2η Συνδιάσκεψη νεολαίας Κομμουνιστική Απελευθέρωση

Θέσεις του Κεντρικού Συμβουλίου

ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΓΡΑΜΜΗ
 Γενικευμένη αντιπαράθεση της νεολαίας με το σύστημα
 Αριστερό Αντικαπιταλιστικό Μέτωπο
 Αντικαπιταλιστική Επανάσταση – Κομμουνιστική Απελευθέρωση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α
Ç ÍÅÏËÁÉÁ ÓÔÇ ÄÉÍÇ ÔÇÓ ÅÊÓÕÃ×ÑÏÍÉÓÔÉÊÇÓ ÂÁÑÂÁÑÏÔÇÔÁÓ

1.1 ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ :

ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΟ ΜΕ ΤΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ
Η επιστημονική φαντασία έχει πολλές φορές περιγράψει κοινωνίες τόσο προηγμένες
που όλες τις δουλειές τις κάνουν οι μηχανές, ενώ οι άνθρωποι, απαλλαγμένοι από αυτό το
βάρος, ασχολούνται με «ανώτερες» δραστηριότητες, με την επιστήμη, τις τέχνες, τον
πολιτισμό, την ανάπτυξη της προσωπικότητας και της κοινωνίας. Στο κατώφλι του 21 ου αιώνα,
η δυνατότητα αυτή δε φαντάζει και τόσο εξωπραγματική. Η παραγωγικότητα της εργασίας
εκτινάσσεται σε βαθμό πρωτόγνωρο μέχρι σήμερα, λόγω της εισόδου των νέων τεχνολογιών
στη παραγωγή και των νέων μεθόδων οργάνωσής της. είναι, λοιπόν, εφικτό να μειωθεί
αποφασιστικά ο χρόνος εργασίας σε όφελος του «μέτρου του πλούτου», δηλαδή του
ελεύθερου χρόνου.
Η πραγματικότητα όμως κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση. Αντί να μειώνεται, ο
χρόνος εργασίας ελαστικοποιείται και διευρύνεται, και το 8ωρο καταργείται. Την ίδια στιγμή
η ανεργία καλπάζει αποτελώντας το υπ’ αριθμόν ένα ζήτημα σε όλες τις χώρες της Ευρώπης.
στην κραταιά Γερμανία ξεπέρασε για πρώτη φορά τα επίπεδα πριν από το Β΄ Παγκόσμιο
πόλεμο, ενώ οι γαλλικές κινητοποιήσεις κατά της ανεργίας είχαν χαρακτηριστικά πρωτοφανή
και στο περιεχόμενο των διεκδικήσεων και στην οξύτητα των μορφών.
Στη χώρα μας, το 10 % του οικονομικά ενεργού πληθυσμού είναι επίσημα άνεργοι,
ενώ πολλαπλάσια είναι η ανεργία στους νέους. Ταυτόχρονα το μεγαλύτερο τμήμα της
εργαζόμενης νεολαίας κινείται στην γκρίζα ζώνη της ημιαπασχόλησης - ημιανεργίας, της
συγκομιδής προσόντων και της κατάρτισης. Ολόκληρες περιοχές (Λαύριο, Μαντούδι, Αχαΐα ,
Κοζάνη κλπ.) μεταβάλλονται σε έρημους. Εκεί η ανεργία εκτινάσσεται στο 60 και 70%
βυθίζοντας στην απόγνωση χιλιάδες νέους.
Στον παράδεισο της πληροφορίας και της γνώσης, όπως αρέσκονται να περιγράφουν
την εποχή μας οι αστοί δημοσιολόγοι, η πρόσβαση στη γνώση είναι απαγορευμένος καρπός
για την πλειοψηφία της νεολαίας. Στο 40% φτάνει το ποσοστό εγκατάλειψης του σχολείου σε
περιοχές της Δυτικής Αττικής, την ίδια στιγμή που με το πάτημα ενός κουμπιού είναι δυνατό
να διαβάσει κανείς βιβλία στην άλλη άκρη του κόσμου.
Η εκτεταμένη και με υψηλό βαθμό εξειδίκευσης μόρφωση συμβαδίζει με την κοινωνική
απομόρφωση. Η αστική, τεχνοκρατική και ωφελιμιστική, εντέλει αντιδραστική πλευρά της
ανάπτυξης της γνώσης και της επιστήμης κυριαρχεί πάνω στη χειραφετητική τους διάσταση .
η εκπαίδευση διαμορφώνει υπερειδικευμένους κοινωνικά αναλφάβητους δίπλα σε
τεχνοφόβους μοιρολάτρες. η υψηλή τεχνολογία συμβαδίζει με τη μεταφυσική, η γνώση των
ηλεκτρονικών υπολογιστών με την άγνοια απλών κανόνων της γραμματικής. Στην ανάγκη της
νεολαίας για μόρφωση, για γνώση του όλου, το σύστημα απαντά με το επιμέρους, το
χρήσιμο, και το ευέλικτο. Όλες αυτές οι αντιφάσεις αποδεικνύονται ολέθριες για την
1
κοινωνική πλειοψηφία. Στην εποχή του τέλους του ψυχρού πολέμου και της «ειρηνικής
επίλυσης των διαφορών» ο διεθνής ανταγωνισμός των αστικών τάξεων και των
καπιταλιστικών ολοκληρώσεων οξύνεται στο έπακρο. Οι «ειρηνοποιοί» της Νέας Τάξης του
ΝΑΤΟ, της Δ.Ε..Ε.. και των Η.Π.Α συμβάλλουν στη διατήρηση περιφερειακών εστιών πολέμου
κι επιδιώκουν την υποταγή των λαών όλου του κόσμου, με τη χρήση της μαζικής
στρατιωτικής βίας η οποία συνήθως αφήνει πίσω της χιλιάδες αμάχους νεκρούς και
ολόκληρες περιοχές κατεστραμμένες από τα «έξυπνα» όπλα της μοντέρνας εποχής. Στη
γειτονιά μας, ο εθνικισμός, άλλοτε χυδαίος κι άλλοτε εκλεπτυσμένα εκσυγχρονιστικός,
χρησιμοποιεί τα επιχειρήματα της «ισχυρής Ελλάδας», της «οικονομικής διείσδυσης» και του
«πατριωτισμού» υπονομεύοντας έτσι τους κοινωνικούς αγώνες, εμποδίζοντας την ανεξάρτητη
αυτοτελή εργατική διεκδίκηση. Η τρομοκρατία των δεικτών και ο «εξ ανατολών κίνδυνος»
εναλλάσσονται στο κυρίαρχο ιδεολογικό οπλοστάσιο, μαζί με όλο και περισσότερους
κινδύνους που στοιχειώνουν πάνω από την ελληνική κοινωνία. Ο κίνδυνος των αλλοφύλων, η
απειλή των αλβανών και λοιπών αλλοδαπών “εγκληματιών” υποβάλλουν την εικόνα μιας
ανοχύρωτης Ελλάδας η οποία πρέπει να ορθώσει πλήθος νέων φρουρίων, με πρώτο και
καλύτερο την ξενοφοβία και το ρατσισμό.
Ο ανταγωνισμός των κυρίαρχων τάξεων Ελλάδας και Τουρκίας, μέσα από οξύνσεις και
υφέσεις, συντηρεί και ανακυκλώνει την αβεβαιότητα, την ανασφάλεια, την απειλή του
πολέμου. Το νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα, τα εκστρατευτικά σώματα, η παλλαϊκή άμυνα και η
στράτευση στα 18 έρχονται να στρατιωτικοποιήσουν την κοινωνική ζωή, να παγιώσουν την
ιδεολογική κατεργασία και την ψυχολογική προετοιμασία της νεολαίας για το νέο γύρο των
οικονομικών και πολεμικών συγκρούσεων σε διεθνές επίπεδο και ιδιαίτερα στην περιοχή.
Στην εποχή της «ελευθερίας» και του «λιγότερου κράτους», ο αστυνομικός-
κατασταλτικός μηχανισμός γιγαντώνεται και εκσυγχρονίζεται. Ο «εσωτερικός εχθρός» και η
αντιμετώπισή του είναι η πρώτη προτεραιότητα των πιο διορατικών αστικών επιτελείων. Το
ηλεκτρονικό φακέλωμα και η συνθήκη Σεγκέν, η ενεργοποίηση των κατασταλτικών,
αστυνομικών και δικαστικών μηχανισμών στην παραμικρή κινητοποίηση, το άγριο χτύπημα
κάθε αγώνα, ο συνδυασμός της δικαστικής και αστυνομικής τρομοκρατίας με την
τρομοκρατία των ΜΜΕ, η ένταση του αυταρχισμού στα σχολεία και τις σχολές, στους χώρους
δουλειάς και τις γειτονιές αναδεικνύουν την αντίσταση στην καταστολή σε αυτοτελές μέτωπο
δράσης. Η πάλη για τα δημοκρατικά δικαιώματα και τις λαϊκές ελευθερίες αποτελεί όρο για
την ανάπτυξη ακόμα και της πιο μικρής κοινωνικής και πολιτικής δράσης.
Στην εποχή των πρωτόγνωρων δυνατοτήτων στην πολιτιστική ανάπτυξη, στην
επικοινωνία των λαών και την γνωριμία των πολιτισμών τους, η νεολαία ζει την καταθλιπτική
παντοκρατορία της πλαστικής τέχνης μιας χρήσης, των σκουπιδιών της βιομηχανίας του
θεάματος, την αβάσταχτη ελαφρότητα του life-style και των reality-shows.
Οι αξιόλογες προσπάθειες, οι κριτικοί ανυπότακτοι δημιουργοί αγωνίζονται να
επιβιώσουν από τα μεγαθήρια του Χόλιγουντ, του MTV, των χορηγών και των πανίσχυρων
media. Ο τρόπος ζωής μέσα από την ανεξάντλητη ποικιλομορφία των «προτάσεων»
προσπαθεί να συγκαλύψει τη βαθιά του ομοιομορφία. «Όλα επιτρέπονται» μέσα σε ένα
ωκεανό «ρευμάτων» και «προτιμήσεων», αρκεί όλοι να καταναλώνουν πυρετωδώς.
Στην εποχή των θεών της ανάπτυξης και του κέρδους, η καταστροφή της φύσης και
των ανθρώπων δε γνωρίζει κανένα φραγμό. Πυρηνικές δοκιμές και απόβλητα, μόλυνση και
ρύπανση της ατμόσφαιρας, της γης και του νερού, μεταλλαγμένες τροφές της
βιοτεχνολογίας, κλωνοποιήση, ερήμωση ολόκληρων περιοχών του πλανήτη,
απανθρωποποίηση των συνθηκών ζωής και εργασίας τόσο στις «υπανάπτυκτες» όσο και στις
«ανεπτυγμένες» χώρες συνθέτουν το παζλ της Ανάπτυξης. Όμως η καπιταλιστική ανάπτυξη
δεν είναι μόνο ταξική και κοινωνικά άδικη, είναι και καταστροφική, αποτελεί μια διαρκή
απειλή. Το δίλημμα «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα» επανέρχεται σήμερα με τρόπο
περισσότερο δραματικό από ποτέ.

2
 1.2 ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΞΑΝΑ ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ
Η περίοδος μετά το Β’ Παγκόσμιο πόλεμο σφραγίστηκε από τον Ψυχρό Πόλεμο, από
την αντιπαράθεση των δύο συστημάτων και των ιδεολογιών της δεξιάς και της αριστεράς.
Δίπλα σε αυτά και στο έδαφος που δημιουργούσε ο κρατικομονοπωλιακός καπιταλισμός και
το κράτος πρόνοιας -αλλά και σαν αποτέλεσμα μιας σειράς διεργασιών σε τοπικό και διεθνές
επίπεδο, καθώς και στη διαμόρφωση της εργατικής τάξης αλλά και άλλων κοινωνικών
ομάδων- αναπτύχθηκαν ο ρεφορμισμός και τα κινήματα ανά θέμα (όπως το φεμινιστικό, το
οικολογικό, το κίνημα ειρήνης κ.ά.). Μια σημαντική πτυχή αυτών των ρευμάτων είναι πως η
σφαίρα της πολιτικής και της ιδεολογίας, τόσο στη Δύση όσο και στην Ανατολή, έμενε
αποσπασμένη από τη σφαίρα της παραγωγής, από την πρωτογενή της βάση.
Η μετά το ‘90 περίοδος χαρακτηρίζεται από την ορμητική επιστροφή του κοινωνικού
ζητήματος, γυμνού και πυρακτωμένου, στο κέντρο της κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Τα
ζητήματα της ανεργίας, της οργάνωσης της εργασίας, της αμοιβής της και της εκπαίδευσης
για αυτήν έχουν την τιμητική τους στις συνόδους των υπουργών και στις τηλεοπτικές
εκπομπές, στις «έγκυρες αναλύσεις» των εφημερίδων και στις φοιτητικές και μαθητικές
συνελεύσεις, στις γειτονιές του «μίσους» και στους ουρανοξύστες των πολυεθνικών. Το
κεφάλαιο, στη νέα περίοδο ανάπτυξης και κρίσης του, αισθάνεται ότι έχει την ισχύ να
αναδείξει αυτό που σταθερά προσπαθεί να κρύψει: την εργασία σαν πηγή πλούτου, τον
εργαζόμενο άνθρωπο και τις δεξιότητες του σαν τον αποφασιστικό συντελεστή της
κοινωνικής παραγωγής, το κέρδος σαν το σύγχρονο Μολώχ που στο όνομά του πρέπει να
θυσιαστεί κάθε ικμάδα της προσωπικότητας, κάθε γνώση, κάθε λεπτό της ημέρας, κάθε
σκέψη και δημιουργική δραστηριότητα.
1.3 Η ΝΕΟΛΑΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΚΡΟΥΣΤΕΙΑ ΚΛΙΝΗ ΤΗΣ ΕΛΑΣΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Όλοι βλέπουν ότι το εργασιακό τοπίο αλλάζει ριζικά και ότι αυτή η αλλαγή αφορά
πρώτα και κύρια τη νεολαία, τη νέα εργατική βάρδια που πρέπει από νωρίς να
διαπαιδαγωγηθεί χωρίς τις απαιτήσεις για σύγχρονα δικαιώματα, χωρίς καν τις
“προκαταλήψεις” περί σταθερής δουλειάς, ασφάλισης, δικαιωμάτων κλπ.
Και κάτι περισσότερο: Αυτή η νέα εργατική βάρδια πρέπει να είναι έτοιμη τόσο
ιδεολογικά όσο και από άποψη εφοδίων, ώστε να υπαχθεί πλήρως και χωρίς όρους στην
οργάνωση της εργασίας του ολοκληρωτικού καπιταλισμού, αφιερώνοντας τη
δημιουργικότητα και τη φαντασία της στους νέους συνδυασμούς απόσπασης σχετικής και
απόλυτης υπεραξίας, στην ελαστική-ευέλικτη εργασία που δίνει το ρυθμό σ’ όλη την
καπιταλιστική παραγωγή.
Κεντρικό στοιχείο των αλλαγών και των ρυθμίσεων -όχι μόνο στην Ελλάδα- είναι η
διαμόρφωση του νέου τύπου εργαζομένου που απαιτούν οι νέοι τρόποι οργάνωσης της
παραγωγής και της καπιταλιστικής κερδοφορίας.
Την εποχή της κυριαρχίας του φορντισμού-τεϊλορισμού, ο παράγοντας άνθρωπος
αρκούσε να παίρνει τη θέση του στην αλυσίδα της παραγωγής. Υπήρχε ένας σχετικά
σταθερός καταμερισμός ειδικοτήτων, μια ομοιόμορφη, τυποποιημένη εργασία και μόνο ένα
μικρό τμήμα στελεχών είχε συνολική εποπτεία και δημιουργική ενασχόληση με το αντικείμενό
του.
Στη σύγχρονη φάση της καπιταλιστικής παραγωγής, οι τεχνολογίες υποδομής και
οργάνωσης (κυρίως τα συστήματα πληροφορικής, η ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιών, οι
«έξυπνοι» αυτοματισμοί, η διάσπαση των γιγαντιαίων παραγωγικών μονάδων σε πιο μικρές
και ευέλικτες επιχειρήσεις) απαιτούν και το αντίστοιχο εργατικό δυναμικό: εργαζόμενους με
δυνατότητες αλλαγής ειδικεύσεων και ρόλου, με πρωτοβουλία και φαντασία, με αυξημένες
δυνατότητες εποπτείας και ελέγχου πάνω στις μηχανές, εργαζόμενους υποταγμένους ψυχή
τε και σώματι στις διαρκώς αναπτυσσόμενες ανάγκες της καπιταλιστικής αποδοτικότητας και
κερδοφορίας.

3
 Εδώ χρειάζεται μια επισήμανση. Κυριαρχία των νέων μεθόδων οργάνωσης της
παραγωγής δε σημαίνει και γενίκευσή τους στο σύνολο της παραγωγής, ούτε καν στο
μεγαλύτερο μέρος της. Σημαίνει την εισαγωγή αυτών των μεθόδων στους πιο προηγμένους
θύλακες, σ’ αυτούς που δίνουν το ρυθμό σε όλη την παραγωγή. Οι μέθοδοι αυτές
συνυπάρχουν ή και ενσωματώνουν και προηγούμενες μορφές οργάνωσης (π.χ. τεϊλορισμό-
φορντισμό), μέχρι και τις πιο πρωτόγονες (π.χ. αμιγώς χειρωνακτική εργασία με πρωτόλεια
μέσα). Έτσι, ο νέος τύπος εργαζομένου δε διαμορφώνεται, ούτε σήμερα ούτε στο μέλλον,
στο σύνολο της νέας εργατικής βάρδιας. Τμήματα περιθωριοποιημένα, μόνιμα εκτός
παραγωγής συνυπάρχουν με εκτεταμένες ζώνες ημιαπασχολούμενων, υποαπασχολούμενων
ή εντατικά απασχολούμενων σε ελαστικές μορφές εργασίας στις πιο άθλιες συνθήκες
(εμποροϋπάλληλοι, courier, delivery, εποχιακοί εργάτες κ.λπ), με τμήματα
μισοεκπαιδευόμενων-μισοεργαζόμενων (πρακτική άσκηση, σχολές μαθητείας, ινστιτούτα
κ.λπ), καθώς και με τμήματα πιο μορφωμένα εξίσου όμως ανασφαλή και αναλώσιμα σε κάθε
τεχνολογική ή επιστημονική στροφή. Με άλλα λόγια, η ελαστική-ευέλικτη εργασία
κατακερματίζει όλο το σώμα της εργατικής τάξης, διαχέει σε όλο τον κόσμο της εργασίας τα
βασικά της χαρακτηριστικά: τη διαρκή κινητικότητα, την ανασφάλεια, τη διανοητική και
σωματική υποταγή, το κυνήγι της συλλογής προσόντων και της επανειδίκευσης, τον
κατακερματισμό, την εξατομίκευση των ικανοτήτων, της διαπραγμάτευσης, των δικαιωμάτων.
Διασπά την εργατική τάξη, ταυτόχρονα όμως την ενοποιεί δυνητικά σε πιο συνολική, πιο
στρατηγική βάση.
1.4 ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΑΣΤΙΚΗ-ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Η αναδιαρθρωτική κίνηση στην εκπαίδευση περνάει στην αποφασιστική της φάση. Μια
σειρά ρυθμίσεις, είτε νομοθετικές είτε μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων (π.χ.
δραστηριότητες του ΕΠΕΑΕΚ, κέντρα κατάρτισης, ερευνητικά προγράμματα κλπ.) αν και
έχουν αλλάξει σε μεγάλο βαθμό το τοπίο στην εκπαίδευση -ειδικά στην τριτοβάθμια-, δεν
έχουν αλλάξει ριζικά το χαρακτήρα της. Αυτό δεν οφείλεται μόνο σε καθυστερήσεις ή
αντιθέσεις των «πάνω», αλλά κυρίως στις αντιστάσεις και τις κινητοποιήσεις που
αναπτύχθηκαν και μπορούν να αναπτυχθούν στο χώρο. Εδώ πρέπει να αναγνωρίσουμε την
αποφασιστική συμβολή της ανεξάρτητης αριστερής πτέρυγας στην εκπαίδευση, και του
ρεύματός μας ιδιαίτερα.
Ο τελευταίος χρόνος χαρακτηρίστηκε από τη σοβαρότερη μέχρι τώρα επιχείρηση
αντιδραστικής τομής στην εκπαίδευση, σε όλη της την έκταση (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια,
τριτοβάθμια, κατάρτιση) και σε όλο της το βάθος: από τα προγράμματα σπουδών και τους
τρόπους εξέτασης μέχρι την απόλυτη προσαρμογή κάθε πλευράς της στα κριτήρια της
αγοράς και του ανελέητου ανταγωνισμού.
Κομβική κίνηση σ’ αυτή τη διαδικασία είναι βέβαια ο νόμος 2525/97 (νόμος Αρσένη).
Με βασικούς άξονες την αντικατάσταση της επετηρίδας με διαγωνισμό, τη σκληρή
αξιολόγηση εκπαιδευτών και εκπαιδευομένων, την ίδρυση του Ενιαίου Λυκείου και των
Προγραμμάτων Σπουδών Επιλογής, ο νόμος Αρσένη αποτελεί την αφετηρία για ένα
ολόκληρο πλέγμα ρυθμίσεων. Ρυθμίσεις που με τη μορφή νόμων, προεδρικών διαταγμάτων,
εγκυκλίων, και σε συνεργασία με κρατικούς και ημικρατικούς μηχανισμούς (διοικήσεις
εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, επιμελητήρια, δήμους κλπ.) θα μεταβάλουν το εκπαιδευτικό και
εργασιακό τοπίο σε διαρκή εφιάλτη.
Όλο αυτό το πλέγμα των αλλαγών επιχειρεί να πετύχει συνοπτικά τα εξής:
 Εμπέδωση από πολύ νωρίς σε κάθε νέο της ταξικής του προοπτικής και της
κοινωνικής του θέσης, διαμέσου της βίαιης τακτοποίησής του στην κατηγορία που του
αντιστοιχεί (στην αντίστοιχη κατεύθυνση του Ενιαίου Λυκείου ή στην τεχνικοεπαγγελματική
εκπαίδευση, μέση ή μεταλυκειακή).
 Σύνθλιψη των εργασιακών δικαιωμάτων, διαμέσου της μετατροπής των πτυχίων και
των απολυτηρίων σε βεβαιώσεις σπουδών.

