ΚΥΡΙΑΚΗ 8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2017
Oι Κ ΑΤΑΛΑΝΟΙ Σ ΤΟ Α ΠΟΣΠΑΣΜΑ ΠPIN / 9
ΟΙ ΔΥΟ ΟΨΕΙΣ
Καταλονία
Παρά το μαζικό και ελπιδοφόρο
κίνημα πολιτικής ανυπακοής,
η συγκρότηση μιας
Δημοκρατίας της Καταλονίας
με εργατικά χαρακτηριστικά
μοιάζει μακρινή.
Όμως, η αντικαπιταλιστική,
επαναστατική πτέρυγα
έχει κάθε λόγο να τα δίνει
όλα στο πλαίσιο του κινήματος
για την ανεξαρτησία,
διεκδικώντας καθημερινά
και επίμονα την ηγεμονία
και χτίζοντας «κάστρα»
για τον επόμενο γύρο της
αναμέτρησης —που θα έρθει
σύντομα από τη στιγμή
που θα τελειώσει αυτός
Αυτή η «ρωγμή»
δεν θα κλείσει εύκολα
Δ
ραματικές αναμένονται και την
ερχόμενη εβδομάδα οι εξελίξεις
στην Καταλονία, καθώς την Τρί-
τη η κυβέρνησή της είναι πολύ
πιθανό να προχωρήσει στην
ανακήρυξη της ανεξαρτησίας. Φυσικά, ο Ρα-
χόι και το «βαθύ κράτος» της Ισπανίας δεν πρό-
κειται να επιτρέψουν κάτι τέτοιο, ούτε θα μπουν
σε ισότιμες διαπραγματεύσεις. Όπως, άλλω-
στε, διεμήνυσε ο πρωθυπουργός και ξεκαθά-
ρισε η Ελ Παΐς (η «ναυαρχίδα» των ισπανικών
ΜΜΕ), δεν μπορεί να υπάρξει διάλογος εάν
πρώτα οι Καταλανοί δεν αποκηρύξουν το δη-
μοψήφισμα και δεν δηλώσουν υποταγή στην
κεντρική εξουσία.
Η μεταφορά ισχυρών στρατιωτικών και
αστυνομικών δυνάμεων στα περίχωρα της
Βαρκελώνης προαναγγέλει ένα νέο γύρο
άγριας καταστολής, με μαζικές συλλήψεις στο
στρατόπεδο των αυτονομιστών από κάθε πτέ-
ρυγά του – από την ακραία εθνικιστική μέχρι
την αντικαπιταλιστική. Μάλιστα, δεν αποκλεί-
εται να ενεργοποιηθεί το περιβόητο άρθρο 155
του συντάγματος του 1978, που πρακτικά συ-
νεπάγεται την κήρυξη της Καταλονίας σε κα-
τάσταση έκτακτης ανάγκης, με επιβολή στρα-
τιωτικού νόμου.
Σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από την
τροπή που θα λάβουν τελικώς τα γεγονότα,
τα όσα συμβαίνουν στην Καταλονία αποτε-
λούν τη σοβαρότερη κρίση για το αστικό κρά-
τος της Ισπανίας μετά το τέλος της δικτατορίας
του Φράνκο. Μια κρίση η οποία διαπερνά όλα
τα επίπεδά του, φέρνοντας στην επιφάνεια αντι-
θέσεις (οικονομικές, εθνοτικές, δημοκρατικές
κ.λπ.) που παραμένουν άλυτες, έχοντας βαθιές
ρίζες στις ιστορικές, εθνικές και ταξικές, παρα-
δόσεις του ισπανικού λαού, αλλά και στη συ-
γκρότηση και διάρθρωση της βάσης και του
εποικοδομήματος του ισπανικού καπιταλισμού.
Παράλληλα, η κρίση αυτή συνιστά μια
νέα σοβαρή δοκιμασία –σοβαρότερη από το
Brexit– για το εγχείρημα της ευρωπαϊκής κα-
πιταλιστικής ολοκλήρωσης, της ΕΕ και του ευ-
ρώ. Η Ισπανία, άλλωστε, είναι η τέταρτη με-
n ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ
γαλύτερη χώρα και οικονομία, παρουσιάζε-
ται ως το μεγάλο success story των μνημονί-
ων, ενώ η κατάληξη της υπόθεσης της κατα-
λανικής ανεξαρτησίας θα στείλει σαφές μήνυ-
μα και προς άλλες περιοχές της Ευρώπης με
παρόμοια προβλήματα.
Το μεγάλο βάθος και οι δυνητικές συνέ-
πειες για την Ισπανία και την ΕΕ είναι εκείνα
τα στοιχεία που επιβάλλουν τη στάση μηδενι-
κής ανοχής από την κυβέρνησης Ραχόι, αλ-
λά και τις Βρυξέλλες. Για τον ίδιο ακριβώς λό-
γο, είναι τουλάχιστον αφελείς όσοι επιχειρούν
να διαχωρίσουν την κρατική καταστολή από
την αιτία που την προκαλεί. Πολύ απλά, διό-
τι οι έχοντες το μονοπώλιο της βίας κάνουν
χρήση της προκειμένου να υπερασπίσουν τα
ζωτικά συμφέροντα εκείνων που υπηρετούν
– όταν διακυβεύονται, δεν υπάρχει διάλογος
και δημοκρατία.
Αν, όμως, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα για
το αστικό κράτος, δεν συμβαίνει το ίδιο στην
απέναντι πλευρά, όπου αρκετοί προσπαθούν
να ξεμπερδέψουν με στερεότυπα σχήματα: Το
ΚΚΕ είδε διαμάχη μεταξύ αστικών τάξεων που
παραπλανά τον λαό. Όχι στην ανεξαρτησία και
ναι στη διερυμένη αυτονομία στο πλαίσιο μιας
ομοσπονδίας και ενός νέου συντάγματος, είναι
η «λεπτή ισορρροπία» που προβάλλουν το ΚΚ
Ισπανίας και μεγάλο τμήμα των Podemos. Το
δικαίωμα στην αυτοδιάθεση είναι ιερό, απαρα-
βίαστο και υπέρτερο, διαμηνύουν οι εθνικιστές
(μαζί και τμήματα της Αριστεράς). Άλλοι ισχυ-
ρίζονται ότι παρά τις αντιθέσεις και τους κινδύ-
νους, στην Καταλονία βρίσκεται σε εξέλιξη μια
δημοκρατική επανάσταση που μπορεί να εξε-
λιχθεί σε μια εργατική δημοκρατία.
Απέναντι σε αυτήν την εικόνα, δεν μπορού-
με παρά να ανατρέξουμε στην αναφορά του Λέ-
νιν για «τη συγκεκριμένη ανάλυση της συγκε-
κριμένης κατάστασης» ως τη «ζωντανή ψυχή
του μαρξισμού». Και να λάβουμε θέση με κριτή-
ριο, πάντοτε, τη δημιουργία ευνοϊκότερων συν-
θηκών για το «ημέτερο» στρατόπεδο στο πε-
δίο της ταξικής πάλης. Έτσι, η κατάσταση στην
Καταλονία δεν είναι ίδια με την περίοδο του
Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν γερμανοί και
γάλλοι σοσιαλδημοκράτες πρόδωσαν την τάξη
τους για να υπερασπίσουν τα συμφέροντά των
αστών ομοεθνών τους. Διαφέρει από τον εθνι-
κισμό των Σκοτσέζων, των Φλαμανδών και της
Λίγκας του (ιταλικού) Βορρά. Δεν έχει μεγάλη
σχέση ούτε με το Κόσοβο ή το πρόσφατο δη-
μοψήφισμα των Κούρδων του βόρειου Ιράκ.
Στην Καταλονία σήμερα, υπάρχουν και
δρουν ταυτόχρονα και ιδιόμορφα δύο δυαδι-
κές εξουσίες: Η μία ανάμεσα στις κυβερνήσεις
Βαρκελώνης και Μαδρίτης, όπου η δεύτερη
έχει σαφές πλεονέκτημα και περισσότερα όπλα
– ειδικά καθώς σημαντικό τμήμα των καταλα-
νών καπιταλιστών έχει αποκηρύξει την ανε-
ξαρτησία, φοβούμενο τις συνέπειές της, όπως
δείχνει η στάση του συνδέσμου βιομηχάνων
και οι αποφάσεις τραπεζών και επιχειρήσεων
να απομακρύνουν εκβιαστικά την έδρα τους.
