Professional Documents
Culture Documents
โรคติดต่อ
โรคติดต่อ
โรคติดต่อ ทีค
่ วรรูจ้ กั
โรคติดต่อ คือ โรคทีส่ ามารถถ่ายทอดติดต่อถึงกันได้ระหว่างบุคคล
โดยมีเชื้อจุลน ิ ทรีย์ตา่ ง ๆ เป็ นสาเหตุของโรค และถึงแม้วา่ เชื้อโรคจะเป็ นตัวก่อเหตุ
แต่พฤติกรรมทีไ่ ม่เหมาะสมของมนุษย์
ก็เป็ นปัจจัยร่วมทีส่ าคัญทีจ่ ะทาให้เกิดโรคติดต่อนัน ้
้ ๆ ขึน
สาหรับในประเทศไทยเป็ นบริเวณร้อนชื้น
จึงทาให้เชื้อโรคและแมลงทีเ่ ป็ นพาหะนาโรคเจริญเติบโตและแพร่พน ั ธุ์ได้งา่ ย
ประเทศเขตร้อนจึงพบโรคติดต่อชนิดต่าง ๆ มากกว่าประเทศทีม ่ อ
ี ากาศหนาว
โดยโรคทีพ ่ บบ่อยในแถบเขตร้อน จะเรียกรวมว่า "โรคเขตร้อน" (Tropical Diseases)
ซึง่ อาจเกิดจากเชื้อได้มากมายหลายชนิด
นับตัง้ แต่เชื้อไวรัสซึง่ มีขนาดเล็กมากลงไปจนถึงสัตว์เซลล์เดียว และหนอนพยาธิตา่ ง ๆ
โรคติดต่อ ในประเทศไทย
วัน
การรักษาทาได้ตามอาการ เพราะไม่มวี คั ซีนป้ องกันโดยตรง
และควรรักษาความสะอาด ล้างมือบ่อย ๆ หลีกเลีย่ งการใช้สงิ่ ของร่วมกัน
15. เลปโตสไปโรซิส (Leptos) หรือ โรคฉี่ หนู
พบได้ท่วั โลก ยกเว้นขัว้ โลก ผูป ้ ่ วยมักเป็ นคนทีป ่ ระกอบอาชีพเกษตรกร คนเลี้ยงสัตว์
รวมทัง้ ผูท ้ ช
ี่ อบเดินป่ า ท่องเทีย่ วแม่น้า น้าตก และผูท ้ มี่ ป
ี ระวัตแ ิ ช่ในน้าท่วมขัง โดย
โรคฉี่หนู เกิดจากเชื้อแบคทีเรียชือ ่ เลปโตสไปร่า (Leptospira) มีสตั ว์เป็ นพาหะ เช่น หนู
สุกร โค กระบือ สุนข ั แรคคูน
เชื้อโรค สามารถเข้าสูร่ า่ งกายทางผิวหนังทีม ่ แี ผล หรือรอยขีดข่วน
รวมทัง้ ผิวหนังทีเ่ ปื่ อยเนื่องจากแช่อยูใ่ นน้านาน ๆ และเยือ ่ บุทอ
ี่ อ่ นนุ่ม เช่น ตา จมูก ปาก
โดยมักพบเชื้อในน้า ดินทรายเปี ยกชื้น หรือผักทีป ่ นเปื้ อนปัสสาวะของสัตว์ทต ี่ ด
ิ เชื้อ
ผูป
้ ่ วยจะมีอาการไข้สงู ปวดศีรษะ กล้ามเนื้อมาก อาจพบอาการคอแข็ง ความดันโลหิตต่า
ผืน่ แดง ต่อมน้าเหลืองโต ตับ ม้ามโต
การป้ องกัน โรคฉี่หนู ทาได้โดยหลีกเลีย่ งการแช่น้าหรือลุยน้า
ถ้าจาเป็ นควรสวมรองเท้าบูต ๊ ถุงมือยาง นอกจากนี้ยงั ควรกาจัดหนูในทีอ่ ยูอ ่ าศัยของคน
ฉี ดวัคซีนป้ องกันโรคแก่ปศุสตั ว์ (เช่น โค กระบือ) และสัตว์เลี้ยง (เช่น สุนข ั )
