ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Οδ ηγ ός Σπ ουδ ώ ν 2 0 0 8 -2 0 0 9

Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών

Τμήμα Οικονομικώ ν Επ ιστημώ ν
Εγνατία 156, Τ.Θ. 1591, 540 06 Θεσσαλονίκη
Τηλ. 2310 891 210, 2310 891 211, 2310 891 261, 2310 891 265
Fax: 2310 891 292
Πα νεπ ιστήμιο Μα κεδ ονία ς
Οικονομικώ ν κα ι Κοινω νικώ ν Επ ιστημώ ν

Τυπογραφική σχεδίαση
και επιμέλεια παραγωγής: Μηχανισμός Εκδόσεων Πανεπιστημίου Μακεδονίας

Εγνατία 156
Τ.Θ. 1591
540 06 Θεσσαλονίκη

Τηλ. + 30 2310 891 743, 2310 891 730

Fax: + 30 2310 891 731
e-mail: uompress@uom.gr
www.uom.gr/uompress

4
Περ ιεχ όμενα

Πρόλογος 5

Το Αντικείμενο των Οικονομικών Σπουδών 6

Δύο λόγια για το Τμήμα & Σκοποί του Τμήματος 8

Διοικητική Οργάνωση και Λειτουργία 1 0

Μέλη ΔΕΠ, ΕΤΕΠ, Γραμματεία 1 2

Πρόγραμμα Σπουδών 2 0

Συνοπτική Παρουσίαση Προγράμματος Σπουδών 2 3

Πρόγραμμα Σπουδών Ανά Εξάμηνο, Α’ κύκλος σπουδών 2 3

Πρόγραμμα Σπουδών Ανά Εξάμηνο, Β’ κύκλος σπουδών 3 1

Συνοπτική Περιγραφή του Περιεχομένου των Μαθημάτων, Α’ & Β’ κύκλος σπουδών 3 7

Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στην Οικονομική Επιστήμη 57

5
Πρ όλογ ος

Ο Οδηγός Σπουδών που κρατάτε στα χέρια σας περιλαμβάνει χρήσιμες πληροφορίες για τους σκοπούς, τη
διοικητική οργάνωση και λειτουργία του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών, το Διδακτικό-Ερευνητικό του Προ-
σωπικό (ΔΕΠ), τη δομή του Προγράμματος Σπουδών και μια σύντομη περιγραφή του περιεχομένου των μαθη-
μάτων. Έχει σχεδιαστεί για να λειτουργήσει ως ένας δίαυλος ενημέρωσης και επικοινωνίας με τους φοιτητές
του Τμήματος και με κάθε ενδιαφερόμενο που θέλει να ενημερωθεί για το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του
Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Ο κλάδος των Οικονομικών, με τη μεγάλη ποικιλία γνωστικών αντικειμένων που τον διακρίνει, καθώς και με
τις τεράστιες δυνατότητες που ανοίγονται στην Ενωμένη Ευρώπη, δίνει τη δυνατότητα μιας ομαλής και δημιουρ-
γικής ενσωμάτωσης των αποφοίτων Οικονομικών Τμημάτων στην Αγορά Εργασίας.
Το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας αποτελεί σήμερα ένα από τα πλέον σύγ-
χρονα, καλά οργανωμένα και δυναμικά Τμήματα Οικονομικών Επιστημών της χώρας. Πλαισιώνεται από μέλη
Δ.Ε.Π. με σημαντικές θεωρητικές και εμπειρικές γνώσεις στη σύγχρονη οικονομική επιστήμη, γεγονός που επι-
τρέπει τη μετάδοση των γνώσεων αυτών, με τον καλύτερο τρόπο, στους φοιτητές. Επιπλέον, το άρτιο διοικητικό
προσωπικό, η άριστη βιβλιοθήκη, τα πλέον σύγχρονα εργαστήρια ηλεκτρονικών υπολογιστών και οι εν γένει
υποδομές του Τμήματος και του Πανεπιστημίου, συμβάλλουν σε ένα παραγωγικό αποτέλεσμα υψηλών προδια-
γραφών, όχι μόνο για τα ελληνικά αλλά και για τα διεθνή δεδομένα. Ωστόσο, η επιστήμη εξελίσσεται, η κοινωνία
αλλάζει, οι απαιτήσεις αυξάνουν. Η συνεργασία όλων μας αποτελεί προϋπόθεση για περαιτέρω βελτίωση και
επιτυχία.
Δίνοντας την υπόσχεση πως θα είμαστε κοντά σας σε κάθε σας ανησυχία και προβληματισμό, ζητώντας
σας ταυτόχρονα να εκμεταλλευθείτε όλες τις δυνατότητες που σας προσφέρονται, εύχομαι σε όλους σας καλές
σπουδές.
Ο Πρ όεδ ρ ος του Τμήμα τος Οικονομικώ ν Επ ιστημώ ν
Κα θ ηγ ητής ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΦΑΚΗΣ

7
Δ Υ Ο Λ Ο Γ Ι Α Γ Ι Α Τ Ο Τ Μ Η Μ Α

Σ Κ Ο Π Ο Ι Τ Ο Υ Τ Μ Η Μ Α Τ Ο Σ
Το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών είναι ένα από τα δύο ιδρυτικά Τμήματα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Η
λειτουργία του ξεκίνησε το 1971, όταν η τότε Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Θεσσαλονίκης άρχισε να απονέμει
πτυχία με ειδίκευση στην Οικονομική Επιστήμη. Το 1985 με το Προεδρικό Διάταγμα 436 η Ανωτάτη Βιομηχανική
Σχολή Θεσσαλονίκης πραγματοποίησε την επίσημη κατάτμησή της σε δύο Τμήματα (Οικονομικών Επιστημών
και Διοίκησης Επιχειρήσεων). Έτσι δημιουργήθηκε το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, το οποίο χορηγεί ενιαίο
πτυχίο στην Οικονομική Επιστήμη. Το Τμήμα έχει σήμερα (στοιχεία Σεπτεμβρίου 2007) 1 .1 8 0 φοιτητές. Στην
τελευταία ακαδημαϊκή χρονιά (2 0 0 7 -2 0 0 8 ), πήραν πτυχίο 2 0 6 φοιτητές.
Στο Τμήμα υπηρετούν σήμερα 2 6 μέλη ως ΔΕΠ, 3 διδάσκοντες με το Π.Δ. 407/80, 3 μέλη ΕΕΔΙΠ, 2 μέλη ΕΤΕΠ,
τα οποία επικουρούν στη διδασκαλία και τη γραμματειακή υποστήριξη των μελών ΔΕΠ του Τμήματος. Τέλος, στη
Γραμματεία του Τμήματος εργάζονται 4 διοικητικοί υπάλληλοι.
Σκοπός του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών είναι η συμβολή στην προαγωγή των Οικονομικών Επιστημών
και η κατάρτιση οικονομολόγων υψηλού επιπέδου. Βασικό στόχο του Τμήματος αποτελεί η ανάπτυξη της κριτι-
κής σκέψης των φοιτητών του καθώς και η προετοιμασία τους για σωστή ανάλυση σύνθετων κοινωνικοοικονομι-
κών δεδομένων και δυνατότητα ανάπτυξης και εφαρμογής των κατάλληλων μέτρων οικονομικής πολιτικής.
Για τον σκοπό αυτό, το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών στοχεύει στη διαμόρφωση ενός πλαισίου σπουδών,
το οποίο αφενός εναρμονίζεται με τις σύγχρονες κατευθύνσεις της Οικονομικής Επιστήμης και αφ’ ετέρου ικανο-
ποιεί τις ανάγκες της αγοράς και ευρύτερα της ελληνικής κοινωνίας. Το γεγονός αυτό απαιτεί την ύπαρξη Προ-
γράμματος Σπουδών, Διδακτικού Προσωπικού και Υποδομών κατάλληλων για ποιοτική εκπαίδευση και έρευνα
σε συνεχή αρμονία με τα διεθνή δεδομένα.

9
Μ ΕΛΗ Δ ΕΠ , ΕΤΕΠ , ΓΡ ΑΜ Μ ΑΤΕΙ Α
ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΚΑΡΦΑΚΗΣ Ι. Κω νστα ντίνος , Καθηγητής
Πτυχιούχος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ (1981). Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο
Πανεπιστήμιο του Essex της Αγγλίας, όπου το 1984 πήρε Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στα Οικονομικά (M.A.
in Economics) και το 1988 Διδακτορικό Δίπλωμα στα Οικονομικά (Ph.D. in Economics). Έχει διδάξει στα
Πανεπιστήμια Sydney, New South Wales και MacQuarie της Αυστραλίας.
Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα είναι στο χώρο της εφαρμοσμένης διεθνούς χρηματοδότησης, όπου
ασχολείται με την ανάλυση των συναλλαγματικών ισοτιμιών και κρίσεων, καθώς και με την ιστορία του διεθνούς
νομισματικού συστήματος.

ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΖΗΚΟΣ Σπ ύρ ος , Αναπληρωτής Καθηγητής
Πτυχιούχος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Α.Π.Θ. (1976). Μεταπτυχιακές σπουδές στην Εθνική
Οικονομία στο Πανεπιστήμιο Münster, Γερμανίας (1977-1980) και Διδακτορικό Δίπλωμα στα Οικονομικά (Ph.D.
in Economics) από το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Münster (1985). Υπηρετεί στο Τμήμα
Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας από το 1991. Διδάσκει Μακροοικονομική Θεωρία
και Οικονομική Πολιτική. Τομείς ερευνητικής δραστηριότητας: Μακροοικονομική Θεωρία, Οικονομική Πολιτική,
Διαρθρωτική Πολιτική, Οικονομική Μεγέθυνση.

ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ
ΒΕΛΕΝΤΖΑΣ Κω νστα ντίνος
Πτυχιούχος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών της Α.Β.Σ.Θ. (1978). Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στα
Οικονομικά (M.A. in Economics) από το Florida Atlantic University, U.S.A. (1984). Σπουδές Ph.D. στο Department
of Economics, Iowa State University, U.S.A. (1984-1986) και Διδακτορικό Δίπλωμα από το Τμήμα Οικονομικών
του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (1988).
Υπηρετεί στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ως μέλος ΔΕΠ από το 1989. Διδάσκει Ειδικά Θέματα
Μικροοικονομικής Θεωρίας και Εισαγωγή στην Οικονομική Θεωρία. Τα τρέχοντα ερευνητικά του ενδιαφέροντα
επικεντρώνονται στην εκτίμηση των παραμέτρων ζήτησης για διάφορες κατηγορίες αγαθών, καθώς και σε
θέματα κόστους και παραγωγής.
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ Δημήτρ ης
Πτυχιούχος του Τμήματος Μαθηματικών του Α.Π.Θ. (1978). Μεταπτυχιακές σπουδές στη Στατιστική στα
Πανεπιστήμια Göttingen και Freiburg Γερμανίας (1978-80) και Διδακτορικό δίπλωμα στην Στατιστική από το
Πανεπιστήμιο Πατρών (1988). Επισκέπτης ερευνητής στο Πανεπιστήμιο California-Davis (1990) και επισκέπτης
καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου (1999) και Rennes της Γαλλίας (2000, 2005).
Υπηρετεί στο τμήμα Οικονομικών Επιστημών ως μέλος ΔΕΠ από το 1995 και Διδάσκει Στατιστική. Οι ερευνη-
τικές του δραστηριότητες γενικά άπτονται των πεδίων της Στατιστικής, Πιθανοτήτων και Χρονολογικών Σειρών

11
με θέματα όπως στα Σφάλματα Μετρήσεων, Μη Παραμετρικές Στατιστικές Μέθοδοι, Χρονολογικές Σειρές με
ασθενή ή μη εξάρτηση και με μη Γραμμικά Στατιστικά μοντέλα.
ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ Στέλλα
Πτυχιούχος του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων της Α.Β.Σ.Θ. (1975). Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στα Οικονομικά
(M.A. in Economics) από το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Florida Atlantic University, U.S.A.
(1980) και Διδακτορικό Δίπλωμα από το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας
(1985).
Υπηρετεί στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ως μέλος ΔΕΠ από το 1987. Διδάσκει Δημόσια Οικονομική και
Μακροοικονομική Θεωρία. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην ανάλυση και εκτίμηση της
διαχρονικής εξέλιξης δημοσίων δαπανών, τη Βιομηχανική Πολιτική, τα κίνητρα Οικονομικής Ανάπτυξης, τις
οικονομικές επιπτώσεις για την ελληνική οικονομία από το άνοιγμα των αγορών των χωρών της Κεντρικής και
Ανατολικής Ευρώπης και τις περιβαλλοντολογικές πολιτικές στην Ελλάδα και Ευρώπη.
ΚΑΤΡΑΝΙΔΗΣ Στέλιος
Πτυχιούχος του Οικονομικού Τμήματος της Α.Σ.Ο.Ε.Ε. (1981). Μεταπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα Αγροτικής
Οικονομίας του Πανεπιστημίου του Κιέλου (1982-1986) και απονομή Διδακτορικού Διπλώματος στην Αγροτική
Οικονομία (Δεκ. 1986). Επισκέπτης ερευνητής στο University of Connecticut, U.S.A. (1992/3) και στο University
of Illinois at Urbana-Champaign, U.S.A. (1999).
Υπηρετεί στο τμήμα Οικονομικών Επιστημών ως μέλος ΔΕΠ από το 1989. Διδάσκει Θεωρία Διεθνούς
Εμπορίου, Αγροτική Οικονομική και Κοινή Αγροτική Πολιτική. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν:
εφαρμοσμένη μικροοικονομική ανάλυση, οικονομικά της ευημερίας, ανάλυση επιπτώσεων πολιτικών διεθνούς
εμπορίου και αγροτικής πολιτικής, Κοινή Αγροτική Πολιτική και Πολιτικές Ανάπτυξης του Αγροτικού Χώρου.
ΛΑΜΠΡΙΑΝΙΔΗΣ Λόης
Οικονομικός γεωγράφος. Διπλ. Αρχ. Μηχ. Α.Π.Θ. (1977). Μ.Α. in Urban and Regional Studies, Univ. of Sussex,
U.K. (1978). Ph.D. in Economic Geography, L.S.E., Univ. of London, U.K. (1982).
Υπηρετεί στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ως μέλος ΔΕΠ από το 1989. Τα κύρια επιστημονικά του ενδιαφέ-
ροντα αφορούν τη νέα οικονομική γεωγραφία της υπαίθρου, τη χωροθέτηση της βιομηχανίας, τα προγράμματα
ανάπτυξης περιοχών, τη γεωγραφική διάσταση των υπεργολαβικών σχέσεων, τις επιπτώσεις των περιφερειακών
πανεπιστημίων στις τοπικές οικονομίες, τις οικονομικές επιπτώσεις των Ξένων Άμεσων Επενδύσεων στις χώρες
προέλευσης και υποδοχής και τις επιπτώσεις της μετανάστευσης στις χώρες προέλευσης και υποδοχής.
ΜΟΥΡΜΟΥΡΑΣ Ιω ά ννης
Πτυχιούχος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Α.Π.Θ. (1987). Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Οικονομική
Επιστήμη (M.Sc. in Economics) από το London School of Economics (1989) και Διδακτορικό στα Οικονομικά
(Ph.D. in Economics) από το University of London (1992). Λέκτορας και Επίκουρος Καθηγητής (1992-2000) σε
Πανεπιστήμια της Μεγάλης Βρετανίας (London, Southampton, Edinburgh), Αναπληρωτής Καθηγητής (2000-
2002) στο Α.Π.Θ., Επισκέπτης Καθηγητής (2001) στο University of Connecticut, U.S.A.

