ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ

ΤΜΗΜΑ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟΔΟΜΗΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ
Στο μάθημα
Μ η χ α ν ή μ α τ α Τ ε χ ν ι κ ών Έ ρ γ ων

ΕΚΣΚΑΦΕΑΣ ΜΕ ΣΥΡΟΜΕΝΟ ΚΑΔΟ

ΚΟΨΙΔΑΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Μηχανήματα Τεχνικών Έργων    Κοψιδάς Οδυσσέας 

Εισαγωγή
Η παρούσα εργασία εκπονήθηκε στα πλαίσια του μαθήματος Μηχανήματα Τεχνικών
Έργων.
Αντικείμενο της εργασίας είναι η διερέυνηση και συνοπτική ανασκόπηση της
βιβλιογραφίας που αναφέρεται στις διάφορες πτυχές του μηχανήματος τεχνικών
έργων « Εκσκαφέας με συρόμενο κάδο».
Η εργασία αναπτύσσεται σε τέσσερα (4) κεφάλαια σα οποία διαπραγματεύονυαι
ζητήματα σχετικά με το παραπάνω αναφερόμενο δομικό μηχάνημα. Συγκεκριμένα:
Στο κεφάλαιο 1 παρουσιάζονται γενικά στοιχεία περί της κατηγοριοποίησης
και της αξιολόγησης των δομικών μηχανών.
Στη συνέχεια, στο κεφάλαιο 2 παρουσιάζονται στοιχεία για τις χωματουργικές
εργασίες .
Στο κεφάλαιο 3 γίνεται αναφορά στους εκσκαφείς και στα κριτήρια επιλογής
τους.
Τέλος, στο κεφάλαιο 4 παρουσιάζεται λεπτομερώς ο εκσκαφέας με διάταξη
συρόμενου κάδου με στοιχεία που αφορούν στη διάταξη, στα μέρη της
μηχανής, στον τρόπο λειτουργίας και στον υπολογισμό της απόδοσης καθώς
και στο πεδίο εφαρμογής.

1 
 
Μηχανήματα Τεχνικών Έργων    Κοψιδάς Οδυσσέας 

Περιεχόμενα
1.  Γενικά περί δομικών μηχανών ....................................................................................... 3 
1.1  Κατηγορίες δομικών μηχανών ................................................................................... 3 
1.2  Αξιολόγηση των δομικών μηχανών ............................................................................ 3 
2.  Χωματισμοί – χωματουργικές μηχανές ......................................................................... 4 
2.1  Η εκσκαφή του εδάφους ............................................................................................. 4 
2.2  Συστήματα διακίνησης χωματισμών........................................................................... 5 
3.  Μηχανές εκσκαφής του εδάφους.................................................................................... 5 
3.1  Εκσκαφείς γενικής χρήσης ......................................................................................... 5 
3.2  Εκλογή εκσκαφέων..................................................................................................... 7 
4.  Εκσκαφείς με διάταξη συρόμενου κάδου ...................................................................... 8 
4.1  Διάταξη ...................................................................................................................... 8 
4.2  Μέρη της μηχανής ...................................................................................................... 9 
4.3  Λειτουργία - Απόδοση .............................................................................................. 10 
4.4  Πεδίο εφαρμογής...................................................................................................... 15 
Βιβλιογραφία.......................................................................................................................... 17 
 

Κατάλογος εικόνων
Εικόνα 1 Οι 4 διατάξεις των εκσκαφέων γενικής χρήσης [Πηγή: (Γκράτζιου, n.d.)] ................ 7
Εικόνα 2 Ερπυστριοφόρος εκσκαφέας με συρόμενο κάδο [Πηγή: (Sinoway Industrial
(Shanghai) Co., n.d.)]................................................................................................................ 8
Εικόνα 3 Χρήση εκσκαφέα για κατεδάφιση.............................................................................. 16 

Κατάλογος πινάκων
Πίνακας 1 Τιμές ειδικού βάρους γ (kp/m3) και συντελεστή χαλάρωσης fa (%) στερεού εδάφους 10
Πίνακας 2 Συντελέστές S1 και S2 12
Πίνακας 3 Τιμές του συντελεστή nh 13
Πίνακας 4 Τιμές θεωρητικής απόδοσης L0 σε m3/h και ευνοϊκού βάθους κοπής σε m για
εκσκαφείς συρόμενου κάδου 14
Πίνακας 5 Τιμές συντελεστή sdw για εκσκαφείες συρόμενου κάδου 15

 
 
 
 