4
  Υποταγή των αναλυτικών προγραμμάτων και των προγραμμάτων σπουδών στις
τρέχουσες ανάγκες του κεφαλαίου, διαμέσου της αναβαθμισμένης διδασκαλίας των
απαραίτητων εφοδίων του «νέου τύπου εργαζομένου».
 Πειθάρχηση και ιδεολογική κατεργασία εκπαιδευτών και εκπαιδευομένων, διαμέσου
της αδιάκοπης διαδικασίας επιλογής και απόρριψης -ενίοτε και αυτοαπόρριψης-, χωρίς
δεύτερη ευκαιρία. Η ατομική μοναχική πορεία στον εκπαιδευτικό λαβύρινθο προετοιμάζει την
ατομική, μοναχική διαπραγμάτευση στην αγορά εργασίας.
 Δημιουργία εκπαιδευτικο-βιομηχανικών συμπλεγμάτων, διαμέσου της διαπλοκής
σχολείων, σχολών, επιχειρήσεων και φορέων (Δήμων, ινστιτούτων, εκκλησίας κλπ.).
Ορισμένα παραδείγματα: η δευτεροβάθμια κατάρτιση στα ΤΕΕ θα γίνεται σε χώρους
δουλειάς, η πρακτική άσκηση γενικεύεται, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα λειτουργούν με
ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, ενώ οι επιχειρήσεις καταρτίζουν και εκπαιδεύουν.
Το σύστημα «ρίχνει το γάντι». Σε ένα άθλιο εκπαιδευτικό και εργασιακό παρόν απαντά
με μια μεγάλης κλίμακας αντιδραστική τομή. Χρησιμοποιεί την κρίση για να την υπερβεί προς
όφελός του και σε βάρος της νεολαίας και των εργαζομένων. Ο συνολικός στρατηγικός
χαρακτήρας των αλλαγών δεν είναι μόνο απειλή, είναι και πρόκληση. Πρόκληση για τις πιο
συνολικές, στρατηγικές, τις μόνες αποτελεσματικές απαντήσεις από τη σκοπιά των εργατικών
συμφερόντων, της θιγόμενης κοινωνικής πλειοψηφίας.
1.5 Η πολιτική κρίση και η εκκρεμότητα του «τέλους της μεταπολίτευσης»:
ΑΠΟ ΤΗ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗ ΔΕΞΙΑ ΣΤΟΝ ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟ
Έχουν περάσει λιγότερα από δέκα χρόνια από την κατάρρευση του «υπαρκτού
σοσιαλισμού» και για πολλούς φάνηκε το εκκρεμές να κινείται ξανά προς τα αριστερά.
Δημοκρατικοί στην προεδρία των ΗΠΑ, Εργατικοί στην Αγγλία, «Ελιά» στην Ιταλία, Σοσιαλιστές
και Κομμουνιστές στη Γαλλία. Στη χώρα μας, η εποχή της θατσερικής δεξιάς μοιάζει πια
πολύ μακρινή. Σε όλο το κόσμο και κατά κοινή ομολογία, ο νεοσυντηρητισμός τύπου Θάτσερ
και Ρέιγκαν απέτυχε, οι δυνάμεις της «Αριστεράς με κοινωνικό πρόσωπο» αντικατέστησαν την
«ανάλγητη δεξιά».
Πολύ ωραία όλα αυτά για να είναι αληθινά, σχολιάζουμε οι «αδιόρθωτοι σκεπτικιστές».
Τώρα πια, μετά τα δείγματα γραφής των κυβερνήσεων της επίσημης αριστεράς, όλο και
περισσότεροι συμμερίζονται αυτό το σκεπτικισμό. Η εναλλακτική διαχείριση και τα
σοσιαλδημοκρατικά φληναφήματα, τα «cosa 2» και οι «κεντροαριστερές» όλο και λιγότερο
εμπνέουν. Όλο και λιγότερο συγκινούν, γίνονται ελπίδες μιας χρήσης καθώς η απογείωση
της εκμετάλλευσης και η φυγή του κεφαλαίου προς τα μπρος, οι απανωτές τομές και
αναδιαρθρώσεις σε όλα τα πεδία, η όξυνση του ανταγωνισμού και η απειλή του πολέμου
βυθίζουν την κοινωνική πλειοψηφία στην ανασφάλεια, στη φυσική και πνευματική
εξουθένωση, στην απόγνωση. Η απόσταση ανάμεσα στο «κοινωνικά αναγκαίο» και το
«πολιτικά εφικτό» -ιδιαίτερα το κοινοβουλευτικά εφικτό- δεν έχει προηγούμενο τα τελευταία
χρόνια.
Η πολιτική στις μέρες μας έχει χάσει, και μάλιστα από καιρό, κάθε γοητεία. Σε όλη τη
δεκαετία του ΄90 η κρίση ήταν η κωδική λέξη για να ερμηνεύσει κανείς την ολοένα και πιο
έντονη αδυναμία της πολιτικής, των φορέων και των πρακτικών της, των ζυμώσεων και των
συγκρούσεών της να γίνουν υπόθεση της κοινωνικής πλειοψηφίας.
Βασικά στοιχεία αυτής της παρατεταμένης πολιτικής κρίσης, κρίσης εκπροσώπησης
και διαμεσολάβησης που σέρνεται τα τελευταία χρόνια είναι:
1. Η επιβολή της νεοφιλελεύθερης/νεοσυντηρητικής «ενιαίας σκέψης» ως μόνης
πολιτικής πρότασης, τουλάχιστον στο επίπεδο της πρότασης εξουσίας. Η νεοσυντηρητική
λαίλαπα των δεκαετιών του ΄70 και του ΄80 -που κορυφώθηκε με την πτώση του τείχους το
‘89, την συνθηκολόγηση του ανύπαρκτου σοσιαλισμού και την αλαζονική κήρυξη του «τέλους
της ιστορίας»- διακήρυξε ως μόνη αντικειμενική πολιτική αυτή που αποτυπώνεται στη
5
Συνθήκη του Μάαστριχ (1992) και στο Πρόγραμμα Σύγκλισης. Η πολιτική έχει πλέον μια
ιδεολογία, την «ενιαία σκέψη» της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, κι ένα στόχο, την
ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών οικονομιών απέναντι σε ΗΠΑ και Ιαπωνία-ΝΑ Ασία. Σε
αυτή τη μεγάλη ιδέα υποτάσσονται όλα τα άλλα: κοινωνικές ανάγκες, εργατικές κατακτήσεις,
η φύση αλλά και επιπλέον οι κοινωνικές συμμαχίες της αστικής τάξης με μεσοστρώματα και
τμήματα της εργατικής τάξης. Φυσικά το πρόγραμμα σύγκλισης-σύνθλιψης δεν είναι
ευρωπαϊκή ιδιαιτερότητα αλλά εκδοχή μιας πολιτικής που δίνει το στίγμα στην εποχή της
«παγκοσμιοποίησης».
2. Η πορεία από τη φαινομενική αλαζονεία του νεοσυντηρητισμού μπροστά στα
συντρίμμια της ήττας του ΄89 στο σημερινό νεοσυντηρητικό λαχάνιασμα. Πορεία που είναι
αποτέλεσμα της επίθεσης σε δικαιώματα και κατακτήσεις πλατιών στρωμάτων της νεολαίας
και των εργαζομένων, καθώς και των κοινωνικών οξύνσεων που αυτή η επίθεση προκαλεί. Η
δεκαετία του ΄90 σφραγίζεται όχι μόνο από τη βαριά και καταθλιπτική ιδεολογική ηγεμονία του
νεοσυντηρητισμού, ο οποίος στηρίζεται αποφασιστικά και από την «προπαγάνδα της πράξης»
και από την αλλαγή των κοινωνικών συσχετισμών, αλλά και από κοινωνικές εκρήξεις (Λ.
Άντζελες, Γαλλία, Μεξικό κ.ά.). Τέτοιες πολώσεις αναδεικνύουν τα αδιέξοδα και τις
αντιφάσεις του υπαρκτού νεοσυντηρητισμού, αλλά και τις δυνατότητες ανατροπής του.
3. Η αδυναμία του νεοσυντηρητισμού να συνεχίσει να λειτουργεί ως επιθετικό ρεύμα
του αστικού κόσμου. Η επίγνωση αυτής της αδυναμίας οδηγεί στα πολιτικά πειράματα και τις
ανακατατάξεις των τελευταίων χρόνων, ενώ για την ώρα πολλά επενδύονται στην
Κεντροαριστερά, την Ευρωαριστερά ή φιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατία (όπως ονομάστηκε
στο πειραματικό στάδιο), η οποία από τη μια δέχεται να κινηθεί πάνω στην «αντικειμενική»
πραγματικότητα της κυριαρχίας των νόμων της αγοράς, στη βάση του «αντικειμενικά»
αποδεκτού πλαισίου της ανταγωνιστικότητας, ενώ από την άλλη αμβλύνει τις ακραίες
επιπτώσεις της νεοσυντηρητικής λαίλαπας, τουλάχιστον σε επίπεδο διακηρύξεων και
συμβολικών κινήσεων. Παράλληλα αναπαλαιώνει το λεξιλόγιο της ιστορικής
σοσιαλδημοκρατίας για το κράτος πρόνοιας και μιλά για κράτος στρατηγείο, συντονιστή των
κινήσεων και συλλογικό εκφραστή του κεφαλαίου, και για νέο κοινωνικό κράτος, όπου η
κονωνική παροχή μεταβάλλεται σε δυνατότητα. Όλα αυτά σερβίρονται ως
«αντινεοφιλελευθερισμός» και υπέρβαση του «όχι άλλο κράτος» του θατσερισμού.
4. Στα πλαίσια του κυρίαρχου πολιτικού λόγου, η πολιτική αντιπαράθεση έχει να κάνει
με το ποιος αναδεικνύεται πιο συνεπής διαχειριστής της ίδιας αντιλαϊκής πολιτικής. Έτσι, η
πολιτική απαξιώνεται, καθώς όλο και περισσότερο φαίνεται ότι είναι μια υπόθεση που δεν
μπορεί να βελτιώσει ή τουλάχιστον να βάλει φραγμό στην κατρακύλα του εισοδήματος και
των όρων ζωής της κοινωνικής πλειοψηφίας. Εξάλλου σε αυτή τη φάση καθοριστικό ρόλο
στις πολιτικές αποφάσεις παίζουν και «εξωθεσμικοί» φορείς αστικής πολιτικής: από τους ανά
τον κόσμο συνδέσμους βιομηχάνων, τα ΜΜΕ και τους δικαστές ως τις συνδικαλιστικές
γραφειοκρατίες.
5. Αυτή η στάση και των «πάνω», που επέβαλαν την ευθυγράμμιση όλων των αστικών
πολιτικών τάσεων με την κυρίαρχη νεοσυντηρητική κατεύθυνση, και των «κάτω», που δεν
βρίσκουν πια νόημα στην πολιτική, είναι που έκανε πραγματικότητα το «τέλος της
μεταπολίτευσης». Το τέλος, δηλαδή, μιας περιόδου όπου η αστική πολιτική προσπαθούσε να
ενσωματώσει τον κοινωνικό ριζοσπαστισμό και την πολιτικοποίηση που αναδείχτηκαν με το
τέλος της δικτατορίας το ΄74, μέσα από μαζικά κόμματα, ιδεολογικά οράματα, πολιτική
αντιπαράθεση αλλά και υλικές, ορατές αλλαγές στη ζωή της νεολαίας και των εργαζομένων.
6. Το «τέλος της μεταπολίτευσης» μοιάζει σα μια υπόθεση που έμεινε στη μέση. Η
εποχή των «χαρισματικών» ηγετών αναμφίβολα τελείωσε, καθώς το κεφάλαιο δεν χρειάζεται
να “δώσει” αλλά παίρνει συνεχώς περισσότερα. Ελάχιστοι θα στρατεύονταν σήμερα στο ρόλο
του ψηφοφόρου οπαδού για οράματα όπως ο μονοψήφιος πληθωρισμός. Αυτό που έμεινε
στη μέση είναι το νέο σκηνικό, η «νέα μεταπολίτευση». Είναι χαρακτηριστική η αδυναμία να
διαμορφωθεί ένα αστικό όραμα που να στρατεύει πλειοψηφίες στο πλευρό της αστικής
6
στρατηγικής. Το λαμπρό Ευρωόραμα θάμπωσε μπροστά στη ζοφερή προοπτική των
εκπαιδεύσιμων-απασχολήσιμων-αναλώσιμων, μπροστά στη γυμνή αλήθεια των εκατομμυρίων
ευρωπαίων ανέργων. Η εθνική ενότητα του Μακεδονικού Έπους, των συλλαλητηρίων και των
Ιμίων, καθώς και η προοπτική ενός πολέμου για «μια Ελλάδα ισχυρή στα Βαλκάνια, τη
Μεσόγειο και την Ευρώπη» δεν έχουν προς το παρόν κερδίσει μια σταθερή θέση στις λαϊκές
συνειδήσεις. Αλλά και άλλες οραματικές απόπειρες μοιάζουν να έχουν περιορισμένα
καύσιμα, μολονότι ακόμη δεν έχουν δοκιμαστεί στο έπακρό τους (λ.χ. η Ολυμπιάδα ως νέα
μεγάλη ιδέα). Το νέο πολιτικό σκηνικό βρίσκεται υπό διαμόρφωση κι έχει αβέβαιη προοπτική,
γεγονός που επιβεβαιώνει και η γρήγορη φθορά του σημιτικού εκσυγχρονισμού. Έτσι, είναι
στην ημερήσια διάταξη πολιτικοί πειραματισμοί, όπως το ρημέικ του παλιού ΠΑΣΟΚ από τον
Τσοβόλα, η άτυχη μεταφορά της κοινωνικής Δεξιάς του Σιράκ από τον Έβερτ, ο λεπενισμός
του Ν. Κακλαμάνη κ.ο.κ.
1.6 Η διπλή επιστροφή της πολιτικής
Εκτός από τη φιλολογία για το τέλος της μεταπολίτευσης τελευταία βρίσκεται στην
επικαιρότητα και αυτή για την επιστροφή της πολιτικής. Το γεγονός δεν μπορεί να αγνοηθεί.
όμως σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να προσεγγιστεί μονοσήμαντα: Η «επιστροφή της
πολιτικής» είναι μάλλον διπλή.
Καταρχήν αφορά την αγωνία των κυρίαρχων αστικών κύκλων, και μάλιστα των πιο
διορατικών, για ένα όραμα μπροστά στην πασιφανή αδυναμία του νεοσυντηρητισμού να έχει
άλλη λειτουργία από αυτή που είχε ο μαρξισμός-λενινισμός της Ανατολικής Ευρώπης:
απολογητική και εξωραϊστική για μια πραγματικότητα που μετά βίας γίνεται ανεκτή.
Επιπλέον, καθώς οι σημερινοί συσχετισμοί βασίζονται σε μια πρωτοφανή υποχώρηση
της εργατικής τάξης, σε μια μείωση των απαιτήσεών της κάτω από το ιστορικό όριο των
αναγκών της, μια κρίση είναι ορατό ενδεχόμενο. Έτσι, έχει ανοίξει η απαγορευμένη ως τώρα
συζήτηση για την «οικονομική φρίκη» στην εποχή του «τέλους της εργασίας». Η συζήτηση δε
μένει μόνο σε βιβλία διανοουμένων. η γαλλική εκδοχή της Κεντροαριστεράς, που δεν έχει
κερδίσει καθόλου τη συμπάθεια των Μπλερ, Πρόντι και Σημίτη, επιχειρεί κάποιες
υποχωρήσεις από το πρόγραμμα σύγκλισης, προκειμένου να σωθεί το Ευρωόραμα. Την
ώρα όμως που ο Ζοσπέν και οι δορυφόροι του προκαλούν θυμηδία όχι μόνο γιατί μένουν
στα λόγια, αλλά και γιατί υπερασπίζονται τους ατσαλένιους νόμους του Μάαστριχ και της
καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης απέναντι στο κίνημα των γάλλων ανέργων, ο Ρίφκιν με την
άνεση του αστού διανοουμένου διακηρύσσει: «ή 35ωρο χωρίς μείωση αποδοχών τώρα ή
κραχ όπως του ΄29 σε λίγο».
Η δεύτερη εκδοχή της επιστροφής της πολιτικής αφορά τις αγωνίες της νεολαίας,
των εργαζομένων, της κοινωνικής πλειοψηφίας. Η αδυναμία της αστικής πολιτικής να
επιτρέψει έστω και μια μικρή θολή ελπίδα για καλυτέρευση των όρων ζωής, η λιτότητα
μακράς διάρκειας, η παρατεταμένη εργασιακή ανασφάλεια, η κατεδάφιση του κοινωνικού
κράτους, λειτουργούν καταλυτικά στην επιστροφή της πολιτικής των κάτω.
Την ώρα που τα κόμματα, οι πολιτικές εξελίξεις με την μορφή νέων επεισοδίων
ίντριγκας στα δελτία των 8.30 προκαλούν αδιαφορία, αμηχανία και αποστροφή, την ώρα που
η πολιτική βρίσκεται πολύ χαμηλά στα γκάλοπ για τις νεανικές ενασχολήσεις, βλέπει κανείς
ότι η μααστριχική ορθοδοξία αμφισβητείται ανοιχτά και όχι μόνο μέσα από μια διάχυτη
κοινωνική δυσαρέσκεια. Μέσα στη δεκαετία του ΄90 δεν υπήρξε σχεδόν μαθητική γενιά που
να μην έχει κατάληψη ενάντια σε ρυθμίσεις και νόμους αλλά και στην καθημερινότητα.
φοιτητικά κινήματα το ΄91, το ΄95 και το ΄97-΄98 ανέδειξαν νέες λογικές διεκδίκησης, μορφών
πάλης και συσπείρωσης. οι αγροτικές κινητοποιήσεις είναι το μόνιμο ετήσιο άγχος των
κυβερνήσεων και όχι μόνο, ενώ οι εργατικές κινητοποιήσεις όταν ξεσπούν έχουν την τάση να
γίνονται «άγριες» και δύσκολα ελεγχόμενες. Οι έννοιες του αγώνα, της σύγκρουσης, της
διεκδίκησης, της αντιπαράθεσης ακόμα και με το σύνολο της πολιτικής κυβέρνησης-ΣΕΒ-
ΕΕ έχουν επανανομιμοποιηθεί στην κοινωνική συνείδηση.

7
 Βέβαια η επιστροφή της πολιτικής των κάτω έχει έντονο το στοιχείο της διαμαρτυρίας,
της αγανάκτησης, της ανάπτυξης αντιστάσεων, λείπει όμως η συνολική πολιτική πρόταση και
προοπτική. Για αυτό και η Αριστερά, και όχι μόνο η καθεστωτική, στέκεται αμήχανη μπροστά
στη διαπίστωση ότι οι κοινωνικοί αγώνες δε μεταφράζονται σε αριστερή πολιτική μετατόπιση.
Απαιτείται, λοιπόν, μια νέα σχέση αριστεράς και κοινωνικής δυσαρέσκειας, μέσα από την
οποία θα αναδεικνύεται και θα επιχειρείται να καλυφθεί το κενό της εργατικής πολιτικής σε
όλα τα επίπεδα.
1.7 Ρεύματα και τάσεις στη νεολαία
Aν αναζητήσει κανείς ρεύματα και αντιλήψεις που να διαπερνούν τη νεολαία, θα
διαπιστώσει καταρχήν ένα δεδομένο που αφορά την πλατιά πλειοψηφία των νέων: την
ανασφάλεια. Αυτήν επιχειρούν να συγκαλύψουν βλακώδεις κοινωνιολογίζουσες αναλύσεις
περί «Γενιάς Κ», (από το μαρσιποφόρο κανγκουρώ), για νέους που ως τα 30 μένουν στο
«μάρσιπο» των γονιών επειδή αρνούνται να χειραφετηθούν. Οι νέοι όμως απλά δεν έχουν
τίποτα από όσα είχε η προηγούμενη γενιά «ξεκινώντας» τη ζωή: ελπίδα για μόνιμη δουλειά,
ασφάλιση κ.ο.κ. Επιπλέον έχει περισσότερη μόρφωση, προσόντα και απαιτήσεις, γεγονός
που εντείνει το αδιέξοδο.
Σε αυτό το έδαφος αναπτύσσονται και ανορθολογικά ιδεολογικά ρεύματα, που
υποκαθιστούν την ασφάλεια που προσφέρει η δυνατότητα αυτοκαθορισμού, έστω και ως
κάποια όρια. Οι θρησκείες και οι αιρέσεις τους, οι γκρούπες «εσωτερικής φιλοσοφίας» και
«new age» θρησκειών, η γοητεία της παραψυχολογίας, του πνευματισμού και φαινομένων
όπως τα «X-Files» επηρεάζουν σημαντικά κομμάτια της νεολαίας.
Η καθημερινή αλλοτρίωση και τα κάθε είδους αδιέξοδα, καθώς και η απουσία ενός
πειστικού οράματος και μιας κουλτούρας ανταγωνιστικής προς το κυρίαρχο πρότυπο οδηγεί
μεγάλα τμήματα της νεολαίας σε ένα βουβό ατομισμό, σε λογικές απόδρασης μέσα από τη
χρήση χημικών και πνευματικών ναρκωτικών, αλλά και σε πολιτισμικού χαρακτήρα-
αφομοιώσιμες από το σύστημα- αμφισβητήσεις.
Το ίδιο πλατιά είναι και η επίδραση του εθνικισμού, ως πρωτογενούς και
αντιδραστικής απάντησης, τόσο στη διεθνή ρευστότητα της «Νέας Τάξης» και του
ελληνοτουρκικού ανταγωνισμού όσο και στον καθημερινό κοινωνικό πόλεμο (αναβάθμιση της
Ελλάδας-ελπίδα αναβάθμισης και της νεολαίας, ενοχοποίηση των μεταναστών για ανεργία
κλπ.)
Απέναντι στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό υπάρχει στη νεολαία μια σαφής
αποστασιοποίηση και αποστοίχιση. Ο εκσυγχρονισμός, η ιδεολογία-τυφλοσούρτης όλων
των πολιτικών σχηματισμών και ρευμάτων που σηκώνουν ψηλά τη σημαία της ΕΕ, της ΟΝΕ,
του Μάαστριχ και του Προγράμματος Σύγκλισης-Σύνθλιψης, δεν μπορεί να συγκινεί και να
στρατεύει πολιτικά. Λειτουργεί κυρίως είτε ως απολογητική που έρχεται να εκβιάσει
συνειδήσεις («ή Σύγκλιση ή «Αλβανοποίηση»»), είτε ως λογική αναζήτησης τρόπου
διαχείρισης.
Έτσι βλέπει κανείς την κατεξοχήν εκσυγχρονιστική τάση, τη νεοφιλελεύθερη, από
δυναμικό ρεύμα στη νεολαία -που εκφράστηκε από τη μαζική ΔΑΠ και την καλά
συγκροτημένη ΟΝΝΕΔ της δεκαετίας του ΄80- να μετατρέπεται σε μια ξεθωριασμένη πολιτική
αναφορά. Οι πολιτικές οργανώσεις νεολαίας της Δεξιάς έχουν εκφυλιστεί σήμερα σε
μηχανισμούς με πολύ μικρό ειδικό βάρος και μικρή ελκτική δύναμη για τη νεολαία. Στην
καλύτερη περίπτωση η ΔΑΠ, καθώς λειτουργεί ως κομμάτι του κατεστημένου στο
επιχειρηματικό πανεπιστήμιο άρα και ως δύναμη διαχείρισης, διατηρεί ένα μηχανισμό με
επιρροή.
Στην άλλη όχθη του εκσυγχρονισμού βρίσκεται η Κεντροαριστερά, ως έκφραση της
σοσιαλδημοκρατίας στην εποχή της «ενιαίας σκέψης», με την προσπάθεια από τη μια να
εκπροσωπήσει ένα νεοφιλελευθερισμό με ανθρώπινο πρόσωπο, ώστε να χωνέψει και την
κοινωνική δυσαρέσκεια, και από την άλλη να αποφύγει την ταύτιση με το θατσερισμό. Ως
8
ρεύμα ηγεμονεύει, καθώς πρεσβεύει τη διαχείριση μιας πραγματικότητας που επιβάλλουν οι
καταθλιπτικοί κοινωνικοί συσχετισμοί, χωρίς όμως τις ακρότητες της νεοφιφελεύθερης
δεξιάς. Έχει φθαρεί όμως λόγω της πολιτικής πράξης της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ και
γενικότερα δύσκολα μπορεί να βρει κανείς δεσμούς της νεολαίας με την κεντροαριστερά, με
πιο χαρακτηριστική περίπτωση την ΠΑΣΠ, όπου αυτή υποκαθιστά τη ΔΑΠ. Η Ν. ΠΑΣΟΚ,
ακόμα και όταν διαπερνάται από τη σύγκρουση τάσεων του ΠΑΣΟΚ, είναι ένας μηχανισμός
άμαζος και με στεγανά απέναντι στις αγωνίες της νεολαίας. Κορυφαίο παράδειγμα το
πρόσφατο 3ο Συνέδριο της Ν. ΠΑΣΟΚ, που καταγράφηκε ως ίντριγκα κρατικοδίαιτων
φραξιών, αφού έλλειπαν ακόμα και ως απλή αναφορά οι πρόσφατοι αγώνες της νεολαίας
ενάντια στο νόμο Αρσένη. είναι φανερό ότι έχει χάσει την επιρροή που είχε στο τέλος της
διακυβέρνησης Μητσοτάκη, ως αντι-ΝΔ δύναμη.
Σημαντικό κομμάτι της νεολαίας που διαφοροποιείται από την κυρίαρχη πολιτική
ζητάει πολιτική έκφραση στην Αριστερά, γεγονός που εκφράζεται με την εκλογική στήριξη,
την ανάπτυξη σχέσεων αλλά και την ένταξη. Μπορούμε να μιλάμε για μια σαφώς πιο
αναβαθμισμένη σχέση της αριστεράς με τη νεολαία από ό,τι στις αρχές της δεκαετίας του
΄90, καθώς μια νέα γενιά αγωνιστών, μέσα από μικρές και μεγάλες συγκρούσεις αλλά και
μέσα από την πίεση της καθημερινότητας του κοινωνικού πολέμου, αρχίζει να συζητά με
μεγαλύτερη άνεση για μια άλλη κοινωνία και για ανατροπή, κάνει σημαία τον Τσε, δε θυμάται
ότι έχουν περάσει 10 χρόνια από τότε που ο «σοσιαλισμός» έπαψε να υπάρχει, όμως ζητά να
μάθει για τον προ 80ετίας Κόκκινο Οκτώβρη, το 150χρονο Κομμουνιστικό Μανιφέστο και την
επικαιρότητά του.
Αυτή η μικρή άνοιξη της Αριστεράς δεν είναι μόδα. Είναι ώριμο τέκνο της οργής. Και
είναι τόσο ώριμο, ώστε να μην δίνεται σαν ακάλυπτη επιταγή στην υπαρκτή αριστερά.
Αναζητά διεξόδους και λύσεις για τα προβλήματα και τις ανησυχίες της, ζητά να
στοιχειοθετήσει απελευθερωτικό όραμα και πρόγραμμα, να διαμορφώσει πολιτική διέξοδο.
Μέσα από μια πολυμορφία και διαφορετικές ταχύτητες την βλέπουμε να συμμετέχει σε
κοινωνικούς αγώνες, όπως στο κίνημα του ΄97-΄98 ενάντια στο νόμο Αρσένη, να στηρίζει
πολιτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, φεστιβάλ και πρωτοβουλίες, να πλαισιώνει
συλλογικότητες, να διαβάζει και να γράφει περιοδικά και έντυπα.
Σε αυτό το κομμάτι της νεολαίας σημαντική είναι η επίδραση της λογικής του
αντινεοφιλελεύθερου μετώπου, κάτω από την πίεση και την ένταση της αντιλαϊκής πολιτικής
και των συσχετισμών, ως μια απάντηση ανάσχεσης και διαμόρφωσης άλλων όρων. Με
δεδομένη όμως τη νεοφιλελεύθερη πολιτική πρακτική του ΠΑΣΟΚ και την περίπου
αποκλειστικά κοινοβουλευτική δράση του ΔΗΚΚΙ, αυτή η πολιτική πρόταση παίρνει τη μορφή
της Παναριστεράς, πρόταση όμως που χάνει τη λάμψη της από τις περιπέτειες της
κυβερνητικής αριστεράς σε Γαλλία και Ιταλία. Οι φετινές μάλιστα κινητοποιήσεις ανέδειξαν
μια πραγματικότητα όπου ένα πλαίσιο αγώνα που συσπειρώνει πλειοψηφίες να μην μπορεί
να συσπειρώσει την Αριστερά, καθώς μερίδες της εγκλωβίζονταν στην επαναστατική
καθαρότητα ή στο ρεαλισμό των υπεύθυνων προτάσεων εξουσίας.
Κοντά στην προηγούμενη άποψη είναι και η στάση του κινηματισμού, που αφήνει την
πολιτική στις οργανωμένες πολιτικές δυνάμεις, κύρια της επίσημης Αριστεράς, ρίχνοντας
βάρος στις ενότητες που μπορούν να επιτευχθούν σε επιμέρους μέτωπα (συνδικαλιστικά,
δικαιωμάτων, πολιτισμού κλπ). Συχνά όμως η μη πολιτική προσέγγιση υπονομεύει και καθιστά
άνευρο, επιφανειακό και αναποτελεσματικό το πλαίσιο παρέμβασης.
Στη σημερινή συγκυρία είναι ορατή η συρρίκνωση της επιρροής της αναρχίας στο
κομμάτι της νεολαίας που διαφοροποιείται και χειραφετείται από την κυρίαρχη πολιτική.
Καθοριστική ήταν η πολιτική πρακτική του χώρου που κέρδισε και έχασε κόσμο για την ίδια
αιτία: Αν και η προβολή μιας ασυμβίβαστης κριτικής και κάθετης διαφοροποίησης με τον
πολιτικό και συνδικαλιστικό πολιτισμό του αστικού χώρου, με το κράτος, αλλά και με την
αριστερά, συσπείρωσε νέους στη λογική της σύγκρουσης, έλλειψε η άλλη πρόταση. Η
απουσία εναλλακτικής πολιτικής που δίνει ορατές αλλαγές στους κοινωνικούς συσχετισμούς
9
οδήγησε σε μια πολιτική πράξη που στην καλύτερη περίπτωση αρχίζει και τελειώνει στην
αλληλεγγύη στα θύματα της κρατικής καταστολής, ενώ στη χειρότερη ανάγει τη σύγκρουση
σε αυταξία, κάποτε μάλιστα κι ενάντια στο κίνημα της νεολαίας. Ταυτόχρονα, οι εσωτερικές
συγκρούσεις, η αναστολή κινήσεων συσπείρωσης αλλά και η παρατεταμένη πολιτική και
δικαστική ομηρία των 500 συλληφθέντων του Πολυτεχνείου το ΄95 συμβάλλουν στη σημερινή
αποσυσπείρωση και εσωστρέφεια.
Τέλος, μεγάλη απήχηση, ειδικά σε χώρο και χρόνο που αναπτύσσονται αγώνες, έχει η
λογική μιας ανεξάρτητης αριστεράς που συγκρούεται με την επίσημη πολιτική και
απορρίπτει τον κυβερνητισμό της καθεστωτικής αριστεράς, με βάση συσπείρωσης μια
γραμμή αντιπαράθεσης με τον εκσυγχρονισμό σε όλη την γραμμή του μετώπου. Η τάση αυτή
έχει σήμερα δείγματα γραφής στους αγώνες της νεολαίας, κύρια στους χώρους των ΑΕΙ-ΤΕΙ
και της εκπαίδευσης αλλά όχι μόνο, και παρουσία σε όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του ΄90.
Θέλει τον ανατρεπτικό λόγο όχι υπόθεση των μυημένων, που συχνά τον περιορίζουν στην
κομμουνιστική επαγγελία, αλλά πλειοψηφική υπόθεση που δεν μεμψιμοιρεί για τους
αρνητικούς πολιτικούς συσχετισμούς, αλλά επιδιώκει να τους ανατρέψει αντιμετωπίζοντας τα
σημερινά προβλήματα της αδύναμης πολιτικής συγκρότησης. Έχει δώσει μάχες τις οποίες
δεν τόλμησαν ούτε αγωνιστές που έχουν διαφοροποιηθεί από την καθεστωτική αριστερά,
όπως π.χ. με το Δίκτυο «Σπάρτακος» στο στρατό. Αυτή η δυναμική θα παίξει καθοριστικό
ρόλο στην υπόθεση της κομμουνιστικής επανίδρυσης και στη νεολαία.
Οι νεολαιίστικες οργανώσεις της αριστεράς υπάρχουν συσπειρώνοντας οριακά
μεγέθη, ανάλογα βέβαια με την επίδραση του κάθε ρεύματος. Το γεγονός αυτό δεν σημαίνει
ότι απαξιώνονται από την πλατιά νεολαιίστικη πλειοψηφία, αλλά ότι η ανάπτυξη σχέσεων, για
να εξελιχτεί σε ένταξη είναι στη σημερινή εποχή σύνθετη υπόθεση.
Στο χώρο της επίσημης αριστεράς, η ΕΑΝ του ΣΥΝ και η ΚΝΕ του ΚΚΕ καθορίζονται
κυρίως από την ανάγκη επαφής του κομμάτων τους με τη νεολαία, ως χώρο άντλησης
στελεχών και ψηφοφόρων, και λιγότερο από μια αυτοτελή στρατηγική για το νεολαιίστικο
κίνημα.
Η ΕΑΝ εγκλωβίζεται σε μια αποσπασματική και ευκαιριακή παρέμβαση, ενώ ξοδεύεται
και στις εσωτερικές συγκρούσεις του ΣΥΝ. Ο μόνος χώρος όπου μοιάζει να ξεφεύγει από το
μοντέλο της οργάνωσης-μηχανισμού είναι τα ΑΕΙ-ΤΕΙ. εδώ, κύρια οι δυνάμεις του “Αριστερού
Ρεύματος” προσπαθούν να διαμορφώσουν ένα δίκτυο σχημάτων στη βάση του κινηματισμού
και της παναριστεράς.
Η ΚΝΕ, μολονότι είχε αξιόλογη συσπείρωση σε μαθητικούς χώρους και ΑΕΙ-ΤΕΙ ως τα
μέσα του ΄90, προβάλλει ένα μετρημένο αγωνιστικό προφίλ σε μια προσπάθεια αναβίωσης
του αγωνιστικού ρεφορμισμού και, έτσι, εμφανίζει σημάδια κόπωσης. Τα όρια της
προτασεολογίας, η αδυναμία να διαφοροποιηθεί ουσιαστικά από την εκσυγχρονιστική
πρόταση, αλλά και η ανάθεση κάθε προοπτικής στην εκλογική ενίσχυση του ΚΚΕ, έχουν
εγκλωβίσει την ΚΝΕ. Από την μια έχει προβλήματα με τη νεολαία των αγώνων και από την
άλλη οι αγωνιστικές πλειοδοσίες διώχνουν όσους κέρδισε ο «ρεαλισμός». Πολλά θα
εξαρτηθούν από την εξέλιξη της πολιτικής πρότασης του ΚΚΕ και τη βιασύνη του να
ακουμπήσει τη διαχείριση της εξουσίας.
Στο χώρο της ριζοσπαστικής αριστεράς, μια σειρά οργανώσεις ξεπέρασαν σε
συγκεκριμένες συγκυρίες τα ασφυκτικά όρια που τους εξασφάλιζαν απλά την ύπαρξη. Συχνό
ήταν επίσης το φαινόμενο η μαζικοποίηση να οδηγεί με μαθηματική σχεδόν ακρίβεια σε
κρίσεις, διασπάσεις και αποσυσπείρωση. Ανάμεσα στα αίτια ήταν και το γεγονός ότι, ενώ
συσπείρωναν στη βάση ενός χαρακτηριστικού τους (π.χ. αντικυβερνητισμός, ταξική
αδιαλλαξία, κινηματισμός), το χαρακτηριστικό αυτό εξαρτιόταν κυρίως από τη συγκυρία, με
αποτέλεσμα να μετατρέπεται σε αδιέξοδο όταν η συγκυρία άλλαζε.
Κρίσιμα ερωτηματικά για κάθε εγχείρημα είναι:

10
  η κεντρική πολιτική τοποθέτηση και πρόταση,
 η προσπάθεια διαμόρφωσης στρατηγικής και η αποτύπωση θέσης για το παρόν και
το παρελθόν του κομμουνισμού,
 η επεξεργασία τακτικής παρέμβασης για το μαζικό κίνημα της νεολαίας και για την
ανάσχεση, το ράγισμα και την ανατροπή πλευρών, καθώς και του συνόλου της πολιτικής του
εκσυγχρονισμού
 η διαμόρφωση μιας πρότασης στο επίπεδο της θεωρίας, του πολιτισμού και των
αξιών
1.8 ΠΛΗΘΩΡΑ “ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ” ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ. ΑΝΑΓΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
Η περίοδος που διανύουμε έχει να επιδείξει πληθώρα αριστερών πολιτικών
προτάσεων. Ο καθένας έχει και μία αριστερή πρόταση, σε σημείο να απορείς πώς είναι
δυνατό με τόσες πολλές «αριστερές» να γίνεται ολοένα και χειρότερη η ζωή της νεολαίας και
των εργαζομένων. Ένα είναι το βέβαιο: Η Αριστερά επανέρχεται με έντονο τρόπο στο
προσκήνιο για δύο κυρίως λόγους. Πρώτον, γιατί οι καταπιεσμένοι νιώθουν την ανάγκη να
αντισταθούν στην τρομακτική επίθεση που δέχονται. Δεύτερο, γιατί η αστική πολιτική
χρειάζεται μια δική της αριστερά, η οποία θα παίζει το ρόλο του αριστερού αναχώματος και
του πολιτικού «αποσυμπιεστή» της κοινωνικής πόλωσης. Αυτό είναι που κάνει τις
καθεστωτικές δυνάμεις, οι οποίες πρωταγωνιστούν συμμετέχουν ή γίνονται συνένοχοι με την
στάση τους στην αντιλαϊκή επίθεση, να φιλολογούν για την Αριστερά. Χαρακτηριστικό
παράδειγμα αποτελεί η κυβέρνηση Σημίτη: τη στιγμή που καταργεί κάθε δικαίωμα και
καταπατά κάθε ανάγκη, προωθεί την Κεντροαριστερά με την συνδρομή και του
Συνασπισμού.
Το μενού των αριστερών προτάσεων δεν διεκδικεί δυστυχώς καμία πρωτοτυπία. Πολύ
περισσότερο δεν αποδεικνύει την αποτελεσματικότητά του στο βασικό ζητούμενο της
περιόδου που δεν είναι άλλο από την νικηφόρα έκβαση των κοινωνικών αγώνων και την ήττα
των δυνάμεων του κεφαλαίου και των μηχανισμών του. Η κεντροαριστερά διαχειρίζεται με
αξιοθαύμαστη αποτελεσματικότητα τα συμφέροντα του κεφαλαίου σε μερικές από τις πιο
ισχυρές καπιταλιστικές χώρες της γηραιάς ηπείρου ( Γαλλία, Αγγλία, Ιταλία). Τα καλέσματα
σε παναριστερές ενότητες μήπως και αλλάξει κάτι, και σε αντινεοφιλελεύθερα ή
αντιμονοπωλιακά μέτωπα που δεν αγγίζουν τα ιερά και τα όσια του συστήματος αλλά καλούν
«να σώσουμε οτιδήποτε μπορεί να σωθεί»,απορρέουν από τη λογική ότι το παιχνίδι είναι
χαμένο, ότι δεν μπορεί να συγκροτηθεί στις μέρες μας κίνημα ικανό να αντιπαρατεθεί στην
επίθεση του κεφαλαίου και να νικήσει. Στα ίδια πλαίσια -παρόλες τις αντίθετες διακηρύξεις-
κινείται και η λογική της «επανοικοδόμησης του κόμματος της εργατικής τάξης» με τη
ρεφορμιστική μαζική δράση στο παρόν και την παραπομπή του Κομμουνισμού στη Δευτέρα
παρουσία . Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και οι πιο μαζικοί εκφραστές αυτής της πολιτικής
αδυνατούν να οργανώσουν αποτελεσματικά την αντίσταση στρωμάτων που πλήττονται
(αγρότες, ναυτεργάτες), παρ΄ όλους τους παραδοσιακούς δεσμούς που έχουν με αυτά τα
στρώματα.
Το στοιχείο που ενοποιεί όλες αυτές τις «αριστερές» είναι η αποδοχή των
βασικότερων δογμάτων της καπιταλιστικής πραγματικότητας, η επιλογή τους για μη
στρατηγική αντιπαράθεση με το σύστημα, η υποτίμηση των κοινωνικών αγώνων και της
δυνατότητάς τους να δημιουργούν ρήξεις και ανατροπές στην κυρίαρχη πολιτική και τελικά,
η ισχυροποίηση και αναπαραγωγή αυτής της πολιτικής. Στο κρίσιμο ερώτημα για το αν
μπορούν και πώς να νικήσουν οι αγώνες απαντούν ξεκάθαρα “όχι και με τίποτα”. Στο τέλος
αυτό που μένει είναι τα «αγωνιστικά ραντεβού» στις επόμενες εκλογές, τα «δώσε δύναμη
στη δύναμη σου», η «ευαισθησία», η κουτσουρεμένη πάλη γύρω από μεμονωμένα ζητήματα,
η αλληλεγγύη αλλά και ο κυβερνητισμός, η αναπτυξιολογία, ο πατριωτισμός κλπ. Όλα αυτά
στην καλύτερη των περιπτώσεων, γιατί στην περίπτωση της Κεντροαριστεράς υπάρχει η

11
αταλάντευτη και φανατική προώθηση της πολιτικής του καπιταλιστικού εκσυγχρονισμού και
της σύγκλισης της Ε.Ε.
1.9 Η ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗ :
ΑΝΤΙΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ - ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ
Είναι φανερό πως οι διάφορες «ρεαλιστικές» λύσεις δεν μπορούν να αποτελέσουν
διέξοδο για τα εργατικά και νεολαιίστικα συμφέροντα. Δημοκρατικές κυβερνήσεις και λογικές
των σταδίων, αντινεοφιλελεύθερα μέτωπα και κεντροαριστερές δοκιμάζονται και σαρώνονται
από τη βιαιότητα του ολοκληρωτικού καπιταλισμού.
Το δίλημμα της εποχής μας δεν είναι ποιος θα διαχειριστεί καλύτερα τη δεδομένη
πολιτική, αλλά η αποδοχή ή η απόρριψή της. Βαρβαρότητα του ολοκληρωτικού
καπιταλισμού ή ανατροπή του ! Τρίτος δρόμος δεν υπάρχει. Ό,τι διακηρύξαμε δύο χρόνια
πριν αποκτά εξαιρετική σημασία στο φόντο των νέων εξελίξεων. Η ίδια η εμπειρία των
κοινωνικών συγκρούσεων της τελευταίας διετίας, αλλά και η βιαιότητα του ολοκληρωτικού
καπιταλισμού, η ανάδυση της βασικής αντίθεσης κεφλαίου-εργασίας στο προσκήνιο κάθε
αντιπαράθεσης αποδεικνύουν ότι μόνο με τον επαναστατικό αγώνα, με τη σύγχρονη
αντικαπιταλιστική πάλη, με τη στόχευση της αντικαπιταλιστικής επανάστασης και της
κομμουνιστικής απελευθερωτικής κοινωνίας μπορούν να κερδηθούν τόσο τα συνολικά όσο
και τα στοιχειώδη των σημερινών καταπιεσμένων. Ας αναλογιστούμε σε ποια περίπτωση
«πλατιών περιεχομένων», «υπεύθυνων προτάσεων», ρεφορμιστικών αιτημάτων επιτεύχθηκε
τα τελευταία χρόνια αποτελεσματική αντίσταση. Η εμπειρία των τελευταίων αγροτικών
κινητοποιήσεων επανέφερε σε όλο της το μεγαλείο την αδυναμία αυτής της λογικής.
Αντίθετα, η κατάσταση είναι διαφορετική στις περιπτώσεις που οι αγώνες χαρακτηρίζονται
από τη λογική της αποφασιστικής σύγκρουσης και των ρηξιακών αιτημάτων, στις περιπτώσεις
δηλαδή που εμφανίζονται -έστω θολά και ανολοκλήρωτα- στοιχεία αντικαπιταλιστικής πάλης,
όπως στον αγώνα των γάλλων φορτηγατζήδων που κέρδισαν τη σύνταξη στα 55
παραλύοντας τη χώρα, των ιταλών αγροτών που απέσπασαν ικανοποιητικές αποζημιώσεις
από την Ε.Ε. έπειτα από πραγματικά μπλόκα και συγκρούσεις με την αστυνομία, αλλά και του
κινήματος των φοιτητών στην Ελλάδα που «πάγωσε» πλευρές του νόμου Αρσένη μετά τον
πρώτο γύρο μιας συνολικής αντιπαράθεσης για την ανατροπή του νόμου. Ο όποιος
αμυντικός ή μεταρρυθμιστικός αγώνας μόνο υπό την ηγεμονία του επαναστατικού κινήματος
μπορεί να αποβεί αποτελεσματικός και νικηφόρος. Γι’ αυτό διαλέγουμε το δρόμο της
επαναστατικής ανατροπής, έχοντας πλήρη συναίσθηση αυτής της επιλογής.
Η επιλογή μας αυτή δεν είναι ένα σχέδιο για το αύριο. Δεν είναι ευχή, ούτε όραμα για
το αόριστο μέλλον. Είναι ανάγκη της εποχής, για την νικηφόρα έκβαση των αγώνων. Είναι
ανάγκη των ίδιων των αγωνιστών του νεολαιίστικου κινήματος. Είναι επιλογή και τρόπος
δράσης στο σήμερα, με τριπλό στόχο: Επανάσταση μέχρι το τέλος, ανατροπή της
κυρίαρχης πολιτικής σε όλα τα μέτωπα, αντίσταση και βελτίωση της θέσης της νεολαίας με
τον επαναστατικό αγώνα. Η αντικαπιταλιστική επανάσταση αποτελεί για μας την τακτική
στόχευση που πρέπει να έχουν όλες οι δυνάμεις οι οποίες αναζητούν την ικανοποίηση των
αναγκών της νεολαίας και της εργαζόμενης πλειοψηφίας, όλες οι δυνάμεις που παλεύουν
για την αριστερά της εποχής μας. Για αυτό πρεσβεύουμε την ανάγκη ενός
αντικαπιταλιστικού κινήματος και μετώπου στη νέα εποχή του κεφαλαίου. Ενός κινήματος
και μετώπου που θα χαρακτηρίζεται από τον αντικαπιταλισμό της πραγματικής πάλης και όχι
των κηρυγμάτων και της «ζύμωσης». Από τον αντικαπιταλισμό της ανάγκης αλλά και της
πολιτικής επιλογής .
Για αυτό πρεσβεύουμε την ανάγκη για μια σύγχρονη αντικαπιταλιστική και
ριζοσπαστική Αριστερά, κοινωνικά μαχόμενη, ανεξάρτητη και κριτική. Αριστερά της
ολοκληρωτικής ανατροπής και της κομμουνιστικής απελευθέρωσης. Μια Αριστερά που
μπορεί να στρατεύσει τη νεολαία στην επαναστατική πάλη σήμερα, να την εμπνεύσει χωρίς
δισταγμούς και αναστολές. Μια Αριστερά που δεν εγκλωβίζεται σε κινήσεις τακτικής, σε

12
σχήματα και δογματισμούς. Που θα μιλάει για την «ταμπακέρα», προτάσσοντας το ουσιαστικό
ζήτημα: την ολοκληρωτική ανατροπή του πιο βάρβαρου συστήματος.
Αυτή η Αριστερά είναι υπόθεση της εργαζόμενης πλειοψηφίας και πλειοψηφικών
τμημάτων της νεολαίας. Η δημιουργία της κρίνεται και από την ικανότητα κοινών
αναζητήσεων, τις διεργασίες στις καθημερινές μάχες, την ενότητα των πιο πρωτοπόρων
αγωνιστών. Κρίνεται με αποφασιστικά βήματα και τολμηρές πρωτοβουλίες σε όλα τα
επίπεδα: στο κίνημα και τους αγώνες, στην προσπάθεια να έρθει η εργατική πολιτική στο
προσκήνιο, στις τομές στη θεωρία και στον πολιτισμό.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β
ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΑΝΤΙΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ ΝΕΟΛΑΙΑΣ :
για την ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ
για μια ΑΝΟΙΞΗ ΝΙΚΗΦΟΡΩΝ ΝΕΟΛΑΙΙΣΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ

2.1 ΚΙΝΗΜΑ ΝΕΟΛΑΙΑΣ: ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΔΥΝΗΡΗΣ
ΚΥΟΦΟΡΙΑΣ
Οι διάφοροι απολογητές της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας δε χάνουν
ευκαιρία να μιλήσουν για τη σημασία της νέας γενιάς, του πρωτοπόρου και καινοτόμου
ρόλου της στη κοινωνία. Όσο όμως προβάλλεται η κρισιμότητα της νεολαίας ως πειραματικό
εργαστήρι της αλλαγής δέρματος του σύγχρονου καπιταλισμού, άλλο τόσο περνάει σε
δεύτερο πλάνο κάθε απόπειρα αυτοτελούς κινηματικής της έκφρασης. Για παράδειγμα, η
επέτειος της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, κατεξοχήν χώρος και χρόνος εμφάνισης του
νεολαιίστικου κινήματος, περιβάλλεται τα τελευταία χρόνια από «υγειονομικές ζώνες», ώστε
να καταστεί υπόθεση λίγων γραφικών και μυημένων. Οι όποιες μορφές μαζικής
κινητοποίησης στην καλύτερη περίπτωση γνωρίζουν τη συκοφάντηση, στη χειρότερη την
αποσιώπηση.
Είναι αλήθεια πώς το κίνημα της νεολαίας στην Ελλάδα δεν απέκτησε ποτέ μια ενιαία
και σταθερή μορφή συγκρότησης και ένα κοινό πλαίσιο διεκδικήσεων. Χαρακτηριστικά ενιαίας
και σταθερής συγκρότησης μπορούσε κάποιος να διακρίνει στο φοιτητικό κίνημα, λόγω του
γεγονότος ότι το πανεπιστήμιο υπήρξε ο πιο μαζικός χώρος που διαμόρφωνε συνθήκες
κοινής ταξικής προοπτικής των αποφοίτων. γι’αυτό και το φ.κ αποτέλεσε εν πολλοίς την
προωθητική δύναμη των μεγάλων εφόδων της νεολαίας στο κοινωνικό και πολιτικό
προσκήνιο. Η όποια ενοποίηση υπήρξε στο κίνημα της νεολαίας αφορούσε βασικά το πεδίο
της πολιτικής και είχε τη μορφή συνύπαρξης διαφορετικών τάσεων οι οποίες κατά κανόνα
αναφέρονταν στην αριστερά. Μολαταύτα ιδιαίτερα στη μεταπολιτευτική περίοδο η επίπονη
όσο και αντιφατική πορεία των νεολαιίστικων αγώνων αποκρυστάλλωσε μια σειρά από
συλλογικές μορφές οργάνωσης των νέων τόσο σε κινηματικό επίπεδο (φοιτ.σύλλογοι,
μαθ.συμβούλια, συνδικάτα), όσο σε πολιτικό (πολιτικές νεολαίες). Σήμερα τα σημάδια της
αποσύνθεσης είναι ορατά σε όλα τα πεδία όσο ποτέ.
Οι βαθιές αναδιαθρωτικές τομές στις εργασιακές σχέσεις και στην εκπαίδευση
διαμορφώνουν μία συνολικά διαφορετική πραγματικότητα στην αντικειμενική κατάσταση
της νεολαίας, η οποία ζει και κινείται σ’ ένα εκρηκτικό μίγμα παλιών και νέων αντιθέσεων.
Ένα από τα αποτελέσματα αυτής της διαδικασίας είναι και η αυξανόμενη απομάκρυνση των
νέων από τις υπάρχουσες μορφές συνδικαλιστικής συγκρότησης.
Η χάρτα των επαγγελμάτων μεταβάλλεται με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου, ο
χώρος και ο χρόνος εργασίας και εκπαίδευσης πολυδιασπώνται μέσα από τη γενίκευση της
ευελιξίας, στο εσωτερικό των μέχρι τώρα ενιαίων χώρων παρατηρείται διάσπαση των
κοινωνικών συμφερόντων. Ωστόσο, αυτή η διάσπαση συνυπάρχει με την ανασύνθεση μιας

