Professional Documents
Culture Documents
HX 2110
HX 2110
เรือ่ ง
การใชงานพีแอลซี
PROGRAMMABLE LOGIC CONTROLLER
เรียบเรียงโดย
ภาควิชาวิศวกรรมไฟฟา คณะวิศวกรรมศาสตร
มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร
2544
2
บทที่ 1 บทนํา
1. ประวัติ พีแอลซี
ค.ศ. 1969
- พีแอลซี ไดถกู พัฒนาขึน้ มาครัง้ แรกโดย บริษทั Bedford Associates โดยใชชอ่ื
วา Modular Digital Controller (Modicon) “มอดิคอน” ใหกบั โรงงานผลิตรถยนตใน
อเมริกาชื่อ General Motors Hydramatic Division
- บริษัท Allen-Bradley ไดเสนอระบบควบคุมโดยใชชอ่ื วา พีแอลซี
ค.ศ. 1970-1979
- ไดมีการพัฒนาใหพีแอลซีมีการประมวลผลที่เร็วมากขึ้นตามกการเปลี่ยนแปลง
ของไมโครโปรเซสเซอร
- ความสามารถในการสือ่ สารขอมูลระหวาง พีแอลซี กับ พีแอลซี โดยระบบแรก
คือ มอดบัส(Modbus) ของมอดิคอน
- เริ่มมีการใชอินพุต/เอาทพตุ ที่เปนสัญญาณแอนาลอก
3
ค.ศ. 1980-1989
- มีความพยายามทีจ่ ะสรางมาตรฐานในการสือ่ สารขอมูลของ พีแอลซี โดยบริษทั
เจนเนอรัลมอเตอร (General Motor-GM) ไดสรางโปรโตคอลทีเ่ รียกวา manufacturing
altomation protocal (MAP)
- ผลิตซอฟแวรทส่ี ามารถโปรแกรมพีแอลซี ดวยภาษาสัญลักษณ โดยสามารถ
โปรแกรมผานทางคอมพิวเตอรแทนที่จะโปรแกรมผานทางเทอรมินอลอยาง handheld
หรือ programing terminal
ค.ศ. 1990-ปจจุบนั
- มีความพยายามในการที่จะทําใหภาษาทีใ่ ชในการโปรแกรม พีแอลซี มีมาตร
ฐานเดียวกันโดยใชมาตรฐาน IEC1131-3
- สามารถโปรแกรม พีแอลซี ไดดว ย แผนผังฟงกชันบล็อก (function block
diagrams) บัญชีคําสั่ง (instruction list) ภาษาซี และภาษาใกลเคียงธรรมชาติอน่ื ๆ
2. โครงสรางและสวนประกอบของ PLC
PLC จะมีโครงสรางและสวนประกอบดังรูปตอไปนี้
รูปแสดงโครงสรางของพีแอลซี
4
ซึ่งจะมีสวนประกอบที่สาคั
ํ ญ แบงออกเปน 4 สวน คือ
1. หนวยประมวลผลกลาง (CPU)
2. หนวยความจํา (Memory)
3. หนวยอินพุต/เอาทพุต (Input/Output Unit)
4. หนวยอุปกรณเชือ่ มตอภายนอก (Peripheral Device)
โปรแกรมผูใชคือโปรแกรมที่ผูใชเขียนขึ้นเพื่อควบคุมเครื่องจักรหรือกระบวนการให
ทํางานตามตองการ
2.3 หนวยอินพุต/เอาทพุต
หนวยอินพุตทํ าหนาที่ เชื่อมตอระหวางหนวยประมวลผลกลางกับอุปกรณภาย
นอก เมื่อรับคาสภาวะจากอุปกรณตรวจรูต า ง ๆ ของเครือ่ งจักร เชน ลิมิตสวิตช (Limit
Switch), สวิตชแสง, พร็อกซิมติ สี วิตช (Proximity Switch) และสวิตชอุณหภูมิ เปนตน
แลวสงคาดังกลาวไปใหหนวยประมวลผลกลางทําการประมวลผลตามโปรแกรมคําสัง่ ของ
ผูใช นอกจากนีห้ นวยอินพุตยังทําหนาที่ แยกวงจรไฟฟาของสัญญาณขาเขากับอุปกรณ
ภายในพีแอลซีเพือ่ ปองกันไมใหหนวยประมวลผลไดรบั อันตราย
หนวยเอาทพุต จะทําหนาทีส่ ง คาสัญญาณทีไ่ ดจากการประมวลผลไปขับอุปกรณ
ภายนอก เชน มอเตอร วาลว ปม และหลอดไฟ เปนตน เชนเดียวกับหนวยอินพุต หนวย
