',' :.,".',,,a'.

:.t.,.:,,::,t,,, a:,,,:,,::,a'

.'\ sï3igÉfi ,]:- L,.,,aiiAi]€::.z--- I

*-.^,
--: ttr í:e.: !' '--
.'.-*v:'.. .3e

_wwwq
,^vtux?§wme,ww w-'wx?1
ïew&
§KWWe

i:r

ti

; i'--- ,r_rt t ! .-: t..i :l

tl i:- I itt-, t-fi

Fatostudia "Antwerp Callery" ín de Crands Magasins Tietz {de huidige lNÀiOJ op de Meír in Antwerpen. Postkaart ca.
7904, coLLectie van de auteur.

ln de negentiende en het begin van de twintigste eeuw
werden nagenoeg a[[e portretfoto's in een fotostudio
gemaal<t. De professionele fotograaf had een hele coi.-
lectie reltwisieten en achtergronden. Ze moesten de
illusie van een interieur of van een buitentafereeL op-
rnanan
ln de eerste decennia van de fotografie dienden rel<wi-
sieten zoals zuilen, tafels en stoelen, samen rnet de
hoofdsteun, om de geportretteerde te hetpen stitstaan
tijdens de relatief [ange belichtingstijden. Later waren
ze meer decoratief en ze gaven de geportretteerde de
mogetijkheid orn op een eLegantere manier in beeld te
l<omen door erop te leunen of er een hand op te Leggen.
Bij een goede fotograaf dienden de achtergronden om
de geportretteerde beter te laten uitl<omen en voor
het atgernerre effect van ruimte dat ze l<onden opwel<-
l<en. Maar zoveeI echt goede portretfotografen waren
er niet. Vaal< was het bandwerl<, zel<er bij de goedl<o-

ViaamseSiam.jg5l.nr2.apriL-mei-juni2o17 : L25
 pere fotografen. Ze moesten zoveel mogetijl< mensen
na eU<aar afhandelen om aan een redelijl< inl<omen te
l<omen. Je ziet dan aan de stereotype houdingen dat er
niet veel aandacht was voor de individuete l<[ant.
Stoelen en tafeltjes l<on de fotograaf in een gewone
winl<et l<open, maar andere rel<wisieten werden ver-
l<ocht door gespecialiseerde winkets voor fotografie-
benodigdheden. Daar waren internationate bedrijven
bij die over heel Europa en zelfs in de hele were[d [e-
verden. Verschiltende fotografen l<unnen dus dezelfde
re l<wisieten geb rui l<en. Ze verl<ochte n a chtergrond d oe-
l<en,imitatiestenen tuinmeubitail balustrades en rots-
partijen. Maar ool< speciate verstetbare poseerstoelen,
die een elegante houding toelieten met brede rol<l<en
of geschil<t waren voor baby's. Het uitzicht van poseer-
stoe[en veranderde weinig of niet.

CENTE§NIÀL POSII{G
cHArn.
'ar. u{:rr .4trn, n arF s?r.
I l':',..,|, ;i]:ji l.i.i]1n ij li.i

irnr, vl:iJ: i,. .rairr.:, ),.t

{]*. i, -.r.-r.,/ r:.,! ,ir_: ::::-
r:.,:: :ri rn; i,i ru rii{ m.aëtir.
rla {! réi:.;dr! :i,i §!r.a:
aniii -r f,;,,.,:rr r,;: !,)r-

1Ín:rÈ: l^r 9il; i;r.i,

.tt t,i§. Àiir:i*,:, all a.
t!+ 1dtL.{Cr"c, nin
rndg| .(i 1*.1:. ij t!
tr!§i .r Lrrii, i'!ir.
r.iri li;ilra'iil tii:. :t .i

sllotdG ÀBM tosrÍlo§ cHAlÀ.

4;.i,,x". : i tn
6i.c!, i-1,*i{,...
Tnrq :iriir ,ir. íielir't :k:È,r.l ear. tl.,. J
r{d"rid, ï11O nr1 É i,rrl r. !.W. Ii1::i!,t Yi*
i:ri. Ér*! r: a. aÍi:.. tlrlnt,

Fato gemaakt in "Antwerp Gallery", vergelijk de stenen

balustrade. Fata ca. 1905-19a7, via J. Pepermans.

