VISOKA ŠKOLA STRUKOVNIH STUDIJA ZA

MENADZMENT U SAOBRAĆAJU

SEMINARSKI RAD

Predmet: Sociologija

Tema: Pojam, predmet sociologije i njen odnos prema

drugim društvenim naukama

Mentor: Student:
Prof. Dr Andon.G. Kostadinovic Stikić Nenad

Br. Indeksa: 166/13,

NIŠ, 2013. godine

1
 SADRŽAJ

UVOD....................................................................................................................

PREDMET SOCIOLOGIJE...............................................................................

ODNOS SOCIOLOGIJE I DRUGIH NAUČNIH DISCIPLINA....................

ODNOS SOCIOLOGIJE I ISTORIJE...............................................................

ODNOS SOCIOLOGIJE I PSIHOLOGIJE......................................................

ODNOS SOCIOLOGIJE I FILOZOFIJE........................................................

ODNOS SOCIOLOGIJE I POLITIČKE EKONOMIJE................................

ODNOS SOCIOLOGIJE I POLITIČKIH NAUKA........................................

ODNOS SOCIOLOGIJE I PRAVNIH NAUKA..............................................

ODNOS OPŠTE SOCIOLOGIJE

I POSEBNIH SOCIOLOGIJA.......................................................................

ODNOS OPŠTE SOCIOLOGIJE

I SOCIOLOGIJE BEZBEDNOG RADA......................................................

ZAKLJUČAK......................................................................................................

LITERATURA....................................................................................................

SADRŽAJ.............................................................................................................

2
 Uvod

Društveni život ljudi odvija se između nestabilnosti, neizvesnosti, haosa, rata i

izvesnosti, stabilnosti, poretka, mira. Nauka koja pokušava da na sistematski i
metodički način opiše, imenuje, klasifikuje, analizira, objasni i razume svekoliku
složenost društvenih odnosa, ustanova i vrednosti, naziva se sociologija. Njeno
polje proučavanja određuju sami sociolozi i kreću se od problema celine društva do
problema u malim društvenim grupama.

Pored proučavanja društva u celini, sociologija proučava i pojedine društvene

pojave (događaje), odnose između društvenih grupa, društvene institucije i
delatnosti i utvrđuje ono što je opšte u pojavi.

Svako od nas vidi lekara u bolnici ili prodavca u pekari a sociolog u tome otkriva
pripadnike pojedinih profesija ili obavljanje društvene uloge. Mi zapažamo bogate i
siromašne građane, a sociolog ih vidi kao pripadnike društvenih klasa i slojeva.
Ljudi su živeli u socijalizmu i kapitalizmu, ili teže njihovom ostvarivanju, a
sociolog u tome nalazi određeni društveni odnos. Posmatranje demonstracija na
ulici ili štrajka za sociologa je izraz nekog sukoba u društvu. Kada odlazimo u
školu, bolnicu, vojsku, crkvu, policiju, mi odlazimo u društvenu instituciju a ne u
običnu zgradu.

Profesija, klase i slojevi, društveni odnos, sukob, institucije su ono što je opštost u
društvu i to su sociološke kategorije kojima izražavamo bogatstvo i raznovrsnost
pojedinačnog iskustva.

3
 Predmet sociologije

O predmetu opšte sociologije postoje različita shvatanja.

Njeni osnivači su O. Kont, H. Spenser, K. Marks. Svi oni su davali svoju definiciju
predmeta sociologije.
Nastala je pre skoro 170. godina kada je Ogist Kont u „Tečaju pozitivne filozofije“
određuje kao nauku koja treba da proučava ljudsko društvo kao celinu.
Tokom razvoja proučavala je ne samo ljudsko društvo kao celinu – ukupnost
društvenih pojava, već i pojedine društvene pojave pa se od početka 20. veka govori
o opštoj sociologiji i posebnim sociologijama.
Definicije predmeta opšte sociologije razlikuju se u zavisnosti od filozofske
orjentacije tvorca.
Definicija treba da odredi predmet i razgraniči je od drugih društvenih nauka.
Veliki broj definicija naveo je Huntigtona da kaže da je sociologija ono što pod tim
podrazumevaju oni naučnici koji sebe smatraju sociolozima.
Uzroci teškoća u definisanju predmeta:
1. u oblasti društvenog života ne mogu se zahtevati stroge
definicije kao u geometriji
2. zbog njene relativne mladosti nema jedinstva teorijskog i
empirijskog istraživanja
3. klasno je determinisana, u zavisnosti od položaja sociologa u
društvu različito se definiše njen predmet, određuju njeni zadaci i
tumače društvene pojave

