Μεγαλώνει η οργή Με πλαίσιο Ο λαός θα

στην Τουρκία, διαχείρισης σταματήσει

ταξική αλληλεγγύη οι διεργασίες τράπεζες, funds
στην Ελλάδα ΜέΡΑ25-ΛΑΕ και κυβερνήσεις
> σελ. 17 > σελ. 7 > σελ. 3

‣ Εφημερίδα της αντικαπιταλιστικής κομμουνιστικής Αριστεράς ‣ www.prin.gr €2

‣ ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023

ΕΤΟΣ 32ο ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 1.607

Πρωταγωνιστές, όχι Θυσίες

στον βωμό
του κέρδους

προεκλογικοί θεατές Ακόμα και οι επίσημες κα-

ταγραφές της Επιθεώρησης
Εργασίας δεν μπορούν να
κρύψουν τα εργοδοτικά και
κρατικά εγκλήματα κατά της
εργατικής τάξης — διαρκώς
αλλά και την περίοδο της
πανδημίας. Το 2021, χρονιά
παρατεταμένου lockdown,
σημειώθηκαν πάνω από 6.500
εργατικά «ατυχήματα» ενώ
σκοτώθηκαν 66 εργαζόμενοι!
Όσο λοιπόν η κοινωνία βρισκό-
ταν σε «καταστολή» από τα
οριζόντια lockdown, η καπιτα-
λιστική παραγωγή συνέχιζε να
στερεί ζωές. Ο μεγάλος αριθ-
μός των θανάτων, σε μια χρονιά
περιορισμού της οικονομικής
δραστηριότητας, αποκαλύπτει
πόσο εντατική ήταν η εκμε-
τάλλευση. Ας αναλογιστούμε,
πως το 2019 –δηλαδή πριν
την πανδημία– τα «εργατικά
Απεργιακός σεισμός και τεράστιες διαδηλώσεις εκπαιδευτικών και καλλιτεχνών την Τετάρτη. Έρχονται ατυχήματα» ήταν λιγότερα
νέες κινητοποιήσεις, ενώ στις 22/2 απεργούν οι υγειονομικοί. Το κίνημα συγκλονίζει κόντρα στη λογική (5.107), όπως και οι θάνατοι
της εκλογικής αναμονής. Ζητούμενο η κλιμάκωση, για να καθορίσει ο λαός τις εξελίξεις. >>> σελ. 19, 20, 21 (51), σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ.

Ιστορία Αφιέρωμα Γράφουν: Κ. Δικαίος, Γ. Ελαφρός, Π. Μαυροειδής, Β. Μηνακάκης,

Α. Νταβανέλος, Π. Παπακωνσταντίνου, Γ. Παυλόπουλος, Δ. Τζιαντζής

Η πρωτοπόρα
κατάληψη
της Νομικής
Πώς το κίνημα οδηγήθηκε στην κατάληψη
της Νομικής τον Φλεβάρη του 1973, που άνοιξε
τον δρόμο για το Πολυτεχνείο. Πολιτικές συνθήκες,
χρονικό, μαρτυρίες αγωνιστών. Η αιματοβαμμένη
δεύτερη κατάληψη. Εκδήλωση νΚΑ για τα 50χρονα
της Νομικής στις 23/2. >>> σελ. 8, 22-23
Η Ουκρανία και οι
πόλεμοι της εποχής μας
Ένας χρόνος συμπληρώνεται από την εισβολή της Ρωσίας στην
Ουκρανία, χωρίς το τέλος του πολέμου να είναι ορατό. Τα σχέδια
ΗΠΑ-ΝΑΤΟ και ΕΕ, οι επιδιώξεις του Πούτιν, η πολεμική απειλή
πάνω από όλο τον πλανήτη και ο μύθος της αντιπαράθεσης
δημοκρατίας-αυταρχισμού. Η ενεργός εμπλοκή της Ελλάδας και
ο ανταγωνισμός με την Τουρκία. >>> σελ. 9-16
2 ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023 Η δεύτερη ματιά

editorial Γιώργος Τσαντίκος

Δήμιος Ο Κ. Μητσοτάκης είναι ένας «low budget» ηγέτης, από αυτούς

που παράγει το ελληνικό σύστημα τα τελευταία 20 χρόνια, φανερά
το Γιούρογκρουπ: ελιτιστής και «άνιωθος». Από την άλλη, ο Α. Τσίπρας μπορεί
Ούτε παροχές να ξεχνά πως δεν γίνεται να κοροϊδεύεις συνέχεια τον κόσμο...

ούτε αυξήσεις!

Ανήσυχο και οργισμένο εμφανίστηκε

και πάλι αυτή την εβδομάδα το Γιούρο-
Ο καιρός των
γκρουπ με τις παροχές και τα επιδόμα-
τα των κυβερνήσεων, θεωρώντας ότι
θέτουν σε κίνδυνο τη δημοσιονομική
συντριπτικών ενοχών
σταθερότητα και τα κρατικά ταμεία των
μελών της ευρωζώνης. Ειδικά, καθώς,
όπως εκτιμά, ο χειμώνας δεν αποδεί-
χθηκε τόσο βαρύς όσο προβλεπόταν
και οι τιμές της ενέργειας είναι χαμηλό-

τερες σε σύγκριση με το καλοκαίρι.
Γι’ αυτό ο πρόεδρός του, Πασκάλ
Ντόναχιου, κάλεσε τα μέλη να αναθε-
ωρήσουν τις πολιτικές τους, «έτσι ώστε
να μειωθεί το συνολικό κόστος για τους
προϋπολογισμούς και να επιτευχθεί η
κατάλληλη ισορροπία στα δημοσιονο-
μικά». Βλέπετε, το κεφάλαιο θέλει απο-
κλειστικά για το ίδιο τους κρατικούς
κορβανάδες, ώστε να «θρέφεται» από
αυτούς άνευ όρων και ορίων σε περιό-
δους κρίσης. Κάτι που ισχύει, φυσικά,
και για την Ελλάδα, με τους εταίρους
να προειδοποιούν αυστηρά την κυβέρ-
νηση να μην ανοίξει τα ταμεία ενόψει
εκλογών, αλλά και να περικόψει ακόμη
και τα ψίχουλα που έχει δώσει.
Το Γιούρογκρουπ, παράλληλα, επε-
κτάθηκε και στο ζήτημα των μισθών,
χαρακτηρίζοντας ουσιαστικά τις όποιες
αυξήσεις ως μεγάλη απειλή στο μέτωπο
του πληθωρισμού. «Οι τάσεις στους
ονομαστικούς μισθούς, σε συνδυασμό
με τους χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης,
θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τις
καλές επιδόσεις που υπάρχουν στην
αγορά εργασίας», τόνισε επίσης ο
Ντόναχιου — όπου «καλές επιδόσεις»
χαρακτηρίζονται η μείωση του κόστους
εργασίας και των ασφαλιστικών εισφο-
ρών, καθώς και η μεγαλύτερη ευελιξία.
Βεβαίως, το ερώτημα πώς θα τα βγά-
λουν πέρα με την ακρίβεια, που ήρθε
για να μείνει, εκατομμύρια άνθρωποι
χωρίς αυξήσεις και επιδόματα, δεν
απασχόλησε. Δεν είναι αυτός ο ρόλος
του Γιούρογκρουπ ούτε της ΕΕ.
Τ
ην «πιο δύσκολη εκλογική χρο-
νιά» διανύουμε, όπως λένε οι ει-
δικοί, οι μη ειδικοί, τα μερομήνια
και κυρίως, οι ανακοινώσεις και οι στά-
σεις των κομμάτων. Ναι, θα είναι δύσκο-
λη η εκλογική χρονιά, όμως για έναν
λόγο που δεν βγαίνει στον «αφρό της
ανάλυσης»: Θα είναι η πρώτη εκλογική
αναμέτρηση στην Ελλάδα, που θα πρέ-
πει ο κόσμος να πειστεί για πάρα πολλά,
μέσα σε πολύ λίγο χρονικό διάστημα και
ενώ αποστρέφεται τα κόμματα (τα εξου-
σίας, τουλάχιστον), με συχνά επιθετικό
τρόπο. Θα πρέπει, δηλαδή, να φτιαχτεί
μια αστική δημοκρατία χωρίς καν τον
αστό, τον πολίτη, τους ανθρώπους, τον
λαό. Υπάρχει ένα θεμελιώδες πρόβλημα
με την πυραμιδοειδή εκπροσώπηση στα
πολιτεύματα, όπου ο τελευταίος ψηφο-
φόρος δεν μπορεί να διακρίνει τον ηγέ-
τη, επειδή αυτός είναι στην κορυφή της
πυραμίδας, προστατευμένος από πάρα
πολλά ενδιάμεσα επίπεδα.
Είναι λίγο αστείο, για παράδειγμα,
το επιτελείο Μητσοτάκη να θεωρεί ότι
ένα από τα «πέντε βασικά σημεία όπου
θα κριθούν οι εκλογές» είναι η ταύτιση
του πολίτη με τον ηγέτη. Ο Κυριάκος
Μητσοτάκης είναι καταρχάς ένας «low
budget» ηγέτης, από αυτούς που παρά-
γει το ελληνικό σύστημα τα τελευταία
20 χρόνια και επίσης, είναι φανερά ελι-
τιστής και «άνιωθος». Το υπογραμμίζει
ο ίδιος, όταν προσπαθεί νευρικά να πεί-
σει ότι είναι «παιδί του λαού» σε συνε-
ντεύξεις ανθρώπων που τον στηρίζουν,
ως εκδότες ή και μέσα. Είναι επίσης
αστείο να θεωρεί ο ΣΥΡΙΖΑ ότι μπορεί
να ποντάρει τόσα πολλά στο αντιδεξιό
αίσθημα που η κυβέρνηση Μητσοτάκη,
Τι συμβαίνει,
όταν ανάβεις
το καλοριφέρ και
φοβάσαι μήπως
τα κοινόχρηστα
έρθουν
περισσότερα
από το νοίκι
από τις πιο αντιδημοκρατικές της πρό-
σφατης ιστορίας, έχει ξυπνήσει ξανά. Οι
μνήμες του ‘15 είναι ακόμα νωπές, όχι
μόνο ως μια «αριστερή εμμονή αλλά ως
μια βασική αρχή: δεν γίνεται να κοροϊ-
δεύεις συνέχεια τον κόσμο, σε κάποια
φάση θα σε αντιπαθήσει.
Είναι εξίσου αστείο να πιστεύει το
ΠΑΣΟΚ ότι έγινε ξαφνικά (ξανά) το
«στοργικό αγαπητό κόμμα των Ελλή-
νων», απλά και μόνο επειδή ο Νίκος
Ανδρουλάκης προσπαθεί συστηματικά
να δημιουργήσει αυτή την εικόνα. Εί-
ναι ένας ακόμα πιο low budget ηγέτης
και όχι, ο κόσμος δεν θυμάται βασικά
από το ΠΑΣΟΚ ότι «μας κράτησε στην
Ευρώπη» (λες και θα μετακομίζαμε…),
αλλά ότι από τις πύρινες σοσιαλδημο-
κρατικές (όσο πύρινο μπορεί να είναι
κάτι σοσιαλδημοκρατικό…) διακηρύξεις,
πήγε κατευθείαν στις κάθετες, βίαιες και
καταστροφικές μέχρι σήμερα περικοπές.
∆εν γίνεται, λοιπόν, να κοροϊδεύεις
συνέχεια τον λαό, γιατί θα σε εκδικηθεί
με βάναυσο τρόπο. Τους νεοναζί της
Χρυσής Αυγής, δεν τους έβαλε το ‘12
κάποιο εξωγήινο εκλογικό σώμα που
έκανε μαζική μεταδημότευση στην Ελ-
λάδα, αλλά ψηφοφόροι της Ν∆, κατά κύ-
ριο λόγο, και του ΠΑΣΟΚ, κατά δεύτερο,
ακόμα και άνθρωποι προερχόμενοι και
από παραδοσιακές εργατικές περιοχές
με ιστορία, αγώνες, Αριστερά κ.λπ. Το
φλερτ με την ακροδεξιά ως «αναγκαίο
πλην χρήσιμο κακό», η εξουσία δεν το
έκανε μόνο όταν ταίριαζαν τα χνώτα της
(του Αντώνη Σαμαρά δηλαδή…) και έβα-
λε το ΛΑΟΣ στην κυβέρνηση, αλλά και
όταν -θεωρητικά πάντα– το απευχόταν,
στη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Τα επικοινωνιακά κόλπα θα βρεθούν,
χωρίς αμφιβολία. Η κυβέρνηση παίζει
με σημαδεμένη τράπουλα έτσι και αλ-
λιώς, έχοντας δημιουργήσει έναν απρο-
σπέλαστο χώρο στα ΜΜΕ και διανέμο-
ντας χρήμα κατά συντριπτικά ποσοστά
σε υμετέρους και αρεστούς. Ειδικά στην
περίπτωση των κινητοποιήσεων των
καλλιτεχνών, που την έχουν στριμώξει,
απαντάει με επικοινωνιακές «αλήθειες».
Ξέρετε τι είναι μια «επικοινωνιακή αλή-
θεια;». Μια απάντηση σε ένα θέμα που
δεν έχει τεθεί καν, για να αποφύγεις να
απαντήσεις στην ουσία, εκεί που φαίνο-
νται και οι πραγματικές σου προθέσεις…
Εξίσου συντριπτική όμως είναι και η
ενοχή, όταν ανάβεις το καλοριφέρ και
φοβάσαι μήπως τα κοινόχρηστα έρθουν
περισσότερα από το νοίκι. Και αυτό που
οι επικοινωνιολόγοι βαφτίζουν «λαϊκι-
σμό», δίνοντάς το ως εργαλείο σε βαθιά
και επικίνδυνα λαϊκίστικες κυβερνήσεις,
είναι μια στυγνή καθημερινότητα, στην
Ελλάδα του 2023…

‣ Ιδιοκτησία: «Eκδόσεις-Μελέτες- Έρευνες» Aστική Mη Kερδοσκοπική Eταιρεία

Εφημερίδα της
Kωδικός 2806, Κλεισόβης 9, 106 77 Αθήνα, Tηλ.: 210-82.27.949, prin@otenet.gr | http://www.prin.gr
αντικαπιταλιστικής
κομμουνιστικής ‣ Tραπεζικός Λογαριασμός Συνδρομών και Eνισχύσεων: ALPHA BANK 260002002006023 • IBAN: GR1801402600260002002006023
Αριστεράς
‣ Εκδότης: Δημήτρης Δεσύλλας ‣ Eκτύπωση: ΚΛΕΝΙΚ ΕΕ ‣ Layout: Χριστίνα Λουλούδα
 Το θέμα ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023 3

Α
ντιδραστική ποιοτική στρο-
φή στο μέτωπο των πλει-
στηριασμών και της προ-
στασίας της πρώτης κατοι-
κίας στη χώρα μας αποτελεί
η εναρμόνιση του Αρείου Πάγου με τα
συμφέροντα των funds, των servicers
(εταιρείες διαχείρισης μη εξυπηρετού-
μενων δανείων) και των τραπεζιτών.
Και μάλιστα σε χρόνο-ρεκόρ και με την
Τράπεζα της Ελλάδας να έχει… μαντέψει
την τελική έκβαση ήδη από τον περασμέ-
νο Νοέμβριο. Η απόφαση, που δημοσι-
εύτηκε την Πέμπτη, ανοίγει το πράσινο
φως στους διαχειριστές των funds, ώστε
να ενεργούν δικαστικές πράξεις και να
προβαίνουν σε  πλειστηριασμούς  με τη
δική τους επωνυμία και όχι ως πληρεξού-
σιοι των funds, αφήνοντας έρμαια στις
αδηφάγες ορέξεις τους δεκάδες χιλιάδες
νοικοκυριά με κόκκινα δάνεια, που βλέ-
πουν τον κίνδυνο της απώλειας της πρώ-
της κατοικίας τους όλο και πιο κοντά.
Η κυβέρνηση της ΝΔ διατείνεται ότι
ο Άρειος Πάγος έλαβε την απόφαση και
όχι η ίδια. Όμως, αφενός, δεν έπραξε το

παραμικρό για να αλλάξει το ισχύον νομι-
κό πλαίσιο για τέτοιου είδους εταιρείες-
αρπακτικά που ψήφισε η κυβέρνηση ΣΥ-
ΡΙΖΑ το 2015, αφετέρου, με τον πτωχευτι-
κό νόμο 4738/2020 κατάργησε κάθε διά-
ταξη προστασίας της πρώτης κατοικίας
των ευάλωτων δανειοληπτών, δίνοντας
τους ως μόνη διέξοδο την παραμονή τους
σε αυτή ως μισθωτές. Από την άλλη, ο
υφιστάμενος εξωδικαστικός μηχανισμός
ρύθμισης οφειλών είναι «για τα μάτια»,
αφού προβλέπει προαιρετική συμμετοχή
τραπεζών και funds. Αψευδής μάρτυρας
το γεγονός ότι οι ρυθμισμένες απαιτήσεις
ανέρχονται σε μόλις 0,4% του συνολικού
ιδιωτικού χρέους! Από την άλλη, είναι
αποκαλυπτικό ότι το ελληνικό δημόσιο
ζημιώθηκε κατά 58,8 δισ. ευρώ από την
εφαρμογή του ευνοϊκού για τράπεζες και
funds ν. 3156/2003 από τις τιτλοποιή-
σεις, που προβλέπει πλήρη απαλλαγή
τους από 14 φόρους! Πέρα από τις αλλε-
πάλληλες ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών
με δημόσιο χρήμα και εγγυήσεις, οι μνη-
μονιακές κυβερνήσεις όλων των αποχρώσεων βο-
ήθησαν τις τράπεζες να απαλλαγούν από τα
κόκκινα δάνεια, πουλώντας τα σε funds
με έδρα στο εξωτερικό. Την είσπραξη
ανέλαβαν οι εταιρείες servicers, πολλές
εκ των οποίων ιδρύθηκαν από τις τράπε-
ζες και στελεχώθηκαν με στελέχη τους!
Στο μάτι του κυκλώνα βρίσκονται
συνολικά 120.000-140.000  ακίνητα –εκ
των οποίων το 60%-70%  πρώτες κατοι-
κίες– με τα funds και τους servicers να
προετοιμάζουν μαζικούς πλειστηρια-
σμούς  το 2023-2024. Αυτό συνεπάγεται
ότι πάνω από 500.000 άτομα κινδυνεύ-
ουν άμεσα να πεταχτούν στον δρόμο ή να
χάσουν ένα σημαντικό στοιχείο για τον
βιοπορισμό τους. Εκτιμάται ότι περίπου
60.000 πλειστηριασμοί ακινήτων έχουν
δρομολογηθεί εντός του 2023, ενώ για το
2024 υπολογίζονται σε περίπου 70.000-
80.000, όταν ήδη το 2022 πραγματοποι-
ήθηκαν 39.000 πλειστηριασμοί.
Πώς απαντά η κυβέρνηση στον επερ-
χόμενο κοινωνικό Αρμαγεδώνα; Ο Κ.
Μητσοτάκης αρκέστηκε απλώς να κα-
λέσει σε «ιδιωτικές διευθετήσεις μεταξύ
Τα σπίτια τα παίρνουν
τελικά… οι καπιταλιστές
Πλειστηριασμοί
Δημήτρης Σταμούλης
▸ Η πολιτική
κυβερνήσεων, ΕΕ
και τραπεζών ωθεί
σε νέο τσουνάμι
καταχρεωμένων
νοικοκυριών
πολιτών, τραπεζών και servicers», επι-
βεβαιώνοντας ότι η κυβέρνηση δεν πρό-
κειται να παρέμβει. «Όταν κάποιος ρυθ-
μίζει τις οφειλές του, τότε δεν υπάρχει η
απειλή οποιουδήποτε πλειστηριασμού»,
δήλωσε προκλητικά. Αλλά όταν κάποιος εί-
ναι άνεργος ή όταν αμείβεται με τον κατώτατο
των 713 ευρώ, πώς μπορεί να προβεί σε ρύθμιση
με τους ληστρικούς όρους των τραπεζών; Πολύ
περισσότερο, όταν τα επιτόκια ολοένα αυ-
ξάνονται μετά τις αποφάσεις της ΕΚΤ και
πολλοί «συνεπείς» δανειολήπτες κινδυ-
νεύουν να «κοκκινίσουν». Ενδεικτικά,
με στοιχεία του Ιουλίου 2022, «κοκκινί-
ζουν» 1 στα 3 δάνεια, κυρίως στεγαστι-
κά και μικροεπιχειρήσεων, που είχαν
ρυθμιστεί πριν 12 μήνες από τις εταιρείες
διαχείρισης. Είναι προφανές ότι η πολιτι-
κή κυβερνήσεων, ΕΕ και τραπεζών ωθεί
σε νέο τσουνάμι απλήρωτων δόσεων και
καταχρεωμένων νοικοκυριών, που με τη
σειρά του θα οδηγήσει σε νέα λεηλασία να περιμένουν από οποιαδήποτε εκδοχή
της λαϊκής περιουσίας. αστικής διακυβέρνησης προκύψει από
Τεράστιες είναι οι ευθύνες του ΣΥΡΙΖΑ που τις εκλογές. «Το λαϊκό και εργατικό κίνημα να
σήμερα υποκριτικά διαμαρτύρεται για γίνουν ασπίδα προστασίας της λαϊκής κατοικίας»,
το πλιάτσικο στη λαϊκή περιουσία. Μπο-
ρεί στην Κουμουνδούρου να έχουν κοντή
καλεί η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, η οποία χαρακτηρίζει
την απόφαση του Αρείου Πάγου ως «ένα
μνήμη αλλά ο λαός θυμάται ότι επί δια-
κυβέρνησής τους συνεχίστηκαν και κλι-
ακόμη επεισόδιο στη μεγάλη επίθεση
απέναντι στα λαϊκά νοικοκυριά».
μακώθηκαν οι πλειστηριασμοί, ότι ψήφι- Το εργατικό κίνημα και το κίνημα
σε τον νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας στις γειτονιές πρέπει να πρωτοστατή-
που διευκόλυνε τις μαζικές κατασχέσεις σουν στον αγώνα ενάντια στους πλει-
και πλειστηριασμούς κάθε είδους, ότι στηριασμούς και τις κατασχέσεις. Για
θεσμοθέτησε τους ηλεκτρονικούς πλει- να μην περάσει κανένα σπίτι λαϊκής
στηριασμούς για να χτυπηθεί το κίνημα. οικογένειας σε τράπεζες και funds,
Αλλά και ότι κατέστειλε ανηλε- για θεσμοθέτηση ακατάσχετου
ώς τον αγώνα, χτυπώντας πρώτης λαϊκής κατοικίας,
με ΜΑΤ και δικαστικές για κατάργηση όλου του
ΑΝΤΑΡΣΥΑ:
διώξεις αγωνιστές και νομοθετικού πλαισίου
θεσμοθετώντας την Το κίνημα απελευθέρωσης των
«αυτεπάγγελτη δίωξη ασπίδα κατά των πλειστηριασμών από
όσων διαταράσσουν πλειστηριασμών, το 2015 έως σήμερα,
την απρόσκοπτη και καθώς και του πλαι-
εύρυθμη λειτουργία
διαγραφή σίου που τους διευκο-
των πλειστηριασμών»! χρεών λαϊκών λύνει. Για διαγραφή
Επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ νοικοκυριών χρεών των λαϊκών νοι-
θεσμοθετήθηκε η είσοδος κοκυριών προς τράπεζες,
των εταιρειών funds και των κράτος, ΔΕΚΟ. Απαιτείται,
servicers στο παιχνίδι αρπαγής «ανατροπή του πλαισίου της αντι-
στοιχείων των λαϊκών νοικοκυριών. Σή- λαϊκής πολιτικής με συνολική διαγρα-
μερα, ο ΣΥΡΙΖΑ (χέρι χέρι με ΝΔ-ΠΑΣΟΚ) φή του δημόσιου χρέους, κατάργηση
ούτε καν ψήφισε την τροπολογία του των μνημονίων και των εφαρμοστικών
ΚΚΕ  που προέβλεπε την απαγόρευση νόμων, εθνικοποίηση των τραπεζών
πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας. και μεγάλων επιχειρήσεων με εργατι-
Είναι φανερό ότι οι χρεωμένοι εργαζό- κό και κοινωνικό έλεγχο, έξοδο από το
μενοι και συνταξιούχοι δεν έχουν τίποτα ευρώ και την ΕΕ, τονίζει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
4 ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023 Πολιτική

Από Ν∆ Γεράσιμος Λιβιτσάνος

σπόντα
*** Υπάρχει κάποιος που δεν
έχει κανέναν λόγο να ανησυ-
Μικρο-παροχές Μητσοτάκη
χεί για τους πλειστηριασμούς
πρώτης κατοικίας: τα funds
* Μετά τις έντονες πολιτικές
για... μικρο-γεύματα
αντιπαραθέσεις ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ,
ΠΑΣΟΚ, οι servicers μπορούν
να «αράξουν» * Έγινε σαφές ότι
▸ Εφάπαξ 200 ευρώ σε συνταξιούχους, διατήρηση μνημονιακών νόμων
το δικαίωμά τους να πλειστη-

ριάζουν δεν πρόκειται να αμφι-
σβητηθεί ποτέ * Είτε βγει ο Μη-
τσοτάκης, που νομοθέτησε υπέρ
τους, είτε κάποια «προοδευτική
διακυβέρνηση» * Όπως είπε και
ο Τσίπρας, «έτσι λειτουργεί η
οικονομία».
*** Σε αυτή τη «λειτουργία της
οικονομίας» υπάρχει βέβαια και
το μεγάλο πρόβλημα * Διότι δεν
πρέπει μόνο να… πάψει να λει-
τουργεί αλλά και να λειτουργή-
σει αλλιώς * Φυσικά μια τέτοια
άποψη δεν έχει καμία θέση στην
προεκλογική συζήτηση * Αυτή
προορίζεται αποκλειστικά για
«υπεύθυνες πολιτικές δυνά-
μεις» * Ξέρετε, από αυτές που
μας έφεραν ως εδώ.
*** Δεν αποτελεί και καμία…
εντυπωσιακή είδηση * Ο πρώην
του ΠΑΣΟΚ Απόστολος Σπυ-
ρόπουλος, πριν γίνει υποψήφιος
του Μητσοτάκη, είχε «περάσει
μια βόλτα» από τον ΣΥΡΙΖΑ
* Δεν τα βρήκανε όμως * Καθότι
έχει πολλούς υποψήφιους στον
νομό Αρκαδίας η αξιωματική
αντιπολίτευση και δεν χώραγε.
*** Όπως αντιλαμβάνεστε, δεν
είναι ο μόνος * Δεκάδες πολι-
τευτές ψάχνουν θέση σε ψηφο-
δέλτια αυτό τον καιρό * Οπότε
πηγαίνουν σε κάθε μαγαζί για
να… πάρουν προσφορές
* Θα πείτε, πρόκειται για
«επαγγελματίες» πολιτικάντη-
δες * Σαφώς * Βρίσκουν όμως
και «κόμματα-επιχειρήσεις» για
να κάνουν τα παζάρια τους.
*** Κατά τα άλλα, πρόκειται
για μια… σφοδρή ιδεολογική
σύγκρουση * Για «δύο κόσμους»
* Τέτοια και άλλα πολλά βα-
ρύγδουπα λένε τα επιτελεία
* Μπλε, ροζ και πράσινα *
Π
ροεκλογικά φιλοδω-
ρήματα για εξαγορά
συνειδήσεων. Η κυ-
βέρνηση του Κυριά-
κου Μητσοτάκη δεν πρόκειται
να αυτοεξαιρεθεί από το «κλασ-
σικό κόλπο» των μικρο-παρο-
χών της τελευταίας στιγμής,
που χρησιμεύουν ως «δολώμα-
τα» για την προσέλκυση ψη-
φοφόρων. Αυτό απέδειξαν οι
πρωθυπουργικές εξαγγελίες της
περασμένης Δευτέρας για τη
θεσμοθέτηση εφάπαξ επιδόμα-
τος έως 300 ευρώ στους συντα-
ξιούχους που δεν πήραν αυξή-
σεις από την 1/1/2023 λόγω της
«προσωπική διαφοράς». Η σχε-
τική τακτική αναμένεται να έχει
και συνέχεια το επόμενο διά-
στημα μέχρι τις εκλογές.
Με μία προκλητική κίνηση
όπως αυτή, η κυβέρνηση ουσι-
αστικά εμπαίζει τους απόμα-
χους της δουλειάς. Οι συνταξι-
ούχοι, των οποίων το εισόδημα
έχασε περίπου το 1/3 τα τελευ-
ταία δύο χρόνια εξαιτίας της
ακρίβειας, αντιμετωπίζονται
ως φτηνή εκλογική πελατεία,
που μπορεί εξαγοραστεί με
ένα «δωράκι» λίγων εκατοντά-
δων ευρώ, που θα επιβαρύνει
τον προϋπολογισμό περίπου
300 εκατομμύρια. Αυτά, την
ίδια στιγμή που κεφάλαια δι-
σεκατομμυρίων ευρώ έχουν
διατεθεί στο ιδιωτικό κεφάλαιο
ΚΟΡΟΪ∆ΙΑ
Αδειανό και το νηστίσιμο «σαρακοστιανό καλάθι»
μέσω της ιδιωτικοποίησης της
επικουρικής ασφάλισης. Της
διάθεσης, δηλαδή, των απο-
θεματικών των επικουρικών
ταμείων στους «επενδυτές» ως
δάνεια ή εγγυήσεις για τις επι-
χειρηματικές κινήσεις τους.
Αξίζει να επισημανθεί ότι
το 300άρι στους συνταξιούχους
θεσμοθετήθηκε «εφάπαξ» από
την ίδια κυβέρνηση που πριν
μερικούς μήνες περιέκοψε,
μονίμως και ανεπιστρεπτί, τη
φορολογία των μερισμάτων των
ναυτιλιακών εταιρειών. Μία
νομοθετική κίνηση, την οποία
δεν μπήκε καν στον κόπο να
αποτιμήσει οικονομικά ως προς
τη ζημιά που θα επιφέρει στα
κρατικά ταμεία. Όπως είναι
αντιληπτό, αυτή εκτιμάται σε
δεκάδες δισεκατομμύρια.
Ο κυβερνητικός εκπρόσω-
πος Γιάννης Οικονόμου φρό-
ντισε μάλιστα να «πλασάρει»
το συγκεκριμένο μέτρο ως από-
τοκο της… ίδιας πολιτικής που
μειώνει τις συντάξεις, δηλαδή
της λογικής των δημοσιονομι-
κών πλεονασμάτων. Ξεκαθάρι-
σε, μάλιστα, ότι σε καμία περί-
πτωση η κυβέρνηση δεν σκέπτε-
ται την κατάργηση των μνημο-
νιακών νόμων για τις συντάξεις,
συμπεριλαμβανομένης και της
νομοθεσίας του ΣΥΡΙΖΑ. Όπως
δήλωσε, «δεν μιλούμε σε καμία
περίπτωση για την κατάργη-
ση της προσωπικής διαφοράς,
έχουμε εξηγήσει ότι αυτό δεν
μπορεί να συμβεί». Αυτά, ενώ
παραμένουν ανέγγιχτοι οι περι-
ορισμοί που απορρέουν από το
Σύμφωνο Σταθερότητας και πε-
ριορίζουν ποσοστιαία τη δυνα-
τότητα κρατικής ενίσχυσης στα
ασφαλιστικά ταμεία. Σε μία πε-
ρίοδο που χάνουν συνεχώς έσο-
δα, λόγω της ημιαπασχόλησης,
της συστηματικής απαλλαγής
των «επενδυτών» από τις ασφα-
λιστικές εισφορές και βέβαια
την ανεργία και την ανασφάλι-
στη εργασία.
Όπως προαναφέρθηκε,
αυτό δεν είναι και το μόνο
«αντίστοιχου πνεύματος» μέτρο
που πρόκειται να δρομολογήσει
η κυβέρνηση. Στην ίδια λογική
κινούνται και οι αλλαγές που
έκανε στον λεγόμενο «εξωδικα-
στικό συμβιβασμό» των οφειλε-
τών με τις τράπεζες. Επεκτεί-
νοντας το πεδίο αναφοράς του,
προκειμένου να «παγιδεύσει»
περισσότερους δανειολήπτες
υπό την απειλή των επερχόμε-
νων πλειστηριασμών, μετά την
απελευθέρωσή τους. Αντίστοι-
χα μέτρα εξαγοράς συνειδή-
σεων αναμένονται το επόμενο
διάστημα και για τη νομιμο-
ποίηση αυθαιρέτων. Μάλιστα
αυτά θα λειτουργήσουν τόσο ως
μέσο προσέλκυσης ψήφων για
τις μικρές κατοικίες όσο και ως
καθεστώς προστασίας συγκε-
κριμένων επενδύσεων.

