Bài giảng môn học Xây dựng mÆt đường

Ch­¬ng VIII: ThiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng mÆt ®­êng

§1. Kh¸i niÖm chung

ThiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng mÆt ®­êng nh»m gióp ®¬n vÞ thi c«ng hoµn thµnh c«ng
tr×nh theo ®óng kÕ ho¹ch, ®¶m b¶o chÊt l­îng, h¹ gi¸ thµnh vµ an toµn lao ®éng,
®¶m b¶o vÖ sinh m«i tr­êng. Nhê cã thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng ®¬n vÞ thi c«ng cã thÓ
sö dông tèt nh©n lùc, n©ng n¨ng suÊt lao ®éng, sö dông vËt liÖu hîp lý, kh«ng cã
t×nh tr¹ng giÉm ®¹p, c¶n trë lÉn nhau
Muèn lµm tèt c«ng t¸c thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng mÆt ®­êng cÇn n¾m ch¾c c¸c ®Æc
®iÓm lín thi c«ng cña mÆt ®­êng:
- Trong x©y dùng mÆt ®­êng sö dông nhiÒu vËt liÖu chiÕm tû träng gi¸ thµnh lín,
ngoµi ra nã cßn cã phÇn quyÕt ®Þnh chÊt l­îng, tuæi thä c«ng tr×nh, ®iÒu kiÖn thi
c«ng mµ trong thiÕt kÕ ch­a thÓ hiÖn hÕt. V× thª c«ng t¸c s¶n xuÊt, cung øng vËt
liÖu cÇn ®­îc quan t©m ®óng møc
- DiÖn thi c«ng hÑp vµ kÐo dµi, khèi l­îng thi c«ng t­¬ng ®èi ®ång ®Òu trªn toµn
tuyÕn, v× vËy nªn tæ chøc theo theo ph­¬ng ph¸p d©y chuyÒn hoÆc ph­¬ng ph¸p
tuÇn tù d©y chuyÒn lµ thÝch hîp
- Thi c«ng tiÕn hµnh ngoµi trêi, chÞu ¶nh h­ëng trùc tiÕp cña khÝ hËu nªn ph¶i
lu«n lu«n cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh c¸c yÕu tè trong hçn hîp
- VËt liÖu lµm ®­êng ®a d¹ng, khèi l­îng lín nh­ng kÕt cÊu ¸o ®­êng ®ßi hái
cao vÒ chÊt l­îng do ®ã c«ng t¸c thÝ nghiÖm trong qu¸ tr×nh x©y dùng rÊt quan
träng
Tõ ®ã ta thÊy muèn thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng mÆt ®­êng tèt ph¶i kh¶o s¸t, ®iÒu
tra ®Æc ®iÓm khÝ t­îng thuû v¨n, t×nh h×nh nguyªn vËt liÖu mét c¸ch cô thÓ.
Trong c«ng t¸c thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng mÆt ®­êng cÇn ph¶i chó ý coi träng c¸c
mÆt sau:
- S¶n xuÊt, cung øng vËt t­
- Cã d©y chuyÒn c«ng nghÖ vµ c¸c qui tr×nh kü thuËt nhÊt lµ quy tr×nh ®Çm lÌn
- Tæ chøc thÝ nghiÖm kiÓm tra chÆt chÏ