12
 Υπηρετεί στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ως μέλος ΔΕΠ από τον Μάιο του 2002. Διδάσκει Θεωρία
Οικονομικής Μεγέθυνσης και Μακροοικονομική Θεωρία και Πολιτική. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμ-
βάνουν: δυναμική μακροοικονομική ανάλυση, θεωρίες ενδογενούς ανάπτυξης, θεωρία οικονομικής πολιτικής.
ΠΑΛΥΒΟΣ Θεόδ ω ρ ος
Πτυχιούχος του Οικονομικού Τμήματος της Α.Σ.Ο.Ε.Ε. (1983). Μεταπτυχιακές Σπουδές (M.A. in Economics) στο
Οικονομικό Τμήμα της Α.Σ.Ο.Ε.Ε. (1986) και στο Οικονομικό Τμήμα του Penn State University, Η.Π.Α. (1991).
Διδακτορικό στα Οικονομικά (Ph.D. in Economics) από το Penn State University (1992). Εργάσθηκε ως μέλος ΔΕΠ
στο Louisiana State University, Η.Π.Α. (Assistant Professor 1992-1997, Associate 1997-2003, Mack H. Hornbeak
Business Partnership Professor 1998-2003), στο Tilburg University, Ολλανδία (Assistant Professor, 1995-1997) και
στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (Καθηγητής, 2001-2003). Επισκέπτης ερευνητής και καθηγητής, αντίστοιχα, στο
Chinese University of Hong Kong (1997 και 2000) και στο Διαπανεπιστημιακό Διδακτορικό Δίπλωμα μεταξύ του
Οικονομικού Τμήματος του Ο.Π.Α. και του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών (2000
και 2001).
Υπηρετεί στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ως μέλος ΔΕΠ από το Δεκέμβριο του 2003. Διδάσκει
Μακροοικονομική Θεωρία και Θεωρία Οικονομικής Ανάπτυξης. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν
θέματα της Θεωρίας Κεφαλαίου, της Μακροοικονομικής Θεωρίας και της Δημόσιας Οικονομικής.
ΦΟΥΝΤΑΣ Στυλια νός
Πτυχιούχος του Οικονομικού Τμήματος της Α.Σ.Ο.Ε.Ε. (1983). Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στα Οικονομικά από το
Οικονομικό Τμήμα της Α.Σ.Ο.Ε.Ε. (1985). Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στα Οικονομικά (M.A. in Economics) από το
Ohio State University, U.S.A. (1986). Διδακτορικό Δίπλωμα στα Οικονομικά (Ph.D. in Economics) από το Ohio
State University, U.S.A. (1991). Μέλος ΔΕΠ του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών από το 2002.
Ενδεκαετής διδακτική και ερευνητική εμπειρία στο National University of Ireland, Galway. Επισκέπτης ερευνη-
τής και καθηγητής στο University of York (U.K.) το 1999/2000 και στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (2000)
και επισκέπτης ερευνητής στο University of California, San Diego (2000).
Διδάσκει Οικονομετρία και Ποσοτικές Μεθόδους. Τα τρέχοντα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν
την εμπειρική ανάλυση της σχέσης μεταξύ μακροοικονομικής αβεβαιότητας (αβεβαιότητας περί πληθωρισμού
και ρυθμού μεγέθυνσης) και μακροοικονομικής επίδοσης (πληθωρισμός και ρυθμός μεγέθυνσης) και εφαρμογές
τεχνικών χρονολογικών σειρών για τον εμπειρικό έλεγχο συνθηκών αρμπιτράζ της διεθνούς χρηματοοικονομικής
για τις χώρες της Ν.Α. Ασίας.

ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ
ΒΑΡΕΛΑΣ Ερ ω τόκρ ιτος
Πτυχιούχος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών της Α.Β.Σ.Θ. (1978). Μεταπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα
Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Μονάχου και απονομή Διδακτορικού Διπλώματος στα
Οικονομικά το 1981. Υπηρετεί στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ως μέλος ΔΕΠ από το 1993. Τα ερευνητικά
του ενδιαφέροντα καλύπτουν το πεδίο των νομισματικών και των κυκλικών διακυμάνσεων.

13
ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Ιω ά ννης
Πτυχιούχος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, πρώην Α.Β.Σ.Θ. (1986),
με μεταπτυχιακές σπουδές και Διδακτορικό δίπλωμα από το University of Saskatchewan, Canada (1989 και
1992). Εργάστηκε ως ερευνητής στο Ί δρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (1995-1996) και στο
Εθνικό Ί δρυμα Αγροτικής Έρευνας (1996-2000) και δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στο Τμήμα Οικονομικών
Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης (1997-2000), ως Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Οικονομικών
Επιστημών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (2000-2002) και ως Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Διεθνών και
Ευρωπαϊκών Οικονομικών και Πολιτικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (2002-2006).
Υπηρετεί στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας ως Αναπληρωτής Καθηγητής
από το 2006. Διδάσκει Μικροοικονομική σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο και τα ερευνητικά του ενδι-
αφέροντα επικεντρώνονται στην μέτρηση και ανάλυση της παραγωγικότητας.
ΚΑΤΡΙΒΕΣΗΣ Νίκος
Maîtrise από το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου ΙΙ του Στρασβούργου (1978). D.E.A. της Κοινωνιολογίας
από το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου ΙΙ του Στρασβούργου (1979). D.E.A. της Φιλοσοφίας από το
Τμήμα Επιστημονικής Παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου ΙΙ του Στρασβούργου (1981). Διδακτορικό Δίπλωμα
από το Τμήμα Επιστημονικής Παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου ΙΙ του Στρασβούργου, Γαλλία (1984).
Υπηρετεί στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ως μέλος ΔΕΠ από το 1982. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα
εστιάζονται: στους κοινωνικούς μετασχηματισμούς βιομηχανικής και μεταβιομηχανικής κοινωνίας, στην ανάλυ-
ση των πολιτικών φαινομένων και σε θέματα επιστημολογικού ενδιαφέροντος.
ΚΑΤΣΙΚΑΣ Ηλία ς
Πτυχιούχος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών της Α.Β.Σ.Θ. (1978). Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στα Οικονομικά
(M.Sc. in Economics) από το Birkbeck College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (1983) και Διδακτορικό Δίπλωμα
από το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (1989).
Διδάσκει στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας τα μαθήματα της Οικονομικής
Ανάπτυξης, Εισαγωγή στη Θεωρία και Προβλήματα Ελληνικής Οικονομίας. Τα τρέχοντα ερευνητικά του ενδιαφέ-
ροντα περιστρέφονται γύρω από τη μελέτη των Πολυεθνικών Επιχειρήσεων από τον Τρίτο Κόσμο και τη διεθνή
επέκταση των ελληνικών επιχειρήσεων.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΤΟΣ Χρ ήστος
Πτυχιούχος του Οικονομικού Τμήματος της Α.Σ.Ο.Ε.Ε. (1981). Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στα Οικονομικά (M.A. in
Economics, 1983) και Διδακτορικό Δίπλωμα στα Οικονομικά (Ph.D. in Economics, 1991) από το Πανεπιστήμιο
της Οττάβας (Καναδάς). Διδάσκει από το 1992 στο Πανεπιστήμιο Λαβάλ στην πόλη Κεμπέκ του Καναδά
(Université Laval, Quebec). Επισκέπτης καθηγητής και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Οττάβας (Τμήμα
Διοίκησης Επιχειρήσεων, 1990-91), το Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ (1991-92) και την Α.Σ.Ο.Ε.Ε. (1999-2000).
Διδάσκει Βιομηχανική Οικονομική και Μικροοικονομία. Τα τρέχοντα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιστρέ-
φονται γύρω από την θεωρία των καθέτως διαφοροποιημένων προϊόντων, καθώς και γύρω από θέματα βιομη-
χανικής οργάνωσης στον τομέα των αερομεταφορών του περιβάλλοντος. Επίσης, ασχολείται με την μελέτη των
μη κερδοσκοπικών οργανισμών.

14
ΜΑΥΡΟΥΔΕΑΣ Στα ύρ ος
Πτυχιούχος του Οικονομικού Τμήματος του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (1984). Μεταπτυχιακό
Δίπλωμα στα Οικονομικά (M.Sc. in Economics) από το Τμήμα Οικονομικών της Σχολής Ανατολικών και Αφρικανικών
Σπουδών (SOAS) του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (1986) και Διδακτορικό Δίπλωμα στα Οικονομικά (Ph.D. in
Economics) από το Τμήμα Οικονομικών του Κολεγίου Birkbeck του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (1990).
Υπηρετεί στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ως μέλος ΔΕΠ από το 1993. Διδάσκει Πολιτική Οικονομία
και Οικονομικά Προβλήματα του Σύγχρονου Καπιταλισμού. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν:
Θεωρία της Αξίας, Οικονομικά της Εργασίας, Θεωρίες για την Διεθνοποίηση, Ιστορία Οικονομικών Θεωριών,
Οικονομική Ανάπτυξη και Μεγέθυνση.
ΝΙΚΟΛΑΟΥ Αγ γ ελική
Πτυχιούχος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών της Α.Β.Σ.Θ. (1981). Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στα Οικονομικά
(M.Sc. in Economics) από το Department of Economics, Birkbeck College, University of London, U.K. (1987) και
Διδακτορικό Δίπλωμα (Ph.D. in Economics) από το Department of Economics, Birkbeck College, University of
London U.K. (1990).
Υπηρετεί στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ως μέλος ΔΕΠ από το 1991. Διδάσκει Δημόσια Οικονομική ΙΙ
και Οικονομικά της Εργασίας. Τα τρέχοντα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην Εφαρμοσμένη
Μικροοικονομία, στη Δημόσια Οικονομική, στα Οικονομικά της Υγείας και της Εργασίας.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ Α. Ανα στά σιος
Διπλωματούχος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός του Α.Π.Θ. (1984), Μεταπτυχιακός Διπλωματούχος (M.Sc.)
Μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών του University of Southern California, Los Angeles (1987) και Διδάκτορας
(Ph.D.) Μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών του University of Southern California, Los Angeles (1990).
Υπηρετεί στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ως μέλος ΔΕΠ από το 1993. Διδάσκει στο Τμήμα Οικονομικών
Επιστημών, και στα Μεταπτυχιακά Τμήματα Πληροφοριακών Συστημάτων και Διοίκησης Επιχειρήσεων. Τα
μαθήματα που διδάσκει περιλαμβάνουν Τεχνολογίες Υπολογιστών και Δικτύων, Στρατηγικές Πληροφορικής
και Τηλεματικής, Ηλεκτρονικό Εμπόριο. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά του περιλαμβάνουν Δίκτυα Υπολογιστών:
Τεχνολογίες, Στρατηγικές και Τηλεματικές Εφαρμογές.
ΣΟΛΔΑΤΟΣ Γερ ά σιμος
Πτυχιούχος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
(1979). Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στα Οικονομικά (Μ.Α. in Economics) από το Clark University, U.S.A. (1983) και
Διδακτορικό Δίπλωμα στα Οικονομικά (Ph.D. in Economics) από το Clark Univeristy, U.S.A. (1985). Υπηρετεί
στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας από το 1991. Διδάσκει Μικροοικονομική
Θεωρία και Πολιτική. Ερευνητικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη και τις εφαρμογές της Θεωρίας των Παιγνίων.
ΤΣΟΥΛΦΙΔΗΣ Λευτέρ ης
Πτυχιούχος Τμήματος της Α.Β.Σ.Θ. (1979). Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στα Οικονομικά (M.A. in Economics) από
το Department of Economics, New School University, New York (1981) και Διδακτορικό Δίπλωμα στα Οικονομικά

15
(Ph.D. in Economics) από το Department of Economics, New School University, New York (1989). Δίδαξε ως
Assistant Professor στο College of New Rochelle, New York (1990-1993).
Υπηρετεί στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας από το 1993. Διδάσκει
Οικονομική Ιστορία της Ελλάδας και Μαθηματικά για Οικονομολόγους. Τα τρέχοντα ερευνητικά του ενδιαφέρο-
ντα επικεντρώνονται σε ζητήματα ιστορίας της οικονομικής σκέψης και πολιτικής οικονομίας, οικονομικά των
εισροών-εκροών, οικονομική μεγέθυνση και κυκλικές διακυμάνσεις.

ΕΠΙΚΟΥΡΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ
ΜΑΜΑΤΖΑΚΗΣ Εμμα νουήλ
Πτυχιούχος του Οικονομικού Τμήματος του Πανεπιστήμιου Αθηνών, Μεταπτυχιακό και Διδακτορικό στα
Οικονομικά από το University of Warwick και University of London αντίστοιχα. Έχει διδακτική εμπειρία από
Πανεπιστήμια της Αγγλίας, Queen Mary και Cass Business School, και Πανεπιστήμια της Ελλάδας, Πανεπιστήμιο
Κρήτης και Αθηνών. Έχει εργαστεί στο Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων όπου εκπροσώπησε την
Ελλάδα στην ΕΕ, ΔΝΤ και ΟΟΣΑ. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν θέματα οικονομικής ανάλυσης, και
ειδικότερα μέτρηση της αποτελεσματικότητας των δημοσίων επενδύσεων, θέματα οικονομικής ανάπτυξης, χρη-
ματοοικονομικής και τραπεζικής ανάλυσης.

ΛΕΚΤΟΡΕΣ
ΚΥΡΤΣΟΥ Κα τερ ίνα
Πτυχιούχος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (1995). Μεταπτυχιακό
Δίπλωμα στην Οικονομική Επιστήμη (D.E.A.) με Distinction από το Université de Montpellier I (Σεπτ. 1997).
Απονομή Διδακτορικού Διπλώματος στην Οικονομική Επιστήμη (Doctorat 3eme Cycle, Ecole Doctorale “ Economie
et Gestion” ) με Distinction από το Université de Montpellier I (Φεβρ. 2002). Associate Researcher στο Université de
Montpellier I, Laboratoire LAMETA, και στο Université de Strasbourg, Laboratoire BETA. Επισκέπτρια καθηγήτρια
στο Université de Montpellier I (Ιούνιος 2008).
Διδάσκει Αγορές Χρήματος και Κεφαλαίου (προπτυχιακό και μεταπτυχιακό) και Μακροοικονομία (μετα-
πτυχιακό) στο τμήμα Οικονομικών Επιστημών. Υπηρετεί στο τμήμα ως μέλος ΔΕΠ από το 2003. Τα ιδιαίτερα
ερευνητικά της ενδιαφέροντα αναφέρονται σε θέματα σχετικά με Αγορές Χρήματος και Κεφαλαίου, Μακρο-
Χρηματοοικονομική Ανάλυση, Αγορές Ενέργειας και Πρώτων Υλών, και Μακρο-οικονομετρία.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Πα να γ ιώ της
Πτυχίο Οικονομικών Επιστημών, από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (1996), Μεταπτυχιακό
στα Οικονομικά (M.A. in Economics) από το European University Institute (2000), και διδακτορικό στα
Οικονομικά (Ph.D. in Economics) από το European University Institute (2003). Έχει διδάξει σε προπτυχιακό
επίπεδο Οικονομετρία και Ειδικά Θέματα Μακροοικονομικής, και σε μεταπτυχιακό επίπεδο Οικονομετρία,
Μακροοικονομική και Θέματα Χρηματοοικονομικής. Στα τρέχοντα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνο-
νται η δυναμική του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, οι μεταβολές παραγωγικότητας και οι επιπτώσεις τους

16
στις συναλλαγματικές ισοτιμίες και στις διεθνείς ανισορροπίες, η εφαρμοσμένη ανάλυση χρονολογικών σειρών
καθώς και τα υποδείγματα μεγέθυνσης υπό την παρουσία διαφθοράς.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ Θεόδ ω ρ ος
Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών, του Πανεπιστήμιου Μακεδονίας (1997), με M.A. in
Economics & Finance, University of Sheffield (1998) και Ph.D. in Economics, University of Sheffield (2003).
Το 2000-2002 ήταν Research Assistant στο University of Sheffield, το 2002-2003, ESRC Research Fellow, στο
Brunel University, το 2003-2007, Lecturer in Economics, στο Loughborough University, ενώ από το 2007 είναι
Λέκτορας, στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστήμιου Μακεδονίας. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα
περιλαμβάνουν: Εφαρμοσμένη Οικονομετρία, Συνολοκληρωμένες σειρές, Προβλέψεις, Σταθερότητα Συστημάτων,
Οικονομικά της Ενέργειας.
ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ Κω νστα ντίνος
Είναι πτυχιούχος οικονομικών επιστημών του Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών (1996), με M. Phil.
(1998) και D. Phil. (2003) από το University of Oxford. Διδάσκει Μικροοικονομική Θεωρία και Μαθηματικά σε
προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα του περιλαμβάνουν: εφαρμοσμένη θεω-
ρία παιγνίων, υποδείγματα ψηφοφοριών/εκλογών (κυρίως Signaling), πολιτικός ανταγωνισμός, οικονομικά της
διαφθοράς, θεωρία δημοπρασιών.
ΧΡΗΣΤΟΥ Χα ρ ά λα μπ ος
Πτυχιούχος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών (1998). Μεταπτυχιακό στο
Διαπανεπιστημιακό Διδακτορικό Πρόγραμμα Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Οικονομικού
Πανεπιστημίου Αθηνών (2001) και Διδακτορικό στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (2004). Διδάσκει
Μαθηματικά και Θεωρία Βιομηχανικής Οργάνωσης. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στη βιομη-
χανική οργάνωση (θεωρητικά και εφαρμοσμένα υποδείγματα ολιγοπωλιακού ανταγωνισμού, συγχωνεύσεις και
πολιτική ανταγωνισμού).

ΕΙΔΙΚΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

ΖΑΡΔΑΒΑ Στέλλα , ΚΑΡΑΤΖΟΓΛΟΥ Βενια μίν, ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ Θεα νώ
ΕΙΔΙΚΟ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ
ΚΑΡΓΙΩΤΗ Μα ρ ία , ΦΟΥΝΤΟΥΛΙΔΟΥ Ροδ ή
ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ, Τηλ. 2 3 1 0 8 9 1 2 6 5 • 2 3 1 0 8 9 1 2 1 1
ΕΞΑΔΑΚΤΥΛΟΥ Ελένη, Προϊσταμένη Γραμματείας
ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ Μα ρ ία , ΚΙΑΛΕ Ελευθ ερ ία , ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ Ελένη

17
Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Σ Π Ο Υ Δ Ω Ν
Γενικές Αρ χ ές
Το πρόγραμμα σπουδών περιέχει τους τίτλους των υπο-
χρεωτικών και των κατ’ επιλογή μαθημάτων, το περιεχό-
μενό τους και τις εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας τους.
Κάθε εξάμηνο περιλαμβάνει τουλάχιστον 13 (δεκα-
τρείς) πλήρεις εβδομάδες για διδασκαλία και έναν αριθ-
μό τεσσάρων εβδομάδων για εξετάσεις. Οι εξεταστικές
περίοδοι είναι τρεις: του Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου, του
Ιουνίου και του Σεπτεμβρίου. Το πρώτο εξάμηνο (χειμε-
ρινό) αρχίζει στο τέλος Σεπτεμβρίου και λήγει περί τις
20 Δεκεμβρίου, ενώ το δεύτερο (εαρινό) αρχίζει γύρω
στις 10 Φεβρουαρίου και λήγει περί τις 20 Μαΐου. Οι
ακριβείς ημερομηνίες καθορίζονται από τη Σύγκλητο.
Ο φοιτητής δικαιούται να εξετασθεί κατά την περίοδο
του Σεπτεμβρίου στα μαθήματα και των δύο εξαμή-
νων (χειμερινού και εαρινού), ενώ κατά τις περιόδους
Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου και Ιουνίου μόνο στα μαθήμα-
τα των χειμερινών και εαρινών εξαμήνων αντίστοιχα.
Η Πορ εία Πρ ος Το Πτυχ ίο
Οι σπουδές οδηγούν στην απόκτηση πτυχίου Οικονομικής
Επιστήμης μετά την επιτυχή ολοκλήρωση σαράντα
πέντε (45) μαθημάτων, από τα οποία τα τριάντα εννέα
(39) αποτελούν το πρόγραμμα σπουδών, ενώ τα άλλα
έξι (6) είναι μαθήματα ξένης γλώσσας. Η προβλεπόμενη
διάρκεια σπουδών είναι οκτώ (8) ακαδημαϊκά εξάμηνα.
Το Πρ όγ ρ α μμα Σπ ουδώ ν
Από τα τριάντα εννέα μαθήματα του προγράμματος
σπουδών, τα είκοσι οκτώ (28) είναι υποχρεωτικά και τα
υπόλοιπα ένδεκα (11) επιλογής. Το πρόγραμμα χωρίζε-
ται άτυπα σε δύο κύκλους:
Ο Πρ ώ τος Κύκλος Σπ ουδώ ν αποτελείται από τα
μαθήματα των τεσσάρων πρώτων εξαμήνων όπου
διδάσκονται κυρίως μαθήματα βασικής οικονομικής
παιδείας, καθώς και μαθήματα τα οποία στοχεύουν
στην εξοικείωση των σπουδαστών με τις μεθόδους
της ποσοτικής ανάλυσης (μαθηματικά, στατιστική).
Μολονότι τα περισσότερα μαθήματα του Πρώτου
Κύκλου είναι υποχρεωτικά, σε κάθε εξάμηνο ο φοι-
τητής επιλέγει ένα μάθημα από τη λίστα των κατ’
επιλογή μαθημάτων.
Ο Δεύτερ ος Κύκλος Σπ ουδώ ν περιλαμβάνει τα
μαθήματα των τεσσάρων τελευταίων εξαμήνων και
αναφέρεται σε πιο εξειδικευμένα πεδία της οικονομι-
κής επιστήμης. Προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα
στους προχωρημένους φοιτητές να παρακολουθή-
σουν όσο το δυνατόν περισσότερα μαθήματα του
ιδιαίτερου ενδιαφέροντός τους, η αναλογία μαθημά-
των επιλογής ως προς το σύνολο των μαθημάτων
είναι σημαντικά μεγαλύτερη από την αντίστοιχη
του Πρώτου Κύκλου. Στον Δεύτερο Κύκλο Σπουδών τα
κατ’ επιλογή μαθήματα διακρίνονται σε δύο μεγάλες
ομάδες, την Α και τη Β. Η Ομάδα Α περιλαμβάνει
μαθήματα οικονομικής κατεύθυνσης, ενώ η Ομάδα
Β μαθήματα άλλων κατευθύνσεων όπως Διοίκηση
Επιχειρήσεων, Πληροφορική, Κοινωνιολογία, κλπ. Στο
σύνολο των τεσσάρων εξαμήνων του Δεύτερου Κύκλου
Σπουδών οι φοιτητές/τριες είναι υποχρεωμένοι/νες να
επιλέξουν συνολικά επτά μαθήματα, εκ των οποίων
τα πέντε τουλάχιστον θα πρέπει να ανήκουν στην
Ομάδα Α.
19
Σεμινα ρ ια κά Μα θ ήμα τα κα ι
Διπ λω μα τική Ερ γ α σία
Πέραν του κλασικού τρόπου διδασκαλίας και εξέτασης
μαθημάτων, το Πρόγραμμα προβλέπει και την ύπαρξη
σεμιναριακών μαθημάτων. Στο σεμιναριακό μάθημα
απαιτείται η συγγραφή και παρουσίαση από τους φοι-
τητές/τριες μιας εργασίας, της οποίας το θέμα αντλείται
από το περιεχόμενο του μαθήματος το οποίο έχουν
παρακολουθήσει και εξεταστεί με επιτυχία σε προηγού-
μενο εξάμηνο. Απαραίτητη προϋπόθεση για την εκπόνη-
ση σεμιναριακής εργασίας αποτελεί η παρακολούθηση
και επιτυχής εξέταση στο μάθημα, του οποίου το σεμι-
ναριακό αποτελεί τη φυσική προέκταση. Σεμιναριακές
εργασίες μπορούν να δοθούν μόνο σε ορισμένα μαθή-
ματα του Δεύτερου Κύκλου Σπουδών. Παράλληλα με τα
σεμιναριακά μαθήματα, από τον Δεκέμβριο του 1998
εισήχθη προαιρετικά η διπλωματική εργασία, η οποία
ισοδυναμεί με τρία μαθήματα επιλογής του Β’ Κύκλου
Σπουδών. Ο/η φοιτητής/τρια μπορεί να αναλάβει την
εκπόνηση Διπλωματικής Εργασίας με την ολοκλήρωση του
7ου εξαμήνου φοίτησής του/της και με την προϋπόθεση
ότι ο αριθμός των μαθημάτων που έχει περάσει ξεπερ-
νά τα 27, εκτός των μαθημάτων γλώσσας. Η εκπόνηση
της Διπλωματικής Εργασίας αναγράφεται στην Αναλυτική
Βαθμολογία. Στην εκπόνηση της διπλωματικής και της
σεμιναριακής εργασίας η χρήση της ξένης βιβλιογρα-
φίας είναι σημαντική και κατά περίπτωση απαραίτητη.
Η δήλωση της διπλωματικής εργασίας γίνεται από τον
φοιτητή με υπογραφή στη Γραμματεία του Τμήματος,
μέσα στις προθεσμίες των δηλώσεων των μαθημάτων
επιλογής για το χειμερινό και το εαρινό εξάμηνο. Η
διάρκεια της διπλωματικής εργασίας είναι ένα έτος (όχι
ακαδημαϊκό έτος), κατά τη διάρκεια του οποίου ο φοι-
τητής έχει δικαίωμα αλλαγής επιβλέποντα Καθηγητή.
Στην περίπτωση κατά την οποία ο φοιτητής αδυνατεί
να φέρει εις πέρας τη διπλωματική εργασία, δηλώνει στη
Γραμματεία του Τμήματος τρία (3) επιλογής μαθήματα,
στα οποία θα πρέπει να εξεταστεί με επιτυχία.
20
Συμπ ληρ ω μα τική Εκπ α ίδευση
Για την καλύτερη προετοιμασία των πτυχιούχων του, το
Τμήμα οργανώνει από την περίοδο 1993/94 σεμινάρια
μηχανογραφημένης λογιστικής. Σκοπός των σεμιναρίων
αυτών είναι ο εμπλουτισμός των θεωρητικών γνώσεων
των φοιτητών σε θέματα υποστηρικτικά των εφαρμογών
της λογιστικής (Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων, Ελληνικό
Γενικό Λογιστικό Σχέδιο) και προσαρμογή των γνώσεων
αυτών στις απαιτήσεις λειτουργίας ενός μηχανογραφη-
μένου λογιστηρίου. Από τον Φεβρουάριο του 2002 προ-
σφέρεται σεμινάριο Οικονομοτεχνικών Μελετών για τους
φοιτητές του Τμήματος, με αντικείμενο τη συνοπτική
παρουσίαση των οικονομικών, λογιστικών και χρηματο-
οικονομικών εννοιών που θεωρούνται αναγκαίες για τη
σύνταξη οικονομοτεχνικών μελετών.
Επιπλέον, οι φοιτητές του Τμήματος Οικονομικών
Επιστημών έχουν τη δυνατότητα, μετά την εγγραφή
τους στο Ε’ εξάμηνο, να κάνουν πρακτική άσκηση σε
επιχειρήσεις και οργανισμούς. Η πρακτική άσκηση έχει
προαιρετικό χαρακτήρα. Δεν υποκαθιστά κάποιο κύριο
ή επιλογής μάθημα και αναγράφεται στην αναλυτική
βαθμολογία του φοιτητή. Ό σον αφορά την προετοιμα-
σία των πτυχιούχων για επαγγελματική αποκατάσταση
στον χώρο της Εκπαίδευσης, υπάρχει η δυνατότη-
τα παρακολούθησης μαθημάτων επιλογής στο Τμήμα
Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής, τα οποία ικανο-
ποιούν το κριτήριο της παρακολούθησης παιδαγωγικών
μαθημάτων για τον (μετ’ εξετάσεων) διορισμό τους στη
δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών προσφέρει επίσης
μαθήματα στην αγγλική γλώσσα, σε συνεργασία με τα
υπόλοιπα τμήματα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, που
απευθύνονται σε φοιτητές του προγράμματος Erasmus.
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜ Μ ΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ
22
Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Σ Π Ο ΥΔ Ω Ν Α Ν Α Ε Ξ Α Μ Η Ν Ο

Α ’ Κ ΥΚ Λ Ο Σ Σ Π Ο ΥΔ Ω Ν
Α’ ΚΥΚΛΟΣΣΠΟΥΔΩΝ

ΧΕΙΜΕΡΙΝΑΕΞΑΜΗΝΑ ΕΑΡΙΝΑΕΞΑΜΗΝΑ
Α’ ΕΞΑΜΗΝΟ Β’ ΕΞΑΜΗΝΟ
ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑΜΑΘΗΜΑΤΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑΜΑΘΗΜΑΤΑ
1. Εισαγωγή στην Οικονομική Θεωρία Ι 1. Εισαγωγή στην Οικονομική Θεωρία ΙΙ
2. Εισαγωγή στην Πολιτική Οικονομία 2. Λογιστική Ι
3. Μαθηματικά για Οικονομολόγους Ι 3. Στατιστική για Οικονομολόγους Ι
4. Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές Ι 4. Μαθηματικά για Οικονομολόγους ΙΙ
5. Ξένη Γλώσσα 5. Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές ΙΙ
6. Ξένη Γλώσσα
ΜΑΘΗΜΑΤΑΕΠΙΛΟΓΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΑΕΠΙΛΟΓΗΣ
1. Αρχές Κοινωνιολογίας 1. Βιομηχανική Κοινωνιολογία
2. Εισαγωγή στη Φιλοσοφία
3. Στοιχεία Αστικού Δικαίου
4. Οικονομική και Διοικητική Επιχειρήσεων
5. Πολιτική Επιστήμη

Γ’ ΕΞΑΜΗΝΟ Δ’ ΕΞΑΜΗΝΟ
ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑΜΑΘΗΜΑΤΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑΜΑΘΗΜΑΤΑ
1. Μικροοικονομική Θεωρία Ι 1. Μικροοικονομική Θεωρία ΙΙ
2. Μακροοικονομική Θεωρία Ι 2. Μακροοικονομική Θεωρία ΙΙ
3. Λογιστική ΙΙ 3. Οικονομική Ιστορία της Ελλάδας
4. Στατιστική για Οικονομολόγους ΙΙ 4. Αρχές Χρηματοοικονομικής
5. Ξένη Γλώσσα 5. Οικονομετρία Ι
6. Ξένη Γλώσσα
ΜΑΘΗΜΑΤΑΕΠΙΛΟΓΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΑΕΠΙΛΟΓΗΣ
1. Περιφερειακή Οικονομική Ι 1. Εισαγωγή στην Παιδαγωγική
2. Μεθοδολογία και Τεχνογραφία Επιστημονικής Έρευνας 2. Οικονομικά Προβλήματα του Σύγχρονου Καπιταλισμού
3. Δίκαιο και Θεσμοί των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων 3. Εισαγωγή στο Εμπορικό και Οικονομικό Δίκαιο
4. Στατιστική για Οικονομολόγους ΙΙΙ
5. Το Δίκαιο των Εξωτερικών Οικονομικών Σχέσεων των
Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων

24
Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Σ Π Ο ΥΔ Ω Ν Α Ν Α Ε Ξ Α Μ Η Ν Ο