Η άλλη εμφανίζεται στο εσωτερικό του
ίδιου του κινήματος, ανάμεσα σε αστούς και
μικροαστούς εθνικιστές και το ταξικά πιο συ-
νειδητό τμήμα, που βλέπει την ανεξαρτησία άρ-
ρηκτα δεμένη με τον αγώνα εναντίον του κεφα-
λαιοκρατικού εκμεταλλευτικού συστήματος. Η
διαπάλη είναι σκληρή και η πρώτη συνιστώ-
σα πιέζεται ασφυκτικά και δεν μπορεί να φτά-
σει στον συμβιβασμό που θα επιθυμούσε, εξαι-
τίας της ισχυρής παρέμβασης της δεύτερης.
Παρ’ όλα αυτά, διατηρεί το προβάδισμα, λόγω
και της αναποφασιστικότητας και ατολμίας της
άλλης πλευράς να το πάει μέχρι τέλους – που
εκφράζεται και στις κυβερνητικές αυταπάτες.
Είναι χαρακτηριστικό, από αυτή την άπο-
ψη, το επιχείρημα που χρησιμοποίησε πρό-
σφατα το στέλεχος του CUP, Πάου Λιόντς
σε δημόσιο διάλογό του με την εμβληματική
μορφή του ΚΚ, Αλμπέρτο Γκαρθόν: «Υπάρ-
χει μια εναλλακτική στη θεσμική σφαίρα που
έχει τη δυναμική να καταστεί ηγεμονική στην
Καταλανική Δημοκρατία: Ο συνδυασμός της
Catalunya en Comú (του «παραρτήματος» των
Podemos), της Esquerra Republicana (των
εθνικιστών σοσιαλδημοκρατών) και του CUP».
Η σύγκρουση, όμως, συνεχίζεται.
10 / ΠPIN Oι Κ ΑΤΑΛΑΝΟΙ Σ ΤΟ Α ΠΟΣΠΑΣΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗ 8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2017

n ΑΝΤΩΝΗΣ ΔΡΑΓΑΝΙΓΟΣ

Καπιταλιστική κρίση Η μάχη της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς είναι να δώσει ταξική και δημοκρατική κατεύθυνση στο κίνημα αυτό,
και εθνικά ζητήματα να οικοδομήσει τις ανεξάρτητες μορφές δράσης της εργατικής τάξης, να αναπτύξει την ταξική πάλη
n ΝΕΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ εντός του κινήματος. Προτάσσοντας την ανάγκη για μια «ανεξάρτητη Καταλονία στα χέρια του λαού της»,
Οι συγκλονιστικές εξελίξεις στην Καταλονία
μπορεί να επικοινωνήσει βαθύτερα με το αίτημα για μια «Ισπανία στα χέρια των λαών της».
έχουν ανοίξει ένα κύκλο μεγάλων ερωτημάτων
γύρω από το σύγχρονο εθνικό ζήτημα και την
στάση μας απέναντί του. Στις Θέσεις για το
4ο Συνέδριο του ΝΑΡ υπάρχει η εκτίμηση ότι
«απαιτείται ταξική διεθνιστική οπτική για τα
σύγχρονα εθνικά προβλήματα που αναφύονται
από τον καπιταλισμό της εποχής μας ή για
παλιότερα άλυτα που αποκτούν νέα διάσταση
σήμερα (πχ κουρδικό, παλαιστινιακό, αλλά και
περιοχών της Ευρώπης πχ Καταλονία, Xώρα
των Βάσκων)». Γιατί, όμως «αναφύονται»
σύγχρονα εθνικά προβλήματα;
Το έδαφος στο οποίο δημιουργείται και
αναπτύσσεται το σύγχρονο εθνικό ζήτημα
είναι αυτό της κρίσης του ολοκληρωτικού
καπιταλισμού. Η σημερινή ιστορική
δομική κρίση παροξύνει πρώτα από όλα
την αντίθεση κεφάλαιο-εργασία με την
εξάπλωση της τεράστιας φτώχιας και των
χαοτικών ανισοτήτων. Οδηγεί σε όξυνση
των ανταγωνισμών ανάμεσα στις αστικές

Η ΠΑΛΗ ΓΙΑ ΑΥΤΟΔΙΑΘΕΣΗ

τάξεις, τα ιμπεριαλιστικά κέντρα, τα κράτη
και τους συνασπισμούς τους, δυναμώνοντας
τον πολεμικό κίνδυνο και οδηγώντας σε
κρίση τις καπιταλιστικές ολοκληρώσεις

ΑΠΟ ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΣΚΟΠΙΑ

και τους θεσμούς τους (βλέπε ΕΕ). Τέλος
οξύνει την απόσταση και τις αντιθέσεις
στο εσωτερικό των χωρών, ανάμεσα στους
«πόλους» καπιταλιστικής ανάπτυξης και τις
περιοχές που «μένουν πίσω» και περνούν στο
περιθώριο.

Στην περίοδο της κεϋνσιανής ρύθμισης,
όταν το αστικό κράτος είχε έναν ισχυρό
αναδιανεμητικό ρόλο, παράλληλα με το
«κοινωνικό συμβόλαιο», προσπαθούσε να
συγκροτήσει και ένα «εθνικό συμβόλαιο», να
ομογενοποιήσει τον «εθνικό χώρο».
Ο θρίαμβος των δυνάμεων της αγοράς,
η απόσυρση του κράτους από τον
αναδιανεμητικό του ρόλο οξύνει αυτές τις
ανισότητες στο έπακρο. Δεν είναι φυσικά
τυχαία τα κινήματα για την ανεξαρτησία της
Σκοτίας, η κατάσταση στο Βέλγιο, η μόνιμη
κατάσταση οιονεί διάσπασης του ιταλικού
κράτους σε Βορρά και Νότο και φυσικά τα
συγκλονιστικά γεγονότα στην Καταλονία.
Ακόμα και στην καρδιά του καπιταλισμού,
στην ίδια τη Γερμανία, με το πιο σύγχρονο
και ισχυρό κράτος στον πλανήτη, η ενίσχυση
του Afd έγινε κυρίως στην Ανατολή, γιατί
το γερμανικό κεφάλαιο διατήρησε το ρήγμα
Ανατολής-Δύσης για να εξασφαλίσει φτηνό
εργατικό δυναμικό στην καπιταλιστική του
εποποιία.
Πάνω στο έδαφος της όξυνσης αυτών ακριβώς
των αντιθέσεων θα ξεσπούν αναγκαστικά και
αναπόφευκτα μεγάλα κινήματα. Κινήματα
με φυσιογνωμία διαταξική, πολυποίκιλα
αντιφατικά. Κινήματα στα οποία θα
συνυπάρχουν η αστική τάξη μιας περιοχής
ή ορισμένες αστικές μερίδες, με τα εργατικά
και μικροαστικά στρώματα που πολλές φορές
βρίσκουν μέσα από το «εθνικό ζήτημα» μια
ρωγμή, να εκφράσουν τη βαθιά κοινωνική
τους δυσαρέσκεια, ένα διάδρομο να βγει η
«κοινωνική λάβα» προς την επιφάνεια της
ιστορίας. Και όπως κάθε ηφαίστειο, όταν
εκρήγνυται, η καθαρή λάβα συμπαρασύρει
μαζί της στάχτη, πέτρες και ό,τι άλλο έχει
συσσωρευτεί στα κατάβαθα της γης.
Η
κατεύθυνση που παίρνουν τα
κινήματα αυτά εξαρτάται από
πολλούς παράγοντες. Εξαρτά-
ται πριν από όλα από τον ταξι-
κό συσχετισμό στο εσωτερικό
τους, αλλά και –ισχυρά– από την πολιτιστική
και εθνική ταυτότητα, τις ιστορικές παραδόσεις
ακόμα και τις διεθνείς σχέσεις. Δεν είναι μονο-
σήμαντη. Μπορεί να γίνουν λίπασμα για την
αναβίωση ενός σύγχρονου ρατσισμού/εθνι-
κισμού/φονταμενταλισμού, μπορεί όμως να
γίνει και έδαφος μια ισχυρής ριζοσπαστικο-
ποίησης των λαϊκών τάξεων, μαζικής διεκδί-
κησης του δικαιώματος στον αυτοκαθορισμό
τους, βαθύτερης συνείδησης ότι δεν πρόκει-
ται απλά για το χρώμα της σημαίας, αλλά πά-
νω από όλα για τα δικά τους δι-
καιώματα και ανάγκες.