Ζητούν, μάλιστα, και από τους
ψηφοφόρους τους να κρατή-
σουν ψηλά τις αξίες * Σε όσους
τους πιστεύουν τουλάχιστον.
*** Εντωμεταξύ μέσα στον
προεκλογικό χαμό περνάει από
τη Βουλή η αλλαγή του Κώδικα
Ιδιωτικού Ναυτικού Δικαίου
* Ένα κείμενο που υπήρχε από
το 1958 και αλλάζει μετά από
δεκαετίες * Δεν χρειάζεται να
αναρωτιέστε σε ποια κατεύ-
θυνση * Στη συντακτική ομάδα
περιλαμβάνονται δύο μέλη της
Ένωσης Εφοπλιστών.
Μ
αύρο (σαρακοστιανό) χιού-
μορ διαθέτει η κυβέρνηση,
αφού ανήγγειλε νέο καλάθι
του νοικοκυριού με νηστίσιμα που θα
προσφέρονται σε τιμή ευκαιρίας. Και
να ‘ταν μόνο τα νηστίσιμα, που οι τι-
μές τους έχουν ούτως ή άλλως εκτοξευ-
θεί… Απλησίαστα είναι εδώ και μήνες
τα καλαμαράκια και τα κατεψυγμένα
ψάρια, ενώ η εκτόξευση της τιμής των
γαλακτοκομικών έχει επιβάλει στους
περισσότερους Έλληνες μια υποχρεωτι-
κή νηστεία.Σύμφωνα με τα στοιχεία της
ΕΛΣΤΑΤ, τον Ιανουάριο ο πληθωρισμός
στα τρόφιμα αυξήθηκε κατά 15%, με το
κρέας να αυξάνεται κατά 19,3% και τα
έλαια κατά 23,1%! Ακόμα και στις λαϊ-
κές αγορές οι τιμές των λαχανικών και
των φρούτων έχουν απογειωθεί, όπως
έχουν απογειωθεί και τα κέρδη των αλυ-
σίδων σουπερμάρκετ. Συγκεκριμένα, ο
συνολικός τζίρος αυτών των επιχειρή-
σεων το 2021 άγγιξε τα 10,11 δισ. ευρώ,
αυξημένος κατά 2,41% συγκριτικά με το
2020 και 9,54% σε σύγκριση με το 2019!
Μάλιστα, το 2021 ήταν η πέμπτη συνε-
χόμενη ετήσια αύξηση των πωλήσεων,
που έχουν εκτοξευθεί κατά 31% (ή κατά
2,42 δισ. ευρώ).
Μόνο ως ανέκδοτο μπορεί να εκληφθεί
η δήλωση του Κ. Μητσοτάκη, στην προ-
χθεσινή συνέντευξή του στην ΕΡΤ, ότι η
κυβέρνηση εντείνει τους ελέγχους με
σκοπό την πάταξη της κερδοσκοπίας
και ότι η ακρίβεια είναι «εισαγόμενη».
Δήλωση την οποία διαψεύδει η καθημε-
ρινή εμπειρία των καταναλωτών, που
βλέπουν το «καλάθι» τους άδειο και όχι
μισογεμάτο όπως ισχυρίζεται η κυβέρ-
νηση. Η φράση «μασάει η κατσίκα τα-
ραμά» καθρεφτίζει τη στάση του λαού
απέναντι στην πολιτική της κυβέρνη-
σης, που βλέπει τους πολίτες σαν αιγο-
πρόβατα, έτοιμα να καταπιούν τις δη-
μαγωγικές προεκλογικές κορόνες της.
 Πολιτική ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023 5

Γ
ια την προοπτική συ-
γκρότησης συγκυβέρ-
νησης με «πρώτο κόμ-
μα» (ούτε καν κορμό)
τον ΣΥΡΙΖΑ, τη συμ-
μετοχή του ΠΑΣΟΚ και την ανά-
γκη… πολιτικής σταθερότητας
μίλησε μεταξύ άλλων ο Αλέξης
Τσίπρας στη συνέντευξή του
στην τηλεόραση του Άλφα το βρά-
δυ της Τρίτης. Η «προοδευτική
συγκυβέρνηση» παίρνει τη σκυ-
τάλη από την «κυβέρνηση με κορ-
μό την αριστερά» του 2015, ως
αποτέλεσμα της «βίαιης ωρίμαν-
σης» και του πλήρους σοσιαλδη-
μοκρατικού μετασχηματισμού
του κόμματος. Ο Αλέξης Τσί-
πρας μάζεψε μερικώς τον ισχυ-
ρισμό ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης
είναι εκβιαζόμενος από τη ΝΔ,
προσπαθώντας να γεφυρώσει το
ρήγμα των τελευταίων ημερών.
Σε αυτό το πλαίσιο, σχολιάζο-
ντας τις δηλώσεις Ανδρουλάκη
ότι θα σχηματίσει κυβέρνηση με
το πρώτο κόμμα, από την πρώ-
τη Κυριακή, όποιο και αν είναι
αυτό, ισχυρίστηκε ότι η διάθεση
αυτή του ΠΑΣΟΚ δεν αποσυν-
θέτει την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ
αλλά απεναντίας την ενισχύει!
Όπως μάλιστα σημείωσε, αν
κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ τις εκλογές,
μόνο τότε «θα έχουμε… πολιτική
σταθερότητα, όχι απλά προο-
δευτική διακυβέρνηση».
Στην ίδια συνέντευξη, ο Αλέ-
ξης Τσίπρας μίλησε για τους
25.600 ηλεκτρονικούς πλειστη-
ριασμούς που έγιναν την περί-
οδο 2015-2019, προκαλώντας
αίσθηση με την αποστροφή του
ότι «δεν είναι μεγάλος αριθμός»!
Όπως δήλωσε ο επικεφαλής
του ΣΥΡΙΖΑ (βλ. σελ. 3) σε κα-
μία ευνοούμενη κοινωνία δεν
υπάρχει απαγόρευση πλειστηρι-
ασμών, αλλά οι πλειστηριασμοί
επί θητείας του ήταν κατά βάση
στρατηγικών κακοπληρωτών ή
ιδιοκτητών που είχαν πολλές κα-
τοικίες. Την Πέμπτη, για πρώτη
ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Φωτίου
Συμβιβασμός με Στουρνάρα,
στόχος η «πολιτική σταθερότητα»
▸ «Προοδευτική συγκυβέρνηση» με δεξιό δεκανίκι το ΠΑΣΟΚ
φορά μετά από πολλά χρόνια, ο
Αλέξης Τσίπρας συναντήθηκε με
τον διοικητή της Τράπεζας της
Ελλάδας Γιάννη Στουρνάρα, με
επίκεντρο της συζήτησης τα κόκ-
κινα δάνεια και τους πλειστη-
ριασμούς. Το 2015 η κυβέρνηση
ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε να μη ζητήσει
την παραίτηση του κεντρικού
τραπεζίτη, μια κίνηση που ου-
σιαστικά προδιέγραψε την επι-
λογή μη ρήξης με ΕΕ-κεφάλαιο
και την πορεία συνθηκολόγησης
που οδήγησε στην ταπεινωτι-
κή υπογραφή του 3ου μνημονί-
ου. Τότε ο Αλέξης Τσίπρας είχε
ισχυριστεί ότι τη δεύτερη φορά,
«η αριστερά» κερδίζοντας τις
εκλογές, θα αναλάβει την ευθύ-
νη και τον έλεγχο όχι μόνο των
κυβερνητικών θέσεων, αλλά και
κρίσιμων αρμών της εξουσίας!
Ωστόσο, όπως έδειξε η πρόσφα- Οικονομικό σταθερότητας της ΕΕ και των γημένη η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ
τη συνάντηση με τους εκλεκτούς δημοσιονομικών δεσμεύσεων για μείωση ΦΠΑ και ΕΦΚ για
του τραπεζικού συστήματος, πρόγραμμα απόλυτα του Ταμείου Ανάκαμψης. την αντιμετώπιση της αισχρο-
(στους οποίους είναι και ο πρώ- Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ κέρδειας, ωστόσο δεν είπε τι
ην υπουργός και σύμβουλος του «κοστολογημένο χαρακτήρισε «φιλοδώρημα θα κάνει στην περίπτωση που
Τσίπρα Γ. Χουλιαράκης), καμία για την κάλπη» τις εξαγγελίες και αυτή η μερική και –πολύ
τέτοια διάθεση δεν υπάρχει,
άρθρο-άρθρο» Μητσοτάκη για εφάπαξ επί- λίγη– μπροστά στο μέγεθος
αλλά θέληση για «σταθερότη- στο πλαίσιο δομα στους συνταξιούχους. των ληστρικών αυξήσεων πρό-
τα» και «συνέχεια του κράτους» Βέβαια και η λεγόμενη κατά ταση απορριφθεί από την Κο-
παρά τις διαφορές απόψεων. του συμφώνου τον Τσίπρα «μόνιμη 13η σύντα- μισιόν, τον Στουρνάρα ή… τον
Ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε ξη» δεν ήταν παρά ένα επίδο- Ανδρουλάκη. Ας μην ξεχνάμε
και στο πρόγραμμα παροχών
σταθερότητας μα που δεν ξεπερνούσε στις ότι και το 2015 ο Αλέξης Τσί-
του ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο όπως είπε περισσότερες περιπτώσεις πρας έλεγε ότι… «δεν υπάρχει
είναι «κοστολογημένο» και μά- συνταξιούχων τα 300 ευρώ. Ο μια περίπτωση στο εκατομμύ-
λιστα «άρθρο-άρθρο», στο πλαί- Α. Τσίπρας επανέλαβε επίσης ριο η μαντάμ Μέρκελ να πει
σιο προφανώς του συμφώνου ότι είναι απολύτως κοστολο- όχι στην πρότασή μου»!

ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΟΣ Ο ΜΠΛΙΝΚΕΝ
Αντιπολεμικές αντιιμπεριαλιστικές διαδηλώσεις στις 21/2
Μ
ε διαδηλώσεις υποδέχονται
εργαζόμενοι και νεολαία τον
αμερικανό υπουργό Εξωτερι-
κών Άντονι Μπλίνκεν, που επισκέπτε-
ται την Ελλάδα στις 20-21 Φεβρουαρίου,
εν μέσω περιοδείας του και σε Γερμανία,
Τουρκία. Την Τρίτη 21/2, στις 7 μ.μ., στα
Προπύλαια στην Αθήνα πραγματοποι-
είται μεγάλη συγκέντρωση και θα ακο-
λουθήσει πορεία στην αμερικάνικη πρε-
σβεία, στην οποία καλούν μαζικοί φο-
ρείς, ο Αντιπολεμικός Διεθνιστικός Συ-
ντονισμός, η Αντιπολεμική Πρωτοβου-
λία οργανώσεων, πολλές πολιτικές ορ-
γανώσεις της Αριστεράς, μεταξύ αυτών
ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ΝΑΡ-νΚΑ, ΔΕΑ, ΚΚΕ(μ-λ),
ΟΚΔΕ κ.α. Διαδηλώσεις θα γίνουν επί-
σης στις 21/2 σε Θεσσαλονίκη (άγαλμα
Βενιζέλου, 7 μ.μ.), Πάτρα (πλ. Γεωργί-
ου, 6.30 μ.μ.) και αλλού. Σήμερα Σάβ-
βατο 18/2 πραγματοποιείται στα Τρίκα-
λα, πλατεία Ρήγα Φεραίου στις 12 μ.μ. Η
ΚΝΕ καλεί στις 21/2, 7 μ.μ., σε παράστα-
ση διαμαρτυρίας στην πρεσβεία.
Η επίσκεψη Μπλίνκεν μόνο τυπική
δεν είναι και γι’ αυτό έχει σημασία να
είναι μαζικές οι αντιπολεμικές-αντι-
ιμπεριαλιστικές διαδηλώσεις. Καθώς
ολοκληρώνεται ένας χρόνος καταστρο-
φικού γενικευμένου πολέμου στην Ου-
κρανία, με τους ΝΑΤΟ/ΗΠΑ και ΕΕ να στηρίζει πο-
λύπλευρα το αντιδραστικό καθεστώς Ζελένσκι
απέναντι στην καπιταλιστική Ρωσία, ο αμε-
ρικανός ΥΠΕΞ θα ζητήσει ακόμα πιο ενερ-
γητική εμπλοκή της Ελλάδας. Οι διευθε-
τήσεις στη Ν.Α. Μεσόγειο, στα Βαλκάνια
–όπου η Αθήνα έχει αναλάβει ρόλο προα-
γωγού ΝΑΤΟ και ΕΕ– και στη Μέση Ανα-
τολή, θα τεθούν επίσης στο τραπέζι. Ο
Α. Μπλίνκεν θα συναντηθεί με τον
Κ. Μητσοτάκη και τον Ν. Δένδια, με τον
οποίο θα εγκαινιάσουν τον «Τέταρτο Στρα-
τηγικό Διάλογο ΗΠΑ-Ελλάδας», ενώ θα συ-
νομιλήσει και με τον Α. Τσίπρα, αναδεικνύο-
ντας τη βεντάλια της ΝΑΤΟϊκής συναίνεσης.
6 ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023 Πρινηδόν

Σχόλια στο ημίφως Βασίλης

Παπαγεωργίου

Είδες
η ιδιωτική
πρωτοβουλία;
Αντί το κράτος να
φτιάξει τα αναγκαία
νοσοκομεία για ποιο-
τική δωρεάν δημόσια
υγεία, αποδέχθηκε τη
δωρεά 400 εκατ. ευρώ
του ιδρύματος Νιάρ-
χου (με έδρα τις Μπα-
χάμες) για την ανέ-
γερση νοσοκομείων σε
Θεσσαλονίκη, Κομοτη-
νή και Σπάρτη. Οι με-
γάλες κατασκευαστικές
εταιρείες σκέφτηκαν
πως θα πιάσουν την
καλή, και όλως τυχαί-
ως κατέθεσαν υπέρο-
γκες προσφορές στον
διαγωνισμό, με αποτέ-
λεσμα να κηρυχθεί από
το Ίδρυμα Σταύρος Νι-
αρχος «άγονος». Το ότι
πολλές φορές υπάρχει
συνεννόηση και μοι-
ρασιά (όλων ή μέρους)
των ιδιωτών στα δημό-
σια έργα είναι γνωστό.
Τώρα αποκαλύπτονται
και οι ληστρικές «προ-
σφορές» τους — μάλ-
λον αρπαχτές. Έτσι τα
νοσοκομεία μένουν
στα χαρτιά και πάει
στράφι και η δουλειά
που είχε γίνει.
Μεταπτυχιακό-
«παραγγελιά»
της ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ
«Το ΕΜΠ και η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ο
μεγαλύτερος αμιγώς ελληνικός
όμιλος υποδομών […] ενώνουν
τις δυνάμεις τους για τη δημιουρ-
γία του πρώτου Επαγγελματικού
Μεταπτυχιακού Προγράμματος
Σπουδών», ενημερώνει σε δελτίο
Τύπου ο εγχώριος κατασκευαστι-
κός όμιλος, επιβεβαιώνοντας ότι
τα ελληνικά πανεπιστημιακά ιδρύ-
ματα εισέρχονται πλέον στην εποχή
των… φασόν προγραμμάτων σπου-
δών με τη χορηγία του κεφαλαίου,
που θα παραγγέλνει ακόμα και το
θέμα του μεταπτυχιακού ανάλογα
με τις επιχειρηματικές ιεραρχήσεις
του. Μάλιστα, η εταιρεία θα βά-
ζει από το ταμείο της μόνο 100.000
ευρώ ανά έτος, ενώ θα εκμεταλ-
λεύεται προσωπικό, τεχνογνωσία
και υποδομές του ΕΜΠ. Έτσι, οι βλημα της νέας ταξιαρχίας, αναπα- τους σεισμόπληκτους! Στα σχετικά κη. Αυτό που ξεκίνησε ως το επί-
επιχειρήσεις θα βγαίνουν διπλά ρίσταται το ομώνυμο λουλούδι των βίντεο που έχουν δημοσιοποιηθεί, σημο αφήγημα της «αποτελεσμα-
κερδισμένες, υποτάσσοντας άμεσα Άλπεων και είναι ακριβώς το ίδιο με οι τρεις άντρες εμφανίζονται με τικότητας» της πρώτης τετραετίας
το μορφωτικό και ερευνητικό έργο της ναζιστικής ταξιαρχίας. Αυτό το ειδικό εξοπλισμό να επιχειρούν με της διακυβέρνησής του, εξελίχθηκε
βρόμικο καθεστώς, που επιχειρεί να σε συνώνυμο της διεφθαρμένης
των σχολών στα ιδιοτελή ταξικά αυταπάρνηση σε επικίνδυνες προ-
ξαναγράψει την ιστορία, γκρεμίζει σπάθειες απεγκλωβισμού μέσα στα «συμμορίας» του Μεγάρου Μα-
συμφέροντά τους.
τα αγάλματα των ηρώων της αντι- χαλάσματα. Το «έγκλημα» των τρι- ξίμου, που παρακολουθούσε τους
φασιστικής νίκης, τιμάει και ξεπλέ- ών είναι οι συντροφικές σχέσεις και πάντες ανεξέλεγκτα. Όπως δήλωσε
Ο Ζελένσκι τιμά τη νει τους συνεργάτες του Χίτλερ και η αλληλεγγύη που έχουν εκφράσει στην τελευταία του τηλεοπτική συ-
ναζιστική «Εντελβάις» τις θηριωδίες των ναζί, στηρίζουν στο Grup Yorum, το Λαϊκό Μέτω- νέντευξη στην ΕΡΤ ο Κ. Μητσοτά-
όλες οι δυτικές κυβερνήσεις! πο στην Ελλάδα και τους Τούρκους κης, αυτός ο κύκλος έκλεισε: «Αυτό
Σύμπτωση επαναλαμβανόμενη, αγωνιστές που απελευθερώθηκαν το οποίο ονομάζουμε επιτελικό
παύει να είναι σύμπτωση. Μετά τη Συνέλαβαν Έλληνες πρόσφατα. Για το απόγευμα της κράτος πιστεύω ότι επιτέλεσε την
μετονομασία δρόμου της ουκρανι- Παρασκευής είχε προγραμματιστεί αποστολή του», ενώ επιχείρησε μια
κής πρωτεύουσας σε οδό… «Ηρώων
αλληλέγγυους συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από υποκριτική αυτοκριτική, χαρακτη-
Αζόφ», ο Ζελένσκι με προεδρικό στην Τουρκία την τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα. ρίζοντας τις υποκλοπές ως την πιο
διάταγμα «βάπτισε» ταξιαρχία του μαύρη σελίδα –μαζί με τις πυρκα-
ουκρανικού στρατού με το όνομα Η αντιτρομοκρατική της Τουρκίας γιές– της διακυβέρνησής του. Ση-
της μισητής ναζιστικής μεραρχίας προχώρησε στη σύλληψη τριών Ελ-
Αποσύρεται μείωσε, δε, ότι στη νέα κυβέρνηση
«Εντελβάις», που αιματοκύλισε την λήνων μελών της «εργατικής ομάδας το «επιτελικό κράτος» (αν εκλεγεί) θα προωθήσει νέα
Ευρώπη και ιδιαίτερα την Ελλάδα. T-34», που είχαν μεταβεί από την πρόσωπα και περισσότερες γυναί-
Για να μην έχει κανείς απορία για τις Αθήνα στην Αντιόχεια για να βοηθή- Τίτλοι τέλους για το «επιτελικό κες, το ίδιο ακριβώς που υπόσχεται
καταβολές της ονομασίας, στο έμ- σουν, μαζί με τις λαϊκές επιτροπές, κράτος» του Κυριάκου Μητσοτά- και ο Αλέξης Τσίπρας.

ΣΜΤ Ηρακλείου ∆ικαίωμα κάθε μητέρας η εργασία

Εκφράζουμε την ολόπλευρη αλληλεγγύη
και στήριξή μας στη συναδέλφισσα, στην
οποία, ενώ είναι άνεργη, ενώ έχει την
αποκλειστική επιμέλεια τριών παιδιών
και δεν έχει καμία στήριξη από πουθενά,
απαγορεύτηκε με προσωρινή δικαστική
απόφαση να δεχτεί τον διορισμό της ως
μηχανικός στο δημόσιο (με προσωρι-
νούς πίνακες ΑΣΕΠ) σε νησί διαφορετικό
από αυτό στο οποίο διαμένει.
Το σκεπτικό ήταν ότι ο πατέρας
ενός εκ των τριών παιδιών της, με τον
οποίο έχει χωρίσει, πρέπει να μπορεί
να επικοινωνεί ευκολότερα με το παι-
δί, χωρίς να συνυπολογίζεται ότι δεν
διαμένει μόνιμα εκεί αλλά αλλάζει δι-
ζητώ
τον λόγο
αρκώς τόπο διαμονής (είναι στρατιω-
τικός) και χωρίς να συνυπολογίζεται,
κυρίως, ότι η συναδέλφισσα δεν έχει
άλλο τρόπο να επιβιώσει αυτή και τα
τρία ανήλικα παιδιά της. Την Παρα-
σκευή 17/2 επρόκειτο το ζήτημα να
εκδικαστεί εκ νέου στο δικαστήριο
της Μυτιλήνης, καθώς πλέον εκδό-
θηκαν οι οριστικοί πίνακες του ΑΣΕΠ
και αναμένεται το ΦΕΚ μόνιμου διορι-
σμού της συναδέλφισσας.
Είναι απάνθρωπο μία άνεργη μητέρα
να αναγκάζεται να μπει στο δίλημμα να
διαλέξει ανάμεσα στο παιδί της και σε
εργασία αναγκαία για την επιβίωσή της,
καθώς και των παιδιών της. Πόσο μάλ-
λον, όταν ο πατέρας είναι αποδεδειγμένα
κακοποιητικός –με εισαγγελική παρέμ-
βαση– και ενώ υπέγραψε ποινική δια-
μεσολάβηση δεν τήρησε τους όρους της
(για ψυχιατρική του παρακολούθηση και
μη επανάληψη βίαιης συμπεριφοράς).
Δεν υπολογίζει το καλό του παιδιού του,
ασκώντας του συστηματικά ψυχολογική
βία και δεν ακολουθεί τις συστάσεις των
θεραπόντων ιατρών για το παιδί, υπονο-
μεύοντας την πρόοδο του (το παιδί πά-
σχει από βαριάς μορφής ΔΕΠΥ).
Οι επιπτώσεις από την εφαρμογή του
νόμου Τσιάρα φαίνονται καθαρά πια
στην κοινωνία. Πλέον, έχουμε φτάσει
σε αυτό το σημείο σήψης σαν κοινωνία,
όπου αμφισβητείται σε μητέρες ένας
στοιχειώδης όρος ανθρώπινης αξιοπρέ-
πειας και αυτοδιάθεσης, όπως είναι το
δικαίωμα στη δουλειά. Δεν αφήνουμε
καμία εργαζόμενη μόνη! Η αλληλεγγύη
είναι η δύναμη μας! Δεν δεχόμαστε να
στερηθεί ούτε από τη συναδέλφισσα
μας ούτε από καμία άλλη μητέρα το δι-
καίωμα στη δουλειά!

