HAK MILIK ASAL : MOHD FIKRI BIN RAJALI

KATA KUNCI DAN TIP ASAS UNTUK MENGENAL PASTI JENIS GRAF
DALAM SUBJEK PENGAJIAN AM STPM PENGGAL 2

ALIH BENTUK KOMUNIKASI DARIPADA BENTUK LINEAR KEPADA

BENTUK BUKAN LINEAR

A. JENIS-JENIS GRAF/CARTA
 GRAF GARIS KOMPAUN
 GRAF GARIS KOMPONEN
 GRAF BAR KOMPAUN
 GRAF BAR KOMPONEN
 GRAF BAR MEMESONG/IMBANGAN & GRAF GARIS MEMESONG/IMBANGAN
 GRAF BAR GABUNGAN KOMPAUN(GRAF BAR KOMPAUN+GRAF GARIS KOMPAUN)
 GRAF BAR GABUNGAN KOMPONEN(GRAF BAR KOMPONEN+GRAF GARIS KOMPAUN)
 GRAF PIRAMID/CERMIN
 CARTA PAI BANDINGAN
 CARTA PAI BERTINGKAT/CARTA PAI TONG

B. MENGENAL PASTI JENIS MEDIA MELALUI BEBERAPA KATA KUNCI

1. GRAF GARIS KOMPAUN

KATA KUNCI : POLA PERUBAHAN BILANGAN, PERUBAHAN BILANGAN,

PERUBAHAN, KADAR PERUBAHAN, POLA, PERGERAKAN, TURUN NAIK,
ALIRAN, ARAH ALIRAN, TREND ALIRAN, UNJURAN, INDEKS, KADAR,
PERTUMBUHAN, IMBANGAN DAGANGAN, SAHAM, MATA

CONTOH SOALAN : BERDASARKAN PETIKAN DI BAWAH, SEDIAKAN GRAF

YANG SESUAI UNTUK MENUNJUKKAN NILAI CUKAI JUALAN BARANGAN
KOSMETIK MENGIKUT JENIS DI MALAYSIA PADA TAHUN 2010 HINGGA 2013.
HAK MILIK ASAL : MOHD FIKRI BIN RAJALI
PERHATIAN : SILA RUJUK KEMBALI JADUAL YANG ANDA SEDIAKAN UNTUK
MEMASTIKAN JENIS GRAF YANG DIPILIH ADALAH BETUL.

2. GRAF GARIS KOMPONEN

KATA KUNCI : POLA PERUBAHAN JUMLAH, PERUBAHAN JUMLAH, KADAR

PERUBAHAN JUMLAH, ALIRAN JUMLAH, ALIRAN KESELURUHAN, ALIRAN
JUMLAH PERTUMBUHAN, KOMPOSISI

CIRI UTAMA : ADA NILAI TOKOKAN

CONTOH SOALAN : BERDASARKAN PETIKAN DI BAWAH, SEDIAKAN GRAF

YANG SESUAI UNTUK MENUNJUKKAN ALIRAN JUMLAH NILAI MATA WANG
ASING DARIPADA NEGARA EROPAH KE NEGARA MALAYSIA DARI TAHUN
2010 HINGGA 2013.

PERHATIAN : SILA RUJUK KEMBALI JADUAL YANG ANDA SEDIAKAN UNTUK

MEMASTIKAN JENIS GRAF YANG DIPILIH ADALAH BETUL.

3. GRAF BAR KOMPAUN

KATA KUNCI : BILANGAN, NILAI, KUANTITI, HASIL, STATISTIK

CONTOH SOALAN : BERDASARKAN PETIKAN YANG DIBERIKAN, SEDIAKAN

GRAF YANG SESUAI UNTUK MENUNJUKKAN BILANGAN PELAJAR DI IPTA
AWAM YANG MENDAPAT PNGK 4.00 MENGIKUT NEGERI DI MALAYSIA PADA
TAHUN 2006 HINGGA 2008.

PERHATIAN : SILA RUJUK KEMBALI JADUAL YANG ANDA SEDIAKAN UNTUK

HAK MILIK ASAL : MOHD FIKRI BIN RAJALI
MEMASTIKAN JENIS GRAF YANG DIPILIH ADALAH BETUL.