จะช่วยป้ องกันโรคได้
16.วัณโรค (TB)
วัณโรคเป็ นโรคติดต่อเรื้อรัง ทาให้เกิดการอักเสบในปอด
แต่ถา้ พบในเด็กอาจเป็ นทีอ่ วัยวะอืน ่ ร่วมด้วย เช่น ต่อมน้าเหลือง เยือ ่ หุม
้ สมอง กระดูก
สาเหตุมาจากเชื้อแบคทีเรีย Mycobacterium tuberculosis รับเชื้อผ่านทางการไอ จาม
ทาให้เชื้อกระจายในอากาศ อาการของ วัณโรคปอด จะพบได้เร็วทีส่ ด ุ หลังติดเชื้อ 1-6
เดือน โดยจะเริม ่ ต้นเป็ นจุดทีป ่ อดก่อน เด็กจะมีไข้ต่า ๆ เบือ่ อาหาร น้าหนักตัวลดลง
บางคนมีอาการไอเรื้อรัง บางคนมีไอซ้อน ๆ กันคล้ายไอกรน
เด็กโตบางคนอาจบ่นเจ็บหน้าอก และเหนื่อยหอบ ถ้าเป็ นมากจะมีน้าในช่องเยือ ่ หุม
้ ปอด
ในสมัยก่อนเรียก วัณโรค ว่า "ฝี ในท้อง" ผูป ้ ่ วยจะเสียชีวต
ิ ทุกราย
และคนยังรังเกียจอีกด้วย แต่ปจั จุบน ั วัณโรค สามารถรักษาให้หายได้
โดยการรักษาจะให้ยาร่วมกันอย่างน้อย 3 ชนิด เพือ ่ ลดอัตราการดื้อยา
และเพิม ่ ประสิทธิภาพของยา การป้ องกัน
ทาได้โดยหลีกเลีย่ งการสัมผัสใกล้ชด ิ กับผูป
้ ่ วยทีก
่ าลังมีอาการไอ รวมทัง้ ให้วคั ซีน BCG
ป้ องกันวัณโรค
17. โรคหัด (Measles)
โรคหัดเป็ นโรคไข้ออกผืน ่ (Exanthematous fever) ทีพ ่ บบ่อยในเด็กเล็ก
นับว่าเป็ นโรคทีม ี วามสาคัญมากโรคหนึ่ง เพราะอาจมีโรคแทรกซ้อนทาให้ถงึ เสียชีวต
่ ค ิ ได้
โดยสาเหตุของ โรคหัด เกิดจากเชื้อไวรัส และติดต่อผ่านกันโดยการไอ จาม
การหายใจเอาละอองทีป ่ นเปื้ อนเชื้อไวรัสเข้าไป
ผูป
้ ่ วย จะเป็ นไข้ น้ามูกไหล ไอ ตาแดง ตาแฉะ กลัวแสง และจะมีผน ้ ในวันที่ 4
ื่ ขึน
7
โรคอาจจะลุกลามไปยังมดลูกหรือท่อรังไข่ทาให้เกิดการอักเสบในช่องท้อง Pelvic
inflammatory disease ซึง่ อาจจะก่อให้เกิดการเป็ นหมัน หรือตัง้ ครรภ์นอกมดลูก
โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อาจจะทาให้เกิดโรคมะเร็ง เช่นการติดเชื้อ human
papillomavirus infection (HPV) ทาให้เกิดมะเร็งปากมดลู
โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์สามารถติดต่อไปยังทารกในครรภ์
กลุม
่ ทีเ่ สีย่ งต่อการติดโรค
อาการของผูป
้ ่ วยโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
