უღი რს ი

(თა რგ მ ა ნ ი : გ ი ორგ ი უგ რე ხ ე ლი ძ ე )

მ ი ს ტი კ ოს ი ს ა ი მ ონ ი ფფი , ყ ვ ე ლა ზე ს ი ტყ ვ ა ძ უნ წ ი ა და მ ი ა ნ ი იყ ო
ჰ ე ლმ ლოკ კ ლუბ შ ი , მ ა გ რა მ ამ კ ა ცს , მ ის ი ა რა ჩ ვ ე ულე ბ რი ვ ი და
მ ომ ნ უს ხ ვ ე ლი ძ ა ლი ს გ ა მ ო, რომ ე ლს ა ც თა ვ ი ს ს ა ყ ვ ა რე ლ ფა ნ ჯა რა ს თა ნ
ჩ უმ ა დ ჯდომ ი ს დროს ა ც კ ი გ ა მ ოს ც ე მ და , ყ ვ ე ლა ფე რი ე პ ა ტი ე ბ ოდა . ე რთხ ე ლ,
შ ობ ი ს ს ა ღა მ ოს , ს ა დი ლი ს შ ე მ დე გ , "ზურმ უხ ტი ს და ფი ს " რე და ქ ტორმ ა მ ა ს
კ ომ ი ტე ტი ს მ ი ე რ მ ი ღე ბ ული ა ხ ა ლი წ ე ს ი ს შ ე ს ა ხ ე ბ მ ოა ხ ს ე ნ ა , რომ ე ლი ც
ე ს -ე ს ა ა ძ ა ლა შ ი შ ე ს ული ყ ო, და რომ ლი ს თა ნ ა ხ მ ა და ც , თუ კ ლუბ ი ს წ ე ვ რთა
შ ორი ს ყ ვ ე ლა ზე ხ ა ნ და ზმ ული რა ი მ ე ა მბა ვს არ მ ოყ ვ ე ბ ოდა ,
და ჯა რი მ დე ბ ოდა . ე ს გ ე ნ ი ა ლური ტყ უი ლი გ ა ხ ლდა თ, რომ ე ლს ა ც ს ა ი მ ონ ი
ი უმ ორი თ შ ე ხ ვ და :

- რა ა მ ბ ა ვ ი ? - ჩ ა ი ბ უბ უნ ა მ ა ნ .

- მ ოგ ვ ი ყ ე ვ ი თ, პ ი რვ ე ლა დ როდი ს გ ა მ ოი ყ ე ნ ე თ ა და მ ი ა ნ თა ა მ ოც ნ ობ ი ს
თქ ვ ე ნ ი უნ ა რი .

მ ი ს ტი კ ოს ს სა ხე მ ოე ღუშ ა : "ა ი პ ოე ტური ს ა მ ა რთლი ა ნ ობ ა ც , თქ ვ ე ნ

ს ა მ ა გ ი ე როს გ ა და ი ხ დი თ ი მ ი ს გ ა მ ო, რომ თა ვ ხ ე დობ ა გ ე ყ ოთ და ა ხ ა ლი
წ ე ს ი შ ე მ ოი ღე თ, ი ს ტორი ა ს ა შ ი ნ ე ლი ა და ს ა ძ ა გ ე ლი . გ მ ი რული ნ ა თე ბ ა
მ ა ს შ ი ს ი ბ ნ ე ლე ს კ ი დე ვ უფრო ა უტა ნ ე ლს ხ დი ს , მ ა გ რა მ თქ ვ ე ნ ი ს უნ და
მ ოი ს მ ი ნ ოთ ე რთი მ ი ზე ზი თ, ვ ი ნ ა ი და ნ ეს კ ლუბ ი , მ ა შ ა ს ა და მ ე მ თე ლი
ს ა მ ყ ა როც (რომ ე ლი ც მ ის გ ა რშ ე მ ო ბ რუნ ა ვ ს ) ჩ ე მ ი ჩ ა რე ვ ი ს შ ე დე გ ა დ
გ ა რდა უვ ა ლ უბ ე დურე ბ ა ს გ ა და ურჩ ა .”

I.

1804 წ ე ლს , ა პ რი ლი ს თვ ე შ ი , ბ ი ს კ ა ი ს ყ ურე შ ი მ ის ი უდი დე ბ ულე ს ობ ი ს

შ ლუპ ი ”გ რე ი ჰ ოუნ დი ” და ი მ ს ხ ვ რა , რომ ე ლზე ც ს ე რ ა რტურ უე ლს ლი ს ა დმ ი
გ ა გ ზა ვ ნ ი ლი დე პ ე შ ე ბ ი ი მ ყ ოფე ბ ოდა . მ ა თ მ ი ტა ნ ა ზე პ ა ს უხ ი ს მ გ ე ბ ე ლი
კ ა პ ი ტა ნ ი ფორტე ს კ ი უ ამ შ ე მ თხ ვ ე ვ ა ს ს ა ზღვ ა ო ფლოტი ს ს ე რჟ ა ნ ტ
გ ლა ს თა ნ ე რთა დ გ ა და ურჩ ა . ისინ ი დი ნ ე ბ ა მ ე ს პ ა ნ ე თი ს ჩ რდი ლოე თ
ს ა ნ ა პ ი როზე გ ა რი ყ ა . და ნ ი შ ნ ულე ბ ი ს ა დგ ი ლა მ დე მათ მ რა ვ ა ლი დღი ს
ს ა ვ ა ლი გ ზა ა შ ორე ბ და თ. როგ ორღა ც ის ინ ი მ ე გ ობ რულა დ გ ა ნ წ ყ ობ ი ლ
პ ა რტი ზა ნ ე ბ ს შ ე ხ ვ დნ ე ნ , რომ ლე ბ ი ც მ ა თ ყ ვ ე ლა ნ ა ი რა დ და ე ხ მ ა რნ ე ნ .
მ ა გ რა მ , ბ ე დმ ა მ ა შ ი ნ უმ ტყ უნ ა თ, როც ა თი თქ მ ი ს მ ი ა ღწ ი ე ს მ ი ზა ნ ს . მ ოხ და
შ ე ტა კ ე ბ ა და მასენა უკ ა ნ და ხ ე ვ ი ს ა ს ის ე გ ა ნ ლა გ და , რომ მათ სერ
ა რტური ს პ ოზი ც ი ე ბ თა ნ მ ი ს ა ს ვ ლე ლი გ ზა მ ოუჭ რა . ა მ ი ს შ ე ტყ ობ ი ს თა ნ ა ვ ე
ის ინ ი მ თე ბ ი ს კ ე ნ შ ე ბ რუნ დნ ე ნ იმ ი მ ე დი თ, რომ გ ა და ღმ ა მ ხ ა რე ს
გ ა და ს ვ ლი ს ა ს ფრა ნ გ ული ა რმ ი ი ს ფლა ნ გ ე ბ ს გ ა უს წ რე ბ დნ ე ნ . ს ა მ წ უხ ა როდ,
პ ი რვ ე ლ გ ორა კ ზე გ ა და ს ვ ლი ს ა ს , ი ს ი ნ ი შ ე ნ ი შ ნ ე ს და მ ს უბ უქ ქ ვ ე ი თთა
ქ ვ ე და ნ ა ყ ოფი და ა დე ვ ნ ე ს .
ა მ ის და ნ ა ხ ვ ი ს თა ნ ა ვ ე მ ა თი ე ს პ ა ნ ე ლი მ ე გ ზური უკ ა ნ მ ოუხ ე და ვ ა დ
გ ა იქ ცა . ა ხ ლა მ დე ვ ა რს გ ზი ს ა ბნევა ც და ე მ ა ტა . მათ ბ რი ტა ნ ული
პ ოზი ც ი ე ბ ი ს გ ა ნ ლა გ ე ბ ა მ ი ა ხ ლოე ბ ი თ ი ც ოდნ ე ნ და ს ა მ ოქ მ ე დოდ მ ხ ოლოდ
ორი ს ა ა თი ჰ ქ ონ და თ. ს ხ ვ ა შ ე მ თხ ვ ე ვ ა შ ი გ ა ნ წ ი რულე ბ ი ი ყ ვ ნ ე ნ .

დე ვ ნ ი ლე ბ მ ა მ ე ორე გ ორა კ ი ს მ წ ვ ე რვ ა ლს მ ა შ ი ნ მ ი ა ღწ ი ე ს , როც ა გ რძ ე ლ

ჯა ჭ ვ ა დ გ ა წ ე ლი ლი მ ა თი მ დე ვ ა რი პ ი რვ ე ლ გ ორა კ ზე გ ა და დი ოდა . ც ი ც ა ბ ო
ფე რდობ ზე , უზა რმ ა ზა რ კ ლდე ე ბ ს შ ორი ს , ჯორე ბ ი ს თვ ი ს გ ა ნ კ უთვ ნ ი ლი
ე რთა დე რთი ვ ი წ რო ბ ი ლი კ ი თ და შ ვ ე ბ ა და ი წ ყ ე ს და ქ ოხ ს წ ა ა წ ყ დნ ე ნ , ს ა და ც
გ ზა და მ თა ვ რდა . ფორტე ს კ ი უს ა დგ ი ლი ე ც ნ ო. წ ი ნ ა დღი თ მ ი ს შ ე ს ა ხ ე ბ გ ი დი
ჰ ყ ვ ე ბ ოდა . ე ს ე რთი თა ვ ზე ხ ე ლა ღე ბ ული ყ ა ჩ ა ღი ს ს ა ხ ლი ი ყ ო, რომ ლი ს
თა ვ ი ს თვ ი ს ა ც ფრა ნ გ ე ბ ს ა ც და ი ნ გ ლი ს ე ლე ბ ს ა ც დი დი ჯი ლდო ჰ ქ ონ და თ
და წ ე ს ე ბ ული . ნ ე ბ ი ს მ ი ე რ შ ე მ თვ ე ვ ა შ ი , შ ი გ ნ ი თ შ ე ს ვ ლი ს გ ა რდა სხვა
ა რჩ ე ვ ა ნ ი ა რ ა რს ე ბ ობ და , ს ა ბ ე დნ ი ე როდ გ ა უმ ა რთლა თ, ყ ა ჩ ა ღი ს ა დღა ც
წ ა ს ული ყ ო ს ა ხ ლშ ი კ ი ე რთი მ ძ ი ნ ა რე გ უშ ა გ ი და ე ტოვ ე ბ ი ნ ა , რომ ე ლი ც
ს ა ნ ა მ ი ა რა ღი ს ა ღე ბ ა ს მ ოა ს წ რე ბ და ფორტე ს კ ი უმ ხ მ ლი თ მ ოა თვ ა .

ორი ი ნ გ ლი ს ე ლი მ ა რტო და რჩ ა ქ ოხ შ ი . მ ოხ ე რხ დე ბ ოდა კ ი ა ქ თა ვ ი ს და ც ვ ა ?

შ ე ს ა ძ ლე ბ ე ლი ა , მ ა გ რა მ მ ხ ოლოდ ე რთი ან ორი ს ა ა თი თ. ხ ა ნ გ რძ ლი ვ ი
წ ი ნ ა ა ღმ დე გ ობ ი ს შ ე მ თხ ვ ე ვ ა შ ი მ ტე რი და მ ხ მ ა რე ძ ა ლა ს გ ა მ ოგ ზა ვ ნ ი და .
ს ი კ ვ დი ლ-ს ი ც ოც ხ ლი ს ს ა კ ი თხ ა დ ხ ე ობ ა შ ი ჩ ა ს ა ს ვ ლე ლი გ ზი ს მ ოძ ე ბ ნ ა ღა
რჩ ე ბ ოდა .

ქ ოხ ი კ ლდი ს პ ი რა ს ი დგ ა , ი ს ი ნ ი ძ ი რს მ ი მ ა ვ ა ლ ბ ი ლი კ ს ხ ე და ვ დნ ე ნ ,
მ ა გ რა მ მ ა ს თა ნ მ ი ს ა ს ვ ლე ლი გ ზა მ ოჭ რი ლი ჩ ა ნ და . გ ლა ს ი ს ი ტუა ც ი ი და ნ
გ ა მ ოს ა ვ ა ლს ე ძ ე ბ და . ს ა რდა ფშ ი გ ა ს ა ს ვ ლე ლი უნ და ყ ოფი ლი ყ ო. მან
ს წ რა ფა დ გ ა ჩ ხ რი კ ა ქ ოხ ი ჩ ა ს ა ძ რომ ი ი პ ოვ ა და კ ი ბ ე ზე და ე შ ვ ა .
ყ ვ ე ლა ფე რი კ ა რგ ა დ ი ყ ო. ი გ ი მ ოზრდი ლ ოთა ხ შ ი ა ღმ ოჩ ნ და , რომ ე ლი ც
ს ა ნ ა ხ ე ვ როდ დე ნ თი ა ნ ი კ ა ს რე ბ ი თ ი ყ ო ს ა ვ ს ე . პ ა ტა რა კ ა რი კ ი ქ ვ ე მ ოთ,
ბ ი ლი კ ზე გ ა დი ოდა . ”წ ა ვ ი დე თ!” და ი ძ ა ხ ა ფორტე ს კ ი უმ . ”და გ ვ ი ჭ ე რე ნ ს ე რ”,
უპ ა ს უხ ა გ ლა ს მ ა , ”მ ე ა ქ და ვ რჩ ე ბ ი , და მ ა თ ი მ დე ნ ი ხ ნ ი თ შ ე ვ ა ჩ ე რე ბ , რომ
თქ ვ ე ნ წ ა ს ვ ლა შ ე ძ ლოთ”. ოფი ც ე რს ე ს მ ოე წ ონ ა ; მ ი ს ი მ თა ვ ა რი მ ი ზა ნ ი
დე პ ე შ ე ბ ი ს მ ი ტა ნ ა გ ა ხ ლდა თ. მ ა ნ გ ლა ს ს ხ ე ლი ჩ ა მ ოა რთვ ა და გ ა რე თ
გ ა ვ ა რდა .

ს ა ზღვ ა ო ფლოტი ს ს ე რჟ ა ნ ტმ ა ი ც ოდა , რომ დრო ე რთ ს ა ა თზე ნ ა კ ლე ბ ი

რჩ ე ბ ოდა , მ ა გ რა მ მ ა ს გ ონ ე ბ ა შ ი გ ე გ მ ა ჰ ქ ონ და . პ ი რვ ე ლ რი გ შ ი , დე ნ თი ა ნ ი
კ ა ს რი და ნ კ ლდი ს ნ ა პ ი რი ს კ ე ნ გ ა მ ა ვ ა ლ ფა ნ ჯა რა მ დე გ რძ ე ლი ფი თი ლი
გ ა ა ბ ა . შ ე მ დე გ მ კ ვ და რ გ უშ ა გ ს უნ ი ფორმ ა გ ა ხ ა და და თვ ი თონ ა ც გ ა ი ხ ა და .
გვა მს თა ვ ი ს ი ტა ნ ს ა ც მ ე ლი ჩ ა ა ც ვ ა , მ ე რე თოკ ი ი პ ოვ ა და ს ხ ე ული
შ ე მ ოს ა ს ვ ლშ ი ჩ ა მ ოკ ი და . გ ლა ს მ ა ყ ა ჩ ა ღი ს ს ა უკ ე თე ს ო ტა ნ ს ა ც მ ე ლი
ჩ ა ი ც ვ ა , მ ა მ ა კ ა ც ური ნ ი შ ნ ე ბ ი ს და ს ა ფა რა დ ფა რთე მ ა ნ ტი ა შ ი გ ა ე ხ ვ ი ა .
ი გ ი პ ი რტი ტვ ე ლი , ლა მ ა ზი ყ მ ა წ ვ ი ლი გ ა ხ ლდა თ და წ ე ლს ზე მ ოთ შ ა ლშ ი
გ ა ხ ვ ე ული ძ ა ლი ა ნ ჰ გ ა ვ და ე ს პ ა ნ ე ლ გ ოგ ოს .