4. GRAF BAR KOMPONEN

KATA KUNCI : JUMLAH, NILAI KUMULATIF, JUMLAH KESELURUHAN, NILAI

KESELURUHAN

CIRI UTAMA : ADA NILAI TOKOKAN

CONTOH SOALAN : BERDASARKAN PETIKAN DI BAWAH, SEDIAKAN GRAF

YANG SESUAI UNTUK MENUNJUKKAN JUMLAH BAYI YANG DILAHIRKAN
MENGIKUT JENIS HOSPITAL DI MALAYSIA DARI TAHUN 2012 HINGGA 2014.

PERHATIAN : SILA RUJUK KEMBALI JADUAL YANG ANDA SEDIAKAN UNTUK

MEMASTIKAN JENIS GRAF YANG DIPILIH ADALAH BETUL.

5. GRAF BAR MEMESONG/IMBANGAN & GRAF GARIS MEMESONG/

IMBANGAN

KATA KUNCI : PERATUS PERUBAHAN, KADAR PERUBAHAN, KADAR

PERUBAHAN INDEKS, PERUBAHAN ANTARA/BAGI, PERATUS
PERTUMBUHAN, POLA PERATUS PERTUMBUHAN, ALIRAN PERATUS
PERUBAHAN

CONTOH SOALAN : BERDASARKAN MAKLUMAT DI BAWAH, SEDIAKAN GRAF

YANG SESUAI UNTUK MENUNJUKKAN PERTUMBUHAN KDNK PELBAGAI
SEKTOR EKONOMI MALAYSIA DARI TAHUN 2000 HINGGA 2004.
HAK MILIK ASAL : MOHD FIKRI BIN RAJALI

CIRI UTAMA : MEMPUNYAI NILAI POSITIF DAN NEGATIF

PERHATIAN : GRAF BAR MEMESONG/IMBANGAN DENGAN GRAF GARIS

MEMESONG/IMBANGAN DAPAT DIBEZAKAN MELALUI KATA KUNCI YANG
HAMPIR SAMA / SAMA ANTARA GRAF GARIS KOMPAUN DENGAN GRAF BAR
KOMPAUN.

PERHATIAN : SILA RUJUK KEMBALI JADUAL YANG ANDA SEDIAKAN UNTUK

MEMASTIKAN JENIS GRAF YANG DIPILIH ADALAH BETUL.

6. GRAF BAR GABUNGAN KOMPAUN(GRAF BAR KOMPAUN+GRAF

GARIS KOMPAUN)
KATA KUNCI : BILANGAN, NILAI, KUANTITI, HASIL, STATISTIK

CIRI UTAMA: MEMPUNYAI PEMBOLEH UBAH YANG BANYAK (2 ATAU LEBIH)

CONTOH SOALAN : BERDASARKAN MAKLUMAT YANG DIBERIKAN,

SEDIAKAN GRAF YANG SESUAI UNTUK MENUNJUKKAN KUANTITI SAWIT
DALAM NEGERI DAN HARGA MINYAK SAWIT DI MALAYSIA DARI TAHUN
2004 HINGGA 2007.

PERHATIAN : SILA RUJUK KEMBALI JADUAL YANG ANDA SEDIAKAN UNTUK

MEMASTIKAN JENIS GRAF YANG DIPILIH ADALAH BETUL.