เอาทพุต สามารถทําหนาที่แยกกราวดของสัญญาณภายในกับอุปกรณภายนอกเพื่อปอง
กันความเสียหายทีจ่ ะเกิดขึน้
จากทีก่ ลาวมาขางตนจะเห็นวา PLC จะมีหนวยอินพุตและเอาทพุตทํางานแบบ
ON/OFF อยางไรก็ตามในปจจุบนั ไดมกี ารพัฒนา Programmable Controller ใหมหี นวย
อินพุต/เอาทพุตที่สามารถรับสงสัญญาณอนาลอกได
6
3. การประมวลผลคําสั่ง
รูปแสดงขั้นตอนการประมวลผลในพีแอลซี
รูปแสดงความสัมพันธของอินพุต/เอาตพุต และชวงเวลาสแกน
8
4. การจําแนกประเภทและขนาดของพีแอลซี
4.1 Micro PC (ขนาดเล็กมาก)
• 0-32 I/O Points
• 8 Bits Processor
• Memory Up to 1 K
• Digital I/O (Built in)
• Timer/Counter/Mcr (Master control relay)
• Programmed With Handheld
• Memory 4K Up to 8K
• DI/DO, AI/AO , Local & Remote I/O
• Ladder, Boolean & High Level Language
• Network link
• 512-1024 I/O
• มี Memory มากกวา
• ทํา PID Control ได
• ทํา Subroutine ได
• ทํา Math ได
• ทํา Data Handling ไดมากขึน้
• Memory Up to 64K
• DI/DO AI/AOLocal & Remote I/O
• Ladder, Boolean & High Level Language
• Function Block, Pid Module ,Math (Cosine)
• Host Computer , machine diagnostic
บทที่ 2 การโปรแกรมพีแอลซี
ON Q 32.1
O I 32.0
S Q 32.0
A Q 32.0
L KT
100.0
SD T 1
A T 1
= Q 32.1
ภาษาแลดเดอรเปนภาษาที่ประกอบดวยสัญลักษณของหนาสัมผัส และขดลวด
เพื่อแสดงเงื่อนไขการควบคุมระหวางอุปกรณอินพุตและเอาทพุต การเขียนโปรแกรมตอง
ระบุหมายเลขของอุปกรณใหถกู ตอง ภาษาแลดเดอรจะเปนภาษาพืน้ ฐานสําหรับพีแอลซี
ขนาดเล็ ก ขึ้ น ไป ส ว นภาษาสเตทเมนท ลิ ส ต จ ะใช ตัว ดํ าเนิ น การของฟ ง ก ชนั ตรรกะมี
ลักษณะคลายกับสัญลักษณของพีชคณิตบูลลีน เชน แอนดเกต หรือออรเกต เปนตน
สํ าหรับภาษาคอนโทรลซิสเต็มโฟลว จะมีรูปรางเปนบล็อกสัญลักษณคลายกับ
ภาษาแลดเดอรเหมาะสําหรับการควบคุมทีซ่ บั ซอน
การสรางเอกสารในโปรแกรม S5W จะมีโครงสรางได 2 รูปแบบ คือ แบบเชิงเสน
และแบบโครงสราง โดยที่การโปรแกรมแบบเชิงเสนจะเปนการทํางานอยูบนบล็อกเดียว
ซึ่งจะเหมาะสมกับงานควบคุมที่ไมยุงยาก สํ าหรับบล็อกที่ใชในการสรางเอกสารของ
โปรแกรมคือออรแกนไนเซชันบล็อกหมายเลข 1 (Organization Block 1 - OB1)
12
สํ าหรั บการโปรแกรมแบบโครงสรางนี้เหมาะกับงานควบคุมที่ซับซอนโดยการ
เขี ยนโปรแกรมจะเขียนในลักษณะเปนบล็อกซึ่งทํ าสามารถเขาใจงายและแกไขขอผิด
พลาดไดงาย
การสรางเอกสารสําหรับพีแอลซีของซีเมนต สามารถเขียนเปนบล็อกได 5 ระดับ
ซึ่งแตละบล็อกจะมีรายละเอียดดังนี้
- ออรแกนไนเซชันบล็อกหรือโอบี บล็อกนี้ใชสําหรับเชือ่ มตอระหวางระบบควบคุม
ของพีแอลซีกบั โปรแกรมทีค่ วบคุมการทํางาน
- โปรแกรมบล็อก (Program block) หรือพีบี เปนบล็อกทีบ่ รรจุโปรแกรมทีผ่ ใู ช
เขียนขึ้นตามเงื่อนไขตาง ๆ ตามตองการ สามารถเรียกใชดว ยคําสั่ง IUหรือ IC จากโอบี1
