nh− nhÞp tr−íc, cø nh− vËy theo chiÒu däc cÇu cho ®Õn khi hoµn thµnh kÕt cÊu
nhÞp. Víi c«ng nghÖ nµy trong qu¸ tr×nh thi c«ng ta vÉn t¹o ®−îc tÜnh kh«ng d−íi cÇu cho
giao th«ng thñy bé, mÆt kh¸c kh«ng chÞu ¶nh h−ëng cña ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, thuû v¨n vµ ®Þa
chÊt khu vùc x©y dùng cÇu. KÕt cÊu nhÞp cÇu cã thÓ thùc hiÖn theo s¬ ®å chÞu lùc lµ dÇm
gi¶n ®¬n vµ liªn tôc nhiÒu nhÞp víi chiÒu cao dÇm cã thay ®æi hoÆc kh«ng thay ®æi. ChiÒu
dµi nhÞp thùc hiÖn thuËn lîi vµ hîp lý trong ph¹m vi tõ 35÷60 m. Sè l−îng nhÞp trong mét
cÇu vÒ nguyªn t¾c lµ kh«ng h¹n chÕ v× chØ cÇn lùc ®Èy däc nhá vµ kh«ng lòy tiÕn qua çc
nhÞp. Tuy nhiªn çc c«ng tr×nh phô trî cña c«ng nghÖ nµy cßn kh¸ cång kÒnh: Dµn ®Èy, trô
t¹m, mòi dÉn nh−ng víi tÝnh chÊt v¹n n¨ng cña c«ng nghÖ cã thÓ c¶i tiÕn ®−îc nh−îc ®iÓm
nµy nh− chÕ t¹o: dµn cøng chuyªn dông dïng cho nhiÒu nhÞp, nhiÒu kÕt cÊu, kÕt hîp dµn
cøng víi mòi dÉn, th©n trô t¹m l¾p ghÐp vµ di chuyÓn ®−îc.
10.1.4. C«ng nghÖ ®æ bª t«ng t¹i chç theo hai ph−¬ng ph¸p lµ ®óc hÉng vµ ®óc
hÉng c©n b»ng
§óc hÉng thùc chÊt thuéc ph−¬ng ph¸p ®æ bª t«ng t¹i chç nh−ng theo ph©n ®o¹n trong
v¸n khu«n di ®éng tõng ®ît treo ®Çu xe ®óc. C«ng nghÖ nµy th−êng ¸p dông cho kÕt cÊu cã
mÆt c¾t h×nh hép víi khÈu ®é nhÞp lín tõ 60÷200m.
§Æc ®iÓm cña c«ng nghÖ lµ viÖc ®óc çc ®èt dÇm theo nguyªn t¾c c©n b»ng, sau ®ã ®−îc
hîp long b»ng çc chèt gi÷a, dÇm treo hoÆc liªn tôc ho¸, trong qu¸ tr×nh thi c«ng trªn mçi
trô ®Æt hai xe ®óc, mçi xe di chuyÓn vµ ®óc mét nöa nhÞp mçi bªn theo ph−¬ng däc cÇu.
Tïy theo n¨ng lùc cña mçi xe mµ mçi ph©n ®o¹n ®óc cã thÓ dµi tõ 5-10m vµ tõng ®èt sÏ lÆp
l¹i c«ng nghÖ tõ ®èt thø nhÊt mµ chØ ®iÒu chØnh v¸n khu«n. C«ng nghÖ ®óc hÉng phï hîp
trong çc tr−êng hîp cÇu cã khÈu ®é nhÞp vµ tÜnh kh«ng d−íi cÇu lín, víi c«ng nghÖ nµy
chiÒu cao dÇm vµ sè l−îng bã çp ®ßi hái cao h¬n, nhiÒu h¬n so víi dÇm thi c«ng b»ng
c«ng nghÖ kh¸c nh−ng tiÕn ®é thi c«ng nhanh, c«ng tr−êng gän gµng vµ thiÕt bÞ phôc vô thi
c«ng kh«ng ®ßi hái ®Æc biÖt.
B¶ng 10.1.1. Tãm t¾t ®Æc ®iÓm chñ yÕu çc c«ng nghÖ
KhÈu ®é nhÞp TÜnh kh«ng YÕu tè tù nhiªn

S¬ ®å kÕt cÊu
C«ng nghÖ ¸p dông hîp lý d−íi cÇu khi thi ¶nh h−ëng ®Õn
¸p dông
(m) c«ng c«ng nghÖ
§æ bª t«ng t¹i chç §Þa h×nh, ®Þa
≤ 35 Gi¶n ®¬n Kh«ng ®¶m b¶o
trªn ®µ gi¸o cè ®Þnh chÊt, thuû v¨n
§æ bª t«ng t¹i chç
theo ph−¬ng ph¸p 35 ÷ 60 Liªn tôc §¶m b¶o §Þa chÊt
®óc ®Èy
§æ bª t«ng t¹i chç Gi¶n ®¬n, liªn
35 ÷ 60 §¶m b¶o -
trªn ®µ gi¸o di ®éng tôc
§æ bª t«ng t¹i chç
theo ph−¬ng ph¸p
60 ÷ 200 Liªn tôc §¶m b¶o -
®óc hÉng vµ ®óc
hÉng c©n b»ng
Ghi chó:
Çc yÕu tè tù nhiªn ¶nh h−ëng ®Õn c«ng nghÖ cã nghÜa lµ ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, thuû v¨n vµ ®Þa
chÊt ¶nh h−ëng ®Õn viÖc thùc hiÖn c«ng nghÖ hoÆc ®ßi hái biÖn ph¸p kü thuËt phô trî cho c«ng
nghÖ lµm t¨ng kinh phÝ x©y dùng c«ng tr×nh.
B¶ng 10.1.2. Mét sè cÇu ®= ¸p dông c«ng nghÖ thi c«ng ®µ gi¸o di ®éng
ChiÒu dµi nhÞp

Tªn n−íc Tæng chiÒu
TT Tªn cÇu MÆt c¾t lín nhÊt
¸p dông dµi cÇu (m)
(m)
1 Ph¸p 2.410 2 Hép 50
ChiÒu dµi nhÞp
Tªn n−íc Tæng chiÒu
TT Tªn cÇu MÆt c¾t lín nhÊt
¸p dông dµi cÇu (m)
(m)
2 CHLB §øc Sinn Bridge 880 Hép ®¬n 44
CÇu ®«i,
3 Thôy Sü Obbola Bridge 976 42
Double - T
4 NaUy Bergen Bridge 850 Hép ®¬n 42
5 NaUy Menstad Bridge 880 Hép ®¬n 60
6 Bå §µo Nha Lisboa - Faro 1.300 Double - T 42.5
7 Bå §µo Nha Moita 987 Double - T 35
8 BØ Tainan Interchange 3.000 Hép ®¬n 55
9 Trung Quèc Nacha Bridge 2.300 Hép ®¬n 55
10 Hång K«ng Truen Wan 1.950 Hép ®¬n 45
11 §µi Loan Ta Tu Bridge 2.100 Hép ®¬n 55
Céng hoµ
12 Ring Road Olomouc 1.500 MÆt c¾t ®Æc 45
CZECH
Ghi Chó: Çc cÇu nªu trªn cho çc vÞ trÝ v−ît s«ng, cÇu c¹n trªn ®−êng s¾t, ®−êng bé.
10.1.5. TÝnh n¨ng c¬ b¶n cña c«ng nghÖ
Víi ®Æc ®iÓm träng l−îng nhÑ, dÔ dµng th¸o l¾p trong qu¸ tr×nh thi c«ng víi sù trî gióp
®Æc biÖt cña hÖ thèng thuû lùc, hÖ thèng n©ng h¹ hoµn chØnh. HÖ thèng ®µ gi¸o di ®éng
(MSS - Movable Scaffolding System) cã nh÷ng tÝnh n¨ng næi bËt sau:
- Cã kh¶ n¨ng sö dông l¹i hÖ thèng thiÕt bÞ tõ c«ng tr×nh nµy ®Õn c«ng tr×nh kh¸c cã
cïng quy m«. TÊt nhiªn lµ cã sù thay ®æi mét phÇn hÖ thèng v¸n khu«n cho phï hîp víi
mÆt c¾t kÕt cÊu nhÞp.
- DÔ dµng ¸p dông cho çc cÇu víi çc lo¹i s¬ ®å kÕt cÊu nhÞp vµ çc lo¹i mÆt c¾t ngang
(hép ®¬n, hép kÐp, Doube -T...). §ång thêi ®−îc ¸p dông cho çc lo¹i dÇm víi chiÒu dµi
nhÞp tõ 18 ÷ 80 m trong ®ã chiÒu dµi ¸p dông hîp lý 35 ÷ 60m.
- ChiÒu dµi cÇu th−êng ®−îc ¸p dông tõ 500 mÐt ®Õn vµi kil«mÐt. Trong tr−êng hîp
chiÒu dµi cÇu lín h¬n, cã thÓ triÓn khai thi c«ng nhiÒu mòi b»ng viÖc bè trÝ thªm nhiÒu hÖ
thèng MSS.
- Thêi gian chu tr×nh thi c«ng mét nhÞp th«ng th−êng: 7 ÷ 9 ngµy.
- Cã kh¶ n¨ng ¸p dông cho çc cÇu n»m trªn ®−êng cong víi b¸n kÝnh nhá nhÊt
Rmin = 250m.
- §é dèc däc lín nhÊt cña cÇu: imax = 5%.
- §é dèc ngang lín nhÊt: imax = ± 5%.
- §é vâng lín nhÊt cña hÖ thèng MSS: Max1/400.
10.2. Çc lo¹i h×nh cña c«ng nghÖ vµ chu tr×nh ho¹t ®éng
Khi ¸p dông c«ng nghÖ thi c«ng cÇu BTCTD¦L ®óc trªn ®µ gi¸o di ®éng, ®èi víi mäi
lo¹i h×nh cña c«ng nghÖ ®ßi hái ®−îc thùc hiÖn trªn c¬ së nguyªn t¾c chung nhÊt vÒ s¬ ®å
kÕt cÊu vµ çc chu tr×nh chung thùc hiÖn c«ng nghÖ nh− sau:
S¬ ®å kÕt cÊu:
1. ChiÒu dµi nhÞp biªn b»ng 0,8 chiÒu dµi nhÞp gi÷a (0,8L).
2. ChiÒu dµi mót thõa ®o¹n ®óc b»ng 0,2 chiÒu dµi nhÞp gi÷a (0,2L).
Trªn c¬ së kh¶o s¸t c«ng nghÖ thi c«ng dÇm BTCT D¦L ®óc trªn ®µ gi¸o di ®éng çc
hng cña CHLB §øc vµ NaUy ® th©m nhËp vµo ViÖt Nam, dùa trªn viÖc bè trÝ cao ®é cña
hÖ thèng MSS so víi cao ®é kÕt cÊu hÖ v¸n khu«n, c«ng nghÖ ®−îc chia lµm 3 lo¹i:
- HÖ thèng MSS lo¹i ch¹y d−íi.
- HÖ thèng MSS lo¹i ch¹y gi÷a.
- HÖ thèng MSS lo¹i ch¹y trªn.
10.2.1. HÖ thèng MSS lo¹i ch¹y d−íi
10.2.1.1. Bè trÝ hÖ thèng

HÖ dÇm chÝnh ®−îc bè trÝ d−íi hÖ v¸n khu«n vµ çc kÕt cÊu phô trî cña chóng. §Ó di
chuyÓn hÖ thèng lªn phÝa tr−íc vµ hÖ thèng cã thÓ qua ®−îc vÞ trÝ trô nªn hÖ v¸n khu«n
®−îc chia thµnh 2 nöa däc theo tim kÕt cÊu nhÞp. Hai nöa nµy sÏ cïng di chuyÓn theo
ph−¬ng ngang cÇu cïng víi hÖ dÇm chÝnh b»ng hÖ bµn tr−ît cña hÖ ®ì c«ng x«n.
Trong tr−êng hîp cÇn ®−êng ®Ó vËn chuyÓn thiÕt bÞ, vËt liÖu trªn kÕt cÊu dÇm ® ®−îc
thi c«ng th× khung trªn ®−îc thiÕt kÕ víi chiÒu cao ®¶m b¶o ®ñ tÜnh kh«ng cho çc
ph−¬ng tiÖn vËn t¶i.
10.2.1.2. Chu tr×nh ho¹t ®éng
a) §æ bª t«ng kÕt cÊu nhÞp

§æ bª t«ng, b¶o d−ìng bª t«ng kÕt cÊu nhÞp. Sau khi bª t«ng ®¹t c−êng ®é tiÕn hµnh
c¨ng kÐo thÐp dù øng lùc.
HÖ dÇm chÝnh ®−îc h¹ thÊp xuèng b»ng çc kÝch chÝnh ®Æt t¹i vÞ trÝ hÖ ®ì c«ng x«n phÝa
tr−íc vµ hÖ treo phÝa sau (phÝa tr−íc mèi nèi thi c«ng) cña nhÞp dÇm võa thi c«ng.
b) ChuÈn bÞ lao hÖ thèng MSS
Th¸o dì liªn kÕt gi÷a 2 phÇn dÇm ngang, di chuyÓn ngang çc dÇm chÝnh b»ng xe goßng
trªn bÖ ®ì c«ng x«n theo h−íng xa kÕt cÊu trô, ®Õn vÞ trÝ mµ çc dÇm ngang cã thÓ ®i qua vÞ
trÝ kÕt cÊu trô.
c) Lao hÖ thèng MSS
TiÕn hµnh lao çc dÇm chÝnh ®Õn vÞ trÝ ®æ bª t«ng cña nhÞp tiÕp theo b»ng hÖ thèng m«
t¬ thuû lùc hoÆc hÖ thèng thñy lùc. Hai dÇm chÝnh cã thÓ ®−îc di chuyÓn ®éc lËp hoÆc ®ång
thêi ®Õn nhÞp tiÕp theo.
d) Sµng hÖ thèng MSS vµo vÞ trÝ thi c«ng
Hai dÇm chÝnh ®−îc di chuyÓn theo ph−¬ng ngang theo h−íng gÇn trô b»ng xe goßng
trªn bÖ ®ì c«ng x«n, liªn kÕt çc hÖ thèng dÇm ngang.
L¾p dùng khung treo t¹i vÞ trÝ phÝa tr−íc mèi nèi thi c«ng, hÖ dÇm chÝnh ®−îc n©ng lªn
b»ng çc kÝch chÝnh ®Æt t¹i vÞ trÝ hÖ ®ì c«ng x«n phÝa tr−íc (truyÒn lùc xuèng kÕt cÊu mãng
trô) vµ hÖ treo phÝa sau cña nhÞp dÇm chuÈn bÞ ®−îc thi c«ng (truyÒn lùc vµo s−ên cña kÕt
cÊu dÇm).
e) ChuÈn bÞ ®æ bª t«ng nhÞp tiÕp theo
L¾p r¸p, ®iÒu chØnh hÖ v¸n khu«n ngoµi ®óng vÞ trÝ yªu cÇu. Bè trÝ, l¾p dùng cèt thÐp
th−êng vµ èng ghen kÓ c¶ çp dù øng lùc.
Di chuyÓn tõng ph©n ®o¹n v¸n khu«n trong vµo vÞ trÝ b»ng xe goßng vµ ®iÒu chØnh hÖ
v¸n khu«n b»ng çc xylanh thuû lùc.
10.2.2. HÖ thèng MSS lo¹i ch¹y gi÷a

HÖ v¸n khu«n cña kÕt cÊu phÇn trªn ®−îc bè trÝ ë gi÷a 2 dÇm chÝnh cña hÖ thèng MSS.
KÕt cÊu phô trî ®−îc gi÷ theo ph−¬ng ngang bëi hÖ dÇm chÝnh. §Ó di chuyÓn hÖ thèng MSS
lªn phÝa tr−íc, hÖ v¸n khu«n ®−îc chia lµm 2 nöa riªng biÖt däc theo tim kÕt cÊu nhÞp vµ
®−îc di chuyÓn theo ph−¬ng ngang theo h−íng xa trô trªn dÇm ®ì cïng víi dÇm chÝnh.
§èi víi lo¹i h×nh cña c«ng nghÖ nµy th× kho¶ng kh«ng gian cÇn thiÕt thùc hiÖn c«ng
nghÖ nhá h¬n lo¹i ch¹y d−íi. Trong tr−êng hîp kÕt cÊu dÇm ®Æc th× mÆt trong cña kÕt cÊu
dÇm chÝnh cã thÓ ®ång thêi ®−îc sö dông nh− lµ mét phÇn cña hÖ v¸n khu«n.
Còng nh− lo¹i ch¹y d−íi, tr−êng hîp cÇn ®−êng vËn chuyÓn thiÕt bÞ, vËt liÖu trªn kÕt cÊu
dÇm ® ®−îc thi c«ng th× khung treo ®−îc thiÕt kÕ víi chiÒu cao ®¶m b¶o ®ñ tÜnh kh«ng cho
çc ph−¬ng tiÖn vËn t¶i.

HÖ dÇm chÝnh ®−îc h¹ thÊp xuèng b»ng çc kÝch chÝnh ®Æt t¹i vÞ trÝ hÖ ®ì c«ng x«n phÝa
tr−íc vµ hÖ treo phÝa sau (phÝa tr−íc mèi nèi thi c«ng) cña nhÞp dÇm võa thi c«ng.
Th¸o dì liªn kÕt gi÷a 2 phÇn dÇm ngang, di chuyÓn ngang çc dÇm chÝnh b»ng xe goßng
trªn bÖ ®ì c«ng x«n theo h−íng xa kÕt cÊu trô, ®Õn vÞ trÝ mµ çc dÇm ngang cã thÓ ®i qua vÞ
trÝ kÕt cÊu trô.
t¬ thuû lùc hoÆc hÖ thèng thñy lùc. Hai dÇm chÝnh cã thÓ ®−îc di chuyÓn ®éc lËp hoÆc ®ång
thêi ®Õn nhÞp tiÕp theo.
d) Sµng hÖ thèng MSS vµo vÞ trÝ thi c«ng
Hai dÇm chÝnh ®−îc di chuyÓn theo ph−¬ng ngang theo h−íng gÇn trô b»ng xe goßng
trªn bÖ ®ì c«ng x«n, liªn kÕt çc hÖ thèng dÇm ngang.
L¾p dùng khung treo t¹i vÞ trÝ phÝa tr−íc mèi nèi thi c«ng, hÖ dÇm chÝnh ®−îc n©ng lªn
b»ng çc kÝch chÝnh ®Æt t¹i vÞ trÝ hÖ ®ì c«ng x«n phÝa tr−íc (truyÒn lùc xuèng kÕt cÊu mãng
trô) vµ hÖ treo phÝa sau cña nhÞp dÇm chuÈn ®−îc thi c«ng (truyÒn lùc vµo s−ên cña kÕt cÊu
dÇm).
L¾p r¸p, ®iÒu chØnh hÖ v¸n khu«n ngoµi ®óng vÞ trÝ yªu cÇu. Bè trÝ, l¾p dùng cèt thÐp
th−êng vµ èng ghen kÓ c¶ çp dù øng lùc.
Di chuyÓn tõng ph©n ®o¹n v¸n khu«n trong vµo vÞ trÝ b»ng xe goßng vµ ®iÒu chØnh hÖ
v¸n khu«n b»ng çc xylanh thuû lùc.
10.2.3. HÖ thèng MSS lo¹i ch¹y trªn

HÖ dÇm chÝnh ®−îc bè trÝ ë phÝa trªn kÕt cÊu nhÞp dÇm ® ®−îc x©y dùng. HÖ v¸n khu«n
®−îc bè trÝ thµnh khung bao quanh kÕt cÊu phÇn trªn vµ kÕt cÊu dÇm chÝnh th«ng qua kÕt
cÊu dÇm ngang hoÆc kÕt cÊu khung.
§Ó cã thÓ lao dÇm qua vÞ trÝ trô, hÖ v¸n khu«n ®−îc chia lµm 2 nöa t¸ch rêi nhau cã kh¶
n¨ng di chuyÓn ra ngoµi ph¹m vi kh«ng gian cña trô. Lóc nµy hÖ thèng MSS míi cã thÓ b¾t
®Çu lao b»ng çch tr−ît (l¨n), trªn hÖ bµn tr−ît ®Æt trªn trô ®ì ®−îc liªn kÕt víi trô. §èi víi
lo¹i h×nh nµy cña c«ng nghÖ, th× yªu cÇu tÜnh kh«ng d−íi cÇu ®−îc ®¸p øng cao. Lîi thÕ cña
lo¹i h×nh nµy lµ ¸p dông x©y dùng nh÷ng cÇu n»m ë vÞ trÝ s−ên ®åi, s−ên nói hoÆc çc cÇu
n»m trªn ®−êng cong b¸n kÝnh nhá. MÆt kh¸c, khu vùc lµm viÖc dÔ ®−îc b¶o vÖ khái ¶nh
h−ëng thêi tiÕt b»ng çc tÊm che m−a.
HÖ dÇm chÝnh ®−îc h¹ thÊp ®Æt trªn bµn tr−ît lao dÇm b»ng çc kÝch chÝnh ®Æt t¹i vÞ trÝ
trô ®ì tr−íc vµ sau nhÞp dÇm ®æ bª t«ng.
Th¸o bá liªn kÕt hÖ v¸n khu«n víi thanh treo c−êng ®é.
H¹ thÊp hÖ thèng v¸n khu«n, th¸o bá liªn kÕt gi÷a 2 phÇn cña hÖ vµ ®−a hÖ v¸n khu«n
ngoµi ®Õn vÞ trÝ thÊp nhÊt mµ hÖ v¸n khu«n cã thÓ ®i qua vÞ trÝ kÕt cÊu trô.
HÖ thèng MSS b©y giê ® s½n sµng chuÈn bÞ lao.
t¬ thuû lùc hoÆc hÖ thèng thñy lùc.
d) L¾p ®Æt khung treo
Thêi ®iÓm nµy kh«ng cã trô ®ì nµo t¹i vÞ trÝ ®Çu dÇm chÝnh phÝa sau. L¾p dùng khung
treo t¹i vÞ trÝ phÝa tr−íc mèi nèi thi c«ng (®Çu dÇm chÝnh phÝa sau).
ë vÞ trÝ ®æ bª t«ng nhÞp tiÕp theo, hÖ v¸n khu«n ®−îc l¾p ®Æt vµ liªn kÕt vµo vÞ trÝ thiÕt
kÕ. Çc thanh treo c−êng ®é cao ®−îc ®iÒu chØnh.
HÖ dÇm chÝnh ®−îc n©ng lªn b»ng çc kÝch chÝnh ®Æt t¹i vÞ trÝ ®Çu dÇm chÝnh phÝa sau vµ
trô ®ì phÝa tr−íc ®Õn vÞ trÝ ®æ bª t«ng. Bè trÝ, l¾p dùng cèt thÐp th−êng vµ èng ghen kÓ c¶
çp dù øng lùc. Di chuyÓn tõng ph©n ®o¹n v¸n khu«n trong vµo vÞ trÝ b»ng xe goßng vµ
®iÒu chØnh hÖ v¸n khu«n b»ng çc xylanh thuû lùc.
G ia i ® o ¹n 1
L b = 0.8 Lg 0 .2Lg
G ia i ® o ¹n 2
0 .2Lg 0.2L g
L b = 0.8 Lg Lg
G ia i ® o ¹ n 3
0.2L g
L b = 0.8 Lg 0 .2Lg Lg 0 .8 Lg
H×nh 10.1.1. VÝ dô mét chu tr×nh thi c«ng dÇm liªn tôc 3 nhÞp
0. 2 × L
0.8 × L L
H×nh 10.1.2a. HÖ thèng MSS ch¹y d−íi

DÇm chÝnh
DÇm
ngang
HÖ bµn tr−ît
Trô ®ì
V¸n khu«n ngoµi
H×nh 10.1.2b. MÆt c¾t ngang hÖ thèng MSS ch¹y d−íi
.
. .
. .
. . 0.2 × L
.
0,8 x L L
H×nh 10.1.2c. HÖ thèng MSS ch¹y gi÷a
Sµn
c«ng t¸c
DÇm KÝch
chÝnh chÝnh
DÇm
ngang
HÖ ®ì
Xe
goßng
H×nh 10.1.2d. MÆt c¾t ngang hÖ thèng MSS ch¹y gi÷a

. . .
0.2 × L
0.8×L L
H×nh 10.1.2e. HÖ thèng MSS ch¹y trªn
Xy lanh thuû lùc
Sµn c«ng t¸c

V¸n khu«n
DÇm chÝnh
KÝch chÝnh
DÇm ngang
HÖ bµn
tr−ît
HÖ ®ì c«ng xon
Xe goßng
H×nh 10.1.2g. MÆt c¾t ngang hÖ thèng MSS ch¹y trªn
10.2.4. Çc phÇn c¬ b¶n cña hÖ thèng ®µ gi¸o

Çc bé phËn c¬ b¶n cña hÖ thèng MSS bao gåm:
1. DÇm chÝnh - Girders.
2. Mòi dÉn - Nose.
3. DÇm ngang - Tranverse beam.
4. HÖ thèng bµn tr−ît lao dÇm - Launching Wagons.
5. Khung treo - Suppension Gallows.
6. Trô ®ì - Pier Support.
7. HÖ ®ì c«ng x«n - Supporting Brackets.
8. HÖ v¸n khu«n – Formwork.
9. Sµn c«ng t¸c – Platform.
10. ThiÕt bÞ lao, thiÕt bÞ thuû lùc - Launching Equipment / Hydraulic Equipment.
3 2.4.1. DÇm chÝnh
KÕt cÊu dÇm chÝnh cã 2 lo¹i:
- HÖ dÇm thÐp h×nh, b¶n tæ hîp.
- HÖ dµn thÐp.
a) HÖ dÇm thÐp h×nh, b¶n tæ hîp
HÖ dÇm chÝnh ®−îc cÊu t¹o theo kiÓu dÇm thÐp h×nh, thÐp b¶n tæ hîp vµ ®−îc chia
thµnh çc ®o¹n cã kÝch th−íc thÝch hîp ®Ó vËn chuyÓn, ®−îc liªn kÕt víi nhau b»ng
bul«ng c−êng ®é cao.
CÊu t¹o kÕt cÊu dÇm bao gåm: 2 dÇm s−ên ®−îc liªn kÕt víi nhau b»ng çc thanh gi»ng,
dÇm ngang vµ thanh gi»ng cã cÊu t¹o tÊm ph¼ng ®Ó cÊu t¹o thµnh dÇm chÝnh cã mÆt c¾t
h×nh hép hë hoÆc h×nh hép hë cã hÖ thanh gi»ng chèng xo¾n. Çc thanh gi»ng cã cÊu t¹o
tÊm ph¼ng ngoµi t¸c dông vÒ mÆt kÕt cÊu cßn cã t¸c dông lµm ®−êng c«ng t¸c. T¹i hai ®Çu
dÇm cã bé nèi kiÓu chèt ®Ó liªn kÕt mòi dÉn víi dÇm chÝnh.
Träng l−îng mét ®¬n vÞ kÕt cÊu lín nhÊt lµ 1,5 tÊn, nhê ®ã dÇm chÝnh cã thÓ ®−îc l¾p
dùng thñ c«ng b»ng çc cÇn cÈu quay b×nh th−êng. BÒ réng ®−êng bao cña kÕt cÊu dÇm lín
nhÊt lµ 2,5 m, do vËy hÖ thèng cho l¾p s½n ®Ó vËn chuyÓn ®Õn c«ng tr−êng tõng ph©n ®o¹n
cña kÕt cÊu dÇm. DÇm s−ên ®−îc cÊu t¹o tõ dÇm däc çnh trªn, d−íi vµ çc tÊm s−ên ®−îc
chÕ t¹o s½n víi chiÒu dµi tiªu chuÈn 2m, 4m vµ 6m, tõ ®ã cã thÓ l¾p r¸p thµnh dÇm chÝnh cã
chiÒu dµi yªu cÇu.
HÖ dÇm chÝnh gåm 2 dÇm. B¶n çnh d−íi dÇm hép ®−îc g¾n çc ray, khi lao hÖ thèng
MSS çc ray nµy ®−îc ®ì trªn bµn tr−ît lao dÇm.
H×nh 10.1.3. DÇm chÝnh DÇm chÝnh
Trong qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng hÖ thèng MSS ®−îc ®ì trªn bèn kÝch ®−îc ®Æt t¹i vÞ trÝ khung
treo vµ hÖ thèng bµn tr−ît lao dÇm tr−íc, sau nhÞp dÇm cÇu ®ang thi c«ng. DÇm chÝnh mang
theo hÖ v¸n khu«n ngoµi vµ çc xylanh thuû lùc ®Ó ®¶m b¶o thuËn tiÖn cao nhÊt cho viÖc
th¸o, l¾p vµ ®iÒu chØnh v¸n khu«n.
§èi víi c«ng nghÖ CHLB §øc çc cÊu kiÖn cña kÕt cÊu dÇm ®−îc thiÕt kÕ ®Þnh h×nh ho¸
lÊy tªn gäi kiÓu HV (Horizontal - Vertical). Tuú theo chiÒu cao, kiÓu mµ dÇm chÝnh cã m«
men chÞu lùc tõ ± 3200 ®Õn ± 36000 kNm (tr−êng hîp ®Æc biÖt cã thÓ lªn ®Õn ± 46000 kNm).
Trong tr−êng hîp cÇu trªn ®−êng cong tuú kh¶ n¨ng chÞu xo¾n cña dÇm ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®é
lÖch t©m cho phÐp cña kÕt cÊu víi ®é vâng cña tÊm s−ên nhá. MÆt c¾t dÇm däc çnh th−îng,
h¹ ®Òu cã kh¶ n¨ng cho phÐp ®Æt çc lùc côc bé lín t¹i bÊt kú ®iÓm nµo cña dÇm.
b) KÕt cÊu dÇm chÝnh kiÓu dµn thÐp
KiÓu kÕt cÊu dµn thÐp cho dÇm chÝnh lµ hÖ ®µ gi¸o chuyªn dông phôc vô thi c«ng çc
nhÞp tõ 20m ®Õn 30m ®−îc chÊp thuËn vµ sö dông ë CHLB §øc, ®−îc c«ng ty
Thyssenkrupt ¸p dông lµm dÇm chÝnh trong c«ng nghÖ ®µ gi¸o ®Èy cã tªn gäi lµ: Heavy
Duty Truss 50.
KÕt cÊu dÇm chÝnh ®−îc tæ hîp tõ çc ph©n ®o¹n dµn thÐp tam gi¸c chÕ t¹o s½n, trong ®ã
çc ph©n ®o¹n ®Çu dÇm dµi 2,5m, 3,0m vµ çc ph©n ®o¹n gi÷a cã chiÒu dµi 4,0m, 6,0m, mÆt
kh¸c tuú theo cÊu t¹o dÇm mµ ®Çu dµn ®−îc l¾p çc thanh chèng.
Sù tæ hîp çc ph©n ®o¹n vµ çc thanh gia c−êng phô thuéc vµo chiÒu dµi vµ s¬ ®å kÕt cÊu
mµ kÕt cÊu dÇm lµ gi¶n ®¬n, liªn tôc hay mót thõa ®Ó l¾p thªm çc thanh t¨ng c−êng ë
thanh m¹ trªn, d−íi vµ m¹ d−íi kÕt hîp víi thanh chèng ®Çu dÇm
KÕt cÊu dµn bao gåm çc thanh gi»ng ngang ®−îc liªn kÕt víi dµn chñ b»ng bul«ng
c−êng ®é cao t¹i vÞ trÝ chèt, víi kho¶ng çch 2m ë trªn m¹ th−îng, m¹ h¹.
10.2.4.2. Mòi dÉn
PhÇn kÐo dµi cña kÕt cÊu dÇm chÝnh lµ phÇn mòi dÉn ë hai ®Çu. Mòi dÉn gåm 2 phÇn. PhÇn
®Çu cña mòi dÉn sÏ ®−îc uèn cong theo chiÒu ®øng t¹o gãc theo ph−¬ng ngang 4° ÷ 5°. MÆt
kh¸c kh¶ n¨ng quay theo ph−¬ng ngang cña bµn tr−ît lao dÇm cã t¸c dông ®Þnh h−íng cña hÖ
thèng MSS.
H×nh 10.1.4. HÖ mòi dÉn cho lo¹i ch¹y H×nh 10.1.5. HÖ mòi dÉn cho lo¹i ch¹y trªn
d−íi
Mòi dÉn ®−îc liªn kÕt víi dÇm chñ b»ng bul«ng c−êng ®é cao t¹i hiÖn tr−êng. Khíp nèi
gi÷a dÇm chÝnh vµ mòi dÉn sÏ cho phÐp ®iÒu chØnh ph−¬ng ngang, khi khíp nèi theo ph−¬ng
®øng gi÷a mòi dÉn phÇn I vµ II ®−îc sö dông cho ®iÒu chØnh dèc däc cña hÖ thèng ®µ gi¸o.
KÝch th−íc chiÒu cao, bÒ réng cña mòi dÉn b»ng kÝch th−íc cña dÇm chÝnh. Mòi dÉn
®−îc thiÕt kÕ nh− lµ dµn thÐp víi mÆt c¾t ch÷ H hoÆc tam gi¸c - vµ çc thanh xiªn. Mòi dÉn
®−îc l¾p víi ray ®Æt t¹i thanh m¹ d−íi phÝa trong.
10.2.4.3. HÖ thèng bµn tr−ît lao dÇm
HÖ thèng bµn tr−ît lao dÇm lµ hÖ thèng ®ì ®Þnh h−íng cho hÖ thèng ®µ gi¸o di ®éng
(MSS) vµ lµ phÇn cèt yÕu cña hÖ thèng. Tuú theo hÖ thèng MSS lµ lo¹i ch¹y trªn, ch¹y d−íi
mµ hÖ bµn tr−ît ®−îc ®Æt trªn trô ®ì hay hÖ c«ng x«n ®ì dÇm.
HÖ thèng bµn tr−ît lao dÇm chÝnh sÏ ®ì hÖ thèng MSS trong qu¸ tr×nh lao. Khi ®æ bª
t«ng kÕt cÊu nhÞp cÇu, dÇm chÝnh sÏ ®−îc ®ì b»ng hÖ thèng kÝch thuû lùc. §èi víi MSS lo¹i
ch¹y d−íi, hÖ bµn tr−ît lao dÇm ®−îc sµng ngang nhê çc xylanh thuû lùc vµ ®−a dÇm
chÝnh vµo vÞ trÝ ®æ bª t«ng kÕt cÊu nhÞp. Nhê gi¸ ®ì hÖ bµn tr−ît cã kh¶ n¨ng xoay theo
ph−¬ng ngang do vËy viÖc chØnh h−íng lao cña dÇm chÝnh ®−îc thùc hiÖn dÔ dµng.
Cã 2 lo¹i hÖ bµn tr−ît: HÖ bµn tr−ît víi hÖ thèng lao b»ng m« t¬ thuû lùc vµ hÖ bµn
tr−ît víi hÖ thèng lao thuû lùc. §èi víi hÖ bµn tr−ît thø nhÊt, m« t¬ thuû lùc truyÒn ®éng
vµo b¸nh xe chñ ®éng cã t¸c dông ®Þnh h−íng vµ ®Èy dÇm vµ chøc n¨ng cña çc b¸nh xe bÞ
®éng phÝa ngoµi cã t¸c dông chèng l¹i sù lÖch cña dÇm chÝnh nh»m ®¶m b¶o an toµn. B¸nh
xe nµy sÏ kh«ng cã lùc t¸c dông khi ho¹t ®éng b×nh th−êng.
H×nh 10.1.6. L¾p ®Æt bµn tr−ît H×nh 10.1.7. L¾p ®Æt bµn tr−ît
Víi hÖ bµn tr−ît thø hai xylanh thuû lùc truyÒn lùc ®Èy vµo tim trôc dÇm chÝnh, dÇm
®−îc ®Þnh h−íng vµ lao tr−ît trªn çc tÊm Teflon hoÆc l¨n trªn çc b¸nh xe chñ. Trong ®ã
b¸nh xe chñ cã t¸c dông chÞu lùc chÝnh vµ b¸nh xe phô cã t¸c dông nh− b¸nh xe bÞ ®éng
cña hÖ bµn tr−ît thø nhÊt.
§èi víi MSS ch¹y d−íi çc kÝch thuû lùc cña hÖ thèng bµn tr−ît cïng víi çc thanh kÐo
cña khung treo vµ víi MSS ch¹y trªn çc kÝch thuû lùc lµ çc vËt ®ì hÖ thèng MSS chñ yÕu
khi ®æ bª t«ng. Kinh nghiÖm cho thÊy, ®èi víi kÕt cÊu nhÞp cÇu 50m th× t¶i träng trªn mét
kÝch vµo kho¶ng 600 tÊn phÝa tr−íc/400 tÊn phÝa sau.
Khi dÇm chÝnh vµo vÞ trÝ, tÊt c¶ çc kÝch thuû lùc ®−îc ®Æt d−íi ®iÓm kÝch cña dÇm
chÝnh, lµ ®iÓm kª trªn cho kÝch cña hÖ ®ì c«ng x«n. ¸p lùc dÇu b¾t ®Çu n©ng trôc ®Èy cña
kÝch. Sau khi trôc ®Èy cña kÝch chuyÓn ®éng kho¶ng 50mm, trôc ®Èy cña kÝch tiÕp xóc mÆt
®Õ d−íi cña ®iÓm kÝch vµ kÝch b¾t ®Çu n©ng hÖ thèng MSS.
Khi ®¹t cao ®é khëi ®Çu, nót an toµn cña kÝch ®−îc vÆn chÆt vµ ¸p lùc dÇu ®−îc gi¶m.
10.2.4.4. Khung treo
§èi víi hÖ thèng MSS lo¹i ch¹y d−íi, khung treo bao gåm khung chÞu lùc b»ng thÐp vµ
çc thanh treo b»ng thÐp c−êng ®é cao, nã ®−îc dïng cho tÊt c¶ çc nhÞp dÇm, trõ çc vÞ trÝ
nhÞp dÇm ®Çu tiªn vµ nhÞp dÇm cã khe co gin. Khi ®æ bª t«ng phÇn sau cña dÇm chÝnh
®−îc treo bëi hÖ thèng khung treo vµ truyÒn lùc xuèng phÇn kÕt cÊu dÇm cÇu bªt«ng ® ®ñ
kh¶ n¨ng chÞu lùc.
Khung chÞu lùc b»ng thÐp h×nh ®−îc ®ì trùc tiÕp t¹i çc vÞ trÝ cña s−ên dÇm kÕt cÊu cÇu.
HÖ khung nµy ®¶m b¶o çc bé thanh treo ®i qua lç chõa s½n trªn b¶n mÆt cÇu, b¾c qua kÕt
cÊu nhÞp dÇm. Khung treo ®−îc ®ì trªn 2 kÝch thñy lùc cïng lo¹i víi kÝch trªn hÖ thèng bµn
tr−ît lao dÇm nh−ng kh¶ n¨ng n©ng thÊp h¬n (kho¶ng 400 tÊn). ChiÒu cao cña khung treo
tuú thuéc vµo sù cÇn thiÕt tÜnh kh«ng cho xe t¶i phôc vô thi c«ng hay kh«ng.
§èi víi hÖ thèng MSS lo¹i ch¹y trªn, gi¸ treo còng cã kÕt cÊu t−¬ng tù nh− hÖ thèng
MSS lo¹i ch¹y d−íi. §−îc liªn kÕt víi dÇm ngang t¹i vÞ trÝ ®Çu dÇm kÕt cÊu nhÞp cÇu vµ
truyÒn lùc ph¶n lùc kÝch vµo dÇm ngang.
Khi ®æ bª t«ng kÕt cÊu nhÞp hÖ 2 kÝch d−íi gi¸ treo kÕt hîp víi 2 kÝch trªn trô ®ì cã t¸c
dông chÞu toµn bé tÜnh t¶i kÕt cÊu vµ thiÕt bÞ thi c«ng.
Nãi chung gi¸ treo cña çc lo¹i hÖ thèng MSS cã t¸c dông truyÒn tÜnh t¶i thi c«ng vµo kÕt
cÊu nhÞp dÇm bªt«ng ® ®ñ kh¶ n¨ng chÞu lùc, ®Ó tiÕt kiÖm vËt liÖu cho kÕt cÊu nhÞp chÝnh vµ
s¬ ®å chÞu lùc cña kÕt cÊu nhÞp dÇm cÇu trong thi c«ng t−¬ng øng víi giai ®o¹n khai th¸c.
10.2.4.5. HÖ ®ì c«ng x«n
HÖ ®ì c«ng x«n ®−îc thiÕt kÕ ®Ó truyÒn lùc tõ trªn dÇm chÝnh xuèng nÒn mãng cña trô
khi ®æ bª t«ng vµ di chuyÓn cho hÖ thèng MSS lo¹i ch¹y d−íi. Chóng ®−îc bè trÝ ë hai mÆt
bªn cña trô, ngoµi hai cÆp cña hÖ ®ì c«ng x«n th× cÆp thø 3 rÊt cÇn thiÕt ®−îc bè trÝ ë vÞ trÝ trô
®ì tiÕp theo khi lao dÇm.
HÖ thèng v¸n khu«n
HÖ thèng ®µ gi¸o
H×nh 10.1.8. HÖ ®ì ®µ
gi¸o
Thanh PC 32 HÖ thèng ®ì ®µ gi¸o
HÖ ®ì c«ng x«n bao gåm çc dÇm hÉng thÐp h×nh ®Æt theo ph−¬ng ngang cÇu vµ ®−îc ®ì
bëi çc thanh chèng xiªn. Mét thanh kÐo th¼ng ®øng truyÒn mét phÇn lùc thanh kÐo lªn dÇm
hÉng thÐp h×nh ë gÇn vÞ trÝ th©n trô. Thanh ngang cña hÖ ®ì ®−îc ®Æt s©u vµo trong th©n trô
th«ng qua hèc trèng ®Ó chê s½n vµ thanh kÐo b»ng thÐp c−êng ®é cao dïng ®Ó liªn kÕt chÆt hai
hÖ ®ì c«ng x«n víi nhau. Tõ ®ã hÖ ®ì c«ng x«n sÏ truyÒn lùc th¼ng ®øng vµo trô.
§èi víi hÖ ®ì c«ng x«n cã kÝch th−íc ngang lín th× hÖ cßn ®−îc liªn kÕt víi hÖ thanh
treo lªn ®Ønh trô.
Víi hÖ thèng MSS theo c«ng nghÖ cña CHLB §øc, trong qu¸ tr×nh lao dÇm th× sù di
chuyÓn cña hÖ ®ì c«ng x«n còng ®−îc di chuyÓn theo t¹i çc vÞ trÝ 2 trô cña nhÞp ®æ bª t«ng
vµ 1 l©n cËn theo chiÒu tiÕn cña h−íng lao.
Ng−îc l¹i hÖ ®ì c«ng x«n theo c«ng nghÖ NaUy ®−îc l¾p ®Æt s½n t¹i 3 vÞ trÝ nh− trªn, khi
lao dÇm th× sù th¸o l¾p lu©n chuyÓn ®−îc thùc hiÖn tuÇn tù.
10.2.4.6. Trô ®ì
§èi víi hÖ thèng MSS lo¹i ch¹y trªn, hÖ ®ì c«ng x«n lao dÇm gièng nh− trong hÖ thèng
MSS lo¹i ch¹y d−íi, trô ®ì ®Æt trªn ®Ønh trô ®−îc thiÕt kÕ ®Ó cïng çc kÝch d−íi khung treo
truyÒn lùc tõ trªn dÇm chÝnh xuèng nÒn mãng mè trô vµ phôc vô c«ng t¸c lao hÖ thèng MSS.
Trô ®ì th−êng ®−îc thiÕt kÕ b»ng kÕt cÊu thÐp h×nh vµ thÐp b¶n liªn hîp vµ ®−îc liªn kÕt
víi trô cÇu b»ng çc thanh thÐp dù øng lùc nh»m ®¶m b¶o an toµn trong qu¸ tr×nh lao hÖ
thèng MSS. Trªn trô ®ì ®−îc liªn kÕt hÖ bµn tr−ît, kÝch thuû lùc cã t¸c dông ®Þnh h−íng,
lao hÖ thèng ®Õn vÞ trÝ quy ®Þnh.
Trô ®ì t¹i vÞ trÝ trô phÝa cuèi nhÞp dÇm ® ®−îc ®æ bª t«ng trong qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng
nhÞp tiÕp theo kh«ng cã t¸c dông lùc. Lóc nµy khung treo d−íi dÇm ngang ®Çu tiªn t¹i vÞ trÝ
cuèi nhÞp tr−íc cïng víi trô ®ì cuèi nhÞp míi sÏ cã t¸c dông chÞu toµn bé t¶i träng trong
qu¸ tr×nh thi c«ng ®æ bªt«ng kÕt cÊu nhÞp. Giai ®o¹n nµy trô ®ì trªn sÏ ®−îc di chuyÓn, l¾p
dùng t¹i vÞ trÝ trô ®Çu tiªn cña chu tr×nh míi.
10.2.4.7. HÖ v¸n khu«n
HÖ thèng MSS cã kh¶ n¨ng phôc vô ®æ bª t«ng dÇm cÇu víi mÆt c¾t bÊt kú, kÓ c¶ ®èi víi
kÕt cÊu cã mÆt c¾t ®Æc víi chiÒu cao thay ®æi. Riªng ®èi víi dÇm hép (rçng) c«ng nghÖ ®ßi
hái mÆt c¾t ngang cã chiÒu cao kh«ng ®æi ®Ó cã thÓ c¬ giíi ho¸ viÖc th¸o l¾p v¸n khu«n
trong. §Ó n¾m b¾t ®−îc ®Æc ®iÓm vµ nguyªn t¾c hÖ v¸n khu«n cña hÖ thèng MSS, phÇn nµy
chØ m« t¶ hÖ v¸n khu«n ®èi víi kÕt cÊu dÇm hép bao gåm hÖ v¸n khu«n trong, v¸n khu«n
ngoµi d−íi ®©y. HÖ v¸n khu«n trong bao gåm:
- V¸n khu«n trÇn.
- V¸n khu«n thµnh bªn.
- HÖ thèng phô trî.
HÖ v¸n khu«n ®−îc chia thµnh çc ph©n ®o¹n riªng biÖt theo ph−¬ng ngang cÇu däc theo
tim cña kÕt cÊu nhÞp, chiÒu dµi ph©n ®o¹n kho¶ng 6m. Mçi ph©n ®o¹n çc tÊm v¸n khu«n
trÇn, v¸n khu«n thµnh vµ çc kÕt cÊu phô trî nh−: xµ ®ì chÞu lùc, xylanh thuû lùc... ®−îc
liªn kÕt víi xe goßng ch¹y b»ng m« t¬ thuû lùc.
HÖ thèng ®−êng ray phôc vô sù di chuyÓn cña xe goßng ®−îc ®Æt trªn çc con kª bª t«ng
®óc s½n víi tæng chiÒu dµi b»ng 1,5 lÇn chiÒu dµi nhÞp ®óc vµ ®−îc lu©n chuyÓn trong qu¸
tr×nh ®óc kÕt cÊu tõ nhÞp nµy ®Õn nhÞp tiÕp theo.
H×nh 10.1.9. V¸n khu«n trong
Trong qu¸ tr×nh di chuyÓn xe goßng çc tÊm v¸n khu«n thµnh, v¸n khu«n trÇn vµ kÕt cÊu
phô trî ®−îc gÊp l¹i, thu vµo nhê hÖ thèng çc xylanh thuû lùc, sao cho ®−êng bao cña çc
ph©n ®o¹n cã kÝch th−íc nhá nhÊt cã thÓ dÞch chuyÓn qua çc vÞ trÝ v¸ch ng¨n t¹i ®Ønh trô
cña kÕt cÊu nhÞp dÇm.
Sau khi vËn chuyÓn çc ph©n ®o¹n v¸n khu«n vµo vÞ trÝ, hÖ çc xylanh sÏ kÐo, ®Èy trùc
tiÕp çc tÊm v¸n khu«n trÇn, v¸n khu«n thµnh nh»m ®iÒu chØnh hÖ v¸n khu«n trong vµo vÞ
trÝ h×nh d¹ng thiÕt kÕ. HÖ thèng çc xylanh thuû lùc ®−îc chia lµm 2 phÇn chÝnh:
PhÇn thø nhÊt: çc xylanh ®−îc g¾n kÕt cè ®Þnh víi xe goßng cã t¸c dông kÐo, ®Èy
çc v¸n khu«n thµnh, v¸n khu«n trÇn vµo vÞ trÝ. Sau khi ®Þnh vÞ xong ph©n ®o¹n v¸n
khu«n trong, çc xylanh nµy cïng víi xe goßng quay trë vÒ vÞ trÝ xuÊt ph¸t ban ®Çu (n¬i
cung cÊp çc ph©n ®o¹n v¸n khu«n) ®Ó chuÈn bÞ chuyªn chë, l¾p ®Æt çc ph©n ®o¹n v¸n
khu«n tiÕp theo.
PhÇn thø hai: lµ hÖ çc xylanh liªn kÕt çc tÊm v¸n khu«n thµnh, v¸n khu«n trÇn víi
nhau vµ chóng kÕt hîp víi çc kÕt cÊu phô trî gi÷ æn ®Þnh hÖ v¸n khu«n trong suèt qu¸
tr×nh ®æ bª t«ng kÕt cÊu nhÞp.
Çc ph©n ®o¹n v¸n khu«n ®−îc l¾p ®Æt vµ liªn kÕt tuÇn tù tõ xa ®Õn gÇn, theo chiÒu tiÕn
cña qu¸ tr×nh ®óc dÇm víi sè l−îng ®ñ cho chiÒu dµi lín nhÊt cña kÕt cÊu nhÞp cÇu. Sè
l−îng çc xylanh thuû lùc phÇn mét kho¶ng tõ 10 ÷ 12 vµ sè l−îng çc xylanh thuû lùc
phÇn hai phô thuéc vµo lùa chän thay thÕ b»ng çc kÕt cÊu thanh chèng sau khi cè ®Þnh,
®iÒu chØnh cao ®é v¸n khu«n theo yªu cÇu thiÕt kÕ.
HÖ v¸n khu«n ngoµi bao gåm:
- V¸n khu«n s−ên (kÓ c¶ v¸n khu«n b¶n ®ì b¶n çnh).
- V¸n khu«n ®¸y.
- HÖ thèng phô trî.
HÖ v¸n khu«n ®−îc chia thµnh çc ph©n ®o¹n riªng biÖt theo ph−¬ng ngang cÇu vµ däc
theo tim cña kÕt cÊu nhÞp, chiÒu dµi ph©n ®o¹n kho¶ng 6m trõ ph¹m vi trô. Çc ph©n ®o¹n
®−îc liªn kÕt víi dÇm chÝnh cña hÖ thèng MSS vµ di chuyÓn theo khi lao dÇm. Khi lao dÇm
®Õn vÞ trÝ nhÞp ®æ bª t«ng, viÖc ®−a hÖ v¸n khu«n vµo vÞ trÝ ®−îc thùc hiÖn bëi viÖc sµng
ngang kÕt cÊu dÇm chÝnh b»ng hÖ thèng bµn tr−ît lao dÇm. Mçi ph©n ®o¹n v¸n khu«n s−ên
®−îc liªn kÕt víi hÖ thèng dÇm chÝnh b»ng çc xylanh thuû lùc vµ çc xµ ®ì chÞu lùc. HÖ
thèng xylanh cã t¸c dông ®iÒu chØnh vÞ trÝ vµ cao ®é v¸n khu«n s−ên theo yªu cÇu thiÕt kÕ.
10.2.4.8. ThiÕt bÞ lao, thiÕt bÞ thuû lùc
Trong qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng, hÖ thèng MSS ®−îc ®ì trªn bèn kÝch chñ yÕu. Chóng ®−îc
®Æt t¹i hÖ ®ì c«ng x«n tr−íc vµ sau nhÞp chuÈn bÞ ®óc (vµ trªn mÆt cÇu, bªn d−íi khung
treo). KÝch ®−îc trang bÞ èc hm ®Ó chÞu lùc mét çch an toµn vµ khíp khuyªn yªn ngùa.
Sau lao hÖ thèng MSS bèn kÝch b¾t ®Çu ho¹t ®éng. DÇm chÝnh ®−îc n©ng lªn kho¶ng
200mm phÝa trªn kÝch. Khi ®¹t tíi cao ®é khëi ®Çu, èc hm an toµn ®−îc vÆn chÆt vµ ¸p lùc
dÇu ®−îc gi¶m xuèng.
10.2.5. Mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn c«ng nghÖ

10.2.5.1. Mèi nèi thi c«ng dÇm
§èi víi cÇu BTCT D¦L liªn tôc nhiÒu nhÞp, c«ng nghÖ thi c«ng ®æ bª t«ng trªn ®µ gi¸o
di ®éng còng nh− phÇn lín çc c«ng nghÖ thi c«ng kh¸c ®Òu ®ßi hái mèi nèi trong qu¸ tr×nh
thi c«ng kÕt cÊu dÇm. Mèi nèi thi c«ng mét mÆt cho phÐp thi c«ng tõng ®o¹n mét liªn tiÕp
mét çch hiÖu qu¶ nh−ng mÆt kh¸c chóng lµ ®iÓm yÕu trong kÕt cÊu c«ng tr×nh.
HÇu nh− tÊt c¶ çc biÖn ph¸p thi c«ng ®Òu dù kiÕn ®Æt neo, nèi çc bã çp dù øng lùc t¹i
mèi nèi thi c«ng vµ mÆt c¾t bª t«ng tiÕp tôc gi¶m yÕu g©y ra bëi hÖ thèng neo. ChÝnh v× vËy
trong ph¹m vi nµy cèt thÐp th−êng ®−îc bè trÝ ®Æc biÖt cÈn thËn. §Ó bï l¹i sù gi¶m c−êng
®é chÞu kÐo t¹i mèi nèi thi c«ng th× cèt thÐp däc ®−îc ®Æt nh− cèt thÐp nèi.
Trong ®o¹n míi ®æ bª t«ng, cèt thÐp ®−îc yªu cÇu ®Æt song song cho mèi nèi ®Ó chÞu
øng suÊt kÐo sinh ra do co ngãt. øng suÊt kÐo sinh ra do nhiÖt ®é cña qu¸ tr×nh Hydrat ho¸,
®Æc biÖt víi çc bé phËn kÕt cÊu dµy h¬n cã thÓ gi÷ ë gi¸ trÞ nhá th«ng qua theo dâi ®Ó gi÷
nhiÖt ®é ë giíi h¹n hîp lÝ.
NÕu çc çp dù øng lùc ®−îc neo t¹i mèi nèi thi c«ng, bªt«ng cña çc ®o¹n l©n cËn
tiÕp theo bÞ h¹n chÕ ra khái ¶nh h−ëng cña biÕn d¹ng do tõ biÕn cña ®o¹n tr−íc v× øng
suÊt nÐn lín ®»ng sau neo. øng suÊt kÐo v× thÕ ph¸t sinh ë çc vÞ trÝ gÇn vµ sau neo, cã
thÓ dÉn tíi nøt bª t«ng nÕu çc øng suÊt nµy kh«ng ®−îc c©n b»ng bëi t¹o øng suÊt tr−íc
liªn tôc. øng suÊt nÐn còng ph¸t sinh v× nh÷ng lÝ do t−¬ng tù, nh−ng ë chõng mùc nµo ®ã
chóng ® ®−îc mÊt khái ph¹m vi neo. ChÝnh v× vËy cèt thÐp th−êng ph¶i ®−îc bè trÝ gÇn
neo ®Ó ®em l¹i vÕt nøt nhá.
10.2.5.2. Mèi nèi çp dù øng lùc

Mèi nèi çp tr−íc khi t¹o dù øng lùc cho bã çp ® ®−îc nèi (The Coupled Tendon) cã
c¬ cÊu lµm viÖc nh− mèi nèi thi c«ng víi mét bã çp ® neo. Sau khi t¹o D¦L cho bã çp
th× c¬ cÊu lµm viÖc còng nh− vËy nh−ng víi ®iÒu kiÖn ng−îc l¹i. GÇn çc bã çp hiÖn
t−îng t¨ng øng suÊt nÐn x¶y ra vµ chØ trong ph¹m vi øng suÊt kÐo ph¸t sinh cÇn bè trÝ cèt
thÐp th−êng. Nh÷ng øng suÊt kÐo nµy cßn l¹i v« cïng nhá nÕu çc bé nèi (The Couplers)
®−îc ph©n bè xa nhau b»ng tÊm ®Öm ë ®o¹n ®æ bª t«ng tiÕp theo. Toµn bé D¦L ®−îc
truyÒn vµo bª t«ng th«ng qua mèi nèi çp. TÊt nhiªn tèt nhÊt lµ nªn tr¸nh bè trÝ vÞ trÝ nèi
çp trªn cïng mét mÆt c¾t.
4300 4240 3200
CL Trô CL Trô CL Trô

860 3440 800 3200
4 3 2 1
80
80
450 330
H×nh 10.1.10. Bè trÝ cèt thÐp däc cÇu
M«i nèi çp
H×nh 10.1.11. Mèi nèi çp suèt chiÒu dÇm trong s−ên hép
1245
250 55 120 395 120 55 250
CL
®Çu neo çp dù øng lùc

250
coupler nèi çp dù øng lùc
çp dù øng lùc
82 80 60 150.5 150.5 60 80 82
H×nh 10.1.12. MÆt c¾t ngang ®iÓn h×nh bè trÝ çp dù øng lùc
1/2 mÆt c¾t 1-1 1/2 mÆt c¾t 2-2
59.5
CL CL
65
38
2@23
4@35
250
250
38
45
1/2mÆt c¾t 3-3 1/2 mÆt c¾t 4-4

3@15
CL CL
250
250
3@15
205
20 20
H×nh 10.1.13. MÆt c¾t ngang bè trÝ çp dù øng lùc

Ch−¬ng 10.2
C¤NG NGHÖ l¾p ghÐp

cÇu B£ T¤NG CèT THÐP
PH¢N §O¹N trªn §µ
GI¸O DI §éNG
10.2.1. Giíi thiÖu mét sè c«ng tr×nh ¸p dông c«ng nghÖ thi c«ng
l¾p ghÐp ph©n ®o¹n dÇm trªn ®µ gi¸o di ®éng
Qua ph©n tÝch ë ch−¬ng më ®Çu, gi¶i ph¸p c«ng nghÖ CN4 - C«ng nghÖ thi c«ng l¾p
ghÐp çc ph©n ®o¹n dÇm trªn ®µ gi¸o di ®éng - cã çc −u ®iÓm v−ît tréi nh− sau:
CÊu t¹o hÖ giµn gi¸o kh¸ nhÑ nhµng, viÖc ®Èy ®ång bé hÖ giµn gi¸o kh«ng cÇn thiÕt sö
dông quy m« hÖ thèng thiÕt bÞ ®Èy víi c«ng suÊt cao.
ViÖc thi c«ng cÇu kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn tÜnh kh«ng d−íi cÇu. §Æc biÖt phï hîp cho cÇu
trong thµnh phè víi yªu cÇu cao vÒ vÖ sinh m«i tr−êng vµ giao th«ng ®« thÞ, phï hîp víi khÈu
®é nhÞp trung b×nh vµ mÆt b»ng thi c«ng chËt hÑp, ph−¬ng tiÖn giao th«ng ®«ng ®óc.
TiÕn ®é thi c«ng kÕt cÊu nhÞp lµ rÊt nhanh v× viÖc ®óc çc ph©n ®o¹n dÇm hoµn toµn ®éc
lËp víi qu¸ tr×nh lao l¾p kÕt cÊu nhÞp (kû lôc vÒ tiÕn ®é ®¹t ®−îc trong thùc tÕ thi c«ng lµ 2
ngµy/1 nhÞp). §¶m b¶o yªu cÇu bª t«ng chÊt l−îng cao.
Kh¶ n¨ng sö dông lu©n chuyÓn hÖ giµn gi¸o ®−îc nhiÒu lÇn cao vµ ®Æc biÖt lµ cã hiÖu
qu¶ ®èi víi cÇu dµi nhiÒu nhÞp víi çc nhÞp cã chiÒu dµi xÊp xØ nhau.
Trong thêi gian qua, nh÷ng ®Æc ®iÓm mang tÝnh lîi thÕ, c«ng nghÖ thi c«ng cÇu BTCT
ph©n ®o¹n l¾p ghÐp d−íi ®µ gi¸o di ®éng ®V ®−îc mét sè n−íc ¸p dông vµ tõng b−íc hoµn
thiÖn vÒ kü thuËt còng nh− thiÕt bÞ, c«ng nghÖ nh−: Nauy, CHLB §øc, Ph¸p, ý … Sau ®ã
c«ng nghÖ nµy tiÕp tôc ®−îc ph¸t triÓn hoµn thiÖn vµ ®−îc ¸p dông réng rVi t¹i çc n−íc
nh−: Mü, Trung Quèc, §µi Loan, Singapor, Malaysia, Th¸i Lan …
D−íi ®©y lµ b¶ng tham kh¶o ®Æc ®iÓm cña mét sè dù ¸n thùc hiÖn trong vµi n¨m gÇn ®©y ®V
¸p dông c«ng nghÖ thi c«ng cÇu BTCT ph©n ®o¹n l¾p ghÐp d−íi ®µ gi¸o di ®éng ë çc n−íc.
Cã thÓ nh÷ng th«ng tin nªu trªn ch−a ®Çy ®ñ nh−ng qua ®ã còng cho ta thÊy ®−îc ph¹m
vi ¸p dông réng rVi vµ ý nghÜa thùc sù to lín cña c«ng nghÖ thi c«ng cÇu BTCT ph©n ®o¹n
l¾p ghÐp d−íi ®µ gi¸o di ®éng trong lÜnh vùc x©y dùng cÇu BTCT.
81
ë n−íc ta thùc tÕ ch−a cã c«ng tr×nh cÇu nµo ®−îc thiÕt kÕ, thi c«ng b»ng c«ng nghÖ
nµy. Tr−íc ®©y cã cÇu Rµo ë H¶i Phßng ®−îc thi c«ng theo c«ng nghÖ l¾p ghÐp thiÕt kÕ
theo quy tr×nh cña Liªn X« cò, tuy nhiªn ®V gÆp sù cè sau 7 n¨m sö dông.
B¶ng 10.2.1: Mét sè dù ¸n ®· thùc hiÖn c«ng nghÖ ë çc n−íc
STT N−íc ¸p dông Tªn dù ¸n Çc ®Æc ®iÓm chÝnh

- Tæng chiÒu dµi: 4km
I-90/93 C19BI
- ChiÒu réng: 12,1m
Boston
- TiÕt diÖn ngang 1 hép
Massachusetts
- Sö dông 1 hÖ ®µ gi¸o ch¹y trªn
1 USA - Tæng chiÒu dµi: 4km
Spaghetti Bowl
I-15/US 95
Interchange
- Lmax= 65,0m -Rmin= 130,0m
Las Vegas, Nevada
- Tæng chiÒu dµi: 20km
C810, LRT systems - ChiÒu réng: 12,1m
2 SINGAPORE Sengkang & Punggol - TiÕt diÖn ngang 1 hép
New Towns - Lmax= 40,0m ; - Rmin= 75,0m
- Sö dông 2 hÖ ®µ gi¸o ch¹y d−íi
- Tæng chiÒu dµi: 3,2km
Middle Ring Road - ChiÒu réng: 12,2m
Missing Link - TiÕt diÖn ngang 1 hép
Kuala Lumpur - Lmax= 45,0m; - Rmin= 500,0m
3 MALAYSIA
- Tæng chiÒu dµi: 30km;
Light Rail Transit 2
Kuala Lumpur
- Lmax= 36,0m; - Rmin= 100,0m
- Sö dông 5 hÖ ®µ gi¸o ch¹y d−íi
4 THAILAND Wat Nakorn In Bridge - Lmax= 42,0m; - Rmin= 100,0m
- Tæng chiÒu dµi: 1,9 km; - ChiÒu réng: 18m
5 BANGLADESH Paksey Bridge
HiÖn nay trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®Êt n−íc, rÊt nhiÒu c«ng tr×nh cÇu lín ®−îc ®Çu t− vµ
x©y dùng nh−ng ®¸ng tiÕc c«ng nghÖ thi c«ng l¾p ghÐp d−íi ®µ gi¸o di ®éng vÉn ch−a ®−îc
xem lµ gi¶i ph¸p ®Ó çc ®¬n vÞ t− vÊn thiÕt kÕ xem xÐt, lùa chän. Trong t−¬ng lai gÇn, hµng
lo¹t çc tuyÕn ®−êng trªn cao sÏ ®−îc x©y dùng míi, ch¾c ch¾n c«ng nghÖ thi c«ng l¾p
ghÐp d−íi ®µ gi¸o di ®éng kh«ng thÓ bÞ bá qua v× tÝnh lîi thÕ vµ hiÖu qu¶ thùc tÕ cña nã.
HÖ thèng ®µ gi¸o di ®éng dïng l¾p ghÐp çc ph©n ®o¹n dÇm cã kh¶ n¨ng x©y dùng çc
cÇu ë khÈu ®é trung b×nh, chiÒu dµi vµ chiÒu cao cÇu lín b»ng ph−¬ng ph¸p l¾p çc ph©n
®o¹n thµnh tõng nhÞp mét ®¸p øng mäi ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, ®Þa chÊt, thñy v¨n c«ng tr×nh.
82
Víi hÖ thèng ®µ gi¸o di ®éng cã thÓ gi¶m tèi ®a gi¸ thµnh l¾p dùng vµ thêi gian chu kú
thi c«ng b»ng viÖc di chuyÓn toµn bé hÖ thèng ®µ gi¸o ®V ®−îc l¾p ®Æt tõ nhÞp ®Çu tiªn ®Õn
tõng nhÞp tiÕp theo. B»ng viÖc ¸p dông hÖ thèng ®µ gi¸o di ®éng, giao th«ng d−íi cÇu ®−îc
®¶m b¶o th«ng suèt trong qu¸ tr×nh x©y dùng.
Trong nh÷ng n¨m qua cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, ngµnh giao th«ng vËn t¶i
®V x©y dùng nhiÒu c«ng tr×nh quan träng víi nhiÒu c«ng nghÖ tiªn tiÕn kh¸c nhau. C«ng
nghÖ thi c«ng dÇm cÇu BTCT ph©n ®o¹n theo ph−¬ng ph¸p l¾p ghÐp trªn ®µ gi¸o di ®éng
(LG - Launching Gantries) cßn kh¸ míi mÎ vµ míi ®−îc giíi thiÖu b−íc ®Çu vµo ViÖt Nam.
ë çc n−íc ph¸t triÓn, çc c«ng ty ®i ®Çu vÒ c«ng nghÖ nµy nh−: STRUKTURAS vµ
NRS cña Nauy, RoRo cña CHLB §øc, Freyssinet cña Ph¸p, VSL cña Thôy SÜ … mçi c«ng
ty ®Òu cã bÒ dµy kinh nghiÖm vÒ c«ng nghÖ thi c«ng dÇm cÇu BTCT ph©n ®o¹n theo
ph−¬ng ph¸p l¾p ghÐp trªn ®µ gi¸o di ®éng. Hä ®i s©u vµo nghiªn cøu ph¸t triÓn ®Ó hoµn
thiÖn c«ng nghÖ theo h−íng c¶i tiÕn mét sè chi tiÕt vÒ cÊu t¹o hÖ ®µ gi¸o, vÒ øng dông thiÕt
bÞ kü thuËt tinh x¶o, chÝnh x¸c h¬n … Nh−ng tÊt c¶ vÉn ph¶i tu©n thñ vÒ nguyªn lý vµ tr×nh
tù chung cña c«ng nghÖ. §Ó cã thÓ n¾m b¾t ®−îc çc ®Æc ®iÓm chñ yÕu cña c«ng nghÖ,
phÇn nµy tiÕn hµnh kh¶o s¸t c«ng nghÖ cña 2 c«ng ty hµng ®Çu ®V nghiªn cøu, ph¸t triÓn vµ
øng dông c«ng nghÖ nµy lµ STRUKTURAS vµ NRS cña Nauy. ViÖc kh¶o s¸t c«ng nghÖ tËp
trung vµo çc ®Æc ®iÓm c¬ b¶n sau:
- TÝnh n¨ng c¬ b¶n vµ nguyªn lý ho¹t ®éng cña c«ng nghÖ.
- Çc bé phËn c¬ b¶n cña hÖ thèng ®µ gi¸o.
- Tæng hîp çc thiÕt bÞ chñ yÕu vµ gi¸ thµnh nhËp c«ng nghÖ.
- C«ng nghÖ chÕ t¹o çc ph©n ®o¹n dÇm ®óc s½n.
- C«ng nghÖ lao l¾p çc ph©n ®o¹n dÇm.
10.2.2. TÝnh n¨ng c¬ b¶n vµ nguyªn lý ho¹t ®éng cña c«ng nghÖ
10.2.2.1. Çc tÝnh n¨ng c¬ b¶n cña c«ng nghÖ

Víi ®Æc ®iÓm träng l−îng hÖ thèng ®µ gi¸o nhÑ, dÔ dµng th¸o l¾p trong qu¸ tr×nh thi
c«ng cïng víi sù trî gióp ®Æc biÖt cña hÖ thèng thñy lùc, hÖ thèng n©ng h¹, lao ®Èy hoµn
chØnh, c«ng nghÖ l¾p ghÐp ph©n ®o¹n dÇm d−íi hÖ thèng ®µ gi¸o di ®éng cã nh÷ng tÝnh
n¨ng næi bËt sau:
Cã kh¶ n¨ng sö dông l¹i hÖ thèng thiÕt bÞ cho tõng nhÞp víi chu tr×nh c«ng nghÖ lÆp ®i
lÆp l¹i t¹o sù vËn hµnh thuÇn thôc cña nh©n lùc, thiÕt bÞ. Do vËy ®em l¹i sù chuÈn x¸c trong
c«ng nghÖ, hiÖu qu¶ vÒ kinh tÕ, ®¸p øng n¨ng suÊt vµ tiÕn ®é c«ng tr×nh rÊt cao.
HÖ thèng ®µ gi¸o di ®éng ®−îc l¾p ®Æt trªn çc mè trô ®V thi c«ng xong vµ cø tuÇn tù l¾p
xong tõng nhÞp l¹i lao l¾p çc nhÞp tiÕp theo. C«ng nghÖ nµy ®¶m b¶o ®−îc kho¶ng kh«ng
bªn d−íi cho çc ph−¬ng tiÖn l−u th«ng thñy, bé ®Æc biÖt lµ trong çc thµnh phè lín víi mÆt
b»ng thi c«ng chËt hÑp, ph−¬ng tiÖn giao th«ng ®«ng ®óc, yªu cÇu vÒ m«i tr−êng ®« thÞ cao.
83
DÔ dµng ¸p dông cho çc cÇu víi çc lo¹i s¬ ®å kÕt cÊu nhÞp gi¶n ®¬n hay liªn tôc, çc
lo¹i mÆt c¾t ngang hép ®¬n hay hép kÐp vµ çc lo¹i khÈu ®é nhÞp th«ng th−êng víi chiÒu
dµi nhÞp tõ 35÷60 m. ChiÒu dµi cÇu th−êng ®−îc ¸p dông tõ 500 mÐt ®Õn vµi kil«mÐt. Trong
tr−êng hîp chiÒu dµi cÇu lín, cã thÓ triÓn khai thi c«ng nhiÒu mòi b»ng viÖc bè trÝ thªm
nhiÒu hÖ thèng ®µ gi¸o di ®éng.
Víi ®Æc ®iÓm thi c«ng çc ph©n ®o¹n dÇm ®óc s½n ®−îc lao l¾p d−íi ®µ gi¸o vµo vÞ trÝ,
sau ®ã c¨ng çp D¦L liªn kÕt çc ph©n ®o¹n víi nhau t¹o thµnh kÕt cÊu nhÞp, do vËy thêi
gian thi c«ng rÊt nhanh, chu tr×nh thi c«ng mét nhÞp trong thùc tÕ th«ng th−êng ®¹t ®−îc lµ
2 ÷ 3 ngµy/1 nhÞp.
HÖ ®µ gi¸o cã cÊu t¹o çc chèt ®Æc biÖt cã kh¶ n¨ng thi c«ng çc cÇu n»m trªn ®−êng
cong víi b¸n kÝnh nhá nhÊt cã thÓ ¸p dông: Rmin = 75m.
§é vâng lín nhÊt cña hÖ dÇm chÝnh: fmax= L/500
Träng l−îng lín nhÊt cña 1 ph©n ®o¹n dÇm: Smax = 80T
10.2.2.2. Nguyªn lý ho¹t ®éng cña c«ng nghÖ
HÖ ®µ gi¸o di ®éng dïng lao l¾p çc ph©n ®o¹n dÇm ®−îc ph©n thµnh hai lo¹i dùa trªn mèi
t−¬ng quan gi÷a cao ®é hÖ ®µ gi¸o vµ cao ®é kÕt cÊu nhÞp:
- HÖ ®µ gi¸o ch¹y trªn (Overhead).
- HÖ ®µ gi¸o ch¹y d−íi (Underslung).
10.2.2.2.1. HÖ ®µ gi¸o ch¹y trªn
HÖ ®µ gi¸o ch¹y trªn lµ hÖ ®µ gi¸o ®Æt cao bªn trªn kÕt cÊu nhÞp vµ truyÒn t¶i träng cña
hÖ ®µ gi¸o trùc tiÕp xuèng kÕt cÊu nhÞp vµ ®Ønh trô. §iÓm ®Æc tr−ng cña lo¹i h×nh nµy lµ
hÖ giµn chÝnh vµ mòi dÉn lao trªn 2 dÇm ®ì chÝnh: dÇm ®ì sau ®Æt trªn mÆt c¾t nhÞp ®V
lao l¾p phÝa trªn ®Ønh trô, dÇm ®ì tr−íc ®Æt trùc tiÕp trªn ®Ønh trô (h×nh 10.2.2a) hoÆc
còng ®Æt trªn ph©n ®o¹n dÇm ®V l¾p tr−íc trªn ®Ønh trô (h×nh 10.2.2b). Çc ph©n ®o¹n
dÇm khi lao l¾p sÏ ®−îc treo d−íi ®µ gi¸o b»ng çc thanh bar c−êng ®é cao cho ®Õn khi
c¨ng çp D¦L liªn tôc çc ®èt dÇm.
Do hÖ giµn chÝnh vµ mòi dÉn ch¹y cao bªn trªn kÕt cÊu nhÞp nªn ë hai ®Çu mòi dÉn tr−íc
vµ sau ®−îc cÊu t¹o çc hÖ kÝch chèng ®Æc biÖt xuèng ®Ønh trô vµ kÕt cÊu nhÞp ®Ó phôc vô
trong qu¸ tr×nh lao däc ®µ gi¸o. Víi lo¹i h×nh nµy, tÜnh kh«ng d−íi cÇu hoµn toµn ®−îc ®¶m
b¶o trong qu¸ tr×nh thi c«ng.
BiÖn ph¸p thi c«ng nh− h×nh 10.2.2a: dÇm ®ì tr−íc (cÊu t¹o cao h¬n dÇm ®ì sau) chèng
trùc tiÕp xuèng xµ mò trô, çc ®èt dÇm ®−îc l¾p hÕt toµn bé mét nhÞp vµ c¨ng çp dù øng
lùc liªn tôc t¹o thµnh nhÞp cÇu gèi lªn xµ mò trô. Do vËy xµ mò trô ph¶i ®ñ réng ®Ó võa ®ì
dÇm ®ì tr−íc võa ®ì mét ®Çu nhÞp cÇu.
84
H×nh 10.2.1: Kh¶ n¨ng thi c«ng cÇu cã b¸n kÝnh cong nhá nhÊt lµ 75m.
H×nh 10.2.2.a: HÖ ®µ gi¸o ch¹y trªn - DÇm ®ì tr−íc ®Æt trªn ®Ønh trô.
85
H×nh 10.2.2b: HÖ ®µ gi¸o ch¹y trªn – DÇm ®ì tr−íc ®Æt trªn dÇm chñ.
BiÖn ph¸p thi c«ng nh− h×nh 10.2.2b: ®èt dÇm trªn ®Ønh trô ®−îc l¾p tr−íc vµ cè ®Þnh
ch¾c ch¾n trªn ®Ønh trô t¹o mÆt b»ng cho dÇm ®ì tr−íc (cÊu t¹o t−¬ng tù dÇm ®ì sau). Cã thÓ
l¾p çc ®èt c©n b»ng qua ®Ønh trô tr−íc råi míi l¾p çc ®èt gi÷a nhÞp sau ®Ó gi¶m t¶i träng lªn
hÖ ®µ gi¸o hoÆc l¾p b×nh th−êng tõng nhÞp råi c¨ng çp dù øng lùc liªn tôc t¹o thµnh nhÞp
cÇu. Víi biÖn ph¸p nµy cã thÓ gi¶m t¶i träng lªn hÖ ®µ gi¸o (víi çc nhÞp cÇu L > 50m), cÊu
t¹o trô m¶nh h¬n kh«ng cã xµ mò trô nh−ng ph¶i cÊu t¹o çc mèi nèi −ít.
10.2.2.2.2. HÖ ®µ gi¸o ch¹y d−íi
HÖ ®µ gi¸o ch¹y d−íi lµ hÖ ®µ gi¸o tùa trªn çc gi¸ ®ì c«ng x«n ®−îc më réng tõ th©n
trô, do vËy cao ®é cña hÖ ®µ gi¸o cã thÓ ngang b»ng hoÆc thÊp h¬n cao ®é kÕt cÊu nhÞp.
§iÓm ®Æc tr−ng cña lo¹i h×nh nµy lµ ph¶i thi c«ng çc gi¸ ®ì c«ng x«n më réng tõ th©n trô
lµm ®iÓm tùa cho hÖ dÇm chÝnh vµ mòi dÉn lao phÝa trªn. DÇm chÝnh cã cÊu t¹o çc tay ®ì
t¹o ®iÓm tùa gi÷ çc ph©n ®o¹n dÇm khi lao l¾p. Çc ®iÓm tùa nµy cã thÓ ®iÒu chØnh vÞ trÝ
vµ cao ®é b»ng kÝch vµ çc tÊm ®Öm ®Ó ®¶m b¶o vÞ trÝ yªu cÇu khi lao l¾p vµ c¨ng çp D¦L
liªn tôc çc ®èt dÇm.
§èi víi hÖ ®µ gi¸o ch¹y d−íi, hÖ dÇm chÝnh vµ mòi dÉn lao trùc tiÕp trªn çc bµn l¨n ®Æt
trªn gi¸ ®ì c«ng x«n nªn mòi dÉn phÝa tr−íc cã cÊu t¹o uèn cong lªn theo chiÒu ®øng tõ 7o
÷ 10o ®Ó thuËn tiÖn trong qu¸ tr×nh lao däc khi mòi dÉn tiÕp xóc vµo bµn l¨n. Víi lo¹i h×nh
nµy, tÜnh kh«ng d−íi cÇu bÞ h¹n chÕ mét phÇn do kÕt cÊu gi¸ ®ì c«ng x«n më réng trô vµ hÖ
®µ gi¸o ch¹y d−íi.
86
Gi¸ ®ì c«ng xon
H×nh 10.2.2: HÖ ®µ gi¸o ch¹y d−íi – HÖ dÇm chÝnh vµ mòi dÉn lao
trªn gi¸ ®ì c«ng x«n më réng trô.
10.2.2.2.3. Chu tr×nh c«ng nghÖ
Qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng nghÖ thi c«ng dÇm BTCT ph©n ®o¹n l¾p ghÐp trªn ®µ gi¸o di
®éng dï lµ lo¹i h×nh ch¹y trªn hay ch¹y d−íi ®Òu ph¶i tu©n thñ nguyªn t¾c chung vÒ chu
tr×nh thùc hiÖn c«ng nghÖ nh− sau:
a) L¾p ®Æt hÖ ®µ gi¸o trªn nhÞp ®Çu tiªn
HÖ ®µ gi¸o ®−îc l¾p r¸p trªn nhÞp ®Çu tiªn b»ng cÈu vµ cã thÓ sö dông hÖ trô ®ì t¹m.
b) TiÕn hµnh lao l¾p çc ph©n ®o¹n dÇm
Çc ph©n ®o¹n dÇm ®óc s½n ®−îc vËn chuyÓn ra c«ng tr−êng theo h−íng lªn tõ phÝa sau
mè hoÆc theo ®−êng chui d−íi cÇu hoÆc s«ng. Cæng trôc ch¹y bªn trªn hÖ ®µ gi¸o nhÊc çc
®èt dÇm vµo vÞ trÝ vµ treo gi÷ trªn ®µ gi¸o.
c) C¨ng çp D¦L liªn kÕt çc ph©n ®o¹n dÇm
Sau khi lao l¾p toµn bé çc ®èt dÇm vµo vÞ trÝ, tiÕn hµnh c¨ng çc bã çp D¦L liªn kÕt
çc ph©n ®o¹n dÇm thµnh nhÞp cÇu ®Çu tiªn.
d) Lao däc ®µ gi¸o ®Õn nhÞp tiÕp theo
Sau khi ®V c¨ng kÐo D¦L nhÞp ®Çu tiªn xong, gi¶i phãng çc thanh treo hoÆc kÝch ®ì
®èt dÇm vµ di chuyÓn hÖ ®µ gi¸o tíi thi c«ng nhÞp tiÕp theo víi chu tr×nh t−¬ng tù.
87
a) L¾p ®Æt hÖ ®µ gi¸o trªn nhÞp ®Çu tiªn
b) TiÕn hµnh lao l¾p çc ph©n ®o¹n dÇm.
c) C¨ng çp D¦L liªn kÕt çc ph©n ®o¹n dÇm
d) Lao däc ®µ gi¸o ®Õn nhÞp tiÕp theo

H×nh 10.2.3. Chu tr×nh c«ng nghÖ
10.2.2.3. Çc phÇn c¬ b¶n cña hÖ ®µ gi¸o

CÊu t¹o cña hÖ thèng ®µ gi¸o gåm cã çc bé phËn c¬ b¶n sau:
- HÖ giµn chÝnh, dÇm chÝnh (Main truss, Main girder).
- Mòi dÉn (Nose truss).
- Cæng trôc lao l¾p ®èt dÇm (Crane).
- HÖ dÇm ®ì, gi¸ ®ì c«ng x«n (Support beam, Bracket).
- HÖ thèng kÝch ®Èy lao däc ®µ gi¸o (Launching system).
10.2.2.3.1. HÖ giµn chÝnh, dÇm chÝnh
Víi yªu cÇu giµn chÝnh hay dÇm chÝnh ph¶i ®¶m b¶o ®é cøng ®Ó chÞu tÜnh t¶i çc ph©n
®o¹n dÇm, cã thÓ lao ®Èy däc giµn trªn çc trôc l¨n vµ tù nã ph¶i lµm ®−êng l¨n cho cÈu
88
cæng di chuyÓn bªn trªn, do vËy cã thÓ cÊu t¹o chóng ë d¹ng giµn thanh kh«ng gian (®èi
víi hÖ ®µ gi¸o ch¹y trªn) hay d¹ng dÇm hép thÐp (®èi víi hÖ ®µ gi¸o ch¹y d−íi). Th«ng
th−êng hÖ giµn thanh kh«ng gian cã biªn cøng song song ®−îc sö dông phæ biÕn ®Ó lµm
giµn chÝnh v× nh÷ng −u ®iÓm nh−: träng l−îng nhÑ, dÔ thao t¸c thi c«ng, dÔ l¾p dùng t¹i
hiÖn tr−êng… HÖ gåm cã 2 giµn ch¹y 2 bªn, mçi giµn ph¶i tù ®øng th¼ng æn ®Þnh nªn trªn
mÆt c¾t ngang, giµn cã cÊu t¹o më réng ch©n thµnh h×nh tam gi¸c víi hai thanh m¹ h¹.
H×nh 10.2.4 m« t¶ cÊu t¹o chung cña giµn chÝnh.
H×nh 10.2.4: HÖ giµn chÝnh – D¹ng giµn thanh kh«ng gian cã biªn song song.
Tïy theo yªu cÇu vÒ khÈu ®é nhÞp, bÒ réng mÆt cÇu, çc yÕu tè nµy sinh ra t¶i träng lªn
hÖ ®µ gi¸o lín hay nhá, tõ ®ã hÖ giµn chÝnh cã cÊu t¹o phï hîp, ph¶i ®¹t çc chØ tiªu kü
thuËt vÒ chiÒu dµi, ®é cøng… CÊu t¹o chung cña mét hÖ dÇm chÝnh dïng thi c«ng nhÞp dµi
45,0m víi bÒ réng mÆt cÇu 26,0m gåm 2 hép ®¬n ®−îc m« t¶ t¹i h×nh 10.2.5.
HÖ giµn chÝnh
1/2 MÆt ®øng
PhÝa ngoµi
PhÝa trong
1/2 MÆt b»ng
H×nh 10.2.5: Mét vÝ dô cÊu t¹o chung hÖ giµn chÝnh dïng thi c«ng nhÞp 45,0m
89
10.2.2.3.2. Mòi dÉn
Hai ®Çu giµn chÝnh ®−îc nèi víi hÖ mòi dÉn gåm cã:
- Mòi dÉn tr−íc (Front nose truss).
- Mòi dÉn sau (Rear nose truss).
T−¬ng tù giµn chÝnh, mòi dÉn còng cÊu t¹o d¹ng giµn thanh kh«ng gian cã biªn cøng
song song. Víi ®Æc ®iÓm t−¬ng ®ång vÒ quy tr×nh thi c«ng vµ s¬ ®å chÞu lùc, cÊu t¹o chung
mòi dÉn cña hÖ ®µ gi¸o ch¹y trªn vµ hÖ ®µ gi¸o ch¹y d−íi hoµn toµn gièng nhau. Riªng ë
®Çu mòi dÉn cã cÊu t¹o kh¸c biÖt gi÷a hai lo¹i h×nh ch¹y trªn vµ ch¹y d−íi ®Ó phï hîp cho
c«ng t¸c lao däc hÖ ®µ gi¸o.
a) Mòi dÉn hÖ ®µ gi¸o ch¹y trªn
Do hÖ giµn chÝnh vµ mòi dÉn ch¹y cao bªn trªn kÕt cÊu nhÞp nªn ë hai ®Çu mòi dÉn tr−íc
vµ sau ®−îc cÊu t¹o çc hÖ kÝch chèng ®Æc biÖt xuèng ®Ønh trô hoÆc kÕt cÊu nhÞp ®Ó phôc vô
trong qu¸ tr×nh lao däc ®µ gi¸o. Bè trÝ chung cña hÖ kÝch chèng ®−îc m« t¶ t¹i h×nh 10.2.6.
b) Mòi dÉn hÖ ®µ gi¸o ch¹y d−íi
§èi víi hÖ ®µ gi¸o ch¹y d−íi, hÖ giµn chÝnh vµ mòi dÉn lao trùc tiÕp trªn çc bµn l¨n
®Æt trªn gi¸ ®ì c«ng x«n nªn mòi dÉn phÝa tr−íc cã cÊu t¹o uèn cong lªn theo chiÒu ®øng
tõ 7o ÷ 10o ®Ó thuËn tiÖn trong qu¸ tr×nh lao däc khi mòi dÉn tiÕp xóc vµo bµn l¨n. CÊu
t¹o c¬ b¶n cña hÖ kÝch chèng ®−îc m« t¶ t¹i h×nh 10.2.7.
5150 5150
Mòi dÉn sau Mòi dÉn tr−íc

3805
HÖ kÝch chèng
6805
HÖ kÝch chèng
H×nh 10.2.6: VÝ dô cÊu t¹o kÝch chèng ®Çu mòi dÉn hÖ ®µ gi¸o ch¹y trªn
90
§o¹n mòi 1 §o¹n mòi 2
MÆt ®øng
§o¹n mòi 1 §o¹n mòi 2

PhÝa ngoµi
PhÝa trong
MÆt b»ng
H×nh 10.2.7: Mét vÝ dô vÒ cÊu t¹o ®Çu mòi dÉn cña hÖ ®µ gi¸o ch¹y d−íi
10.2.2.3.3. HÖ dÇm ®ì, gi¸ ®ì c«ng x«n

10.2.2.3.3.1. HÖ dÇm ®ì ®µ gi¸o ch¹y trªn
HÖ dÇm ®ì th−êng cã cÊu t¹o d¹ng dÇm hép thÐp, tïy theo ®Æc ®iÓm chi tiÕt cña c«ng
nghÖ, hÖ dÇm ®ì gåm cã:
- 1 dÇm ®ì tr−íc (Front support beam).
- 2 dÇm ®ì sau (Rear support beam).
Çc dÇm ®ì ®−îc ®Æt trªn ®Ønh trô hoÆc trªn mÆt cÇu phÝa trªn ®Ønh trô th«ng qua çc ô
chèng, kÝch thñy lùc vµ çc tÊm ®Öm ®Ó ®iÒu chØnh ®¶m b¶o mÆt dÇm ®ì lu«n n»m ngang.
Tïy theo bÒ réng cÇu vµ chiÒu dµi nhÞp mµ ta cã tÜnh t¶i çc ®èt dÇm, träng l−îng hÖ ®µ
gi¸o, tõ ®ã quyÕt ®Þnh ®é cøng cña dÇm ®ì. Th«ng th−êng dÇm ®ì cã tiÕt diÖn ngang h×nh
hép víi kÝch th−íc:
ChiÒu réng: 0,5 ÷ 0,8 m.
ChiÒu cao: 1,6 ÷ 2,6 m.
a) DÇm ®ì tr−íc
Víi biÖn ph¸p thi c«ng nh− ®V nãi ë trªn, dÇm ®ì tr−íc th−êng cã tiÕt diÖn cao h¬n dÇm
®ì sau do yªu cÇu ®é cøng cao h¬n v× chØ cã hai ®iÓm kª chÝnh trªn ®Ønh xµ mò vµ trong
qu¸ tr×nh lao däc träng l−îng cña ®µ gi¸o sÏ chuyÓn lÖch dÇn vÒ dÇm ®ì tr−íc. DÇm ®ì
tr−íc ®−îc gi÷ trªn ®Ønh trô b»ng 4 kÝch thñy lùc 600T t¹i hai ®iÓm kª, mçi ®iÓm cã 2 kÝch
®èi xøng qua tim dÇm ®ì. H×nh 10.2.8 m« t¶ bè trÝ chung cña dÇm ®ì tr−íc.
Víi biÖn ph¸p thi c«ng nh− h×nh 10.2.8, çc ®èt dÇm phÝa trªn ®Ønh trô ®−îc l¾p tr−íc vµ
cè ®Þnh v÷ng ch¾c ®Ó t¹o mÆt b»ng cho dÇm ®ì tr−íc. Do vËy, dÇm ®ì tr−íc còng ®−îc ®Æt
91
trªn kÕt cÊu nhÞp nh− dÇm ®ì sau nªn còng cã cÊu t¹o t−¬ng tù nh− dÇm ®ì sau vµ cã thÓ
gia c−êng thªm hoÆc bè trÝ thªm ®iÓm kª xuèng ®èt dÇm ®Ønh trô.
DÇm ®ì tr−íc
KÝch 600T
H×nh 10.2.8: DÇm ®ì tr−íc, hÖ ®µ gi¸o ch¹y trªn
b) DÇm ®ì sau
DÇm ®ì sau tùa trªn mÆt cÇu ®V thi c«ng. Tïy theo bÒ réng mÆt cÇu mµ cã thÓ bè trÝ
thªm çc ®iÓm kª dÇm ngoµi hai ®iÓm kª chÝnh.
T¹i hai ®iÓm kª chÝnh ë hai ®Çu ngoµi cïng, dÇm ®ì sau tùa lªn mÆt cÇu th«ng qua 4
kÝch thñy lùc 500T, mçi ®iÓm cã 2 kÝch ®èi xøng qua tim dÇm ®ì. H×nh 10.2.9 m« t¶ bè trÝ
chung cña 1 dÇm ®ì sau, ë ®©y cã thªm hai ®iÓm kª phô phÝa trong sö dông 4 kÝch 250T.
HÖ giµn chÝnh
KÝch 250T DÇm ®ì sau
KÝch 500T
H×nh 10.2.9: DÇm ®ì sau, hÖ ®µ gi¸o ch¹y trªn
92
Víi yªu cÇu ®Æc tr−ng cña c«ng nghÖ lao däc hÖ ®µ gi¸o, cÇn ph¶i cã 2 dÇm ®ì sau ®Ó
thay ®æi trong qu¸ tr×nh lao däc. T¹i thêi ®iÓm ®Çu mòi dÉn tr−íc võa lao ®Õn trô tr−íc vµ
chèng kÝch lªn trô tr−íc ®Ó gi÷ æn ®Þnh, ph¶i tiÕn hµnh th¸o hÖ dÇm ®ì tr−íc tõ trô sau
chuyÓn lªn trô tr−íc, do vËy ph¶i l¾p ®Æt thªm 1 dÇm ®ì sau vµo s¸t bªn dÇm ®ì tr−íc tr−íc
khi chuyÓn dÇm ®ì tr−íc ®i.
10.2.2.3.3.2. HÖ gi¸ ®ì c«ng x«n ®µ gi¸o ch¹y d−íi
HÖ gi¸ ®ì c«ng x«n ®−îc neo gi÷ vµo th©n trô ®Ó më réng th©n trô ra hai bªn theo
ph−¬ng ngang cÇu, t¹o mÆt b»ng cho bµn l¨n vµ kÝch ®ì hÖ ®µ gi¸o. H×nh 10.2.10 thÓ hiÖn
hÖ gi¸ ®ì c«ng x«n më réng trô. Hai gi¸ ®ì c«ng x«n ®èi xøng hai bªn ®−îc l¾p vµo çc
mÊu neo chê s½n trªn th©n trô vµ ®−îc neo cøng víi nhau b»ng hÖ thèng çc thanh bar
c−êng ®é cao. CÊu t¹o chung cña hÖ gi¸ ®ì c«ng x«n ®−îc m« t¶ t¹i h×nh 10.2.11
10.2.2.3.3.3. CÈu cæng lao l¾p çc ®èt dÇm
CÈu cæng cã t¸c dông n©ng çc ph©n ®o¹n dÇm vµ ®−a vµo ®óng vÞ trÝ cña kÕt cÊu nhÞp.
§−êng ray ch¹y däc cho cÈu cæng chÝnh lµ m¹ trªn cña hÖ ®µ gi¸o di ®éng. HÖ thèng cÈu
bªn trªn cã thÓ di chuyÓn theo ph−¬ng ngang ®Ó ®iÒu chØnh vÞ trÝ çc ph©n ®o¹n dÇm. H×nh
10.2.12 m« t¶ cÊu t¹o cÈu cæng trªn hÖ ®µ gi¸o di ®éng ch¹y d−íi.
Thanh Bar D¦L
1/2 mÆt b»ng
Thanh Bar D¦L
Thanh Bar D¦L
1/2 mÆt ®øng
H×nh 10.2.10: VÝ dô cÊu t¹o gÝa ®ì c«ng x«n, hÖ ®µ gi¸o ch¹y d−íi
93
§èi víi tr−êng hîp çc ph©n ®o¹n dÇm ®−îc xe vËn chuyÓn chë ra trªn çc nhÞp ®V thi
c«ng xong, hÖ cÈu cæng ph¶i di chuyÓn vÒ phÝa mòi dÉn sau ®Ó nhÊc ®èt dÇm tõ mÆt cÇu ®V
thi c«ng tr−íc. §Ó cã thÓ ®−a ra phÝa tr−íc, çc ®èt dÇm ph¶i ë vÞ trÝ xoay däc theo tim cÇu
®Ó di chuyÓn ë kho¶ng trèng gi÷a hai giµn chÝnh. Khi tíi vÞ trÝ ®èt dÇm ph¶i ®−îc h¹ thÊp
phÝa d−íi hÖ giµn chÝnh råi míi xoay ngang vµ ®−îc n©ng lªn vµo ®óng vÞ trÝ yªu cÇu. Do
vËy, çc ®èt dÇm khi lao l¾p ®−îc treo d−íi cÈu, cæng qua bé phËn m©m xoay cã kh¶ n¨ng
quay çc ®èt dÇm theo ph−¬ng ngang.
H×nh 10.2.11: GÝa ®ì c«ng x«n, hÖ ®µ gi¸o ch¹y d−íi
H×nh 10.2.12: CÈu cæng ch¹y trªn hÖ ®µ gi¸o di ®éng
94
10.2.2.3.3.4. HÖ thèng kÝch ®Èy lao däc ®µ gi¸o
KÝch ®Èy Chèt

dÇm
B¸nh xe
H×nh 10.2.13: HÖ kÝch ®Èy lao däc ®µ gi¸o
Sau khi thi c«ng hoµn tÊt mét nhÞp, çc liªn kÕt treo gi÷ hay chèng ®ì çc ph©n ®o¹n
dÇm ®−îc th¸o dì, hÖ ®µ gi¸o ®−îc h¹ xuèng çc bµn l¨n vµ lao däc tíi nhÞp tiÕp theo b»ng
hÖ thèng kÝch ®Èy g¾n t¹i çc dÇm ®ì hay çc gi¸ ®ì c«ng x«n. H×nh 10.2.13 m« t¶ hÖ
thèng kÝch ®Èy g¾n trªn hÖ gi¸ ®ì c«ng x«n cña lo¹i h×nh ®µ gi¸o ch¹y d−íi.
H×nh 10.2.14 m« t¶ cÊu t¹o hÖ thèng kÝch ®Èy lao däc ®µ gi¸o, mçi chu tr×nh ®Èy lµ 1,0m.
KÍCH 100T Hµnh tr×nh
460 200 1700 1000
H×nh 10.2.14: CÊu t¹o hÖ kÝch ®Èy lao däc ®µ gi¸o
10.2.3. Tæng hîp çc thiÕt bÞ chñ yÕu vµ gi¸ thµnh nhËp c«ng nghÖ
Qua ph©n tÝch ë phÇn 10.2.2 cã thÓ thèng kª çc thiÕt bÞ chñ yÕu cña c«ng nghÖ thi c«ng
cÇu BTCT ph©n ®o¹n l¾p trªn ®µ gi¸o di ®éng theo b¶ng 10.2.2. Çc sè liÖu chi tiÕt cña thiÕt
bÞ lÊy theo c«ng nghÖ thi c«ng cÇu BTCT ph©n ®o¹n l¾p trªn ®µ gi¸o di ®éng ch¹y trªn cña
c«ng ty NRS thùc hiÖn n¨m 2000 t¹i dù ¸n Middle ring road ë néi « thñ ®« Kuala Lumpur -
Malaysia víi çc ®Æc ®iÓm dù ¸n nh− sau:
95
Tæng chiÒu dµi cÇu: 3,2km.
KhÈu ®é nhÞp lín nhÊt: 45,0m.
MÆt c¾t ngang: 2 hép song song, mçi hép réng 12,2m.
B¸n kÝnh cong: 500m.
B¶ng 10.2.2: Tæng hîp çc thiÕt bÞ chñ yÕu cña c«ng nghÖ
STT H¹ng môc, cÊu kiÖn §¬n vÞ Khèi l−îng
HÖ ®µ gi¸o: gåm: tÊn ≈ 400
Giµn chÝnh giµn 2
1 Mòi dÉn giµn 4
KÝch chèng mòi dÉn bé 4
CÈu cæng 50 T çi 1
HÖ dÇm ®ì: gåm:
DÇm ®ì tr−íc bé 1
KÝch 600T çi 4
2
DÇm ®ì sau bé 2
KÝch 500T çi 8
KÝch 250T çi 8
HÖ kÝch ®Èy lao däc gåm:
3 Bµn l¨n g¾n trªn dÇm ®ì çi 6
KÝch 100T çi 2
Qua tiÕp xóc vµ trao ®æi, c«ng ty NRS ®V ®−a ra gi¸ t¹m tÝnh ®èi víi toµn bé thiÕt bÞ vµ
chuyÓn giao c«ng nghÖ nh− b¶ng 10.2.3 d−íi ®©y.
B¶ng 10.2.3: Gi¸ thµnh thiÕt bÞ vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ
STT H¹ng môc chñ yÕu Khèi l−îng Gi¸ thµnh

ThiÕt bÞ 678.000 USD
1 Toµn bé kÕt cÊu thÐp: USD 850/T 400 TÊn 340.000 USD
2 HÖ kÝch, bµn l¨n, cÈu, thanh bar Toµn bé 338.000 USD
§µo t¹o vµ chuyÓn giao 237.000 USD
3 §µo t¹o kü s− tÝnh to¸n thiÕt kÕ 2-3 ng−êi 177.000 USD
4 Gi¸m s¸t l¾p ®Æt vµ vËn hµnh 3-4 th¸ng 60.000 USD
Tæng céng 915.000 USD
B¶ng gi¸ trªn chØ lµ t¹m tÝnh, cã thÓ bµn b¹c vµ tháa thuËn l¹i trong çc cuéc tiÕp xóc vµ
ký kÕt hîp ®ång. Gi¸ trÞ trªn ch−a tÝnh ®Õn thuÕ nhËp khÈu, thuÕ VAT vµ çc thuÕ kh¸c
theo luËt ViÖt Nam.
PhÇn kÕt cÊu thÐp ë môc 01 ®−îc tÝnh víi gi¸ 850USD/TÊn. TÊt c¶ kÕt cÊu thÐp ®−îc chÕ
t¹o s½n, vËn chuyÓn vµ bµn giao t¹i c¶ng theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. Kh¸ch hµng tù l¾p
r¸p theo chØ dÉn vµ gi¸m s¸t cña nhµ s¶n xuÊt nh− môc 04 - b¶ng 10.2.3.
ViÖc ®µo t¹o kü s− tÝnh to¸n thiÕt kÕ nh− môc 03 ®−îc tiÕn hµnh chñ yÕu ë v¨n phßng
NRS ë Kuala Lumpur - Malaysia hay v¨n phßng NRS ë Bang Kok - Th¸i Lan. Chi phÝ di
chuyÓn, ¨n ë cho çc kü s− do kh¸ch hµng chi tr¶.
96
Víi tÝnh to¸n s¬ bé, toµn bé kÕt cÊu thÐp cña hÖ ®µ gi¸o chóng ta cã thÓ s¶n xuÊt hoµn
toµn trong n−íc, chØ mua çc thiÕt bÞ chuyªn dông vµ hîp t¸c chuyÓn giao c«ng nghÖ, gi¸
thµnh c«ng nghÖ cã thÓ gi¶m xuèng 25%.
10.2.4. C«ng nghÖ chÕ t¹o çc ph©n ®o¹n dÇm ®óc s½n
Víi gi¶i ph¸p c«ng nghÖ nµy, ®iÓm ®Æc tr−ng lµ çc ph©n ®o¹n dÇm BTCT ®−îc ®óc s½n
trong c«ng x−ëng vµ sau ®ã ®−îc vËn chuyÓn ra lao l¾p t¹i hiÖn tr−êng. Ngµy nay, víi rÊt
nhiÒu nghiªn cøu vµ ¸p dông vÒ vËt liÖu BTCT, viÖc thi c«ng çc kÕt cÊu BTCT trë nªn v«
cïng thuËn tiÖn, ®¶m b¶o ®−îc nh÷ng yªu cÇu vÒ chÊt l−îng rÊt cao ®Æc biÖt lµ viÖc thi
c«ng kÕt cÊu BTCT trong c«ng x−ëng. HiÖn t¹i ë mét sè n−íc ®V sö dông bª t«ng c−êng ®é
cao 60 ÷ 70 MPa.
10.2.3.1. Yªu cÇu vÒ vËt liÖu

VËt liÖu sö dông ph¶i ®¶m b¶o çc yªu cÇu sau:
ThÐp th−êng sö dông theo tiªu chuÈn ASTM ph¶i lµ lo¹i cã gê, trõ khi sö dông çc thanh
thÐp tr¬n, sîi thÐp trßn tr¬n lµm thÐp ®ai xo¾n, lµm mãc treo hoÆc lµm l−íi thÐp.
Bª t«ng dïng trong kÕt cÊu dÇm hép cã c−êng ®é tèi thiÓu lµ 35 MPa t¹i 28 ngµy tuæi.
ë thêi ®iÓm th¸o dì v¸n khu«n çc ®èt dÇm, c−êng ®é bª t«ng chÞu nÐn kh«ng ®−îc nhá
h¬n 17 MPa. Khi lao l¾p çc ®èt dÇm ph¶i cã ®ñ tuæi t−¬ng ®−¬ng 14 ngµy ë nhiÖt ®é 21oC.
ViÖc sö dông çc phô gia bª t«ng ph¶i n»m trong danh môc ®−îc phÐp sö dông, ph¶i
®−îc sù cho phÐp cña chñ ®Çu t− vµ tu©n theo çc chØ dÉn cña nhµ s¶n xuÊt.
10.2.3.2. Kü thuËt ®óc ph©n ®o¹n dÇm theo nguyªn t¾c nèi tiÕp xóc (ph−¬ng
ph¸p in o¶n)
§Ó sù liªn kÕt gi÷a çc ph©n ®o¹n dÇm ®ñ kh¶ n¨ng chèng l¹i lùc c¾t ph¸t sinh trong giai
®o¹n thi c«ng vµ khai th¸c, mÆt tiÕp xóc gi÷a çc ®èt ph¶i cã çc khãa chèng c¾t vµ mèi nèi
tiÕp xóc ph¶i kÝn khÝt, tr¸nh sù x©m nhËp cña m«i tr−êng. §Ó tháa mVn çc yªu cÇu trªn, viÖc
®óc dÇm ®−îc tiÕn hµnh theo nguyªn t¾c nèi tiÕp xóc hay kü thuËt ‘in o¶n’ (Match casting).
Néi dung c¬ b¶n cña kü thuËt nµy lµ viÖc thi c«ng çc ®èt dÇm ph¶i theo tr×nh tù lÇn l−ît
tõng ®èt nèi tiÕp nhau, bÒ mÆt liªn kÕt cña ®èt ®óc tr−íc lµm v¸n khu«n cho ®èt tiÕp theo.
Kü thuËt nµy cã hai ph−¬ng ph¸p ®óc chÝnh: BÖ ®óc toµn nhÞp (Long line casting) vµ bÖ ®óc
ph©n ®o¹n (Short line casting).
10.2.3.2.1. BÖ ®óc toµn nhÞp (Long-line-casting)
BÖ ®óc dÇm cã chiÒu dµi b»ng chiÒu dµi nhÞp vµ ®−îc t¹o dèc däc theo ®óng ®é dèc thiÕt
kÕ cña kÕt cÊu nhÞp khi hoµn thiÖn. HÖ thèng v¸n khu«n di chuyÓn däc chiÒu dµi nhÞp vµ
®−îc ®iÒu chØnh theo ®óng ®é dèc däc vµ tr¾c ngang cña kÕt cÊu nhÞp. Çc ph©n ®o¹n dÇm
®−îc ®óc lÇn l−ît theo kü thuËt ‘in o¶n’.
97
H×nh 10.2.15. §èt dÇm ®óc s½n H×nh 10.2.16. §óc ®èt dÇm tiÕp theo
Ph−¬ng ph¸p nµy cã thuËn lîi lµ tiÕn ®é s¶n xuÊt nhanh h¬n, dÔ dµng kiÓm so¸t chÝnh
x¸c ®é dèc däc còng nh− dèc ngang cña kÕt cÊu nhÞp ®Æc biÖt lµ nhÞp cÇu cong. Tuy nhiªn
yªu cÇu vÒ mÆt b»ng bÖ ®óc lín h¬n, ®¶m b¶o v÷ng ch¾c ®Ó kh«ng bÞ lón ¶nh h−ëng ®Õn
h×nh d¹ng chung cña kÕt cÊu nhÞp vµ sù kÝn khÝt cña çc ®èt dÇm khi liªn kÕt.
10.2.3.2.2. BÖ ®óc ph©n ®o¹n (Short line casting)

BÖ ®óc dÇm cã chiÒu dµi chØ b»ng 2 lÇn chiÒu dµi ®èt ®óc, v¸n khu«n dÇm vµ 1 mÆt v¸n
khu«n bÞt ®Çu ®Æt cè ®Þnh, v¸n khu«n ®¸y cã thÓ ®iÒu chØnh cao ®é vµ ®é nghiªng theo
ph−¬ng däc cÇu. Sau khi ®óc xong vµ bª t«ng ®V ®ñ c−êng ®é yªu cÇu, ph©n ®o¹n. §èt
dÇm ®óc s½n dÇm ®−îc di chuyÓn vÒ phÝa tr−íc ®Ó lÊy mÆt b»ng ®óc ph©n ®o¹n tiÕp theo.
Ph−¬ng ph¸p nµy yªu cÇu mÆt b»ng bÖ ®óc nhá h¬n nh−ng çc ®èt ®óc ph¶i chê mét thêi
gian tèi thiÓu ®Ó bª t«ng ®ñ c−êng ®é tr−íc khi nhÊc chuyÓn vµ ph¶i tÝnh to¸n chi tiÕt ®Ó
®iÒu chØnh ®é dèc däc, dèc ngang vµ c¶ gãc chuyÓn h−íng (®èi víi cÇu cong) cho tõng ®èt
dÇm ®Ó ®¶m b¶o h×nh d¹ng tæng thÓ cña kÕt cÊu nhÞp.
10.2.3.3. C«ng nghÖ lao l¾p dÇm

C«ng t¸c lao l¾p çc ph©n ®o¹n dÇm trong c«ng nghÖ thi c«ng cÇu BTCT ph©n ®o¹n l¾p
trªn ®µ gi¸o di ®éng vÒ nguyªn t¾c kh«ng cã g× kh¸c biÖt víi c«ng t¸c lao l¾p çc ®èt dÇm
trong c«ng nghÖ l¾p hÉng. Tuy nhiªn víi ®Æc thï riªng cña c«ng nghÖ, c«ng t¸c lao l¾p çc
ph©n ®o¹n dÇm ë ®©y cã mét sè biÕn ®æi, ph¸t triÓn cho phï hîp c«ng nghÖ, ®¶m b¶o yªu
cÇu, tiªu chuÈn kü thuËt.
10.2.3.3.1. Lao l¾p b»ng cÈu cæng
Khi ®iÒu kiÖn mÆt b»ng bªn d−íi thuËn tiÖn, çc ®èt dÇm cã thÓ ®−îc vËn chuyÓn ®Õn
phÝa d−íi nhÞp vµ viÖc n©ng lªn, ®Æt çc ®èt dÇm vµo vÞ trÝ rÊt thuËn tiÖn.
Trong tr−êng hîp ®iÒu kiÖn mÆt b»ng kh«ng cho phÐp, çc ®èt dÇm ®−îc chë ®Õn phÝa
mòi dÉn sau trªn mÆt cÇu ®V hoµn thµnh. CÈu cæng chuyÓn çc ®èt dÇm tõ sau ra tr−íc vµ
xoay ngang ®èt dÇm h¹ vµo ®óng vÞ trÝ yªu cÇu.
98
10.2.3.3.2. Thi c«ng lao l¾p tõng nhÞp (Span-by-span erection method)
§©y lµ ph−¬ng ph¸p th«ng dông sö dông cho çc nhÞp trung b×nh tõ 35m # 50m. §Æc
®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ thi c«ng l¾p toµn bé çc ph©n ®o¹n cña mét nhÞp, tiÕn hµnh
c¨ng kÐo çp D¦L tÊt c¶ çc ®èt dÇm, hoµn tÊt vµ lao däc ®µ gi¸o tiÕp tôc thi c«ng çc nhÞp
tiÕp theo. Ph−¬ng ph¸p thi c«ng nµy ®¬n gi¶n, tiÕn ®é thi c«ng nhanh h¬n.
10.2.3.3.3. Thi c«ng hÉng c©n b»ng (Balanced-cantilever erection method)
Ph−¬ng ph¸p nµy sö dông phï hîp cho çc nhÞp lín h¬n, chiÒu dµi nhÞp tõ 50m ®Õn 70m.
§Æc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ thi c«ng l¾p ®èi xøng c©n b»ng qua tim trô vµ c¨ng tr−íc
çc ph©n ®o¹n dÇm víi nhau t¹o thµnh hÖ khung T ®èi xøng. Çc ph©n ®o¹n gi÷a nhÞp ®−îc
lao l¾p sau cïng, thi c«ng mèi nèi −ít vµ tiÕn hµnh c¨ng kÐo D¦L nèi liªn tôc kÕt cÊu nhÞp.
Sö dông ph−¬ng ph¸p nµy phï hîp cho çc nhÞp lín v× trong qu¸ tr×nh thi c«ng, çc ®èt
dÇm khi l¾p ®èi xøng qua trô cã thÓ tù c©n b»ng do vËy hÖ ®µ gi¸o chØ chÞu t¶i träng chñ yÕu
cña çc ®èt dÇm gi÷a, kh«ng ®ßi hái ®µ gi¸o ph¶i cã ®é cøng cao, cã cÊu t¹o to lín vµ nÆng nÒ.
10.2.3.3.4. Mèi nèi gi÷a çc ®èt dÇm

§iÓm ®Æc tr−ng riªng biÖt cña c«ng nghÖ thi c«ng cÇu BTCT l¾p ghÐp nãi chung vµ c«ng
nghÖ thi c«ng cÇu BTCT D¦L ph©n ®o¹n l¾p ghÐp d−íi ®µ gi¸o di ®éng nãi riªng lµ xö lý
mèi nèi gi÷a çc ph©n ®o¹n. Trªn bÒ mÆt tiÕp gi¸p gi÷a hai ®èt dÇm ph¶i bè trÝ çc khãa
chèng c¾t trªn suèt chiÒu cao s−ên dÇm vµ ë c¶ çc b¶n ®Ønh vµ ®¸y. VÊn ®Ò ®Æc biÖt quan
träng ®èi víi çc mèi nèi lµ ph¶i ®¶m b¶o bÒ mÆt tiÕp xóc tèt, khÝt chÆt gi÷a hai ®èt dÇm.
Cã hai lo¹i mèi nèi theo tiªu chuÈn 22TCN-272-01 bao gåm:
- Mèi nèi lo¹i A: mèi nèi −ít (Wet joint).
- Mèi nèi lo¹i B: mèi nèi kh« (Dry joint).
a) Mèi nèi kh«:
Mèi nèi kh« lµ lo¹i mèi nèi kh«ng dïng bÊt cø vËt liÖu dÝnh b¸m nµo gi÷a hai mÆt tiÕp
xóc cña hai ®èt dÇm. Keo epoxi cã thÓ dïng chØ ®Ó miÕt m¹ch bªn ngoµi ng¨n c¶n çc t¸c
nh©n x©m thùc tõ m«i tr−êng. §©y lµ gi¶i ph¸p mèi nèi t¹o thuËn tiÖn cho c«ng t¸c lao l¾p,
gi¶m bít mét sè c«ng t¸c hiÖn tr−êng gióp ®Èy nhanh tiÕn ®é thi c«ng.
Ng−îc l¹i, yªu cÇu ®èi víi c«ng t¸c s¶n xuÊt çc ph©n ®o¹n dÇm trong c«ng x−ëng ®ßi
hái ph¶i ®¹t chÊt l−îng rÊt cao vÒ vËt liÖu, vÒ kÝch th−íc, ®Æc biÖt ®èi víi çc bÒ mÆt tiÕp
xóc ph¶i ®¶m b¶o ®é kÝn khÝt.
Tuy nhiªn sau mét sè c«ng tr×nh ¸p dông, mèi nèi kh« ph¸t sinh nhiÒu khuyÕt ®iÓm nh−:
c«ng t¸c qu¶n lý chÊt l−îng mèi nèi t¹i c«ng tr−êng rÊt khã kh¨n, kh¶ n¨ng chèng x©m
thùc cña m«i tr−êng thÊp…. Víi nh÷ng lý do nh− vËy, võa qua çc nhµ khoa häc trªn thÕ
giíi ®V ®−a ra nh÷ng c¶nh b¸o vµ khuyªn kh«ng nªn sö dông lo¹i mèi nèi nµy.
99
b) Mèi nèi −ít:
Mèi nèi −ít lµ lo¹i mèi nèi sö dông vËt liÖu dÝnh b¸m gi÷a hai mÆt tiÕp xóc cña hai ®èt
dÇm. Gi¶i ph¸p mèi nèi nµy ®V ®−îc sö dông phæ biÕn trong rÊt nhiÒu c«ng tr×nh vµ ®¶m
b¶o ®−îc çc yªu cÇu vÒ chÊt l−îng ®èi víi mèi nèi kÕt cÊu nhÞp.
Khi thiÕt kÕ lo¹i mèi nèi −ít réng, ph¶i bè trÝ cèt thÐp vµ cã thÓ sö dông lo¹i bª t«ng
riªng biÖt cho mèi nèi.
Yªu cÇu ®èi víi vËt liÖu dÝnh b¸m:
- §¶m b¶o yªu cÇu vÒ c−êng ®é vµ tuæi thä sö dông.
- Kh¶ n¨ng dÝnh b¸m, linh ®éng lÊp chç rçng khi thi c«ng.
- Ng¨n c¶n ®−îc çc t¸c nh©n x©m thùc tõ m«i tr−êng.
- Thêi gian ®«ng cøng phï hîp víi çc yªu cÇu ®Æc tr−ng cña c«ng nghÖ.
Khi sö dông mèi nèi dïng keo dÝnh b¸m, ph¶i sö dông hÖ thèng t¹o D¦L g©y nªn øng
suÊt nÐn nhá nhÊt lµ 0,21 MPa vµ trung b×nh ph¶i b»ng 0,28 MPa ®i qua mèi nèi cho tíi khi
chÊt keo dÝnh b¸m ®«ng cøng.
HiÖn nay, trªn thÕ giíi còng nh− ë trong n−íc th−êng sö dông keo dÝnh b¸m cã d¹ng v÷a
gèc nhùa epoxy 3 thµnh phÇn víi cèt liÖu chän läc cã c−êng ®é cao (70÷80 MPa).
C«ng tr×nh cÇu KiÒn – QL.10 ®ang ®−îc thi c«ng t¹i Thµnh phè H¶i Phßng lµ d¹ng cÇu
treo d©y v¨ng cã kÕt cÊu dÇm chñ BTCT tiÕt diÖn h×nh hép thi c«ng l¾p ghÐp çc ph©n ®o¹n
®óc s½n. Mèi nèi dÇm chñ sö dông keo Sikadur 731 gèc nhùa epoxy 2 thµnh phÇn
thixotropic c−êng ®é cao, ®«ng cøng nhanh vµ kh«ng co ngãt.
Çc th«ng sè kü thuËt cña Sikadur 731 phï hîp víi tiªu chuÈn ASTM C881-78 do nhµ
s¶n xuÊt cung cÊp theo b¶ng d−íi ®©y:
Çc th«ng sè kü thuËt cña SIKADUR 731
C−êng ®é nÐn 65 MPa
C−êng ®é uèn 30 MPa
C−êng ®é kÐo 20 MPa
M«dun ®µn håi 8500 MPa
Khèi l−îng riªng 1,7 kg/lÝt
C−êng ®é dÝnh kÕt víi bª t«ng:
Lùc nhæ bËt (bª t«ng vì) 3,5 MPa
Lùc c¾t tr−ît 20 MPa
Thêi gian cho phÐp thi c«ng:
30oC 20 phót
o
20 C 40 phót
10oC 90 phót
05oC 150 phót
100
101
PhÇn 11
c«ng nghÖ l¾p ®Èy vµ ®óc ®Èy
11.1. nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ c«ng nghÖ ®óc ®Èy