PERHATIAN *SILA BERHATI-HATI SEDIKIT DENGAN SOALAN SEPERTI DI

BAWAH INI :
BERDASARKAN PETIKAN YANG DIBERIKAN, SEDIAKAN GRAF YANG SESUAI
UNTUK MENUNJUKKAN JUMLAH KES PECAH RUMAH MENGIKUT DAERAH
HAK MILIK ASAL : MOHD FIKRI BIN RAJALI
TERPILIH DI MALAYSIA DAN ALIRAN PERUBAHAN KES PECAH RUMAH DARI
TAHUN 2001 HINGGA 2004.
(GRAF BAGI SOALAN TERSEBUT IALAH GRAF BAR GABUNGAN
KOMPAUN(GRAF BAR KOMPAUN+GRAF GARIS) DAN BUKANNYA GRAF BAR
GABUNGAN KOMPONEN(GRAF BAR KOMPONEN+GRAF GARIS). HAL INI
DEMIKIAN KERANA TIDAK WUJUD NILAI TOKOKAN WALAUPUN TERDAPAT
PERKATAAN “JUMLAH” DALAM PEMBOLEH UBAH PERTAMA SOALAN
TERSEBUT. OLEH ITU, HASIL DATA YANG ANDA PEROLEHI DALAM JADUAL
ADALAH AMAT PENTING UNTUK MENENTUKAN JENIS GRAF YANG BETUL.
*SOALAN PERANGKAP

7. GRAF BAR GABUNGAN KOMPONEN (GRAF BAR KOMPONEN+

GRAF GARIS KOMPAUN)

KATA KUNCI : JUMLAH, NILAI KUMULATIF, JUMLAH KESELURUHAN, NILAI

KESELURUHAN

CIRI UTAMA: MEMPUNYAI PEMBOLEH UBAH YANG BANYAK (2 ATAU LEBIH)

CONTOH SOALAN : BERDASARKAN PETIKAN YANG DIBERIKAN, SEDIAKAN

GRAF YANG SESUAI UNTUK MENUNJUKKAN JUMLAH JENAYAH KOMERSIAL
UTAMA TERPILIH MENGIKUT KES DAN JUMLAH KERUGIAN KES DI
MALAYSIA DARI TAHUN 2008 HINGGA 2011.

PERHATIAN : SILA RUJUK KEMBALI JADUAL YANG ANDA SEDIAKAN UNTUK

MEMASTIKAN JENIS GRAF YANG DIPILIH ADALAH BETUL.

 UNTUK MENGENAL PASTI JENIS GRAF BAR GABUNGAN KOMPAUN DENGAN

GRAF BAR GABUNGAN KOMPONEN, SILA LIHAT PEMBOLEH UBAH YANG
HAK MILIK ASAL : MOHD FIKRI BIN RAJALI
PERTAMA SAHAJA. SILA ABAIKAN PEMBOLEH UBAH YANG KEDUA KERANA
PEMBOLEH UBAH YANG KEDUA SEMEMANGNYA MERUPAKAN GRAF GARIS
KOMPAUN.(WALAUPUN TERDAPAT PERKATAAN JUMLAH PADA PEMBOLEH
UBAH YANG KEDUA – HAL INI DEMIKIAN KERANA TIDAK WUJUD GRAF BAR
KOMPAUN+GRAF GARIS KOMPONEN ATAU GRAF BAR KOMPONEN+GRAF
GARIS KOMPONEN )

 CONTOH SOALAN : BERDASARKAN PETIKAN YANG DIBERIKAN, SEDIAKAN

GRAF YANG SESUAI UNTUK MENUNJUKKAN JUMLAH KES PECAH RUMAH
MENGIKUT DAERAH TERPILIH DI MALAYSIA DAN ALIRAN PERUBAHAN KES
PECAH RUMAH DARI TAHUN 2001 HINGGA 2004.
 JUMLAH KES PECAH RUMAH MENGIKUT DAERAH
TERPILIH(PEMBOLEH UBAH YANG PERTAMA)
 ALIRAN PERUBAHAN KES PECAH RUMAH(PEMBOLEH UBAH YANG
KEDUA)