მ ა ნ პ ოზი ც ი ა ფა ნ ჯა რა ს თა ნ , კ ა რე ბ ი ს ა ხ ლოს ი ს ე და ი კ ა ვ ა , რომ მ ი ს ი

ს ხ ე ული ს ქ ვ ე და ნ ა წ ი ლი ა რ გ ა მ ოჩ ე ნ ი ლი ყ ო, და მ დე ვ ა რს და ე ლოდა . როც ა
ი ს ი ნ ი გ ა მ ოჩ ნ დნ ე ნ , უკ ვ ე ბ ი ნ დდე ბ ოდა . მ დე ვ ა რთა მ ე თა ურმ ა ს ი ტუა ც ი ა
ს წ რა ფა დ შ ე ა ფა ს ა : ”მ ე ორე ს ა და ა ?” და ი ყ ვ ი რა მ ა ნ . გ ლა ს მ ა ღვ თა ე ბ რი ვ ა დ
გ ა უღი მ ა . ს ა მ წ უხ ა როდ, ი ნ გ ლი ს ური ს გ ა რდა ყ ვ ე ლა ს ხ ვ ა ე ნ ა ზე მ ა ნ ს ულ
რა მ დე ნ ი მ ე ს ი ტყ ვ ა ი ც ოდა . მ ა გ რა მ ტუჩ ე ბ თა ნ მ ი ტა ნ ი ლმ ა თი თმ ა და
მ ი წ ვ ე ვ ი ს ჟ ე ს ტმ ა მ დე ვ ა რი და ა მ შ ვ ი და , ი ს ი ნ ი ბ ი ლი კ ზე და ე შ ვ ნ ე ნ და
ქ ოხ შ ი შ ე ლა გ დნ ე ნ . ”გ ოგ ონ ა ს ა და ა ?” და ი ყ ვ ი რა მ ე თა ურმ ა ”ი ქ ნ ე ბ ეს
ხ ა ფა ნ გ ი ა ? ი ა რა ღი მ ოი მ ა რჯვ ე თ!”, ს ა ნ ა მ და ა მ თა ვ რე ბ და , ქ ვ ე და ოთა ხ შ ი
გ ა ქ ც ე ულმ ა გ ლა ს მ ა ფი თი ლს ც ე ც ხ ლი მ ოუკ ი და . ”და ე ს ა მ ს ონ ი
ფი ლი ს ტი მ ე ლე ბ თა ნ ე რთა დ მ ოკ ვ დე ს !” და ი ღრი ა ლა მ ა ნ და თა ნ ფა ნ ჯრი და ნ
გ ა და ხ ტა .

ქ ოხ ი ჰ ა ე რშ ი ა ფრი ნ და , ყ ვ ე ლა , ვ ი ნ ც შ ი გ ნ ი თ ი ყ ო და ი ღუპ ა . ხ ე ლმ ოტე ხ ი ლი

და და ჟ ე ჟ ი ლი გ ლა ს ი კ ი , ორმ ოც და ა თი ფუტი თ ქ ვ ე მ ოთ, ე კ ლი ა ნ ბ უჩ ქ ე ბ შ ი
ა ღმ ოჩ ნ და . მ ა გ რა მ , ს ა ე რთო ჯა მ შ ი , მ ა ს გ ა უმ ა რთლა . მ ე ორე დღე ს ვ ე ლზე
ჩ ა ფორთხ ე ბ ა მ ოა ხ ე რხ ა , ი ქ ე რთმ ა მწყემსმა ს ი კ ე თე გ ა მ ოი ჩ ი ნ ა და
შ ე მ ოვ ლი თი გ ზი თ ბ რი ტა ნ ე ლთა პ ოზი ც ი ე ბ თა ნ მ ი ი ყ ვ ა ნ ა .

მ ა ს უკ ვ ე გ მ ი რა დ თვ ლი დნ ე ნ , ფორტე ს კ ი უმ ა ფე თქ ე ბ ა და ი ნ ა ხ ა და თა ვ ი ს ი
კ ომ პ ა ნ ი ონ ი ს და მ ს ა ხ ურე ბ ა კ ა რგ ა დ შ ე ა ფა ს ა . მ ა გ რა მ , ს ე რჟ ა ნ ტს მ კ ლა ვ ი
ც უდ მ დგ ომ ა რე ობ ა შ ი ჰ ქ ონ და , ს ა თა ნ ა დო მ კ ურნ ა ლობ ი ს ა რქ ონ ი ს გ ა მ ო მ ა ნ
კ ვ დომ ა და ი წ ყ ო. ი მ ა ვ ე ს ა ღა მ ოს ქ ი რურგ მ ა გ ლა ს ს მ კ ლა ვ ი ბ ე ჭ თა ნ
მ ოკ ვ ე თა .

ს ე რ ა რტურ უე ლს ლი გ ა ბ ე დულ ყ მ ა წ ვ ი ლთა ნ ჰ ოს პ ი ტა ლშ ი პ ი რა და დ მ ი ვ ი და .

"გ ი ხ ა როდე ს , რომ ე ს მ ა რც ხ ე ნ ა ხ ე ლი ა " თქ ვ ა მ ა ნ მ კ ა ც რა დ: "ნ ე ლს ონ მ ა
მ ა რჯვ ე ნ ა და კ ა რგ ა . შენ კი რე გ ულა რული ა რმ ი ი ს ლე ი ტე ნ ა ნ ტა დ
და ი ნ ი შ ნ ე ბ ი " მ ი ულოც ა ბ ოლოს . გ ლა ს ი ა ღფრთოვ ა ნ და , ხ ე ლი ს და კ ა რგ ვ ა
ა ღა რა ფრა დ მ ი ა ჩ ნ და , თუ ბ ე ჭ ე ბ ზე ე პ ოლე ტე ბ ი ე ქ ნ ე ბ ოდა და გ ვ ე რდზე
ხ მ ა ლს ჩ ა მ ოი კ ი დე ბ და , ა მ დღი და ნ მ ოყ ოლე ბ ული კ ი ს ა მ უდა მ ოდ ჯე ნ ტლმ ე ნ ი
და ოფი ც ე რი ი ქ ნ ე ბ ოდა .

II.

1805 წ ე ლს კ ა მ პ ა ნ ი ი ს და ს რულე ბ ი ს ა ს ლე ი ტე ნ ა ნ ტმ ა გ ლა ს მ ა ე ქ ვ ს თვ ი ა ნ ი
შ ვ ე ბ ულე ბ ა მ ი ი ღო და ლოხ -ნ ე ს ი ს ჩ რდი ლო ა ღმ ოს ა ვ ლე თ ნ ა პ ი რზე ,
ს ა გ ვ ა რე ულო ფე რმ ა შ ი და ბ რუნ და , ს ა და ც ა ღმ ოა ჩ ი ნ ა , რომ მ ი ს ი მ შ ობ ლე ბ ი
გ ა რდა ც ვ ლი ლი ყ ვ ნ ე ნ . ა მ ი ს შ ე ს ა ხ ე ბ ი ნ ვ ე რნ ე ს შ ი გ ა ვ ლი ს ა ს , მ ე გ ობ ა რს
უკ ვ ე გ ა ფრთხ ი ლე ბ ული ჰ ყ ა ვ და , მ ა გ რა მ ს ი ნ დი ს მ ა გ ლა ს ი ა ი ძ ულა გ ზა
გ ა ე გ რძ ე ლე ბ ი ნ ა , თუმ ც ა ღა შ ვ ე ბ ე ულე ბ ი ს გ ა ტა რე ბ ა ნ ე ბის მ იე რ ს ხვ ა
ა დგ ი ლა ს შ ე ე ძ ლო.

ე ს , მ ა ღლა , ტბ ი ს თა ვ ზე და ჭ ა ობ ე ბ ულ ვ ე ლზე ა გ ე ბ ული ქ ვ ი ს ოროთა ხ ი ა ნ ი

ს ა ხ ლი ი ყ ო. შ ორს და ს ა ვ ლე თი ს კ ე ნ მ ე ლფვ ურნ ი ს უდა ბ ური ფე რდობ ე ბ ი
გ ა და ჭ ი მ ული ყ ო. ქ ვ ე მ ოთ ტბ ი ს პ ი რქ უშ ი წ ყ ლე ბ ი ჰ ა ი ლე ნ დი ს ზა მ თრი ს
ს უს ხ ი თ ი ღრი ნ ე ბ ოდნ ე ნ . რა მ დე ნ ი მ ე მ ი ლი ს ს ი ა ხ ლოვ ე ს ა რა ნ ა ი რი
ს ა ც ხ ოვ რე ბ ე ლი ა რ ი ყ ო. ფე რმ ი ს ი რგ ვ ლი ვ და მ უშ ა ვ ე ბ ული მ ი წ ი ს მ ც ი რე
ნ ა კ ვ ე თი , მ ძ ი მ ე და მ ტა ნ ჯვ ე ლი შ რომ ი ს შ ე მ დე გ , ც ოტა ოდე ნ ი შ ვ რი ი ს და
კ ა რტოფი ლი ს გ ა რდა ა რა ფე რს ი ძ ლე ოდა .
მ ე მ ა მ ულე გ რა ნ ტ გ ლე ნ მ ორი ს ტონ ე ლმ ა გ ლა ს ი ს ჩ ა მ ოს ვ ლა მ დე ფე რმ ი ს
მ ოს ა ვ ლე ლა დ კ ა ც ი გ ა გ ზა ვ ნ ა . მ შ რომ ე ლი და გ ულჩ ა თხ რობ ი ლი , თე ქ ვ ს მ ე ტი
წ ლი ს ღონ ი ე რი ბ ი ჭ ი , მ შ ვ ე ნ ი ვ რა დ ი ნ ა ხ ა ვ და ს ა ხ ლს და ა მ მ ოუს ა ვ ლი ა ნ
მ ხ ა რე შ ი მ იწა ს ის ე ა მ უშ ა ვ ე ბ და , როგ ორც ხ ე რხ დე ბ ოდა . გ ლა ს მ ა ის
მ უდმ ი ვ მ ე ბ ა ღე დ და მ ს ა ხ ურა დ ა ი ყ ვ ა ნ ა , მ ა გ რა მ ბ ი ჭ ი მ ი ს მ ა რტოობ ა ს
უფრო ა მ ძ ა ფრე ბ და , ვ ი დრე ა მ ს უბ უქ ე ბ და . მ ი უხ ე და ვ ა დ ა მ ი ს ა , პ ი რვ ე ლ
კ ვ ი რა ს , როდე ს ა ც ის ქ ვ ე მ ოთ, ს ტრა თ ე რი კ ი ს ე კ ლე ს ი ა შ ი ჩ ა ვ ი და ,
ა ღმ ოა ჩ ი ნ ა , რომ მ თე ლი მ რე ვ ლი ს ყ ურა დღე ბ ი ს ც ე ნ ტრშ ი ი მ ყ ოფე ბ ოდა .
ჩ ი ზჰ ოლმ მ ა , მ კ ა ც რი და შ ე ზღუდული კ ა ლვ ი ნ ი ს ტური ს კ ოლი ს
წ ა რმ ომ ა დგ ე ნ ე ლმ ა მ ღვ დე ლმ ა ც , იგი ქ ა და გ ე ბ ი ს ა ს შ ე ა ქ ო, წ ი რვ ი ს
და ს რულე ბ ი ს შ ე მ დე გ კ ი , ოფი ც ე რი თა ვ ი ს ს ა ხ ლშ ი დი დი ს ა მ ბ ი თ წ ა ი ყ ვ ა ნ ა ,
რა თა მას ს ა უზმ ი ს მ ს გ ა ვ ს ი ს ა შ ი ნ ლა დ მ წ ი რი რა ღა ც ი თ
გ ა მ ა ს პ ი ნ ძ ლე ბ ოდა , რი ს ჭა მა სა ც შ ოტლა ნ დი ე ლე ბ ი , კ ვ ი რა ობ ი თ ღვ თი ს
გ ა ნ ა წ ყ ე ნ ე ბ ი ს შ ი შ ი თ ბ ე და ვ დნ ე ნ .

