Ilkler

Ege Üniversitesi Yayınları
Rektörlük Yayın No: 7
EGE ÜNİVERSİTESİ’NİN TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA İLKLERİ

Prof. Dr. Hakkı BİLGEHAN - Prof. Dr. İsmet ERTAŞ - Birol AKŞİT
Prof. Dr. Hakkı BİLGEHAN Prof. Dr. İsmet ERTAŞ

ISBN: 978-975-483-933-3
Birol AKŞİT
Ege Ün.
2012
Ege Ünivesitesi Yayınları
Rektörlük Yayın No: 7
EGE ÜNİVERSİTESİ’NİN
TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA
İLKLERİ
Prof. Dr. Hakkı BİLGEHAN Prof. Dr. İsmet ERTAŞ
Ege Üniversitesi 7. Rektörü ve Ege Üniversitesi Fen Fakültesi 8. Dekanı ve
Tıp Fakültesi Emekli Öğretim Üyesi Fizik Bölümü Emekli Öğretim Üyesi
Birol AKŞİT
Ege Üniversitesi Rektörlüğü
Kurul İşleri Emekli Müdürü
Bornova – İZMİR
2012
II Ege Üniversitesi’nin Türkiye’de ve Dünyada İlkleri
EGE ÜNİVERSİTESİ’NİN TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA İLKLERİ

Prof. Dr. Hakkı BİLGEHAN, Prof. Dr. İsmet ERTAŞ, Birol AKŞİT
Mart, 2012
ISBN: 978-975-483-933-3
Ege Üniversitesi Yönetim Kurulu’nun 14.02.2012 tarih ve 4/14 sayılı kararı ile basılmıştır.
© Bu kitabın tüm yayın hakları Ege Üniversitesi Rektörlüğü’ne aittir. Kitabın tamamı ya da hiçbir
bölümü Ege Üniversitesi Rektörünün önceden yazılı izni olmadan elektronik, optik, mekanik ya da
diğer yollarla kaydedilemez, basılamaz, çoğaltılamaz. Ancak kaynak olarak gösterilebilir.
Sayfa Düzenleme
Ege Üniversitesi Basımevi Bilgi İşlemci Meliha UNUTMAZ
Kapak Düzenleme
Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Botanik Anabilim Dalı’ndan
Dr. Serdar Gökhan ŞENOL ve Beril ŞENOL
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Sertifika No: 18679
Basım Yeri
Ege Üniversitesi Basımevi
Bornova, İzmir
Tel: 0232 388 10 22
e-mail: bsmmd@mail.ege.edu.tr
Baskı Tarihi
Mart 2012
Ege Üniversitesi’nin Türkiye’de ve Dünyada İlkleri / Hakkı Bilgehan, İsmet Ertaş, Birol Akşit. -
İzmir: Ege Üniversitesi, 2012. XVIII, 292 s.: 21 x 29,7 cm.
ISBN: 978-975-483-933-3
Ege Üniversitesi Yayınları Rektörlük Yayın No: 7
I. Üniversiteler II. Ertaş, İsmet III. Akşit, Birol.
378.155 - dc20 Dewey
Ege Üniversitesi’nin Türkiye’de ve Dünyada İlkleri III
Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Candeğer YILMAZ

IV Ege Üniversitesi’nin Türkiye’de ve Dünyada İlkleri
Ege Üniversitesi’nin Türkiye’de ve Dünyada İlkleri V
SUNUŞ
E ge Üniversitesi; Ege Bölgesi’nin ilk, Türkiye’nin dördüncü sırada kurulan

üniversitesi olarak, kurulduğu 1955 yılından günümüze Türkiye yükseköğretim
hayatının önemli tanıklarından birisidir. Üniversite tanımı doğrultusunda ve yeni yenilikçi
hedefler koyarak yoluna devam ederken “birikim ve deneyimlerini bıkmadan yılmadan ve
yorulmadan harekete geçirmek” ilkesini benimsemiştir.
Üniversiteler, bilginin üretildiği, yaşama geçirildiği, toplumun beklentileri doğrul-

tusunda güncellendiği süreçleri kapsayan bilimsel evrenin hem fiziksel hem de düşünsel
çatısı niteliğindedir.
Evrensel ölçütlerin ve değerlerin esas alındığı zorlu gelişim sürecinde Ege Üniversitesi,
bugün birçoğu hayatta olmayan değerli akademisyen ve bilim insanlarının gayretleriyle
bir yandan eğitim-öğretim, bilim ve araştırma evrenine katkılar yaparken, diğer yandan
kurumsallaşmasını sürdürmüş olgunluk aşamasına gelmiştir.
Bilim; günümüzde durmaksızın hız kazanan buluşlar ve teknolojik gelişmelerle

yoğun ve karmaşık bir süreçten geçmektedir. Son birkaç on yılda biriken bilimsel bilgi, tüm
insanlık tarihinde üretilenden daha fazla olmuştur. İletişim ve bilişim teknolojisi toplumu
hızlıca bilgi temelli ekonomi doğrultusunda şekillendirmektedir. Bu durum üniversitelerin
görev ve sorumluluklarına yeni boyutlar getirmektedir.
Ege Üniversitesi Senatosu “söz uçar, yazı kalır” düşüncesiyle geçmişiyle ilgili
öyküsünü belgelemek kararı almıştır. Bu karar doğrultusunda, 55 yıllık öyküsünü anlatan
“Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi, 1955-2010” adlı 3 ciltlik bir eser, “emekli
değil, emeğinden yararlanılan” emekli öğretim üyelerimiz ve emekli bürokratımızın
gayretleriyle hazırlanmıştır. Bu eserlere, aynı düşünce doğrultusunda “Ege Üniversitesinin
Müzeleri Koleksiyonları Sürekli Sergileri-2011” kitabı eklenmiştir.
Ege Üniversitesinin 57 yıllık öyküsünde öne çıkan önemli özelliklerden birisi

“İLKLERİ” dir. “Ege Üniversitesi’nin Türkiye ve Dünyadaki İLKLERİ”nin belge niteliğinde
derlenmesi bu nedenle çok önemlidir.
Ege Üniversitesi’nin Türkiye ve Dünyadaki İlkleri Kitabı, daha öncekilerde olduğu gibi
emekli Rektörlerimizden Prof. Dr. Hakkı Bilgehan, Fen Fakültesi emekli Dekanlarımızdan
Prof. Dr. İsmet Ertaş ve emekli bürokratlarımızdan Birol Akşit tarafından hazırlanmıştır.
Değerli ve titiz çalışmalarıyla kitabı hazırlayan hocalarımız, ilklerin tarihi, resimleri ve
belgelenmelerini çok yoğun ve dikkatli bir çalışmayla bir yıl gibi bir sürede
gerçekleştirmişlerdir. Fotoğraf, belge, bilgi konusunda eski yıllardaki eksiklikler nedeniyle
hayli sıkıntılı bir süreç yaşanmıştır. Belge eksiklikleri nedeniyle kitaba konamayan pek
çok ilk söz konusudur. Ortaya konan bu eser, tüm kısıtlarına rağmen, Türkiye
Cumhuriyeti Yüksek Öğretim Tarihi bakımından çok önemli bir belge niteliğindedir. Canlı
olarak “iki hoca ve tek gözlü bir kedi” ile kurulan bir üniversite, başarıya kilitlenmiş azimli
kurucuları ve onların arkasından gelenleriyle bugün her yönden ön sıralarda anılan dev
bir üniversiteye dönüşmüştür.
VI Ege Üniversitesi’nin Türkiye’de ve Dünyada İlkleri
Bu kitap, Ege Üniversitesi’nin başarı öyküsünün kurumsal ilklerini yansıtan, bu

ilklerin yaratıcılarına şükranlarımızın sunulduğu, geleceğimizi şekillendirecek olan
gençlerimize miras niteliğinde olan önemli bir belgedir.
Bu kitabın hazırlanmasında özveri ve emeklerini esirgemeyen, emekli değil emeğinden

yararlanmamıza olanak sağlayan adeta rektörlük sürekli çalışanları gibi mesai sarf eden
değerli komisyon üyelerimize, Ege Üniversitesini bugüne taşıyan tüm Ege Üniversitesi
Ailesi üyelerine ve basımevi çalışanlarına teşekkür ediyor, sonsuz şükranlarımı sunuyorum.
İLKLERimizin sayısının artması umut ve dileğiyle…
1 Ocak 2012 Prof. Dr. Candeğer YILMAZ

Ege Üniversitesi Rektörü
Ege Üniversitesi’nin Türkiye’de ve Dünyada İlkleri VII
YAZARLARIN ÖNSÖZÜ
BU KİTAP HAKKINDA
Ege Üniversitesinin 7. Rektörü Prof. Dr. Hakkı BİLGEHAN, Fen Fakültesinin 8. Dekanı Prof. Dr.
İsmet ERTAŞ ve Rektörlük Kurul İşleri Müdürü Birol AKŞİT’ten oluşan bir komisyon; iki yıllık çalışma
sonunda “Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi, 1955 – 2005” adlı 1265 sayfalık kitabı 17
Mayıs 2005 tarihinde tamamlamıştı. Ege Üniversitesinin ilk 50 yıllık tarihini, bu tarihi yapanlarını,
Üniversitenin gelişimini ve ürettiği akademik hizmetleri kapsayan bu kitap; niteliği bakımından
Türkiye üniversiteleri arasında bir ilk idi. Üniversitemizin Rektörü Prof. Dr. Candeğer YILMAZ,
Ege Üniversitesinin 55. Doğum Günü için de bir kitap hazırlanması görevini 13 Nisan 2009 Pazartesi
günü aynı komisyona verdi.
Ege Üniversitesi Röktörü bu kitabı hazırlayan komisyon üyeleriyle:
Kurul İşleri Müdürü Birol AKŞİT, Prof. Dr. İsmet ERTAŞ, Rektör Prof. Dr. Candeğer YILMAZ ve
Prof. Dr. Hakkı BİLGEHAN (30.12.2009)
VIII Ege Üniversitesi’nin Türkiye’de ve Dünyada İlkleri
Komisyon 1,5 yıllık bir çalışma sonunda “Kuruluşunun Elli Beşinci Yılında Ege Üniversitesi,
1955 + 55” adlı 923 sayfalık kitabı 28 Nisan 2010 Çarşamba günü tamamladı. Bu iki kitapta Ege
Üniversitesinin Türkiye’de ve dünyada öncülük ettiği konuların listesi de yer alıyordu.
Rektörümüz, anılan komisyonu 5 Kasım 2010 Cuma günü topladı. Rektör, daha kapsamlı bir
inceleme yaparak Ege Üniversitesinin Türkiye’de ve dünyada ilk kez gerçekleştirdiği öğretim
birimlerini, araştırma laboratuvarlarını, bilimsel buluş ve uygulamaları, düzenlenen bilimsel ve
akademik toplantıları, alınan patentleri, .., kapsayan yeni bir kitap hazırlamalarını istedi. Yaklaşık bir
yıllık çalışma sonunda şimdi elinizde bulunan bu kitap oluştu.
Ege Üniversitesi A Takımı ile Kitap Hazırlama Komisyonu üyeleri; Ege Üniversitesi Konuk Evi Bahçesinde: Kurul İşleri
Şubesi Müdürü Birol AKŞİT, Genel Sekreter Prof. Dr. Bülent ÖZKAN, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Atilla SİLKÜ, Rektör Prof. Dr.
Candeğer YILMAZ, Prof. Dr. Hakkı BİLGEHAN ve Prof. Dr. İsmet ERTAŞ (21 Mayıs 2010 Cuma)
BU KİTAP NASIL HAZIRLANDI?

Kitap hazırlama görevini üstlenen komisyon, kitabın yapısı, ana bölümleri ve alt bölümleri, bu
bölümlerde yer alacak İLKLER’in hangi bilgileri içereceği hakkında bir rapor hazırlayıp Rektör Sayın
Prof. Dr. Candeğer YILMAZ’ın onayına sundu. Onay aldıktan sonra gerekli bilgileri toplamak amacı
ile fakültelere, enstitülere, yüksek okullara ve araştırma-uygulama merkezlerine aşağıdaki “Bilgi
İsteme Formu”nu Rektörün ön yazısı ekinde gönderdi.
Ege Üniversitesi’nin Türkiye’de ve Dünyada İlkleri IX
Bilgi İsteme Formu Örneği
……………………...DEKANLIĞINA / MÜDÜRLÜĞÜNE
Konu: “Ege Üniversitesinin İlkleri” kitabı
Rektörlüğümüz, Ege Üniversitesinin 2011 yılına kadar Türkiye’de ve dünyada ilk kez
gerçekleştirdiği önemli bilimsel buluşları, patentleri, açtığı öğretim birimlerini (fakülte, enstitü,
bölüm, anabilim dalı, öğretim programları), araştırma birimlerini (araştırma merkezleri ve
araştırma laboratuvarları), ulusal ve uluslararası bilimsel toplantıları (bilimsel kongre ve
sempozyumları); “Ege Üniversitesinin İlkleri” adlı bir kitapta toplamaya karar vermiştir. Bu
kitabın hazırlanması için 7. Rektörümüz emekli Prof. Dr. Hakkı BİLGEHAN, Fen Fakültesinin 8.
dekanı emekli Prof. Dr. İsmet ERTAŞ ve Kurul İşleri Şube Müdürümüz Birol AKŞİT
görevlendirilmiş bulunmaktadır.
“Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi, 1955 – 2005” adlı kitabın 67 – 71. sayfalarında,
“Kuruluşunun Elli Beşinci Yılında Ege Üniversitesi, 19 55 + 55” adlı kitabın ise 30 – 34. sayfalarında
yer alan “Ege Üniversitesinin Türkiye’de ve Dünyada Öncü Olduğu Konular” başlığı altında
Kuruluşunuzun gerçekleştirdiği bilinen İLKLER; 6 başlık altında sıralanarak bu yazımız ekinde
belirtilmiştir. Gerek bu ilkleriniz ve gerekse bu listede yer almamış olan ilkleriniz için her kısmın
başında belirtilen bilgileri, varsa konuya ilişkin fotoğrafları, bilgisayar CD’si ile birlikte, en geç
1 Şubat 2011 günü akşamına kadar Rektörlüğümüzün Kurul İşleri Müdürlüğüne iletmenizi rica
eder, bu konuda göstereceğiniz emek ve özen için şimdiden teşekkür ederim.
Prof. Dr. Candeğer YILMAZ
REKTÖR
ÖNEMLİ NOT:
1- Hazırlanan metinlerde kuruluşunuz dışında anlaşılamayan kısaltmalar yapılmamalıdır.
2- Kişi adlarında kısaltma yapılmamalı ve kişilerin ad ve soyadları tam olarak yazılmalıdır.
3- Gönderilecek fotoğraflarda fotoğraf altına konusu, çekiliş tarihi ve fotoğrafta yer alan
kişilerin soldan sağa doğru adları mutlaka yazılmış olmalıdır.
4- Akademik birimlerinizden alınan bilgilerin Kuruluşunuz yayın alt komitesi tarafından
düzenlenerek Rektörlüğümüze gönderilmesi uygun olacaktır.
X Ege Üniversitesi’nin Türkiye’de ve Dünyada İlkleri
Yazı EKİ
NOT: Kuruluşunuzdan bildirilmesi beklenen öncülükler 6 ana başlık altında aşağıda

belirtilmiştir. Üniversitemizin 50. Yıl ve 55. Yıl kitaplarında yer alan ilkleriniz ilgili başlık altında
sıralanmıştır. Bunlarda hata varsa düzeltiniz ve burada yer almamış olan ilklerinizi de ekleyerek
her ilk için ilgili başlık altında istenilen bilgileri veriniz.
I-Öğretim Birimlerinin Kuruluşunda Öncülükler

Üniversitemizin 50. yıl ve 55. yıl kitaplarının hazırlanması sırasında Kuruluşunuz tarafından
Türkiye’de ilk kez gerçekleştirilen öğretim birimleri ve öğretim programları aşağıda belirtilmiştir.
Bu listede hata varsa düzeltiniz. Listede yer almayan ilkleriniz de olabilir. Listede yer alan ve
almayan ilkleriniz hakkında şu bilgileri ve varsa konuya ilişkin fotoğrafları, bilgisayar CD’si ile
birlikte Rektörlük Kurul İşleri Müdürlüğüne gönderiniz:
- Bu ilk, kim veya kimlerin önderliğinde hangi tarihte (gün/ay/yıl olarak) uygulanmaya
başlamıştır?
- Bu ilkin amacı nedir, nasıl bir gelişme göstermiştir ve bugünkü durumu nedir?
- Kuruluşunuzdan sonra bu ilki başka üniversiteler örnek alarak uygulamışlar mıdır?
- Bu ilkin önderlerinin fotoğraflarını, altına kişi adlarını ve çekiliş tarihlerini de yazarak,
gönderiniz.
Kuruluşunuzun Bu Konuda Bilinen İlkler Listesi

…………………………………………………………………………………………………
II- Araştırma Merkezleri ve Laboratuvarlarının Kuruluşunda Öncülükler
Türkiye’de ilk kez gerçekleştirilen araştırma biriminiz aşağıda belirtilmiştir. Listede yer alan ve
almayan ilkleriniz hakkında şu bilgileri ve varsa konuya ilişkin fotoğrafları, bilgisayar CD’si ile
birlikte Rektörlük Kurul İşleri Müdürlüğüne gönderiniz.
- Bu ilk, kim veya kimlerin önderliğinde hangi tarihte (gün/ay/yıl olarak)
gerçekleştirilmiştir?
- Bu ilkin amacı ve işlevi nedir, nasıl bir gelişme göstermiştir ve bugünkü durumu nedir?
- Kuruluşunuzdan sonra bu ilki başka üniversiteler örnek alarak uygulamışlar mıdır?
- Bu ilkin önderlerinin fotoğraflarını, altına kişi adlarını ve çekiliş tarihlerini de yazarak,
gönderiniz.
Kuruluşunuzun Bilinen İlkleri

…………………………………………………………………………………………………
Ege Üniversitesi’nin Türkiye’de ve Dünyada İlkleri XI
III- Bilimsel Buluşlarda ve Uygulamalarda Öncülükler

Türkiye’de ilk kez gerçekleştirilen bilimsel buluşlar ve uygulamalar aşağıda belirtilmiştir. Listede
yer alan ve almayan ilkleriniz hakkında şu bilgileri ve varsa konuya ilişkin fotoğrafları, bilgisayar
CD’si ile birlikte Rektörlük Kurul İşleri Müdürlüğüne gönderiniz:
- Buluşları yapan kişilerin adlarını ve soyadlarını tam olarak yazınız.
- İlgili makale hangi bilimsel yayın organında hangi tarihte yayımlanmıştır? Uluslararası
kurallara uygun olarak belirtiniz.
- Makalenin dergide yer alan başlığının Türkçesi ve özetinin Türkçesi,
- Bu buluştan yararlanan ve atıfta bulunanların sayısı hakkında bilgi veriniz.
Kuruluşunuzun Bu Konuda Bilinen İlkler Listesi

…………………………………………………………………………………………………
IV- Fakülteniz Elemanlarınca Alınan Ulusal Patentler

Kuruluşunuz öğretim elemanları veya akademik birimleri tarafından alınan bir patent
varsa patentin sahiplerini, patentin adını, alınış tarihini yazınız ve patentin belge fotokopini
ekleyiniz.
V- Kuruluşunuz Tarafından Türkiye’de İlk Kez Yapılan Bilimsel Toplantılar

Türkiye’de ilk kez gerçekleştirilen ulusal ve uluslararası bilimsel toplantıların listesi aşağıda
belirtilmiştir. Bu listede hata varsa düzeltiniz. Listede yer alan ve almayan ilkleriniz hakkında
aşağıdaki bilgileri yazınız:
- Toplantının adı ve konusu,
- Toplantıyı düzenleyen bölüm ve anabilim dalı ve düzenleyen kişiler,
- Toplantının yapıldığı yer ve tarihi,
- Toplantıya yurt içinden ve yurt dışından katılan kişi sayısı,
- Toplantıda sunulan bildiri sayısı.
- Varsa toplantıya ilişkin bir anı fotoğrafı.
Kuruluşunuz Tarafından Türkiye’de İlk Kez Yapılan Bilimsel Toplantıların Listesi:

…………………………………………………………………………………………………
VI- Diğer İlkleriniz

Yukarıdaki konu başlıklarının kapsamı dışında Türkiye’de ve Dünyada gerçekleştirdiğiniz
ilkler varsa özet olarak belirtiniz.
XII Ege Üniversitesi’nin Türkiye’de ve Dünyada İlkleri
Komisyon, anılan akademik birimlerden cevap gelinceye kadar boş durmamış, Senato
Kararlarını ve Üniversite Yönetim Kurulu Kararlarını inceleyerek bu kararlarda adı geçen ilkleri
belirlemiştir. Akademik birimlerin çok azından yukarıdaki forma uygun cevap geldiği görülmüştür.
Gelen cevaplar gözden geçirilmiş, eksikleri saptanmış ve bu eksik bilgilerin 7 gün içinde
tamamlanarak bilgisayar CD’si ile birlikte gönderilmesi istenmiştir. Yine eksik bilgi veren birimlere
üçüncü kez yazı gönderilmiştir. Buna rağmen eksikleri tamamlamayan birimlere telefon edilerek
veya yetkili bir kişi Rektörlüğe davet edilerek doğru bilgi alınmaya çalışılmıştır. Her birimden alınan
cevaplar değerlendirilerek ilgili birimin Türkiye’de ve dünyada ilk kez gerçekleştirdiğini bildirdiği
konular, o birim içinde sınıflandırılmış ve her İLK, o İLK’e özgü belirli bir formda yazılmıştır. Daha
sonra her bölümde her kuruluşun o alandaki İLKleri, kendi içinde tarih sırasına koyulmuştur. Farklı
iki veya üç kuruluşun öğretim elemanları tarafından ortaklaşa gerçekleştirilen İLKler, ilgili
kuruluşların sayfalarında ayrı ayrı gösterilmiştir. Çünkü bir kuruluşun mensupları kendi İLK’lerini
kendi kuruluşunun İLKleri arasında görmek isteyecektir.
Kitap hazırlama komisyonu üyeleri aşağıdaki hususları okuyucunun dikkatine sunmayı gerekli
görmüştür:
1- Türkiye’de ve dünyada İLK oluşundan emin olmak için her bilgi maddesinde “Türkiye’de veya
dünyada ilk kez” yapıldığının belirtilmesi ilgililerden istenilmiştir. Bu konuda sorumluluk, bilgi
veren akademik birimin yöneticisine aittir.
2- Bilgi isteme yazısında, ilgili akademik birim dışında anlamı bilinmeyen kısaltma yapılmaması
istenilmiştir. Ama gelen cevaplarda çok sayıda kısalma adlar kullanıldığı görülmüş, ara yazışmalar
ve telefonla alınan bilgilerle bunların çoğunun aslı öğrenilerek yazılmıştır. Fakat bazı
kısaltmaların aslının ne olduğunu bilgiyi veren birim de çözemediği için olduğu gibi yazılmıştır.
3- Kuruluşlardan gönderilen İLKLERİN ve özellikle bilimsel buluş ve uygulamaların yayınlanmış
oldukları litaratür bilgilerinin mutlaka eklenmesi istenmiştir.
4- Önceki iki kitabı hazırlarken üniversitemizin birçok biriminde düzenli bir arşiv bulunmadığı
anlaşılmıştı. Bir akademik birimin kendisine ait bilimsel ve akademik bilgilerin saklanmasında da
gerekli özenin gösterilmemiş olduğu, bu kitabın hazırlanması sırasında da ortaya çıkmıştır.
Özellikle Üniversitemizde uzun yıllar hizmet vererek emekli olmuş veya başka bir üniversiteye
naklen atanmış değerli öğretim üyelerimizin Türkiye’de ilk kez gerçekleştirmiş olduğu konuların
pek azı bu kitapta yer alabilmiştir. Kitapta yer alan bazı ilkler için gerekli bilgilerin tamamına da
bu nedenle ulaşılamamıştır.
5- Üniversitemizin 8 fakültesi ile bazı yüksekokulları ve enstitüleri Üniversitemizden kopartılarak 20
Temmuz 1982 tarihinde yürürlüğe giren 41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 18. maddesi
ile kurulan Dokuz Eylül Üniversitesine bağlanmıştır. Üniversitemizden koparılan bu kuruluşların
1982 yılına kadar Türkiye’de ve dünyada gerçekleştirdikleri İLK’ler ile ilgili bilgilere
ulaşılamamıştır.
6- Kitabın en az hatalı ve en az eksikli olarak sizlere sunulması için komisyon üyeleri mümkün olan
çabayı ve özeni göstermişlerdir. Ancak her ölçümde ve her değerlendirmede kaçınılmaz bir hata
payının bulunduğu bilimsel bir gerçektir. Bir ölçümde duyarlık arttıkça ölçü süresinin uzadığı da
bilimsel bir gerçektir. Bu nedenle sıfır hata ve sıfır eksikle yazılmaya kalkışılan bir kitap, ömür
boyu bitirilemez. Kitapta görülecek olan hata ve eksikler bu açıdan değerlendirilmelidir.
7- Bu kitap, Ege Üniversitesinde 20 Mayıs 1955 tarihinden 30 Kasım 2011 tarihine kadar gerçek-
leştirildiği bildirilen İLKLERİ kapsamaktadır. Sayfa 271’deki çizelgede ayrıntısı görülebileceği gibi
bu kitapta toplam 826 İLK’in gerçekleştiği görülmektedir. Bunlardan 137 tanesi dünyada
İLK’tir.
Ege Üniversitesi’nin Türkiye’de ve Dünyada İlkleri XIII
KİTABIN ÖZELLİKLERİ
Kitabın 1. bölümünde Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesinde kurulan öğretim birimlerine
(Fakülteler, bölümler, anabilim dalları) ve ilk kez Ege Üniversitesinde açılan öğretim programlarına
yer verilmiştir.
Kitabın 2. bölümünde Türkiye’de ilk kez araştırma amacı ile Ege Üniversitesinde kurulan
enstitüler, araştırma merkezleri, araştırma ve uygulama laboratuvarlarına yer verilmiştir.
Kitabın 3. bölümünde Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesinde gerçekleştirilen bilimsel buluşlar
ve bilimsel uygulamalara yer verilmiştir.
Kitabın 4. bölümünde Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi öğretim elemanları tarafından alınan
patentlere, Ege Üniversitesi elemanlarının diğer kurum elemanları ile birlikte çalışarak aldıkları ortak
patentlere yer verilmiştir.
Kitabın 5. bölümünde Ege Üniversitesi öğretim üyelerinin önderliğinde Türkiye’de ilk kez yurt
içi ve yurt dışı kurumların katılımına açık olarak düzenlenen bilimsel toplantılara (Kongreler,
konferanslar, sempozyumlar, kolokyumlar, yaz okulları, paneller, seminerler, çalışma grupları =
workshoplar) yer verilmiştir.
Kitabın 6. bölümünde Ege Üniversitesinin Ulusal ve Uluslararası değerlendirme kurumları

tarafından Türkiye’de ilk kez akredite edilen akademik birimleri, mükemmeliyet merkezi kabul
edilen birimleri, ulusal referans merkezi seçilen birimlerine yer verilmiştir.
Kitabın 7. bölümünde ise Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesinde gerçekleştirilen ve yukarıdaki
bölümlerin hiçbirine girmeyen konulara yer verilmiştir.
Bazı İLK’ler kitabın yukarıda belirtilen 7 bölümünden ikisini de ilgilendirdiği için ilgili
bölümlerin her ikisinde de bu iLK’lere yer verilmiş bulunmaktadır.
Her bölümde yer alan her İLK, diğerlerinden bağımsız olarak yazılmıştır. Bu nedenle “Ege
Üniversitesi” adının ve İLK’in gerçekleştiği kuruluş (fakülte, enstitü, yüksekokul, bölüm, anabilim
dalı, bilim dalı, araştırma – uygulama merkezi) adlarının tekrarlanması yadırganmamalıdır. Ayrıca
bazı konularda okuyucu açısından bütünlüğü sağlama amacıyla önceden yazılmış bazı bilgilerin
kısmen tekrarı gerekli görülmüştür. Bu gibi bilgi tekrarlarının anlayışla karşılanacağı umulur.
Türkiye’de ilk kez gerçekleştirilen ilklerin paragraf başına 1 adet Ege Üniversitesi amblemi
koyulmuştur, Dünyada İLK kez gerçekleştirilen ilklerin paragraf başına ise 2 adet Ege
Üniversitesi amblemi koyulmuştur.
Belirli bir bölümdeki ilklerin gerçekleştiği kurumların sıralanmalarında, adlarının abc sırası
değil kuruluş tarihleri esas alınmıştır. Ancak kuruluş ve faaliyete geçme tarihleri aynı olan
kurumların kendi aralarında sıralanmaları abc sırasına göre yapılmıştır. Örneğin Tıp ve Ziraat
fakülteleri aynı tarihte kurulmuşlardır. Bu nedenle sıralamada Tıp Fakültesi ilk sıraya yerleştirilmiştir.
Bu kitap, baştan sona kadar okunacak bir kitap olmayıp Ege Üniversitesine ait bilgilere ilgi
duyanlar için kişilerin masa üstünde yer alacak niteliktedir. Kitabı eline alacak kişi, Ege
Üniversitesinde gerçekleştirilen belirli bir İLK’i veya belirli bir akademik birimin ya da belirli bir
kişinin gerçekleştirdiği İLKleri bilmek isteyecektir. İstenilen bu tür bilgilere okuyucunun kısa
zamanda erişimini sağlamak üzere kitabın sonuna bir konu dizini ve bir de kişi adları dizini
koyulmuştur.
XIV Ege Üniversitesi’nin Türkiye’de ve Dünyada İlkleri
KOMİSYONUN ŞÜKRAN BORÇLARI VE TEŞEKKÜRLERİ

Komisyonumuz tarafından hazırlanan “Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi 1955 –
2005” adlı İLK kitapla “Kuruluşunun Elli Beşinci Yılında Ege Üniversitesi 1955 + 55” adlı kitapta
Üniversitemizin hafızasını büyük ölçüde derlemiş ve belgelemiş olduk. Elinizdeki bu üçüncü kitap
da Ege Üniversitesi hafızanın önemli bir parçasıdır. Komisyon üyeleri, bu kitabın hazırlanmasında
önemli katkıları olan aşağıdaki kişilere, belirtilen yardımları nedeniyle şükran duygularını ve
teşekkürlerini sunarlar.
 Önceki Rektörümüz Sayın Prof. Dr. Ülkü BAYINDIR’a ilk kitabı hazırlama görevini
bizlere vererek bir ilk oluşturduğu için şükran borçluyuz.
 Rektörümüz Sayın Prof. Dr. Candeğer YILMAZ’a bu kitabı hazırlama görevini bize
verdiği ve hazırlık süresince ilgi ve sınırsız desteğini esirgemediği için, ayrıca biz emeklilere
“emekleyen kişiler değil emeğinden ve deneyimlerinden yararlanılabilecek kişiler”
olduğumuz duygusunu yaşatmak suretiyle, Ege Üniversitesinin verebileceği en büyük
ödülü bir kez daha vermiş olduğu için şükranlarını sunarlar.
 Bu kitabın hazırlanması sırasında Rektörlükteki çalışma odasına defalarca gelerek Ziraat
Fakültesi İLK’lerindeki eksik bilgileri tamamlama konusunda yardımda bulunan ve
albümündeki tarihi fotoğraflardan yararlanmamızı sağlayan emekli Prof. Dr. Şükrü Hazım
EMİROĞLU’na teşekkürlerimizi sunarız.
 Diş Hekimliği Fakültesi Pedadonti Anabilim Dalında Prof. Dr. Nesrin Ulutaş ERONAT’a
babası merhum Prof. Dr. İsmail ULUTAŞ’ın albümündeki fotoğraflarından yararlanmamızı
sağladığı için teşekkürlerimizi sunuyoruz.
 Kitabın hazırlanması için gerekli bilgileri istenen nitelik ve doğrulukta veren tüm
dekanlara, müdürlere, bölüm ve anabilim dalı başkanları ile öğretim üyelerine bu
konuda gösterdikleri özen ve duyarlılıklar için teşekkürlerimizi sunuyoruz.
 Son olarak bu kitabın sayfa düzenlemesini yapan Bilgi İşlemci Meliha UNUTMAZ’a ve kita-
bın gördüğünüz güzellikte basımını gerçekleştiren Ege Üniversitesi Basımevi mensup-
larına teşekkürlerimizi sunuyoruz.
30 Kasım 2011
H. BİLGEHAN, İ. ERTAŞ ve B. AKŞİT
Ege Üniversitesi’nin Türkiye’de ve Dünyada İlkleri XV
İÇİNDEKİLER
BÖLÜM – 1: ÖĞRETİM BİRİMLERİ VE ÖĞRETİM PROGRAMLARININ

AÇILMASINDA ÖNCÜLÜKLER .................................................................................... 1
1.1. Giriş................................................................................................................................................................................... 1
1.2. Türkiye’de İlk Kez Kurulan Öğretim Birimleri ve Açılan Öğretim Programları ....................................... 6
1.2.1. Doğrudan Rektörlüğe Bağlı Olarak Kurulan Öğretim Birimleri........................................................ 6
1.2.2. Tıp Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Kurulan Öğretim Birimleri......................................................13
1.2.3. Ziraat Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Kurulan Öğretim Birimleri ................................................19
1.2.4. Fen Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Kurulan Öğretim Birimleri ....................................................20
1.2.5. Diş Hekimliği Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Açılan Öğretim Birimi..........................................23
1.2.6. Mühendislik Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Açılan Öğretim Birimleri.......................................23
1.2.7. İletişim Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Açılan Öğretim Birimi......................................................25
1.2.8. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Açılan Öğretim Programları ..........25
1.2.9. Enstitülerde Türkiye’de İlk Kez Açılan Öğretim Birimleri..................................................................25
1.2.10. Yüksek okullarda Türkiye’de İlk Kez Açılan Öğretim Programları...............................................28
1.2.11. Araştırma-Uygulama Merkezlerinde Türkiye’de İlk Kez Açılan Öğretim Programları .........30
BÖLÜM – 2: ARAŞTIRMA MERKEZLERİ VE LABORATUVARLARININ

KURULMASINDA ÖNCÜLÜKLER ............................................................................31
2.1. Rektörlüğe Doğrudan Bağlı Kurulan Araştırma - Uygulama Birimleri ....................................................31
2.2. Tıp Fakültesinde Türkiye’de İlk kez kurulan araştırma - uygulama birimleri........................................39
2.3. Ziraat Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Kurulan Araştırma - Uygulama Birimleri ................................47
2.4. Fen Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Kurulan Araştırma - Uygulama Birimleri.....................................49
2.5. Diş Hekimliği Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Kurulan Araştırma Laboratuvarı .................................53
2.6. Mühendislik Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Kurulan Araştırma - Uygulama Birimleri....................53
2.7. Edebiyat Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Kurulan Araştırma ve Uygulama Laboratuvarları..........54
2.8. İletişim Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Kurulan Araştırma-Uygulama Birimi.....................................55
2.9. Su Ürünleri Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Kurulan Araştırma-Uygulama Laboratuvarları ..........56
2.10. Güneş Enerjisi Enstitüsünde Türkiye’de İlk Kez Kurulan Araştırma-Uygulama Tesisleri
ve Laboratuvarları ..................................................................................................................................................58
2.11. Araştırma-Uygulama Merkezlerinde Türkiye’de İlk Kez Kurulan Araştırma-Uygulama Birimleri ....61
XVI Ege Üniversitesi’nin Türkiye’de ve Dünyada İlkleri
BÖLÜM – 3: TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA BİLİMSEL BULUŞ VE

UYGULAMALARDA ÖNCÜLÜKLER ......................................................................69
3.1. Tıp Fakültesinin Bilimsel Buluş ve Uygulamalarda Öncülükleri................................................................69
3.2. Ziraat Fakültesinin Bilimsel Buluş ve Uygulamalarda Öncülükleri ..........................................................96
3.3. Fen Fakültesinin Bilimsel Buluş ve Uygulamalarda Öncülükleri............................................................ 115
3.4. Diş Hekimliği Fakültesinin Bilimsel Buluş ve Uygulamalarda Öncülükleri......................................... 155
3.5. Mühendislik Fakültesinin Bilimsel Buluş ve Uygulamalarda Öncülükleri .......................................... 157
3.6. Edebiyat Fakültesinin Bilimsel Buluş ve Uygulamalarda Öncülükleri ................................................. 159
3.7. Su Ürünleri Fakültesinin Bilimsel Buluş ve Uygulamalarda Öncülükleri............................................. 169
3.8. Nükleer Bilimler Enstitüsünün Türkiye’de İlk Bilimsel Buluş ve Uygulamaları.................................. 180
3.9. Güneş Enerjisi Enstitüsünün Türkiye’de İlk Bilimsel Buluş ve Uygulamaları ..................................... 180
3.10. Hemşirelik Yüksek Okulunun Türkiye’de İlk Bilimsel Buluşu................................................................ 186
3.11. Devlet Türk Musikisi Konservatuvarının Türkiye’de İlk Buluşları......................................................... 186
3.12. Bergama Meslek Yüksek Okulunun Türkiye’de İlk Buluşu .................................................................... 188
3.13. Ödemiş Meslek Yüksek Okulunun Türkiye’de İlk Buluşları ................................................................... 189
3.14. Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma-Uygulama Merkezinin Türkiye’de
İlk Bilimsel Buluşları .......................................................................................................................................... 190
3.15. Tabiat Tarihi Araştırma-Uygulama Merkezinin Türkiye’de ilk Bilimsel Buluşları ........................... 198
3.16. Tarımsal Araştırma-Uygulama Merkezinin Türkiye’de İlk Bilimsel Uygulamaları.......................... 206
BÖLÜM – 4: TÜRKİYE’DE İLK KEZ ALINAN PATENTLER VE TESCİLLER ......... 207

4.1. Ziraat Fakültesinde Alınan Patentler ve Tesciller........................................................................................ 207
4.2. Mühendislik Fakültesinde Alınan Patentler ................................................................................................. 209
4.3. Eczacılık Fakültesinde Alınan Patent............................................................................................................... 210
4.4. Su Ürünleri Fakültesinde Alınan Tesciller ...................................................................................................... 210
4.5. Nükleer Bilimler Enstitüsünde Alınan Patentler .......................................................................................... 210
4.6. Güneş Enerjisi Enstitüsünde Alınan Patentler.............................................................................................. 211
4.7. Hemşirelik Yüksek Okulunda Alınan Patent ................................................................................................. 211
4.8. Ege Meslek Yüksek Okulunda Alınan Patent................................................................................................ 211
4.9.Ödemiş Meslek Yüksek Okulunda Alınan Tesciller...................................................................................... 212
BÖLÜM – 5: TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA İLK KEZ YAPILAN BİLİMSEL

TOPLANTILAR....................................................................................................................... 213
5.1. Tıp Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Yapılan Toplantılar ........................................................................... 213
5.2. Ziraat Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Yapılan Toplantılar...................................................................... 219
5.3. Fen Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Düzenlenen Bilimsel Toplantılar ................................................ 222
Ege Üniversitesi’nin Türkiye’de ve Dünyada İlkleri XVII
5.4. Diş Hekimliği Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Yapılan Toplantı ............................................................ 230
5.5. Mühendislik Fakültesinin Türkiye’de İlk Kez Düzenlediği Toplantılar................................................. 230
5.6. Edebiyat Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Düzenlenen Toplantılar....................................................... 234
5.7. İletişim Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Düzenlenen Toplantılar.......................................................... 237
5.8. Su Ürünleri Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Düzenlenen Toplantılar.................................................. 237
5.9. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Düzenlenen Toplantılar .......................... 238
5.10. Eğitim Fakültesinde Türkiye’de İlk Kez Düzenlenen Toplantı.............................................................. 239
5.11. Nükleer Bilimler Enstitüsü Tarafından Türkiye’de İlk Kez Düzenlenen Toplantılar ...................... 240
5.12. Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Tarafından Türkiye’de İlk Kez Düzenlenen Toplantılar ....... 240
5.13. Hemşirelik Yüksek Okulu Tarafından Türkiye’de İlk Kez Düzenlenen Toplantılar ........................ 240
5.14. Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Tarafından Türkiye’de İlk Kez Düzenlenen Toplantı........ 246
5.15. Atatürk Sağlık Hizmetleri Yüksek Okulu Tarafından Türkiye’de İlk Kez Düzenlenen Toplantı ...... 246
5.16. Ege Meslek Yüksek Okulu Tarafından Türkiye’de İlk Kez Düzenlenen Toplantılar....................... 247
5.17. Araştırma-Uygulama Merkezleri Tarafından Türkiye’de İlk Kez Düzenlenen Toplantılar .......... 247
BÖLÜM – 6: EGE ÜNİVERSİTESİNİN TÜRKİYE’DE İLK AKREDİTE EDİLEN

BİRİMLERİ VE MÜKEMMELİYET MERKEZLERİ....................................... 255
BÖLÜM – 7: EGE ÜNİVERSİTESİNİN DİĞER İLKLERİ .......................................................... 259

7.1. Türkiye’deÖğretim Programlarına İlk Kez Koyulan Dersler..................................................................... 259
7.2. Türkiye’de İlk Kez Yayımlanan Kitaplar........................................................................................................... 260
7.3. Türkiye’de İlk Kez Yayımlanan Bilimsel Dergiler.......................................................................................... 262
7.4. Türkiye’de İlk Kez Kurulan Bilimsel Dernekler.............................................................................................. 263
7.5. Türkiye’de İlk Kez Gerçekleştirilen Diğer Konular ....................................................................................... 264
BÖLÜM 8: SONUÇ .............................................................................................................................................. 271

8.1. Ege Üniversiesi İLKLER’inin özeti ...................................................................................................................... 271
8.2. Son Söz .................................................................................................................................................................... 272
YARARLANILAN KAYNAKLAR ............................................................................................................... 273
KİŞİ ADLARI DİZİNİ ........................................................................................................................................... 275
KONU DİZİNİ ........................................................................................................................................................... 281

ÖĞRETİM BİRİMLERİ VE
ÖĞRETİM PROGRAMLARI
AÇILMASINDA ÖNCÜLÜKLER
1.1. GİRİŞ
Bu bölümde Ege Üniversitesinin Türkiye’de ilk kez açtığı öğretim birimlerine (Fakülte, enstitü,
yüksekokul, bölüm, kürsü, anabilim dalı) ve öğretim programlarına yer verilmiştir. Bu bölümün
incelenmesinden görüleceği gibi 71 öğretim birimi ve programı Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi’nde
açılmıştır. Ancak bunlara geçmeden önce aşağıda belirtilen bazı özellikleri bakımından Ege
Üniversitesinin kendisinin de Türkiye’de bir ilk oluşunu açıklamakta yarar vardır.
Ege Üniversitesinin kendisi niçin Türkiye’de bir ilktir?

1- Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Mustafa Kemal ATATÜRK; 31 Mayıs 1933 tarihinde
TBMM’de kabul edilen 2252 Sayılı Kanunla “Darülfünunu” kapatarak İstanbul Üniversitesini kurmuş,
Mühendis Mektebi (Daha sonra İstanbul Teknik Üniversitesi oldu) ile İktisat Mektebi’ni bu
üniversiteye bağlamıştır. Türkiye’nin 2. Üniversitesi olan İstanbul Teknik Üniversitesi, Mühendis
Mektebinin adı değiştirilerek 1944 yılında kurulmuştur. Türkiye’nin 3. Üniversitesi olan Ankara
Üniversitesi 13 Haziran 1946 tarihinde kurulduğunda Ankara’da daha önce 30.10.1933’te kurulmuş
olan Yüksek Ziraat Enstitüsü (Daha sora Ziraat Fakültesi oldu), Hukuk Fakültesi (5 Kasım 1925’de
Hukuk Okulu adıyla açıldı) ve Dil Tarih Coğrafya Fakültesi (14 Haziran 1935 tarihli kanunla kuruldu
ve 9 Ocak 1936’da Perşembe günü ATATÜRK’ün de katıldığı bir törenle hizmete açıldı) bu üniversiteye
bağlanmıştır. Bu üç üniversite, Hükümetin hazırladığı kanun tasarısı ile TBMM gündemine alınarak
kanunları kabul edildiği halde “İzmir’de bir üniversitenin kurulması için gerekli zemin ve insan gücünün
bulunmadığı” gerekçesi ile Hükümet kanun teklifinde bulunmamıştır. Bunun üzerine Ege Üniversitesinin
kanun tasarısını Hükümet hazırlamamış, resim 1.1 altında isimleri anılan milletvekillerinin önerisi ile
meclis gündemine girip 20 Mayıs 1955 tarih ve 6595 Sayılı Kanunla kurulmuştur. Bu nedenle Ege
Üniversitesi kuruluş yöntemi bakımından Türkiye’de bir ilk’tir.
2- Diğer taraftan önceki üniversiteler kurulduğunda kendilerine bağlanan fakülte ve
yüksekokullar vardı. Oysa Ege Üniversitesi kurulduğunda İzmir’de ona bağlanacak fakülte olmadığı
gibi bir üniversite alt yapısı da yoktu. Toprağa ekilen bir tohum veya dikilen minicik bir fidan gibi
hayata başlayan Ege Üniversitesi bu bakımdan da Türkiye’de bir ilk’tir.
3- Ege Üniversitesi kurulduğunda Bornova Bölge Ziraat Okulu binaları bu üniversiteye tahsis
edilmiş, Tıp Fakültesi Kurucu Dekanı olarak İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinden Ord. Prof. Dr.
Muhiddin EREL, Ziraat Fakültesi kurucu Dekanı olarak Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesinden Prof.
Dr. Vamık TAYŞİ, 6595 Sayılı Kanunun geçici 2. maddesi uyarınca Milli Eğitim Bakanı tarafından
görevlendirilmişlerdir. Ord. Prof. Dr. Muhiddin EREL, zaman alıcı bir işlem olduğu için üniversite-
sinden izin almayı beklemeden yıllık iznini alarak İzmir’e gelmiştir. Prof. Dr. Vamık TAYŞİ anılarında
şöyle diyor: “…1955 Ağustos ayında bir gün Ziraat Okulu binalarını Sayın İzzet BAYSAL’dan Muhiddin
Bey ile birlikte teslim aldık. Canlı demirbaşlar olarak bize katılan okulun tek gözlü kedisi ile birlikte
3 kişi olduk. Kimsesiz bizlere yardım elini uzatan Bornova İlkokulu Müdürü gönderdiği hademelerle, o
sıralarda yapmak zorunda olduğumuz işlerden bir kısmını üzerimizden aldı. …”
2 Ege Üniversitesi’nin Türkiye’de ve Dünyada İlkleri
Dikkat ediniz. Önceki üniversiteler kurulduğu zaman oldukça yeterli bir öğretim kadrosu ile
mevcut öğretime devam edebilmişlerdir. Oysa Ege Üniversitesi “okulun tek gözlü kedisi ile birlikte
3 kişi” olarak üniversiteyi hizmete hazırlamak durumunda idi. Bu iki kişi, kollarını kavuşturarak
oturmamışlar, kolları ve paçaları sıyırarak temizlik ve sıhhi tesisat tamiri dâhil üniversiteyi 1955 –
1956 öğretim yılında öğretime açmak için saate – takvime bakmaksızın çalışmaya koyulmuşlardır.
Tıp Fakültesine 91, Ziraat Fakültesine 101 ve Tıp Fakültesi Hemşirelik Yüksek Okuluna 2 öğrenci
alarak 5 Kasım 1955 tarihinde üniversiteyi öğretime açmışlardır. Dersler, İstanbul ve Ankara
Üniversitelerinden geçici görevle gelen öğretim üyeleri tarafından verilmeye başlanmıştır.
Kamuoyunda bu öğretim üyelerine Uçan Hocalar denilmiştir. Ege Üniversitesinin kadro kanunu
(Ege Üniversitesi adıyla İzmir’de Bir Üniversite Kurulması hakkındaki 6595 Sayılı Kanuna Ek Kanun,
Kanun No: 6953, Kabul Tarihi: 26.04.1957) kuruluşundan iki yıl sonra TBMM’den çıkmıştır. Bu tarihe
kadar Ege Üniversitesinde görevlendirilen öğretim üyeleri ve diğer öğretim elemanları teknisyen
kadrosu, sekreter kadrosu gibi bürokratik kadrolara atanmışlardır.
Görüldüğü gibi Ege Üniversitesi; öğretim kadrosu ve kurulduğu yıl öğretime başlayış biçimi
bakımından da Türkiye’de bir ilk’tir. Üniversite tohumunu toprağa koyup çimlenmeye bırakma
biçimindeki bu yöntem, Türkiye’de sonraki üniversitelerin açılışı için bir Yöntem olarak
uygulanmaya başlamıştır.
Resim 1.1. Ege Üniversitesinin 18. Doğum günü olan 20 Mayıs 1973 tarihinde 5. Rektör Prof. Dr. Yusuf VARDAR’ın
düzenlediği Şükran Gününde Ege Üniversitesi Kuruluş Kanun Tasarısını T.B.M.M.’ne teklif eden milletvekillerinden bir grup.
Solda sağa: 1. Muzaffer BALABAN, 2. Nail DEVECİ, 3. Baha AKŞİT, 4. Abdullah AKER, 5. Rektör Prof. Dr. Yusuf VARDAR,
6. Muzaffer KURBANOĞLU, 7. Muhlis TÜMAY, 8. Nail ALTUĞ, 9. Cevdet ÜLKÜ, 10.Pertev ARAT, 11. Mehmet ALDEMİR,
12. Nihat İĞRİBOZ (Fotoğrafta yer almayan diğer milletvekilleri: Behzat BİLGİN, Rauf ONURSAL, Nebi ALTUĞ, İlhan
SİPAHİOĞLU, Mehmet Ali SEBÜK, Sadık GİZ, Necdet İNCEKARA, Abidin TEKÖN, Nuriye PINAR, Cihat BABAN, Haluk ÖKEREN,
Arif GÜNGÖREN, Fevzi Lütfü KARAOSMANOĞLU ve Cevat ÜLKÜ)
4- Bornova Bölge Ziraat Okulundan devir alınan binalar Tıp ve Ziraat Fakültelerinin birinci
sınıf öğrencileri için yeterli sayılabilirdi. Fakat ikinci, üçüncü, sınıf öğrencileri de öğrenime
başlayınca mevcut binalar ihtiyacı karşılayamayacaktı. Bu nedenle bir yandan tek katlı geçici
binaların yapımına başlanmış ve bir yandan da aşağıdaki resimde örneği görülen oluklu çinko
levhalardan yarım silindir biçiminde yapılmış askeri barakalar devreye sokulmuştur. Bu nedenle
Ege Üniversitesini küçümseyen önceki üniversitelerin bazı öğretim üyeleri ve bazı gazeteler Ege
Üniversitesine “Gece Kondu Üniversitesi” adını vermişlerdi.
Öğretim Birimleri ve Öğretim Programları Açılmasında Öncülükler 3
Resim 1.2. Ege Üniversitesinin öğretime açılışında ilk dersi İstanbul Üniversitesinden gelen Prof. Dr. Sara AKDİK veriyor
(5 Kasım 1955)
Görüldüğü gibi önceki üniversiteler fiziksel imkânlar bakımından oldukça iyi durumda
hizmete açıldıkları halde Ege Üniversitesi tek gözlü kedi dâhil üç canlı demirbaş ve yetersiz alt yapı
ile öğretime açılmıştır. Bebekliğinde küçümsenen bu üniversite şimdi ülkemizin en gelişmiş ve
gıpta ile bakılan üniversitelerinden biri olmuştur. Bu yönüyle de Ege Üniversitesi Türkiye’de bir
ilk’tir.
Resim 1.3. Ege Üniversitesine verilen Bornova Bölge Ziraat Okulu Binası: Bu bina, 1 Şubat 1933 Çarşamba günü
sabahı Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal ATATÜRK tarafından hizmete açılmıştır. (Kaynak 2, sayfa 864)
Resim 1.4. Ege Üniversitesi’nin ilk yıllarından 1970’li yıllara kadar sınıf, laboratuvar ve öğretim elemanı odaları olarak
kullandığı askeri barakalardan bazıları.
Resim 1.5. Ana bina arkasında Doç. Dr. İsmet ERTAŞ ve Ege Üniversitesi’nin çöp arabası (Haziran 1966, İsmet Ertaş’ın
albümünden)
Resim 1.6. Ege Üniversitesi Bornova Kampusu doğu bölgesinin 2010 yılındaki görünümü. Tıp Fakültesi Kurucu
Dekanı ve Üniversitenin ilk Rektörü Ord. Prof. Dr. Muhiddin EREL anılarında “Biz zarftan önce mazrufu hazırladık”
demişti. İşte Ege Üniversitesinin 2010 yılındaki zarfı karşınızda, 1955 yılında yazılmaya başlanan mazrufunu ise şimdi
bütün dünya biliyor. Elinizdeki bu kitap da mazrufun önemli bir parçasını yansıtmaktadır.
5- Bulunduğu ildeki özel yüksekokulları kendisine bağlayan ilk üniversite Ege

Üniversitesidir. Fen Fakültesinin “Yüksek dereceli meslek yüksek okulları ve üniversitelerin tek statü
içinde toplanması” önerisi, Senatonun 25.06.1970 günlü oturumunun 6. Gündem maddesi olarak
görüşülmüştür. Görüşme sonunda Devlet Planlama Teşkilatına ve Milli Eğitim Bakanlığına sunulmak
üzere rapor hazırlamaları için Prof. Kemal KARHAN başkanlığında Prof. Dr. Burhan PEKİN, Prof. Dr.
Yusuf VARDAR’dan oluşan bir komisyon kurulmuştur. İzmir’deki özel yüksekokulların Ege
Üniversitesi yönetimine alınması, Senatonun 13.04.1971 tarih ve 4 sayılı kararı ile uygun görülmüş,
gerekli hazırlıkları belirlemek üzere aynı gün 6 sayılı kararla bir hazırlık komisyonu kurulmuştur.
Senatonun 17.08.1971 tarih ve 9 sayılı, 06.09.1971 tarih ve 2 sayılı karaları ile İzmir’deki tüm özel
yüksekokulların Ege Üniversitesinde açılan yüksekokullara aktarılması tamamlanmıştır. Görüldüğü
gibi Ege Üniversitesi bu konuda Türkiye’de bir ilk’tir.
6- 1978 yılında bazı fakülteler bölünerek yeni fakülteler kurulmuş ve Ege Üniversitesi
bünyesinde aşağıdaki fakülteler yer almıştır:
1. Tıp Fakültesi, 7. Sosyal Bilimler Fakültesi, 13. Yer Bilimleri Fakültesi,
2. Ziraat Fakültesi, 8. İşletme Fakültesi, 14. Kimya Fakültesi,
3. Fen Fakültesi, 9. İktisat Fakültesi, 15. İzmir Tıp Fakültesi,
4. Diş Hekimliği Fakültesi, 10. Gıda Fakültesi, 16. Tekstil Fakültesi,
5. Güzel Sanatlar Fakültesi, 11. İnşaat Fakültesi, 17. Hukuk Fakültesi,
6. Eczacılık Fakültesi, 12. Makine Fakültesi, 18. Denizli Tıp Fakültesi (*)
1 ila 7. sıradaki fakülteler 1 Mart 1978 tarihinden önce kurulmuşlardı. 9 ila 17. sıradaki
fakülteler ise daha önce kurulmuş Mühendislik Bilimleri Fakültesi, İktisadi ve Ticari Bilimler Fakültesi
ve Tıp Fakültesi’nin bölünmesi ile kurulan ve 01.03.1978 tarihinden itibaren yeni isim ve akademik
teşkilatları ile faaliyetlerine devam etmişlerdir. Denizli Tıp Fakültesi, Ege Üniversitesi bünyesinde
ismen varlığını sürdürmüş ve 1992 yılında kurulan Pamukkale Üniversitesine bağlanmıştır.
20 Temmuz 1982 tarihinde yürürlüğe giren 41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yeni
üniversiteler kurulmuş, mevcut üniversitelerin akademik teşkilatları yeniden düzenlenmiş ve büyük
üniversiteler bölünerek bir kısmı yeni kurulan üniversitelere bağlanmıştır. Bu arada Ege
Üniversitesinin yarıdan fazlası ondan koparılarak Dokuz Eylül Üniversitesi oluşturulmuştur.
Görüldüğü gibi Ege Üniversitesi, 1 Mart 1978 ila 20 Temmuz 1982 tarihleri arasında Türkiye’nin en
çok fakültesi olan ilk üniversitesi olmuştur.
Tıp Fakültesine 91, Ziraat Fakültesine 101 ve Hemşirelik Yüksek Okulu’na 2 olmak üzere 194
öğrenci ile eğitim öğretime başlayan Ege Üniversitesi; geçen 55 yıl içinde planlı ve hızlı bir gelişim
göstererek 2010 yılı başında 647 bin metre karelik kapalı alana ulaşan binalarında 11 fakülte, 8
enstitü, 13 yüksekokul ve 28 araştırma merkezi ile 46 814 öğrenciye eğitim – öğretim verme
yanında diğer akademik hizmetleri de verme aşamasına gelmiştir. “Tek Gözlü Kedi” dâhil 3 canlı ile
başlatılan bu hizmetleri 2010 yılında 770’i profesör olmak üzere toplam 3245 öğretim elemanı ve
3354 idari personel sürdürmektedir. İzmir’in ilçelerindeki yüksekokulları bir yana bırakırsak yalnız
Bornova Kampusunun günlük nüfusu 60 360 olup Doğu Anadolu’da bazı il merkezlerinin nüfusu
düzeyindedir. 55 yıl boyunca 118 520 ön lisans ve lisans, 13 384’ü yüksek lisans ve 4 627’si doktora
kademesinden olmak üzere 140 531 mezun vermiş, çeşitli türden toplam 67 145 yayın yapmıştır.
Türkiye’de ve dünyada birçok ilk’e imza atmış, en az Türkiye çapında tanınan 40 kadar ünlü kişi
yetiştirmiştir. Başta Dokuz Eylül Üniversitesi ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü olmak üzere
bünyesinden en az beş üniversiteye daha hayat vermiş, ülkemizin diğer üniversitelerine de yüzlerce
öğretim üyesi yetiştirmiştir. Böylece planlı, programlı gelişimine devam eden Ege Üniversitesi,
ülkemize ve insanlığa değerli meyveler sunan ulu ve aynı derecede genç bir çınar olmuştur.
1.2. TÜRKİYE’DE İLK KEZ KURULAN ÖĞRETİM BİRİMLERİ VE AÇILAN ÖĞRETİM

PROGRAMLARI
1.2.1. DOĞRUDAN REKTÖRLÜĞE BAĞLI OLARAK KURULAN ÖĞRETİM BİRİMLERİ
Türkiye’de ilk kez üniversite düzeyinde “Yüksek Hemşirelik Okulu” Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesine bağlı olarak 1955 yılında kurulmuştur.
6595 Sayılı Kanunla 20.05.1955 tarihinde kurulan Ege Üniversitesi’nin ilk iki fakültesi Tıp
Fakültesi ve Ziraat Fakültesi’dir. Tıp Fakültesi Dekanı Ord. Prof. Dr. Muhiddin EREL, sağlık
hizmetlerinin doktordan sonra gelen en önemli elemanı “hemşire”lerin çok iyi yetiştirilmesi
gerektiğine inanarak Tıp Fakültesine bağlı “Yüksek Hemşire Okulu”nu kurmuştur. 1955 – 1956
öğretim yılında öğretime başlayan bu okul, Türkiye’de Üniversite düzeyinde kurulan ilk
Hemşirelik Yüksek Okulu’dur. 06.05.1957’de yürürlüğe giren 6953 sayılı Ege Üniversitesi kadro
kanunu içinde Yüksek Hemşire Okulu’da yer almıştır. Böylece okul tam bir resmiyet kazanmıştır.
Öğretim ilk olarak iki öğrenci ile başlamıştır (İnci MORALI EREFE ve Cihan TARHAN). Bu
öğrencilerin ilk yıl öğrenimi Tıp Fakültesi I. sınıf öğrenimine dâhil edilmiş; FKB ve I. sınıf temel tıp
dersleri ortak verilmiştir.
1962 yılında, Okulun adı “Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Yüksek Hemşire ve Sağlık Tek-
nisyeni Okulu” şeklinde değiştirilerek Türkiye’de ilk kez erkek öğrenciler de kabul edilmiştir.
Yeni öğretim programına göre yedi yarıyıl birlikte okuyan erkek öğrenciler, 8. yarıyılda “Fizik Tedavi
ve Rehabilitasyon”, “Sağlık Teknolojisi”, “Diyetisyen” gibi dallardan, kız öğrencileri de “Klinik
Hemşireliği”, “Öğretmen Hemşirelik”, “Yönetici Hemşirelik” ve “Halk Sağlığı Hemşireliği” dal-
larından diploma alma hakkı kazanmıştır. Bu uygulamaya üç dönem sonra son verilmiş ve 15 erkek
öğrenci mezun edilmiştir.
Senato’nun 17.12.1974 tarihli kararı ile “Yüksek Hemşire ve Sağlık Teknisyeni Okulu”nun adı
“Yüksek Hemşirelik Okulu” olarak değiştirilmiştir. 1978 yılında ise bir müfredat değişikliği ile
öğrencilerin değişik dallardan mezun olmalarına son verilerek, diğer üniversite okulları ile birlikte
okulun adı, “Hemşirelik Yüksek Okulu” olarak tekrar değiştirilmiştir.
Resim 1.2.1-1: Hemşirelik Yüksek Okulu Binası (2005)
06.11.1981 tarihinde yürürlüğe giren 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu, 4 yıllık lisans
düzeyinde öğretim yapan Yüksek Okulların kanunla kurulması esasını getirmiştir. Bu nedenle
20.07.1982’de yürürlüğe giren 41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 17. maddesi ile Tıp
Fakültesi Hemşirelik Yüksek Okulu, doğrudan Rektörlüğe bağlı “Hemşirelik Yüksek Okulu”
konumuna getirilmiştir. 18.02.1982 de yürürlüğe giren “Üniversitelerde Akademik Teşkilât
Yönetmeliği” tek tip diploma veren yükseköğretim kuruluşlarının yalnız bir bölümden oluşmasını
zorunlu kıldığı için Hemşirelik Yüksek Okulu da bir tek bölüm ve bu bölüme bağlı anabilim
dallarından oluşmuştur.
Hemşirelik Yüksek Okulu’nun adı, 24.10.2011 günlü T.C. Resmi Gazete’de yayınlanan
2011/2276 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile “Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi” olarak
değiştirilmiştir.
Türkiye’de ilk kez Nükleer Bilimler alanında çok disiplinli lisansüstü eğitim veren
“Radyoizotop Araştırma Merkezi”, 1966 yılında Ege Üniversitesinde kurulmuştur.
Prof. Dr. Yusuf VARDAR’ın önerisi ve Senatonun 19.04.1966 günlü kararı ile kurulan merkez,
Senatonun 20.02.1977 tarihli kararı ile Nükleer Araştırma ve Eğitim Enstitüsü’ne dönüşmüş ve
lisansüstü öğretim vermeye de başlamıştır. 2547 Sayılı Yüksek Öğretim Kanunu, enstitülerin
kanunla kurulmasını zorunlu kıldığı için Üniversitenin diğer enstitüleriyle birlikte Nükleer Araştırma
ve Eğitim Enstitüsü de Senatonun 09.03.1982 tarihli kararı ile kapatılmıştır. Ancak 30 Mart 1983
tarihinde yürürlüğe giren 2809 Sayılı Kanunla Ege Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü adıyla
tekrar kurulmuş ve bu aşamadaki Müdür Prof. Dr. Selman Rıza KINACI tarafından yeniden
yapılandırılmıştır. Prof. Kınacı’dan sonra Müdür Prof. Dr. Güngör YENER, Müdür Prof. Dr. Meral ERAL
ve Müdür Prof. Dr. Perihan ÜNAK dönemlerinde gelişime devam eden Enstitü; 2011 yılında bugün
17’si öğretim üyesi olmak üzere 32 öğretim elemanı, 16 idari personel ve 100 lisansüstü öğrencisi
ile hizmet üretimine devam etmektedir. Bu konuda ayrıntılı bilgi için “Kuruluşundan Günümüze Ege
Üniversitesi 1955–2005” adlı kitabın 810–823. sayfalarına bakınız.
Bu Enstitünün kuruluşundan sonra İstanbul Teknik Üniversitesi, Ankara Üniversitesi ve
Hacettepe Üniversitelerinde de benzer konularda çalışmalar yapılmıştır.
Resim 1.2.1-2. Nükleer Araştırma ve Eğitim Enstitüsü Binası. Prof. Dr. Yusuf VARDAR’ın rektörlüğü
döneminde Viyana’daki Uluslar arası Atom Enerjisi Ajansından 200 bin TL ve Türkiye Atom Enerjisi
Kurumundan 50 bin TL destek alınarak 1974 yılında yaptırılan bu bina, 1982 yılında enstitünün
kapanmasından sonra Rektörlük idari birimleri tarafından kullanılmaya başlanmıştır.
Türkiye’nin ilk Diş Hekimliği Fakültesi 29.01.1969 tarihinde Ege Üniversitesinde

kurulmuştur. Çünkü öncekiler ilgili Tıp Fakültesine bağlı yüksekokul durumunda idi.
Ege Üniversitesi’nde diş hekimliği eğitim-öğretiminin başlatılması konusunda ilk öneri,
Senato’nun 10 Ocak 1961 tarihli toplantısında yapılmış ve Tıp Fakültesi’nden bir profesörün
incelemelerde bulunmak üzere İstanbul Üniversitesi’ne gönderilmesine karar verilmiştir. 8 Şubat
1966 günlü Senato’da Diş Hekimliği Binası’nın yapımına ve 1968-1969 öğretim yılında öğretime
başlamak üzere hazırlıkların tamamlanmasına karar verilmiştir. Hazırlanan kanun tasarısı 22.11.1966
tarihli Senato toplantısında kabul edilerek Milli eğitim Bakanlığına arz edilmiş, 14.03.1967 tarihinde
ise kanun tasarısının Ankara’da takibi için Prof. Dr. İsmail ULUTAŞ ile Prof. Dr. Yusuf VARDAR
görevlendirilmiştir. 30 Ocak 1968 günü toplanan Senato’da “Diş Hekimliği Yüksek Okulu” yerine
“Diş Hekimliği Fakültesi” kurulmasına karar verilerek kanun tasarısında bu yönde değişiklik yapmak
üzere Rektöre yetki verilmiştir.
06.08.1968 tarihindeki Senato toplantısında Prof. Dr. İsmail ULUTAŞ Kurucu Dekan olarak
görevlendirilmiş, 10.12.1968 tarihli toplantıda Diş Hekimliği Fakültesi Fakülte Kurulu’nu oluşturmak
üzere Prof. Dr. Necati AKGÜN, Prof. Dr. Lütfü ÖZGÜÇ, Prof. Dr. Fethi SERTER, Prof. Dr. Mehmet Ali
BÖLÜKOĞLU ve Prof. Dr. Fikret GÖKAY ek görevle bu Fakültede görevlendirilmişlerdir.
Diş Hekimliği Fakültesi teşkilat kanunu tasarısı; TBMM Milli Eğitim Komisyonu tarafından
karara bağlanmış ve Meclis Başkanlığına 02.10.1968 tarihinde sunulmuştur.
17.12.1968 tarihli Senato toplantısında Rektör, Diş Hekimliği Fakültesi Kuruluş Kadro
Kanunu’nun TBMM’den geçtiğini müjdelemiş, kanun T.C. Resmi Gazete’nin 29.01.1969 tarih ve
13113 sayılı nüshasında yayımlanmıştır.
Prof. Dr. İsmail ULUTAŞ’ın ilk dekan olarak seçilmesi Senato’nun 24.01.1969 günlü
toplantısında bilgiye sunulmuştur. Böylece kuruluşunu tamamlayan Ege Üniversitesi Diş Hekimliği
Fakültesi, Türkiye’nin ilk Diş Hekimliği Fakültesi olmuştur. Çünkü o yıllarda İstanbul ve Ankara
Üniversitelerinde dişhekimliği öğretimi ilgili tıp fakültesine bağlı “Yüksek Okul” düzeyinde
verilmekte idi.
Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesinin ilginç olan diğer bir özelliği de binasıdır. Çünkü
diğer fakülteler derme çatma binalarda hizmete açılmışken veya resmi kuruluşu tamamlandıktan
sonra levhasını asacak bina aranırken E. Ü. Diş Hekimliği Fakültesi, binası yapıldıktan sonra açılan
ilk fakültedir. Örneğin, Ege Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Fakültesi 24.01.1969 tarihinde
faaliyete geçince levhası, Diş Hekimliği Fakültesi binasında tahsis edilen bir yere asılmıştı.
Türkiye’de ilk kez “Açık Üniversitenin kurulması girişimi”, İngiltere’deki uygulamayı

inceleyen 5. Rektör Prof. Dr. Yusuf VARDAR’ın önerisiyle 1974 yılında Ege Üniversitesi Senatosunca
yapılmıştır. Hazırlanan kanun tasarısı TBMM’de kabul edilmiş, Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Öğretim
Dairesi Başkanlığına bağlı olarak Yaygın Yüksek Öğretim Kurumu (YAYKUR) kurulmuş, bakanlığın
önerisi üzerine senatonun 30.09.1975 tarihli kararı ile üç yıl için YAYKUR başkanlığına, Ege
Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Fakültesinden Prof. Kemal KARHAN atanmıştır. Senatonun
11.11.1975 tarihli kararı ile teknik dalda Prof. Dr. Turhan ACATAY ve Sosyal dalda Prof. Dr. Cengiz
PINAR’ın adları YAYKUR’a bildirilmiş ve 13.04.1976 tarihli kararla da bazı öğretim üyeleri ders
vermekle görevlendirilmiştir. YAYKUR kısa adıyla öğretime açılan Açık Üniversitenin amacı;
ülkemizin ihtiyacı olan yetişmiş insan gücü açığını daha ekonomik yolla hızla kapatmak için yaş
sınırlaması koymadan yükseköğrenim kapılarını geniş kitlelere açmak, bu arada kısıtlı giriş
kontenjanları nedeniyle klasik üniversitelere giremeyen genç lise mezunlarının sayısını dolaylı da
olsa azaltmak, çalışarak okuma imkânı yaratması nedeniyle toplumda sosyal bakımdan ferahlık
yaratmak şeklinde özetlenebilir. Ayrıca gelişen teknolojiye paralel olarak gerek kamu kesiminde ve
gerekse özel sektörde çalışan kişilere
yeni bilgi ve beceri kazandıracak kurs-
lar açarak mevcut personelin düzeyini
yükseltmek de Açık Üniversitenin amaç-
ları arasında idi.
1977 yılında, Yüksek Öğretim
Dairesi Başkanı ile aralarında çıkan
anlaşmazlık nedeniyle YAYKUR Başkanı
Prof. Kemal KARHAN istifa etmiştir.
Böylece YAYKUR kapanma durumuna
gelmiş ancak yakılan ateş sönmemiştir.
Eskişehir’de Anadolu Üniversitesinde
Prof. Dr. Yılmaz BÜYÜKERŞEN önder-
liğinde, daha önceden başlayarak ha-
zırlıklarını tamamlayan Açık Öğretim Prof. Dr. Yusuf VARDAR Prof. Kemal KARHAN
Fakültesi bu görevi başarıyla sürdür-
mektedir.
Türkiye’nin üniversiteye bağlı ilk “Güzel Sanatlar Fakültesi” 17.06.1975 tarihinde Ege
Üniversitesinde kurulmuştur.
Ege Üniversitesinin gelişme doğrultularını incelemek üzere kurulan komisyonun hazırladığı
rapor senatonun 25.05.1971 günlü oturumunda görüşülerek kurulması planlanan yeni yüksek-
okullar arasında Güzel Sanatlar Yüksek Okulu’nun yer alması da prensip kararına bağlanmıştır.
24.10.1972 ve 12.07.1973 tarihli Senato kararlarında da bu okulun kurulması gereği tekrarlanmıştır.
Senatonun 27.11.1973 günlü oturumunda yüksekokul yerine Güzel Sanatlar Fakültesi kurulması
önerilmiş ve konuyu incelemek üzere Prof. Rauf BEYRU başkanlığında bir komisyon kurulmuştur.
Senato’nun 12.03.1974 günlü oturumunda kurulması öngörülen yeni fakülteler arasında Güzel
Sanatlar Fakültesi de yer almış; kadro ihtiyacı, akademik teşkilatı, uygulanacak yönetmeliği ve
alınacak öğrenci sayısını kapsayan bir rapor hazırlamak üzere üç kişilik bir komisyon kurulmuştur.
17.06.1975 günlü Senatoda Mühendislik Bilimleri Fakültesi’ne bağlı Mühendislik ve Mimarlık
Akademisi’nin Güzel Sanatlar Fakültesi’ne dönüştürülerek kadrolarının bu fakülteye aktarılması
konusu görüşülmüş, 12.08.1975 günlü oturumunda ise, 22.07.1975’te kurulan komisyonun raporu
benimsenmiş, açılan kadrolara isteklileri atamak üzere hazırlanacak raporlar için Prof. Dr. Yusuf
VARDAR başkanlığında Prof. Dr. Erol İZDAR, Prof. Dr. Cengiz PINAR, Prof. Dr. Numan ZENGİN ve
Prof. Dr. Şükrü POSTACIOĞLU’dan oluşan bir komisyon görevlendirilmiştir. 02.09.1975 günlü Senato
toplantısında; Mühendislik Bilimleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Mükerrem USMAN ANABOLU, Prof.
Rauf BEYRU, Prof. Dr. Semih KAVALALI ve Prof. Dr. Sait YAŞAR’ın Güzel Sanatlar Fakültesi profesör
kadrolarına, Doç. Dr. Ayla AREL ve Doç. Dr. Doğan TUNA’nın da doçent kadrolarına naklen
atanmaları yapılmıştır.
Yukarıda anılan öğretim üyelerinin oluşturduğu Güzel Sanatlar
Fakültesi Fakülte Kurulu, Kurucu Dekanlığa Prof. Rauf BEYRU’yu seçmiş
ve bu seçim 23.09.1975 günlü senato oturumunda onaylanmıştır.
Güzel Sanatlar Fakültesi; Çevre Tasarımı Bölümü, Ses ve Gösteri
Sanatları Bölümü, Tiyatro – Müzik Bölümü, Şehir Plancılığı Bölümü,
Mimarlık Bölümü, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Tarihsel Çevre Araştırma-
Koruma ve Restorasyon Bölümü olmak üzere 10 bölümde eğitim-öğretim
hizmetlerine başlamıştır. Bu Fakülte, 20.07.1982 tarihinde yürürlüğe giren
41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 18. Maddesi ile Ege Üniversite-
sinden kopartılarak yeni kurulan Dokuz Eylül Üniversitesine bağlanmış
olup anılan tarihe kadar 305 mezun vermiştir.
Resim 1.2.1-3. Prof. Rauf BEYRU
Kreşi ile birlikte açılmış bulunan “Ege Üniversitesi Anaokulu ve Kreşi” Türkiye’deki
üniversitelerde bir ilktir. Tüm üniversiteye ve 3-6 yaş gurubundaki anaokulu çocuklarının yanında
0,5-3 yaş gurubundaki bebek ve küçük çocuklara da hizmet edilmesi amaçlanmıştır.
Ege Üniversitesinin 7. Rektörü Prof. Dr. Hakkı BİLGEHAN döneminde Bornova Kampusunda
bulunan Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Öğretmen Okulu öğretmen lojmanı binası, okulun kapanması
üzerine Bakanlıkça Ege Üniversitesine devredilmişti. Bu binada tüm üniversite mensuplarının 0,5 ila
6 yaş çocukları için 13.02.1979 gün ve 979/7-15 sayılı Senato kararı ile anaokulu açılmıştır. Okulun
yönetimine Dr. Şeyda KOZCU görevlendirilmiştir. Daha sonra diğer üniversitelerde de anaokulları
açılmıştır.
Resim 1.2.1-4. Geleceğin öğretmenleri, doktorları, mühendisleri… Ege Üniversitesi Anakolunda

23 Nisan Çocuk Bayramını kutluyorlar.
Türkiye’nin ilk “Gıda Fakültesi” 18.08.1977 tarihinde Ege Üniversitesi’nde kurulmuştur.