11.1.1. Ph©n lo¹i çc ph−¬ng ph¸p lao ®Èy däc kÕt cÊu
nhÞp dÇm Bª T«ng Cèt ThÐp
Cã thÓ ®−a ra 5 çch ph©n lo¹i c¨n cø vµo çc dÊu hiÖu sau :
11.1.1.1. XÐt theo ®iÒu kiÖn thi c«ng ®óc çc ®èt dÇm vµ
®Èy ra
Toµn bé viÖc ®óc dÇm råi ®Èy ra cã thÓ ®−îc tæ chøc ë mét phÝa ®Çu cÇu hay ë
c¶ hai phÝa. NÕu lao däc tõ hai phÝa cÇn ph¶i thªm c«ng viÖc hîp long ë gi÷a cÇu .
NÕu tæ chøc thi c«ng chØ ë mét ®Çu cÇu sÏ cã çc −u ®iÓm lµ khèi l−îng çc kÕt cÊu
phô t¹m nh− bÖ chuÈn bÞ v.v... gi¶m, ®ì tèn c«ng vËn chuyÓn bª t«ng t−¬i, còng ®ì
tèn c«ng th¸o dì, thu dän, s÷a ch÷a vµ b¶o d−ìng thiÕt bÞ.
ViÖc tæ chøc thi c«ng ®Èy däc tõ c¶ hai phÝa ®Çu cÇu lµ hîp lý nÕu cÇu nhÞp lín
, cã çc ®o¹n gÇn bê lµ dÇm liªn tôc cßn ®o¹n gi÷a s«ng lµ d¹ng kÕt cÊu nhÞp lín
h¬n vµ cã d¹ng thøc kh¸c h¬n nh− : cÇu treo, cÇu dÇm thÐp, cÇu dÇm hoÆc cÇu
khung cã chiÒu cao mÆt c¾t thay ®æi. Ph−¬ng ph¸p nµy còng thÝch hîp khi thêi gian
h¹n chÕ, cÇn thi c«ng nhanh mµ l¹i cã s½n thiÕt bÞ, vËt t−, nh©n lùc , hoÆc khi nhÞp
gi÷a dµi xÊp xØ gÊp ®«i nhÞp biªn khi mµ cÇu cã sè nhÞp lµ lÎ.
11.1.1.2. XÐt theo ph−¬ng ph¸p lµm gi¶m çc øng lùc ph¸t
sinh lóc lao däc
Sau ®©y lµ nh÷ng t×nh huèng cã thÓ x¶y ra :
- Sö dông mét mòi dÉn
- Sö dông hÖ d©y treo xiªn vµ cét th¸p
- Lµm çc trô t¹m gi÷a çc nhÞp
- Thi c«ng lao däc víi mÆt c¾t dÇm ch−a hoµn chØnh, sau khi lao däc xong
míi lµm nèt phÇn mÆt c¾t cßn l¹i ( ®Ó lµm gi¶m träng l−îng b¶n
th©n trong luc lao däc).
- KÕt hîp çc biÖn ph¸p nãi trªn víi nhau
11.1.1.3. XÐt theo ph−¬ng ph¸p xö lý ®Ó b¶o ®¶m võa chÞu
®−îc çc t¶i träng thi c«ng trong qu¸ tr×nh lao
®Èy däc vµ võa chÞu lùc tèt khi khai th¸c cÇu
Toµn bé kÕt cÊu nhÞp ®Y lµm xong trªn ®−êng ®Çu cÇu sÏ ®−îc ®Æt çc bã cèt
thÐp dù øng lùc rÊt lín vµ dµi suèt kÕt cÊu nhÞp. Chóng cã thÓ xª dÞch vÞ trÝ theo
ph−¬ng th¼ng ®øng lªn trªn hay xuèng d−íi nhê çc thiÕt bÞ ®Æc biÖt tuú t×nh huèng
trong tõng thêi ®iÓm ®Ó chÞu çc øng lùc ®æi dÊu xuÊt hiÖn trong qu¸ tr×nh lao däc,
còng nh− khi khai th¸c cÇu.
Theo mét ph−¬ng ph¸p kh¸c th× kÕt cÊu nhÞp ®−îc ®óc dÇn tõng ®èt trªn hÖ
chuÈn bÞ, sau ®ã kÐo c¨ng nhiÒu bã cèt thÐp dù øng lùc ng¾n h¬n vµ kh«ng qu¸ lín
, chØ ®ñ t¹o ra tr¹ng th¸i øng suÊt cã lîi cho viÖc lao dÇm BTCT, çc bã nµy th−êng
chñ yÕu ®−îc ®Æt th¼ng. Sau khi kÕt thóc lao cÇu th× mét sè cèt thÐp dù øng lùc
kh¸c l¹i ®−îc ®Æt thªm vµo çc vÞ trÝ kh¸c sao cho kÕt cÊu nhÞp cÇu ®¶m b¶o ®ñ kh¶
n¨ng chÞu lùc trong giai ®o¹n khai th¸c, çc cèt thÐp dù øng lùc ®Æt thªm trong ®ît
sau cïng nµy th−êng cã d¹ng ®−êng cong parabol bËc hai .
11.1.1.4. xÐt theo çch thøc ®Èy däc mét çch gi¸n ®o¹n
Çc thao t¸c sau ®©y sÏ ®−îc thùc hiÖn lÆp l¹i nhiÒu lÇn:
- §Èy dÇm tiÕn lªn mét ®o¹n dµi b»ng ®é dµi hµnh tr×nh cña pist«ng cña kÝch
®Èy
- KÝch n©ng th¼ng ®øng kÕt cÊu nhÞp lªn vµi milimÐt ®Ó co rót phÇn di ®éng cña
thiÕt bÞ tr−ît vÒ vÞ trÝ xuÊt ph¸t ë ®Çu ®−êng tr−ît.
- TiÕp tôc ®Èy dÇm tiÕn lªn
NÕu lao ®Èy däc mét çch liªn tôc th× gi¶m bít ®−îc çc thao t¸c kÝch n©ng vµ
kÝch h¹ kÕt cÊu nhÞp, do ®ã thêi gian co rót Pist«ng cña kÝch ®Èy l¹i ®Ó chuÈn bÞ ®Èy
tiÕp ®ît n÷a rÊt ng¾n vµ hÇu nh− qu¸ tr×nh ®Èy lµ liªn tôc.
Ph−¬ng ph¸p nµy còng cã ®Æt çc kÝch n©ng ®Ó dù phßng dïng khi cÇn thiÕt.
11.1.1.5. xÐt theo çch t¹o lùc ®Èy dÇm BTCT tiÕn lªn
Cã nh÷ng h×nh thøc sau ®©y th−êng ®−îc ¸p dông :
- §Æt kÝch ®Èy ë cuèi bÖ chuÈn bÞ vµ ®Èy vµo cuèi kÕt cÊu nhÞp.
- §Æt kÝch ®Èy di ®éng cïng víi ®èt cuèi cña kÕt cÊu nhÞp vµ cã d©y c¨ng víi
mét ®Çu neo vµo mè.
- §Æt kÝch ®Èy trªn mè vµ truyÒn lùc qua d©y kÐo, qua ô neo t¹m g¾n trªn dÇm
BTCT ®Ó lµm dÇm BTCT di chuyÓn.
- §Æt hµng lo¹t çc kÝch ®Èy trªn mè, trªn bÖ chuÈn bÞ vµ thªm c¶ ë trªn çc
trô. Nh− vËy gi¶m ®−îc çc lùc ®Èy ngang vµo ®Ønh trô nh−ng ph¶i ®iÒu khiÓn c¶ hÖ
thèng ho¹t ®éng nhÞp nhµng b¨ng mét hÖ thèng ®iÖn tö phøc t¹p .
11.1.2. cÊu t¹o vµ thiÕt bÞ phôc vô ®óc ®Èy

Trong c«ng nghÖ ®óc - ®Èy, cã nh÷ng vÊn ®Ò ®Æc biÖt vÒ cÊu t¹o vµ thiÕt bÞ,
®iÓn h×nh lµ nh÷ng vÊn ®Ò sau :
- CÊu t¹o cña bÖ chuÈn bÞ ( nÒn mãng, dÇm bÖ, ô bÖ ).
- CÊu t¹o v¸n khu«n vµ hÖ kÕt cÊu phô t¹m phôc vô viÖc th¸o l¾p v¸n khu«n.
- CÊu t¹o çc ô tr−ît vµ thiÕt bÞ tr−ît ®Æt trªn ô tr−ît.
- Gi¶i ph¸p kª ®én ®−êng tr−ît ®èi víi dÇm cã chiÒu cao mÆt c¾t thay ®æi.
- CÊu t¹o çc thiÕt bÞ ®Èy vµ dÉn h−íng, n©ng h¹ kÕt cÊu nhÞp.
- HÖ thèng ®o ®¹c øng suÊt, chuyÓn vÞ vµ ph¶n lùc xuÊt hiÖn trong dÇm t¹i çc
ô tr−ît trªn mè vµ th©n trô.
- HÖ thèng ®iÒu khiÓn ®ång bé çc thiÕt bÞ.
- CÊu t¹o mòi dÉn vµ liªn kÕt mòi dÉn vµo ®Çu ®èt dÇm thø nhÊt.
- CÊu t¹o hÖ cét th¸p vµ d©y c¨ng xiªn t¹m thêi ®Ó t¨ng c−êng dÇm lóc thi c«ng
lao däc.
- CÊu t¹o çc ô neo vµ bã cèt thÐp dù øng lùc ngoµi t¹m thêi ®Ó t¨ng c−êng
dÇm trong lóc lao däc.
- CÊu t¹o çc bé phËn nèi, çc mÊu neo cña çc ®o¹n cèt thÐp dù øng lùc trong
çc ®èt dÇm ®−îc t¹o ra dÇn dÇn trong qu¸ tr×nh thi c«ng.
11.1.3. Ph©n nhÞp cÇu

Trong qu¸ tr×nh ®−îc lao däc, dÇm BTCT kh«ng ngõng biÕn ®æi s¬ ®å chÞu lùc,
nghÜa lµ néi lùc trong dÇm kh«ng ngõng biÕn ®æi , trÞ sè cña nhÞp dµi nhÊt sÏ quyÕt
®Þnh néi lùc lín nhÊt trong dÇm. Khi mét mÆt c¾t nµo ®ã ph¶i v−ît qua nhÞp lín
nhÊt cña cÇu th× néi lùc lín nhÊt cña mÆt c¾t ®ã ®Òu do ®é dµi cña nhÞp nµy quyÕt
®Þnh. Bëi vËy çch ph©n nhÞp cho cÇu mét çch hîp lý kinh tÕ nhÊt lµ lµm cho çc
nhÞp dµi b»ng nhau. Tuy nhiªn ®èi víi nhÞp ®Çu tiªn v× sÏ ®−îc nèi víi mòi dÉn thÐp
®Ó gi¶m nhá m« men uèn ©m xuÊt hiªn trong lóc lao hÉng nªn chän chiÒu dµi nhÞp
nhá h¬n , th−êng b»ng 0,6 - 0,7 so víi chiÒu dµi çc nhÞp kh¸c . §Ó cho s¬ ®å cÇu
®èi xøng th× nhÞp cuèi cïng nªn lÊy dµi b»ng nhÞp ®Çu tiªn . VÝ dô s¬ ®å cÇu HiÒn -
L−¬ng lµ :
30,75m + 4 nhÞp 42 m + 30,75 m
S¬ ®å cÇu Qu¸n HÇu (Qu¶ng -b×nh) do ®iÒu kiÖn côc bé ®Y lÊy lµ :
4 nhÞp 42 m + 30,75 m
Trong tr−êng hîp ph¶i v−ît mét khÈu ®é ®Æc biÖt lín, th× cã thÓ bè trÝ trô t¹m
®Ó trong giai ®o¹n thi c«ng lao däc th× dÇm ph¶i v−ît qua çc nhÞp víi chiÒu dµi
gÇn b»ng nhau.
T¹i çc nhÞp s¸t víi bYi ®óc dÇm ®Çu bê trong ph¹m vi (1,3 - 1,5) Lmax nªn bè
trÝ 2-4 nhÞp cã khÈu ®é t−¬ng ®èi nhá ®Ó m«men dÇm ph¶i chÞu sÏ t¨ng dÇn tõ phÝa
bê ra phÝa ngoµi s«ng. BiÖn ph¸p thùc hiÖn cã thÓ nh− sau :
- Lîi dông çc khÈu ®é nhá cña çc nhÞp cÇu dÉn
- Bè trÝ çc trô t¹m
Môc ®Ých cña çc biÖn ph¸p ®ã lµ :

- §¶m b¶o cho dÇm th¨ng b»ng, æn ®Þnh
- Kh«ng ®Ó cuèi dÇm ph¸t sinh gãc quay, ®¶m b¶o chç khe tiÕp gi¸p nèi bª
t«ng kh«ng ph¸t sinh gYy gãc.
Trong qu¸ tr×nh kÝch ®Èy, çc ®o¹n dÇm míi ®óc ®Çu tiªn ®i qua vµi khÈu ®é
nhá, m« men ph¶i chÞu sÏ t¨ng dÇn tõ nhá ®Õn lín , cã thÓ t¨ng dÇn sè l−îng çc bã
çp dù øng lùc, tr¸nh ®−îc viÖc ph¶i c¨ng kÐo mét lóc nhiÒu bã çp dù øng lùc
ngay trong lóc tuæi bª t«ng cña ®èt dÇm cßn Ýt ngµy, gi¶m bít ¶nh h−ëng bÊt lîi
cña tõ biÕn , gi¶m ®−îc sè l−îng c¨ng kÐo ®Çu nèi çc bã çp dù øng lùc.
11.1.4. Ph©n ®o¹n ®óc th©n dÇm

11.1.4.1. Nguyªn t¾c ph©n ®o¹n dÇm theo h−íng däc cÇu
- Khi lùa chän çch ph©n ®o¹n , ph¶i tr¸nh bè trÝ khe nèi çc ®èt vµo vÞ trÝ cã
trÞ sè m«men lín nhÊt Mmax
- Tr¸nh vÞ trÝ cã Mmax nh−ng ph¶i ®ång thêi xÐt ®Õn t×nh tr¹ng chÞu lùc trong
giai ®o¹n thi c«ng vµ t×nh tr¹ng sau khi lao dÇm xong, mµ chñ yÕu lµ xÐt ®Õn çc
t×nh huèng khi kÝch ®Èy
- Trong tr−êng hîp ®iÒu kiÖn thi c«ng cho phÐp ( n¨ng lùc cung cÊp bª t«ng,
thêi gian ®óc liÒn mét m¹ch) , ®Ó ®Èy nhanh tiÕn ®é thi c«ng, çc ®o¹n dÇm nªn cã
®é dµi lín mét chót cµng tèt.
- NÕu tËn dông bé thiÕt bÞ bÖ ®óc s½n cã ®Y dïng ë mét sè cÇu kh¸c tr−íc ®ã th×
cã thÓ chän chiÒu dµi ®èt ®óc sao cho tiÕt kiÖm c«ng chÕ t¹o nhÊt
11.1.4.2. Kinh nghiÖm
Nãi chung theo kinh nghiÖm, çc ®o¹n ®óc lÇn l−ît nªn b»ng 1/3 - 1/4 chiÒu
dµi nhÞp
H×nh 4-1 : VÝ dô ph©n ®o¹n ®óc th©n dÇm vµ vÞ trÝ mèi nèi gi÷a çc ph©n
®o¹n.
11.1.5.kÝch th−íc trô

Trong c«ng nghÖ l¾p ®Èy ,®óc ®Èy h×nh d¸ng vµ kÝch th−íc cña trô ®−îc lùa
chän sao cho t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thi c«ng trô vµ ®ång thêi ph¶i tho¶
mYn çc yªu cÇu vÒ kÝch th−íc cña ®Ønh trô nh− sau:
+ Theo ph−¬ng ngang cÇu: chiÒu réng cña ®Ønh trô tèi thiÓu ph¶i b»ng chiÒu
réng cña b¶n ®¸y dÇm hép ,nh−ng tèt nhÊt lµ réng h¬n mét Ýt.
+ Theo ph−¬ng däc cÇu: chiÒu réng cña ®Ønh trô ph¶i ®ñ réng ®Ó bè trÝ çc
thiÕt bÞ nh−: çc gèi tr−ît t¹m thêi, kÝch th¼ng ®øng ®Ó n©ng dÇm cÇu sau khi lao
xong ®Ó ®Æt çc gèi vÜnh c−ñ, çc kÝch ®iÒu chØnh sù chuyÓn dÞch t−¬ng ®èi gi÷a
çc trô vµ dÇm cÇu.
H×nh 4 -2 : Chi tiÕt ®Ønh trô theo ph−¬ng ngang cÇu.
H×nh 4-3 : Chi tiÕt ®Ønh trô theo ph−¬ng däc cÇu.
11.1.6. Çc ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó cã thÓ ¸p dông ph−¬ng
ph¸p thi c«ng ®óc ®Èy
Nãi chung cã thÓ dïng ph−¬ng ph¸p ®óc -®Èy hîp lý trong nh÷ng t×nh huèng
sau :
- B¸n kÝnh cong n»m ngang cña cÇu lµ kh«ng ®æi hoÆc b»ng v« cïng ( tr−êng
hîp cÇu th¼ng).
- B¸n kÝnh cong ®øng cña tr¾c däc kÕt cÊu nhÞp lµ kh«ng ®æi.
- DÇm cÇu cã chiÒu cao kh«ng ®æi , d¹ng mÆt c¾t h×nh hép hoÆc c¾t ch÷ TT
(ch÷ T kÐp).
- ChiÒu dµi çc nhÞp trong kho¶ng 40 - 60 m . Trong kho¶ng nhÞp nµy kh«ng
nªn dïng lo¹i dÇm gi¶n ®¬n v× sÏ kh«ng kinh tÕ vµ khã thi c«ng . NÕu nhÞp lím h¬n
60 mÐt th× muèn ®óc ®Èy ph¶i chän chiÒu cao dÇm kh«ng thay ®æi däc nhÞp vµ cao
®Õn 3,0 - 3,5 m , sÏ qu¸ nÆng nÒ vµ tèn vËt liÖu . Lóc ®ã nªn sö dông kÕt cÊu nhÞp
®óc hÉng hoÆc l¾p hÉng th× hîp lý h¬n .
11.1.7.thêi gian cña mét chu kú ®óc ®Èy
TiÕn ®é thi c«ng ®óc - ®Èy th−êng ®−îc bè trÝ sao cho mçi tuÇn lÔ lµ mét chu
kú thi c«ng hoµn chØnh mét ®èt dÇm.
Sau ®©y lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh vÒ tiÕn ®é thi c«ng trong 1 tuÇn lÔ:
- Thø hai: + KÐo c¨ng çc cèt thÐp th¼ng dù øng lùc
+ §Èy dÇm ra thªm mét ®èt
+ ChuÈn bÞ v¸n khu«n cho ®èt tiÕp theo
+ L¾p ®Æt çc cèt thÐp
- Thø ba:
+ L¾p ®Æt cèt thÐp b¶n ®¸y hép vµ thµnh hép
- Thø t−:
+ L¾p v¸n khu«n phÝa trong cña thµnh hép
- Thø n¨m:
+ Th¸o dì v¸n khu«n phÝa trong cña thµnh hép
+ L¾p v¸n khu«n cña b¶n mÆt cÇu (b¶n n¾p hép)
+ §Æt cèt thÐp b¶n mÆt cÇu (b¶n n¾p hép)
- Thø s¸u:
+ §Æt cèt thÐp b¶n mÆt cÇu
+ §æ bª t«ng b¶n mÆt cÇu
- Thø b¶y vµ chñ nhËt:
+ B¶o d−ìng bª t«ng
11.2. cÊu t¹o vµ thiÕt kÕ
11.2.1. Tr×nh tù thi c«ng cña ph−¬ng ph¸p ®óc ®Èy
1- X©y dùng mè (®Õn phÇn t−êng ®Çu) vµ mãng bÖ chuÈn bÞ víi çc ô ®ì t¹m
thêi.
2- X©y dùng çc trô cÇu , b¾t ®Çu tõ trô gÇn mè.
3- L¾p ®Æt çc gèi tr−ît t¹m thêi lªn çc trô mè vµ çc ô ®ì gèi tr−ît.
4- L¾p hÖ v¸n khu«n víi çc kÝch n©ng thñy lùc cña nã.
5- L¾p mòi dÉn thÐp hoÆc BTCT tùa lªn çc gèi tr−ît t¹m thêi vµ hYm gi÷
cho cè ®Þnh.
6- L¾p ®Æt hÖ thèng t¹o lùc ®Èy.
7- §óc bª t«ng ®èt thø nhÊt cña dÇm cÇu BTCT ngay sau mòi dÉn thÐp.
8- Khi bª t«ng cña ®èt thø nhÊt ®Y ®¹t ®Õn ®ñ c−êng ®é th× tiÕn hµnh kÐo
c¨ng çc cèt thÐp dù øng lùc t¹m thêi ®Ó nèi mòi dÉn thÐp víi ®èt thø
nhÊt cña dÇm.
9- KÐo c¨ng çc cèt thÐp th¼ng c−êng ®é cao råi th¸o h¹ v¸n khu«n.
10- Lao ®Èy ®èt thø nhÊt ra khái bÖ.
11- ChuÈn bÞ cèt thÐp , v¸n khu«n ®Ó chÕ t¹o ®èt tiÕp theo cña dÇm cÇu.
12- Çc b−íc 9-10-11 ®−îc lÆp l¹i nhiÒu lÇn ®Ó thi c«ng vµ ®Èy tõng ®èt
dÇm.
13- Khi ®èt cuèi cïng ®Y ®óc xong, ®−îc kÐo c¨ng cèt thÐp xong vµ ®Èy ra vÞ
trÝ cuèi cïng cña nã còng tøc lµ lóc lao xong kÕt cÇu nhÞp. Khi ®ã sÏ th¸o
bá mòi dÉn.
14- L¾p ®Æt çc gèi cÇu vÜnh cöu trªn çc mè trô.
15- KÐo c¨ng çc bã cèt thÐp cong parabol, ®ã lµ çc cèt thÐp dù øng lùc cÇn
®−îc thªm vµo ®Ó kÕt cÊu nhÞp ®ñ kh¶ n¨ng chÞu lùc khi khai th¸c.
16- Lµm nèt tõ¬ng ®Çu cña mè cho ®Õn chiÒu cao thiÕt kÕ vµ ®Æt khe biÕn
d¹ng, hoµn thiÖn ®−êng hai ®Çu cÇu.
17- Hoµn thiÖn hÖ thèng tho¸t n−íc, líp phñ mÆt cÇu, vØa hÌ, lan can, v.v...
11.2.2. MÆt c¾t ngang

11.2.2.1. d¹ng mÆt c¾t ngang th−êng dïng cho kÕt cÊu
®óc- ®Èy.
D¹ng kÕt cÊu mÆt c¾t ngang dÇm cÇu thi c«ng theo ph−¬ng ph¸p lao ®Èy däc cã
thÓ lµ lo¹i b¶n cã s−ên hoÆc d¹ng hép.Trong ®ã d¹ng mÆt c¾t h×nh hép cã thµnh
xiªn th−êng ®−îc dïng h¬n c¶ v× çc lý do sau:
- Cã vÎ ®Ñp kiÕn tróc vµ d¹ng l−u tuyÕn khi xÐt vÒ mÆt khÝ ®éng häc
- Gi¶m bít ®−îc kÝch th−íc trô mè vµ t¹o vÎ ®Ñp thanh tho¸t, gi¶m søc c¶n
dßng n−íc cña trô mè.
- §ñ ®¶m b¶o bÒ réng phÇn xe ch¹y th«ng th−êng nhÊt ( tõ 7 m ®Õn 11,5m)
- ThuËn tiÖn bè trÝ çc thiÕt bÞ bÖ, kÝch, ô tr−ît, mòi dÉn, v.v... phôc vô thi
c«ng ®óc - ®Èy däc
11.2.2.2. Nh÷ng ®iÓm chñ yÕu trong thiÕt kÕ mÆt c¾t dÇm
§é nghiªng cña thµnh hép ®−îc lùa chän c¨n cø vµo çc ®iÒu kiÖn cô thÓ vµ
®iÒu kiÖn thi c«ng. Ngoµi ra, chiÒu réng cña ®¸y hép ®−îc chän cã xÐt ®Õn khæ
phÇn xe ch¹y, ®é lín cña m« men xo¾n, h×nh d¹ng vµ kÕt cÊu cña mò trô, ®iÒu kiÖn
®Æt gèi cÇu. Nãi chung cã xu h−íng gi¶m chiÒu réng ®¸y hép.
ChiÒu cao dÇm hép ®−îc chän tuú theo chiÒu cao kiÕn tróc cho phÐp cña cÇu
t−¬ng øng ®iÒu kiÖn bè trÝ tæng thÓ cña cÇu, yªu cÇu vÒ bè trÝ çc thiÕt bÞ th«ng tin
trong lßng hép dÇm, yªu cÇu vÒ vÎ ®Ñp kiÕn tróc . Nãi chung chiÒu cao dÇm nªn
®−îc lÊy kh«ng ®æi, tuy nhiªn còng cã thÓ dïng lo¹i dÇm cã chiÒu cao thay ®æi,
nh−ng møc ®é thay ®æi kh«ng nªn qu¸ lín, qu¸ phøc t¹p dÉn tíi nhiÒu khã kh¨n
trong tÝnh to¸n.
Trong tr−êng hîp trô cÇu rÊt cao th× chiÒu cao kiÕn tróc h ®−îc coi lµ hîp lý
nhÊt b»ng 1/17 trÞ sè nhÞp dµi nhÊt. NÕu trô cÇu kh«ng cao th× ®Ó t¹o vÎ ®Ñp nªn
lÊy h = 1/20 trÞ sè nhÞp dµi nhÊt.
Chç mÆt c¾t gÉy gãc nªn bè trÝ v¸ch nèi qu¸ ®é, bé phËn v¸ch ®ì nµy cã thÓ
bè trÝ bã thÐp, cÇn chó ý ®Õn c−êng ®é n¸ch ®ì phÝa d−íi (®iÓm t¸c dông lùc kÝch
®Èy). NÕu mÆt cÇu réng, dÇm nÆng, nªn chia thµnh hai dÇm hép riªng rÏ , mçi hép
sÏ ®−îc thi c«ng lao ®Èy lÇn l−ît riªng rÏ . Cuèi cïng sÏ thi c«ng b¶n mÆt cÇu ë chç
nèi gi÷a hai hép dÇm nãi trªn ( nãi chung mÆt cÇu réng qu¸ 8-10 mÐt, cã thÓ chia
lµm hai hép kÝch ®Èy riªng rÏ).
V¸ch ng¨n ngang : mçi ®o¹n dÇm cã thÓ bè trÝ mét v¸ch ng¨n ngang, Riªng
chç sÏ ®Æt gèi tùa cua kÕt cÊu nhÞp , do v¸ch ng¨n ngang ph¶i chÞu ph¶n lùc gèi rÊt
lín nªn cÇn ph¶i dµy h¬n mét chót ( cã thÓ ®Õn 80 cm), cßn çch v¸ch ng¨n th«ng
th−êng chØ cÇn dµy 25cm lµ ®−îc. Trªn çc v¸ch ng¨n th−êng bè trÝ çc lç réng ®ñ
®Ó cho ng−êi ®i, hoÆc ®Ó luån d©y çp ®iÖn, èng dÉn khÝ, èng dÉn n−íc. v.v...
Do yªu cÇu bè trÝ çc bã cèt thÐp dù øng lùc, cÇn ph¶i bè trÝ b¶n r¨ng c−a víi
kÝch th−íc ®¶m b¶o ®ñ chÞu lùc c¾t vµ yªu cÇu ®ì kÝch c¨ng kÐo. PhÝa tr−íc b¶n
r¨ng c−a, v× cã lùc kÐo do c¨ng kÐo dù øng lùc g©y ra, cÇn bè trÝ dµy ®Æc cèt thÐp
®Ó t¨ng c−êng.
Còng cÇn xÐt tíi viÖc bè trÝ çc rYnh r¨ng c−a, çc lç ®Ó cèt thÐp ®i qua v¸ch
ng¨n trong hép, cÇn thiÕt cho viÖc c¨ng kÐo çc bã cèt thÐp dù øng lùc t¹m.
Çc v¸ch ng¨n gi÷a hai hép cã thÓ bè trÝ cïng mét chç víi v¸ch ng¨n trong
hép, liªn kÕt trong- ngoµi thµnh 1 t−êng liªn tôc , nh−ng cÇn t¨ng thªm cèt thÐp
th−êng ë ®ã ®Ó t¨ng c−êng ®é cøng chèng xo¾n.
VØa hÌ cã thÓ ®Æt trªn çc b¶n n¾p hép hoÆc trªn çc b¶n ®Æt sau nh« hÉng ra
trªn b¶n n¾p hép.
H×nh d¹ng vµ kÝch th−íc bao ngoµi cña mÆt c¾t ngang ®−îc gi÷ nguyªn theo
däc chiÒu dµi kÕt cÊu nhÞp ®Ó thuËn tiÖn cho thi c«ng ®óc - ®Èy. Ng−îc l¹i , h×nh
d¹ng, kÝch th−íc ®−êng bao trong lßng hép cã thÓ thay ®æi däc theo chiÒu dµi kÕt
cÊu nhÞp ®Ó t¨ng gi¶m chiÒu dµy, çc b¶n ®¸y, s−ên hép, n¾p hép cho phï hîp víi
t×nh tr¹ng chÞu t¶i cña kÕt cÊu nhÞp còng nh− yªu cÇu cÊu t¹o mÊu neo, ô ®ì , kÝch.
H×nh 4-4 : Mét vµi mÆt c¾t ngang cÇu dÇm liªn tôc thi c«ng ®óc ®Èy.
11.2.3. CÊu t¹o çc khèi dÇm

Nãi chung çc khèi dÇm trong lóc ®óc hoÆc ®Èy däc th−êng cã d¹ng mÆt c¾t
®Y chÕ t¹o hoµn chØnh . Tuy vËy mét sè cÇu ®Æc biÖt ®Y cã mÆt c¾t hë h×nh lßng
m¸ng trªn mét phÇn hoÆc trªn toµn chiÒu dµi kÕt cÊu nhÞp ë thêi kú ®óc vµ ®Èy däc,
sau khi ®Èy xong míi ®óc mét phÇn b¶n n¾p hép cßn l¹i, nh»m lµm gi¶m träng
l−îng b¶n th©n cña kÕt cÊu nhÞp khi lao däc.
Çch bè trÝ cèt thÐp dù øng lùc ( ®Æt hë trong rYnh hay ®Æt trong èng kÝn chõa
s½n , ®Æt th¼ng hay ®Æt cong) vµ cÊu t¹o mÉu neo, hép nèi neo ®Òu ¶nh h−ëng tíi
viÖc chän cÊu t¹o khèi hép dÇm. NhiÒu cÇu ®Y ®Æt çp dù øng lùc th¼ng trong rYnh
hë, cã çc ô neo b»ng thÐp ®−îc liªn kÕt chÆt vµo bÒ mÆt cña b¶n ®¸y hép, b¶n n¾p
hép vµ cña thµnh hép. NhiÒu cÇu kh¸c cã cèt thÐp dù øng lùc ngoµi, n»m bªn ngoµi
bÒ mÆt bª t«ng khèi hép nh−ng ®−îc b¶o vÖ bëi çc èng polyªtylen mËt ®é cao vµ
®−îc b¬m v÷a lÊp lßng èng sau khi c¨ng cèt thÐp, cã dïng ô neo BTCT ®−îc liªn
kÕt vµo hép dÇm nhê çc bu l«ng c−êng ®é cao xuyªn qua thµnh hép.
ChiÒu dÇy thµnh hép ®−îc lÊy trong kho¶ng 25-40cm, ®èt dÇm trªn trô ph¶i cã
chiÒu dµy thµnh lín h¬n çc ®èt kh¸c. ChiÒu dµy b¶n ®¸y 18-25cm, riªng çc vÞ trÝ
®Æt ô neo cÇn cã chiÒu dµy ®Õn 30cm. B¶n n¾p hép dµy trung b×nh 12 - 24cm. Cèt
thÐp th−êng cña hép dÇm ®−îc bè trÝ sao cho ®ñ chÞu ®−îc çc t¸c ®éng lùc lµm
uèn b¶n vµ uèn thµnh dÇm ngoµi mÆt ph¼ng cña chóng cung nh− chÞu lùc c¾t trong
dÇm hép. Çc lùc nµy xuÊt hiÖn do sù lµm viÖc kh«ng gian cña toµn kÕt cÊu nhÞp
d−íi ho¹t t¶i th¶ng ®øng, dÇm hép th−êng bÞ xo¾n do ho¹t t¶i ®Æt lÖch t©m,. Riªng
t¹i chç ®Æt mÉu neo cßn ph¶i bè trÝ cèt thÐp th−êng theo yªu cÇu chÞu øng suÊt côc
bé rÊt lín do dù øng lùc g©y ra.
Khi chØ ®Æt cèt thÐp dù øng lùc th¼ng n»m trong b¶n n¾p hép vµ ®¸y b¶n hép
th× ®Ó tr¸nh xuÊt hiÖn çc vÕt nøt trong çc thµnh hép do øng suÊt kÐo chñ , cÇn
ph¶i dù kiÕn t¨ng chiÒu dµy thµnh hép ë mét sè ®o¹n dÇm cÇn thiÕt vµ t¨ng sè
l−îng cèt ®ai th−êng hoÆc bè trÝ cèt ®ai dù øng lùc ë ®ã.
Çp dù øng lùc ®−îc ®Æt trong çc èng thÐp nh¨n l−în sãng mÒm, çc èng nµy
®−îc ®Æt trong v¸n khu«n dÇm tõ tr−íc lóc ®æ bª t«ng ®óc dÇm, nh− vËy çc cèt
thÐp ®−îc b¶o vÖ chèng rØ tèt.
§èi víi nh÷ng cÇu réng cã hai hép c¹nh nhau th× ®Ó t¹o ®−îc dé dèc ngang
mÆt cÇu, cã thÓ dïng çc hép cã thµnh cao kh¸c nhau vµ b¶n ®¸y hép n»m ngang.
Tuy nhiªn khi ®ã sù bè trÝ cèt thÐp dù øng lùc däc sÏ phøc t¹p h¬n. Do ®ã ng−êi ta
th−êng lµm çc khèi hép cã chiÒu cao thµnh gièng nhau vµ t¹o ®é dèc ngang mÆt
cÇu b»ng çch t¹o ra ®é cao kh¸c nhau cña çc bÖ kª gèi kh¸c nhau .
Nh− vËy trong qu¸ tr×nh ®Èy däc cã thÓ vÉn gi÷ cho ®¸y b¶n ®¸y n»m ngang,
nh−ng sau khi lao däc xong th× dïng çc kÝch ®Ó lµm nghiªng ngang toµn bé dÇm
nh»m ®¹t ®é dãc ngang chõng 2% trªn bÒ mÆt b¶n phÇn xe ch¹y.
Trong qu¸ tr×nh thi c«ng ®óc-®Èy, ng−êi ta th−êng sö dông mét bé v¸n khu«n
®óc cho mäi ®o¹n dÇm víi chiÒu dµi b»ng kho¶ng nöa chiÒu dµi nhÞp gi÷a cÇu ®Ó
tiÕt kiÖm. Khe nèi gi÷a çc ®èt dÇm khi ®ã th−êng bè trÝ ë kho¶ng 1/4 nhÞp th× hîp
lý nhÊt vÒ mÆt tr¹ng th¸i øng suÊt vµ vÒ thuËn tiÖn cho viÖc cÊu t¹o dÇm.
ChiÒu dµi nhÞp biªn nªn lÊy kh«ng dµi qu¸ 0,75 chiÒu dµi nhÞp gi÷a, nh− vËy ®Ó
v−ît qua nhÞp biªn cÇn chõng chiÒu dµi cña mét ®èt r−ìi dÇm, cßn ®Ó v−ît qua çc
nhÞp kh¸c th× ®Òu cÇn hai ®èt dÇm.
NÕu chän chiÒu dµi ®èt cµng dµi cµng lµm t¨ng thªm träng l−îng cña çc thiÕt
bÞ ®Ó ®æ bª t«ng ®èt dÇm vµ ph¶i lµm bÖ chuÈn bÞ qu¸ dµi. Cßn nÕu chän chiÒu dµi
®èt qu¸ ng¾n th× nhÞp ®iÖu thi c«ng sÏ bÞ chËm l¹i.
H×nh 4-5 : VÝ dô cÊu t¹o khèi hép dÇm cña cÇu thi c«ng theo ph−¬ng ph¸p
l¾p-®Èy
H×nh 4-6 : VÝ dô cÊu t¹o ô neo låi
11.2.4. Bè trÝ çp dù øng lùc

Do ®Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh ®Èy däc dÇm BTCT, trong çc mÆt c¾t dÇm lóc
®Èy däc xuÊt hiÖn çc m« men uèn kh¸c vÒ dÊu vµ vÒ trÞ sè so víi m« men còng ë
mÆt c¾t ®ã trong giai ®o¹n kh¸c th¸c cÇu. V× vËy cÇn cã nh÷ng cèt thÐp dù øng lùc
chØ ®Ó phôc vô cho giai ®o¹n thi c«ng ®Èy däc. §Õn giai ®o¹n khai th¸c cÇu th× mét
sè cèt thÐp trë lªn thõa hoÆc cã h¹i. Vµ cÇn ph¶i th¸o bá chóng sau khi thi c«ng ®Èy
däc xong. Nh− vËy cÇn cã çc ô neo vµ èng chøa cãt thÐp dù øng lùc phï hîp víi
®iÒu kiÖn cã thÓ th¸o - l¾p çc cèt thÐp dù øng lùc vµ mÊu neo cña chóng, sau khi
lao däc xong cã thÓ ph¶i ®Æt thªm mét sè cèt thÐp dù øng lùc ë nh÷ng ®o¹n dÇm
nµo ®ã ®¶m b¶o kh¶ n¨ng chÞu lùc cña dÇm khi khai th¸c cÇu.
Trong c«ng nghÖ ®óc ®Èy cña n−íc Nga cã xu h−íng dïng mét sè bã çp dù
øng lùc di chuyÓn vÞ trÝ tuú theo thêi ®iÓm thi c«ng ( l¾p thªm vµo hoÆc th¸o bá ra).
Çc n−íc kh¸c Ýt dïng gi¶i ph¸p nh− vËy.
§Ó ®¬n gi¶n cÇu t¹o, nhiÒu cÇu ®Y cã cèt thÐp dù øng lùc ®Æt th¼ng trong b¶n
n¾p hép vµ b¶n ®¸y hép dÇm, ®Õn ô neo th× çc cèt thÐp ®ã ®−îc uèn nghiªng 1:7
trong mÆt ph¼ng ®øng ®Ó ®Ðn vÞ trÝ ®Æt kÝch kÐo c¨ng ( h×nh ) .
T¹i vÞ trÝ ô neo cÇn ®Æt vµi tÇng l−íi thÐp hµn ®Ó chÞu øng suÊt côc bé. BÒ mÆt t×
mÊu neo lªn ô neo ph¶i cã b¶n thÐp dÇy 20mm ®−îc ®óc g¾n víi bª t«ng cña hép.
B¶n nµy cã khoÐt lç ®Ó luån çp dù øng lùc ®i qua.
H×nh 4-7 : Chi tiÕt cÊu t¹o ô ®Æt neo
Trªn h×nh 4-6 lµ vÝ dô cÇu t¹o ô neo låi ®óc s½n b»ng BTCT. B¸n kÝnh cong
cña èng chøa cèt thÐp trong ô neo nµy lµ 4m, bÒ mÆt tÊm thÐp ®Öm ®−îc ®Æt
nghiªng ®Ó thuËn tiÖn ®Æt mÊu neo vµ kÝch kÐo c¨ng cè thÐp.
Çc d¹ng cèt thÐp dù øng lùc hiÖn ®¹i cña mét sè hYng n−íc ngoµi cè ®Çu t−
x©y dùng cÇu ë ViÖt Nam ®Y ®−îc nªu ra trong Phô lôc tham kh¶o cuèi s¸ch
Çc ô neo dï b»ng thÐp hay b»ng BTCT ®Òu nªn ®¶m b¶o cho çc cèt thÐp
song song nhau lµ hîp lý nhÊt. Nh÷ng cèt thÐp dù øng ®Æt hoµn toµn th¼ng còng cã
thÓ kÐo c¨ng nhê mét ô ®Æt kÝch t¹m thêi nh− ë h×nh vÏ . U nµy gåm hép thÐp h×nh
nªm cã çc s−ên däc vµ b¶n tú kÝch. Kho¶ng trèng gi÷a çc s−ên däc ®−îc ®Æt mét
chèt quay chuyÓn h−íng çp.
MÊu neo cña cèt thÐp dù øng lùc th¼ng n»m ngang ®−îc liªn kÕt víi mét ®o¹n
d©y c¨ng uèn ®−îc vµ cã bé ngµm mÊu neo vµ nèi víi kÝch kÐo c¨ng. Ch©n kÝch tú
vµo bÒ mÆt b¶n tú kÝch cña ô neo thÐp, cßn d©y c¨ng mÒm gåm çc sîi ®©y thÐp
c−êng ®é cao cã ®Çu t¸n chån to ra th× di ®éng tr−ît qua chèt quay nãi trªn. Sè sîi
cña d©y c¨ng mÒm nµy b»ng 1,5 lÇn sè sîi cña bã cèt thÐp dù øng lùc ®Ó ®¶m b¶o
an toµn.
H×nh 4-8 : U neo v¹n n¨ng ®Ó kÐo c¨ng çc bã th¼ng n»m ngang
Chó thÝch :
1- ô neo BTCT cña dÇm 6- D©y c¨ng mÒm
2- Bã cèt thÐp dù øng lùc 7- Çp khung cña ô neo thÐp
3- Thanh nèi 8- KÝch kÐo c¨ng
4- Vßng ®Öm cña mÊu neo 9- DÇm BTCT
5 - Chèt quay ®−îc ®Ó chuyÓn h−íng
§Ó chèng rØ t¹m thêi cho çc cèt thÐp dù øng lùc trong lóc thi c«ng cã thÓ quÐt
lªn chóng hçn hîp polime bª t«ng. Tèt h¬n c¶ lµ nªn dïng lo¹i cèt thÐp m¹ kÏm
chèng rØ. Çc cèt thÐp ®Æt trong èng ch«n s½n trong èng ch«n s½n trong lßng bª
t«ng ®−îc chèng rØ tèt.
Çc cèt thÐp phôc vô thi c«ng sÏ ®−îc ®Æt trong èng th¼ng.
Çc cèt thÐp vÜnh cöu ®−îc chia lµm hai nhãm:
1/- Nhãm çc cèt thÐp ®−îc ®Æt th¼ng tõ tr−íc lóc lao ®Èy däc kÕt cÊu
nhÞp.
2/- Nhãm çc cèt thÐp ®−îc ®Æt sau khi kÕt thóc lao ®Èy däc, chóng cã
d¹ng ®−êng cong.
Nh− vËy khi tÝnh to¸n dù øng lùc trong giai ®o¹n ®Èy däc cã thÓ chØ xÐt ®ã lµ
çc lùc nÐn däc dÇm.
Mét sè cÇu ®Y cã dïng nh÷ng bã cèt thÐp dù øng lùc rÊt lín víi lùc c¨ng cã thÓ
®Õn 5000 T ®Ó t¹o dù øng suÊt nÐn ®Õn 140kg/cm2 trong giai ®o¹n ®Èy däc kÕt cÊu
nhÞp nh− ë cÇu Garoni, n−íc Venªuxuda , ®©y lµ tr−êng hîp ca biÖt.
Mét vÝ dô ®iÓn h×nh cho çc cÇu thi c«ng ®óc - ®Èy lµ cÇu Boivre ë Ph¸p, Çc
cèt thÐp dù øng lùc däc ®−îc kÐo c¨ng ®Õn 170 tÊn, n»m trong b¶n vµ ®−îc neo ë
bªn trong lßng hép.
Cã ba nhãm cèt thÐp:
- Cèt thÐp vÜnh cöu ®−îc kÐo c¨ng vµ b¬m v÷a tõ tr−íc lóc lao ®Èy däc
dÇm.
- Cèt thÐp vÜnh cöu ®−îc kÐo c¨ng sau khi kÕt thóc lao ®Èy däc dÇm.
- Cèt thÐp t¹m thêi, ®−îc c¨ng tõ tr−íc lóc lao ®Èy däc vµ sÏ ®−îc th¸o ra
bít mét sè nµo ®ã tá ra kh«ng cÇn thiÕt n÷a trong giai ®o¹n khai
th¸c cÇu.
Khèi l−îng sîi thÐp c−êng ®é cao lµ 55 tÊn cèt thÐp vÜnh cöu vµ 25 tÊn cèt thÐp
t¹m thêi.
Çc cèt thÐp dù øng lùc ngang trong b¶n n¾p hép ®−îc kÐo c¨ng tõ mét phÝa vµ
®Æt neo cè ®Þnh s½n ë phÝa ®èi diÖn. Trong thµnh hép cña ®o¹n dÇm gÇn trô cã ®Æt
çc cèt thÐp thanh dù øng lùc lµm cèt ®ai dù øng lùc ( xem h×nh ).
Mét vÝ dô kh¸c vÒ d¹ng kÕt cÊu nhÞp ®−îc t¹o dù øng lùc theo c¶ ba trôc lµ ë
cÇu SEMORIL ( n−íc Italia ) , cèt thÐp dù øng lùc däc ë ®©y ®−îc neo vµo ô neo låi
ra trªn thµnh hép.
Çc cèt thÐp cña cÇu nµy ®Y ®−îc kÐo c¨ng theo ba giai ®o¹n lµ:
- Tr−íc khi lao ®Èy däc
- Sau khi lao ®Èy däc nh−ng tr−íc khi ®æ bª t«ng lµm liÒn khèi mèi nèi
gi÷a b¶n n¾p hép vµ phÇn kÕt cÊu nhÞp h×nh lßng m¸ng.
- Sau khi ®Y lµm liÒn khèi çc mèi nèi nãi trªn.
§èi víi giao ®o¹n t¹o dù øng lùc thø nhÊt, chØ ®Æt çc çp dù øng t¹m thêi
(phôc vô thi c«ng) vµ çc çp vÜnh cöu nµo sao cho tÊt c¶ chóng g©y ra nÐn ®óng
t©m vµo mÆt c¾t ngang h×nh lßng m¸ng víi lùc nÐn ®ñ lín.
Sau khi lao ®Èy däc xong, çc b¶n n¾p hép l¾p ghÐp ®−îc ®Æt vµo vÞ trÝ thiÕt kÕ
th× b¾t ®Çu giai ®o¹n t¹o dù øng lùc thø 2 th¸o çc çp t¹m thêi vµ ®Æt thªm çc çp
vÜnh cöu bæ sung vµo nh÷ng chç cÇn thiÕt.
Giai ®o¹n t¹o dù øng lùc thø 3 gåm viÖc kÐo c¨ng çc çp sau khi mèi nèi ®Y
®¹t ®Õn c−êng ®é tÝnh to¸n.
HiÖn nay ë mét sè n−íc nh− §øc, Ph¸p, cã nhiÒu cÇu ®Y thi c«ng mµ kh«ng
th¸o bá çc çp dù øng lùc t¹m thêi ®Ó ®ì tèn c«ng vµ ®Ó lµm t¨ng thªm tÝnh chÊt
®µn håi cña BTCT vµ ®é tin cËy cña nã khi ph¶i chÞu nh÷ng øng lùc ngÉu nhiªn,
®Æc biÖt lµ do lón mè trô g©y ra.
NÕu lµm çc trô t¹m th× sÏ gi¶m kh¸ nhiÒu trÞ sè øng lùc lóc thi c«ng, thËm chÝ
ë cÇu Inh ( n−íc Ao ) ®Y cho ®Æt cèt thÐp th−êng m¸c thÐp 50 ®Ó chÞu dù øng lùc thi
c«ng. Çc øng suÊt kÐo bª t«ng lóc ®ã kh«ng lín h¬n 15kg/cm2.
H×nh 4-9 : S¬ ®å vµ chi tiÕt ®Æt cèt thÐp dù øng lùc trong kÕt cÊu nhÞp cÇu
Boivre ë Ph¸p
1- 6 bã lo¹i KA-36 2- 10 bã t¹m thêi lo¹i KA-40
3- 10 bã vÜnh cöu lo¹i KA-40 4- 6 bã vÜnh cöu lo¹i KA-40
5- 8 bã t¹m thêi vµ 2 bã vÜnh cöu lo¹i KA-40
6- 6 bã t¹m thêi lo¹i KA-40 7- 4 bã vÜnh cöu lo¹i KA-36, ®−îc kÐo c¨ng
sau khi lao ®Èy däc
8- 2 bã kÐp lo¹i KA-36 ®−îc c¨ng sau khi lao ®Èy däc
9- Cèt thÐp dù øng lùc ngang 10- Khu vùc ®Æt cèt thÐp dù øng lùc däc
11- Cèt thÐp dù øng lùc th¼ng ®øng trong thµnh nghiªng cña hép.
11.3. Mòi dÉn , trô t¹m , hÖ cét th¸p- d©y xiªn
Khi thi c«ng lao däc th−êng dïng çc kÕt cÊu phô t¹m phôc vô thi c«ng nh− :
mòi dÉn, çc trô t¹m , hÖ thèng cét th¸p - d©y treo xiªn t¨ng c−êng v.v..., nh»m
gi¶m bít vµ ®iÒu chØnh çc øng lùc xuÊt hiÖn trong kÕt cÊu nhÞp lóc thi c«ng. Çc
øng lùc nµy kh¸c víi øng lùc lóc khai th¸c cÇu c¶ vÒ trÞ sè vµ vÒ dÊu. Nhê cã çc
kÕt cÊu phô t¹m mµ tr¸nh ®−îc viÖc ph¶i t¨ng kÝch th−íc mÆt c¾t dÇm hoÆc tèn
thªm cèt thÐp mµ chØ ®Ó chÞu çc øng lùc lóc thi c«ng.
§èi víi mçi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng cÇu vµ tuú thiÕt bÞ vËt t−, tay nghÒ s½n cã
cña ®¬n vÞ thi c«ng, çc kÕt cÊu phô t¹m ®−îc chän trªn c¬ së so s¸nh nhiÒu
ph−¬ng ¸n ®Ó t×m cÊu t¹o hîp lý nhÊt. CÊu t¹o cña çc kÕt cÊu phô t¹m rÊt ®a d¹ng.
11.3.1. Çc vÊn ®Ò liªn quan ®Õn thiÕt kÕ mòi dÉn
Mòi dÉn cã thÓ lµm b»ng thÐp hoÆc b¨ng BTCT dù øng lùc, cã thÓ ®−îc dïng
®éc lËp hoÆc kÕt hîp víi hÖ cét th¸p - d©y treo xiªn, hoÆc kÕt hîp víi hÖ thèng trô
t¹m. Tuy nhiªn rÊt nhiÒu cÇu ®Y ®−îc thi c«ng mµ chØ dïng mòi dÉn thÐp. Çch lµm
nµy cã çc −u ®iÓm sau ®©y :
- ChÕ t¹o mòi dÉn t−¬ng ®èi ®¬n gi¶n tõ çc kÕt cÊu ®µ gi¸o, thÐp hoÆc dÇm
thÐp phô t¹m s½n cã, còng cã thÓ lµm riªng lo¹i mòi dÉn ®Ó sö dông cho nhiÒu cÇu.
- Gi¸ thµnh kh«ng cao, dÔ th¸o-l¾p, vËn chuyÓn ®Õn c«ng tr−êng dï ®−êng
xÊu.
- DÔ dµng nèi ghÐp víi dÇm BTCT dù øng lùc cÇn lao däc, còng dÔ th¸o dì
chóng.
- Kh«ng cÇn b¶o d−ìng mòi dÉn trong qu¸ tr×nh lao ®Èy däc.
11.3.1.1 - Chän chiÒu dµi hîp lý cho mòi dÉn
XÐt vÒ mÆt chÞu lùc trong qu¸ tr×nh kÝch ®Èy dÇm cÇu, nªn lÊy chiÒu dµi mòi
dÉn dµi b»ng ( 0,6 - 0,7 ) cña trÞ sè khÈu ®é nhÞp lµ thÝch hîp.
ChiÒu dµi hîp lý cña mòi dÉn nªn chän sao cho m«men ©m cùc ®¹i ph¸t sinh
trong dÇm khi kÝch ®Èy ( t¶i träng thêi kú ®Çu) b»ng m«men ©m t¹i gèi trong giai
®o¹n khai th¸c cÇu.
11.3.1.2. Chän ®é cøng cña mòi dÉn
Ph©n tÝch vÒ mÆt chÞu ®ùng cña dÇm: khi kÝch ®Èy trong dÇm xuÊt hiÖn hai lÇn
m«men ©m cùc trÞ, cùc trÞ lÇn ®Çu ( cùc trÞ 1) xuÊt hiÖn khi mòi dÇm tíi s¸t trô phÝa
tr−íc mµ ch−a ®Æt lªn trô, khi dÇm dÉn ®Y g¸c lªn trô, m«men ©m gi¶m h¼n, sau ®ã
dÇm cµng tiÕn lªn, m«men ©m dÇn dÇn l¹i t¨ng lªn cho tíi mét vÞ trÝ nµo ®ã th× xuÊt
hiÖn cùc trÞ lÇn thø hai ( cùc trÞ 2).
H×nh 4-10 : S¬ ®å m« men uèn lóc lao däc

§é cøng cña dÇm dÉn lín th× cùc trÞ 1 lín, cùc trÞ 2 nhá, ng−îc l¹i ®é cøng
dÇm dÉn nhá th× cùc trÞ 1 nhá, cùc trÞ 2 lín.
- XÐt vÒ mÆt chÞu lùc, ®é cøng cña dÇm dÉn ph¶i chän sao cho ®Ó cùc trÞ gi¶m
nhá, ®ång thêi cùc trÞ 1 vµ cuqjc trÞ 2 gÇn b»ng nhau. C¨n cø vµo yªu cÇu ®ã, tû lÖ
®é cøng thÝch hîp lµ 1/9-1/15 so víi ®é cøng cña dÇm.
- Trªn ®©y míi chØ xÐt riªng vÒ mÆt chÞu lùc cña dÇm, cßn mÆt kh¸c cÇn xÐt tíi
lµ ®é vâng cña mòi dÇm dÉn khi ë tr¹ng th¸i hÉng. §é cøng nhá mét chót cã lîi lµ
gi¶m nhá ®−îc cùc trÞ 1, nh−ng nÕu v× thÕ mµ ®é vâng mòi dÇm qu¸ lín th× kh«ng
cã lîi cho viÖc kÝch ®Èy, hoÆc cÇn ph¶i bè trÝ ®iÓm t¹m ®Î n©ng dÇm. Nh− vËy ®é
cøng qu¸ nhá còng kh«ng tèt.
+ C¨n cø vµo hai ®iÒu trªn, tÝnh to¸n vµ so s¸nh ®Ó quyÕt ®Þnh lùa chän tû lÖ
®é cøng (kinh nghiÖm cña Trung Quèc lµ kho¶ng trªn d−íi 1/10 lµ tèt nhÊt).
Trong nhiÒu tr−êng hîp ng−êi ta dïng mòi dÉn d¹ng dµn vµ d¹ng ®Æc bông,
hoÆc kÕt hîp mét d¹ng dµn víi mét ®o¹n dÇm ®Æc bông. VÝ dô nh− ë Trung Quèc
®Y sö dông dµn qu©n dông T66 lµm mòi dÉn. Th«ng dông nhÊt lµ mòi dÉn kiÓu dÇm
®Æc bông cã çc s−ên t¨ng c−êng ®øng vµ s−ên t¨ng c−êng ngang.
V× ®¸y mòi dÇm liªn tôc chÞu lùc tËp trung rÊt lín ë chç tiÕp xóc víi ô tr−ît
nªn ph¶i kiªm to¸n æn ®Þnh côc bé bông dÇm vµ ®¾t s−ên t¨ng c−êng. §Çu d−íi cña
s−ên t¨ng c−êng ®−îc hµn vµo b¶n çch d−íi hoÆc tú qua b¶n ®Öm dµy 16-20mm,
réng 30-40mm, b¶n ®Ñm nµy hµn vµo s−ên cøng ®øng, kh«ng hµn vµo b¶n çch
d−íi. §¸y dÇm dÉn ph¶i thËt tr¬n chu, khèng chÕ vÞ trÝ phÝa tr−íc, phÝa sau, bªn
ph¶i, bªn tr¸i, khèng chÕ chªnh lÖch cao ®é ®¸y dÇm.
¦ng lùc tÝnh to¸n trong çc dÇm chñ cña mòi dÉn ®−îc x¸c ®Þnh cã xÐt ®Õn
sù lµm viÖc kh«ng ®Òu cña hai dÇm chñ ®ã. §Êy lµ hËu qu¶ cña sù gå ghÒ chªnh
lÖch cao ®é ®¸y hai thiÕt bÞ tr−ît gÇn nhau, sai sè l¾p r¸p dÇm hay mòi dÉn, chuyÓn
vÞ quay cña trô hoÆc lón kh«ng ®Òu cña trô v.v... §Y cã tr−êng hîp ph¸t hiÖn thÊy
øng lùc toµn bé lªn mòi dÉn thùc tÕ chØ do mét dÇm chñ cña nã chÞu.
§é cøng chèng xo¾n cña mÆt c¾t mòi dÉn t¨ng ®ét ngét ë chç cã dÇm ngang
vµ lín nhÊt ë cuèi mòi dÉn s¸t ®Çu dÇm BTCT. H¬n n÷a, ®é cøng chång xo¾n
chung cña ®o¹n ®Çu cña hÖ dÇm ®ang lao däc t¨ng dÇn theo møc ®é tr−ên qua thiÕt
bÞ tr−ît cña mòi dÉn vµ møc ®é tiÕn ®Õn gÇn trô cña mÆt c¾t nèi mòi dÉn víi dÇm
BTCT lóc ®ã cµng chiÕm gÇn hÕt nhÞp cÇu.
Ph¶i xÐt ®Õn hÖ sè v−ît t¶i khi tÝnh to¸n çc kÕt cÊu phô t¹m phôc vô thi
c«ng. §èi víi mòi dÉn cã thÓ lÊy hÖ sè v−ît t¶i thay ®æi theo chiÒu dµi t−¬ng øng
víi ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña nã.
h×nh 4-11 : CÊu t¹o mèi nèi mòi dÉn víi dÇm BTCT
1- DÇm chñ cña mòi dÉn 2- Xµ ngang thÐp tú vµo b¶n n¾p hép dÇm BTCT
3- U neo danh cho cèt thÐp dù øng lùc phÝa trªn
4- Bã cèt thÐp dù øng lùc phÝa trªn 5- DÇm BTCT ®−îc lao däc
6- Bã cèt thÐp dù øng phÝa d−íi 7- Chi tiÕt thÐp chê
8- Xµ ngang tú vµo b¶n ®¸y hép
9- B¶n thÐp nèi ë mèi nèi b¶n bông cña mòi dÉn víi ®Çu kÕt cÊu BTCT
10- MÊu neo cèt thÐp dù øng lùc.
B¶ng 4-1
HÖ sè v−ît t¶i ®Ó tÝnh mòi dÉn
T¸c ®éng tÝnh §o¹n cña mòi dÉn Çc néi dung tÝnh to¸n
to¸n
0 - 1/3l - 2/3
1/3 l 2/3l l-l
Ph¶n lùc th¼ng 1,9 1,6 1,3 TÝnh to¸n Ðp dËp mËt vµ
®øng uèn lªn thµnh th¼ng ®øng vµ
s−ên cøng, tÝnh vÒ æn
®Þnh côc bé cña thµnh
dÇm, tÝnh c−êng ®é çc liªn kÕt
ngang, tÝnh xo¾n.
Lùc c¾t 1,9 1,6 1,3 TÝnh vÒ øng xuÊt chñ, øng
suÊt tiÕp khi uèn, tÝnh vÒ c−êng
®é mèi hµn vµ
liªn kÕt, c−êng ®é mèi nèi
ë nhµ m¸y vµ ë c«ng tr−êng.
M« men uèn 1,9 1,6 1,3 TÝnh to¸n øng suèt chñ vµ
øng suÊt ph¸p khi uèn ®èi víi
®é bÒn mèi hµn,
çc kiªn kÕt vµ çc mèi
nèi, tÝnh æn ®Þnh d¹ng uèn
ph¼ng, tÝnh vÒ c−êng ®é
vµ ®é æn ®Þnh hÖ liªn kÕt
däc vµ çc liªn kÕt cña hÖ ®ã.
Ghi chó: Trong môc tÝnh vÒ "lùc c¾t", ®Ó xÐt ®Õn ®é cøng lín cña chç nèi
mòi dÉn vµo dÇm BTCT, ®èi víi tÝnh to¸n bu l«ng liªn kÕt bông dÇm chñ cña
mòi dÉn th× ®−îc phÐp lÊy çc trÞ sè tiªu chuÈn cña lùc c¾t.
Theo tÝnh to¸n cña çc t¸c gi¶ ng−êi Nga, khi chÊp nhËn çc dung sai ®Y nªu
tr−íc ®©y th× chØ cÇn xÐt hÖ sè v−ît t¶i vÒ sù lµm viÖc kh«ng ®Òu cña hai dÇm chñ
cña mòi dÉn b»ng 1,3, gièng nh− khi tÝnh çc kÕt cÊu ®ang ®−îc kÝch n©ng. Tuy
nhiªn çc dung sai ®Y nªu ra lµ qu¸ cøng nh¾c. NÕu sai lÖch cña kÕt cÊu ë chç tú
lªn thiÕt bÞ tr−ît t¨ng víi +3mm, vÝ dô t¨ng ®Õn 10mm (sè nµy lín h¬n thùc tÕ) khi
thi c«ng çc nhÞp dÇm dµi 40-60m th× çc hÖ sè v−ît t¶i ®Ó tÝnh to¸n mòi dÉn cã thÓ
lÊy theo b¶ng 4-1
§Ó nèi mòi dÉn vµo dÇm BTCT cã thÓ dïng kiÓu mèi nèi bª t«ng cã çc cèt
thÐp dù øng lùc víi mét ®Çu neo vµo mòi dÉn, cßn ®Çu kia neo vµo dÇm BTCT.
TrÞ sè dù øng lùc nÐn cÇn ph¶i ®¶m b¶o th¾ng ®−îc t¸c ®éng m«men uèn ë
mÆt c¾t ngµm mòi dÉn trªn mäi giai ®o¹n thi c«ng lao däc, kh«ng cho xuÊt hiÖn çc
øng suÊt kÐo trong mèi nèi.
§u«i mòi dÉn thÐp ®Ó nèi vµo dÇm BTCT th−êng cã d¹ng khung cøng thÐp
(h×nh), bé phËn n»m ngang cña khung cøng nµy lµ mét xµ ngang ¸p s¸t trùc tiÕp
vµo bÒ mÆt bªn cña b¶n n¾p hoÆc b¶n ®¸y hép dÇm BTCT. Xµ ngang nµy ®ång thêi
®−îc dïng ®Ó neo çc bã cèt thÐp dù øng lùc, v× vËy trong nã ph¶i chøa çc rYnh
khe hë h×nh vu«ng hay h×nh ch÷ nhËt.
§é lín cña lùc dÝnh ë bÒ mÆt tiÕp xóc cña mòi nèi bª t«ng víi bÒ mÆt thÐp
®u«i mòi dÉn phô thuéc nhiÒu vµo tr¹ng th¸i bÒ mÆt thÐp vµ v× vËy kh«ng nªn xÐt
trong tÝnh to¸n vÒ sù truyÒn øng lùc c¾t tr−ît ë mèi nèi. B¶n bông th¼ng ®øng cña
mòi dÉn ®−îc nèi víi dÇm BTCT b»ng çc b¶n nèi cã bu l«ng th«ng th−êng. Mèi
nèi nµy ®−îc tÝnh to¸n chÞu toµn bé lùc c¾t xuÊt hiÖn trong qu¸ tr×nh lao däc t¹i mèi
nèi mòi dÉn víi dÇm BTCT.
Çc xµ ngang phÝa trªn vµ phÝa d−íi dïng ®Ó neo gi÷ çc bã cèt thÐo dù øng
lùc ®−îc tÝnh to¸n nh− dÇm trªn nÒn ®µn håi d−íi t¸c ®éng cña çc øng lùc n»m
ngang trong çc bã cèt thÐp dù øng lùc, còng nh− chÞu çc øng lùc n»m ngang tËp
trung, ®−îc truyÒn tõ çc dÇm chñ nh− cña mòi dÉn lªn çc xµ ngang.
ThiÕt bÞ ®Ó ®ãn mòi dÉn tú lªn trô trong qu¸ tr×nh lao däc dïng ®Ó kÝch n©ng
®Çu mòi dÉn vµ ®−a nã tú vµo thiÕt bÞ tr−ît. Nã ®−îc thiÕt kÕ theo ®é vâng c«ng -
xon lóc hÉng nhÊt. ThiÕt bÞ nµy cã d¹ng c«ng - xon ng¾n ®−îc g¾n chÆt vµo dÇm
chñ cña mòi dÉn hoÆc g¾n vµo dÇm ngang c−êng nèi ®Çu cña hai dÇm chñ cña mòi
dÉn víi nhau. Bªn d−íi c«ng - xon nµy cã ®Æt kÝch vÝt víi ®Õ réng cã thÓ ®Æt tÊm
tr−ît. Ch¼ng h¹n, ë mét sè cÇu ®Y dïng kÝch vÝt lo¹i 20T víi ®é duçi cña Pist«ng lµ
50cm.
Trªn çc h×nh vÏ tõ ®Õn giíi thiÖu s¬ ho¹ cÊu t¹o mòi dÉn ®Y sö dông
ë cÇu MET (Lang-S¬n) vµ cÇu HI£N-L¦ONG (Qu¶ng B×nh)
H×nh 4-12 : Mòi dÉn thÐp dïng ë cÇu HiÒn-L−¬ng
H×nh 4-13 : Mèi nèi cña Mòi dÉn thÐp dïng ë cÇu HiÒn-L−¬ng
11.3.2. vÝ dô PH¢N TÝCH VÒ MòI DÉN
- S¬ ®å kÕt cÊu nhÞp liªn tôc 3 nhÞp lµ: 35m + 45m + 35m
- §Æc tr−ng cña dÇm bª t«ng cèt thÐp dù øng lùc:
+ Cao 2,5cm
+ ytrªn = 53,3cm
+ yd−íi = 250 - 53,3 = 196,7
+ Tû sè yd−íi /ytrªn = 196,7/53,3 = 3,69 = 1/0,27
+ Jmc = 942583575 cm4
+ qtÜnh = 124 KG/cm = 12,4 T/m
- §Æc tr−ng cña mòi dÉn b»ng thÐp:
+ dµi 30m = 2/3 Lmax
+ Cao 250 cm, cã 3 ®èt 9m + 9m + 12m
+ ytrªn = 125cm
+ yd−íi = 250 - 125 = 125 cm
+ ImòidÉn = 21920333 cm4
+ qtinh = 26,8 kg/cm
+ Tû sè ®é cøng:
EI dÇm 315000x942583575
= = 6,45
E I m òi 2100000x21920333
+ Tû sè tÜnh t¶i:
- Thö tÝnh duyÖt mòi dÉn víi hÖ sè v−ît t¶i 2 cho an toµn:
Mmax = -74250000 kg.cm
øng suÊt = Mmax . y . n / I= 74250000 . 125 . 2 / 219203333
= 846,8 Kg/cm2 < 2050 Kg/cm2
VËy cã thÓ gi¶m m« men qu¸n tÝnh cña mòi dÇn ImòidÉn xuèng cßn mét nöa mµ
vÉn thiªn vÒ an toµn. Khi ®ã tû sè ®é cøng cña dÇm vµ mòi dÇm sÏ t¨ng gÊp ®«i, tøc
lµ b»ng:
2 x 6,45 = 13
- MÆt kh¸c qua çc sè liÖu tÝnh thö th× thÊy ®èi víi mói dÇm, m« men khèng
chÕ lµ m« men ©m chø kh«ng ph¶i lµ m« men d−¬ng.
Nh− vËy tr×nh tù tÝnh to¸n s¬ bé nªn lµ nh− sau:
+ Chän mòi dÉn dµi = 2/3 nhÞp dµi nhÊt.
+ X¸c ®Þnh s¬ bé mÆt c¾t dÇm BTCT theo çc kinh nghiÖm vµ ®å ¸n cò tham
kh¶o. HiÖu chØnh sao cho tû sè ytrªn / yd−íi n»m trong ph¹m vi 0,55 - 0,65.
+ TÝnh ImòidÉn theo IdÉn víi tû sè IdÉn / ImòidÉn = (1/15 --- 1/20 ) lµ hîp lý nhÊt.
+ Lùa chän mÆt c¾t mói dÇm sao cho ®¶m b¶o cã ®−îc trÞ sè m« men qu¸n
tÝnh ImòidÉn cña mòi dÉn nh− ®Y t×m ra ë trªn.
L−u ý r»ng nhiÒu tµi liÖu ®Y cã kÕt luËn lµ tû sè ®é cøng cña dÇm víi ®é cøng
mói dÉn thay ®æi tõ 5 ®Õn 20 th× m« men trong dÇm BTCT chØ biÕn ®æi trong ph¹m
vi 10%.
- Víi vÝ dô ®Y tÝnh ë trªn th× Mmax lµ 303750000 kg.cm = 3037,5 T.m
trong dÇm BTCT
B©y giê ®Ó ph©n tÝch sÏ thay ®æi çc tû sè ®é cøng tõ 6 - 9 - 12 - 15 - 18 - 21
®Ó vÏ trªn ®å thÞ biÕn thiªn cña Mmax , tõ ®ã t×m ra tû sè ®é cøng tèi −u vµ vÏ lªn ®å
thÞ. L−u ý lµ khi ®é cøng EImòidÉn cña mòi dÉn gi¶m ®i th× tû sè tÜnh t¶i qdÇm/qmòi
sÏ t¨ng t−¬ng øng.
Nh− vËy chóng ta ph¶i sö dông 2 ch−¬ng tr×nh tÝnh ®Æc tr−ng h×nh häc cña
dÇm vµ ®Æc tr−ng h×nh häc cña mòi dÉn ®Ó cho vµo ®©y tÝnh l¹i nhiÒu lÇn (ch−¬ng
tr×nh ë trªn ®Üa cøng ë Tr−êng DHGTVT ). Sau khi tÝnh xong sÏ lªn ®−îc b¶ng kÕt
qu¶.
Nh− vËy cÇn tÝnh vµ lËp b¶ng kÕt qu¶ ®Ó thÊy lµ ph¶i xÐt kÕt hîp 2 viÖc:
+ gi¶m ImòidÉn vµ gi¶m träng l−îng ®Ó gi¶m M.
+ nh−ng vÉn ph¶i ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn c−êng ®é cña mòi dÉn thÐp.
VÝ dô ë trªn cho thÊy nÕu gi¶m tû sè ( EIdÉm / EImòidÉn ) tõ 6,45 ®Õn 12,9 lÇn th×
m« men ©m gi¶m ®i ®Õn 35% nh−ng øng suÊt l¹i t¨ng lªn 47,5% vµ nÕu xÐt hÖ sè
v−ît t¶i = 2 th× qu¸ nguy hiÓm.
Tãm l¹i cÇn tÝnh thö vµi lÇn. ViÖc nµy lµm trªn m¸y tÝnh ®−îc theo 1 ch−¬ng
tr×nh con, thiÕt kÕ hîp lý mòi dÉn theo chÕ ®é héi tho¹i.
Ph¶i thö t¶i mòi dÉn sau khi liªn kÕt nã víi phÇn dÇm BTCT tr−íc khi lao ®Èy .
Ph−¬ng ph¸p thö lµ dïng kÝch t¹o ra s¬ ®å chÞu lùc bÊt lîi cho c¶ hÖ dÇm BTCT vµ
mòi dÉn , bÖ chuÈn bÞ råi theo dâi , ph©n tÝch çc sè liÖu ®o vÒ øng suÊt, ®é vâng ,
®é lón , trÞ sè ph¶n lùc t¹i çc bé phËn .
11.4.3. Sö dông kÕt hîp mòi dÉn vµ hÖ cét th¸p - d©y

treo xiªn t¨ng c−êng
§èi víi cÇu cã nhÞp dµi, viÖc dïng mòi dÉn kh«ng ph¶i lµ gi¶i ph¸p tèi −u,
viÖc dïng trô t¹m th× ®¾t. Nªn dïng hÖ thèng cét th¸p - d©y treo xiªn t¹m thêi mét
çch ®éc lËp hoÆc cã kÕt hîp víi mòi dÉn ®Ó gi¶m bít m« men trong phÇn ®Çu cña
dÇm trong qu¸ tr×nh lao hÉng. BiÖn ph¸p sö dông hÖ d©y treo xiªn vµ cét th¸p ®Ó
t¨ng c−êng trong lóc lao däc cã −u ®iÓm lµ gi¶m l−îng thÐp lµm mòi dÉn vµ cã kh¶
n¨ng ®iÒu chØnh chñ ®éng tr¹ng th¸i øng suÊt biÕn d¹ng cña dÇm BTCT b»ng çch
®iÒu chØnh lùc c¨ng d©y vµ lùc nÐn cét th¸p.
Chóng ta hYy tiÕn hµnh so s¸nh çc tr−êng hîp chØ dïng mòi dÉn vµ tr−êng
hîp dïng hÖ treo xiªn ®Ó t¨ng c−êng. XÐt vÝ dô s¬ ®å nhÞp 10 + n.15m chÞu lùc r¶i
®Òu 1T/m ( h×nh ) . §Y tÝnh víi s¬ ®å ®Æt d©y treo xiªn ®èi xøng víi chiÒu cao
cét lÇn l−ît b»ng 1/3, 1/4, 1/5 chiÒu dµi nhÞp lao däc. §é cøng d©y xiªn trong mçi
s¬ ®å h×nh häc cña hÖ lµ 10%, 14%, 18,5% vµ 30% so víi ®é cøng cña dÇm. Sau
khi ph©n tÝch kÕt qu¶ tÝnh to¸n cã thÓ nªu ra çc nhËn xÐt sau
1/ Anh h−ëng cña hÖ d©y xiªn t¨ng c−êng chØ thÓ hiÖn râ trªn ®o¹n dÇm
trong ph¹m vi hai nhÞp chÝnh. ë ngoµi ph¹m vi nµy h×nh bao m« men uèn trong
dÇm khi lao däc dï cho cã d©y xiªn hoÆc cã mòi dÉn hay kh«ng cã g× còng coi
nh− t−¬ng tù nhau.
2/ Nãi chung hiÖu qu¶ dïng hÖ d©y xiªn t¨ng c−êng ®Ó gi¶m m« men uèn
trong dÇm BTCT tá ra kÐm h¬n so víi viÖc dïng mòi dÉn. §èi víi çc ®é cøng thùc
tÕ cña d©y xiªn trong kho¶ng 10%-15% ®é cøng cña dÇm BTCT th× ngay c¶ khi cét
kh¸ cao (b»ng 1/3 chiÒu dµi nhÞp) th× m« men uèn lín nhÊt ë ngµm cña c«ng-xon
vÉn lín h¬n 20 - 30% so víi khi dïng mòi dÉn.
3/ Nh»m môc ®Ých gi¶m m« men ©m, gi¶m ®é vâng ®Çu mót c«ng xon nªn
®iÒu chØnh néi lùc trong dÇm BTCT ®ang lao däc b»ng hÖ d©y xiªn. nhê ®ã cã thÓ
®¹t hiÖu qu¶ t−¬ng ®−¬ng víi khi chän mòi dÉn cã çc tham sè tèi −u.
4/ Lùc däc trong dÇm cøng, do kÐo c¨ng d©y xiªn g©y ra ®Y c¶i thiÖn kh¶
n¨ng chÞu m« men uèn cña dÇm, do ®ã hÖ d©y xiªn ®Y gióp gi¶m bít cèt thÐp dù
−ng lùc trong phÇn ®Çu cña dÇm BTCT.
5/ M« men d−¬ng lín nhÊt trong dÇm ®ang lao däc kh«ng phô thuéc vµo s¬
®å h×nh häc vµ çc ®Æc tr−ng ®é cøng, øng lùc d©y xiªn mµ hÇu nh− t−¬ng tù
nhau trong mäi ph−¬ng ¸n s¬ ®å. §¸ng chó ý lµ khi lao däc cã mòi dÉn th× m«
men d−¬ng còng cã trÞ sè t−¬ng tù, khi ®ã t¹i mÆt c¾t cã ®Æt cét th¸p th× m« men
nhá h¬n ®«i chót ( 20% - 30% ) so víi m« men d−¬ng lín nhÊt. Khi ®iÒu chØnh t¨ng
øng lùc trong cét th× m« men d−¬ng trong dÇm d−íi ch©n cét sÏ t¨ng vµ m« men
theo chiÒu dµi dÇm sÏ ®Òu h¬n.
6/ ViÖc lao däc cã d©y xiªn t¨ng c−êng g©y ra sù ph©n phèi l¹i ®ét ngét lùc
c¾t theo chiÒu dµi dÇm. Trªn çc ®o¹n riªng biÖt lùc c¾t t¨ng ®Õn 1,5 - 2 lÇn so víi
dÇm liªn tôc th«ng th−êng cã cïng nhÞp vµ cïng t¶i träng nh− nhau. Khi
®iÒu chØnh øng lùc, hiÖu qu¶ nµy cµng râ rÖt vµ cÇn ph¶i ®−îc xÐt ®Õn trong lóc tÝnh
to¸n thiÕt kÕ çc dÇm nh− thÕ.
H×nh 4-14 : Çc h×nh bao m« men uèn trong dÇm ®Y ®−îc t¨ng c−êng b»ng
hÖ d©y treo xiªn.
1- Khi lao däc cã dïng hÖ d©y xiªn víi cét th¸p cao b»ng 1/3 chiÒu dµi nhÞp.
2- Còng vËy, víi mòi dÉn b»ng 2/3 nhÞp.
§Ó ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ cña hÖ cét th¸p - d©y treo xiªn trong mäi giai ®o¹n
lao hÉng th× cÇn ph¶i lu«n lu«n theo dâi kiÓm tra trÞ sè ¸p lùc cña cét th¸p tú lªn
mÆt dÇm BTCT. Khi cét th¸p ë vÞ trÝ bªn trªn mét trô nµo ®ã th× trô th¸p ph¸t huy
®−îc ®ñ t¸c dông cßn khi cét th¸p ë bªn trªn vÞ trÝ gi÷a nhÞp nµo ®ã th× ®ã l¹i lµ vÞ
trÝ cã m« men d−¬ng trong dÇm. T×nh huèng ®ã khiÕn cho hÖ cét th¸p - d©y treo
xiªn l¹i cã t¸c dông kh«ng tèt cho dÇm BTCT. V× vËy ph¶i bè trÝ çc kÝch ë ch©n
cét th¸p, tú lªn mÆt dÇm BTCT. Dïng çc kÝch nµy cã thÓ ®iÒu chØnh liªn tôc ®−îc
mét çch tèi −u trÞ sè cña ¸p lùc cét t¸c dông lªn dÇm BTCT.
11.4.4. Sö dông trô t¹m
ViÖc dïng trô t¹m lóc lao däc lµ hîp lý nÕu chiÒu cao tõ mÆt ®Êt ®Õn ®¸y
dÇm lµ nhá vµ cã ®iÒu kiÖn nÒn ®Êt tèt, kh«ng cÇn ph¶i gia cè thªm. Trong nhiÒu
tr−êng hîp cã thÓ ph¶i kÕt hîp viÖc dïng mòi dÉn víi dïng trô t¹m, vÝ dô khi nhÞp
dµi ®Õn 63 m vµ h¬n n÷a. Çc trô t¹m cã thÓ lµm gi¶m ®−îc vµi lÇn trÞ sè øng lùc
thi c«ng trong dÇm BTCT. VÝ dô khi thi c«ng cÇu In ë n−íc Auxtria ®Y lµm hai trô
t¹m trong kho¶ng nhÞp cÇu 102m th× øng lùc thi c«ng ®Y gi¶m ®Õn møc lµ chØ cÇn
bè trÝ cèt thÐp th−êng còng ®ñ chÞu.
Çc trô t¹m th−êng cã d¹ng khung thÐp. Khi tÝnh trô t¹m cÇn xÐt hiÖn t−îng
®Æt t¶i kh«ng ®Òu lªn çc khung ph¼ng cña nã , nghÜa lµ ph¶i gi¶i bµi to¸n kÕt cÊu
kh«ng gian .Trªn h×nh.. . lµ s¬ ®å bè trÝ trô t¹m ®Ó thi c«ng lao däc cÇu
Tosimi. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y ë çc n−íc ngoµi hÇu nh− kh«ng sö dông trô t¹m
n÷a v× çc mòi dÉn thÐp lµ ®ñ dïng cho viÖc lao qua çc nhÞp dµi ®Õn xÊp xØ 55m.
Nh−îc ®iÓm cña viÖc dïng trô t¹m lµ tèn kÐm vµ c¶n trë kho¶ng kh«ng gian d−íi
cÇu.
H×nh 4-15 : S¬ ®å lao ®Èy däc dÇm cÇu Tosimi

1- DÇm BTCT dù øng lùc 2- HÖ cét th¸p - d©y treo xiªn ®Ó t¨ng c−êng
3- trô t¹m. 4- Trô vÜnh cöu.
11.4. bÖ chuÈn bÞ ë ®Çu cÇu

Trªn bÖ chuÈn bÞ sÏ thùc hiÖn çc c«ng viÖc :
- ®óc çc ®èt dÇm,
- kÐo c¨ng çc cèt thÐp
- kÝch ®Èy kÕt cÊu nhÞp.
BÖ nµy ph¶i chÞu träng l−îng b¶n th©n, träng l−îng çc ®èt dÇm vµ lùc ®Èy däc
do çc kÝch thuû lùc g©y lªn v× çc kÝch nµy ®−îc liªn kÕt víi cuèi bÖ. §é chÝnh x¸c
vµ æn ®Þnh cña çc ®èt dÇm ®óc trªn bÖ phô thuéc vµo tr¾c däc cña bÖ chuÈn bÞ, ®é
bÒn vµ tÝnh kh«ng biÕn d¹ng häc cña kÕt cÊu bÖ d−íi t¸c ®éng cña träng t¶i trong
mäi giai ®o¹n thi c«ng çc ®èt dÇm.
BÖ chuÈn bÞ sÏ ®−îc lµm ë sau mè , trªn nÒn ®−êng ®¾p ®Çu cÇu. §é lón cña
nÒn ®¾p ®Çu cÇu cã ¶nh h−ëng quyÕt ®Þnh ®Õn sù thay ®æi tr¾c däc cña bÖ. BÖ chÞu
øng lùc thay ®æi theo thêi gian. Çc kÕt cÊu chÞu lùc cña bÖ chuÈn bÞ ®−îc lµm b»ng
BTCT hay b»ng cèt thÐp. Do sù liªn kÕt lÖch t©m cña çc thiÕt bÞ tr−ît víi bÖ chuÈn
bÞ nªn bÖ nµy ph¶i chÞu kÐo lÖnh t©m ë phÇn cuèi cña bÖ. Çc øng lùc lín nhÊt xuÊt
hiÖn ngay d−íi çc vÞ trÝ liªn kÕt çc thiÕt bÞ ®Èy, v× vËy phÇn cuèi cña bÖ ph¶i ®−îc
t¨ng c−êng.
Kinh nghiÖm thi c«ng cÇu MÑt (L¹ng s¬n ) cho thÊy v× kh«ng tÝnh to¸n tû mØ
®Õn ®é lón kh«ng ®Òu cña nÒn ®−êng bªn d−íi bÖ chuÈn bÞ nªn ®Y x¶y ra nhiÒu vÕt
nøt trong bÖ va nhiÒu sù cè kh¸c n÷a suèt trong qu¸ tr×nh lao ®Èy dÇm
Trong nh÷ng tr−êng hîp khi mµ nÒn ®−êng ®¾p b»ng çt ®Y ®−îc æn ®Þnh mét
n¨m tr−íc khi ®óc çc ®èt dÇm th× biÕn d¹ng cña bÖ chuÈn bÞ rÊt nhá vµ hÇu nh−
kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn tr¾c däc cña çc ®èt dÇm ®ang ®−îc ®óc ë trªn bÖ. CÇn l−u ý
lµ dï ®Çm chÆt nÒn ®Êt ®Õn hÖ sè K = 0.98 th× vÉn kh«ng ®¶m b¶o sù kh«ng biÕn
d¹ng cña bÖ chuÈn bÞ, bëi v× tõ 2/3 ®Õn 3/4 ®é lón cña nÒn ®Êt ®¾p ®Çu cÇu
kh«ng ph¶i lµ do ®Êt ®¾p mµ do nÒn bªn d−íi nã. NÕu bÖ n»m trªn nÒn ®Êt míi ®¾p
cao h¬n 6-8m th× ph¶i cã mãng cäc cho bÖ nµy.
ChiÒu dµi cña bÖ chuÈn bÞ nãi chung ph¶i ®ñ ®Ó ®óc bª t«ng ®−îc ®èt dµi nhÊt
b»ng xÊp xØ 1/2 chiÒu dµi nhÞp lao hÉng nhÊt. NhiÒu cÇu ®Y lµm bÖ dµi b»ng 0,6 -
0,7 chiÒu dµi cña nhÞp dµi nhÊt.
ChiÒu cao cña bÖ so víi mÆt ®Êt ph¶i ®ñ ®Ó dÔ dµng h¹ th¸o v¸n khu«n ®¸y cña
çc ®èt ®Y ®óc xong sao cho viÖc lao däc ®−îc thùc hiÖn thuËn tiÖn. V¸n khu«n ®¸y
cã thÓ ®Æt trªn ®Ønh hÖ m¹ng dÇm thÐp, hÖ nµy cã thÓ ®Æt trªn çc kÝch thuû lùc ®Ó
cã thÓ ®iÒu chØnh n©ng lªn hay h¹ xuèng tuú t×nh huèng thùc tÕ. MÆt c¾t cña hÖ
m¹ng dÇm thÐp ë chç cã bÒ mÆt tr−ît ph¶i ®ñ cøng ®Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cña
v¸n khu«n +_1,5mm.
ChiÒu dµi cña bÖ chuÈn bÞ cã thÓ ®−îc chia thµnh 2 ®o¹n. §o¹n phÝa sau çch
xa mè h¬n lµ n¬i dïng ®Ó ®æ bª t«ng phÇn b¶n ®¸y hép cña mçi ®èt . §o¹n nµy cã
v¸n khu«n ®¸y tùa trªn çc kÝch thuû lùc ®Ó cã thÓ h¹ v¸n khu«n ®¸y. dÔ dµng .
§o¹n phia tr−íc cña bÖ th−êng ®−îc dïng ®Ó ®óc bª t«ng phÇn thµnh hép vµ b¶n
n¾p cña mçi ®èt.
§Ó ®¶m b¶o cho hÖ ®ñ cøng, kh«ng biÕn d¹ng, kh«ng lón chóng ta cã thÓ ph¶i
®Æt bÖ trªn çc mãng cäc ®ãng s©u vµo nÒn ®−êng ®Çu cÇu. Còng cã thÓ thay hÖ
m¹ng dÇm thÐp cña bÖ b»ng hÖ dÇm bª t«ng cèt thÐp ®óc t¹i chç, Nh− vËy cã thÓ
tèn kÕm h¬n v× sau mçi khi thi c«ng xong ph¶i bá l¹i.
Khi thi c«ng mét sè cÇu ng−êi ta ®Y lµm çc ô tr−ît nh« cao dµi 0,6-1,0m, réng
0,4-0,5m trong ph¹m vi chiÒu dµi cña bÖ chuÈn bÞ. Çc ô tr−ît nµy çch nhau 3-5m.
Trªn bÒ mÆt çc ô ®Æt çc gèi tr−ît t¹m thêi mµ tÊm thÐp trªn cïng cña nã lµm
kiªm nhiÖm vô v¸n khu«n ®¸y hép cña nã ë ®ã. §Çu bÖ ®−îc bè trÝ lïi l¹i sau mè
chõng 8--20 m nghÜa lµ ®ñ ®Ó cã thÓ l¾p mòi dÉn trªn kho¶ng ®ã, Trªn kho¶ng
nµy, cÇn ®Æt mét vµi ô tr−ît n÷a.
H×nh 4-16 : Mét vµi s¬ ®å cña bÖ chuÈn bÞ
Kinh nghiÖm thi c«ng cÇu MÑt ( Lang-s¬n) n¨m 1996 cho thÊy : v× kh«ng dù
tÝnh ®Çy ®ñ t×nh tr¹ng lón bÖ chuÈn bÞ nªn ®Y chän cÊu t¹o mãng bÖ ®¬n gi¶n chØ lµ
mãng n«ng ngay trªn nÒn ®−êng cò ®Çu cÇu .Trong qu¸ tr×nh ®Èy , bÖ ®Y bÞ lón
kh«ng ®Òu gÇy nøt bÖ vµ lµm thay ®æi trÞ sè ph¶n lùc ë çc ô tr−ît kh¸c víi trÞ sè dù
kiÕn lóc ®Çu khiÕn cho tèn nhiÒu thêi gian vµ kinh phÝ kh¾c phôc çc sù cè . Tr¸i l¹i
,bÖ chuÈn bÞ cña CÇu HiÒn L−¬ng ®−îc ®Æt trªn hÖ thèng m¹ng dÇm thÐp rÊt cøng
nªn kh«ng x¶y ra sù cè g× .
CÇn ph¶i lµm nhµ cã m¸i che trªn khu vùc bÖ chuÇn bÞ ®Ó ®¶m b¶o mäi kh©u
c«ng nghÖ tõ chuÈn bÞ cèt thÐp , v¸n khu«n , ®æ bª t«ng , c¨ng kÐo çp , lao ®Èy
dÇm ®Òu kh«ng bÞ ¶nh h−ëng xÊu cña m−a bYo , n¾ng v.v...
H×nh 4-17 : BÖ ®ì liªn tôc bªn d−íi çc thµnh hép , trong ph¹m vi bÖ chuÈn bÞ
H×nh 4-18 : Çc vÞ trÝ gèi tr−ît trong ph¹m vi bÖ chuÈn bÞ
H×nh 4-19 : BÖ chuÈn bÞ kiÓu hÖ m¹ng dÇm b»ng thÐp
H×nh 4-20 : Mèi nèi kÕt cÊu thÐp cña bÖ chuÈn bÞ

H×nh 4-21 : Chi tiÕt v¸n khu«n ngoµi cña khèi hép , l¾p trªn bÖ chuÈn bÞ
H×nh 4-22 : Chi tiÕt cÊu t¹o ®−êng ray di chuyÓn v¸n khu«n trong cña khèi hép ,
l¾p trªn bÖ chuÈn bÞ
11.5. çc thiÕt bÞ ®Èy vµ n©ng h¹ kÕt cÊu nhÞp

11.5.1. Çc thiÕt bÞ ®Èy
11.5.1.1. Nguyªn lý chung
Çc thiÕt bÞ t¹o lùc ®Èy cho dÇm BTCT lao däc ph¶i ®¸p øng ®−îc çc yªu cÇu
sau :
1- N¨ng lùc ®Èy cña kÝch ®Èy ph¶i b»ng hay lín h¬n 1,2 - 1,3 lÇn lùc ®Èy cÇn
thiÕt ®Ó lao däc.
2- CÊu t¹o cña kÝch ®Èy ph¶i ®¶m b¶o ho¹t ®éng ®Òu ®Æn, kh«ng bÞ giËt côc,
tèc ®é ®Èy ph¶i phï hîp víi tèc ®é ®−a çc tÊm tr−ît vµo ô tr−ît.
3- Cã bé phËn hYm an toµn, ®ång hå kiÓm tra ¸p lùc ®Èy ®Ó so s¸nh ®−îc víi
lùc ®Èy thiÕt kÕ.
4- Cã m¸y b¬m dÇu kÝch, çc èng dÉn dÇu, van vµ hÖ thèng tËp trung, ®¶m b¶o
tèt viÖc ®iÒu chØnh chÕ ®é ho¹t ®éng cña tõng kÝch mét.
5- M¸y b¬m cã bé ®iÒu tèc cã kh¶ n¨ng t¨ng hay gi¶m tõng cÊp viÖc ®−a dÇm
vµo kÝch.
11.5.1.2. çc d¹ng thiÕt bÞ ®Èy
Nãi chung cã bèn d¹ng thiÕt bÞ ®Èy th«ng dông ë nhiÒu n−íc.
D¹ng thø nhÊt:
Gåm hai kÝch thuû lùc ®Æt ë cuèi bÖ chuÈn bÞ ®Ó ®Èy dÇn tõng ®èt dÇm ra khái
bÖ. Th©n kÝch cã thÓ ®Æt n»m ngang theo däc chiÒu dµi bÖ chuÈn bÞ hoÆc ®Æt
nghiªng mét gãc trong mÆt ph¼ng th¼ng ®øng (nh− thiÕt bÞ cña hYng
VOSPANTECA NICH n−íc §øc). §Çu cè ®Þnh cña kÝch cã thÓ cã bé ngµm ®Ó liªn
kÕt vµo bé ray hay hÖ dÇm I cña bÖ chuÈn bÞ. §Çu di ®éng cña kÝch (®Èy pÝt«ng) tú
vµo thµnh hép ®Î ®Èy ( h×nh )
D¹ng thø hai:
Gåm hai thanh kÐo b»ng bã çp c−êng ®é cao. Mét ®Çu phÝa sau cña mçi thanh
kÐo ®−îc liªn kÕt chÆt vµo ô neo t¹m låi ra ë trªn bÒ mÆt ë ngoµi thµnh hép hoÆc
®¸y hép. §Çu phÝa tr−íc cña mét thanh kÐo ®−îc liªn kÕt víi mét kÝch n»m ngang.
KÝch ®Æt trªn mè (h×nh ). Khi çc kÝch ho¹t ®éng sÏ t¹o ra lùc kÐo thanh kÐo, tõ
thanh kÐo truyÒn qua ô neo t¹o ra lùc ®Èy dÇm BTCT tiÕn lªn.CÊu t¹o ô neo t¹m
nµy cho phÐp sù th¸o liªn kÕt nªm gi÷ ®Çu thanh kÐo khi pÝt«ng cña kÝch co vµo
trong th©n kÝch. Nh− vËy ®èt dÇm BTCT nµo còng cã bu l«ng neo chê ®Ó b¾t chÆt
víi ô neo t¹m nãi trªn. NhiÒu hYng x©y dùng cña Ph¸p, cña Trung Quèc, cña
Singapo th−êng ¸p dông kiÓu nµy.
H×nh 4-23 : ThiÕt bÞ ®Èy nhanh ë cuèi bÖ chuÈn bÞ
a) ë cÇu Lorup (Nga)
b) ë cÇu Lnhepr (Ucraina)
H×nh 4-24 : ThiÕt bÞ ®Èy ®−îc ®Æt ë mè cÇu

a) CÇu Dnhepr (Nga)
b) CÇu Tomisi (SÐc)
1- DÇm ngang lµm ô tú phÝa sau 2- Çc ®èt thanh kÐo
3- §µ ngang ng¾n 4- Thanh kÐo
5- ô tú phÝa tr−íc 6- KÝch
7- DÇm BTCT ®−îc lao däc 8- §−êng tr−ît cña ®µ gi¸o ng¾n
9- Mè cÇu 10- Bµn tr−ît d−íi ®µ gi¸o ng¾n
11- Mãng cña ®−êng tr−ît 12- Bé ch¹y
13- Thanh kÐo cã lç khoan s½n 14- Pist«ng cña kÝch
D¹ng thø ba:

Còng cã hai thanh kÐo b»ng bã çp c−êng ®é cao nh−ng cã mét ®Çu phÝa
tr−íc ®−îc liªn kÕt neo víi t−êng mè, cßn ®Çu phÝa sau ®−îc neo gi÷ vµo cuèi bÖ
chuÈn bÞ (h×nh ). Hai kÝch thuû lùc ®−îc di chuyÓn däc theo hai thanh kÐo vµ
sÏ ®Èy dÇm BTCT tiÕn lªn.
H×nh 4-25 : ThiÕt bÞ ®Èy cã kÝch ®Èy di ®éng cïng vãi dÇm BTCT
1- DÇm BTCT ®−îc ®Èy däc; 2- DÇm ngang ng¾n; 3- KÝch
4- M¸y b¬m dÇu kÝch; 5- D©y kÐo b»ng cèt thÐp c−êng ®é cao ; 6- BÖ chuÈn bÞ
7- Mè cÇu 8- ô neo trªn mè
D¹ng thø 4:
D¹ng nµy gåm 2 hay 4 c¬ cÊu kÝch thuû lùc. Mçi c¬ cÊu n©ng thuû lùc gåm
mét kÝch ®Èy n»m ngang vµ mét kÝch n©ng h¹ th¼ng ®øng. KÝch th¼ng ®øng tùa lªn
mét gèi tr−ît t¹m thêi (h×nh ). Khi lao ®Èy th× theo tõng chu kú chóng
ta ph¶i kÝch n©ng kÕt cÊu dÇm BTCT lªn chót Ýt råi dïng kÝch ®Èy ®Ó ®Èy kÝch n©ng
cïng víi dÇm BTCT tr−ît tiÕn lªn mét quYng ®−êng b»ng chiÒu dµi co duçi cña
Pist«ng kÝch ®Èy. Sau ®ã kÝch th¼ng ®øng l¹i h¹ dÇm BTCT xuèng cho tùa lªn ô ®ì
®Ó cho Pist«ng kÝch ®Èy co l¹i, ®−a kÝch th¼ng ®øng vÒ vÞ trÝ ®Çu ô tr−ît. Thao t¸c
nãi trªn ®−îc lÆp l¹i nhiÒu lÇn suèt trong qu¸ tr×nh lao ®Èy
C«ng suÊt vµ sè l−îng thiÕt bÞ ®Èy ®−îc bè trÝ phï hîp víi trÞ sè lùc ®Èy cÇn
thiÕt. Lùc nµy phô thuéc theo t×nh tr¹ng thuËn lîi cña ®−êng ray tr−ît hoÆc lùc ma
s¸t ë çc ô tr−ît. Nãi chung hÖ sè ma s¸t trªn bÒ mÆt ®Ønh ray cã b«i mì tr¬n b»ng
0,17 - 0,2 cßn trªn thiÕt bÞ tr−ît cã tÊm Tªflon b»ng 0,04 - 0,05. Khi tÝnh toµn lùc
®Èy cÇn chó ý ®Õn gãc nghiªng cña ®−êng lao (dèc xuèng phÝa s«ng hay dèc lªn
phÝa s«ng).
H×nh 4-27 : ThiÕt bÞ tr−ît gåm cã kÝch n©ng vµ kÝch ®Èy

1- B¶n ®Öm 2- DÇm BTCT ®−îc lao däc
3- B¶n ®Öm cã kho¸ rYnh ®Î t¨ng ma s¸t 4- KÝch n©ng th¼ng ®øng
5- §−êng tr−ît 6- Mè cÇu
7- KÝch ®Èy n»m ngang
Qua ph©n tÝch thùc tÕ, ng−êi ta rót ra kÕt luËn sau:
- Nªn lao däc çc kÕt cÊu nhÞp n»m trªn ®−êng dèc xuèng phÝa s«ng víi ®é
dèc nhá h¬n 0,01. NÕu dèc h¬n n÷a th× ph¶i lµm thiÕt bÞ hYm an toµn.
- Çc kÕt cÊu nhÞp cã ®é dµi tæng céng 200 - 250m th× lªn ®−îc lao theo ®−êng
dèc cong h−íng lªn trªn bëi v× viÖc t¨ng c«ng suÊt cho thiÕt bÞ ®Èy cßn rÎ h¬n
viÖc ph¶i lµm thªm thiÕt bÞ hYm.
11.6. çc thiÕt bÞ tr−ît , dÉn h−íng.

11.6.1.çc thiÕt bÞ tr−ît
ThiÕt bÞ tr−ît (gèi tr−ît t¹m thêi) cã nhiÖm vô tiÕp nhËn vµ truyÒn lªn mè trô
çc lùc th¼ng ®øng vµ lùc n»m ngang tõ kÕt cÊu nhÞp dÇm BTCT ®ang ®−îc lao ®Èy
däc, mµ kh«ng c¶n trë sù biÕn ®æi gãc quay cña dÇm BTCT. §é lín cña lùc n»m
ngang ®Èy vµo trô, phô thuéc vµo lùc ma s¸t, mµ lùc ma s¸t l¹i t¨ng dÇn trong qu¸
tr×nh lao däc. §Ó gi¶m lùc ma s¸t cÇn chän ®óng lo¹i vËt liÖu cã hÖ sè ma s¸t nhá.
Gãc quay cña mÆt c¾t gèi cña dÇm BTCT thay ®æi theo hiÖn t−îng nÐn lÖch t©m çc
®Öm cao su cña thiÕt bÞ tr−ît do vËy cã thÓ coi thiÕt bÞ tr−ît lµ chèt trªn s¬ ®å tÝnh
to¸n.
Trong thiÕt bÞ tr−ît th−êng dïng çc tÊm chÊt dÎo Teflon cã hÖ sè ma s¸t
nhá, cïng víi tÊm thÐp m¹ Cr«m kh«ng gØ vµ ®−îc mµi bãng ®Õn ®é bãng cÊp 10.
§Ó ®¶m b¶o hiÖu øng chèt xoay th× trong thiÕt bÞ tr−ît cã thÓ ®Æt gèi cao su nhiÒu
líp.
Çc ô tr−ît ®−îc ®Æt ë trªn çc mè trô cÇu víi gãc nghiªng b»ng gãc
nghiªng ®−êng lao däc vµ víi ®é lÖch t©m ng−îc víi phÝa ®Ých lao däc. Trªn ®Ønh
mè trô cÇn ®ñ réng ®Ó ®Æt kÝch n©ng kÕt cÊu nhÞp (khi cÇn thiÕt). NÕu gãc nghiªng
dèc cña ®−êng lao däc lín h¬n 0,01 th× ph¶i cã biÖn ph¸p hYm an toµn tr¸nh hiÖn
t−îng dÇm BTCT tù tr«i
Cã 2 çch th«ng dông ®Ó lao ®Èy däc theo chu kú lµ :
- ph−¬ng ph¸p ®Èy gi¸n ®o¹n
- ph−¬ng ph¸p ®Èy liªn tôc.
H×nh 4-28: ThiÕt bÞ ®Ó gi÷ ®óng vÞ trÝ kÕt cÊu nhÞp trªn mËt b»ng (cÇu Abei, )
1-KÝch ngang h«ng 2- TÊm Teflon
3-DÇm BTCT 4-Bµn tr−ît 5-Trô cÇu 6- Cong xon
H×nh 4 - 29 : CÊu t¹o bÖ h¹n chÕ dÞch vÞ ngang, ®−îc l¾p kÌm víi thiÕt bÞ tr−ît.
1-T¨ng ®¬ 2- B¸nh xe quay 3-DÇm ®ang lao 4-ThiÕt bÞ tr−ît
11.6.1.1. ph−¬ng ph¸p ®Èy gi¸n ®o¹n:

Bµn tr−ît di chuyÓn cïng víi dÇm BTCT trªn ®o¹n dµi b»ng ®é dµi tr−ît qui
®Þnh s½n. Råi sau ®ã ph¶i dïng çc bé kÝch th¼ng ®øng ®Ó kÝch n¨ng kÕt cÊu nhÞp
lªn chót Ýt ®Ó kÐo lïi bµn tr−ît vÒ vÞ trÝ ®Çu ô tr−ît ( h×nh ).
H×nh 4-30: VÝ dô çc giai ®o¹n ho¹t ®éng khi ®Èy däc theo ph−¬ng ph¸p gi¸n
®o¹n.
I- DÇm BTCT ®−îc ®Èy däc. II- KÝch n©ng dÇm BTCT.
III- KÐo lïi bµn tr−ît vÒ vÞ trÝ ban ®Çu. IV- H¹ dÇm BTCT xuèng bµn
tr−ît.
1- DÇm BTCT. 2- Bµn tr−ît cã g¾n tÊm Tªflon.
3- TÊm thÐp m¹ cr«m. 4- KÝch ®Ó n©ng dÇm BTCT.
l- §o¹n di chuyÓn trªn ô tr−ît, ë h×nh nµy tÊm Tªflon di ®éng cßn tÊm m¹
cr«m th× cè ®Þnh.
Çc tÊm chÊt dÎo Tªflon th−êng ®−îc lµm dÇy 4mm víi dung sai +-1 -
1,5mm, v× vËy tr−íc khi sö dông chóng ta ph¶i ®o thö chiÒu dÇy vµ ph©n lo¹i sao
cho chiÒu dÇy çc tÊm Tªflon trong cïng mét ô tr−ît chØ ®−îc chªnh nhau kh«ng
qu¸ +_0,2mm. NÕu do ®¸y dÇm BTCT kh«ng ph¼ng mµ viÖc ®−a çc tÊm tr−ît vµo
®¸y dÇm bÞ hë hay khã ®−a vµo th× ph¶i chuÈn bÞ s½n mét sè tÊm tr−ît cã bÒ dÇy
kh¸c nhau nh−ng ph¶i ®Ó riªng tr¸nh lÉn lén víi çc tÊm ®Y chän tr−íc dÇy ®Òu
nhau. Çc tÊm Tªflon ®−îc ®Æt ë vÞ trÝ ®Y ®Þnh s½n Tr−íc lóc lao dÇm ph¶i lau s¹ch
bôi r¸c trªn ô tr−ît . CÇn b«i dÇu nhên thÝch hîp lªn mÆt tÊm tr−ît chØ ngay tr−íc
lóc ®Æt nã vµo thiÕt bÞ tr−ît ®Ó tr¸nh b¾t bôi bÈn.
11.6.1.2. ph−¬ng ph¸p ®Èy liªn tôc
Ph−¬ng ph¸p nµy ( h×nh 4- ) cã nhiÒu −u ®iÓm h¬n v× cã thÓ ®Èy däc mµ
kh«ng cÇn ph¶i kÝch n©ng dÇm BTCT. Khi ®ã ô tr−ît ®øng yªn bªn d−íi cßn çc
tÊm tr−ît ®−îc lÇn l−ît ®−a vµo - nh¶ ra theo qu¸ tr×nh tiÕn lªn cña dÇm BTCT.
Còng cã khi ph©n ra 2 kiÓu c¬ b¶n tuú theo vËt nµo ®−îc g¾n víi b¨ng vßng kÝn liªn
tôc : tÊm chÊt dÎo Teflon hay tÊm thÐp m¹ Cr«m.
Trªn h×nh 4 - lµ thiÕt bÞ tr−ît liªn tôc th−êng ¸p dông ë n−íc §øc, ®Æt
bªn d−íi thµnh nghiªng cña hép dÇm BTCT. PhÇn trªn cña nã ghÐp tõ çc tÊm thÐp
®Y ®−îc bäc b»ng tÊm chÊt dÎo dµy 2mm. TÊm thÐp m¹ cr«m bãng ®−îc bÎ gËp
xuèng ®Ó ghim chÆt vµo ô BTCT, ô nµy ®−îc g¾n b»ng v÷a xi m¨ng víi ®Ønh trô
cÇu. Bé gi÷ h−íng cã nhiÖm vô gi÷ cho dÇm BTCT lao ®i ®óng h−íng.
H×nh 4-31 : VÝ dô vÒ hÖ thèng n©ng ®Èy
Hinh 4-32 : ThiÕt bÞ tr−ît ho¹t ®éng liªn tôc (cña §øc)
1- Trô cÇu. 2- TÊm thÐp m¹ bãng. 3- TÊm teflon.
4- DÇm BTCT ®−îc lao däc 5- Bé phËn gi÷ h−íng.
6- Chi tiÕt ghim gi÷ tÊm thÐp m¹ bãng vµo ô BTCT. 7- ô BTCT.
8- Líp v÷a xi m¨ng.
¥ cÇu Sâ ®Y dïng thiÕt bÞ tr−ît ho¹t ®éng liªn tôc cã çc tÊm tr−ît ®−îc nèi
ghÐp dÇn theo qu¸ tr×nh lao däc ( h×nh ). Gèi cao su ®−îc ®Æt trªn trô cÇu,
trªn gèi ®ã ®Æt b¶n thÐp vµ hép thÐp cã cao su, khung thÐp cã viÒn mÐp sÏ c¶n trë
biÕn d¹ng phßng cña cao su trong khe hë cña çc thµnh hép thÐp. N¸p thÐp cã cÊu
t¹o ghÐp nh»m gi¶m ®é cøng cña nã. NÕu n¾p thÐp qu¸ cøng th× khi ®¸y dÇm BTCT
gå ghÒ kh«ng ph¼ng sÏ cã ¸p lùc nÐn kh«ng ®Òu lªn tÇm chÊt dÎo tªflon vµ nã sÏ
chãng háng. N¾p thÐp ®−îc ghÐp t− tÊm trªn vµ tÊm d−íi. Trong ®ã tÊm d−íi cã
rYnh h−íng ngang, tÊm trªn ®−îc hµn mét gê låi ®Ó ghÐp khíp hai tÊm víi nhau.
H×nh 4-33 : ThiÕt bÞ tr−ît ho¹t ®éng liªn tôc cã çc tÊm tr−ît kiÓu ghÐp.
1-DÇm BTCT 2-V¸n gç ®Ó ®Öm 3- TÊm tr−ît b»ng thÐp kh«ng gØ dÇy 3mm
4- TÊm chÊt dÎo teflon 5- B×a cøng 6- TÊm trªn cña n¾p
7- TÊm d−íi cña n¾p 8- §Öm cao su 9- ThÐp gãc viÒn mÐp
10- Hép thÐp 11- B¶n thÐp 12- Gèi cÇu b»ng cao su
TÊm Teflon dµy 8 mm ®−îc g¾n víi tÊm trªn cña n¾p sao cho nã nh« lªn cao
h¬n 2 mm. Çc tÊm tr−ît b»ng thÐp kh«ng rØ dµy 3 mm sÏ ®−îc ®Æt dÇn cïng víi
v¸n gç d¸n ®iÖn vµo bªn d−íi hÕt cÇu nhÞp ®Ó thay cho çc tÊm t−¬ng tù ®Y ®Æt
tr−íc ®ã vµ ®Y ®−îc nh¶ ra trong suèt qu¸ tr×nh lao däc dÇm BTCT tiÕn lªn.
TÊm chÊt dÎo Teflon cã thÓ chÞu ®−îc ¸p lùc lín ®Õn 250kg/cm2 vµ sö dông
cho suèt mét nhÞp 42--63 m mµ kh«ng cÇn thay ®æi . Khi thi c«ng nÕu ph¸t hiÖn
thÊy h− háng tÊm Tªflon th× ph¶i thay thÕ nã cïng víi tÊm trªn cña n¾p.
Trong thiÕt bÞ tr−ît kiÓu ho¹t ®éng liªn tôc ph¶i dïng çc tÊm tr−ît cã chiÒu
dµy gièng nhau. chªnh lÖch ®é dÇy çc tÊm ®ã kh«ng ®−îc qu¸ 0,2mm ë mÐp çc
tÊm nµy ph¶i lµm v¸t nghiªng cã kÝch th−íc 1 x 4 mm vµ vuèt trßn bµn kÝnh 8-
10mm ë chç b¾t ®Çu v¸t nghiªng.
11.6.2.çc thiÕt bÞ dÉn h−íng
§Ó gi÷ cho dÇm lao ®óng h−íng trong qu¸ tr×nh ®Èy,trªn çc ®Ønh trô ng−êi ta
bè trÝ çc thiÕt bÞ dÉn h−íng. Trªn çc h×nh lµ çc vÝ dô vÒ cÊu
t¹o vµ çch bè trÝ çc thiÕt bÞ ®Én h−íng.
11.7. c«ng t¸c v¸n khu«n, c«ng t¸c bª t«ng

Çc cÇu thi c«ng ®óc - ®Èy ë çc n−íc ngoµi th−êng ®−îc ®æ bª t«ng theo chu
kú mét tuÇn lÔ, cô thÓ lµ hçn hîp bª t«ng ®−îc ®æ vµo ngµy thø s¸u ®Ó cã hai ngµy
cuèi tuÇn cho bª t«ng ho¸ cøng trong ®iÒu kiÖn cã gia nhiÖt b»ng h¬i n−íc. Theo
chu kú nµy ng−êi ta th−êng chÕ t¹o 20--30m dÇm ( coi lµ mét ®èt). Hçn hîp bª
t«ng ®−îc ®æ theo hai giai ®o¹n: tr−íc tiªn ®óc b¶n ®¸y hép, sau ®ã ®óc nèt çc
phÇn cßn l¹i cña mÆt c¾t dÇm.
V¸n khu«n ngoµi th−êng gåm hai khèi cøng, quay ®−îc quanh çc chèt ë bªn
d−íi.
V¸n khu«n trong ®−îc ghÐp tõ 2 phÇn thµnh bªn vµ mét phÇn ®æ b¶n ®¸y n¾p
hép, chóng ®−îc ®Æt lÇn l−ît vµo vÞ trÝ thiÕt kÕ. Sau ®ã, phÇn ®æ ®¸y b¶n n¾p hép
®−îc liªn kÕt sao cho khi dì v¸n khu«n th× nã cã thÓ h¹ thÊp xuèng ®−îc, tiÕp theo
cho phÇn thµnh bªn sÏ ®−îc rót ra khái lßng hép.
§Ó dì vµ ®iÒu chØnh çc phÇn v¸n khu«n lßng hép ph¶i dïng çc t¨ng-®¬ hay
çc kÝch thuû lùc. CÊu t¹o v¸n khu«n ph¶i ®¶m b¶o ®−îc sù thay ®æi chiÒu dµy cña
thµnh hép dÇm vµ cña b¶n ®¸y däc theo chiÒu dµi kÕt cÊu nhÞp. Çc v¸ch ng¨n
ngang vµ v¸ch ng¨n ë mÆt c¾t gèi dÇm th−êng ®−îc ®æ bª t«ng ë cuèi cña çc ®èt
cña kÕt cÊu nhÞp.
Tr×nh tù c«ng viÖc th−êng nh− sau :
a-®æ bª t«ng b¶n ®¸y vµ s−ên dÇm. V¸n thµnh trong cña s−ên dÇm ®−îc liªn
kÕt chÆt víi v¸n thµnh ngoµi.
b-th¸o dì v¸n thµnh s−ên dÇm bªn trong vµ kÐo v¸n khu«n b¶n n¾p trªn vµo vÞ
trÝ,®æ bª t«ng b¶n mÆt cÇu.
§Ó hiÓu râ h¬n, chóng ta cã thÓ lÊy vÝ dô ®æ bª t«ng kÕt cÊu nhÞp cÇu Boivre ë
Ph¸p. BYi ®óc ®−îc bè trÝ ë phia tr¸i, trªn ®−êng ®Çu cÇu vµ phÝa sau mè tr¸i cña
cÇu ( h×nh ). Sµn ®Ó ®æ bª t«ng lµ mét b¶n cã s−ên ®¬n gi¶n dµy 0,15m
n»m trªn nÒn ®Êt ®Y ®Çm chÆt. §Ó tr−ît dÇm trong ph¹m vi bYo ®óc bª t«ng ®Y ph¶i
®óc 5 ô tr−ît nh− h×nh vÏ. T¶i träng tõ kÕt cÊu nhÞp ®Ì lªn ô tr−ît kh«ng lín h¬n
500 TÊn. ChiÒu dµi toµn bé bYi ®óc, bao gåm c¶ ®o¹n dÇm ®−îc lao ®Çu tiªn, dµi
66 m (gÊp ®«i nhÞp dµi nhÊt). ChiÒu dµi nµy ®−îc chän theo ®iÒu kiÖn æn ®Þnh lËt
cña nöa dÇm trong lóc thi c«ng lao hÉn ra nhÊt ë nhÞp ®Çu tiªn.
H×nh 4 - 34 : BYi ®óc kÕt cÊu nhÞp cÇu Boivre.