2 
 
Μηχανήματα Τεχνικών Έργων    Κοψιδάς Οδυσσέας 

1. Γενικά περί δομικών μηχανών

Οι μηχανές γενικά είναι μέσα τα οποία παρέχουν στον άνθρωπο τη δυνατότητα

εκτέλεσης ενός έργου χωρίς την καταβολή μυικής δύναμης, η οποία και όταν ακόμη
είναι απαραίτητο να καταβληθεί είναι δυσανάλογα μικρή με το μέγεθος του έργου.
Από τους αρχαιότατους χρόνους είναι γνωστή η χρήση στοιχειωδών μηχανών κατά
την εκτέλεση δομικών έργων. Η ουσιαστική εξέλιξη στον τομέα κατασκευής των
δομικών μηχανών και η προσπάθεια εκμετάλλευσης των δυαντοτήτων που παρέχουν
σε μεγαλύτερη κλίμακα, άρχισε στις αρχές του 20ου αιώνα. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο
Πόλεμο άρχισε στις ΗΠΑ η αλματώδης εξέλιξη στην κατασκευή και η σε μεγάλη
κλίμακα εκμετάλλευση των δομικών μηχανών, που επεκτάθηκε και σε άλλες χώρες
και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης είναι η δημιουργία
πληθώρας ειδών και τύπων δομικών μηχανών, που υπάρχουν σήμερα στη διάθεση
των κατασκευαστών δομικών έργων και η ανάπτυξη νέων μεθόδων κατασκευής.
Δημιουργήθηκαν έτσι οι προϋποθέσεις για τη γρήγορη και οικονομική εκτέλεση των
έργων. Το υψηλό κόστος των δομικών μηχανών σε συνδυασμό με τις νέες μεθόδους
παραγωγής, επιβάλλουν την προσεκτική επιλογή και εισαγωγή τους στα έργα, την
παρακολούθηση της λειτουργίας τους λαι την τήρηση στοιχείων σχετικά με την
εργασία, το κόστος και την απόδοση τους.

1.1 Κατηγορίες δομικών μηχανών

Η συνηθέστερη κατάταξη των δομικών μηχανών γίνεται με βάση τη γενική αποστολή

τους. Οι κατηγορίες στις οποίες διακρίνονται είναι οι εξής (Κοφίτσας, 1993):
 Χωματουργικές μηχανές
 Μηχανές ανύψωσης δομικών υλικών
 Μηχανές μεταφοράς
 Μηχανές διατρήσεως πετρωμάτων
 Μηχανές παραγωγής αδρανών υλικών
 Μηχανές παραγωγής και επίστρωσης ασφαλτομίγματος
 Μηχανές παραγωγής και μεταφοράς σκυροδέματος
 Ειδικές μηχανές

1.2 Αξιολόγηση των δομικών μηχανών

3 
 
Μηχανήματα Τεχνικών Έργων    Κοψιδάς Οδυσσέας 

Όταν αντιμετωπίζεται η προμήθεια νέων μηχανων, βασική προϋπόθεση για την

περαιτέρω εξέταση ενός μηχανήματος είναι κατ’ αρχή η δυνατότητά του να
εκπληρώσει το σκοπό για τον οποίο πρόκετιαι να χρησιμοποιηθεί. Πέραν αυτού όμως
υπάρχουν ορισμένοι βασικοί παράγοντες, που βοηθούν στην αξιολόγηση ενός
μηχανήματος. Ως κυριότεροι παράγοντες αξιολόγησης των δομικών μηχανών
θεωρούνται οι ακόλουθοι (Καλλιόπης, 1997):
 Χειρισμός της μηχανής: απλότητα λειτουργίας, εύκολη εκμάθηση και
ασφάλεια σε πιθανά λάθη
 Συντήρηση της μηχανής: εύκολη συντήρηση
 Ετοιμότητα λειτουργίας: ικανότητα έναρξης λειτουργίας χωρίς καθυστέρηση
 Οικονομία: δαπάνη προμήθειας σε συνδυασμό με τον οικονομικό χρόνο ζωής
μιας μηχανής

2. Χωματισμοί – χωματουργικές μηχανές

Οι χωματισμοί αποτελούν ένα σημαντικό τομέα των δομικών εργασιών, όπου η

χρησιμοποίηση μηχανών είναι ιδιαίτερα αποδοτική και έχει επίδραση τόσο στην
οικονομία, όσο και στην ταχύτητα εκτέλεσης των έργων. Οι χωματισμοί διακρίνονται
γενικά στις εξής κατηγορίες εργασιών (Κοφίτσας, 1993):
 Εκσκαφή και μετακίνηση του εδάφους
 Φόρτωση, μεταφορά και απόθεση του εδάφου
 Διαμόρφωση του εδάφους
 Συμπύκνωση του εδάφους

2.1 Η εκσκαφή του εδάφους

Η εκσκαφή του εδάφους συνίσταται στην αφαίρεση ενός τμήματος εδάφους από τη
φυσική του θέση και στην μετακίνησή του σε άλλη θέση. Επιτυγχάνεται με σκαπτικά
όργανα (λεπίδες, δόντια σε σχήμα σφήνας κτλ) που μπαίνουν στο έδαφος και
προκαλούν διάσπαση και αποκόλληση τμημάτων του από το σύνολο, Η διαδικασία
αυτή λέγεται κοπή του εδάφους και γίνεται ανάλογα με το είδος και τις ιδιοότητες του
κατά διάφορους τρόπους. Κατά την εκσκαφή το μηχα΄νημα θα πρέπει να υπερνικήσει
τις δυνάμεις αντίδρασης που αναπτύσσονται από το έδαφος κατά τη διείσδυση του
σκαπτικού οργάνου και είναι οι εξής: (Παναγιωτόπουλος, 1974)
 Αντίσταση σε διείσδυση
 Δύναμη από την πίεση του εδάφους στην επιφάνεια του σκαπτικού οργάνου

4 
 
Μηχανήματα Τεχνικών Έργων    Κοψιδάς Οδυσσέας 

 Δύναμη τριβής που δημιουργείται από την ολίσθηση του εδάφους πάνω στο
όργανο
Η συνισταμένη αυτών των δυνάμεων ονομάζεται αντίσταης εκσκαφής.

2.2 Συστήματα διακίνησης χωματισμών

Η διακίνηση των χωματισμών γίνεται σε σιδηροτροχιές ή/και επί εδάφους. Η

διακίνηση σε σιδηροτροχιές είναι σπάνιος τρόπος στην Ελλάδα ενώ η διακίνηση επί
εδάφους προϋποθέτει τη βατότητα της διαδρομής και μπορεί να γίνει είτε με
ερπυστριοφόρα μηχανήματα είτε με τροχοφόρα οχήματα/μηχανήματα.