Struktura globalnog društva kao i odnose između njegovih užih delova, razvoj
društvenih celina, pitanja su koja su neobilazna u empirijskom i teorijskom studiju
ove nauke. Pa ipak, sociologija istražuje i pokušava da reši društvene probleme.
Njih je mnogo i sreću se u svakodnevnom životu koliko i u istorijskim razdobljima.
Sociologija, kao racionalna misao o društvu, pokušava da identifikuje i opiše
društvene probleme, da ih objasni na deterministički način, odnosno razume i da
eventualno predloži određena teorijska i praktična rešenja. Ona, prema tome, nije
normativna nauka (poput prava ili morala) i ne polazi od određenih normi da bi iz

4
njih izvela praktična ponašanja. Ona istražuje društvene činjenice i analizira ih
sociološkim pojmovima.

Određivanju predmeta opšte sociologije su najpre pristupili njeni osnivači Ogist

Kont, Herbert Spenser i Karl Marks, ali u tome nisu u potpunosti uspeli, jer te
definicije nisu bile adekvatne njihovim idejama o zakonitostima društvenog života.
Slično je bilo i kod drugih teoretičara. Zbog različitih pristupa pojedinim
društvenim pojavama i procesima javljale su se, dakle, i različite definicije predmeta
opšte sociologije. Smatrano je, «da je sociologija nauka o društvenim grupama
(Bogardus), ili nauka o oblicima organizovanja ljudi (Ziml), a Pirtin Sorokin je
smatrao da je sociologija nauka o opštim svojstvima klasa, socijalnih pojava i
odnosa među njima.»

U novije vreme javlja se tendencija poistovećivanja sociologije sa opisnom

sociologijom, čiji predmet jeste opisivanje i objašnjavanje konkretnih društvenih
pojava, manjih društvenih grupa ili individualnih radnji i ponašanja. Neki teoretičari
smatraju da sociološka istraživanja i razmatranja treba usmeriti na razumevanje i
smišljeno shvatanje uzročnih veza i uticaja u društvenim tokovima i pojavama.
Izvorište ovakvog mišljenja su radovi Maksa Vebera.

Da li sociologija treba da ispituje prošlost, tj. razvitak društva i njegove

zakonitosti, ili da se prvenstveno, bavi sadašnjošću, odnosno problemima
savremenog društva? Odgovor je, naravno, dvodimenzionalan što znači da
sociologija mora saznavati prošlost da bi mogla iznalaziti rešenja za savremene
društvene probleme.

Brojne dileme i kontraverze uslovile su i u domaćoj literaturi raznolikost definicija

predmeta sociologije. Jedna od definicija ističe: «Sociologija proučava društvo,
kao totalitet odnosa – najraznovrsnijih odnosa među ljudima, i ljudi prema
prirodi, kroz koje čovek ispoljava svoju suštinu. To znači da se ona bavi
celinom društvenih odnosa, pre svega globalnim a potom parcijalnim celinama
pojedinim društvima.»

5
Druga definicija: «Opšta sociologija je najopštija teorijska nauka o ljudskom
društvu kao jedinstvenoj realnosti koja utvrđuje specifičnost društvenih
pojava i njihove odnose u strukturi jedinstvene društvene realnosti otkrivajući
sociološke zakone o strukturi i razvoju društvenih pojava , užih strukturalnih
celina i globalna društva.»

«...Sociologiju možemo definisati kao osnovnu, opštu i teorijsku nauku o

društvu kao celini društvenih delovanja i društvenih odnosa i raznolikim
tvorevinama kroz koje se ispoljava društveni život ljudi u određenim
prirodnim i kulturno-istorijskim uslovima.»
Navedene definicije upućuju na zaključak, pre svega, da je sociologija optša,
fundamentalna i pretežno teorijska nauka, s izrazitom empirijskom primenom.