ปัสสาวะขัด
มีผืน
่ แผลหรือตุม
่ น้าทีอ่ วัยวะเพศหรือทวารหนัก
มีหนองหรือน้าหลั่งจากช่องคลอดหรือท่อปัสสาวะ
มีอาการคันหรือปวดบริเวณทวาร
มีอาการแดงและปวดบริเวณอวัยวะเพศ
ปวดท้องหรือปวดช่องเชิงกราน
ปวดเวลามีเพศสัมพันธ์
ตกขาวบ่อย
1. การรักษาตัง้ แต่เริม
่ ต้นจะทาให้รกั ษาหายขาด
การติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์จะทาให้ตด ้
ิ โรคเดอส์งา่ ยขึน
โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
>>>>>>โรคเอดส์<<<<<<<<
>>>>>การติดเชื้อ clamydia<<<<<<
>>>>>การติดเชื้อ HPV<<<<<<<<<<
10
้ อ่านทีน
เป็ นเชื้อไวรัสชนิดหนึ่งเมือ่ ติดเชื้อจะทาให้เกิดหูดขึน ่ ี่
>>>>>เริมทีอ่ วัยวะเพศ<<<<<
>>>>>หนองในแท้ <<<<<
>>>>> หูด<<<<<
>>>>>ซิฟิลิส <<<<<
>>>>>แผลริมอ่อน <<<<<<Chancroid
>>>>>ตัวโลน <<<<<
เมือ่ เกาจะทาให้เจ้าตัวเชื้อแพร่ไปยังบริเวณอืน
่ การวินิจฉัยสามารถทาได้ดว้ ยตาเปล่า
จะพบไข่สข ี าวเกาะตรงโคนขน ไข่จะมีลกั ษณะวงรี
ส่วนตัวแมลงเมือ่ กินเลือดเต็มทีจ่ ะออกสีน้าตาล
>>>>>หิด<<<<<Scabies
เป็ นการติดเชื้อปาราสิตทีม
่ ช
ี ือ
่ ว่า Sarcoptes scabiei ตัวเมียจะฝังตัวใต้ผวิ
และขึน้ มาวางไข่วน ั ละ 2-3 ฟอง ไข่จะใช้เวลาในการฟักตัวประมาณ 10
วันจึงจะเป็ นตัวอ่อน
การติดต่อ
อาการของผูท
้ เี่ ป็ นโรค
คันมากโดยเฉพาะเวลากลางคืน
มีรอยเคลือ
่ นทีข่ องตัวปาราสิตเป็ นรูป s
ผิวหนังสีตุม
่ สีน้าตาล
ตาแหน่ งทีต
่ ด
ิ เชื้อบ่อยคือ ซอกนิ้วมือนิ้วเท้า หัวเหน่ า ขาหนีบ ข้อมือ เต้านม อัณฑะ ท้อง
ส่วนบริเวณทีพ ่ บน้อยได้แก่ฝ่ามือฝ่ าเท้า
>>>>>ตับอักเสบ <<<<<
สาเหตุของโรคตับอักเสบ
ปัญหาโรคตับอักเสบ บี
และโรคตับอักเสบเรื้อรังเป็ นปัญหาสาคัญทางสาธารณสุขของประเทศไทยและทัว่ โลก
การดาเนินของโรคตับอักเสบ บี และโรคตับอักเสบ
ซีสามารถดาเนินเป็ นโรคตับอักเสบเรื้อรัง เป็ นตับแข็ง และเป็ นมะเร็งตับ
เป็ นภาวะทีก
่ อ
่ ให้เกิดการสูญเสียทางครอบครัว ทางเศรษฐกิจเป็ นอันมาก
้ การเข้าใจถึงโรคตับอักเสบ ซึง่ รวมถึงการติดต่อ การดาเนินของโรค การวินิจฉัย
ดังนัน
การรักษา