Β ’ Κ ΥΚ Λ Ο Σ Σ Π Ο ΥΔ Ω Ν
Β’ ΚΥΚΛΟΣΣΠΟΥΔΩΝ
ΧΕΙΜΕΡΙΝΑΕΞΑΜΗΝΑ
Ε’ ΕΞΑΜΗΝΟ
ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑΜΑΘΗΜΑΤΑ
1. Δημοσιονομική Θεωρία Ι
2. Νομισματική Θεωρία και Πολιτική
3. Θεωρία Διεθνούς Εμπορίου
4. Οικονομετρία ΙΙ
5. Ξένη Γλώσσα
Ζ’ ΕΞΑΜΗΝΟ
ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑΜΑΘΗΜΑΤΑ
1. Θεωρία και Πολιτική Οικονομικής Μεγέθυνσης
ΜΑΘΗΜΑΤΑΕΠΙΛΟΓΗΣ
1. Περιφερειακή Οικονομική ΙΙ
2. Ειδικά Θέματα Πληροφορικής Ι
3. Αγροτική Οικονομική Ι
4. Οικονομική Ιστορία της Ευρώπης
5. Οικονομική της Εργασίας
6. Μαθηματικά για Οικονομολόγους ΙΙΙ
7. Εγχώριες και Διεθνείς Κεφαλαιαγορές
ΜΑΘΗΜΑΤΑΕΠΙΛΟΓΗΣ
1. Συμπεριφορά Καταναλωτή
2. Λογιστική Εταιρικών Επιχειρήσεων
3. Οργανωσιακή Θεωρία
4. Θεωρίες Περί Κράτους
Κατά τον Δεύτερο Κύκλο Σπουδών επιλέγονται από τα παραπάνω μαθήματα επιλογής συνολικά επτά (7), από τα οποία πέντε
τουλάχιστον θα πρέπει να είναι από την Α’ Ομάδα. Η κατανομή των κατ’ επιλογή μαθημάτων ανά εξάμηνο είναι: από ένα μάθημα
στο 5ο και το 6ο εξάμηνο, δύο μαθήματα στο 7ο εξάμηνο και τρία μαθήματα στο 8ο εξάμηνο.
26
ΕΑΡΙΝΑΕΞΑΜΗΝΑ
ΣΤ’ ΕΞΑΜΗΝΟ
ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑΜΑΘΗΜΑΤΑ
1. Δημοσιονομική Θεωρία ΙΙ
2. Διεθνείς Νομισματικές Σχέσεις
3. Θεωρία Οικονομικής Πολιτικής
4. Ξένη Γλώσσα
Η’ ΕΞΑΜΗΝΟ
ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑΜΑΘΗΜΑΤΑ
1. Θεωρία και Πολιτική Οικονομικής Ανάπτυξης
2. Ιστορία Οικονομικών Θεωριών
ΟΜΑΔΑA ΜΑΘΗΜΑΤΑΕΠΙΛΟΓΗΣ ΟΜΑΔΑA
1. Κοινή Αγροτική Πολιτική (Κ.Α.Π.)
2. Περιφερειακή Πολιτική στην Ελλάδα και στην Ε.Ε.
3. Σεμινάριο Περιφερειακή Οικονομική
4. Ειδικά Θέματα Πληροφορικής ΙΙ
5. Ειδικά Θέματα Μακροοικονομικής Θεωρίας
6. Ειδικά Θέματα Μικροοικονομικής Θεωρίας
7. Βιομηχανική Οικονομική
8. Τα Μακροοικονομικά της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης
9. Ειδικά Θέματα Οικονομετρίας
10. Οικονομική του Περιβάλλοντος και των Φυσικών
Πόρων
ΟΜΑΔΑB ΜΑΘΗΜΑΤΑΕΠΙΛΟΓΗΣ ΟΜΑΔΑB
1. Κοστολόγηση και Λογιστική Κόστους
2. Παιδαγωγική-Διδακτική
3. Αξιολόγηση Επενδύσεων
4. Κοινοτικό Οικονομικό Δίκαιο
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ

Α’ & Β’ ΚΥΚΛΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

Α’ ΚΥΚΛΟΣΣΠΟΥΔΩΝ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Ι
Έννοια και αντικείμενο της οικονομικής επιστήμης.
Θεμελιώδεις υποθέσεις και αξιώματα. Μεθοδολογία
της οικονομικής επιστήμης. Υποθέσεις ως προς τον
ρόλο του κράτους στην οικονομία και οι προεκτάσεις
του. Ο θεσμός της αγοράς και ο τρόπος λειτουργίας
του. Μια πρώτη προσέγγιση στη θεωρία συμπεριφο-
ράς των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Η έννοια
της ελαστικότητας. Η έννοια της ισορροπίας. Μορφές
αγοράς, τέλειος ανταγωνισμός, μονοπώλιο, ολιγοπώ-
λιο, μονοπωλιακός ανταγωνισμός. Μικροοικονομική
προσέγγιση του προβλήματος της διανομής του εισο-
δήματος.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Σχέση κοινωνικών εξελίξεων και επιστήμης. Διαφορε-
τικές απόψεις και προσεγγίσεις μέσα στις κοινωνικές
επιστήμες. Κοινωνικές και ιστορικές μεταβολές που
οδήγησαν στη συγκρότηση μίας αυτοτελούς επιστή-
μης των οικονομικών σχέσεων σε διάκριση από τις
υπόλοιπες κοινωνικές σχέσεις, καθώς και τις άλλες
κοινωνικές επιστήμες. Γιατί ήταν η Πολιτική Οικονομία
(μελέτη των οικονομικών σχέσεων σε σύνδεση με τις
κοινωνικές και πολιτικές σχέσεις) η πρώτη κυρίαρχη
εκδοχή μίας αυτοτελούς επιστήμης των οικονομικών
σχέσεων. Η συσσώρευση και η διανομή του πλού-
του ως το κεντρικό ζήτημα της επιστήμης αυτής. Οι
πρόγονοι της Πολιτικής Οικονομίας (Εμποροκράτες,
Φυσιοκράτες, W. Petty). O A. Smith και η συγκρότηση
της Πολιτικής Οικονομίας: η πρώτη συνεκτική μελέτη
της σχέσης παραγωγής, κυκλοφορίας και διανομής
και η διατύπωση μιας ρητής – αν και αντιφατικής –
Εργασιακής Θεωρίας της Αξίας (ποιοτική διάσταση
της αξίας). Η μέθοδος της αφαίρεσης. Το πρόβλημα
της αγοράς και των τιμών και το πρόβλημα του μέ-
τρου της αξίας (ποσοτική διάσταση της αξίας). Το
28
πρόβλημα του κεφαλαίου. Ο D. Ricardo, το αποκορύ-
φωμα της Πολιτικής Οικονομίας και η Αξιακή Θεωρία
της Ενσωματωμένης Εργασίας. Εμπειρισμός αλλά και
μεθοδολογία της αφαίρεσης. Η υποχώρηση της κλα-
σικής Πολιτικής Οικονομίας και η ανάδυση των ορ-
θόδοξων Οικονομικών και της μαρξιστικής Κριτικής
της Πολιτικής Οικονομίας. Ο Marx και η Κριτική της
Πολιτικής Οικονομίας. Διαλεκτική μέθοδος και Αξιακή
Θεωρία της Αφηρημένης Εργασίας. Το εμπόρευμα και
ο διπλός χαρακτήρας της εργασίας (αξία χρήσης και
αξία ανταλλαγής – συγκεκριμένη και αφηρημένη εργα-
σία). Η αξία και η αφηρημένη εργασία ως ειδικό χα-
ρακτηριστικό της κεφαλαιοκρατικής εμπορευματικής
παραγωγής. Η υπεραξία, το κεφάλαιο και το χρήμα.
Ο ανταγωνισμός και η μετατροπή των αξιών σε τιμές
παραγωγής και του ποσοστού υπεραξίας σε ποσοστό
κέρδους. Οι κρίσεις και η κατά Τάση Πτώση του Ποσο-
στού Κέρδους. Σχήματα αναπαραγωγής.
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΓΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΥΣ Ι
Στο μάθημα Μαθηματικά για Οικονομολόγους Ι θα
εξετάζεται Μαθηματική Ανάλυση μιας Συνάρτησης
μιας Μεταβλητής και Γραμμική Άλγεβρα.
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ Ι
Θεωρία: Εφαρμογές Υπολογιστών. Κατηγορίες Υπο-
λογιστών, Δομή του Υπολογιστή, Βασικές Λειτουργίες
του Υπολογιστή, Υλικό του Υπολογιστή, Μονάδα Συ-
στήματος, Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας, Μονά-
δες Αποθήκευσης/Μνήμης, Περιφερειακές Μονάδες,
Μονάδες Εισόδου, Μονάδες Εξόδου, Κάρτες Επέκτα-
σης, Τοπικά Δίκτυα Υπολογιστών, Μόντεμ, Διαδίκτυο,
Λογισμικό Συστήματος, Λειτουργικά Συστήματα, Λο-
γισμικό Εφαρμογών, Επεξεργασία Κειμένου, Αυτομα-
τισμός Γραφείου, Πολυμέσα, Αξιολόγηση Υλικού και
Λογισμικού, Εργαστήρια, Γραφικό Περιβάλλον των MS
Windows, Διαχείριση Φακέλων και Αρχείων, Βασικές
Υπηρεσίες Διαδικτύου, Φυλλομετρητές (Netscape Nav-
igator, MS Internet Explorer), Ηλεκτρονικό Ταχυδρο-
μείο, Μηχανισμοί Αναζήτησης, Επεξεργασία Κειμένου
με το MS Word, Μορφοποίηση Κειμένου, Εκτύπωση
Εγγράφου, Πίνακες, Εικόνες, Σχέδια, Εφέ Κειμένου, Δη-
μιουργία Απλών Ιστοσελίδων, Ανίχνευση και Εξουδε-
τέρωση Ιών.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ
Μέτρηση Εθνικού Εισοδήματος και κόστους ζωής. Πα-
ραγωγή, οικονομική μεγέθυνση και φυσικό ποσοστό
ανεργίας. Αποταμίευση, Επένδυση και προσδιορισμός
πραγματικού επιτοκίου. Χρήμα και πληθωρισμός. Βα-
σικές έννοιες ανοικτής οικονομίας. Συνολική ζήτηση,
συνολική προσφορά και αποτελεσματικότητα μακρο-
οικονομικής πολιτικής. Βραχυχρόνια σχέση πληθωρι-
σμού και ανεργίας.
ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Ι
Εισαγωγή: ο κόσμος των οικονομικών μονάδων, έν-
νοια, σκοπός, φύση και κατάταξη της Λογιστικής,
σχέσεις της με άλλους κλάδους. Θεμελιώδεις (βασικές)
αρχές της Λογιστικής. Απογραφή. Λογαριασμοί (Δυ-
ναμική Λογιστική). Οι βάσεις της δικογραφίας ή δι-
πλογραφίας. Διάκριση των λογαριασμών με βάση το
περιεχόμενό τους.
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΓΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΥΣ Ι
Περιγραφική Στατιστική (κατανομές συχνοτήτων,
γραφικοί τρόποι παρουσίασης δεδομένων, μέτρα κε-
ντρικής τάσης και απόκλισης, μέτρα λοξότητας και
κυρτότητας). Βασικές Αρχές Πιθανοτήτων (Ορισμός
πιθανότητας – Δεσμευμένες πιθανότητες – Νόμος
του Bayes). Μοντελοποίηση πληθυσμών (Διωνυμική,
Υπεργεωμετρική, Poisson, Κανονική και Αρνητική Εκ-
θετική κατανομή). Από κοινού κατανομές. Συνδιακύ-
μανση και συντελεστές συσχέτισης, Νόμοι Μεγάλων
Αριθμών και Κανονική Προσέγγιση.
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΓΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΥΣ ΙΙ
Θα εξετάζεται Μαθηματική Ανάλυση Συναρτήσεων
Πολλών Μεταβλητών και Διαφορικές Εξισώσεις και
Εξισώσεις Διαφορών.
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ ΙΙ
Θεωρία: Ανάλυση Προβλήματος, Αλγόριθμοι, Προ-
γραμματιστικές Δομές, Απλές Δομές Δεδομένων, Δο-
μημένος Προγραμματισμός, Λογικά Διαγράμματα/
Διαγράμματα Ροής, Ανάπτυξη Συστημάτων, Γλώσσες
Προγραμματισμού, Μεταφραστές, Βοηθητικά Προ-
γράμματα, Εισαγωγή στην Οργάνωση Αρχείων, Είδη
Αρχείων, Πράξεις σε Αρχείο, Επεξεργασία Αρχείων,
Λογιστικά Φύλλα (Spreadsheets), Βιβλία Εργασίας,
Φύλλα Εργασίας, Έλεγχος Υποθέσεων, Αυτόματος
Επανυπολογισμός, Οικονομικές Εφαρμογές.
Εργαστήρια: Δημιουργία Εφαρμογών Λογιστικού Φύλ-
λου με το MS Excel, Εισαγωγή και Χρήση Μαθηματι-
κών Τύπων και Συναρτήσεων, Μορφοποιήσεις Κελιών,
Ορισμός και Χρήση Ονομάτων Περιοχών Κελιών, Χρή-
ση Δημοφιλών Συναρτήσεων, Ένθεση Συναρτήσεων,
Απόλυτες Διευθύνσεις Κελιών, Διαχείριση Βιβλίου Ερ-
γασίας, Σύνοψη Δεδομένων, Εκτυπώσεις, Δημιουργία
Διαγραμμάτων και Σχεδίων, Δημιουργία και Διαχεί-
ριση Βάσης Δεδομένων στο MS Excel, Σύνθετες Ανα-
ζητήσεις στη Βάση Δεδομένων, Μερικά Αθροίσματα,
Ανάλυση Υποθέσεων.
ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Ι
Η Μικροοικονομική Θεωρία Ι είναι το κομμάτι της οι-
κονομικής θεωρίας που περιγράφει, αναλύει και εξηγεί
την οικονομική συμπεριφορά της οικονομικής μονάδας
29
Α’ ΚΥΚΛΟΣΣΠΟΥΔΩΝ
και πιο συγκεκριμένα του ατόμου ή της επιχείρησης.
Γίνεται εισαγωγή σε βοηθητικές έννοιες και εργαλεία
(π.χ. ελαστικότητες, καμπύλες αδιαφορίας κλπ.), ανα-
λύεται η θεωρία ζήτησης και συνδέεται με τη θεωρία
χρησιμότητας. Ο φοιτητής εισάγεται στην οριακή ανά-
λυση. Η θεωρία του καταναλωτή συμπληρώνεται με
ορισμένα ειδικά θέματα όπως το πλεόνασμα του κα-
ταναλωτή, η αντισταθμιστική καμπύλη ζήτησης κλπ.
Στη συνέχεια αναπτύσσεται η θεωρία παραγωγής με
εκτεταμένη ανάλυση θεμάτων συναρτήσεων παραγω-
γής και κόστους. Μετά την προσφορά και τη ζήτη-
ση, γίνεται ανάλυση της λειτουργίας της επιχείρησης
εισάγοντας συναρτήσεις εσόδων και αναλύοντας τη
συμπεριφορά της στην προσπάθεια μεγιστοποιήσεως
των κερδών της. Εισάγεται η έννοια της μορφής της
αγοράς και προσδιορίζεται η ισορροπία της επιχείρη-
σης στον τέλειο ανταγωνισμό, κάτω από συνθήκες κό-
στους ή χρονικού ορίζοντα. Τέλος, αναλύεται η ισορ-
ροπία σε περίπτωση μονοπωλίου.
ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Ι
Η Μακροοικονομική Θεωρία Ι έχει σαν αντικείμενο με-
λέτης την οικονομία μιας χώρας στο σύνολό της. Ειδι-
κότερα, η μακροοικονομική εξετάζει τους παράγοντες
εκείνους που επηρεάζουν την απασχόληση, το εθνικό
προϊόν και το γενικό επίπεδο τιμών. Η μελέτη των ανω-
τέρω μεταβλητών γίνεται βάσει δύο – πολύ σημαντι-
κών – σχολών οικονομικής σκέψης, της κλασικής σχο-
λής και της κεϋνσιανής σχολής. Πιο αναλυτικά, πρώτα
εξετάζεται η συμπεριφορά μιας οικονομίας που δίνει
έμφαση στο ρόλο της προσφοράς και αξιολογείται η
αποτελεσματικότητα διαφόρων ειδών οικονομικής πο-
λιτικής (δημοσιονομική και νομισματική) στο να εξα-
λείψουν προβλήματα ανεργίας και πληθωρισμού, η
περίπτωση του κλασικού υποδείγματος, ενώ έπειτα
παρουσιάζεται μέσω τόσο του απλού υποδείγματος
IS-LM μια οικονομία που δίνει έμφαση στον ρόλο της
30
ζήτησης, η κεϋνσιανή περίπτωση. Τέλος, προσεκτική
αναφορά γίνεται – μέσω της παρουσίασης όλων των
σχετικών θεωριών – στη μελέτη σημαντικών οικονομι-
κών μεταβλητών που παίζουν σημαντικό ρόλο στην
προσπάθεια των οικονομικών αρχών να σταθεροποι-
ήσουν στην οικονομία σε συνθήκες απουσίας ανεργί-
ας και πληθωρισμού. Τέτοιες οικονομικές μεταβλητές
είναι η κατανάλωση και η επένδυση. Σε σχέση με την
κατανάλωση εξετάζονται οι θεωρίες του κύκλου ζωής,
του μονίμου εισοδήματος και του σχετικού υποδείγμα-
τος, ενώ σχετικά με την επένδυση εξετάζονται οι θεω-
ρίες του επιταχυντή καθώς και το νεοκλασικό υπόδειγ-
μα κατά Jorgenson.
ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΙΙ
Λογιστική τυποποίηση (Λογιστικό Σχέδιο). Συνοπτική
παρουσίαση του Ελληνικού Γεν. Λογιστικού Σχεδίου-
Βασικές αρχές του. Λογιστικά συστήματα-Στοιχεία Λο-
γιστικής Οργανώσεως. Λογιστικά σφάλματα (πρόλη-
ψη, αναζήτηση, διόρθωση). Ισολογισμός τέλους χρή-
σεως-Προβλήματα, εγγραφές. Κώδικας Φορολογικού
Εισοδήματος-Κώδικας Φορολογίας Στοιχείων.
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΓΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΥΣ ΙΙ
Δειγματοληπτικές κατανομές – Σημειακή εκτίμηση –
Διαστήματα Εμπιστοσύνης και Ελέγχου Υποθέσεων
για κανονικούς πληθυσμούς – Ανάλυση κατηγοριοποι-
ημένων δεδομένων – Απλή γραμμική παλινδρόμηση
και ανάλυση διακύμανσης – Πολλαπλή παλινδρόμηση
και βασικές αρχές από τις χρονολογικές σειρές.
ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ
Στη Μικροοικονομική Θεωρία ΙΙ αναλύεται η αγο-
ρά των παραγωγικών συντελεστών. Δίνεται έμφαση
στη θεωρία της ζήτησης και προσφοράς παραγωγι-
κών συντελεστών, στη θεωρία προσόδου καθώς και
σε ορισμένες εμπειρικές εφαρμογές. Επίσης γίνεται
αναφορά στις αποκλίσεις των αγορών παραγωγικών
συντελεστών από τον τέλειο ανταγωνισμό και αναφέ-
ρεται η σημασία του μονοπωλίου, μονοψωνίου κλπ.,
στις αγορές αυτές. Στη συνέχεια, εισάγεται η έννοια
της γενικής ισορροπίας με εργαλεία, όπως π.χ. το δι-
άγραμμα του Edgeworth και έννοιες όπως αυτή της
ανταγωνιστικής ισορροπίας. Ένα μέρος αφιερώνεται
στην Οικονομική της Ευημερίας και στη θεωρία κεφα-
λαίου και εισάγεται ο παράγων χρόνος στα υποδείγ-
ματα αριστοποίησης συμπεριφοράς.
ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ
Στη Μακροοικονομική Θεωρία ΙΙ συνεχίζεται η ανάλυ-
ση κλαδικών συναρτήσεων ζήτησης, όπως είναι η ζή-
τηση χρήματος και η προσφορά χρήματος καθώς και
η αλληλεξάρτηση τους και οι επιπτώσεις τους στην
αποτελεσματικότητα άσκησης δημοσιονομικής και
νομισματικής πολιτικής. Επιπλέον, σημαντικές θεωρί-
ες που οδήγησαν την εξελικτική πορεία της ζήτησης
χρήματος επίσης εξετάζονται, όπως το υπόδειγμα
συναλλαγών κατά Baumol, το υπόδειγμα πρόνοιας
Whallen και το υπόδειγμα κερδοσκοπίας κατά Tobin.
Στη συνέχεια εξετάζονται προβλήματα πληθωρισμού
και ανεργίας (καμπύλη Phillips) καθώς και ο ρόλος
των προσδοκιών στη διαμόρφωση της σχέσης των
ανωτέρω φαινομένων μέσω των θεωριών των Προ-
σαρμοζόμενων Προσδοκιών και των Ορθολογικών
Προσδοκιών. Τέλος, εξετάζεται η συμπεριφορά μιας
οικονομίας – μέσω μελέτης του ισοζυγίου πληρωμών
και της έννοιας της συναλλαγματικής ισοτιμίας – κα-
θώς και η αποτελεσματικότητα της οικονομικής πο-
λιτικής σε συνθήκες ανοικτής οικονομίας (υπόδειγμα
Mundell-Fleming).
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Ο στόχος του μαθήματος είναι η ανάλυση των πλέον
σημαντικών φάσεων της ελληνικής οικονομίας υπό το
πρίσμα εναλλακτικών-ανταγωνιστικών οικονομικών
θεωριών, λαμβάνοντας υπόψη τα διαθέσιμα οικονο-
μικά στοιχεία, όπως επίσης και τη διεθνή εμπειρία. Με
αυτήν την οπτική, σε ένα προπαρασκευαστικό στάδιο
εξετάζονται διάφορα εισαγωγικά ζητήματα, όπως εί-
ναι η σημασία της οικονομικής ιστορίας και η φύση
του οικονομικού προβλήματος, η νέα οικονομική ιστο-
ρία, η μεθοδολογία των κοινωνικών επιστημών, υπο-
δείγματα μακροχρόνιας οικονομικής ανάπτυξης κ.ά.
Στη συνέχεια ερευνούνται καθαυτό ζητήματα οικονο-
μικής ιστορίας της Ελλάδας, όπως π.χ. ο κοινωνικός
χαρακτήρας της Επανάστασης του 1821, η ανάδυση
του νέου ελληνικού κράτους και οι οικονομικές πολιτι-
κές που εφαρμόστηκαν, το αγροτικό ζήτημα, η οικονο-
μική ανάπτυξη και η παρατεταμένη οικονομική κρίση
του ύστερου δέκατου ένατου αιώνα με τις επιπτώσεις
της στην ελληνική οικονομία, οι απαρχές της εκβιομη-
χάνισης και ο ρόλος του εφοπλιστικού κεφαλαίου, η
εξέλιξη του νομισματικού συστήματος και οι θεσμικές
μεταβολές, η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας στις
αρχές του εικοστού αιώνα και η κρίση του 1930 και
οι εναλλακτικές θεωρίες για την ερμηνεία της, καθώς
και η κριτική αποτίμηση αυτών των θεωριών υπό το
φως των δεδομένων της ελληνικής οικονομίας και της
διεθνούς εμπειρίας. Με την ίδια οπτική εξετάζεται η
μεταπολεμική «χρυσή εποχή της συσσώρευσης», η
οποία διαρκεί μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960 ή
τις αρχές του 1970 και τη διαδέχεται η περίοδος στα-
σιμότητας, για να ακολουθήσει το κύμα οικονομικής
ανάπτυξης στα τέλη της δεκαετίας του 1980.
31
Α’ ΚΥΚΛΟΣΣΠΟΥΔΩΝ
ΑΡΧΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ
Σημασία της Χρηματοδότησης (σημασία κεφαλαιαγο-
ρών, αξία της επιχείρησης, σημασία της αβεβαιότη-
τας και του χρόνου). Η έννοια και ο υπολογισμός της
παρούσας αξίας. Μετοχές και ομόλογα (η αξιοποίηση
των αξιόγραφων, συμμετοχών του χρέους). Η διαδι-
κασία των επενδυτικών αποφάσεων με χρήση του κα-
νόνα της παρούσας αξίας (χωρισμός χρηματοδοτικών
και επενδυτικών αποφάσεων). Ανάλυση της έννοιας
του κινδύνου (μέτρηση του κινδύνου χαρτοφυλακίου
αξιόγραφων και η σχέση του με τον κίνδυνο των συμ-
μετοχών – διασπορά χαρτοφυλακίου). Κίνδυνος και
απόδοση (η θεωρία χαρτοφυλακίου – σχέση μεταξύ
κινδύνου και απόδοσης). Επιχειρηματικός προγραμ-
ματισμός χρήσης κεφαλαίου (capital budgeting – μέ-
τρηση των δεικτών beta για την επιχείρηση και τον
κλάδο – χρήση του υποδείγματος CAMP). Ανάλυση
χρηματοδότησης επιχειρήσεων (αποτελεσματικότητα
κεφαλαιαγορών – τεχνική ανάλυση – θεμελιώδης ανά-
λυση – τα χρηματοδοτικά προϊόντα πέραν των μετο-
χών και των ομολόγων). Έκδοση αξιόγραφων – μερι-
σματική πολιτική κεφαλαιακή δομή – πολιτική χρέους
και συμμετοχών – άριστη ποιότητα χρέους. Χρηματι-
κή μίσθωση (leasing).
ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Ι
Εισαγωγή στο αντικείμενο της Οικονομετρίας. Το υπό-
δειγμα μίας μεταβλητής . Ιδιότητες εκτιμητών. Στατι-
στική επαγωγή. Το κλασικό γραμμικό υπόδειγμα πα-
λινδρόμησης δύο μεταβλητών και το πολυμεταβλητό
υπόδειγμα παλινδρόμησης. Οι βασικές υποθέσεις του
υποδείγματος. Η παρουσίαση του υποδείγματος με
γραμμική άλγεβρα. Η μέθοδος των Ελαχίστων Τετρα-
γώνων. Ο εκτιμητής Ελαχίστων Τετραγώνων και οι ιδι-
ότητές του. Ο συντελεστής προσδιορισμού. Έλεγχος
στατιστικών υποθέσεων και διαστήματα εμπιστοσύ-
32
νης. Η τεχνική των ψευδομεταβλητών και έλεγχος της
διαρθρωτικής μεταβολής του υποδείγματος. Αποκλί-
σεις από τις υποθέσεις του υποδείγματος. Πολυσυγ-
γραμμικότητα. Μη σφαιρικά κατάλοιπα: αυτοσυσχέτι-
ση και ετεροσκεδαστικότητα του τυχαίου όρου.
ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ
Μελετάται η εξέλιξη της κοινωνιολογικής σκέψης στη
μεθοδολογία, τις κοινωνικές σχέσεις, την κοινωνική
στρωμάτωση, τους θεσμούς, τη ρύθμιση της συμπε-
ριφοράς, τις κοινωνικές μεταβολές κ.λπ. Ταυτόχρονα
εξετάζονται θεωρητικά και πρακτικά προβλήματα της
κοινωνιολογίας με την κοινωνικοοικονομική μελέτη
σύγχρονων κοινωνιών.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
Διακρίσεις των πράξεων δικαίου. Συστατικά στοιχεία
της έννομης σχέσης. Φυσικά και νομικά πρόσωπα. Δι-
καιώματα και πράγματα ως αντικείμενα στην έννομη
σχέση. Προστασία δικαιωμάτων. Το πράγμα (έννομο
αγαθό) ως αντικείμενο της έννομης σχέσης. Δικαιο-
πραξίες, αδικοπραξίες, δικαίωμα αποζημίωσης. Αίρε-
ση, προθεσμία.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ & ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ
ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Βασικές οικονομικές έννοιες. Ορισμός και διακρίσεις
της Οικονομικής και Διοικητικής των Επιχειρήσεων,
χρησιμοποιούμενες μέθοδοι έρευνας. Κατηγορίες και
συνασπισμοί των επιχειρήσεων. Προβλήματα που
συνδέονται με την ίδρυση και συγκρότηση της επι-
χείρησης (π.χ. επιλογή της κατάλληλης νομικής μορ-
φής, οργανωτικής δομής, τόπου εγκατάστασης κ.α.).
Λειτουργικά προβλήματα της επιχείρησης. Διάθεση
προϊόντος ή παροχή υπηρεσίας-Μάρκετινγκ. Ανεύρε-
ση των απαραίτητων κεφαλαίων και χρησιμοποίηση
τους. Παραγωγή. Αριθμοποίηση της ζωής της επιχεί-
ρησης και δημιουργία συστημάτων πληροφόρησης.
Επιχείρηση και κοινωνικός περίγυρος. Προβλήματα-
Λύσεις-Επιβίωση του θεσμού της επιχείρησης.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Δεν θα προσφερθεί.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Τα βασικά στοιχεία της πολιτικής θεωρίας από τους
κλασικούς στοχαστές μέχρι τις θεωρητικές προσεγγί-
σεις στη βιομηχανική εποχή, μεθοδολογία και εμπειρι-
κή πολιτική ανάλυση, εκλογική και πολιτική συμπερι-
φορά, εξουσία, ηγεσία γραφειοκρατία και ελίτ, οργά-
νωση και λειτουργία του κράτους και των πολιτικών
θεσμών, τοπική αυτοδιοίκηση και δημόσια διοίκηση,
συγκριτικά κυβερνητικά συστήματα, διεθνείς σχέσεις
και διεθνείς οργανισμοί.
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ
Εξετάζονται οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά προ-
βλήματα των βιομηχανικών κοινωνιών με ιδιαίτερη έμ-
φαση στην τεχνολογική εξέλιξη (τεϋλορισμός, φορντι-
σμός, αυτοματοποίηση-πληροφορική), επίσης θέματα
όπως ο καταμερισμός της εργασίας, η οργάνωση της
παραγωγής, η εξέλιξη της επιχείρησης, η αλλοτρίωση,
ο συνδικαλισμός σε συνδυασμό με την ιδεολογία και
τον κοινωνικό έλεγχο.
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι
Ιστορική εξέλιξη της επιστήμης της περιφερειακής
οικονομικής. Επίπεδα γεωγραφικού χώρου. Υποκειμε-
νικός γεωγραφικός χώρος. Χάρτες, ιστορική εξέλιξη,
συστατικά στοιχεία. Απεικόνιση των γεωγραφικών
πληροφοριών – Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφορι-
ών (GIS). Πώς ορίζεται η περιφέρεια. Η απόσταση ως
” τριβή” . Συρρίκνωση του χώρου. Call centers, internet
auctions, digital divide. Η χωρική απόσταση των οι-
κονομικών δραστηριοτήτων: πρωτογενής, δευτερογε-
νής, τριτογενής τομέας. Βασικές σχολές ερμηνείας των
μηχανισμών χωροθέτησης. Η χωρική κατανομή του
πληθυσμού – αίτια της κατανομής των ανθρώπων στο
χώρο, μεταβολές του πληθυσμού – μετανάστευση.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΙΑ
ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
Δεν θα προσφερθεί.
ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΘΕΣΜΟΙ ΤΩΝ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ
Γενική εισαγωγή: η πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρω-
σης, φύση και αρμοδιότητες, ο ιδιαίτερος χαρακτήρας
της ΕΚ κλπ. Οι θεσμικοί μηχανισμοί: η συμμετοχή στο
κοινοτικό σύστημα, τα κοινοτικά όργανα (Συμβούλιο,
Επιτροπή, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ΔΕΚ, Πρωτοδι-
κείο ΕΚ, Ελεγκτών Συνέδριο και Κοινωνική Επιτροπή,
Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων κλπ., οι δομές της
Ευρωπαϊκής Πολιτικής Συνεργασίας, οι ΕΚ στη διεθνή
έννομη πόλη (εξωτερικές σχέσεις), οι διαδικασίες μίξης
αποφάσεων, η νέα θεσμική ταυτότητα υπό το φως της
Συνθήκης του Μάαστριχτ.
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΓΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΥΣ ΙΙΙ
Παλινδρόμηση (απλή, πολλαπλή) και συσχέτιση, ανά-
λυση διακύμανσης, ανάλυση χρονολογικών σειρών,
στάσιμες – μη στάσιμες – χρονολογικές σειρές, ανά-
λυση Box-jenkins, υποδείγματα ARIMA, μη γραμμικές
χρονολογικές σειρές.
33
Α’ ΚΥΚΛΟΣΣΠΟΥΔΩΝ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ
Εκτίθενται οι βασικές έννοιες, οι επιδιώξεις, τα προ-
βλήματα, καθώς και τα μέσα που χρησιμοποιεί η παι-
δαγωγική επιστήμη. Παρουσιάζονται έτσι οι σχέσεις
της αγωγής με άλλους κλάδους της επιστήμης, γίνο-
νται ιστορικές αναφορές και εκτίθενται οι σύγχρονες
παιδαγωγικές τάσεις. Αντιμετωπίζεται το θέμα των
διαπροσωπικών σχέσεων παιδαγωγούμενου και παι-
δαγωγού. Αναπτύσσονται τα θέματα των σκοπών της
αγωγής και των μορφωτικών αγαθών. Εξετάζονται τέ-
λος τα μέσα της αγωγής και διδασκαλίας (τεχνολογία
στην εκπαίδευση, εποπτικά μέσα).
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ
ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ
Το μάθημα μελετά τρία βασικά πεδία της Πολιτικής Οι-
κονομίας: (1) Το πρόβλημα της ανάλυσης της ιστορι-
κής εξέλιξης ενός κοινωνικο-οικονομικού συστήματος,
(2) Το ζήτημα του διεθνούς οικονομικού συστήματος
στον καπιταλισμό και (3) νεότερες εξελίξεις στο πεδίο
της Εργασιακής Θεωρίας της Αξίας. Το πρώτο πεδίο
αφορά το κοινωνικο-οικονομικό σύστημα σαν δυναμι-
κή -μετασχηματιζόμενη- ενότητα. Περίοδοι και στάδια
σαν διακριτές εποχές μέσα στην ιστορική διαδρομή
ενός κοινωνικο-οικονομικού συστήματος. Κριτήρια και
θεωρίες περιοδολόγησης: από το μονοπώλιο στη δι-
αδικασία παραγωγής (Θεωρίες για τον μονοπωλιακό
καπιταλισμό, για τον Φορντισμό/μετα-Φορντισμό, νε-
ότερες απόψεις). Το πρόβλημα της οικονομικής κρί-
σης (θεωρίες και εμπειρικές μελέτες). Το δεύτερο πεδίο
αφορά την συγκρότηση του διεθνούς οικονομικού συ-
στήματος του καπιταλισμού. Διεθνοποίηση ή παγκο-
σμιοποίηση. Θεωρίες για τον ιμπεριαλισμό. Διεθνής
καταμερισμός εργασίας. Μορφές διεθνοποίησης του
κεφαλαίου (εμπορικού, χρηματικού, παραγωγικού),
ανισόμετρη ανάπτυξη, πολυεθνικές εταιρείες, ιμπε-
34
ριαλισμός. Ο ρόλος του κράτους και των πολιτικο-
στρατιωτικών συγκρούσεων, ανταγωνισμοί για σφαί-
ρες επιρροής.
Το τρίτο πεδίο αφορά ην σύγκρουση ανάπτυξης του
βασικού αναλυτικού πλαισίου της Πολιτικής Οικονομί-
ας, της Εργασιακής Θεωρίας της Αξίας. Νεότερες θε-
ωρίες και πεδία συζήτησης. Η Συζήτηση για την Αξία,
νεότερες προσεγγίσεις στο λεγόμενο Πρόβλημα του
Μετασχηματισμού.
ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΤΩΝ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ
Η κοινή εμπορική πολιτική. Οι εξωτερικές οικονομικές
σχέσεις της ΕΚ: οι σχέσεις με διεθνείς οργανισμούς
(ΟΗΕ, GATT, ΟΟΣΑ, ΕΖΕΣ κλπ.), η μεσογειακή πολιτική,
οι σχέσεις με Κύπρο, Τουρκία, οι σχέσεις Ε.Ε.-ΑΚΕ-η
σύμβαση LOME IV, οι σχέσεις με τα Βαλκάνια και τις
χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, (οι νέες
συμφωνίες σύνδεσης), οι σχέσεις με τα Βαλκάνια και
τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (οι
νέες συμφωνίες σύνδεσης), οι σχέσεις με τις βιομηχα-
νικές χώρες (ΗΠΑ, Ιαπωνία, Καναδά κλπ), οι σχέσεις
με την Ασία, τη Λατινική Αμερική κλπ., η διαπλοκή της
ΕΠΣ και της εξωτερικής οικονομικής πολιτικής της
Ε.Ε.