13
νέας ενότητας στη βάση πιο καθολικών χαρακτηριστικών, καθώς συμφύονται ο χρόνος
εργασίας και εκπαίδευσης της νεολαίας, ενώ παράλληλα ενισχύεται η αναζήτηση λόγω της
κρίσης των υπαρχόντων δομών οργάνωσης του νεολαιίστικου κινήματος.
ΚΙΝΗΜΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ
Το ανέκδοτο του νέου εργαζομένου που γυρνάει από συνδικάτο σε συνδικάτο χωρίς
να βρίσκει πού εντάσσεται η ειδικότητά του είναι χαρακτηριστικό της νέας εποχής. Ολόκληρα
κομμάτια εργαζόμενων νέων βρίσκονται ακάλυπτα οργανωτικά από τους υπάρχοντες
συνδικαλιστικούς φορείς. Το πιο τραγικό είναι ότι βρίσκονται ακάλυπτοι πολιτικά, κινηματικά
και διεκδικητικά, μιας και το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, παιδί μιας άλλης εποχής, δεν
μπορεί να οργανώσει αποτελεσματικά την αντίσταση των νέων εργαζομένων. Η
πραγματικότητα της εργασιακής περιπλάνησης και της διογκούμενης ανεργίας δεν χωράνε
στα προγράμματα και τη δομή του υπάρχοντος συνδικαλιστικού κινήματος.
Οι επιτροπές νέων των διαφόρων συνδικάτων αποτελούν «σφραγίδες» και τίποτε
περισσότερο. Λιγότερο από 20% οργανώνονται συνδικαλιστικά, 9% στη βιομηχανία. Ο λόγος,
πέρα από τις σοβαρές αλλαγές που εκτυλίσσονται στο χώρο της παραγωγής, είναι και το
ότι το σημερινό σ.κ. έχει πάρει οριστικό διαζύγιο από τις εργατικές ανάγκες και απαιτήσεις. Η
ΓΣΕΕ π.χ. δεν είναι απλά μια γραφειοκρατική συνδικαλιστική οργάνωση, αλλά ο εκφραστής
της αστικής πολιτικής στο εργατικό κίνημα. Ταυτόχρονα, η ύπαρξη διαταξικών
συλλογικοτήτων και φορέων σε αρκετά τμήματα της εργατικής τάξης (π.χ. οικοδόμοι), καθώς
και σε μία σειρά ειδικότητες νέων μισθωτών διανοουμένων (π.χ. επιμελητήρια, επιστημονικοί
σύλλογοι), όχι μόνο δεν μπορούν να καλύψουν τους εργαζόμενους, αλλά και συσκοτίζουν το
περιεχόμενο της ταξικής σύγκρουσης.
ΦΟΙΤΗΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ
Η υπάρχουσα δομή του φ.κ. συγκροτείται σε α΄βάθμιο επίπεδο ανά σχολή (σύλλογοι)
και σε γ΄βάθμιο (ΕΦΕΕ), με βάση τους συσχετισμούς των παρατάξεων στις ενιαίες ετήσιες
φοιτητικές εκλογές .
Σε αυτό το μοντέλο οι διαχωριστικές γραμμές όπως και η βάση ενότητας είναι κυρίως
πολιτική και ιδεολογική και έχει εκφραστεί στην ιδιαίτερα δημοκρατική μορφή των
εσωτερικών διαδικασιών του κινήματος. Η πλειοψηφία του φοιτητικού σώματος είχε τη
δυνατότητα του ελέγχου στις πολιτικές διαδικασίες και αποφάσεις μέσα από τις γενικές
συνελεύσεις των συλλόγων, καθώς και της συμμετοχής μέσα από την εμπλοκή στις
διαδικασίες των μαζικών φοιτητικών παρατάξεων της προηγούμενης περιόδου. Γι’αυτό τόσο
τα εκλογικά ποσοστά όσο και οι συσχετισμοί στην ΕΦΕΕ, πέρα από τα τυπικά ποσοστά της
συμμετοχής, αντιστοιχούσαν σε μεγάλο βαθμό στους πραγματικούς πολιτικούς
συσχετισμούς του φοιτητικού σώματος, παράλληλα είχαν μια πολλαπλάσια πολιτική
σπουδαιότητα, εφόσον αποτελούσαν τη μοναδική ενιαία έκφραση τέτοιων συσχετισμών σε
επίπεδο νεολαίας.
Μετά το νόμο πλαίσιο (1268/82) -ο οποίος ενσωμάτωσε βασικά δημοκρατικά αιτήματα
της αριστεράς αφαιρώντας της το έδαφος πάνω στο οποίο είχε δομήσει την πολιτική της-
αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση. Η εντατικοποίηση και η μαζική επιστροφή στα αμφιθέατρα στο
περιρρέον κλίμα της εποχής αρχικά ανατρέπουν άρδην τους πολιτικούς συσχετισμούς.
Ακολουθεί η επέλαση του νεοφιλελευθερισμού, η ιδεολογική και πολιτική ηγεμονία της
«γαλάζιας γενιάς». Στο πανεπιστήμιο που αλλάζει με ταχείς ρυθμούς, η πορεία των επόμενων
χρόνων είναι η σταδιακή αποσάθρωση της υπάρχουσας δομής και πολιτικής πρακτικής του
φ.κ. και η παράλληλη εμφάνιση (ιδίως σε κορυφαίες περιόδους έξαρσης) με μαζικούς όρους
μιας νέας πολιτικοποίησης και κινηματικών μορφών .
Οι κυρίαρχες παρατάξεις που απομαζικοποιούνται στο υπό επιχειρηματικοποίηση ΑΕΙ
θα απολέσουν την αξία χρήσης τους σαν πολιτικοί διαμεσολαβητές συμφερόντων, αφού
πλέον νέοι μηχανισμοί αναλαμβάνουν απευθείας να παίξουν αυτό το ρόλο. Μετατρέπονται σε
ιδεολογικούς εκφραστές στήριξης των αλλαγών.
14
 Ο κατακερματισμός και η εντατικοποίηση της λειτουργίας των ΑΕΙ θα διαλύσουν τις
παραδοσιακές μορφές συγκρότησης των φοιτητών. Οι Γ.Σ. από «μετρημένα κουκιά» θα
γίνουν απρόβλεπτες, μετά ολοένα και σπανιότερες ενώ η βάση ενότητας και αντιπαράθεσης
είναι κυρίως διεκδικητική. Το κλείσιμο στο χώρο και η απονομιμοποίηση της πολιτικής θα
καταστήσουν τους συσχετισμούς στα Δ.Σ. και την ΕΦΕΕ κενό γράμμα. Η όποια
δημοκρατικότητα της δομής θα χαθεί στην υποχώρηση των πολιτικών διαδικασιών. Τα
όργανα γραφειοκρατικοποιούνται, χάνουν την προηγούμενη πολιτική τους σημασία δεν
γίνεται όμως κατορθωτό να γίνουν φορείς της αστικής πολιτικής στο βαθμό που αυτό έχει
προχωρήσει σε άλλους χώρους και αυτό λόγω της ύπαρξης της αριστερής πτέρυγας που
προκαλεί ρωγμές και αναχαιτίζει αυτή την επιδίωξη.
ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ
Στην πρώτη μεταπολιτευτική περίοδο, οι αγώνες των μαθητών δημιουργούν τα
μαθητικά συμβούλια και λίγο αργότερα οδηγούν τη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στη θεσμική
κατοχύρωση του μαθητικού συνδικαλισμού και τη θέσπιση των εκλογών για τα 15μελή και
5μελή συμβούλια.
Ωστόσο, οι πολιτικές αντιπαραθέσεις των νεολαιών, οι οποίες μετέφεραν εξ
αντανακλάσεως στο μαθητικό κίνημα τους κυρίαρχους διαχωρισμούς, εκφυλίζονται ταχύτατα.
Μια γενική διαπίστωση από την παρουσία του μαθητικού κινήματος την τελευταία
δεκαετία είναι πως οι ισχυροί κοινωνικοί δεσμοί του μαθητικού σώματος και η κοινότητα της
ταξικής καταγωγής καθιστούν τους δρόμους πολιτικοποίησης των μαθητών προάγγελο για
όλη την νεολαία. Σε αυτήν τη περίπτωση η σταδιακή διάλυση της λειτουργίας του σχολείου το
καθιστά χώρο ακατάλληλο για έκφραση των κοινωνικών αντιθέσεων . Ενταγμένες στο
γενικότερο κλίμα οι συλλογικότητες παύουν να έχουν κυρίως πολιτικά χαρακτηριστικά
αφήνοντας χώρο σε άλλου τύπου ομαδοποιήσεις. Και αν το κίνημα του ΄90-΄91 -η κορυφαία
στιγμή του μαθητικού κινήματος στην Ελλάδα- σηματοδότησε την απαρχή της νέας
πολιτικοποίησης μέσα από τη σύνδεση του κοινωνικού με το πολιτικό, δε στάθηκε δυνατή η
εξασφάλιση μιας συνέχειας και ανάπτυξης του περιεχομένου, των μορφών οργάνωσης και
της παρουσίας του μαθητικού κινήματος. Έτσι, τα επόμενα χρόνια πραγματοποιήθηκε το
οριστικό πέρασμα (συχνά όχι χωρίς ρωγμές) στις συνελεύσεις-πασαρέλα, στην επικράτηση
των λογικών της ανάθεσης, της αυτονόμησης των μαθητικών συμβουλίων και της μετατροπής
τους σε εκδρομικούς συλλόγους, στο πολλαπλασιασμόν των κινητοποιήσεων από
μειοψηφίες-κομάντος έξω από συλλογικές λειτουργίες του κινήματος και, τελικά, σε μια
σοβαρή αποπολιτικοποίηση του μαθητικού χώρου. Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο το γεγονός πως
επιδιώκεται σταθερά τα τελευταία 3 χρόνια να διαμορφωθεί ένα πρότυπο κρατικού
συνδικαλισμού για τους μαθητές (μαθητικά συμπόσια, βουλή των εφήβων).
2.2 ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΓΥΡΟΥΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΑΜΕΤΡΗΣΗΣ
Οι όψεις του κινήματος της προηγούμενης περιόδου δεν έχουν τον ήχο της σιωπής.
Μια σειρά από κινηματικές εκρήξεις στον χώρο της νεολαίας διέψευσαν όσους πόθησαν το
τέλος της ιστορίας και των κοινωνικών συγκρούσεων, κάνοντας τη νέα εποχή να εμφανίζεται
πιο ενδιαφέρουσα και συναρπαστική από ποτέ.
Το εκρηκτικό μίγμα των παλιών και νέων αντιθέσεων, η όξυνση του κοινωνικού
ζητήματος, η συνάντηση των νέων της εργασιακής περιπλάνησης και της ελαστικής
εργασίας, των φοιτητών του πανεπιστημίου-επιχείρηση και των μαθητών του σχολείου-
κάτεργου δημιουργούν νέες δυνατότητες για το νεολαιίστικο κίνημα της εποχής μας.
Κι όσο οι προσπάθειες «μετεμψύχωσης» των παλιών μορφών συλλογικής πάλης στις
νέες αντιθέσεις αποδεικνύονται μεταφυσικές, ακόμα περισσότερο η απόπειρα έκφρασης
αυτών των αντιθέσεων με το παλιό προγραμματικό και διεκδικητικό οπλοστάσιο φαντάζει από
αδιέξοδη έως αντιδραστική. από τα «κούφια» αιτήματα του 15% και της «αναβάθμισης» που
δεν έχουν να κάνουν σε τίποτα με τους μαθητές και τους φοιτητές που βλέπουν την
εκπαίδευση να «αναβαθμίζεται» επιχειρηματικά, μέχρι την «υπεράσπιση των κεκτημένων»
15
στους νέους της εργασιακής περιπλάνησης, που δεν έχουν γνωρίσειι ποτέ 8ωρο και
σταθερή απασχόληση.
Η κατάσταση των αγώνων της νεολαίας και τα στοιχεία που τους χαρακτηρίζουν, όσον
αφορά το περιεχόμενο, τις δυνατότητες και τις αδυναμίες του νέου γύρου της κοινωνικής
αναμέτρησης με το κεφάλαιο, είναι:
 Η ύπαρξη αγωνιστικών εκρήξεων ανά χώρους.
 Η εμφάνιση αγώνων με νέα ποιοτικά-πολιτικά χαρακτηριστικά σε μια σειρά σχολές
των ΑΕΙ-ΤΕΙ, αλλά και νέων μορφών πολιτικού συντονισμού.
 Η δυναμική εμφάνιση της πάλης τμημάτων όπως οι μαθητές.
 Η αδυναμία συντονισμού των επιμέρους αγωνιστικών κομματιών της νεολαίας.
 Η ύπαρξη αγώνων που κηδεμονεύονται από τις αστικές δυνάμεις.
 Η μετατόπιση του κέντρου βάρους της πάλης στα ζητήματα της εργασίας.
 Η ταχύτητα και η ευκολία πολιτικοποίησης της διεκδικητικής πάλης σε ιδιαίτερα
μέτωπα.
Στα νέα ερωτήματα που γεννιούνται για τη δυνατότητα επικοινωνίας και επαφής των
αγωνιστικών τμημάτων, για τη συνέχεια, την επικινδυνότητα και τη δυνατότητα νίκης ή όχι των
επιμέρους ρήξεων, οι παλιές απαντήσεις αποδεικνύονται αδιέξοδες, ενώ οι νέες ανιχνεύονται
και δοκιμάζονται τόσο από την πλευρά της αστικής όσο και της εργατικής πολιτικής.
2.3 Η ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ «ΝΕΟΥ»
Από το παράπονο του Ράλλη για τη χαμένη από την αστική πολιτική γενιά της
μεταπολίτευσης έχουν περάσει πολλά χρόνια κι αυτή δέχτηκε στις αγκάλες της τόσο την
πλειοψηφία των επόμενων γενιών όσο και τους «ασώτους» μετανοημένους της
προηγούμενης. Το επιθετικό όραμα του νεοφιλελευθερισμού ξεφούσκωσε μαζί με την πρώτη
γενιά υπό απόσυρση γιάπηδων. Αν το «παλιό» στην περίπτωση της αστικοποιημένης ΓΣΕΕ
δουλεύει ακόμα, δε συμβαίνει το ίδιο και στο χώρο της νεολαίας όπου το παλιό δεν αρκεί για
τη συγκρότηση ενός κοινωνικού μπλοκ στήριξης των κυρίαρχων επιλογών. Νέοι τρόποι
ενσωμάτωσης έρχονται έτσι στο προσκήνιο πατώντας πάνω στις αντιθέσεις της
πραγματικότητας και την αντιφατική ανάπτυξη του κινήματος.
Η αδυναμία προβολής θετικού οράματος μετατρέπεται σε δύναμη, στο βαθμό που
προβάλλεται ως χαρακτηριστικό της νεολαίας. Κι αν ο εγκλωβισμός σε τυποποιήσεις αφορά
στ’ αλήθεια μαζικά τμήματα της νεολαίας, οι όποιες μορφές εκφεύγουν αυτής της εικόνας
λοιδορούνται ως «εκπρόσωποι του παλιού». Το συλλογικό αστικό όραμα μοιάζει με άθροισμα
εξατομικευμένων δρόμων που συναντιούνται στη διεκδίκηση του «εφικτού» και του «εντός
ορίων».
Η ιδιωτικοποίηση της πολιτικής στις μορφές και στο περιεχόμενό της και οι
συνακόλουθη μαζική αποστοίχιση των νέων από αυτήν επιστρέφεται ως δικό τους
χαρακτηριστικό. Οι πολιτικές νεολαίες αποπολιτικοποιούνται, παίρνουν το χαρακτήρα κυρίως
ιδεολογικού εκφραστή του κοινωνικού συντηρητισμού, απομακρύνονται από τις πραγματικές
μάχες και όχι μόνο μετατρέπονται σε καρικατούρες πολιτικών οργανώσεων με όλα τα ευτελή
χαρακτηριστικά των «μπαμπάδων» τους (πχ φραξιονισμός χωρίς αρχές), αλλά και εκφράζουν
την περαιτέρω ιδιωτικοποίηση της πολιτικής, πρωτοστατώντας ή σιγοντάροντας σε μια
διαδικασία εκ των άνω μετάλλαξης και κυριλοποίησης του νεολαιίστικου συνδικαλισμού (βλ
προτάσεις για καταστατικό ΕΦΕΕ, μαθητικό συμπόσιο κλπ).
Με κυρίαρχη την πολιτική του εφικτού και αποσυνδεδεμένη την πολιτική από το
κοινωνικό ζήτημα, δοκιμάζεται ο περιορισμός κάθε μορφής συλλογικής πάλης σε
συντεχνιακά ζητήματα, μέσα και από νέες μορφές ενσωμάτωσης και έκφρασης ενός

16
τέτοιου περιεχομένου (σπάσιμο συλλόγων, λόμπι καθηγητών κλπ). Στόχος είναι η
μετατροπή των εν δυνάμει επικίνδυνων και ανατρεπτικών εκρήξεων σε ενδονεολαιίστικο
εμφύλιο, σε παροδικό πυρετό, σε κρίση προσαρμογής στο νέο στάδιο του καπιταλισμού.
Αν πριν από κάποια χρόνια η εικόνα της νεολαίας αποτυπωνόταν σε μια μαζική,
πολύχρωμη διαδήλωση, σήμερα επιδιώκεται μια νέα εικόνα στα πρότυπα του
χρηματιστήριου, όπου οι χρηματιστές πατούν ο ένας πάνω στον άλλο για να κερδίσουν στον
πόλεμο που διεξάγουν όλοι εναντίων όλων.
2.4 ΣΤΙΣ ΝΕΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ Η ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Η στάση μας απέναντι στις παραδοσιακές μορφές έκφρασης του νεολαιίστικου
κινήματος δεν μπορεί να βασίζεται πάνω στην ταύτιση ή τη διαφοροποίησή μας με αυτές.
Κάθε πραγματικό κίνημα είναι κίνημα υλικών συμφερόντων και άρα κριτήριο δεν μπορεί
παρά να είναι οι αντιθέσεις που δημιουργούνται. Πίσω από τον κατακερματισμό, τη ζωή με
το κομμάτι, τη διάρρηξη των συλλογικοτήτων μια νέα ενότητα εμφανίζεται για την
πλειοψηφία των νέων: Στο κέντρο των εκπαιδευτικών μηχανισμών, τόσο στα πανεπιστήμια-
επιχείρηση όσο και στα υπό διαμόρφωση σχολικό-βιομηχανικά συμπλέγματα, και στην ίδια
την παραγωγή αναδεικνύεται οξύτατα η αντίθεση κεφαλαίου-εργασίας. Το κίνημα των
φοιτητών που βάζει στο κέντρο του τα ζητήματα της εργασίας σηματοδοτεί μια νέα εποχή για
τους αγώνες της νεολαίας: Δείχνει πως οι «θρυμματισμένοι» άνθρωποι της εργασιακής
περιπλάνησης και της ευέλικτης παιδείας όλων των βαθμίδων μπορούν να ενωθούν στη βάση
της αντίθεσης με την καρδιά του σύγχρονου καπιταλισμού, δηλαδή τις νέες εργασιακές
σχέσεις και το μοντέλο του ευέλικτου εργαζομένου που αντιστοιχεί στις ανάγκες της
κεφαλαιοκρατικής κερδοφορίας.
Σήμερα είναι δυνατή όσο και αναγκαία η αποφασιστική συμβολή του κινήματος της
νεολαίας στην ανεξάρτητη πολιτική, ιδεολογική και οργανωτική συγκρότηση ενός νέου
εργατικού κινήματος.
Η δική μας προσπάθεια κινείται στην κατεύθυνση της κοινωνικοποίησης της πολιτικής,
της διαμόρφωσης του αντίπαλου δέους απέναντι στη μονοκρατορία του αστικού
μονόδρομου, στην ανασύσταση της εργατικής πολιτικής τόσο στις μορφές όσο και στο
περιεχόμενο.
Με προϋπόθεση τη συμβολή μας στην ανάπτυξη μαζικών αγώνων σε κάθε χώρο και
συνολικά, παλεύουμε για το ξεπέρασμα της σημερινής κατάστασης διάρρηξης των
συλλογικοτήτων και ατροφίας των γενικών συνελεύσεων, και για την ανασυγκρότηση του
κινήματος σε ριζοσπαστική-αντικαπιταλιστική βάση.
Παλεύουμε λοιπόν για ένα νεολαιίστικο κίνημα :
Εφ’όλης της ύλης, που θα ξεπερνά τον πολιτικό εγκλωβισμό και την ηττοπάθεια, την
αντίληψη πως το κίνημα διεξάγει μόνο οικονομικούς αγώνες καθώς και την μυωπική οπτική
της απομόνωσης ανά θέμα και χώρο. Κίνημα - εκφραστή της εργατικής πολιτικής στο
επίπεδο της μαζικής νεολαιίστικης πάλης . Εφ’ όλης της ύλης όχι γατί γενικά θέλουμε ένα
κίνημα που θα λέει για όλα αλλά γιατί κάθε μέτωπο που ανοίγει η επίθεση του κεφαλαίου στη
νεολαία έχει κοινή αφετηρία και κοινή κατάληξη. Ο εθνικισμός , οι αλλαγές στις εργασιακές
σχέσεις , η εκπαίδευση του απασχολήσιμου, ο αυταρχισμός αποτελούν συγκοινωνούντα
δοχεία, η μια πλευρά δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την άλλη άρα η μία πλευρά δεν μπορεί να
ανατραπεί χωρίς την ανατροπή της άλλης
Αγωνιζόμαστε για ένα νεολαιίστικο κίνημα :
 Ανατρεπτικό- Αντικαπιταλιστικό: που δε θα παζαρεύει τους όρους χειροτέρευσης
της ζωής μας, αλλά θα τολμά να αμφισβητεί τα ιερά και τα όσια του καπιταλισμού, τα
θέσφατα της ατομικής ιδιοκτησίας, σε όλα τα επίπεδα της πάλης. Μόνο σε αυτά τα πλαίσια
είναι δυνατή και η αποτελεσματική άμυνα στις επιθέσεις του συστήματος, η διάσωση

17
κεκτημένων δικαιωμάτων, η ανάσχεση της συντηρητικής πολιτικής, η κατάκτηση άμεσων
αποτελεσμάτων.
 Αντικυβερνητικό, που θα μάχεται ενάντια σε κάθε κυβέρνηση και κάθε συντηρητική
πολιτική από τη σκοπιά των συμφερόντων της νεολαίας και της εργαζόμενης πλειοψηφίας.
 Ενάντια στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ολοκληρώσεις του κεφαλαίου, το
Μάαστριχτ Ι και ΙΙ, τα προγράμματα σύγκλισης-σύνθλιψης, την ΟΝΕ, το ΕΥΡΩ, τα κάθε λογής
«λευκά βιβλία»
 ΑντιΝεαταξικό-αντιπολεμικό, που θα μάχεται ενάντια σε κάθε εθνικισμό, ρατσισμό,
φασισμό. Ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς και τις επεμβάσεις, τις πολεμικές
προετοιμασίες και συγκρούσεις.
 Ενάντια στο σύγχρονο και πολύμορφο ολοκληρωτισμό, κόντρα στον αυταρχισμό,
την καταστολή τη δικτατορία των ΜΜΕ, τον κοινοβουλευτικό ολοκληρωτισμό και την κάθε
λογής καταπίεση.
 Ανεξάρτητο από την κηδεμονία ή την ανάγκη «αναγνώρισης» από το κράτος, την
αστική πολιτική και τους εκπροσώπους της, εξαρτημένο βαθιά και μόνο από τις ανάγκες της
κοινωνικής πλειοψηφίας.
 Αμεσοδημοκρατικό, αφού ένα τέτοιο κίνημα δεν μπορεί παρά να στηρίζεται στη
μαζική συλλογική δράση, στη μέγιστη νεολαιίστικη αυτενέργεια και πρωτοβουλία, στις γενικές
συνελεύσεις, δεν μπορεί παρά να ξεπερνά τους διαχωρισμούς οικονομικής-πολιτικής πάλης,
τις λογικές της ανάθεσης, τους έρημους και απρόσωπους εκπροσώπους.
 Πολύμορφο, που θα αντλεί τη δύναμή του από την ανασύνθεση και το συντονισμό
των συλλογικών πολιτικών διαδικασιών, τις ποικιλόμορφες συλλογικότητες αμφισβήτησης
ανά χώρο και θέμα, τις επιτροπές και κινήσεις αγώνα κ.λπ. Η εμπειρία ιδιαίτερα των κινήσεων
αγώνα στο φ.κ. παρ’ όλες τις αδυναμίες της απέδειξε τις δυνατότητες που ανοίγονται σε
αυτήν την κατεύθυνση.
Με αλληλεπίδραση της θεωρητικής, πολιτικής και ιδεολογικής πάλης σε ένα
αξεχώριστο σύνολο, παρ’ όλη την αυτοτέλεια κάθε πλευράς. Ειδικά σήμερα που ο
παραμικρός αγώνας σκοντάφτει στα κριτήρια της σύγκλισης, της ανάπτυξης και του
ανταγωνισμού, είναι συνάμα αναγκαίος και ώριμος ο εξοπλισμός των επιμέρους αντιστάσεων
με πολιτικά αιτήματα και θεωρητική αναζήτηση, ο προσανατολισμός του «μίσους» των
σύγχρονων τάσεων αντίστασης στον πραγματικό εχθρό. Εξάλλου, η δυνατότητα ενοποίησης
των νεολαιίστικων αντιστάσεων και αγώνων δεν μπορεί να είναι αθροιστική αλλά πολιτική, στη
βάση ενός κοινού περιεχομένου πάλης.
Πιστεύουμε πως σήμερα οι δυνατότητες για ένα τέτοιο κίνημα νεολαίας είναι
υπαρκτές. Το προηγούμενο διάστημα, πολλά νέα χαρακτηριστικά έκαναν την εμφάνισή
τους, κατ΄ αρχήν στις στιγμές έξαρσης των αγώνων. Τα θετικά αυτά χαρακτηριστικά
μπορούν και πρέπει να γενικευτούν.
Αυτό το κίνημα νεολαίας θα προωθεί νέες μορφές οργάνωσης της μαζικής δράσης
της νεολαίας, όπως αυτές των κινήσεων αγώνα, νέες μορφές συντονισμού, προσπάθειες
οργάνωσης της άμεσης δημοκρατίας του κινήματος. Θα πρωταγωνιστεί στη δημιουργία
νέων συνδικαλιστικών συλλογικοτήτων (π.χ. σπουδαστικών συλλόγων στη
μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση, σε ΙΕΚ κλπ., σωματείων σε κλάδους με έντονη παρουσία
της εργαζόμενης νεολαίας). Θα ενισχύει και θα επιδιώκει να αποκτούν μόνιμο χαρακτήρα
τα ελπιδοφόρα στοιχεία που έχουν αναδειχθεί σε διάφορες στιγμές έκρηξης των
νεολαιίστικων αγώνων: η αποφασιστικότητα, η διάθεση για σύγκρουση, τα προγράμματα
πάλης με ανεβασμένη ποιότητα και στόχευση.