Ziraat Fakültesine bağlı olarak 30.01.1973 tarihinde kurulmuş olan “Gıda Teknolojisi Yüksek
Okulu”nun “Gıda Fakültesi”ne dönüştürülmesi önerisi, Ziraat Fakültesi Fakülte Kurulunun
14.06.1976 gün ve 62/ 5 sayılı kararı ile Rektörlüğe arz etmiştir. Senato 29.03.1977 gün ve 175/13
sayılı kararı ile Gıda Teknolojisi Yüksek Okulu’nun Gıda Fakültesine dönüşmesini uygun görerek Milli
Eğitim Bakanlığına ve Devlet Planlama Teşkilatına sunmuştur. DPT’nin 15.07 1977 tarihli olumlu görüşü
üzerine öneri, 18.08.1977 tarihinde Milli Eğitim Bakanı Nahit MENTEŞE tarafından onaylanmıştır.
Kuruluşu böylece gerçekleşen Gıda Fakültesi, 1 Mart 1978 tarihinde faaliyete geçmiştir.
20 Temmuz 1982 tarihinde yürürlüğe giren 41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Ege
Üniversitesi bölünerek Dokuz Eylül Üniversitesine hayat vermiş ve kararnamenin 17. Maddesi ile
Gıda Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü’ne dönüştürülerek Mühendislik Fakültesi’nde gelişimine
devam etmektedir.
Bu konuda ayrıntılı bilgi için “Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi 1955 – 2005” adlı
kitabın 366 – 367. ve 682 – 683. sayfalarına bakınız.
Türkiye’de ilk kez, İstanbul ve Ankara Üniversitelerine paralel olarak Ege Üniversitesi
Hukuk Fakültesinde “Adalet Meslek Yüksek Okulu” açılması, Senatonun 07.08.1979 gün ve 27 sayılı
kararı ile uygun görülmüştür. Öğretim süresi 2 yıl olan bu okulun amacı, adalet örgütündeki ara
insan gücü açığını kapatacak öğrenciler yetiştirmektir. Öğretim ve Sınav Yönetmeliği, Senatonun
11.12.1979 günlü toplantısında kabul edilen Adalet Meslek Yüksek Okulu, 1980 – 1981 öğretim
yılında 100 öğrenci alarak öğretime başlamıştır.
Bu Okul, 20.07.1982 tarihinde yürürlüğe giren 41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 18.
Maddesi ile Ege Üniversitesinden kopartılarak yeni kurulan Dokuz Eylül Üniversitesine bağlanmış
olup anılan tarihe kadar 37 mezun vermiştir.
Türkiye’nin ilk “Lisansüstü Yüksek Okulu” 24.02.1981

tarihinde Ege Üniversitesinde kurulmuştur. 1955 yılında 2 fakülte ile
akademik çalışmalara başlayan Ege Üniversitesinde fakülte sayısı giderek
artmış, 1970 yılında 6’ya, 1978 yılında ise 18’e yükselmiştir. Her fakültenin
diğerlerinden bağımsız yüksek lisans öğretimi ve doktora öğretimi
yönetmelikleri olması, bir bölümün lisansüstü öğrencilerinin diğer
bölümlerden ve diğer fakültelerden de ders alma zorunluluğunun
bulunması, lisansüstü öğretimi üniversite çapında düzenleme ihtiyacını
gündeme getirmiştir. Senatonun 25.05.1971 günlü oturumunda konu
görüşülmüş, 12.07.1972 tarih ve 21/13 sayılı karar ile lisansüstü öğretimi
düzenleyici bir organizasyon niteliğinde bir “Lisansüstü Yüksek Okulu”
kurulması esas bakımından uygun görülmüştür. Konu Üniversite
gündeminde yerini korumaya devam etmiş ve ancak Senatonun
Resim 1.2.1-5. 24.02.1981 gün, 21/13 sayılı kararı ile okulun kurulması kesinleşmiştir.
Prof. Dr. Nahide ALTAN
Lisansüstü Yüksek Okulu Müdürlüğüne, Senatonun 24.02.1981 tarih ve
20 sayılı kararı ile Prof. Dr. Nahide ALTAN seçilmiştir. Ancak 06.11.1981 tarihinde yürürlüğe giren
2547 Sayılı Yüksek Öğretim Kanunu ve buna göre hazırlanarak 18.02.1982 tarihinde yürürlüğe giren
Üniversitelerde Akademik Teşkilat Yönetmeliği; lisansüstü öğretimin yeni kurulan Fen Bilimleri
Enstitüsü, Sağlık Bilimleri Enstitüsü ve Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde
yapılmasını zorunlu kıldığı için E.Ü. Lisansüstü Yüksek Okulu faaliyet
göstermemiştir. 20.07.1982 tarihinde yürürlüğe giren 41 Sayılı Kanun
Hükmünde Kararname’nin 17. Maddesi ile bu okul kapatılmıştır.
Türkiye'de ilk kez "Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü" adını

taşıyan ilk ve tek akademik kuruluş olarak 11 Temmuz 1992 tarih ve 3837
Sayılı Kanunun 8. Madde d bendine göre Ege Üniversitesinde kurulmuştur.
Enstitünün ilk ve kurucu müdürü Prof. Dr. Fikret TÜRKMEN olup halen bu
göreve devam etmektedir. Asya ve Avrupa’daki Türk devletleri ve Türk
toplulukları ile sıkı ilişkiler kuran Enstitü 6 anabilim dalında araştırmalarına
ve Sosyal Bilimler Enstitüsünde açtığı lisansüstü öğretim programlarında
öğretime devam etmektedir. Resim 1.2.1-6.
Prof. Dr. Fikret TÜRKMEN
Resim 1.2.1.-7. Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü: İki bloktan oluşan Türk
Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Binasında Sosyal Bilimler Enstitüsü de yer almaktadır.
Ege Üniversitesi Uluslararası Bilgisayar Enstitüsü Türkiye’de Bilgisayar Bilimleri ve

Bilişim Teknolojileri alanında açılan ilk disiplinlerarası Enstitüdür. Bu Enstitü, 03 Temmuz 1992
tarih ve 3837 sayılı kanunun 8. Maddesinin (d) fıkrası ile kurulmuştur. Projesi Prof. Dr. Oğuz MANAS
tarafından hazırlanmakla beraber Enstitünün kuruluşunu Prof. Dr. Aydın ÖZTÜRK gerçekleştirmiştir.
Ege Üniversitesi Uluslararası Bilgisayar Enstitüsünün faaliyete geçişinden sonra diğer üniversite-
lerde de benzer Enstitüler (ODTÜ Enformatik Enstitüsü, 1996; İTÜ Bilişim Enstitüsü, 1999; Hacettepe
Üniversitesi Bilişim Enstitüsü, 2003; Gazi Üniversitesi Bilişim Enstitüsü, 2006 vb.) kurulmuştur.
Resim 1.2.1-8. Ege Üniversitesi Uluslararası Bilgisayar Enstitüsü

1.2.2. TIP FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ KURULAN ÖĞRETİM BİRİMLERİ

“Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği” adı, Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesinde kullanılmıştır. 31 Ekim 1957 tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesine naklen atanan
Doç. Dr. Sabiha CURA ÖZGÜR; İzmir Behçet Uz Çocuk Hastanesinde Üniversiteye ayrılan mekânda
çalışmaya başladığı andan itibaren bu adı kullanmıştır. Senatonun 15.01.1963 günlü toplantısında
kürsüler yeniden düzenlenirken Prof. Dr. Sabiha CURA ÖZGÜR, çocuğun sağlığının korunmasının
hastalıklarının tedavisinden daha önemli olduğunu savunarak kürsü adının “Çocuk Sağlığı ve
Hastalıkları Kürsüsü” olmasını sağlamıştır. İstanbul ve Ankara Üniversitelerinin tıp fakültelerinde
benzer kürsülerin adı “Çocuk Hastalıkları ve Bakımı” idi. Daha sonra diğer tıp fakülteleri de Ege
Üniversitesindeki adı benimsemişlerdir.
Türkiye’de ilk kez Tıp Fakültelerinde “Anatomi Kürsüsü” adı yerine “Morfoloji Kürsüsü”
adının kullanılması Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinde yapılmıştır. 1958 yılında Senatonun 20. 05.
1958 tarih ve 6 sayılı kararıyla Morfoloji Enstitüsü kurulmuş ve ilk başkanlığına Prof. Dr. N.
SHEINFINKEL atanmıştır. İsmail ULUTAŞ profesör olunca 13.10.1958’de enstitü başkanlığına
getirilmiştir.115 sayılı Üniversiteler Kanunun yayımlanmasından sonra üniversitelerde teşkilat birimi
olarak kürsülerin kurulması gündeme gelmiş ve kürsüye Prof. Dr. İsmail ULUTAŞ’ın önerisi ile
Türkiye’de ilk olarak “Morfoloji Kürsüsü” adı verilmiştir.
2547 Yüksek Öğretim Kanunu akademik teşkilat birimleri olarak “bölüm, anabilim dalı ve
bilim dalı” esasını getirmiş ve bu kanun uyarınca hazırlanan “Üniversitelerde Akademik Teşkilat
Yönetmeliği’nin 18 Şubat 1982
tarihinde yürürlüğe girmesin-
den sonra kürsünün adı Mor-
foloji Anabilim Dalı’na dö-
nüştürülmüştür.
1993 yılında Morfoloji
Anabilim Dalı; Anatomi Ana-
bilim Dalı ve Histoloji – Embri-
yoloji Anabilim Dalı olmak
üzere iki anabilim dalına ayrıl-
mıştır.
Resim 1.2.2-1.
Prof. Dr. İsmail ULUTAŞ
(27 Aralık 1984)
Türkiye Üniversiteleri Tıp Fakültelerinde “Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Stajının büyük staj
statüsünde kabulü ve uygulanması” ilk kez Ege Üniversitesinde 1960 yılında başlamıştır.
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim ve eğitim programında
çocuk dersi 1958 yılında 3. sınıfta başlamıştır. Öğrenciler 1961 yılında staj
sınıfına geldiklerinde Türkiye’deki diğer Tıp Fakültelerinde Çocuk Hasta-
lıkları stajı küçük bir staj olarak yalnızca 15 gün süre ile uygulanıyordu.
Yetişkinlerde görülen hastalıkların değişik klinik formlarında çocuklarda
da görülmesinin yanında çeşitli çocuk hastalıklarının da eklenmesi ile
Çocuk Kliniğinde öğrenilmesi gereken bilgi ve deneyimlerin çok olduğu
gerçeği karşısında bu sürenin çok kısa olduğu üzerinde duran Prof. Dr.
Sabiha CURA ÖZGÜR’ün önerileri ve çabaları ile staj sınıflarına gelen
öğrenciler için Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları stajı, büyük stajlar arasına
alındı.
Resim 1.2.2-2.
Prof. Dr. Sabiha Cura ÖZGÜR
Çocuk Cerrahisi Birimi ve sonra Kürsüsü Türkiye’de ilk olarak

1961 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinde kurulmuştur. Çocuk
Cerrahisi birimi, Ortopedi Kürsüsüne bağlı olarak Uzman Dr. İhsan
NUMANOĞLU önderliğinde iki asistan (Dr. Mustafa ÖZEMRE, Dr. Acun
GÖKDEMİR) tarafından 8 yataklı bir birim olarak faaliyete geçmiştir. Bu
birim, Senatonun 24 Şubat 1969 tarihli kararı ile Çocuk Cerrahisi, Ortopedi
Kürsüsünden ayrılarak bağımsız bir kürsü haline dönüştürülmüş ve o yıl
Doçent olan Doç. Dr. İhsan NUMANOĞLU kürsü başkanlığına getirilmiştir.
18 Şubat 1982 tarihinde Üniversitelerde Akademik Teşkilât Yönet-
meliği’nin yürürlüğe girmesiyle Çocuk Cerrahisi Kürsüsü, Çocuk Cerrahisi
Anabilim Dalı olmuştur. Resim 1.2.2-3.
Prof. Dr. İhsan NUMANOĞLU
Türkiye’de ilk kez 1962 yılından itibaren Tıbbi Patolojide

çalışma düzeni olarak Sitopatoloji, Jinekopatoloji, Nöropatoloji ve
Dermatopatolpji yan dalları dışında Patolojik Anatomi ile ilgili bilimsel
yan dalların da öğretim üyelerinin sistem bazında rutin hasta hizmeti,
eğitim ve akademik faaliyetlerin yürütülmesi Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesinde Prof. Dr. Yavuz AKSU önderliğinde başlatılmıştır.
Resim 1.2.2-4.
Prof. Dr. Yavuz AKSU
Gastroenteroloji kürsüsü Türkiye’de ilk olarak 1969 yılında Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesinde Prof. Dr. Namık Kemal MENTEŞ’in önderliğinde kurulmuştur. ABD’de gastroenteroloji
ileri ihtisası yapmış olan Doç. Dr. Namık Kemal MENTEŞ, Tıp Fakültesinin İzmir hastanelerindeki
misafirlik döneminde önce İzmir Devlet Hastanesinin Gastroenteroloji Kliniği Şefliğine atanmış ve
bu klinikte 01.01.1961 tarihinden itibaren çalışmaya başlamıştır. Aynı yıl E. Ü. Tıp Fakültesinin aynı
hastanede misafir olarak hizmet veren II. İç Hastalıkları Kliniğine de ek görevli olarak atanmış ve bu
kliniğe bağlı olarak ilk Gastroenteroloji Birimi’ni kurmuştur. Doçent Dr. Namık Kemal MENTEŞ
başlangıçtan itibaren gerek Devlet Hastanesinde ve gerekse Tıp Fakültesi İç Hastalıkları kliniğindeki
birimde özellikle gastroenteroloji hastaları ile ilgilenmiş ve Gastroenteroloji klinik uygulamalarının
gelişmesi için çaba göstermiştir. 1969 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinde Prof. Dr. Namık
Kemal MENTEŞ’in başkanlığında ve II. İç Hastalıkları Kürsüsüne bağlı olarak 40 yataklı ayrı bir
Gastroenteroloji Kliniği kurulmuştur. Gastroenteroloji 07.07.1973 tarihinde yürürlüğe giren 1750
Sayılı Üniversiteler Kanunun uygulanması ile Gastroenteroloji Kürsüsü haline getirilmiştir. Prof. Dr.
Namık Kemal MENTEŞ’in büyük çabaları ile E.Ü. Tıp Fakültesi bünyesindeki kendi modern binasında
gelişen Gastroenteroloji Kürsüsü ve Kliniği 120 yataklı, Türkiye’nin en büyük ve modern
Gastroenteroloji Merkezi haline gelmiştir. 06.11.1981 de yürürlüğe giren 2547 sayılı Yükseköğretim
Kanunu ve bu kanun uyarınca hazırlanarak 18.02.1982 tarihinde yürürlüğe giren Üniversiteler
Akademik Teşkilât Yönetmeliği ile Üniversitelerdeki Gastroenteroloji Kürsüleri İç Hastalıkları
Anabilim Dalına bağlı Bilim Dalları haline getirilmiştir.
Resim 1.2.2-5: Türkiye’de ilk kez “Gastroenteroloji”nin ayrı bir akademik birim olmasını gerçekleştiren
Prof. Dr. Namık Kemal MENTEŞ, klinik binasının açılış töreninde.
Türkiye’nin üniversiteye bağlı ilk “Beden Eğitimi ve Spor

Yüksek Okulu” 25 Mayıs 1971 tarihinde Ege Üniversitesinde kurul-
muştur. Tıp Fakültesi Fizyoloji Kürsüsünde Spor Hekimliği araştırmalarını
ilk kez başlatan Prof. Dr. Necati AKGÜN’ün öncülüğünde kurulması
Senatoca kabul edilen okulun açılması, Devlet Planlama Teşkilatının
29.09.1973 tarihli yazısı ile de uygun bulunmuştur. Okulun kadro kanunu
tasarısı Senatonun 26.02.1974 günlü oturumunda kabul edilerek gereği
için Milli Eğitim Bakanlığına sunulmuştur. Senatonun 01.07.1975 günlü
kararı ile Okulun Öğretim Kuruluna Prof. Dr. Necati AKGÜN, Prof. Dr. Veli
LÖK, Prof. Dr. Hamit ÖZGÖNÜL, Prof. Dr. Fikret CÜREKLİBATIR, Prof. Dr.
Erdoğan CİRELİ ve Prof. Dr. Ahmet TUTAN görevlendirilmiştir. Bu kurul,
Okulun kurucu Müdürlüğüne Prof. Dr. Hamit ÖZGÖNÜL’ü seçmiş ve
seçim Senatonun 14.07.1975 günlü toplantısında onaylanmıştır.
Resim 1.2.2-6.
Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu 1975 – 1976 öğretim yılında Prof. Dr. Hamit ÖZGÖNÜL
74 öğrenci alarak eğitim-öğretime başlamış, 20.07.1982 tarihinde
yürürlüğe giren 41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 18. Maddesi
ile Ege Üniversitesinden kopartılarak yeni kurulan Dokuz Eylül Üniversi-
tesine bağlanmıştır.
“Tıp Eğitimi Birimi ve Tıp Eğitimi Anabilim Dalı” Ege

Üniversitesi Tıp Fakültesinde kendi alanında Türkiye’de kurulmuş olan
İLK birimdir.
Zamanın Dekan yardımcısı Prof. Dr. Fehmi AKÇİÇEK ve Halk Sağlığı
Anabilim Dalı Öğretim üyesi Prof. Dr. Feride AKSU SAÇAKLIOĞLU önder-
liğinde “Ege Üniversitesi Tıp Eğitimi Birimi” Türkiye’de bir ilk olarak
1997 yılında kurulmuştur. Ege Üniversitesinin 08.07.1998 tarihli önerisi Resim 1.1.1-7.
ve Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı Yürütme Kurulu’nun 4.08.1999 Prof. Dr. Feride AKSU SAÇAKLIOĞLU
tarihli onayı ile Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Eğitimi Anabilim Dalının kuruluşu
gerçekleşmiştir. Bu sonuca başta Prof. Dr. Feride AKSU ve arkadaşlarının bulunduğu “Tıp
Eğitiminde Müfredatın Geliştirilmesi İçin Toplumumuzun Öncelikli Sağlık Sorunlarının Belirlenmesi”
projesinin sonuçlanması ve bu sonuçların tıp öğretimi ve eğitimi müfredat ve programları ile
bağdaştırılması sonucunda ulaşılmıştır. Ülkemizde bu alandaki ilk doktora programını 2006
yılında başlatan Tıp Eğitimi Anabilim Dalı; öğrenci eğitimi, uzmanlık derneklerine danışmanlık,
eğitici gelişimi, mesleksel beceri laboratuvarı ve ölçme değerlendirme uygulamaları ile ulusal bir
referans merkezi olarak gelişmesini sürdürmüştür.
Türkiye’nin ilk Spor Hekimliği Enstitüsü, Tıp Fakültesine

bağlı olarak Ege Üniversitesinde kurulmuştur. Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Fizyoloji Kürsüsü Başkanı Prof. Dr. Necati AKGÜN, 1960’lı
yıllarda spor hekimliği konusunda araştırmaları başlatmış, Senatonun
06.03.1973 tarih ve 9 sayılı kararı ile Spor Hekimliği Enstitüsü kurulmuş
ve Enstitü Müdürlüğüne atanmıştır. Enstitü yönetmeliğinin
görüşülmesine Senatonun 17.04.1973 günlü toplantısında başlanmış ve
08.05.1973 tarih ve 11 sayılı kararla kabul edilmiştir.
2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu ve buna bağlı olarak
18.02.1982 tarihinde yürürlüğe giren Üniversitelerde Akademik Teşkilat
Yönetmeliği, enstitülerin kanunla kurulması esasını getirdiği için Senato Resim 1.2.2-8.
kararı ile kurulmuş diğer enstitüler gibi Spor Hekimliği Enstitüsü de Prof. Dr. Necati AKGÜN
kapanmıştır. Bu Enstitünün başlattığı çalışmalar, Tıp Fakültesi Cerrahi
Tıp Bilimleri Bölümünde “Spor Hekimliği Anabilim Dalı” olarak devam etmektedir.
Türkiye’de ilk kez “Spor Hekimliği Uzmanlık Eğitimi” Ege Üniversitesi Spor Hekimliği
Enstitüsünde 1973 yılında başlamıştır. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı, “Spor Hekimliği
Uzmanlığı” eğitiminin Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Enstitüsünde verilmesini uygun
görmüştür.
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Anaokulu, Türkiye’de bir Fakültede kurulan ilk
anaokuludur.
Ege Üniversitesi’nde bir Çocuk Kreşi açılması, Senatonun 12.02.1968 günlü toplantısının 6.
Gündem maddesi olarak görüşülmüş ancak gerçekleştirilememiştir. E.Ü. Tıp Fakültesi Anaokulu
1973 yılında Prof. Dr. Hakkı BİLGEHAN’ın Tıp Fakültesi dekanlığı döneminde Ziraat Fakültesi’nin
piliç yetiştirmek amacıyla kullanmakta iken boşalttığı, bir birine dik durumdaki tek katlı iki küçük
binanın birleştirilmesiyle oluşturulan binada Tıp Fakültesi’nin olanaklarıyla tamamlanmış ve tefriş
edilerek burada Tıp Fakültesi Ana Okulu açılmıştır. Bu okul Tıp Fakültesi
Dekanlığı yönetiminde kalmış ve yalnız Tıp Fakültesi mensuplarının 3-6
yaş grubu çocuklarına okul öncesi eğitimi vermeye devam etmiştir. Bir
süre sonra bir yardımseverin katkısı ile yaptırılan Neşe AKGERMAN
pavyonu, anaokuluna eklenerek kapasitesi arttırılmıştır.
Türkiye’de ilk “Tıbbi Genetik Enstitüsü” 1977 yılında Ege

Üniversitesi Tıp Fakültesinde Prof. Dr. Oğuz AKSU önderliğinde
kurulmuştur. Kurucu Müdür Prof. Dr. Oğuz AKSU ve Uzman Dr. Cihangir
ÖZKINAY tarafından geliştirilmeye başlanan Enstitü, sonraki müdür Prof.
Dr. Güngör NİŞLİ döneminde gelişmeye devam etmiştir. Dr. İlhan SEZGİN
“İLK Tıbbi Genetik Uzmanı“ olarak Enstitüden mezun olmuştur. 2547
Resim 1.2.2-9.
Sayılı Yüksek Öğretim Kanunu ve buna bağlı olarak 18.02.1982 tarihinde Prof. Dr. Oğuz AKSU
yürürlüğe giren Üniversitelerde Akademik Teşkilat Yönetmeliği, enstitülerin kanunla kurulması

esasını getirdiği için Senato kararı ile kurulmuş diğer enstitüler gibi Tıbbi Genetik Enstitüsü de
kapanmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Vasküler Beyin Cerrahisi Alt Uzmanlık Eğitim Programı” 1980
yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalında zamanın Anabilim
Dalı Başkanı Prof. Dr. Erdem TUNÇBAY’ın önderliğinde açılmıştır. Programın açılmasından sonra
sorumluluğu Prof. Dr. Nurcan ÖZDAMAR üstlenmiş olup gelişmesinde öncülük etmiştir.
Proktoloji Bilim Dalı Türkiye’de ilk olarak Senatonun 05.10 1984 günlü kararı ve Yüksek
Öğretim Kurulunun 06.12.1984 tarihli onayı ile Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim
Dalına bağlı olarak kurulmuştur. Kuruluşuna o tarihte Anabilim Dalı başkanı olan Prof. Dr. Sermed
AKGÜN ve Proktoloji alanında uzmanlaşmış olan Prof. Dr. Halit OSMANOĞLU öncülük etmiştir.
Türkiye’de ilk kez “Pediatrik Beyin Cerrahisi Alt Uzmanlık Programı” 03.03.1992
tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalının içerisinde, o
dönemdeki Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Erdem TUNÇBAY’ın önderliğinde açılmıştır. Programın ilk
sorumluluğunu Prof. Dr. Saffet MUTLUER üstlenmiş ve birimim gelişmesinde öncülük etmiştir. Daha
sonra bu birim 21 Ocak 1992 tarihinde Pediatrik Nöroşirurji Bilim Dalına dönüşmüştür.
Türkiye’de ilk kez “Spor Hekimliği Bilim Dalı” 1989 yılında Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesinde Üniversiteler Arası Kurul onayı ile kurulmuştur. Bu dal, yine Üniversiteler Arası Kurul
kararı ile 1996 yılında anabilim dalına dönüşmüştür. Prof. Dr. Necati AKGÜN’ün önderliğinde
06.03.1973 tarihinde “Spor Hekimliği Enstitüsü” kurulmuştur. Spor Hekimliği, Sağlık Bakanlığı
tarafından 2 yıllık ihtisas dalı olarak kabul edilmiştir. Daha sonra uzmanlık yan dalı haline getirilen
ihtisas süresi 3 yıla çıkarılmıştır. Spor Hekimliği 1989 yılında Üniversiteler Arası Kurul tarafından
Doçentlik Bilim Dalı olarak kabul edilmiş, 1996 yılında ise Spor Hekimliği Anabilim Dalı olmuştur.
“Spinal Cerrahi Alt Uzmanlık Programı” Türkiye’de ilk kez

1992 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi
Anabilim Dalının içerisinde, o dönemdeki Anabilim Dalı Başkanı Prof.
Dr. Erdem TUNÇBAY’ın önderliğinde açılmıştır. Programın ilk sorum-
luluğunu Prof. Dr. Mehmet ZİLELİ üstlenmiş ve gelişmesinde öncülük
etmiştir.
“Nöroonkoloji Alt Uzmanlık Programı” Türkiye’de ilk kez

Ekim 1996 tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir
Cerrahisi Anabilim Dalının içerisinde, o dönemdeki Anabilim Dalı
Başkanı Prof. Dr. Erdem TUNÇBAY’ın önderliğinde açılmıştır. Programın
ilk sorumluluğunu Prof. Dr. Nezih OKTAR üstlenmiş ve gelişmesinde
öncülük etmiştir. Ayrıca Ülkemizde nöroşirürji alanında spinal Resim 1.2.2-10.
cerrahinin gelişmesi 1995’te Türk Nöroşirürji Derneği çatısı altında Prof. Dr. Erdem TUNÇBAY
Spinal Cerrahi Grubunun kurulması üzerine Prof. Dr. Mehmet ZİLELİ
tarafından başlatılmıştır. Prof. Zileli 4 yıl süre ile grubun kurucu başkanlığını yapmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Spinal cerrahi uzmanlık sonrası eğitimi (spine fellowship)
programları” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalında 1996 yılında
başlatılmıştır. 3-6 ay süreli bu programlara bu güne kadar 23’ü yurt dışından 33 ü yurt içinden
olmak üzere 56 nöroşirürji uzmanı katılmıştır.
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Eğitimi Anabilim Dalı içerisinde “Simüle (taklit,
benzeşik) Hasta Laboratuvarı ve Simüle Hasta ile eğitim programı” adıyla 2004 – 2005 eğitim-
öğretim yılında başlatılan program, bu alanda kurulmuş olanların arasında Türkiye’de İLK’tir.
Doç. Dr. H. İbrahim DURAK’ın yürütücüsü olduğu bu programın diğer üyeleri Prof. Dr. Gülşen
KANDİLOĞLU, Prof. Dr. Yasemin KABASAKAL, Prof. Dr. Caner KABASAKAL, Doç. Dr. Murat SÖZBİLEN,
Yrd. Doç. Dr. Meltem ÇİÇEKLİOĞLU, Yrd. Doç. Dr. Kevser VATANSEVER, Dr. S. Ayhan ÇALIŞKAN ve Dr.
S. Elif TÖRÜN’dür. Eğitim programının ikinci yılında, öğrencilerin temel iletişim becerileri, anamnez
ve genel sistemik muayene, üçüncü yılında ise klinik akıl yürütme ve sisteme özgü fizik muayene
konusunda beceri ve tutum geliştirmeye yönelik olarak öğrenciler simüle hastalar ile
görüşmektedirler. Görüntü ve ses kaydı yapılan bu görüşmeye ilişkin öğrenci akran, simüle hasta,
eğiticiden geribildirim almakta ve kendini değerlendirmektedir.
Simüle Hasta Laboratuvarında, beş eğitim odası (poliklinik odası şeklinde tasarlanmış), bir
kumanda-koordinasyon merkezi, sekiz bilgisayar, bir yazıcı bulunmaktadır. Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi’nde simüle hasta ihtiyacını karşılamak üzere her yıl eylül ve ekim aylarında Ege
Üniversitesi Hastanesi ve kampüsünde bu konuya ilişkin bir duyuru yapılmaktadır. Simüle hasta
olmak isteyen kişiler başvurularını Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Eğitimi Anabilim Dalı’na
yapmaktadır. Yazılı başvurular Tıp Eğitimi Anabilim Dalı öğretim üyeleri tarafından
değerlendirildikten sonra adaylardan uygun bulunanlar görüşme için Tıp Eğitimi Anabilim Dalı’na
davet edilmektedir. Görüşme sonrası kabul edilen adaylar simüle hasta eğitim programına
alınmaktadır.
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Eğitimi Anabilim Dalı deneyimlerini, İstanbul üniversitesi
İstanbul ve Cerrahpaşa Tıp Fakülteleri, Pamukkale Üniversitesi, Akdeniz Üniversitesi, Karadeniz
Teknik Üniversitesi Tıp Fakülteleri ve diğer başka Tıp Fakülteleri ile paylaşmış olup bunlarda da
benzer laboratuvarlar kurulmuş ve kurulmak üzeredir.
Türkiye’de ilk kez “Tıp Eğitimi Doktora Programı”, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp
Eğitimi Anabilim Dalı tarafından 2005-2006 eğitim öğretim yılında Sağlık Bilimleri Enstitüsünde
açılmıştır. Programın amacı; tıp eğitimi alanında çalışmak isteyen bireylere gereken yetkinlikleri
(bilgi, beceri ve tutum) kazandırmaktır.
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Eğitimi Anabilim Dalında 2011 yılında açılmış olan
“Araştırma Eğitimi Programı” bu alanda Türkiye’de açılmış olan İLK programdır.
Program, Tıp Fakültesi öğrencilerinin gönüllü olarak katılabildikleri, öğrencilerin bilimsel
düşünce, tutum, davranış ve bilgilerini pekiştirmek ve kendilerine araştırma becerileri kazandırmak
üzere, Tıp Fakültesi eğitimine ek ve koşut olarak uygulanan bir eğitim programıdır. Katılan
öğrencilere süregiden eğitim programlarında bir değişiklik öngörmez ve bir ayrıcalık tanımaz. Klasik
Tıp eğitiminin kalıpları dışına çıkarak eleştirel, yaratıcı ve problem çözmeye yönelik düşünce
sistemine sahip, bir sorunu ortaya koyabilen, soruna çözüm bulmak için bir araştırma
tasarlayabilen ve onu uygulayıp sunabilen hekimlerin yetişmesi amaçlanmıştır. Öğrencilerin
yapacakları projeler ve araştırmalar Üniversitenin Bilimsel Araştırma Projeleri Fonundan öncelikle
desteklenmektedir. Araştırma Eğitimi Programını bitiren öğrenciye bir sertifika verilmektedir.
Öğrencinin esas kazancı elde ettiği bilgi, beceri ve tutum olacak, bu öğrenciler ileride akademisyen
olma yoluna girebilmek dâhil çalışma hayatlarını yönlendirme hususunda donanım sahibi
olabileceklerdir.
“Madde kullanım bozuklukları alanında Yüksek Lisans Programı” Türkiye’de ilk kez
Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsünde Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı
tarafından 2005 – 2006 öğretim yılında açılmıştır.
1.2.3. ZİRAAT FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ KURULAN ÖĞRETİM

BİRİMLERİ
Türkiye’deki Üniversitelerin Ziraat Fakülteleri’nde ilk ve tek “Bitki Sağlığı Bölümü”,
Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nde 1956 yılında kurulmuştur.
Türkiye’de ilk kez 4 yıl süreli öğretim veren “Gıda Teknolojisi Yüksek Okulu”, Ege
Üniversitesi Ziraat Fakültesinde Prof. Dr. Mustafa ULUÖZ’ün önderliğinde kurulmuştur. E. Ü.
Senatosunun 20.05.1958 tarihli kararı ile kurulmuş olan “Gıda ve Fermantasyon Teknolojisi
Kürsüsü”nün yüksekokula dönüştürülmesi, Senatonun 12.07.1972 tarihli önerisi, Devlet Planlama
Teşkilatının 18.08.1972 tarihli olumlu
görüşü ve Milli Eğitim Bakanı Prof. Dr.
Sebahattin ÖZBEK’in 30.01.1973 tarihli
onayı ile Gıda Teknolojisi Yüksek Okulu
kurulmuştur. Kadro kanunu, TBMM’de
18.03.1975 tarih ve 1869 sayılı kanun ola-
rak kabul edilen Gıda Teknolojisi Yüksek
Okulu; 1975–1976 öğretim yılında 40
öğrenci alarak öğretime başlamıştır. Prof.
Dr. Mustafa ULUÖZ’ün 13 Mart 1976 tari-
hinde beklenmeyen vefatı üzerine okulu
geliştirme bayrağını Prof. Dr. Erdal SAY-
GIN ele almıştır. Resim 1.2.3-1. Resim 1.2.3-2.
Prof. Dr. Mustafa ULUÖZ Prof. Dr. Erdal SAYGIN
Daha sonra Ziraat Fakültesi Kurulu, 14.06.1976 gün ve 62/5 sayılı kararı ile Gıda Teknolojisi
Yüksek Okulu’nun Fakülte haline getirilmesini Rektörlüğe arz etmiştir. Senato 29.03.1977 gün ve
175/13 sayılı kararı ile Gıda Teknolojisi Yüksek Okulu’nun Gıda Fakültesine dönüşmesini uygun
görerek Milli Eğitim Bakanlığına ve Devlet Planlama Teşkilatına sunmuştur. DPT’nin 15.07 1977
tarihli olumlu görüşü üzerine öneri, 18.08.1977 tarihinde Milli Eğitim Bakanı Nahit MENTEŞE
tarafından onaylamıştır. Türkiye’de ilk kez kurulan Gıda Fakültesi, 1 Mart 1978 tarihinde faaliyete
geçmiştir.
20 Temmuz 1982 tarihinde yürürlüğe giren 41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Ege
Üniversitesi ikiye bölünerek Dokuz Eylül Üniversitesine hayat vermiş ve kararnamenin 17. Maddesi
ile Gıda Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü’ne dönüştürülerek Mühendislik Fakültesinde
gelişimine devem etmektedir.
Bu konuda ayrıntılı bilgi için “Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi 1955 – 2005” adlı
kitabın 366 – 367. ve 682 – 683. sayfalarına bakınız.
Türkiye’de ilk “Deri Teknolojisi Bölümü”, 23.01.1990 tari-

hinde Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesinde kurulmuştur. Bu Bölümü’nün
temeli, Ege Üniversitesi Senatosunun 7 Mayıs 1960 tarihli kararı ile Ziraat
Fakültesinde kurulan Lif Teknolojisi Kürsüsüne dayanmaktadır. Bu kürsü
Prof. Dr. Mustafa HARMANCIOĞLU başkanlığında gelişerek 18.02.1982
tarihinde yürürlüğe giren Üniversitelerde Akademik Teşkilat Yönetmeliği
uyarınca Deri ve Lif Teknolojisi Anabilim Dalı adını almıştır. Prof. Dr.
Mustafa HARMANCIOĞLU’nun 4 Mayıs 1985 tarihinde emekli olması
üzerine Prof. Dr. Özcan SARI bayrağı devir almıştır. Bu anabilim dalı, Resim 1.2.3-3.
Senatonun 23.01.1990 tarihli kararı ile Deri Teknolojisi Bölümü olmuş, Prof. Dr. Mustafa
HARMANCIOĞLU
daha sonra Senatonun 17.02.1999 tarihli önerisi ve Yüksek Öğretim
Kurulunun 23.02.1999 tarihli onayı ile 1999 – 2000 öğretim yılı başından itibaren Deri Mühendisliği
Bölümü adıyla Mühendislik Fakültesine bağlanmış olup bu fakülte bünyesinde akademik
faaliyetine devam etmektedir. Bölümün amacı; Türk Deri Sanayi’ne nitelikli teknologlar ve
mühendisler yetiştirmektir.
Bu konuda ayrıntılı bilgi için “Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi 1955–2005” adlı kitabın
349 – 350. sayfalarına bakınız.
1.2.4. FEN FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ KURULAN ÖĞRETİM BİRİMLERİ
Türkiye’de ilk kez, uygulamalı müspet bilimlerle ilgili farklı fakülte ve yüksekokul
öğrencilerine meslekleri için esas olan Temel Fen Bilgilerini kazandırmak, öğrencilerin meslekte daha
başarılı olmalarını sağlamak amacı ile Ege Üniversitesi Fen Fakültesine bağlı olarak “Meslek Öncesi
Temel Bilimler Enstitüsü (MÖTBE)” kurulmuştur. Bağımsız bir öğretim birimi olan MÖTBE’nin
yönetmeliği Fen Fakültesi Profesörler Kurulu tarafından hazırlanmış ve Senatonun 04.06 1968 tarih ve
16-1 sayılı kararı ile kabul edilmiştir. Fen Fakültesinin B Bloku olarak yapılan binası 20.08.1968 tarihinde
Başbakan Süleyman DEMİREL tarafından açılmıştır.
Fakülteden ayrı yönetim organları (Enstitü Müdürü, Enstitü Yönetim Kurulu ve Danışma Kurulu)
ve bütçesi olan MÖTBE, 18.05.1976 tarihinde yürürlüğe giren 2010 Sayılı Kanunla bağımsız akademik ve
idari personel kadrosuna da kavuşmuştur. Ancak 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 65. maddesi
gereğince Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanan "Üniversitelerde Akademik Teşkilât Yönetmeliği'nin
18.02.1982 tarihinde yürürlüğe girmesi üzerine durumu bu yönetmelikteki "Enstitü" veya "Yüksekokul"
tanımlarına uymayan MÖTBE, Senatonun 13.04.1982 tarihli karan ile Fen Fakültesinin dershane ve
laboratuvarları durumuna gelmiştir.
Bu konuda ayrıntılı bilgi için “Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi 1955 – 2005” adlı kitabın 457 –
458. sayfalarına bakınız.
Resim 1.2.4-1. E.Ü. Fen Fakültesi’nin inşaatı 20.08.1968 tarihinde tamamlanan Meslek Öncesi Temel Bilimler Enstitüsü (MÖTBE) binasının
900 kişilik amfi kanadının 11.11.2011 tarihindeki görünümü. Fizik, Kimya, Biyoloji laboratuarları ile öğretim elemanları odalarının
bulunduğu 2 katlı bina blokları, bu resmin solunda kalmıştır.
Türkiye’de ilk kez öğretim süresi 2 yıl olan “Ön Lisans Yüksek Okulu” kavramı ve
uygulaması Ege Üniversitesinde ortaya koyulmuştur. Ege Üniversitesi öğrencilerine Fizik, Kimya, Biyoloji,
Jeoloji ve Matematik gibi temel fen derslerini; bu amaca yönelik özel yönetmelikle sağlanan bir düzen
ve projesi bu öğretime uygun yapılmış bir mekân içinde verilmesini sağlayan Meslek Öncesi Temel
Bilimler Enstitüsü’nün 1968 – 1969 öğretim yılında faaliyete geçmesinden sonra bu sistemin 2 yıl süreli
bir önlisans yüksekokuluna dönüştürülmesi fikri doğmuştur. İsteyen her lise mezununa yükseköğrenim
imkânını kendi ilinde vererek üniversite kapılarındaki yığılmalara çözüm getirmek, iş dünyasına ara insan
gücü yetiştirmek, üniversitelerin lisans programlarına öğrenci hazırlamak üzere biri fen ve teknik ağırlıklı,
diğeri sosyal bilimler ağırlıklı iki ana öğretim programı uygulayan bu ön lisans yüksekokullarının
zamanla tüm illerimizde açılması öngörülmüştür. Bu konuda yapılan çalışmalardan sonra Senatonun
18.09.1973 günlü oturumunda Önlisans Yüksek Okulu Yönetmeliği kabul edilmiştir. Yönetmeliğin
kabulünden sonra İzmir, Manisa, Aydın, Denizli ve Balıkesir illerinde birer önlisans yüksekokulu açılmıştır.
6 Kasım 1981 tarihinde yürürlüğe giren 2547 Sayılı Yüksek Öğretim Kanunu, önlisans yüksekokullarını
tüm üniversitelere yaygınlaştırmıştır.
Bu konuda ayrıntılı bilgi için “Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi 1955 – 2005” adlı kitabın 21 –
24. sayfaları ile 906. sayfasına bakınız.
Not: E. Ü. Senatosunun 19.01.1971 gün ve 2 sayılı kararı ile Fen Fakültesi Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinin 28. Maddesinde lisans
öğreniminin ilk 2 yılda okuması gereken derslerin tümünden başarılı olan öğrencilerden isteyenlere “Önlisans Sertifikası verilir”
hükmü yer almış idi.
Türkiye'de ilk “Biyokimya ve Mühendisliği Bölümü”

01.01.1978 tarihinde kurulan Ege Üniversitesi Kimya Fakültesi
bünyesinde Prof. Dr. Burhan PEKİN önderliğinde kurulmuştur. Biyo-
kimyagerlik öğretimi lisans düzeyinde, Biyokimya Mühendisliği öğretimi ise
Yüksek lisans düzeyinde verilmiştir. Bu Bölüm, 2547 Sayılı Yükseköğretim
Kanunu çıktıktan sonraki yapılanmada E. Ü. Kimya Fakültesi'nin kapatılması
sonucu fiilen ortadan kalkmış, öğrencileri E. Ü. Fen Fakültesi Kimya Bölümü
bünyesinde yine Türkiye'de ilk olarak açılan Biyokimya Anabilim Dalı
Biyokimyagerlik Öğretim Programında öğrenimlerine devam etmişlerdir.
Bu öğretim programının ilk iki yılı normal kimyagerlik programı ile ortak iken
son iki yılı tamamen biyokimyaya dayalı derslerden oluşmuştur. Prof. Dr.
Azmi TELEFONCU'nun gayretleri ve Yükseköğretim Kurulu'nun
07.05.1996 tarihli onayı ile Ege Üniversitesi Fen Fakültesi bünyesinde Resim 1.2.4-2.
Türkiye'nin lisans düzeyinde öğretim veren ilk ve halen tek Biyokimya Prof. Dr. Burhan PEKİN
Bölümü kurulmuştur.
Türkiye’de ilk kez hidrobiyoloji alanında lisans düzeyinde öğretim veren bölüm,
“Biyolojik Oseanografi Bölümü” adıyla Ege Üniversitesi Fen Fakültesinde 9 Mayıs 1978 tarihinde
kurulmuştur.
Fen Fakültesinde Hidrobiyoloji Enstitüsünün de kurucusu olan Genel Zooloji Kürsüsü Başkanı
Prof. Dr. Remzi GELDİAY’ın önerisi üzerine 11.02 1977 tarih ve 7-7 sayılı Fakülte Kurulu Kararı ve
Senato’nun onayı ile Türkiye’de ilk kez Fen Fakültesinde “Biyolojik Oseanografi Öğretim
Programı” açılmıştır. Senatonun 04.10.1977 gün ve 15 sayılı kararı uyarınca 1977 – 1978 öğretim
yılında bu programa 20 öğrenci alınmıştır. Daha sonra yine Prof. Dr. Remzi GELDİAY'ın önerisi,
Senatonun 09.05.1978 gün ve 25 sayılı kararı ile “Biyolojik Oseanografi Bölümü” kurulmuştur.
Senato’nun 22.08.1978 tarihli onayı ile başkanlığına Prof. Dr. Remzi GELDİAY’ın seçildiği Biyolojik
Oseanografi Bölümü, Hidrobiyoloji Enstitüsü ile koordineli bir şekilde aynı adlı öğretim programını
yürütmüştür. Bu bölüm, 18.02.1982 tarihinde yürürlüğe giren "Üniversitelerde Akademik Teşkilât
Yönetmeliği" uyarınca 22.09.1982 tarihinde Biyoloji Bölümünün Hidrobiyoloji Anabilim Dalı'na dönüş-
türülerek hizmetine devam etmiştir. Bu konuda yetişen öğretim üyeleri ve öğretim yardımcıları,
11.07.1992 tarihinde yürürlüğe giren 3837 sayılı Kanunla kurulan Ege Üniversitesi Su Ürünleri
Fakültesine geçerek akademik çalışmalarını bu fakültede sürdürmektedirler.
Resim 1.2.4-3. Prof. Dr. Semahat GELDİAY ile Ege Üniversitesi Genel Zooloji Kürsüsü, Hidrobiyoloji Enstitüsü ve Biyolojik Oseanografi
Bölümünün kurucusu Prof. Dr. Remzi GELDİAY (Prof. Dr. Sabire KARAÇALI’nın albümünden)
Türkiye’de ilk kez “Lisans Düzeyinde Mikrobiyoloji Öğretimi”

Ege Üniversitesi Fen Fakültesinde Prof. Dr. Mehmet ÖNER’in önderliğinde
açılmıştır. Fen Fakültesi Botanik Bölümü içinde 1977 – 1978 öğretim
yılında açılan Mikrobiyoloji Öğretim Programı; 24.02.1981 tarihli
Profesörler Kurulu kararı ile Mikrobiyoloji Bölümüne dönüştürülmüş ve
başkanlığına 31.03.1981 tarihinde Prof. Dr. Mehmet ÖNER seçilmiştir. Bu
bölüm, 18.02.1982 tarihinde yürürlüğe giren Üniversitelerde Akademik
Teşkilat Yönetmeliği uyarınca Biyoloji Bölümünün Temel ve Endüstriyel
Mikrobiyoloji Anabilim Dalına dönüştütürülmüştür.
Resim 1.2.4-4.
Prof. Dr. Mehmet ÖNER
Türkiye'de ilk kez Matematik Bölümlerinde “Bilgisayar Bilimleri Anabilim Dalı” Ege
Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanlığının 23.08.1994 gün ve 3047 sayılı önerisi, Senatonun 14.02.1995
gün ve 11 sayılı olumlu kararı, Yükseköğretim Kurulunun 19.10.1995 tarihli onayı ile Ege
Üniversitesi Fen Fakültesinde kurulmuştur. Bilgisayar bilimlerinin amacı matematiksel düşünceyi bir
formal dil yapısı içeriğinde operatör ve operand bilgi yapılarına dönüştürmek, algoritmik yapıların
sistematik olarak incelenmesini, kuramını, tasarımını, gerçekleştirmek ve uygulamaktır.
1.2.5. DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ AÇILAN ÖĞRETİM BİRİMİ
Türkiye’de ilk kez „Diş Hekimliği Fakültesinde Entegre Staj Kliniği“ Ege Üniversi-
tesinde 1986 yılında Prof. Dr. Berran ÖZTÜRK ve Prof. Dr. Bora Altınel ATAMAN önderliğinde
uygulanmaya başlanmıştır. Bu kliniğin temel uygulama nedenleri, hasta tedavisinde önem taşıyan
zaman etkeninin hasta lehine kullanılmasının yanı sıra, eğitim aşamasındaki bireylerin muayene-
hane pratiğine hazır hekimler olarak yetiştirilmesine olanak sağlamasıdır. Diş Hekimliğinde
disiplinler arası tedavi yaklaşımına ortak olmasına yönelik işbirliğinin sağlanması da bu yaklaşımın
en önemli avantajları arasındadır.
Günümüzde, entegre tedavi sisteminin
yürütüldüğü staj kliniğimiz; Diş Hekimliği eğitim
hizmetleri için gerekli olan alt yapı (ünit, el aletleri,
uygulama malzemeleri v.b.) konusunda ileri
aşamaya ulaşmıştır. Şu anda Ege Üniversitesi Diş
Hekimliği Fakültesi’nde uygulanmakta olan
multidisipliner klinik sisteminin, E.Ü. Diş Hekimliği
Fakültesinin ve Ülkemizin en çok tercih edilen Diş
Hekimliği Fakültesi olmasına katkısı vardır.
Entegre Staj Kliniği, daha sonra Gazi Üniver- Resim 1.2.4-5.
sitesi Diş Hekimliği Fakültesinde de açılmıştır. Prof. Dr. Berran ÖZTÜRK ve Prof. Dr. Bora Altınel ATAMAN
1.2.6. MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ AÇILAN ÖĞRETİM

BİRİMLERİ
Türkiye’de ilk “Tekstil Mühendisliği Bölümü”, 17.08.1971

tarihinde Ege Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Fakültesinde açılmıştır.
Bugünkü Tekstil Mühendisliği Bölümü’nün temelini oluşturan İzmir
Tekstil Teknik Yüksek Okulu, Milli Eğitim Bakanlığı’nca Alsancak’taki
binalarda 10 Eylül 1966’da öğrenime başlamıştır. 1969 yılında İzmir Devlet
Mimarlık Akademisi’ne dönüştürülen bu Yüksek Okul, Türkiye`de üniversite
düzeyinde ilk Tekstil Mühendisliği Bölümü olarak 17.08.1971 tarihinde
Ege Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Fakültesine bağlanmıştır. Ege
Üniversitesi Senatosu 05.07.1977 tarihinde bu bölümüm fakülteye
dönüştürülmesine karar vermiştir. Açılacak bu fakülteye 07.03.1978
tarihinde öğretim üyeleri görevlendirmiş, toplanan fakülte kurulu Tekstil
Fakültesi Dekanlığına Prof. Dr. İbrahim AKSÖZ’ü seçmiştir.
Resim 1.2.4-6.
20 Temmuz 1982 tarihinde yürürlüğe giren 41 Sayılı Kanun Hükmün- Prof. Dr. İbrahim AKSÖZ
de Kararname ile üniversitelerin akademik teşkilatı yeniden düzenlenmiş,
kanunun 17. maddesi ile Tekstil Mühendisliği Fakültesi Tekstil Mühendisliği Bölümü’ne
dönüştürülerek yeni açılan Mühendislik Fakültesine bağlanmıştır. Bu konuda ayrıntılı bilgi için
“Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi 1955–2005” adlı kitabın 717–718. sayfalarına bakınız.
Not: Ege Üniversitesi Yönetim Kurulunun 04.08.1966 tarihli kararı ile Bornova Kampusunda Tekstil Teknik Okulu için 20
dönümlük arazi tahsis edilerek Milli Eğitim Bakanlığına sunulmuş idi.
Türkiye’de ilk “Gıda Mühendisliği Bölümü” 1982 yılında Ege Üniversitesinde kurul-
muştur. Bu bölümün kökü, Ege Üniversitesi Senatosunun 20 Mayıs 1958 tarihli kararı ile Ziraat
Fakültesinde kurulan Gıda Teknolojisi Kürsüsüne dayanmaktadır. Prof. Dr. Mustafa ULUÖZ
başkanlığında gelişen kürsü 27.03.1975 tarihinde “Gıda Teknolojisi Yüksek Okulu”, 18.08.1977
tarihinde “Gıda Fakültesi” olmuştur. 20 Temmuz 1982 tarihinde yürürlüğe giren 41 Sayılı Kanun
Hükmünde Karaname ile üniversitelerin akademik teşkilatı yeniden düzenlenmiş, kanunun 17.
maddesi ile Gıda Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü’ne dönüştürülerek Mühendislik Fakültesine
bağlanmıştır.
Ege Üniversitesinde Gıda Mühendisliği eğitiminin başlamasından sonra Türkiye’deki birçok
üniversite Gıda Mühendisliği eğitimine başlamış ve gerek akademik yapı ve gerekse öğretim
programını bölümümüzü örnek alarak kurmuştur. Şu anda 41 üniversitede Gıda Mühendisliği
eğitimi verilmektedir.
Bu konuda ayrıntılı bilgi için “Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi 1955 - 2005” adlı
kitabın 513 – 514. sayfalarına bakınız.
Resim 1.2.4-7. Gıda Mühendisliği öğretim elemanlarından bir grup (20 Mayıs 1982)
Soldan sağa: Yrd. Doç. Dr. Meral GÖNÜL, Prof. Dr. Suzan KINCAL, Prof. Dr. Aytaç SAYGIN GÜMÜŞKESEN, Yrd. Doç. Dr.
Sumru TÖMEK, Prof. Dr. Adnan ÜNLÜTÜRK, Prof. Dr. Mahir ÇOLAKOĞLU, Prof. Dr. Mehmet PALA, Prof. Dr. Erdal SAYGIN
Bölüm Başkanı), Prof. Dr. Mustafa METİN, Prof. Dr. Mustafa ÜÇÜNCÜ, Prof. Dr. Feridun TOPALOĞLU, Prof. Dr. Yaşar HIŞIL,
Prof. Dr. Deniz GÖKTAN, Uzm. Dr. Tülin TAMERLER, Prof. Dr. Gülden OVA, Prof. Dr. Tomris ALTUĞ, Prof. Dr. Sezgin ÜNAL
Türkiye’de ilk “Deri Mühendisliği Bölümü” 23.02.1999 tari-

hinde Ege Üniversitesi Mühendislik fakültesinde yer almıştır.
Bu konuda ayrıntılı bilgi için sayfa 19’a bakınız.
Türkiye’de ilk “Biyomühendislik Bölümü” 2000 yılında Ege

Üniversitesi Mühendislik Fakültesi’nde Prof. Dr. Fazilet VARDAR SUKAN
tarafından kurulmuştur. Bunu takiben 2001-2002 öğretim yılında, Ege
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyomühendislik Anabilim Dalında
Yüksek Lisans Programı ve 2004-2005 Öğretim Yılında ise Doktora
Programı açılmıştır. Daha sonraki yıllarda Fırat, Gaziosmanpaşa, İstanbul Resim 1.2.4-8.
Teknik Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, Yeditepe Üniversitesi, Yıldız Prof. Dr. Fazilet VARDAR SUKAN
Teknik Üniversitesi ve İstanbul Bilgi Üniversitelerinde benzer isimlerle açılan Biyomühendislik

bölümlerine de model teşkil etmiştir.
Türkiye’de ilk kez 2006 yılında Deri Mühendisliği Bölümü ile Tekstil Mühendisliği
Bölümü birlikte Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde “Tekstil ve Deri Sanayi Doktora
Programını” başlatmışlardır.
1.2.7. İLETİŞİM FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ AÇILAN ÖĞRETİM BİRİMİ

Türkiye’de ilk kez “Kurumsal İletişim Anabilim Dalı” Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi
Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümünde Prof. Dr. Beril Akıncı VURAL’ın önderliğinde 09.07.2009
tarihinde kurulmuştur.
1.2.8. İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİNDE AÇILAN ÖĞRETİM PROGRAMLARI

Türkiye’de ilk kez “Bölgesel Kalkınma İktisadı Tezli Yüksek Lisans Programı” Ege
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde Prof. Dr. Neşe KUMRAL önderliğinde 2005 – 2006 öğretim
yılında açılmış olup halen devam etmektedir.
Türkiye’de ilk kez “Engelsiz Meslek Edindirme Programı projesi olan e-pazarlama
programı”; 2008 yılında Ege Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ile Element Eğitim
Teknolojileri tarafından ortaklaşa düzenlenmiştir. Programın amacı, e-pazarlama konusunda bilgi
sahibi olmak ve engelli vatandaşların kendi işlerini kurmalarına olanak sağlayacak alt yapıyı
oluşturmaktır.
1.2.9. ENSTİTÜLERDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ AÇILAN ÖĞRETİM BİRİMLERİ VE

PROGRAMLARI
1.2.9.1. NÜKLEER BİLİMLER ENSTİTÜSÜNDE AÇILAN LİSANSÜSTÜ ÖĞRETİM

PROGRAMLARI
Türkiye’de ilk kez “Nükleer Bilimler alanında çok disiplinli

lisansüstü eğitim veren ilk kurum Ege Üniversitesi Nükleer Bilimler
Enstitüsüdür.” Prof Dr. Yusuf VARDAR’ın önerisi ve Senatonun
19.04.1966 günlü kararı ile kurulan Ege Üniversitesi Radyoizotop
Araştırma Merkezi bu Enstitünün çekirdeğini oluşturmuştur.
Senatonun 20.02.1977 tarihli kararı ile Radyoizotop Araştırma Merkezi,
Nükleer Araştırma ve Eğitim Enstitüsü’ne dönüşmüş ve lisansüstü
öğretim vermeye de başlamıştır. 2547 Sayılı Yüksek Öğretim Kanunu,
enstitülerin kanunla kurulmasını zorunlu kıldığı için Üniversitenin diğer
enstitüleriyle birlikte Nükleer Araştırma ve Eğitim Enstitüsü de
Senatonun 09.03.1982 tarihli kararı ile kapatılmıştır. Ancak 30 Mart 1983
tarihinde yürürlüğe giren 2809 Sayılı Kanunla Ege Üniversitesi Nükleer
Bilimler Enstitüsü adıyla tekrar kurulmuş ve bu aşamadaki Müdür Prof. Resim 1.2.9-1.
Prof. Dr. Selman Rıza KINACI
Dr. Selman Rıza KINACI tarafından yeniden yapılandırılmıştır. Enstitü;
1- Nükleer Bilimler Anabilim Dalı,
2- Nükleer Teknoloji Anabilim Dalı,
3- Nükleer Uygulamalar Anabilim Dalı,
olmak üzere 3 anabilim dalında lisansüstü öğretim ve eğitim vermektedir. Prof. Dr. Selman Rıza
KINACI’dan sonra Müdür Prof. Dr. Güngör YENER, Müdür Prof. Dr. Meral ERAL ve Müdür Prof. Dr.
Perihan ÜNAK dönemlerinde gelişime devam eden Enstitü; 2011 yılında bugün 17’si öğretim üyesi
olmak üzere 32 öğretim elemanı, 16 idari personel ve 100 lisansüstü öğrencisi ile hizmet üretimine
devam etmektedir. Bu konuda ayrıntılı bilgi için “Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi 1955 –
2005” adlı kitabın 810–823. sayfalaına bakınız.
Bu Enstitünün kuruluşundan sonra İstanbul Teknik Üniversitesi, Ankara Üniversitesi ve
Hacettepe Üniversitelerinde de benzer konularda çalışmalar yapılmıştır.
1.2.9.2. GÜNEŞ ENERJİSİ ENSTİTÜSÜ TARAFINDAN AÇILAN LİSANSÜSTÜ ÖĞRETİM

PROGRAMLARI
Türkiye’de ilk kez “Güneş Enerjisi Konusunda Lisansüstü Öğretim”, Ege üniversitesi
Güneş Enerjisi Enstitüsünde 1978 yılında başlamıştır.
“Güneş Enerjisi Enstitüsü” Ege Üniversitesi Senatosunun 05.07.1977 tarihli kararı ile
Mühendislik Bilimleri Fakültesine bağlı olarak kurulmuştur. Enstitünün kurucusu ve ilk müdürü Prof.
Dr. Gürbüz ATAGÜNDÜZ’dür. 1978 yılında Mühendislik Bilimleri Fakültesi üç ayrı fakülteye
bölünerek kapatılmış ve Enstitü 1 Mart 1978 tarihinde faaliyete geçen Kimya Fakültesine
bağlanmıştır. Müdür Prof. Dr. Gürbüz ATAGÜNDÜZ’ün önderliğinde gelişen Enstitü 1978 – 1979
öğretim yılında lisansüstü öğretime de başlamıştır. Senatonun 03.02.1981 tarihli kararı ile Kimya
Fakültesinden ayrılarak doğrudan Rektörlüğe bağlanan Enstitü; 18.02.1982 tarihinde yürürlüğe
giren “Üniversitelerde Akademik Teşkilat
Yönetmeliği” uyarınca diğer enstitüler
kapatıldığı halde varlığını sürdürmüş ve 20
Temmuz 1982’de yürürlüğe giren “Yüksek
Öğretim Kurumları Teşkilatı Hakkında 41
Sayılı Kanun Hükmünde Kararname”nin 17.
madde (a) fıkrasının (5) inci bendi ile Ege
Üniversitesinde yeniden kurulan 4 enstitü-
den biri olmuştur. E. Ü. Güneş Enerjisi
Enstitüsü, Enerji Anabilim Dalı ve Enerji
Teknolojisi Anabilim Dalı olmak üzere iki
anabilim dalında araştırma ve lisansüstü
öğretim faaliyetlerine devam etmektedir.
Resim 1.2.9-2. Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi

Enstitüsü Binası ve sağ üst köşede kurucusu
Prof. Dr. Gürbüz ATAGÜNDÜZ
1.2.9.3. TÜRK DÜNYASI ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜNDE AÇILAN LİSANSÜSTÜ

Türkiye'de ilk kez “Türk Dünyası araştırmalarına ilişkin olarak aşağıdaki 5 anabilim
dalında lisansüstü öğretim programları” 1993 yılında Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları
Enstitüsü tarafından açılmıştır. "Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü" adını taşıyan ilk ve tek
akademik kuruluş olarak 11 Temmuz 1992 tarih ve 3837 Sayılı Kanunun 8. Madde d bendine göre
Ege Üniversitesinde kurulmuştur. Enstitünün ilk ve kurucu müdürü Prof. Dr. Fikret TÜRKMEN olup
halen bu göreve devam etmektedir. Asya ve Avrupa’daki Türk devletleri ve Türk toplulukları ile sıkı
ilişkiler kuran Enstitü aşağıdaki 6 anabilim dalında araştırmalarına ve Sosyal Bilimler Enstitüsünde
açtığı öğretim programlarında lisansüstü öğretime devam etmektedir:
1) Türk Tarihi Anabilim Dalı,
2) Türk Sanatı Anabilim Dalı,
3) Türk Halk Bilimi Anabilim,
4) Türk Dili ve Lehçeleri Anabilim Dalı,
5) Türk Dünyası Edebiyatları Anabilim Dalı,
6) Türk Dünyası Sosyal Ekonomik ve Siyasal İlişkiler Anabilim Dalı.
1.2.9.4. ULUSLARARASI BİLGİSAYAR ENSTİTÜSÜ TARAFINDAN AÇILAN LİSANSÜSTÜ

Türkiye’de ilk kez “Bilgi Teknolojileri Alanında Lisansüstü Öğretim Programları”,
Ege Üniversitesi Uluslararası Bilgisayar Enstitüsü’nde 1993 yılında açılmıştır.
Ege Üniversitesi Uluslararası Bilgisayar Enstitüsü Türkiye’de Bilgisayar Bilimleri ve Bilişim
Teknolojileri alanında açılan ilk disiplinlerarası Enstitüsü’dür. Bu Enstitü, 03 Temmuz 1992 tarih
ve 3837 sayılı kanunun 8. Maddesinin (d) fıkrası ile kurulmuştur. Projesi Prof. Dr. Oğuz MANAS
tarafından hazırlanmakla beraber Enstitünün kuruluşunu Prof. Dr. Aydın ÖZTÜRK gerçekleştirmiştir.
Ege Üniversitesi Uluslararası Bilgisayar Enstitüsünün faaliyete geçişinden sonra diğer
üniversitelerde de benzer Enstitüler (ODTÜ Enformatik Enstitüsü, 1996; İTÜ Bilişim Enstitüsü, 1999;
Hacettepe Üniversitesi Bilişim Enstitüsü, 2003; Gazi Üniversitesi Bilişim Enstitüsü, 2006 vb.)
kurulmuştur.
E. Ü. Uluslar Arası Bilgisayar Enstitüsü; Fen Bilimleri Enstitüsünde 1994 yılında her biri
Türkiye’de ilk olan aşağıdaki üç lisansüstü program açmıştır:
1- Bilgi Teknolojileri Doktora Programı,
2- Bilgi Teknolojileri Yüksek Lisans Programı,
3- Bilgi Teknolojileri Tezsiz Yüksek Lisans Programı.
E.Ü. Uluslararası Bilgisayar Enstitüsü; diğer üniversitelerde de (İstanbul Teknik üniversitesi
Bilgi teknolojileri Yüksek Lisans 1999; ODTÜ Bilişim Sistemleri Yüksek Lisans/Doktora 1997; vb.)
benzer lisansüstü programların açılmasına öncülük etmiştir.
Resim 1.2.9-5. Ege Üniversitesi Uluslararası Bilgisayar Enstitüsü

1.2.10. YÜKSEKOKULLARDA TÜRKİYE’DE İLK KEZ AÇILAN ÖĞRETİM PROGRAMLARI
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Ödemiş Meslek Yüksek Okulunda 1996-1997
öğretim yılında “Tohumculuk Öğretim Programı” açılmıştır. Tohumculuk Programı’nın amacı,
yüksek verim ve kalitede sertifikalı tohum üretimi ile bu ürünlerin kalite kontrolü, muhafazası,
pazara hazırlanması hakkında yeterli bilgi ve pratiğe sahip nitelikli teknik eleman yetiştirmektir.
Halen eğitim – öğretime devam eden bu programın Bologna Sürecine uyum çalışmaları da
tamamlanmıştır.
Ege Üniversitesinde Tohumculuk Programı’nın açılmasından sonra bunu örnek alarak Adnan
Menderes Üniversitesi Sultanhisar Meslek Yüksekokulunda, Çankırı Karatekin Üniversitesi Kızılırmak
Meslek Yüksekokulunda, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bayramiç Meslek Yüksekokulunda ve
Çukurova Üniversitesi Kozan Meslek Yüksekokulunda da tohumculuk programları açılmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Standart Eğitim Hedefleri Matrisi” 28 Ocak 2005 tarihinde Ege
Üniversitesi Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu tarafından düzenlenen 8 üniversitenin
katılımıyla (Ege Ü., Dokuz Eylül Ü., Pamukkale Ü., Osmangazi Ü., Marmara Ü., Erciyes Ü., Hacettepe
Ü., ve GATA) yapılan toplantıda hazırlanmıştır. Bu toplantıda “İlk ve Acil Yardım Programı” standart
eğitim müfredatının oluşturulmasına yönelik olarak hazırlanan eğitim matrisi halen devam eden
standart eğitim müfredatı çalışmalarına ve Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan “Hastane Öncesi
Acil Tıbbi Yardım ve Bakım Akış Şemaları”na temel oluşturmuştur.
Not: İlk adı “Ambulans ve Acil Bakım Teknikerliği” olan program daha sonra diğer ülkelerde
olduğu gibi “Paramedik Programı” olarak adlandırılmıştır. Fakat daha sonra tekrar değiştirilerek “İlk
ve Acil Yardım Programı” adını almıştır.
Resim 1.2.10-1. E.Ü. Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulunda “Standart Eğitim
Hedefleri Matrisi” hazırlama toplantısı (28 Ocak 2005): 1. Paramatik Derneği üyesi Umut UĞUREL,
2. E.Ü. Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Müdürü Prof. Dr. Agah ÇERTUĞ, 3. Atatürk
Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Müdürü Prof. Dr. Şenol DANE, 4. E.Ü. Atatürk Sağlık
Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Müdür Yardımcısı Öğr. Gör. Semra ÇELİKLİ, 5. Paramedik Derneği
Başkanı ve E.Ü: Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Öğr. Gör. Ali EKŞİ.
Türkiye’de ilk kez “Uçak Teknolojisi Öğretim Programı” Ege Üniversitesi Senatosunun
önerisi ve Yüksek Öğretim Kurulunun 8 Nisan 2010 tarihli onayı ile Ege Meslek Yüksek Okulu’nda
açılmıştır. 2010-2011 öğretim yılında programa 30 öğrenci alınarak öğretime başlanmıştır.
Program çalışmaları, Nisan-2009’da Ege Meslek Yüksekokulu bünyesinde kurulan Havacılık
Komisyonu ile başlamıştır. Milli Savunma Bakanlığı, Savunma Sanayi Müsteşarlığı, Sivil Havacılık
Genel Müdürlüğü başta olmak üzere ülkemizde havacılıkla ilgili tüm resmi ve özel havacılık
kuruluşları ile irtibata geçilmiş görüş ve önerileri alınmıştır. Araştırma ve inceleme çalışmaları
Resim 1.2.10-2. Ege Üniversitesi Ege Meslek Yüksekokulu Uçak Teknolojisi Öğretim Programı
Ahmet Eroğlu Eğitim Tesisi
Resim 1.2.10-3. E.Ü. Ege Meslek Yüksekokulu Uçak Teknolojisi Programı Eğitim-öğretim Tesisleri
Açılış Töreni (07.10.2010). Soldan sağa: 1. Prof. Dr. Candeğer YILMAZ (Rektör), 2. H. İbrahim ŞENOL
(Gaziemir Belediye Başkanı) ve tesisleri yapan Eroğlu Ailesi mensupları: 3. Adil EROĞLU, 4. Makbule
EROĞLU, 5. Şelale Eroğlu GÜLBASTI, 6. Şükrü EROGLU, 7. Yılmaz EROĞLU
sonucunda Ege Meslek Yüksekokulu bünyesinde, hava aracı imalatı, bakımı ve onarımı konularında
eğitim verecek bir ön lisans programının “Uçak Teknolojisi Programı” adı ile açılmasının uygun
olacağına karar verilmiştir.
Bu aşamada İzmir - Gaziemir Belediyesi’nden gelen, Sarnıç Beldesinde inşaatı yeni başlamış
olan kültür merkezi binası ve yanındaki spor salonu alanının, bu amaçla Üniversitemize devredil-
mesi teklifi değerlendirilmiştir. Diğer taraftan Gaziemir bölgesinde inşaat ve tekstil işleriyle uğraşan
Eroğlu Ailesi’nin merhum babaları Ahmet EROĞLU adına bir eğitim kurumu yaptırma isteği
Rektörlüğümüze iletilmiştir. Ocak-2010’da Ege Üniversitesi, Gaziemir Belediyesi ve Eroğlu Ailesi
arasında örnek bir işbirliği protokolü imzalanmıştır. Gaziemir Belediyesinin verdiği arazi üzerinde
Eroğlu Ailesi tarafından “Ege Üniversitesi, Ege Meslek Yüksekokulu, Uçak Teknolojisi Programı,
Ahmet Eroğlu Eğitim Tesisinin inşaatı başlatılmış ve Eylül-2010’da tesisin laboratuvar ve derslikler
bölümü teslim edilmiştir. 7 Ekim 2010 tarihinde Milli Savunma Bakanı, Savunma Sanayi Müsteşarı,
İzmir Valisi, Hava Eğitim ve Hava Teknik Okullar Komutanları, TAI, TEI vb. kuruluşların yöneticileri ve
davetlilerin katılımıyla Uçak Teknolojisi Öğretim Programı Tesislerinin resmi açılışı yapılmış, 25
öğrenci ile eğitim öğretim başlamıştır.
Türkiye’de ilk kez “Geriatri Hemşireliği Yüksek Lisans Programı” 9 Temmuz 2009
tarihinde Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu İç Hastalıkları Anabilim Dalı tarafından Prof. Dr.
Çiçek FADILOĞLU önderliğinde Sağlık Bilimleri Enstitüsünde açılmıştır.
1.2.11. ARAŞTIRMA-UYGULAMA MERKEZLERİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ AÇILAN

Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Senatosunun 19.09.1978 gün ve 233/16 sayılı kararı
ile Doğa Tarihi Enstitüsü kurulmuş ve Senatonun 12.12.1978 gün ve 244/40 sayılı kararı ile ilk kez
Omurgalılar Paleontolojisi Dalında Yüksek Lisans ve Doktora öğretim programı açılmıştır. Bu
lisansüstü program, E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Tabiat Tarihi Anabilim Dalında devam etmektedir.
Türkiye’de ilk kez “Çevre Bilimleri Lisansüstü

Öğretim Programı” Senatonun önerisi ve Yüksek
Öğretim Kurulu Yürütme Kurulunun 25.02.1994
tarihli onayı ile Ege Üniversitesi Fen Bilimleri
Enstitüsünde açılan “Çevre Bilimleri Anabilim
Dalı”nda başlatılmıştır. E.Ü. Çevre Sorunları Araş-
tırma ve Uygulama Merkezi tarafından yürütülen
bu program; Merkezin Kurucusu Prof. Dr. Münir
ÖZTÜRK ve sonraki Müdürü Prof. Dr. Ümit ERDEM
önderliğinde gerçekleşmiştir. İlk öğrencilerini
1994–1995 öğretim yılında alan bu lisansüstü prog- Resim 1.2.11-1.
ramın amacı; çevre sorunları ile ilgili çeşitli alan- Prof. Dr. A. Münir ÖZTÜRK Prof. Dr. Ümit ERDEM
larda bilimsel ve uygulamaya yönelik araştırmalar
yapan; sorunlara yeni ve çevreci çözüm teknikleri geliştirebilen, projeler hazırlayan ve bunlarla
çevre sorunlarına yönelik çalışmaları teşvik edebilen Çevre Uzmanları yetiştirebilmektir.
Türkiye’de ilk “Sanayi Deneyim Sertifikası Programı” 2006 yılında Ege Üniversitesi
Bilim ve Teknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezinde açılmıştır. Ege Bölgesi Sanayi Odası -
Üniversite Sanayi Koordinasyon Kurulu önerisi, Ege Üniversitesi Senatosunun 02.05.2006 tarih ve
6/6 sayılı kararı ile oluşturulan ve lisans programını başarıyla yürüten öğrencilerin, bir yıl süre ile
toplam 2000 saat bir iş yerinde çalışarak, kendi dallarının uygulama alanlarından birinde
“uygulamalı deneyim” kazanmalarını amaçlayan ve Türkiye’de ilk örnek olan Sanayi Deneyim
Sertifikası programı; Ege Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından
2006 yılında başlatılmıştır.
ARAŞTIRMA MERKEZLERİ VE
LABORATUVARLARININ
KURULMASINDA ÖNCÜLÜKLER
Bu bölümde Ege Üniversitesi tarafından Türkiye’de ilk kez kurulan enstitüler, araştırma
merkezleri, araştırma veya uygulama amaçlı laboratuvarlar, poliklinikler, araştırma-uygulama
tesisleri, bir akademik araştırma merkezi niteliğindeki müzeler ve astronomi araştırma teleskopu
gibi başlı başına bir binayı veya bir laboratuvarı kapsayan aletler yer almaktadır. Bunlardan bir
mükemmeliyet merkezi olarak tescil edilen veya akredite edilenler; “6- Akredite Edilen Akademik
Birimler” bölümünde de yer almışlardır. Bu bölümün incelenmesinden görüleceği gibi doğrudan
Rektörlüğe bağlı 10, Tıp Fakültesine bağlı 30 ve diğer kuruluşlara bağlı 38 olmak üzere 78 araştırma
birimi Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi’nde kurulmuştur.
2.1. REKTÖRLÜĞE DOĞRUDAN BAĞLI KURULAN ARAŞTIRMA-UYGULAMA BİRİMLERİ

Türkiye’de ilk kez 19.04.1966 tarihinde kurulan ve bugünkü Nükleer Bilimler
Enstitüsü’nün çekirdeğini oluşturan “Ege Üniversitesi Radyoizotop Araştırma Merkezi” için sayfa
7’ye bakınız.
Türkiye’de “araştırma gemisine sahip olan ilk üniversite” Ege Üniversitesidir.

Senato’nun 14 Ekim 1975 gün ve 100/19 sayılı kararı ile zamanın Mühendislik Bilimleri Fakültesine
bağlı olarak “Deniz Bilimleri ve Teknoloji Enstitüsü” kurulmuştur. Müdür Prof. Dr. Erol İZDAR,
enstitünün yapacağı araştırmalar için bir gemi yaptırma çalışmalarına başlamıştır. 40 milyon TL
karşılığında Almanya’da Schiffswerft DIEDRICH Tersanesinde yaptırılan gemiye “K. PİRİ REİS” (Koca
Piri Reis) adı verilerek 15.11.1978’de İzmir’e getirtilmiş ve 19 Şubat 1979’da hizmete girmiştir.
Senatonun 08.04.1980 gün ve 14 / 15 sayılı kararı ile bu enstitü doğrudan Rektörlüğe
bağlanmıştır. 1982 yılı ortalarına kadar İzmir Körfezi Kirliliği, Alsancak ve Aliağa liman çalışmalarının
da aralarında bulunduğu 28 projeyi sonuçlandıran Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü, 20
Temmuz 1982 tarihinde yürürlüğe giren 41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 17. maddesi
gereği yeni kurulan Dokuz Eylül Üniversitesine bağlanmıştır.
Resim 2.1-1. KOCA PİRİ REİS Araştırma Gemisi

Almanya’da yaptırılan ve gerekli 623 çeşit cihazla donatılan bu yüzer araştırma lâboratuvarı, Deniz Bilimleri ve
Teknolojisi Enstitüsü’nün en önemli araştırma aracı olarak 19.02.1979’da hizmete girmiştir. Geminin uzunluğu 36 m,
eni 8,10 m, yüksekliği 3,80 m’dir. Gros ton 300, net ton 80, normal seyir hızı 10,5 mil / saat’tır.
Türkiye’de ilk olarak “Ege Üniversitesi –Sanayi İşbirliğini Geliştirme Merkezi-ÜSİGEM”

1983 yılında kurulmuştur. Üniversite-sanayi işbirliğini kurumsal olarak başlatan kurum Ege
Üniversitesi ve Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO)’dır. Ege Üniversitesi 5. Rektörü Prof. Dr. Yusuf
VARDAR’ın Ege Bölgesi Sanayi Odası Genel Sekreterliği döneminde, Ege Üniversitesi Rektörü Prof.
Dr. Sermed AKGÜN ve Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erdal SAYGIN’ın desteği ve TÜBİTAK ile başlayan
görüşmeler sonucunda Türkiye’de ilk defa üniversite-sanayi işbirliği konusu kurumsal bir yapıya
kavuşmuştur. Ege Üniversitesi, EBSO ve TÜBİTAK ile 10 Şubat 1983 tarihinde imzalanan protokol ile
“Ege Üniversitesi –Sanayi İşbirliğini Geliştirme Merkezi-ÜSİGEM” İzmir’de hayata geçmiştir.
ÜSİGEM kapsamında TÜBİTAK tarafından istihdam edilen bir uzman (Taner MERSİNLİ) bölge
sanayicileri ile temas ederek onların sorunlarını üniversiteye getirmek üzere faaliyette bulunmuş ve
alanda farklı açılımlar sağlayarak, İzmir’de üniversite-sanayi işbirliğini öne çıkarmıştır. ÜSİGEM
1995’e kadar aktif bir şekilde faaliyetlerini sürdürmüş, paneller, ve bahar etkinlikleri düzenleyerek
akademisyenler ile sanayicileri bir araya getirmeye gayret etmiştir. Üniversite öğretim elemanlarının
sanayi ile işbirliği yapabilecekleri konuları özetleyen bir katalog da basılmıştır.
Türkiye’de ilk olan bu girişim nedeni ile Ege Üniversitesi Senatosu 1986 yılında Prof. Dr. Yusuf
VARDAR’a da üniversite-sanayi işbirliğine yaptığı katkılardan dolayı fahri doktora ünvanı
verilmesine karar vermiştir.
“Ege Üniversitesi –Sanayi İşbirliğini Geliştirme Merkezi-ÜSİGEM” öncülüğünde

Türkiye’de ilk “Teknopark”, 1989 yılında kurulmuştur. 1980’li yılların hemen başında yayılmaya
başlayan Teknopark konusu Türkiye’de de tartışılır hale gelmiş ve bu fırsatı değerlendiren Ege
Üniversitesi, özel girişim desteği ile Ege Üniversitesi Kampüsü içinde 19 Ekim 1989 tarihinde “İzmir
Teknopark A.Ş.”yi kurmuştur. Türkiye’de Üniversite-Sanayi işbirliğinin ilk çekirdeğini oluşturan
ÜSİGEM’in 1983 yılında İzmir’de ve Türkiye’deki ilk Teknoparkın 1989 yılında yine İzmir’de
kurulması ve tüm bu oluşumların içerisinde Ege Üniversitesinin aktif rol alması, hem İzmir’i hem de
Ege Üniversitesini, üniversite sanayi işbirliği konusunda öne çıkarmıştır. İzmir Teknopark A.Ş. binası,
Ege Üniversitesinin Bornova Kampusunda 1988 yılında inşa edilmiştir.
Türkiye’de ilk kez “Tekstil ve Konfeksiyon Araştırma – Uygulama Merkezi” 02.02.1988

tarihinde Ege Üniversitesinde kurulmuştur. Mühendislik Fakültesi Dekanlığının 29.01.1988 tarihli
önerisi üzerine senatonun 02.02.1988 gün ve 2/5 sayılı kararı ile kurulan Merkezin amacı; tekstil ve
konfeksiyon alanında bilimsel ve uygulamalı araştırma ve geliştirme çalışmaları yapmak ve bu
alanlarda eleman yetiştirmektir. Merkezin kurucu Müdürü Prof. Dr. Işık TARAKÇIOĞLU’dur.
Merkeze bağlı olarak çalışan Tekstil Uygulama (Pilot) işletmesi 7 birimden oluşmaktadır.
* Pamuk İpliği * Dokusuz Yüzeyler
* Yün İpliği * Tekstil Terbiyesi
* Dokuma Hazırlık ve Dokuma * Konfeksiyon
* Örme
Mart 1991 tarihinden başlayarak üç ayda bir yayınlanan “Tekstil ve Konfeksiyon Dergisi”
2008 yılından itibaren SCI-Expended kapsamına alınmıştır.
Bu Merkez hakkında ayrıntılı bilgi için “Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi 1955-2005” adlı
kitabın 979 – 981. sayfalarına bakınız.
Türkiye’de ilk kez ilaç geliştirme konusunda farmakokinetik araştırmalar yapmak üzere
“Ege Üniversitesi İlaç Geliştirme ve Farmakokinetik Araştırma- Uygulama Merkezi (ARGEFAR)”,
02.07.1993 tarihinde kurulmuştur. Klinik araştırma süreçlerinin tamamının gerçekleştirile-
bildiği bu Merkez, ilaç geliştirilmesi konusunda çalışmalar yapmak üzere Prof. Dr. Işık TUĞLULAR
ve Prof. Dr. Aycıl KAYALI öncülüğünde kurulmuştur. Merkezin amacı, farmakokinetik konusunda
araştırmalar yapmak ve İlaç Sanayi’nin gereksinim duyduğu biyoyararlanım ve biyoeşdeğerlik
Araştırma Merkezleri ve Laboratuvarlarının Kurulmasında Öncülükler 33
konusunda sağlıklı insanlar üzerinde araştırmalar yaparak jenerik ilaçların hızlı bir şekilde piyasaya
çıkmasını sağlamaktır.
ARGEFAR, Devlet Planlama Teşkilatı’na yaptığı projeler ile gelişimini tamamlamış ve Sağlık
Bakanlığı’ndan 2002 yılında Biyoanalitik Laboratuvarı için “İyi Laboratuvar Uygulamaları (İLU)”
belgesini, 2003 yılında ise “İyi Klinik Uygulamaları (İKU)” belgesini alarak Türkiye’de bu konuda ilk
üniversite kuruluşu olmuştur.
Merkeze ilişkin bir başka ilk, tasarımından
(protokolün hazırlanmasından) başlayarak klinik;
laboratuvar; biyoistatistik değerlendirme ve rapor-
landırma aşamalarını da içermek üzere klinik araş-
tırmaların tüm süreçlerinin aynı Merkez kapsamında
gerçekleşmesi ve merkezin altyapısının bunu
sağlayacak şekilde kurulmuş olmasıdır.
Benzer bir yapılanma hem klinik hem de Biyo-
analitik Laboratuvarı bir arada olacak şekilde Yedi-
tepe Üniversitesi bünyesinde de oluşturulmuştur.
Resim 2.1-2. Prof. Dr. Işık TUĞLULAR Prof. Dr. Aycıl KAYALI
ARGEFAR’da bu güne kadar (biri geç dönem Faz I olmak üzere) 50 biyoyararlanım ve biyo-
eşdeğerlik araştırması gerçekleştirilmiştir. Halen işlevini amaçları doğrultusunda sürdürmektedir.
Resim 2.1-3. E.Ü. İlaç Geliştirme ve Farmakokinetik Araştırma-Uygulama Merkezi binası
Ege Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi (EBİLTEM);

üstlendiği görevler ve gerçekleştirdiği uygulamalar bakımından Türkiye üniversiteleri arasında
Türkiye’de ilk olan bir araştırma-geliştirme (Ar-Ge) merkezidir. Sanayi ile sıkı işbirliği yaparak bilim
ve teknoloji alanında Türkiye’de ses getirecek projeleri gerçekleştirmek amacı ile Ege Üniversite-
sinin Onuncu Rektörü Prof. Dr. Refet SAYGILI önderliğinde 21 Haziran 1994 tarihinde kurulan
merkez; zamanla sosyal bilimleri de kapsamıştır.
EBİLTEM; Türk Araştırma ve İnovasyon platformunun önemli aktörleri olan Türk Patent
Enstitüsü (TPE), KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme Dairesi Baş-
kanlığı), TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu) ve ESBAŞ (Ege Serbest Bölgesi
A.Ş) gibi birçok ulusal/bölgesel organizasyon ile anlaşmalar imzalamıştır. Ayrıca, Avrupa Birliği İş
Merkezi ile yakın ilişkiler kurmaktadır. EBİLTEM, ulusal ve uluslararası kurumların desteklenmesi ve
bu oluşumlara katılım ile politika gelişimlerinde aktif bir rol oynamaktadır. Türkiye'de Üniversite-
Sanayi işbirliğine verdiği katkılardan dolayı EBİLTEM, 23 Kasım 2009 tarihinde Sanayi ve Ticaret
Bakanı Sayın Nihat ERGÜN tarafından bir Teşekkür Plaketi ile ödüllendirilmiştir. Ege Üniversitesinin
Üniversite-Sanayi işbirliği eksenindeki gayretlerini hem ulusal hem de uluslararası düzlemlerde
sürdüren EBİLTEM, Ulusal Üniversite-Sanayi İşbirliği Platformu Yönetim Kurulu'nda temsil edilmek-
tedir.
Bu konuda ayrıntılı bilgi için “Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi, 1955-2005” adlı kitabın
1028-1036. sayfalarına bakınız.
Resim 2.1-4. Ege Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Araştırma Uygulama Merkezi
Türkiye’de ilk kez “Madde Bağımlılığı ve Toksikoloji Enstitüsü” 2007 yılında Ege
Üniversitesinde kurulmuştur. 2007/12957 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 30 Kasım 2007
tarihinde kurulan Enstitünün amacı; Türkiye’de madde bağımlılığı ve ilgili alanlarda eğitim -
öğretim veren kuruluşlar arasında öncü olmak, bölge ve ülke kurumlarına katkı sağlayacak
laboratuarlar kurmak, lisansüstü eğitim öğretim ve araştırmalar yapmaktır. Enstitünün kurucu
müdürü Prof. Dr. Hakan COŞKUNOL’dur.
Resim 2.1-5. Ege Üniversitesi Madde Bağımlılığı, Toksikoloji ve İlaç Bilimleri Enstitüsü
Türkiye’de ilk kez bir üniversitede “Etnografya Müzesi”, Ege Üniversitesinde “Balkanlar
ve Anadolu Giysileri Müzesi” adıyla 22 Haziran 2010 tarihinde Ege Üniversitesinde açılmıştır.
E. Ü. Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Halk Oyunları Bölümü Başkanı Yrd. Doç. Dr. Cengiz
AYDIN tarafından “Anadolu ve Balkanlarda Halk Çalgıları, Halk Oyunları, Geleneksel Giyim Kuşam ve
Halk Müziği konularında Müze ve Arşivi Oluşturulması Projesi” adıyla başlatılan çalışmalarla bu
müzenin çekirdeği oluşmaya başlamıştır. Devlet Planlama Teşkilatınca desteklenen bu proje
kapsamında Anadolu ve Türklerin yaşadığı 14 ülkede etnografik araştırma yapan Yrd. Doç. Dr.
Cengiz AYDIN; anılan konularda bilgi, belge, arşiv materyali ve görüntüler toplamıştır. 201 bilim
adamı, 909 kaynak kişi ile görüşmüş, 20 736 kare fotoğraf ve 208 saat video çekimi yapmıştır. Ege
Üniversitesinin “Sirkehane” adıyla anılan tarihi binası restore edilerek müzeye uygun duruma
getirilmiştir. Burada açılan müze, Kültür Bakanlığının 02.11.2010 tarihli onayı ile “Ege Üniversitesi
Etnografya Müzesi” adını almıştır.
Müzede Türk Dünyasına ait özgün giysiler, takılar, halk çalgıları ve silahlar sergilenmiştir.
Müze galerilerinde 2181 parça geleneksel giyim eşyası, 87 adet geleneksel halk çalgısı, 259 adet takı
ve aksesuar, 24 adet silah ve sandık, dolap gibi eşyalardan oluşan toplam 2560 nesne vardır. Ayrıca
bazı odalarda “Düğün Töreni Kız Evi”, “Kına Gecesi”, “Çeyiz Yazımı”, “Anadolu Mutfağı” mizansenleri
oluşturulmuştur.
İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı, kentteki tarihi yapıların korunmasını teşvik amacıyla
sekizinci kez düzenlediği “Tarihe Saygı Yerel Koruma Ödülleri” kapsamında Tarihi Sirkehane
Binasını restore edip Etnoğrafya Müzesine dönüştürmesi nedeniyle 9 Kasım 2010 tarihinde Ege
Üniversitesini ödüllendirmiştir.
Resim 2.1-6. Sirkehane isimli tarihi binanın restore edilerek Etnoğrafya Müzesine dönüştürülmesi nedeniyle İzmir
Büyükşehir Belediye Başkanlığının Ege Üniversitesine verdiği “Tarihe Saygı Yerel Koruma Ödülü” (solda). İzmir
Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz KOCAOĞLU’nun bu ödülü, Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Candeğer YILMAZ’a takdim
edişi (sağda).
(İzmir – Alsancak’ta Tarihi Havagazı Tesisleri, 9 Kasım 2010)
Resim 2.1-7. Ege Üniversitesi Etnoğrafya Müzesi Binaları. Sağ üste köşede Müzenin Kurucusu ve Müdürü
Doç. Dr. Cengiz AYDIN
Resim 2.1-8. Ege Üniversitesi Etnografya Müzesi içinden bir görünüm.

Resim 2.1-9. Ege Üniversitesi Etnografya Müzesi içinden bir görünüm.
Resim 2.1-10. Ege Ünivrsitesi Etnoğrafya Müzesi’nde Anadolu ve Trakya yöresi giysileri.
Türkiye’de ilk kez “Palyatif Bakım Araştırma ve Uygulama Merkezi” Ege Üniversitesi
Tıp Fakültesi Onkoloji Hastanesinde 02.03.2011 tarihinde kurulmuştur.
Palyatif bakım, hayatı tehdit edici bir hastalıkla karşılaşan kişi ve ailesinin yaşadığı fiziksel,
psiko-sosyal ve manevi sorunları kontrol ederek yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaçlayan
yaklaşımların tamamıdır. Dünya Sağlık Örgütü tanımına göre palyatif bakım, “hastalığın kendisi veya
tedavi yöntemleri nedeniyle meydana gelen problemleri ortadan kaldırmayı, hasta ve yakınının yaşam
kalitesini yükseltmeyi amaçlayan yaklaşım”dır. Palyatif bakımda yaşam ve ölüm normal süreçler
olarak görülür. Ölüm ne geciktirilir ve ne de hızlandırılır. Yaşam süresinden çok yaşamın niteliği ile
ilgilenen bu yaklaşım bilincinin ülkemizde sağlık çalışanları ve toplum tarafından benimsenmesi ve
bu hizmeti veren kurumların çoğaltılması gereklidir. Palyatif bakım, kanser hastaları başta olmak
üzere Alzheimer gibi kronik hastalıkların pek çoğunda gerekli bir basamaktır.
Yukarıda belirtilen amaca yönelik olarak E.Ü. Tülay Aktaş Onkoloji Hastanesinde 2005 yılında
palyatif bakım ünitesi kurulmuştur. Onkoloji, algoloji, genel cerrahi, psikiyatri, fizik tedavi ve
rehabilitasyon, çocuk onkolojisi ve onkoloji hemşireliği uzmanlarından oluşan 9 kişilik palyatif
bakım ekibi tarafından bu birim geliştirilmiştir. Türkiye’de ilk palyatif bakım ünitesinin bu ekibi; 5
yıllık uygulama süresince kazandığı deneyim ve bilgi birikimini daha ileri düzeydeki bir akademik
birim çerçevesinde hizmete sunma amacıyla bu birimi araştırma-uygulama merkezi düzeyine
yükseltmenin gerekli olduğunu Rektörlük makamına arz etmişlerdir. E.Ü. Senatosu, 2547 Sayılı
Kanunun 2880 Sayılı Kanunla değişik 7/d-2. Maddesi uyarınca “Palyatif Bakım Araştırma ve
Uygulama Merkezi” kurulmasını, 28.12.2010 gün ve 23/13 sayılı kararı ile uygun görerek Yüksek
Öğretim Kuruluna önermiştir. Yüksek Öğretim Kurulu Yürütme Kurulu bu öneriyi 02.03.2011
tarihinde onaylamıştır. Kurulması gerçekleşen merkezin yönetmeliği 14.04.2011 tarih ve 27905
sayılı T.C. Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Ege Üniversitesi Palyatif Bakım Araştırma ve Uygulama
Merkezi’nin yönetin kurulu, şu üyelerden oluşmuştur: Müdür Prof. Dr. Rüçhan USLU, Prof. Dr.
Meltem UYAR (müdür yardımcısı), Prof. Dr. Hayriye ELBİ (müdür yardımcısı), Prof. Dr. Mehmet
KANTAR, Doç. Dr. Sibel EYİGÖR, Doç. Dr. Yasemin Kuzeyli YILDIRIM.
Resim .2.1-11. Palyatif Bakım Araştırma ve Uygulama Merkezi Çalışanları.

Soldan sağa: Doç. Dr. Can EYİGÖR, Doç. Dr. Yasemin Kuzeyli YILDIRIM, Doç. Dr. Özen Önen SERTÖZ, Prof. Dr. Hayriye ELBİ,
Doç. Dr. Sibel EYİGÖR, Prof. Dr. Serhat BOR (Tıp Fak. Dekanı), Prof. Dr. Rüçhan USLU, Prof. Dr. Çiçek FADILOĞLU, Prof. Dr.
Mehmet UYAR, Doç. Dr. Bülent KARABULUT, Uzm. Dyt. Derya HOPANCI
2.2. TIP FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ KURULAN ARAŞTIRMA VE

UYGULAMA BİRİMLERİ
“Türkiye’de Tıp Fakültelerinde “Laboratuvar Düzeyindeki İlk Mama Mutfağı” Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniğinin 1958 yılında kurulması ile birlikte
başlatılmıştır. Mutfak, sağlıklı veya hasta çocukların beslenmesi için onlara verilecek besinlerin ayrı
ve özenle hazırlanması gerektiği gerçeği üzerinde duran Prof. Dr. Sabiha CURA ÖZGÜR’ün
yönetiminde faaliyete geçmiştir. Bu mutfağın düzenli gelişmesinde ve nitelikli çalışmasında baş-
langıçta lise mezunu olan ve sonra Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulunun ilk öğrencilerinden
birisi olarak okuyup diyetisyen olan Nazif YAZICIOĞLU’nun özverili çalışmaları etkili olmuştur.
”Elektro Miyografi Laboratuvarı (EMG)” Türkiye’de ilk olarak Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Nöroloji Anabilim Dalında Prof. Dr. Cumhur ERTEKİN’in öncülüğünde 1960 yılında kurulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Pediatrik Radyoloji Laboratuvarı” Ege

Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniğinde 1963
yılında kurulmuştur. Ege Üniversitesi Hastanesi yapılmadan önce
geçici olarak İzmir Behçet Uz Çocuk Hastanesinde kendisine ayrılan
mekanda hizmet veren Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği başta
olmak üzere Hastanede tedavi gören çocukların radyolojik tetkik
ihtiyaçlarını karşılamak için ”4. Merkez Laboratuarı“ adıyla kurulan
Çocuk Radyolojisi Laboratuarı sorumluluğu, Uzm. Dr. Baha TANELİ’ye
verilmiştir. Norveç’ten Pediatrik Radyoloji sertifikası ile 1963 yılında
dönen Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Baha TANELİ, Türkiye’de ilk defa
Çocuk Radyoloğu olarak hizmet vermeye başlamıştır. Dr. Baha
Tanelinin bu görevi, Tıp Fakültesinin Bornova’da yapılan hastanesine
taşındıktan sonra da devam etmiştir. 16/5/1975 tarihinde Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Fakülte Kurulunca şeçilen 5 kişilik komisyon
Prof. Dr. Baha TANELİ’nin Norveç’ten aldığı belgeleri, ülkemizdeki Resim 2.2-1. Prof. Dr. Baha TANELİ
çalışmalarını ve yayınlarını inceleyerek onun, pediatrik radyoloji
uygulamaları için yeterli formasyon ve tecrübeye sahip olduğu sonucuna varmış ve Çocuk
Kliniğinin Radyoloji Laboratuarı sorumluluğuna devam etmesini oy birliği ile onaylanmıştır. Çocuk
radyolojisi yan dal uzmanlığı Sağlık Bakanlığınca ancak 06.04.2011 tarihinde çıkan 6225 sayılı
kanunla resmen kabul edilmiştir.
Türkiye’de ilk kez “Kas Patolojisi Laboratuvarı”, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji
Anabilim Dalında 1966 yılında açılmıştır. Nöroloji Kliniğinin kurucusu Prof. Dr. Bedriye KOT
öncülüğünde Dr. Türe TUNÇBAY tarafından kurulan laboratuvar, Türkiye’de Nöroloji Dalında çağına
göre gelişmiş kas histopatoloji tekniklerinin uygulandığı ilk merkezdir. Prof. Dr. Türe TUNÇBAY‘ın
1996 yılında emekli olmasından sonra
laboratuvar Prof. Dr. Hatice KARASOY
yönetiminde yenilenerek hizmete de-
vam etmektedir.
Kas patolojisi laboratuvarında, alı-
nan kas biyopsi örneğinin uygun iş-
lemlerle hazırlanması sonrası mikro-
skopla incelenmesi sonucunda bazı
doğumsal/kalıtımsal veya sonradan
olan iltihabi/diğer kas hastalıkları (kon-
jenital miyopatiler, musküler distrofiler,
inflamatuar kas hastalıkları, metabolik
miyopatiler, bazı enfeksiyöz veya para-
zitik miyopatiler vb. ) ve motor nöron Resim 2.2-2. E.Ü. Nöroloji Anabilim Dalı Kas Patolojisi Labora-
hastalıkları tanınabilmektedir. tuvarının 2010 yılındaki personeli. Soldan sağa: Teknisyen Özgür
YILDIZ, Prof. Dr. Ayşe Nur YÜCEYAR, Doç. Dr. Özgül EKMEKÇİ ÖZBAY
ve oturmakta olan Prof. Dr. Hatice KARASOY.
Türkiye’de birim olarak ilk defa “Göz Kliniklerinde Ultrason uygulaması” 1967 yılında
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalında Prof. Dr. Selâhattin ERBAKAN
yöneticiliğinde kurulmuş ve tanılarda rutin kullanılan muayene metodları arasında yer almıştır.
Yapılan ilk çalışmalar, “ERBAKAN, S.: Oftalmolojide Ultrasonik teşhisin değeri. 7. TOD kongresi Tebliğ.
İstanbul, 1968. Ege Üniv. Tıp Fak. Mecm. 8: 1-14.1969”da yayımlanmıştır.
Türkiye’de İlk defa göz Hastalıklarında “Elektrofizyoloji Birimi” 1968 yılında Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalında kurulmuştur. Patolojik vakalarda Görme
prognozu tayininde kullanılmış ve kullanılmaktadır.
Türkiye’de ilk kez “Nörosensoriyel Laboratuvarı” Ege Üniversitesi

Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı içerisinde 1971 yılında Prof. Dr Altan KAYAN
tarafından kurulmuştur. Türkiye’de bir ilk olan ve bugün de bilimsel ve teknik
donanımı ile bir referans merkezi olarak kabul edilen laboratuvarda Prof. Dr.
Altan KAYAN’ı izleyerek Prof. Dr. Fethi İDİMAN, Prof. Dr. Önder AKYÜREKLİ, Prof.
Dr. Hatice KARASOY ve Prof. Dr. Deniz SELÇUKİ öğretim üyeleri ve Güzin ÖZTİBET
teknisyen olarak çalışmışlardır. Nöro-otoloji, Nörooftalmoloji hastalarının ayrıntılı
değerlendirmesi yanı sıra Uyarılmış Potansiyeller adlı elektro fizyolojik incele- Resim 2.2-4.
Prof. Dr. Altan KAYAN
meler de burada yapılmaktadır. Halen Prof. Dr. Neşe ÇELEBİSOY ve Prof. Dr. Figen
GÖKÇAY tarafından yönetilen Laboratuvarda Hicran KAYA ve Yıldız ÖZÇELİK teknisyen olarak
çalışmaktadır.
Laboratuvarda Nöro-otolojik muayene, Nörooftalmolojik muayene, saf ses odyometrisi, göz
hareketlerinin videonistagmografik kayıtlaması, Kalorik test (videonistagmografik kayıtlama ile
beraber), otomatik perimetre ile görme alanı incelemesi, fundus fotografisi, görsel uyarılmış
potansiyeller, işitsel uyarılmış potansiyeller, somatosensoriyel uyarılmış potansiyeller, vestibüler
uyarılmış potansiyeller, olaya bağımlı potansiyeller Statik postürografi incelemeleri yapılmaktadır.
Resim 2.2-5. E. Ü. Tıp Fakültesi Nörosensoriyel Laboratuarında çalışanlardan

bir grup (2010). Soldan sağa: Kutlay KANDEMİR, Gülgün UNCU, Hicran KAYA,
Prof. Dr. Neşe ÇELEBİSOY, Teknisyen Yıldız ÖZÇELİK ve Prof. Dr. Figen GÖKÇAY.
Türkiye’de ilk kez “Vektörkardiyografi” 1972 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Kardiyoloji Anabilim Dalında, o tarihte uzman olan Prof. Dr. Ahmet TEREK ve o yıl uzmanlık
öğrencisi olan Prof. Dr. İnan SOYDAN ile birlikte, tanı ve eğitim aracı olarak kullanılmaya
başlanmıştır. 1972 ile 1978 yılları arasında, yalnız Prof. Dr. İnan SOYDAN’ın (uzmanlık tezi dışında),
vektörkardiyografi alanında yapılmış 16 çalışması ve bunlara ilişkin bilimsel yayını vardır.
Türkiye’de ilk olarak ses hastalıklarının modern tanı ve tedavilerinin yapılması amacıyla
“Foniatri Laboratuvarı” 1973 yılında Prof. Dr. Orhan CURA önderliğinde Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Kulak-Burun-Boğaz Anabilim Dalında kurulmuştur.
Türkiye’de İlk kez “İmmun Nefropatoloji Laboratuvarı”, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalında Prof Dr. Sevgi MİR, Prof Dr. Alphan CURA ve Prof Dr. Oğuz AKSU
önderliğinde 01.01.1976 tarihinde kurulmuştur.
Türkiye’de ilk “Genetik Enstitüsü” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinde kurulmuştur. Bu

Enstitü, Prof. Dr. Bedriye KOT’un önerisi ve Senatonun 8 Mart 1977 tarih ve 17 sayılı kararı ile uygun
görülmüş olup Senatonun 05.07.1977 gün ve 35 sayılı kararı ile kurulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Nörolojik Yoğun Bakım Birimi” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Nöroloji Anabilim Dalı’nda Prof. Dr. Bedriye KOT tarafından 1977 yılında kurulmuştur. Bu birimin
başına uzmanlık eğitimini Almanya’da tamamlamış olan Prof. Dr. Önder AKYÜREKLİ getirilmiştir. Bu
güne kadar fizik koşulları ve alt yapısı çağdaş yoğun bakım birimlerine paralel olarak gelişmiş olan
Yoğun Bakım Birimi, yılda ortalama 400 hastaya hizmet vermektedir. Halen bu birimin
sorumluluğunu Prof. Dr. Ayşe Sağduyu KOCAMAN, Prof. Dr. Hadiye ŞİRİN ve Prof. Dr. Emre KUMRAL
sürdürmektedir.
Resim 2.2-6. Nörolojik Yoğun Bakım Biriminin 2010 yılındaki ekibi: Ebru
ÖZEL, Prof. Dr. Hadiye ŞİRİN, Prof. Dr. Emre KUMRAL, Prof. Dr. Ayşe Sağduyu
KOCAMAN, Mihrap AKÇATEPE, Asiye KÖROĞLU, Serpil Güzel İLEK ve arkada
Ayhan TABUR
Türkiye’de ilk kez “Odyovizüel Araştırma ve Uygulama

Merkezi” 27.11.1984 tarihinde Ege Üniversitesinde kurulmuştur. Prof. Dr.
İsmet KÖKTÜRK’ün önderliğinde kurulan merkezin amacı; Tıp Fakültesi
ağırlıklı olmak üzere Üniversitede eğitim ve öğretime odyovizüel destek
vermekti. Kurucu Müdürü Prof. Dr. İsmet KÖKTÜRK yönetiminde hızla
gelişen Merkez, kısa sürede hastane içinde Genel Cerrahi, Kadın Doğum,
Kulak Burun Boğaz vb anabilim dalları ile Muhiddin Erel Amfisi ve diğer
amfiler arasında kablo bağlantısı kurarak kapalı devre televizyon
yayımlarının temelini atmıştır. Bu sistem üzerinden merkeze bağlı
kliniklerden hastane içi naklen yayınlar gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, video
çekim ve U-matik tabanlı analog kurgu üniteleri kurulmuş, çeşitli dallarda
video eğitim kasetleri hazırlanmıştır. Buna örnek olarak Kulak-Burun-Boğaz
Resim 2.2-7.
Anabilim Dalı tarafından 10-35 dakika süren 40 adet U-matik bilimsel Prof. Dr. İsmet KÖKTÜRK
videokaset hazırlanmış ve Türkiye’de ilk kez bu kasetler kullanılarak
1989 ve 1992 yıllarında iki Odyovizüel Sempozyum düzenlenmiştir.
Dijital teknoloji, bilgi ve iletişim alanında çok hızlı gelişme gösterdiğinden; son yıllarda
katedilen mesafe daha geniş kapsamlı bir ortak çalışmayı gerektirdiği için, E.Ü. Odyovizüel
Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin ismi, Senatonun 08.05.2001 tarih ve 10/7 sayılı kararı ile “E.Ü.
Bilgi ve İletişim Teknolojileri Araştırma ve Uygulama Merkezi” olarak değiştirilmiş ve görev
kapsamı genişletilmiştir.
“Nörofizyoloji Bilim Dalı”, Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji
Anabilim Dalına bağlı olarak 1993 yılında Yüksek Öğretim Kurulunun 21.07.1993 ve 13628 sayılı
onayı ile kurulmuştur. Bilim Dalının kurulmasına o tarihte Nöroloji Anabilim Dalı başkanı olan Prof.
Dr. Cumhur ERTEKİN öncülük etmiştir. Anabilim Dalında hizmet veren başta Elektro Miyografi (EMG)
Laboratuvarı, Elekto Ensefalografi Laboratuvarı (EEG) ve konu ile ilgili diğer laboratuvarlar
Nörofizyoloji Bilim Dalı bünyesinde birleştirilmiştir. 2011 yılında bilim dalı kadrosu dört öğretim
üyesi ve bir uzmandan oluşmaktadır. Ayrıca beş teknisyen ve bir yardımcı personel bilim dalında
çalışmaktadır. 2011 yılında Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Zafer ÇOLAKOĞLU’dur.
EEG laboratuvarı üç EEG/Video EEG monitorizasyon cihazı ile hizmet vermektedir. EMG
laboratuvarında altı adet EMG cihazı mevcuttur. Bu cihazlar aynı zamanda her türlü uyarılmış
potansiyel incelemesini yapabilme kapasitesine sahiptir. Ek olarak değişik amaçlarla kullanılan iki
adet manyetik simülasyon cihazı mevcuttur. Klinik Nörofizyoloji bilim dalı bünyesindeki EEG ve
EMG laboratuvarlarında yılda ortalama altı bin hastaya inceleme yapılmaktadır.
Türkiye’nin ilk ve tek “Kriyoprezerve Homogreft Laboratuvarı”, Ege Üniversitesi Tıp

Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında 1993 yılında kurulmuştur. Homogreft, bir
hastada kullanılmak üzere kadavradan veya organ nakli donöründen alınan insan doku ve
organlarını ifade etmektedir. Kriyoprezervasyon, homogreftlerin sıvı azot içerisinde 5 yıldan uzun
süre saklanabilmesine olanak sağlayan özel bir saklama yöntemidir. Kalp ve Damar Cerrahisi
Anabilim Dalının bünyesinde bulunan Kriyoprezerve Homogreft Laboratuvarı tüm ülkemize hizmet
veren ilk ve tek laboratuvardır. Laboratuvarda uygulama yapanlar Prof. Dr. İsa DURMAZ, Prof. Dr.
Mustafa ÖZBARAN, Prof. Dr. Yüksel ATAY, Prof. Dr. Suat BÜKET, Prof. Dr. Önol BİLKAY, Prof. Dr. Ali
TELLİ’dir. Bu çalışmalar konusunda yapılan yayınlar:
1) “Atay Y, Ozbaran M, Yagdi T, Posacioglu H, Ozkisacik E, Alayunt A, Hamulu A, Bilkay O, Telli A,
Durmaz I,: “Peripheral application and functional analysis of cryopreserved arterial and vein
homografts”, 2nd World Congress on Tissue Banking and 8th International Conference of EATB,
October 7-10, Warsaw, Poland, 1999”
2) “Durmaz İ. Editöre Mektup. Türk Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Dergisi Temmuz 1999, Cilt 7, Sayı 4,
Sayfa(lar) 347-348”
Türkiye’de ilk kez “Genetik Hastalıklar Tanı Merkez”i Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Tıbbi Genetik Anabilim Dalında 2000 yılında kurulmuştur. Tanı Merkezi, Sağlık Bakanlığı’ndan
2000 yılında açılış iznini almış ve 2003 yılında kalıcı olarak ruhsatlandırılmıştır. Tanı Merkezi her yıl
Sağlık Bakanlığı tarafından denetlenmektedir. Ayrıca Tıbbi Genetik Anabilim Dalı’nın diagnostik
laboratuvar çalışmaları Tıbbi Genetik Derneği’nin kurduğu “Ulusal Güvenli Çalışma Grupları”
tarafından sitogenetik ve moleküler genetik açısından her yıl kalite kontrolünden geçirilmektedir.
Türkiye’de ilk olarak “Çocuk Vaskülit Polikliniği”, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk
Nefrolojisi Bilim Dalında Prof. Dr. Sevgi MİR’in önderliğinde 01.01.2000 tarihinde kurulmuştur.
Klinikte vaskülit tanısı çocuk hastalarının tanı, tedavi ve izleminin sürdürülmesi yapılmaktadır. 2010
yılında yılda 262 hasta izlenmiştir.
Türkiye’de ilk olarak “Çocuk Otoinflamatuvar Hastalıklar Polikliniği”, Ege Üniversitesi

Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalında Prof. Dr. Sevgi MİR önderliğinde 01.01.2000 tarihinde
kurulmuştur. Poliklinikte ailesel akdeniz ateşi ve diğer otoinflamatuvar hastalıklar tanısı çocuk
hastalarının tanı, tedavi ve izleminin sürdürülmesi amaçlanmıştır. 2010 yılı itibariyle yılda 349 hasta
izlenmiştir.
”Moleküler Tıp Laboratuvarı”, Türkiye’de ilk

kez Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim
Dalında Prof. Dr. Sevgi MİR ve Prof. Dr. Afig BERDELLİ
önderliğinde 01.01.2002 tarihinde kurulmuştur. Labora-
tuvarda, Çocuk Sağlığı Nefroloji Bilim Dalına başvuran
hastaların genetik incelemeleri, moleküler genetik ana-
lizleri yapılmaktadır. Ailesel Akdeniz Ateşi hastalığı ve
diğer nefrogenetik hastalıkların moleküler tanısında kul-
lanılan mutasyon analizlerinin yapıldığı “European Mole-
cular Genetic Quality Network (EMQN)”; Türkiye’de akre- Resim 2.2-8.
dite olmuş ilk laboratuvar olarak Ege Üniversitesi Tıp Prof. Dr. Sevgi MİR ve Prof. Dr. Afig BERDELLİ
Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Mole-
küler Tıp Laboratuvarını kabul etmiştir.
Not: Akreditasyon bilgisi 6. Bölüme de koyulmuştur.
Resim 2.2-9. Moleküler Tıp Laboratuvarı’nın 2011 yılındaki ekibi.

Solda sağa: Biyolog İlkay DEMİREL, Biyolog Ayten PAŞOLAR, Prof. Dr. Afig BERDELLİ,
Biyolog Merve ATAN, Biyolog Demet Tığlı ÖZKAN.
”Tremor Kayıt ve Analiz Laboratuvarı” Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Biyofizik Anabilim Dalında 2002 yılında kurulmuştur. Bu laboratuvar için gerekli donanım ve
bilgisayar yazılımları tümüyle Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı’nda özgün olarak
tasarlanmış ve imal edilmiştir.
Laboratuvarda başta Nöroloji Anabilim Dalı olmak üzere diğer klinik dallardan sevk edilen
ayakta ve yatan tüm hastalara hizmet verilmektedir. Laboratuvarda hastaların tremor kaydı ve bu
kayıtların spektral frekans analizi, hareket bozukluklarının belirtilerinden biri olan tremor (titreme)
ile seyreden hastalıkların tanı, tedavi ve takibi yapılmaktadır. Laboratuvara gelen hastalar önce
tremor yönüyle muayene edilmekte, bazı algılayıcılar hastanın el, kol ve vücuduna yerleştirilip belli
bazı hareketler yaptırılarak tremor kaydı yapılmaktadır.
Bu laboratuvarın kurulduğu tarihte Türkiye’de bir ilk olduğu bilinmektedir. Kuruluş

yıllarında Hacettepe Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı’nda benzer konularda araştırma yapıldığı
ama rutin bir laboratuvar olarak herhangi bir hizmet verilmediği bilinmektedir.
”Gençlik Ruh Sağlığı Danışma ve Tedavi Birimi”, Mayıs 2003 tarihinde Türkiye’de ilk
kez Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı’na bağlı
olarak kurulmuştur. Türkiye’de bu alanda 14-18 yaşındaki gençler için ayaktan tedavi ve
danışmanlık modeli konusunda bir ilktir. Bu birim, Prof. Dr. Müge TAMAR’ın önderliğinde bir ekip
tarafından kurulmuştur. Ekipte Doç. Dr. Tezan BİLDİK, Doç. Dr. Saniye KORKMAZ ÇETİN, Uzm. Psk.
Meryem DALKILIÇ ve Yük. Hemş. Sevinç YILDIZ yer almıştır. Aynı ekip, kuruluşundan bu yana halen
çalışmalarını sürdürmektedir.
Bu birim, ergenlik dönemine özgü gelişimsel sorunlar ve ruhsal bozukluklara yönelik
danışmanlık ve tedavi hizmetlerini yürütmek amacıyla kurulmuştur. 14-18 yaşlarındaki gençlerin ve
ailelerinin gereksinimlerine göre düzenlenmiş bir ortamda tedavi ve danışmanlık yaklaşımlarını
içermektedir. Tedavi ve danışma hizmetleri; bireysel psikoterapi, psikofarmakoloji, aile ve grup
çalışmalarını kapsayan bütünleyici bir yaklaşıma sahiptir.
Resim 2.2-10. Gençlik Ruh Sağlığı Danışma ve Tedavi Birimi ekibi. (12.01.2011)
Oturanlar: Doç. Dr. Saniye Korkmaz ÇETİN, Doç Dr. Tezan BİLDİK, Prof. Dr. Müge TAMAR.
Ayaktakiler: Sekreter Berrin PEKER, Yük. Hemş. Sevinç YILDIZ, Uzm. Psk. Meryem DALKILIÇ.
Türkiye’de ilk kez “Objektif Koku Testi Laboratuvarı” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Biyofizik Anabilim Dalında 2003 yılında kurulmuştur. Laboratuvar için gerekli donanım ve
bilgisayar yazılımları tümüyle Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı’nda özgün olarak
tasarlanmış ve imal edilmiştir. Bu laboratuvarda anosmi (koku alma duyusu kaybı) ve hiposmi (koku
alma duyusu azalması) ile seyreden hastalıkların tanı ve takibi için koku uyarısı verilerek, kokuya
özel uyartılmış potansiyel kaydı yapılmaktadır. Kurulduğu günden bu yana adli olaylar da dâhil
olmak üzere pek çok hastaya hizmet vermiştir. Laboratuvarda başta Kulak Burun Boğaz Anabilim
Dalı olmak üzere diğer klinik dallardan sevk edilen ayakta ve yatan tüm hastalara hizmet
verilmektedir.
Bu laboratuvarın kurulduğu tarihte Türkiye’de bir ilk olduğu bilinmektedir. Daha sonra
Dokuz Eylül Üniversitesi Biyofizik Anabilim Dalı benzer ticari bir sistem satın almıştır.
Türkiye’de “Preimplantasyon genetik tanıyı, tanı amaçlı yapan ilk Üniversite Kliniği,”
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik Anabilim Dalı’dır. 2004 yılında başlanan çalışmalarda
Prof. Dr. Ferda ÖZKINAY’ın başkanlığında Doç. Dr. Cumhur GÜNDÜZ, Uzm. Dr. Emin KARACA ve
Uzm. Dr. Burak DURMAZ yer almıştır. Bu yöntem, Aile Planlaması ve Kısırlık Araştırma ve Uygulama
Merkezi ile ortak çalışma olarak yürütülmektedir.
Türkiye’de ilk “Kordon Kanı Bankası” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Histoloji ve Embriyoloji
Anabilim Dalına bağlı olarak 24 Haziran 2004 tarihinde kurulup hizmet vermeye başlamıştır. Bu,
üniversite bünyesinde kurulup özel ve bağış amaçlı rutin saklama hizmeti veren ilk Kordon Kanı
bankasıdır. Prof. Dr. Mine ERTEM YURTSEVEN’in Anabilim Dalı Başkanlığı döneminde Ege
Üniversitesi Araştırma Fonu 2003/Tıp/034 sayılı projesi ile Doç. Dr. Utku ATEŞ yönetiminde yapılan
araştırma sonunda bu bankanın kuruluşu gerçekleşmiştir. Proje ekibi şu öğretim üyelerinden
oluşmuştur: Prof. Dr. Meral BAKA, Doç. Dr. Gülperi ÖKTEM, Doç. Dr. Hüseyin AKTUĞ, Doç. Dr. Altuğ
YAVAŞOĞLU, Doç. Dr. Yiğit UYANIKGİL, Prof. Dr. Mine ERTEM YURTSEVEN, Prof. Dr. Erol
TAVMERGEN, Prof. Dr. Ege GÖKER, Prof. Dr. Erdem GÖKER, Prof. Dr. Serdar Bedii OMAY.
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kordon Kanı Bankası (EÜTFKKB), kordon kanı yönetmeliğine
uygun olarak ve yurt dışında konuyla ilgili çalışan ileri merkezlerin yapılanma ve çalışma şekilleri
göz önünde bulundurularak 2004 Haziran ayında ortaya çıkmış bir oluşumdur. Bankanın amaç ve
işlevi; Kordon Kanı Yönetmeliğinde belirtilen şartları sağlayan hizmeti vermek, ürün alımı,
dondurulması, saklanması ve teslimini uluslararası GMP (iyi üretim koşulları) kurallarına uygun
olarak gerçekleştirmek, Ülkemizde iyi organize olmuş kök hücre çalışmalarını başlatabilmek ve
yürütebilmek adına Ar-Ge çalışmaları yapmak üzere organize olmaktır.
EÜTFKKB; GMP şartlarında hazırlanmış, bir kan çalışma laboratuvarı, şu an için 7.000,
gerektiğinde ufak bir düzenleme ile kan saklama kapasitesi 65.000’e çıkarılabilecek olan bir
dondurup saklama ünitesi ve uygunluk testlerinin yapıldığı bir tanı laboratuvarına sahiptir. Kan
saklama işlemi için otomatik kan saklama sistemi kullanılmaktadır. Laboratuar koşullarından işlemin
nasıl yapılacağına, kanın kabulünden araştırma geliştirmeye kadar her basamak içsel denetimlerle
de kontrol altına alınmıştır.
Üniversitemizden sonra Antalya Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi bünyesinde de bir kordon
kanı bankası faaliyet göstermeye başlamıştır.
Resim 2.2-11. Ege Üniversitesi Kordon Kanı Bankasında çalışanlardan bir grup (25 Haziran 2004).
Öndekiler: Doç. Dr. Utku ATEŞ, Dr. Serap USLU, Prof. Dr. Ayşegül UYSAL, Prof. Dr. Meral BAKA,
Doç. Dr. Gülperi ÖKTEM, Uzm. Dr. Özlem Yılmaz DİLSİZ ve Doç. Dr. Hüseyin AKTUĞ.
Arkadakiler: Doç. Dr. Altuğ YAVAŞOĞLU, Doç. Dr. Yiğit UYANIKGİL.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim
Dalında “Bağımlı Hastalarda Madde Analizi Laboratuvarı” Haziran 2006 tarihinde kurulmuştur.
Prof. Dr. Hakan COŞKUNOL, Doç. Dr. Ender ALTINTOPRAK ve Doç. Dr. Serap A. AKGÜR tarafından
kurulan bu laboratuvar, 30 Kasım 2007 tarihinde Madde Bağımlılığı Toksikoloji ve İlaç Bilimleri
Enstitüsüne bağlanmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Moleküler Parazitoloji Laboratuvarı” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Parazitoloji Anabilim Dalında 2007 yılında kurulmuştur. Moleküler tanı yöntemleri, klasik tanı
yöntemlerine göre duyarlılığı daha yüksek olan testlerdir. Moleküler tanı, parazitin varlığının direkt
göstergesidir. Bunun yanında duyarlıklı cihaz altyapısı, steril laboratuvar ortamı ve eğitimi yüksek
personel gerektirmektedir.
Bu laboratuvarın kurulmasından sonra 3 yıl gibi kısa bir süre içinde 7 parazitin saptanmasına
yönelik moleküler tanı testleri rutin kullanıma sokulmuştur. 2011 yılında 9 parazitin daha
saptanmasına yönelik tanı testlerinin geliştirilmesine devam edilmektedir.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi genetik Anabilim Dalı, Ocak 2007
tarihinde “Avrupa Birliği Network Programında” “Ulusal Altı Genetik Referans Merkez”den biri
olarak kabul edilmiştir. Eurogentest sitesinin “patients  family” bölümünde hasta ve ailelerini
bilgilendirmek üzere her dilde yazılmış bölümde Türkçe olarak 14 ana başlık altında genetik
hastalıklar, genetik testler, genetik danışma ve başvurulacak merkezler konularında bilgiler yer
almaktadır. Bu bilgiler, genetik danışma için başvuran ailelere ve poliklinik hastalarımıza 14 farklı
kitapçık halinde verilmektedir.
European Directory of DNA Diagnostik Laboratories (EDDNAL) 2007 Avrupa Birliği

Network programına, Türkiye’den üye olarak kabul edilen ilk üniversite akademik birimi, Ege
Üniversitesi Tıbbi Genetik Anabilim Dalı’dır. 12.2.2007 tarihinde kabul edildiği programda
moleküler genetik laboratuvarı 13 hastalıkta diagnostik test yapan referans laboratuvarı olarak yer
almıştır. Moleküler Genetik Laboratuvarı sorumlusu Prof. Dr. Cihangir ÖZKINAY ve temas kurulacak
kişiler olarak Prof. Dr. Ferda ÖZKINAY, Yrd. Doç. Dr. Hüseyin ONAY yer almaktadır.
”Sistemik Hastalıklarda Vasküler Yapı ve Fonksiyonlarının Analiz Laboratuvarı”

Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalında Prof Dr. Sevgi MİR
önderliğinde 01.01.2009 tarihinde kurulmuştur. Laboratuvarda özellikle hipertansiyon hastaları
olmak üzere sistemik hastalığı olan hastalarda vasküler fonksiyonlar değerlendirilmektedir. Yapılan
incelemelerde bulunan ilk sonuçlar, “Primer hipertansiyonda erken kardiyo vasküler değişiklikler”
konulu bildiri, 6. Çocuk Nefroloji Kongresinde sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Hemodiyaliz, Periton Diyalizi ve Transplantasyon Eğitim Merkezi”

(tek çocuk merkezi) Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalında Prof. Dr. Sevgi MİR
önderliğinde 12.10.2010 tarihinde kurulmuş olup Ruhsat No: 35/36, onay tarihi-sayısı: 12.10.2010-
210’dur. Merkezde hemodiyaliz, periton diyalizi ve organ nakli öncesi ve sonrası hasta hizmeti
verilmektedir. Yılda 80-100 hasta izlenmektedir.
2.3. ZİRAAT FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ KURULAN ARAŞTIRMA VE

UYGULAMA BİRİMLERİ
Türkiye’de ziraat fakülteleri içinde ilk “Doku Kültürü Laboratuvarı” Prof. Dr. Ülkü
EMİROĞLU öncülüğünde 30.12.1971 tarihinde Ege Üniversitesi Tarla Bitkileri Bölümü’nde
kurulmuştur. Aynı yılda Türk tütün çeşitleri ile anter kültürü çalışmaları yapılarak ilk doku kültürü
çalışmaları başlatılmıştır.
Türkiye’de ilk kez Ülkemiz ziraat fakülteleri arasında ilk “Tıbbi Bitkiler Laboratuvarı”
Prof. Dr. Ayhan CEYLAN önderliğinde 01.10.1972 tarihinde Ege Üniversitesi Tarla Bitkileri Bölümü’nde
kurulmuştur.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi tarafından 1976 yılında “Tarımsal
Yayım Merkezi” kurulmuştur. Bu merkezin adı, Ege Üniversitesi Senatosunun 02.08.1988 tarihli
kararı ile “Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi” olarak değiştirilmiştir. Ancak bu merkez,
günümüzde işlevini tamamladığı için Senatonun 16.03.2011 gün ve 5/5 sayılı kararı, yükseköğretim
kurulunun 11.05.2011 tarihli onayı ile kapatılmıştır.
Atatürk 100. Yıl Tarım Makinaları Müzesi Türkiye’de ilk kez

1981 yılında Ege Üniversitesinde kurulmuştur. Mustafa Kemal ATATÜRK’ün
100. doğum yılı kutlamaları etkinliği çerçevesinde Atatürk 100. Yıl Tarım
Makinaları Müzesi Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları
Bölümü başkanı Prof. Dr. Emin MUTAF’ın önderliğinde oluşturulan bir kurul
tarafından kurulmuştur.
Atatürk 100. Yıl Tarım Makinaları Müzesi’nin amacı; ülkemiz tarı-
mında cumhuriyet öncesi ve sonrası dönemlerde kullanılan tarım maki-
nelerinden tarihsel değeri olanları kronolojik bir sırada sergilemek, ülkemiz
tarım makinelerinin geçmişi hakkında ziyaretçilere doğru bilgiler aktarmak
ve bu alanda hem geçmişi hem de geleceği aydınlatmaktır. Atatürk 100. Yıl
Tarım Makinaları Müzesi kurulduğu günden bu yana kuruluş amacına Resim2.3-1.Prof.Dr.EminMUTAF
uygun olarak tarihsel değeri olan tarım makineleri ile donatılmaya çalışıl-
mıştır. Ancak bu şekilde elde edilen makine sayısı yeterli değildir. Türkiye’de ilk ve tek olan Atatürk
100. Yıl Tarım Makinaları Müzesinin bir proje çerçevesinde amacına uygun olarak düzenlenmesinin
çok yararlı olacağı düşünülmektedir.
Böyle bir müze, Ege Üniversitesi’nden başka Türkiye’nin hiçbir yerinde yoktur.
Resim 2.3-2. Atatürk 100. Yıl Tarım Makinaları Müzesi içinden bir görünüm (2011)
Resim 2.3-3. Atatürk 100. Yıl Tarım Aletleri Müzesinde bulunan önemli aletlerden bazıları (2011)
Resim 2.3-4. Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal ATATÜRK, Ankara Gazi Orman Çiftliği’nde zamanın tarım aletleri yanında
Türkiye’de ilk “Uygulamalı Moleküler Genetik Laboratuvarı” Ege Üniversitesi Ziraat

