Η Άνοιξη των γειτονιών Συρροή Βασανιστήρια,

Με πρωτοφανείς κρουσμάτων απειλές και

διαδηλώσεις και κορονοϊού στον «ομερτά» από
διάθεση συνέχειας «Σκλαβενίτη» την ΕΛΑΣ
> σελ. 3, 8 > σελ. 21 > σελ. 20

‣ Εφημερίδα της αντικαπιταλιστικής κομμουνιστικής Αριστεράς ‣ www.prin.gr €2

‣ ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

ΕΤΟΣ 30ο ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 1.515

Κυβερνητικό έγκλημα: Με ορμή

από τη…
Σούδα στην

Ασφυξία λαού και ΕΣΥ παρέλαση!

Μια πανάκριβη μιλιταριστι-
κή «πανδαισία» ετοιμάζει η
κυβέρνηση και τα αρμόδια
επιτελεία για τη στρατιωτική
παρέλαση της 25ης Μαρτί-

Π
αταγώδης και δραμα- επιχειρήσεων της ιδιωτικής υγεί-
τική για τον λαό είναι ας και διαπραγματεύεται αισχρά ου. Εν μέσω πανδημίας και
η αποτυχία της εγκλη- μαζί τους με όρους κερδοφορίας. με το ΕΣΥ στα πρόθυρα της
ματικής πολιτικής της Τα κυβερνητικά στελέχη και οι κατάρρευσης, η κοστοβόρος
κυβέρνησης. Τα κρούσματα καλ- κυβερνητικοί ειδικοί κάνουν πως «φιέστα» εμπλέκει στη διορ-
πάζουν, οι ΜΕΘ έχουν ήδη ξεχει- δεν καταλαβαίνουν τι φταίει, κα- γάνωσή της πλήθος αξιωματι-
λίσει, σημειώθηκε ρεκόρ διασω- θώς από το σκεπτικό τους λείπουν κών και φαντάρων και φυσικά
ληνωμένων πολλοί εκ των οποίων τα μαζικά τεστ, η ιχνηλάτηση, τα αστυνομικών, που αναμένεται
περιμένουν ένα κρεβάτι σε μονά- μέτρα στους χώρους εργασίας και να καταλάβουν ξανά το κέντρο
δα εντατικής, τα νοσοκομεία, ει- στις συγκοινωνίες. Ο λαός ασφυ- της Αθήνας. Με το αμερικανι-
δικά στην Αττική, βρίσκονται στο κτιά, όχι μόνο γιατί του λείπει η
κό αεροπλανοφόρο «Αϊζενχά-
κόκκινο, σε πολλά δεν επαρκεί το δημόσια υγεία, αλλά γιατί λείπει
ουερ» να δένει στη βάση της
οξυγόνο(!), με τελικό αποτέλεσμα η ελευθερία, γιατί είναι κλειστή
οι νεκροί από κορονοϊό να είναι η εκπαίδευση και ο πολιτισμός,
Σούδας και αεροσκάφη των
περίπου 50 καθημερινά! Κι όλα γιατί περιορίζεται η ζωή, ανα- ΗΠΑ να συνοδεύουν πιθα-
αυτά μετά από σχεδόν πέντε μή- πτύσσεται η φτώχεια και έρχο- νώς στον αττικό ουρανό τα
νες lockdown, το οποίο τις τελευ- νται νέα μέτρα. Η κυβέρνηση πρωτοεμφανιζόμενα Rafale, η
ταίες εβδομάδες έγινε ιδιαίτερα προκλητικά προετοιμάζει άρση παρέλαση για τα 200 χρόνια
αυστηρό. Πρόκειται για καραμπι- κάποιων περιορισμών, όχι γιατί της επανάστασης επιδιώ-
νάτη χρεοκοπία των απαγορεύσεων και του εγκλεισμού, την θέλει να αλλάξει ρότα αλλά για να μην αλλάξει η πολιτική — να κεται να στείλει επιθετικό
οποία οι μαχόμενοι υγειονομικοί και η αντικαπιταλιστική Αρι- εκτονωθεί η έντονη δυσαρέσκεια του κόσμου και να προετοιμα- μήνυμα ισχύος και συμπόρευ-
στερά είχαν υπογραμμίσει από τους πρώτους μήνες της παν- στεί το άνοιγμα της αγοράς. Το πρόβλημα γι’ αυτούς είναι πως σης με τους ιμπεριαλιστικούς
δημίας. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση αρνείται πεισματικά να όλο και περισσότεροι ψάχνουν για το πώς θα τινάξουν το καπά- σχεδιασμούς.
προχωρήσει σε γενική επίταξη χωρίς αποζημίωση των μεγάλων κι και όχι για βαλβίδες εκτόνωσης… >>> σελ. 5, 19

Πρόσφυγεςς Αφιέρωμα Γράφουν: Δ. Γρηγορόπουλος, Γ. Κρεασίδης, Β. Μηνακάκης,

Γ. Μιχαηλίδης, Κ. Παλούκης, Ν. Πελεκούδας, Χ. Ρέππας

Ξεχασμένοι
στο έλεος
της πανδημίαςς
Πρόσφυγες μιλούν στο Πριν. «Αόρατοι» δεκάδες
χιλιάδες πρόσφυγες, πέντε χρόνια μετά τη συμφωνία
ΕΕ-Τουρκίας. Αντιμέτωποι με την πανδημία
χωρίς εμβόλια, δίχως δικαιώματα απέναντι στο
γραφειοκρατικό «τέρας». Απάντηση με μαζικές
διαδηλώσεις στις 20 Μαρτίου. >>> σελ. 5, 17
Επανάσταση 1821: Κινητήριες
δυνάμεις και αστικοί μύθοι
Το κοινωνικό υπόβαθρο του απελευθερωτικού αγώνα, ο ρόλος της αστικής
τάξης, των φεουδαρχών και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Η επίδραση των
δημοκρατικών ιδεών, ο ρόλος της Ιερής Συμμαχίας. Οθωμανική αυτοκρατορία-
ο μεγάλος ασθενής. Ο αντιδραστικός ρόλος της εκκλησίας. Η συζήτηση στο
ΣΕΚΕ για το χαρακτήρα της επανάστασης. Η ένταξη του 1821 στην αστική
εθνική αφήγηση και οι εκδοχές ευρωπαϊστών και εθνικιστών. >>> σελ. 9-16
2 ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021 Η δεύτερη ματιά

editorial Κίμων Ρηγόπουλος

Κατάργηση τώρα Τώρα που το κράτος αδυνατεί να αποσπάσει, έστω και εκβιασμένη, τη
συναίνεση του πολίτη, είναι η ώρα που θα πρέπει να του σπάσει τα κόκκαλα,
των σωμάτων την αυτοεκτίμηση και τον τσαμπουκά του. Η αντίσταση στην κρατική
καταστολής! τρομοκρατία είναι μια ηθική επιλογή που συμπίπτει με την ταξική στράτευση.

Η έξαρση της αστυνομικής βίας έχει γίνει

εξόφθαλμη. Η κυβέρνηση της ΝΔ κρα-
δαίνει το «κρατικό μονοπώλιο της βίας»,
δικαιολογεί την καταστολή με το «νόμος
Κρατική τρομοκρατία
και τάξη», παρουσιάζει όμως και Λευκές
Βίβλους, εμφανίζοντας τα ΜΑΤ ως «λευ-
κές περιστερές». Τα αστικά κόμματα (ΝΔ,
και «ευαίσθητες ψυχές»
ΚΙΝΑΛ, ΣΥΡΙΖΑ κ.λπ.) μιλούν για «λειψή
εκπαίδευση» ή «μεμονωμένα περιστα-
τικά». Ο ΣΥΡΙΖΑ πρότεινε συναινετική
εκλογή της ηγεσίας της ΕΛΑΣ, μέσω της

βουλής. Η ρεφορμιστική Αριστερά μιλά
για «εκδημοκρατισμό της αστυνομίας»
και άλλες τέτοιες γλυκερές αυταπάτες…
Η μακρόχρονη εμπειρία της ταξικής
πάλης έχει δείξει πως η αστυνομία βρί-
σκεται στον πυρήνα των μηχανισμών
καταστολής του αστικού κράτους, με
κύρια αποστολή την καταπολέμηση του
«εσωτερικού εχθρού», δηλαδή πρωτί-
στως του εργατικού λαϊκού κινήματος
και της επαναστατικής κομμουνιστικής
Αριστεράς. Ακόμα κι όταν το μεγαλείο
του απελευθερωτικού αγώνα το 1941-44
οδήγησε αρκετούς απλούς αστυνομικούς
στο ΕΑΜ, αυτοί εκκαθαρίστηκαν με την
πρώτη ευκαιρία.
Το εργατικό λαϊκό κίνημα διεκδικεί πρώ-
τα και κύρια το δικαίωμα να αγωνίζεται,
καταλαμβάνει όσο το δυνατόν περισσό-
τερο «χώρο», αμφισβητεί το μονοπώλιο
βίας του αστικού κράτους και συνολικά
την αστική κυριαρχία, προωθεί τη συ-
γκρότηση του οργανωμένου λαού για να
επιβάλει τη θέλησή του. Διαμορφώνει
τους όρους για την επαναστατική ανατρο-
πή, το τσάκισμα του αστικού κράτους και
την εργατική δημοκρατία.
Στο πλαίσιο αυτού του αγώνα απαιτεί
άμεσα, μεταξύ άλλων, την κατάργηση
όλων των κατασταλτικών αστυνομικών
σωμάτων και μηχανισμών (ΔΡΑΣΗ, ΜΑΤ,
«Αίας», Πανεπιστημιακή Αστυνομία κ.α.).
Την άμεση απαγόρευση χημικών όπλων
και βομβών κρότου-λάμψης. Την απομά-
κρυνση της αστυνομίας και των ασφαλι-
τών από τις κινητοποιήσεις. Την κατάργη-
ση του νόμου για τις διαδηλώσεις και των
απαράδεκτων περιορισμών στο όνομα
της πανδημίας.
Ο
ισόβιος συνδικαλιστής της μεγάλης
των μπάτσων σχολής Μπαλάσκας,
μειλίχιος, νηφάλιος και είρων, σε
τηλεοπτική συζήτηση σχετική με τις «ακρό-
τητες» και την «υπερβολική βία» των αστυ-
νομικών, είπε: «Είμαι τριάντα χρόνια στο
σώμα. Έχω υπηρετήσει επί κυβερνήσεων
Αντρέα, Σημίτη, Καραμανλή, Γιώργου Πα-
πανδρέου, Σαμαρά, Τσίπρα και Μητσοτάκη.
Η αστυνομία αυτή ήταν και αυτή θα είναι».
Με λόγο κυνικό και χωρίς κανένα ενδοιασμό
κονιορτοποίησε τα ευχολόγια εκείνων των
«ευαίσθητων ψυχών», που καταδικάζουν τη
βία απ’ όπου και αν προέρχεται. Μιλάω για
εκείνους που προσπαθούν επίμονα να μας
πείσουν ότι η υπέρμετρη αστυνομική βία
δεν είναι η ακριβής αποστήθιση του ρόλου
της αστυνομίας, αλλά «μεμονωμένα περι-
στατικά», μια συγκυριακή δηλαδή αστοχία, η
οποία οφείλεται σε κάποιους θερμοκέφαλους
και ανεκπαίδευτους στα δημοκρατικά ιδεώ-
δη αστυνομικούς.
Στα στρατευμένα έως ασφυξίας κανάλια
παίζουν και ξαναπαίζουν το μονόπρακτο:
«Αστυνομικός σώζει τη ζωή σε πολίτη που
έχασε τις αισθήσεις του». Τα λεβεντόπαιδα
της ∆ΡΑΣΗΣ εμφανίζονται ως απείθαρχοι
μηχανόβιοι βιντεοκασέτας του ‘80, που πα-
ρεκτρέπονται καμιά φορά και επιτίθενται
στα υποσύνολα για το καλό του συνόλου.
∆εν είναι η αιχμή του κατασταλτικού αστι-
κού δόρατος με συγκεκριμένη και επεξερ-
γασμένη αποστολή, αλλά τα φάλτσα όργανα
μιας φιλαρμονικής που παιανίζει για την
αναψυχή και την ασφάλειά μας. «Αφού δεν
με σέβεσαι, θέλω να με φοβάσαι», βρυχάται
το κράτος. Τώρα που, διάτρητο και απρο-
σχημάτιστα εχθρικό, το κράτος αδυνατεί να
αποσπάσει έστω και εκβιασμένη τη συναίνε-
ση του πολίτη, είναι η ώρα που θα πρέπει να
του σπάσει τα κόκκαλα, την αυτοεκτίμηση
και τον τσαμπουκά του.
Τα μετεμφυλιακά
φοβικά σύνδρομα
της αριστεράς
καταλήγουν
πάντοτε
σε έναν τρομώδη
όρκο αστικής
νομιμοποίησης
Αν η ιστορία, όπως λένε, κινείται από
τον πόθο των ανθρώπων για αναγνώριση,
το ζήτημα είναι το πώς θέλουμε να μας ανα-
γνωρίζουν. Ένας σιδηρόφρακτος μπάτσος
επιδιώκει να αναγνωριστεί δέρνοντας και
τρομοκρατώντας ό, τι έμψυχο κινείται. Ένας
ελεύθερος άνθρωπος θέλει να αναγνωρίσει
τον εαυτό του και να αναγνωριστεί στον δρό-
μο του αγώνα για ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Η
ανάγκη για αναγνώριση επομένως διατρέχει
την ιστορία και παραμένει μια ζωτική επι-
βεβαίωση της ύπαρξής μας, από κάποιους
όμως ως παράσημο ανθρωπιάς ενώ από κά-
ποιους άλλους ως ενταφιασμός της.
Η αντίστασή μας στην κρατική τρομο-
κρατία είναι μια ηθική επιλογή που συμπί-
πτει με την ταξική στράτευσή μας. Το δέντρο
της γνώσης του καλού και του κακού καρ-
πίζει με την ταξική καλλιέργειά του. Η επι-
χείρηση να εμπεδωθεί ως μονοκαλλιέργεια
ο συμβατός με τη βαρβαρότητα άνθρωπος,
βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Το αποτρόπαιο
μάς χτυπάει απειλητικά την πόρτα και κινδυ-
νεύουμε να μας βρει με τις παντόφλες.
Τα μετεμφυλιακά φοβικά σύνδρομα της
αριστεράς που καταλήγουν πάντοτε σε έναν
τρομώδη όρκο της αστικής νομιμοποίησής
μας, δεν οδηγούν πια σε έναν αγώνα από
καλύτερες θέσεις. Αντίθετα, αποδυναμώνουν
αν δεν εξαϋλώνουν το ανατρεπτικό πρόταγ-
μα της εποχής μας, αγοράζοντας χρόνο επι-
βίωσης χωρίς ζωή. Προβοκάτορας δεν είναι
αυτός που απαντά στην αστυνομική βία και
οργανώνει αυτοσχεδιάζοντας την ανάγκη
του για αυτοάμυνα. Προβοκάτορας είναι
αυτός που βαπτίζει τους πάντες προβοκά-
τορες, σπέρνοντας την καχυποψία και την
ηττοπάθεια, για να διαφυλάξει από το «εκτός
γραμμής» το μίζερο πολιτικό χωραφάκι του.
«Όστις σε ραπίσει επί την δεξιάν σιαγόνα,
στρέψον αυτώ και την άλλην», κηρύττει ο
χριστιανισμός. Εμείς συμφωνούμε; Αν όχι και
επειδή δεν έχουμε όλοι μαγαζί franchise του
ίδιου προϊόντος, επείγει να το διατυπώσουμε
καθαρά και έμπρακτα.
Τώρα που οι ταξικές αντιθέσεις σφραγί-
ζονται στον δρόμο, τώρα που νέοι άνθρωποι
ανακαλύπτουν την ανάγκη ενός αγωνιστι-
κού συνδικαλισμού –βλέπε ΣΕΗ– και ζη-
τούν μια ολιστική διέξοδο από την φτήνια
της συναλλαγής υπέρ πάρτης τους, τώρα
που οι λέξεις: τάξεις, καπιταλισμός, βαρ-
βαρότητα δεν είναι τα ξεχασμένα λήμματα
ενός άχρηστου εννοιολογικού λεξικού, είναι
η ώρα να απαιτήσουμε και από εμάς τους
ίδιους κάτι πιο δύσβατο από την πεπατημέ-
νη. Ας δοκιμάσουμε λοιπόν να ενοποιήσου-
με τα αιτήματα των κινημάτων, ιδίως αυτά
που χάσκουν αιωνίως χωριστικά, στο ενιαίο
σώμα ανατροπής του γεννήτορά τους. Ας
δοκιμάσουμε να αναδείξουμε έμπρακτα την
πραγματική φύση του αστικού κράτους. Και
επειδή, κατά τον Ησίοδο, παιδιά της Στυ-
γός είναι η Βία, το Κράτος, ο Ζήλος και η
Νίκη, ας αντιπαρατεθούμε με την Κρατική
Βία έχοντας τον Ζήλο (πάθος) του ιστορικού
δίκιου μας ως τη Νίκη. Έτσι δεν γράφεται η
ιστορία; Όταν γίνεται γραφή και αίτημα του
βιώματός μας.

‣ Ιδιοκτησία: «Eκδόσεις-Μελέτες- Έρευνες» Aστική Mη Kερδοσκοπική Eταιρεία

Εφημερίδα της
Kωδικός 2806, Κλεισόβης 9, 106 77 Αθήνα, Tηλ.: 210-82.27.949, prin@otenet.gr | http://www.prin.gr
αντικαπιταλιστικής
κομμουνιστικής ‣ Tραπεζικός Λογαριασμός Συνδρομών και Eνισχύσεων: ALPHA BANK 260002002006023 • IBAN: GR1801402600260002002006023
Αριστεράς
‣ Εκδότης: Δημήτρης Δεσύλλας ‣ Eκτύπωση: ΚΛΕΝΙΚ ΕΕ ‣ Layout: Χριστίνα Λουλούδα
 Το θέμα ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021 3

Γειτονιές
Δημήτρης Σταμούλης
Μάρτης ξεσηκωμού κόντρα
στους… γδάρτες δικαιωμάτων

Ο
ι εντυπωσιακές σε όγκο,
παλμό και πολιτικά συνθή-
▸ Πλημμύρισαν οι δρόμοι σε πολλές γειτονιές από πρωτοφανείς
ματα, συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις, σαρώνοντας το αφήγημα της κυβέρνησης
διαδηλώσεις του περασμέ-
νου Σαββατοκύριακου σε
πολλές γειτονιές απέδειξαν με εκκωφα-
ντικό τρόπο ότι αλλάζει ραγδαία το κοινω-
νικό σκηνικό στη χώρα και η κυβέρνηση
πληρώνει το τίμημα της υπεροψίας της.
Δράση απέναντι σε διαδηλωτές. Αυτό για το ΜεΡΑ25, ούτε λόγος, αφού σε γει- το δοκούν από το σύστημα. Φαίνεται ότι
Παρά το σκληρό lockdown στα δικαιώ-
αποτελεί τρανή απόδειξη του πώς μπορεί τονιές ή σωματεία είναι ανύπαρκτο. τους ενοχλεί που στη χώρα μας η «εκτός
ματα, την τρομοκρατική «δράση» των δυ-
να σπάσει η κρατική καταστολή, αλλά και Στην προσπάθεια να εκφραστεί η των τειχών» Αριστερά έγκαιρα έδωσε τον
νάμεων καταστολής, τους βασανισμούς
να ηττηθεί η κυβερνητική απαγόρευση αγωνία και η οργή του κόσμου και της τόνο στους αγώνες και όχι η ακροδεξιά
συλληφθέντων στη ΓΑΔΑ, νέοι και νέες,
στη διαδήλωση. Με τη μεγάλη και συντο- νεολαίας πρωτοστάτησε ένας αστερισμός όπως σε άλλες χώρες της ΕΕ.
μαθητές, φοιτητές, οικογένειες, βγήκαν
νισμένη κινητοποίηση λαού και νεολαίας, αγωνιστικών ριζοσπαστικών συλλογικο- Το ζητούμενο από εδώ και πέρα είναι
μαζικά σε πλατείες και δρόμους, αντι-
με αντικυβερνητικό πολιτικό πλαίσιο και τήτων γειτονιών, εργατικές λέσχες, αντι- πώς θα έχει συνέχεια και κλιμάκωση ο
δρώντας στο πρωτοφανές κύμα κρατικής
συνθήματα, με γραμμή συνολικής ρήξης καπιταλιστικές κινήσεις πόλης, αλλά και αγώνας. Ήδη συνεχίζονται οι κινητοποι-
τρομοκρατίας και ποδηγέτησης των ελευ-
με τους πυλώνες της αστικής πολιτικής οι δυνάμεις της μαχόμενης, αντικαπιτα- ήσεις και σε άλλες γειτονιές της Αττικής
θεριών από την κυβέρνηση.
στην υγεία, την παιδεία, τις λαϊκές ελευ- λιστικής Αριστεράς, το ΝΑΡ και η νΚΑ, αυτό το Σαββατοκύριακο, ενώ σχεδιάζο-
Σχεδόν σε όλα τα διαμερίσματα του
θερίες. Όχι με μεμονωμένες ενέργειες ή η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, οργανώσεις της εξωκοινο- νται νέες το επόμενο. Οι διάφορες δρά-
δήμου Αθήνας, από τον Πειραιά μέχρι
ατομικές μορφές βίας. βουλευτικής Αριστεράς και της αυτονομί- σεις συντονίζονται, ενώ υπάρχουν προτά-
το Ίλιο και την Πετρούπολη, και από την
Η κυβέρνηση από τη μεριά της φοβού- ας. Αυτές οι δυνάμεις έδωσαν την «πλατ- σεις για πλατιές συνελεύσεις σε γειτονιές,
Αγία Παρασκευή μέχρι το Ελληνικό, δε-
μενη το ανερχόμενο ρεύμα αμφισβήτη- φόρμα» να εκφραστεί όλο αυτό το κοινω- αλλά και για ένα πιο συνεκτικό πλαίσιο
κάδες χιλιάδες διαδήλωσαν. Το ίδιο κλίμα
σης της πολιτικής της, επιλέγει το στόχο νικό ρεύμα, η αντιπολίτευση των κάτω, στόχων πάλης στα μέτωπα της δημοκρα-
και στην περιφέρεια, από τη Θεσσαλονί-
που τη… συμφέρει. Πίσω από όλα… κρύ- γι αυτό και φοβάται η κυβέρνηση και το τίας, της υγείας, της παιδείας, της εργα-
κη και την Πάτρα, μέχρι την Ηγουμενίτσα
βεται ο ΣΥΡΙΖΑ, κατά τη ΝΔ και τα μιντι- σύστημα αυτό το κίνημα που ξεπρόβαλε σίας. Με αιχμές όπως την «εδώ και τώρα»
και τη Σητεία, και από τη Δράμα μέχρι τη
ακά παπαγαλάκια της, κάτι που αποτε- ορμητικά στο προσκήνιο. διάλυση των ΜΑΤ, ΔΙΑΣ και Δράση, την
Σάμο. Σε πολλές γειτονιές οι διαδηλώ-
λεί το πιο «σύντομο ανέκδοτο», αφού κι- Δεν είναι τυχαίο ότι εμφανίζουν και κατάργηση του νόμου κατά των διαδη-
σεις είχαν έως 2.000 ή και 3.000 άτο-
νηματικά η «αξιωματική αντιπολίτευση» δυνάμεις της ακροδεξιάς να «φλερτά- λώσεων και τη διαγραφή προστίμων, την
μα, αλλού έγιναν πορείες χωρίς να είναι
είναι άφαντη! Είναι για γέλια η ανακοί- ρουν» με τις διεργασίες αυτές. Η ακροδε- επίταξη των ιδιωτικών κλινικών χωρίς
προγραμματισμένες, ενώ τον τόνο και το
νωση της ΝΔ που κατηγορεί για… «αντι- ξιά Δημοκρατία έγραψε ότι «η πάνδημη αποζημίωση, μαζικές προσλήψεις υγειο-
πάθος σχεδόν παντού τα έδινε η νεολαία.
ΡΙΖΑ και
κυβερνητικό αγώνα» τον ΣΥΡΙΖΑ εξέγερ της γειτονιάς” τρο-
“εξέγερση νομικών, εκπαιδευτικών, αύξηση δαπα-
Ήταν τέτοιο το μέγεθος των διαδηλώσεων
για δήθεν καλέσματά του «σε μάζ
μάζει την κυβέρνηση», νών για τη δημόσια υγεία και εκπαίδευ-
που επέβαλε να γίνουν… ορατές και από
31 πορείες»! Λίγες δεκάδες ες π
προσπάθησε να «βαφτί- ση. Σε όλο και περισσότερους αγωνιστές
τα συστημικά ΜΜΕ.
μελών του παραβρέθηκαν σει» ακομμάτιστους δυναμώνει η απαίτηση για μαζικούς και
Καταρρίφθηκε με πάταγο ο κυβερνη- Στις πορείες
σε κάποιες από αυτές και τους διαδηλωτές και μαχητικούς αγώνες για τις ανάγκες και
τικός μύθος περί… μεταφερόμενων ομά- πρωτοστάτησαν
μάλιστα στα… μουλωχτά. να προσδώσει έναν τα δικαιώματα εργαζομένων, λαού και
δων «εξτρεμιστών» και «ακροαριστερών».
Ήταν ο κόσμος των γειτονιών που φώνα-
Όμως και η άλλη «εξ αρι- συλλογικότητες και «ακομμάτιστο» χα- νεολαίας, για να σπάσουν οι απαγορεύ-
στερών» κοινοβουλευτική ρακτήρα στις κινη- σεις, να ηττηθεί η αντιδραστική εκστρα-
ξε «πονάω» και διαδήλωσε «ως εδώ!». Τα η αντικαπιταλιστική
αντιπολίτευση δεν «έβαλε τοποιήσεις. Από την τεία της κυβέρνησης, να ανατραπεί η πο-
πολύχρωμα «ποτάμια» της οργής έτυχαν Αριστερά
πλάτη». Σε πολύ λίγες πε- άλλη διακινούνται λιτική κεφα-
της θετικής αποδοχής ευρύτερων κοινω-
ριπτώσεις το ΚΚΕ συμμετεί- «σενάρια» και ακρο- λαίου και ΕΕ.
νικών τμημάτων. Χειροκροτήματα από
χε, όπως για παράδειγμα στητη δε
δεξιών αντι-λοκντάουν
τα μπαλκόνια, κορναρίσματα οδηγών,
Νέα Ιωνία, μέσω σωματείων, είων, δράσ
δράσεων που ίσως
χαμόγελα στα πεζοδρόμια. Ακόμα και
ενώ γενικώς περιορίστηκε σε αξιοποιηθούν κατά
οργανωμένοι οπαδοί ομάδων βάδισαν δί-
κάποιες εξορμήσεις της
πλα σε σωματεία και αριστερές οργανώ-
ΚΝΕ. Όσο
σεις, όπως οι Φενταγίν του Περιστερίου
και όχι μόνο.
Αυτό το κοινωνικό «τσουνάμι» δεν
είναι κεραυνός εν αιθρία. Ακολούθησε
την Τετάρτη, για πρώτη φορά, μια τόσο
μαζική διαδήλωση με αιχμή τη δημόσια
υγεία και διοργανωτές ΟΕΝΓΕ και ΠΟΕ-
ΔΗΝ, με συμμετοχή πολλών εργατικών
πρωτοβάθμιων σωματείων, δυνάμεων
του ΠΑΜΕ, φοιτητικών συλλόγων με δι-
αφορετικές συγκεντρώσεις κ.α. Είχε προ-
ηγηθεί νέα μεγάλη φοιτητική διαδήλωση
κατά του ψηφισθέντος αντιδραστικού
νόμου Κεραμέως- Χρυσοχοίδη, ενώ όλο
το προηγούμενο διάστημα καταγράφεται
μια σταθερή ανοδική συμμετοχή κόσμου
σε διαμαρτυρίες και κινητοποιήσεις.
Με τέτοια μαζική συμμετοχή, κάθε
σκέψη «παρέμβασης» των αστυνομικών
δυνάμεων μπήκε στο συρτάρι. Πουθενά
δεν τόλμησαν να εμφανίσουν ΜΑΤ και
4 ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021 Πολιτική

Από Eurogroup Γεράσιμος Λιβιτσάνος

σπόντα
*** «Κοινωνική απoσυμπίεση»
ο νέος όρος που εφηύρε η κυ-
Όχι τώρα πλεονάσματα,
βέρνηση! * Θα μας επιτρέψει,
λέει, να γυμναζόμαστε σε
απόσταση πάνω από 2 χιλιό-
αλλά πληρωμή… σε είδος
μετρα απ’ το σπίτι * Και να
ψωνίσουμε για ένα δίωρο * Και
κομμωτήρια…
▸ Οι δημοσιονομικοί στόχοι αναβάλλονται, οι διαρθρωτικές αλλαγές όχι!
*** Κατά την γνώμη τους
αυτά είναι που «πιέζουν» την

