You are on page 1of 59

DAUN PANDAN

PERCOBAAN 2

T = 80 °C
wl = 172.9 gram
ws = 70 gram
wl+s = 242.9 gram
tebal daun = 0.75 cm

xe = 0.019
Waktu (t) wl+s ws Kelembaban Kelembaban Kadar
No.
menit gram gram (xt) ternormal (xN) Pengeringan
1 0 242.9 70 5.6667 1.00000
2 2 241.9 69 5.5714 0.98319 0.04762
3 4 240.7 67.8 5.4571 0.96303 0.05714
4 6 238.9 66 5.2857 0.93277 0.08571
5 8 236.6 63.7 5.0667 0.89412 0.10952
6 10 235.3 62.4 4.9429 0.87227 0.06190
7 15 232.3 59.4 4.6571 0.82185 0.05714
8 20 229.2 56.3 4.3619 0.76975 0.05905
9 25 226.1 53.2 4.0667 0.71765 0.05905
10 30 222.8 49.9 3.7524 0.66218 0.06286
11 40 216.8 43.9 3.1810 0.56134 0.05714
12 50 211.3 38.4 2.6571 0.46891 0.05238
13 60 206.2 33.3 2.1714 0.38319 0.04857
14 75 198.3 25.4 1.4190 0.25042 0.05016
15 90 191.8 18.9 0.8000 0.14118 0.04127
16 105 186.9 14 0.3333 0.05882 0.03111
17 120 184.3 11.4 0.0857 0.01513 0.01651
18 135 183.6 10.7 0.0190 0.00336 0.00444
19 150 183.6 10.7 0.0190 0.00336 0.00000
20 165 183.6 10.7 0.0190 0.00336 0.00000
21 180 183.6 10.7 0.0190 0.00336 0.00000

Pengeringan 24 jam
wl+s akhir = 183.4 gram
ws akhir = 10.5 gram
Grafik Kelembaban vs Waktu
6.0000 1.20000

5.0000 1.00000

kelembaban ternormal (xN)


4.0000 0.80000
kelembaban (xt)

3.0000 0.60000
Percobaan 1
Percobaan 2
2.0000 0.40000

1.0000 0.20000

0.0000 0.00000
0 4 8 15 25 40 60 90 0 0 0
12 15 18

waktu (t), menit

Grafik Kadar pengeringan vs Waktu


0.14

0.12

0.1
kadar pengeringan

0.08
Percobaan 1
0.06
Percobaan 2
0.04

0.02

0
0 2 4 6 8 1 0 15 20 25 30 4 0 5 0 60 75 90 0 5 2 0 3 5 5 0 6 5 8 0 9 5 1 0 2 5 4 0
1 1 1 1 1 1 1 2 2 2

waktu (t), menit


PERCOBAAN 6

T = 80 °C
wl = 172.6 gram
ws = 70 gram
wl+s = 242.6 gram
tebal daun = 0.75 cm

xe =
Waktu (t) wl+s ws Kelembaban
No.
menit gram gram (xt)
1 0 242.6 70 4.0725
2 2 239.4 66.8 3.8406
3 4 237.7 65.1 3.7174
4 6 235.5 62.9 3.5580
5 8 233.2 60.6 3.3913
6 10 231.4 58.8 3.2609
7 15 227.8 55.2 3.0000
8 20 224.6 52 2.7681
9 25 221.6 49 2.5507
10 30 218.5 45.9 2.3261
11 40 213.3 40.7 1.9493
12 50 208.6 36 1.6087
13 60 204.2 31.6 1.2899
14 75 197.7 25.1 0.8188
15 90 192.9 20.3 0.4710
16 105 189.3 16.7 0.2101
17 120 187.1 14.5 0.0507
18 135 187.1 14.5 0.0507
19 150 187 14.4 0.0435
20 165 186.9 14.3 0.0362
21 180 186.8 14.2 0.0290
22 195 186.9 14.3 0.0362
23 210 186.9 14.3 0.0362
24 225 186.9 14.3 0.0362
25 240 186.9 14.3 0.0362

Pengeringan 24 jam
wl+s akhir = 186.4 gram
ws akhir = 13.8 gram

Grafik Kelembaban ternormal vs Waktu


1.20000

1.00000
kelembaban ternormal (xN)

0.80000

0.60000
Percobaan 1
Percobaan 2
0.40000

0.20000

0.00000
0 4 8 15 25 40 60 90 0 0 0 0 0
12 15 18 21 24

waktu (t), menit

Grafik Kadar pengeringan vs Kelembaban Ternormal


0.09

0.08

0.07

0.06
dX/dt (g/g min)

0.05
Percobaan 1
Percobaan 2 0.04

0.03

0.02

0.01

0
0 0.2 0.4 0.6 0.8
MR (-)
0.042
Kelembaban Kadar MR Model
ternormal (xN) Pengeringan Lewis Page Henderson & Pabis
1.00000 1.00000 1.00000 0.96141
0.94306 0.11594 0.95902 0.94411 0.92291
0.91281 0.06159 0.91972 0.89818 0.88596
0.87367 0.07971 0.88203 0.85665 0.85049
0.83274 0.08333 0.84588 0.81832 0.81644
0.80071 0.06522 0.81122 0.78259 0.78375
0.73665 0.05217 0.73065 0.70241 0.70765
0.67972 0.04638 0.65808 0.63271 0.63893
0.62633 0.04348 0.59272 0.57140 0.57689
0.57117 0.04493 0.53385 0.51707 0.52087
0.47865 0.03768 0.43307 0.42540 0.42462
0.39502 0.03406 0.35131 0.35168 0.34616
0.31673 0.03188 0.28499 0.29183 0.28219
0.20107 0.03140 0.20823 0.22184 0.20771
0.11566 0.02319 0.15214 0.16955 0.15289
0.05160 0.01739 0.11116 0.13016 0.11253
0.01246 0.01063 0.08122 0.10030 0.08283
0.01246 0.00000 0.05934 0.07753 0.06097
0.01068 0.00048 0.04336 0.06011 0.04488
0.00890 0.00048 0.03168 0.04671 0.03303
0.00712 0.00048 0.02315 0.03639 0.02431
0.00890 0.00048 0.01691 0.02840 0.01790
0.00890 0.00000 0.01236 0.02221 0.01317
0.00890 0.00000 0.00903 0.01740 0.00970
0.00890 0.00000 0.00660 0.01365 0.00714
9.62278 Jumlah = 9.75770 9.71661 9.48531
k= 0.02092 0.03080 0.02043
n= 0.90089
a= 0.96141
c=
b=