1- §o¹n dÇm ®−îc ®æ bª t«ng 2- V¸n khu«n ®Ó ®æ bª t«ng dÇm
3- KÝch ®Èy 4- Mè tr−ît 5- ô tr−ît 6- NÒn ®−êng ®¾p
7- Bµn tr−ît 8- KÝch ®Õ n©ng kÕt cÊu nhÞp 9- Thanh kÐo, nèi víi kÝch
®Èy.
H×nh 4 - 35 : Çc giai ®o¹n ®óc bª t«ng kÕt cÊu nhÞp
I- §óc b¶n ®¸y vµ thµnh hép II- §óc b¶n n¾p hép.
KÕt cÊu nhÞp ®−îc ®æ bª t«ng vµ lao däc theo tõng ®èt dµi 43m. Mçi ®èt ®−îc
®æ bª t«ng theo 2 ph©n ®èt ng¾n (h×nh) mçi ph©n ®èt dµi 21,5m; ®Çu tiªn ®óc b¶n
®¸y hép vµ thµnh hép, sau ®ã ®óc b¶n n¾p hép. Tr×nh tù nh− vËy sÏ lµm ®¬n gi¶n
v¸n khu«n vµ thuËn tiÖn tæ chøc d©y chuyÒn ®æ bª t«ng çc ®èt dÇm.
Nh÷ng n−íc xø l¹nh th−êng dïng kiÓu v¸n khu«n gi÷ nhiÖt to¶ ra trong qu¸
tr×nh thuû ho¸ xi m¨ng ®Ó gãp phÇn ®¹t sím kho¶ng 80 % c−êng ®é bª t«ng lóc 3
ngµy tuæi . V¸n khu«n th−êng cã líp gç xèp ®Ó gi÷ nhiÖt . Muèn tr¸nh n−íc ngÊm
tõ v÷a xi m¨ng vµo gç vµ ®Ó t¹o bÒ mÆt bãng l¸ng cho bª t«ng ,ng−êi ta d¸n líp
nhùa ph«oc-mi-ca ë mÆt gç sÏ tiÕp xóc víi hçn hîp bª t«ng .Bªn ngoµi cã líp gi÷
nhiÖt b»ng v¶i sîi thuû tinh n÷a . KiÓu cÊu t¹o nµy tèt nh−ng ®¾t tiÒn vµ phøc t¹p .
T¹i cÇu MÑt chØ dïng v¸n khu«n b×nh th−êng , nh−ng bª t«ng cã phô gia siªu dÎo
t¨ng c−êng ®é sím .
H×nh 4 - 36 : VÝ dô cÊu t¹o v¸n khu«n
H×nh 4 - 37 : Chu tr×nh sö dông v¸n khu«n trong
11.8. c«ng t¸c cèt thÐp

C«ng t¸c chÕ t¹o vµ l¾p ®¨t cèt thÐp th−êng trong cÇu ®óc ®Èy còng t−¬ng tù
nh− ®èi víi cÇu h×nh hép cã s¬ ®å bÊt kú , nh−ng cã liªn quan ch¨t chÏ víi tõng
b−íc l¾p dùng v¾n khu«n vµ ®æ bª t«ng dÇn tõng phÇn cña mÆt c¾t h×nh hép .
Tr×nh tù thi c«ng nh− sau :
- Tho¹t tiªn cÇn ®Æt cèt thÐp vµ èng t¹o lç trong b¶n ®¸y vµ thµnh hép , sau
®ã ®æ bª t«ng b¶n ®¸y .
- TiÕp theo dïng cÇn cÈu l¾p ®Æt hÖ thèng chèng ®ì v¸n khu«n trong lßng
hép, hÖ thèng nµy tùa lªn b¶n ®¸y hép .
- L¾p v¸n khu«n ®¸y b¶n n¾p
- L¾p cèt thÐp b¶n n¾p hép ( b¶n mÆt cÇu )
- §æ bª t«ng thµnh vµ b¶n n¾p hép
11.9. ®Æt vµ kÐo c¨ng çp dù øng lùc

ViÖc luån çp chñ vµo trong çc èng vµ kÐo c¨ng çp ®−îc lµm theo ph−¬ng
ph¸p th«ng th−êng , cã dïng m¸y luån çp chuyªn dông . §iÒu ®Æc biÖt lµ trong
cÇu ®óc ®Èy cÇn cã çc bé nèi çp ( couple ) v× cã nh÷ng çp chñ dµi ®i qua nhiÒu
®èt , cø cuèi mçi ®èt l¹i ph¶i kÐo c¨ng çp ®ã råi ®Æt mÊu neo . Tiªp theo ph¶i ®Æt
bé nèi çp vµo mÊu neo ®ã råi ®Æt ®o¹n çp nèi n»m trong ®èt dÇm tiÕp theo . CÊu
t¹o çc bé nèi çp ®−îc giíi thiÖu trong Phô lôc cña s¸ch nµy .
11.10. çp dù øng lùc ngoµi

Còng nh− trong ph−¬ng ph¸p thi c«ng ®óc hÉng , ®èi víi cÇu ®óc ®Èy còng
cã thÓ ®Æt çp dù øng lùc ngoµi víi thêi h¹n t¹m thêi chØ ®Ó phôc vô lóc ®Èy hoÆc
cã thÓ coi mét sè çp ®ã lµ cèt thÐp vÜnh cöu , ®iÒu nµy tuú theo tÝnh to¸n vµ dù
®Þnh cña kü s− thiÕt kÕ .
Nãi chung suèt trong qu¸ tr×nh ®Èy , ë çc mÆt c¾t cña kÕt cÊu nhÞp lu«n cã
sù thay ®æi néi lùc ( m«men uèn , lùc c¾t ) c¶ vÒ trÞ sè vµ vÒ dÊu . Do ®ã viÖc ®Æt
thªm çp vµo lóc nµy råi l¹i th¸o nã ra lóc kh¸c lµ chuyÖn cÇn thiÕt b×nh th−êng cã
thÓ x¶y ra . VÊn ®Ò lµ thiÕt kÕ hîp lý sao cho viÖc l¾p vµo - th¸o ra kh«ng qu¸ phøc
t¹p vµ tèn kÐm .
11.11. ®o ®¹c , theo dâi kiÓm tra vµ hiÖu chØnh
Trong qu¸ tr×nh thi c«ng, kÕt cÊu nhÞp ®−îc ®óc ®Èy lu«n thay ®æi tr¹ng th¸i
øng suÊt - biÕn d¹ng . Çc ph−¬ng ph¸p thi c«ng ®óc hÉng, l¾p hÉng hay chë næi cã
s¬ ®å kÕt cÊu trong hÇu hÕt thêi gian thi c«ng ®Òu lµ çc s¬ ®å tÜnh ®Þnh. Nh−ng
ph−¬ng ph¸p ®óc ®Èy cã s¬ ®å kÕt cÊu lu«n lu«n lµ s¬ ®ß hÖ siªu tÜnh. Do ®ã çc
t×nh tr¹ng thùc tÕ ¶nh h−ëng rÊt lín vµ trùc tiÕp ®Õn çc gi¶ thiÕt tÝnh to¸n. Çc sai
lÇm tÝnh to¸n cã thÓ g©y ra hËu qu¶ nghiªm träng trong lóc thi c«ng ®óc - ®Èy.
Do ®ã trong suèt qu¸ tr×nh lao ®Èy, ë nhiÒu cÇu ®Y ph¶i lu«n lu«n theo dâi
cao ®é ë çc trô, mè, bÖ chuÈn bÞ, kÕt cÊu nhÞp ®ang lao däc ®Ó hiÓu râ biÕn d¹ng
thùc tÕ cña kÕt cÊu vµ tr¹ng th¸i øng suÊt - biÕn d¹ng cña nã trong suèt qu¸ tr×nh
lao däc.
Cã thÓ x¶y ra çc sai lÖch gi÷a trÞ sè thùc tÕ vµ trÞ sè tÝnh to¸n cña ®−êng
®µn håi cña kÕt cÊu nhÞp do sai sè tr¾c däc cña bÖ chuÈn bÞ (vÝ dô do lón kh«ng
®Òu...), do sai cao ®é cña çc ô tr−ît hay cña çc gèi cÇu, do sai sè chÕ t¹o çc ®èt
dÇm... HËu qu¶ lµ suÊt hiÖn çc biÕn d¹ng lín do çc m« men uèn bæ sung vµ m«
men xo¾n trong giai ®o¹n thi c«ng còng nh− trong giai ®o¹n khai th¸c cÇu.
Do kÕt cÊu h×nh hép cã ®é cøng chèng xo¾n lín , ®Æc biÖt lµ ë ®èt trªn trô,
n¬i cã v¸ch ng¨n , nªn khi ®Æt kÕt cÊu nhÞp lªn çc gèi cã thÓ cã t×nh tr¹ng lµ kÕt
cÊu nhÞp ph¶i chÞu m« men xo¾n th−êng xuyªn rÊt lín do träng l−îng b¶n th©n. V×
vËy khi ®Æt kÕt cÊu nhÞp lªn trô ph¶i hÕt søc ®iÒu chØnh c©n b»ng çc ph¶n lùc trªn
hai gèi cÇu cña cïng mét mè, trô. Muèn vËy ph¶i dïng bé ghÐp hai kÝch nèi chung
víi mét m¸y b¬m dÇu kÝch.
Trong nh÷ng tr−êng hîp mµ do bÖ chuÈn bÞ lón nªn çc kÝch th−íc kÕt cÊu
nhÞp bÞ sai kh¸c thiÕt kÕ th× tr−íc khi ®Æt kÕt cÊu nhÞp lªn gèi ph¶i ®iÒu chØnh b»ng
çc kÝch thuû lùc ®Æt trªn çc trô, mè. Ph¶i ®iÒu chØnh ®ång thêi trªn tÊt c¶ çc mè,
trô hoÆc lÇn l−ît tõng nhãm 4-5 trô.
CÇn chó ý tíi çc nguyªn nh©n ngÉu nhiªn , vÝ dô nh− bÒ mÆt tiÕp xóc kh«ng
ph¼ng khÝt gi÷a çc tÊm chÊt dÎo Teflon vµ tÊm thÐp m¹ Cr«m trong çc thiÕt bÞ
tr−ît, hoÆc cã thÓ cã rÊt nhiÒu gê mÊu ë ®¸y vÕt nèi gi÷a çc ®èt kÕt cÇu nhÞp hoÆc
do dïng çc tÊm teflon cã chiÒu dµy kh¸c nhau trong cïng mét thiÕt bÞ tr−ît v.v...
mµ søc c¶n ma s¸t sÏ t¨ng ®ét ngét khiÕn cho trô ph¶i chÞu lùc ®Èy däc n»m ngang
lín ®Õn qu¸ møc cho phÐp. Ph¶i ®Æt hÖ thèng ®o trô ®Ó kiÓm tra ph¸t hiÖn thêi ®iÓm
lùc ®Èy ngang vµo trô qu¸ lín , sau ®ã ph¶i t×m ®−îc nguyªn nh©n vµ kh¾c phôc råi
míi tiÕp tôc lao däc.
CÇn theo dâi chØnh ®óng h−íng lao däc cña kÕt cÊu nhÞp . Nªn ®Æt çc kÝch
t¸c dông theo n»m ngang theo ph−¬ng ngang trªn mè, trô ®Ó ®iÒu chØnh h−íng lao
däc.
11.12. mét sè vÝ dô cÇu thi c«ng theo c«ng nghÖ

lao ®Èy däc
C«ng nghÖ nµy ®Y ®−îc thùc hiÖn ®Ó thi c«ng nhiÒu cÇu ¬ n−íc ngoµi.
Sau d©y chóng ta sÏ t×m hiÓu mét sè vÝ dô thùc tÕ.
11.12.1. cÇu sampini (ph¸p)
S¬ ®å kÕt cÊu nhÞp lµ hÖ dÇm liªn tôc 35 + 70 + 35 m . MÆt c¾t ngang
d¹ng mét hép cã chiÒu cao kh«ng ®æi , bÒ réng ®¸y hép 4 m , b¶n n¾p hép réng
10,25 m . Thµnh hép nghiªng cã ®é dµy ë bªn trªn trô lµ 0,5 m, ë gi÷a nhÞp vµ ë
bªn trªn mè lµ 0,4 m. B¶n n¾p hép dµy kh«ng ®æi, b»ng 0,2 m . B¶n ®¸y hép cã
chiÒu dµy thay ®æi tõ 0,2 m -- 0,4 m . BÒ mÆt trªn cña b¶n ®¸y hép ( trong lßng hép
) cã çc ô låi lªn ®Ó ®Æt mÊu neo cña cèt thÐp dù øng lùc t¹m thêi còng nh− mÊu
neo cña cèt thÐp dù øng lùc vÜnh cöu. Ng−êi ta ®Y dïng lo¹i kÝch KA-40 ®Ó t¹o lùc
kÐo c¨ng çp ®Õn 170 T.
CÇu ®−îc thi c«ng n¨m 1969 theo tr×nh tù sau:
- ®¾p ®−êng hai ®Çu cÇu, trªn ®ã cã bè trÝ bÖ chuÈn bÞ ®Ó ®æ bª t«ng tõng ®èt
dÇm dµi b»ng nöa chiÒu dµi cña c¶ kÕt cÊu nhÞp. ( h×nh 11.38 )
- thi c«ng mãng vµ th©n çc mè trô ,®ång thêi ®æ bª t«ng tõng ®èt dµi b»ng nöa
kÕt cÊu nhÞp ë bê bªn ph¶i
- ®æ bª t«ng nöa kÕt cÊu nhÞp ë bê bªn tr¸i (h×nh 11. 39)
Çc ®èt ®óc cña kÕt cÊu nhÞp ®Òu dµi 7,1 m. V× ®óc lÇn l−ît çc ®èt trªn bê
ph¶i vµ bê tr¸i nªn ®Y dïng lÆp ®−îc nhiÒu lÇn bé v¸n khu«n vµ çc thiÕt bÞ c¨ng
cèt thÐp. Tr¹m trén bª t«ng lóc ®Çu ®Æt ë bê bªn ph¶i , sau ®ã ®−îc ®−a sang bê bªn
tr¸i. Trong kÕt cÊu nhÞp kh«ng cã v¸ch ng¨n ngang nªn qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng ®−îc
thùc hiÖn ®Òu ®Æn. mçi ®èt ®−îc chÕ t¹o tr«ng n¨m ngµy.
CÇu n»m trªn tuyÕn ®−êng cong víi b¸n kÝnh 2000 m ,do ®ã bÒ mÆt ®Çu
cña çc ®èt ®−îc t¹o h−íng t©m .Tr−íc lóc lao däc ®Y kÐo c¨ng 2 bã KA-40 trong
b¶n ®¸y hép. sau nµy chóng sÏ ®−îc th¸o bá ra. Bé phËn cè ®Þnh cña thiªt bÞ tr−ît
bao gåm b¶n thÐp kh«ng rØ n»m trªn çc trô vµ trªn çc bÖ chuÈn bÞ. tÊm chÊt dÎo
teflon cã trong thµnh phÇn cña bé phËn di ®éng phÝa trªn cña thiÕt bÞ tr−ît .
KÕt cÊu nhÞp ®Y ®−îc lao däc ( h×nh 11.39 ) theo çc chu tr×nh liªn tiÕp nhau
. Trong mét chu tr×nh c«ng nghÖ ng¾n th× kÕt cÊu nhÞp ®i ®−îc 95 cm víi thêi gian
trung b×nh 10 phót . §Ó kÝch n©ng dÇm ®Æt lªn çc gèi ®Y bè trÝ çc kÝch nh»m xª
dÞch b« ph©n di ®éng cña thiÕt bÞ tr−ît vÒ vÞ trÝ ban ®Çu
§Ó ®¶m b¶o æn ®Þnh chèng lËt ®æ ph¶i ®Æt çc ®èi träng ë phÇn sau cña mçi
nöa dÇm . Trong giai ®o¹n lao däc cuèi cïng khi cßn chõa l¹i kho¶ng trèng 3 m ë
gi÷a nhÞp ®Y ph¶i thªm liªn kÕt neo th¼ng ®øng ®Ó gi÷ ®Çu dÇm vµo çc mè . Nhãm
kÝch ®Èy ®Ó lao däc gåm 2 kÝch 75 T, ®−îc ®Æt cè ®Þnh trªn mçi mè vµ 2 thanh c¨ng
b»ng thÐp cã ®−êng kÝnh 26 mm ( h×nh 11. 38 ). Mçi nöa kÕt cÊu nhÞp cã trong
l−îng 1100 T, lùc ®Èy cÇn thiÕt ®Ó lao däc kh«ng qu¸ 120 TÊn , t−¬ng øng víi hÖ
sè ma s¸t trong çc thiÕt bÞ tr−ît lµ f = 0,11
§Ó chØnh h−íng cho hai ®o¹n kÕt cÊu nhÞp gÆp nhau t¹i gi÷a cÇu , tr−íc tiªn
çc ®Çu cña hai ®o¹n nµy ®Y ®−îc ®iÒu chØnh cao ®é nhê çc kÝch thuû lùc sao cho
chóng cao b»ng nhau . KÝch nµy ®Æt trªn trô , sau ®ã ®Æt çc bã cèt thÐp dù øng lùc
bæ sung trong mÆt ph¼ng b¶n ®¸y hép dÇm vµ ®æ bª t«ng ®o¹n hîp long dµi 1 m .
Bëi v× sù lµm viÖc cña hai nöa kÕt cÊu nhÞp lóc lao däc lµ kh¸c víi lóc khai th¸c cÇu
nªn ®Y ph¶i ®iÒu chØnh nh©n t¹o øng lùc b»ng çch thay ®æi cao ®é çc ®Çu kÕt cÊu
nhÞp (t¹o ra chuyÓn vÞ c−ìng bøc )nhê çc kÝch 350 T ®Æt ë trªn mè
H×nh 11.38 : Khu vùc ®Ó ®æ bª t«ng dÇm cÇu SAMPINI
N- 1-5- çc khèi cña kÕt çu nhÞp : 1 - mè cÇu :trªn ®ã ®Æt çc kÝch ®Èy
2-®µ gç dì v¸n khu«n 3- kÝch ®Ó n©ng kÕt cÊu nhÞp
4-dÇm thÐp ë mèi nèi v¸n khu«n 5- b¶n bª t«ng
6- ô låi ®Ó chÞu çc øng lùc n»m ngang 7- líp ®Öm mãng bª t«ng
8- mãng bª t«ng
H×nh 4-39 : Çc giai ®o¹n(1-4)lao ®Èy däc kÕt cÊu nhÞp cÇuSAMPINI tõ c¶ hai
bê
1 - çc ®èt dÇm dµi 7,1m
2 - ®èi träng
11.12.2 CÇu BRERILE ( ë Ph¸p )

KÕt cÊu nhÞp cã s¬ ®å lµ dÇm liªn tôc 22,5 + 46 + 22,5 m , MÆt c¾t
ngang d¹ng mét hép réng 2,5 m , cao 1,8 m .Thµnh nghiªng cña hép dµy 0,35 m .
Çp dù øng lùc lµ lo¹i KA-40 . KÕt cÊu nhÞp ®Y ®−îc kÕo tr−ît tõng nöa cña nã tõ
c¶ hai bê vµ tËn dông çc kinh ngiÖm thi c«ng cÇu SAMPINI .
H×nh 11.40 : ThiÕt bÞ ®Èy
1- thanh kÐo ; 2-hép nèi ; 3- bµn tr−ît ; 4- kÝch ®Èy ;
5- ô tú cña kÝch ®Èy 6- mè ; 7- mÊu låi g¾n thªm vµo dÇm ®Ó ®Èy
8- c÷ gi÷ vÞ trÝ kÝch ®Èy (mòi tªn chØ chiÒu cao däc ®Çm)
Chu tr×nh lµm viÖc gåm cã 4 c«ng ®o¹n c¬ b¶n lµ :
- ®æ bª t«ng dÇm tõng ®èt kÕt cÊu nhÞp dµi 7,5 m
- lao ®Èy däc lÇn l−ît c¶ hai nöa kÕt cÊu nhÞp vag nèi chóng víi nhau ë gi÷a
nhÞp chÝnh
- ®iÒu chØnh øng lùc
- t¹o thµnh hÖ dÇm liªn tôc
§Ó phï hîp ®iÒu liÖn ®Þa ph−¬ng trªn bê bªn tr¸i , ng−êi ta ®Y ®æ bª t«ng
çc ®èt ë vÞ trÝ gãc xiªn 10 ®é so víi tim däc cÇu .Do vËy diÖn thi c«ng bª t«ng ®Y
®−îc më r«ng ra ®Ó sau ®ã quay kÕt cÊu nhÞp di 21,7 m ®−a vµo vÞ trÝ thiÕt kÕ (h×nh
3.4)
H×nh 11.41 : Çc giai ®o¹n thi c«ng kÕt cÊu nhÞp cÇu BRESILë ph¸p
1- ®æ bª t«ng nöa ë bê bªn tr¸i cña kÕt cÊu nhÞp theo tõng ®èt dµi 7,5m vµ däc
®i 21,7m
2- quay nöa kÕt cÊu nhÞp ®i 10®é
3- lao däc vµ nèi c¶ hai nöa kÕt cÊu nhÞp
11.12.3. CÇu MONFERATOc

CÇu dµi 1205,25 m víi s¬ ®å nhÞp lµ 32 + 27*46,35 + 32 m . CÇu th¼ng trªn
®o¹n dµi 905 m , cßn mét ®o¹n dµi 300 m n»m trªn tuyÕn ®−êng cong b¸n kÝnh
2000 m . MÆt c¾t ngang cÇu gåm 2 kÕt cÊu h×nh häc ®éc lËp kh«ng nèi víi nhau ,
mçi hép cao 2,76 m (b»ng 1/16 chiÒu dµi nhÞp ) . B¶n n¾p hép réng 13,05 m . B¶n
®¸y hép réng 3,6 m . Çp dù øng lùc th¼ng (çp phôc vô thi c«ng ) ®−îc ®Æt ë trªn
bÒ mÆt b¶n . Çp dù øng lùc cong (çp vÜnh c÷u ) ®−îc ®Æt trong çc èng chøa n»m
trong bÒ dµy cña çc b¶n vµ thµnh hép . TÊt c¶ çc çp ®Òu lµ lo¹i bã gåm çc sîi
thÐp c−êng ®é cao b¸n kÝnh 7 mm cã ®Çu sîi ®−îc chån to ®Ó ®−a vµo mÊu neo
11.12.4. CÇu VALRESTEL ( n−íc ITALIA )
CÇu cã s¬ ®å dÇm liªn tôc dµi 334 m víi mét ®o¹n dÇm cÇu dµi 320 m n»m
trªn ®o¹n tuyÕn ®−êng cong cã b¸n kÝnh 270 m . ChiÒu cao lín nhÊt cña trô lµ
64,61 m . ChiÒu réng cÇu 9m .ChiÒu cao dÇm hép 2,5 m . V× cÇu cong nªn mÆt
cÇu cã ®é dèc ngang 5% .BÖ chuÈn bÞ dµi 32m bè trÝ trªn ®−êng ®Çu cÇu cã m¸i
che . BÖ nµy cã d¹ng cong trªn mÆt b»ng ®Ó ®¶m b¶o cã kh¶ n¨ng ®óc - dÈy ®−îc
dÇm cong (h×nh 11. 42 )
Mçi ®èt dÇm ®−îc ®óc b»ng bª t«ng theo 2 giai ®o¹n :
- tr−íc tiªn ®óc b¶n ®¸y hép
- sau dã ®óc çc thµnh nghiªng vµ b¶n n¾p hép
Çc çp dù øng lùc lµ lo¹i bã sîi ®−êng kÝnh 7 mm cã ®Çu sîi ®−îc chån to
ra ®Ó ®−a vµo mÊu neo .Nh÷ng çp vÜnh cöu n»m trong çc èng mÒm ®Y ®−îc ch«n
s½n trong bÒ dµy cña thµnh hép vµ cña b¶n .Nh÷ng çp t¹m thêi phôc vô thi c«ng lµ
d¹ng çp dù øng lùc ngoµi , n»m bªn trong lßng hép , nh−ng bªn ngoµi bÒ mÆt bª
t«ng b¶n vµ ®−îc neo vµo çc ô neo låi ra chê s½n .
Çc ®èt ®Y ®óc xong sÏ ®−îc ®Èy ra phÝa s«ng , mçi ®èt bao gåm c¶ phÇn xe
ch¹y , vØa hÌ , lan can lµm hoµn chØnh .
HÖ thèng kÝch gåm 4 kÝch ®Èy lo¹i 200 T vµ hai kÝch kiÓm tra lo¹i 400 T.
Mòi dÉn thÐp dµi 22,5 m , tøc lµ dµi b»ng 0,7 chiÒu dµi nhÞp
H×nh 11.42 : S¬ ®å ®óc ®Èy cÇu VALRESTEL (ë italia )

1- nhµ x−ëng bao che kÝn ®Ó hÊp nhiÖt toµn bé bÖ chuÈn bÞ ; 2- bÖ
chuÈn bÞ
3- v¸n khu«n ngoµi cña mét ®èt dÇm ; 4- ®o¹n dÇm ®Y ®óc xong
5- mè cÇu ; 6- ô tr−ît trªn mè ; 7- mòi dÉn ; 8- trô
9- gèi cÇu trªn trô ; 10- v¸n khu«n cã g¾n dÇm rung trªn bÖ
11- b¶n ®¸y hép ®Y ®óc xong ; 14- v¸n khu«n trong ; 15- b¶n n¾p hép ;
16- lan can
11.12. CÇu TSARITSA ë VONGAGRAD (n−íc Nga)

CÇu cã kÕt cÊu nhÞp hÖ dÇm liªn tôc , dµi 440 m .S¬ ®å cÇu 33,9 m
+9*45,2 m
Khæ cÇu phÇn xe ch¹y 2*13 m ,vØa hÌ 2*2, 25 m . MÆt c¾t ngang cÇu gåm hai
dÇm hép h×nh thang cao 3 m . B¶n n¾p hép réng 17,5 m .B¶n ®¸y hép réng 5,35 m
Trªn mét ®−êng dÉn ®Çu cÇu ®Y x©y dùng mét bÖ chuÈn bÞ cøng ®Ó trªn ®ã
l¾p dùng hÖ v¸n khu«n cè ®Þnh . trong v¸n khu«n nµy sÏ ®Æt cèt thÐp , ®æ bª t«ng ,
råi kÐo c¨ng lÇn l−ît tõng ®o¹n dÇm , mçi ®o¹n dµi b»ng nöa chiÒu dµi nhÞp
Sau khi lµm xong ®o¹n dÇm thø nhÊt sÏ n¾p mòi dÉn thÐp vµo ®ã . chiÒu dµi
mòi dÉn b»ng 2/3 chiÒu dµi nhÞp cÇn v−ît .T¹i cÇu nµy ®Y dïng mòi dÉn dµi 30 m
,nã cho phÐp gi¶m néi lùc ë ngµm cña phÇn hÉng cña kÕt cÊu nhÞp ®ang ®Èy ra ,
khiÕn cho m«men uèn khi lao ®Èy cã gi¸ trÞ xÊp xØ b»ng m«men uèn khi khai th¸c
cÇu sau nµy
Sau khi ®Èy ®o¹n dÇm thø 1 nh« ra th× trªn phÇn bÖ ®óc ®Y ®−îc gi¶i phãng
sÏ chuÈn bÞ ®óc ®o¹n dÇm tiÕp theo .Sau khi ®o¹n dÇm míi ®óc ®Y ®¹t ®ñ c−êng ®é
vµ dì v¸n khu«n th× ®o¹n dÇm míi nµy ®−îc nèi b»ng cèt thÐp dù øng lùc víi phÇn
®Y lµm xong tr−íc ®ã cña dÇm . TiÕp theol¹i ®Èy toµn bé kÕt cÊu ®i ra mét quYng
b»ng chiÒu dµi ®o¹n dÇm võa lµm xong .
Chu tr×nh nãi trªn ®−îc lÆp l¹i nhiÒu lÇn cho ®Õn lóc lao ®Èy xong c¶ cÇu
Cèt thÐp dù øng lùc ®Æt ë b¶n n¾p vµ b¶n ®¸y hép . Khi kÐo c¨ng chóng sÏ
t¹o ra ®−îc dù øng lùc nÐn chñ yÕu ®Ó triÖt tiªu øng suÊt kÐo sau nµy cã thÓ xuÊt
hiÖn do m«men ®æi dÊu trong qu¸ tr×nh ®Èy
Çc c«ng t¸c ®Æt cèt thÐp , ®Æt v¸n khu«n, ®æ bª t«ng vµ kÐo c¨ng cèt thÐp
®−îc thùc hiÖn lÆp l¹i nhiÒu lÇn theo chu k× trªn bÖ chuÈn bÞ ë ®−êng ®Çu cÇu sau
mè . Do ®ã dÔ ®¶m b¶o chÊt l−îng cÇu
BÖ chuÈn bÞ ®−îc ®Æt trªn mãng cäc . HÖ thèng v¸n khu«n b»ng khung thÐp
l¸t v¸n gç dµy 6 cm cã d¸n tÊm nhùa dµy 1 cm , cã hÖ kÝch thuû lùc ®Ó l¾p vµ th¸o
v¸n khu«n nhanh chãng .
Mçi ®o¹n dÇm ®−îc chÕ t¹o qua 2 giai ®o¹n
- trong giai ®o¹n thø nhÊt : trªn v¸n khu«n ®¸y vµ v¸n khu«n ngoµi sÏ ®Æt
khung cèt thÐp th−êng cña b¶n ®¸y hép vµ cña thµnh hép , ®Æt cèt thÐp dù øng lùc
cña b¶n ®¸y sau ®ã ®Æt bé v¸n khu«n trong cña thµnh hép vµ l¾p çc thanh chèng
ngang gi÷a chóng .TiÕp theo sÏ ®æ bª t«ng vµo v¸n khu«n .
- trong giai ®o¹n thø hai sÏ ®Æt v¸n khu«n vµ cèt thÐp cña b¶n n¾p hép .,®æ bª
t«ng b¶n n¾p hép , chê ®ñ c−êng ®é bª t«ng sÏ kÐo c¨ng çp thÐp trong b¶n
n¾p.
Cèt thÐp dù øng lùc lµ çc bã 48 sîi c−êng ®é cao cã ®Çu chån to ra ®−îc ®Æt
trong èng thÐp l−în sãng máng kÐo dµi tõ nhÞp nµy sang nhÞp kh¸c . ViÖc b¬m v÷a
xi m¨ng vµo èng chøa cèt thÐp DUL ph¶i ®−îc lµm tr−íc lóc ®Èy ®o¹n dÇm ra
C«ng t¸c ®Èy dÇm ®−îc thùc hiÖn víi dèc nghiªng 3%
§Ó kiÓm tra øng lùc trong qu¸ tr×nh ®Èy ph¶i l¾p s½n çc bé c¶m biÕn tù
déng ®Ó ®o çc lùc ë mäi n¬i . NÕu ph¸t hiÖn ®−îc sù sai kh¸c qu¸ lín gi÷a çc néi
lùc tÝnh to¸n vµ néi lùc ®o th× mét thiÕt bÞ ®Æc biÖt sÏ tù déng diÒu chØnh çc kÝch
thuû lùc
Sau khi lao ®Èy xong míi chÝnh thøc ®Æt gèi . thµnh phÇn bª t«ng ®Y d−îc
chän sao cho ®¹t m¸c 550 vµ ë thêi ®iÓm ®óc bª t«ng ®ît 2 cña mçi ®o¹n th× c−êng
®é bª t«ng ph¶i ®¹t 5 MPa , cßn tr−íc lóc c¨ng cèt thÐp ph¶i ®¹t 50 MPa
ThiÕt bÞ ®Èy ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c n©ng ®Èy gåm kÝch n©ng 1000 T
(chiÒu cao thÊp ) vµ kÝch ®Èy ngang 320 T. . Tèc ®é ®Èy dÇm ®¹t ®−îc 8m/h
Çc chØ tiªu kinh tÕ - kü thuËt
- so víi kÕt cÊu l¾p ghÐp th×
+ khèi l−îng thÐp gi¶m ®i 20%
+ trong ®ã cèt thÐp c−êng ®é cao gi¶m 2 lÇn
- khèi l−îng vËt liÖu cho mét m2 cÇu:
+ bª t«ng cèt thÐp = 0,502 m3
+ cèt thÐp (céng ) = 116kg
+ riªng cèt thÐp c−êng ®é cao = 18kg
H×nh 11.43 : S¬ då qu¸ tr×nh ®óc ®Èy cÇu TSARITSA

1- mòi dÉn b»ng thÐp ; 2- çc ®ãt cña kÕt cÊu nhÞp ; 3- thiÕt bÞ tr−ît ®Æt trªn mè
4- ô ®ì b»ng thÐp 5- v¸n khu«n vµ ®µ gi¸o ; 6- bã cèt thÐp dù øng lùc
7- b¶n ®¸y hép vµ s−ên hîp ; 8- b¶n n¾p hép
11.12.6. CÇu trô cao qua thung lòng BOIVRE ( Ph¸p )

VËt liÖu :
- tæng diÖn tÝch mÆt cÇu 3890m2
- bª t«ng lµm dÇm 2200m3
- cèt thÐp th−êng 135 tÊn
-cèt thep DUL
+ ®Æt däc cÇu 55 tÊn
+ ®Æt ngang cÇu 390 tÊn
+ ®Æt th¼ng ®øng 8 tÊn
11.12.7.- CÇu trô cao qua thung lòng LUC ( Ph¸p )
Çc ®Æc ®iÓm :
- chiÒu dµi toµn cÇu 286, 40m
- s¬ ®å nhÞp 35,7 + 5*43 + 35,7m
- chiÒu réng mÆt cÇu 13,55m
- chiÒu cao trô cÇu tõ 13,5- 34m
- mçi ®èt dÇm ®óc dµi 21,5m tøc lµ b»ng chiÒu dµi nöa nhÞp dµi nhÊt
- mòi dÉn thÐp dµi 2,5m
- cã mét trô khung t¹m dùng trªn ®Ønh dÇm v¬ói çc d©y c¨ng treo xiªn ®Ó t¨ng
c−êng trong qu¸ tr×nh ®Èy
- çc trô ®Òu cã cèt thÐp dù øng lùc ®Ó ®ñ kh¶ n¨ng chÞu lùc lín trong lóc lao
®Èy dÇm , mÆt c¾t trô h×nh ch÷ H
- mÆt çt dÇm hép cao 2,5 m , ®¸y hép réng 0,7 m , mÆt n¾p hép réng 13,34 m
. Thµnh hép nghiªng dµy 0,46 m , trong ®ã cã c¶ cèt ®ai DUL ë ®o¹n gÇn gèi . BÖ
chuÈn bÞ ®Ó ®æ bª t«ng dµi 86 m cã líp sµn bª t«ng dµy 15 cm ®−îc ®ì çch
quYng bëi çc ô bª t«ng . Mçi ô nµy nÆng 500 T . Mçi ®èt dÇm ®−îc ®óc dµi 43 m
. §èt nµo ®óc xong th× ®−îc lao ra ®Ó nh−êng chç cho viÖc ®óc ®èt tiÕp theo . Lóc
lao ®Y cã hÖ cét th¸p - d©y xiªn t¨ng c−êng t¹m thêi gåm 12 bã çp vµ cét th¸p cao
11 m , Çc cét thÐp nµy tú lªn ®Ønh dÇm nhê 2 kÝch n¨mh lùc 350 TÊn cã ®é dÞch
chuyÓn cña PISTONG lµ 500 mm . Mét mòi dÉn b»ng thÐp dµi 2,5 m còng ®−îc sö
dông lóc lao ®Èy .
- mçi trô cÇu ®−îc tÝnh to¸n ®Ó chÞu lùc ®Èy lóc lao däc b»ng 2% lùc th¼ng
®øng æ thêi ®iÓm ®ang lao däc trªn trô ®ã
- dù øng suÊt nÐn lín nhÊt khi lao däc ë nhÞp gi÷a lµ 36kg/ cm2 vµ ë nhÞp biªn
lµ 50kg/cm2
- øng suÊt kÐo bª t«ng lín nhÊt khi lao däc kh«ng qu¸ 20kg/cm2
- øng suÊt lín nhÊt trong ®©y treo xiªn 70kg/cm2 tøc lµ b»ng 45% giíi h¹n
c−êng ®é cña d©y treo xiªn
- dé vâng lín nhÊt ë ®Çu c«ngson khi lao lµ 40m m
- øng lùc nÐn trong cét cña hÖ cét th¸p - d©y treo xiªn ®¹t ®Õn 640 t¸n khi kÝch
ch©n cét ®Y n©ng lªn 400mm
Khèi l−îng vËt liÖu chñ yÕu nh− sau :
- bÒ réng mÆt cÇu 8050 m2
- bª t«ng ®óc dÇm 5500 m3
- cèt thÐp thõong 315 t
- cèt thÐp dù øng lùc
+ ®Æt däc cÇu 200 t
+ ®Æt th¼ng ®øng 12,5 t
11.12.8. CÇu trô cao ë VAR
Çc ®Æc ®iÓm chÝnh :
- chiÒu dµi toµn cÇu 311,5m
- s¬ ®å nhÞp 32,8 + 42 + 26 m
-chiÒu réng mÆt cÇu 15,95 m
- chiÒu cao hép 2,6m
- ®é dèc däc 1,58%
- mÆt c¾t ngang nhÞp lµ kiÓu dÇm mét hép cã thµnh nghiªng
- mòi dÉn thÐp dµi 18m
- cã hÖ thèng cét th¸p = day xiªn t¨ng c−êng t¹m thêi ®−¬c dùng trªn ®Ønh
®Çm ®Ó t¨ng c−êng dÇm khi lao ®Èy
Khèi l−îng vËt liÖu chÝnh :
- bª t«ng ®óc dÇm 6400 m3
- cèt thÐp th−êng 660 T
- cèt thÐp dù øng lùc :
+ ®Æt däc nhÞp 260 TÊn
+ ®Æt th¼ng ®øng 8,5 TÊn
11.12.9. CÇu trô cao ë ORLI ( Ph¸p )
- chiÒu dµi toµn cÇu 617m
- s¬ ®å nhÞp 7 * 34 + 8*41 m
- chiÒu réng cÇu 12,4 m
- chiÒu cao dÇm (ch÷ TT ) 3,10 m
- b¸n kÝnh ®−êng cong 2000 m
- ®é dèc däc 5,35 %
- chiÒu cao çc trô tõ 14 --55 m víi mÆt c¾t h×nh ch÷ H
- mè cã hai neo DUL
- mÆt c¾t ngang d¹ng TT víi s−ên dÇy 85 cm , cã cèt ®ai DUL
- khi lao ®Èy cã dïng mòi dÉn vµ khung cét t¹m víi çc d©y c¨ng xiªn ®Ó t¨ng
c−êng
- bª t«ng dÇm 5585 m3
- cèt thÐp th−êng 547 TÊn
- cèt thÐp DUL :
+ ®Æt däc nhÞp 243 TÊn
+ ®Æt th¼ng ®øng 11 TÊn
11.12.10. CÇu qua s«ng SAONE ( Ph¸p )
(®−êng s¾t cao tèc TG V , PARI - LYON )
Çc ®Æc ®iÓm :
- s¬ då nhÞp 47,20 + 5*50 + 41,80 m
-chiÒu cao hép 3,51 m
- chiÒu réng hép 11,89 m
- chiÒu dµy s−ên hép 0,5 m
- x©y dùng n¨m 1981
- mÆt c¾t ngang cÇu cã ®Æt m¸ng ba- l¸t
- kÕt cÊu nhÞp dÇm mét hép cã m«men qu¸n tÝnh mÆt c¾t kh«ng thay ®æi . Mçi
®èt dÇm ®−îc ®óc dµi 25 m ë vÞ trÝ ®Çu cÇu . Khi lao ®Èy ra cã dïng mòi dÉn
thÐp
Khèi l−¬ng vËt liÖu chÝnh :
- 10 m3 bª t«ng cho mçi mÐt dµi cÇu
- 1150 kg thÐp cho mçi mÐt dµi cÇu
- 540 kg cèt thÐp cho mçi mÐt dµi cÇu
11.12.11. CÇu trô cao SAINT_ISIDORE
Çc ®Æc ®iÓm chÝnh:
- chiÒu dµi toµn cÇu 227,94 m
- s¬ ®å nhÞp 28,24 + 4*40,10 + 39,3 m
- chiÒu cao hép 2,5 m
- chiÒu réng n¾p hép 10,61 m
- chi×eu dµi thµnh hép 0,34 m
-x©y dùng n¨m 1976
- cÇu n»m trªn ®o¹n dèc däc 6 % vµ ®−îc thi c«ng ®óc ®Èy
- dÇm kiÓu mét hép cã m«men qu¸n tÝnh kh«ng thay ®æi , chiÒu dµi mçi ®èt
dÇm ®−îc ®óc lµ 20 -- 22,48 m
- mòi dÉn dµi 7 m b»ng bª t«ng cèt thÐp dù øng lùc
- 6,63 m3 bª t«ng cho mçi mÐt dµi cÇu
- 8,18 kg thÐp cho mçi mÐt dµi cÇu
-356 kg thÐp dù øng lùc cho mçi mÐt dµi cÇu
11.12.12. CÇu trô cao ë DIGOINE (Ph¸p)
- s¬ då nhÞp : 33,4 + 8*44 + 33,4 m
- ®é dèc däc 2,5 %
- dÇm hép cã thµnh h¬i nghieng ,gåm 19 ®o¹n dÇm 22 m
- mòi dÉn thÐp dµi 36m
11.12.13. CÇu qua s«ng LOISE ( Ph¸p)
- chiÒu dµi toµn cÇu : 154 m
- s¬ ®å nhÞp 38,5 + 77 + 38,5 m
- kÕt cÊu nhÞp ®−îc thi c«ng ®óc ®Èy ®èi xøng tõ hai ®Çu cÇu råi hîp long gi÷a
s«ng
- dÇm kiÓu mét hép cã thµnh hép th¼ng ®øng , cã cèt ®ai dù øng lùc
Khèi l−îng vËt liÖu chÝnh:
- tæng diÖn tÝch mÆt cÇu 1710 m2
- khèi l−îng bªt«ng dÇm 1275 m3
- cèt thÐp th−êng 138 TÊn
- cèt thÐp DUL:
+ ®Æt däc nhÞp 44,7 T¸n
+ ®Æt th¼ng ®øng 5,7 TÊn
PhÇn 12
C«ng nghÖ thi c«ng

dÇm liªn tôc
theo ph−¬ng ph¸p
®óc hÉng c©n b»ng
12.1. Çc ph−¬ng ph¸p ®óc hÉng cÇu Bªt«ng cèt thÐp dù øng lùc
12.1.1. Giíi thiÖu

Ph−¬ng ph¸p ®óc hÉng lµ qu¸ tr×nh x©y dùng kÕt cÊu nhÞp dÇn tõng ®èt theo s¬ ®å hÉng
cho tíi khi nèi liÒn thµnh çc kÕt cÊu nhÞp cÇu hoµn chØnh. Cã thÓ thi c«ng hÉng tõ trô ®èi
xøng ra 2 phÝa hoÆc hÉng dÇn tõ bê ra. Ph−¬ng ph¸p nµy cã thÓ ¸p dông thÝch hîp ®Ó thi
c«ng çc kÕt cÊu nhÞp cÇu liªn tôc cÇu dÇm hÉng, cÇu khung hoÆc cÇu d©y xiªn cã dÇm
cøng BTCT. §èi víi cÇu dÇm cã thÓ x©y dùng nhÞp dµi tõ 70 - 240m, nÕu lµ cÇu d©y xiªn
dÇm cøng cã thÓ v−ît nhÞp tõ 200 - 350m.
12.1.1.1. Néi dung c¬ b¶n cña ph−¬ng ph¸p ®óc hÉng
H×nh 12.1. CÇu dÇm hép trªn ®−êng cong H×nh 12.2. CÇu dÇm hép trªn ®−êng th¼ng
Khi thi c«ng theo ph−¬ng ph¸p ®óc hÉng, kÕt cÊu nhÞp BTCT ®−îc ®óc t¹i chç trªn ®µ
gi¸o di ®éng theo tõng ®èt nèi liªn tiÕp nhau ®èi xøng qua trô cÇu. Cèt thÐp th−êng cña çc
khèi ®−îc liªn kÕt víi nhau tr−íc khi ®óc bª t«ng ®Ó ®¶m b¶o tÝnh liÒn khèi vµ chÞu c¾t tèt
cña kÕt cÊu. Sau khi bª t«ng ®èt dÇm ®ñ c−êng ®é cÇn thiÕt th× çc ®èt nµy ®−îc liªn kÕt víi
çc ®èt ®M ®óc tr−íc ®ã nhê çc cèt thÐp dù øng lùc.
PhÇn çnh hÉng cña kÕt cÊu nhÞp dÇm BTCT ®M ®−îc thi c«ng xong ph¶i ®¶m b¶o ®ñ kh¶
n¨ng n©ng ®ì träng l−îng cña çc ®èt dÇm thi c«ng sau ®ã cïng víi träng l−îng giµn gi¸o
v¸n khu«n ®óc dÇm vµ çc thiÕt bÞ phôc vô thi c«ng.
§µ gi¸o thÐp di ®éng
a)
§µ gi¸o di ®éng ThiÕt bÞ ®óc di ®éng
b) c)
H×nh 12.3. Çc s¬ ®å ®iÓn h×nh ®óc hÉng kÕt cÊu nhÞp BTCT
Trªn h×nh 12.3 lµ s¬ ®å ®iÓn h×nh ®óc hÉng cÇu khung BTCT. Cã thÓ dïng mét dµn thÐp
b¾c qua vµ tùa trªn çc trô lµm ®µ gi¸o treo ®ì v¸n khu«n phÝa d−íi ®Ó ®óc çc ®èt dÇm
(h×nh 12.3a). Còng cã thÓ dïng mét ®µ gi¸o chèng di ®éng trªn mÆt ®Êt hoÆc trªn cÇu t¹m
®Ó ®æ v¸n khu«n bªn trªn (h×nh 12.3b). Theo çc s¬ ®å nµy phÇn çnh hÉng ®M thi c«ng
xong tr−íc ®ã chØ chÞu t¶i b¶n th©n vµ thiÕt bÞ thi c«ng bªn trªn. NÕu dïng bé v¸n khu«n di
®éng treo ngay vµo phÇn kÕt cÊu nhÞp ®M thi c«ng xong nh− h×nh 12.3c th× cÇn ph¶i tÝnh
thªm t¶i träng cña v¸n khu«n, ®µ gi¸o t¸c ®éng lªn çnh hÉng.
a) b)
§èt dÇm trªn trô
Gèi t¹m BT M500

Thanh PC 32
Thanh PC 32
H×nh 12.4. Neo ®èt dÇm ®Çu tiªn trªn trô

§Ó ®¶m b¶o æn ®Þnh chèng lËt trong suèt qu¸ tr×nh thi c«ng ®óc hÉng ph¶i ®¶m b¶o tÝnh
®èi xøng cña hai çnh hÉng (thi c«ng hÉng tõ trô ra) hoÆc nhê träng l−îng b¶n th©n cña
nhÞp s¸t bê ®M ®óc trªn ®µ gi¸o lµm ®èi träng (h×nh 12.3b).
§èi víi çc s¬ ®å cÇu khung, ®èt dÇm trªn ®Ønh trô ®−îc liªn kÕt cøng víi th©n trô nhê
çc çp thÐp dù øng lùc ch¹y suèt chiÒu cao trô (h×nh 12.4a), víi çc s¬ ®å cÇu dÇm ®èt nµy
còng ®−îc liªn kÕt cøng t¹m thêi vµo trô cÇu nhê çc gèi t¹m vµ çc çp thÐp hoÆc çc
thanh cèt thÐp dù øng lùc mµ sau khi thi c«ng xong sÏ th¸o bá (h×nh 12.4b). Qu¸ tr×nh thi
c«ng hÉng ë cÇu Phó L−¬ng (Quèc lé 5) ®M dïng biÖn ph¸p nh− vËy.
ë giai ®o¹n thi c«ng çnh hÉng, kÕt cÊu nhÞp chØ chÞu m«men ©m do ®ã chØ cÇn bè trÝ
cèt thÐp dù øng lùc ë phÝa trªn. Sau khi ®óc xong mét cÆp ®èt dÇm ®èi xøng th× kÐo c¨ng
cèt thÐp dù øng lùc tõ ®Çu mót nµy sang ®Çu mót kia vµ b¬m v÷a bª t«ng lÊp kÝn khe hë
gi÷a cèt thÐp vµ thµnh èng ngay ®Ó b¶o vÖ cèt thÐp. NÕu phÇn çnh hÉng qu¸ dµi th× ph¶i bè
trÝ ®iÓm nèi çp dù øng lùc hay cã thÓ ph©n thµnh hai ®o¹n tõ trô ra mçi çnh mót thõa.
Trong qu¸ tr×nh ®óc hÉng çc ®èt dÇm ph¶i theo dâi chÆt chÏ ®é vâng cña çnh hÉng vµ
biÕn d¹ng xo¾n cña mÆt c¾t. Cèt thÐp dù øng lùc cÇn ®−îc bè trÝ ®èi xøng qua tim däc cÇu
vµ ®¶m b¶o Ýt nhÊt mçi s−ên dÇm cã mét bã cèt thÐp ®−îc kÐo c¨ng vµ neo l¹i ë cuèi ®èt.
Sau khi ®óc xong ®èt cuèi cïng cña çc çnh hÉng tiÕn hµnh nèi ghÐp chóng l¹i thµnh
kÕt cÊu nhÞp hoµn chØnh theo s¬ ®å nhÞp ®M thiÕt kÕ. Cã ba h×nh thøc nèi ghÐp.
NÕu lµ cÇu dÇm hay cÇu khung liªn tôc th× tiÕn hµnh nèi cøng lÇn l−ît çc çnh hÉng.
§èt nèi gi÷a hai çnh hÉng kÒ nhau gäi lµ ®èt “hîp long” cã chiÒu dµi tõ 1,5 - 2 m ®−îc
®óc trªn v¸n khu«n treo gi÷a hai ®Çu mót thõa. Sau khi ®óc xong tiÕn hµnh kÐo c¨ng çc bã
cèt thÐp chÞu m«men d−¬ng phÝa d−íi ®¸y dÇm. Çc bã cèt thÐp chÞu m«men d−¬ng ®−îc
bè trÝ trong b¶n ®¸y hép vµ uèn cong lªn neo ë çc ô neo ®M bè trÝ s½n trªn bÒ mÆt b¶n ®¸y.
Mét sè bã cèt thÐp cã thÓ ®−îc uèn cong vµ neo vµo s−ên dÇm.
a)
b)
c)
d)
H×nh 12.5. Liªn kÕt çc çnh hÉng thµnh çc s¬

®å cÇu khung liªn tôc khung T chèt vµ khung tÜnh ®Þnh
Trªn h×nh 12.5a giíi thiÖu vÝ dô nèi cøng phÇn çnh hÉng víi ®o¹n dÇm cña nhÞp s¸t bê.
§o¹n nèi ®−îc ®óc s½n trªn ®µ gi¸o gÇn mè vµ nèi cøng víi çnh hÉng b»ng ®èt nèi “hîp
long” chän t−¬ng øng víi vÞ trÝ ®æi dÊu cña biÓu ®å m«men cña kÕt cÊu nhÞp.
Trong çc cÇu khung chèt th× ®èt nèi cøng ®−îc thay thÕ b»ng liªn kÕt khíp quay hay
khíp mÒm (h×nh 12.5c vµ h×nh 12.6).
Tr−êng hîp ®Æt gi÷a hai mót hÉng mét ®o¹n dÇm ®eo th× sÏ h×nh thµnh hÖ thèng cÇu
khung hay cÇu dÇm tÜnh ®Þnh (h×nh 12.5d).
Sau khi kÕt cÊu nhÞp ®M ®−îc hîp long vµ nèi thµnh hÖ thèng hoµn chØnh, cã thÓ ph¶i ®Æt
thªm vµ kÐo c¨ng mét sè cèt thÐp dù øng lùc t¨ng c−êng ë çc vÞ trÝ cÇn thiÕt nh»m ®¶m
b¶o kh¶ n¨ng chÞu lùc cña kÕt cÊu trong giai ®o¹n khai th¸c cÇu. Çc cèt thÐp nµy th−êng
®−îc uèn cong vµ tËp trung trªn ®Ønh trô. NÕu sè l−îng çc bã çp qu¸ nhiÒu cã thÓ ®−a
mét sè bã ra ngoµi tiÕt diÖn (dù øng lùc ngoµi). ë cÇu s«ng Gianh (Qu¶ng B×nh) ®M ¸p dông
gi¶i ph¸p nµy.
H×nh 12.6. CÊu t¹o liªn kÕt khíp 1 2 3
1. ¸o ®−êng;
2. Líp ng¨n çch phßng n−íc;
3. TÊm phñ b»ng kim lo¹i kh«ng gØ;
4
4. Bã thÐp dù øng lùc; 7
5
5. DÇm ngang; 6
6. Lèi th«ng vµo buång kiÓm tra;
7. Buång kiÓm tra. a) Khíp mÒm
A-A
B B -B
A
A
B
b) S¬ ®å khíp quay
12.1.1.2. Çc −u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p ®óc hÉng
ViÖc ®óc hÉng tõng ®èt trªn ®µ gi¸o di ®éng gi¶m ®−îc chi phÝ ®µ gi¸o. V¸n khu«n ®−îc
dïng l¹i nhiÒu lÇn víi cïng mét thao t¸c lÆp l¹i sÏ lµm gi¶m chi phÝ nh©n lùc vµ n©ng cao
n¨ng suÊt lao ®éng.
Ph−¬ng ph¸p ®óc hÉng thÝch hîp víi viÖc x©y dùng çc d¹ng kÕt cÊu nhÞp cã chiÒu cao
mÆt c¾t thay ®æi, khi ®óc çc ®èt dÇm chØ cÇn ®iÒu chØnh cao ®é v¸n khu«n ®¸y dÇm cho
phï hîp. MÆt c¾t kÕt cÊu nhÞp ®óc hÉng cã thÓ lµ h×nh hép, b¶n ch÷ nhËt hay dÇm cã s−ên.
ViÖc thay ®æi chiÒu cao tiÕt diÖn cho phÐp sö dông vËt liÖu kÕt cÊu mét çch hîp lý gi¶m
®−îc träng l−îng b¶n th©n kÕt cÊu vµ cho phÐp v−ît çc nhÞp lín (cÇu Hamana ë NhËt B¶n
thi c«ng ®óc hÉng v−ît nhÞp tíi 240m).
Trong tr−êng hîp x©y dùng çc cÇu cã s¬ ®å kÕt cÊu hîp lý th× qu¸ tr×nh ®óc hÉng t¹o ra
sù phï hîp vÒ tr¹ng th¸i lµm viÖc cña kÕt cÊu trong giai ®o¹n thi c«ng vµ giai ®o¹n khai
th¸c. §iÒu nµy lµm gi¶m sè l−îng çc bã çp phôc vô thi c«ng dÉn ®Õn viÖc h¹ gi¸ thµnh
c«ng tr×nh do kh«ng ph¶i bè trÝ vµ c¨ng kÐo çc bã çp t¹m thêi.
Ph−¬ng ph¸p thi c«ng hÉng kh«ng bÞ phô thuéc vµo kh«ng gian d−íi cÇu do ®ã cã thÓ thi
c«ng trong ®iÒu kiÖn s«ng s©u, th«ng thuyÒn hay x©y dùng çc cÇu v−ît qua thµnh phè, çc
khu c«ng nghiÖp mµ kh«ng cho phÐp ®×nh trÖ s¶n xuÊt hay giao th«ng d−íi c«ng tr×nh.
Tuy nhiªn viÖc ®óc hÉng kÕt cÊu trong ®iÒu kiÖn hÉng kÐm æn ®Þnh, mÆt b»ng chËt hÑp
®ßi hái ph¶i cã tr×nh ®é tæ chøc tèt, trang thiÕt bÞ ®ång bé, còng nh− tr×nh ®é c«ng nh©n
phï hîp míi cã thÓ ®¶m b¶o chÊt l−îng c«ng tr×nh.
12.1.1.3. Çc s¬ ®å cÇu thÝch hîp víi ph−¬ng ph¸p ®óc hÉng
Ph−¬ng ph¸p ®óc hÉng phï hîp víi çc s¬ ®å cÇu cã tr¹ng th¸i chÞu m«men ©m trªn gèi
trô. §ã lµ çc s¬ ®å cÇu dÇm liªn tôc, cÇu dÇm hÉng, cÇu khung siªu tÜnh hoÆc tÜnh ®Þnh,
cÇu treo d©y xiªn - dÇm cøng.
KhÈu ®é nhÞp kinh tÕ lµ nhÞp 70 ≤ L ≤ 50m. ë ViÖt Nam ®M ¸p dông ph−¬ng ph¸p ®óc
hÉng ®Ó thi c«ng çc cÇu khung T - dÇm ®eo tÜnh ®Þnh ë cÇu N«ng TiÕn, cÇu B×nh. GÇn ®©y
®M thi c«ng çc cÇu cã chiÒu dµi nhÞp kh¸ lín víi s¬ ®å siªu tÜnh nh− cÇu Phó L−¬ng, cÇu
Non N−íc, Phï §æng, T©n §Ö… vµ cÇu Thanh Tr× hiÖn ®ang ®−îc thi c«ng.
12.1.2. Ph©n lo¹i çc tr−êng hîp ®óc hÉng

12.1.2.1. §óc hÉng tõ trô ra hai phÝa
§©y lµ h×nh thøc phæ biÕn nhÊt cña ph−¬ng ph¸p ®óc hÉng (h×nh 12.5a, c). Nguyªn lý
chung lµ tõ ®o¹n dÇm ®Çu tiªn ®M ®−îc neo ch¾c ch¾n trªn ®Ønh trô, kÕt cÊu nhÞp ®−îc ®óc
hÉng v−¬n dµi ra hai phÝa theo nguyªn t¾c ®¶m b¶o tÝnh ®èi xøng qua trô ®Ó gi÷ æn ®Þnh
chèng lËt ®æ. Çc bã çp dù øng lùc còng ®−îc bè trÝ theo nguyªn t¾c ®èi xøng c¶ trªn
ph−¬ng diÖn mÆt b»ng còng nh− qua tim trô. Ph−¬ng ph¸p nµy cã −u ®iÓm lµ lîi dông ®−îc
tÝnh ®èi xøng, tù c©n b»ng æn ®Þnh, tèc ®é thi c«ng nhanh.
Trong qu¸ tr×nh thi c«ng cÇn xÐt çc t×nh huèng mµ t¶i träng cña hai çnh hÉng kh«ng
c©n b»ng nh−:
- Khi ®Æt lÖch thiÕt bÞ thi c«ng,
- Khi x¶y ra sù cè ë mét sè ®èt ®ang ®óc cña mét bªn çnh hÉng,
- Thêi ®iÓm l¾p ®Æt dÇm ®eo ë mét bªn çnh hÉng,
- T¶i träng giã t¸c dông chñ yÕu vµo phÝa d−íi mét bªn çnh hÉng cã thÓ g©y ra çc
m«men uèn rÊt lín bÊt lîi cho trô.
H×nh 12.7. Thi c«ng hÉng ®èi xøng H×nh 12.8. Thi c«ng hÉng ®èi xøng
cÇu Phï §æng cÇu Tiªn Cùu
Víi çc nhÞp dµi chõng 70 ÷ 120m chØ cÇn neo ch¾c chÊn kÕt cÊu nhÞp vµo trô lµ ®¶m
b¶o æn ®Þnh. Víi çc nhÞp dµi h¬n cã thÓ ph¶i dïng thªm mét vµi trô t¹m ®Ó gi¶m nhá
chiÒu dµi çnh hÉng ®Ó gi¶m trÞ sè ®é vâng ë ®Çu mót hÉng vµ øng lùc ë mÆt c¾t gÇn trô.
Cã thÓ dïng thªm mét trô t¹m trong tr−êng hîp ®óc hÉng toµn bé kÕt cÊu nhÞp mµ chiÒu
dµi hai çnh hÉng tÝnh tõ tim trô kh«ng b»ng nhau. Mét gi¶i ph¸p kh¸c lµ thiÕt kÕ trô thµnh
hai th©n ®Æt song song ®Æt çch nhau mét ®o¹n ®Ó ®¶m b¶o chèng lËt ®ång thêi thu ng¾n
çnh hÉng nh− ë cÇu Choisy le Roi (Ph¸p). Còng cã thÓ thay thÕ çc trô t¹m b»ng hÖ thèng
d©y v¨ng t¹m thêi.
12.1.2.2. §óc hÉng kÕt cÊu nhÞp tõ bê ra
ë çc nhÞp s¸t bê kho¶ng trèng d−íi cÇu kh«ng cao l¾m nªn cã thÓ dïng hÖ ®µ gi¸o cè
®Þnh ®ì bªn d−íi ®Ó ®óc t¹i chç toµn bé nhÞp s¸t bê (h×nh 12.5b). NhÞp gi÷a s«ng sÏ ®−îc
®óc hÉng tiÕp nèi tõ trô s¸t bê ra vµ nhê träng l−îng cña nhÞp bê gi÷ æn ®Þnh chèng lËt.
NhÞp bê sÏ ®−îc c¨ng kÐo cèt thÐp hoµn chØnh tr−íc khi ®óc hÉng nhÞp gi÷a. Ph−¬ng ph¸p
nµy thÝch hîp cho çc cÇu cã ba nhÞp mµ nhÞp gi÷a cã chiÒu dµi lín ®Ó v−ît qua phÇn dßng
chÝnh cña s«ng. VÝ dô: ®iÓn h×nh lµ s¬ ®å cña cÇu Abtozabogckuu ë Nga cã s¬ ®å kÕt cÊu
nhÞp 36,4 + 148 + 36,4 m, çc nhÞp bê ®−îc thu ng¾n vµ cã kÝch th−íc lín ®Ó ®ñ träng
l−îng lµm ®èi träng cho thi c«ng hÉng nhÞp gi÷a.
§èi víi cÇu cã mét nhÞp cÇn cã çc biÖn ph¸p ®¶m b¶o æn ®Þnh nh− d»n ®Çu nhÞp vµo
mè b»ng ®èi träng ®ñ lín hay neo gi÷ chóng b»ng çc çp dù øng lùc t¹m thêi.
H×nh 12.9 vÝ dô kÕt cÊu nhÞp cÇu mét nhÞp ®−îc x©y dùng hÉng tõ mét mè hÕt toµn bé
kÕt cÊu nhÞp. KÕt cÊu mè bªn tr¸i ®−îc cÊu t¹o cã kÝch th−íc lín chñ yÕu lµm vai trß ®èi
träng gi÷ æn ®Þnh cho thi c«ng hÉng toµn nhÞp. Mè bªn ph¶i cã cÊu t¹o th«ng th−êng.
48.50
15.00
14.50
50
15.63
3.50
15.00 300
18.85 12x3.55 3.00 12x3.55 18.85

2.00 2.00
12.30 101.3 12.30
H×nh 12.9 a. Thi c«ng hÉng tõ mét bªn mè.

b. Thi c«ng hÉng tõ hai bªn mè (cÇu Grande Cote).
12.1.3. MÆt c¾t ngang dÇm BTCT dù øng lùc ®óc hÉng
Ph−¬ng ph¸p thi c«ng hÉng thÝch hîp víi nhiÒu d¹ng mÆt c¾t. D¹ng mÆt c¾t ngang h×nh
hép cã thµnh th¼ng ®øng hay xiªn vµ cã chiÒu cao mÆt c¾t thay ®æi ®−îc ¸p dông phï hîp
víi ph−¬ng ph¸p thi c«ng ®óc hÉng v× çc lý do sau ®©y :
Trong suèt qu¸ tr×nh thi c«ng hÉng vµ qu¸ tr×nh khai th¸c sau ®ã, phÇn kÕt cÊu nhÞp trªn
®Ønh trô vµ gÇn ®ã chÞu m«men ©m do t¶i träng. øng suÊt nÐn rÊt lín sÏ t¸c dông ë phÇn
®¸y dÇm t¹i khu vùc ®Ønh trô. PhÇn b¶n ®¸y BTCT cña hép t¹i vÞ trÝ nµy cã thÓ cã chiÒu dµy
thay ®æi ®Ó phï hîp víi trÞ sè øng suÊt nÐn ph¸t sinh trong nã. Ngoµi ra b¶n ®¸y hép cßn
®ãng vai trß nh− mét b¶n gi»ng ®Ó ®¶m b¶o æn ®Þnh cho çc s−ên dÇm chÞu nÐn.
So víi çc d¹ng mÆt c¾t dÇm cã s−ên, viÖc bè trÝ b¶n ®¸y hép BTCT cã chiÒu ngang lín
sÏ n©ng cao ®−îc çnh tay ®ßn néi ngÉu lùc lµm t¨ng kh¶ n¨ng chÞu m«men cña kÕt cÊu.
Trong qu¸ tr×nh ®óc hÉng, ®Æc biÖt ë çc giai ®o¹n ®óc çc ®èt ë mót hÉng, kÕt cÊu nhÞp
ph¶i lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn kÐm æn ®Þnh nh− ph¶i chÞu çc t¶i träng giã ngang, chÞu çc
t¸c ®éng lùc do sù di chuyÓn cña çc thiÕt bÞ thi c«ng, hay do lùc c¨ng kÐo çc bã çp dù
øng lùc kh«ng ®¶m b¶o tuyÖt ®èi ®ång ®Òu. Khi ®ã mÆt c¾t ngang h×nh hép tho¶ mMn ®iÒu
kiÖn chèng xo¾n tèt gióp cho kÕt cÊu nhÞp gi÷ ®−îc æn ®Þnh d−íi çc t¸c ®éng phøc t¹p cña
nhiÒu lo¹i t¶i träng nªu trªn.
§èi víi çc kÕt cÊu nhÞp dÇm liªn tôc, cÇu dÇm hÉng, hay çc lo¹i cÇu khung th× ë khu
vùc ®Ønh trô ®ång thêi víi trÞ sè m«men néi lùc lín cßn ph¸t sinh lùc c¾t cã trÞ sè lín. V×
vËy chiÒu cao mÆt c¾t dÇm t¹i ®©y th−êng chän H = (1/16 ÷ 1/20)Lmax vµ ë gi÷a nhÞp th−êng
chän H = (1/30 ÷ 1/40)Lmax ®Ó phï hîp víi yªu cÇu chÞu lùc. ViÖc thay ®æi chiÒu cao mÆt c¾t
cho phÐp ph©n phèi vËt liÖu cña kÕt cÊu nhÞp mét çch hîp lý, tiÕt kiÖm vËt liÖu ®ång thêi
gi¶m ®−îc träng l−îng b¶n th©n kÕt cÊu. ChiÒu cao nhá nhÊt cña mÆt c¾t kh«ng nªn chän nhá
h¬n 1,5m ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho çc thao t¸c thi c«ng trong lßng khèi hép.
1510
1300
250
220
40 50
550
564
400 325
500 450 450
1510
1700
c)
32
45
285
45
550
300 550 450 400

850 850
20
50
800
100
350 125 375 425 75 350
H×nh 12.10, a, b, c, d: Çc d¹ng mÆt c¾t ngang ®iÓn h×nh cña cÇu BTCT ®óc hÉng
2160
1080 1080
e)
180
540
150
150
495 1170 495
1800
f)
360
650
1300
H×nh 12.10 e, f: Çc d¹ng mÆt c¾t ngang ®iÓn h×nh cña cÇu BTCT ®óc hÉng
ViÖc thay ®æi chiÒu cao mÆt c¾t cã thÓ thùc hiÖn dÔ dµng nhê viÖc ®iÒu chØnh cao ®é v¸n
khu«n ®¸y hép cña d¹ng mÆt c¾t ngang h×nh hép cã thµnh hép th¼ng ®øng. Nh−ng nÕu lµ
çc hép cã thµnh nghiªng th× vÊn ®Ò trë nªn phøc t¹p v× nh− vËy ®ång thêi ph¶i lµm thay
®æi chiÒu réng cña b¶n ®¸y hép.
A B
A-A
B
A
B-B
H×nh 12.11: Thay ®æi kiÓu d¹ng mÆt c¾t ngang theo chiÒu dµi dÇm.
MÆt c¾t ë gèi lµ h×nh hép, mÆt c¾t gi÷a nhÞp d¹ng ch÷ T
§o¹n dÇm gi÷a nhÞp ph¶i chÞu m«men d−¬ng, b¶n ®¸y hép t¹i ®ã lµm viÖc ë tr¹ng th¸i
chÞu kÐo. NÕu lµ çc s¬ ®å cÇu tÜnh ®Þnh th× ®o¹n nµy bè trÝ çc dÇm ®eo cã mÆt c¾t ch÷ T
hoÆc ch÷ I lµ hîp lý. ë çc s¬ ®å cÇu dÇm liªn tôc th× cã thÓ bá bít b¶n ®¸y dÇm ë khu vùc
nµy ®Ó tiÕt kiÖm vËt liÖu, tuy nhiªn cÇn bè trÝ mét ®o¹n v−ît dèc chuyÓn ®æi ®Ó ®¶m b¶o sù
truyÒn lùc ®ång ®Òu (h×nh 12.11).
NÕu xÐt theo quan ®iÓm chÞu m«men xo¾n th× tèt nhÊt lµ cÊu t¹o b¶n ®¸y hép víi ®é dµy
tèi thiÓu chõng 20cm. Trong tr−êng hîp nµy cã thÓ bè trÝ cèt thÐp dù øng lùc chÞu m«men
d−¬ng ë b¶n ®¸y ®Ó tr¸nh tËp trung qu¸ nhiÒu bã cèt thÐp ë s−ên dÇm.
Tuú theo chiÒu réng cÇu cã thÓ bè trÝ cÊu t¹o mÆt c¾t ngang phï hîp. NÕu B ≤ 13m chØ
nªn bè trÝ mét hép cã 2 s−ên dÇm 13 ≤ B ≤ 18m bè trÝ mét hép cã 3 hoÆc 4 s−ên dÇm. NÕu
B > 18m nªn bè trÝ 2 hép.
ë çc cÇu mµ trªn mÆt c¾t ngang bè trÝ hai hép th× mçi kÕt cÊu nhÞp hép ®−îc ®óc hÉng mét
çch ®éc lËp, sau ®ã tiÕn hµnh nèi ghÐp chóng l¹i thµnh kÕt cÊu nhÞp hoµn chØnh. §Ó gi¶m t¶i
träng thi c«ng cho çc kÕt cÊu nhÞp dµi cã thÓ ®óc hÉng phÇn chÝnh cña mÆt c¾t ngang tr−íc
tiªn, phÇn çnh hÉng cña vØa hÌ sÏ ®−îc ®óc sau khi ®M hîp long hoµn chØnh s¬ ®å nhÞp.
ChiÒu dµy çc s−ên dÇm ph¶i tho¶ mMn yªu cÇu ®ñ chÞu lùc c¾t, ®ång thêi cã cÊu t¹o
gióp cho viÖc ®óc bª t«ng dÔ dµng còng nh− ®ñ kÝch th−íc ®Ó chøa çc bã çp dù øng lùc
uèn cong trong s−ên dÇm. KÝch th−íc hîp lý vµo kho¶ng 35 ÷ 45cm, cã thÓ thay ®æi chót Ýt
tuú theo khÈu ®é nhÞp.
ChiÒu dµy b¶n ®¸y dÇm thay ®æi theo yªu cÇu chÞu lùc víi ®é chuyÓn tiÕp tõ 1:3 ®Õn 1:5.
Theo yªu cÇu cÊu t¹o nªn bè trÝ chiÒu dµy b¶n ®¸y Ýt nhÊt lµ 20cm ®Ó dÔ bè trÝ çc l−íi cèt
thÐp th−êng. Khi trong b¶n ®¸y cã ®Æt çc bã çp thÐp dù øng lùc th× chiÒu dµy cña nã
kh«ng ®−îc nhá h¬n 3 lÇn ®−êng kÝnh cña èng ghen chøa çp.
Ngoµi ra ®Ó chó ý ®Õn sù ph©n bè lùc hµi hoµ gi÷a çc bé phËn th× chiÒu dµy b¶n ®¸y
hép kh«ng nªn nhá qu¸ 1/3 chiÒu dµy thµnh dÇm chÝnh.
ChiÒu dµy b¶n mÆt cÇu ®−îc x¸c ®Þnh theo yªu cÇu tÝnh to¸n. Th«ng th−êng cã thÓ chän
trong kho¶ng 1/20 ÷ 1/22 nhÞp tÝnh to¸n cña b¶n. Trong tr−êng hîp nhÞp b¶n qu¸ lín cã
thÓ bè trÝ thªm çc s−ên theo ph−¬ng ngang cÇu.
NÕu dïng d¹ng mÆt c¾t ngang cã thµnh xiªn cã thÓ dïng chiÒu cao kh«ng ®æi hoÆc chiÒu
cao thay ®æi. D¹ng mÆt c¾t dÇm cã s−ên nh− trªn h×nh 2.6a hiÖn nay Ýt dïng.
12.2. Çc thiÕt bÞ vµ kÕt cÊu phô t¹m phôc vô ®óc hÉng
12.2.1. Bé v¸n khu«n di ®éng
Bé v¸n khu«n di ®éng cã 2 nhiÖm vô:
- B¶o ®¶m ®óng vÞ trÝ h×nh häc cña çc ®èt kÕt cÊu nhÞp trong kh«ng gian.
- Treo ®ì träng l−îng cña çc ®èt kÕt cÊu nhÞp trong thêi gian bª t«ng cña chóng hãa
cøng vµ khi ®ang kÐo c¨ng cèt thÐp dù øng lùc.
Bé v¸n khu«n di ®éng gåm phÇn v¸n khu«n treo vµ mét khung ®ì b»ng thÐp ®−îc liªn
kÕt ch¾c ch¾n víi phÇn kÕt cÊu nhÞp ®M ®−îc lµm xong tr−íc ®ã.
12.2.1.2. Çc v¸n khu«n di ®éng kiÓu cæ ®iÓn
Träng l−îng çc ®èt kÕt cÊu nhÞp trong lóc ®æ bª t«ng sÏ truyÒn qua çc thanh treo cña
v¸n khu«n lªn khung ®ì råi truyÒn vµo ®Çu c«ng x«n cña phÇn kÕt cÊu nhÞp ®M ®−îc lµm
xong tr−íc ®ã.
12.2.1.2.1. V¸n khu«n di ®éng cã khung ®ì ®Æt trªn ®Ønh kÕt cÊu nhÞp
Çc dÇm däc chñ cña khung ®ì ®−îc ®Æt cao trªn ®Ønh kÕt cÊu nhÞp, v¸n khu«n ngoµi,
sµn ®ì ®¸y, sµn ®i l¹i vµ thao t¸c cña c«ng nh©n ®Òu ®−îc treo vµo çc dÇm däc chñ cña
khung ®ì. V¸n khu«n trong ®−îc treo vµo mét xe goßng di ®éng trªn kÕt cÊu nhÞp. æn ®Þnh
cña thiÕt bÞ t¹i vÞ trÝ ®æ bª t«ng ®−îc b¶o ®¶m nhê viÖc neo çc ®Çu dÇm däc chñ cña khung
®ì vµo ®èt kÕt cÊu nhÞp ®M lµm xong tr−íc ®ã. Khi di chuyÓn thiÕt bÞ th× nhê ®èi träng ®Ó
®¶m b¶o æn ®Þnh chèng lËt. §èi träng cã thÓ lµ çc thïng chøa n−íc. Çc dÇm chñ cña
khung ®ì cã thÓ biÕn d¹ng lín trong qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng g©y ra nh÷ng vÕt nøt ngang t¹i
chç tiÕp gi¸p çc ®èt kÕt cÊu nhÞp. Çc vÕt nøt nµy th−êng thÊy ë mÆt trªn cña b¶n ®¸y hép
do biÕn d¹ng cña thiÕt bÞ d−íi träng l−îng bª t«ng cña thµnh hép vµ cña b¶n n¾p hép.
Cã thÓ tr¸nh ®−îc çc vÕt nøt ®ã b»ng çch lµm cho thiÕt bÞ ®ñ cøng nh−ng nh− vËy nã
sÏ nÆng vµ ®ßi hái ph¶i t¨ng c−êng kÕt cÊu nhÞp ®Ó chÞu träng l−îng ®ã, vÊn ®Ò ®¶m b¶o æn
®Þnh còng tèn kÐm h¬n. NÕu thiÕt bÞ nhÑ h¬n th× ph¶i t¨ng c−êng nã ®Ó h¹n chÕ hoÆc bï l¹i
çc biÕn d¹ng cña nã trong qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng.
Träng l−îng kh«ng kÓ ®èi träng cña çc thiÕt bÞ nµy th−êng nhá h¬n nöa träng l−îng ®èt
nÆng nhÊt cña kÕt cÊu nhÞp cÇn ®æ bª t«ng (250kg cho 1m2 bÒ mÆt v¸n khu«n).
r1 r1 H−íng thi c«ng
tñ ®iÒu khiÓn
kÝch
buång ®iÒu khiÓn + Bé ch¹y

+ KÝch di chuyÓn v¸n khu«n
+ Tñ ®iÒu khiÓn
GÝa di ®éng
sµn c«ng t¸c trªn
k0 k1 k2
ThiÕt bÞ n©ng h¹ b»ng tay
sµn c«ng t¸c d−íi

v¸n khu«n di ®éng
v¸n khu«n ®¸y
v¸n sµn lªn xuèng
H×nh 12.11a: MÆt c¾t däc s¬ ®å thiÕt bÞ ®óc hÉng cÇu dÇm hép 3 s−ên
15400
2600 5100 5100 2600
DÇm chÝnh KÝch
Ray
DÇm ngang trªn trruíc DÇm ngang trªn sau
DÇm ngang duíi truíc DÇm ngang duíi sau
DÇm däc
3130 2900 1670 7700
10600
H×nh 12.11b: MÆt c¾t ngang s¬ ®å thiÕt bÞ ®óc hÉng cÇu dÇm hép 3 s−ên.
mÆt c¾t däc mÆt c¨t ngang
kÝch kÝch
ray
lan can
gÝa di ®éng
con l¨n
lan can
lan can
Sµn thi c«ng
H×nh 12.12: S¬ ®å thiÕt bÞ ®óc hÉng cÇu Non N−íc (Ninh B×nh) cã dµn treo phÝa trªn
12.2.1.2.2. V¸n khu«n di ®éng cã khung ®ì ®Æt bªn c¹nh kÕt cÊu nhÞp
Trªn h×nh 2.8, b lµ kiÓu thiÕt bÞ cã khung ®ì n»m bªn c¹nh kÕt cÊu nhÞp. Nã cã −u ®iÓm
lµ n»m ngoµi vµ bªn c¹nh ®èt kÕt cÊu nhÞp nªn kh«ng c¶n trë çc thao t¸c thi c«ng nh− l¾p
dùng v¸n khu«n, ®Æt cèt thÐp, ®æ bª t«ng. Tãm l¹i lµ thi c«ng sÏ nhanh h¬n.
12.2.1.3. Çc v¸n khu«n di ®éng kiÓu tù treo
Trong v¸n khu«n di ®éng kiÓu cæ ®iÓn, çc biÕn d¹ng x¶y ra trong qu¸ tr×nh thi c«ng
hoµn toµn do dÇm däc chñ cña khung ®ì chÞu. PhÇn v¸n khu«n hÇu nh− kh«ng tham gia
chÞu lùc tæng thÓ.
HiÖn nay ®M ¸p dông kiÓu v¸n khu«n cïng chÞu lùc chung víi khung ®ì (h×nh 2.9). Nã
cã çc −u ®iÓm:
- Tr¸nh ®−îc çc khã kh¨n khi kiÓm tra vµ hiÖu chØnh d¹ng h×nh häc cña kÕt cÊu nhÞp.
- Tr¸nh ®−îc çc vÕt nøt t¹i chç tiÕp gi¸p gi÷a çc ®èt kÕt cÊu nhÞp do sù biÕn d¹ng cña
thiÕt bÞ kiÓu cæ ®iÓn.
- Tr¸nh ®−îc sù v−íng vÝu trªn bÒ mÆt thi c«ng.
KiÓu thiÕt bÞ nµy ®Çu tiªn ®−îc dïng t¹i çc kÕt cÊu nhÞp cã chiÒu cao kh«ng ®æi.
Trong giai ®o¹n ®æ bª t«ng, thiÕt bÞ nµy liªn kÕt chÆt víi phÇn kÕt cÊu nhÞp ®M thi c«ng
xong nhê çc thanh thÐp dù øng lùc. VÞ trÝ cña thiÕt bÞ ®−îc hiÖu chØnh nhê çc t¨ng ®¬
n»m phÝa sau thiÕt bÞ vµ xuyªn qua çc lç khoÐt s½n trong bª t«ng cña ®èt ®M ®óc tr−íc ®ã.
§Ó di chuyÓn thiÕt bÞ tiÕn lªn phÝa tr−íc vµo vÞ trÝ míi cÇn ph¶i cã xe goßng di ®éng trªn
hai ®−êng ray ®Æt ®óng bªn trªn cña hai thµnh hép. Sau nµy thiÕt bÞ v¸n khu«n tù treo ®M
®−îc dïng cho c¶ çc kÕt cÊu nhÞp cã chiÒu cao biÕn ®æi däc nhÞp vµ cã ®Õn 3 thµnh hép.
Çc bé phËn chÞu lùc gåm çc v¸n khu«n ngoµi cña çc thµnh biªn hép vµ sµn ®ì ®¸y, ®−îc
t¨ng cøng ngang b»ng 2 khung ngang ë phÝa tr−íc vµ phÝa sau thiÕt bÞ cïng çc dÇm ngang
nèi gi÷a chóng (h×nh 12.14).
Çp n»m ngang VÞ trÝ chèt
Thanh treo
V¸n khu«n treo

Xe goßng
H×nh 12.14, a: S¬ ®å v¸n khu«n di ®éng tù treo ®èi víi dÇm cã chiÒu cao kh«ng ®æi
Tæ hîp çc bé phËn nµy t¹o thµnh mét thiÕt bÞ g¾n cøng víi kÕt cÊu nhÞp.
Sù biÕn ®æi chiÒu cao mÆt c¾t bªn trong v¸n khu«n ®−îc thùc hiÖn b»ng çch n©ng h¹
th¼ng ®øng sµn ®ì ®¸y v¸n khu«n, mét ®Çu sµn nµy t× vµo mÆt d−íi b¶n ®¸y hép cña ®èt ®M
®óc tr−íc ®ã cßn mét ®Çu cè ®Þnh vµo khung ngang tr−íc cña thiÕt bÞ.
V¸n khu«n trong gåm çc phÇn ®éc lËp, t× vµo khung ngang phÝa tr−íc vµ treo vµo phÝa
sau cña ®èt kÕt cÊu nhÞp ®M ®óc tr−íc ®ã.
Träng l−îng b¶n th©n P cña thiÕt bÞ vµ cña bª t«ng g©y ra m«men lËt, nã ph¶i ®−îc c©n
b»ng nhê 2 lùc n»m ngang F b»ng nhau: mét lùc kÐo ®Æt vµo mÊu thÐp trªn vµ mét lùc
nÐn ®Æt vµo mÊu thÐp d−íi. Lùc c¾t ®−îc coi nh− do çc mÊu thÐp trªn chÞu c¶.
V× mÊu thÐp trªn ph¶i chÞu lùc rÊt lín nªn nã ®−îc neo vµo ô neo bª t«ng chÕ s½n ®Ó
tr¸nh g©y ra øng suÊt qu¸ cao trong bª t«ng Ýt tuæi. Lùc tõ çc mÊu thÐp sÏ truyÒn vµo ô chÕ
s½n nhê ma s¸t mµ çc thanh dù øng lùc Dywidag t¹o ra ®−îc.
Xe di ®éng
Chèt
§¸y v¸n khu«n
§¸y v¸n khu«n V¸n khu«n bªn
H×nh 12.14, b: S¬ ®å thiÕt bÞ di ®éng tù treo dïng cho mÆt c¾t nhÞp
cã 3 thµnh hé vµ chiÒu cao thay ®æi
12.2.2. Chu tr×nh thi c«ng çc ®èt kÕt cÊu nhÞp
12.2.2.1. Thi c«ng ®èt kÕt cÊu nhÞp ë bªn trªn trô
Mèi nèi thiÕt bÞ ®óc
C2 C2 C1
C1
U L >2U U U L < 2U U
§èi träng
C2 C1 C2 C1
U L <2U U U U Lc + U/2 Lc U
H×nh 12.15: Çc s¬ ®å l¾p thiÕt bÞ ®óc hÉng di ®éng lªn ®Ønh trô
ë mçi vÞ trÝ trªn trô cã mét ®èt kÕt cÊu nhÞp gäi lµ ®èt trªn trô sÏ ®−îc ®æ bª t«ng trªn ®µ
gi¸o nh»m t¹o ra diÖn tÝch bÒ mÆt cÇn thiÕt ®ñ ®Ó l¾p r¸p ®−îc bé thiÕt bÞ di ®éng lªn ®ã.
Khi trô qu¸ cao hoÆc ë chç ngËp n−íc s©u, cã thÓ thay ®µ gi¸o nµy b»ng çc c«ng x«n
thÐp hay bª t«ng ®−îc liªn kÕt s½n b»ng dù øng lùc vµo ®Çu trô. ChiÒu dµi cña ®èt trªn trô
lÊy tïy theo kÝch th−íc thiÕt bÞ di ®éng vµ tïy theo s¬ ®å l¾p ®Æt nã lªn ®Ønh trô.
Trªn h×nh 12.15 lµ vµi s¬ ®å th−êng ¸p dông hiÖn nay.
a) Hai bé v¸n khu«n ®−îc l¾p ®èi xøng nhau vµ cïng tiÕn dÇn ra hai phÝa lµ s¬ ®å th«ng
dông nhÊt hiÖn nay, khi ®ã th−êng chän chiÒu dµi ®èt trªn trô lµ 6 ÷ 10m.
b) Gi¶i ph¸p thø 2 còng t−¬ng tù nh−ng c¶ hai bé thiÕt bÞ ®−îc nèi ghÐp t¹m thêi víi
nhau ®Ó thi c«ng çc ®èt ®Çu tiªn trªn trô. Nh− vËy gi¶m ®−îc ®é hÉng ban ®Çu.
c) Bé v¸n khu«n thø hai chØ ®−îc ®Æt sau khi thi c«ng xong ®èt thø nhÊt vµ ®M di chuyÓn
bé v¸n khu«n thø nhÊt tiÕn lªn.
d) Tr−êng hîp ®èt trªn trô cã d¹ng kh«ng ®èi xøng.
Thêi gian thi c«ng ®èt trªn trô kh¸ l©u, ®Õn nhiÒu tuÇn lÔ.
Giai ®o¹n 2: §óc b¶n n¾p hép
Giai ®o¹n 1: §óc mÆt c¾t U
H×nh 12.16: Çch ph©n ®o¹n mÆt c¾t ®Ó ®æ bª t«ng mét ®èt kÕt cÊu nhÞp
12.2.2.2. Thi c«ng çc ®èt kh¸c cña kÕt cÊu nhÞp
ChiÒu dµi çc ®èt kh¸c th−êng lµ 3 - 4m. Çc giai ®o¹n ®æ bª t«ng mét ®èt nh− sau:
- §æ bª t«ng b¶n ®¸y hép.
- §æ bª t«ng çc thµnh hép sau khi ®M ®Æt v¸n khu«n trong, bÒ mÆt tiÕp gi¸p thµnh hép
víi b¶n ®¸y hép th−êng lµ bÒ mÆt th¼ng ®øng.
- §æ bª t«ng b¶n n¾p hép.
Hai giai ®o¹n sau cã thÓ kÕt hîp thµnh mét giai ®o¹n.
Kinh nghiÖm thi c«ng cho thÊy víi mét thiÕt bÞ di ®éng kiÓu cæ ®iÓn cã thÓ thùc hiÖn
mét chu tr×nh sau 6 ngµy, bao gåm:
+ 1 ngµy kÐo c¨ng cèt thÐp cña ®èt ®M ®óc tõ tuÇn lÔ tr−íc, th¸o v¸n khu«n vµ di chuyÓn
thiÕt bÞ lªn phÝa tr−íc.
+ 2 ngµy ®Æt çc cèt thÐp th−êng vµ cèt thÐp dù øng lùc.
+ 1 ngµy ®æ bª t«ng ®èt kÕt cÊu nhÞp.
+ 3 ngµy b¶o d−ìng vµ chê cho bª t«ng hãa cøng (gåm c¶ ngµy chñ nhËt).
H×nh 12.17. Çnh hÉng cÇu S«ng Gianh H×nh 12.18. CÇu Hoµ B×nh
Chu tr×nh nµy lµ ¸p dông cho çc ®èt dµi 3m, tøc lµ víi tèc ®é: 2×3/6 =1mÐt/ngµy, khi
®ã dïng hai bé v¸n khu«n.
TiÕn ®é nµy lµ kh¸ chËm nªn cã thÓ ¸p dông mét sè çch sau ®©y ®Ó t¨ng nhanh h¬n:
- Dïng kiÓu v¸n khu«n cã dÇm chñ ®Æt bªn c¹nh kÕt cÊu nhÞp hoÆc kiÓu v¸n khu«n tù
treo nh»m t¹o ra diÖn c«ng t¸c réng rMi tho¸ng bªn trªn ®èt kÕt cÊu nhÞp vµ cho phÐp thi
c«ng 2 ®«i ®èt kÕt cÊu nhÞp trong mét tuÇn lÔ.
- T¨ng chiÒu dµi cña mçi ®èt. VÝ dô mét vµi cÇu ë Ph¸p vµ Brazil ®M dïng çc ®èt cã
chiÒu dµi 6 - 6,6 m. Nh−ng khi ®ã träng l−îng vµ gi¸ thµnh cña thiÕt bÞ l¹i t¨ng lªn nhanh.
- Thi c«ng mÆt c¾t ngang theo hai giai ®o¹n xª dÞch nhau. Trong giai ®o¹n thø nhÊt
ng−êi ta ®æ bª t«ng b¶n ®¸y hép vµ thµnh hép b»ng thiÕt bÞ di ®éng - víi mét phÇn cña b¶n
n¾p hép nh»m t¹o ra mÆt b»ng ®Ó ®Æt çp dù øng lùc, nh− vËy ®M t¹o ra mÆt c¾t h×nh ch÷ U
(nÕu cã 2 thµnh hép) hoÆc h×nh ch÷ W (nÕu cã 3 thµnh hép). Sau khi kÐo c¨ng çc çp dù
øng lùc vµ di chuyÓn thiÕt bÞ th× b¶n n¾p hép ®−îc ®æ bª t«ng b»ng v¸n khu«n ®¬n gi¶n.
Giai ®o¹n thø hai cã thÓ chËm h¬n 2 hay 3 ®èt so víi giai ®o¹n thø nhÊt vµ cã thÓ ®óc b¶n
n¾p dµi h¬n çc ®èt (h×nh 12.19).
Ph−¬ng ph¸p nµy cã −u ®iÓm lµ gi¶m khèi l−îng ®æ bª t«ng b»ng thiÕt bÞ di ®éng vµ nh−
vËy cã thÓ gi¶m träng l−îng thiÕt bÞ ®ã. MÆt kh¸c viÖc thi c«ng giai ®o¹n hai hoµn toµn ®éc
lËp vµ kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn tiÕn ®é thi c«ng chung.
Çc ph−¬ng ph¸p nãi trªn cho phÐp gi¶m râ rÖt thêi gian thi c«ng, sau mét tuÇn lÔ cã thÓ
hoÆc lµm ®−îc hai ®«i ®èt kÕt cÊu nhÞp, hoÆc mét ®«i ®èt dµi gÊp ®«i. Tèc ®é thi c«ng
kho¶ng 2 mÐt/ngµy.
Khã kh¨n chÝnh c¶n trë viÖc t¨ng tiÕn ®é thi c«ng lµ c−êng ®é bª t«ng ë tuæi Ýt ngµy vµ
çc vÊn ®Ò liªn quan ®Õn viÖc kÐo c¨ng cèt thÐp dù øng lùc. Cã thÓ v−ît qua çc khã kh¨n
nµy b»ng nh÷ng biÖn ph¸p sau:
- Xö lý nhiÖt - Èm cho bª t«ng ®Ó rót ng¾n thêi gian hãa cøng bª t«ng.
- T¨ng nhanh tèc ®é hãa cøng cña bª t«ng trong khu vùc neo çp dù øng lùc.
- Dïng çc b¶n bÞt ®Çu hoÆc b¶n bÞt thµnh hép chÕ s½n.
3
2 2
1 hay 2 1 hay 2
H×nh 12.19: Thi c«ng mÆt c¾t ngang theo çc giai ®o¹n xª dÞch nhau
Sau ®©y nãi kü h¬n vÒ ph−¬ng ph¸p s−ëi vµ ph−¬ng ph¸p hÊp.
Trong ph−¬ng ph¸p s−ëi nãng th× bª t«ng ®−îc s−ëi ®Õn nhiÖt ®é 30o-35oC tr−íc khi ®æ
vµo v¸n khu«n b»ng çc biÖn ph¸p sau:
- S−ëi nãng thiÕt bÞ nhê h¬i n−íc, tuy ®¬n gi¶n nh−ng kh«ng thuËn tiÖn cho viÖc lÊy
n−íc ra khái thiÕt bÞ.
- Dïng n−íc nãng ®Ó trén bª t«ng, gi¶i ph¸p nµy kÐm hiÖu qu¶. VÝ dô: víi n−íc nãng
60 C th× nhiÖt ®é bª t«ng chØ t¨ng ®−îc 10oC.
o
- Lµm nãng trùc tiÕp bª t«ng b»ng çch phun h¬i n−íc vµo m¸y trén bª t«ng. §ã lµ gi¶i
ph¸p tèt nhÊt vµ dÔ ®iÒu khiÓn nhÊt.
§Ó tr¸nh mÊt nhiÖt l−îng th× çc v¸n khu«n nãi chung ph¶i ®−îc bäc líp çch nhiÖt
vµ cã mét m¸y s−ëi kiÓu bøc x¹ (vÝ dô m¸y ph¸t tia hång ngo¹i) ®−îc ®Æt bªn trong ®èt
®ang ®óc bª t«ng. HoÆc lµ bª t«ng ®−îc s−ëi nãng trong khu«n cña nã bªn trong mét
buång kÝn bao bäc cho h¬i n−íc ¸p lùc thÊp phun lu©n chuyÓn ®Õn mäi chç.
Nh− vËy sau 2-3 ngµy, kÓ c¶ trong mïa ®«ng, c−êng ®é bª t«ng cã thÓ ®¹t ®ñ møc cÇn
thiÕt ®Ó kÐo c¨ng çp dù øng lùc (kho¶ng 250 kG/cm2). NÕu muèn kÐo c¨ng sím h¬n n÷a,
ch¼ng h¹n chØ sau 24 giê, th× cÇn ph¶i xö lý côc bé ë khu vùc ®Æt mÊu neo.
12.2.3. §µ gi¸o, trô t¹m

Kh«ng kÓ thiÕt bÞ ®óc di ®éng ®M nãi ®Õn ë trªn, trong thi c«ng ®óc hÉng cßn dïng ®Õn
nhiÒu ®µ gi¸o cè ®Þnh vµ trô t¹m khi cÇn thiÕt. VÝ dô: ®èi víi cÇu Phó L−¬ng cã nhiÒu nhÞp
liªn tôc, mét phÇn cña nhÞp biªn gÇn mè sÏ ®−îc ®óc trªn ®µ gi¸o cè ®Þnh, ®µ gi¸o nµy cã
d¹ng dµn thÐp ®−îc l¾p dùng trªn mÆt ®Êt gièng nh− çc tr−êng hîp th«ng th−êng.
Çc trô t¹m th−êng ®−îc sö dông khi thi c«ng ®óc hÉng dÇm liªn tôc nhiÒu nhÞp. Chóng
kÕt hîp víi ®o¹n ®µ gi¸o nèi tõ chóng sang trô chÝnh nh»m t¹o mét kho¶ng më réng trô,
cÇn thiÕt cho viÖc ®æ bª t«ng phÇn dÇm bªn trªn trô vµ ®Æt thiÕt bÞ di ®éng ®Ó thi c«ng çc
®èt hÉng tiÕp theo. Çc trô nµy th−êng b»ng kÕt cÊu thÐp ®Æt trªn bÖ cäc cao víi çc cäc
thÐp t¹m thêi.
12.3. mét sè vÊn ®Ò kü thuËt riªng cña ph−¬ng ph¸p ®óc hÉng
12.3.1. Mét sè ph−¬ng ph¸p kh¸c ®Ó ®óc bª t«ng t¹i chç kÕt cÊu nhÞp
12.3.1.2. §æ bª t«ng trªn giµn gi¸o di ®éng ®ì bªn d−íi
§«i khi gÆp tr−êng hîp kÕt cÊu nhÞp thi c«ng ë vÞ trÝ kh«ng cao qu¸ so víi bÒ mÆt ®Êt
n»m ngang, ng−êi ta cã thÓ thi c«ng çc ®èt víi v¸n khu«n tùa lªn ®µ gi¸o vµ cã thÓ di ®éng
®−îc trªn ®µ gi¸o ®ì bªn d−íi mÆt c¾t. VÝ dô ph−¬ng ph¸p nµy ®M ¸p dông khi thi c«ng cÇu
Valence (Ph¸p) v−ît qua kªnh dÉn n−íc cña nhµ m¸y thñy ®iÖn tr−íc khi cho n−íc vµo
kªnh. ë ®ã ®M dïng çc ®èt kh¸ dµi (6 - 8m).
§µ gi¸o còng cã thÓ kh«ng tùa lªn ®Êt mµ tùa lªn mét cÇu t¹m thêi nµo ®ã.
12.3.1.3. §æ bª t«ng trong v¸n khu«n treo bªn d−íi mét ®µ gi¸o di ®éng kiÓu dµn, tùa
trªn çc trô cÇu
Trong tr−êng hîp cÇu cao cã nhiÒu nhÞp b»ng nhau cã thÓ dïng mét ®µ gi¸o d¹ng dµn
thÐp ®−îc lao ra tr−íc vµ tùa lªn çc trô cÇu. §µ gi¸o nµy cã kh¶ n¨ng chÞu ®−îc träng
l−îng cña çc bé phËn kÕt cÊu nhÞp trong thêi gian ®æ bª t«ng chóng. Çc v¸n khu«n ®−îc
neo gi÷ b»ng çch treo vµo dµn thÐp vµ sÏ ®−îc di chuyÓn dÇn tiÕn lªn phÝa tr−íc sau khi
lµm xong mçi ®èt kÕt cÊu nhÞp. ChiÒu dµi çc ®èt cã thÓ ®Õn 10m, tøc lµ ®¹t ®Õn tèc ®é thi
c«ng b»ng (2×10)/6 = 3,3 mÐt/ngµy ®ªm nh− ë cÇu Siegtalbrucke (§øc).
DÇm bª t«ng B¶n çnh B¶n ®¸y S−ên dÇm
Khung treo
4. ®æ bª t«ng s−ên hép t¹i vÞ trÝ trô phÝa tr−íc
1. ®æ bª t«ng b¶n ®¸y hép t¹i vÞ trÝ trô tr−íc vÒ hai phÝa
5. ®æ bª t«ng s−ên hép t¹i vÞ trÝ khung treo ®Õn hÕt dÇm
2. ®æ bª t«ng b¶n ®¸y hép t¹i vÞ trÝ phÝa tr−íc khung treo ®Õn hÕt dÇm 6. ®æ bª t«ng b¶n çnh hép t¹i vÞ trÝ trô tr−íc vÒ 2 phÝa
3. ®æ bª t«ng s−ên vµ dÇm ngang hép t¹i vÞ trÝ trô phÝa tr−íc 7. ®æ bª t«ng b¶n çnh hép t¹i vÞ trÝ khung treo ®Õn hÕt dÇm
H×nh 12.20: S¬ ®å çc giai ®o¹n ®óc bª t«ng t¹i chç kÕt cÊu nhÞp dÇm liªn tôc b»ng ®µ gi¸o di ®éng
12.3.2. Qu¸ tr×nh ®óc hÉng b¾t ®Çu tõ çc trô
Nªn thi c«ng hÉng ®èi xøng qua tim trô ®Ó tr¸nh xuÊt hiÖn m«men lËt ®æ qu¸ lín. Nh−
vËy kÕt cÊu nhÞp sÏ cã d¹ng mét ®ßn g¸nh víi hai c«ng x«n b»ng nhau (h×nh 12.21). Tuy
nhiªn bëi v× kh«ng thÓ ®æ bª t«ng mét çch ®ång thêi tuyÖt ®èi c¶ ë hai c«ng x«n nªn çc
trô vÉn ph¶i chÞu çc m«men uèn, vµ ph¶i kiÓm to¸n æn ®Þnh lËt cña trô trong tõng giai
®o¹n thi c«ng hÉng mçi ®èt.
NÕu kÕt cÊu nhÞp ®−îc nèi cøng víi trô b»ng çch nµo ®ã nh− trong çc cÇu khung th×
kh¶ n¨ng chÞu m«men uèn nãi trªn tèt h¬n. NÕu kÕt cÊu nhÞp lµ dÇm liªn tôc th× ph¶i t×m
çch liªn kÕt cøng t¹m thêi nã víi trô trong qu¸ tr×nh thi c«ng (vÝ dô: dïng çc cèt thÐp dù
øng lùc), hoÆc dïng çc trô t¹m bæ sung ë ngay gÇn trô vÜnh cöu. Trong ch−¬ng 3 sÏ nãi kü
h¬n vÒ çc ®iÒu kiÖn tùa cña kÕt cÊu nhÞp trong qu¸ tr×nh thi c«ng.
C«ng x«n
H×nh 12.21: Thi c«ng víi hai c«ng xon ®èi xøng
H×nh 12.22: Sö dông çc palª ®ì t¹m thêi

Còng cã nh÷ng tr−êng hîp nªn thi c«ng kh«ng ®èi xøng b¾t ®Çu tõ trô nh− sau:
12.3.2.1. ChØ dïng mét trô t¹m hoÆc dïng vµi trô t¹m kiÓu palª ®−îc bè trÝ dÇn theo
møc ®é nh« hÉng ra xa cña kÕt cÊu nhÞp ®ang ®−îc thi c«ng
VÝ dô nh− ë cÇu Medway (h×nh 12.23). Ph−¬ng ph¸p nµy th−êng ®ßi hái cã cèt thÐp dù
øng lùc t¹m thêi.
12.3.2.2. Tr−êng hîp cã mét ®o¹n kÕt cÊu nhÞp ®−îc ®æ bª t«ng trªn ®µ gi¸o råi lµm
nhiÖm vô ®èi träng cho viÖc thi c«ng hÉng phÇn cßn l¹i cña kÕt cÊu nhÞp
Ph−¬ng ph¸p nµy thÝch hîp cho cÇu 3 nhÞp mµ nhÞp gi÷a ph¶i dµi ®Ó v−ît qua dßng s«ng
hoÆc tuyÕn ®−êng bªn d−íi víi ®iÒu kiÖn thi c«ng kh«ng thÓ dïng ®µ gi¸o ch¾n ngang s«ng
hoÆc ch¾n ngang ®−êng ®−îc (h×nh 12.24).
Mét sè cÇu nh− Rio Tocantins, Rio Cuaiba (Brazil), cÇu Port de Bouc (Ph¸p) ®M ®−îc thi
c«ng theo çch nãi trªn.
H×nh 12.23: Thi c«ng cÇu Medway
H×nh 12.24: Tr−êng hîp nhÞp trong bê ®−îc ®æ bª t«ng trªn ®µ gi¸o
12.3.2.3. Tr−êng hîp neo gi÷ hoÆc d»n mét ®Çu cña mét c«ng x«n trong khi thi
c«ng c«ng x«n ®èi diÖn.
Ph−¬ng ph¸p nµy thÝch hîp khi thi c«ng nhÞp chÝnh v−ît qua kho¶ng dµi mµ nhÞp biªn
l¹i qóa ng¾n. Cã thÓ gi¶i quyÕt b»ng hai çch:
+ Çch thø nhÊt lµ d»n ®Çu phÝa trong bê cña mét c«ng x«n hoÆc lµm ®èi träng ë ®ã
+ Çch thø hai lµ neo mét ®Çu cña c«ng x«n phÝa trong bê hoÆc b»ng mét thanh chÞu kÐo
®−îc dù øng lùc hoÆc cã cÊu t¹o ®Æc biÖt ®Ó treo mè cÇu vµo ®Çu c«ng x«n nãi trªn.
a)
H×nh 12.25:
a. D»n mét ®Çu c«ng x«n
trong bê b»ng ®èi träng
§èi träng
§èi träng
b)
d
b. D»n mét ®Çu c«ng x«n
trong bê b»ng thanh neo
dù øng lùc Thanh neo h Thanh neo
dù øng lùc dù øng lùc
Çp dù øng lùc Çp dù øng lùc
Thanh chÞu kÐo b»ng BTCT dù øng lùc gåm mét vá ®−îc nèi khíp ë hai ®Çu vµ cã çc
çp dù øng lùc xuyªn däc qua ®Ó liªn kÕt ®Çu kÕt cÊu nhÞp víi mè hoÆc víi ®Êt nÒn (h×nh
12.25). ChiÒu cao cña chóng cÇn ph¶i ®ñ ®Ó cã thÓ chuyÓn h−íng gãc cña çp dù øng lùc
t¹i vÞ trÝ chèt d−íi ¶nh h−ëng cña çc lùc biÕn ®æi tuyÕn tÝnh cña kÕt cÊu nhÞp mµ kh«ng
g©y ra hiÖu øng mái qu¸ lín. Do ®ã, çc chi tiÕt cña çp (çc bã xo¾n, çc sîi thÐp) ph¶i
®Æt chôm vµo mét t¹i vÞ trÝ çc chèt.
H×nh 12.26: Neo

gi÷ ®Çu c«ng x«n
b»ng thiÕt bÞ neo
gi÷ vµ méng khÊc
Çc thiÕt bÞ ®Ó neo gi÷ vµ çc méng ®−îc ®Æt trªn phÇn kÐo dµi ra cña thµnh hép ®Çu
c«ng x«n kÕt cÊu nhÞp vµ xuyªn qua çc khÊc chõa s½n trong t−êng mè.
§Ó b¶o ®¶m sù giMn në tù do cña kÕt cÊu nhÞp cÇn ®Æt gèi cÇu ë phÝa trªn cña c«ng x«n
(gèi ng−îc) nÕu çc ph¶n lùc gèi cña kÕt cÊu nhÞp lu«n lu«n lµ h−íng lªn trªn (®Çu nhÞp
trong bê lu«n bÞ n©ng bæng lªn).
NÕu çc ph¶n lùc trªn mè cã lóc h−íng lªn trªn, cã lóc h−íng xuèng d−íi th× cÇn ph¶i
t¨ng sè l−îng gèi cÇu gÊp ®«i vµ ®Æt chóng c¶ ë phÝa trªn, c¶ ë phÝa d−íi cña çc c«ng x«n.
Çc gèi bªn d−íi ®−îc ®Æt sau khi ®Æt xong çc gèi bªn trªn nh»m ng¨n c¶n kh«ng cho ®Çu
c«ng xon chuyÓn vÞ th¼ng ®øng sÏ hoÆc ®−îc d¸t ch× hoÆc cã ®Æt mét lo¹i kÝch dÑt ®−îc
b¬m cho phång lªn.
VÝ dô trong cÊu t¹o çc mè cña cÇu qua s«ng Seine t¹i Puteaux (Ph¸p) cã çc thiÕt bÞ neo
gi÷ vµ méng khÊc. Khi ®ã cÇn nghiªn cøu kü vÒ søc chÞu lùc cña t−êng mè vµ c«ng x«n kÕt
cÊu nhÞp. Çc ph¶n lùc gèi ë trªn mè ph¶i ®−îc tÝnh to¸n theo t¶i träng qu¸ t¶i 50%.
Mét gi¶i ph¸p ®¸ng l−u ý lµ lµm nhÞp chÝnh qua s«ng b»ng lo¹i bª t«ng nhÑ, nhÞp neo
trong bê b»ng bª t«ng nÆng th«ng th−êng nh− ë cÇu Ottmarshim (§øc). Nh− vËy gi¶m ®−îc
ph¶n lùc n©ng ®Çu c«ng x«n ë mè.
12.3.2.4. Dïng mét dÇm thÐp v¾t qua hai trô ®Ó treo v¸n khu«n ®óc kÕt cÊu nhÞp vµ
®¶m b¶o c©n b»ng hai c«ng x«n cña cïng mét nhÞp ®ang thi c«ng hÉng ra
Trong ph−¬ng ph¸p nµy, kÕt cÊu nhÞp ®−îc thi c«ng ®èi xøng so víi trôc cña mçi nhÞp.
Mét dµn thÐp t¹m thêi ®−îc v¾t qua kho¶ng nhÞp trèng gi÷a hai trô (vÝ dô ®ã lµ lo¹i dµn
qu©n dông kiÓu Bailey), nã cã nhiÖm vô treo çc v¸n khu«n bªn d−íi vµ chÞu träng l−îng
cña v¸n khu«n còng nh− cña çc ®èt dÇm cÇu ®−îc ®æ bª t«ng vµ träng l−îng çc thiÕt bÞ
thi c«ng. §é æn ®Þnh cña trô vµ çc c«ng x«n trong lóc thi c«ng ®−îc ®¶m b¶o nhê ®µ gi¸o
treo b»ng dµn thÐp tùa lªn çc trô.
12.3.2.5. Tr−êng hîp thi c«ng hÉng mét c«ng x«n sau khi ®W liªn kÕt ch¾c ®−îc mét
c«ng x«n kh¸c víi phÇn kÕt cÊu nhÞp ®W lµm xong tr−íc ®ã.
Gi¶i ph¸p nµy th−êng ¸p dông khi çc nhÞp cÇu thay ®æi mét çch kh«ng quy luËt tõ
nhÞp nµy sang nhÞp kh¸c. Bè trÝ çp dù øng lùc sÏ rÊt phøc t¹p.
12.3.3. §o ®¹c vµ ®iÒu chØnh trong qu¸ tr×nh ®óc hÉng

KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh vÞ trÝ trªn mÆt ®øng vµ trªn mÆt b»ng cña thiÕt bÞ ®óc hÉng lµ v«
cïng quan träng vµ ph¶i ®−îc çc kü s− chuyªn tr¸ch ®¶m nhËn. Hµng ngµy ph¶i thùc hiÖn
®o ®¹c víi çc mèc ®o b»ng thÐp b¶n ®M ch«n s½n trªn bÒ mÆt b¶n mÆt cÇu vµ vÏ thµnh biÓu
®å theo dâi. NÕu thÊy cã sai lÖch so víi thiÕt kÕ ph¶i tiÕn hµnh tÝnh to¸n ®Ó hiÖu chØnh v¸n
khu«n cña ®èt tiÕp theo mét çch kÞp thêi.
12.3.4. Nèi çc phÇn c«ng x«n ®· ®óc hÉng

Sau khi ®M ®−îc ®óc hÉng v−¬n ra h−íng vÒ nhau, hai ®Çu c«ng x«n trong cïng mét nhÞp
®−îc nèi víi nhau. Cã nhiÒu çch ®Ó nèi chóng nh− sau:
- Nèi b»ng chèt xoay hoÆc chèt tr−ît, t¹o ra hÖ cÇu cã chèt.
- Nèi b»ng mét nhÞp dÇm ®eo gèi gi¶n ®¬n lªn 2 c«ng x«n, t¹o ra hÖ cÇu cã dÇm ®eo.
- Nèi cøng 2 c«ng x«n, t¹o ra hÖ cÇu liªn tôc.
12.3.4.1. HÖ thèng kÕt cÊu nhÞp cã chèt ë chç nèi hai ®Çu c«ng x«n víi nhau
Gi¶i ph¸p ®¬n gi¶n nhÊt lµ lµm kÕt cÊu nhÞp cã çc c«ng x«n dµi b»ng nhau vµ nèi çc
®Çu c«ng x«n víi nhau b»ng chèt xoay.
Çc chèt nµy cã nhiÖm vô truyÒn lùc c¾t (tr−êng hîp cã ho¹t t¶i ®Æt chØ ë trªn mét
c«ng x«n) vµ b¶o ®¶m chuyÓn vÞ däc tù do cña kÕt cÊu nhÞp khi hai ®Çu c«ng x«n tr−ît
däc t−¬ng ®èi so víi nhau.
§èi víi nh÷ng cÇu nhiÒu nhÞp, nÕu cã chèt t¹i mäi nhÞp th× mäi trô ®Òu ph¶i ®ñ cøng
kháe ®Ó gi÷ ®−îc æn ®Þnh cña kÕt cÊu nhÞp chÞu çc lùc t¸c dông kh«ng ®èi xøng.
Trong çc c«ng tr×nh nµy chiÒu dµi nhÞp biªn cã thÓ:
- B»ng xÊp xØ 1/2 chiÒu dµi çc nhÞp v−ît s«ng chÝnh, mµ çc nhÞp nµy dµi nh− nhau.
- B»ng chiÒu dµi çc nhÞp chÝnh, khi ®ã ®Çu nhÞp biªn ®−îc nèi cøng víi mè.
Çc c«ng tr×nh nµy kh«ng phøc t¹p l¾m v× chóng cã d¹ng kÕt cÊu tÜnh ®Þnh d−íi t¸c dông
cña träng l−îng b¶n th©n vµ cña dù øng lùc. Chóng chØ trë thµnh kÕt cÊu siªu tÜnh khi cã çc
tÜnh t¶i bæ sung vµ ho¹t t¶i t¸c dông sau khi ®M thi c«ng chèt xong. Sè bËc siªu tÜnh cña c«ng
tr×nh b»ng sè chèt, çc Èn lùc thõa chÝnh lµ çc ph¶n lùc th¼ng ®øng truyÒn qua çc chèt.
Ngoµi ra, v× tÜnh t¶i lín h¬n nhiÒu so víi ho¹t t¶i nªn m«men uèn trong kÕt cÊu nhÞp chØ
mang dÊu ©m, nh− vËy thuËn tiÖn vµ ®¬n gi¶n cho viÖc ®Æt çc çp dù øng lùc.
Nh÷ng nh−îc ®iÓm cña d¹ng kÕt cÊu nµy lµ:
- Cã ®é bÒn ph¸ ho¹i kÐm h¬n so víi d¹ng kÕt cÊu liªn tôc, mçi chèt gièng nh− mét chèt
dÎo mµ ë ®ã m«men uèn b»ng 0.
- Khã thiÕt kÕ vµ thi c«ng chèt víi chÊt l−îng cao, khã duy tu, söa ch÷a chèt.
- Ph¶i lµm nhiÒu khe biÕn d¹ng trªn kÕt cÊu nhÞp.
- Cã nguy c¬ vâng thÊp xuèng dÇn dÇn ë çc ®Çu c«ng x«n sau vµi n¨m khai th¸c cÇu
v× ¶nh h−ëng cña çc biÕn d¹ng trÔ do co ngãt, tõ biÕn bª t«ng vµ tù chïng cña çp dù
øng lùc. Nh− vËy xe ch¹y qua cÇu kÐm ªm thuËn. Cã thÓ c¶i thiÖn t×nh h×nh phÇn nµo nÕu
−íc tÝnh chÝnh x¸c ®−îc ®é vâng ®ã vµ t×m çch t¹o ra ®é vång thi c«ng t−¬ng øng ngay
tõ lóc thi c«ng.
Lóc míi lµm xong cÇu cã thÓ nhËn thÊy ®é vång nµy b»ng m¾t th−êng nh−ng chØ sau 3
n¨m khai th¸c cÇu sÏ kh«ng thÊy ®é vång nµy n÷a.
KiÓu chèt xoay nãi trªn cã thÓ ®−îc thay thÕ b»ng kiÓu chèt tr−ît, cho phÐp cã biÕn
d¹ng däc tù do cña kÕt cÊu nhÞp nh−ng b¶o ®¶m tÝnh liªn tôc h¬n
Trªn cÇu Escaut Oriental (Ph¸p) ®M ®Æt chèt kiÓu tr−ît ë ®Çu çc c«ng x«n d−íi d¹ng çc
kÝch thñy lùc n»m ngang. KÝch nµy cã xylanh chøa ®Çy dÇu (®−îc g¾n chÆt vµo ®Çu cña
mét c«ng x«n) vµ pist«ng (®−îc g¾n chÆt vµo ®Çu c«ng x«n kia).
Çc kÝch thñy lùc n»m ngang nµy cho phÐp x¶y ra çc chuyÓn vÞ n»m ngang tù do tuú
theo biÕn d¹ng th¼ng cña kÕt cÊu nhÞp, chóng còng chÞu ®−îc çc chuyÓn vÞ nhanh do lùc
va tr«i cña tµu thuyÒn hoÆc do lùc hMm xe trªn cÇu.
¦u ®iÓm thÓ hiÖn râ h¬n khi x¶y ra ®éng ®Êt. Tuy vËy gi¸ thµnh kiÓu chèt nµy kh¸ cao.
Trong mét sè cÇu víi s¬ ®å tÜnh häc lµ vßm chèt tÜnh ®Þnh, kÕt cÊu nhÞp g¾n liÒn víi mè
vµ ph¶i chÞu c¶ lùc ®Èy ngang tõ ®Êt ®¾p ®−êng. VÝ dô nh− cÇu Grande-C«te (Ph¸p).
12.3.4.2. HÖ thèng cã dÇm ®eo, tùa lªn hai ®Çu cña hai c«ng x«n
S¬ ®å hÖ thèng c«ng x«n cã nhÞp ®eo ®−îc vÏ trªn h×nh 2.20. DÇm ®eo lµ dÇm gi¶n ®¬n.
Çc gèi cña dÇm ®eo cã thÓ lµ gèi kiÓu chèt xoay, gèi cao su-thÐp.
DÇm ®eo
DÇm ®eo
DÇm ®eo
H×nh 12.27: S¬ ®å kÕt cÊu khung T cã dÇm ®eo vµ cÊu t¹o gèi tùa ®Çu c«ng x«n
HÖ thèng nµy cã mét sè −u ®iÓm so víi hÖ thèng c«ng x«n cã chèt ë gi÷a nhÞp nh− sau:
- Gi¶m ®−îc kho¶ng 1/2 trÞ sè gãc gMy trªn tr¾c däc mÆt xe ch¹y. Nhê cã nhÞp ®eo mµ
çc chªnh lÖch cao ®é cña hai ®Çu c«ng x«n Ýt ¶nh h−ëng ®Õn ®é ªm thuËn th«ng xe.
- Gi¶m m«men uèn trong ®o¹n kÕt cÊu nhÞp trªn trô v× träng l−îng dÇm ®eo nhá h¬n
träng l−îng phÇn c«ng x«n mµ nã thay thÕ vÞ trÝ.
Tû sè L'/ L cña chiÒu dµi nhÞp ®eo so víi chiÒu dµi toµn nhÞp cã thÓ thay ®æi trong ph¹m
vi kh¸ réng:
- ë cÇu Rio Ulua: L'/L = 36/120 = 0,30
- ë cÇu Rio Parana: L'/L = 45/109 = 0,41
- ë cÇu Saint-Jean-de-Maurienne: L' / L = 49,7/55,3 = 0,9
VÝ dô s¬ ®å cña cÇu Saint - jean - de - Maurienne cã çc nhÞp biªn rÊt ng¾n, chØ b»ng
kho¶ng 1/3 chiÒu dµi nhÞp chÝnh.
NhÞp dÇm ®eo th−êng cã mÆt c¾t ngang h×nh ch÷ T ghÐp víi çc s−ên bè trÝ trïng víi vÞ trÝ
çc s−ên cña mÆt c¾t h×nh hép cña çc c«ng x«n trªn h×nh chiÕu mÆt c¾t ngang nhÞp.
HÖ thèng nµy còng cã nh÷ng yÕu ®iÓm t−¬ng tù c−a hÖ thèng c«ng x«n cã chèt lµ cã
nhiÒu khe biÕn d¹ng. H¬n n÷a khi thi c«ng ph¶i dïng hai lo¹i thiÕt bÞ kh¸c nhau: mét lo¹i
cho thi c«ng phÇn c«ng x«n vµ mét lo¹i kh¸c cho thi c«ng nhÞp ®eo.
12.3.4.3. HÖ thèng cã çc c«ng x«n ®−îc nèi cøng víi nhau thµnh hÖ liªn tôc
Çc c«ng x«n cña hÖ thèng nµy sau khi thi c«ng hÉng xong th× ®−îc ®æ bª t«ng t¹i chç nèi
hoÆc l¾p thªm mét ®èt ë ®ã gäi lµ ®èt hîp long. T¹i ®©y ph¶i ®Æt çc çp dù øng lùc ®Ó b¶o
®¶m nèi cøng çc c«ng x«n thµnh mét hÖ liªn tôc thèng nhÊt v÷ng ch¾c. Do −u ®iÓm v÷ng
ch¾c mµ tõ n¨m 1961 ®a sè çc cÇu míi ®óc hÉng ë ch©u ¢u ®Òu thuéc hÖ thèng liªn tôc nµy.
Çc biÕn d¹ng th¼ng ®øng cña hÖ liªn tôc rÊt nhá so víi cña hÖ thèng cã chèt vµ hÖ
thèng cã dÇm ®eo. Nhê vËy xe ch¹y qua cÇu ªm thuËn h¬n.
Cã nhiÒu ph−¬ng ph¸p ®Ó thi c«ng ®èt hîp long nèi çc ®Çu c«ng x«n víi nhau nh− trªn
h×nh 12.28:
- NÕu hai ®Çu c«ng x«n ®−îc ®æ bª t«ng ®ång thêi th× nèi hai thiÕt bÞ ®óc hÉng di ®éng
l¹i ®Ó thi c«ng ®èt hîp long (h×nh 12.28a).
- NÕu hai ®Çu c«ng x«n ®−îc thi c«ng kh«ng cïng lóc th× sÏ ®Æt thiÕt bÞ ®óc hÉng di
®éng lªn ®Çu mót cña c«ng x«n thi c«ng sau (h×nh 12.28b). Còng cã thÓ sÏ lµm mét ®èt nèi
dµi tõ vµi chôc centimÐt ®Õn kho¶ng hai mÐt tïy theo kÝch th−íc cña lo¹i kÝch thñy lùc
dïng ®Ó kÐo c¨ng çc çp dù øng lùc cña ®èt nèi nµy.
a)
b)
c)
d)
H×nh 12.28: Çc çch nèi çc c«ng x«n

a- ®æ bª t«ng ®èt hîp long sau khi nèi cøng 2 thiÕt bÞ ®óc hÉng
b- ®æ bª t«ng ®èt hîp long khi chØ dïng 1 thiÕt bÞ ®óc hÉng
c- ®æ bª t«ng ®èt hîp long trong bé v¸n khu«n ®Æc biÖt
d- ®æ bª t«ng ®èt hîp long cña kÕt cÊu nhÞp l¾p hÉng
TÝnh chÊt liªn tôc cña kÕt cÊu nhÞp ®−îc b¶o ®¶m nhê çc çp dù øng lùc kÐo c¨ng sau
khi bª t«ng cña ®èt hîp long ®M hãa cøng ®ñ c−êng ®é. Çc çp nµy ®Æt trong b¶n ®¸y hép
sÏ g©y ra nh÷ng ph¶n lùc bæ sung trong kÕt cÊu siªu tÜnh mµ cÇn ph¶i xÐt kü trong lóc tÝnh
to¸n kÕt cÊu nhÞp. Çc m«men uèn bæ sung do sù biÕn ®æi nhiÖt ®é, do tõ biÕn cã thÓ kh¸
lín nÕu trong lóc thi c«ng ®èt hîp long cã sù chªnh lÖch nhiÒu gi÷a nhiÖt ®é cña phÇn b¶n
n¾p hép vµ cña phÇn b¶n ®¸y hép ë ®Çu mót c«ng x«n. Trong suèt qu¸ tr×nh hãa cøng cña
bª t«ng ®èt hîp long th× ®èt nµy ph¶i ®−îc gi÷ chÆt trong khung ®Æc biÖt.
HÖ thèng nµy lµ siªu tÜnh d−íi t¸c ®éng cña träng l−îng b¶n th©n kÕt cÊu c«ng x«n vµ
cña dù øng lùc. §é siªu tÜnh cña nã cao h¬n cña hÖ thèng cã chèt. KÕt cÊu liªn tôc ®ßi hái
ph¶i bè trÝ gèi sao cho b¶o ®¶m çc chuyÓn vÞ däc tù do cña kÕt cÊu nhÞp mµ kh«ng g©y ra
çc m«men uèn lín trong çc trô. Muèn vËy cÇn lîi dông ®é m¶nh s½n cã cña çc trô hoÆc
nhê dïng çc gèi kiÓu cao su-thÐp hoÆc gèi tr−ît.
§èi víi cÇu lín cã nhiÒu nhÞp nªn lµm vµi nhÞp theo s¬ ®å cã chèt hoÆc cã dÇm ®eo ®Ó
b¶o ®¶m çc chuyÓn vÞ n»m ngang tù do cña c¶ hÖ thèng. Çc khe biÕn d¹ng th−êng ®Æt
çch nhau 300 - 600m. Kh«ng nªn ®Æt khe biÕn d¹ng ë gi÷a nhÞp mµ nªn ®Æt chóng ë çc
®iÓm cã m«men uèn b»ng 0 (nghÜa lµ ë kho¶ng 1/4 nhÞp ®Ó gi¶m ®é biÕn d¹ng).
Çc tÝnh to¸n cña cÇu Oleron (Ph¸p) cho thÊy d−íi t¶i träng th−êng xuyªn th× çc biÕn
d¹ng th¼ng ®øng gi¶m theo tû lÖ tõ 3 ®Õn 1, çc chuyÓn vÞ gãc gi¶m tõ 15 ®Õn 1. Çc tû sè
t−¬ng tù ®èi víi ho¹t t¶i lµ 2,2 ®Õn 1 vµ 3,3 ®Õn 1.
12.3.5. §Æt kÕt cÊu nhÞp lªn çc gèi cÇu

