Μια Ανδριώτικη γειτονιά μέσα στην καρδιά της Αθήνας.

Από δημοσίευμα ανδριώτικης εφημερίδας του Φεβ. του 1945

Μέχρι προ είκοσι πέντε χρόνων το μεγάλο τμήμα της Νεαπόλεως, της γνωστής
συνοικίας της Αθήνας κατοικούνταν αποκλειστικά από Ανδριώτες, σε τέτοιο βαθμό ώστε να
είναι μια πραγματική Ανδριώτικη γειτονιά.

Πολλοί ασφαλώς θα αναρωτηθούν πως έτυχε να μαζευτούν τόσοι Ανδριώτες σε

αυτό το τμήμα της Αθήνας, ώστε να παρουσιαστεί αυτό το φαινόμενο; Την εξήγηση μας
δίνει ο μηχανικός κ. Κ. Μπίρης σε μια μελέτη του στο περιοδικό « Νέα Εστία».

Κατά το κ. Μπίρη λοιπόν, η αρχή του γεγονότος φτάνει πολύ παλιά, στην εποχή που
η πρωτεύουσα του Κράτους μεταφέρθηκε από το Ναύπλιο στην Αθήνα. Στο μέρος εκείνο,
στη Νεάπολη δηλαδή, τότε δεν υπήρχε τίποτε άλλο από χωράφια και νταμάρια, από τα
οποία νταμάρια κάρα κουβαλούσαν πέτρα και ασβέστη για τα γιαπιά της καινούργιας
πρωτεύουσας. Στην αρχή στο έρημο εκείνο μέρος πρωτοφάνηκε δίπλα σ΄ ένα πηγάδι ένα
μαγαζάκι, όπου οι καροτσέρηδες βρίσκανε ένα ποτήρι κρασί. Το βράδυ μετά τη δουλειά
μαζεύονταν εκεί η εργατιά που είχε κουβαληθεί απ τα νησιά, ιδίως Τηνιακοί μαρμαράδες
και Ανδριώτες λατόμοι, μαρμαράδες από άλλα μέρη και μαραγκοί. Τόσοι πολλοί ήταν που
όταν ένας δάσκαλος στη Κάρυστο ρώτησε τους μαθητές του «ποιος έχτισε τον κόσμο»
περιμένοντας να του απαντήσουν ο Θεός, όλοι ( οι μαθητές ) σιωπούσαν και μόνο ένας
απάντησε « οι Ντηνιατσοί τς΄οι Ανδριώτες» γιατί έτσι είχε ακούσει στο καφενέ του πατέρα
του.

Aργότερα φανερωθήκανε κι άλλα μαγαζάκια και σπιτάκια που έκτισαν οι μαστόροι

για να στεγαστούν. Σιγά-σιγά μερικοί από αυτούς φέρανε απ το νησί τους και τις
οικογένειές τους και επειδή τα χωράφια ήταν φτηνά, κτίσανε εκεί τα σπιτάκια τους και
ζούσανε όπως στο νησί τους. Έτσι μέσα σε δέκα χρόνια σχηματίστηκε, σε δυο βήματα
απόσταση από την Αθήνα, ένα νησιώτικο χωριό που ονομάστηκε Προάστιο, γι αυτό και
μέχρι προ ολίγου η οδός Εμμανουήλ Μπενάκη λεγόντανε οδός Προαστίου. Μέχρι και το
τέλος του περασμένου ( σ.τ.ε. προπερασμένου ) αιώνα έβλεπες εκεί τη νησιώτικη βράκα
και το φέσι. Οι Ανδριώτες ήτανε κυρίως συγκεντρωμένοι στο επάνω μέρος του Προαστίου ,
δεξιά της οδού Ζωοδόχου Πηγής και πιο κάτω προς τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας στη συνοικία
Τσακαγιάννη, που ονομάστηκε έτσι από το πρώτο της οικιστή ένα κτίστη από την Πίσω
Μεριά του Κορθίου ονομαζόμενο Γιάννη Γλυνό ή Τσακαγιάννη. Στα πρώτα χρόνια του 20 ου
αιώνα οπότε η παροικία μας ( σ.τ.ε ο συγγραφέας αναφέρεται στην ανδριώτικη παροικία )
διατηρούσε ακόμη τη συνοχή της, υπήρχανε εκεί αρκετά ανδριώτικα μαγαζιά όπως τα
καφενεία του Μπανίκα, του Αραζού και του Νέρη, οι ταβέρνες του Ρόμπου και του
Τόμπρου. Εκεί μέσα τους εύρισκες όλους μαζεμένους, ιδίως το βράδυ που σχολούσανε από
τις δουλειές τους.

Η επέκταση που πήρε η Αθήνα μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και η δημιουργία

των κανούργιων συνοικισμών, όπου κανείς εύρισκε σπίτια με φθηνά ενοίκια, συντελέσανε
ώστε οι Ανδριώτες που κατοικούσανε εκεί σιγά-σιγά να σκορπίσουνε και έτσι το τμήμα αυτό
της Νεαπόλεως να χάσει τον ανδριώτικο χαρακτήρα του. Παρά ταύτα όμως και σήμερα
κατοικείται από Ανδριώτες, όσο κανένα άλλο τμήμα της Αθήνας.

Σημείωμα του επιμελητή ( σ. τ. ε.)

1. Η ταβέρνα του Ρόμπου μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’60 ( τουλάχιστον)
λειτουργούσε στην αρχή της οδού Ζωοδόχου Πηγής προς τη μεριά της Λεωφόρου
Αλεξάνδρας.

2. Το καφενείο του Μπανίκα έδωσε το όνομά του στη μικρή πλατεία στο τέρμα της
οδού Σόλωνος προς τη πλατεία Κάνιγγος.

3. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας λειτουργούσε στην οδό Θεμιστοκλέους και πολύ κοντά
στη πλατεία των Εξαρχείων ο μεγάλος φούρνος του Σαραβάνου που κατάγονταν
από το Κόρθι.

4. Στο τέρμα της οδού Χαριλάου Τρικούπη και προς τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας
λειτουργούσε το ιατρείο του ο Ανδριώτης οδοντογιατρός Γιάννης Γαλανός.

5. Στην οδό Αραχώβης κατοικούσαν η γιαγιά και ο παππούς του επιμελητή όπως μια
πρώτη θεία ενός ανδριώτη ναυτικού που πριν μια εικοσαετία διετέλεσε
Αντιδήμαρχος της Άνδρου.

6. Περισσότερες πληροφορίες για την περιοχή μπορεί κανείς να βρει στα βιβλία του
Αθηναιογράφου Γιάννη Καιροφύλλα τα οποία κοσμούν τη βιβλιοθήκη του
επιμελητή.

Αλλά ας σταματήσω εδώ…..