18
 Η ενίσχυση αυτών των χαρακτηριστικών είναι η βάση για ένα νέο φοιτητικό, μαθητικό
και συνολικά νεολαιίστικο κίνημα. Είναι στοιχεία που θα συμβάλλουν στην αναγέννηση της
πάλης σε όλα τα επίπεδα.
Η συγκρότηση ενός τέτοιου κινήματος δεν μπορεί να εξελίσσεται μονοσήμαντα: ούτε
μόνο μέσα στις υπάρχουσες μορφές συνδικαλιστικής οργάνωσης αγνοώντας την
γραφειοκρατικοποίηση και την αυτονόμηση τους από τους πραγματικούς συσχετισμούς και
αντιθέσεις, ούτε μόνο απ’ έξω παραδίδοντας ολοκληρωτικά τις όποιες δυνατότητες των
υπαρκτών δομών στην αστική πολιτική. Αντίθετα, επιβάλλεται να κινείται σε τρεις ταυτόχρονα
κατευθύνσεις :
Mέσα, για να εκφράζει και σε αυτό το πεδίο τη δυναμική του αγωνιστικού-
ανατρεπτικού μπλοκ, έτσι ώστε εκείνο το κομμάτι των νέων που παραμένει εγκλωβισμένο
στις λογικές του παλιού να έρχεται ενεργητικά σε επαφή με τη σύγχρονη ανατρεπτική
αντίληψη. Και ταυτόχρονα να αποτρέπει στον όποιο δυνατό βαθμό την περαιτέρω
γραφειοκρατικοποίηση-αστικοποίηση, να αποκαλύπτει και να μπλοκάρει τα σχέδια του
αντιπάλου.
Έξω, γιατί οι σύγχρονοι αγώνες δε χωράνε στα γραφειοκρατικοποιημένα όργανα και
το περιεχόμενό τους (Δ.Σ., ΕΦΕΕ, συνδικάτα, ομοσπονδίες, ΓΣΕΕ), αλλά αναπνέουν και
ριζοσπαστικοποιούνται πέρα και έξω από τον έλεγχό τους, όταν προωθούν το δικό τους
περιεχόμενο, τα δικά τους προγράμματα πάλης, τις δικές τους μορφές συσπείρωσης,
βασιζόμενοι στις αντιθέσεις της εποχής τους.
Εναντίον, στο βαθμό που το παλιό τάσσεται ανοιχτά με τον αντίπαλο (π.χ.
«διεκδικήσεις» που εκφράζουν και προωθούν την αστική πολιτική, όπως η καταγγελία των
φοιτητικών καταλήψεων από την ΦΕΑΠΘ).
Πολύ περισσότερο είμαστε μέσα, έξω και εναντίον γιατί και η ίδια η συνείδηση και η
συμπεριφορά της νεολαίας χαρακτηρίζεται από μια αντιφατικότητα τέτοιου είδους. Μέσα
στη σκέψη του κάθε νεολαίου, του κάθε αγωνιστή συμβιώνουν τόσο τα στοιχεία της ρήξης
με το παλιό όσο και τα στοιχεία της αποδοχής του, της επιστροφής σε αυτό, ιδιαίτερα σε
περιόδους που μια διαφορετική διέξοδος φαντάζει μακρινή και δύσκολη.
2.5 ΤΟ ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΑΝΤΙΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ ΣΤΗ ΝΕΟΛΑΙΑ
Το βασικό ζητούμενο για μας, αλλά και για την πλειοψηφία των εργαζόμενων και της
νεολαίας, είναι η αποτελεσματική αντίσταση στην καπιταλιστική επίθεση, η βελτίωση των
όρων ζωής, η πολιτική διέξοδος προς όφελος της εργαζόμενης πλειοψηφίας και της
νεολαίας. Όρος για την ανάπτυξη του νεολαιίστικου κινήματος σε αυτή τη κατεύθυνση είναι η
συγκρότηση ενός αντικαπιταλιστικού πολιτικού ρεύματος στη νεολαία που θα σφραγίζει τους
αγώνες και τις αναζητήσεις της νέας γενιάς, θα εμπνέει τη γενικευμένη αντιπαράθεση με την
κατεστημένη πολιτική, θα δίνει τα καύσιμα για την ανάπτυξη των κοινωνικών αγώνων, θα
δημιουργεί το έδαφος για μια νέα άνοιξη, πιο ελπιδοφόρα από κάθε άλλη φορά, του
νεολαιίστικου κινήματος.
Με την αριστερή-ριζοσπαστική ενότητα των νέων αγωνιστών, στη βάση ενός
επιθετικού προγράμματος πάλης με κριτήριο τα σύγχρονα δικαιώματα και ανάγκες και όχι
κάποια ψίχουλα που ούτε αυτά πια δεν προθυμοποιείται να δώσει το σύστημα.
Η αντίληψή μας πρεσβεύει μια άλλη στάση, μια άλλη λογική για την εργασία, τη
μόρφωση, τη ζωή της νεολαίας. Θέτει κριτήρια ανταγωνιστικά με την καθεστωτική πολιτική
του κέρδους, της αγοράς, της ανταγωνιστικότητας. Θεωρεί ως αναγκαία επιδίωξη τη
μορφοποίηση αυτής της στάσης σε διακριτό αριστερό, αντικαπιταλιστικό ρεύμα στη
νεολαία, την ανασύσταση της εργατικής πολιτικής, τη διαμόρφωση ενός άλλου πολιτισμο ύ.
Μια τέτοια προσπάθεια περνάει μέσα από την λογική του αριστερού αντικαπιταλιστικού
μετώπου της νεολαίας.

19
 Το Αριστερό Αντικαπιταλιστικό Μέτωπο της νεολαίας είναι η έκφραση του Μετώπου
Εργατικής Πολιτικής στη νέα γενιά, η άμεση πρόταση αλλά και η δράση για την κατάλυση της
ασφυκτικής αστικής ηγεμονίας στη νεολαία, το κίνημα και τους αγώνες, στη ζωή της
συνολικά. Είναι το μέτωπο της εργατικής νεολαίας και της νεολαίας που έχει εργατική
προοπτική και κατεύθυνση ως προς τα συμφέροντά της (σπουδάζουσας, μαθητικής,
εργασιακής περιπλάνησης κ.λπ).
Το αριστερό αντικαπιταλιστικό μέτωπο το εννοούμε κατ’ αρχήν ως μια διαδικασία
συσπείρωσης των πιο διαφορετικών αντικαπιταλιστικών δυνάμεων και τάσεων όλων όσων
παλεύουν εμβρυακά ή ολοκληρωμένα για την ανατροπή της αστικής κυριαρχίας σε
επιμέρους μέτωπα, σε χώρους και συνολικά. Πρόκειται για μια συσπείρωση που έχει σαν
βασική της επιδίωξη την ανάδειξη της αντικαπιταλιστικής πράξης σε άμεσο πολιτικό και
συνολικό στόχο της νεολαίας και των εργαζομένων. Αποτελεί διακριτό πολιτικό ρεύμα και
μετωπική πολιτική συνένωση των διάσπαρτων και διαφορετικών δυνάμεων του νεολαιίστικου
ριζοσπαστισμού. Είναι η πρόταση για την προωθημένη ενότητα και οργάνωση του
πολύμορφου αντικαθεστωτικού ρεύματος που υπάρχει στη νεολαία.
Πρώτος όρος για την υλοποίηση αυτής της πρότασης είναι η διαμόρφωση ενός
προγράμματος πάλης με συνολικό περιεχόμενο και παννεολαιίστικα χαρακτηριστικά, που
θα σπάει την απομόνωση σε χώρους, θα ενοποιεί τις αντιδράσεις και τους αγώνες της
νεολαίας, θα αναφέρεται σε όλα τα βασικά και κρίσιμα μέτωπα. Θα αποτελεί ένα
πρόγραμμα αντικαπιταλιστικών ρήξεων του νεολαιίστικου κινήματος. Θα επιδιώκει τη
δημιουργία ρηγμάτων, την ακύρωση και την ανατροπή των βασικών επιλογών κάθε
συντηρητικής πολιτικής. Θα βελτιώνει τη θέση της νεολαίας και θα μπορεί να εμπνέει
ανάλογα προγράμματα πάλης σε κάθε επιμέρους χώρο. Θα αλλάζει τους συσχετισμούς
προς τα αριστερά, όχι με τις κοντοπρόθεσμες λογικές των εκλογικών ποσοστών, αλλά με
τη μετατόπιση προς την αντίληψη και την πρακτική της αντικαπιταλιστικής πάλης ολοένα και
μεγαλύτερων τμημάτων νεολαίας.
Έχουμε επίγνωση ότι ένα τέτοιο πρόγραμμα πάλης είναι ελλιπές, όταν δε συνδέεται
με τη γενικότερη προσπάθεια (πολιτική - θεωρητική - ευρύτερα πολιτιστική) τόσο για την
συγκρότηση του αριστερού μετώπου όσο και για την αντικαπιταλιστική επανάσταση και την
κομμουνιστική απελευθέρωση. Ταυτόχρονα όμως, και λόγω της εμπειρίας των μέχρι στιγμής
μετωπικών προσπαθειών στη νεολαία, έχουμε την πεποίθηση πως χωρίς την συμφωνία του
ριζοσπαστικού δυναμικού πάνω σε ένα καταρχήν περιεχόμενο στόχων, διεκδικήσεων και
αιτημάτων στο ίδιο το νεολαιίστικο κίνημα η προσπάθεια συσπείρωσης και μετωπικής δράσης
μένει στον αέρα, ανεξάρτητα από τις καλές προθέσεις του καθενός. Γι’ αυτό και πιστεύουμε
πως σημαντικό βήμα μετωπικής συσπείρωσης δεν αποτελεί η επίκλησή της, αλλά πρώτα
απ’ όλα η ενότητα επί του περιεχομένου της. Δε συμφωνούμε με αντιλήψεις οι οποίες
αντιμετωπίζουν τα αιτήματα και το πρόγραμμα πάλης του κινήματος σαν κάτι δευτερεύον σε
σχέση με άλλα πράγματα που συχνά προτάσσονται ως όροι για την μετωπική πολιτική
δράση, όπως για παράδειγμα η ιδεολογική συμφωνία ή μια στρεβλή σύλληψη της
πολιτικοποίησης. Αντίθετα, πιστεύουμε ότι το πιο σημαντικό ιδεολογικό-πολιτικό φορτίο
βρίσκεται στο περιεχόμενο της πάλης που προωθεί ο καθένας στο κίνημα, αφού εκεί
δοκιμάζετα και τελικά κρίνεται η πολιτικοποίηση του, η γενικότερη φιλοσοφία του. Άλλωστε το
ζητούμενο από την όποια μετωπική δράση είναι η ανάπτυξη του νεολαιίστικου κινήματος σε
ανατρεπτική κατεύθυνση και η συνεπακόλουθη υποχώρηση και ήττα της αστικής πολιτικής.
Αρμόδιο τελικά για την αποδοχή, τη διαμόρφωση και τη απόρριψη κάθε προγράμματος είναι
το ίδιο το κίνημα της νεολαίας και οι αγωνιζόμενες μάζες του. Εμείς από την πλευρά μας
σαν ζωντανό τμήμα αυτού του κινήματος έχουμε το καθήκον και την υποχρέωση να
καταθέσουμε τη δική μας συμβολή. Είμαστε βέβαιοι πως χωρίς την προώθηση αιτημάτων
και προγραμμάτων πάλης που να οξύνουν την αντιπαράθεση, να βάζουν στο επίκεντρο τα
κεντρικά ζητήματα, να αποδεικνύουν ξεκάθαρα την εχθρικότητα του συστήματος με τις
ανάγκες της νεολαίας, χωρίς ένα πρόγραμμα πάλης για τον νεολαιίστικο κίνημα που να
«βάζει δύσκολα», η πολιτικοποίηση της νεολαίας μένει στα παραδοσιακά επίπεδα του
20
διαχωρισμού οικονομικής πάλης - πολιτικής πάλης, στην ανάθεση της πολιτικής στα
κόμματα και μόνο και, τελικά, παραμένει προσκολλημένη στην αστική πολιτική. Αντίθετα, με
μια διαφορετική αντίληψη για το τι διεκδικεί, πώς παλεύει, πώς οργανώνεται το κίνημα,
ποια ερωτήματα έχει να απαντήσει, διαμορφώνει καλύτερους και πιο υγιείς όρους
πολιτικοποίησης και χειραφέτησης των αγωνιστών.
Με αυτή την προϋπόθεση και παίρνοντας τολμηρές πρωτοβουλίες συγκρότησης των
φορέων της πολιτικής ενοποίησης των νέων αγωνιστών, καθώς και με την κοινή μαχητική
δράση όλων μας στα βασικά μέτωπα της αντιπαράθεσης με το σύστημα -και κυρίως γύρω
από τα ζητήματα της εργασίας-, θα διαμορφώνεται μέρα με τη μέρα το ΑΡΙΣΤΕΡΟ
ΑΝΤΙΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ της νεολαίας, το οποίο αποτελεί εξαιρετικής σημασίας
συμβολή στην υπόθεση του ΜΕΤΩΠΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ και στην εμφάνιση ενός
Αριστερού Ριζοσπαστικού Πολιτικού Ρεύματος στην κοινωνία.
2.6 ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΜΑΧΕΣ ΔΗΛΩΝΟΥΜΕ ΠΑΡΩΝ
ΜΕ ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΧΑΡΤΑ ΑΝΑΓΚΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ
Σε αυτή την προσπάθεια ξεχωρίζουν ορισμένα κρίσιμα και κομβικά μέτωπα:
 Το μέτωπο των εργασιακών δικαιωμάτων της νεολαίας
 Το μέτωπο των μορφωτικών δικαιωμάτων και της εκπαίδευσης
 Το μέτωπο κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης
 Το μέτωπο κατά της νέας τάξης, του εθνικισμού, του πολέμου, του ρατσισμού, της
ξενοφοβίας και του φασισμού
 Το μέτωπο ενάντια στο σύγχρονο ολοκληρωτισμό και για τις ελευθερίες πού
απαιτεί η εποχή μας
 Το μέτωπο των ιδεών και αξιών, για ένα νέο επαναστατικό διαφωτισμό
 Το μέτωπο ενάντια στην καπιταλιστική ανάπτυξη και τις συνέπειες της στους
ανθρώπους και στη φύση
Η διαμόρφωση μιας σύγχρονης χάρτας αναγκών και δικαιωμάτων της νεολαίας, που
θα αξιοποιεί την πλούσια εμπειρία από τις αγωνιστικές εξάρσεις της τελευταίας περιόδου σε
φοιτητές - μαθητές - νέους εργαζόμενους κλπ. αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για να
ανοίξει μια νέα εποχή των νεολαιίστικων αγώνων, αλλά και το πρώτο και σημαντικότερο βήμα
στην προσπάθεια για πολιτική ενοποίηση του νεολαιίστικου ριζοσπαστισμού. Σημεία αυτού
του προγράμματος μπορούμε να συναντήσουμε σε μια σειρά από σύγχρονες αντιστάσεις, σε
μια σειρά από αγώνες μικρής ή μεγάλης εμβέλειας, στο περιεχόμενο δράσης της ΕΑΑΚ, των
μαθητικών δικτύων στις διάφορες πόλεις, σε πολιτικοσυνδικαλιστικά σχήματα εργατικών
κλάδων, αλλά και σε ευρύτερα σχήματα και πρωτοβουλίες. Αυτό που κατά τη γνώμη μας
λείπει στην παρούσα φάση είναι η ενοποίηση όλων αυτών, και άλλων πολύ περισσότερων, σε
ένα συνολικό περιεχόμενο που θα ξεπερνά τη δράση του καθενός στον κοινωνικό του χώρο.
Ένα περιεχόμενο που θα διαπνέει τα σύγχρονα αιτήματα και προγράμματα πάλης από τη
σκοπιά των αναγκών και δικαιωμάτων της νεολαίας και των εργαζομένων.
 Δεν θα γίνουμε απασχολήσιμοι...
Αρνούμαστε το μοντέλο του «απασχολήσιμου» εργαζόμενου, το ρόλο της καύσιμης
ύλης στις μηχανές της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Παλεύουμε για την ανατροπή των
ελαστικών εργασιακών σχέσεων και κάθε εντατικοποίησης. Για την αποφασιστική και γενική
μείωση του χρόνου εργασίας. Διεκδικούμε πίσω όλο τον κλεμμένο χρόνο. Να χτυπηθεί η
ανεργία, να καταργηθεί η αυθαιρεσία των απολύσεων. Διεκδικούμε σταθερή, συνεχή και
πλήρη δουλειά για όλους. Αμεσα 30ωρο (6ωρο-πενθήμερο). Ο καθένας να ζει από μία
δουλειά που να μην είναι δουλεία. Άμεση και δραστική μείωση του ορίου συνταξιοδότησης

21
στα 55 χρόνια, ανεξαρτήτως του συνολικού χρόνου εργασίας. Κατάργηση όλων των
εργατικών εισφορών. Να πληρώνουν κράτος και εργοδότες. Όχι στην εργοδοτική
τρομοκρατία.
Ανατροπή της πολιτικής της λιτότητας που επιβάλλουν κεφάλαιο-κυβερνήσεις-Ε.Ε.
Διεκδικούμε βασικό μισθό που να ικανοποιεί τις πολύπλευρες ανάγκες μας, επίδομα
ανεργίας για όλους τους ανέργους, χωρίς προϋποθέσεις και στο ύψος του βασικού μισθού.
Κατάργηση της φορολογίας των μισθωτών. Εκπαιδευτικές άδειες με κανονικές αποδοχές για
όλους τους εργαζόμενους.
Να απαγορευτεί η εργασία των ανηλίκων. Όχι στην εργοδοτική αυθαιρεσία, εφαρμογή
μορφών εργατικού ελέγχου σε κάθε φάση της παραγωγής.
Ίσα και πλήρη εργασιακά και συνδικαλιστικά δικαιώματα στους ξένους εργάτες.
Ανατροπή της πολιτικής των ιδιωτικοποιήσεων. Δωρεάν παροχές για υγεία, παιδεία,
πολιτισμό και σε όλες τις υπηρεσίες που έχουν ανάγκη οι εργαζόμενοι.
Αξιοποίηση της επιστήμης και της τεχνολογίας για την καλυτέρευση των συνθηκών
εργασίας των εργαζόμενων και όχι για την αύξηση των καπιταλιστικών κερδών.
 Όχι στην παιδεία του κέρδους....
Απελευθέρωση της παιδείας από τα δεσμά του κέρδους, της ιδιωτικοποίησης, του
επιχειρηματικού σχολείου και ΑΕΙ-ΤΕΙ-ΙΕΚ, της ταξικής επιλογής, του καπιταλιστικού
εκσυγχρονισμού, του τεχνοκρατισμού, του διαχωρισμού χειρωνακτικής και πνευματικής
εργασίας, του κατακερματισμού της γνώσης, της κατηγοριοποίησης της νεολαίας και του
σκοταδισμού. Κατάργηση κάθε είδους ιδιωτικής εκπαίδευσης.
Σύστημα διαρκούς δωρεάν παροχής εκπαίδευσης κάθε είδους σε κάθε νεολαίο.
Ελεύθερη πρόσβαση σε κάθε βαθμίδα της. Μόρφωση που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες
της κοινωνικής πλειοψηφίας και όχι καταρτίσεις για το συμφέρον των εργοδοτών. Κατάργηση
κάθε αξιολόγησης (βαθμολόγησης, απόρριψης , επιλογής, κατηγοριοποίησης).
Ενιαίο 12χρονο βασικό σχολείο με κατάργηση όλων των οριζόντιων (δημοτικό,
γυμνάσιο, λύκειο) και κάθετων διαχωρισμών (λύκεια πολλαπλών κατευθύνσεων, τεχνικές
σχολές, σχολές μαθητείας). Βασικό σχολείο που θα εξαλείφει το σύγχρονο αναλφαβητισμό
και θα διασφαλίζει την παροχή γενικών και ειδικών γνώσεων για την νεολαία και όχι για τις
ανάγκες των επιχειρηματιών. Μέτρα οικονομικού και εκπαιδευτικού χαρακτήρα για την
διευκόλυνση των παιδιών των εργατικών οικογενειών για την αποφοίτηση τους.
Προγράμματα σπουδών που προάγουν μέσα από το επιμέρους το ενιαίο της γνώσης, και
συγκρούονται με κάθε είδους αντιδραστικές θεωρίες (π.χ. ρατσισμός). Πλήρη εργασιακά
δικαιώματα στους αποφοίτους.
Ενιαία πανεπιστημιακή εκπαίδευση, κατάργηση και εκεί όλων των οριζόντιων ή
κάθετων διαχωρισμών που υπάρχουν ή προωθούνται. Κατάργηση κάθε είδους εισαγωγικών
εξετάσεων, προαιρετική συνέχιση των σπουδών σε αυτή τη πανεπιστημιακή εκπαίδευση για
κάθε απόφοιτο του βασικού σχολείου. Πλήρη εργασιακά δικαιώματα στους πτυχιούχους.
Απελευθέρωση του εκπαιδευτικού από τα δεσμά των πολυεθνικών, του κράτους, του
υπουργείου, της εκκλησίας. Κατάκτηση από αυτόν του μέγιστου βαθμού ελευθερίας για το
πώς και τι θα διδάξει στα πλαίσια ενός γενικού περιγράμματος σπουδών.
Απελευθέρωση της έρευνας από τις ανάγκες του κέρδους και τις απάνθρωπες
επιδιώξεις του κεφαλαίου. Ανάπτυξη της επιστήμης με κριτήριο τις ανάγκες της κοινωνικής
πλειοψηφίας και την επίλυση σοβαρών προβλημάτων του ανθρώπου.
 Όχι στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Παλεύουμε ενάντια στη δικτατορία των προγραμμάτων σύγκλισης-σύνθλιψης, στα
κάθε λογής Μάαστριχτ 1&2, στις «λευκές Βίβλους», την ΟΝΕ, το ΕΥΡΩ, την ΚΑΠ. Για την
22
αποδέσμευση από την Ε.Ε. στα πλαίσια ανατροπής της αστικής κυριαρχίας για την ανατροπή
των καπιταλιστικών ολοκληρώσεων κάθε μορφής, με εναν άλλο εργατικό επαναστατικό
Διεθνισμό.
 Όχι στη ΝΕΑ ΤΑΞΗ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ...
Παλεύουμε ενάντια στη Νέα Τάξη Πραγμάτων, τον Εθνικισμό και τον Πόλεμο.
Εναντιωνόμαστε στη ξέφρενη κούρσα των πολεμικών εξοπλισμών του ανταγωνισμού της
ελληνικής και τουρκικής ολιγαρχίας. Διεκδικούμε το πάγωμα των εξοπλισμών και όλων των
πυρηνικών δοκιμών διεθνώς. Απαιτούμε την άμεση αποχώρηση από όλους τους
ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς (ΝΑΤΟ, ΔΕΕ).
Δεν πολεμάμε κάτω από τις σημαίες και τα συμφέροντα της ελληνικής αστικής τάξης,
του ΝΑΤΟ, της Ε.Ε, και των ΗΠΑ. Μαζική ανυπακοή στο μιλιταρισμό και τα πολεμικά
καλέσματα. Όχι στην Παλλαϊκή άμυνα.
Άμεση και δραστική μείωση της στρατιωτικής θητείας. Όχι στις περικοπές των
αναβολών, στη στράτευση στα 18, στην εντατικοποίηση της εκπαίδευσης. Να καταργηθούν οι
ασκήσεις με πραγματικά πυρά, να αυξηθούν οι άδειες, ειδικά μέτρα οικονομικού χαρακτήρα
για την στρατευμένη νεολαία (δωρεάν συγκοινωνίες, επίδομα στράτευσης). Να καταργηθεί η
φυλακή σαν μέσο παράτασης της θητείας. Αναγνώριση του δικαιώματος στην άρνηση
στράτευσης.
Όχι στη απάτη της εθνικής ενότητας, των «εθνικών δικαίων» και του «πατριωτισμού».
Κοινή δράση των νεολαιίστικων κινημάτων στα Βαλκάνια, την Ευρώπη και σε όλο τον Κόσμο.
Όχι στο ρατσισμό και την ξενοφοβία. Καμία διάκριση εις βάρος των μεταναστών και των
εθνικών μειονοτήτων. Πλήρης αναγνώριση των εργασιακών, μορφωτικών και πολιτισμικών
δικαιωμάτων τους.
 Όχι στον πολύμορφο ολοκληρωτισμό και αυταρχισμό ...
Ανατροπή του αυταρχικού-κατασταλτικού πλέγματος που περικυκλώνει ασφυκτικά
τους αγώνες και τη ζωή της νεολαίας. Όχι στον κρατικό-κυβερνητικό-δικαστικό
ολοκληρωτισμό.
Ελεύθερη διακίνηση ιδεών και ανθρώπων. Να πάψουν οι διακρίσεις με βάση την
κοινωνική θέση, την εθνική προέλευση, το χρώμα του δέρματος, το φύλο, τις θρησκευτικές
και ιδεολογικές πεποιθήσεις, την εμφάνιση. Ίσα δικαιώματα κοινωνικά, πολιτικά, εθνικά,
θρησκευτικά, για έλληνες, μετανάστες και εθνικές ή θρησκευτικές μειονότητες. Να
καταργηθούν η συνθήκη Σεγκέν και το φακέλωμα, ευρωπαϊκό και εγχώριο. Κατάργηση των
ΜΑΤ-ΜΕΑ-ΕΚΑΜ, αφοπλισμός της αστυνομίας. Δημοκρατία στους τόπους δουλειάς, στις
σχολές, στα σχολεία. Κοινωνικά - πολιτικά - συνδικαλιστικά δικαιώματα στη στρατευμένη
νεολαία.
Αντίσταση στη δικτατορία των ΜΜΕ. Να σπάσει η δικτατορία της πληροφόρησης.
Απαιτούμε χρόνο και χώρο σε κάθε μέσο ενημέρωσης για τους φορείς του νεολαιίστικου
κινήματος και τους αγωνιστές.
 Όχι στον ανορθολογισμό, το σκοταδισμό και την πολιτιστική αλλοτρίωση...
Παλεύουμε ενάντια στην κυρίαρχη ιδεολογία, στις θεωρίες του «τέλους της ιστορίας»,
σε παλιά και σύγχρονα αντιδραστικά δόγματα -τη μεταφυσική, τις θρησκείες και το
μυστικισμό, τον ανορθολογισμό, τον τεχνοκρατισμό και το σωβινισμό-ρατσισμό. Για την
εμφάνιση ενός νέου απελευθερωτικού ρεύματος στη σύγχρονη σκέψη, στην επιστήμη και
ευρύτερα στον πολιτισμό. Αξιοποιώντας την πλούσια συμβολή του μαρξισμού καθώς και κάθε
ρεύματος που ανοίγει δρόμους στην απελευθερωτική προοπτική.
Παλεύουμε ενάντια στο κυρίαρχο πολιτισμικό μοντέλο της εμπορευματοποίησης, του
εθνοκεντρισμού, της αποβλάκωσης, της «απόδρασης» και κάθε είδους νάρκωσης της σκέψης
και της δράσης των νέων. Με την ενίσχυση και στήριξη κάθε καλλιτεχνικής και ευρύτερα
23
πολιτισμικής προσπάθειας που εναντιώνεται, έστω και ανολοκλήρωτα, στον κυρίαρχο
πολιτισμό. Με την ανάπτυξη του παράλληλου πολιτισμού των «κάτω».
 Όχι στο μοντέλο της καπιταλιστικής ανάπτυξης ...
Παλεύουμε ενάντια στην «πάση θυσία» ανάπτυξη, τα μεγάλα έργα, την Ολυμπιάδα του
2004, την περιβαλλοντική καταστροφή, αλλά και ενάντια στην κάλπικη οικολογία των
«πράσινων προϊόντων» των πολυεθνικών. Όχι στις μεγαλουπόλεις-τέρατα του ολοκληρωτικού
καπιταλισμού. Όχι στην τσιμεντοποίηση και την παραπέρα καταστροφή του πράσινου. Μέτρα
ριζικού περιορισμού των ρύπων που παράγουν οι βιομηχανίες και συνολικά το καπιταλιστικό
μοντέλο ανάπτυξης. Όχι στα μεταλλαγμένα αγροτικά προϊόντα και τροφές. Όχι στη χρήση
επικίνδυνων για την άνθρωπο και τη φύση χημικών ουσιών και φαρμάκων.
2.7 ΜΟΡΦΕΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΕΡΟΥ ΑΝΤΙΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΟΥ
ΜΕΤΩΠΟΥ ΣΤΗ ΝΕΟΛΑΙΑ
Η συγκρότηση μορφών έκφρασης του αντικαπιταλιστικού μετώπου δεν είναι μια
διαδικασία οργανωτική, αλλά πολύπλευρη και με πολλές παραμέτρους. Μορφώματα και
πρωτοβουλίες ήδη αποτελούν ένα πρώτο δείγμα γραφής, ένα αρχικό επίπεδο. Σε μια σειρά
χώρους δοκιμάστηκαν όλα τα προηγούμενα χρόνια και σε πρακτικό επίπεδο τέτοιες μορφές
αριστερής ενότητας και συσπείρωσης. Μορφές που πρέπει να μαζικοποιηθούν και να
επεκταθούν.
Με την ισχυροποίηση, τη μαζικότητα και τον εμπλουτισμό των
πολιτικοσυνδικαλιστικών σχημάτων και συλλογικοτήτων που υπάρχουν σε ΑΕΙ-ΤΕΙ, μαθητές,
νέους εργαζόμενους και στους εργαζόμενους μαθητές. Δημιουργία τέτοιων συλλογικοτήτων
και σε όσους χώρους δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα και ιδιαίτερα στους μαθητές, και σε όλες
τις σχολές των ΑΕΙ-ΤΕΙ, στα ΙΕΚ και συνολικά στη μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση. Όταν λέμε
ισχυροποίηση, εννοούμε την επίμονη και σταθερή προσπάθεια της νεολαίας Κομουνιστική
Απελευθέρωση να γίνονται αυτές οι συλλογικότητες φορείς όλο και περισσότερο του
περιεχόμενου και της πρακτικής του αριστερού αντικαπιταλιστικού μετώπου. Ιδιαίτερα πρέπει
να σταθούμε στην προσπάθεια αναβάθμισης της πολιτικής λειτουργίας και του ρόλου της
ΕΑΑΚ σε ΑΕΙ-ΤΕΙ. Η ΕΑΑΚ διανύει ήδη τον 7ο χρόνο ζωής της αποδεικνύοντας τους
σταθερούς δεσμούς της με τους αγωνιστές του φοιτητικού κινήματος. Έχει κάνει πολύ
σοβαρά βήματα στην κατεύθυνση ενός περιεχομένου συσπείρωσης που απαντά στα κομβικά
ζητήματα των αντιθέσεων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και μπορεί να παίξει ευρύτερο ρόλο
στην προσπάθεια της μετωπικής μας πολιτικής στους χώρους της εκπαίδευσης.
Κρίσιμης σημασίας ζητήματα είναι:
Η συγκρότηση των «ενώσεων κατά της ανεργίας». Η μέχρι τώρα εμπειρία από την
προσπάθεια της «ένωσης κατά της ανεργίας» στο Περιστέρι έδειξε τις δυνατότητες για
συσπείρωση νέων εργαζομένων και ανέργων σε μία τέτοια βάση ενότητας και παρέμβασης
στα ζητήματα της απασχόλησης. Παρόμοιες μετωπικές συσπειρώσεις πρέπει να
συγκροτηθούν και σε άλλες συνοικίες της Αθήνας και σε άλλες πόλεις. Ανάλογης ποιότητας
και ανάγκης είναι και οι πρωτοβουλίες για μετωπικές προσπάθειες νέων εργαζόμενων -
υποαπασχολούμενων - ανέργων των διαφόρων κλάδων.
Η προώθηση και στήριξη μαζί με τις δυνάμεις του Ν.Α.Ρ των «κινήσεων πόλης εφ’
όλης της ύλης», οι οποίες θα δώσουν και τη μάχη της ανατροπής της πολιτικής του
καπιταλιστικού εκσυγχρονισμού του Καποδίστρια Ι και ΙΙ και της καταδίκης του στις
επερχόμενες δημοτικές εκλογές από τη σκοπιά των αναγκών των εργαζομένων και της
νεολαίας. Επίσης η προσπάθεια δημιουργίας πολιτικών κινήσεων εφ’ όλης της ύλης στο
χώρο της σπουδάζουσας και των εργαζομένων, με πολιτικό περιεχόμενο όσο γίνεται
συνολικότερο, που να προσεγγίζει αυτό του Αριστερού Αντικαπιταλιστικού Μετώπου της
νεολαίας.