Fakültesi Tarla bitkileri Bölümünde Prof. Dr. İbrahim DEMİR ile Prof. Dr. Seval SEKİN’in önderliğinde
ve Prof. Dr. De YOUNG (ABD)’ın katkılarıyla 08.06.1990 tarihinde kurularak moleküler düzeyde
modern biyoteknolojik araştırmalar başlatılmıştır.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde Prof. Dr.
Nazimi AÇIKGÖZ’ün öncülüğünde 28.10.1998 gün ve 23507 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan
kararnameyle “Tohum Teknolojisi Uygulama ve Araştırma Merkezi” kurulmuş ve diğer
üniversitelerde tohumluk ile ilgili kurulan merkezlere örnek olmuştur.
2.4. FEN FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ KURULAN

ARAŞTIRMA-UYGULAMA BİRİMLERİ
Türkiye’nin uluslararası bilim dünyasında kabul gören ilk ve tek “Zooloji
Koleksiyonu”, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Zooloji Anabilim Dalında bulunmaktadır. Bu müzenin
temelleri, 23 Eylül 1958 tarihinde Ege Üniversitesine atanan Sistematik Zooloji Kürsüsünün
kurucusu Prof. Dr. Muhtar BAŞOĞLU tarafından atılmıştır. 1961 yılında oluşmaya başlayan Zooloji
Koleksiyonu, yıldan yıla gelişerek bugünkü müze düzeyine ulaşmıştır. Kurulduğu yıldan itibaren
koleksiyonda yer alan örneklere ait kayıtlar; demirbaş numarası, tür adı, sayısı, doğadan toplayan
kişi, toplanan yer ve toplama tarihi ile fiş numaralarına göre düzenli olarak tutulmuştur. GPS
kullanımının yaygınlaşması ile örneklerin yakalandığı yere ait koordinatlar da kayıtlara eklenmiştir.
Mevcut kayıtlar, 1999 yılından itibaren bilgisayar ortamında temel veri tabanı oluşturacak şekilde
yeniden düzenlenmiştir. Şu anda (2011 yılında) veri tabanında 30 binin üzerinde örnek kayıtlıdır.
Prof. Dr. Muhtar BAŞOĞLU ve yetiştirdiği öğretim üyeleri (Necla ÖZETİ, Nimet ÖKTEM, Şükriye
ZALOĞLU, İbrahim BARAN, Mehmet Kutsay ATATÜR, Abidin BUDAK ve diğerleri) tarafından
geliştirilen Zooloji Koleksiyonu, “Türk Herpetoloji Merkezi (SZE)” adı ile anılmakta iken 1985 yılında
Leviton et al.’in çalşması sonucu uluslararası ZDEU (Zoology Department Ege University) adını almış
olup uluslararası camiada bu ad ile tanınmaktadır.
Günümüze kadar Türkiye’nin değişik yörelerinde yapılan arazi araştır-
malarında, temelde herpetolojik olmak üzere, çeşitli zoolojik materyaller
toplanmış ve bilimsel yöntemlerle korunarak etiketlenmiştir. Bunlara ek
olarak yurt dışındaki diğer müzelerle materyal değişimi yolu ile yabancı
türler de koleksiyona eklenmiştir. Bu örneklerin büyük bir kısmı çeşitli
bilimsel araştırmalara temel oluşturmakta, bir kısmı ise halen Zooloji
Anabilim Dalı ve Biyoloji Bölümünün diğer anabilim dallarında derslerin
laboratuvar çalışmalarında öğretim amacıyla kullanılmaktadır. Bunların
dışında bazı örnekler yurtiçi ve yurt dışından istekte bulunan diğer
üniversitelere bilimsel materyal olarak gönderilmektedir.
ZDEU Müzesi, omurgalı ve omurgasız koleksiyonların bulunduğu
iki alandan ve sergi kısmından oluşmaktadır. Omurgalı örneklerin
bulunduğu ana bölüm, yaklaşık 140 m2 lik alan içinde yerleşmiştir. Resim 2.4-1. Ege Üniversitesi Fen
Fakültesi Sistematik
Omurgasız örneklerin bulunduğu alan ise 13 m2 dir. Müzenin sergi kısmı, Zooloji Kürsüsü Başkanı
omurgalı koleksiyonunun bulunduğu alanın girişinde yer almaktadır. Prof. Dr. Muhtar BAŞOĞLU
(23.09.1958)
Resim 2.4-2. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Zooloji Koleksiyonundan bir köşe
Resim 2.4-3. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Zooloji Koleksiyonundan bazı görsel örnekler
Türkiye’nin ilk Foucault Sarkacı: Ege Üniversitesi

Gözlemevi’nde bulunan ve hala uygulamalarda kul-
lanılabilen Türkiye’nin ilk Foucault Sarkacı, 30 Mayıs
1964 tarihinde kuruldu. Bu sarkaç sayesinde yapılan
deneyle Yer’in kendi ekseni etrafında döndüğü ispat-
lanmaktadır. Yer’in döndüğünün gösterilmesinin yanı
sıra, bu hareketi doğuran fiziksel prensiplerin araş-
tırılması bakımından da önemlidir.
Resim 2.4-4. Ege Üniversitesi Gözlemevinde Dünya’nın
döndüğünü kanıtlamakta kullanılan 9 m uzunluğundaki
Foucault Sarkacının üstten görünüşü
Türkiye’nin ilk Astronomi Tayf çekeri: Yıldızların

tayfını almakta kullanılan tayf çeker Ege Üniversitesi
Gözlemevi’ne 1965 yılında kurulmuştur ve ülkemizde
tayfsal çalışmaların yapıldığı ilk tayf çekerdir. Ancak,
çok parlak yıldızların tayflarını alabilen bu tayf çeker
günümüzde kullanılmamaktadır.
Resim 2.4-5. Ege Üniversitesi Gözlemevine 1965 yılında
yerleştirilen Türkiye’nin ilk tayfçekeri
Türkiye’nin ilk ve tek “Göktaşları Koleksiyonu”: Ege Üniversitesi Gözlemevi, Türkiye’nin en

fazla göktaşı bulunduran ilk ve tek göktaşı koleksiyonuna sahiptir. Göktaşlarının hepsi, inşaatı 1965
yılında tamamlanan gözlemevinde sergilenmektedir. Bu zengin koleksiyon içinde aynı zamanda
Türkiye’nin en büyük ve en ağır iki göktaşı (Bursa ve Kayakent Göktaşları) bulun-maktadır.
Kayakent Göktaşı, Kayakent köyü yakınlarında Ağustos 1961’de bulunmuştur. Köylüler
Nisan 1961’de günü tam olarak belirlenemeyen bir gecede bir patlama sesi duyduklarını rapor
etmişlerdir. Ağustos’ta iki köylü göktaşını 30 cm derinliğinde ve batıdan doğuya eğimli küçük bir
delikte bulmuştur. Bu iki köylü, 2 metre çaplı bir dairenin içinde bitki örtüsü olmadığını rapor
etmiştir. Sonunda bu göktaşının Nisan ayındaki patlama olayının bir sonucu olduğunu anla-
mışlardır. Göktaşını evlerine götürmüşler ve Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümün-
den Prof. Dr. Abdullah
KIZILIRMAK tarafından alının-
caya kadar korumuşlardır.
Resim 2.4-6. E.Ü. Gözlemevi

Göktaşları Koleksiyonundan iki
örnek
Türkiye’de ilk Doğa Tarihi Enstitüsü ve Tabiat Tarihi Müzesi Ege Üniversitesi Fen
Fakültesinde 1967 yılında kurulmuştur. Tabiat Tarihi Müzesi kurulması fikri ilk kez Doç. Dr. Recep
EGEMEN tarafından ortaya atılmıştır. Doç. Dr. Recep EGEMEN'in 1963 yılında bir trafik kazısında
vefat etmesi üzerine müze kurma fikrini gönülden destekleyen Prof. Dr. Muhtar BAŞOĞLU ve Prof.
Dr. Yusuf VARDAR tarafından bu konu gündemde tutulmuştur.
Resim 2.4-7. Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi ve kurucusu Prof. Dr. Muhtar BAŞOĞLU
Kuruluş projesi Devlet Plânlama Teşkilâtı tarafından kabul edilen ve 1967 yılında Türkiye'nin
ilk akademik müzesi olarak hizmete açılan Tabiat Tarihi Müzesi, Prof. Dr. Muhtar BAŞOĞLU
başkanlığında kurulmuş ve yapımı 1965’de başlayıp 1973 yılında tamamlanan bugünkü binasına
taşınıp yeni akademik elemanlarla kadrosu takviye edildikten sonra hızla gelişerek 19.09.1978
tarihinde "Doğa Tarihi Enstitüsü" statüsüne yükselmiştir. Üniversitelerde Akademik Teşkilât
Yönetmeliği'nin yürürlüğe girdiği 18.02.1982 tarihinde enstitü hüviyetini ve "Yükseköğretim
Kurumları Öğretim Elemanlarının Kadroları hakkında 78 sayılı KHK'nın 16.9.1983’te yürürlüğe
girmesi ile de tüm kadrolarını kaybeden bu önemli kuruluşumuz, Fen Fakültesi Fakülte Kurulu’nun
önerisi, Senato’nun 02.07.1991 gün ve 3 sayılı kararı ve Yükrseköğretim Kurulunun 03.09.1991
tarihli onayı ile E.Ü.Rektörlüğü'ne bağlanarak Tabiat Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi’ne
dönüşmüştür.
Türkiye’nin en büyük ilk teleskopu 1971–1997 yılları arasında Ege Üniversitesi

Astronomi Gözlem Evinde bulunuyordu. Objektif çapı 48 cm olan Cassegrain türü teleskop;
Gözlemevinin kurucusu Prof. Dr. Abdullah KIZILIRMAK’ın önderliğinde 1969 yılında Yıldız Tepe’de
yapılan kubbe içine yerleştirilmiş olup 1971 yılından 1997 yılına kadar 26 yıl boyunca Türkiye’ nin en
büyük teleskobu olma özelliğini korumuştur. Bugün, hala bu teleskopla bilimsel çalışmalar yapıl-
maktadır.
Türkiye’de ilk kez “Glikobiyoloji Laboratuvarı”, 1998 yılında Ege Üniversitesi Fen
Fakültesi Moleküler Biyoloji Anabilim Dalı’nda kurulmuştur. Anabilim dalı başkanı Prof. Dr. Sabire
KARAÇALI önderliğinde kurulmuş olan bu laboratuvar, lisansüstü eğitim-öğretim ve araştırmalara
destek veren Türkiye’deki tek laboratuvardır. Çok disiplinli olan Glikobiyoloji Laboratuvarında
glikobileşenlerin ve sialik asitlerin biyolojisi çalışılmakta; analitik (HPLC ve MS) ve genetik
yöntemlerle hücre şeker profillerinin ve şekerlerin biyolojik rollerinin belirlenmesi ile ilişkili
enzimlerin aktivitelerinin enzim ve gen düzeyinde kontrolleri araştırılmaktadır.
Resim 2.4-8. Fen Fakültesi Glikobiyoloji Laboratuarının açılışında (1998). Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ali Rıza
KARACAN, Prof. Dr. Sezer ERBOZ, Prof. Dr. Günseli ÖZTÜRK, Prof. Dr. Sabire KARAÇALI ve Rektör Prof. Dr. Refet SAYGILI, arkada
Prof. Dr. İsmet ÖZEL
Türkiye’nin ilk Vilnius Fotometresi: Ege

Üniversitesi Gözlemevi’nde 48 cm çaplı teleskoba takılı
üç kanallı, hızlı fotometre, 2000 yılında Vilnius
Üniversitesi-Litvanya ile yapılan iş birliği kapsamında
gözlemevine kazandırılmıştır. Şu anda hala araştırmalar
bu fotometre ile sürdürülmektedir. Türkiye’de ilk ve tek,
dünyada ise yalnız birkaç tane bulunmaktadır.
Resim 2.4-9. Türkiye’nin ilk ve tek üç kanallı hızlı fotometresi

(Vilnius Fotometre)
2.5. DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ KURULAN ARAŞTIRMA

LABORATUVARI
Türkiye’de Diş Hekimliği Fakültelerinde ilk “Taramalı Elektron Mikroskopu
kullanımı“ Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesinde 31 Aralık 1992 tarihinde Prof. Dr. Bora
Altınel ATAMAN ve Prof. Dr. B. Oğuz AKTENER tarafından başlatılmıştır. 2005 yılı Eylül ayında bu
mikroskopa ek bir parça takılarak fotoğraf çekilmesi bilgisayarla yapılır hale getirilmiştir. Taramalı
Elektron Mikroskopu Laboratuarı halen Prof. Dr. B. Oğuz AKTENER ile Prof. Dr. Bilge Hakan ŞEN
sorumluluğunda devam etmektedir.
2.6. MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ KURULAN ARAŞTIRMA

VE UYGULAMA BİRİMLERİ
Türkiye’de ilk kez 21.11.1986 tarihinde Ege Üniversitesi EARN’e
(Avrupa Uluslararası Bilgisayar Ağına) bağlanmıştır. Diğer üniversiteler de Ege
Üniversitesi üzerinden EARN’e bağlanmışlardır.
Ege Üniversitesi Senatosunun 15.07.1969 tarihli kararı ile kurulan
Elektronik Hesap Bilimleri Merkezi Prof. Dr. Oğuz MANAS’ın başkan-
lığında gelişerek 30.01.1975 tarihinde Elektronik Hesap Bilimleri Enstitüsü
olmuştur. Bu Enstitü, 20 Temmuz 1982 tarihinde yürürlüğe giren Yüksek
Öğretim Kurumları Teşkilatı Hakkında 41 sayılı Kanun Hükmünde Karar-
name uyarınca Bilgisayar Araştırma ve Uygulama Merkezine (BAUM’a)
dönüşmüştür. Türkiye’nin en büyük bilgisayar merkezi durumuna gelen
BAUM, 21.11.1986 tarihinde EARN (European Academic Researc Network = Resim 2.6-1.
Avrupa Akademik Araştırma Ağı)’na İtalya üzerinden bağlanmıştır. Daha Prof. Dr. Oğuz MANAS
sonra yine Prof. Dr. Oğuz MANAS’ın
önderliğinde “Türkiye Üniversiteler
ve Araştırma Kurumları Ağı (TÜVAKA)
kurulmuş ve diğer üniversitelerimiz
Ege Üniversitesi üzerinden EARN’e
bağlanmıştır. Bağlantı açılışı, Devlet
Bakanı Tınaz TİTİZ’in katılımıyla
21.11.1986 tarihinde yapılmıştır.
Bu ilkin amacı, Türkiye’deki araş-
tırma kurumlarını bu uluslararası
akademik ağlara (Avrupa’ da EARN ve
ABD’de BİTNET’e) bağlamaktı.
Bugün TÜVAKA’nın yerini TÜBİTAK
bünyesinde kurulan ULAKBİM almıştır.
Resim 2.6-2. Prof. Dr. İsmet ERTAŞ, Rektör Yard. Prof. Dr. Refet SAYGILI ve Devlet
Bakanı Tınaz TİTİZ (İsmet ERTAŞ’ın albümünden)
Bu konuda ayrıntılı bilgi için “Tuğba YILDIRIM: İlkleri gerçekleştiren Yenilikçi Profesör Oğuz MANAS, İzgören
Yayınları 2010” kitabının 89–96. sayfalarına bakınız.
2.7. EDEBİYAT FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ KURULAN

ARAŞTIRMA-UYGULAMA LABORATUVARLARI
Türkiye’de ilk kez “Alüvyal Jeomorfoloji Laboratuvarı” Ege Üniversitesi Edebiyat
Fakültesi Coğrafya Bölümünde 1991 yılında kurulmuştur. Şu anda laboratuvarda vinç takviyeli
Eijkelkamp el sondaj takımı, Atlas Copco’nun 2 adet Cobra 248 kompresörü, 1 adet Cobra Mk 1
kompresörü ve Honda hidrolik çekici motoru ile 50 metreye kadar inme imkânı olan sondaj takımı
bulunmaktadır. Laboratuvarda elek seti, fırın, elektronik basküller, 4 adet mikroskop, 2 adet
görüntüleme (kamera) sistemi, hidrometre seti, su damıtma cihazı, kalsimetre, pH metre gibi araç-
gereçler vardır. Bunlarla tane boyu analizleri, arkeolojik katkılı katmanların makroskopik ve
mikroskobik incelenmesi, özellikle paleosoller üzerinde karbonat analizleri, bir kısım paleontolojik
incelemeler yapılabilmektedir. Alüvyal karakterli sedimanlar içinde güncel makro ve mikro fosil
örneklerinin de analizini sağlayacak laboratuvar donanımı sağlanarak paleontolojik analizlere de
başlanılmıştır. Bunun gibi polen analizleri ve dendrokronolojik araştırmalar için temel donanım da
mevcuttur.
Resim 2.7-1. Alüvyal Jeomorfoloji Laboratuvarından bir görünüm.
Türkiye’de ilk kez Aşırı hız ve alkol kullanımı nedeniyle ehliyetine el konulan sürücülerin
psikomotor becerilerinin düzeyini belirlemek amacıyla kurulması öngörülen Psikoteknik
Değerlendirme Merkezlerinin ilki 1998 yılında Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü bünyesinde
“İzmir Güzelyalı Rotary Kulübü”, “Schuhfried Ges.M.B.H.” ile E.Ü. Bilim Teknoloji ve Uygulama
Araştırma Merkezi işbirliği çerçevesinde üniversitemizde kurulmuştur. Psikoteknik Araştırma
Merkezlerinde uygulanan test bataryasının Türk şoförleri için uygulama çalışmalarında merkezimiz
de yer almıştır. Merkez, Ege Üniversitesi Bilim Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi (EBİLTEM)
ve Edebiyat Fakültesi’nin katkılarıyla yeni mekânına 2002 yılı başında taşınmış ve ikinci bir test
sisteminin daha alınmasıyla hizmet kapasitesini genişletmiştir.
2.8. İLETİŞİM FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ KURULAN

ARAŞTIMA-UYGULAMA BİRİMİ
Türkiye’de ilk kez kendi haber ajansını 2 Şubat 1987 tarihinde “Ege Ajans” adıyla kuran
üniversite Ege Üniversitesidir. Prof. Dr. Sermed AKGÜN’ün Ege Üniversitesi Rektörü ve Prof. Dr.
Özcan ÖZAL’ın E. Ü. Basın Yayın Yüksek Okulu Müdürü olduğu dönemde Yrd. Doç. Dr. Oğuzhan
KAVAKLI’nın önderliğinde kurulan “Ege Ajans’ın temel amacı; üniversite olaylarını, üniversitede
gerçekleştirilen bilimsel, teknik, sosyal ve kültürel yenilikler ve uygulamaları Medya’ya doğru ve
sağlıklı olarak ulaştırarak kamuoyunu bilgilendirmektir. Ege Ajans, aynı zamanda Ege Üniver-
sitesinin basın toplantılarının organizasyonlarını üstlenmekte, medya ile ilgili araştırmalar yürüt-
mekte ve çeşitli sosyal sorumluluk projelerine öncülük etmektedir. Ajansın kesin kuruluşundan
önce çalışma ve işleyiş yönergesi Senatonun 27 Ocak 1987 gün ve 4 sayılı kararı ile kabul edilmiştir.
Ege Ajans, Gazetecilk Bölümü üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencileri
için bir uygulama laboratuvarı işlevini de görmektedir. 2010-2011 öğre-
tim yılından itibaren Radyo-Televizyon, Sinema, Halkla İlişkiler Tanıtım ve
Reklamcılık bölümlerinin öğrencileri de bu uygulamalara katılmışlardır.
Her sabah öğrencilerin de katılımı ile haber toplantısı yapılarak gündem-
deki haber konuları tartışılmakta ve medyaya dağıtılacak haberler
belirlenmektedir. Üniversite haberlerinin medyaya sağlıklı bir şekilde
ulaştırmanın yanı sıra üniversitemizin yayın organlarından biri olan
“Kalem Gazetesi”nin yayını da sağlanmaktadır. İletişim alanında araş-
tırma ve uygulamalar yürüten Ege Ajans, “Radyo Ege Kampus”ün haber
merkezi olarak da görev yapmaktadır.
Ege Ajansın kuruluşundan beş yıl sonra, önce Marmara Üniversi-
tesi’nde ve ardından İstanbul Üniversitesinde, Kocaeli Üniversitesi’nde, Resim 2.8-1. Ege Ajans’ın kurucusu
Yrd. Doç. Dr. Oğuzhan KAVAKLI
Gazi Üniversitesinde ve giderek diğer üniversitelerde de benzer haber (6 Ekim 2011)
ajansları kurulmuştur.
Resim 2.8-2. Ege Ajans’ın bir sabah toplantısı (4 Ekim 2011): Gazetecilik Bölümü öğrencileri, Yard. Doç. Dr. Oğuzhan
KAVAKLI başkanlığında günün haberlerini tartışıp medyaya dağıtım için hazırlıyorlar.
2.9. SU ÜRÜNLERİ FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ KURULAN

ARAŞTIRMA-UYGULAMA LABORATUVARLARI
Türkiye’de ilk kez “Balık Virolojisi Laboratuvarı” 1992 yılında Ege Üniversitesi Su
Ürünleri Fakültesi Yetiştiricilik Bölümü, Hastalıklar Anabilim Dalında kurulmuştur.
Bu laboratuvar, Türkiye’de ilk defa enfeksiyöz pankreatik nekrozis virüsünün (IPNV) izole
edildiği laboratuvardır. Alabalıklardan ilk viral hemorajik septisemi virüsü (VHSV) 2006 yılında bu
laboratuvarda izole ve identifiye edilmiştir.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi tarafından bir özel firmaya
verilen danışmanlık ve teknik destekle balık aşıları üretim laboratuvarı çalışmaya başlamış ve
Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü Veteriner Sağlık Ürünleri Müdürlüğü tarafından 09.06.2005/1038
tarih ÜL 04 sayılı sertifikası verilmiştir.
Türkiye’de ilk “Su Ürünleri Müzesi”, 2007 yılında Ege Üniversitesi Su Ürünleri
Fakültesi’nde kurulmuştur. Su Ürünleri Fakültesi Fakülte Kurulunun 19.03.2007 tarihli kararı ile
kurulan bu müzenin kökleri 4 Nisan 1961 tarihinde Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Genel Zooloji
Kürsüsü kurucu başkanı olarak atanan Prof. Dr. Remzi GELDİAY’a kadar uzanmaktadır. Prof. Dr.
Remzi GELDİAY, 1965 yılında Genel Zooloji Kürsüsüne bağlı olarak “Deniz Biyolojisi Araştırma ve
Tatbikat Laboratuvarı”nı kurmuştur. Bu laboratuvar, İzmir’in Konak İlçesi Mithatpaşa Caddesi
Mektupçu Semtinde deniz kenarında istimlak yoluyla elde edilen binada hizmete açılmıştır. Daha
sonra bitişik bina da istimlak edilerek laboratuvara eklenmiştir. Geldiay başkanlığındaki araştırma
ekibi, 1969 yılında satın alınan Larus adlı 10 m uzunluğundaki tekne ile İzmir Körfezinde
araştırmalara başlamış, daha sonra körfez dışında da araştırmalar yapmak için 16.5 m boyunda
Hipocampus adı verilen tekne yaptırılmıştır. Ülkemiz iç sularında ve sahillerinde, Kuzey Kıbrıs
sahillerinde yapılan araştırmalarda toplanan örnekler koruma altına alınarak ilk su ürünleri
koleksiyonu oluşturulmuştur. Remzi GELDİAY başkanlığındaki ilk araştırma ekibinde Fikret Hakkı
BİGİN, Hüseyin UYSAL, Ahmet KOCATAŞ, Zeki ERGEN, Savaş MATER, Sumru ÜNSAL, M. Ünal
SARITAŞ, Süleyman BALIK, İsmet ÖZEL, Gürsel ERGEN, Tuncer KATAĞAN, Naci ALTUNEL, Melahat
TOĞULGA, Oğuz UÇAL, Ruşen USTAOĞLU ve diğerleri yer almıştır.
Kısa zaman diliminde büyük gelişme gösteren Deniz Biyolojisi Araştırma ve Tatbikat Labora-
tuvarı 18.03.1975 tarihinde “Hidrobiyoloji Öğretim ve Araştırma Enstitüsü”ne dönüşmüştür.
Mektupçudaki iki bina enstitü için yetersiz kalınca Urla Belediyesinden alınan ve istimlak yoluyla da
genişletilen 20 dönümlük arsaya 1500 m2 lik kapalı alana sahip bir enstitü binası yaptırılmıştır.
Araştırmaları ve yayınları ile uluslararası üne kavuşan bu enstitüde Su Ürünleri Koleksiyonunun
gelişmesi de devam etmiştir. 6 Kasım 1981 tarihinde yürürlüğe giren 2547 Sayılı Yüksek Öğretim
Kanunu enstitülerin kanunla kurulması hükmünü getirdiği için bu kanuna göre hazırlanan
“Üniversitelerde Akademik Teşkilat Yönetmeliği” uyarınca bu enstitü, “Hidrobiyoloji Araştırma ve
Uygulama Merkezi” adıyla hizmete devam etmiştir. Diğer taraftan Prof. Dr. Remzi GEDİAY’ın bu
alanda kurmuş olduğu Genel Zooloji Kürsüsü, Biyoloji Bölümünün Zooloji Anabilim Dalına, Biyolojik
Oseanografi Bölümü ise Hidrobiyoloji Anabilim Dalına dönüşmüştür. Bu kuruluşlarda Prof. Dr. Remzi
GELDİAY’ın yetiştirdiği öğretim elemanları; Ege Üniversitesi Su Ürünleri Yüksek Okulu’nun 11.07.1992
tarihinde yürürlüğe giren 3837 sayılı kanunla “Su Ürünleri Fakültesi”ne dönüştürülmesinden sonra
bu yeni fakülteye geçmişlerdir. Böylece, anılan ekibin oluşturduğu su ürünleri koleksiyonu da Su
Ürünleri Fakültesine devredilerek bu fakültede gelişimine devam etmiştir. Koleksiyon, Su Ürünleri
Fakültesi Fakülte Kurulunun 19.03.2007 tarihli kararı ile “Su Ürünleri Müzesi” adını almıştır.
Türkiye’de bu amaçla kurulan ilk müze niteliğinde olan Su Ürünleri Müzesinde, uluslararası
bilimsel sistematik kurallara göre tasnif edilmiş yaklaşık 46 bin birey bulunmaktadır. İçerdiği
materyal zenginliği, ülkemizin başka hiçbir müzesinde bulunmamaktadır. Bu bireylerin büyük bir
kısmı çeşitli bilimsel araştırmalara temel oluşturmakta ve karşılaştırma materyalı olarak
kullanılmaktadır. Materyalin bir kısmı ise okutulan derslerin laboratuvarlarında öğretim materyali
olarak hizmet vermektedir.
Resim 2.9-1. Soldan sağa: 1. Doç. Dr. Savaş MATER, 2. Dr. Tuncer KATAĞAN, 3. Fen Fakültesi Genel
Zooloji Kürsüsünün, Hidrobiyoloji Enstitüsünün, Biyolojik Oseanografi bölümünün kurucusu olan
ve şimdiki Su Ürünleri Müzesi’nin çekirdeğini oluşturup geliştiren Prof. Dr. Remzi GELDİAY,
4. Prof. Dr. Ahmet KOCATAŞ, 5. Prof. Dr. Zeki ERGEN (8 Mayıs 1985, Zeki Ergen’in albümünden)
Resim 2.9-2. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Müzesi’nden bir görünüm.

Resim 2.9-3. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Müzesi’nden bazı görsel örnekler.
2.10. GÜNEŞ ENERJİSİ ENSTİTÜSÜNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ KURULAN

UYGULAMA TESİSLERİ VE LABORATUVARLARI
Türkiye’de ilk kez bir üniversite araştırma kuruluşu laboratuvarına ICOLAM 15/10
modeli laminasyon cihazı 2005 yılında Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsünde (EÜGEE’de)
Prof. Dr. Metin ÇOLAK, Uzm. Dr. Mete NEPTUN, Arş. Gör. Mete ÇUBUKÇU tarafından eklenmiştir. Bu
cihaz Fotovoltaik-FV modüllerin (güneş pili modülleri) üretimi içindir. Türkiye’ye direkt ithalatı
Avrupa’ya kıyasla maliyetleri yüksek olan modüllerin, birim fotovoltaik-FV hücreleri yurt dışından
satın alınarak FV modüllerin üretilmesi, maliyetlerde %30-35 düşüş gerçekleştirmiştir. Amaç
Ülkemize laminasyon teknolojisini tanıtarak, pahalı FV modülü ürünü için döviz kaybını azaltmaktır.
Zira bugün ticari olan silisyum esaslı fotovoltaik-FV modüllerin Türkiye’ye giriş fiyatı yakalık 400
Euro’dur (3 Euro/Watt). Bu değerli sistem Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsüne 03-DPT-006
no’lu DPT projesi kapsamında kazandırılmıştır. Ülkemizde laminasyon sistemi ile fotovotaik-FV
modüllerin üretimi EÜ GEE örnek alınarak ANEL TECH firması tarafından 2008 yılında İstanbul’da
üretime başlamıştır.
Laminatör cihazının çalıştırılması öncesinde, enstitü araştırmacıları, modüllerde en optimum
tasarımı gerçekleştirecek şablonlar hazırlamışlar ve şablona göre ilk modülü üretebilmişlerdir. İlk
üretilen modüllerimiz 85x135 cm2 boyutlarında hazırlanmıştır. Üretilen bu modülün açık devre
gerilimi 36 V ve kısa devre akımı 5-6 A civarındadır. Üretilen bu ilk modül, daha çok şebeke
bağlantılı fotovoltaik güç sistemlerinde kullanılmak için tasarlanmıştır. Bu tip modüllerin yanında,
sokak aydınlatmalı sistemlerde, yazlıklarda, pikniklerde, yerleşim yerlerinden uzaktaki anten
istasyonlarında, trafik lambalarında v.b. otonom sistemlerde bataryalı fotovoltaik güç sistemleri
için uygun modüllerin üretilmesi mümkündür.
Resim 2.10-1. Fotovoltaik pillerin laminasyon teknolojisi ile üretim laboratuarı ve üretilen güneş panelleri
Türkiye’de ilk kez “Biyogaz Tesisleri için Gaz Arıtma İşlevli Gazometre” Ege Üniversitesi
Güneş Enerjisi Enstitüsü’nde Prof. Dr. Günnur KOÇAR ve Yrd. Doç. Dr. Ahmet ERYAŞAR tarafından
2006 yılında yapılmıştır. Biyogaz reaktörlerinde üretilen gaz ya reaktöre entegre, ya da ayrı bir
gazometrede depolanmaktadır. Ayrı olarak depolamada, basınç değerlerine bağlı olarak
gazometreler, düşük, orta ve yüksek basınçlı olmak üzere üç grup içinde sınıflandırılmaktadır. Orta
ve yüksek basınçlı depolama sistemleri, yüksek maliyetler ve ek güvenlik önlemleri nedeniyle kırsal
kesim kullanımına uygun görülmemektedir. Bu nedenle düşük basınçlı depolama sistemlerinin
kullanılması önerilmektedir. Düşük basınçlı biyogaz depolama sistemleri olarak genellikle torba tipi
veya iç içe geçmiş iki silindirden oluşan hareketli kubbeli tip depolama sistemleri kullanılmaktadır.
En çok tercih edilen hareketli kubbeli tip gazometrelerdir. Fakat hareketli parçaya sahip olması,
kılavuz direğinde kırılmalara ve üst silindirde takılmalara neden olmakta, bu da işletim ve bakımda
zorluk yaratmaktadır. Ayrıca bu tip gazometrelerde biyogaz basıncı üst kısma konan ağırlıklarla
sağlanmakta, bu nedenle ortalama 7 – 15 milibar maksimum basınç elde edilebilmektedir. Basıncın
düşük olması durumunda, biyogazın kullanım amacıyla 50 m üzerinde taşınması gerektiğinde,
oluşacak basınç düşümünü yenmek için boru çaplarının büyük seçilmesine neden olmakta, bu da
yatırım maliyetini yükseltmektedir.
E.Ü. Güneş Enerjisi Enstitüsü’nde yapılan gazometre; biyogazla çalışan cihazların gereksinim
duyduğu çalışma basıncını, ek bir basınçlandırıcıya ihtiyaç duymadan, suyun yer değiştirme
prensibiyle sağlamaktadır. 5 m3 hacimli gazometrede elde edilen 200–300 milibar (0,2 atm – 0,3
atm) seviyelerindeki basınç değerleri, biyogazın 100 m’den daha uzak mesafelere, düşük mali-
yetlerle aktarılabilmesine olanak sağlamaktadır. Hareketli parçalar içermediği için bakım maliyetleri
düşüktür. Atmosfere açık olması nedeniyle, basınç yükselmelerine karşı daha güvenlidir. Deneme-
lerde, oluşturulan gazometrenin, biyogazın depolanması ve kullanılması yönünden oldukça uygun
olduğu görülmüştür. Bunun yanında, CO2 ve H2S’in, CH4’e göre suda daha fazla çözünmesi
nedeniyle, söz konusu gazometrenin, biyogazın arıtımında da kullanılabileceği görülmüştür.
Denemelerde, CO2 giderimi % 25–30, H2S giderimi ise % 98–100 oranlarında gerçekleşmiştir. CO2
gideriminin yüksek olması, biyogazın kalitesini artırmakta, aynı zamanda depo hacminin de
düşürülmesine imkân sağlamaktadır. H2S ise, biyogazla çalışan cihazlarda ve aktarım organlarında,
korozyona neden olan, istenmeyen bir gazdır. Basitliği, işlevselliği ve emniyetli oluşu, “Biyogaz
Tesisleri İçin Gaz Arıtma İşlevli Gazometre” isimli “TR 2006 02900 Y” numaralı faydalı model
belgesiyle koruma altına alınan bu gazometrenin, kırsal kesim biyogaz sistemlerinde kullanım
olanağını artırmaktadır.
Türkiye’de ilk kez “Çiftlik Tipi Modern Biyogaz Tesisi” Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi
Enstitüsü tarafından 15.04.2007 tarihinde kurulmuştur.
Aydın’ın Kuyucak ilçesine bağlı Pamukören beldesinde bulunan Ülkü Çiftliğinde, ülkemizin ilk
modern çiftlik tipi biyogaz tesisi kurulmuştur. Tesis tamamlanarak 15/04/2007 tarihinde devreye
alınmıştır. Tesis kurulduğunda çiftlikte 70 büyükbaş hayvan bulunmaktadır. Kurulan tesisin reaktör
hacmi 60 m3’dür. Faydalı modeli alınan gaz depolama tankı bu tesiste uygulamaya aktarılmıştır ve
kapasitesi 50 m3’tür. Tesiste günlük 1500 kg hayvan atığı işlenmektedir. Bu tesis sayesinde işlenen
atıklar bekletilmeden kullanıldığı gibi, elde edilen biyogaz çiftliğin enerji ihtiyacını karşılamaktadır.
İşlenen atıkta koku ve sinek problemi ortadan kalkmakta, elde edilen fermente atık bitkilerin
kullanabileceği formda yüksek azot içeriği ile tarımsal üretimde ticari gübrenin kullanımını
azaltmaktadır. Tesiste günde 60 m3 biyogaz üretilmektedir. Sistemin içsel enerji ihtiyacı
karşılandıktan sonra geriye kalan miktar yılda 18 500 m3 biyogazdır. Bu miktar biyogazın enerji
içeriği yaklaşık 110 milyon kcal yani 11 TEP (Ton eşdeğer petrol) olmaktadır. Yapılan çalışmalar,
2007 yılında TTGV, “Dr. Akın Çakmakçı Üniversite-Sanayi İşbirliğinde En İyi Tez ve Kuruluş Ödülü”
nü enstitümüze kazandırmıştır.
Resim 2.10-2. Aydın-Pamukdöken’de 50 m3 çalışma kapasiteli biyogaz tesisi ve açılış töreni. Açılışı yapanlar soldan
sağa: Aydın Valisi Mustafa MALAY, Prof. Dr. Günnur KOÇAR, Doğan ÜLKÜ ve Caner YILDIZ
Türkiye’de ilk kez “Endüstriyel

ve Kırsal Kesime Yönelik Biyogaz Tesisleri”
Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitü-
sünde Prof. Dr. Günnur KOÇAR - Yrd. Doç.
Dr. Ahmet ERYAŞAR, Ar. Gör. Özben ERSÖZ,
Ar. Gör. Şefik ARICI, Uzm. A. Gül BAYRAKCI
tarafından 2011 yılında gerçekleştirilmiştir.
Resim 2.10-3. (a) Enstitüde yapılan 5 m3 kapasiteli

gazometre, (b) Aydın-Pamukören’de 50 m3
kapasiteli gazometre
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin müşteri kurum olduğu, TÜBİTAK-MAM yöneticiliğinde, Ege

Üniversitesi, Kocaeli Üniversitesi, Akdeniz Üniversitesi ve Süleyman Demirel Üniversitesi´nin
yürütücülüğünde sürdürülen, “Bitkisel ve Hayvansal Atıklardan Biyogaz Üretimi ve Entegre
Enerji Üretim Sistemlerinde Kullanımı (BİYOGAZ)” isimli TÜBİTAK -1007 projesinde, İzmit Atık ve
Artıkları Arıtma Yakma ve Değelendirme Anonim Şirketi (İZAYDAŞ) bünyesinde Türkiye’nin ilk
büyük modern biyogaz üretim tesisi kurulmaktadır. Kurulan bu tesiste, 4800 m3 kapasiteli ve çift
membran çatılı biyogaz siste-mine entegre edilen kojenerasyon sistemi ile 350 kW gücünde elektrik
enerjisi üretimi hedeflenmektedir. Biyogaz üretimi için çim, hal atıkları, tavuk, işkembe ve sığır
atıkları gibi besleme materyalleri kullanılacaktır.
Resim 2.10-4. Biyogaz üretim tesisi yapım aşamasında, İZAYDAŞ
Proje; biyogaz ve enerji üretim teknolojilerinin araştırılması, sistem simülasyonu, karar destek
sistem (DSS) modellemesi, hayvansal ve tarımsal kaynaklı olmak üzere iki laboratuvar ölçekli sistem
kurulumu ve deneysel çalışmaları, enerji dönüşüm sistemleriyle entegrasyonu, teknik-ekonomik ve
yaşam döngü analizlerinin yapılması ve proje sonuçlarının yayılımı iş adımlarından oluşmaktadır.
“Kırsal Kesim Biyogaz Teknolojilerinin Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması” isimli DPT
Güdümlü Teknoloji Geliştirme Projesinin öncelikli hedefleri; ülkemiz kırsal kesiminde çeşitli çevresel
ve sağlıksal problemlere neden olan hayvansal ve bitkisel atıkların biyogaz teknolojileri ile
ekonomik değere dönüştürülebileceğinin halkımıza gösterilmesi, oluşturulan bilgi ve deneyim
birikiminin, üreticilerle ve son kullanıcılarla paylaşılması ve biyogaz teknolojilerinin kırsal kesimde
yaygınlaştırılmasının sağlanmasıdır.
Resim 2.10-5. (a) Biyokütle Enerji Teknolojileri Laboratuvarı, (b) 25 m3 kırsal kesim biyogaz üretim tesisi – İzmir,
(c) 5 m3 kırsal kesim biyogaz üretim tesisi
2.11. ARAŞTIRMA VE UYGULMA MERKEZLERİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ KURULAN

ARAŞTIRMA-UYGULAMA BİRİMLERİ
Türkiye’de ilk Tabiat Tarihi Müzesi Ege Üniversitesin Fen Fakültesinde 1967 yılında
kurulmuştur. 1973 yılında tamamlanan bugünkü binasına taşınıp yeni akademik elemanlarla
kadrosu takviye edildikten sonra hızla gelişerek 19.09.1978 tarihinde "Doğa Tarihi Enstitüsü"
statüsüne yükselmiştir. Üniversitelerde Akademik Teşkilât Yönetmeliği'nin yürürlüğe girdiği
18.02.1982 tarihinde enstitü hüviyetini ve "Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanlarının
Kadroları hakkında 78 sayılı KHK'nın 16.9.1983’te yürürlüğe girmesi ile de tüm kadrolarını kaybeden
bu önemli kuruluşumuz, Fen Fakültesi Fakülte Kurulu’nun önerisi, Senato’nun 02.07.1991 gün ve 3
sayılı kararı ve Yükseköğretim Kurulunun 03.09.1991 tarihli onayı ile E.Ü. Rektörlüğü'ne bağlanarak
Tabiat Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi’ne dönüşmüştür. Bu merkezde, bulunan fosil
örneklerini inceleme ve tanımlama laboratuarı ile galeriler dışı örneklerin korunduğu bir fosil arşivi
bulunmaktadır.
Bu merkez hakkında daha ayrıntılı bilgi için sayfa 51’e bakınız.
Resim 2.11-1. Tabiat Tarihi Müzesi Kayaçlar ve Mineraller Galerisinden bir görünüm
Resim 2.11-2. Tabiat Tarihi Müzesi Evrim ve Karşılaştırmalı Anatomi (Osteoloji) galerisinden bir görünüm
Türkiye’de ilk “Sözleşmeli Araştırma Kuruluşu” 1998 yılında Ege Üniversitesi İlaç
Geliştirme ve Farmakokinetik Araştırma Uygulama Merkezi (ARGEFAR) olmuştur.
Uluslararası etik ve bilimsel kalite standardı konusunda “İyi Klinik Uygulamaları Klavuzu”na
göre “Sözleşmeli Araştırma Kuruluşu”; belirli bir araştırmayı destekleyenin bu araştırmaya ilişkin
görev ya da sorumluluklarının tamamını veya bir kısmını aktarabileceği kişi veya kuruluşu ifade
etmektedir. (ARGEFAR), Türkiye’de ilk defa böyle bir görevi 1998 yılında üstlenmiş bir akademik
kuruluştur. Türkiye’de bu görevi üstlenen başka bir akademik kuruluş yoktur.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi
tarafından 1998 yılının Ocak ayında bilimsel araştırma sonuçlarının ticarileştirilmesi ile Devlet
Üniversiteleri bünyesinde kurulan ilk “spin-off (teknolojinin ticarileştirilmesi) şirketi”, yosundan
gıda elde etmeyi amaçlayan EGERT Ltd. Şirketi kurulmuştur.
tarafından 1999 yılı Ocak ayında patent, marka, faydalı model, coğrafi işaret gibi konularda, ön
araştırma hizmeti, kopyalama ve doküman dağıtım hizmetleri, yardım masası hizmetleri, veri tabanı
araştırma ve eğitim gibi hizmetleri ile sanayicileri ve ilgilileri sınai ve mülki haklar (SMH) konusunda
bilgilendirmek ve bu konuda bölgede farkındalık yaratmak ile görevli “Türk Patent Enstitüsü Ege
Üniversitesi Bilgi ve Dokümantasyon Birimi” kurulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “İhraç Edilen Balların Saflık Analizlerinin Yapılması ve Yeni
Kriterlerin Eklenmesi” izni “Ege Üniversitesi İlaç Geliştirme ve Farmakokinetik Araştırma-Uygulama
Merkezi (ARGEFAR)”a verilmiştir. ARGEFAR’da 2002 yılında kurulan “Çevre ve Gıda Analizleri
Laboratuarları”nın “Bal Analiz Birimi”, yurtdışına ihraç edilen bal numunelerinin saflık analiz-
lerinin yapılmasına olanak sağlayarak, bu alanda Türkiye’de bir ilki gerçekleştirmiştir.
Amacı ihraç edilen balların doğallığının belirlenmesinin yanı sıra, kontaminasyona (antibiyo-
tik, pestisit, naftalin vb.) uğrayıp uğramadığını da saptamaya yönelik analizleri gerçekleştirmek olan
birim, bu sayede Türkiye’den ihraç edilen ballarda standardizasyonu sağlamış, yurtdışında doğal
olmayan numunelerin tespiti sonucu oluşan ülkemizin kötü imajını gidermiş, bunların yanı sıra
kontrollü üretim sonucu vatandaşlarımızın da doğal balları tüketmelerini sağlamıştır.
Birim 2005 yılında Uluslararası Akreditasyon Belgesini almış ve çalışmalarına ara
vermeden devam ederek, ihraç numunelerinde göz önünde bulundurulan analiz sayısını 1’den 9’a
artırarak, doğal olmayan bal numunelerinin yurtdışına ihraç edilmemesini sağlamıştır. Bunun yanı
sıra antibiyotik kalıntılarına yönelik analiz spektrumunu genişleterek, balda gerçekleştirilen toplam
analiz türü sayısı 2011 yılında 18’e ulaşmıştır.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş ve belgelendirilmiş olan birim, Dış
Ticaret Müsteşarlığı’ndan gelen talep doğrultusunda benzer süreci meyve suyu numuneleri için de
başlatmış ve bu alanda da öncü kurum olmuştur.
Halen bu hizmetini sürdürmekte olan birim kurulduğu günden bugüne özellikle ihracat
numuneleri başta olmak üzere yaklaşık yirmi bin numunenin analizlerini gerçekleştirmiştir.
Resim 2.11-3. Ege Üniversitesi İlaç Geliştirme ve Farmakokinetik Araştırma – Uygulama Merkezinin sahip olduğu
akreditasyon belgeleri ve Özel Gıda Kontrol Laboratuvarı Faaliyet İzin Belgesi
Türkiye’de ilk kez ihracat numunelerinin uluslararası onaylı analizleri; Akademik

Kuruluşlar Arasında İlk Ulusal ve Uluslararası Müşterek Akredite edilmiş bulunan “Ege Üniversitesi
İlaç Geliştirme ve Farmakokinetik Araştırma - Uygulama Merkezi (ARGEFAR)”nde 2002 yılında
kurulan “Çevre ve Gıda Analizleri Laboratuvarları”nda gerçekleştirilmiştir.
Laboratuvarın amacı, gıda katkı maddeleri ve kalıntı analizlerini gerçekleştirerek toplum
sağlığının korunması, ilgili süreçlere katkıda bulunarak iyileştirilmesi, süreçlerdeki sorunların
giderilmesi yönünde ilgili sektörlerle bilgi ve deneyimin paylaşılması ve bu doğrultuda ihraç edilen
numunelerin kalite kontrollerinin yapılması ile (pestisit, ağır metal vb.) ihracatta yaşanacak
sıkıntıların giderilmesidir.
Çevre ve Gıda Analizleri Laboratuvarları Uzm. Ecz. Neşe BOZTOK sorumluluğundaki Kalite
Koordinatörlüğü’nün katkıları ile Aralık 2005 ve Mart 2006 tarihlerinde, Türkiye’de ilk ulusal ve
uluslararası akreditasyonu bir arada almıştır.
Resim 2.11-4. Ege Üniversitesi İlaç Geliştirme ve Farmakokinetik Araştırma Uygulama Merkezi’nin “Çevre ve Gıda
Analizleri Laboratuarı”ndan bir görünüm.
Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı tarafından da onaylanan laboratuvar ihracat numunelerinin yanı
sıra, iç pazara yönelik analizleride gerçekleştirmekte ve üniversitelerdeki akademik çalışmalara
destek vermektedir.
Türkiye’de benzeri bulunmayan ve üniversite sanayi işbirliğinin başarılı bir örneği olan Çevre
ve Gıda Analizleri Laboratuvarları, kuruluşundan bu yana iki yüz binin üzerinde analiz gerçek-
leştirmiştir. Çalışma alanını günden güne genişleterek bugün itibariyle değişik ürün gruplarında 45'i
akredite, 50'nin üzerinde analiz yapmakta, 500'e yakın pestisite ait akredite analiz gerçekleştirmekte
ve dört binden fazla sanayi kuruluşuna/müşteriye hizmet vermektedir.
tarafından Üniversitemizin Bölgesel önderliği ile Avrupa Birliği 6. Çerçeve Programı’ndan başlayarak
bölgesel anlamda ilk “Çerçeve Programları Bölgesel İrtibat Noktası” kurulmuştur. 2002 yılı Ocak
ayından bu yana toplam 44 proje ile Avrupa Birliği Projeleri kapsamında Ege Üniversitesine yaklaşık
5 Milyon Euro kaynak sağlanmıştır.
(EBİLTEM) tarafından 1 Nisan 2004 tarihinde Ege Bölgesi Sanayi Odası, İzmir Atatürk Organize
Sanayi Bölgesi ve KOSGEB ile birlikte AB 6. Çerçeve programı kapsamında Türkiye’deki ilk “Yenilik
Aktarım Merkezi-IRC-EGE (Innovation Relay Center)” oluşturulmuştur.
EBİLTEM tarafından 2004-2008 yılları arasında yürütülen ve Dünyanın en büyük teknoloji
transfer Ağı “Yenilik Aktarım Merkezi Ağları-Innovation Relay Centres Network”ün üyesi olan Ege
Yenilik Aktarım Merkezi (IRC-Ege), 33 ülke ve 71 merkez arasında, Avrupa Komisyonu tarafından
Avrupa’nın en başarılı “Teknoloji Transfer Ofisi” seçilmiştir.
Ege Üniversitesi bu proje yardımı ile 4 yıl içerisinde Türkiye’den Avrupa’ya 30, Avrupa’dan
Türkiye’ye ise 37 adet Teknoloji Transferi gerçekleştirmiştir. Teknoloji ihraç edilen ülkeler arasında
İsrail, İsveç, Danimarka, İtalya ve Yunanistan gibi çok sayıda teknolojide lider ülkelerin de olması
ülkemizde üretilen teknolojilerin seviyesini ve bunların etkin bir şekilde duyurulduğunda birçok
ülkeye transfer edilebileceğini göstermiştir. Gerçekleştirilen bu teknoloji transferleri bölgede 42
Milyon Avro katma değer yaratırken, 260 kişiye de yeni istihdam olanağı yaratmıştır.
Ege Üniversitesi, üniversitenin bölgeye ve sanayiye katkısını artırmak amacı ile 2008 yılında
tamamlanan projenin devamına da başvurmuş ve hizmetlerini çeşitlendirerek 2014 yılına kadar
sürdürmektedir.
Ege Üniversitesinin bu projesi, UNESCO tarafından hazırlanan “UNESCO SCIENCE REPORT
2010” a, Türkiye’den başarılı bir model olarak seçilen tek projedir.
(EBİLTEM); 2005 yılı Şubat ayından itibaren Üniversite - Sanayi ilişkilerinin tamamen kurumsallaş-
tırılması ve Üniversite - Sanayi ara yüzey kuruluşu kimliği ile inovasyon, Ar-Ge, teknoloji transferi,
teknoloji lisanslama ve AB fonları gibi, sektörün ve akademisyenlerin gereksinim duyabilecekleri
konularda bir üniversite bünyesinde “tek durak merkez” olarak bu faaliyetleri yürütmektedir.
(EBİLTEM) tarafından bilimsel hareketlilik teması altında hizmet veren “Avrupa Birliği - Ege Mobilite
Merkezi”, 2005 yılı Mart ayında TÜBİTAK ile işbirliği içinde kurulmuştur.
Türkiye’de ilk kez ilaç geliştirme konusunda “Geç Dönem Faz I” Araştırması; Ege
Üniversitesi İlaç Geliştirme ve Farmakokinetik Araştırma Uygulama Merkezi (ARGEFAR) Araştırma
Kliniği’nde Eylül 2008’de gerçekleştirilmiştir. Amacı, uzun süren ve çeşitli fazlar içeren ilaç
geliştirilmesi süreçlerinde Faz I araştırmalarını yaparak ülkemiz ilaç sanayine bilimsel katkıda bulun-
maktır.
Resim 2.11-5. Ege Üniversitesi İlaç Geliştirme ve Farmakokinetik Araştırma Uygulama Merkezi Klinik I
yataklı bölümü.
Bu araştırma Türkiye’de bir ilk olması yanında dünyada 41 ülkede faaliyet gösteren
destekleyicinin bu tür çalışmaları yaptığı ülkeler sıralamasında Türkiye’yi dünyada 8. ülke
konumuna getirmiştir. Söz konusu araştırmanın Türkiye üniversitelerinde sağlıklı gönüllüler
üzerinde yapılan başka örneği yoktur.
tarafından Avrupa Patent Ofisi ve Türk Patent Ofisi işbirliği ile Türkiye’de tek pilot uygulama olarak
gerçekleştirilmekte olan “Patent Bilgi ve Dokümantasyon Merkezlerinin (PATLIB) Yeniden
Şekillendirilmesi Pilot Projesi” 2010 yılının Şubat ayında oluşturulmuştur. Projenin amacı, patent
ile ilgili inovasyon destek hizmetleri verilmesi, fikri mülkiyet hakları hakkında bilgilendirme
yapılması ve buluşların ticarileştirilmesi gibi konularda bölge firmalarına, araştırmacılara ve
yatırımcılara destek olmaktır.
Türkiye’de ilk kez ilaç geliştime konusunda “Erken Faz Araştırmaları Kliniği”, 2011
yılında Ege Üniversitesi İlaç Geliştirme ve Farmakokinetik Araştırma Uygulama Merkezi
(ARGEFAR)’da açılmıştır. Merkezin mevcut kliniğinin yanına, Türkiye’de bir ilk olarak, biyoyararlanım
ve biyoeşdeğerlik çalışmaları yanı sıra “Erken Faz I” ve diğer klinik faz çalışmalarını yapabileceği
özel donanımlı bir araştırma kliniğini 07 Mayıs 2011 tarihinde hizmete sokulmuştur. Kliniğin
açılışını Cumhurbaşkanı Sayın Abdullah GÜL yapmıştır. Sermayesi tamamen yerli ilaç sanayi
kuruluşlarının destek ve katkıları ile yapılandırılan bu kliniğin amacı uluslararası alanda ilaç
geliştirilmesine katkıda bulunmaktır. Sağlık Bakanlığı’ndan İyi Klinik Uygulamaları (İKU) onayı alan
klinik, faaliyetini sürdürmektedir. Türkiye Üniversitelerinde sadece faz araştırmaları amacı ile
kurulmuş kliniğin bir başka örneği yoktur.
Not: Bu madde “6- Akredite Birimler” bölümüne de koyulmuştur.

Resim 2.11-6. Erken Faz Araştırmaları Kliniği açılış töreninde: Prof. Dr. Işık TUĞLULAR,
Cumhurbaşkanı Abdullah GÜL, Rektör Prof. Dr. Candeğer YILMAZ ve Uzm. Ecz. Mahmut BİLGİÇ
(7 Mayıs 2011).
Resim 2.11-7. Ege Üniversitesi İlaç Geliştirme ve Farmakokinetik Araştırma Uygulama Merkezi Klinik II yataklı
birimi ve “İyi Klinik Uygulamaları onay belgesi”
Tuğba YILDIRIM, 53
İsmet ERTAŞ, 53
Refet SAYGILI , 53
Özgür YILDI, 39
Ayşe Nur YÜCEYAR, 39
Özgül EKMEKÇİ ÖZBAY, 39
TÜRKİYE’DE BİLİMSEL
BULUŞ VE UYGULAMALARDA
ÖNCÜLÜKLER
Bu bölümde Ege Üniversitesi öğretim elemanlarının Türkiye’de ve dünyada ilk kez ortaya
koydukları bilimsel buluşlar, geliştirdikleri uygulama yöntemleri ile yurt dışında bilindiği halde
Türkiye’de ilk kez yapılan bilimsel uygulamalar yer almaktadır. Bu bölüm incelendiğinde 135
bilimsel buluşun dünya’da ilk kez, 303 bilimsel buluş ve uygulamanın iseTürkiye’de ilk kez Ege
Üniversitesinde gerçekleştirilmiş olduğu görülecektir. Bu İLK’lerin kuruluşlara sayısal dağılımı için
sayfa 271’deki çizelgeye bakınız.
3.1. TIP FAKÜLTESİNİN BİLİMSEL BULUŞ VE UYGULAMALARDA ÖNCÜLÜKLERİ
Türkiye’de ilk olarak “Diyareli Çocuklara ÇER (Çay + Elma + Ringer)” karma
beslenmesinin uygulaması”, 1959 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve
Hastalıkları Kliniğinde Prof. Dr. Sabiha CURA ÖZGÜR öncülüğünde yapılmıştır. Bu uygulama, diyareli
çocuklarda hastalığın iyileşmesinde önemli etkisi olan bir yöntem olmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Enükleasyon (Göz yuvarlağının çıkarılması)

ameliyatlarından sonra zamanla daralan sakkus konjonktivayı (Göz
Çukurunu) genişletmek için periton grefi”; 1960 yılında Ege Üniversitesi
Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Kürsüsünde Prof Dr. Selâhattin ERBAKAN
tarafından uygulanmıştır. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp dünyasına
duyurulmuştur:
- ERBAKAN Selâhattin.: Peritoneal graft in extreemly retracted
konjunktival sac. Brit. J. Ophthal. 44: 558-561, 1960.
Türkiyede ilk kez “Harada hastalığı vakası” 1962 yılında Ege

Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Kürsüsünde Prof. Dr. Selâhattin Prof. Dr. Resim 3.1-1:
Selahattin ERBAKAN
ERBAKAN tarafından görülmüş, incelemeleri ve tedavisi yapılmıştır. Bu
vakada (Likör serebrospinaliste) virus araştırması yapılmıştır. Virus üremiştir, eldeki test serumlarda
tipi tayin edilememiştir. Bulgu ve sonuçlar aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- ERBAKAN Selâhattin: Harada’s disease: The first case reported Turkey. Amer. J. Ophthal. 53: 368-
371, 1962.
Türkiye’de ilk kez “Hatalı Forseps Kullanma sonu meydana gelen büyük (2x3 cm)
Vesico-Vaginal Fistül Vakasında Vajinal Yoldan Mültiflament Çelik sütür (Tragkray, 32 skg)
Kullanarak Ameliyat” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Kliniğinde Prof. Dr. Hasan Nahit TOKTAY
tarafından yapılmıştır. (Profesörlük takdim tezi, Aralık 1963).
Türkiye’de ilk kez “Psikolojik bozuklukların dikkat çekiciliğinin ortaya çıktığı İlk
Harada Hastalığı olgusu” 1965 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Kürsüsünde
Prof. Dr. Selâhattin ERBAKAN tarafından teşhis edilmiştir. Bulgu ve sonuçlar aşağıdaki makale ile tıp
dünyasına duyurulmuştur:
- ERBAKAN Selâhattin: Acase of harada’s disease with impotant Psycholojical changes. Afro-
Asiatic Cong. Ophthal: Acta 3: 241-246, 1965.
Türkiye’de ilk kez “Böbrek Parankima Taşı (Tek veya Müteaddit) olan 12 hastanın
Klampaj Yöntemi ile Ameliyatı” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Kliniğinde Prof. Dr. Hasan
Nahit TOKTAY ve ekibi tarafından 1970 – 1971 yıllarında yapılmıştır. Bu uygulamadan önce Patoloji
Enstitüsünde fareler üzerinde yapılan deneysel çalışmalardan sonra elde edilen deneyimler
sonucunda yapılmıştır. Uygulama sonuçları aşağıdaki tebliğile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- Ankara Ürologlar Derneğinin 10-12 Mayıs 1972 Kongresi.
Türkiye’de ilk kez “Mesanesinde Tümör ve Taş Olmayan Prostat Hipertrofili

Hastalarda Millin Yöntemi ile (Ekstra-Vezikal) Ameliyat” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji
Kliniğinde Prof. Dr. Hasan Nahit TOKTAY ve ekibi tara-fından yapılmıştır. Bu yöntem 1971 yılına
kadar toplam 55 hastaya başarı ile uygulanmış ve elde edilen sonuçlar aşağıdaki makale ile tıp
- Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 1971, Cilt 10, sayı 2, s.167-173.
Resim 3.1-2: 1972 yılına kadar İzmir’in Eşrefpaşa Hastanesinde akademik hizmet veren
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Kliniği’nin 1963 yılındaki hekim kadrosu.
Öndekiler: Dr. Adil GÜLERÇE, Doç. Dr. Hasan Nahit TOKTAY, Dr. Özcan ERHAN.
Arkadakiler: Dr. Hüsnü TANRIVERDİ, Dr. Nejat KAPLANOĞLU ve Dr. Rasin ULUÇ
(05.10.1963) (Hasan Nahit TOKTAY’ın albümünden)
Türkiye’de ilk kez, “Stapes cerrahisinde kullanılmak üzere yapılan protez pistonları”
1971 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak-Burun-Boğaz Anabilim Dalından Prof. Dr. Orhan
CURA tarafından tasarlanmış ve otoskleroz operasyonlarında kullanmıştır. Bu buluş, aşağıdaki
makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- CURA Orhan Material Prothetique Dans le Chirurgie Stapediene. Revue de
Laryng, 1-2, 11-14, 1971.)
Dünyada ilk kez “Cryptococcus neoformans kökenlerinin DNaz

oluşturduklarının saptanması” araştırması, 1972 yılında Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı öğretim Üyesi Prof. Dr. Emel
TÜMBAY ve Prof. Dr. SEELİGER HPR. tarafından yapılmıştır. Bu konuda yayım-
lanan makale:
- TÜMBAY E, SEELİGER HPR Über die Dnase-Aktivität von Hefestämmen.
Mykosen 1973; 17 (10): 245-249 (Araştırma). Resim 3.1-3:
Prof. Dr. Emel TÜMBAY
Türkiye’de Bilimsel Buluş ve Uygulamalarda Öncülükler 71
Türkiye’de ilk kez “Cryptococcus neoformans’ın hastalık materyalinde kültür ile

saptanması” 1973 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalında Prof.
Dr. Özdem ANG, Prof. Dr. Emel TÜMBAY, Dr. Ergene BÜGET, Dr. Zehra GÜVENER tarafından
yapılmıştır. Bu araştırma aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- ANG Ö, TÜMBAY E., BÜGET E, GÜVENER Z Balgamdan izole edilen Cryptococcus neoformans
suşu. İstanbul Tıp Fakültesi Mecmuası 1973; 36: 850 (Olgu Sunumu).
Türkiye’de ilk kez “Bir Trichophyton violaceum salgınının mikrobiyolojik tanısı ve

bildirilmesi” 1974 yılında Dr. Emel TÜMBAY, Dr. Demir SERTER, Dr. Yaşar SÜER ve Dr. Mehmet
DERİCİ tarafından Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalında yapılmıştır. Bu
araştırma aşağıdaki bildiri ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- TÜMBAY E, SERTER D, SÜER Y, DERİCİ M Bir Trichophyton violaceum salgını. XVI. Türk
Mikrobiyoloji Kongresi (24-26 Ekim 1974, İzmir) kitabında. İzmir: Ege Üniversitesi Matbaası, 1974,
301-305 (Araştırma).
Türkiye’de İlk kez Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalında Prof.
Dr. Selâhattin ERBAKAN tarafından 1974 yılında “Ege Bölgesinde 2 ayrı ailede 3 jenerasyonda
görülen yeni bir sendrom” saptanmış klinik ve laboratuvar bulguları aşağıdaki makale ile tıp
- ERBAKAN Selâhattin: A new syndrom in ophthalmology. 22. Concilium ophthalmologicum.
Paris. Volume 2: 839-847, 1974.
Türkiye’de ilk kez “Maksillo-serviko-fasiyal cerrahide kullanılmak üzere özel bir

mikrodisseksiyon setinin hazırlanması” 1975 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak-Burun-
Boğaz Anabilim Dalında Prof. Dr. Orhan CURA, Dr. Övünç GÜNHAN ve Dr. Atilla YAVUZER tarafından
gerçekleştirilmiştir. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- CURA O., GÜNHAN Ö., YAVUZER: A L’importance de la Microdissections Dans la Chirurgie
Maxillocervico-faciale. Revue de Laryng, 97(5-6): 215-222, 1976).
Türkiye’de ilk kez “Hidatik kistlerin cerrahi tedavisinde kistin iç dış bükülmesi tekniği”
1975 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalında Dr. Cemalettin
TOPUZLU, Dr. Emin ÖZDEDELİ, Dr. Enis YETGİN, Prof. Dr. Sermed AKGÜN ve Prof. Dr. Özdemir
YARARBAŞ tarafından uygulanmıştır. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurul-
muştur:
- TOPUZLU C., ÖZDEDELİ E:, YETGİN E:, AKGÜN S:, YARARBAŞ Ö:Treatment of Pulmonary Hydatid
Cysts By Introflexion Tehnic., Aegian Medical Journal, İzmir, 3: 2 1975.
Türkiye’de ilk kez “Türk dilinin fonetik incelenmesi ve iki heceli Türkçe kelime
listelerinin hazırlanması” 1976 yılında Prof. Dr. Orhan CURA önderliğinde çalışma arkadaşları
tarafından Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak-Burun-Boğaz Anabilim Dalında yapılmış ve ‘Mental
Karşılama Araştırma Testi’ adında orijinal test ortaya konmuştur. Bu çalışma aşağıdaki makale ile
tıp dünyasına tanıtılmıştır:
- CURA Orhan, GÜNHAN Övünç, PALANDÖKEN Mustafa. Yeni Türkçe Koklear Kelime Listelerinin
Takdimi. Yeni İstatistiksel verilere dayanılarak, Türk Dili fenomeni geçerliliğine göre eski listeler
üzerinde yapılan değişiklikler. İzmir Devlet Hastanesi Mec. 14(1): 49,1976)
Türkiye’de ilk “Timpanoplastide kalıplı greft kullanılması” 1976 yılında Ege

Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak-Burun-Boğaz Anabilim Dalı’nda Prof. Dr. Orhan CURA, Doç. Dr.
Övünç GÜNHAN ve Dr. Yılmaz EGE tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu uygulama aşağıdaki makale ile
tıp dünyasına duyurulmuştur:
- CURA O., GÜNHAN Ö., Ege Y.: Timpanoplastide Yeni Bir Greft Şekli, EÜTF Mec. 15(1): 73-80, 1976)
Türkiye’de ilk kez “Periferik Oklüsiv Arteryel hastalıkların tanısında kas kan akımının
Xenon 133 ile ölçülmesi yöntemi” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalında
Prof. Dr. Adem GÜLER ve arkadaşları tarafından 1976 yılında yapılmıştır. Yapılan deneylerden elde
edilen veriler ve yapılan gözlemler Xe-133 klirens ölçme yönteminin rutinde kullanılabilecek non
invaziv laboratuvar testlerinin en iyisi olduğunu doğrulamıştır. Bu yöntem, aşağıdaki makale ile tıp
- GÜLER Adem, TOPUZLU Cemalettin, GÜLER Ümran, KOYUNCU Ali: E. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, cilt:
20, Sayı: 2, 1981 ayrı baskı.
Dünyada ilk kez ”porokeratosis mibelli adlı cilt hastalığında konjonktiva lezyonu”
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalında Prof. Dr. Selâhattin ERBAKAN
tarafından 1977 yılında görülmüş ve histopatolojik incelemesi yapılmıştır. Bu inceleme sonuçları
aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur.
- ERBAKAN Selâhattin.: Histopathological findings of the conjunktival lesion in a case mibelli
porokeratosis observed fort he first time. 23. Concilium ophthalmologium acta pars. 2. Kyoto.
1978. Exerpta Medica: 1787-1789, 1978.
Türkiye’de ilk kez “Bir sütür takımı ortaya konarak aritenoid lateralizasyonu
operasyonu uygulanması” 1977 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak-Burun-Boğaz
Anabilim Dalı’nda Prof. Dr. Orhan CURA, Doç. Dr. Övünç GÜNHAN ve Dr. Mustafa PALANDÖKEN
tarafından yapılmıştır. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- CURA O., GÜNHAN Ö., PALANDÖKEN M. Aritenoidopeksi İçin Yapılan Yeni Bir Deschamp
Takımının Sunumu. EÜTF Mec. 17(4): 851-855, 1978).
Türkiye’de ilk kez “Tiroid nodüllerinde rutin kalsitonin taraması uygulamasına” 1977
yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalında
A. Gökhan ÖZGEN, Füsun HAMULU, Fırat BAYRAKTAR, Candeğer YILMAZ, Mehmet TÜZÜN, Enis
YETKİN, Müge TUNÇ YÜREK, Taylan KABALAK tarafından başlanmıştır. Medüller tiroit kanserinin
bazal serum kalsitonin ölçümü ile erken tanısı için incelenen 773 hastadan alınan sonuçlar
değerlendirilerek SCI kapsamındaki dergide aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- Özgen A. Gökhan, Hamulu F., Bayraktar Fırat, Yılmaz Candeğer, Tüzün Mehmet, Yetkin E., Tunç
Yürek M., Kabalak Taylan: Evaluation of routin basal serum calcitonin measurement for early
diagnosis of medullary thyroid carcinoma in seven hundred seventy-three patients with nodular
goiter. T.Thyroid. 1999 jun; 9(6): 579-82.
Türkiye’de ilk kez “Cryptococcus neoformans’ın Doğa’dan izolasyonu“ 1977 yılında