Sau khi thi c«ng xong toµn bé çc nhÞp th× s¬ ®å cÇu vÉn ®ang n»m trªn çc gèi ®ì t¹m
thêi. §Ó ®Æt kÕt cÊu nhÞp lªn çc gèi chÝnh thøc cã thÓ cÇn ph¶i dïng çc kÝch n©ng h¹ cã
n¨ng lùc lín. Cã mét çch lµm ®¬n gi¶n h¬n lµ ph¸ dì dÇn çc gèi t¹m thêi ®Ó kÕt cÊu nhÞp
dÇn dÇn h¹ xuèng råi ®Ì lªn gèi vÜnh cöu.
VÊn ®Ò tÝnh to¸n cao ®é ®Æt cho tõng gèi cã xÐt mèi t−¬ng quan gi÷a cao ®é çc gèi lµ
rÊt quan träng v× cã thÓ g©y ra çc øng lùc phô do gèi lón ®«Ý víi s¬ ®å kÕt cÊu siªu tÜnh.
Bµi to¸n nµy ph¶i ®−îc gi¶i tõ lóc thiÕt kÕ nh−ng sÏ ph¶i gi¶i l¹i vµo thêi ®iÓm chuÈn bÞ h¹
dÇm lªn gèi.
12.3.6. Chän chiÒu dµi nhÞp trong cÇu nhiÒu nhÞp

12.3.6.1. Chän çc nhÞp chÝnh dµi b»ng nhau
Nãi chung, nªn cè g¾ng chän s¬ ®å cã çc nhÞp dµi b»ng nhau trõ hai nhÞp biªn. Nh−
vËy gi¶m ®−îc chi phÝ thiÕt kÕ, thi c«ng, dïng l¹i ®−îc nhiÒu lÇn çc thiÕt bÞ vµ v¸n khu«n.
ChiÒu dµi çc nhÞp biªn nªn lÊy lín h¬n mét nöa chiÒu dµi nhÞp trong s«ng. VÝ dô, nÕu
cÇu cã 3 nhÞp ®−îc ®óc bª t«ng t¹i chç, xÐt theo quan ®iÓm ph©n bè hîp lý m«men trong
kÕt cÊu th× tû sè gi÷a chiÒu dµi nhÞp biªn víi chiÒu dµi nhÞp gi÷a nªn lµ 0,75 - 0,80. Tuy
nhiªn, cßn ph¶i xÐt ®Õn çc quan ®iÓm kh¸c n÷a ®èi víi çc kÕt cÊu ®óc hÉng, vÝ dô: ph¶i
xÐt ®Õn tr×nh tù t¸c dông cña träng l−îng b¶n th©n, h×nh d¹ng ®−êng trôc çc çp dù øng
lùc trong kÕt cÊu vµ hiÖu øng siªu tÜnh cña chóng, ph−¬ng ph¸p thi c«ng nèt ®o¹n ®Çu mót
s¸t mè cña kÕt cÊu nhÞp.
Nh×n chung, kinh nghiÖm nhiÒu n−íc cho thÊy nªn ¸p dông tû sè 0,65 - 0,70.
NÕu chän chiÒu dµi çc nhÞp nh− trªn th× ë çc mè kh«ng bao giê cã ph¶n lùc ©m bÊt lîi.
Khi ®ã v× nhÞp biªn dµi h¬n mét nöa nhÞp c¹nh nã nªn sau khi ®óc hÉng ®èi xøng ph¶i ®óc
nèt mét ®o¹n ng¾n s¸t mè cña nhÞp biªn ®ã trªn ®µ gi¸o hoÆc trªn trô t¹m.
Ng−îc l¹i, nÕu cè t×nh chän nhÞp biªn dµi xÊp xØ b»ng mét nöa nhÞp c¹nh nã th× viÖc thi
c«ng ®óc hÉng ®èi xøng ë ®ã sÏ dÔ dµng h¬n nh−ng sÏ ph¶i cã mét gi¶i ph¸p cÊu t¹o ®Æc
biÖt nµo ®ã ®Ó d»n ®Çu kÕt cÊu nhÞp xuèng, tr¸nh xuÊt hiÖn ph¶n lùc ©m ë ®ã. Nh− vËy râ
rµng lµ tèn kÐm h¬n.
Trªn thùc tÕ, çc cÇu th−êng cã nhÞp biªn dµi thªm 1 hay 2 ®èt so víi nöa nhÞp c¹nh nã
vµ vÉn ®−îc ®óc hÉng kh«ng dïng ®Õn ®µ gi¸o t¹m thêi mµ dïng ®èi träng ®Ó ®¶m b¶o æn
®Þnh trong lóc ®óc hÉng.
Khi s¬ ®å tÜnh häc kÕt cÊu nhÞp lµ dÇm liªn tôc mµ nhÞp biªn l¹i ®−îc hîp long tr−íc khi
hîp long çc nhÞp chÝnh th× träng l−îng çc ®èt bæ sung ®M ®−îc ®óc hÉng c©n b»ng sÏ t¸c
dông lªn mè.
Ng−îc l¹i, nÕu nhÞp biªn ®−îc hîp long sau khi ®M hîp long nhÞp chÝnh c¹nh nã th× sÏ
ph¶i dïng kÝch ®Æt trªn trô hay trªn mè ®Ó ®iÒu chØnh cao ®é ®¸y dÇm mµ ®Æt gèi trªn mè
cho ®óng theo ®å ¸n.
12.3.6.2. Tr−êng hîp çc nhÞp cã chiÒu dµi kh¸c nhau
NÕu do ®iÒu kiÖn th«ng thuyÒn hoÆc ®iÒu kiÖn côc bé nµo ®ã mµ b¾t buéc ph¶i lµm çc
nhÞp gi÷a s«ng dµi h¬n (b»ng L) cßn çc nhÞp gÇn bê chØ cÇn lµm ng¾n h¬n (b»ng l) ®Ó h¹
thÊp gi¸ thµnh c«ng tr×nh th× cÇn bè trÝ mét nhÞp víi chiÒu dµi chuyÓn tiÕp gi÷a hai ®o¹n
cÇu nãi trªn (dµi b»ng λ).
Khi ®ã nªn lÊy nh− sau: λ ≈ (L + l)/2
§èi víi nh÷ng cÇu cã çc nhÞp dµi kh«ng b»ng nhau vµ thay ®æi mét çch hµi hßa th×
viÖc thi c«ng ®óc hÉng ph¶i kÌm theo çc biÖn ph¸p sau:
a) Thay ®æi chiÒu dµi çc ®èt trong kÕt cÊu nhÞp cÇu b»ng çch ®iÒu chØnh kÝch th−íc
cña çc v¸n khu«n.
b) Thay ®æi ®é dµi cña ®èt trªn trô cña kÕt cÊu nhÞp nhê cÊu t¹o v¸n khu«n ®Æc biÖt.
c) §óc bª t«ng t¹i chç nhiÒu ®èt ë ®Çu c«ng x«n ng¾n sau khi ®M hîp long víi phÇn kÕt
cÊu nhÞp ®M lµm xong tr−íc ®ã.
VÝ dô: cÇu Givors qua s«ng Rh«ne vµ cÇu Gennevilliers qua s«ng Seine ®Òu cã nhÞp gi÷a
ng¾n mµ hai nhÞp bªn c¹nh l¹i rÊt dµi. ViÖc thi c«ng ®óc hÉng çc cÇu nµy ®ßi hái ph¶i lµm
çc nhÞp dµi h¬n ë hai bªn çc nhÞp ng¾n theo 2 ®ît.
S¬ ®å thi c«ng nh− vËy b¾t buéc ph¶i ®Æt çc phÇn çnh hÉng tùa lªn çc gèi gi¶n ®¬n
trong giai ®o¹n thi c«ng thø hai ®Ó tr¸nh sù truyÒn m«men uèn qu¸ lín vµo trô.
12.4. Tr×nh tù tÝnh to¸n thiÕt kÕ kÕt cÊu nhÞp thi c«ng ®óc hÉng
hoÆc l¾p hÉng
Nãi chung, tr×nh tù tÝnh to¸n thiÕt kÕ mét kÕt cÊu nhÞp cÇu ®óc hÉng nhiÒu nhÞp cã thÓ
nh− sau:
- Lùa chän s¬ ®å nhÞp, d¹ng vµ kÝch th−íc chÝnh trong mÆt c¾t ngang cña cÇu, ph©n çc
®o¹n ®óc lÇn l−ît cña dÇm c¨n cø vµo kinh nghiÖm vµ çc tµi liÖu tham kh¶o, çc ®å ¸n ®M
thùc hiÖn tr−íc ®ã;
- X¸c ®Þnh ph−¬ng ph¸p ®óc hÉng ph©n ®o¹n, ph−¬ng ph¸p hîp long, thiÕt bÞ ®óc di
®éng vµ çc b−íc thi c«ng ®óc hÉng lÇn l−ît çc nhÞp liªn tôc cña kÕt cÊu nhÞp cÇu dÇm
hoÆc cÇu khung;
- X¸c ®Þnh çc s¬ ®å cÊu t¹o vµ bè trÝ cña çc hÖ thèng më réng trô, trô t¹m (nÕu cã);
- X¸c ®Þnh çc s¬ ®å tÜnh häc cña kÕt cÊu nhÞp thay ®æi qua tõng b−íc thi c«ng ®óc hÉng;
- TÝnh to¸n néi lùc kÕt cÊu nhÞp dÇm, néi lùc trô vµ trô t¹m, çc ph¶n lùc gèi ®ì vµ çc
chuyÓn vÞ th¼ng ®øng, chuyÓn vÞ n»m ngang ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ®óc hÉng. VÏ çc
h×nh bao néi lùc vµ biÓu ®å ®é vâng trong giai ®o¹n thi c«ng;
- TÝnh to¸n l−îng cèt thÐp cÇn thiÕt t¹i mÆt c¾t ®Æc tr−ng cña dÇm trong giai ®o¹n thi c«ng;
- TÝnh to¸n néi lùc dÇm, çc ph¶n lùc gèi ®ì ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh khai th¸c cÇu d−íi
çc tæ hîp tÜnh t¶i vµ ho¹t t¶i. VÏ çc h×nh bao néi lùc trong giai ®o¹n khai th¸c cÇu;
- TÝnh to¸n l−îng cèt thÐp cÇn thiÕt t¹i mÆt c¾t ®Æc tr−ng cña dÇm trong giai ®o¹n khai th¸c;
- KÕt hîp çc kÕt qu¶ tÝnh to¸n cèt thÐp trong giai ®o¹n thi c«ng vµ giai ®o¹n khai th¸c
®Ó bè trÝ hîp lý cèt thÐp dù øng lùc;
- TÝnh duyÖt çc mÆt c¾t ®Æc tr−ng theo çc tr¹ng th¸i giíi h¹n trong giai ®o¹n thi c«ng
còng nh− giai ®o¹n khai th¸c cÇu. HiÖu chØnh kÝch th−íc mÆt c¾t vµ bè trÝ cèt thÐp th−êng
còng nh− cèt thÐp dù øng lùc;
- TÝnh to¸n mèi nèi gi÷a çc ®èt kÕt cÊu nhÞp ®−îc ®óc hÉng;
- TÝnh to¸n æn ®Þnh lËt trong qu¸ tr×nh ®óc hÉng, chän thiÕt bÞ ®Èy;
- TÝnh to¸n hîp long;
- TÝnh to¸n øng suÊt côc bé ph¸t sinh ë khu vùc ô neo;
- TÝnh to¸n ¶nh h−ëng cña co ngãt vµ tõ biÕn trong giai ®o¹n khai th¸c;
- TÝnh to¸n ¶nh h−ëng cña gèi lón kh«ng ®Òu trong çc giai ®o¹n thi c«ng vµ giai ®o¹n
khai th¸c cÇu;
- TÝnh to¸n vÒ xo¾n kÕt cÊu nhÞp;
- TÝnh to¸n h¹ dÇm xuèng gèi sau khi ®M ®óc hÉng vµ hîp long xong hoµn toµn.
12.5. vÝ dô cÊu t¹o bè trÝ çp dù øng lùc cÇu ®óc hÉng
§©y lµ s¬ ®å bè trÝ çp dù øng lùc trong mét cÇu ®óc hÉng. Trªn h×nh 12.29 lµ s¬ ®å ®Æt
çp dù øng lùc trong kÕt cÊu nhÞp liªn tôc ®óc hÉng hoÆc l¾p hÉng.
§èt hîp long
a)
§èt hîp long
b)
c)
§èt hîp long
d)
H×nh 12.29 a. S¬ ®å ®Æt c¾p dù øng lùc trong kÕt cÊu nhÞp liªn tôc ®óc hÉng hoÆc l¾p hÉng
Gia c«ng çp theo kÝch th−íc
C−êng ®é bª t«ng
Röa s¹ch èng t¹o lç Luån bã çp cho phÐp c¨ng çp
L¾p kÝch ®óng tim bã çp vµ vu«ng gãc víi ®Öm neo
L¾p neo c«ng cô
L¾p b¬m dÇu vµo kÝch
C¨ng 0,2P l¾p con trá ®o ®é dMn dµi
C¨ng tiÕp çc cÊp t¶i trung gian vµ cÊp 0,9 P
C¨ng tiÕp ®Ðn Po (kh«ng qu¸ 5%P ) ®o ®é dMn dµi dµi tÝnh tr−íc
H¹ t¶i, theo dâi ®ãng neo vµ ®o ®é dMn dµi
Ðp n−íc, Ðp khÝ Th¸o kÝch, neo c«ng cô BÞt neo

H×nh 12.29b. S¬ ®å tr×nh tù c¨ng çp dù øng lùc
trong kÕt cÊu nhÞp liªn tôc ®óc hÉng hoÆc l¾p hÉng
MÆT ®øng çp Dù øng lùc
c1-1 c1-1
c1-2 c1-2
c1-3 c1-3
c1-4 c1-4
c1-5 c1-5
c1-6 c1-6
c1-7(2) c1-7(2)
c1-8(2) c1-8(2)
c1-9(2) c1-9(2)
c1-10(2) c1-10(2)
c1-11(2) c1-11(2)
c1-r c1-r
c3-1 c3-1
c3-2 c3-2
c3-3 c3-3
c2-1,c2-2
c2-3,c2-4
c1 c1
c2-5,c2-6
c2 c2
c2-7,c2-8
c3 c3
c2-r
c4 c4
c5 c5
bè trÝ çp dù øng lùc nhÞp dÉn (42+42+8)m

a 42000
b
C1
135
400 4@350 200
4x120
C2
C3
2000
C4
C5
5@120
150 A1 P1
b
400
c d
42000 8000
C1
135
400 4@350 200

4x120
C2
C3
2000
2000
C4
C5
5@120
500
P2 150
c
d
mÆt c¾t a-a mÆt c¾t d-d mÆt c¾t c-c mÆt c¾t b-b
tl 1:50 tl 1:50 tl 1:50 tl 1:50
6500 6500 13000/2 13000/2
200
200
135
300
300
2000 2000 1000 1000 2000 2000 1000 500
4@120
4@350
4@350
2000
2000
2000
2000
5@120
500
500
400
400
250
250
255 255
255 255
7000 7000
130
H×nh 12.30. VÝ dô bè trÝ cèt thÐp D¦L toµn cÇu vµ phÇn nhÞp dÉn (cÇu Non N−íc)
MÆT ®øng çp Dù øng lùc nhÞp chÝnh
c1-1 c1-1
c1-2 c1-2
c1-3 c1-3
c1-4 c1-4
c1-5 c1-5
c1-6 c1-6
c1-7(2) c1-7(2)
c1-8(2) c1-8(2)
c1-9(2) c1-9(2)
c1-10(2) c1-10(2)
c1-11(2) c1-11(2)
c1-r c1-R
C
L p2 CL p3
TIM TRô p2 TIM TRô p3
14500 8000 3000 4000 4000 4000 3500 3500 3500 3500 3000 3000 3000 6000 6000 3000 3000 3000 3500 3500 3500 3500 4000 4000 4000 3000
h g 9500 f e a b c d
c1-11(2) c1-10(2) c1-9(2) c1-8(2) c1-7(2) c1-6 c1-5 c1-4 c1-3 c1-2 c1-1 c1-1 c1-2 c1-3 c1-4 c1-5 c1-6 c1-7(2) c1-8(2) c1-9(2) c1-10(2) c1-11(2)
CP23 3 K 10 3K9 3K8 3K7 3K6 3K5 3K4 3K3 3K2 3K1 3K3 3K4 3K5 3K6 3K7 3K8 3K9 3 K 10 CP34
c3-3 c3-1 3K1
3K2
c3-2 3K0
c3-1 c2-2
h g c3-2 c3-3 c2-4 d
f c2-8 c2-6
c2-3
c2-1
c2-7 c2-5
e b c c2-2
c3-1 c3-1 a c2-1
c3-2 c3-2
c2-4
c3-3 c3-3
c2-3
c2-6
c2-5
c2-8
c2-7
c2-R
MÆT b»ng çp d−l øng lùc nhÞp chÝnh
c1-9 c1-8 c1-7 c1-6 c1-4 c1-2 c1-2 c1-4 c1-6 c1-7 c1-8 c1-9
c1-R c1-10 c1-10 c1-R
c1-11 c1-11
13000/2
c1-11 c1-11
c1-R c1-10 c1-10 c1-R
c1-9 c1-8 c1-7 c1-5 c1-3 c1-1 c1-1 c1-3 c1-5 c1-7 c1-8 c1-9
tIM DäC CÇU
c2-2
c2-4
7000/2
c3-1 c2-8 c2-6

c3-3 c3-1 c3-2 c3-3 c2-R
c3-2
150
c2-7 c2-5 c2-3 c2-1
mÆt c¾t a-a mÆt c¾t b-b mÆt c¾t c-c mÆt c¾t d-d mÆt c¾t e-e mÆt c¾t f-f mÆt c¾t g-g mÆt c¾t h-h
tl 1:75 tl 1:75 tl 1:75 tl 1:75 tl 1:75 tl 1:75 tl 1:75 tl 1:75
13000 13000 13000 13000
8@200 300 8@200 8@200 300 8@200 6@200 850 6@200 5@200 5@200
200 200 200 200
300
150
150
300
300
150
200
150
300
1000
250
250
150
250
50 50
250
250
250
250
100 50 50 211 50
2000
2000
50
2000
6@200
2973
650 500 900

3300
450
450
500 1000
250
250
125
250
4355
450
300
450
900
461
2@250 900
532
125
300 585
900 235
760
7000
900 300 7000
900
500 300
7000
3000 7000
131
H×nh 12.31. VÝ dô bè trÝ çp D¦L nhÞp biªn vµ nhÞp gi÷a (cÇu Non N−íc)
132
12.6. thi c«ng ®èt hîp long
Khèi hîp long lµ khèi cuèi cïng ®Ó nèi çc dÇm hÉng víi ®o¹n dÇm ®óc trªn ®µ gi¸o
hoÆc nèi çc dÇm hÉng víi nhau t¹o thµnh dÇm liªn tôc. Cã thÓ chia hai lo¹i khèi hîp long:
12.6.1. Thi c«ng khèi hîp long nèi dÇm hÉng víi ®o¹n dÇm ®óc trªn ®µ gi¸o
Tr×nh tù thi c«ng khèi hîp long lo¹i nµy nh− sau:
(a) §iÒu chØnh cao ®é t¹i khèi hîp long.
(b) §Æt vµ chØnh cao ®é v¸n khu«n cho khèi hîp long theo cao ®é dÇm ®8 ®−îc ®iÒu
chØnh. Buéc cèt thÐp.
(c) §Æt çc thanh chèng t¹m. §æ líp v÷a dµy tèi thiÓu 3cm vµo çc khe hë gi÷a ®Çu
thanh chèng vµ mÆt bª t«ng (lo¹i v÷a c−êng ®é cao kh«ng co ngãt).
(d) VÖ sinh vµ ®æ v÷a cho gèi chÝnh.
(e) C¨ng kÐo çc bã çp tr−íc khi ®æ bª t«ng.
(f) C¾t thanh chèng d−íi.
(g) C¨ng kÐo çc bã çp ®¸y cßn l¹i.
(h) Th¸o xe ®óc.
(i) B¬m v÷a lÊp lç èng gen cña thanh øng suÊt trong, khèi ®Ønh trô vµ th©n trô.
Sau ®©y tr×nh bÇy néi dung chi tiÕt çc h¹ng môc nãi trªn.
12.6.1.1. §iÒu chØnh cao ®é t¹i khèi hîp long
Trong qu¸ tr×nh thi c«ng, do ¶nh h−ëng cña nhiÒu yÕu tè, ®Æc biÖt lµ ¶nh h−ëng cña co
ngãt vµ tõ biÕn bª t«ng, cao ®é vµ ®é vâng cña dÇm hÉng cã sai sè. H¬n n÷a ®o¹n dÇm thi
c«ng trªn ®µ gi¸o còng cã thÓ cã sai sè vÒ cao ®é do ®é lón ®Êt nÒn t¹i gèi cña ®µ gi¸o vÉn
diÔn ra. Ngoµi ra, tiÕn ®é thi c«ng kh¸c nhau khiÕn cho tuæi bª t«ng cña çc ®èt thuéc 2
çnh hÉng sÏ kh¸c nhau vµo thêi ®iÓm tr−íc lóc hîp long víi nhau, nh− vËy ®é vâng cña 2
mót hÉng sÏ kh¸c nhau. V× nh÷ng lý do ®ã ph¶i ®iÒu chØnh cao ®é t¹i hai ®Çu cña khèi hîp
long. ViÖc ®iÒu chØnh nµy ®−îc thùc hiÖn b»ng xe ®óc hoÆc chÊt t¶i träng tuú thuéc vµo
tõng tr−êng hîp cô thÓ.
Tr−êng hîp 1: Sai sè vÒ cao ®é vµ ®é vång cña dÇm hÉng n»m trong sai sè cho phÐp (±
5mm), cao ®é vµ ®é vång cña ®o¹n dÇm ®óc trªn ®µ gi¸o thÊp h¬n cao ®é thiÕt kÕ víi sai sè
v−ît qu¸ sai sè cho phÐp.
Tr−êng hîp nµy ®¬n gi¶n nhÊt, viÖc ®iÒu chØnh cao ®é theo tr×nh tù sau:
- Xe ®óc ®−îc di chuyÓn ®Õn vÞ trÝ thiÕt kÕ.
- ChØnh xe ®óc theo çc b−íc ®8 tr×nh bµy ë trªn.
- §Æt thanh chèng tr−íc th¼ng ®øng vµ thanh øng suÊt t¹i nót phÝa tr−íc cña dµn chÝnh. L−u
ý ch©n cña thanh chèng tr−íc ph¶i ë tr¹ng th¸i tù do, kh«ng tiÕp xóc víi mÆt bª t«ng dÇm.
- §Æt çc kÝch ®ñ n¨ng lùc kÝch ®µ gi¸o vµ dÇm trªn ®µ gi¸o ®Õn cao ®é yªu cÇu. Dïng
çc nªm thÐp ®Ó chªm vµo khe hë trong qu¸ tr×nh kÝch.
- §Æt çc thanh øng suÊt gi»ng chÐo ®Ó gi÷ æn ®Þnh ngang (chèng hiÖn t−îng ®ung ®−a
cña çnh dÇm hÉng) vµ kÐo c¨ng chóng.
132
- Dïng nªm thÐp nªm chÆt ch©n cña thanh chèng tr−íc víi mÆt cÇu. C¨ng thanh øng suÊt
phÝa tr−íc.
- §æ v÷a kh«ng co ngãt cã c−êng ®é cao vµo ch©n thanh chèng.
Thanh øng suÊt
Thanh chèng
KÝch ch©n phÝa sau KÝch ch©n phÝa tr−íc
H×nh 12.32. VÞ trÝ cña xe ®óc khi thi c«ng khèi hîp long
Tr−êng hîp 2: §Çu dÇm hÉng cao h¬n cao ®é thiÕt kÕ, ®Çu ®o¹n dÇm trªn ®µ gi¸o cã sai
sè vÒ cao ®é n»m trong sai sè cho phÐp. Tr×nh tù ®iÒu chØnh nh− sau:
Di chuyÓn vµ cè ®Þnh xe ®óc, ®Æt thanh chèng tr−íc thanh øng suÊt t¹i nót tr−íc cña dµn
chÝnh gièng nh− tr−êng hîp 1. Chó ý r»ng ch©n thanh chèng còng ë tr¹ng th¸i tù do.
§Æt kÝch th«ng t©m lo¹i nhá lªn ®Ønh cña thanh øng suÊt tr−íc vµ kÝch ®èi xøng víi mét
lùc tèi ®a lµ 25T cho tõng cÊp 5T ®Ó vÝt ®Çu dÇm hÉng xuèng ®Õn cao ®é yªu cÇu. KiÓm tra
l¹i cao ®é cña ®Çu hÉng phÝa bªn kia cña dÇm hÉng ®Ó cã ph−¬ng ¸n thi c«ng cho dÇm hÉng
trªn trô kÕ tiÕp.
§Æt vµ c¨ng çc thanh øng suÊt gi»ng chÐo gi÷ æn ®Þnh ngang, nªm ch©n thanh chèng
tr−íc vµ ®æ v÷a cho nã gièng tr−êng hîp 1.
Tr−êng hîp 3: §Çu dÇm hÉng vµ ®Çu ®o¹n dÇm trªn ®µ gi¸o ®Òu thÊp h¬n cao ®é thiÕt
kÕ. Tr×nh tù ®iÒu chØnh nh− sau:
§èi víi ®o¹n dÇm trªn ®µ gi¸o ®iÒu chØnh gièng nh− tr−êng hîp 1, bè trÝ kÝch ®Ó kÝch lªn.
§èi víi dÇm hÉng, cã thÓ gi¶i quyÕt b»ng viÖc c¨ng bã çp dù phßng t¹i ®Ønh dÇm. NÕu
sau khi ®8 c¨ng bã çp dù phßng nh−ng vÉn ch−a ®¹t ®é cao thiÕt kÕ, biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao
®é ®Çu dÇm hÉng lªn cã thÓ ®−îc gi¶i quyÕt b»ng çch:
- §Æt kÝch chÝnh vµo ch©n tr−íc vµ ch©n sau cña xe ®óc.
- L¾p thanh chèng tr−íc vµ thanh øng suÊt t¹i nót tr−íc cña giµn chÝnh. §Æt nªm s¾t
(hoÆc ®æ v÷a) vµo ch©n cña thanh chèng tr−íc. C¨ng thanh øng suÊt t¹i ch©n chèng tr−íc Ðp
chÆt ch©n thanh chèng tr−íc xuèng mÆt bª t«ng. Chó ý r»ng lóc nµy çc thanh øng suÊt
g«ng dÇm ngang phÝa tr−íc vµ phÝa sau cña dµn chÝnh th¶ láng (kh«ng cã lùc c¨ng).
- Dïng kÝch th«ng t©m lo¹i nhá c¨ng çc thanh øng suÊt g«ng dÇm ngang phÝa tr−íc.
- Ho¹t ®éng kÝch chÝnh ë phÝa sau t¹o ra mét lùc tèi ®a cho mçi kÝch. KÝch chÝnh ph¶i
ho¹t ®éng ®èi xøng theo tõng cÊp lùc ®Ó tr¸nh hiÖn t−îng dÇm bÞ xo¾n. Th−êng xuyªn kiÓm
tra sù di chuyÓn lªn cña dÇm hÉng b»ng m¸y cao ®é t¹i mçi cÊp lùc vµ dõng l¹i khi cao ®é
®8 ®¹t yªu cÇu hoÆc ®8 ®¹t ®Õn lùc kÝch tèi ®a. Kho¸ vµnh kho¸ an toµn t¹i kÝch chÝnh.
- Dïng kÝch th«ng t©m lo¹i nhá c¨ng çc thanh øng suÊt g«ng dÇm ngang phÝa sau.
133
VÞ trÝ ch©n tr−íc xe ®óc VÞ trÝ ch©n thanh chèng
Tim däc cÇu
Thanh øng suÊt gi»ng chÐo
H×nh 12.33. Thanh øng suÊt æn ®Þnh dÇm theo ph−¬ng n»m ngang
Chó ý:
Ph−¬ng ph¸p nµy t¹o ra lùc n©ng ®Çu dÇm hÉng lªn, kh«ng ®óng víi s¬ ®å chÞu lùc cña
dÇm hÉng nªn khi sö dông ph¶i hÕt søc thËn träng. Tèt nhÊt chØ sö dông trong ph¹m vi ®iÒu
chØnh chuyÓn vÞ nhá h¬n 10mm theo chiÒu h−íng lªn. NÕu ph¹m vi ®iÒu chØnh lín h¬n
10mm th× ph¶i thay ®æi b»ng çch gi÷ ®é chªnh cao gi÷a hai ®Çu cña khèi hîp long, nghÜa
lµ h¹ ®Çu ®o¹n dÇm trªn ®µ gi¸o xuèng.
Ngoµi ra, cßn mét biÖn ph¸p n÷a ®Ó n©ng ®Çu dÇm hÉng lªn b»ng çch chÊt ®èi träng ë
®Çu phÝa bªn kia cña dÇm hÉng. Träng l−îng cña ®èi träng ph¶i ®−îc tÝnh to¸n kü l−ìng.
§Æt vµ c¨ng çc thanh øng suÊt gi÷ æn ®Þnh ngang lµm gièng nh− tr−êng hîp 1 vµ 2.
12.6.1.2. §Æt çc thanh chèng t¹m. §æ líp v÷a dµy tèi thiÓu 3cm vµo çc khe hë gi÷a
®Çu thanh chèng vµ mÆt bª t«ng (lo¹i v÷a c−êng ®é cao kh«ng co ngãt)
Çc thanh chèng t¹m cã thÓ ®−îc ®Æt n»m ngang theo ph−¬ng däc cÇu vµ tú vµo çc ô bè
trÝ s½n trªn bÒ mÆt b¶n ®¸y hép cña 2 ®èt mót hÉng cña 2 çnh hÉng. NhiÖm vô cña çc
thanh chèng nµy lµ gi÷ kh«ng cho çc ®Çu mót hÉng chuyÓn dÞch l¹i gÇn nhau. Muèn vËy
sau khi ®Æt çc thanh chèng nµy sÏ ph¶i ®æ v÷a kh«ng co ngãt vµo khe hë gi÷a ®Çu çc
thanh nµy vµ mÆt bª t«ng cña ô mµ çc ®Çu thanh sÏ tú vµo. Líp v÷a nµy ph¶i dÇy Ýt nhÊt
3cm ®Ó ®ñ ph¸t huy t¸c dông.
12.6.1.3. VÖ sinh vµ ®æ v÷a cho lç ch«n bu l«ng neo cña gèi cÇu chÝnh thøc
VÖ sinh bÒ mÆt bª t«ng vµ çc lç chê ch©n neo cña gèi b»ng n−íc ¸p lùc cao, sau ®ã
dïng m¸y h¬i Ðp thæi hÕt n−íc.
Sau khi vÖ sinh xong, bÒ mÆt bª t«ng t¹i ®©y ®−îc gi÷ Èm trong vßng 24h tr−íc khi ®æ
v÷a vµo ®ã.
V÷a ®−îc trén b»ng m¸y vµ ®−îc b¬m vµo vÞ trÝ theo tr×nh tù tõ trong ra.
L−îng v÷a b¬m vµo ph¶i ®ñ tiÕp xóc 100% víi mÆt d−íi cña thít gèi d−íi vµ ph¶i cao
h¬n mÆt d−íi gèi tèi thiÓu 5mm. Dßng ch¶y v÷a ph¶i liªn tôc kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n.
ViÖc b¶o d−ìng v÷a gèi lµm liªn tôc trong 7 ngµy.
12.6.1.4. C¨ng kÐo çc bã çp tr−íc khi ®æ bª t«ng
134
Tr−íc khi c¨ng bã çp ®¸y ph¶i c¨ng çc thanh øng suÊt th¼ng ®øng bè trÝ ë ®Çu ®o¹n
dÇm ®óc trªn ®µ gi¸o. ChØ c¨ng kÐo çp ®¸y khi c−êng ®é v÷a ë gèi vµ ë ®Çu çc thanh
chèng ®8 ®¹t c−êng ®é yªu cÇu. Tr−íc khi c¨ng kÐo çp ®¸y, çc bul«ng liªn kÕt hai thít
gèi sÏ ®−îc th¸o ra.
Tr×nh tù c¨ng kÐo çc bã çp ®¸y tr−íc khi ®æ bª t«ng sÏ do kü s− thiÕt kÕ quy ®Þnh,
th«ng th−êng hai cÆp bã çp ®Çu tiªn sÏ ®−îc c¨ng kÐo.
Trong lóc c¨ng kÐo, hai ®ång hå ®o chuyÓn vÞ ®−îc g¾n vµo hai thanh chèng d−íi ®Ó ®o
chuyÓn cña thanh chèng. TrÞ sè chuyÓn vÞ sÏ ®−îc ghi l¹i vµ theo dâi t¹i hai thêi ®iÓm tr−íc
vµ sau khi c¨ng víi môc ®Ých kh«ng ®Ó xuÊt hiÖn øng suÊt kÐo t¹i thí d−íi cña khèi hîp
long tr−íc lóc ®æ bª t«ng.
Trong khi ®æ bª t«ng cho b¶n ®¸y vµ thµnh, cÇn ph¶i th−êng xuyªn theo dâi 2 ®ång hå
chuyÓn vÞ nãi trªn. NÕu khi ®æ bª t«ng thµnh xong mµ kim ®ång hå vÉn cßn xa vÞ trÝ ban
®Çu, nghÜa lµ thí d−íi vÉn chØ cã øng suÊt nÐn th× tiÕp tôc ®æ bª t«ng cho b¶n mÆt. NÕu kim
®ång hå ®8 trë vÒ vÞ trÝ ban ®Çu cña nã, nghÜa lµ s¾p söa xuÊt hiÖn øng suÊt kÐo th× tiÕp tôc
c¨ng bã çp lªn 75% lùc c¨ng thiÕt kÕ, trong khi ®æ bª t«ng cho b¶n mÆt.
12.6.1.5. C¾t thanh chèng d−íi

Khi bª t«ng ®¹t c−êng ®é b»ng 75% c−êng ®é thiÕt kÕ th× tiÕn hµnh c¾t thanh chèng d−íi.
12.6.1.6. C¨ng kÐo çc bã çp ®¸y cßn l¹i

Tr−íc khi c¨ng kÐo ph¶i t¸ch çc v¸n khu«n rêi khái bÒ mÆt bª t«ng, trõ v¸n khu«n ®¸y.
Tr×nh tù c¨ng kÐo do kü s− thiÕt kÕ quy ®Þnh.
12.6.1.7. Th¸o dì xe ®óc

Xe ®óc ®−îc th¸o theo tr×nh tù ng−îc víi tr×nh tù l¾p r¸p.
12.6.1.8. Th¸o dì thanh neo dù øng suÊt t¹m thêi trong khèi ®Ønh trô, th¸o dì çc
khèi kª t¹m
Çc thanh dù øng suÊt th¼ng ®øng neo t¹m trong khèi ®Ønh trô K0 sÏ ®−îc gi¶m h¹ dù
øng suÊt b»ng çc kÝch th«ng t©m lo¹i lín (vÝ dô: lo¹i kÝch ZPE-7A) theo tr×nh tù ®èi xøng.
Chó ý tr−íc khi b¾t ®Çu gi¶m h¹ dù øng suÊt th× pitt«ng cña kÝch lu«n ph¶i duçi tr−íc tèi
thiÓu 3cm.
Khi ®8 gi¶m hÕt dù øng suÊt th× th¸o dì çc thanh neo dù øng suÊt ra khái vÞ trÝ.
Sau ®ã di chuyÓn khèi kª t¹m ra khái vÞ trÝ c©n b»ng theo çch dïng m¸y khoan h¬i Ðp
khoan ph¸ líp v÷a ®Öm gi÷a khèi kª t¹m vµ ®Ønh trô. Dïng pal¨ng xÝch hoÆc pal¨ng çp ®Ó
kÐo çc gèi kª t¹m ra khái vÞ trÝ d−íi ®¸y dÇm.
Cuèi cïng ph¶i lµm vÖ sinh vµ t©n trang l¹i ®Ønh trô. Chó ý kh«ng ®Ó çc m¶nh v÷a vôn
r¬i vµo trong çc èng gen chøa thanh neo t¹m dù øng suÊt cña th©n trô.
12.6.1.9. B¬m v÷a lÊp lç èng gen cña thanh øng suÊt trong, khèi ®Ønh trô vµ th©n trô
Dïng v÷a xi m¨ng b¬m vµo çc lç cña thanh øng suÊt b»ng m¸y b¬m v÷a chuyªn dïng.
12.6.2. Thi c«ng khèi hîp long gi÷a hai ®Çu dÇm hÉng
VÒ c¬ b¶n, thi c«ng khèi hîp long nµy t−¬ng tù nh− thi c«ng khèi hîp long cho nhÞp cã
khèi ®óc trªn ®µ gi¸o, nh−ng bá qua kh«ng cÇn thùc hiÖn çc b−íc: vÖ sinh vµ b¬m v÷a gèi
chÝnh, h¹ øng suÊt vµ th¸o gèi t¹m.
135
CÇn ph¶i chó ý çc ®iÓm sau ®©y:
- Do ®iÒu chØnh cao ®é t¹i khèi hîp long cña nhÞp biªn nªn cao ®é cña çnh hÉng cßn l¹i
(sÏ hîp long víi çnh hÉng cña trô kÕ tiÕp) sÏ cã thay ®æi (th−êng lµ ®Çu mót hÉng sÏ h¹
thÊp xuèng do dù øng lùc ®Æt vµo khu vùc b¶n ®¸y hép ë nhÞp biªn lµm cho nhÞp biªn vång
lªn). TrÞ sè thay ®æi cao ®é nµy sÏ ®−îc tÝnh ®Õn khi thi c«ng çnh hÉng t−¬ng øng cña trô
kÕ tiÕp theo nguyªn t¾c ®¶m b¶o ®é chªnh cao gi÷a hai ®Çu cña khèi hîp long theo thiÕt kÕ.
Sai sè ®−îc chia dÇn vµo ®é vång cña tõng khèi thi c«ng khi thi c«ng chóng.
- Trong qu¸ tr×nh thi c«ng çnh dÇm hÉng trªn trô kÕ tiÕp sÏ ph¶i th−êng xuyªn theo dâi
¶nh h−ëng cña co ngãt, tõ biÕn cña bª t«ng theo thêi gian ®Õn ®é vång cña çnh dÇm hÉng
®8 ®−îc thi c«ng xong tr−íc ®ã.
- VÞ trÝ cña xe ®óc khi thi c«ng khèi hîp long nµy ph¶i thÓ hiÖn râ trong khi tÝnh to¸n ®é
vång cña dÇm.
- NÕu dïng t¶i träng ®Ó ®iÒu chØnh cao ®é th× t¶i träng ®ã kh«ng v−ît qu¸ mét giíi h¹n
tÝnh to¸n (vÝ dô kho¶ng 25 tÊn).
- Tr×nh tù c¨ng ®¸y çp tr−íc, trong vµ sau khi ®æ bª t«ng theo quy ®Þnh cña thiÕt kÕ.
- Çc thanh neo t¹m dù øng lùc th¼ng ®øng ®Ó liªn kÕt gi÷a ®Ønh trô vµ khèi dÇm K0 trªn
®Ønh trô sÏ ®−îc h¹ øng suÊt vµ th¸o dì ngay sau khi c¨ng xong cÆp çp ®¸y hép ®Çu tiªn
tíi 75% lùc, tr−íc lóc c¨ng tiÕp bã thø hai vµ ®æ bª t«ng.
12.6.3. Tr−êng hîp kh«ng cÇn dïng xe ®óc vµ kh«ng cÇn thanh chèng däc t¹m thêi
khi hîp long
NÕu hai ®Çu cña 2 çnh hÉng ®8 cã cao ®é gÇn nh− b»ng nhau th× cã thÓ kh«ng dïng xe
®óc t¹o chuyÓn vÞ c−ìng bøc mµ chØ cÇn dïng mét hÖ kÕt cÊu g«ng t¹m thêi ®Ó treo v¸n
khu«n cña khèi hîp long. Khi ®ã 2 dÇm ®Õ cña xe treo sÏ b¾c qua bªn trªn khèi sÏ hîp
long, hai dÇm nµy xe treo toµn bé träng l−îng cña hÖ ®µ gi¸o v¸n khu«n ®Ó ®æ bª t«ng khèi
hîp long. Khi ®ã còng cã thÓ kh«ng cÇn ®Æt thanh chèng däc t¹m thêi trong khèi hîp long
n÷a. Tr×nh tù hîp long sÏ bao gåm çc thao t¸c sau:
- L¾p ®Æt hÖ ®µ gi¸o treo vµ v¸n khu«n cho khèi hîp long.
- §æ bª t«ng khèi hîp long.
- Khi bª t«ng ®¹t c−êng ®é kho¶ng 300 kG/cm2 (mÉu thö h×nh trô trßn) th× c¨ng kÐo 4
bã çp d−íi ®Õn lùc c¨ng thiÕt kÕ. Sè bã c¨ng lóc nµy cã thÓ ®Õn 50% tæng sè bã çp ë b¶n
®¸y, ®iiÒu nµy cô thÓ do tÝnh to¸n mµ quyÕt ®Þnh. Ph¶i c¨ng kÐo ®ång thêi c¶ hai phÝa
th−îng l−u vµ h¹ l−u ®èi xøng qua tim cÇu.
- Khi bª t«ng ®¹t > 90 % c−êng ®é thiÕt kÕ (Ýt nhÊt mÉu thö h×nh trô trßn ®¹t kho¶ng 360
kG/cm2) th× c¨ng kÐo tÊt c¶ çc bã çp d−íi ®Õn lùc c¨ng thiÕt kÕ.
- Gi¶i phãng liªn kÕt t¹m t¹i çc ®Ønh trô cã liªn quan ®Õn nhÞp ®−îc hîp long (tuú theo
thiÕt kÕ), bao gåm viÖc c¾t çc thanh dù øng lùc neo t¹m th¼ng ®øng vµ ph¸ dì çc tÊm
BTCT kª t¹m trªn ®Ønh trô.
- Th¸o dì ®µ gi¸o v¸n khu«n khèi hîp long.
Trªn h×nh 12.34 lµ vÝ dô m« t¶ cÊu t¹o hÖ ®µ gi¸o treo v¸n khu«n ®8 dïng ë cÇu Phï
§æng (cÇu §uèng míi) mµ vÉn cã dïng çc thanh chèng t¹m n»m ngang ë ®èt hîp long.
12.6.4. §o ®¹c
136
C«ng t¸c kh¶o s¸t, ®o ®¹c trong khi thi c«ng lµ mét c«ng viÖc hÕt søc quan träng nªn
ph¶i lµm th−êng xuyªn vµ ®ßi hái ®é chÝnh x¸c cao.
12.6.4.1. §Æt mèc cao ®é
Khi thi c«ng çc cÆp khèi cña dÇm hÉng, bª t«ng ®−îc ®æ cho tõng khèi riªng biÖt
nªn dÇm hÉng cã kh¶ n¨ng “bËp bªnh”, do ®ã mèc cao ®é ph¶i ®Æt vµo tim ngang trô vµ
ph¶i th−êng xuyªn kiÓm tra so víi mèc cao ®é thiÕt kÕ ®Ó ph¸t hiÖn xem cã bÊt kú sù sai
kh¸c nµo kh«ng.
137
2
14700
3000 DÇm ®uêng ch¹y cña xe ®óc 7350 7350

V¸n khu«n b¶n çnh
Thanh D¦L Ø32
250
250
Thanh chèng
3000
3000
V¸n khu«n ®èt hîp long
H-300x300x10x15
V¸n khu«n ®¸y
2600
2600
2L-380x100x13x20 §µ gi¸o ®ì v¸n khu«n ®¸y
I-250x90x9x13
2 2L-250x90x9x13 2975 2975
2I-250x90x9x13
Chó ý:
7350
Xe ®óc ®−îc th¸o dì tr−íc khi l¾p ®Æt ®µ gi¸o v¸n khu«n ®èt hîp long
V¸n khu«n ®uîc treo th«ng qua çc tÊm ®ì vµ çc thanh D¦L qua çc
§¦êNG TIM CÇU
lç chõa s½n ë ®Çu dÇm hép
14700
1 1 Qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng ®èt hîp long, c¨ng kÐo D¦L çc bã çp d−íi, çc
bã cè ®Þnh t¹m khèi ®Ønh trô
7350
1500 1500
§èT HîP LONG
L=3000
H×nh 12.34a. Bè trÝ v¸n khu«n xe ®óc thi c«ng ®èt hîp long
138
3650 7400 3650
2
300 3500 4400 3500 300 3250 800 6600 800 3250
DÇM G¤NG DÇM CøNG THANH D¦L Ø32 L=13690 DÇM CøNG
DÇM G¤NG
300 632 324

THANH D¦L Ø32 L=13690
300 632
300 632
1256
200
300
250
450
150
250
150
282
282
282
218
CON K£ B£ T¤NG T1 THANH CHèNG TR£N KHèI NEO B£ T¤NG T1 THANH CHèNG TR£N CON K£ B£ T¤NG T2 KHèI NEO B£ T¤NG
3250 402 200
200 198 200
ô K£ D¦íI CLOSURE SEGMENT 900 900
2000 400 400 2000
§èT HîP LONG 500 400 400 500
MÆT TR£N B¶N §¸Y L=3000
315
315
315
315
600
600
250 600
250 600
285
285
285
285
85
ÇP D¦L LùC KÕ 85 CON K£ B£ T¤NG T2 THANH CHèNG D¦íI

THANH CHèNG D¦íI
2
KHèI NEO B£ T¤NG T2

2300
2461
192 2574
3250
3650
383
383
192 2253
800
700 3500 300

H×nh 12.34b. Bè trÝ v¸n khu«n xe ®óc thi c«ng ®èt hîp long
3700
3300
THANH D¦L Ø32 L=13690
50
°
14700
1 §¦êNG TIM CÇU 1

°
50
3300
3700
DÇM CøNG DÇM G¤NG

800
25
05
00
2
50
10
5
00
17
3650
5
17 250
3250
0
KHèI NEO B£ T¤NG T1 §èT HîP LONG 60
L=3000

1500 1500
139
12.6.4.2. Thêi ®iÓm ®o ®¹c
Chªnh lÖch vÒ nhiÖt ®é cã ¶nh h−ëng lín ®Õn ®é vâng cña dÇm hÉng nªn cao ®é chØ
®−îc nghiÖm thu vµo lóc nhiÖt ®é kh«ng khÝ ≤ 25°C. Nãi chung vµo ®Çu buæi s¸ng (vÝ dô
tr−íc 7 giê vÒ mïa hÌ) khi n¾ng mÆt trêi ch−a ¶nh h−ëng ®Õn nhiÖt ®é cña kÕt cÊu nhÞp lµ
lóc ®o thÝch hîp nhÊt.
DÇm hÉng cã kh¶ n¨ng tù “bËp bªnh” nÕu cã lÖch t¶i gi÷a hai ®Çu nªn ph¶i nghiÖm thu
cao ®é v¸n khu«n c¶ hai khèi cña mét cÆp khèi xong míi tiÕn hµnh ®æ bª t«ng.
T¹i mçi mÆt c¾t cña dÇm hÉng, çc gi¸ trÞ cao ®é lÊy ë çc thêi ®iÓm:
- Tr−íc khi ®æ bª t«ng.
- Sau khi ®æ bª t«ng.
- Sau khi c¨ng kÐo.
- Sau khi lao xe ®óc vµ buéc xong cèt thÐp cho cÆp khèi míi.
12.6.4.3. §o ®¹c ®é vång cña dÇm theo çc giai ®o¹n thi c«ng
KÕt thóc xong mét cÆp khèi dÇm, tr−íc khi ®æ bª t«ng cho cÆp khèi míi, ph¶i ®o ®¹c l¹i
çc sè liÖu vÒ ®é vång ®Ó kiÓm tra møc ®é sai sè vµ sai sè ®ã ph¶i n»m trong sai sè cho phÐp.
ViÖc ®o ®¹c ph¶i tiÕn hµnh vµo thêi ®iÓm mµ nhiÖt ®é kh«ng thay ®æi trong ngµy vµ cã
nhiÖt ®é ≤ 25°C, t¹i thêi ®iÓm ®ã th× :
- Bã çp cña cÆp khèi tr−íc ®ã ®8 ®−îc c¨ng xong.
- Xe ®óc ®8 ®−îc lao ®Õn vÞ trÝ s½n sµng cho viÖc ®óc khèi míi.
- Cèt thÐp cña khèi míi ®8 ®−îc ®Æt.
- VÞ trÝ çc ®iÓm ®o ®¹c ®Æt theo däc chiÒu dµi dÇm t¹i 3 vÞ trÝ
+ Tim cÇu.
+ MÐp th−îng l−u cÇu.
+ MÐp h¹ l−u cÇu.
Riªng ®é vång cña dÇm khi thi c«ng khèi hîp long ®−îc ®o ®¹c t¹i thêi ®iÓm sau:
- Sau khi thi c«ng xong khèi cuèi cïng cña dÇm hÉng.
- Sau khi lao xe ®Õn vÞ trÝ thi c«ng khèi hîp long.
- Tr−íc khi ®iÒu chØnh cao ®é.
- Sau khi ®iÒu chØnh cao ®é.
- Sau khi thi c«ng xong khèi hîp long
§é vång toµn cÇu sÏ ®−îc ®o ®¹c sau khi khèi hîp long cuèi cïng cña cÇu hoµn thµnh.
Nãi chung, viÖc ®o ®¹c ®é vång ph¶i g¾n liÒn víi s¬ ®å ®Æt t¶i ®8 ®−îc ng−êi thiÕt
kÕ tÝnh ®Õn t−¬ng øng víi giai ®o¹n thi c«ng.
140
PhÇn 13: ChÕ t¹o cÇu thÐp
13.1. Ph−¬ng ph¸p chÕ t¹o kÕt cÊu thÐp vµ çc nhµ m¸y chÕ t¹o
Trong çc nhµ m¸y hoÆc çc c¬ së chÕ t¹o kÕt cÊu thÐp, th−êng ph¶i dïng çc
lo¹i thÐp çn c¬ b¶n (do çc nhµ m¸y çn thÐp s¶n xuÊt) ®Ó chÕ t¹o thµnh çc kÕt cÊu
cô thÓ theo ®¬n ®Æt hµng cña çc c¬ quan thiÕt kÕ.
Çc thµnh phÈm c«ng nghiÖp x©y dùng cña çc nhµ m¸y çn thÐp th−êng chÕ
t¹o çc d¹ng thÐp c¬ b¶n sau ®©y:
1. ThÐp tÊm cã chiÒu dµi tõ 4,5 – 8m, réng tõ 1,5 – 2,2m víi ®é t¨ng
chiÒu réng tõ 0,1 – 0,2m. ChiÒu dµy thÐp tÊm cã thÓ tíi 60mm. Trong ®ã, thÐp
dµi th−êng cã chiÒu dµy lín h¬n ®Ó tr¸nh biÕn d¹ng qu¸ lín khi vËn chuyÓn vµ
xÕp kho.
2. ThÐp tÊm réng v¹n n¨ng, chiÒu dµi tõ 5 – 18m, réng tõ 1,5 – 2,2m víi
®é thay ®æi chiÒu réng 10 – 30mm. ChiÒu dµy cña htÐp b¶n v¹n n¨ng còng cã thÓ
tíi 60mm.
3. Çc lo¹i thÐp h×nh nh− thÐp gãc çnh ®Òu hoÆc çnh lÖch, çc lo¹i thÐp
ch÷ V hoÆc ch÷ I.
4. Çc lo¹i thÐp trßn ®Ó chÕ t¹o ®inh t¸n, bul«ng vµ con l¨n.
Tõ çc lo¹i thÐp nµy, ®Ó cã thÓ chÕ t¹o thµnh cÇu thÐp, ph¶i lËp çc nhµ m¸y
chuyªn dông, çc x−ëng ®Æc biÖt hoÆc çc c¬ së cã qui m« lín ®−îc trang bÞ m¸y
mãc hiÖn ®¹i.
Qu¸ tr×nh chÕ t¹o trong nhµ m¸y b¾t ®Çu tõ viÖc bèc dì hµng ho¸ ®Õn chÕ t¹o
çc bé phËn, çc chi tiÕt vµ cuèi cïng lµ çc thµnh phÈm, tøc lµ toµn bé kÕt cÊu nhÞp
cÇu hoÆc lµ bé phËn cña cÇu. ViÖc chÕ t¹o toµn bé kÕt cÊu nhÞp trong nhµ m¸y chØ
thùc hiÖn trong çc tr−êng hîp rÊt ®Æc biÖt, víi ®iÒu kiÖn kÕt cÊu nhÞp cã thÓ ®Æt võa
lªn çc ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn. VÝ dô nh− çc kÕt cÊu nhÞp cÇu ®−êng s¾t xe ch¹y
trªn, nhÞp d−íi 33 – 45m, cßn th«ng th−êng çc thµnh phÈm xuÊt x−ëng ë d¹ng çc
bé phËn riªng biÖt cña kÕt cÊu nhÞp cÇu (thanh biªn, thanh chÐo cña cÇu giµn, dÇm
däc, dÇm ngang phÇn xe ch¹y, çc bé phËn dÇm chñ cña cÇu dÇm ®Æc v.v…). T¹i ®Çu
cña çc thµnh phÈm xuÊt x−ëng, th−êng bè trÝ s½n çc lç bul«ng hoÆc ®inh t¸n ®Ó cã
thÓ dÔ dµng thùc hiÖn çc mèi nèi t¹i c«ng tr−êng. Trong sè çc thµnh phÈm xuÊt
x−ëng cßn ph¶i cã c¶ çc bé phËn liªn kÕt nh− çc b¶n nót, b¶n nèi, b¶n ®Öm ®\
®−îc chÕ t¹o s½n víi ®Çy ®ñ lç ®inh t¸n hoÆc bul«ng.
H×nh 13.1: Çc lo¹i thµnh phÈm xuÊt x−ëng
a/ Liªn kÕt hµn b/ Liªn kÕt ®inh t¸n 1/ Liªn kÕt hµn trong x−ëng
2/ Liªn kÕt ®inh t¸n trong x−ëng 3/ Çc lç l¾p r¸p t¹i c«ng tr−êng
Tr−íc khi gia c«ng, thÐp cÇn ®−îc röa, c¹o gØ vµ ph©n lo¹i theo h×nh d¹ng, theo
sè liÖu, theo kÝch th−íc v.v… Nõu thÐp bÞ cong vªnh th× cÇn hiÖu chØnh çc biÕn
d¹ng vµ xÕp kho.
TiÕp theo lµ qu¸ tr×nh gia c«ng çc bé phËn chi tiÕt bao gåm tõ viÖc lÊy dÇu,
®¸nh dÊu ®−êng bao, t©m lç vµ çc ®−êng c¾t trªn çc tÊm thÐp, thÐp gãc.
Theo çc ®−êng ®¸nh dÊu ®ét vµ t©m lç, tiÕn hµnh c¾t uèn, khoan hoÆc ®ét lç
bul«ng vµ ®inh t¸n, gia c«ng ®Çu vµ mÐp b»ng m¸y bµo hoÆc m¸y phay. Çc chi tiÕt
®\ chuÈn bÞ vµ ®¸nh dÊu ®−îc chuyÓn sang kh©u l¾p r¸p ®Ó ghÐp thµnh tõng thanh,
tõng ®o¹n dÇm, hoÆc tõng bé phËn kÕt cÊu cÇu. Trong giai ®o¹n nµy, çc chi tiÕt
®−îc liªn kÕt víi nhau b»ng ®inh t¸n trong x−ëng hoÆc b»ng hµn ®iÖn tù ®éng. Tr−íc
khi hµn hoÆc t¸n, ®Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c, çc chi tiÕt th−êng ®−îc g¸ t¹m b»ng çc
mèi hµn ®Ýnh hoÆc b»ng çc bul«ng g¸ l¾p. Khi çc thanh hoÆc çc bé phËn cña cÇu
®\ chÕ t¹o xong, cÇn kiÓm tra l¹i kÝch th−íc råi míi chuyÓn sang b−íc t¹o lç cho çc
mèi nèi l¾p r¸p t¹i c«ng tr−êng. B−íc cuèi cïng lµ s¬n vµ ®¸nh dÊu.
§Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh− trªn, nhµ m¸y chÕ t¹o kÕt cÊu cÇu ph¶i cã
çc ph©n x−ëng chÝnh sau ®©y:
1. X−ëng thu nhËn, c¹o gØ, ph©n lo¹i ®iÒu chØnh cong vªnh vµ xÕp kho.
2. X−ëng lÊy dÊu, chÕ t¹o vµ gia c«ng çc chi tiÕt.
3. X−ëng l¾p r¸p cac chi tiÕt b»ng hµn ®iÖn.
4. X−ëng l¾p chi tiÕt b»ng t¸n ®inh.
5. X−ëng kiÓm tra tæng thÓ vµ l¾p thö.
6. X−ëng s¬n vµ xÕp kho.
Ngoµi ra, cßn cÇn çc c«ng x−ëng phô nh− x−ëng chÕ t¹o ®inh t¸n vµ bul«ng,
x−ëng rÌn, x−ëng lµm c«ng cô vµ söa ch÷a, x−ëng gia c«ng nhiÖt, tr¹m «xy, tr¹m khÝ
nÐn, x−ëng chÕ t¹o çc khu«n mÉu v.v…
Çc ph©n x−ëng chÝnh cÇn tËp trung vµo mét c¨n nhµ chÝnh. ThÝ dô s¬ ®å c¨n
nhµ chÝnh thøc cña mét nhµ m¸y chÕ t¹o cÇu cì lín (h×nh 13.2). Trong ®ã dùa trªn
nguyªn t¾c vËn chuyÓn cña nhµ m¸y hiÖn ®¹i, tøc lµ khi vËn chuyÓn dïng çc
ph−¬ng tiÖn di chuyÓn trªn ®−êng ray nh− xe goßng hoÆc çc toa trÇn. Mét trong çc
−u ®iÓm cña s¬ ®å nµy lµ viÖc treo, cÈu çc chi tiÕt rÊt thuËn lîi.
Trong tõng ph©n x−ëng, cÇn trôc cÇu ch¹y di chuyÓn ngang theo d©y chuyÒn
c«ng nghiÖp, cßn çc bé phËn kÕt cÊu trong qu¸ tr×nh chÕ t¹o di chuyÓn däc theo c¨n
nhµ chÝnh trªn ®−êng ray, bè trÝ thµnh 2 tuyÕn. Çc thiÕt bÞ vµ tr×nh tù chÕ t¹o ph¶i
bè trÝ sao cho çc bé phËn chÕ t¹o kh«ng bÞ lén ®i lén l¹i nhiÒu lÇn.
Søc n©ng cña cÇn cÈu trong çc ph©n x−ëng còng kh¸c nhau. Trong kho vµ á
çc ph©n x−ëng gia c«ng dïng çc cÇn cÈu nhá 25KN, trong çc ph©n x−ëng l¾p r¸p
dïng lo¹i 2x100KN vµ 2x200KN, cßng trong ph©n x−ëng l¾p r¸p tæng thÕ lµ n¬i cÇn
n©ng nguyªn khèi vËn chuyÓn cña kÕt cÊu nhÞp th× cã thÓ ph¶i dïng cÈu tíi 500KN.
C«ng viÖc s¶n xuÊt trong nhµ m¸y chÕ t¹o cÇn ph¶i tiÕn hµnh theo ph−¬ng ph¸p
d©y chuyÒn, trong ®ã triÖt ®Ó tËn dông çc d©y chuyÒn chuyªn m«n cao. Chuyªn
m«n ho¸ trong kho thÐp thÓ hiÖn ë kh©u chuÈn bÞ thÐp tÊm vµ thÐp h×nh, cßn ë trong
x−ëng gia c«ng thÓ hiÖn ë kh©u gia c«ng çc chi tiÕt nhá (kÓ c¶ çc chi tiÕt b¶n nót),
çc bé phËn riªng cña thanh nh− thÐp gãc v.v..
Mçi d©y chuyÒn chuyªn m«n ®Òu bè trÝ çc thiÕt bÞ ®¶m b¶o qu¸ tr×nh c«ng
nghÖ khi gia c«ng. ViÖc ph©n bè çc thiÕt bÞ ph¶i ®¶m b¶o h−íng di chuyÓn cña d©y
chuyÒn däc theo c¨n nhµ chÝnh.
H×nh 13.2: B×nh ®å c¨n nhµ chÝnh cña nhµ m¸y chÕ t¹o cÇu thÐp
(mòi tªn chØ h−íng cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt)
vµ chi tiÕt treo cÇu cña cÇn trôc cÇu ch¹y.
I- X−ëng chuÈn bÞ thÐp (kho)II- X−ëng gia c«ng thÐp
III- Kho chøa çc chi tiÕt ®\ gia c«ng xong vµ çc bé phËn cña cÊu kiÖn (b¸n
thµnh phÈm)
IV- X−ëng l¾p r¸p vµ t¸n ®inh V- X−ëng l¾p r¸p vµ hµn
VI- X−ëng l¾p r¸p tæng thÓ VII- X−ëng s¬n
Çc chi tiÕt ®\ chuÈn bÞ xong ®−îc ®−a vµo kho b¸n thµnh phÈm, tõ ®ã chuyÓn
dÇn sang çc ph©n x−ëng l¾p r¸p.
Chuyªn m«n ho¸ trong çc ph©n x−ëng l¾p r¸p ®¶m b¶o chÕ t¹o çc bé phËn
b»ng hµn hoÆc t¸n, hoÆc chÕ t¹o çc thanh, çc bé phËn cïng lo¹i, mçi kh©u chÕ t¹o
®ßi hái ph¶i s¾p xÕp çc thiÕt bÞ c«ng nghiÖp mét çc hîp lý. Trong çc ph©n x−ëng
nµy, d©y chuyÒn s¶n xuÊt sÏ di chuyÓn theo ph−¬ng ngang.
KÕt cÊu cÇu thÐp ®−îc chÕ t¹o theo çc b¶n vÏ thi c«ng do c¬ quan thiÕt kÕ cña
nhµ m¸y ph¶i lËp çc b¶n vÏ chi tiÕt, trong ®ã nªu râ dïng çc lo¹i thÐp h×nh, thÐp
tÊm nµo trong x−ëng ®\ cã thÓ ®−a vµo chÕ t¹o. Sau khi cã çc b¶n vÏ chi tiÕt, phßng
c«ng nghÖ nhµ m¸y lËp çc b¶n vÏ c«ng nghÖ, trong ®ã ph¶i nªu râ tr×nh tù gia c«ng
chi tiÕt vµ çc thiÕt bÞ chÕ t¹o cô thÓ. Trong çc tr−êng hîp cÇn thiÕt th× phßng c«ng
nghÖ nhµ m¸y cßn ph¶i thiÕt kÕ çc thiÕt bÞ g¸ l¾p vµ trang bÞ cho viÖc chÕ t¹o.
Khèi l−îng thÐp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh lÊy theo çc b¶n vÏ chi tiÕt, nÕu lµ kÕt cÊu
hµn thi thªm 1% cho khèi l−îng ®−êng hµn vµ nÕu lµ ®inh t¸n th× thªm 2% cho khèi
l−îng ®Çu ®inh.
13.2. TiÕp nhËn vµ chuÈn bÞ thÐp
Çc lo¹i thÐp h×nh do çc nhµ m¸y chÕ t¹o thÐp xuÊt x−ëng ph¶i cã dÊu hiÖu
kiÓm tra cña nhµ m¸y, dÊu chøng nhËn thÝ nghiÖm vÒ çc nÊu vµ sè hiÖu thÐp. Trong
giÊy chøng minh cña thÐp, cÇn ghi râ thµnh phÇn ho¸ häc vµ çc sè hiÖu thÝ nghiÖm
c¬ häc. Tr−êng hîp ®Æc biÖt cã thÓ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm ®Ó x¸c minh çc ®Æc tr−ng
c¬, lý, ho¸ cña thÐp. Tuy nhiªn khi kiÓm tra mÆt ngoµi cña thÐp h×nh, thÐp tÊm yªu
cÇu ph¶i kh«ng cã xØ, bät, nøt, ph©n líp hoÆc çc khuyÕt tËt kh¸c.
Sau khi tiÕp nhËn thÐp vµ lÊy hå s¬, cÇn ®¸nh dÊu b»ng çch dïng s¬n tr¾ng ghi
sè hiÖu hå s¬ tiÕp nhËn lªn ®Çu cña thÐp. Ngoµi ra trªn ®Çu cña thanh cßn ®¸nh dÊu
b»ng çc mµu s¬n kh¸c nhau ®Ó ph©n biÖt sè hiÖu thÐp. VÝ dô thÐp M16C ®¸nh dÊu
b»ng çc v¹ch tr¾ng n»m song song víi nhau, thÐp C15XCHD b»ng çc v¹ch s¬n
mµu da cam.
Tr−íc khi gia c«ng, thÐp cÇn ®−îc n¾n th¼ng, môc ®Ých lµ ®Ó kh¾c phôc biÕn
d¹ng cña thÐp h×nh do qu¸ tr×nh nguéi l¹nh kh«ng ®Òu sau khi çn, hoÆc do va ch¹m
trong qu¸ tr×nh n©ng, cÈu vµ vËn chuyÓn.
N¾n thÐp lµ kh©u c¬ b¶n trong c«ng t¸c chuÈn bÞ. Th«ng th−êng thÐp ®−îc uèn
n¾n, ®iÒu chØnh ë tr¹ng th¸i nguéi. Tr−êng hîp thÐp bÞ c«ng vªnh qu¸ lín míi ®iÒu
chØnh b»ng nung nãng. Uèn n¾n thÐp ë tr¹ng th¸i nguéi thùc chÊt lµ ®\ b¾t thÐp lµm
viÖc trong giai ®o¹n ch¶y dÎo, lµm gi¶m tÝnh dÎo vµ do ®ã lµm cho thÐp kÐm phÈm
chÊt h¬n.
V× vËy biÕn d¹ng däc t−¬ng ®èi cho phÐp cña thÐp khi uèn n¾n ph¶i nhá h¬n
1%, tøc lµ míi chiÕm mét phÇn nhá trong toµn bé biÕn d¹ng dÎo cña thÐp than vµ
thÐp hîp kim thÊp (2,5 - 3%). Çc trÞ sè b¸n kÝnh cong tèi thiÓu ρmin vµ ®é vâng cùc
®¹i cho thÐp fmax khi uèn n¾n phô thuéc vµo kÝch th−íc tiÕt diÖn ngang vµ chiÒu dµi
®o¹n cã biÕn d¹ng l (b¶ng 13.1).
B¶ng 13.1
NÕu khi uèn n¾n, biÕn d¹ng cña thÐp v−ît qu¸ trÞ sè cho phÐp th× ph¶i tiÕn
hµnh uèn n¾n ë tr¹ng th¸i nãng. NhiÖt ®é khi n¾n nãng ph¶i ®¶m b¶o tõ 900 -
11000C vµ qu¸ tr×nh uèn nãng ph¶i kÕt thóc ë nhiÖt ®é kh«ng nhá h¬n 7000C.
N¾n nguéi
Khi n¾n b¶n thÐp trªn m¸y n¨n th× thÐp ®−îc di chuyÓn qua mét hÖ thèng con
l¨n bè trÝ xen kÏ cho thÐp cã biÕn d¹ng h×nh sin. Kho¶ng çch tÝnh gi÷a çc con l¨n
bè trÝ nhá h¬n chiÒu dµy cña thÐp b¶n mét chót ®Ó trong qu¸ tr×nh di chuyÓn chØ thí
ngoµi cïng cña thÐp xuÊt hiÖn biÕn d¹ng dÎo. §é gi¶m chiÒu dµy còng nh− ®é cong
vµ ®é uèn kh«ng ®−îc v−ît qu¸ trÞ sè cho phÐp ghi trªn b¶ng 13.1. §Ó ®¶m b¶o uèn
n¾n thËt ph¼ng, thÐp tÊm ®−îc di chuyÓn qua hÖ thèng con l¨n vµi lÇn.
H×nh 13.3: M¸y n¾n thÐp tÊm
a/ S¬ ®å bè trÝ con l¨n b/ S¬ ®å m¸y n¾n thÐp tÊm
M¸y n¾n thÐp tÊm (h×nh 13.3) th−êng cã n¨m con l¨n, trong ®ã thít d−íi gåm
ba con l¨n cè ®Þnh, thít trªn gåm hai con l¨n cã thÓ di chuyÓn theo chiÒu ®øng ®Ó
®iÒu chØnh theo chiÒu dµy cña çc tÊm thÐp khi n¾n nguéi. Hai con l¨n trªn ngoµi
cïng (con l¨n thø s¸u vµ thø b¶y) kh«ng tham gia uèn n¾n thÐp nh−ng ®\ chèng thÐp
khái bÞ uèn cong lªn trªn khi ra khái bµn l¨n. §é cao cña çc con l¨n nµy bè trÝ sao
cho khi ra khái bµn l¨n tÊm thÐp hoµn toµn th¼ng. Çc con l¨n d−íi chuyÓn ®éng nhê
mét ®éng c¬ ®iÖn truyÒn lùc qua bé truyÒn ®éng.
PhÝa tr−íc vµ sau m¸y cã bè trÝ hai chiÕc bµn, trªn bµn cã bè trÝ con l¨n cè
®Þnh. ThÐp tÊm tr−íc vµ sau khi n¾n ®Òu l¨n trªn çc bµn l¨n nµy. MÆt trªn cña bµn
l¨n cã cïng cao ®é víi mÆt trªn cña çc con l¨n lµm viÖc ë thít d−íi.
S¬ ®å lµm viÖc cña m¸y n¾n thÐp gãc còng gièng s¬ ®å m¸y n¾n thÐp tÊm,
nh−ng çc con l¨n ®Òu cã h×nh d¹ng nh− thÐp h×nh vµ trôc çc con l¨n ®−îc bè trÝ
hÉng (h×nh 13.4).
H×nh13.4: M¸y n¾n thÐp gãc
1/ Çc con l¨n 2/ BÖ m¸y
§Ó uèn n¾n çc lo¹i thÐp I vµ U ph¶i dïng m¸y Ðp trôc khuûu t¸c ®éng cã chu
kú. ThÐp h×nh di chuyÓn ®i l¹i qua m¸y vµ chÞu lùc Ðp ngang (h×nh 13.5). Khi chÞu
lùc Ðp, thÐp h×nh tùa lªn hai gèi t¹o thµnh mét dÇm kª trªn hai gèi tùa. Lùc Ðp
(chuyÓn vÞ) trong qu¸ tr×nh uèn n¾n ®−îc t¨ng dÇn cho ®Õn khi thÐp ®−îc uèn th¼ng.
ChuyÓn ®éng cã chu kú ®iÒu hoµ do tay quay 1 ®¶m nhiÖm. Tay quay 1 quay trôc 2
d−íi t¸c dông cña biªn 4. Biªn 4 l¹i ®Æt lÖch t©m vµo trôc quay 5. Thay ®æi lùc Ðp
thùc hiÖn b»ng çch ®iÒu chØnh vÞ trÝ cña trôc 2 nhê bé phËn ®iÒu chØnh 3.
H×nh 13.5: H×nh 13.6

S¬ ®å m¸y Ðp ®Ëp ®Ó n¾n thÐp
N¾n nãng
N¾n thÐp b»ng çch nung nãng chñ yÕu ®Ó khö ®é cong vªnh cña çc lo¹i thÐp
h×nh lín, tøc lµ nh»m kh¾c phôc biÕn d¹ng trong mÆt ph¼ng cã ®é cøng lín nhÊt.
ThÐp ®−îc nong nãng t¹i mÐp lâi b»ng ngän löa «xi axªtilen (ngoµi axªtilen cã thÓ
dïng çc khÝ ch¸y kh¸c). Sau khi ®èt nãng ®Õn tr¹ng th¸i ch¶y dÎo th× dõng l¹i.
Trong qu¸ tr×nh nguéi l¹nh, thÐp nãng ch¶y co l¹i nh−ng kh«ng co tù do, do phÇn
thÐp kh«ng bÞ nung nãng c¶n trë. KÕt qu¶ sÏ g©y lùc kÐo S (h×nh 13.6), lùc nµy g©y
m«men lÖch t©m M ®èi víi trôc träng t©m tiÕt diÖn. M«men uèn nµy sÏ ®iÒu chØnh
cong vªnh cña thÐp ngay c¶ trong mÆt ph¼ng cã ®é cøng lín.
KÕt qu¶ cña viÖc n¾n thÐp b»ng nhiÖt ®é lµm cho thí cã ®é cong lâm (®èi diÖn
víi thí ®èt nãng) bÞ kÐo vµ x¶y ra biÕn d¹ng. Nh− vËy, vÒ b¶n chÊt th× n¾n b»ng nhiÖt
còng kh«ng kh¸c g× n¾n b»ng c¬ häc trong tr¹ng th¸i nguéi. V× vËy n¾n nãng còng
coi nh− n¾n nguäi vµ còng cÇn giíi h¹n b»ng ®é cong vµ ®é vâng nh− trong b¶ng
13.1.
NhiÖt ®é nung nãng côc bé khi n¾n vµo kho¶ng 850 - 9500C. MiÒn nung nãng
nªn ®èt theo d¹ng h×nh nªm. Sè l−îng ®iÓm ®èt nãng phô thuéc ®é cong vªnh cÇn
®iÒu chØnh. §Ó s¬ bé ®iÒu chØnh chiÒu réng vµ sè ®iÓm cÇn ®èt nãng cã thÓ tÝnh víi
chiÒu dµi ®èt nãng 100mm th× thÐp co l¹i 1mm.
TÊt nhiªn còng cã thÓ dïng ph−¬ng ph¸p n¾n b»ng nhiÖt thay cho ph−¬ng ph¸p
dïng m¸y n¾n dËp khi cÇn uèn n¾n thÐp U vµ I. Khi n¾n çc lo¹i nµy cÇn phèi hîp c¶
çc nhung nãng côc bé h×nh nªm vµ ®èt nãng thµnh vÖt. Nªm bè trÝ trong mÆt ph¼ng
uèn, cßn vÖt trong mÆt ph¼ng vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng uèn. Trong ®ã cã thÓ s¬ bé
nh− sau: vËt nung nãng sÏ cho biÕn d¹ng däc tõ mÐp nµy sang mÐp kia kho¶ng 0,5 -
1mm, cßn biÕn d¹ng ngang tõ 0,1 - 0,2mm. ChiÒu réng cña vÖt cã thÓ lÊy b»ng 0,8 -
2 lÇn chiÒu dµy thÐp trong ®ã sè lín øng víi tèc ®é nung chËm, tøc lµ sö dông çc
lo¹i khÝ ch¸y cã nhiÖt ®é nhá h¬n.
13.3 C«ng t¸c lÊy dÊu vµ gia c«ng thÐp
13.3.1. LÊy dÊu
§Ó chÕ t¹o çc thanh vµ bé phËn cÇu thÐp, tr−íc khi gia c«ng cÇn vÏ h×nh d¹ng
thanh lªn thÐp hoÆc ®Þnh vÞ t©m cña lç ®inh. C«ng t¸c trªn gäi lµ lÊy dÊu. Cã hai h×nh
thøc: lÊy dÊu trùc tiÕp vµ lÊy dÇu gi¸n tiÕp. LÊy dÊu trùc tiÕp tøc lµ c¨n cø vµo h×nh
vÏ chÕ t¹o, trùc tiÕp vÏ lªn thÐp ®−êng bao cÇn c¾t, t©m çc lç ®inh t¸n cÇn khoan.
LÊy dÊu gi¸n tiÕp tøc lµ thùc hiÖn viÖc ®¸nh dÊu lªn thÐp th«ng qua çc b¶n mÉu chÕ
t¹o s½n.
Khi chÕ t¹o çc b¶n mÉu, cÇn c¨n cø trùc tiÕp vµo b¶n vÏ nªn cµng cÇn ph¶i lÊy
dÊu trùc tiÕp.
LÊy dÊu trùc tiÕp ®ßi hái c«ng nh©n chuyªn nghiÖp bËc, cßn lÊy dÊu gi¸n tiÕp
sÏ cho n¨ng suÊt cao, kh«ng cÇn c«ng nh©n lµnh nghÒ, nh−ng tèn vËt liÖu chÕ t¹o çc
b¶n mÉu. Chi phÝ vÒ chÕ t¹o b¶n mÉu cµng Ýt nÕu b¶n mÉu cµng ®−îc sö dông nhiÒu
lÇn. Sè lÇn sö dông b¶n mÉu phô thuéc vµo viÖc chÕ t¹o hµng lo¹t çc kÕt cÊu thÐp
cïng lo¹i vµ viÖc tiªu chuÈn ho¸ kÝch th−íc çc bé phËn vµ b¶n nót trong tõng kÕt
cÊu.
Çc b¶n mÉu cã thÓ lµm b»ng b×a, gç d¸n, b»ng th−íc gç hoÆc tr−êng hîp ®Æc
biÖt cã thÓ lµm b»ng thÐp. §−êng bao quanh cña b¶n mÉu ph¶i trïng víi ®−êng bao
cña çc chi tiÕt lµm b»ng thÐp b¶n, cßn t©m lç trªn b¶n mÉu trïng víi t©m lçi cña çc
chi tiÕt.
Khi lÊy dÊu trùc tiÕp lªn thÐp hoÆc lªn b¶n mÉu cÇn l−u ý ®Õn ®é hao hôt kÝch
th−íc do co ngãt mçi hµn vµ do gia c«ng c¬ khÝ mÐp tÊm. Hao hôt do co ngãt cña
mèi hµn cã thÓ lÊy nh− sau:
- Chi 1m chiÒu dµi mèi hµn gãc 0,05 - 0,1mm.
- Cho mèi hµn ®èi ®Çu 1mm.
- Cho mçi cÆp s−ên t¨ng c−êng 0,5 - 1mm.
Sai sè do gia c«ng thÐp phô thuéc vµo ph−¬ng ph¸p c¾t thÐp vµ cã thÓ lÊy vµo
kho¶ng 2mm khi c¾t b»ng dao c¾t thÐp c¬ häc, 3mm khi c¾t tù ®éng b»ng h¬i ®èt vµ
4mm khi c¾t thñ c«ng b»ng khÝ ch¸y.
Ph−¬ng ph¸p lÊy dÊu thÐp b¶n hiÖn ®¹i nhÊt lµ chôp ¶nh (photocopie). Çc chi
tiÕt b¶n ®−îc vÏ chÝnh x¸c lªn giÊy råi chôp, in d¸n lªn thÐp ®Ó ®Þnh vÞ çc ®−êng
t©m bao lç cÇn c¾t.
Trong qu¸ tr×nh lÊy dÊu cÇn sö dông mét sè thiÕt bÞ ®Æc biÖt (h×nh 13.7):
- Kim v¹ch ®Ó kÎ çc ®−êng c¾t.
- §ét nguéi ®Ó çc lç hµn vµo thÐp däc theo ®−êng bao cÇn c¾t thÐp, vµ
®Ó ®Þnh vÞ lç khoan khi lÊy dÊu trùc tiÕp.
- §ét trung t©m dïng ®Ó ®Þnh vÞ lç khi lÊy dÊu qua b¶n mÉu. Khi ®ã,
®−êng kÝnh d cña ®ét ph¶i øng víi lç cña b¶n mÉu.
- §ét kiÓm tra dïng ®Ó ®ãng h¼n vµ thÐp thµnh mét vßng trßn cã ®−êng
kÝnh lín h¬n ®−êng kÝnh lç tiªu chuÈn kho¶ng 1 - 2mm ®Ó kiÓm tra møc ®é
chÝnh x¸c cña lç sau khi khoan.
H×nh 13.7: Çc dông cô ®Ó lÊy dÊu thÐp
a/ Kim v¹ch b/ §ét nguéi c/ §ét trung t©m
d/ §ét kiÓm tra e/ §ét v¹ch chØ g/ Th−íc ®o h/ Th−íc vu«ng
- Bé v¹ch chØ ®Ó v¹ch çc ®−êng tim lç ®inh lªn thÐp gãc vµ lªn çc lo¹i
thÐp h×nh kh¸c.
- Th−íc ®o gãc vµ th−íc kÑp ®Ó t¹o h×nh.
- Th−íc thÐp cuén hoÆc th−íc th¼ng ®Ó ®o chiÒu dµi.
13.3.2. C«ng t¸c gia c«ng thÐp
C«ng t¸c gia c«ng thÐp chñ yÕu lµ c¾t thÐp vµ gia c«ng mÐp.
Çc ph−¬ng ph¸p c¾t thÐp trong nhµ m¸y gåm c¾t b»ng dao, b»ng khÝ ch¸y vµ
b»ng c−a.
- C¾t b»ng dao: lµ ph−¬ng ph¸p c¾t dïng nguyªn lý c¬ häc, chñ yÕu lµ
dïng ®Ó c¾t thÐp b¶n. CÊu t¹o dao c¾t gåm l−ìi d−íi cè ®Þnh, l−ìi trªn di ®éng
vµ mét bé phËn ®Ó cè ®Þnh tÊm thÐp trong qu¸ tr×nh c¾t (h×nh 13.8).
H×nh 13.8: S¬ ®å c¾t thÐp b»ng dao
a/ Çch ®Æt dao b/ L−ìi dao
1. TÊm thÐp cÇn c¾t 2. §Çu Ðp 3. L−ìi dao trªn 4. L−ìi dao d−íi
Khi c¾t, l−ìi dao trªn Ðp lªn tÊm thÐp lµm cho thÐp bÞ c¾t ®øt hoµn toµn. Theo
chiÒu ngang, hai l−ìi dao ®Æt gÇn s¸t nhau ®Ó khi mÆt c¾t th¼ng vµ Ýt biÕn d¹ng. Theo
chiÒu däc l−ìi dao cã cÊu t¹o xiªn, t¹o víi thÐp tÊm mét gãc nghiªng kho¶ng 2 - 50,
nh− vËy tÊm thÐp sÏ kh«ng bä c¾t ngang trªn toµn bé tiÕt diÖn, hiÖn t−îng c¾t sÏ x¶y
ra côc bé råi lan dÇn nh− hiÖn t−îng c¾t b»ng kÐo. Ph−¬ng ph¸p c¾t côc bé lan dÇn
lµm gi¶m lùc c¾t vµ lùc c¾t cµng gi¶m khi gãc nghiªng cµng lín. Tuy nhiªn khi gãc
nghiªn lín t¹i vÞ trÝ c¾t thÐp bÞ biÕn d¹ng nhiÒu.
H×nh 13.9:
1- Dao 2- ThÐp gãc
Khi cÇn c¾t çc thanh thÐp cã kÝch th−íc nhá, th−êng dïng l−ìi dao cã chiÒu
dµi nhá h¬n (tõ 0,25 - 0,5m) vµ cã gãc nghiªn lín h¬n. Cßn khi c¾t thÐp gãc, thÐp
h×nh th× th−êng dïng l−ìi dao cã d¹ng gãc (h×nh 13.9). C¾t thÐp gãc kh¸c víi c¾t
thÐp b¶n ë chç cÇn c¾t trªn toµn tiÕt diÖn. Ngoµi ra cßn cã çc lo¹i l−ìi dao dïng ®Ó
c¾t thÐp U vµ I. Tuy nhiªn trong çc nhµ m¸y chÕ t¹o cÇu th× thÐp U vµ I dïng kh«ng
nhiÒu. Do ®ã, viÖc trang bÞ çc m¸y c¾t thÐp U vµ I th−êng kh«ng kinh tÕ b»ng çch
c¾t theo ph−¬ng ph¸p kh¸c.
C¾t b»ng h¬i ®èt: tøc lµ dïng ngän löa ch¸y b»ng h¬i, ®èt thÐp ®Õn nhiÖt ®é
nãng ch¶y 10500 vµ lµm cho thÐp bÞ ch¸y trong ngän löa khÝ «xy. Hçn hîp khÝ ch¸y
th−êng lµ «xy vµ axªtilen, lµ lo¹i khÝ cho nhiÖt ®é nãng ch¶y cao h¬n c¶ (3100 -
32000C) hoÆc çc lo¹i khÝ nh− mªtan, h¬i x¨ng, h¬i than cèc v.v… D−íi t¸c dông
cña nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt cao cña khÝ «xy, thÐp bÞ ch¸y vµ xØ thÐp bÞ thæi ra ngoµi. Tuú
theo chiÒu dµy cña tÊm thÐp bÞ c¾t mµ chiÒu réng vÕt c¾t cã thÓ tõ 2 - 15mm.
¤xy vµ axªtilen ®−îc cung cÊp b»ng èng dÉn tõ çc trung t©m cung cÊp hoÆc tõ
çc b×nh chøa. Çc èng dÉn h¬i tËp trung vµ phun ra t¹i vßi phun, vßi phun cã thÓ
®iÒu chØnh lç réng hÑp tuú theo chiÒu dµi tÊm thÐp bÞ c¾t.
Tuú theo h×nh thøc di chuyÓn vµ cung cÊp khÝ mµ cã thÓ chia lµm ba lo¹i: c¾t tù
®éng, c¾t b¸n tù ®éng vµ c¾t thñ c«ng.
M¸y c¾t tù ®éng gåm nhiÒu mòi c¾t cã thÓ di chuyÓn däc, ngang theo çc
®−êng cè ®Þnh, cã thÓ c¾t ®−îc çc ®−êng th¼ng, ®−êng cong, c¾t xiªn vµ c¾t theo
khu«n mÉu. M¸y c¾t tù ®éng, trong ®ã vßi phun ®−îc g¾n trªn mét xe nhá di chuyÓn
trªn tÊm thÐp bÞ c¾t (h×nh 13.10a).
Khi c¾t b»ng tay th× vßi phun do tay ng−êi di chuyÓn.
§Æc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p c¾t b»ng h¬i lµ ®¬n gi¶n vµ dÔ c¾t, khi c¾t b»ng
m¸y tù ®éng vµ b¸n tù ®éng sÏ cho çc ®−êng c¾t th¼ng vµ mÞn. C¾t b»ng h¬i cßn rÊt
v¹n n¨ng, nã cã thÓ c¾t ®−îc bÊt kú lo¹i thÐp h×nh, thÐp b¶n, c¾t çc mÐp vu«ng gãc,
xiªn gãc, cã thÓ c¾t toµn tiÕt diÖn hoÆc c¾t mét phÇn tiÕt diÖn.
Th«ng th−êng sau khi c¾t b»ng h¬i tù ®éng vµ b¸n tù ®éng th× kh«ng cÇn gia
c«ng mÐp. §Æc biÖt khi cÇn gia c«ng mÐp çc chi tiÕt cho liªn kÕt hµn th× c¾t b»ng
h¬i rÊt dÔ t¹o çc ®−êng c¾t nghiªng t¹i mÐp thÐp (h×nh 13.11).
H×nh 13.10: ThiÕt bÞ
c¾t b»ng h¬i
a/ C¾t tù ®éng
b/ C¾t b¸n tù ®éng
c/ C¾t b»ng tay

1. Mòi c¾t
2. Tay víi
3. Xe goßng
4. Khíp quay
5. Khu«ng mÉu
6. èng dÉn b»ng cao su
®Ó cung cÊp «xy vµ
axªtilen
7. D©y dÉn tíi m¸y
ph¸t ®iÖn
8. M¸y di chuyÓn b¸n
tù ®éng
9. M¸y c¾t tay
H×nh 11:
C¾t b»ng h¬i th−êng ®−îc dïng trong çc nhµ m¸y lín ®Ó c¾t thÐp cã chiÒu dµy
lín, hoÆc ®Ó c¾t mét tÊm thÐp b¶n t¹o n¨ng suÊt cao, ®Ó c¾t ®−êng cong hoÆc c¾t bn¶
thÐp cã mÐp xiªn dïng cho kÕt cÊu hµn. Cßn ë çc c¬ së nhá, ë c«ng tr−êng th× c¾t
b»ng h¬i l¹i rÊt thuËn lîi vÞ tr¸nh ph¶i trang bÞ l¹i çc m¸y c¾t cång kÒnh phøc t¹p.
Ph−¬ng ph¸p c¾t b»ng c−a: çc lo¹i m¸y c−a c¾t thÐp th−êng cã hai lo¹i: c−a cã
r¨ng vµ c−a ®Üa kh«ng cã r¨ng. C−a cã r¨ng cã thÓ cã l−ìi d¹ng th¼ng hoÆc d¹ng c−a
®Üa. R¨ng c−a th−êng lµm b»ng çc lo¹i thÐp hîp kim cøng. Tèc ®é quay cña ®Üa
kho¶ng 18 - 20vßng/phót. C−a ®Üa th«ng kh«ng r¨ng cã tèc ®é quay rÊt lín (kho¶ng
120vßng/phót). Tèc ®é ë mét ®Üa cã thÓ tíi 150m/s. Do tèc ®é quay lín t¹o ra dïng
®Ó c¾t ngang çc lo¹i thÐp h×nh, nh− thÐp U, thÐp I hoÆc thÐp trßn ®−êng kÝnh lín ®Ó
lµm con l¨n, chèt hoÆc çc bé phËn cña gèi cÇu.
C«ng t¸c gia c«ng mÐp (bµo, phay):
C«ng t¸c gia c«ng mÐp cÇn ®−îc tiÕn hµnh trong çc tr−êng hîp sau:
- Sau khi c¾t thÐp b»ng dao c¾t c¬ häc, nÕu sau ®ã kh«ng dïng liªn kÕt
hµnh theo ®−êng c¾t th× mÐp bÞ c¾t ph¶i ®−îc bµo gät s©u 2 - 3mm ®Ó khö bá
líp thÐp ®\ bÞ ho¸ cøng.
- Sau khi dïng m¸y c¾t h¬i, nÕu ®é låi lâm cña vÕt c¾t lín h¬n 3mm th×
mÐp thÐp ph¶i ®−îc bµo nh½n.
- Çc mÐp b¶n thÐp yªu cÇu cã ®é chÝnh x¸c cao (mÐp cña thanh ®øng
dÇm I t¸n ®inh, b¶n ngang cña tiÕt diÖn ch÷ H), cÇn ®−îc bµo nh½n ®Ó ®¶m
b¶o kÝch th−íc chÝnh x¸c.
§«i khi ®Ó khö çc khuyÕt tËt cña thÐp h×nh, mÐp cña çc b¶n thÐp còng ®−îc
bµo nh½n.
ViÖc bµo mÐp thÐp b¶n lµ mét c«ng viÖc phøc t¹p, tèn thêi gian, n¨ng suÊt thÊp.
V× vËy gi¶m khèi l−îng gia c«ng mÐp lµ mét vÊn ®Ò quan träng, nã liªn quan trùc
tiÕp ®Õn viÖc t¨ng ®é chÝnh x¸c khi c¾t b»ng h¬i hoÆc dïng liªn kÕt hµn.
13.3.3. C«ng t¸c t¹o lç ®inh
T¹o lç b»ng khoan
C¨n cø vµo vÞ trÝ liªn kÕt vµ ®Æc ®iÓm cña viÖc l¾p r¸p kÕt cÊu cã thÓ cã çc
ph−¬ng ph¸p khoan lç nh− sau:
- Khoan theo lç thiÕt kÕ.
- Khoan nhá h¬n thiÕt kÕ.
- Khoan më réng thµnh lç thiÕt kÕ.
ThiÕt bÞ khoan th−êng cã hai lo¹i: khoan tay vµ khoan m¸y. Khoan m¸y cã
n¨ng suÊt cao h¬n khoan tay vµ cã ®é chÝnh x¸c cao, v× trong qu¸ tr×nh kho¸n m¸y
lu«n n»m ë vÞ trÝ æn ®Þnh vµ mòi khoan lu«n lu«n vu«ng gãc víi mÆt tÊm thÐp. V×
vËy trong çc nhµ m¸y chØ dïng khoan tay khi kh«ng thÓ khoan m¸y ®−îc.
Çc bé phËn chÝnh cña m¸y khoan ®øng (h×nh 13.12) bao gåm trô ®øng 1 cã
thÓ xoay ®−îc quay trôc däc, tay hÉng 2, bé phËn 3 ®¶m b¶o di chuyÓn mòi khoan
trªn tay hÉng, bé phËn kÑp 4 vµ mòi khoan 5. Trôc ®øng l¹i ®−îc ®Æt trªn mét xe
goßng cã hai b¸nh ch¹y däc theo hai ®−êng biªn cña tÊm thÐp cÇn khoan. Nh− vËy
m¸y khoan cã ph¹m vi ho¹t ®éng rÊt lín theo c¶ chiÒu cao vµ trªn mÆt b»ng. Cßn nÕu
dïng xe goßng trªn ®−êng ray hÑp th× çc tÊm thÐp cÇn khoan ®−îc bè trÝ däc hai
bªn ®−êng ray.
H×nh 13.12: M¸y khoan ®øng.
Khi khoan theo lç thiÕt kÕ, ta dïng mòi khoan hai r¨ng (h×nh 13.13a). Trong ®ã
mÆt c¾t thÐp t¹o víi ®Ønh mét gãc kho¶ng 110 - 1300. PhÇn h×nh trô cña mòi khoan
lµm khu«n cña lç khi khoan theo lç thiÕt kÕ.
H×nh 13.13: CÊu t¹o mòi khoan
a) Mòi khoan 2 r¨ng; b) Mòi khoan 3 r¨ng
Khi khoan më réng th× dïng khoan ba r¨ng (h×nh 13.13b). §Æc ®iÓm cña lo¹i
mòi khoan nµy lµ çc mÐp r¨ng t¹o víi ®Ønh mét gãc 25 - 300. Víi mét ®Çu nhän nh−
vËy, ta cã thÓ dÔ dµng ®−a s©u mòi khoan vµo lç ®\ cã s½n ®Ó khoan më réng dÇn
thµnh lç lín b»ng çch gät dÇn v¸ch lç khoan. Do cã ba r¨ng khoan trªn phÇn h×nh
trô nªn mòi khoan dÔ xo¸y s©u vµo lç vµ ®¶m b¶o khoan ®óng t©m.
T¹o lç b»ng ®ét dËp
Ph−¬ng ph¸p t¹o lç nhanh nhÊt lµ dïng m¸y ®ét dËp. D−íi ¸p lùc cña con ®ét
qua mét lç lµm khu«n, thÐp bÞ biÕn d¹ng, råi bÞ c¾t theo ®−êng kÝnh cña lç khu«n.
Lç khu«n dk ph¶i lín h¬n ®−êng kÝnh cña ®ét d® mét chót. Th−êng cã thÓ lÊy:
dk = d® + 0,1.δ
δ- chiÒu dµy b¶n thÐp
Khi ®ét dËp, t¹i mÐp lç thÐp bÞ ho¸ cøng lµm gi¶m chÊt l−îng thÐp khi chÞu øng
suÊt tËp trung, cã thÓ xuÊt hiÖn vÕt nøt. V× vËy ®èi víi çc c«ng tr×nh quan träng th×
chØ ®−îc ®ét dËp ®Ó t¹o lç nhá h¬n ®−êng kÝnh.
H×nh 13.14: M¸y ®ét lç
1. M¸y ®ét lç 2. Mòi ®ét 3. Khu«n
Ch¼ng h¹n nÕu ®−êng kÝnh tiªu chuÈn cña lç lµ 23mm th× ®−êng kÝnh ®ét dËp
kh«ng qu¸ 19mm.
Mçi m¸y cã thÓ cã mét, hai, bèn hoÆc nhiÒu mòi ®ét. Tr−êng hîp çc lç cÇn
®ét n»m trªn mét ®−êng th¼ng th× dïng m¸y ®ét n»m trªn mét ®−êng th¼ng th× dïng
m¸y ®ét mét mòi, vµ còng v× vËy th−êng dïng m¸y ®ét ®Ó t¹o lç cho thÐp gãc.
13.4. C«ng t¸c l¾p ghÐp t¹o h×nh çc s¶n phÈm
Sau khi ®\ gia c«ng vµ chÕ t¹o, çc chi tiÕt c¬ b¶n ®−îc ®−a sang ph©n x−ëng
l¾p r¸p thµnh tõng thanh, tõng bé phËn ®Ó t¹o ®óng h×nh d¹ng vµ kÝch th−íc cña
thanh theo thiÕt kÕ.
NÕu dïng liªn kÕt hµn th× bé phËn quan träng nhÊt lµ çc khu«n g¸ l¾p. Khu«n
g¸ l¾p ®¬n gi¶n nhÊt ®Ó t¹o thµnh thanh tiÕt diÖn ch÷ H hoÆc dÇm ch÷ I (h×nh 13.15)
bao gåm mét khung ®−îc t¹o bëi mét dÇm ngang 1 b»ng thÐp I. Trªn dÇm ngang g¾n
mét tÊm kª 2, çc thanh ®øng 3 cã çc vÝt 4 ®Ó ®Þnh vÞ çc b¶n ®øng, cßn b¶n ngang
®−îc ®Þnh vÞ b»ng vÝt 4 tùa vµo thanh ngang 5.
Tr×nh tù g¸ l¾p cã thÓ tiÕn hµnh nh− sau: tho¹t ®Çu ®Æt vµ ®Þnh vÞ b¶n ngang, råi
®Õn çc b¶n ®øng. Nh− vËy h×nh d¸ng thanh phô thuéc vµo ®é chÝnh x¸c cña b¶n
th©n thanh, tøc lµ chiÒu réng cña b¶n ngang. V× vËy cÇn cã ®é chÝnh x¸c cao th× ph¶i
gia c«ng mÐp cña b¶n ngang thËt chÝnh x¸c.
Sau khi l¾p r¸p cÇn t¹m thêi liªn kÕt ®Ó cè ®Þnh vÞ trÝ t−¬ng ®èi gi÷a çc bé
phËn thanh. ë b−íc nµy th−êng chØ dïng çc mèi hµn ®Ýnh, tøc lµ çc mèi hµn máng,
ng¾ng (40 - 50mm) ph©n bè çch nhau 0,5 - 1m theo chiÒu dµi vµ chØ dïng hµn tay.
Çc mèi hµn ®Ýnh th−êng bè trÝ ®óng vÞ trÝ cña mèi hµn chÝnh ®Ó sau nµy çc mèi
hµn ®Ýnh ®−îc hµn l¹i ®Õn ®¶m b¶o chÊt l−îng.
Sau khi ®\ hµn ®Ýnh th× thanh ®−îc th¸o ra khái khu«n g¸ l¾p ®Ó ®−a ®Õn ph©n
x−ëng hµn tù ®éng.
H×nh 13.15: Khu«n g¸ l¾p çc thanh
a/ Khu«n g¸ çc thanh liªn kÕt hµn
b/ Khu«n g¸ çc thanh liªn kÕt t¸n.
Khu«n g¸ l¾p trªn h×nh 13.15 lµ lo¹i khu«n cè ®Þnh dïng ®Ó g¸ l¾p nhiÒu lo¹i
thanh cã tiÕt diÖn kh¸c nhau. Muèn vËy chØ cÇn bè trÝ mét trong hai thanh ®øng sè 3
cã thÓ thay ®æi ®−îc vÞ trÝ theo chiÒu dµi cña dÇm ngang 1.
NÕu çc thanh ®−îc liªn kÕt b»ng ®inh t¸n trong nhµ m¸y th× cã thÓ thùc hiÖn
theo hai ph−¬ng ph¸p nh− sau:
Ph−¬ng ph¸p thø nhÊt cã néi dung gièng nh− chÕ t¹o çc thanh hµn, tøc lµ dïng
khu«n g¸ l¾p. Khu«n g¸ l¾p ®¬n gi¶n nhÊt ®Ó chÕ t¹o tiÕt diÖn ch÷ H tr×nh bµy trªn
h×nh 13.15. Sau khi g¸ l¾p çc thanh míi tiÕn hµnh khoan b»ng m¸y khoan tay mét
sè lç ®inh theo ®óng ®−êng kÝnh thiÕt kÕ.
Khi l¾p r¸p t¹o h×nh thanh th−êng dïng con lãi ®Þnh vÞ cã d¹ng h×nh c«n (h×nh
13.16) ®Ó cè ®Þnh çc thanh. Sau ®ã dïng bul«ng l¾p r¸p Ðp çc tÊm víi nhau
H×nh 13.16: Con lãi ®Þnh vÞ h×nh c«n vµ con lãi l¾p r¸p
a/ Con lãi ®Þnh vÞ h×nh c«n b/ Con lãi l¾p r¸p
Con lãi h×nh c«n cã thÓ ®ãng vµo lç ®Ó ®iÒu chØnh ®é sai lÖch cña çc lç ®inh.
V× vËy ®Ó ph©n bè ®Òu çc sai lÖch th× lãi nªn ®ãng tõ gi÷a thanh ra hai ®Çu. Sau khi
®ãng lãi vµ xiÕt bul«ng l¾p r¸p thanh ®−îc ®−a ®Õn bé p hËn khoan më réng cho ®ñ
®−êng kÝnh lç. Tho¹t ®Çu khoan çc lç trèng, ®ãng lu«n çc con lãi l¾p r¸p vµ bul«ng
l¾p r¸p tiªu chuÈn. Sau ®ã th¸o dÇn çc con lãi ®Þnh vÞ h×nh c«n vµ bul«ng l¾p r¸p,
theo tr×nh tù th¸o ®Õn ®©u khoan ®Õn ®ã.
H×nh 13.17: S¬ ®å l¾p r¸p thanh liªn kÕt t¸n ®inh kh«ng cÇn khu«n g¸
Sau khi khoan më réng tÊt c¶ çc lç, thanh ®−îc chuyÓn ®Õn bé phËn t¸n.
Ph−¬ng ph¸p l¾p r¸p theo khu«n g¸ ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cao, cho n¨ng suÊt
cao vµ tèn Ýt c«ng lao ®éng h¬n. V× vËy ph−¬ng ph¸p l¾p r¸p kh«ng khu«ng chØ dïng
khi khèi l−îng chÕ t¹o nhá.
13.5 C«ng t¸c hµn liªn kÕt
Khi chÕ t¹o kÕt cÊu thÐp trong nhµ m¸y, trªn c«ng tr−êng lín th−êng dïng m¸y
hµn tù ®éng, b¸n tù ®éng vµ hµn tay. ViÖc lùa chän ph−¬ng ph¸p hµn tuú thuéc vµo
vÞ trÝ, h×nh d¹ng, khèi l−îng, chiÒu dµi ®−êng hµn vµ lo¹i s¶n phÈm.
Hµn tù ®éng lµ ph−¬ng ph¸p hµn cã n¨ng suÊt cao nhÊt, chÊt l−îng mèi hµn tèt
nhÊt. Tuy nhiªn ph−¬ng ph¸p hµn tù ®éng chØ thÝch hîp cho nh÷ng mèi hµn n»m
th¼ng vµ dµi.
Que hµn tù ®éng th−êng lµ mét sîi d©y thÐp ®Ó trÇn. Khi hµn, ngän löa hµn
®−îc phñ kÝn b»ng mét líp phñ. Líp phñ mèi hµn lµ mét hçn hîp cña pheuorit
manhezit (MgCO3) h¹t tõ 0,25 - 0,3mm. Trong qu¸ tr×nh hµn, d−íi t¸c dông nhiÖt,
líp bét nãng ch¶y t¹o thµnh líp phñ ng¾n, kh«ng cho phÐp t¸c dông víi «xy vµ «z«n
trong kh«ng khÝ ®ång thêi thÐp l¹i ph¶n øng tèt víi mét thµnh phÇn n»m trong chÊt
bét phñ lµm t¨ng thªm chÊt l−îng cña thÐp hµn.
Hµn tù ®éng cã nhiÖt tËp trung vµ lín nªn mèi hµn s©u, do ®ã cã thÓ hµn ®−îc
çc b¶n thÐp cã chiÒu dµy lín h¬n.
M¸y hµn tù ®éng th−êng cã d¹ng mét chiÕc xe tù di chuyÓn ®−îc (h×nh 13.18).
Trong qu¸ tr×nh hµn, m¸y di chuyÓn däc theo mèi hµn trªn hai ®−êng ray.
Träng l−îng m¸y hµn tù ®éng kiÓu TC-17 kho¶ng 450N. N¨ng suÊt hµn cã thÓ tíi 30
- 60m/h. Que hµn th−êng cã ®−êng kÝnh 2 - 4mm. M¸y lµm viÖc víi dßng ®iÖn mét
chiÒu ®−îc n¾n dßng b»ng mét biÕn ®iÖn (h×nh 13.19).
C−êng ®é dßng ®iÖn khi hµn lªn tíi 400 - 1000A (tuú theo ®−êng kÝnh que hµn
vµ chiÒu dµy thÐp) víi ®iÖn thÕ kho¶ng 40 - 50V.
H×nh 13.18: Xe hµn tù ®éng kiÓu TC-17

1. Que hµn 2. Th©n ®éng c¬ ®Ó di ®éng 3. Thïng chøa chÊt phñ
4. Cuén que hµn 5. Ray di chuyÓn däc 6. Líp phñ
7. TÊm thÐp hµn 8. Líp bét lãt 9. Gi¸ ®ì
H×nh 13.19: S¬ ®å bè trÝ hµn tù ®éng

1. TÊm thÐp hµn 2. M¸y hµn
3. BiÕn ®iÖn 4. Buång ®iÒu chØnh
Dïng m¸y hµn tù ®éng chØ cã lîi khi hµn çc ®−êng dµi trªn 3m.
Khi hµn, bét phñ tõ trong thïng tù ®éng ch¶y ra vµ phñ mét líp dµy kho¶ng 30
- 40mm. Tèc ®é ch¹y cña que hµn phô thuéc vµo tèc ®é hµn vµ ®é lín cña mèi hµn.
Çc mèi hµn trong nhµ m¸y th−êng lµ mèi hµn nèi ®Ó nèi çc b¶n kh«ng ®ñ kÝch
th−íc vµ çc mèi hµn gãc ®Ó liªn kÕt çc b¶n thµnh çc tiÕt diÖn kh¸c nhau.
ThÐp tr−íc khi hµn cÇn ®−îc gia c«ng mÐp vµ khe ®Ó ®¶m b¶o mèi hµn nèi
thÊm s©u trªn toµn chiÒu dµy liªn kÕt, ®ång thêi tr¸nh ph¶i quay lËt thÐp trong qu¸
tr×nh hµn, th−êng chØ bè trÝ hµn mét phÝa. V× vËy khi chiÒu dµy tÊm thÐp hµn d−íi
10mm th× cã thÓ hµn kh«ng cÇn v¸t mÐp b¶n thÐp. Khi thÐp dµy lín h¬n th× ph¶i v¸t
mÐp b¶n thÐp ®Ó que hµn cã thÓ thÊm s©u trªn toµn tiÕt diÖn ngang cÇn hµn. Çc mÐp
cÇn gia c«ng d¹ng ch÷ V hoÆc ch÷ X (h×nh 13.20b,c).
H×nh 13.20: ChuÈn bÞ mÐp mèi hµn

a/ Hµn hai mÆt kh«ng cÇn v¸t mÐp b/ Hµn hai mÆt v¸t mÐp ch÷ V
c/ Hµn mét mÆt v¸t mÐp ch÷ V d/ V¸t mÐp ch÷ X
e/ Hµn gãc kh«ng v¸t mÐp g/ Hµn gãc v¸t mÐp ch÷ K
h/ Hµn nhiÒu líp.
Trong qu¸ tr×nh hµn, ®Ó ®Ò phßng mñ hµn ch¶y qua khe hë gi÷a çc tÊm xuèng
d−íi, th−êng ®Öm b»ng mét líp bét phñ bè trÝ däc theo mèi hµn.
§Ó tr¸nh çnh thÐp gãc ch¹m vµo tÜnh kh«ng cña m¸y hµn, yªu cÇu tiÕt diÖn cã
çc kÝch th−íc tèi thiÓu vµ tèi ®a ®ñ ®Ó bè trÝ m¸y vµ kh«ng c¶n trë lèi ®i cña m¸y.
H¹n chÕ nµy cÇn ®−îc nghiªn cøu kü khi thiÕt kÕ chÕ t¹o ®Ó phï hîp víi tõng lo¹i
m¸y hµn.
H×nh 13.21: VÞ trÝ cña m¸y hµn tù ®éng khi hµn gãc cña dÇm I vµ dÇm H
Khi hµn çc dÇm I vµ dÇm H, ph¶i xoay dÇm lÇn l−ît 4 t− thÕ, ®Ó ®Æt dÇm cã
thÓ dïng lo¹i gi¸ cè ®Þnh. Sau khi hµn xong, dïng cÇn cÈu ®Ó quay dÇm ®Õn vÞ trÝ
míi. §Ó t¨ng n¨ng suÊt hµn, nªn bè trÝ hai gi¸ ®Æt liÒn nhau (trong khi cÇn cÇu quay
dÇm thø nhÊt th× m¸y hµn sang dÇm thø hai).
Nh−ng tèt nhÊt lµ dïng gi¸ quay, trong ®ã thanh ®\ g¸ l¾p kÑp vµo mét khung
trßn, khung cã thÓ quay trßn trªn çc con l¨n (h×nh 13.22).
H×nh 13.22: S¬ ®å gi¸ hµn cè ®Þnh vµ gi¸ xoay
Khung trßn gåm hai m¶nh ghÐp l¹i víi nhau b»ng bul«ng. Sè l−îng khung kÑp
vµ sè gèi tùa tuú theo nhÞp vµ ®é m¶nh cña thanh ®Ó khi hµn kh«ng g©y ®é vâng qu¸
lín do t¶i träng b¶n th©n. Khi hµn th× nöa khung trªn ®−îc th¸o bá hoÆc khoÐt lç ®Ó
m¸y hµn di chuyÓn khái bÞ v−íng.
Çc con l¨n ®−îc g¾n víi mét m«t¬, khi cÇn thiÕt ng−êi ta më m¸y cho çc con
l¨n quay vµ khung trßn quay lËt thanh ®Õn vÞ trÝ cÇn thiÕt.
ThiÕt bÞ g¸ l¾p vµ quay lËt hoµn chØnh nhÊt lµ gi¸ quay c¶ vßng hoÆc gi¸ quay
nöa vßng (h×nh 13.23). Lo¹i gi¸ nµy cho phÐp g¸ l¾p çc thanh vµ hµn ngay t¹i mét
vÞ trÝ mµ kh«ng cÇn ph¶i hµn ®Ýnh b»ng tay.
H×nh 13.23: Gi¸ quay nöa vßng
1. Xilanh khÝ Ðp 2. Nªm 3. Thanh cÇn g¸ l¾p vµ hµn
¦u ®iÓm c¬ b¶n cña hÖ g¸ nµy lµ kh«ng cÇn ®éng t¸c hµn ®Ýnh vµ chuyÓn dÇm
tõ vÞ trÝ g¸ sang vÞ trÝ hµn.
Khi hµn çc tiÕt diÖn h×nh hép còng cÇn ph¶i chó ý ®Õn mét sè ®Æc ®iÓm riªng.
Nãi chung khi hµn çc tiÕt diÖn h×nh hép, cÇn hµn chñ yÕu t¸m ®−êng hµn c¬ b¶n,
trong ®ã bèn ®−êng ë trong hép vµ bèn ®−êng ë ngoµi hép.
Khi hµn çc mèi hµn bªn trong, m¸y hµn tù ®éng ph¶i di chuyÓn däc trong lßng
hép. §Ó ®¶m b¶o th«ng tho¸ng vµ ®Ó sau nµy cã thÓ chui vµo s¬n vµ kiÓm tra bªn
trong th× mét trong çc v¸ch hép ph¶i bè trÝ lç giao th«ng ®Æc biÖt.
§Ó cã thÓ g¸ l¾p vµ hµn çc tiÕt diÖn h×nh hép, ph¶i dïng gi¸ g¸ l¾p nh− trªn
h×nh 13.24. Tho¹t ®Çu ®Æt b¶n ®¸y d−íi råi dïng bul«ng ®ót qua çc lç xiªn kiÓm tra
b¾t chÆt xuèng çnh s¾t gãc cña gi¸ g¸ l¾p bªn d−íi. Sau ®ã ®Æt çc tÊm ®øng råi b¾t
bul«ng chÆt vµo cét ®øng cña g¸. Nh− vËy çc b¶n ®øng buéc ph¶i khoan mét sè lç
t¹m, sau nµy sÏ bÞt l¹i b»ng bul«ng hoÆc ®inh t¸n. §Ó cã thÓ Ðp chÆt b¶n ®øng víi cét
®øng cña gi¸ g¸ l¾p, tr−íc khi hµn, bè trÝ mét kÝch h¬i ch¹y däc trong lßng hép ®Ó Ðp
chÆt b¶n ®øng råi hµn ®Ýnh b¶n ®øng víi b¶n ngang, ®ång thêi xiÕt chÆt bul«ng ®Ó
gi¶m biÕn d¹ng khi hµn gãc.
Sau khi g¸ l¾p xong b¶n ®¸y vµ hai b¶n ®øng, ®−a m¸y hµn tù ®éng ®Ó hµn hai
mèi hµn d−íi. Khi ®ã, tiÕt diÖn h×nh hép kh«ng cÇn ®Æt nghiªng mµ vÉn ®Æt n»m, que
hµn sÏ bè trÝ nghiªng h−íng vµo gãc cÇn hµn. Khi que hµn nghiªng, mñ hµn cã
khuynh h−íng ch¶y lan trªn b¶n ®¸y ®Æt ngang lµm gi¶m chiÒu cao mèi hµn ®øng vµ
t¨ng chiÒu réng mèi hµn ngang. V× vËy khi hµn cÇn ®iÒu chØnh sao cho mñ hµn Ýt bÞ
ch¶y lan vµ khèng chÕ chiÒu réng mèi hµn ngang kh«ng qu¸ 4 - 6mm.
V× b¶n ®¸y ®Æt ngang vµ dïng que hµn nghiªng nªn mét lóc cã thÓ bè trÝ hµn c¶
hai ®−êng. Nh− vËy, ph¶i dïng lo¹i m¸y hµn cã hai que. M¸y hµn hai que trªn c¨n
b¶n còng gièng nh− m¸y hµn mét que lo¹i TC-17, chØ cÇn bè trÝ hai thïng bét phñ vµ
hai cuén d©y que hµn. Nh− vËy, lo¹i m¸y hµn nµy chØ kh¸c nhau vÒ sè l−îng que hµn
vµ çch ®Æt b¸nh xe di chuyÓn
H×nh 13.24: ChÕ t¹o tiÕt diÖn hép