κοινωνία * Ξυπνάνε όλοι αγ-
χωμένοι για το πού θα κάνουν
«mountain bike» και αν θα πιά-
σει το ντεκαπάζ με την βαφή
* Γιατί όταν έχεις 534 ευρώ
για να βγάλεις το μήνα τι άλλο
μπορεί να σε απασχολεί; * Προ-
φανώς… θα ήθελαν να έχουν
μια τέτοια κοινωνία να διαχει-
ριστούν * Γιατί η πραγματική,
αυτή που αντιστέκεται στις γει-
τονιές ενάντια στην αστυνομική
βία, δεν τους αρέσει καθόλου.
*** Κι όχι μόνο στους κυβερνώ-
ντες * Κι ο Τσίπρας ανησυχεί,
όπως είπε στην τηλεοπτική
συνέντευξη που έδωσε την Πέ-
μπτη * Οι συνθήκες, λέει, του
θυμίζουν το 2010-2012 * Θεω-
ρητικά μια τέτοια διαπίστωση
θα έπρεπε να είναι ελπιδοφόρα
για τον ΣΥΡΙΖΑ * Τότε δεν ήταν
που αύξησε τα ποσοστά του;
* Μόνο που έχουν αλλάξει πολύ
τα πράγματα από εκείνη την
εποχή * Τώρα αυτό που θέλει
είναι μια ήσυχη διαδοχή
*** Με έκπληξη ανακάλυψε
ο Συνήγορος του Πολίτη ότι οι
τράπεζες αξιοποιούν την παν-
δημία για να βγάζουν κέρδη
* Πολλά μάλιστα από τις προ-
μήθειες στις (υποχρεωτικές εκ
των πραγμάτων) διαδικτυακές
συναλλαγές * Μπορεί η ανεξάρ-
τητη αρχή να… εντυπωσιάστη-
κε, όχι όμως και όσοι βρίσκονται
στην… πραγματική ζωή * Άλλω-
στε οι τράπεζες ετοιμάζονται να
αρπάξουν σπίτια και μαγαζιά
* Στις προμήθειες για τα ψώνια
θα διστάσουν;
*** Πόλεμος ξέσπασε ανάμεσα
στο ΚΙΝΑΛ και τον Ραγκούση
* Τον λένε αποστάτη γιατί πήγε
Τ
ο 2022 δεν θα ζητη-
θεί από τον ελληνικό
λαό να «εκπληρώσει»
τις μετα-μνημονιακές
υποχρεώσεις όσον αφορά το
σκέλος των δημοσιονομικών
στόχων και των πρωτογενών
πλεονασμάτων, στις οποίες τον
δέσμευσαν οι κυβερνήσεις των
τελευταίων 10 χρόνων — όμως
σε αντάλλαγμα θα… πληρώσει
σε είδος. «Είδος» στην προκει-
μένη περίπτωση είναι τα ερ-
γασιακά και ασφαλιστικά του
δικαιώματα. Αυτό είναι το συ-
μπέρασμα από το Eurogroup,
που ενέκρινε την Έκθεση Ενι-
σχυμένης Εποπτείας που κατέ-
θεσε η κυβέρνηση, δεσμεύοντάς
την παράλληλα σε ταχύτερους
ρυθμούς για την υλοποίηση των
«διαρθρωτικών μέτρων».
Περιχαρής ο υπουργός Οι-
κονομικών Χρήστος Σταϊκούρας
ανακοίνωσε ότι το Eurogroup
αποφάσισε «τη συνέχιση της δη-
μοσιονομικής ευελιξίας και το
2022, αφού, σύμφωνα με όλα
τα στοιχεία, η ανάκαμψη της
ευρωπαϊκής οικονομίας στα προ
πανδημίας επίπεδα δεν αναμέ-
νεται νωρίτερα από το τέλος του
επόμενου έτους». Επίσης ότι θα
υπάρξει ταχεία εκταμίευση των
πόρων του Ταμείου Ανάκαμ-
ψης». Η απόφαση προβλήθηκε
από την κυβέρνηση ως σωτήρια,
μιας και το 2022 δεν θα υφίστα-
ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΗΣ 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ
Προσκυνά το «Αϊζενχάουερ» ο Μητσοτάκης
ται η υποχρέωση της επίτευξης
πρωτογενών πλεονασμάτων
στον προϋπολογισμό, που το
2020 και 2021 παρουσιάζει συ-
νεχή ελλείμματα τόσο λόγω των
δαπανών για την πανδημία όσο
(και κυρίως) των μέτρων στήρι-
ξης της «επιχειρηματικότητας»
με τις φοροαπαλλαγές και ενι-
σχύσεις σε όλα σχεδόν τα τμή-
ματα του εγχώριου κεφαλαίου.
Παράλληλα, όμως, ο Χρ.
Σταϊκούρας υπήρξε σαφής,
λέγοντας πως στο Eurogroup
«επαινέθηκε η πρόοδος –παρά
τις αντίξοες συνθήκες– σε σειρά
μεταρρυθμίσεων και διαρθρωτι-
κών αλλαγών και επισημάνθη-
καν οι προοπτικές σημαντικής
ανάκαμψης». Με απλά λόγια,
οι ευρωπαίοι υπουργοί Οικονο-
μικών «χτύπησαν την πλάτη»
στην ελληνική κυβέρνηση, ζη-
τώντας της να συνεχίσει αυτό
που ονομάζουν διαρθρωτικές
αλλαγές: Δηλαδή την περαιτέ-
ρω προσαρμογή της νομοθεσίας
στις «ανάγκες» των επενδυτών.
Όπως έγινε με τον περιβαλλο-
ντικό νόμο, τη δημιουργία «ειδι-
κών ζωνών» για την επιχειρημα-
τικότητα, όπως για παράδειγμα
την σύμβαση του δημοσίου με
την «Ελληνικός Χρυσός» για τα
μεταλλεία της Χαλκιδικής, την
ψήφιση του νέου πτωχευτικού
δικαίου που ευνοεί τη δράση
των funds, την αλλαγή της ναυ-
τιλιακής νομοθεσίας και άλλα.
Το Eurogroup ζητά την επι-
τάχυνση των «διαρθρωτικών
αλλαγών». Άποψη που –όλως
τυχαίως– ταυτίζεται και με την
θέση της κυβέρνησης, αφού ο
πρωθυπουργός έχει ζητήσει ολο-
κλήρωση του νομοθετικού έργου
της κυβέρνησης έως τις αρχές
του καλοκαιριού.
Ανάμεσα στα νομοθετήμα-
τα που βρίσκονται στην «ουρά»
είναι και το εργασιακό νομοσχέ-
διο. Ένα από τα μεγάλα στοι-
χήματα αυτής της κυβέρνησης,
αφού, μεταξύ άλλων, θεσμοθε-
τεί την κατάργηση του 8ωρου
με τον υπολογισμό της απασχό-
λησης σε 6μηνιαία βάση, περιο-
ρίζει το απεργιακό δικαίωμα σε
δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, κα-
θώς και τη συνδικαλιστική δρά-
ση. Ειδικές διατάξεις αναμένο-
νται για τους εργαζόμενους στο
δημόσιο που θα δρομολογηθούν
από τον Μ.Βορίδη.
Επίσης, προωθείται ταχύτα-
τα το ασφαλιστικό νομοσχέδιο.
Στην τελική διαδικασία βρίσκο-
νται οι αναλογιστικές μελέτες
στις οποίες θα βασιστεί η μετα-
τροπή του συστήματος επικου-
ρικής ασφάλισης από «διανεμη-
τικό» σε «κεφαλαιοποιητικό».
Μέτρο που θα οδηγήσει στις
τσέπες των «επενδυτών» τις ει-
σφορές των ασφαλισμένων, ενώ
το κόστος μετάβασης (60 δισ.)
θα οδηγήσει σε μείωση των επι-
κουρικών συντάξεων.

στον ΣΥΡΙΖΑ * Όπως σε λίγο θα
λένε αποστάτη και τον Λοβέρδο
που οδεύει προς ΝΔ * Λες και
έχει περάσει πολύς καιρός από
τον χειμώνα του 2019 * Τότε
που τα κόμματα αντάλλαζαν
βουλευτές για πλάκα * ΝΔ,
ΣΥΡΙΖΑ, Ποτάμι, ΚΙΝΑΛ και
ΑΝΕΛ είχαν γίνει κουβάρι
*** Κι έχουμε δρόμο μπροστά
μας * Μόλις τελειώσει η κο-
ρονοϊστορία έχουμε εκλογές
με απλή αναλογική * Ίσως και
νωρίτερα (οι εκλογές) * Όπότε
θα δούμε πάρα πολλά.
Μ
ε τιμές ουσιαστικά «αρχηγού
κράτους» θα υποδεχτεί η κυ-
βέρνηση σε ανώτατο επίπεδο
το πυρηνοκίνητο αεροπλανοφόρο «USS
Αϊζενχάουερ», το οποίο αναμένεται να
καταπλεύσει την Τρίτη στο ναύσταθ-
μο της Σούδας. Στην Κρήτη σπεύδουν
για να υποδεχτούν το «πλοίο του θανά-
του» σε ανώτατο επίπεδο ο πρωθυπουρ-
γός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο υπουργός
Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπου-
λος και ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνος
Φλώρος, ενώ από την πλευρά των ΗΠΑ
στο νησί θα βρεθεί ο δραστήριος αμερι-
κανός πρέσβης, Τζέφρι Πάιατ. Πρόκει-
ται για μια ιδιαίτερα προκλητική ενέρ-
γεια που επιβεβαιώνει ότι η Ελλάδα 200
χρόνια μετά την επανάσταση του 1821
σφραγίζεται από την επιλογή της αστι-
κής τάξης για συμμαχίες-θανάτου με τις
μεγάλες δυνάμεις. Υπενθυμίζει πως η
Σούδα θεωρείται «δεύτερη πατρίδα» για
τις ΗΠΑ και αβύθιστο αεροπλανοφόρο.
Η κυβέρνηση κάνει λόγο για «κίνηση
υψηλού συμβολισμού» προπαραμονή
της εθνικής γιορτής, που δείχνει το βά-
ρος που ρίχνει στην περαιτέρω προώθη-
ση των διμερών σχέσεων με ΗΠΑ.
Η ελληνική ολιγαρχία δίνει «γη και
ύδωρ» στους Αμερικανούς ελπίζοντας
να λάβει ως αντάλλαγμα «θετική στά-
ση» της διακυβέρνησης Μπάιντεν στον
ανταγωνισμό για τα ενεργειακά και πιο
στενή εμπλοκή των ΗΠΑ στην πεντα-
μερή συνάντηση για το Κυπριακό. Δεν
είναι τυχαίες οι πιέσεις που ασκούνται
από ΗΠΑ και ΕΕ για να πέσουν οι τόνοι
στα ελληνοτουρκικά. Σε αυτό το πλαίσιο
ο Νίκος Δένδιας έκανε δεκτή καταρχήν
την πρόσκληση του τούρκου ομολόγου
του να μεταβεί στην Άγκυρα στις 14
Απριλίου. Μένει να δούμε αν θα επι-
βεβαιωθεί και το σχέδιο για συμμετοχή
αεροπλάνων των ΗΠΑ στη στρατιωτική
παρέλαση της 25ης Μαρτίου.
 Πολιτική ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021 5

Η
κυβέρνηση βα-
ράει το νταούλι
και η επιστημο-
Covid-19 Δημήτρης Τζιαντζής
νική επιτροπή

Θέατρο του παραλόγου

χορεύει. Μέχρι
σήμερα ξέραμε ότι η επιτροπή
λοιμωξιολόγων απλώς εισηγεί-
ται και η κυβέρνηση αποφασί-
ζει. Αυτό που βλέπουμε τις τε-
λευταίες μέρες είναι πως η κυ-
βέρνηση ορίζει με πολιτικά κρι-
τήρια «μέτρα αποσυμπίεσης»
και η επιτροπή καλείται με αυτά
τα δεδομένα να αποφασίσει
ποια μέτρα θα έχουν μικρότερη
«επιδημιολογική επίπτωση».
Έτσι, παρά το γεγονός ότι την
Πέμπτη είχαμε νέο αρνητικό ρε-
κόρ με 645 διασωληνωμένους,
η κυβέρνηση έθεσε επί τάπη-
τος το ζήτημα της «κόπωσης» –
και της οργής– των πολιτών, της
απελπιστικής κατάστασης στην
οποία βρίσκονται εργαζόμενοι
και μικρομεσαίες επιχειρήσεις
και του ορισμού ενός γενικού,
χρονικού πλαισίου για την στα-
διακή άρση κάποιων μέτρων.
Έτσι, είχαμε το φαινόμενο τα
μέλη της κυβέρνησης να αναγ-
γέλλουν σταδιακό άνοιγμα της
αγοράς προς τα τέλη Μαρτίου
και την επιστημονική επιτροπή
να δηλώνει αιφνιδιασμένη από
τα νέα τραγικά επιδημιολογικά
δεδομένα, γεγονός που οδή-
γησε και σε αναβολή της συνε-
δρίασης από την Τετάρτη στην
Παρασκευή. «Βλέπουμε ότι η
πανδημία δυστυχώς επεκτείνε-
ται, δεν σταθεροποιείται. Θα
πρέπει να δούμε αν τα μέτρα
τηρούνται, η απλή λήψη των μέ-
τρων δεν φέρνει αποτέλεσμα»,
είπε ο πρόεδρος του Πανελλήνι-
ου Ιατρικού Συλλόγου, Αθανά-
σιος Εξαδάκτυλος.
Την ώρα που γράφονταν
αυτές οι γραμμές ήταν γνωστές
οι γενικές κατευθύνσεις αλλά
όχι οι τελικές εισηγήσεις της
επιτροπής. Το σίγουρο είναι ότι
θα υπάρξει χαλάρωση ορισμέ-
κυβέρνησης και «ειδικών»
▸ Παραδοχή αποτυχίας του lockdown τα λειψά «μέτρα αποσυμπίεσης»
νων εκ των πιο εξωφρενικών
περιορισμών που αποδείχθηκε
αδύνατο να εφαρμοστούν στην
πράξη, όπως η ακτίνα δύο χι-
λιομέτρων στις μετακινήσεις, η
απαγόρευση κυκλοφορίας από
τις 7 το απόγευμα τα Σαββατο-
κύριακα και μια σειρά ακόμα
μέτρα. Ωστόσο, δεν αναιρείται
η γενική κατεύθυνση των αντι-
συνταγματικών, αντιεπιστημο-
νικών και αναποτελεσματικών
απαγορεύσεων, των παράλο-
γων μετακινήσεων με SMS,
των εξοντωτικών προστίμων
και της αστυνομοκρατίας, της
υποχρεωτικής χρήσης μάσκας
ακόμα και σε μοναχικούς πε-
ριπάτους. Η πλήρης σύγχυση
φαίνεται και από το γεγονός
ότι ενώ για πάνω από ένα χρό-
νο κυβέρνηση και ειδικοί είχαν
ως βασικό διαφημιστικό σύν- Χαλαρώνουν λίτες μας». Την ώρα που η τώρα η κυβέρνηση δίνει προ-
θημα το «μείνετε σπίτι», τώρα κυβέρνηση στοχοποιούσε ως τεραιότητα στο λιανεμπόριο
οι ειδικοί μελετούν, συγκεκρι- αλλά δεν υπεύθυνες για την εξάπλωση για να σωθεί η αγορά του Πά-
μένες παρεμβάσεις, ώστε να της πανδημίας τις «εκατοντά- σχα! Άλλωστε, την ώρα που
εκμεταλλευτούν τη βελτίωση αναιρούνται δες διαδηλώσεις», δεν είχε να οι ΜΕΘ για Covid στα νοσο-
πει κουβέντα για τις εικόνες κομεία ήταν υπερπλήρεις, ο
του καιρού και να ωθήσουν
τους πολίτες να… βγουν από τα
οι αντιδραστικές, ντροπής από τη «σαρδελοποί- Κυριάκος Μητσοτάκης εμφα-
σπίτια, στα οποία διαπιστώνε- αντισυνταγματικές ηση» χιλιάδων επιβατών στο νίστηκε περιχαρής στο CNN
ται η πραγματοποίηση συγκε- μετρό και τα λεωφορεία της να προσκαλέσει τους τουρί-
ντρώσεων χωρίς κανένα μέτρο και χωρίς Αθήνας και τις θρησκευτι- στες να έρθουν για διακοπές
προστασίας! κές λειτουργίες σε κλειστούς στην όμορφη Ελλάδα, δια-
Σημειώνεται ότι ο  ίδιος ο
αποτέλεσμα χώρους με συμμετοχή εκα- φημίζοντας το αμφιλεγόμενο
Κυριάκος Μητσοτάκης προα- απαγορεύσεις τοντάδων πιστών. Ακόμα, «διαβατήριο εμβολιασμού» —
νήγγειλε την Τετάρτη  κάποιες ενώ η πάγια θέση ήταν ότι την ώρα που δεν έχει αποδει-
αλλαγές στα μέτρα, «ώστε να «πρώτα θα ανοίξουν τα σχο- χτεί καν ότι οι εμβολιασμένοι
γίνουν εκ νέου ενεργοί οι πο- λεία και μετά όλα τα άλλα», δεν μεταδίδουν τον ιό.

20 ΜΑΡΤΗ
∆ιαδηλώσεις αλληλεγγύης σε πρόσφυγες και μετανάστες
Μ
ε μία «μαύρη» επέτειο συ-
μπίπτει η φετινή Παγκόσμια
Ημέρα κατά του Ρατσισμού.
Πρόκειται για τη συμπλήρωση πέντε χρό-
νων από τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για
το προσφυγικό στις 18 Μαρτίου 2016. Στο
πλαίσιο της συμφωνίας, που από ελλη-
νικής πλευράς στήριξε και έσπευσε να
υλοποιήσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ
βάζοντας τον στρατό να κατασκευάσει
σε χρόνο ρεκόρ τα «hot spot»-φυλακές,
οι πρόσφυγες και μετανάστες στοιβάχτη-
καν σε άθλιους καταυλισμούς και ακο-
λούθως μετατράπηκαν σε αντικείμενο
ενός διαρκούς «παζαριού» μεταξύ της
Ευρώπης-φρούριο και Τουρκίας. Στην Ελ-
λάδα οι πρόσφυγες απομονώθηκαν από
τις πόλεις ώστε να κινηθεί η διαδικασία
των απελάσεων, βυθίζοντας τους αιτού-
ντες άσυλο στην απόλυτη εξαθλίωση και
«σπέρνοντας» στις τοπικές κοινωνίες τον
σπόρο του ρατσισμού, δια του διαχωρι-
σμού του «υγιούς» και του εν δυνάμει
«μολυσμένου» και «παραβατικού» πλη-
θυσμού των καταυλισμών.
Πέντε χρόνια μετά, οι σε απόλυτη εξα-
θλίωση πρόσφυγες εξακολουθούν να απο-
τελούν διαπραγματευτικό χαρτί τόσο για
την Ελλάδα, που θεωρεί ότι συγκεντρώ-
νει διπλωματικό κεφάλαιο ως «φρουρός»
ενός ρατσιστικού και μισαλλόδοξου «ευρωπαϊκού
πολιτισμού», όσο και της Τουρκίας, που λειτουρ-
γεί ως τεράστια φυλακή αρκεί να ρέουν τα σχε-
τικά κονδύλια από την ΕΕ.
Το Σάββατο 20 Μαρτίου μεταναστευτι-
κές και αντιρατσιστικές συλλογικότητες,
μεταξύ των οποίων ο ΣΥΠΡΟΜΕ, και οργα-
νώσεις της Αριστεράς, με τη συμμετοχή του
ΝΑΡ και της νΚΑ, καλούν στις 2 μ.μ. στο
Σύνταγμα «σε μαζικό συλλαλητήριο αλλη-
λεγγύης στους πρόσφυγες και τους μετανά-
στες/τριες. Για έναν κόσμο χωρίς ρατσισμό,
φασισμό, ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, πόλεμο
και εθνικισμό.» Αντίστοιχες εκδηλώσεις πραγμα-
τοποιούνται και σε άλλες πόλεις.
6 ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021 Πρινηδόν

Σχόλια στο ημίφως Βασίλης

Παπαγεωργίου

Δικαστήρια
μόνο κατά
των απεργών
Όπως ξέρουμε, η
λειτουργία των δικα-
στηρίων στις περιοχές
υψηλού κινδύνου, όπως
π.χ. στην Αττική, έχει
τεθεί σε γενική αναστο-
λή. Αυτό που οι περισ-
σότεροι δεν ξέρουμε
είναι ότι το λοκντάουν
δεν ισχύει για τις
περιπτώσεις εκδίκα-
σης αγωγών κατά των
απεργιών εργαζομένων!
Αυτή τη σκανδαλώδη
εξαίρεση προβλέπει
η τελευταία Κοινή
Υπουργική Απόφαση
για τα Έκτακτα Μέτρα.
∆ηλαδή τα δικαστήρια
θα λειτουργούν, εφόσον
στο εδώλιο του κατη-
γορούμενου κάθονται
σωματεία που χρησι-
μοποίησαν το όπλο της
απεργίας! Κι αυτό, τη
στιγμή που οι μεγάλοι
εργασιακοί χώροι είναι
εστίες υπερμετάδοσης
του φονικού ιού. Με
άλλα λόγια, η κυβέρ-
νηση ενθαρρύνει τη
∆ικαιοσύνη να δείξει το
πιο σκληρό ταξικό της
πρόσωπο.
Κορονο-βαπτίσια
με «ειδική άδεια»
Νονός της διαπλοκής ο Άδωνις
Γεωργιάδης. Όπως παραδέχτηκε
ο ίδιος, βάπτισε ένα παιδάκι, εν
μέσω πανδημίας, σε έναν τόπο
στον οποίο απαγορεύονται οι βα-
πτίσεις. Όταν του επισημάνθηκε
το γεγονός, ο υπουργός Ανάπτυ-
ξης υποστήριξε ότι για τη βάπτιση
ο πατέρας πήρε «ειδική άδεια»
από το υπουργείο Πολιτικής Προ-
στασίας. Η ίδια η Ιερά Σύνοδος
σχολίασε ότι πρώτη φορά ακούει
για ειδική άδεια για βαφτίσια και η
Πολιτική Προστασία παραδέχτηκε
ότι έχουν δοθεί μόλις δύο τέτοιες
άδειες! Όπως αποδείχτηκε στη συ-
νέχεια, η εξαίρεση για ημέτερους
δόθηκε στην οικογένεια του προ-
έδρου της «ανεξάρτητης αρχής»
για τις δημόσιες συμβάσεις Γιώρ-
γου Κατοπόδη. Διαπλοκή στο τε-
τράγωνο, λοιπόν, καθώς ο Άδωνις
είναι ο αρμόδιος υπουργός. το μάρμαρο για κάθε νοσηλεία; λος ξεκίνησε ως μέλος των Οικολό- αιώνα» ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης,
Πόσα χρήματα έχουν δοθεί σε γων Πρασίνων και ως εκπρόσωπος παρουσιάζοντας την Πέμπτη σε
συνέντευξη τύπου τη «Λευκή Βί-
Xρυσοπληρωμένοι άλλες ιδιωτικές κλινικές και πόσα
θα δοθούν ακόμα; Εδώ ισχύει το
του αναπηρικού κινήματος. Στην
πορεία έφτασε σε σημείο να ταχθεί βλο» για την Προστασία του Πο-
κλινικάρχες «πίστευε (την κυβέρνηση) και μη εναντίον των επιδομάτων και των λίτη. Πρόκειται για ένα κείμενο-
ερεύνα». Αντί για άμεση επίταξη διευκολύνσεων σε ανθρώπους με έκθεση ιδεών που προφανώς γρά-
Δύο εκατομμύρια ευρώ –και μά- των ιδιωτικών κλινικών, η κυβέρ- αναπηρία (βάση των οποίων είχε διο- φτηκε από think tank και στο
λιστα ζεστά– φέρεται να ενέκρινε νηση τις χρυσοπληρώνει! ριστεί και ο ίδιος). Τώρα κατάφερε οποίο αναφέρονται διάφορες
προς εκταμίευση ο ΕΟΠΥΥ για να τον αδειάσει ακόμα και η ΝΔ, μεγαλοστομίες για «επιχειρησια-
την αποζημίωση ιδιωτικής κλινι-
κής στη Θεσσαλονίκη, που για 28
Μεσαίωνας κατά σημειώνοντας «ότι αυτά τα ζητήμα-
τα τα έχει λύσει η ελληνική κοινωνία
κή αντιμετώπιση» των θεμάτων
ασφαλείας αλλά τίποτα συγκεκρι-
ημέρες διέθεσε κλίνες covid για τη των αμβλώσεων εδώ και δεκαετίες». Για μια ακόμη μένο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι
νοσηλεία ασθενών του ΕΣΥ. Πε- φορά αποδεικνύεται ότι μετά το την ώρα που η χώρα χρειάζεται
ρίπου 400.000 ευρώ αφορούν τη Απίστευτη ξεφτίλα από τον ευρω- «ποπ» η κατρακύλα δεν έχει στοπ! ασθενοφόρα και λεωφορεία ανα-
νοσηλεία των 28 ημερών, ενώ 1,6 βουλευτή της ΝΔ Στέλιο Κυμπου- κοινώθηκε με προκλητικό τρόπο
ρόπουλο, ο οποίος ψήφισε σκοτα-
εκατ. προορίζονται για να καλυ-
φθούν «μελλοντικές δαπάνες που διστική τροπολογία των κομμάτων
Η μαύρη βίβλος ότι η αστυνομία εξοπλίζεται με
επιπλέον 53 νέα πανάκριβα φορ-
θα προκύψουν». Το πανηγύρι της της ακροδεξιάς που υποστηρίζει του Χρυσοχοΐδη τηγά οχήματα. Δεν ξέρουμε ποιόν
αδιαφάνειας και της κερδοσκοπί- τα δικαιώματα «του παιδιού (sic) σκοπό εξυπηρετούν εκτός από το
ας σε όλο του το μεγαλείο! Πόσες από τη στιγμή της σύλληψης». Το Με πολύ θολό περίγραμμα σκια- δόγμα: «περιπολικά παντού, ΜΕΘ
κλίνες διατέθηκαν; Πόσο πάει λυπηρό είναι ότι ο Κυμπουρόπου- γράφησε την «αστυνομία του 21ου πουθενά».

Μ.Κ.* Αγώνας κατά απολύσεων σε δικηγορικό «κάτεργο»

Το Σωματείο Μισθωτών Δικηγόρων
πραγματοποίησε την Τρίτη 16/3 μαζι-
κή και δυναμική κινητοποίηση ενάντια
στην καταχρηστική απόλυση δικη-
γόρου, μέλους του Διοικητικού Συμ-
βουλίου (ΔΣ) του σωματείου, από τη
δικηγορική εταιρεία «Κ.Φ. Καλαβρός
και Συνεργάτες». Η εταιρεία, όπως
καταγγέλλει το σωματείο, προσέλαβε
περισσότερους δικηγόρους με στόχο
εξαρχής να διατηρήσει τη σχέση εργα-
σίας της μόνο με κάποιους από αυτούς,
υιοθετώντας την πάγια τακτική των δι-
κηγορικών εταιρειών να καλλιεργούν
ανταγωνιστικό και διασπαστικό κλίμα
ανάμεσα στους εργαζομένους, προκει-
μένου να επιβάλλουν τις άθλιες συνθή-
ζητώ
τον λόγο
κες εργασίας που απαιτεί η ενίσχυση
των κερδών τους.
Αντιπροσωπεία του ΔΣ ζήτησε συνά-
ντηση με την εργοδοσία της εταιρείας προ-
κειμένου να καταθέσει τα αιτήματα του
σωματείου. Η εταιρεία παρ’ όλα αυτά αρ-
νήθηκε αυτή τη συνάντηση, χωρίς καμία
δικαιολογία, αποδεικνύοντας για ακόμα
μία φορά τον αντεργατικό χαρακτήρα της.
Οι συνθήκες εργασίας στις δικηγορι-
κές-εισπρακτικές εταιρείες είναι γνωστές
σε όλους. Ωράριο «λάστιχο», τεράστιος
όγκος δουλειάς, εργασία τα σαββατοκύ-
ριακα κατ’ εντολήν της εργοδοσίας και
καθημερινές απειλές για απολύσεις σε
περίπτωση μείωσης των μηνιαίων στό-
χων τους.
Ειδικά, εν μέσω καραντίνας και μερι-
κής λειτουργίας των δικαστηρίων, οι απει-
λές αυτές είναι «καθημερινότητα» για τους
μισθωτούς δικηγόρους, που βιώνουν την
εργοδοτική τρομοκρατία και εξοντώνο-
νται σωματικά και ψυχικά, προκειμένου
να αποφύγουν τις μειώσεις μισθών, τις
απολύσεις και την «αναστολή εργασίας».
Βέβαια, η εργοδοσία ποτέ δεν μοιρά-
στηκε τα κέρδη της με τους εργαζομένους,
οπότε αποτελεί τουλάχιστον θράσος να
απαιτεί από τους εργαζόμενους «να βο-
ηθήσουν, γιατί είναι δύσκολη η κατάστα-
ση», εννοώντας να απεκδυθούν κάθε ερ-
γασιακού δικαιώματος τους, δουλεύοντας
κυριολεκτικά σαν σκλάβοι.
Το σωματείο μισθωτών δικηγόρων
έχει πρωτοστατήσει από την ίδρυσή του
μέχρι σήμερα στην πάλη ενάντια στην
εργοδοτική αυθαιρεσία, τις μειώσεις μι-
σθών, τις απολύσεις, τη λεγόμενη «ανα-
στολή εργασίας» και δηλώνει ότι θα
συνεχίσει να διεκδικεί αξιοπρεπείς και
ανθρώπινες συνθήκες εργασίας.
*Μέλος του σχήματος Αντίρρηση Μι-
σθωτών και Ασκούμενων Δικηγόρων
 Πολιτική ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021 7

Ν∆-ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Ελαφρός Πρόταση ΣΥΡΙΖΑ

Στήνουν δικομματικό τανγκό, Συναινετική

εκλογή
με τον λαό σε ρόλο θεατή αρχηγού
▸ Μετά την ορμητική έξοδο χιλιάδων διαδηλωτών στις γειτονιές, της ΕΛΑΣ
η Ν∆ «ενοχοποιεί» τον ΣΥΡΙΖΑ, παρότι είχε παθητικό ρόλο