Dr. Emel TÜMBAY tarafından Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalında
yapılmıştır. Bu araştırma aşağıdaki bildiri ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- TÜMBAY E.: İzmir yöresinde Cryptococcus neoformans ve kriptokokkoz. I. Kısım: Cryptococcus
neoformans’ın doğal kaynaklarından izolasyonu. TÜBİTAK VI. Bilim kongresi, Tıp Araştırma
Grubu Tebliğleri (Ankara, 17-21 Ekim 1977) kitabında. Ankara: TÜBİTAK Yayınları No.429, 1979:
839-866 (Araştırma).
Türkiye’de ilk kez “Toplumda inaparan kriptokokkozun bulunduğunun serolojik

yöntemle gösterilmesi” 1977 yılında Prof. Dr. Emel TÜMBAY tarafından Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalında yapılmıştır. Bu araştırma aşağıdaki bildiri ile tıp
- TÜMBAY E. İzmir yöresinde Cryptococcus neoformans ve kriptokokkoz. II. Kısım: Hasta
materyelinde ve normal görünüşlü kişilerin serumunda indirekt-floresan-antikor (IFA) yöntemi
ile Cryptococcus neoformans’a karşı antikor araştırılması. TÜBİTAK VI. Bilim Kongresi, Tıp
Araştırma Grubu tebliğleri (Ankara, 17-21 Ekim 1977) (Araştırma).
Türkiye’de ilk kez “İç kulak hastalıklarının tanı ve takibinde kullanılmak üzere
elektrokokleografi uygulamaları” 1978 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak-Burun-Boğaz
Anabilim Dalı’nda Prof. Dr. Vecihi BİLGEN öncülüğünde başlatılmıştır.
Dünyada ilk kez “soya hidrolizat agarın Cryptococcus neoformans’ın ayırıcı

tanısında selektif bir besiyeri olarak kullanılabileceği” 1985 yılında Prof. Dr. Emel TÜMBAY,
Orhan DEMİR, Turgut AKALIN tarafından Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim
Dalında gösterilmiştir. Bu sonuçları aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- TÜMBAY Emel, DEMİR Orhan, AKALIN Turgut. Use of soybean waste-hydrolysate medium in
mycology. Part III: Use of soybean-hydrolysate agar as a selective medium for Cryptococcus
neoformans. KÜKEM Dergisi 1985; 8 (1): 11-16.
Türkiye’de ilk kez “Mesane kanserinde radikal sistektomi sonrası sigmoid kolondan
idrar tutan (kontinan) mesane yapımı” 1990 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji
Anabilim Dalında Prof. Dr. İbrahim CÜREKLİBATIR tarafından gerçekleştirilmiştir. Eski uygulamalarda
mesane kanserlerinde ameliyatla tümü alınan idrar torbası yerine karın duvarına yönlendirilen
idrarın dışarıya yerleştirilen bir torbada toplanması sağlanırdı. Sonraki tekniklerde idrarın
bağırsaklardan yararlanarak yapılan rezervuarlara yönlendirilmesi ve bu suretle idrarın tutulması
teknikleri geliştirilmiştir.
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalında Prof. Dr. İbrahim CÜREKLİBATIR
tarafından Türkiye’de ilk olarak radikal sistektomi sonrası sigmoid kolonun kullanıldığı bir poş,
mesanenin bulunduğu bölgeye yerleştirilip üretraya bağlanmış ve dış sfinkter kanalıyla kontinans
(idrar tutulması) sağlanmıştır. Bu teknik, aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- Teknik, bir olgu sunumu ile Ege Tıp Dergisi 29(1):232-235, 1990
Türkiye’de ilk kez “Direksiyonel koroner aterektomi (DCA)” 1991 yılında Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalında Prof. Dr. Mustafa AKIN tarafından
uygulanmıştır. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- (Türk Girişimsel Kardiyoloji Dergisi Cilt 12, Sayı 3, Ağustos 2008, Türkiye Klinikleri Kardiyoloji
Dergisi Cilt 2, Sayı 1, 2009).
“Türkiye’de ilk kez “Aortik pozisyonda fresh-wet homogreft uygulaması” Ocak 1991
tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahi Anabilim Dalında Prof Dr. İsa
DURMAZ, Prof. Dr. Mustafa ÖZBARAN, Prof. Dr. Yüksel ATAY, Yrd. Doç. Dr. Faik OKUR, Prof. Dr. Kaya
SÜZER tarafından gerçekleştirilmiştir. Homogreft kalp kapakları özellikle kapak endokarditlerinde
en başarılı sonuçları vermektedir. Taze olarak antibiyotikli solüsyonlarla hazırlanan fresh-wet aortik
kapak homogreft replasmanının ülkemizde ilk uygulandığı merkez Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
dir.
Bu uygulama aşağıdaki makalelerle tıp dünyasına duyurulmuştur:
- DURMAZ İ., ALAYUNT A., BUKET S., ÖZBARAN M., OKUR F., HAMULU A., ATAY Y, SÜZER K.: Aortic
valve replacement with aortic homograft. Mediterranean Assocation of Cardiology And Cardiac
Surgery 5* Annual Meeting. September 23-27, 1991. Aleksandria - Egypt.
- Özbaran M., Durmaz İ., Kırman M., Apaydın A., Atay Y, Alayunt A., Buket S., Süzer K.: Aortic
homograft valve replacement. Second World Congress. The International Society Of Cardio-
Thoracic Surgeons. May 10-14, 1992. Ankara-Turkey.
Türkiye’de ilk “İntraoperatif transözofajial ekokardiografi uygulaması” 1992 yılında

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalında Prof. Dr. Cahide SOYDAŞ, Prof. Dr. Serdar
PAYZIN, Prof. Dr. Hakan KÜLTÜRSAY, Dr. M. TÜRKOĞLU ve Yard. Doç. Dr. Levent H. CAN tarafından
yapılmıştır. Bu uygulama, aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- SOYDAŞ C, PAYZİN S, KÜLTÜRSAY H, AKIN M, TÜRKOĞLU C, Can L: İntraoperatif transözofajial
ekokardiografi uygulaması. Türk Kardiyol Dern Arş 20: 94-99, 1992.
Dünyada ilk olarak “Yutma sensörü” 1992-1993 yılında henüz

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi son sınıf öğrencisi olan Prof. Dr. Murat
PEHLİVAN tarafından tasarlanmış yapılmış ve geliştirilmiştir. “Yutma sensörü”,
boyundan yutma hareketini algılayan özel bir sensördür. Bu sensör Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalında kullanılarak çok sayıda
araştırma yapılmış, hem sensör ve sistemi, hem de yapılan araştırmalar çok
sayıda ödüle layık görülmüştür. Tıp Fakültesi bünyesinde “Yutma Araştırma
Grubu” kurulmuş ve bu grup yutma sensörünü kullanarak ulusal ve
uluslararası hakemli dergilerde 30’dan fazla makale yayınlamıştır. Tıp Resim 3.1-4:
dünyasına duyuru olan bu makalelerden biri aşağıdadır: Prof. Dr. Murat PEHLİVAN
(15.06.2011)
- ERTEKIN Cumhur, PEHLIVAN Murat, AYDOĞDU İ, ERTAŞ M, ULUDAĞ B,
ÇELEBI G, ÇOLAKOĞLU Z, SAĞDUYU A, YÜCEYAR N: An electrophysiolo-
gical investigation of deglutition in man. Muscle and Nerve, 18: 1177-
1186, 1995.
Atıf sayısı: 50
Türkiye’de ilk olarak ”Viral Hepatit B Serolojik tanı yöntemleri” Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalında Doç. Dr. Altınay BİLGİÇ’in sorumlusu olduğu Seroloji
laboratuvarında 1980 yılında uygulanmış ve rutine geçmiştir.
Türkiye’de ilk kez “Dermoskopi uygulaması” Eylül 1993 tarihinden itibaren Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalında, Prof. Dr. Fezal ÖZDEMİR
tarafından uygulanmaya başlanmış olup yöntem rutinde kullanılmaya devam edilmektedir.
Türkiye’de ilk kez “Dış kulak yolu atrezilerinde erkek çocuklarda kendi
prepisyumlarının kullanılması” 1994 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak-Burun-Boğaz
Anabilim Dalı’nda Prof. Dr. Orhan CURA, Prof. Dr. Tayfun KİRAZLI ve Prof. Dr. Fazıl APAYDIN
tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- CURA O., KİRAZLI T., APAYDIN F., Öztop F. New Method for Reconstruction of the External Ear
Canal in Congenital Aural Atresia: Free Skin Graft Prepared From Penile Prepuse. Transplants
and İmplants in Otology III; 1996, 227-230)
Türkiye’de ilk kez “Su kalorimetresi” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim
Dalında Doç. Dr. Murat PEHLİVAN, Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalından Prof. Dr. Taylan
KABALAK’ın düşünsel katkılarıyla gerçekleştirilmiştir. Bir insanın içine girdiği suya verdiği ısı
enerjisini ölçmeye çalışan “su kalorimetresi sistemi” 1994 yılında tasarlanmış ve Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalında imal edilmiştir. Bu yöntem ile hastalar ve deneklerin ısı enerjisi
üretebilme kapasiteleri değerlendirilmiştir. Ege Üniversitesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı
Endokrinoloji Bilim Dalı ile ortak araştırmalar 24-29 Ağustos 2001 tarihinde Brezilya’da yapılan 9.
Uluslararası Obezite Kongresinde poster sunumu ve aşağıdaki makaleler ile tıp dünyasına
duyurulmuştur.
- SARAÇ Fulden, PEHLİVAN M, ÇELEBİ Gürbüz, ÖZGEN A. Gökhan, SAYGILI Füsun, YILMAZ
Candeğer, TÜZÜN Mehmet, KABALAK T: Thermogenic response in the hyperthyroid and
hypothyroid. Biotechnology and Biotechnological Equipment, 19(2): 150-156, 2005.
- SARAC F, PEHLIVAN M, CELEBI G, SAYGILI F, YILMAZ C, KABALAK T: Effects of sibutramine on

thermogenesis in obese patients assessed via immersion calorimetry. Advances in Therapy,
23:1016-1029, 2006.
Atıf Sayısı: 5
- SARAC F, OZGEN AG, CELEBI G, PEHLIVAN M, ULUER H, YILMAZ C. Thermogenic response and
leptin levels rise after recovery of the euthyroid state. Journal of Endocrinological Investigation,
33(4): 254-257, 2010.
Dünyada ilk kez “Subdural koleksi-

yonlarda perkütan drenaj uygyulanması” 1995
yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Nöro-
şirurji Bilim Dalında yapılmıştır. Bu çalışmaya ilişkin
yayın,
“ERŞAHİN Y, MUTLUER S. A. method for conti-
nuous external drainage in the management of
infantile subdural collections. Childs Nerv Syst. 1995
Jul; 11(7): 418-20” olup özeti aşağıdadır.
Resim 3.1-5:
Özet: İnfantil subdural kolleksiyonların teda- Prof. Dr. Yusuf ERŞAHİN Prof. Dr. Saffet MUTLUER
visinde sürekli eksternal drenaj yöntemi Sürekli
eksternal subdural drenaj (SESD) önemli sayıdaki hastada şant implantasyonundan kaçınmayı
mümkün kıldığından subduro-peritoneal (SP) şant öncesi bir aşama olarak önerilmektedir.
Bilgisayarlı tomografi ile kanıtlanmış kronik subdural koleksiyonlu semptomatik 33 olgu bu
çalışmaya dahil edildi. Lomber drenaj seti kullanılarak tüm hastalara tek taraflı SESD uygulandı.
Dren 10 günden daha fazla bırakılmadı. Tekrar koleksiyon olan hastalara SP şant takıldı. 33 hastanın
17’si SESD ile tedavi edildi ve 16 hastada SP şant gerekti. SESD tedavisinin maliyeti SP şantınkinin
yarısından azdı. Subural ponsiyondan daha güvenli olduğundan ve hastaların yarısında başka bir
tedaviye gerek olmadan etkili olduğundan, kronik infantil subdural koleksiyonların tedavisinde SP
şant öncesi bir adım olarak SESD kullanılabilir
Atıf sayısı: 7
Türkiye’de ilk defa “Anorektal cerrahide kullanılan özel bir elektrik stimulatörü” 1995
yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalında Doç. Dr. Murat PEHLİVAN
tarafından geliştirilmiştir. Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı’nın önerisi ile tasarlanan cihaz 1995
yılından beri bu anabilim dalında kullanılmaktadır.
Benzer özellikte bir elektrik stimulatörü omurilik cerrahisi sırasında sinirleri uyarmak amacıyla
2001 yılında geliştirilmiştir. Halen Manisa Celal Bayar Üniversitesi Nöroşirürji Anabilim Dalı ame-
liyathanesinde kullanılmaktadır. Bu cihazlar düşük maliyetli fakat sağlam ve güvenilir cihazlardır.
Türkiye’de ilk kez “Procidentia recti tanılı hastalarda polivinil alkol süngeri
uygulaması” 1995 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Proktoloji Bilim Dalında Prof.
Dr. Halit OSMANOĞLU tarafından yapılmıştır.
Türkiyede ilk olarak “Volum yükünün belirlenmesi amacıyla ekokardiyografi ile vena
cava index (VCI) ölçüm yöntemi” 1996 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi
Bilim Dalında Dr. Ferah SÖNMEZ, Prof. Dr. Sevgi MİR ve Prof. Dr. Alphan CURA tarafından
uygulanmıştır. Uygulama sonuçları aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- Ferah SÖNMEZ, Sevgi MİR, Ruhi OZYÜREK, Alphan CURA The adjustment of post-dialysis dry
weight based on non-invasive measurements in children. Nephrol Dial Transplant. 1996 Aug;
11(8): 1564-7.
Özet: Klinik kriterlere göre hidrasyon durumunu belirlemek her zaman güvenilir değildir. Bu
yüzden, gelişmiş tekniklerle diyaliz sonrası kuru ağırlık, tahmini olarak belirlenebilmektedir. Bu
çalışmada kronik hemodiyaliz hastalarında kuru ağırlığın belirlenmesinde inferiyor vena cava çapı
(IVC) , plazma antrio peptit (ANP) konsantrasyonu, plazma renin aktivitesi (PRA) incelendi. Sonuç
olarak hastalara UF tedavi sonrasında ortalama IVC kollapsibilite indeks %42,3’den %53,6 kadar arttı
ve IVC indeks 1,08’den 0,81 cm/m²düşdü ve ikisi de istatistiksel olarak anlamlıydı. Hasta grubundaki
UF tedavi öncesi VCI ve kollabsibilite indeksi kontrol grubundan anlamlı derecede farklıydı.
Yapılan çalışmalar sıvı yükü ile IVC çapı ve plazma ANP düzeyi artarken kollabsibilitenin
azaldığını gösterdi. Ekokardiyografik olarak IVC ölçümü hemodiyaliz hastalarında kuru ağırlığın
belirlenmesinde non invazis bir yöntem olabilir. İleride hemodiyaliz ve normal çocuklar için IVC
normal değerleri çalışmalarla belirlenmesi gereklidir.
Atıf Sayısı: 17
Türkiye’de ilk kez “Sol torakotomi ile gerçekleştirilen aort cerrahisinde retrograt serebral
perfüzyonun kullanılması” 1996 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi
Anabilim Dalında Prof. Dr. Suat BÜKET, Prof. Dr. Yüksel ATAY, Prof. Dr. Tahir YAĞDI tarafından
gerçekleştirilmiştir. Hipotermik sirkülatuvar arrest sırasındaki beyin koruma yöntemlerinden biri olan
retrograt serebral perfüzyonun torakotomi ile yapılan operasyonlarda da kullanılabileceği
gösterilmiştir. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- ATAY Y, YAGDİ T, HAMULU Ahmet, ALAYUNT Alp, BİLKAY Önal, BUKET S,: Techniques for retrograde
cerebral perfusion in the treatment of aortic lesions via left thoracotomy”, J Card Surg, 12, 215-222
(1997).
Türkiye’de ilk kez “Spontan sol ana koroner disseksiyonunun sol internal mammarian
arter kullanılarak tedavisi” 1996 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi
Anabilim Dalında Prof. Dr. Suat BÜKET, Prof. Dr. Yüksel ATAY, Prof. Dr.Tahir YAĞDI, Prof. Dr. Cüneyt
TÜRKOĞLU, Uz. Dr. Ahmet ALTINTIĞ tarafından gerçekleştirilmiştir. Cerrahi tedavisinde teknik
zorluklar olan bu patolojinin düzeltilmesinde Türkiyede ilk kez olması yanında dünyada da bu
yöntemin uygulandığı ikinci olgudur.
Türkiye’de ilk kez “pompasız yapılan koroner baypas cerrahisinde basit ve ucuz bir
gaz insuflasyon sisteminin kullanılması” 1996 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve
Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Hakan POSACIOĞLU, Prof. Dr. Yüksel ATAY, Prof. Dr.
Tahir YAĞDI, Prof. Dr. Tanzer ÇALKAVUR, Prof. Dr. Ahmet HAMULU, Prof. Dr. Önol BİLKAY tarafından
gerçekleştirilmiştir
Minimal invaziv kalp cerrahisinde ve off-pump koroner baypas cerrahisinde kullanılan ucuz
ve pratik bir metod olan bu uygulama aşağıdaki makaleler ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- Posacioglu H, Atay Y, Yagdi T, Calkavur T, Buket S, Hamulu A, Bilkay O,: “Simple and cost-
effective method to produce gas jet for non pump coronary artery bypass surgery”, World
Congress on Minimally Invasive Cardiac Surgery, May 28-31, Paris, France, 1997.”
- POSACİOGLU H, ATAY Y, YAGDİ T, CALKAVUR T, CİKİRİKCİOGLU M, BUKET S, HAMULU A, YUKSEL
M, BİLKAY O,: “Simple and cost-effective gas jet for non pump coronary bypass surgery”, Asian
Cardiovasc Thorac Ann, 7, 250-1 (1999).”
Türkiye’de ilk kez ”Posterior yerleşimli post MI ventriküler septal rüptürün cerrahi
tedavisinde çift yama tekniği ile tamiri” 1996 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar
Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Mustafa ÖZBARAN, Prof. Dr. Hakan POSACIOĞLU, Prof. Dr.
Tanzer ÇALKAVUR, Dr. Fatih İSLAMOĞLU, Prof. Dr. Tahir YAĞDI ve Prof. Dr. Anıl Ziya APAYDIN
tarafından yapılmıştır. Cerrahi tedavisi çok zor ve mortalitesi çok yüksek olan infarktüs sonrası
gelişen posterior yerleşimli ventriküler septal rüptürün iki adet yama kullanarak düzeltilmesi
yapılmıştır. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- Mustafa ÖZBARAN, Hakan POSACIOĞLU, Tanzer ÇALKAVUR, İSLAMOĞLU, Tahir YAĞDI, Prof.
Ziya APAYDIN.: İnfarktüs Sonrası Gelişen Ventriküler Septal Rüptür Tamiri Sonuçlarımız:
Morbidite ve Mortalite Üzerine Etkili Değişkenlerin Değerlendirilmesi. Türk Kardiyol Dern Arş
2002; 30: 627-633”
Türkiye’de ilk kez”Kriyoprezerve aort kapak homogreft replasmanı” 1996 yılında Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. İsa DURMAZ, Prof. Dr.
Mustafa ÖZBARAN ve Prof. Dr. Yüksel ATAY tarafından yapılmıştır.
Kriyoprezervasyon yöntemi hem immun reaksiyonları en aza indirmekte hem de her ölçüde
aort kapağının operasyon esnasında kullanılabilmesine olanak sağlamaktadır. Bu uygulama
aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- DURMAZ İ. Editöre Mektup.: Türk Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Dergisi Temmuz 1999, Cilt 7, Sayı
4, Sayfa(lar) 347-348.
Dünyada ilk kez “Daha önce kardiyak cerrahi uygulanan bir olguda gelişen
aortopulmoner arter fistülünün cerrahi tedavisi” 1997 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve
Damar Cerrahisi Anabilim Dalında gerçekleştirilmiştir.
Aort kapak cerrahisi sonrasında akut kardiyak yetersizlik gelişen olguda aorta-pulmoner arter
fistülü gelişmesi olasılığının literatüre girmesi sağlanmıştır Uygulamayı yapanlar Prof. Dr. Suat
BÜKET, Prof. Dr. Yüksel ATAY, Prof. Dr.Tahir YAĞDI, Yard. Doç. Dr. Levent CAN olup bu konu
aşağıdaki makale ile tıp dünyasının bilgisine sunulmuştur:
- Atay Y, Can L, Yagdi T, Buket S, “Aortapulmonary artery fistula presenting with conjestive heart
failure in a patient with aortic dissection”, Tex Heart Inst J, 25, 72-4 (1998).
Dünyada ilk kez “Harmonik Skalpel kullanarak koroner arter baypas operas-
yonunda kullanılmak üzere radial arter çıkarılması” 1997 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında gerçekleştiril-miştir. Koroner arter baypass cerrahisinde
arteriyel greft olarak kullanılan radial arterin çıkartılması sırasında spazmı önlemede kullanılan yeni
bir tekniğin literatürdeki ilk örneği olan bu uygulamayı yapanlar Prof. Dr. Hakan POSACIOĞLU, Prof.
Dr. Yüksel ATAY, Op. Dr. Bülent ÇETİNDAĞ, Prof. Dr. Suat BÜKET, Prof. Dr. Ahmet HAMULU olup
aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurmuşlardır:
- Hakan Posacioglu, Yüksel Atay, Bülent Çetindag, Osman Saribülbül, Suat Buket, Ahmet
Hamulu. Easy Harvesting of Radial Artery With Ultrasonically Activated Scalpel Ann Thorac Surg
1998; 65: 984-985.
Türkiye’de ilk kez “Multisegmental aort anevrizmasında retrograd subtotal

replasmanı”, 1997 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında
Prof. Dr. Suat BÜKET, Prof. Dr. Münevver YÜKSEL, Prof. Dr. Yüksel ATAY, Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Prof.
Dr. Hakan POSACIOĞLU ve Doç. Dr. Mustafa ÇIKIRIKÇIOĞLU tarafından gerçekleştirilmiştir. Rekürren
veya persistan anevrizma riskini azaltmak amacıyla multisegmental aort anevrizmalı olgularda
uygulanan kompleks bir teknik olan bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurul-
muştur:
- YÜKSEL M, ATAY Y, YAĞDI T, ÇIKIRIKÇIOĞLU M, POSACIOĞLU H, ALAT İ, BÜKET S,
“Multisegmental aort anevrizmalarında retrograd subtotal replasman (Cooley operasyonu)”,
GKDC Dergisi, 7, 261-4, (1999).
Türkiye’de ilk kez “Fallot tetralojisi tamiri sonrasında gelişen sağ ventrikül çıkış yolu
anevrizmasının pulmoner homogreft ile rekonstrüksiyonu” 1997 yılında Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Alp ALAYUNT, Prof. Dr. Tahir YAĞDI,
Prof. Dr. Mustafa ÖZBARAN, Prof. Dr. Yüksel ATAY, Prof. Dr. Ruhi ÖZYÜREK ve Prof. Dr. Şenol
COŞKUN tarafından gerçekleştirilmiştir. Sağ ventrikül çıkış yolu anevrizmaları gerçek veya yalancı
olabilmekte ve oldukça nadir görülmektedir. Kliniğimizde Fallot tetralojisinin tamiri sonrasında
Türkiye’de ilk kez uygulanan bir yöntemle tedavi yapılmıştır. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp
- ALAYUNT A, YAĞDI T, ÖZBARAN M, ATAY Y, COŞKUN Ş, ÖZYÜREK R, “Fallot tetralojisi tamiri
sonrasında gelişen sağ ventrikül çıkış yolu anevrizması: Pulmoner homogreft ile
rekonstrüksiyon”, Türk Kardiyol Dern Arş 26, 379-382, (1998).
Türkiye’de ilk kez “Kriyoprezerve vasküler homogreftin periferik arter hastalığında

uygulanması” 1997 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim
Dalında Prof. Dr. İsa DURMAZ, Prof. Dr. Mustafa ÖZBARAN, Prof. Dr. Yüksel ATAY, Prof. Dr. Hakan
POSACIOĞLU ve Doç. Dr. İsmail BADAK tarafından gerçekleştirilmiştir. Vasküler homogreftler
vasküler cerrahinin en zor konularından biri olan greft enfeksiyonlarında en iyi seçeneklerden
biridir. Ülkemizdeki bu ilk uygulamaya Ege Üniversitesi imza atmış olup aşağıdaki yayınlar ile tıp
- ATAY Y, POSACIOĞLU H, BADAK İ, KARA E, ÇIKRIKÇIOĞLU M, ALAYUNT A, BUKET S, ÖZBARAN M,
DURMAZ İ: Damar cerrahisinde kryoprezerve homogreft arteriyel doku kullanımı. 5.Ulusal,
Göğüs, Kalp ve Damar Cerrahisi Kongresi 20-24 Ekim 1998, Belek – Antalya.
- Durmaz İ. Editöre Mektup. Türk Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Dergisi Temmuz 1999, Cilt 7, Sayı 4, 347-
348.
Türkiye’de ilk kez “Hemofili B ve koroner arter hastalığı birlikteliğinde miyokardiyal

revaskülarizasyon” 1997 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim
Dalında Prof Dr. İsa DURMAZ, Prof. Dr. Mustafa ÖZBARAN, Prof. Dr. Yüksel ATAY, Prof. Dr. Hakan
POSACIOĞLU, Doç. Dr. İsmail BADAK, Prof. Dr. Suat BÜKET, Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr. Mehmet
BOĞA ve Prof. Dr. Berent DİŞÇİGİL tarafından uygulanmıştır. Hemofili B hastalarında koroner arter
cerrahisinin uygun miktarda faktör IX replasmanı yapılarak güvenle uygulanabileceği gösterilmiştir.
Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- BOĞA M, YAĞDI T, DİŞÇİGİL B, BÜKET S, “Hemofili B ve koroner arter hastalığı birlikteliğinde
miyokardiyal revaskülarizasyon. Olgu sunumu”, GKDC Dergisi, 7, 414-6, (1999).
Türkiye’de ilk kez “Homogreft abdominal aort replasmanı” 1997 yılında Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. İsa DURMAZ, Prof. Dr.
Mustafa ÖZBARAN, Prof. Dr. Yüksel ATAY, Prof. Dr. Hakan POSACIOĞLU, Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Prof.
Dr. Fatih İSLAMOĞLU, Doç. Dr. Erdem ÖZKISACIK ve Yard. Doç. Dr. Osman SARIBÜLBÜL tarafından
uygulanmıştır. Abdominal aortadaki greft enfeksiyonlarının tedavisinde homogreftlerin özel bir yeri
vardır. Oldukça nadir kullanılan bu yöntemin ülkemizde ilk uygulandığı merkez Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi’dir. Bu uygulama aşağıdaki makaleler ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- ATAY Y, ÖZBARAN M, YAGDİ T, POSACİOGLU H, OZKİSACİK E, ALAYUNT A, HAMULU A, BİLKAY O,
TELLİ A, DURMAZ I, “Peripheral application and functional analysis of cryopreserved arterial and
vein homografts”, 2nd World Congress on Tissue Banking and 8th International Conference of
EATB, October 7-10, Warsaw, Poland, 1999.
- DURMAZ İ, ATAY Y, POSACIOĞLU H, İSLAMOĞLU F, YAĞDI T, ÇIKIRIKÇIOĞLU M, SARIBÜLBÜL O,
BÜKET S, ÖZBARAN M, “The cryopreserved arterial homograft usage in peripheral arterial
diseases having high infection risk (case report)”, T Klin J Med Res, 17, 23-28, (1999).
Türkiye’de ilk kez “İleri evredeki mide kanserlerinde peritoneal yayılımın

değerlendirilmesi amacıyla sitoloji ve CEA (karsino-embriyojenik antijen) seviyeleri ölçümü”.
1997 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalında Dr. S. YALAZ ve Dr.
Adem GÜLER tarafından yapılmıştır. Ameliyat edilen gastrik kanserli 50 hastada laparatomi sonrası
peritoneal sıvı alındı. Bu sıvıda CEA düzeyi ölçüldü ve ve ameliyat sonrası sitolojik inceleme yapıldı.
Hastaların sürvi’leri karşılaştırıldığında CEA düzeyleri yüksek, sitolojik pozitif olan hastaların
sürvilerinin (Yaşam sürelerinin) anlamlı düşük, sitolojisi negatif ve CEA düzeyleri düşük olanların
sürvilerinin yüksek olduğu saptandı. Bu sonuç göstermektedir ki peritoneal sıvıda CEA düzeyinin
saptanması ve sitolojik araştırma iyi bir prognostik faktör ve gastrik kanserli hastalarda peritoneal
metastaz için bir ön göstergedir. Bu uygulama sonuçları aşağıdaki bildiri ile tıp dünyasına
duyurulmuştur:
- YALAZ S. ve GÜLER A, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi. Genel Cerrahi AD. İzmir, The Turkish Journal
of Gastroenterology, National Gastroenterology Week XVI National Gastroenterology Congress,
15 Kasım 1999 ANTALYA.
Türkiye’de ilk kez “Mide kanserli bir hastada total gastrektomi sonrası Doubletract
operasyonu” 23.10.1997 tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalında
Prof. Dr. Âdem GÜLER, Dr. Eray KARA, Dr. Sinan ERSİN, Dr. Erhan AKGÜN, Dr. Zahide İÇÖZ ve
Dr. Servet YETGİN tarafından yapılmıştır. (Özofago Jejunostomi, Duodeno jejunostomi ve Jejuno
jejunostomi ameliyatı) yapılmış ve 1998 yılında İzmir’de yapılan 2. Balkan Onkoloji Kongresinde
Âdem Güler Modifikasyonu olarak sunulmuştur:
- GULER A., KARA E., ERSİN S., AKGÜN E., İÇÖZ Z., YETGİN S. Ege University Medical Faculty, General
Surgery. İzmir Turkey: A New Recontruction Technic Following Total Gastrectomy Patient With
Gastric Cancer. Jejunal pouch Double Tract Anastomosis: 2nd Balkan Congress of Oncology, 10-
14 Septenber, 1998 İzmir TURKEY.
Türkiye’de ilk kez “Midenin de yer aldığı bir gastro jejunostomi ameliyatı” 18 Ağustos
1997 tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel cerrahi Anabilim Dalında Prof. Dr. Adem GÜLER
ve arkadaşları (Dr. Erkan OYMACI, Dr. Servet YETGİN, Dr. Eray KARA, Dr. Sinan ERSİN ve Dr. Erhan
AKGÜN) tarafından yapılmıştır. Hastada orta derecede bir kansızlık, mide korpusunda ultrasonla
tesbit edilebilen ilerlemiş bir kalınlık görülmüş, endoskopide de küçük kurvatürde pilora doğru
uzanan Bormann tip II tümör saptanmıştır. Duodenuma uzanılamamıştır. Biyopsi ile bir
adenokarsinom tanısı konulmutur. Hastaya midenin de ortak yer aldığı bir gastrojejunustomi
ameliyatı yapılmış ve beslenme tıkanıklığı giderilmiştir. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp
- GÜLER A., OYMACI E., YETGİN S., KARA E., ERSİN S., AKGÜN E. Aegean University. Medical School,
Dep of General Surgery. İzmir Turkey. The stomach partitioning gastrojejunostomy for
malignant pyloric obstruction: J. of BUON 2: 177-178,1998.
Türkiye’de ilk kez “Erken evre bir hastaya pilor koruyuculu mide rezeksiyonu, pilor
koruyuculu gastro gastrostomi ameliyatı” 21.03.1997 tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Genel Cerrahi Anabilim Dalında Prof. Dr. Âdem GÜLER ve Dr. Özer İLKGÜL tarafından yapılmıştır.
Erken evre mide kanserlerinin günümüzde daha sık tanınıyor olması cerrahi tedavi yöntemlerinin
gözden geçirilmesine neden olmuştur. Yöntemlerden birisi de pilor koruyucu mide rezeksiyonu
olup bu yöntem ilk kez mide ülserlerinde denenmiştir. Alınan sonuçların umut verici olması
sonucında bu yöntemin erken mide tümörlerinde de uygulanabileceğini gündeme getirmiştir. Bu
uygulama aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- GÜLER Âdem, İLKGÜL Özer, EÜTF Genel Cerrahi Anabilim Dalı İZMİR. Ege Tıp Dergisi 39 (2) 139-141
2000.
Türkiye’de ilk kez “ileri evredeki Mide Kanserlerinde Laparoskopik eksplorasyon

yönteminin uygulanması” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalında Prof. Dr.
Âdem GÜLER ve ekibi tarafından 15.12.1998 tarihinde başlatılmıştır. İleri evre mide kanserli
olgularda preoperatif dönemde yeterli evreleme yapmak çoğu kez münkün olamamaktadır.
Hastalarda tedavi stratejilerinin belirlenmesi için yapılan laparoskopik evrelemenin gerekliliği
konusu halâ tartışılmaktadır. Gerek çalışılmakta olan gerekse retrospektif olarak önceki hastalarda
yapılan araştırmalar laparaskopik evrelendirme işleminin ileri evre mide kanserli olgularda
uygulanması sayesinde olguların gereksiz laparatomilerden korunabileceği ve neoadjuvan
tedavilerin daha etkin bir şekilde ve zaman kaybedilmeksizin uygulanabileceği inancı oluşmuştur.
Bu uygulama aşağıdaki bildiri ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- GÜLER A., İLKGÜL Ö. EÜTF Genel Cerrahi Anabilim Dalı. XIII. Ulusal Kanser Kongresi, 27 Nisan –
1 Mayıs 1999 Belek/ ANTALYA
Türkiye’de ilk kez “Fotodinamik Tedavi” uygulaması Ocak 1998 tarihinden itibaren Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalında, Doç. Dr. Can CEYLAN
tarafından uygulanmaya başlanmış olup devam ettirilmektedir.
Türkiye’de ilk kez “Candida dubliniensis izolasyonu”, 1998 yılında Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalında Doç. Dr. Süleyha HİLMİOĞLU-POLAT, Uzm. Dr. Şöhret
AYDEMİR, Prof. Dr. Ramazan İNCİ, Dr. Özlem GÜREL ve Prof. Dr. Emel TÜMBAY tarafından
- POLAT S., AYDEMİR Ş., İNCİ R., GÜREL., TÜMBAY E.:Türkiye’de ilk kez izole edilen Candida
dubliniensis kökeni. İnfeksiyon dergisi 1998; 12 (4): 545-548 (Olgu Sunumu).
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Kombine torakoabdominal aort anevrizması tamiri

ile birlikte off-pump koroner arter baypas cerrahisi” 1999 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında uygulanmıştır. Torakoabdo-minal aort anevrizması ve
koroner arter hastalığının birlikteliğinde ekstrakorporal dolaşım kullanmaksızın başarılı cerrahi
tedavi uygulanmıştır. Uygulamayı yapanlar Prof. Dr. Suat BÜKET, Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Prof.
Dr. Hakan POSACIOĞLU, Prof. Dr. Serdar ENER olup bu uygulama bilgileri aşağıdaki makale ile tıp
dünyasının bilgisine sunulmuştur:
- Ener S, Yagdi T, Posacioglu H, Buket S, “Combined thoracoabdominal aneurysm repair and off-
pump coronary artery surgery”, Thorac Cardiovasc Surg, 49, 313-5 (2001).
Türkiye’de ilk kez erişkin bir hastada “Ross Operasyonu ile Manougian Prosedürünün
birlikte uygulanması” 1999 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim
Dalında Prof. Dr. Mustafa ÖZBARAN, Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Prof. Dr. Yüksel ATAY ve Prof. Dr. Tanzer
ÇALKAVUR tarafından gerçekleştirilmiştir. Zor bir cerrahi teknik olan Ross operasyonu’nun aort
kökü genişletme prosedürü ile birlikte kullanıldığı ilk erişkin olgusu olup aşağıdaki bildiri ile tıp
- ÖZBARAN M, YAĞDI T, ATAY Y, ÇALKAVUR T, “Ross operasyonu ve Manougian prosedürü: Video
gösterimi”, VI. Ulusal Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Kongresi, 21-25 Ekim, Antalya, 2000.
Türkiye’de ilk kez “Mide kanserinde total mide rezeksiyonu sonrası loop
özofagojejunostomi ile rekonstrüksiyon J. Pok KIM yöntemi” 01.06.1999 tarihinde Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalında Prof. Dr. Adem GÜLER ve ekibi tarafından
bir hastaya uygulanmıştır. Gerek bu ilk ve gerekse daha sonra aynı uygulamanın yapıldığı 4 hastada
ameliyattan sonraki 6 aylık dönemde reflü veya kaçak geliştiği görülmedi. Gerek bu özelliğinden ve
gerekse daha az anastomoz tekniği gerektirmesi nedeniyle bu yöntemin uygun bir rekonstrüksiyon
işlemi olduğu kanısı oluşmuştur. Bu uygulama aşağıdaki bildiri ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- GÜLER Âdem, İLKGÜL Özer, ERİKOĞLU Mehmet, EÜTF Genel Cerrahi anabilim Dalı, Uluslararası
Katılımlı 1. Ulusal Cerrahi Onkoloji Kongresi, 26-28 Ekim 2000.
Türkiye’de ilk kez “Dijital Dermoskopi uygulaması” Mayıs 1999 tarihinden itibaren
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalında, Prof. Dr. Fezal ÖZDEMİR
tarafından uygulanmaya başlanmış olup devam ettirilmektedir.
Türkiye’de ilk kez “Hasta kanında Aspergillus antikoru saptanması” 1999 yılında Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalında Doç. Dr. Süleyha HİLMİOĞLU-POLAT,
Dr. İlhan AFŞAR, Dr. Münevver ERDİNÇ, Uzm. Dr. Şöhret AYDEMİR tarafından yapılmıştır. Bu
araştırma aşağıdaki bildiri ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- Süleyha HİLMİOĞLU-POLAT, İlhan AFŞAR, Münevver ERDİNÇ, Şöhret AYDEMİR. “Klinik obstruktif
akciğer hastalığı (KOAH) olanlarda Aspergillus IgG antikorlarının aranması”. 1. Ulusal Mantar
Hastalıkları ve Klinik Mikoloji Kongresi. 04-06 Mayıs 1999. Tutanaklarda Editörler: TÜMBAY
Emel, İNCİ Ramazan, HİLMİOĞLU-POLAT Süleyha, AYDEMİR Şöhret.
Türkiye’de ilk kez “Bir Epidermophyton salgınının mikrobiyolojik tanısı ve

bildirilmesi” 1999 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalında
Dr. Tuğrul DERELİ, Doç. Dr. Süleyha HİLMİOĞLU-POLAT, Prof. Dr. Emel TÜMBAY tarafından
- DERELİ Tuğrul, HİLMİOĞLU-POLAT Süleyha, TÜMBAY Emel. Erkek öğrenci yurdunda Epidermophyton
floccosum’un etken olduğu Tinea cruris epidemisi. İnfeksiyon Dergisi 1999; 13(2): 157-160
(Araştırma).
Türkiye’de ilk kez “Bir Epidermophyton floccosum” araştırması; 1999 yılında

Dr. Tuğrul DERELİ, Dr. Süleyha HİLMİOĞLU-POLAT, Prof. Dr. Emel TÜMBAY tarafından Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalında yapılmış ve bildirilmiştir. Bu
araştırma aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- DERELİ T, HİLMİOĞLU-POLAT S, TÜMBAY E. Erkek öğrenci yurdunda Epidermophyton floccosum’un
etken olduğu Tinea cruris epidemisi. İnfeksiyon Dergisi 1999; 13 (2): 157-160 (Araştırma).
Dünyada ilk kez “Nativ aort kapak endokarditi ve aortopulmoner fistül olan bir
olguda homogreft ile aort kökü replasmanı” 2000 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve
Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Mustafa ÖZBARAN, Prof. Dr. Tanzer ÇALKAVUR, Prof. Dr.
Tahir YAĞDI, Prof. Dr. Fatih İSLAMOĞLU ve Prof. Dr. Yüksel ATAY tarafından gerçekleştirilmiştir.
Endokardit ve aortapulmoner fistül nedeniyle kardiyojenik şok tablosu gelişen bir olguda
Homogreft kullanarak aort kökü replasmanının efektif bir teknik olduğu gösterilmiştir. Bu
uygulama, “Calkavur T, Yagdi T, Islamoglu F, Atay Y, Nalbantgil S, Ozbaran M, “Allograft aortic root
replacement for aortic valve endocarditis with aortapulmonary fistula”, Jpn Heart J, 42, 261-64 (2001).”
makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Nefrotik sendrom hastalarında volüm yükünün belirlenmesi

amacıyla VCI ölçümü” araştırması, 2000 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi
Bilim Dalında Dr. Osman DÖNMEZ, Prof. Dr. Sevgi MİR, Dr. Ruhi ÖZYÜREK, Prof. Dr. Alphan CURA ve
Doç. Dr. Caner KABASAKAL tarafından yapılmıştır. Uygulama sonuçları aşağıdaki makale ile tıp
- Osman DÖNMEZ, Sevgi MİR, Ruhi ÖZYÜREK, Alphan CURA, Caner KABASAKAL, Inferior vena
cava indices determine volume load in minimal lesion nephrotic syndrome. Pediatr Nephrol.
2001 Mar; 16(3): 251-5.
Özet: Nefrotik sendromdaki ödemin patogenezi tam olarak anlaşılmamıştır. Minimal lezyon
hastalığında ekokardiyografik parametreleri (inferior vena cava indeks (IVCI), inferior vena cava
collapsibility indeks (IVCCl), ve sol atrium çapı (LAD)] ile volüm yükü belirlemeside araştırıldı. Alınan
sonuçlara göre ekokardiografi ile IVCI, IVCCl, ve LAD ölçümü MLHS hastalarda volüm yükünün
tespit edilmesinde kolay ve güvenilir klinik metottur.
Atıf sayısı: 9
Türkiye’de ilk kez “Cantrell Sendromu ve sol ventrikül divertikülü olan Fallot
Tetralojili erişkin bir hastada cerrahi tamiri” 2000 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve
Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Alp ALAYUNT, Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr. İlker ALAT,
Prof. Dr. Hakan POSACIOĞLU ve Prof. Dr. Suat BÜKET tarafından yapılmıştır. Nadir görülen bir
konjenital defektin erişkin bir olguda düzeltilebileceği gösterilmiştir. Bu uygulama aşağıdaki
- ALAYUNT A, YAGDİ T, ALAT I, POSACİOGLU H, BUKET S, “Left ventricular diverticulum associated
with Cantrell’s syndrome and tetralogy of Fallot in an adult”, Scan Cardiovasc J, 35, 55-57
(2001).
Türkiye’de ilk kez “Greftten antegrat serebral perfüzyon ile arkus replasmanı” Aralık
2000 tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr.
Anıl APAYDIN, Prof. Dr. Tanzer ÇALKAVUR ve Op. Dr. Halil UÇ tarafından uygulanmıştır. Arkus yırtığı
olan akut diseksiyonlarda arkus replasmanı gerektiğinde beyin iskemi süresini azaltmak için
brakiosefalik arterlere tek tek anastomoze edilen greftlerden beyin perfüzyonu uygulamasıdır.
Hasta nörolojik sorun yaşamadan taburcu edilmiş olup bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp
- A. Z. APAYDIN, H POSACIOĞLU, T ÇALKAVUR, F İSLAMOĞLU, H UÇ, S BÜKET, “Cerebral perfusion
through separate grafts for repair of acute aortic dissection with torn arch”, Tex Heart Inst J, 28,
288-291 (2001).
Dünyada ilk kez “ Subduro-Peritoneal Şantlama İçin Yeni bir Kateter uygulanması”
2001 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Nöroşirurji Bilim Dalında yapılmıştır. Subduro-
peritoneal (SP) Şantlama kronik subdral kolleksiyonların tedavisinde kesin yöntemlerden birisidir.
SP şantlamada değişik şant tipleri kullanılmıştır. SP şantlama için etkin ve pahalı olmayan bir kateter
tasarlanmıştır. Bu yeni kateterde valf sistemi yoktur. Proksimal uçta ilk 5 cm’de dik açı
bulunmaktadır. Distal uç açıktır ve yarıklar bulunmamaktadır. Proksimal dik açılı uç subdural aralığa
5 cm yerleştirilmektedir. Semptomatik kronik subdural koleksiyonlu 14 hasta bu kateter kullanılarak
SP şant ile tedavi edilmiştir. Subdural sıvının kaybolması 2 hafta ile 14 hafta sürmüştür. Dört
hastada SP şant kolayca çıkarılmıştır. Komplikasyon gelişmemiştir.
Sonuç: Bu yeni kateterin subdural kolleksiyonların drenajında etkin olduğu görülmektedir.
Bu çalışmaya ilişkin yayın “ERŞAHİN Yusuf. A new catheter for subduro-peritoneal shunting. Childs Nerv
Syst. 2002 Oct;18(9-10):518-21” olup 1 atıf almıştır.
Türkiye’de ilk kez “Premature bebeklerde patent duktus arteriozusun (PDA)

tedavisinde enteral ibuprofen ve indometazinin etkinligi ve güvenilirliği araştırması”, 2001
yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Neonatoloji Bilim Dalında Prof. Dr. Mete AKISU, Dr. Arif Ruhi
ÖZYÜREK, Dr. Coşkun DORAK, Dr. Aytül PARLAR ve Prof. Dr. Nilgün KÜLTÜRSAY tarafından
yapılmıştır. Bu araştırma – uygulama sonuçları aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuş ve
met analizlere girmiştir:
- AKISU Mete, ÖZYÜREK Arif Ruhi, DORAK Coşkun, PARLAR Aytül, KÜLTÜRSAY Nilgün. Enteral
ibuprofen versus indomethacin in the treatment of patent ductus arteriosus in preterm newborn
infants Cocuk Sagligi ve Hastaliklari Dergisi 2001; 44: 56-60.
Özet: Bu çalışmada patent duktus arteriozus’un (PDA) tedavisinde enteral uygulanan
ibuprofenin etkinliği ve güvenirliliğinin enteral indometazin tedavisi ile karşılaştırılarak ortaya
konması planlanmıştır. İbuprofen alan bebeklerde indometazin alan bebeklere göre daha iyi idrar
hacmi sağlandı. İbuprofen tedavisi esnasında önemli bir yan etkiye rastlanmadı.
Sonuç olarak prematüre bebeklerde PDA’nın kapatılmasında enteral ibuprofenin,
indometazin kadar etkili olduğu ve böbreğe olan yan etkisinin çok daha az etkili olduğu gözlendi:
Türkiye’de ilk kez “Rezervuarlı atriyofemoral baypas devresi uygulaması” Şubat 2001
tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Anıl
APAYDIN ve çalışma arkadaşları (Hakan POSACIOĞLU, Fatih İSLAMOĞLU, Suat BÜKET, A. ERGİN)
tarafından yapılmıştır. Klasik devrelere göre rezervuar eklenmiş distal perfüzyon devresi
hemodinamik değişiklikleri ek ilaç vermeden düzeltebilmekte ve medulla spinalis perfüzyonunu
arttırmaktadır. Geniş bir hasta serisinde başarıyla uygulanmıştır. Bu uygulama aşağıdaki makale ile
tıp dünyasına duyurulmuştur:
- A.Z. APAYDIN, H POSACIOĞLU, F İSLAMOĞLU, S BÜKET, A ERGİN, ‘‘Rezervuar eklenmiş
santrifugal pompa devresi ve pulmoner ven kanülasyonu’’, Türk Göğüs, Kalp ve Damar Cerrahisi
Dergisi, 10, 50-52 (2002).
Türkiye’de ilk kez “Bilateral torakosternotomiyle total torakal aort anevrizma tamiri”
Şubat 2001 tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof.
Dr. Anıl APAYDIN ve Prof. Dr. Tahir YAĞDI tarafından yapılmıştır. Bu arada tüm torakal aort
replasmanı (aort kapağından diafram seviyesine kadar) tek seansta yapılabilmektedir. Replasman
esnasında beyin korunması için arkusa takılan bir greftten perfüzyon yapılmaktadır. Bu uygulama
- A.Z. APAYDIN, H POSACIOĞLU, T YAĞDI, F İSLAMOĞLU, T ÇALKAVUR, S. BÜKET, “Arch-first
technique used with commercial T-graft”, Tex Heart Inst J, 29, 26-29 (2002).
Türkiye’de ilk kez “Erişkin bir olguda konjenital izole sol ventrikül divertikülü tamiri”
2001 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr.
Yüksel ATAY, Prof. Dr. Alp ALAYUNT, Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr. Hikmet İYEM ve Op. Dr. Fatih
AYIK tarafından yapılmıştır. Konjenital izole sol ventrikül divertikülü genellikle çocuklarda görülür.
Erişkin vakalarda bildirilmiş tamir çok nadirdir. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp dünyasına
duyurulmuştur:
- ATAY Y, İYEM H, YAĞDI T, AYIK F, BÜKET S, ALAYUNT A, “Konjenital izole sol ventrikül divertikülü”,
T Klin Kalp-Damar Cerrahisi, 3, 49-52, (2002).
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Yacoub operasyonu ile supravalvüler aort

stenozunun tamiri”, Eylül 2002 tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi
Anabilim Dalında Prof. Dr. Anıl APAYDIN ve Prof. Dr. Hakan POSACIOĞLU tarafından yapılmıştır.
Supravalvüler aort stenozunda yapılan ameliyatlarla 2 sinüs genişletilebilirken erişkin yaşa
gelmiş bir olguda, anevrizma için kullanılan bir yöntem olan Yacoub ameliyatının yapılmasıyla 3
sinüsün de genişletilebileceği bir uygulama ortaya konmuştur. Hasta ameliyattan 11 yıl sonra iyi
durumdadır ve bir çocuk sahibi olmuştur. Bu uygulama, aşağıdaki makale ile tıp dünyasına
duyurulmuştur:
- Apaydın A. Z., Posacıoğlu H, Nalbantgil S, Nart D, “Supravalvular aortic stenosis: Repair with the
Yacoub procedure”, J Heart Valve Dis, 13, 921-924 (2004).
Türkiye’de ilk kez “Açık kalp cerrahisi operasyonu uygulanacak olgularda operasyon
öncesi profilaktik hemodiyaliz uygulaması” 2002 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve
Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. İsa DURMAZ, Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr. Reşad
MAHMUDOV ve Doç. Dr. Çağatay ENGİN tarafından yapılmıştır. Böbrek fonksiyonları bozuk olan
olgularda postoperatif dönemde gelişen akut böbrek yetersizliğinin ve yüksek mantalitenin
önlenmesinde preoperatif profilaktik hemodiyalizin faydası kanıtlanmıştır. Bu uygulama aşağıdaki
- DURMAZ I, YAGDİ T, CALKAVUR T, MAHMUDOV R, APAYDİN AZ, POSACİOGLU H, ATAY Y, ENGİN
C, “Prophylactic dialysis in patients with renal dysfunction undergoing on-pump coronary artery
bypass surgery”, Ann Thorac Surg, 75, 859–64 (2003).
Türkiye’de ilk kez “Mini torakotomi ile reoperatif vakada aksillar arterden LAD’ye
safen ven baypası” 2002 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim
Dalında Prof. Dr. İsa DURMAZ, Prof. Dr. Tanzer ÇALKAVUR, Prof. Dr. Tahir YAĞDI ve Doç.Dr. Çağatay
ENGİN tarafından yapılmıştır. Bu uygulama, Cerrahi teknik olarak oldukça zor olan redo olgularda
kolay uygulanabilen efektif bir revaskülarizasyon tekniğidir. Bu uygulama aşağıdaki tebliğ ile tıp
- ÇALKAVUR T, YAĞDI T, ENGİN Ç, APAYDIN A, POSACIOĞLU H, ATAY Y, BÜKET Suat, DURMAZ İ,
“Anterior mini torakotomi ile subklavian arter-LAD safen bypass”, Türk Kalp Damar Cerrahisi
Derneği VII. Ulusal Kongresi, 23-27 Ekim, Antalya, 2002.
Türkiye’de ilk kez “Hiperhidroz tedavisi için galvanoterapi (iyontoforez) cihazı” Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalında Doç. Dr. Murat PEHLİVAN tarafından 2002
yılında imal edilmiştir.
Hiperhidroz (el ayak terlemesi) tedavisinde kullanılan tam otomatik galvanoterapi cihazı,
hastaların evlerinde tek başına kullanması için geliştirilmiştir. Bu cihazın farklılığı mikroişlemci
kontrollü olması ve tüm fonksiyonlarını otomatik olarak yapmasıdır. Pek çok hasta bu cihazlardan
fayda sağlamıştır. Daha gelişmiş otomatik çalışan modelleri tasarlanmıştır. Cihaz, aşağıdaki makale
ile tıp dünyasına tanıtılmıştır:
- PEHLİVAN M, DERELİ T: Evde hiperhidroz tedavisi için geliştirilmiş bir iyontoforez cihazı. Ege Tıp
Dergisi, 45(3):155-161, 2006.
Türkiye’de ilk kez “Asfiktik Bebeklerde serebral hipotermi uygulaması”, 2003 yılında
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Neonatoloji Bilim Dalında Prof. Dr. Mete AKISU, Dr. Afig HÜSEYİNOV,
Uzm. Dr. Mehmet YALAZ, Uzm. Dr. Hasan ÇETİN ve Prof. Dr. Nilgün KÜLTÜRSAY tarafından
yapılmıştır. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- AKISU Mete., HÜSEYİNOV Afig, YALAZ Mehmet, ÇETİN Hasan, KÜLTÜRSAY Nilgün. Selective head
cooling with hypothermia suppresses the generation of platelet-activating factor in
cerebrospinal fluid of newborn infants with perinatal asphyxia. Prostaglandins Leukot Essent
Fatty Acids. 2003 Jul;69(1):45-50.
Özet: Hipoksik-iskemik ensefalopati (HİE), yenidoğanlarda en önemli nörolojik komplikas-
yonlardan biri olmaya devam etmektedir. Birçok deneysel ve klinik çalışmalar hipoterminin,
hipoksik-iskemik beyin hasarına karşı beyni korumak için bilinen en etkili araç olduğunu göstermiş-
tir. Ayrıca, son veriler trombosit aktive edici faktör (PAF)’ ün hipoksik iskemik beyin hasarının
ilerlemesinde, patofizyolojisinde önemli rol oynayabileceğini düşündürmektedir. Bu çalışmanın

amacı, perinatal asfiksi tanılı bebeklerin kısa dönemdeki sonuçları üzerine minimal hipotermi ile
kombine baş soğutma tedavisinin rolünü araştırmaktır. Ayrıca, hipoksik-iskemik beyin hasarı sonrası
minimal hipotermi ile kombine baş soğutma tedavisinin beyin omurilik sıvısı (BOS) PAF konsantras-
yonu üzerine etkisi incelendi.
Sonuç olarak, bu çalışmada doğumdan sonra 72 saat soğutma döneminde hiçbir ciddi yan
etki saptanmamasına rağmen minimal hipotermi yanında serebral soğutma yapılan bebeklerin kısa
vadeli sonuçların cesaret verici olduğu saptanmıştır. Bulunan sonuçlar, hipoksik-iskemik beyin
hasarında PAF‘ın önemli bir mediatör olduğu hipotezini desteklemekte ve minimal hipotermi
yanında baş soğutma yöntemi ile term bebeklerde hipoksik-iskemik beyin hasarının ardından
olabilecek PAF artışı azaltılabileceğini desteklemektedir.
Türkiye’de ilk kez “İntraventriküler kanamalı preterm Bebeklerde rekombinant Doku

Plazminogen Aktivatörü uygulanması” 2003 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Neonatoloji
Bilim Dalında Prof. Dr. Mete AKISU, Uzm. Dr. Mehmet YALAZ, Dr. Sertaç ARSLANOĞLU ve Prof. Dr.
Nilgün KÜLTÜRSAY tarafından yapılmıştır. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp dünyasına
duyurulmuştur:
- AKISU Mete, YALAZ Mehmet, ARSLANOĞLU Sertaç, KÜLTÜRSAY Nilgün. Intraventricular administration
of recombinant tissue plasminogen activator for intraventricular hemorrhage in the newborn.
Neurosurg Rev. 2003 Oct;26(4):266-8.
Özet: İntraventriküler kanamanın yüksek mortalite ve morbidite ile ilişkisi hala belirgindir. En
ciddi komplikasyonu; araknoid villusların çok küçük kan pıhtıları nedeniyle tıkanması ve sonrasında
posthemorajik hidrosefalidir. Posthemorajik hidro-sefali tanılı 3 yenidoğan bebek (1 term, 2
preterm) bir spinal iğne kullanarak ventriküllerin içine rekombinant doku plazminojen aktivatörü
(bir trombolitik ajan) enjekte ederek tedavi edildi. Preterm bebeklerde yeterli fibrinoliz elde edildi.
Hepsi yaşamasına rağmen bir bebeğe şant gerekti. Herhangi bir olumsuz reaksiyon veya yan etki
ortaya çıkmadı. İntraventriküler kanama tedavisinde doku plazminojen aktivatörü ile intra-
ventriküler fibrinoliz güvenli ve etkili gibi görünmektedir. Ancak kontrollü çalışmalar ile tedavi
etkinliğinin değerlendirilmesi gereklidir.
Türkiye’de ilk kez ”Kronik böbrek yetmezlikli başka damar erişim yolu bulunmayan
olgularda hemodiyaliz amaçlı olarak direkt sağ atriyuma kateter takılması” 2003 yılında Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Tanzer ÇALKAVUR, Op.
Dr. Halil UÇ ve Op. Dr. Emrah OĞUZ tarafından yapılmıştır. Damar erişim yolu bulunamayan kronik
böbrek yetmezlikli hastalarda son çare olarak uygulanan çok önemli bir cerrahi tekniktir. Bu teknik,
aşağıdaki tebliğ ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- UÇ H, ÇALKAVUR T, ENGİN Ç, POSACIOĞLU H, OĞUZ E, BİLKAY Ö. Hemodiyaliz amacıyla direkt
sağ atriyuma kateter takılması Türk Kalp Damar Cerrahisi Derneği VIII. Ulusal Kongresi 1-5 Eylül,
Kapodokya, 2004.
Türkiye’de ilk kez “İskemik kardiyomiyopati tedavisinde otolog periferal stem-cell

transplantasyonu uygulaması” 2003 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar
Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Mustafa ÖZBARAN, Prof. Dr. Sanem NALBANTGİL, Prof. Dr.
Serdar Bedii OMAY, Prof.Dr. Hakan KÜLTÜRSAY, Op. Dr. Erman PEKTOK tarafından yapılmıştır.
İskemik kardiyomiyopati mevcut olan olgularda koroner bypas cerrahisine ek olarak uygulanan
otolog periferal stem-cell uygulaması Türkiyede ilk olması yanında dünyada bu konuda yapılmış
ikinci çalışma olma özelliği taşımaktadır. Bu uygulama aşağıdaki makaleler ile tıp dünyasına
duyurulmuştur:
- OZBARAN M, OMAY SB, NALBANTGİL S, KULTURSAY H, KUMANLİOGLU K, NART D, PEKTOK E.