∆ίλημμα
Β
ήμα-βήμα μεθοδεύεται η
πολιτική και εκλογική συ-
νεργασία ΜέΡΑ25 και ΛΑΕ.
Όπως έχει ήδη ανακοινώσει
το ΜέΡΑ25, «προχωράμε τον
διάλογο με το αγωνιστικό κομμάτι της
Αριστεράς, συμπεριλαμβανομένου μέ-
ρους της βάσης (σ.σ. του ΣΥΡΙΖΑ) που
δεν το βάζει κάτω. Με ανθρώπους ανέ-
νταχτους, τίμιους, άσπιλους.  Με πα-
τριώτες που δεν αντέχουν να βλέπουν
τη δέσμια Ελλάδα εντός μιας δέσμιας
Ευρώπης». Έτσι το ΜέΡΑ25 διατυπώ-
νει «ένα ρεαλιστικό όραμα διαφορετικό
από το… δυστοπικό όραμα μιας εξαρ-
τημένης, ερημοποιούμενης Ελλάδας,
εντός μιας όλο και πιο αντιδραστικής,
πιο κατακερματισμένης, πιο πολεμοχα-
ρούς και πιο εξαρτημένης από το ΝΑΤΟ
και την Ουάσινγκτον, Ευρώπης..»
Η «ρήξη» για το ΜέΡΑ25 επαναορί-
ζεται στη διεκδίκηση της «ανεξαρτησί-
ας» του ευρωπαϊκού ιμπεριαλιστικού
κέντρου από τις ΗΠΑ και τη μεγαλύτε-
ρη (αλλά πάντα) «ρεαλιστική» και εντός
των τειχών της ΕΕ «ανεξαρτησία» του
ελληνικού καπιταλισμού. Αυτός ορίζε-
ται μάλιστα ως ο σύγχρονος «πατριωτι-
σμός». Ρήξη είναι η προώθηση ενός «άλ-
λου» μοντέλου πράσινης καπιταλιστικής
ανάπτυξης, ώστε να σταματήσει η «ερη-
μοποίηση της Ελλάδας», με κοινότυπες
προτάσεις για μια «ελληνική πράσινη
βιομηχανική επανάσταση», με χρηματο-
δότηση από τα ευρωπαϊκά προγράμματα
και φορείς «joint venture εταιρείες απ’
όλο τον κόσμο που θέλουν πρόσβαση στη
ΝΑ Ευρώπη και την Αν. Μεσόγειο»! Η
«ρήξη», λοιπόν, του ΜΕΡΑ25 δεν είναι
παρά μια (ακόμα) πρόταση «ρεαλιστι-
κής», σοσιαλδημοκρατικής διαχείρισης,
όπως του Μελανσόν ή του ΣΥΡΙΖΑ, με
«έξυπνες» λύσεις, εντός των πλαισίων
μιας πιο ισχυρής ΕΕ. Αυτή είναι και η
πολιτική βάση των «7 συν 1 προτάσεων»
κυβερνητικής συνεργασίας που απεύ-
θυνε το ΜέΡΑ25 στον ΣΥΡΙΖΑ.
Η ΛΑΕ, από την πλευρά της, όπως
τονίζει σε ανακοίνωσή της, επιμένει
στην πρόταση για «μια συσπείρωση όλων
των αριστερών αντισυστημικών δυνάμε-
ων, τόσο των κοινοβουλευτικών (ΚΚΕ,
ΜέΡΑ25) όσο και των δυνάμεων της ρι-
ζοσπαστικής μαχητικής Αριστεράς, ώστε
να διαμορφώσουν μια εκλογική συμμα-
χία», «που θα απαντάει στα άμεσα προ-
βλήματα των εργαζομένων, των νέων,
του λαού», και θα «έρχεται σε ρήξη με
τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και τις
μνημονιακές δεσμεύσεις της ΕΕ». Η
αντίληψη αυτή επιβεβαιώθηκε και τεκ-
μηριώθηκε στη fast-track Συνδιάσκε-
ψη της ΛΑΕ, η οποία έγινε βασικά για
να κατοχυρώσει αυτή τη λογική και να
«πυροδοτήσει»-νομιμοποιήσει τη στρο-
φή προς τη συμμαχία με το ΜέΡΑ25. Οι
παραδοσιακές αντιλήψεις και η μεθο-
δολογία του ΣΥΡΙΖΑ του 2010-12 (τώρα
λέμε για τα μνημόνια και αν χρειαστεί,
όταν έρθει η ώρα της σύγκρουσης, θα
δούμε για την ΕΕ), που οδήγησαν τον
λαό δεμένο χειροπόδαρα στο τρίτο
Πολιτική ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023
Αντώνης Δραγανίγος
Αντικαπιταλιστική
πάλη ή
διαχείριση
του συστήματος;
▸ ΜέΡΑ25 και ΛΑΕ προωθούν συνεργασία
που δεν ξεφεύγει από το πλαίσιο
μορφών σοσιαλδημοκρατικής διαχείρισης
μνημόνιο διαρκείας, αναπαράγονται
ενισχυμένες με το επιχείρημα του «αρ-
νητικού συσχετισμού». Σύμφωνα με το
βασικό σκεπτικό της ΛΑΕ, πρέπει να
συγκροτηθεί «ένα μπλοκ δυνάμεων, με
συμφωνημένο κοινό πρόγραμμα, χωρίς
αποκλεισμούς και κατασκευασμένους
διαχωρισμούς που δεν αντιστοιχούν στα
βασικά επίδικα της συγκυρίας και στα
ερωτήματα των μαζών. Κορμός ενός τέ-
τοιου προγράμματος θα πρέπει να είναι
τα άμεσα ζητήματα επιβίωσης των λαϊ-
κών τάξεων» (από την πολιτική απόφα-
ση της Συνδιάσκεψης της ΛΑΕ).
Έτσι απλά διαγράφονται από τον
σημερινό πολιτικό αγώνα οι στόχοι της
ρήξης με την αστική στρατηγική (χρέος,
ΕΕ κ.λπ.), καθώς δεν «αντιστοιχούν
στα βασικά επίδικα της συγκυρίας».
Για τη λογική της ΛΑΕ, στη συγκυρία
αντιστοιχεί «το ρεύμα φτηνό», αλλά όχι
η «κατάργηση του χρηματιστηρίου της
ενέργειας», η «εθνικοποίηση του ενερ-
7
γειακού τομέα» και η «απειθαρχία στις
εντολές της ΕΕ». Στη συγκυρία αντι-
στοιχεί το «προστασία της λαϊκής κα-
τοικίας», αλλά όχι η εθνικοποίηση των
τραπεζών και η ρήξη με τις επιταγές της
ΕΚΤ/ΕΕ για να διαγραφούν τα χρέη των
λαϊκών νοικοκυριών.
Έτσι, «διασπώντας» τους «άμεσους
στόχους επιβίωσης» του λαού από τις
πολιτικές προϋποθέσεις και τα μέσα
επιβολής τους, δηλαδή τους γενικότε-
ρους πολιτικούς στόχους ρήξης με το
σύστημα, «εξορίζοντας» τους στόχους
αυτούς από τον σημερινό πολιτικό αγώ-
να σε ένα αόριστο ομιχλώδες μέλλον,
ανοίγει ο δρόμος για συμμαχία με λογι-
κές και προγράμματα σοσιαλδημοκρα-
τικής διαχείρισης του καπιταλισμού,
όπως αυτό του ΜΕΡΑ25. Η λογική αυτή
δεν ηγεμονεύεται μόνο από τη σοσιαλ-
δημοκρατική-τεχνοκρατική κενολογία
του ΜέΡΑ25,αλλά και από τον αστικό
«ρεαλισμό» του ΣΥΡΙΖΑ, που επίσης
προβάλλει «ρεαλιστικές λύσεις ανακού-
φισης» μέσα στα πλαίσια του σημερινού
ασφυκτικού καθεστώτος, το οποίο και ο
ίδιος οικοδόμησε και υπηρετεί.
Για αυτό δεν είναι καθόλου περίεργο
ότι οι δυνάμεις αυτές αναφέρονται στο
διεθνές ρεύμα της σοσιαλδημοκρατίας
(από τον Λούλα μέχρι τον Μελανσόν),
δηλαδή των σοσιαλδημοκρατικών κομ-
μάτων που κυβερνούν ή θέλουν να κυ-
βερνήσουν σε συμμαχία με την αστική
τάξη –και σε κάθε περίπτωση στα πλαί-
σιά της– σαν «πετυχημένα παραδείγμα-
τα» πολιτικών προγραμμάτων «που βρί-
σκονται σε κατεύθυνση σχετικής ρήξης
με τον νεοφιλελευθερισμό»!
Το ΜέΡΑ25, η ΛΑΕ, διανοούμενοι
του χώρου (βλέπε άρθρα των Κ. Λα-
παβίτσα, Σ. Κουβελάκη) επιδιώκουν
να ορίσουν εκ νέου τη «ρήξη» σαν μια
πράσινη παραγωγική ανασυγκρότηση
του καπιταλισμού με δόσεις κοινωνικής
ευαισθησίας και ευρωπαϊσμού. Επιδιώ-
κουν ιδιαίτερα να επιδράσουν στη μα-
χόμενη, αντικαπιταλιστική αριστερά,
χρησιμοποιώντας τον πόθο για ενότη-
τα. Όμως οι δυνάμεις αυτές υπηρετούν
άλλη στρατηγική, αντίθετη και ανταγω-
νιστική στη λογική του αντικαπιταλιστι-
κού προγράμματος και μετώπου.
Σε αντίθεση με το μπλοκ ΜέΡΑ25-
Πρόκειται ΛΑΕ το «ανοιχτό κάλεσμα» της ΑΝΤΑΡ-
ΣΥΑ προς τους αγωνιστές που πήραν
για στρατηγική μέρος στις μάχες των τελευταίων χρό-
αντίθετη και νων και τις πολιτικές δυνάμεις και ορ-
γανώσεις της μαχόμενης, αντικαπι-
ανταγωνιστική ταλιστικής αριστεράς, (Αναμέτρηση,
ΑΡΑΝ-Κ Σχέδιο, ΔΕΑ, ΕΕΚ, Κόκκινο
στη λογική του Νήμα), που υπάρχει συμφωνία σε βα-
αντικαπιταλιστικού σικές θέσεις, που υπερασπίζουν την
ανεξαρτησία της αντικαπιταλιστικής
προγράμματος αριστεράς απορρίπτοντας την πορεία
ενσωμάτωσης σε λογικές διαχείρι-
και μετώπου σης του καπιταλισμού και πολιτικές-
εκλογικές συνεργασίες με δυνάμεις
όπως το ΜέΡΑ25, να προχωρήσουμε
εδώ και τώρα σε μια ισότιμη, ανοιχτή,
πολιτική και εκλογική συνεργασία είναι
δυνατή και ελπιδοφόρα.
8 ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023 Επικαιρότητα

Green
Properties:
ΜΕ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΕΝΗ απεργιακή πα-
ρέμβαση στα γραφεία και τα εργοτά-
ξια της Green Properties απάντησαν
Ακροβασίες | Βασίλης Παπαγεωργίου
Απεργία στα την Πέμπτη (16/2) τα σωματεία του
εργοτάξια και κλάδου στις εννέα απολύσεις εργαζό-
μενων που απασχολούνταν με μπλο-
διαδήλωση για κάκι, επειδή απαίτησαν στοιχειώδη
τις απολύσεις εργασιακά δικαιώματα από την εργο-
δοσία. Την ημέρα αυτή το συνδικάτο
Οικοδόμων είχε προκηρύξει 24ωρη
απεργία στα εργοτάξια της εταιρείας
και το Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών
(ΣΜΤ) τρίωρη στάση εργασίας. Απερ-
γοί, μέλη των σωματείων και αλληλέγ-
γυοι, έδωσαν μαζικά το «παρών» στο
εργοτάξιο της εταιρείας στη Λεωφόρο
Συγγρού 236, ενώ ακολούθησε μαζική
διαδήλωση προς τα κεντρικά γραφεία
της εταιρείας στην Καλλιθέα. Το ΣΜΤ
διαμήνυσε για άλλη μια φορά ότι θα
συνεχίσει τον αγώνα για την ικανοποί-
ηση των αιτημάτων των απολυμένων,
την άμεση ανάκληση των απολύσεων,
την υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης
Εργασίας με ριζικές αυξήσεις στους
μισθούς και την ανατροπή του εργα-
σιακού μεσαίωνα στον κλάδο και γε-
νικότερα.

Όχι στο ξεπούλημα: «ΚΑΙ ΤΩΡΑ ένα σύνθημα που όλους

μας ενώνει, κρατήστε τα μουσεία και
«Κρατήστε τα διώξτε τη Μενδωνη», φώναξαν το από-
μουσεία και διώξτε γευμα της περασμένης Τετάρτης αρχαι-
ολόγοι, εργαζόμενοι και αλληλέγγυοι
τη Μενδώνη»
που συμμετείχαν στη μαχητική συγκέ-
ντρωση διαμαρτυρίας έξω από το Εθνι-
κό Αρχαιολογικό Μουσείο ενάντια στο
νομοσχέδιο που μετατρέπει τα πέντε
μεγάλα δημόσια μουσεία της χώρας σε
Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου.
Οι διαδηλωτές εξέφρασαν τη διαμαρ-
τυρία τους για τις μεθοδεύσεις αυτές
με συνθήματα και μουσικές. Οι κινη-
τοποιήσεις έγιναν κατά τη διάρκεια της
3ης μέρας απεργίας των αρχαιολόγων.
Στην απεργία συμμετείχαν όλα τα με-
γάλα μουσεία, πλην του μουσείου της
Ακρόπολης. Ιδιαίτερα προκλητική ήταν
η στάση της αστυνομίας, που απαγό-
ρευσε τους διαδηλωτές να πλησιάσουν
το Αρχαιολογικό Μουσείο, όπου ο
Κ. Μητσοτάκης πραγματοποιούσε φιέ-
στα για την επέκτασή του.
ΣΕ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ και πορεία στην Ομό-
Κινητοποίηση
νοια την Κυριακή 19/2 στις 11 το πρωί
των Αλβανών καλεί η Πρωτοβουλία Αλβανών Μετανα-
μεταναστών στών/τριών και Αλληλέγγυων/ιες θέλοντας
την Κυριακή να προβάλει προβλήματα που απα-
σχολούν τη μεταναστευτική κοινότητα
στην Αθήνα και καταγγέλλοντας 30 ολόκληρα χρό-
νια θεσμικού ρατσισμού. «Παλεύουμε
για τη ζωή μας! Βρεθήκαμε σήμερα
εδώ, σε αυτή τη συγκέντρωση, όχι ως
περαστικοί αλλά ως μετανάστες/τριες,
για να εκφράσουμε την αγανάκτησή
μας προς τις ρατσιστικές θεσμικές πο-
λιτικές που βιώνουμε. Ο κατάλογος
αυτών των πολιτικών είναι ατελείω-
τος. Επιχειρήσεις σκούπα, κρατητή-
ρια, βασανισμοί, γραφειοκρατικός
γολγοθάς, άρνηση κοινωνικών δικαι-
ωμάτων », αναφέρει το κάλεσμα.
Με ένα ...κλικ
ΕΛΛΗΝΙΚΟ- Η Εκτός Πλάνου - Αντικαπιταλιστική Κίνη-
ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ: ση Ελληνικού Αργυρούπολης διοργανώνει
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ την Κυριακή 19/2 στις 5.30 μ.μ. στο Α΄ ΚΑ-
ΘΕΣΕΩΝ ΠΗ Αργυρούπολης (Αλεξιουπόλεως 27),
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΤΟΣ εκδήλωση όπου θα παρουσιάσει τις νέες
ΠΛΑΝΟΥ επικαιροποιημένες θέσεις της. Το σύνολο
των κειμένων υπάρχει στο blog της κίνησης
(ektosplanou.wordpress.com), με την ένδειξη
#ektosplanou2023.
ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ: Η Εργατική Λέσχη Νέας Ιωνίας «Yδρα-
ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ γωγείο», η Πρωτοβουλία στα Βόρεια ε-
ΕΝΑΝΤΙΑ νάντια στην Ακρίβεια και τη Φτώχεια και
ΣΤΗΝ ΑΚΡΙΒΕΙΑ το Σωματείο Εργαζομένων του Δήμου
Ν. Ιωνίας καλούν το Σάββατο 18/2 στις
11.30 π.μ. στην πλατεία Σημηριώτη σε
συγκέντρωση ενάντια στην ακρίβεια και
τη φτώχεια. «Κανένα σπίτι χωρίς στέγη,
ρεύμα, νερό και φαγητό! Καμία διακοπή
ρεύματος! Κανένας πλειστηριασμός λαϊ-
κής κατοικίας! Να δημιουργήσουμε ένα
δίκτυο αλληλεγγύης σε όλες τις γειτονιές
μας, σε όλη τη Νέα Ιωνία!», αναφέρει
το κάλεσμα.
ΛΑΜΠΗ∆ΟΝΑ: Η Πεζοπορική Ομάδα «Λαμπηδόνα» διορ-
ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ γανώνει την Κυριακή (19/2) ιστορικό περί-
ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ πατο σε σημεία ιστορικού/αρχαιολογικού
ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ενδιαφέροντος στο κέντρο της Αθήνας αλλά
ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ και στους αρχαιολογικούς χώρους του λό-
φου Φιλοπάππου και Θησείου. Αφετηρία
θα είναι στις 9.15 το πρωί μπροστά από το
Καλλιμάρμαρο, όπου θα γίνει και ο τερμα-
τισμός (για τα άτομα που τα διευκολύνει
η μετακίνηση με μετρό, θα γίνει και ένα
πέρασμα από τη στάση μετρό Ακρόπολης
στις 9.30 π.μ.).
ΠΡΟΣΦΟΡΑ Η οικογένεια Κοντομήτρου κατέθεσε 50
ευρώ στο ΝΑΡ και 50 ευρώ στην Εκτός
Σχεδίου-Αριστερή Ριζοσπαστική Κίνηση
στη Νέα Ιωνία στη μνήμη του Βασίλη Κο-
ντομήτρου για τα οχτώ χρόνια από τον
θάνατό του.
νΚΑ: Εκδήλωση
για την κατάληψη
της Νομικής
Εκδήλωση με τίτλο «50 χρόνια από
την Κατάληψη της Νομικής - Η
φλόγα των εξεγέρσεων του χθες να
φωτίσει τις επαναστάσεις του σήμε-
ρα!», διοργανώνει την Πέμπτη 23 Φε-
βρουαρίου, στις 7 μ.μ., στη Νομική
Σχολή (Αμφιθέατρο Σαριπόλων), η
οργάνωση Αθήνας της νΚΑ. Κεντρι-
κοί ομιλητές θα είναι οι αγωνιστές
της κατάληψης της Νομικής και του
Πολυτεχνείου Ά. Χάγιος, Δ. Χατζη-
παναγιώτου και Γ. Μητροβγένης.
ΚΟΥΠΟΝΙ
για τους αναγνώστες του
θέατρο
Με την επίδειξη του παρόντος
κουπονιού, το Πριν παρέχει
τη δυνατότητα σε 2 αναγνώστες
του να παρακολουθήσουν
την παράσταση
Φελίτσε και Λίλυ -
Ένας άνθρωπος ανάμεσα
στους ανθρώπους
της Ελένης Καρασαββίδου με ένα
κανονικό εισιτήριο των 14 ευρώ!
Πολυχώρος Vault Theatre Plus
(Μελενίκου 26, Γκάζι)
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 6932460616
(απαραίτητη η τηλεφωνική προκράτηση
και η επίδειξη του κουπονιού
κατά την παραλαβή των εισιτηρίων).
Η προσφορά ισχύει για όλες τις παρα-
στάσεις (Τετάρτη-Πέμπτη στις 9.15 μ.μ.).
 «Οι προοπτικές για επίτευξη ειρήνης
εξακολουθούν να συρρικνώνονται.
Οι πιθανότητες περαιτέρω
κλιμάκωσης και μεγαλύτερης
αιματοχυσίας συνεχίζουν
να αυξάνονται. Φοβάμαι πως
ο κόσμος δεν υπνοβατεί
προς την κατεύθυνση
ενός πιο γενικευμένου
πολέμου. Φοβάμαι πως
οδεύει προς τα εκεί
έχοντας τα μάτια του
ορθάνοιχτα».
Αντόνιο Γκουτέρες
γενικός γραμματέας του ΟΗΕ
Σ
τις 24 Φεβρουαρίου είναι η
πρώτη επέτειος από τη στρα-
τιωτική εισβολή της Ρωσίας
στην Ουκρανία, η οποία έχει
οδηγήσει σε μια ασύλληπτων
διαστάσεων σύγκρουση στην Ευρώπη,
χωρίς να διαφαίνεται το τέλος της.
Μήπως, όμως, αυτές τις ημέρες συ-
μπληρώνονται και εννιά χρόνια από
την πραγματική έναρξη του πολέμου
εκεί, όπως ευθέως είπε ο ΓΓ του ΝΑΤΟ,
Γενς Στόλτενμπεργκ, παραπέμποντας
στα δραματικά γεγονότα του 2014 και
αυτά που ακολούθησαν; Το παραπάνω
ερώτημα δεν είναι θεωρητικό, καθώς η
απάντηση που δίνεται ή θα δοθεί απο-
καλύπτει, σε μεγάλο βαθμό, την ου-
σία όσων συμβαίνουν. Το γεγονός, με
άλλα λόγια, ότι η Ουκρανία είχε επιλε-
γεί από νωρίς (και για πολλούς λόγους)
ως το πλέον πρόσφορο πεδίο για να
λύσουν τις διαφορές τους ΗΠΑ, ΝΑΤΟ
και ΕΕ με τη Ρωσία — και μάλιστα με
Αφιέρωμα
Μια «ριζική τομή
στην ανθρώπινη ιστορία»
τα όπλα, καθώς οι διαπραγματεύσεις
σε αυτό το επίπεδο δεν έχουν νόημα,
όταν δεν έχει ξεκαθαρίσει ποιος έχει το
πάνω χέρι και είναι ο πιο ισχυρός.
Ταυτόχρονα, η απάντηση θα μας
βοηθήσει να προβλέψουμε ακριβέστε-
ρα όσα πρόκειται να συμβούν, των
οποίων ο πόλεμος στην Ουκρανία μοιά-
ζει να είναι το πρελούδιο. Όχι μόνο
στην Ευρώπη, η οποία υπήρξε το επί-
κεντρο και των δύο προηγούμενων πα-
γκόσμιων πολέμων και εξακολουθεί να
έχει εστίες που σιγοκαίνε, αλλά και σε
ολόκληρο τον πλανήτη, καθώς η έντα-
ση και η συχνότητα με την οποία βγαί-
νει στην επιφάνεια, μέσα από κάθε
ρωγμή, η δομική κρίση του ολοκληρω-
τικού καπιταλισμού και ο παροξυσμός
των ανταγωνισμών που αυτή προκα-
λεί, οδηγούν και σε άλλες, ακόμη πιο
αποφασιστικές αναμετρήσεις και ανεί-
πωτες τραγωδίες.
Υπό μία έννοια, θα μπορούσαμε να
ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023
Πόλεμος
στην Ουκρανία
ισχυριστούμε, δανειζόμενοι τον όρο
από τον μεγάλο Έρικ Χόμπσμπαουμ,
ότι έχουμε εισέλθει για τα καλά σε μια
νέα «εποχή των πολέμων». Εάν αυτό
ισχύει, και επειδή ο πόλεμος, όπως εί-
ναι γνωστό (ή τουλάχιστον θα έπρεπε
να είναι, για τους επαναστάτες, τους
κομμουνιστές), αποτελεί «μια ριζική
τομή στην ανθρώπινη ιστορία», οφεί-
λουμε να συνειδητοποιήσουμε ότι τί-
ποτα πλέον δεν θα είναι όπως παλιά.
Ούτε στις σχέσεις μεταξύ κρατών,
ούτε στην οικονομία, ούτε στην ταξική
πάλη, τόσο εντός των κρατών όσο και
διεθνώς.
Το ίδιο ισχύει για τις ανθρώπινες
συνειδήσεις, καθώς βεβαιότητες, στε-
ρεότυπα, συνήθειες και συσχετισμοί
καταρρέουν απέναντι στην ορμή και τη
βιαιότητα της πραγματικότητας, την
απειλή του θανάτου. Ο πόλεμος, άλ-
λωστε, όπως έχει αποδείξει η ιστορική
εμπειρία, είναι εκείνος ο καταλύτης
9
Γιώργος
Παυλόπουλος
(ίσως ο μοναδικός μέχρι σήμερα) που
μπορεί είτε να επιταχύνει εξελίξεις οι
οποίες έχουν ήδη δρομολογηθεί είτε να
αλλάξει τον ρου των γεγονότων. Πολύ
περισσότερο, καθώς ο πόλεμος στην
Ουκρανία, όπως και αυτοί που θα έρ-
θουν, μπορούν να χαρακτηριστούν
«ολοκληρωτικοί». Αν και ο συγκεκριμέ-
νος όρος έχει αποδοθεί από ορισμένους
στην περίοδο των μεγάλων ένοπλων
συγκρούσεων που συγκλόνισαν την Ευ-
ρώπη στα τέλη του 17ου αιώνα, ενώ χρη-
σιμοποιήθηκε και από τον Γκέμπελς
στην περίφημη ομιλία του στο Βερολί-
νο στις 18 Φεβρουαρίου 1943, λίγο μετά
τη συντριβή της ναζιστικής Γερμανίας
στο Στάλινγκραντ, ταιριάζει πιο πιστά
στους πολέμους της εποχής μας. Εκτός
των άλλων, διότι ουδείς μπορεί να θεω-
ρηθεί ασφαλής και απρόσβλητος, αλλά
και επειδή πιθανώς να μην υπάρχει
αύριο. Γι’ αυτό είναι ζήτημα ζωής και
θανάτου το τι θα κάνουμε σήμερα.
10
Βασίλης
Μηνακάκης
Ο
ι εκφράσεις «ο πόλεμος εί-
ναι συνέχιση της πολιτικής
με άλλα μέσα» και «η πολι-
τική είναι συμπυκνωμένη
έκφραση της οικονομίας»,
ακούστηκαν πολύ τον τελευταίο χρόνο.
Φυσικά, δεν ακούστηκαν μόνο τώρα, κα-
θώς αντέχουν στο χρόνο: Η πρώτη, του
Κλαούζεβιτς, μετρά δύο αιώνες ζωής,
ενώ η δεύτερη, του Λένιν, έναν και πλέ-
ον αιώνα. Αυτή η μακροβιότητά τους δεν
είναι τυχαία. Σχετίζεται με το ότι απη-
χούν πραγματικές τάσεις. Σε τελευταία
ανάλυση, όμως, όχι πάντα με άμεσο κι
εύκολα αναγνώσιμο τρόπο. Από αυτή
την άποψη, η τοποθέτηση για τον πόλεμο
στην Ουκρανία θα είναι ανάπηρη, αν δεν
εδραστεί στο πεδίο της οικονομίας ή επι-
χειρήσει να ερμηνεύσει τα τεκταινόμενα
σε αφαίρεση από αυτό. Ταυτοχρόνως,
θα είναι λειψή, αν τα ερμηνεύσει μόνο
με αυτό. Υιοθετώντας την ανάγκη διαλε-
κτικής προσέγγισης, το παρόν εστιάζει σε
δύο μόνο πλευρές που σχετίζονται κυρίως
με το πεδίο της οικονομίας.
Τα κρισιακά φαινόμενα που μαστί-
ζουν τον καπιταλιστικό κόσμο, ιδίως
μετά το 2008, είναι η βάση (η βάση, όχι
το άπαν) μιας σύγχρονης μαρξιστικής
προσέγγισης για τον πόλεμο. Η οξεία
φάση εκείνης της κρίσης ξεπεράστηκε,
όμως όχι με τρόπο που να οδηγεί σε μια
αναπτυξιακή άνθηση. Μπορεί με τα μέ-
τρα μνημονιακού τύπου οι προϋπολογι-
σμοί να ισοσκελίστηκαν, όμως οι ρυθμοί
ανάπτυξης –τουλάχιστον στον λεγόμενο
αναπτυγμένο κόσμο– παραμένουν σε
χαμηλές πτήσεις (επιδεινώθηκαν δε από
την πανδημία και τα προβλήματα στην
ενέργεια λόγω πολέμου).
Η υπερσυσσώρευση πλούτου στο λεγό-
μενο 1% των υπερπλουσίων δεν μπορεί να
κρύψει τις δυσκολίες αξιοποίησης των κε-
φαλαίων με αποδεκτό ποσοστό κέρδους.
Οι προαναφερθέντες αναιμικοί ρυθμοί
ανάπτυξης, τα τεράστια κεφάλαια που
λιμνάζουν σε φορολογικούς παραδεί-
σους, οι χιλιάδες απολύσεις από ψηφια-
κούς κολοσσούς και πολυδιαφημισμένες
εταιρείες της gig economy, το ύψος του
παγκόσμιου χρέους (349% του παγκόσμι-
ου ΑΕΠ, κατά 26% αυξημένο σε σχέση με
το 2007), η διαπίστωση ότι η «σκιώδης
οικονομία», τα χρηματοπιστωτικά παρά-
γωγα –τα κατά Σόρος «όπλα μαζικής οι-
κονομικής καταστροφής»– βρίσκονται σε
υψηλότερο επίπεδο απ’ ό,τι το 2008 και,
φυσικά, η διατήρηση της σκληρής λιτότη-
τας για τους εργαζόμενους είναι ενδείξεις
ακριβώς των προβλημάτων κερδοφορίας
που αντιμετωπίζει το κεφάλαιο.
ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023 Αφιέρωμα
Καπιταλιστική οικονομία
και πόλεμος
▸ Τα κρισιακά φαινόμενα που μαστίζουν τον καπιταλιστικό κόσμο
είναι η βάση μιας σύγχρονης μαρξιστικής προσέγγισης στον πόλεμο
Η μετάβαση από την προγενέστερη
στη νέα φάση της καπιταλιστικής διεθνοποίησης
αποτελεί έναν επιπλέον παράγοντα που «καλεί
στα όπλα» το κεφάλαιο και τα αστικά κράτη
Όλα έχουν Τίποτα από τα «δεδομένα» της καπιταλιστικής διε-
θνοποίησης δεν ισχύει πλέον. Όχι από τον Φεβρουά-
πλέον ριο του 2022, οπότε άρχισαν να ηχούν τα όπλα στην
Ουκρανία, αλλά πιο πριν. Το δυτικό υπόδειγμα κλο-
αλλάξει νίζεται εκ των ένδον πολλαπλώς: Άνοδος ακροδεξιάς,
κυβερνήσεις τύπου Τραμπ, μεγάλη μείωση της συμ-
μετοχής στις εκλογές, απονεύρωση αστικοδημοκρατι-
κών θεσμών, ερωτοτροπία με «πειθαρχημένα» καθε-
στώτα τύπου Κίνας. Παράλληλα, αναδύονται και νέες
«μεγάλες δυνάμεις», με την Κίνα πρώτη και κύρια και
νέες συσσωματώσεις καπιταλιστικών κρατών που αμ-
φισβητούν την προϋπάρχουσα ισορροπία δυνάμεων,
διεκδικώντας έναν αυξημένο –αν όχι ηγετικό– ρόλο
στον καπιταλιστικό κόσμο.
Στις χώρες φτηνού εργατικού δυναμικού το κόστος
εργασίας ανέβηκε, ενώ σε πολλά προϊόντα το εργα-
τικό κόστος είναι πλέον μικρό τμήμα του κόστους
παραγωγής. Πολλά από τα εμπορεύματα που διακι-
νούνται πλανητικά πλέον δεν είναι εμπράγματα ούτε
διακινούνται με πλοία και τρένα, η δε αναζήτηση φτη-
νού εργατικού δυναμικού μπορεί να εξυπηρετηθεί
από ψηφιακούς νομάδες και χωρίς μετεγκατάσταση
της παραγωγικής βάσης. Τέλος, η ψηφιακή μονοκρα-
τορία των GAFAM αμφισβητείται (ενδεικτική η διαμά-
χη για το 5G), ενώ και οι συνέπειες των περιβαλλο-
ντικών καταστροφών και της κλιματικής αλλαγής δεν
μπορούν πλέον χωρίς κόστος να προσπερνιούνται —
ο Covid-19 ήταν ένα χαρακτηριστικό δείγμα.
Όταν, όμως, η πίτα των κερδών πα-
ραμένει σε χαμηλά επίπεδα, είναι επα-
κόλουθο να οξύνεται στο έπακρο η πίεση
προς την εργαζόμενη πλειοψηφία, ώστε
να αυξηθεί η πίτα, αλλά και ο ανταγω-
νισμός μεταξύ των κεφαλαιοκρατών για
τη διανομή της. Ο ανταγωνισμός εκδη-
λώνεται τόσο στο εσωτερικό των χωρών
όσο και διεθνώς, ενώ είναι πιο σκληρός
όσο σημαντικότερο είναι το διακύβευ-
μα. Επιπλέον, άλλοτε παίρνει χαρα-
κτηριστικά απευθείας πολέμου μεταξύ
επιχειρήσεων, άλλοτε διαμεσολαβείται
από λομπίστες κι άλλοτε από κράτη που
λειτουργούν ως «επιτροπή διαχείρισης»
των συμφερόντων ή όλων των εγχώριων
μερίδων του κεφαλαίου ή, συνήθως, των
ισχυρότερων και με πολυεθνική διαπλοκή
μερίδων του. Επίσης, ο ανταγωνισμός
μπορεί να αφορά υπαρκτά ή εν δυνάμει
πεδία κερδοφορίας, την επιστημονική-
τεχνολογική πρωτοκαθεδρία, τους υπαρ-
κτούς ή εν διαμορφώσει δρόμους διακί-
νησης εμπορευμάτων. Τέλος, ο ανταγω-
νισμός μπορεί να παραμείνει σε οικονο-
μικό ή πολιτικό επίπεδο, μπορεί όμως και
να τροφοδοτήσει πολεμικές συρράξεις,
με προφανές –ή και όχι πολλές φορές– το
πραγματικό διακύβευμά τους.
Η δεύτερη παράμετρος αφορά στην
καπιταλιστική διεθνοποίηση. Η μορφή
της, που αποκρυσταλλώθηκε μετά τις κα-
ταρρεύσεις των χωρών του ανύπαρκτου
σοσιαλισμού –και αποκλήθηκε εσφαλ-
μένα «παγκοσμιοποίηση»– εδραζόταν σε
ορισμένα δεδομένα: Στο γεγονός ότι το
φιλελεύθερο δυτικό καπιταλιστικό μο-
ντέλο και η ελευθερία των αγορών εμ-
φανίζονταν πλέον ως αδιαμφισβήτητο
κοινωνικό υπόδειγμα –εξού και τα περί
«τέλους της ιστορίας» του Φουκουγιάμα
και «επίπεδου κόσμου» του Φρίντμαν–
στη διαπίστωση ότι οι ΗΠΑ κατοχυρώ-
νονταν ως ο αδιαμφισβήτητος ηγεμόνας
(οικονομικά και πολιτικά-στρατιωτικά)
ενός μονοπολικού πλέον κόσμου, ότι η
πλανητικά σχεδιασμένη παραγωγή θα
οργανωνόταν με τρόπο που κάποιες χώ-
ρες θα ήταν απλώς χώρες διάθεσης φτη-
νού εργατικού δυναμικού, ότι οι διεθνείς
εφοδιαστικές αλυσίδες θα ήταν αδιατά-
ρακτες, ότι το επικοινωνιακό-ψηφιακό
νευρικό σύστημα πάνω στο οποίο στήθη-
κε αυτό το οικοδόμημα θα παρέμενε λίγο
πολύ ίδιο και θα μονοπωλούνταν από τις
αμερικανικές GAFAM (τα αρχικά των
Big Tech) και, τέλος, ότι δεν θα υπήρ-
χαν περιβαλλοντικοί περιορισμοί που θα
μπορούσαν να λειτουργήσουν ανασχετι-
κά. Μόνο που τα δεδομένα έχουν αλλά-
ξει πλέον ριζικά.