- ฟงกชันบล็อก (Function block) หรือเอฟบี เปนบล็อกพิเศษสําหรับโปรแกรมที่
มีการเรียกใชบอ ย ๆ
- ดาตาบล็อก (Data block) หรือดีบี เปนบล็อกทีใ่ ชสาหรั
ํ บการเก็บขอมูลทีผ่ ใู ช
ตองการสําหรับโปรแกรมควบคุม เชน คาคงที่ในการนับ เปนตน
- ซีเควนซบล็อก (Sequence block) หรือ เอสบี เปนบล็อกพิเศษ มีลักษณะ
คลาย ๆ กับ พีบี
1. ทฤษฎีพื้นฐานวงจรตรรกะ
& 0
A A&B , A•B ,A ∩ B
B 0
+,|,≥,∪ A A 0
>=1
0
A A+B , A| B , A ≥ B,
B 0
B
A∪B
- ,~ ,ο A A 1 A -A ,~A , A
13
2. แผนผังแลดเดลอร
การควบคุ มกระบวนการในอุตสาหกรรม มักประกอบดวยขั้นตอนการทํางาน
หลาย ๆ ขั้นตอนสามารถแบงลักษณะของการควบคุมไดเปนกระบวนควบคุมเชิงจัดหมู
14
2.1 รูปแบบของการเขียนแผนผังแลดเดอร
- สัญลักษณของอุปกรณที่แทนโหลดความตานทานหรือคอยล จะถูกวางไว
ดานขวาของแผนภาพ
- สัญลักษณของอุปกรณทแ่ี ทนหนาสัมผัส จะถูกวางไวดานซายของแผนภาพ
- อุปกรณท่ีถูกตอขนานกับอุปกรณตวั อืน่ เรียกวากิง่
- สัญลักษณของอุปกรณในแผนภาพจะถูก แสดงไวในสถานะปกติ โดยจะมี
การเปลี่ยนสถานะเมือ่ ตัวอุปกรณเกิดการทํางาน (energized)
- อุปกรณท่ีทํ าหนาที่หยุดการทํ างาน (STOP) โดยปกติแลวจะถูกตอแบบ
อนุกรม
- อุปกรณท่ีทําหนาทีเ่ ริม่ การทํางาน (START) จะถูกตอแบบขนาน
2.2 ขอแนะนําในการเขียนแผนผังแลดเดอร
- กําหนดกระบวนการทีต่ อ งการจะควบคุม
- วาดแบบรางของกระบวนการทํางานอยาง คราว ๆ โดยตองแนใจวาอุปกรณ
ทั้งหมดไดถกู กําหนดไวในแผนภาพนั้น
- กําหนดลําดับการทํางาน เขียนรายละเอียดของลําดับการทํางานแตละขั้น
ตอนใหมากที่สุดเทาที่จะเปนไปได โดยใหเขียนในรูปของ ประโยคคําพูด หรือ
เขียนลงในตาราง
- ทําการเขียนแผนผังแลดเดอรจาก ลําดับการทํางานทีไ่ ดนน้ั
15
2.3 การกําหนดสัญลักษณพื้นฐานในแผนผังแลดเดอร
I 32.0 Q 32.0
I 32.1
รูปแสดงแผนผังแลดเดอรวงจรปด-เปด สําหรับการควบคุมสวิตชแมเหล็ก
รูปแสดงแผนผังแลดเดอรควบคุมสวิตชแมเหล็กที่ดัดแปลงแลว
รูปแสดงวงจรควบคุมการกลับทิศทางการหมุนของมอเตอร 3 เฟส
17
คําแนะนํา
การกลับทิศทางการหมุนของมอเตอรสามารถทําไดโดยการสลับสายเมนคูใดคู
หนึ่งที่ตอเขากับมอเตอร สวนอีกคูห นึง่ ตอไวคงเดิม ถา K1 ตอมอเตอรจะหมุนขวา ถา K2
ตอมอเตอรจะหมุนซาย และควรนํา K1 และ K2 มา INTERLOCK กัน เพราะถาทํางาน
พรอมกันแลว จะเกิดการลัดวงจรระหวาง L1 กับ L3
ขั้นตอนการทํางาน
1. การควบคุมใหมอเตอรหมุนขวาหรือซายเลือกไดท่ี สวิตช S2 และ สวิตช S3 ตามลําดับ
2. การหมุนกลับทิศทางทันทีเปนไปไมไดเพราะมี interlock กันอยูจะตองทําการหยุด
มอเตอรกอนโดย กดปุม หยุด (S1) แลวจึงกดสวิตชใหหมุนอีกทางหนึง่ ตามแผนผังเวลา
รูปแสดงแผนผังทางเวลาของวงจรมอเตอร
การกําหนดตําแหนงอินพุตและเอาทพุต
1. อินพุต
สวิตชหยุด (S1) ใชหนาสัมผัสชนิด ……… สัญลักษณ ……………..