ჩ ი ზჰ ოლმ ი ქ ვ რი ვ ი ი ყ ო. მ ა ს ე რთი ქ ა ლი შ ვ ი ლი ჰ ყ ა ვ და , გ ა მ ხ და რი და ც ი ვ ი ,
თხ ე ლი ტუჩ ე ბ ი თ, წ ვ ე ტი ა ნ ი ც ხ ვ ი რი თ, ც უდი კ ბ ი ლე ბ ი თ და ხ ა რბ ი თვ ა ლე ბ ი თ,
მ ა გ რა მ მ ი ს ი ბ რტყ ე ლი მ კ ე რდი კ ი ნ ა ღა მ გ ა ს კ და ი მ ი ს გ ა ფი ქ რე ბ ა ზე , რომ
იგი შ ე ი ძ ლე ბ ოდა ლე ი ტე ნ ა ნ ტი გ ლა ს ი ს ქ ა ლბ ა ტონ ი გ ა მ ხ და რი ყ ო. ეს
მ ი ს თვ ი ს ს ა ზი ზღა რი გ ა რე მ ოს გ ა ნ თა ვ და ს ა ღწ ე ვ ი გ ზა ი ყ ო. მ ი უხ ე და ვ ა დ
ი მ ი ს ა , რომ გ ლა ს მ ა ხ ე ლი და კ ა რგ ა მ ა ს მ ა მ ა კ ა ც ი ს მ შ ვ ე ნ ი ე რი ფი გ ურა
ჰ ქ ონ და , ი გ ი გ მ ი რი ი ყ ო, მ ა ს შ ე მ დე გ რა ც თა ნ ა მ დე ბ ობ ა მ ი ი ღო, ორჯე რ ი ყ ო
დე პ ე შ ე ბ შ ი მ ოხ ს ე ნ ი ე ბ ული . ძ ა ლი ა ნ მ ა ლე ის ა ხა ლ კ ა მ პ ა ნ ია ში
ჩ ა ე რთვ ე ბ ოდა . და წ ი ნ ა ურე ბ ე ბ ი იმ დროს ს წ ა ფა დ ხ დე ბ ოდა , კ ა პ ი ტა ნ ი ,
მ ა ი ორი , პ ოლკ ოვ ნ ი კ ი - შ ე ი ძ ლე ბ ა გ ე ნ ე რა ლი გ ლა ს ი ც ! ქ ა ლი ს ტრა თ ე რი კ ს
შ ორს , ჩ რდი ლოე თი თ ჩ ა მ ოტოვ ე ბ ულს ხ ე და ვ და , ს ა ნ ა ც ვ ლოდ კ ი მ ე ფი ს კ ა რზე
წ ა რდგ ე ნ ა , ნ ე ბ ი ს მ ი ე რი ს ა ხის ს ოც ი ა ლური ა ღმ ა ს ვ ლა , მ ოგ ვ ი ა ნ ე ბ ი თ
დი დე ბ ულთა ვ ი ზი ტი ა ნ რა მ ე ა მ ი ს მ ს გ ა ვ ს ი , და ა დგ ი ლობ რი ვ ი ა ზნ ა ურე ბ ი ს
და მ ც ი რე ბ ა , რომ ლე ბ ი ც მ ღვ დლი ს ქ ა ლი შ ვ ი ლს ყ ოვ ე ლთვ ი ს ზე მ ოდა ნ
უყ ურე ბ დნ ე ნ . მ ა ნ ა ღმ ოა ჩ ი ნ ა , რომ თა ვ ი ს ი თე ვ ზი ს ბ ა დე შ ი გ ა ს ა ბ მ ე ლა დ
ოთხ ი თვ ე ჰ ქ ონ და . ღა რი ბ ს ა და უბ რა ლოს როგ ორი ც ი ს ი ყ ო, მ თე ლს მ ხ ა რე შ ი
მ ე ტოქ ე არ ა ღმ ოა ჩ ნ და . გ ლა ს ს , ფე რმ ე რი ს შ ვ ი ლს მ ი უხ ე და ვ ა დ მ ი ს ი
ე პ ოლე ტე ბ ი ს ა , ქ ა ლზე მ ე ტი შა ნსი არ ჰ ქ ონ და , ა დგ ი ლობ რი ვ ი
ა რი ს ტოკ რა ტი ი ს წ ა რმ ომ ა დგ ე ნ ე ლზე და ქ ორწ ი ნ ე ბ ული ყ ო. ქ ა ლი უკ ი დურე ს ი
ს ა ფუძ ვ ლი ა ნ ობ ი თ და ს ი მ ტკ ი ც ი თ შ ე უდგ ა საქმეს, და ხ მ ა რე ბ ი ს თვ ი ს
მ ა მ ა ს თა ნ გ ა ე რთი ა ნ და და ყ ვ ე ლა ც ნ ობ ი ლი ხ ე რხ ი თ და ი წ ყ ო გ ლა ს ს ზე
ა ლყ ი ს შ ე მ ორტყ მ ა .

თა ვ ი ს მ ხ რი ვ , ლე ი ტე ნ ა ნ ტმ ა ი ც ოდა , რომ შ ე ე ძ ლო უკ ე თე ს ი შ ე ე რჩ ი ა ,
ლონ დონ ი ს ს ა ლონ ე ბ ი მ ე ტა დ შ ე ს ა ფე რი ს ი ს ა ც ოლე ე ბ ი თ ი ყ ო ს ა ვ ს ე , მ ი ს ი
გ ლე ხ ური წ ა რმ ომ ა ვ ლობ ა ც ი ქ ა რა ვ ი ნ ი ც ოდა . ლონ დონ ე ლ დე დე ბ ს კ ი , ყ ვ ე ლა
ჰ ა ი ლე ნ დე ლი მ ე მ ა მ ულე ე გ ონ ა თ. მ ა გ რა მ , იმ ა ვ ე ი ნ ს ტი ქ ტი ს გ ა მ ო,
რომ ე ლმ ა ც ა ი ძ ულა ლე ი ტე ნ ა ნ ტი მ ი ტოვ ე ბ ულ ფე რმ ა შ ი ე ც ხ ოვ რა , ა ხ ლა
ლონ დონ შ ი გ ა და ს ა ხ ლე ბ ი ს გ ა ნ ი კ ა ვ ე ბ და თა ვ ს . მ ა ს მ ი წ ა ი ზი და ვ და , მ ა ლე
გ ლა ს მ ა გ ა და წ ყ ვ ი ტა გ რუნ ტშ ი კ ი დე ე რთი ღუზა ჩა ეშვა და 1807 წ ე ლს
მ ა რტშ ი ს ტრა თ ე რი კ ი ს ე კ ლე ს ი ა შ ი ა და ჩ ი ზჰ ოლმ ზე ი ქ ორწ ი ნ ა . ე რთი თვ ი ს
შ ე მ დე გ ი გ ი პ ოლკ შ ი და ბ რუნ და . ც ოლი თა ფლობ ი ს თვ ი ს გ ა ს ა ტა რე ბ ლა დ
ე დი ნ ბ ურგ შ ი ჰ ყ ა ვ და . ლე ი ტე ნ ა ნ ტი მ ა ს ლი ტშ ი და შ ორდა და ქ ა ლი მ ა მ ი ს ე ულ
ს ა ხ ლშ ი და ბ რუნ და , თვ ი თონ კ ი, მ ი თი თე ბ ი ს ა მ ე ბ რ, ა ხ ა ლ ს ა ბ რძ ოლო
კ ა მ პ ა ნ ი ა შ ი , ე ვ როპ ა შ ი გ ა ე მ გ ზა ვ რა .

ი მ ა ვ ე წ ე ლს , გ ლა ს მ ა კ ა პ ი ტნ ი ს წ ოდე ბ ა მ ი ი ღო. კ ი დე ვ ორი წ ე ლი გ ა ვ ი და

ს ა ნ ა მ ი გ ი თა ვ ი ს ც ოლს შ ე ხ ვ დე ბ ოდა . 1809 წ ლი ს ზა ფხ ულშ ი მ ა ნ კ ვ ლა ვ
გ ა მ ოი ჩ ი ნ ა თა ვ ი ბ რძ ოლი ს ვ ე ლზე და მ ა ი ორა დ ი ქ ნ ა და წ ი ნ ა ურე ბ ული .
მ ძ იმ ე ჭ რი ლობ ი ს გ ა მ ო, გ ლა ს მ ა ჰ ოს პ ი ტა ლშ ი სამი თვ ე გ ა ა ტა რა .
გ ა მ ოჯა ნ მ რთე ლე ბ ი ს შ ე მ დე გ ა ვ ა დმ ყ ოფობ ი ს მ ი ზე ზი თ მ ოთხ ოვ ნ ი ლი ,
ე ქ ვ ს თვ ი ა ნ ი შ ვ ე ბ ულე ბ ა მ ი ი ღო.

მ ის ი ც ოლი ე ნ თუზი ა ზმ ი თ იყ ო სავსე. მან ქ მ ა რთა ნ შ ე ს ა ხ ვ ე დრა დ

ლონ დონ ა მ დე მ თე ლი გ ზა გ ა ი ა რა , ქ მ ა რმ ა კ ი , მ ი ს ი მ ე ფი ს კ ა რზე წ ა რდგ ე ნ ა
მ ოა ხ ე რხ ა . ა მ ბ რწ ყ ი ნ ვ ა ლე ბ ა მ ქ ა ლს ს ა ბ ოლოოდ და ა კ ა რგ ვ ი ნ ა თა ვ გ ზა და
ი გ ი მ ტკ ი ც ე დ შ ე ე წ ი ნ ა ა ღმ დე გ ა შ ოტლა ნ დი ა შ ი ე ქ ვ ს ი თვ ი ს გ ა ტა რე ბ ა ს .
ა მ ის ნ ა ც ვ ლა დ, ის ინ ი ბ ა ტშ ი წ ა ვ ი დნ ე ნ ს ა და ც ქ ა ლი ა დგ ი ლი ს
პ რე ს ტი ჟ ულობ ი თ ნ ე ბ ი ვ რობ და .

გ ლა ს ი თა ვ ი ს ც ოლზე შ ე ყ ვ ა რე ბ ული ა რ გ ა ხ ლდა თ, ქ ა ლს ა ც შ ვ რი ი ს კ ვ ე რზე

მ ე ტი ს ე ქ ს უა ლობ ა ა რ გ ა ა ჩ ნ და . მ ა გ რა მ მ ა ი ორი უჩ ვ ე ულოდ წ ე ს ი ე რი კ ა ც ი
ი ყ ო და ე რთგ ულე ბ ა ზე მ ტკ ი ც ე წ ა რმ ოდგ ე ნ ე ბ ი ჰ ქ ონ და . შ ე ს ა ბ ა მ ი ს ა დ, ი გ ი
გ ა ნ შ ორე ბ ი ს ა ს ქ ა ლი ს ე რთგ ული რჩ ე ბ ოდა , ც ოლი ც ი ს ე ა რ ფი ქ რობ და ქ მ რი ს
ღა ლა ტზე , როგ ორც ბ ა ლა ხ ი ს ჭ ა მ ა ზე .

1809 წ ლი ს დე კ ე მ ბ ე რშ ი მ ა თ ბ ა ტი და ტოვ ე ს . ხ ე ლგ ა შ ლი ლი ც ხ ოვ რე ბ ი ს გ ა მ ო,
რომ ე ლს ა ც ი ს ი ნ ი ი ქ ე წ ე ოდნ ე ნ , უნ დოდა თუ ა რა ქ ა ლს , მ ა ი ნ ც მ ა მ ი ს ე ულ
ს ა ხ ლშ ი მ ოუხ და ს ა ც ხ ოვ რე ბ ლა დ და ბ რუნ ე ბ ა . მ ი ს ი ქ მ ა რი , და ა ხ ლოე ბ ი თ ე რთ
წ ე ლი წ ა დშ ი , ა ლბ ა თ პ ოლკ ოვ ნ ი კ ი ს წ ოდე ბ ა ს მ ი ი ღე ბ და . ა მ დროი ს თვ ი ს
შ ე ი ძ ლე ბ ოდა ომ ი ც და მ თა ვ რე ბ ული ყ ო და მათ ლონ დონ შ ი ან სხვა
გ ა მ ოც ოც ხ ლე ბ ულ ს ა გ ა რნ ი ზონ ო ქ ა ლა ქ შ ი ც ხ ოვ რე ბ ი ს ბ ოლომ დე მ ხ ი ა რულა დ
ე ც ხ ოვ რა თ.

1810 წ ე ლს ივ ნის ში გ ლა ს მ ა წ ე რი ლი მ ი ი ღო, ს ა და ც მ ის ი ც ოლი

ი ტყ ობ ი ნ ე ბ ოდა , რომ მას ვაჟი შ ე ე ძ ი ნ ა . რა დგ ა ნ ა ც მ ა მ ა მ ის ი დი დი
კ ა პ ი ტა ნ ი ი ყ ო, ქ ა ლმ ა შ ე ს თა ვ ა ზა მ ი ს თვ ი ს ჯოშ უა და ე რქ მ ი ა თ. ჯოშ უა ს
და ბ ა დე ბ ა მ როგ ორც ნ ა რკ ოტი კ ე ბ ზე მ ი ჩ ვ ე ვ ა მ ა ნ ს ი გ ი ჟ ი ს შ ე მ ოტე ვ ა მ ,
გ ლა ს ი მ თლი ა ნ ა დ შ ე ც ვ ა ლა . მ ა ნ ი ც ოდა , რომ პ ოლკ ოვ ნ ი კ ი ს წ ოდე ბ ი ს
მ ი ს ა ღე ბ ა დ დი დი ხ ნ ი ს ლოდი ნ ი და ს ჭ ი რდე ბ ოდა . თუ შ ი შ ვ ე ლი ხ ე ლე ბ ი თ
ნ ა პ ოლე ონ ი ს არ შ ე ი პ ყ რობ და , სხვა ა რა ნ ა ი რი შა ნსი არ გ ა ა ჩ ნ და .
ს წ რა ფმ ა თა ნ ა მ დე ბ ობ რი ვ მ ა წ ი ნ ს ვ ლა მ ი გ ი ა რა კ ომ პ ე ტე ნ ტური და ს ნ ობ ი
ოფი ც რე ბ ი ს ა თვ ი ს ს ა ძ ულვ ე ლი გ ა ხ ა და . უკ ი დურე ს ა დ თა ვ და ჭ ე რი ლი
მ ა ნ ე რე ბ ი კ ი მ ა ს ვ ე რ ი ც ა ვ და . გ ლა ს ი ს ძ ულდა თ, როგ ორც წ ა რმ ომ ა ვ ლობ ა ს ,
ღი რს ე ბ ი ს გ ა რე შ ე ყ ოვ ე ლთვ ი ს ს ძ ულს ღი რს ე ბ ა , წ ა რმ ომ ა ვ ლობ ი ს გ ა რე შ ე .
ვ ე ლი ნ გ ტონ ი ც კ ი , რომ ე ლი ც ყ ურა დღე ბ ა ს ა რ ა კ ლე ბ და , ვ ე რ ა ხ ე რხ ე ბ და
ა ს ე თი ს ა ს ტი კ ი წ ი ნ ა ა ღმ დე გ ობ ი ს გ ა ნ მ ის და ც ვ ა ს . გ ლა ს ს
თა ნ ა მ შ რომ ლე ბ ი ხ ა ფა ნ გ ს ხ ა ფა ნ გ ზე უგ ე ბ დნ ე ნ , მას მ თე ლი თა ვ ი ს ი
შ ოტლა ნ დი ური ს ი ფრთხ ი ლე ს ჭ ი რდე ბ ოდა , რომ ი ს ი ნ ი თა ვ ი და ნ ა ე რი დე ბ ი ნ ა .
ა მ ფა ქ ტე ბ მ ა გ ლა ს ი ს ე რთი მ ნ ი შ ვ ნ ე ლოვ ა ნ ი გ ა და წ ყ ვ ე ტი ლე ბ ა გ ა ა მ ყ ა რა .
მ ა ნ ა თი ა თა ს ი ფუნ ტი უნ და შ ე ა გ რვ ოს . ჯოშ უა ე ტონ შ ი უნ და წ ა ვ ი დე ს , და
თუ ა მ ა ს მ ი ს ი წ ა რმ ომ ა ვ ლობ ა უზრუნ ვ ე ლყ ოფს , ს წ ა ვ ლა კ ა რგ პ ი რობ ე ბ შ ი
და ი წ ყ ოს . ა მ ი ს გ ა მ ო უბ რა ლო, ხ ე ლგ ა შ ლი ლი და თა ვ ი ს უფა ლი კ ა ც ი ძ უნ წ ი
გ ა ხ და . ი მ ი ს ნ ა ც ვ ლა დ, რომ ც ოლი ს ს ა რჩ ე ნ ი ხ ა რჯე ბ ი გ ა ე ზა რდა , მ ა ნ ი ს ი ნ ი
შ ე ა მ ც ი რა . ხ ე ლფა ს ი და ნ გ ა და ნ ა ხ ულ ყ ვ ე ლა პ ე ნ ს ს ე დი ნ ბ ურგ შ ი ნ ა ც ნ ობ
ბ ა ნ კ ი რთა ნ გ ზა ვ ნ ი და , რომ ე ლი ც ხ უთ წ ე ლი წ ა დშ ი გ ლა ს ს თა ნ ხ ი ს
გ ა ორმ ა გ ე ბ ა ს და ჰ პ ი რდა . კ ვ ა ლი რომ ა რ ა გ ე ბ ნ ე თ, ა ქ ვ ე გ ე ტყ ვ ი თ, რომ
ბ ა ნ კ ი რმ ა თა ვ ი ს ს ი ტყ ვ ა შ ე ა ს რულა .
III.