24
 Η έκδοση εντύπων που θα εκφράζουν και θα αντανακλούν την κοινή δράση των
αγωνιστών στα διάφορα μέτωπα (όπως το Εν Τάξει στο χώρο των εκπαιδευτικών, το
περιοδικό της ΕΑΑΚ, η έκδοση του δικτύου ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ, αλλά και περιφερειακά έντυπα) .
Η συγκρότηση αυτοτελών πρωτοβουλιών και μετωπικών συσπειρώσεων σε σταθερή
και μόνιμη βάση γύρω από ζητήματα όπως το αντιπολεμικό, η Ε.Ε, η Ολυμπιάδα του 2004, ο
αυταρχισμός κλπ.
Ο αριστερός συντονισμός όλων των οργανώσεων, τάσεων, κινήσεων, σχημάτων και
αγωνιστών γύρω από διάφορα ζητήματα της πολιτικής επικαιρότητας «έκτακτης ανάγκης»,
υψίστης σημασίας κλπ.
Η οργάνωση του διαλόγου και της πολιτικής και ιδεολογικής αντιπαράθεσης με τις
οργανώσεις-κινήσεις και τους αγωνιστές της ριζοσπαστικής, επαναστατικής Αριστεράς.
Τα σχήματα σε εργατικούς χώρους, αλλά κύρια η πολύτιμη εμπειρία των σχημάτων
στα ΑΕΙ-ΤΕΙ , καθώς και μετωπικές πρωτοβουλίες και κινήσεις, είναι οι πρώτες απόπειρες και
μορφές. Όλοι οι δρόμοι και τρόποι συγκρότησης που έχουν δοκιμαστεί, κι άλλοι που θα
προκύπτουν στη δράση και το μέλλον, έτσι κι αλλιώς αλληλοσυμπληρώνουν ο ένας τον
άλλον, τροφοδοτούνται και επηρεάζονται μεταξύ τους. Η διασύνδεση και ο συντονισμός
τους, η κοινή στόχευση και η ενιαία έκφρασή τους είναι μια επιδίωξη που πρέπει να
ενισχυθεί αποφασιστικά και άμεσα. Βασικό στοίχημα είναι να ξεκινήσουν ευρύτερες
προσπάθειες και διεργασίες ενοποίησης όλων αυτών των εκφράσεων της αριστερής
πτέρυγας. Η ενοποίηση αυτή φυσικά νοείται πριν απ΄ όλα στο περιεχόμενο της πάλης. Όμως
και στο επίπεδο της συνεύρεσης, των κοινών πρωτοβουλιών, της σύγκλισης σε πρακτικό
επίπεδο και σε μορφές συγκρότησης και έκφρασης. Με προσπάθειες και σε άμεσο πρακτικό
επίπεδο κοινής έκφρασης και συσπείρωσης Με τη συνεχή προσπάθεια χάραξης των δρόμων
συνάντησης όλων των ξεχωριστών συσπειρώσεων και κινήσεων γύρω από τα βασικά
ζητήματα της κοινωνικής-πολιτικής αντιπαράθεσης με ανάλογου χαρακτήρα πρωτοβουλίες,
ώστε να μετατρέπεται η αριστερή πτέρυγα των επιμέρους χώρων ή μετώπων σε διακριτό και
ενιαίο ρεύμα-πόλο με αυτοτελή ρόλο στη κοινωνία. Με την ενοποίηση όλου αυτού του
δυναμικού στην προσπάθεια να αποτελέσει μια πραγματική λαϊκή αντιπολίτευση στον
επελαύνοντα καπιταλιστικό εκσυγχρονισμό, για την ανατροπή των κυβερνήσεων του
κεφαλαίου από τα κάτω με μαζικούς, λαϊκούς αγώνες.
2.8 ΟΧΙ Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΧΩΡΙΣΤΑ. ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ
Η πρότασή μας για την πολιτική ενότητα των νέων αγωνιστών είναι μια ειλικρινής και
τολμηρή πρόταση για το σήμερα, για την αποτελεσματική και νικηφόρα πορεία του
νεολαιίστικου κινήματος. Δεν είναι μια «δική» μας «τακτική», ούτε πολύ περισσότερο μια
μορφή συνεργασιών και τακτικών κινήσεων «κορυφής».
Απευθύνεται ανοιχτά σε όλους τους αγωνιστές του αντικαπιταλιστικού αγώνα όλων
των τάσεων και ταχυτήτων.
Είναι πρώτα απ΄ όλα μια πρόταση συσπείρωσης και ενότητας γύρω από την
προσπάθεια συνολικής διαμόρφωσης και προβολής μιας σύγχρονης χάρτας αναγκών και
δικαιωμάτων της νεολαίας με αντικαπιταλιστικό περιεχόμενο και ανατρεπτική λογική. Σε αυτή
τη βάση καλούμε:
 κάθε αγωνιστή των σκιρτημάτων και των εκρήξεων της νεολαίας, των μικρών και
μεγάλων μαχών, που αντιστέκεται, αγανακτεί, αμφισβητεί.
 όλο το πολύμορφο δυναμικό όλων των σχημάτων, κινήσεων αγώνα, μετώπων και
πρωτοβουλιών, όλων όσων συμμετέχουν και δρουν στην αριστερή πτέρυγα όλων των
χώρων.
 όλο το κομμάτι της πολιτικής ανεξαρτησίας, της διαμαρτυρίας, της κριτικής και
αποστοίχισης από την πολιτική των ¨πάνω¨.

25
  τους πρωτοπόρους αγωνιστές, ανεξάρτητα από την πολιτική ή κομματική τους
προέλευση, που δίνουν το παρόν τους στις αναμετρήσεις.
 όσους πιστεύουν, με όποιον τρόπο, στον επαναστατικό δρόμο και την
κομμουνιστική προοπτική.
 κινήσεις, ομάδες και οργανώσεις που θέλουν να συμβάλουν στην κοινή στάση, τη
δράση και τον αριστερό συντονισμό, σε ένα αντικαπιταλιστικό μέτωπο.
Εντέλει, η πρότασή μας επιδιώκει να συμβάλει στην πιο ελπιδοφόρα και
ριζοσπαστική συνάντηση όλου αυτού του πολύμορφου δυναμικού στη βάση μιας
προωθημένης και ενιαίας πολιτικής στόχευσης και δράσης εφ΄όλης της ύλης, με σημαία
την ανατροπή και την αντικαπιταλιστική επανάσταση.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ
Η νεολαία ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ σε μια έντονη περίοδο :
ΝΕΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ - ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

3.1 Γενικές διαπιστώσεις

Η τελευταία διετία αναμφισβήτητα ήταν πλούσια από κάθε άποψη. Ο κοινωνικός
πόλεμος διεξάγεται σε πολλά μέτωπα, με πολλές τακτικές. Σ΄αυτόν τον πόλεμο, πιο έντονα
απ΄ότι τα προηγούμενα χρόνια έκαναν την εμφάνισή τους και οι “κάτω”, δίνοντας μάχες σε
κρίσιμους χώρους και μέτωπα. Οι μικρές και μεγάλες αυτές μάχες, είχαν αρκετές φορές
χαρακτηριστικά και στοιχεία ελπιδοφόρα και διαφορετικά από τα έως τώρα κυρίαρχα.
Η ένταση του κοινωνικού πολέμου, απ΄ότι φαίνεται καθιστά τους αγώνες της διετίας
που πέρασε, προάγγελους σοβαρών αναμετρήσεων σε πολλούς κοινωνικούς χώρους και
μέτωπα.
Η ν.Κ.Α. , με τον έναν ή τον άλλο τρόπο βρέθηκε εντός των περισσότερων αγώνων.
Συμμετείχε, οργάνωσε, προσπάθησε, συζήτησε και ήρθε σε επαφή με τις αναμετρήσεις, με
ό,τι κινήθηκε σε αυτή την περίοδο. Ο βαθμός “εμπλοκής” μας, βέβαια, κρίνονταν από την
ποσοτική και ποιοτική παρουσία μας που διαφέρει ριζικά κατά περίπτωση. Η “εμπλοκή” της
οργάνωσης με τους αγώνες αυτούς, πρόσθεσε αρκετά στην εμπειρία του δυναμικού της,
εμπλούτισε τη συζήτηση και τη δράση της, άνοιξε ορίζοντες μιας ευρύτερης διαπλοκής με το
συνολικό κοινωνικό πεδίο.
Για όλες τις φάσεις αυτών των αγώνων, για όλες τις μάχες που δώσαμε, χρειάζεται να
συζητήσουμε συγκεκριμένα και αναλυτικά, να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας. Η γενική
διαπίστωση είναι, ότι από όλες τις παρεμβάσεις μας, φάνηκαν ιδιαίτερα αυξημένες
δυνατότητες και ελπιδοφόρα στοιχεία.
Η διαπίστωση αυτή δεν γίνεται φυσικά για να παρακάμψουμε τη συζήτηση για τις
αδυναμίες μας. Δεν γίνεται γιατί έτσι ή αλλιώς “ό,τι γίνεται καλό είναι...” . Γίνεται στη βάση
συγκεκριμένων βημάτων που έγιναν σε όλα τα επίπεδα. Γίνεται στη βάση ποιοτικών και
ποσοτικών “δεικτών” και αποτελεσμάτων. Είναι στον έναν ή στον άλλο βαθμό εμφανές και
αισθητό - τουλάχιστον σε ορισμένους κρίσιμους τομείς της δουλειάς μας - ότι κάναμε ένα
βήμα μπροστά !
Η μεγάλη πρόκληση είναι, να δούμε αυτές τις δυνατότητες στο σύνολό τους από τη
σκοπιά των αναγκών που δημιουργούν για τη δράση μας. Να στηριχθούμε σε αυτές, για να
συζητήσουμε συνολικά το ρόλο, το χαρακτήρα, το περιεχόμενο και τις μορφές της
συγκρότησής μας, των παρεμβάσεών μας, της δράσης μας.

26
 Αυτό που είναι κατανοητό σε όλους, είναι, ότι σε μια έντονη περίοδο σαν αυτή που
ζήσαμε, έρχονται στο προσκήνιο παλιές και νέες αδυναμίες, που μαζί με τις σοβαρές
δυνατότητες συνθέτουν νέες απαιτήσεις.
Απαιτήσεις στο πεδίο των κοινωνικών αγώνων, που γίνονται πιο σκληροί και “βίαιοι”.
Απαιτήσεις στις πολιτικές απαντήσεις και πρακτικές, στη συγκρότηση συνεκτικής
πολιτικής γραμμής και λόγου.
Απαιτήσεις στο πεδίο των αξιών και των ιδεών. Για μια πειστική απελευθερωτική
προοπτική που αναζητούν ευρύτερα κομμάτια νέων σήμερα.
Απαιτήσεις για μια άλλη λειτουργία, μια καλύτερη συγκρότηση, μια πιο
αποτελεσματική και ικανή οργάνωση.
3.2 Η ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΕΠΙΛΟΓΗ
Η διαδικασία για τη διαμόρφωση της Διακήρυξης της οργάνωσής μας, ανέδειξε
κρίσιμα και στρατηγικά ερωτήματα. Η προσπάθεια να τα απαντήσουμε, κάνοντας ταυτόχρονα
την επιλογή της διαμόρφωσης μιας αυτοτελούς, εφ΄όλης της ύλης πολιτική οργάνωση
νεολαίας με περιεχόμενο την αντικαπιταλιστική επανάσταση και την κομμουνιστική
απελευθέρωση, ήταν ένα τολμηρό βήμα. Όλη η εμπειρία του προηγούμενου διαστήματος
έδειξε το βάρος αυτής της επιλογής στην ανάπτυξη των αγώνων της νεολαίας, αλλά και σε
θεωρητικό, πολιτικό και οργανωτικό επίπεδο. Η συμβολή μας ήταν σημαντική και στους
αγώνες, και στη συγκρότηση και ενίσχυση της αριστερής πτέρυγας ,και για την πορεία της
Αριστεράς στη νεολαία.
Γι΄αυτό επιμένουμε σε όσα γράψαμε στη Διακήρυξή μας, στα κριτήρια και τους
στόχους που θέσαμε, στις απαντήσεις και την αντίληψη που διαμορφώσαμε. Επιμένουμε
στην ανάγκη να υπάρχει μια :
 οργάνωση με ανατρεπτική γραμμή που χωρίς το άγχος της πλειοψηφίας να
απευθύνεται στην πλειοψηφία της νεολαίας, για την ανάπτυξη των αντιστάσεων και των
αγώνων, για την πολιτική των “κάτω”, με τα συμφέροντα της εργαζόμενης πλειοψηφίας.
 οργάνωση μαζική και δικτυωμένη σε όλους τους χώρους και τα μέτωπα,
παννεολαίστικη και εφ΄όλης της ύλης, συλλογικός διανοούμενος και οργανωτής όλων των
κομματιών της νεολαίας.
 οργάνωση που μόνιμα και σταθερά θα συνενώνει τα πιο αγωνιστικά και πρωτοπόρα
τμήματα της νεολαίας και του κινήματος, θα συνδέει τα επιμέρους μέτωπα και κινήματα σε
ενιαία αντικαπιταλιστική πάλη.
 οργάνωση πολιτικό κέντρο και καταλύτης συσπείρωσης και ενότητας όλων των
αντικαπιταλιστικών τάσεων, που προβάλλει την ανάγκη και συμβάλλει στην επαναθεμελίωση
της κομμουνιστικής προοπτικής και κίνησης , στρατεύοντας μαχητικά τη νεολαία του σήμερα.
 οργάνωση με πλούσια ζωή και συζήτηση για όλα , αμεσοδημοκρατική,
αναπτύσσοντας συλλογικά την επαναστατική προσωπικότητα κάθε μέλους της.
Μια τέτοια συλλογικότητα φάνηκε ότι είναι ανάγκη και της εποχής, αλλά και του ίδιου
του κινήματος και των αγωνιστών.
Η προσπάθειά μας αυτή φυσικά δεν ολοκληρώθηκε και ούτε θα ολοκληρωθεί
σύντομα.. Ωστόσο η συνεισφορά και ο ρόλος μας, ενισχύει τις επιλογές που κάναμε από το
Συνέδριο και τη συνδιάσκεψη για τη Διακήρυξη. Και αυτό φάνηκε με διπλό τρόπο : από τη
σκοπιά της προσφοράς, αλλά και από τη σκοπιά των αδυναμιών μας.
Γι΄αυτό είναι ανάγκη να συζητήσουμε τολμηρά και να κρίνουμε κάθε μικρή ή μεγάλη
μάχη που δώσαμε, κοιτάζοντας ξανά και αποτιμώντας όλους τους στόχους που θέσαμε στα
δύο αυτά χρόνια.

27
 3.3 ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΜΒΟΛΗ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ
ΝΕΟΛΑΙΑΣ.
Όλη την προηγούμενη περίοδο, ξέσπασαν αγώνες σε αρκετούς χώρους. Ξεχώρισαν
ιδιαίτερα η μεγάλη απεργία των καθηγητών, οι κινητοποιήσεις των αγροτών, και βέβαια οι
αγώνες των φοιτητών-μαθητών. Εκτός από αυτούς τους αγώνες, είδαμε την ανάπτυξη
αντιστάσεων σε μια σειρά χώρους και κλάδους που πλήττονται από μέτρα της κυβέρνησης
(ΣΟΦΤΕΞ, ναυπηγεία, ναυτεργάτες, ΔΕΚΟ, κλπ.), τον αγώνα των κατοίκων του Στρυμονικού,
αλλά και τις κινητοποιήσεις ενάντια στον “Καποδίστρια”.
Στους χώρους της εκπαίδευσης όπου είχαμε σοβαρές αλλαγές και αντιδραστικά
μέτρα (μέτρα Γ. Παπανδρέου, έστω. κανον., εθνικό απολυτήριο,...) με αποκορύφωμα το νόμο
2525/97 (Αρσένη), αναπτύχθηκαν πολύμορφες κινήσεις, αντιστάσεις και σοβαροί αγώνες.
Ιδιαίτερα στα ΑΕΙ, η δράση των οργανώσεων σπουδάζουσας ήταν καταλυτική για την
εξέλιξη των πραγμάτων. Καταφέραμε σε μεγάλο βαθμό να συνδεθούμε με την αγανάκτηση
και τα πιο ριζοσπαστικά κομμάτια των φοιτητών, να αποκαλύψουμε τις αντιδραστικές τομές
και να προβάλλουμε πλαίσια αιτημάτων και πάλης, συνδέοντας τις αγωνιστικές διαθέσεις με
μια λογική αντιπαράθεσης με τα μέτρα συνολικά. Επιχειρήσαμε σωστά, να προβάλλουμε την
αντίληψη για την αναγκαιότητα αγώνων διαρκείας με νέα χαρακτηριστικά και προωθήσαμε
μαζικές διαδικασίες και μορφές αμεσοδημοκρατικού συντονισμού των φοιτητών. Το
δυναμικό της νΚΑ στα Πανεπιστήμια κατάφερε να προβάλλει χαρακτηριστικά μάχιμων και
πρωτοπόρων αγωνιστών, τόσο στην οργάνωση των αντιστάσεων, όσο και στις πολιτικές
αναμετρήσεις με την κυβέρνηση, το κράτος, τις άλλες δυνάμεις, το καθηγητικό μηχανισμό
κλπ.
Στη “φωτιά” των αγώνων του χειμώνα, ήρθαν στην επιφάνεια μια σειρά
δυνατότητες και θετικά χαρακτηριστικά συγκρότησης νέου φοιτητικού κινήματος , αλλά και
του δικού μας δυναμικού. Παράλληλα εμφανίστηκαν ορισμένες “παλιές” δυσκολίες και
αδυναμίες. Αρκετές φορές στην έξαρση των κινητοποιήσεων δεν λειτουργήσαμε σαν εφ΄όλης
της ύλης πολιτική οργάνωση. Δεν κατορθώναμε πάντα να τροφοδοτήσουμε με μια συνολική
και συνεκτική πολιτική λογική και πρόταση τον κόσμο του αγώνα, να συνδέσουμε και να
“κοινωνικοποιήσουμε” προγράμματα και πλαίσια πάλης. Στην εξέλιξη του αγώνα μείναμε
πολλές φορές στα “πρώτα” και “κεκτημένα” πλαίσια , χωρίς να διευρύνουμε και να
ανεβάζουμε την πολιτική και αξιακή πλευρά της αναμέτρησης. Σε ένα βαθμό, έλειπε η
επιμονή της αυτοτελούς παρέμβασης και παρουσίας του ΝΑΡ και της νΚΑ, αναπαράγοντας
το δίπολο “συνδικαλισμός/ πολιτική”. Παράλληλα φάνηκαν διαφορετικές ταχύτητες στη
συγκρότηση των οργανώσεών μας ανάμεσα στην Αθήνα και την περιφέρεια, και από σχολή
σε σχολή στην Αθήνα. Οι ταχύτητες αυτές είχαν άμεση αντανάκλαση στην ανάπτυξη του
κινήματος σε αυτές τις πόλεις ή σχολές, έδειξαν αρκετές ανεπάρκειες που οδηγούσαν σε
καθυστερήσεις, αποσπασματικές παρεμβάσεις και έλλειψη ενιαίου σχεδιασμού και
συντονισμού.
Παρά τις αυξημένες προσπάθειες, αδύναμη ήταν η παρέμβασή μας στα ΤΕΙ. Οι
σπουδαστές, αν και συμμετείχαν σε κάποιες κινητοποιήσεις, δεν αποτέλεσαν οργανικό
κομμάτι του πρόσφατου κινήματος. Οι δυσκολίες αυτού του χώρου πρέπει να
αντιμετωπιστούν πιο αποφασιστικά και με ιδιαίτερη προσοχή, ώστε οι αντιστάσεις στο χώρο
των ΤΕΙ να μην πάρουν συντεχνιακά χαρακτηριστικά. Αυτό προϋποθέτει την χάραξη μιας πιο
επεξεργασμένης γραμμής και προγραμμάτων πάλης και την πιο στενή σύνδεση με τους
αγώνες και τις διαδικασίες των ΑΕΙ.
Στο χώρο των σχολείων , κυρίως μετά την ψήφιση του νόμου, “έσκασαν μύτη” μια
σειρά καταλήψεις (κυρίως). Αρκετά σχολεία συμμετείχαν στα συλλαλητήρια, ενώ ιδιαίτερα
στην περιφέρεια έκλεισαν σχολεία σε ολόκληρες πόλεις. Η κατάσταση στο μαθητικό κίνημα
είναι αντιφατική. Η δική μας παρέμβαση ήταν αδύναμη και αποσπασματική. Σε λίγα σχολεία-
κυρίως στην περιφέρεια- πάρθηκαν αγωνιστικές αποφάσεις με δική μας παρέμβαση. Η