Δεν μπορεί ποτέ κανείς να
υποτιμήσει την τεράστια σημα- Το δημοψήφισμα πήρε αυτή την τροπή λόγω
σία της διεκδίκησης του δικαιώ-
ματος του αυτοκαθορισμού, της
της εισόδου του λαϊκού παράγοντα στο προσκήνιο
ιστορίας, της συνείδησης σε κά-
θε τέτοιο κίνημα. Τα κινήματα
δεν δημιουργούνται σε κενό χώρου και χρό-
νου. Δεν οικοδομούνται από τα «καθαρά τα-
ξικά ζητήματα». Αντίθετα διαμεσολαβούνται
και προσδιορίζονται σε σημαντικό βαθμό από
όλα τα παραπάνω.
Στην περίπτωση της Καταλονίας έχουμε
μια τέτοια περίπτωση. Η αντίθεση δεν είναι με
τις άλλες φτωχότερες περιοχές της Ισπανίας,
αλλά με την «Μαδρίτη» και ό,τι αυτή εκφρά-
ζει. Τη διαρκή και κανιβαλική αστική επίθεση,
την αντιδραστική βασιλεία, τον αναχρονιστικό
καθολικισμό, το πνεύμα του «φρανκισμού»!
Θέλει σοβαρή μελέτη για τη διάταξη των
ταξικών δυνάμεων μέσα στο κίνημα αυτό. Κα-
ταρχάς ξέρουμε ποιοι είναι απέναντι! Η κυβέρ-
νηση Ραχόι. Ο βασιλιάς και όλο το βαθύ κρά-
τος και το πολιτικό σύστημα. Η Ευρωπαϊκή
Επιτροπή, η οποία φρόντισε να υπερασπι-
στεί την «ενότητα της Ισπανίας», χωρίς φυσι-
κά να καταδικάσει τη βία του ισπανικού κρά-
τους στην κατάπνιξη της θέλησης του καταλα-
νικού λαού. Και τέλος η αστική τάξη της Ισπα-
νίας. Όλη η αστική τάξη; Ναι, όλη! Γιατί η με-
γάλη καταλανική αστική τάξη (οι τραπεζίτες και
οι βιομήχανοι), όπως όλα δείχνουν είναι άρρη-
κτα δεμένη με το ισπανικό κράτος, γιατί αποτε-
λεί τη βάση εφόρμησής της στην ευρωπαϊκή
και παγκόσμια αρένα και δεν θέλει να αδυνατί-
σει αυτή τη βάση στο όνομα μιας αβέβαιης πε-
ριπέτειας προς την ανεξαρτησία. Κάποια επα-
ναδιαπραγμάτευση ίσως. Απόσχιση όχι. Αυτό
δεν αποκλείει το γεγονός ότι υπάρχουν άλλες
αστικές μερίδες με ισχυρότερη τοπική διασύν-
δεση, ισχυρά μεσαία ή και μικροαστικά στρώ-
ματα (που όλα αυτά αποτελούν κομμάτια της
αστικής πυραμίδας) τα οποία σπρώχνουν πιο
μακριά την αστική κυβέρνηση της Καταλονίας.
Όμως το δημοψήφισμα πήρε αυτή την τρο-
πή, έγινε πρωτοσέλιδο σε όλο τον κόσμο λόγω
της εισόδου του λαϊκού παράγοντα στο προ-
σκήνιο! Την πήρε γιατί τις τελευταίας βδομά-
δες, σύμφωνα με τις ειδήσεις που έχουμε, χι-
λιάδες επιτροπές από εργαζόμενους και αγω-
νιστές των κινημάτων, από τον κόσμο που έκα-
νε τους ισπανούς «αγανακτισμένους», έφτια-
ξε επιτροπές υπεράσπισης του δημοψηφίσμα-
τος, οργάνωσε τον κόσμο και όταν ήρθε η ώρα,
ήταν αυτοί που στάθηκαν απέναντι στην ισπα-
νική αστυνομία, παίρνοντας στα χέρια τους την
υπόθεση της δημοκρατίας και του αυτοκαθο-
ρισμού.
Η είσοδος του λαϊκού παράγοντα στο προ-
σκήνιο δεν είναι αρκετή για να διεκδικήσει ένα
ρεύμα αυτοτελή ρόλο, πόσο μάλλον την ηγε-
μονία σε ένα τέτοιο κίνημα. Δεν φτάνει να απο-
τελείς την πιο μαχητική πτέρυγα ενός εθνι-
κού κινήματος. Η μάχη της αντικαπιταλιστι-
κής Αριστεράς είναι να δώσει ταξική και δη-
μοκρατική κατεύθυνση στο κίνημα αυτό, να οι-
κοδομήσει τις ανεξάρτητες μορφές δράσης της
εργατικής τάξης, να αναπτύξει
την ταξική πάλη εντός του κινή-
ματος. Προτάσσοντας την ανά-
γκη για μια «ανεξάρτητη Κατα-
λονία στα χέρια του λαού της»
μπορεί κανείς να επικοινωνή-
σει βαθύτερα με το αίτημα για
μια «Ισπανία στα χέρια των λα-
ών της» όπου η απόσχιση και η ένωση θα εί-
ναι δικαίωμα και δεν θα επιβάλλεται από το
μαύρο μέτωπο της «ενότητας του ισπανικού
κράτους» των αστών, των φασιστών, του πά-
πα και του βασιλιά.
«Το δικαίωμα στην εθνική, δημοκρατική
αυτοδιάθεση και στον αυτοκαθορισμό δένε-
ται πιο άμεσα στην εποχή του ολοκληρωτικού
καπιταλισμού με τον ταξικό διεθνιστικό αγώ-
να ενάντια στην αστική τάξη κάθε χώρας, στις
ολοκληρώσεις και τους συνασπισμούς του κε-
φαλαίου», γράφουν οι Θέσεις της ΠΕ για το
4ο Συνέδριο του ΝΑΡ για την Κομμουνιστική
Απελευθέρωση.
ΚΥΡΙΑΚΗ 8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2017 Oι Κ ΑΤΑΛΑΝΟΙ Σ ΤΟ Α ΠΟΣΠΑΣΜΑ ΠPIN / 11
n ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΑΤΟΣ
Η ΕΕ δεν παρέκκλινε. Απλώς στα «δύσκολα» δεν έχει περιθώρια να αμπαλάρει με κάποια «κομψότητα» τη βαθύτατη
αντιδημοκρατικότητά της. Δεν ήταν, άλλωστε, η πρώτη φορά που η διενέργεια ενός δημοψηφίσματος επιβεβαίωσε
την αλλεργία της σε κάτι τέτοια …«οχλοκρατικά». Ούτε χρειάζεται να υπενθυμίσουμε πόσα προγραμματισμένα
δημοψηφίσματα για το «ευρωσύνταγμα» ακυρώθηκαν το 2005, όταν επικράτησε το «όχι» σε Γαλλία και Ολλανδία…
Ο ΕΥΡΩ-ΦΑΡΙΣΑΪΣΜΌΣ ΚΑΛΎΠΤΕΙ
ΤΟΝ ΗΜΙ-ΦΡΑΝΚΙΣΜΌ…
Π
λαστικές σφαίρες. Κτηνώδης
αστυνομική βία. Αιμόφυρ-
τες, ξυλοκοπημένες ηλικιω-
μένες γυναίκες. Αστυνομικοί
που πηδούσαν πάνω σε πε-
σμένα κορμιά Καταλανών, σαν πρωταγωνιστές
κινηματογραφικών σκηνών κατς. Εισβολές σε
εκλογικά κέντρα και αρπαγές καλπών. Αλλά, ας
μην υπερβάλλουμε… Όλα αυτά δεν ήταν
παρά ένα «εσωτερικό θέμα της Ισπανί-
ας», η κυβέρνηση της οποίας, έστω κι αν
το …παράκανε λιγάκι (όσο πατάει η γά-
τα ή, έστω, όσο ποδοπατάνε οι Ισπανοί
αστυνομικοί), απλώς αντέδρασε στη δι-
ενέργεια ενός «παράνομου δημοψηφί-
σματος». Τάδε έφη Κομισιόν. Το αηδι-
αστικό διευθυντήριο του εμετικού «θε-
σμικού» τέρατος, που ακούει στο όνομα
«Ευρωπαϊκή Ένωση».