ეს ა მ ბ ა ვ ი ჯე რჯე რობ ი თ ა რც ი ს ე ს ა ზა რე ლი ა ა რა ? და როგ ორც ჩ ა ნ ს ,

ტრა გ ი კ ული ე ლე მ ე ნ ტე ბ ი ც მ ა ს შ ი ძ ა ლი ა ნ ც ოტა ა . კ ე თი ლი , გ ა ნ ვ ა გ რძ ოთ.
მ ა ს შ ე მ დე გ რა ც ნ ა პ ოლე ონ ი კ უნ ძ ულ ე ლბ ა ზე ი ქ ნ ა გ ა ძ ე ვ ე ბ ული , მ ა ი ორი
გ ლა ს ი ც ოლს და უბ რუნ და . ა მ ჯე რა დ ა რა ვ ი თა რი მ ოგ ზა ურობ ა ბ ა ტშ ი . ქ ოხ ი
მ ხ ოლოდ ჯოშ უა ს თვ ი ს ა უც ი ლე ბ ე ლი ნ ი ვ თე ბ ი თ ი ყ ო მ ოწ ყ ობ ი ლი . გ ლა ს ი
მ ი წ ა ს მ ა რტო ა მ უშ ა ვ ე ბ და და მ ოს ა ვ ა ლს ყ ი დდა .

ა მ ა ზე ა და მ წ ა რე დ ბ რა ზობ და . ღი ა და ვ ა ა რ ჰ ქ ონ ი ა თ, მ ა გ რა მ ქ ა ლმ ა გ ულშ ი
ბ ოღმ ა ჩ ა ი დო. ”მ ე ბ ა ნ კ შ ი ე ქ ვ ს ი ა თა ს ი ფუნ ტი მ ა ქ ვ ს ,” ა მ ბ ობ და გ ლა ს ი ”
რა დგ ა ნ ა ც ომ ი და მ თა ვ რდა , პ ოლკ ი ს ი მ ე დი ა ღა რ უნ და გ ვ ქ ონ დე ს , თუ ე რთი
ა ნ ორი წ ე ლი მ ომ ჭ ი რნ ე დ ვ ი ც ხ ოვ რე ბ თ, ა თი ა თა ს ს და ვ ა გ როვ ე ბ თ, მ ე რე კ ი
შ ე ვ ძ ლე ბ თ დი დე ბ ულე ბ ი ვ ი თ ვ ი ც ხ ოვ როთ და ბიჭის კ ა რი ე რა ც
უზრუნ ვ ე ლვ ყ ოთ”. ქ ა ლი ხ ე და ვ და , გეგმა გ ონ ი ვ რული იყ ო და
ს ა წ ი ნ ა ა ღმ დე გ ოს ვ ე რა ფე რს ა მ ბ ობ და , მ ა გ რა მ მ ა ღა ლი წ რი ს გ ა ნ ც ხ რომ ა ს
ი გ ი მ ა თ მ ს გ ა ვ ს ა დ და ხ ა რბ ე ბ ოდა , ვ ი ნ ც ა მ ი ს უფლე ბ ი თ ა რ ი ბ ა დე ბ ა . თა ვ ი ს
მ ხ რი ვ , ბ ი ჭ ი ჯა ნ მ თე ლობ ი ს გ ა მ ო შ ე შ ფოთე ბ ი ს ს ა ფუძ ვ ე ლს ა რ ი ძ ლე ოდა .
ი გ ი ი ს ე ა მ ტა ნ ი ი ყ ო, როგ ორი ც უნ და ყ ოფი ლი ყ ო ჰ ა ი ლე ნ დე ლი ყ მ ა წ ვ ი ლი ,
მ ა გ რა მ მ ა მ ა მ ის ს მ ი ს ი ხ ა ს ი ა თი ა ღე ლვ ე ბ და . ი გ ი ჩ უმ ი და პ ი რქ უშ ი
გ ა ხ ლდა თ, ლა პ ა რა კ ს ა ც ძ ა ლი ა ნ დი დ ხ ა ნ ს ს წ ა ვ ლობ და და როგ ორც ჩ ა ნ და ,
მ ოკ ლე ბ ული ი ყ ო გ ა ნ ც დე ბ ს . ბ ი ჭ ი ი წ ვ ა თუ ი ჯდა , თა მ ა შ ს თა ვ ი ს მ შ ობ ლე ბ ზე
ც ქ ე რა ე რჩ ი ვ ნ ა . ჩ ვ ე ულე ბ რი ვ ი ბ ა ვ შ ვ ე ბ ი ს გ ა ნ გ ა ნ ს ხ ვ ა ვ ე ბ ი თ, უბ რა ლოდ
და უმ ი ზნ ოდ ა რ თა მ ა შ ობ და . მ ა შ ი ნ ა ც კ ი , როც ა ბ ი ჭ ი ს ა თა მ ა შ ოს გ ა ს ტე ხ და ,
ა რც ტი როდა ა რც ი ც ი ნ ოდა , უბ რა ლოდ ი ჯდა და და ს ც ქ ე როდა .

1814 წ ლი ს და ს ა ს რულს მ ა ი ორი გ ლა ს ი პ ოლკ შ ი და ბ რუნ და . მ ი ს ი ც ოლი კ ი დე ვ

ე რთხ ე ლ შ ე ე ფა რა მ ა მ ა ს . მ ა გ რა მ , ე რთი თვ ი ს შ ე მ დე გ , მ ღვ დე ლი ლოგ ი ნ ა დ
ჩ ა ვ ა რდა ; მ ა რტშ ი ი ს გ ა რდა ი ც ვ ა ლა . ს ა ხ ლი ს ხ ვ ა მ ღვ დე ლმ ა და ი კ ა ვ ა .
მ ის ის გ ლა ს ს სხვა ა რა ფე რი და რჩ ე ნ ოდა , ჭ ა ობ ი ა ნ კ ა რმ ი და მ ოშ ი
და ბ რუნ ე ბ ი ს გ ა რდა . ბ ი ჭ ი ი ს ე ვ გ ა ს ა ც ოდა ვ ე ბ ულ ფე რმ ა შ ი მ უშ ა ობ და . მ ი ს ი
და კ ი, ჯოშ უა ს მ ოვ ლა შ ი ს ა შ ვ ე ლა დ და ს ა ოჯა ხ ო სა ქმეებში
და ს ა ხ მ ა რე ბ ლა დ მ ოდი ოდა .
1815 წ ე ლს მ ა ი ორი გ ლა ს ი ბ ე ლგ ი ა შ ი , გ ა და მ წ ყ ვ ე ტ ბ რძ ოლე ბ შ ი ი მ ყ ოფე ბ ოდა .
აქ მ ის ი კ ა რი ე რა ბ ე დი ს შ ე მ თხ ვ ე ვ ა მ ს ა ზა რე ლ ტრა გ ე დი ა დ ა ქ ც ი ა ,
რომ ე ლი ც მ ე ,თქ ვ ე ნ ი ვ ე და ჟ ი ნ ე ბ ი თ, უნ და მ ოგ ი თხ როთ. მ ა ი ორი იმ
უკ ა ნ ა ს კ ნ ე ლ ნ ა წ ი ლს მ ე თა ურობ და , რომ ე ლი ც უგ ომ ონ ი ს და ც ხ რი ლულ
კ ე დლე ბ ს ი ც ა ვ და . მან თა ვ ი ს ი ხ ა ლხ ი გ ა ა ე რთი ა ნ ა , რა თა მ ა რჯვ ე დ
შ ე წ ი ნ ა ა ღმ დე გ ე ბ ოდა ნ ა პ ოლე ონ ი ს ს ა ბ ოლოო და ს ა ს ოწ ა რკ ვ ე თი ლ
მ ც დე ლობ ა ს , ხ ე ლშ ი ჩ ა ე გ დო ეს გ ა და მ წ ყ ვ ე ტი მ ნ ი შ ვ ნ ე ლობ ი ს მ ქ ონ ე
პ უნ ქ ტი .

ბ რი ტა ნ ე ლე ბ ი ე რთ წ ე რტი ლშ ი შ ე ჯგ უფდნ ე ნ . გ ლა ს ი მ ც ი რე რი ც ხ ოვ ა ნ რა ზმ ს
ს ა თა ვ ე შ ი ჩ ა უდგ ა , ფრა ნ გ ე ბ ი ს მ ოწ ი ნ ა ვ ე რი გ ს შ ე უტი ა და გ ა ა რღვ ი ა ი გ ი .
ა ქ ხ მ ლი ს და რტყ მ ა მ მ ი ს ი პ ი რა დი მ ც ვ ე ლი და ს ც ა , მ ე ორე და რტყ მ ა მ კ ი ,
მ ა ი ორს მ ა რჯვ ე ნ ა ხ ე ლი წ ა ა ც ა ლა . ი გ ი ს ა ს წ რა ფოდ და ნ გ რე ულ ფე რმ ა შ ი
წა იყ ვ ა ნ ე ს და ჭ რი ლობ ა შ ე უხ ვ ი ე ს . მ ა გ რა მ ნ ა პ ოლე ონ მ ა როგ ორც კი
და ი ნ ა ხ ა , რომ მ ის ი ჯა რე ბ ი უკ ა ნ ი ხ ე ვ დნ ე ნ , მ ე ორე ს ა ა რტი ლე რი ო
თა ვ და ს ხ მ ი ს ბ რძ ა ნ ე ბ ა გ ა ს ცა . ქ ვ ე მ ე ხის ჭ ურვ მ ა შ ე ნ ობ ი ს დი რე
მ ოა რღვ ი ა , ს ა ხ ურა ვ ი ს ნ ა რჩ ე ნ ე ბ ი ჩ ა მ ოი ქ ც ა , მ ა ი ორს მ ძ იმ ე კ ოჭ ი
ფე ხ ე ბ ზე და ე ც ა და გ ა ჭ ყ ლი ტა .

ჩ ი ნ ე ბ ული ჯა ნ მ რთე ლობ ი ს და მ ს ა ხ ურე ბ ი თ, ი გ ი ა რ და ი ღუპ ა . ე ს უმ წ ე ო,

მ ა გ რა მ ს რული ა დ ჯა ნ მ რთე ლი ტორს ი , რა მ დე ნ ი მ ე თვ ე შ ი ლოხ -ნ ე ს ი ს თა ვ ზე
მ დგ ა რ ქ ოხ შ ი მ ი ი ტა ნ ე ს . მ ი ს ც ოლს თა ვ ზა რი და ს ც ა ამ ნ ა მ დვ ი ლმ ა ,
ჭ ე შ მ ა რი ტმ ა ს ა შ ი ნ ე ლე ბ ა მ . როც ა კ ა ც მ ა უთხ რა , რომ ქ ი რურგ ი ს თქ მ ი თ ი გ ი
ა ლბ ა თ კ ი დე ვ ორმ ოც და ა თ წ ე ლს ი ც ოც ხ ლე ბ და , ქ ა ლი მ ი ხ ვ და რა
და უს რულე ბ ე ლი უბ ე დურე ბ ა ც შ ე ე მ თხ ვ ა . მ ი ს ი ყ ვ ე ლა ც ხ ოვ რე ბ ი ს ე ული
გეგმა გ ა ნ ა დგ ურდა . ი გ ი ა ლბ ა თ მ თე ლი მ ის ი და რჩ ე ნ ი ლი ს ი ც ოც ხ ლი ს
მ ა ნ ძ ი ლზე , ა მ ს ა ძ ა გ ე ლ ქ ოხ შ ი , ც ოც ხ ა ლ გ ვ ა მ ს მ ი ე ჯა ჭ ვ ა . ”გ ა ნ ა ხ ე ვ რე ბ ული
ხ ე ლფა ს ი თ” ფი ქ რობ და ქ ა ლი ”ა თი ა თა ს ი ფუნ ტი ს მ ოგ როვ ე ბ ა ს რა მ დე ნ ი
ლოდი ნ ი და ჭ ი რდე ბ ა ?!”

IV.

ა და გ ლა ს ი , ჭ კ ვ ი ა ნ ი ქ ა ლი რომ ყ ოფი ლი ყ ო, ს ულე რთი ა კ ე თი ლი თუ ბ ოროტი ,

ს წ რა ფა დ რა ი მ ე გ ა მ ოს ა ვ ა ლს ი პ ოვ ი და . მ ა გ რა მ მ ის ი ფი ქ რე ბ ი ნ ე ლი ,
და ჩ ლუნ გ ე ბ ული იყ ო და ქ ა ლი გ ულშ ი ჩ ა ბ უდე ბ ულ უა ზრო ს ი ძ ულვ ი ლს
და ე ბ რმ ა ვ ე ბ ი ნ ა . მ ა ს შ ე მ დე გ , რა ც მ ა მ ა მ ი ს ი გ ა რდა ი ც ვ ა ლა , მ ი ს ი დღე ე ბ ი
უს ა ს რულოდ ე რთფე როვ ა ნ ი გ ა ხ და . ა ხ ლა კ ი , ა მ ს ი ც ა რი ე ლე შ ი , ნ ე ლ-ნ ე ლა
მ ონ ს ტრი ი ზრდე ბ ოდა . მ ი ს მ ა ქ მ ა რმ ა ე ს ი მ ა ზე ა დრე შ ე ნ ი შ ნ ა , ვ ი დრე ქ ა ლი
ს ა კ უთა რ თა ვ ს გ ა უგ ე ბ და . ე რთ დღე ს , კ ა ც მ ა თა ვ ი ს გ ონ ე ბ ა შ ი ა ღმ ოა ჩ ი ნ ა ,
რომ შ ე ი ძ ლე ბ ოდა ც ოლს ი გ ი მ ოე კ ლა . ა და მ და მ ხ მ ა რე გ ოგ ონ ა და ი თხ ოვ ა ,
თქ ვ ა , რომ ა ხ ლა , ვ ი დრე ოდე ს მ ე , ფულს უფრო ფრთხ ი ლა დ უნ და მ ოქ ც ე ოდნ ე ნ .
კ ა ცმ ა თა ვ ი ს ი მ ა ხ ვ ი ლგ ონ ი ე რე ბ ი თ ს წ რა ფა დ შ ე ი მ უშ ა ვ ა თა ვ და ც ვ ი ს
გეგმა . მან ბიჭს , უკ ვ ე ოც და ე ქ ვ ს ი წ ლი ს მ ს უქ ა ნ თა ნ ა მ ე მ ა მ ულე ს ,
ე ნ დრი უს მ ოუხ მ ო და ი ს ი ნ ვ ე რნ ე ს შ ი ვ ე ქ ი ლთა ნ გ ა გ ზა ვ ნ ა .

ამ ა და მ ი ა ნ თა ნ მას ხ ა ნ გ რძ ლი ვ ი , პ ი რა დი ს ა უბ ა რი ჰ ქ ონ და , რომ ლი ს
დროს ა ც ვ ე ქ ი ლმ ა რა მ დე ნ ი მ ე შ ე რჩ ე ული ფურც ე ლი და წ ე რი ლი მ ა ი ორი ს
პ ორტფე ლი და ნ , მ ი ს ი ვ ე მ ი თი თე ბ ი თ, ა მ ოი ღო.