8. GRAF PIRAMID/CERMIN

KATA KUNCI : MENGIKUT JANTINA, UMUR, ETNIK, KAUM, KATEGORI

PEKERJAAN, BANDAR DAN LUAR BANDAR, KATEGORI PENDIDIKAN

CIRI UTAMA: MEMPUNYAI MAKLUMAT KEPENDUDUKAN, MESTI TERDAPAT

3 ELEMEN DALAM SOALAN DAN 1 ELEMEN MESTI
BERPASANGAN(ELEMEN YANG BERPASANGAN DIKIRA SEBAGAI DUA
ELEMEN)

CONTOH SOALAN : BERDASARKAN MAKLUMAT YANG DIBERIKAN,

SEDIAKAN GRAF YANG SESUAI UNTUK MENUNJUKKAN JUMLAH GUNA
TENAGA MENGIKUT PEKERJAAN DAN KUMPULAN ETNIK PADA TAHUN 2000
DAN TAHUN 2005.
HAK MILIK ASAL : MOHD FIKRI BIN RAJALI
KRITERIA UNTUK MENENTUKAN JENIS GRAF PIRAMID IALAH :
i. TERDAPAT SATU ELEMEN BERKAITAN KEPENDUDUKAN YANG
BERPASANGAN, MANAKALA SATU LAGI ELEMEN TIDAK
BERPASANGAN
CONTOH SOALANNYA *BERDASARKAN MAKLUMAT YANG
DIBERIKAN, SEDIAKAN GRAF YANG SESUAI UNTUK MENUNJUKKAN
BILANGAN KES PEMBUANGAN BAYI DI MALAYSIA MENGIKUT
JANTINA BAYI DAN LOKASI PEMBUANGAN BAYI PADA TAHUN 2009
HINGGA 2011.
 ELEMEN BERKAITAN KEPENDUDUKAN YANG BERPASANGAN
DALAM SOALAN DI ATAS IALAH “JANTINA BAYI” DAN “LOKASI
PEMBUANGAN BAYI” MANAKALA ELEMEN YANG TIDAK
BERPASANGANNYA PULA IALAH “TAHUN 2009 HINGGA 2011”.
CONTOH LAIN *BERDASARKAN MAKLUMAT YANG DIBERIKAN,
SEDIAKAN GRAF YANG SESUAI UNTUK MENUNJUKKAN PERANGKAAN
PROJEK PERUMAHAN NEGARA YANG SAKIT DAN TERBENGKALAI DI
NEGERI-NEGERI TERPILIH DI SEMENANJUNG MALAYSIA PADA TAHUN
2008 HINGGA 2010.
 ELEMEN YANG BERPASANGAN DALAM SOALAN DI ATAS IALAH
“PERANGKAAN PROJEK PERUMAHAN NEGARA SAKIT” DAN
“PERANGKAAN PROJEK PERUMAHAN NEGARA YANG
TERBENGKALAI” MANAKALA ELEMEN YANG TIDAK
BERPASANGANNYA PULA IALAH “TAHUN 2008 HINGGA 2010”

 SEKIRANYA TIADA SATU ELEMEN YANG BERPASANGAN DAN SATU

ELEMEN YANG TIDAK BERPASANGAN, MAKA IANYA BUKANLAH CIRI
BAGI SOALAN GRAF CERMIN.

PERHATIAN : SILA RUJUK KEMBALI JADUAL YANG ANDA SEDIAKAN UNTUK

MEMASTIKAN JENIS GRAF YANG DIPILIH ADALAH BETUL.
HAK MILIK ASAL : MOHD FIKRI BIN RAJALI

9. CARTA PAI BANDINGAN

KATA KUNCI: PERBEZAAN, PERBANDINGAN, MENUNJUKKAN PERBEZAAN/

PERBANDINGAN ANTARA TAHUN, PERBANDINGAN SECARA BULANAN,
PERBANDINGAN ANTARA EKSPORT DAN IMPORT

CIRI UTAMA: TAHUN ATAU BULAN TIDAK SAMA, TERDAPAT DUA JUMLAH
YANG TIDAK SAMA, ISU/KATEGORI SAMA

 KEBIASAANNYA SOALAN JENIS INI ADA MENYATAKAN BAHAWA

“SEDIAKAN CARTA YANG SESUAI” DALAM SOALAN.

CONTOH SOALAN : BERDASARKAN MAKLUMAT YANG DIBERIKAN DALAM

PETIKAN, SEDIAKAN CARTA YANG SESUAI UNTUK MENUNJUKKAN JUMLAH
IMPORT DAN EKSPORT NEGERI TERENGGANU PADA JUN 2013 DAN
DISEMBER 2013.