Autologous peripheral stem cell transplantation in patients with congestive heart failure due to
ischemic heart disease. Eur J Cardiothorac Surg. 2004 Mar;25(3):342-50; discussion 350-1.
- OGUZ E, AYİK F, OZTURK P, ENGİN C, NALBANTGİL S, YAGDİ T, OZBARAN M. Long-term Results of
Autologous Stem Cell Transplantation in the Treatment of Patients With Congestive Heart
Failure. Transplant Proc. 2011 Apr; 43(3): 931-4.
Türkiye’de ilk kez “Ortotopik kalp transplantasyonu sonrasında allogreft vaskülopati

tespitinde intravasküler ultrasonografinin kullanılması” 2003 yılında Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Mehdi ZOGHİ, Prof. Dr. Mustafa
ÖZBARAN, Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr. Çağatay ENGİN, Prof. Dr. Mustafa AKIN ve Prof. Dr. İsa
DURMAZ tarafından uygulanmıştır. Kalp transplantasyonu sonrasında gelişen en önemli uzun
dönem komplikasyonlarından biri olan allogreft vaskülopatinin erken olarak tespit edilmesinde çok
faydalı olan yeni bir yöntemin Türkiye’deki ilk uygulamasıdır. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp
- SAYGİ S, ZOGHİ M, NALBANTGİL S, YAĞDİ T, AKİN M, OZBARAN M, DURMAZ I. A gold standard
method for early detection of transplant vasculopathy after heart transplantation: intravascular
ultrasound. Anadolu Kardiyol Derg, 8, 464-5 (2008).
Türkiye’de ilk kez “Dermatofit dışı küflerin etken olduğu onikomikozların tanısı ve
bildirilmesi” araştırması; 2003 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim
Dalında Doç. Dr. Süleyha HİLMİOĞLU-POLAT, Dr. Yeşim METİN DİLEK, Prof. Dr. Ramazan İNCİ, Dr.
Tuğrul DERELİ, Dr. İlknur KILINÇ, Prof. Dr. Emel TÜMBAY tarafından yapılmıştır. Bu araştırma
- HİLMİOĞLU-POLAT S, METİN Dilek Y, İNCİ R , DERELİ T., KILINÇ İ, TÜMBAY E. Non-dermatophytic
molds as agents of onychomycosis in İzmir, Turkey-A prospective study. Trends in Medical
Mycology. 9th Congress of the European Conferederation of Medical Mycology-7th Trends in
Invasive Fungal Infections (Amsterdam, September 28 October 1, 2003) kitabında. Bologna,
Italy: Monduzzi Editore, 2003:171-175 .
Türkiye’de ilk kez “Dermatofit dışı küflerin etken olduğu onikomikozların varlığı”
2003 yılında Dr. Süleyha HİLMİOĞLU-POLAT, Dr. Yeşim METİN DİLEK, Prof. Dr. Ramazan İNCİ, Dr.
Tuğrul DERELİ, Dr. İlknur KILINÇ, Prof. Dr. Emel TÜMBAY tarafından Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalında bildirilmiştir. Bu araştırma aşağıdaki bildiri ile tıp dünyasına
duyurulmuştur:
- HİLMİOĞLU-POLAT S., METİN Dilek Y., İNCİ R., DERELİ T., KILINÇ İ., TÜMBAY E.: Non-
dermatophytic molds as agents of onychomycosis in İzmir, Turkey - A prospective study. Trends in
Medical Mycology. 9 th Congress of the European Confederation of Medical Mycology - 7 th Trends
in ınvasive Fungal Infections (Amsterdam, September 28-October 1, 2003) kitabında. Bologna,
Italy: Monduzzi Editore, 2003: 171-175 (Araştırma).
Türkiye’de ilk kez “Cryptococcus neoformans kökenlerinin serotiplerinin saptanması”

2003 yılında. Dr. Yaşar KARACA-DERİCİ, Prof. Dr. Emel TÜMBAY tarafından Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı tarafından yapılmış ve bildirilmiştir. Bu araştırma
- KARACA-DERİCİ Y., TÜMBAY E.: Serotypes of natural and clinical strains of Cryptococcus
neoformans isolated in the Aegean Region of Turkey - A preliminary study. 9. Congress of the
European Confederation of Medical Mycology - 7th Trends in Invasive Fungal Infections
(Amsterdam, September 28-October 1, 2003) Abstracts’de (Araştırma).
Türkiye’de ilk kez “Klinik Örneklerden Soyutlanan Dermatofit türlerinin PCR ile
tanımlanması” 2003 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalında Dr.
Süleyha HİLMİOĞLU POLAT, Dr. Metin DİLEK, Prof. Dr. Ramazan İNCİ ve Prof. Dr. Emel TÜMBAY
tarafından yapılmıştır. Bu araştırma aşağıdaki bildiri ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- HİLMİOĞLU- POLAT S., DİLEK M, İNCİ R., TÜMBAY E.: 4. Ulusal Mantar Hastalıkları ve Klinik
Mikrobiyoloji Kongresi, 2005, Konya Kongre kitabında s.164. (Bu araştırmaya Prof. Dr. Heinz P.R.
SEELİGER anısına en iyi Araştırma Ödülü verilmiştir.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Aortta-sol renal ven fistülü olan kadın hastada
başarılı cerrahi girişim” 2004 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi
Anabilim Dalında Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Prof. Dr. Yüksel ATAY, Doç. Dr. Çağatay ENGİN, Prof. Dr.
Süreyya ÖZBEK tarafından uygulanmıştır. Aortta – renal ven fistülünün cerrahi tedavisinin tekniği
- Yağdı T, Atay Y, Engin Ç, Özbek SS, Buket S, “Aorta-left renal vein fistula in a woman”, Tex Heart
Inst J, 31, 435-8, (2004).
Türkiye’de ilk kez “Derin ven trombozunda palma prosedürü” 2004 yılında Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Fatih İSLAMOĞLU, Op.
Dr. Fatih AYIK ve Prof. Dr. İsa DURMAZ tarafından uygulanmıştır.
Derin ven trombozu sonrasında hastanın hayat kalitesini düşüren venöz yetersizliğin
tedavisinde Palma prosedürünün ilk kez kullanımı gerçekleşmiştir. Bu uygulama aşağıdaki makale
ile tıp dünyasına duyurulmuştur.
- İSLAMOĞLU F, AYIK F, DURMAZ İ. Türk Göğüs kalp ve Damar Cerrahisi Dergisi 14 suppl, S203
(2005)
Türkiye’de ilk kez “Kriyoprezerve mitral kapak ile triküspit kapak replasmanı” 2004
yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. İsa
DURMAZ, Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr. Çağatay ENGİN, Prof. Dr. Yüksel ATAY, Prof. Dr. Mustafa
ÖZBARAN ve Op. Dr. Erman PEKTOK tarafından yapılmıştır. Triküspid kapak endokarditlerinde
dünyada oldukça nadir kullanılan kriyoprezerve mitral kapak ile triküspid kapak replasmanının
ülkemizdeki ilk uygulaması üniversitemizde gerçekleşmiştir. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp
dünyasına tanıtılmıştır:
- DURMAZ İ, YAĞDI T, ATAY Y, PEKTOK E, ENGİN C, ÖZBARAN M, “Tricuspid valve replacement with
a mitral homograft: how to do it?”, The 12th Annual Meeting of the Asian Society for
Cardiovascular Surgery, April 18-22, İstanbul, Turkey, 2004.
Türkiye’de ilk kez “Torasik Özofagial Kanserlerde Minimal Torasik Torakotomi” 2004
yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalında Prof. Dr. Âdem GÜLER
tarafından yapılmış ve olgular “Minimal invasive Toracotomy for Egophageal Cancer başlığı ile 10.
World Congress ISDE 22-25 February 2006 Adelaide Australia’ da sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Korosiv özofajit sonrası oluşan özofagus striktürlerinde yanık
özofagus’un çıkarımıyla birlikte trans diyafragmatik yaklaşımla transhiatal özofagotomi ve
mide pull up operasyonları (Stapler EEA ve GİA ile) boyun anastomozları (HW.PİNOTTİ yöntemi)”
2004 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cedrrahi Anabilim Dalında Prof. Dr. Adem GÜLER
tarafından uygulanmaya başlanmıştır. Kostik madde içimine bağlı olarak özofagial darlık oluşmuş
olan iki hastada Walter Henrique Pinotti yönteminin uygulanmasıyla alınan sonuçlara göre
özofagus kostik yanıklarında kanser riskini azaltmak ve diğer yöntemlerde görülen kötü
sonuçlardan kaçınmak bakımından uygulanan bu yöntemin daha uygun olduğu kanısı oluşmuştur.
Bu uygulama aşağıdaki bildiri ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- GÜLER A., ÜNALP Ö.V., AYDIN Ü, AYNACI M., BAŞARGAN A. EÜTF Genel Cerrahi Anabilim Dalı
İZMİR, Ulusal Cerrahi Kongresi 2004, 26-30 Mayıs 2004, Belek ANTALYA
Türkiye’de ilk olarak 2004 yılında “Uluslararası standartlara uygun bir Türkçe yakın
okuma eşeli” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalında Dr. Sait EĞİLMEZ, Dr.
E. D. EĞİLMEZ, Dr. Cezmi AKKIN, Dr. Murat KAŞKALOĞLU ve Dr. Ayşe YAĞCI tarafından yapılmış ve
- Eğrilmez S, Eğrilmez ED, Akkın C, Kaşkaloğlu M ve Yağcı A.: T Oft Gaz 34, 404-412 (2004).
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “preoperatif pompasız sağ subklaviyen arterden sağ
koroner artere tam sternotomisiz baypas uygulaması” Eylül 2005 tarihinde Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Anıl APAYDIN, Prof. Dr. Hakan
POSACIOĞLU tarafından yapılmıştır.
Bu uygulama, ikinci koroner ameliyatlarında bütün sternumu açmadan ve pompa kullanma-
dan sağ subklaviyen arterden sağ koroner artere toraks boşluğundan geçirilen safen veniyle baypas
yapılması yöntemidir. Bu yöntem, 5 hastaya başarıyla uygulanmış olup aşağıdaki makale ile tıp
- Apaydin A. Z., Oguz E, Posacioglu H, Calkavur T, Ayik F, Turhan S, Yavuzgil O, Ceylan N.
“Reoperative off-pump right subclavian artery to right coronary artery bypass grafting without
full sternotomy”. J Card Surg., 26, 148-50 (2011).
Türkiye’de ilk kez “Kardiyak re-transplantasyon uygulaması” Aralık 2005 tarihinde

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Mustafa ÖZBARAN,
Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr. Çağatay ENGİN ve Prof. Dr. Sanem NALBANTGİL tarafından
yapılmıştır. Kalp nakli sonrası olguların çok az bir kısmında kalp yetmezliği tekrarlayabilmekte ve
nadiren tekrar kalp nakli gerekebilmektedir. Ülkemizdeki ilk retransplantasyon olgusu üniversite-
mize aittir. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- OZBARAN M, YAGDİ T, ENGİN C, NALBANTGİL S, AYİK F, OGUZ E, ZOGHİ M. Ege University
experience in cardiac transplantation. Transplant Proc. 2011 Apr;43(3): 938-41.
Türkiye’de ilk “QF PCR ile hızlı anöploidi taramasının tanıya yönelik olarak ilk
kullanılması” 2005 Kasım ayında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik Anabilim Dalı’nda
başlamıştır. Bir yıl sonra Prof. Dr. Ferda ÖZKINAY Başkanlığında uluslararası katılımlı PCR
WORKSHOP (PCR Çalışma grubu toplantısı) düzenlenerek 2-3 Kasım 2006 tarihleri arasında
Fakültede yapılmıştır. Ege Üniversitesi Tıbbi Genetik Kliniği, halen Türkiye’de bu konuda en yüksek
sayıda tetkik yapan üniversite kliniği durumundadır.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Nöroşirurji Bilim Dalında Prof.
Dr. Yusuf ERŞAHİN, Dr. Tahsin ÜLGEN, Dr. Taşkın YURTSEVEN ve Prof. Dr. Saffet MUTLUER tara-
fından“Endoskopik akueduktoplasti”nin (EA) seçilmiş hastalarda endoskopik 3. ventrikülostomiye
(E3V) iyi bir seçenek olduğu düşünülmüş olup bu çalışmada EA ile ilgili kişisel deneyimler sunul-
muştur.
Haziran 2000 ile Haziran 2005 tarihleri arasında primer ve sekonder akueduktus stenozu
olan ve stentle birlikte veya stentsiz EA uygulanan 45 hasta değerlendirildi. Yaş, cinsiyet, tanı,
endoskopik girişim, komplikasyonlar ve sonuçlar gözden geçirildi. Non-kommünike hidrosefalili bir
hasta şantsız olduğunda EA başarılı kabul edildi. İzole dördüncü ventrikülü hastalarda stentli veya
stentsiz EA sonrasında dördüncü ventrikül şantına gerek duyulmadığında girişim başarılı kabul
edildi.
Sonuçlar: İzole dördüncü ventrikülü hastalarda ve E3V’nin uygulanamayacağı hastalarda
stentli EA uygulanabilir. Akuedukt stenozunda EA tehlikeli ve yararsız olabilir. EA yapılan hastalar
uzun süre yakından izlenmelidir. Çünkü akueduktta restenoz veya stent migrasyonu olabilir.
Bu çalışmaya ilişkin bilgiler, aşağıdaki yayınlarla tıp dünyasına duyurulmuştur:

1) ERŞAHİN Yusuf, ÜLGEN Tahsin, YURSEVEN Taşkın, MUTLUER Saffet. Endoskopik
akueduktoplasti. Türk Nöroşirürji Derneği XVII. Bilimsel Kongresi, 20-24 Mayıs 2003, Atlantis
Otel, Belek-Antalya.
2) ERŞAHİN Yusuf. Endoscopic aqueductoplasty in pediatric patients. Second World Conference of
the International Study Group on Neuroendoscopy (ISGNE). Castel Dell’Ovo, Naples, Italy.
September 11-13, 2003.
3) ERŞAHİN Yusuf. Endoscopic aqueductoplasty. Childs Nerv Syst. 2007Feb; 23(2): 143-50.
Atıf sayısı: 5
Türkiye’de ilk kez “Kan basıncı kontrolü ile turnike basıncı kontrol cihazı” 2005
yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalında Doç. Dr. Murat PEHLİVAN, Arş. Gör.
Aydın ÇİTİLİOĞLU tarafından imal edilmiştir.
2004 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim
Dalı’nın ihtiyaca göre önerileriyle bir tez çalışması olarak başlayan proje, 2005 yılında Doç. Dr. Murat
PEHLİVAN tarafından dijital kontrollü otomatik bir sisteme dönüştürülmüştür. Kanamasız
ekstremite ameliyatlarında turnike amacı ile kullanılan ve hava ile şişirilen manşonun basıncı, bu
cihaz kullanılarak arterdeki kan basıncı ile otomatik olarak ayarlanabilmektedir. Bu sistem ameliyat
sonrasında turnike basıncını da kontrollü bir şekilde düşürülebildiği için turnike uygulamasının yan
etkileri büyük oranda azaltılabilmektedir.
Bu konudaki araştırma sonuçları çeşitli kongrelerde bildiri olarak sunulmuştur. Tez çalışması
yapan öğrencinin mezuniyeti ve anestezi uygulayacak ekibin dağılması nedeniyle çalışmalara bir
süre ara verilmiştir. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde uygulanacak bazı ameliyatlarda fakültemizde
uygulanması için çalışmalara başlanmıştır.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Aort kapak replasmanı sonrasında Aspergillus

niger endokarditi gelişmiş olgudaki cerrahi tedavi” 2006 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Prof. Dr. Sanem NALBANTGİL, Prof.
Dr. Filiz ÖZERKAN ve Uz. Dr. Hamza DUYGU tarafından yapılmıştır.
Çok nadir görülen bir endokardit tipinin başarılı cerrahi tedavisi, aşağıdaki makale ile tıp
- DUYGU H, NALBANTGİL S, ÖZERKAN F, KİRİLMAZ B, Yagdi T, “Aspergillus niger aortitis after
aortic valve replacement diagnosed by transesophageal echocardiography”, Echocardiography, 23,
405-6, (2006).
Türkiye’de ilk kez “Hipoplastik sol kalp sendromunda başarılı Norwood stage 1,2 ve 3
operasyonları” 2006 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim
Dalında Prof. Dr. Alp ALAYUNT, Prof. Dr. Yüksel ATAY, Prof. Dr. Ruhi ÖZYÜREK ve Prof. Dr. Fatma
AŞKAR tarafından yapılmıştır. Yaşatılması çok zor olan bu olgularda gerçekleştirilen seri operasyon-
lar ile yeni bir umut ışığı yakılmıştır. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- Emin Alp ALAYUNT, Yüksel ATAY, Arif Ruhi ÖZYÜREK, Fatma Zekiye AŞKAR, Kenan
DEĞİRMENCİLER, Alkan ARPAÇAY. Sano modifikasyonu ile Norwood stage 1 ameliyatı. Turkish J
Thorac Cardiovasc Surg 2008;16(2):122-125
Türkiye’de ilk kez “Malign perikardiyal effüzyonda alternatif tedavi olarak peri-
kardiyo-peritoneal şant (Denver Şantı) uygulaması”, 2006 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Op. Dr. Emrah OĞUZ, Op. Dr. Alkan
ARPAÇAY, Op. Dr. Kenan DEĞİRMENCİLER tarafında yapılmıştır. Malign perikardiyal efüzyon
tedavisinde perikardiyal pencere açılmasının uygun olmadığı hastalarda alternatif bir yöntem
olarak kullanılacak bir yöntemdir. Bu yöntem, aşağıdaki tebliğ ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- OĞUZ E, ARPAÇAY A, DEĞİRMENCİLER K, KURTARAN P, ENGİN Ç, YAĞDI T, Malign perikardiyal
effüzyonda alternatif tedavi olarak perikardiyoperitoneal şant uygulması (olgu sunumu), Türk
Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Derneği 9. Ulusal Kongresi, 1-5 Kasım, Antalya, 2006.
Türkiye’de ilk olarak “Laringeal yüksekliğin kontrolü için bir uyarı cihazı: Laringoalti-
metre” Doç. Dr. Murat PEHLİVAN, Uzm. Dr. İlter DENİZOĞLU tarafından Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalında 2006 yılında tasarlanarak İmal edilmiştir. Bu elektronik cihaz
sayesinde ses eğitiminde larinks yüksekliği üretilen sesin birtakım rezonans özelliklerinden
faydalanılarak belirlenebilmektedir. Bu cihaz ses ile ulusal ve uluslararası kongrelerde büyük ilgi
görmüştür. Bu çalışma sonucu aşağıdaki makale ile bilim dünyasına duyurulmuştur:
- PEHLİVAN M, DENİZOGLU I. Laryngoaltimeter: A new ambulatory device for laryngeal height
control, preliminary results. Journal of Voice, Vol. 23, No. 5, pp. 529-538, 2009.
Atıf sayıs: 1
Türkiye’de ilk kez “Çocuklardaki steroid dirençli nefrotik sendromda moleküler tanı
yönteminin geliştirilmesi” 2007 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim
Dalında Prof. Dr. Afig BERDELİ, Prof. Dr. Sevgi MİR, Dr. Önder YAVAŞCAN, Dr. Erkin SERDAROĞLU, Dr.
Mustafa BAK, Dr. Nejat AKSU, Dr. Ali ANARAT, Dr. Osman DÖNMEZ, Dr. Lale SEVER, Dr. Yılmaz TABEl,
Dr. Ruhan DÜŞÜNSEL, Dr. Ferah SÖNMEZ ve Dr. Nilgün CAKAR tarafından uygulanmıştır. Bu
- Afig BERDELİ, Sevgi MİR, Önder YAVAŞCAN, Erkin SERDAROĞLU, Mustafa BAK, Nejat AKSU, Ali
ANARAT, Osman DÖNMEZ, Lale SEVER, Yılmaz TABEl, Ruhan DÜŞÜNSEL, Ferah SÖNMEZ, Nilgün
CAKAR , NPHS2 (podicin) mutations in Turkish children with idiopathic nephrotic syndrome.
Pediatr Nephrol. 2007 Dec; 22 (12): 2031-40).
Özet: Podosin (NPHS2) geni, glomerüler filitrasyonda ve slilt membran permeablitesinde
önemli rolü olan podosin proteinini kodlar. NPHS2 mutasyonunun belirlenmesi nefrotik sendromlu
çocuklardaki tedavi planını etkiler. Türk toplumundaki podosin mutasyon sıklığı ve spektrumu
bilinmemektedir. Bu çalışmanın amacı Steroid drençli Nefrotik sendromlu (SRNS) Türk hastalardaki
podosin mutasyonunu taramaktır.
Mutasyonu olan hastalardaki (1,8±2,5 yıl) ortalama böbrek yetmezliğine veya son dönem
böbrek hastalığına ilerleme hızı mutasyon olmayanlara (3,7±4,0 yıl) göre belirgin olarak kısaydı. Ek
olarak heterozigot mutasyonlu hastalarda (%13,6) homozigot veya birleşik heterozigotlu hastalara
(31,3) göre daha az sayıda son dönem böbrek hastalığına gidiş tespit edildi. Sonuç olarak podosin
mutasyonu Türkiye’deki familyal veya sporodit SRNS lu olguların bazılarından sorumludur. Bu gen
mutasyonu ilk nefrotik sendrom atağından sonra her çocukta aranmalıdır:
Atıf sayısı: 20
Türkiye’de ilk kez “Uluslararası transplantasyona köprüleme operasyonu” Şubat 2007

tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Mustafa
ÖZBARAN, Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr. Çağatay ENGİN, Op. Dr. Soysal TURHAN, Prof. Dr. Sanem
NALBANTGİL, Op. Dr. Semih BUZ ve Prof. Dr. Roland HETZER tarafından yapılmıştır. Dünyada da
örneği son derece az olan uluslararası kalp nakline köprüleme operasyonu ülkemizde ilk kez Ege
Üniversitesi’nde gerçekleşmiştir. Bu uygulama aşağıdaki tebliğ ve makale ile tıp dünyasına
duyurulmuştur:
- YAĞDI T, ENGİN Ç, EYGİ B, ERTUGAY S, ÖZTÜRK P, TURHAN S, AMANVERMEZ D, NALBANTGİL S,

POSACIOĞLU H, BUZ S, HETZER R, ÖZBARAN M, International management of an end-stage
heart failure patient with asist device to transplantation, 1. Ulusal Yapay Organlar ve destek
sistemleri kongresi, 15-17 Haziran, İstanbul, 2007.
- ENGİN C, AYİK F, OGUZ E, EYGİ B, YAGDİ T, KARAKULA S, OZBARAN M. Ventricular assist device as
a bridge to heart transplantation in adults. Transplant Proc. 2011 Apr;43(3):927-30.
Türkiye’de ilk kez “Başarılı uzun süreli parakorporal sol ventrikül destek cihazı
implantasyonu” Nisan 2007 tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi
Anabilim Dalında Prof. Dr. Mustafa ÖZBARAN, Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr. Çağatay ENGİN,
Dr. Pelin ÖZTÜRK, Prof. Dr. Sanem NALBANTGİL, Prof. Dr. Aksfendiyos KALANGOS ve Prof. Dr. Fatma
AŞKAR tarafından yapılmıştır. Genellikle kalp nakline dek hastaları yaşatabilmek amacıyla kullanılan
ventrikül destek cihazlarıyla ilgili olarak en uzun süreli desteğin bildirildiği parakorporeal (vücudun
dışında) sol ventrikül destek cihazı ilk kullanımı ülkemizde Ege Üniversitesi’ne aittir. Bu uygulama
aşağıdaki tebliğ ve makaleler ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- ÖZBARAN M, YAĞDI T, ENGİN Ç, ERTUGAY S, EYGİ B, OZTURK P, TURHAN S, NALBANTGİL S,
KALANGOS A, DURMAZ I, Mechanical circulatory support in the adult with the Berlin Heart
EXCOR pulsatile ventricular assist device: report of the first two cases, 1. Ulusal Yapay Organlar
ve destek sistemleri kongresi, 15-17 Haziran, İstanbul, 2007.
- YAGDİ T, OGUZ E, AYİK F, ERTUGAY S, NALBANTGİL S, ENGİN C, OZBARAN M. Ventricular Assist
System Applications in End-stage Heart Failure. Transplant Proc. 2011 Apr; 43(3): 923-6.
Türkiye’de ilk kez “Uzun süreli parakorporal sol ventrikül destek cihazı implantasyonu
sonrasında kardiyak iyileşme nedeniyle cihazın eksplantasyonu” Ağustos 2007 tarihinde Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Mustafa ÖZBARAN,
Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr. Çağatay ENGİN, Op. Dr. Emrah OĞUZ ve Prof. Dr. Sanem NALBANTGİL
tarafından yapılmıştır. Son dönem kalp yetmezliği olgularının çok az bir kısmında destek cihazı
kullanımı sonrası tam iyileşme görülebilmektedir. Bu nadiren rastlanılan durumla ilgili ilk uygulama
üniversitemize aittir. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
Türkiye’de ilk kez “Başarılı uzun süreli parakorporal sol ventrikül destek cihazı
implantasyonu sonrası kalp transplantasyonu” Eylül 2007 tarihinde Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Mustafa ÖZBARAN, Prof. Dr. Tahir
YAĞDI, Doç. Dr. Çağatay ENGİN, Op. Dr. Fatih AYIK ve Prof. Dr. Sanem NALBANTGİL tarafından
gerçekleştirilmiştir. Uzun süreli Parakorporeal sol ventrikül desteği sonrası ilk başarılı kalp nakli
Üniversitemizde gerçekleştirilerek bu tür hastaların ülkemizde başarı ile tedavi edilebilecekleri
gösterilmiştir. Bu uygulama aşağıdaki makalelerle tıp dünyasına tanıtılmıştır:
- OZBARAN M, YAGDİ T, ENGİN C, NALBANTGİL S, AYİK F, OGUZ E, ZOGHİ M. Ege University
experience in cardiac transplantation. Transplant Proc. 2011 Apr; 43(3): 938-41.
a bridge to heart transplantation in adults. Transplant Proc. 2011 Apr; 43(3): 927-30.
Türkiye’de ilk kez “Kalp Transplantasyonu Adayı Hastada Mantar Topunu Taklit Eden
Hamartom Aynı Seansta Kalp Transplantasyonu ve Akciğer Rezekiyonu” Ekim 2007 tarihinde
Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr. Çağatay ENGİN, Doç. Dr. Kutsal TURHAN, Prof. Dr. Ufuk ÇAĞIRICI, Prof.
Dr. Sanem NALBANTGİL ve Doç. Dr. Deniz NART tarafından gerçekleştirilmiştir. Kalp
transplantasyonu adayı bir hastada bir akciğer nodülünün mevcut olması durumunda aynı seansta
akciğer rezeksiyonu ve kalp transplantasyonunun güvenle yapılabileceği gösterilmiştir. Bu

- TURHAN K, YAĞDI T, NALBANTGİL S,ENGİN Ç, NART D, ZOGHİ M, ÇAĞIRICI U, ÖZBARAN M, Kalp
Transplantasyonu Adayı Hastada Mantar Topunu Taklit Eden Hamartom Aynı Seansta Kalp
Trans-plantasyonu ve Akciğer Rezekiyonu, Türk Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi, 5-9 Mayıs,
İstanbul, 2010.
Türkiye’de ilk kez “Non-sendromik sinostozlarda endoskop yardımlı cerrahi” 2007

yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Nöroşirurji Bilim Dalında Prof. Dr. Yusuf ERŞAHİN ve
Dr. Tuncer TURHAN tarafından uygulanmıştır. Bu uygulama aşağıdaki bildiri ve makalelerle tıp
- ERŞAHİN Yusuf, TURHAN T.: Non-sendromik kraniosinostozlarda endoskop yardımlı cerrahi.
Türk Nöroşirürji Derneği 21. Bilimsel Kongresi. 20-24 Nisan 2007, Antalya.
- PEHLIVAN Murat, YÜCEYAR N, ERTEKIN Cumhur, ÇELEBI Gürbüz, ERTAŞ M, KALAYCI T, AYDOĞDU
İ: An electronic device measuring the frequency of spontaneous swallowing: Digital
Phagometer. Dysphagia, 11(4): 259-264, 1996.
Atıf sayısı: 26
- ERTEKIN C, AYDOĞDU İ, YÜCEYAR N, PEHLIVAN M, ERTAŞ M, ULUDAĞ B, ÇELEBI G: Effects of
bolus volume on oropharyngeal swallowing: An electrophysiology in man. The American
Journal of Gastroenterology, 92(11): 2049-2053, 1997.
Atıf sayısı: 41
- ERTEKIN C, AYDOĞDU İ, YÜCEYAR N, TARLACI S, KIYLIOĞLU N, PEHLIVAN M, ÇELEBI G:
Electrodiagnostic methods for neurogenic dysphagia. Electromyography and Motor Control -
Electroencephalography and Clinical Neurophysiology, 109: 331-340, 1998.
Atıf sayısı: 36
Türkiye’de ilk kez “Uzun süreli Berlin Heart Incor aksiyel flow intrakorporal ventrikül
destek cihazı implantasyonu” Kasım 2008 tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar
Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Mustafa ÖZBARAN, Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr. Çağatay
ENGİN, Op. Dr. Dilşad Amanvermez ŞENARSLAN, Dr. Yaprak ENGİN, Prof. Dr. Sanem NALBANTGİL ve
Y. Hem. Sultan KARAKULA tarafından gerçekleştirilmiştir. Tamamen vücut içine yerleştirilen kalp
destek cihazları ile hastaların operasyon sonrası mobilizasyonları ve günlük yaşantılarını idame
ettirebilmeleri daha kolay olmaktadır. Bu tür cihazlardan olan yeni nesil Berlin Heart Incor aksiyel
flow sol ventrikül destek cihazının ilk implantasyonu Ege Üniversitesi’nde gerçekleşmiştir. Bu
uygulama aşağıdaki tebliğ ve makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- EYGİ B, ERTUGAY S, TURHAN S, OĞUZ E, AYIK F, KURTARAN P, AMANVERMEZ ŞENARSLAN D,
KAPKIN Y, KARAKULA S, NALBANTGİL S, ENGİN Ç, YAĞDI T, ÖZBARAN M, “İntrakorporeal LVAD
uygulamaları: Ege Üniversitesi deneyimi”, 2. Ulusal Yapay Organlar ve Destek Sistemleri
Kongresi, 23-26 Nisan, Antalya, 2009.
Türkiye’de ilk kez “Uzun süreli parakorporal bi-ventriküler destek cihazı implantas-
yonu uygulaması” Kasım 2008 tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi
Anabilim Dalında Prof. Dr. Mustafa ÖZBARAN, Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr. Çağatay ENGİN ve Prof.
Dr. Sanem NALBANTGİL tarafından gerçekleştirilmiştir. Bazı hastaların kalp nakline kadar yaşa-
tılabilmesi için her iki ventriküle de destek cihazı uygulaması gerekmektedir. Her iki ventriküle de
uzun süreli destek cihazı implantasyonu sonrası en uzun süreli izlem üniversitemizde gerçekleş-
miştir. Bu uygulama aşağıdaki makalelerle tıp dünyasına duyurulmuştur:
System Applications in End-stage Heart Failure. Transplant Proc. 2011 Apr;43(3):923-6.
Türkiye’de ilk kez “Skolyoz cerrahisinde universal clamp kullanımı” 2008 yılında Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Nöroşirurji Bilim Dalında Prof. Dr. Yusuf ERŞAHİN ve Dr. Tuncer
TURHAN tarafından yapılmıştır.
Dört çocukta Universal klamp ile torakal omurga stabilize edildi. Olgu 1: 2,5 yaşında T11
patolojik kırığı ve epidural kitlesi olan erkek hasta sırt ağrısı ve paraparezi ile başvurdu.
Posterolateral yaklaşımla T11 korpektomi T10-T12 interbody greft yapılıp T11 hemilaminektomi ile
tümör eksize edilip T10–12 Universal klamp fiksasyonu uygulandı. Olgu 2: 12 yaşındaki
kifoskolyozlu kız hastada T10 hemivertebrektomi sonrası T8–12 Universal klamp fiksasyonu
uygulandı. Olgu 3: 13 yaşında konjenital skolyozlu kız hastada T2–3 hemivertebrektomileri takiben
T1–6 Universal klamp fiksasyonu uygulandı. Olgu 4: 5 yaşındaki spastik paraparezisi olan erkek
çocukta T3–4 travmatik kompresyon kırığı saptandı. T3–4 omuriliğe bası yapan T3–4 korpusları
kostotrans-versektomi ile alınıp genişleyen kafes yerleştirildi. Sonrasında T1–6 Universal klamp
stabilizasyonu yapıldı. Tüm dört hastada da sadece Universal klamp ile torakal omurga stabilize
edildi. Hiç vida kullanılmadı. Tüm hastalarda tatminkâr sonuçlar elde edildi. Sonuç olarak
çocuklarda torakal vertebra stabilizasyonunda universal klamp etkili görünmektedir.
Bu uygulama aşağıdaki makale ve bildiri ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
1) ERSAHİN Yusuf, TURHAN T.: A preliminary report on universal clamp fixation for pediatric
thoracic spine. XXI Biennial Congress of the European Society for Pediatric Neurosurgery, 11-15
May 2008, Montreux, Switzerland.
2) ERŞAHİN Y, TURHAN T. Universal klampin değişik kullanımı. 23. Türk Nöroşirürji Derneği
Bilimsel Kongresi, 17–21 Nisan 2009, Acapulco Resort Hotel, Girne-KKTC
Türkiye’de ilk kez “Alışkanlığa bağlı duruş bozukluğunun tedavisi için yeni bir cihaz
olan Postürometre”, Doç. Dr. Murat PEHLİVAN, Uzm. Dr. İlter DENİZOĞLU (Alsancak Devlet
Hastanesi Kulak Burun Boğaz Kliniği) tarafından Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim
Dalında 2008 yılında imal edilmiştir. Postürometre adı verilen bu aygıt ulusal ve uluslararası
kongrelerde tanıtılmış ve çok dikkat çekmiş, tanıtımı için uluslararası platformda workshop’lar
düzenlenmesi talep edilmiş ve ödüle de layık görülmüştür.
Türkiyede ilk kez “Tek delikten safra kesesi ameliyatı” 19 Eylül 2008 tarihinde Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalında Prof Dr. Sinan ERSİN ve ekibinde yer alan
Op. Dr. Özgür FIRAT tarafından yapılmıştır. Yirmi gün ara ile safralarında taş bulunan üç kadın
hastada uygulanan bu yöntemin avantajı üç delik yerine tek delik açılması, daha az ağrı sorunu
bulunmasıdır. Ameliyat için karın boşluğuna göbek deliğinden girildiği için estetik bakımdan da
avantajı bulunmaktadır: http://.ezberim.com/dahiliye- hastalıkları tedavileri/118068...25.04.2011
Türkiye’de dünyada ilk kez “Lokal anestezi altında varis tedavisinde köpük
skleroterapi yüksek ligasyon” Ocak 2009 tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar
Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Fatih İSLAMOĞLU tarafından uygulanmıştır.
Ülkemiz Kalp Damar Cerrahi Merkezlerinde uzun süre ihmal edilen venöz cerrahide çok
önemli bir yenilik olarak “ Islamoglu F. An alternative treatment for varicose veins: ligation plus foam
sclerotherapy. Dermatol Surg. 2011 Apr; 37(4): 470-9. doi: 10.1111/j.1524-4725.2011.01927.x.” makale
ile dünya literatürüne geçmiş bir uygulamadır.
Türkiye’de ilk kez “Başarılı çift akciğer transplantasyonu” Nisan 2009 tarihinde Ege
Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr. Çağatay ENGİN, Doç. Dr. Kutsal TURHAN, Prof. Dr. Ufuk ÇAĞIRICI, Doç.
Dr. Coşkun ÖZCAN, Prof. Dr. Fatma AŞKAR, Doç. Dr. Figen GÜLEN, Prof. Dr. Esen DEMİR, Prof. Dr.
Remziye TANAÇ, Uz. Dr. Levent MİDYAT, Prof. Dr. Sanem NALBANTGİL, Doç. Dr. Deniz NART ve Doç.
Dr. Burcu ÖZBARAN tarafından gerçekleştirilmiştir. Ülkemizde akciğer nakli çok az uygulan-
maktadır. Bu olgu Türkiye’deki ilk başarılı çift akciğer transplantasyonu olması yanında pediatrik
yaş grubunda Türkiye’de gerçekleştirilen ilk akciğer transplantasyonudur. Bu uygulama
aşağıdaki makale ve bildiri ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- ÖZBARAN M, TURHAN K, YAĞDI T, GÜLEN F, ÖZCAN C, ENGİN Ç, MİDYAT L, ÇAĞIRICI U, NART D,

NALBANTGİL S, DEMİR E, TANAÇ R, AŞKAR F. Bir olgu, iki ilk: Türkiye’de ilk başarılı çift akciğer
transplantasyonu; pediatrik yaş grubunda Türkiye’de ilk akciğer transplantasyonu, Türk Göğüs
Kalp Damar Cerrahisi Dergisi, 18, 145-147, (2010).
- ÖZBARAN B, ERERMİŞ S, ÖZBARAN M, YAĞDI T, ENGİN Ç, KARAKULA S, GÜLEN F, MİDYAT L,
UYSAL T, YAZICI KU, TURHAN K, ÖZCAN C, AYDIN C, DEMİR E, TANAÇ R, Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi pediatrik ventrikül destek cihazı (Berlin Heart-Excor-Pediatric) ve organ nakli
uygulamalarında psikiyatrik konsültasyon, 20. Ulusal Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
Kongresi, 25-28 Nisan, Bodrum, 2010.
Türkiye’de ilk kez “Pediatrik uzun süreli sol ventrikül destek cihazı implantasyonu”
Haziran 2009 tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında
Prof. Dr. Mustafa ÖZBARAN, Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr. Çağatay ENGİN, Prof. Dr. Yüksel ATAY,
Op. Dr. Fatih AYIK, Op. Dr. Serkan ERTUGAY, Doç. Dr. Zülal ÜLGER ve Prof. Dr. Ruhi ÖZYÜREK
tarafından yapılmıştır. Son dönem kalp yetersizliği mevcut olan pediatrik olgularda uzun süreli
parakorporal sol ventrikül destek cihazı uygulaması uygun donör kalbi bulunmasının çok zor
olduğu ülkemizde yeni bir çığır açmıştır. Bu uygulama aşağıdaki bildiri ve makale ile tıp dünyasına
duyurlmuştur:
- ÖZBARAN M, ENGİN Ç, ERTUGAY S, ÜLGER Z, ÖZYÜREK R, EYGİ B, TURHAN S, AYIK MF, OĞUZ E,
ATAY Y, NALBANTGİL S, YAĞDI T, “Son Dönem Kalp Yetersizliği Tedavisinde Sol Ventrikül Destek
Cihazı Kullanımı, Ege Üniversitesi Deneyimi ”, 9. Ulusal Pediatrik Kardiyoloji ve Kalp Damar
Cerrahisi Kongresi, 5-8 Mayıs, Eskişehir, 2010.
- AYİK F, OGUZ E, ENGİN C, YAGDİ T, ULGER Z, ATAY Y, OZBARAN M. Surgical therapy of end-stage
heart failure in pediatric patients. Transplant Proc. 2011 Apr; 43(3): 935-7.
Türkiye’de ilk kez “Uzun süreli parakorporal bi-ventriküler destek cihazı implantas-
yonu sonrası kalp transplantasyonu” Temmuz 2009 tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp
ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Mustafa ÖZBARAN, Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr.
Çağatay ENGİN, Op. Dr. Börteçin EYGİ ve Prof. Dr. Sanem NALBANTGİL tarafından gerçekleştiril-
miştir. Her iki ventriküle de uzun süreli destek cihazı implantasyonu sonrası ülkemizdeki ilk başarılı
kalp nakli üniversitemizde gerçekleşmiş ve bu tür hastaların tedavi için yurtdışına gönderilme-
lerinin gerekmediği gösterilmiştir. Bu uygulama aşağıdaki iki makale ile tıp dünyasına duyurul-
muştur:
a bridge to heart transplantation in adults. Transplant Proc. 2011 Apr; 43(3): 927-30.
Türkiye’de ilk kez “İmmun yetmezlikli hastalarda Aspergillus antijeni aranması ve

saptanması”, 2009 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalında Doç.
Dr. Süleyha HİLMİOĞLU-POLAT, Dr. İlhan AFŞAR, Dr. Nisel ÖZKALAY, Dilek METİN-BURHANOĞLU,
Prof. Dr. Ramazan İNCİ, Prof. Dr. Emel TÜMBAY tarafından yapılmıştır. Bu araştırma aşağıdaki bildiri
ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- Süleyha HİLMİOĞLU-POLAT, İlhan AFŞAR, Nisel ÖZKALAY, Dilek METİN-BURHANOĞLU, Ramazan
İNCİ, Emel TÜMBAY, “İmmun yetmezliği olan hastaların serumunda Aspergillus galaktomannan antijeni
aranması. XXIX. Türk Mikrobiyoloji Kongresi, 08-13 Ekim 2000, Antalya. Program ve Özet Kitabı’nda
Editörler: CENGİZ A.Tevfik, ERDEM Birsel, DOLAPÇI G.İştar, TEKELİ F. Alper. Sayfa: 325; 2000.
Türkiye’de ilk kez “Uzun süreli 3. jenerasyon aksiyel flow intrakorporal ventrikül
destek cihazı implantasyonu sonrası kalp transplantasyonu” Ocak 2010 tarihinde Ege
Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr. Çağatay ENGİN, Op. Dr. Emrah OĞUZ ve Prof. Dr. Sanem NALBANTGİL
tarafından gerçek-leştirilmiştir. 3. nesil cihaz (Berlin Heart Incor) implantasyonu sonrasında

hastaneden taburcu edilen ve günlük aktivitelerine geri dönen son dönem kalp yetersizliğindeki
hastaya Türkiyede ilk kez olarak başarılı kalp nakli üniversitemizde gerçekleşmiştir. Bu uygulama
Türkiye’de ilk kez “Pediatrik uzun süreli sol ventrikül destek cihazı implantasyonu
sonrası kalp transplantasyonu” Şubat 2010 tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve
Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Mustafa ÖZBARAN, Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr.
Çağatay ENGİN, Prof. Dr. Yüksel ATAY, Op. Dr. Fatih AYIK, Prof. Dr. Ruhi ÖZYÜREK ve Doç. Dr. Zülal
ÜLGER tarafından gerçekleş-tirilmiştir. Ülkemizde çocukluk döneminde uygun donör kalp bulma
oldukça zordur. Bu tip olgulardaki tek çıkış noktası çoğu zaman uzun süreli kalp destek cihazlarıdır.
Ülkemizdeki uzun süreli pediatrik ventrikül destek cihazı uygulaması sonrası ilk kalp nakli
üniversitemizde gerçekleşmiştir. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- AYİK F, OGUZ E, ENGİN C, YAGDİ T, ULGER Z, ATAY Y, OZBARAN M. Surgical therapy of end-stage
heart failure in pediatric patients. Transplant Proc. 2011 Apr; 43(3): 935-7.
Türkiye’de ilk kez “Yeni nesil total yapay kalp implantasyonu” Eylül 2010 tarihinde
Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr. Çağatay ENGİN, Prof. Dr. Sanem NALBANTGİL ve Dr. Mirali MECİDOV
tarafından gerçekleştirilmiştir. Ülkemizde daha önce eski nesil cihazı kullanılan total yapay kalbin
yeni nesil cihazının ilk implantasyonu Eylül 2010’da Ege Üniversitesi’nde gerçekleşmiştir. Destek
cihazı olarak sadece bu cihazın kullanılabileceği hastaların ülkemizde de opere edilebileceği
gösterilmiştir. Bu uygulama aşağıdaki tebliğ ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- YAĞDI T, Mekanik Destek Cihazları: Kime? Hangi Cihaz?, Türk Göğüs Kalp Damar Cerrahisi
Derneği 11. Ulusal Kongresi, 27-31 Ekim, Antalya, 2010.
Türkiye’de ilk kez “Uzun süreli 3. jenerasyon centrifugal intrakorporal ventrikül

destek cihazı implantasyonu” Aralık 2010 tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar
Cerrahisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Mustafa ÖZBARAN, Prof. Dr. Tahir YAĞDI, Doç. Dr. Çağatay
ENGİN ve Prof. Dr. Sanem NALBANTGİL tarafından gerçekleştirilmiştir.
3. nesil sentrifugal intrakorporeal ventrikül destek cihazı (Heartware) implantasyonu ilk kez
üniversitemizde yapılmıştır. Bu cihazların hasta konforu, hayat kalitesi yüksek ve komplikasyon
oranları düşüktür. Bu uygulama aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
- Engin C. Long term and destination therapy in end-stage heart failure. Baku 2nd Heart Days 13-
15 May 2011, Baku, Azarbaijan
Türkiye’de ilk kez “Balıklarda kas kasılım hızı ölçme sistemi” 2010 yılında Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalında Doç. Dr. Murat PEHLİVAN, Doç. Dr. Hüseyin
ÖZBİLGİN tarafından Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Bölümü ile
ortak bir proje kapsamında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalında balık kaslarında
kas kasılım hızının sıcaklığa bağlı değişimini otomatik ölçebilen bir sistem geliştirilmiştir. Bu sistem
balıkların yüzme hızlarının belirlenmesi için değerli bilgiler üretmiştir. Sonuçları aşağıdaki makale ile
bilim dünyasına sunulmuştur:
- Ozbilgin H, Pehlivan M, Basaran F. Maximum swimming speed predictions for Mullus barbatus
(Linnaeus, 1758) and Diplodus annularis (Linnaeus, 1758). Turkish Journal of Zoology, 35(1): 79-85,
2011.
3.2. ZİRAAT FAKÜLTESİNİN BİLİMSEL BULUŞ VE UYGULAMALARDA

ÖNCÜLÜKLERİ
NOT: Ziraat Fakültesi öğretim elemanları tarafından ıslah çalışmaları sonucu geliştirilen ve Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı
tarafından tescil edilen kültür bitkileri ile ilgili maddeler; “4- Patentler ve Tesciller” bölümüne de koyulmuştur.
Türkiye’de ilk “Badem Seleksiyon Çalışmaları” TÜBİTAK tarafından desteklenerek 1966-

1973 yılları arasında Ege Üniversitesi Bahçe Bitkileri Bölümünde Prof. Dr. Mehmet DOKUZOĞUZ ve
Prof. Dr. Ruhinaz GÜLCAN tarafından yapılmıştır. Bu çalışma sonunda Dokuzoğuz-1, Dokuzoğuz-2,
Gülcan-1, Gülcan-2 adlı 4 badem çeşidi tescil edilmiştir. Bu çalışmaya ilişkin bilgiler aşağıdaki
kitapta yer almıştır:
- Dokuzoğuz, M; Gülcan, R. 1979. Badem Yetiştiriciliği ve Sorunları. Türkiye Bilimsel ve Teknik
Araştırmalar Kurumu Yayın No. 432, 80 sayfa.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü Öğretim
elemanlarının yapmış oldukları bilimsel ispat ve buluşlar aşağıdaki çizelgede belirtilmiştir.
YIL AÇIKLAMA ÖĞRETİM ELAMANI

1970 “Frezeli Pamuk Ekim Makinası Prototipi” geliştirilmiştir. Prof. Dr. İsmet ÖNAL
Prof. Dr. Galip KEÇECİOĞLU
1975 “Zeytin Silkme Makinası Prototipi” geliştirilmiştir.
Prof. Dr. Ünal EVCİM
“Pamuk Seyreltme ve Araçapa Makinası Prototipi” geliştirilip imal
1978 Prof. Dr. İsmet ÖNAL
edildi. TÜBİTAK teşvik ödüllü.
1978 “Rotorlu Pulluk” geliştirilmiştir. Dr. Cavit KAYHAN
1979 Bölümümüzce, “Asma Çubuğu Dikim Makinası” geliştirilmiştir. Dr. Cavit KAYHAN
Bölümümüzce, “Tarım Ürünleri Kuruma Karakteristiklerini Belirleme
1980 Prof. Dr. Abdulkadir YAĞCIOĞLU
Amaçlı Deney Düzeneği” geliştirilmiştir.
TÜBİTAK TOAG 402 nolu projesiyle “Çok Amaçlı Hassas Ekim Makinası Prof. Dr. Emin MUTAF
1980
Prototipi” geliştirilip İmal edilmiştir. Prof. Dr. İsmet ÖNAL
1983 “Çimlenmiş Tohumları Ekim Makinası Prototipi” geliştirilmiştir. Prof. Dr. İsmet ÖNAL
1983 “Yerli Tip Tahıl Harman Makinası” geliştirilmiştir. Prof. Dr. Ünal EVCİM
Prof. Dr. Ediz ULUSOY
1984 “Sandık Tipi Sökülür-Takılır Özellikte Tahıl Kurutucu” geliştirilmiştir.
Prof. Dr. Erdoğan UZ
Prof. Dr. İsmet ÖNAL
Prof. Dr. Cengiz AKDENİZ
1985 “Araçapa Makinası İçin Gübre Atma Düzeni” geliştirilmiştir.
Prof. Dr. Adnan
DEĞİRMENCİOĞLU
1987 “Pamuk Sapı Sökme Makinası” na Patent alınmıştır. Patent No.24882
Prof. Dr. Hasan YUMAK
“İzmir, Manisa ve Aydın İlleri İkliminin İkinci Ürün Tahıl Kurutma İçin
1987 Adyabatik Kurutma Potansiyelini Hesaplama Paket Programı”
Prof. Dr. Hasan YUMAK
yazılmıştır.
Prof. Dr. Erdem AYKAS
1988 “Frezeli Serpme Ekim Makinası” geliştirilmiştir.
“Tahıl Serpme Ekim Makinası, (Kazayağı Görücü Ayaklı) Prototipi” Prof. Dr. Erdem AYKAS
1989
geliştirilmiştir. Prof. Dr. İsmet ÖNAL
1989 “Araçapa Makinası Gübre Gömücü Ayakları” geliştirilmiştir. Prof. Dr. Adnan
DEĞİRMENCİOĞLU
“İŞGÜNSAY-Çalışılabilir Gün Olasılıkları Belirleme Paket Programı” Prof. Dr. Kamil Okyay SINDIR
1989
yazılmıştır. Prof. Dr. Ünal EVCİM
1989 “Gübre Serpme Makinası İçin Kapalı Tip Fırlatma Fanı” geliştirilmiştir. Prof. Dr. Adnan
DEĞİRMENCİOĞLU
1990 “Tek Diskli Gübre Dağıtma Makinası” Fırlatma Fanı” geliştirilmiştir. Prof. Dr. İsmet ÖNAL
Prof. Dr. Fazilet N. ALAYUNT
1990 “Nohut Ekici Düzen Prototipi” geliştirilmiştir.
1992 “Soğan Arpacığı Dikim Düzeni” geliştirilmiştir. Prof. Dr. Müjdat TOZAN
Bilimsel Buluş ve Uygulamalarda Öncülükler 97
YIL AÇIKLAMA ÖĞRETİM ELAMANI

“İzmir, Manisa ve Aydın İllerinde Depo Tipi Kurutucularda Dane Mısır Prof. Dr. Ünal EVCİM
1992 Kurutulmasının Simülasyonu için Bilgisayar Paket Programı
Prof. Dr. Kamil Okyay SINDIR
(KURUTSİM)” yazılmıştır.
Prof. Dr. Müjdat TOZAN
1994 “Perlit Uygulamalı Tek Dane Ekim Makinası Prototipi” geliştirilmiştir.
1995 “Yem Kırma Makinası İçin Elek Prototipi” geliştirilmiştir. Prof. Dr. Cengiz AKDENİZ
Yrd. Doç. Dr. Hüseyin YÜRDEM
2001 “Sulama Sistemlerinin Seçimi Bilgisayar Paket Programı” yazılmıştır.
Prof. Dr. Erdoğan UZ
Prof. Dr. Engin ÇAKIR
2001 “Doğruda Ekim Makinası İçin Kesici Ünite” dizayn edildi. Prof. Dr. Erdem AYKAS
Doç. Dr. Harun YALÇIN
Prof. Dr. Erdem AYKAS
Bölümümüzce, “Toprak Elavatörlü Serpme Ekim Makinası Prototipi”
geliştirilmiştir.
Yrd. Doç. Dr. Bülent ÇAKMAK
“Gold Tohum Yerleştirme Ölçme ve Kontrol Programı Sürüm 1.0” Prof. Dr. Erdem AYKAS
2002
ölçüm programı yazılmıştır. Yrd. Doç. Dr. Bülent ÇAKMAK
Yrd. Doç. Dr. Hüseyin GÜLER
“Bağ İlaçlamasında Kullanılmak Üzere, Yardımcı Hava Akımını Bahçe Prof. Dr. Müjdat TOZAN
2002 Pülverizatörüne Takılan İlaç Püskürtme ve Hava Yönlendirme Ünitesi
Prototipi” geliştirilmiştir. Prof. Dr. Kadir YAĞCIOĞLU
Yusuf KARSAVURAN
“Damla Sulama Borularının Optimum Uzunluklarının Belirlenmesinde Yrd. Doç. Dr. Hüseyin YÜRDEM
2003
Kullanılabilecek Paket Program” yazılmıştır. Doç. Dr. Vedat DEMİR
Prof. Dr. R. Cengiz AKDENİZ
“İncir Hasat Aleti (Elle Çalıştırılabilir-Makaslı Tip Prototipi)
2003 Yrd. Doç. Dr. Bülent ÇAKMAK
geliştirilmiştir.
Prof. Dr. R. Cengiz AKDENİZ
“İncir Hasat Aleti (Elle Çalıştırılabilir-Çarpmalı Tip Prototipi)
2003 Yrd. Doç. Dr. Bülent ÇAKMAK
geliştirilmiştir.
“İncir Hasat Aleti (Elle Çalıştırılabilir-Burmalı Tip Prototipi) Prof. Dr. R. Cengiz AKDENİZ
2003 geliştirilmiştir. Yrd. Doç. Dr. Bülent ÇAKMAK
“PTO Tahrikli Titreşim Makinası (Değişken Stroklu) Prototipi” Yrd. Doç. Dr. Bülent ÇAKMAK
2003
geliştirilmiştir. Prof. Dr. Fazilet N. ALAYUNT
2004 “Oyuğa (Karık) Ekim Makinası Prototipi” geliştirilmiştir.
Dr. Davoud ANVARİLALEH
2004 “Tamburlu Tek Dane Ekici Düzen Prototipi” geliştirilmiştir. Prof. Dr. Erdem AYKAS
A. Ersin ALTINEL
“Ekim Makinalarında Gömücü Ayaklar İçin Neme Duyarlı Otomatik
2005 Prof. Dr. Erdem AYKAS
Derinlik Ayar Düzeni” geliştirilmiştir.
Hidrolik Kaba Yem Sıkıştırma Makinası (Silindiri-Kübik) Prototipi” Yrd. Doç. Dr. Bülent ÇAKMAK
2005
geliştirilmiştir. Doç. Dr. Harun YALÇIN
“Değişken Düzeyli Uygulamaya Yönelik Mineral Gübre Dağıtma Dr. Behiç TEKİN
2005
Makina Prototipi” geliştirilmiştir. Prof. Dr. Kamil Okyay SINDIR
Dr. Ömer ERTUĞRUL
2006 “Çimlendirilmiş Susam Tohumlarının Ekim Makinası” geliştirildi.
“Sırtta Taşınan Çay Gübreleme Makinası Prototipi” geliştirildi. (Özgün
Çözümler Proje Pazarı ve Yarışması-2009 İkincilik Ödülü Almıştır).
2009 “Fideden Ana ve İkinci Ürün Pamuk Üretim Tekniği” geliştirildi. Prof. Dr. Erdem AYKAS
Doç. Dr. Harun YALÇIN
“Bilgisayar Destekli Yapışkan Bant Ölçme ve Değerlendirme Sistemi” Prof. Dr. İsmet ÖNAL
2009
(CMS) geliştirilmiştir. Dr. Okan ÖNAL
2010 “Ekim Makinası Deflektörü” faydalı model olarak geliştirilmiştir.
Zir. Müh. Zeynep DUMANOĞLU
“Küçük Daneli Tohumlar (Sebze ve Yem bitkileri Tohumları) İçin Mini Prof. Dr. İsmet ÖNAL
2011
Oluklu Ekici Makara” geliştirildi. Dr. Ömer ERTUĞRUL
Türkiye’de ilk kez Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde “Türk Tütün çeşitlerinin ilk
türler arası melezlerinin elde edilmesi (N. debneyi Domin. X N. tabacum L.) ve bu tür
melezlerinde eşleşebilen kromozom sayısının ebeveyn çeşide göre farklı olduğunun
saptanması” 1967 yılında Prof. Dr. Ülkü EMİROĞLU tarafından yapılmıştır. (Ülkü EMİROĞLU,
Doktora tezi, 1967, 1978’de aşğıdaki kitap).
Kitap: Emiroğlu,Ü., 1978. Tütünde Mavi Küfe Mukavemet Islahı bakımından Türler arası Melezler
Üzerinde Sitolojik Araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No. 317.
Türkiye’de ilk kez Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde “In vitro anter kültürü ile
Türk tütün çeşitlerinin ilk androgenetik haploidlerinin 1972’de elde edilmesi; Türk tütün çeşitleri
arasında karyotip farklılıkların bulunduğunun saptanarak N. tabacum L. türü için tek karyotip
verilemeyeceğinin ispatlanması” 1974 yılında Prof. Dr. Ülkü EMİROĞLU) tarafından yapılmıştır.
(Dr. Ülkü EMİROĞLU, Doçentlik Tezi, 1974; 1980’de aşağıdaki kitap).
Kitap: Emiroğlu, Ü., 1980, Başlıca Türk Tütün Çeşitlerinde (Nicotiana tabacum L.) Haploid
Bitkilerin Elde edilmesi ve Bunlar Üzerinde Meiosis ve Karyotip Araştırmaları. Ege
Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 373.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölü-
münde Prof. Dr. Ayhan CEYLAN ve çalışma arkadaşları tarafından Türkiye florasından toplanarak
1972 yılından itibaren agronomik özellikleri belirlenen ve ıslah çalışmaları sonucu geliştirilen
“İzmir Kekiği” (Origanum onites L.)’ne ait iki çeşit (Ceylan-2002 ve Tayşi-2002) Tarım Bakanlığınca
tescil edilmiştir. Bu çalışmalar sonucunda özellikle Batı Anadolu Bölgesinde geniş ölçüde kekik
tarımına başlanmış, bu sayede Türk tarımı yeni bir kültür bitkisi kazanmıştır. Bu çalışmalarda elde
edilen bilgiler, aşağıdaki yayınlarla tarım dünyasına duyurulmuştur:
1) 1976, Ceylan, A. :Origanum symrnaeum L.’da Verim ve Ontogenetik Varyabiliye. E. Ü. Ziraat fak.
Dergisi Cilt 13, Sayı 2, S.139-143.
2) 1980, Ceylan A., Ozansoy, Y. ve Çelik, N.: Origanum creticum L. ve Origanum smyrneum L. Üzerinde
İlk Araştırmalar. III. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, İzmir.
3) 1992, Marquart, R., Ceylan, A., Müller, Th., Bayram, E. Und Otan, H. : Gehalte und Zusammensetzung
desetherischen Öil von Origanum- Wildsammlungen aus der Türkei. Deutsch- Türkische
Agrarforschung S. 289-296.
4) 1994, Otan, H., Sarı, A. O., Ceylan, A., Bayram, E., Özay, N. ve Kaya, N. : Batı Anadolu Florasında Yayılış
Gösteren Origanum onites L. (İzmir Kekiği) Populasyonlarında Bazı Kalite Özellikleri. Tarla Bitkileri
Kongresi, İzmir, S. 146-149.
5) 1996, Marquart, R., Müller, Th., Ceylan, A., Bayram, E. Und Otan, H.: Origanum- Wildsammlungen aus
der Türkei: Gehalte und Zusammensetzung des etherischen Öls. Arznei-und Gewürzpflanzen No. 1 S.
1134-137.
6) 1996, Ceylan, A., Bayram, E., Schneider, M., Weinbrenner, G. And Marquart, R. : Selective breeding
with Origanum onites L. Based on collections from the wild flora in West Turkey : International Sym.
Breeding Research on Medical and Aromatic. Quedinburg, Germany. Bundesanstalt für
Züchtungforschung an Kulturpflanzen 2. Jahrgang, Heft 1. S. 167-170.
7) 1997, Marquart, R., Ceylan, A., Bayram, E. Und Weinbrenner, G. : Auslesezüchtung bei Origanum
onites L. auf der Basis von Wildsammlungen in der Westtürkei. Türk-Alman Tarı ve Tabii Bilimler
Araştırma Derneği Antalya S. 159-164.
8) Bayram, E., Özay, N., Geren H. ve Ceylan, A.: Aydın İli İzmir Kekiği (Origanum onites L.)
Populasyonlarında Kemotiplerin Belirlenmesi ve SeleksiyonuÜzerinde Araştırma. 1998. Ege Bölgesi I.
Tarım Kongresi Kitabı S. 305-313.
9) 1999, Bayram, E., Geren, H., Ceylan, A. ve Özay, N. : İzmir Kekiğinde (Origanum onites L.) Farklı Biçim
Şekli ve Biçim Yüksekliğinin Verim ve Kaliteye Etkisi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, Adana, S. 222-226.
10) 1999, Araştırma Projesi, Ceylan, A., Bayram, E. ve Geren, H. : İzmir Kekiği (Origanum onites L.)
Islahında Geliştirilen Klonların Agronomik ve Kalite Özellikleri Üzerinde Araştırma. TÜBİTAK, Tarım
ve Ormancılık Dergisi 23, Ek sayı: 5, S.1163-1168.
11) 2001, Bayram, E., Geren, H., Özay, N., ve Ceylan, A. : Çanakkale-Balıkesir Yöresi İzmir Kekiği
(Origanum onites L.) Populasyonlarının Bazı Agronomik ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi
Üzerinde Araştırma. 4. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21 Eylül, Tekirdağ.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri
Bölümünde Türkiye florasında yaygın olarak bulunan “Anadolu Adaçayı” (Salvia triloba L.) üzerinde
agronomik çalışmalar 1978 yılından itibaren Prof. Dr. Ayhan CEYLAN ve çalışma arkadaşları
tarafından başlatılarak bitki Türk tarımına kazandırılmıştır. Bu çalışmalarda elde edilen bilgiler,
aşağıdaki yayınlarla tarım dünyasına duyurulmuştur:
1) 1978, Ceylan, A. ve Ozansoy, Y.: Salvia spec. Üzerinde bir araştırma. II. Bitkisel İlaç Hammaddeleri
Toplantısı, Ankara.
2) 1979, Ceylan, A., Yurtseven, M. ve Ozansoy, Y.: Salvia officinalis L.’in Agronomik ve Teknolojik
Özelliklerine Azotlu Gübrelemenin Etkisi Üzerinde Araştırma. E. Ü. Ziraat Fak. Dergisi Cilt 16, Sayı3,
S.83-96.
3) 1987, Ceylan, A., Vömel, A. and Kaya, N. : Effect of cultural practice on yield essential oil composition
of Salvia spec. International Symp. On Medicinal Plants Chemistry. İzmir, S.35.
4) 1988, Araştırma projesi, Ceylan, A., Kaya, N. Ve Çelik, N. : Anadolu Adaçayı (Salvia triloba L.) Üzerinde
Agronomik Araştırmalar. E. Ü. Ziraat Fak. Dergisi Cilt 25, Sayı 3, S. 167-184.
5) 1989, Araştırma projesi, Ceylan, A., Kaya, N. Ve Çelik, N. : Tıbbi Adaçayının (Salvia officinalis L.) Kültürü
Üzerinde Araştırmalar. . E. Ü. Ziraat Fak. Dergisi Cilt 26, Sayı 1, S. 127-142.
6) 1991, Ceylan, A. und Vömel, A. : Untersuchungen zur Domestikation von Salvia triloba L. Wiss.
Ergebnisse Deutsch- Türrkischer Universitatspartnerschaften im Agrarbereich. Symp. S190-207.
7) 1994, Ceylan, A., Bayram, E., Özay, N., Otan, H., Sarı, A:O: ve Polat, M. :Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen
Salvia officinalis L. (Tıbbi Adaçayı)’de Bazı Agronomik ve Kalite Özellikleri Üzerinde Araştırma. Tarla
Bitkileri Kongresi, İzmir, S. 142-145.
8) 1995, Marquart, R., Ceylan, A., Bayram, E. und Gabriel, A. : Gehalte und Zusammensetzung der
etherische Öle in Salvia – Wildsammlungen aus der Türkei. Deutsch- Türkische Symposium, Verlag
Ulrich E. Grauer-Stutgart S.273-279.
9) 1999, Anadolu Adaçayı (Salvia fruticosa Mill.) Islahında Geliştirilen Klonların Agronomik ve Kalite
Özellikleri Üzerinde Araştırma. 3. Tarla Bitkileri Kongresi, S. 212-217, Adana.
Türkiye’de ilk kez Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde “Meioz bölünmesinin
pakiten safhasında homozigot genotiplerin synapsisinde strüktür heterozi gotesinin olduğunun
ispatı” Prof. Dr. Süer YÜCE tarafından 1973 yılında yapılmıştır. (Süer YÜCE, Doktora Tezi, 1973).
Şükrü Hazım EMİROĞLU tarafından yapılan yayınlar sonucu 1974 yılında “Haşhaş Bitkisinde” ekim
yasağının çizilmeden toplanması koşulu ile kalkması sağlanmıştır. Ne var ki Ecevit Hükümetinin
bu cesur adımı, Kıbrıs Çıkarması ile birleşerek, ABD’nin Ülkemize silah ve ekonomik ambargo
koymasına neden olmuştur.
Ülkemiz için ekonomik anlamda önemli olan haşhaş yetiştiriciliği, dış güçlerin büyük baskısı
sonucu 1971’de Bakanlar Kurulu kararı ile yasak kapsamına alınmıştı. Bu yasak, üreticiye ve ülke
ekonomisine büyük zararlar vermişti. Haşhaş kapsülünü çizmeden yapılacak olan yetiştirmede,
haşhaş alkaloidlerinin ancak laboratuvar koşullarında alınabileceği hususu, Emiroğlunun Milliyet
Gazetesinde yayınlanan makalesinde belirtilmişti. (Bakınız Milliyet Gazetesi, 15-16 Mart 1974,
“Haşhaş Çizilmeden Toplanmalı”). Yasağı kaldıran Ecevit Hükümeti Bakanlar Kurulu Kararı: 06.12.
1974 tarih ve 7/9204 sayılıdır.
Resim 3.2-1: Prof. Dr. Şükrü Hazım EMİROĞLU, Emir-AL 84 haşhaş deneme tarlasında
Şükrü Hazım EMİROĞLU tarafından pamuktan ilk gossypol üretimi yapılmıştır. Gossypol alkaloidi,
Gossypium barbadense pamuklarının kök kabuklarından elde edilmiştir. Dianilino gossypol ve
Gossypol asetik asit olarak isimlendirilen bu kimyasallar Gossypol analizleri için standart
hazırlamada kullanılan bileşikler olarak önem taşımaktadır. Bu araştırma sonuçları aşağıdaki
yayınlarla bilim dünyasına duyurulmuştur: (Dr. Şükrü Hazım EMİROĞLU, “Gossypol Glandı Taşımayan
Pamuk Islahı”, 1974, Doçentlik tezi).
Kitap: Şükrü Hazım Emiroğlu, Gossypol Glandı Taşımayan Pamuk Islahı ve Glandsız Bazı
İntrodüksiyon Pamuklarının Ticari Çeşitlerle Karşılaştırmalı Verim ve Kaliteleri Üzerinde
Araştırmalar. Birlik Matbaası, 1974, Bornova – İZMİR.
Türkiye’de ilk kez Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü öğretim elemanları tarafından
geliştirilerek tescil ettirilen çeşitler aşağıdaki çizelgede belirtilmiştir:
Cinsi Yılı Çeşit Adı Islahçılar

Susam 1976 Gölmarmara Prof. Dr. İbrahim Demir
Tütün 1978 İzmir-İncekara Prof. Dr. Fethi İncekara, Prof. Dr. Ülkü Emiroğlu
Haşhaş 1984 Emir-Al/84 Prof. Dr. Şükrü H. Emiroğlu
Arpa 1984 Quantum Prof. Dr. Emin Tugay, Prof. Dr. Metin B. Yıldırım
Prof. Dr. Şükrü H. Emiroğlu, G. Yazıcıoğlu, Z.M. Turan,
Pamuk 1986 Gossipolsuz-86
H. Akdemir
E. Buğday 1988 Menemen-88 Prof. Dr. İbrahim Demir ve ekibi
Triticale 1988 Bakırçay Prof. Dr. İbrahim Demir ve ekibi
Börülce 1986 Karagöz Prof. Dr. Ayhan Ceylan, Prof. Dr. Hasan Sepetoğlu
Börülce 1986 Akkız Prof. Dr. Ayhan Ceylan, Prof. Dr. Hasan Sepetoğlu
Çeltik 1992 TOAG-92 Prof. Dr. Nazimi Açıkgöz
Cinsi Yılı Çeşit Adı Islahçılar