สวิตชหมุนขวา (S2)ใชหนาสัมผัสชนิด ….… สัญลักษณ ……..….…
สวิตช หมุนซาย (S3)ใชหนาสัมผัสชนิด ……… สัญลักษณ …………
สวิตชโอเวอรโหลด (F1) ใชหนาสัมผัสชนิด ……… สัญลักษณ …….
2. เอาทพุต
18
การเขียนแผนผังแลดเดอร
คําแนะนํา
ถาระดับนํ้าในบอเก็บนํ้าลดลงจนตํากว
่ าตําแหนงของสวิตชลกู ลอย LS3 สวิตชลกู
ลอย LS3 จะมีสภาวะ “0” หรือ OFF (เปนแบบ NO) เครือ่ งสูบนํ้าจะหยุดทํางานทันที เพื่อ
ปองกันไมใหเครื่องสูบนํ้าเสียหาย
รูปแสดงระบบการสูบนํา้
ขั้นตอนการทํางาน
1.เมือ่ เปดสวิทซ START มอเตอรจะเริม่ ทํางาน โดยจะทําการตรวจสอบระดับนํา้ เมื่อ
ระดับนํ้าในถังจายลดลง จนตํ่ากวาระดับของลูกลอย สวิทซลูกลอย LS1 จะ OFF ทําให
มอเตอรทํางานปมนํ้าเขาถังจาย เมื่อระดับนํ้าในถังจายเพิ่มขึ้น จนสูงกวาระดับของลูก
ลอย ทําใหสวิตชลกู ลอย LS1 อยูในสภาวะ ON หรือเปดออก มอเตอรกย็ งั ทํางานอยูเ นือ่ ง
จากการเซลฟโฮลด (Self Hold)
2. เมื่อระดับนํ้าในถังจายเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ จนถึงระดับลูกลอยทําใหสวิตชลกู ลอย LS2 อยู
ในสภาวะ ON หรือเปดออกทําใหมอเตอรหยุดทํางาน เมื่อใชนํ้าจากถังจายไปเรือ่ ยๆ จน
ระดับนํ้าตํ่ากวาระดับของลูกลอย LS1 มอเตอรและปมก็จะทํางานเองโดยอัตโนมัติ
20
3. ขณะที่มอเตอรทํางานอยู ถาหากระดับนํ้าในบอเก็บมีระดับตํากว
่ าระดับของลูกลอย
LS3 สวิตชลูกลอย LS3 จะอยูใ นสถานะ OFF มอเตอรจะหยุดทํางานทันที เพื่อปองกันไม
ใหเครือ่ งสูบนํ้าเสียหาย
แผนผังทางเวลาของระบบสูบนํา้
การกําหนดตําแหนงอินพุตและเอาทพุต
1. อินพุต
สวิตช Start (S1)ใชหนาสัมผัสชนิด ……… สัญลักษณ ……………..
สวิตชลูกลอยระดับตําของถั
่ งจายนํา้ (LS1)ใชหนาสัมผัสชนิด ….…
สัญลักษณ ……..….…
สวิตชลกู ลอยระดับสูงของถังจายนํา้ (LS2)ใชหนาสัมผัสชนิด ………
สัญลักษณ …………
สวิตชลูกลอยระดับตําของถั
่ งจายนํา้ (LS3)ใชหนาสัมผัสชนิด ………
สัญลักษณ …….
2. เอาทพุต
รีเลยของเครือ่ งสูบนํ้า 1 (K1) สัญลักษณ ………………………….