3. Μηχανές εκσκαφής του εδάφους

Χαρακτηρίζονται συνήθως ως εκσκαφείς και κατατάσσονται στις εξης κατηγορίες:

 Εκσκαφείς γενικής χρήσης
 Εκσκαφείς συνεχούς λειτουργίας
 Ειδικοί εκσκαφείς
Οι εκσκαφείς συνεχούς λειτουργίας δεν εργάζονται με απαναλαμβανόμενους
διαδοχικά κύκλους αλλά συνεχώς, ενώ οι ειδικοί εκσκαφείς κατασκευάζονται για μια
συγκεκριμένη εργασία με ειδική παραγγελία και όχι σε σειρά.

3.1 Εκσκαφείς γενικής χρήσης

Πρόκειται για δομικές μηχανές, κατά βάση εκσκαφής, εξοπλισμένες με σκαπτικά

όργανα διαφόρων ειδών. Είναι όμως δυνατόν, εφ’ όσον εξοπλισθούν με ενάλογες
διατάξεις να μετατραπούν σε γερανούς, πασσαλομπήκτες κλπ. (Wendehals, n.d.)Το
μέγεθός τους χαρακτηρίζεται από την περιεκτικότητα του κάδου που κυμαίνεται από
0.3 έως 2.0 m2. Είναι ντηζελοκίνητοι, σπανίως ηλεκτροκίνητοι, και αποτελούνται
(Εφραιμίδης, 1981):
 Από ένα κατώτερο πλαίσιο ή φορείο με το σύστημα πορείας
 Από το ανώτερο περιστρεφόμενο τμήμα με τον βραχιόνα
 Από τους διάφορους εξοπλισμούς, ανάλογα με τη χρήση τους
Η σύνδεση του πλαισίου ή φορείου με το περιστρεφόμενο τμήμα επιτυγχάνεται μέσω
ενός μεγάλου αξονικού εδράνου, το οποίο έχει τη δυνατότητα να περιστρέφεται κατά
360ο περί τον άξονά του, Ανάλογα με το σύστημα πορείας, διακρίνονται τα εξής είδη:
 Ερπυστριοφόροι εκσκαφείες
 Ελαστοχοφόροι εκσκαφείς

5 
 
Μηχανήματα Τεχνικών Έργων    Κοψιδάς Οδυσσέας 

 Εκσκαφείες επί οχημάτων

Οι ερπυστριοφόροι εκσκαφείς στηρίζονται στις ερπύστριες και χάρις σε αυτές είναι
ευκίνητοι σε κάθε φύσης έδαφος. Η ταχύτητα πορείας τους είναι μικρή. Οι
ερπύστριες θα πρέπει να είναι τοποθετημένες κάθετα προς το μέτωπο εκσκαφής κατά
τη διάρκεια της εργασίας της μηχανής για μεγαλύτερη ευστάθεια και εκολότερη
κίνηση της προς το μέτωπο. Επίσης, οι τροχοί κίνησης των ερπυστριών πρέπει να
βρίσκοντα στην αντίθετη πλευρά της εκσκαφής, για να αποφεύγονται κτυπήματα του
κάδου στα στοιχεία μετάδοσης κίνησης του συστήματος πορείας.
Οι ελαστιχοφόροι και εκσκαφείες επί οχημάτων φέρουν στηρίγματα για την
υποστήριξη του φορείου κατά τη διάρκεια της εργασίας που συμπτύσσονται κατά την
πορεία και αναπτύσσονται πριν από την έναρξη της εργασίας τους.
Οι εκσκαφείς γενικής χρήσης μπορεί να εξοπλίζονται εναλλακτικά με:
 Διάταξη μετωπικού κάδου
 Διάταξη ανεστραμμένου κάδου
 Διάταξη συρόμενου κάδου
 Διάταξη αρπαγής
Η λειτουργία των διαφόρων αυτών διατάξεων εκσκαφής επιτυγχάνεται είτε με
μηχανική είτε με υδραυλική μετάδοση κίνησης. Έτσι ανάλογα με το σύστημα
μετάδοσης της κίνησης, οι εκσαφείες γενικής χρήσης διακρίνονται σε:
 Εκσκαφείς μηχανικού και
 Εκσακφείς υδραυλικού συστήματος κίνησης
Κατά την μηχανική μετάδοση κίνησης χρησιμοποιείται σύστημα χαλύβδινων
καλωδίων, τροχαλιών και τυμπάνων σε κατάλληλη διάταξη. Κατά την υδραυλική
μετάδοση της κίνησης χρησιμοποιείται σύστημα υδραυλικών κυλίνδρων.
Προτέρημα της υδραυλικής μετάδοσης κίνησης έναντι της μηχανικής αποτελεί το
γεγονός ότι στην πρώτη περίπτωση η δύναμη εκσκαφής είναι σχεδόν σταθερή σε όλο
το κύκλωμα της εργασίας, ενώ στη δεύτερη, η δύναμη εκσκαφής είναι συναρτήση της
γωνίας εργασίας.
Στo επόμενο κεφάλαιο (κεφ.4) θα γίνει αναλυτική περιγραφή της διάταξης και της
λειτουργίας του εκσκαφέα με συρόμενο κάδο 

6 
 
Μηχανήματα Τεχνικών Έργων    Κοψιδάς Οδυσσέας 

 
  a  b
 
 
 
 
 
 
 
 
 
c  d 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Εικόνα 1 Οι 4 διατάξεις των εκσκαφέων γενικής χρήσης [Πηγή: (Γκράτζιου, n.d.)] 