N= 25 25 25
z= 1 2 2
(Mrpre-Mrexp)^2 0.01820 0.00881 0.01890
X2 = 0.00076 0.00038 0.00082
RMSE = 0.02698 0.01877 0.02749
r2 = 0.80013 0.80204 0.80574

Ternormal

0.8 1
MR Model
Logarithmic Wang & Singh Midilli et al.
0.74687 1.00000 0.88356
1
0.72919 2.87563 0.83769
0.71196 4.70262 0.80052
0.69517 6.48095 0.76703
0.67880 8.21063 0.73616
0.8
0.66285 9.89165 0.70739
0.62471 13.88137 0.64279
0.58895 17.56701 0.58651
0.55541 20.94857 0.53687
0.6
0.52396 24.02606 0.49273
0.46680 29.26882 0.41793
0.41652 33.29528 0.35742
MR

0.37231 36.10544 0.30808


0.4
0.31577 38.04012 0.25021
0.26914 37.23813 0.20706
0.23068 33.69948 0.17486
0.19895 27.42415 0.15094
0.2
0.17279 18.41215 0.13334
0.15121 6.66348 0.12059
0.13341 -7.82186 0.11161
0.11872 -25.04388 0.10556
0
0.10661 -45.00256 0.10181
0 30
0.09662 -67.69791 0.09986
0.08839 -93.12994 0.09934
0.08159 -121.29863 0.09994
9.73737 9.73674 9.72980
0.01284 0.02918
0.89130
0.69727 0.94998 0.88356
0.04960
-0.00608 0.00034

25 25 25
3 2 4
0.01313 0.01299 0.01145
0.00060 0.00056 0.00055
0.02292 0.02279 0.02141
0.89719 0.50389 0.79125
Grafik Data Eksperimen dan Pemodelan terhadap Waktu

30 60 90 120 150 180 210 240

waktu (t), menit


p Waktu

Experiment
Lewis
Page
Henderson & Pabis
Logarithmic
Midilli et al.

210 240
DAUN PANDAN

PERCOBAAN 3

T = 70 °C
wl = 172.8 gram
ws = 70 gram
wl+s = 242.8 gram
tebal daun = 0.75 cm

xe = 0.042
Waktu (t) wl+s ws Kelembaban Kelembaban Kadar
No.
menit gram gram (xt) ternormal (xN) Pengeringan
1 0 242.8 70 5.5421 1.00000
2 2 241.4 68.6 5.4112 0.97639 0.06542
3 4 240.4 67.6 5.3178 0.95953 0.04673
4 6 239.4 66.6 5.2243 0.94266 0.04673
5 8 238.6 65.8 5.1495 0.92917 0.03738
6 10 237.7 64.9 5.0654 0.91400 0.04206
7 15 236.3 63.5 4.9346 0.89039 0.02617
8 20 234.8 62 4.7944 0.86509 0.02804
9 25 233.4 60.6 4.6636 0.84148 0.02617
10 30 231.9 59.1 4.5234 0.81619 0.02804
11 40 229.9 57.1 4.3364 0.78246 0.01869
12 50 227.4 54.6 4.1028 0.74030 0.02336
13 60 224.2 51.4 3.8037 0.68634 0.02991
14 75 220.8 48 3.4860 0.62901 0.02118
15 90 217.4 44.6 3.1682 0.57167 0.02118
16 105 213.6 40.8 2.8131 0.50759 0.02368
17 120 209.1 36.3 2.3925 0.43170 0.02804
18 135 205.3 32.5 2.0374 0.36762 0.02368
19 150 201.3 28.5 1.6636 0.30017 0.02492
20 165 197.5 24.7 1.3084 0.23609 0.02368
21 180 194.1 21.3 0.9907 0.17875 0.02118
22 195 190.8 18 0.6822 0.12310 0.02056
23 210 188.1 15.3 0.4299 0.07757 0.01682
24 225 186 13.2 0.2336 0.04216 0.01308
25 240 185.2 12.4 0.1589 0.02867 0.00498
26 255 184.7 11.9 0.1121 0.02024 0.00312
27 270 184.6 11.8 0.1028 0.01855 0.00062
28 285 184.4 11.6 0.0841 0.01518 0.00125
29 300 184.4 11.6 0.0841 0.01518 0.00000
30 315 184.4 11.6 0.0841 0.01518 0.00000
31 330 184.4 11.6 0.0841 0.01518 0.00000

Pengeringan 24 jam
wl+s akhir = 183.5 gram
ws akhir = 10.7 gram

Grafik Kelembaban vs Waktu


6.0000

5.0000

4.0000
kelembaban (xt)

