อุตสาหกรรมปุ๋ ย

1. ปุ๋ ยไนโตรเจน
- ปุ๋ ยแอมโมเนียมซัลเฟต
2NH3(g)+ H2SO4 (aq) (NH4)2SO4(s)
- ปุ๋ ยยูเรีย
2NH3(g) + CO2(aq) H2CONH2(s) + H2O
“ทัง้ 2 ใช้สารตัง้ ต้นเหมือนกัน คือ NH3”
เตรียม N2
แยก O2และ N2
จากอากาศโดยทาให้เป็ นของเหลวแล้วกลั่นลาดับส่วนแยกออกจากกัน
เตรียม H2 และ CO2
นา O2 จากการเตรียม N2หรือน้าทาปฏิกริ ยิ ากับ CH4
โดยมีNiเป็ นตัวเร่ง
CH4 (g) + O2(g) 2CO(g) + 4H2(g)
CH4 (g) + H2O (g) CO (g) + 3H2(g)
จากนัน
้ นา CO มาทาปฏิกริ ยิ ากับ H2O
CO (g) + H2O (g) CO2 (g) + H2(g)
และแยก CO2และ H2 ออกจากกันโดยการละลายน้า (หอคอยพ่นน้า)
H2 ไม่ละลายน้า CO2ละลายน้าได้ H2CO3
แล้วนาไปแยกให้กลับมาเป็ นก๊าซ CO2 ได้
โดยนาไปลดความดันและเพิม ่ อุณหภูมิ
การเตรียม NH3
เตรียมได้จากปฏิกริ ยิ าระหว่าง N2 และ H2 ; N2 + 3H2 2NH3
เมือ
่ นา NH3 และ CO2 ทีไ่ ด้มาทาปฏิกริ ยิ ากันก็จะได้ปยยู
ุ๋ เรีย
2NH3(g) + CO2(aq) H2CONH2(s) + H2O
การเตรียม H2SO4
ผ่านก๊าซ SO3 ลงในสารละลายกรด H2SO4 เข้มข้นจะได้เป็ น
H2S2O7หรือ H2SO4. SO3เรียกว่า โอเลียม
 H2SO4 (aq) + SO3 (g) H2S2O7 (aq)
เมือ ่ ต้องการกรด H2SO4 กลับคืนให้นา H2S2O7 ไปทาปฏิกริ ยิ ากับ
น้า
เมือ ่ นา NH3 และ H2SO4
ทีไ่ ด้มาทาปฏิกริ ยิ ากันก็จะได้ปุ๋ยแอมโมเนียมซัลเฟต

2. ปุ๋ ยฟอสเฟต
ทาได้โดยใช้หน ิ ฟอสเฟต(CaF2.3Ca3(PO4)2) ทาปฏิกริ ยิ ากับ
H2SO4
CaF2.3Ca3 (PO4)2 + 10H2SO4 6H3PO4 +
10CaSO4 + 2HF
ได้ H3PO4ไปทาปฏิกริ ยิ ากับหินฟอสเฟตทีเ่ หลือ
ต้องเก็บหรือบ่มไว้ประมาณ 1 เดือน จะได้มอนอแคลเซียมฟอสเฟต
(Ca(H2PO4)2) และเกิด HF ซึง่ เป็ นพิษ
CaF2.3Ca3 (PO4)2 + 14H3PO4 10Ca (H2PO4)2 + 2HF
การกาจัด HF
1. ทาให้เป็ นกลางโดยการผ่านลงในน้าได้สารละลายกรด HF แล้วนามา
 สะเทินด้วยโซดาแอช
(Na2CO3) หรือหินปูน ดังสมการ
2HF + Na2CO3 2NaF + H2O + CO2
2HF + CaCO3 CaF2 + H2O + CO2
2. ทาเป็ นยาฆ่าแมลงโดยทาปฏิกริ ยิ ากับทราย
6HF + SiO2 H2SiF6 + 2 H2O
H2SiF6 + MgO Mg2SiF6 + 2 H2O
ซึง่ Mg2SiF6 เป็ นสารกาจัดแมลง
3. ปุ๋ ยโพแทส ( ความเข้มข้น : ค่าร้อยละโดยมวลของ K2O )
แหล่งแร่โพแทส่วนใหญ่อย่ภาคอีสาน ในรูปของแร่คาร์นลั ไลต์
และแร่ซลิ วาไนต์
1) การผลิตปุ๋ ย KCl ใช้แร่ซลิ วาไนต์ (KCl.NaCl)
บดให้ละเอียดแล้วละลายในน้าทีม ่ ีอณ
ุ หภูมปิ ระมาณ 90๐C
เติมสารละลายNaCl ทีอ่ มิ่ ตัวลงไป ระเหยน้าออก จนกระทั่งKCl
ตกผลึกออกมาหรืออาจจะผลิตจากน้าทะเล โดยนาน้าทะเลมาระเหยจน
NaClตกผลึก แยกNaCl ออก จากนัน ้ ระเหยน้าต่อจนKCl ตกผลึก
2)
การผลิตปุ๋ ย K2SO4 ผลิตได้จาการนาแร่แลงไปไนต์ (K2SO4.2MgSO4)
มาบดให้ละเอียดแล้วละลายในน้าทีม่ ีอุณหภูมป ิ ระมาณ 50๐ C จนเป็ นสา
รละลายอิม
่ ตัว แล้วเติมสารละลาย KCl ทีเ่ ข้มข้นลงไป จะได้ผลึก K2SO4
ออกมาดังสมการ
K2SO4.2MgSO4 + 4KCl → 3K2SO4 + 2MgCl2
3.)
การผลิตปุ๋ ย KNO3 ผลิตได้โดยใช้ KCl ทาปฏิกริ ยิ ากับ NaNO3 ดังสมก
าร
KCl + NaNO3 → KNO3 + NaCl