3.2 Εκλογή εκσκαφέων

Κατά την εκλογή ενός εκσκαφέα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι εξής παράγοντες
(Royer, 1974):

 Για τον καθορισμό του είδους της σκαπτικής διάταξης, οι συνθήκες εκσκαφής
και το είδος του προς εκσκαφή εδάφους.
 Γι την εκλογή μεταξύ ερπυστριοφόρων και ελαστοχοφόρων, το πλεονέκτημα
της ταχείας μετακίνησης των δευτέρων. Για ελαφρές, μικρές και σε
περισσότερα μέτωπα εργασίες, προτιμότεροι είναι οι ελαστιχοφόροι. Για
συγκεντρωμένες, βαριές και μεγάλες εργασίες, οι ερπυστριοφόροι.
 Για χαλαρό ή λασπώδες έδαφος και ανεπάρκεια χώρου για ελιγμούς,
καταλληλότερος ο ερπυτριοφόρος, που λόγω μεγάλης επιφάνειας έδρασης,
ασκεί μικρή πίεση στο έδαφος.

7 
 
Μηχανήματα Τεχνικών Έργων    Κοψιδάς Οδυσσέας 

 Για το μέγεθος του εκσκαφέα και τα εξής: για μεγάλο μέτωπο εκσκαφής ή
μεγάλο ύψος ανύψωσης, είναι προτιμώτερος ο μγάλος εκσκαφέας.
Προκειμένου για φόρτωση βράχου, προτιμότερος ο μεγάλος εκσκαφέας, γιατί
αποφεύγεται περαιτέρω τεμαχισμός μεγάλων τεμαχίων βράχου.
 Για εκσκαφή σκληρών εδαφών προτιμότετος ο μεγάλος εκσκαφέας, διότι σ’
αυτόν αναπτύσσονται μεγαλύτερες σκαπτικές δυνάμεις
 Για την περίπτωση φόρτωσης των προϊόντων εκσκαφής σε οχήματα, πρέπει να
συνδυάζεται η εκλογή του εκσκαφέα με την εκλογή των οχημάτων. Πρακτικός
κανόνας, η χωρητικότητα κάθε οχήματος να είναι τουλάχιστον 4-5 φορές
μεγαλύτερη από την περικετικότητα του κάδου του εκσκαφέα.

4. Εκσκαφείς με διάταξη συρόμενου κάδου

Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται μόνο σε εσκαφείς που έχουν μηχανικό σύστημα

κίνησης. Οι τέσσερεις κινήσεις του μηχανικού συστήματος εκσκαφής είναι:
 Άνοδος και κάθοδος βραχίονα
 Άνοδος και κάθοδος κάδου
 Ολίσθηση της δοκού εμπρός – πίσω
 Άνοιγμα και κλείσιμο του καλύμματος στον πυθμένα του κάδου

Εικόνα 2 Ερπυστριοφόρος εκσκαφέας με συρόμενο κάδο [Πηγή: (Sinoway Industrial (Shanghai) Co., n.d.)]

4.1 Διάταξη

Η διάταξη αποτελείται από τα εξης μέρη (Καλλιόπης, 1997):

8 
 
Μηχανήματα Τεχνικών Έργων    Κοψιδάς Οδυσσέας 

 Το βραχίονα που είναι μεταβλητής κλίσης

 Τη δοκό που στρέφεται και ολισθαίνει
 Τον κάδο με τους σκαπτικού οδόντες και κάλυμμα στον πυθμένα
Ο βραχίων στη διάταξη αυτήν είναι πολύ μεγαλύτερος απ’ ότι στους εκσαφείς με
διάταξη μετωπικού ή ανεστραμμένου κάδου. Ο μακρύς βραχίονας έχει το
πλεονέκτημα της μεγάλης ακτίνας ενέργειας της μηχανής. Το μέγιστο επιτρεπόμενο
μήκος είναι αντιστρόφως ανάλογο του βάρους του χρησιμοποιούμενου κάδου.
Οι οδόντες του κάδου, με τους οποίους γίνεται κυρίως η εκσκαφή, κατασκευάζονται
από σκληρό μαγγανιούχο χάλυβα και αντικαθίστανται όταν φθαρούν.
Χρησιμοποιούνται γενικά τρεις τύποι κάδων:
 Ελαφρύς τύπος για ελαφρά εδάφη όπως η άμμος
 Μεσαίος τύπος για μεσαία εδάφη όπως χαλικώδη εδάφη
 Βαρύς για εδάφη που φθείρουν γενικά τον κάδο, όπως ο βράχος
Ο κάδος, οποίος έχει μορφή κουταλιού, ανοικτός στην επάνω λευρά και με
εκσκαπτικά δόντια στο μπροστινό τμήμα, έκλεται από το συρματόσχοινο έλξεως-
εκσκαφής. Με ένα δεύτερο συρματόσχοινο αναρτήσεως, το οποίο περνάει από μία
τροχαλία στην κορυφή του επιμήκους δικτυωτού προβόλου, συνδέεται με το
βαρούλκο αναρτήσεως.
Το κάλυμμα στον πυθμένα του κάδου είναι κλειστό κατά την εκσακφή και ανοίγει για
την απόρριψη των προϊόντων εκσκαφής.