Pored celokupnog i globalnog posmatranja društva, sociologija treba da se bavi i

posebnim i pojedinačnim procesima i pojavama, koje, u većoj ili manjoj meri, utiču
na zbivanja i odnose u društvu. Cil ovih globalnih i parcijalnih, teorijskih i
praktičnih razmatranja, jeste težnja ka otkrivanju i utvrđivanju opštih, posebnih i
pojedinačnih pravila i zakonitosti koje se javljaju u društvenim pojavama,
procesima i odnosima. Po svojim zakonitostima društvene pojave se bitno i
suštinski razlikuju od prirodnih. Ove specifičnosti čine društvo pojavom «sui
generis» i izražavaju generičku suštinu društvenih pojava, procesa i odnosa.
Suštinska osobenost sociologije ogleda se u pristupu društvu kao osobenoj realnosti
koja se ne može svesti na ekonomsko, psihološko, prirodno, kulturno. Primera radi,
organizaciju, delovanje, ciljeve političke partije istražuje politikologija. Sociologija
pristupa proučavnju političke partije sa stanovišta njene uloge i značajnosti u celini
društva. Nju više interesuje pitanje društvenih uslova pojave određene partije
(konzervativne, liberalne, totalitarne) i problem posledica koje stvara u društvenim
odnosima i svakodnevnom životu, nego unutrašnja organizacija.

6
Razume se, i to može da bude predmet sociološkog ispitivanja (odnosi između vođa
i članova u političkoj partiji, sistem društvenih vrednosti za koji se partija zalaže,
socijalni sastav članstva itd.) Međutim, tada je reč o elementima sociološkog
pristupa, o sociološkom uglu proučavanja problema o kome je reč. Moguća su dva
pristupa: normativni (vrednosti) i iskustveni (činjenički). U prvom se polazi od
određenih normi, vrednosti, a u drugom od iskustvenog stanja.

Sociologija kao nauka nastoji da sistematski utvrdi i objasni društvene činjenice (le
fait social), da utvrdi objektivnu istinu o problemu koji istražuje ali i da razvije
kritičku misao o društvu. Međutim, sociologija još uvek ne uspeva da otkrije suštinu
društvenog kretanja. Tajna društvene celine razotkriva se racionalnim sistemom
istraživanja ali svako ko sociološki misli zna da neki odnosi i procesi u društvu nisu
predvidljivi, dakle, nisu objašnjivi. Društvo se organizuje pomoću kolektivnih
vrednosti i institucija ali postoji i iracionalna strana društvene istorije. Život naroda,
njegovo mišljenje, ponašanje, verovanje, ustanove, samo su vidljivi izraz (forma)
njegove duše. To je najveći saznajni izazov za sociologiju – da prodre u
nestrukturirane, nastajuće oblasti društvenog života

Sociologija je društvena nauka koja izučava pojave i odnose u društvu, a po

svojoj predmetnoj orijentisanosti, nužno izgrađuje povezanost sa drugim, pre
svega društvenim naukama.

7
 Odnos sociologije i drugih naučnih disciplina

Sociologija je, po svom predmetu opšta, teorijska i empirijska

nauka, koja izučava zakonitosti društva kao celine.

U sociološkoj nauci postoji mnoštvo teorija. Svaka od njih pokušava da skupom

logičkih i iskustveno proverenih tvrdnji istraži i objasni određeni društveni (državni)
problem. Sociološke teorije se međusobno razlikuju po početnoj zamisli prirode
društva, po izboru problema koji istražuju i po metodološkom pristupu koji
primenjuju u ispitivanju. Osnovna razlika između socioloških teorija ogleda se u
tome da li proučavaju društvo kao celinu zavisnu od drugih delova stvarnosti –
prirode, ekonomije, države, ili polaze od pretpostavke da je to jedina osobena
stvarnost koja ima specifična svojstva i koja se može proučavati bez svođenja
društva na druge entitete.

Vrednost sociološke teorije određena je stepenom racionalnog objašnjenja problema

