Γλυκιά συμμορία (1983)

Χώρα: Ελλάδα | Είδος: Κοινωνική, θρίλερ

Διάρκεια: 154’ | Σκηνοθεσία: Νίκος Νικολαΐδης

Το ημερολόγιο της ζωής και του θανάτου μια
ομάδας «ανήθικων» νέων, που έχουν φτάσει στο
σημείο της «μη επιστροφής» και αναζητούν κάτι να
πιστέψουν και να πεθάνουν γι’ αυτό. Η συμπεριφο-
ρά τους τραβάει την προσοχή του Κράτους. Αρχίζει
η διακριτική παρακολούθησή τους. Μια ομάδα μυ-
στικών περικυκλώνει το σπίτι τους με επικεφαλής
έναν άγνωστο ξανθό άνδρα… και περιμένει.
«Η ταινία είναι μια μελωδία άγνωστη που τη νοιώθεις
σαν να ’ρχεται απ’ τα παλιά σου. Κάποτε νομίζεις
πως την έπιασες και τη σιγοσφυρίζεις, μετά από λίγο
σου ξεγλιστράει και απογοητεύεσαι, κι έπειτα,
κάποιο βράδυ πετάγεσαι απ’ τον ύπνο σου, σίγουρος
πως την αιχμαλώτισες αυτή τη φορά, για να ξυπνή-
σεις το πρωί και να ’χεις ξεχάσει αν ήταν αλήθεια η
όνειρο…. Όχι, δεν ξέρω τι είδους ταινία είναι η
Γλυκιά Συμμορία…» [Ν. Νικολαΐδης]
Η «Γλυκιά Συμμορία» αποτελεί ένα από τα σημαντι-
κότερα έργα του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου
καθώς επίσης και σημείο αναφοράς στην φιλμογρα-
φία του σκηνοθέτη. Ανήκει θεματικά στον κύκλο
“Τα χρόνια της χολέρας” όπως έχει ονομάσει ο ίδιος
το τρίγωνο των ταινιών του: «Γλυκιά Συμμορία», «Τα
Κουρέλια Τραγουδάνε Ακόμα» και «Ο Χαμένος τα
Παίρνει Όλα».
Ο Νικολαΐδης κατάφερε με τη «Γλυκιά Συμμορία»
να εδραιωθεί σαν ένας από τους ικανότερους
κινηματογραφιστές της εποχής. Η σκοτεινή και
μελαγχολική ατμόσφαιρα, η διοχέτευση της πικρής
σαρκαστικής αίσθησης, η ικανότητα αφήγησης της
ιστορίας και η άψογη εικαστική εικόνα είναι στοιχεία
που αναδεικνύουν το σύνολο της δουλειάς του. Η
«Γλυκιά Συμμορία», σύμφωνα με το σκηνοθέτη,
είναι μια μελέτη πάνω στο νέο πρόσωπο του παγκό-
σμιου φασισμού, μια ιστορία χαράς και τρυφερής
αγάπης. Αποτέλεσε τον οιωνό μιας νέας εποχής
που θα είχε ως οδηγό έναν άσκοπο αμοραλισμό και
μια σειρά από βαρετά καταναλωτικά πρότυπα.
«Οι κοινωνίες και οι θεσμοί βρίσκονται υπό συνεχή
κρίση και ανεξέλεγκτη εξέλιξη. Οι διανοούμενοι (ποιοί
και πόσοι τάχα;) βρίσκονται σε συνεχή νάρκη...
Επισημαίνω όμως τον απόλυτο θρίαμβο του κρατικού
φασισμού, την οριστική εγκατάσταση του “στερεότυ-
που” και των μεταλλαγμένων και, τέλος, την επιτυχή
μεταμόσχευση του τηλεοπτικού κοντρόλ-σύστεμ
στον κοινωνικό κορμό... Στην περίοδο που ζούμε ο
καθένας πρέπει να εντάξει τον προσωπικό του
εφιάλτη σ’ έναν συλλογικό εφιάλτη και ν’ αρχίσει να
