Διαγώνισμα Αρχαία Ελληνικά Ά Γυμνασίου

A. ΚΕΙΜΕΝΟ : Η αγάπη του Αλεξάνδρου για τον Βουκεφάλα

Ἵνα δὲ ἡ μάχη συνέβη καὶ ἔνθεν ὁρμηθεὶς ἐπέρασεν τὸν Ὑδάσπην ποταμὸν πόλεις
ἔκτισεν Ἀλέξανδρος. Καὶ τὴν μὲν Νίκαιαν τῆς νίκης τῆς κατ’ Ἰνδῶν ἐπώνυμον
ὠνόμασε, τὴν δὲ Βουκεφάλαν ἐς τοῦ ἵππου τοῦ Βουκεφάλα τὴν μνήμην, ὃς ἀπέθανεν
αὐτοῦ ὑπὸ καύματός τε καὶ ἡλικίας καματηρὸς γενόμενος, πολλὰ δὲ πρόσθεν
ξυγκαμών τε καὶ συγκινδυνεύσας Ἀλεξάνδρῳ, ἀναβαινόμενός τε πρὸς μόνου
Ἀλεξάνδρου, ὅτι τοὺς ἄλλους πάντας ἀπηξίου ἀμβάτας, καὶ μεγέθει μέγας καὶ τῷ
θυμῷ γενναῖος. Σημεῖον δέ οἱ ἦν βοὸς κεφαλὴ ἐγκεχαραγμένη, ἐφ᾿ ὅτῳ καὶ τὸ ὄνομα
τοῦτο λέγουσιν ὅτι ἔφερεν· οἱ δὲ λέγουσιν ὅτι λευκὸν σῆμα εἶχεν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς,
μέλας ὢν αὐτός, ἐς βοὸς κεφαλὴν μάλιστα εἰκασμένον. Οὗτος ὁ ἵππος ἐν τῇ Οὐξίων
χώρᾳ ἀφανὴς ἐγένετο Ἀλεξάνδρῳ, καὶ Ἀλέξανδρος προεκήρυξεν ἀνὰ τὴν χώραν
πάντας ἀποκτενεῖν Οὐξίους, εἰ μὴ ἀπάξουσιν αὐτῷ τὸν ἵππον. Τοσήδε γὰρ σπουδὴ
Ἀλεξάνδρῳ ἀμφ᾿ αὐτὸν ἦν.

Ἀρριανός, Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις 5.19.4-6 (διασκευή)

Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Πώς πέθανε ο Βουκεφάλας και σε τι όφειλε το όνομά του; (μον.3)

2. Ποιο γεγονός επικαλείται ο Αρριανός, για να καταδείξει το ιδιαίτερο

ενδιαφέρον του Μ. Αλεξάνδρου για το άλογό του; (μον.4)

3. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα ρημάτων: (μον.4)

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ

Κτίζω (β ενικό)

Ψέγω (γ ενικό)

Σώζω (β πλ)

1
Μεταπείθω
(γ πλ)

Εκλέγω (β εν)

Περιγράφω
(α πλ)

Φονεύω (γ πλ)

4. Συμπληρώστε τα παρακάτω κενά με τον σωστό τύπο της δεικτικής

αντωνυμίας (Οὗτος, Αὓτη, Τούτο). (μον.2)

 ἐν τῇ χώρᾳ ………………….. ξένοι ἐσμέν.

 οὐδείς ἐν τῇ πόλει ἐγίγνωσκεν ……………… τὰ παιδία.
 ἐπλεύσαμεν τρεῖς ἡμέρας καὶ περὶ …………………. τὰς νήσους.
 ἐπειρῶντο (=προσπαθούσαν) …………………. τοῖς δώροις δεκάσαι ἡμᾶς
(=να μας δωροδοκήσουν).
 ἅπαντες οἱ ἀγαθοὶ πολῖται πράττουσιν κατὰ ……………………. τοὺς νόμους.
 Ἀλέξανδρος ἐβασίλευε ……………….. τῶν χωρῶν.
 οὐ γιγνώσκω …………………… τὰ παιδία.
 ἐν ……………… τῷ τόπῳ ᾤκουν οἱ Ἀχαιοί.
 ……………………. εἰσὶν αἱ οἰκίαι τῶν προγόνων ἡμῶν.
 κατ’ ἐκεῖνο τὸ θέρος περὶ ………………… ταῖς νήσοις ἐπλέομεν.

5. Α) Να σχηματίσετε το θηλυκό και ουδέτερο των επιθέτων: (μον. 1)

ΑΡΣΕΝΙΚΟ ΘΗΛΥΚΟ ΟΥΔΕΤΕΡΟ

ἅγιος
πονηρός
τίμιος
αἰώνιος
αἰχμηρός
γενναῖος
φαιδρός
ἁπαλός
λευκός
ἄξιος
αἰσχρός

2
Β) Να τοποθετήσετε τα επίθετα των παρενθέσεων στον κατάλληλο τύπο, ώστε να
συμφωνούν με τον τύπο του ουσιαστικού που δίνεται: (μον.2)

 οἱ …………………… ἰχθύες (ἄφωνος)

 τῆς …………………. νήσου (ὡραῖος)
 τούς ………….……… ῥήτορας (δεινός)
 τῇ ……………..…….. γυναικί (ὠχρός)
 τοῦ …………..………… ἀνδρός (ἀείμνηστος)
 τά …………..………… τείχη (ὑψηλός)
 τοῖς …………….…….. διδασκάλοις (καλός)
 τόν …………………….. ἄνδρα (ἄρρωστος)
 αἱ …………………… πράξεις (ὠφέλιμος)
 τάς …………………… σωτηρίας (δίκαιος)
 ταῖς …………………. χώραις (πολέμιος)
 τῶν …………………… μαχητῶν (γενναῖος)
 τῷ ………………… θεῷ (ἀθάνατος)
 τήν …………………. μουσικήν (ὡραῖος)
 ἡ ………………… ἀπειλή (φοβερός)

6. Για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου να γράψετε δύο
ομμόριζες της νέας ελληνικής. (μον.2)

ὁρμηθεὶς
συγκινδυνεύσας
ἔκτισεν
τοῦ ἵππου
λέγουσιν
προεκήρυξεν
σπουδὴ
ἐγκεχαραγμένη

3
7. Να αντιστοιχίσετε τα παράγωγα ουσιαστικά (στήλη Α′) με την κατηγορία
στην οποία ανήκουν (στήλη Β′): (μον.2)

ΣΤΗΛΗ Ά ΣΤΗΛΗ Β΄

1. πετρίδιον
α. υποκοριστικό
2. ἐπύλλιον

3. κουρεῖον

4. περιστερεών β. τοπικό

5. πλοιάριον

6. ψηφίς
γ. περιεκτικό
7. χρυσίον

8. ἀρχεῖον

9. σφηκιά

10. οἰκίσκος

11. σανδάλιον

12. σανδάλιον

13. ξενών