Ο
Πρώτος Παγκόσμιος Πό-
λεμος ξεκίνησε με επίθε-
ση της Αυστροουγγαρι-
κής αυτοκρατορίας στη
Σερβία. Αν υπήρχε ένας
ορισμός του δίκαιου εθνικού πολέμου,
αυτός ταίριαζε στην περίπτωση της
Σερβίας. Ο Λένιν, ωστόσο, σημείωνε:
«Η μαρξιστική διαλεκτική […] απο-
κλείει κάθε μεμονωμένη εξέταση ενός
θέματος […]. Το εθνικό στοιχείο στον
Σερβοαυστριακό πόλεμο δεν έχει και
δεν μπορεί να έχει καμία σοβαρή σημα-
σία στον γενικό ευρωπαϊκό πόλεμο […].
Για τη Σερβία, δηλαδή, ίσως για το ένα
τοις εκατό περίπου των συμμετεχόντων
στον παρόντα πόλεμο, ο πόλεμος είναι
μια “συνέχεια της πολιτικής” του αστι-
κοαπελευθερωτικού κινήματος.  Για το
υπόλοιπο ενενήντα εννέα τοις εκατό, ο
πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής
του ιμπεριαλισμού, δηλαδή της αστικής
τάξης,  που είναι ικανή μόνο να βιάσει
έθνη, όχι να τα απελευθερώσει».
Οι Σέρβοι επαναστάτες σοσιαλδημο-
κράτες καταψήφισαν τις πολεμικές πι-
στώσεις στο κοινοβούλιο της χώρας. Ο
σοσιαλιστής Ντούσαν Πόποβιτς, απα-
ντώντας στο ερώτημα «μα γιατί κατα-
ψηφίζετε την πολεμική προετοιμασία
για ένα δίκαιο για τη χώρα πόλεμο;»,
απάντησε: «Σωστό είναι αυτό, όμως ο
πόλεμος δεν γίνεται γι’ αυτό». Επεξή-
γησε αργότερα: «[…] για εμάς, το απο-
φασιστικό γεγονός είναι ότι  ο πόλεμος
μεταξύ Σερβίας και Αυστρίας ήταν μόνο
ένα μικρό μέρος ενός συνόλου, απλώς ο
πρόλογος του παγκόσμιου ευρωπαϊκού
πολέμου, και αυτός ο τελευταίος –ήμα-
σταν βαθιά πεπεισμένοι γι’ αυτό– είχε
ξεκάθαρα ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα».
Ο γενικός χαρακτήρας του πολέμου
που κλιμάκωσε η ρωσική εισβολή στην
Ουκρανία δεν σχετίζεται με την «προστα-
σία των Ρωσόφωνων στο Ντονμπάς», πα-
ρότι είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός η δρά-
ση των ναζιστικών ταγμάτων εκεί. Πώς
θα μπορούσε, άλλωστε, να γίνει αυτό από
μεριάς μιας στρατιωτικής μηχανής που
ισοπεδώνει εκτός από στρατιωτικούς στό-
χους και ολόκληρες πόλεις και πολιτικές
υποδομές, με παράλληλη δράση εθνικι-
στικών οργανώσεων με βαρύνοντα ρόλο
με όνομα «Λύκοι του Τσάρου».
Ούτε για τον Ζελένσκι και το ΝΑΤΟ
ο πόλεμος συνιστά «προστασία της
εθνικής ανεξαρτησίας της Ουκρανίας»,
παρά το γεγονός ότι η πολιτική εδα-
φικής κατάκτησης και προσάρτησης
από μεριάς της Ρωσίας παραπέμπει σε
κλασική ιμπεριαλιστική αρπαγή. Από
τη στιγμή που με τον ένα ή τον άλλο
τρόπο στο έδαφός της Ουκρανίας δοκι-
μάζονται τα όπλα όλων των χωρών του
ΝΑΤΟ και δεκάδων άλλων κρατών υπο-
τακτικών των ΗΠΑ, λύνουν και δένουν
οι μυστικές υπηρεσίες τους, αξιωματι-
κοί και κομάντος, ενώ η ίδια η ουκρα-
νική γη είχε ήδη πωληθεί στη Μοσάντο
και άλλες πολυεθνικές, δεν μπορεί να
γίνεται λόγος για «δίκαιο πόλεμο για
ελευθερία και ανεξαρτησία».
Αφιέρωμα ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023
Παναγιώτης Μαυροειδής
Για τις αιτίες
και τον χαρακτήρα
του πολέμου
στην Ουκρανία
▸ Σήμερα, στην εποχή του ολοκληρωτικού
καπιταλισμού, τα χαρακτηριστικά
των πολέμων του κεφαλαίου εξελίσσονται
Οι ΗΠΑ, έως τώρα στην ηγεσία του
καπιταλιστικού κόσμου, διατηρούν στρα-
τιωτική υπεροπλία, ελέγχουν τις χρημα-
τοπιστωτικές ροές, όμως έχουν χάσει την
πρότερη δυναμική τους στην οικονομία
και βρίσκονται μπροστά σε ορατό κίνδυ-
νο να χάσουν την παγκόσμια ηγεμονία
από την Κίνα. H τελευταία διαθέτει μια
τεράστια μηχανή παραγωγής, κατέχει
το μεγαλύτερο μέρος των σπάνιων με-
τάλλων που είναι απαραίτητα για πλή-
θος εφαρμογών νέας τεχνολογίας, ενώ
έχει και τα μεγάλα «ατού» του χαμηλού
εργατικού κόστους και της ανυπαρξίας
στοιχειωδών πολιτικών ελευθεριών του
εργατικού δυναμικού της.
Η Ρωσία δεν βρίσκεται πλέον στην
εποχή του Γιέλτσιν. Μια νέα «εθνική»
αστική τάξη πατάει στα δικά της πό-
δια, ανεβαίνει στρατιωτικά και τεχνο-
λογικά, αναβαθμίζει την ένταξή της
στη διεθνή οικονομία, επαναπροσανα-
τολίζει τις συμμαχίες της. Συνειδητο-
ποιεί το ατού των ενεργειακών πόρων
της σε μια εποχή που η παγκόσμια
οικονομία διψάει για αυτούς, ενώ πο-
ντάρει στην υπερ-ανάπτυξη πολεμικής
τεχνολογίας (σε εξωφρενική αναντι-
στοιχία με την οικονομική της ανά-
πτυξη). Μπορεί να προμηθεύει πολλά
Η τάση για
διαμόρφωση μπλοκ
σε παγκόσμιο
επίπεδο είναι
σαφής, παρότι
αυτά δεν έχουν
ακόμη διαμορφωθεί
οριστικά
ορυκτά σε παγκόσμια κλίμακα που
είναι απαραίτητα για εφαρμογές που
σχετίζονται με την αεροδιαστημική,
την κατασκευή μικροτσίπ, τα λέιζερ,
την πυρηνική ενέργεια, τα ηλεκτρονι-
κά και τα όπλα.  Στο πλαίσιο αυτό, η
Ουκρανία –χώρα με στρατηγική σημα-
σία και σταυροδρόμι ενεργειακών δρό-
μων– «έπρεπε» να ενσωματωθεί στον
11
«ρωσικό κόσμο» και όχι στην ΕΕ, που
επίσης τη διεκδικούσε με κάθε τρόπο.
Μέσω της πολιτικής θεωρίας για
«αντικατάσταση του μονοπολικού κό-
σμου από ένα νέο πολυπολικό (αδύνατη
συνθήκη στον καπιταλισμό)», Κίνα και
Ρωσία διεκδικούν την παγκόσμια ηγεμο-
νία και κατ’ ελάχιστον την ανατροπή της
αμερικανικής. Νέες καπιταλιστικές οι-
κονομίες αναδύονται και διεκδικούν τον
δικό τους αυτοτελή ρόλο, θέτοντας σε
κρίση τους έως τώρα (άνισους) δεσμούς
που είχαν με τις ΗΠΑ και την ΕΕ, με κλα-
σικά παραδείγματα αυτά των BRICS, της
Σαουδικής Αραβίας και της Ινδίας.
Η σημερινή τάση προς πολεμικές
αναμετρήσεις σχετίζεται με την παγκό-
σμια υπερ-ανάπτυξη των καπιταλιστικών
σχέσεων και τη συνακόλουθη άνοδο του
ανταγωνισμού μεταξύ των καπιταλιστι-
κών κέντρων. Ο ιμπεριαλισμός, όπως τον
περιέγραψε ο Λένιν, δεν αφορούσε αόρι-
στα τη ληστεία (με πόλεμο ή όχι) μικρών
χωρών από μεγάλες, αλλά ακριβώς ένα
νέο στάδιο εξέλιξης του καπιταλισμού ως
παγκόσμιου συστήματος και μια νέα ποιό-
τητα του ενδοκαπιταλιστικού ανταγω-
νισμού. Στην εποχή του ολοκληρωτικού
καπιταλισμού, ο ανταγωνισμός απογειώ-
νεται. Στο πλαίσιο αυτό, εξελίσσονται και
τα χαρακτηριστικά των σύγχρονων πολέ-
μων του κεφαλαίου, με πιο ορατή πλέον
διασύνδεση με τα «γυμνά» οικονομικά
συμφέροντα. Ταυτόχρονα, η τεχνολογι-
κή πρόοδος σε καπιταλιστικές συνθήκες
είναι αλληλένδετη με την εξέλιξη της πο-
λεμικής τεχνολογίας και τελικά της τεχνο-
λογίας θανάτων μεγάλης κλίμακας.
Η τάση για διαμόρφωση μπλοκ είναι
σαφής, παρότι αυτά δεν έχουν διαμορ-
φωθεί οριστικά. Από τη μια, το στρατό-
πεδο των ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ, Αυστραλίας
κ.α., από την άλλη, ο άξονας Κίνας-
Ρωσίας με την παράλληλη ικανότητά
του να εξασφαλίζει στηρίγματα σε ετε-
ρόμορφες δυνάμεις (BRICS και άλλοι).
Δεν πρόκειται φυσικά για κάποια αντί-
θεση μεταξύ της «Δύσης της ελευθερί-
ας» και του «ασιατικού δεσποτισμού».
Πολλές σκοταδιστικές πετρομοναρχί-
ες του Περσικού Κόλπου βρίσκονται
στο πρώτο μπλοκ, ενώ η μεγαλύτερη
αστική δημοκρατία του κόσμου (Ινδία)
φλερτάρει με τη Ρωσία κατά το συμφέ-
ρον της.
Όταν συναντιούνται οι «τεκτονικές
πλάκες» των νέων καπιταλιστικών πό-
λων, επέρχονται αναπόφευκτα «σει-
σμοί». Η Αριστερά «οφείλει» να αποδει-
χθεί ικανή να προτείνει επαναστατική
απελευθερωτική διέξοδο, κινούμενη ξε-
κάθαρα αντικαπιταλιστικά, αντιπολε-
μικά και διεθνιστικά, αναζητώντας μια
νέα προοπτική σοσιαλισμού/κομμουνι-
σμού. Διαφορετικά, υπάρχει κίνδυνος
η ριζοσπαστικοποίηση της αστικής πο-
λιτικής (με μία μόνο όψη της να είναι
η ανερχόμενη ακροδεξιά σε όλο τον κό-
σμο) να κερδίζει διαρκώς την πολιτική
μάχη ενάντια στην εργατική τάξη και
τους λαούς. «Κενά» στον πολιτικό χρόνο
δεν υπάρχουν.
12 ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023 Αφιέρωμα

Ουκρανία Γιώργος Παυλόπουλος

«Τα κακά νέα είναι ότι ενώ τον

πρώτο χρόνο του πολέμου η Αμε-
ρική και οι σύμμαχοι της τον πέ-
ρασαν σχετικά εύκολα, δεν νομίζω
Δέκα βασικά
ότι στον δεύτερο τα πράγματα θα
είναι τόσο απλά […]. Η κατάσταση
θα γίνει τρομακτική». Αυτή είναι η
κυνική πρόβλεψη που έκανε ο Τό-
μας Φρίντμαν, ένας από τους πιο
συμπεράσματα
γνωστούς αρθρογράφους των New
York Times. Οι εξελίξεις μοιάζουν
να τον δικαιώνουν, όπως άλλωστε
και όσους πιστεύουν πως τα χειρό-
τερα έπονται στην Ουκρανία, ενώ
για τους πολέμους
της εποχής μας
αντιθέτως το τέλος της τραγωδίας
δεν είναι ορατό.
Αυτή την εβδομάδα, για του λόγου
το αληθές, οι υπουργοί Άμυνας
του ΝΑΤΟ συναντήθηκαν και κατέ-
στρωσαν ένα συγκεκριμένο σχέδιο

ενίσχυσης του Κιέβου με νέα και
σύγχρονα όπλα, δίνοντας σάρκα
και οστά στην πολιτική απόφαση
που έχουν ήδη λάβει ΗΠΑ και ΕΕ.
Άφθονα πυρομαχικά (πάνω από
10.000 οβίδες εκτιμάται ότι ρίχνο-
νται καθημερινά), πύραυλοι μεγα-
λύτερου βεληνεκούς που πλήττουν
με ακρίβεια τους στόχους τους,
τανκς και άλλα θωρακισμένα οχή-
ματα, αντιαεροπορικά συστήματα
και στο βάθος, μαχητικά F-16, από
αυτά που θέλουν να «ξεφορτω-
θούν» αρκετές χώρες της Ευρώπης
προκειμένου να αγοράσουν νέα,
πιο σύγχρονα και ακριβά.
Στην απέναντι πλευρά, δεκάδες
χιλιάδες νέοι επιστρατευμένοι
μπαίνουν καθημερινά στις μάχες,
Κ
άθε πόλεμος έχει τη δική
του ιδιαιτερότητα. Από
ένα σημείο και μετά απο-
κτά και τη δική του δυνα-
μική, η οποία συχνά κινεί-
ται ανεξάρτητα ή και αντίθετα από τους
αρχικούς σχεδιασμούς, ανατρέποντάς
τους ή επανακαθορίζοντάς τους.Πα-
ράλληλα, διαψεύδει βεβαιότητες και
δόγματα, τόσο σε πολιτικό όσο και σε
στρατιωτικό επίπεδο, αναγκάζοντας
κυβερνήσεις και επιτελεία να προσαρ-
μόζονται διαρκώς στα νέα δεδομένα.
Είναι σίγουρο, επίσης, ότι κανένας πό-
λεμος δεν είναι ανεξάρτητος από τους
προηγούμενους ή, πολύ περισσότερο,
«πρωτόγνωρος», με την έννοια ότι δια-
φέρει ριζικά από όσα έχουμε μέχρι σή-
μερα γνωρίσει. Σε αυτό το φόντο, όσα
έχουν συμβεί στην Ουκρανία εδώ και
ένα χρόνο μας επιτρέπουν να εξάγουμε
ορισμένα πρώτα, αλλά εξαιρετικά κρί-
σιμα και χρήσιμα, συμπεράσματα, που
αφορούν την ίδια τη μορφή των πολέ-
μων της εποχής μας.
1 . Οι γενικευμένοι πόλεμοι μετα-
ξύ οργανωμένων κρατών, με ισχυρούς
στρατούς, που περιλαμβάνουν αμφι-
σβήτηση και παραβίαση συνόρων, πο-
λιορκίες πόλεων, μάχες χαρακωμάτων,
ομοβροντίες πυροβολικού και εκατόμ-
βες νεκρών δεν ανήκουν στο παρελθόν.
Ο μύθος αυτός καταρρίφθηκε οριστικά
με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρα-
νία και την τροπή που πήραν οι μάχες,
έχοντας προηγουμένως κλονιστεί από
άλλες συγκρούσεις. «Ο μεγάλος πόλε-
μος επέστρεψε», όπως διαπίστωναν οι
Financial Times — και είναι πιθανό να
ζούμε την αυγή μιας νέας εποχής τέ-
τοιων πολέμων.
2. Μια πυρηνική σύγκρουση δεν
αποτελεί πλέον σενάριο επιστημονικής
ή δημοσιογραφικής φαντασίας ούτε
θάφτηκε οριστικά στα συντρίμμια της
Χιροσίμα και του Ναγκασάκι. Οι αλ-
λεπάλληλες αναφορές του Πούτιν και
του Μεντβέντεφ, του Μπάιντεν και του
ΝΑΤΟ, στην ισχύ των ατομικών τους
όπλων την έφεραν στην ημερήσια διά-
ταξη, αποδεικνύοντας ότι οι σύγχρονες
αστικές τάξεις, μπροστά στη βιαιότητα
του ανταγωνισμού τους, κυριολεκτικά
τυφλώνονται. Έστω κι αν γνωρίζουν ότι
σε μια τέτοια περίπτωση, δεν θα υπάρ-
χει κόσμος στον οποίο θα κυριαρχούν.
3 . Οι πόλεμοι δεν κερδίζονται και
δεν χάνονται μόνο ή κυρίως από την
ποσότητα και την ποιότητα των όπλων,
όσο έξυπνα και αν είναι αυτά, αλλά από
τους ανθρώπους. Οι συγκρίσεις ανάμε-
σα στη στρατιωτική ισχύ της Ρωσίας και
της Ουκρανίας πριν την 24η Φεβρουα-

όπου γίνεται κυριολεκτικά μα-

κελειό για κάθε σπιθαμή γης. Οι
πληροφορίες αναφέρουν, μάλιστα,
ότι εκτός από τους 300.000 που
κλήθηκαν στα όπλα στο πλαίσιο Δεκάδες, αν όχι
της «μερικής επιστράτευσης», εκατοντάδες,
ετοιμάζονται φύλλα πορείας και χιλιάδες
για άλλους τόσους τουλάχιστον, άνθρωποι,
προκειμένου να υπάρξει ο χρόνος στρατιώτες και
άμαχοι, έχουν
να εκπαιδευτούν. Την ίδια στιγμή,
πληρώσει ήδη
μεγάλο μέρος της οικονομίας
με τη ζωή τους
της Ρωσίας ντύνεται στο χακί και τη σύγκρουση
γίνεται πολεμική, κάτι που μέχρι ΝΑΤΟ-Ρωσίας
σήμερα έχει συμβεί ουσιαστικά στην Ουκρανία.
μόνο σε περιόδους παγκοσμίων Οι περισσότεροι
πολέμων. από αυτούς,
προτού καν
Μήπως, τελικά, πρέπει να αναρω- προλάβουν να
τηθούμε σοβαρά, εάν οι εξελίξεις αναρωτηθούν
μας οδηγούν προς αυτή την κα- το «γιατί»
τεύθυνση; Και να (αντι)δράσουμε
αναλόγως;