4.2 Μέρη της μηχανής

Τα μέρη που συντάσσουν ένα φορτωτή είναι (Fechtig, 1983):

Ο στρεφόμενος φορέας:
Περιέχει τον κινητήρα και το σύστημα μετάδοσης της κίνησης. Αναφορικά στον
κινητήρα η περισσότερο διαδεδομένη μέθοδος για την κίνηση των εκσκαφέων
γενικής χρήσεως είναι ο κινητήρας εσωτερικής καύσης με πετρέλαιο που κινεί όλους
τους μηχανισμούς του δια μέσω συμπλεκτών, έτσι ώστε να συνδέεται ή να
απομονώνεται ένας μηχανισμός κατά βούληση.
Υπάρχουν ωστόσο και εκσακφείς με περισσότερους κινητήρες, όπως π.χ. ένα
ντηζελοκινητήρα για τον μηχανισμό πορείας, έναν ηλεκτροκινητήρα για την
περιστροφική κίνηση του σκάφους και έναν ηλεκτροκινητήρα για την εκσακπτική
εξάρτηση. Ο κινητήρας τοποθετείται συνήθως στο αντίθετο μέρος του φορτίου για
αντίβαρο.

9 
 
Μηχανήματα Τεχνικών Έργων    Κοψιδάς Οδυσσέας 

Η κίνηση από τον κινητήρα σους διαφόρους μηχανισμούς μεταδίδεται μέσω κιβωτίων
με οδοντωτούς τροχούς ή μέσω τραπεζοειδών ιμάντων.
Το φορείο (πλαίσιο) και σύστημα πορείας
Το πλαίσιο του φορείου αποτελείται από μια ισχυρή μεταλλική κατασκευή κατά
προτίμησης ολόσωμη ή από ηλεκτροσυγκολλημένα τεμάχια κυψελοειδούς μορφής ή
τύπου κιβωτίου. Φέρει τους φορείς με τα κύλιστρα του κάτω κλάδου για την έδραση
του μηχανήματος πάνω στις ερπύστριες, τους φορείς των κυλίστρων και τον κύριο
άξονα μετάδοσης της κίνησης. Το πλαίσιο πρέπει να είναι υψηλής αντοχής σε κρούση
και κάμψη γι’ αυτό το υλικό κατασκευής και η μέθοδος κατακσευής πρέπει να είναι
υψηλής ποιότητας και να ανταποκρίνεται στις αντίστοιχες προδιαγραφές.

4.3 Λειτουργία - Απόδοση

Κατά τη λειτουργία ο κάδος κατεβαίνει και με το βάρος του διεισδύει μέσα στο
έδαφος με τα δόντια εκσκαφής της εμπρόσθιας ακμής. Στη συνέχεια έλκεται ο κάδος
από το συρματόσχοινο εκσκαφής μέχρι υπερχειλίσεως. Το υλικό υπερχειλίζει από την
επάνω πλευρά του κάδου, η οποία είναι ανοικτή. Για το άδεισμα του κάδου αφήνεται
ελέυθερο το συρματόσχοινο εκσκαφής κα έλκεται το συρματόσχοινο αναρτήσεως.
Η απόδοση των εκσκαφέων εκφράζεται γενικά σε m3/h στερεού εδάφους. Στερεό
νοείται το έδαφος πριν την εκσκαφή. Κατά την εκσκαφή επέρχεται χαλάρωση του
εδάφους δηλαδή αύξηση του όγκου του με συνέπεια την μείωση του φαινόμενου
ειδικού βάρους. Ο συσχετισμός του στερεού προς το χαλαρό έδαφος γίνεται με τη
χρήση του συντελεστή χαλάρωσης fa, τιμές του οποίου δίνονται στον πίνακα 1.
Είδος στερεού γ (kp/m3) fa (%)
εδάφους
Άργιλος ξηρή 1602 72
Άργιλος υγρή 2076 72
Κοινές γαίες ξηρές 1008 87÷74
Κοινές γαίες υγρές 2076 80
Χάλικες ξηροί 1453 91÷87
Χάλικες υγροί 2313 91÷87
Άμμος ξηρή 1305÷2017 91÷87
Άμμος υγρή 1433÷2319 0.91÷97
Ασβεστόλιθος 2610 60
Βράχοι 2966 66
3
Πίνακας 6 Τιμές ειδικού βάρους γ (kp/m ) και συντελεστή  
χαλάρωσης fa (%) στερεού εδάφους (Φωτιάδης & Παπαθανασίου, 2000)

10 
 
Μηχανήματα Τεχνικών Έργων    Κοψιδάς Οδυσσέας 

Για την απόδοση των εκσκαφέων ισχύει ό,τι ισχύει γενικότερα για τη σχέση ανάμεσα
στη θεωρητική και πραγματική απόδοση των μηχανών.
Απόδοση L μια δομικής μηχανής γενικά είναι η ποσότητα της εργασίας (αριθμός
μονάδων παραγωγής) που παράγει η μηχανή σε ένα ορισμένο χρονικό διάστημα.

(Εξίσωση 1) 

Θεωρητική απόδοση L0 μιας δομικής μηχανής χαρακτηρίζεται η ποσότητα εργασίας

που θα παρήγαγε θεωρητικά η μηχανή εάν εργαζόταν υπό ιδανικές συνθήκες και
χωρίς διακοπή επι μια συγκεκριμένη χρονική μονάδα (συνήθως ώρα).