3.0000 Percobaan 1
Percobaan 2
2.0000

1.0000

0.0000
0 4 8 15 25 40 60 9 0 12 0 1 5 0 1 8 0 21 0 2 4 0 27 0 3 0 0

waktu (t), menit

Grafik Kadar pengeringan vs Waktu


0.16000

0.14000

0.12000

0.10000
kadar pengeringan

0.08000
Percobaan 1
0.06000 Percobaan 2

0.04000

0.02000

0.00000
0 4 8 15 25 40 60 90 20 50 80 10 40 70 00
0.10000

kadar pengeringan
0.08000
Percobaan 1
0.06000 Percobaan 2

0.04000

0.02000

0.00000
0 4 8 15 25 40 60 90 0 0 0 0 0 0 0
12 15 18 21 24 27 30

waktu (t), menit


PERCOBAAN 8

T = 70 °C
wl = 172.5 gram
ws = 70 gram
wl+s = 242.5 gram
tebal daun = 0.75 cm

xe =
No. Waktu (t) wl+s ws Kelembaban
menit gram gram (xt)
1 0 242.5 70 4.8824
2 2 239.1 66.6 4.5966
3 4 238.4 65.9 4.5378
4 6 237.4 64.9 4.4538
5 8 236.2 63.7 4.3529
6 10 234.8 62.3 4.2353
7 15 232.8 60.3 4.0672
8 20 230.7 58.2 3.8908
9 25 228.7 56.2 3.7227
10 30 226.6 54.1 3.5462
11 40 224 51.5 3.3277
12 50 221.1 48.6 3.0840
13 60 218.3 45.8 2.8487
14 75 214.8 42.3 2.5546
15 90 211 38.5 2.2353
16 105 207.7 35.2 1.9580
17 120 204.1 31.6 1.6555
18 135 200.6 28.1 1.3613
19 150 197.1 24.6 1.0672
20 165 193.6 21.1 0.7731
21 180 190.7 18.2 0.5294
22 195 188.3 15.8 0.3277
23 210 186.5 14 0.1765
24 225 185.6 13.1 0.1008
25 240 185.1 12.6 0.0588
26 255 184.9 12.4 0.0420
27 270 184.9 12.4 0.0420
28 285 184.9 12.4 0.0420
29 300 184.9 12.4 0.0420
Pengeringan 24 jam
wl+s akhir = 184.4 gram
ws akhir = 11.9 gram

Grafik Kelembaban ternormal vs Waktu


1.20000

1.00000
kelembaban ternormal (xN)

0.80000

0.60000
Percobaan 1
Percobaan 2
0.40000

0.20000

0.00000
0 4 8 15 25 40 60 90 0 0 0 0 0 0 0
12 15 18 21 24 27 30

waktu (t), menit

Grafik Kadar pengeringan vs Kelembaban Ternormal


0.07

0.06

0.05
dX/dt (g/g min)

0.04

0.03

0.02

0.01

0
0 0.2 0.4 0.6 0.8
0.05

dX/dt (g/g min)


0.04

0.03

0.02

0.01

0
0 0.2 0.4 0.6 0.8
MR (-)
0.042
Kelembaban Kadar MR Model
ternormal (xN) Pengeringan Lewis Page Henderson & Pabis
Logarithmic
1.00000 1.00000 1.00000 0.95141 0.99803
0.94148 0.14286 0.97779 0.97791 0.93227 0.97398
0.92943 0.02941 0.95607 0.95655 0.91352 0.95054
0.91222 0.04202 0.93483 0.93574 0.89514 0.92770
0.89157 0.05042 0.91407 0.91544 0.87713 0.90544
0.86747 0.05882 0.89376 0.89563 0.85949 0.88373
0.83305 0.03361 0.84496 0.84806 0.81692 0.83186
0.79690 0.03529 0.79881 0.80314 0.77646 0.78321
0.76248 0.03361 0.75519 0.76068 0.73800 0.73759
0.72633 0.03529 0.71395 0.72054 0.70144 0.69480
0.68158 0.02185 0.63810 0.64662 0.63368 0.61704
0.63167 0.02437 0.57031 0.58042 0.57246 0.54866
0.58348 0.02353 0.50972 0.52109 0.51715 0.48851
0.52324 0.01961 0.43069 0.44338 0.44405 0.41160
0.45783 0.02129 0.36392 0.37737 0.38128 0.34817
0.40103 0.01849 0.30749 0.32125 0.32739 0.29585
0.33907 0.02017 0.25982 0.27353 0.28111 0.25270
0.27883 0.01961 0.21953 0.23293 0.24137 0.21710
0.21859 0.01961 0.18550 0.19839 0.20725 0.18775
0.15835 0.01961 0.15674 0.16900 0.17796 0.16353
0.10843 0.01625 0.13244 0.14397 0.15280 0.14356
0.06713 0.01345 0.11190 0.12267 0.13120 0.12709
0.03614 0.01008 0.09455 0.10452 0.11266 0.11350
0.02065 0.00504 0.07989 0.08907 0.09673 0.10229
0.01205 0.00280 0.06751 0.07591 0.08306 0.09305
0.00861 0.00112 0.05704 0.06470 0.07132 0.08542
0.00861 0.00000 0.04820 0.05515 0.06124 0.07913
0.00861 0.00000 0.04072 0.04702 0.05258 0.07395
0.00861 0.00000 0.03441 0.04008 0.04515 0.06967
13.21343 Jumlah = 13.09791 13.32077 13.05221 13.10547
k= 0.01123 0.01123 0.01016 0.01284
n= 0.99188
a= 0.95141 0.94850
c= ### 0.04953
b=

N= 29 29 29 29
z= 1 2 2 3
(Mrpre-Mrexp)^2 0.01334 0.01152 0.02599 0.01166
X2 = 0.00048 0.00043 0.00096 0.00045
u RMSE = 0.02145 0.01993 0.02994 0.02005
r2 = 0.88212 0.88790 0.89844 0.85763

Percobaan 1
Percobaan 2

0
30

Ternormal

0.8 1
0.8 1
del
Wang & Singh Midilli et al.
1.00000 0.88356
2.78176 0.86261
4.52706 0.84506
6.23589 0.82879 Grafik Data Ekspe
7.90825 0.81339
9.54415 0.79866 1
13.47435 0.76416
17.17664 0.73226
20.65102 0.70245
23.89748 0.67439 0.8
29.70666 0.62274
34.60418 0.57609
38.59005 0.53363
42.85950 0.47657 0.6
45.07773 0.42623
45.24473 0.38154
MR

43.36050 0.34167
39.42505 0.30597 0.4
33.43837 0.27390
25.40047 0.24501
15.31134 0.21892
3.17099 0.19529 0.2
-11.02059 0.17386
-27.26340 0.15438
-45.55743 0.13663
-65.90269 0.12044 0
-88.29917 0.10563 0 30 60 90 120
-112.74687 0.09207 w
-139.24581 0.07963
0
0 30 60 90 120

13.35021 13.36557
0.01280
0.89130
0.90000 0.88356

-0.00456 -0.00011

29 29
2 4
0.01871 0.02315
0.00069 0.00093
0.02540 0.02825
0.48439 0.93065
Grafik Data Eksperimen dan Pemodelan terhadap Waktu

Experime
Lewis
Page
Henderso
Logarithm
Midilli et

90 120 150 180 210 240 270 300

waktu (t), menit


90 120 150 180 210 240 270 300

waktu (t), menit


Experiment
Lewis
Page
Henderson & Pabis
Logarithmic
Midilli et al.