PERHATIAN : DATA PERTATUS DAN SUDUT BAGI CARTA PAI TIDAK BOLEH
DALAM ANGKA MUTLAK, DATA PERATUS DAN SUDUT PERLU MEMPUNYAI
DUA ANGKA SELEPAS PERPULUHAN- CONTOHNYA 86.65

PERHATIAN : SILA RUJUK KEMBALI JADUAL YANG ANDA SEDIAKAN UNTUK

MEMASTIKAN JENIS GRAF YANG DIPILIH ADALAH BETUL.
HAK MILIK ASAL : MOHD FIKRI BIN RAJALI
10. CARTA PAI BERTINGKAT/CARTA PAI TONG

KATA KUNCI : (SILA RUJUK CIRI UTAMA)

CIRI UTAMA: TAHUN ATAU BULAN SAMA, 2 ISU/KATEGORI YANG BERBEZA,

DUA KATEGORI YANG TIDAK SAMA NAMUN MEMPUNYAI PERKAITAN
ANTARA SATU SAMA LAIN, JUMLAH ORANG/KATEGORI PERLU SAMA

 KEBIASAANNYA SOALAN JENIS INI ADA MENYATAKAN BAHAWA

“SEDIAKAN CARTA YANG SESUAI” DALAM SOALAN.

PERHATIAN : DATA PERTATUS DAN SUDUT BAGI CARTA PAI TIDAK BOLEH
DALAM ANGKA MUTLAK, DATA PERATUS DAN SUDUT PERLU MEMPUNYAI
DUA ANGKA SELEPAS PERPULUHAN- CONTOHNYA 86.65

ANDA AMAT DIGALAKKAN UNTUK MENYEDIAKAN ACUAN KERTAS

LUTSINAR BAGI MEMBOLEHKAN CARTA PAI YANG AKAN DILUKIS
KELIHATAN LEBIH KEMAS. (SILA RUJUK GURU PENGAJIAN AM ANDA)

PERHATIAN : SILA LABELKAN PEMBOLEH UBAH PADA KEDUDUKAN

YANG BETUL, IAITU SAMA ADA PADA BAHAGIAN ATAS(DALAM
BULATAN CARTA) ATAU PADA BAHAGIAN KETINGGIAN CARTA PAI
BERTINGKAT.

PEMBOLEH UBAH PERTAMA PERLU DILABELKAN/DIISI PADA

BAHAGIAN ATAS(DALAM BULATAN CARTA) MANAKALA PEMBOLEH
UBAH YANG KEDUA PERLU DIISI PADA BAHAGIAN KETINGGIAN CARTA
PAI BERTINGKAT.

CONTOH SOALAN : BERDASARKAN MAKLUMAT DI BAWAH, SEDIAKAN

CARTA PAI YANG SESUAI UNTUK MENUNJUKKAN IMPORT MALAYSIA
DAN NEGARA-NEGARA RAKAN DAGANG DI ASIA SEPANJANG TAHUN
2004.
HAK MILIK ASAL : MOHD FIKRI BIN RAJALI
 PEMBOLEH UBAH PERTAMA DALAM SOALAN DI ATAS IALAH : IMPORT
MALAYSIA
 PEMBOLEH UBAH KEDUANYA PULA IALAH : NEGARA-NEGARA RAKAN
DAGANG DI ASIA

PERHATIAN : SILA RUJUK KEMBALI JADUAL YANG ANDA SEDIAKAN UNTUK

MEMASTIKAN JENIS GRAF YANG DIPILIH ADALAH BETUL.

# Semoga tip ini bermanfaat untuk anda semua.

# Sekadar perkongsian ilmu semata-mata daripada insan biasa.
# Jika ada sebarang kemusykilan, sila kemukakan persoalan anda kepada saya melalui
emel mohd_fikri63@yahoo.com atau melalui no. 0145760813

Yang benar,
Mohd Fikri bin Rajali
*Bekas calon STPM 2016 Sekolah Menengah Kebangsaan Toh Puan Datuk Patinggi
Hajjah Normah Daro
(Saya mendoakan anda semua mengikut jejak langkahku dalam memperoleh keputusan
PNGK 4.00 STPM)
Amin….