«Κρεατομηχανή»
για τους λαούς,
Ελντοράντο
για τους
καπιταλιστές
ρίου 2022 έγερναν την πλάστιγγα συντριπτικά
υπέρ της πρώτης. Ωστόσο, στην πράξη, απο-
δείχθηκε πως η Μόσχα, με την εισβολή που δι-
έταξε, προσέφερε κίνητρο σε εκατομμύρια Ου-
κρανούς, στους οποίους κυριάρχησε η αίσθηση
ότι πολεμούν για τα σπίτια, τις οικογένειες και
την πατρίδα τους — δίνοντας την ευκαιρία στη
συμμορία του Κιέβου και τους νεοναζί να «ξε-
πλυθούν».
4. Η αεροπορική υπεροχή, για την οποία
τόσος λόγος γίνεται και στην Ελλάδα στην κό-
ντρα της με την Τουρκία και δαπανώνται δι-
σεκατομμύρια για να διασφαλιστεί, συχνά
αποδεικνύεται ανεπαρκής ή και άχρηστη. Η
φοβερή και τρομερή ρωσική αεροπορία μπορεί
να έχει καταρρίψει σχεδόν όλα τα μαχητικά των
Ουκρανών, αλλά αποφεύγει να επιχειρεί στην
πρώτη γραμμή και δεν έχει νόημα στις οδομα-
χίες. Τα συστήματα αεράμυνας των Ουκρανών
–τόσο τα ρωσικά και σοβιετικά που διέθεταν
όσο και εκείνα που τους προμηθεύει το ΝΑΤΟ–
αποδεικνύονται εξαιρετικά αποτελεσματικά
κατά αεροπλάνων και πυραύλων και είναι και
πολύ πιο φτηνά, ενώ κάτι ανάλογο συμβαίνει
με τα αντιπλοϊκά συστήματα.
5 . Τα πολεμικά… γκατζετάκια, όπως είναι
τα drones, οι στρατιώτες-ρομπότ, οι δορυφόροι
και τα συστήματα που προκαλούν ηλεκτρονικό
μπλακάουτ στον αντίπαλο, βρίσκουν πολύ ευ-
ρύτερη εφαρμογή σε αυτόν τον πόλεμο, κάτι
που προφανώς θα συνεχιστεί και θα ενταθεί.
Ακόμη κι έτσι, ωστόσο, τον αποφασιστικό και
Αφιέρωμα ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023
τελευταίο λόγο έχει το πεζικό, που θα κλη-
θεί να υποστείλει τη μία σημαία και να
ανεβάσει την άλλη. Γι’ αυτό και οι
απώλειες ανθρώπινων ζωών είναι
τρομακτικές.
6 . Οι οικονομικές κυ-
ρώσεις και τα εμπάργκο
μπορούν να παίξουν ρόλο,
ενδεχομένως και αποφα-
σιστικό. Στη συγκεκριμέ-
νη περίπτωση, ωστόσο,
δεν το έχουν καταφέρει,
καθώς η Ρωσία είναι η
μεγαλύτερη σε έκταση
χώρα, με τεράστιους φυ-
σικούς πόρους, τους οποί-
ους έχουν αδήριτη ανάγκη
πολλές άλλες, με πρώτες
και καλύτερες την Κίνα, την
Ινδία, το Πακιστάν και την
Τουρκία — στις οποίες κατοικε
πρακτικά ί ο μισός πληθυσμός του
πλανήτη. Αυτό σημαίνει ότι είναι
αδύνατο να απομονωθεί και η οικονο-
μία της να «γονατίσει».
7 . Ο πόλεμος της προπαγάνδας εξακολου-
θεί να έχει τεράστια σημασία για την έκβαση
κάθε αναμέτρησης που διεξάγεται με συμβα-
τικά όπλα. Η σπουδή της «δημοκρατικής» ΕΕ
να μπλοκάρει την πρόσβαση σε όλα σχεδόν τα
ρωσικά ΜΜΕ και το ανελέητο κυνηγητό του
Κρεμλίνου σε βάρος δημοσιογράφων και όσων
είχαν να παρουσιάσουν διαφορετικό αφήγημα
από το δικό του είναι αποκαλυπτική. Το ίδιο
και τα fake news από τις δύο πλευρές και η
απόκρυψη όσων πραγματικά συμβαίνουν στα
πεδία των μαχών.
8 . Οι χαρακτηρισμοί «πουτινάκι» από τη
μία και «πράκτορας της Δύσης» από την άλλη,
που αποδίδονται σε όποιους τολμούν να αμφι-
σβητήσουν την κυρίαρχη γραμμή, αποτελούν
πλέον συνήθη φαινόμενα. Ενώ συχνά οδηγούν
σε διώξεις των αντιφρονούντων, ουσιαστικά με
την αιτιολογία της εθνικής προδοσίας, γεγονός
που αποδεικνύει ότι πόλεμος και αντιδημοκρα-
τική καταστολή στο εσωτερικό αποτελούν δύο
όψεις του ίδιου νομίσματος.
9 . Η ιστορική αλήθεια, ο πολιτισμός και η
πολιτιστική κληρονομιά δεν αποτελούν εξαίρε-
ση και πέφτουν επίσης θύματα του πολέμου.
Το γκρέμισμα μνημείων της νίκης απέναντι στη
ναζιστική Γερμανία επειδή παραπέμπουν στον
Κόκκινο Στρατό, το «κάψιμο στην πυρά» βιβλί-
ων στη ρωσική γλώσσα και από τη σοβιετική
εποχή, η απαγόρευση καλλιτεχνικών παραστά-
σεων και ο αποκλεισμός αθλητών αποδεικνύ-
ουν του λόγου το αληθές.
10 . Ο πόλεμος παραμένει ένα Ελντοράντο
για τις στρατιωτικές βιομηχανίες και για τους
καπιταλιστές, κυρίως (αλλά όχι μόνο) όσους
έχουν σχέση με το «στρατιωτικοβιομηχανικό
σύμπλεγμα» και την ενέργεια. Όλους αυτούς,
δηλαδή, που θρέφονται και πλουτίζουν από
την «κρεατομηχανή» στην οποία θυσιάζονται οι
λαοί. Οι δεκάδες (αν όχι εκατοντάδες) χιλιάδες
νεκροί και τραυματίες, Ουκρανοί και Ρώσοι,
στρατιώτες και άμαχοι, εξακολουθούν –όπως
συνέβαινε πάντα– να γίνονται βορά στα κανό-
νια, σε μια σύγκρουση που αφορά τα συμφέρο-
ντα και τα κέρδη των καπιταλιστών και όχι τις
δικές τους ανάγκες.
Πέτρος Παπακωνσταντίνου
Υπνοβατούμε προς
το χείλος της αβύσσου
Ε
να χρόνο μετά την έναρξη της
ρωσικής εισβολής, ο πόλεμος
στην Ουκρανία βαίνει προς
μια εφιαλτική κλιμάκωση. Και οι
δύο εμπόλεμοι ετοιμάζονται για
μεγάλης κλίμακας επιθέσεις στο
ανατολικό και το νότιο μέτωπο, που
είναι πιθανό να κρίνουν μέσα στους
επόμενους μήνες την έκβαση της
σύγκρουσης. Με την αποστολή αρ-
μάτων μάχης, άλλων βαρέων όπλων
και πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς
στο Κίεβο, το ΝΑΤΟ απέχει ένα μόνο
βήμα από την ευθεία σύγκρουση με
τη Ρωσία. Καθώς η Κριμαία, αλλά
και τμήματα της ρωσικής ενδοχώ-
ρας βρίσκονται πλέον εντός βελη-
νεκούς των ουκρανικών όπλων, η
Μόσχα θα απαντήσει με ακόμη πιο
σαρωτικούς βομβαρδισμούς για να
δημιουργήσει μια ντε φάκτο ουδέ-
τερη ζώνη ασφαλείας. Όλα αυτά
προοιωνίζουν μεγάλη αύξηση των
απωλειών και για τις δύο πλευρές,
ενώ ούτε η χρήση τακτικών πυρηνι-
κών όπλων από τη Ρωσία ή βλημά-
των με απεμπλουτισμένο ουράνιο
από δυτικής προέλευσης τανκς του
ουκρανικού στρατού μπορούν να
αποκλειστούν.
Ακόμη και αν υπάρξει κατά-
παυση του πυρός αφού τελειώσει,
όπως τελειώσει, αυτός ο γύρος της
αιματοχυσίας και της καταστρο-
φής, θα πρόκειται μόνο για ένα
διάλειμμα, που θα δώσει στις δύο
πλευρές χρόνο να προετοιμαστούν
για τον επόμενο γύρο. Για την ώρα,
η προοπτική εκεχειρίας φαίνεται
πολύ μακρινή. Εδώ που έφτασαν
τα πράγματα, η ρωσική ηγεσία δεν
μπορεί να σταματήσει χωρίς σημα-
ντικές εδαφικές κατακτήσεις που θα
εξισορροπούν ως ένα βαθμό την
οριστική απώλεια της υπόλοιπης
Ουκρανίας και τη νέα διεύρυνση
του ΝΑΤΟ. Από την άλλη, οι Αμερι-
κανοί, το αδιαμφισβήτητο αφεντικό
της Δύσης, με την Ευρώπη σε ρόλο
υποτελή, δεν θα σταματήσουν να
επιδιώκουν την παγίδευση της Ρω-
σίας σε ένα ευρωπαϊκό Αφγανιστάν,
την πτώση του Πούτιν και την πει-
θάρχηση, αν όχι και τη διάσπαση
της Ρωσικής Ομοσπονδίας — αδύ-
ναμου κρίκου, στα μάτια της Ουάσι-
γκτον, του άξονα Ρωσίας- Κίνας.
Πολλά μένει ακόμη να κριθούν,
αλλά ένα πράγμα είναι ήδη βέβαιο:
Η ΕΕ είναι ο μεγάλος χαμένος σε όλα
τα επίπεδα αυτής της σύγκρουσης,
με τους λαούς της να πληρώνουν
μεγάλο τίμημα, λόγω της ενεργει-
13
ακής κρίσης και της αχαλίνωτης
ακρίβειας, στον βωμό της υποταγής
στο υπερατλαντικό μεγάλο αφεντι-
κό. Δυστυχώς, η παρέμβαση του
αντιπολεμικού κινήματος παραμέ-
νει υποτονική, ακριβώς τη στιγμή
που η Ευρώπη αντιμετωπίζει τη
χειρότερη πολεμική κρίση από το
τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέ-
μου. Ακόμη και οι δυνάμεις της
Αριστεράς, με ελάχιστες εξαιρέσεις,
μοιάζουν να υπνοβατούν προς το
χείλος της αβύσσου, αμήχανες και
ανίκανες να αναλάβουν σοβαρές
αγωνιστικές πρωτοβουλίες. Ο λό-
γος είναι μάλλον προφανής. Στους
προηγούμενους πολέμους, όπως
της Γιουγκοσλαβίας και του Ιράκ, οι
αριστεροί που δεν είχαν ξεπουληθεί
θεωρούσαν αυτονόητο το καθήκον
να κινητοποιηθούν εναντίον των
σφαγέων του ΝΑΤΟ, χωρίς βέβαια
να τρέφουν συμπάθειες για τον Μι-
λόσεβιτς ή τον Σαντάμ. Σ’ αυτόν τον
πόλεμο, που τον ξεκίνησε η Ρωσία,
αλλά τον θέλησαν και με τον τρόπο
τους τον προετοίμασαν οι Αμερικα-
νοί, η κατάσταση φαίνεται περισσό-
τερο μπερδεμένη.
Αυτό που διαγράφεται μπροστά
στα μάτια μας είναι η αιματοβαμμένη
επιτάχυνση στην πορεία διάρρηξης
της καπιταλιστικής παγκοσμιοποί-
ησης υπό αμερικανική ηγεμονία.
Ωστόσο, η διάδοχη κατάσταση δεν
είναι ένας ειρηνικός «πολυπολικός»
κόσμος, όπως θα ήθελαν να πιστεύ-
ουν πολλοί, αλλά η οπισθοδρόμηση
της ανθρωπότητας σε ένα σκηνικό
που θυμίζει παραμονές Α’ Παγκοσμί-
ου Πολέμου, με τη σύγκρουση αντί-
παλων ιμπεριαλιστικών μπλοκ —
εδραιωμένων και ηγεμονικών, στην
περίπτωση της Δύσης ή αναδυό-
μενων και (ακόμη) ασθενέστερων,
όπως της Κίνας και της Ρωσίας.
Δουλειά της Αριστεράς δεν είναι
να διαλέξει ανάμεσα στα παλιά και
τα νέα ιμπεριαλιστικά κέντρα, αλλά
να εμπνεύσει τους λαούς σε ένα
νέο αντιπολεμικό και αντιιμπερια-
λιστικό κίνημα, απαιτώντας να τερ-
ματιστεί άμεσα αυτός ο άδικος και
από τις δύο πλευρές πόλεμος, χωρίς
προσαρτήσεις, χωρίς καινούργιες
στρατιωτικές βάσεις, με εγγυήσεις
ασφαλείας για όλους (Ουκρανούς
και Ρώσους). Για την απομάκρυνση
όλων των πυρηνικών όπλων από
την Ευρώπη και τη διάλυση του
ΝΑΤΟ, της πιο φονικής πολεμικής
μηχανής που γνώρισε ποτέ η αν-
θρωπότητα.
14
Αντώνης Νταβανέλος
Ε
πί ένα χρόνο –πέρα από κάθε
περσινή πρόβλεψη– ο πόλεμος
συνεχίζεται, προκαλώντας τρο-
μερές απώλειες και στις δύο πλευρές,
αντιδραστικές πολιτικές μετατοπί-
σεις στο εσωτερικό τόσο της Ουκρανί-
ας όσο και της Ρωσίας, καθώς και με-
γάλους κινδύνους επέκτασης και διε-
θνοποίησης της ένοπλης σύγκρουσης.
Η εκτίμηση για τον χαρακτήρα και τη
φύση αυτού του πολέμου οφείλει να
συνεκτιμήσει τρεις παράγοντες.
Πρώτον, τη σύγκρουση στο εσωτε-
ρικό της κυρίαρχης τάξης στην Ουκρα-
νία, που υπήρξε ο «καμβάς» για τις
πολιτικές μάχες της περιόδου μετά το
2000, αλλά και των διαδικασιών «αυ-
τονόμησης» περιοχών της ανατολικής
Ουκρανίας. Δεύτερον, την αφύπνι-
ση του ρωσικού ιμπεριαλισμού, που
επέλεξε να απαιτήσει την επαναδια-
πραγμάτευση της επιρροής και του
συσχετισμού δύναμης στην ευρασια-
τική περιφέρεια. Τρίτον, τη γρήγορη
επανασυσπείρωση του ΝΑΤΟ (πέρσι
περιγραφόταν ακόμα και ως «κλι-
νικά νεκρό») που προχώρησε σε ένα
τεράστιο εξοπλιστικό πρόγραμμα του
ουκρανικού στρατού, στην ανάπτυ-
ξη μεγάλων αμερικανικών δυνάμεων
στην ανατολική Ευρώπη, στην υιο-
θέτηση μιας μιλιταριστικής στροφής
στις βασικές χώρες-μέλη της ΕΕ και
κυρίως τη Γερμανία. Η μεγάλη εμπλο-
κή του ΝΑΤΟ στη σύγκρουση αποτυ-
Δημήτρης Τζιαντζής
Ο
ταν ο Μάο Τσε Τουνγκ έλεγε ότι
«χάρτινες τίγρεις είναι οι ιμπε-
ριαλιστές και όλοι οι αντιδρα-
στικοί, να τολμάμε να αγωνιζόμαστε,
να τολμάμε να νικάμε», δεν εννοούσε
στρατιωτικά. Ο ιμπεριαλισμός, άλλω-
στε, μπορεί να ηττηθεί μόνο από την
πάλη των λαών, από την ιδεολογική δι-
αμάχη με όπλο το όραμα για μια άλλη
κοινωνία και την αλλαγή σε επίπεδο συ-
νειδήσεων. Η Ρωσία θα ήταν «αντίπαλο
δέος» μόνο αν παρουσίαζε ένα όραμα
για έναν «άλλο κόσμο» και όχι με τη δύ-
ναμη των τανκς, με τα τσιτάτα του Αλε-
ξάντρ Ντούγκιν, γνωστού και ως «πατέ-
ρα του ρωσικού φασισμού» και την ιδεο-
λογία της ρωσικής κυριαρχίας σε εδάφη
Ευρώπης και Ασίας.  σιαστούν ως δήθεν υπερασπιστές της
Ο πόλεμος του Πούτιν, αντιθέτως,
πρόσφερε στο στρατόπεδο της Δύσης
και στο καθεστώς του Κιέβου τα «πυ-
ρομαχικά» για να θριαμβεύσουν στη
μάχη της προπαγάνδας, μια τέχνη
τόσο παλιά όσο και ο πόλεμος. Αντί
για «φινλανδοποίηση» της Ουκρανίας,
είχαμε «ΝΑΤΟποίηση» της Σουηδί-
ας και της Φινλανδίας, με την έναρ-
ξη των διαδικασιών ένταξης των δύο
σκανδιναβικών χωρών στην Ατλαντική
ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023
Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η Αριστερά
πώθηκε γρήγορα, άλλωστε, και στο
πεδίο των μαχών.
Ένα χρόνο μετά, ο βασικός στόχος
της ρωσικής εισβολής, όπως περιγρά-
φηκε στο διαβόητο διάγγελμα του
Πούτιν, έχει κριθεί ανέφικτος. Η κα-
τάληψη του συνόλου της Ουκρανίας
και η ένταξή της στη ρωσική κυριαρχία
αποδείχθηκε ότι μπορεί να επιβληθεί
μόνο μέσα από μια μακρά στρατιωτι-
κή κατοχή, επί ενός έθνους 42 εκατ.
ανθρώπων που επιθυμεί ανεξαρτησία
και την υποστηρίζει με διαχωριστικές
γραμμές αίματος. Αυτό το πολιτικό
στοιχείο θα παίξει κρίσιμο ρόλο στην
ώρα των ουσιαστικών διαπραγματεύ-
σεων — που, σε άτυπη μορφή, έχουν
ήδη αρχίσει μεταξύ των μεγάλων δυ-
νάμεων. Ενώ μπορεί κανείς να στοι-
χηματίσει ότι σε αυτήν τη διαδικασία,
μεταξύ της αμερικανονατοϊκής ηγεσί-
ας και του ρωσικού καθεστώτος, οι δια
θέσεις και τα συμφέροντα της μεγά-
λης πλειοψηφίας των Ουκρανών δεν
θα αποτελέσουν το βασικό κριτήριο...
Ο πόλεμος στην Ουκρανία επιτα-
χύνει βαθιές αλλαγές στον σύγχρονο
κόσμο. Κάποια ρεύματα ιδεών μέσα
στην Αριστερά υποστηρίζουν ότι η
μετάβαση προς ένα «πολυπολισμό»
έχει αντικειμενικά έναν προοδευτι-
κό χαρακτήρα, ότι διαμορφώνει ένα
περιβάλλον πιο ευνοϊκό για την ανά-
πτυξη των εργατικών και λαϊκών αγώ-
νων. Είναι μια λαθεμένη ιδέα, γιατί
Η Ρωσία είχε επιλογή να μην επιτεθεί
Συμμαχία. Σημειώνεται ότι πριν την
εισβολή της Ρωσίας, μόλις το 20% των
Φινλανδών τάσσονταν υπέρ της έντα-
ξης στο ΝΑΤΟ. Λίγες βδομάδες μετά
την έναρξη του πολέμου, το ποσοστό
αυτό εκτινάχτηκε στο 70%. Αντίστοι-
χα, στη Σουηδία το ποσοστό αποδοχής
του ΝΑΤΟ και της ηγεσίας του εκτινά-
χτηκε σε λίγους μήνες από 60% σε 84%
τον Απρίλιο του 2022.
Ο πόλεμος μεταξύ των δύο εδα-
φικά μεγαλύτερων χωρών της Ευρώ-
πης οδήγησε και στην εκτίναξη των
στρατιωτικών προϋπολογισμών σε όλο
τον κόσμο και έδωσε στους δυτικούς
μόνιμους καταπατητές της διεθνούς
νομιμότητας την ευκαιρία να παρου-
ελευθερίας και της εδαφικής ακεραιό-
τητας των χωρών. Οι ΗΠΑ ενίσχυσαν
τη στρατιωτική τους παρουσία στην
Ευρώπη, κοντά στα εδάφη της Ρωσί-
ας. Με απλά λόγια, η Ρωσία είναι πιο
περικυκλωμένη από ποτέ, ανεξάρτητα
από το τελικό καθεστώς του Κιέβου.
Επίσης, ενώ πρώτος επίσημος στό-
χος της Ρωσίας ήταν η αποστρατικο-
ποίηση της Ουκρανίας, μέσα σε ένα
χρόνο η χώρα απέκτησε μια από τις
Αφιέρωμα
στην παρούσα ιστορική περίοδο όλοι
οι «πόλοι» της αντιπαράθεσης για πα-
γκόσμια ή περιφερειακή κυριαρχία,
είναι ιμπεριαλισμοί. Ακόμα και χώρες
με χαμηλότερο επίπεδο ανάπτυξης
και ισχύος, όπως Ινδία και Βραζιλία,
δεν είναι πλέον τα αστέρια ενός τρι-
τοκοσμικού κινήματος του παρελθό-
ντος, αλλά υπο-ιμπεριαλισμοί που
παλεύουν για να αξιοποιήσουν τις
ανταγωνιστικές συμμαχίες τους με
τις μεγάλες δυνάμεις, για να προω-
θούν τα δικά τους σχέδια κυριαρχίας
σε επιμέρους, αλλά καθοριστικές, πε-
ριοχές του πλανήτη.
Ο κόσμος που διαμορφώνεται θα
είναι πιο αντιφατικός, άναρχος και
επικίνδυνος από ό,τι την περίοδο του
Ψυχρού Πολέμου. Θα θυμίζει περισ-
σότερο τον κόσμο στις παραμονές του
1914, μετά το τέλος του τότε κύματος
«παγκοσμιοποίησης», την κρίση της
εποχής της αποικιοκρατίας και τελικά
την πολεμική σύγκρουση μεταξύ «πει-
νασμένων» και «χορτάτων» ιμπερια-
λιστών.
Η ουκρανική κρίση συνδέεται άμε-
σα και με τον ελληνοτουρκικό αντα-
γωνισμό. Η ντόπια κυρίαρχη τάξη
μετατρέπει τη χώρα σε βασικό ση-
μείο στήριξης του ευρωατλαντισμού
για τον έλεγχο της ανατολικής Μεσο-
γείου. Σε αντάλλαγμα, διεκδικεί το
«πλεονέκτημα» στον ανταγωνισμό με
την τουρκική. Κάθε ειλικρινής αντι-
πιο ισχυρές πολεμικές μηχανές στην
Ευρώπη. Μπορεί ο στρατός της ακόμα
να αποτελείται κυρίως από τανκς και
πυροβολικό της σοβιετικής περιόδου,
ωστόσο ΗΠΑ, Βρετανία και ΕΕ έχουν
θέσει στη διάθεση της σύγχρονα οπλι-
κά συστήματα, καθώς και την πιο εξε-
λιγμένη τεχνολογική και δορυφορική
τεχνολογία στον κόσμο.
Την ίδια στιγμή, ο πόλεμος κατά-
φερε ένα μεγάλο χτύπημα και οδήγησε
πολεμική θέση σχετικά με την Ουκρα-
νία οφείλει να είναι αυθεντικά αντι-
πολεμική και στη θεματολογία της
ελληνοτουρκικής κρίσης.
Η πιο στέρεα βάση για να αντιμετω-
πίσουμε τις εξελίξεις είναι η παράδο-
ση που δημιούργησε η αντιπολεμική-
αντικαπιταλιστική-διεθνιστική Αρι-
στερά του Τσίμερβαλντ μπροστά στην
απειλή της ανθρωποσφαγής του 1914.
Η Αριστερά του Λένιν και της Λούξε-
μπουργκ, που επέλεξε την απόλυτη
ανεξαρτησία, την αυτονομία του ερ-
γατικού κινήματος απέναντι σε όλους
τους πόλους της τότε αντιπαράθεσης.
Μπροστά στην κορύφωση των συ-
γκρούσεων στην Ουκρανία, οφείλου-
με να απαιτούμε το άμεσο σταμάτημα
του πολέμου και να υποστηρίζουμε,
με πολιτικά μέσα, την αποχώρηση
του ρωσικού στρατού εισβολής και
όλων των νατοϊκών δυνάμεων από
το ουκρανικό έδαφος. Σε συνδυασμό
με την καθαρή δράση ενάντια στους
εξοπλισμούς και τις φιλοπόλεμες πο-
λιτικές εδώ, ενάντια στις αμερικανο-
νατοϊκές βάσεις, στα πολεμικά σύμ-
φωνα με ΗΠΑ και Γαλλία, στους
«άξονες» με το Ισραήλ κ.ο.κ. Για να
χτίσουμε μια τέτοια πολιτική, για να
χτίσουμε ξανά ένα ισχυρό αντιπο-
λεμικό/αντιιμπεριαλιστικό κίνημα
στην Ελλάδα, είναι υποχρεωτικό να
ξεκινάμε με το σύνθημα: Ούτε με το
ΝΑΤΟ - Ούτε με τον Πούτιν!
σε πισωγύρισμα το αντιπολεμικό κίνη-
μα. Οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις στην
Ευρώπη είχαν επιθετικό χαρακτήρα
και ζητούσαν πιο ενεργή στρατιωτι-
κή παρέμβαση του ΝΑΤΟ με επιβολή
απαγόρευσης πτήσεων πάνω από την
Ουκρανία. Οι φωνές που αγωνίζονται
για αποχώρηση όλων των ξένων στρα-
τών, αμοιβαίο πυρηνικό αφοπλισμό
και άμεση παύση των εχθροπραξιών
έγιναν πιο μειοψηφικές.

Δ
εν χρειαζόμαστε άλλη
πηγή γεωπολιτικής
«
αστάθειας στην Ανα-
τολική Μεσόγειο, ό-
ταν  διεξάγουμε πό-
λεμο εναντίον της Ρωσίας  και προ-
σπαθούμε να υποστηρίξουμε την Ου-
κρανία». Με αυτή την αποκαλυπτική
δήλωση στο πρακτορείο Bloomberg, ο
Κ. Μητσοτάκης… κήρυξε τον πόλεμο
στη Ρωσία και εξέφρασε με τον πιο
απροκάλυπτο τρόπο το πώς αντιμετω-
πίζει η κυβέρνηση τη στράτευσή της
στο μπλοκ ΝΑΤΟ/ΗΠΑ και ΕΕ. Είναι
αλήθεια πως, από την πρώτη στιγμή
μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρα-
νία, η κυβέρνηση της ΝΔ βρέθηκε στην
πρώτη γραμμή των υποστηρικτών του
Ζελένσκι και των σχεδίων ΗΠΑ και
ΝΑΤΟ. Από τη βάση της Σούδας απο-
γειώνονται αμερικανικά κατασκοπευ-
τικά αεροσκάφη για τη Μαύρη Θάλασ-
σα — θεωρείται πως συνέβαλαν στη
βύθιση της ρωσικής ναυαρχίδας. Από
το Άκτιο συνεπικουρούν ελληνικά. Η
Αλεξανδρούπολη και ο Έβρος έγιναν
δίοδος για τη προώθηση νατοϊκών
στρατευμάτων προς τον Βορρά. Αμε-
ρικανικές δυνάμεις ασκούνται σε Ξάν-
θη, Μαγνησία, Πιερία. Οι ασκήσεις
του πολεμικού ναυτικού με το ΝΑΤΟ
(με συμμετοχή και αεροπλανοφόρων)
μόνο τυπικές δεν είναι, έχουν χαρα-
κτήρα αντιπαράθεσης με τον ρωσικό
στόλο στη Μεσόγειο. Μεγάλες είναι
οι αποστολές όπλων, πυρομαχικών,
θωρακισμένων οχημάτων (BMP1), ενώ
ζητούνται διαρκώς και άλλα. Δυνάμεις
του ελληνικού στρατού έχουν ήδη προ-
ωθηθεί στη Βουλγαρία, συμμετέχοντας
σε νέα επιθετική δομή του ΝΑΤΟ, που
μπορεί να κινηθεί βορειότερα.
Σε κοινοβουλευτικό επίπεδο, επί-
σης, η πολεμική εμπλοκή σφραγίστηκε
με το κακόγουστο σόου της ομιλίας Ζε-
λένσκι, με την εμφάνιση δύο μελών του
φασιστικού τάγματος του Αζόφ. Όλα
αυτά εμπλέκουν τη χώρα σε έναν άδικο
και καταστροφικό πόλεμο, έχουν βαρύ
κόστος για τον λαό κι ενισχύουν τους
κινδύνους σε περίπτωση επέκτασής
του. Στην ίδια γραμμή συντάχθηκαν,
άλλωστε, με μικρές διαφοροποιήσεις
για αντιπολιτευτικούς λόγους, ο ΣΥΡΙ-
ΖΑ και το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ. Ο ΣΥΡΙΖΑ
στηρίζει τη γραμμή ΕΕ και ΝΑΤΟ για
την Ουκρανία, ψηφίζει τους θηριώδεις
εξοπλισμούς (με μικρές εξαιρέσεις που
δηλώνει «παρών»), θεσμοθέτησε την
ελληνοαμερικανική στρατηγική συμ-
μαχία και προετοίμασε τη συμφωνία
για τις βάσεις, την οποία δεν ψήφισε
τελικά, ζητώντας περισσότερη αμερι-
κανική παρουσία στην Ελλάδα (βάση
και στη Σκύρο!) και ανταλλάγματα.
Ψήφισε υπέρ της ένταξης Σουηδίας
και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, αποδει-
κνύοντας πως πρόκειται για νατοϊκή
πολιτική δύναμη. Η στάση όλων των
συστημικών κομμάτων εκφράζει τα
συμφέροντα των κυρίαρχων μερίδων
του ελληνικού κεφαλαίου, που επι-
χειρούν να συνδυάσουν την καπιταλι-
Αφιέρωμα ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023 15
Γιάννης Ελαφρός
Η Ελλάδα βρίσκεται στη «σωστή πλευρά της ιστορίας», του υπό διαμόρφωση καπιταλιστικού
στρατοπέδου της Ανατολής (Ρωσία,
σύμφωνα με τον πρωθυπουργό. Αυτό είναι κάτι που
Κίνα, Ιράν κ.λπ.), η Τουρκία αναζη-
μεταφράζεται σε ενεργή συμμετοχή στα πολεμικά σχέδια τά πιο έντονα έναν αυτόνομο ρόλο,
των ΗΠΑ/ΝΑΤΟ και ΕΕ, καθώς η χώρα έχει μετατραπεί ως μεγάλη περιφερειακή δύναμη με
ευρύτερες φιλοδοξίες για την αστι-
σε μια απέραντη στρατιωτική βάση, όπως επίσης και σε κλιμάκωση
κή της τάξη και τα συμφέροντά της,
του ανταγωνισμού της με την Τουρκία — και τα δύο με την πλήρη, μέλος του ΝΑΤΟ αλλά με ανοικτούς
επί της ουσίας, συναίνεση του ΣΥΡΙΖΑ, που αποδεικνύει και εδώ ότι διαύλους με τη Ρωσία. Αυτό, την φέρ-
είναι κόμμα της αστικής τάξης και του «ανήκομεν εις την Δύσιν». νει σε σκληρή διαπραγμάτευση και
αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ και κράτη-
μέλη της ΕΕ (π.χ. Γαλλία), που βέβαια
επιδιώκουν να την κρατήσουν –έστω
με διαφοροποιήσεις– στο δυτικό στρα-
Επικίνδυνη εμπλοκή: τόπεδο. Η διαρκής αυτή διελκυστίνδα
ξεσπά πάνω και στις ελληνοτουρκικές
σχέσεις, καθώς η Ελλάδα εμφανίζε-
Η Ελλάδα «πολεμά» ται ως «μακρύ χέρι» των ΗΠΑ στην
περιοχή. Άρα, η απόλυτη σύζευξη της
πολιτικής της Ελλάδας με τα σχέδια
σε Ουκρανία και Αιγαίο ΝΑΤΟ/ΗΠΑ δεν έφερε σταθερότητα
και ασφάλεια, όπως ισχυρίζονταν οι
αστικές δυνάμεις, αλλά οδήγησε σε
νέους κινδύνους.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η
ανάγκη της συνολικής αντιπολεμικής
πάλης ενάντια στην κυβερνητική και
αστική πολιτική, τους σχεδιασμούς
και τα δεσμά με ΝΑΤΟ και ΕΕ πρώτα
απ’ όλα στην ίδια μας τη χώρα, αλλά
σε ανεξαρτησία και από τα δύο καπι-
ταλιστικά μέρη που συγκρούονται στην
Ουκρανία και σε σύνδεση με τον «κοι-
νωνικό πόλεμο» που έχει εξαπολύσει
το κεφάλαιο κατά των εργαζομένων,
είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Αποτε-
λεί όχι μόνο αναγκαία πλευρά για την
ήττα των αστικών πολεμικών εκστρα-
τειών, αλλά και για την ανασυγκρότη-
ση μιας επαναστατικής και σύγχρονα
κομμουνιστικής Αριστεράς στη φλεγό-
μενη εποχή που έχουμε μπει. Σε αυτή
την κατεύθυνση έχουν συμβάλει σημα-
ντικά το ΝΑΡ, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και άλλες
δυνάμεις της μαχόμενης Αριστεράς,
αρκετές από τις οποίες συσπειρώνο-
στική αναδιάρθρωση σε βάρος των ερ- ρεκόρ». Ο πόλεμος μπορεί να χρησιμο- νται στην Αντιπολεμική Πρωτοβουλία
γαζομένων στο εσωτερικό με την επι- ποιείται για να απογειωθούν οι τιμές αριστερών οργανώσεων. Σημαντικό
δίωξη γεωπολιτικής και οικονομικής στα σούπερ μάρκετ, αλλά για το κεφά- βήμα αποτελεί η δημιουργία του Αντι-
αναβάθμισης στην ευρύτερη περιοχή, λαιο είναι… ευκαιρία. πολεμικού Διεθνιστικού Συντονισμού
ως «προκεχωρημένο φυλάκιο» του δυ- Την ίδια ώρα, ο πόλεμος στην Ου- από αγωνιστές/στριες του μαζικού κι-
τικού καπιταλιστικού μπλοκ. Κάπως κρανία έριξε λάδι και στη φωτιά του ελ- νήματος, συλλογικότητες και κινήσεις/
έτσι βρέθηκε και μια ελληνική πυροβο- ληνοτουρκικού ανταγωνισμού. Γιατί; σχήματα. Το ΚΚΕ, από την πλευρά
λαρχία Πάτριοτ να φυλάει τα σύνορα… Πρώτο, οι εξελίξεις αναβαθμίζουν του, καταγγέλλει ως «ιμπεριαλιστι-
της Σαουδικής Αραβίας. τη σημασία
σημασί του ελέγχου του Αι- κό» τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά
Τα κέρδη του ελληνικούνικού γαίου και της διόδου προς τη στα ελληνοτουρκικά εξακολουθεί να
κεφαλαίου από τον πόλεμομο Μαύρη
Μα Θάλασσα, ευρύτε- αναδεικνύει μονομερώς την «τουρ-
είναι πολύπλευρα. Για α ρα
ρ της ΝΑ Μεσογείου. κική επιθετικότητα», χωρίς να βάζει
κάποιους έρχονται ως
Πιο επιτακτική Δεύτερο, η πυρετώ-
στο στόχαστρο την επιθετική πολιτική
«φλέβα χρυσού» λόγω παρά ποτέ η δης αναζήτηση νέων του ελληνικού κεφαλαίου. Το ΜέΡΑ25
των δυτικών κυρώσε- ανάγκη συνολικής ενεργειακών πόρων καταδικάζει γενικά τον πόλεμο και
ων στο ρωσικό πετρέ- αναθερμαίνει το εν- την ελληνική εμπλοκή, αλλά δεν θέτει
λαιο. Πρόσφατη έρευ- αντιπολεμικής διαφέρον για τα υπο- θέμα άμεσης εξόδου από το ΝΑΤΟ,
να του Reuters σημείωνε πάλης σήμερα θαλάσσια κοιτάσματα ενώ ο Γ. Βαρουφάκης μιλάει για νέο
πως «οι περισσότεροιι στη
σ Μεσόγειο και τους «Κίνημα Αδεσμεύτων». Σήμερα, η
από τους κερδισμένους υς ενεργειακούς
ενε άξονες με- αντιπολεμική αντικαπιταλιστική τάση
από τις κυρώσεις έχουν έδρα ταφοράς
ταφο στην Ευρώπη. Το και δράση πρέπει να ενισχυθεί αποφα-
στην Κίνα, την Ινδία, την Ελλάδα αποτέλεσμα είναι να ενισχύεται σιστικά. Δεν μπορεί να είμαστε ικα-
και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα»! η αντιπαράθεση για τις ΑΟΖ και τα νοποιημένοι από όσα έχουν γίνει, κα-
Τα ναύλα έχουν αυξηθεί από 10-20 όρια κυριαρχίας στην περιοχή. Τρίτο, θώς επικρατεί ο κίνδυνος το πολεμικό
φορές (!), ενώ «ορισμένοι Έλληνες και στο νέο περιβάλλον της μεγάλης όξυν- σφαγείο να μετατραπεί σε καθημερινή
Νορβηγοί ιδιοκτήτες δεξαμενόπλοιων σης της αντιπαράθεσης μεταξύ του ρουτίνα, αγνοώντας πως «χαράζει με
πούλησαν τα παλιά τους πλοία σε τιμές δυτικού καπιταλιστικού μπλοκ και αίμα» την εποχή μας.
16 ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023 Αφιέρωμα

Κώστας Δικαίος
Το επικίνδυνο ψευτοδίλημμα
«δημοκρατία» vs «αυταρχισμός»

Οι δυτικοί ιμπεριαλιστές συμμετέχουν στην καταλήστευση των

χωρών για τις οποίες έχουν οικονομικές
προσπαθούν να ξεγελάσουν και γεωπολιτικές βλέψεις με όχι λιγότε-
τους εργαζόμενους ρο καταστροφικά αποτελέσματα από
τους δυτικούς ιμπεριαλιστές.
και τη νεολαία λέγοντας ότι Αν, όμως, οι μαρξιστές δεν υποτι-
στον πόλεμο της Ουκρανίας μούν τα δημοκρατικά δικαιώματα στη
Δύση –που έχουν κατακτηθεί με αίμα
διεξάγεται μια πάλη ανάμεσα και αγώνες– και είναι έτοιμοι κάθε
στα δημοκρατικά κράτη στιγμή να αντισταθούν σε κάθε προ-
σπάθεια να καταπατηθούν, ενώ δεν τα
της Δύσης και τα αυταρχικά
ταυτίζουν με τον αυταρχισμό και την
καθεστώτα της Ρωσίας καταστολή στην Κίνα και Ρωσία, τότε
σε περίπτωση πολέμου δεν θα πρέπει
και της Κίνας.
το προλεταριάτο να υποστηρίξει τις δη-
μοκρατικές κυβερνήσεις ενάντια στα
αυταρχικά καθεστώτα; Ποια πρέπει να
είναι η θέση τους; Πρώτον, υπερασπι-
ζόμαστε τη δημοκρατία ενάντια στον
αυταρχισμό μέσα από τις οργανώσεις
και τις μεθόδους του προλεταριάτου και
δεν εμπιστευόμαστε αυτήν την υπερά-
σπιση στο αστικό κράτος.