21
การเขียนแผนผังแลดเดอร
รูปแสดงการควบคุมการเปดปดประตูอตั โนมัติ
คําแนะนํา
1. ใหทําการตรวจสอบวามีรถบรรทุกของอยูท ต่ี าแหน
ํ งหนาประตูหรือไม โดยอาศัยอัลตรา
โซนิคเปนตัวตรวจจับ ในกรณีทม่ี รี ถบรรทุกอยูใ หเปดประตูออก โดยการยกขึน้ จนกระทัง่
ชนลิมิตสวิตชตรวจตําแหนงบนสุด แลวจึงคอยหยุดการเปดประตู
2. หลังจากที่ประตูเปดออกเรียบรอยแลว ตอนนีเ้ ปนหนาทีข่ องสวิตชลําแสง จะตรวจจับ
วา รถบรรทุกเคลื่อนที่ออกไปจากตําแหนงเดิมและผานเขาไปแลวหรือยัง โดยจะตองให
ผานไปเสร็จเรียบรอยจริงๆ จึงจะสั่งใหมอเตอรทําการปดประตู จนถึงลิมิตสวิตชตําแหนง
ลางสุด แลวจึงหยุด
ขั้นตอนการทํางาน
1. เมื่อมีรถบรรทุกเขามาที่หนาประตูเซ็นเซอรแบบอัลตราโซนิค จะทํางานและทําให
มอเตอรทํางาน มวนประตูขน้ึ เมือ่ ประตูมว นขึน้ จนถึงตําแหนงของสวิตชบนสุด มอเตอร
จะหยุด
2. มื่อรถบรรทุกเคลือ่ นผานสวิตชลาแสงเข
ํ าไปในหองเก็บของสวิตชลําแสงจะทํางานและ
เมื่อรถเคลื่อน ผานเขาไปแลวมอเตอรทางานประตู
ํ มว นลงจนถึงตําแหนงของสวิตชตาสุ
่ํ ด
23
มอเตอรจงึ หยุด
สวิตชอัลตราโซนิค
ลิมิตสวิตชขอบบน
ลิมิตสวิตชขอบลาง
สวิตชแสง
มอเตอรหมุนเปด
มอเตอรหมุนปด
แผนผังทางเวลาของการเปดปดประตูอตั โนมัติ
การกําหนดตําแหนงอินพุตและเอาทพุต
การเขียนแผนผังแลดเดอร
24
⇐A
⇐B
⇐C
25
รูปแสดงหนาจอหลักของโปรแกรม S5W
2. ทูลบาร
เมนูในกลุม B และ C เรียกวาทูลบาร (Tools bar) เปนการนําคําสัง่ ทีใ่ ชบอ ยๆ
มาแสดงเป น สั ญ ญลั ก ษณ ใ ห ผู ใ ช ส ามารถสั่ ง งานได ส ะดวกโดยไม ต อ งเลื่ อ นเมนู บ าร
ประกอบดวย 2 สวนหลักคือทูลบารหลัก ซึ่งจะปรากฏอยุในทุกๆหนาตางที่สั่งงาน และ
ทูลบารยอ ยซึง่ จะเปลีย่ นไปตามการเรียกใชในแตละฟงกชนั ของโปรแกรม S5W
สําหรับสัญลักษณในทูลบารหลักแตละตัวจะมีความหมายดังนี้
ถอยกลับ, ยอนกลับ
แสดงการอางอิงและความสัมพันธระหวางเอกสารของบล็อกตางๆที่
สรางขึ้น
แกไขบล็อก
30
แสดงสถานะตางๆในบล็อกในขณะจําลองการทํางานของพีแอลซี(ตอง
ตอคอมพิวเตอรไวกบั พีแอลซี)
แสดงขอผิดพลาดในการสัง่ งาน
ควบคุมการทํางานของพีแอลซี(ตองตอคอมพิวเตอรไวกบั พีแอลซี)
ปดหนาตางทีก่ าลั
ํ งใชงานในปจจุบัน
แสดงขอมูลความชวยเหลือ
สําหรับสัญลักษณในทูลบารยอ ยไดแก
เปดเอกสาร
บันทึกเอกสาร
พิมพขอมูลในบล็อกออกเครื่องพิมพ
ถายขอมูลจากคอมพิวเตอรลงพีแอลซี
ลบบล็อก
ขอคัดลอกบล็อก
สัญลักษณในทูลบารยอยสําหรับการสรางเอกสารในภาษาแลดเดอรจะประกอบ
ไปดวย
กระโดดไปยังเซกเมนตถดั ไป
ถอยกลับมายังเซกเมนตกอ นหนานี้
ลบ/วาด จุดเชื่อมโยงทางซาย
ลบ/วาด จุดเชื่อมโยงทางลาง
เปลี่ยนคุณลักษณะของหนาสัมผัสระหวาง NO กับ NC
แทรกหนาสัมผัสชนิด NO ไปทางขวา
แทรกหนาสัมผัสชนิด NO ขนานเปนกิง่
32
แทรกคอยลไปทางขวา
แทรกวงจรฟลิปฟลอบไปทางขวา
แทรกวงจรฐานเวลาไปทางขวา
แทรกวงจรนับไปทางขวา