იმ ს ა ღა მ ოს , ვ ე ქ ი ლი ს ტრა თ ე რი კ ი ს ა ხ ა ლ მ ღვ დე ლთა ნ ე რთა დ ქ ოხ შ ი

და ბ რუნ და , მ ა ნ ა მ გ ვ ა რა დ ჯა რი ს კ ა ც ი ს ხ ე ლი ს მ ოწ ე რი ს უუნ ა რობ ა ს თა ნ
და კ ა ვ შ ი რე ბ ული ს ი რთულე მ ოა გ ვ ა რა . მ ის ის გ ლა ს ი გვ ია ნ ღა მ ი თ
გ ლე ნ მ ორი ს ტონ ი და ნ და ბ რუნ და , ს ა და ც ის გ ა გ ზა ვ ნ ე ს , რომ გ ზი და ნ
ჩ ა მ ოე შ ორე ბ ი ნ ა თ, მ ა ი ორმ ა მ ა ს უთხ რა რა ც გ ა ა კ ე თა .

„ჩ ე მ ი ფული ორი ს ა უკ ე თე ს ო მ ე ურვ ი ს ხ ე ლშ ი მ ოვ ა თა ვ ს ე ,“ ა უხ ს ნ ა მ ა ნ . თუ

მ ე და ვ ი ღუპ ე ბ ი , ს ა ნ ა მ ჯოშ უა ს რულწ ლოვ ა ნ ი გ ა ხ დე ბ ა , ყ ვ ე ლა ფე რი ბ ა ნ კ შ ი
და გ როვ ე ბ ული და რჩ ე ბ ა . შ ე ნ კ ი ი ც ხ ოვ რე ბ პ ე ნ ს ი ი თ, რომ ე ლს ა ც მ ი ი ღე ბ
როგ ორც ჩემი ქ ვ რი ვ ი . შ ე მ დე გ , ძ ი რი თა დი კ ა პ ი ტა ლი მას გ ა რკ ვ ე ული
შ ე ზღუდვ ე ბ ი თ გ ა და ე ც ე მ ა , მ ა გ რა მ თუ მ ე ვ ი ც ოც ხ ლე ბ , ბ ი ჭ ს მ ხ ოლოდ ჩ ე მ ი
მ ე თვ ა ლყ ურე ობ ი ს ქვეშ გ ა ვ ზრდი , ა მ ი ტომ , როგ ორც კი კ ა პ ი ტა ლი ა თი
ა თა ს ი ფუნ ტი გ ა ხ დე ბ ა , ჩ ვ ე ნ მ ი ს ი ს ა თა ნ ა დოდ გ ა ნ ა თლე ბ ი ს გ ა რდა , ა ს ე ვ ე
შ ე ვ ძ ლე ბ თ, ვ ი დრე ის ბა ვ შ ვ ია , ს ა ს ურვ ე ლ ს ოც ი ა ლურ კ ა ვ შ ი რე ბ შ ი
შ ე ვ ი დე ს .“

ც ოლი ა მ ჯე რა და ც ა რ შ ე ე წ ი ნ ა ა ღმ დე გ ა , მ ა გ რა მ კ ი დე ვ ე რთხ ე ლ ჩ ა უწ ყ და
გ ული .
დღი თი დღე , ს ი ძ ულვ ი ლი ქ ა ლი ს შ ი გ ნ ე ულს ღრღნ ი და , მ ა ს ს ა ზა რე ლი კ ი ბ ოს
მსგა ვსა დ ჭ ა მ და . ბ ოლოს იგი ფი ქ რი და ნ გ ა ნ ზრა ხ ულ მ ოქ მ ე დე ბ ა ზე
გ ა და ვ ი და , რომ მ ე უღლი ს ი ს ე და ც ს ა ზა რე ლი ც ხ ოვ რე ბ ა ს ა ნ ი მ უშ ო
ჯოჯოხ ე თა დ ე ქ ც ი ა . თქ ვ ე ნ იქ ნ ე ბ ი ც ი თ, რომ ჩვენი უდი დე ს ი ტა ნ ჯვ ა
თა ვ ი ს უფლა დ მ ოქ მ ე დე ბ ი ს შ ე უძ ლე ბ ლობ ა ა . გ რძ ნ ობ ი ს ორგ ა ნ ოე ბ ი ს ან
კ ი დურე ბ ი ს და კ ა რგ ვ ა პ რი ნ ც ი პ ულა დ ი მ ი ს გ ა მ ოა ა უტა ნ ე ლი , რომ ე ს ჩ ვ ე ნ ს
მ ოქ მ ე დე ბ ა ს ზღუდა ვ ს . ე ს ა ა ს ი ბ რმ ა ვ ი ს ან და მ ბ ლი ს წინ ა შე შიშის
ძ ი რი თა დი მ ი ზე ზი . გ ა ხ ს ოვ თ, გი დე მ ოპ ა ს ა ნ ი ს მ ოთხ რობ ა ბ რმ ა ზე ,
რომ ე ლს ა ც მ ი ს ი ოჯა ხ ი ბ ოროტ ოი ნ ე ბ ს უწ ყ ობ და . ე ს გ ა ს ა კ უთრე ბ ულა დ
ს ა ს ტი კ ი ი მ ი ტომ ჩ ა ნ ს , რომ მ ს ხ ვ ე რპ ლი უმ წ ე ოა . ა ხ ლა მ თე ლს დე და მ ი წ ა ზე
ვ ე ლურე ბ ს შ ორი ს ა რა ვ ი ნ ა ა მ თი ე ლ შ ოტლა ნ დი ე ლე ბ ზე უფრო მ ძ ვ ი ნ ვ ა რე და
მ ხ ე ც ური . დოქ ტორ ფრე ზე რს მ ოჰ ყ ა ვ ს ბ ე ვ რი წ ა რმ ოუდგ ე ნ ლა დ ს ა ზი ზღა რი
ც რურწ მ ე ნ ი ს ფა ქ ტი , რომ ლე ბ ი ც ა მ ს ა ა თშ ი ც პ ოპ ულა რული ა , როც ა ჩვენ
გ ა ნ ა თლე ბ ულ ჰ ე ლმ ლოკ კ ლუბ შ ი ვ ს ხ ე დვ ა რთ. ”და ა კ ვ ი რდი რუს ს და ი პ ოვ ი
თა თა რს ?” ა ს ე ვ ე და ა კ ვ ი რდი შ ოტლა ნ დი ე ლს და ი პ ოვ ი ა რს ე ბ ა ს რომ ე ლი ც
ფორა ს მ ის ცე მ ს და და ა მ ა რც ხ ე ბ ს ჩ ი ნ ე ლს და წ ი თე ლკ ა ნ ი ა ნ ი ნ დი ე ლს .
ს ე ქ ს უა ლური ი ნ ს ტი ქ ტი კ ე ლტე ბ შ ი გ ა ნ ს ა კ უთრე ბ ი თ ძ ლი ე რი ა ; ს ა და ც ი ს
კ ე თი ლშ ობ ი ლურა დ გ ა ნ ვ ი თა რდე ბ ა , ჩვენ გ ე ნ ი ოს ს ვ პ ოულობ თ, მ ა გ რა მ
ს ა და ც ი გ ი კ ა ლვ ი ნ ი ზმ ი ს მ ს გ ა ვ ს ი რე ლი გ ი ი თ ჩ ა ფლა ვ დე ბ ა , ყ ოვ ე ლთვ ი ს
შ ე შ ლი ლობ ი თ ა ნ ს ი ს ა ს ტი კ ი თ შ ე მ ობ რუნ დე ბ ა , რომ ე ლი ც თა ვ ი ს თა ვ ა და ა
ს ი გ ი ჟ ი ს ფორმ ა .

და ვ ბ რუნ დე თ ი ქ , ს ა და ც გ ა ვ ჩ ე რდი თ. თა ვ ი ს ი ს ა ქ მ ი ს თვ ი ს ა და გ ლა ს მ ა
გ ონ ე ბ ა მ ოი კ რი ბ ა . ჰ ა ი ლე ნ დი ს ს ა შ ი ნ ე ლი მ ა რტოობ ი ს პ ი რობ ე ბ ი
ა ვ ა დმ ყ ოფურ ფა ნ ტა ზი ა ს ა ნ ვ ი თა რე ბ ს მ ა თშ ი , ვ ის ა ც ჭ ე შ მ ა რი ტი
ა რტი ს ტული ს ული ა რ გ ა ა ჩ ნ ი ა . ა და გ ლა ს ი კ ი , თა ვ ი ს ი უს ქ ე ს ობ ი თ ა მ ი ს
მ შ ვ ე ნ ი ე რი მ ა გ ა ლი თი გ ა ხ ლდა თ.

მან თა ვ ი ს ი მ ოქ მ ე დე ბ ე ბ ი უყ ურა დღე ბ ობ ი თ და ი წ ყ ო. ქ ა ლი პ ა ს უხ ს

ა გ ვ ი ა ნ ე ბ და , როც ა ქ მ ა რი ე ძ ა ხ და . ი გ ი და უდე ვ ა რი გ ა ხ და მ ი ს თვ ი ს
ს ა ჭ მ ლი ს მ ომ ზა დე ბ ი ს ა ს . მ ა ი ორი ჩ ა უწ ვ და გ ა ნ ზრა ხ ვ ა ს , და კ ვ ი რე ბ ი ს
გ ა ნ მ ა ვ ლობ ა შ ი ფი ქ რე ბ ი ს ტა ნ ჯა ვ და . ს ა ბ ოლოოდ, მან გ ა და წ ყ ვ ი ტა ,
ე რთა დე რთი შ ე ს ა ძ ლო გ ზი თ, ს ა ჭ მ ე ლზე უა რი ს თქ მ ი თ მ ოე კ ლა თა ვ ი . ქ ა ლმ ა
ტა ნ ტა ლოს ი ს ტა ნ ჯვ ი თ უპ ა ს უხ ა , ს ურნ ე ლოვ ა ნ ი ს ა ნ ე ლე ბ ლე ბ ი თ შ ე კ მ ა ზულ
ს ა ჭ მ ე ლს მ ი ს ც ვ ხ ი რთა ნ ი ს ე ა ხ ლოს ა მ ზა დე ბ და , რომ ქ მ ა რი რა მ დე ნ ი მ ე
ხნ ის შ ე მ დე გ ფი ზი კ ურა დ ვ ე ღა რ ე წ ი ნ ა ა ღმ დე გ ე ბ ოდა . მ ა თი მ ა ნ ე რე ბ ი
ს ცე ნ ის ვ ე რა გ ულობ ა ს უფრო ზრდი და ; მ თე ლი გეგმა ორი ვ ე მ ხ რი და ნ
წ ა რმ ოუდგ ე ნ ე ლი ფა რი ს ე ვ ლობ ი თ ხ ორც ი ე ლდე ბ ოდა . ქ ა ლი ს ი ყ ვ ა რული ს და
ს ი ნ ა ზი ს ი ს ე თ ს ი ტყ ვ ე ბ ს ი ყ ე ნ ე ბ და , როგ ორი ც ქ მ რი ს თვ ი ს თა ფლობ ი ს
თვ ე შ ი და ც კ ი , ა რა ს ოდე ს უთქ ვ ა მ ს . ა ს ე და უნ დობ ლა დ მ ი ე ქ ა ნ ე ბ ოდნ ე ნ
წ ყ ე ული უფს კ რული ს კ ე ნ . მ ა ლე , ქ ა ლს გ ონ ე ბ ა შ ი , ა ლბ ა თ ქ მ რი ს თვ ი ს
მ ი ნ ი ჭ ე ბ ული წ ა მ ე ბ ი თ, შ ი მ შ ი ლი თა და წ ყ ურვ ი ლი თ ნ ა კ ა რნ ა ხ ე ვ ი
წ ა რმ ოუდგ ე ნ ლა დ ს ა ზი ზღა რი ი დე ე ბ ი მ ოუვ ი და . ი გ ი მ რა ვ ა ლფე როვ ა ნ ი
ს ი ა მ ოვ ნ ე ბ ი ს თვ ი ს კ ა ცს ტკ ბ ი ლ ს ურნ ე ლი ა ნ ს ა ჭ მ ე ლს ს თა ვ ა ზობ და ,
რომ ე ლი ც გ ე მ ოთი ზე დმ ე ტა დ მ ა რი ლი ა ნ ი და წ ი წ ა კ ი ა ნ ი ი ყ ო, ი ს ე თი , რომ
მ ხ ოლოდ უკ ი დურე ს ი შ ი მ შ ი ლი თუ ა ი ძ ულე ბ და , ი გ ი შ ე ე ჭ ა მ ა . ა მ ა ვ დროულა დ
ქ ა ლი ც ხ ა რე კ ე რძ ე ბ ი თ მ ი ს ი წ ყ ურვ ი ლი ს გ რძ ნ ობ ა ს ა ღძ რა ვ და და როც ა
კ ა ც ი წ ყ ურვ ი ლი ს მ ოს ა კ ლა ვ ა დ წ ყ ა ლს მ ოი თხ ოვ და , შ ი გ ნ ი თ მ ა რი ლს უყ რი და .
მ ა გ რა მ ქ ა ლი ყ ოვ ე ლთვ ი ს ბ ოდი შ ობ და , თა ვ ს ი და ნ ა შ ა ულე ბ და , ტი როდა და
პ ა ტი ე ბ ა ს თხ ოვ და . კ ა ც ი თა ვ ს ა ჩ ვ ე ნ ე ბ და თი თქ ოს ტყ უვ დე ბ ოდა და მ ი ს
ბ ოდი შ ე ბ ს ი ღე ბ და . შ ე მ დე გ ქ ა ლი ს ი ყ ვ ა რულზე ი წ ყ ე ბ და ს ა უბ ა რს , და -
მ ა გ რა მ ა რა ! ჯე ნ ტლმ ე ნ ე ბ ო ა ქ უნ და გ ა ვ ჩ ე რდე , რომ ა მ ა მ ბ ი ს დე ტა ლე ბ ი
თქ ვ ე ნ თვ ი თონ ვ ე წ ა რმ ოი დგ ი ნ ოთ.