Η
Δεύτερον, αναδεικνύουμε το γεγο-
λεγόμενη δυτική «δημοκρα- Επίσης, πρέπει να σημειώσουμε ότι οι Οι επαναστάτες νός ότι ένας σύγχρονος πόλεμος ανάμε-
τία» αποτελεί ένα ανελεύ- «δημοκρατίες» των οποίων η «ευημερία» σα στις μεγάλες δυνάμεις δεν σημαίνει
θερο πολιτικό σύστημα, στο στηρίζεται στην εκμετάλλευση και την δεν εμπιστεύονται μια σύγκρουση ανάμεσα στη δημοκρα-
οποίο μια χούφτα πολυεθνι- καταλήστευση άλλων χωρών και λαών, την υπεράσπιση τία και τον αυταρχισμό, αλλά μια πάλη
κών και μεγάλων μονοπωλίων καθορί- δηλαδή στην ιμπεριαλιστική τυραννία, ανάμεσα σε δυο ιμπεριαλισμούς για το
ζουν απόλυτα την εσωτερική και εξωτε- ουδέποτε υπήρξαν ελεύθερες. της δημοκρατίας ξαναμοίρασμα του κόσμου. Αυτό ση-
ρική πολιτική των κρατών. Οι υποψήφι- Στην άλλη μεριά, η Ρωσία αποτε- μαίνει ότι και στα δυο στρατόπεδα θα
στα αστικά κράτη βρεθούν και «δημοκρατικά» και «αυ-
οι στις διάφορες εκλογικές διαδικασίες λεί ένα καπιταλιστικό μόρφωμα, όπου
στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, πρέπει να οι λεγόμενοι «ολιγάρχες» μαζί με μια ταρχικά» κράτη, ανάλογα με τα γεωπο-
συγκεντρώνουν τεράστια ποσά προκει- κρατική γραφειοκρατία ελέγχουν την Τζακ Μα της Alibaba). Στο επίπεδο της λιτικά τους συμφέροντα (ενδεικτική η
μένου να ανταποκριθούν στοιχειωδώς οικονομία και επιβάλουν τη διαχείριση δημοκρατίας, μπορεί το ΚΚ Κίνας να δι- συμμαχία ΗΠΑ - Σαουδικής Αραβίας).
στις ανάγκες του προεκλογικού αγώνα, της εργατικής τάξης, στηριζόμενοι σε ατείνεται ότι αφουγκράζεται την κινεζι- Την ίδια στιγμή, η μπουρζουαζία σε μια
«το αποτέλεσμα είναι ότι οι υποψήφιοι ανελεύθερους και αυταρχικούς νόμους. κή κοινωνία και τις ανάγκες της, αλλά σειρά «δημοκρατικές» χώρες σε περί-
αντιπροσωπεύουν τα συμφέροντα των Στη δε Κίνα, η γραφειοκρατία του Κόμ- στην πράξη στηρίζεται όλο και περισ- πτωση εσωτερικού κινδύνου εύκολα θα
μεγάλων ευεργετών τους»! Για να μην ματος αξιοποιεί τον κεντρικό σχεδιασμό σότερο στον τεράστιας έκτασης μηχανι- αλλάξει χωρίς περίσκεψη την κοινοβου-
μιλήσουμε για τη σημερινή σήψη της –που κληρονόμησε από τα χρόνια της σμό επιτήρησης και κοινωνικού ελέγχου λευτική μορφή της κυριαρχίας της με
αμερικάνικης Δημοκρατίας και του αμε- διαχείρισης του στρεβλωμένου εργα- που έχει διαμορφώσει. Στο επίπεδο της μια αυταρχική. Θα κάνει, δε, αυτήν
ρικανικού ονείρου. Στην ΕΕ, τα πράγμα- τικού κράτους– για να αναπτύξει έναν παγκόσμιας πολιτικής, Ρωσία και Κίνα την αλλαγή πολύ πιο αποφασιστικά σε
τα είναι ακόμα χειρότερα, αφού η Κομι- καπιταλισμό στον οποίο ο ιδιωτικός το- αποτελούν σαφώς χώρες με ιμπερια- περίοδο πολέμου, όταν τόσο εσωτερικοί
σιόν ούτε καν εκλέγεται αλλά διορίζεται μέας συνυπάρχει με τον κρατικό στην λιστικούς σχεδιασμούς, οι οποίες προ- όσο και εξωτερικοί κίνδυνοι απειλούν
και απλά εγκρίνεται από το ευρωκοινο- κατεύθυνση της «κοινής ευημερίας», με ωθούν ένα «πολυπολικό κόσμο» όπου πιο έντονα τα ταξικά της συμφέροντα.
βούλιο, οι ευρωβουλευτές παίζουν τους έλεγχο όμως από το κέντρο, όπως έδει- δεν θα ισχύει η μονοκρατορία των ΗΠΑ Τρίτον, έχουμε συνείδηση ότι σε
λομπίστες που προωθούν τα συμφέρο- ξε η πολιτική του Σι με τις εκστρατείες και της Δύσης. Πρόκειται για μια απά- κάθε ιμπεριαλιστικό πόλεμο ο σοβινι-
ντα των εταιρειών (βλέπε Κατάρ-γκέιτ). κατά της διαφθοράς (σύγκρουση με τον τη, αφού τόσο η Κίνα όσο και η Ρωσία σμός και η πολεμοκαπηλία πάνε μαζί
με τον εθνικισμό και μια επικάλυψη
«δημοκρατικού αισθήματος»! Δεν είναι
τυχαίο που η προπαγάνδα στη Δύση
προσπαθεί να δαιμονοποιήσει τον Πού-
Ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη τιν (όπως τον Χίτλερ ή τον Σαντάμ) αλλά
και τους Ρώσους ή τους Κινέζους (κα-
Αν οι επαναστάτες μαρξιστές προσπαθήσουν να επι- του δικού μας ιμπεριαλισμού, όχι όμως γιατί η εν- τασκοπεία, δηλητηριάσεις, κυβερνο-
λέξουν στρατόπεδο με βάση το ερώτημα ποια πλευρά δυνάμωση της Ρωσίας ή της Κίνας θα βελτιώσει τους επιθέσεις, σφαγές, παρεμβάσεις στις
αντιπροσωπεύει την πρόοδο και τη δημοκρατία, θα όρους διεξαγωγής της ταξικής πάλης, αλλά γιατί το εκλογές, χρηματοδότηση κομμάτων
είναι σαν να επιλέγουν ανάμεσα στη Σκύλλα και τη αδυνάτισμά του θα διευκολύνει την ανατροπή του. Ο κ.λπ.). Τέτοια προπαγάνδα υπάρχει
Χάρυβδη. ιμπεριαλισμός και ο υπηρέτης του ο μιλιταρισμός θα και από τη μεριά της Ρωσίας, με άμε-
Πρόκειται για μοιρολατρική τρέλα να λέγεται στη εκπληρώσουν τους υπολογισμούς τους από κάθε νίκη σες κατηγορίες ενάντια στους δυτικούς
Δύση ότι η στρατιωτική ήττα της Ρωσίας ή της Κίνας και από κάθε ήττα σε έναν ιμπεριαλιστικό πόλεμο, με ότι θέλουν να αποσαρθρώσουν τη ρωσι-
θα δώσει ένα χτύπημα στον αυταρχισμό και επομένως εξαίρεση μία περίπτωση: αν το παγκόσμιο προλετα- κή κοινωνία, με ταυτόχρονη επίκληση
θα ανοίξει ο δρόμος για μια φιλειρηνική δημοκρα- ριάτο παρέμβει με επαναστατικό τρόπο και δώσει τέ- σε μια βαθιά εθνικιστική αντίληψη του
τία στον κόσμο. Αντίθετα, παλεύουμε για την ήττα λος σε αυτούς τους υπολογισμούς. «ρωσικού πνεύματος» που ανάγεται σε
υπέρτατη αξία.

Τουρκία
Λίτσα Φρυδά
«Πόλη φάντασμα»
χαρακτηρίζει
η εκπαιδευτικός Σεβιλάι
το Χατάι, το οποίο
σαρώθηκε σχεδόν
ολοκληρωτικά από τους
δύο καταστροφικούς
σεισμούς, που είχαν
άμεσο αντίκτυπο
σε δέκα συνολικά πόλεις
και δεκαπέντε σχεδόν
εκατομμύρια ανθρώπους
στην Τουρκία.
Μ
ια βδομάδα με-
τά, οι αριθμοί
αυξάνονται τρο-
μακτικά: ξεπερ-
νούν τους 37.000 οι άνθρωποι
που έχασαν τη ζωή τους μόνο
στην Τουρκία, ενώ δεκάδες χι-
λιάδες παραμένουν θαμμένοι
κάτω από τα συντρίμμια σπι-
τιών και πολυώροφων κατοι-
κιών. Οι άνθρωποι που απο-
μακρύνθηκαν από τις περιοχές
ανέρχονται στους 147.000. «Το
80% του πληθυσμού, ίσως και
παραπάνω, εγκατέλειψε την
πόλη. Ψάχνουν να βρουν μια
άλλη ζωή σε άλλη πόλη», λέει
στο Πριν η εκπαιδευτικός από
το Χατάι. «Κάποιοι λένε δεν θα
αφήσουν τους δικούς τους»,
συμπληρώνει. Προσμένουν
ίσως ακόμη κάποιο θαύμα,
από αυτά τα ανέλπιστα, παρό-
τι οι περισσότερες από τις απο-
στολές έρευνας και διάσωσης
έχουν σταματήσει και οι υπό-
∆ιεθνή
«Αμνηστία» σε εργολάβους,
θάνατος στους κατοίκους
λοιπες πρόκειται να σταματή-
σουν σύντομα.
Ομάδες διάσωσης από πολ-
λές διαφορετικές χώρες απο-
χώρησαν από την Τουρκία,
επισημαίνοντας πως αυτή τη
στιγμή εκτυλίσσεται μια πλή-
ρης ανθρωπιστική κρίση, αφού
η κυβέρνηση Ερντογάν αποφά-
σισε να απομακρύνει τα ερεί-
πια με οικοδομικά μηχανήμα-
τα, προκαλώντας τον θάνατο
πολλών εγκλωβισμένων αν-
θρώπων. Αρνούμενοι να συμ-
μετέχουν σε αυτό, οι διεθνείς
διασώστες μιλούν για έλλειψη
συντονισμού και οργάνωσης
του τουρκικού κράτους και της
κυβέρνησης, που δεν τους επέ-
τρεψε να αξιοποιήσουν όλες
τις δυνατότητες για να σώσουν
ζωές. «Υπάρχουν ακόμη πτώ-
ματα κάτω από τα συντρίμμια,
έχουν πάψει να αναζητούν
ζωντανούς», επιβεβαιώνει η
Σεβιλάι. «Έχουν πάψει ακόμη
και να προσπαθούν να πάρουν
τους νεκρούς ως ένα ολόκληρο
σώμα, δεν υπάρχουν αρκετοί
εργάτες να ψάξουν, τις τρεις
πρώτες μέρες δεν είχε έρθει
κανείς εδώ», προσθέτει.
Το ίδιο καταγγέλλει η Ένω-
ση Επιμελητηρίων Τούρκων
Αρχιτεκτόνων και Μηχανικών
(TMMOB) με ανακοίνωσή της
έπειτα από πραγματογνωμο-
σύνη της στις περιοχές, ση-
μειώνοντας ότι κυβέρνηση και
AFAD (Υπηρεσία διαχείρισης
καταστροφών και εκτάκτων
αναγκών) ανέλαβαν δράση
καθυστερημένα, χάνοντας το
πρώτο κρίσιμο για τις προσπά-
ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023
θειες έρευνας και διάσωσης
36ωρο, με αποτέλεσμα χιλιά-
δες άνθρωποι να πεθάνουν
από το κρύο.
Όμως τα αίτια της ασύλλη-
πτης καταστροφής δεν περιο-
ρίζονται στις ανεπάρκειες του
κρατικού μηχανισμού μετά τους
σεισμούς. Οικοδομικές άδειες
χωρίς τις απαραίτητες εκθέσεις
από εργαστήρια ποιοτικού ελέγ-
χου των δομικών υλικών, αλλα-
γές στην οικοδομική και κτημα-
τομεσιτική νομοθεσία, νομικές
και θεσμικές μεταρρυθμίσεις
στους τομείς των κατασκευών,
της ακίνητης περιουσίας, της
τοπικής διακυβέρνησης και της
Έως και 294.000
κτίρια στις περιοχές
που επλήγησαν
από τους σεισμούς
της 6ης Φλεβάρη
είχαν λάβει
κατασκευαστική
αμνηστία
χρηματοδότησης της στέγα-
σης επέτρεψαν την κατασκευή
πολυτελών κατοικιών υψηλού
κέρδους, που κατέρρευσαν σαν
χάρτινοι πύργοι, αν και πουλή-
θηκαν ως «συμβατές με τα τε-
λευταία πρότυπα ασφάλειας σε
σεισμούς».
Επίσης, νόμοι που ψηφίστη-
καν το 2011 και το 2013 απέκλει-
σαν πολιτικούς μηχανικούς,
αρχιτέκτονες και πολεοδόμους
από τη διαδικασία έγκρισης και
επιθεώρησης των κατασκευα-
στικών έργων, οδηγώντας εξέ-
χοντα μέλη της Ένωσης των επι-
μελητηρίων τους και επικριτές
της κυβέρνησης του AKP στη
φυλακή με ψευδείς κατηγορίες
για… συνωμοσία.
Επιπλέον, σύμφωνα με
στοιχεία του υπουργείου Περι-
βάλλοντος, περισσότερα από
τα μισά κτίρια στην Τουρκία
παραβιάζουν τους κανονισμούς
κατασκευής και ασφάλειας.
Οι λεγόμενες κατασκευαστι-
κές «αμνηστίες» που δίνονται,
επιτρέπουν τη νομιμοποίηση
έναντι «αμοιβής», όλων των
παράνομα χτισμένων ή τροπο-
ποιημένων κατασκευών, ενώ
τα χρήματα αυτά υποτίθεται
ότι χρησιμοποιούνται για την
αντισεισμική πολιτική. Ένα τέ-
τοιο σχέδιο νόμου περί αμνη-
στίας εκκρεμούσε προς έγκριση
από το κοινοβούλιο, όταν εκδη-
λώθηκαν οι πρόσφατοι σεισμοί.
Έως και 294.000 κτίρια στις
περιοχές που επλήγησαν από
τους σεισμούς της 6ης Φλεβάρη
είχαν λάβει κατασκευαστική
αμνηστία, σύμφωνα με στοι-
χεία που έδωσε ο πολεοδόμος
Buğra Gökçe, υψηλόβαθμο
στέλεχος του δήμου της Κων-
σταντινούπολης, αναφέρει ο
Guardian. Πόσα από τα κτίρια
που κατέρρευσαν είχαν συμπε-
ριληφθεί στην αμνηστία δεν
είναι ακόμη σαφές. Έχει όμως
αρχίσει η αναζήτηση στοιχεί-
ων για να αποδοθούν ευθύνες,
ενώ σε μια κίνηση συγκάλυψης
των κυβερνητικών ευθυνών
έχουν ήδη συλληφθεί 138 εργο-
λάβοι.
Παράλληλα , από την πρώ-
τη κιόλας στιγμή, τα κόμματα
και οι οργανώσεις της Αριστε-
ράς, τα προοδευτικά συνδικά-
τα και ομάδες αλληλέγγυων
από την Τουρκία και το εξω-
τερικό έχουν αναλάβει το έργο
του συντονισμού και της ορ-
γάνωσης για την ανακούφιση
των πληγέντων από τις κατα-
στροφές. «Το συνδικάτο μας
συμμετέχει στην οργάνωση της
αλληλεγγύης. Βρισκόμαστε
στον ίδιο χώρο με τις αριστε-
ρές ομάδες, αλλά ο καθένας με
το έργο του και την οργάνωσή
του», λέει η Σεβιλάι, επιβεβαι-
ώνοντας και εδώ ότι η δύναμη
του λαού είναι ο ίδιος ο λαός.
17
Αλληλεγγύη
Στο πλευρό
των λαών
που επλήγησαν
Με αμείωτη ένταση συνεχίζεται η έκ-
φραση ταξικής αλληλεγγύης προς
τους σεισμόπληκτους λαούς της Τουρ-
κίας και της Συρίας από εργατικά σω-
ματεία, συλλογικότητες και πολιτικές
οργανώσεις.
Την Τετάρτη 1η Μαρτίου, στις 7.30 μ.μ.,
στο Ίλιον PLUS, οι Αναιρέσεις διοργα-
νώνουν συναυλία για την οικονομική
στήριξη των θυμάτων των σεισμών.
«Η οικονομική ενίσχυση θα φτάσει σε
όσους πραγματικά έχουν ανάγκη, σε
συνεργασία με τα αριστερά κόμματα
και τις εργατικές οργανώσεις, χωρίς
τη διαμεσολάβηση του τουρκικού
κράτους. Είναι η ελάχιστη αγωνιστική
πράξη ενάντια στη βαρβαρότητα. Η
τρομοκρατία τους, η εκμετάλλευση
και ο θάνατος δεν θα κερδίσουν: Θα
νικήσει η ζωή και η ελευθερία», σημει-
ώνουν οι διοργανωτές.
Σε εξέλιξη βρίσκεται η καμπάνια οι-
κονομικής βοήθειας του ΝΑΡ για την
Κομμουνιστική Απελευθέρωση και
της νΚΑ και ήδη έχει συγκεντρωθεί
ένα ποσό κοντά στα 5.000 ευρώ. Οι
καταθέσεις μπορούν να γίνονται με
την ένδειξη για «Στήριξη σεισμόπλη-
κτων Τουρκίας» στους λογαριασμούς
στο όνομα Μαρξιστικό Πολιτιστι-
κό Εργαστήρι, Εθνικής Τράπεζας με
IBAN: GR6301101510000015100178175
και Τράπεζας Πειραιώς με IBAN :
GR6301710240006024151313688.
Σε έμπρακτη στήριξη των γειτονικών
λαών καλεί και ο Αντιπολεμικός Διεθνι-
στικός Συντονισμός, μέσω καταθέσεων
σε τραπεζικούς λογαριασμούς εργατι-
κών συνδικάτων της Τουρκίας. Οι κα-
ταθέσεις είναι προτιμότερο να πραγ-
ματοποιηθούν μαζικά. Μπορούν να
γίνουν είτε μέσω του συνδικάτου κλω-
στοϋφαντουργών BIRTEK-SEN (ΙΒΑΝ:
TR 11 0001 0011 569761 6266 5002 Τρά-
πεζα Ziraat, Birlesik Tekstil Dokuma
ve Deri Iscileri Sendikasi, e-mail:
birlesiktekstilsendikasi@gmail.com,
τηλέφωνο 05547718227), είτε μέσω του
συνδικάτου εκπαιδευτικών EGITIM SEN
4ου Διαμερίσματος (IBAN: TR 29 0001
2009 768000 0103 0541, Τράπεζα Halk,
δικαιούχος Murat Soylemez, e-mail:
muratsoylemez05@hotmail.com,
τηλέφωνο 00905322015379).
Τέλος, σε κάθε γωνιά της Ελλάδας,
αντικαπιταλιστικές κινήσεις πόλης,
συλλογικότητες, εργατικές λέσχες και
σχήματα συγκεντρώνουν είδη πρώτης
ανάγκης και οικονομική βοήθεια.
18 ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023 ΕΠΙ • κοινωνία

πίσω
από τις
κάμερες
ΣΤΙΣ ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΕΣ αυξήσεις
στα στελέχη της ΕΡΤ αντέδρασαν
έντονα όλες οι συνδικαλιστικές
ενώσεις και τα σωματεία. Ωστόσο,
το ερώτημα εάν αυτή η αντίδρα-
ση της ΕΣΗΕΑ και της ΠΟΣΠΕΡΤ θα
μείνει ξανά στα χαρτιά, όπως και
στο παρελθόν, παραμένει. Γεγονός
είναι πως τα ίδια σωματεία απο-
δέχθηκαν τα «τροφεία» και τις
διατακτικές που σήμερα καταγ-
γέλλουν ως «ψίχουλα», αποδε-
χόμενα ότι δεν μπορεί να δοθούν
αυξήσεις στους μισθούς .
Ματίνα Παπαχριστούδη
Η ΕΡΤ απέναντι στον λαό
και τα «αργύρια της φίμωσης»
Οι καλλιτέχνες στους δα, επειδή η διοίκησή της ανησυχεί πως γράφουν στις εισηγήσεις τους.
δρόμους, το ραδιομέγα- οι διαμαρτυρόμενοι θα απαιτήσουν το Αποτελεί επιβράβευση της άκρως
ρο της Αγίας Παρασκευής αυτονόητο δικαίωμα τους: Βήμα και πετυχημένης τακτικής τους να κα-
κλειδωμένο με λουκέτο, δυ- φωνή στη δημόσια ραδιοτηλεόραση. ταστρέψουν τον πυρήνα της ΕΡΤ ως
νάμεις ΜΑΤ και Δέλτα στη φύ- Κι ενώ εντός των τειχών της ΕΡΤ δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού οργα-
λαξη! Όχι, η κυβέρνηση της ΝΔ δεν δυναμώνουν οι φωνές δημοσιογράφων νισμού με δική του αυτόνομη τηλε-
σχεδιάζει να βάλει πάλι λουκέτο στην ΕΡΤ. Το κτίριο και άλλων εργαζομένων που ζητούν να οπτική παραγωγή και υπολογίσιμη
έκλεισε και φρουρείται από την περασμένη εβδομά- ανοίξουν τα πλατό και τα μικρόφωνα ενημερωτική υπηρεσία, υποτάσσο-
στα αιτήματα των καλλι- ντας και τους συνδικαλιστές όλων
τεχνών που παραμένουν των ειδικοτήτων.
δυναμικά στους δρόμους Σήμερα δεν υπάρχει καν ο ομ-
(θυμίζοντας πως πριν 9 φάλιος λώρος που έδενε το εκά-
ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ του ραδιομεγάρου, ΣΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ αύξησης αποδοχών χρόνια όλη η κοινωνία βρι- στοτε Μέγαρο Μαξίμου με τη δι-
πάντως, όπως και στις περιφερεια- στα στελέχη της ΕΡΤ περιλαμβάνεται σκόταν δίπλα στον δικό εύθυνση ειδήσεων-ενημέρωσης
τους αγώνα ενάντια στο της ΕΡΤ. Η εταιρεία αποτελεί ένα
κές δομές της ΕΡΤ, δυναμώνουν οι και η διανομή «μερίσματος» στους
λουκέτο), τα στελέχη της γιγάντιο πορτοφόλι 200 και πλέον
φωνές των δημοσιογράφων που ζη- συνδικαλιστές στο ΔΣ της εταιρείας,
λογαριάζουν τα «αργύρια εκατ. ευρώ, το οποίο διαχειρίζεται
τούν να ανοίξουν τα μικρόφωνα και της τάξης των 900 ευρώ. Σχεδόν της φίμωσης» που έχουν η εν λόγω ομάδα στελεχών, μεταξύ
οι εκπομπές για τους εκπροσώπους όσο ένας μισθός συμβασιούχου επιβάλλει στη δημόσια ρα- αυτών πολλοί που υπηρετούν τις
των καλλιτεχνών. Η πραγματικότητα δημοσιογράφου... Τα άλλα μέλη του διοτηλεοπτική υπηρεσία τελευταίες κυβερνήσεις εδώ και 20
είναι πως ισχύει «απαγορευτικό» ΔΣ, πλην διευθύνοντα συμβούλου, της χώρας. και πλέον έτη. Το σύνολο της τηλε-
συμμετοχής σε ενημερωτικές εκπο- που θα αμείβεται με 6.650 ευρώ, Εξήντα περίπου στε- οπτικής παραγωγής μοιράζεται σε
μπές για όσους έχουν σχέση με τους θα λαμβάνουν μισθό 2.000 ευρώ. Η λέχη, σύμφωνα με την ιδιώτες εκτός ΕΡΤ, τα τηλεοπτικά
διαμαρτυρόμενους στον δρόμο και πρακτική εξαγοράς και των συνδι- απόφαση Σκυλακάκη και ψηφιακά στούντιο χρησιμοποιού-
υπάρχει εντολή για προβολή πλάνων καλιστών δεν είναι κάτι καινούργιο Οικονόμου, θα λάβουν αυ- νται από ιδιώτες στις περίφημες και
ξήσεις από 55% έως και 79% πανάκριβες «μεικτές παραγωγές»
ολίγων δευτερολέπτων χωρίς σχόλια στην κρατική ραδιοτηλεόραση,
(για τον πρόεδρο και διευ- και οι δημοσιογράφοι που παρά-
στα δελτία ειδήσεων. απλώς πια ομολογείται χωρίς ενοχές.
θύνοντα σύμβουλο) στις γουν ενημέρωση κρατούνται όμηροι
μηνιαίες αποδοχές τους. της προπαγανδιστικής μηχανής, με
Η αύξηση προφανώς και δεν δίνεται συμβάσεις ενός έτους. Στα μικρό-
για τους «στόχους που επιτεύχθηκαν φωνα βρίσκονται μόνο όσοι εγκρί-
στην τηλεθέαση και τα έσοδα», όπως νονται από την κυβέρνηση.

ΣΤΡΑΤΕΥΜΕΝΟΙ
∆ίκτυο Ελεύθερων Φαντάρων «Σπάρτακος»

Στην Ελλάδα θα βρεθεί στις 20 και 21 σταθούμε στην αποστολή ελληνικών

Φεβρουαρίου ο υπουργός Εξωτερικών
των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν. Με αφορ-
μή τη συγκεκριμένη επίσκεψη, το Δί-
κτυο «Σπάρτακος» και η Επιτροπή Αλ-
ληλεγγύης Στρατευμένων απευθύνουν
κάλεσμα σε όλους τους φαντάρους να
υπογράψουν κείμενο ενάντια στους
ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς και
τον πόλεμο.
Το κείμενο έχει ως εξής: Σχεδόν έναν
χρόνο πριν, εκατοντάδες στρατιώτες
από μονάδες όλης της Ελλάδας πήραμε
θέση απέναντι στον πόλεμο που διεξάγε-
ται ακόμα στην Ουκρανία, απέναντι στη
ρωσική εισβολή, στους ιμπεριαλιστικούς
ανταγωνισμούς, στην ουκρανική κυβέρ-
νηση που ταυτίζεται με τα σχέδια του
δυτικού ιμπεριαλιστικού στρατοπέδου
και την εμπλοκή των ΗΠΑ-ΕΕ-ΝΑΤΟ,
με θύμα τους λαούς της Ουκρανίας.
Ένα χρόνο μετά, με αφορμή και
την επίσκεψη του Αμερικανού υπουρ-
γού Εξωτερικού Μπλίνκεν στην Ελλά-
δα τις επόμενες μέρες, εκφράζουμε
Αντιπολεμικό μήνυμα
▸ Κείμενο υπογραφών με αφορμή την επίσκεψη
του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών
και πάλι τη θέση μας απέναντι στον
πόλεμο, απέναντι σε αυτούς που μόνο
πόνο έχουν προκαλέσει σε όλους τους
λαούς. Εκφράζουμε την αλληλεγγύη
μας σε όλους τους λαούς της περιοχής,
σε όλους τους πρόσφυγες, ρωσόφωνους
και μη, αλλά και στους πρόσφυγες της
Συρίας, του Αφγανιστάν, της Υεμένης,
της Αφρικής, καταδικάσουμε τη ρατσι-
στική και απάνθρωπη αντιπροσφυγική
κυβερνητική πολιτική, απαιτώντας να
σταματήσουν οι άθλιες επαναπροωθή-
σεις, δηλώνοντας ότι δεν συμμετέχουμε
στο αισχρό κυνήγι προσφύγων και με-
ταναστών. Οφείλουμε, τώρα περισσό-
τερο από ποτέ, να αντισταθούμε και να
αρνηθούμε την περαιτέρω εμπλοκή της
Ελλάδας στον πόλεμο. Με τις μαζικές
μας αντιστάσεις, αφενός, να καταστή-
σουμε σαφές ότι δεν πρόκειται να πο-
λεμήσουμε για κανενός τα συμφέροντα
και, αφετέρου, να μπλοκάρουμε την ελ-
ληνική πολεμική μηχανή που επιχειρούν
οι κυβερνώντες να κινητοποιήσουν.
Έχουμε μέγιστη ευθύνη να αντιτα-
χθούμε στον πόλεμο, να διασφαλίσου-
με την ειρήνη. Απαντάμε ξεκάθαρα
σε αυτό: Δεν έχουμε καμία δουλεία
να πάμε να πολεμήσουμε για ΗΠΑ-
ΕΕ-ΝΑΤΟ-ελληνική ολιγαρχία! Να αντι-
στρατευμάτων και πολεμικών μέσων
στο εξωτερικό. Να σταματήσει η εμπλο-
κή του ελληνικού στρατού στον πόλεμο
της Ουκρανίας! Να σταματήσουν οι
διευκολύνσεις και η διέλευση στρατευ-
μάτων των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ από
την Αλεξανδρούπολη. Να κλείσουν οι
βάσεις του ΝΑΤΟ στην Ελλάδα! Όχι στη
στρατιωτικοποίηση της Ευρωπαϊκής
Ένωσης, στους πολεμικούς εξοπλισμούς
και τον Ευρωστρατό.
Λέμε όχι στις κολοσσιαίες αγορές
όπλων και στις προσλήψεις δεκάδων
χιλιάδων μισθοφόρων στρατιωτών που
προωθεί η κυβέρνηση ΝΔ-Μητσοτάκη.
Να σταματήσει τώρα η ρωσική ιμπερια-
λιστική εισβολή στην Ουκρανία! Να φύ-
γουν τα αμερικανικά στρατεύματα από
την Ευρώπη και να κλείσουν οι βάσεις
τους. Να απαγορευτούν και να κατα-
στραφούν τα πυρηνικά όπλα. Είμαστε
ενάντιοι στις πολεμικές συμφωνίες με-
ταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ, Γαλλίας.