และการป้ องกันการติดต่อซึง่ จะเป็ นประโยชน์ ในการดูแลและช่วยลดจานวนผูป ้ ่ วยลง
ไวรัสตับอักเสบมีกช
ี่ นิด
ไวรัสตับอักเสบ เอ
ไวรัสตับอักเสบ บี
ไวรัสตับอักเสบ ซี
ไวรัสตับอักเสบ ดี
ไวรัสตับอักเสบ อี
อาการของโรคไวรัสตับอักเสบ
จะทราบได้อย่างไรว่าเป็ นตับอักเสบ
หากสงสัยว่าจะเป็ นโรคตับอักเสบท่านควรไปรับการตรวจเลือดเพือ
่ หาว่ามีการติดเชื้อหรือ
ไม่โดย
3. การตรวจดูโครงสร้างของตับ
เช่นการตรวจคลืน ่ เสียงเพือ
่ ดูวา่ มีตบั แข็งหรือมะเร็งตับหรือไม่
4. การตรวจชิน
้ เนื้อตับ แพทย์ผูเ้ ชีย่ วชาญจะนาชิน ้ เนื้อตับเพือ
่ วินิจฉัยความรุนแรงของโรค
การรักษา
การปฏิบตั ต
ิ วั
หลีกเลีย่ งการออกกาลังกายอย่างหักโหมในช่วงทีม ่ ก
ี ารอักเสบของตับ
แต่การออกกาลังอย่างสมา่ เสมอในตับอักเสบเรื้อรังสามารถทาได้
งดเครือ
่ งดืม่ ทีม
่ แ
ี อลกอฮอล์
รับประทานอาหารทีม ่ ป
ี ระโยชน์ และพักผ่อนอย่างพอเพียง ไม่ตอ
้ งดืม
่ น้าหวานมากๆ
เพราะทาให้ไขมันสะสมทีต ่ บั เพิม ้
่ ขึน
อาการสาหรับเพศชาย
หนองไหลออกจากอวัยวะเพศ
ปวดแสบร้อนเวลาปัสสาวะ
คันหรือระคายเคืองท่อปัสสาวะ
ปวดหน่ วงบริเวณอวัยวะเพศ
อาจจะมีอ ัณฑะอักเสบ
อาการสาหรับเพศหญิง
ตกขาว
ปัสสาวะขัด
ปวดท้องน้อย มีเลือดออกขณะร่วมเพศ
>>>>>อุง้ เชิงกรานอักเสบ<<<<<
เกิดจากเพศสัมพันธ์
เชื้อทีเ่ ป็ นสาเหตุทพ
ี่ บได้บอ่ ยได้แก่ หนองใน และ chlamydia
14
ไม่ได้เกิดจากเพศสัมพันธ์์
จากการใส่หว่ ง
การสวนล้างช่องคลอด
อาการของผูป
้ ่ วยมีอะไรบ้าง
ปวดแน่ นท้องน้อย
แสบร้อนในท่อปัสสาวะหรือปัสสาวะแล้วปวด
คลืน่ ไส้อาเจียน
เลือดออกผิดปกติ
ตกขาวมากขึน ้
ปวดเมือ่ มีเพศสัมพันธ์
ไข้สงู หนาวสั่น
ส่วนผูช
้ ายก็สามารถติดเชื้อทีท่ อ่ ปัสสาวะได้เหมือนกันเป็ นการติดเชื้อปรสิตเซลล์เดียว
เกิดจากการติดต่อทางเพศสัมพันธ์ แต่อย่างไรก็ตามเชื้อสามารถอยูไ่ ด้ 24
ชั่วโมงในสภาพทีช่ ื้น ดังนัน
้ อาจจะติดจากผ้าเช็ดตัว
การติดต่อของการติดเชือ Trichomonase
ติดทางทางเพศสัมพันธ์จากชาย-หญิงหรือหญิง-หญิง
อาการของผูท
้ ป
ี่ ่ วยเป็ นโรคการติดเชื้อ Trichomonase นี้เป็ นอย่างไร
สาหรับผูช
้ ายอาจจะไม่มอ ี าการ