«Ο
ΣΥΡΙΖΑ μόνο το τελευ-
ταίο τριήμερο οργάνω-
σε 31 συγκεντρώσεις
σε πλατείες όλης τη
χώρας, αγνοώντας πλήρως τα υγειο-
νομικά μέτρα!» Τάδε έφη το Γραφείο
Τύπου της Νέας Δημοκρατίας (16/3).
Συνηθισμένο στη διασπορά fake news
το κυβερνών κόμμα διαδίδει πως ο ΣΥ-
ΡΙΖΑ είναι πίσω από τις κινητοποιή-
σεις. Βέβαια, ξέρουν πολύ καλά, τόσο
η ΝΔ όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ, πως κάτι τέτοιο
δεν ισχύει. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι τόσο βαθιά
βυθισμένος στον καναπέ της «υπεύθυ-
νης αντιπολίτευσης» που τον έχει πάρει ο
ύπνος της συναίνεσης.
Γιατί όμως η ΝΔ αποδίδει το ανερ-
χόμενο και δυναμικό κίνημα στον δή-
θεν βασικό της εχθρό; Τέσσερις είναι οι
λόγοι. Πρώτο, θεωρεί πως με την κατη-
γορία της υποτιθέμενης διοργάνωσης
κινητοποιήσεων εν μέσω πανδημίας
μπορεί άμεσα ο ΣΥΡΙΖΑ να χάσει σε ένα
σχετικά συντηρητικό κοινό που ταλα-
ΛΗΞΗ ΑΠΕΡΓΙΑΣ ΠΕΙΝΑΣ
Αδίστακτοι η κυβέρνηση και το σύστημα
ντεύεται μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ ακό-
μα και ΝΔ. Εξάλλου δεν είναι τυχαίο
πως ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος εξυμνούσε την
επιτροπή των «ειδικών» και τη λογική
των lockdown μέχρι πρότινος, έχει
αποφύγει να καλέσει σε κινητοποιή-
σεις, ακόμα και στο Πολυτεχνείο.
Δεύτερο, εκτιμά πως υποχρεώνοντας
τον ΣΥΡΙΖΑ να διαψεύδει διαρκώς πως
καλεί σε κινητοποιήσεις, και πιέζοντάς
τον παραπέρα σε «υπευθυνότητα»,
στρέφει ολόκληρο το πολιτικό σκηνικό
προς τα δεξιά, διαμορφώνοντας ένα
σκηνικό δεξιόστροφης συναίνεσης, στο
οποίο, σε τελική ανάλυση, μπορεί να
επικρατήσει ο πιο αυθεντικός νεοσυ-
ντηρητικός Κ. Μητσοτάκης.
Τρίτο, με αυτόν τον τρόπο ενισχύε-
ται ο δικομματικός χαρακτήρας του
αστικού πολιτικού συστήματος, πράγ-
μα που τελικά διευκολύνει και τους
δύο βασικούς πόλους, τη ΝΔ και τον
ΣΥΡΙΖΑ. Εάν εμφανίζεται παρεμβα-
τικός ο ΣΥΡΙΖΑ, διευκολύνεται και το
Μαξίμου να συσπειρώσει υπό τη ΝΔ
τη «δεξιά πολυκατοικία», παρά τη δυ-
σαρέσκεια.
Τέταρτο, η ΝΔ είναι συστημικός παί-
κτης. Ξέρει πως πραγματικά επικίν-
δυνη για το σύστημα δεν είναι η όποια
ενίσχυση του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν έχει ξε-
περάσει ακόμα την εκλογική ήττα του
2019 (και βασικά τη μνημονιακή τρα-
γωδία 2015-19), αλλά η ανάδυση ενός νέου
πολιτικού και κοινωνικού ρεύματος με ανατρε-
πτικά και νεανικά χαρακτηριστικά, μέσα στο
οποίο κολυμπάει η αντικαπιταλιστική
και επαναστατική Αριστερά, όπως φά-
νηκε και στις γειτονιές.
Ο δικομματισμός, όπως και το ταν-
γκό, θέλει δύο. Όσο κι αν υψώνουν τους
τόνους στη μεταξύ τους αντιπαράθεση,
η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ, ακολουθούν τα βήματα του
χορού. Κι αν κάνουν τις δικές τους «φιγούρες»,
διαφορετικές το κάθε κόμμα για να ξε-
χωρίζει (προς τα δεξιά η ΝΔ, προς τα
αριστερά ο ΣΥΡΙΖΑ), το νταούλι το κτυπούν
οι αγορές, η ΕΕ και το κεφάλαιο.
Αποκαλυπτική για την πολιτική
στάση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν η συζή-
τηση στη βουλή την Παρασκευή
12/3. Ο Α. Τσίπρας, μιλώντας ως
εκπρόσωπος της «δημοκρατικής
και προοδευτικής παράταξης» (η
Αριστερά έχει περάσει σε δεύ-
τερη μοίρα), είχε το θράσος να
αναφερθεί στο μπλόκο της Κοκ-
κινιάς και την Καισαριανή, στην
ΕΠΟΝ, στον Γλέζο και τον Σάντα,
τον Λαμπράκη και τον Πέτρου-
λα, τους Κουμή-Κανελλοπούλου
και τον Τεμπονέρα, «ξεχνώντας»
βέβαια πως όλοι αυτοί δεν υπέ-
γραψαν υποταγή, δεν υπέγραψαν
μνημόνια. Όταν συμφωνείς στην
ουσία της πολιτικής, πρέπει να
ανεμίσεις ορισμένες σημαίες από
το παρελθόν για να ξεχωρίσεις…
Τι πρότεινε όμως τελικά ο Α.
Τσίπρας; Όπως για την πανδημία
πρότεινε συναινετικό υπουργό
Υγείας, έτσι και για την αστυνομι-
κή βία εισηγήθηκε τη «σύσταση
μιας διακομματικής Κοινοβου-
λευτικής Επιτροπής η οποία με
αξιοκρατικά και όχι κομματικά
κριτήρια θα επιλέγει την ηγεσία
της ΕΛΑΣ»! Αξιοκρατία λοιπόν
στην αστυνομία, αυτή είναι η
απάντηση. Α, και εκπαίδευση…
Αποκαλυπτική ήταν στο ση-

Μ
ετά από 66 μέρες απεργία πείνας και με την κατά- συγκεντρώσεις στο Σύνταγμα, σπά-
σταση της υγείας του σε οριακό σημείο, ο Δημήτρης ζοντας τις απαγορεύσεις και δημι- μείο αυτό η παραδοχή του Α.
Κουφοντίνας ανακοίνωσε την Κυριακή 14 Μάρτη τη ουργώντας το έδαφος για μαζι- Τσίπρα πως επί 4,5 χρόνια δεν
λήξη της απεργίας πείνας. Στη δήλωσή του (μέσω τηλεφώνου) κή κινηματική απάντηση. Στην άλλαξε τον αρχηγό της ΕΛΑΣ,
ευχαρίστησε όσους στάθηκαν αλληλέγγυοι. «Δεν ήταν συμπα- αλληλεγγύη συνέβαλαν αναρ- τον Κ. Τσουβάλα, του έδωσε
ράσταση σε ένα πρόσωπο, αλλά σε μια στιγμή αγώνα, απέναντι χικές συλλογικότητες. Νέα μάλιστα και ένα χρόνο παρα-
σε μια απάνθρωπη εξουσία», είπε. Πράξεις που έδειξαν πως ώθηση έδωσε η Πρωτοβουλία πάνω θητεία. Η «πρώτη φορά
«υπάρχουν ζωντανές κοινωνικές δυνάμεις που αντιστέκονται Δικηγόρων και Νομικών, με Αριστερά», δηλαδή, δεν άλλα-
στην αυθαιρεσία, τη βία και τον αυταρχισμό», ενώ καταφέρ- αποτέλεσμα να μαζικοποιη- ξε ούτε τον αρχηγό της ΕΛΑΣ!
θηκε ενάντια στην «οικογένεια που κυβερνά», που «απέδειξε θούν πολύ οι συγκεντρώσεις Τον οποίο, αφού διέπρεψε…
πόσο αδίστακτη είναι στον εξευτελισμό των νόμων και του Συ- και να δημιουργηθεί ένα εντυ- στο Μάτι, τον έκανε η ΝΔ γενι-
ντάγματος, στη διαχείριση της δικαιοσύνης». πωσιακό φαινόμενο διαδηλώσεων κό γραμματέα του υπουργείου
Στο διάστημα της απεργίας πείνας αποκαλύφθηκε το κυνι- χιλιάδων για μία βδομάδα, μέχρι να Προστασίας του Πολίτη! Υπήρξε,
κό και απάνθρωπο πρόσωπο της κυβέρνησης της ΝΔ και του τις απαγορεύσει ουσιαστικά η κυβέρνηση βεβαίως, η κατάργηση της ομά-
συστήματος συνολικότερα, που φάνηκαν διατεθειμένα να οδη- και να τις διαλύσει προκλητικά η αστυνομία στις 5-6 Μάρτη. Η δας Δέλτα (την οποία ανασύστη-
γήσουν μέχρι και στο θάνατο τον Δ. Κουφοντίνα παρά να δικαι- «γραμμή» της μαζικής απάντησης με αιχμηρό πολιτικό περιε- σε η ΝΔ ως ΔΡΑΣΗ), αλλά επρό-
ώσουν το νόμιμο αίτημά του. Κι αυτό παρά την πλατύτητα που χόμενο έδειξε τη δύναμή της, υπερβαίνοντας λογικές περιορι- κειτο για σταγόνα στον ωκεανό
απέκτησε το αίτημα να μην υπάρξει νεκρός απεργός πείνας, σμού του θέματος σε συγκεκριμένο ιδεολογικό χώρο. της αστυνομικής καταστολής —
ακόμα και σε συντηρητικούς πολίτες και πολιτικούς. Απ’ αυτή Εξάλλου, οι χιλιάδες που κατέβαιναν στο δρόμο, όπως και ας μην ξεχνάμε πως επί ΣΥΡΙΖΑ
τη σκοπιά, η απεργία πείνας του Δ. Κουφοντίνα μπορεί να μην οι δυνάμεις της επαναστατικής Αριστεράς, δεν είναι υποστηρι- χρησιμοποιήθηκαν ξανά οι αύ-
πέτυχε την ικανοποίηση των συγκεκριμένων αιτημάτων, κατά- κτές της ατομικής βίας ή της δράσης της «17Ν» αλλά διεκδικού- ρες, που σήμερα «διαπρέπουν»…
φερε όμως να αναδείξει το δίκαιό τους και να απονομιμοποιή- σαν τα δημοκρατικά δικαιώματα απέναντι σε κυβέρνηση και Ο Α. Τσίπρας μπορεί να πε-
σει πολιτικά τη θανατερή πολιτική της κυβέρνησης. κράτος κι έβλεπαν τη δικαίωση της απεργίας πείνας ως πλευρά ρηφανεύεται για τη συναινετική
Σημαντική συμβολή στη διεύρυνση του κύματος συμπαρά- του συνολικού αγώνα για την ανατροπή της «σιδερένιας φτέρ- του στάση αλλά όσοι επιθυμούν
στασης στην απεργία πείνας του Δ. Κουφοντίνα είχαν οι δυ- νας» του κεφαλαίου. Όπως έδειξαν και οι μεγάλες κινητοποι- την ανατροπή της κυρίαρχης πο-
νάμεις της μαχόμενης και αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, οι ήσεις που ακολούθησαν, από τη Ν. Σμύρνη και τους φοιτητές, λιτικής δεν έχουν κανένα λόγο να
οποίες μέσω του συντονισμού των αριστερών οργανώσεων και μέχρι τις δεκάδες γειτονιές, είναι η δύναμη του μαζικού ανα- συμφωνούν μαζί του.
συλλογικοτήτων έθεσαν πολιτικά το ζήτημα και προχώρησαν σε τρεπτικού κινήματος που «γράφει ιστορία»…
8 ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021 Επικαιρότητα

Νέες
συγκεντρώσεις
ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ και αυτό το Σαββα-
τοκύριακο οι αγωνιστικές κινητοποι-
ήσεις για την άμεση ενίσχυση του ΕΣΥ
Ακροβασίες | Βασίλης Παπαγεωργίου
το Σαββατοκύριακο και ενάντια στην κρατική καταστολή,
για υγεία και τις οποίες διοργανώνουν συλλογικότη-
τες, κινήσεις και εργατικά σωματεία
κρατική καταστολή της Αττικής. Ενδεικτικά, το Σάββατο
υπάρχουν τα εξής καλέσματα: Στην
Ηλιούπολη στις 11 π.μ. στην κεντρική
πλατεία καλεί η Συνέλευση Αγώνα
Κατοίκων Ηλιούπολης. Στη Μεταμόρ-
φωση, στις 12 το μεσημέρι στην πλα-
τεία Δημαρχείου καλούν δημοτικές
παρατάξεις, ο τοπικός σύλλογος των
ΕΒΕ καθώς και το σωματείο εργατών
της ΦΑΓΕ. Στο Περιστέρι, το Σωματείο
Εργαζομένων στο Αττικό Νοσοκομείο,
εργατικά σωματεία, η Αριστερή Κίνηση
Περιστερίου και η τοπική ΑΝΤΑΡΣΥΑ
καλούν την ίδια ώρα στην πλατεία
Δημαρχείου. Επίσης στη Νίκαια, μετά
από απόφαση του Εργατικού Κέντρου
Πειραιά (ΕΚΠ), θα πραγματοποιηθεί
δράση στο Περιβολάκι στις 12.30 το
μεσημέρι. Για την Κυριακή υπάρχουν
μεταξύ άλλων τα εξής καλέσματα:
Στη Νέα Φιλαδέλφεια έπειτα από πρω-
τοβουλία του Σωματείου Εργαζομέ-
νων στον δήμο, την οποία στηρίζουν
επιτροπές μαθητών, τοπικοί σύλλογοι
και η Ένωση Γονέων, θα πραγματοποι-
ηθεί συγκέντρωση στις 12 το μεσημέ-
ρι στην πλατεία Πατριάρχου. Τέλος,
την ίδια ώρα, με κάλεσμα του ΕΚΠ, Με ένα ...κλικ ΝΑΡ-νΚΑ Θεσσαλίας:
θα γίνει συγκέντρωση και στα Λιπάσμα- Οι αγωνιστές
τα (Κράκαρη). ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ- Το περιοδικό Σελιδοδείκτης για την εκπαίδευ-
ΒΙΒΛΙΟΠΑ- ση και την κοινωνία διοργανώνει την Κυρια- δεν τρομοκρατούνται
ΡΟΥΣΙΑΣΗ κή 21/3, στις 6.30 μ.μ., εκδήλωση όπου θα
Αντικαπιταλιστικές ΤΟΝ ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΟ «όσων Την προσαγωγή του μέλους του ΝΑΡ
ΑΠΟ ΤΟΝ παρουσιαστεί το βιβλίο του Χρήστου Ρέππα
ψηγμάτων αντιπροσώπευσης και ΣΕΛΙ∆Ο∆ΕΙΚΤΗ Διαφωτισμός και Επανάσταση: Η ριζοσπαστι- και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και προέδρου του
κινήσεις δημοκρατικής λειτουργίας είχαν κή ιδεολογία της Ελληνικής Νομαρχίας - 1821 Συλλόγου Φαρμακοϋπαλλήλων Καρ-
σε περιφέρειες απομείνει στα συμβούλια περι- (εκδόσεις ΚΨΜ). Ομιλητές θα είναι οι Χρή- δίτσας Φώτη Μούστου το βράδυ της
στος Τζήκας (αναπληρωτής καθηγητής ΠΤΔΕ Παρασκευής 5/3, καταγγέλλουν το
και δήμους για φερειών και δήμων», μέσω του
ΑΠΘ) και Παναγιώτης Σάμιος (δάσκαλος) και ΝΑΡ και η νΚΑ. Όπως σημειώνουν,
νομοσχεδίου Βορίδη για το τοπικό
νομοσχέδιο Βορίδη κράτος, καταγγέλλουν με κοινή ο συγγραφέας. Η εκδήλωση θα μεταδοθεί το περιστατικό αποτελεί συνέχεια
μέσω zoom και μέσω της σελίδας του Σε- της συνολικής κυβερνητικής και
τους ανακοίνωση 37 δημοτικές και
λιδοδείκτη στο facebook, όπου μπορείτε να κρατικής επιχείρησης κτυπήματος
περιφερειακές αντικαπιταλιστικές
βρείτε περισσότερες πληροφορίες. του αναπτυσσόμενου κινήματος στη
κινήσεις. «Στο όνομα της εύρυθμης
λειτουργίας και της κυβερνησιμό- ∆ΙΑ∆ΙΚΤΥΑΚΗ Την Κυριακή 21/3, στις 7.30 μ.μ., η Εργατική Θεσσαλία. «Τους φοβίζει πως η φλό-
τητας δήμων και περιφερειών, ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ Λέσχη Νέας Ιωνίας διοργανώνει εκδήλωση με γα του λαού να ζήσει αλλιώς δεν έχει
[το νομοσχέδιο Βορίδη] έρχεται ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ θέμα «Ο Πολιτισμός πλήττεται! Όχι στη βία σβήσει», τονίζουν στην ανακοίνωση.
να επιφέρει νέες αντιδραστικές ΛΕΣΧΗΣ και στην εργοδοτική αυθαιρεσία!». Βασικοί
αλλαγές, προχωρώντας ένα βήμα ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ ομιλητές θα είναι οι Εύη Προύσαλη (διδά-
παρακάτω σε σχέση με τον προη- κτωρ Θεατρικών Σπουδών, διδάσκουσα Τμή- Αργυρούπολη:
γούμενο νόμο Θεοδωρικάκου που ματος Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών
παρέδωσε και άλλες αρμοδιότητες
Ναυπλίου, κριτικός θεάτρου), Κατερίνα Φώτη Παρακρατικοί
(χορεύτρια/χορογράφος, νομική σύμβουλος,
των συμβουλίων σε επιτροπές που μέλος ΣΕΧΩΧΟ), Μαριάνθη Σοντάκη (ηθο-
φρουρούν γκράφιτι
ελέγχονται από τις δημοτικές και ποιός/τραγουδίστρια, μέλος ΣΕΗ) και Ρόζυ Ρόλο… «φρουρού» των εθνικιστικών
περιφερειακές αρχές», αναφέρουν Μονάκη (ηθοποιός, Συνέλευση Αγωνιζόμε- γκράφιτι του φιλοχρυσαυγίτη Εύρυ-
οι κινήσεις. Μεταξύ των προωθού- νων Ηθοποιών, μέλος ΣΕΗ). Θα συντονίζει του στην Αργυρούπολη φαίνεται πως
μενων αντιδραστικών αλλαγών ξε- η Αμαλία Κωτσαδάμ (ηθοποιός, μέλος ΣΕΗ).
έχουν αναλάβει παρακρατικοί ακρο-
χωρίζουν η επαναφορά της πενταε- Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την
δεξιοί. Σύμφωνα με τη Λέσχη Εργα-
τούς θητείας και το όριο 3% για την παρακολούθηση της εκδήλωσης στη σελίδα
της εργατικής λέσχης στο facebook. ζομένων και Νεολαίας Ελληνικού-
εκλογή παρατάξεων στα δημοτι-
Αργυρούπολης, πρόκειται για μέλη
κά και περιφερειακά συμβούλια.
ΛΑΜΠΗ∆ΟΝΑ: «Ο χώρος της Λαμπηδόνας από την πρώτη ένοπλης παραστρατιωτικής οργάνω-
Ακόμα, εκτινάσσεται το ύψος των ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΙΑ στιγμή της λειτουργίας του εδώ και δέκα σης που είχε παρελάσει στην πόλη
εκλογικών παραβόλων που για τον ΤΟΥ ΣΥΝΕΧΕΙΣ χρόνια σαν αυτοδιαχειριζόμενο κοινωνικό με πρόσκληση του δήμαρχου Γιάννη
επικεφαλής του περιφερειακού ΒΑΝ∆ΑΛΙΣΜΟΥΣ και πολιτιστικό κέντρο, έχει δεχτεί κάμποσες Κωσταντάτου, το 2018. Μάλιστα, οι
ψηφοδελτίου θα ανέρχεται πλέον επιθέσεις, βανδαλισμούς και κλοπές από παρακρατικοί, προσποιούμενοι τους
στα 500 ευρώ. «Οι νέες ρυθμίσεις “αγνώστους”. Το τελευταίο χρονικό διάστη-
αστυνομικούς(!), επιτέθηκαν σε δύο
έχουν στόχο την πιο αυταρχική μα, όμως, τέτοια γεγονότα έχουν αυξηθεί»,
ανήλικους την ώρα που οι τελευταίοι
θωράκιση των περιφερειών και σημειώνει η συνέλευση του Κοινωνικού Πο-
λιτιστικού Κέντρου Βύρωνα. «Καλούμε τους κατέβαιναν από λεωφορείο. Τα παι-
δήμων και την ακόμη πιο έντονα
συμπολίτες μας, τους κατοίκους του Βύρωνα διά με τον πατέρα τους κατήγγειλαν
συγκεντρωτική, αντιδημοκρατική
[...] να υπερασπιστούν την ύπαρξη και λει- το περιστατικό με αποτέλεσμα τη
τους λειτουργία», καταγγέλλουν οι
τουργία της Λαμπηδόνας», προσθέτει. σύλληψη ενός 50χρονου.
αντικαπιταλιστικές κινήσεις.
 Βασική επιδίωξη για την αστική ματιά
στην Επανάσταση του 1821 είναι
να αναιρεθεί ο καθοριστικός
ρόλος του υποκειμένου της: του
φτωχού λαού που εμπνεύστηκε
από το επαναστατικό μήνυμα,
σήκωσε το βάρος του αγώνα
και βρέθηκε προδομένος.
Είτε στην ευρωπαϊκή-
εκσυγχρονιστική είτε στην
εθνικιστική εκδοχή
της αστικής ιδεολογίας,
βασική πλευρά είναι
η προσαρμογή
του 1821
στις σύγχρονες
αστικές
στοχεύσεις.
Σ
τα 200 χρόνια από την Ελληνική
Επανάσταση του 1821 ανοίγει
μια μεγάλη συζήτηση με εκδη-
λώσεις, εκδόσεις και αρθρογρα-
φία. Αν και η πανδημία και οι
πολύπλευρες τραγικές συνέπειές της βρί-
σκονται στο επίκεντρο, το 1821 απασχολεί
με πυκνές παρεμβάσεις που έχουν ιστορι-
κή ματιά αλλά και το βλέμμα στραμμένο
στο σήμερα και το αύριο. Η άρχουσα τάξη
επιχειρεί να αξιοποιήσει την επέτειο,
πρώτα από όλα, για να παρουσιάσει τον
κόσμο του εφοπλισμού, της επιχειρηματι-
κότητας και των τραπεζών σαν δημιουργό
αυτής της χώρας και της ιστορίας της αλλά
και τις Μεγάλες Δυνάμεις σαν σωτήρες
της. Να ευλογήσει τα γένια της δηλαδή,
μετά από μια παρατεταμένη περίοδο κρί-
σης, που δεν μένει μόνο στην οικονομία
αλλά διαπερνά τους θεσμούς και τις ιδέες
της αστικής τάξης. Επιδιώκει να αναδεί-
ξει τις διαχρονικές συμμαχίες της με τους
ιμπεριαλιστές (τώρα ΕΕ και ΝΑΤΟ) σαν
υπαρξιακό στοιχείο της Ελλάδας.
Α
Αφιέρωμα
Επανάσταση του 1821
Ξαναγράφουν την ιστορία
απ' τη σκοπιά των αστών
Πέρα από το κυρίαρχο αφήγημα,
υπάρχουν και οι διαφοροποιήσεις που
δίνουν βάρος σε επιμέρους πλευρές. Δεν
υπάρχουν μόνο τα ελιτίστικα μηνύματα
για τον τολμηρό και επινοητικό κόσμο της
αγοράς που έφερε τον Διαφωτισμό, οργά-
νωσε την Επανάσταση, μάς έκανε κράτος
και μάς ενσωμάτωσε στη Δύση. Υπάρ-
χει και η λαϊκής απεύθυνσης εθνικιστική
αφήγηση, καθώς δεν υφίσταται σήμερα
θετικό και αισιόδοξο αστικό όραμα, ενώ
λειτουργεί και σαν αντιστάθμισμα στη
φθορά του ευρωπαϊσμού.
Βασική επιδίωξη για την αστική ματιά
στην Επανάσταση του 1821 είναι να αναι-
ρεθεί ο καθοριστικός ρόλος του υποκειμέ-
νου της: του φτωχού λαού που εμπνεύ-
στηκε από το επαναστατικό μήνυμα,
σήκωσε το βάρος του αγώνα και πλήρωσε
βαρύ τίμημα για να βρεθεί προδομένος,
στη συνέχεια, από τις κυρίαρχες δυνάμεις
στο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος. Δεν εί-
ναι καθόλου βολικό παράδειγμα για την
αστική τάξη η ιδέα της Επανάστασης ενός
ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021
200 χρόνια
φτωχού λαού ενάντια στον πανίσχυρο δε-
σποτισμό του Σουλτάνου, τη βούληση των
Μεγάλων Δυνάμεων, αλλά και τα κηρύγ-
ματα των ισχυρών στην ελληνική πλευρά,
των κοτζαμπάσηδων και της επίσημης Εκ-
κλησίας. Ενός επαναστατικού αγώνα που
κόντρα σε κάθε ρεαλισμό κατάφερε να
νικήσει, αφήνοντας μια ισχυρή δημοκρα-
τική παρακαταθήκη, που αποτυπώνεται
στην πεποίθηση ότι η εξέγερση απέναντι
σε κάθε τυραννία είναι δικαίωμα. Αλλά
και στα τρία επαναστατικά συντάγματα,
στα οποία, δεκαετίες πριν από πολλές δυ-
τικοευρωπαϊκές χώρες, αναγνωρίζονται
οι δημοκρατικές ελευθερίες και δικαιώ-
ματα, η ισονομία, ενώ απαγορεύονται η
δουλεία και οι τίτλοι ευγενείας.
Προφανώς η κοινωνική και πολιτική
ηγεμονία των αστικών στρωμάτων έβα-
λε φραγμούς και όρια στην Επανάσταση,
επιτρέποντας στους επιγόνους της να ξα-
ναγράψουν την ιστορία με τη βοήθεια της
επιλεκτικής μνήμης. Καθόλου τυχαία ο
πρέσβης των ΗΠΑ Τζέφρι Πάιατ, όπως
9
Γιώργος
Κρεασίδης
και πολλοί άλλοι, μιλάει για τον «ελληνικό
πόλεμο για την ανεξαρτησία», αποφεύ-
γοντας να αναφερθεί στην Επανάσταση.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ανάλογες
επέτειοι αξιοποιούνται με αυτόν τον τρό-
πο. Το 1971, στα 150 χρόνια από το 1821,
η Χούντα επιδίωξε να το εμφανίσει σαν
έργο οπλαρχηγών και ιερωμένων, παρα-
πέμποντας σε στρατό και εκκλησία, τα
βασικά της στηρίγματα.
Αλλά δεν σβήνει εύκολα η συλλογική
μνήμη για τη ριζική ανατροπή του συσχε-
τισμού και ένα αποτέλεσμα που κανείς
ισχυρός εκείνου του καιρού δεν ήθελε. Η
ιστορική ανατομία της επανάστασης μα-
κριά από εξωραϊσμούς και σκοπιμότητες,
από μια σκοπιά εργατική και λαϊκή, που
πρώτος επιχείρησε στην εποχή του ο Γιά-
νης Κορδάτος, δεν είναι απλά μια απά-
ντηση στην παραχάραξη ή μια επιστη-
μονική πρόκληση. Είναι μια διαδικασία
συλλογικής αυτογνωσίας μπροστά στις
προκλήσεις του αγώνα κατά του ολοκλη-
ρωτικού καπιταλισμού της εποχής μας.
10 ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021 Αφιέρωμα

Μοιρολατρική
σκοταδιστική
θρησκευτική
αντίληψη

Ένα από τα επίδικα ζητήματα

για τον χαρακτήρα της
συνείδησης του Ελληνισμού επί
τουρκοκρατίας, με κορύφωση
την εθνικοαπελευθερωτική
Επανάσταση του 1821, είναι
η συμβολή της ορθόδοξης
χριστιανικής θρησκείας και
της ορθόδοξης εκκλησίας στη
διαβίωση και στη συνείδηση
των υπόδουλων Ελλήνων
και των λοιπών ορθοδόξων
βαλκανικών λαών.
Από την εποχή των αντιπάλων
Η κρατική μυθολογία για την επανάσταση του 1821 αποδίδει κομβικό ρόλο στην εκκλησία.
της ένωσης της ορθόδοξης και Καθόλου τυχαία επιλέχθηκε ως επίσημη ημερομηνία έναρξης της επανάστασης η 25η Μαρτίου, ημέρα
καθολικής εκκλησίας (σύνοδος της γιορτής του Ευαγγελισμού — παρότι η εξέγερση είχε ξεκινήσει νωρίτερα και είχαν ελευθερωθεί περιοχές.
Φερράρας 1408), στη διάρκεια
της τουρκοκρατίας αλλά και Στην πραγματικότητα, ο ρόλος της εκκλησίας (μεγαλοϊδιοκτήτριας γης) κάθε άλλο παρά επαναστατικός ήταν.
στην Ελεύθερη Ελλάδα μέχρι
τη Μικρασιατική καταστροφή,
κυριάρχησε στους κόλπους
της εκκλησίας αλλά και στον
Κήρυκες της υποταγής στην Υψηλή Πύλη
ελληνικό λαό και στις ηγετικές
τάξεις του, σε μεγάλο βαθμό,
μία μοιρολατρική τελεολογική
αντίληψη. Σύμφωνα με αυτήν,
η θεία πρόνοια προκάλεσε την
Αντιδραστικός ο ρόλος
θρησκείας και εκκλησίας
άλωση της Κωνσταντινούπολης
ως τιμωρία για την αποστασία
από την ρθόδοξη πίστη. Η
θεία πρόνοια θα καθόριζε
«πάλι με χρόνους και καιρούς»
πότε το ελληνικό γένος θα
δημοκρατικές ιδέες του Ρήγα δουλοπρέπεια του Πατριαρχεί- ρήνα της πνευματικής ανά-
αποκαθιστούσε την ελευθερία Δημήτρης Γρηγορόπουλος
του. Με την αντίληψη αυτή και των συντρόφων του αλλά ου κορυφώθηκε με τον αφορι- πτυξης του Ελληνισμού είναι
συνέταξαν και κυκλοφόρησαν σμό που απηύθυνε ο Πατριάρ- ασύστατη. Αν και οι πηγές δεν
συνδεόταν και ο μύθος του
φυλλάδιο με τον τίτλο «Πατρι- χης Γρηγόριος ο Ε’ εναντίον της είναι σαφείς, σε επίπεδο στοι-
«μαρμαρωμένου βασιλιά», το
αρχική Διδασκαλία», στο οποίο Επανάστασης που ξέσπασε το χειώδους εκπαίδευσης (γραφή,
«ξανθό γένος» (Ρώσοι που θα