แทรกวงจรเปรียบเทียบไปทางขวา
แทรกวงจรฟงกชันบล็อกไปทางขวา
1. วงจรฟลิปฟลอบ
33
รูปแสดงการใชงานฟลิปฟลอบแทนวงจรอินเตอรลอ็ ก
2. วงจรตั้งเวลา
วงจรตั้งเวลาใน S5W จะมีอยูหลายลักษณะ โดยมีความหมายของขาสัญญาณ
ดังนี้
ขา SP, SE, SR, SS, SF ใชเริ่มเปด(กระตุน ) วงจรตั้งเวลา
รูปแสดงสัญลักษณวงจรตั้งเวลาแบบพัลส
แผนผังเวลาของวงจรตั้งเวลาแบบพัลส
รูปแสดงสัญลักษณวงจรตัง้ เวลาแบบขยาย
แผนผังเวลาของวงจรตัง้ เวลาแบบขยาย
รูปแสดงสัญลักษณวงจรวงจรหนวงเวลาเปด
แผนผังเวลาของวงจรหนวงเวลาเปด
รูปแสดงสัญลักษณวงจรคงคาหนวงเวลาเปด
แผนผังเวลาของวงจรคงคาหนวงเวลาเปด
รูปแสดงสัญลักษณวงจรหนวงเวลาปด
38
แผนผังเวลาของวงจรหนวงเวลาปด
3. วงจรนับ (Counter)
ในโปรแกรม S5W จะมีวงจรนับใหใชงานอยู 2 ประเภทคือวงจรนับเพิ่ม และวงจร
นับลดซึ่งจะสังเกตไดจากขาของสัญญาณกระตุน ถาเปนวงจรนับเพิ่ม ขาสัญญาณกระตุน
CU จะอยูบน แตถา เปนวงจรนับลด ขาสัญญาณกระตุน CD จะอยูบ น
ความหมายของขาสัญญาณตางๆ ในวงจรนับ มีดังนี้
ขา CU ใชเปด(กระตุน ) การนับเพิม่
ขา CD ใชเปด(กระตุน ) การนับลด
ขา S (Set) ใชควบคุมการนับ
ขา CV (Load counter) ใชกําหนดคาการนับ โดยกําหนดเปนคาคงที่ KC ซึ่งจะ
เปนเลขฐานสิบตัง้ แต 0 ถึง 999
ขา R(Reset) รีเซ็ท
ขา DU ใหคา การนับในปจจุบนั เปนเลขฐานสอง
ขา DE ใหคา การนับในปจจุบนั เปนเลขฐานสิบ
ขา Q ใหผลลัพธการนับ
39
รูปแสดงสัญลักษณวงจรนับเพิ่มและวงจรนับลด
4. วงจรเปรียบเทียบ
ในโปรแกรม S5W จะมีวงจรนับใหใชงานอยู 6 ประเภทคือ เปรียบเทียบเทากัน
เปรียบเทียบไมเทากัน เปรียบเทียบมากกวา เปรียบเทียบมากกวาหรือเทากับ เปรียบเทียบ
นอยกวา และเปรียบเทียบนอยกวาหรือเทากับ กอนการใชงานวงจรเปรียบเทียบผูใ ชจะ
ตองกําหนดชนิดของขอมูลที่จะนํามาเปรียบเทียบในกรอบโตตอบเสียกอน โดยที่ F หมาย
ถึงคาจํานวนเต็มขนาด 16 บิต D หมายถึงคาจํานวนเต็มขนาด 32 บิต และ G หมายถึง
คาจํานวนทศนิยมขนาด 16 บิต
รูปแสดงการกําหนดชนิดขอมูลในวงจรเปรียบเทียบ
40
รูปแสดงสัญลักษณวงจรเปรียบเทียบทัง้ 6 ประเภท
แบบฝกหัดที่ 1 การสตารทมอเตอรและวาย-เดลตา
รูปแสดงวงจรสตารทมอเตอรแบบวาย-เดลตา
คําแนะนํา
ตองมีวงจรหนวงเวลาการปดหนาสัมผัส K3 ไวระยะหนึ่งเพื่อปองกันความลาชา
ของการเปด หนาสัมผัส K2
แผนผังทางเวลาวงจรสตารทมอเตอรแบบวาย-เดลตาแบบที่ 1
แผนผังทางเวลาวงจรสตารทมอเตอรแบบวาย-เดลตาแบบที่ 2
การกําหนดตําแหนงอินพุต เอาทพุตและวงจรพิเศษ
1. อินพุต
สวิตชหยุด (S1) ใชหนาสัมผัสชนิด ……… สัญลักษณ ……………..
สวิตชทํางาน (S2)ใชหนาสัมผัสชนิด ….… สัญลักษณ ……..….…
สวิตชโอเวอรโหลด (F3) ใชหนาสัมผัสชนิด ……… สัญลักษณ …….
42
2. เอาทพุต
รีเลย 1 (K1) สัญลักษณ ………………………….
รีเลย 2 (K2) สัญลักษณ ………………………….
รีเลย 3 (K3) สัญลักษณ ………………………….