หรืออาจจะมีอาการระคายเคืองหลังปัสสาวะหรือมีหนองไหลเล็กน้อย
สาหรับผูห้ ญิงจะมีอาการตกขาวสีเหลืองกลิน
่ เหม็น
ปวดหลังปัสสาวะหรือปวดขณะมีเพศสัมพันธ์ คันบริเวณอวัยวะเพศ
แต่บางคนก็มอ ี าการเพียงเล็กน้อย
ผูช
้ ายและผูห
้ ญิงส่วนใหญ่จะไม่มอ
ี าการ อาการทีส่ าคัญคือ
ตกขาวสีเหลืองเขียว
ตกขาวมีกลิน
่
ตกขาวมีปริมาณมากขึน้
ปัสสาวะบ่อย
คันช่องคลอด
ปัจจัยเสีย่ งทีท
่ าให้เกิดการติดเชื้อรา
ความเครียด
เบาหวาน
การตัง้ ครรภ์
การใช้ยาคุมกาเนิด
การใช้ยาปฏิชีวนะ โดยเฉพาะยาในกลุม
่ tetracyclin
อาการและอาการแสดงของช่องคลอดอักเสบ
ตกขาวมากขึน ้
ตกขาวเป็ นเมือกขาว
คันและแสบบริเวณช่องคลอด
เจ็บเมือ่ มีเพศสัมพันธ์
การป้ องกันช่องคลอดอักเสบจากเชื้อรา
การรักษาตัวโลนสามารถซื้อยาทาได้ตามร้านขายยา
แต่คนท้องหรือเด็กควรจะปรึกษาแพทย์
การป้ องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
การป้ องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ทด
ี่ ีทส
ี่ ด
ุ คือการไม่มเี พศสัมพันธ์
หากยังมีเพศสัมพันธ์ตอ
้ งคานึงถึงความปลอดภัยเป็ นอันดับแรก
ไม่เปลีย่ นคูน
่ อน ให้มสี ามีหรือภรรยาคนเดียว
ใส่ถุงยางให้ถก ู ต้องหากจะมีเพศสัมพันธ์กบั คนทีไ่ ม่ทราบว่ามีการติดเชื้อหรือไม่
อย่ามีเพศสัมพันธ์เมือ่ อายุน้อยเพราะจากสถิตห ิ ากมีเพศสัมพันธ์อายุน้อยจะมีโอกาสติดโร
คสูง
ให้ตรวจประจาปี เพือ ่ หาเชื้อโรคแม้วา่ จะไม่มอ
ี าการ โดยเฉพาะผูท ้ ต
ี่ อ
้ งการแต่งงานใหม่
เรียนรูอ้ าการของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
อย่าร่วมเพศขณะมีประจาเดือน เพราะจะทาให้เกิดโรคติดต่อได้งา่ ย
อย่ามีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก หากจาเป็ นให้สวมถุงยางอนามัย
อย่าสวนล้างช่องคลอดเพราะจะทาให้เกิดการติดเชื้อได้งา่ ย
สาหรับผูท
้ เี่ ป็ นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ตอ
้ งปฏิบตั ต
ิ วั อย่าง
ให้รกั ษาอย่างรวดเร็วเพือ
่ ป้ องกันการแพร่เชื้อ
แจ้งให้คนู่ อนทราบว่าคุณเป็ นโรคเพือ่ ทีจ่ ะป้ องกันโรคมิให้แพร่สค
ู่ นอืน
่
และให้ได้รบั การรักษา
รักษาตามแพทย์สง่ ั
งดร่วมเพศ