§2. Tr×nh tù, néi dung vµ ph­¬ng ph¸p thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng
mÆt ®­êng
1. ThiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng mÆt ®­êng theo ph­¬ng ph¸p d©y chuyÒn
Tæ chøc thi c«ng mÆt ®­êng theo ph­¬ng ph¸p d©y chuyÒn lµ ph©n ®o¹n qu¸
tr×nh thi c«ng mÆt ®­êng thµnh nh÷ng c«ng viÖc kh¸c nhau. Nh÷ng c«ng viÖc nµy
giao cho c¸c ®¬n vÞ chuyªn nghiÖp hoµn thµnh c«ng viÖc trªn c¸c ®o¹n ®­êng kh¸c
nhau. C¸c ®¬n vÞ nµy l¹i ®­îc chuyªn m«n ho¸ thi c«ng vµ tiÕn hµnh c«ng viÖc mét
c¸ch tuÇn tù, nhÞp nhµng theo tr×nh tù ®· ®­îc qui ®Þnh tr­íc. Nh­ vËy trong cïng
mét thêi gian, c¸c ®¬n vÞ nµy sÏ ph¶i hoµn thµnh phÇn viÖc cña m×nh trªn nh÷ng
®o¹n ®­êng kh¸c nhau vµ sau mçi ca cã thÓ hoµn thµnh mét ®o¹n ®­êng b»ng tèc
®é thi c«ng
Khi thi c«ng theo ph­¬ng ph¸p d©y chuyÒn ph¶i gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò sau ®©y:
- H­íng thi c«ng d©y chuyÒn
- Tèc ®é thi c«ng d©y chuyÒn
- X©y dùng nguån cung cÊp vËt liÖu, tæ chøc s¶n xuÊt vµ cung cÊp nguyªn vËt
liÖu
Tæ m«n §­êng – Khoa C«ng tr×nh – Tr­êng Cao ®¼ng GTVT 94
Bài giảng môn học Xây dựng mÆt đường
- X¸c ®Þnh tr×nh tù néi dung kü thuËt thi c«ng, tæ chøc c¸c ®¬n vÞ thi c«ng
chuyªn nghiÖp, bè trÝ c¸c ®o¹n thi c«ng vµ tæ chøc d©y chuyÒn thi c«ng
1.1 H­íng thi c«ng
C¨n cø vµo chiÒu dµi tuyÕn ®­êng, thêi h¹n thi c«ng, vÞ trÝ má vËt liÖu mµ chia
tuyÕn ®­êng thµnh c¸c ®o¹n dµi vµ x¸c ®Þnh h­íng thi c«ng cho tõng ®o¹n. H­íng
thi c«ng lµ thi c«ng xuÊt ph¸t tõ ®©u vµ kÕt thóc ë ®©u, h­íng thi c«ng mÆt ®­êng
ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ víi h­íng thi c«ng nÒn ®­êng khi 2 c«ng tr×nh nµythi c«ng
®ång thêi
H­íng thi c«ng th­êng xuÊt ph¸t tõ n¬i cung cÊp nguyªn vËt liÖu víi khèi l­îng
lín, nh­ vËy tËn dông ®­îc mÆt ®­êng ®· lµm xong ®Ó chuyÓn vËt liÖu cho ®o¹n
sau.

a) Th¸ng b) Th¸ng
7 7
6 2 6 2
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
1 5 10 15 16 20 30 km 1 5 10 15 16 20 30 km
Th¸ng
c)
7 2
6
5
4
3
2
1
1 5 10 15 16 20 30 km