Στο κλασικό δίλημμα «να γελάσεις
ή να εξοργιστείς», την τελική απάντηση
συνήθως την καθορίζουν τα ακριβή έρ-
γα ή λόγια εκείνων, εναντίον των οποί-
ων θα στραφεί είτε ο σαρκασμός είτε ο
θυμός. Όχι όμως μόνα τους, αλλά σε συ-
νάρτηση με τη δυναμική και την τραχύ-
τητα των γεγονότων. Κάπως έτσι, πριν
από την αιμόφυρτη Κυριακή της Κα-
ταλονίας είχες περιθώρια να αφήσεις
μια –εσαεί ανύπαρκτη– αγιοσύνη,
το χειλάκι σου να «σκάσει», όταν διαπί-
στωνες π.χ. ότι «έσκαγαν» οι αξιωματού-
χοι της ΕΕ από την αγωνία τους για το
αν θα επιβαλλόταν το ισπανικό σύνταγμα «καθ’
άπασα» την ισπανική επικράτεια. Να καγχάσεις
σκεπτόμενος, ας πούμε, πόσες φορές στραπα-
τσαρίστηκαν ανά την Ευρώπη –την «ενωμένη»,
βεβαίως, βεβαίως– συντάγματα με σκοπό την
επιβολή άγριας λιτότητας. Αλλά έπειτα από τα
κλέη του αφιονισμένου ημι-φρανκισμού στην
Καταλονία, μόνον οργή μπορεί να προκαλεί ο
απύθμενος ευρω-φαρισαϊσμός.
Μάθαμε λοιπόν πως για την ΕΕ υπάρχουν
…ακόμη «εσωτερικά θέματα» των κρατών-μελών
της, καθώς και ότι, χάριν σεβασμού στην εσω-
τερική υπόσταση της εκάστοτε (λέμε, τώρα…)
«εθνικής πολιτικής σκηνής», το ευρωπαϊκό δι-
ευθυντήριο ανέχεται ακόμη και τις πρακτικές
βαρβαρότητας που επιστράτευσε η κυβέρνη-
ση της Μαδρίτης.
Μέγιστη ανακάλυψη αυτός ο σεβασμός στα
«εσωτερικά θέματα»… Διότι η ΕΕ δεν έχει αφή-
σει ανέλεγκτη την παραμικρή «ζώνη» άσκησης
οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής, στα κρά-
τη-μέλη της. Διότι βαρεθήκαμε να ακούμε –επί
δεκαετίες, παρακαλώ– πόσο «άτεγκτη» και «ευ-
αίσθητη» είναι η ΕΕ, όταν πρόκειται για θέματα
ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοκρατικών
ελευθεριών. Διότι, εάν αύριο π.χ. ο Ερντογάν θε-
μελιώσει και συνταγματικά έναν ακόμη ωμότε-
ρο κυβερνητικό-κρατικό αυταρχισμό, δεν νομί-
ζουμε ότι οι Βρυξέλλες θα τον «καθαγιάσουν»,
με το σκεπτικό ότι η συνταγματική τάξη, καλή
ή κακή, είναι «ιερή». «Καθαγιάζουν» όμως τον
Ραχόι, που κυβερνά και μια μεγάλη χώρα-μέ-
λος της «λαμπρής» αυτής Ένωσης.
Όσοι γνωρίζουν το «καταλανικό» έστω και
Όσοι ακόμη πιστεύουν ότι η ΕΕ
κάποια στιγμή θα «ανακτήσει»
δεν έχουν πια δικαιολογίες
σε αδρές γραμμές, θυμούνται πολύ καλά ότι το
Συνταγματικό Δικαστήριο της Μαδρίτης ήταν
εκείνο που φαλκίδευσε –το 2010, έπειτα από
προσφυγή του Ραχόι– σε σημαντικό βαθμό το
καθεστώς της αυτονομίας της Καταλονίας. Η δι-
άθεση για απόσχιση έκτοτε «φούντωσε» κι αυτό
ήταν απολύτως φυσιολογικό. Τώρα ζητά «σύνε-
ση» και «διάλογο» η ΕΕ, η ίδια ΕΕ που νωρί-
τερα κάλυψε το κατασταλτικό όργιο της ισπανι-
κής κυβέρνησης.
Πρώτο ρητορικό ερώτημα: Γιατί η …τόσο
«φιλική» προς τις «πολιτισμένες» και «συναι-
νετικές» διαδικασίες ΕΕ βρήκε «καλώς καμω-
μένο» το «πετσόκομμα» της καταλανικής αυτο-
νομίας, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί το 2006;
Δεύτερο ρητορικό ερώτημα: Πόση αξία
έχουν οι εκκλήσεις για «ηρεμίες» και «διαλό-
γους», κατόπιν εορτής — εν προκειμένω, κατό-
πιν της επίδειξης …αμέριστης κατανόησης στη
βαναυσότητα και την «αφύπνιση» του ημι-φραν-
κισμού; Είναι σαν να βλέπεις έναν διαιτητή να
ανέχεται το κατ’ εξακολούθηση βρώμικο παι-
χνίδι μιας ομάδας και στο ημίχρονο να βγάζει
ωραίους λόγους για τη σημασία του ευ αγωνί-
ζεσθαι, στα αποδυτήρια και των δυο ομάδων.
Ένα μόνο πράγμα θα απέμενε να κάνει τέ-
τοιος διαιτητής: Να πει ευθαρσώς ποιο είναι το
μόνο αποτέλεσμα που ο ίδιος θα επέτρεπε. Ε,
το έκανε η Κομισιόν. Με τη φράση «είναι καιροί
για ενότητα και σταθερότητα, όχι για διαίρεση
και πολυδιάσπαση». Έλα όμως που οι άνθρω-
ποι επιμένουν να αποφασίζουν οι ίδιοι τι συνι-
στά –κάθε φορά και σε κάθε περίπτωση– ωφέ-
λιμη ενότητα και τι ασφυκτικό «μαντρί». Οι Σκο-
τσέζοι ψήφισαν, οι Βρετανοί ψήφισαν
(για το Brexit), οι κοινωνίες μάλλον θα
συνεχίζουν να αντιδρούν στην ιδέα ότι
οφείλουν να είναι μαριονέτες.
Αλλά, είπαμε, τουλάχιστον δια-
πιστώνουμε ότι γίνονται «θαύματα»:
Μπορεί η ΕΕ να υποχρέωσε π.χ. τις ελ-
ληνικές αρχές –προ ολίγων μηνών– να
απαλλάξουν τα μέλη και τους εμπειρο-
γνώμονες του ΤΑΙΠΕΔ από τις κατη-
γορίες για το εξωφρενικό σκάνδαλο των
28 ακινήτων του Δημοσίου, μπορεί να
αναιρέθηκε το παραπεμπτικό βούλευμα
του Συμβουλίου Εφετών και μάλιστα
λίγες ώρες αφ’ ότου προηγήθηκε τελε-
σίγραφο του αντιπροέδρου της Κομι-
σιόν, Ντομπρόβσκις (ο απόλυτος εξευ-
τελισμός της μνημονιακής μπανανίας),
αλλά όχι, η «αγία ευρωπαϊκή οικογέ-
νεια» δεν έχασε πλήρως τον σεβασμό
της προς τις «κατά τόπους» δικαστικές
εξουσίες. Παρατηρούσε ψύχραιμη τους
ισπανούς αστυνομικούς να ανοίγουν
κεφάλια και να ρίχνουν πλαστικές σφαί-
ρες, διότι «αδυνατούσε» να αγνοήσει το συνταγ-
ματικό δικαστήριο της Μαδρίτης…
Όσο για τους «αριστερούτσικους» ευρωπαϊ-
στές (ένας όρος απόλυτο κενό…), που διαμαρτύ-
ρονται πως η ΕΕ προδίδει κάποια …παλιά καλά
της «ιδεώδη» καλύπτοντας τον Ραχόι και τους
αφιονισμένους πραιτοριανούς του, το πράγμα
αρχίζει να μετατοπίζεται από το «βαρύ» στρου-
θοκαμηλισμό στην ιλαροτραγωδία. Είναι σαν να
βλέπεις τα ίδια παιδιά, σε κάθε χριστουγεννιάτι-
κη περίοδο, να διαμαρτύρονται επειδή δεν βρή-
καν δώρα στο τζάκι. Κάποια στιγμή τα παιδιά με-
γαλώνουν και αντιλαμβάνονται πως ο Άγιος Βα-
σίλης δεν υπάρχει. Τα μεγάλα παιδιά που ακό-
μη πιστεύουν ότι η ΕΕ κάποια στιγμή θα «ανα-
κτήσει» μια –εσαεί ανύπαρκτη– αγιοσύνη, δεν
έχουν και πολλές δικαιολογίες.
