Ονοματεπώνυμο:

ΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΣΥΝΘΕΣΗ ΛΕΞΕΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΛΕΞΕΩΝ

Η παραγωγή και η σύνθεση είναι δυο τρόποι τους οποίους χρησιμοποιεί

η γλώσσα για να φτιάχνει καινούργιες λέξεις.
Παραγωγή έχουμε όταν από μια λέξη σχηματίζουμε μια άλλη:

κήπος κηπουρός
(πρωτότυπη λέξη) (παράγωγη λέξη)

Σύνθεση έχουμε:
α) Όταν σε μια λέξη βάλουμε στην αρχή ένα αχώριστο μόριο (ξε- , α-, ανα-,
αει-, αμφι-, αρκι-, δια-, δικο-, δυσ-, εισ-,εκ-, εξ-, επι-, ημι-, ομο-, περι-,
συν-,τηλε-, υπο-, υπερ-).

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
διψώ ξεδιψώ
γνωστός άγνωστος

β) Όταν ενώνονται δυο οι περισσότερες λέξεις.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
πηγαίνω + έρχομαι πηγαινοέρχομαι
Οι παράγωγες και σύνθετες λέξεις που γίνονται από την ίδια λέξη
αποτελούν μια οικογένεια λέξεων.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ :

1. Γράψε την οικογένεια λέξεων ( με όσες λέξεις μπορείς ) όπως στο

παράδειγμα:

ημέρα: ημερονύχτιο, καλημέρα, ισημερινός, .......

κήπος:

διαλέγω:

2. Ξεχωρίζω την οικογένεια της λέξης γράφω σε λέξεις που έγιναν με

παραγωγή και σε λέξεις που έγιναν με σύνθεση.

(καταγράφω, γραφτός, παραγράφω, γραφείο, γραφίτης, αναγράφω,

διαγράφω, γραφομηχανή, συγγραφέας, εγγράφω, γραμματέας,
γραμματική, αντιγραφή, υπογράφω, γράμμα, εγγράμματος, αγράμματος).

ΣΥΝΘΕΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ
καταγράφω γραφτός

3. Να γίνει χρονική αντικατάσταση στα ρήματα επικοινωνείς και

αναγνώρισε στο πρόσωπο και τη φωνή που βρίσκονται.
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΑΟΡΙΣΤΟΣ
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ
ΜΕΛΛ. ΕΞΑΚΟΛ
ΜΕΛΛ. ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ
ΣΥΝΤ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ

4.Γράφω τα επίθετα που παράγονται από τα ρήματα.

Θλίβω
κλείνω
βράζω
σώζω
καμαρώνω
σκύβω
κινώ

5. Γράφω τα επίθετα που παράγονται από τα ουσιαστικά.

κόκαλο κοκαλιάρης
πέτρα
μάρμαρο
ξύλο
μετάξι
βουνό
αγκάθι
φαρμάκι
άνοιξη
φλόγα
μυρωδιά