300
300
DAUN PANDAN

PERCOBAAN 4

T = 60 °C
wl = 172.8 gram
ws = 70 gram
wl+s = 242.8 gram
tebal daun = 0.75 cm

xe = 0.0783
Waktu (t) wl+s ws Kelembaban Kelembaban Kadar
No.
menit gram gram (xt) ternormal (xN) Pengeringan
1 0 242.8 70 4.6000 1.00000
2 2 240.6 67.8 4.4240 0.96174 0.08800
3 4 239.8 67 4.3600 0.94783 0.03200
4 6 239.1 66.3 4.3040 0.93565 0.02800
5 8 238.4 65.6 4.2480 0.92348 0.02800
6 10 237.7 64.9 4.1920 0.91130 0.02800
7 15 236.6 63.8 4.1040 0.89217 0.01760
8 20 235.4 62.6 4.0080 0.87130 0.01920
9 25 234.3 61.5 3.9200 0.85217 0.01760
10 30 232.8 60 3.8000 0.82609 0.02400
11 40 231.2 58.4 3.6720 0.79826 0.01280
12 50 229.5 56.7 3.5360 0.76870 0.01360
13 60 227.8 55 3.4000 0.73913 0.01360
14 75 225.6 52.8 3.2240 0.70087 0.01173
15 90 223.3 50.5 3.0400 0.66087 0.01227
16 105 221 48.2 2.8560 0.62087 0.01227
17 120 218.9 46.1 2.6880 0.58435 0.01120
18 135 216.6 43.8 2.5040 0.54435 0.01227
19 150 214.6 41.8 2.3440 0.50957 0.01067
20 165 212.4 39.6 2.1680 0.47130 0.01173
21 180 209.9 37.1 1.9680 0.42783 0.01333
22 195 207.5 34.7 1.7760 0.38609 0.01280
23 210 205.3 32.5 1.6000 0.34783 0.01173
24 225 203.7 30.9 1.4720 0.32000 0.00853
25 240 201.5 28.7 1.2960 0.28174 0.01173
26 255 199.4 26.6 1.1280 0.24522 0.01120
27 270 197.6 24.8 0.9840 0.21391 0.00960
28 285 195.5 22.7 0.8160 0.17739 0.01120
29 300 194 21.2 0.6960 0.15130 0.00800
30 315 192.3 19.5 0.5600 0.12174 0.00907
31 330 191 18.2 0.4560 0.09913 0.00693
32 345 189.4 16.6 0.3280 0.07130 0.00853
33 360 188.7 15.9 0.2720 0.05913 0.00373
34 375 187.8 15 0.2000 0.04348 0.00480
35 390 187.2 14.4 0.1520 0.03304 0.00320
36 405 186.9 14.1 0.1280 0.02783 0.00160
37 420 186.4 13.6 0.0880 0.01913 0.00267
38 435 186.3 13.5 0.0800 0.01739 0.00053
39 450 186.3 13.5 0.0800 0.01739 0.00000
40 465 186.3 13.5 0.0800 0.01739 0.00000

Pengeringan 24 jam
wl+s akhir = 185.3 gram
ws akhir = 12.5 gram

Grafik Kelembaban vs Waktu


6.0000

5.0000

4.0000
kelembaban (xt)

3.0000 Percobaan 1
Percobaan 2
2.0000

1.0000

0.0000
0 4 8 15 25 40 60 90 12 0 1 5 0 18 0 21 0 2 4 0 27 0 30 0 3 3 0 36 0 39 0 4 2 0

waktu (t), menit

Grafik Kadar pengeringan vs Waktu


0.18

0.16

0.14

0.12
an
Grafik Kadar pengeringan vs Waktu
0.18

0.16

0.14

0.12
kadar pengeringan

0.1
Pe
0.08
Pe
0.06

0.04

0.02

0
0 4 8 15 25 40 60 90 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42

waktu (t), menit


PERCOBAAN 9

T = 60 °C
wl = 172.5 gram
ws = 70 gram
wl+s = 242.5 gram
tebal daun = 0.75 cm

xe =
Waktu (t) wl+s ws Kelembaban
No.
menit gram gram (xt)
1 0 242.5 70 5.0870
2 2 238.6 66.1 4.7478
3 4 237.8 65.3 4.6783
4 6 237.2 64.7 4.6261
5 8 236.5 64 4.5652
6 10 235.8 63.3 4.5043
7 15 234.3 61.8 4.3739
8 20 233.1 60.6 4.2696
9 25 231.6 59.1 4.1391
10 30 230.2 57.7 4.0174
11 40 228.4 55.9 3.8609
12 50 226.4 53.9 3.6870
13 60 224.4 51.9 3.5130
14 75 222.1 49.6 3.3130
15 90 219.7 47.2 3.1043
16 105 217.4 44.9 2.9043
17 120 214.7 42.2 2.6696
18 135 212.6 40.1 2.4870
19 150 210.1 37.6 2.2696
20 165 207.8 35.3 2.0696
21 180 205.4 32.9 1.8609
22 195 203.2 30.7 1.6696
23 210 200.1 27.6 1.4000
24 225 198.4 25.9 1.2522
25 240 196.3 23.8 1.0696
26 255 194.3 21.8 0.8957
27 270 192.3 19.8 0.7217
28 285 190.7 18.2 0.5826
29 300 189.1 16.6 0.4435
30 315 187.8 15.3 0.3304
31 330 186.8 14.3 0.2435
32 345 186 13.5 0.1739
33 360 185.3 12.8 0.1130
34 375 185 12.5 0.0870
35 390 184.9 12.4 0.0783
36 405 184.9 12.4 0.0783
37 420 184.9 12.4 0.0783
38 435 184.9 12.4 0.0783