ა ხ ლა , თვ ე ობ ი თ გ ა გ რძ ე ლე ბ ული ა მ უბ ე დური კ ომ ე დი ი ს შ ე მ დე გ , ქ ა ლს
თა ვ შ ი მ ოუვ ი და ქ მ ა რი ე ე ჭ ვ ი ა ნ ე ბ ი ნ ა . (მ ი ნ და კ ა რგ ა დ და ი ხ ს ომ ოთ, რომ ,
თუ მ ღვ დლი ს ი შ ვ ი ა თ და ფორმ ა ლურ ვ ი ზი ტე ბ ს ა რ ჩ ა ვ თვ ლი თ, ე ს ხ ა ლხ ი
ს რული ა დ მ ა რტო, ყ ოვ ე ლგ ვ ა რი გ ა ს ა რთობ ი ს გ ა რე შ ე ც ხ ოვ რობ და . და გ ლა ს ი
ზე დმ ე ტა დ ქ ე დმ ა ღა ლი და შ ე უპ ოვ ა რი ი ყ ო, რომ ი მ ა ზე მ ოე თხ რო, რა ც
ხ დე ბ ოდა ) ქ ა ლი მ ე ბ ა ღი ს ც დუნ ე ბ ა ს შ ე უდგ ა . როგ ორც გ ი თხ ა რი თ, ქ ა ლს
ქ ვ ა ბ ზე მ ე ტი გ რძ ნ ობ ა ა რ გ ა ა ჩ ნ და , მ ი ს გ ა ნ კ ა ლვ ი ნ ი ზმ ი ს და მ ს ა ხ ურე ბ ი თ
ყ ვ ე ლა ფე რი გ ა მ ოდე ვ ნ ი ლი ი ყ ო; მ ა გ რა მ მან ი ც ოდა , როგ ორ ე მ ოქ მ ე და ,
ი ც ოდა თა ვ ი ს ი ქ მ რი ს მ კ ა ც რი შ ე ხ ე დულე ბ ა ქ ორწ ი ნ ე ბ ა ზე . ი გ ი ფი ქ რობ და ,
რომ თა ვ ი ს ი ა ღთქ მ ე ბ ი ს და რღვ ე ვ ი თ გ ა ტე ხ და მ ი ს ს ულს . ს წ ორე დ ე ს ი ყ ო ი ს ,
რი ს ი მ ი ღწ ე ვ ა ც ს ურდა , თუმ ც ა ქ ა ლი ა ლბ ა თ ა მ ა ს ვ ე რც ხ ვ დე ბ ოდა ; მას
უა მ რა ვ ი ს ა ბ რძ ოლო კ ა მ პ ა ნ იის გ მ ი რი ს , ფი ნ ი ა ს მსგა ვსი ჩ ი ვ ი ლი ს ,
წ კ მ უტუნ ი ს და ს ლუკ უნ ი ს ნ ა ხ ვ ა უნ დოდა . ბ ე ვ რი ქ ა ლი ი ღე ბ ს ს ი ა მ ოვ ნ ე ბ ა ს
მ ს გ ა ვ ს ი გ ზი თ.

ა ს ე რომ , მ ა ნ გ ა და წ ყ ვ ი ტა მ ე ბ ა ღე ს გ ა ა რშ ი ყ ე ბ ოდა . ე ს ა დვ ი ლი ა მ ოც ა ნ ა
გ ა ხ ლდა თ. მ ე ბ ა ღე გ ა უთლე ლი მ უშ ა და ჯა ნ მ ა გ ა რი ც ხ ოვ ე ლი ი ყ ო. და ქ ა ლმ ა
ი გ ი ბ ა ტი ს მ შ ვ ე ნ ი ე რი ქ ა ლბ ა ტონ ე ბ ი ს მ ს გ ა ვ ს ა დ მ ოხ ი ბ ლა , მ ა ს ე ნ ა ხ ა
როგ ორ ა კ ე თე ბ დნ ე ნ ამას ის ინ ი თა ვ ი ა ნ თ კ ა ვ ა ლე რე ბ თა ნ . ე რთხ ე ლა ც
ქ ა ლმ ა კ ა ც ი ს პ ი რვ ე ლ მ ორც ხ ვ ობ ა ს ს ძ ლი ა და ი გ ი მ ი ს ი მ ონ ა გ ა ხ და ; ა მ
მ ომ ე ნ ტი და ნ ქ ა ლმ ა მ ომ დე ვ ნ ო ს ა ზი ზღა რი კ ომ ე დი ი ს თა მ ა შ ი წ ა მ ოი წ ყ ო.
სანამ გ ა რკ ვ ე ვ ი თ გ ა ი გ ე ბ და , მ ი ს ქ მ ა რს დი დხ ა ნ ს უნ და ე ე ჭვ ია ნ ა .
თა ვ ი ს ი გ ე გ მ ა მან ა მ გ ვ ა რა დ ჩ ა ა წ ყ ო. ქ ა ლი ს ა ა თობ ი თ ა კ ვ ი რდე ბ ოდა
ქ მ რი ს ს ა ხ ე ზე ა ზრე ბ ი ს გ ა ე ლვ ე ბ ა ს . მ ა ლე მ ე ბ ა ღე თა ვ ი ს ი ს ა ყ ვ ა რე ლი
ბ ა ტონ ი ს მ ი მ ა რთ ს ი ძ ულვ ი ლი თ გ ა ნ ა წ ყ ო; ე რთ დღე ს და ა რწ მ უნ ა ი მ ოთა ხ შ ი
ე კ ოც ნ ა მ ი ს თვ ი ს , ს ა და ც თი ვ ი ს ლე ი ბ ზე მ ა ი ორი ი წ ვ ა . ს ა წ ოლი დი დი ხ ნ ი ს
წ ი ნ წ ა ა რთვ ა . მ ი ს ი გ ა შ ლა ძ ნ ე ლი ა ო ა ი ჩ ე მ ა . ქ მ რი ს ს ა ხ ე ზე ტკ ი ვ ი ლი ს
ს პ ა ზმ ი , ქ ა ლი ს მ ი ს ა მ ა რთი თ თქ მ ული მ ძ ვ ი ნ ვ ა რე ს ი ტყ ვ ე ბ ი , ე ს მ ის ი
უდი დე ს ი ტრი უმ ფი ი ყ ო. ქ ა ლმ ა თა ვ ი ს ი გ ე გ მ ი ს მ ი ხ ე დვ ი თ გ ა ა გ რძ ე ლა
მ ოქ მ ე დე ბ ა ,რომ ე ლი ც უკ ი დურე ს უტი ფრობ ა მ დე მ ი დი ოდა . მ ე ბ ა ღე კ ი თა ვ ი ს
უგ რძ ნ ობ ე ლობ ი თ ფი ქ რობ და , რომ ეს უბ რა ლო ხ უმ რობ ა ი ყ ო, ბ ოკ ა ჩ ოს
ს ტი ლშ ი . ეს ყ ვ ე ლა ფე რი წ ა რმ ა ტე ბ ი თ გ რძ ე ლდე ბ ოდა კ ვ ი რე ბ ი ს
გ ა ნ მ ა ვ ლობ ა შ ი ; შ ე მ დე გ გ ლა ს მ ა მ ოულოდნ ე ლა დ გ ა და წ ყ ვ ი ტა ე ს ა ე ტა ნ ა -
ა ნ მ ი ს გ ულშ ი რა ღა ც გ ა ტყ და . ს ულ მ ც ი რე , ც ხ ა დი გ ა ხ და , რომ ი გ ი ა ღა რ
ი ტა ნ ჯე ბ ოდა . და ხ ე ლოვ ნ ე ბ ულმ ა ქ ა ლმ ა ა ხ ა ლ ხ ე რხ ს მ ი მ ა რთა , ი მ დე ნ ა დ
ს ა ზი ზღა რ ს ა ქ მ ე ს , რომ ა მ ა ზე ს ა უბ ა რი ც კ ი ა რც ხ ვ ე ნ ს კ ა ც თა მ ოდგ მ ა ს .
მ ა ნ ბ ა ვ შ ვ ი ს გ ა რყ ვ ნ ა გ ა და წ ყ ვ ი ტა . ჯოშ უა უკ ვ ე ს ა კ მ ა რი ს ა დ დი დი ი ყ ო
ი მ ი ს ა თვ ი ს , რომ გ ა ე გ ო რა ს ე უბ ნ ე ბ ოდნ ე ნ . ქ ა ლი მ ა ს ფა რულა დ ა ჩ ვ ე ვ და
მ ა მ ა მ ის ის ს ი ძ ულვ ი ლს და ზი ზღს . მ ა ნ ბიჭს ფი ზი კ ური ს ი ს ა ს ტი კ ი თ
ტკ ბ ობ ა ც შ ე ა ს წ ა ვ ლა . (მ ე გ ი თხ ა რი თ, რომ ე ს ა მ ბ ა ვ ი ს ა ზა რე ლი ა )

წ ვ რთნ ა ს მ ოკ ლე ბ ული მ ა ი ორი გ ლა ს ი ს ა შ ი ნ ლა დ გ ა ს უქ და . ი გ ი ს ა ზა რე ლი

სა ნა ხა ვი ი ყ ო. მ უც ლი ს უზა რმ ა ზა რი გ უმ ბ ა თი , ჩ ა ვ ა რდნ ი ლი მ კ ე რდი ,
და ს ი ე ბ ული და გ ა ტა ნ ჯული ს ა ხ ე . ოთხ ი ტა კ ვ ი ს ა ზი ზღობ ა ს მ ხ ოლოდ ხ ა ზს
უს ვ ა მ და . ა მ დე ნ ა დ, ა დვ ი ლი იყ ო ს ა მ ა რც ხ ვ ი ნ ო ოი ნ ე ბ ი ს მ ოწ ყ ობ ა ზე
ბა ვ შვ ის და ყ ოლი ე ბ ა . ა მ დროი ს თვ ი ს , ქ ა ლმ ა ფა რი ს ე ვ ლობ ი ს ნ ი ღა ბ ი
მ ოი შ ორა . ქ მ ა რს ღი ა დ ა მ ა ს ხ ა რა ვ ე ბ და და ს ა ს ა ც ი ლოდ ი გ დე ბ და . მ ა ს ზე
ს ი ძ ულვ ი ლი ს მ დი ნ ა რე ე ბ ს ა ნ თხ ე ვ და . ა გ ე ბ ი ნ ე ბ და , რომ ს ულა ც არ
ე ნ ა ტრე ბ ა ბ ა ტი ს ს ა ზოგ ა დოე ბ ა , მ ოხ ა რული ა , რომ მ ა ნ შ ე ი ძ ლე ბ ა კ ი დე
ნ ა ხ ე ვ ა რი ს ა უკ უნ ე ი ც ოც ხ ლოს , რა დგ ა ნ ა ქ ა მ დე ქ ა ლს ა რა ს ოდე ს გ ა ნ უც დი ა
ს ი ა მ ოვ ნ ე ბ ა . იგი ბა ვშვს უმ წ ე ო მ ორშ ი გ რძ ე ლი ქ ი ნ ძ ი ს თა ვ ე ბ ი ს
ჩ ა ს ა რჭ ობ ა დ ა ქ ე ზე ბ და . ”შ ე ნ ღორს ა ც კ ი ა რ ჰ გ ა ვ ხ ა რ” ი ც ი ნ ოდა ე რთ ღა მ ე ს
ქ ა ლი ”შ ე ნ ქ ი ნ ძ ი ს თა ვ ე ბ ი ს ბ ა ლი შ ი ვ ი თ ხ ა რ!” ა მ ს ი ტყ ვ ე ბ ზე ჯოშ უა ბ ოროტი
ს ი ც ი ლი თ წ ა მ ოდგ ა და ს ა მ ი ქ ი ნ ძ ი ს თა ვ ი და ძ ა ბ ულ მ უც ე ლშ ი ჩ ა ა რჭ ო.მ ე რე
მ ხ ი ა რულა დ დე და ს თა ნ გ ა იქ ცა , თა ნ ტა ნ ჯული ს უნ ე ბ ლი ე კ ლა კ ვ ნ ე ბ ს
ა ჯა ვ რე ბ და .

ყ ოვ ე ლ ღა მ ი თ თა მ ა შ ი ა ხ ლდე ბ ოდა . ი ყ ო ი ნ ტე რვ ა ლე ბ ი ც , მ ა გ რა მ რა ი მ ე
უფრო ს ა ზი ზღა რი ს მ ოლოდი ნ შ ი . კ ა ც ი დი დხ ა ნ ს ხ მ ა მ ა ღლა ლოც ულობ და
ს ი კ ვ დი ლი ს თვ ი ს . ბ ოლოს მ უდა რა და უწ ყ ო ქ ა ლს , ა მა ში რა მ ი თ
და ხ მ ა რე ბ ოდა . ქ ა ლი მ ე დი დურა დ და ს ც ი ნ ოდა . "შ ე ნ რომ ფული ის ე არ
გ ა გ ე ნ ა წ ი ლე ბ ი ნ ა , როგ ორც ე ს გ ა ა კ ე თე , ა ლბ ა თ ა მ ა ზე ვ ი ფი ქ რე ბ დი , ბ ოლოს
და ბ ოლოს მ ე კ ი დე ვ უნ და გ ა ვ თხ ოვ დე ”