απελευθέρωναν τους Έλληνες) και
η αποκατάσταση του μεγαλείου
της βυζαντινής αυτοκρατορίας,
αφού το νέο ελληνικό κράτος με
«θέλημα Θεού» θα επεκτεινόταν
ως την «Κόκκινη Μηλιά»,
περιλαμβάνοντας μεγάλη έκταση
της Τουρκίας.
Αυτές οι σκοταδιστικές αντιλήψεις
υπαγόρευαν την αρνητική στάση
του ανώτερου ιερατείου απέναντι
στην επανάσταση, ιδιαίτερα
του Πατριαρχείου. Κυριότερος
λόγος όμως αυτής της στάσης
δεν ήταν η ανεστραμμένη
ιδεολογία που είχε εναποθέσει
στη θεία πρόνοια πότε και
πώς οι ραγιάδες Έλληνες θα
απαλλαγούν από τον τουρκικό
ζυγό αλλά η ενσωμάτωση και
υποταγή του Πατριαρχείου και
του ανώτερου κλήρου γενικότερα
στον διοικητικό μηχανισμό των
κατακτητών.
Ο
αντιδραστικός ρό-
λος του Πατριαρ-
χείου εντάθηκε,
όταν στα τέλη του
18ου- αρχές του 19ου, υπό την
επίδραση της Γαλλικής Επα-
νάστασης, του ευρωπαϊκού
και ελληνικού Διαφωτισμού,
ενισχύθηκαν οι εθνικοαπελευ-
θερωτικές κινήσεις, ενώ σε
περιοχές της υποδουλωμένης
Ελλάδας αλλά και στον παροι-
κιακό ελληνισμό, ξεφύτρωναν
μυστικές εταιρείες με στόχο
την απελευθέρωση. Μυστική
εταιρεία για απελευθερωτικό
σκοπό είχε ιδρύσει και ο Ρήγας
Βελεστινλής, η οποία ανέπτυ-
ξε έντονη και αποτελεσματική
δράση που προκάλεσε την ανη-
συχία των Τούρκων.
Οι πατριαρχικοί και φα-
ναριώτικοι κύκλοι δεν διαφο-
ροποιήθηκαν απλώς από τις
εθνικοαπελευθερωτικές και
κατακεραύνωναν τις ιδέες του
Ρήγα και τις χαρακτήριζαν έργο
του Σατανά! Το φυλλάδιο αυτό
εκφράζει αντιδραστικές και φι-
λοτουρκικές θέσεις. Ο συντά-
κτης του κειμένου κηρύσσει ότι
ο Θεός έστειλε τους Τούρκους
για να υποδουλώσουν τους πα-
ρεκτραπέντες χριστιανούς, για-
τί έτσι ευδόκησε να μεθοδεύσει
τη σωτηρία τους. Εξαπολύει
αφορισμούς ενάντια στο «σύ-
στημα ελευθερίας» (εννοεί τα
δόγματα της Γαλλικής Επανά-
στασης) και αφορίζει κάθε ιδέα
πολιτικής ελευθερίας που και
αυτή αποτελεί δέλεαρ του δια-
βόλου! Παροτρύνει τους Χρι-
στιανούς να διατηρήσουν απα-
ρασάλευτη την υποταγή τους
στην πολιτική διοίκηση που
εξασφαλίζει τα αναγκαία, ενώ
οι περί ελευθερίας διδασκαλίες
απάδουν στη χριστιανική διδα-
σκαλία και είναι αξιομίσητες!
Ο φιλοτουρκισμός και η
1821, χωρίς όμως με αυτήν τη
στάση να αποφύγει τον μαρτυ-
ρικό θάνατο.
Πληγή για τους υπόδου-
λους Έλληνες αποτελούσαν τα
μοναστήρια, που εξουσίαζαν
μεγάλες εκτάσεις γης. Τα μο-
ναστήρια έρχονταν δεύτερα σε
κατοχή γης, ύστερα απ’ τους
Τούρκους φεουδάρχες, ξεπερ-
νώντας σε πλούτο τους Έλληνες
προεστούς (κοτζαμπάσηδες).
Από δωρεές πιστών, παραχω-
ρήσεις γης από το κράτος αλλά
και με αθέμιτα μέσα, όπως
αναφέρει ο Κορδάτος, είχαν
αποκτήσει απέραντες εκτά-
σεις γης, δάση, καρποφόρα
δέντρα, μετόχια, γιδοπρόβατα
και άλογα. Στα τσιφλίκια των
μοναστηριών δούλευαν μονα-
χοί αλλά κυρίως δουλοπάροικοι
(αγροτόδουλοι) ή και εργάτες
γης με μεροκάματο.
Αλλά και η αντίληψη ότι η
Εκκλησία αποτέλεσε τον πυ-
ανάγνωση, αρίθμηση), ιερείς
και καλόγεροι, ως μόνοι σχε-
τικά εγγράμματοι, στα χωριά
ιδίως, εκτελούσαν χρέη διδα-
σκάλου. Έτσι, δημιουργήθηκε
αργότερα η αντίληψη του «κρυ-
φού σχολειού», ενώ στην πραγ-
ματικότητα, η Υψηλή Πύλη, με
κάποιες εξαιρέσεις, δεν ενα-
ντιώθηκε στην αναγέννηση των
γραμμάτων. Ανάταση στην εκ-
παίδευση των Ελλήνων επέφε-
ραν κυρίως οι ανώτερες σχολές
που ιδρύθηκαν από τα τέλη του
17ου αιώνα ως το 1821, τις οποί-
ες χρηματοδότησαν πλούσιοι
αστοί έμποροι και όπου δίδα-
ξαν επιφανείς εκπρόσωποι του
Ελληνικού Διαφωτισμού.
Η αντιδραστική στάση του
ανώτερου κλήρου δεν είναι μο-
νοσήμαντη. Μεγάλο τμήμα του
κατώτερου κλήρου μοιράστηκε
αγώνα και θυσίες, δίνοντας δο-
ξασμένους μάρτυρες όπως τον
Αθανάσιο Διάκο και όχι μόνο.

Το κοινωνικό υπόβαθρο του 1821
▸ Το ανερχόμενο εμπορικό στοιχείο, οι γαιοκτήμονες,
οι στρατιωτικοί και ο ρόλος των φτωχότερων λαϊκών στρωμάτων
Γιώργος Μιχαηλίδης
Δ
ιακόσια χρόνια συ-
μπληρώνονται από
το 1821, αλλά τι ήταν
τελικά το 1821; Μία
επανάσταση εθνικοαπελευθε-
ρωτική; Κοινωνική; Χριστιανι-
κή; Φιλελεύθερη και δημοκρα-
τική; Ας προσπαθήσουμε να
μην ξεκινήσουμε δίνοντάς της
έναν χαρακτηρισμό αλλά περι-
γράφοντας κάποια βασικά της
γνωρίσματα.
Πρώτα απ’ όλα πρέπει να
μας ενδιαφέρει η εποχή μες την
οποία συμβαίνει. Η επανάστα-
ση του 1821 βρίσκεται χρονικά
κοντά στην αμερικανική και
τη γαλλική επανάσταση, τους
ναπολεόντειους πολέμους αλλά
και την ήττα της Γαλλίας και
του νέου πνεύματος που αυτή
πρέσβευε. Ακόμα πιο κοντά
(και γεωγραφικά) βρίσκεται
στην εμφάνιση του καρμπονα-
ρισμού στην Ιταλία. Κατά τον
19ο αιώνα, επιταχύνεται η απο-
σύνθεση των αυτοκρατοριών
και της παλαιάς εξουσίας ως
αποτέλεσμα της βιομηχανικής
επανάστασης που έχει ξεκινή-
σει ήδη από το δεύτερο μισό του
προηγούμενου αιώνα. Η επα-
νάσταση αυτή αφορά κυρίως
τη δυτική Ευρώπη, όμως η οθω-
μανική αυτοκρατορία δεν μένει
ανεπηρέαστη, ιδιαίτερα στο
εμπορικό κομμάτι, όπου κυρι-
αρχεί και ακμάζει το ελληνικό
στοιχείο. Η εμπορική άνθιση
που σημειώνεται στο δεύτερο
μισό του 18ου αιώνα δημιουργεί
τις προϋποθέσεις για την ανά-
πτυξη κοινωνικών στρωμάτων
που αποκτούν οικονομική επι-
φάνεια και αυτοπεποίθηση.
Ο ελληνικός κόσμος της
εποχής απλώνεται κυρίαρχα
σε παραλιακές πόλεις από τον
Εύξεινο Πόντο μέχρι τις αφρι-
κανικές ακτές και τη Μασσα-
λία. Δραστήριοι έμποροι και
μορφωμένοι λόγιοι αποτελούν
φορείς ως «ύλη» και «πνεύμα»
της νέας εποχής που ανατέλ-
λει. Πρόκειται για μια καπι-
ταλιστική τάξη υπό διαμόρ-
φωση, η οποία συνειδητοποιεί
ή «διαισθάνεται» τη σημασία
του δικού της εδαφικού ση-
μείου αναφοράς. Οι εσωτερι-
Αφιέρωμα ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021
κές αλλαγές στην οθωμανική ροικίες εκτός των συνόρων της
αυτοκρατορία, αποτέλεσμα οθωμανικής αυτοκρατορίας.
των κοινωνικών και εξωτερι- Οι παραπάνω παράγοντες,
κών πιέσεων που δέχεται και υλικοί-πνευματικοί, συντελούν
της προσπάθειας της ελίτ της σε αυτό που ονομάζεται «εθνι-
να πιάσει τον παλμό της επο- κή αφύπνιση». Από κοινωνική
χής, επιτρέπουν πλέον την σκοπιά προκύπτει η ωρίμαν-
εμπορευματική αξιοποίηση ση μίας κατάστασης κατά την
της γης και την απρόσκοπτη οποία μία διαρκώς και πιο
σχεδόν άνθιση του εμπορίου. ισχυρή τάξη εμπόρων, γραφει-
Σε σύνδεση με τα παραπάνω, οκρατών και μεγαλογαιοκτη-
βιοτεχνικά κέντρα μικρού ή μόνων επιζητά τη δημιουργία
μέσου βεληνεκούς ξεπηδούν εθνικού κράτους (ή χριστιανι-
σε σειρά πόλεις, κωμοπόλεις κής ομοσπονδίας), το οποίο να
και κεφαλοχώρια. Αυτή η οι- τους απαλλάξει από τα βαρίδια
κονομική άνθιση έχει το πνευ- της οθωμανικής εξουσίας και
ματικό της αντίστοιχο με τη την πάντα επισφαλή τους θέση
δημιουργία ενός εκτεταμένου εντός της.
δικτύου σχολείων και την τάση Η μετάβαση από το γένος
Οι ιδέες του αγώνα είναι
κυρίαρχα δημοκρατικές και
προοδευτικές, τμήμα και όχι άρνηση
των επαναστάσεων της εποχής τους
για σπουδές στο εξωτερικό στο έθνος πραγματοποιείται
για τους γόνους των πιο εύπο- κατά την προετοιμασία και
ρων οικογενειών. Τα τμήματα στη διάρκεια της επανάστα-
αυτά του πληθυσμού έρχονται σης, με το θρησκευτικό και
σε επαφή με τις δημοκρατικές εθνικό στοιχείο να αποτελούν
και φιλελεύθερες ιδέες της βασικούς συνεκτικούς παρά-
εποχής αλλά και το επανα- γοντες μαζί με την παιδεία και
στατικό πνεύμα στις γαλλικές, την κοινή γλώσσα. Όμως, και
γερμανικές ή ιταλικές παραλ- οι ιδέες και τα προτάγματα της
λαγές του. Συνολικά, στα τέλη επανάστασης δημιουργούν
του 18ου αιώνα και τις αρχές συνοχή για τις επαναστατη-
του 19ου, το ελληνικό στοιχείο μένες μάζες και αυτές οι ιδέες
είναι το πλέον εγγράμματο της είναι κυρίαρχα δημοκρατικές
οθωμανικής Αυτοκρατορίας και προοδευτικές, τμήμα και
ενώ εγγράμματοι και με ανώ- όχι άρνηση των επαναστά-
τερη μόρφωση για την εποχή σεων της εποχής τους.
είναι πολλοί Έλληνες στις πα- Άρα, είναι οι κοινωνικές
διεργασίες που δημιουργούν
τις προϋποθέσεις για τη δια-
τύπωση του πολιτικού αιτή-
ματος της ανεξαρτησίας και
της εθνικής συγκρότησης. Οι
έμποροι και οι λόγιοι που αρ-
χικά εργάζονται για την επα-
νάσταση, οραματίζονται πιο
κοσμοπολίτικες εκδοχές του
ελεύθερου κράτους σαν τη
βαλκανική ομοσπονδία του
Ρήγα. Αυτοί μπολιάζουν τη δι-
αδικασία με τις δημοκρατικές
και φιλελεύθερες ιδέες της πε-
ριόδου. Η επανάσταση όμως
δεν μπορεί να πραγματοποιη-
θεί χωρίς τους ανθρώπους που
ελέγχουν τη γη και τους αγρο-
τικούς πληθυσμούς, τους κο-
τζαμπάσηδες και προκρίτους.
Αυτοί είναι ως επί το πλείστον
φορείς της παράδοσης και του
τοπικισμού. Η ένταξή τους
στις επαναστατικές ετοιμα-
σίες τροποποιεί το αρχικό πο-
λιτικό πρόγραμμα.
Οι στρατιωτικοί που ξεπη-
δούν ως ομάδα εξουσίας μέσα
από τον αγώνα στερούνται,
στην πλειονότητά τους, οικο-
νομικής βάσης. Για να την απο-
κτήσουν, πρέπει να συγκρου-
στούν με τους προκρίτους που
διατηρούσαν περιουσία στη γη
και τη θάλασσα. Αυτή είναι η
πρώτη αιτία των εμφυλίων συ-
γκρούσεων. Η σύγκρουση θα
μπορούσε να καταλήξει είτε
στην επιβολή απέναντί τους
είτε στην ενσωμάτωση των
στρατιωτικών μετά τη συνερ-
γασία με τους προκρίτους ή,
τέλος, στην ήττα και υποταγή
των στρατιωτικών. Πάντως
προϋπόθεση είναι η σύγκρου-
ση. Εκεί εκφράζεται και η κοι-
νωνική δυσαρέσκεια των χαμη-
λότερων στρωμάτων, που φαί-
νεται να εμπιστεύονται τους
στρατιωτικούς. Σε κάποιες,
λιγότερο συχνές, περιπτώσεις
τα χαμηλά κοινωνικά στρώμα-
τα εξεγείρονται μόνα τους ενα-
ντίον των εκμεταλλευτών τους,
όπως στην περίπτωση της βρα-
χύβιας κομμούνας της Άνδρου.
Το μίσος τους προς τους προε-
στούς και προκρίτους εκφράζε-
ται με διάφορες αφορμές, δεν
είναι όμως σε θέση ακόμα να
διεξάγουν έναν δικό τους αγώ-
να. Κατά συνέπεια, οι αγώνες
και τα αιτήματά τους συνήθως
διαμεσολαβούνται από άλλες
κοινωνικές ομάδες.
11
Εμφύλιες
αντιπαραθέσεις
και διαφορετικά
σχέδια
Η άλλη πλευρά των εμφυλίων
συγκρούσεων αφορά στον αντα-
γωνισμό μεταξύ των τοπικών δο-
μών και δικτύων εξουσίας, όπου
κυριαρχούν οι μεγάλοι ιδιοκτήτες
γης, και του πολιτικού κέντρου
(κυβέρνησης), με κυρίαρχους
εκεί την πολιτική γραφειοκρατία
και τους εμπόρους/πλοιοκτήτες.
Το κέντρο, η κυβέρνηση, επιθυ-
μεί συγκέντρωση της δύναμης
και του πλούτου άρα και της
στρατιωτικής ισχύος. Όταν θα
επιχειρήσει να υλοποιήσει το
τελευταίο μέσω της υποθήκευσης
των «Εθνικών Γαιών» με αντάλ-
λαγμα το δάνειο από το εξωτερι-
κό, η πρόκληση τόσο προς τους
προκρίτους που ευελπιστούσαν
σε επέκταση των κτημάτων τους,
όσο και προς τους στρατιωτικούς
και τους φτωχούς αγρότες/εργά-
τες γης που ήλπιζαν σε αναδι-
ανομή της γης, ήταν μεγάλη. Η
δεύτερη φάση του εμφυλίου
πολέμου θα παγιώσει σε μεγάλο
βαθμό τον εσωτερικό συσχετισμό
μεταξύ των κυρίαρχων ομάδων
που ηγούνταν της επανάστασης,
ανακόπτοντας παράλληλα τη
δυνατότητα των χαμηλότερων
κοινωνικών στρωμάτων να αξιο-
ποιήσουν αυτή την αντιπαράθεση
δίνοντας πιο έντονο κοινωνικό
χαρακτήρα στην επανάσταση.
Ωστόσο, οι σοβαρές εμφύλιες
συγκρούσεις που θα συνε-
χιστούν και μετά την ίδρυση
του νέου ελληνικού κράτους,
αποτελούν απόδειξη ότι παρότι
η εθνική ιδέα και το όραμα
του ανεξάρτητου κράτους ως
προϋποθέσεις της «ελευθερίας»
συνείχαν τους επαναστάτες, οι
προσδοκίες των συμμετεχόντων
δεν εξαντλούνταν εκεί, ενώ
η συμμετοχή των διαφόρων
κοινωνικών ομάδων στο επανα-
στατικό γεγονός δεν σήμαινε την
ύπαρξη ενός και μόνο πολιτικού
σχεδίου που να χωράει τους πά-
ντες. Κάθε προσπάθεια ανάλογης
απεικόνισης της επανάστασης
του 1821, την στενεύει και τελικά
την διαστρεβλώνει.
12 ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021 Αφιέρωμα

Γιώργος Κρεασίδης
Χρονολόγιο

24 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1821
● ο Αλέξανδρος Υψηλάντης
εκδίδει επαναστατική
Το 1821 και
προκήρυξη, με την οποία
κηρύσσει την επανάσταση
στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες.

23 ΜΑΡΤΙΟΥ 1821
οι επαναστάσεις
● η Καλαμάτα
απελευθερώνεται από
τον Κολοκοτρώνη και
τους Μανιάτες. Πραγματική
κόντρα στην
Ιερή Συμμαχία
έναρξη της Επανάστασης.

23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1821
● απελευθέρωση
της Τριπολιτσάς υπό

Ο
την αρχηγία του Κολοκοτρώνη.
1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1822:
● ψηφίζεται το πρώτο
σύνταγμα του αγώνα από την
Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου.
26 ΙΟΥΛΙΟΥ 1822
● οι επαναστατικές δυνάμεις
συντρίβουν τη στρατιά
του Δράμαλη στα Δερβενάκια.
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1825
● ο Αιγύπτιος Ιμπραήμ
αποβιβάζεται
στην Πελοπόννησο.
Η επανάσταση οδηγείται
στο χείλος της καταστροφής.
ταν στις 24 Φλεβάρη 1821
ο Αλέξανδρος Υψηλάντης
κήρυξε την έναρξη της
Επανάστασης στις Πα-
ραδουνάβιες Ηγεμονίες,
το συνέδριο της Ιεράς Συμμαχίας στο
Λάιμπαχ, τη σημερινή Λιουμπλιάνα της
Σλοβενίας διαρκούσε ήδη έναν μήνα. Οι
μονάρχες της Ευρώπης και ο Βρετανός
πρέσβης συνεδρίαζαν ανήσυχοι για τα
εξεγερτικά γεγονότα στη Νάπολη και το
Πεδεμόντιο ενάντια στις αναχρονιστι-
κές μοναρχίες της Ιταλίας, όταν έμαθαν
εμβρόντητοι για τη νέα επανάσταση.
Η Ιερή Συμμαχία συγκροτήθηκε
μετά την ήττα του Ναπολέοντα το 1815
και την παλινόρθωση της γαλλικής μο-
ναρχίας. Η σύμπραξη των υπεραντι-
δραστικών μοναρχιών της Ρωσίας, της
Αυστρίας, της Πρωσίας, με τη Βρετανία
να παρακολουθεί από κάποια απόστα-
ση, είχε σαν στόχο να καταπνίξει κάθε
κίνημα με κοινωνικά ή εθνικά χαρα-
κτηριστικά που αμφισβητούσε την τάξη
πραγμάτων που είχαν επιβάλλει με τη
νίκη τους στο Βατερλό. Δαιμονοποιή-
θηκε η Γαλλική Επανάσταση και οι ιδέες
του Διαφωτισμού αλλά και τα εθνικά
κινήματα που γεννήθηκαν στον απόηχο
τους, με ριζοσπαστικά κοινωνικά χαρα-
κτηριστικά, πριν τα απολέσουν οριστι-
κά στο τέλος του 19ου αιώνα μεταλλασ-
σόμενα σε εθνικισμούς.
Η επιδίωξη της καθεστωτικής στα-
θερότητας αλλά και της διεθνούς ισορ-
ροπίας δυνάμεων με τη δύναμη των
όπλων και της μυστικής αστυνομίας,
δεν ήταν απλά αλαζονική. Επεδίωκε
ουσιαστικά να γυρίσει τον χρόνο πίσω.
Όπως έδειχναν οι αποστάσεις που κρα-
τούσε η Βρετανία, η αναχρονιστική
αυτή συμμαχία προσπαθούσε να συγκε-
ράσει αλληλοσυγκρουόμενα συμφέρο-
ντα. Η αναδυόμενη αστική τάξη, που
αποκτούσε δύναμη, ενίσχυε τις αποκλί-
σεις. Το συνέδριο του Λάιμπαχ αποφά-
σισε την εισβολή του αυστριακού στρα-
τού στη Νάπολη και το Πεδεμόντιο και
καταδίκασε την Ελληνική Επανάσταση,
όπως και «κάθε υποτιθέμενη μεταρρύθ-
μιση που πραγματοποιείται με κίνημα ή
ανοιχτή βία».
Το 1822 το επόμενο συνέδριο της Ιε-
ράς Συμμαχίας στη Βερόνα αποφάσισε
να επιτρέψει τη γαλλική εισβολή στην
Ισπανία για να αποκατασταθεί ο βασι-
λιάς Φερδινάνδος Ζ’, ενώ στηρίχτηκαν
οι αντιδραστικές δυνάμεις στα ιταλικά
κρατίδια όπου ήταν σε εξέλιξη συγκρού-
σεις. Δεν κατάφερε το συνέδριο να συμ-
φωνήσει στην πρόταση για στρατιωτική
επέμβαση στις επαναστατημένες ισπα-
νικές αποικίες της Νότιας Αμερικής
λόγω των βρετανικών αντιρρήσεων. Η
ανεξαρτητοποίηση των χωρών της Λατι-
νικής Αμερικής και η διάλυση της αποι-

11 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1826
● ηρωική έξοδος
των πολιορκημένων
του Μεσολογγίου.

20 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1827
● ναυμαχία στο Ναυαρίνο,
ολοκληρωτική καταστροφή
του τουρκοαιγυπτιακού στόλου.

8 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1828
● ο Ιωάννης Καποδίστριας
αποβιβάζεται στο Ναύπλιο
σε κλίμα ενθουσιασμού.

3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1830
● υπογράφεται το πρωτόκολλο
Ανεξαρτησίας του ελληνικού
κράτους.