επεξεργάζεται μόνο αυτόν... Φριχτά δικαιωμένος
που ο εφιάλτης προχωράει κατά κει που υπολόγιζα,
δεν έχω να πω τίποτα άλλο.»[Ν. Νικολαΐδης]
Η ταινία προβλήθηκε τη σαιζόν 1983-1984 και
αγαπήθηκε ιδιαίτερα από το κοινό. Έκοψε 99.229
εισιτήρια, καταλαμβάνοντας την 8η θέση ανάμεσα
σε 33 ταινίες. Σε καμιά άλλη ελληνική ταινία στο
παρελθόν δεν είχε δοθεί τόσο μεγάλη ηρωοποίηση
σε πρόσωπα περιθωριακά με εγκληματικά στοιχεία
και ιδέες που δίχως άλλο, είναι αντίθετες με το
κοινωνικό σύνολο και την κοινή γνώμη. Τελικά το
γεγονός παραμένει πως μια συμμορία, όσο «γλυκιά»
κι αν είναι, δεν παύει να είναι «συμμορία».
Η συμμορία λοιπόν είναι ένα αγαπημένο κινηματο-
γραφικό «έγκλημα» του Νίκου Νικολαϊδη. Σε κάθε
ταινία του μπορεί να βρει κανείς μια συμμορία, με
την στενή ή ευρεία έννοια. Εδώ, όμως, ο Νικολαϊ-
δης, δίνει τον ορισμό αυτής της ιδιότυπης «ένωσης»
προσώπων. Μία ομάδα, έχει επιλέξει να ζει ποιητι-
κά, δηλαδή αντιμετωπίζει την ζωή ως αισθητικό
γεγονός, ως μορφή τέχνης. Όπως είναι εύκολα
αντιληπτό, οι συμβατικότητες και οι νόμοι μόνο
επιλεκτικά μπορούν να ακολουθούνται από αυτή:
στο μέτρο, δηλαδή, που δεν πάνε κόντρα στην
αισθητική τους. Επομένως: σχεδόν καθόλου.
Τιμήθηκε με τα βραβεία Καλύτερης ταινίας, Φωτο-
γραφίας, Σκηνικών-Κοστουμιών [σημαντική δουλειά
της γυναίκας του, Μαρί - Λουίζ Βαρθολομαίου, στα
σκηνικά που αναδεικνύουν μια νοσταλγία περασμέ-
νων χρόνων], Μοντάζ και Ήχου στο Φεστιβάλ Κινη-
ματογράφου Θεσσαλονίκης του 1983, με τα
βραβεία Φωτογραφίας, Σκηνογραφίας, Μοντάζ,
Ηχοληψίας, και Ερμηνείας (Τάκης Σπυριδάκης), από
την Ένωση Κριτικών Κιν/φου Αθηνών και τα
βραβεία Ποιότητας Ταινίας Μεγάλου Μήκους,
Φωτογραφίας, Σκηνογραφίας, Ηχοληψίας, από το
Υπουργείο Πολιτισμού. Η ωραιότατη μελαγχολική
μουσική υπόκρουση της ταινίας ανήκει στο Γιώργο
Χατζηνάσιο.
Το 2016 ψηφίστηκε από την Πανελλήνια Ένωση
Κριτικών Κινηματογράφου, ως η 2η καλύτερη ελλη-
νική ταινία μετά το 1975. Η «Γλυκιά Συμμορία» το
1984, κυκλοφόρησε και σαν μυθιστόρημα, από τον
δημιουργό της Νίκο Νικολαΐδη.

Καμιά φορά αμφέβαλλα για τους ήρωές του. Κάποτε του είπα:
"Βρε Νίκο, οι ήρωές σου είναι σαν φαντάσματα".
Μου απάντησε: "Τι άλλο είναι το σινεμά, παρά ιστορίες φαντασμάτων;"
[Κωνσταντίνος Τζούμας, ηθοποιός]

Πηγές: tvxs.gr | clickatlife.gr | cine.gr | consider.gr | enet.gr | kathimerini.gr

site: http://cinediadromes.weebly.com | e-mail: cinediadromes@gmail.com | facebook: cineδιαδρομές