Το διευθυντήριο δεν χρειάζεται οπωσδή-
ποτε την απόφαση κάποιου συνταγματικού δι-
καστηρίου περί «παράνομης»  προσφυγής στις
κάλπες. Και καθ’ όλα νόμιμη και αποδεκτή να
είναι, εάν την κρίνει ανεπιθύμητη, την καθιστά
«ακαδημαϊκή». Διακοσμητική. Περιττή. Περί-
που όπως είναι η πραγματικότητα –ακόμη και
βοούσα– στα μυαλά των μουτζαχεντίν του «ευ-
ρωπαϊσμού».
ΣΤΆΣΗ ΚΟΜΜΆΤΩΝ
Ο Πρόεδρος, το ΚΚΕ,
οι φρανκιστές και οι «άλλοι»
n ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΑΝΤΙΚΟΣ
Με θέσεις δανεισμένες από το επιχειρηματο-
λόγιο της ΕΕ «για κάθε απόχρωση και κάθε διάθε-
ση», τοποθετήθηκαν τα ελληνικά κόμματα σχετι-
κά με το δημοψήφισμα στην Καταλονία, τη γιγά-
ντια καταστολή και τις πολιτικές εξελίξεις. Ακόμα
και το ΚΚΕ «πλάνισε» τις προεξοχές με την κλασι-
κή εξήγησή του γι’ αυτό που συμβαίνει στους κόλ-
πους της ΕΕ. Πλην αυτού, κανένα από τα κόμματα
που μέσες-άκρες είχε στηρίξει στο παρελθόν ακό-
μα και τον πόλεμο στα Βαλκάνια στο όνομα της αυ-
τοδιάθεσης, δεν δείχνει να έχει τις ίδιες, κίβδηλες
έστω, ευαισθησίες σήμερα, που η πολιτική ενότη-
τα της ΕΕ ακολουθεί τη νομισματική στο πεδίο της
ανεκδοτολογίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ ουσιαστικά τάχθηκε κα-
τά του σκοπού του δημοψηφίσματος, όχι φυσικά
από εργατική θέση, αλλά από αυτή της ΕΕ. Η βασι-
κή διαφωνία του είναι η πολιτική πρακτική Ραχόι
και η έκταση της καταστολής. Δια στόματος υπεύ-
θυνου Διεθνών Σχέσεων Γιάννη Μπουρνού, η κρι-
τική ήταν ότι τα ΜΑΤ «δεν βοηθούν στην εξεύρεση
λύσης». Όσο για το ρόλο της ΕΕ που στηρίζει ανα-
φανδόν την πολιτική Ραχόι, η κριτική του ΣΥΡΙΖΑ
είναι ωχρή. «Η Ευρώπη οδηγείται σε επικίνδυνες
ατραπούς μέσω της επιμονής από διάφορες εθνι-
κές κυβερνήσεις αλλά και της ηγεσίας σε μία πολύ
σκληρή αντιμετώπιση των κοινωνικών αιτημάτων»,
αναφέρει. Βέβαια, η ΕΕ δεν κάνει μόνο αυτό αλλά
συνεργάζεται στενά σε διάφορες χώρες, άμεσα και
έμμεσα, ακόμα και με νεοναζιστικές παραστρατιω-
τικές ομάδες για να επιβάλλει την πολιτική της… Το
ενδιαφέρον είναι ότι παρόμοια στάση κράτησε ο εκ-
πρόσωπος της ΝΔ, Κουμουτσάκος, ο οποίος άσκησε
κριτική για τη βία — μια ενδιαφέρουσα διαφοροποί-
ηση, καθώς ο Ραχόι θεωρούνταν από τον Σαμαρά
ένας από τους «σωματοφύλακες» της ευρωπαϊκής
Δεξιάς, μαζί με τον Κάμερον. Business as usual εί-
ναι όμως η υπόθεση για το ακροδεξιό κομμάτι της
ΝΔ και τον ίδιο τον πρόεδρό της, που δεν ιντριγκά-
ρονται από επεισόδια, αν δεν γίνονται στη …Βενε-
ζουέλα! Τη «φιλελεύθερη αμηχανία» έσπασε η στά-
ση του, «ήπιου» κατά τα άλλα, προέδρου Παυλόπου-
λου, ο οποίος βγήκε κυριολεκτικά …βασιλικότερος
του βασιλέως, μιας και στην ανακοίνωσή του σχεδόν
μεταφράζει στα ελληνικά τη θέση του βασιλιά Φί-
λιππου και του Ραχόι: «παράνομο και ουσιαστικώς
ανυπόστατο το δημοψήφισμα». Το ΠΑΣΟΚ περιορί-
στηκε και αυτό σε μια γενικόλογη καταδίκη της βίας,
την οποία τοποθέτησε σε κάποια άλλη …ήπειρο, μι-
λώντας για «απροκάλυπτη αστυνομική βία που εί-
ναι ξένη με τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες», ενώ
στην πραγματικότητα, η σιδηρά πυγμή και η απο-
λυταρχία είναι το καινούργιο μοντέλο διακυβέρνη-
σης στην ΕΕ. Στο λαλίστατο κατά τα άλλα Ποτάμι,
έπρεπε να περάσουν πέντε μέρες για να απαντήσει
ο πρόεδρός του, ο οποίος ουσιαστικά δικαιολόγησε
και την αστυνομική βία: «Δεν πρέπει να γυρίσουμε
στους τοπικούς εθνικισμούς. Το θέμα όμως δεν εί-
ναι αστυνομικό αλλά πολιτικό και κοινωνικό», είπε
ο Θεοδωράκης. Η νεοναζιστική ΧΑ ταυτίστηκε ανα-
μενόμενα με τους νοσταλγούς του Φράνκο και το
πολιτικό υπόβαθρο της σκληρής ισπανικής Δεξιάς,
προβάλλοντας τους νεοναζιστικούς χαιρετισμούς
σε συγκεντρώσεις στη Μαδρίτη. Εκεί φυσικά, δεν
είναι «αρχαιοϊσπανικοί χαιρετισμοί», αλλά ναζιστι-
κοί, όπως και των ομοϊδεατών τους στην Ελλάδα.
Το ΚΚΕ τέλος, με μια ανακοίνωση ύφους «σας τα
λέγαμε εμείς», οριοθέτησε ό,τι συμβαίνει στην Κα-
ταλονία (και όπου αλλού γίνονται δημοψηφίσματα)
ως «ενδοαστική αντίθεση» που δεν πρέπει να μας
απασχολεί και ότι ουσιαστικά, ο κόσμος που συμμε-
τέχει-ψηφίζει-συγκρούεται, με δεδομένες φυσικά
όλες τις συγκρουόμενες αντιθέσεις, είναι στην κα-
λύτερη περίπτωση «ξεγελασμένος από αυταπάτες».
12 / ΠPIN Oι Κ ΑΤΑΛΑΝΟΙ Σ ΤΟ Α ΠΟΣΠΑΣΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗ 8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2017
Παρακαταθήκη η αντίσταση
Η
γενική απεργία,
η οποία είχε
προκηρυχθεί πριν
τα γεγονότα του
δημοψηφίσματος
από τις
ριζοσπαστικές
συνδικαλιστικές
ομοσπονδίες, είχε πρωτοφανή μαζική
συμμετοχή ως αντίδραση στην καταστολή
που προκάλεσε, μόνο την 1η Οκτώβρη, 900
τραυματίες. Μάλιστα, η ανακοίνωση της CGT
κάνει λόγο για τη μεγαλύτερη απεργιακή
κινητοποίηση των τελευταίων 25 ετών. Οι
εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένων και
ανέργων που κατέκλυσαν τους δρόμους
και παρέλυσαν την παραγωγή, φώναξαν
συνθήματα ενάντια στην καταστολή και υπέρ
της αυτοδιάθεσης, αλλά και της ρήξης με την
αντιλαϊκή πολιτική που ακολουθείται χρόνια
στην Ισπανία.
Μέσα από τα γεγονότα της απεργίας
φαίνεται να διαμορφώνεται η κατάσταση
της επόμενης ημέρας του δημοψηφίσματος.