Pengeringan 24 jam
wl+s akhir = 184 gram
ws akhir = 11.5 gram

Grafik Kelembaban ternormal vs Waktu


1.20000

Percobaan 1 1.00000
Percobaan 2
kelembaban ternormal (xN)

0.80000

0.60000

0.40000

0.20000

0.00000
0 4 8 15 25 40 60 90 12 0 15 0 1 8 0 2 1 0 24 0 27 0 30 0 3 3 0 3 6 0 39 0

waktu (t), menit

Grafik Kadar pengeringan vs Kelembaban


0.04

0.035
Grafik Kadar pengeringan vs Kelembaban
0.04

0.035

0.03
Percobaan 1
Percobaan 2 0.025

dX/dt (g/g min)


0.02

0.015

0.01

0 0 0 0.005
39 42
0
0 0.2 0.4 0.6
MR (-)
0.0783
Kelembaban Kadar MR Model
ternormal (xN) Pengeringan Lewis Page Henderson & Pabis
Logarithmic
1.00000 1.00000 1.00000 0.96141 1.09981
0.93333 0.16957 0.98599 0.98553 0.94892 1.07791
0.91966 0.03478 0.97218 0.97155 0.93659 1.05648
0.90940 0.02609 0.95857 0.95787 0.92442 1.03551
0.89744 0.03043 0.94514 0.94446 0.91241 1.01498
0.88547 0.03043 0.93191 0.93127 0.90055 0.99490
0.85983 0.02609 0.89962 0.89927 0.87159 0.94656
0.83932 0.02087 0.86845 0.86852 0.84355 0.90077
0.81368 0.02609 0.83836 0.83893 0.81642 0.85740
0.78974 0.02435 0.80931 0.81042 0.79015 0.81633
0.75897 0.01565 0.75420 0.75647 0.74014 0.74056
0.72479 0.01739 0.70285 0.70629 0.69329 0.67258
0.69060 0.01739 0.65499 0.65957 0.64941 0.61160
0.65128 0.01333 0.58924 0.59541 0.58873 0.53167
0.61026 0.01391 0.53009 0.53765 0.53373 0.46375
0.57094 0.01333 0.47688 0.48561 0.48386 0.40603
0.52479 0.01565 0.42901 0.43870 0.43866 0.35698
0.48889 0.01217 0.38594 0.39640 0.39767 0.31529
0.44615 0.01449 0.34720 0.35824 0.36052 0.27987
0.40684 0.01333 0.31235 0.32380 0.32683 0.24977
0.36581 0.01391 0.28099 0.29270 0.29630 0.22419
0.32821 0.01275 0.25279 0.26463 0.26862 0.20245
0.27521 0.01797 0.22741 0.23928 0.24352 0.18397
0.24615 0.00986 0.20458 0.21638 0.22077 0.16827
0.21026 0.01217 0.18405 0.19568 0.20014 0.15493
0.17607 0.01159 0.16557 0.17699 0.18144 0.14359
0.14188 0.01159 0.14895 0.16009 0.16449 0.13396
0.11453 0.00928 0.13400 0.14482 0.14912 0.12577
0.08718 0.00928 0.12055 0.13102 0.13519 0.11881
0.06496 0.00754 0.10845 0.11854 0.12256 0.11290
0.04786 0.00580 0.09756 0.10725 0.11111 0.10787
0.03419 0.00464 0.08777 0.09705 0.10073 0.10360
0.02222 0.00406 0.07896 0.08782 0.09132 0.09998
0.01709 0.00174 0.07103 0.07948 0.08279 0.09689
0.01538 0.00058 0.06390 0.07193 0.07505 0.09427
0.01538 0.00000 0.05749 0.06510 0.06804 0.09204
0.01538 0.00000 0.05172 0.05893 0.06168 0.09015
0.01538 0.00000 0.04652 0.05334 0.05592 0.08854
16.91453 Jumlah = 16.77454 17.02700 16.74762 16.77096
k = 0.00705 0.00736 0.00654 0.01085
n= 0.98538
a= 0.96141 1.02037
c= 0.07944
b=

N= 38 38 38 38
z= 1 2 2 3
(Mrpre-Mrexp)^2 0.01960 0.01265 0.02786 0.02061
X2 = 0.00053 0.00035 0.00077 0.00059
RMSE = 0.02271 0.01825 0.02708 0.02329
r2 = 0.89288 0.89666 0.90458 0.80778

normal vs Waktu

Percobaan 1
Percobaan 2

0 0 0 0 0 0 0
24 27 30 33 36 39 42

gan vs Kelembaban Ternormal


gan vs Kelembaban Ternormal

0.4 0.6 0.8 1


MR (-)
odel
Wang & Singh Midilli et al.
1.00000 0.88356 Grafik Data Eksp
3.62075 0.86354
1
6.20504 0.84691
8.75287 0.83156
11.26423 0.81708
13.73912 0.80329
0.8
19.76682 0.77110
25.56661 0.74151
31.13850 0.71401
36.48248 0.68827
0.6
46.48672 0.64124
55.57933 0.59921
MR

63.76032 0.56138
74.32249 0.51126
0.4
82.83351 0.46785
89.29336 0.43009
93.70206 0.39716
96.05959 0.36840
0.2
96.36596 0.34327
94.62117 0.32131
90.82522 0.30216
84.97810 0.28547
0
77.07983 0.27097 0 40 80 120 160
67.13039 0.25843
55.12980 0.24762
41.07804 0.23836
24.97512 0.23049
6.82104 0.22387
-13.38420 0.21836
-35.64060 0.21386
-59.94816 0.21027
-86.30689 0.20749
-114.71677 0.20545
-145.17782 0.20408
-177.69003 0.20331
-212.25339 0.20308
-248.86792 0.20335
-287.53361 0.20406
17.05908 16.73269
0.01280
0.89130
1.31949 0.88356

-0.00456 0.00035

38 38
2 4
0.02090 0.03307
0.00058 0.00097
0.02345 0.02950
0.46774 0.82352
Grafik Data Eksperimen dan Pemodelan terhadap Waktu

Experime
Lewis
Page
Henderso
Logarithm
Midilli e

120 160 200 240 280 320 360 400 440

waktu (t), menit


Experiment
Lewis
Page
Henderson & Pabis
Logarithmic
Midilli et al.