Οι αντιθέσεις μεταξύ
των Μεγάλων
Δυνάμεων
έδωσαν χώρο
στον αγώνα
κιοκρατικής αυτοκρατορίας της Ισπανίας ήταν
εξέλιξη που η Βρετανία έβλεπε θετικά, ώστε να
ανοίξει ο δρόμος για τα συμφέροντα της αστι-
κής της τάξης. Παράλληλα, τα ανταγωνιστικά
συμφέροντα Αγγλίας και Ρωσίας στην ανατολι-
κή Μεσόγειο οδήγησαν σε μια φραστική μόνο
καταδίκη της Ελληνικής Επανάστασης.
Το συνέδριο της Βερόνας ήταν και το τελευ-
ταίο, καθώς η Ιερά Συμμαχία απαξιώθηκε και
η Ελληνική Επανάσταση συνέβαλλε καθοριστι-
κά σε αυτό. Καθώς έδειχνε αντοχή, άρχισε να
διαφοροποιείται η στάση των λεγόμενων Με-
γάλων Δυνάμεων. Το 1824 οι βρετανικές τρά-
πεζες αναγνωρίζουν τους επαναστατημένους
Έλληνες σαν εμπόλεμη δύναμη και χορηγούν
το πρώτο από τα «Δάνεια της Ανεξαρτησίας»,
όπως ονομάστηκαν, για να ακολουθήσει ένα
δεύτερο την επόμενη χρονιά. Ασφαλώς οι όροι
ήταν ληστρικοί, ενώ από το 60% περίπου του
ποσού που εκταμιεύτηκε ελάχιστα ξοδεύτηκαν
για τον σκοπό τους, που ήταν η χρηματοδότη-
ση του επαναστατικού πολέμου. Καταχρήσεις,
σπατάλες, ρουσφέτια ήταν η κατάληξή τους,
φαινόμενα που είχαν ισχυρή συμβολή στο ξέ-
σπασμα των εμφυλίων συγκρούσεων. Γεγονός
όμως παραμένει ότι έτσι ήρθε η διεθνής ανα-
γνώριση. Ο διπλωματικός ανταγωνισμός για το
ποιος θα ωφεληθεί από την Ελληνική Επανά-
σταση, οδήγησε στη Ναυμαχία του Ναβαρίνου
και την καταστροφή του Οθωμανικού Στόλου το
1827 από τον κοινό στόλο Ρωσίας, Αγγλίας και
Γαλλίας. Ο Ρωσοτουρκικός Πόλεμος του 1828-
29 και η ήττα του Σουλτάνου, επιτάχυναν τις
εξελίξεις που οδήγησαν το 1830 στο Πρωτόκολ-
Αφιέρωμα ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021 13
λο του Λονδίνου και την πλήρη ανεξαρτησία
της Ελλάδας, αντί του καθεστώτος της
αυτονομίας. Αντίστοιχα το 1829 ανα-
Οι αστικές σχέσεις
γνωρίστηκε η αυτονομία της Σερ-
βίας και έκλεισε η εκκρεμότητα
για το μέλλον της, μετά τον
συμβιβασμό που ακολούθη-
διαβρώνουν
σε τη σερβική επανάσταση
του 1804-1815.
Συχνά μπαίνει το ερώ-
την Οθωμανική
τημα αν τελικά η Επανά-
σταση νίκησε χάρη στην
επέμβαση στο Ναβαρί-
Αυτοκρατορία
νο από τις «προστάτιδες
δυνάμεις», όπως αυ-
τοανακηρύχτηκαν. Το
ερώτημα ενισχύεται και
από το αποτέλεσμα της
καταστροφικής για την ελ-
ληνική πλευρά εκστρατείας
στην Πελοπόννησο (1825-28)
του Ιμπραήμ πασά, γιου του
Μοχάμετ Άλι, ηγεμόνα της αυτό-
νομης Αιγύπτου.
Το ερώτημα αυτό τίθεται συχνά με
ιδεολογική στόχευση είτε για να αποδείξει
τη ζωτική σημασία για την Ελλάδα της ανισότι-
μης σχέσης με τις δυτικές δυνάμεις ή τη Ρωσία
είτε για να αποδειχτεί ότι η εξάρτηση, νοού-
μενη ως αποικιοκρατία, ξεκινά πριν καν την
επίσημη ίδρυση του ελληνικού κράτους. Άρα
εκκρεμεί η εθνική ανεξαρτησία.
Στην πραγματικότητα, η Ελληνική Επα-
Ο
νάσταση δεν θα μπορούσε να είναι απλά μια ταν ξεσπά η Επανάσταση του Ανάλογη επίδραση είχαν και
ελληνοτουρκική σύγκρουση, με τον υπόλοι- 1821 η Οθωμανική Αυτοκρα- οι ναπολεόντειοι πόλεμοι, η γαλ-
πο κόσμο, τα κράτη και τους λαούς απλά θε- τορία αντιμετώπιζε φαινόμε- λοκρατία στα Επτάνησα (1797-99
ατές. Στεγανά στην πορεία της ιστορίας δεν να βαθιάς κρίσης. Η εισβολή των κα- και 1807-14) και τις Δαλματικές
υπάρχουν. Εφόσον η Ελληνική Επανάσταση πιταλιστικών σχέσεων στον χώρο της ακτές (1809-1814) και η εκστρα-
κατάφερε όχι απλά να μην καταπνιγεί στο ξέ- Αυτοκρατορίας που ξεκίνησε μέσα τεία του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο
σπασμά της αλλά και να κρατήσει σχεδόν μια από τις Διομολογήσεις, δηλαδή την (1798-99). Οι γαλλικές προπαγανδι-
δεκαετία, ήταν λογικό οι κοινωνικές δυνάμεις παραχώρηση προνομίων εμπορικής στικές υποσχέσεις για ισότητα, ελευ-
που βρίσκονταν στην ηγεσία να αξιοποιήσουν δραστηριότητας σε Ευρωπαίους, είχε θερία και δημοκρατία είχαν καταλυ-
το διεθνές περιβάλλον, επιδιώκοντας κάθε δημιουργήσει νέα κοινωνικά δεδομέ- τική απήχηση στη Νοτιοανατολική
δυνατή συμμαχία. Από τα διαφοροποιημένα να, που η παραδοσιακή δομή της δεν Ευρώπη. Οι γαλλικές και αγγλικές
συμφέροντα της Βρετανίας σε σχέση με αυτά μπορούσε εύκολα να ενσωματώσει. αποικιοκρατικές βλέψεις έγιναν στα-
της Ιεράς Συμμαχίας, μέχρι το κύμα φιλελλη- Σαν συνέπεια ήρθε η διαμόρφωση θερές παράμετροι, συμβάλλοντας
νισμού στην Ευρώπη. Αυτό το τροφοδοτούσε η αστικών στρωμάτων στους χριστια- στη μετατροπή της Οθωμανικής Αυ-
γοητεία της επαναστατικής ιδέας, σαν κληρο- νικούς πληθυσμούς. Μια διαδικασία τοκρατορίας σε «Μεγάλο Ασθενή»
νομιά της Γαλλικής Επανάστασης και του Δια- που για το ελληνικό στοιχείο ήταν ρα- του διεθνούς σκηνικού.
φωτισμού αλλά και ο ρομαντισμός που έβλεπε γδαία εξελισσόμενη μφφέσα από τη Ο οθωμανικός κόσμος θα επι-
στο 1821 την αναγέννηση της αρχαίας Ελλάδας. σχέση του με το αγγλικό εμπόριο ήδη χειρήσει να απαντήσει στην κάμψη
Εξάλλου, η αστική τάξη στην Ελλάδα θα ανα- από τον 17ο αιώνα. της στρατιωτικής του δύναμης, αλλά
δείξει στη διαδρομή της τις διεθνείς συμμαχίες Οι ριζοσπαστικές ιδέες του Δια- και την κρίση της εσωτερικής του
σε βασικό της στοιχείο, μαζί με τον αδίστακτο φωτισμού και ο απόηχος της Γαλλι- συνοχής. Άλλοτε με εκσυγχρονιστι-
χαρακτήρα της, για να κρατήσει στα χέρια της κής Επανάστασης ήρθαν να επιταχύ- κές απόπειρες εκδυτικισμού, που θα
τον πλούτο και την εξουσία. νουν τη διαδικασία εθνογένεσης, με επαναλαμβάνονται διευρυνόμενες
Η Ελληνική Επανάσταση εντάσσεται σε καταλύτη την εμπορική αστική τάξη σε όλη την κοινωνική και πολιτική
ένα εξεγερτικό κύμα που αμφισβητούσε την των Ελλήνων και Σέρβων αρχικά και σφαίρα μέχρι σχεδόν το τέλος της
τάξη πραγμάτων μετά την ήττα του Ναπολέο- των άλλων βαλκανικών λαών στη αυτοκρατορίας. Άλλοτε με μια «επι-
ντα το 1815 και την Παλινόρθωση του Παλαιού συνέχεια. στροφή στις ρίζες» και τα στοιχεία
Καθεστώτος. Οι ιδέες της αντλούν έμπνευση Επίσης, οι αλλεπάλληλες πολε- του «ένδοξου παρελθόντος». Στα
από τις ιδεολογικές κατακτήσεις της Γαλλικής μικές συγκρούσεις και ήττες από τη χρόνια που προηγήθηκαν από την
Επανάστασης του 1789 και του Διαφωτισμού, Ρωσία και την Αυστρία, πέρα από Επανάσταση του ’21, οι αυτονομιστι-
παρά τη φθορά που είχαν υποστεί από το αυ- το κόστος για την Οθωμανική Αυτο- κές τάσεις των πασάδων της Βαλκανι-
τοκρατορικό καθεστώς του Ναπολέοντα. Το κρατορία σε ανθρώπινες απώλειες, κής, όπως ο Αλή Πασάς στα Γιάννενα
ίδιο ίσχυε για τους Ιταλούς Καρμπονάρους που πόρους και εδάφη, είχαν μακροπρό- και ο Πασβάνογλου στο Βιδίνιο της
στάθηκαν έμπνευση και για τη Φιλική Εται- θεσμες συνέπειες. Οι συνθήκες που Βουλγαρίας, θα οξύνουν τα προβλή-
ρεία, για τους Ισπανούς φιλελεύθερους και μια υπογράφονταν μετά τις ήττες, όπως ματα συνοχής. Σε αυτές τις συνθήκες,
σειρά από μυστικές οργανώσεις σε όλη σχεδόν η Συνθήκη του Πασάροβιτς με την η πολλαπλή εκμετάλλευση και κατα-
την Ευρώπη αλλά και για τον ανεξαρτησιακό Αυστρία (1718) και του Κιουτσούκ- πίεση των χωρικών και η αναζήτηση
αγώνα των Σιμόν Μπολιβάρ και Σαν Μαρτίν Καϊναρτζή με τη Ρωσία (1774), πέρα από τα αστικά στρώματα πολιτικής
στη Νότια Αμερική. Φυσικά είναι ταυτόχρο- από την καταγραφή του δυσμενούς κάλυψης και μιας αγοράς χωρίς τη
να ένα βαλκανικό γεγονός, καθώς το ’21 και η συσχετισμού για τους Οθωμανούς, σουλτανική αυθαιρεσία και περιο-
Σερβία άνοιξαν τον δρόμο για αντίστοιχες εξε- επιτάχυναν και τις κοινωνικές διερ- ρισμούς, τροφοδοτούν τη δυναμική
λίξεις στους υπόλοιπους βαλκανικούς λαούς γασίες διαμόρφωσης των χριστιανι- των εθνικών επαναστάσεων.
στα χρόνια που ακολούθησαν. κών αστικών στρωμάτων. Γ.Κ.
14
Χρήστος Ρέππας
Τ
ο κίνημα του νεοελληνικού
διαφωτισμού, που αναπτύ-
χθηκε τις τελευταίες δεκα-
ετίες του 18ου αιώνα και τις
πρώτες του 19ου, ανάμεσα
σε δύο μεγάλα και καθοριστικά γεγο-
νότα για τη συγκρότηση του ελληνικού
έθνους –τη συνθήκη του Κιουτσούκ Κα-
ϊναρτζή του 1774 και την Επανάσταση
του 1821– και αποτέλεσε τον ιδεολογικό
καταλύτη της ελληνικής ανεξαρτησίας.
Στο πλαίσιο αυτού του κινήματος ανα-
πτύχθηκε μια καινούργια συνείδηση
και θεώρηση του κόσμου, στηριγμένη
στον ορθό λόγο, στην ιδέα των ατομι-
κών και πολιτικών δικαιωμάτων, του
κοινωνικού συμβολαίου και της έννοι-
ας της επιστημονικής προόδου, που
αποτέλεσε και την ιδεολογική βάση των
μεγάλων αλλαγών που οδήγησαν στην
Επανάσταση και στη συγκρότηση του
εθνικού (αστικού) κράτους.
Ο διαφωτισμός είναι το ιδεολογικό
αποτέλεσμα των μεγάλων κοινωνικών,
πολιτικών και πνευματικών αλλαγών
που γνωρίζει η Ευρώπη από την Ανα-
γέννηση και μετά τον 18ο αιώνα, που
αποκρυσταλλώνονται σ’ ένα συγκροτη-
μένο ρεύμα επαναστατικών ιδεών κρι-
τικής στον παλιό κόσμο της απολυταρ-
χίας, της φεουδαρχίας και της εξουσίας
της Εκκλησίας. Είναι το πνευματικό
κίνημα της ανερχόμενης αστικής τάξης
που πραγματοποιεί τη συμμαχία με τον
λαό και οδηγεί στις μεγάλες επαναστά-
σεις της νεωτερικής εποχής.
Αντίστοιχα, στον ευρωπαϊκό χώρο
(νοτιοβαλκανικό, μικρασιατικό) της
Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η αλλα-
γή των κοινωνικοοικονομικών σχέσε-
ων από τα μέσα του 17ου αιώνα έχει ως
αποτέλεσμα την εμπορευματοποίηση
της παραγωγής, τη συγκρότηση εθνι-
κής συνείδησης στους ελληνόφωνους
χριστιανικούς πληθυσμούς και την εμ-
φάνιση της ανερχόμενης αστικής τάξης
στο προσκήνιο. Το οικονομικό άνοιγμα
στη δυτική Ευρώπη αποκτά και ιδεο-
λογική διάσταση, με την αποδοχή και
μεταφορά των ιδεών του ευρωπαϊκού
διαφωτισμού στις ευρωπαϊκές περιοχές
της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Σημα-
ντικό κέντρο των νέων ιδεών γίνονται
και τα Επτάνησα, ειδικά μετά την κά-
θοδο των στρατευμάτων του Ναπολέο-
ντα το 1797 και την κατάλυση της βενε-
τικής κυριαρχίας σε αυτά. H αποδοχή
και μεταφορά των ιδεών του ευρωπα-
ϊκού διαφωτισμού στα Βαλκάνια έχει
να κάνει με τις νέες πολιτικές ανάγκες
του καινούργιου κοινωνικού υποκειμέ-
νου: Διαμόρφωση μιας κοσμικής εθνι-
κής ταυτότητας που θα στηρίζεται στα
ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021
Το κίνημα του διαφωτισμού
σφράγισε την Επανάσταση
▸ Ο ριζοσπαστισμός του Κοραή και η επαναστατικότητα του Ρήγα
ιδεολογικά πρότυπα της Δύσης, αστική
ιδεολογία της Γαλλικής Επανάστασης,
δημιουργία εθνικών κρατών στη θέση
της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
H εξέλιξη του κινήματος μπορεί να
διακριθεί σε τρεις περιόδους: Μία προ-
δρομική περίοδος, που χαρακτηρίζεται
από την επαφή του ελλαδικού χώρου
με το όνομα του Βολταίρου. H δεύτερη
χαρακτηρίζεται από την παρουσία της
γαλλικής Εγκυκλοπαίδειας σε νεοελληνικά
έργα και η τρίτη έχει σχέση με την επο-
νομαζόμενη κίνηση των ιδεολόγων, την
ομάδα δηλαδή των Γάλλων διανοούμε-
νων που υπερασπίστηκε τις αρχές της
επανάστασης, χωρίς να αποδέχεται τη
χρήση βίας στην εφαρμογή τους.
Εκτός των άλλων, ο διαφωτισμός
στηρίζει την ανανέωση του περιεχομέ-
νου της παιδείας στη διδασκαλία των
ζωντανών γλωσσών και των εθνικών
ιδιωμάτων, πράγμα που θα πυροδο-
τήσει στην ελληνική πραγματικότητα
τη διαμάχη για το γλωσσικό ζήτημα
(Αδαμάντιος Κοραής, Παναγιώτης Κο-
δρικάς, Ιωάννης Βηλαράς, Αθανάσιος
Χριστόπουλος κ.ά.). Στηρίζει επίσης
την ελεύθερη κριτική έρευνα και εισά-
γει την ιδέα της ανεξιθρησκίας με την
περίφημη Επιστολή για την ανεξιθρησκία
του Τζον Λοκ και το αντίστοιχο δοκίμιο
του Βολταίρου. Σ’ ένα επόμενο στάδιο,
μετά την έκρηξη της Γαλλικής Επα-
νάστασης και τη συνθήκη του Ιασίου
(1792), ο νεοελληνικός διαφωτισμός γί-
νεται ξεκάθαρα πολιτικός και ριζοσπα-
Αφιέρωμα
στικός. Αυτό θα εκφραστεί με το έργο
του Κοραή, ενώ η επαναστατική του
όψη θα εκφραστεί κυρίως με το έργο
του Ρήγα και με μια σειρά ανώνυμα
κείμενα της πρώτης δεκαετίας του 19ου
αιώνα (Ρωσσοαγγλογάλλος, 1805, Λίβελλος
των Αρχιερέων, 1810) και την Ελληνική Νο-
μαρχία ήτοι Λόγος περί Ελευθερίας, εν Ιταλία,
1806, Ανωνύμου του Έλληνος.
Στη σύγκρουσή του με το Πατριαρ-
χείο για το σκοταδιστικό φυλλάδιο της
Πατρικής Διδασκαλίας, ο Κοραής θα προ-
τείνει έναν καινούργιο τύπο πολιτεύμα-
τος για τους Έλληνες ραγιάδες που έχει
ως βάση την πολιτική ελευθερία και τον
νόμο: «Εις το τοιούτον μόνον πολίτευμα
έχει χώραν η αληθής ελευθερία· η οποία
άλλο δεν είναι πλην “η εξουσία την
οποίαν έχει πας ένας πολίτης να πράττη
H αποδοχή και μεταφορά
των ιδεών του ευρωπαϊκού
διαφωτισμού στα Βαλκάνια
έχει να κάνει με
τις νέες πολιτικές
ανάγκες του καινούργιου
κοινωνικού υποκειμένου,
της αστικής τάξης
όσα οι νόμοι δεν εμποδίζουσιν”, ήγουν
να πράττη όχι ό,τι θέλει, αλλ’ ό,τι ηθέ-
λησε την πρώτην φοράν, οπόταν ενώθη
με τους συμπολίτας του εις μίαν πολιτι-
κήν κοινωνίαν».
Η μεταστροφή των φορέων του δι-
αφωτισμού στο θέμα της πολιτικής
τύχης του ελληνικού έθνους ξεκινά-
ει μερικά χρόνια πριν την έκδοση του
Υπομνήματος, από τον ίδιο τον Ρήγα.
Η Επαναστατική Προκήρυξις Υπέρ των νό-
μων και της πατρίδος αποτελεί την πρώτη
και συγκεκριμένη πρόταση για την πο-
λιτειακή συγκρότηση της «Ελληνικής
Δημοκρατίας».
Στα Δίκαια του Ανθρώπου ορίζει με το
άρθρο 6 ότι «η ελευθερία έχει ως θεμέ-
λιον την φύσιν, γιατί φυσικά αγαπώμεν
να είμεθα ελεύθεροι, έχει ως κανόναν
την δικαιοσύνην, γιατί η δικαία ελευ-
θερία είναι η καλή, έχει ως φύλακα τον
νόμον, διατί αυτός προσδιορίζει έως
πού πρέπει να είμεθα ελεύθεροι», ενώ
στη Νέα Πολιτική Διοίκηση ζητάει «να εί-
μεθα πρώτον όλοι ίσοι και όχι ο ένας κα-
τώτερος του άλλου, δεύτερον να είμεθα
ελεύθεροι και όχι ο ένας σκλάβος του
αλλουνού [...]». Η ισότητα και η ελευ-
θερία αυτή αφορά όλους τους υπόδου-
λους λαούς στην εξουσία του σουλτάνου
«χωρίς εξαίρεσιν γλώσσης και θρησκεί-
ας» που μπορεί να γίνουν πολίτες της
Ελληνικής δημοκρατίας.
Η επαναστατική παράδοση του νε-
οελληνικού διαφωτισμού κορυφώνεται
με την έκδοση της Ελληνικής Νομαρχίας,
του Ανωνύμου του Έλληνος, ενός κειμένου
βαθιάς κριτικής ανάλυσης της κοινωνι-
κής και πολιτικής της πραγματικότητας
της εποχής του όπου, ασκώντας σκληρή
κριτική στις κυρίαρχες τάξεις της ελ-
ληνισμού της εποχής (κοτζαμπάσηδες,
ανώτερος κλήρος, Φαναριώτες) προ-
τείνει την Επανάσταση ως μόνη λύση
στην τυραννική πραγματικότητα της
Οθωμανικής Αυτοκρατορίας των αρχών
του 19ου αιώνα, η οποία μπορεί να πραγ-
ματοποιηθεί μόνο με τις δυνάμεις των
ίδιων των Ελλήνων χωρίς καμιά ανα-
βλητικότητα.
Την οργανική σχέση του διαφω-
τισμού με την ελληνική επανάσταση
μπορεί να την δει κανείς στους θεσμούς
που εγκαθιδρύθηκαν στο έδαφος της
επαναστατημένης Ελλάδας αμέσως
μετά την απελευθέρωση των εδαφών
της. Τα συνταγματικά κείμενα που
εγκρίθηκαν και από τις τρεις εθνοσυνε-
λεύσεις διαποτίζονται πλήρως από το
πνεύμα του αιώνα των Φώτων και είναι
από τις πιο πρωτοποριακές εφαρμογές
αυτών των ιδεών, ειδικά το σύνταγμα
της Τροιζήνας.
 Αφιέρωμα
Με την εμφάνισή του, το σοσιαλιστικό
και ευρύτερα εργατικό κίνημα ήρθε
αντιμέτωπο με την πρόκληση να
διεκδικήσει τη δική του ερμηνεία για την
Επανάσταση του 1821. Οι σοσιαλιστές και
οι κομμουνιστές επεξεργάζονται με βάση
ταξικά κυρίως κριτήρια και καταλήγουν
–ακόμη και όταν προτάσσουν την πλήρη
άρνηση του ελληνικού έθνους και την
απαξίωση των ελληνικών πατριωτικών
παραδόσεων– σε διάφορες εκδοχές της
ιστορικά διαμορφωμένης ελληνικής
εθνικής φαντασιακής κοινότητας. Οι
εκδοχές αυτές, μερικές φορές εντελώς
ανταγωνιστικές όχι μόνο με τις κυρίαρχες
ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021
αλλά και μεταξύ τους, αντανακλούν
τα διαφορετικά πολιτικά σχέδια που
επικρατούν σε κάθε περίοδο στο
σοσιαλιστικό και κομμουνιστικό κίνημα.
Μέχρι το 1919, το ΣΕΚΕ και οι πρώτοι
σοσιαλιστές διανοούμενοι θεωρούσαν την
Αντάντ ένα αντιμοναρχικό-δημοκρατικό
μέτωπο που πολεμούσε τις αυταρχικές
κεντρικές αυτοκρατορίες και είχε ως στόχο
τον εκδημοκρατισμό της Γερμανίας. Η
νίκη των δυτικών Συμμάχων θεωρήθηκε
ωφέλιμη για το εργατικό κίνημα και
καθήκον του ελληνικού στρατού να
πολεμήσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία
και να απελευθερώσει τις ελληνικές
15
περιοχές. Την ίδια περίοδο, ο Ριζοσπάστης
χαρακτηρίζει την Επανάσταση του
1821 αμιγώς εθνική και οι αγωνιστές
της εξιδανικεύονται για την ειλικρινή
τους αυτοθυσία στον αγώνα για την
ανεξαρτησία αλλά και για το ιδανικό
τους να γίνουν πολιτισμένοι, δηλαδή σαν
τους «Φράγκους» που επισκέπτονταν
ως περιηγητές τη χώρα. Θεωρεί,
ωστόσο, ότι οι σύγχρονοι Έλληνες δεν
πραγματοποίησαν αυτό το ιδανικό, παρότι
φοράνε τα δυτικά ενδύματα. Ως αληθινό
μήνυμα της επετείου θεωρείται η ανάγκη
της Ελλάδας να επανεύρει την πορεία
προς τον πολιτισμό.

Κώστας Παλούκης
Το ΣΕΚΕ και το 1821: Από την αμιγώς
εθνική στην αστική επανάσταση
Η σταδιακή αλλαγή στάσης στο πολιτικό πλαίσιο της εποχής

Ο
ι πολιτικές εξελίξεις της
περιόδου εκείνης, δηλαδή
η αυταρχική και αντερ-
γατική πολιτική της φιλο-
ανταντικής κυβέρνησης
του Ελευθέριου Βενιζέλου, σε συνδυ-
ασμό με τη νέα εκστρατεία στη Μικρά
Ασία, είχαν προκαλέσει ένα σημαντικό
ρήγμα στα αριστερά, επιδρώντας και
στην ανάγνωση του 1821. Η Επανάστα-
ση αντιμετωπίζεται πλέον ως εθνική
απέναντι στον «τουρκικό ζυγό» αλλά
και ως ταξική που εκφράζει τα οικο-
νομικά συμφέροντα των τότε εμπόρων
και τσιφλικούχων. Το ελληνικό έθνος
παραμένει μια ενιαία ενότητα η οποία
προδίδεται από τις διεφθαρμένες
αστικές τάξεις, ενώ το ΣΕΚΕ συνδέει
την απουσία εσωτερικής ελευθερίας
και εκμετάλλευσης του εργατικού και
αγροτικού λαού, την παραβίαση των
συνταγματικών δικαιωμάτων και την
πολιτισμική καθυστέρηση με την εξάρ-
τηση της χώρας από τις ισχυρές ιμπε-
ριαλιστικές χώρες. Ως εκ τούτου, «από
τας ελευθερίας για τας οποίας επολέ-
μησε ο λαός του εικοσιένα, τίποτε σή-
μερα δεν μένει».
Η ηθικοποιημένη εργατική τάξη, η
«ψυχή του ταπεινού εργατικού λαού»,
ο «νέος κόσμος» που «γεννιέται μέσα
στα υγρά υπόγεια των πόλεων και
τις καλύβες των αγρών» και όχι οι
διεφθαρμένες αστικές τάξεις αποτε-
λούν την ελπίδα για τη σωτηρία του
έθνους. Ταυτόχρονα, λόγω της συμ-
μετοχής του ΣΕΚΕ στη Σοσιαλιστική
Βαλκανική Ομοσπονδία, προστίθεται
μια μορφή παμβαλκανικής πρόσλη-
ψης της ελευθερίας. Η εργατική τάξη,
λοιπόν, δεν είναι ένα ανταγωνιστικό
στοιχείο στο έθνος αλλά η μόνη υγι-
ής δύναμη η οποία μπορεί να δράσει
απελευθερωτικά για χάρη όλου του
εθνικού συνόλου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στη διάρ-
κεια του 1921, στην 100ή επέτειο από
την Επανάσταση και σε καιρό όξυνσης
του πολέμου στο μέτωπο, έλαβαν χώρα
συνολικά 50 μεγάλες απεργίες με συμ-
μετοχή 40.000 εργατών. Η εμπειρία
αυτή φαίνεται πως εξελίσσει την αντί-
ληψη για την Επανάσταση. Παρουσιά-
ζεται σαν μια απάτη των «μικροαστών
και των εμπόρων της εποχής» οι οποί-
οι, κατέχοντες την οικονομική ζωή της
χώρας, «είχον συμφέρον να αποκτή-
σουν και την πολιτικήν εξουσίαν». Η
έννοια του έθνους δεν καλύπτει πλέον
όλες τις τάξεις αλλά αποτελείται μόνο
από τις εργατικές και λαϊκές τάξεις.
Ως εκ τούτου, οι καπιταλιστές αντιμε-
τωπίζονται ως οι νέοι κατακτητές του
έθνους καθώς οι αγρότες βρίσκονται
σε χειρότερη θέση κάτω από τον «Έλ-
ληνα αγά», ενώ οι ελεύθεροι μικροα-
στοί προλεταριοποιούνται και υποδου-
λώνονται στους καπιταλιστές. Συνε-
πώς, ο ελληνικός λαός δεν μπορεί να
βρει κάποιο νόημα στην επέτειο αφού
η ελευθερία, την οποία επόθησαν οι
επαναστάτες του 1821, δεν υπάρχει
εντός του αστικού καθεστώτος. Η επέ-
τειος του 1821 χαρακτηρίζεται ως μια
μυθιστορία των αστών πανηγυριστών
που προσπαθούν να συγκινήσουν τις
μάζες, επαναλαμβάνοντας για 100
χρόνια αυτήν την κωμωδία, αφορά
τη δική τους ελευθερία σε βάρος των
ελευθεριών του λαού.
Ωστόσο, δεν πετιέται εντελώς ο
επαναστατικός συμβολισμός της επε-
τείου. Αντίθετα, επανανοηματοδοτεί-
ται, παρουσιάζοντας τις λαϊκές μάζες
έτοιμες για το πυρ ενός νέου «1821» με
σκοπό «την ολοσχερή κατάλυσιν όλων
των τυραννιών και όλων των τυράν-
νων, τάξεως, φυλής, θρησκεύματος»
και την ίδρυση του «μεγάλου Ναού
της Παγκόσμιας Ελευθέρας Ανθρωπό-
τητος». Οι σοσιαλιστές δεν αρνούνται
λοιπόν την έννοια του έθνους αλλά
την επανερμηνεύουν.
Στα 1924, η επέτειος του 1821 ταυ-
τίζεται με την επίσημη ανακήρυξη της
ελληνικής δημοκρατίας και παρου-
σιάζεται από τον φιλοβενιζελικό και
δημοκρατικό Τύπο της εποχής, όπως
και από την κυβέρνηση του Αλέξαν-
δρου Παπαναστασίου, ως διπλή γιορ-
τή. Οι κομμουνιστές που επικρατούν
σε βάρος των σοσιαλιστών εντός του
ΣΕΚΕ(Κ), παρ’ ότι χαιρετίζουν την
εγκαθίδρυση της δημοκρατίας, έχουν
μια εντελώς διαφορετική προσέγγι-
ση. Ο Ριζοσπάστης τοποθετείται με ένα
άρθρο, προφανώς γραμμένο από τον
Γιάννη Κορδάτο. Η επανάσταση του
1821 δεν ήταν ταξικά και κοινωνικά
λαϊκή, δεν αφορά τις εργατικές και
λαϊκές τάξεις — ήταν ταξικά και κοι-
νωνικά αστική. Ωστόσο, υπάρχει μια
κοινή ανάγνωση, η αναγνώριση της
ολοκλήρωσης του αστικού δημοκρα-
τικού ζητήματος που τέθηκε το 1821
και πραγματοποιήθηκε το 1924. Απλά
στους μεν σημαίνει πραγμάτωση του
ιδανικού της ελευθερίας και στους δε
πραγμάτωση της αστικής ελευθερίας
και διαιώνιση της εργατικής και αγρο-
τικής σκλαβιάς. Η πτώση της βασιλεί-
ας δεν πρέπει να γίνεται με ψηφίσμα-
τα αλλά στον δρόμο και να οδηγεί στην
αγχόνη, ενώ πρέπει να συνοδεύεται
με άλλες κοινωνικές ριζικές μεταρ-
ρυθμίσεις. Συνεπώς, αποτελεί εκκρε-
μότητα το «εργατικό 1821».
Τους επόμενους μήνες και μέσα σε
αυτό το πολιτικό πλαίσιο, ο Γιάννης
Κορδάτος κυκλοφορεί το βιβλίο που
φαίνεται ότι ήδη γράφει με τίτλο Η Κοι-
νωνική Σημασία της επανάστασης του 1821.
16
Βασίλης Μηνακάκης
Α
πό τη μια, οι κορυφαίοι θε-
σμικοί παράγοντες, που κα-
λούν στις επίσημες εκδηλώ-
σεις για τα 200 χρόνια από
την έναρξη της Επανάστασης του 1821,
τον διάδοχο του βρετανικού θρόνου,
πρίγκιπα Κάρολο και τους προέδρους
Ρωσίας και Γαλλίας, Βλαντιμίρ Πούτιν
και Εμανουέλ Μακρόν (ο οποίος δεν
θα έρθει τελικά) — κορυφαίους εκπρο-
σώπους των τριών χωρών των οποίων
οι στόλοι καταναυμάχησαν τον οθωμα-
νικό στο Ναβαρίνο, σε μια κρίσιμη για
την πορεία της Επανάστασης στιγμή.
Κίνηση συμβολική, που υποδηλώνει
αυτό που με πιο ακραίο κι ανοιχτό τρό-
πο διακηρύσσουν νεοφιλελεύθεροι και
ευρωπαιολάγνοι εν όψει της επετείου:
Χωρίς τους Δυτικούς, η Επανάσταση
θα είχε αποτύχει. Τι θα μπορούσαν
να κάνουν μια χούφτα κλεφταρματο-
λοί, ένα στράτευμα ατάκτων απέναντι
στην πανίσχυρη Οθωμανική Αυτοκρα-
τορία; Συνεπώς, συνεχίζουν ρητά ή
υπόρρητα, στους Δυτικούς οφείλουμε
την ελευθερία μας και το μέλλον μας
είναι άρρηκτα δεμένο με αυτούς.
Από την άλλη, η Αργυρούπολη
και η ελληνική λεβεντιά. Ήρωες της
Επανάστασης γίνονται γκράφιτι στο
αθλητικό κέντρο –σε σημείο που τους
βλέπουν πολλά μάτια– από τον «Εύ-
ρυτο», ο οποίος θα φωτογραφηθεί με
τον δήμαρχο, τον μητροπολίτη Γλυ-
φάδας Αντώνιο και έναν αξιωματικό
της Ελληνικής Αστυνομίας. Μικρή…
Νίκος Πελεκούδας
Τ
ο ζητούμενο είναι η περίφημη
εθνική ενότητα, που δεν θα
μπορούσε να λείψει και από
τις εορταστικές ομιλίες για το
1821. Εμφανίζει όμως πάντα μια ιδιο-
μορφία από όλους όσοι αναφέρονται σε
αυτήν, κυβερνώντες ή και γενικότερα
δυνάμεις του αστικού πολιτικού συστή-
ματος. Δεν έχει ποτέ εφαρμογή στο πα-
ρόν. Το συνηθέστερο είναι η αναφορά
να γίνεται στο μέλλον, σε ένα μεγάλο
«εθνικό» στόχο που η ενότητα είναι η
βασική, ίσως και η μοναδική προϋπό-
θεση υλοποίησής του. Ή στο παρελθόν,
δηλαδή είτε σε δοξασμένα χρόνια που
αυτή η ενότητα έδωσε καρπούς είτε σε
άλλες περιόδους, που δεν υπήρξε και
οδήγησε σε «εθνικές» καταστροφές.
Ιδιαίτερα για το παρελθόν πρόκειται
για λαθροχειρία. Οι πολεμικοί αγώνες
της αρχαιότητας εναντίον των Περσών
που πολύ γρήγορα έγιναν πόλεμος ανά-
μεσα στις δύο υπερδυνάμεις, Αθήνα και
Σπάρτη, είναι ένα πρώτο κλασικό πα-
ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021
Από τις Βρυξέλλες έως την Αργυρούπολη…
Τα δύο «άκρα» του εορτασμού των 200 ετών από την Επανάσταση
λεπτομέρεια: Ουκ ολίγα από τα γκρά-
φιτι τα οποία φέρουν την υπογρα-
φή του «Εύρυτου» αντανακλούν ένα
ανοιχτά ρατσιστικό, νεοναζιστικό και
ακροδεξιό πνεύμα.
Ανάμεσα σε αυτά τα δύο «άκρα»,
θα κινηθεί ο εορτασμός των 200 χρόνων
της Επανάστασης. Φυσικά η πανδημία
έχει αλλάξει πολύ τα δεδομένα και του
χρόνου –μιας και πολλές από τις προ-
γραμματισμένες δράσεις μετατίθενται
χρονικά μερικούς μήνες μετά, για περι-
όδους που οι υγειονομικές συνθήκες θα
είναι πιο ασφαλείς– αλλά και του όγκου
«Οι Έλληνες, ενωμένοι, θα νικήσουμε!»
Ο αιώνιος αστικός μύθος της «εθνικής ενότητας»
ράδειγμα. Βέβαια, και εντός των Περ-
σικών –λεγόμενων– Πολέμων, η μία δύ-
ναμη επιχείρησε να τους προσεταιριστεί
ενάντια στην άλλη. Το έπος του Μεγά-
λου Αλεξάνδρου ήταν ένα κανονικό μα-
κέλεμα των υπόλοιπων πόλεων-κρατών.
Έτσι και η επανάσταση του 1821 πολύ
γρήγορα έγινε μια ανελέητη ακολουθία
εμφυλίων πολέμων για τη μελλοντική
εξουσία σε βάρος των πιο πληβειακών
στρωμάτων. Στην ήττα του 1897, ο πο-
λεμικός μεγαλοϊδεατικός πυρετός διέ-
σπασε ακόμα και το αστικό μπλοκ εξου-
σίας. Οι βαλκανικοί πόλεμοι ήταν μια
συστηματική εθνοκάθαρση ιδιαίτερα
στα μακεδονικά εδάφη, σαφής επιλογή
των κυρίαρχων κοινωνικών δυνάμεων
και της ελληνικής άρχουσας τάξης. Η
εκστρατεία στη Μικρά Ασία συστημα-
τικά εξαθλίωσε ευρύτερα κοινωνικά
στρώματα εντός των συνόρων και οδή-
γησε στο ξεκλήρισμα των ελληνικού
πληθυσμού στην απέναντι πλευρά του
Αιγαίου. Η αντίσταση στους Ιταλούς
Αφιέρωμα
— μιας και κάποιες άλλες από αυτές
τις δράσεις θα ακυρωθούν ή θα μετα-
σχηματιστούν σε διαδικτυακές. Όπως
και να έχει όμως, οι δράσεις αυτές σε
ό,τι αφορά το πολιτικό και ιδεολογικό
τους «χρώμα», θα ακροβατούν μεταξύ
αυτών των δύο «άκρων», με άλλη κάθε
φορά ισορροπία · μια ισορροπία που θα
κλίνει προς την… Αργυρούπολη όσο πιο
«χαμηλά» κατεβαίνουμε (δήμοι, τοπι-
κοί φορείς, εκκλησία κ.λπ.) και προς
τις… Βρυξέλλες όσο ανεβαίνουμε πιο
ψηλά και θεσμικά. Θύμα αυτής της δύ-
σκολης ισορροπίας (που οδήγησε στην
υλοποιήθηκε από τον λαό σε κόντρα με
τη δικτατορική εξουσία.
Σε όλες τις περιπτώσεις, το μόνιμο
χαρακτηριστικό δεν ήταν η εθνική ενό-
τητα. Στην αρχαία ιστορία δεν υπήρξε
αυτό που σήμερα ονομάζεται ελληνικό
έθνος (αν και αυτό είναι ένα ξεχωριστό
ζήτημα από μόνο του), ενώ στη σύγχρο-
νη ιστορία εθνική ενότητα ονομάζεται,
μεταμφιεσμένα, η επώδυνη επικράτη-
ση των κυρίαρχων κάθε φορά στοχεύσε-
ων που έχει ως προϋπόθεση την εκτόπι-
ση και περιθωριοποίηση των αντίπαλων
διαφορετικών φωνών.
Η εθνική ενότητα είναι τελικά προ-
αναγγελία και υλοποίηση ενός κοινω-
νικού πολέμου ενάντια στους ταξικούς
αντιπάλους της αστικής κυριαρχίας.
Όλες οι «επιτυχίες» μιας υποτιθέμενης
ενότητας στο παρελθόν είναι η νίκη της
κυρίαρχης τάξης αλλά και το αφήγημά
της γι’ αυτές τις νίκες. Όπου αυτό δεν
υπήρξε, όπου δεν υλοποιήθηκε αυτή η
ενότητα, αυτό συνέβη γιατί οι σχεδια-
έξοδο κάποια από τα αρχικά μέλη της)
αλλά και της πανδημίας και της μη
στήριξής της από τα επιχειρηματικά
ιδρύματα, που ήδη από καιρό είχαν
τους δικούς τους προγραμματισμούς,
η Επιτροπή της Αγγελοπούλου μοιά-
ζει να εξελίσσεται πλέον περισσότερο
σε μια ομπρέλα, που θα σκεπάσει με
το επίσημο θεσμικό πλαίσιο ήδη προ-
γραμματισμένες δράσεις, παρά μια
ουσιαστική παρέμβαση.
Ας είναι αυτή η βεντάλια –με τις
όποιες παραλλαγές της– ξεκάθαρη.
Γιατί βρισκόμαστε στο 2021 και όχι στο
1971, οπότε το κυρίαρχο αφήγημα δεν
είναι απλώς ένας αναβαπτισμένος
εθνικισμός, ένα εκσυγχρονισμένο «πα-
τρίς, θρησκεία, οικογένεια». Συνενώνει
περισσότερα πράγματα — ή επιχειρεί
τουλάχιστον να κάνει κάτι τέτοιο. Για-
τί, ενόψει της επετείου, βλέπουμε από
θεσμούς εορτασμού της (ιδρύματα, πα-
νεπιστήμια, μουσεία κ.λπ.), από δω-
ρεές κλινών ΜΕΘ και συνέδρια για την
πανδημία έως νέες ιστορικές μελέτες,
σύγχρονες μουσειακές προτάσεις, ανά-
δειξη αρχειακών πηγών, επιστημονικά
συνέδρια και πολλά άλλα.
Η αναμέτρηση με αυτό το εκσυγχρο-
νισμένο πλαίσιο δεν γίνεται με «ευκολί-
ες», με τα «παλιά» — έστω τα χρήσιμα
«παλιά». Όποιος μείνει σε αυτά, θα
αιφνιδιαστεί βλέποντας την έκταση της
συζήτησης για τους εμφυλίους του 1821
ή για τη σφαγή στην κατειλημμένη από
τους Έλληνες Τριπολιτσά.
σμοί δεν προχώρησαν, γιατί ο εκμεταλ-
λευόμενος λαός αντιστεκόταν.
Άλλωστε, αργά ή γρήγορα, οι πλέον
«εθνικόφρονες» πολιτικές και κοινω-
νικές δυνάμεις, θα είναι αυτές που θα
υλοποιήσουν, σε συνεργασία με τον κα-
τακτητή, την ενιαία επίθεση της τάξης
τους ενάντια στον εχθρό λαό.
Κάθε αστικό κράτος, μαζί και το ελ-
ληνικό, κρίνεται και από την επιτυχία
με την οποία θα διαμορφώσει τη δική
του ιστορία περί μακραίωνης εθνικής
αποστολής. Η εθνική ενότητα είναι η
ιδεολογική ρομφαία της ενσωμάτωσης
των εκμεταλλευόμενων σε αλλότριους
στόχους. Δεν υπάρχει λοιπόν καμιά
εθνική ενότητα με κάποιες μυθικές
δυνάμεις που κάποτε εξασφάλισε δο-
ξασμένες μέρες. Είναι το παρατσούκλι
της πλήρους επικράτησης των ταξικών
συμφερόντων της κυρίαρχης τάξης.
Και έχει επιτυχία ιδεολογικά στο βαθμό
που οι εκμεταλλευόμενοι αρνούνται τα
ιστορικά τους καθήκοντα.