Η στάση της μαχόμενης, ριζοσπαστικής
πτέρυγας του κινήματος για συνεχόμενη
απεργιακή απάντηση, μπορεί να «έσυρε»
τους αστικούς φορείς να συμμετέχουν στις
κινητοποιήσεις αυτές, αλλά δεν τους βρήκε
σίγουρα σύμφωνους στο περιεχόμενό τους.
Χαρακτηριστικό ήταν πως παρότι ο καταλανός
πρωθυπουργός και η ANC κάλεσαν σε
συμμετοχή στις διαδηλώσεις, συντονισμένα
με τις εργοδοτικές/γραφειοκρατικές
συνδικαλιστικές ομοσπονδίες CCOO και
UGT και τα αστικά καταλανικά μέσα,
προσπάθησαν καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας
να «καπελώσουν» το απεργιακό περιεχόμενο,
χαρακτηρίζοντας τις συγκεντρώσεις ως
«ειρηνική παύση» και «διαμαρτυρία». Στο
ίδιο πλαίσιο συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις
πλήθος μικρών και μεσαίων επιχειρηματιών.
Η παραπάνω αντίθεση εμφανίστηκε και
στο ίδιο το ζήτημα της απάντησης στην
κατασταλτική πολιτική του ισπανικού κράτους.
Έτσι, η αστική γραμμή, παρότι κατήγγειλε
την αυταρχικότητα της αντιμετώπισης
των πολιτών από το κράτος, συνέχιζε να
πίνει νερό στο όνομα της ΕΕ, που όχι μόνο
στηρίζει αλλά και προωθεί τις «καταστάσεις
εξαίρεσης». Ταυτόχρονα, εκθείαζαν το
ρόλο της καταλανικής αστυνομίας (Mossos
d’Esquadra), η οποία, αν και δεν πήρε μέρος
στην καταστολή, είναι αυτή που έχει αναλάβει
εδώ και χρόνια το ρόλο του χτυπήματος του
λαϊκού κινήματος στην Καταλονία με ίδιες
μεθόδους.
Στον αντίποδα, μέσω της έγκαιρης και
ριζοσπαστικής στάσης του, το μπλοκ των
μαχόμενων δυνάμεων κατάφερε όχι μόνο να
φέρει το όπλο της απεργίας ξανά στο προσκήνιο
αλλά και να κινητοποιήσει μαζικά τα εργατικά-
λαϊκά στρώματα, συμπεριλαμβανομένου
του τεράστιου ποσοστού ισπανόφωνων
μεταναστών που δεν βρίσκουν έκφραση μέσω
της ανεξαρτησίας. Το εκρηκτικό μίγμα που
δημιουργούν οι κοινωνικές αυτές δυνάμεις
μπορεί να αποβεί μοιραίο για το Ραχόι και την
κυβέρνησή του, όπως και για κάθε επίδοξο
διαχειριστή αυτής της πολιτικής.
n ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΜΟΣΧΟΣ
«V
isca Terra Llure» (Ζή-
τω η ελεύθερη γη)
για την αυτοδιάθεση.
«No Passaran» (Δεν
θα περάσει) στην κα-
ταστολή. «Vaga general» (Γενική απεργία)
απέναντι στο κεφάλαιο.
Αυτές οι τρεις φράσεις ειπώθηκαν από
τα χείλη εκατομμυρίων στομάτων στην
Καταλονία — γιατί αν έχει καταφέρει μέχρι
στιγμής κάτι η τρομοκατασταλτική πολιτι-
κή που ακολούθησε το ισπανικό κράτος,
η κυβέρνηση Ραχόι και ο συνδαιτυμόνας
τους βασιλιάς Φίλιππος, με αποκορύφω-
μα τα γεγονότα του δημοψηφίσματος, είναι
να δημιουργήσει ένα ποτάμι λαϊκής αντί-
δρασης στην Καταλονία. Οι εκατοντάδες
χιλιάδες συμμετέχοντες στις διαδηλώσεις
και στη γενική απεργία, στην περιφρούρηση
του δημοψηφίσματος μέσω λαϊκών επιτρο-
πών, στις εκατοντάδες διαδηλώσεις και λαϊ-
κές συνελεύσεις που γεννήθηκαν σε αυτό το
διάστημα, έδειξαν τα γοργά αντανακλαστικά
ενός λαού απέναντι στην πρωτοφανή κατα-
στολή αλλά και σημαντικές χειραφετητικές
τάσεις που κυοφορούνταν πολύ καιρό, σε
μια περιοχή με μακρά κινηματική ιστορία.
Η καπιταλιστική κρίση, η κρίση των πα-
ραδοσιακών πολιτικών κομμάτων, η αδυνα-
μία των προηγούμενων κυβερνήσεων να
πλασάρουν τις αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις
που υλοποιήθηκαν από κάθε κυβέρνηση
τα τελευταία χρόνια με ένα θετικό κοινωνικό
συμβόλαιο, δημιούργησαν ένα μεγάλο κύ-
κλο κινητοποιήσεων σε όλες τις γωνίες του
ισπανικού κράτους. Το κίνημα «15Μ», γνω-
Ο λαός στους δρόμους
n ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΑΜΠΑΤΗΣ,
ανταπόκριση από Βαρκελώνη
Τ
ην Τρίτη 3 Οκτώβρη, δεκάδες
χιλιάδες πολίτες και απεργοί
της Βαρκελώνης και άλλων
περιοχών της Καταλονίας δι-
αδήλωσαν στους δρόμους της
πόλης, κατά την διάρκεια της 24ωρης απερ-
γίας που είχαν προκηρύξει συνδικαλιστικές
ομοσπονδίες και μικρότερα συνδικάτα. Σκο-
πός ήταν η καταγγελία της πρωτοφανούς βι-
αιότητας της εθνικής αστυνομίας και των ει-
δικών δυνάμεων καταστολής, την Κυριακή
και κατά την διάρκεια του δημοψηφίσματος
για την απόσχιση και ανεξαρτητοποίηση της
πλουσιότερης από τις αυτόνομες περιοχές της
Ισπανίας. Σχολεία και πανεπιστήμια έμειναν
κλειστά, όπως και τα περισσότερα μικρά κατα-
στήματα, ιδίως στο κέντρο της πόλης, ενώ τα
μέσα μεταφοράς (λεωφορεία, μετρό και τρέ-
να) δεν λειτούργησαν κατά τη μεγαλύτερη δι-
στό εδώ με την κωδικοποίηση «Αγανακτι-
σμένοι», που ξεκίνησε από τη γνωστή εικό-
να των πλατειών και οδήγησε σε πρωτοφα-
νείς για τα ισπανικά δεδομένα γενικές απερ-
γίες, καθώς και στη γέννηση μορφών λαϊ-
κής αυτό-οργάνωσης (λαϊκές συνελεύσεις
γειτονιάς, κίνημα ενάντια στις εξώσεις κ.α.)
αλλά και μορφών πολιτικής εκπροσώπη-
σης, ενώ είχε ιδιαίτερη επίδραση στην πε-
ριοχή της Καταλονίας.
Οι επιτροπές υπεράσπισης, που κατά-
φεραν να διασφαλίσουν τη διεξαγωγή του
δημοψηφίσματος, μπορεί να στήθηκαν από
κόσμο ετερόκλητο, πολιτικά, ηλικιακά, ακό-
μη και ταξικά, αλλά αποτελούσαν μια συνέ-
χεια της εμπειρίας αυτού του προηγούμε-
νου κύκλου. Εάν αυτός δεν υπήρχε, τα άμε-
σα αντανακλαστικά του καταλανικού λαού
για την υπεράσπιση θεμελιωδών κοινωνι-
κών ζητημάτων, που ξεπέρασαν μάλιστα –
ως ένα βαθμό– τις εκκλήσεις τις τοπικής κυ-
βέρνησης περί «ειρηνικής διαμαρτυρίας»,
δεν θα είχαν ενεργοποιηθεί στον ίδιο βαθ-
μό. Τέλος, η μαζικοποίηση των μαχόμενων
συνδικάτων (CGT, COS, CNT κ.α.) σε αυ-
τή την φάση, έχει δημιουργήσει ένα μετρή-
σιμο μπλοκ δυνάμεων στο εργατικό κίνημα.
Η ένταση του ανεξαρτησιακού κινή-
ματος, η μαζικοποίηση των κινητοποιή-
σεων υπέρ της ανεξαρτησίας, με κομβική
την ετήσια πορεία της 11ης Σεπτέμβρη, έγι-
ναν ακριβώς την ίδια περίοδο. Έτσι, το ζή-
τημα της καταλανικής ανεξαρτησίας ξέφυ-
γε από τις ρίζες του στην καταλανική επαρ-
χία, όπου κυριαρχούσε με ένα έντονο προο-
δευτικό πρόσημο και μεταφέρθηκε στις μη-
τροπόλεις.