Een studie van de rel(wisieten laat soms toe om de fo- ïHE BABY CNA!*.
-!E i::. :-r:i.n r: .i { 8il. íÍ 6" rari. , Ór*. A!
tograaf te vinden bij ongetekende foto's. Bij fotografen iiÉri in i6ic!:i. !',jí,k li*', ii!!iè. lt. iriJiiij,r."'

met meerdere vestigingen l<an zo'n studie toetaten om

foto's aan een bepaalde vestiging toe te l<ennen. Voor
een famitieonderzoel<, en voor identificatie, l<an het van
betang zijn of een foto bijvoorbeetd in de vestiging in
FREIICH Eí*DÈN $'AT,
Cent of in Antwerpen genomen is.
e{ ! s&}kd.* a+.: : !::-'it rl I ! _r!{jkn-i:r'
' Jlr 1'

wv *.*
{, p dffeup sf aï.2 qp"
r * @Èí ? r d s ?iu dt
#w *. * rn x *biï *a r

wHtïË's Po§rlïG
cHAt&"
Èrl. :liidc,.Écl in .À.{
riu nlt rll :al Lir r ri:-
tilirit. I!è, i:iri ri: ,! ii.
k!!I rí .ra+I iljl
'rJ
oïer.E ! i.. hrv;,è i..6
!r'n;nt.r.i,:ra:,t.... t! dk l'.tr5;
tnrltil,ra ,rl h.dii::. ra r.- 1n. )*1li !r*,:13 ril iJ§i §'.nr rrí$
dÍ.tr ru.tx.r;n: .,; lr:f,rD- :r.q..i ri , *.È16 * l"! ,1, l,: :È.!.':"i
6stJ ii;!!r;{ !rÈ.i:ir:ï,4 rer: ul *11!*1.:.r.: ,rr!r,:.!':'ic a

..t.r. iL*Ildt r:l in,v$'r.r ?.!., ll, r.ni1,q !Èt 3.i E!.FJE .nJ
j!L. S!1.r!
;.n r!li.!,.,i:ini+!Ít lN.-. J.:.3ií.He

!i,rl,t al:rn,i,.rrl'r., lt: ;a

li sj$.rrn:i!lria., jr e
ll sirlíar rrad 6r :.r à
lr?lilr{l.nd !.rÍ ri

IiRiirl{ lr*j.. I 1r:i

.w lld itJ! il.iL: Il €
CITCULÀ§ BALUSTËAOË.
\-j: .lihd.,:r ir tlr. !i'i 1i'i., r'l 'o:!n b 'rtt
YLiÉ) ra t$dq.iii. :.,r' ]ti.i !ie€

Poseerstoelen en tuinaccessoires uit de catalogus van

Af s ch ri kw ekke nd e, b ij n a m e d i s ch uitzi end e, extr eem Buchanan in Philadelphia, 7893: "Goods shipped to all
instelbare, poseerstoel met accessoires. Uit de catalogus parts of the world". Dezetfde types poseerstoelen zíe ie
van Buchanan in Philadelphia, 1893. ook al in de jaren 787o.

726 VLàamse Stam . jg 53 . nr. 2 ' apriL-mei-juni 2017

 ,t, ,.rt: ,,

a.,a' .e

De stijl van gewone stoelen en tafels zou l<unnen hel"-

pen bij een ruwe datering van foto's. Neostijlen waren
typisch voor de 194" gguw. ln de periode van de foto-
grafie was dat neogotiek (1"830-1"980), neorenaissance
(1870-1915), neobarr:l< {1860-1914} en Ectecticisme
ieombinatie van aL die neostij[en, 1850-1870]. Met de
Art Nouveau (organische vormen, 1893-1914) I<wam er
een be[angrijl<e verandering in stijL^ ln het interbetlurn
regeerde de Art Deco {ger:metrische vorrneR, 1920-
r ol,n) r:
ln de jaren 186O en l-870 zie je vooraI zware, donl<ere.
overdadig versierde en gesculpteerde meubels. Vanaf
eind jaren 187o en verder in de jaren 1880 zie je meer
voLledig gestoffeerde stoelen en doel<en over tafels. ln
de jaren 1890 tot begin Í"900 zijn de romantische ban-
l(en met een [euning van tal<l<en populain net als rotan
stoelen en tafets. Vanaf de jaren l-900 zie je veel witge-
l<[eurd en fijner meubilajr.