(Εξίσωση 2) 

Στη διαμόρφωση της απόδοσης των μηχανών της κατηγορίας αυτής υπεισέρχονται οι
εξής παράγοντες:
Κύκλος – χρόνος κύκλου εργασίας [t0], αριθμός κύκλων εργασίας
Η διάρκεια ενός πλήρους κύκλου εργασίας χαρακτηρίζεται ως χρόνος κύκλου
εργασίας και μετράται συνήθως σε λεπτά της ώρας [min]. Ο αριθμός των κύκλων
εργασίας που πραγματοποιούνται σε μία ώρα είναι .

Δυναμικότητα εργαλείου μηχανής [Ι]

Για τους εκσκαφείς το εργαλείο η δυναμικότητα του οποίου είναι χαρακτηριστικό
των δυνατοτήτων τους είναι η περιεκτικότητα q του κάδου τους.
Συντελεστής πλήρωσης/εκμετάλλευσης [f0]
Εξαρτάται από το είδος και τη συγκρότηση της μηχανής και το διακινούμενο κατά
την παραγωγική διαδικασία υλικό. Εκφράζει την επί έλαττον απόκλιση της πλήρους
εκμετάλλευσης της δυναμικότητας του εργαλείου σε σχέση με την από κατασκευής
του δεδομένη δυναμικότητα του εργαλείου σε σχέση με την από κατασκευής του
δεδομένη δυναμικότητα (για τον εκσκαφέα σε σχέση με το πληρες περιεχόμενο του
κάδου του).
Έτσι η θεωρητική απόδοση των μηχανών διακεκομμένης λειτουργίας διαμορφώνεται
ως:
(Εξίσωση 3)

Η πραγματική απόδοση λόγω διαφόρων παραγόντων είναι στην πραγματικότητα

πολύ μικρότερη από τη θεωρητική. Οι παράγοντες αυτοί έχουν σχέση με τις συνθήκες
εργασίας και οργάνωσης του εργοταξίου, τις αναγκαίες μικροδιακοπές κατά τη

11 
 
Μηχανήματα Τεχνικών Έργων    Κοψιδάς Οδυσσέας 

διάρκεια της εργασίας καθώς και το υψόμετρο εργασίας της μηχανής. Ο βαθμός
επιρροής τους στη διαμόρφωση της πραγματικής απόδοσης των δομικών μηχανών
εκφράζεται ποσοτικά κατά μία μεθοδολογία που αναπτύχθηκες στη Γερμανία
ανάλογα με τα αίτια τος με τους ακόλουθους συντελεστές.
Συντελεστής συνθηκών εργασίας S1
Καλύπτει τις αναπόφευκτες απώλειες στην απόδοση της μηχανής, από τις επιπτώσεις
στη εργασία των διαφόρων εξωγενών παραγόντων όπως:
 Έκταση της εργασίας
 Μετακινήσεις της μηχανής από θέση σε θέση
 Δυνατότητα άνετης εργασίας
 Καιρικές συνθήκες
 Ιδιαίτερες απαιτήσεις της εργασίας
Οι συνθήκες εργασίας μπορούν να χαρακτηρισθούν ως πολύ καλές, καλές, μέτριες ή
κακές, οπότε ανάλογα με τον χαρακτηρισμό τους ο S1 λαμβάνει διάφορες τιμές.
Συντελεστής οργάνωσης εργοταξίου S2
ει απώλειες απόδοσης των μηχανών που έχουν αίτια διάφορους ενδογενείς
παράγοντες του εργοταξίου, σχετικούς με την οργάνωσή του όπως:
 Ικανότητα του χειριστή
 Οργάνωση συντήρησης της μηχανής
 Οργάνωση της εργασίας στο εργοτάξιο
 Επίβλεψη εκτέλεσης της εργασίας
Η επίδραση των ανωτέρω παραγόντων στην απόδοση των μηχανών εκφράζεται με
διάφορες τιμές του συντελεστή S2 ανάλογα με το χαρακτηρισμό που δίδεται στος
συνιήκες καλής οργάνωσης (καλές, μέτριες, κακές).
Στον πίνακα 2 δίδονται ιμές για τον συντελεστή . Δηλαδή ο
εκφράζει την επίδραση των συνθηκών εργασίας και οργάνωσης εργοταξίου συνολικά,
στην απόδοση.
Συνθήκες εργασίας S1 Πολύ καλές Καλές Μέτριες Κακές
Συνθήκες οργάνωσης
S2
Καλές 1.0 0.95 0.85÷0.90 0.70÷0.85
Μέτριες 0.91 0.86 0.77÷0.82 0.64÷0.77
Κακές 0.82 0.78 0.70÷0.74 0.57÷0,70
Πίνακας 7 Συντελέστές S1 και S2 (Φωτιάδης & Παπαθανασίου, 2000) 