28
επαφή μας στηρίχθηκε κυρίως στην προσπάθεια συντονισμού των μαθητών με τις φοιτητικές
κινητοποιήσεις. Σε ορισμένα σχολεία βοηθήσαμε στη διαμόρφωση αιτημάτων, γενικά όμως
δεν προωθήθηκε η αντίληψή μας για το σχολείο, το νόμο Αρσένη, το κίνημα, κλπ. Η
προσπάθεια μας στο μαθητικό χώρο πρέπει να συζητηθεί πιο πολύ, σε συνδυασμό με την
ανασυγκρότηση και ανάπτυξη των δυνάμεών μας, που ήδη έχει δρομολογηθεί. Όπου πάντως
επιμείναμε, αναδείχθηκαν σοβαρές δυνατότητες που πρέπει να αξιοποιηθούν άμεσα.
Ιδιαίτερα πρέπει να δούμε το θέμα των ΤΕΛ σε σχέση με τις συνθήκες που δημιούργησε ο
νόμος και οι αντιδράσεις που υπήρξαν, και σε συνδυασμό με τον νέο νόμο για την τεχνικό-
επαγγελματική εκπαίδευση.
Στο χώρο των νυχτερινών σχολείων και ΤΕΣ αν και πρόσφατα αποκτήσαμε
παρέμβαση, μέχρι σήμερα αναδείχθηκαν αρκετές δυνατότητες. Ορισμένα πρώτα
αποτελέσματα είχαμε σε κάποια σχολεία και στις κινητοποιήσεις των εργαζόμενων μαθητών.
Βέβαια οι κινητοποιήσεις αυτές μέχρι σήμερα δεν ξεφεύγουν από τα γνωστά όρια,
δημιουργούνται όμως προϋποθέσεις για ουσιαστικές παρεμβάσεις των δυνάμεών μας σε μια
άλλη κατεύθυνση.
Εντελώς διαφορετική είναι η κατάσταση στην εργαζόμενη νεολαία. Το κεντρικό
πρόβλημα φυσικά έχει σχέση με την γενικότερη κρίση του εργατικού κινήματος. Πόσοι και τι
αγώνες ξεσπούν ; Η συμμετοχή της εργαζόμενης νεολαίας στους αγώνες αυτούς δεν είναι
μεγάλη. Το εκφυλισμένο συνδικαλιστικό κίνημα δεν μπορεί να συσπειρώσει μάχιμα και μαζικά
τους νέους εργαζόμενους, ενώ οι δυνατότητες πρωτοβουλιών από τα κάτω είναι ιδιαίτερα
δύσκολες. Κυρίως η συμμετοχή νέων εργαζόμενων συναντιέται σε κλάδους όπου
κυριαρχούν μικρές σχετικά ηλικίες ή νέες ειδικότητες. Τέτοιους αγώνες είχαμε στο εμπόριο
(ωράριο, απολύσεις, Μινιόν κλπ). Οι δυνάμεις μας, μαζί με τις οργανώσεις του ΝΑΡ, ήρθαν
σε επαφή και σε ένα βαθμό βοήθησαν σε αρκετές τέτοιες κινητοποιήσεις (π.χ. Κοτσόβολος,
Μινιόν,) . Γενικά, η συμμετοχή και παρέμβασή μας σε διαδικασίες (Γ.Σ., απεργίες, συσκέψεις,
εκλογές, κλπ) ήταν καλύτερη και ανέβασε τη συζήτηση και τον προβληματισμό για τους
εργατικούς αγώνες στο εσωτερικό μας (λογιστές, βιβλιοϋπάλληλοι, κλπ).
Ωστόσο, είμαστε ακόμα πολύ μακριά από τις απαιτήσεις και τις ανάγκες που
προκύπτουν στο φόντο των αλλαγών και επιθέσεων που δέχονται οι νέοι εργαζόμενοι. Δεν
έχουμε καταφέρει να συνδεθούμε ουσιαστικά με κομμάτια νέων σε μόνιμη και μάχιμη βάση,
και αυτό είναι μια σημαντική αδυναμία μας. Η συζήτηση για τους δρόμους συσπείρωσης και
δράσης των νέων εργαζόμενων έχει αναδείξει θετικά το πρόβλημα και πρέπει να γίνει
ολοκληρωμένα σε όλο το δυναμικό της νΚΑ. Ειδικά το νέο μοντέλο “απασχολήσιμου”, η
νεολαία της περιπλάνησης, το εφιαλτικό πρόβλημα της ανεργίας, πρέπει να απασχολήσουν
την οργάνωσή μας σε όλους τους χώρους. Η σύνδεσή μας και ο ρόλος μας σε αγώνες
,εκτός χώρων εκπαίδευσης, αποκτά ιδιαίτερη σημασία, σε συνδυασμό με τις επεξεργασίες
του Ρεύματος για το Νέο Εργατικό Κίνημα. Μπορούμε να παίξουμε αποφασιστικό ρόλο
αξιοποιώντας το περιεχόμενο και τους στόχους του Ν.Ε.Κ. στη συσπείρωση και δράση
κομματιών ν. εργαζόμενων γιατί υπάρχουν προϋποθέσεις να γίνουν αγώνες με ένα τέτοιο
σύγχρονο περιεχόμενο. Ας πάρουμε σοβαρά υπ΄όψιν και τις εξελίξεις σε άλλες χώρες όπως
πχ. το Γαλλικό κίνημα.
Αυτό που πρέπει να διαπερνά όλη μας τη δράση στην προσπάθεια ανάπτυξης
αγώνων, δεν είναι το άγχος μιας γενικής και πάντα αναγκαίας κινητοποίησης. Κυρίως
πρέπει να εκφράζουμε στην προσπάθεια αυτή εκείνη την αντίληψη που μπορεί να δείξει ότι
“οι αγώνες μπορούν να νικήσουν” και πώς, που έχει ως βασική προϋπόθεση την διατύπωση
τέτοιων αιτημάτων και προγραμμάτων πάλης που να συγκρούονται με τον πυρήνα της
πολιτικής και των ιδεολογημάτων του αντίπαλου. Η μεγαλύτερη εντέλει συμβολή μας είναι
ακριβώς να προωθούμε αυτή τη λογική σε πλειοψηφική βάση μετατρέποντας τα
αντικαπιταλιστικά προγράμματα πάλης σε προγράμματα και πολιτική του κινήματος και των
αγωνιστών του.

29
 3.4 Η ΜΕΤΩΠΙΚΗ ΜΑΣ ΔΡΑΣΗ
Η συμβολή μας στη συγκρότηση της αριστερής πτέρυγας πρωτοβουλιών και κινήσεων.
Αυτό που πάντα χαρακτήριζε, και πρέπει να χαρακτηρίζει τη δράση μας, ήταν η
προσπάθεια δημιουργίας μετωπικών σχημάτων, πρωτοβουλιών και κινήσεων. Έχουμε πια την
δυνατότητα συγκρίσεων : πώς μπορεί να ξεδιπλώνεται και να αναπτύσσεται η δράση μας σε
χώρους όπου υπάρχουν τέτοιες συλλογικότητες, πώς μπορούμε να τροφοδοτούμε και να
τροφοδοτούμαστε. Από την άλλη, πόσο δύσκολη είναι κάθε κίνηση και πόσο ανάγκη είναι η
μετωπική συσπείρωση σε χώρους όπου δεν έχουν συγκροτηθεί τέτοιες. Είδαμε στην πράξη
πόσο κρίσιμη είναι η ύπαρξη αριστερής πτέρυγας στους αγώνες, στην “πολιτική κατάσταση”
των χώρων, ακόμα και για την ίδια την δράση της οργάνωσής μας. Η αντίληψή μας για την
“τριπλή” συγκρότηση του επαναστατικού υποκειμένου, κάνει αναγκαίο έναν απολογισμό σε
αυτό το πεδίο δράσης, ανάλογο με εκείνων για τους αγώνες και την οργάνωση.
Bασικό είναι να κατανοήσουμε, ότι όταν μιλάμε για μέτωπο, εννοούμε πρώτα απ΄όλα
ένα πολιτικό περιεχόμενο και όχι απλά μια μορφή συσπείρωσης. Το πολιτικό αυτό
περιεχόμενο δεν αφορά μόνο το συγκεκριμένο χώρο ή θέμα, όσο κι αν επικεντρώνει σε
προγράμματα πάλης για τα ζητήματα του χώρου, αλλά εκφράζει μια συνολική πολιτική
γραμμή και αντίληψη εφ΄όλης της ύλης. Με αυτή την έννοια, έχουμε προχωρήσει στη
συγκρότηση ορισμένων συσπειρώσεων και μετωπικών πρωτοβουλιών, που μάλιστα είναι
σημείο αναφοράς, δεν έχουμε όμως καταφέρει να διευρύνουμε αυτή την εμπειρία και να
εφαρμόσουμε αυτή την αντίληψή μας σε μια σειρά χώρους και μέτωπα.
Στα πανεπιστήμια, η προσπάθεια αναγέννησης της ΕΑΑΚ και των σχημάτων που
βάζαμε σαν στόχο, προχώρησε σε μεγάλο βαθμό. Οι περσινές διεργασίες, η συζήτηση που
άνοιξε στους αγωνιστές των σχημάτων, τα γράμματα και οι διαδικασίες για τη γραμμή
αντιπαράθεσης και το περιεχόμενο της αριστερής πτέρυγας στα ΑΕΙ-ΤΕΙ, έδωσε νέα ώθηση
στη λειτουργία και την εμβέλεια της ΕΑΑΚ. Σταθμός σε αυτή τη διαδικασία αποτέλεσε η
περσινή πανελλαδική σύσκεψη και η έκδοση του “ανοικτού καλέσματος” αλλά και η φετινή
πανελλαδική συνδιάσκεψη των σχημάτων απέδειξε με το πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι η ΕΑΑΚ
αποτελεί τη μαζική αριστερή - ανεξάρτητη πτέρυγα του φοιτητικού κινήματος. Τα
περισσότερα σχήματα κατάφεραν - και με τις εξελίξεις της φετινής χρονιάς - να ανανεώσουν
ριζικά τις δυνάμεις τους, να ανοίξουν τη συζήτηση για τα μέτρα, να παίξουν κινητήριο ρόλο
στην ανάπτυξη των αγώνων. Πιστεύουμε πως η συμβολή της νΚΑ σε αυτή την υπόθεση ήταν
καθοριστική και κρίσιμη. Η αναγέννηση της ΕΑΑΚ, φαίνεται να έχει θετικά αποτελέσματα
ευρύτερα, στην αριστερή πτέρυγα των σχολών , επηρεάζει θετικά διαδικασίες συσπείρωσης
και συγκρότησης και άλλων ανεξάρτητων σχημάτων, ανοίγει δρόμους πιο πλατιάς έκφρασης
της ΕΑΑΚ.
Το δυναμικό μας πρέπει να ενισχύσει την προσπάθεια “ανοίγματος” των σχημάτων,
ενωτικής απευθυνσής σε ό,τι κινείται και αντιστέκεται στα ΑΕΙ-ΤΕΙ. Ιδιαίτερα οι δυνάμεις μας
χρειάζεται να επιμείνουν στο άνοιγμα του ορίζοντα και της πολιτικής συζήτησης, στη
διεύρυνση της “θεματολογίας” των σχημάτων, στην πιο βαθιά πολιτικοποίηση του δυναμικού
τους. Χωρίς δισταγμό και αναστολές να ξεδιπλώνουμε το σύνολο των πολιτικών και αξιακών
μας αντιλήψεων. Στη διάρκεια των κινητοποιήσεων τα σχήματα και η ΕΑΑΚ δεν πρέπει να
“υποκαθιστούνται” από τις μαζικές διαδικασίες και τις μορφές συντονισμού του κινήματος.
Ίσα-ίσα, τότε πρέπει να παίζουν το ρόλο του “πολιτικού νεύρου” και να λειτουργούν,
ανοίγοντας τη συζήτηση και εντείνοντας τη λειτουργία τους ως μάχιμης ριζοσπαστικής
συλλογικότητας του χώρου τους, που απευθύνεται στον κόσμο του αγώνα, που φιλοδοξεί να
συσπειρώσει μόνιμα και να επιδράσει σε όλες τις “ταχύτητες” αγανάκτησης, αμφισβήτησης
και κριτικής, αποτελώντας ένα ευρύτερο, ενιαίο και μάχιμο ρεύμα.
Δεν είχαμε την ίδια πορεία στα σχολεία. Το “δίκτυο μαθητών” που λειτούργησε στην
Αθήνα, δεν μπόρεσε να αποτελέσει έκφραση μιας μετωπικής συσπείρωσης των μαθητών.
Παρόλα αυτά, κατόρθωσε να συσπειρώσει κάποιους μαθητές και να δώσει κάποιες μάχες

30
(πχ. στο “μαθητικό συμπόσιο” και σε κάποιες κινητοποιήσεις) . Η μορφή -και σε ένα βαθμό
και το ίδιο το περιεχόμενο- όμως του “δικτύου” ήταν αποσπασμένη από τον όγκο των
μαθητών, μακριά από τα σχολεία και τις περιοχές. Φάνταζε σαν κάτι γενικό και μακρινό από
τα ιδιαίτερα προβλήματα και τη “ζωή” των σχολείων. Αυτό που λείπει είναι συλλογικότητες
και σχήματα σε σχολεία ή συγκροτήματα και περιοχές. Τέτοιου είδους σχήματα μπορούν
πιο άμεσα να επικοινωνήσουν και να βρεθούν κοντά στην μαθητική ανησυχία και την
καθημερινή ζωή των σχολείων. Η χωρίς όριο εντατικοποίηση, η απαξίωση του σχολείου και
κυρίως οι σοβαρές αλλαγές που συντελούνται, δημιουργούν τάσεις αναζήτησης μιας
συλλογικής έκφρασης και δημιουργίας, αλλά και ευρύτερων αξιακών απαντήσεων. Αυτό το
τοπίο δημιουργεί πραγματικό έδαφος και ανάγκη για τέτοιου είδους μαθητικές
συλλογικότητες. Χρειάζεται όμως και επίπονη προσπάθεια από τη μεριά μας για τη χάραξη
και διαμόρφωση ενός μάχιμου περιεχομένου που να ανταποκρίνεται σε αυτές τις
αναζητήσεις. Σε ορισμένες πόλεις όπου είχαμε έναν τέτοιο προσανατολισμό (πχ. Πάτρα)
συγκροτήθηκαν πιο αποτελεσματικές μορφές, οι οποίες έδωσαν τη μάχη των
κινητοποιήσεων με πιο θετικά αποτελέσματα.
Θετικά είναι τα βήματα που γίνονται στους εργαζόμενους μαθητές. Η προσπάθεια
δημιουργίας συσπείρωσης εργαζόμενων μαθητών σε επίπεδο Αθήνας έχει δόση τα πρώτα
αποτελέσματα. Η παρέμβαση αυτού του σχήματος θα κριθεί το αμέσως επόμενο διάστημα
στη μάχη για την ανάπτυξη αντιστάσεων στα μέτρα αλλά και στην ανάγκη για πιο πλατιά
συσπείρωση και το άνοιγμα της συζήτησης με ευρύτερα κομμάτια νυχτερινών μαθητών.
Χρειάζεται πιο αναλυτικά η επεξεργασία αιτημάτων και προγράμματος πάλης της αριστερής
πτέρυγας στο χώρο αυτό, όπου μέχρι σήμερα δεν είχαμε ανάλογη εμπειρία.
Ευρύτερα για την εργαζόμενη νεολαία έχει ανοίξει η συζήτηση αλλά και
προσπάθειες δημιουργίας μετωπικών πρωτοβουλιών και συσπειρώσεων. Η θετική εμπειρία
της συζήτησης σε μεγάλο κομμάτι της οργάνωσης, για τον τρόπο και ορισμένους νέους
δρόμους παρέμβασης και μετωπικής δράσης στην εργαζόμενη νεολαία, δείχνει ένα σωστό
προσανατολισμό και δημιουργεί δυνατότητες να κάνουμε πρωτόγνωρα βήματα στο κρίσιμο
αυτό πεδίο.
Οι διεργασίες για τη δημιουργία “ενώσεων” κατά της ανεργίας ή για κομβικά
ζητήματα των νέων εργαζόμενων είναι μια πρώτη έμπρακτη δοκιμασία για τις δυνάμεις μας
σε αυτό το επίπεδο. Ένα βήμα που “βγάζει” τη μετωπική μας λογική και αντίληψη έξω από τα
γνωστά μέχρι σήμερα πεδία. Βήμα που γίνεται σε ένα χώρο πολυδιασπασμένο και
κατακερματισμένο, με μεγάλες όμως αναγκαιότητες για συσπείρωση και δράση των νέων. Οι
“ενώσεις” αυτές είναι μια πολύ σημαντική πλευρά της παρέμβασής μας, ιδιαίτερα για το
τεράστιο κομμάτι της περιπλάνησης και της ανεργίας με όλα τα χαρακτηριστικά που έχουμε
συζητήσει και πρέπει να δοκιμαστεί σε ευρύτερη κλίμακα.
Άλλες πλευρές της μετωπικής δράσης μας είναι η προσπάθεια που πρέπει να
προχωρήσει για την συγκρότηση “κινήσεων νέων μισθωτών” σε ορισμένους κλάδους, που
μπορούν να βοηθήσουν στην ένταξη νέων στην πάλη. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δώσουμε
στη συγκρότηση και ενίσχυση των σχημάτων στους χώρους δουλειάς και τους κλάδους. Το
δυναμικό της νΚΑ με μόνιμο προσανατολισμό τη δράση μέσα από αυτά τα σχήματα πρέπει
πιο έντονα να επιμείνει στην ένταξη νέων εργαζόμενων σε αυτά ή στη δημιουργία τους εκεί
που δεν υπάρχουν, ώστε τα σχήματα να μην είναι υπόθεση των μελών μας ή κάποιων
οργανωμένων αγωνιστών. Πιο μεγάλη επιμονή πρέπει να δοθεί και στη μάχη που δίνουμε
εντός του συνδικαλιστικού κινήματος. Η πλήρης υποταγή και ο εκφυλισμός των σωματείων
δεν μπορεί να είναι άλλοθι για την παραίτηση από τις διαδικασίες τους, στη λογική βέβαια του
“εντός, εκτός και εναντίον”. Ορισμένες φορές έλειψε σε χώρους το “εντός και εναντίον” που
εμποδίζει και το “εκτός”.
Εκτός από τη μετωπική δράση σε συγκεκριμένους χώρους, υπάρχει το κρίσιμο
θέμα των “θεματικών” συσπειρώσεων και πρωτοβουλιών. Κομβικό ζήτημα αποτελεί η
κατανόηση τέτοιων πρωτοβουλιών σε άμεση αλληλοδιαπλοκή με την καθημερινή παρέμβαση
31
στους χώρους και όχι σαν κάτι ξεχωριστό και έξω από αυτό. Το ξεδίπλωμα του
περιεχομένου τέτοιων πρωτοβουλιών δεν μπορεί παρά να είναι μια πλευρά της δράσης
μας σε όλους τους χώρους, αντίληψη που δεν κατανοήθηκε πάντα με αυτό τον τρόπο. Για
παράδειγμα, η ανάγκη του “αντιπολεμικού-αντιεθνικιστικού μετώπου” κατανοήθηκε σαν κάτι
ξεχωριστό από μια τέτοια δράση και ένα τέτοιο περιεχόμενο π.χ. μέσα στις σχολές. Δεν
προχώρησε στο μέτωπο αυτό και κάποια μορφή συσπείρωσης, ακριβώς γιατί
αντιμετωπίστηκε σαν κάτι “κεντρικό” και ξεχωριστό και όχι σαν μια πλευρά της δράσης μας
στη σχολή, τις κινητοποιήσεις και τα σχήματα. Με αυτό τον τρόπο πολλές φορές δεν
παίρνουμε μετωπικές πρωτοβουλίες ή αυτές που παίρνουμε μένουν στο επίπεδο “κεντρικών
κινήσεων, από πάνω” -που είναι επίσης αναγκαίο να γίνονται- χωρίς όμως την καθοριστική
κίνηση “ από τα κάτω”. Αυτό οδήγησε πρωτοβουλίες που παίρνονταν-κάτω από την οξύτητα
και των εξελίξεων- σε “απονέκρωση”. Όχι λίγες φορές στο παρελθόν πήραμε τέτοιες
πρωτοβουλίες που έμειναν στη μέση. Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και η αδυναμία και
έλλειψη ενός εφ΄όλης της ύλης μετώπου στη νεολαία και ευρύτερα.
Ιδιαίτερα σε ορισμένα μέτωπα όπως αυτά της “αντικατασταλτικής-αντιαυταρχικής
πάλης-δημοκρατικών δικαιωμάτων” και “αντιπολεμικό-αντιεθνικιστικό”, χρειάζονται πιο
σοβαρές προσπάθειες και μόνιμος προσανατολισμός.
Στο αντιπολεμικό-αντιεθνικιστικό, πρέπει να αξιοποιηθεί η θετική μέχρι σήμερα
εμπειρία του “Δικτύου Σπάρτακος”, ανοίγοντας αυτή την προσπάθεια σε όλη την αριστερή
πτέρυγα της νεολαίας. Το “Δίκτυο Σ.” μπορεί να γίνει υπόθεση όλων των αγωνιστών του
νεολαιίστικου κινήματος, να μετατραπεί πραγματικά σε “ΕΑΑΚ της θητείας”. Μέχρι σήμερα
έχει καταφέρει να ανοίξει πρωτοβουλίες και μέσα στους στρατευμένους (γράμματα, άρθρα,
πλαίσιο αιτημάτων, αντιστάσεις,...) αλλά και προς τα έξω (εκδηλώσεις, υπογραφές κλπ.) . Η
μετωπική δράση σε αυτό το δύσβατο έδαφος και η παρέμβαση του Δ.Σπάρτακος, μέχρι
σήμερα αποτελεί ιδιαίτερη και μοναδική συμβολή στην αντίσταση της νεολαίας στον
μιλιταρισμό, τον εθνικισμό και τον πόλεμο, μέσα στους στρατευμένους.
Ιδιαίτερη συζήτηση πρέπει να γίνει για τη συμβολή του δυναμικού της οργάνωσής μας
στη διαδικασία δημιουργίας ή αναζωογόνησης των Αριστερών κινήσεων πόλεων, γειτονιών
και δήμων, ιδιαίτερα μπροστά στο κρίσιμο θέμα της Ολυμπιάδας 2004 στην Αθήνα, των
μεγάλων έργων-καταστροφής και υποβάθμισης, αλλά και της μάχης των δημοτικών εκλογών.
Η συμμετοχή μας στις διαδικασίες αυτές, μέχρι τώρα υπήρξε αρκετά θετική, λείπουν όμως
αυτοτελείς πρωτοβουλίες στη νεολαία, όπως και μια πιο επεξεργασμένη αντίληψη και
γραμμή που θα βοηθήσει αυτές τις κινήσεις.
3.5 Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ της ν.Κ.Α.
για μια οργάνωση της νέας εποχής
Η συζήτηση και ο απολογισμός για την συγκρότηση και αυτοτελή παρέμβαση της
οργάνωσης πρέπει να γίνει στη βάση δύο γενικών διαπιστώσεων :
α) η πορεία της τελευταίας διετίας οδήγησε σε μια πολύ νεαρή ηλικιακά και
οργανωτικά, ανανεωμένη οργάνωση. Αυτή η θετική πλευρά φυσικά δημιουργεί ορισμένα
ζητήματα πείρας, εμπειριών, συνέχειας. Πρώτα απ΄όλα δημιουργεί την ανάγκη συνεχούς και
επίμονης ασχολίας με τη “διαπαιδαγώγηση”, την μετάδοση εμπειριών, την ιστορία του
κινήματος, ,την ευρύτερη αξιακή και πολιτιστική “ενοποίηση” της οργάνωσής μας.
β) Από το συνέδριο “επανίδρυσης” της οργάνωσης μέχρι σήμερα, υπάρχει μια ριζικά
διαφορετική πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα. Μαζί με την ανανέωση του δυναμικού
της νΚΑ υπάρχει μια διαφορετική κατάσταση. Δεν βρισκόμαστε στα “πέτρινα χρόνια” μετά την
κατάρρευση, ούτε το δυναμικό μας είναι συγκροτημένο στη βάση της διάσπασης και της
αντίστασης στον εκφυλισμό του κομμουνιστικού κινήματος. Ακόμα και η εξέγερση του 90-91
είναι “παρελθόν”.