Dateren met behul'p van de meubel"stijl" is niet zo ge- Echt Art Nouvear: of Art Deco meubilair zie je zelden
makketijl< als het misschien tijkt" Een fotograaf die at cf nooit, dat was wellicht te avant-garde voor de mees-
enige tijd actief was had zel<er een sel.ectie van stij[en te mensen en/of te duur voor de fotografen om aan te
in huis waaruit de l<lant l<on kiezen. Jonge mensen l<o- schaffen. De invloed van deze stijlen vind je eerder te-
zen waarschijntijl< eerder iets in de stijL die op dat mo- rug in het drukwerk van de fotograaf.
ment in hun l<ringen in de mode was" terwijI oudere
mensen wellicht wat conservatiever waren. De l<euze
van de l<Lant was ool< afhanl<elijl< van hoe hij zich witde
presenteren aan de buitenwere[d. De carte-de-visite.
die bedoeLd was orn uit te de[en, was zoa[s de sociai"e
media van vandaag. Hun inrago werd gevormd door hoe
ze op de foto stonden.

í*
=-_3!+=_q$rlr*r
s t-lf
:fffi1

Jaren 786A en 7B7O: laren TBBo:

danl<er erN zwasr versierd. gestoffeerd

Jaren 1-89O: tsl<l<en

Jaren 19AA: wit en fijn

l.j..:. ::i:,r-.ri r ::r-: I :lli il-i: !.i:'. ::1. i:..-:i:i ,:.--

Reclamekaart voor de fotostudio van Von Schoeller in

Wenen,7894.

1 5.N. Recannaitre les styLes de mobíl.ier, Editions ESI, Paris, 2013

7 L MiLLer. De Antíekdetective. Terra-Lannoo,2007.

Vlaamse Stam 'jg 53 . nr 2 . april-mei-juni 2017 127


ri 3a
Fotograaf Henri Becl<er is geboren op 1o juni 1856 in
Drisseldorf. Hij leert het val< hoogstwaarschijntijk bij
fotograaf lndenl<lef in Antwerpen, op wiens adres hij
woont in de jaren 1880-1881. Na zijn huwetijk met
Carotine Dispa in Gent in 1894 opent hij in 1895 zijn
eerste studio in Antwerpen. Hij was een populair foto-
graaf, er zijn veeI foto's van hem te vinden. ln zijn top-
jaren, 19o5-7906, had hij vestigingen in 5 steden: Ant-
werpen, Cent, Mo[enbeel<, Aatst en Turnhout.
ln Gent had Becl<er korte tijd een opvolger, Paut Rupi
in 19A3-1904. Rupf zette een blauwe stempel op de
achterzijde van Becl<er's l<aartjes met "Paul Rupf succes-
seuf'. Maar hij tiet ool< l<aartjes drul<i<en met dezelfde
tel(st geïntegreerd in het ontwerp van Becl<er. Rupí ook
een Duitser, was vrijwel zel<er een assistent van Becl<er,
hij woonde van 1901-1904 in Cent, 1904-1905 in Turn-
hout, 1905-7907 in Antwerpen en 1.907-\910 in Cent.
Hij votgde Becker dus en is verder nergens als zetfstan-
dig fotograaf te vinden.
i ,,

ln de huidige staat van het onderzoel< naar de chronoto-

gie van Becl<er's vestigingen zijn verschi[[ende eindda-
ta onduidelijk omdat de bronnen ell<aar tegensprel(en.
Die bronnen zijn bevotkingsregisters, registers van de
bu rgertijke stand, l<ra ntenadvertenties, ad resboel<en en
een grote verzameting foto's (met datumopschrift of
door mij gedateerd).