Ταυτόχρονα, εμφανίζεται μια στροφή
στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Το δεξιό
καταλανικό αστικό κόμμα Convergencia
(«Σύγκλιση»), άλλοτε «χλιαρό» στο ζήτη-
μα της ανεξαρτησίας, ξεκίνησε σταδιακά
να υποστηρίζει τις ανεξαρτησιακές συγκε-
άρκεια της ημέρας. Η πορεία κατέληξε έξω
από τα κεντρικά γραφεία της εθνικής αστυ-
νομίας, όπου οι διαδηλωτές παρέμειναν μέ-
χρι αργά το απόγευμα, με καθιστική διαμαρ-
τυρία και μουσικά δρώμενα.
Εντυπωσιακό ήταν το γεγονός ότι στη δι-
αδήλωση συμμετείχαν, πέρα από τη φοιτητι-
κή και εργαζόμενη νεολαία που ήταν η πλειο-
ψηφία, όλες οι ηλικιακές και κοινωνικές ομά-
δες της πόλης. Είδαμε πολλές οικογένειες με
τα παιδιά τους, ηλικιωμένα ζευγάρια και με-
γάλες παρέες να τραγουδάνε κρατώντας τις
σημαίες και φορώντας τα φουλάρια της γνω-
στής estelada (της τρίχρωμου εθνικού συμβό-
λου της ανεξάρτητης Καταλονίας), αλλά και
πολλούς τουρίστες από όλη την Ευρώπη που
παράτησαν για λίγο τις διακοπές τους για να
ενώσουν τις φωνές τους με τους διαδηλωτές
και τους απεργούς.
Εμφανή οργανωμένα μπλοκ στη διαδή-
λωση είχαν το πυροσβεστικό σώμα της Βαρ-
κελώνης, η συνδικαλιστική ομοσπονδία CGT,
 ΚΥΡΙΑΚΗ 8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2017 Oι Κ ΑΤΑΛΑΝΟΙ Σ ΤΟ Α ΠΟΣΠΑΣΜΑ ΠPIN / 13

η του λαού της Καταλονίας

ντρώσεις, και να εντείνει το λόγο του για όλο
και «σκληρότερες διαπραγματεύσεις» με το
ισπανικό κράτος. Η κεντροαριστερή αστική
ERC («Δημοκρατική Αριστερά»), το ιστορι-
κό κόμμα της παλαιάς «προοδευτικής» κα-
ταλανικής τάξης, έβαζε όλο και πιο δυναμι-
κά το εθνοτικό ζήτημα στο τραπέζι, υιοθε-
τώντας μια πιο ρηξιακή λογική. Η συμμα-
χία στην οποία οδηγήθηκαν τα δύο κόμμα-
τα, δημιουργώντας τον συνδυασμό «Ενωμέ-
νοι για το Ναι» –που συμμετείχε στις εκλο-
γές του 2015 με προμετωπίδα το ζήτημα της
ανεξαρτησίας– ήταν αποτέλεσμα αυτής της
διαδικασίας.
Ταυτόχρονα, δημιουργήθηκε μια σειρά
ενώσεων όπως η ANC (Εθνική Συνέλευση
Καταλονίας) και η πλατφόρμα για την κα-
ταλανική γλώσσα Omnium, οι οποίες προ-
σπαθούσαν να εκφράσουν την ενότητα του
καταλανικού έθνους στο ζήτημα της ανεξαρ-
τησίας. Αλλά και η ίδια η Convergencia, η
οποία κυβέρνησε την Καταλονία τα περισ-
σότερα χρόνια τις μεταπολίτευσης, εγκρί-
νοντας πληθώρα αντιλαϊκών μεταρρυθμί-
σεων τα τελευταία χρόνια και με εμπλοκή
σε πληθώρα σκανδάλων, αναγκάστηκε σε
«λίφτινγκ» του διεφθαρμένου της προσώ-
που, μετονομαζόμενη προσφάτως σε «Δη-
μοκρατικό Κόμμα Καταλονίας».
Η στροφή αυτή των αστικών κομμάτων,
αλλά και η σκληρή ρήξη που εξελίσσεται μέ-
χρι στιγμής μεταξύ του Ισπανικού κράτους
και των βασικών πολιτικών του φορέων –
Λαϊκό και Σοσιαλιστικό Κόμμα– με τα αντί-
στοιχα καταλανικά, σχετίζεται άμεσα με το
ζήτημα της οικονομίας και τον ενδοαστικό
ανταγωνισμό. Η Καταλονία, άλλωστε, αντι-
στοιχεί στο 19% του ΑΕΠ όλης της Ισπα-
νίας, ποσοστό μεγαλύτερο από κάθε άλλη
περιφέρεια και κατά ένα δέκατο μεγαλύτε-
ρο από αυτό της Μαδρίτης. Μάλιστα, στοι-
χεία δείχνουν σημαντική ανάπτυξη συγκρι-
τικά με το υπόλοιπο ισπανικό κράτος. Η ανι-
σομετρία στην ανάπτυξη, σε συνδυασμό με
το ζήτημα του ισπανικού χρέους, που περιο-
ρίζει την κινητικότητα του καταλανικού κε-
φαλαίου, έχουν δημιουργήσει σοβαρούς
περιορισμούς για την προοπτική ανάπτυ-
ξής του, παρότι εμφανίζει μεγάλη αύξηση
του εξαγόμενου προϊόντος σε βιομηχανία
και τουρισμό.
Έτσι, η ανεξαρτησιακή κυβέρνηση υπό
τον Πουτζντεμόντ στηριζόταν κυρίαρχα πά-
νω στην εξυπηρέτηση αυτής της στόχευσης
διαπραγμάτευσης της καταλανικής ελίτ, επι-
καλούμενη το καταλανικό εθνικό ζήτημα το
οποίο προηγουμένως αγνοούσαν, μέσω της
κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας των «Μα-
ζί για το Ναι» με τις ψήφους εμπιστοσύνης
που παρείχε εξ αριστερών το CUP («Υπο-
ψηφιότητα Λαϊκής Ενότητας»).
Το CUP αναδύθηκε μέσα στην ίδια τρο-
πή των γεγονότων. Από ένα κόμμα που εκ-
προσωπούσε πολιτικά εντός μόνο των τοπι-
κών αυτοδιοικήσεων τη ριζοσπαστική ανε-
ξαρτησιακή Αριστερά της Καταλονίας, με
ιστορική αναφορά στο κίνημα ανεξαρτησίας
και μεγάλη συμμετοχή στα σύγχρονα κοινω- τησιακού μετώπου» στο καταλανικό κοινο- εξοπλισμένη με τα απαραίτητα πολιτικά ερ- «Για την
νικά κινήματα, μετατράπηκε σε σημαντικό βούλιο, το CUP οδηγήθηκε στην ψήφιση γαλεία, με σύνδεση με το ριζοσπαστικό ανε- αυτοδιάθεση
παίκτη στο καταλανικό κοινοβούλιο κατα- του προϋπολογισμού λιτότητας, ώστε αυτό ξαρτησιακό κίνημα αλλά και κυρίως με την της τάξης των
κτώντας το 8.2% των ψήφων στις τελευταίες να μην διαρραγεί μπροστά στην προοπτική μαχόμενη εργατική τάξη, το λαό και τη νε- εργαζομένων»,
εκλογές. Έτσι, μπροστά στις διαρκείς παλι- του δημοψηφίσματος, αντιβαίνοντας τις μέ- ολαία, θα μπορέσει να δράσει ανεξάρτητα αναφέρει το πανό
νωδίες της κυβερνητικής πλειοψηφίας των χρι πρότινος διακεκυρηγμένες αρχές του. Η από τις αστικές επιδιώξεις και να στρέψει του μπλόκ της
«Μαζί για το Ναι» στο ζήτημα της ανεξαρ- δε Αριστερά που εκπροσωπείται από τον την κατάσταση προς το συμφέρον της ευ- «Ανεξαρτησιακής
τησίας, το CUP διάλεξε να εκπροσωπήσει συνασπισμό Podemos, την Esquerra Unida, ρείας λαϊκής πλειοψηφίας — υπερασπιζό- Αριστεράς»
(Esquerra
τη ριζική και μονομερώς ρηξιακή ανεξαρτη- τους Πράσινους και άλλα κινήματα της πε- μενη το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση των λα-
Independentista)
σία όλων των Καταλανικών Χωρών, συνδέ- ριοχής, κράτησε στάση «Πόντιου Πιλάτου» ών και την ανάγκη των τσακισμένων από
οντάς τη με την πάλη των εργατικών και λα- αναφορικά με την ανεξαρτησία και το επι- την κρίση στρωμάτων να ξεφορτωθούν τα
ϊκών συμφερόντων απέναντι στην εφαρμο- κείμενο δημοψήφισμα, η οποία όμως άλλα- οικονομικά βαρίδια του κεφαλαίου, ισπα-
ζόμενη αντιλαϊκή πολιτική που έχει τσακί- ξε ως προς την υπεράσπιση του δημοκρατι- νικού και καταλανικού. Το σίγουρο, όμως,
σει όλα τα κοινωνικά κεκτημένα, αλλά και κού δικαιώματος του δημοψηφίσματος με- είναι ότι η πολιτική παρακαταθήκη που θα
στοχοποιώντας τους πολιτικούς φορείς αυ- τά τη βάρβαρη επίθεση των κατασταλτικών αφήσει πίσω η μαζική αντίσταση του λαού
τής, δηλαδή την ΕΕ, το ισπανικό κράτος και μηχανισμών. της Καταλονίας μπορεί να δώσει νέα πνοή
τις κυβερνήσεις του αλλά και τις αντιλαϊκές Μπορεί, για τους παραπάνω λόγους, σή- στην αντικαπιταλιστική Αριστερά αλλά και
καταλανικές κυβερνήσεις. Με τη συγκρότη- μερα να εμφανίζεται έλλειμμα μιας μαχόμε- ευρύτερα στην υπόθεση της λαϊκής οργά-
ση, όμως, του ιδιόμορφου αυτού «ανεξαρ- νης αντικαπιταλιστικής Αριστεράς η οποία, νωσης και του μαχόμενου κινήματος.