Ιωάννα Καρδάρα
Τ
ην πλήρη εντατι-
κοποίηση, με εξα-
ντλητικές και εξου-
θενωτικές συνθή-
κες, βιώνουν οι για-
τροί σε όλα τα νοσοκομεία της
χώρας με τη δουλειά τους να
έχει διπλασιαστεί μετά την πε-
ρίοδο  Covid-19. Παρά το γεγο-
νός ότι η ζήτηση υπηρεσιών στο
Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ)
είναι ιδιαίτερα αυξημένη, η
κυβέρνηση Μητσοτάκη σε συ-
νέχεια και των προηγούμενων
κυβερνήσεων διαρκώς ροκανί-
ζει και υποβαθμίζει το ΕΣΥ.
«Μειώνει τις δαπάνες
συνειδητά. Δεν παίρνει το
αναγκαίο προσωπικό. Στην
επαρχία τα περισσότερα νο-
σοκομεία είναι επίσης σε κα-
τάρρευση», υπογραμμίζει στο
Πριν ο παθολόγος-εντατικολό-
γος και πρόεδρος του σωμα-
τείου εργαζομένων στο Αττικό
Νοσοκομείο, Μιχάλης Ρίζος.
Όπως αναφέρει, το προσωπι-
κό εργάζεται σε υπερεντατικο-
ποιημένες συνθήκες, πλήρως
εξουθενωμένο, σε νοσοκομεία
που καταρρέουν, ενώ την ίδια
ώρα οι μισθοί του είναι στο
κατώτατο επίπεδο. Παράλ-
ληλα, η κατάσταση με τα ρά-
ντζα στα νοσοκομεία γίνεται
όλο και χειρότερη, με την κυ-
βέρνηση να αποφασίζει πως η
λύση του προβλήματος είναι «η
εξαφάνισή τους, ξεφορτώνο-
ντας  ασθενείς σε ιδιωτικά νο-
σηλευτήρια». Για τους παρα-
πάνω λόγους, οι υγειονομικοί
προχωρούν σε πανελλαδική
απεργία και πανυγειονομική
κινητοποίηση την προσεχή Τε-
τάρτη 22/2, καθώς και σε διή-
μερο τοπικών δράσεων από τις
20 έως τις 22 Φεβρουαρίου.
Όπως τονίζει το Ενωτικό
Κίνημα για την Ανατροπή σε
ανακοίνωσή του,  «η κυβέρνη-
ση, στην καρδιά της προεκλο-
γικής περιόδου, διαλέγει να
συνεχίσει ακόμα πιο εντατι-
κά την προσπάθεια να διαλύ-
σει ό,τι έχει μείνει όρθιο στο
ΕΣΥ και να ιδιωτικοποιήσει
τη δημόσια δωρεάν υγεία».
Η κυβέρνηση δεν αρκέστηκε
στην ψήφιση του νομοσχεδίου
εκτρώματος τον περασμένο
Δεκέμβριο, που βάζει τους
ιδιώτες γιατρούς στα νοσοκο-
μεία και αίρει την μόνιμη και
αποκλειστική εργασία των
γιατρών του ΕΣΥ αλλά συνεχί-
Κοινωνία ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023 19
Σε ράντζο το ΕΣΥ,
στον αγώνα οι υγειονομικοί
ιδρυμάτων, τμημάτων, κλινι-
Σε πανελλαδική απεργία και πανυγειονομική κινητοποίηση την Τετάρτη κών, για να συγχωνεύσει και
22/2 καθώς και σε διήμερο τοπικών δράσεων από 20 Φεβρουαρίου έως να κλείσει ακόμα ολόκληρα νο-
22 Φεβρουαρίου προχωρούν οι υγειονομικοί στα δημόσια νοσοκομεία. σοκομεία», σημειώνει το Ενω-
τικό Κίνημα.
Σε αγώνα καλεί το Ενωτικό Κίνημα για την Ανατροπή. Ήδη μια σειρά από νοσοκο-
μεία, γιατροί και νοσηλευτές
αντιστέκονται στα σχέδια των
ζει το έργο υποβάθμισης των δημόσιων νοσο- προχωράει, ξεκινώντας από το “Γεννηματάς” διοικήσεών τους για διακομι-
κομείων και με άλλους τρόπους. και το Αττικό, να “εξαφανίσει” τα ράντζα, δή ασθενών σε ιδιωτικά θε-
«Δεν της φτάνει η άρον άρον επιστροφή στέλνοντας, ουσιαστικά ξεφορτώνοντας, ασθε- ραπευτήρια λόγω αυξημένης
των εργολάβων, όπου αυτοί είχαν φύγει. Δεν νείς σε ιδιωτικά νοσηλευτήρια, προκειμένου ζήτησης. Χαρακτηριστική πε-
της φτάνει η ιδιωτικοποί- να τα μπουκώσει με ζεστό ρίπτωση είναι το Νοσοκομείο
ηση του ογκολογικού στα χρήμα των ταμείων μας, «Γεννηματάς», όπου οι γιατροί
Παίδων, ούτε ο μαρασμός ενδεχομένως να τα σώσει διαφώνησαν με την απόφαση
των νοσοκομείων και οι Μιχάλης Ρίζος: «Δεν κιόλας από τη χρεοκοπία. του υπουργείου Υγείας, της 1ης
δεκάδες χιλιάδες νεκροί Τώρα διαλέγει να επα- Υγειονομικής Περιφέρειας και
της πανδημίας.  Τώρα
φτάνει το προσωπικό. ναφέρει την αξιολόγηση της διοίκησης του νοσοκομεί-
Στην επαρχία πολλά ου, σχετικά με τη διακομιδή
ασθενών σε ιδιωτικά θεραπευ-
νοσοκομεία είναι τήρια τόσο την επόμενη ημέρα
από τη γενική εφημερία όσο
σε κατάρρευση» και στις μικρές εφημερίες, και
προχώρησαν σε κινητοποιή-
σεις. Όπως τονίζει η ΕΙΝΑΠ σε
ανακοίνωσή της, η διακομιδή
των ασθενών «είναι ιδιαίτερα
επικίνδυνη για τους ασθενείς,
αφού η παραμονή του στα ΤΕΠ
θα είναι χωρίς ιατρονοσηλευ-
τική παρακολούθηση, καθώς
και η μεταφορά στο ιδιωτικό
νοσηλευτήριο θα γίνεται χωρίς
συνοδεία γιατρού και σε περί-
πτωση επιδείνωσης της κατά-
στασης του ασθενούς αυτός θα
επιστρέφει στο “Γεννηματάς”,
διακόπτοντας έτσι τη συνοχή
της νοσηλείας του».
«Είναι εξίσου επικίνδυνο
και για τους εργαζόμενους,
αφού λόγω των ελλείψεων σε
ιατρικό προσωπικό οι ήδη ελά-
χιστοι γιατροί του ΤΕΠ επιφορ-
τίζονται με την παρακολούθη-
∆. Αθήνα: ∆ιαδήλωση σήμερα για Αττικό ση των ασθενών έως ότου δια-
κομιστούν και με τη διακομιδή
τους και με τεράστιο όγκο γρα-
Την απόφαση να προχωρήσουν σε συντο- αποφασίστηκε η πραγματοποίηση κινητο- φειοκρατικής δουλειάς. Τέλος,
νισμένες δράσεις για την υπεράσπιση του ποίησης το Σάββατο 18/2 στις 11 π.μ. στο το κόστος αυτής της διαδικασί-
Αττικού Νοσοκομείου και γενικά της δημό- Περιστέρι (συγκέντρωση στον σταθμό μετρό ας είναι πολύ μεγαλύτερο από
σιας δωρεάν περίθαλψης πήραν εργατικά «Άγιος Αντώνιος»). Επίσης, ο κόσμος της το κόστος της πλήρωσης των
σωματεία και σύλλογοι της Δυτικής Αθήνας. Δυτικής Αθήνας θα διαδηλώσει και το Σάβ- κενών θέσεων γιατρών και νο-
Συγκεκριμένα, την Τετάρτη 8/2 το σωματείο βατο 4 Μαρτίου, στις 11 π.μ., στην πλατεία σηλευτών του νοσοκομείου και
εργαζομένων στο Αττικό κάλεσε σε συνά- Δημαρχείου στο Χαϊδάρι. «Η προάσπιση του ανοίγματος των κλειστών
ντηση με αφορμή την οριακή κατάσταση της Υγείας του λαού δεν μπορεί να περι- νοσοκομείων. Πρόκειται για
στην οποία βρίσκεται το μοναδικό νοσο- μένει. Αποτελεί προτεραιότητα για τον λαό ξεκάθαρη επιλογή πριμοδότη-
σης του ιδιωτικού τομέα, που
κομείο της Δυτικής Αθήνας. Στη σύσκεψη, της Δυτικής Αθήνας, που στην πλειοψηφία
εντάσσεται στο σχέδιο ιδιωτι-
στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι 15 του είναι εργαζόμενοι, άνεργοι, συνταξι-
κοποίησης του ΕΣΥ», σημειώ-
πρωτοβάθμιων σωματείων και συλλόγων ούχοι, νεολαία από τις φτωχογειτονιές, νει η ΕΙΝΑΠ. Ίδια κατάσταση
της περιοχής (οικοδόμων, εκπαιδευτικών, σπουδαστές που ούτε απ’ έξω δεν μπορούν αντιμετώπισε πρόσφατα και
υγειονομικών, συνταξιούχων, γυναικών, να περάσουν από τα ιδιωτικά μεγαθήρια το Αττικό Νοσοκομείο με τους
ενώσεις γονέων και κηδεμόνων, εργαζόμε- της Υγείας και τις μεγάλες διαγνωστικές γιατρούς και τους ασθενείς να
νων στον επισιτισμό, λογιστών-ελεγκτών), αλυσίδες», τονίζει το κάλεσμα. αντιδρούν εξίσου μπροστά σε
αυτή την απόφαση.
20
Ε
νας τεράστιος απεργιακός
χείμαρρος ξεχύθηκε την Τε-
τάρτη 15 Φλεβάρη, μέρα της
24ωρης πανεκπαιδευτικής
απεργίας σε Πρωτοβάθμια
και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Η
απεργία σημείωσε τεράστια ποσοστά
συμμετοχής, που ξεπέρασαν το 60% και
σε μεγάλα αστικά κέντρα άγγιξαν έως
το 90%. Πραγματοποιήθηκαν οι μαζικό-
τερες πανεκπαιδευτικές διαδηλώσεις,
ανάλογες των καλύτερων στιγμών του
εκπαιδευτικού κινήματος, όπως στη
μεγάλη απεργία του 2006 και τις αντι-
μνημονιακές διαδηλώσεις του '11-12.
Πάνω από δεκαπέντε χιλιάδες δια-
δηλωτές στην Αθήνα, όπου ενώθηκαν
εκπαιδευτικοί, καλλιτέχνες και φοιτη-
τές. Αντίστοιχα μαζικά συλλαλητήρια
πραγματοποιήθηκαν σε κάθε πόλη από
άκρη σε άκρη της χώρας. Πάνω από
τρεις χιλιάδες διαδηλωτές στη Θεσσα-
λονίκη, δύο χιλιάδες στο Ηράκλειο,
που προχώρησαν σε κατάληψη της Πε-
ριφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης,
πεντακόσιοι στα Χανιά, με αποκλεισμό
των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης. Μαζι-
κή συγκέντρωση και πορεία με εννια-
κόσιους εκπαιδευτικούς, καλλιτέχνες
και φοιτητές στα Ιωάννινα. Χίλιοι δια-
δηλωτές στην Πάτρα. Μεγάλη ήταν η
συμμετοχή των νέων εκπαιδευτικών,
νεοδιόριστων και αναπληρωτών. Ο
κοινός αγώνας με τους εργαζόμενους
στον Πολιτισμό, τους σπουδαστές των
δραματικών σχολών, τους αρχαιολό-
γους έδωσε ακόμα μεγαλύτερη δυνα-
μική που αποτυπώθηκε στο σύνθημα
«Παιδεία, Υγεία, Πολιτισμός στο δρόμο
αγωνίζεται όλος ο λαός».
Ταυτόχρονα, μέσα στα σχολεία βρί-
σκεται σε εξέλιξη η απεργία-αποχή από
την ατομική αξιολόγηση. Ήδη σχολεία
υπογράφουν καθολικά τη δήλωση της
απεργίας-αποχής, στέλνοντας σαφές
μήνυμα πως η ωμή τρομοκρατία και ο
εκβιασμός της κυβέρνησης προς τους
νεοδιόριστους εκπαιδευτικούς δεν θα
περάσουν. Το εκπαιδευτικό κίνημα ση-
κώνει το γάντι στην αντιδραστική επί-
θεση της κυβέρνησης στη δημόσια εκ-
ΒΙΟΜΕ Θεοπίστη Καπέτα
Πορεία υπεράσπισης το Σάββατο στην Αθήνα
Σ
ε θέση μάχης οι εργαζόμενοι της
ΒΙΟΜΕ και πλήθος αλληλέγγυων
προκειμένου να προστατεύσουν
το μοναδικό αυτοδιαχειριζόμενο ερ-
γοστάσιο στη χώρα. Η λειτουργία τoy
απειλείται μετά την πραγματοποί-
ηση ηλεκτρονικού πλειστηριασμού,
που δίνει σε ξένο fund κτίρια και οι-
κόπεδα της μητρικής εταιρείας. Με
βασικό σύνθημα «Κάτω τα χέρια από
τη ΒΙΟΜΕ» ο αγώνας για την υπερά-
σπιση του εργοστασίου εξαπλώνεται.
Μετά από έναν πετυχημένο γύρο συ-
νελεύσεων που πραγματοποιήθηκε το
προηγούμενο διάστημα, η Πρωτοβου-
λία Αλληλεγγύης (Αθήνας) στη ΒΙΟΜΕ έχει
ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023
Κώστας Τουλγαρίδης
ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗ
Χιλιάδες στους δρόμους
ενάντια στην ατομική αξιολόγηση
▸ Επιτακτική ανάγκη η γενίκευση και η κλιμάκωση του αγώνα
παίδευση, στην εργασία, στη ραγδαία
φτωχοποίηση και στον αυταρχισμό.
Κόντρα στη λογική της εκλογικής ανα-
μονής, αγωνίζεται για το δημόσιο, δω-
ρεάν σχολείο και τα μορφωτικά δικαι-
ώματα των παιδιών, για τη μονιμοποί-
ηση των νεοδιόριστων εκπαιδευτικών
και τους μαζικούς διορισμούς όλων των
ελαστικά εργαζόμενων με βάση το πτυ-
χίο και την προϋπηρεσία, για αυξήσεις
σε μισθούς και συντάξεις.
Αυτός ο ξεσηκωμός έκανε τη Νίκη
Κεραμέως να αντιδράσει σπασμωδι-
κά με δήλωσή της, καθώς «είδε» μόνο
κάποιες «συνδικαλιστικές ηγεσίες» να
αντιδρούν, ενώ ο γενικός γραμμτέ-
ας του υπουργείου Παιδείας δήλωσε:
«δεν ξέρω ποιοι είναι αυτοί που είναι
ορίσει πορεία σήμερα, Σάββατο 18
Φεβρουαρίου, στις 12 το μεσημέρι στα
Προπύλαια. Η συγκέντρωση αυτή,
έρχεται ως συνέχεια της πετυχημένης
μαζικής κινητοποίησης που έγινε το
προηγούμενο Σάββατο 11/2 στη Θεσ-
σαλονίκη, με εκατοντάδες κόσμου να
κατεβαίνουν στους δρόμους στο πλευ-
ρό της ΒΙΟΜΕ. Η πορεία κατέληξε
στο κατειλημμένο Βασιλικό Θέατρο,
συνδέοντας τους δύο αγώνες. «Θέ-
λουμε να συναντήσουμε όλους τους
αγώνες που είναι σε εξέλιξη. Υπάρ-
χει μεγάλη διάθεση συμπόρευσης και
συνδιαμόρφωσης. Έτσι, συναντήσαμε
και τους καλλιτέχνες, στηρίζοντας τα
Κοινωνία
σήμερα στα συλλαλητήρια». Τα δε κα-
θεστωτικά μέσα «ενημέρωσης» δεν εί-
δαν καν τις μεγαλειώδεις διαδηλώσεις,
δεν αφιέρωσαν ούτε ένα μονόλεπτο
στα δελτία τους.
Ο πήχης έχει ανέβει πολύ ψηλά.
Είναι επιτακτική ανάγκη η γενίκευση
και η κλιμάκωση του αγώνα, η συνά-
ντησή του με Πολιτισμό και Υγεία, με
μεγάλα κινηματικά γεγονότα και νέες
απεργιακές κινητοποιήσεις. Με όξυνση
της πολιτικής αντιπαράθεσης, με μαζι-
κό, αποφασιστικό, εκβιασμό του κινή-
ματος, κόντρα στην κοινοβουλευτική
αναμονή και κυβερνητική εναλλαγή. Η
απεργία στις 15 Φλεβάρη δεν πρέπει να
καταγραφεί ως μια μεγάλη στιγμή του
εκπαιδευτικού κινήματος που τέλειω-
πολύ δίκαια αιτήματά τους. Είμαστε
μαζί τους. Και αυτοί εργάτες είναι
εξάλλου. Είναι εργάτες που παλεύουν
για τα δικαιώματά τους», δήλωσε στο
Πριν ο εργαζόμενος της ΒΙΟΜΕ, Μά-
κης Αναγνώστου.
Ο αγώνας υπεράσπισης της ΒΙ-
ΟΜΕ συνεχώς μεγαλώνει. Στις συ-
νελεύσεις που πραγματοποιούνται
στο εργοστάσιο αλλά και σε άλλους
χώρους, συμμετέχουν εκατοντάδες
αγωνιστές και αγωνίστριες. Στα δέκα
χρόνια λειτουργία της, πάλεψαν,
όπως λένε και οι ίδιοι, με θεούς και
δαίμονες. Ήρθαν αντιμέτωποι με τα
ΜΑΤ και τη δικαστική εξουσία, τους
σε, αλλά ως η αρχή ενός μεγαλειώδους
αγώνα, που θα βάζει στην προμετωπί-
δα του όχι μόνο το θέμα της αξιολόγη-
σης αλλά και τα άλλα σοβαρά επίδικα
στην εκπαίδευση, όπως την αύξηση των
μισθών, τις μονιμοποιήσεις, τους διο-
ρισμούς, την κατάργηση του προσοντο-
λογίου, την εναντίωση στον διαγωνισμό
του ΑΣΕΠ και στις εξετάσεις PISA.
Σε αυτή την κατεύθυνση, σε πιθα-
νή επίθεση του κράτους με δικαστικές
προσφυγές ενάντια στην απεργία-α-
ποχή και τις στάσεις εργασίας, είναι
αναγκαίο να υπάρξει άμεση επαναπρο-
κήρυξή τους από ΑΔΕΔΥ/ΔΟΕ-ΟΛΜΕ
και τα πρωτοβάθμια σωματεία. Ειδικά
τα σωματεία, πρέπει να το κάνουν από
τώρα, έτσι ώστε να είναι έτοιμα στην
περίπτωση που οι ομοσπονδίες δεν το
κάνουν. Τη Δευτέρα 20/2 να προετοι-
μαστεί συγκέντρωση στο Μέγαρο Μου-
σικής, στην εκδήλωση της ΝΔ για τα
τέσσερα χρόνια του «έργου» της στην
Παιδεία, στην οποία θα βρίσκεται και ο
πρωθυπουργός. Νέες γενικές συνελεύ-
σεις και αποφάσεις για 24ωρη (ή 48ωρη
απεργία) στις 3 Μάρτη, με πανελλαδικό
πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο στην
Αθήνα, στην κατεύθυνση οργάνωσης
πανδημοσιοϋπαλληλικής-πανεργατι-
κής απεργίας για την ίδια μέρα.
Με βάση τα παραπάνω, η κάθε δύ-
ναμη θα κριθεί από το αν εννοεί στα
αλήθεια «την ανάγκη συνέχισης και κλι-
μάκωσης του αγώνα» ή θα αποφασίσει
να «σφυρίξει τη λήξη του αγώνα» και να
παραπέμψει στις κάλπες για τους κάθε
λογής επίδοξους σωτήρες.
έκοψαν το ρεύμα και προσπάθησαν
να εκπλειστηριάσουν τον χώρο πέντε
φορές. Σε όλες τις παραπάνω περι-
πτώσεις, ο κόσμος ήταν εκεί να υπε-
ρασπιστεί την εργατική χειραφέτηση.
Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί όμως
άνοιξαν τον δρόμο για την κλοπή των
λαϊκών περιουσιών. «Από τότε που
οι πλειστηριασμοί έγιναν ηλεκτρονι-
κοί, ο κόσμος αναγκάζεται να τους
σταματήσει μετά. Έτσι έγινε και αυ-
τός ο πλειστηριασμός, στα μουλωχτά.
Όμως ο κόσμος ανταποκρίθηκε αμέ-
σως στο κάλεσμα μας», σχολιάζει ο
Μάκης Αναγνώστου. Η αλληλέγγυα
κοινωνία συνεχίζει τον αγώνα της…

«Ε
πιστροφή στο μέλλον»
εκφράζουν όσα δια-
δραματίζονται στους
χώρους της τέχνης
τον τελευταίο μήνα.
Καταλήψεις κτιρίων στο κέντρο της
Αθήνας, συναυλίες αλληλεγγύης με χι-
λιάδες κόσμου, απεργίες στα θέατρα,
αποχή στις σχολές, συνελεύσεις και
συντονιστικά... Ένα κίνημα, λοιπόν!
Μεγαλειώδες, εάν αναλογιστούμε τη
σχετικά άνευρη κοινωνική κατάσταση
και το γεγονός πως τα πανεπιστήμια
βρίσκονται σε περίοδο εξεταστικής.
Ένα κίνημα, το οποίο πέτυχε το –όχι
αμελητέο– κατόρθωμα να αναδείξει τα
προβλήματα ενός κλάδου σε κεντρικό
ζήτημα και κατάφερε να αναγκάσει
για πρώτη φορά την κυβέρνηση Μη-
τσοτάκη –που από θέση αρχής στέκε-
ται απέναντι στις διαπραγματεύσεις
με τα κινήματα– να «συνομιλήσει» με
εκπροσώπους των καλλιτεχνικών φο-
ρέων. Την ίδια ώρα, την Τετάρτη, πλή-
θος εργαζομένων και σπουδαστών δια-
δήλωναν μπροστά στους αστυνομικούς
φραγμούς. Αξιοσημείωτη η συμμετοχή
πολλών εξ αυτών στη διαδήλωση των
εκπαιδευτικών στα Προπύλαια, μετά
από κάλεσμα της κατάληψης του ΡΕΞ
και άλλων.
Ως επί το πλείστον, βέβαια, η κίνη-
ση αυτή από πλευράς κυβέρνησης είχε
τη μορφή ελιγμού με απώτερο σκοπό
την έντεχνη «εκτόνωση» της κατάστα-
σης. Αυτό άλλωστε αποτυπώθηκε και
στα πρώτα ρεπορτάζ, λίγη ώρα μετά
τη συνάντηση. Ωστόσο, παρά τις πα-
ραφιλολογίες από καθεστωτικές δυ-
νάμεις του ΣΕΗ μια μέρα πριν ότι το
«θέμα θα λυθεί», η κυβερνητική αντι-
προσωπεία παρουσιάστηκε αδιάλ-
λακτη όσον αφορά τα πλέον καίρια
αιτήματα του κινήματος και απλώς
υποσχέθηκε διορθωτικά ημίμετρα. Η
κυβερνητική προσπάθεια χειραγώγη-
σης του κινήματος, όπως εκδηλώθηκε
στα μέσα της εβδομάδας όμως, δεν
πρέπει να αποπροσανατολίσει από το
τι πραγματικά συμβαίνει εδώ και δύο
μήνες στους εργατικούς και σπουδα-
στικούς κόλπους των τεχνών. Εντός
αυτών, οι διεργασίες είναι έντονες
και έρχονται να αποτυπώσουν τόσο
τις δυνατότητες όσο και τις αντικει-
μενικές ανεπάρκειες των κλαδικών
αγώνων.
Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει
στις δυναμικές προσπάθειες πολιτικής
και οργανωτικής ενοποίησης εργαζο-
μένων και σπουδαστών. Η εμπλοκή
των εργαζομένων στην τέχνη στις τε-
λευταίες εξελίξεις, συχνά παραγνωρί-
ζεται. Συνιστά όμως κρίσιμο σημείο,
που χαρίζει στο κίνημα διάρκεια και
«βάθος». Η σημαντική παρουσία του
εργατικού στοιχείου στην κατάληψη
του ΡΕΞ, η οποία φυσικά λειτουργεί
σε συντονισμό με τις υπόλοιπες κατα-
λήψεις που πραγματοποιήθηκαν (κυ-
ρίαρχα) από σπουδαστές, είναι ενδει-
κτική και λειτουργεί ως μοχλός πίεσης
των καθεστωτικών και μετριοπαθών
δυνάμεων στα σωματεία εργαζομέ-
νων της τέχνης. Μάλιστα, στο Σω-
Κοινωνία
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ
Ένας μεγάλος αγώνας
που στρίμωξε την κυβέρνηση
▸ Κοινή πάλη εργαζομένων-σπουδαστών χαρίζει διάρκεια και «βάθος»
ματείο Ελλήνων Ηθοποιών στην αρχή
της εβδομάδας διεξήχθη μαζικότατη
συνέλευση, όπου παρά την πρωτοκα-
θεδρία των συστημικών δυνάμεων, οι
οποίες πανκινητοποίησαν το δυναμι-
κό τους προκειμένου να «φρενάρουν»
τις κινηματικές εξελίξεις, αποτυπώ-
θηκε μια σημαντική τάση που επιδιώ-
κει την αγωνιστική κλιμάκωση και τη
γενίκευση της μάχης. Συγκεκριμένα,
Μαχητικές μορφές διεκδίκησης και δημιουργικότητα
Π
ολλές καταλήψεις δημοσίων
χώρων πολιτισμού ξεπήδησαν
στο πλαίσιο του αγώνα κατά
του Π.Δ. που υποβαθμίζει τα πτυχία
καλλιτεχνικών σχολών και πλήττει ευ-
ρύτερα τον ήδη χιλιοτραυματισμένο
χώρο της τέχνης. Στην αρχή, η αστυνο-
μία υιοθέτησε προκλητική στάση, επι-
διώκοντας να σταματήσει το «κύμα»
καταλήψεων. Πλέον, όμως, οι κατα-
λήψεις θεάτρων και δημοσίων σχολών
σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πάτρα
καθιερώθηκαν ως «κέντρα» αγώνα.
Στο ερώτημα γιατί επιλέχθηκε μια τέ-
τοια μορφή, σπουδάστρια θεατρικής
σχολής τόνισε πως οι καταλήψεις βα-
σίζονται στην ιδέα πως «τα αιτήματα
μας πρέπει να γνωστοποιηθούν στην
υπόλοιπη κοινωνία, καθώς τα κυρίαρ-
χα ΜΜΕ αδιαφορούν για αυτά και δεν
τα προβάλλουν».
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός,
πως πολλές φορές οι καταλήψεις των
ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023
Χρίστος Κρανάκης
το μαχητικό πλαίσιο που στήριξαν και
οι δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής
Αριστεράς κατέγραψε μια πρωτόγνω-
ρη δυναμική, αποσπώντας 169 ψή-
φους έναντι 345 που έλαβε η πρότα-
ση της πλειοψηφίας του Δ.Σ. και 68
του ΚΚΕ. Το αποτέλεσμα, παρότι δεν
ήταν νικηφόρο, σχηματίζει ένα σα-
φές και μαζικό ρεύμα αμφισβήτησης
τόσο έναντι των συστημικών δυνάμε-
εργαζομένων και σπουδαστών της
τέχνης, «άνοιξαν την πόρτα τους» σε
ένα ευρύτερο δυναμικό. Όπως ανα-
φέρουν, εντός των καταλήψεων έχει
πραγματοποιηθεί πληθώρα εξωστρε-
φών δράσεω,ν όπως ραδιοφωνικές
μεταδόσεις, συναυλίες αλληλεγγύης,
προβολές, θεατρικά δρώμενα, όπως
φυσικά και συντονιστικά με φορείς
άλλων κλάδων. Ενδεικτική σε αυτό
το σημείο είναι και η δημόσια τοπο-
θέτηση της κατάληψης ΡΕΞ υπέρ των
υγειονομικών και των εκπαιδευτικών
που «βρίσκονται σε κινητοποιήσεις,
ενάντια στη συνεχόμενη και σκόπιμη
υποβάθμιση των εργασιακών τους δι-
καιωμάτων».
Ταυτόχρονα, οι καταλήψεις αυτές
λειτουργούν –έως έναν βαθμό– και
ως εκκολαπτήρια νέων τρόπων ορ-
γάνωσης και διάρθρωσης του αγώ-
να, μέσω της λειτουργίας οργάνων
συντονισμού, με κυκλική εναλλαγή
21
ων όσο και της μετριοπαθούς στάσης
του ΚΚΕ, ενώ αποτυπώνει τις πραγ-
ματικές διαθέσεις ενός αγωνιστικού
ρεύματος εντός των εργαζομένων. Η
πίεση που ασκούν οι μαχόμενες δυνά-
μεις εντός του κινήματος, τόσο μέσα
από τα σωματεία όσο και από τις κα-
ταλήψεις, συνιστά και τον βασικό
λόγο που καλλιτεχνικοί φορείς προχώ-
ρησαν σε απεργία και κινητοποιήσεις
την Παρασκευή, παρά τη διεξαγωγή
συνάντησης με τον Μητσοτάκη και τις
«κάλπικες» υποσχέσεις.
Στο παραπάνω πλαίσιο, η ενότητα
εργαζομένων-σπουδαστών στη δράση
και στα αιτήματα αποκτά αναβαθμι-
σμένη σημασία. Παρότι δεν είναι πά-
ντα εφικτή, εξαιτίας των ιδιαιτέρων
κοινωνικών ταξικών χαρακτηριστι-
κών κάθε σώματος, τα κοινά συντο-
νιστικά, η διεξαγωγή αλληλοσυμπλη-
ρωματικών κινητοποιήσεων (αποχή/
απεργία), η αλληλεγγύη από πλευράς
μέρους των καθηγητών των καλλιτε-
χνικών σχολών συνιστούν, πρωτόλεια
αλλά σημαντικά, παραδείγματα ανα-
βαθμισμένης συνάντησης των δια-
φορετικών υποκειμένων ενός κλάδου.
Με κύρια συνισταμένη πως το επίμα-
χο Π.Δ. θα ισχύει για όλους/ες, η ενο-
ποίηση του εργατικού στοιχείου με το
σπουδαστικό είναι μια πολύ θετική
και καθόλου αναμενόμενη εξέλιξη.
ανθρώπων, στη βάση των συνδιαμορ-
φωτικών αποφάσεων της γενικής συ-
νέλευσης.
Όπως φαίνεται, σπουδαστές και
εργαζόμενοι είναι έτοιμοι για τη συ-
νέχιση των καταλήψεων και των κινη-
τοποιήσεών τους, εάν δεν ικανοποιη-
θούν τα αιτήματά τους που αποσκο-
πούν στην απόσυρση του ΠΔ 85/2022
και την αναβάθμιση όλων των καλλι-
τεχνών στη βαθμίδα Τεχνικής Εκπαί-
δευσης, στην ίδρυση Δημόσιου και
Δωρεάν Πανεπιστημίου Παραστατι-
κών Τεχνών, στην υπογραφή αξιοπρε-
πών συλλογικών συμβάσεων παντού,
στην αύξηση του προϋπολογισμού για
τον σύγχρονο Πολιτισμό, στην ενίσχυ-
ση και ουσιαστική στήριξη των μικρών
καλλιτεχνικών παραγωγών, των ανε-
ξάρτητων ομάδων και καλλιτεχνών
και στην επαναφορά των καλλιτεχνι-
κών μαθημάτων στην Πρωτοβάθμια
και Δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
22 ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023 Ρωγμές στον χρόνο