00 440
DAUN PANDAN

PERCOBAAN 5

T = 50 °C
wl = 172.7 gram
ws = 70 gram
wl+s = 242.7 gram
tebal daun = 0.75 cm

xe = 0.042
Waktu (t) wl+s ws
No. Kelembaban (xt) Kelembaban Kadar
menit gram gram ternormal (xN) Pengeringan
1 0 242.7 70 4.1471 1.00000
2 2 242.2 69.5 4.1103 0.99113 0.01838
3 4 241.7 69 4.0735 0.98227 0.01838
4 6 241.3 68.6 4.0441 0.97518 0.01471
5 8 240.7 68 4.0000 0.96454 0.02206
6 10 239.7 67 3.9265 0.94681 0.03676
7 15 238.3 65.6 3.8235 0.92199 0.02059
8 20 237 64.3 3.7279 0.89894 0.01912
9 25 235.7 63 3.6324 0.87589 0.01912
10 30 234.6 61.9 3.5515 0.85638 0.01618
11 40 232.8 60.1 3.4191 0.82447 0.01324
12 50 231 58.3 3.2868 0.79255 0.01324
13 60 229.2 56.5 3.1544 0.76064 0.01324
14 75 226.9 54.2 2.9853 0.71986 0.01127
15 90 224.8 52.1 2.8309 0.68262 0.01029
16 105 222.8 50.1 2.6838 0.64716 0.00980
17 120 220.7 48 2.5294 0.60993 0.01029
18 135 218.5 45.8 2.3676 0.57092 0.01078
19 150 216.2 43.5 2.1985 0.53014 0.01127
20 165 214.1 41.4 2.0441 0.49291 0.01029
21 180 212 39.3 1.8897 0.45567 0.01029
22 195 210 37.3 1.7426 0.42021 0.00980
23 210 208.2 35.5 1.6103 0.38830 0.00882
24 225 206.3 33.6 1.4706 0.35461 0.00931
25 240 204.3 31.6 1.3235 0.31915 0.00980
26 255 202.8 30.1 1.2132 0.29255 0.00735
27 270 200.9 28.2 1.0735 0.25887 0.00931
28 285 199.3 26.6 0.9559 0.23050 0.00784
29 300 197.8 25.1 0.8456 0.20390 0.00735
30 315 196.2 23.5 0.7279 0.17553 0.00784
31 330 195 22.3 0.6397 0.15426 0.00588
32 345 193.5 20.8 0.5294 0.12766 0.00735
33 360 192.5 19.8 0.4559 0.10993 0.00490
34 375 191.3 18.6 0.3676 0.08865 0.00588
35 390 190.5 17.8 0.3088 0.07447 0.00392
36 405 189.8 17.1 0.2574 0.06206 0.00343
37 420 189.3 16.6 0.2206 0.05319 0.00245
38 435 188.6 15.9 0.1691 0.04078 0.00343
39 450 188.3 15.6 0.1471 0.03546 0.00147
40 465 188.1 15.4 0.1324 0.03191 0.00098
41 480 188.1 15.4 0.1324 0.03191 0.00000
42 495 187.9 15.2 0.1176 0.02837 0.00098
43 510 187.9 15.2 0.1176 0.02837 0.00000
44 525 187.8 15.1 0.1103 0.02660 0.00049
45 540 187.7 15 0.1029 0.02482 0.00049
46 555 187.7 15 0.1029 0.02482 0.00000
47 570 187.7 15 0.1029 0.02482 0.00000
48 585 187.7 15 0.1029 0.02482 0.00000

Pengeringan 24 jam
wl+s akhir = 186.3 gram
ws akhir = 13.6 gram

Grafik Kelembaban vs Waktu


5.0000

4.0000
kelembaban (xt)

3.0000
Percobaan 1
Percobaan 2
2.0000

1.0000

0.0000
0 4 8 15 25 4 0 6 0 90 2 0 5 0 8 0 1 0 4 0 7 0 0 0 3 0 6 0 9 0 2 0 5 0 8 0 1 0 4 0
1 1 1 2 2 2 3 3 3 3 4 4 4 5 5
waktu (t), menit
kele
1.0000

0.0000
0 4 8 15 25 4 0 6 0 90 2 0 5 0 8 0 1 0 4 0 7 0 0 0 3 0 6 0 9 0 2 0 5 0 8 0 1 0 4 0
1 1 1 2 2 2 3 3 3 3 4 4 4 5 5
waktu (t), menit

Grafik Kadar pengeringan vs Waktu


0.07000

0.06000

0.05000

0.04000
kadar pengeringan

0.03000

0.02000

0.01000

0.00000
0 4 8 15 25 40 60 90 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45 48 51 54

waktu (t), menit


PERCOBAAN 7

T = 50 °C
wl = 172.7 gram
ws = 70 gram
wl+s = 242.7 gram
tebal daun = 0.75 cm

Waktu (t) wl+s ws


No.
menit gram gram
1 0 242.7 70
2 2 241.2 68.5
3 4 240.8 68.1
4 6 240.4 67.7
5 8 239.9 67.2
6 10 239.5 66.8
7 15 238.7 66
8 20 237.9 65.2
9 25 237.1 64.4
10 30 235.9 63.2
11 40 234 61.3
12 50 232.4 59.7
13 60 230.6 57.9
14 75 228 55.3
15 90 225.9 53.2
16 105 223.5 50.8
17 120 221.4 48.7
18 135 219.4 46.7
19 150 217.3 44.6
20 165 215.2 42.5
21 180 213.1 40.4
22 195 211 38.3
23 210 208.8 36.1
24 225 206.7 34
25 240 204.8 32.1
26 255 202.8 30.1
27 270 201 28.3
28 285 199.1 26.4
29 300 197.4 24.7
30 315 196 23.3
31 330 194.4 21.7
32 345 193.2 20.5
33 360 191.8 19.1
34 375 190.8 18.1
35 390 189.6 16.9
36 405 189.1 16.4
37 420 188.3 15.6
38 435 187.9 15.2
39 450 187.5 14.8
40 465 187.2 14.5
41 480 187 14.3
42 495 186.8 14.1
43 510 186.6 13.9
44 525 186.6 13.9
45 540 186.6 13.9
46 555 186.6 13.9