Γιώργος Μουρμούρης
Τ
η μέρα της μαρμό-
τας ζουν δεκάδες
χιλιάδες πρόσφυ-
γες και μετανάστες
οι οποίοι, έναν
χρόνο μετά το ξέσπασμα της
πανδημίας στην Ελλάδα και
το πρώτο lockdown, παραμέ-
νουν ξεχασμένοι και πιο «αό-
ρατοι» από ποτέ σε καμπ και
μεγαλουπόλεις. Με τις σχετι-
ζόμενες με τη χορήγηση ασύ-
λου διαδικασίες ουσιαστικά να
έχουν παγώσει και τις διακρί-
σεις σε βάρος τους σε επίπεδο
πολιτικών και κοινωνικών δι-
καιωμάτων να έχουν «χτυπή-
σει κόκκινο», η φετινή Παγκό-
σμια Ημέρα κατά του Ρατσι-
σμού, στις 21 Μάρτη, βρίσκει
τους ανθρώπους που είναι σε
ευρωπαϊκό έδαφος, είτε για
να ξεφύγουν από τον πόλεμο
είτε για μια καλύτερη ζωή, πιο
εξαθλιωμένους από ποτέ.
«Στον καταυλισμό δεν έχει
γίνει ούτε ένα εμβόλιο για
τον κορονοϊό», λέει στο Πριν
ο Αμίρ, ένας νεαρός πρό-
σφυγας από το Αφγανιστάν
που διαμένει στη δομή της
Ριτσώνας. Πράγματι, σε ολό-
κληρη τη χώρα οι πρόσφυγες
και μετανάστες των καμπ,
αν και κατ’ εξοχήν ευάλωτη
ομάδα, παραμένουν ανεμβο-
λίαστοι. Χιλιάδες άνθρωποι
μεγάλης ηλικίας, ταλαιπωρη-
μένοι μετά από χρόνια στε-
ρήσεων και άθλιων συνθηκών
υγιεινής, δεν βρίσκονται στη
λίστα προτεραιότητας, ούτε
καν για τις περισσευούμε-
νες δόσεις, αυτές που για να
μην πεταχτούν χορηγούνται
εκτός σειράς σε αστυνομικούς
και στρατιωτικούς. Εμβόλια
δεν έχουν χορηγηθεί ούτε στο
προσωπικό που μπαινοβγαί-
νει στους καταυλισμούς και
έρχεται σε επαφή με τους
πρόσφυγες, με προφανή τον
κίνδυνο μια ξαφνική συρροή
κρουσμάτων να θέσει σε κίν-
δυνο τη ζωή των διαμενόντων
στις δομές και όχι μόνο.
«Υπάρχουν ελλείψεις στα
φάρμακα και δυσκολία στην
πρόσβαση στην περίθαλψη»,
προσθέτει ο Αμίρ, με αποτέ-
λεσμα πολλές φορές οι πρό-
σφυγες να αναγκάζονται να
καλύψουν τα σχετικά έξοδα
από την τσέπη τους, αν βεβαί-
ως έχουν τέτοια δυνατότητα.
Πρόσφατα, κατά την επέλαση
Κοινωνία
Πρόσφυγες και μετανάστες
εν μέσω ρατσιστικού lockdown
Σε πραγματικό εφιάλτη έχει μετατραπεί το lockdown για τους δεκάδες
χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που βρίσκονται στην Ελλάδα.
Υποχρεωτικός εγκλεισμός στα στρατόπεδα χωρίς φροντίδα, αόρατοι
μέσα στις μεγαλουπόλεις και ανυπέρβλητα γραφειοκρατικά εμπόδια.
της «Μήδειας», τα κοντέινερ των προσφύγων
καλύφθηκαν από χιόνι με πολλούς οικίσκους,
σύμφωνα με καταγγελία του Συντονισμού για
το Προσφυγικό-Μεταναστευτικό (ΣΥΠΡΟ-
ΜΕ), να μένουν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Στα
τέλη Νοέμβρη, μια 27χρονη γυναίκα έχασε τη
ζωή της από ανακοπή καρδιάς. Εκ των υστέ-
ρων, βρέθηκε θετική
στον κορονοϊό. Το ασθε-
νοφόρο, σύμφωνα με κα-
ταγγελίες, καθυστέρησε «Στον καταυλισμό
τουλάχιστον μία ώρα μέ-
χρι να την παραλάβει. δεν έχει γίνει ούτε ένα
εμβόλιο», λέει
ο Αμίρ που βρίσκεται
στη Ριτσώνα
Κανονικότητα οι επαναπροωθήσεις
Την ίδια στιγμή που οι πρόσφυγες και μετα-
νάστες, οι οποίοι έχουν πατήσει στο έδαφος
της Ευρώπης-φρούριο ανεβαίνουν τον δικό
τους «Γολγοθά», σε Έβρο και Αιγαίο οι
παράνομες και επικίνδυνες απαγωγές-
επαναπροωθήσεις αποτελούν πλέον κανο-
νικότητα. Καταγγελίες για ξυλοδαρμούς,
βασανιστήρια, ληστείες και απελάσεις από
στελέχη σωμάτων ασφαλείας στην ελληνική
πλευρά του Έβρου βλέπουν διαρκώς το
φως της δημοσιότητας, τουλάχιστον από το
2018. Τον Μάρτιο του 2020, ο στρατός έλαβε
θέσεις μάχης απέναντι στους πρόσφυγες
ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021
Αν στα καμπ η εξαθλίωση των αιτούντων
άσυλο κρύβεται πίσω από τα συρματοπλέγ-
ματα, στις πόλεις οι πρόσφυγες εν μέσω του
παρατεταμένου lockdown παραμένουν κυριο-
λεκτικά αόρατοι. Ήδη από το καλοκαίρι του
2020 εκατοντάδες άνθρωποι βρίσκονταν στους
δρόμους, προερχόμενοι είτε από τα νησιά είτε
από εξώσεις από σπίτια
και δομές φιλοξενίας.
Το πρόγραμμα «Ήλιος»,
το οποίο αντικατέστησε
το πρόγραμμα «Εστία»,
βρίσκεται βεβαίως εν εξε-
που προσπάθησαν να περάσουν τα σύνορα,
με τη Διεθνή Αμνηστία να κάνει λόγο για
τουλάχιστον δύο νεκρούς από ελληνικά
πυρά. Στο Αιγαίο υπάρχουν πλέον μαρτυρίες
αλλά και οπτικοακουστικό υλικό από πολλές
περιπτώσεις εξαναγκασμού των προσφύγων
να επιβιβαστούν σε πλαστικές σχεδίες, οι
οποίες ακολούθως ρυμουλκούνται προς τα
τουρκικά χωρικά ύδατα. Καταγγελίες εμπλέ-
κουν στις παράνομες επαναπροωθήσεις και
την ευρωπαϊκή Frontex, παρουσιάζοντας σε
όλο το αποκρουστικό του μεγαλείο το μακά-
βριο πρόσωπο της Ευρώπης-φρούριο.
17
λίξει, όμως, αφενός, αφορά
έναν πολύ μικρότερο αριθμό
προσφύγων, αφετέρου, διαρ-
κώς τίθενται σοβαρά γραφει-
οκρατικά εμπόδια στους πρό-
σφυγες. Σημειωτέον, ότι στο
πλαίσιο του «Ήλιος» η ευθύνη
της εξεύρεσης διαμερίσματος
και σύναψης συμβολαίου βα-
ραίνει τους ίδιους τους (ανα-
γνωρισμένους) πρόσφυγες, με
ό,τι συνεπάγεται αυτό, ενώ το
επίδομα ξεκινά να καταβάλλε-
ται τρεις μήνες αργότερα.
Και για τους πρόσφυγες
και μετανάστες που διαμέ-
νουν σε διαμέρισμα, όμως, το
ατελείωτο lockdown αποτε-
λεί πραγματικό εφιάλτη. Και
αυτό γιατί βρίσκονται αντιμέ-
τωποι με το φάσμα της ανερ-
γίας, της φτώχειας και της
αστυνομικής αυθαιρεσίας,
όπως βεβαίως και οι ντόπιοι,
με επιβαρυντικούς παράγο-
ντες την έλλειψη και αδυνα-
μία απόκτησης πολλών ανα-
γκαίων εγγράφων, καθώς και
τη ρατσιστική στόχευση των
ελέγχων της ΕΛΑΣ σε βάρος
τους. Ο Σουχέλ, μετανάστης
από το Μπαγκλαντές, λέει
στο Πριν ότι το τελευταίο διά-
στημα έχασε όποιες ευκαιρίες
προέκυψαν για δουλειά λόγω
των δυσκολιών στην ανανέω-
ση της άδειας παραμονής.
Τους προηγούμενους μήνες,
στην ευρύτερη περιοχή της
πλατείας Βικτωρίας, σύμφω-
να με μαρτυρίες κατοίκων της
περιοχής, η αστυνομία πραγ-
ματοποιούσε ελέγχους για
άδειες μετακίνησης (το «γνω-
στό» sms και οι υπόλοιπες
σχετικές βεβαιώσεις) κατά
οφθαλμοφανή προτεραιότη-
τα σε όσους φυσιογνωμικά
έμοιαζαν με αλλοδαπούς.
Η αθλιότητα για πρόσφυ-
γες και μετανάστες σε ολόκλη-
ρη την επικράτεια μοιάζει, πιο
πολύ από ποτέ, να μην έχει
οποιονδήποτε ορίζοντα βελ-
τίωσης. Και αυτό οφείλεται
κυρίως στα ανυπέρβλητα γρα-
φειοκρατικά εμπόδια ως προς
τη διαδικασία απόκτησης
των απαραίτητων εγγράφων,
όπως άδειες παραμονής, κα-
θώς και ως προς την πορεία
υποβολής και εξέτασης των αι-
τήσεων ασύλου, που επέφερε
το lockdown συνδυαστικά με
τη ρατσιστική πολιτική κυβέρ-
νησης και ΕΕ.
18 ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021 ΕΠΙ • κοινωνία

πίσω
από τις
κάμερες
ΓΡΑΦΑΜΕ στο περασμένο φύλλο
για τον κίνδυνο μετατροπής των
ΜΜΕ σε όργανα της κρατικής ενη-
μέρωσης. Το μοντέλο προωθείται
ανοιχτά πλέον με τη χρησιμοποίη-
ση της ΕΡΤ και του ΑΠΕ ως γρα-
φεία Τύπου του Μαξίμου. Το ΑΠΕ
διακινεί «ειδήσεις» των υπουρ-
γείων που γίνονται αργότερα
δελτία τύπου, όπως συνέβη με τα
γεγονότα στη Νέα Σμύρνη αλλά και
την αποκάλυψη της Εφημερίδας
των Συντακτών για τον βασανισμό
νεαρού συλληφθέντα.
Ματίνα Παπαχριστούδη
Μια κρίση που θυμίζει
το 2015 – με μία διαφορά
Στα χνάρια της σαρω- επιτυχία τη μετατροπή κατασκευασμέ- ξεκαθαρίσουμε. Σε αυτά τα Μέσα
τικής υποχώρησης της νων αφηγημάτων σε «πραγματικότη- δεν ασκείται δημοσιογραφία. Οι
«δημοτικότητας» της κυ- τα». Η δημοτικότητα και επιρροή τους δημοσιογράφοι βρίσκονται παρα-
βέρνησης, ακόμα και στις βρίσκεται πάλι στο ναδίρ, θυμίζοντας γκωνισμένοι, σε ρόλο απλού ιμάντα
δημοσκοπήσεις που πληρώνει μέρες του 2015, με μια ουσιαστική δι- αντιγραφής, ανασκευής δελτίων
το επιτελείο Μητσοτάκη, βρίσκονται αφορά. Διότι τότε, τουλάχιστον, πρό- Τύπου, non papers, δηλώσεων και
τα συστημικά ΜΜΕ, τα οποία ισχυρίζονται πως ασκούν τασσαν τη σκηνοθεσία πραγματικών ανακοινώσεων. Ο βασικός κορμός
δημοσιογραφία. Στην πραγματικότητα εξασκούν με γεγονότων, επινοούσαν ή μεγέθυναν της ειδησεογραφίας προέρχεται από
επιπτώσεις με στόχο τη το ελεγχόμενο ΑΠΕ. Έχουν εκπέσει
χειραγώγηση, ταυτιζόμε- ακόμη και οι απλές αρχές της απο-
να και προωθώντας την δεκτής δεοντολογίας, η αποστασιο-
ξεκάθαρη γραμμή του κε- ποίηση, η ουδετερότητα, ο διαχωρι-
Η ΕΡΤ έχει μετατραπεί σε κανονικό ΑΝΟΙΧΤΟ παραμένει το ζήτημα φαλαίου, της Ευρωπαϊκής σμός των ειδήσεων σε γεγονότα και
φέουδο του Μεγάρου Μαξίμου, σε κυβερνητικής παρέμβασης για τα Τράπεζας, την Ευρωπαϊκής τον σχολιασμό τους. Το πραγματικό
Ένωσης. Τώρα που, κυρίως ρεπορτάζ συνεχίζει να γίνεται από
τέτοιο βαθμό που πολλοί αναρω- ψηφιακά «κοινωνικά δίκτυα». Η ΝΔ,
στην τηλεόραση, είδηση και δημοσιογράφους σε μη ελεγχόμενες
τιούνται, αν οι ειδήσεις των δελτίων που πληρώνει τα περισσότερα χρή-
γεγονός προς προβολή, δια- σελίδες στο διαδίκτυο, σε ανεξάρ-
έρχονται έτοιμες, γραμμένες από ματα για τη διαφήμισή της και έχει κίνηση και ανάλυση είναι τητα μικρά Μέσα, στα «κοινωνι-
αυτό. Τα δελτία προβάλλουν μόνο εκτεταμένο μηχανισμό, δέχεται τις η κατασκευή ιστοριών της κά δίκτυα». Στα συστημικά ΜΜΕ,
ειδήσεις και ρεπορτάζ που αναφέ- τελευταίες ημέρες σαρωτικό πλήγμα κυβέρνησης, δημιουργημέ- ελλείψει αντιδράσεων, κυρίαρχος
ρονται στην κυβέρνηση και τα πρό- στην επιρροή της. Η ενέργεια της νων με ξεκάθαρα ψέματα ρόλος δόθηκε σε όσους αποδέχθη-
σωπά της, ενδεικτικό ότι μεταδίδουν απενεργοποίησης των σχολίων και παραποίηση, η αποκα- καν να γίνουν «κατασκευαστές γε-
δηλώσεις υπουργών για γεγονότα τα στις σελίδες του Μητσοτάκη και θήλωσή τους είναι προδια- γονότων». Κι αυτοί δεν ασκούν τη
οποία ουδέποτε προέβαλαν. Όπως του πρωθυπουργού εξαιτίας των γεγραμμένη. δημοσιογραφία, οφείλουμε να τους
συνέβη με τη δήλωση του υπουρ- αρνητικών σχολίων, είναι ένα ακόμη Πρόκειται για μια ακό- διαχωρίζουμε, να τους ονοματίζου-
μη μεγάλη κρίση αξιοπι- με στο νέο τους επάγγελμα. Τάσσο-
γείου Χρυσοχοϊδη για το παραπάνω δείγμα του ολοκληρωτικού ελέγχου
στίας των ΜΜΕ και των αν- νται ανοιχτά με την κατευθυνόμενη
πρωτοσέλιδο περί βασανισμού. που ασκεί η κυβέρνηση.
θρώπων τους, στην οποία παραπληροφόρηση, αποδέχονται
απαιτείται άμεση αντί- τη διακίνηση παραποιημένων,
δραση των ίδιων των δημοσιογράφων, ψευδών γεγονότων, λογοκρίνουν
πριν καταστούν παντελώς αχρείαστοι αλλά και ενοχοποιούν, είναι «κατα-
στο νέο μοντέλο που προωθείται. Ας το σκευαστές» και όχι δημοσιογράφοι.

ΣΤΡΑΤΕΥΜΕΝΟΙ
∆ίκτυο Ελεύθερων Φαντάρων «Σπάρτακος»

Η κυβέρνηση, σε μια κίνηση πανικού, την εθνοφυλακή, μαζεύοντας και εξο-

Λύση τα νοσοκομεία του στρατού;

καθώς τα κρούσματα δεν πέφτουν και
η πίεση στο ΕΣΥ αυξάνεται συνεχώς,
ανακοίνωσε ότι προχωράει στη μετα-
τροπή στρατιωτικών νοσοκομείων σε
νοσοκομεία Covid-19, τα οποία όμως
ήδη βρίσκονται στα όριά τους! Μάλιστα,
σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληρο-
φορίες, την Τετάρτη «έγινε γνωστό ότι
ασθενείς του 251 ΓΝΑ θα μεταφερθούν
στο 401 ΓΣΝΑ, προκειμένου το νοσο-
κομείο της Πολεμικής Αεροπορίας να
δέχεται Covid περιστατικά. Υπήρξαν
αντιδράσεις και δεύτερες σκέψεις, με
αποτέλεσμα να επιλέξουν τη λύση της
μετατροπής του 251 ΓΝΑ σε νοσοκομείο
για υποδοχή μη Covid περιστατικών».
Ποιες όμως είναι οι δυνατότητες
του 251 ΓΝΑ; Μπορεί να προσφέρει 180
κλίνες, αριθμός που αν δεν βελτιωθεί η
κατάσταση με τον κορονοϊό, πολύ σύ-
ντομα θα καλυφθεί. Το πρόβλημα όμως
δεν είναι μόνο οι κλίνες. Το μεγάλο
πρόβλημα είναι το προσωπικό, καθώς η
κυβέρνηση δεν προσέλαβε γιατρούς και
▸ Χωρίς το αναγκαίο προσωπικό και
γεμάτα χρέη τα στρατιωτικά νοσοκομεία
νοσηλευτές για τα δημόσια νοσοκομεία
ή το αντίστοιχο προσωπικό που απαιτεί-
ται για τους εμβολιασμούς, «τράβηξε»
έναν πολύ μεγάλο αριθμό υγειονομικών
από τα στρατιωτικά νοσοκομεία για το
πρόγραμμα εμβολιασμού — προσωπικό
από τα νοσοκομεία που ήδη είχαν ελλεί-
ψεις. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα
είναι το «σούπερ εμβολιαστικό κέντρο»
που επισκέφθηκε με κάμερες ο πρωθυ-
πουργός την πρώτη ημέρα λειτουργίας
του, το οποίο είναι στελεχωμένο σχεδόν
αποκλειστικά με προσωπικό των ενό-
πλων δυνάμεων!
Επιπλέον, υπάρχουν ελλείψεις και
προβλήματα στην υποστήριξη των νο-
σοκομείων με υλικά, αφού υπάρχουν
πολλά και, σε κάποιες περιπτώσεις,
μεγάλα χρέη προς τις ιδιωτικές εται-
ρείες που τα προμηθεύουν. Μόλις πρό-
σφατα αποκαλύφθηκε η κατάσχεση
τραπεζικού λογαριασμού νοσοκομείου
των ενόπλων δυνάμεων.
Ο υφυπουργός Άμυνας, Αλκιβιαδης
Στεφανής, του οποίου αρμοδιότητα εί-
ναι τα στρατιωτικά νοσοκομεία, τι κά-
νει; Στήνει τείχη του αίσχους στον Έβρο
ενάντια στους πρόσφυγες και δαπανά
εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ σε πλωτά
φράγματα στο Αιγαίο; Ανασυγκροτεί
πλίζοντας χιλιάδες φασισταριά και ετοι-
μάζει την εμπλοκή των φτωχών γυναι-
κών με τον στρατό;
Αυτή είναι η εγκληματική αμέλεια
που χαρακτηρίζει την πολιτική της κυ-
βέρνησης. Αντί να προσλάβει γιατρούς
και νοσηλευτές και να δημιουργήσει
ΜΕΘ, αντί να επιτάξει άνευ όρων τα
ιδιωτικά νοσοκομεία, δανείζεται για
να αγοράσει όπλα και να προσλάβει
δεκάδες χιλιάδες μισθοφόρους στρατι-
ώτες...Τι άλλο περιμένει η κυβέρνηση
για να κάνει το αυτονόητο, πέρα από
το να βάζει τα δημοσιογραφικά «πα-
παγαλάκια» να βρίζουν τους νοσοκο-
μειακούς γιατρούς; Πλέον η κυβέρνηση
Μητσοτάκη - Νέας Δημοκρατίας είναι
απειλή για όλους μας.
Το Δίκτυο Ελεύθερων Φαντάρων
«Σπάρτακος» είναι δίπλα στους αγω-
νιζόμενους νοσοκομειακούς γιατρούς
και στηρίζει τα δίκαια αιτήματά τους.
Ο στρατός δεν είναι λύση απέναντι στον
κορονοϊό.
 Κοινωνία ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021 19

Δ
ραματικά ασφυκτική είναι
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ Ιωάννα Καρδάρα
πανελλαδικά η κατάστα-
ση στα νοσοκομεία, εξαι-

Στο «κόκκινο» ΕΣΥ και υγειονομικοί

τίας του τρίτου κύματος της
πανδημίας που «σαρώνει»
τη χώρα και πλήττει σφόδρα το Εθνικό
Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ). Ένα χρόνο μετά
και η κυβέρνηση όχι μόνο δεν έχει κά-
νει σχεδόν τίποτα για τη στελέχωση του
συστήματος υγείας αλλά προσπαθεί
με πατέντες και παρακαλώντας τους
κλινικάρχες και τους ιδιώτες γιατρούς
–δίνοντας παράλληλα «τρελές» αποζη-
μιώσεις– να αντιμετωπίσει την κατά-
σταση. Μέχρι την Πέμπτη 18 Μαρτίου ο
αριθμός των διασωληνωμένων ασθενών
ήταν 645, με τις κλίνες ΜΕΘ να έχουν
γεμίσει, ειδικά στην Αττική, και με δε-
κάδες νοσηλευόμενους να περιμένουν
πότε θα αδειάσει ένα κρεβάτι.
Συγκεκριμένα, μέχρι το βράδυ της
Πέμπτης, στις πτέρυγες νοσηλείας
Covid του Νοσοκομείου Νίκαιας έξι δι-
ασωληνωμένοι ασθενείς βρίσκονταν
εκτός ΜΕΘ σε κοινούς θαλάμους, ο ένας
εξ αυτών εδώ και 3 μέρες. Παράλλη-
λα, στο Νοσοκομείο «Αττικόν» και οι 43
κλίνες ΜΕΘ ήταν γεμάτες με ασθενείς,
ενώ στο Σισμανόγλειο που διαθέτει 300
κρεβάτια για Covid, μέχρι τις 17 Μαρτί-
ου υπήρχαν 256 εισαγωγές, 14 ασθενείς
σε ΜΕΘ και 13 διασωληνωμένοι εκτός
ΜΕΘ. Συνολικά, μέχρι την Τετάρτη, 125
διασωληνωμένοι ασθενείς βρίσκονταν
σε λίστα αναμονής, την ώρα που το αρ-
γότερο σε 48 ώρες, θα έπρεπε να εισα-
χθούν σε ΜΕΘ. Η Αττική βρίσκεται σε
κατάσταση έκτακτης ανάγκης, φτάνο-
ντας στο επίπεδο της Θεσσαλονίκης την
περίοδο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου.
Μέχρι τα μέσα του περασμένου
Μαρτίου οι διαθέσιμες κλίνες ΜΕΘ που
λειτουργούσαν σε όλη τη χώρα ήταν
565, την ώρα που οι διεθνείς οδηγίες
προέβλεπαν ότι το 10% του συνόλου των
νοσοκομειακών κλινών πρέπει να είναι
κλίνες εντατικής θεραπείας ή αυξημέ-
νης φροντίδας. Δηλαδή να υπάρχουν
από το «μαύρο» της κυβέρνησης
▸ ∆εκάδες διασωληνωμένοι ασθενείς σε λίστα αναμονής για ΜΕΘ
2.000 κλίνες ΜΕΘ συν άλλες 1.500 κλί-
νες ΜΑΦ, οι οποίες ανά πάσα στιγμή θα
μπορούν να μετατραπούν σε ΜΕΘ. Άρα
3.500 συνολικά!
Όμως, το σύνολο των κλινών ΜΕΘ,
σύμφωνα με στοιχεία του ΕΚΑΒ και
του ΕΚΕΠΥ στα τέλη Φεβρουαρίου 2021
έφτασε στις 1.092, εκ των οποίων 459
στην Αττική. Όλες οι κλίνες ΜΕΘ στην
Αττική είναι αυτή τη στιγμή γεμάτες,
με περίπου 370 να έχουν μετατραπεί σε
Covid, ενώ απέμειναν μόλις 90 για όλα
τα υπόλοιπα νοσήματα. Αξίζει να ση-
μειωθεί, επίση, ότι στις συνολικά 1.092
κλίνες ΜΕΘ που διαθέτει το ΕΣΥ υπάρ-
χει συγκεκριμένος αριθμός που μπο-
ροεί να μετατραπεί από non Covid σε
Covid για κατασκευαστικούς λόγους,
καθώς υπάρχουν περιπτώσεις, για πα-
ράδειγμα, που δεν το επιτρέπει το σύ-
στημα εξαερισμού. Ωστόσο, πέρα από
τις ΜΕΘ, ελλείψεις πλέον παρουσιάζο-
νται και στους αναπνευστήρες, καθώς
πολλοί είναι οι γιατροί που αναφέρουν
έλλειμμα στον εξοπλισμό.
Παράλληλα, εδώ και έναν χρόνο, η
κυβέρνηση δεν έχει δείξει την παραμι-
κρή πρόθεση να ικανοποιήσει το διαχρο-
νικό αίτημα των υγειονομικών για προ-
σλήψεις, το οποίο είναι πιο επιτακτικό
από ποτέ, καθώς οι κλίνες χρειάζονται
προσωπικό. Πρόβλημα που δεν μπορεί
να λυθεί με αναγκαστικές μετακινήσεις
γιατρών σε άλλα νοσοκομεία. Στις βάρ-
διες χρειάζεται πάνω από ένας εξειδι-
κευμένος γιατρός (εντατικολόγος) ανά
κλίνη και τουλάχιστον τρεις νοσηλευτές.
Τα νοσοκομεία συνεχίζουν να είναι υπο-
στελεχωμένα σε ιατρονοσηλευτικό επί-
πεδο, την ώρα που η κυβέρνηση ρίχνει το
μπαλάκι στους υγειονομικούς, οι οποίοι
προσπαθούν να σώσουν ό,τι σώζεται.
Από την άλλη, η συνεισφορά των
ιδιωτικών κλινικών φαίνεται να απο-
τελεί μία σταγόνα στον ωκεανό, καθώς
δύο νοσοκομεία έχουν δώσει από 70-80
κρεβάτια απλές κλίνες, εκ των οποίων
το ένα (κλινική «Λητώ») ζήτησε να στε-
λεχωθεί με ειδικευόμενους γιατρούς
από το Νοσοκομείο «Λαϊκό» και το Ιπ-
ποκράτειο. Μάλιστα, σύμφωνα με την
ΟΕΝΓΕ, η απόφαση αυτή προσκρούει
στο άρθρο 80 του Ν. 4745/20 και αυτό
γιατί δεν πρόκειται για μετακίνηση ια-
τρικού προσωπικού σε πληττόμενη πε-
ριοχή από μη πληττόμενη, καθώς όλη η
Αττική είναι πληττόμενη περιοχή.
Για τον λόγο αυτό, η ΕΙΝΑΠ σε ανα-
κοίνωσή της απαιτεί την άμεση επίτα-
ξη των ιδιωτικών θεραπευτηρίων για
τουλάχιστον τέσσερις εβδομάδες και
την εξασφάλιση ΜΕΘ, τόσο για non
Covid όσο και για Covid ασθενείς. Ενώ
υπογραμμίζει για ακόμη μία φορά την
ανάγκη για προσλήψεις ιατρικού και
νοσηλευτικού προσωπικού με κατεπεί-
γουσες διαδικασίες, για την άμεση στε-
λέχωση και λειτουργία ικανού αριθμού
νέων κλινών.