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Ι
Εξετάζονται οι βασικές λειτουργίες της οικονομίας για
τη μεγιστοποίηση της οικονομικής ευημερίας, το απλό
υπόδειγμα του ιδιωτικού τομέα, η άριστη κατανομή
των πόρων της οικονομίας και η άριστη διανομή του
προϊόντος μεταξύ των ατόμων της οικονομίας.
Εντοπίζονται οι αποτυχίες του συστήματος της
ελεύθερης αγοράς και προσδιορίζεται ο ρόλος του
κράτους. Γίνεται συστηματική παρουσίαση και ανά-
λυση των οικονομικών σκοπών και στόχων του κρά-
τους. Μεγαλύτερη έμφαση δίνεται στον εφοδιασμό της
κοινωνίας με δημόσια αγαθά, στη ρύθμιση των εξωτε-
ρικών οικονομιών και επιβαρύνσεων, στην παραγωγή
και κατανάλωση καθώς και των μικρών εξωτερικών
επιδράσεων και στη σταθεροποίηση της οικονομίας.
Τέλος γίνεται μια εισαγωγή στον πολιτικό μηχανισμό
λήψεως συλλογικών αποφάσεων.
ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η λειτουργία και ο καθορισμός της αξίας του χρήμα-
τος κατά τους κλασικούς. Η ποσοτική θεωρία περί
χρήματος. Η ενοποίηση της κλασικής θεωρίας περί
χρήματος και περί αξίας. Αμφισβητήσεις για τη δι-
χοτόμηση της κλασικής θεωρίας. Ο καθορισμός του
ύψους του επιτοκίου κατά την κλασική θεωρία.. Η επί-
δραση του αποτελέσματος του Pigou επί της κλασικής
θεωρίας.
Ζήτηση χρήματος για συναλλακτικούς σκοπούς και
σκοπούς προφυλάξεως. Ζήτηση χρήματος για σκο-
πούς κερδοσκοπικούς. Η προσφορά χρήματος – Τρα-
πεζικό σύστημα – Καθορισμός της τιμής του επιτοκίου
κατά την κεϋνσιανή θεωρία. Προσδιορισμός του επι-
τοκίου βάσει της θεωρίας των δανειακών κεφαλαίων
και της προτιμήσεως ρευστότητας. Μονεταρισμός και
ο ρόλος του χρήματος. Διαφορές και ομοιότητες στο
Β’ ΚΥΚΛΟΣΣΠΟΥΔΩΝ
νεοκεϋνσιανισμό και μονεταρισμό. Ορθολογικές προσ-
δοκίες-διαφορές με άλλες σχολές οικονομικής σκέψης.
ΘΕΩΡΙΑ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ
Παραδοσιακή Θεωρία Διεθνούς Εμπορίου: Το υπό-
δειγμα του συγκριτικού πλεονεκτήματος του Ricardo.
Συναρτήσεις παραγωγής, θεώρημα Heckscher-Ohlin.
Σύγκριση με το υπόδειγμα Ricardo. Εξίσωση των τιμών
των παραγωγικών συντελεστών. Καμπύλες Ανταλλα-
γής. Εναλλακτικές Θεωρίες του Διεθνούς Εμπορίου.
Το υπόδειγμα του Linder, τεχνολογική μεταβολή και
κύκλος ζωής προϊόντος. Το ενδοκλαδικό εμπόριο.
Διεθνές Εμπόριο και Ανάπτυξη. Κρατική Παρέμβαση
στις Διεθνείς Οικονομικές Ανταλλαγές. Η Νέα Πολιτική
Οικονομία της Προστασίας. Δασμολογική και μη δα-
σμολογική προστασία. Ονομαστική και πραγματική
προστασία. Διακρατική Παρέμβαση στις Διεθνείς Οι-
κονομικές Ανταλλαγές. Οι γύροι της GATT και η δημι-
ουργία του WTO. Προτιμησιακά Σύμφωνα. Βαθμίδες
ολοκλήρωσης. Στατικά και δυναμικά αποτελέσματα.
ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ ΙΙ
Μη σφαιρικά κατάλοιπα: αυτοσυσχέτιση και ετερο-
σκεδαστικότητα (συνέχεια της Οικονομετρίας Ι). Η
μέθοδος των γενικευμένων ελαχίστων τετραγώνων.
Έλεγχοι ύπαρξης και αντιμετώπιση της αυτοσυσχέτι-
σης και της ετεροσκεδαστικότητας. Παράλειψη σχετι-
κών ερμηνευτικών μεταβλητών και εισαγωγή μη σχετι-
κών ερμηνευτικών μεταβλητών στο υπόδειγμα παλιν-
δρόμησης και συνέπειες για τις ιδιότητες του εκτιμητή
ελαχίστων τετραγώνων. Σφάλματα μέτρησης στην
εξαρτημένη και στις ανεξάρτητες μεταβλητές του υπο-
δείγματος. Εναλλακτικές συναρτησιακές μορφές του
υποδείγματος. Συστήματα εξισώσεων: διαρθρωτικά
υποδείγματα και υποδείγματα ανηγμένης μορφής, το
35
Β’ ΚΥΚΛΟΣΣΠΟΥΔΩΝ
σφάλμα της αλληλεξάρτησης, ταυτοποίηση, μέθοδοι
εκτίμησης των συστημάτων εξισώσεων.
Μοναδιαία ρίζα-Ορισμός της στασιμότητας. Υπο-
δείγματα τύπου ARCH. Εμπειρική μελέτη-Εφαρμογές
σε πραγματικές χρηματοοικονομικές και μακροοικονο-
μικές χρονολογικές σειρές: Ερμηνεία αποτελεσμάτων
των tests για μοναδιαία ρίζα, κύρτωση, κανονικότητα,
αυτοσυσχέτιση και ετεροσκεδαστικότητα, μελέτη μνή-
μης και εποχικότητας, εκτίμηση υποδειγμάτων τύπου
ARCH, οικονομική ερμηνεία αποτελεσμάτων.
ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ
Οι Δημόσιοι Φορείς και ο Δημόσιος Τομέας στα Μικρά
Οικονομικά συστήματα. Μορφές και Μέσα παρέμβα-
σης των Δημοσίων φορέων. Δημόσιος Προϋπολογι-
σμός, Δημόσιες Δαπάνες, Αξιολόγηση και Επιλογή των
Δημοσίων Δαπανών. Η χρηματοδότηση των Δημοσί-
ων Δαπανών. Φορολογία, Φορολογία Εισοδήματος,
Φορολογία Εισοδήματος Φυσικών και Νομικών Προ-
σώπων, Φόροι Περιουσίας, Φόροι Δαπάνης, Επιδρά-
σεις των Δημοσιονομικών Μέσων στις αποφάσεις των
Ιδιωτικών Φορέων και στην οικονομία. Η μετακύλιση
των Άμεσων Φόρων και των Εισφορών στην κοινωνική
ασφάλιση. Η μετακύλιση των έμμεσων φόρων. Επι-
δράσεις των Δημοσιονομικών μέσων στην προσφορά
εργασίας, στην ευημερία του νοικοκυριού και στην
κοινωνική ευημερία.
ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
Εισαγωγή στην Αγορά Συναλλάγματος. Προσδιορι-
σμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών. Ισοδυναμία Αγορα-
στικών Δυνάμεων. Ακάλυπτη ισοδυναμία Επιτοκίων.
Καλυμμένη Ισοδυναμία Επιτοκίων. Αποτελεσματικότη-
τα Αγοράς Συναλλάγματος. Κερδοσκοπία. Αντιστάθμι-
ση Συναλλαγματικού Κινδύνου. Προσαρμογή Ισοζυγί-
ου Πληρωμών. Σταθεροποιητική Πολιτική σε Ανοικτή
36
Οικονομία Χωρίς Κίνηση Κεφαλαίων. Σταθεροποιητική
Πολιτική σε Ανοικτή Οικονομία με Κίνηση Κεφαλαίων.
Συναλλαγματικές Κρίσεις. Κρατική Παρέμβαση στην
Αγορά Συναλλάγματος. Συναλλαγματικές Διευθετή-
σεις. Διεθνές Νομισματικό Σύστημα.
ΘΕΩΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Η Θεωρία Οικονομικής Πολιτικής μελετά (θετικώς-
δεοντολογικώς και τελεολογικώς-αιτιωδώς) τη συ-
μπεριφορά του κράτους και της οικονομίας (φορείς,
σκοποί, στόχοι, μέσα και συστήματα της οικονομικής
πολιτικής). Προσδιορίζει και αξιολογεί το περιεχόμενο
των σκοπών και στόχων, που θέτουν η πολιτεία και οι
διάφοροι – θεσμοθετημένοι και μη – φορείς (πολιτικά
κόμματα, κοινοβούλια, κυβέρνηση, ” κοινωνικοί εταί-
ροι” , ομάδες πίεσης κλπ.). Παρουσιάζει τις αλληλε-
ξαρτήσεις και τις αντιθέσεις μεταξύ των στόχων (και
των μέσων) της οικονομικής πολιτικής. Επιλέγει και
αναλύει τα μέσα (instruments) με τα οποία επιδιώκε-
ται η επιτυχία των στόχων της οικονομικής πολιτικής
κάτω από συνθήκες (α) αβεβαιότητας και (β) δυναμι-
κής αλληλεξάρτησης των μεταβλητών των διαφόρων
συστημάτων.
ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗΣ
Με την Οικονομική Ανάπτυξη επιδιώκεται, θετικά και
δεοντολογικά, η βελτίωση της υλικής ευημερίας, κατά
κανόνα των λαών των λιγότερο (οικονομικά) αναπτυγ-
μένων χωρών (Λ.Α.Χ.). Η ανάπτυξη σχετίζεται με με-
ταβολές των λειτουργικών ικανοτήτων μιας οικονομί-
ας, όπως μεταβολή της συνθέσεως των εισροών και
εκροών, η οποία συμπεριλαμβάνει και μεταβολές του
τεχνολογικού και θεσμικού πλαισίου, και διαρθρωτικές
μετατοπίσεις της παραγωγής και της οργάνωσης της
οικονομίας, έτσι ώστε η παραγωγική απασχόληση να
είναι καθολική στον πληθυσμό εργασιακής ηλικίας. Τα
περιεχόμενα του μαθήματος σε αδρές γραμμές είναι:
ορισμός της Οικονομικής Αναπτύξεως και διαφορά
της από την Οικονομική Μεγέθυνση. Προσδιοριστικοί
παράγοντες και μέτρηση της Οικονομικής Αναπτύ-
ξεως. Χαρακτηριστικά των Λ.Α.Χ. και αναπτυξιακά
προβλήματα αυτών όπως: το πληθυσμιακό, της πε-
νίας, των συντελεστών παραγωγής, του πληθυσμού
της διανομής του εισοδήματος, της απασχόλησης,
του διεθνούς εμπορίου, του εξωτερικού χρέους, της
εξάρτησης. Αναπτυξιακές στρατηγικές και πολιτικές
(balanced ή unbalanced growth, κλαδικές προτεραιό-
τητες, πολυεθνικές εταιρίες και εξωτερικές επενδύσεις,
export leading growth κ.ά.).
ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Το μάθημα της Οικονομικής Ανάπτυξης ασχολείται
με τη συμπεριφορά των οικονομιών του αναπτυσσό-
μενου κόσμου. Το κεντρικό ερώτημα περιστρέφεται
γύρω από την κατανόηση των αιτιών της οικονομικής
καθυστέρησης και την αναζήτηση των κατάλληλων
πολιτικών για την εξάλειψη της φτώχειας. Σ’ αυτή την
προοπτική εξετάζονται παράγοντες όπως, η συσσώ-
ρευση κεφαλαίου, η εκβιομηχάνιση, ο μετασχηματι-
σμός της γεωργίας, η διανομή του εισοδήματος και
του πλούτου, οι θεσμικές λειτουργίες και το διεθνές
εμπόριο. Παράλληλα διερευνώνται οι σχέσεις μεταξύ
αναπτυγμένου και αναπτυσσόμενου κόσμου κυρίως
μέσω των διεθνών ροών κεφαλαίου και της δράσης
των διεθνών φορέων συνεργασίας και ανάπτυξης.
(Παγκόσμια Τράπεζα, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και
Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου).
ΙΣΤΟΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ
Το μάθημα επικεντρώνεται σε μια κριτική παρουσία-
ση των διαφόρων σχολών οικονομικής σκέψης ξεκι-
νώντας από τον μερκαντιλισμό και τη φυσιοκρατία.
Συνεχίζει με τους κλασικούς οικονομολόγους, όπου
η έμφαση είναι στους Σμιθ, Ρικάρντο και Μαρξ. Ακο-
λουθεί η νεοκλασική σχολή και η κριτικής της από τον
Σράφα. Το υπόλοιπο του μαθήματος επικεντρώνεται
στον Κέυνς και τα κεϋνσιανά οικονομικά καθώς και
τις πιο πρόσφατες σχολές οικονομικής σκέψης, όπως
του μονεταρισμού, των νέων κλασικών οικονομικών,
της προσέγγισης των πραγματικών επιχειρηματικών
κύκλων και των νέων κεϋνσιανών οικονομικών. Στα
πλαίσια του μαθήματος αναλύονται και διάφορα με-
θοδολογικά ζητήματα.
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΙ
Χωρική κατανομή των φυσικών διαθεσίμων, αποθεμά-
των ενέργειας. Η επίδραση του ανθρώπου στο περι-
βάλλον. Έννοια της περιφερειακής ανάπτυξης, δείκτες
μέτρησης της. Σύγκλιση ή απόκλιση περιφερειών. Θε-
ωρίες που ερμηνεύουν τις περιφερειακές ανισότητες:
θεωρίες αυτοεξισορρόπησης-ανάπτυξης και θεωρίες
ανισορροπίας-υπανάπτυξης. Προγράμματα περιφε-
ρειακής ανάπτυξης. Αξιολόγηση προγραμμάτων. Ιε-
ράρχηση του οικιστικού δικτύου. Ό ρια επιρροής των
οικισμών. Μοντέλα περιγραφής συστημάτων οικισμών:
θεωρία των κεντρικών τόπων, ιεραρχία των οικισμών
– κανόνας τάξης μεγέθους, κυρίαρχης πόλης, χωρικής
αλληλοσυσχέτισης – νόμος Reilly, μοντέλο διάχυσης.
Τι ορίζεται ως πόλη, ποιοι είναι οι παράγοντες που
καθορίζουν τη διαδικασία της αστικοποίησης, ιστο-
ρική εξέλιξη των πόλεων: προβιομηχανική (πολιτική,
εμπορευματική πόλη), βιομηχανική, μεταβιομηχανική
πόλη, πόλη στις υπανάπτυκτες χώρες. Οικολογικά,
γεωγραφικά και οικονομικά μοντέλα οργάνωσης της
37
Β’ ΚΥΚΛΟΣΣΠΟΥΔΩΝ
πόλης. Ποιοι είναι οι παράγοντες που καθορίζουν τη
χωρική κατανομή των δραστηριοτήτων στο εσωτερι-
κό της πόλης. Αγορά αστικού εδάφους.
ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Ι
Εισαγωγή στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Ορισμοί. Οφέλη
και περιορισμοί. Κινητήριες δυνάμεις του ηλεκτρονι-
κού εμπορίου. Τύποι ηλεκτρονικού εμπορίου. Λιανικές
πωλήσεις στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Επιχειρηματικά
μοντέλα ηλεκτρονικού μάρκετινγκ. Ηλεκτρονικοί ενδιά-
μεσοι. Μοντέλο συμπεριφοράς καταναλωτή στο Ί ντερ-
νετ Λήψη αποφάσεων αγορών καταναλωτών. Εξυπη-
ρέτηση πελατών. Έρευνα αγοράς. Ευφυείς πράκτορες
για καταναλωτές. Διαφήμιση στο ηλεκτρονικό εμπό-
ριο. Μέθοδοι και στρατηγικές διαφήμισης. Ηλεκτρονι-
κό εμπόριο για βιομηχανίες υπηρεσιών. Δημοπρασίες.
Ηλεκτρονικό εμπόριο επιχειρήσεων με επιχειρήσεις.
Μοντέλα Β2Β. Σχεδίαση ηλεκτρονικού καταστήματος.
Απαιτήσεις. Χρηστικότητα. Intranets & Extranets.
ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι
Ειδικά θέματα ζήτησης και ζήτηση αγροτικών προϊ-
όντων. Συστήματα ζήτησης και ελαστικότητες. Το
οικονομικό σύστημα παραγωγής. Οικονομική οργά-
νωση της παραγωγής, μέγεθος και τύποι μονάδων.
Παραγωγικοί συντελεστές. Γαιοπρόσοδος. Παραγω-
γικότητα και τεχνολογία. Προσφορά αγροτικών προ-
ϊόντων. Αστάθεια και διαχρονική συμπεριφορά των
τιμών. Δευτερογενείς αγορές και περιθώρια εμπορίας.
Βασικές αρχές, στόχοι και μορφές παρέμβασης του
κράτους στην αγροτική δραστηριότητα. Οι συνέπειες
της αγροτικής πολιτικής σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Εναλλακτικές πολιτικές παρέμβασης. Συγκριτική εξέ-
ταση των διαφόρων μέσων πολιτικής.
38
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
Στόχος του μαθήματος είναι η διερεύνηση ορισμένων
από τις πιο κρίσιμες φάσεις ανάπτυξης της ευρωπα-
ϊκής οικονομίας. Αρχικά σε ένα προπαρασκευαστικό
στάδιο εξετάζονται διάφορα εισαγωγικά ζητήματα
όπως είναι οι εναλλακτικές προσεγγίσεις στα πλαίσια
της οικονομικής ιστορίας και θεωρίες οικονομικής με-
ταβολής. Στη συνέχεια η προσοχή στρέφεται σε κατ’
εξοχήν θέματα οικονομικής ιστορίας της Ευρώπης
όπως το πέρασμα από τη φεουδαρχία στον καπιταλι-
σμό, η βιομηχανική επανάσταση, η κρίση των αρχών
του δέκατου ένατου αιώνα, η οικονομική άνθηση που
ακολούθησε, η μεγάλη ύφεση του 1873-1896, η άνθη-
ση των αρχών του εικοστού αιώνα, η κρίση του 1930
και οι επιπτώσεις της σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες,
η χρυσή εποχή της συσσώρευσης, η σιωπηρή κρίση
της δεκαετίας του 1970 και των αρχών του 1980 κα-
θώς και η νέα χρυσή εποχή της συσσώρευσης. Οι φά-
σεις αυτές αναλύονται με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία
και εναλλακτικές οικονομικές θεωρίες.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Το μάθημα αυτό εξετάζει το μηχανισμό λειτουργίας
των διαφόρων αγορών εργασίας και δίνει έμφαση
τόσο στη βασική θεωρία, όσο και στις συνθήκες που
επικρατούν σε αυτές τις αγορές. Οι διαλέξεις περιλαμ-
βάνουν τις παρακάτω ενότητες: ζήτηση εργασίας,
προσφορά εργασίας, ισορροπία στην αγορά εργασί-
ας, θεωρία του ανθρωπίνου κεφαλαίου, κινητικότητα
της εργασίας, δυαδική αγορά εργασίας, διακρίσεις