3. วงจรพิเศษ
วงจรตั้งเวลา 1 (TIM00) ชนิด …………… สัญลักษณ ……………
วงจรตั้งเวลา 2 (TIM01) ชนิด …………… สัญลักษณ ……………
การเขียนแผนผังแลดเดอร
43
บทที่ 5 การตออินพุตและเอาทพุตของพีแอลซี
1 การตออินพุต
เมื่ออุปกรณทางดานอินพุตทํางาน แรงดันไฟฟาจะถูกสงไปหนวยอินพุตที่ตออยู
กับอุปกรณนน้ั เพื่อแปลงระดับแรงดันไฟฟาใหมีคาสภาวะลอจิกที่หนวยประมวลผลกลาง
สามารถรั บ ได เ นื่ อ งจากระดั บ แรงดั น อิ น พุ ต ที่ ไ ด จ ากอุ ป กรณ ตั ว ตรวจรู มี ห ลายแบบ
การเลือกใชหนวยอินพุตจึงตองใชใหถกู ตอง ซึ่งชนิดของอินพุตจะแบงไดเปน
1.1 ดีซีอนิ พุต (DC input) โครงสรางภายในของดีซอี นิ พุตจะมีลกั ษณะดังแสดง
ในรูป โดยจะมีตัวคูควบทางแสงหรือออปโตคัปเปลอร (opto-coupler) ทําหนาทีแ่ ยก
กราวด ข องสั ญ ญาณขาเข า กั บ อุ ป กรณ ภ ายใน และส ง สั ญ ญาณอิ น พุ ต ให กับ หน ว ย
ประมวลผลกลางจากรูปโครงสรางจะเห็นวาขา COM(+) จะตองตอเขาไฟบวกซึ่งสวน
ใหญแลวจะใชไฟ +24V เมื่อขา IN0 ถึง IN 7 ตอลงกราวด ก็จะทําใหมีกระแสไหลผานได
โอดของออปโตคัปเปลอรทําใหสามารถสงผานสัญญาณอินพุตไปยังอุปกรณภายในของพี
แอลซีได การตออินพุตแบบนี้จะนิยมใชกบั หนาสัมผัสขนาดเล็ก (ทนกระแสตํา) ่ รวมไปถึง
ตัวตรวจรูท ม่ี วี งจรเอาทพตุ เปนทรานซิสเตอรทง้ั แบบ NPN และ PNP
รูปแสดงโครงสรางภายในและลักษณะการตอใชงานดีซีอินพุต
รูปแสดงโครงสรางภายในและลักษณะการตอใชงานเอซีอินพุต
2. การตอเอาทพตุ
ทํ าหนาที่ รับสัญญาณจากหนวยประมวลผลของหน วยประมวลผลกลางแลว
ขยายสัญญาณออกใหสามารถขับอุปกรณภายนอก เชน รีเลย หลอดไฟ โซลินอยดได
โดยปกติแลวหนวยเอาทพุตสามารถขับโหลดไดประมาณ 0.5 ถึง 2 แอมแปร ถาโหลด
ตองใชกระแสมากวานี้ตองนําไปตอกับอุปกรณขบั อีกทีหนึง่ เชน รีเลยหรือคอนแทรคเตอร
หนวยเอาทพตุ จะแบงออกได 2 ประเภท คือ ดีซีเอาทพุตและเอซีเอาทพุต นอก
จากนี้ยังมีเอาทพุตบางประเภทที่สามารถใชไดทั้งกระแสไฟตรงและกระแสสลับ เชน รีเลย
45
รูปแสดงโครงสรางภายในและลักษณะการตอใชงานดีซีเอาทพุต
รูปแสดงโครงสรางภายในและลักษณะการตอใชงานเอซีเอาทพุต
รูปแสดงโครงสรางภายในและลักษณะการตอใชงานรีเลยเอาทพุต
46
บทที่ 6 การเลือกพีแอลซีไปใชงาน
ในการนําพีแอลซีไปใชงานนั้น ผูใชควรพิจารณาลักษณะของงานและคุณสมบัติ
ตางๆ เพื่อใหเกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลสูงสุดในการใชงานเพื่อเพื่อความสมเหตุสม
ผลกับหลักเศรษฐศาสตร ปจจัยที่จะพิจารณาไดแก
- จํานวนอินพุตและเอาทพุตที่ตอ งการใช
- ประเภทของการควบคุมทีต่ อ งการ
- ขนาดของโปรแกรมและหนวยความจําทีต่ อ งการ
- อุปกรณตอ ประกอบทีต่ อ งการใช
1. การจัดองคประกอบ
ในกรณีทม่ี กี ารเชือ่ มโยงพีแอลซีในการควบคุมมากกวา 2 ชุด ผูใชจาเป
ํ นจะตอง
พิจารณาการจัดองคประกอบซึ่งมักกระทํากัน 3 รูปแบบไดแก การรวมศูนย แบบกระจาย
และกึง่ รวมศูนย
ขอดีของการจัดองคประกอบแบบรวมศูนยนี้ คือการบริหารและจัดการควบคุมได