koji istražuje. To znači: koliko je sistematična, objektivna, pouzdana, trajna u
istrasživačkim rezultatima i objašnjenjima. Teorija koja je utemeljena na jačim i
bolji argumentima imaće veću vrednost. Teorijska vrednost jednog sociološkog
stanoviša biće veća ukoliko je zasnovana na višeuzročnom objašnjenju (ekonomski,
psihološki, prirodni, kulturni, politički) a ne na objašnjenju pomoću jednog
dominantnog činioca.
Tokom istorije sociološke nauke raspravljani su brojni teorijski i iskustveni
problemi. U prošlom veku razmatrana su «velika pitanja» (društvo kao celina, šta je
biće društva itd.) a u dvadesetom veku su se umnožavala «mala pitanja» (institucije
i aktivnosti grupa i pojedinaca). Osnovni teorijski problemi u sociologiji, po Entoni
Gidensu, svode se na: (1) strukturu i akciju (u kojoj meri društvo ograničava našu
akciju, koliko je pojedinac samostalan u delovanju), (2) konsenzus i konflikt
(konsenzusu doprinose porodica, religija, obrazovani sistem, politika, a konflikte u
društvu stvara ideologija, vlast, interesi, politika), (3) razvoj i stagnacija
(oblikovanje modernog sveta), (4) polne razlike uslovljene klasom, kulturom,
vaspitanjem.

8
 Odnos sociologije i istorije

Za nastanak i razvoj sociologije izuzetnu važnost ima nivo razvijenosti istorije.

Istorija, kao opšta društvena nauka, pruža konkretne podatke o društvenim
zbivanjima i procesima, hronološki opisujući sve događaje u razvoju ljudske
zajednice, od praistorije do današnjeg vremena. Istorija na taj način, predstavlja
podlogu sociološkim proučavanjima za kompleksniju analizu dijalektičkih odnosa i
međuuticaja istorijskih procesa.

U ovom kontekstu možemo konstantovati da je «sociologija nauka koja se nalazi

na višem nivou apstarkcije od povijesti. Ona prvenstveno operira pojmovima, dok
povijest uglavnom operira konkretnim predodžbama, a te predodžbe služe
sociologiji za dalje apstrakcije i uopćavanja. Dok je težište u sociologiji na
teorijskom uopćavanju, u povjesti je na individualizatorskom opisivanju i
objašnjavanju.»

Iz svega iznetog sledi da su sociologija i istorija dve opšte i osnovne

društvene nauke koje se međusobno dopunjuju i samo zajednički obezbeđuju
nužan multidisciplinski pristup neophodan za pravilno razjašnjavanje složenih
društvenih pojava, procesa i odnosa,

Odnos sociologije i psihologije

Psihologija je, naime, naučna disciplina koja izučava psihičke pojave, odnosno
unutrašnje subjektivne doživljaje pojedinaca, koje, pak, utiču i određuju društvena
zbivanja i procese – što je predmet sociologije. « Psihičke elemente, motivacije,
osjećaja, unutrašnja raspoloženja sociologija mora uzimati u kompleksnoj obradi
društvenih pojava, ali je njezin aspekt zahvaćanja mnogo širi i raznovrsniji.»
Odnosi između sociologije i psihologije se mogu shvatiti i kao dva suprotna pristupa
istoj pojavi, što znači da psihologija prilazi objašnjavanju društvenog ponašanja s
aspekta pojedinca, a psihologija razmatra pojedinačna ponašanja u sklopu totaliteta,

9
tj. celokupnosti društvenih procesa. Odnosno pri objašnjavanju individualnih
ponašanja sociologija uvažava uticaje društvenih sredina, a samim tim i pojedinaca
u ovim pojavama i procesima.

Odnos sociologije i filozofije

Sa ontološkog stanovišta, sociologija tretira probleme karaktera društvenih

pojava, kao objektivnih, s tim da društvene pojave istovremeno obuhvataju i
objektivne i subjektivne elemente. Uticaj ovih elemenata se odražava, na određen
način, u ljudskoj svesti, što je jedno od pitanja filozofije, ali je isto toliko značajno i
za sociologiju. Održavanje društvenih pojava u svesti i u naučnom objašnjenju se
zasniva, odnosno polazi od dva različita pogleda na svet, tj. od dva različita
filozofska shvatanja bića: idealističkog i materijalističkog. Ilustrovana povezanost
filozofije i sociologije, međutim, uzrokuje i dijametralno suprotne pravce u
shvatanju i tumačenju društvenih pojava. Ali, «svaki pokušaj da se sociologiji
oduzme njezin filozofski teren jeste nenaučni postupak. U tom smislu možemo reći
da nema filozofske neutralnosti u sociologiji.»
Uticaj filozofije na sociologiju izrazit je i u metodološkom pogledu, a to, u suštini,
znači da nema sociologije bez filozofije