Pengeringan 24 jam
wl+s akhir = 185.4 gram
ws akhir = 12.7 gram

Grafik Kelembaban terno


Percobaan 1 1.20000
Percobaan 2
1.00000
kelembaban ternormal (xN)

0.80000

0.60000

0.40000

0.20000
1.00000

kelembaban ternormal (xN)


0.80000

0.60000

0.40000

0.20000

0.00000
0 4 8 15 25 40 60 90 12
0
15
0
18
0
21
0
24
0
27
0

ktu waktu (t), menit

Grafik Kadar pengeringan vs Kelembaban


0.025

Percobaan 1 0.02
Percobaan 2

0.015
dX/dt (g/g min)

0.01

0 0 0 0 0 0 0 0.005
39 42 45 48 51 54 57

0
0 0.2 0.4 0.6
MR (-)
xe = 0.042
Kelembaban (xt) Kelembaban Kadar MR Model
ternormal (xN) Pengeringan Lewis Page
4.5118 1.00000 1.00000 1.00000
4.3937 0.97382 0.05906 0.98989 0.98945
4.3622 0.96684 0.01575 0.97989 0.97925
4.3307 0.95986 0.01575 0.96998 0.96923
4.2913 0.95113 0.01969 0.96018 0.95937
4.2598 0.94415 0.01575 0.95047 0.94965
4.1969 0.93019 0.01260 0.92664 0.92590
4.1339 0.91623 0.01260 0.90340 0.90287
4.0709 0.90227 0.01260 0.88074 0.88050
3.9764 0.88133 0.01890 0.85865 0.85876
3.8268 0.84817 0.01496 0.81613 0.81702
3.7008 0.82024 0.01260 0.77570 0.77747
3.5591 0.78883 0.01417 0.73729 0.73995
3.3543 0.74346 0.01365 0.68319 0.68720
3.1890 0.70681 0.01102 0.63307 0.63837
3.0000 0.66492 0.01260 0.58663 0.59312
2.8346 0.62827 0.01102 0.54359 0.55117
2.6772 0.59337 0.01050 0.50371 0.51227
2.5118 0.55672 0.01102 0.46676 0.47617
2.3465 0.52007 0.01102 0.43251 0.44267
2.1811 0.48342 0.01102 0.40078 0.41157
2.0157 0.44677 0.01102 0.37138 0.38269
1.8425 0.40838 0.01155 0.34413 0.35587
1.6772 0.37173 0.01102 0.31888 0.33096
1.5276 0.33857 0.00997 0.29549 0.30782
1.3701 0.30366 0.01050 0.27381 0.28631
1.2283 0.27225 0.00945 0.25372 0.26632
1.0787 0.23909 0.00997 0.23511 0.24775
0.9449 0.20942 0.00892 0.21786 0.23049
0.8346 0.18499 0.00735 0.20188 0.21444
0.7087 0.15707 0.00840 0.18707 0.19952
0.6142 0.13613 0.00630 0.17334 0.18564
0.5039 0.11169 0.00735 0.16063 0.17274
0.4252 0.09424 0.00525 0.14884 0.16075
0.3307 0.07330 0.00630 0.13792 0.14959
0.2913 0.06457 0.00262 0.12780 0.13922
0.2283 0.05061 0.00420 0.11843 0.12957
0.1969 0.04363 0.00210 0.10974 0.12059
0.1654 0.03665 0.00210 0.10169 0.11224
0.1417 0.03141 0.00157 0.09423 0.10447
0.1260 0.02792 0.00105 0.08731 0.09725
0.1102 0.02443 0.00105 0.08091 0.09052
0.0945 0.02094 0.00105 0.07497 0.08427
0.0945 0.02094 0.00000 0.06947 0.07845
0.0945 0.02094 0.00000 0.06438 0.07303
0.0945 0.02094 0.00000 0.05965 0.06799
20.49040 Jumlah = 20.30784 20.65048
k = 0.00508 0.00536
n= 0.98398
a=
c=
b=

N= 46 46
z= 1 2
(Mrpre-Mrexp)^2 0.03333 0.02563
X2 = 0.00074 0.00058
RMSE = 0.02692 0.02360
r2 = 0.90215 0.90560

Grafik Kelembaban ternormal vs Waktu

Percobaan 1
Percobaan 2
Percobaan 1
Percobaan 2

40 60 90 12
0
15
0
18
0
21
0
24
0
27
0
30
0
33
0
36
0
39
0
42
0
45
0
48
0
51
0
54
0

waktu (t), menit

dar pengeringan vs Kelembaban Ternormal

2 0.4 0.6 0.8 1


MR (-)
MR Model
Henderson & Pabis
Logarithmic Wang & Singh Midilli et al.
0.97052 1.01164 1.00000 0.88356
0.96125 0.99613 2.59141 0.86740 1
0.95207 0.98092 4.16552 0.85394
0.94297 0.96599 5.72234 0.84147
0.93396 0.95134 7.26186 0.82968
0.92504 0.93697 8.78407 0.81841 0.8
0.90310 0.90222 12.51394 0.79197
0.88168 0.86909 16.13569 0.76748
0.86078 0.83749 19.64933 0.74454
0.84036 0.80737 23.05485 0.72291 0.6
0.80098 0.75125 29.54155 0.68298
0.76344 0.70024 35.59579 0.64677
MR