I. §Æt b¶n ®¸y vµ çc b¶n ®øng vµo gi¸ g¸ l¾p II. Hµn mèi hµn trong
III. L¾p b¶n ®¸y IV. Hµn mèi hµn ngoµi
1. Gi¸ g¸ l¾p 2. Xe chë kÝch 3. KÝch Ðp khÝ
4. Thïng chøa chÊt phñ 5. D©y dÉn
6. M¸y hµn hai que hµn trong 7. M¸y hµn hai que hµn ngoµi.
Tho¹t ®Çu hµn çc mèi hµn gãc bªn trong b»ng m¸y hµn hai que, sau ®ã l¾p ®Æt
vµ hµn ®Ýnh b¶n ngang bªn trªn, tiÕp theo th¸o thanh khái gi¸ g¸ l¾p, quay ®Çu hµn
nèi hai mèi hµn gãc bªn trong. Çc mèi hµn ngoµi còng cã thÓ dïng lo¹i m¸y tù
®éng hai que theo tuÇn tù hµn b¶n trªn råi b¶n d−íi. Nh− vËy yªu cÇu ph¶i lËt thanh
2 lÇn.
Qu¸ tr×nh hµn, çc thanh tiÕt diÖn h×nh hép th−êng phøc t¹p vµ tèn nhiÒu c«ng,
chñ yÕu lµ do ph¶i hµn çc liªn kÕt bªn trong hép. §ã lµ ®iÒu khi thiÕt kÕ cÇn ph¶i
quan t©m söa ®æi, t¹o thuËn lîi cho viÖc chÕ t¹o. VÝ dô cã thÓ thiÕt kÕ tiÕt diÖn hoµn
toµn kÝn, tr−êng hîp nµy chØ cÇn hµn bèn ®−êng hµn bªn ngoµi. VÊn ®Ò chèng gØ bªn
trong ®−îc ®¶m b¶o b»ng çch t¹o ®ñ ®é kÝn ®Ó khÝ Èm vµ h¬i ®éc kh«ng vµo ®−îc.
§Ó t¹o ®é kÝn th× ë çc ®Çu thanh, ®Æt çc b¶n n¾p ®Ëy vµ hµn bÞt kÝn l¹i.
Ngoµi ra, m¸y hµn tù ®éng hai que cßn dïng ®Ó hµn çc s−ên t¨ng c−êng dÝnh
vµo t−êng ®øng cña dÇm hép. Khi ®ã m¸y hµn tù ®éng di chuyÓn theo ph−¬ng ph¸p
ngang víi biªn dÇm. Còng theo nguyªn t¾c t−¬ng tù, ng−êi ta tiÕn hµnh lµm çc s−ên
®øng vµ ngang khi chÕ t¹o b¶n mÆt cÇu cã s−ên.
Hµn b¸n tù ®éng: Khi hµn çc ®−êng hµn ng¾n hoÆc cong, ng−êi ta dïng m¸y
hµn b¸n tù ®éng. M¸y hµn b¸n tù ®éng kh¸c m¸y hµn tù ®éng ë chç khi lµm viÖc,
que hµn kh«ng ph¶i do m¸y mµ do ng−êi ®iÒu khiÓn.
§Ó vËt cÇm tay kh«ng qu¸ nÆng, m¸y cÊp que hµn ®Æt cè ®Þnh ë mét vÞ trÝ, cßn
que hµn truyÒn ®Õn vÞ trÝ hµn b»ng mét èng cao su mÒm (h×nh 13.25). Khi ®ã ng−êi
thî chØ cÇn cÇm mét çn mang hép bét phñ.
ë èng dÉn que hµn cã mét c«ng t¾c cho phÐp thî hµn cã thÓ chØ bÊm nót ®Ó tù
®éng cung cÊp que hµn hay ng¾t nguån ®iÖn. Muèn vËy, que hµn bè trÝ t¹i chÝnh gi÷a
d©y, cßn d©y dÉn n»m bªn ngoµi líp çch ®iÖn bao bäc d©y que hµn.
Hµn b¸n tù ®éng còng nh− hµn tù ®éng ®Òu cã nh−îc ®iÓm lµm kh«ng hµn ®−îc
çc mèi hµn khã. VÝ dô nh− khi hµn trªn mÆt ®øng hoÆc nghiªng th× mñ hµn th−êng
bÞ rít, trong çc tr−êng hîp nh− vËy, hµn b¸n tù ®éng th−êng ph¶i dïng líp bét phñ
®−îc nhiÔm tõ cao hoÆc hµn trong m«i tr−êng h¬i cacbonic.
H×nh 13.25: M¸y hµn b¸n tù ®éng vµ cÊu t¹o èng dÉn que hµn
1. M¸y cÊp d©y que hµn 2. D©y dÉn que hµn 3. Hép chøa bét phñ
4. Tay cÇm 5. Vá çch ®iÖn 6. D©y dÉn ®iÖn
7. Que hµn 8. D©y dÉn ®iÖn.
Bét phñ nhiÔm tõ lµ bét phñ cã trén bét s¾t. Khi cã dßng ®iÖn lín qua que hµn,
líp phñ cïng que hµn nãng ch¶y vµ phun vµo mèi hµn. Líp phñ lo¹i nµy ch¼ng
nh÷ng cã thÓ kh«ng cho mñ hµn t¸c dông víi «xy vµ «z«n trong kh«ng khÝ mµ cßn
hîp kim ho¸ thÐp ë mèi hµn. Khi hµn trong m«i tr−êng khÝ cacbonic th× kh«ng cÇn
líp phñ n÷a v× mñ hµn ®\ ®−îc m«i tr−êng cacbonic b¶o vÖ. H¬i cacbonic ®−îc ch÷a
trong b×nh qua d©y dÉn ®Õn vÞ trÝ tay cÇm. §Ó ®¶m b¶o khÝ b¶o vÖ ®−îc mèi hµn tèt,
vßi phun khÝ ph¶i bè trÝ çch mÆt mèi hµn kho¶ng 1,5 - 2,5cm.
Hµn tay chØ dïng ®Ó hµn çc mèi hµn ®Ýnh, çc mèi hµn ng¾n t¹i çc vÞ trÝ mµ
m¸y hµn tù ®éng vµ b¸n tù ®éng kh«ng thÓ thùc hiÖn ®−îc. Khi hµn tay, ph¶i dïng
que hµn ®Æc biÖt ®−îc phñ mét líp thuèc hµn dµy bªn ngoµi ®Ó ®¶m b¶o æn ®Þnh
ngän löa khi hµn, ®ång thêi líp phñ khi hµn còng bÞ nãng ch¶y bao phñ kh«ng cho
mñ hµn tiÕp xóc víi m«i tr−êng bªn ngoµi vµ t¸c dông ñ cho mèi hµn nguéi l¹nh tõ
tõ.
ChÕ ®é hµn tay kh¸c h¼n víi hµn tù ®éng vµ b¸n tù ®éng ë chç hµn tay cÇn
c−êng ®é dßng ®iÖn nhá h¬n nhiÒu (kho¶ng 250 - 300A). C−êng ®é nhá sÏ cho nhiÖt
l−îng nhá vµ khèi l−îng mñ hµn Ýt. §é thÊm s©u vµ kÝch th−íc mèi hµn nhá. V× vËy,
hµn tay chØ dïng vµo mét sè tr−êng hîp khi que hµn kh«ng nh÷ng cÇn di chuyÓn däc
mµ cßn ph¶i di chuyÓn ngang.
ChÕ ®é nhiÖt trong qu¸ tr×nh hµn ®Æc biÖt ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng mèi hµn.
Qu¸ tr×nh hµn bao gåm viÖc nung nãng thÐp vµ sau ®ã lµ qu¸ tr×nh nguéi l¹nh.
Tèc ®é nguéi cµng nhanh nÕu l−îng nhiÖt khi hµn nhá, chiÒu dµy thÐp hµn lín vµ
nhiÖt ®é ban ®Çu cña thÐp thÊp. Tèc ®é nguéi nhanh ®Æc biÖt ¶nh h−ëng kh«ng tèt
®Õn çc lo¹i hîp kim thÐp, v× nã x¶y ra hiÖn t−îng t«i giµ lµm thay ®æi chÊt l−îng
thÐp theo chiÒu h−íng xÊu. Do ®ã khi hµn, tuy lo¹i thÐp vµ tuú chiÒu dµy, cÇn h¹n
chÕ nhiÖt ®é ban ®Çu cña thÐp theo b¶ng sau ®©y:
NhiÖt ®é tèi thiÓu ban ®Çu cña thÐp hµn (0C)
ChiÒu dµy Hµn b¸n tù ®éng vµ hµn tay

tÊm thÐp (mm) Hµn tù
ThÐp hîp kim ®éng
ThÐp than
thÊp
D−íi 16 -30 -20 -30
17 - 30 -20 0 -20
31 - 40 -10 +5 -20
Trªn 40 0 +10 -20
Khi hµn tay vµ hµn b¸n tù ®éng, nÕu nhiÖt ®é ban ®Çu cña thÐp nhá h¬n çc trÞ
sè trong b¶ng th× ng−êi ta ®èt nãng côc bé t¹i vÞ trÝ mèi hµn kho¶ng tõ 100 - 1500C.
Khi hµn tù ®éng th× cã thÓ gi¶m tèc ®é hµn ch¼ng nh÷ng b»ng çch ®èt nãng b¶n
thÐp mµ cßn cã thÓ ®iÒu chØnh chÕ ®é hµn cã l−îng nhiÖt cao.
Sau khi hµn xong, cÇn kiÓm tra chÊt l−îng mèi hµn nh»m x¸c minh chÊt l−îng
vµ x¸c ®Þnh çc khuyÕt tËt. Çc khuyÕt tËt khi hµn cã thÓ lµ çc vÕt nøt bªn ngoµi
hoÆc bªn trong cã thÓ cã bät, cã xØ, hµn kh«ng thÊy ë çc mèi hµn ®èi ®Çu, mèi hµn
gãc (mµ theo thiÕt kÕ cÇn hµn ®ñ thÊu). Ngoµi ra thÐp chÝnh cßn cã thÓ bÞ th−¬ng tËt
do qu¸ tr×nh hµn g©y nªn.
Nøt lµ hiÖn t−îng nghiªm träng nhÊt, g©y øng suÊt tËp trung lín lµm cho mèi
hµn kh«ng thÓ lµm viÖc an toµn khi chÞu t¶i träng. V× vËy hiÖn t−îng nøt khong thÓ
bá qua ®−îc. Khi ph¸t hiÖn vÕt nøt (cã thÓ b»ng m¸y th−êng hay m¸y do siªu ©m) th×
ph¶i c¾t bá chç nøt b»ng ngän löa «xy - axªtilen, sau ®ã l¹i hµn l¹i. Çc mèi hµn
kh«ng thÊu, kh«ng ®ñ ®é chÞu lùc còng lµm theo biÖn ph¸p trªn (h×nh 13.26).
H×nh 13.26: Çc khuyÕt tËt mèi hµn
1. Hµn kh«ng thÊu ë mèi hµn nèi
2. VÕt nøt ngoµi 3. ThÐp bÞ
th−¬ng
4. §ãng xØ 5. Bét bªn trong
6. Bät ngoµi 7. Nøt trong
8. Hµn kh«ng thÊu mèi hµn gãc
Víi çc khuyÕt tËt kh¸c, nÕu sè l−îng vµ kÝch th−íc khuyÕt tËt kh«ng v−ît qu¸
çc trÞ sè qui ®Þnh th× cã thÓ bá qua, ng−îc l¹i còng cÇn ®−îc xö lý nh− trªn.
Víi çc khuyÕt tËt n»m trong mèi hµn cÇn cã çc m¸y kiÓm tra ®Æc biÖt.
Çc m¸y ph¸t hiÖn khuyÕt tËt cña mèi hµn cã thÓ lµ m¸y chôp b»ng tia
r¬nghen, tia gamma hoÆc m¸y dß siªu ©m.
§Ó ph¸t hiÖn çc khuyÕt tËt cña thÐp cã chiÒu dµy d−íi 100mm th× cã thÓ dïng
m¸y chôp b»ng tia r¬nghen (vÝ dô m¸y RYπ-400-5-L cña Liªn X« cò).
H×nh 13.27: S¬ ®å chiÕu tia r¬nghen

1. §Ìn chiÕu r¬nghen 2. Hép 3. Phim ¶nh 4. Mµn ¶nh
§Ìn chiÕu tia r¬nghen ®−îc ®Æt çch mèi nèi sao cho çc tia chiÕu vu«ng gãc
víi mÆt tÊm thÐp, d−íi tÊm thÐp ®Æt mét hép kÝn, trong hép cã ®Æt phim ¶nh r¬nghen
(3) vµ hai mµn ¶nh (4). Sau khi chiÕu tia r¬nghen, ng−êi ta th¸o phim ra ®em tr¸ng ë
d¹ng ©m b¶n. Trªn ¶nh ©m b¶n cña mèi hµn, ta sÏ thÊy cã vÖt mµu sÉm nh¹t kh¸c
nhau. Çc tia ®i qua çc khuyÕt tËt bÞ tiªu hao Ýt h¬n so víi çc tia ®i qua thÐp ®Æc vµ
t¸c dông lªn phim m¹nh h¬n. Khi cÇn ph¸t hiÖn çc lç hæng hoÆc cã çc khuyÕt tËt ë
nhiÒu vÞ trÝ kh¸c nhau, ë mÐp cña çc mèi hµn h×nh tam gi¸c th× ta cã thÓ di chuyÓn
®Ìn chiÕu sang çc vÞ trÝ II vµ III. Khi ®ã çc khuyÕt tËt ë mÐp ®−êng hµn tam gi¸c
hiÖn trªn phim ¶nh b»ng nh÷ng vÖt sÉm mµu. Khi ph¸t hiÖn khuyÕt tËt cña çc mèi
hµn gãc th× ®Ìn chiÕu ®Æt sao cho gãc gi÷a tia chÝnh lµm víi mÆt ph¼ng cña t−êng
®øng kho¶ng 10 - 150. Khi ®ã cã thÓ ph¸t hiÖn ®−îc mèi hµn kh«ng thÊu ë mÐp cña
t−êng ®øng. Tuy nhiªn khi ph¸t hiÖn mèi hµn gãc, çc tia chiÕu ph¶i ®i qua nhiÒu
chiÒu dµy tÊm thÐp kh¸c nhau, nªn chôp mèi hµn gãc kh«ng thuËn lîi b»ng chôp çc
mèi hµn nèi.
Trªn nguyªn t¾c chôp b»ng tia gamma còng gièng nh− tia r¬nghen, nh−ng m¸y
mãc nhá gän vµ ®¬n gi¶n h¬n nhiÒu.
H×nh 28 H×nh 29
Do tia gamma cã h¹i ®èi víi c¬ thÓ ng−êi nªn çc chÊt phãng x¹ ph¶i ®ùng
trong çc hép kÝn ®Æc biÖt (h×nh 13.28). ë gi÷a hép b¶o vÖ cã mét bãng ®Ìn trong
®ùng chÊt phãng x¹, vá 1 vµ nót 2 cña hép ®Òu lµm b»ng gang, phÝa trong b×nh cña
vá vµ nót ®Òu cã lãt ch× 3.
Nguyªn t¾c vµ kü thuËt chôp tia gamma còng gièng tia r¬nghen nh−ng so víi
tia r¬nghen chôp b»ng tia gamma cã çc −u ®iÓm sau:
- M¸y phãng x¹ cã thÓ chôp nh÷ng vÞ trÝ mµ m¸y chôp tia r¬nghen cã
kÝch th−íc lín kh«ng thÓ chôp ®−îc.
- M¸y phãng x¹ thuËn tiÖn cho viÖc chuyÓn ®Õn ®o mèi hµn t¹i çc c«ng
tr−êng.
Nh−îc ®iÓm cña m¸y chôp tia gamma lµ cã ®é nh¹y kÐm khi ph¸t hiÖn çc
khuyÕt tËt trong çc mèi hµn cã chiÒu dµy nhá h¬n 50mm. Ngoµi ra ng−êi dïng m¸y
dÔ bÞ nhiÔm phãng x¹. V× vËy, khi dïng ph¶i tuyÖt ®èi tu©n theo çc nguyªn t¾c an
toµn.
Ph−¬ng ph¸p dïng siªu ©m dùa trªn nguyªn t¾c ph¶n x¹ sãng siªu ©m ë mÆt
ng¨n çch gi÷a çc m«i tr−êng cã ®é truyÒn ©m kh¸c nhau. Dïng siªu ©m cã thÓ ph¸t
hiÖn çc vÕt nøt, sù ph©n líp, hiÖn t−îng rç, hµn kh«ng thÊu, cã xØ, cã bät.
M¸y ph¸t siªu ©m nghiªng mét gãc kho¶ng 45 - 700 so víi mÆt b¶n thÐp vµ
ph¶n chiÕu l¹i víi gãc ®óng b»ng gãc tíi. NÕu gÆp çc khuyÕt tËt th× çc tia siªu ©m
còng ph¶n chiÕu l¹i nh− vËy, nh−ng khi ®ã ph−¬ng vµ chiÒu dµi ®−êng ®i thay ®æi
lµm x¶y ra sù nhiÔu cña çc sãng ©m vµ ®−îc thÓ hiÖn trªn dao ®éng kÕ. VÝ dô nÕu
mèi hµn kh«ng cã khuyÕt tËt (mèi hµn ®Æc thÊu) th× kho¶ng çch gi÷a çc ®inh cña
sãng ©m thÓ hiÖn trªn dao ®éng kÕ t−¬ng ®èi ®Òu (®Ønh a vµ c h×nh 13.30), nÕu gÆp
khuyÕt tËt ®−êng ph¶n chiÕu sÏ ng¾n h¬n (®Ønh b h×nh 13.30). Kho¶ng çch gi÷a a vµ
b cho phÐp ta x¸c ®Þnh khuyÕt tËt n»m ë ®é s©u bao nhiªu, nh− vËy c¨n cø vµo tÝn
hiÖu trªn dao ®éng kÕ, ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc ®Æc ®iÓm vµ kÝch th−íc cña khuyÕt
tËt. M¸y dß siªu ©m cã thÓ kiÓm tra çc mèi hµn nèi còng nh− hµn gãc.
H×nh 13.30
M¸y dß siªu ©m kiÓm tra rÊt thuËn tiÖn vµ ph¸t hiÖn khuyÕt tËt nhanh, nh−ng ®é
chÝnh x¸c, x¸c ®Þnh lo¹i khuyÕt tËt vµ kÝch th−íc khuyÕt tËt l¹i kÐm h¬n so víi
ph−¬ng ph¸p chôp. V× vËy th−êng ph¶i dïng c¶ hai ph−¬ng ph¸p, ph−¬ng ph¸p chôp
th−êng ®−îc dïng ®Ó chÝnh x¸c ho¸ hoÆc kiÓm tra kÕt qu¶ cña m¸y dß b»ng tia siªu
©m.
ChÊt l−îng mèi hµn chñ yÕu phô thuéc vµo chÕ ®é hµn (c−êng ®é, ®iÖn thÕ vµ
tèc ®é hµn) vµ vËt liÖu hµn (d©y dÉn, que han vµ bét phñ). §Þnh chÕ ®é hµn cÇn c¨n
có vµo lo¹i liªn kÕt, nhiÖt ®é ban ®Çu cña thÐp, chiÒu dµy cña tÊm thÐp. Khi kh«ng cã
qui tr×nh qui ®Þnh vµ chÕ ®é hµn th× chän theo kinh nghiÖm, dùa ®Æc ®iÓm liªn kÕt,
chiÒu dµy b¶n vµ ®é lín cña mèi hµn.
13.6 øng suÊt vµ biÕn d¹ng khi hµn thÐp
Qu¸ tr×nh hµn th−êng g©y néi øng suÊt trong kÕt cÊu vµ lµm thay ®æi h×nh d¹ng
ban ®Çu cña s¶n phÈm. N¾m ®−îc qui luËt nµy, ta cã thÓ thiÕt kÕ qu¸ tr×nh c«ng
nghÖ, hµn thÝch hîp ®¶m b¶o cho øng suÊt vµ biÕn d¹ng khi hµn lµ nhá nhÊt.
Ta h\y xem xÐt hiÖn t−îng xuÊt hiÖn øng suÊt hµn trªn h×nh 13.31a. HiÖn t−îng
nµy gièng nh− ®èt nãng ch¶y mét b¨ng dµi ë gi÷a tÊm thÐp liÒn, khi nung nãng c¶
d¶i thÐp bÞ d\n dµi råi ch¶y láng, sau khi hµn thÐp nguéi l¹nh vµ trë l¹i tr¹ng th¸i ®µn
håi. V× vËy sù co ng¾n d¶i gi÷a l¹i bÞ çc d¶i biªn cã nhiÖt ®é thÊp h¬n c¶n trë. KÕt
qu¶ lµ ë b¨ng gi÷a t¹i vÞ trÝ mèi hµn, xuÊt hiÖn øng suÊt kÐo, cßn çc thí mÐp l¹i bÞ
nÐn.
Trªn toµn tiÕt diÖn, biÓu ®å øng suÊt sÏ tù c©n b»ng. Theo çc sè liÖu ®o ®¹c
thùc nghiÖm th× ®iÓm cao nhÊt cña øng suÊt t¹i mèi hµn ®¹t tíi giíi h¹n ch¶y.
Khi t¸c dông lùc kÐo, toµn thanh bÞ d\n dµi vµ biÕn d¹ng sÏ ph©n bè ®Òu trªn
toµn tiÕt diÖn. V× øng suÊt cña b¨ng gi÷a ®\ tíi giíi h¹n ch¶y nªn trong qu¸ tr×nh
chÞu lùc sÏ kh«ng t¨ng thªm n÷a. ë çc thí ngoµi, lóc ®Çu øng suÊt nÐn bÞ gi¶m dÇn,
sau ®ã sÏ chuyÓn sang øng suÊt kÐo vµ t¨ng dÇn ®Õn giíi h¹n ch¶y, khi ®ã øng suÊt
ch¶y sÏ ph©n bè ®Òu trªn toµn tiÕt diÖn.
Khi øng suÊt trong thanh ®¹t tíi giíi h¹n ch¶y th× còng øng víi t¶i träng giíi
h¹n cña thanh. Tr¹ng th¸i ch¶y dÎo l¹i hoµn toµn kh«ng phô thuéc vµo tr¹ng th¸i øng
suÊt ban ®Çu, nh− vËy th× cã thÓ kÕt luËn r»ng ®é bÒn cña thanh hoµn toµn kh«ng phô
thuéc vµo øng suÊt ban ®Çu do hµn g©y ra. §iÒu nµy ®\ ®−îc thùc nghiÖm chøng
minh. Tuy nhiªn, tr¹ng th¸i néi øng suÊt lµm gi¶m miÒn ch¶y dÎo, lµm thÐp chãng bÞ
giµ, tøc lµ cã tÝnh n¨ng c¬ häc tåi h¬n. §èi víi cÇu thÐp lµ c«ng tr×nh lµm viÖc ë
nhiÖt ®é thay ®æi, khi nãng khi l¹nh, l¹i chÞu t¶i träng trïng lÆp nªn rÊt cÇn thÐp cã
tÝnh dÎo cao, v× vËy viÖc h¹n chÕ øng suÊt do hµn cã ý nghÜa rÊt quan träng.
H×nh 13.31: øng suÊt trong thanh do hµn.
Còng cã thÓ lËp biÓu ®å øng suÊt do hµn trong thanh thÐp ch÷ H vµ I. Ph−¬ng
ph¸p gi¶m øng suÊt hµn cã hiÖu qu¶ h¬n c¶ lµ nung nãng ®Òu thay thÐp khi hµn ®Ó
lµm gi¶m hiÖu sè nhiÖt ®é gi÷a mèi hµn vµ thÐp. Tuy nhiªn, ®èi víi kÕt cÊu cÇu, do
diÖn tÝch tÊm thÐp lín nªn biÖn ph¸p nµy kh«ng thÓ thùc hiÖn ®−îc. Khi chÕ t¹o kÕt
cÊu cÇu th× chñ yÕu nghiªn cøu chÕ ®é vµ tr×nh tù hµn sao cho çc lo¹i øng suÊt cã
thÓ triÖt tiªu nhau, ®Ó øng suÊt d− trong thanh do hµn nhá nhÊt.
VÝ dô khi chÕ t¹o dÇm thÐp I hµn th× qui tr×nh chÕ t¹o tèt nhÊt lµ hµn nèi tÊt c¶
çc tÊm thÐp ®Ó t¹o thµnh mét tÊm t−êng ®øng hoµn chØnh sau ®ã míi hµn çc mèi
hµn gãc ®Ó liªn kÕt t−êng ®øng víi çc b¶n biªn.
Cßn mèi hµn do biÕn d¹ng bÞ co ngãt trong qu¸ tr×nh nguéi l¹nh t¹o nªn lùc kÐo
c¨ng mét thí, g©y m«men uèn víi trôc trung hoµ cña mçi tÊm, hoÆc víi tõng bé
phËn. §iÒu chØnh cong vªnh do biÕn d¹ng khi hµn còng t−¬ng tù nh− khi ®iÒu chØnh
cong vªnh b»ng nhiÖt ®é (h×nh 13.32).
Tuú theo h×nh d¹ng cong vªnh, ta ph©n ra cong vªnh toµn bé (nã tiªu biÓu cho
sù sai lÖch toµn thanh, vÝ dô biÕn d¹ng do thanh chÞu uèn theo mét hay hai mÆt
ph¼ng, thanh cã thÓ biÕn d¹ng xo¾n vá ®ç) vµ cong vªnh côc bé trong ®ã chØ gåm sai
lÖch kÝch th−íc tiÕt diÖn ngang.
NÕu ¸p dông chÕ ®é hµn cã hµm l−îng nhiÖt lín, hoÆc kÝch th−íc mèi hµn lín
th× cµng t¨ng ®é biÕn d¹ng do co ngãt mèi hµn. NÕu dïng m¸y hµn tù ®éng hai que
th× cã thÓ gi¶m ®−îc biÕn d¹ng do tiÕn hµnh hµn ®èi xøng.
Nh−îc ®iÓm c¨n b¶n ña biÕn d¹ng do hµn lµ lµm sai lÖch h×nh d¹ng g©y phiÒn
phøc trong khi l¾p r¸p çc thanh vµ ®Æc biÖt khi liªn kÕt thanh víi b¶n nót. V× vËy
qui tr×nh chÕ t¹o yªu cÇu ph¶i ®¶m b¶o chÝnh x¸c, çc sai sè ph¶i n»m trong ph¹m vi
cña qui tr×nh.
H×nh 13.32: Çc biÕn d¹ng do hµn
I. Thanh th¼ng bÞ uèn II. BÞ xo¾n vá ®ç III. B¶n cã s−ên bÞ uèn ph¼ng
IV. BiÕn d¹ng ®−êng bao cña tiÕt diÖn H V. B¶n çnh bÞ cong h×nh nÊm
VI. B¶n biªn kh«ng song song VII. T−êng ®øng bÞ ph×nh
VIII. TiÕt diÖn h×nh hép biÕn d¹ng theo h×nh thoi.
HiÖn nay cã hai ph−¬ng ph¸p khèng chÕ biÕn d¹ng hµn. Ph−¬ng ph¸p thø nhÊt
dùa trªn c¬ së t¹o biÕn d¹ng tr−íc khi ®em hµn cøng. Khi t¹o biÕn d¹ng tr−íc, cÇn
l−u ý chän trÞ sè biÕn d¹ng sao cho sau khi hµn xong, thanh sÏ ë vÞ trÝ gÇn nh− mong
muèn. VÝ dô ®Ó tr¸nh biÕn d¹ng cña çnh dÇm I hµn, ta cã thÓ t¹o ®é vâng ng−îc cña
çnh theo s¬ ®å trªn h×nh 13.33.
H×nh 13.33: T¹o ®é vâng ng−îc tr−íc khi hµn

Çc thiÕt bÞ t¹o ®é vâng ng−îc th−êng ®−îc chÕ t¹o vµ thiÕt kÕ ngay trong qu¸
tr×nh chÕ t¹o vµ thiÕt kÕ khu«n g¸ l¾p. NÕu kh«ng cã ®iÒu kiÖn t¹o ®é vâng ng−îc
tr−íc khi hµn th× cÇn nghiªn cøu çc biÖn ph¸p uèn n¾n cho phï hîp víi yªu cÇu.
Çc ph−¬ng ph¸p uèn n¾n trong nhµ m¸y cã thÓ dïng c¬ häc, nhiÖt hoÆc nhiÖt c¬.
Ph−¬ng ph¸p uèn n¾n b»ng c¬ häc thùc chÊt lµ t¸c dông mét ngo¹i lùc cÇn thiÕt
t¹o cho thÐp lµm viÖc ®Õn giai ®o¹n ch¶y, ®ñ g©y nªn biÕn d¹ng ng−îc chiÒu víi biÕn
d¹ng do hµn. Trªn nguyªn t¾c, viÖc uèn n¾n çc cong vªnh b»ng ph−¬ng ph¸p c¬ häc
còng gièng nh− khi uèn n¾n çc lo¹i thÐp c¬ b¶n, tøc lµ dïng kÝch cïng víi çc thiÕt
bÞ g¸ l¾p cho thÝch hîp víi tõng tiÕt diÖn. VÝ dô ®Ó kh¾c phôc ®é cong vªnh cña b¶n
çnh tiÕt diÖn ch÷ I hoÆc H ta cã thÓ dïng mét thiÕt bÞ uèn n¾n cho phÐp di chuyÓn
liªn tôc däc theo chiÒu dµi thanh (h×nh 13.34).
H×nh 13.34: S¬ ®å n¾n thÐp
a/ N¾n c¬ häc b/ N¾n b»ng nhiÖt
1. Çc ®iÓm kÝch 2. Con l¨n di ®éng
Uèn n¾n b»ng nhiÖt còng dùa trªn nhiÖt ®é cña ngän löa «xy axªtilen gièng
nh− uèn n¾n thÐp c¬ b¶n.
Ph−¬ng ph¸p n¾n b»ng nhiÖt c¬ chØ dïng khi thanh cã ®é cøng lín (nÕu dïng
nhiÖt th× kh«ng ®ñ ®iÒu chØnh hoÆc rÊt l©u c«ng). Sau khi ®\ nung cho thÐp mÒm ra
råi míi dïng kÝch c¬ häc, nh− vËy sÏ dÔ dµng ®iÒu chØnh ®−îc biÕn d¹ng theo yªu
cÇu.
13.7 T¸n ®inh liªn kÕt çc thanh trong nhµ m¸y
Khi chÕ t¹o çc thanh, çc bé phËn b»ng ®inh t¸n th× ®inh ph¶i ®−îc t¸n ë tr¹ng
th¸i nãng. Th«ng th−êng, ®èi víi c«ng tr×nh cÇu, çc ®inh t¸n ®−îc chÕ t¹o b»ng thÐp
trßn mµ mét ®Çu ®\ gia c«ng s½n mò ®inh cã d¹ng nöa mò cÇu (h×nh 13.35).
H×nh 35: CÊu t¹o ®inh t¸n

Mò ®inh chÕ t¹o s½n gäi lµ mò chÕt, cßn mò thø hai sÏ h×nh thµnh trong qu¸
tr×nh t¸n chiÒu dµi cña th©n ®inh h×nh trô ®ñ ®Ó t¹o mò nöa h×nh cÇu x¸c ®Þnh gÇn
®óng b»ng c«ng thøc:
1,12.h + 1,4.d
Víi: h - chiÒu dµy cña b¶n thÐp cÇn t¸n
d - ®−êng kÝnh th©n ®inh
§−êng kÝnh ®inh th−êng nhá h¬n ®−êng kÝnh lç 1mm víi sai sè +0,4 vµ -
0,3mm, ®Ó cã thÓ ®ót lät lç ®inh nung nãng vµo lç. Lç ®inh cã dung sai +0,5 vµ -
0,2mm. Trong qu¸ tr×nh t¸n nãng, d−íi t¸c dông cña lùc nÐn xung kÝch ®inh t¸n bÞ
chïn l¹i, t¨ng ®−êng kÝnh vµ Ðp chÆt vµo lç khoan. Khi nguéi, ®inh co ng¾n l¹i t¹o
thªm lùc Ðp gi÷a çc tÊm thÐp b¶n.
Khi chiÒu dµy cña çc b¶n thÐp cÇn t¸n dµy h¬n 3,5 lÇn ®−êng kÝnh vµ nÕu t¸n
b»ng bóa tay th× rÊt khã Ðp ®Çy lç ®inh. §Ó kh¾c phôc hiÖn t−îng nµy, ng−êi ta
th−êng lµm mò ®inh chÕt cã kÝch th−íc lín h¬n mét chót vµ lµm ®inh cã d¹ng h×nh
c«n. Khi t¸n, l−îng thÐp thõa ë mò chÕt sÏ ®−îc Ðp vµo lç nhÐt ®Çy khe hë gi÷a lç vµ
th©n ®inh.
Trong nhµ m¸y, th−êng dïng m¸y Ðp ®inh t¸n (h×nh 13.36). M¸y t¸n Ðp gåm
hai bé phËn: bé phËn cè ®Þnh ®Ó ®ì mò ®inh chÕt vµ phÇn di ®éng ®Ó Ðp t¹o mò. Bé
phËn nµy di ®éng theo h−íng lªn xuèng ®−îc lµ nhê g¾n vµo mét tay quay nèi víi
mét m¸y Ðp khÝ. ë phÇn cè ®Þnh còng nh− di ®ång ®Òu l¾p mét khu«n Ðp mò cã thÓ
dÔ dµng th¸o l¾p ®Ó thay ®æi tïy theo kÝch th−íc cña mò vµ ®−êng kÝnh ®inh.
¸p lùc Ðp lªn ®inh kho¶ng 500 - 800KN. §èi víi thÐp than, ®Ó sau khi t¸n Ðp,
thÐp cña ®inh vÉn kh«ng bÞ thay ®æi vÒ kÕt cÊu còng nh− vÒ tÝnh chÊt c¬ lý, c«ng t¸c
t¸n Ðp ph¶i kÕt thóc khi nhiÖt ®é vµo kho¶ng 500 - 6000C. Nh− vËy, khi Ðp dËp b»ng
m¸y th× nhiÖt ®é n−íng ®inh ph¶i vµo kho¶ng 650 - 7000C (®inh cã mµu ®á). §èi víi
®inh lµm b»ng thÐp hîp kim thÊp, nhiÖt ®é n−íng ®inh t¨ng thªm kho¶ng 100 -
1100C.
Khi t¸n b»ng m¸y Ðp, bµn ®ì cè ®Þnh th−êng ®Æt ë trªn, bµn di ®éng ë d−íi.
Nh− vËy sÏ thuËn lîi cho c«ng t¸c ®ót ®inh vµ do ®ã n©ng cao n¨ng suÊt t¸n Ðp.
S¬ ®å bè trÝ Ðp cã thÓ tham kh¶o trªn h×nh 13.36. M¸y t¸n Ðp ®−îc treo lªn mét
cÇn cÈu c«ngson, cÇn cÈu cã thÓ di chuyÓn däc theo ph©n x−ëng t¸n. Thanh cÇn t¸n
®Æt trªn gi¸. Sau khi t¸n xong mét hµng l¹i quay dÇm ®Ó t¸n çc hµng tiÕp theo.
H×nh 13.36: Çc thiÕt bÞ vµ s¬ ®å m¸y t¸n Ðp ®inh t¸n trong nhµ m¸y
a/ M¸y t¸n Ðp b/ S¬ ®å Ðp ®inh c/ Khu«n mò ®inh
d/ Ph−¬ng ph¸p Ðp dËp ®inh t¸n ë b¶n biªn cña dÇm I cã chiÒu cao lín
1. CÇn cÈu hÉng 2. B¶n ®Öm t¹m.
M¸y Ðp dËp ®inh dïng thuËn tiÖn nhÊt cho çc thanh cã tiÕt diÖn ngang h×nh
ch÷ T, ch÷ I hoÆc ch÷ H. Çc lo¹i tiÕt diÖn nµy th−êng phï hîp víi kÝch th−íc cña
çc m¸y t¸n th«ng th−êng: a = 1 - 2m, b = 0,6 - 0,7m (h×nh 13.36a). Tr−êng hîp çc
kÝch th−íc nµy kh«ng phï hîp th× ph¶i thay ®æi tr×nh tù t¸n ®inh.
VÝ dô khi dÇm ch÷ I cã chiÒu cao kh«ng thÝch hîp th× cã thÓ t¸n liªn kÕt thÐp
gãc víi b¶n biªn tr−íc, khe hë ®Ó liªn kÕt víi t−êng ®øng ®−îc ®Öm b»ng mét b¶n
®Öm. Sau khi ®\ chÕ t¹o xong b¶n biªn míi t¸n Ðp thÐp gãc biªn víi t−êng ®øng.
Khi chÕ t¹o çc tÊm cña tiÕt diÖn h×nh hép th× cÇn nghiªn cøu tr×nh tù cô thÓ ®Ó
tËn dông ®−îc m¸y t¸n Ðp. Cßn çc ®inh kh«ng thÓ dïng m¸y ®−îc th× dïng bóa t¸n
tay.
Bóa t¸n tay lµ mét chÊn ®éng vµ ®Ëp ch¹y b»ng h¬i Ðp cã sè nh¸t ®Ëp kho¶ng
1000 nh¸t/phót víi lùc xung kÝch cña bóa ®Æt vµo ®Çu ®inh bÞ n−íng chÝn, cßn ®Çu
kia ®−îc ®ì b»ng mét bµn ®ì, bµn ®ì ®−îc Ðp chÆt vµo mò chÕt cña ®inh. Khi t¸n tËp
b¶n dµy qu¸ 3,5 lÇn ®−êng kÝnh lç ®Ó ®Ò phßng ®inh kh«ng ®Çy lç cã thÓ dïng bµn
®ì xung kÝch. Bµn ®ì xung kÝch cã thÓ dïng bóa t¸n tay nÕu kh«ng gian cã thÓ cho
phÐp t¸n hai ®Çu. Nh−ng th−êng dïng bµn ®ì xung kÝch chuyªn dïng cã kÝch th−íc
ng¾n h¬n ®Ó cã thÓ ®ì t¹i vÞ trÝ hÑp.
Thêi gian t¸n bóa b»ng tay l©u h¬n so víi t¸n b»ng m¸y t¸n Ðp, v× vËy nhiÖt ®é
n−íng ®inh ph¶i vµo kho¶ng 1000 - 11000C. Khi ®ã ®inh cã mµu vµng da cam. NÕu
®inh ®èt nãng tíi nhiÖt ®é s¸ng tr¾ng (> 12000C) sÏ bÞ ch¸y ®en, th©n ®inh bÞ rç. Sau
khi nguéi. ®inh sÏ bÞ mÊt tÝnh dÎo. Ng−îc l¹i, nÕu n−íng ®inh kh«ng ®ñ chÝn, ®inh sÏ
kh«ng lÊp ®Çy lç.
KiÓm tra chÊt l−îng ®inh t¸n, chñ yÕu th−êng xem çc b¶n thÐp cã ®−îc Ðp
chÆt hay kh«ng, ®inh t¸n cã nhÐt ®Çy lç hay kh«ng. §Ó kiÓm tra ®é chÆt khÝt vµo çc
tÊm thÐp b¶n, cã thÓ dïng bóa nhÑ kho¶ng 0,4kg gâ nhÑ lªn mò ®inh, nÕu ®Çu ®èi
diÖn bÞ rung tøc lµ b¶n Ðp kh«ng chÆt, cÇn thay b»ng ®inh kh¸c. Çc khuyÕt tËt kh¸c
®−îc kiÓm tra b»ng m¾t. NÕu cã hiÖn t−îng nghi ngê, cã thÓ chÆt mét sè ®inh ®Ó
kiÓm tra møc ®é ®Çy lç. Çc khuyÕt tËt nghiªm träng cÇn ®−îc thay b»ng ®inh kh¸c.
H×nh 13.37: S¬ ®å t¸n tay

1. §−êng dÉn h¬i Ðp 2. Gi¸ ®ì 3. §Çu t¸n t¹o mò 4. Bóa t¸n tay
13.8 C«ng t¸c chuÈn bÞ lç cho çc mèi nèi l¾p r¸p ë c«ng tr−êng
Çc thanh, çc bé phËn sau khi chÕ t¹o trong nhµ m¸y ®−îc chuyÓn ®Ðn l¾p r¸p
t¹i c«ng tr−êng. NÕu çc mèi nèi l¾p r¸p t¹i c«ng tr−êng b»ng ®inh t¸n hoÆc bul«ng
c−êng ®é cao th× cÇn chuÈn bÞ tr−íc çc lç trªn thanh vµ trªn b¶n nót trong nhµ m¸y.
C«ng t¸c t¹o lç l¾p r¸p lµ mét viÖc phøc t¹p v× ph¶i ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c vÒ vÞ
trÝ cao. NÕu çc lç ®inh kh«ng trïng khÝt sÏ g©y khã kh¨n lín cho l¾p r¸p. Cßn nÕu
kho¶ng çch gi÷a çc chïm lç sai sÏ dÇn tíi sù sai lÖch h×nh d¸ng c«ng tr×nh, kh«ng
thÓ kh¾c phôc ®−îc ë c«ng tr−êng.
§Ó chuÈn bÞ liªn kÕt ë c«ng tr−êng th× th−êng cã hai biÖn ph¸p t¹o lç. Theo
ph−¬ng ph¸p thø nhÊt, c«ng t¸c khoan lç ®−îc tiÕn hµnh trªn c¬ së kÕt cÊu ®\ ®−îc
l¾p s½n. Cßn theo ph−¬ng ph¸p thø hai, çc lç ®−îc khoan theo çc b¶n g¸ l¾p s½n
(b¶n mÉu).
Khi g¸ l¾p tæng thÓ th−êng l¾p r¸p theo tõng mÆt ph¼ng cña c«ng tr×nh, ch¼ng
h¹n nÕu lµ cÇn giµn thÐp cã ®−êng xe ch¹y d−íi th× tuÇn tù l¾p r¸p tõng giµn mét,
phÇn xe ch¹y l¾p liÒn víi thanh biªn d−íi cña giµn, kÓ c¶ hai liªn kÕt ngang. Çc liªn
kÕt ngang bªn trªn l¾p víi thanh biªn trªn, çc thanh liªn kÕt cæng cÇu cïng l¾p víi
çc thanh xiªn ®Çu dÇm. Mçi hÖ liªn kÕt ngang l¾p víi çc thanh ®øng t−¬ng øng cña
giµn chñ. TÊt c¶ çc mÆt ph¼ng ®Òu ®−îc l¾p trªn mÆt b»ng.
Trong qu¸ tr×nh l¾p cÇn ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c vÒ çc kÝch th−íc h×nh häc (kÓ
c¶ ®é vâng ng−îc cÇn thiÕt) vµ vÞ trÝ thiÕt kÕ cña tõng thanh theo ®−êng trôc cña
thanh vµ tim nót.
Sau khi l¾p xong míi tiÕn hµnh khoan çc lç l¾p r¸p. VÞ trÝ t©m lç ®−îc x¸c
®Þnh tr−íc b»ng çch lÊy dÊu trùc tiÕp hoÆc qua çc b¶n mÉu chÕ t¹o s½n. Còng cã
thÓ s¬ bé t¹o lç cã ®−êng kÝnh nhá vµo çc chi tiÕt, çc b¶n nót. Khi khoan çc lç l¾p
r¸p th−êng ph¶i dïng khoan tay v× kh«ng thÓ bè trÝ ®−îc khoan m¸y.
V× khoan lç theo kÕt cÊu ®\ ®−îc t¹o h×nh nªn sau nµy khi l¾p thËt sÏ kh«ng
x¶y ra hiÖn t−îng kh«ng trïng lç vµ h×nh d¹ng cña c«ng tr×nh hoµn toµn ®óng nh−
h×nh d¹ng ®\ g¸ l¾p.
§Þnh vÞ trÝ t©m lç b»ng çch lÊy dÊu trùc tiÕp hoÆc qua b¶n g¸ ®Òu cã thÓ g©y
®é sai lÖch t©m lç so víi thiÕt kÕ. §é sai lÖch nµy mang tÝnh chÊt riªng biÖt cña tõng
b¶n nót, tõng liªn kÕt. V× vËy khi l¾p r¸p cÇn ®¶m b¶o ®óng vÞ trÝ çc thanh, çc b¶n
nót nh− khi l¾p ®Þnh vÞ ®Ó khoan lç, tøc lµ vÞ trÝ cña çc bé phËn kÕt cÊu trong tr−êng
hîp nµy kh«ng thÓ thay ®æi ®−îc, tuy r»ng chóng cã kÝch th−íc h×nh häc gièng nhau.
§iÒu nµy yªu cÇu ph¶i ®¸nh dÊu çc thanh çc bé phËn thËt chi tiÕt, thËt râ rµng. VÝ
dô khi chÕ t¹o kÕt cÊu nhÞp giµn thÐp th× cã thÓ ®¸nh dÊu çc thanh vµ çc nót theo
ký hiÖu sau. Çc nót ®−îc ®¸nh dÊu theo thø tù ch÷ vµ sè. VÝ dô thanh biªn trªn ký
hiÖu ch÷ T. Thanh biªn d−íi ký hiÖu ch÷ H (h×nh 13.38), çc giµn th−îng vµ h¹ l−u
còng ®¸nh dÊu theo ch÷ T vµ H. Nh− vËy cø mçi thanh ®−îc ký hiÖu b»ng hai nót
®Çu vµ cuèi (vÝ dô thanh biªn H1H2, thanh xiªn T1H2, thanh ®øng T2H2).
H×nh 13.38: §¸nh sè nót çc thanh.
Theo çch thø hai th× çc lç l¾p r¸p ®−îc khoan riªng theo tõng b¶n nót, tõng
thanh. Sau ®ã çc thanh ®−îc r¸p ngay t¹i vÞ trÝ kh«ng cÇn b−íc l¾p ®Þnh vÞ.
§Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cña lç khoan vµ khi l¾p r¸p çc lç gi÷a thanh vµ b¶n
nèi cã thÓ chång khÝt, vÞ trÝ lç th−êng ®−îc ®Þnh vÞ b»ng çc khu«n mÉu, g¸ l¾p. NÕu
lµ çc b¶n nót th× dïng b¶n mÉu, cßn ®èi víi çc thanh th× dïng khu«ng mÉu kh«ng
gian. B¶n mÉu ph¼ng th−êng lµ mét b¶n thÐp gia c«ng nh½n, ph¼ng, dµy tù 10 -
20mm, trªn ®ã khoan lç (h×nh 13.39). Dùa vµo lç ®ã sau nµy sÏ khoan vµo çc b¶n
nót hoÆc thanh. §Ó cã thÓ sö dông çc b¶n g¸ ®−îc nhiÒu lÇn, tr¸nh lç bÞ mßn trong
qu¸ tr×nh khoan, ng−êi ta dïng mét vßng khuyªn lµm b»ng thÐp c«ng cô ®\ ®−îc gia
nhiÖt. Vßng khuyªn ®−îc g¾n chÆt vµo lç cña b¶n g¸.
H×nh 13.39: B¶n mÉu
1. B¶n mÉu 2. Chi tiÕt vßng khuyªn
ViÖc ph©n bè chÝnh x¸c lç trong b¶n g¸ cã thÓ thùc hiÖn theo hai ph−¬ng ph¸p.
Ph−¬ng ph¸p thø nhÊt ®−îc thùc hiÖn nh− sau:
§−êng kÝnh ngoµi cña vßng khuyªn ®−îc khoan theo b¶n g¸ chuÈn, lµ çc b¶n
g¸ ®−îc chÕ t¹o trªn çc m¸y ®Æc biÖt ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cao vÒ kÝch th−íc vµ
kho¶ng çch gi÷a çc lç ®inh. B¶n g¸ chuÈn th−êng cã d¹ng h×nh ch÷ nhËt, v× vËy
chØ thÝch hîp ®Ó khoan tõng nhãm lç riªng. Trong b¶n mÉu dïng cho b¶n nót, b¶n g¸
chuÈn ®−îc ®Þnh vÞ vµo b¶n mÉu nót theo çc ®−êng trôc thanh ®\ ®−îc v¹ch s½n trªn
b¶n cã ®é chÝnh x¸c cao.
Ph−¬ng ph¸p thø hai lµ khoan lç vµo b¶n mÉu t¹m trªn çc m¸y cã ®é chÝnh
x¸c cao, hoÆc theo çc b¶n g¸ chuÈn. Sau ®ã, khi khoan çc b¶n mÉu ®−îc g¾n çc
vßng khuyªn vµ theo çc ®−êng trôc, ta ®Þnh vÞ çc b¶n g¸ chuÈn lªn b¶n mÉu nót
b»ng çc mèi hµn ®Ýnh. Sau ®ã l¹i th¸o ra dïng ®Ó chÕ t¹o b¶n kh¸c. Ph−¬ng ph¸p
thø hai so víi ph−¬ng ph¸p thø nhÊt mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ h¬n v× mçi vßng
khuyªn cho phÐp cã thÓ khoan ®−îc 500 lç míi bÞ mßn.
Trong c¶ hai ph−¬ng ph¸p, ®Ó gi¶m sè l−îng b¶n g¸ chuÈn vµ sè b¶n g¸ ®Þnh
h×nh, cÇn tiÕn hµnh chuÈn ho¸ viÖc bè trÝ lç ®inh.
VÝ dô çc lç ®inh theo ®Þnh h×nh cña Liªn X« cò ®Òu çch n hau 120mm, ë çc
chç cã khe nèi còng nh− kho¶ng çch qua çc thanh nÕu cã bè trÝ mét b¶n ngang ë
gi÷a, cßn ë tÊt c¶ çc vÞ trÝ kh¸c ®Òu lÊy 80mm hoÆc béi sè cña 80 (h×nh 13.39).
Khu«n g¸ kh«ng gian (h×nh 13.40) th−êng gåm mét cÆp b¶n g¸ ph¼ng ghÐp l¹i
däc theo chiÒu dµi thanh. Çc b¶n g¸ nµy th−êng ®−îc g¾n chÆt víi mét khung t¹o
thµnh mét kho¶ng rçng võa ®óng b»ng chiÒu réng cña thanh. Sau ®ã, thanh cÇn
khoan lç ®−îc ®−a vµo khe rçng, ®iÒu chØnh vÞ trÝ theo chiÒu ®øng b»ng çch ®Öm
çc b¶n máng vµ dïng bul«ng Ðp chÆt thanh víi khung g¸. Sau khi ®Þnh vÞ, cã thÓ
tiÕn hµnh khoan lç. V× trôc lç ®inh n»m ngang nªn ph¶i dïng m¸y khoan tay.
§Ó t¨ng n¨ng suÊt khoan, cã thÓ chØ dïng khu«n g¸ kh«ng gian ®Ó khoan mét
sè lç ®Þnh vÞ, sau ®ã th¸o thanh ra, lÊy ra b¶n g¸ ph¼ng ®−a vµo m¸y khoan ®øng ®Ó
khoan çc lç cßn l¹i.
H×nh 13.40: Khu«n g¸ kh«ng gian

1. §Çu chuÈn 2. B¶n mÉu ph¼ng 3. Khung Ðp
4. Khung ngang 5. M¸y khoan 6. Thanh cÇn khoan 7. Bul«ng Ðp.
¦u ®iÓm cña viÖc t¹o lç theo khu«n g¸ lµ cã thÓ gi¶m ®−îc diÖn tÝch chÕ t¹o do
kh«ng cÇn l¾p toµn kÕt cÊu nhÞp, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ chÊt l−îng mèi nèi l¾p
r¸p. ViÖc ®¶m b¶o tÝnh ®Þnh h×nh cña çc thanh vµ b¶n nót sÏ ®ì tèn c«ng ®¸nh dÊu,
xÕp dì kho vµ chän läc trong qu¸ tr×nh l¾p r¸p.
Khi chÕ t¹o theo çc khu«n g¸ l¾p th× çc thanh, çc b¶n nót ®−îc ®¸nh dÊu
theo sè, ký hiÖu theo lo¹i s¶n phÈm cïng lo¹i gäi lµ m\ xuÊt phÈm. Çc s¶n phÈm
ph¼ng cïng lo¹i ®−îc xÕp thµnh tõng xÕp.
HiÖn nay, viÖc t¹o lç trªn c¬ së l¾p tæng thÓ c«ng tr×nh chØ dïng ®Ó chÕ t¹o çc
c«ng tr×nh ç biÖt, Ýt ®¬n ®Æt hµng, khi gi¸ thµnh khu«ng g¸ qóa ®¾t.
Theo quy tr×nh chÕ t¹o, cÇn tiÕn hµnh l¾p, kiÓm tra kÕt cÊu nhÞp ®Þnh h×nh sau
khi ®\ khoan thö mét sè lç l¾p r¸p. Khèi l−îng l¾p kiÓm tra gåm l¾p hai khoang cña
mét trong çc giµn chñ, hai khoang bé mÆt cÇu vµ liªn kÕt ngang, mét cæng cÇu
v.v…
ChÊt l−îng cña khu«n g¸ ®−îc ®¸nh gi¸ tèt nÕu khi l¾p kiÓm tra çc lç l¾p r¸p
chång khÝt lªn nhau. Khi kiÓm tra, ta dïng mét con lãi kiÓm tra cã ®−êng kÝnh nhá
h¬n ®−êng kÝnh lãi chuÈn 0,5mm. Lãi kiÓm tra ph¶i qua ®−îc Ýt nhÊt trªn 85% sè lç
khoan trong nhãm.
NÕu çc thanh khi lµm viÖc trùc tiÕp chÞu lùc nÐn vµo ®Çu thanh th× s¬ ®å h×nh
häc cña thanh ®−îc x¸c ®Þnh theo vÞ trÝ ®Çu thanh (tr−êng hîp nµy x¶y ra ®èi víi
th¸p cÇu treo vµ cÇu d©y). §Ó ®¶m b¶o truyÒn lùc nÐn tèt nhÊt, ®Çu çc thanh cÇn
®−îc ®−a lªn m¸y phay phay cho ph¼ng mÆt. ViÖc phay ®Çu thanh ch½ng nh÷ng ®¶m
b¶o ®é chÝnh x¸c vÒ vÞ trÝ mÆt gèi mµ cßn ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c vÒ vÞ trÝ mÆt gèi mµ
cßn ®¶m b¶o chÝnh x¸c c¶ chiÒu dµi thanh. Ngay c¶ víi çc thanh rÊt dµi, ®é sai lÖch
chiÒu dµi còng kh«ng qu¸ 2 - 3mm.
PhÇn 14
L¾p r¸p kÕt cÊu nhÞp cÇu thÐp
KÕt cÇu nhÞp cÇu b»ng thÐp cã thÓ ®−îc ph©n lµm nhiÒu lo¹i lµ: KÕt cÊu nhÞp dÇm
thÐp vµ lo¹i kÕt cÊu nhÞp giµn thÐp, cÇu vßm thÐp, cÇu quay, cÇu cÊt, cÇu treo. C«ng t¸c
x©y dùng kÕt cÊu nhÞp cÇu thÐp thùc chÊt lµ viÖc l¾p r¸p çc thanh, çc bé phËn cña kÕt
cÊu nhÞp cÇu ®4 ®−îc chÕ t¹o s½n trong çc nhµ m¸y, hoÆc gia c«ng ngay t¹i c«ng tr−êng.
Trong ch−¬ng nµy chØ tr×nh bµy çc vÊn ®Ò liªn quan ®Õn viÖc thi c«ng kÕt cÊu nhÞp cÇu
dÇm thÐp vµ cÇu giµn thÐp.
L¾p r¸p çc kÕt cÊu nhÞp cÇu thÐp t¹i c«ng tr−êng cÇn tiÕn hµnh theo ®óng thiÕt kÕ tæ
chøc thi c«ng. Çc kÕt cÊu thÐp dïng cho mçi dÇm cÇu, kÓ c¶ çc bé phËn liªn kÕt vµ gia
cè ph¶i ®−îc cung cÊp ®Õn c«ng tr−êng ®ñ bé vµ theo mét thø tù b¶o ®¶m thùc hiÖn ®−îc
tr×nh tù l¾p r¸p ®4 ®−îc th«ng qua. Cïng víi viÖc cung cÊp çc bé phËn kÕt cÊu nhÞp dÇm
cÇu, nhÊt thiÕt ph¶i cã çc tµi liÖu:
- Qui ho¹ch tæng thÓ mÆt b»ng c«ng tr−êng thi c«ng gåm: ®−êng di chuyÓn cña cÇn
cÈu, çc c«ng tr×nh phô t¹m phôc vô thi c«ng nh− nhµ kho, çc thiÕt bÞ n©ng h¹, tr¹m khÝ
nÐn, hÖ cung cÊp ®iÖn…
- Çc s¬ ®å l¾p r¸p cã ®¸nh sè çc dÇm cÇu, kÌm theo çc danh ®iÓm çc bé phËn kÕt
cÊu. Çc chØ dÉn qu¸ tr×nh liªn kÕt çc thanh.
- Çc b¶n vÏ chÕ t¹o cña çc bé phËn kÕt cÊu.
- Çc v¨n b¶n vÒ thay ®æi trong chÕ t¹o çc bé phËn kÕt cÊu, çc b¶n vÏ, çc b¶n tÝnh
to¸n vµ çc b¶n phª chuÈn cña ban kiÓm tra nhµ m¸y.
- Biªn b¶n nghiÖm thu dÇm cÇu cña ban kiÓm tra nhµ m¸y.
- TiÕn ®é thi c«ng l¾p r¸p, tiÕn ®é vµ thêi gian sö dông çc c«ng cô, thiÕt bÞ vµ cÇn cÈu
- S¬ ®å kho tµng vµ ph−¬ng ph¸p tæ chøc bè trÝ trong kho
- Çc b¶n vÏ thi c«ng çc c«ng tr×nh phô t¹m nh− giµn gi¸o, bÕn s«ng, çc thiÕt bÞ g¸
l¾p thanh…
- §Æc ®iÓm cña çc cÇn cÈu l¾p r¸p vµ çc thiÕt bÞ kh¸c
- B¶n thuyÕt minh trong ®ã ph¶i cã c¶ çc chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt cña ph−¬ng ph¸p
l¾p r¸p ®4 chän, b¶n tÝnh vÒ ®¶m b¶o ®é bÒn vµ ®é æn ®Þnh cña kÕt cÊu ®−îc l¾p dùng vµ
çc c«ng tr×nh hç trî.
Mäi c«ng t¸c chuyªn chë, xÕp kho, l¾p r¸p çc bé phËn lín vµ c«ng t¸c ®Æt dÇm cÇu
ph¶i ®−îc c¬ giíi hãa tíi møc cao nhÊt. Tr−íc khi khëi c«ng viÖc l¾p r¸p, trªn çc trôc
cÇn ®¸nh dÊu ®−êng tim ë chç dÔ thÊy vµ çc mèc cao ®¹c ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ gèi cÇu vµ
cao ®é gèi cÇu.
Tr−êng hîp tiÕn hµnh l¾p r¸p trªn ®−êng s¾t ®ang khai th¸c ph¶i theo ®óng "çc qui
®Þnh ®Ó ®¶m b¶o an toµn ®oµn tµu vËn hµnh trong tr−êng hîp lµm c«ng t¸c trªn ®−êng" vµ
"qui t¾c kü thuËt an toµn trong c«ng t¸c thi c«ng lµm ®−êng".
VÞ trÝ b4i l¾p ph¶i phï hîp víi biÖn ph¸p thi c«ng kÕt cÊu nhÞp. B4i l¾p r¸p ®−îc ®Çm
kü. NÕu thêi tiÕt m−a giã th× trªn b4i ph¶i r¶i ®¸ d¨m ®Ó ®¶m b¶o vÖ sing mÆt b»ng.
1. C«ng t¸c vËn chuyÓn çc cÊu kiÖn l¾p r¸p
Çc thanh hoÆc çc bé phËn cÇu thÐp ®−îc chuyÓn ®Õn c«ng tr−êng cã thÓ b»ng xe löa,
«t«, b»ng tµu thuû hoÆc b»ng çc ph−¬ng tiÖn hçn hîp kh¸c.
Khi vËn chuyÓn b»ng «t« th× kÝch th−íc çc thanh th−êng cã chiÒu dµi kh«ng qu¸ 20m,
chiÒu cao kh«ng qu¸ 3m. Çc bé phËn nhÑ vµ ng¾n h¬n 5m bè trÝ n»m ngang gän trong
thïng «t«. Çc thanh dµi h¬n th× dïng r¬moãc. Çc thanh qu¸ nÆng th× ®Æt trªn çc
r¬moãc cã t¶i träng lín vµ kÐo b»ng xe xÝch.
NÕu ®iÒu kiÖn vËn chuyÓn b»ng ®−êng thñy thuËn tiÖn th× nªn l¾p ghÐp thµnh çc khèi
lín trong nhµ m¸y, råi dïng hÖ phao thuyÒn vµ tµu chë ®Õn vÞ trÝ, nh− vËy c«ng t¸c l¾p r¸p
t¹i c«ng tr−êng sÏ ®¬n gi¶n h¬n.
NÕu khèi l−îng vËn chuyÓn lín ®ång thêi c«ng tr−êng l¹i n»m gÇn çc tuyÕn ®−êng s¾t
th× nªn ®Æt thªm mét nh¸nh ®−êng s¾t nèi tõ tuyÕn chÝnh tíi c«ng tr−êng x©y dùng. Çc
cÊu kiÖn ®−îc vËn chuyÓn vµ bèc dì trùc tiÕp ®Õn çc kho trung t©m ë ga xa löa, råi tõ ®ã
chë ®Õn kho cña c«ng tr−êng, hoÆc ®Õn ngay vÞ trÝ l¾p r¸p. VËn chuyÓn b»ng xe löa th×
çc kÝch th−íc tèi ®a cña cÊu kiÖn h¹n chÕ nh− sau: ChiÒu cao kh«ng qu¸ 3,4m, réng
kh«ng qu¸ 3m. Tr−êng hîp vËn chuyÓn trªn ®−êng cong th× ph¶i gi¶m chiÒu réng çc
thanh dµi.
Trong qu¸ tr×nh l¾p r¸p cÇn cÈu sÏ di chuyÓn cïng víi çc cÊu kiÖn trªn mãc cÈu. Do
vËy cÇn bè trÝ sao cho ®øng t¹i mét vÞ trÝ cÇn cÈu cã thÓ quay ®−îc ®o¹n dµi nhÊt ®Ó tíi vÞ
trÝ cÇn l¾p r¸p.
2. C«ng t¸c bè trÝ kho bi.
Kho cÇn ®Æt trªn vÞ trÝ b»ng ph¼ng, kh«ng ngËp n−íc tr¸nh sù han gØ thÐp, kh«ng nªn
xa vÞ trÝ cÇu qu¸ 1000m vµ cµng gÇn chç l¾p r¸p cµng tèt. Çc kho thiÕt kÕ cã søc chøa
kh«ng nhá h¬n 25% tæng khèi l−îng thÐp vµ kh«ng Ýt h¬n mét nhÞp cÇu, ë vÞ trÝ trung t©m
cã søc chøa trªn mét nöa khèi l−îng cÇu.
Th«ng th−êng cø 1m2 diÖn tÝch kho kÓ c¶ ®−êng bè trÝ ®Ó cã thÓ chøa 5 - 10KN thÐp
cÇu dÇm ®Æc vµ tõ 6 - 8KN çc thanh cÇu giµn.
CÇn ph¶i thùc hiÖn tèt çc c«ng t¸c sau ®©y t¹i kho chøa kÕt cÊu kim lo¹i:
- Dì vµ ph©n lo¹i çc bé phËn ®−a ®Õn
- C¹o gØ vµ bÈn cña çc bé phËn ®−a ®Õn
- Söa ch÷a mäi h− háng ph¸t hiÖn thÊy
- L¾p çc bé phËn nhá thµnh kÕt cÊu lín h¬n vµ t¸n ®inh
- Ghi çc dÊu hiÖu ®Ó kiÓm tra tr¾c ®¹c viÖc l¾p r¸p dÇm cÇu trªn b×nh diÖn vµ tr¾c däc.
- Ghi chç buéc d©y çc bé phËn l¾p r¸p.
Khi tiÕn hµnh mäi c«ng t¸c xÕp kho ®Òu ph¶i cã biÖn ph¸p chèng lµm líp s¬n cña çc
bé phËn kÕt cÊu bÞ h− h¹i.
CÊm qu¨ng çc bé phËn tõ xe tµu xuèng ®Êt. CÊm buéc d©y n©ng vµo çc thanh liªn
kÕt ngang hoÆc thanh liªn kÕt chÐo ë trong çc bé phËn kÕt cÊu.
Khi xÕp dì kho nªn dïng çc lo¹i cÇn cÈu ®−êng s¾t hoÆc cÇn cÈu cæng, nÕu kh«ng cã
®−êng s¾t th× dïng cÇn cÈu «t« hoÆc xe xich. NÕu kÕt cÊu ®−îc vËn chuyÓn b»ng ®−êng
s¾t mµ çc thanh l¹i ®−îc bèc dì b»ng cÇn cÈu tay quay th× kho nªn bè trÝ ë hai bªn ®−êng
s¾t. Trong kho bè trÝ hai nh¸nh ®−êng s¾t, mét nh¸nh ®Ó di chuyÓn çc toa tµu cßn nh¸nh
kia ®Ó di chuyÓn cÇn cÈu.
H×nh 1: S¬ ®å bè trÝ kho bi vµ ®−êng di chuyÓn cho çc thiÕt bÞ

ViÖc s¾p xÕp trong kho cÇn qui ho¹ch vÞ trÝ çc thanh thÐp sao cho khi l¾p r¸p cã thÓ
lÊy vËn chuyÓn ra vµo ®−îc thuËn tiÖn, sè lÇn x¸o trén vµ n©ng h¹ lµ Ýt nhÊt.
Çc thanh th−êng chØ ®Æt mét líp trªn çc chång tµ vÑt gç (tµ vÑt cao 20-30m). Kho¶ng
çch gi÷a çc gç kª bè trÝ sao cho çc thanh kh«ng bÞ biÕn d¹ng d− do ®é vâng qu¸ lín.
NÕu cÇn ®Æt hai líp th× sau líp thø nhÊt còng ®Ó gç ®Ó kª nh− líp thø hai. Çc chi tiªt nhá
th× ®Æt trªn sµn l¸t v¸n, ®inh t¸n, bul«ng, cr«ng®en ®ùng trong çc hßm.
Nh− vËy th× çc thanh s¾p xÕp sao cho c«ng viÖc lµm s¹ch, s¬ l¾p cã thÓ thùc hiÖn ngay
t¹i kho chøa. Víi s¬ ®å bè trÝ kho nh− vËy th× çc thanh cÇn ®−îc ®Æt çch nhau kho¶ng
trªn 1m ®Ó bè trÝ ®−êng ng−êi ®i, çc thanh chØ ®−îc bè trÝ mét líp vµ t−¬ng ®èi cao (0,7 -
0,8m trªn mÆt ®Êt) ®Ó cã thÓ tiÕn hµnh gia c«ng thÐp bªn d−íi. Çc thiÕt bÞ phun çt lµm
s¹ch thÐp lóc ®ã bè trÝ thµnh mét tr¹m di ®éng trªn xe goßng. Çch s¾p xÕp kho nµy ®ßi
hái kh«ng bÞ khèng chÕ vÒ diÖn tÝch mÆt b»ng.
H×nh 2: Bè trÝ mÆt b»ng c«ng tr−êng

Tr−êng hîp ®Þa h×nh chËt hÑp th× nªn bè trÝ khu xÕp kho, khu lµm s¹ch, vµ khu s¬ l¾p
riªng biÖt theo tr×nh tù tõ kho sang khu lµm s¹ch thÐp ®Õn khu s¬ l¾p råi ®Õn vÞ trÝ cÇu.
Çc thanh cã thÓ xÕp chång hai hoÆc ba líp, kho¶ng çch gi÷a çc thanh chØ cÇn 0,25 -
0,3m ®Ó thùc hiÖn buéc mãc trong qu¸ trinh n©ng h¹ çc bé phËn cÊu kiÖn.
Çc bé phËn trong kho cÇn ph¶i ®−îc b¶o qu¶n theo çc yªu cÇu sau ®©y:
- Ph¶i ®Æt çc bé phËn kÕt cÊu lªn çc thanh ®Öm
- Çc bé phËn kÕt cÊu kh«ng ®−îc cã ®é vâng d− do träng l−îng b¶n th©n g©y ra.
- Çc bé phËn kÕt cÊu kh«ng ®−îc ch¹m ®Êt
- Ph¶i ®Æt çc bé phËn nhá lªn trªn sµn gç vµ xÕp theo sè h¹ng
Trong kho ph¶i bè trÝ çc bé phËn kÕt cÊu theo thø tù l¾p r¸p vµ thuËn lîi cho viÖc
kiÓm tra:
- Xem çc bé phËn cã ®ñ bé kh«ng
- Xem ë trªn çc bé phËn cã dÊu nghiÖm thu cña ban KCS nhµ m¸y kh«ng
- Xem çc bé phËn kÕt cÊu cã h− háng g× kh«ng
Çc dÊu sè h¹ng cña çc bé phËn ph¶i ®Æt quay vÒ h−íng dÔ nh×n thÊy.
Ph¶i söa ch÷a vµ kiÓm tra l¹i çc bé phËn kÕt cÊu cã h− háng nhÑ. Trong tr−êng hîp
nµy, cho phÐp uèn nguéi çc phÇn bÞ cong nhÑ. Çc phÇn bÞ cong nÆng ph¶i uèn th¼ng
b»ng çch ®èt nãng. NhiÖt ®é ®èt nãng lÊy theo qui ®Þnh. NÕu çc bé phËn quan träng bÞ
h− háng nÆng th× ph¶i gia cè hoÆc thay míi. Ph−¬ng ph¸p gia cè ph¶i ®−îc c¬ quan thiÕt
kÕ vµ kiÕn thiÕt c¬ b¶n tho¶ thuËn.
Tr−íc khi ®−a bé phËn kÕt cÊu ra l¾p r¸p ph¶i dïng m¸y phun çt, bµn ch¶i ®iÖn hoÆc
bµn c¹o ®Ó c¹o s¬n, rØ bÈn cho s¹ch khái çc bÒ mÆt sÏ ¸p dông çc mèi nèi còng nh− çc
bÒ mÆt d−íi çc thanh gi»ng, thanh ®Öm ¸p lªn.
3. C«ng t¸c l¾p r¸p.
Tr−íc khi vËn chuyÓn ®Õn vÞ trÝ l¾p r¸p, çc thanh thÐp, çc chi tiÕt vµ çc bé phËn cÇn
®−îc kiÓm tra møc ®é gØ, bÈn, cong vªnh vµ cÇn ®−îc lµm s¹ch, ®iÒu chØnh. C«ng t¸c nµy
gäi lµ c«ng t¸c chuÈn bÞ. ChuÈn bÞ tèt sÏ ®Èy m¹nh tèc ®é x©y dùng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn
lîi vµ an toµn l¾p r¸p.
Cã thÓ lµm s¹ch gØ b»ng m¸y phun çt, b»ng ®Ìn h¬i hay bµn ch¶i s¾t. Dïng m¸y mµi
h¬i hoÆc ®iÖn ®Ó khö çc bavia quanh çc lç ®inh t¸n. Trong qu¸ trinh vËn chuyÓn, xÕp
kho çc thanh bä cong vªnh còng cÇn ®−îc uèn n¾n b»ng c¬ hoÆc nhiÖt.
Çc cÇn cÈu sö dông trong qu¸ trinh vËn chuyÓn n©ng h¹ çc cÊu kiÖn nªn sö ®−îc sö
dông triÖt ®Ó, gi¶m ®ì khèi l−îng l¾p r¸p t¹i vÞ trÝ cÇu. Çc thanh vµ çc bé phËn chi tiÕt
nªn tiÕn hµnh s¬ l¾p thµnh çc khèi lín nhÊt mµ cÇn cÈu l¾p r¸p cã thÓ ®¶m nhiÖm. Møc
®é s¬ l¾p cÇn ®−îc çc c¬ quan thiÕt kÕ l¾p r¸p qui ®Þnh. Çc mèi nèi trong giai ®o¹n s¬
l¾p cã thÓ dïng hµn hoÆc ®inh t¸n. Sau khi nghiÖm thu cÇn ®−îc s¬n lãt. Khu vùc s¬ l¾p
trong nhµ m¸y cÇn bè trÝ trªn b4i b»ng. Çc bé phËn s¬ l¾p ®−îc kª trªn gi¸ cao kho¶ng
0,7-0,8m.
Khi tiÕn hµnh l¾p r¸p cÇn tu©n theo çc qui ®Þnh sau:
- Ph¶i tiÕn hµnh c«ng t¸c l¾p r¸p ®óng theo s¬ ®å l¾p r¸p vµ qui t¾c kü thuËt kÓ c¶ çc
qui ®Þnh vÒ tr×nh tù ®Æt vµ cè ®Þnh çc bé phËn kÕt cÊu.
- Trong tr−êng hîp cã çc bé phËn kÕt cÊu cña dÇm kh«ng thÓ thay ®æi vÞ trÝ cho nhau
®−îc th× ph¶i ®Æt çc bé phËn ®ã theo ®óng hÖ thèng ®¸nh sè h¹ng cña nhµ m¸y.
- Khi l¾p çc bé phËn cña dµn chñ vµ hÖ mÆt cÇu ph¶i l¾p mét sè l−îng çc thanh liªn
kÕt chèng giã ®ñ ®Ó ®¶m b¶o æn ®Þnh cña phÇn dÇm cÇu ®4 l¾p.
- Tr−êng hîp ®Æt dÇm cÇu trªn ®µ gi¸o vµ trô khung gian ph¶i qui ®Þnh n¬i ®Æt bÖ tùa
vµ çc kÝch ®Ó lo¹i trõ çc h− háng côc bé cã thÓ x¶y ra trong kÕt cÊu ®ang l¾p
- ViÖc ®Æt çc bé phËn ghÐp vµo nhau sao cho trïng lç t¸n ®inh cã tÇm quan träng nhÊt
®Þnh nªn cÊm th¸o d©y buéc çc bé phËn ra khái mãc cña cÇn trôc tr−íc khi ®Æt ®Çy ®ñ sè
l−îng çc lãi hay bul«ng cÇn thiÕt ®Ó cè ®Þnh çc bé phËn ®ã, còng nh− tr−íc khi ®4 dïng
®inh lãi ®Ó bÈy cho trïng çc lç ®inh t¸n khi chóng kh«ng trïng nhau.
- Khi l¾p dÇm cÇu trªn ®µ gi¸o, t¹i çc mèi nèi ph¶i ®Æt Ýt nhÊt mét sè l−îng lãi vµ
bul«ng b»ng 33% tæng sè l−îng lç t¸n ®inh cña mèi nèi vµ trong ®ã cã 2/3 lµ lãi vµ 1/3 lµ
bul«ng.
- Ph¶i chÕ t¹o çc lãi b»ng thÐp cã ®−êng kÝnh tiªu chuÈn sè hiÖu CT5, nÕu kh«ng cã
thÐp ®−êng kÝnh tiªu chuÈn th× ph¶i dïng thÐp tiÖn. §−êng kÝnh cña lãi ph¶i nhá d−íi
®−êng kÝnh qui ®Þnh cña lç ®inh lµ 0,2mm cßn chiÒu dµi cña phÇn th©n trô ph¶i lín h¬n bÒ
dµy cña tËp b¶n thÐp sÏ ghÐp. Søc chÞu cho phÐp cña lãi còng tÝnh nh− søc chÞu cho phÐp
cña ®inh t¸n l¾p r¸p.
- Trong ®å ¸n thiÕt kÕ thi c«ng ph¶i qui ®Þnh çch bè trÝ vµ ph−¬ng ph¸p ®Æt çc kÝch
®Çu. Lùc n©ng cña kÝch ph¶i v−ît Ýt nhÊt lµ 25% träng l−îng cña phÇn ph¶i n©ng hoÆc
träng l−îng cña cña toµn bé dÇm cÇu. §Ó tr¸nh cho dÇm cÇu hoÆc çc kÕt cÊu ®ì nã (®µ
gi¸o, trô t¹m…) khái chÞu t¶i träng qu¸ møc, ph¶i bè trÝ thªm çc ¸p lùc kÕ kiÓm tra ë çc
æ kÝch.
- Khi dïng kÝch ®Ó n©ng h¹ dÇm cÇu, chØ cho phÐp kÝch lµm viÖc ®ång thêi ë hai ®iÓm
trªn mét trô. Trong lóc ®ã ph¶i kiÓm tra ®é æn ®Þnh cña dÇm cÇu khi bÞ t¸c ®éng cña lùc
ngang sinh ra bëi kÝch n©ng nghiªng tíi 0,01 vµ cña lùc giã.
- Ph¶i dïng líp ®Öm b»ng gç d¸n máng gi÷a kÝch vµ phÇn s¾t thÐp tiÕp gi¸p ®Ó truyÒn
lùc cho ®Òu vµ tr¸nh tr¬n tr−ît. Kh«ng nªn dïng çc thanh ®Öm b»ng tÊm gç dÇy ®Ó tr¸nh
cho kÝch cho kÝch khái n©ng xiªn khi gç bÞ bÑp.
- Trong thêi gian lµm viÖc cho phÐp kÝch ®Çu nghiªng kh«ng qu¸ 0,005 vµ phÇn pÝtt«ng
thßi ra nhiÒu nhÊt kh«ng qu¸ 2cm míi ®−îc phÐp ®Ó kh«ng, ch−a cÇn ®Æt vßng b¶o hiÓm,
kiÒng hoÆc ®Öm gç an toµn.
Trong thêi gian l¾p r¸p dÇm cÇu, ®èi víi mçi ca lµm viÖc ph¶i ghi nhËt ký c«ng t¸c l¾p
r¸p. TiÕn hµnh cã hÖ thèng c«ng t¸c kiÓm tra l¾p r¸p dÇm cÇu ngay tõ lóc míi khëi c«ng.
C«ng t¸c kiÓm tra nµy gåm viÖc kiÓm tra ®é chÝnh x¸c cña çc lç l¾p r¸p vµ kiÓm tra b»ng
tr¾c ®¹c vÞ trÝ dÇm cÇu trªn mÆt b»ng vµ tr¾c däc. Khi ghÐp tõng bé phËn ph¶i kiÓm tra ®é
chÝnh x¸c cña çc lç vµ sau khi l¾p r¸p tõng khoang míi tiÕn hµnh tr¾c däc.
Sai sè vÒ vÞ trÝ cña dÇm cÇu trªn mÆt b»ng vµ tr¾c diÖn so víi sè liÖu thiÕt kÕ kh«ng
®−îc v−ît qu¸ çc trÞ sè qui ®Þnh trong b¶ng sau:
Sai sè cho phÐp khi l¾p r¸p dÇm cÇu
(b¶ng 43 tiªu chuÈn kü thuËt thi c«ng vµ nghiÖm thu cÇu cèng)
Tªn çc sai sè TrÞ sè sai sè
(sai sè cho phÐp)
- Sai sè vÒ ®−êng tim cña bé phËn kÕt cÊu cã chiÒu dµi l so víi
®−êng th¼ng nèi hai ®Çu (®é cong vµnh l−îc)
a - §èi víi çc bé phËn kÕt cÊu dÇm chñ vµ dÇm mÆt cÇu 0,001l
b- §èi víi çc bé phËn liªn kÕt
0,0015l
- §é phång cña b¶n bông dÇm ®Æc cã chiÒu cao h 0,003 h
- HiÖu sè (vÒ h−íng ngang) cao ®é gi÷a çc tiÕp ®iÓm cña giµn
chñ sau khi ®Æt lªn trô víi kho¶ng çch gi÷a hai giµn lµ b:
a- TiÕp ®iÓm t¹i chç tùa 0,001b
b- Çc tiÕt ®iÓm ®èi xøng trong mét giµn hoÆc gi÷a çc giµn
víi nhau. 0,002b
- Sai sè trªn mÆt b»ng cña çc tiÕt ®iÓm giµn chñ so víi tim m¹
cÇu khi khÈu ®é lµ L 0,002L
- Sai sè cña çc thanh ®øng giµn chñ cã chiÒu cao H so víi
®−êng th¼ng ®øng theo h−íng ngang 0,0015H
- Sai sè cña çc tiÕt ®iÓm giµn chñ trªn mÆt b»ng so víi ®−êng
th¼ng nèi 2 tiÕt ®iÓm kÒ bªn 5mm
- Sai sè tung ®é ®é vång chÕ t¹o sau khi ®Æt dÇm cÇu lªn çc
trô (cã tÝnh ®Õn ®é vâng ®µn håi do träng l−îng b¶n th©n dÇm
cÇu g©y ra):
a- §èi víi çc tung ®é 50mm vµ nhá h¬n 4mm
b- §èi víi çc tung ®é lín h¬n 50mm
Tªn çc sai sè TrÞ sè sai sè
(sai sè cho phÐp)
8%
- Sai sè vÞ trÝ bÖ gèi trªn mÆt b»ng 10mm
- §é chªnh lÖch theo chiÒu ngang tim cÇu cña bÖ gèi cÇu ®4
l¾p so víi cù ly cña tim 2 gèi. 0,002
Chó thÝch: ChØ cho phÐp cã sai sè trong giíi h¹n sai sè cho phÐp ®4 qui ®Þnh ®èi víi
çc tung ®é ®é vâng cÊu t¹o víi ®iÒu kiÖn cã ®Æt çc tµ vÑt cÇu tiªu chuÈn kh¾c ng©m lín
nhÊt lµ 3cm.
Ph¶i lo¹i trõ çc sai sè v−ît qu¸ sai sè cho phÐp ®4 ®Þnh.
4. C«ng t¸c t¸n ®inh vµ b¾t bul«ng.
Bul«ng l¾p r¸p dïng lo¹i chÕ th« cã ®−êng kÝnh bÐ h¬n lç ®inh t¸n 1mm vµ chiÒu dµi
t−¬ng øng víi bÒ dµy cña tËp b¶n thÐp sÏ ghÐp. Kh«ng cho phÐp dïng cr«ng®en víi sè
l−îng qu¸ 4 çi vµ bÒ dµy tæng céng qu¸ 40mm.
Sau khi phÇn dÇm cÇu l¾p r¸p ®4 h×nh thµnh mét hÖ thèng cøng ®4 ®−îc nghiÖm thu vµ
lµm biªn b¶n th× cã thÓ b¾t ®Çu c«ng t¸c t¸n ®inh.
Çc lç l¾p ®inh t¸n vµ bul«ng tiÖn t¹i çc mèi nèi ph¶i ®¸p øng ®−îc çc yªu cÇu ®Ò ra
trong b¶ng sau:
Sai sè cho phÐp vÒ ®−êng kÝnh lç so víi ®−êng kÝnh thiÕt kÕ
(B¶ng 41 Tiªu chuÈn kü thuËt thi c«ng vµ nghiÖm thu cÇu cèng)
§−êng kÝnh lç §−êng kÝnh lç thiÕt kÕ
§inh t¸n Bul«ng
20 23 26 29 20 22 24 27 30
§−êng kÝnh lín nhÊt 20,5 23,5 26,6 29,7 20,3 22,3 24,3 27,3 30,3
cho phÐp
§−êng kÝnh cho 19,8 22,8 25,7 28,8 20 22 24 27 30
phÐp nhá nhÊt
Ghi chó: §é bÇu dôc cña çc lç cho phÐp n»m trong giíi h¹n sai sè cho phÐp céng vµ
trõ víi ®−êng kÝnh çc lç.
Ngoµi ra, so víi tæng sè lç ®inh ë mét mèi nèi cho phÐp:
a). Kh«ng qu¸ 10% lç cã ®é d¬ ®Õn 1mm
b). Kh«ng qu¸ 20% lç bÞ lÖch h−íng trôc (kh«ng ®ång t©m) ®Õn 2% bÒ dµy cña tËp b¶n
thÐp ghÐp nh−ng kh«ng lÖch qu¸ 2mm.
Tæng çc lç d¬ vµ lÖch h−íng trôc ë 1 mèi nèi kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 25% tæng sè ®inh
tÝnh to¸n ë mèi nèi vµ kh«ng v−ît qu¸ 50% tæng sè ®inh trong mçi mÆt c¾t ngang.
Çc lç kh«ng ®¸p øng ®−îc nh÷ng yªu cÇu nãi trªn, ph¶i ®−îc khoan rçng cho tíi
®−êng kÝnh to h¬n mét cÊp (b¶ng 43 - TCKT nghiÖm thu cÇu cèng) nÕu cã c¨n cø tÝnh
to¸n. Kh«ng cho phÐp hµn ®Ó söa ch÷a çc lç h− háng.
Khi b¾t bul«ng çc mèi nèi t¸n ®inh, sè l−îng bul«ng ph¶i ®ñ ®¶m b¶o ghÐp chÆt ®Ó
çc ®inh t¸n cã chÊt l−îng tèt. Khe hë gi÷a 2 phÇn ghÐp l¹i kh«ng ®Ó lät b¶n thÐp 0,3m.
Khi t¸n ®inh çc tÊm b¶n thÐp dµy qu¸ 3,5 lÇn ®−êng kÝnh cña lç, ph¶i dïng lo¹i ®inh
t¸n th©n vuèt h×nh chãp t¸n b»ng hai bóa t¸n h¬i Ðp, hoÆc nét bóa t¸n h¬i Ðp vµ mét ®e
xung kÝch. ChØ cho phÐp t¸n ®inh çc tÊm b¶n thÐp cã bÒ dµy h¬n 5 lÇn ®−êng kÝnh lç
hoÆc kh«ng nhiÒu h¬n 8 b¶n víi ®−êng kÝnh lç 23mm hay lín h¬n, vµ nhiÒu h¬n 8 b¶n víi
®−êng kÝnh lç 26mm khi cã nh÷ng quy ®Þnh riªng trong ®å ¸n thiÕt kÕ.
§Çu tiªn ph¶i t¸n ®inh vµo çc lç kh«ng ®Æt lãi vµ bul«ng, sau vµo lç cã lãi vµ sau cïng
vµo lç cã bul«ng. ViÖc rót chèt lãi vµ bul«ng ra khái lç ph¶i tiÕn hµnh tuÇn tù theo sù cÇn
thiÕt cña viÖc t¸n ®inh. Sè l−îng ®inh t¸n vµ lãi ph¶i lu«n lu«n Ýt nhÊt b»ng sè l−îng lãi
tÝnh to¸n.
Tr−íc khi t¸n ®inh ph¶i c¹o s¹ch mÐp lç khái bÈn rØ vµ gâ s¹ch vÈy nung khái ®inh t¸n.
Ph¶i nung çc ®inh t¸n víi mµu ®á s¸ng (nhiÖt ®é 1000-1100 ®é). ViÖc t¸n mò ®inh ph¶i
lµm sao nhanh ®Ó kÞp khi xong mò ®inh h4y cßn mµu ®á xÉm.
Çc bul«ng tinh chÕ dïng ®Ó liªn kÕt cè ®Þnh trong çc kÕt cÊu ghÐp chØ cã thÓ cã
®−êng kÝnh nhá thua ®−êng kÝnh lç kh«ng qu¸ 0,3mm. Sè l−îng cr«ng®en trong çc
bul«ng nµy theo qui ®Þnh:
- NhiÒu nhÊt lµ 2 vµ Ýt nhÊt lµ 1 nÕu ®Æt d−íi èc bul«ng (ªcu).
- NhiÒu nhÊt lµ 1 nÕu ®Æt d−íi ®Çu bul«ng.
Khi dïng bul«ng tinh chÕ muèn bul«ng kh«ng bÞ láng cÇn ®Æt çc cr«ng®en ®µn tÝnh
hoÆc çc èc ®Öm.
5. Çc ph−¬ng ph¸p l¾p r¸p cÇu thÐp trªn giµn gi¸o
Ph−¬ng ¸n l¾p r¸p cÇu thÐp ®−îc chän c¨n cø vµo cÊu t¹o cô thÓ cña tõng lo¹i cÇu, kÝch
th−íc vµ träng l−îng çc khèi l¾p r¸p, çc ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, ®Þa chÊt, thñy v¨n vµ vÊn ®Ò
tæ chøc x©y dùng chóng, mçi ph−¬ng ¸n ®Òu thÓ hiÖn râ çc chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt cô
thÓ.ViÖc l¾p r¸p kÕt cÊu nhÞp cÇu thÐp trªn giµn gi¸o chØ ¸p dông trong ®iÒu kiÖn cÇu
kh«ng cao, ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt thuËn lîi cho viÖc l¾p ®Æt hÖ giµn gi¸o, mÆt b»ng thi c«ng
®ñ kh«ng gian ®Ó l¾p r¸p çc cÊu kiÖn. NÕu çc kÕt cÊu c«ng tr×nh chuyÓn ®Õn c«ng
tr−êng d−íi d¹ng çc thanh, çc bé phËn riªng biÖt th× cã thÓ tiÕn hµnh l¾p r¸p thµnh nhÞp
ngay t¹i vÞ trÝ cÇu hoÆc bªn ngoµi vÝ trÝ cÇu cÇn x©y dùng sau ®ã míi chuyÓn ®Õn ®Æt lªn
mè. L¾p r¸p cÇu ngay t¹i vÞ trÝ nhÞp chØ thùc hiÖn sau khi ®4 hoµn thµnh mè trô nªn ®«i
khi kÐo dµi thêi gian thi c«ng nh−ng l¹i h¹n chÕ ®−îc chi phÝ cho çc c«ng tr×nh t¹m vµ
thiÕt bÞ ®Ó lµm ®−êng l¨n, ®−êng tr−ît vµ ®Æt kÕt cÊu nhÞp vµo vÞ trÝ. L¾p r¸p kÕt cÊu nhÞp
ngoµi vÞ trÝ cÇu cã thÓ tiÕn hµnh song song víi viÖc x©y dùng cÇu, nh−ng trong mét sè
tr−êng hîp gi¸ thµnh x©y dùng cã cao h¬n l¾p cÇu t¹i vÞ trÝ nhÞp.
Tr×nh tù thi c«ng l¾p r¸p kÕt cÊu nhÞp cÇu thÐp trªn ®µ giµn gi¸o bao gåm: x©y dùng
giµn gi¸o, l¾p cÇn cÈu, l¾p ®Æt vµ liªn kÕt çc thanh, çc bé phËn kÕt cÊu nhÞp, h¹ nhÞp
xuèng gèi, th¸o dì cÇn cÈu vµ giµn gi¸o.
Tuú theo ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, ®Þa chÊt mµ chän lo¹i giµn gi¸o chmo phï hîp. NÕu ®Þa
chÊt cho phÐp th× cã thÓ dïng mãng cäc, trong ®ã cã thÓ dïng cäc gç, cäc BTCT, cäc thÐp
hoÆc cäc èng, çc lo¹i cäc lµm mãng nªn chän cïng lo¹i víi cäc cña mãng cÇu chÝnh
hoÆc çc lo¹i cäc thÐp cã thÓ t¸i sö dông. Víi çc s«ng kh«ng cho phÐp ®ãng cäc th× cã
thÓ lµn çc lo¹i mãng t¹m nh− mãng b»ng rä ®¸, còi ®¸ ... Giµn gi¸o hay ®−îc sö dông
hiÖn nay lµ çc lo¹i thÐp h×nh nh−: thÐp I çc lo¹i, thanh v¹n n¨ng, YIKM, MIK, hoÆc çc
dÇm qu©n dông H8, H10...
NÕu l¾p r¸p cÇu b»ng cÇn cÈu di chuyÓn trªn kÕt cÊu nhÞp th× cã thÓ cÊu t¹o giµn gi¸o
chØ gåm çc trô t¹m ®Æt d−íi çc nót giµn, kh«ng cÇn hÖ dÇm däc vµ v¸n l¸t.
NÕu ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt, thñy v¨n kh«ng tèt, chiÒu cao cÇu qu¸ lín, viÖc x©y dùng trô
giµn gi¸o phøc t¹p th× nªn dïng Ýt trô vµ thay b»ng hÖ dÇm däc, v¸n l¸t. Khi nhÞp d−íi
11m th× nªn dïng dÇm däc b»ng çc thÐp h×nh ch÷ I. Çc dÇm däc I th−êng ®−îc nèi liªn
tôc víi nhau b»ng b¶n nèi vµ liªn kÕt b»ng bul«ng. DÇm däc nèi liªn tôc ®Ó ®¶m b¶o
truyÒn toµn bé lùc ngang lªn mè trô chÝnh, cßn nhÞp lín h¬n th× nªn dïng giµn lµm b»ng
çc thanh v¹n n¨ng hoÆc çc dÇm qu©n dông nh− H10, H15... (nhÞp lóc ®ã cã thÓ dïng
®Õn 20 - 24m).
Sè l−îng dÇm däc vµ sù s¾p xÕp theo ph−¬ng ngang cÇn c¨n cø vµo chiÒu réng cÇu,
chiÒu réng b¸nh cÈu l¾p r¸p vµ chiÒu réng ®−êng ray chë hµng, th«ng th−êng cÇn cÈu l¾p
dÇm di chuyÓn ngang trªn dÇm thÐp võa l¾p xong. ChiÒu cao tõ mÆt v¸n giµn gi¸o ®Õn ®¸y
d−íi ph¶i ®ñ ®Ó bè trÝ tµ vÑt vµ kÝch ®Ó ®iÒu chØnh ®é vång ng−îc vµ liªn kÕt b¶n nøt.
Cã hai ph−¬ng ph¸p l¾p cÇu thÐp trªn giµn gi¸o lµ l¾p theo nhÞp vµ l¾p theo ®o¹n. L¾p
theo nhÞp lµ l¾p çc thanh biªn d−íi dÇm mÆt cÇu, çc thanh liªn kÕt d−íi trªn toµn nhÞp,
sau ®ã míi l¾p çc thanh ®øng, thanh xiªn, vµ çc thanh biªn trªn. Còng cã thÓ l¾p phÇn
d−íi thµnh mét hÖ cøng råi kÐo däc trªn çc trô giµn gi¸o, sau ®ã l¾p phÇn trªn. L¾p theo
®o¹n lµ l¾p khóc nµo xong khóc ®Êy. Th«ng th−êng mçi khóc lµ mét khoang giµn ®Ó
nhanh chãng t¹o thµnh mét ®èt kh«ng biÕn h×nh.
H×nh vÏ
ViÖc t¸n ®inh hoÆc xiÕt bul«ng c−êng ®é cao ®−îc thùc hiÖn sau khi ®4 ®iÒu chØnh
chÝnh x¸c vÞ trÝ toµn nhÞp hoÆc toµn ®o¹n. NÕu viÖc t¸n ®inh hoÆc xiÕt bul«ng ®−îc tiÕn
hµnh song song víi c«ng t¸c l¾p r¸p, do ®ã cã thÓ gi¶m ®−îc thêi gian, tuy nhiªn khi ®ã
rÊt khã ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c, ®é vång ng−îc cña cÇu.
Ngoµi hai ph−¬ng ph¸p trªn cßn cã thÓ dïng ph−¬ng ph¸p liªn hîp. Ph−¬ng ph¸p nµy
dïng hai cÇn cÈu, mét cÇn cÈu lµm nhiÖm vô l¾p phÇn d−íi, cÇn cÈu kia l¾p phÇn trªn, l¾p
®−îc ®o¹n nµo ®iÒu ch×nh ngay vÞ trÝ vµ cao ®é nót giµn, ®ång thêi t¸n ®inh hoÆc xiÕt
bul«ng liªn kÕt lu«n ®o¹n ®ã. Nhê ®ã tèc ®é l¾p r¸p n©ng cao. Tr×nh tù l¾p r¸p th−êng l¾p
tõ ®Çu nµy sang ®Çu kia.
Trong qu¸ tr×nh l¾p r¸p cÇu lu«n kiÓm tra vÞ trÝ çc thanh trªn mÆt b»ng vµ trªn tr¾c
däc. §Ó ®iÒu chØnh vÞ trÝ cÇu trªn tr¾c däc ®¶m b¶o ®óng ®é vång ng−îc, ta dïng kÝch dÇu
®Æt d−íi çc nót giµn. Khi ®ã çc nót cña giµn chñ ®−îc kª trªn chång nÒ gç cao kho¶ng
0,7 ®Õn 0,8m ®Ó cã thÓ xuèng d−íi l¾p ®Æt ®inh t¸n hoÆc xiÕt bul«ng c−êng ®é cao. Khi
kÝch ®iÒu chØnh ®ä vång ng−îc ta dïng thªm çc nªm chÌn vµ nªn dïng ph−¬ng ph¸p kÝch
h¹ ®ång thêi cïng phèi hîp ®iÒu chØnh ®øng vµ ngang.
L¾p r¸p trªn giµn gi¸o th−êng ®−îc thùc hiÖn b»ng cÇn cÈu «t« hoÆc cÇn cÈu xÝch, Ýt
khi dïng cÇn cÈu cæng v× viÖc bè trÝ ®−êng ®i cho cÇn cÈu cæng yªu cÇu lµm giµn gi¸o
réng. Sau khi l¾p r¸p, t¸n ®inh hoÆc xiÕt bul«ng xong ta tiÕn hµnh h¹ dÇm xuèng gèi b»ng
çch ®Æt kÝch ë hai ®Çu dÇm ngang ®Çu dÇm. Th−êng trªn mçi dÇm ngang ®Æt hai kÝch.
Søc n©ng cña kÝch tÝnh theo träng l−îng nhÞp cÇu sau ®ã t¨ng thªm 1,5 lÇn. KÕt cÊu nhÞp
®−îc h¹ thµnh nhiÒu ®ît theo thiÕt kÕ riªng. Khi h¹ d−íi çc nót giµn, trªn mét trô ph¶i
®Æt çc chång nÒ vµ nªm b¶o vÖ, kho¶ng çch gi÷a nªm vµ nót giµn kh«ng v−ît qu¸ 2-
3cm. Tr−íc hÕt h¹ cÇu xuèng gèi cè ®Þnh sau ®Õn gèi di ®éng. VÞ trÝ vµ ®é nghiªng cña
con l¨n ph¶i x¸c ®Þnh theo nhiÖt ®é h¹ cÇu ®Ó ë tr¹ng th¸i nhiÖt ®é trung b×nh hµng n¨m
con l¨n ë vÞ trÝ th¼ng ®øng. L¾p r¸p cÇu thÐp trªn giµn gi¸o ®¬n gi¶n vµ ®¶m b¶o ®−îc ®é
chÝnh x¸c, nh−ng viÖc x©y dùng giµn gi¸o tèn nhiÒu vËt liÖu vµ c«ng søc, v× vËy l¾p r¸p
trªn giµn gi¸o chØ ®−îc øng dông trong çc tr−êng hîp sau:
a). L¾p kÕt cÊu nhÞp ë gÇn b4i s«ng, sau ®ã lao ra vÞ trÝ, nh− vËy giµn gi¸o ®−îc sö
dông l¹i nhiÒu lÇn
b). L¾p r¸p cÇu trªn giµn gi¸o råi dïng ®o¹n ®ã l¾p trªn giµn gi¸o lµm ®èi träng cho
viÖc l¾p hÉng nhÞp tiÕp theo.
c). L¾p kÕt cÊu nhÞp cã liªn kÕt hµn ngoµi c«ng tr−êng. §Ó cã thÓ hµn nèi kÕt cÊu nhÞp
th× vÞ trÝ mèi nèi buéc ph¶i n»m trªn giµn gi¸o ®Æc hoÆc trô t¹m ®Ó ®¶m b¶o mèi hµn
hoµn toµn kh«ng lµm viÖc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn liªn kÕt.
Trong qu¸ tr×nh l¾p r¸p, tïy theo t×nh h×nh cô thÓ t¹i c«ng tr×nh, tïy theo trang thiÕt bÞ
vµ ph−¬ng ph¸p l¾p r¸p çc thanh çc bé phËn c«ng tr×nh cã thÓ ®−îc vËn chuyÓn trªn çc
xe goßng ®Æt trªn ®−êng ray, trªn xe «t«, hoÆc trªn phao thuyÒn…
Tr×nh tù l¾p ®Æt çc thanh phô thuéc vµo lo¹i kÕt cÊu nhÞp vµ çch bè trÝ mèi n«i. NÕu
kÕt cÊu nhÞp lµ cÇu dÇm ®Æc th× cã thÓ l¾p r¸p tõng ®o¹n dÇm chñ sau ®ã míi l¾p hÖ liªn
kÕt ngang, däc hoÆc cã thÓ l¾p r¸p tõng khèi dÇm trong ®ã gåm mét sè dÇm chñ ®4 ghÐp
s½n víi hÖ liªn kÕt däc vµ ngang. L¾p r¸p theo ph−¬ng ph¸p nµy th−êng yªu cÇu cÇn cÈu
cã søc n©ng lín.
KÕt cÊu nhÞp cÇu giµn th−êng l¾p riªng tõng thanh theo hai nguyªn t¾c:
- Nhanh chãng t¹o thµnh hÖ kh«ng biÕn h×nh (t¹o thµnh çc tam gi¸c khÐp kÝn)
- Trong ph¹m vi mét khoang th× çc thanh ë d−íi l¾p tr−íc, çc thanh ë trªn l¾p sau,
®ång thêi l−u ý çc thanh l¾p tr−íc kh«ng c¶n trë viÖc l¾p thanh sau.
Trong qu¸ tr×nh l¾p r¸p tr×nh tù thùc hiÖn çc liªn kÕt (t¸n ®inh hoÆc xiÕt bul«ng) phô
thuéc vµo lo¹i giµn gi¸o treo. NÕu dïng giµn gi¸o cè ®Þnh treo vµo kÕt cÊu nhÞp th× ë
khoang ®ang l¾p r¸p kh«ng thÓ cã giµn gi¸o treo. Toµn bé c«ng t¸c l¾p r¸p trong giai ®o¹n
nµy do thî l¾p dÇm ®¶m nhiÖm. NhiÖm vô cña htî l¾p dÇm lµ ®−a ®Çu thanh vµo nót,
chØnh cho trïng çc lç g¸ l¾p, l¾p sè l−îng con lãi vµ bul«ng tèi thiÓu cÇn thiÕt (nÕu lµ
mèi nèi t¸n ®inh) hoÆc mét sè bul«ng c−êng ®é cao.
C«ng viÖc liªn kÕt tiÕp theo sÏ rÊt khã kh¨n nÕu kh«ng cã giµn gi¸o c«ng t¸c, v× vËy
trong khi l¾p r¸p ë khoang thø hai, tøc lµ khoang kÒ ngay khoang ®ang l¾p, th× tiÕn hµnh
l¾p giµn gi¸o. Çc giµn gi¸o nµy th−êng lµm b»ng gç treo trùc tiÕp lªn thanh biªn, c«ng
t¸c nµy th−êng do thî méc ®¶m nhiÖm.
ë khoang thø ba khi giµn gi¸o treo ®4 lµm xong th× thî t¸n l¾p thùc hiÖn t¸n ®inh hoÆc
xiÕt bul«ng c−êng ®éc cao cho ®ñ lùc, thay con lãi vµ bul«ng l¾p r¸p, hoµn tÊt c«ng t¸c
liªn kÕt b¶n nót.
NÕu dïng giµn gi¸o di ®éng th× c«ng t¸c liªn kÕt b¶n nót ®−îc tiÕn hµnh ë hai khoang,
khoang ®ang l¾p vµ khoang kÒ ®ã. Tèt nhÊt lµ dïng lo¹i giµn gi¸o treo phñ kÝn c¶ hai
khoang. Khi ®ã viÖc l¾p r¸p ®−îc tiÕn hµnh ngay trªn giµn gi¸o kh«ng cÇn thî l¾p r¸p
chuyªn lµm viÖc trªn cao. §Ó träng l−îng giµn gi¸o treo kh«ng qu¸ lín th× chØ sö dông khi
khoang giµn kh«ng qu¸ dµi. NÕu cÇu cã khoang qu¸ dµi th× chØ dïng kÕt cÊu giµn gi¸o nhÑ
cho phÐp lµm viÖc trong ph¹m vi mét nót, cßn c«ng t¸c l¾p r¸p vÉn ph¶i dïng thî l¾p trªn
cao nh− tr−êng hîp dïng giµn gi¸o cè ®Þnh.
Ch−¬ng 15-1
Çc ph−¬ng ph¸p lao däc vµ lao ngang cÇu thÐp
Giíi thiÖu chung
Trong mét sè tr−êng hîp cÇu ®−îc l¾p r¸p hoµn chØnh ë ngoµi, sau ®ã míi dïng çc biÖn
ph¸p lao cÇu ®Ó ®Æt kÕt cÊu nhÞp vµo vÞ trÝ thiÕt kÕ. Çc biÖn ph¸p lao cÇu nh− vËy ®−îc dïng
trong çc tr−êng hîp sau:
- Khi cÇn gi¶m thêi gian x©y dùng cÇu, trong ®ã viÖc x©y dùng mè trô vµ l¾p r¸p kÕt cÊu
nhÞp tiÕn hµnh song song. Khi mè trô ®; ®ñ chÞu lùc l¾p ®Æt ngay kÕt cÊu nhÞp vµo vÞ trÝ.
- Khi cÇn thay nhÞp cÇu cò b»ng nhÞp míi (®ßi hái thêi gian phong to¶ Ýt nhÊt).
- Khi mËt ®é giao th«ng ®−êng thuû lín kh«ng cho phÐp x©y dùng çc c«ng tr×nh phô ë
lßng s«ng ®Ó l¾p r¸p kÕt cÊu nhÞp taÞ vÞ trÝ thiÕt kÕ.
- Khi gi¸ thµnh çc c«ng tr×nh phô t¹m phôc vô cho viÖc l¾p t¹i chç ®¾t h¬n ph−¬ng ¸n lao
cÇu.
Ph−¬ng ph¸p lao cÇu ®−îc sö dông phæ biÕn trong thi c«ng cÇu thÐp (lao kÐo däc, lao kÐo
ngang), cÇu bªt«ng (ph−¬ng ph¸p ®óc ®Èy). Nãi chung, ph−¬ng ph¸p thi c«ng nµy cã mét sè
®Æc ®iÓm sau:
- Më réng diÖn thi c«ng, võa cã thÓ x©y dùng mè, trô vµ l¾p kÕt cÊu nhÞp, do ®ã ®Èy nhanh
- Khi lao däc ta l¾p kÕt cÊu nhÞp trªn nÒn ®−êng ®Çu cÇu nªn thuËn tiÖn cho viÖc chuyªn
chë l¾p r¸p, dÔ cã ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o kü thuËt.
- Khi kÕt cÊu nhÞp ë vÞ trÝ cã ®é hÉng lín nhÊt cã mét sè thanh cã øng suÊt vµ biÕn d¹ng lín
cÇn ph¶i t¨ng c−êng, cã mÆt c¾t cã øng suÊt lín, ®é vâng ë ®Çu hÉng lín ph¶i kh¾c phôc lµm
tèn thªm kinh phÝ vµ thêi gian.
§Ó l¾p ®Æt kÕt cÊu nhÞp ®; chÕ t¹o n»m vµo vÞ trÝ cÇu cã thÓ dïng cÇn cÈu, dïng ph−¬ng
ph¸p lao däc, lao ngang trªn çc ®−êng l¨n, ®−êng tr−ît ®Æt trªn çc trô chÝnh, trô t¹m cã thÓ
dïng phao, xµ lan chë kÕt cÊu nhÞp tíi vÞ trÝ råi l¾p ®Æt trªn mè trô, hoÆc cã thÓ chän ph−¬ng
¸n hçn hîp.
15.1.1. çc gi¶i ph¸p kü thuËt vµ c«ng tr×nh phô t¹m ®uîc dïng
trong Ph−¬ng ph¸p lao däc vµ lao ngang kÕt cÊu nhÞp cÇu thÐp.
15.1.1.1. Néi dung vµ ph¹m vi ¸p dông