στην αγορά εργασίας, θεωρία του ανθρωπίνου κε-
φαλαίου, κινητικότητα της εργασίας, δυαδική αγορά
εργασία, διακρίσεις στην αγορά εργασίας, πληθωρι-
σμός, άτυπα συμβόλαια και ανεργία.
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΓΙΑ
ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΥΣ ΙΙΙ
Ο κύριος στόχος του μαθήματος είναι να εισάγει τους
φοιτητές στις βασικές έννοιες του γραμμικού προ-
γραμματισμού. Ανάμεσα στα θέματα που εξετάζονται
είναι: η μέθοδος Simplex, η Δυική θεωρία, το πρόβλη-
μα της μεταφοράς κλπ. Τα παραδείγματα που χρησι-
μοποιούνται παίρνονται κυρίως από την οικονομική
ανάλυση.
ΕΓΧΩΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΕΣ
Οι βασικοί άξονες μαθήματος είναι οι ακόλουθοι: Πε-
ριγραφή του χρηματοπιστωτικού συστήματος, απο-
τίμηση αξιογράφων σταθερού και μεταβλητού εισο-
δήματος (Ομόλογα, Μετοχές), εισαγωγή στη θεωρία
χαρτοφυλακίου και το υπόδειγμα αποτίμησης κεφα-
λαιακών στοιχείων (CAPM), εμπειρικοί έλεγχοι του
υποδείγματος αποτίμησης κεφαλαιακών στοιχείων,
θεωρία των αποτελεσματικών αγορών, αποκλίσεις
από τη θεωρία των αποτελεσματικών αγορών, θεσμι-
κό πλαίσιο των αγορών κεφαλαίου, εισαγωγή στον πι-
στωτικό κίνδυνο, μακροοικονομικές προεκτάσεις.
ΚΟΙΝΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Φάσεις της οικονομικής συνεργασίας στον δυτικοευ-
ρωπαϊκό χώρο, πολιτικές και οικονομικές θεωρίες για
τη δημιουργία προτιμησιακών συμφώνων. Αρχές και
δημιουργία της ΚΑΠ. Είδη και μέσα πολιτικών στα
πλαίσια της ΚΑΠ. Πολιτική τιμών και διαρθρωτική πο-
λιτική. Η χρηματοδότηση της ΚΑΠ. Κοινοτικοί θεσμοί
και διαδικασία λήψης αποφάσεων. Προσπάθειες με-
ταρρύθμισης της ΚΑΠ. Η μεταρρύθμιση του 1992. Δι-
εθνές εμπόριο με αγροτικά προϊόντα. GATT και WTO.
Διεύρυνση προς Ανατολάς και AGENDA 2000. Μέλλον
και προοπτικές της ΚΑΠ.
ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ
Η μελέτη και ανάλυση του καταναλωτή σαν αποφασί-
ζοντα. Έμφαση δίδεται στις στρατηγικές επιπτώσεις
των ψυχολογικών και κοινωνικών επιδράσεων που
δέχεται ο καταναλωτής κατά τη διάρκεια της διαδι-
κασίας λήψης αποφάσεων. Θέματα που καλύπτονται
στο μάθημα περιλαμβάνουν: επιδράσεις κινήτρων στη
συμπεριφορά καταναλωτή, λήψη αποφάσεων, επε-
ξεργασία πληροφοριών, αντιλήψεις, προσήλωση στη
μάρκα προϊόντος, ανάμειξη με το προϊόν, μέτρηση και
αλλαγή στάσεων, κοινωνικές και πολιτιστικές επιδρά-
σεις στη συμπεριφορά καταναλωτή, υποδείγματα συ-
μπεριφοράς καταναλωτή, εφαρμογές στην τμηματο-
ποίηση της αγοράς, την τοποθέτηση και την προβολή
προϊόντων.
ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Εισαγωγή: η εταιρία από τη νομική άποψη. Οι εταιρίες
από φορολογική άποψη. Οι εταιρίες από οικονομική
και λογιστική άποψη. Ιδιορρυθμίες της λογιστικής των
εταιριών. Λογιστική των Ομόρρυθμων, Ετερόρρυθ-
μων, Περιορισμένης Ευθύνης και Ανωνύμων Εταιριών.
Μετατροπή και συγχώνευση εταιρικών επιχειρήσεων.
ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΘΕΩΡΙΑ
Τι είναι οργάνωση και διοίκηση. Το πλαίσιο της ορ-
γάνωσης (περιβάλλον). Στόχοι των οργανώσεων. Βα-
σικές λειτουργίες της διοίκησης (προγραμματισμός,
οργάνωση, διεύθυνση, ηγεσία, υποκίνηση, έλεγχος,
συντονισμός). Δόμηση των οργανώσεων. Οργανωσι-
ακή αλλαγή.
ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΕΡΙ ΚΡΑΤΟΥΣ
Με ανάλυση των διαφόρων σχολών και κοινωνικών
ρευμάτων, προσεγγίζεται η φύση και ο λόγος ύπαρ-
39
Β’ ΚΥΚΛΟΣΣΠΟΥΔΩΝ
ξης του κράτους. Οι διαφορετικές προσεγγίσεις για
την αναγκαιότητα του κράτους μας αποκαλύπτουν τη
σχέση του με την κοινωνία των πολιτών. Αναλύονται
οι κλασικές θεωρίες για το κράτος (Πλάτων, Hegel,
Habbes, κλπ), οι μαρξιστικές θεωρίες (Marx, Engels,
σοσιαλδημοκράτες κλπ.), οι νεοφιλελεύθερες θεωρίες
για το κράτος και οι νεομαρξιστικές θεωρίες (Althusser,
Πουλαντζάς, Glucksmans).
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
Αναγκαιότητα των περιφερειακών πολιτικών. Σκοποί
της περιφερειακής πολιτικής, αποδοτικότητα ή ισότη-
τα, ανάπτυξη ενδογενής ή όχι, από τα κάτω ή όχι,
ισόρροπη ή όχι. Οι κρατικές πολιτικές στοχεύουν είτε
άμεσα στην περιφερειακή ανάπτυξη είτε έχουν άλλους
στόχους αλλά προκαλούν διαφοροποιημένες επιπτώ-
σεις στο χώρο. Η έννοια της οικονομικής ολοκλήρω-
σης – Σχέσεις μεταξύ κυρίαρχων κρατών – Οι Πολι-
τικές θεωρίες της ενοποίησης. Αιτία ίδρυσης της Ε.Ε.
– Θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της Ε.Ε. – Ό ργανα της
Ε.Ε. – Διευρύνσεις της Ε.Ε. – Διεύρυνση προς τις χώ-
ρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (Κ.Α> Ε.)
και οι συνέπειες της. Ανισότητες μεταξύ κρατών με-
λών της Ε.Ε.: εξέλιξη βασικών μεγεθών. Περιφερειακές
ανισότητες στην Ε.Ε: σύγκλιση ή απόκλιση. Η Περιφε-
ρειακή Πολιτική στην Ε.Ε. (της Ε.Ε. και των κρατών με-
λών της) – Ό ργανα Περιφερειακής Πολιτικής (ΕΤΠΑ)
– Μεγάλα προγράμματα της Ε.Ε. (ΜΟΠ, ΚΙΤΣ, Leader,
Interreg κλπ.).
ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ
Εργασία της οποίας το θέμα αντλείται από τα περιε-
χόμενα των μαθημάτων Περιφερειακή Οικονομική Ι ή
Περιφερειακή Οικονομική ΙΙ ή Περιφερειακή Πολιτική
40
στην Ελλάδα και Ε.Ε. Απαραίτητη προϋπόθεση για την
εκπόνηση σεμιναριακής εργασίας αποτελεί η παρακο-
λούθηση και επιτυχής εξέταση σε κάποιο από τα πα-
ραπάνω μαθήματα. Γίνεται σειρά διαλέξεων από τον
διδάσκοντα σχετικά με τη σύνταξη επιστημονικών ερ-
γασιών και παρουσιάζονται επιμέρους θέματα της πε-
ριφερειακής οικονομικής. Η επιλογή του θέματος της
εργασίας γίνεται σε συνεργασία με τον διδάσκοντα.
Υπάρχει συνεχής παρακολούθηση της προόδου των
εργασιών από τον διδάσκοντα σε όλη τη διάρκεια του
εξαμήνου. Οι εργασίες παρουσιάζονται κατά τη διάρ-
κεια του διδακτικού εξαμήνου ενώπιον του διδάσκο-
ντα, συμφοιτητών/τριών και άλλων ενδιαφερομένων.
ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΙ
Τεχνολογική υποδομή για ηλεκτρονικό εμπόριο. Λει-
τουργικά συστήματα. Διακομιστές ηλεκτρονικής επι-
χείρησης. Εργαλεία για την ανάπτυξη εφαρμογών ηλε-
κτρονικού εμπορίου. Σύνδεση πελατών. Απαιτήσεις
υλικού και λογισμικού. Τοπικό δίκτυο επιχείρησης. Δι-
ακόπτες, διανομείς και δρομολογητές. Αρχιτεκτονικές
και τεχνολογίες δικτύων ευρείας περιοχής. Ποιότητα
υπηρεσιών. Ηλεκτρονικά συστήματα πληρωμών. Συ-
στήματα ασφάλειας. Πιστωτικές κάρτες, χρεωστικές
κάρτες, κάρτες προστιθέμενης αξίας, ηλεκτρονικό
χρήμα και ηλεκτρονικές επιταγές.
ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ
Το μάθημα χωρίζεται σε δύο ενότητες. Στην πρώτη
ενότητα παρουσιάζεται το βασικό υπόδειγμα οικονο-
μικής μεγέθυνσης για εγχρήματες και μη εγχρήματες
οικονομίες. Στη συνέχεια αναλύονται οι κυκλικές δια-
κυμάνσεις των οικονομιών αυτών χρησιμοποιώντας το
βασικό υπόδειγμα του πολλαπλασιαστή – επιταχυντή
του Samuelson. Στη δεύτερη ενότητα παρουσιάζεται
κατ’ αρχήν το βασικό υπόδειγμα των επικαλυπτόμε-
νων γενεών και στη συνέχεια γίνεται χρήση του μοντέ-
λου για την ανάλυση προβλημάτων των σύγχρονων
οικονομιών, όπως η διατήρηση του συστήματος κοι-
νωνικής ασφάλισης, το δημόσιο χρέος και ο προσδιο-
ρισμός των συναλλαγματικών ισοτιμιών.
ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ
Mαθηματική προσέγγιση της νεοκλασικής μικροοικο-
νομικής θεωρίας. Δυϊκή θεωρία. Yποδείγματα ζήτη-
σης καταναλωτικών αγαθών. Eμπειρικές εφαρμογές
και μέθοδοι εκτίμησης. Συναρτήσεις παραγωγής και
κόστους. Mέθοδοι εκτίμησης. Oικονομετρικές εφαρμο-
γές.
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ
Μελέτη της λειτουργίας των αγορών με ατελή αντα-
γωνισμό. Προβλήματα ευημερίας λόγω της ατέλειας
του ανταγωνισμού και προτεινόμενες πολιτικές επέμ-
βασης. Ειδικότερα θέματα που εξετάζονται: Φύση και
όρια της επιχείρησης. Μονοπώλιο και ρύθμιση. Μονο-
πωλιακός ανταγωνισμός. Αλληλεπίδραση συμπεριφο-
ράς μεταξύ των επιχειρήσεων και θεωρία παιγνίων.
Ανταγωνισμός ολιγοπωλίου. Συμπαιγνία μεταξύ των
εταιρειών. Διάρθρωση αγοράς και δύναμη αγοράς.
Στρατηγικές τιμολόγησης και διάκριση τιμών. Κάθετες
σχέσεις (παραγωγή-λιανική πώληση). Διαφοροποίηση
προϊόντος και Διαφήμιση. Είσοδος και έξοδος νέων
εταιριών και στρατηγικές αποτροπής εισόδου. Έρευ-
να και ανάπτυξη. Δίκτυα και πρότυπα (standards).
ΤΑ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ
Ο σκοπός του μαθήματος αυτού είναι να αναλύσει τις
συνθήκες κάτω από τις οποίες ασκείται η οικονομική
πολιτική στα πλαίσια της νομισματικής ένωσης. Για
τον λόγο αυτό, παρουσιάζονται αρκετά μακροοικονο-
μικά υποδείγματα, μέσω των οποίων δεικνύεται η απο-
τελεσματικότητα της νομισματικής και δημοσιονομικής
πολιτικής στα κράτη μέλη της Ένωσης. Επιπρόσθετα,
σε συνθήκες αλληλεξάρτησης των μελών-οικονομικών
της Ένωσης, εξετάζονται και αξιολογούνται οι διάφο-
ρες περιπτώσεις συντονισμού των οικονομικών πολι-
τών ανάμεσα στα κράτη-μέλη. Ένας τέτοιος συντονι-
σμός των επί μέρους οικονομικών πολιτικών αναμένε-
ται να οδηγήσει σε οικονομική ανάλυση ολόκληρη την
περιφέρεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑΣ
Το μάθημα αυτό παρουσιάζει τα βασικά εργαλεία που
χρησιμοποιούν οι Οικονομολόγοι για τη μέτρηση και
ανάλυση στατιστικών οικονομικών στοιχείων. Εξοικει-
ώνει το φοιτητή στη χρήση του στατιστικού πακέτου
SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) σε Η/Υ
και στην ανάλυση και επεξεργασία στατιστικών στοι-
χείων από πραγματικές βάσεις κοινωνικών και οικο-
νομικών δεδομένων με έμφαση σε στατιστικά και οι-
κονομετρικά υποδείγματα τα οποία χρησιμοποιούνται
για την ανάλυση διαστρωματικών ή συνδυασμού χρο-
νολογικών σειρών και διαστρωματικών στοιχείων. Με
αυτόν τον τρόπο προσφέρει εφηρμοσμένα εργαλεία
γνώσης που είναι απαραίτητα για την επαγγελματική
σταδιοδρομία των αποφοίτων ενός Οικονομικού Τμή-
ματος. Τα θέματα που εξετάζονται περιλαμβάνουν: ει-
σαγωγή στο SPSS, βασικές μέθοδοι για την περιγραφή
στοιχείων (γραφικές μέθοδοι, περιγραφική στατιστι-
κή), παλινδρόμηση, στατιστικοί έλεγχοι, επιλογή με-
ταξύ οικονομετρικών υποδειγμάτων, αξιολόγηση και
ανάλυση στατιστικών συμπερασμάτων, παλινδρόμη-
ση με ψευδομεταβλητές, ενδογένεια, ΙV εκτιμητές και
Probit υπόδειγμα.
41
Β’ ΚΥΚΛΟΣΣΠΟΥΔΩΝ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ
Πότε έχουμε υπερβολική ρύπανση; Μπορούμε να στη-
ριχθούμε στην αγοραία οικονομία για τη σωστή επιλο-
γή των μορφών ενέργειας που χρησιμοποιούμε, ή για
τη σωστή εκμετάλλευση των ανανεώσιμων πόρων μας
όπως η αλιεία και τα δάση; Τι εννοούμε όταν λέμε “ βι-
ώσιμη ανάπτυξη” ; Πρέπει να επιβάλουμε ένα “ φόρο
άνθρακα” για να αναχαιτίσουμε το φαινόμενο του
θερμοκηπίου; Είναι λύση η ανακύκλωση στο πρόβλη-
μα των συνεχώς αυξανόμενων αποβλήτων; Αυτές οι
ερωτήσεις είναι ενδεικτικές των θεμάτων που θα εξε-
τάσουμε στο μάθημα. Ο στόχος είναι να έρθετε σε μια
πρώτη επαφή με την εφαρμογή αναλυτικών εργαλείων
της οικονομικής θεωρίας σε μια σειρά περιβαλλοντι-
κών προβλημάτων και να αναπτύξετε γνώσεις στα
αίτια και στις επιπτώσεις των διαφόρων τρόπων δια-
χείρισης των περιβαλλοντικών και φυσικών πόρων.
ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ
Γενικότητες-Βασικές έννοιες και διακρίσεις. Τα έξοδα,
οι δαπάνες, το κόστος και οι διακρίσεις τους. Άμεση
και πλήρης κοστολόγηση. Λογιστική του προκαθορι-
σμένου κόστους. Το κατ΄ εκτίμηση κόστος. Ο προγραμ-
ματισμός και ο έλεγχος της δράσης των οικονομικών
μονάδων μέσω των προϋπολογισμών – Προϋπολογι-
στικό κόστος. Το πρότυπο κόστος – Στοιχεία λογιστική
του πρότυπου λογιστικού κόστους.
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ-ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ
Αντικείμενο: Μελέτη, ανάπτυξη και αξιολόγηση των
μέσων και μεθόδων διδασκαλίας στις οικονομικές
επιστήμες. Διδακτικά υποδείγματα και διερεύνηση
προβλημάτων σε μαθήματα ειδικότητας. Ειδικότερα
αναπτύσσονται τα θέματα διαίρεση της διδακτικής,
ορισμός και έννοια της διδασκαλίας, στόχοι προ-
42
γράμματος εκπαίδευσης των μαθητών σε οικονομικές
επιστήμες, ένα μοντέλο διδασκαλίας των οικονομικών
επιστημών, αντικειμενικοί σκοποί, ταξινόμηση των
σκοπών, μέθοδοι διδασκαλίας, αξιολόγηση της επίδο-
σης των μαθητών, προσδιορισμός πράξεων και πλη-
ροφοριών, εκπαιδευτικά έργα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ
Χρηματοοικονομική ανάλυση επενδύσεων πάγιου κε-
φαλαίου: ορισμός, διακρίσεις, σπουδαιότητα του προ-
ϋπολογισμού επενδύσεων πάγιου κεφαλαίου. Βασικές
αρχές συμπεριφοράς του επενδυτή. Μέθοδοι αξιολό-
γησης επενδύσεων πάγιου κεφαλαίου: απλοποιημένες
μέθοδοι. Μέθοδοι αξιολόγησης επενδύσεων πάγιου
κεφαλαίου: μέθοδοι βάσει προεξόφλησης της χρημα-
τικής ροής της επένδυσης. Ποσοτικός προσδιορισμός
των μεγεθών που υπεισέρχονται στον προσδιορισμό
της αποδοτικότητας της επένδυσης. Επιλογή της κα-
ταλληλότερης μεθόδου αξιολόγησης των επενδύσεων.
Αξιολόγηση επενδύσεων κάτω από συνθήκες αβεβαι-
ότητας. Αξιολόγηση επενδύσεων και πληθωρισμός.
Ειδικά θέματα: αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση –
Προσδιορισμός της οικονομικής ζωής της επένδυσης.
Αξιολόγηση επενδύσεων στα πλαίσια των αναπτυξια-
κών νόμων 1262/82 και 1892/19906.
ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
Τελωνειακή ένωση, κοινή αγορά, εσωτερική αγορά.
Οι τέσσερις βασικές ελευθερίες (ελεύθερη κυκλοφορία
των εμπορευμάτων, προσώπων, υπηρεσιών και κεφα-
λαίων). Οικονομική και νομισματική ένωση. Ανταγω-
νισμός.
 ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