კ ა ცმ ა მ ი ს თვ ი ს მ ოულოდნ ე ლი გ ა მ ოც ოც ხ ლე ბ ი თ უპ ა ს უხ ა ”მ ე ამას
გ ა გ ი ა დვ ი ლე ბ , ე რთხ ე ლა ც ღა მ ი თ როც ა თოვ ა ს და ა პ ი რე ბ ს , ჯოშ უა ქ ვ ე მ ოთ,
მ ე ზობ ლე ბ თა ნ წ ა ი ყ ვ ე ნ ე . მ ოი მ ი ზე ზე ვ ი თომ ა ვ ა დ გ ა ხ დი და ღა მ ი თ და რჩ ი .
როც ა წ ა ხ ვ ა ლ კ ა რი , ღი ა და ტოვ ე . ვ ფი ქ რობ ს იცივ ე მ ომ კ ლა ვ ს . მ ე კი
ს ი კ ვ დი ლი ი ს ე მ ი ნ და !”. მ ი ს ი ს ული ს ს ი ს უს ტე მ ქ ა ლი გ ა ა ხ ა რა .” შ ე ნ თუ
ბ ი ბ ლი ა ზე და ი ფი ც ე ბ , რომ ამას გ ა ა კ ე თბ ” ა გ რძ ე ლე ბ და ის ”მ ე დი დ
ს ა ი დუმ ლოს გ ა გ ი მ ხ ე ლ”. ქ ა ლმ ა რა ღა ც მ ნ ი შ ვ ნ ე ლოვ ა ნ ი ი ყ ნ ოს ა და
ი მ წ ა მ ს ვ ე ყ ურა დღე ბ ი ა ნ ი გ ა ხ და . ”როც ა ე ს პ ა ნ ე თშ ი ვ ი ყ ა ვ ი ,” ა გ რძ ე ლე ბ და
გ ლა ს ი ”და ბ ი ნ ა ვ ე ბ ული ვ ი ყ ა ვ ი თ ც ი ხ ე ს ი მ ა გ რე შ ი რომ ე ლი ც ე რთ დი დე ბ ულს
ე კ უთვ ნ ოდა ” ი ს მ ოხ უც ი პ ა რა ლი ზე ბ ული და უმ წ ე ო ა და მ ი ა ნ ი ი ყ ო,ი ს ე თი ,
როგ ორი ც დღე ს მე ვ ა რ. მ ი ს მ ა ქ ა ლბ ა ტონ მ ა შ ე მ ოჭ რი ს პ ი რვ ე ლ დღე ს ,
ოჯა ხ ი ს გ ა ნ ძ ი ს ა ი დუმ ლო ა დგ ი ლა ს და მ ა რხ ა . ი ქ ბ რი ლი ა ნ ტე ბ ი ძ ვ ი რფა ს ი
მ ონ ე ტე ბ ი და ბ ე ვ რი ოქ როს ს ა მ კ ა ული ი ყ ო. მ ა თ ე რთხ ე ლ, ე ს ღა მ ი თ, შ ე მ დე გ
უც ნ ა ურ გ ა რე მ ოე ბ ა შ ი მ ი თხ რე ს ...” მ ა ნ შ ე წ ყ ვ ი ტა . ”წ ყ ა ლი მ ომ ე ც ი ! უე ც რა დ
ც უდა დ გ ა ვ ხ დი ” ქ ა ლმ ა წ ყ ა ლი მ ოუტა ნ ა . კ ა ცმ ა უფრო მ ტკ ი ც ე ხმ ით
გ ა ნ ა გ რძ ო. „ე რთ დღე ს ჩ ვ ე ნ , ფრა ნ გ ული ჯა რე ბ ი ს ნ ა წ ი ლი - ს ა და ზვ ე რვ ო
ძ ა ლე ბ ი და გ ვ ე ს ხ ნ ე ნ თა ვ ს .ც ი ხ ე გ ა რშ ე მ ოტყ მ ული ი ყ ო. მ ე და ჩ ე მ თა ნ
ე რთა დ მ ყ ოფ რა მ დე ნ ი მ ე ა და მ ი ა ნ ს უკ ა ნ და ს ა ხ ე ვ ი გ ზა მ ოჭ რი ლი გ ვ ქ ონ და
და მ ზა დ ვ ი ყ ა ვ ი თ ჩვენი მ ა ს პ ი ნ ძ ლე ბ ი ბ ოლომ დე და გ ვ ე ც ვ ა . ჩვენ
ს ა რთული და ნ ს ა რთულზე გ ვ დე ვ ნ ი დნ ე ნ , მ ა გ რა მ ქ ვ ე მ ოთ მ წ ოლა რე ე რთმ ა
ჩემმა კ ა ცმ ა მ ძ ი მ ე დ და ჭ რი ლმ ა , გ ა და მ წ ყ ვ ე ტ, ს ა ს ოწ ა რკ ვ ე თი ლ ხ ე რხ ს
მ ი მ ა რთა . მ ა ნ ს ა რდა ფშ ი ჩ ა ც ოც ე ბ ა მ ოა ხ ე რხ ა ს ა და ც დი დი რა ოდე ნ ობ ი თ
შე შის მ ა რა გ ი ი მ ყ ოფე ბ ოდა და მას ც ე ც ხ ლი წ ა უკ ი და . შ ე შ ფოთე ბ ული
ფრა ნ გ ე ბ ი ნ ა ჩ ქ ა რე ვ ა დ უკ უი ქ ც ნ ე ნ . და რჩ ე ნ ი ლ რა მ დე ნ ი მ ე კ ა ც თა ნ ე რთა დ
მე მ ა თ ჭ ი შ კ რა მ დე ვ დი ე . ბ რძ ოლა რა თქ მ ა უნ და გ ა ნ ა ხ ლდა , მ ა გ რა მ ა მ
დროი ს თვ ი ს შ ორს ჩ ვ ე ნ ი დრა გ უნ ე ბ ი ს პ ლუმ ა ჟ ე ბ ი გ ა მ ოჩ ნ დნ ე ნ . ფრა ნ გ ე ბ ი
თა ვ ი ა ნ თ ცხ ე ნ ე ბ ს შ ე მ ოა ხ ტნ ე ნ და გ ა გ ვ შ ორდნ ე ნ . ს ა ჩ ქ ა როდ უკ ა ნ ,
ც ი ხ ე ს ი მ ა გ რე შ ი და ვ ბ რუნ დი თ და ც ე ც ხ ლი წ ა რმ ა ტე ბ ი თ ჩ ა ვ ა ქ რე თ.
ქ ა ლბ ა ტონ ი გ ა კ ვ ა მ ლული შ ე ნ ობ ი და ნ ჩემი ხ ე ლი თ ს უფთა ჰ ა ე რზე
გ ა მ ოვ ი ყ ვ ა ნ ე . ჩ ე მ მ ა ორმ ა კ ა ც მ ა მ ოხ უც ი გ რა ფი გ ა და ა რჩ ი ნ ა . შ უა დღი ს
შ ე მ დე გ მ ა თ ე რთა დ ი თა თბ ი რე ს . და ს ა ღა მ ოს (თქ ვ ე ს ) გ ა და წ ყ ვ ი ტე ს გ ა ნ ძ ი ს
შ ე ს ა ხ ე ბ ჩ ე მ თვ ი ს ე თქ ვ ა თ.

იმ შ ე მ თხ ვ ე ვ ა შ ი , თუ ორი ვ ე მ ა თგ ა ნ ს უბ ე დურე ბ ა შ ე ე მ თხ ვ ე ოდა , მ ე

პ ი რობ ა უნ და მ იმ ე ცა , რომ ჩ ე მ ზე მ ონ დობ ი ლ ქ ა ღა ლდს პ ი რა და დ
გ ა და ვ ც ე მ დი მ ა თ ე რთა დე რთ შ ვ ი ლი ს , რომ ე ლი ც ჩ ვ ე ნ ს ა რმ ი ა შ ი ი ბ რძ ოდა .
მ ე უყ ოყ მ ა ნ ოდ და ვ თა ნ ხ მ დი . რა მ დე ნ ი მ ე ღა მ ი ს შ ე მ დე გ ე შ მ ა კ მ ა მ ა ც დუნ ა .
ქ ა ღა ლდი გ ა ვ ხ ს ე ნ ი . ე ს უა ზრო ც ი ფრე ბ ი შ ი ფრი ი ყ ო, მ ა გ რა მ მ ე გ ა ს ა ღე ბ ი
მ ქ ონ და . მ ი თი თე ბ ულ ა დგ ი ლზე წ ა ვ ე დი . ი ქ გ ა ნ ძ ი ი ყ ო ჩ ა ფლული . მ ა გ რა მ
გ ულმ ა ა რ გ ა მ ი შ ვ ა .

ა რ მ ი ნ დოდა ა ქ ა ნ ი ს ც ოდვ ა ზე უა რე ს ს ი ბ ი ნ ძ ურე შ ი ჩ ა ვ ფლული ყ ა ვ ი ! მ ი წ ა

და ვ ა ფა რე . და ვ ბ რუნ დი და მ თე ლი ღა მ ე გ ული ს გ ა ს უფთა ვ ე ბ ი ს თვ ი ს
ვ ლოც ულობ დი .

ც ოტა ხ ნ ი ს შ ე მ დე გ ჩ ე მ ი გ ა ნ ლა გ ე ბ ა შ ე ვ ც ვ ა ლე , უკ ა ნ და ვ ი ხ ი ე თ. ჩ ვ ე ნ ი
მ ომ ა ვ ა ლი შ ე ტე ვ ი ს ა ს და ვ ბ რუნ დი და ჩემს კ ე თი ლ მ ა ს პ ი ნ ძ ლე ბ ს
მ ოს ა ნ ა ხ ულე ბ ლა დ ვ ე წ ვ ი ე . ვ ა ი რომ ი ს ი ნ ი პ ა რტი ზა ნ თა ჯგ უფი ს მ იე რ
ა ღმ ოჩ დნ ე ნ მ ოკ ლულნ ი . როგ ორც მ ოვ ა ლე ობ ა მ კ ა რნ ა ხ ობ და , მ ა თი შ ვ ი ლი
მ ოვ ი ძ ი ე , მ ა გ რა მ ძ ა ლი ა ნ გ ვ ი ა ნ ი ყ ო, ი ს ჩ ვ ე ნ ი შ ე ტე ვ ი ს მ ე ს ა მ ე დღე ს
ბ რძ ოლა შ ი და ც ე მ ული ყ ო. ს ა ი დუმ ლოს გ ულშ ი ჩ ა კ ე ტი ლს ვ ი ნ ა ხ ა ვ დი .
რა დგ ა ნ ა ც ც დუნ ე ბ ა ს ე რთხ ე ლ უკ ვ ე გ ა ვ უძ ე ლი , ა რ მ ს ურდა ს ა გ ა ნ ძ ურს
შ ე ვ ხ ე ბ ოდი , თუმ ც ა ი ს ა ხ ლა ჩ ე მ ი უფრო ი ყ ო, ვ ი დრე ს ხ ვ ი ს ი . მ ა გ რა მ ა ხ ლა
ვ ხ ე და ვ ა უც ი ლე ბ ლობ ა თა ვ ი ს თა ვ ა დ მ ა ი ძ ულე ბ ს . მე ა ღა რ მ ე ყ ოფა
ნ ე ბ ი ს ყ ოფა , გ ა ვ უძ ლო ი მ ტა ნ ჯვ ა ს რომ ე ლს ა ც ვ ი ტა ნ ---”. ა ქ მას ხმა
ჩ ა უწ ყ და . ”თუ შ ე ნ ი ს ე მ ოი ქ ც ე ვ ი როგ ორც მ ე ვ თქ ვ ი , გ ა ს ა ღე ბ ს მ ოგ ც ე მ .
როც ა მ ოვ კ ვ დე ბ ი შ ე ნ თა ვ ი ს უფლა დ შ ე ძ ლე ბ წ ა ხ ვ ი დე და გ ა ნ ძ ი ი პ ოვ ო”.
ა და გ ლა ს მ ა წ ა მ ს ვ ე გ ონ ე ბ ა მ ოი კ რი ბ ა . ი ს ვ ე ღა რ ი თმ ე ნ და . ბ ოლოს და
ბ ოლოს იყ ო ქ ვ ე ყ ნ ა დ ს ხვ ა ს ი ა მ ოვ ნ ე ბ ე ბ ი ც , ი მ ი ს გ ა რდა რი თა ც ქ ა ლი
ე რთობ ოდა .
”ბ ი ბ ლი ა ა ი ღე ”, თქ ვ ა გ ლა ს მ ა , ”და და ი ფი ც ე !” ქ ა ლმ ა ეს უყ ოყ მ ა ნ ოდ
გ ა ა კ ე თა . მ ა რთლი ა ე ს მ კ ვ ლე ლობ ი ს ჩ ა დე ნ ი ს ფი ც ი ი ყ ო, მ ა გ რა მ მ ს გ ა ვ ს ი
შ ე მ თხ ვ ე ვ ა შ ოტლა ნ დი ურ გ ონ ე ბ ა ს ვ ე რ ა ფე რხ ე ბ ს .

”კ ა რგ ი ა ,” თქ ვ ა მ ა ი ორმ ა . ”ა ხ ლა უნ ი ფორმ ი ს ყ უთშ ი შ ე ი ხ ე დე , ჩემს

მ უნ დი რშ ი , მ ა რც ხ ე ნ ა ს ა ხ ე ლოს ს ა რჩ ულშ ი ჩ ა კ ე რე ბ ულ შ ი ფრს ი პ ოვ ი ”.
ც ოლმ ა მ ორჩ ი ლა დ ა მ ოა ლა გ ა ნ ი ვ თე ბ ი . ს ა ბ ოლოოდ ი პ ოვ ა ი ს , რა ს ა ც ე ძ ე ბ და
_ ი ე როგ ლი ფე ბ ი ს მ წ კ რი ვ გ ა მ ოს ა ხ ულე ბ ე ბ ი ა ნ ი , პ ა ტა რა რუკ ა . ”ა ხ ლა
გ ა ს ა ღე ბ ი მ ი თხ ა რი !” გ ლა ს მ ა მ ძ ი მ ე დ და ი წ ყ ო ს უნ თქ ვ ა ; ი გ ი მ ი ს უს ტე ბ ული
ხმ ით ლა პ ა რა კ ობ და ”წ ყ ა ლი !” და ი ჩ ურჩ ულა მა ნ. ქ ა ლმ ა სავსე ჭიქ ა
მ ოუტა ნ ა , მ ა ნ და ლი ა და ბ ე დნ ი ე რა დ ა მ ოი ხ ვ ნ ე შ ა . ”გ ა ს ა ღე ბ ი ა ს ი ტყ ვ ა ,”
თქ ვ ა მ ა ნ . ”რა ? მ ე შ ე ნ ი ა რ მ ე ს მ ი ს .” ქ ა ლი მ ა ს თა ნ უფრო ა ხ ლოს მ ი ვ ი და .
"გ ა ს ა ღე ბ ი ს ი ტყ ვ ა ა , ის ბ ი ბ ლი ა შ ი ა , ნ ა წ ყ ვ ე ტს თუ წ ა მ ი კ ი თხ ა ვ
გ ა მ ა ხ ს ე ნ დე ბ ა . ს ა დღა ც მ ს ა ჯულთა წ ი გ ნ შ ი მ ოვ ნ ი შ ნ ე .” გ ლა ს ი ა შ კ ა რა დ
უდი დე ს ი ძ ა ლი ს ხ მ ე ვ ი თ ლა პ ა რა კ ობ და . ქ ა ლს მ ა ი ნ ც გ ა ჭ ი რვ ე ბ ი თ ე ს მ ოდა
მ ი ს ი . მ ოტა ნ ი ს ა ს ბ ი ბ ლი ა გ ლა ს ს გ ა და ა ტა რა , მ ა გ რა მ კ ი თხ ვ ი ს თვ ი ს
ძ ა ლი ა ნ ბ ნ ე ლოდა ; ა მ ი ტომ მ ა ნ ლა მ პ ა მ ოი ტა ნ ა და გ ვ ე რდი თ, მ ა ს თა ნ ა ხ ლოს
ი ა ტა კ ზე და დგ ა . ”და ა ხ ლოე ბ ი თ მ ე რვ ე თა ვ ი : მ ე ვ ე რ ვ ი ხ ს ე ნ ე ბ ” ”რომ ე ლი
თა ვ ი ?” ”მ ე ვ ფი ქ რობ მ ე რვ ე ა ” ”მ ე რვ ე ?” ”ჰ ო” ე ს ი ყ ო ყ ვ ე ლა ზე მ ი ს უს ტე ბ ული
ჩ ურჩ ული . კ ა ც ი უკ ვ ე რა მ დე ნ ი მ ე დღე ა ასე ი ყ ო. ა ხ ლა კ ი , ქ ა ლს ეს
ა შ ფოთე ბ და . ხ ომ შ ე ი ძ ლე ბ ა ს ა ი დუმ ლოს გ ა მ ოუა შ კ ა რა ვ ე ბ ე ბ ლა დ
მ ომ კ ვ და რი ყ ო? ც ოტა ვ ი ს კ ი მ ოუტა ნ ა და და ა ლე ვ ი ნ ა .