17 ΜΑΡΤΗ
Μεγάλες συγκεντρώσεις για υγεία και ελευθερία

Μ
ε την συμμετοχή χιλιάδων διαδηλωτών
και αγωνιστικό παλμό πραγματοποιή-
θηκε το απόγευμα της Τετάρτης στην
Αθήνα η συγκέντρωση με κεντρικό πρόταγμα την
υπεράσπιση της υγείας του λαού. Το κάλεσμα εί-
χαν απευθύνει η Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκο-
μειακών Γιατρών Ελλάδος (ΟΕΝΓΕ) και δεκάδες
εργατικά σωματεία και συλλογικότητες.
Ταξικά σωματεία και σχήματα, η ΑΤΕ ΕΚΑ,
οι Παρεμβάσεις-Κινήσεις του δημοσίου ξεκίνη-
σαν λίγο μετά τις 6 το απόγευμα από την πλα-
τεία Κολοκοτρώνη και πορεύτηκαν μέχρι τη
βουλή. Στην συγκέντρωση της ΟΕΝΓΕ στο Σύ-
νταγμα χαιρετισμό απηύθυναν η πρόεδρος της
Ομοσπονδίας Αφροδίτη Ρέτζιου και ο γενικός
γραμματέας της ΟΕΝΓΕ Πάνος Παπανικολάου.
Μετά τη συγκέντρωση ακολούθησε πορεία από
το Σύνταγμα ως την Ομόνοια.
Αντίστοιχες κινητοποιήσεις πραγματοποιή-
θηκαν και σε άλλες περιοχές της χώρας, όπως
στη Θεσσαλονίκη, το Ρέθυμνο, τα Γιάννενα,
την Κρήτη και αλλού. Οι πολίτες πανελλαδικά
ανταποκρίθηκαν στα καλέσματα των γιατρών
και των εργαζόμενων στα νοσοκομεία και βγή-
καν μαχητικά να απαιτήσουν από την κυβέρνη-
ση την άμεση ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος
Υγείας (ΕΣΥ) — έστω και τώρα.
Βασικά αιτήματα των κινητοποιήσεων ήταν η
άνευ όρων επίταξη της ιδιωτικής υγείας για όσο
διάστημα χρειαστεί, η μονιμοποίηση όλων των
συμβασιούχων χωρίς όρους και προϋποθέσεις, οι
μαζικές προσλήψεις όλου του αναγκαίου μόνιμου
προσωπικού για την αποφασιστική ενίσχυση του
δημόσιου συστήματος υγείας και η άμεση επανα-
φορά της τακτικής λειτουργίας των νοσοκομείων.
Τέλος, την Πέμπτη, μετά από στάση εργασί-
ας (11 π.μ.-3 μ.μ.) που είχαν προκηρύξει ΟΕΝΓΕ
και ΠΟΕΔΗΝ (στήριζε και η ΑΔΕΔΥ) πραγματο-
ποιήθηκε πορεία και συγκέντρωση στο υπουργείο
Υγείας ,ενάντια στην εκδικητική απόλυση
του προέδρου του Συλλόγου Εργαζό-
μενων στον «Άγιο Σάββα», Κώ-
στα Καταραχιά. Εκεί, η ηγεσία
του υπουργείου, εμμένο-
ντας στην αδιάλλακτη στά-
ση της, αρνήθηκε κατηγο-
ρηματικά να συναντηθεί
με αντιπροσωπεία των
εργαζομένων. Το απόγευ-
μα της Παρασκευής στις
5.30 μ.μ. ο Σύλλογος Εργα-
ζομένων επρόκειτο να πραγ-
ματοποιήσει νέα συγκέντρωση
έξω από το υπουργείο Υγείας,
ενώ την Τετάρτη 24 Μάρτη οργανώ-
νει συγκέντρωση στην πύλη του «Άγιου Σάββα»
με συνέντευξη τύπου.
20 ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021 Κοινωνία

Τροχαίο στη βουλή ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΑΥΘΑΙΡΕΣΙΑ Θεοπίστη Καπέτα

Παρανομία Οι βασανιστές της ΕΛΑΣ σε υπηρεσία

και αυθαιρεσία ▸ Συνεχή κρούσματα βάναυσης κακοποίησης πολιτών,
της εξουσίας με ξεκάθαρη κυβερνητική εντολή και προσπάθεια κάλυψης

Ζωή σε συνανθρώπους μας, δω-
ρίζοντας όργανα του γιού τους
και παραδίδοντας μαθήματα
αξιοπρέπειας, αποφάσισε να δώ-
σει η οικογένεια του 23χρονου
Ιάσονα, ο οποίος σκοτώθηκε
σε  τροχαίο που σημειώθηκε την
περασμένη Παρασκευή έξω από
τη βουλή. Ο νεαρός μοτοσικλε-
τιστής έπεσε θύμα σφοδρής σύ-
γκρουσης με υπηρεσιακό όχημα
της προσωπικής ασφάλειας της
Ντόρας Μπακογιάννη, το οποίο
παράνομα επιχείρησε να εισέλθει
στον χώρο του κοινοβουλίου.
Όμως δεν επρόκειτο για ένα
συνηθισμένο ατύχημα. Αντιθέ-
τως, ήταν ένα ακόμη αποτέλε-
σμα της πάγιας αυθαιρεσίας των
κύκλων της εξουσίας, οι οποίοι
θεωρούν ότι όπως όλα, έτσι κι οι
δρόμοι, τους ανήκουν. Ο  αστυ-
νομικός οδηγός του αυτοκινήτου
εγκατέλειψε το θύμα του και να
βρήκε «καταφύγιο» στο γκαράζ
της βουλής, αποφεύγοντας την
αυτόφωρη διαδικασία. Η Ντόρα
Μπακογιάννη χρειάστηκε δύο
ολόκληρες μέρες για να κάνει
ανάρτηση και να παραδεχτεί ότι
υπηρεσιακό όχημα της ασφάλειάς
της ήταν εκείνο που προκάλεσε
το ατύχημα. Επίσης, μετά από
δύο 24ωρα ένοχης σιωπής, ανα-
κοινώθηκε ότι ο εμπλεκόμενος
αστυνομικός τέθηκε προσωρινά
εκτός υπηρεσίας, ενώ ο άνδρας
Σ
υνεχίζονται με αμείωτη
ένταση οι καταγγελίες
και οι αποκαλύψεις για
περιστατικά επίδειξης
δύναμης και ακραίας καταστο-
λής από την πλευρά της αστυ-
νομίας, σε όλη την Ελλάδα το
τελευταίο διάστημα. Άλλωστε
η κυβέρνηση, καθ’ όλη τη διάρ-
κεια της πανδημίας, φρόντισε
να προστατεύσει τους πολίτες
στέλνοντας τις αστυνομικές δυ-
νάμεις για να μοιράζουν ξύλο
και πρόστιμα σε οποιονδήποτε.
Η υπόθεση της Νέας Σμύρνης:
Το «πάμε να τους σκοτώσου-
με» που ξεστόμισαν οι άνδρες
της ομάδας ΔΡΑΣΗ, μετά την
πορεία αλληλεγγύης και αγανά-
κτησης και τον τραυματισμό του
αστυνομικού, έλαβε «σάρκα και
οστά». Δεκάδες μαρτυρίες και
βίντεο «δείχνουν» ένα απίστευ-
τα βίαιο και εκδικητικό αστυ-
νομικό πογκρόμ στους δρόμους
της Νέας Σμύρνης. Αστυνομικοί
χτυπάνε αδιακρίτως κόσμο και
ρίχνουν χημικά, πέφτουν με
τα μηχανάκια πάνω σε παιδιά,
προσαγάγουν όποιον βρεθεί στο
διάβα τους, προκαλούν ζημιές
σε σταθμευμένα αυτοκίνητα
κατοίκων και απαγορεύουν
στον κόσμο να καταγράφει.
Χτυπάνε βάναυσα μια 18χρονη
κοπέλα, μαζεύουν παιδί από
παρτέρι πολυκατοικίας και το
ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΑΓΓΟΣ
Στο πειθαρχικό τρεις αστυνομικοί για τον ξυλοδαρμό
σέρνουν στη ΓΑΔΑ, παίρνουν
άνθρωπο μέσα από μαγαζί, τον
βγάζουν έξω και το δέρνουν με
μανία. Και η λίστα είναι ακόμη
μεγάλη…
H υπόθεση της Πρυτανείας του
ΑΠΘ: Στις 11 Μαρτίου, παρόλο
που το προηγούμενο βράδυ είχε
ανακοινωθεί η λήξη της κατάλη-
ψης, δεκάδες ασφαλίτες με κα-
λυμμένα όλα τους τα χαρακτη-
ριστικά μπαίνουν στο ΑΠΘ και
χτυπάνε φοιτητές, τους κρατά-
νε στο πάτωμα με τη μπότα στο
κεφάλι τους, τους απειλούν και
δεν τους αφήνουν να φοράνε
μάσκες. Επιλεκτικές συλλή-
ψεις, κρότου λάμψης και χημικά
στους αλληλέγγυους φοιτητές απειλές και απαγωγές φοιτητών από τα σπίτια τους την ώρα
που δεν ήθελαν να εγκαταλεί- που κοιμούνται στα Χανιά. Απαγωγή νεαρού από την οικία του
ψουν τους συμφοιτητές τους με κουκούλα –λες και είναι αιχμάλωτος πολέμου– τον οποίο
στα χέρια των τρομοκρατών της δένουν πισθάγκωνα και τον χτυπάνε αλύπητα για ώρες. «Τυ-
αστυνομίας. Καθηγητές πανε- φλές» συλλήψεις πολιτών, τους οποίους δεν αφήνουν να επι-
πιστημίου, στο πλευρό χιλιά- κοινωνήσουν με τον έξω κόσμο, τους χτυπάνε, τους στοιβά-
δων φοιτητών, διαμαρτύρονται ζουν και τους αφήνουν χωρίς νερό και φαγητό. Χρησιμοποιούν
στους αστυνομικούς μπροστά μέχρι και σεξιστικές απειλές σε κοπέλες: «Πάμε στο στενό να
στις πολυάριθμες κλούβες που σε γ…», «Εσύ θα γ…, να το θυμάσαι»… Όμως δίνονται και οι
έχουν στοιβαχτεί επί της Εγνατί- κατάλληλες αρμόδιες απαντήσεις από το υπουργείο ΠροΠο και
ας. Υπάρχουν, επίσης, βάσιμες τη ΓΑΔΑ: «απρόκλητη επίθεση από ομάδα (30) περίπου ατό-
υποψίες για την ύπαρξη ασφα- μων με αποτέλεσμα τον τραυματισμό δύο αστυνομικών», «οι
λίτη μέσα στο campus σε όλη τη άντρες των ΜΑΤ δεν “εξευτέλισαν διαδηλωτές στους δρόμους
διάρκεια της κατάληψης. της Αθήνας”» κ.α.
Την ίδια στιγμή, πλήθος κα- Το 1992 ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είχε πει στα ΜΑΤ «το
ταγγελιών για βασανιστήρια, κράτος είστε εσείς». Αυτή η φράση φαίνεται πως εντυπωσίασε
άρση απορρήτου και στυγνή τόσο τον Κυριάκο που προσπάθησε με κάθε τρόπο να βαδίσει
παρακολούθηση μέλους της στα ίδια βήματα και φυσικά να συγκαλύψει κάθε αποτρόπαια
ομάδας Μασόβκα, σεξιστικές πράξη της αστυνομίας.

της τροχαίας που τραμπούκισε
τον αυτόπτη μάρτυρα διανομέα
που σταμάτησε για να διαμαρτυ-
ρηθεί για το συμβάν τιμωρήθηκε
με… μετακίνηση σε άλλη υπη-
ρεσία εκτός της Υποδιεύθυνσης
Τροχαίας Αττικής. Παράλληλα,
έχει διαταχθεί διοικητική έρευνα.
Την Τετάρτη οδηγοί μηχανών
βρέθηκαν μπροστά στην είσοδο
της βουλής και άφησαν στο οδό-
στρωμα το κράνος τους, το οποίο
φορούσε και ο Ιάσονας, για να
τον τιμήσουν — και για να ζητή-
σουν παράλληλα δικαίωση και
όχι συγκάλυψη.
Σ
ε απόφαση για παραπομπή τριών
αστυνομικών στο πειθαρχικό, με το
ερώτημα της αργίας με απόλυση, κα-
τέληξε η Ένορκη Διοικητική Εξέταση (ΕΔΕ)
που διενεργήθηκε από την αστυνομική διεύ-
θυνση Θεσσαλίας, για τον άγριο ξυλοδαρμό
του Βασίλη Μάγγου τον Ιούνιο του 2020 στον
Βόλο. Τότε ο 27χρονος είχε χτυπηθεί εντε-
λώς αναίτια με βάναυσο τρόπο από αστυνο-
μικούς στην πλατεία Ελευθερίας, κατά τη
διάρκεια συγκέντρωσης αλληλεγγύ-
ης στους συλληφθέντες της διαδήλωσης
ενάντια στην καύση σκουπιδιών από
τη Lafarge/ΑΓΕΤ και τη δημιουργία ερ-
γοστασίου SRF από τον Δήμο Βόλου.
Όπως ανακοίνωσε η ΕΛΑΣ, αντίγραφα
της διοικητικής δικογραφίας έχουν δια-
βιβαστεί στον Συνήγορο του Πολίτη για
τα περαιτέρω. Η εξέλιξη αυτή, μετά την
εσκεμμένη κωλυσιεργία από πλευράς της
αστυνομίας, είναι αποτέλεσμα του αγώνα
για δικαιοσύνη που δόθηκε από την πλευρά
της οικογένειας του Βασίλη Μάγγου και του
κινήματος.
Την ίδια στιγμή, όμως, το υπουργείο
Προ.Πο. δεν δίστασε να συμπεριλάβει
την υπόθεση του Βασίλη Μάγγου στο «λι-
βελογράφημά» του για τα 26 υποτιθέμενα
fake news αστυνομικής βίας. Αναφέρει
χαρακτηριστικά στο 12ο σημείο της μακρο-
σκελούς ανακοίνωσης: «Όταν τον Ιούνιο,
κατά τη διάρκεια συλλαλητηρίου στον
Βόλο, ο εικοσιεπτάχρονος Βασίλης Μάγ-
γος έπεφτε θύμα ξυλοδαρμού και έναν
μήνα μετά άφηνε την τελευταία του πνοή.
Ψέμα: Η σύνδεση του φερόμενου ξυλοδαρ-
μού από την αστυνομία με την επέλευση
του θανάτου. Αλήθεια: Τα μέχρι στιγμής
ανακοινωμένα ιατροδικαστικά τεκμήρια
δείχνουν ότι σε κάθε περίπτωση ο θάνατος
του Β. Μάγγου δεν συνδέεται αιτιωδώς με
το καταγγελλόμενο γεγονός». Στο γράμμα
του ο Γιάννης Μάγγος, πατέρας του Βα-
σίλη, ήταν ξεκάθαρος. «Αυτό το γεγονός
ήταν η έμμεση αιτία που οδήγησε το παιδί
μας στο θάνατο. Αυτό είναι μια τεράστια
εγκληματική ενέργεια του κράτους και ιδι-
αίτερα του υπουργείου που είναι ταγμένο
στην υπηρεσία προστασίας του πολίτη».
Φτάνει! Αιδώς, γκεμπελίσκοι της κα-
κιάς ώρας…

ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ
Ένας στους πέντε υπαλλήλους νόσησε
▸ Καμία πρόσληψη πλήρους απασχόλησης στα σούπερ μάρκετ στην πανδημία
Ο
ι εργαζόμενοι στα σούπερ
μάρκετ μπορεί να είναι
από τους «πρωταγωνιστές»
στη δύσκολη περίοδο της
πανδημίας αλλά το μόνο
που έχουν αποκομίσει εδώ και ένα χρόνο
είναι ασθένειες, φόβο, άγχος, ενώ με-
τρούν και νεκρούς από κορονοϊό, λέει χα-
ρακτηριστικά στο Πριν ο Ηλίας Τζιώνας,
πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων
στις Επιχειρήσεις του Ομίλου Σκλαβενίτη
στη Βόρεια Ελλάδα.
Ειδικότερα στη Θεσσαλονίκη, σύμ-
φωνα με τον Ηλία Τζιώνα, τα κρούσμα-
τα ξεπερνούν τα 170 στα καταστήματα
του Σκλαβενίτη από την αρχή του φθι-
νοπώρου, ενώ «πάνω από το 20% των
εργαζομένων της αλυσίδας έχει νοσήσει
από κορονοϊό». «Δεν υπάρχει μέρα χω-
ρίς κρούσμα», τονίζει χαρακτηριστικά.
Κρούσματα έχουν καταγραφεί στο 70%
των καταστημάτων ενώ η πλειοψηφία
τους είναι σε μεγάλους χώρους εργασίας,
όπως υπερμάρκετ και αποθήκες διανο-
μής. Σε κατάστημα της Ευκαρπίας μέσα
σε επτά ημέρες εντοπίστηκαν 18 κρού-
σματα σε εργαζόμενους! «Στον κλάδο,
έχουμε τουλάχιστον δύο νεκρούς λόγω
Covid-19, δεκάδες πολυήμερες νοσηλείες
και πολλούς διασωληνωμένους συναδέλ-
φους», προσθέτει επισημαίνοντας πως
ανάλογη είναι η εικόνα σε όλες τις αλυσί-
δες σούπερ μάρκετ.
Σε ερώτηση του Πριν για τα μέτρα που
λαμβάνει η εργοδοσία, ο πρόεδρος του
σωματείου απαντά: «Η εργοδοσία προ-
σπαθεί να αποκρύψει τα κρούσματα, ενώ
και η ιχνηλάτηση είναι πολύ περιορισμέ-
νη, αφού “στενές επαφές” είναι όλοι οι
εργαζόμενοι, καθώς κάνουν σχεδόν όλα
ΝΑΥΤΙΛΙΑ
Δεκάδες κρούσματα στις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες
Σ
ε καταγγελία για δεκάδες κρού-
σματα σε τουλάχιστον τέσσερα
επιβατηγά πλοία προχώρησε τις
τελευταίες μέρες η ΠΕΝΕΝ. Συγκεκρι-
μένα, εντοπίστηκαν 14 κρούσματα σε
εργαζόμενους στο «Νήσος Σάμος» της
Κοινωνία
Δημήτρης Σταμούλης
τα πόστα. Κανονικά θα έπρεπε κάθε κα-
τάστημα με κρούσμα να κλείνει. Στην
πράξη γίνονται μόνο rapid test στους ερ-
γαζόμενους –υπό την πίεση του σωματεί-
ου– αλλά το κατάστημα συνεχίζει να λει-
τουργεί. Η απολύμανση γίνεται βράδυ,
όταν το κατάστημα κλείνει, και χωρίς να
απολυμαίνονται όλοι οι χώροι (π.χ. χώροι
με ευπαθή προϊόντα)». Συχνά η εργοδο-
σία παραβαίνει ακόμα και τα μέτρα συ-
νωστισμού στα καταστήματα. Σύμφωνα
με τον Ηλία Τζιώνα, κυρίως τα Σάββατα
καταστήματα καταστρατηγούν τα προ-
βλεπόμενα όρια πελατών ανά τετραγω-
νικά. Μάλιστα έχει εντοπιστεί ακόμα και
διπλάσιος από το επιτρεπόμενο όριο αριθ-
μός πελατών σε κάποια καταστήματα.
Ο μεγάλος αριθμός κρουσμάτων
στο χώρο των εργαζόμενων στα σούπερ
μάρκετ δεν είναι άσχετος και με τις συν-
θήκες ακραίας εντατικοποίησης που
επικρατούν εδώ και ένα χρόνο λόγω και
της πανδημίας. «Η εντατικοποίηση χτυ-
πά “κόκκινο” χωρίς υπερβολή», τονίζει.
«Ένας συνάδελφος κάνει στη βάρδιά του
από μανάβικο μέχρι φούρνο και από αλ-
λαντικά/τυριά μέχρι ιχθυοπωλείο. Καθέ-
Hellenic Seaways (οχτώ από το μηχα-
νοστάσιο, τέσσερα από το πλήρωμα κα-
ταστρώματος και δύο από την κουζίνα),
δύο κρούσματα στο «Νήσος Ρόδος» της
ίδιας εταιρείας, δύο κρούσματα (ένας
εργαζόμενος από το μηχανοστάσιο και
ένας μέλος πληρώματος καταστρώ-
ματος) στο «Κεφαλονιά» της Levante
Ferries και ένα κρούσμα στο «Αριάδνη»
της Minoan Lines. Σύμφωνα μάλιστα
με την Ένωση, η ίδια κατάσταση επι-
κρατεί και στην ποντοπόρο ναυτιλία.
«Εφοπλιστές, κυβέρνηση και υπουρ-
γείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολι-
τικής εξακολουθούν να κωφεύουν, να
σιωπούν και να αδρανούν στη λήψη των
αναγκαίων μέτρων για την προστασία
ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021
νας από μας δηλαδή καλύπτει 2-3 πόστα,
ανάλογα την πελατεία, το ρεπό ή το διά-
λειμμα συναδέλφων. Η ψυχολογική πίε-
ση υπό τέτοιες συνθήκες εργασίας είναι
τεράστια, καθώς πέρα από την κόπωση,
όλοι φοβόμαστε να μην κολλήσουμε και
μεταφέρουμε τον ιό στα σπίτια μας. Συ-
νέπεια όλων αυτών είναι και η αύξηση
των εργατικών ατυχημάτων», εξηγεί.
Ένας κλάδος που είδε στα ταμεία του
περίπου 1 δισ. ευρώ περισσότερα σε σχέ-
ση με έναν χρόνο πριν και συνολικά 12
δισ. ευρώ και μια εταιρεία όπως η Σκλα-
βενίτης που το 2020 είχε αύξηση πωλή-
σεων 19,5%, υπερβαίνοντας τα 3,1 δισ.
ευρώ, θα περίμενε κανείς να έχει προβεί
σε μαζικές προσλήψεις. Κι όμως! «Στη δι-
άρκεια της πανδημίας ούτε μία πρόσληψη
πλήρους απασχόλησης δεν έγινε στα σού-
περ μάρκετ από κανέναν εργοδότη, ενώ
η ελαστική εργασία κυριαρχεί. Όλες οι
αλυσίδες προτιμούν τις τρίμηνες συμβά-
σεις, τις οποίες ανανεώνουν αλλά δεν με-
τατρέπουν σε αορίστου», τονίζει ο συνδι-
καλιστής. «Προτιμούν να δίνουν μισθούς
έως και 200-300 ευρώ προσλαμβάνοντας
4ωρους, 5ωρους, 6ωρους ή εργαζόμενους
με “διαλείπουσα” απασχόληση!».
Ακόμα και τα πολυδιαφημισμένα
«μπόνους» των σούπερ μάρκετ στους
υπαλλήλους τους λόγω της «προσφοράς»
τους ήταν… δωροεπιταγές 250 ευρώ που
εξαργυρώθηκαν στα μαγαζιά τους, ενώ
και ο Μασούτης που διαφήμισε το «μοί-
ρασμα κερδών» στους υπαλλήλους του,
τελικά μοίρασε από 250 ευρώ στον καθέ-
να. Κι όλα αυτά σε έναν κλάδο όπου δεν
υπάρχει κλαδική σύμβαση και κάθε ευρώ
παραπάνω από την εθνική σύμβαση θεω-
ρείται «προσωπική παροχή»…
της υγείας των ναυτεργατών! Οι ευθύ-
νες τους πλέον δεν είναι μόνο βαρύτα-
τες αλλά και εγκληματικές! Κυβέρνη-
ση, υπουργείο και ΕΟΔΥ όλη την περίο-
δο της πανδημίας δεν έχουν πραγματο-
ποιήσει ούτε έναν τυπικό έλεγχο εκτός
της καλοκαιρινής περιόδου, ενώ στη
νέα έξαρση της πανδημίας έχουν εξα-
φανιστεί!», σημειώνει σε ανακοίνωσή
της η ΠΕΝΕΝ.
Οι ναυτεργάτες απαιτούν και διεκ-
δικούν, μεταξύ άλλων, μαζικά και επα-
ναλαμβανόμενα τεστ σε όλα τα πλοία,
αυστηρή τήρηση όλων των υγειονομι-
κών μέτρων στα επιβατηγά πλοία και
τακτικές απολυμάνσεις σε όλους τους
εσωτερικούς χώρους.
21
Κώστας Παπαγεωργίου
ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ
Πλούσια εκδήλωση
των κινήσεων
Με μεγάλη επιτυχία, παρά τις δυσκολίες που
επιβάλλει η πανδημία, πραγματοποιήθηκε
το Σάββατο 13 Μαρτίου η διαδικτυακή εκ-
δήλωση των αριστερών, ριζοσπαστικών και
αντικαπιταλιστικών κινήσεων σε περιφέρειες
και δήμους για το θέμα της διαχείρισης των
απορριμμάτων. Στην πλούσια συζήτηση που
έγινε αναπτύχθηκαν οι θέσεις της αντικαπι-
ταλιστικής πτέρυγας για το ζήτημα, από τη
σκοπιά της προστασίας του περιβάλλοντος
και του σεβασμού της λαϊκής πλειοψηφίας
απέναντι στην κερδοσκοπία του κεφαλαίου.
«Ένα από τα δύο μεγάλα σχέδια της ΕΕ
για τα επόμενα χρόνια είναι η πριμοδότηση
της λεγόμενης “πράσινης βιομηχανίας”, που
στοχεύει στην πλήρη απομύζηση φυσικών
και ενεργειακών πόρων ως απάντηση στην
παρατεταμένη οικονομική και περιβαλλο-
ντική καπιταλιστική κρίση. Ένα σημαντικό
μέρος της ανάπτυξης αυτού του τομέα
κερδοφορίας αποτελεί και η διαχείριση των
απορριμμάτων», επισήμανε στην εισηγητική
τοποθέτηση η Ζωή Μυλωνοπούλου από την
Ανταρσία στην Κεντρική Μακεδονία.
Ο Κώστας Τουλγαρίδης, εκ μέρους της
Αντικαπιταλιστικής Ανατροπής στην Αττική,
αναφέρθηκε εισηγητικά στα αποτελέσματα
της κυβερνητικής πολιτικής που μετακυλίει
το κόστος στην εργατική-λαϊκή πλειοψηφία
ενώ τον σχεδιασμό, τον έλεγχο και τα κέρδη
τα καθορίζει και τα καρπώνεται το κεφάλαιο,
που προωθεί το καρκινογόνο μοντέλο της
καύσης απορριμμάτων βαφτίζοντάς το «οι-
κολογικό ενεργειακό καύσιμο» και που θε-
σμοθετεί την αρχή «Πληρώνω Όσο Πετάω»
και ενταφιάζει οριστικά τη λογική της ανα-
κύκλωσης. Ενώ ο περιφερειακός σύμβουλος
της Αριστερής Παρέμβασης στη Θεσσαλία-
Ανταρσία για την Ανατροπή Στάθης Ντούρος,
φέρνοντας στη συζήτηση την πολύτιμη
εμπειρία του κινήματος στο Βόλο, επισήμανε
τη σημασία αγώνων που θα υπερβαίνουν το
επίπεδο της διαμαρτυρίας, θα διευρύνονται
με όλο το μαχόμενο δυναμικό της κοινωνίας
και τελικά θα αναδεικνύουν τον ενιαίο χαρα-
κτήρα της αστικής επίθεσης.
Συνολικά, περισσότερες από 25 κινήσεις
πανελλαδικά, αγωνιστές των κινημάτων από
τη Φυλή και αλλού, εργαζόμενοι στους ΟΤΑ
και μέλη τοπικών πρωτοβουλιών συμμετεί-
χαν καταθέτοντας τη δική τους συμβολή. Η
πανελλαδική ενοποίηση της αντικαπιταλι-
στικής πτέρυγας και ο προγραμματικός επα-
νεξοπλισμός των κινημάτων είναι, άλλωστε,
απαραίτητοι κρίκοι στην προσπάθεια να
αναπτυχθούν αγώνες που θα αναμετρηθούν
με το ύψος της επίθεσης.
22 ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021 Πολιτισμός

Μαριάννα Τζιαντζή Ο Τάκης Μουσαφίρης δεν ήταν μόνο ο δημιουργός των μεγάλων
(και πάμπολλων) επιτυχιών του '70 και του '80. Ήταν και κάτι παραπάνω:
ένας ευαίσθητος, καλλιεργημένος και ταυτόχρονα λαϊκός άνθρωπος.