Ph−¬ng ph¸p lao däc ®−îc ¸p dông khi kÕt cÊu nhÞp ®−îc l¾p r¸p tr−íc trªn nÒn ®−êng dÉn
vµo cÇu. Sau khi mè trô ®ñ c−êng ®é chÞu lùc ta kÐo cÇu däc theo tuyÕn ®−a vµo vÞ trÝ thiÕt kÕ
mµ khong cÇn chuyÓn ngang. Ph−¬ng ph¸p lao däc th−êng ®−îc ¸p dông x©y dùng çc cÇu
míi.
Tr−êng hîp cÇn thay cÇu cò, ®Ó gi¶m thêi gian phong to¶ ®Õn møc tèi thiÓu, kÕt cÇu nhÞp
cÇu míi ®−îc l¾p r¸p trªn nÒn ®−êng ®¾p c¹nh tuyÕn ®−êng vµo cÇu, sau khi l¾p xong kÐo cÇu
däc trªn çc trô t¹m ra vÞ trÝ song song víi cÇu cò. Khi ®ã míi phong to¶, tæ chøc kÐo ngang
kÕt cÊu nhÞp cÇu cò ra ngoµi, kÐo ngang nhÞp cÇu míi vµo vÞ trÝ.
H×nh 15.1.1. S¬ ®å lao kÐo däc vµ vµ ngang cÇu
1. Giµn ë ®é cao thiÕt kÕ
2. Giµn ë ®é cao lao cÇu
Khi lao däc, kÕt cÊu nhÞp cã thÓ l¾p ®Æt trªn nÒn ®−êng cao, cao ®é ®óng b»ng cao ®é thiÕt
kÕ ®Ønh mè trô, nh− vËy nÒn ®−êng chØ ®¾p b»ng cao ®é mò mè trô, cßn t−ëng ®Ønh cña mè vµ
®Êt nÒn ®−êng cßn l¹i sÏ ®−îc bæ sung ®óng cao ®é sau khi lao dÇm. Nh− vËy khi lao, dÇm sÏ
kª ngay trªn mè trô, tr¸nh ®−îc c«ng t¸c kª kÝch vµ h¹ dÇm xuèng gèi nÕu ta l¾p vµ kÐo dÇm
trªn nÒn ®−êng ®; ®¾p ®ñ cao ®é.
15.1.1.2. Çc gi¶i ph¸p kü thuËt
Còng t−¬ng tù nh− l¾p hÉng khi lao däc cã thÓ lao trùc tiÕp trªn çc trô chÝnh (h×nh
15.1.2a). BiÖn ph¸p nµy th−êng ®−îc dïng co çc cÇu nhiÒu nhÞp ®−îc nèi liªn tôc ®; lµm ®èi
träng cho nhÞp hÉng. Nh−ng khi lao hÉng c¶ nhÞp th× ®é vâng ë ®Çu hÉng th−êng qu¸ lín, øng
suÊt ë çc thanh chÞu lùc cã thÓ qu¸ t¶i. §Ó kh¾c phô hiÖn t−îng nµy cã thÓ ¸p dông mét sè
bÖn ph¸p sau:
- BiÖn ph¸p thø nhÊt dïng mòi dÉn kÕt hîp víi më réng trô. Mòi dÉn lµ mét kÕt cÊu nhÑ
nèi dµi kÕt cÊu nhÞp vÒ phÝa tr−íc ®Ó gi¶m néi lùc vµ ®é vâng khi lao kÐo däc cÇu. §Ó gi¶m
chiÒu dµi nhÞp hÉng th× cã thÓ më réng trô lµm cho mòi dÉn sím kª lªn trô, lµm thµnh s¬ ®å
dÇm kª trªn hai gèi tùa lµm gi¶m m« men t¹i ®Çu ngµm.
- BiÖn ph¸p thø hai cã hiÖu qu¶ lín trong viÖc gi¶m biÕn d¹ng vµ øng suÊt trong kÕt cÊu
nhÞp ®ång thêi t¨ng ®é an toµn chèng lËt lµ ®ãng thªm trô t¹m. Sè l−îng vµ vÞ trÝ trô t¹m ®−îc
x¸c ®Þnh tõ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o ®é æn ®Þnh, ®é bÒn, ®é vâng cña kÕt cÊu nhÞp trong qu¸ tr×nh
lao l¾p. Ph−¬ng ph¸p lao däc trªn trô t¹m ®−îc dïng phæ biÕn trong çc cÇu nhiÒu nhÞp vµ ®Æc
biÖt trong cÇu mét nhÞp khi kh«ng cã ®iÒu kiÖn nèi liªn tôc. Trô t¹m cã thÓ lµ trô cè ®Þnh, trô
di ®éng hoÆc trô næi. Kho¶ng çch gi÷a çc trô t¹m víi mè trô chÝnh vµ kho¶ng çch gi÷a çc
trô t¹m x¸c ®Þnh tõ ®iÒu kiÖn æn ®Þnh chèng lËt cña kÕt cÊu nhÞp cã c©n nh¾c ®Õn øng suÊt biÕn
d¹ng cña çc thanh chÞu lùc uèn lín nhÊt. Ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc ¸p dông cho kÕt cÊu nhÞp
gi¶n ®¬n mét nhÞp vµ c¶ nh÷ng cÇu nhiÒu nhÞp khi lao ®; nèi víi nhau, ®iÒu kiÖn æn ®Þnh
chèng lËt ®−îc ®¶m b¶o nh−ng øng suÊt, biÕn d¹ng trong thanh qu¸ lín hoÆc ®é vâng ®Çu
hÉng qu¸ lín.
Tr−êng hîp trô t¹m di ®éng trªn ®µ gi¸o chØ dïng lo¹i trô t¹m nµy trong ®iÒu kiÖn lµm ®µ
gi¸o dÔ dµng vµ kh«ng lµm t¨ng kinh phÝ x©y dùng cÇu. Trô t¹m cè ®Þnh lµ lo¹i ®−îc sö dông
nhiÒu nhÊt. Trô t¹m trªn phao næi ®−îc dïng khi s«ng s©u lµm trô t¹m cè ®Þnh khã kh¨n. Còng
nh− trô t¹m di ®éng trong qu¸ tr×nh lao cÇu trô g¾n liÒn víi kÕt cÊu nhÞp vµ di ®éng cïng kÕt
cÊu nhÞp, ®Õn vÞ trÝ b¬m n−íc vµo phao ®Ó h¹ kÕt cÊu nhÞp xuèng gèi.
- BiÖn ph¸p thø ba tr−êng hîp gÆp çc s«ng s©u, n−íc ch¶y xiÕt, viÖc lµm trô t¹m gÆp khã
kh¨n hoÆc qu¸ ®¾t tiÒn th× cã thÓ dïng biÖn ph¸p t¨ng c−êng kÕt cÊu nhÞp cã mòi dÉn b»ng
mét d©y c¨ng (h×nh 15.1.2c). Mét ®Çu d©y c¨ng ®−îc neo vµo ®Çu hÉng, mét ®Çu neo vµo ®iÓm
neo n»m t¹i nhÞp sau. §Ó t¨ng hiÖu qu¶ d©y c¨ng ®−îc v¾t qua mét cét chèng bè trÝ trong
kho¶ng vÞ trÝ ngµm. Cã thÓ dïng kÝch ®Ó thay ®æi cao ®é cña cét, hoÆc dïng t¨ng ®¬ thay ®æi
®é dµi cña d©y ®Ó ®iÒu chØnh néi lùc vµ biÕn d¹ng trong dÇm cøng cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn
lao l¾p.
Víi çc cÇu liªn tôc nhiÒu nhÞp hoÆc cµu gi¶n ®¬n nhiÒu nhÞp ®; ®−îc t¹m thêi nèi liÒn l¹i
cã thÓ lao däc kh«ng cÇn trô t¹m. Trong tr−êng hîp nµy nÕu çc thanh giµn cã néi lùc vµ biÕn
d¹ng hoÆc mÆt c¾t s¸t gèi ë phÇn hÉng cña dÇm cã øng suÊt qu¸ lín th× ph¶i t¨ng c−êng thanh
hay mÆt c¾t. Víi cÇu dÇm th× cßn ph¶i kiÓm tra æn ®Þnh côc bé cña b¶n bông. Cã thÓ gi¶m néi
lùc ë çc thanh vµ mÆt c¾t, ®ång thêi gi¶m ®é vâng ë ®Çu hÉng b»ng khung chèng vµ d©y
v¨ng, còng cã thÓ dïng mòi dÉn. Mòi dÉn ®−îc l¾p ë phÝa tr−íc kÕt cÊu nhÞp, nã ph¶i ®¶m b¶o
®ñ ®é cøng vµ cã träng l−îng mét mÐt dµi nhá h¬n ®¸ng kÓ so víi kÕt cÊu nhÞp. §èi víi mét
nhÞp chiÒu dµi mòi dÉn th−êng lÊy b»ng 0.6 ®Õn 0.8 chiÒu dµi nhÞp, ®èi víi kÕt cÊu nhÞp liªn
tôc chiÒu dµi nµy th−êng tõ 0.25 ®Õn 0.5 chiÒu dµi mét nhÞp.
Trong thùc tÕ khi lao cÇu th−êng cßn kÕt hîp c¶ çc biÖn ph¸p trªn nh− võa cã trô t¹m võa
cã thªm mòi dÉn, còng cã thÓ cßn më réng trô hoÆc phÝa tr−íc mè ®Ó ®ãn kÕt cÊu nhÞp sím
h¬n nh»m gi¶m øng suÊt vµ biÕn d¹ng trong çc thanh bÊt lîi vµ mÆt c¾t bÊt lîi.
H×nh 15.1.2. Çc biÖn ph¸p lao kÐo däc cÇu

a. Lao däc kh«ng cÇn trô t¹m
b. Lao däc trªn trô t¹m
c. T¨ng c−êng kÕt cÊu nhÞp khi lao
d. Lao cÇu trªn xe goßng
Trong mét sè tr−êng hîp ®Æc biÖt còng cã thÓ lao däc kÕt cÊu nhÞp cÇu thÐp b»ng goßng
ch¹y trªn nÒn ®−êng vµ trªn giµn gi¸o ®Æc. Nh−ng v× viÖc x©y dùng giµn gi¸o ®Æc rÊt phøc t¹p
vµ tèn kÐm nªn ph−¬ng ph¸p nµy chØ ®−îc ¸p dông trong çc tr−êng hîp rÊt ®Æc biÖt, vÝ dô v×
lÝ do nµo ®ã mµ kÕt cÊu nhÞp buéc ph¶i l¾p r¸p kh¸ xa vÞ trÝ cÇu hoÆc khi lµm mét cÇu míi kÒ
ngay víi cÇu cò, khi ®ã lîi dông cÇu cò lµm giµn gi¸o. Sau khi kÐo däc trªn cÇu cò l¹i kÐo
ngang vµo ®óng vÞ trÝ thiÕt kÕ cÇu míi.
15.1.1.3. CÊu t¹o ®−êng l¨n
Trong qu¸ tr×nh lao däc hoÆc lao ngang, kÕt cÊu nhÞp ®−îc kÐo trªn mét hÖ ®−êng tr−ît
hoÆc ®−êng l¨n. Tuú theo träng l−îng vµ s¬ ®å cÊu t¹o cña kÕt cÊu nhÞp mµ thiÕt kÕ hÖ ®−êng
tr−ît, ®−êng l¨n thÝch hîp.
§−êng l¨n: th−êng lµm b»ng gç hoÆc ray vµ bè trÝ theo ba kiÓu sau:
- §−êng l¨n trªn vµ d−íi ®Òu liªn tôc. Tøc lµ ®−êng l¨n trªn bè trÝ ch¹y dµi suèt d−íi ®¸y
vËt. §−êng l¨n d−íi b¾c ch¹y suèt qu;ng ®−êng kÐo vËt ®ia qua, con l¨n ®−îc r¶i ®Òu d−íi ®¸y
vËt nÆng.
- §−êng l¨n trªn liªn tôc, ®−êng l¨n d−íi gi¸n ®o¹n
- §−êng l¨n trªn gi¸n ®o¹n, ®−êng l¨n d−íi liªn tôc.
NÕu kÕt cÊu nhÞp lµ cÇu dÇm ®Æc th× cã thÓ dïng hÖ tr−ît hoÆc gèi l¨n. Çc gèi tr−ît hoÆc
gèi l¨n ®−îc bè trÝ cè ®Þnh trªn nÒn ®−êng vµ trªn çc trô chÝnh, trô t¹m mµ kÕt cÊu nhÞp sÏ
kÐo ra. §èi víi çc cÇu dÇm ®Æc nhÞp nhá th× çc gèi tr−ît cã thÓ chØ gåm mét thanh ray hoÆc
mét dÇm I ®−îc b«i mì ®Ó gi¶m ma s¸t (h×nh 15.1.3c).
H×nh 15.1.3. S¬ ®å lao kÐo däc trªn çc gèi tr−ît, gèi l¨n
a. Lao däc trªn çc gèi tr−ît b. Lao däc trªn çc gèi l¨n
c. CÊu t¹o gèi tr−ît d. CÊu t¹o gèi l¨n
HiÖn nay, ng−êi ta ®ang nghiªn cøu ¸p dông lao cÇu tr−ît trªn çc tÊm ®Öm b»ng chÊt dÎo.
Çc tÊm ®Öm b»ng chÊt dÎo cã ®é ma s¸t nhá, chÞu lùc tèt khi kÐo l¹i rÊt ªm nªn ®−îc dïng ®Ó
kÐo cho c¶ cÇu nhá vµ cÇu lín.
§èi víi çc cÇu nhÞp lín, ®Ó gi¶m ma s¸t lùc kÐo cÇu vµ lùc ngang t¸c dông lªn trô th× cã
thÓ dïng çc gèi l¨n (h×nh 15.1.3d). Gèi l¨n gåm çc èng rçng h×nh trô quay quanh çc trôc cè
®Þnh g¾n vµo mét hÖ gèi xoay tù do.
Sè l−îng èng rçng vµ ®é lín cña cña trôc ®−îc x¸c ®Þnh theo trÞ sè ph¶n lùc lín nhÊt t¸c
dông lªn çc gèi l¨n. Kh¶ n¨ng chÞu lùc cña mét èng rçng ®−êng kÝnh 60mm tíi 250mm
kho¶ng 150KN.
§Æc ®iÓm cña hÖ gèi tr−ît (l¨n) lµ chiÕm diÖn tÝch bè trÝ rÊt nhá trªn çc trô chÝnh hoÆc trô
t¹m, ®ång thêi qu¸ tr×nh lao kÐo còng ®¬n gi¶n h¬n, nh−ng çc gèi tr−ît (l¨n) sÏ tiÕp xóc vµ
do ®ã t¸c dông lùc lªn suèt chiÒu dµi ®¸y dÇm trong qu¸ tr×nh kÐo, v× vËy th−êng kh«ng ¸p
dông ®−îc cho çc cÇu giµn thÐp th«ng th−êng (kh«ng cã biªn d−íi cøng). §Ó kh¾c phôc còng
cã thÓ bè trÝ hÖ ®−êng l¨n (tr−ît) d−íi hÖ dÇm däc mÆt cÇu (h×nh 15.1.4) nÕu hÖ dÇm mÆt cÇu
®ñ chÞu lùc. Tuy nhiªn khi ®ã cÇn chó ý r»ng ®é æn ®Þnh chèng lËt ngang sÏ kÐm h¬n do
kho¶ng çch gi÷a çc ®iÓm kª hÑp h¬n vµ ®é l¨n ®µn håi cña gèi kª lín h¬n (dÇm ngang vµ
dÇm däc còng biÕn ®éng trong qu¸ tr×nh lao).
H×nh 15.1.4. Lao kÐo cÇu giµn thÐp trªn hÖ dÇm däc mÆt cÇu
§Ó tr¸nh çc thanh biªn d−íi cña giµn khái chÞu uèn trong qu¸ tr×nh lao th−êng dïng
ph−¬ng ph¸p kÐo däc trªn çc con l¨n. Trong ®ã ®−êng l¨n d−íi th«ng th−êng bè trÝ liªn tôc
trªn nÒn ®−êng, ®−êng l¨n trªn bè trÝ gi¸n ®o¹n vµ tËp trung t¹i nót giµn t¹o thµnh çc bµn l¨n
(h×nh 15.1.5).
H×nh 15.1.5. S¬ ®å lao däc cÇu giµn thÐp trªn con l¨n
Bµn l¨n th−êng ®−îc lµm b»ng çc ®o¹n ray liªn kÕt cíi nót giµn qua çc ®o¹n gç ng¾n vµ
bu l«ng. Çc thanh ray cña bµn l¨n trªn th−êng ®−îc uèn cong hai ®Çu mót lªn trªn ®Ó dÔ l¾p
con l¨n vµ gi¶m lùc xung kÝch khi con l¨n ra khái bµn. Sè l−îng ray ë bµn l¨n trªn ®−îc x¸c
®Þnh theo trÞ sè ph¶n lùc lín nhÊt khi lao nh−ng th−êng cã sè l−îng Ýt h¬n ë ®−êng d−íi mét
thanh ®Ó çc ®Ønh ray trªn vµ d−íi tiÕp xóc qua çc khe hë, nh− vËy ph¶n lùc truyÒn lªn trªn
çc ray sÏ ®Òu h¬n, khi kÐo cÇu sÏ ªm h¬n do cã sù ®µn håi cña çc con l¨n chÞu uèn (h×nh
15.1.5). Con l¨n: Cã thÓ lµm b»ng gç cøng, thÐp trßn ®Æc hoÆc trßn rçng bªn trong ®æ bªt«ng.
§−êng kÝnh con l¨n th−êng lµ 10cm trë lªn. Con l¨n ph¶i cã ®ñ ®é dµi ®Ó thß ra ngoµi hai mÐp
®−êng l¨n d−íi Ýt nhÊt mçi bªn 15-20cm.
§−êng l¨n d−íi cã sè l−îng ray lín h¬n ®−êng l¨n trªn mét chiÕc ®−îc ®Æt lªn çc tµ vÑt kª
trùc tiÕp trªn nÒn ®−êng hoÆc trªn trôc chÝnh, trô t¹m. Sè l−îng con l¨n ®−îc x¸c ®Þnh theo néi
lùc lín nhÊt khi dÇm cã ®é hÉng lín nhÊt trong qu¸ tr×nh lao.
§Ó ®¶m b¶o ph¶n lùc cña con l¨n chØ t¸c dông vµo tim giµn, tr¸nh cho biªn d−íi cña giµn
chñ chÞu uèn khi kÐo qua trô ( chÝnh hoÆc t¹m) th× chiÒu dµi ®−êng l¨n d−íi trªn çc trô (chÝnh
hoÆc t¹m) ph¶i lín h¬n chiÒu dµi khoang giµn Ýt nhÊt 1.25 lÇn, do ®ã trªn trô bao giê còng cã
Ýt nhÊt mét bµn l¨n trªn. Nh− vËy th−êng b¾t buéc ph¶i më réng çc trô chÝnh. Trong tr−êng
hîp cÇn cã trô t¹m th× chiÒu réng mÆt trªn cña trô t¹m Ýt nhÊt còng ph¶i lín h¬n 1.25 lÇn chiÒu
dµi khoang giµn. §−êng l¨n trªn g¾n víi thanh biªn d−íi bè trÝ gi¸n ®o¹n vµ chØ bè trÝ d−íi çc
tiÕt ®iÓm dµn ®Ó tr¸nh cho thanh biªn d−íi kh«ng chÞu uèn, ®−êng l¨n gi¸n ®o¹n d−íi çc mót
dµn ®−îc gäi lµ bµn tr−ît hay thuyÒn tr−ît. ThuyÒn tr−ît th−êng ®−îc lµm b»ng çc ®o¹n ray
uèn cong hai ®Çu vµ liªn kÕt víi nót dµn bëi çc ®o¹n gç vu«ng vµ bul«ng. Sè l−îng ray ë
thuyÒn tr−ît x¸c ®Þnh theo ¸p lùc lín nhÊt trong qu¸ tr×nh lao. §−êng l¨n d−íi cã sè l−îng ray
lín h¬n ë thuyÒn tr−ît mét ray, çc thanh nµy ®Æt lªn tµ vÑt gç vµ liªn kÕt víi tµ vÑt b»ng ®inh
Cr¨mpon. Tµ vÑt gç ®Æt trùc tiÕp trªn nÒn ®−êng hoÆc trªn ®Ønh trô. Sè l−îng con l¨n x¸c ®Þnh
theo ¸p lùc lín nhÊt xuÊt hiÖn trong qu¸ tr×nh lao.
Con l¨n th−êng lµm b»ng thÐp trßn ®Æc hoÆc rçng, rçng trong ®æ bªt«ng. §−êng kÝnh çc
con l¨n th−êng chän tõ 60-140mm. Trong qu¸ tr×nh l¨n, con l¨n cã thÓ bÞ nghiªng, lÖch lµm
chÖch h−íng lao, khi ®ã cÇn ph¶i chØnh l¹i con l¨n b»ng çch dïng bóa ®¸nh vµo ®Çu con l¨n,
v× vËy kho¶ng çch tÜnh gi÷a çc con l¨n kh«ng ®−îc nhá h¬n 10cm ®Õn 15cm ®Ó cã chç ®¸nh
bóa. Tõ ®ã cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc chiÒu dµi cña ®−êng l¨n trªn ®ñ ®Ó bè trÝ sè con l¨n cÇn thiÕt
cho mçi nót giµn, vµ x¸c ®Þnh ®é më réng trô cÇn thiÕt. ChiÒu dµi con l¨n th−êng lÊy lín h¬n
chiÒu dµi réng ®−êng l¨n 20-30cm.
15.1.1.4. CÊu t¹o trô t¹m
Trô t¹m ph¶i cã ®ñ ®é cøng ®Ó chÞu lùc kÐo cÇu truyÒn qua çc con l¨n, ®ång thêi theo
chiÒu däc cÇu trô t¹m ph¶i cã ®ñ ®é réng ®Ó bè trÝ ®ñ sè l−îng con l¨n cÇn thiÕt khi trô t¹m
chÞu ¸p lùc th¼ng ®øng lín nhÊt trong giai ®o¹n lao cÇu.
Trong qu¸ tr×nh kÐo cÇu nÕu dïng trô t¹m (h×nh 15.1.6) ®Ó t¨ng æn ®Þnh, gi¶m néi lùc vµ
biÕn d¹ng cña kÕt cÊu nhÞp th× trô t¹m cÇn cã ®ñ chiÒu réng 1.25d (d lµ chiÒu dµi cña khoang
giµn) vµ ®ñ ®é cøng ®Ó chÞu lùc kÐo cÇu truyÒn qua çc con l¨n. V× vËy, kÕt cÊu çc trô t¹m
th−êng ®−îc thiÕt kÕ b»ng çc thanh v¹n n¨ng. HÖ ®−êng l¨n trªn ®Ønh trô t¹m ®−îc ®Æt trªn hÖ
dÇm däc qua çc tµ vÑt gç. HÖ ®−êng l¨n trªn ®Ønh trô t¹m ®−îc ®Æt trªn hÖ dÇm däc qua çc tµ
vÑt gç. HÖ dÇm däc vµ dÇm ngang trªn ®Ønh trô t¹m ®¶m b¶o truyÒn ph¶n lùc th¼ng ®øng lªn
çc nót chÞu lùc cña trô. Trªn ®Ønh trô t¹m còng cÇn bè trÝ sµn c«ng t¸c ®Ó theo dâi, l¾p, th¸o
con l¨n vµ chØnh ®é nghiªng lÖch trong qu¸ tr×nh kÐo däc.
Cao ®é ®Ønh trô t¹m x¸c ®Þnh b»ng çch tÝnh ®Õn ®é lón cña trô khi chÞu t¶i träng lín nhÊt,
®é vâng ®Çu hÉng cña kÕt cÊu nhÞp, cao ®é thiÕt kÕ cña gèi trªn mè, trô chÝnh. CÇn ph¶i x¸c
®Þnh chÝnh x¸c cao ®é trô t¹m ®Ò phßng tr−êng hîp ®Çu hÉng bÞ kÝch lÕn trô t¹m tiÕp theo ph¶i
sö lý tèn c«ng søc vµ thêi gian.
§Ó khi lao tíi trô t¹m hoÆc trô chÝnh con l¨n b¸m vµo vµ nh¶ ra mét çch ªm thuËn nªn uèn
cong çc ®Çu mót ®−êng l¾n trªn vµ d−íi, víi ®−êng l¨n trªn ®é dèc vµo kho¶ng 5% vµ trªn
chiÒu dµi 1m ë hai ®Çu.
Khi chiÒu cao trô t¹m kh«ng lín vµ kÕt cÊu nhÞp t−¬ng ®èi nhá cã thÓ lµm trô t¹m b»ng gç
cã mãng cäc, cäc võa lµm mãng võa lµm cét trô cña trô t¹m. Th«ng th−êng trô t¹m ®−îc l¾p
b»ng çc thanh v¹n n¨ng ®Æt trªn mãng cäc.
Khi ra khái bµn çc con l¨n sÏ ®−îc r¬i vµo mét thïng høng ®Ó khái r¬i xuèng s«ng vµ ®¶m
b¶o an toµn lao ®éng. TuyÖt ®èi cÊm çn bé, c«ng nh©n ®øng trùc diÖn víi ®−êng ra cña con
l¨n.
H×nh 15.1.6. Trô t¹m khi lao däc vµ chi tiÕt cÊu t¹o
15.1.1.5. CÊu t¹o ®−êng l¨n khi lao ngang
§Ó lao kÐo ngang kÕt cÊu nhÞp vµo vÞ trÝ th× ®−êng l¨n trªn ®−îc ®Æt d−íi hai dÇm ngang
®Çu giµn nh−ng bá trèng vÞ trÝ ®Æt gèi cÇu, ®−êng l¨n d−íi ®Æt trªn trô chÝnh vµ çc trô t¹m
n»m ë th−îng vµ h¹ l−u trô chÝnh (h×nh 15.1.7)
T¹i vÞ trÝ tiÕp gi¸p víi trô chÝnh vµ trô t¹m nªn bè trÝ mèi nèi cña ray d−íi ®Ó sau khi kÐo
cÇu vµo vÞ trÝ cã thÓ thu dän ngay ®Ønh trô vµ l¾p ®Æt gèi cÇu.
Sau khi kÐo ngang kÕt cÊu nhÞp vµo trô ta dïng kÝch thuû lùc ®Æt trªn ray cña ®−êng l¨n
trªn (h×nh 15.1.7) kÝch bæng kÕt cÊu nhÞp, l¾p ®Æt gèi vµ h¹ cÇu. Sau ®ã cã thÓ thu dän ®−êng
l¨n.
H×nh 15.1.7. S¬ ®å cÊu t¹o trô t¹m vµ ®−êng l¨n ngang

a. S¬ ®å kÐo ngang kÕt cÊu nhÞp
b. CÊu t¹o ®−êng l¨n vµ ®iÓm ®Æt kÝch
Khi lao kÐo ngang th× ph¶n lùc qua çc con l¨n t¸c dông ph©n bè ®Òu trªn suèt chiÒu dµi
dÇm ngang nªn th−êng g©y ra m« men uèn lín h¬n khi kÝch v× vËy cÇn thiÕt ph¶i kiÓm tra l¹i
kh¶ n¨ng chÞu lùc cña dÇm ngang ®Çu giµn.
15.1.2. Çc ph−¬ng ph¸p lao däc cÇu
Cã rÊt nhiÒu ph−¬ng ph¸p lao däc cÇu, tuú theo ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ chän çch lao cho hîp
lý.
15.1.2.1. Lao däc cã trô t¹m
Ph−¬ng ph¸p nµy th−êng ¸p dông víi çc lo¹i cÇu thÐp cã khÈu ®é dµi, n−íc s«ng s©u, lµm
dÇm ®¬c tèn kÐm. Tr−íc hÕt lµm trô t¹m gi÷a mè vµ trô råi dïng thiÕt bÞ ng¨n hoÆc tr−ît ®Ó
kÐo dÇm vµo vÞ trÝ. Khi thi c«ng theo ph−¬ng ph¸p nµy cÇn chó ý ®Õn viÖc mím con l¨n khi
®Çu dÇm cÇu võa chím ®Õn ®Ønh mè hoÆc trô t¹m. NÕu mím sím qu¸ th× ®Çu ®−êng phÝa kia
dÔ bÞ bÈy vªnh lªn, con l¨n dÔ bÞ bËt ra g©y nguy hiÓm, ®ång thêi chång nÒ dÔ bÞ chÊn ®éng
m¹nh. Do vËy ph¶i chê khi dÇm thÐp ®; ®Ì lªn 2, 3 thanh tµ vÑt th× mím con l¨n vµo. Cho con
l¨n ®Çu tiªn vµo ng−îc chiÒu víi chiÒu kÐo dÇm. Khi nã b¾t ®Çu chÞu lùc th× mím tiÕp çc con
l¨n sau cïng chiÒu kÐo dÇm.
Khi kÐo dÇm ®Õn ®óng vÞ trÝ råi dïng kÝch, kÝch dÇm lªn hoÆc dïng cÇn cÈu treo dÇm lªn,
rót bá ®−êng l¨n, chång nÒ...vµ h¹ dÇm xuèng gèi.
15.1.2.2. Lao däc cã dÇm dÉn
Ph−¬ng ph¸p lao däc cã dÇm dÉn th−êng ®−îc ¸p dông ë n¬i cã n−íc s©u, khã lµm trô t¹m.
ë ®Çu dÇm thÐp tr−íc khi lao cã l¾p thªm mét ®o¹n dÇm b»ng thÐp. T¸c dông cña dÇm dÉn lµ
gi¶m bít chiÒu dµi hÉng cña dÇm khi lao. Khi dÇm cßn mét nöa trªn ®−êng l¨n ®Çu nµy th× ®Çu
dÇm dÉn ®; ®Õn mè trô bªn kia. ChiÒu dµi dÇm dÉn kh«ng nªn dµi qu¸ 0.55 ciÒu dµi dÇm lao
vµ cã kiÓu tam gi¸c ®Ó gi¶m bít träng l−îng.
NÕu dÇm khÈu ®é lín th× ph¶i dïng dÇm dÉ b»ng thÐp cã kÕt cÊu ®Æc biÖt. NÕu dÇm lao cã
khÈu ®é nhá, cã thÓ dïng gç hoÆc bã ray nèi vµo ®Çu dÇm lµm dÇm dÉn.
Cïng lo¹i víi lao cã dÇm dÉn lµ lo¹i lao liªn tôc, kiÓu nµy dïng cho nh÷ng cÇu thÐp nhiÒu
nhÞp, liªn kÕt çc cÇu thÐp l¹i thµnh cÇu liªn tôc, dïng nhÞp sau lµm ®èi träng cho nhÞp tr−íc
®Ó lao.
Nh÷ng ®iÒu cÇn chó ý khi lao cÇu:

Lao cÇu theo ph−¬ng ph¸p cã dÇm dÉn, khi ®Çu nhÞp tíi mè trô bªn kia hay bÞ chóc xuèng.
§Ó xö lý ph¶i dïng biÑn ph¸p võa kÝch võa kÐo. Víi biÖn ph¸p nµy, d−íi ®¸y dÇm dÉn hoÆc
dÇm thÐp l¾p mét bµn ®ì ®Æc biÖt ®Ó khi ®−êng tr−ît trªn ë ®Çu dÇm s¾p ®Ì lªn ®−êng tr−ît
d−íi trªn ®Ønh mè hoÆc trô, khi ®ã dïng kÝch ®Ó bè trÝ s½n ë hai ®Çu mè trô ®Ó kich cao dÇm
lªn. D−íi ®Õ kÝch cã bµn m¹p vµ con l¨n, do vËy cã thÓ võa kÝch lªn nhanh chãng võa cã thÓ
kÐo dÇm ®i tõ tõ. KÝch cao ®Çu dÇm tíi møc ®ñ ®Ó mím con l¨n vµ tíi khi gi÷a ®−êng l¨n trªn
vµ d−íi ®; cã 2, 3 con l¨n th× th¸o bá kÝch vµ kh«i phôc tèc ®é kÐo b×nh th−êng.
Mét sè quy t¾c c¬ b¶n khi lao cÇu trªn con l¨n
- Khi lao kÐo cÇu çc con l¨n ph¶i l¨n ®Òu vµ ph¶i lu«n lu«n vu«ng gãc víi ®−êng l¨n, nÕu
con l¨n xiªn th× ph¶i dïng bóa ®¸nh vµo ®Çu con l¨n cho th¼ng l¹i.
- Khi lao kÐo nªu nhÞp ®i lÖch tim cÇu th× ph¶i gâ cho tÊt c¶ çc con l¨n lÖch ®i tõ 3 ®Õn 5
®é ®Ó ®iÒu chÝnh cho kÕt cÊu nhÞp ®i ®óng t©m, khi ®; ®i ®óng t©m th× ph¶i gâ l¹i ®Ó çc con
l¨n ®Òu ë vÞ trÝ vu«ng gãc víi ®−êng l¨n råi míi kÐo tiÕp.
- Tèc ®é kÐo cÇu kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 0.5 ®Õn 0.6m/phót khi lao trªn con l¨n vµ 1.5 ®Õn 2
m/phót khi lao trªn gèi tr−ît hoÆc gèi l¨n cè ®Þnh, v× lao nhanh qu¸ sÏ khã ®iÒu chØnh con l¨n
vµ ®iÒu chØnh sai sãt trong qu¸ tr×nh lao.
- Trong khi lao cÇn tæ chøc theo doic chÆt chÏ, nÕu ph¸t hiÖn cã sai sãt nh− kÕt cÊu nhÞp ®i
lÖch h−íng, ®−êng l¨n bÞ lón qu¸ nhiÒu, con l¨n bÞ kÑt... th× ph¶i ngõng kÐo lóc ngõng kÐo
ph¶i chÌn t¹m kÕt cÊu nhÞp vµ xö lý kÞp thêi sai sãt.
- Ph¶i kiÓm tra con l¨n tr−íc khi sö dông, nh÷ng con l¨n h− háng nh− nøt, bÒ mÆt cã khuyÕt
tËt v..v.. ph¶i ®−îc thay thÕ. §−êng kÝnh con l¨n ph¶i ®óng víi thiÕt kÕ, sai sè kh«ng ®−îc v−ît
qu¸ ± 0.1mm. ChiÒu dµi con l¨n ph¶i Ýt h¬n bÒ réng ®−êng l¨n tõ 20 ®Õn 30 cm.
- Ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p an toµn trong khi lao. Suèt trong qu¸ tr×nh lao ph¶i cã sù chØ huy
thèng nhÊt. Kh«ng ®−îc ®øng gÇn d©y çp kÐo vµ kh«ng ®−îc ®øng tr−íc chç ra cña çc con
l¨n.
- Khi lao ngang hai ®Çu kÕt cÊu nhÞp ph¶i di chuyÓn ®Òu, ®o¹n ®−êng di chuyÓn cña ®Çu
kh«ng ®−îc cã chªnh lÖch v−ît qu¸ 0.1% chiÒu dµi nhÞp vµ trong mäi tr−êng hîp kh«ng ®−îc
v−ît qu¸ 10 cm.
15.1.2.3. Lao däc cã gi¸ ®ì di ®éng
Dïng trong tr−êng hîp lßng s«ng c¹n hoÆc trªn b;i s«ng. Gi¸ ®ì lµm b»ng thÐp hoÆc gç, cã
thÓ di chuyÓn trªn ®−êng ray b»ng xe goßng hay trªn con l¨n, ®Ønh gi¸ ®ì ®−îc liªn kÕt chÆt
víi ®¸y dÇm.
15.1.2.4. Lao däc khi cã trô næi

Khi thi c«ng cÇu mét nhÞp hoÆc nhÞp ®Çu tiªn cña cÇu nhiÒu nhÞp nh−ng kh«ng thÓ lao hÉng
toµn bé nÕu n−íc s©u lµm trô t¹m hoÆc ®µ gi¸o tèn kÐm vµ ¶nh h−ëng ®Õn giao th«ng trªn
s«ng th× dïng trô næi lµ hîp lý nhÊt vµ tiÕt kiÖm.
KÕt cÊu nhÞp ®−îc l¾p trªn nÒn ®−êng ®Çu cÇu. Qu¸ tr×nh lao thùc hiÖn theo hai giai ®o¹n,
giai ®o¹n ®Çu cÇu ®−îc kÐo däc trªn nÒn ®−êngvµo cÇu, trong ®ã ®−êng l¨n d−íi liªnt ôc vµ
®Æt trªn ®−êng ®Çu cÇu, trªn lµ çc thuyÒn tr−ît g¾n vµo çc nót d−íi cña kÕt cÊu nhÞp. Giai
®o¹n ®Çu kÕt thóc khi kÕt cÊu nhÞp ®−îc kÐo hÉng ra s«ng mét ®o¹n ®ñ ®Ó trô næi cã thÓ vµo
®ãn kÕt cÊu nhÞp. VÞ trÝ cña trô næi cßn ph¶i ®¶m b¶o cã thÓ ®−a ®Çu kÕt cÊu nhÞp vµo vÞ trÝ vµ
h¹ ®−îc xuèng gèi. Giai ®o¹n hai : thay toµn bé thuyÒn tr−ît b»ng mét xe goßng hoÆc mét
thuyÒn tr−ît lín h¬n, nh− vËy trªn ®−êng chØ cßn mét gèi. ë d−íi s«ng trô t¹m ®øng ë vÞ trÝ
d−íi kÕt cÊu nhÞp råi b¬m n−íc ra ®Ó trô t¹m næi lªn ®ì kÕt cÊu nhÞp. Nh− vËy trong giai ®o¹n
hai kÕt cÊu nhÞp vµ ph¶n lùc gèi t¹m sÏ kh«ng thay ®æi trong suèt qu¸ tr×nh lao gi÷ cho mùc
n−íc ë phao ®ì trô t¹m kh«ng thay ®æi. Trong giai ®o¹n nµy kÕt cÊu nhÞp ph¶i ®−îc neo ch¾c
vµo phao. Khi ®; lao ®Õn vÞ trÝ, ®iÒu chØnh kÕt cÊu nhÞp chÝnh x¸c, neo phao, b¬m n−íc vµo ®Ó
h¹ kÕt cÊu nhÞp xuèng gèi. Chó ý r»ng khi lao b»ng trô næi ph¶i xem xÐt ®Õn sù lªn xuèng cña
mùc n−íc s«ng khi lao cÇu. Còng cÇn chó ý ®Õn mùc n−íc ph¶i b¬m ra vµ b¬m vµo phao khi
®ãn vµ khi h¹ kÕt cÊu nhÞp ®Ó b¶o ®¶m an toµn trong suèt qu¸ tr×nh lao.
15.1.2.5. Ph−¬ng ph¸p lao däc kÕt cÊu nhÞp víi phao, xµ lan
Khi thi c«ng kÕt cÊu nhÞp cÇu hoÆc nhÞp ®Çu tiªn cña çc cÇu nhiÒu nhÞp, nÕu gÆp s«ng s©u,
n−íc lín, viÖc x©y dùng trô t¹m rÊt khã kh¨n, qu¸ tèn kÐm hoÆc do tµu bÌ ®i l¹i qu¸ nhiÒu,
viÖc x©y dùng trô t¹m sÏ lµm t¾c nghÏn giao th«ng ®−êng s«ng.
Khi ®ã ph−¬ng ph¸p lao däc kÕt hîp phao, xµ lan rÊt hîp lý vµ ®ì tèn kÐm.
KÕt cÊu nhÞp ®−îc l¾p trªn nÒn ®−êng vµo cÇu. Qu¸ tr×nh lao ®−îc chia lµm hai giai ®o¹n,
giai ®o¹n ®Çu kÐo däc cÇu trªn hÖ ®−êng l¨n bè trÝ trªn nÒn ®−êng, trong giai ®o¹n nµy bµn l¨n
trªn vµ çc con l¨n trªn chØ bè trÝ vµo çc nót gi÷a cÇu, cßn çc nót ®Çu vµ cuèi giµn th−êng ®Ó
trèng. Giai ®o¹n ®Çu kÕt thóc khi dÇm ®−îc kÐo hÉng ra s«ng mét ®o¹n, ®ñ ®Ó phao, xµ lan cã
thÓ vµo ®ãn kÕt cÊu nhÞp. VÞ trÝ cña phao, xµ lan cßn ph¶i ®¶m b¶o ®Ó sau nµy cã thÓ ®−a, h¹
kÕt cÊu nhÞp xuèng mè trô.
§Ó chuÈn bÞ cho giai ®o¹n hai, ta thay toµn bé hÖ con l¨n b»ng mét xe goßng hoÆc mét bµn
l¨n lín cÊu t¹o b»ng çc dÇm ch÷ I ®Æt ë d−íi giµn (15.1.8). ë d−íi s«ng ta ®−a hÖ phao, xµ lan
næi lªn ®ì kÕt cÊu nhÞp. Nh− vËy träng l−îng cña dÇm chñ chØ truyÒn lªn phao vµ bµn l¨n ®Çu
dÇm nh− mét hÖ tÜnh ®Þnh nªn çc ph¶n lùc gèi sÏ kh«ng thay ®æi trong suèt qu¸ tr×nh lao. Sau
®ã th¸o bá tÊt ç çc bµn l¨n trªn t¹i çc nót gi÷a giµn.
H×nh 15.1.8. S¬ ®å lao däc kÕt hîp phao, xµ lan

Sang giai ®o¹n hai, ta kÐo däc kÕt cÊu nhÞp mét ®Çu trªn phao vµ mét ®Çu l¨n trªn nÒn
®−êng. §u«i kÕt cÊu nhÞp kª trªn bµn l¨n qua mét khíp, ®¶m b¶o kÕt cÊu nhÞp cã thÓ xoay tù
do khi mùc n−íc s«ng lªn xuèng. §Ó gi¶m m«men uèn trong bµn l¨n th× cã thÓ bè trÝ ®iÓm kª
trªn hai nót cuèi giµn. Nh−ng ®Ó ®iÒu chØnh ph¶n lùc gèi lu«n b»ng nhau ta ph¶i ke d−íi mçi
nót mét kÝch cã èng dÉn dÇu th«ng nhau (h×nh 15.1.9). §−êng l¨n d−íi cã thÓ bè trÝ ngang
hoÆc h¬i dèc vÒ phÝa s«ng ®Ó gi¶m lùc kÐo. Tuy nhiªn ®é dèc ph¶i ®−îc tÝnh to¸n ®Ó lùc ®Èy ra
s«ng kh«ng v−ît qu¸ 50% lùc ma s¸t l¨n cña hÖ.
H×nh 15.1.9. S¬ ®å bµn l¨n cã bè trÝ kÝch dÇu

15.1.2.6. §Æc ®iÓm lao däc cÇu dÇm ®Æc
Khi lao däc kÕt cÊu nhÞp cÇu dÇm ®Æc, ®é vâng ®Çu hÉng th−êng rÊt lín, cã khi tíi 2 – 3m.
§Ó ®Çu dÇm hoÆc ®Çu mòi dÉn cã thÓ kª ®−îc lªn trô ph¶i bè trÝ mét thiÕt bÞ ®Æc biÖt ®Ó ®iÒu
chØnh ®é vâng cña ®Çu hÉng cho b»ng cao ®é ®Ønh trô (chÝnh hoÆc t¹m). ThiÕt bÞ h×nh 15.1.10
gåm mét cét cã hai thanh thÐp U (2) kÑp qua mét dÇm I (1) liªn kÕt hÉng t¹i b¶n biªn trªn cña
dÇm chñ, ch©n khung nèi khíp víi mét gèi ®Öm (4). KÝch (3) ®Ó n©ng dÇm ®−îc ®Æt vµo
kho¶ng gi÷a cña cét chèng. KÝch ®Æt trªn bµn ®ì (11), ®Çu trªn cña kÝch kª vµo dÇm cña bµn
(10). Bµn (10) vµ bµn ®ì (11) cã çc tai ®Ó cã thÓ chèt vµo çc lç (8) khoan s½n trªn hai thanh
chèng ch÷ U. Lóc ®Çu chèt cè ®Þnh bµn ®ì (11), bµn (10) tù do. Khi kÝch, ®Çu dÇm sÏ ®i lªn,
¸p lùc qua cét chèng (7) truyÒn lªn trô. Khi kÝch lß xo (9) liªn kÕt hai bµn ®ì bÞ biÕn d¹ng (Ðp
l¹i). Khi kÝch ®; lªn hÕt cao ®é, ta neo tai hai bµn ®ì trªn vµo thanh chèng qua çc lç chèt. Sau
khi h¹ kÝch, ¸p lùc ë ®Çu hÉng cña nhÞp truyÒn lªn cét qua bµn ®ì trªn, do ®ã çc chèt cña bµn
®ì d−íi cã thÓ th¸o bá, khi ®ã lß xo l¹i gi;n ra, kÐo c¶ bµn d−íi vµ kÝch ®Õn vÞ trÝ lµm viÖc
míi. Khi lß xo ®; co hÕt ta l¹i chèt bµn ®ì (11) vµ th¸o chèt ë b¶n (10) vµ qu¸ tr×nh kÝch l¹i
®−îc lÆp l¹i cho ®Õn khi cao ®é ®¸y dÇm chñ b»ng cao ®é ®Ønh trô. Trong qu¸ tr×nh n©ng dÇm,
bµn l¨n trªn trô (5) ph¶i ®−îc kª b»ng chång nÒ (6).
H×nh 15.1.10. Çc thiÕt bÞ ®Ó n©ng ®Çu kÕt cÊu nhÞp dÇm ®Æc khi lao kÐo däc
a. Bè trÝ chung, b. Chi tiÕt ®Æt, c. S¬ ®å n©ng dÇm cÇu
1. §Çu hÉng, 2. Thanh cét , 3. KÝch, 4. Gèi ®Öm, 5. Gèi l¨n, 6. Chång nÒ ®Ó chªm gèi l¨n,
7. Thanh U cña cét, 8. Chèt, 9. Lß xo, 10. Bµn ®ì trªn, 11. Bµn ®ì d−íi
15.1.2.7. C«ng t¸c kÐo cÇu
Çc thiÕt bÞ chñ yÕu ®Ó kÐo cÇu gåm têi kÐo, hÖ b¸nh xe gäi lµ móp hoÆc çc lo¹i kÝch ®Èy
ngang. Tèc ®é di chuyÓn cña kÝch th−êng rÊt nhá, chiÒu dµi ng¾n nªn kÝch chØ ®−îc dïng ®Ó
thùc hiÖn çc chuyÓn vÞ nhá, vÝ dô khi cÇn chØnh vÞ trÝ kÕt cÊu nhÞp theo ph−¬ng ngang, khi ®;
®Æt kÕt cÊu nhÞp lªn mè trô.
Khi kÐo däc hoÆc kÐo ngang kÕt cÊu nhÞp tõ trô t¹m vµo trô chÝnh chñ yÕu dïng hÖ têi vµ
móp cóp. HÖ têi móp ®Ó lao kÐo cÇu ®−îc chia lµm hai hÖ: têi kÐo vµ têi h;m. Têi h;m neo
d©y vµo sau dÇm cã t¸c dông gi÷ kÕt cÊu nhÞp khái bÞ chuyÓn ®éng qu¸ ®ét ngét do giã, do
®−êng l¨n qu¸ dèc hoÆc do qu¸n tÝnh cña dÇm khi chuyÓn ®éng, do lùc ®µn håi cña hÖ d©y çp
kÐo. Têi h;m cßn khèng chÕ tèc ®é cao lao dÇm ®¶m b¶o ®−a dÇm chÝnh x¸c vµo vÞ trÝ thiÕt kÕ
(h×nh 15.1.11). Móp cè ®Þnh cña têi h;m (2) ®−îc bè trÝ t¹i hè neo trªn bê hoÆc trªn trô chÝnh,
móp cè ®Þnh buéc vµo ®uèi dÇm cã têi h;m (1) th× cã thÓ bè trÝ trªn dÇm hoÆc trªn nÒn ®−êng.
Têi kÐo lµ bé phËn chÝnh ®¶m b¶o chuyÓn ®éng cña cÇu. Móp cè ®Þnh cña têi kÐo th−êng ®−îc
nèi vµo mét d©y (5), d©y nµy ®−îc neo vµo mè hoÆc hè neo trªn bê ®èi diÖn. §Ó cã thÓ thu
ng¾n chiÒu dµi cña d©y (5) ta neo vµo mét têi (6). Khi cÇn co d©y (5) ®Ó di chuyÓn móp cè
®Þnh ta cÇn x¶ d©y (4) råi quay têi (6). D©y (5) cã t¸c dông lµm gi¶m chiÒu dµi d©y (4) (h×nh
15.1.11). §èi víi çc cÇu nhiÒu nhÞp th× th−êng kÐo xong mçi nhÞp ta l¹i chuyÓn móp cè ®Þnh
mét lÇn. Móp di ®éng ®−îc ®Æt vµo ®Çu dÇm. §èi víi çc cÇu ng¾n th× cã thÓ bè trÝ têi kÐo trªn
bê, cßn víi çc cÇu dµi th× nªn bè trÝ têi kÐo trªn kÕt cÇu nhÞp cho tiÖn chØ huy chung. Têi kÐo
cã thÓ dïng têi tay hoÆc têi ®iÖn. Têi tay cã thÓ ®iÒu chØnh tèc ®é di chuyÓn dÔ dµng nh−ng
tèn søc, v× vËy nÕu cã ®iÒu kiÖn th× nªn dïng têi ®iÖn. ViÖc chän têi vµ hÖ móp çp ®−îc dùa
trªn tèc ®é kÐo vµ lùc kÐo.
Trong qu¸ tr×nh di chuyÓn ph¶i kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh h−íng chuyÓn ®éng (chØnh con l¨n),
tèc ®é kÐo cÇu kh«ng nªn v−ît qu¸ 0.5m/phót khi lao trªn con l¨n vµ 2m/phót khi kÐo trªn gèi
l¨n cè ®Þnh.
H×nh 15.1.11. S¬ ®å bè trÝ têi vµ hÖ móp khi kÐo däc

1. Têi h;m, 2. Móp h;m, 3. Têi kÐo, 4. Móp kÐo
5. D©y neo, 6. Têi cã d©y neo
Mét sè yªu cÇu khi tiÕn hµnh kÐo cÇu:
1. ViÖc kÐo vµ sµng nhÞp cÇu ph¶i ®−îc tiÕn hµnh d−íi sù chØ huy trùc tiÕp cña kü s− tr−ëng
hoÆc ®éi tr−ëng c«ng tr×nh. Nh÷ng ng−êi ®; qua hiÓu biÕt çc quy t¾c thi c«ng thÝch hîp vµ
çc quy ®Þnh vÒ an toµn kü thuËt míi ®−îc phÐp tham gia c«ng viÖc kÐo vµ sµng nhÞp cÇu.
2. Lao kÐo nhÞp cÇu cÇn ®−îc thùc hiÖn b»ng çc thiÕt bÞ ®Èy, viÖc di chuyÓn kÕt cÊu nhÞp
ph¶i ®¶m b¶o ®Òu ®Æn víi tèc ®é cho phÐp b»ng çch l¾p ®Æt kÞp thêi çc tÊm ®Öm lµm tõ vËt
liÖu dÔ tr−ît l¨n, nh»m tr¸nh lao m¹nh dÇm vµ chÖch h−íng ®i.
Trong qu¸ tr×nh lao kÐo çc nhÞp cÇu liªn tôc ph¶i kiÓm tra çc ph¶n lùc thùc cã cña trô ®ì
vµ çc biÕn d¹ng trong kÕt cÊu, phï hîp çc h−íng dÉn cña BVTC.
Trªn nhÞp cÇu vµ ®Æc biÖt ë mòi dÉn, kh«ng ®−îc ®Æt nh÷ng thiÕt bÞ vµ vËt liÖu ngoµi dù
tÝnh cña BVTC.
3. Khi lao kÐo nhÞp cÇu t¹i nh÷ng n¬i cã ®é dèc däc hay cã ®é cong ®øng th× mÆt dèc tr−ît
trªn mçi gèi tùa cÇn song song víi mÆt ph¼ng ®¸y dÇm trªn çc gèi ®ã gèi ®ã.
Trong BVTC cÇn ®−îc trï bÞ tr−íc thiÕt bÞ h;m hoÆc c¶n cÇn thiÕt.
4. Trong qu¸ tr×nh lao kÐo, ph¶i bè trÝ s½n thiÕt bÞ ®Æc biÖt theo dâi h−íng ®i cña kÕt cÊu
nhÞp ®¶m b¶o chuÈn x¸c vÞ trÝ thiÕt kÕ tim cÇu theo mÆt b»ng.
5. §Ó kiÓm tra viÖc sµng ngang nhÞp cÇu, çc ®−êng l¨n ph¶i ®−îc ®¸nh dÊu b»ng s¬n ®á
bÒn v÷ng víi 0,001 trÞ sè kho¶ng çch gi÷a çc ®−êng l¨n.
6. Trong qu¸ tr×nh kÐo vµ sµng nhÞp cÇu, ph¶i kiÓm so¸t ®−îc viÖc di chuyÓn dÇm trªn çc
trô cÇu b»ng çch dïng thiÕt bÞ ®¶m b¶o tù ng¾t ho¹t ®éng khi cÇn thiÕt.
Trong thêi gian lao kÐo (b»ng con l¨n ) nhÞp cÇu ph¶i l¾p ®Æt hÖ thèng ®iÖn ®µm tõ ®µi chØ
huy ®Õn çc vÞ trÝ ®iÒu khiÓn l¨n trªn c«ng tr−êng.
7. KÕt cÊu cña ®µ gi¸o ®ì çc ph©n ®o¹n kÕt cÊu nhÞp ®Æt trªn ®−êng dÉn ph¶i ®iÒu chØnh
®−îc cao tr×nh vµ ph¶i ®¶m b¶o kh«ng bÞ lón qu¸ trÞ sè cho phÐp khi chÞu t¸c ®éng cña träng
l−îng çc ph©n ®o¹n vµ cña m¸y cÈu.
8. KÝch th−íc cña bé phËn ®Èy tr−ît ph¶i ®−îc ®Æt däc theo mét phÝa cïng h−íng víi kÝch
ho¹t ®éng vµ dÔ söa ch÷a bé phËn tr−ît nµy.
9. Khi lao kÐo kÕt cÊu mµ trong ®ã r;nh däc cèt thÐp kh«ng ®−îc phun Ðp v÷a hoÆc cã phun
Ðp nh−ng c−êng ®é v÷a ®¹t nhá h¬n 20 Mpa (200kg/cm2 ) th× ph¶i xÐt tÝnh thªm cho kÕt cÊu
nµy tr−êng hîp cã cèt thÐp chÞu lùc nh−ng kh«ng ®ù¬c liªn kÕt víi bª-t«ng.
10. ViÖc lao kÐo (trªn con l¨n ) nhÞp cÇu ®−îc tiÕn hµnh vµo ban ngµy lµ thuËn tiÖn; trong
suèt thêi gian lao kÐo cho ®Õn khi kÕt thóc hoµn toµn, ph¶i ®¶m b¶o nhÞp cÇu lao ra lu«n tùa
lªn trô ®ì chÝnh vµ trô phô t¹m liªn tiÕp nhau.
11. Khi ph¸t hiÖn cã biÕn d¹ng côc bé ë hÖ thèng di chuyÓn cña nh÷ng bé phËn nhÞp cÇu vµ
nh÷ng thiÕt bÞ phô trî, còng nh− cã sù vËn hµnh nµo kh«ng tèt cña çc ph−¬ng tiÖn di chuyÓn,
th× cÇn lËp tøc dõng ngay ®Ó cã çc biÖn ph¸p xö lý cÇn thiÕt.
Trong thêi gian di chuyÓn nhÞp cÇu, cÊm l¾p ®Æt sö dông bÊt kú dông cô thiÕt bÞ nµo bÞ
háng hãc.
12. Nh÷ng yªu cÇu kü thuËt khi lao kÐo däc vµ sµng ngang çc nhÞp cÇu BTCT khèi l−îng
c«ng viÖc vµ çc ph−¬ng ph¸p kiÓm tra gi¸m s¸t thi c«ng, ph¶i thùc hiÖn theo b¶ng sau.
Yªu cÇu kü thuËt §èi t−îng kiÓm tra Ph−¬ng ph¸p kiÓm tra
1. §é sai lÖch cho phÐp ®−êng tim nhÞp Dïng m¸y kinh vÜ vµ
cÇu lao ra so víi thiÕt kÕ kh«ng lín h¬n Mçi nhÞp dÇm ®o b»ng th−íc.
50mm.
2. §é lÖch dÞch cho phÐp ë mét ®Çu nhÞp
dÇm so víi ®Çu kia khi sµng ngang, kh«ng nt
nt
lín h¬n 0,001 chiÒu dµi cña nhÞp
3. Dung sai cho phÐp (theo mm) khi bè trÝ

tÊm ®Öm tr¬n nh½n trong kÕt cÊu tr−ît
kh«ng lín h¬n çc trÞ sè sau:
50 - ®èi víi khe hë cña çc tÊm ®Öm liÒn Tõng tÊm ®Öm §o b»ng th−íc
kÒ theo chiÒu dµi nhÞp.
2 - ®èi víi hÖu sè chªnh vÒ ®é dµy cña tÊm nt nt
®Öm.
10 - ®èi víi chuyÓn dÞch t−¬ng ®èi cña nt nt
®−êng tim thiÕt bÞ l¨n.
4. HiÖu sè cho phÐp (theo mm) vÒ cao tr×nh Trªn çc trô ®ì nt
cña thiÕt bÞ sµng l¨n trªn mçi trô ®ì nh−
sau:
Kh«ng lín h¬n 2, khi n©ng kÕt cÊu nhÞp ®Ó nt
nt
thay tÊm ®Öm.
Kh«ng lín h¬n 2, ®èi víi cao tr×nh cña
nt Dïng m¸y kinh vÜ
thiÕt bÞ sµng l¨n trªn mét trô ®ì
± 5, sai sè so víi cao tr×nh thiÕt kÕ.
15.1.2.8. Ph−¬ng ph¸p ghÐp nèi vµ t¨ng c−êng kÕt cÊu nhÞp khi lao l¾p
15.1.2.8.1. GhÐp nèi thµnh liªn tôc
§èi víi çc cÇu dÇm ®Æc mèi nèi cã cÊu t¹o gièng nh− çc mèi nèi l¾p r¸p cña dÇm chñ.
Çc b¶n nèi bè trÝ ë t−êng ®øng vµ ë b¶n biªn. Mèi nèi ®−îc liªn kÕt b»ng bu l«ng c−êng ®é
cao, b»ng bu l«ng tinh chÕ, b»ng ®inh t¸n hoÆc b»ng con lãi kÕt hîp víi bu l«ng l¾p r¸p. §èi
víi cÇu giµn thÐp th× nèi liªn tôc ®−îc thùc hiÖn b»ng çch liªn kÕt trùc tiÕp çc thanh biªn
trªn vµ biªn d−íi cña giµn. ë giai ®o¹n thiÕt kÕ kü thuËt, trªn çc b¶n nót ®Çu giµn ng−êi ta
th−êng chõa s½n çc lç ®inh ®Ó cã thÓ l¾p thanh nèi giµn thµnh liªn tôc. Riªng ë nót giµn d−íi
n»m trªn gèi chØ chÞu lùc nÐn trong qu¸ tr×nh lao kÐo hoÆc l¾p hÉng th× cã thÓ thùc hiÖn theo
hai ph−¬ng ph¸p:
Ph−¬ng ph¸p thø nhÊt lµ dïng mét thanh nèi ng¾n liªn kÕt hai nót gèi cña giµn. Th«ng
th−êng muèn bè trÝ ®ñ sè ®inh chÞu lùc th× thanh nèi ph¶i lao kÐo v−ît qua tim gèi s©u vµo
phÝa trong giµn. Nh− vËy khi th¸o thanh nèi cã thÓ x¶y ra hiÖn t−îng b¶n nót t¹i gèi bÞ mÊt æn
®Þnh khi chÞu ph¶n lùc gèi vµ lùc tõ thanh xiªn truyÒn xuèng do thao mÊt çc ®inh liªn kÕt çc
b¶n nót víi nhau. §Ó kh¾c phôc hiÖn t−îng nµy th× sau khi l¾p hÉng hoÆc lao däc xong ta
kh«ng th¸o thanh nèi mµ c¾t ®øt theo ®Çu b¶n nót (h×nh 15.1.12a).
Ph−¬ng ph¸p thø hai cã thÓ gi¶i quyÕt b»ng çch ®Æt vµo hai ®Çu b¶n nót hai b¶n gèi tiÕp
tuyÕn vµ mét nªm thÐp (h×nh 15.1.12b). Ph−¬ng ph¸p nµy th−êng ®−îc ¸p dông khi l¾p hÉng v×
khi ®ã mèi liªn kÕt ®Çu dÇm ë biªn d−íi lu«n lu«n chØ chÞu nÐn. Çch cÊu t¹o nh− trªn ®¬n
gi¶n l¹i kh«ng can thiÖp vµo cÊu t¹o cña b¶n nót gèi do ®ã sau khi l¾p xong cã thÓ tù do vµ dÔ
dµng th¸o gì phÇn nèi liªn tôc.
H×nh 15.1.12. Çch liªn kÕt thanh biªn d−íi

1. Liªn kÕt cßn l¹i khi th¸o thanh nèi 2. Liªn kÕt bá ®i khi th¸o thanh nèi
3. Gèi nªm tiÕp tuyÕn
CÊu t¹o cña thanh liªn kÕt biªn trªn còng t−¬ng tù nh− thanh d−íi. Muèn bè trÝ ®ñ sè l−îng
bul«ng liªn kÕt th× thanh nèi ph¶i kÐo dµi qua tim nót giµn, v× vËy khi th¸o thanh nèi ph¶i rÊt
thËn träng, thanh biªn trªn khi ®ã sÏ chÞu nÐn vµ do ®ã ph¶i l¾p ®Æt ngay çc b¶n n¾p vµ b¶n
ng¨n thay cho thanh liªn kÕt. NÕu b¶n nót dÇm chñ ë biªn trªn ®−îc thiÕt kÕ më réng tr−íc khi
cÊu t¹o mèi nèi cña thanh liªn kÕt víi nót rÊt ®¬n gi¶n, kh«ng cÇn kÐo thanh nèi qua tim nót,
do ®ã dÔ th¸o khi lao l¾p.
Khi l¾p hÉng hoÆc lao kÐo däc, ®Ó ®¶m b¶o æn ®Þnh çc nhÞp ®¬n gi¶n th−êng ®−îc nèi
thµnh liªn tôc. §èi víi cÇu dµn nèi liªn tôc b»ng çch nèi hai thanh biªn d−íi víi nhau, hai
thanh biªn trªn víi nhau vµ thªm thanh ®øng ë gi÷a. Víi hai thanh biªn d−íi dïng mét thanh
ng¾n nèi hai nót gèi cña hai dµn. Th«ng th−êng ®Ó bè trÝ ®ñ sè ®inh chÞu lùc thanh nèi ph¶i
v−ît qua tim gèi cÇu s©u vµo phÝa trong cña mçi dµn. Sau khi lao xong ®Ó th¸o thanh nèi muèn
kh«ng nguy hiÓm cho b¶n nót nªn c¾t ®øt thanh nèi ë hai mÆt c¾t ®Çu hai b¶n nót ngoµi cña
mçi dµn. Còng cã gi¶i ph¸p kh¸c ®Ó kh«ng ph¶i c¾t thanh nèi nh−ng ta kh«ng nghiªn cøu ë
®©y. §èi víi hai thanh biªn trªn ë hai ®Çu dµn còng x¶y ra tÝnh tr¹ng t−¬ng tù nh− thanh biªn
d−íi, tèt nhÊt lµ ngay khi thiÕt kÕ kü thuËt bè trÝ ®Çu çc thanh dµi ra ®Ó bè trÝ ®ñ sè ®inh mµ
kh«ng cÇn ph¶ kÐo thanh nèi s©u vµo trong b¶n nót.
Tr−íc khi th¸o thanh nèi cÇn ph¶i ®iÒu chØnh cho thanh hoµn toµn kh«ng chÞu lùc, b»ng
çch dïng kÝch thay ®æi cao ®é gèi trªn trô chÝnh. Sù thay ®æi néi lùc do kÝch ph¶i x¸c ®Þnh
theo tÝnh to¸n vµ kiÓm tra b»ng ®ång hå ®o.
15.1.2.8.2. T¨ng c−êng thanh
KÕt cÊu nhÞp khi l¾p r¸p cÇn ®−îc t¨ng c−êng nÕu d−íi t¸c dông cña t¶i träng thi c«ng çc
thanh kh«ng ®ñ chÞu lùc. Ph−¬ng ph¸p t¨ng c−êng c¬ b¶n lµ t¨ng diÖn tÝch tiÕt diÖn, gi¶m
chiÒu dµi tù do cña çc thanh chÞu nÐn hoÆc thay ®æi s¬ ®å chÞu lùc cña kÕt cÊu.
Çc thanh cÇn t¨ng c−êng th−êng n»m t¹i vÞ trÝ gèi hÉng khi l¾p hoÆc kÐo hÉng. Çc c«ng
t¸c trªn cã thÓ ph¶i lµm tr−íc (trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ kü thuËt), tuy nhiªn trong giai ®on¹ khai
th¸c c−êng ®é vËt liÖu trong çc thanh ®ã cã thÓ kh«ng sö dông hÕt. V× vËy còng cã thÓ t¸p
thªm thÐp b¶n vµo thanh, sau khi l¾p xong l¹i th¸o dì ®i.
Çc b¶n t¸p thªm th−êng èp ë bªn ngoµi vµ liªn kÕt víi thanh, b¶n nót b»ng bul«ng c−êng
®é cao.
Trªn h×nh 15.1.13 tr×nh bµy ph−¬ng ph¸p t¸p thªm b¶n èp vµo thanh biªn d−íi cña mét cÇu
giµn thÐp cã tiÕt diÖn thanh h×nh hép. Çc b¶n t¸p ®−îc Ðp vµo hai t−êng ®øng cña thanh biªn
d−íi ë phÝa ngoµi vµ liªn kÕt víi thanh qua çc tÊm ®Öm. B¶n ®−îc kÐo dµi vµo nót vµ nèi víi
b¶n nót b»ng bu l«ng c−êng ®é cao. Sè l−îng bul«ng cßn l¹i khi th¸o b¶n t¨ng c−êng ph¶i ®ñ
chÞu tÜnh t¶i trong giai ®o¹n th¸o. Trong qu¸ tr×nh th¸o còng cÇn gi¶i phãng néi lùc trong
thanh b»ng çch ®Æt kÝch trªn trô chÝnh dÎ ®iÒu chØnh néi lùc.
Trong qu¸ tr×nh l¾p r¸p cã thÓ x¶y ra tr−êng hîp mét sè thanh bÞ nÐn, nh−ng ë giai ®o¹n
khai th¸c l¹i chÞu kÐo, vÝ dô çc thanh biªn d−íi hoÆc çc thanh xiªn trong cÇu giµn hoÆc
thanh ®øng khi kÐo däc cÇu lóc thanh ®øng kª trªn trô. V× thanh ®øng cã ®é cøng rÊt nhá nªn
th−êng kh«ng ®ñ ®Ó chÞu nÐn. Tr−êng hîp nµy çch t¨ng c−êng ®¬n gi¶n nhÊt lµ gi¶m chiÒu
dµi tù do cña thanh b»ng çch kÑp thªm thanh t¨ng c−êng h×nh 15.1.13.
15.1.2.8.3. C¨ng d©y
§Ó thay ®æi s¬ ®å kÕt cÊu khi lao däc th−êng dïng mét d©y c¨ng. D©y c¨ng cho phÐp gi¶m
m«men, lùc c¾t vµ ®é vâng cña nhÞp (h×nh 15.1.14). D©y c¨ng th−êng lµm b»ng bã thÐp c−êng
®é cao hoÆc d©y çp. D©y ®−îc neo vµo hai ®iÓm ®Çu vµ cuèi dÇm, ë gi÷a tùa lªn mét th¸p (tùa
nh− s¬ ®å cµu treo d©y v¨ng). §Ó diÒu chØnh néi lùc trong d©y ta dïng mét kÝch ®Æt d−íi ch©n
th¸p hoÆc dïng mét t¨ng ®¬ bè trÝ t¹i vÞ trÝ neo d©y.
H×nh 15.1.13. T¨ng c−êng thanh chÞu nÐn b»ng çch gi¶m chiÒu dµi tù do
1. Thanh t¨ng c−êng , 2. Thanh ®øng , 3. Bu l«ng
H×nh 15.1.14. T¨ng c−êng kÕt cÊu nhÞp b»ng d©y c¨ng
1. KÝch thuû lùc ®Ó ®iÒu chØnh néi lùc , 2. D©y c¨ng
15.1.2.8.4. Bè trÝ têi, móp, çp

Khi lao cÇu nhÊt thiÕt ph¶i bè trÝ c¶ têi kÐo vµ têi h;m (trõ tr−êng hîp kh«ng kÐo b»ng têi).
Têi kÐo ®−îc ®Æt trªn ®Çu phÝa tr−íc cña kÕt cÇu nhÞp, trªn trô trung gian hoÆc trªn bê s«ng
phÝa tr−íc. Têi kÐo lµm nhiÖm vô kÐo kÕt cÊu nhÞp ra vÞ trÝ. Rßng räc cè ®Þnh ®−îc cè ®Þnh
trªn bê s«ng, cßn rßng räc di ®éng ®−îc bè trÝ vµo ®Çu tr−íc cña kÕt cÊu nhÞp.
Têi h;m ®−îc ®Æt trªn bê s«ng phÝa sau kÕt cÊu nhÞp víi môc ®Ých gi÷ cho kÕt cÊu nhÞp
kh«ng chuyÓn ®éng ®ét ngét do ®−êng lao dèc xuèng, giã thæi däc cÇu theo chiÒu lao... Têi
h;m cßn ®−îc dïng ®Ó khèng chÕ tèc ®é lao. Rßng räc cè ®Þnh ®−îc cè ®Þnh trªn bê s«ng ®Æt
têi h;m, rßng räc di ®éng ®−îc cè ®Þnh ë phÝa sau kÕt cÊu nhÞp.
Têi kÐo cã thÓ dïng têi hay têi ®iÖn. Têi tay cã thÓ ®iÒu chØnh tèc ®é di chuyÓn dÔ dµng
nh−ng tèn søc, v× vËy cã thÓ dïng têi ®iÖn quay chËm. Søc kÐo cña têi cã thÓ 3, 5, 7 tÊn hoÆc
lín h¬n. ViÖc chän têi vµ hÖ móp çp ®−îc dùa trªn tèc ®é kÐo vµ lùc kÐo khi lao cÇu.
15.1.3. TÝnh to¸n khi lao l¾p kÕt cÊu nhÞp
15.1.3.1. T¶i träng tÝnh to¸n

§iÒu 2.1 Quy tr×nh thiÕt kÕ çc c«ng tr×nh vµ thiÕt bÞ phô trî thi c«ng quy ®Þnh t¶i träng
nh− b¶ng 18-1
Thø tù Tªn t¶i träng vµ lùc t¸c ®éng
1 Träng l−îng b¶n th©n cña c«ng tr×nh phô trî
2 ¸p lùc do träng l−îng cña ®Êt
3 ¸p lùc thuû tÜnh cña n−íc
4 ¸p lùc thuû ®éng cña n−íc (bao gåm c¶ sãng )
5 T¸c dông cña viÖc ®iÒu chØnh nh©n t¹o çc øng lùc trong çc c«ng tr×nh phô trî
Nh÷ng t¸c ®éng bëi çc kÕt cÊu ®−îc x©y dùng (l¾p r¸p, ®æ bªt«ng hoÆc ®−îc di
6 chuyÓn) t¶i träng giã, t¶i träng cÇn cÈu vµ träng l−îng cña çc thiÕt bÞ ®Æt ë kÕt
cÊu
Träng l−îng cña gi¸ bóa, cña çc thiÕt bÞ l¾p r¸p (hoÆc thiÕt bÞ n©ng t¶i) vµ cña
7
çc thiÕt bÞ vËn t¶i
8 Träng l−îng cña ng−êi dông cô, çc thiÕt bÞ nhá
9 Lùc ma s¸t khi di chuyÓn kÕt cÊu nhÞp, m¸y mãc vµ çc kÕt cÊu kh¸c
10 Lùc qu¸n tÝnh n»m ngang cña cÇn cÈu, gi¸ bóa xe « t«
11 T¶i träng do ®æ vµ ®Çm chÊn ®éng hçn hîp BT
Lùc t¸c dông cña kÝch khi ®iÒu chØnh øng suÊt hoÆc ®iÒu chØnh vÞ trÝ vµ ®é vång
12
cÊu t¹o cña nh÷ng kÕt cÊu l¾p r¸p. Lùc t¸c dông do c¨ng cèt thÐp dù øng lùc
øng lùc bªn do sù xiªn lÖch cña con l¨n hoÆc do ®−êng tr−ît kh«ng song song
13
hoÆc ®é lÖch cña ch©n cÇn cÈu
14 Lùc t¸c dông do lón cña ®Êt
15 T¶i träng giã
16 T¶i träng do sù va ®Ëp cña tµu vµ hÖ næi
17 T¶i träng do gç vµ c©y tr«i
18 T¶i träng do sù va ch¹m cña « t«
19 T¶i träng do sù thay ®æi nhiÖt ®é
20 Khi tÝnh c«ng tr×nh phô trî kh«ng tÝnh t¶i träng ®éng ®Êt
T¶i träng tÝnh to¸n ®−îc x¸c ®Þnh b»ng tÝch cña t¶i träng tiªu chuÈn víi hÖ sè v−ît t¶i n lÊy
theo b¶ng 18 -2
HÖ sè v−ît t¶i cña t¶i träng
Lùc t¸c dông vµ t¶i träng tiªu chuÈn n
- Träng l−îng b¶n th©n çc kÕt cÊu cña c«ng tr×nh phô trî
KÕt cÊu lu©n chuyÓn 1.2 vµ 0.9
KÕt cÊu kh«ng lu©n chuyÓn 1.1 vµ 0.9
- ¸p lùc th¼ng ®øng do träng l−îng ®Êt 1.2 vµ 0.9
- ¸p lùc ngang cña ®Êt 1.2 vµ 0.9
- ¸p lùc thuû tÜnh cña n−íc 1
- ¸p lùc thñy ®éng cña n−íc 1.2 vµ 0.75
- Lùc t¸c dông do ®iÒu chØnh nh©n t¹o øng lùc trong çc c«ng tr×nh phô trî 1.3 vµ 0.8
- Träng l−îng cña çc kÕt cÊu®ang ®−îc x©y dùng (®−îc l¾p r¸p, ®æ BT, 1.1 vµ 0.9
hoÆc ®−îc lao l¾p)
- Träng l−îng cña çc vËt liÖu x©y dùng vµ líp gi÷ nhiÖt cña v¸n khu«n 1.3 vµ 1
- Träng l−îng cña gi¸ bóa vµ çc thiÕt bÞ l¾p r¸p (cÈu) vµ çc ph−¬ng tiÖn 1.1 vµ 1
vËn chuyÓn
- Träng l−îng ng−êi dông cô, çc thiÕt bÞ nhÑ 1.2 vµ 1
- Lùc ma s¸t khi di chuyÓn kÕt cÊu nhÞp vµ çc vËt kh¸c
+ Trªn bµn tr−ît (gi¸ tr−ît) 1.3 vµ 1
+ Trªn con l¨n 1.3 vµ 1
+ Trªn xe goßng (bé ch¹y)
+ Trªn thiÕt bÞ tr−ît b»ng p«lyme
- T¶i träng do ®æ vµ ®Çm hçn hîp BT
- Lùc qu¸n tÝnh cña cÇn cÈu gi¸ bóa «t«
- Lùc t¸c dông cña kÝch khi ®iÒu chØnh øng suÊt hoÆc ®iÒu chØnh vÞ trÝ vµ ®é
vång cÊu t¹o cña nh÷ng kÕt cÊu l¾p r¸p
Khi dïng kÝch r¨ng
Khi dïng kÝch thuû lùc
- Lùc ngang do sù cong lÖch cña con l¨n hoÆc do sù kh«ng song song cña
®−êng l¨n
- T¶i träng giã
- T¶i träng do sù va ®Ëp cña tµu, çc ph−¬ng tiÖn næi
- T¶i träng do sù va ch¹m cña c©y tr«i
- T¶i träng do sù vµ ch¹m cña « t«
a/. Träng l−îng b¶n th©n cña çc c«ng tr×nh phô trî x¸c ®Þnh theo b¶ng thèng kª vËt liÖu
trong thiÕt kÕ. ViÖc ph©n bè cña t¶i träng do träng l−îng b¶n th©n lÊy nh− sau:
- Trong v¸n l¸t, trong dÇm ngang, dÇm däc... vµ trong çc cÊu kiÖn th¼ng kh¸c lÊy theo
ph©n bè ®Òu theo chiÒu dµi kÕt cÊu nÕu nh− møc ®é kh«ng ®Òu thùc tÕ kh«ng vù¬t qu¸ 10% trÞ
sè trung b×nh.
- Trong çc cét ®øng cña ®µ gi¸o, trô t¹m, cÇu c¹n cho cÇn cÈu... dïng ®Ó ®ì kÕt cÊu th× t¶i
träng ®−îc coi lµ ph©n bè ®Òu gi÷a tÊt c¶ çc cét ®øng cña khung hay trô.
- Trong nh÷ng kÕt cÊu kh¸c th× t¶i träng ®−îc ph©n bè theo träng l−îng thùc tÕ cña tøng bé
phËn riªng biÖt cña nã.
b/. ¸p lùc th¼ng ®øng do träng l−îng cña ®Êt
p=gH
Trong ®ã : g - Träng l−îng riªng cña ®Êt (T/m3)
H - ChiÒu dµy tÝnh to¸n cña líp ®Êt (m)
c/. ¸p lùc thuû tÜnh cña n−íc ®èi víi çc bé phËn c«ng tr×nh vµ ®Êt n»m d−íi mÆt n−íc
hoÆc thÊp h¬n mùc n−íc ngÇm trong ®Êt ®−îc tÝnh b»ng çch gi¶m träng l−îng cña bé phËn
c«ng tr×nh ®ã vµ ®−a vµo tÝnh to¸n ¸p lùc ngang cña n−íc vµ ¸p lùc n−íc víi mÆt ®¸y kÕt cÊu.
¸p lùc cña n−íc theo ph−¬ng bÊt kú
P=γH
Trong ®ã : γ - Träng l−îng riªng cña n−íc ( T/m3)
H - chiÒu cao tÝnh to¸n cña n−íc ( m)
d/. ¸p lùc thuû ®éng (tÝnh b»ng kG) :
Nd = N n + N s
Trong ®ã :
Nn = 50ϕ0FV2
Ns = f SV2
Trong ®ã:
Nn - ¸p lùc cña n−íc ( kG) lªn nh÷ng bé phËn n»m d−íi n−íc;
Ns - Lùc ma s¸t lªn bÒ mÆt vËt næi ( kG)
V - Tèc ®é (m/s). Víi kÕt cÊu kh«ng di ®éng v lµ vËn tèc trung b×nh cña dßng n−íc. Víi kÕt
cÊu di ®éng th× V lµ tèc ®é t−¬ng ®èi cña dßng n−íc víi vËt næi;
j0 - HÖ sè xÐt ®Õn h×nh d¹ng cña vËt thÓ ngËp n−íc d¹ng mòi nhän hay l−în trßn trªn mÆt
b»ng j0 = 0.75, d¹ng ch÷ nhËt j0 = 1;
F - DiÖn tÝch c¶n n−íc (m2)
f - HÖ sè ®Æc tr−ng cho ma s¸t cña n−íc víi bé phËn ngËp n−íc, víi bÒ mÆt kim lo¹i f =
0.17, gç f = 0.25, bª t«ng f = 0.2
S - DiÖn tÝch bÒ mÆt ma s¸t ( m2)
- §èi víi phao vµ sµ lan
S = L ( 2t+B)
- §èi víi çc lo¹i thïng chôp, hép kh«ng ®¸y
F = [ H + (0.5 ÷ 1)] B
S = L[ 2 (H + 0.5 ÷ 1) + B]
t - ®é ch×m cña hÖ phao hay sµ lan (m)
H - ChiÒu s©u n−íc ë chç h¹ thïng chôp (m)
B - bÒ réng hÖ phao, sµ lan, thïng chôp ( m)
L - ChiÒu dµi hÖ phao, sµ lan, thïng chôp (m)
Khi v > 2m/s th× ph¶i tÝnh ®Õn ®é dÒnh cña mùc n−íc H ë vÞ trÝ c«ng tr×nh
v2
∆H =
2g
T¶i träng do sãng tÝnh víi c−êng ®é sãng 0.03 T/m khi s«ng réng d−íi 300m vµ 0.12 T/m
khi s«ng réng 500m.
e./ T¶i träng th¼ng ®øng cña kÕt cÊu cÇu ®ang thi c«ng còng nh− cña vËt liÖu x©y dùng, hay
çc vËt thÓ kh¸c x¸c ®Þnh theo b¶ng thèng kª vËt liÖu
Khi ®Æt mét sè (nhiÒu h¬n 2 dÇm däc, hµng chång nÒ l¾p r¸p...) theo ph−¬ng ngang th× t¶i
träng do kÕt cÊu x©y dùng lÊy lµ ph©n bè ®Òu theo ph−¬ng ngang nÕu ®é cøng chèng xo¾n cña
chóng lín h¬n ®é cøng chèng xo¾n cña c«ng tr×nh phô trî.
Träng l−îng cña çc bé phËn vµ vËt nÆng (trõ bªt«ng) ®−îc ®iÒu chØnh hoÆc ®Æt b»ng cÇn
cÈu lªn c«ng tr×nh phô trî tÝnh víi hÖ sè xung kÝch 1.1
Gi¸ bóa lÊy hÖ sè xung kÝch 1.1; bóa lÊy lµ 1.2
g./ T¶i träng cña ng−êi, dông cô, thiÕt bÞ nhá
- T¸c dông th¼ng ®øng, ph©n bè ®Òu víi c−êng ®é 250 kg/m2 khi tÝnh çc tÊm v¸n khu«n,
v¸n l¸t sµn ®µ gi¸o thi c«ng lèi ®i, ®−êng bé hµnh hoÆc çc bé phËn trùc tiÕp chèng ®ì chóng.
- T¶i träng th¼ng ®øng ph©n bè ®Òu víi c−êng ®é 200 kg/m2 khi tÝnh ®µ gi¸o thi c«ng, trô
t¹m, cÇu t¹m cã chiÒu dµi phÇn ®Æt t¶i bÐ h¬n 60m, c−êng ®é 100 kg/m2 khi chiÒu dµi phÇn ®Æt
t¶i lín h¬n hay b»ng 60m.
- T¶i träng 75kg/m2 ®èi víi sù chÊt t¶i cña kÕt cÊu nhÞp l¾p ghÐp kh«ng cã ®−êng bé hµnh
(khi x¸c ®Þnh lùc lªn çc trô t¹m).
- T¶i träng n»m ngang tËp trung 70kg ®Æt ë ®iÓm gi÷a cét lan can hoÆc ®Æt vµo mçi cét lan
can.
- Nh÷ng tÊm v¸n khu«n vµ v¸n sµn ®µ gi¸o, bËc cÇu thang vµ çc kÕt cÊu trùc tiÕp chèng ®ì
chóng khi ch−a nªu ë trªn ®−îc kiÓm tra víi t¶i träng tËp trung 130kg. Khi bÒ réng cña tÊm
v¸n nhá h¬n 15cm th× phÇn t¶i träng ®ã cho hai tÊm v¸n kÒ nhau (víi ®iÒu kiÖn chóng ®−îc
ghÐp víi nhau b»ng nh÷ng thanh ngang). T¶i träng tÝnh mãc treo thang 200kg. Sµn treo thi
c«ng dïng cho mét ng−êi 120kg, dïng cho hai ng−êi 250kg.
h./ TrÞ sè lùc ma s¸t khi dÞch chuyÓn kÕt cÊu nhÞp theo mÆt ph¼ng n»m ngang tÝnh nh− sau:
- Khi di chuyÓn theo ®−êng ray trªn tÊm lãt hoÆc trªn nÒn bªt«ng, ®Êt cøng, gç:
N = f1P
- Khi di chuyÓn theo ®−êng ray trªn con l¨n:
f2P
N =
R1
- Khi di chuyÓn theo ®−êng ray trªn con l¨n cã æ trôc b¹c
P
N= ( f 2 K = f3r)
R2
- Tr−êng hîp cã æ trôc bi
P
N= ( f 2 K = f 4r)
R2
- Khi di chuyÓn b»ng thiÕt bÞ tr−ît b»ng polime :
N = f5 P K
Trong ®ã :
P : T¶i träng tiªu chuÈn cña kÕt cÊu di chuyÓn ( T)
f1 : HÖ sè ma s¸t tr−ît lÊy theo b¶ng
B¶ng 15.1.3. HÖ sè ma s¸t tr−ît
HÖ sè ma s¸t (f)
VËt liÖu lµm ®−êng tr−ît
§Ó kh« B«i mì
ThÐp víi thÐp (¸p lùc ≤ 10kN/cm2) 0.15 0.11
ThÐp víi thÐp (¸p lùc ≤ 10kN/cm2) 0.25 0.12
Gç víi thÐp 0.60
Gç víi gç 0.62 0.11
f2 : HÖ sè ma s¸t l¨n,
Khi ®−êng kÝnh con l¨n ≤ 300mm : f2 = 0.04,
Khi ®−êng kÝnh con l¨n 400 ÷ 500mm : f2 = 0.05,
Khi ®−êng kÝnh con l¨n 600 ÷700mm : f2 = 0.08,
Khi ®−êng kÝnh con l¨n 800mm : f2 = 0.1,
Khi ®−êng kÝnh con l¨n 900 ÷ 1000mm : f2 = 0.12.
f3 : HÖ sè ma s¸t tr−ît trong æ trôc b¹c, f2 = 0.05 ®Õn 0.1;
f4 : HÖ sè ma s¸t l¨n trong æ trôc, f4 = 0.02 cm;
f5 : HÖ sè ma s¸t tr−ît cña mÆt tr−ît b»ng polyme;
R1 : B¸n kÝnh con l¨n (cm)
R2 : B¸n kÝnh b¸nh xe (cm)
K : HÖ sè xÐt ®Õn ¶nh h−ëng sù lå lâm côc bé cña ®−êng ray... K = 2; trªn tÊm chÊt dÎo K
=1.5;
r : B¸n kÝnh trôc b¸nh xe
i./ Lùc qu¸n tÝnh ngang theo ph−¬ng däc ®−êng di chuyÓn cña cÇn cÇu gi¸ bóa, lÊy b»ng
0.08 träng l−îng b¶n th©n cña bé phËn vµ ®Æt träng t©m cña çc bé ph©n ®ã
k./ T¶i träng do ®æ vµ ®Çm hçn hîp bªt«ng ®−îc lÊy nh− sau:
- T¶i träng th¼ng ®øng do ®Çm chÊn ®éng lÊy b»ng 200 kg/m2 t¸c dông lªn bÒ mÆt n»m
ngang cña v¸n khu«n.
- T¶i träng n»m ngang t¸c dông lªn mÆt v¸n khu«n ®øng lÊy theo ®iÒu 2-14 quy tr×nh
22TCN-200-89.
l./ øng lùc bªn (H) do sù cong lÖch cña con l¨n, do sù xª dÞch ngang cña kÕt cÊu ®ang lao
l¾p vµ do sù kh«ng song song cña ®−êng l¨n ®−îc x¸c ®Þnh theo :
- Khi lao trªn cÇu t¹m cã bé ch¹y, mét ®Çu kÕt cÊu nhÞp cã gi¸ kª di ®éng
H = 0.015 P
- Nh− trªn nh−ng cã thiÕt bÞ tùa cè ®Þnh ë c¶ hai ®Çu kÕt cÊu nhÞp :
H = 0.15 P
- Khi lao däc tren con l¨n
H = 0.03P
- Khi lao b»ng thiÕt bÞ tr−ît polyme
H = 0.015P
Trong ®ã :
P : T¶i träng tiªu chuÈn cña kÕt cÊu lao l¾p;
Lùc H tÝnh ë trªn chØ ¸p dông khi tÝnh çc kÕt cÊu chèng ®â, çc chi tiÕt liªn kÕt chóng, çc
dÇm däc ®−êng l¨n, trô ®ì ®−êng l¨n cã chiÒu cao nhá h¬n 1m,
Khi tÝnh to¸n trô cña ®−êng l¨n cã chiÒu cao lín h¬n 1m vµ nªn cña chóng lùc bªn lÊy b»ng
50% gi¸ trÞ tÝnh theo çc c«ng thøc trªn.
m./ T¶i träng giã tiªu chuÈn ( kg/m2) th¼ng gãc víi bÒ mÆt tÝnh to¸n cña çc c«ng tr×nh phô
trî, çc thiÕt bÞ l¾p r¸p, kÕt cÊu tÝnh theo c«ng thøc:
q = q0. k.c
Trong ®ã :
q0 : ¸p suÊt giã ®éng ( kg/m2) lÊy nh− sau :
c : HÖ sè khÝ ®éng lÊy theo b¶ng 15.1.4
k : HÖ sè xÐt ®Õn chiÒu cao (®−îc tÝnh riªng cho tõng bé phËn cña c«ng tr×nh øng víi
tõng chiÒu cao cña nã), lÊy theo b¶ng 15.1.5
B¶ng 15.1.4. HÖ sè khÝ ®éng c

Tªn cña çc bé phËn HÖ sè c
* V¸n khu«n vµ nh÷ng bé phËn t−¬ng tù hîp thµnh trong mÆt +0.8 ÷ - 0.6
ph»ng ngang
* Nh÷ng cÊu kiÖn ®Æc cã tiÕt diÖn ch¾n giã ch÷ nhËt 1.4
* Nh÷ng bé phËn cã tiÕt diÖn trßn vµ kÕt cÊu dµn 1.2
* HÖ d©y treo vµ d©y ch»ng 1.1
* Tµu keo, sµ lan vµ tµu thuû 1.4 (theo ph−¬ng ngang)
0.8 ( theo ph−¬ng däc )
* HÖ phao 1.4
* Nh÷ng bÒ mÆt n»m ngang ( vïng hót giã ra) -0.4
B¶ng 15.1.5. HÖ sè K
ChiÒu cao c«ng tr×nh kÓ tõ mÆt n−íc mïa c¹n
10 20 40 100
(§iÓm thÊp nhÊt cña lßng s«ng c¹n ) (m)
HÖ sè k tÝnh ®Õn sù thay ®æi ¸p lùc giã theo A 1 1.25 1.55 2.1
chiÒu cao ®«i víi sù ph©n vïng kh¸c nhau
B 0.65 0.9 1.20 1.80
Ghi chó: Vïng thuéc lo¹i A : B;i hoang, hå;
Vïng thuéc lo¹i B : Çc vïng cßn l¹i nh− thµnh phè, khu rõng cã chiÒu cao
c¶n giã lín h¬n 10 m.
- Khi tèc ®é giã lóc thi c«ng ph¶i h¹n chÕ ®Ó ®¶m b¶o an toµn th× ¸p suÊt giã lÊy nh− sau:
v < 10 m/s th× lÊy 9 kg/m2;
v < 13 m/s th× lÊy 18 kg/m2
- DiÖn tÝch ch¾n giã lµ diÖn tÝch h×nh chiÕu çc bé phËn c«ng tr×nh lªn mÆt ph¼ng vu«ng
gãc víi h−íng giã. §èi víi nh÷ng bé phËn kiÓu dµn diÖn tÝch tÝnh to¸n lµ diÖn tÝch th¼ng gãc
nh©n víi hÖ sè ϕ.
HÖ sè ϕ lÊy nh− sau :
Víi dµn : dµn thø nhÊt ϕ = 0.2;
dµn thø hai vÒ sau : ϕ = 0.15
Th¸p dµn h×nh l−íi vµ tay v−¬n cña cÈu ϕ = 0.8
KÕt cÊu b»ng thanh v¹n n¨ng YUKM khi cã hai mÆt ph¼ng dµn ϕ = 0.6 khi cã bèn mÆt
ph¼ng dµn ϕ = 1
- Lùc gÝo däc ( n»m ngang) t¸c dông lªn dµn lÊy b»ng 60% vµ lùc gÝo däc t¸c dông lªn dÇm
lÊy b»ng 20% lùc giã tiªu chuÈn theo h−íng ngang.
n./ T¶i träng vµ ®Ëp do tÇu thuyÓn vµ hÖ næi t¸c dông lªn c«ng tr×nh phô trî hoÆc kÕt cÊu
b¶o vÖ chóng
- Do tµu thuyÒn trªn sãng lÊy theo b¶ng 15.1.6
B¶ng 15.1.6. T¶i träng va ®Ëp
CÊp cña ®−êng T¶i träng do va ®Ëp cña tµu thuyÒn (TÊn)
s«ng
Theo ph−¬ng däc tim cÇu tõ phÝa Theo ph−¬ng ngang cÇu tõ phÝa
Th«ng Kh«ng th«ng Th−¬ng l−u H¹ vµ th−îng l−u
thuyÒn thuyÒn khi n−íc lÆng
I 100 50 125 100
II 70 40 90 70
III 65 35 80 65
IV 55 30 70 55
V 25 15 30 25
VI 15 10 20 15
VII 10 5 15 10
Chó ý : B¶ng 15.1.6 lÊy theo quy ®Þnh cña n−íc ngoµi, khi tÝnh nÕu n−íc ta ®; cã b¶ng th×
chuyÓn ®æi t−¬ng ®−¬ng cÊp s«ng hoÆc lÊy trùc tiÕp:
- Do hÖ næi phôc vô thi c«ng. Khi va ch¹m vµo c«ng tr×nh sÏ ph¸t sinh ra lùc n»m ngang
theo h−íng ngang Hx vµ lùc däc Hy ( tÝnh b»ng tÊn);
Hx x¸c ®Þnh tõ ph−¬ng tr×nh c©n b»ng n¨ng l−îng biÕn d¹ng c«ng tr×nh vµ ®éng n¨ng va
ch¹m :
H x2 D2
0.7 =e v
k 2g
Trong ®ã :
D - Träng l−îng khèi n−íc do tµu cho¸n chç ( T)
v - Thµnh phÇn th»ng gãc cña vËn tèc tµu, lÊy b»ng 0.2 m/s
e - HÖ sè xÐt ®Õn sù hÊp thô ®éng n¨ng cña tµu lÊy b»ng 0.45 ®èi víi c«ng tr×nh trªn mãng
cäc;
k - HÖ sè ®é cøng cña c«ng tr×nh, cã thÓ lÊy k = 200 T/m;
Hy tÝnh to¸n theo c«ng thøc :
Hy = f Hx
f - HÖ sè ma s¸t, khi mÆt cña c«ng tr×nh phô t¹m lµ bª t«ng hay cao su f = 0.5, khi lµ gç f =
0.4
T¶i träng va ®Ëp cña tµu thuyÒn coi nh− ®Æt ë gi÷a chiÒu dµi hay chiÒu réng cña c«ng tr×nh
ë cao ®é mùc n−íc thi c«ng, trõ tr−êng hîp cã phÇn nh« ra ë cao ®é thÊp h¬n hay b»ng mùc
n−íc thi c«ng t¶i träng va ®Ëp ®Æt ë ®ã.
p./ T¶i träng va ®Ëp do « t«. Khi bè trÝ trô ®µ gi¸o trong ph¹m vi ®−êng xe ch¹y th× lùc
ngang do va ch¹m cña «t« lÊy b»ng 20 tÊn víi ®iÒu kiÖn h¹n chÕ tèc ®é xe ch¹y d−íi 25 km/h.
Lùc nµy ®Æt ë chiÒu cao 1 m trªn mÆt ®−êng xe ch¹y.
q - T¶i träng va ch¹m gç tr«i. T¶i träng nµy ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau:
Do mét c©y gç tr«i:
H = 1.5 V2 ( TÊn)
Trong ®ã : V - VËn tèc dßng n−íc ( m/s)
- Do ïn t¾c gç :
H = B.L.104 ( 1.5V2 + q)
Trong ®ã : B.L - ChiÒu dµi vµ réng ïn t¾c (m);
V - VËn tèc dßng n−íc (m/s)
q - C−êng ®é giã tÝnh to¸n
15.1.4. TÝnh to¸n çc c«ng tr×nh phô t¹m phôc vô cho x©y dùng cÇu
thÐp
15.1.4.1. TÝnh to¸n giµn gi¸o

Çc t¶i träng t¸c dông lªn giµn gi¸o gåm: Träng l−îng b¶n th©n; träng l−îng kÕt cÊu nhÞp
cÇn l¾p; träng l−îng çc thiÕt bÞ cÇu l¾p vµ vËn chuyÓn (cÇn cÇu vµ xe chë hµng); t¶i träng
ng−êi vµ çc thiÕt bÞ nhá, t¶i träng giã
Néi dung tÝnh to¸n giµn gi¸o : TÝnh to¸n v¸n l¸t, dÇm ngang, dÇm däc, tÝnh trô vµ mãng cña
giµn gi¸o.
a./ TÝnh to¸n v¸n l¸t
V¸n l¸t ®−îc coi nh− mét dÇm gi¶n ®¬n kª tù do trªn hai gèi cã nhÞp lv b»ng kho¶ng çch
gi÷a tim hai dÇm ngang
T¶i träng cña ng−êi ®−îc coi lµ t¶i träng ph©n bè ®Òu víi c−êng ®é p = 2500N/m2 vµ ®−îc
kiÓm tra l¹i b»ng mét lùc tËp trung p = 1300N. NÕu chiÒu réng mçi tÊm v¸n nhá h¬n 15 cm th×
lùc tËp trung coi nh− ph©n bè ®Òu trªn 2 tÊm v¸n.
Khi kiÓm tra ®é cña v¸n th× t¶i träng ph¶i nh©n víi hÖ sè siªu t¶i n ( ®èi víi t¶i träng tÜnh n
= 1.2; ®èi víi ng−êi n = 1.3). Cßn khi tÝnh ®é vâng th−êng tÝnh víi t¶i träng tiªu chuÈn. §é
vâng cho phÐp cña v¸n l¸t ph¶i nhá h¬n 1/150 lv.
b./ TÝnh to¸n dÇm ngang
DÇm ngang cña giµn gi¸o coi nh− mét dÇm hÉng hai ®Çu, cã nhÞp b»ng kho¶ng çch gi÷a
hai trôc dÇm däc. NÕu chØ cã hai dÇm däc th× dÇm ngang lµ tÜnh ®Þnh, nÕu lín h¬n hai dÇm
däc th× dÇm ngang lµ siªu tÜnh, tuy vËy ®Ó cho ®¬n gi¶n cã thÓ tÝnh nh− dÇm gi¶n ®¬n hoÆc
dÇm cã mét ®Çu thõa.
T¶i träng cã: Träng l−îng b¶n th©n vµ träng l−îng v¸n (hÖ sè v−ît t¶i n = 1.2), träng l−îng
ng−êi vµ thiÕt bÞ nhá 250 kg/m2 (n = 1.3). Träng l−îng ®−êng vËn chuyÓn, vµ xe chë hµng cã
t¶i nÕu ®Æt ®−êng vËn chuyÓn lªn mÆt cÇu t¹m. Träng l−îng cña chång nÒ vµ lùc kÝch nÕu cã.
Sau khi x¸c ®Þnh t¶i träng cÇn kiÓm tra ®é bÒn vµ ®é cøng cña dÇm ngang.
c./ TÝnh dÇm däc
DÇm däc ®−îc xem nh− dµm gi¶n ®¬n tùa trªn çc trô víi gi¶ thiÕt lùc ngang hoµn toµn
truyÒn vµo mè, trô chÝnh cßn trô cña dµn gi¸o chØ chÞu lùc th»ng ®øng.
T¶i träng t¸c dông lªn dÇm däc cã:
- T¶i träng ph©n bè ®Òu: Träng l−îng v¸n mÆt, dÇm ngang, dÇm däc, träng l−îng ng−êi vµ
thiÕt bÞ nhá, träng l−îng ®−êng ®Ó cÇn cÇu, xe chë hµng ®i l¹i (nÕu cã).
- T¶i träng tËp trung: T¶i träng nµy gåm cã:
+ Lùc truyÒn qua çc chång nÒ vµ kÝch, ®ã lµ toµn bé çc t¶i träng mµ kÝch ph¶i chÞu (träng
l−îng kÕt cÊu nhÞp, träng l−îng çc thiÕt bÞ ë trªn kÕt cÊu nhÞp vµ c¶ hµng nÕu cã...).
+ NÕu cÇn cÈu ch¹y trùc tiÕp trªn ®µ gi¸o ®Ó lµm viÖc th× lu«n lu«n ph¶i kÓ ®Õn ¸p lùc
truyÒn qua b¸nh xe cña cÇn cÇu khi ®ang lµm viÖc víi t¶i träng cÈu g©y ra bÊt lîi nhÊt.
+ ¸p lùc giã t¸c dông lªn kÕt cÊu nhÞp vµ c¶ çc thiÕt bÞ ®Æt trªn kÕt cÊu nhÞp nh− cÇn cÈu
(nÕu cã) truyÒn qua chång nÒ vµ kÝch xuèng ®µ gi¸o. NÕu cÇn cÈu ®ì trùc tiÕp trªn ®µ gi¸o th×
¸p lùc giã lªn cÇn cÈu sÏ truyÒn qua b¸nh xe cña cÇn cÇu xuèng ®µ gi¸o.
Sau khi ®; cã t¶i träng cÇn kiÓm tra ®é bÒn vµ ®é cøng cña dÇm däc. NÕu cÇn dïng cho lo¹i
cÈu ch¹y trªn ®−êng ray th× ®é vâng lín nhÊt do ho¹t t¶i tiªu chuÈn sinh ra kh«ng ®−îc v−ît
qu¸ 1/600 chiÒu dµi nhÞp khi cÇn cÈu cã søc n©ng bÐ h¬n hay b»ng 50 tÊn vµ 1/750 chiÒu nhÞp
khi cÇn cÈu cã søc n©ng lín h¬n. NÕu lµ cÇu t¹m thi c«ng dïng cho çc ph−¬ng tiÖn vËn
chuyÓn, çc m¸y mãc x©y dùng vµ m¸y n©ng hµng ®i l¹i lµm viÖc th× ®é vâng cña nhÞp cÇu
t¹m kh«ng h¹n chÕ.
d./ TÝnh to¸n trô cña ®µ gi¸o
Lùc t¸c dông lªn trô cña ®µ gi¸o gåm cã:
- Ph¶n lùc th¼ng ®øng do çc dÇm däc truyÒn xuèng
- Lùc giã ngang t¸c dông lªn kÕt cÊu nhÞp cña cÇu chÝnh ®; l¾p
- Lùc giã ngang t¸c dông lªn cÇn cÈu
- Lùc giã ngang t¸c dông lªn hÖ dÇm mÆt cÇu cña cÇu t¹m
- Lùc giã t¸c dông lªn trô ®µ gi¸o
Néi dung tÝnh to¸n trô cña ®µ gi¸o
- KiÓm tra æn ®Þnh chèng lËt theo ph−¬ng ngang cÇu
- KiÓm tra ®é bÒn cña trô
- KiÓm tra kh¶ n¨ng chÞu lùc cña nÒn mãng
Néi dung tÝnh to¸n ®µ gi¸o ta ®; nghiªn cøu ë kÕt cÊu gç, cÇu gç ë ®©y chØ kh¸c lµ t¶i
träng t¸c dông, chÝnh v× vËy trong phÇn nµy chØ giíi thiÖu chñ yÕu vÒ çc t¶i träng t¸c dông
lªn çc bé phËn ®µ gi¸o vµ néi dung tÝnh to¸n çc bé phËn nµy.
15.1.4.2. TÝnh to¸n trô t¹m
Çc trô t¹m kh«ng chÞu t¶i träng n»m ngang theo ph−¬ng däc cÇu (trõ t¶i träng giã khi
®ang l¾p r¸p trô).
- KÕt cÊu trô cÇn ®−îc tÝnh to¸n vÒ ®é bÒn vµ ®é æn ®Þnh khi chÞu t¸c dông cña t¶i träng
trong ®ã tæ hîp bÊt lîi nhÊt cã thÓ x¶y ra tr−íc lóc kÕt cÇu nhÞp l¾p b¾t ®Çu lµm viÖc. Nh÷ng tæ
hîp t¶i träng dïng khi tÝnh to¸n trô t¹m ®Ó l¾p kÕt cÊu nhÞp cho trong b¶ng 15.1.7 víi chó ý:
+ Träng l−îng cña ®µ gi¸o di ®éng vµ çc ph−¬ng tiÖn vËn t¶i cã chÊt hµng ®−îc tÝnh phô
thuéc vµo vÞ trÝ bÊt lîi cña chóng trªn kÕt cÊu nhÞp.
+ Lùc giã t¸c dông lªn cÇn cÇu di chuyÓn theo ®−êng xe ch¹y cña kÕt cÊu nhÞp ®−îc tÝnh
víi bÒ mÆt chÞu giã cña cÇn cÇu kh«ng bÞ che khuÊt bëi kÕt cÊu nhÞp.
+ Khi tÝnh to¸n vÒ æn ®Þnh vÞ trÝ th× t¶i träng giã ®−îc lÊy víi c−êng ®é tÝnh to¸n, khi tÝnh
vÒ ®é bÒn th× trong tæ hîp thø ba lÊy t−¬ng øng víi v = 13 m/s tøc lµ 18 kgf/m2 cßn trong tæ
hîp thø hai th× lÊy theo c−êng ®é tÝnh to¸n nh−ng kh«ng lín h¬n trÞ sè dïng trong thiÕt kÕ kÕt
cÊu nhÞp trong giai ®o¹n l¾p r¸p.
B¶ng 15.1.7. Tæ hîp t¶i träng tÝnh trô t¹m khi l¾p b¸n hÉng
Thø tù T¶i träng vµ lùc t¸c dông Çc tæ hîp t¶i träng
t¶i
Khi tÝnh to¸n vÒ ®é bÒn TÝnh
träng
æn
1 2 3
®Þnh
1 Träng l−îng b¶n th©n cña trô hay cña + + + +
phÇn hÉng cña trô
2 Träng l−îng kÕt cÊu nhÞp l¾p r¸p + + - +
3 Träng l−îng cña dµn gi¸o, ®µ gi¸o di + + - +
®éng çc ®−êng èng, ®−êng vËn chuyÓn
vµ ®−êng di chuyÓn vµ ®−êng di chuyÓn
cÇn cÇu
4 Träng l−îng cña cÇn cÈu l¾p r¸p:
- Khi cã t¶i + - - -
- Khi kh«ng cã t¶i - + + +
5 Träng l−îng cña çc ph−¬ng tiÖn vËn t¶i + - - -
kÓ c¶ hµng
6 Träng l−îng cña ng−êi, dông cô vµ thiÕt + + - -
bÞ nhá
7 ¸p lùc giã theo ph−¬ng ngang t¸c dông - + + +
lªn cÇn cÈu, kÕt cÊu nhÞp vµ trô
8 ¸p lùc cña kÝch khi ®iÒu chØnh t¶i träng - - + -
gi÷a çc trô
- TÝnh æn ®Þnh vÞ trÝ cña trô t¹m:
T¶i träng ®Ó tÝnh æn ®Þnh ngang lÊy theo tæ hîp trong b¶ng trªn. §é æn ®Þnh vÒ lÊt ®æ theo
ph−¬ng ngang ®−îc ®Æc tr−ng b»ng ®é lÖch t©m (e) cña tæng hîp lùc cña tÊt c¶ çc lùc ®øng vµ
ngang so víi träng t©m cña tiÕt diÖn trô quy −íc.
e=
∑M io
< ml
∑P i
Trong ®ã:
ΣMio - Tæng m« men cña tÊt c¶ çc lùc ®èi víi ®iÓm 0 (vÞ trÝ ®iÓm 0 xem h×nh )
ΣPi - Tæng çc lùc th¼ng ®øng
l - Kho¶ng çch tõ träng t©m (0) ®Õn mÐp (C) cña tiÕt diÖn quy −íc
m - HÖ sè ®iÒu kiÖn lµm viÖc, m = 0.75
Khi kiÓm tra æn ®Þnh vÞ trÝ cña trô theo c«ng thøc trªn ph¶i tÝnh víi t¶i träng tÝnh to¸n, khi
®ã nh÷ng t¶i träng g©y nguy hiÓm ®−îc nh©n víi hÖ sè v−ît t¶i n lín h¬n ®¬n vÞ, cßn nh÷ng t¶i
träng gi÷ æn ®Þnh ®−îc nh©n víi hÖ sè v−ît t¶i bÐ h¬n ®¬n vÞ.
- KiÓm tra ®é bÒn cña trô t¹m
Víi mçi tæ hîp sÏ x¸c ®Þnh ®−îc tæng çc lùc th¼ng ®øng ΣPi, tæng çc lùc ngang ΣHi vµ
tæng çc m« men ®èi víi träng t©m 0 cña tiÕt diÖn quy −íc ΣMio. Mãng cäc ®−îc tÝnh nh−
mãng cäc bÖ cao, trong ®ã bÖ ®−îc xem nh− tuyÖt ®èi cøng, çc ®Çu trªn ®−îc liªn kÕt khíp
víi bÖ, cßn ®Çu d−íi cäc ®−îc ngµm trong ®Êt ë ®é s©u tõ 5 ®Õn 7 lÇn ®−êng kÝnh cäc tÝnh tõ
mÆt ®Êt sau khi xãi lë (do gi¶ thiÕt trªn nªn cäc cña trô t¹m còng ph¶i ®ãng ®ñ s©u).
Lùc däc t¸c dông lªn mçi cäc bÊt lîi:
Pi ∑ M io x max
N =∑ ± ;
n ∑ xi2
M« men uèn t¹i tiÕt diÖn ngµm cña cäc :
M=
∑H i
lm
n
Trong ®ã :
xmax - Lµ kho¶ng çch tõ cäc xa nhÊt ®Õn 0;
xi - Kho¶ng çch tõ cäc thø i ®Õn 0;
n - Sè cäc ;
lm - Kho¶ng çch tõ ®Çu cäc ®Õn ®iÓm ngµm. C¨n cø vµo néi lùc N vµ M dÔ dµng kiÓm tra
®−îc ®é bÒn cña cäc theo :
N M
σ = + ≤R
F W
Trong ®ã R lÊy c−êng ®é tÝnh to¸n däc trôc hay uèn tuú theo gi¸ trÞ cña N/F lín hay nhá
h¬n M/W.
NÕu th©n trô lµm b»ng çc thanh v¹n n¨ng nh− trªn th× cßn thªm kiÓm tra th©n trô gåm tÝnh
to¸n xµ mò trªn, d−íi vµ th©n trô. Xµ mò trªn chÞu t¸c dông cña çc dÇm däc, xµ mò d−íi chÞu
ph¶n lùc cña ®Çu cäc, ®ã lµ çc dÇm chÞu uèn nªn dÔ dµng kiÓm tra ®é bÒn.
Th©n trô l¾p b»ng çc thanh v¹n n¨ng nh− trªn h×nh... th× cßn thªm kiÓm tra th©n trô gåm
tÝnh to¸n vµ thiªn vÒ an toµn cã thÓ tÝnh nh− hÖ tÜnh ®Þnh, ch¼ng h¹n ta xem nh− çc thanh
®øng chÞu toµn bé lùc th¼ng ®øng cßn çc thanh xiªn chØ cã t¸c dông nh− çc thanh liªn kÕt vµ
®Ó gi¶m chiÒu dµi tù do cña thanh nÐn. Khi tÝnh lùc ngang ta gi¶ thiÕt th©n trô lµ mét khung,
trªn chiÒu chiÒu cao cã ®iÓm m« men uèn b»ng kh«ng (M = 0). VÞ trÝ cña khíp (®iÓm cã M
=0) phô thuéc vµo ®é cøng cña hÖ gi»ng trªn vµ d−íi, nÕu hai hÖ nµy nh− nhau cã thÓ xem nh−
khíp n»m ë gi÷a chiÒu cao cña khung. S¬ ®å tÝnh tiÕp theo
Ph¶n lùc VA, VB xem nh− ph©n bè ®Òu cho çc thanh ®øng, çc lùc ngang HA, HB xem nh−
ph©n bè ®Òu cho çc thanh ngang, víi çc thanh ®øng cßn céng thªm lùc do lùc th¼ng ®øng
sinh ra, tõ ®ã kiÓm tra ®−îc ®é bÒn cña çc thanh ë th©n trô.
15.1.4.3. TÝnh to¸n khi lao cÇu
a./ TÝnh lùc kÐo, lùc hOm khi lao däc kÕt cÊu nhÞp:
TrÞ sè lùc kÐo T khi lao däc ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
- NÕu kÕt cÊu nhÞp tr−ît trªn ®−êng tr−ît kh«ng cã con l¨n
T = k f1 P ± P.i
- NÕu kÕt cÊu nhÞp l¨n trªn çc con l¨n
f2 P
T=K ± P.i
R1
- NÕu kÕt cÊu nhÞp ®−îc kÐo trªn xe con (xe rïa)
P
T=K (f2 + η.r) ± P.i
R
Trong ®ã :
i - ®é dèc däc cña ®−êng l¨n (tr−ît)
Çc hÖ sè kh¸c ®; chó thÝch ë trªn
Lùc kÐo tÝnh to¸n b»ng lùc kÐo tÝnh ë trªn nh©n víi hÖ sè v−ît t¶i n. TrÞ sè n cã thÓ lÊy theo
b¶ng sau:
D¹ng ®−êng l¨n HÖ sè n øng víi tæ hîp
ChÝnh Phô
Khi tr−ît hoÆc l¨n trªn con l¨n 1.1 1.0
Khi chuyÓn trªn xe goßng 1.2 1.0
b./ TÝnh to¸n lùc hOm
TÝnh lùc h;m ®Ó bè trÝ têi h;m thÝch hîp. Têi h;m nh»m môc ®Ých cho kÕt cÊu nhÞp kh«ng
tù do di chuyÓn, ®ång thêi khi cÇn thiÕt cã thÓ kÐo lïi kÕt cÊu nhÞp l¹i mét cù ly ng¾n. Lùc
h;m ®−îc tÝnh theo c«ng thøc:
Th = T + W
Trong ®ã : W - Lùc giã t¸c dông theo chiÒu däc cÇu.
c./ TÝnh to¸n sù ph©n bè ¸p lùc trªn çc mè trô trong qu¸ tr×nh lao cÇu
Khi tÝnh to¸n lao kÐo däc, xuÊt ph¸t tõ gi¶ thiÕt kÕt cÊu nhÞp lµ cøng tuyÖt ®èi vµ ¸p lùc x¸c
®Þnh theo ph−¬ng ph¸p nÐn lÖch t©m. Trong qu¸ tr×nh lao kÐo cÇn tÝnh çc tr−êng hîp nh− sau:
- Khi kÕt cÊu nhÞp chØ ®Æt trªn çc trô, mè chÝnh th× ph¶n lùc gèi ®−îc tÝnh nh− ph¶n lùc
cña dÇm liªn tôc ®Æt trªn gèi cøng (xem c¬ häc kÕt cÊu), ®Õn sù ph©n bè ¸p lùc nªn trong
tr−êng hîp nµy ph¶n lùc gèi còng ®−îc tÝnh nh− dÇm liªn tôc ®Æt trªn çc gèi cøng.
- Khi kÕt cÊu nhÞp lµ cÇu dµn ®−êng xe ch¹y ë bªn d−íi th× do dµn cã ®é cøng lín khi tÝnh
to¸n cã thÓ ¸p dông ph−¬ng ph¸p nÐn lÖch t©m. Sau ®©y xÐt cho tõng tr−êng hîp cô thÓ:
Tr−êng hîp 1: KÕt cÊu nhÞp cßn tùa hoµn toµn trªn nÒn ®−êng ®Çu cÇu, ta xem nh− ¸p lùc
®−îc ph©n bè trªn mét diÖn tÝch quy −íc cã chiÒu dµi c b»ng chiÒu dµi phÇn ®−êng tr−ît ®ang
lµm viÖc trªn nÒn ®−êng vµ chiÒu réng b»ng mét ®¬n vÞ chiÒu dµi.
H×nh. S¬ ®å tÝnh to¸n ¸p lùc lªn ®−êng tr−ît d−íi khi lao däc
NÕu ®é lÖch t©m e nhá h¬n C/6 th× trªn tiÕt diÖn quy −íc chØ xuÊt hiÖn øng suÊt nÐn. Thay e
= C/2 - a ta cã ®iÒu kiÖn ®Ó trªn toµn tiÕt diÖn chØ cã øng suÊt nÐn lµ C < 3a vµ çc øng suÊt
nÐn p1, p2 tÝnh ®−îc lµ:
P 6e
NÕu C < 3a : p1 = (1 + )
C C
P 6e
p2 = (1 − )
C C
NÕu C ≥ 3a ®iÓm ®Æt lùc P sÏ r¬i ra ngoµi ph¹m vi lâi trªn tiÕt diÖn xuÊt hiªn øng suÊt hai
dÊu ( kÐo vµ nÐn ), nh−ng nÒn kh«ng thÓ chÞu ®−îc kÐo nªn cã sù ph©n phèi øng suÊt nÐn trªn
chiÒu dµi nhá h¬n C vµ ta cã :
p1 = 0
2P
p2 =
3a
Tr−êng hîp 2: Tr−êng hîp kÕt cÊu nhÞp tùa trªn hai hay nhiÒu trô th× ph¶i t×m träng t©m vµ
m«men qu¸n tÝnh cña bÒ mÆt tùa:
Kho¶ng çch tõ A ®Õn träng t©m cña tiÕt diÖn quy −íc:
a0 =
∑a C
i i
∑C i
M« men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn quy −íc ®èi víi trôc träng t©m vµ song song víi c¹nh cã
chiÒu dµi ®¬n vÞ lµ:
1
I=
12
∑ Ci3 + ∑ Ci (ai − a0 ) 2
¸p lùc lªn ®−êng l¨n d−íi ë ®iÓm cã to¹ ®é x so víi träng t©m tiÕt diÖn tÝnh to¸n quy −íc
®−îc x¸c ®Þnh theo:
P Pex
Px = ±
∑ Ci I
TrÞ sè lín nhÊt cña t¶i träng ph©n bè:
P P.e.x max P P.e.(ai + C n )
Pmax = + = +
∑ Ci I ∑ Ci I
trong ®ã xmax lµ kho¶ng çch träng t©m tiÕt diÖn chiôe lùc ®Õn ®iÓm cã Px
d./ TÝnh sè l−îng con l¨n
Sau khi x¸c ®Þnh ®−îc ¸p lùc lªn trô hoÆc lªn nÒn ®−êng, ta sÏ dùa vµo ¸p lùc nµy ®Ó kiÓm
to¸n hÖ thèng ®−êng l¨n (tr−ît). Cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc sè l−îng con l¨n trªn mét mÐt dµi
®−êng l¨n:
p
n = Kn
mR
Trong ®ã :
p - ¸p lùc trªn mét m dµi ®−êng l¨n;
Kn - HÖ sè ph©n bè ¸p lùc kh«ng ®Òu, cã thÓ lÊy lµ 1.25
m - Sè ray cña ®−êng l¨n trªn hoÆc d−íi tuú theo sè nµo Ýt h¬n ( chän sè Ýt h¬n );
R - Kh¶ n¨ng chÞu lùc tÝnh to¸n ë mçi chç tiÕp xóc gi÷a con l¨n víi ®−êng tr−ît, lÊy theo
b¶ng 15.1.8 (b¶ng nµy trÝch tõ §iÒu 5-80 Quy tr×nh thiÕt kÕ çc c«ng tr×nh phô t¹m vµ thiÕt bÞ
phô trî thi c«ng).
B¶ng 15.1.8
Kh¶ n¨ng chÞu lùc ë chç tiÕp xóc gi÷a con l¨n víi ®−êng tr−ît
§−êng kÝnh con l¨n thÐp Kh¶ n¨ng chÞu lùc cña çc ®iÓm tiÕp xóc R ( TÊn )
(mm) Víi ray I 550 vµ I lín h¬n
80 3 7.5
100 5 10
120 6 11
140 8 13
e./ Ph©n phèi lùc kÐo, ¸p lùc giã theo ph−¬ng däc vµ ngang cÇu cho çc trô
Theo ®iÒu 5-36: Lùc kÐo, ¸p lùc giã theo ph−¬ng däc vµ ngang cÇu t¸c dông lªn kÕt cÊu
nhÞp ®−îc ph©n bè gi÷a çc trô (phÇn tùa cña kÕt cÊu nhÞp) tû lÖ víi t¶i träng th¼ng ®øng cña
kÕt cÊu nhÞp t¸c dông lªn trô
N K Pn
N kn =
P
Wd Pn
Wdn =
P
Wn Pn
Wnn =
P
Trong ®ã :
Nkn, Wdn, Wnn - Lùc kÐo, ¸p lùc giã däc, ¸p lùc giã ngang ph©n cho trô n;
Nk, Wd, Wn - Lùc kÐo, ¸p lùc giã däc, ¸p lùc giã ngang t¸c dông lªn c¶ kÕt cÊu nhÞp.
P - Träng l−îng cña kÕt cÊu nhÞp;
Pn - T¶i träng th¼ng ®øng (träng l−îng kÕt cÊu nhÞp) t¸c dông lªn trô n, tÝnh Pn theo biÓu ®å
¸p lùc.
Ch−¬ng 15.2
Lao l¾p cÇu bª t«ng cèt thÐp l¾p ghÐp
15.2.1 §Æc ®iÓm lao l¾p çc dÇm bª t«ng cèt thÐp ®óc s½n
Çc khèi ®óc s½n trong kÕt cÊu nhÞp bª t«ng cèt thÐp l¾p ghÐp th−êng rÊt nÆng nÒ, cho
nªn viÖc lao l¾p rÊt khã kh¨n vµ phøc t¹p, ®ßi hái ph¶i hÕt søc cÈn thËn vµ nhÑ nhµng. R¸p
nèi çc khèi l¾p ghÐp còng tèn nhiÒu c«ng søc vµ thêi gian, v× vËy khi thiÕt kÕ chÕ t¹o cÇn
chó ý ph©n phèi cho phï hîp víi ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn vµ lao l¾p. Çc mèi nèi khi chÕ
t¹o còng nh− khi thi c«ng ph¶i chÝnh x¸c, nÕu kh«ng kÕt cÊu sÏ chÞu lùc kh«ng chÞu lùc
thiÕt kÕ vµ g©y ra nhiÒu khã kh¨n sau nµy. CÊu kiÖn bª t«ng cèt thÐp vµ bª t«ng øng suÊt
tr−íc lµ nh÷ng kÕt cÊu chÞu lùc theo s¬ ®å nhÊt ®Þnh vµ kh«ng ®ång ®Òu ë çc chiÒu kh¸c
nhau, cho nªn trong qu¸ tr×nh xÕp dì, vËn chuyÓn vµ lao l¾p ph¶i hÕt søc cÈn thËn, cã khi
ph¶i gia cè thªm vµ mãc cÈu t¹i nh÷ng vÞ trÝ thÝch hîp. Bª t«ng lµ vËt liÖu rßn, khi lao l¾p
cÇn chó ý kh«ng ®Ó cÊu kiÖn va ch¹m m¹nh vµ bª t«ng ph¶i ®ñ c−êng ®é quy ®Þnh.
ThiÕt bÞ cÈu l¾p ph¶i ®¶m b¶o thao t¸c nhanh gän ®Èy m¹nh tiÕn ®é thi c«ng vµ tèt nhÊt
cã thÓ dÔ dµng di chuyÓn cÊu kiÖn vÒ mäi phÝa.
CÇn ®Æc biÖt chó ý kiÓm tra an toµn çc thiÕt bÞ tr−íc khi lao l¾p. C«ng viÖc cÈu l¾p cÊu
kiÖn ®óc s½n trong kÕt cÊu kiÖn l¾p ghÐp vµ b¸n l¾p ghÐp bao gåm hai giai ®o¹n: ChuÈn bÞ
vµ l¾p r¸p.
- Giai ®o¹n 1 gåm: ChuÈn bÞ hiÖn tr−êng nh− lµm giµn gi¸o, dùng cÇn trôc, chuÈn bÞ
bSi ®Ó dÇm vµ ®−êng vËn chuyÓn; tiÕp nhËn cÊu kiÖn, lµm vÖ sinh vµ tÈy gØ çc chi
tiÕt, mèi nèi; söa ch÷a vµ çc khuyÕt tËt vµ sai lÖch; l¾p thö; kiÓm tra thiÕt bÞ kÝch
kÐo, cÇn trôc
- Giai ®o¹n 2 gåm: bè trÝ çc g¸ l¾p ®Ó buéc vµ cÈu dÇm; lao l¾p çc phiÕm dÇm vµo
vÞ trÝ b»ng cÇn trôc hoÆc gi¸ lao; ®iÒu chØnh vµ liªn kÕt çc mèi nèi; hoµn thiÖn
mÆt ®−êng trªn cÇu.
Khi buéc vµ n©ng dÇm cÇn ®Æc biÖt chó ý vÞ trÝ buéc ph¶i chÝnh x¸c (nÕu kh«ng cã
mãc cÈu ph¶i ®¸nh dÊu cÈn thËn), n¨ng lùc träng t¶i cña thiÕt bÞ ph¶i ®¶m b¶o cÈu ®−îc
träng l−îng çc phiÕn dÇm. Khi cÈu ph¶i ®óng chiÒu chÞu lùc cña cÊu kiÖn, tuyÖt ®èi
kh«ng ®−îc quay lËt tïy tiÖn.
15.2.2 Lao l¾p cÇu dÇm ®¬n gi¶n bª t«ng cèt thÐp l¾p ghÐp
15.2.2.1 L¾p dÇm vµ b¶n b»ng cÇn trôc
CÊu kiÖn ®óc s½n cña cÇu dÇm vµ cÇu b¶n bª t«ng cèt thÐp ®−îc cÈu l¾p b»ng çc lo¹i
cÇn trôc hoÆc çc thiÕt bÞ lao ®Æc biÖt. Tïy theo ®Þa h×nh cÇn trôc cã thÓ ®øng ngay trªn
mÆt ®−êng hoÆc bSi s«ng gÇm cÇu ®Ó l¾p dÇm vµo vÞ trÝ, còng cã thÓ bè trÝ cÇn trôc ®øng
trªn kÕt cÊu nhÞp ®S thi c«ng ®Ó l¾p nhÞp sau. NÕu mùc n−íc trong qu¸ tr×nh thi c«ng
kh«ng s©u vµchiÒu cao gÇm cÇu võa tÇm, cßn cã thÓ cho cÇn trôc ®i trªn giµn gi¸o, cÇu
t¹m ®Ó lao l¾p kÕt cÊu nhÞp.
CÇn trôc th−êng dïng lµ lo¹i tù hµnh, b¸nh xÝch hoÆc b¸nh lèp. trong cÇu ®−êng s¾t cã
thÓ dïng cÇn trôc ®−êng s¾t cã cÇn (h×nh 15.2.1) ch¹y trªn ®−êng ray tõ mét phÝa ®Çu cÇu
®Ó l¾p dÇm.
NÕu cÇn trôc di chuyÓn trùc tiÕp trªn mÆt ®Êt th× c−êng ®é cña nÒn ph¶i tèt. Ch¼ng h¹n,
nÕu lao b»ng trôc b¸nh lèp, øng suÊt nÒn ®Êt ph¶i lµ 4-5daN/cm2; NÕu lµ cÇn trôc b¸nh
xÝch, øng suÊt Ýt nhÊt còng ph¶i ®¹t 2-3daN/cm2. Tr−êng hîp nÒn ®Êt yÕu, cã thÓ kª v¸n
gç hoÆc lãt t«n thÐp ë vÖt b¸nh xe cña cÇn trôc. H×nh 15.2.1 lµ mét ph−¬ng ¸n lao l¾p
b»ng cÇn trôc ®øng trªn bSi s«ng. CÇn trôc cã thÓ quay mét gãc 1800 ®Ó lÊy dÇm vµ ®Æt
vµo vÞ trÝ.
Muèn sö dông tèi ®a kh¶ n¨ng cÇn trôc, tÇm víi cña cÇn ph¶i ë vÞ trÝ nhá nhÊt. §Ó ®¶m
b¶o cÊu kiÖn t−¬ng ®èi dµi lµm viÖc ®óng thiÕt kÕ, khi lao l¾p ph¶i dïng mét ®ßn treo.
Dïng ®ßn treo cßn cã t¸c dông gi¶m ®−îc d©y cÈu vµ tr¸nh cho dÇm bª t«ng chÞu lùc nÐn
khi cÈu dÇm. D©y ®ßn treo sÏ chÞu t¶i träng b¶n th©n, träng l−îng khèi cÈu, tÝnh c¶ hÖ sè
xung kÝch. Sau khi dÇm l¾p vµo vÞ trÝ gèi cÇu, cÇn trôc lïi ra, lÊy dÇm kh¸c vµ l¾p tiÕp. VÞ
trÝ cÇn ph¶i lµ vÞ trÝ cã kh¶ n¨ng cÈu ®−îc t¶i träng lín nhÊt, ®¶m b¶o ®−îc æn ®Þnh cña
cÇn trôc lóc di chuyÓn. Tuy nhiªn, chØ khi nµo cÊu kiÖn nhÑ h¬n 50% kh¶ n¨ng cÈu, míi
cho cÇn trôc võa mang cÊu kiÖn võa di ®éng.
H×nh 15.2.1 s¬ ®å l¾p dÇm b»ng cÇn trôc cã cÇn

a. ChÝnh diÖn; b. Nh×n c¹nh; c. ChiÕu b»ng
1. bSi ®Ó dÇm; 2. cÇn trôc; 9. dÇm l¾p; 4. ®ßn treo; 5. ®−êng di chuyÓn cÇn trôc
H×nh 15.2.2 S¬ ®å l¾p kÕt cÊu nhÞp
1.§−êng ray; 2. CÇn trôc; 9. §Çu m¸y; 4. Toa xe; 5. cÇn trôc; 6.NhÞp l¸ng xong; 7.dÇm
chê l¾p; 8.N¬i d¹t dÇm.
Dïng cÇn trôc cã cÇn, ®i trªn bSi s«ng ®Ó lao l¾p th−êng chØ cÈu ®−îc çc phiÕn dÇm
cã chiÒu dµi tèi ®a lµ 21m vcµ träng l−îng kh«ng v−ît qu¸ 300-350KN. NÕu mét cÇn trôc
kh«ng cÈu næi cã thÓ dïng 2 cÇn trôc nh−ng ph¶i chó ý ®iÒu khiÓn ®Ó khi cÈu l¾p dÇm
d−îc nhÞp nhµng, c©n ®èi. Tr−êng hîp dÇm kh«ng dµi, cã thÓ buéc trùc tiÕp vµo mãc cÈu
(h×nh 15.2.3a), víi gãc nghiªng cña d©y çp buéc trong giíi h¹n tõ 300 ®Õn 600 . NÕu gãc
nghiªng n»m ngoµi giíi h¹n trªn, hoÆc d©y sÏ qua dµi, hoÆc lùc c¨ng trong d©y sÏ qu¸ lín.
§é bÒn cña d©y çp buéc tÝnh theo c«ng thøc sau:
mQ R
≤
n cosα K
mQ
Lùc nÐn lÖch t©m do d©y treo t¸c dông vµo cÊu kiÖn sÏ lµ: N =
n cot gα
Nh− vËy, khi treo trùc tiÕp, cÊu kiÖn sÏ lµm viÖc nh− mét dÇm mót thõa chÞu t¸c dông
cña t¶i träng b¶n th©n g vµ lùc nÐn lÖch t©m N.
Tr−êng hîp dïng ®ßn treo vµ d©y cÈu dÇm buéc gi¸n tiÕp, çch ®iÓm treo cña ®ßn mét
®o¹n th¼ng b»ng a (h×nh 15.2.3b), ®é bÒn cña d©y çp sÏ tÝnh theo c«ng thøc:
m(n1Q + n2 P ) R
≤
n cosα K
Trong çc c«ng thøc trªn, ta kÝ hiÖu:
Q-träng l−îng cÊu kiÖn
m-hÖ sè xung kÝch (xem phô lôc)
n-sè nh¸nh d©y treo (n>3 chØ lÊy n=3)
α-gãc nghiªng cña d©y treo so víi ®−êng th¼ng ®øng
P-träng l−îng ®ßn treo
n1, n2-hÖ sè v−ît t¶i lÇn l−ît cña Q vµ P;
R-lùc kÐo ®øt cña d©y çp treo
K-hÖ sè an toµn cña d©y çp lÊy tõ 3-8
Néi lùc trong ®ßn treo t¹i ®iÓm buéc çp sÏ lµ (nÕu n=2):
Ma  P.a 
M =  n1Q + n2 
2  l 
m(n1Q + n2 P )
N=
2 cot gα
trong ®ã: l-lµ chiÒu dµi cña ®ßn treo
H×nh 5-3 D©y cÈu dÇm

a-treo trùc tiÕp; b-qua ®ßn treo
CÇn chó ý khi sö dông ®ßn treo b»ng thÐp, t¹i chç buéc ph¶i cã ®Ñm gç ®Ó tr¸nh cho
d©y çp cã gãc gSy vµ bª t«ng bÞ søt mÎ do d©y çp siÕt chÆt lóc cÈu. Khi nÒn ®Êt bSi s«ng
yÕu hoÆc mùc n−íc s©u, cÇu trôc l¾p dÇm cã thÓ dïng ph−¬ng ¸n ®i trªn nhÞp ®Ó lao.
Tr−êng hîp nµy cÇn trôc ph¶i cã tÇm víi dµi ®Ó cÈu dÇm phÝa tr−íc. çc phiÕn dÇm l¾p
ghÐp sau khi vËn chuyÓn vµ ®Æt ë n¬i tËp kÕt ®−îc ®−a lªn xe goßng ®Ó cÇn trôc cÈu lªn
®−a vµo vÞ trÝ. V× cÇn trôc ®i trùc tiÕp trªn kÕt cÊu nhÞp nªn chØ lao ®−îc çc phiÕn dÇm cã
chiÒu dµi tèi ®a lµ 16m, t−¬ng øng víi träng l−îng tèi ®a kho¶ng 140-150KN.
L¾p nh÷ng nhÞp ë s«ng, cã thÓ sö dông ®−îc cÇn trôc ®Æt trªn hÖ næi, ®Ó gi¶m tÇm víi
vµ t¨ng søc n©ng cña cÇn trôc. §Ó cÈu l¾p ®−îc thuËn lîi ph¶i bè trÝ çc mãc treo t¹i vÞ trÝ
quy ®Þnh theo tÝnh to¸n trªn kÕt cÊu. H×nh 15.2.4 giíi thiÖu mét sè cÊu t¹o mãc treo dÇm
l¾p ghÐp. Mãc treo ®¬n gi¶n nhÊt lµ dïng mét thanh mãc cèt thÐp ch«n vµo bª t«ng nh−
h×nh 15.2.4a. §èi víi dÇm cã träng l−îng lín h¬n nªn dïng b¶n thÐp hµn víi cèt neo
trong dÇm nh− h×nh 15.2.4b. Trong tr−êng hîp träng l−îng cÈu lín n÷a, cã thÓ dïng mãc
nh− h×nh 15.2.4c gåm trôc ngang 2 nèi víi móp 1, thanh kÑp 3 vµ trôc ®ì 4. Hai thanh kÑp
®−îc bè trÝ ®èi xøng vµ luån qua lç ®S chõa s½n trªn çnh dÇm.
15.2.2.2 L¾p dÇm vµ b¶n b»ng gi¸ long m«n
Gi¸ long m«n (cÇn trôc cæng) dïng thÝch hîp ®Ó lao l¾p cÇu dÇm bª t«ng cèt thÐp
nhiÒu nhÞp, ®Æc biÖt víi cÈu cã chiÒu cao kh¸ lín vµ nhÞp dµi. CÇn trôc long m«n th«ng
th−êng cã søc n©ng ®Õn 650KN. CÇn trôc long m«n l¾p b»ng thanh v¹n n¨ng cã søc n©ng
1000kN
H×nh 15.2.4 Mãc treo cÈu
a. Mãc b»ng thÐp trßn; b. Mãc b»ng thÐp b¶n; c. Mãc ngoµi
CÇn trôc lo¹i nµy cã nh−îc ®iÓm lµ thêi gian l¾p r¸p l©u, nh−ng −u ®iÓm næi bËt lµ cÈu
l¾p ®−îc cÊu kiÖn cã träng l−îng nÆng, ë ®é cao lín, v× vËy ®−îc sö dông réng rSi trong
x©y dùng cÇu.
Lao l¾p dÇm cã chiÒu dµi 18-21m cã thÓ dïng mét cÈu trôc long m«n. NÕu nhÞp dµi
24m hoÆc lín h¬n ph¶i dïng hai cÇn trôc ®Ó cÈu l¾p. CÇn trôc di chuyÓn däc cÇu b»ng
®−êng ray ®Æt trªn bSi s«ng (nÕu cÇu thÊp vµ ®Þa chÊt tèt), hoÆc ®i trªn cÇu t¹m (nÕu cÇu
cao vµ ®Þa chÊt xÊu). KÕt cÊu nhÞp dÇm vËn chuyÓn b»ng b»ng xe goong ra vÞ trÝ, ®−îc gi¸
long m«n n©ng lªn vµ vËn chuyÓn ngang, råi h¹ xuèng gèi nh− h×nh 15.2.5.
Kh«ng ®−îc n©ng t¶i khi cÇn trôc long m«n di chuyÓn. Muèn kh«ng c¶n trë dßng ch¶y,
cÇu t¹m (giµn gi¸o) cho cÇu trôc di chuyÓn cã thÓ lµm b»ng thanh v¹n n¨ng, ®Ó v−ît nhÞp
dµi vµ tiÕt kiÖm vËt liÖu.
h×nh 15.2.5 CÇu trôc long m«n l¾p dÇm
1.cÇu t¹m b»ng thanh v¹n n¨ng; 2. cÇu trôc long m«n b»ng thanh v¹n n¨ng; 3. DÇm ¸p
Ngoµi ra, khi s«ng s©u, ®¸y s«ng lµ nÒn ®¸, cã th«ng th−¬ng ®−êng thñy trong thêi
gian thi c«ng, dïng cÇn trôc long m«n ®Ó lao l¾p ®«i khi kh«ng thÝch hîp, v× x©y dùng cÇu
t¹m giµn gi¸o sÏ kÐo dµi thêi gian vµ t¨ng gi¸ thµnh x©y dùng cÇu lªn ®Õn 20%.
15.2.2.3 L¾p dÇm b»ng çc thiÕt bÞ tæ hîp lao cÇu
Tæ hîp lao l¾p cÇu lµ mét tæ hîp çc thiÕt bÞ ®Æc biÖt gåm dµn hoÆc dÇm dÉn, çc gi¸
long m«n, toa xe hoÆc xe goong chë dÇm. h×nh 15.2.6 giíi thiÖu mét lo¹i tæ hîp th−êng
dïng ®Ó lao l¾p cÇu dÇm cã nhÞp dµi ®Õn 21m, víi khæ ®−êng xe ch¹y réng 7m vµ ®−êng
ng−êi ®i bé 2x1,5m. träng l−îng mçi phiÕn dÇm nÆng ®Õn 240KN.
H×nh 15.2.6 Tæ hîp lao cÇu