0.72766 0.65386 41.21757 0.61372


0.67711 0.59207 48.83939 0.56916 0.4
0.63007 0.53851 55.48818 0.52974
0.58630 0.49207 61.16393 0.49473
0.54557 0.45182 65.86666 0.46353
0.50767 0.41693 69.59636 0.43568 0.2
0.47241 0.38668 72.35302 0.41080
0.43959 0.36046 74.13666 0.38857
0.40905 0.33773 74.94726 0.36869
0.38063 0.31803 74.78483 0.35095 0
0.35419 0.30095 73.64938 0.33512 0 50 100
0.32959 0.28614 71.54089 0.32102
0.30669 0.27331 68.45937 0.30849
0.28539 0.26218 64.40482 0.29740
0.26556 0.25254 59.37724 0.28760
0.24711 0.24418 53.37663 0.27899
0.22995 0.23693 46.40299 0.27146
0.21397 0.23064 38.45632 0.26492
0.19911 0.22520 29.53662 0.25929
0.18528 0.22048 19.64389 0.25449
0.17240 0.21638 8.77813 0.25046
0.16043 0.21284 -3.06066 0.24712
0.14928 0.20976 -15.87249 0.24443
0.13891 0.20709 -29.65734 0.24233
0.12926 0.20478 -44.41522 0.24078
0.12028 0.20278 -60.14614 0.23973
0.11193 0.20104 -76.85008 0.23915
0.10415 0.19954 -94.52706 0.23899
0.09692 0.19823 -113.17707 0.23923
0.09018 0.19710 -132.80010 0.23983
0.08392 0.19612 -153.39617 0.24077
0.07809 0.19527 -174.96527 0.24202
0.07266 0.19453 -197.50739 0.24356
0.06762 0.19389 -221.02255 0.24536
20.30510 20.62073 20.63894 20.34922
0.00480 0.00952 0.01040
0.89130
0.97052 0.82191 0.80003 0.88356
0.18973
-0.00216 0.00035

46 46 46 46
2 3 2 4
0.03434 0.01699 0.02206 0.01993
0.00078 0.00040 0.00050 0.00047
0.02732 0.01922 0.02190 0.02082
0.91052 0.77210 0.47058 0.79370

Percobaan 1
Percobaan 2
Percobaan 1
Percobaan 2
Grafik Data Eksperimen dan Pemodelan terhadap Waktu

50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

waktu (t), menit


hadap Waktu

Experiment
Lewis
Page
Henderson & Pabis
Logarithmic
Midilli et al.

00 450 500 550


Grafik Kelembaban (Xt) terhadap Waktu (t)
6.0000

5.0000

4.0000
kelembaban (xt)

3.0000

2.0000

1.0000

0.0000
0 4 8 15 25 40 60 90 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 4

waktu (t), menit

Grafik Kelembaban ternormal terhadap Waktu


1.00000

0.90000

0.80000

0.70000
kelembaban ternormal

0.60000

0.50000

0.40000

0.30000

0.20000
0.70000

kelembaban ternormal
0.60000

0.50000

0.40000

0.30000

0.20000

0.10000

0.00000
0 100 200 300 400

waktu (t), menit

Grafik Kadar Pengeringan terhadap W


0.18

0.16

0.14

0.12

0.1
Kadar Pengeringan

0.08

0.06

0.04

0.02

0
0 4 8 15 25 40 60 90 12
0
15
0
18
0
21
0
24
0
27
0
30
0
33
0
3

waktu (t), menit


Model
) terhadap Waktu (t)
Lewis

Page

Column N
Suhu 70 C
Suhu 60 C
Suhu 50 C

Henderson
and Pabis

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
27 30 33 36 39 42 45 48 51 54

Logarithmic

rmal terhadap Waktu (t)

Wang and
Singh

Wang and
Suhu 80 C Singh
Suhu 70 C
Suhu 60 C
Suhu 50 C
Suhu 80 C
Suhu 70 C
Suhu 60 C
Suhu 50 C

Midilli et al.

0 400 500 600

enit

geringan terhadap Waktu (t)

Suhu 80 C
Suhu 70 C
Suhu 60 C
Suhu 50 C

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
21 24 27 30 33 36 39 42 45 48 51 54

tu (t), menit
Suhu Konstanta r2 x2 RMSE Model
50 °C k 0.00507 0.90233 0.00064 0.02504 Lewis
60 °C k 0.00705 0.89288 0.00053 0.02271 Page
70 °C k 0.01123 0.88212 0.00048 0.02145 Henderson & Pabis
80 °C k 0.02092 0.80013 0.00076 0.02698 Logarithmic
k 0.00536 Wang and Singh
50 °C 0.90560 0.00058 0.02360
n 0.98398 Midilli et al.
k 0.00736
60 °C 0.89666 0.00035 0.01825
n 0.98538
k 0.01123
70 °C 0.88790 0.00043 0.01993
n 0.99188
k 0.02958
80 °C 0.80345 0.00071 0.02557
n 0.90962
a 0.97052
50 °C 0.91052 0.00078 0.02732
k 0.00480
a 0.96141
60 °C 0.90458 0.00077 0.02708
k 0.00736
a 0.90962
70 °C 0.89844 0.00096 0.02557
k 0.02958
a 0.96141
80 °C 0.80574 0.00082 0.02749
k 0.02043
a 0.82191
50 °C k 0.00452 0.91865 0.00039 0.01917
c 0.06281
a 1.02037
60 °C k 0.01085 0.80778 0.00059 0.02329
c 0.07944
a 0.94850
70 °C k 0.01284 0.85763 0.00045 0.02005
c 0.04953
a 0.69727
80 °C k 0.01284 0.89719 0.00060 0.02292
c 0.04960
a 0.80003
50 °C 0.47058 0.00050 0.02190
b -0.00216
a 1.31949
60 °C 0.46774 0.00058 0.02345
b -0.00456
a 0.90000
70 °C 0.48439 0.00069 0.02540
b -0.00456
a 0.94998
80 °C 0.50389 0.00056 0.02279
b -0.00608
a 0.88356
50 °C 0.79370 0.00047 0.02082
k 0.01040
50 °C 0.79370 0.00047 0.02082
n 0.89130
b 0.00035
a 0.88536
k 0.01280
60 °C 0.82352 0.00097 0.02950
n 0.89130
b 0.00035
a 0.88356
k 0.01280
70 °C 0.93065 0.00093 0.02825
n 0.89130
b -0.00011
a 0.88356
k 0.02918
80 °C 0.79125 0.00055 0.02141
n 0.89130
b 0.00034
r2 x2 RMSE
0.86937 0.00060 0.02405
0.87340 0.00052 0.02184
0.87982 0.00083 0.02687
0.87031 0.00051 0.02136
0.48165 0.00058 0.02339
0.83478 0.00073 0.02500

You might also like