Ο
Τάκης Μουσαφίρης, που
πέθανε την περασμένη
Ο Μουσαφίρης
εβδομάδα στα 83 του χρό-
νια, είναι πασίγνωστος
ως ο συνθέτης των μεγάλων (και πά-
μπολλων) επιτυχιών του ’70 και του
και το λαϊκό τραγούδι
’80, ενώ τα τραγούδια του ερμήνευ-
σαν μεγάλες λαϊκές φωνές της ίδιας
ΠΑΡΟΝΤΕΣ περιόδου (Μητροπάνος, Διονυσίου,
Πίτσα Παπαδοπούλου κ.ά.). Όμως
του Γιώργου ο Μουσαφίρης ήταν και κάτι πα-
Αυγερόπουλου ραπάνω: ένας ευαίσθητος, καλλι-
εργημένος και ταυτόχρονα λαϊκός
άνθρωπος. Μεγαλωμένος σε φτω-
Ένα χογειτονιά, όμως είχε σπουδάσει
μουσική, ήξερε ξένες γλώσσες, διά-

ντοκιμαντέρ βαζε αδιάκοπα, είχε ανεξάντλητη

«γροθιά στο
στομάχι» για
την πανδημία
Ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδη-
μίας στην Ελλάδα, η νέα ταινία του Γιώρ-
γου Αυγερόπουλου με τίτλο Παρόντες σε
παραγωγή iMEdD και SmallPlanet έρχεται
να αναδείξει θέματα και να θέσει κρίσιμα
ερωτήματα για την Covid και μετά-Covid
εποχή. Η ταινία βάζει στο μικροσκόπιο την
εγκληματική διαχείριση της πανδημίας
από την κυβέρνηση με φόντο το δημόσιο
σύστημα υγείας, παρατηρώντας σε βάθος
χρόνου τους επιφανείς πρωταγωνιστές
της διαχείρισης της πανδημίας αλλά και
τους αφανείς ήρωές της. Όπως σημειώ-
νει ο ίδιος ο σκηνοθέτης, η διαχείριση της
πανδημίας στην Ελλάδα έχει ένα ιδιαίτε-
ρο χαρακτηριστικό που καθιστά αυτή την
ιστορία μοναδική. Πρόκειται για μια χώρα
η οποία καλείται να αντιμετωπίσει αυτή τη
νέα μεγάλη κρίση, χωρίς να έχει προλάβει
ακόμα να επουλώσει τις πληγές που της
προκάλεσαν 10 χρόνια πολιτικών σκληρής
λιτότητας. Στους Παρόντες παρουσιάζονται
αποκλειστικές και αποκαλυπτικές μαρτυ-
ρίες από το αρμόδιο κυβερνητικό επιτελείο
που διαχειρίστηκε την υγειονομική κρίση
από την αρχή της, έως διευθυντές νοσο-
κομείων και τους «ήρωες» υγειονομικούς
που ήρθαν αντιμέτωποι με ελλείψεις ή την
υπερβολική πίεση των ΜΕΘ. Η ταινία δείχνει
πόσο καταστροφικές ήταν οι μνημονιακές
πολιτικές περικοπών για δημόσια υγεία και
φαντασία και δίψα για μάθηση. Δεν
ήταν παρατηρητής του λαού, αλλά
ζούσε μέσα στον λαό, τον σεβόταν
και τον αφουγκραζόταν: «Πώς να σ’
αρέσουν τα λαϊκά τραγούδια / αφού
δεν ένιωσες τον πόνο από παιδί; /
Πώς να σ’ αρέσουν, πες μου πώς να
σ’ αγγίξουν / αφού δεν πλήρωσες με
αίμα τη ζωή».
Ωστόσο, τα τραγούδια του δεν
αγαπήθηκαν μόνο απ’ όσους «πλή-
ρωσαν με αίμα τη ζωή» αλλά και
από τους «χορτασμένους» της δε-
καετίας του ’80, ήταν τραγούδια
«και του λιμανιού και του σαλο-
νιού». Δεν έγιναν σημαία μόνο των
κατατρεγμένων αλλά κι εκείνων
που γλεντούσαν και ξόδευαν στις
μεγάλες πίστες. Κι αυτό συνέβη
γιατί απηχούσαν και το κλίμα της
εποχής, όταν πίσω από την τεχνη-
τή λάμψη της νύχτας κρύβονταν τα
φαντάσματα της μετακατοχικής
φτώχειας και της πληγής της μετα-
νάστευσης. Κυρίως, όμως, τα τρα-
γούδια του αγαπήθηκαν γιατί ήταν
συναισθηματικά και όμορφα, τρα-
γούδια που έμεναν στη μνήμη και
μπορούσε κανείς να τα τραγουδή-
σει και να τα χορέψει. Ο ίδιος έλεγε
ότι ο «Ταξιτζής» είναι ένα από τα
δέκα καλύτερα ζεϊμπέκικα όλων
των εποχών, ότι χορεύεται πολύ
ωραία γιατί έχει «πατήματα».
Το πλήθος των τραγουδιών του
Τάκη Μουσαφίρη εντυπωσιάζει: ο
ίδιος τα υπολόγιζε γύρω στα χίλια!
Πολλά από αυτά ξεχάστηκαν και θα
Αφιέρωμα στον Θόδωρο Αγγελόπουλο: Ο μελισσοκόμος
ξεχαστούν, όμως κά-
ποια θα μείνουν και
θα συγκινούν, όπως
τα «Μια ζωή σε θυμά- «Το τραγούδι, μετά τη
μαι να φεύγεις», «Εγώ ώ γλώσσα, είναι το πιο
ο ξένος», «Μάνα μου», »,
δυνατό πράγμα
το «Κάνε κάτι να χάσω το
τρένο» και άλλα — κι αυτό
υτό
δεν είναι λίγο.
Σήμερα δεν «πληρώνου-
ώνου-
με με αίμα τη ζωή». Τουλάχι-
υλάχι-
στον όχι όλοι. Την πληρώνου-
ρώνου-
με όμως με φόβο, με ανασφά-
λεια, με αγανάκτηση,, με τις
κοινωνικές σχέσεις μαςς ακρωτη-
ριασμένες. Σήμερα δεν εν χρειάζε-
ται να τραγουδήσουμε ε «και βάψ’
τον ήλιο με μαύρο χρώμα».
ώμα». Άλλοι
τον βάφουν μαύρο για λογαριασμό
μας. Ωστόσο, όπως έλεγε
εγε ο ίδιος ο
Μουσαφίρης στον Πάνο νο Γεραμά-
νη, «το τραγούδι, μετά τη γλώσσα,
είναι το πιο δυνατό πράγμα
ράγμα στον
κόσμο». Κι αυτό το «δυνατό πράγ-
μα» σήμερα απουσιάζει ή κακο-
ποιείται στις ανεκδιήγητες τηλεο-
πτικές βεγγέρες όπου παρουσια-
στές και καλεσμένοι υποκρίνονται
ότι διασκεδάζουν και
μας προσκαλούν να δι-
ασκεδάσουμε κι εμείς.
Ίσως ο χείμαρρος
των μεγάλων επιτυχιών
ττου Μουσαφίρη να σημα-
τοδοτεί και το ψυχορράγη-
το
στον κόσμο», μα του λαϊκού τραγουδιού.
έλεγε ο Τάκης Το κλασικό λαϊκό τραγούδι,
όπως αυτό άνθησε στις πρώ-
όπω
Μουσαφίρης μεταπολεμικές δεκαετίες,
τες μ
στον Πάνο υπάρχει πια κι ας γράφο-
δεν υπ
κατά καιρούς αξιόλογα κομ-
νται κα
Γεραμάνη
μάτια. Η νεοφιλελεύθερη αφα-
στην ιδεολογική, την τηλεο-
σία, στη
πτική κακαι την ιντερνετική μορφή
σαρώνει τα πάντα.
της, σαρώ
«Αν δδεν υπήρχαν τα κουτου-
κάκια / ππού θα ξημέρωνα; / Κι αν
υπήρχαν τα φιλαράκια / θα σε
δεν υπήρχ
μαχαίρωνα» (φυσικά η τελευταία
μαχαίρων
λέξη δεν ε είναι προτροπή σε φόνο).
φιλαράκια, ποια κουτουκά-
Ποια φιλ
κια. Ντελιβερι και κλικ αγουέι η
ζωή μας. Ποιοι λαϊκοί δημιουργοί
θα τραγουδήσουν τον σύγχρονο
πόνο, τα σύγχρονα αδιέξοδα, τη
σύγχρονη οργή;

κοινωνική πολιτική στην Ελλάδα — αλλά
και σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι ιδιαίτερα
αποκαλυπτική όσον αφορά τις σχέσεις εκ-
κλησίας-κράτους. Όταν ζητείται από τέσσε-
ρις κρατικούς αξιωματούχους, μεταξύ των
οποίων ο υπουργός Υγείας, να απαντήσουν
αν κολλάει ο ιός μέσω της λεγόμενης θείας
κοινωνίας, κανείς τους δεν απαντάει.
Σ
υνεχίζεται το αφιέρωμα της ιστοσε-
λίδας μας prin.gr και του συγγραφέα
Βασίλη Τσιράκη στις ταινίες του
Θόδωρου Αγγελόπουλου. Κάθε Παρα-
σκευή παρουσιάζεται και μια ταινία, με
προτάσεις για παρακολούθηση συγκε-
κριμένων σκηνών, με αποσπάσματα από
τα σενάρια και συνδέσμους σε κριτικές
αλλά και συνεντεύξεις του δημιουργού.
Ήδη έχουν παρουσιαστεί οι ταινίες Ανα-
παράσταση, Μέρες του ’36, Ο Θίασος, Οι Κυ-
νηγοί, Ο Μεγαλέξανδρος και Ταξίδι στα Κύθη-
ρα. Αυτή την εβδομάδα παρουσιάζεται η
έβδομη ταινία, Ο Μελισσοκόμος του 1986,
με πρωταγωνιστή τον μεγάλο Μαρτσέλο
Μαστρογιάνι. Στην ταινία ο πρωταγωνι-
στής, παλιός αριστερός και αγωνιστής,
δείχνει να έχει παραιτηθεί από τη ζωή,
την επανάσταση και τον έρωτα, μέχρι
που μια αναπάντεχη γνωριμία αλλάζει
τα πάντα. Εκτός των άλλων, η ταινία πε-
ριλαμβάνει την αξέχαστη σκηνή «το βαλς
του γάμου» με τη συγκλονιστική μουσική
της Ελένης Καραϊνδρου.

Τουρκία
Γιώργος Παυλόπουλος
Κατατέθηκε, όπως
είχε ουσιαστικά
προαναγγελθεί, στο
συνταγματικό δικαστήριο
της Τουρκίας το αίτημα
για να τεθεί εκτός νόμου
το HDP. Η κυβέρνηση
Ερντογάν επιταχύνει
την εφαρμογή
των σχεδίων της, εντός
και εκτός Τουρκίας.
Μ
ε όσο το δυνατόν
πιο συνοπτικές
διαδικασίες επι-
διώκει να θέσει
εκτός νόμου το Κόμμα της Δη-
μοκρατίας των Λαών (HDP)
η κυβέρνηση της Τουρκίας.
Το απόγευμα της Τετάρτης,
ο γενικός εισαγγελέας κατέ-
θεσε το σχετικό αίτημα στο
συνταγματικό δικαστήριο, με
την αιτιολογία ότι παραβιάζει
συστηματικά τις δημοκρατι-
κές αρχές, συνεργάζεται με
το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα
(ΡΚΚ) που έχει χαρακτηριστεί
ως τρομοκρατικό και έχει στό-
χο να πλήξει την ακεραιότητα
και κυριαρχία της Τουρκίας.
Παράλληλα, ο γενικός ει-
σαγγελέας ζητά να απαγορευ-
θεί η πολιτική δράση 600 κο-
ρυφαίων στελεχών του HDP,
επικαλούμενος τις ίδιες κατη-
∆ιεθνή
Τελική επίθεση για το
τσάκισμα HDP και Κούρδων
γορίες. Έτσι, διασφαλίζει πως
εάν το κόμμα κηρυχθεί παρά-
νομο και διαταχθεί η οριστική
διάλυσή του (κάτι που πρέπει
να θεωρείται μάλλον δεδομέ-
νο), οι υποστηρικτές του δεν
θα είναι σε θέση να ιδρύσουν
άλλο στη θέση του, τουλάχι-
στον για τα επόμενα πέντε
χρόνια.
Η εξέλιξη αυτή –την οποία
αποδοκίμασαν τόσο το κεμα-
λικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό
Κόμμα όσο και οι ΗΠΑ και
η ΕΕ– είχε ουσιαστικά προ-
αναγγελθεί εδώ και καιρό,
τόσο από τον ίδιο τον Ταγίπ
Ερντογάν και κορυφαία στε-
λέχη του κυβερνώντος Κόμ-
ματος Δικαιοσύνης και Ανά-
πτυξης όσο και από τον σύμ-
μαχό τους και πρώην ηγέτη
της ακροδεξιάς εθνικιστικής
οργάνωσης των Γκρίζων Λύ-
κων, Ντεβλέτ Μπαχτσελί.
Φαίνεται, ωστόσο, ότι οι δι-
αδικασίες επιταχύνονται,
καθώς αυτό απαιτούν και τα
σχέδια για προώθηση της συ-
νταγματικής μεταρρύθμισης
και, ενδεχομένως, η πρόωρη
προσφυγή στις κάλπες, πριν
το καλοκαίρι του 2023.
Σημειώνεται πως το HDP,
στις τρεις εκλογικές αναμε-
τρήσεις που έχουν διεξαχθεί
από την ίδρυσή του το 2012
μέχρι σήμερα (δύο το 2015 και
μία το 2018), έχει καταφέ-
ρει να ξεπεράσει το όριο του
10%, συγκεντρώνοντας 80,
59 και 67 βουλευτές αντιστοί-
ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021
χως, στερώντας από το ΑΚΡ
την απόλυτη πλειοψηφία.
Επίσης, στις περιφερειακές
και δημοτικές εκλογές του
2019 εξέλεξε 65 δημάρχους
στις κουρδικές περιοχές, ενώ
συνέβαλε αποφασιστικά και
στην επικράτηση του Εκρέμ
Ιμάμογλου στην Κωνστα-
ντινούπολη, απέναντι στον
πρώην πρωθυπουργό, Μπι-
ναλί Γιλντιρίμ. Παράλληλα,
με τον ρόλο που έπαιξε στην
εξέγερση του Πάρκου Γκεζί
το 2013 –την πρώτη μαζική
αμφισβήτηση της ηγεμονί-
ας και παντοδυναμίας του
Ερντογάν και του ισλαμοσυ-
Η στροφή
στο Κουρδικό
ξεκίνησε το 2015
και εντάθηκε μετά
το αποτυχημένο
πραξικόπημα
του 2016
ντηρητικού ΑΚΡ– διεύρυνε το
ακροατήριο και τη «δεξαμε-
νή» των ψηφοφόρων του προς
τα αριστερά και στις τάξεις
της ανήσυχης και προοδευτι-
κής τουρκικής νεολαίας.
Τα παραπάνω οδήγησαν
τον Ερντογάν στην απόφαση
να σβήσει από τον πολιτικό
χάρτη το HDP, καθώς απο-
δεικνυόταν εξαιρετικά ανθε-
κτικό και επικίνδυνο. Έτσι,
πέρασε στην τελική φάση του
σχεδίου που έχει αρχίσει να
υλοποιείται σταδιακά από
το 2015 — όταν διακόπηκαν
οι διαπραγματεύσεις με το
ΡΚΚ, άρχισαν πάλι οι στρατι-
ωτικές επιχειρήσεις εναντίον
του στην Τουρκία, τη Συρία
και το Ιράκ, ενώ μπήκαν στον
πάγο και οι μεταρρυθμίσεις
που κατοχύρωναν σημαντικά
δικαιώματα για την κουρδι-
κή μειονότητα. Η ολομέτωπη
επίθεση εντάθηκε μετά το
αποτυχημένο πραξικόπημα
της 15ης Ιουλίου 2016, η οποία
οδήγησε και στη σύλληψη και
καταδίκη του ηγετικού διδύ-
μου του HDP, του Σαλαχα-
τίν Ντεμιρτάς και της Φιγκέν
Γιουκσεκντάγκ, καθώς και
δέκα ακόμη βουλευτών, τον
Νοέμβριο του ίδιου έτους.
Οι διώξεις συνεχίστηκαν
χωρίς διακοπή τα επόμε-
να χρόνια, καθώς Κούρδοι,
γκιουλενιστές, αλλά και αρι-
στεροί αγωνιστές μπήκαν στο
ίδιο «τσουβάλι». Έτσι, από
τους δημάρχους που εξέλεξε
το 2019 το HDP, σχεδόν όλοι
έχουν καθαιρεθεί και αντι-
κατασταθεί με έμπιστους της
Άγκυρας, ενώ αρκετοί είναι
στη φυλακή. Συνολικά, σύμ-
φωνα με τα διαθέσιμα στοι-
χεία, περίπου 16.000 μέλη
και στελέχη του HDP έχουν
βρεθεί στα χέρια των δυνά-
μεων καταστολής την τελευ-
ταία πενταετία. Στις εξελίξεις
αυτές, μάλιστα, έρχεται να
προστεθεί και η «εξαφάνι-
ση» του φυλακισμένου στο
Ίμραλι ιστορικού ηγέτη του
ΡΚΚ, Αμπντουλάχ Οτσαλάν,
η οποία συνοδεύτηκε από φή-
μες περί του θανάτου του και
διαμαρτυρίες των δικηγόρων
του πως δεν έχουν επικοινω-
νήσει μαζί του εδώ και περί-
που δύο χρόνια.
Όλα δείχνουν, λοιπόν, ότι
στόχος του καθεστώτος Ερντο-
γάν είναι να καταφέρει ένα
συντριπτικό πλήγμα σε όλα
τα επίπεδα στους Κούρδους
της Τουρκίας (και των γύρω
χωρών), τσακίζοντας οριστικά
κάθε διάθεση για αντίσταση
και διεκδίκηση των δικαιω-
μάτων τους. Η διεθνής κινη-
τοποίηση και αλληλεγγύη έχει
ζωτική σημασία — για μια
ακόμη φορά.
23
Γερμανία
Σκάνδαλα
και πολιτικές
ανατροπές
Εμφανείς είναι πλέον οι διεργασίες
που οδηγούν σε ριζική ανακατά-
ταξη του πολιτικού σκηνικού της
Γερμανίας, ενόψει και των εκλογών
του ερχόμενου Σεπτεμβρίου — του
κύκνειου άσματος στην πολιτική δια-
δρομή της Άνγκελα Μέρκελ, η οποία
συμπληρώνει 16 συνεχόμενα έτη
στην καγκελαρία. Οι αναμετρήσεις
της περασμένης Κυριακής σε δύο
σημαντικά κρατίδια, τη Βάδη Βυρ-
τεμβέργη και τη Ρηνανία Παλατινάτο,
καθώς και οι τελευταίες δημοσκοπή-
σεις, επιβεβαιώνουν τη φθορά και
των Χριστιανοδημοκρατών, οι οποίοι
μέχρι σήμερα έδειχναν να αντέχουν
και να μην ακολουθούν τον δρό-
μο της πολιτικής… εξαφάνισης των
παραδοσιακών τους αντιπάλων και
κυβερνητικών εταίρων τα τελευταία
χρόνια Σοσιαλδημοκρατών, οι οποί-
οι έχουν κατρακυλήσει στην τρίτη
θέση, με ποσοστά γύρω στο 15-16%.
Οι ανακατατάξεις φαίνεται πως
επιταχύνονται και από τα σκάνδαλα
που πλήττουν και τα δύο μεγάλα κόμ-
ματα της κυβέρνησης. Από τη μία, οι
αποκαλύψεις για μίζες βουλευτών και
διαμεσολαβήσεις υπουργών (κυρί-
ως του υπουργού Υγείας, Γενς Σπαν)
για να υπογραφούν αδικαιολόγητα
ακριβά συμβόλαια προμήθειας προ-
στατευτικών εκατομμυρίων μασκών.
Από την άλλη, τα νέα στοιχεία για
την υπόθεση Wirecard, μιας από τις
εταιρείες-καμάρια του γερμανικού
χρηματοπιστωτικού συστήματος και
του δείκτη Dax στο χρηματιστήριο
της Φρανκφούρτης, που κατέρρευσε
παταγωδώς το καλοκαίρι του 2020,
αφήνοντας μια «τρύπα» ύψους του-
λάχιστον 1,9 δισ. ευρώ — μια υπόθεση
για την οποία έχουν κληθεί στην εξε-
ταστική επιτροπή της βουλής τόσο η
Μέρκελ όσο και ο σοσιαλδημοκράτης
υπουργός Οικονομικών και επίδοξος
διάδοχός της, Όλαφ Σολτς.
Υπό αυτό το πρίσμα, δεν είναι τυ-
χαίο ότι έχουν αρχίσει να συζητιούνται
ήδη εναλλακτικά σενάρια όσον αφο-
ρά την επόμενη κυβέρνηση. Όπως,
για παράδειγμα, το μοντέλου «Τζαμά-
ικα», με συνεργασία Χριστιανοδημο-
κρατών, Πρασίνων (που ενισχύονται
διαρκώς) και Φιλελευθέρων ή εκείνο
του «φωτεινού σηματοδότη», που
περιλαμβάνει και την Αριστερά. Οι
πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία έχουν
ενδιαφέρον.
24 ΣΑΒΒΑΤΟ 20 - ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021 ∆ιεθνή

περισκ πιο
Ο «δολοφόνος» και
ο «δημοκρατικός»
«Ναι είναι», απάντησε ο Τζο Μπάι-
ντεν στην ερώτηση που του έκανε
ο δημοσιογράφος του ABC, εάν ο
Βλαντιμίρ Πούτιν είναι δολοφόνος.
Στη συνέχεια, δε, απείλησε ευθέως
τη Ρωσία ότι θα αναγκαστεί να
πληρώσει το κόστος, ανάμεσα στα
άλλα, και για την ανάμιξή της στις
εκλογές του περασμένου Νοεμ-
βρίου υπέρ του Ντόναλντ Τραμπ,
όπως διαπίστωσαν οι μυστικές
υπηρεσίες των ΗΠΑ. Η στάση αυτή,
προφανώς, μεταφράζεται σε νέες
κυρώσεις, νέο γύρο αντιπαραθέσε-
ων στα ανοιχτά μέτωπα, νέους εξο-
πλισμούς, νέο Ψυχρό Πόλεμο, όπως
προβλέπουν ήδη κάποιοι, στον
οποίο όλοι θα αναγκαστούν να δια-
λέξουν εκ νέου με ποιον θα πάνε
και ποιον θα αφήσουν. Φυσικά και
οι Ευρωπαίοι και ειδικά οι Γερμα-
νοί, οι οποίοι επιχειρούν να παί-
ξουν «μπάλα» και με τη Μόσχα —
μόνο που τώρα θα τους είναι πιο
δύσκολο.
Ο πυρηνικός εφιάλτης
είναι εδώ
Το κλίμα της πόλωσης και της
προετοιμασίας για την επικείμενη
αντιπαράθεση, την οποία φαίνεται
πως θεωρούν βέβαιη, αποτυπώ-
νεται και στην απόφαση της Βρε-
τανίας να αυξήσει το «απόθεμα»
των πυρηνικών κεφαλών της κατά
40%, επικαλούμενη ευθέως τη
ρωσική απειλή. Τη σχετική ανακοί-
νωση έκανε την Τετάρτη ο Μπόρις
Τζόνσον, κουρελιάζοντας και αυτός
με τη σειρά του τις υπάρχουσες
συνθήκες για τη μη διάδοση και
τον περιορισμό των πυρηνικών
όπλων. Η απάντηση της Μόσχας
ήταν πως, όταν έρθει η ώρα να
ανακοινώσει τα δικά της «αμυντι-
κά» σχέδια, θα λάβει σοβαρά υπό-
ψη την κίνηση των Βρετανών και
θα απαντήσει καταλλήλως. Το τι
σημαίνει αυτό δεν χρειάζεται πολύ
σκέψη για να το καταλάβει κανείς.
Την ίδια ώρα, κάποιοι στην Ελλάδα
καλούν ήδη τις ΗΠΑ να μεταφέ-
ρουν εδώ μεγάλο μέρος των δικών
τους κεφαλών…
Δέκα χρόνια πολέμου
στη Συρία
Δέκα χρόνια συμπληρώθηκαν
αυτή την εβδομάδα από το
ξέσπασμα του εμφυλίου στη Συ-
ρία, που μπορεί να έχει καταλα-
γιάσει, όμως κάθε άλλο παρά έχει
τελειώσει — ειδικά καθώς οι μεγά-
λες δυνάμεις που έχουν εμπλακεί
σε αυτόν μοιάζουν να ετοιμάζουν
πάλι τα όπλα τους. Ο απολογισμός
είναι τραγικός: Περισσότεροι από
μισό εκατομμύριο άνθρωποι έχουν
χάσει τη ζωή τους, στη μεγάλη
Μπορεί την Πέμπτη
να συμπληρώθηκαν
150 χρόνια από την
«αυγή» της Παρισινής
Κομμούνας, αυτή όμως
εξακολουθεί να διχά-
ζει. Ο καυγάς, ωστόσο,
ανάμεσα στη σοσια-
λίστρια δήμαρχο της
γαλλικής πρωτεύουσας
Αν Ινταλγκό και τη Δεξιά
δεν εκφράζει σε καμία
περίπτωση τη βαθιά
και ανειρήνευτη αντί-
θεση ανάμεσα στα
πραγματικά αντίπαλα
στρατόπεδα.
τους πλειοψηφία άμαχοι. Σχεδόν
ο μισός πληθυσμός έχει αναγκα-
στεί να εγκαταλείψει τα σπίτια του,
6 εκατομμύρια είναι εκτοπισμένοι
σε άλλες περιοχές της Συρίας, ενώ
άλλοι τόσοι περίπου έχουν περά-
σει τα σύνορα ως πρόσφυγες. Την
ίδια στιγμή, το 80% ζει κάτω από
το όριο της φτώχειας. Όσο για τη
χώρα, εκτός από διαρκές πεδίο βο-
λής, είναι ντε φάκτο κατακερματι-
σμένη ανάμεσα σε ζώνες επιρροής
και δύσκολα θα ξαναγίνει ενιαία.

Α
κόσμος νάποδα Το έγκλημα στην Ατλάντα
του Γιώργου Μιχαηλίδη
και ο ρατσισμός κατά των Ασιατών

«Ε
ίπε ότι δεν ήταν ένα
έγκλημα που προήλ-
θε από ρατσιστικά
κίνητρα […] έχει κα-
ταλάβει τη βαρύτητα της πράξης
του, ήταν σκασμένος, στα όρια
των αντοχών του και η χθεσινή
μέρα ήταν μια πολύ κακή μέρα
γι’ αυτόν και ιδού τι έκανε». Με
αυτά τα λόγια περιέγραψε τις
σκέψεις του δράστη του οκτα-
πλού φόνου στην Ατλάντα των
ΗΠΑ, ο εκπρόσωπος Τύπου της
τοπικής αστυνομίας, Τζέι Μπέι-
κερ. Νωρίτερα, ένας λευκός νεα-
ρός άνδρας είχε εισβάλλει διαδοχικά
σε τρία διαφορετικά κέντρα spa, ιδιο-
κτησίας Ασιατών, εκτελώντας εν ψυχρώ
οχτώ άτομα. Οι επτά ήταν γυναίκες και οι
έξι εξ αυτών ασιατικής καταγωγής. Μεγάλα
αμερικανικά ΜΜΕ, όπως οι New York Times, μίλησαν
αρχικά για «ασαφή κίνητρα», ενώ αργότερα κυριάρ-
χησε η εξήγηση (της αστυνομίας) ότι τα κίνητρα του
δράστη ήταν σεξουαλικά, καθώς ο ίδιος έπασχε από
σεξουαλικό εθισμό. Ωστόσο, το αφήγημα αυτό αμ-
φισβητείται έντονα και πολλοί πι-
στεύουν πως ο δράστης είχε κυρίως
ρατσιστικά κίνητρα.
Διάφορες εικόνες και μαρτυρίες
που κυκλοφορούν στα social media
φέρουν τον δολοφόνο να ενστερ-
νίζεται τη θεωρία πως οι Κινέζοι
δημιούργησαν και εξαπέλυσαν τον
κορονοϊό προκειμένου να υποσκε-
λίσουν τις ΗΠΑ στην παγκόσμια
κούρσα των ανταγωνισμών. Ακτιβι-
στές κατά των φυλετικών διακρίσε-
ων, ακόμα και μέλη του Κογκρέσου,
υπογραμμίζουν πως ένας λευκός
δολοφόνος συλλαμβάνεται αναίμα-
κτα μετά από καταδίωξη από την
αστυνομία, η οποία στη συνέντευ-
ξη Τύπου παρουσιάζει τις σκέψεις
του, χωρίς σχολιασμό, δημιουργώ-
ντας ταυτόχρονα το άλλοθί του περί
σεξουαλικού εθισμού. Μέλη του κι-
νήματος Black Lives Matter συνέ-
κριναν αυτή την αντιμετώπιση ενός
κατά συρροή δολοφόνου που συνε-
λήφθη οπλισμένος, με τις στυγνές
εκτελέσεις της αστυνομίας απλά
ύποπτων μαύρων πολιτών.
Είναι ενδιαφέρον ότι ο ίδιος ο
Αστυνόμος Μπέικερ που έδωσε τη
συνέντευξη Τύπου για λογαριασμό
του γραφείου του τοπικού Σερίφη,
βρέθηκε, κατά το πρόσφατο παρελ-
θόν, να έχει προβεί σε παρόμοιας
φύσης αντι-κινεζικά σχόλια από
τον λογαριασμό του στο facebook,
στα οποία προπαγάνδιζε μπλουζά-
κια που ανέφεραν ότι η Covid-19
ήταν κινεζικής καταγωγής. Ίσως το
πραγματικό κίνητρο του δράστη να
μην μαθευτεί ποτέ, κάποια στοιχεία
όμως βοούν· 3.800 περιστατικά
αντι-ασιατικού μίσους έχουν καταγ-
γελθεί το τελευταίο έτος στις ΗΠΑ.
Γύρω στα 400 από αυτά αφορούσαν
βίαιη σωματική επίθεση. Για ακόμη
μια φορά η «υψηλή πολιτική» –εν
προκειμένω η αντικινεζική κρατική
υστερία– στοχοποιεί και, όταν τρα-
βηχτεί η σκανδάλη, συγκαλύπτει ή
καμώνεται την έκπληκτη.