12 
 
Μηχανήματα Τεχνικών Έργων    Κοψιδάς Οδυσσέας 

Συντελεστής διακοπών εργασίας z

Η μηχανή δεν εργάζεται συνεχώς ολόκληρο το οκτάωρο αλλά με μικροδιακοπές από
διάφορες αιτίες όπως:
 Μικρή παύση για ξεκούραση του χειριστή
 Άρση διαφόρων μικροανωμαλιών στη λειτουργία της μηχανής
 Εφοδιασμός της μηχανής με καύσιμα
 Μικροεπισκευές, αλλαγή ελαστικών
Τα ανωτέρω εκφράζονται με το συντλεστή διακοών εργασίας z που η τιμή του
εξαρτάται από το είδος της μηχανής. Θεωρείται γενικά, ότι για τις ανωτέρω αιτίες μια
δομική μηχανή εργάζεται αποδοτικά μόνο 45 έως 55 λεπτά την ώρα, οπότε ο z
λμβάνει αντίστοιχα τιμές από 0.75 έως 0.92 με συνηθέστερη την τιμή 0.83.
Συντελεστής υψομέτρου nh
Στις δομικές μηχανές που κινούνται με κινητήρες εσωτερικής καύσης, κατά τον
υπολογισμό της απόδοσης τους πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψη και η μείωση της
απόδοσης του κινητήρα τος, λόγω υψομέτρου. Έτσι, για κινητήρες diesel τιμές του
συντελεστή nh δίνονται στον πίνακα 3.
Συντελεστής nh
Υψόμετρα (m)
Χωρις υπερπλήρωση Με υπερπλήρωση
0 1.00 1.00
500 1.00 1.00
1000 0.99 1.00
1500 0.95 1.00
2000 0.91 1.00
2500 0.87 1.00
3000 0.82 1.00
3500 0.76 0.99
4000 0.70 0.99
Πίνακας 8 Τιμές του συντελεστή nh (Φωτιάδης & Παπαθανασίου, 2000)

Η πραγματική απόδοση μιας δομικής μηχανής ορίζεται έτσι ως το γινόμενο της

θεωρητικής επι τους ανωτέρω συντελεστές μείωσης της απόδοσης. Είναι δηλαδή:
 (Εξίσωση 4) 

Η απόδοση των εκσκαφέων εξαρτάται εκτός από τα παραπάνω επιπλέον από το είδος
της σκαπτικής διάταξης και το μέγεθος του κάδου ενώ επηρρεάζεται και από τους
εξης παράγοντες:
 Το είδος του εσκαπτόμενου εδάφους

13 
 
Μηχανήματα Τεχνικών Έργων    Κοψιδάς Οδυσσέας 

 Το βάθος κοπής ή τη προβολή του μήκους διαδρομής του σκαπτικού

εργαλείου επάνω σε οριζόντιο ή κατακόρυφο επίπεδο
 Τη γωνία περιστροφής του πύργου από τη θέση εκσκαφής στη θέση
εκκένωσης του κάδου
Οι διάφοροι αυτοί παράγοντες λαμβάνονται υπόψη κατά τον υπολογισμό της
απόδοσης των εκσκαφέων είτε με συντελεστές είτε με τη χρήση πινάκων που έχουν
συνταχθεί με βάση τα δεδομένα της εμπειρίας.
Κατόπιν των ανωτέρω η πραγματική απόδοση L των εκσκαφέων γενικής χρήσης σε
m3/h στερεού εδάφους εκφράζεται από τη σχέση:

(Εξίσωση 5)

Όπου:
: θεωρητικός χρόνος του εκσκαφέα

: περιεκτικότητα του κάδου

: συντελεστής χαλάρωσης του εδάφους

: συντελεστής επίδρασης του είδους του εδάφους

: συντελεστής επίδρασης του βάθους κοπής

: συντελεστής επίδρασης της γωνίας περιστροφής του πύργου

Και τα s1,2, z και nh όπως ορίστηκαν πριν.

Στην πράξη υπολογίζεται η θεωρητική απόδοση από πίνακες ανάλογα με το είδος του
εσκαπτόμενου εδάφους και την περιεκτικότητα του κάδου. Οι συντελεστές sd και sw
λαμβάνονται επίσης από πίνακες ως γινόμενο sdw συναρτήσει του πραγματικού
βάθους κοπής και της πραγματικής γωνίας περιστροφής του πύργου.
Περιεκτικότητα κάδου (m3)
Είδος εδάφους
0.29 0.38 0.57 0.76 0.96 1.15 1.34 1.53 1.92
Ιλύς ή αμμώδης πηλός 53 72 99 122 148 167 186 201 308
1.50 1.68 1.83 2.01 2.13 2.28 2.38 2.44 2.59
Άμμος και χάλικες 49 68 95 118 141 160 179 194 224
1.50 1.68 1.83 2.01 2.13 2.28 2.38 2.44 2.59
Κοινό γαιώδες έδαφος 42 57 80 103 125 144 160 175 201
1.83 2.04 2.25 2.44 2.59 2.74 2.90 3.02 3.20
Συμπαγής σκληρός Πηλός 26 42 687 84 102 122 137 148 175
2.23 2.44 2.65 2.83 3.05 3.26 3.44 3.60 3.75
Υγρός πηλός 15 22 42 57 72 84 99 110 133
2.23 2.44 2.65 2.83 3.05 3.26 3.44 3.60 3.75

14 
 
Μηχανήματα Τεχνικών Έργων    Κοψιδάς Οδυσσέας 

Πίνακας 9 Τιμές θεωρητικής απόδοσης L0 σε m3/h και ευνοϊκού βάθους κοπής σε m για εκσκαφείς συρόμενου 
κάδου (Φωτιάδης & Παπαθανασίου, 2000) 

Ποσοστό Γωνία περιστροφής πύργου

ευνοϊκού βάθους 300 450 600 900 1200 1500 1800
κοπής
20 1.06 0.99 0.94 0.87 0.81 0.75 0.70
40 1.17 1.08 1.02 0.93 0.85 0.78 0.72
60 1.24 1.13 1.06 0.97 0.88 0.80 0.74
80 1.29 1.17 1.09 1.99 0.90 0.82 0.76
100 1.32 1.19 1.11 1.00 0.91 0.83 0.77
120 1.29 1.17 1.09 0.98 0.90 0.82 0.76
140 1.25 1.14 1.06 0.96 0.88 0.81 0.75
160 1.20 1.10 1.02 0.93 0.85 0.79 0.73
180 1.15 1.05 0.98 0.90 0.82 0.76 0.71
200 1.10 1.00 0.94 0.87 0.79 0.73 0.69
Πίνακας 10 Τιμές συντελεστή sdw για εκσκαφείες συρόμενου κάδου (Φωτιάδης & Παπαθανασίου, 2000) 