H×nh a, b cho thÊy cµng vÒ cuèi mçi ®o¹n, do xa má vËt liÖu nªn ph¶i t¨ng khèi
l­îng vËn chuyÓn b»ng c¸ch t¨ng sè l­îng xe m¸y hoÆc t¨ng sè ca. Cßn ë h×nh c
th× sè ca m¸y kh«ng ®æi trong xuèt qu¸ tr×nh x©y dùng
1.2 Tèc ®é thi c«ng
C¨n cø vµo thêi gian hoµn thµnh ®­êng, x¸c ®Þnh ®­îc thêi gian tèi thiÓu ph¶i
hoµn thµnh mÆt ®­êng. Tõ ®ã x¸c ®Þnh ®­îc chiÒu dµi tèi thiÓu ph¶i hoµn thµnh sau
1 ca, gäi lµ tèc ®é thi c«ng tèi thiÓu, ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
L
vmin = , m/ca
(T - t1 - t 2 )n
Trong ®ã:
L – ChiÒu dµi toµn bé tuyÕn ®­êng thi c«ng, m
T - Thêi gian tÝnh theo lÞch kÓ tõ ngµy khëi c«ng ®Õn ngµy ph¶i hoµn thµnh theo
nhiÖm vô
t1 – Thêi gian triÓn khai d©y chuyÒn, tøc lµ ngµy kÓ tõ ngµy khëi c«ng cña tæ ®Çu
tiªn ®Õn ngµy khëi c«ng cña tæ chuyªn nghiÖp cuèi cïng
t2 – Thêi gian nghØ kh«ng lµm viÖc, do thêi tiÕt, do nghØ lÔ tÕt, chñ nhËt. Trong
thi c«ng nÕu ®¬n vÞ thi c«ng thèng nhÊt ngµy m­a ph¶i nghØ, c¸c ngµy nghØ theo
Tæ m«n §­êng – Khoa C«ng tr×nh – Tr­êng Cao ®¼ng GTVT 95
Bài giảng môn học Xây dựng mÆt đường
chÕ ®é ph¶i lµm bï th× t2 chän nh­ sau: gi÷a ngµy nghØ chÕ ®é vµ ngµy nghØ m­a sè
nµo lín th× lÊy ®Ó tÝnh
n – Sè ca lµm viÖc trong mét ngµy
Tèc ®é thi c«ng thùc tÕ Vtt ph¶i lín h¬n hoÆc Ýt nhÊt b»ng tèc ®é thi c«ng tèi
thiÓu
Vtt ³ Vmin
1.3 LËp d©y chuyÒn c«ng nghÖ thi c«ng
- C¬ së lËp c«ng nghÖ dùa vµo:
+ KÕt cÊu ¸o ®­êng
+ Qui tr×nh kü thuËt thi c«ng cña ngµnh
- C¬ së x¸c ®Þnh ph­¬ng ph¸p cho mét tr×nh tù dùa vµo:
+ Trang thiÕt bÞ qui ®Þnh
+ Kh¶ n¨ng cña ®¬n vÞ x©y dùng ®Ó chän
Theo nguyªn t¾c trªn ta sÏ lËp qu¸ tr×nh c«ng nghÖ cho tõng lo¹i kÕt cÊu ¸o
®­êng víi c¸c néi dung:
a) LËp b¶ng qu¸ tr×nh c«ng nghÖ x©y dùng: x¸c ®Þnh khèi l­îng chi tiÕt cho tõng
tr×nh tù, tõng ®o¹n n¨ng suÊt lao ®éng, sè xe m¸y cho tõng tr×nh tù
Sè ca m¸y vµ sè c«ng cÇn thiÕt cho tõng ®o¹n:
M
x= .K
N
Trong ®ã:
x – Sè ca m¸y hay sè c«ng nh©n
M – Khèi l­îng c«ng t¸c cña mét tr×nh tù trong mét ®o¹n
N – n¨ng suÊt cña m¸y
K - HÖ sè dù tr÷ do m¸y háng, hay do c«ng bÞ èm, K>1
N¨ng suÊt cña m¸y mãc hay c«ng cô thi c«ng cã thÓ tra ®Þnh møc hoÆc theo tÝnh
theo c«ng thøc:
T .K t
N= .Q
t
N – N¨ng suÊt tÝnh theo m3/ca, m2/ca, m/ca
Q - Khèi l­îng hoµn thµnh trong mét chu kú cña m¸y hay nh©n lùc, m3, m2, m
t – Thêi gian cña mét chu kú ®Ó hoµn thµnh khèi l­îng Q, giê
T – Thêi gian lµm viÖc mét ca (8 giê)
Kt – HÖ sè sö dông thêi gian (Kt < 1)
b) LËp s¬ ®å d©y chuyÒn thi c«ng:
Chia ®o¹n thi c«ng sao cho hîp lý, kh«ng nªn chia ra nhiÒu c«ng ®o¹n, diÖn thi
c«ng sÏ dµi, khã qu¶n lý, ®ång thêi dÔ ¶nh h­ëng thêi tiÕt. C¸c c«ng viÖc trªn ®o¹n
nµy giao cho mét tæ, xong sau mét ngµy ph¶i hoµn thµnh c«ng viÖc ®ã ®Ó tæ sau thi
c«ng ®o¹n tiÕp theo
S¬ ®å d©y chuyÒn ph¶i thÓ hiÖn râ trªn ®o¹n thi c«ng cã nh÷ng néi dung g×, gåm
c¸c tr×nh tù nµo, sè l­îng nh©n lùc, trang thiÕt bÞ m¸y mãc, chiÒu dµi mçi ®o¹n thi
c«ng, tèc ®é thi c«ng vµ h­íng thi c«ng d©y chuyÒn cña c¶ ®éi
c) S¶n xuÊt cung øng vËt t­:
- Cã 2 ph­¬ng thøc vËn chuyÓn:
+ VËn chuyÓn tr­íc lóc lµm mÆt: khi ®ã sÏ chñ ®éng bè trÝ sè l­îng xe æn ®Þnh
®­îc trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn

Tæ m«n §­êng – Khoa C«ng tr×nh – Tr­êng Cao ®¼ng GTVT 96

Bài giảng môn học Xây dựng mÆt đường
+ VËn chuyÓn ®ång thêi víi viÖc thi c«ng mÆt ®­êng tøc lµ vËn chuyÓn vËt liÖu
®­îc coi nh­ mét c«ng viÖc cña d©y chuyÒn
- X¸c ®Þnh sè xe vËn chuyÓn
- X¸c ®Þnh kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ®èng ®æ
d) VÏ tiÕn ®é thi c«ng:
Cã thÓ nªu tiÕn ®é c«ng viÖc tiÕn ®é c«ng viÖc cña tõng tæ, nhu cÇu nh©n vËt lùc,
kÕ ho¹ch vËn chuyÓn vËt liÖu, sè xe cÇn thiÕt vµ thêi gian ®iÒu ®éng xe m¸y
Ph­¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c lo¹i kÕt cÊu ¸o ®­êng cã hçn hîp vËt liÖu
kh«ng phô thuéc vµo thêi gian t¸c ®éng cña ph­¬ng tiÖn thi c«ng
2. ThiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng mÆt ®­êng theo ph­¬ng ph¸p tuÇn tù d©y chuyÒn
Ph­¬ng ph¸p nµy ng­êi ta chia qu¸ tr×nh x©y dùng kÕt cÊu ra nhiÒu phÇn viÖc vµ
giao cho c¸c tæ nhãm, phô tr¸ch chuyªn nghiÖp mét sè viÖc vµ tiÕn hµnh tuÇn tù
theo khung thêi gian qui ®Þnh, cïng thùc hiÖn trªn mét ®o¹n ®­êng ®Ó sau mét
kho¶ng thêi gian qui ®Þnh ph¶i hoµn thµnh xong s¶n phÈm, sau ®ã l¹i chuyÓn sang
®o¹n tiÕp theo. Sau mét ngµy lµm viÖc hoµn thµnh ®­îc nh÷ng ®o¹n cã tæng chiÒu
dµi lín h¬n hoÆc b»ng Vmin
Néi dung ph­¬ng ph¸p nµy kh¸c víi ph­¬ng ph¸p d©y chuyÒn ë chç:
- Ph­¬ng ph¸p d©y chuyÒn lÊy tèc ®é thi c«ng lµm c¬ së ®Ó thiÕt kÕ qui m« xe
m¸y, bè trÝ d©y chuyÒn c«ng nghÖ. Ph­¬ng ph¸p tuÇn tù d©y chuyÒn còng ph¶i ®¶m
b¶o Vtt > Vmin, xong ®Ó x¸c ®Þnh qui m« xe m¸y, bè trÝ c¸c tæ ®éi c«ng t¸c ph¶i
lÊy thêi gian lµm c¨n cø thiÕt kÕ
- Trong ph­¬ng ph¸p d©y chuyÒn cã nhiÒu ®o¹n thi c«ng nhá, cuèi ngµy lµm viÖc
hoµn thµnh mét khèi l­îng trªn ®o¹n Vtt. Cßn ph­¬ng ph¸p nµy c¸c tæ, nhãm c«ng
t¸c triÓn khai trªn ®o¹n l1 vµ ph¶i lµm liªn tôc, sau kho¶ng thêi gian qui ®Þnh hoµn
thµnh khèi l­îng trªn ®o¹n l1 ®ã, mçi ngµy sÏ hoµn thµnh n.l1 ³ Vmin
- Ph­¬ng ph¸p d©y chuyÒn bè trÝ theo ngµy, cßn ph­¬ng ph¸p nµy x©y dùng theo
thêi gian cÇn thiÕt

Tæ m«n §­êng – Khoa C«ng tr×nh – Tr­êng Cao ®¼ng GTVT 97