Odnos sociologije i političke ekonomije

Odnos sociologije i političke ekonomije spada u specifičnu vrstu odnosa, jer

politička ekonomija, po svom predmetu, izučava samo jedan, istina najvažniji,
segment društvenih odnosa – stvaranje društvene baze, odnosno ekonomske osnove
društva. Po mišljenju ekonomista, politička ekonomija izučava reprodukcione
procese, proizvodnju, raspodelu, razmenu i potrošnju. «Ona istražuje zakone koji
vladaju tom celinom i koji određuju njen razvitak. Njen predmet proučavanja su:
strukturalni sklop ekonomske celine i funkcionalni kauzalni odnos između pojedinih

10
delova te celine. Pojedine delove te celine, ona, prema tome, proučava u odnosu
prema ostalim delovima i samo u sklopu te celine.»
Polička ekonomija izučava zakonitosti koje se uspostavljaju na bazi principa
privređivanja a utiču na položaj čoveka u društvu – što je, pak, i predmet
sociologije. Razlika je samo u tome što za sociologiju ekonomski odnosi
predstavljaju jedan segment u izučavanju celine društvenih odnosa, a za političku
ekonomiju to je suština, osnovna predmentna orijentacija. Možemo konstatovati da
sociologije ekonomske odnose proučava celovitije, sveobuhvatnije, odnosno
kompleksnije od političke ekonomije i drugih ekonomskih nauka.
Međutim, povezanost ove dve naučne discipline je neophodna.

Odnos sociologije i političkih nauka

Političke nauke izučavaju «politiku kao delatnost usmeravanja drugih

delatnosti kao ukupnost društvenih procesa, odnosa i institucija kroz koje se
ostvaruje svesno regulisanje konfliktnih situacija i interesa u društvu i odlučuje o
zajedničkim poslovima i životnim aktivnostima jedne globalne društvene
zajednice.»
Iz ovakvog određenja predmeta političkih nauka sledi zaključak da se političke
nauke neposredno oslanjaju na sociologiju koja u izučavanju opštih i osnovnih
društvenih odnosa dotiče i političke odnose, ciljeve i manifestacije članova društva.
Političke nauke, izučavajući političke strukture i institucije, te karakteristike
organizacije političke vlasti, koriste zakonitosti opštih društvenih odnosa koje je
naučno utvrdila opšta sociologija izučavajući globalne odnose u društvu.
Ali, s druge strane, i sociologija primenjuje rezultate izučavanja političkih nauka u
konkretnom objašnjavanju političkih odnosa. Tako se, dakle uspostavlja dijalektički
odnos između sociologije i političkih nauka.

11
 Odnos sociologije i pravnih nauka

Odnos sociologije i pravnih nauka treba sagledati samo s aspekta njihovog

proučavanja pravnih normi, uloge, funkcije i doprinosa formulisanju i regulisanju
ponašanja čoveka, građanina države, člana jednog određenog društva. O ovom
kontekstu, pravne nauke «pokrivaju» onaj segment društvenih odnosa koji opšta
sociologija razmatra u sklopu izučavanja društvenih normi, odnosno u sferi oblika
društvene svesti. U analizi ovog odnosa treba posebno istaći praktični karakter
pravnih nauka, što znači da one imaju neposrednu ulogu u ostvarivanju vlasti države
kao institucije i vladajuće klase kao društvene grupe. Uticaj pravnih normi i sankcija
sociologija razmatra u okviru globalnih društvenih odnosa – u formi ispoljavanja
individualnog i kolektivnog načina ponašanja i izvršavanja uloge u pravnim
normama koje regulišu odnose u datom društvu.

Odnos opšte sociologije i posebnih sociologija

Odnos opšte sociologije i posebnih sociologija zaslužuje posebnu pažnju.

Opšta sociologija izučava globalne društvene pojave, procese i odnose u

svom njihovom totalitetu i složenosti međuuticaja i međuzavisnosti. Ali, upravo
zbog složenosti društvenih pojava i odnosa, opšta sociologija ne može da istražuje
specifičnosti društvenih fenomena, produbljeno i detaljno, niti njihove
karakteristične zakonitosti. Ovu «prazninu» ispunjavaju tzv. posebne sociologije,
koje se pojedinačno orijentišu ka svestranom razmatranju pojedinih društvenih
fenomena. Tako su nastale: sociologija porodice, religije, umetnosti, nauke,
kulture, morala, naselja, načina života, malih društvenih grupa, politička
sociologija, sociologija rada i druge.