4.4 Πεδίο εφαρμογής

Εκσκαφείς με τη διάταξη αυτήν είναι κατάλληλοι για εκσκαφή μαλακών ή μέσης
σκληρότητας εδαφών.
Χρησιμοποιούνται για εκσκαφή επί μετώπου που βρίσκεται στην ίδια στάθμη ή
χαμηλότερα της στάθμης έδρασης της μηχανής, καθώς επίσης και για εκσκαφή κάτω
από το νερό.
Ιδιαίτερα πλεονεκτήματά του είναι η μεγάλη ακτίνα ενέργειας, που οφείλεται στο
μεγάλο μήκος του προβόλου, ο συνδυασμός εκσκαφής και αποθέσεως σε ένα
μηχάνημα, όπως στην περίπτωση κατασκευής διωρυγών και παράλληλης κατασκευής
των προστατευτικών αναχωμάτων με την άμεση απόθεση των υλικών εκσκαφής, η
εργασία σε έδαφος με ρίζες δένδρων ή μεγάλων λίθων, γιατί ο ελκούμενος κάδος
ολισθαίνει πάνω στα υλικά χωρίς κίνδυνο ζημιών, και η δυνατότητα εκσακφής κάτων
από την εποφάνεια του εδάφου.
Χρήσιμη εφαρμογή της τελευταίας ιδιότητας είναι η εξόρυξη αδρανών υλικών από
ποτάμια και λίμνες. Στην τελευταία περίπτωση τα πλευρικά τοιχώματα του κάδου
είναι διάτρητα, για να διαφεύγει από τις τρύπες το συμπαρασυρόμενο νερό και η
λάσπη.
Επίσης χρησιμοποιούνται σε επιφανειακά ορυχεία λόγω της αξιοπιστίας του και του
χαμηλού κόστους των απορριμάτων που αποκομίζονται.
Τέλος θα πρέπει να αναφερθεί ότι σε συνδυασμό με ειδική διάταξη ΄χει εφαρμογή
στην κατεδάφιση τεχνικών έργων μεγάλου ύψους, για παράδεισμα πολυώροφα
κτήρια, υδατόπυργοι κ.α.

15 
 
Μηχανήματα Τεχνικών Έργων    Κοψιδάς Οδυσσέας 

Η απόδοση τους είναι 15 με 20% μικρότερη της απόδοσης του εκσακφέα της ίδια
περιεκτικότητας μετώπικό κάδο.

Εικόνα 3 Χρήση εκσκαφέα για κατεδάφιση

16 
 
Μηχανήματα Τεχνικών Έργων    Κοψιδάς Οδυσσέας 

Βιβλιογραφία  
Ελληνική 
Fechtig, R., 1983. Voresungsmanuskript Bauverfahrenstechnik. Zurich: Institut fur Baupalung 
und Baubetrieb. 

Royer, K., 1974. The Constructionmanager. New Jersey: Prendice‐Hall. 

Wendehals, G., n.d. The Many Uses of Excavators. [Ηλεκτρονικό]  
Available at: http://ezinearticles.com/?The‐Many‐Uses‐of‐Excavators&id=1366526 
[Πρόσβαση 3 11 2013]. 

Γκράτζιου, Μ., n.d. Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. [Ηλεκτρονικό]  
Available at: 
http://diocles.civil.duth.gr/links/home/veltiomeno/nees/Domikes_Michanes/Ekskafeis_geni
khs_Xrhshs.pdf 
[Πρόσβαση 1 11 2013]. 

Εφραιμίδης, Ι., 1981. Σημειώσεις επί των μέσω εκμηχανίσεως των δομικών έργων. Αθήνα: 
s.n. 

Ι., Κ., 1993. Στοιχεία δομικών μηχανών. Αθήνα: Ίων. 

Καλλιόπης, Σ. Ι., 1997. Μηχανήματα Τεχν. Έργων. Αθήνα: Ίδρυμα Ευγενίδου. 

Παναγιωτόπουλος, Ν., 1974. Δομικαί Μηχαναί Μέρος ΙΙ. Θεσσαλονίκη: ΑΠΘ. 

Φωτιάδης, Γ. & Παπαθανασίου, Β., 2000. Δομικές Μηχανές. Θεσσαλονίκη: ΑΠΘ. 

Ξενόγλωσση 
Fechtig, R., 1983. Voresungsmanuskript Bauverfahrenstechnik. Zurich: Institut fur Baupalung 
und Baubetrieb. 

Royer, K., 1974. The Constructionmanager. New Jersey: Prendice‐Hall. 

Ηλεκτρονικές πηγές 
Wendehals, G., n.d. The Many Uses of Excavators. [Ηλεκτρονικό]  
Available at: http://ezinearticles.com/?The‐Many‐Uses‐of‐Excavators&id=1366526 
[Πρόσβαση 3 11 2013]. 

Γκράτζιου, Μ., n.d. Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. [Ηλεκτρονικό]  
Available at: 
http://diocles.civil.duth.gr/links/home/veltiomeno/nees/Domikes_Michanes/Ekskafeis_geni
khs_Xrhshs.pdf 
[Πρόσβαση 1 11 2013]. 

 
 

17 
 
Μηχανήματα Τεχνικών Έργων    Κοψιδάς Οδυσσέας 

   

18