Ανα λυτική π α ρ ουσία ση του Πρ ογ ρ ά μμα τος βρ ίσκετα ι σε ξ εχ ω ρ ιστό Οδ ηγ ό Σπ ουδ ώ ν

Τι είνα ι το Δια τμημα τικό Πρ όγ ρ α μμα
Μ ετα π τυχ ια κώ ν Σπ ουδ ώ ν (ΔΠΜ Σ)
στην Οικονομική Επ ιστήμη;
Το Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών
Σπουδών στην Οικονομική Επιστήμη αποτελεί ανα-
γνωρισμένο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών
(Masters) και λειτουργεί (με υπουργική απόφαση)
από το ακαδημαϊκό έτος 1994-1995. Το Πρόγραμ-
μα οργανώνουν και λειτουργούν τα Τμήματα Οι-
κονομικών Επιστημών, Οργάνωσης και Διοίκησης
Επιχειρήσεων και Λογιστικής και Χρηματοοικονομι-
κής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Τη διοικητική
ευθύνη του προγράμματος έχει το Τμήμα Οικονομι-
κών Επιστημών.
Ποιοι είνα ι οι στόχ οι το π ρ ογ ρ ά μμα τος ;
Οι στόχοι του Διατμηματικού Προγράμματος Με-
ταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) στην Οικονομική
Επιστήμη του Πανεπιστημίου Μακεδονίας είναι:
• Η προαγωγή των γνώσεων στο συγκεκριμένο
γνωστικό αντικείμενο.
• Η ανάπτυξη της έρευνας στις συναφείς επιστημο-
νικές περιοχές του Προγράμματος.
• Η παραγωγή επιστημόνων ικανών να ακολουθή-
σουν την ακαδημαϊκή σταδιοδρομία.
• Η κάλυψη των αναγκών σε μεταπτυχιακό επίπεδο
για εκπαιδευμένα διοικητικά στελέχη επιχειρήσε-
ων στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.
44
Σε π οιους α π ευθ ύνετα ι το π ρ όγ ρ α μμα ;
Το πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών απευθύ-
νεται:
• σε όσους επιθυμούν ανώτατες ποιοτικές σπου-
δές
• σε όσους επιθυμούν να αποκτήσουν τις απαραί-
τητες γνώσεις και αναγνώριση για επιτυχή επαγ-
γελματική σταδιοδρομία στον δημόσιο ή ιδιωτικό
τομέα
• σε όσους επιθυμούν να ενταχθούν αργότερα σε
πρόγραμμα διδακτορικών σπουδών
Ποιοι γ ίνοντα ι δ εκτοί στο π ρ όγ ρ α μμα ;
1. Γίνονται δεκτοί πτυχιούχοι Τμημάτων Οικονομι-
κών, Κοινωνικών, Διοικητικών, Πολυτεχνικών και
Θετικών Επιστημών ΑΕΙ, τμημάτων ΤΕΙ καθώς
και Ανωτάτων Στρατιωτικών Σχολών της ημε-
δαπής ή αναγνωρισμένων ομοταγών ιδρυμάτων
της αλλοδαπής.
2. Υποψηφιότητα μπορούν να θέσουν και τελειό-
φοιτοι φοιτητές, οι οποίοι οφείλουν το πολύ μέ-
χρι τρία (3) μαθήματα στην εξεταστική του Σε-
πτεμβρίου.
3. Η αποδοχή ξένων μεταπτυχιακών φοιτητών θα
γίνεται εφόσον προσκομίσουν την αναγνώριση
του τίτλου του πτυχίου τους από το ΔΟΑΤΑΠ.
AIESEC, ο μεγαλύτερος φοιτητικός οργανισμός του κόσμου, αποτελεί το
διεθνές δίκτυο πολλαπλών ευκαιριών για νέους για να ανακαλύψουν και
να αναπτύξουν τις ικανότητες και τις δυνατότητές τους, με σκοπό να
έχουν θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία.
H AIESEC σήμερα, με παρουσία σε πάνω από 100 χώρες και 1.100
πανεπιστήμια, δίνει σε περισσότερους από 28.000 νέους ανά τον
κόσμο τη δυνατότητα ανάληψης πάνω από 6500 ηγετικών θέσεων,
την ευκαιρία συμμετοχής και διοργάνωσης πάνω από 350 συνεδρίων.
Παράλληλα μέσω του Διεθνούς Προγράμματος Ανταλλαγών του
οργανισμού, πάνω από 4.400 φοιτητές το χρόνο έχουν την ευκαιρία να
ζήσουν και να εργαστούν σε μια από τις χώρες του δικτύου της από 2
μήνες μέχρι και 1,5 χρόνο.
Η AIESEC του Πανεπιστημίου Μακεδονίας βρίσκεται στο ισόγειο του
κτιρίου του πανεπιστημίου, δίπλα στην λέσχη. Για περισσότερες
πληροφορίες μπορείτε μπείτε στο site μας www.uom.gr/aiesec, επίσης
να απευθυνθείτε στο τηλ. 2310891562 ή να στείλετε e-mail στο
aiesec@uom.gr.
ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ, Εγνατία 156, Τ.Θ. 1591, 540 06 Θεσσαλονίκη | Τηλ. 2310 891 210