Η τάση
της ανατροπής και
οι αυταπάτες
της ενσωμάτωσης
Το Πολυτεχνείο του ‘73 δεν
ήταν μια αστραπή. Ήρθε ως
συμπύκνωση μιας δίχρονης
πορείας του φοιτητικού κινήματος,
που σημάδεψε τη χώρα μας και
επανάφερε στο προσκήνιο του
εργατικού και λαϊκού κινήματος
την επαναστατική προοπτική για
την κοινωνική απελευθέρωση,
που είχε υποχωρήσει μετά την
ήττα του εμφυλίου. Σε αυτή την
πορεία, ενδιάμεσος σταθμός,
ορόσημο και τομή, υπήρξε
η κατάληψη της Νομικής τον
Φλεβάρη και τον Μάρτη του ’73.
Ήταν μια εποχή που σημαδεύτηκε
από τον Μάη του ‘68, την ήττα των
Αμερικανών στο Βιετνάμ, τον Τσε
και τα απελευθερωτικά κινήματα
κατά της αποικιοκρατίας.
Παράλληλα, ήταν η
περίοδος ανάπτυξης του
ευρωκομμουνισμού στην Ευρώπη,
της καλλιέργειας αυταπατών
για ειρηνική μετεξέλιξη του
καπιταλισμού, που είχαν διχάσει
την κομμουνιστική αριστερά
και στη χώρα μας. Η ΕΟΚ
προπαγανδιζόταν ως ο χώρος
«ένωσης των προλεταρίων της
Ευρώπης». Μια ματιά στο σήμερα
μπορεί να μας πείσει για την
«ορθότητα» αυτής της «γραμμής».
50 χρόνια από την κατάληψη της Νομικής,
πρόδρομο του Πολυτεχνείου
Φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από την εξέγερση ΕΦΕΕ (φύλλο Νο 5) τα γεγονότα υπό τον τίτ-
του Πολυτεχνείου το 1973, μια τομή από όπου ξεπήδησε λο 30.000 διαδηλώνουν στην καρδιά της Αθήνας.
Γεια χαρά σπουδάζουσα γενιά που βγήκες στον αγώ-
το μαζικό ανατρεπτικό κίνημα της μεταπολίτευσης και να για τη Λευτεριά: «Το κτίριο καταλήφθηκε
διαμορφώθηκε το σύγχρονο επαναστατικό ρεύμα στη στις 6 ώρα, το απόγευμα της Τετάρτης. Οι
χώρα μας. Η κατάληψη της Νομικής στις 21-22 Φλεβάρη 1973 υπήρξε φοιτητές έκλεισαν αμέσως τις πόρτες, τις
στέριωσαν με θρανία, με σακιά γεμάτα τσι-
μία δοκιμασία-προετοιμασία για τον Νοέμβρη. Το Πριν θα προσπαθήσει μέντα, με σωλήνες νερού και τις κάρφωσαν
να φωτίσει πλευρές αυτής της πορείας. Ξεκινάμε σε αυτό το φύλλο, με ξύλα. Τοποθέτησαν αμέσως φρουρούς,
δίνοντας τον λόγο σε τρεις αγωνιστές που συμμετείχαν στην κατάληψη που άλλαζαν με βάρδιες, όρισαν επιτροπές
της Νομικής — εκτεταμένη παρουσίαση στην ιστοσελίδα. ασφάλειας, φαρμακευτικής περίθαλψης
κ.λπ. Έξω από την είσοδο Σόλωνος είχαν
μαζευτεί 50 εκοφίτες που φώναζαν και
απειλούσαν τους γονείς που ζητούσαν να
δουν τα παιδιά τους. Βρίζαν και λέγαν:
“Βλέπετε το νέο ΕΑΜ; Μη φωνάζετε γιατί
θα σας σκοτώσουμε”. Μέσα στο κτίριο φοι-
τητές της Ιατρικής έδιναν τις πρώτες συμ-
βουλές. Ηλεκτρολόγοι-μηχανικοί έφτιαξαν
ειδικές μικροφωνικές εγκαταστάσεις και
προμήθευσαν τις επιτροπές με τηλεβόες.
Αμέσως μοιράστηκαν τα τσιγάρα και τα
τρόφιμα, που υπήρχαν, σε όλους».
»Οι φοιτητές πήραν τα κλειδιά από τον
θυρωρό, άνοιξαν τα γραφεία των καθη-
γητών και έβαλαν εκεί τους αρρώστους.
Έφτιαξαν μεγάλα πανό σε κομμάτια από
χαρτόνι και τα τοποθέτησαν στην ταράτσα
του κτιρίου. Το βράδυ οι φοιτητές τραγού-
δησαν και χόρεψαν στην ταράτσα τον χορό
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ του Ζαλόγγου, “εμείς οι μαύροι κλέφτες”
και άλλα τραγούδια της λευτεριάς. Κάτω,
Το μαζικό φοιτητικό κίνημα στο προσκήνιο γύρω από το κτίριο στους δρόμους και στα
στενά έμειναν ξάγρυπνοι χιλιάδες φοιτη-
τές και απλοί άνθρωποι του λαού, συμπα-

Οι κατάληψη της Νομικής στις
21 του Φλεβάρη και στις 20 του
Μάρτη του ‘73 ήταν η πρώτη
μαζική εμφάνιση ενός κινήματος
που έβαζε τη σφραγίδα του
ανυποχώρητου αγώνα για την
ανατροπή της δικτατορίας. Σε μια
περίοδο που η χούντα αποφάσισε
να προχωρήσει σε έναν τύπο
«φιλελευθερoποίησης», καθώς
η αστική τάξη της χώρας πίεζε
για την είσοδο της στην ΕΟΚ. Η
λύση Μαρκεζίνη ήταν υπό όρους
αποδεκτή από το φιλοευρωπαϊκό
τμήμα της αριστεράς, όπως και
από μεγάλο τμήμα του αστικού
τόξου.
Το φοιτητικό κίνημα του ’72-73,
με σταθμούς τη Νομική και το
Πολυτεχνείο, υπήρξε η θρυαλλίδα
που οδήγησε στη διάλυση
όλων αυτών των αυταπατών,
έδειξε το πραγματικό πρόσωπο
της δικτατορίας και έπαιξε
καθοριστικό ρόλο στην πτώση της
χούντας, αλλά και στην ανάπτυξη
του εργατικού και λαϊκού
κινήματος στη μεταδικτατορική
εποχή, μέχρι και σήμερα.
Παύλος Αντωνόπουλος
Τ
ο 1972 είναι η χρονιά που το φοι-
τητικό κίνημα ανασυντάσσεται
και μπαίνει σε θέση μάχης. Το
αίτημα για κατάργηση των διορι-
σμένων διοικήσεων των φοιτητικών συλλό-
γων και διενέργεια ελεύθερων εκλογών γί-
νεται τώρα το επίκεντρο της συσπείρωσης
του φοιτητικού κόσμου και το σημείο της
πρώτης ανοιχτής αντιπαράθεσης του κινή-
ματος με το δικτατορικό καθεστώς.
Το 1973 όμως το φοιτητικό αντιδικτατορικό κί-
νημα αποκτά νέα δυναμική.
5/1: Συγκέντρωση φοιτητών στο προ-
αύλιο της ΑΣΟΕΕ με συνθήματα: «Έξω οι
χαφιέδες, Έξω η ΕΚΟΦ, Έξω οι φασίστες,
Δικαιοσύνη, Κάτω τα ανδρείκελα, Όλοι
ενωμένοι, Έξω η Ασφάλεια, Έξω ο Επίτρο-
πος, Δημοκρατία, Είμαστε η δύναμη, Εί-
στε πουλημένοι».
26/1: Συγκέντρωση φοιτητών έξω
από τα γραφεία της Συγκλήτου του ΕΜΠ
με συνθήματα: «Έξω η Ασφάλεια, Έξω
ο Πρύτανης, Έξω ο Επίτροπος, θέλουμε
Γ.Σ.». Επακολούθησε διαδήλωση στους
δρόμους της Αθήνας. Η Σύγκλητος απο-
φάσισε την αναστολή της λειτουργίας του
ιδρύματος.
Παρόμοιες συγκεντρώσεις φοιτητών εί-
χαν πραγματοποιήθεί το προηγούμενο δι-
ήμερο σε Νομική και Φυσικομαθηματική.
10/2: Δημοσιεύεται το Ν.Δ. 1347 για τη
διακοπή της αναβολής στράτευσης λόγω
σπουδών 88 φοιτητών. Αρχικά στρατεύ-
θηκαν 42.
14/2: Συνεδριάζει η Σύγκλητος του
ΕΜΠ με σκοπό να βρεθεί συμβιβαστική
λύση. Περίπου 1.000 φοιτητές συγκεντρώ-
νονται στο προαύλιο του ΕΜΠ. Ξαφνικά,
στις 4 μ.μ. εισβάλλουν στο Πολυτεχνείο
αστυνομικοί και ασφαλίτες, χτυπώντας
και κυνηγώντας τους φοιτητές. Πολλοί
φοιτητές για να προστατευτούν μπήκαν
στην αίθουσα της Συγκλήτου, όπου συνε-
δρίαζαν οι καθηγητές. Αυτή ήταν η πρώτη
εισβολή στο Πολυτεχνείο, όπου συνελή-
φθησαν 11 φοιτητές. Τα μέλη της Συγκλή-
του παραιτούνται, διαμαρτυρόμενα για
την ωμή επέμβαση της Αστυνομίας.
16/2: Κατάληψη της Νομικής, για λίγες
ώρες, ως συμπαράσταση στους 11 συλλη-
φθέντες και δικαζόμενους φοιτητές.
21-22/2: Κατάληψη της Νομικής από
τις 12 το μεσημέρι της 21ης Φεβρουαρίου
έως τις 7 μ.μ. της επόμενης ημέρας Κατά
τη διάρκεια της δεύτερης ημέρας αλλά και
τις επόμενες ημέρες μετά τη λήξη πραγμα-
τοποιήθηκαν συγκεντρώσεις συμπαράστα-
σης σε διάφορες Σχολές (Πάντειος, Ιατρι-
κή, Οδοντιατρική, ΕΜΠ, Γεωπονική).
Μετά την έξοδο των φοιτητών από το
κτήριο της Νομικής πραγματοποιήθηκε
μεγαλειώδης διαδήλωση έως την Ομόνοια.
Ιδού πώς περιγράφει η αντιδικτατορική
Πανσπουδαστική, όργανο της Αντιδικτατορικής
ράσταση στους κλεισμένους αγωνιστές […].
Στις 7 το βράδυ της άλλης μέρας οι φοιτητές
εγκατέλειψαν το κτίριο και πρωτοστάτη-
σαν στη μεγαλειώδη διαδήλωση φοιτητών-
λαού στους δρόμους της Ακαδημίας, Πανε-
πιστημίου, Κάνιγγος, Ομόνοια, Πατησίων,
30.000 λαού διαδήλωνε την απόφασή του
να συνεχίσει τον αγώνα για τη δημοκρατία
και λευτεριά φωνάζοντας “ψηλά το κεφάλι
λαέ”, “συμπαράσταση λαέ”, “ελευθερία”,
“ένας είναι ο αρχηγός, ο κυρίαρχος λαός”,
“κάτω η επιστράτευση” κ.α. Οργανωμένα
τάγματα ΕΣΑτζήδων, ΛΟΚατζήδων και κα-
θαρμάτων του υποκόσμου επιτέθηκαν με
λύσσα ενάντια στο λαό».
Κατά τις επόμενες ημέρες πραγματο-
ποιήθηκαν πολλές φοιτητικές συγκεντρώ-
σεις, οι οποίες κατέληγαν σε διαδηλώσεις
με αντιδικτατορικά συνθήματα. Όλες αυ-
τές οι κινητοποιήσεις δημιούργησαν το δυ-
ναμικό αντιδικτατορικό φοιτητικό ρεύμα
που κατέληξε στη δεύτερη σημαντική κα-
τάληψη της Νομικής, επί επτά ώρες στις
20 Μαρτίου. Η κατάληψη αυτή βάφτηκε
με το αίμα των φοιτητών, διότι η Σύγκλη-
τος ζήτησε την επέμβαση της Αστυνομίας
για την εκδίωξή τους. Η επιχείρηση ολο-
κληρώθηκε στις 6 μ.μ. με αποτέλεσμα να
τραυματισθούν 19 φοιτητές και ένας δη-
μοσιογράφος. Συνελήφθησαν επίσης 79
φοιτητές.
Δημήτρης Χατζηπαναγιώτου
 Ρωγμές στον χρόνο
Γιώργος Μητροβγένης | φοιτητής Οδοντιατρικής
Τα λαμπερά μάτια
του πόθου για λευτεριά
Υπάρχουν στιγμές στην ιστορία που το
κοινωνικό και το πολιτικό αφήνουν ανεξίτηλα
σημάδια στη διαδρομή μιας γενιάς, που μας
σημαδεύουν και σε έναν βαθμό καθορίζουν
την πορεία της μετέπειτα ζωής μας. 50 χρόνια
μετά, η σπίθα της φοιτητικής εξέγερσης, για
όσους παραμένουμε στο κίνημα και ζήσαμε
την ορμητική είσοδο της νεολαίας στην αρένα
της πολιτικής ζωής με εκείνα τα λαμπερά
μάτια της αξιοπρέπειας και του πόθου για
λευτεριά και δικαιοσύνη, παραμένει ζωντανή.
Είναι η ελπίδα πως «οι μέρες που λαχτάρισα
θα ‘ρθουν», πως πίσω από τα σύννεφα
της ιδιώτευσης μέρους εκείνης της γενιάς
κρύβεται ο ήλιος της εξέγερση, γιατί όπως
σωστά έχει γραφτεί «το Πολυτεχνείο έρχεται
από το μέλλον».
Η Νομική του '73 με βρήκε στα πρώτα
χρόνια της φοίτησής μου στην Οδοντιατρική.
Είχε προηγηθεί η πάλη ενάντια στα
διορισμένα από τη χούντα φοιτητικά
συμβούλια το 1972. Οι παράνομες συνελεύσεις
της Οδοντιατρικής αρχικά γινόντουσαν
πάνω από το μοναστήρι της Καισαριανής,
εν είδη τυχαίας εκδρομικής συνάντησης.
Στη συνέχεια, όταν φτάσαμε ένα ικανό
αριθμό, σαράντα περίπου, καταθέσαμε
ενυπόγραφα στο πρωτοδικείο, ζητώντας
ελεύθερες φοιτητικές εκλογές. Ακολούθησαν
κοινές συνελεύσεις Ιατρικής-Οδοντιατρικής
στο προαύλιο Ιατρικής στο Γουδί, ενώ ένα
παράνομο διασχολικό συντόνιζε τις σχολές.
Το βράδυ της 21ης προς 22ης Φλεβάρη
διανυκτερεύσαμε στη Νομική με βάρδιες
στην ταράτσα και λίγο ύπνο στις αίθουσες.
Χιλιάδες κόσμου από την Ακαδημίας ως την
Ομόνοια πλημμύρισαν την Αθήνα. Ωστόσο,
μετά από μεσολάβηση του πρύτανη Τούντα,
που ζητάει δεκαήμερη ανακωχή, η προσωρινή
επιτροπή προτείνει την αποχώρηση των
συγκεντρωμένων. Απ’ έξω μάς περιμένουν
30.000 κόσμου και μια μαζική αντιχουντική
διαδήλωση συγκρούεται με την αστυνομία
στην Ακαδημίας με δεκάδες τραυματίες.
Η δεκαήμερη ανακωχή λήγει χωρίς
αποτέλεσμα και νέες συλλήψεις έπονται. Στις
20/3 επιχειρείται νέα κατάληψη της Νομικής.
Από την ταράτσα πετιούνται προκηρύξεις
και φωνάζονται συνθήματα. Ο κόσμος
ξαναμαζεύεται απ’ έξω και η τότε σύγκλητος
καλεί την αστυνομία να επέμβει. Η οδός
Ακαδημίας μετατρέπεται σε πεδίο μάχης.
Οδοφράγματα από θρανία στήνονται στην
εσωτερική είσοδο της Σόλωνος. Έντρομη η
χούντα αποφάσισε την εκκένωση. Βάζοντας
την αστυνομία από την ταράτσα, χτυπώντας
άγρια και σπρώχνοντας τον κόσμο από πάνω
προς τα κάτω. Τα χτυπήματα με τα κλομπ
αλλά και το ποδοπάτημα στις σκάλες ήταν
η αιτία σοβαρών τραυματισμών. Κάποιοι
βγήκαν από τη Σίνα, κάποιοι δέχτηκαν την
«περιποίηση» από αστυνομία και ΕΚΟΦίτες
στη Σόλωνος και συνελήφθησαν για τα
περαιτέρω. Ωστόσο, η Νομική έσπασε τον
καθρέφτη της δήθεν λαϊκής αποδοχής της
«εθνικής κυβέρνησης» και άνοιξε τον δρόμο
για την εξέγερση του Πολυτεχνείου.
ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023
Μαρτυρίες αγωνιστών
Δημήτρης Χατζηπαναγιώτου | φοιτητής Νομικής
Καίριο πλήγμα στο
δικτατορικό καθεστώς
Αποτιμώντας τα γεγονότα της χρονικής περιό-
δου από τον Οκτώβρη 1972 έως το Νοέμβρη 1973,
επιβεβαιώνεται ότι οι καταλήψεις της Νομικής
Σχολής άνοιξαν τον δρόμο για την εξέγερση του
Πολυτεχνείου. Τόσο ως εγχείρημα όσο και ως πολι-
τική πράξη, ήταν πρώτου μεγέθους. Το κτίριο της
Νομικής δεν είχε δεσπόζουσα θέση, όπως το Πολυ-
τεχνείο. Ήταν πιο απομονωμένο και η μόνη επαφή
μας με τον κόσμο που προσπαθούσε να μας πλη-
σιάσει γινόταν από την ταράτσα. Εκεί στήθηκαν
τα πρώτα πρόχειρα πλακάτ. Από ‘κει ρίχνονταν τα
συνθήματα, «Συμπαράσταση λαέ», «Ελευθερία»,
«Δε σε θέλει ο λαός πάρτη Χούντα σου (ή τη Δέ-
σποινα) και μπρος», «Ο Γκαντώνας στο Στρατό και
οι φοιτητές εδώ». Η ανταπόκριση του λαού ήταν
ουσιαστική. Αποκορύφωμα της διήμερης κατάλη-
ψης ήταν η μεγαλύτερη μαζική φοιτητική διαδή-
λωση που έγινε τότε αμέσως μετά την έξοδο από τη
σχολή, στο κέντρο της Αθήνας. Ένα καίριο πλήγμα
στο δικτατορικό καθεστώς.
Εκείνη την εποχή επιχειρείται ο αποκεφαλισμός
του κινήματος με τη στράτευση των φοιτητών.
Καλλιεργείται η φοβία της στράτευσης, με σκοπό
να μαραζώσει η φοιτητική δραστηριότητα. Η ακο-
λουθούμενη τακτική της επίδειξης δύναμης από
τη δικτατορία, είχε ως σκοπό να ασκήσει ψυχολο-
γική βία και να κάμψει το αγωνιστικό ηθικό των
φοιτητών. Τα πράγματα όμως ήρθαν αλλιώς. Η
σύγκλητος του ΕΜΠ παραιτείται. Το πρώτο ρήγμα
είχε ανοίξει.
Με την κατάληψη της Νομικής για περισσότε-
ρες από 30 ώρες, με τον τεράστιο αντίκτυπό της,
με την απήχηση που είχε στον κόσμο και με την
κινητοποίηση και τη συμπαράστασή του, η πρώην
επιθετικότητα του καθεστώτος μετατρέπεται σε
καθαρή άμυνα. Το φοιτητικό κίνημα, γέννημα
αντικειμενικών συνθηκών, είχε πλατειά βάση, διό-
τι το σύνολο των φοιτητών έβλεπε τον αντιδραστι-
κό χαρακτήρα της ανώτατης παιδείας.
23
Παύλος Αντωνόπουλος | φοιτητής Φυσικομαθηματικής
Νιώσαμε ότι έχουμε δύναμη,
μπορούμε τα αδύνατα
Το '73 ήμουν φοιτητής της Φυσικομαθηματικής σχολής
Αθήνας στο πτυχίο. Από τις αρχές του '72 είχαμε
ξεκινήσει μια προσπάθεια να πιέσουμε για να γίνουν
εκλογές στους φοιτητικούς συλλόγους, που μέχρι
τότε είχαν διορισμένα συμβούλια από τη χούντα.
Σε λίγο χρονικό διάστημα πετύχαμε να συσπειρωθεί
αρκετός φοιτητόκοσμος, να ξεκινήσουν ομιλίες στις
σχολές και να αρχίσει να συγκροτείται ένα κίνημα
δημοκρατικών αιτημάτων. Αν και τελικά πετύχαμε να
γίνουν εκλογές, μόνο εκλογές δεν ήταν. Στη δική μου
σχολή, κατά το μεσημέρι εξαφανίστηκε η κάλπη και
επανεμφανίστηκε γεμάτη. μετά τη λήξη του χρόνου
της ψηφοφορίας. Το αποτέλεσμα αυτονόητο.
Η χούντα είχε ανησυχήσει. Μικρές διαδηλώσεις
γίνονταν πολύ συχνά. Οι προσαγωγές στην ασφάλεια
«δι’ υπόθεσίν μας» έγιναν κανονικότητα. Προχώρησαν
στη νομοθέτηση διακοπής της αναβολής συμφοιτητών
μας, που είχαν «εκτεθεί» επωνύμως στον αγώνα
και στρατεύσανε αρχικά καμιά σαρανταριά. Αυτό
όμως αντί να μας φοβίσει, μας συσπείρωσε ακόμη
περισσότερο.
Στις 21 Φλεβάρη δώσαμε ραντεβού στη
Νομική. Ήταν αποκάλυψη! Χιλιάδες φοιτητές
ανταποκρίθηκαν. Το κτίριο γέμισε παντού με
φοιτητές, μέχρι την ταράτσα. Αντιδικτατορικά
συνθήματα και το τραγούδι «Πότε θα κάνει ξαστεριά»
ακούγονταν στο κέντρο της Αθήνας. Αστυνομία και
ασφαλίτες περικύκλωσαν το κτίριο. Διαδηλωτές
άρχισαν να περικυκλώνουν τους αστυνομικούς.
Άρχισε κυνηγητό σε όλους τους γύρω δρόμους.
Αυτή η διήμερη κατάληψη έληξε αναίμακτα, με μια
πρωτοφανή για τα μέτρα μας διαδήλωση. Νιώσαμε
ότι έχουμε δύναμη. Μπορούμε τα αδύνατα. Ο
επόμενος σταθμός ήταν στις 20 Μάρτη. Η αστυνομία
μπήκε μέσα στη Νομική. Τραυματισμοί, συλλήψεις,
τρομοκρατία. Μέσα από αυτά όμως «χτίστηκε»
το Πολυτεχνείο του Νοέμβρη. Για χιλιάδες νέους
αγωνιστές της κοινωνικής απελευθέρωσης «ο κύβος
είχε ριφθεί». Ο αγώνας συνεχίζεται.
24 ΣΑΒΒΑΤΟ 18 - ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023 ∆ιεθνή

περισκ πιο
Συνεχίζεται ο πόλεμος
των… μπαλονιών
Την αρχή έκαναν οι ΗΠΑ, που κατέρ-
ριψαν ένα κατασκοπευτικό –όπως
είπαν– κινεζικό μπαλόνι και άλλα
τρία αγνώστου ταυτότητας ιπτάμε-
να αντικείμενα, κάνοντας μάλιστα
λόγο για «στρατιά μπαλονιών» που
πετάνε σε όλο τον κόσμο. Το Πεκίνο
διέψευσε τις κατηγορίες και πέρασε
στην αντεπίθεση: Ισχυρίστηκε ότι
αμερικανικά μπαλόνια παραβιάζουν
συστηματικά τον εναέριο χώρο της
Κίνας και απείλησε με αντίμετρα.
Στη συνέχεια, η Ουκρανία έβαλε
και τη Ρωσία στο παιχνίδι και ανα-
κοίνωσε ότι κατέρριψε έξι μπαλό-
νια της πάνω από το Κίεβο. Σχεδόν
ταυτόχρονα, Ιαπωνία και Ταϊβάν
κατηγόρησαν επίσης τους Κινέζους
ότι κατασκοπεύουν τα εδάφη τους
με αυτόν τον τρόπο και διεμήνυσαν
πως έχουν έναν ακόμη λόγο να συ-
σφίξουν τις στρατιωτικές τους σχέ-
σεις. Σας θυμίζουν όλα αυτά, άραγε,
κάτι από την υστερία που προκάλε-
σε η φάρσα του Όρσον Γουέλς για
εισβολή των Σοβιετικών;
«Τριγμοί» στις σχέσεις
Μελόνι και ΕΕ
Το «παιχνίδι κέντρου» ανάμεσα σε
Βρυξέλλες και Ρώμη μοιάζει να έχει
τελειώσει. Παρά το γεγονός ότι η
–ακροδεξιά μεν φολονατοϊκή και
φιλο-ΕΕ δε– Τζόρτζια Μελόνι φρό-
ντισε να τηρήσει χαμηλούς τόνους
μέχρι σήμερα, οι κόντρες έχουν ήδη
ξεκινήσει. Αρχικά, η μη πρόσκλησή
της στο δείπνο των Μακρόν-Σολτς
με τον Ζελένσκι, την περασμένη
εβδομάδα, έστειλε ένα μήνυμα πως
η Ιταλία δεν θεωρείται πλέον μέλος
του «διευθυντηρίου» της ΕΕ (όπου
είχε ενταχθεί επί Ντράγκι) — με τις…
διαρροές να επιρρίπτουν την ευθύ-
νη όχι στην ίδια, αλλά στους εταί-
ρους της, Μπερλουσκόνι και Σαλβί-
νι. Η ίδια, στη συνέχεια, όχι απλώς
αντέδρασε, αλλά επιχειρεί να περά-
σει στην αντεπίθεση, επιτιθέμενη
στην Κομισιόν και την ΕΚΤ για τα
δημοσιονομικά, την απαγόρευση
των οχημάτων με μηχανές εσωτε-
ρικής καύσης από το 2035 κ.λπ. Η
υπόθεση αποκτά ενδιαφέρον…
Προς νέα αναμέτρηση
στη Λατινική Αμερική
Οι τελευταίες εξελίξεις στην Κολομ-
βία, που έρχονται να προστεθούν
σε εκείνες στο Περού και άλλες χώ-
ρες, ενισχύουν την εκτίμηση ότι οι
αστικές τάξεις και η σκληρή (ακρο)
Δεξιά της Λατινικής Αμερικής ετοι-
μάζουν μια συνολική αντεπίθεση με
κάθε μέσο και σκοπό, ώστε να αντι-
στρέψουν τη «ροζ παλίρροια» —
εκμεταλλευόμενες την αδυναμία
των πολιτικών δυνάμεων που την
εκφράζουν να χαράξουν μια καθαρή
Η κυβέρνηση και τα μεγάλα
μίντια των ΗΠΑ έκαναν ό,τι
μπορούσαν για να θάψουν
το «χημικό Τσερνόμπιλ»
στο Οχάιο, όπου ένα τρένο
με χημικά εκτροχιάστηκε
στις 3/2, όμως λεπτομέ-
ρειες έγιναν γνωστές πριν
μερικές μέρες. Το τοξικό
νέφος από τη φωτιά που
μπήκε για να καταστραφεί
το φορτίο έφτασε σε ακτί-
να δεκάδων χιλιομέτρων,
με τη βροχή να σκοτώνει
μαζικά φυτά και ζώα και να
προκαλεί – ανυπολόγιστες
ακόμη – βλάβες στην υγεία.
γραμμή υπέρ των συμφερόντων της
λαϊκής πλειοψηφίας, σε ρήξη με το
κεφάλαιο. Για του λόγου το αληθές,
αυτή την εβδομάδα πραγματοποιή-
θηκαν στην Μπογκοτά δύο διαδοχι-
κές μεγάλες διαδηλώσεις. Μία υπέρ
των μεταρρυθμίσεων που εξήγγειλε
η κυβέρνηση του Γκουστάβο Πέτρο
και μία κατά, καθώς η αντιπολίτευση
θεωρεί ότι το (ελεγχόμενο) άνοιγμα
του συστήματος υγείας και των πανε-
πιστημίων στα φτωχότερα στρώματα
υπονομεύει την «οικονομική σταθε-
ρότητα» και το μοντέλο της πλήρους
ιδιωτικοποίησης όλων των τομέων.

Α
κόσμος νάποδα Η Μολδαβία στη μέγγενη
του Παναγιώτη Ξοπλίδη
φτώχειας και πολέμου

Σ
τη σκιά του ουκρανικού πο-
λέμου, η Μολδαβία είναι
η χώρα που έχει υποστεί
τις μεγαλύτερες συνέπειες
από τη σύγκρουση Δύσης-Ρωσίας.
Αυτή την εβδομάδα, η φιλοδυ-
τική πρωθυπουργός Νατάλια
Γκαβριλίτα παραιτήθηκε υπό το
βάρος της ενεργειακής κρίσης,
του πληθωρισμού, αλλά και με-
γάλων διαδηλώσεων της φιλο-
ρωσικής αντιπολίτευσης. Μερι-
κές μέρες αργότερα, η πρόεδρος
Μάια Σάντου ανακοίνωσε ότι εξε-
λίσσεται σχέδιο αποσταθεροποίη-
σης, παρουσιάζοντας πληροφορίες
μυστικών υπηρεσιών περί «επικείμενης
εισβολής της Ρωσίας στη Μολδαβία».
Το μολδαβικό πολιτικό σκηνικό καθορίζε-
ται από την εναλλαγή φιλοευρωπαϊκών και φιλο-
ρωσικών κυβερνήσεων. Οι πρώτες παρουσιάζονται ως
φιλελεύθερες, ενώ οι δεύτερες εμφανίζονται με το προ-
σωπείο, αρχικά, του Κομμουνιστικού Κόμματος και
σήμερα του Σοσιαλιστικού. Ωστόσο, από κοινού έχουν
συγκροτήσει ένα ακλόνητο σύστημα καπιταλιστικής
λεηλασίας. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ
είναι μικρότερο και από κάποιες
αφρικανικές χώρες, ο μισός σχεδόν
πληθυσμός έχει μεταναστεύσει, τα
πολιτικά κόμματα είναι ιδιοκτησία
μιας χούφτας ολιγαρχών.
Η προηγούμενη φιλοδυτική κυ-
βέρνηση της «Συμμαχίας για την Ευ-
ρωπαϊκή Ένταξη» είχε καταρρεύσει
το 2015 υπό το βάρος μιας απίστευ-
της τραπεζικής απάτης, όταν 1 δισ.
δολάρια εξαφανίστηκαν από τα τρία
μεγαλύτερα τραπεζικά ιδρύματα,
εξαϋλώνοντας ακόμα και τα χρήματα
που προορίζονταν για πληρωμή συ-
ντάξεων. Πρωταγωνιστές του σκαν-
δάλου ήταν οι ολιγάρχες Βλαντίμιρ
Πλάχοτνιουκ και Ιλάν Σορ. Ο πρώτος
δημιούργησε την αυτοκρατορία του
επί προεδρίας του «κομμουνιστή» Β.
Βορόνιν. Στη συνέχεια, ήταν ο άτυ-
πος κυβερνήτης της χώρας με τη στή-
ριξη της –περιβόητης για τον ρόλο της
στο Μεϊντάν– Αμερικανίδας υφ. Εξω-
τερικών Βικτόρια Νούλαντ. Το 2011, ο
τότε αντιπρόεδρος Μπάιντεν, σε επί-
σκεψη στο Κισινάου, παρουσίασε τη
χώρα ως success story της Ευρώπης.
Ο δε Σορ, ως ιδιοκτήτης μιας από τις
τράπεζες, δικάστηκε αλλά αφέθηκε
ελεύθερος και, μετά το 2015 και τη
νίκη των φιλορώσων, έγινε ο βασικός
χρηματοδότης τους. Η εσωτερική πο-
λιτική σύγκρουση πολώνεται μεταξύ
κομμάτων-μαριονετών των μεγάλων
δυνάμεων.
Η απειλή πολέμου έχει αφορμή
την αποσχισθείσα ρωσόφωνη επαρ-
χία της Υπερδνειστερίας. Η καπιταλι-
στική λεηλασία και στις δύο πλευρές
μπαίνει στο περιθώριο, ενώ αξιοποι-
είται ακόμα και το σοβιετικό παρελ-
θόν. Η Υπερδνειστερία διατηρεί το
σφυροδρέπανο στη σημαία της και
τα αγάλματα του Λένιν στις πλατείες
της, αλλά έχει επίσης ιδιωτικοποιήσει
πλήρως την οικονομία, με την εται-
ρεία Σερίφ να είναι πρακτικά η κυ-
βέρνηση του κρατιδίου, ως χρηματο-
δότρια του κυβερνώντος κόμματος.