12
Skoro odmah po nastanku opšte sociologije kao nauke koja proučava društvo u
njegovom totalitetu, nastaju i posebne sociologije. Njihov nastanak u pojedinim
zemljama određen je razvojem naučnih shvatanja društva.
Četrdesetih godina 19. veka ispolarizovala su se dva shvatanja o društvu: građansko
i istorijsko – materijalističko koja su uticala na shvatanje o potrebi nastanka
posebnih sociologija.
1. U okviru građanske sociologije nastaju posebne sociologije
koje su prikupljale podatke o pojedinim društvenim pojavama i
opisivale ih.
Posebne sociologije određuju se kao nauke koje proučavaju posebna područja
društvenog života sredstvima i metodama opšte sociologije.
2. U okviru istorijsko – materijalističkog tumačenja društva
postojali su različiti stavovi po pitanju formiranja posebnih
sociologija.
А) Po mišljenju jednog broja sociologa nema potrebe za oformljenjem
posebnih sociologija jer je istorijski materijalizam opšta teorija o društvu
koja posebnim društvenim naukama daje teorijsku i opštu metodološku
osnovu.

B) Neki sociolozi su smatrali (Goričar) da se posebne socilogije mogu

konstituisati za ona područja društvenog života koja već nisu predmet
posebnih društvenih nauka, odnosno da su posebne sociologije u suprotnom
paralelne sa odgovarajućim društvenim naukama.

C) Posebne sociologije nisu neke nauke u rezervi. One nastaju sa

postepenim pretvaranjem sociologije u empirijsku i egzaktnu nauku. Za
predmet proučavanja imaju pojedine društvene kategorije: pravo, religiju,
umetnost, moral...

Posebne sociologije orijentisane su ka izučavanju samo jedne društvene pojave i, na

taj način afirmišu se kao delovi opšte sociologije. Posebne sociologije «koriste»
opštu sociologiju kao polaznu osnovu, oslanjaju se na nju i proširuju, odnosno

13
produbljuju saznanja o pojedinačnim društvenim fenomenima. Tako one zatvaraju
krug istraživanja društva i imaju značajnu ulogu o otkrivanju specifičnih zakonitosti
u onim segmentima i sferama društva koje izučavaju. Dakle, postojanje posebnih
sociologija je neophodno, a odnos opšte i posebnih sociologija se zasniva i razvija
na principima dijalektičke međuzavisnosti.

Пosebne sociologije za predmet svog proučavanja imaju pojedine društvene pojave,

istražujući specifične veze te konkretne društvene pojave sa ostalim društvenim
pojavama koje u svojoj ukupnosti obrazuju društvo.

Od opšte sociologije razlikuju se po tome što ne proučavaju uzajamno dejstvo

svih društvenih pojava, već samo specifične veze društvene pojave koja je predmet
proučavanja sa ostalim društvenim pojavama.
Ako se sociologija shvati kao teorijska i empirijska nauka, onda su posebne
sociologije delovi jedne složene društvene nauke.
Ako se sociologija shvati kao teorijska nauka, kao opšta teorija društva, onda
opšta sociologija sa posebnim sociologijama čini sistem socioloških disciplina.

To je odnos opšteg i posebnog:

- Opšta teorijska sociologija koristi rezultate istraživanja posebnih
sociologija za svoje teorijsko uopštavanje i formulisanje socioloških zakona.
- Posebne sociologije polaze od teorijskih stavova opšte sociologije o
društvu kao celini društvenih pojava.

14
 ZAKLJUČAK

Sagledavajući nastanak i razvoj ovih nauka, kao i uviđajući korenite promene

koje su im prethodile, došao sam do zaključka da ove nauke predstavljaju izraz
jedinstva strukturalnih društvenih potreba i teorijsko metodološke zrelosti i
spremnosti naučnika, istraživača, da odgovore na te izazove društva i svog vremena.
Pojave i razvitak raznih oblika naučnog saznanja determinisani su društvenim
potrebama i intelektualnim snagama čovečanstva u svakoj epohi, u kojoj pojedinci,
svojim talentom i sposobnošću, reaguju na dati problem, artikulišu datu društvenu
potrebu koja je pokazala svoju težinu.

LITERATURA

1. Antony Giddens «Sociologija»

17 - 31 str.
2. Iren Gabrić – Molnar «Sociologija»
60 - 64 str.
3. Zoran Avramović «Sociologija»
7 - 18 str.

15