สะดวก เนื่องจากผูใชจะสั่งควบคุมพีแอลซีในระบบทุกตัวผานจากพีแอลซีตัวแมเพียงตัว
เดียว ดังนั้นในพีแอลซีตัวแมซ่ึงจึงมีเฉพาะโปรแกรมหลักเทานั้น สวนโปรแกรมยอยทั้ง
หลายจะถูกบรรจุอยูในพีแอลซีตัวลูก เมื่อมีความเสียหายเกิดขึ้นกับพีแอลซีตัวแมจึงเทา
กับระบบเสียหายทั้งหมด หรือในกรณีที่พีแอลซีตัวแมรับขอมูลที่ผิดพลาดจากพีแอลซีตัว
ลูก อาจทําใหการตัดสินใจควบคุมสัง่ งานพีแอลซีลกู ตัวอืน่ ๆผิดพลาดตามไปดวย รวมถึง
ตองเสียคาใชจายจํ านวนมากในการเดินสายระบบสัญญาณจากพีแอลซีตัวลูกทุกๆตัว
มายังพีแอลซีตัวแม จึงอาจกลาวไดวา การจัดองคประกอบแบบรวมศูนยน้ี ไมเหมาะสมกับ
ระบบขนาดใหญ และระบบที่มีระยะหางระหวางตัวแมกับตัวลูกมาก
การจัดองคประกอบแบบกระจาย สามารถแกปญหาเรื่องระยะหางระหวางพีแอล
ซีตัวแมกับพีแอลซีตวั ลูกไดเปนอยางดี สามารถนําพีแอลซีตา งชนิดกันมากทํางานรวมกัน
ได รวมถึงสะดวกตอการวินิจฉัยและซอมบํ ารุงเพราะสามารถตัดวงจรในสวนที่มีการ
ทํางานผิดพลาดออกไปได แตวิธีดังกลาวจะไมสะดวกในการบริหารและจัดการควบคุม
เพราะตองจัดการพีแอลซีทลี ะตัวเปนรายๆไป
47
การจัดองคประกอบแบบกึ่งรวมศูนยนจ้ี ะใชแนวความคิดของการจัดองคประกอบ
แบบรวมศูนยและแบบกระจาย โดยจะแบงสวนการควบคุมเปนเซกเมนตในแตละเซก
เนมตจะมีพีแอลซีรีโมทเปนตัวแมของเซกเมนตนั้นๆ โดยพีแอลซีที่เปนรีโมทจะจัดองค
ประกอบแบบกระจายอีกชัน้ หนึง่
รูปแสดงการจัดองคประกอบแบบรวมศูนย
รูปแสดงการจัดองคประกอบแบบกึง่ รวมศูนย
48
รูปแสดงการจัดองคประกอบแบบกระจาย
2. การติดตัง้ และบํารุงรักษา
2.1 System Layout
• การเขาปฏิบัติงานที่ตูตาง ๆ ตองทําไดสะดวก สําหรับงานติดตัง้ งานเพิม่ เติมระบบ
และงานซอมบํารุง
• ตําแหนงการติดตั้งอุปกรณตอ เชือ่ ม เชน Noise Suppression หรืออุปกรณ Magnetic
ตองระบายอากาศดี และกัน Noise ไดวางตําแหนงการเดินสายใหเกิดการไขวกนั ของ
สายนอยทีส่ ดุ
• ควรติดตั้งพีแอลซีอยูใกลอุปกรณที่ตองการควบคุมมากที่สุด หรือถาไมสะดวกใหใช
Remote I/O วางใกลอุปกรณ แยกสวนหนวยประมวลผลกลางอยูไ กลออกมาได
2.6 Grounding
• เดินสาย Ground แยกจากสายอืน่ ๆ ทั้งหมด และเดินสายใหสั้นที่สุด
• จุด Ground Reference ควรอยูใ กล Power Supply มากที่สุด
• Chassis หรือ Rack ตอ Ground เขากับ Central Ground Bus ซึง่ ตอเปน Ground
เดียวกับEnclosure และ Machine Ground
• Central Ground Bus ควรอยูใ กลบริเวณติดตัง้ อุปกรณ Magnetic System Power
Requirement
• AC Source ของ CPU และ I/O ควรเปนชุดเดียวกัน
• มีอุปกรณ Monitor ระดับของ Power Supply ตลอดเวลา
• ใช Isolation Transformer ปองกัน Noise
• อุปกรณหรือวงจร Protection อืน่ ๆ ควรติดตัง้ หางจาก Controller และใช Power
Supply คนละแหลง เมื่อ Controller มีปญหาวงจรจะไดทางานได
ํ
• ควรมี Emergency Stop Hand switch ซึ่งเปน Hardwired ไวตดั แยกระบบเวลาฉุก
เฉิน
• ดูสถานะของ I/O Module (ที่ LED) เทียบกับ Ladder Diagram Status วาถูกตอง
ตรงกัน