Tæ hîp gåm cÇu dÉn (2), hai cÇn cÈu long m«n tù hµnh (1) ch¹y b»ng ®−êng ray ®Æt
trªn cÇu dÇm dÉn, cã kh¶ n¨ng cÈu 120KN, ®Ó n©ng h¹ phiÕn dÇm (3). §èi träng (4) cã
t¸c dông gi÷ æn ®Þnh cho cÇu dÉn khi kÐo vÒ phÝa tr−íc b»ng têi vµ d©y çp. CÇu dÉn gåm
hai dÇm chÝnh (6) nèi víi nhau b»ng liªn kÕt ngang (5).
CÇn trôc long m«n ®Æt trªn hÖ b¸nh xe çch nhau 7,8m vµ 9,2m theo chiÒu ngang
t−¬ng øng víi kho¶ng çch, gi÷a 2 dÇm biªn. Khi ®Æt phiÕn dÇm (3) lªn gèi còng ph¶i
dïng 2 cÇn trôc vËn hµnh cïng mét lóc. Nh− vËy, çc phiÕn dÇm cã thÓ ®−îc lao däc vµ
sang ngang mét çch dÔ dµng.
tr×nh tù l¾p kÕt cÊu nhÞp nh− sau : cÇn trôc long m«n cÈu dÇm bª t«ng cèt thÐp ch¹y
däc trªn ®−êng ®Çu cÇu vµ cÇu dÉn (2). Sau ®ã phiÕn ®−îc chuyÓn ngang vµ h¹ xuèng gèi.
Muèn lao nhÞp tiÕp theo, cÇu dÉn ®−îc kÐo däc ®Õn vÞ trÝ míi. Tæ hîp nµy chØ dïng ®Ó lao
l¾p nhÞp cÇu cã tæng chiÒu ngang çc dÇm réng tíi 8-9m.
Khi lao l¾p kÕt cÊu nhÞp dÇm cã träng l−îng d−íi 1000KN cã thÓ dïng çc tæ hîp kiÓu
mót thõa. H×nh 15.2.7 giíi thiÖu mét lo¹i tæ hîp mót thõa ®Ó lao l¾p nhÞp cã chiÒu dµi tèi
®a lµ 33m, träng l−îng mçi phiÕn dÇm 600KN vµ kho¶ng çch hai dÇm biªn lµ 8,7m.
H×nh 15.2.7 Tæ hîp kiÓu mót thõa lao cÇu

Tæ hîp gåm: giµn liªn tôc hai nhÞp (3) gèi trªn trô (2) vµ (4). Khi lµm viÖc dµn cßn
®−îc gèi lªn trô (8). Ch©n trô (2) ®Æt trªn hÖ b¸nh xe mét trôc, ch©n trô gi÷a ®Æt trªn
goong ba trôc vµ do ®éng c¬ ®iÖn ®iÒu chØnh di chuyÓn. Trô (8) cã ®Æt kÝch r¨ng ®iÒu
chØnh ®é vâng cña ®Çu dµn khi lao sang nhÞp kh¸c. §Ó vËn chuyÓn phiÕn dÇm bª t«ng cèt
thÐp däc theo dµn ph¶i dïng 2 dÇm ngang mót thõa (7). Khi phiÕn dÇm bª t«ng tíi vÞ trÝ,
dïng b¸nh xe vµ pal¨ng xÝch (6) sµng ngang ®Ó h¹ dÇm xuèng gèi. Muèn dµn æn ®Þnh khi
kÐo sang nhÞp kh¸c, cÇn bè trÝ ®Æt ®èi träng (1). DÇm bª t«ng cèt thÐp (9) ®−îc ®Æt trªn xe
goßng (10) ®Ó di chuyÓn ra trô (4). Sau ®ã dïng pa l¨ng xÝch (6) n©ng dÇm vµ kÐo vÒ phÝa
tr−íc. Trô (2) vµ (4) ch¹y trªn ®−¬ng ray.
§Ó lao l¾p dÇm bª t«ng cèt thÐp nhÞp dµi tèi ®a 42m, khæ cÇu réng h¬n 8m, träng
l−îng phiÕn dÇm 1000KN cã thÓ dïng lo¹i tæ hîp lao l¾p kiÓu mót thõa lo¹i lín. H×nh
15.2.8 giíi thiÖu mét lo¹i tæ hîp lao cÇu cã søc cÈu lín. CÊu t¹o gåm: dµn chÝnh vµ dµn
phô trong ®ã dµn phô lµm lµm cÇn mót thõa ®Ó l¾p trô cÇu vµ lµm cÇu t¹m ®Ó lao dµn
chÝnh ®Õn vÞ trÝ l¾p dÇm bª t«ng cèt thÐp.
Çc phiÕn dÇm ®−îc n©ng h¹ lao däc nhê çc hÖ thèng rãc r¸ch vµ ®−îc sµng ngang
cïng víi tæ hîp. DÇm bª t«ng cèt thÐp ®−îc chë b»ng xe goong ®Õn tæ hîp, ®−îc n©ng lªn
, chuyÓn däc råi ®−îc sang ngang vµ ®−îc ®Æt xuèng gèi cÇu. Sau khi l¾p hÕt çc dÇm
trong mét nhÞp l¹i ®−îc tiÕn hµnh çc b−íc nh− trªn cho çc nhÞp tiÕp theo. Tæ hîp cã çc
ch©n chèng di chuyÓn ®−îc trªn ®−êng ray. Ch©n chèng cã thÓ quay xung quanh trôc
®øng, do ®ã cã thÓ lao l¾p c¶ cÇu chÐo vµ cÇu cong.
15.2.2.4 lao l¾p kÕt cÊu nhÞp b»ng dÇm dÉn vµ gi¸ long m«n
Dïng xe goong ®i trªn mét dÇm dÉn ®Ó chë phiÕn dÇm ra vÞ trÝ, sau ®ã dïng hai gi¸
long m«n ®Æt trªn mè trô n©ng lªn vµ sang ngang råi h¹ phiÕn dÇm xuèng gèi cÇu.
H×nh 15.2.8 Tæ hîp lao cÇu t¶i träng lín

I.L¨p trô; II.Di chuyÓn gi¸ ®Æt dÇm; III.Di chuyÓn dÇm BTCT
1.Dµn chñ; 2.trô phÝa sau; 3.Goßng n©ng t¶i; 4.Dµn phô; 5.Goßng n©ng t¶i; 6.§Æt trô
cÇu; 7. Trô tr−íc dµn phô; 8.§Æt dÇm vµo vÞ trÝ.
DÇm cã thÓ lµm b»ng thÐp h×nh hoÆc lµ mét dµn thÐp gåm çc thanh v¹n n¨ng hoÆc çc
phiÕn dµn qu©n dông NhËt, dµn Bailey ghÐp l¹i.
L¾p dÇm dÉn ë ®−êng ®Çu cÇu, råi dïng con l¨n, ®−êng tr−ît, kÐo däc ra vÞ trÝ. Gi¸
long m«n cÊu t¹o hoÆc b»ng thÐp h×nh, l¾p ë ®−êng ®Çu cÇu, råi dïng gi¸ ch÷ A dùng lªn.
sau ®ã dïng gi¸ con b−ímch¹y trªn dÇm dÉn ®¨ gi¸ long m«n ®Æt trªn trô cÇu (h×nh
15.2.9)
H×nh 15.2.9 L¾p gi¸ long m«n
Gi¸ con b−ím cã thÓ lµm b»ng gç hay b»ng thÐp nh− h×nh 15.2.10.
H×nh 15.2.11 lµ cÊu t¹o gi¸ long m«n ®Ó l¾p ghÐp çc phiÕn dÇm tiÕt diÖn ch÷ T dµi
kho¶ng 20m
Trªn mÆt c¾t ngang, v× dµn dÉn chiÕm chç, nªn phiÕn dÇm cuèi cïng ®−îc gi¸ long
m«n ®Æt t¹m lªn phiÕn dÇm ®S l¾p. Sau khi kÐo dÇm dÉn vÒ phÝa tr−íc ®Ó lao nhÞp tiÕp
theo, gi¸ long m«n n©ng dÇm nµy vµ h¹ vµo vÞ trÝ.
H×nh 15.2.10: Gi¸ con b−ím b»ng gç vµ thÐp kÝch th−íc mm
c«ng viÖc lao l¾p çc nhÞp tiÕp theo sÏ ®−îc lÆp l¹i çc b−íc t−¬ng tù. sau khi lao l¾p
xong ph¶i th¸o dµn dÉn vµ gi¸ long m«n b»ng çch dïng gi¸ long m«n vµ gi¸ ch÷ A cÈu
giµn dÉn, ®Æt trªn xe gßong ®Ó vËn chuyÓn ®i. gi¸ long m«n ®−îc th¸o dì nhê gi¸ ch÷ A.
H×nh 15.2.11 cÊu t¹o gi¸ long m«n, kÝch th−íc mm
15.2.2.5 Liªn kÕt çc phiªn sdÇm vµ c«ng t¸c hoµn thiÖn
Sau khi çc phiÕn dÇm BTCT ®S ®−îc ®Æt vµo vÞ trÝ, cÇn liªn kÕt l¹i trë thµnh mét kÕt
cÊu chØnh thÓ. Mèi nèi cã thÓ ë b¶n mÆt cÇu, ë dÇm ngang vµ th−êngdïng cèt thÐp ®Ó liªn
kÕt. Sau khi nèi xong tiÕn hµnh ®æ bª t«ng. Mèi nèi cèt thÐp cã thÓ dïng liªn kÕt hµn hoÆc
bª t«ng. Mèi nèi cèt thÐp cã thÓ dïng liªn kÕt hµn hoÆc neo. tr−íc khi hµn ph¶i n¾n th¼ng
cèt thÐp theo thiÕt kÕ.
§æ bª t«ng mèi nèi th−êng dïng v¸n khu«n treo èp vµo b¶n mÆt cÇu. Mèi nèi cã thÓ
b¶o d−ìng b»ng h¬i n−íc nãng ®Ó bª t«ng nhanh chãng ®¹t c−êng ®é vµ th«ng xe cã thÓ
sím.
Muèn tiÕn hµnh liªn kÕt çc mèi nèi ë dÇm ngang ph¶i lµm giµn gi¸o treo b»ng gç
hoÆc b»ng thÐp nh− h×nh 15.2.12. Giµn gi¸o treo cã thÓ di ®éng ®−îc nhê b¸nh xe ch¹y
trªn lßng thÐp I hoÆc thÐp U. Nh− vËy cã thÓ thi c«ng dÔ dµng tÊt c¶ çc mèi nèi trong
mäi dÇm ngang cña nhÞp cÇu.
H×nh 15.2.12: Giµn gi¸o treo di ®éng khi liªn kÕt dÇm ngang
Sau khi çc phiÕn dÇm ®S ®−îc liªn kÕt thµnh mét khèi chÆt chÏ, tiÕn hµnh r¶i líp ®Öm
tam gi¸c, t¹o dèc tho¸t n−íc. TiÕp theo lµ ®Æt çc khèi bé hµnh vµ lan can. V× trängl−îng
nhá, çc khèi nµy ®−îc chë ra vÞ trÝ b»ng « t«, råi dïng cÇn trôc b¸nh lèp ®Ó l¾p vµ liªn
kÕt chÆt xuèng b¶n mÆt cÇu. Thø tù ®Æt çc khèi bé hµnh tõ ®Çu nhÞp ®Õn cuèi nhÞp. Cét
lan can liªn kÕt hµn víi b¶n thÐp hoÆc liªn kÕt b»ng bul«ng ®Æt trong khèi bé hµnh. Sau
khi ®Æt xong ph¶i ®æ bª t«ng phñ b¶n thÐp hoÆc bul«ng ®Ó b¶o vÖ vµ gi÷ ®−îc mü quan.
Thi c«ng çc c«ng viÖc trªn líp mÆt cÇu gåm:
§Æt èng tho¸t n−íc, lµm khe biÕn d¹ng, ®Æt tÇng phßng n−íc, líp b¶o vÖ, ®Æt ®¸ vØa,
cuèi cïng phñ líp mÆt ®−êng.
èng tho¸t n−íc ®Æt vµo lç ®S chõa s½n trªn b¶n mÆt cÇu. èng ph¶i ®−îc ®¸nh rØ quÐt
mét líp nhùa ®−êng nÕu cÇn. Líp t¹o dèc tam gi¸c tho¸t n−íc cã thÓ lµ v÷a xi m¨ng hoÆc
bª t«ng, mÆt trªn ph¶i nh½n. Sau khi lµm ®−îc hai ba ngµy ®ªm míi cho phÐp ®Æt tÇng
phßng n−íc. Khe biÕn d¹ng ph¶i ®¶m b¶o lµm cho mÆt cÇu liªn tôc, xe ®i ªm thuËn, (cã
thÓ dïng çc b¶n thÐp cµi r¨ng l−îc).
15.2.3. Lao l¾p cÇu dÇm liªn tôc vµ mót thõa
15.2.3.1 Çc ph−¬ng ph¸p lao l¾p
CÇu dÇm liªn tôc b»ng bª t«ng cèt thÐp còng cã thÓ l¾p ghÐp víi nhiÒu c«ng nghÖ kh¸c
nhau. DÇm liªn tôc ®−îc c¾t ra tõng ®o¹n. VÞ trÝ c¾t ®−îc bè trÝ hoÆc trªn trô, hoÆc ë chç
dÇm chÞu m« men nhá nhÊt. Sau khi çc khèi dÇm lao ra vÞ trÝ, ph¶i liªn kÐt l¹i thµnh dÇm
liªn tôc. C«ng t¸c lao dÇm ®−îc tiÕn hµnh hoÆc b»ng cÇn trôc hoÆc gi¸ long m«n vµ cÇu
t¹m.
Ph−¬ng ph¸p kh¸c, çc khóc dÇm ®−îc chÕ t¹o ë nhµ m¸y bª t«ng ®óc s½n vµ l¾p r¸p
trªn ®−êng ®Çu cÇu, sau ®ã ®−îc lao däc vµ ®Æt lªn gèi cÇu b»ng hÖ kÝch ®Èy thñy lùc.
Ph−¬ng ph¸p thø 3, cÇu dÇmliªn tôc ®−îc viÕt ra nhiÒu phiÕn theo chiÒu däc , chÕ t¹o trùc
tiÕp trªn c«ng tr−êng, vµ lao l¾p trªn giµn gi¸o hoÆc trªn hÖ thèng chë næi.
15.2.3.2 Lao l¾p cÇu dÇm liªn tôc trªn giµn gi¸o cè ®Þnh.
CÇu dÇm bª t«ng cèt thÐp liªn tôc cã thÓ chÕ t¹o dÇm vµ b¶n riªng rÏ vµ l¾p ghÐp l¹i
trªn giµn gi¸o cè ®Þnh. Khi l¾p r¸p cã thÓ dïng cÇn cÈu, gi¸ long m«n hoÆc cÇn trôc mót
thõa. CÇn trôc cã thÓ di chuyÓn trªn bSi s«ng hoÆc trªn cÇu t¹m; còng cã thÓ cho ®i trªn
kÕt cÊu ®S lao l¾p, ®Ó lao nhÞp sau, tïy theo chiÒu cao cÇu vµ ®Þa h×nh vÞ trÝ x©y dùng. h×nh
15.2.13 lµ s¬ ®å l¾p dÇm liªn tôc BTCT øng suÊt tr−íc trªn çc trô t¹m. Trô t¹m ®−îc l¾p
b»ng thanh v¹n n¨ng.
H×nh 15.2.13: s¬ ®å l¾p dÇm liªn tôc chÕ t¹o tõ çc khèi lín.
a. CÇn trôc long m«n 450 kN
b. CÇn trôc nót thõa kh¶ n¨ng n©ng 2x300kN
1. Khèi dÇm; 2. Trô t¹m; 3. Xµ ®¸y trô t¹m; 4. Cäc trô t¹m;
5. CÇn trôc long m«n; 6. CÇu t¹m; 7. Goßng chë dÇm; 8. CÇn trôc mót thõa
Khi l¾p b»ng gi¸ long m«n, di chuyÓn trªn nÒn ®Êt vµ trô t¹m, khèi l¾p ghÐp trªn trô
t¹m vµ trô cè ®Þnh chØ chÞu t¶i träng b¶n th©n. NÕu l¾p b»ng cÈu trôc mót thõa, cÇn xÐt
thªm t¶i träng cña thiÕt bÞ lao l¾p. trong mäi giai ®o¹n thi c«ng çc khèi dÇm vµ trô t¹m
ph¶i ®ñ chÞu lùc. Mét sè bã cèt thÐp ®Ó liªn kÕt çc phiÕn dÇm cã thÓ ®Æt trong rSnh kÝn
hoÆc n»m ngoµi kÕt cÊu (dÇm bª t«ng cèt thÐp øng suÊt tr−íc) vµ chØ kÐo sau khi ®S tr¸t
khe nèi ngang, do ®ã mét sè mèi nèi ngang ph¶i ®ñ réng ®Ó ®Æt kÝch. Sau khi hoµn thiÖn
dÇm l¾p ghÐp ®−îc n©ng lªn, gi¶i phãng trô t¹m vµ h¹ xuèng gèi b»ng kÝch thñy lùc.
Nh−îc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p x©y dùng lµ: khèi l−îng c«ng t¸c lín, chi phÝ lao ®éng
nhiÒu v× ph¶i x©y dùng trô t¹m vµ ®æ bª t«ng t¹i chç víi khèi l−îng chiÕm kho¶ng 20-
25% khèi l−îng nhÞp. Ph−¬ng ph¸p lao l¾p nµy th−êng Ýt dïng ë nh÷ng n−íc cã thêi tiÕt
kh«ng thuËn lîi.
15.2.3.3 lao l¾p cÇu dÇm liªn tôc trªn giµn gi¸o di ®éng
CÇu dÇm liªn tôc trªn ®−êng « t« vµ cÇu thµnh phè ®−îc chÕ t¹o thµnh tõng khèi lín
trong nhµ m¸y. Çc khèi nµy vËn chuyÓn ra c«ng tr−êng tiÕn hµnh lao l¾p vµ ghÐp çc
mèi nèi. Khèi l−îng bª t«ng t−¬i ®Ó ghÐp çc mèi nèi t¹i c«ng tr−êng ®−îc h¹n chÕ tíi
møc tèi thiÓu, chØ chiÕm 3-4% khèi l−îng bª t«ng kÕt cÊu nhÞp. §Ó t¨ng nhanh tèc ®é thi
c«ng cã thÓ lµm s½n líp phßng n−íc vµ líp b¶o vÖ ngay trong nhµ m¸y. Çc khèi l¾p ghÐp
®−îc chÕ t¹o víi bÒ réng b»ng bÒ réng cÇu (H×nh 4.14) kho¶ng 11-15m, bÒ dµy cña mçi
khèi kho¶ng 3m. träng l−îng mçi khèi tõ 300-500KN.
H×nh 15.2.14: S¬ ®å l¾p dÇm trªn giµn gi¸o di ®éng
1. §−êng ray; 2. DÇm ngang; 3. Giµn gi¸o di ®éng; 4. Con l¨n;
5. DÇm thÐp ®ì giµn gi¸o; 6. Trô
Çc khèi ®óc s½n ®−îc l¾p ghÐp trªn nhÞp b»ng mét dµn hoÆc dÇm thÐp tùa trªn trô mè
cÇu vµ sau ®ã cã thÓ lao däc ®Ó l¾p r¸p çc khèi dÇm cña nhÞp tiÕp theo. Sau ®©y giíi thiÖu
mét lo¹i dÇm thÐp ®Ó l¾p r¸p nhÞp tõ 33-63m, cÊu t¹o gåm hai dÇm I hµn çnh réng, chiÒu
cao 230cm, ®Æt çch nhau 260cm, nèi víi nhau b»ng liªn kÕt ngang vµ däc (h×nh 15.2.15)
H×nh 15.2.15 MÆt c¾t ngang giµngi¸o thÐp

1.Khèi giµn gi¸o; 2.Mèi nèi bul«ng c−êng ®é cao; 3. Ray biªn trªn; 4. V¸n; 5. gi¸
c«ng t¸c; 6,7. Biªn d−íi khèi l¾p
DÇm I gåm nhiÒu ®o¹n dµi 9-13,5m, ghÐp víi nhau b»ng bul«ng c−êng ®é cao. §Ó lapø
r¸p çc khÈu dÇm t¹i nhÞp, dÇm I ph¶i cã chiÒu dµi phï hîp khi lao däc, ch¼ng h¹n víi
nhÞp 33m, dÇm ph¶i dµi 72m; víi nhÞp 42m, dÇm l¾p ph¶i dµi tíi 90m. PhÝa tr−íc cã mòi
dÉn ®Ó gi¶m ®é vâng cña giµn gi¸o. PhÝa sau còng kÐo dµi thªm ®Ó cã chç lµm viÖc cho
c«ng nh©n. MÆt trªn dÇm thÐp cã ®Æt ®−êng ray víi ®é vång cÇn thiÕt ®Ó chèng vâng d−íi
t¸c dông cña t¶i träng çc khèi l¾p. Çc trôc con l¨n ®Æt trªn trô ®Ó di chuyÓn dÇm thÐp vÒ
phÝa tr−íc b»ng têi vµ móp çp.
Sau khi lao dÇm thÐp , ®Æt kÝch thuû lùc trªn trô cÇu h¹ dÇm thÐp vµo vÞ trÝ vµ b¾t ®Çu
lao çc khèi dÇm bª t«ng cèt thÐp trªn ray vµ nèi r¸p ngang gi÷a nhÞp.
Mòi dÉn cßn cã thÓ dïng dïng ®Ó cÈu l¾p trô cÇu. Tr−êng hîp nµy mòi dÉn cã xe
gßong nhá ®Ó n©ng h¹ vµ vËn chuyÓn çc khèi l¾p ghÐp. Ph−¬ng ph¸p nµy phï hîp víi trô
cao. Träng l−îng cÊu kiÖn trô l¾p ghÐp cã thÓ tíi 250kN nÕu nhÞp chØ dµi 33m. Tr−êng
hîp nhÞp dµi h¬n, ch¼ng h¹n 42m, mòi dÉn chØ cã kh¶ n¨ng cÈu ®−îc 200KN.
H×nh 15.2.16 giíi thiÖu çc b−íc l¨p r¸p cÇu dÇm liªn tôc cã nhÞp dµi 33 vµ 42m.
B−íc thø nhÊt ®Æt con l¨n ®−êng tr−ît trªn nÒn ®−êng ®Çu cÇu, sau ®ã l¾p ghÐp dÇm
thÐp vµ ®Æt thanh ray trªn çnh dÇm ®Ó lao çc khèi l¾p ghÐp nhÞp vµ trô (nÒn ®−êng chØ
®¾p cao tíi cao ®é mò mè)
H×nh 15.2.16: C«ng nghÖ l¾p dÇm liªn tôc

1. CÇn trôc 600kN; 2. Giµn gi¸o; 3. Con l¨n chuyÓn giµn gi¸o;
4. Têi n©ng ®Æt trô l¾p ghÐp; 5. Khèi trô; 6. Khèi nhÞp;
7. Khèi nhÞp trªn giµn gi¸o; 8. Têi
B−íc 2: KÐo dÇm thÐp ra nhÞp ®Çu tiªn, kª kÝch trªn ®Ønh mè vµ l¾p trô thø nhÊt. Sau
khi mèi nèi trô l¾p ghÐp ®¹t ®é cøng, dÇm thÐp ®−îc kÐo sang nhÞp thø hai vµ ®¾p tiÕp
nÒn ®−êng ®Õn cao ®é thiÕt kÕ, ®ång thêi l¾p trô 2. Lóc nµy dÇm thÐp kª trªn 3 ®iÓm vµ
b¾t ®Çu phôc vô cho c«ng t¸c l¾p r¸p çc khèi dÇm: cÇn cÈu l¾p dÇn çc khèi lªn ®Ønh ray
trªn dÇm thÐp vµ çc khèi ®−îc kÐo tr−ît vµo vÞ trÝ. Gi÷a çc khèi l¾p cã khe hë kho¶n 20
cm ®Ó thuËn tiÖn khi phÕt keo. Sau khi khe d¸n ®−îc Ðp l¹i nhê c¨ng cèt thÐp ®Ó liªn kÕt
çc khèi b»ng kÝch thuû lùc. Çc b−íc thi c«ng nh− vËy cø tiÕp tôc thùc hiÖn víi çc trô
vµ nhÞp. Gi÷a çc ®o¹n quy ®Þnh gåm nhiÒu khèi ph¶i bè trÝ çc khe ®Æt neo cã bÒ réng tõ
60-70cm ®Ó nèi çc bã cèt thÐp. Çc mèi nèi ®ã th−êng bè trÝ t¹i tiÕt diÖn cã m« men bÐ
nhÊt. Sau khi l¾p ®Æt xong tong ®o¹n vµ c¨ng kÐo cèt thÐp, cã thÓ ®æ bª t«ng khª nèi réng
®ã b»ng v¸n khu«n chuyªn dông. C«ng viÖc cuèi cïng lµ ph¶i b¬m v÷a b¶o vÖ bã cèt
thÐp. Mäi c«ng viÖc phô trî ®Òu tiÕn hµnh trªn xe treo nhÑ, di chuyÓn trªn kÕt cÊu nhÞp.
Sau khi l¾p r¸p xong nhÞp cuèi cïng dÇm thÐp ®−îc kÐo vµo nÒn ®−êng ®Çu cÇu vµ th¸o
ra tõng ®o¹n chuyÓn ®i n¬i kh¸c. §−êng ®Çu cÇu sÏ ®−îc ®¾p tiÕp ®Õn cao ®é thiÕt kÕ.
Çc khèi l¾p ®S ®−îc ®Æt tÇng phßng n−íc vµ líp b¶o vÖ trong nhµ m¸y, do vËy khi lao
l¾p xong, t¹i c«ng tr−êng chØ cÇn ®Æt tÇng phßng n−íc vµ líp b¶o vÖ t¹i chç mèi nèi.
PhÇn 17
§ÆC ®iÓm thi c«ng

cÇu dÇm thÐp liªn
hîp b¶n BTCT
17.1. L¾p r¸p kÕt cÊu thÐp vµ kÕt cÊu thÐp liªn hîp Bª-t«ng
17.1.1. Khi l¾p r¸p çc kÕt cÊu b»ng thÐp vµ thÐp liªn hîp chÞu lùc víi bª-t«ng cèt thÐp
(TLHBT) cÇn ph¶i tu©n theo çc yªu cÇu tiªu chuÈn ngµnh "CÇu thÐp vµ kÕt cÊu thÐp - Quy
tr×nh thi c«ng vµ nghiÖm thu " hiÖn hµnh vµ çc chØ dÉn cña phÇn nµy.
Nh÷ng yªu cÇu trong phÇn nµy ®−îc ¸p dông ®Ó thi c«ng l¾p r¸p cÇu thÐp vµ cÇu TLHBT
víi çc lo¹i liªn kÕt: hµn, ma s¸t, bu l«ng, tæ hîp, hçn hîp hµn ma s¸t trong mét mÆt c¾t.
§èi víi çc cÇu cã liªn kÕt ®inh t¸n, ph¶i tu©n theo çc quy ®Þnh cña “Quy tr×nh thi c«ng vµ
nghiÖm thu cÇu cèng” ®K ban hµnh n¨m 1975.
Khi l¾p r¸p phÇn kÕt cÊu cña thÐp cÇu treo d©y vâng, cÇu treo d©y xiªn, cÇu n©ng më, ngoµi
nh÷ng yªu cÇu cña phÇn nµy, ph¶i thùc hiÖn çc chØ dÉn riªng cña thiÕt kÕ c«ng tr×nh vµ hå
s¬ BVTC.
17.1.2. TÊt c¶ çc cÊu kiÖn tr−íc khi ®−a l¾p r¸p vµo kÕt cÊu cÇn ph¶i ®−îc kiÓm tra vÒ thùc
tr¹ng vµ ghi vµo biªn b¶n. Khi cã kÕt cÊu kim lo¹i bÞ h− háng hoÆc biÕn d¹ng v−ît qu¸ møc
cho phÐp cña tiªu chuÈn nghiÖm thu, tiªu chuÈn kü thuËt hoÆc nh÷ng chØ dÉn cña thiÕt kÕ
khi chÕ t¹o, cÇn lËp héi ®ång ®¸nh gi¸ vµ lËp biªn b¶n. Trong héi ®ång cÇn cã sù tham gia
cña ®¹i diÖn nhµ thÇu, ®¬n vÞ thiÕt kÕ, chñ c«ng tr×nh vµ nªn cã thªm ®¹i diÖn cña c¬ quan
nghiªn cøu khoa häc - c«ng nghÖ.
Héi ®ång cÇn ph¶i lµm râ nguyªn nh©n h− háng, ®−a ra gi¶i ph¸p söa ch÷a (hoÆc thay míi)
giao cho ®¬n vÞ nµo cã nhiÖm vô söa ch÷a h− háng. Biªn b¶n kiÓm tra göi cho ®¬n vÞ lËp
b¶n vÏ l¾p r¸p kÕt cÊu.
Nh÷ng khuyÕt tËt do mèi hµn nÕu kh«ng ®−îc ph¸t hiÖn trong x−ëng th× nhµ m¸y chÕ t¹o
ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm söa ch÷a kÕt cÊu ngay t¹i ch©n c«ng tr×nh.
Nh÷ng cÊu kiÖn nÕu ph¸t hiÖn cã nh÷ng vÕt nøt trªn vËt liÖu hµn lan chuyÒn sang kim lo¹i
c¬ b¶n, hoÆc bÞ t¸ch líp ë mÐp cÊu kiÖn th× ph¶i thay.
17.1.3. Nh÷ng cÊu kiÖn (hoÆc bé phËn côc bé ) bÞ cong vªnh, nÕu kh«ng cã vÕt gÉy, ®−êng
nøt vµ gÉy gãc, cÇn ph¶i ®−îc söa ch÷a b»ng ph−¬ng ph¸p gia nhiÖt hay c¬ nhiÖt. ViÖc söa
ch÷a b»ng ph−¬ng ph¸p nµy cÇn ®−îc thùc hiÖn theo ®óng çc quy ®Þnh hiÖn hµnh. TÊt c¶
çc cÊu kiÖn bÞ vªnh cong ®Òu ph¶i n¾n söa l¹i tr−íc khi ®−a vµo l¾p r¸p.
17.1.4. Khi th¸o dì vµ xÕp ®Æt çc chi tiÕt kÕt cÊu thÐp cÇn ®Æt v÷ng ch¾c trªn çc dÇm kª
b»ng gç dµy trªn 150mm, kho¶ng çch gi÷a çc dÇm ph¶i thÝch hîp ®Ó kh«ng ph¸t sinh
biÕn d¹ng côc bé. Khi xÕp theo nhiÒu tÇng th× ph¶i ®Æt mét líp ®øng so víi líp d−íi. ChiÒu
cao mçi chång cÊu kiÖn kh«ng ®−îc qu¸ 1,5m. Çc b¶n nót, b¶n phñ nèi vµ nh÷ng chi tiÕt
nhá nhÑ kh¸c cÇn ®−îc b¶o qu¶n trªn gi¸ cã v¸n ghÐp, cßn bu l«ng vµ çc chi tiÕt kim lo¹i
kh¸c ®−îc ®Ó trong l¸n tr¹i hoÆc trªn kÖ cã phñ kÝn.
TÊt c¶ çc cÊu kiÖn ®−îc xÕp theo tr×nh tù sau: theo vËn ®¬n, theo mK sè ký hiÖu, vµ theo
thø tù ®−a ra l¾p r¸p. MK sè ghi s½n ë x−ëng chÕ t¹o ph¶i ®−îc ®¸nh dÊu ë vÞ trÝ dÔ ®äc.
Tr−êng hîp ghi mK sè b»ng s¬n ph¶i dïng lo¹i s¬n bÒn mµu, ghi vµo hai vÞ trÝ trªn cÊu kiÖn
trªn mÆt tho¸ng tÇm m¾t. ViÖc chuyÓn kÕt cÊu vµ ®−a vµo l¾p r¸p cÇn thùc hiÖn c¬ giíi ho¸,
nh»m tr¸nh bÞ va ch¹m m¹nh còng nh− tr¸nh t¹o ra nh÷ng vÕt søt lâm trªn bÒ mÆt kim lo¹i
vµ biÕn d¹ng. Nghiªm cÊm dïng søc ng−êi ®Ó qu¨ng nÐm vµ lËt çc cÊu kiÖn.
Kh«ng cho phÐp hµn g¸ hoÆc hµn ®Ýnh çc thiÕt bÞ cÈu l¾p vµo çc cÊu kiÖn cña nhÞp cÇu vµ
kÕt cÊu chÝnh.
17.1.5. Çc phèi kiÖn l¾p r¸p thµnh khèi lín ph¶i ®−îc thùc hiÖn theo tr×nh tù c«ng nghÖ,
trªn c¬ së ®å ¸n thiÕt kÕ thi c«ng l¾p r¸p çc phèi kiÖn thµnh khèi lín.
17.1.6. §Ó l¾p r¸p çc cÊu kiÖn cho kÕt cÊu nhÞp ph¶i sö dông lu©n chuyÓn çc ®µ gi¸o v¹n
n¨ng, sµn treo, cÇu thang, trong qu¸ tr×nh thi c«ng.
Khi thi c«ng l¾p r¸p çc c«ng tr×nh phøc t¹p, nªn sö dông nhiÒu lÇn çc cÊu kiÖn v¹n n¨ng
hoÆc kÕt cÊu ®Þnh h×nh, çc ph−¬ng tiÖn næi, mòi dÉn çc xµ ®ì, dÇm g¸nh, çc xe ®Èy, bµn
tr−ît.vv...
Cho phÐp tiÕn hµnh th¸o dì çc bé phËn liªn kÕt vµ çc chi tiÕt t¨ng c−êng khi néi lùc trong
®ã ®−îc triÖt tiªu, tøc lµ khi nhÞp cÇu l¾p r¸p xong ®K ®¹t ®Õn trÞ sè chuyÓn vÞ vµ néi lùc
tÝnh to¸n ë tr¹ng th¸i ®ã: trÞ sè chuyÓn vÞ vµ néi lùc trong kÕt cÊu khi kÝch vµ vÞ trÝ ®Æt kÝch
cÇn dÉn gi¶i trong BVTC vµ kiÓm tra trong qu¸ tr×nh th¸o dì.
17.2. CÊu t¹o vÒ liªn kÕt l¾p r¸p
17.2.1. Khi thi c«ng nghiÖm thu kÕt cÊu thÐp vµ kÕt cÊu TLHBT liªn kÕt b»ng bu l«ng
C§C, ph¶i tu©n theo tiªu chuÈn ngµnh "Quy tr×nh thi c«ng vµ nghiÖm thu dÇm cÇu thÐp liªn
kÕt b»ng bu l«ng C§C" hiÖn hµnh vµ nh÷ng quy ®Þnh trong hå s¬ thiÕt kÕ kÕt cÊu vµ BVTC.
17.2.2. HÖ sè ma s¸t tÝnh to¸n phô thuéc ph−¬ng ph¸p gia c«ng mÆt tiÕp xóc cña liªn kÕt
nh− sau:
0,58 - Gia c«ng b»ng phun h¹t kim lo¹i hay phun çt, sau ®ã ®−a ra l¾p r¸p ngay.
0,50 - Gia c«ng b»ng phun h¹t kim lo¹i hay phun çt ë mét mÆt tiÕp xóc sau ®ã t¹o mµng
b¶o vÖ t¹m thêi b»ng chÊt øc chÕ, mÆt bªn cßn l¹i, dïng bµn ch¶i thÐp kh«ng cã mµng b¶o
vÖ.
0,42 - Gia c«ng b»ng löa sau ®ã l¾p ngay.
0,35 - Gia c«ng b»ng bµn ch¶i thÐp sau ®ã l¾p ngay.
17.2.3. Khi thi c«ng nghiÖm thu kÕt cÊu thÐp vµ kÕt cÊu TLHBT liªn kÕt b»ng hµn, ph¶i
tu©n theo tiªu chuÈn ngµnh “ KÕt cÊu thÐp - yªu cÇu kü thuËt gia c«ng hµn vµ nh÷ng quy
®Þnh trong hå s¬ thiÕt kÕ kÕt cÊu vµ BVTC.
17.2.4. Kh«ng ®−îc di chuyÓn vµ n©ng bèc b»ng m¸y cÈu çc cÊu kiÖn lín hµn g¸ vµo
nhau, mµ ph¶i dïng çc thiÕt bÞ g¸ ®Æc biÖt ®Ó ®¶m b¶o cÊu kiÖn kh«ng bÞ
biÕn d¹ng.
17.2.5. Khi l¾p dùng kÕt cÊu nhÞp liªn kÕt b»ng hµn trªn hÖ khung ®ì, gi¸ ®ì hoÆc ®µ gi¸o,
ph¶i ®¶m b¶o trÞ sè ®é vång x©y dùng ®óng theo thiÕt kÕ. Ph¶i quan s¸t kü nh÷ng gãc c¹nh
vµ ®iÓm ®øt gÉy mèi hµn ghÐp nèi khi chØnh söa kÕt cÊu bÞ biÕn d¹ng do çc trÞ sè cña kÕt
cÊu ®−îc Ên ®Þnh trong BVTC vµ ®−îc kiÓm tra ngay khi hµn çc khèi l¾p ghÐp ®Çu tiªn.
Khi l¾p dùng vµ hµn nh÷ng cÊu kiÖn lín còng ph¶i xÐt tÝnh ®Õn sù biÕn d¹ng vµ xª dÞch
gi÷a çc cÊu kiÖn ë vÞ trÝ mèi nèi do ¶nh h−ëng cña nhiÖt ®é ngoµi trêi.
17.2.6. Tr−íc khi triÓn khai mét mèi hµn, ph¶i b¸o cho ®éi tr−ëng thi c«ng kiÓm tra c«ng
viÖc chuÈn bÞ. NÕu nh÷ng mèi nµo ®K chuÈn bÞ xong nh−ng qua 24 giê ch−a tiÕn hµnh hµn,
nhÊt thiÕt tr−íc khi hµn ph¶i sÊy kh« vµ lau s¹ch mét lÇn n÷a, b¸o l¹i cho ®éi tr−ëng biÕt.
17.3. Thi c«ng l¾p hÉng, nöa hÉng vµ hÉng c©n b»ng
17.3.1. ThiÕt kÕ thi c«ng l¾p hÉng, nöa hÉng vµ hÉng c©n b»ng ph¶i ®−îc nghiªn cøu vµ
kh¼ng ®Þnh tÝnh to¸n çc gi¶i ph¸p ®¶m b¶o ®é bÒn, tÝnh æn ®Þnh, tÝnh bÊt biÕn cña kÕt cÊu
l¾p r¸p vµ çc chi tiÕt liªn kÕt qua çc giai ®o¹n thi c«ng.
17.3.2. Çc ®iÓm neo gi÷ nhÞp cÇu ®−îc tÝnh to¸n theo ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o ®é æn ®Þnh vÞ trÝ
cña hÖ thèng "nhÞp cÇu - cÇn cÈu" øng víi ®é dµi hÉng tèi ®a vµ ®−îc thö tr−íc khi chÞu t¶i
träng l¾p r¸p, cao h¬n 20% so víi t¶i träng tÝnh to¸n. KÕt qu¶ thö nghiÖm çc ®iÓm neo cÇn
®−îc lËp thµnh biªn b¶n.
17.3.3. Khi cÇn kiÓm tra trÞ sè ph¶n lùc gèi trªn çc trô kª t¹m, ph¶i dïng kÝch dÇu cã ®ång
hå ®o hoÆc m¸y t¹o ¸p lùc thuû tÜnh cã tÊm c¶m øng.
17.3.4. §Ó ®¶m b¶o æn ®Þnh chèng tr−ît däc cho nhÞp dÇm ®ang l¾p, ph¶i gh×m dÇm vµo
®Çu trô chÝnh th«ng qua viÖc b¾t chÆt tÊt c¶ bu l«ng neo gèi nÕu lµ lo¹i gèi cè ®Þnh, hoÆc
th«ng qua võa bu l«ng neo gèi võa chªm chÆt çc con l¨n, nÕu lµ gèi di ®éng.
17.3.5. Khi l¾p r¸p dÇm cÇu trong vïng cã ®éng ®Êt, ph¶i tiÕn hµnh l¾p ®Æt ngay çc bé
phËn chèng ®éng ®Êt theo thiÕt kÕ nÕu kh«ng g©y trë ng¹i trong qu¸ tr×nh l¾p r¸p.
17.3.6. Khi thi c«ng l¾p hÉng c©n b»ng hai phÝa cña nhÞp cÇu, kh«ng ®−îc l¾p phÝa nµy
hÉng ch×a ra sím h¬n phÝa kia mét khoang dÇm. §Ó nèi "hîp long" hai ®Çu hÉng cña nhÞp
cÇu, cÇn ®¶m b¶o cè ®Þnh ®−îc sù trïng tim theo h−íng th¼ng ®øng, h−íng ngang vµ gãc
nghiªng cña çc ®Çu ®o¹n nèi ghÐp víi nhau. ViÖc "hîp long" cÇn ®−îc tiÕn hµnh trong mét
kho¶ng thêi gian ng¾n nhÊt ë thêi ®iÓm nhiÖt ®é kh«ng khÝ ngoµi trêi ®¹t æn ®Þnh.
17.3.7. VÞ trÝ thiÕt kÕ theo mÆt b»ng vµ mÆt c¾t cña nhÞp cÇu l¾p theo ph−¬ng ph¸p hÉng
ph¶i ®−îc ®iÒu chØnh mét çch chÝnh x¸c vÒ vÞ trÝ h×nh häc tõ khoang l¾p ®Çu tiªn hoÆc tõ
khèi khung l¾p ®Çu tiªn. Trong tr−êng hîp nµy, ®é vång x©y dùng ph¶i ®−îc ®¶m b¶o chÝnh
x¸c qua çc lç khoan s½n ë nót liªn kÕt, x¸c ®Þnh ®−îc kÝch th−íc h×nh häc cña kÕt cÊu
b»ng çch l¾p ®ñ çc con lãi vµ bu l«ng ë çc nót liªn kÕt.
ViÖc ®iÒu chØnh vÞ trÝ kÕt cÊu nhÞp vµo ®óng tim cÇu cÇn tiÕn hµnh ngay sau khi h¹ nhÞp
dÇm xuèng mè trô chÝnh.
Trong qu¸ tr×nh l¾p bu l«ng C§C liªn kÕt theo ph−¬ng ph¸p ma s¸t ph¶i ®¶m b¶o tiÕn hµnh
xiÕt hoµn chØnh ®ñ lùc tõng khoang theo çch l¾p ®uæi vµ nÕu chËm h¬n, cho phÐp v−¬n ra
ch−a xiÕt hoµn chØnh kh«ng qu¸ ba khoang dÇm, kÓ c¶ khoang ®ang l¾p.
Khi thi c«ng l¾p hÉng kÕt cÊu nhÞp cã liªn kÕt d¹ng hçn hîp bu l«ng - hµn nèi, ph¶i l¾p
hoµn chØnh toµn bé viÖc hµn nèi vµ xiÕt bu l«ng cho tõng nót, tõng khoang, kh«ng ®−îc ®Ó
chËm l¹i.
17.3.8. Khi l¾p dÇm d¹ng giµn hoa, cÇn ®¶m b¶o sù khÐp kÝn tõng khoang liªn tiÕp kh«ng
bÞ biÕn h×nh; khi l¾p r¸p khoang giµn d¹ng khung, còng ph¶i ®¶m b¶o tõng ®o¹n kh«ng bÞ
biÕn h×nh.
Thanh ®øng chÞu lùc kÐo khi l¾p thµnh khung kÝn tam gi¸c, cho phÐp dïng cÇn cÈu l¾p r¸p
®Ó ®−a mét çch chÝnh x¸c vµo lç liªn kÕt, b¶o ®¶m sao cho kiÓm so¸t ®−îc trÞ sè néi lùc
ph¸t sinh khi l¾p vµo vÞ trÝ.
Khi l¾p r¸p ®ång thêi mét ®o¹n cña giµn chñ vµ çc bé phËn mÆt cÇu, ph¶i l¾p ®ñ çc thanh
liªn kÕt däc vµ ngang sao cho ®¶m b¶o ®−îc ®é æn ®Þnh çc bé phËn l¾p r¸p cña kÕt cÊu
nhÞp. Kh«ng cho phÐp chËm trÔ l¾p r¸p çc thanh liªn kÕt däc vµ ngang phÝa trªn cña giµn
qu¸ hai khoang, kÓ c¶ khoang ®ang l¾p.
17.3.9. Khi so lç liªn kÕt çc kÕt cÊu l¾p r¸p, kh«ng ®−îc dïng dông cô hoÆc biÖn ph¸p nµo
lµm lÖch l¹c vµ g©y mÐo mã çc lç. Kh«ng ®−îc dïng th−íc Panme ®Ó kiÓm tra ®é trïng
khÝt çc lç liªn kÕt.
17.3.10. ViÖc di chuyÓn vµ ®Þnh vÞ m¸y cÈu l¾p ®Æt trªn kÕt cÊu nhÞp ph¶i thùc hiÖn theo
h−íng dÉn cña BVTC.
ViÖc di chuyÓn m¸y cÈu sang khoang tiÕp theo chØ ®−îc tiÕn hµnh sau khi ®K t¹o thµnh hÖ
bÊt biÕn vµ ®K l¾p ®ñ sè l−îng bu l«ng theo thiÕt kÕ cña khoang tr−íc.
17.4. C«ng t¸c chèng gØ kÕt cÊu thÐp

17.4.1. Tr−íc khi khëi c«ng chèng gØ dÇm cÇu thÐp vµ kÕt cÊu thÐp ph¶i hoµn thµnh vµ
nghiÖm thu mäi c«ng t¸c l¾p r¸p vµ söa ch÷a xong mäi sai sãt trªn kÕt cÊu.
17.4.2. Tr−êng hîp chèng gØ cÇu thÐp vµ kÕt cÊu thÐp b»ng ph−¬ng ph¸p s¬n t¹o mµng, ph¶i
theo çc chØ dÉn vµ yªu cÇu kü thuËt cña tiªu chuÈn ngµnh "S¬n cÇu thÐp vµ kÕt cÊu thÐp -
Quy tr×nh thi c«ng vµ nghiÖm thu".
17.4.3. §µ gi¸o vµ gi¸ treo ®Ó thi c«ng s¬n ph¶i ®¶m b¶o c−êng ®é, chÕ t¹o ®¬n gi¶n vµ b¶o
®¶m an toµn lao ®éng.
Tr−íc khi khëi c«ng, ph¶i thö nghiÖm gi¸ treo theo t¶i träng thiÕt kÕ vµ nhÊt thiÕt ph¶i lËp
biªn b¶n thö nghiÖm. §èi víi çc cÇu ®ang khai th¸c ph¶i ®Æt ®µ gi¸o vµ gi¸ treo ngoµi khæ
tÜnh kh«ng an toµn cña c«ng tr×nh.
17.4.4. Nh÷ng yªu cÇu kü thuËt ®Ó thùc hiÖn b¶o vÖ kÕt cÊu thÐp khái bÞ gØ, khèi l−îng
c«ng viÖc vµ çc ph−¬ng ph¸p çch thøc kiÓm tra, ph¶i tu©n theo quy
®Þnh trong B¶ng 22.
B¶ng 22
Ph−¬ng ph¸p
hay çch thøc kiÓm tra
1. Çc yªu cÇu vÒ vËt liÖu s¬n phô thuéc møc Theo tõng l« hµng Theo tiªu chuÈn ngµnh
®é ¨n mßn cña m«i tr−êng, vïng khÝ hËu (22TCN) vµ tiªu chuÈn
vµ Nhµ n−íc (TCVN)
tÝnh chÊt quan träng cña kÕt cÊu cÇn khai
th¸c, tu©n theo tiªu chuÈn ngµnh "S¬n
dïng cho cÇu thÐp vµ kÕt cÊu thÐp " Tõng c«ng ®o¹n s¬n Theo tiªu chuÈn ngµnh
2. ChuÈn bÞ bÒ mÆt s¬n, thi c«ng s¬n, tu©n
theo tiªu chuÈn ngµnh "S¬n cÇu thÐp vµ
kÕt cÊu thÐp - Quy tr×nh thi c«ng vµ nghiÖm
thu " Sau khi s¬n líp cuèi §o b»ng m¸y ®o chiÒu
3. §é dµy tæng céng cña mµng phñ, quy ®Þnh cïng dµy mµng s¬n kiÓu c¶m
phô thuéc møc ¨n mßn cña m«i tr−êng: øng ®iÖn tõ. §é dµy thÝch
- ¡n mßn yÕu: 70 - 80 µm øng víi trÞ sè trung b×nh
céng cña 5 lÇn ®o.
- ¡n mßn trung b×nh: kh«ng nhá h¬n
80 µm
- ¡n mßn m¹nh: kh«ng nhá h¬n 100 µm
PhÇn 18 X©y dùng cÇu vßm vµ cÇu treo
18..1 §Æc ®iÓm vµ yªu cÇu chung trong x©y dùng cÇu vßm
KÕt cÊu nhÞp vßm ®−îc øng dông ®Ó x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh cÇu mµ vÞ trÝ cña nã
ph¶i v−ît qua ®Þa h×nh miÒn nói hiÓm trë nÕu sö dông d¹ng cÇu kh¸c sÏ gÆp nhiÒu khã
kh¨n trong gi¶i ph¸p kÕt cÊu. Ngoµi ra cÇu vßm cßn ®−îc x©y dùng ë nh÷ng n¬i cã yªu
cÇu vÒ c¶nh quan khu vùc. C«ng tr×nh cÇu cÇn ph¶i t¹o d¸ng kiÕn tróc ®Ñp.
Cã nhiÒu biÖn ph¸p thi c«ng kÕt cÊu nhÞp vßm ®−îc ¸p dông cho phï hîp víi khÈu ®é
cña vßm, víi cÊu t¹o cña th©n vßm vµ ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh cña khu vùc lµm cÇu. Chóng ta
cã thÓ thèng kª nh÷ng biÖn ph¸p chÝnh sau ®©y:
1. Thi c«ng ®óc t¹i chç: Dïng cho thi c«ng cÇu vßm BTCT cã khÈu ®é võa vµ nhá
hoÆc nh÷ng th©n vßm BTCT khÈu ®é lín (l>100m) nh−ng ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh thuËn lîi cho
viÖc x©y dùng hÖ thèng ®µ gi¸o ®ì d−íi.
2. Thi c«ng l¾p hÉng: §−îc sö dông ®èi víi çc lo¹i nhÞp vßm b»ng thÐp, th©n vßm
d¹ng ®Æc hoÆc d¹ng dµn. BiÖn ph¸p thi c«ng t−¬ng tù nh− khi l¾p hÉng b»ng thÐp, ®iÒu
kh¸c biÖt lµ ph¶i cã hÖ thèng çp neo gi÷a hai nöa th©n vßm tr−íc khi hoµn thµnh giai
®o¹n hîp long . H×nh 18..1 m« t¶ mét c«ng tr×nh thii c«ng cÇu dµn vßm thÐp theo biÖn
ph¸p l¾p hÉng.

3. CÇu vßm bè trÝ xe ch¹y d−íi (dÇm cøng, vßm mÒm) b»ng BTCT th−êng ®−îc thi
c«ng theo ph−¬ng ph¸p l¾p ghÐp. §Çu tiªn lao l¾p hÖ dÇm cøng b−íc tiÕp theo dïng cÇn
cÈu ®i trªn hÖ dÇm ®Ó l¾p dÇn tõng ®o¹n th©n vßm vµ çc thanh treo.
4. BiÖn ph¸p quay dïng khi ph¶i x©y dùng cÇu vßm qua nh÷ng khu vùc mµ ®Þa thÕ
kh«ng thÓ dùng ®−îc ®µ gi¸o, trong khi ®ã ®Þa h×nh däc hai bªn bê cho phÐp tæ chøc ®−îc
b_i thi c«ng. Trong tr−êng hîp nµy ng−êi ta cho l¾p r¸p hoÆc ®óc th©n vßm ë vÞ trÝ n»m
trªn mÆt ®Êt, mét nöa ë mét bªn bê, ch©n vßm ®Æt trªn khíp quay t¹m thêi. TiÕp theo
dông hÖ thèng têi çp vµ puli kÐp dùng hai nöa th©n vßm lªn råi quay ngang so víi dßng
ch¶y theo ®óng vÞ trÝ tim cÇu. Nhê hÖ thèng têi çp, ng−êi ta ®iÒu chØnh vµ hîp long hai
nöa th©n vßm.
§èi víi kÕt cÊu nhÞp vßm BTCT, biÖn ph¸p ®æ bª t«ng t¹i chç trªn ®µ gi¸o vÉn lµ phæ
biÕn nhÊt. Víi ®iÒu kiÖn n−íc ta çc cÇu vßm ®−îc x©y dùng chñ yÕu ë çc tØnh miÒn nói,
cã khÈu ®é võa vµ nhá, thi c«ng t¹i chç lµ phï hîp.
Trong ch−¬ng nµy chóng ta chØ xem xÐt kÜ thuËt thi c«ng ®óc t¹i chç th©n vßm BTCT
vµ x©y dùng vßm ®¸, kh«ng xÐt ®Õn nh÷ng biÖn ph¸p kh¸c.
Víi cïng mét khÈu ®é, so víi kÕt cÊu nhÞp dÇm thi c«ng nhÞp vßm phøc t¹p h¬n rÊt
nhiÒu. Bëi vËy trong khi tæ chøc thi c«ng vµ triÓn khai thùc hiÖn c«ng t¸c x©y dùng c«ng
tr×nh cÇu vßm BTCT cÇn l−u ý nh÷ng ®Æc ®iÓm sau:
1. §Ó x©y dùng cÇu vßm vÜnh cöu ph¶i dùng tr−íc ®−îc mét cÇu vßm t¹m b»ng vËt
liÖu kh¸c, ®ã chÝnh lµ hÖ thèng ®µ gi¸o, mÆt bªn cã d¹ng cong vång lªn ®óng víi h×nh
d¹ng cña ®¸y th©n vßm. VËt liÖu lµm cÇu t¹m cã thÓ b»ng gç, thÐp hoÆc ®Êt ®¾p. MÆt cong
cña ®µ gi¸o ph¶i chÝnh x¸c nÕu kh«ng lµm gi¶m yÕu kh¶ n¨ng chÞu lùc cña th©n vßm. Do
th−êng ®−îc thiÕt kÕ theo s¬ ®å vßm hai chèt hoÆc kh«ng chèt vµ ®−îc cÊu t¹o b»ng vËt
liÖu bª t«ng nªn th©n vßm rÊt nh¹y c¶m víi çc biÕn d¹ng cña ®µ gi¸o. Nh÷ng sai sãt vÒ
thiÕt kÕ ®µ gi¸o vµ viÖc thùc hiÖn kh«ng ®óng çc b−íc c«ng nghÖ trong qu¸ tr×nh thi c«ng
sÏ lµm ph¸t sinh çc biÕn d¹ng v−ît trÞ sè cho phÐp, dÉn ®Õn r¹n nøt c«ng tr×nh ngay trong
giai ®o¹n cßn ®ang x©y dùng.
2. Thi c«ng cÇu vßm ®ßi hái kÜ thuËt phøc t¹p vµ tiÕn ®é thi c«ng kÐo dµi h¬n so víi
thi c«ng kÕt cÊu nhÞp dÇm cã khÈu ®é t−¬ng ®−¬ng.
3. §iÒu kiÖn thi c«ng cÇu vßm khã kh¨n v× vÞ trÝ x©y dùng th−êng ë nh÷ng n¬i ®Þa
bµn phøc t¹p, ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña c«ng nh©n trong suèt qu¸ tr×nh thi c«ng rÊt dÔ x¶y ra
mÊt an toµn lao ®éng. Nh− trong ®Æc ®iÓm ban ®Çu ®_ nªu, çc c«ng t¸c ®Òu ®−îc thùc
hiÖn trªn mÆt cong, dèc cña hÖ ®µ gi¸o vµ víi ®é cao th−êng lµ trªn 10m nªn dÔ x¶y ra tai
n¹n lao ®éng.
XuÊt ph¸t tõ ba ®Æc ®iÓm nªu trªn trong kÜ thuËt thi c«ng cÇu vßm ph¶i ®¶m b¶o
nh÷ng yªu cÇu sau ®©y:
1. Mçi c«ng tr×nh ph¶i cã thiÕt kÕ ®µ gi¸o chi tiÕt.
2. Cã thiÕt kÕ c«ng nghÖ giai ®o¹n ®æ bª t«ng (hoÆc x©y) th©n vßm vµ giai ®o¹n th¸o
dì ®µ gi¸o.
3. Thùc hiÖn nghiªm chØnh çc b−íc c«ng nghÖ do thiÕt kÕ biÖn ph¸p ®_ chØ dÉn.
4. §èi víi cÇu vßm ®¸, vËt liÖu ®ãng vai trß rÊt quan träng nªn ®¸ ph¶i ®−îc lùa chän
®óng kÜ, ®óng qui çch thiÕt kÕ cho ®Õn tõng viªn ®¸ x©y.
5. Yªu cÇu vÒ chÊt l−îng: §¶m b¶o kÝch th−íc h×nh häc víi ®é chÝnh x¸c cao. §−êng
nÐt ng¾n gän, ®¸p øng yªu cÇu kiÕn tróc.
6. §éi ngò c«ng nh©n ®−îc ®µo t¹o vµ trong ®¬n vÞ cã nh÷ng ng−êi ®_ qua kinh
nghiÖm thi c«ng cÇu vßm lµm nßng cèt.
7. Cã biÖn ph¸p phßng hé tèt, t¹o ®iÒu kiÖn lµm viÖc thuËn lîi vµ an toµn cho mçi vÞ
trÝ lµm viÖc.
18..2 §µ gi¸o vµ v¸n khu«n thi c«ng cÇu vßm

§Ó thi c«ng ®æ bª t«ng t¹i chç cÇn cã hÖ th«ng ®µ gi¸o ®ì d−íi. ChÞu toµn bé t¶i
träng cña bª t«ng th©n vßm trong thêi gian ®«ng cøng cña v÷a vµ nh÷ng t¶i träng thi c«ng
kh¸c. §µ gi¸o cßn lµm khu«n ®Ó t¹o cho th©n vßm cã ®−êng cong ®óng nh− thiÕt kÕ.
Ng−êi ta ph©n biÖt hai lo¹i ®µ gi¸o: kh«ng chuyªn dông vµ chuyªn dông.
Lo¹i ®µ gi¸o kh«ng chuyªn dông ®−îc thiÕt kÕ vµ l¾p dùng ®¬n chiÕc ®èi víi mçi c«ng
tr×nh cô thÓ, th−êng kh«ng ®−îc sö dông l¹i, vËt liÖu chñ yÕu lµ gç hoÆc gç kÕt hîp víi
thÐp h×nh.
§µ gi¸o chuyªn dông cßn gäi lµ gi¸ vßm thÐp, ®−îc sö dông nh− mét thiÕt bÞ chuyªn
dông ®Ó thi c«ng çc kÕt cÊu nhÞp vßm víi nh÷ng khÈu ®é kh¸c nhau.
18..2.1. CÊu t¹o ®µ gi¸o kh«ng chuyªn dông

¦u ®iÓm: - Sö dông vËt liÖu t¹i chç vµ s½n cã.
- Phï hîp víi khÈu ®é vµ h×nh d¸ng vßm.
Nh−îc ®iÓm: - Chi phÝ nhiÒu cho vËt liÖu gç vµ nh©n lùc l¾p ®Æt mµ Ýt cã kh¶ n¨ng sö
dông l¹i.
- C¶n dßng ch¶y trong thêi gian thi c«ng.
Nh÷ng cÇu kÕt cÊu nhÞp vßm cã khÈu ®é d−íi 50m vµ kh«ng cã ®iÒu kiÖn khai th¸c
®−îc gi¸ vßm thÐp ®Òu ph¶i sö dông lo¹i ®µ gi¸o nµy.
KÕt cÊu chung gåm hai tÇng: tÇng d−íi cã cÊu t¹o nh− ®µ gi¸o th«ng dông thi c«ng
nhÞp dÇm vµ tÇng trªn lµ gi¸ vßm. C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh thùc tÕ vµ kh¶ n¨ng khai
th¸c vËt t− t¹i chç ®Ó thiÕt kÕ ®µ gi¸o nªn h×nh d¹ng kÕt cÊu rÊt ®a d¹ng. Dùa vµo kÕt cÊu
cña gi¸ vßm tÇng trªn ta chia thµnh hai nhãm sau:
Nhãm gi¸ vßm cã b−íc khoang chia nhá: §Ó cÊu t¹o gi¸ vßm, vµnh vßm ph¶i chia
thµnh mét sè c¹nh cã chiÒu dµi ®Òu nhau. Mçi c¹nh ®Æt trªn mét dÇm nghiªng vµ mçi gãc
lµ ®iÓm tùa cña hai dÇm nghiªng kÕ tiÕp nhau. Chèng ®ì mçi ®iÓm tùa lµ mét hµng cét
®øng vµ çc thanh n¹ng chèng (h×nh 18..2a) hoÆc çc thanh xiªn h×nh nan qu¹t (h×nh
18..2b) . DÇm nghiªng b»ng gç, lµm viÖc chÞu uèn nªn khÈu ®é kh«ng thÓ lín. Çc
khoang chia v× vËy n»m trong kho¶ng 2,0 ®Õn 3,0m.
Trong h×nh 18..2a lµ mét vÝ dô mét d¹ng kÕt cÊu ®µ gi¸o ®ì d−íi gåm çc hang cét
®øng ®Æt dµy, ®−îc liªn kÕt víi nhau bëi çc hang xµ däc vµ gi»ng chÐo, çc cét ®ãng trùc
tiÕp xuèng lßng s«ng thay cho mãng t¹m. KÕt cÊu d¹ng nµy chØ ¸p dông ®èi víi cÇu vßm
khÈu ®é nhá vµ tho¶i v× tèn nhiÒu gç vµ cho¸n dßng ch¶y ®¸ng kÓ.
H×nh 18..2b tÇng d−íi l¹i lµ çc trô t¹m trung gian b»ng kÕt cÊu YИKM dùng s½n trªn
çc mãng t¹m lµ cäc gç. Gi¸ vßm h×nh nan qu¹t dùng trªn çc ®Ønh trô t¹m vµ çc phÇn
më réng mè.
§Ó lµm sµn ®¹o thi c«ng dïng çc thanh I360 g¸c trªn çc trô t¹m råi r¶i v¸n. So víi
kÕt cÊu tr−íc, biÖn ph¸p nµy Ýt c¶n trë dßng ch¶y, Ýt nguyªn c«ng l¾p dùng vµ tËn dông
®−îc kÕt cÊu cã s½n. Trong thùc tÕ ta cã thÓ kÕt hîp hai gi¶i ph¸p trªn thµnh mét sè
ph−¬ng ¸n kh¶ dÜ kh¸c. Gi÷a ®µ gi¸o tÇng d−íi vµ gi¸ vßm tÇng trªn bao giê còng bè trÝ
çc thiÕt bÞ th¸o dì gi¸ vßm, th−êng lµ çc lo¹i nªm, ®Æt t¹i çc ®iÓm t× cña tÇng trªn lªn
tÇng d−íi.
2 4
3
H×nh 18..2a §µ gi¸o gç trô ®øng ®Æt dµy vµ gi¸ vßm cét ®øng n¹nh chèng
1. §µ gi¸o tÇng d−íi 2, 3. Cét ®øng vµ n¹ng chèng cña gi¸ vßm
4. DÇm nghiªng 5. ThiÕt bÞ h¹ gi¸ vßm
3 2 5
4
H×nh 18..2b. CÊu t¹o gi¸ vßm cã trô trung gian

1. Mãng cäc ray; 2. Trô t¹m b»ng YИKM 3. DÇm ISSO; 4. C«ng xon b»ng thÐp [
ch«n vµo trô; 5. ThiÕt bÞ h¹ gi¸ vßm; 6. Thanh xiªn gi¸ vßm; 18.. DÇm nghiªng gi¸ vßm.
DÇm nghiªng ®−îc chÕ t¹o tõ çc thanh gç hép, phÝa trªn ®Ïo thµnh h×nh vµnh l−îc sao
cho sau khi ghÐp, gi¸ vßm cã h×nh d¹ng cña ®¸y vßm bª t«ng bª t«ng. DÇm nghiªng v×
thÕ cßn gäi lµ dÇm vµnh l−îc. T¹i çc ®iÓm tùa, dÇm nghiªng liªn kÕt víi cét ®øng vµ cét
xiªn th«ng qua b¶n t¸p b»ng thÐp èp hai bªn m¸ vµ chèt mçi ®Çu thanh b»ng mét bu l«ng.
Yªu cÇu cÊu t¹o t¹i nót lµ çc trô ph¶i ®éi ®−îc lªn çc ®Çu dÇm vµnh l−îc (h×nh 18..3).
Çc hµng ch©n cét ®øng vµ xiªn tùa trªn çc ®Õ trô. §Õ trô lµ çc ®o¹n thÐp [ ng¾n ®Æt
thµnh lßng m¸ng, l−ng ch÷ [ liªn kÕt víi thanh kÐo cña gi¸ vßm.
a) b) 7
8
8
7
4
1
3 1
2
2
6 2
c)
5
H×nh 18..3. CÊu t¹o çc nót cña gi¸ vßm gç
a. §iÓm t× cña dÇm nghiªng kh«ng b¶n t¸p; b. §iÓm t× cã b¶n t¸p;
c. §iÓm kª gi¸ vßm víi ®µ gi¸o.
1. DÇm vµnh l−îc; 2, 3. Thanh ®øng vµ thanh xiªn; 4. B¶n t¸p;
5. Nªm; 6. Thanh thÐp ch÷ [; 7. Xµ ngang; 8. V¸n ®¸y th©n vßm.
NÕu gÆp ph¶i vïng n−íc s©u, trong ph¹m vi dßng chñ khã thi c«ng trô t¹m, ta dùng
trô t¹m ë hai phÝa bê n¬i cã thÓ thi c«ng ®−îc phÇn kho¶ng trèng ë gi÷a dïng çc thanh
dÇm thÐp lín hoÆc kÕt cÊu YИKM l¾p thµnh dµn ®Ó v−ît qua.
Ph−¬ng ¸n nµy ®¶m b¶o th«ng thuyÒn trong thêi gian x©y dùng. Bªn trªn dµn l¾p dùng
gi¸ vßm, phÇn cßn l¹i dùng trªn trô t¹m (h×nh 18..4).
Nhãm gi¸ vßm cã b−íc khoang dµi:
B−íc khoang ë ®©y lµ kho¶ng çch gi÷a çc trô t¹m trung gian cña hÖ ®µ gi¸o, l = 8
®Õn 10m. dÇm nghiªng lµ çc thanh dÇm I g¸c trªn çc trô t¹m cã çc cao ®é kh¸c nhau.
KÕt qu¶ gi¸ vßm lµ çc thanh dÇm nµy cïng víi nh÷ng tÊm çn ®¬n ë trªn mÆt dÇm t¹o
®−êng biªn cong. Çc thiÕt bÞ h¹ gi¸ vßm ®Æt ë çc vÞ trÝ kª.
DÇm thÐp I
H×nh 18..4 Gi¸ vßm cã cöa th«ng thuyÒn
D¹ng nµy cã −u ®iÓm: kÕt cÊu ®¬n gi¶n, l¾p dùng nhanh vµ sö dông nhiÒu kÕt cÊu chÕ
s½n, nh−ng cã nh−îc ®iÓm: bé phËn kª t¹o vång yªu cÇu chi phÝ nhiÒu gç vµ nh©n c«ng
khã liªn kÕt vµ khã kiÓm so¸t ®−îc sai sè.
3
H×nh 18..5a Gi¸ vßm dÇm nghiªng dµi kª trªn çc trô trung gian
1. ThiÕt bÞ h¹ gi¸ vßm; 2 Trô t¹m; 3 DÇm thÐp I
XÐt theo mÆt c¾t ngang cÇu, mét hÖ thèng ®µ gi¸o gåm nhiÒu mÆt ph¼ng gi¸ vßm, ta
gäi lµ s−ên gi¸ vßm. Sè l−îng s−ên gi¸ vßm phô thuéc vµo bÒ réng cña th©n vßm bª t«ng
vµ kÝch th−íc cña ®µ ngang, trªn ®ã l¸t v¸n ®¸y cña khu«n vßm. Çc thanh ®µ ngang lµm
b»ng gç c©y ®Ïo ph¼ng hai c¹nh hoÆc gç xÎ thµnh hép. KhÈu ®é tÝnh to¸n th−êng tèi ®a lµ
2m. Çc thanh xµ gç g¸c lªn çc dÇm ngiªng cña gi¸ vßm. V× vËy kho¶ng çch çc s−ên
gi¸ vßm lµ khÈu ®é tÝnh to¸n cña xµ ngang.
Çc mÆt ph¼ng s−ên gi¸ vßm ®−îc liªn kÕt víi nhau b»ng çc thanh gi»ng ngang vµ
gi»ng chÐo ®Ó cÊu t¹o ®µ gi¸o thµnh mét hÖ kh«ng gian bÒn v÷ng vµ æn ®Þnh çc liªn kÕt
gi»ng cã thÓ thùc hiÖn b»ng ®inh tØa.
1
1. Khu«n ®æ BT vßm;
2. Xµ ngang; 3. DÇm nghiªng
2 4. Cét vµ n¹nh chèng;
3 4. Gi»ng ngang vµ gi»ng chÐo;
5 5. Thanh kÐo
4 6 6. ThiÕt bÞ h¹ gi¸ vßm;
7. DÇm däc cña tÇng d−íi;
7
8
8. Trô ®ì tÇng d−íi.
H×nh 18..5b MÆt c¾t ngang gi¸ vßm gç cét ®øng, n¹nh chèng
18..2.2. Gi¸ vßm thÐp

¦u ®iÓm: ThuËn tiÖn, l¾p dùng nhanh , Ýt biÕn d¹ng vµ kinh tÕ. V−ît ®−îc khÈu ®é lín,
kh«ng c¶n dßng ch¶y.
Gi¸ vßm lµ mét lo¹i thiÕt bÞ nÕu kh«ng khai th¸c ®−îc th−êng xuyªn sÏ kh«ng ph¸t huy
®−îc hiÖu qu¶ kinh tÕ. V× vËy khi lùa chän ph−¬ng ¸n thi c«ng cÇn so s¸nh víi ph−¬ng ¸n
sö dông gi¸ vßm kh«ng chuyªn dông.
Gi¸ vßm thÐp ®−îc l¾p t¹i chç tõ nh÷ng ®¬n nguyªn chÕ t¹o s½n. Mçi ®¬n nguyªn cã
d¹ng h×nh thang ghÐp tõ çc thanh biªn cã tiÕt diÖn 2[ N030, çc thanh ®øng vµ thanh xiªn
lµ çc thÐp gãc kÑp ®«i 2 L 75x75x8. Çc thanh liªn kÕt víi nhau b»ng bu l«ng.
Nh÷ng ®¬n nguyªn kÒ liÒn nhau nèi víi nhau t¹i çc ®Ønh cña h×nh thang b»ng bu l«ng
chèt. §Ó chèt ®−îc b»ng bu l«ng, ng−êi ta ghÐp kho¶ng çch gi÷a hai thanh [ cña thanh
biªn lÇn l−ît réng, hÑp t¹o thµnh khe mang ç, thanh biªn cña ®¬n nguyªn sau luån vµo
thanh biªn cña ®¬n nguyªn tr−íc. §−êng cong d©y vßm ®−îc thay b»ng ®−êng g_y khóc
nèi tiÕp. Çc gãc bÎ cña ®−êng g_y khóc ®−îc ®iÒu chØnh bëi chiÒu dµi cña thanh nèi ë
bªn d−íi. Sau ®ã, t¹o l¹i ®−êng cong nµy b»ng çch ®én nh÷ng tÊm v¸n c¾t h×nh vµnh
l−îc lªn thanh biªn trªn (h×nh 18..6).
H×nh 18..6 CÊu t¹o gi¸ vßm thÐp chuyªn dông

I-XII - M_ hiÖu çc cÊu kiÖn
m - thanh biªn cã khe nèi réng. y - Thanh biªn cã khe nèi hÑp
B»ng çch nèi ghÐp nh− trªn ta sÏ l¾p ®−îc nh÷ng mÆt ph¼ng dµn vßm cã khÈu ®é vµ
®−êng tªn theo yªu cÇu víi çc s¬ ®å vßm 3 chèt, 2 chèt hoÆc kh«ng chèt cã 3 bËc siªu
tÜnh, l¾p theo s¬ ®å vßm kh«ng chèt rÊt phøc t¹p nh−ng sÏ v−ît ®−îc khÈu ®é trªn 100m.
Th−êng mçi gi¸ vßm ®−îc ghÐp tõ 4 hoÆc 6 mÆt ph¼ng dµn vµ nèi víi nhau b»ng hÖ thèng
b¶n l¾p vµ hÖ liªn kÕt ngang, hÖ gi»ng däc.
Çc thiÕt bÞ h¹ gi¸ vßm th−êng dïng lµ kÝch thuû lùc, hay hép çt vµ ®−îc bè trÝ ë vÞ
trÝ khãa vßm (®èi víi s¬ ®å vßm ba chèt) hoÆc ë hai bªn ch©n vßm.
Dùng gi¸ vßm theo ph−¬ng ph¸p l¾p hÉng lµ thuËn lîi h¬n c¶, çc ®¬n nguyªn ®−îc
ghÐp s½n vµ dïng gi¸ cÈu ®øng trªn phÇn ®_ l¾p, cÈu l¾p tõng ®¬n nguyªn thµnh dµn. V×
l¾p hÉng thùc hiÖn tõ hai phÝa, cho nªn ë giai ®o¹n hîp long, hai nöa gi¸ vßm ph¶i ®iÒu
chØnh míi nèi ®−îc víi nhau. Khi ®iÒu chØnh mçi nöa gi¸ vßm quanh quanh khíp thi c«ng
®Æt t¹i ch©n vßm nhê hÖ thèng têi móp kÐo qua ®Ønh trô hoÆc ®Ønh mè.
H×nh 18..7. Çc s¬ ®å l¾p gi¸ vßm thÐp
5
1 - Móp;
2 - Khung thÐp;
4 3- Çp neo;
3
1
4 - Cét tùa cña cÈu;
5 - CÈu ch©n cøng;
7
6 - §¬n nguyªn l¾p;
2 7 - Çp nèi víi têi;
6 8 - Chèt thi c«ng.
H×nh 18..5 L¾p hÉng gi¸ vßm
18..2.8. V¸n khu«n vßm

V¸n khu«n cña th©n vßm còng gièng nh− ®èi víi çc kÕt cÊu bª t«ng kh¸c gåm v¸n
®¸y vµ v¸n thµnh. Nh÷ng ®iÓm ®Æc biÖt khi chÕ t¹o vµ l¾p dùng v¸n khu«n vßm so víi kÕt
cÊu th«ng th−êng lµ:
+ V¸n ®¸y lµ mét mÆt cong, khi l¾p dÔ bÞ hiÖn t−îng vÆn vá ®ç. Tr−íc khi l¸t v¸n ®¸y
ph¶i chØnh bÒ mÆt çc xµ ngang thËt chÝnh x¸c b»ng çch dïng çc nªm gç máng kª
xuèng ®¸y çc dÇm nµy vµ chØnh cao ®é tr−íc khi liªn kÕt cè ®Þnh
+ V¸n thµnh ®−îc ghÐp tõ nh÷ng tÊm ®_ ®ãng s½n khi ghÐp v¸n thµnh ph¶i s¸t víi ®¸y,
chiÒu cao çc tÊm ph¶i b»ng ®óng víi chiÒu cao th©n vßm vµ ph¶i cong theo mÐp d−íi .
VÕt ghÐp ®øng ph¶i kÝn, khÝt. §Ó ®¹t ®−îc nh÷ng yªu cÇu nµy ng−êi ta phãng d¹ng mÆt
c¾t chÝnh diÖn th©n vßm theo tØ lÖ thËt lªn mét mÆt b»ng vµ theo mÉu nµy chÕ t¹o çc
m¶nh v¸n khu«n thµnh.
H×nh 18.-9 V¸n khu«n vßm

1 - DÇm nghiªng; 2 - Xµ ngang ; 3- Khung dùng khu«n; 4- NÑp ®øng cña v¸n thµnh;
5 - NÑp ®Çu tÊm ®Ó nèi v¸n thµnh; 6 - V¸n l¸t ®¸y; 7 - V¸t l¸t thµnh; 8 - Khe luån v¸n
n¾p; 9 - V¸n n¾p
+ B¾t ®Çu tõ mÆt c¾t th©n vßm mµ t¹i ®ã tiÕp tuyÕn víi ®−êng cong trôc vßm hîp víi
mÆt ph¼ng ngang gãc ≥ 300, cho ®Õn ch©n vßm, ph¶i ®Ëy v¸n khu«n n¾p, nÕu kh«ng v÷a
sÏ tråi xuèng phÝa th©n vßm vµ trµn ra ngoµi. V¸n n¾p l¾p khi bª t«ng ®æ gÇn ®Çy khu«n;
b»ng çch luån qua khe hë chõa s½n trªn v¸n thµnh.
V¸n khu«n ®−îc dùng vµ cè ®Þnh b»ng hÖ thèng khung vµ gi»ng chèng nh− vÝ dô trªn
h×nh vÏ.
KÕt cÊu cña mçi tÊm v¸n vµ tÝnh to¸n t−¬ng tù nh− v¸n khu«n cña kÕt cÊu th«ng
th−êng.
18..2.4. TÝnh to¸n gi¸ vßm.

§èi víi gi¸ vßm chØ tÝnh trong giai ®o¹n ®æ bª t«ng th©n vßm. Cßn ®èi víi gi¸ vßm
thÐp ph¶i tÝnh to¸n c¶ hai giai ®o¹n: giai ®o¹n l¾p r¸p vµ giai ®o¹n ®æ bª t«ng.
Néi dung tÝnh to¸n gåm:
1. X¸c ®Þnh çc néi lùc trong çc bé phËn chÝnh vµ kiÓm tra kh¶ n¨ng chÞu t¶i cña
chóng.
2. TÝnh to¸n ®é vâng thi c«ng vµ ®é hÉng th¸o dì gi¸ vßm.
3. KiÓm tra ®iÒu kiÖn æn ®Þnh chung cña hÖ t¶i träng t¸c dông khi tÝnh to¸n gi¸ vßm:
- Träng l−îng b¶n th©n gi¸ vßm vµ cña mçi bé phËn tÝnh to¸n víi hÖ sè v−ît t¶i
n = 1,1.
- Träng l−îng v¸n khu«n n = 1,1.
- Träng l−îng bª t«ng, cèt thÐp th©n vßm n = 1,1.
- T¶i träng thi c«ng do çc thiÕt bÞ cÈu l¾p (lÊy theo sè liÖu cña thiÕt bÞ cô thÓ)
n=1,1.
- T¶i träng thi c«ng do çc thiÕt bÞ cÈu l¾p (lÊy theo sè liÖu cña thiÕt bÞ cô thÓ)
n=1,1.
- T¶i trong giã (kiÓm tra víi tæ hîp phô thªm q).
Do ®Æc ®iÓm cÊu t¹o nªn çch tÝnh to¸n gi¸ vßm gç vµ gi¸ vßm thÐp kh¸c nhau.
a) TÝnh to¸n gi¸ vßm gç:
S¬ ®å lµm viÖc cña mçi bé phËn trong gi¸ vßm: V¸n ®¸y khu«n vßm lµm viÖc nh− mét
dÇm liªn tôc, gèi trªn çc xµ ngang, chÞu t¶i träng thi c«ng, träng l−îng v÷a bª t«ng, cèt
thÐp vµ träng l−îng b¶n th©n cña bé v¸n khu«n, tæ hîp t¶i träng nµy quy ®æi ra t¶i träng
ph©n bè.
V¸n ®¸y t¸c dông lªn hÖ xµ ngang çc ph¶n lùc gèi r¶i ®Òu. Ph¶n lùc nµy ®−îc ph©n ra
mét thµnh phÇn theo ph−¬ng tiÕp tuyÕn víi ®−êng cong, gi¸ vßm; thµnh phÇn thø hai
vu«ng gãc víi nã. Nh− vËy xµ ngang lµm viÖc uèn xiªn.
Xµ ngang truyÒn ph¶n lùc gèi cïng d−íi d¹ng hai thµnh phÇn kÓ trªn th«ng qua hÖ
thèng gç ®én vµ liªn kÕt çc dÇm nghiªng (dÇm vµnh l−îc). DÇm nghiªng tùa trªn çc tiÕp
®iÓm ®Ønh cét vµ n¹nh chèng lµm viÖc nh− mét dÇm võa chÞu uèn võa chÞu nÐn däc trôc.
Çc cét ®øng vµ çc thanh n¹nh chèng chÞu lùc nÐn däc trôc do ph¶n lùc tõ dÇm vµnh
l−îc truyÒn xuèng.
§Ó tÝnh to¸n chÝnh x¸c néi lùc trong çc bé phËn theo s¬ ®å nªu trªn lµ mét bµi to¸n
phøc t¹p vµ ®èi víi c«ng tr×nh t¹m lµ kh«ng cÇn thiÕt. Ta cã thÓ tÝnh to¸n mét çch gÇn
®óng çc dÇm nghiªng nh− sau:
- X¸c ®Þnh träng l−îng cña toµn bé t¶i träng kh¶ dÜ cã n»m trong ph¹m vi
kho¶ng çch gi÷a hai mÆt ph¼ng gi¸ vßm (khÈu ®é xµ ngang) vµ chiÒu dµi cña dÇm xiªn.
§−a träng l−îng nµy vÒ t¶i träng tËp trung ®Æt t¹i träng t©m cña ®o¹n bª t«ng th©n vßm, ta
gäi lùc nµy lµ Q. ë møc ®é gÇn ®óng lùc Q ®Æt t¹i mÆt c¾t gi÷a nhÞp cña dÇm nghiªng.
-
H×nh 18..10 S¬ ®å tÝnh dÇm nghiªng
Lùc Q ®−îc ph©n thµnh:

T = Q.sin α
N = Q.cos α (18..1)
α - Gãc nghiªng gi÷a tiÕp tuyÕn mÆt cong v¸n ®¸y víi mÆt ph¼ng n»m ngang, mét çch
gÇn ®óng ta lÊy b»ng gãc nghiªng cña dÇm vµnh l−îc (nh− h×nh vÏ).
Thµnh phÇn lùc N g©y nªn m« men uèn trong dÇm, cßn thµnh phÇn lùc T truyÒn lªn
dÇm nghiªng th«ng qua lùc ma s¸t gi÷a bª t«ng víi v¸n ®¸y T1 = N.f.
f - hÖ sè ma s¸t lÊy b»ng 0,5 vµ çc liªn kÕt v¸n víi dÇm ngang; dÇm ngang víi dÇm
nghiªng.
NÕu:
- T ≤ T1 hay α ≤ ϕ (ϕ - gãc ma s¸t tgϕ = f). lùc T sÏ truyÒn toµn bé lªn dÇm
nghiªng.
- Ng−îc l¹i sÏ chØ mét phÇn T1 = N.f truyÒn lªn dÇm nghiªng. Gi¸ trÞ cßn l¹i T2 = T -
T1 truyÒn vµo mè hoÆc trô nÕu ta ®æ bª t«ng liªn tôc tõ ch©n vßm lªn ®Õn ®Ønh. NÕu ®æ bª
t«ng ph©n ®o¹n lù T2 sÏ do v¸n ch¾n cuèi mçi ®o¹n chÞu råi truyÒn lªn hÖ chèng cña v¸n
nµy.
Néi lùc trong çc thanh kh¸c nhau cña gi¸ vßm (cét ®øng, n¹nh chèng, çc thanh
xiªn) x¸c ®Þnh theo ph−¬ng ph¸p c©n b»ng nót. Lùc t¸c dông lµ çc thµnh phÇn lùc gèi t¹i
hai ®Çu dÇm nghiªng kÒ nhau.
Gi¸ vßm l¾p dùng víi ®é vång thi c«ng ®−îc tÝnh to¸n tr−íc ®Ó sau khi th¸o dì ®µ
gi¸o, kÕt cÊu nhÞp biÕn d¹ng do tÜnh t¶i b¶n th©n cïng víi nöa ho¹t t¶i céng víi biÕn d¹ng
co ngãt, trôc vßm cã h×nh d¹ng nh− thiÕt kÕ.
§å vång thi c«ng ®−îc tÝnh theo c«ng thøc:
δ = δ 1 + δ 2 (cm) (18..2)
Trong ®ã δ1 lµ biÕn d¹ng cña çc bé phËn trong gi¸ vßm tÝnh tõ cao ®é v¸n ®¸y xuèng
®Õn mãng, gi¸ trÞ nµy ®−îc céng l¹i tõ nhiÒu thµnh phÇn.
σ .H
δ 1 = ∑ tb i + m∆ + ε (18..3)
Ei
Trong c«ng thøc nµy σtb øng suÊt trung b×nh trong cét ®øng vµ çc thanh xiªn (Mpa)
Hi ChiÒu cao cña tõng thanh (cm).
Ei M« ®un ®µn håi cña thÐp: 2,10.106 KG/cm2, gç 8,5.104 KG/cm2
m Sè mÆt tiÕp xóc cña çc bé phËn trong mét mÆt ph¼ng tÝnh.
∆ §é lón do Ðp t¹i mçi mÆt tiÕp xóc lÊy b»ng 0,1 ®Õn 0,3 cm;
ε Lón cña mãng.
δ2 lµ ®é vâng cña vßm bª t«ng do tÜnh t¶i. mét nöa ho¹t t¶i vµ biÕn d¹ng do co ngãt vµ
biÕn thiªn nhiÖt ®é g©y nªn, trÞ sè nµy lÊy theo thiÕt kÕ kÜ thuËt, hoÆc tÝnh theo c«ng thøc
gÇn ®óng:
4 f 2 + L2  σ 
δ2 =  + (−15 + ∆t )α  (18..4)
4f  Ebt 
Trong ®ã: f, L ®−êng tªn vµ khÈu ®é vßm bª t«ng (cm)
σ, Ebt øng suÊt vµ m« ®un ®µn håi cña bª t«ng th©n vßm (KG/cm2)
∆t hiÖu sè cña nhiÖt ®é trung b×nh trong n¨m víi nhiÖt ®é thi c«ng (0C);
α hÖ sè d_n nhiÖt cña bª t«ng.
b) TÝnh to¸n gi¸ vßm thÐp:

T¶i träng t¸c dông tõ v÷a bª t«ng th©n vßm xuèng ®Õn thanh biªn trªn cña gi¸ vßm
x¸c ®Þnh t−¬ng tù nh− ®èi víi gi¸ vßm gç. Thµnh phÇn N g©y nªn m« men uèn côc bé
trong thanh biªn trªn. Lùc däc trôc trong çc thanh cña gi¸ vßm x¸c ®Þnh theo s¬ ®å kÕt
cÊu cña gi¸ vßm. TÝnh cho thanh ë mÆt c¾t lîi nhÊt. §èi víi gi¸ vßm ba chèt lµ ë mÆt c¾t
1/4 nhÞp, cßn gi¸ vßm hai chèt ë gi÷a nhÞp. Néi lùc x¸c ®Þnh theo ph−¬ng ph¸p chÊt t¶i
®−êng ¶nh h−ëng. VÞ trÝ chÊt t¶i phô thuéc vµo tr×nh tù ®æ bª t«ng th©n vßm.
§èi víi gi¸ vßm thÐp cÇn kiÓm tra ®iÒu kiÖn æn ®Þnh trong mÆt ph¼ng cña gi¸ vßm.
§é vång thi c«ng x¸c ®Þnh theo c«ng thøc (18..1) thµnh phÇn δ1 bao gåm:
δ 1 = δ 1' + δ 1'' + δ 1''' (18..5)
'
δ1 ChuyÓn vÞ do biÕn d¹ng ®µn håi cña gi¸ vßm x¸c ®Þnh theo ph−¬ng ph¸p cña c¬ häc
kÕt cÊu theo s¬ ®å l¾p cña gi¸ vßm;
δ 1'' - BiÕn d¹ng cña bé phËn kª, ®én d−íi v¸n ®¸y;
δ1''' - ChuyÓn vÞ do çc ®iÓm t× ch©n gi¸ vßm g©y ra.
§é vâng thi c«ng tÝnh cho mét ®iÓm ë kho¸ vßm çc ®iÓm kh¸c cã thÓ tÝnh theo c«ng
thøc:
2x
δ x = δ max ®èi víi s¬ ®å vßm ba chèt (18..6)
L
f
δ x = δ max x ®èi víi s¬ ®å vßm hai chèt vµ kh«ng chèt (18..6)
f0
Trong ®ã:
x - kho¶ng çch tõ ch©n vßm ®Õn ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh δx;
L - khÈu ®é nhÞp;
fx - tung ®é ®iÓm x tÝnh tõ ch©n vßm;
f0 - tung ®é kho¸ vßm;
δmax - ®é vång thi c«ng tÝnh cho kho¸ vßm.
Gi¸ vßm gç vµ gi¸ vßm thÐp kiÓm to¸n theo øng suÊt cho phÐp:
σ ≤ [σ ]
c) §é hÉng dì gi¸o
T¹i mçi ®iÓm ®Æt thiÕt bÞ th¸o dì, gi¸ vßm ph¶i x¸c ®Þnh cao ®é ®Æt vµ b−íc ho¹t ®éng
cña çc thiÕt bÞ nµy hîp lÝ ®Ó sao cho sau khi çc thiÕt bÞ nµy vÒ hÕt tr¹ng th¸i kh«ng lµm
viÖc th× ®iÓm kª hÉng hoµn toµn cã thÓ lÊy çc thiÕt bÞ ®ã ra dÔ dµng.
§ç hÉng x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
hi = δ i + C (18..7)
δi - ®é vâng ®µn håi t¹i mÆt c¾t bè trÝ thiÕt bÞ x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
δ i = δ ivombetong + δ igiavom
C - ®o¹n hë ®Ó dì ®µ gi¸o dÔ dµng cã thÓ lÊy b»ng 5cm.
18..3. L¾p dùng cèt thÐp vßm
Cèt thÐp th©n vßm cã nh÷ng ®Æc ®iÓm:

- Çc thanh cèt chñ ®Òu uèn cong víi ®é cong thiÕt kÕ;
- Çc thanh cèt chñ th−êng cã ®−êng kÝnh lín;
- Cã nhiÒu cèt thÐp chê vµ çc chi tiÕt ®Æt s½n ®Ó liªn kÕt víi kÕt cÊu cña
kiÕn tróc phÝa trªn vßm.
- Cèt thÐp th©n vßm th«ng th−êng ®−îc l¾p dùng tõng thanh thµnh khung
ngay t¹i vÞ trÝ tr−íc khi dùng v¸n khu«n c¹nh. Trªn mÆt v¸n ®¸y ta v¹ch s½n mèc, sau ®ã
dông mét bé gi¸ ®ì t¹m ®Ó dùng khung thÐp. Cèt thÐp sau khi buéc thµnh khung æn ®Þnh
míi dïng kÝch h¹ xuèng çc ®iÓm kª trªn v¸n ®¸y vµ rót gi¸ ®ì ra.
Cèt chñ ph¶i ®−îc n¾n theo ®é cong thèng nhÊt nÕu kh«ng khi dùng vµo khung cèt
thÐp s÷ bÞ vªnh, vÆn. Ta cã thÓ sö dông mét bé v¸n thµnh v× ®_ ®−îc chÕ t¹o theo h×nh
d¸ng cña th©n vßm lµm khu«n d−ìng ®Ó kiÓm tra khi uèn cèt chñ. GhÐp çc t©m nµy trªn
mÆt b»ng thµnh h×nh th©n vßm, quay mÆt ph¶i lªn trªn, phãng d¹ng ®−êng trôc cèt chñ lªn
mÆt v¸n - dïng ®inh ®ãng mét sè ®iÓm lµm c÷. Thanh nµo uèn xong ®Òu ®Æt qua d−ìng
kiÓm tra tr−íc khi xÕp vµo kho. Cèt thÐp uèn xong ph¶i bá riªng tõng chñng lo¹i theo sè
hiÖu thiÕt kÕ vµ ®Æt trªn gi¸ thiÕt kÕ cã l¸t v¸n ®Ó cèt thÐp kh«ng bÞ biÕn d¹ng.
NÕu cã ph−¬ng tiÖn cÈu l¾, cèt thÐp cã thÓ buéc thµnh l−íi theo nh÷ng mÆt ph¼ng
®øng råi cÈu lªn l¾p dùng thµnh khung. Nªn dïng hµn ®Ó liªn kÕt. Khi hµn ph¶i chó ý
dïng m¶ng t«n høng xØ hµn phßng ch¸y v¸n ®¸y vµ gi¸ vßm. Ngoµi cèt thÐp thiÕt kÕ ph¶i
bè sung thªm cèt thÐp thi c«ng t¨ng c−êng cho khung cèt thÐp.
18..4. §æ bª t«ng th©n vßm
Gi¸ vßm lµm viÖc ®èi xøng vµ biÕn d¹ng lín, do ®ã khi ®æ bª t«ng th©n vßm muèn
®¶m b¶o cho th©n vßm kh«ng bÞ r¹n nøt vµ biÕn d¹ ng cÇn ®¶m b¶o yªu cÇu:
- ChÊt t¶i gi¸ vßm ®èi xøng theo c¶ tim däc cÇu vµ mÆt c¾t ®Ønh vßm.
- BiÕn d¹ng cña gi¸ vßm chØ x¶y ra trong kho¶ng thêi gian ng−ng kÕt cña
khèi v÷a hoÆc khèi bª t«ng ®_ r¾n ch¾c.
Bª t«ng th©n vßm nÕu ®−îc ®æ liªn tôc lµ tèt nhÊt sÏ ®¶m b¶o ®−îc tÝnh liÒn khèi cao
vµ gi¶m khèi l−îng xö lÝ mèi nèi thi c«ng. Tuy nhiªn, nÕu khèi l−îng ®æ bª t«ng lín,
n¨ng lùc thi c«ng kh«ng ®¸p øng, ®æ liªn tôc sÏ kh«ng ®¶m b¶o chÊt l−îng , ph¶i ph©n
th©n vßm thµnh nhiÒu ®o¹n vµ ®æ bª t«ng tõng ®ît.
Nh÷ng vßm cã khÈu ®é d−íi 60m cã thÓ tæ chøc ®æ bª t«ng liªn tôc . §æ mét ®ît cho
hÕt toµn bé th©n vßm hoÆc nÕu mÆt c¾t ngang cã nhiÒu s−ên vßm th× ®æ mçi ®ît tõng cÆp
s−ên cßm ®èi xøng víi trôc tim cÇu.
Bª t«ng ®−îc ®æ tõ hai phÝa ch©n vßm lªn ®Õn ®Ønh kho¸ vßm. Chõa l¹i ë hai bªn ch©n
vßm vµ kho¸ vßm khe hë thi c«ng nªm (nÕu lµ vßm liªn tôc) ®Ó chèng nøt do co ngãt, sau
®ã dïng bª t«ng tr−¬ng në ®Ó bÞt khe nèi. V÷a ®−îc r¶i thµnh tõng líp xiªn gãc víi trôc
tim vßm ®−îc cÊp liªn tôc.
2
H×nh 18..11 §æ bª t«ng liªn tôc th©n vßm

1 - H−íng ®æ bª t«ng; 2 - Khe thi c«ng.
Tèc ®é ®æ ph¶i ®¶m b¶o ®Òu ë hai phÝa vßm.