”ა ი , ე ს ”, თქ ვ ა ქ ა ლმ ა ”ს ა მ ს ონ ზე წ ი ს ქ ვ ი ლშ ი ? წ ი თლა და ა მ ონ ი შ ნ ული ,” ”ჰ ო”
ი ს ე ვ ძ ა ლი ა ნ ს უს ტა დ თქ ვ ა კ ა ც მ ა ”მ ა ნ დ წ ა ი კ ი თხ ე ” ც ოლი მ ი ს თა ვ თა ნ
ჩ ა მ ოჯდა და კ ი თხ ვ ა და ი წ ყ ო. ყ ოვ ე ლ ს ტროფზე ე კ ი თხ ე ბ ოდა , მ ა ი ორი
ა ნ ი შ ნ ე ბ და გ ა ნ ე გ რძ ო, მ ა ლე ი გ ი მ ი ვ ი და ს ტროფთა ნ : ”თქ ვ ა ს ა მ ს ონ მ ა :
მ ოკ ვ დი , ს ულო ჩ ე მ ო, ფი ლი ს ტი მ ე ლე ბ თა ნ ე რთა დ!” ”მ ა ნ და ა ” თქ ვ ა გ ლა ს მ ა
”ე ს ა ა ---” მ ი ს ი ხმა ჩ ა კ ვ და , ს ა დღა ც მ ი ი კ ა რგ ა „ა ვ ა დ ხ ომ ა რ ხ ა რ?“
შ ე შ ფოთე ბ ი თ ყ ვ ი როდა ქ ა ლი ”მ ე ვ კ ვ დე ბ ი ” ს ი ტყ ვ ა -ს ი ტყ ვ ი თ ა მ ოღე რღა მ ა ნ .
”მ ი თხ ა რი ს ი ტყ ვ ა !” კ ი ოდა ქ ა ლი ”ღვ თი ს გ ული ს ა თვ ი ს ა დმ ი ა ნ ო ჯე რ ა რ
მ ოკ ვ დე !” ”ე ს ა ა ---” მ ი ს ი ხ მ ა ე რთხ ე ლ კ ი დე ვ მ ი წ ყ და . "მ ი დი , მ ი დი ს ც ა დე !”
თქ ვ ა მ ა ნ და ყ ური მ ა ი ორი ს პ ი რთა ნ მ ი ი ტა ნ ა . კ ა ც ი ს რკ ი ნ ი ს ყ ბ ა მ ყ ი ს ვ ე ,
ს ა შ ი ნ ე ლი ს ი ს წ რა ფი თ მ ა რწ უხ ი ს მ ს გ ა ვ ს ა დ ჩ ა ი კ ე ტა მ ი ს ყ ურზე . ქ ა ლი
კ ი ვ ი ლი თ გ ა ი ქ ა ჩ ა , მ ა გ რა მ ე ს ი გ ი ვ ე ი ყ ო, ბ ულდოგ ი ს მ ოშ ორე ბ ა ე ც ა და .
ს ი ნ ა მ დვ ი ლე შ ი ი გ ი კ ა ც ს ლა მ პ ი ს კ ე ნ შ ე მ ობ რუნ ე ბ ა შ ი და ე ხ მ ა რა , ე რთი
ტა კ ვ ი ს გ ა ქ ნ ე ვ ა ც და ნ ა ვ თი ჩ ა ლი ს ს ა წ ოლზე ა ა ლდა . მ ომ ა კ ვ და ვ ი დე დი ს
კ ი ვ ი ლზე ჯოშ უა მ გ ა ი ღვ ი ძ ა . ი გ ი ს ა წ ოლი და ნ გ ა დმ ოხ ტა , ოთა ხ შ ი შ ე ვ ი და ,
ა ლშ ი და კ ლა კ ნ ი ლი ორი ს ხ ე ული და ი ნ ა ხ ა , მ ხ ი ა რულა დ ტა შ ი შ ე მ ოჰ კ რა და
გ ა რე თ თოვ ლშ ი გ ა ი ქ ც ა .

--------

”ვ ა ღი ა რე ბ , ე ს ს ა კ მ ა ოდ შ ე მ ა ძ რწ უნ ე ბ ე ლი ა მ ბ ა ვ ი ა !” ყ ვ ი როდა ჯე კ ფლი ნ ი
რომ ე ლი ც მ ა ს თვ ი და ნ გ ა ე ხ უმ რა "მ ა გ რა მ , ღმ ე რთმ ა ნ ი , მ ე ვ ე რ ვ ხ ე და ვ რა
კ ა ვ შ ი რი ა ქ ვ ს თქ ვ ე ნ თა ნ და ჰ ე ლმ ლოკ კ ლუბ ი ს გ ა და რჩ ე ნ ა ს თა ნ !“

”ი მ ი ტომ , რომ ჩ ე მ ო ა ხ ა ლგ ა ზრდა მ ე გ ობ ა რო, ჩ ვ ე ულე ბ ი ს ა მ ე ბ რ, თქ ვ ე ნ ა რ

მ ოი ღე თ მ ოწ ყ ა ლე ბ ა მ ის და ს რულე ბ ა ს და ლოდე ბ ოდი თ. ის მ ოვ ლე ნ ე ბ ი
რომ ე ლთა შ ე ს ა ხ ე ბ ა ც მ ე გ ულმ ოდგ ი ნ ე დ მ ოგ ი თხ რობ დი თ, ე გ რე თ წ ოდე ბ ული
გ ე ორგ მ ე ს ა მ ის უზურპ ა ც ი ი ს დროს მ ოხ და . (ე ს კ ლუბ ი ს ა და თი ი ყ ო,
გ ე ორგ ე ბ ი ყ ოვ ე ლთვ ი ს უზურპ ა ტორე ბ ა დ მ ოე ხ ს ე ნ ი ე ბ ი ნ ა თ) ჩ ე მ ი ნ ა წ ი ლი
1850 წ ე ლს ი წ ყ ე ბ ა ”

ა მ წ ე ლს , თე ბ ე რვ ა ლშ ი კ ა რგ ა დ ც ნ ობ ი ლი ფი რმ ი ს მ ი ე რ, ა მ მ ომ ე ნ ტშ ი მ ე
და მ ა ვ ი წ ყ და მ ის ი ს ა ხ ე ლი , გ ა მ ოი ც ა ა ნ ონ ი მ ური წიგნ ი ს ა თა ური თ
”ი ჭ ვ ნ ე ული ღმ ე რთი ”. წიგნ მ ა დი დი ა ურზა ური გ ა მ ოი წ ვ ი ა რე ლი გ ი ურ
წ რე ე ბ შ ი . ა ვ ტორს , უს ა თუოდ ა ვ ტორი ტე ტს თე ოლოგ ი ა შ ი , ვ ი ქ ტორი ა ნ ული
მ ე ც ნ ი ე რე ბ ი ს ს წ ა ვ ლე ბ ა ა ე ღო როგ ორც კ ომ ე ნ ტა რი , და თა ვ ი ს ნ ა შ რომ შ ი
უმ თა ვ რე ს მ ი ზნ ა დ, დე ი ზმ ი ს გ ა ნ ა დგ ურე ბ ი ს და გ ვ ი რგ ვ ი ნ ე ბ ა ს ი ს ა ხ ა ვ და .
ა ვ ტორი და ჟ ი ნ ე ბ ი თ უს ვ ა მ და ხ ა ზს ბ უნ ე ბ ი ს ს ი ს ა ს ტი კ ე ს და უგ ნ ურე ბ ა ს .
ხ ა ზს უს ვ ა მ და , რომ შ ე მ ოქ მ ე დი ს პ ა ს უხ ი ს მ გ ე ბ ლობ ი ს გ ა ნ
გ ა თა ვ ი ს უფლე ბ ი ს ყ ვ ე ლა მ ც დე ლობ ა , უმ ა ღლე ს წ ე რტი ლზე მ ა ნ ი ქ ე ი ზმ ა დ ა ნ
დუა ლი ზმ ი ს ს ხ ვ ა ფორმ ა დ ი ქ ც ე ვ ა , და ა გ რძ ე ლე ბ და ღმ ე რთი ს ს ი ბ რძ ნ ი ს
ი ნ ტე რპ რე ტა ც ი ა ს , როგ ორც მ ის უნ ა რი ა ნ ობ ა ს , ოი ნ ი უყ ოს თა ვ ი ს
ქ მ ნ ი ლე ბ ე ბ ს . მ ი ს ძ ა ლა ს , როგ ორც უნ ა რს , ი ს ი ნ ი გ ა ტე ხ ოს და ა წ ა მ ოს , მ ი ს
დი დე ბ ა ს , როგ ორც თა ვ ი ს მ ს ხ ვ ე პ ლთა ძ ი რი თა და დ გ ა მ ოუთქ მ ე ლი ტა ნ ჯვ ი ს ა
და შ ი შ ი ს მ ოწ მ ე დ ყ ოფნ ა ს . რა ღა და გ ი მ ა ლოთ და , ა ვ ტორი , თუმ ც ა ნ ონ ი მ ური ,
თა ვ ი ს თა ვ ს პ ლი მ უთი ს ს ა ძ მ ოს წ ე ვ რა დ ა ც ხ ა დე ბ და . ი ს ამ კ ლუბ მ ა
დი დე ბ ული ორი გ ი ნ ა ლურობ ი ს მ ქ ონ ე ღი რს ე ულ ე რე ტი კ ოს ა დ მ ი ი ჩ ნ ი ა . მ ე ა მ
ს ა კ ი თხ ი ს გ ა მ ოს ა რკ ვ ე ვ ა დ და ნ ი შ ნ ული კ ომ ი ტე ტი ს ყ ვ ე ლა ზე უმ ც როს ი
წ ე ვ რი გ ა ხ ლდი თ. უც ნ ობ ი ა ვ ტორი ს ა დმ ი ი ნ ს ტი ნ ქ ტურა დ მ ტრულა დ
გა ნვეწყვე. მ თე ლი ჩემი ძ ა ლე ბ ი თ ა რჩ ე ვ ნ ე ბ შ ი შ ე ვ ე წ ი ნ ა ა ღმ დე გ ე .
და ვ ა მ ტკ ი ც ე , რომ ეს წიგნ ი ს ა ვ ს ე ბით ორთოდოქ ს ა ლური ა , სხვა
ყ ვ ე ლა ფე რთა ნ ე რთა დ გ ა ნ ა ვ რც ობ ს ი ოა ნ ე ს III:16. ა ღვ ნ ი შ ნ ე , ი ს ი ც რომ
წ ი გ ნ ი ს ძ ი რი თა დი ს წ ა ვ ლე ბ ე ბ ი ჩ ა რლზ ჰ ა დონ ს პ ე რჯე ნ მ ა მ ოი წ ონ ა ; რომ
ე ვ ა ნ გ ე ლი ს ტი მ ღვ დლე ბ ი მ თე ლს ი ნ გ ლი ს შ ი ი გ ი ვ ე ს ა კ ე თე ბ დნ ე ნ მ ხ ოლოდ
უმ ნ ი შ ვ ნ ე ლო ც ვ ლი ლე ბ ე ბ ი თ. მ ა გ რა მ მ ე უკ უმ ა გ დე ს . მ ა შ ი ნ ჩ ვ ე ნ წ ი გ ნ ი ს
ა ვ ტორი ს ძ ი ე ბ ა გ ა ვ ა გ რძ ე ლე თ; ა ღმ ოვ ა ჩ ი ნ ე თ, რომ მ ა ს ე რქ ვ ა ჯოშ უა
გ ლა ს ი .” ს ა შ ი ნ ე ლი გ რძ ნ ობ ი ს ტა ლღა მ გ ა უა რა მ ოხ უც ი ს მ ს მ ე ნ ე ლე ბ ს . ”მ ე
უა რი ვ თქ ვ ი მ ომ ე ხ ს ნ ა ჩ ე მ ი წ ი ნ ა ა ღმ დე გ ობ ა . გ ა მ ოვ ი ძ ი ე და ა ღმ ოვ ა ჩ ი ნ ე
ფა ქ ტე ბ ი , რომ ლე ბ ი ც ა მ ს ა ღა მ ოს თქ ვ ე ნ ს წ ი ნ ა შ ე წ ა რმ ოვ ა დგ ი ნ ე ” ”მ ა გ რა მ
წე სე ბში, ა ს ე თი ს ა ქ მ ის ს ა წ ი ნ ა ა ღმ დე გ ო ა რა ფე რი ა !” შ ე ა წ ყ ვ ე ტი ნ ა
მ ს მ ე ნ ე ლთა გ ა ნ ე რთმ ა .

”თქ ვ ე ნ ა რ და მ ა ს რულე ბ ი ნ ე თ!”

”ბ ოდი შ ს ვ ი თხ ოვ .”

”ფა ქ ტე ბ ს ი ნ ტე ნ ს ი ური ყ ურა დღე ბ ი თ გ ა ვ ე ც ა ნ ი . შ ე ვ ე ც ა დე ყ ვ ე ლა მ ხ რი ს

მ იე რ გ ა მ ომ ჟ ღა ვ ნ ე ბ ული ფე ნ ომ ე ნ ი ს ჭ ე შ მ ა რი ტი წ ყ ა როს ა თვ ი ს
მ ი მ ე კ ვ ლი ა . ს ა ბ ოლოოდ მ ი ვ ე დი და ს კ ვ ნ ა მ დე . მ ე და ვ ი წ ყ ე და ჯე რე ბ ა , რომ
ამ შ ე მ თხ ვ ე ვ ა შ ი , შ ე ი ძ ლე ბ ა ფი ზი კ ური ს ა და გ ონ ე ბ რი ვ -მ ორა ლური
მ დგ ომ ა რე ობ ე ბ ი ს შ ე ს ა ბ ა მ ი ს ობ ა ი ქ ნ ა ს გ ა მ ოვ ლე ნ ი ლი ...”

”მ ე რე ?” შ ე ა წ ყ ვ ე ნ ი ტნ ა , ა ღე ლვ ე ბ ი თ თვ ა ლე ბ გ ა ბ რწ ყ ი ნ ე ბ ულმ ა ჯე კ ფლი ნ მ ა .
”მ ე და ჟ ი ნ ე ბ ი თ მ ოვ ი თხ ოვ ე ფი ზი კ ური გ ა მ ოკ ვ ლე ვ ა , ი მ დე ნ ა დ ს ა ი ნ ტე რე ს ო
და ს ა შ ი ნ ე ლი ს ი მ ა ხ ი ნ ჯე ვ ი პ ოვ ე , რომ ჯოშ უა გ ლა ს ი ს ა და მ ი ა ნ ური
წ ა რმ ოშ ობ ი ს მ ი უხ ე და ვ ა დ, შ ე უძ ლე ბ ე ლი ი ყ ო, მ ი ს თვ ი ს ჩვენი რა ს ი ს
წ ე ვ რობ ი ს უფლე ბ ა მ ი გ ვ ე ც ა ”
ს რული გ ა ნ ც ვ ი ფრე ბ ი ს ხ ა ნ გ რძ ლი ვ ი ს ი ჩ უმ ე ჩ ა მ ოვ ა რდა . მ ოხ უც მ ა მ ა გ მ ა
კ ოლოფი გ ა ხ ს ნ ა გ რძ ე ლი ს ი გ ა რა ა მ ოა ც ოც ა და მ ოუკ ი და ”ჩ ე მ ი გ ზი თ ვ ი ნ მ ე
მ ოდი ს ?” ი კ ი თხ ა მ ა ნ წ ა მ ოდგ ომ ი ს ა ს .

”თუ შ ე ი ძ ლე ბ ა ს ე რ, მ ე მ ოვ დი ვ ა რ” გ ა მ ოც ოც ხ ლე ბ ულა დ თქ ვ ა ფლი ნ მ ა , ”მ ი ნ და

ს ა ა თი მ ი ს ტი ც ი ზმ ზე ვ ი ს ა უბ რო, რა თა გ უნ ე ბ ა გ ა მ ოვ ი კ ე თო.”