ς, παρά την καταστολή και τις απειλές

το μέτωπο τού ριζοσπαστικού αντικαπιταλιστικού
CUP, αναρχικές αντιφασιστικές συλλογικότητες
και άλλες μικρότερες ομάδες κομμουνιστικής ανα-
φοράς. Τα δύο άλλα μεγάλα συνδικάτα της Κα-
ταλονίας UGT και CCOO (παρ’ όλο που δεν εί-
χαν υποστήριξη από τις εθνικές γραμματείες τους)
στήριξαν την απεργία, αλλά ταυτόχρονα καλούν
τις δύο πλευρές σε διάλογο. Τα συνθήματα που
ακούγονταν, πέρα από την καταγγελία της βίας
του ισπανικού κράτους και την υπεράσπιση της
δημοκρατίας και της βούλησης του καταλάνικου
λαού για αυτοδιάθεση και ανεξαρτησία, είχαν και
κοινωνικό περιεχόμενο. Έθεταν τα ζητήματα των
ανισοτήτων, της φτώχειας και της ανεργίας, όπως
και των ιδιωτικοποιήσεων και της εμπορευματο-
ποίησης βασικών δημόσιων και κοινωνικών αγα-
θών στην Καταλονία και σε ολόκληρη την Ισπανία.
Η Μαδρίτη και το βαθύ ισπανικό κράτος μέσω
των δηλώσεων του ακραία νεοφιλελεύθερου Ρα-
χόι (προέδρου μιας ίσως από τις πιο λαομίσητες
κυβερνήσεις στην Ισπανία μετά το καθεστώς του
Φράνκο) αφήνουν να αιωρείται η απειλή για τον
καταλανικό λαό ακόμα και της βίαιης κατάληψης
της τοπικής εξουσίας με επέμβαση των δυνάμεων
καταστολής. Κάτι που θα γίνει αν ο κεντροδεξιός
πρόεδρος της τοπικής κυβέρνησης Πουτζντεμόντ
–επικεφαλής μιας ετερόκλητης πολιτικής συμμαχί-
ας («Μαζί για το Ναι») που πλειοψηφεί στο τοπικό
κοινοβούλιο με την στήριξη του CUP– κάνει πρά-
ξη την δέσμευσή του και ανακηρύξει την ανεξαρτη-
σία της αυτόνομης περιφέρειας στην αρχή της ερ-
χόμενης εβδομάδας, στην βάση των αποτελεσμά-
των του πρόσφατου δημοψηφίσματος. Το αστικό
καθεστώς της Μαδρίτης επιστράτευσε ακόμα και
τον «γαλαζοαίματο» Φίλιππο, που ως καρικατού-
ρα του ύψιστου θεματοφύλακα του εθνικής ενό-
τητας σε έκτακτο τηλεοπτικό διάγγελμα προς τον
ισπανικό λαό, ανήμερα της γενικής απεργίας, χα-
ρακτήρισε το δημοψήφισμα παράνομο, καλώντας
τους Καταλανούς και την κυβέρνηση της Βαρκε-
λώνης να συμμορφωθούν με τους νόμους και το
σύνταγμα του ισπανικού κράτους. Είναι χαρακτη-
ριστικό για τον ρόλο που του ανατέθηκε, ότι ούτε
σε ένα σημείο του λόγου του δεν αναφέρθηκε στα
εκατομμύρια των Καταλανών που ψήφισαν υπέρ
της απόσχισης, ούτε καν στους εκατοντάδες τραυ-
ματίες από τη βίαιη καταστολή της αστυνομίας.
Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι σύμφωνα
με τα στοιχεία των τοπικών αρχών που δημοσίευ-
σε η εφημερίδα Ελ Παΐς, στο δημοψήφισμα ψή-
φισαν περίπου 2.26 εκατομμύρια Καταλανών, με
πάνω από το 90% των ψήφων να στηρίζει την από-
σχιση. Συνολικά, υπήρχαν 5,3 εκατομμύρια εγ-
γεγραμμένων ψηφοφόρων, δηλαδή το ποσοστό
συμμετοχής ξεπέρασε το 42%. Πηγές της τοπικής
κυβέρνησης κάνουν λόγο, επίσης, για 800 χιλιά-
δες περίπου ψηφοδέλτια που χάθηκαν λόγω της
αρπαγής των καλπών από τις αστυνομικές δυνά-
μεις κατά την διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας.
Συνολικά η τοπική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι σε
400 εκλογικά τμήματα ακυρώθηκαν βίαια οι εκλο-
γές (από τα 2.300 σε όλη την επικράτεια), αν και
τα νούμερα που δίνει η ισπανική αστυνομία είναι
πολύ λιγότερα.
Σε κάθε περίπτωση, η αυταρχική και βίαιη
απάντηση του κράτους και των κατασταλτικών
δυνάμεών του έχει εξοργίσει το σύνολο των Κα-
ταλανών, ακόμα και τους «ενωτικούς» που θα επέ-
λεγαν να ψηφίσουν «όχι» στο δημοψήφισμα για
την ανεξαρτητοποίηση. Κατάφερε λοιπόν η ακραία
νεοφιλελεύθερη και αυταρχική πολιτική της ισπα-
νικής κυβέρνησης να ενώσει όλους τους Καταλα-
νούς στην βάση της υπεράσπισης των θεμελιωδών
δημοκρατικών δικαιωμάτων τους.
Σημειώνεται ότι την Πέμπτη, το συνταγματι-
κό δικαστήριο της Ισπανίας απαγόρευσε την σύ-
γκλιση της ολομέλειας του καταλάνικου κοινοβου-
λίου που είχε προγραμματιστεί για την Δευτέρα,
στο οποίο υποτίθεται ότι ο Πουτζντεμόντ θα ανα-
κήρυττε την ανεξάρτητη Δημοκρατία της Κατα-
λονίας. Η απόφαση πάρθηκε μετά από προσφυ-
γή των 16 βουλευτών του τοπικού Σοσιαλιστικού
Κόμματος που είναι αντίθετο στην ανεξαρτητοποί-
ηση. Όμως και το ίδιο το δημοψήφισμα είχε κρι-
θεί αντισυνταγματικό και είχε απαγορευτεί, πολύ
πριν την 1η Οκτώβρη – αλλά διεξήχθη.
Πλέον, ο Πουτζντεμόντ έχει αναγγείλει ότι θα
μιλήσει την Τρίτη και όλα είναι ανοιχτά.