32
 Σε μεγάλο βαθμό τα καύσιμα μας προέρχονται από τους αγώνες της τελευταίας
διετίας, από δύσκολες μικρές ή μεγάλες αναμετρήσεις-όπως κι αν δόθηκαν αυτές- και από
την διαδικασία διαμόρφωσης μιας σύγχρονης αντικαπιταλιστικής, εφ΄όλης της ύλης
γραμμής με πυρήνα την κομμουνιστική απελευθέρωση, όπως προσπαθήσαμε να κάνουμε
με τη διαδικασία της Διακήρυξης. Σε αυτή τη φάση συγκρότησης μας, μεγάλη βοήθεια και
αποφασιστικό ρόλο έπαιξε η ευρεία συζήτηση για τις επεξεργασίες του ΝΑΡ, τα κείμενα, τα
σώματα και οι διεργασίες για το 1. Συνέδριό του.
Με αφετηρία αυτές τις διαπιστώσεις, μπορούμε και πρέπει να κάνουμε τον
απολογισμό σε στόχους που θέσαμε και πρωτοβουλίες που πήραμε την διετία που πέρασε.
 Η ανάπτυξη των χαρακτηριστικών και η προβολή της φυσιογνωμίας της
οργάνωσης στη νεολαία. Για μια σύγχρονη ριζοσπαστική κομμουνιστική οργάνωση
νεολαίας.
Αναμφισβήτητα τον πιο θετικό ρόλο σε αυτό τον τομέα έπαιξε η Διακήρυξη, και κυρίως
η πλατιά πολιτική εξόρμηση με αυτή. Η Διακήρυξη έφτασε σε χιλιάδες νέους αγωνιστές.
Ιδιαίτερα σε ορισμένες οργανώσεις και χώρους, έγινε προσπάθεια συζήτησης, συσκέψεων,
εκδηλώσεων στη βάση της Διακήρυξης, που είχε πολύ θετικά αποτελέσματα.
Ωστόσο, είναι ανάγκη αυτή η διαδικασία να έχει συνέχεια. Η Διακήρυξη, το
περιεχόμενο, η φυσιογνωμία μας, είναι καθημερινό στοίχημα στους χώρους της νεολαίας. Η
διαδικασία της διακήρυξης, δεν σταμάτησε με την πολιτική εξόρμηση, αλλά αντίθετα άρχισε,
με την έννοια ότι πρέπει να αποτελεί συνέχεια πλευρά της δουλειάς μας. Τα βήματα που
έγιναν κατόρθωσαν να προβάλλουν σε ορισμένους χώρους μια άλλη φυσιογνωμία της
οργάνωσης. Παρ΄όλα αυτά συνολικά χρειάζεται πολύ δουλειά ακόμα, ώστε να φαίνεται και
προς τα έξω ένα αιχμηρό και λαϊκό στίγμα σε “χοντρά” ζητήματα που να χαρακτηρίζουν και
να αποτελούν το “προφίλ” μας στη νεολαία. Είναι εύκολο η ασάφεια και αποσπασματικότητα
ενός στίγματος να μας κατατάσσει σαν μία ακόμα αριστερή δύναμη ανάμεσα σε πολλές
άλλες ή και να μας τσουβαλιάζει με την καθεστωτική αριστερά και τα αδιέξοδά της. Συνολικά
με τις πρωτοβουλίες μας πρέπει να αποκτούμε ένα διακριτό στίγμα σε τομές, επεξεργασίες
και αντίληψης που έχουμε και προωθούμε, συγκροτώντας ένα άλλο αξιακό και πολιτικό
ρεύμα στη νεολαία. Αναγκαίο σε αυτή την κατεύθυνση είναι να ξεπεράσουμε μια ιδιόμορφη
προσκόλληση μας- που κατά καιρούς κάνει αισθητά τα σημάδια της- στους κοινωνικούς
χώρους σαν αποκλειστικό πεδίο δράσης, που συχνά έχει σαν συνέπεια μια άμβλυνση των
πολιτικών μας αντανακλαστικών και χαρακτηριστικών. Πρέπει να τελειώνουμε με την
αντίληψη των αριστερών, έστω και πιο συνολικών ή συνεπών, αγωνιστών του χώρου ¨μας¨ ή
και της αριστερής πτέρυγας και του σχήματός ¨μας¨. Πρώτα απ΄όλα είμαστε φορείς μιας
συνολικής αντίληψης εφ΄όλης της ύλης που την εκπροσωπούμε σε όλους τους χώρους και
μέτωπα, απευθυνόμενοι στο σύνολο της κοινωνίας και όχι σε κάποιο μικρόκοσμο. Και
μάλιστα την εκπροσωπούμε με βάθος χρόνου, σήμερα στη σχολή, αύριο στη δουλειά και
πάντοτε σε όποιο ζήτημα, θέμα ή χώρο βρισκόμαστε, ζούμε, σπουδάζουμε ή δουλεύουμε.
 Η προσπάθεια αναβάθμισης της λειτουργίας, της ζωής και του περιεχομένου της
οργάνωσης.
Η πρώτη γενική εικόνα είναι σαφώς μια οργάνωση που έκανε βήματα στην
οργανωτική συγκρότησή της. Η επιμονή μας στη λειτουργία της νΚΑ με συγκεκριμένα
οργανωτικά βήματα ανασυγκρότησης έχουν αποδώσει σε ένα βαθμό. Η συγκρότηση νέων
ΟΒ σε πόλεις, η ενίσχυση των ΟΒ εργαζόμενων και ο προσανατολισμός για οικοδόμηση
τέτοιων, η προσπάθεια για ανάπτυξη σε σχολές, ήταν τα πρώτα βήματα. Αναγκαίες ήταν και
οι διαδικασίες των Συνδιασκέψεων πόλεων, περιοχών και οργανώσεων, που πρέπει να
μονιμοποιηθούν. Αρκετά βήματα έγιναν και στη δημιουργία οργάνων και ομάδων δουλειάς σε
τομείς της δράσης μας.
Αυτό που αποτελεί το πιο κρίσιμο ζήτημα αφορά τις ίδιες τις ΟΒ. Η λειτουργία τους
ήταν πιο μόνιμη και σταθερή. Ωστόσο σε αυτή τη φάση πρέπει να δοθεί ακόμα μεγαλύτερο
33
βάρος ώστε να αποτελούν πράγματι την πιο ολοκληρωμένη μορφή συγκρότησης του
δυναμικού μας. Οι ΟΒ πρέπει να κατανοούνται σαν εφ΄όλης της ύλης πολιτικές
συλλογικότητες και όχι σαν οργανώσεις “για το χώρο τους”. Η αναβάθμιση του περιεχομένου
και της εσωτερικής ζωής ξεκινάει από εκεί. Από το τι και πώς συζητάνε, πώς αποφασίζουν,
πώς ελέγχουν. Από το πόσο προωθείται η συλλογικότητα, οι αναζητήσεις, το επίπεδο, η
ανάπτυξη της επαναστατικής προσωπικότητας κάθε αγωνιστή.
Είναι “κοινό μυστικό” ότι σε ορισμένες περιπτώσεις και σε κρίσιμες καμπές
ανάπτυξης των αγώνων, η αδυναμία συνεδρίασης των ΟΒ ή και των οργάνων, αλλά και η
αδυναμία τροφοδότησης βαθιάς πολιτικής συζήτησης σε αυτές και επομένως εξωστρεφούς
παρέμβασης της οργάνωσης με το αναγκαίο περιεχόμενο, αναπαρήγαγε διαχωρισμούς
(κίνημα/πολιτική/θεωρία) που είναι καταστροφική. Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και η
επανεμφάνιση, σε ορισμένες περιπτώσεις, της λογικής της ανάθεσης.
Η ατομική ευθύνη μέσα στη συλλογικότητα είναι βασικό κριτήριο της στράτευσης,
των επιλογών και της πολιτικής στάσης των μελών της νΚΑ.
Η ανάγκη για μια πλούσια και πάνω απ΄όλα πολιτική και συλλογική λειτουργία, δεν
μπορεί να εγκλωβίζεται σε προχειρότητες, ασυνεννοησίες και αργοπορίες. Και σε αυτό τον
τομέα έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας, γιατί αφορά την ίδια την ποιότητα συγκρότησης
συνολικά της νΚΑ, που αντανακλάται άμεσα σε κάθε πλευρά μας, μέσα και έξω από την
οργάνωση.
Γενικά, το τελευταίο διάστημα γίνεται προσπάθεια μέσα από εκδηλώσεις, συζητήσεις,
αφιερώματα, να εμπλουτίσουμε το περιεχόμενο της ζωής της οργάνωσης. Κρίσιμο ρόλο θα
παίξει η προσπάθεια λειτουργίας της Λέσχης στην Αθήνα και ανάλογων μορφών στην
περιφέρεια. Αλλά και οι Αναιρέσεις, το ΠΡΙΝ και οι πολιτικές-πολιτιστικές εκδηλώσεις
μπορούν να συμβάλλουν αποφασιστικά.
Μόνιμος προσανατολισμός πρέπει να υπάρξει ώστε όλες οι οργανώσεις να
κατακτήσουν μια πιο ελκτική και ζωντανή εσωτερική ζωή, να συνδυάζουν την πολιτική
συζήτηση με πολύμορφα και πολύπλευρα χαρακτηριστικά και αναζητήσεις. Να μπορεί η
λειτουργία τους να εμπνέει, να συνεγείρει, να ανεβάζει κάθε αγωνιστή και τη συλλογικότητα
συνολικά.
Πιο συγκεκριμένα, πρέπει να προσανατολιστούμε και στη μελέτη, ιδιαίτερα σε αξιακά-
θεωρητικά ζητήματα. Ο τομέας αυτός είναι ένα από τα ελλείμματα μας, ιδιαίτερα σε ότι
αφορά το διάβασμα και την ανάπτυξη στο σύνολο της οργάνωσης σοβαρών βάσεων για την
επεξεργασία και χάραξη πολιτικής. Η εμπειρία από τη συζήτηση για το κείμενο του
“Καπιταλισμού της εποχής μας”, με τις διαλέξεις και το ενδιαφέρον που υπήρξε, αλλά και μια
σειρά συζητήσεις και διαλέξεις το τελευταίο διάστημα, έδειξαν μεγάλες δυνατότητες που δεν
πρέπει να μείνουν αποσπασματικές. Το ¨μέτωπο¨ της ιδεολογικής συγκρότησης, της
ανάπτυξης κριτηρίων και κριτικής-επιστημονικής σκέψεις, δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι
ένα συμπληρωματικό πεδίο δράσης ,αλλά συστατικό στοιχείο της λειτουργίας και δράσης της
οργάνωσης. Αντανακλά εντέλει την ¨βαθύτητα¨ και την ποιότητα του δυναμικού μας, την
αποτελεσματικότητα και τη σοβαρότητα της οργανωτικής συγκρότησης μας και χρειάζεται
ιδιαίτερη επιμονή, σχεδιασμό και προσπάθεια.
Συμβολή στο άνοιγμα της συζήτησης και το διάλογο μέσα στην οργάνωση μπορεί να
έχει και το ΔΕΛΤΙΟ που πρόσφατα εγκαινιάσαμε, με τη συμβολή όλων των οργανώσεων και
περισσότερων σ/φων στον προβληματισμό.
 Για την ανάπτυξή μας
Κι από τα προηγούμενα, είναι κατανοητό ότι κάναμε βήματα στην ανάπτυξή μας. Το
κυριότερο είναι ότι αναστράφηκε μια τάση υποτίμησης που υπήρχε στον προσανατολισμό σε
νέες εντάξεις. Αρκετά σοβαρά ήταν τα βήματα σε ορισμένες οργανώσεις, όπου υπήρξε όλο
αυτό το διάστημα η επιμονή στην απεύθυνση σε νέους αγωνιστές να πλαισιώσουν τη ν.Κ.Α.
34
 Ιδιαίτερα εμφανή ήταν τα αποτελέσματα στην οργάνωση Σπουδάζουσας Αθήνας.
Σοβαρά βήματα ανασυγκρότησης είχαμε και στην οργάνωση Σπουδάζουσας Θεσ/κης που
χρειάζονται όμως μονιμότητα και συνέχεια. Βήμα ήταν η ανάπτυξή μας στους εργαζόμενους
μαθητές, στην οργάνωση Εργαζομένων. Δυνατότητες ανάπτυξης εμφανίστηκαν για το μέλλον
και στην Πάτρα και την Κέρκυρα.
Ιδιαίτερα πρέπει να προσανατολιστούμε και σε ορισμένους χώρους, όπως σχολές που
δεν έχουμε ή έχουμε λίγους σ/φους, σε ορισμένες πόλεις και τους μαθητές πανελλαδικά.
Η προσπάθεια ανασυγκρότησης των δυνάμεων μας στους μαθητές που έχει
δρομολογηθεί, πρέπει να έχει ως προτεραιότητα και την ένταξη νέων αγωνιστών στις Ο.Β.
μαθητών, στόχος ιδιαίτερα κρίσιμος στην παρούσα φάση.
Η μόνιμη προσπάθεια να απευθυνθούμε σε νέους αγωνιστές, χωρίς το δισταγμό να
τους προτείνουμε την ένταξη στην ν.Κ.Α. πρέπει να αποτελέσει στόχο όλων των οργανώσεων
μας. Δεν έχουμε ούτε την άποψη μιας κλειστής και πλήρως διαμορφωμένης οργάνωσης για
λίγους και βέβαια ούτε μια αφ’ υψηλού και ελιτίστικη σχέση με τη νεολαία. Υπάρχουν παντού
προϋποθέσεις να απευθύνουμε προτάσεις ένταξης, κι αυτό έχει φανεί το τελευταίο διάστημα.
 για τη δουλειά και λειτουργία του Κ.Σ. και του γραφείου του
Η λειτουργία του απερχόμενου Κεντρικού Συμβουλίου δεν ήταν αντίστοιχη των
βημάτων που έκανε η οργάνωση. Η χαλαρή λειτουργία του, η μικρή συμμετοχή ορισμένων
μελών του, δεν βοήθησαν στο να παίξει το ρόλο του ως κεντρικό πανελλαδικό καθοδηγητικό
πολιτικό όργανο. Η συζήτηση αρκετές φορές έμεινε σε μια μεταφορά της κατάστασης των
οργανώσεων, παρά σε μια ολοκληρωμένη προσπάθεια χάραξης γραμμής και πρωτοβουλιών
για το σύνολο της οργάνωσης. Με μια έννοια μετατρεπόταν σε “ακτίφ” στελεχών κι όχι σε
πολιτικό κέντρο που συντονίζει και εισηγείται στην οργάνωση. Σοβαρή ευθύνη για αυτή τη
κατάσταση φέρει και το ίδιο το γραφείο που δεν δημιουργούσε πάντα τους καλύτερους
όρους συνεδριάσεων του Κ.Σ. (έγκαιρη εισήγηση, διαδικασία αποφάσεων , μη συκκεκριμένη
απαίτηση από όλα τα μέλη του Κ.Σ. κλπ.). Αποτέλεσμα ήταν η μεταφορά των λειτουργιών
αυτών στο Γραφείο του Κ.Σ., που αναγκαζόταν να παίξει εξ ολοκλήρου αυτό το ρόλο,
πράγμα που εμπόδιζε μια πιο βαθιά συζήτηση και πιο ειδική λειτουργία του Γραφείου. Επίσης
οδήγησε σε προβλήματα επαφής και καθοδήγησης με οργανώσεις της περιφέρειας, με
αρνητικά σε ορισμένες περιπτώσεις αποτελέσματα, πράγμα που ανάγκαζε το Γραφείο να
σηκώνει αποκλειστικά και αυτό το βάρος. Η συγκρότηση του Κ.Σ. πρέπει να γίνει με νέους
όρους και κριτήρια, που πρέπει να συζητήσουμε στη Συνδιάσκεψη.
 Για τις πολιτικές -πολιτιστικές εκδηλώσεις - οι “Αναιρέσεις 97”
Πάντα τα διήμερα-τριήμερα της ν.Κ.Α. ήταν στον ένα ή τον άλλο βαθμό σημαντικό
γεγονός στη δράση μας αλλά και για την αριστερή πτέρυγα της νεολαίας. Ήταν η πιο
μαζική, αυτοτελής παρέμβασή μας και βοηθούσε στο ξεδίπλωμα της δράσης μας σε πολλές
πλευρές και συνολικά. Ποιοτική τομή στην “ιστορία” των εκδηλώσεων αποτέλεσαν οι
“Αναιρέσεις 97”. Εκτιμούμε ότι ενίσχυσαν τη φυσιογνωμία και την εμβέλεια μας σε ένα
κομμάτι νεολαίας και όχι μόνο. Κυρίως στον απολογισμό πρέπει να σταθούμε σε ορισμένα
νέα και θετικά χαρακτηριστικά που αναδείχτηκαν. “Στήθηκαν” με ζωντανό και πιο συλλογικό
τρόπο. Η συμμετοχή της μεγάλης πλειοψηφίας του δυναμικού μας αλλά και φίλων, η πλατειά
συζήτηση και οι γόνιμες ιδέες έγιναν αφορμή πρωτοβουλιών που εκφράστηκαν στις
εκδηλώσεις. Βήματα έγιναν και στον πολιτιστικό τομέα και τις αξιακές δραστηριότητες στα
πλαίσια των εκδηλώσεων, καθώς και στην όλη ποιότητα και παρουσία τους. Σημαντική ήταν η
προσπάθεια να γίνουν οι “Αναιρέσεις 97” μια συντονισμένη και ενιαία πολιτική πρωτοβουλία
της οργάνωσης σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη έκταση. Αποτέλεσμα ήταν για πρώτη φορά
στο διάστημα ενός μήνα να γίνουν πετυχημένες εκδηλώσεις σε 7 πόλεις με περίπου ίδιο
περιεχόμενο. Από τις εκδηλώσεις αυτές πέρασαν πάνω από 5.000 άνθρωποι, σημαντικός
σταθμός στη μαζική μας παρέμβαση. Η εμπειρία των Αναιρέσεων 97 πρέπει να αποτελέσει
οδηγό για την παραπέρα προσπάθεια ανάπτυξης αυτοτελών πρωτοβουλιών ιδιαίτερα για τις
35
ερχόμενες “Αναιρέσεις 98”. Δείχνει κυρίως ότι η συλλογική και εμπνευσμένη δουλειά έχει
τεράστια αποτελέσματα και κάνει δυνατές τομές και υπερβάσεις.
 για τις Αναιρέσεις
Το περιοδικό μας διανύει τον 6ο χρόνο έκδοσής του. Πιστεύουμε πως η συμβολή του
στην έκφραση της οργάνωσης ήταν και είναι σημαντική. Το πρόβλημα της μη τακτικής
έκδοσής του παραμένει και σήμερα το κυρίαρχο πρόβλημα. Πρόβλημα που λύνεται μόνο με
ορισμένες αλλαγές και στον τρόπο έκδοσης αλλά και στην αντιμετώπισή του από το σύνολο
της οργάνωσης. Κοινή διαπίστωση είναι ότι το περιεχόμενο των Αναιρέσεων έχει βελτιωθεί
αισθητά. Τα αφιερώματα και τα άρθρα του αντανακλούν και συμβαδίζουν με τις
αναγκαιότητες και τις προτεραιότητες μας. Αυτό που πρέπει να κατακτήσουμε ακόμη είναι
κατ’ αρχήν η πιο πλατειά διακίνησή του, για το οποίο υπάρχουν όλες οι δυνατότητες.
Στα 2 προηγούμενα τεύχη εκφράστηκε μια αρκετά μεγάλη αυξητική τάση, όχι όμως
από το σύνολο των οργανώσεων. Βασικό πρόβλημα είναι η κατανόηση του περιοδικού σαν
ζωντανή, ενιαία και κεντρική έκφραση των αναλύσεων, της γραμμής και των πρωτοβουλιών
της ν.Κ.Α. Αυτό απαιτεί και τη μεγαλύτερη επιμονή και σχεδιασμό στη διακίνησή του και την
ενίσχυση και ανανέωση της συντακτικής ομάδας και βέβαια την αρθρογραφία από το σύνολο
των οργανώσεων, από μεγαλύτερο κομμάτι του δυναμικού μας. Η βελτίωση των Αναιρέσεων
πρέπει να συνδυαστεί και με την μόνιμη και πιο τακτική έκδοσή τους.
 για τις ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ και ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
Στον τομέα αυτό σημαντική ήταν η συμμετοχή της οργάνωσής μας στην 1η
Διηπειρωτική Συνδιάσκεψη των Ζαπατίστας στο Μεξικό, στο 14ο Παγκόσμιο Φεστιβάλ
Νεολαίας και Φοιτητών στην Κούβα, οι αντιπροσωπείες στην Τουρκία. Με μια σειρά τέτοιων
αντιπροσωπειών αποκτήσαμε επαφές με αρκετές οργανώσεις, κινήσεις και κινήματα.
Προσπαθήσαμε να δώσουμε (και με κείμενα και με συζητήσεις) πλευρές των αντιλήψεων,
επεξεργασιών και εμπειριών του ΝΑΡ και της ν.Κ.Α. σε διεθνές επίπεδο. Οι δυνατότητες που
άνοιξαν από τις τελευταίες αυτές επαφές πρέπει να αξιοποιηθούν στο επόμενο διάστημα με
πιο μόνιμο και σταθερό τρόπο.
Ένας νέος εργατικός διεθνισμός προϋποθέτει και την άμεση σχέση και επαφή με ό,τι
κινείται, αντιστέκεται και δρα σε παγκόσμιο επίπεδο, η επίδραση στη συζήτηση και τις
διεργασίες αυτές. Πρέπει να επιδιώξουμε μορφές αριστερού συντονισμού, συζήτησης και
ανταλλαγής εμπειριών ιδιαίτερα σε Ευρωπαϊκό και Βαλκανικό επίπεδο. Ξεχωριστή σημασία
έχουν οι σχέσεις μας με οργανώσεις και κινήματα της Τουρκίας λόγω των ιδιαίτερων
συνθηκών. Μαζί με το ΝΑΡ, χρειάζεται να οργανώσουμε καλύτερα τον τομέα αυτό, με ένα
τμήμα που μόνιμα θα παρεμβαίνει και θα οργανώνει.
 για την οικονομική ανεξαρτησία - αυτοτέλεια της οργάνωσης μας
Έγιναν προσπάθειες όλο το προηγούμενο διάστημα έτσι ώστε να βελτιωθεί αισθητά η
οικονομική κατάσταση της νεολαίας Κομμ. Απελ. Με αφετηρία τη μάχη για την πολιτική αξία
της οικονομικής αυτοτέλειας και ανεξαρτησίας που πρέπει να διακρίνει τις επαναστατικές
οργανώσεις και τα κινήματα και την αντίληψη ότι η προσπάθεια μας μπορεί να στηριχτεί
οικονομικά μόνο από τα ίδια της τα μέλη και τους αγωνιστές του μαζικού κινήματος , μετράμε
ήδη κάποια μικρά βήματα αντιστροφής της οριακής κατάστασης που υπήρχε στον οικονομικό
τομέα. Η «μάχη της συνδρομής» έδειξε τα αποτελέσματα της αν και δεν μπορεί αυτό να
υποστηριχτεί για όλο το εύρος και πλάτος της οργάνωσης μας. Το πιο σημαντικό αρνητικό
γεγονός είναι το ότι πολλές φορές τα βήματα που πραγματοποιούνται στον αγωνιστικό -
πολιτικό - ιδεολογικό - οργανωτικό τομέα φαίνεται να μην συνοδεύονται από ανάλογου
χαρακτήρα βήματα και στον οικονομικό. Στοιχείο το οποίο συνεχίζει να «απειλεί» την
προσπάθεια μας ιδιαίτερα αν αναλογιστούμε τις σκληρές οικονομικές συνθήκες στις οποίες
ζει η νεολαία που απευθυνόμαστε και στηρίζουμε τις επιλογές μας. Το τελικό συμπέρασμα
είναι ότι απέχουμε πολύ ακόμη από μια ικανοποιητική κατάσταση σε αυτόν τον τομέα κάτι που

36
όπως όλοι καθημερινά βιώνουμε θέτει συνεχώς ανυπέρβλητα όρια στις πολιτικές ανάγκες και
επιθυμίες όλων μας.
3.6 ΔΕΝ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ ΟΣΟΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ
ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΜΩΣ ΑΠΟΦΑΣΙΣΜΕΝΟΙ ΟΣΟ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ
Πολλά θα μπορούσαν να γραφτούν ακόμη. Σταθήκαμε όμως, στα κεντρικά ζητήματα,
σε όσους στόχους είχαμε θέσει στην προηγούμενη Συνδιάσκεψη και στις πιο κεντρικές
πρωτοβουλίες που πήραμε τα 2 αυτά χρόνια. Με τα κριτήρια μιας νέας απαιτητικότητας και
των δυνατοτήτων πρέπει να εκτιμήσουμε και να συζητήσουμε τα δυνατά και τα αδύνατα
σημεία μας. Κάθε κίνηση που βοήθησε να γίνει εμπειρία όλων μας. Κάθε αδυναμία που μας
ενοχλεί και μας εμποδίζει να μπει στο στόχαστρο των προσπαθειών μας χωρίς κανένα
δισταγμό ανατροπών και ρήξεων και με τον εαυτό μας.
Το ερώτημα “τι κάναμε” και “τι θα μπορούσαμε να κάνουμε” πρέπει να υπάρχει σε
κάθε μικρή ή μεγάλη μάχη που δίνουμε. Χωρίς να κρύψουμε καμία αδυναμία, αλλά και χωρίς
να μηδενίζουμε καμιά προσπάθεια.
Πόσο οι πετυχημένες παρεμβάσεις μας δεν είναι απλά καλές στιγμές αλλά μόνιμες
πλευρές της δράσης μας σε όλα τα επίπεδα, καθιστώντας το ΝΑΡ και την νΚΑ ένα διακριτό
πολιτικό-ιδεολογικό ρεύμα στη νεολαία και την αριστερά. Οι αναγκαίες τομές που
χρειαζόμαστε συνολικά απαιτούν σχεδιασμένα βήματα σε όλη την κλίμακα και έκταση της
οργάνωσής μας. Μα πριν απ΄ όλα χρειάζονται αποφασιστικότητα και κατανόηση του
δύσκολου αλλά τόσο αναγκαίου εγχειρήματός μας.
Η μεγάλη πολιτική πρόκληση για τη δική μας οργάνωση, είναι να αποτελέσει την πιο
αποτελεσματική, δημιουργική και δημοκρατική ενότητα των πιο πρωτοπόρων αγωνιστών,
των τάσεων χειραφέτησης της νέας γενιάς, με ένα μεγάλο ποσοτικό άλμα διεύρυνσης των
δυνάμεών της, αλλά και με μια βαθιά ποιοτική τομή στη λειτουργία της.
Πώς θα συμβάλλουμε στη προσπάθεια να έρθει στο προσκήνιο και στη νεολαία, η
εργατική πολιτική και το μέτωπό της.
Αυτό το στοίχημα έχουμε μπροστά μας. Αυτή θα είναι η καλύτερη συμβολή στην
ανάπτυξη νικηφόρων αγώνων και την αναγέννηση ενός απελευθερωτικού κομμουνιστικού
κινήματος της εποχής μας.
Άνοιξη 1998

37