1-895 - 1,917 Antwerpen, Rue des Arquebusiers/

l(otveniersstraat 20
L897 - 79oz Antwerpen, Rue Leyslleysstraat 2
].899 - 79A3 Motenbeek-Bruxe[tes, Flace Com-
munate 27
tgAA - 7904 Cent, Rue du Nord 19 (volgens atma-
nal<l<en, op CdV enl<e[ 1903-1905)
tglo - t9o9 Cent, Rue du Nord 5 (dit adres staat
niet in de atmanal<l<en, wel op CdV)
1903 - 1908 Molenbeel<-Bruxelles. Place Com-
munate 9 (uitgebaat door Becl<ers
vrouw, die vanaf 1905 een eigen stu-
dio, Maison Becker, heeft in Rue des
Fou[ons 65, Brusset) {1,tru r-ÀNvry,s
L9o4 - 79a6 Aatst, Place lmpériaLe 40 ,i1* lrr nr l r lil.irixl. r,L|:,:
1905 - 1909 ïurnhout, Patersstraat 11
1908 - ca.t974 Motenbeek-Bruxettes, Place Communate Foto uit een familieolbum uit Boom, ca. 7900-7903.
10 {ats Duitser is Becl<er hoogstwaar- Genomen in één van de Antwerpse studio's. Collectie van
schijnl.ijk gevlucht in het begin van de de auteur.
eerste weretdoor[og, zoals veeI van
zijn [andgenoten). Uit deze, onvolledige, studie van de rel<wisieten l<un-
nen we afleiden dat ze ook verhuisd werden in de toop
van de tijd:
. Becl<er's eerste uitbreiding buiten Antwerpen was
/ '; Motenbeel<, uitgebaat door zijn vrouw. WaarschijnLijk
, i f
;llt éllé
trl bij de opstart bracht hij verschiitende van zijn rel<wi-
é .
,í!:{ { f! sieten over vanuit Antwerpen.
'
,/l
-"'-*#
. ln 1911 verliet Becl<er zijn laatste studio in Antwer-
' pen en verhuisde naar BrusseL. Heet wat rel<wisieten
I Rrrc
verhuisden mee, ze zijn terug te vinden op foto's van
--, . , i _i.,-_.
zijn vrouws studio (Maison Becl<er of M. Becker) en
de studio's van stiefzoon Theodoor Dispa en dochter
i i i.:::ii:i :
Martha Liebeski nd-Becl<er.

Verhuizen van rel<wisieten is bijgevotg een mogelijk

probleem bij het bepaten van het adres waar de foto
genomen is. De combinatie met een nauwl<eurige date-
Typische CDV-opdruk van Becker, hier met de naam von ring is zel<er nodig. We veronderstellen ool< dat Becl<er
Ru pf geïnteg reerd,
opv o lg er eU< rel<wisiet maar één keer bezat.

728 , Vtuu*r. Stam' jg 53 'nL 2 'aprit-mej-juni 2017

 .. :. w**m
Stenen zuiten, meestal vierl<ant, werden aI van in de ja-
ren 1860 gebruil<t.

Deze zuit, met of zon-

der stenen pot, l(omt
voor op de vroegste
foto's van Becl<er in
Anrwerpen (rags-rgo:).
We vinden dezelfde
zui[ [ater terug bij
stiefzoon Theodoor
* .\ r Dispa in Motenbeel<-
Ander[echt-Brussel in
a! de periode 7970-7973.

tll* A[ deze stoeten stonden in

Motenbeel<.

Stenen balustrades vindtje a[ van in de jaren 186O.

Deze stoeten
stonden in Gent.

Deze l<aral<teristiel<e ba[ustrade vinden we (met en zon-

der stenen pot) op de vroegste foto's van Becl<er in Ant-
werpen (1895-1903). Later vinden we deze batustrade
terug op foto's uit de studio in Molenbeel<, Ptace Com-
munate 27 {7899-1903).

Deze balustrade l<omt uit

Antwerpen en vinden we [a-
ter op foto's van Maison Bec-
l<er.

Vlaamse Stam . jg 5i . nr. 2 . aprit-mej-juni zo17 L29

 Txfoi q
wewï,qwffi

Deze twee tafeLtjes

stonden in Molen-
L^^t,
UEE I\.

Dit rotan tafettje stond in e ent"

Deze stenen bank met tal<irenleuning vinCen we op de

vroegste foto's van Becker in Antwerpen (tSOS-r0oS).
Later vinden we de banl< terug in Molenbeek op de
P[ace Communa[e 27 (L899-7903). Net aLs de stenen
balustrade verhrLisde ze dus naar Molenbeel<.

t-.J l<unt dit rieubilair gebruil<en om uw foto's aan een

stad toe te wijzen. Als u foto's van Becl<er, Dispa, M.

Beclter of l-iebesl<ind-Becl<er bezit ben ik attijd geïn-
teresseerd in een scan van voor- en aehterzijde on'l de
Becl<erstudie aan te vullen. ALs bel<end is in well<e stad
en/of wanneer de foto's genornen zijn dan zijn ze nog

Als u zelf een aude farniliefota bezit die in aanmerking

l<arnt arn bespraken te warden in deze rubriel< dan l<unt
u een scan vsn vaar en athterzijde sturen nsor de re-
d acti e {red a eti e@farni li eku nde-vla a n deren.be), v ermeld

de nauwkeurige afrnetingen en de dikte vcn het kartan.

Vertel er oak bij wat u al dan niet weet cver de fota en
eventueel de rcntext zaals een fota van de valledige al-
bumpaEina.

http:/ls poo rzoe l<er. pete reycl<e rrn an ^

be

130 Vtaamse 5tam " jg S: , nr. 2 . apriL-mei-juni 2017