Nh÷ng vßm cã khÈu ®é tõ 60m trë lªn ®Òu ph©n ®o¹n ®Ó ®æ bª t«ng. ChiÒu dµi mçi
®o¹n 6 ÷ 12m phô thuéc vµo çch ph©n ®o¹n vµ n¨ng lùc thi c«ng ®æ ®ång thêi méi khèi
l−îng bª t«ng liªn tôc. Çch chia ®o¹n ph¶i ®¶m b¶o soa cho sè l−îng çc ®o¹n lµ ®èi
xøng qua khoang vßm t¹i nh÷ng vÞ trÝ dÔ x¶y ra nøt lµ: hai bªn ch©n vßm, khãa vßm vµ
nh÷ng ®iÓm kª cña dÇm nghiªng cã khÈu ®é lín (t¹i ®©y ®−êng cong biÕn d¹ng cña gi¸
vßm cã ®iÓm g_y) bè trÝ çc khe thi c«ng h×nh nªm, bÒ réng tõ 0,7 ÷ 1,0m.
Tr×nh tù ®æ bª t«ng çc ®o¹n ph¶i ®¶m b¶o cho biÕn d¹ng cña gi¸ vßm ph¸t triÓn ®Òu
tõ tõ, gi÷ æn ®Þnh cho gi¸ vßm. VÝ dô nh− h×nh 18..12 ta ®óc çc ®o¹n ch©n vßm tr−íc sau
®ã ®Õn çc ®o¹n trªn ®Ønh vßm, vµ cuèi cïng lµ çc ®o¹n ë 1/4 nhÞp.
Çc khe thi c«ng gi÷a nhÞp ®−îc ®óc sau khi bª t«ng cña çc ®o¹n ®óc tr−íc cã sè
ngµy tuæi ®ñ ph¸t sinh phÇn c¬ b¶n cña biÕn d¹ng co ngãt. Nãi chung tèc ®é co ngãt ph¸t
triÓn nhanh nhÊt lµ ë kho¶ng thêi gian sau khi ®æ bª t«ng 24 giê, nh−ng ®Ó ®¶m b¶o cho
®o¹n bª t«ng ®óc tr−íc ®ñ r¾n ch¾c khi thi c«ng khª nèi kh«ng g©y ¶nh h−ëng xÊu th× thêi
gian cho phÐp lµ sau 7 ngµy. Khe nèi mÆt c¾t ch©n vßm ®−îc ®óc kÕt hîp víi c«ng ®o¹n
®Æt gèi. Khi nèi ë ®Ønh vßm thi c«ng sau khi kÕt thóc c«ng ®o¹n ®iÒu chØnh néi lùc trong
th©n vßm (nÕu cã).
Cèt thÐp trong ph¹m vi khe nèi thi c«ng ®Ó chê vµ xuyªn qua v¸n ch¾n ®Çu mçi ®o¹n
vµ ®−îc hµn nèi t¹i mÆt c¾t nµy.
3 2 3
2
1 1
a- Gi¸ vßm cã dÇm xiªn dµi
Khe nèi thi c«ng

VÕt thi c«ng
2 2
3
3
1
1
b- Gi¸ vßm thÐp
H×nh 18..12 §æ bª t«ng th©n vßm ph©n ®o¹n
§Ó ®¸p øng yªu cÇu ®æ bª t«ng mét çch liªn tôc kh«ng ngõng nghi trong mçi ®ît ®ã,
cÇn cã biÖn ph¸p tæ chøc cung cÊp v÷a nhanh chãng vµ hîp lÝ.
§èi víi kÕt cÊu nhÞp cã khÈu ®é nhá L ≤ 20m cã thÓ tæ chøc vËn chuyÓn v÷a b»ng
ph−¬ng tiÖn th« s¬ trªn cÇu t¹m dõng ngang cao ®é mÆt ®−êng. V÷a ®−îc rãt xuèng
khu«n vßm qua èng vßi voi.
3
2
H×nh 18..13 S¬ ®å tæ chøc vËn chuyÓn v÷a b»ng ph−¬ng tiÖn th« s¬
1. §µ gi¸o vµ v¸n khu«n vßm; 2. CÇu t¹m;
3. Tr¹m trén bª t«ng; 4 - Trô t¹m b»ng YИKM
2
4
5
H×nh 18..14 S¬ ®å tæ chøc ®æ bª t«ng th©n vßm dïng cÇn cÈu çp.
1. D©y thiªn tuyÕn; 2. Xe rïa; 3. GÇu chuyÓn v÷a;
4. Thïng chøa v÷a BT; 5. Gi¸ kª.
Trªn c«ng tr−êng thi c«ng kÕt cÊu nhÞp vßm khÈu ®é lín vµ trung, viÖc cÊp v÷a ph¶i tæ
chøc trªn c¬ së d©y chuyÒn ®−îc c¬ giíi ho¸ ®ång bé. V÷a cÊp b»ng ®−êng èng b¬m hoÆc
chuyÓn b»ng cÇn cÈu th¸p di chuyÓn trªn hÖ thèng sµn ®¹o x©y dùng song song víi cÇu
chÝnh. Bª t«ng t−¬i ®−îc chøa trong nh÷ng thïng phÔu vµ chuyÓn xuèng tËn vÞ trÝ ®æ trùc
tiÕp vµo khu«n.
Khi thi c«ng nh÷ng cÇu vßm trªn ®Þa h×nh miÒn nói, cã thÓ lîi dông ®Þa h×nh x©y dùng
®−êng çp thiªn tuyÕn ®Ó vËn chuyÓn v÷a vµ phôc vô thi c«ng.
18..5. H¹ gi¸ vßm

Qu¸ tr×nh h¹ gi¸ vßm lµ truyÒn t¶i träng b¶n th©n cña vßm bª t«ng tõ gi¸ vßm sang
cho vßm bª t«ng chÞu nh− s¬ ®å lµm viÖc cña nã theo thiÕt kÕ. Thêi h¹n ®Ó h¹ gi¸ vßm lµ
thêi h¹n tuæi cña bª t«ng th©n vßm cã thÓ chÞu lùc. Tøc lµ bee t«ng cña chi tiÕt ®æ sau
nhÊt ®Þnh ph¶i ®¹t 75% c−êng ®é thiÕt kÕ. Thêi h¹n nµy tuú thuéc vµo c«ng nghÖ b¶o
d−ìng vµ c«ng nghÖ chÕ t¹o v÷a bª t«ng.
Gi¸ vßm ®−îc h¹ tr−íc khi thi c«ng tiÕp kiÕn tróc trªn vßm ®Ó toµn bé kÕt cÊu nhÞp
lµm viÖc ®óng nh− thiÕt kÕ, çc biÕn d¹ng cña th©n vßm kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn sù truyÒn
lùc trong kÕt cÊu tÇng trªn.
H¹ gi¸ vßm lµ mét c«ng ®o¹n, cßn viÖc th¸o dì nã kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn hµnh
ngay sau khi h¹, c«ng viÖc nµy cã thÓ bè trÝ ë thêi ®iÓm kh¸c tuú thuéc vµo kÕ ho¹ch vµ
§èi víi gi¸ vßm kh«ng chuyªn dông, cã nhiÒu ®iÓm bè trÝ thiÕt bÞ h¹ gi¸ vßm t¹i mçi
®iÓm nµy ®_ ®−îc tÝnh to¸n s½n ®é hÉng hi, tr×nh tù h¹ ®−îc chia thµnh nhiÒu lÇn, mçi lÇn
h¹ xuèng mét trÞ sè ∆hi vµ tiÕn hµnh ë mét vµi ®iÓm.
h
∆hi = i (18..8)
r
hi - ®é hÉng h¹ gi¸ vßm tÝnh theo c«ng thøc (18..7)
n - sè lÇn h¹
ë trªn cïng mét mÆt c¾t ngang çc thiÕt bÞ ph¶i ®−îc h¹ ®ång thêi.
Theo mÆt c¾t däc cÇn h¹ dÇn tõ gi÷a nhÞp ra ®Õn hai bªn ch©n vßm theo s¬ ®å ®èi xøng
víi ®Ønh vßm.
§èi víi gi¸ vßm thÐp ®Ó h¹ gi¸ vßm cã hai çch:
Çch thø nhÊt lµ çch th«ng dông h¬n c¶ lµ dïng hép çt bè trÝ ë hai bªn ch©n vßm,
chØ cÇn th¸o cho çt ch¶y tõ tõ cho ®Õn khi hÕt chiÒu cao ho¹t ®éng ®_ ®−îc tÝnh to¸n cña
hép çt.
Nh−ng cã khi gÆp ph¶i tr−êng hîp mè rÊt thÊp ch©n gi¸ vßm ®Æt s¸t nÒn, kh«ng ®ñ ®é
hÉng, khi ®ã ph¶i bè trÝ hép çt, hoÆc kÝch thñy lùc (®Æt n»m ngang) ë khãa cöa gi¸ vßm.
Th«ng th−êng ng−êi ta bè trÝ hép çt, g¶i quyÕt ®−îc nhiÒu vÊn ®Ò h¬n lµ bè trÝ kÝch thuû
lùc .
Trong tr−êng hîp nµy chiÒu cao ho¹t ®éng (chiÒu cao x¶ çt) cña hép çt ®−îc tÝnh
b»ng:
h .L
H = max + C (18..9)
f
hmax - ®é hÉng t¹i kho¸ vßm tÝnh theo (18..7) (cm)
L - KhÈu ®é vßm (m)
f - §−êng lªn vßm (m)
C - §é d¬ dù tr÷ lÊy b»ng 5 cm.
§−êng cong hÉng

h¹ gi¸ vßm
H×nh 18..15 - S¬ ®å h¹ gi¸ vßm cã nhiÒu ®iÓm kª

1, 2, 3,… sè hiÖu çc ®iÓm h¹
(1), (2), (3),... tr×nh tù h¹.
Khi thi c«ng kÕt cÊu nhÞp vßm khÈu ®é lín hoÆc vßm hai chèt, ngoµi viÖc t¸ch gi¸
vßm ra khái th©n vßm cÇn thiÕt ph¶i ®iÒu chØnh néi lùc trong th©n vßm, tøc lµ t¹o trong
th©n vßm mét øng suÊt tr−íc lµm gi¶m øng suÊt kÐo do t¶i träng g©y ra khi kÕt cÊu nhÞp
lµm viÖc.
T¹i kho¸ vßm ng−êi ta bè trÝ hai nhãm kÝch ë hai nöa trªn vµ d−íi cña mÆt c¾t th©n
vßm. Çc kÝch thuû lùc ®Æt trong nh÷ng hèc lâm cña bª t«ng. Trong mçi nhãm çc kÝch
®−îc nèi chung vµo mét tr¹m cÊp dÇu vµ ®−îc bè trÝ ®èi xøng víi trôc tim vßm. Khi kÝch
vßm t¹i kho¸ vßm sÏ cã hai lùc P1 vµ P2 t¹o thµnh hîp lùc N vµ m« men Me ®ång thêi vßm
®−îc n©ng lªn t¸ch khái gi¸ vßm.
Nhãm trªn
Nhãm kÝch d−íi
H×nh 18..16 Bè trÝ kÝch ®Ó n©ng vßm vµ ®iÒu chØnh néi lùc
Lùc kÝch ph¶i ®−îc tÝnh to¸n sao cho ®¹t ®−îc øng suÊt ®iÒu chØnh nh− mong muèn
®ång thêi ph¶i tho¶ m_n ®−îc yªu cÇu: ChiÒu dµi ®−êng kÝnh ∆H n©ng bæng ®−îc th©n
vßm lªn khái gi¸.
h .L
∆H = max + C (18..9)
f
Çc thµnh phÇn trong c«ng thøc nµy gi¶i thÝch ë trong c«ng thøc (18..7)
Khi hai nöa th©n vßm bÞ kÝch n©ng lªn, t¹i kho¸ vßm khe nèi sÏ më réng thªm, ®Ó gi÷
l¹i néi lùc do hiÖu øng ®iÒu chØnh võa ®¹t ®−îc ng−êi ta dïng bª t«ng ®«ng kÕt nhanh ®æ
chÌn vµo khe nèi. Sau khi bª t«ng nµy ®ñ c−êng ®é chÞu lùc, tiÕn hµnh th¸o kÝch vµ ®æ
chÌn tiÕp vµo çc hèc ®Æt kÝch.
18..6 Thi c«ng kiÕn tróc trªn vßm

Trong thêi gian chê ®Ó h¹ gi¸ vßm th× tiÕn hµnh l¾p dùng cèt thÐp çc kÕt cÊu cña kiÕn
tróc trªn vßm, sau ®ã ghÐp v¸n khu©n ®Ó chuÈn bÞ ®æ bª t«ng çc cÊu kiÖn ®ã. Cèt thÐp
cét (hoÆc t−êng) cña kiÕn tróc trªn vßm ®−îc hµn víi çc cèt thÐp chê trªn th©n vßm.
Ch©n cét vµ ch©n t−êng còng ®−îc ®æ ®ång thêi víi th©n vßm lªn mét ®o¹n cao 20 -
30cm.
Cã thÓ tæ chøc ®æ bª t«ng hÖ cét cïng víi mÆt cÇu nÕu khèi l−îng nhá. Cßn nãi chung
ng−êi ta ®æ bª t«ng cét vµ gi»ng ngang tr−íc vµ sau ®ã hÖ mÆt cÇu. VÕt thi c«ng bè trÝ
çch ®¸y tÇng trªn mét kho¶ng 20-30 cm vµ ®−îc xö lÝ kÜ tr−íc khi ®æ bª t«ng tiÕp.
NÕu tiÕn ®é kh«ng bÞ h¹n chÕ, nªn chê cho bª t«ng hÖ cét ®¹t c−êng ®é 70% so víi
thiÕt kÕ, sö dông kÕt cÊu nµy ®Ó dùng ®µ gi¸o thi c«ng hÖ mÆt cÇu. HÖ ®µ gi¸o nµy g¸c
trªn nh÷ng c«ng xon lµ nh÷ng ®o¹n thÐp [ ch«n s½n vµo çc ch©n cét.
Do tiÕn ®é khèng chÕ bª t«ng kiÕn tróc toµn vßm, kh«ng kh¸c so víi thi c«ng kÕt cÊu
nhÞp dÇm.
HÖ thèng cung cÊp v÷a bª t«ng sö dông thiÕt bÞ cÈu cña giai ®o¹n thi c«ng th©n vßm
nÕu dïng cÇu t¹m th× ph¶i n©ng cao ®é cña sµn c«ng t¸c lªn cao h¬n cao ®é cÇu.
18..7 ®Æc ®iÓm kÜ thuËt trong x©y dùng cÇu vßm xe ch¹y gi÷a vµ
cÇu vßm mÆt xe ch¹y d−íi
§Æc ®iÓm kÜ thuËt trong x©y dùng çc kÕt cÊu nhÞp hÖ nµy lµ kh¸c ë tr×nh tù thi c«ng
th©n vßm vµ çc bé phËn cña kÕt cÊu nhÞp.
Cèt thÐp thanh treo
III
IV IV
II
H×nh 18..17 Tr×nh tù thi c«ng KCN vßm xe ch¹y gi÷a
I, IV Çc b−íc thi c«ng

§èi víi KCN vßm xe ch¹y gi÷a b−íc I: thi c«ng th©n vßm trªn gi¸ vßm nh− ®èi víi
vßm ch¹y trªn ®_ tr×nh bµy; b−íc II: thi c«ng mÆt xe ch¹y cña phÇn nhÞp n»m d−íi vßm,
®µ gi¸o ®æ bª t«ng phÇn nµy ®−îc treo lªn cèt thÐp cña çc thanh treo; b−íc III: ®æ bª
t«ng çc thanh treo; b−íc IV: thi c«ng nhÞp dÉn; §æ bª t«ng çc thanh treo sau khi c¾t
thÐp chÞu toµn bé tÜnh t¶i phÇn nhÞp ®Ó lo¹i trõ kh¶ n¨ng xuÊt hiÖn vÕt nøt trong bª t«ng
çc thanh nµy.
Tr×nh tù thi c«ng kÕt cÊu nhÞp vßm cã ®−êng xe ch¹y d−íi phøc t¹p h¬n, phô thuéc vµo
s¬ ®å kÕt cÊu. NÕu lµ kÕt cÊu dÇm cøng, vßm mÒm khi ®ã thi c«ng dÇm cøng tr−íc trªn ®µ
gi¸o. Sau ®ã ch−a dì ®µ gi¸o dùng gi¸ vßm trªn dÇm bª t«ng ®_ thi c«ng vµ ®æ bª t«ng
vßm. Khi bª t«ng vßm ®¹t c−êng ®é chÞu t¹i träng tÜnh, gi¶i phãng ®µ gi¸o ®ì d−íi dÇm
cøng vµ cuèi cïng lµ thi c«ng thanh treo.
18..8 X©y dùng vßm ®¸

CÇu vßm ®¸ th−êng cã khÈu ®é nhá L ≤ 15m cÇu thÊp. Ph−¬ng ¸n vßm ®¸ ®ùoc chän
nh»m tËn dông vËt liÖu vµ nh©n lùc ®Þa ph−¬ng hoÆc cao h¬n lµ gi¶i quyÕt yªu cÇu kiÕn
tróc ë nh÷ng quÇn thÓ v¨n ho¸, bëi thùc chÊt gi¸ thµnh so víi vßm BTCT th× kh«ng rÎ
h¬n. Chi phÝ rÊt nhiÒu nh©n c«ng trong x©y dùng.
Vßm chñ ®−îc x©y trªn khu«n vßm. Khu«n vßm ®−îc ®¾p b»ng ®Êt, nÕu kh«ng ®¾p
®Êt ®−îc míi sö dông gi¸ vßm gç.
Gi¸ vßm gç ®_ ®−îc tr×nh bµy trong 18..2.1.
Khu«n vßm ®−îc ®¾p b»ng ®Êt kh«ng dÝnh vµ ®Çm lÌn chÆt. ë vÞ trÝ dßng chÝnh bè trÝ
cèng tho¸t n−íc; hai bªn th−îng lu vµ h¹ l−u dïng cäc cõ ®ãng vµ dïng v¸n hoÆc phªn tre
ch¾n ®Êt. Nh− vËy khi ®¾p khu«n cã thÓ dïng n−íc t−íi vµ x¨m xoi kÜ thay cho ®Çm lÌn.
MÆt trªn r¶i mét líp d¨m sái hoÆc g¹ch vì vµ ®Çm chÆt. Trªn mÆt l¸ng mét líp v÷a nghÌo
võa ®Ó t¹o mÆt b»ng æn ®Þnh võa ®Ó chØnh l¹i h×nh d¸ng khu«n. Tr−íc khi x©y trªn mÆt
tr¶i cãt ®Ó sau nµy dÔ t¸ch phÇn v÷a vµ x©y.
6 7
3
2
5 1
4
H×nh 18..18 Khu«n x©y vßm

1 - Cèt ®Êt; 2 - Líp g¹ch vì; 3 - Líp v÷a l¸ng; 4 - Cèng t¹m; 5 - Cäc kÌ;
6 - §Êt d¾p sau mè lµm ®−êng c«ng vô; 7 - PhÇn t−êng mè ®Ó l¹i.
C«ng ®o¹n ®ßi hái nhiÒu nguyªn c«ng lµ chuÈn bÞ ®¸ x©y. NÕu kh«ng cã ®¸ xÎ ph¶i
dïng ®¸ chÎ th« hoÆc ®¸ ®Ïo. KÝch th−íc viªn ®¸ quy ®Þnh
MÆt ph¶i
a)
δ
b
L
§¸ cã thÓ söa theo h×nh nªm vµ ®¸nh sè theo vµnh vßm. ë nh÷ng gãc x©y nh− ch©n
vßm, ch©n cét, ch©n t−êng ph¶i gia c«ng nh÷ng viªn ®¸ ngò gi¸c.
b) c)
Nh÷ng phÇn lé ra mÆt ngoµi ph¶i chän läc nh÷ng viªn ®¸ vµ gia c«ng mét mÆt nh½n ®Ó
èp nh»m trang trÝ vµ chèng phong ho¸ khèi x©y bªn trong.
7cm
b
h h
b
a a
H×nh 18..19
X©y ®¸: Chó ý khi x©y mè, trô phÝa ch©n vßm ph¶i x©y xiªn dÇn ®Õn n»m ngang cho
phï hîp víi ®−êng cong ¸p lùc. PhÝa mÆt ngoµi x©y èp nh÷ng viªn ®¸ n»m ngang.
M¹ch v÷a x©y dµy tõ 0,5 ÷ 2 cm m¸c v÷a theo tiªu chuÈn thiÕt kÕ. Çc m¹ch so le
nhau ≥ 10 cm. M¹ch ®øng n»m theo b¸n kÝnh vµnh vßm m¹ch nµy cã thÓ ch¹y suèt.
§¸ tr−íc khi x©y ph¶i ®−îc röa s¹ch vµ t−íi Èm.
Kh«ng ®−îc chÌn ®¸ d¨m vµo m¹ch v÷a mµ ph¶i chän ®¸ cho khÝt m¹ch.
ChØ ®−îc ®Æt viªn ®¸ xuèng v÷a mµ kh«ng ®−îc nhÊc lªn söa vÞ trÝ. Còng cã thÓ xÕp
khan çc viªn ®¸ sau ®ã nhåi v÷a vµo çc m¹ch.
Tr×nh tù x©y cuèn vßm: Trªn khu«n cèt ®Êt x©y tõ ch©n vßm lªn ®Õn ®Ønh vßm vµ
còng x©y ®èi xøng. Trªn gi¸ vßm, nÕu vßm cã khÈu ®é trªn 10m th× tæ chøc x©y ph©n
®o¹n nh− ®æ bª t«ng ph©n ®o¹n ®Ó biÕn d¹ng cña gi¸ vßm kh«ng g©y nøt cho th©n vßm.
Khi x©y ph©n ®o¹n nÕu mÆt gi¸ vßm qu¸ 200 tøc lµ v−ît qua gãc ma s¸t gi÷a ®¸ x©y vµ
v¸n l¸t th× khèi ®¸ x©y ph¶i ®−îc ch¾n ë phÝa cuèi dèc vµ chèng vµo mÆt gi¸ vßm. Nh÷ng
khe nèi nh− vËy ph¶i ®Ó réng tõ 0,7 ÷ 0,8 m.
a) M¹ch x©y mè
cm
>10
b) M¹ch x©y vßm
H×nh 18..20
NÕu ë cuèi dèc ®¸ cã ph©n ®o¹n x©y tr−íc ®ñ c−êng ®é chÞu lùc th× chØ cÇn dïng v¸n
ch¾n vµ nªm chèng nhÑ vµo khèi x©y tr−íc. M¹ch nµy réng 3 ÷ 4 cm. Sau 3 ngµy ®ªm cã
thÓ x©y bÞt çc khe nèi réng vµ lÌn v÷a m¸c cao vµo çc khe hÑp.
Khi x©y bÞt khe nèi réng cÇn x©y dÇn. Lóc ®Çu th¸o chèng vµ v¸n ch¾n ë vïng mÆt
c¾t, kho¶ng 1/3 chiÒu réng vµ x©y bÞt, sau ®ã ë hai bªn.
Nh− vËy v¸n ch¾n ph¶i chia lµm 3 m¶ng ®Ó dÔ th¸o dì.
X©y bÞt mèi nèi trªn khãa vßm hoÆc hîp long hai nöa vßm chän thêi ®iÓm mµ nhiÖt ®é
trong ngµy gÇn b»ng nhiÖt ®é trung b×nh trong n¨m (kho¶ng 220C).
α >20do
H×nh 18..21
Sau khi x©y bÞt çc mèi nèi 3 ngµy (®èi víi x©y trªn khu«n cèt ®Êt) vµ 10 ngµy (®èi
víi gi¸ vßm) th× tiÕn hµnh x©y çc kiÕn tróc trªn vßm. Nªn kÕt hîp x©y vµ ®æ ®Êt ®¾p trªn
l−ng vßm.
Tr−íc khi tiÕn hµnh ®¾p ®Êt ph¶i lµm líp chèng thÊm cho vßm chñ vµ lµm khe co gi_n
ë t−êng tr−íc mè.
Còng cã thÓ x©y t−êng bªn tr−íc cho ®Õn khi hai t−êng nµy ®ñ cøng míi ®æ ®Êt ®¾p
l−ng vßm, ®¾p ®Êt ®Õn ®©u th× x©y nèt t−êng mè vµ ®¾p ®Êt sau mè. §Êt ®¾p ph¶i chän
lo¹i çt th«, hoÆc ®Êt ®åi nói lÉn d¨m s¹n.
Khu«n vßm ®ç sau cïng . Tr−íc hÕt ®µo moi ®Êt ë ®Ønh vßm, sau ®ã ®µo dÇn sang hai
bªn ch©n vßm. §µo ®ång thêi c¶ hai phÝa th−îng vµ h¹ l−u.
H¹ gi¸ vßm gç tiÕn hµnh t−¬ng tù nh− ®èi víi vßm BTCT
PhÇn 19
§Æc ®iÓm thi c«ng

cÇu treo d©y vâng
Thi c«ng cÇu th−êng phøc t¹p h¬n çc lo¹i cÇu cøng v× th−êng ph¶i v−ît nhÞp rÊt dµi,
c«ng viÖc lµm trªn cao ®Ó l¾p r¸p nh÷ng bé phËn mÒm, ®ång thêi l¹i ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu
chØnh néi lùc ®Ó c«ng tr×nh lµm viÖc hîp lý trong suèt giai ®o¹n l¾p r¾p còng nh− khai th¸c.
Tr×nh tù vµ ph−¬ng ph¸p x©y dùng cÇu treo phô thuéc vµo s¬ ®å tÜnh häc cña cÇu, ®Æc
®iÓm cÊu t¹o vµ ®é lín cña çc bé phËn l¾p r¸p. Ch¼ng h¹n ®èi víi hÖ cÇu treo cã lùc ®Èy
ngang th× sau khi lµm xong mè trô ta tiÕn hµnh dùng th¸p l¾p d©y çp chñ, sau ®ã dùa vµo
d©y çp chñ ®Ó tiÕp tôc l¾p quang treo dÇm chñ vµ hÖ mÆt cÇu mµ kh«ng cÇn çc c«ng tr×nh
phô phøc t¹p. §Æc ®iÓm nµy cã thÓ cho phÐp thi c«ng cÇu treo nhÞp rÊt lín mét çch ®¬n
gi¶n tropng ®iÒu kiÖn thuû v¨n vµ ®¹i h×nh phøc t¹p (trong khi nÕu x©y dùng çc lo¹i cÇu
kh¸c sÏ r¸t khã kh¨n). §èi víi çc hÖ cÇu treo kh«ng cã lùc ®Èy ngang nh− cÇu treo neo
d©y vµo dÇm chñ hîc cÇu treo d©y v¨ng do ph¶i neo d©y vµo dÇm chñ nªn tr×nh tù thi c«ng
bÞ ®¶o ng−îc, tr−íc hÕt ph¶i l¾p dÇm sau ®ã míi l¾p d©y. §Æc ®iÓm nµy ph¸ vì −u ®iÓm c¬
b¶n vÒ thi c«ng cña hÖ cÇu treo cã lùc ®Èy ngang. §èi víi cÇu treo d©y v¨ng tr×nh tù thi
c«ng còng t−¬ng tù, nh−ng d©y cã thÓ ®−îc l¾p r¸p cïng lóc víi dÇm vµ do ®ã d©y còng
tham gia chÞu t¶i träng thi c«ng
19.1. L¾p th¸p cÇu
Mét trong çc c«ng t¸c quan träng nhÊt cña x©y dùng cÇu treo çc lo¹i lµ x©y dùng th¸p
cÇu.
Ph−¬ng ph¸p dùng th¸p cÇu ®¬n gi¶n nhÊt lµ dïng cÇn cÇu næi ®Æt trªn phao ®Ó l¾p c¶
th¸p hoÆc l¾p tõng khóc. Tuy nhiªn ph−¬ng ph¸p nµy chØ dïng cho çc lo¹i th¸p thÊp (d−íi
30m) vµ ®iÒu kiÖn thñy v¨n cho phÐp.
Ph−¬ng ph¸p l¾p th¸p cÇu phæ biÕn h¬n c¶ lµ ph−¬ng ph¸p dùng quay nhê th¸p phô hay
cßn gäi lµ ph−¬ng ph¸p cÊt vã (h×nh 1). Tr−êng hîp nµy th¸p cÇu ®−îc l¾p trªn giµn gi¸o,
trªn trô t¹m hoÆc trªn hÖ dÇm cøng. Ch©n th¸p ®−îc liªn kÕt trùc tiÕp víi trô b»ng mét khíp
(t¹m hoÆc chÝnh). HÖ têi móp kÐo vµ hYm neo vµo ®Ønh th¸o. D©y çp kÐo v¾t qua ®Ønh mét
th¸p phô liªn kÕt khíp víi ch©n th¸p. Th¸p phô cã t¸c dông n©ng cao gãc nghiªng gi÷a th¸p
vµ d©y kÐo, n©ng cao çnh tay ®ßn cña lùc kÐo ®èi víi khíp quay nh»m gi¶m lùc kÐo cña
têi trong gian ®o¹n kÐo ban ®Çu.
H×nh1 : S¬ ®å l¾p dùng th¸p cÇu b»ng ph−¬ng ph¸p cÊt vã
1. Têi kÐo ; 2. Têi móp ; 3. Th¸p phô ; 4. Khíp t¹m ;
5. Móp gYm ; 6. Th¸p cÇu ; 7. Têi hYm.
Ph−¬ng ph¸p nµy th−êng dïng ®Ó dùng çc th¸p cÇu nhÑ, b»ng thÐp hoÆc dùng khung
cøng cña th¸p bª t«ng cèt thÐp.
Víi çc th¸p cÇu cao nÆng, b»ng thÐp hoÆc b»ng bª t«ng cèt thÐp th× tèt nhÊt nªn dïng
biÖn ph¸p l¾p tõng ®ît theo vÞ trÝ th¼ng ®øng nhê cÇn cÈu tr−ît. CÇn cÇu tr−ît th−êng lµ mét
cÇn cÈu ch©n cøng ®Æt trªn mét sµn cã thÓ di ®éng ®−îc trong lßng gi÷a hai cét th¸p (h×nh
2)
Lóc ®Çu sµn ®Æt d−íi ch©n th¸p, cÇn cÈu l¾p hai cét th¸p hÕt ®é víi. Sau ®ã dùa vµo th¸p
®Y l¾p dïng hÖ têi móp hoÆc thanh kÐo vµ kÝch ®Ó n©ng sµn vµ cÇn cÈu lªn vÞ trÝ lµm viÖc
míi.
H×nh 2 : S¬ ®å l¾p r¸p th¸p cÇu

b»ng cÇn cÈu ®Æt trªn sµn di ®éng
1. Sµn di ®éng ;
2. HÖ móp n©ng sµn ;
3. CÇn cÈu ;
4. Th¸p cÇu
19.2. L¾p ®Æt d©y çp chñ
D©y çp chñ trong cÇu treo th−êng dïng lo¹i çp xo¾n èc hoÆc bã d©y cã sîi song song.
D©y çp xo¾n èc cã −u ®iÓm lµ thi c«ng ®¬n gi¶n vµ tèn Ýt thêi gian do d©y mÒm vµ dÔ kÐo,
dÔ uèn nh−ng so víi bã d©y cã sîi song song th× kh¶ n¨ng chÞu lùc kÐm h¬n (kho¶ng 10-
12%) vµ m« duyn ®µn håi còng nhá h¬n (kho¶ng 15%). ViÖc thi c«ng d©y çp chñ cña cÇu
treo bao gåm cÊu t¹o d©y çp, l¾p ®Æt d©y lªn ®Ønh th¸p, trong ®ã çc d©y cÇn l¾p ®Æt cã thÓ
lµ çc bã çp xo¾n hoÆc çc sîi thÐp bã song song, ®iÒu chØnh néi lùc trong çc d©y vµ t¹o
cho d©y cã ®é vâng thiÕt kÕ.
V× sè lÇn kÐo d©y çp xo¸ng èc qua ®Ønh th¸p Ýt h¬n so víi kÐo tõng sîi d©y riªng nªn
viÖc l¾p ®Æt çc bã çp xo¾n èc ®¬n gi¶n vµ tèn Ýt thêi gian h¬n so víi viÖc kÐo tõng sîi d©y
®¬n ®Ó ghÐp thµnh bã sîi song song. §Ó gi¶m bít khèi l−îng c«ng viÖc trªn c«ng tr−êng
hiÖn nay nhiÒu n−íc ®ang nghiªn cøu chÕ t¹o çc bã d©y bã sîi song song trong nhµ m¸y,
råi chuyÓn ®Õn c«ng tr−êng d−íi d¹ng çc cuén lín.
Tuy nhiªn chiÒu dµi çc cuén chÕ t¹o trong nhµ m¸y th−êng kh«ng ®¸p øng næi çc cÇu
treo nhÞp lín (trªn 700-800 m). Trong tr−êng hîp nh− vËy viÖc chÕ t¹o bã d©y buéc ph¶i bã
t¹i chç b»ng çc sîi d©y ®¬n.
D©y çp xo¾n èc chÕ t¹o s½n trong x−ëng khi chÞu lùc th−êng g©y biÕn d¹ng d− lín. §Ó
triÖt tiªu çc biÕn d¹ng d− vµ ®Ó ®iÒu chØnh m« ®un ®µn håi tr−íc khi sö dông, d©y çp cÇn
kÕo tr−íc Ýt nhÊt 3 lÇn víi lùc kÐo b»ng 1,5 lÇn néi lùc lín nhÊt trong giai ®o¹n khai th¸c.
Sau 3 lÇn kÐo nh− vËy biÕn d¹ng d− cßn l¹i kh«ng ®¸ng kÓ, do ®ã Ýt ¶nh h−ëng ®Õn h×nh
d¹ng cÇu vµ néi lùc trong dÇm cøng trong giai ®o¹n khai th¸c.
Tr−íc khi l¾p çp lªn ®Ønh th¸p cÇu cÇn ®o trøoc chiÒu dµi d©y. ViÖc ®o chiÒu dµi vµ
®¸nh dÊu d©y çp ®−îc tiÕn hµnh ë tr¹ng th¸i c¨ng víi néi lùc b»ng néi lùc cña d©y khi chÞu
t¶i träng tÜnh. Sau khi ®o cÇn ®¸nh dÊu vÞ trÝ dÇu vµ cuèi d©y, vÞ trÝ cÇn cÊu t¹o neo, vÞ trÝ
d©y trªn ®Ønh th¸p, vÞ trÝ ®Êt ®ai ®Ó liªn kÕt d©y neo ®øng. Trong qu¸ tr×nh ®ã cÇn chó ý ®Õn
sù thay ®æi nhiÖt ®é cña m«i tr−êng lµn gi¶m ®é chÝnh x¸c khi ®o, v× vËy nªn dïng mét d©y
®o mÉu ®Æt liÒn víi d©y chñ. TÊt c¶ çc dÊu trªn d©y ®o mÉu ®−îc chuyÓn sang d©y chñ nh−
vËy biÕn d¹ng do nhiÖt ®é cña d©y mÉu tù ®éng chuyÓn sang d©y chñ. VÞ trÝ ®o vµ ®¸nh dÊu
d©y nªn ®Ó khuÊt n¾ng mÆt trêi.
§Ó l¾p r¸p d©y chñ gåm nhiÒu sîi, mçi sîi lµ mét bã çp nhá hoÆc mét bã nhá gåm mét
sè d©y cã sîi song song th× phÝa d−íi d©y çp chñ cÇn t¹o mét sµn c«ng t¸c réng tõ 2 – 3 m.
Trªn sµn c«ng t¸c nµy cã thÓ kiÓm tra ®é chÝnh x¸c khi l¾p ®Æt d©y, cã thÓ tiÕn hµnh çc
thao t¸c Ðp, nÐn t¹o thµnh bã, liªn kÕt ®ai vµ t¹o líp b¶o vÖ chèng gØ sau khi d©y chñ ®Y l¾p
®Æt xong. Sµn c«ng t¸c ®−îc treo vµo hai d©y çp thi c«ng (9) (xem h×nh 3). §Ó cã thÓ kÐo
d©y däc theo sµn c«ng t¸c ta dïng mét hÖ d©y kÐo. D©y kÐo luån qua çc puli (6) treo trªn
çc khung ®Æt trªn ®Ønh th¸p vµ trªn sµn c«ng t¸c, ®Çu d©y kÐo g¾n vµo têi.
H×nh 3 : S¬ ®å l¾p r¸p d©y chñ gåm nhiÒu bã çp xo¸n èc vµ s¬ ®å thiÕt kÕ kÐo
1. Trôc quay vµ cuén d©y ; 2. Sµn c«ng t¸c ; 3. D©y kÐo ; 4. Móp kÐo ; 5. Neo ;
6. Puli ®ì d©y kÐo ; 7. Trôc l¨n ®ì d©y chñ ; 8. Bã d©y chñ ; 9. D©y çp thi c«ng ;
10. L−íi b¶o hiÓm ; 11. §ai ®Ó t¹o bã d©y chñ ; 12. KÝch ;
13. DÇm ngang ; 14.Thanh neo ; 15. Neo d©y chñ
Cuén d©y çp ®−îc ®Æt lªn mét trôc quay bè trÝ t¹i bê s«ng n¬i cÇn nÐo d©y chñ. §Çu
d©y chñ nèi víi d©y kÐo, khi kÐo d©y chñ tùa trªn çc puli (7) ®Æt trªn sµn c«ng t¸c. Khi ®Y
kÐo sang tíi bê ®èi diÖn ta neo d©y chñ vµo khèi neo, ®Æt d©y vµo bã çp (8). Sau khi l¾p
®Æt xong ta dïng kÝch ®Ó ®iÒu chØnh néi lùc trong d©y (h×nh 3 b).
NÕu l¾p d©y t¹i chç b»ng çc sîi d©y thÐp ®¬n (h×nh 4) th× däc theo sµn c«ng t¸c ta ®Æt
mét d©y kÐo kiÓu cua loa, d©y chuyÓn ®éng nhê mét m¸y ®Æt trªn bê, trªn d©y kÐo g¾n vµo
hai puli kÐo (6), kho¶ng çch gi÷a chóng ®óng b»ng chiÒu dµi gi÷a hai ®Çu neo d©y chñ.
Çc cu«n d©y ®Æt trªn çc trôc quay (1) bè trÝ hai bªn bê s«ng t¹i chç cÇn neo d©y. Sîi thÐp
cÇn neo d©y ®−îc vßng qua puli kÐo (6) neo ®Çu d©y vµo neo. Nh− vËy cø mçi chu tr×nh kÐo
puli ë hai bê ®i ng−îc chiÒu nhau vµ ®Æt ®−îc 4 sîi d©y. Khi sang ®ªn bê ®èi diÖn çc vßng
d©y ®−îc th¸o khái puli kÐo ®Ó l¾p vµo ®i÷a neo (5) sau ®ã l¹i kÐo d©y trong cuén mãc qua
puli kÐo vµ l¹i b¾t ®Çu mèt chu tr×nh míi.
Sau khi l¾p ®Æt xong ta dïng kÝch ®Ó ®iÒu chØnh ®é vâng vµ néi lùc trong d©y (h×nh 4c).
ViÖc l¾p ®Æt d©y chñ t¹i chç lµ c«ng t¸c phøc t¹p vµ tèn nhiÒu thêi gian. §Ó t¨ng nhanh tèc
®é cã thÓ dïng m¸y quay cã tèc ®é di chuyÓn d©y tõ 200-250m/phót hoÆc puli cã nhiÒu
trôc ®ì cã thÓ kÐo ®−îc nhiÒu vßng d©y trong cïng mét lóc.
H×nh 4 : L¾p ®Æt d©y chñ gåm çc sîi d©y ®¬n
1. Trôc quay vµ cuén d©y thÐp ; 2. Pu li ; 3. D©y kÐo ; 4. Thanh neo ; 5. §Üa neo ;
6. Puli kÐo ; 7. D©y çp thi c«ng ®Ó treo sµn c«ng t¸c ; 8. Trôc quay ®ì d©y kÐo ;
9. D©y chñ ; 10. KÝch ®Ó Ðp d©y ; 11. KÝch ®Ó ®iÒu chØnh néi lùc vµ ®é vâng cña d©y.
§Ó t¨ng nhanh tèc ®é thi c«ng th× cã thÓ kh«ng kÐo tõng sîi mµ kÐo tõng bã gåm nhiÒu
sîi song song chÕ t¹o tr−íc trong nhµ m¸y. VÝ dô khi x©y dùng cÇu treo qua vÞnh
Narragansetl gÇn New York, d©y chñ cã sîi song song ®−êng Ýnh 5 mm kh«ng l¾p ®Æt tõng
sîi mµ l¾p tõng bã chÕ t¹o t¹i nhµ m¸y råi chuyÓn ®Õn c«ng tr−êng d−íi d¹ng çc cuén lín.
D©y chñ gåm 152 bã nhá, mçi bã gåm 61 sîi ®¬n ®−êng kÝnh 5 mm ®Æt song song.
Sau khi l¾p ®Æt xong ta dïng kÝch 2000-3000 KN Ðp l¹i t¹o bã cã d¹ng trßn hoÆc h×nh
nhiÒu c¹nh. VÞ trÝ cÇn kÝch Ðo çch nhau 1 m. Tr−íc khi th¸o kÝch cÇn cã ®ai Ðp chÆt b»ng
bu l«ng. Cuèi cïng bã d©y ®−îc quÊn khÝt bªn ngoµi b»ng d©y thÐo m¹, sau ®ã bªn ngoµi
t¹o líp chèng gØ b»ng çch s¬n chèng gØ Ýt nhÊt lµ hai líp.
Çc sîi d©y v¾t qua ®Ønh th¸p còng ®Æt trong mèt khu«n cã h×nh d¹ng gièng bã d©y.
Tr−íc khi liªn kÕt cíi th¸p, bã çp ë hai bªn th¸p ®−îc Ðp chÆt b»ng ®ai vµ kÝch ®Ó ®¶m v¶o
®óng h×nh d¹ng bã. Sau khi ®Ëy n¾p trªn ®Ønh th¸p míi th¸o ®ai ra (h×nh 5).
H×nh 5 : S¬ ®å Ðp t¹o bã d©y

a) Ðp tr−íc bã d©y ; b) S¬ ®å Ðp çp ; c) §Ëy n¾p trªn ; d) S¬ ®å ®Æt d©y
1. Th¸p ; 2. §ai Ðp ; 3. Khung ®Ønh th¸p ; 4. N¾p ®Ønh th¸p
Tr−íc khi cuèn d©y tr¸ng kÏm, cÇn l¾p çc ®ai ®Ó liªn kÕt d©y ®eo ®øng. Khi lµm viÖc
d©y ®eo ®øng sÏ t¹o lùc tr−ît theo d©y chñ v× vËy ®ai cÇn ®−îc Ðp b»ng bu l«ng c−êng ®é
cao. Lùc kÐo trong çc bu l«ng ph¶i tÝnh tíi mÊt m¸t do khi lµm viÖc d©y chñ bÞ tãp l¹i. Lùc
mÊt m¸t trong bul«ng Ðp ®ai cã thÓ lÊy kho¶ng 40 –50% lùc kÐo ban ®Çu. §Ó ®¶m b¶o d©u
chñ kh«ng bÞ h− háng côc bé do nÐn Ðp vµ do uèn côc bé ë mÆt trong cña ®ai nªn lãt mét
b¶n kÏm hoÆc nh«m. Tr×nh tù l¾p ®ai cã thÓ tham kh¶o trªn h×nh 6.
H×nh 6 : Tr×nh tù liªn kÕt ®ai víi d©y chñ

I – III – Çc b−íc liªn kÕt ; 1. VÞ trÝ cÇn nÐn Ðp ; 2. §ai t¹m ;
3. §ai chÝnh ; 4. Mãc treo thanh thÐp ; 5. Thanh ®øng
Trong qu¸ tr×nh l¾p ®Æt d©y nªn l¾p çc ®ai t¹m ®Ó ®¶m b¶o ®óng kÝch th−íc tiÕt diÖn
ngang cña d©y. Sau ®ã ta ®Æt çc ®ai Ðp, Ðp chÆt d©y ë hai bªn, lóc ®ã cã thÓ thay ®æi ®ai
t¹m b»ng ®ai chÝnh.
19.3. L¾p r¸p dÇm chñ

Ph−¬ng ph¸p l¾p r¸p dÇm cña cÇu treo cã lùc ®Èy ngang ®−îc thùc hiÖn sau khi ®Y l¾p
xong d©y lµ ®¬n gi¶n nhÊt. Çc ®o¹n dÇm lÇn l−ît ®−îc treo lªn d©y. §Ó gi¶m biÕn d¹ng
c¶u d©y chñ dÇm th−êng ®−îc l¾p r¸p theo tõng ®ît ®Ó dÇn dÇn truyÒn t¶i träng tÜnh lªn
d©y. Ch¼ng h¹n ®ît ®Çu l¾p dÇm cøng, ®ît hai l¾p hÖ dÇm mÆt cÇu, ®ît ba l¾p mÆt cÇu.
Trong qu¸ tr×nh l¾p r¸p dÇm cøng th−êng ®−îc nèi t¹m theo s¬ ®å khíp ®Ó truyÒn toµn
bé tÜnh t¶i cho d©y chÞu. Çc mèi nèi cña dÇm chñ chØ ®−îc nèi cøng khi ®Y l¾p xong dÇm
vµ ®iÒu chØnh chÝnh x¸c s¬ ®å h×nh häc b»ng çch thay ®æi chiÒu dµi çc d©y ®eo ®øng vµ
chÊt t¶i lªn dÇm. NÕu dïng b¶n mÆt cÇu b»ng bª t«ng cèt thÐp th× dÇm cÇn ®−îc liªn kÕt
cøng tr−íc khi ®æ bª t«ng ®Ó tr¸nh vÕt nøt trong b¶n, nh− vËy sau khi ®æ ph¶i dïng biÖn
ph¸p ®iÒu chØnh néi lùc b»ng çch thay ®æi chiÒu dµi d©y neo ®øng nh− hÖ móp çp hoÆc
kÝch ®Ó truyÒn toµn bé t¶i träng tÜnh lªn d©y chñ.
DÇm cøng ®−îc l¾p ®èi xøng tõ phÝa th¸p cÇu ta gi÷a nhÞp vµ vµo hè neo, hoÆc tõ gi÷a
nhÞp vµ tõ hè neo ®Õn th¸p cÇu. Çch thø hai th−êng ®−îc dïng nhiÒu h¬n v× cã −u ®iÓm lµ
biÕn d¹ng cña d©y khi ®Æt khèi dÇm cuèi cïng ë gÇn th¸p cÇu sÏ nhá h¬n, ®ång thêi viÖc
nèi dÇm cøng trªn trô còng ®¬n gi¶n h¬n khi bèi ë gi÷a nhÞp.
H×nh 7 : S¬ ®å l¾p r¸p dÇm cøng

1. Têi n©ng vµ têi kÐo ; 2. Puli chuyÓn h−íng ; 3. D©y çp n©ng khèi dÇm ;
4. D©y çp kÐo ; 5. Xe n©ng dÇm ; 6. CÇn cÈu ch©n cøng ; 7. Khèi dÇm
§Ó l¾p r¾p çc khèi dÇm cøng th−êng dïng mét xe di chuyÓn trªn d©y çp nh− cÇn cÈu
çp (h×nh 7). Do d©y chñ cã ®ñ kh¶ n¨ng chÞu lùc nªn th−êng l¾p r¸p çc khèi løon, nh−
vËy ph¶i l¾p vµo xe di chuyÓn mét hÖ têi móp cã søc n©ng lín, cßn çc khèi dÇm ®−îc vËn
chuyÓn tíi vÞ trÝ b»ng phao, xµ lan. Dïng biÖn ph¸p nµy cã thÓ l¾p r¸p ®−îc çc khèi dÇm
cã träng l−îng tíi 2000-3000 kN, nh− vËy míi gi¶m ®−îc thêi gian thi c«ng mét çch ®¸ng
kÓ.
Còng cã thÓ l¾p dÇm theo ph−¬ng ph¸p l¾p hÉng tõ trô ra gi÷a s«ng b»ng cÇn cÈu ch©n
cøng hoÆc cÇn cÈu xÝch, cÇn cÈu b¸nh lèp.
Trong qu¸ tr×nh l¾p nÕu mèi nèi cña dÇm ®−îc liªn kÕt cøng ngay th× khi l¾p cÇn chÊt
t¶i ®Ó ®¶m b¶o h×nh d¹ng thiÕt kÕ cña d©y vµ t¹o kh¶ n¨ng dÔ dµng hîp long mèi nèi cuèi
cïng.
DÇm cøng cña hÖ cÇu treo kh«ng cã lùc ngang ®−îc l¾p tr−íc khi cã d©y, nªn còng ®−îc
l¾p b»ng çc biÖn ph¸p t−¬ng tù nh− ®èi víi hÖ dÇm, ch¼ng h¹n nh− l¾p hÉng, nöa hÉng
hoÆc lao kÐo däc…. Ph−¬ng ph¸p th−êng dïng nhÊt khi l¾p hÖ ba nhÞp lµ l¾p nöa hÉng ë
nhÞp biªn vµ l¾p hÉng ë nhÞp gi÷a. §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña viÖc l¾p dÇm cøng hÖ cÇu treo lµ
kh¶ n¨ng chÞu lùc cña dÇm rÊt nhá, v× vËy khi l¾p r¸p hoÆc kÐo däc nhÞp biªn th−êng ph¶i
bè trÝ trô t¹m. Khi l¾p nhÞp gi÷a th× cã thÓ dïng çc d©y v¨ng phô lµm biÖn ph¸p t¨ng
c−êng dÇm nªn cã thÓ l¾p hÉng kh«ng cÇn trô t¹m. Ph−¬ng ph¸p nµy chØ thuËn tiÖn khi ®Y
dùng xong th¸p cÇu.
Çc d©y v¨ng t¹m cßn dïng ®Ó ®iÒu chØnh néi lùc trong hÖ tr−íc khi nèi víi d©y çp chñ.
Qu¸ tr×nh l¾p dÇm cøng cña cÇu treo kh«ng cã lùc ngang thÓ hiÖn trªn h×nh 8.
H×nh 8 : Tr×nh tù l¾p dÇm cøng cña cÇu treo kh«ng cã lùc ngang
1. D©y v¨ng t¹m ; 2. Khèi dÇm ; 3. CÇn cÈu ; 4. D©y chñ.
B−íc mét lµ l¾p nöa hÉng nhÞp biªn trªn çc trô t¹m b»ng cÇn cÈu ch©n cøng di chuyÓn
trªn kÕt cÊu nhÞp. §Ó gi¶m m« men uèn trong dÇm cøng t¹i m¾t c¾t trªn trô t¹m, ®o¹n dÇm
cuèi cïng cña nhÞp biªn ®−îc l¾p b»ng cÇn cÈu næi. Sau khi dùng xong th¸p cÇu ta chuyÓn
sang l¾p hÉng nhÞp chÝnh. ViÖc l¾p hÉng còng thùc hiÖn b»ng cÇn cÈu ch©n cøng. §é hÉng
cña dÇm ph¸t triÓn cho ®Õn khi m« men uèn trong dÇm ®¹t trÞ sè giíi h¹n, lóc ®ã ta l¾p mét
d©y v¨ng hç trî. Tr−íc khi l¾p d©y v¨ng cÇn cÈu ch©n cøng ®−îc lïi vÒ ®øng trªn trô ®Ó
gi¶m ®é vâng cña dÇm vµ gi¶m chiÒu cao cÇn ®iÒu chØnh b»ng çch kÐo d©y v¨ng. D©y
®−îc kÐo ®Ó dÇm vång ng−îc, ®ñ ®Ó kh¾c phôc ®é vâng cña chu tr×nh l¾p sau, tiÕp theo dÇm
chñ l¹i ®−îc l¾p hÉng cho ®Õn khi cÇn ph¶i l¾p mét d©y v¨ng míi. §Ó gi¶m m« men uèn
trong dÇm cøng th× khóc dÇm cuèi cïng tr−íc khi l¾p d©y v¨ng cã thÓ l¾p b»ng cÇn cÈu næi.
H×nh 9: ThiÕt bÞ ®Ó co d©y chñ vµo
dÇm cøng
1. KÝch dÇu ; 2. §Çu neo d©y ®eo
®øng ; 3. Thanh keo.
Khi l¾p ®Æt xong dÇm chñ ta l¾p d©y chñ vµ d©y ®eo ®øng, nh−ng do d©y chñ ch−a chÞu
lùc, ®é vâng cßn nhá nªn çc d©y ®eo ®øng th−êng vÞ qu¸ ng¾n kh«ng ®ñ chiÒu dµi ®Ó l¾p.
V× vËy ®Ó l¾p ®−îc çc thanh ®øng th× ph¶i t¹o cho dÇm cã ®é vâng ng−îc b»ng çch kÐo
çc d©y v¨ng, hoÆc dïng hÖ têi móp, kÝch ®Ó kÐo dÇm vµ d©y l¹i gÇn nhau (h×nh 9).
Sau khi l¾p xong toµn cÇu míi dÇn dÇn níi çc d©y v¨ng ®Ó truyÒn lùc lªn dÇm cøng vµ
d©y chñ.
PhÇn 20
§Æc ®iÓm thi c«ng

cÇu treo d©y v¨ng
CÇu treo d©y v¨ng lµ mét lo¹i cÇu liªn hîp gi÷a dÇm cøng chÞu nÐn uèn vµ d©y chÞu kÐo.
Cac d©y v¨ng xuÊt ph¸t tõ ®Ønh th¸p cÇu to¶ ra neo vµo mét sè ®iÓm trªn dÇm cøng t¹o
thµnh çc gèi tùa ®µn håi. D©y v¨ng truyÒn lùc nÐn vµo dÇm chñ, t¹o thµnh hÖ kh«ng cã lùc
®Èy ngang. HÖ cÇu cã dÇm cøng chÞu lùc ®Èy ngang tr¸nh ®−îc viÖc x©y dùng çc mè neo
tèn kÐm vµ phøc t¹p, tuy nhiªn l¹i ph¸ vì −u ®iÓm c¬ b¶n cña cÇu treo vÒ tr×nh tù thi c«ng.
Trong cÇu treo d¹ng parabol, do dÇm kh«ng chÞu nÐn nªn d©y ço chñ ®−îc thi c«ng tr−íc,
sau ®ã dùa vµo d©y chñ míi l¾p ®Æt dÇm cøng vµ hÖ mÆt cÇu. C«ng nghÖ thi c«ng nh− vËy
kh«ng ®ßi hái hÖ giµn gi¸o, trô t¹m. Ng−îc l¹i trong cÇu treo d©y v¨ng do çc d©y ph¶i
®−îc neo vµo dÇm cøng nªn dÇm ph¶i ®−îc l¾p ®Æt tr−íc, sau ®ã míi l¾p ®−îc d©y.
20.1. §Æc ®iÓm l¾p dÇm cøng
DÇm cøng tong cÇu treo d©y v¨ng th−êng cã ®é cøng rÊt nhá so víi chiÒu dµi nhÞp, víi
chiÒu cao n»m trong kho¶ng (1/100 – 1/200) nhÞp, do ®ã dÇm kh«ng thÓ chÞu ®−îc t¶i träng
b¶n th©n mµ kh«ng cÇn trô t¹m hoÆc çc thiÕt bÞ chèng ®ì.
Víi çc ®Æc ®iÓm nh− vËy nªn khi thiÕt kÕ c«ng nghÖ thi c«ng cÇu treo d©y v¨ng cÇn l−u
ý ph©n kú t¶i träng t¸c dông lªn hÖ. Trong giai ®o¹n l¾p r¸p dÇm, chØ nªn l¾p çc bé phËn
c¬ b¶n nhÊt, víi träng l−îng nhá nhÊt ; vÝ dô chñ l¾p dÇm chñ ®Ó neo d©y v¨ng, cßn hÖ mÆt
cÇu ®−îc l¾p ®Æt sau khi ®U l¾p r¸p çc d©y v¨ng.
20.1.1. L¾p ®Æt dÇm chñ trªn trô t¹m

NÕu dÇm chñ lµm b»ng thÐp th× ph−¬ng ph¸p ®¬n gi¶n nhÊt lµ lao kÐo däc dÇm chñ trªn
çc trô t¹m (h×nh 20-1). Qu¸ tr×nh lao kÐo däc dÇm chñ trªn trô t¹m ®−îc thùc hiÖn gièng
nh− lao kÐo däc cÇu dÇm thÐp th«ng th−êng. §Ó l¾p r¸p d©y v¨ng ®−îc thuËn lîi, th−êng
dùa vµo th¸p cÇu vµ dÇm chñ l¾p mét giµn gi¸o nhÑ däc theo çc tuyÕn d©y.
H×nh 20.1 : S¬ ®å thi c«ng cÇu d©y v¨ng trªn çc trô t¹m
1. Trô tam ; 2. DÇm cøng ; 3. D©y v¨ng ; 4. Th¸p cÇu ; 5. Giµn gi¸o nhÑ ®Ó l¾p d©y
NÕu dÇm chñ b»ng bª t«ng cèt thÐp th× sau khi x©y dùng çc trô t¹m, l¾p mét giµn gi¸o
di ®éng cã dùng mèt dÇm liªn tôc v−ît qua çc trô t¹m. Trªn giµn gi¸o ta tiÕn hµnh ®æ bª
t«ng toµn khèi dÇm chñ hoÆc l¾p r¸p çc khèi dÇm. C«ng t¸c l¾p r¸p hoÆc ®æ bª t«ng ®−îc
thùc hiÖn trong khoang dÇm. Sau khi l¾p ®Æt hoÆc ®æ bª t«ng cho mçi khoang dÇm cÇn tiÕn
hµnh l¾p ngay d©y v¨ng khoang ®ã trªn nguyªn t¾c l¾p d©y v¨ng nhanh nhÊt cã thÓ.
Trong qu¸ tr×nh l¾p hoÆc ®æ bª t«ng dÇm, th−êng bè trÝ çc khíp t¹m t¹i vÞ trÝ bªn c¹nh
nót d©y. Khíp t¹m tÞa çc ®èt dÇm t¹o cho hÖ lu«n tÜnh ®Þnh trong qu¸ tr×nh l¾p r¸p. Sau
nµy khi l¾p xong dÇm cøng, c«ng t¸c ®iÒu chØnh ®é vâng theo cao ®é thiÕt kÕ b»ng çch
thay ®æi chiÒu dµi çc d©y còng kh«ng lµm thay ®æi néi lùc trong hÖ dÇm vµ d©y (h×nh
20.2)
H×nh 20.2 : Thi c«ng dÇm trªn hÖ giµn gi¸o

1. Giµn gi¸o di ®éng ; 2. Khíp t¹m ; 3. Trô t¹m ;
4. DÇm chñ cÇn l¾p ®Æt hoÆc ®æ bª t«ng
Sau khi l¾p xong d©y v¨ng ta h¹ cao ®é giµn gi¸o, kÐo däc sang vÞ trÝ míi, chuÈn bÞ cho
viÖc l¾p ®Æt hoÆc ®æ bª t«ng khoang tiÕp theo.
ViÖc ®iÒu chØnh néi lùc, theo yªu cÇu thiÕt kÕ, sÏ ®−îc thùc hiÖn sau khi liªn tôc ho¸ çc
khíp t¹m. Mèi nèi do liªn tôc ho¸ çc khíp t¹m sÏ chØ chÞu m« men vµ lùc däc do ho¹t t¶i
vµ ®iÒu chØnh. Khíp t¹m chÞu toµn bé lùc nÐn, lùc c¾t do tÜnh t¶i cßn m« men t¹i khíp lu«n
b»ng kh«ng. Trong çc hÖ 3 vµ nhiÒu nhÞp, viÖc l¾p ®Æt hoÆc ®æ bª t«ng dÇm chñ trªn giµn
gi¸o di ®éng cÇn ®−îc tiÕn hµnh ®èi xøng qua th¸p cÇu, ®Ó tr¸nh th¸p, trô vµ mãng chÞu lùc
qu¸ t¶i do lÖch t©m.
Ph−¬ng ph¸p l¾p dÇm chñ trªn trô t¹m rÊt khã thùc hiÖn trong çc cÇu treo nhÞp lín, trªn
çc s«ng cã th«ng thuyÒn hoÆc x©y dùng çc trô t¹m rÊt khã kh¨n.
Khi kh«ng thÓ x©y dùng trô t¹m v× lý do th«ng thuyÒn, hoÆc ®iÖu kiÖn kinh tÕ kü thuËt
kh«ng cho phÐp th× cã thÓ l¾p dÇm trªn hÖ giµn gi¸o di ®éng ®Æt trªn hÖ phao næi. Khi ®ã
cÇn cãçc biÖn ph¸p cè ®Þnh hÖ phao. Mét trong çc biÖn ph¸p ®ã lµ t¹o cho phao çc ch©n
chèng phô xuèng ®¸y s«ng (h×nh 20.3)
20.1.2. Thi c«ng dÇm chñ b»ng d©y thiªn tuyÕn

Ph−¬ng ph¸p lao däc dÇm chñ trªn trô t¹m chØ ¸p dông cho çc cÇu nhá vµ viÖc thi c«ng
trô t¹m kh«ng khã kh¨n, tèn kÐm.
§èi víi çc s«ng s©u, ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt thuû v¨n kh«ng cho phÐp lµm trô t¹m, hoÆc gi¸
thµnh qu¸ ®¾t, thêi gian thi c«ng kÐo dµi th× cã thÓ l¾p dÇm chñ trªn mét d©y thiªn tuyÕn.
Ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc ¸p dông ®Ó thi c«ng cÇu §raKr«ng ë Qu¶ng TrÞ n¨m 1975. CÇu
cã nhÞp chÝnh dµi 130 m, hai nhÞp biªn, mçi nhÞp dµi 25 m. MÆt c¾t ngang gßm 4 dÇm I910
chia thµnh hai côm, mçi côm 2 dÇm ®Æt çch nhau 8 m. S¬ ®å thÓ hiÖn trªn h×nh 20.3
H×nh 20.3 : S¬ ®å lao dÇm trªn d©y thiªn tuyÕn
Tr×nh tù c«ng t¸c lao l¾p dÇm ®−îc tãm t¾t nh− sau :
- L¾p çc dÇm biªn trªn giµn gi¸o cè ®Þnh
- L¾p liªn tôc 3 khoang dÇm bªn bê B¾c.
- L¾p liªn tôc 4 khoang dÇm bª bê Nam.
- L¾p mét d©y thiªn tuyÕn v¾t qua ®Ønh th¸p cÇu, gåm hai tuyÕn, mçi tuyÕn 3 d©y çp
®−êng kÝnh 46,5mm lµm ®−êng tr−ît qua s«ng.
§Æc ®iÓm cña ®−êng tr−ît trªn d©y lµ kh«ng n»m trªn mÆt ph¼ng ngang, ®ång thêi h×nh
d¹ng d©y l¹i lu«n thay ®æi trong qu¸ tr×nh lao dÇm, nªn t¹i mçi nót cña khoang dÇm ph¶i bè
trÝ mét hÖ n©ng gåm têi vµ móp ®Ó cã thÓ ®iÒu chØnh cao ®é dÇm lu«n lu«n ë vÞ trÝ t−¬ng
®èi ngang b»ng trong qu¸ tr×nh lao. Nh− v©y lao däc trªn d©y lµ mét qu¸ tr×nh võa lao võa
däc vµ n©ng dÇm. §U sö dông têi ®iÖn 50 KN ®Ó n©ng dÇm, viÖc kÐo däc ®−îc thùc hiÖn
b»ng hai têi 3 KN. S¬ ®å lao 3 khoang dÇm bê B¾c tr×nh bµy trªn h×nh (20.4)
XuÊt ph¸t tõ ®iÒu kiÖn bÒn cña dÇm khi lao, hÖ têi n©ng ph¶i ®¶m b¶o ®é chªnh cao gi÷a
hai nót giµn nhá h¬n 10 cm, tõ ®ã tÝnh ra mçi b−íc lao däc kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 1m vµ qu¸
tr×nh kÐo tuÇn tù kÐo däc 1m l¹i n©ng chØnh cao ®é lªn 20 cm.
Sau khi kÐo xong 3 khoang dÇm bê phÝa B¾c, tiÕn hµnh h¹ dÇm xuèng gèi, chØnh cao ®é
çc nót b»ng nhau, sau ®è çc thiÕt bÞ ®−îc th¸o dì chuyÓn sang kÐo 4 khoang bê Nam vµ
tr×nh tù ®−îc lÆp l¹i.
H×nh 20.4 : S¬ ®å tao dÇm tõ bê B¾c
a. S¬ ®å lao ; b. CÊu t¹o bµn l¨n ; S¬ ®å rßng räc
Khi lao ®ñ 7 khoang, tiÕn hµnh ®iÒu chØnh cao ®é mÆt cÇu, hîp long çc mèi nèi dÇm
chñ.
ë giai ®o¹n nµy cÇu cã d¹ng nh− mét cÇu treo tam. Cuèi cïng dùa vµo dÇm cøng vµ th¸p
tiÕn hµnh l¾p ®Æt çc d©y v¨ng.
Sau khi l¾p xong çc d©y v¨ng, viÖc ®iÒu chØnh néi lùc ®−îc tiÕn hµnh b»ng çch c¨ng
d©y t¹o ®é vång ng−îc ®ñ ®Ó kh¾c phôc ®é vâng do träng l−îng l¾p b¶n mÆt cÇu, do biÕn
d¹ng d− cña d©y çp mÒm vµ mét nöa biÕn d¹ng do ho¹t t¶i. Sau khi ®iÒu chØnh néi lùc míi
l¾p b¶n mÆt cÇu bª t«ng cèt thÐp.
Nh−îc ®iÓm c¬ b¶n cña s¬ ®å lao däc trªn d©y thiªn tuyÕn lµ ph¶i liªn tôc ®iÒu chØnh cao
®é b»ng çch bè trÝ mçi nót giµn hai têi ®Ó n©ng h¹ hÖ mÆt cÇu, do ®ã ph¶i tËp trung t−¬ng
®èi nhiÒu thiÕt bÞ, ®Æc biÖt ®èi víi çc cÇu khoang nhá d©y dµy. H¬n n÷a ph−¬ng ph¸p nµy
chØ cã lîi khi lao dÇm chñ ë gi÷a nhÞp, cßn ë çc nhÞp biªn cÇn dïng biÖn ph¸p lao trªn trô
t¹m (h×nh 20.5)
Khi lao dÇm bª t«ng cèt thÐp trªn d©y thiªn tuyÕn th× nhÊt thiÕt ph¶i bè trÝ çc khíp t¹m
thi c«ng ®Ó tr¸nh dÇm chÞu m« men ®æi dÊu trong qu¸ tr×nh lao
H×nh 20.5 : L¾p dÇm cøng vµ d©y v¨ng nhê d©y thiªn tuyÕn
20.1.3. Ph−¬ng ph¸p l¾p tõng khoang dÇm nhê d©y thiªn tuyÕn
§Ó gi¶m bít thiÕt bÞ n©ng h¹ trong qu¸ tr×nh l¾p dÇm th× cã thÓ dùa vµo d©y thiªn tuyÕn
l¾p hÉng tõng khoang dÇm, khi ®ã çc khèi dÇm ®−îc chë trªn xµ lan ra vÞ trÝ cÇu. Çc
khoang dÇm ®−îc d−a lªn vÞ trÝ b»ng hai ph−¬ng ph¸p.
H×nh 20.6 : L¾p dÇm b»ng hÖ phao thuyÒn vµ d©y thiªn tuyÕn
- Dùa vµo d©y thiªn tuyÕn dïng hÖ têi n©ng c¶ khoang dÇm lªn vÞ trÝ (h×nh 20.6) vµ l¾p
d©y v¨ng, sau khi l¾p xong d©y v¨ng ®iÒu chØnh cao ®é nót, gi¶i phãng hÖ n©ng ®Ó
chuÈn bÞ l¾p çc khoang sau (h×nh 20.6).
- Tr−êng hîp cao ®é mÆt cÇu so víi møc n−íc thi c«ng kh«ng lín l¾m, cã thÓ kh«ng
dïng hÖ d©y thiªn tuyÕn mµ thay b»ng hÖ phao, xµ lan vµ cÇn cÈu næi. Cèu næi cã thÓ
nhÊc c¶ khoang dÇm hoÆc chØ nhÊc mét ®Çu khoang, ®Çu cßn l¹i ®−îc kÐo lªn tíi cao
®é b»ng cÈu ch©n cøng ®øng trªn khoang ®U l¾p (h×nh 20.7)
Ph−¬ng ph¸p lao, l¾p cã dïng d©y thiªn tuyÕn hoÆc chë næi thÝch hîp ®Ó thi c«ng çc
cÇu cã khoang lín hoÆc võa (d>20m). Víi çc ph−¬ng ph¸p trªn ®Ó gi¶m nhÑ träng l−îng
çc khèi cÈu l¾p, th−êng chØ l¾p tr−íc çc dÇm chñ vµ hÖ dÇm ngang, cßn hÖ mÆt cÇu sÏ
®−îc l¾p ®Æt sau khi çc d©y v¨ng vµ ®iÒu chØnh néi lùc.
H×nh 20.7 : L¾p dÇm cøng b»ng trô næi
1. Trô næi ; 2. Ch©n chèng ; 3. Khíp t¹m ; 4. D©y v¨ng ; 5. DÇm cøng
20.1.4. C«ng nghÖ thi c«ng hÉng dÇm cøng cÇu treo d©y v¨ng
Víi çc cÇu d©y v¨ng cã khoang nhá (d−íi 10-15m) th× ph−¬ng ph¸p l¾p hÉng tá ra cã
nhiÒu −u ®iÓm ; ®Æc biÖt khi thi c«ng çc nhÞp lín cÇu cao. Ph−¬ng ph¸p hÉng cã thÓ lµ l¾p
hÉng çc khèi dÇm thÐp, bª t«ng cèt thÐp ®U chÕ t¹o s½n hoÆc ®óc hÉng trªn giµn gi¸o treo
çc ®èt dÇm bª t«ng cèt thÐp.
20.1.4.1. Ph−¬ng ph¸p l¾p hÉng
Ph−¬ng ph¸p l¾p hÉng dÇm chñ cÇu d©y v¨ng cã thÓ ®−îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau :
- X©y dùng mè trô vµ th¸p cÇu
- X©y dùng çc trô t¹m, giµn gi¸o, hoÆc më réng trô ®Ó l¾p çc khoang ®Çu tiªn.
- Dïng phao, xµ lan ®Ó chuyªn chë vµ dïng cÈu næi l¾p ®Æt çc khoang ®Çu tiªn trªn
giµn gi¸o më réng.
- L¾p d©y v»ng vµ çc khoang ®Çu tiªn.
- L¾p cÇn cÈu ch©n cøng trªn ®o¹n dÇm ®U l¾p.
- TiÕp tôc l¾p hÉng çc khoang dÇm theo h−íng ®èi xøng tõ trô ra gi÷a nhÞp.
- L¾p d©y v¨ng cho çc khoang ngay khi l¾p xong dÇm cøng.
Trong tr−êng hîp gÆp çc khoang dµi, träng l−îng lín, dÇm hÉng kh«ng ®ñ chÞu lùc, ®Æc
biÖt khi cÈu ®øng trªn ®o¹n hÉng ®Ó l¾p çc ®èt cuèi dÇm th× cÇn l¾p thªm çc d©y v¨ng
phô (h×nh 20.8). Dïng d©y v¨ng phô trong thi c«ng cho phÐp l¾p çc khoang dµi mµ kh«ng
cÇn t¨ng tÇm víi cña cÈu l¾p hÉng. Tuy nhiªn viÖc l¾p ®Æt çc ®èt ng¾n cã bè trÝ çc d©y
v¨ng phô sÏ lµm t¨ng khèi l−îng c«ng viÖc trªn hiÖn tr−êng vµ cã thÓ kÐo dµi tiÕn ®é thi
c«ng.
H×nh 20.8 : Ph−¬ng ph¸p l¾p hÉng cÇu d©y v¨ng
20.1.4.2. Ph−¬ng ph¸p ®óc hÉng dÇm cøng b»ng BTCT cña cÇu treo d©u v¨ng
HiÖn nay víi çc cÇu treo d©y v¨ng cã dÇm cøng b»ng bª t«ng cèt thÐp th× c«ng nghÖ thi
c«ng ®óc hÉng çc ®èt dÇm ®ang ®−îc ¸p dông réng rUi. C«ng nghÖ ®óc hÉng dÇm cøng
cÇu treo d©y v¨ng ®−îc thùc hiÖn trªn giµn gi¸o treo di ®éng gièng nh− c«ng nghÖ ®óc hÉng
cÇu bª t«ng cèt thÐp øng suÊt tr−íc, tuy nhiªn trong cÇu treo d©y v¨ng cã çc ®Æc ®iÓm
sau :
- ChiÒu dµi çc ®èt dÇm th−êng kh«ng ®−îc chän tuú ý mµ lÊy b»ng chiÒu dµi khoang
nªn çc ®èt dÇm th−êng dµi h¬n : CÇu bª t«ng cèt thÐp øng suÊt tr−íc d = 4-6m ;
cÇu treo d©y v¨ng d = 9-10m. Do chiÒu dµi mçi ®èt ®æ bª t«ng lín h¬n, nªn hÖ giµn
gi¸o treo di ®éng cã kÝch th−íc vµ khèi l−îng lín h¬n.
- Sau mçi lÇn ®æ bª t«ng cÇn l¾p ngay çc d©y v¨ng cho mçi khoang tr−íc khi di
chuyÓn giµn gi¸o treo sang vÞ trÝ cña ®èt ®æ bª t«ng míi (h×nh 20.9)
H×nh 20.9 : §óc hÉng dÇm chñ cÇu treo d©y v¨ng
- Tr−íc khi ®æ bª t«ng çc ®èt cÇn tÝnh to¸n néi lùc vµ biÕn d¹ng ®Ó hÖ cã thÓ tiÕn
hµnh s¬ bé ®iÒu chØnh cao ®é nót khi l¾p ®Æt d©y, trªn c¬ së dù phßng néi lùc vµ biÕn
d¹ng g©y ra trong qu¸ tr×nh l¾p hÉng.
- Còng cã thÓ dïng çc d©y v¨ng phô ®Ó gi¶m chiÒu dµi çc ®èt ®æ bª t«ng khi gÆp
çc khoang lín mµ kh«ng cÇn t¨ng chiÒu dµi giµn gi¸o vµ cÇn cÈu l¾p hÉng.
- ViÖc ®óc hÉng ®−îc tiÕn hµnh trªn nguyªn t¾c ®èi xøng qua th¸p cÇu ®Ó tr¸nh th¸p,
trô vµ mãng chÞu lÖch t©m qu¸ lín
- §èi víi çc nhÞp lín, trong qu¸ tr×nh thi c«ng hÉng cÇn cã biÖn ph¸p ®¶m b¶o æn
®Þnh ngang chèng lùc giã b»ng çch neo dÇm theo chiÒu ngang vµo çc trô neo bè trÝ
trªn s«ng ë phÝa th−îng l−u (h×nh 20.10)
- Sau khi ®U hîp long çc ®o¹n dÇm cuèi cïng, vµ khi bª t«ng kh« cøng míi c¨n cø
vµo biÓu ®å néi lùc, biÕn d¹ng thùc t¹i ®Ó ®iÒu chØnh néi lùc lÇn cuèi cïng ®¶m b¶o
biÓu ®å néi lùc hoÆc ®é vâng tèi −u cña hÖ tr−íc khi ®−a c«ng tr×nh vµo khai th¸c.
H×nh 20.10 : Çc biÖn ph¸p ®¶m b¶o æn ®Þnh ngang

khi thi c«ng hÉng cÇu treo d©y v¨ng.
20.2. §Æc ®iÓm l¾p ®Æt çc d©y v¨ng
ViÖc chÕ t¹o çc d©y v¨ng d−íi d¹ng çc bã d©y th−êng ®−îc chÕ t¹o s½n trong nhµ m¸y,
®−îc vËn chuyÓn ®Õn c«ng tr−êng d−íi d¹ng çc cuén ®−êng kÝnh lín.
ViÖc l¾p r¸p çc d©y v¨ng th−êng ®−îc tiÕn hµnh trªn mét hÖ giµn gi¸o treo ®Æc biÖt
b»ng d©y çp, neo vµo th¸p cÇu vµ dÇm chñ d¹ng mét thang d©y (h×nh 20.11) däc theo
tuyÕn çc d©y v¨ng, mçi d©y l¾p mét giµn gi¸o. Dùa vµo giµn gi¸o dïng hÖ têi vµ çc móp
kÐo d©y v¨ng ®Ó l¾p mét ®Çu neo vµo æ neo, neo thø hai ®−îc l¾p vµo æ nhê mét bé kÝch ®Æc
biÖt cã kh¶ n¨ng c¨ng kÐo d©y v¨ng, cïng mét hÖ èc hUm, hoÆc çc b¶n thÐp chªm chÌn
trong qu¸ tr×nh l¾p ®Æt còng nh− ®iÒu chØnh lùc c¨ng trong d©y.
H×nh 20.11 : L¾p d©y v¨ng trªn giµn gi¸o b»ng d©y çp
Tr−êng hîp l¾p çc d©y v¨ng lín vµ dµi, ®Ó gi¶m ®é vâng vµ ®é lín cña d©y çp giµn
gi¸o, cã thÓ bè trÝ thªm çc trô ®ì d©y däc theo tuyÕn cña giµn gi¸o treo.
Tr−êng hîp d©y v¨ng cã chiÒu dµi kh«ng qu¸ lín (<100m) hoÆc ®èi víi çc d©y v¨ng dµi
nh−ng ®−îc l¾p ®Æt t¹i chç b»ng çc bã nhá th× cã thÓ kh«ng cÇn cÊu t¹o giµn gi¸o treo. Khi
®ã çc bã çp nhá ®−îc nèi mét ®Çu vµ kÐo b»ng têi ®−a qua æ neo. HÖ kÝch thuû lùc
chuyªn dông cã nhiÖm vô kÑp kÐo vµ chèt tõng bã mét. ViÖc khèng chÕ néi lùc trong çc
bã ®−îc thùc hiÖn b»ng nhiÒu çch ®Ó kiÓm tra kÕt qu¶ cña nhau. Çc biÖn ph¸p ®Þnh l−îng
lùc c¨ng cã thÓ nh− sau :
- ChØ sè ®o lùc trªn kÝch
- §é dUn dµi cña çc bã çp khi c¨ng
- G¸n çc sensor ®o lùc lªn çc bã d©y
Çc sensor cã thÓ th«ng b¸o kÕt qu¶ cña sù thay ®æi néi lùc cña çc bã kÐo tr−íc khi
c¨ng çc bã sau, ®ång thêi còng cho biÕt sù thay ®æi néi lùc trong tõng d©y khi c¨ng ®iÒu
chØnh néi lùc.
Trªn h×nh 20.12 tr×nh bµu cÊu t¹o cña mét lo¹i neo cã thÓ ®iÒu chØnh chiÒu dµi d©u trong
qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh néi lùc :
H×nh 20.12 : S¬ ®å cÊu t¹o neo vµ c¨ng d©y çp

PhÇn 21
Thi c«ng mÆt cÇu
A. L¾p ®Æt kiÕn tróc tÇng trªn cÇu ®−êng s¾t

21.1. §−êng trªn cÇu ph¶i ®¸p øng çc yªu cÇu cña ®−êng trong khu gian. KÕt cÊu cña
®−êng vµ mÆt cÇu ph¶i ®¹t c−êng ®é bÒn vµ æn ®Þnh sao cho ®¶m b¶o an toµn vµ ªm thuËn
cho ®oµn tµu qua kh«ng h¹n chÕ tèc ®é, còng nh− sù l¨n b¸nh cña ®oµn tµu trong tr−êng
hîp bÞ trËt b¸nh.
21.2. Khi r¶i líp ba l¸t xung quanh n¾p lç tho¸t n−íc mÆt cÇu, ph¶i phñ tr−íc mét líp ®¸
d¨m hoÆc cuéi to kÝch cì 80 – 120mm lªn trªn n¾p. Khi r¶i vµ ®Çm chÆt ®¸ ba l¸t, còng nh−
khi ®Æt ®−êng, ph¶i cã biÖn ph¸p b¶o vÖ tÇng phßng n−íc khái bÞ h− háng.
21.3. Tµ vÑt cÇu ®Æt trªn ®Ønh t−êng ®Çu mè ph¶i ®−îc chØnh söa chiÒu cao sao cho kª tùa
b»ng ®Òu trªn toµn bé bÒ mÆt ®Ønh t−êng vµ ®−îc neo gi÷ chÆt.
21.4. TÊt c¶ çc rInh khÊc vµ lç khoan trªn tµ vÑt ®Ó luån bu l«ng, ®inh g¨m, bu l«ng mãc,
®Òu ph¶i ®−îc phßng môc, çc khe nøt trªn gç ph¶i ®−îc phun thuèc phßng môc, çc ®Çu
mót tµ vÑt ®−îc ®ai b»ng thÐp dÑt. Trªn tµ vÑt ®Òu cã ®¸nh dÊu n¨m
l¾p ®Æt.
21.5. Tr−êng hîp tµ vÑt tú trªn ®Çu mò ®inh t¸n hoÆc bu l«ng cña xµ thÐp, ph¶i ®ôc rInh
chõa s½n ë mÆt d−íi tµ vÑt.
21.6. Çc v¸n l¸t däc trªn mÆt cÇu ë ®Çu di ®éng cña kÕt cÊu nhÞp cÇn ®−îc c¾t ®o¹n chõa
s½n ®Ó ®¶m b¶o gi÷ nguyªn khi cã sù biÕn ®æi nhiÖt ®é vµ vÞ dÞch cña kÕt cÊu nhÞp.
21.7. ViÖc thi c«ng l¾p ®Æt mÆt cÇu kiÓu ray ®Æt trùc tiÕp lªn b¶n BTCT, kh«ng cã ®¸ ba l¸t,
cÇn thùc hiÖn theo chØ dÉn cña thiÕt kÕ, cã tÝnh ®Õn yªu cÇu cña c¬ quan qu¶n lý ®−êng s¾t.
21.8. Tr−íc khi cho phÐp t¶i träng ®oµn tµu ®i qua, viÖc l¾p ®Æt mÆt cÇu ph¶i cã sù tham gia
cña bªn ®¹i diÖn cïng qu¶n lý ®−êng s¾t.
Nh÷ng sai sãt ®I ph¸t hiÖn cÇn ph¶i ®−îc kh¾c phôc tr−íc khi cho t¶i träng ®oµn tµu qua
cÇu.
Kh«ng cho phÐp më cÇu cho ®oµn tµu qua khi ch−a cã sù xem xÐt cña thiÕt kÕ vÒ tÇng
phßng n−íc chèng thÊm n−íc cho mÆt cÇu.
21.9. Nh÷ng yªu cÇu kü thuËt khi l¾p ®Æt kiÕn tróc tÇng trªn ®−êng s¾t, khèi l−îng vµ çch
thøc kiÓm tra thi c«ng, ®−îc quy ®Þnh theo B¶ng 27.
B¶ng 27
§èi t−îng Çch thøc
Yªu cÇu kü thuËt
kiÓm tra kiÓm tra
1. Sai sè cao tr×nh ®Ønh ray so víi trÞ sè tung ®é thiÕt kÕ
tuyÕn:
- Khi chªnh cao nhá h¬n 50mm - kh«ng lín h¬n Tõng nhÞp cÇu §o b»ng m¸y thuû
4mm. b×nh
- Khi chªnh cao lín h¬n 50mm - kh«ng lín h¬n 8%. nt nt
2. Sai lÖch ®−êng tim ray theo mÆt b»ng so víi vÞ trÝ thiÕt
kÕ ( theo mm):
- Trªn ®o¹n tuyÕn th¼ng víi mÆt cÇu kh«ng cã ba nt §o b»ng m¸y kinh
l¸t - kh«ng lín h¬n 30; vÜ
- Nh− trªn, víi mÆt cÇu cã ba l¸t - kh«ng lín h¬n Tõng nhÞp cÇu nt
50;
- Trªn ®o¹n tuyÕn cong, víi mÆt cÇu kh«ng cã ba nt nt
l¸t - kh«ng lín h¬n 20;
- Nh− trªn, víi mÆt cÇu cã ba l¸t - kh«ng lín h¬n nt §o b»ng m¸y thuû
30; b×nh
3. Nh÷ng yªu cÇu khi l¾p ®Æt tµ vÑt:
- S¬ ®å bè trÝ theo thiÕt kÕ tÜnh cù gi÷a tµ vÑt
(kh«ng kÓ tµ vÑt ®Æt trªn xµ ngang) 10 - 15cm.
- Khe hë gi÷a tµ vÑt vµ çnh trªn cña xµ ngang - Tõng nhÞp cÇu §o b»ng th−íc
kh«ng nhá h¬n 1,5cm.
- Tµ vÑt tú trªn cÊu kiÖn cña hÖ liªn kÕt b¶n nót - nt B»ng quan s¸t
kh«ng cho phÐp.
- §é s©u khÊc tµ vÑt trong ph¹m vi tú lªn çnh cña Tõng r·nh khÊc §o b»ng th−íc
xµ däc hÖ mÆt cÇu dÇm thÐp, 5 - 30mm.
4. Nh÷ng yªu cÇu vÒ ®æ m¸ng ®¸ ba l¸t (theo cm):
- ChiÒu dµy ®¸ ba l¸t d−íi tµ vÑt - kh«ng Ýt h¬n 25 Tõng tµ vÑt nt
- ChiÒu dµy ®¸ ba l¸t d−íi tµ vÑt tèi ®a - kh«ng lín nt nt
h¬n 60
- Dung sai vÒ chiÒu dµy líp ba l¸t - 5. nt nt
5. Dung sai tÜnh cù mÐp trong cña ray chÝnh vµ ray hé
Theo chiÒu dµi ray §o b»ng d−ìng
b¸nh so víi trÞ sè thiÕt kÕ kh«ng ®−îc lín h¬n 10 mm.
6. MÆt ®Ønh ray hé b¸nh ph¶i thÊp h¬n ray chÝnh kh«ng nt nt
qu¸ 5mm.
B. L¾p ®Æt çc bé phËn mÆt cÇu

21.10. Tr−íc khi l¾p ®Æt çc bé phËn mÆt cÇu ph¶i thùc hiÖn hoµn thµnh mäi c«ng viÖc vÒ
l¾p r¸p kÕt cÊu nhÞp, trÐt kÝn çc khe hë nèi phñ; bè trÝ vµ ®æ kÝn çc kÕt cÊu khe co dIn,
èng tho¸t n−íc, çc rInh n−íc, hµng rµo lan can, phô kiÖn g¾n trªn phÇn xe ch¹y cña b¶n mÆt
tim cÇu vµ kÓ c¶ viÖc ®Æt èng bäc d©y th«ng tin.
ViÖc bè trÝ cÊu t¹o mét líp bªt«ng phñ lªn mÆt cÇu cã chøc n¨ng võa lµm líp mÆt võa çch
n−íc, ®−îc phÐp ®æ lu«n t¹i chç cïng víi çc khe nèi däc gi÷a çc phiÕn dÇm cña kÕt cÊu
nhÞp.
21.11. §èi víi nh÷ng líp phñ bªt«ng nhùa ®−êng hoÆc bªt«ng xi m¨ng cña phÇn mÆt cÇu
cã chøc n¨ng lµm ph¼ng vµ b¶o vÖ, cÇn sö dông lo¹i hçn hîp ®¶m b¶o ®−îc yªu cÇu thiÕt kÕ
vÒ kh¶ n¨ng chèng nøt r¹n do nhiÖt ®é thay ®æi (phï hîp víi vïng x©y dùng) vµ kh¶ n¨ng
chèng thÊm n−íc.
Hçn hîp bªt«ng cïng víi çc chÊt phô gia kh¸c ®¶m b¶o ®é bÒn khai th¸c, kh«ng bÞ tr¬n
tr−ît dÔ hót Èm hoÆc n−íc mÆt, ®¹t nh÷ng chØ tiªu kü thuËt thiÕt kÕ. CÊm sö dông çc chÊt
phô gia ®«ng cøng nhanh, dÔ g©y ¨n mßn cèt thÐp.
L−íi sö dông lµm cèt cho líp bªt«ng mÆt cÇn ph¶i ®−îc c¹o s¹ch gØ.
Kh«ng ®−îc dïng d©y thÐp ®an thµnh l−íi ®Ó lµm cèt cho líp phñ b¶o vÖ mÆt cÇu.
21.12. Líp phñ mÆt cÇu (líp lµm ph¼ng chÞu ¨n mßn) cã thÓ ¸p dông kÕt cÊu bªt«ng víi h¹t
®Êt nung (bª-t«ng kªramzit) hoÆc bª-t«ng nhùa víi ®¸ h¹t nhá.
21.13. ViÖc s¶n xuÊt vµ nghiÖm thu thi c«ng líp phñ mÆt cÇu b»ng bªt«ng kªramzit hay
bªt«ng nhùa cÇn thùc hiÖn theo ®óng çc quy ®Þnh riªng cña Tiªu chuÈn ngµnh.
NÕu qu¸ tr×nh thi c«ng r¶i mÆt ph¸t hiÖn cÇn cã líp ®Öm vµ bï phô thªm ®Ó ®iÒu chØnh mÆt
c¾t däc trªn cÇu ®¹t ªm thuËn th× ph¶i cã sù tho¶ thuËn nhÊt trÝ cña c¬ quan thiÕt kÕ.
Khi l¾p ®Æt çc cÊu kiÖn trªn mÆt cÇu, cÇn ®¶m b¶o liªn kÕt kÝn líp ¸o ®−êng víi çc kÕt
cÊu khe co giIn, lan can tay vÞn vµ çc khèi x©y vØa ®−êng ng−êi ®i bé.
21.14. ViÖc l¾p ®Æt çc b¶n dÉn chuyÓn tiÕp tõ nÒn ®−êng vµo ®Çu cÇu ®−êng ®i bé ph¶i
thùc hiÖn theo mét tr×nh tù vµ thêi gian Ên ®Þnh trong thiÕt kÕ, cã tÝnh ®Õn cÊu t¹o cña b¶n,
®Æc tr−ng cña ®Êt ®¾p sau mè vµ líp nÒn ®Æt b¶n dÉn nµy.
NÕu ®−îc bªn Chñ c«ng tr×nh cho phÐp, cã thÓ thi c«ng líp mÆt ®−êng t¹m thêi ë ph¹m vi
tiÕp gi¸p gi÷a cÇu vµ ®−êng hoÆc l¾p ®Æt t¹m thêi çc b¶n dÉn råi tiÕp tôc ®o ®¹c theo dâi
mét thêi gian ®Ó ®¹t æn ®Þnh, míi ®æ ®Çy ®Çm chÆt phÇn trªn cña líp mÆt vµ l¾p ®Æt hoµn
chØnh çc b¶n dÉn theo ®óng thiÕt kÕ.
21.15. Khi l¾p ®Æt çc ®−êng ray trªn mÆt cÇu dïng cho tµu ch¹y ®iÖn, cÇn ®Æt theo yªu cÇu
cña tiªu chuÈn riªng chuyªn ngµnh.
21.16. L¾p ®Æt hÖ thèng th«ng tin vµ hÖ thèng chiÕu s¸ng trªn cÇu, ph¶i thùc hiÖn theo quy
®Þnh cña çc c¬ quan chuyªn ngµnh, cã xÐt ®Õn çc yªu cÇu phï hîp víi tiªu chuÈn x©y
dùng.
Khi thùc hiÖn çc c«ng viÖc vÒ l¾p ®Æt hÖ thèng th«ng tin qua cÇu, kh«ng ®−îc hµn ®Ýnh çc
chi tiÕt, çc rInh lç, çc ®inh mãc lªn kÕt cÊu cÇu, nÕu kh«ng cã sù tho¶ thuËn cña c¬ quan
t− vÊn thiÕt kÕ.
21.17. ViÖc chèng thÊm cho c«ng tr×nh cÇn thùc hiÖn theo ®óng chØ dÉn thiÕt kÕ vµ phï hîp
çc quy ®Þnh cña quy tr×nh hiÖn hµnh ®I ®−îc duyÖt.
21.18. Çc vËt liÖu ®−îc dïng ®Ó lµm líp chèng thÊm ph¶i phï hîp víi h−íng dÉn cña bªn
thiÕt kÕ vÒ ®Æc tÝnh vµ yªu cÇu s¶n phÈm, vÒ ®iÒu kiÖn kü thuËt chÕ t¹o s¶n phÈm. Kh«ng
cho phÐp sö dông çc vËt liÖu chèng thÊm nÕu kh«ng cã chøng chØ kÌm theo. Trong mäi
tr−êng hîp khi quan s¸t ph¸t hiÖn nghi ngê vÒ chÊt l−îng vËt liÖu th× cÇn tiÕn hµnh kiÓm
chøng trong phßng thÝ nghiÖm theo çc tiªu chuÈn s¶n phÈm t−¬ng øng cña ngµnh vµ Nhµ
n−íc ban hµnh.
21.19. ViÖc chèng thÊm cho çc phiÕn dÇm cÇu ®−êng s¾t ph¶i thùc hiÖn s½n tr−íc trong
nhµ m¸y chÕ t¹o.
21.20. Çc lo¹i èng tho¸t n−íc vµ èng luån çp ®iÖn ph¶i ®−îc ®Þnh vÞ trÝ tr−íc khi ®æ
bªt«ng kÕt cÊu. Kh«ng ®−îc dïng çc nót gç thay vµo vÞ trÝ çc èng trong qu¸ tr×nh ®æ bª-
t«ng.
21.21. ViÖc thi c«ng líp chèng thÊm trªn c«ng tr×nh cÇn ®−îc thùc hiÖn trong ®iÒu kiÖn thêi
tiÕt kh« r¸o trong ngµy.
21.22. MÐp nèi ghÐp çc cuén v¶i chèng thÊm hoÆc çc cuén l−íi thÐp ®an r¶i mÆt cÇn
®−îc xÕp chång ®Ì lªn nhau, cã xÐt ®Õn h−íng thuËn dßng ch¶y cña n−íc mÆt.
21.23. Ph¶i tiÕn hµnh r¶i líp v¶i chèng thÊm côc bé ë çc vÞ trÝ ®Æt èng tho¸t n−íc vµ cét
®iÖn tr−íc khi r¶i chèng thÊm trªn toµn bé mÆt cÇu. ViÖc r¶i bæ sung v¶i chèng thÊm ë çc
thµnh èng tho¸t n−íc vµ ë miÖng èng lång kim lo¹i ph¶i ®−îc thùc hiÖn tr−íc khi quÐt líp
bi tum phñ lªn mÆt ngoµi.
TÊt c¶ çc khe hë gi÷a çc phô kiÖn èng tho¸t n−íc ph¶i ®−îc thi c«ng mét çch cÈn thËn
vµ tØ mØ.
Çc mÐp èng tiÕp gi¸p cña líp phßng n−íc víi èng tho¸t n−íc kh«ng ®−îc lµm mÊp m« g©y
®äng n−íc trªn mÆt cÇu.
21.24. Khi thùc hiÖn çc c«ng viÖc chèng thÊm cho c«ng tr×nh cÇn kiÓm tra chÊt l−îng tÇng
phßng n−íc phï hîp yªu cÇu thiÕt kÕ vµ çc tiªu chuÈn kü thuËt hiÖn hµnh, kiÓm tra ®é kÝn
khÝt cña èng tho¸t n−íc vµ khe co dIn, còng nh− kiÓm tra çc chç tiÕp gi¸p (ë gãc c¹nh,
mÐp biªn, mÐp ®¸ vØa, cét ®iÖn ) vµ chÊt l−îng líp t¹o dèc, tÇng phßng n−íc vµ líp b¶o vÖ.
Trong çc líp chèng thÊm kh«ng ®−îc ®Ó ïn ®äng chÊt keo d¸n, kh«ng cã nÕp uèn gÊp,
kh«ng bÞ xuyªn thñng vµ çc h− háng c¬ häc kh¸c. Nh÷ng h− háng ph¸t hiÖn ë tÇng líp
chèng thÊm cÇn ®−îc ®¾p v¸ l¹i.
21.25. ChØ cho phÐp lµm líp b¶o vÖ mÆt cÇu sau khi ®I nghiÖm thu h¹ng môc thi c«ng tÇng
phßng n−íc, kÌm theo biªn b¶n ®I kÕt thóc c«ng viÖc.
21.26. Trªn b¶n thÐp trùc h−íng lµm mÆt cÇu cña kÕt cÊu nhÞp thÐp vÜnh cöu ph¶i ®¶m b¶o
kÕt cÊu mÆt gåm nhiÒu líp, trong ®ã cã líp chèng gØ mÆt thÐp, líp t¹o nh¸m bÒ mÆt b»ng
çch dïng ®¸ cøng g¨m kÕt, vµ tÇng phñ bªt«ng nhùa theo kÕt cÊu hai líp.
Trong tr−êng hîp ®−a vµo thµnh phÇn líp t¹o nh¸m ®ång thêi cã chøc n¨ng b¶o vÖ mÆt thÐp
th× kh«ng ph¶i lµm líp chèng gØ n÷a.
21.27. ViÖc chèng thÊm b¶o vÖ mÆt thÐp b¶n mÆt cÇu cÇn ®−îc thùc hiÖn b»ng çch lµm
s¹ch mÆt kim lo¹i, tÈy hÕt vÕt s¬n vµ v¶y b¸m bÒ mÆt b»ng çch phun çt thæi kh«.
21.28. Thêi gian gi¸n ®o¹n kü thuËt gi÷a kÕt thóc lµm s¹ch bÒ mÆt vµ b¾t ®Çu thi c«ng líp
chèng gØ b¶n mÆt cÇu trùc h−íng kh«ng ®−îc qu¸ 7 giê víi ®é Èm kh«ng khÝ ®Õn 70% vµ 3
giê víi ®é Èm cao h¬n.
21.29. S¬n phñ líp b¶o vÖ chèng gØ mÆt cÇu thÐp b»ng m¸y nÐn khÝ hoÆc m¸y r¶i kh«ng cã
¸p khÝ; kh«ng ®−îc dïng chæi quÐt lªn mÆt ®Ó lµm líp chèng gØ.
21.30. ViÖc thi c«ng líp phñ mÆt chèng gØ kh«ng ®−îc ®Ó l¹i khuyÕt tËt nh−: bÞ bãng l¸ng,
cã bät khÝ, bÞ nh¨n nhóm, cã lç hë, cã chç ch−a s¬n. Kh«ng cho phÐp cã nh÷ng chç bong
trãc vµ cã vÕt gØ.
Kh«ng cho phÐp ng−êi vµ xe m¸y thi c«ng ®i l¹i trªn líp phñ míi s¬n.
21.31. Tr−íc khi lµm tiÕp líp t¹o nh¸m b¶o vÖ trªn nh÷ng phÇn ®I s¬n phñ chèng gØ, cÇn cã
sù h−íng dÉn cña ®¬n vÞ lµm thÝ nghiÖm vËt liÖu vµ ghi nhËn trong nhËt ký thi c«ng.
21.32. TÊt c¶ çc thµnh phÇn hçn hîp p«lime cña líp b¶o vÖ t¹o nh¸m khi ®−a ra sö dông
ph¶i trén ®Òu cÈn thËn, xi m¨ng ph¶i kh« mÞn, cßn chÊt liÖu nhùa ph¶i ®−îc khö n−íc.
21.33. Hçn hîp p«lime cÇn ®−îc chÕ t¹o theo tr×nh tù sau: nhùa than ®¸ ®−îc ®un nãng ®Õn
nhiÖt ®é kh«ng qu¸ 600C, sau ®ã ®æ nhùa tæng hîp vµ dÇu th«ng theo tû lÖ khèi l−îng cÇn
thiÕt ®Ó nhµo trén ®Òu, r¾c bét xi m¨ng poãc l¨ng, rãt nhùa than ®¸ ®I ch−ng vµo vµ tÊt c¶
thµnh phÇn ®−îc trén ®Òu; cho chÊt lµm r¾n vµo hîp chÊt råi l¹i ®¶o trén cÈn thËn.
Thêi gian tõ lóc chÕ t¹o xong hçn hîp p«lime ®Õn khi r¶i l¸ng lªn mÆt b¶n thÐp kh«ng ®−îc
qu¸ 20 – 30 phót.
21.34. Ngay sau khi l¸ng líp b¶o vÖ t¹o nh¸m cÇn r¶i tiÕp lo¹i ®¸ d¨m cøng (®¸ granÝt), kh«
s¹ch lªn bÒ mÆt b¶n thÐp, tr−íc khi hçn hîp b¾t ®Çu ®«ng cøng.
21.35. ChØ sau 4 - 5 giê lµm xong líp t¹o nh¸m, ng−êi míi cã thÓ qua l¹i trªn líp võa r¶i,
sau 24 giê çc ph−¬ng tiÖn thi c«ng c¬ giíi míi ®−îc phÐp qua l¹i. §Ó khái bÞ h− h¹i líp
t¹o nh¸m míi r¶i, cÇn r¾c mét líp çt máng d−íi 5mm nh»m lÊp kÏ hë
®¸ d¨m.
Tr−íc khi r¶i líp phñ bªt«ng nhùa ph¶i quÐt hÕt çt b»ng chæi, cßn bÒ mÆt th× phun n−íc
röa s¹ch.
21.36. Líp phñ bªt«ng nhùa cÇn ®−îc thi c«ng theo kÕt cÊu hai líp bªt«ng nhùa nãng theo
tiªu chuÈn kü thuËt mÆt ®−êng bªt«ng nhùa ®I ban hµnh.
21.37. Nh÷ng yªu cÇu kü thuËt cÇn ph¶i thùc hiÖn khi thi c«ng líp mÆt ®−êng xe ch¹y trªn
cÇu, viÖc kiÓm tra trong thi c«ng, còng nh− khèi l−îng vµ çch thøc kiÓm tra, ®−îc quy
®Þnh theo B¶ng 28.
B¶ng 28
Yªu cÇu kü thuËt §èi t−îng kiÓm tra Çch thøc kiÓm tra
1. L−íi cèt thÐp lµm líp phñ mÆt cÇu Trªn tõng cÇu KiÓm tra theo tiªu chuÈn
vËt liÖu vµ theo ®å ¸n
thiÕt kÕ
2. NhiÖt ®é kh«ng khÝ ngoµi trêi cho phÐp khi l¾p nt §o b»ng nhiÖt kÕ
®Æt tÇng phßng n−íc kh«ng thÊp h¬n 100C.
3. NhiÖt ®é thi c«ng çc hçn hîp chÊt cã mattÝc Cho mçi mÎ trén
nt
nhùa ®−êng nãng lµ 160 - 1800C. mattÝc
4. PhÇn chång ®Ì vµ phÇn chËp mÐp nèi cuén
v¶i ng¨n n−íc vµ cuén l−íi thÐp r¶i mÆt kh«ng
nhá h¬n:
100mm, phÇn chång ®Ì líp ®Çu tiªn. Cho mçi líp §o b»ng th−íc
300mm, phÇn chËp mÐp çc líp kÕ tiÕp, nt nt
t−¬ng øng víi mÐp nèi cña líp
tr−íc.
5. PhÇn phñ côc bé nh÷ng chç h− háng cña líp Cho mçi chç háng nt
phßng n−íc b»ng çch v¸ réng ra tõ mÐp chç
háng kh«ng nhá h¬n 200mm.
6. Thi c«ng tÇng phñ mÆt trªn b¶n thÐp trùc
h−íng:
- NhiÖt ®é kh«ng khÝ ngoµi trêi kh«ng thÊp Tõng c«ng tr×nh §o b»ng nhiÖt kÕ
h¬n 100.
- Kh«ng cã chÊt bÈn nhiÔm dÇu mì trªn Tõng mÆt b¶n thÐp Quan s¸t, dïng v¶i tr¾ng
mÆt b¶n. thÊm çc vÖt nghi ngê
cã dÇu mì
§é nh¸m bÒ mÆt ®¹t yªu cÇu thiÕt kÕ vµ qua nt §o b»ng m¸y ®o ®é dµy
phßng thÝ nghiÖm ®é dµy çc líp phñ: ®iÖn tö sè
- Líp chèng gØ, kh«ng nhá h¬n 60µm Lùa chän ®iÓm ®o ®é nt
(t−¬ng øng lo¹i s¬n chèng gØ ªpoxy - kÏm) dµy ®o b»ng trung
b×nh céng cña 5 lÇn
®o
- Líp t¹o nh¸m vµ b¶o vÖ dµy 2,5 - 4mm. Tõng mÎ trén (trÞ sè Theo quy ®Þnh cña
B»ng hçn hîp p«lime: trung b×nh cña 3 phßng thÝ nghiÖm
mÉu)
- Tû lÖ khèi l−îng çc chÊt trong hçn hîp
Thµnh phÇn ®¸ d¨m kÝch cì 10 - 20mm, khèi Trän trªn diÖn tÝch mÆt Quan s¸t ®o b»ng th−íc
l−îng 6 - 8kg trªn 1 m2 mÆt. 0,5m2. Kho¶ng çch
gi÷a çc hßn ®¸ d¨m
kh«ng qu¸ 50mm.
- Bªt«ng nhùa mÆt cÇu phÇn xe ch¹y, lµ Mét lç khoÐt th¨m Theo tiªu chuÈn ngµnh
7cm. dß diÖn tÝch 7000m2, vÒ kÕt cÊu bªt«ng nhùa
- PhÇn ng−êi ®i bé, lµ 3cm. nh−ng kh«ng Ýt h¬n 3 ®−êng nãng
lç cho mét nhÞp cÇu.
PhÇn 22
Thi c«ng cÇu cèng bª t«ng vµ bª t«ng cèt thÐp
22.1. Khi x©y dùng cÇu cèng BT vµ BTCT ph¶i tu©n theo çc ®iÒu quy ®Þnh cña tiªu
chuÈn Nhµ n−íc vÒ “ KÕt cÊu bªt«ng vµ bªt«ng cèt thÐp- Quy ph¹m thi c«ng vµ nghiÖm
thu”, tiªu chuÈn ngµnh vÒ “Quy tr×nh thi c«ng vµ nghiÖm thu cÇu bªt«ng dù øng lùc”,
ngoµi ra, ph¶i tu©n theo çc yªu cÇu kü thuËt nªu trong Quy ph¹m nµy.
22.2. Trong giai ®o¹n thi c«ng l¾p hÉng, kÝch ®Èy, lao kÐo, chë næi kÕt cÊu nhÞp
dÇm, nhµ thÇu x©y dùng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm lËp tr−íc çc b−íc c«ng nghÖ thi c«ng ®Ó
triÓn khai thùc hiÖn.
22.3. ViÖc l¾p ®Æt çc kÕt cÊu ®óc s½n chØ ®−îc phÐp b¾t ®Çu sau khi ®I kiÓm tra
b»ng m¸y vÒ cao ®é vµ vÞ trÝ mÆt b»ng cña mè trô, mãng, vµ çc thiÕt bÞ phô t¹m ®Ó thi
c«ng, còng nh− çc c«ng viÖc ®o ®¹c ®Þnh vÞ ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ l¾p ®Æt kÕt cÊu theo thiÕt
kÕ, kÕt qu¶ kiÓm tra ®−îc ghi vµo biªn b¶n.
Tr−íc khi l¾p kÕt cÊu nhÞp trªn çc trô mè ph¶i xÕp ®Æt s½n çc gèi ®ì theo ®−êng
tim cÇu.
Qu¸ tr×nh l¾p ®Æt kÕt cÊu, tõ khi ghÐp nèi cÊu kiÖn cho ®Õn khi xong toµn bé, ph¶i
th−êng xuyªn theo dâi vµ kiÓm tra b»ng m¸y. Néi dung kiÓm tra gåm: ®é chÝnh x¸c vÒ
vÞ trÝ çc ®o¹n hoÆc khèi l¾p, ®é trïng khíp mÆt tiÕp gi¸p, çc chi tiÕt kª ®Öm, çc
khoang trèng, çc rInh èng luån vµ çc chi tiÕt kÕt cÊu t¹i mÆt nèi ghÐp vµ mèi liªn kÕt.
22.4. Sau mçi khoang chÕ t¹o xong (hoÆc mçi khèi l¾p) cña kÕt cÊu nhÞp, ®Òu ph¶i
dïng tr¾c ®¹c ®Ó kiÓm tra vÞ trÝ khoang l¾p theo mÆt b»ng vµ mÆt c¾t däc. Khi dïng tr¾c
®¹c ®Ó kiÓm tra, ph¶i theo dâi ®é lón cña trô ®ì trong qu¸ tr×nh thi c«ng, cßn trong
tr−êng hîp cÇn thiÕt, ph¶i xÐt tÝnh ®Õn ¶nh h−ëng cña biÕn d¹ng tøc thêi do cã gia nhiÖt
kh«ng ®Òu lªn kÕt cÊu.
Trong qu¸ tr×nh lao kÐo däc (hoÆc sµng ngang) kÕt cÊu nhÞp trªn hÖ con l¨n ph¶i tiÕn
hµnh kiÓm tra th−êng xuyªn b»ng tr¾c ®¹c vÒ vÞ trÝ tim nhÞp cÇu vµ çc trô ®ì (kÓ c¶ trô
®ì t¹m). TiÕn hµnh kiÓm tra tr¹ng th¸i øng suÊt trong kÕt cÊu khi cã chØ ®Þnh cña thiÕt
kÕ.
22.5. Khi thi c«ng l¾p ®Æt kÕt cÊu cÇu ph¶i ®¸p øng çc yªu cÇu c¬ b¶n sau:
a) CÇn cÈu thi c«ng ®Æt t¹i vÞ trÝ ®−îc x¸c ®Þnh trong BVTC vµ bè trÝ ë ngoµi thùc
®Þa. CÊm viÖc ngµm gi÷ m¸y cÈu vµo kÕt cÊu ®ang l¾p r¸p, cÊm viÖc neo gi÷ vµ th¸o h¹
khèi l¾p ë nh÷ng vÞ trÝ ch−a ®−îc xem xÐt trong thiÕt kÕ TCXD;
b) ViÖc h¹ kÕt cÊu nhÞp xuèng sµn ®¹o, viÖc th¸o dì sµn ®¹o, cho kÕt cÊu nhÞp tùa
vµo con l¨n vµ viÖc ®iÒu chØnh trÞ sè ph¶n lùc gèi tùa hoÆc trÞ sè øng suÊt ®Òu ph¶i tu©n
theo çc yªu cÇu kü thuËt nªu trong hå s¬ thi c«ng;
c) ViÖc l¾p ®Æt khèi thÓ lín tõ cÊu kiÖn ph¼ng d¹ng phiÕn (b¶n) ®−îc thùc hiÖn b»ng
çch dïng gi¸ dÉn h−íng hoÆc kÕt cÊu kh¸c t−¬ng tù, ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c vÒ h×nh
d¹ng khèi còng nh− mÆt c¾t däc - ngang khèi thÓ, ®¶m b¶o ®óng ®é dµy cña líp tiÕp
gi¸p çc cÊu kiÖn;
d) ChØ tiÕn hµnh th¸o bá hoÆc t¨ng c−êng çc bé phËn liªn kÕt khi kh«ng xuÊt hiÖn
néi lùc phô trong çc bé phËn ®ã.
22.6. TÊt c¶ çc cÊu kiÖn vµ çc phô kiÖn tr−íc khi l¾p ®Æt thµnh khèi lín ph¶i ®−îc
kiÓm tra kü. NÕu ph¸t hiÖn cã sai sãt, Héi ®ång nghiÖm thu bµn b¹c ®Ó cã gi¶i ph¸p
kh¾c phôc.
Trªn çc cÊu kiÖn dµn tr¶i ra ®Ó l¾p r¸p cÇn ph¶i ghi râ mÆt ngoµi: danh sè vµ träng
l−îng mI hµng, ®iÓm träng t©m cña cÊu kiÖn vÞ trÝ mãc cÈu còng nh− ®−êng tim kiÓm
tra vÞ trÝ ®Æt mèc ®o ®¹c.
22.7. BÒ mÆt tiÕp gi¸p cña cÊu kiÖn nhÞp cÇu BTCT, tr−íc khi chuyÓn vµo vÞ trÝ l¾p
hoÆc tr−íc khi ghÐp thµnh khèi thÓ, cÇn ph¶i lµm s¹ch b»ng ph−¬ng ph¸p phun çt hoÆc
b»ng bµn ch¶i. Kh«ng ®−îc dïng çc dông cô nµo ®Ó ®Ëp hoÆc b¨m vµo mÆt
tiÕp gi¸p.
ViÖc lµm s¹ch bÒ mÆt tiÕp gi¸p cña cÊu kiÖn ph¶i ®−îc thùc hiÖn kü l−ìng vµ cã
nghiÖm thu cÈn thËn.
22.8. T¹i çc bÒ mÆt tiÕp gi¸p (mÆt cÇu) cña çc ®èt èng cèng BTCT ®óc s½n nÕu bÞ
søt vì do bÞ cä s¸t víi mãc cÈu, tr−íc khi l¾p ®Æt, ph¶i ®−îc söa ch÷a vµ tr¸t v÷a
bªt«ng liÒn mÆt nh− ban ®Çu; kh«ng ®−îc dïng dông cô ®Ó ®ôc khoÐt vµo th©n cèng
hoÆc kh«ng ®−îc kª ®Æt cho ®èt cèng bÞ uèn vâng.
22.9. Khi sö dông çc ph−¬ng tiÖn chuyªn chë ®Ó tùa vµ gh×m çc cÊu kiÖn cÇn ph¶i
chó ý kh«ng ph¸t sinh biÕn d¹ng d− trong kÕt cÊu; mÆt ®Çu çc khèi l¾p ®Ó ghÐp nèi
theo chiÒu dµi kÕt cÊu vµ çc mÆt chèng thÊm ph¶i ®−îc b¶o vÖ khái bÞ søt vì.
ViÖc vËn chuyÓn çc lo¹i dÇm khæ lín, çc cÊu kiÖn ®óc s½n cña kÕt cÊu nhÞp vµ mè
trô, còng nh− çc cÊu kiÖn BTD¦L, ph¶i ®−îc thùc hiÖn theo ®óng çc yªu cÇu ®Æc biÖt
nªu trong BVTC hoÆc çc yªu cÇu kü thuËt quy ®Þnh trong çc tiªu chuÈn cña Nhµ n−íc
vµ ngµnh GTVT; nÕu vËn chuyÓn trªn s«ng, ph¶i tu©n theo chØ dÉn cña c¬ quan qu¶n lý
®−êng s«ng.
ViÖc xÕp ®Æt çc cÊu kiÖn lªn ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn ph¶i ®¶m b¶o neo ch»ng ch¾c
ch¾n, tr¸nh ®−îc t¸c ®éng cña lùc giã, lùc xung kÝch vµ lùc ly t©m. Trong tr−êng hîp
cÇn thiÕt ph¶i b¶o ®¶m xÕp ®Æt hµng trong khu«n khæ nhÊt ®Þnh ®Ó cã thÓ xoay chuyÓn
dÔ dµng khi ph−¬ng tiÖn ®i vµo ®−êng cong; tr−êng hîp cÊu kiÖn dµi chuyªn chë trªn xe
moãc, mét ®Çu cña cÊu kiÖn ph¶i ®Ó trªn mÆt tùa sao cho dÔ di ®éng; nÕu lµ ph−¬ng tiÖn
chë næi, ph¶i ®¶m b¶o ®é æn ®Þnh vµ th¨ng b»ng khi di chuyÓn.
22.10. Çc cÊu kiÖn ph¶i xÕp vµo kho cÇn ®¸p øng çc yªu cÇu vÒ b¶o qu¶n
nh− sau:
- Kh«ng ®−îc qu¨ng nÐm hµng lªn çc ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn;
- Gi÷ g×n çc cÊu kiÖn kh«ng bÞ h− háng do d©y buéc hoÆc çc chi tiÕt kÑp
gi÷ kh¸c.
270
- Kh«ng ®−îc ®Æt çc khèi l¾p BTCT lªn çc con kª.
Çc lo¹i gèi cÇu cao su vµ çc bé phËn khe co dIn mÆt cÇu ph¶i ®−îc b¶o vÖ ®Ó
tr¸nh t¸c ®éng cña ¸nh s¸ng mÆt trêi, ph¶i çch çc thiÕt bÞ sÊy Ýt nhÊt lµ 1 m, tr¸nh mäi
t¸c ®éng cña dÇu löa vµ çc ho¸ chÊt kh¸c g©y ph¸ huû cao su.
Thi c«ng x©y l¾p cèng

22.11. Çc khèi ®óc s½n lµm mãng èng cèng ®−îc l¾p ®Æt trùc tiÕp trªn nÒn ngay
sau khi nghiÖm thu hè mãng, nÒn ®Æt mãng cèng ®−îc thi c«ng theo ®óng ®é dèc däc
thiÕt kÕ vµ ®é vång x©y dùng qui ®Þnh.
Çc khèi l¾p ®−îc ®Æt theo tõng ®o¹n mãng theo h−íng tõ cöa ra cèng lªn dÇn ®Õn
cöa vµo cèng. Mçi khèi hoÆc mçi hµng khèi l¾p trong ph¹m vi mét ®o¹n mãng ph¶i ®Æt
phï hîp víi thiÕt kÕ vµ th¼ng hµng theo mét mÆt ph¼ng cña mãng lµm chuÈn. Çc khèi
l¾p sau khi ®I lµm s¹ch mÆt ngoµi, ph¶i ®−îc ®Æt theo ®óng vÞ trÝ thiÕt kÕ trªn mét líp
v÷a xi m¨ng r¶i mÆt; kh«ng cho phÐp trÐt v÷a bæ sung vµo d−íi khèi ®óc ®I l¾p ®Æt,
còng nh− viÖc xª dÞch khèi ®óc sau khi v÷a ®I ninh kÕt. §é chªnh cao khèi l¾p trong
mét hµng kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 10mm.
MÆt dèc ë chç ghÐp nèi phÇn hè ®µo s©u nhÊt cña mãng t−êng ®Çu víi mÆt nÒn cña
mãng th©n cèng ph¶i ®−îc lÊp ®Çy b»ng çt-®¸ d¨m hoÆc hçn hîp çt- xi m¨ng, ®Çm
chÆt theo tõng líp vµ r¶i v÷a xi m¨ng lªn.
22.12. Khe nèi ®øng cña mçi hµng khèi ®óc ph¶i ®−îc lÊp ®Çy v÷a çt- xi m¨ng,
c¹nh ngoµi khe nèi ®øng còng tr¸t kÝn mÆt víi çc khèi tiÕp gi¸p nhau.
Khi v÷a ë khe nèi mÆt ngoµi ®I ninh kÕt th× kh«ng ®−îc tr¸t thªm vµo m¹ch nèi.
22.13. Cèng kiÓu èng thÐp t«n l−în sãng ®−îc s¾p xÕp vµ l¾p ®Æt t¹i vÞ trÝ thiÕt kÕ
sau khi ®I nghiÖm thu phÇn ®Êt nÒn ®Ó lµm mãng cèng.
22.14. Khi thi c«ng cèng, cÇn ph¶i thùc hiÖn çc yªu cÇu sau:
a) §Çu cèng cöa ra ®−îc thi c«ng tr−íc khi l¾p ®Æt çc ®o¹n th©n cèng.
b) Khi l¾p ®Æt çc ®èt cèng trßn ph¶i ®¶m b¶o líp bª-t«ng ®Öm d−íi çc ®èt cèng
®¹t ®é dèc thiÕt kÕ vµ cã gãc v¸t sao cho tiÕp xóc chÆt khÝt víi bÒ mÆt èng cèng phÝa
d−íi theo suèt chiÒu dµi th©n cèng.
c) L¾p ®Æt çc ®èt cèng vu«ng gãc hoÆc ®èt cèng tùa trªn mÆt ®Õ, ph¶i dïng v÷a cã
®é sôt 6-8 cm ®Ó lµm líp ®Öm.
d) Khi ®Æt çc ®o¹n cèng b»ng thÐp t«n l−în sãng ph¶i dïng bé g¸ ®Þnh h×nh bao
gi÷ phÝa d−íi kh«ng thÊp h¬n 1/3 mÆt c¾t ngang èng, hoÆc ph¶i t¹o mÆt nÒn san rÊt b»ng
ph¼ng sau ®ã nªm ®Êt çt hai bªn thµnh èng rÊt cÈn thËn ®ång thêi ®Çm nÐn kü ®Õn ®é
cao trªn 1/3 mÆt c¾t ngang èng.
e) ViÖc l¾p r¸p çc èng t«n l−în sãng ph¶i ®¶m b¶o sao cho gi÷a mò bul«ng, ®ai èc,
vßng ®Öm víi b¶n t«n thÐp kh«ng cã dÝnh h¹t ®Êt.
22.15. ViÖc kiÓm tra nghiÖm thu l¾p ®Æt cèng ph¶i ®−îc tiÕn hµnh tr−íc khi lÊp ®Êt
cã ghi biªn b¶n.
22.16. Çc chØ tiªu kü thuËt cÇn thùc hiÖn trong thi c«ng x©y dùng cèng, khèi l−îng
vµ çch thøc kiÓm tra ®−îc quy ®Þnh theo B¶ng 15.
B¶ng 15
Çch thøc
Yªu cÇu kü thuËt §èi t−îng kiÓm
kiÓm tra
tra
1. Sai sè cho phÐp vÒ vÞ trÝ thi c«ng l¾p ®Æt
çc
cÊu kiÖn cña cèng:
Tõng mÐp chªnh Dïng th−íc ®o
- BËc chªnh çc khèi ®óc lµm mãng khèi ®óc
trong çc
hµng kh«ng cao qu¸ 10mm.
- ChiÒu dµi vµ chiÒu réng cña çc ®o¹n Tõng ®o¹n mãng Dïng th−íc ®o
mãng lµ
+ 2 vµ -1cm.
- §é xª dÞch t−¬ng ®èi cña çc cÊu kiÖn Tõng cÊu kiÖn nt
bªt«ng
vµ BTCT liÒn kÒ, lµ 10mm.
- Khe hë gi÷a çc ®o¹n mãng vµ çc ®èt Tõng khe hë nt
cèng
(theo chØ sè thiÕt kÕ), lµ ± 5mm.
- §−êng tim däc cèng theo mÆt b»ng vµ Tõng cèng Dïng m¸y thuû
mÆt c¾t b×nh vµ dùa vµo
däc (víi ®iÒu kiÖn kh«ng cã ®o¹n ®äng b×nh ®å.
n−íc),
lµ 30mm
2. C−êng ®é bÒn cho phÐp cña líp v÷a çt
xi
m¨ng: Tõng thÓ tÝch v÷a Theo TCVN
Khi x©y çc khèi l¾p mãng, dïng cÊp v÷a ®æ mét mãng
theo quy
®Þnh cña thiÕt kÕ nh−ng kh«ng nhá h¬n 20
MPa.
Tû lÖ N/X kh«ng lín h¬n 0,65
3. §é sôt cho phÐp cña v÷a çt - xi m¨ng:
Dïng cho san nÒn d−íi ®¸y cña hµng khèi nt nt
l¾p
mãng d−íi cïng vµ dïng cho khe nèi
ngang, lµ
6-8cm, theo ph−¬ng ph¸p h×nh nãn côt.
Nh− trªn cho khe nèi ®øng lµ 11-13cm. nt nt
Nh− trªn, cho khe nèi phñ ngoµi, lµ 2-3cm nt nt
Ghi chó: Khe hë gi÷a çc ®èt cèng vµ çc ®o¹n mãng cèng ph¶i trong mét mÆt
ph¼ng.
272

So Tay Thi Cong Cau PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

So Tay Thi Cong Cau PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PGS.TS.

NguyÔn viÕt trung (chñ biªn)

Sæ tay thi c«ng CÇu cèng

Nhµ xuÊt b¶n x©y dùng

Mục lục sách

Sổ tay thi công cầu và các công trình trên ñường

Phần 1: Tổ chức thi công cầu

Phần 2: Các công tác cơ bản

Phần 3: ðo ñạc, ñịnh vị

Phần 4: Xây dựng các kết cấu phụ tạm

Phần 5: Xây dựng móng

Phần 6: Xây dựng trụ

Phần 7: Xây dựng mố

Phần 13: Chế tạo cấu kiện thép

tæ chøc x©y dùng cÇu vµ cèng

1.1. c¸c nguyªn t¾c tæ chøc x©y dùng cÇu vµ cèng

- Sæ nhËt kÝ c«ng t¸c hµn.

VÝ dô vÒ d¹ng biÓu ®å tiÕn ®é thi c«ng cÇu

Sè thø H¹ng môc c«ng tr×nh §¬n vÞ ®o Sè l−îng Ngµy c«ng

I) C«ng t¸c chuÈn bÞ

5 - X©y dùng mãng m3 850 4200

tiÕn ®é thi c«ng cÇu

biÓu nh©n c«ng cho ho¹t ®éng thi c«ng mè trô

Thî vËn hµnh xe ®óc 2 231

biÓu nh©n c«ng cho ho¹t ®éng phôc vô ®æ bª t«ng

biÓu nh©n c«ng cho ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn hÖ næi

ThiÕt bÞ Sè lîng Sè ngµy cho

cung cÊp bentonite

BiÓu thiÕt bÞ cho ho¹t ®éng thi c«ng mè trô

ThiÕt bÞ Sè lîng Sè ngµy cho

ThiÕt bÞ Sè lîng Sè ngµy cho

Gi¸ n©ng dÇm 33m 2 264

ThiÕt bÞ Sè lîng Sè ngµy cho

BiÓu thiÕt bÞ cho ho¹t ®éng phôc vô chung

ThiÕt bÞ Sè lîng Sè ngµy cho

thiÕt ®−a ®Õn n¬i thi c«ng.

Lo¹i m¸y §¬n vÞ k1.k2.P Lo¹i m¸y §¬n vÞ k1.k2.P

§¬n vÞ Lo¹i m¸y

- N¨ng suÊt m3/phót 4.65 5 5 6 9 9 10

Ghi chó: C«ng suÊt tÝnh theo m* lùc

< 15 16-40 4 1-80 81-150 >150

- C¸c thiÕt bÞ sÊy nãng bª t«ng cã 6 0.65 0.7 1.0

liÖu x©y dùng - VËn chuyÓn vËt

Q - L−îng n−íc tÝnh to¸n, lÝt/ gi©y

- Tr¸t v÷a b»ng tay m2 4-6

Dïng cho sinh ho¹t

B¶ng 1.9 M¸y b¬m n−íc do Nga s¶n xuÊt

50 51.6 0.23 0.051 9.32 11.54

1.4.5. Cung cÊp h¬i Ðp

Sè l−îng m¸y cÇn h¬i 2 - 3 4-6 8 10 12 16 20 30

HÖ sè K 0.90 0.80 0.75 0.70 0.65 0.60 0.55 0.50

L−îng ChiÒu dµi ®−êng èng d=n h¬i n−íc

§−êng kÝnh èng dÉn h¬i Ðp

1.5. an toµn lao ®éng vµ vÖ sinh m«i tr−êng

p5 p6 p7 p8 p9 p10 p11 p12

M¸y trén BT 500lÝt

Ph¹m vi gia t¶i mè M1

bÖ ®óc dÇm 1 bÖ ®óc dÇm 3

b·i ®ç t¹m cho thiÕt bÞ thi c«ng

®−êng c«ng vô mè nh«

khu nhµ ë cña c«ng nh©n

§¾p ®Êt sÐt

5m Khu vùc tr¹m trén