Kekik 2002 Ceylan-2002 Prof. Dr. Ayhan Ceylan, Prof. Dr. Emine Bayram
Kekik 2002 Tayşi-2002 Prof. Dr. Ayhan Ceylan, Prof. Dr. Emine Bayram
Prof. Dr. Metin B. Yıldırım, Prof. Dr. Celal Çalışkan,
Patates 1998 Nif
Prof. Dr. Önder Çaylak, Prof. Dr. Zihin Yıldırım
Yrd. Doç. Dr. Hüseyin AKDEMİR, Prof. Dr. Aynur GÜREL,
Renkli Pamuk 2009 Deve Tüyü Akdemir
Prof. Dr. Şükrü H. EMİROĞLU
Renkli Pamuk 2009 Deve Tüyü Emir-El
Şükrü Hazım EMİROĞLU ve Prof. Dr. Z. Metin TURAN tarafından “Pamukta yeni bir yöntem olarak
alev ile yaprak döktürme” çalışmaları yapılmış ve 1977 yılında tamamlanmıştır. Pamukta makineli
ve erken hasatlar için kullanılan defoliant kimyasalları yerine geçebilecek nitelikte alevden
yararlanma yöntemi geliştirilmiştir. Çevreye duyarlı bu yöntem, (TÜBİTAK - Doğa dergisi 1977 Cilt 1,
sayı 4 Ankara)’da yayımlanmıştır.
Metin YILDIRIM ve Prof. Dr. Zihin YILDIRIM tarafından“Patateste gerçek tohumdan üretim
çalışmaları” başlatılmış ve 1978 yılında TÜBİTAK-Doğa dergisinde yayımlanmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Toprakta bitkiler için elverişli potasyumun Electro Ultra Filtration
Metodu kullanılarak belirlenmesi” Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümünde Prof. Dr.
Habil ÇOLAKOĞLU tarafından 1978 yılında gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalara ilişkin bilgiler
aşağıdaki yayınla tarım dünyasına duyurulmuştur:
“Çolakoğlu, H., 1978. Küçük Menderes Ovası Genç Alluviyal Topraklarının Bitkiye Yarayışlı
Potasyum Kapsamları ve Potasyum Yönünden Toprak – Bitki İlişkileri. IPI Araştırma Serisi. 5, Bilgehan
Matbaası-Bornova.” olup özeti aşağıdadır.
Özet: Bu çalışma, Küçük Menderes ovası genç alluviyal topraklarının bitkilere yarayışlı
potasyumunu değişik analiz yöntemleri (N NH4OAc, su ile ekstraksiyon ve Elektro Ultra Filtrasyon)
ile saptamak ve bu yöre topraklarında potasyumlu gübrenin toprağın ve pamuk bitkisinin
potasyum kapsamına ve ürün miktarına etkisini incelemek amacı ile yapılmıştır. Bu gaye ile
araştırma sahasının 24 değişik yöresinden alınan toprak örnekleri ile saksı denemesi ve bölgenin üç
farklı yerinde tarla denemesi yapılmıştır. Saksı denemesinde sadece NP ve NPK uygulamasına
karşılık tarla denemelerinde dekara 12 kg. N ve 10 kg. P2O5’ e ilave olarak 0, 10, 20, 30 ve 40 kg. K2O
uygulanmıştır. Gerek saksı ve gerekse tarla denemelerinde toprak örneklerinin değişebilir-K, suda
çözünebilir-K, EUF toplam alınabilir – K ve EUF K – konsantras-yonları arasında istatistiki bakımdan
güvenilir düzeyde ilişkilerin bulunmuş olması, toprak analizlerinde yeni olarak kullanılmaya
başlanan Elektro Ultra Filtrasyon yönteminin toprakların potasyum kapsamlarının analizinde
kullanılabileceğini belirtmektedir. Bu yeni analiz yöntemi sonuçlarının, bitkinin %K kapsamı ile
olduğu gibi ürün miktarı ile de güvenilir düzeyde ilişkiler vermiş olması, Küçük Menderes ovası
topraklarında pamuk yetiştiriciliği yapılan genç alluviyal topraklarında azotlu ve fosforlu gübrenin
yanında dengeli bir şekilde potasyumlu gübrenin de kullanılması gerektiğini ortaya koymaktadır.
Türkiye’de ilk kez “Optik yöntemle yapay yağışta damla düşme hızı ölçülmesi”, Ege
Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümünde Prof. Dr. Alaettin TAYSUN tarafından 1977 – 1979
yılları arasında yapılmıştır.
Küçük parsellerde erozyon araştırması yapmak

için, yaklaşık 5 cm/saat doğal yağışın damla çapı
dağılımına yakın çaptaki damla çapı dağılımı
oluşturan bir düşey püskürtücü meme yapılmıştır.
Deflektörlü meme baz alınarak, su çıkışı iki kademeli
olan püskürtücü meme; çok sayıda farklı biçimde imal
edilerek intensite, damla düşme hızı ve damla çapı
dağılımı testleri sonucunda oluşturulmuştur. Bu
püskürtücü küçük erozyon parselleri için uygun
bulunmuştur. Bu geliştirme sırasında un yumağı (flour
pellet) yöntemi ile damla çapı tayinleri yapılmış, bunun
yanında Türkiye’de ilk olarak optik yöntemle (Laws
ve Parsons yöntemi) fotoğraf kâğıdı yardımıyla damla
düşme hızı tayinleri yapılmıştır (Resim 3.2-2).
Geliştirilen püskürtücü ile birlikte, yayınlandığı tarihte
dünyada bu alanda kullanılan aletlerin tümüne yakını
bir derleme ile bilim alanına sunulmuştur. Türkiye’de
halen bu alanda (erozyonla ilgili olarak) toplu bilgi
veren başka yayın yoktur. Bu araştırma sonuçları
aşağıdaki makalelerle tarım dünyasına duyurulmuştur:
- TAYSUN, A., 1986. Gediz Havzası’nın Rendzina Resim 3.2-2- Damla hızı ölçme aletinin görünümü
Tarım Topraklarında Yapay Yağmurlayıcı
Yardımıyla Taşlar, Bitki Artığı ve Polivinilalkolün (PVA) Toprak Özellikleri İle Birlikte Erozyona
Etkileri Üzerinde Araştırmalar. E.Ü.Z.F. Yayın No: 474
- TAYSUN, A., 1985. Doğal ve Yapay Yağışın Karşılaştırılması, Yağış Benzeticiler ve Damla Düşme
Hızı Tayin Aletleri. Köy Hiz. Gen. Müd. Menemen BTAE Yayını: 119, 55 s.
Fethi İNCEKARA ve Prof. Dr. Şükrü Hazım EMİROĞLU tarafından “Yer fıstığında hasat
mekanizasyonu” 1980 yılında yapılmıştır. Tarla Bitkileri, Tarım Makinaları ve Tarım Ekonomisi
Bölümlerinin işbirliği ile yürütülen TÜBİTAK-TOAG 329 No.lu proje çerçevesinde, yer fıstığında ilk
mekanize hasat gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma aşağıdaki yayın ile tarım dünyasına duyurulmuştur.
- İncekara, F., E. Mutaf, Ş. H. Emiroğlu, İ. Önal, E. Oktay ve Z. Öğütçü, 1980 Ege Bölgesinde
Yerfıstığı Tarımının Mekanizasyonu ve En uygun Toprak ve Çeşitlerin Saptanması. TÜBİTAK-
TOAG-329 Ankara. (Orijinal Araştırma. Kitap “Rapor”)
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümünde Prof. Dr.
Niyazi LODOS ve meslektaşı S. M. KLIMASZEWSKI tarafından üç böcek türü bulunarak aşağıdaki
makale ile bilim dünyasına duyurulmuştur:
- Klımaszewskı, S. M. & N. Lodos, 1980. Thre new species of Jumping plant lice (Homoptera,
Psylloidea) from Turkey. Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 4 (4): 219-227.
Şükrü Hazım EMİROĞLU tarafından yapılan “Morfini yüksek haşhaş ıslahı EMİR-AL 84” adlı
araştırmada ülke çeşitlerimizin kapsülünde % 0,3-0,4 olan morfin oranı, mutasyon ıslahı ile % 0,6-0,7
düzeyine yükseltilmiştir. Ekonomik önemi olan bu çeşit, 1984’de “EMİR-AL 84” adı ile Tarım
Bakanlığınca tescil edilmiştir.
- Emiroğlu, Ş. H., ve H. Aygün, 1985, Türkiye’de haşhaş ve Yeni Islah Çeşidi Emiral- 84. Dörtmevsim
Dergisi 2/1. (Derleme, Makale).
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde “Asenaften
buharının in vitro kültür sırasında ilk defa uygulanması (1984 yılında), kromozom sayısının
katlanması ve bu uygulamanın, Tarla Bitkileri Bölümü’nün bazı haploidi tekniğine dayalı
kombinasyon ıslahı projelerinde kullanılması” Prof. Dr. Ülkü EMİROĞLU tarafından yapılmıştır. Bu
in vitro asenaften yönteminin uygulanması “short communication” olarak İngilizce yayımlanmıştır
(2003).
Makale adı: Burun, B; U. Emiroglu, 2003. The production of doubled haploids from androgenic
embryoids and plantlets of tobacco. Biologia Plantarum, 47 (2): 293-295.
Atıf sayısı: 3
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde Batı
Anadolu Bölgesinde geniş olarak üretimi yapılan “Börülce bitkisi” üzerinde Prof. Dr. Ayhan CEYLAN
ve Prof. Dr. Hasan SEPETOĞLU tarafından yürütülen ıslah çalışmaları sonucunda 2 börülce çeşidi
(Akkız-86 ve Karagöz-86) geliştirilerek 1968 yılında Tarım Bakanlığınca tescil edilmiştir. Bu konuda
yapılan araştırma geliştirme sonucunda elde edilen bilgiler, aşağıdaki yayınlarla tarım dünyasına
duyurulmuştur:
1) Sepetoğlu, H., Ceylan, A.: Bornova Ekolojik Koşullarında Börülcede (Vigna sinenesis Endl.) Bitki
Sıklığının Verim ve Bazı Verim Komponentlerine Etkileri Üzerine Araştırma. E.Ü. Ziraat Fak.
Dergisi Cilt16, Sayı 2, S. 1-16, (1979).
2) Ceylan, A. ve Sepetoğlu, H.: Farklı Kökenli Börülcelerin (Vigna sinensis Endl.) Bornova Ekolojik
Koşullarında Bazı Agronomik Özelliklerin Saptanması Üzerine Araştırma. E. Ü. Ziraat Fak.
Yayın No. 387, (1980).
3) Ceylan, A. ve Sepetoğlu, H.: Börülcede (Vigna sinensis Endl.) Çeşit-Ekim Zamanı Üzerine
Araştırma. E. Ü. Ziraat Fak. Dergisi, Cilt 20, Sayı 1, S. 25-40, (1983)
4) Ceylan, A. ve Sepetoğlu, H.: Börülce Kültürü Üzerine Araştırmalar. E. Ü. Ziraat Fak. Dergisi Sayı
1-2,S. 3-19, (1984).
Şükrü H. EMİROĞLU başkanlığında Prof. Dr. Gülseren YAZICIOĞLU, Prof. Dr. Z. Metin TURAN ve Yrd.
Doç. Dr. Hüseyin AKDEMİR’den oluşan çalışma grubu tarafından 1986 yılında tamamlanan çalışma
sonucunda “Gossypolsuz pamuk ıslahı “Gossipolsuz-86” aşağıdaki sonuçlara varılmıştır:
Pamukta gossypol alkaloidi, tohumundan sağlanan yem ve küspenin kalitesini bozmaktadır.
Pamuk çeşitlerimiz ile yurtdışından sağlanan gossypolsuz pamuk gen kaynakları arasında
melezlemeler yapılmıştır. Uzun bir süreçten sonra elde edilen döller üzerinde yapılan seleksiyonlar
sonucu verimli, kaliteli, koşullarımıza uyan bir tip geliştirilerek, “Gossipolsüz-86” adı ile anılan ilk
gossipolsüz Türk pamuk çeşidi elde edilmiştir. TÜBİTAK desteğinde yürütülen bu çalışmaya 1989’da
“TÜBİTAK-Hüsamettin TOGAÇ” araştırma ödülü verilmiştir. Bu ödül, ziraat mühendislerine verilen
ilk ödül olmuştur. Bu çalışmada elde edilen bilgiler aşağıdaki makale ile bilim dünyasına
duyurulmuştur:
- Emiroğlu, Ş. H., 1974. Pamukta
Gossipol, Gosipol Glandının Kalı-
tımı ve Pamuk Çeşitlerimizin
Total Gossypol Seviyeleri. Bitki 1
(2): 239-245 (Derleme makale)
Resim 3.2-2. (a) ve (c) Standart

gossypollü pamuk tohumu kesiti,
(b) Gossypolsüz pamuk tohumu kesiti.
(d) Gossypolsüz pamuk yağı,
(e) Gossypollü yağı
Resim 3.2-3. TÜBİTAK’ın 14 Nisan 1989 tarihinde yapılan 25. Yıl Ödül Töreninde soldan sağa: 3. Prof. Dr. Şükrü Hazım
EMİROĞLU (Ege Üniv.), 4. Cumhurbaşkanı Turgut ÖZAL, 5. Prof. Dr. Zeki Metin TURAN (Ege Üniv.), 6. Prof. Dr. Gülseren
YAZICIOĞLU (Ege Üniv.)
Türkiye’de ilk kez “Bilgisayar kontrollü, yüksek kinetik enerjili düşey püskürtücülü,
arazi tipi tam otomatik ve erozyon denemesi için kullanım amaçlı sistem” Ege Üniversitesi Ziraat
Fakültesi Toprak Bölümünde Prof. Dr. Alaettin TAYSUN ve arkadaşları (Konrad MOLLENHAUER, Hans
Georg FREDE, Huriye UYSAL) tarafından 1990 yılından itibaren kullanılmaya başlanmıştır.
Almanya GTZ-DFG finansmanı ile temin edilen bilgisayar kontrollü, yüksek kinetik enerjili
düşey püskürtücülü, arazi tipi tam otomatik ve erozyon denemesi için kullanım amaçlı sistem 90’lı
yılların başından itibaren (1990-1997) Türkiye’de ilk olarak Ege Bölgesi’nde kullanılmıştır. Prof. Dr.
Alaettin TAYSUN başkanlığında ve danışmanlığında (tez çalışmaları) yürütülen araştırmalarda
ağırlıklı olarak RUSLE (Rewised universal Soil Loss Equation) denklemindeki K faktörünün (soil
erodibility factor = toprak aşınabilirlilik faktörü) mevsimsel farklılığı yanında, su erozyonuna karşı
alınacak önlemler ile ilgili olan çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Bu düzeneğin en önemli özelliği,
doğal yağışta çok uzun zaman alan su erozyonu denemelerinin, daha kısa sürede yapılabilmesini
sağlamasıdır. Ayrıca bilgisayar kontrollu olan makine yardımıyla (gerekli ayarlamaları ve
kalibrasyonları yapılarak), Türkiye’de ilk olarak doğal yağışın zamana göre değişebilen, yoğunluk
(intensite), kinetik enerji ve süre bakımından benzetmek mümkündür (Resim 3.2-4). Bu çalışma
aşağıdaki bildiri ile tarım dünyasına duyurulmuştur.
- TAYSUN, A., MOLLENHAUER, K., FREDE, H. G., UYSAL, H. 1995. Erozyon Araştırmalarında
Kullanılan Bilgisayar Kontrollü Otomatik Beslemeli Bir Yağış Benzeticinin Çalışma Tekniği. İlhan
Akalan Toprak ve Çevre Sempozyumu, Ankara.
Resim 3.2-4. Erozyon araştırmalarında kullanılan Üstte bilgisayar kontrollü tam otomatik yağmurlayıcının arazideki
çıplak ve rüzgar perdeleri ile birlikte durumu, altta yağış uygulaması ve bilgisayar ve kontrol paneli yanında Alaettin
TAYSUN ve Huriye UYSAL (1990-1997).
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümünde Prof. Dr. Alaettin
TAYSUN yönetimindeki ekipler (İlhan ABALI, Mevlüt DEMİRYÜREK, Mustafa OKUR, Nejat ÖZDEN,
Necati ŞİMŞEKLİ, Kezban Şahin TAYSUN, Ahmet YÜCER, Oktay OKUR, Çetin PALTA ve Huriye UYSAL)
tarafından “Arazi koşullarında rüzgâr erozyonu ile hareket eden sedimentlerin toprak
yüzeyinden itibaren yükseklikle değişimi” Akhisar’daki çöl alanında 9 farklı noktada 1988-1992
yılları arasında ölçülmüştür. Bu ölçümler için MWAC (Modified Wilson and Cooke) tipi sediment
kapıcılar kullanılmıştır. Bu çalışmalar daha sonra Konya Karapınar’da genişletilerek koruma altına
alınan arazide 6 yıl süre ile (1999-2005) rüzgârla hareket eden sedimentler ölçülmüştür. Ölçümler
kanatlı sistemle devamlı rüzgâr yönüne dönen ve yüzeyden itibaren 150 cm’ye kadar 8 farklı
noktada yerleştirilen sediment tutucularla yapılmıştır (Resim 3.2-5). Bu araştırma sonuçları aşağıdaki
yayınlarla bilim dünyasına duyurulmuştur:
Resim 3.2-5. Solda MWAC tipi sediment kapıcılar, Manisa Akhisar (1990), sağda Konya Karapınar’dan görünüm. (1999)
- ABALI, İ., 1993: Akhisar Cıvarındaki Rüzgar Erozyonu Etkisi Altındaki Arazilerin Toprak Özellikleri
ile Erozyon Arasındaki ilişkileri ve Rüzgar Erozyonu Denklemi Faktörlerinin Hesaplanması. Ege Ü.
Fen Bil. Ens.(Doktora Tezi, Danışman Prof.Dr. Alaettin TAYSUN)), Bornova-izmir.
- DEMİRYÜREK, M., OKUR, M., TAYSUN, A., 2007. Karapınar Rüzgar Erozyonu Sahasında Rüzgarla
Hareket Eden Sediment Miktarı ile Yüksekliğinin Yıl İçerisindeki Dağılımı ve Toprak Özellikleriyle
Kuru Agregatlar Arasındaki İlişki Üzerine Mevsimin Etkisi, TAGEM Proje no. 2007/30, Topraksu
Kay. Araş. Ens.Md., Konya.
- OKUR, M., TAYSUN, A., ÖZDEN, N.,ŞİMŞEKLİ, N., TAYSUN, K. Ş., YÜCER, A., OKUR, O., PALTA, Ç.,
2010. Karapınar Rüzgar Erozyonu Koruma Alanında WEG Sınıfları, Kuru Agregatlar ve Potansiyel
Toprak Kayıplarının Mevsimsel Değişimi İle Yıllara Göre Sediment Hareketlerinin Alansal
Dağılımı. Çölleşme İle Mücadele Semp., 17-18 Haziran 2010 Çorum, sayfa 497-507.
- TAYSUN, A., ABALI, İ., UYSAL, H., 1998. Türkiye’de Özellikle Gediz Havzasında Rüzgar Erozyonu
Tehlikesi, Önemi ve Alınacak Önlemler, M. Şefik Yeşilsoy Int. Symosium on Arid Region Soils, 21-
24 September, Menemen- İzmir.
Türkiye’de ilk kez, “Mibzerle ekilen domates tohumlarının yağışlarda toprak yüze-
yinde oluşan kaymak tabakasından çıkışlarını sağlamak amacıyla yapay polimerler (PVA=
polivinil alkol vb.) kullanılması”, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesinde Prof. Dr. Alaettin TAYSUN ve
ekibi tarafından 1992 yılında yapılmıştır. Sanayi domatesinin tarlaya fide olarak dikilmeyip mibzer-
le ekilen tohumlarının, yağışlarla oluşan kaymak tabakasından çıkış yapamamalarını önlenmesi
amacıyla yapay polimerler (PVA: Polivinilalkol vb) kullanılmış ve kaymak tabakasının engellenmesi
konusunda başarılı sonuçlar alınmıştır. Uygulama sonuçları aşağıdaki bildirilerle tarım dünyasına
duyurulmuştur.
Resim 3.2-6. Toprak yüzeyinde kaymak tabakası oluşumunu önleme uygulamasından iki görüntü. Solda Prof. Dr.
Alaettin TAYSUN ve Yrd. Doç. Dr. Bülent YAĞMUR, polimer uygulaması yaparlarken. Sağda ise Prof. Dr. Bülent OKUR
mibzerle ekilmiş arazide tanık ve PVA uygulaması yapılan sıraların arasında görülmektedir.
- Taysun, A., H.Uysal, B.Okur, İ.Yokaş, B.Yağmur, 1992. Salçalık Domates Üretim Alanlarında,
Yağış Nedeniyle Oluşan Kaymak Tabakasının Önlenmesi Üzerinde Araştırmalar. SANDOM
Toplantısı Tebliğleri, 24-25 Aralık 1992, Bornova.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümünde Prof. Dr. Alaettin
TAYSUN’a Akhisar’daki çölde yaptığı yoğun araştırmalarla çölü Türkiye çapında tanıtması nedeniyle
bu çöle TEMA Vakfı Yönetim Kurulu tarafından 1993 yılında Taysun Çölü adı verilmiştir.
Ege Bölgesinde Akhisar, Saruhanlı ve Gölmarmara ilçeleri arazilerinde yer alan, Beyoba,
Sazoba, Tiyenli, Kumkuyucak, Değnekler ile Kayadibi köyleri civarında etkili olan, kumul hareketleri
ile ilgili olarak yörede 1973’ten bu yana arazi etütleri ve çalışmalar yapan Prof. Dr. Alaettin TAYSUN,
bu alanı Türkiye’de ve dünyada bilim camiasına ve medyaya tanıtmada önemli görev yapmıştır.
Burası birçok ulusal ve uluslararası sempozyumlarda ekskursiyonlara konu olmuş, ayrıca bilimsel ve
turistik olarak da yapılan gezilerde yer almış ve almaya devam etmektedir. Burası 90’lı yıllardan
itibaren birçok yurt dışındaki üniversite web sayfalarında bölümümüz web sayfasına bağlantı (link)
yapılmış ve UNCCD (United Nation Convention to Combat Desertification) tarafından Çevre
Bakanlığı ile birlikte yörede toplantılar düzenlenmiştir. 1993 yılında TEMA Vakfı Yönetim Kurulu
tarafından yöreyi Türkiye ve Dünya’ya tanıttığı için bu alana “TAYSUN ÇÖLÜ” ismi verilmiştir. Bu
isim bilim alanında ve medyada halen kullanılmaktadır. Bu alanın önemli bir bölümü günümüzde
Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından ağaçlandırılarak kumul tahribatı etkisi önemli ölçüde
azaltılmıştır. Ancak tarım arazilerindeki tehlike halen devam etmektedir (Resim 3.2-6).
Resim 3.2-6. Üstte solda toprak bölümü öğrencileri inceleme gezisinde (1986), üstte sağda TEMA Vakfı Başkanı
Hayrettin KARACA ve Prof. Dr. Alaettin TAYSUN bağları örten kumulda inceleme yaparken (1992). Altta solda
kumulun ağaçları örtmesi (1991), altta sağda Prof. Dr. Alaettin TAYSUN yöreye kurduğu 5 adet kablosuz iletişimli
otomatik meteoroloji istasyonlarına bakım yaparken.
Türkiye’de ilk kez Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde Türkiye’nin ilk Türkçe
istatistik paket programı olan “TARİST (Tarımsal Araştırmaların Değerlendirilmesi İçin Bir Türkçe
PC Paketi)” Prof. Dr. Nazimi AÇIKGÖZ’ün önderliğinde, Emin AKKAŞ, Amir MOGHADDAM ve Kamil
ÖZCAN tarafından 1994 yılında yazılmış, program Tarla Bitkileri Kongresinde sunulmuştur. TARİST,
halen tüm Türkiye’de kullanılan tek Türkçe paket programdır. Bu çalışma aşağıdaki makale ile tarım
Makale Adı: Açıkgöz N., Emin Akkaş, Amir Moghaddam, Kamil Özcan, 1994. Tarımsal Araştırma-
ların Değerlendirilmesi İçin Bir Pc Paketi. “Tarist'' 1. Tarla Bitkileri Kongresi (25-29 Nisan
1994) Bornova-İzmir.
Atıf sayısı: 12
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümünde Serdar
TEZCAN, Hasan Sungur CİVELEK ve T.C. NARENDRAN tarafından yeni bir böcek türü bulunarak 1995
yılında aşağıdaki makale ile bilim dünyasına duyurulmuştur:
- Narendran, T. C., S. Tezcan & H. S. Civelek, 1995. A new species of Eurytoma Illiger (Hymenoptera:
Eurytomidae) parasitic on cherry pest Scolytus rugulosus Ratzeburg (Coleoptera: Scolytidae) in
Turkey and some notes about it. Türkiye Entomoloji Dergisi, 19 (2): 81-86.
Türkiye’de ilk kez “Doğal yağış altında farklı genişlikteki şeritlerin denendiği toprak
erozyonu” araştırması, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümünde Prof. Dr. Alaettin
TAYSUN yönetimindeki ekip (Cevdet KÖSE, İlhan ABALI, Nuran ORAN ve Muzaffer YAKAR) tarafın-
dan 1983 – 1995 yılları arasında yapılmıştır.
Proje tasarımı Prof. Dr. Alaettin TAYSUN tarafından yapılan ve Türkiye’de parsel bazında farklı
şerit genişliklerinin denendiği tek çalışma olan, deneme alanı büyüklüğü ile dünya çapındaki
denemeler arasında yerini alan araştırma Köy Hizmetleri Menemen Araştırma Enstitüsü ile birlikte
yürütülmüştür. Toplam olarak 13 yıl süren bu çalışma, %9 ile %16 iki ayrı homojen eğimde
gerçekleştirilmiştir. Her biri 800 m2 olan 22 parselde (toplam parsel alanı 17600 m2) nohut yem
bitkisi karışımı ve buğday yetiştirilerek, doğal yağış altında devamlı olarak tam gün (günde 24 saat)
izlenerek ve her yağış bireysel olarak takip edilerek çalışılmıştır. Tüm yağışlar kaydedilmiş ve ayrıca
her yağışta su erozyonuyla meydana gelen yüzey akış ve toprak kayıpları ölçülmüştür. Gediz
Havzasında gerçekleştirilen bu çalışmada farklı şerit genişlikleri denenmiştir. Bu araştırma halen de
şeritsel tarımla ilgili olarak konusunda Türkiye’de yapılmış olan tek çalışmadır ve yurt dışından
gelen çok sayıda bilim adamı tarafından incelenmiştir (Resim 3.2-7). Araştırma sonuçları aşağıdaki
yayınla bilim dünyasına duyurulmuştur:
- TAYSUN, A., KÖSE, C., ABALI, İ., ORAN, N., YAKAR, M., 1995. Gediz Havzasında Şerit biçimli Ekim
Sisteminin Su Erozyonuna Karşı Etkinliği Üzerinde Araştırma.
Resim 3.2-7. Üstte solda şerit biçimli tarım denemesinin genel görünümü, sağda %9 eğimdeki yüzey akış ve toprak
kaybını ölçmeye yarayan önlükler ile sediment tanklarının durumu. Altta Alaettin TAYSUN’un önünde erozif yağışta
sedimentle dolan kaba aksam tankı. Sağ altta Prof. Dr. Alaettin TAYSUN ile Prof. Dr. Dr. Werner HÖFNER ve eşi incelemede.
Arazide doğal yağışın ölçülmesinde Türkiye’de ilk olarak “Aylık pluviograf saati doğal
yağışta yürütülen erozyon denemesinde” Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümünde
Prof. Dr. Alaattin TAYSUN yönetimindeki ekip (Cevdet KÖSE, İlhan ABALI, Nuran ORAN ve Muzaffer
YAKAR) tarafından Menemen Toprak-Su Kaynakları Araştırma Enstitüsünün desteği ile 1983 - 1995
yıllar arasında yapılan araştırmada kullanılmıştır. Bu saat haftalık saatlere takılan günlük diya-
gramlara göre, yağış yoğunluğunu ve
USLE (Universal Soil Loss Equation)
denklemindeki R faktörünün (yağış
faktörü) hesaplanabilmesi için maksi-
mum 30 dakikalık intensiteyi daha
hassas belirleme imkânı sağlamakta-
dır. (Resim 3.2-8). Bu araştırma so-
nuçları aşağıdaki yayınla tarım dün-
yasına duyurulmuştur:
- TAYSUN, A., KÖSE, C., ABALI, İ., ORAN,
N., YAKAR, M., 1995. Gediz Havza-
sında Şeritvari Ekim Sisteminin Su
Erozyonuna Karşı Etkinliği Üzerinde
Araştırma. I.Gediz Havzası Erozyon ve
Çevre Sempozyumu, 10-11 Ekim
1995, Salihli, Manisa. Resim 3.2-8. Solda altta haftalık, sol üstte aylık pluviograf saati, sağda ise
aylık pluviograf bobinin kısmen açılmışı.
Metin B. YILDIRIM, Prof. Dr. Celal ÇALIŞKAN, Prof. Dr. Önder ÇAYLAK ve Prof. Dr. Zihin YILDIRIM
tarafından patates melezlemeleri yapılarak NİF (101) çeşidi 14.05.1998 tarihinde tescil edilmiştir.
Bu, Türkiye’de ıslah edilen ilk çeşittir.
Türkiye’de ilk “Organik kiraz üretimi projesi” Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki
Koruma Bölümü, Bahçe Bitkileri Bölümü, Tarım Ekonomisi Bölümü, Tarımsal Yapılar ve Sulama
Bölümü, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümünün işbirliği ile başlatılmıştır. Araştırmalar, Manisa -
Muradiye ve İzmir – Kemalpaşa’daki kiraz üretim alanlarında 1998 – 2000 yıllarında DPT desteği ile
yürütülmüştür. Zararlıların yönetiminde tuzak sistemleri uygulanarak yüde yüz kurtsuz meyve elde
edilmiştir. Farklı yetiştiricilik, sulama ve gübreleme uygulamalarının ekonomik değerlendirmeleri de
yapılarak önerilerde bulunulmuştur.
Daha sonra bu araştırma projesinden elde edilen sonuçlara dayalı olarak 2004 – 2006
yıllarında DPT destekli ikinci bir uygulama projesi İzmir – Kemalpaşa’da 8 bahçede yürütülmüştür.
İlk projeden elde edilen deneyim, çiftçilere aktarılarak üretici koşullarında da uygulamalar yapılmış
ve benzer sonuçlar elde edilerek organik kiraz üretiminin yaygınlaştırılması sağlanmıştır. Bu
araştırma sonuçları aşağıdaki yayınlarla tarım dünyasına duyurulmuştur:
1) TEZCAN, Serdar & Nilay GÜLPERÇİN, 2000. İzmir ve Manisa İlleri ekolojik kiraz üretim bahçelerinin
ana zararlılarından Kiraz sineği (Rhagoletis cerasi L.) (Diptera, Tephritidae) ile savaşta sarı yapışkan
tuzaklardan yararlanma olanakları. Türkiye 4. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 12-15 Eylül 2000,
Kuşadası, 570 s., 167-176.
2) TEZCAN, Serdar, Adalet MISIRLI, Bülent OKUR, Mehmet Ali UL, Akın OLGUN, Hasan DEMİRKAN, Ali
ÜNAL, Nevin. ERYÜCE, Hakan ADANACIOĞLU, Nedim ÇETİNKAYA, Uygun AKSOY, Dilek ANAÇ, Başak.
ÇOKUYSAL & Hakan ÇAKICI, 2002. İzmir ve Manisa İllerinde ekolojik kiraz üretim olanakları. TAYEK /
TYUAP Tarımsal Araştırma Yayım ve Eğitim Koordinasyonu 2002 Yılı Bahçe Bitkileri Grubu Bilgi
Alışveriş Toplantısı Bildirileri, 21-23 Mayıs 2002, Menemen-İzmir, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü
Müdürlüğü Yayın No: 107, 188 s., 49-72.
3) TEZCAN, Serdar, F. Tezcan & N. Gülperçin, 2006. Kemalpaşa (İzmir) Yöresi entegre ve organik kiraz
bahçelerinde zararlı yönetimi uygulamaları. Türkiye 3. Organik Tarım Sempozyumu, 1-4 Kasım 2006,
Yalova, Bildiri Özetleri, 112.
Resim 3.2-9. Kemalpaşa’daki organik kiraz bahçesinde zararlılara karşı kurulan tuzaklar
(1 Haziran 2010)
Türkiye’de ilk kez “Uzaktan Algılama Tekniği ile (Ege Bölgesi) Pamuk Ürün
Rekoltesinin Belirlenmesi” Ege Üniversitesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Öğretim Üyeleri
Prof. Dr. Yusuf KURUCU, Prof. Dr. Ünal ALTINBAŞ ve Doç. Dr. Mustafa BOLCA tarafından yapılmıştır
ve 11 yıldır İzmir Ticaret Borsası tarafından her yıl talep edilmektedir. Bu çalışmaya ilişkin yayın
“Kurucu, Y., Ü. Altınbaş, M., Bolca, 2000. Ege Bölgesi Pamuk Ürün Rekoltesinin Uzaktan Algılama Tekniği
Kullanılarak Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. İzmir Ticaret Borsası Yayınları, Yayın No: 71, İzmir.” olup
özeti aşağıdadır.
Özet: Bu bilimsel çalışmanın temel ereği, Ege Bölgesi pamuk ekili alanların belirlenmesi ve bu
bağlamda ekili alan pamuk ürün rekoltesinin saptanmasına yöneliktir. Ekili alan ve rekolte
çalışmalarının doğrudan arazi çalışmaları yapılarak gerçekleştirilmesi büyük boyutlarda işgücü ve
zaman kaybına neden olduğu gibi, ekili alanların belirlenmesi ve sınır çizgilerinin doğruluğu uydu
verileri kullanılarak oluşturulan sınırlar kadar yüksek doğruluğa sahip değildir. Kısa zaman
sürecinde, ekonomik yollarla ve sağlıklı olarak verilerin elde edilmesinde gelişmiş tekniklerin
kullanılması ülkesel ve bölgesel yatırımların gerçekleştirilmesi açısından oldukça önemlidir. Bitki
türlerinin uydu verilerindeki görünme değerlerinin saptanması ile ekili alanların hesaplanabilmesi,
coğrafi dağılım sınırlarının haritalanabilmesi ve sonuçta arazi çalışmaları da uyarlanarak ürün
rekoltesi tayini sağlıklı bir şekilde yapılabilmek-tedir.
Uydu teknolojisi geleneksel yöntemlere göre çok daha hızlı ve güvenirliği (%98) yüksektir.
Bunlarda yüksek yeryüzü ayırım gücü ve ayrıntı yanında, düşük maliyet açısından da büyük yararlar
sağlamaktadır.
Atıf sayısı: 2
Türkiye’de ilk kez “Batı Anadolu’nun orta bölümündeki zeytin alanları için RUSLE
(Rewised Universal Soil Loss Equation) denklemindeki C faktörü (bitki amenajman faktörü)” Ege
Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümünde Prof. Dr. Alaettin TAYSUN ve arkadaşları (Konrad
MOLLENHAUER ve Hans Geog FREDE) tarafından 2001 yılında belirlenmiştir. Bu konuda yapılan
çalışma aşağıdaki makale bildiri ile bilim dünyasına duyurulmuştur.
- MOLLENHAUER, K., TAYSUN, A., FREDE, H. G. 2002. C-Factors of the Universal Soil Loss Equation
for Olive Plantations in Western Anatolia (Central Ege Region). J.Plant. Nutr. Soil Sci. Vol 165,
p.313-319.
- I. Gediz Havzası Erozyon ve Çevre Sempozyumu, 10-11 Ekim 1995, Salihli, Manisa.
Türkiye’de ilk kez “Toprak özelliklerinin belirlenmesinde RADAR uydu görüntüsü

kullanımı” araştırması, Ege Üniversitesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümünde Yusuf KURUCU,
Füsun Balık ŞANLI, Tolga ESETLİLİ, Mustafa BOLCA ve C. GÖKSEL tarafından yapılmış ve 2007
yılında tamamlanmıştır. Bu araştırmaya ilişkin sonuçlar, aşağıdaki makale ile tarım dünyasına
duyurulmuştur:
- Kurucu,Y., Balık Şanlı; F., Esetlili; M.T., Bolca; M., Goksel, C., Contribution of SAR Images to
Determination of Surface Moisture on the Menemen Plain, Turkey, 2009, International Journal
of Remote Sensing, Vol. 30, No.7,10 April 2009,1805-1817.
Özet: Dünyamızı tehdit eden küresel ısınmanın ülkemizdeki en önemli etkisi iklimsel
değişiklikler şeklinde kendisini göstermektedir. Bu bağlamda, ülkemizde kuraklık topraklar için
önemli bir tehdit unsuru haline gelmiştir. Buna karşı geliştirilecek stratejiler içerisinde kuraklığın
izlenmesi öncelikli aşamayı oluşturmaktadır. Geniş alanların gözlemlerinde önemli avantaj sağlayan
uzaktan algılama tekniği, kuraklığın izlenmesinde önemli yetersizlikler ile karşı karşıyadır. Toprak
nem düzeyinin sadece optik görüntüler ile izlenebilmesi özellikle doğal bitki örtüsü ve tarımsal
ürün deseni nedeni ile engellenmektedir. Son yıllarda meteoroloji uyduları ile yapılan nem izlemleri
de, ancak küçük ölçekli bilgiler üretilebilmektedir. Büyük ölçekli çalışmalarda ise özellikleri
nedeniyle mikrodalga boylu ışınımın kullanılabilirliği önem kazanmaktadır. Bu araştırma ile değişik
nem düzeylerini aynı anda gözlemleyebileceğimiz bir çalışma alanı seçilerek, SAR görüntülerinin
nem gözlemlerine yapılabileceği katkılar araştırılmıştır. İzmir ili Menemen ilçesi ova arazilerine ait,
Mayıs–2006 tarihli RADARSAT–1 uydu görüntüsü ile aynı tarihli SPOT–2 uydu görüntüsünün
bantları görüntü birleştirme tekniği ile bütünleştirilmiş ve her bir bantta yansıma değerlerinin
değişimi incelenmiştir. Sonuçta PCI Geomatica yazılımının “Fuse” algoritması uygulanmış bantlarda,
bitki örtüsüne rağmen toprağın nem içeriği gözlemlenebildiği belirlenmiştir. Bu bağlamda,
gravimetrik yöntemle belirlenmiş toprağın değişebilir nem düzeyleri ile yansıma değerleri korale
edilmiş ve sonuçta önemli düzeyde ilişki belirlenmiştir.
Atıf sayısı: 5
Türkiye’de ilk kez AB 6. Çerçeve Programı çerçevesinde “Market and Trade Policies for
Mediterranean Countries: Fruits, Vegetable and Olive Oil” isimli proje; Ege Üniversitesi Tarım
Ekonomisi Bölümünde Prof. Dr. Murad YERCAN ve Prof. Dr. Emin IŞIKLI tarafından yapılarak 2007
yılında tamamlanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bilgiler aşağıdaki makalelerle tarım
1) Yercan, M. and Işıklı, E., 2007. International Competitivness of Turkish Agriculture: a case for
horticultural products, Food Economics, Acta Agricult Scand C, 4: 181-191.
2) Yercan, M. and Işıklı, E., 2009. Domestic Resource Cost Approarch for International
Competitiveness of Turkish Horticultural Products, African Journal of Agricultural Research, Vol:
4(9), 99: 864-869.
Niyazi LODOS ve çalışma arkadaşları tarafından 1957-2008 yılları arasında Türkiye’de yürütülen
araştırmalar sırasında 250’nin üzerinde böcek türü bulunarak, bilim dünyasına tanıtılmıştır. Bu
türlerin tip örnekleri günümüzde E. Ü. Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü’nde bulunan Prof. Dr.
Niyazi Lodos Böcek Müzesi’nde korunmaktadır.
Serdar TEZCAN ve çalışma arkadaşları tarafından üç yeni karınca türü bulunarak aşağıdaki makale
ile bilim dünyasına duyurulmuştur:
Kıran, K., N. Aktaç & S. Tezcan, 2008. Three new species of ants (genus Aphaenogaster,
Hymenoptera: Fomicidae) from Turkey. Biologia, 63 (5): 689-695.
Türkiye’de ilk kez, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümünde Prof. Dr.
Serdar TEZCAN, Dr. Füsun TEZCAN ve Dr. Nilay GÜLPERÇİN tarafından yürütülen yayın taramaları
sonucunda, çeşitli bilim adamları tarafından dünyada ilk kez İzmir ilinden bulunarak bilim
dünyasına tanıtılan 51 böcek türünün “smyrnensis, izmiricus, bozdagensis ve kemalpasensis” gibi
isimlerle bilim dünyasına kazandırıldığı 10-11 Aralık 2009’da gerçekleştirilen “Körfezde Zaman-
İzmir Araştırmaları Kongresi”’nde bildiri olarak bilim dünyasının bilgisine sunulmuştur:
Tezcan, S., F. Tezcan & N. Gülperçin, 2010. İzmir’in böcek zenginliğine bir bakış. Körfezde Zaman
– İzmir Araştırmaları Kongresi Bildirileri, 10 – 11 Aralık 2009, İzmir, 658 s., 377-386.
Farklı böcek takımlarında yer alan ve İzmir’deki değişik bölgelerin adları ile bilim dünyasında anılan bazı böcek isimleri
Böceğin bilimsel adı, bilim dünyasına tanıtan kişi ve tanıtım yılı Böceğin takım ve familyası
Eupholidoptera smyrnensis (Brunner von Wattenwyl, 1882) Orthoptera: Tettigoniidae
Poecilimon izmirensis Ramme, 1933 Orthoptera: Tettigoniidae
Poecilimon pergamicus Brunner von Wattenwyl, 1891 Orthoptera: Tettigoniidae
Forficula smyrnensis Serville, 1839 Dermaptera: Forficulidae
Cicada mordoganensis Boulard, 1979 Homoptera: Cicadidae
Issus smyrnensis Spinola, 1839 Homoptera: Issidae
Livilla smyrnensis Burckhardt, 1989 Homoptera: Psyllidae
Mustha izmirensis Memon & Ahmad, 2009 Heteroptera: Pentatomidae
Anthaxia bozdagensis Obenberger, 1938 Coleoptera: Buprestidae
Anthaxia smyrnensis Obenberger, 1924 Coleoptera: Buprestidae
Sphenoptera smyrnensis Petrovitz, 1965 Coleoptera: Buprestidae
Cantharis smyrnensis (Marseul, 1864) Coleoptera: Cantharidae
Malthinus smyrnensis Pic, 1915 Coleoptera: Cantharidae
Bembidion smyrnense Apfelbeck, 1904 Coleoptera: Carabidae
Carabus bozdagensis Breuning, 1966 Coleoptera: Carabidae
Dyschirius smyrnensis Fedorenko, 1996 Coleoptera: Carabidae
Harpalus smyrnensis (Heyden, 1888) Coleoptera: Carabidae
Harpalus smyrnensis medicus Kataev, 1993 Coleoptera: Carabidae
Ocydromus siculus smyrnensis (Apfelbeck, 1904) Coleoptera: Carabidae
Dorcadion smyrnense Linnaeus, 1758 Coleoptera: Cerambycidae
Trichodes smyrnensis Spinola, 1884 Coleoptera: Cleridae
Coelostethus smyrnensis Capiomont, 1873 Coleoptera: Curculionidae
Neoglocianus smyrnensis (Schultze, 1898) Coleoptera: Curculionidae
Pachytychius smyrnensis Desbrochers, 1891 Coleoptera: Curculionidae
Aplocnemus smyrnensis Pic, 1901 Coleoptera: Dasytidae
Agriotes izmirensis Cate & Platia, 1997 Coleoptera: Elateridae
Dicronychus bozdagensis Platia & Gudenzi, 2004 Coleoptera: Elateridae
Elathous smyrnensis Schwarz, 1903 Coleoptera: Elateridae
Böceğin bilimsel adı, bilim dünyasına tanıtan kişi ve tanıtım yılı Böceğin takım ve familyası
Leptoschema smyrnense Schwarz, 1903 Coleoptera: Elateridae
Paraphotistus izmirensis Cate & Platia, 1997 Coleoptera: Elateridae
Hister smyrnensis Marseul, 1854 Coleoptera: Histeridae
Hydraena smyrnensis Sahlberg, 1908 Coleoptera: Hydraenidae
Ochthebius smyrnensis Sahlberg, 1907 Coleoptera: Hydraenidae
Anthocomus smyrnensis Wittmer, 1971 Coleoptera: Malachiidae
Alosimus smyrnensis (Maran, 1942) Coleoptera: Meloidae
Anoxia smyrnensis Petrovitz, 1965 Coleoptera: Melolonthidae
Epirhynchites smyrnensis (Desbrochers, 1869) Coleoptera: Rhynchitidae
Atheta tmolosensis Bernhauer, 1940 Coleoptera: Staphylinidae
Dinusa smyrnensis Assing, 2007 Coleoptera: Staphylinidae
Geostiba nifica Assing, 2006 Coleoptera: Staphylinidae
Geostiba smyrnensis Pace, 1983 Coleoptera: Staphylinidae
Leptobium bozdagense Assing, 2006 Coleoptera: Staphylinidae
Sunius bozdagensis Assing, 2006 Coleoptera: Staphylinidae
Eutagenia smyrnensis Solier, 1838 Coleoptera: Tenebrionidae
Pachyscelis smyrnensis Kraatz, 1865 Coleoptera: Tenebrionidae
Tipula soosi izmirensis Theischinger, 1987 Diptera: Tipulidae
Pachycephus smyrnensis Stein, 1876 Hymenoptera: Cephidae
Chrysis smyrnensis (Mocsáry, 1880) Hymenoptera: Chrysididae
Chrysura smyrnensis (Mocsáry, 1889) Hymenoptera: Chrysididae
Eurytoma kemalpasensis Narendran, Tezcan & Civelek, 1995 Hymenoptera: Eurytomidae
Celonites cyprius smyrnensis Richards, 1962 Hymenoptera: Vespidae
Şükrü Hazım EMİROĞLU, Prof. Dr. Aynur GÜREL ve Yrd. Doç. Dr. Hüseyin AKDEMİR tarafından
“Renkli pamuk ıslahı” çalışmaları yapılmıştır. Esasen, pamuk bölgelerimizde ender olarak rastlanan
(kahve) renkli pamuklar, verim ve lif özellikleri ile yetiştirmeye değer görülmemektedir. Bu nedenle
introdüksiyon yoluyla (Özbek orijinli) renkli pamuk papulasyonlarından sağlanan örnekler, uzun
yıllar seleksiyon ıslahına tabi tutulmuştur. Sonuçta yerli beyaz ticari pamuklarımız gibi “orta-uzun”
(30 mm) lifli, verimi yüksek üniform döller homozigotlaştırılarak ülkemiz tarımına kazandırılmıştır.
Böylece ülkemizde ilk olarak verim ve kalitesi yüksek iki renkli pamuğun 2010’da tescili yapılmıştır
(Resim 3.2-10). Bunlar a) Akdemir, b) EMİR-EL çeşitleridir. Bu ıslah projesi, Ege Üniversitesi Ödemiş
Meslek Yüksekokulu, Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Bölümü ve Tarla
Bitkileri Bölümünün işbirliği ile yürütülmüştür. Bu çalışma, 10.01.2010 tarihinde Ziraat Mühendisleri
Odası İzmir Şubesince ödüle layık bulunmuş ve aşağıdaki bildiri ile tarım dünyasının bilgisine
sunulmuştur.
Şükrü Hazım Emiroğlu, Aynur GÜREL, Hüseyin

AKDEMİR: TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası
İzmir Şubesi Tarım Haftası
20 Ocak 2010, İZMİR
Resim 3.2-10. Renkli pamuk bitkisi ve kültüsü
Türkiye’de ilk kez “Akhisar Akselendi Ovasında Kumçayı’nın güneyindeki kumul

yayılım alanının dışında Küçük Çöl adı verilen yeni bir kum birikim alanının varlığı” Ege
Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümünde Prof. Dr. Alaettin TAYSUN yönetimindeki ekip
tarafından bulunmuş ve araştırılmıştır.
Kum Tepe güneyindeki kumulların yayıldığı alanın son kısmından 5-6 km kadar uzaklıkta,
rüzgârla taşınan sedimentlerin aşınımına ve birikimine örnek gösterilebilecek ilginç bir oluşum
saptamıştır. Bu oluşum, çok küçük bir alanı kapladığı için, “Küçük Çöl” diye isimlendirilmiştir. Ovanın
güneyinde yer alan ve aralarında 40 m kadar yükselti farkı bulunan iki eski karstik oluşumdan
aşağıda olan dolin kuzeyinden ovaya açılmaktadır. Dolayısıyla ovada hâkim ve kumul hareketlerine
neden olan rüzgârları yaklaşık tam karşıdan almaktadır. Yukarıda oluşan uvala ise, bir “V” yamaçlı
dere yatağı ile güney-kuzey doğrultusunda drenajı aşağıdaki doline bağlanmıştır. Yukarıdaki
uvalada kumul oluşumu meydana gelmiştir. Ancak damlama sulamanın da devreye girmesi ile
üzerinde yoğun tarım yapılmaya başlanan bu alanda, kumulun uydu görüntüleriyle saptadığımız
doğal şekli bu gün (2010 yılı) için kısmen bozulmuştur. Ovaya açılan aşağı doline doğru esen ve
sediment taşıyan rüzgârların, dolin içinde yukarı açılan dere yatağına doğru hava akımı çizgileri
sıkışmaya uğradığı için akım hızı artar. Aşağıdaki yatak ağzında maksimum hıza ve taşıma gücüne
ulaşan rüzgârlar, bu yatağın vadisi içinde yukarıdaki uvalaya yönelir ve bu arada Bernouilli
borusundaki dar kısımda olduğu gibi çok yüksek hızla devam eder. 100-150 m mesafe ve 40 m
kadar yükseldikten sonra üstteki uvalanın tabanına ulaşırlar. Üstteki uvalanın tabanına ulaşan
rüzgâr akımları genişleyen vadide birdenbire yayılır ve Ber-noulli borusundaki geniş kısımda olduğu
gibi rüzgâr hızı azalır. Hızı düşen rüz-gâr taşıdığı sedimentleri üstteki uvalanın tabanına
biriktirmektedir. Bu küçük genç kumul, aralarında se-viye farkı olan iki düz arazi arasında, aşağıdaki
yerine yüksektekinde oluşmuştur. Görüntü, kumulların ol-duğu bölgeden sıçrayarak 5-6 km
güneyde ve bu alandan 60 m kadar yükseklikteki uvalaya iniş yapmış gibi izlenim veren küçük bir
kumul oluşumu şeklindedir. Son zamanlarda bu alan zeytin ve bağ plantasyonları ile kaplanmıştır
(Resim 3.2-11). İncelemede varılan sonuçlar, aşağıdaki yayınlarla tarım dünyasına duyurulmuştur:
- TAYSUN A., ÖZDEN, N., TAYSUN, K.Ş., OKUR, M., OKUR, O.,(2010) Manisa Akselendi Ovasında
Rüzgar Erozyonunun Etkileri, Alınan Önlemlerin Durumu ve Etkinliği ile Geleceğe Yönelik Çözüm
Önerileri Çölleşme İle Mücadele Sempozyumu 17-18 Haziran 2009, Çorum. Sayfa 361-370.
Resim 3.2-11. Küçük Çöl. Üstte solda 1975 LANDSAT ve üstte sağda 2005 ASTER uydu görüntüleri. Altta solda
Dem kontur ve altta sağda zeytin plantasyonu yetiştirilen kumul yüzeyi ve Prof. Dr. Alaettin TAYSUN (2009).
Türkiye’de ilk kez “Zeytin ağaç sayılarının ve her bir ağaç için koordinatlarının
(envanter) belirlenmesinde uydu görüntüleri” Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve
Bitki Besleme Bölümü Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Ünal ALTINBAŞ, Prof. Dr. Yusuf KURUCU, Doç. Dr.
Mustafa BOLCA, Dr. Tolga ESETLİLİ, Dr. Fulsen ÖZEN, Zir. Yük. Müh. Nejat ÖZDEN tarafından 2010
yılında kullanılmıştır. Bu çalışmaya ilşkin bilgiler aşağıdaki yayın ile tarım dünyasına duyurulmuştur:
- Esetlili, M.T., Özen, F., Bolca, M., Altınbaş,Ü., Kurucu,Y., Özden, N.,: Uzaktan Algılama Tekniği
Kullanılarak Zeytin Ağaç Varlığının Belirlenebilirliği, Torbalı (İzmir) Örneği, Ulusal Zeytin
Kongresi, Akhisar,22-25 Şubat 2011” olup özeti aşağıdadır.
Özet: Yüksek ekonomik değeri nedeniyle korunması ve geliştirilmesi yönünde politikalar
üretilmesi için zeytin ağaç varlığının coğrafi olarak bilinmesi gerekmektedir. Ekolojik olarak
yetiştiriciliği uygun olan ülkeler, bu değerli bitkiyi kayıt altına alabilmek için farklı yöntemler
uygulamışlardır. Yakın zamana kadar hava fotoğrafları bu amaçla kullanılmıştır. Bilgisayar
ortamında zeytin ağaç envanteri ise geliştirilen bir yazılım ile ve pankromatik fotoğraflar
kullanılarak yarı otomatik olarak belirlenmeye başlanmıştır. Ancak düzenli yani kapama tip zeytin
tesislerinde ağaç varlığının belirlenmesinde kısmen etkili olan bu yazılım, diğer ağaçlarla birlikte ve
eğimli yerlerde bulunan zeytinliklerde yüksek hata oranları ile sonuç vermektedir. Uydu
teknolojisinin tarımsal alanda yoğun olarak kullanılmasına bağlı olarak, özellikle güncel uydulardaki
artan çözünürlüğün sağladığı avantajlar ağaç dokunun da belirlenmesinde uydu görüntüsünün
kullanılmasına olanak sağlamaktadır. Hem yersel hem de spektral çözünürlüğü yüksek
görüntülerde zeytin ağaçlarını diğer ağaçlardan kolayca ayırt edebilmek mümkün olmaktadır. Bu
çalışmada, Ege bölgesinde yaygın olarak yetiştiriciliği yapılan zeytin ağaçlarının belirlenmesinde
uydu görüntülerinin kullanılabilirliğinin araştırılması ve bu amaçla bir yöntem geliştirilmesi
amaçlanmıştır. Araştırmada Quickbird uydusunun 60 cm çözünürlüklü, NIR dalga boyundaki
enerjiyi de içeren pansharpened görüntüsü kullanılmıştır. Diğer ağaçların, zeytin ağaçları ile
karışarak doğruluk oranının azalmasını engellemek için, ağaçların yaprağını döktüğü mevsim olan
kıs aylarına ait görüntü kullanılmıştır. Çalışma alanı olarak, İzmir İli Torbalı İlçesi ile Kemalpaşa
İlçeleri arasında yer alan ve zeytin örtüsünün yaygın olarak bulunduğu 19570,8 ha genişliğindeki
araziler seçilmiştir. Sonuçta, ağaç taç genişlikleri dikkate alınarak gruplandırılmış sekliyle çalışma
alanı içerisindeki zeytin ağaç âdeti saptanmış ve yaklaşık 1/5.000 ölçek detayında haritası
üretilmiştir. Zeytin ağaç tanımlamasındaki doğruluk analizleri, arazi çalışmaları ile yapılmış ve
sonuçta zeytin ağacı tanımlama doğruluğunun %93 olduğu, erken yaprak açan badem ve incir
ağaçları ile % 7 oranında karışma olduğu saptanmıştır.
3.3. FEN FAKÜLTESİNİN BİLİMSEL BULUŞ VE UYGULAMALARDA ÖNCÜLÜKLERİ

Fen Fakültesi öğretim elemanlarının Türkiye’de ve dünyada ilk kez gerçekleştirdikleri bilimsel
buluş ve uygulamalar, Zooloji Anabilim Dalı’nınkiler hariç, genel tarih sıralamasına koyulmuştur.
Zooloji Anabilim Dalı öğretim elemanlarının bilimsel buluşları ise bütünlüğünü bozmamak için
kendi içinde tarih sırasına koyulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Omurgasız Nöroendokrinolojisi” alanında çalışmaları, Ege
Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümünde Prof. Dr. Semahat GELDİAY, 1965 yılında
başlatmıştır. 1975 yılında TÜBİTAK Bilim Ödülünü kazanan ve 1996 yılında TÜBA Şeref Üyeliği ile
onurlandırılan, böcek nörosekresyon hücrelerinin beyinde dağılışı, tipleri ve salınma yerlerini ışık
mikroskobu düzeyinde belirleyerek nörosekresyon materyalinin sinir sistemi üzerine etki ettiğini ve
hayvan davranışlarını kontrol ettiğini gösteren Prof. Dr. Semahat GELDİAY’ın “Omurgasızlar
Nöroendokrinoloji konusundaki makaleleri aşağıdadır:
1- GELDİAY S. Hormonal Control of Adult Reproductive Diapause in the Egyptian Grasshopper,
Anacridium aegyptium L. J Endocrinol 37, 63-71, 1967.
2- GELDİAY S. Photoperiodic Control of Neurosecretory Cells in the Brain of the Egyptian Grasshopper,
Anacridium aegyptium L. Gen Comp Endoor 14, 35-42, 1970.
3- GELDİAY S., EDWARDS J S., The Protocerebral Neurosecretory System and Associated Cerebral
Neurohemal Area of Acheta domesticus, a Correlated Light and Electron Microscope Study. Z.
Zellforsch 145, 1-22, 1973.
4- GELDİAY S., EDWARDS J S., Neurosecretion and Water Balance in the House Cricket Acheta
domesticus L. Gen Comp Endocr 28, 163-170, 1976.
5- GELDİAY S., KARAÇALI S., The Neurosecretory System of the Adult Melangryllus desertus Pall
(Orthoptera, Gryllidae) II.Cerebral Neurohemal Area. Cell Tissue Res 211, 235-240, 1980.
6- GELDİAY S., KARAÇALI S., The Neurosecretory System of the Adult Melangryllus desertus Pall
(Orthoptera, Gryllidae) III. Crystalline Pattern of Neurosecretory Material Gen Comp Endocr 47, 409-
414, 1982.
7- GELDİAY S., KARAÇALI S., Rhabdome-Bearing Cells Within the Corpus Cardiacum of Melangryllus
desertus (Orthoptera, Gryllidae). Gen Comp Endocr 51, 239-245, 1983.
8- VISSCHER S. N. and GELDİAY S., Phytohormone Effects on the Fertility, Fecundity and Periodicity of
Egg Laying in Locusta migratoria R. and F. Bol San Veg Plagas (Fuera de Serie) 20, 395-399, 1990.
Türkiye’de ilk kez Bilim dünyasında “Ankyra paradoxioides mikrolalgi” Ege Üniversi-
tesi Fen Fakültesi Oseanografi Bölümünde doktora öğrencisi Semra CİRİK tarafından 1978 yılında
bulunmuş ve isimlendirilmiştir. Konuya ilişkin makale “Semra Cirik, 1978. Ankyra paradoxioides
nouvelle espece de Chlorococcales de Turquie. Rev. Algol. N.S., 13, 3: 207-210. Paris”de yayımlanmıştır.
Özet: Marmara gölünde (Türkiye) yapılan alg çalışmalarında; hücre özellikleriyle, uzantılarının
simetrik dizilişleriyle ve plastlarının bir tek pirenoid taşımasıyla diğer türlerden ayırt edilen alg, yeni
bir tür olup; Ankyra paradoxioides olarak isimlendirilmiştir.
Atıf sayısı: 10
Türkiye’de ilk “Beyaz cüce bileşenli örten çift V471 Tauri’nin B, V fotoelektrik
ışıkölçümü” konulu araştırma, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri
Bölümünde Doç. Dr. Cafer İBANOĞLU tarafından yapılmış ve 1978 yılında tamamlanmıştır.
Araştırma sonuçları, Güneş benzeri aktivite gösteren yıldızlar üzerine ülkemizde yapılan ve SCI
kapsamlı bir dergide yayımlanan ilk bilimsel makale olan aşağıdaki yayın ile bilim dünyasına
duyurulmuştur.
İbanoğlu, C., “B, V photoelectric photometry of white dwarf eclipsing binary V471 Tauri” ApSS, 57, 219
(1978).
Türkiye’de ilk kez “Pteromonas limnetica var. cordiformis nov. var., Schroederia
setigera var. anatolica nov. var., Golenkiniopsis maxima (Tiffany ve Ahlstrom) nov. comb. var.
granulata nov. var. varyeteleri” Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Oseanografi Bölümünde Doktora
öğrencisi Semra CİRİK tarafından 1981 yılında bulunmuş ve “Semra Cirik, 1981. Nouvelles varietes de
Chlorococcales de Volvocales (Chlorophyceae) du lac de Marmara (Regionne Egeenne, Turquie)
Cryptogamie (Rev. Algol.) II. 4: 271-275, Paris.” Makalesi ile bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Özet: Marmara gölündeki (Türkiye) floristik çalışmalar esnasında Planktonik alg, 3 yeni
varyete (bir Volvocales ve iki Chlorococcales) yapılan mikroskobik çalışmalar tetkikiyle bulunmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Akışa Enjeksiyonla Analiz (Flow Injection Analysis)” çalışmaları;
1986-1990 yılları arasında TÜBİTAK (Proje no: MAG-715) ve Ege. Üniv. Araştırma Fonu (Proje no:
1987/075) destekleriyle Fen Fakültesi Kimya Bölümü Analitik Kimya Anabilim Dalında Prof. Dr.
Gürel NİŞLİ ve Doç. Dr. H. İsmet GÖKÇEL gerçekleştirilmiştir.
Bu konuda Türkiye’de ilk kez “Dönen platin tel elektrotta indirgenmesi yolu ile periyodatın
akışa enjeksiyon ve durağan voltammetrik tayini”, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölü-
münde Prof. Dr. Gürel NİŞLİ ve Hatice İsmet GÖKÇEL tarafından 1993 yılında yapılmıştır. Araştırma
sonucu “(Static and Flow-Injection Voltammetric Determination of Periodate by Reduction at a Rotating
Platinum Wire Electrode) Anal. Chim. Acta, 292 (1994) 99-105.”de yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Dönen platin tel elektrotta akışa enjeksiyon ve durağan voltammetrik çalışmaların
sonucu olarak periyodat tayini için bir yöntem geliştirildi. Durağan sistemde 4,0 × 10−5− 4,2 × 10−4 M
periyodat pH 7,0–7,45 fosfat tamponunda tayin edilebildi. Akışa enjeksiyon sisteminde taşıyıcı akış
sistemi olan pH 7,0 daki fosfat tamponuna 20–100 μl periyodat çözeltisi enjekte edildi. Alış hızları
1,0–1,7 ml min−1 aralığındadır. Pik akımları -0,07 V da doygun kalomel elektroda karşı ölçüldü. 1,0 ×
10−5–1,0 × 10−4 M aralığındaki periyodat ölçümü, saatte 15-40 örneğin analizi ile birlikte mümkün
olmaktadır.
Atıf sayısı: 4
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Dehidrojenlenmiş kolofan’ın oda sıcaklıgında

eldesi: solar kimyasal üretimi” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde
Sıddık İÇLİ, Adnan BULUT ve Yeşim GÜL tarafından 1991 yılında yapılmıştır. Çalışma konusu
makale “İçli, Sıddık; Bulut, Adnan; Gül, Yeşim: Dehidrojenlenmis kolofan’in oda sicakliginda eldesi: solar
kimyasal uretimi (Room Temperature Generation of Dehydrogenated Colophony: Solar Chemical
Production) Doğa – Tr. J. Of Chemistry, 16, 1992, 239-292”de yayınlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Dünyada ilk defa, Çam reçinesinden oda sıcaklığında ve kolay şartlarda dehidrojenlen-
miş kolofan eldesi için yeni bir solar kimyasal yöntem geliştirildi.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Cephalaria transsylvanica bitkisinden Trans-

silvanozid B bileşiğinin izole edilmesi” çalışması; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde
Süheyla KIRMIZIGÜL ve Prof. Dr. Hüseyin ANIL tarafından 1993 yılında yapılmıştır. Bu çalışmaya
ilişkin makale “Cephalaria transsylvanica’dan Asidik Triterpen Glikozid (An Acidic Triterpene Glycoside
from Cephalaria transsylvanica)” Phytochemistry, 36(6), 1555-1556, 1994.” olup özeti aşağıdadır.
Özet: Dünyada ilk defa Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü Organik Kimya Ana
Bilim Dalı’nda yapılan çalışmada Cephalaria transsylvanica bitkisinden Transsilvanozid B bileşiği
izole edilip yapısı tanımlanmıştır.
Atıf sayısı: 10
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Cephalaria transsylvanica bitkisinden Transsilvanozid A

bileşiğinin izole edilmesi” çalışması; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Süheyla
KIRMIZIGÜL ve Prof. Dr. Hüseyin ANIL tarafından 1993 yılında yapılmıştır. Çalışma konusu makale
“Cephalaria transsylvanica’dan Asidik Triterpen Glikozid: Transsilvanozid A (Transsylvanoside-A, an
Acidic Triterpene Glycoside from Cephalaria transsylvanica)” Phytochemistry, 35(4), 1075-1076,
1994.”de yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Dünyada ilk defa Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü Organik Kimya Ana Bilim
Dalı’nda yapılan Cephalaria transsylvanica’dan asidik triterpen glikozid: Transsilvanozid A isimli çalışmada
Cephalaria transsylvanica bitkisinden Transsilvanozid A bileşiği izole edilip yapısı tanımlanmıştır.
Atıf sayısı: 10
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Keten asetaller yoluyla şekerlerin trikloroetiliden

asetallerden trisiklik ortoester oluşumu” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya
Bölümünde Yeşim SALMAN, Ömür MAKİNABAKAN ve Levent YÜCEER tarafından 1993 yılında
yapılmıştır. Çalışma konusu makale “Salman, Yeşim; Makinabakan, Ömür; Yüceer, Levent: Keten
asetaller yoluyla sekerlerin trikloroetiliden asetallerden trisiklik ortoester olusumu (Tricyclic ortho ester
formation from trichloroethylidene acetals of sugars via ketene acetals) Tetrahedron Letters, 35(49),
9233-9236, 1994.”de yayınlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Dünyada ilk defa, Şekerlerin trikloroetiliden asetallerinin keten asetal üzerinden yürü-
yen bir mekanizma ile trisiklik ortoester yapıları oluşturduğu ispatlandı.
Atıf sayısı: 9
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Cephalaria transsylvanica’dan yeni bidezmodik

triterpen saponin” isimli çalışma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Özgen Alankuş
ÇALIŞKAN ve Prof. Dr. Hüseyin ANIL tarafından 1993 yılında yapılmıştır. Çalışma konusu makale
“Cephalaria Saponin A, Cephalaria transsylvanica’dan Yeni Bidezmodik Triterpen Saponin (Cephalaria
Saponin A, A New Bidesmosidic Triterpene Saponin from Cephalaria transsylvanica)” Journal of Natural
Products, 57 (7), 1001-1003, 1994.”de yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Dünyada ilk defa Cephalaria transsylvanica’dan yeni bidezmodik triterpen saponin
isimli çalışmada Cephalaria transsylvanica bitkisinin çiçeklerinden Cephalaria saponin A bileşiği,
3-O-{[-D-glukopiranozil(14)--L-ramnopiranozil-(14)--D-ksilopiranozil]-[28-O--D-glukopira-
nozil]}-3,23-dihydroxy-12(13)-oleanen-28-oik asit, ilk defa izole edilip yapısı Ege Üniversitesi Fen
Fakültesi Kimya Bölümü Organik Kimya Ana Bilim Dalı’nda tanımlanmıştır.
Atıf sayısı: 4
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Cephalaria transsylvanica’dan bidezmozidik

triterpen saponin” isimli çalışma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Özgen Alankuş
ÇALIŞKAN ve Prof. Dr. Hüseyin ANIL tarafından 1994 yılında yapılmıştır. Çalışma konusu makale
“Cephalaria transsylvanica’dan Bidezmozidik Triterpen Saponin (Bidesmosidic Triterpene Saponin from
Cephalaria transsylvanica)” Phytochemistry, 38 (6), 1493-1495, 1995.”de yayımlanmış olup özeti
aşağıdadır.
Özet: Dünyada ilk defa Cephalaria transsylvanica’dan bidezmozidik triterpen saponin isimli
çalışmada Cephalaria transsylvanica bitkisinin çiçeklerinden Cephalaria saponin B, {3-O-{[-D-
ksilopiranozil(14)--L-ramnopiranozil-(12)--D-ksilopiranozil]-[28-O--D-glukopiranozil]}-
3,23-dihydroxy-12(13)-oleanen-28-oik asit} izole edilip yapısı Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya
Bölümü Organik Kimya Ana Bilim Dalı’nda tanımlanmıştır.
Atıf sayısı: 3
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Cephalaria transsylvanica’dan triterpenoid

glikozidler” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Süheyla
KIRMIZIGÜL, Prof. Dr. Hüseyin ANIL ve M. E. ROSE tarafından 1994 yılında yapılmıştır. Çalışma
konusu makale “Kırmızıgül, Süheyla; Anıl, Hüseyin; Rose, M. E. “Cephalaria transsylvanica’dan
Triterpenoid Glikozidler (Triterpenoid Glycosides from Cephalaria transsylvanica)” Phytochemistry, 39(5),
1171-1174, 1995.”de yayınlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Dünyada ilk defa Cephalaria transsylvanica’dan triterpenoid glikozidler isimli ve Ege
Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü’nde yapılan çalışmada Cephalaria transsylvanica’dan
Transsilvanozid E ve F bileşikleri izole edilip yapıları tanımlanmıştır.
Atıf sayısı: 11
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Cephalaria transsylvanica bitkisinden transsilva-

nozid G ve H bileşikleri izole edilmesi” Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Süheyla
KIRMIZIGÜL, Prof. Dr. Hüseyin ANIL ve M. E. ROSE tarafından 1995 yılında yapılmıştır. Araştırma
makalesi “Cephalaria transsylvanica’dan Triterpen Saponinler (Triterpenoid Saponins from Cephalaria

transsylvanica)” Journal of Natural Products, 59(4), 415-418, 1996.”de yayımlanmış olup özeti
aşağıdadır.
Özet: Dünyada ilk defa Ege Üniversitesi Kimya Bölümü’nde yapılan çalışmada Cephalaria
transsylvanica bitkisinden Transsilvanozid G ve H bileşikleri izole edilmiştir.
Atıf sayısı: 15
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “D-galaktokloralozdan klorodeoksi türevleri” konulu

araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Ömür MAKİNABAKAN, Yeşim SALMAN
ve Levent YÜCEER tarafından 1995 yılında yapılmıştır. Çalışma konusu makale “Makinabakan,
Ömür; Salman, Yeşim; Yüceer, Levent: D-galaktok-loralozdan klorodeoksi turevleri (Chlorodeoxy
derivatives from D-galactochloralose) Carbohydrate Research, 280, 339-343, 1996.”da yayınlanmış
olup özeti aşağıdadır.
Özet: Dünyada ilk defa, D-galaktokloralozdan potansiyel biyo-bozunur pestisit özellikteki
yeni klorodeoksi türevi bileşikler sentezlendi.
Türkiye’de ilk kez “Yeni bir glikozit spinonin’nin ononis spinosa subsp. leiosperma’ dan
Eldesi” adlı araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Süheyla KIRMIZIGÜL,
Nezhun GÖREN, S. W. YANG, G. A. CORDELL ve C. Bozok JOHANSSON tarafından 1996 yılında
yapılmıştır. Çalışma konusu makale “Kırmızıgül, Süheyla; Gören, Nezhun; Yang, S.W.; Cordell, G.A. ve
Bozok Johansson, C. “Yeni Bir Glikozit Spinonin’nin Ononis spinosa subsp. leiosperma’ dan Eldesi
(Spinonin, A Novel Glycoside from Ononis spinosa subsp. leiosperma)” Journal of Natural Products, 60
(4), 378-381, 1997.”de yayınlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Spinonin bileşiği ilk defa Ononis spinosa subsp. leiosperma (Leguminosae) bitkisinin
köklerinden izole edilmiştir. Bu bileşik yeni iskelete sahip bir glikozittir. Bu yeni bileşiğin yanı sıra
bilinen bir izoflavon glikozit ononin [7--(glukoziloksi)formononetin] ve bilinen pterokarpan
bileşiği 7-demetoksi-7-D-(glukosiloksi)-homopterokarpin elde edilmiştir.
Atıf sayısı: 7
Türkiye’de ve dünyada ilk kez Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji
Anabilim Dalında Sabire KARAÇALI başkanlığında Süheyla KIRMIZIGÜL, Remziye DEVECİ, Önder
DEVECİ, T. ONAT ve B. GÜRCÜ; Glikobiyoloji alanında çalışılan en önemli şeker molekülerinden biri
olan Sialik asidin böceklerde varlığının belirlenmesi ve gösterilmesi alanında dünyada ikinci,
embriyo sonrası belirlenmesinde dünyada ilk olmuştur. 1997 yılında sonuçlanan bu araştırma
sonuçları aşağıdaki makale ile bilim dünyasına duyurulmuştur:
- Karaçalı S., S. Kırmızıgül, R. Deveci, Ö. Deveci, T. Onat ve B. Gürcü. “Presence Of Sialic Acid in
Prothoracic Glands of Galleria mellonella (Lepidoptera)”. Tissue and Cell, 29: 315-321, (1997).
Türkiye’de ilk kez “MM Herculis üzerindeki aktivite deseni: lekeler ve fakülalar”
konulu araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünde Günay
TAŞ, Serdar EVREN ve Cafer İBANOĞLU tarafından yapılmış ve 1999 yılında tamamlanmıştır.
Bu çalışmada, güneş benzeri aktivite gösteren MM Herculis yıldızının ışık ve renk değişimleri
incelenmiş; ışık değişimlerinin fotosferdeki soğuk lekelerden, renk değişimlerinin ise beklenenin
tersine fotosferdeki fakülalardan kaynaklandığı sonucu ilk defa duyurulmuştur. Bunun dışında, yine
ilk defa yazarlar tarafından ARMA (Active Regions Mutual Approach-Aktif Bölgelerin Karşılıklı
Yaklaşması) adıyla adlandırılan fotometrik bir bulgu elde edilmiştir. Bu bulguya ilişkin deliller,
günümüzde bu tür yıldızların aktivite çalışmalarında sıkça görülmektedir. Araştırma sonuçları

aşağıdaki makale ile bilim dünyasına duyurulmuştur:
- Taş, G., Evren, S. and İbanoğlu, C., 1999, “The activity pattern on MM Herculis: spots and
faculae”, Astron. Astrophys., 349, 546.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Cephalaria transsylvanica’dan yeni triterpen

saponinler” araştırması; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Süheyla KIRMIZIGÜL ve
Prof. Dr. Hüseyin ANIL tarafından 2001 yılında yapılmıştır. Araştırma sonuçları aşağıdaki makale ile
bilim dünyasına duyurulmuştur:
- Cephalaria transsylvanica’dan Yeni Triterpen Saponinler (New Triterpenic Saponins from
Cephalaria transsylvanica)” Turkish Journal of Chemistry, 26 (6), 947-954, 2002.
Özet: Dünyada ilk defa 3-O-[-D-ksilopiranozil-(14)--D-glukopiranozil-(14)--D- gluko-
piranozil-(13)--L-ramnopiranozil-(14)--D-ksilopiranozil] hederagenin 28-O-[-D-glukopira-
nozi-(14)--D-glukopiranozil] ester, 3-O-[-D-glukopiranozil-(14)--D-glukopiranozil-(13)--
L-ramnopi-ranozil-(14)--D-ksilopiranozil hederagenin 28-O-[-D-glukopiranozil ester ve 3-O-[-
D-glukopiranozil-(13)--L-ramnopiranozil-(14)--D-ksilopiranozil] hederagenin bileşikleri ilk
defa Cephalaria trans-sylvanica bitkisinden izole edilmiş; ayrıca bidezmozidik bileşiklerden gli-
kozidik bağların kırılması ile 3-O-[-D-ksilopiranozil-(14)--D-glucpiranozil-(14)--D-glukopira-
nozil-(13)--L-ramnopiranozil-(14)--D-ksilopiranozil] hederagenin ve 3-O-[-D-glukopiranozil-
(14)--D-glukopiranozil-(13)--L-ramnopiranozil-(14)--D-ksilopiranozil] hederagenin isimli
iki yeni prosapogenin de elde edilmiştir.
Atıf sayısı: 9
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Styrax officinalis’ten saponinler” araştırması; Ege

Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Yurdanur YAYLA, Özgen Alankuş ÇALIŞKAN, Prof. Dr.
Hüseyin ANIL, Robet B. BATES, C. CHAD ve Vinayak V. KANE tarafından 2001 yılında yapılmıştır.
Araştırma sonuçları aşağıdaki makale ile bilim dünyasına duyurulmuştur:
“Styrax officinalis’ten Saponinler (Saponins from Styrax officinalis)” Fitoterapia, 73 (4), 320-326,
2002.”
Özet: Dünyada ilk defa Styrax officinalis’ten Saponinler isimli çalışmada Styrax-saponin A (22-
O-asetil-21-O-tiglil-3-O-[-L-ramnopiranozil-(12)--D-galaktopiranozil-(12)]-[-D-glukopiranozil-
(14)]--D-glukuronopiranozilbarringtogenol C, Styrax-saponin B (22-O-asetil-21-O-benzoil-3-O-
[-L-ramnopiranozil-(12)--D-galaktopiranozil-(12)]-[-D-glukopiranozil-(14)]--D-glukurono-
piranozilbarringtogenol C ve Styrax-saponin C (22-O-asetil-21-O-(2-hegzenoil)-3-O-[-L-ramno-
piranozil-(12)--D-galaktopiranozil-(12)]-[-D-glukopiranozil-(14)]--D-glukuronopiranozilbar-
ringtogenol C bileşikleri Styrax officinalis bitkisinden izole edilmiştir.
Atıf sayısı: 7
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Benzofuran from seeds of styrax officinalis”

araştırması, Ege Üniversitesi Fen fakültesi Kimya Bölümünde Yurdanur Yayla AKGÜL ve Prof. Dr.
Hüseyin ANIL tarafından 2002 yılında yapılmıştır. Araştırma sonuçları aşağıdaki makale ile bilim
“Benzofuran from seeds of Styrax officinalis” Fitoterapia, 74(7-8), 743-745, 2003.
Özet: Dünyada ilk defa Styrax officinalis bitkisinden 5-[3"-(2-metilbutanoiloksi) propil]-7-
metoksi-2-(3',4'-dimetoksifenil) benzofuran bileşiği izole edilmiştir.
Atıf sayısı: 5
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Benzofurans and another constituent from seeds of”
araştırması; Ege Üniversitesi fen Fakültesi Kimya Bölümünde Yurdanur Yayla AKGÜL ve Prof. Dr.
Hüseyin ANIL tarafından 2002 yılında yapılmıştır. Araştırma sonuçları aşağıdaki makale ile bilim
“Benzofurans and another constituent from seeds of” Phytochemistry, 63(8), 939-943, 2003.”
Özet: Dünyada ilk defa Styrax officinalis bitkisinden 5-(3"benzoiloksipropil)-7-metoksi-2-(3,4-
metilenedioksifenil)-benzofuran ve 4-[3"-(1c-metillbutanoiloksi)-propil]-2-metoksi-(3',4'-metilen-
dioksi-fenil)-1a,5b-dihidrobenzo-[3,4]-siklobutaoksiren bileşikleri ve dört tane bilinen benzofuran 5-
[3-(1c-metillbutanoiloksi)propil]-7-metoksi-2-(3,4-dimethoksifenil)-benzofuran, 5-[3-(1c- metil-
butanoiloksi) propil]-7-metoksi-2-(3,4-metilendioksifenil)-benzofuran, 5-(3-acetoksipropil)-7 -
metoksi-2-(3,4 methilenediksifenil)-benzofuran ve 5-(3-hidroksipropil)-7-methoksi-2-(3,4-
metilenedioksifenil)-benzofuran izole edilmiştir.
Atıf sayısı: 120
Türkiye’de ilk kez “Muskovit üzerine metilen mavisinin immobilizasyonu sonrası foto
elektrokimyasal bir tepkime kullanarak askorbik asidin akışa enjeksiyon amperometrik tayini”
araştırması, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Yusuf BİLGİN, Zekerya DURSUN ve Prof.
Dr. Gürel NİŞLİ tarafından 2001 yılında yapılmıştır. Araştırma sonucu aşağıdaki makale ile bilim
“(Flow Injection Amperometric Determination of Ascorbic acid Using a Photoelectrochemical
Reaction After immobilization of Methylene Blue on Muscovite), Turk. J.Chem., 27 (2003) 167-180.”
Özet: Askorbik asidin (AA) fotoelektrokimyasal tayini, 0.1 M fosfat tamponunda (pH 7,0)
metilen mavisinin (MB) fotokimyasal indirgenmesine dayalı olarak çalışıldı. MB, indirgenme-
yükseltgenme davranışının kolay olmasından dolayı karbon pasta elektrotta (CPE) modifikasyon
için redoks mediatörü olarak kullanıldı. MB nun iyon değişim reaksiyonu ile immobilasyonu için
kararlı ve iyi bir destek olarak muskovit bulundu. Boya kuvvetle yüzeye tutunur ve matriksten
kolaylıkla ayrılmaz. Modifiye CPE da MB yarı tersinir bir indirgenme tepkimesi gösterir. AA
varlığında, leuco-metilen mavisinin (LMB) yükseltgenme pik potansiyeli -100 mV dan 50 mV a
kaymıştır. Fotoelektrokimyasal amperometrik çalışmalar için, potansiyel, LMB nin yükseltgenmesine
bağlı olarak 50 mV olarak seçilmiştir. Laboratuar koşullarında yapılmış akış hücre sistemi 500 W
halojen lambası ile elektrot yüzeyinin doğrudan ışınlanması için yapılandırıldı. AA için ampero-
metrik akışa enjeksiyon için optimum koşullar; akış hızı 1,5 mL/min, örnek hacmi 50 μL, geçirgen
tüp uzunluğu 50 cm dir. AA için lineer kalibrasyon aralığı 1,0 × 10−6 to 1,0 × 10−4 M dır. Belirtme sınırı
1,0 × 10−8 M olarak belirlendi. Bağıl standart sapma 5 tekrarlı 6,0 × 10−5 M AA enjeksiyonu için 2,0%
dir. Farmasötik ürünlerde AA tayini için elde edilen sonuçlar, AA ile triiyodür arasındaki tepkimeyi
içeren prosedür kullanarak elde edilen sonuçlarla uyumlu sonuçlar elde edildi.
Atıf sayısı: 2
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Knautia integrifolia var. bidens’den Triterpen

Saponinler” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Özgen Çalışkan
ALANKUŞ, Safiye EMİRDAĞ, Erdal BEDİR, Sibel AVUNDUK ve Hüseyin ANIL tarafından 2003 yılında
yapılmış olup varılan sonuçlar aşağıdaki makale ile bilim dünyasına duyurulmuştur:
“(Triterpene Saponins from Knautia integrifolia var. bidens)” Zeitschrift für Naturforschung
Section B - A Journal of Chemical Sciences, 59 (7), 821-824, 2004.”
Özet: Dünyada ilk kez Knautia integrifolia var. bidens’den triterpen saponinler isimli
çalışmada Bidenosides A {3-O--L-ramnopiranozil-28-O-[-D-allopiranozil-(16)-[-D-glukopirano-
zil]-pomolik asit} ve Bidenosides B {3-O--L-ramnopiranozil-28-O-[-D-allopiranozil-(16)-[-D-
glukopiranozil]-oleanolik asit} bileşikleri Knautia integrifolia var. bidens bitkisinin köklerinden izole
edilip yapıları tanımlanmıştır.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “1,2-O-trichloroethylidene-beta-D-mannofuranose’dan

D-mannozun trisiklik furanoid dikloroasetil ortoesterleri” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Fen
Fakültesi Kimya Bölümünde Gökhan KÖK, Yeşim SALMAN ve Levent YÜCEER tarafından 2003
yılında yapılmıştır. Çalışma sonuçları aşağıdaki makale ile bilim dünyasına duyurulmuştur:
“Kök, Gökhan; Salman, Yeşim; Yüceer, Levent: 1,2-O-trichloroethylidene-beta-D-mannofuranose’dan
D-mannozun trisiklik furanoid dikloroasetil ortoesterleri (Tricyclic furanoid dichloroacetyl orthoesters of
D-mannose from 1,2-O-trichloroethylidene-beta-D-mannofuranose) Carbohydrate Research, 339,
1739-1745, 2004.
Özet: Dünyada ilk kez, Mannofuranozit türevi bileşiklerin sentezlerinde yapı taşı ve koru-yucu
grup olarak kullanılabilen fonksiyonel yeni ortoester bileşikleri sentezlendi.
Atıf sayısı: 2
Türkiye’de ilk kez “Fotoelektrokatalitik flow injection” denemeleri 2003 yılında Ege
Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Prof. Dr. Gürel NİŞLİ, Doç Dr. Zekerya DURSUN
tarafından gerçekleştirilmiştir.
Türkiye’de ilk kez “Birlikte çöktürme ve santrifüjle ön deriştirmeye dayanan

voltammetrik kurşun tayini için yeni bir yöntem” geliştirilmesi, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi
Kimya Bölümünde Ülkü KİRGÖZ, Prof. Dr. Hüseyin TURAL ve Fatma Nil ERTAŞ tarafından 2003
yılında yapılmıştır. Araştırma sonuçları aşağıdaki makale ile bilim dünyasına duyurulmuştur:
“(A new procedure for voltammetric lead determination based on coprecipitation and
centrifugation preconcentration), Electroanal., 16:9 (2004) 765–768.”
Özet: Santrifüj ve voltammetrinin her ikisine de uyumlu olarak dizayn edilmiş voltammetrik
bir hücrenin düzenlenmesi sonucu herhangi bir filtrasyon ve çözme işlemine gerek duyulmadan
doğrudan ölçüme olanak sağlanmıştır. Birlikte çökelme yolu ile ön deriştirme için prosedür
tanımlanmıştır. Çöktürücü olarak kullanılan Al(OH)3 ile ön deriştirlmiş sulu çözeltilerdeki Pb (II)
iyonlarının az miktarlarını kullanarak sistem başarılı bir şekilde test edilmiştir. Pik akımları santrifüj
uygulamadan elde edilen akımlardan daha yüksek çıkmıştır. Sinyale etki eden parametrelerin
etkileri incelenmiş ve belirtme sınırı 2,2×10−9 M olarak bulunmuştur.
Atıf sayısı: 2
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Centri Voltammetri” adıyla anılan ve santrifüjle

voltametriyi birleştiren teknik, Prof. Dr. Hüseyin TURAL, Prof. Dr. F. Nil ERTAŞ ve Doç. Dr. Ülkü ANIK
tarafından 2004 yılında Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde gerçekleştirilmiştir.
“ Ü.A. Kırgöz, H. Tural, F.N. Ertaş: Birlikte Çöktürme ve Santrifüj İle Önderiştirmeye Dayalı
Voltammetrik Kurşun Tayini İçin Yeni Bir Yöntem (A new procedure for voltammetric lead determination
based on co-precipitation and centrifugation preconcentration), Electroanalysis, 16 (9), 765, 2004.”
Özet: Voltammetri ve santrifüje uyumlu bir voltammetrik hücre tasarımı yapılmış ve bu
sayede herhangi bir çözme ya da süzme işlemine gerek kalmaksızın doğrudan ölçüme olanak
tanınmıştır. Birlikte çökelme yoluyla ön deriştirme için bir yöntem tanımlanmıştır. Bu sistem sulu
ortamda eser düzeyde Pb(II) ionları Al(OH)3 taşıyıcı çökeleği kullanılarak deriştirilmiş ve
voltammetrik ölçümde pik akımları santrifüjlenmediği koşula göre çok daha büyük bulunmuştur.
Sinyal üzerine etkiyen etmenler incelenmiş ve belirtme sınırı 2.2x10-9 M olarak hesaplanmıştır.
Anahtar sözcükler: Santrifüj, Birlikte çöktürme, önderiştirme, kurşun analizi, Voltammetri
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “1,2-O-alkiliden-5(E)-eno-5,6,8-trideoksi-α-d-ksilo-

oct-1,4-furano-7-ulozoz’un güneşışığı yardımıyla fotooksijenasyonu ile kararlı spiroendo-
peroksitler” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Fatma ÇETİN ve
Levent YÜCEER tarafından 2004 yılında yapılmıştır. Araştırma sonuçları aşağıdaki makale ile bilim
“Çetin, Fatma; Yüceer, Levent: 1,2-O-alkiliden-5(E)-eno-5,6,8-trideoksi-α-d-ksilo-oct-1,4-furano-
7-ulozoz’un güneşışığı yardımıyla fotooksijenasyonu ile kararlı spiroendoperoksitler (Stable spiro-
endoperoxides by sunlight-mediated photooxygenation of 1,2-O-alkylidene-5(E)-eno-5,6,8-trideoxy-α-
d-xylo-oct-1,4-furano-7-uloses) Carbohydrate Research 340 2583–2589 2005.”
Özet: Dünyada ilk defa, aktivite gösteren 6 tane yeni glukoz endoperoksit türevleri sentezi
gerçekleştirilmiştir.
Atıf sayısı: 2
Türkiye’de ilk kez “Akışa enjeksiyon sistemde metilen mavisi immo-bilize zirkonyum
fosfat modifiye karbon pasta elektrodun fotoelektrokimyasal incelenmesi” araştırması, Ege
Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Yusuf BİLGİN, Zekerya DURSUN, Prof. Dr. Gürel NİŞLİ ve
Lo GORTON tarafından 2004 yılında yapılmıştır. Araştırma sonucu aşağıdaki makale ile bilim
(Photoelectrochemical investigation of methylene blue immobilised on zirconium phosphate
modified carbon paste electrode in flow injection system) Analytica Chimica Acta 542:2 (2005) 162-
168.”
Özet: Zirkonyum fosfat (ZrP) üzerine metilen mavisinin (MB) adsorpsiyonu çalışıldı ve
adsorpsiyon kapasitesi değerleri ve izotermleri belirlendi. ZrP adsorpsiyon kapasitesi gaz fazındaki
n-butil amine maruz bırakıldıktan sonra artmıştır. ZrP üzerine adsorplanmış MB karbon pasta
elektrodunda modifiye materyal olrak kullanıldı. Modifiye elektrot askorbik asidin (AA) akışa
enjeksiyon amperometrik tayininde ve voltammetrik araştırmalarda kullanıldı. Adsorplanmış MB
nun elektrot reaksiyonu yarı tersinirdir. Laboratuarda yapılmış akış yollu ışınlama için saydam
pencereye uygun elektrokimyasal hücre yapılmış ve amperometrik akışa enjeksiyon (FI)
çalışmalarında kullanıldı. Fotoamperometrik –FI koşulları; akış hızı 1,5 mL min−1, geçirgen tüp
uzunluğu 25 cm, enjeksiyon hacmi 100 μL ve uygulanan sabit potansiyel 100 mV (vs. SCE) olarak
optimize edilmiştir. AA için lineer kalibrasyon aralığı 1,0×10−6 to 4,0×10−5M dır. Bağıl standart sapma
4 tekrarlı 3,0×10−5 M AA enjeksiyonu için 1,2% dir. Farmasötik ürünlerde AA tayini için elde edilen
sonuçlar, AA ile triiyodür arasındaki tepkimeyi içeren prosedür kullanarak elde edilen sonuçlarla
uyumlu sonuçlar elde edildi.
Atıf sayısı: 15
Türkiye’de ilk kez “V471 Tauri örten çiftinin uzun zaman aralığındaki fotometrik
gözlemlerini temel alan yeni bulgular” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay
Bilimleri Bölümünde Prof. Dr. Cafer İBANOĞLU, Prof. Dr. Serdar EVREN, Günay TAŞ ve Doç. Dr. Ömür
ÇAKIRLI tarafından yapılmış ve 2005 yılında tamamlanmıştır. Bu çalışmayla, ülkemizde ilk defa bir
örten çift yıldız sistemi içinde küçük kütleli bir kahverengi cüce bileşenin varlığı saptanmış ve
dünyaya duyurulmuştur. Gözlemler, Ege Üniversitesi Gözlemevi’nde yapılmıştır. Araştırma konusu
makale:
“İbanoğlu, C., Evren, S., Taş, G. And Çakırlı, Ö., 2005, “New findings based on long-term
photometric observations of the eclipsing binary V471 Tauri”, MNRAS, 360, 1077.”
Türkiye’de ilk kez “Yakın çift sistemlerin evrimi” konulu araştırma; Ege Üniversitesi
Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünde Kadri YAKUT ve P.P. EGGLETEON tarafından yapılmış ve
2005 yılında tamamlanmıştır. Yapılan çalışmada Güneş’e benzeyen yakın çift dizgelerin
etkileşimleri dikkate alınarak yıldızların evrimi konusu detaylı ele alınmıştır. Çalışma sırasında
gözlemsel astrofizikte en iyi bilinen çift dizgelerin bilgilerinden yolla çıkılarak, çift yıldız evrimi
konusu detaylı bir şekilde modellenmiş ve literatüre ilk kez giren sonuçlar elde edilmiştir. Araştırma
konusu makale: “Yakut, K., and Eggleteon, P.P., “Evolution of Close Binary Systems”, 2005, ApJ., 629, 1055.”
Türkiye’de ilk kez “Örten çift PV Cas: Derinlikle değişen kuvvetli diferansiyel dönme”
konulu araştırma; Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünde Prof. Dr. Mutlu YILDIZ
tarafından yapılmış ve 2005 yılında tamamlanmıştır. PV Cas çift yıldız sistemi üzerine yapılan bu
çalışmada ilk kez (bazı) erken tip yıldızların iç kısımlarının çok hızlı döndüğüne ilişkin bilgi, bu
yıldızlar için elde edildi ve dönme profili çıkarıldı. Poprad’da (Slovakya) düzenlenen 242. Uluslararası
Astronomi Birliği Sempozyumunda bu çalışmanın bazı sonuçları da yazar tarafından sunulmuş
(2004, IAUS 224, 81) ve bu çalışma, toplantının kapanış konuşmasını yapan M. M. Dworetsky
tarafından bulguları en çok önemsenen çalışmalardan birisi olarak nitelendirilmiştir. Araştırma
konusu makale: “Yıldız, M., 2005, “The eclipsing binary PV Cas: a case of strong differential rotation in
depth”, MNRAS, 363, 967.”
Türkiye’de ilk kez “Hyades’deki çift yıldız bileşenlerinin modellenmesi” konulu

araştırma; Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünde Prof. Dr. Mutlu YILDIZ, Kadri
YAKUT, Hicran BAKIŞ ve A. NOELS tarafından yapılmış ve 2006 yılında tamamlanmıştır. Hyades çift
yıldızları üzerine yapılan bu çalışmada soğuk yıldızların gözlenen yarıçapları ile model yarıçapları
arasında sistematik bir fark olduğu ve bu farkı ortadan kaldırabilmek için konvektif parametrenin
yıldız kütlesine duyarlı bir şekilde bağlı olması gerektiği ilk kez gösterilmiştir. Araştırma konusu
makale: “Yıldız, M., Yakut, K., Bakış, H., and Noels, A., 2006, “Modelling the components of binaries in
the Hyades: the dependence of the mixing-length parameter on stellar mass”, MNRAS, 368, 1941.”
Türkiye’de ilk kez “V1123 Tauri’nin ilk Yer-konuşlu ışıkölçümü” konulu araştırma; Ege
Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünde Orkun ÖZDARCAN, Türker TOPÇU, Serdar
EVREN, Günay TAŞ tarafından yapılmış ve 2006 yılında tamamlanmıştır. Bu çalışmada, Hipparcos
uydusu ile değişken olduğu tahmin edilen V1123 Tauri örten çift yıldızının, Ege Üniversitesi
Gözlemevi’nin üç kanallı hızlı fotometresiyle yapılan gözlemleri sonucunda ilk defa ışık eğrisi elde
edilmiş ve sistemin ışık öğeleriyle ışık-renk değişkenliği bulunmuştur. Araştırma konusu makale:
“Özdarcan, O. Topçu, A.T., Evren, S. and Taş, G., 2006, “The first ground-based photometry of V1123
Tauri”, IBVS, 5688.”
Türkiye’de ilk “Bilgisayar aracılığı ile İzmir’den Antalya’daki teleskopla uzaktan

gözlem” Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünde Prof. Dr. Varol KESKİN ve Arş. Gör.
Dr. Kadri YAKUT; 2006 yılında Türkiye’de bir ilki gerçekleştirdiler. İzmir'deki çalışma odasından
internet kanalıyla Antalya Bakırlı Tepe’deki TÜBİTAK Ulusal Gözlemevindeki teleskop
bilgisayarlarına bağlanarak, gece boyunca uzaktan gözlem yaptılar. Üç gece yapılan gözlemler ile
uzaktan gözlem yapılabilirlik başarıyla sınanmış oldu.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Deniz kafadanbacaklısı loligo vulgaris’in yağ asidi
içeriği” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Prof. Dr. Yeşim SALMAN
ve Doç. Dr. Alp SALMAN tarafından 2006 yılında yapılmıştır. Araştırma sonuçları aşağıdaki makale
“Salman, Yeşim; Salman, Alp: Deniz kafadanbacaklisi loligo vulgaris’in yağ asidi içeriği (The fatty
acid profile of marine cephalopod Loligo vulgaris) The Israeli Journal of Agriculture – Bamidgeh 59, 3,
133-136, 2007.”
Özet: Dünyada ilk kez, bir deniz kafadanbacaklısı olan Loligo vulgaris’in yağ asidi içeriği ilk
kez aydınlatıldı.
Atıf sayısı: 1
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Astragalus flavescens köklerinden triterpen

glikozidler” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Sibel AVUNDUK,
Anne-Claire MİTAİNE-OFFER, Özgen Alankuş ÇALIKAN, Tomofumi MİYAMOTO, Serdar Gökhan
ŞENOL ve Marie-Aleth LACAİLLE-DUBOİS tarafından 2007 yılında yapılmıştır. Araştırma sonuçları
Astragalus flavescens Köklerinden Triterpen Glikozidler (Triterpene Glycosides from the Roots of
Astragalus flavescens) Journal of Natural Products, 71 (1), 141-145, 2008.”
Özet: Dünyada ilk kez Astragalus flavescens Köklerinden Triterpen Glikozidler isimli çalış-
mada Astragalus flavescens köklerinden 3-O--L-ramnopiranozil-(12)--D-ksilopiranozil-(12)--
D-glukuro-nopiranozil-21-epi-kudzusapogenol A, 3-O--L-ramnopiranozil-(12)--D-glukopira-
nozil-(12)--D-glukuronopiranozil-21-epi-kudzusapogenol A, 3-O--L-ramnopiranozil-(12)--
D-ksilopiranozil-(12)--D-glukuronopiranozil-22--D-glukopiranozil-21-epi-kudzusapogenol A,
3-O--L-ramnopiranozil-(12)- -D-glukopiranozil-(12)--D-glukuronopyranosy1-22-O--D-
glukopiranozil-21-epi-kudzusapo-genol A, 3-O-L-ramnopiranozil-(12)--D-ksilopiranozil-
(12)--D-glukuronopiranozil-22-O--L-arabinopiranozil-21-epi-kudzusapogenol A, 3-O--L-
ramnopiranozil-(12)--D-glukopiranozil-(12)--D-glukuronopiranozil-22-O--L-arabinopirano-
zil-21-epi-kudzusapogenol A bileşikleri izole edilip yapıları Ege Üniversitesi’nde tanımlanmıştır.
Atıf sayısı: 7
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Anchusa undulata subsp. hybrida’dan triterpene ve

flavone glikozitler” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Ömer KOZ,
Süheyla KIRMIZIGÜL ve Cosimo PIZZA tarafından 2008 yılında yapılmıştır. Araştırma sonuçları
“(Triterpene and flavone glycosides from Anchusa undulata subsp. hybrida) Natural Product
Research, 23(3): 284-292 2009.”
Özet: Dünyada ilk kez, Undulatoside (3-O-(-D-glukopiranozil)-29-O-(-D-glukopiranozil)-
2,23-dihidroksiolean-12-en-28-oik asit) bileşiği Anchusa undulata subsp. hybrida bitkisinden izole
edilmiştir.
Atıf sayısı: 1
Türkiye’de ilk kez “Gökadaya ait dört açık yıldız kümesindeki mavi aykırı yıldızların
yeni ışıkölçümü” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünde Günay
TAŞ, Serdar EVREN, Orkun ÖZDARCAN, Hasan Ali DAL ve Esin SİPAHİ tarafından yapılmış ve 2009
yılında tamamlanmıştır. Bu çalışmayla birlikte ülkemizde ilk defa bazı açık yıldız kümelerindeki
mavi aykırı yıldızların değişkenliği araştırılmış ve HD 21728 katalog numaralı yıldızın gösterdiği
düzenli değişimlerle, kimyasal garip yıldızlar grubundan bir değişen yıldız olabileceği belirtilmiştir.
“Taş, G., Evren, S., Özdarcan, O., Dal, H.A., and Sipahi, E., 2009, “New Photometry of Blue
Stragglers in four Galactic Open Clusters”, IBVS, 5879.”
Türkiye’de ilk kez “İki endemik cephalaria türünün kimyasal bileşimi” konulu
araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Peyker KAYCE ve Süheyla KIRMIZIGÜL
tarafından 2009 yılında yapılmıştır. Araştırma sonuçları aşağıdaki makale ile bilim dünyasına
duyurulmuştur:
“İki Endemik Cephalaria Türünün Kimyasal Bileşimi (Chemical Constituents of Two Endemic
Cephalaria Species)” Records of Natural Products, 4 (3), 141-148, 2010.”
Özet: Yeni bir triterpen glikozit olan Isacoside bileşiği ve yedi diğer doğal bileşik Cephalaria
isaurica ve Cephalaria stellipilis bitkilerinden izole edilmiştir. Ayrıca bilinen bileşiklerden iki tanesine
(vaniloloside ve picein) bu genusta ilk kez rastlanmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Cephalaria paphlagonica’dan Elde Edilen İki Yeni Triterpen
Glikozitin Yapı Tayini ve Spektral Verileri” adlı araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya
Bölümünde Seval ÇAPANLAR ve Süheyla KIRMIZIGÜL tarafından 2009 yılında yapılmıştır. Araştırma
sonuçları aşağıdaki makale ile bilim dünyasına duyurulmuştur:
“Cephalaria paphlagonica’dan Elde Edilen İki Yeni Triterpen Glikozitin Yapı Tayini ve Spektral
Verileri (Structural elucidations and spectral assigments of two novel triterpene glycosides from
Cephalaria paphlagonica)” Natural Product Research, 24 (14), 1337-1346, 2010.”
Özet: İki yeni triterpen glikozit Paphlagonoside A ve B bileşikleri ilk defa Cephalaria
paphlagonica bitkisinden izole edilmiş ve yapıları 28-O-[-D-glukopiranozil(12)--L-arabino-
piranozil (14)--D-glukopiranozil]-hederagenin ve 28-O-[-D-ksilopiranozil(14)--L-ramno-
piranozil(13)--D-ksilopiranozil(16)--D-glukopiranozil(12)--D-glukopiranozil]-hederage-
nin olarak belirlenmiştir. Tüm bitki ekstrelerinin antimikrobiyal ve antioksidan aktiviteleri çalışıl-
mıştır.
Türkiye’de ilk kez “Cephalaria scoparia’dan antimikrobiyal aktif triterpenoid

glikozitler” adlı araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Böke SARIKAHYA ve
Süheyla KIRMIZIGÜL tarafından 2009 yılında yapılmıştır. Araştırma sonuçları aşağıdaki makale ile
“(Antimicrobial Triterpenoid Glycosides from Cephalaria scoparia)” Journal of Natural Products,
73 (5), 825-830, 2010.”
Özet: Scoposides A, B, C, D ve E isimli oleanan-tip triterpen glikozitler ilk defa Cephalaria
scoparia bitkisinden izole edilmiştir. Bu beş yeni bileşiğe ek olarak Scoposides B, C ve D
bisdesmosidik glikozitlerinin bazik hidrolizi ile de üç yeni prosapogenin elde edilmiştir. Tüm yeni
bileşiklerin antimikrobiyal aktivitesi belirlenmiştir.
Atıf sayısı: 4
Türkiye’de ilk kez “Acanthus hirsutus (Acanthaceae)’dan yeni bir glikozit eldesi” konulu
araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Seval ÇAPANLAR, Böke NAZLI, İhsan
YAŞA ve Süheyla KIRMIZIGÜL tarafından 2009 yılında yapılmıştır. Araştırma sonuçları aşağıdaki
makale ile bilim dünyasına duyurulmuştur:
“[A Novel Glycoside from Acanthus hirsutus (Acanthaceae)]” Natural Product Communications,
5 (4), 563-566, 2010.”
Özet: Hirsutusoide bileşiği ilk defa Acanthus hirsutus bitkisinden izole edilmiş ve yapısı 2-(o-
hidroksifenil)-2-hidroksietenil-O--glukopiranosit olarak bulunmuştur. Yeni bileşiğin yanı sıra üç
bilinen glikozit luteolin-7-O--D-glukuronit, -sitosterol-3-O--D-glukopiranozit ve (2R)-2-O--D-
glukopiranozil-2H-1,4-benzoksazin-3(4H)-on da bu bitkiden izole edilmiştir. Tüm ekstrelerin ve yeni
bileşiğin antimikrobiyal ve antioksidan aktiviteleri ilk kez belirlenmiştir.
Türkiye’de ilk kez “Cephalaria türlerinden elde edilen glikozitler” adlı araştırma; Ege
Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Erkan HALAY ve Süheyla KIRMIZIGÜL tarafından 2009
“Halay, Erkan ve Kırmızıgül, Süheyla (Glycosides from Cephalaria Species)” Zeitschrift Fur
Naturforschung Section B-A Journal of Chemical Sciences, 65 (11), 1384-1392, 2010.”
Özet: Lycicoside I, II ve Cilicicoside I isimli üç yeni glikozit ve biri triterpen, biri iridoid iki
glikozit iki farklı Cephalaria türünden elde edilmiştir. Üç yeni triterpen glikozitin yapısı spektro-
skopik ve kimyasal bulgular sonucunda Cephalaria lycica’dan 3-O-[-D-glukopiranozil(13)--L-
ramnopiranozil(14)--D-ksilopiranozil(14)--D-ksilopiranozil]-28-O-[-D-glukopiranozil(16)-
-D-glukopiranozil]-oleanolik asit, 3-O-[-D-ksilopiranozil(13)--L-ramnopiranozil(14)--D-
ksilopiranozil]-28-O-[-D-glukopiranozil]-oleanolik asit ve Cephalaria cilicica’dan 3-O-[-D-gluko-
piranozil(14)--D-ksilopiranozil(13)--L-ramnopiranozil(12)-[-D-glukopiranozil(13)]--L-
ramnopiranozil]-28-O-[-D-glukopiranozil(16)--D-glukopiranozil]-hederagenin olarak belirlen-
miştir. Bu bulgulara ek olarak üç yeni prosapogenin de (1B-3B) elde edilmiştir. Yeni bileşiklerin
antimikrobiyal aktivitesi belirlenmiştir.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Centaurea urvillei DC. subsp. urvillei’den fenolik
glikozidler ve antiproteasomal aktiviteleri” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya
Bölümünde Derya GÜLCEMAL, Özgen Alankuş ÇALIŞKAN, Canan KARAALP ve Erdal BEDİR
duyurulmuştur:
“Gülcemal, Derya; Alankuş Çalışkan, Özgen; Karaalp, Canan; Bedir, Erdal (Phenolic Glycosides
with antiproteasomal activity from Centaurea urvillei DC. subsp. urvillei)” Carbohydrate Research, 345
(17), 2529-2533, 2010.”
Özet: Dünyada ilk defa Centaurea urvillei DC. subsp. urvillei’den fenolik glikozidler ve
antiproteasomal aktiviteleri isimli çalışmada yeni bir flavanon glikozid olan, naringenin-7-O--D-
glukuronopiranozid ve yeni bir flavanol glikozid olan 6-hidroksikaemferol-7-O--D-glukurono-
piranozid Centaurea urvillei DC. subsp urvillei bitkisinin toprak üstü kısımlarından izole edilip yapıları
Ege Üniversitesi’nde tanımlanmıştır.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Astragalus icmadophilus’tan triterpen glikozidler”

konulu araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde İbrahim HORO, Erdal BEDİR,
Angela PERRONE, Fevzi ÖZGÖKÇE, Sonia PİACENTE ve Özgen Alankuş ÇALIŞKAN tarafından 2009
“Horo, İbrahim; Bedir, Erdal; Perrone, Angela; Özgökçe, Fevzi; Piacente, Sonia; Alankuş
Çalışkan, Özgen (Triterpene Glycosides from Astragalus icmadophilus)” Phytochemistry, 71 (8-9),
956-963, 2010.”
Özet: Dünyada ilk kez Astragalus icmadophilus’tan triterpen glikozidler isimli çalışmada
sikloartan glikozid olan 3-O-[-L-arabinopiranozil-(12)-O-3-asetoksi--L-arabinopiranozil]-6-O--
D-glukopirano-zil-36,16,24(S),25-pentahidroksi-sikloartan, 3-O-[-L-ramnopiranozil-(12)-O-
-L-arabinopiranozil-(12)-O--D-ksilopiranozil]-6-O--D-glukopiranozil-3,6,16,24(S),25-penta-
hidroksi sikloartan, 3-O-[-L-arabinopiranozil-(12)-O-3,4-diasetooksi--L-arabinopiranozil]-6-O--D-
glukopiranozil-3,6,16,24(S), 25-pentahidroksi sikloartan, 3-O-[-L-arabinopiranozil-(12)-O-3-
acetoxy--L-arabinopiranozil]-6-O--D-glukopiranozil-3,6,16,25-tetrahidroksi-20(R),24(S)-epoksi-
sikloartan, 3-O-[-L-arabinopiranozil-(12)-O--D-ksilopiranozil]-6-O--D-glukopiranozil-3,616,
24-tetrahidroksi-20(R),25-epoksisikloartan, 3-O-[-L-ramnopiranozil-(12)-O--L-arabinopirano-
zil-(12)-O--D-ksilopiranozil]-6-O--D-glukopiranozil-3,6,16,24-tetrahidroksi-20(R),25-epoksi-
sikloartan bileşikleri Astragalus icmadophilus bitkisinden izole edilmiş ve yapıları Ege Üniversite-
si’nde tanımlanmıştır.
Atıf sayısı: 3
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Astragalus wiedemannianus fischer’den triterpen

glikozidler” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Emre POLAT, Erdal
BEDİR, Angela PERRONE, Sonia PİACENTE ve Özgen Alankuş ÇALIŞKAN tarafından 2009 yılında
yapılmıştır. Araştırma sonuçları aşağıdaki makale ile bilim dünyasına duyurulmuştur:
“Polat, Emre; Bedir, Erdal; Perrone, Angela; Piacente, Sonia; Alankuş Çalışkan, Özgen (Triterpene
Glycosides from Astragalus wiedemannianus Fischer)” Phytochemistry, 71 (5-6), 658-662, 2010.”
Özet: Dünyada ilk defa Astragalus wiedemannianus Fischer’den triterpen glikozidler isimli
çalışmada 3-O-[-L-ramnopiranozil-(12)--D-glukopiranozil]-25-O--D-glukopiranozil-20(R),24(S)-
epoksi-3,6,16, 25-tetra-hidroksisikloartan, 3-O-[-L- ramnopiranozil-(12)--D-ksilopiranozil]-6-O-
-D-glukopiranozil-24-O--(4'-O-asetoksi)-L-arabinopiranozil-16-O-asetoksi-3,6,16-,24(S),25-pen-
tahidroksisikloartan, 3-O-[-L-ramnopiranozil-(12)--D-ksilopiranozil]-6-O--D-glukopiranozil-24-
O--L-arabinopiranozil-16-O-asetoksi-3,6,16,24(S),25-pentahidroksisikloartan bileşikleri Astragalus
wiedemannianus bitkisinden izolemiş ve yapıları tanımlamaları Ege Üniversitesi’nde yapılmıştır.
Atıf sayısı: 3
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Agrostemma gracilis’ten triterpen glikozidler”

konulu araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Ömer KOZ, Erdal BEDİR, Milena
MASULLO, Özgen Alankuş ÇALIŞKAN ve Sonia PİACENTE tarafından 2009 yılında yapılmıştır.
“Koz, Ömer; Bedir, Erdal; Masullo, Milena; Alankuş Çalışkan, Özgen; Piacente, Sonia (Triterpene
Glycosides from Agrostemma gracilis)” Phytochemistry, 71 (5-6), 663-668, 2010.”
Özet: Dünyada ilk defa Agrostemma gracilis’ten triterpen glikozidler isimli çalışmada
Agrostemma gracilis bitkisinden Agrostemmosides A (3-O--D-ksilopiranoziloleanolik asit 28-O--D-
glukopiranozil-(12)-[-D-ksilopiranozil-(16)]--D-glukopiranozil-(16)--D-glukopiranozil
ester), Agrostemmosides B (3-O--L-ramnopiranozil-(12)--D-ksilopiranoziloleanolik asit 28-O--
D-glukopiranozil-(12)-[-D-ksilopiranozil-(16)]--D-glukopiranozil-(16)--D-glukopiranozil
ester), Agrostemmosides C (3-O--D-ksilopiranozilekinosistik asit 28-O--D-glukopiranozil-(12)--
D-glukopiranozil-(16)--D-glukopira-nozil ester), ve Agrostemmosides D (3-O--D-ksilopirano-
zilecinocistik asit 28-O--D-glukopiranozil-(12)-[-D-ksilopiranozil-(16)]--D-glukopiranozil-
(16)--D-glukopiranozil ester) bileşikleri izole edilip yapıları Ege Üniversitesi’nde tanımlanmıştır.
Atıf sayısı: 2
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Pterocephalus pinardii’den monoterpenoid

glukoindol alkaloidler ve iriroidler” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya
Bölümünde Derya GÜLCEMAL, Milena MASULLO, Özgen Alankuş ÇALIŞKAN, Tamer KARAYILDIRIM,
Serdar Gökhan ŞENOL, Sonia PİACENTE ve Erdal BEDİR tarafından 2009 yılında yapılmıştır.
“Gülcemal, Derya; Masullo, Milena; Alankuş Çalışkan, Özgen; Karayıldırım, Tamer; Şenol, Serdar
Gökhan; Piacente, Sonia; and Bedir Erdal Pterocephalus pinardii’den Monoterpenoid Glukoindol Alkaloidler
ve İriroidler (Monoterpenoid Glucoindole Alkaloids and Iridoids from Pterocephalus pinardii) Magnetic
Resonance in Chemistry, 48 (3), 239-243, 2010.”
Özet: Dünyada ilk defa Pterocephalus pinardii’den monoterpenoid glukoindol alkaloidler ve

iridoidler isimli çalışmada Piterosefalin {5S-karboksivinkozid-22-loganin ester} bileşiği Pterocephalus
pinardii bitkisinden izole edilip yapısı Ege Üniversitesi’nde aydınlatılmıştır.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “Tamarix hampeana L.’dan yağ alkolunun yeni
benzeri“ konulu araştırma; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Yurdanur Yayla AKGÜL
duyurulmuştur:
“Akgül Yayla: Tamarix hampeana L.’dan yağ alkolunun yeni benzeri (A new Analogue of fatty
alcohol from Tamarix Hampeana L.) Natural Product Research, 24 (1): 34-39 2010.”
Özet: Dünyada ilk defa, Tamarix hampeana L. bitkisinden, uzun zincirli bir sekonder alkol ve
laserine bileşikleri izole edilmiştir.
Türkiye’de ilk kez “UV Ceti türü yıldızların flare sınıflamaları için yeni bir yöntem”
konulu araştırma; Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünde Hasan Ali DAL ve Serdar
EVREN tarafından yapılmış olup 2010 yılında sonuçlandırılmıştır. Bu çalışmada, flare gösteren bazı
yıldızların Ege Üniversitesi Gözlemevi’nde yapılan gözlemlerine dayanarak flare karakteristikleri ve
sınıflamaları üzerine ilk defa istatiksel bir yöntem geliştirilmiştir. Böylece, flarelerin hızlı ve yavaş
flareler şeklinde sınıflamasına ilk defa yeni bir bilimsel yaklaşım getirilmiştir. Araştırma sonuçları
“Dal, H.A. and Evren, S., 2010, “A New Method for Classifying Flares of UV Ceti Type Stars:
Differences Between Slow and Fast Flares”, AJ, 140, 483.”
Fen Fakültesi Zooloji Anabilim Dalı İlkleri

Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Anabilim Dalı öğretim
elemanları tarafından bulunan aşağıdaki hayvanlar Türkiye’de ve dünyada ilk kez bilim
dünyasına tanıtılmıştır. Bu buluşlar kendi aralarında tarih sırasına koyulmuşlardır.
PROTOZOA
Türkiye’de ve dünyada ilk kez Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Zooloji Anabilim
Dalında Nimet ÖKTEM ve Bayram GÖÇMEN tarafından bulunan aşağıdaki silli protozoon türü 1996
yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Hayvan adı: Entodinium basoglui ÖKTEM & GÖÇMEN, 1996.
Tip örnek: Tip Örnekleri Holotip ve paratipler. RCC-I. IPN 92 no ve 10.05.1990 tarihli preparat
üzerinde Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Anabilim Dalı Bornova - İzmir'de
saklanmaktadır.
Bu buluş, aşağıdaki makale ile bilim dünyasına duyurulmuştur:
Makale: Öktem, N. ve Göçmen, B. (1996). Türkiye Evcil Sığır (Bos taurus taurus L.)
İşkembesinden Yeni Bir Siliyat Grubu (Entodiniomorphida: Ophryoscolecidae) ve Yeni Bir Tür
Entodinium basoglui sp. nov. Hakkında. Turk. J. Zool., 20 (Ek Sayı): 271-278.
Özet: İzmir civarında kesilen sığırların işkembesinden yeni bir silyat türü, Entodinium basoglui
sp. nov. ve yeni bir grup, Entodinium dilobum grubu tanımlanmıştır.
Entodinium basoglui şekil olarak ovoidten elipsoide kadar değişir, Uzunluk 51.89 (40- 65) μm,
genişlik 30.54 (22-39) μm, uzunluk/ genişlik orani 1,71 (1,50-1,83) (n= 25). Sağ ve sol vücut kenarları
kanatlıdır, bu kanatlar iki triangular kaudal lob şeklinde posterior uçta son bulur, sol lob daima
sağdakinden uzundur ve endoplazma kesesi bu lob içerisine bir girinti oluşturur. Eşit uzunluktaki iki
kutikular katlantı vücudun alt ve üst yüzeyleri boyunca sağ ve sol vücut kenarlarına yaklaşık olarak
paralel şekilde anüs seviyesinin hemen arkasına kadar uzanırlar. Makronukleusu vücut
uzunluğunun yaklaşık 2/3'si kadar uzunluğa sahiptir, oldukça vesiküllü yapıda 2 loblu uzamış
şekillidir, bir kromozom şeklini andırır, ön ucu sağ vücut marjini ile çok yakın temastadır. Türün
sığırlardaki görülme sıklıgı % 28 olup, toplam işkembe siliyat sayısının %1,40 -%22,14'ünü oluşturur.
Entodinium dilobum grubu ikişer adet posterior triangular loba sahip oluşları, uzunluk/
genişlik oranının asağı yukarı benzer oluşu, hücre genel şekillerinin birbirleri ile iç içe girecek tarzda
görülmesi ve tamamında kutikular katlantıların bulunmasi ile karakterize olmuştur. Üç türü
kapsamaktadır: Entodinium dilobum Dogiel, 1927, Entodinium alces Dehority, 1974 ve çalışmamızda
tanımlanmış olan Entodinium basoglui sp. nov.'dir.
Hayvan adı: Entodinium williamsi GÖÇMEN & ÖKTEM, 1996.
Tip örnek: Holotip ve paratipler ZSBEU - RCC .3/PN 98-100 no’lu 17 Mayıs 1994 tarihli MFS-
gliserin (1/1 oranında) içerisinde bekletilmiştir. Örnekler, sığır işkembe siliyat içeriğinde Ege
Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Ababilim Dalı, Bornova-İzmir’de muhafaza
edilmektedir.
Makale: Göçmen, B. and Öktem, N. (1996). New Rumen Ciliates from Turkish Domestic Cattle
(Bos taurus L.): I. The Presence of Entodinium dalli Dehority, 1974 with a New Forma, E. dalli f.
rudidorsospinatum n. f. and Comparisons with Entodinium williamsi n. sp. European Journal of
Protistology, 32 (4): 513-522
Özet: İzmir, Türkiye'deki 25 evcil sığırdan (Bos taurus) elde edilen işkembe içeriklerinin
incelenmesi sırasında, birbirine biraz benzer fakat farklı olan 2 entodinium formu gözlenmiştir. Bu
siliyatlar hayvanların 3'ünde gözlenmiştir. Bu çalışma, bunların 2 tür halinde; Entodinium dalli
Dehority, 1974 ve yeni bir tür, Entodinium williamsi n. sp. şeklinde sınıflandırılmasını rapor
etmektedir. E. dalli'ye dahil olacak şekilde belirlenen bütün siliyatlar Kaudal ışınlanmasına dayalı
olarak yeni bir forma, E. dalli f.
rudidorsospinatum n. f. şeklinde
tavsif edilmişlerdir. Entodinium
williamsi n. sp. ise 2 yeni forma,
E. williamsi f. williamsi n. f. and
E. williamsi f. turcicum n. f. şek-
linde tanımlanmıştır. Bu proto-
zoonların morfoloojik özellikleri
tanımlanmış ve benzer ento-
diniid türlerle olan akrabalııkları
tartışılmıştır.
Hayvan adı: Entodinium williamsi williamsi GÖÇMEN & ÖKTEM, 1996.
etmektedir. E. dalli'ye dâhil olacak şekilde belirlenen bütün siliyatlar Kaudal ışınlanmasına dayalı
olarak yeni bir forma, E. dalli f. rudidorsospinatum n. f. şeklinde tavsif edilmişlerdir. Entodinium
williamsi n. sp. ise 2 yeni forma, E. williamsi f. williamsi n. f. and E. williamsi f. turcicum n. f. şeklinde
tanımlanmıştır. Bu protozoonların morfoloojik özellikleri tanımlanmış ve benzer entodiniid türlerle
olan akrabalııkları tartışılmıştır.
Hayvan adı: Entodinium williamsi turcicum GÖÇMEN & ÖKTEM, 1996.
williamsi n. sp. ise 2 yeni
forma, E. williamsi f.
williamsi n. f. and E.
williamsi f. turcicum n. f.
şeklinde tanımlanmıştır.
Bu protozoonların morfo-
loojik özellikleri tanımlan-
mış ve benzer entodiniid
türlerle olan akrabalııkları
tar-tışılmıştır.
Dalında Nimet ÖKTEM ve Bayram GÖÇMEN tarafından bulunan aşağıdaki silli protozon türü 1996
Hayvan adı: Entodinium dalli dalli GÖÇMEN & ÖKTEM, 1996.
Tip örnek: Bu örnek ZSBEU RCC. 1lPN 75-86 numaralı 9 Mayıs 1990 tarihli preparatlarda Ege
Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Ababilim Dalı, Bornova-İzmir, Türkiye’de
muhafaza edilmektedir.

Dalında Nimet ÖKTEM ve Bayram GÖÇMEN tarafından bulunan silli protozoon türü canlı 1996
Hayvan adı: Entodinium dalli rudidorsospinatum GÖÇMEN & ÖKTEM, 1996.
Tip örnek: Bu örnek ZSBEU RCC. 1lPN 75-86 numaralı 9 Mayıs 1990 tarihli preparatlarda Ege
Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Ababilim Dalı, Bornova-İzmir, Türkiye’de
muhafaza edilmektedir.
etmektedir. E. dalli' ye dâhil olacak şekilde belirlenen bütün siliyatlar Kaudal ışınlanmasına dayalı
Dalında Nimet ÖKTEM, Bayram GÖÇMEN ve Saim TORUN tarafından bulunan aşağıdaki silli
protozoon türü 1997 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Hayvan adı: Entodinium semahatae ÖKTEM, GÖÇMEN & TORUN 1997.
Tip örnek: Holotip ve paratipler ZSBEU-RCS1 / PN 37 (Holotip) ile 44 (Paratipler, n=35) no’lu
17 Ekim 1994 tarihli daimi preparatlarda Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji
Ababilim Dalı, Bornova-İzmir’deki ZSBEU-RC koleksiyonunda (23) muhafaza edilmektedir.
Makale: Öktem, N., Göçmen, B. ve Torun, S. (1997). Türkiye Evcil Koyun (Ovis ammon
aries)'larının İşkembe Siliyat (Protozoa: Ciliophora) Faunası Hakkında Bir Ön Çalışma: I-Familya
Isotrichidae (Trichostomatida) ve Entodiniidae (Entodiniomorphida). Turk. J. Zool., 21 (4): 475-502.
Özet: Bu calışmada, Türkiye evcil koyun (Ovis ammon aries)' larının işkembesinde yaşayan
Isotrichidae ve Entodiniidae familyalarına dahil siliyat cins ve türleri, bunların bulunuş yüzdeleri,
görülme sıklıkları ile herbir koyundaki mililitredeki toplam siliyat sayıları belirlenmiştir.
Arastırma sonucunda 3 cins (Isotricha, Dasytricha ve Entodinium, altinda 23 tür ve 14 forma
tesbit edilmiştir. Bu türlerden 20 (% 86.96)' si Entodiniidae familyası ve Entodinium cinsine dâhildir.
Bunlardan biri olan Entodinium semahatae sp. nov. ilk kez tanımlanmıştır. Ayrıca bu calışmada
E. williamsi ve E. constrictum' un herbivor memelilerin işkembesinde bulunduğu ikinci, E. dalli
(f. rudidorsospinatum ile) ise üçüncü kez kaydedilmektedir. Çalışmada belirlenmiş olan tür ve
formalara ait örnekler, orjinal tanım ve literatürde mevcut bilgilerle karşılaştıralarak benzerlik ve
farklılıklar tespit edilmiştir. İşkembe içeriğinin mililitresindeki toplam siliyat sayısı ortalama 5.39x105
(hücre/ml) olarak bulunmuştur. Gerek konaklardaki görülme sıklığı, gerekse herbir konaktaki
bulunuş yüzdesi en yüksek cins Entodinium (görülme sıklığı % 100 ve bulunuş yüzdesi ortalama
% 80.06)' dur. Türlerin görülme sıklığı ile bulunuş yüzdeleri arasında yüksek bir iliski söz konusudur,
yani daha yüksek sıklıkta görülen türler ayni zamanda işkembe içinde yüksek yoğunlukta
bulunmaktadır. Ülkemiz
koyunlarında bulunan En-
todiniidae familyasına da-
hil işkembe siliyat fauna-
sının, içerdiği tür ceşitliliği
açısından Çin, Japonya,
Iskoçya, Kanada ve Alas-
ka'daki koyun faunaların-
dan daha zengin olduğu
saptanmıştır.
Dalında Bayram GÖÇMEN tarafından bulunan aşağıdaki silli protozoon türü 1999 yılında bilim
dünyasına tanıtılmıştır.
Hayvan adı: Ophryoscolex purkynjei purkynjei GÖÇMEN, 1999.
Makale: Göçmen, B. (1999b). Ophryoscolex Stein, 1858 (Protozoa: Ciliophora: Entodiniomorphida)
Cinsi Hakkında Morfolojik ve Taksonomik Araştırmalar. Doğa-Tr. J. of Zoology, 23 (Turk. Supl. 2): 429-463.
Özet: Bu calışmada
İzmir civarındaki salhane-
lerde kesilen toplam 30 evcil
sığır (Bos taurus L.)'dan elde
edilen işkembe içerikleri
Ophryoscolex cinsine dahil
siliyatlar açısından incelen-
miştir. Araştırma sonucunda
cins icerisine dâhil edilen sili-
yatların önceden bazı araştı-
rıcıların yaptığı gibi kaudal ışınlanma özellikleri (Dogiel, 1927) ve ikincil ışın halkası sayısına dayalı
olarak (Kofoid and McLennan, 1933) tür düzeyinde ele alınamıyacakları anlaşıldı. Bu durum
sığırlarımızda sözkonusu karakterler açısından bazı ara populasyonların saptanmış olması ve

istatistiki analiz yöntemleri ile gösterilmiştir. Sürekli varyasyonlar gösteren bu tip karakterler için en
uygun sınıflandırmanın "forma" sınıflandırması olduğu ortaya çıkartılmıştır. Bu nedenle cins
yeniden gözden geçirilmiş ve priorite ilkesi gözönünde tutularak önceden iki ayrı tür olarak
tanımlanmış olan O. purkynjei ile O. caudatus, O. purkynjei (sensu novo) altında birleştirilmiştir.
Ayrıca O. purkynjei'ye dahil 3 yeni forma (O. p. f. purkynjei n. f., O. p. f. bifidobicinctus n. f. ve O. p.
f. bifidoquadricinctus n. f.) tanımlanmış ve yeni bir tayin anahtarı (asağı bakınız) önerilmiştir.
Hayvan adı: Ophryoscolex purkynjei bifidobicinctus GÖÇMEN, 1999.
Tip örnek: ZSBEU-RCC.1/P.N. 1-12, 21 Mart 1990 ve RCC.4/P.N. 324-338, 03 Nisan 1995 tarihli
daimi preparatlarda E. Ü. Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Anabilim Dalı, Bornova-İzmir’deki
sığır işkembe siliyatları koleksiyonunda muhafaza edilmektedir.
Özet: Bu calışmada İzmir civarındaki salhanelerde kesilen toplam 30 evcil sığır (Bos taurus
L.)'dan elde edilen işkembe içerikleri Ophryoscolex cinsine dahil siliyatlar açısından incelenmiştir.
Araştırma sonucunda cins icerisine dâhil edilen siliyatların önceden bazı araştırıcıların yaptığı gibi
kaudal ışınlanma özellikleri (Dogiel, 1927) ve ikincil ışın halkası sayısına dayalı olarak (Kofoid and
McLennan, 1933) tür düzeyinde ele alınamıyacakları anlaşıldı. Bu durum sığırlarımızda sözkonusu
karakterler açısından bazı ara populasyonların saptanmış olması ve istatistiki analiz yöntemleri ile
gösterilmiştir. Sürekli varyasyonlar gösteren bu tip karakterler için en uygun sınıflandırmanın
"forma" sınıflandırması olduğu ortaya çıkartılmıştır. Bu nedenle cins yeniden gözden geçirilmiş ve
priorite ilkesi gözönünde tutularak önceden iki ayrı tür olarak tanımlanmış olan O. purkynjei ile O.
caudatus, O. purkynjei (sensu novo) altında birleştirilmiştir. Ayrıca O. purkynjei'ye dahil 3 yeni
forma (O. p. f. purkynjei n. f., O. p. f. bifidobicinctus n. f. ve O. p. f. bifidoquadricinctus n. f.)
tanımlanmış ve yeni bir tayin anahtarı (asağı bakınız) önerilmiştir.
Hayvan adı: Ophryoscolex purkynjei bifidoquadricinctus GÖÇMEN, 1999.
Tip örnek: ZSBEU-RCC.1/P.N. 1-12, 21 Mart 1990 ve RCC.4/P.N. 324-338, 03 Nisan 1995 tarihli
daimi preparatlarda E. Ü. Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Anabilim Dalı, Bornova-İzmir’deki
sığır işkembe siliyatları
koleksiyonunda
muhafaza
edilmektedir.
Bu buluş, aşağı-
daki makale ile bilim
dünyasına duyurulmuş-
tur:

Özet: Bu çalışmada İzmir civarindaki salhanelerde kesilen toplam 30 evcil sığır (Bos taurus
L.)'dan elde edilen işkembe içerikleri Ophryoscolex cinsine dahil siliyatlar açısından incelenmiştir.
Araştırma sonucunda cins icerisine dâhil edilen siliyatların önceden bazı araştırıcıların yaptığı gibi
kaudal ışınlanma özellikleri (Dogiel, 1927) ve ikincil ışın halkası sayısına dayalı olarak (Kofoid and
McLennan, 1933) tür düzeyinde ele alınamıyacakları anlaşıldı. Bu durum sığırlarımızda sözkonusu
karakterler açısından bazı ara populasyonların saptanmış olması ve istatistiki analiz yöntemleri ile
gösterilmiştir. Sürekli varyasyonlar gösteren bu tip karakterler için en uygun sınıflandırmanın
"forma" sınıflandırması olduğu ortaya çıkartılmıştır. Bu nedenle cins yeniden gözden geçirilmiş ve
priorite ilkesi gözönünde tutularak önceden iki ayrı tür olarak tanımlanmış olan O. purkynjei ile O.
caudatus, O. purkynjei (sensu novo) altında birleştirilmiştir. Ayrıca O. purkynjei'ye dahil 3 yeni
forma (O. p. f. purkynjei n. f., O. p. f. bifidobicinctus n. f. ve O. p. f. bifidoquadricinctus n. f.)
tanımlanmış ve yeni bir tayin anahtarı (asağı bakınız) önerilmiştir.
Dalında Bayram GÖÇMEN tarafından bulunan aşağıdaki silli protozoon türü canlı, 2000 yılında bilim
Hayvan adı: Epidinium graini graini GÖÇMEN, 2000.
Tip örnek: Holotip ZSBEU-RCC. 1/PN 1 nolu ve 21 Mart 1990 tarihli preparatta Ege
Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Ababilim Dalı, Bornova-İzmir’de muhafaza
edilmektedir. Paratipler sırası ile ZSBEU-RCC.1/PN 12 ve RCC.4/PN 324-329 nolu, 21 Mart 1990 ve 3
Nisan 1995 tarihli olarak muhafaza edilmektedir.
Makale: Göçmen, B. (2000). New Rumen Ciliates from Turkish Domestic Cattle (Bos taurus L.):
II. Epidinium graini n. sp. (Ophryoscolecidae, Entodiniomorphida). Turk. J. Zool., 24 (1): . 24 (1): 23-31.
Özet: İzmir (Türkiye) civarındaki 30 evcil sığırdan elde edilen işkembe içeriklerinin
incelenmesi esnasında, epidiniumlara benzer fakat farklı olan bazı formlar gözlenmiştir. Bu silli
protozoonlar incelenen hayvanların altısında %20,00’lik bir görülme sıklığı ile belirlenmiştir. Bu
çalışma sözkonusu siliyatların tek tür, Epidinium graini n. sp. halinde sınıflandırılmasını bildirir. Bu
türe dahil olacak şekilde tayin edilmiş protoozoonların tamamı 3 form E. graini f. graini n. f., E.
graini f. caudatricoronatum n. f. ve E. graini f. caudaquadricoronatum n. f.. halinde bölünmüştür.
Bu yeni tür şekil olarak etek veya taç yapısını andıran 2-4 adet enine pelikül katlantısına ve sol
yüzeyi üzerinde vücudun orta düzeyinden itibaren posteriora doğru uzanan 4-5 adet uzunlamasına
olukçuklara sahiptir. Bu veya benzeri özellikler Epidinium cinsinde tanımlanmamış olamasına
rağmen Ophryoscolex cinsinde tanımlanmıştır. Bu durum iki cins arasındaki filogenetik akrabalığı
gösteren bazı özellikler olabilir.
Dalında Bayram GÖÇMEN tarafından bulunan aşağıdaki silli protozoon türü canlı, 2000 yılında bilim
Hayvan adı: Epidinium graini caudatricoronatum GÖÇMEN, 2000.
Özet: İzmir (Türkiye) civarındaki 30 evcil sığırdan elde edilen işkembe içeriklerinin
incelenmesi esnasında, epidiniumlara benzer fakat farklı olan bazı formlar gözlenmiştir. Bu silli
protozoonlar incelenen hayvanların altısında %20.00’lik bir görülme sıklığı ile belirlenmiştir. Bu
çalışma sözkonusu siliyatların tek tür, Epidinium graini n. sp. halinde sınıflandırılmasını bildirir. Bu
türe dahil olacak şekilde tayin edilmiş protoozoonların tamamı 3 form E. graini f. graini n. f., E.
graini f. caudatricoronatum n. f. ve E. graini f. caudaquadricoronatum n. f.. halinde bölünmüştür.
Bu yeni tür şekil olarak etek veya taç yapısını andıran 2-4 adet enine pelikül katlantısına ve sol
yüzeyi üzerinde vücudun orta düzeyinden itibaren posteriora doğru uzanan 4-5 adet uzunlamasına
olukçuklara sahiptir.
Bu veya benzeri özel-
likler Epidinium cinsin-
de tanımlanmamış
olamasına rağmen
Ophryoscolex cinsinde
tanımlanmıştır. Bu du-
rum iki cins arasındaki
filogenetik akrabalığı
gösteren bazı özellikler
olabilir.
Hayvan adı: Epidinium graini caudaquadricoronatum GÖÇMEN, 2000.
Özet: İzmir (Türkiye) civarındaki 30 evcil
sığırdan elde edilen işkembe içeriklerinin incelenmesi
esnasında, epidiniumlara benzer fakat farklı olan bazı
formlar gözlenmiştir. Bu silli protozoonlar incelenen
hayvanların altısında %20.00’lik bir görülme sıklığı ile
belirlenmiştir. Bu çalışma sözkonusu siliyatların tek
tür, Epidinium graini n. sp. halinde sınıflandırılmasını
bildirir. Bu türe dahil olacak şekilde tayin edilmiş
protoozoonların tamamı 3 form E. graini f. graini n. f.,
E. graini f. caudatricoronatum n. f. ve E. graini f.
caudaquadricoronatum n. f. halinde bölünmüştür.
Bu yeni tür şekil olarak etek veya taç yapısını andıran
2-4 adet enine pelikül katlantısına ve sol yüzeyi üzerinde vücudun orta düzeyinden itibaren
posteriora doğru uzanan 4-5 adet uzunlamasına olukçuklara sahiptir. Bu veya benzeri özellikler
Epidinium cinsinde tanımlanmamış olamasına rağmen Ophryoscolex cinsinde tanımlanmıştır. Bu
durum iki cins arasındaki filogenetik akrabalığı gösteren bazı özellikler olabilir.
Dalında Bayram GÖÇMEN, Beria FALAKALI MUTAF ve Murat TOSUNOĞLU tarafından bulunan
aşağıdaki silli protozoon türü 2001 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Hayvan adı: Eudiplodinium dehorityi GÖÇMEN, FALAKALI-MUTAF & TOSUNOĞLU 2001.
Tip örnek: Holotip ve paratipler ZSBEU-RCC.1/PN 1-28 no’lu 21-28 Mart 1990 tarihli daimi
preparatlarda Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Zooloji Ababilim Dalı, Bornova-
İzmir’de sığır işkembe siliyatları koleksiyonunda muhafaza edilmektedir.
Makale: Göçmen, B., Falakalı Mutaf, B. & Tosunoğlu, M. (2001). New Rumen Ciliates From
Turkish Domestic Cattle (Bos taurus L.): 3. Eudiplodinium dehorityi n. sp. T. Parazitol. Derg. (Acta
Parasitologica Turcica), 25 (3): 305-307.
Özet: İzmir civarındaki toplam 30 ergin evcil sığır (Bos taurus L.)'dan elde edilen işkembe
içeriklerinin incelenmesi sırasında, entodiniumlara benzer fakat önceden tanımlananlardan (1) farklı
olan bazı siliyatlar gözlenmiştir. Bu çalışma söz konusu siliyatların 2 tür, Entodinium oektemae n.sp.
ve Entodinium imaii n.sp. halinde sınıflandırılmasını rapor eder. Entodinium oektemae n.sp.
incelenen sığır işkembe içeriklerinin %6.67'sinde, Entodinium imaii n.sp. ise %16,67'sinde
gözlenmiştir. Bu türler ayrıntılı bir şekilde tanımlanmış ve önceden bilinen benzer türlerle
karşılaştırmalar yapılarak tartışılmıştır.
Dalında Bayram GÖÇMEN, Murat TOSUNOĞLU ve Beria FALAKALI tarafından bulunan aşağıdaki silli
protozoon türü 2001 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Hayvan adı: Entodinium oektemae GÖÇMEN, TOSUNOĞLU & FALAKALI, 2001.
Tip örnek: Holotip ve paratipler Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Zooloji
Ababilim Dalı, Protozooloji ve Parazitoloji Laboratuvarında ZSBEU-RCC. 3/PN, 98-100 no’lu 17 Mayıs
1993 tarihli preparatlarda muhafaza edilmektedir.
Makale: Göçmen, B., Tosunoğlu, M. & Falakalı, B. (2001). New Rumen Ciliates From Turkish
Domestic Cattle (Bos taurus L.): 3. Entodinium oektemae n. sp. and Entodinium imaii n. sp.
(Entodiniidae, Entodiniomorphida). Turk. J. Zool., 25 (3): 269-274.
Özet: İzmir civarındaki

toplam 30 ergin evcil
sığır (Bos taurus L.)'
dan elde edilen işkem-
be içeriklerinin incelen-
mesi sırasında, entodi-
niumlara benzer fakat
önceden tanımlanan-
lardan (1) farklı olan
bazı siliyatlar gözlen-
miştir. Bu çalışma söz konusu siliyatların 2 tür, Entodinium oektemae n.sp. ve Entodinium imaii
n.sp. halinde sınıflandırılmasını rapor eder. Entodinium oektemae n.sp. incelenen sığır işkembe
içeriklerinin %6,67'sinde, En-todinium imaii n.sp. ise %16,67'sinde gözlenmiştir. Bu türler ayrıntılı
bir şekilde tanımlanmış ve önceden bilinen benzer türlerle karşılaştır-malar yapılarak tartışılmıştır.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez kez Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Zooloji Anabilim
Dalında Bayram GÖÇMEN, Murat TOSUNOĞLU ve Beria FALAKALI tarafından bulunan aşağıdaki silli
protozoon türü canlı 1997 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Hayvan adı: Entodinium imai GÖÇMEN, TOSUNOĞLU & FALAKALI 2001.
Tip örnek: Holotip ve paratipler ZSBEU-RCC, 1/PN. 34-48 ve /PN. 63-102 no’lu Nisan-Mayıs 1990
tarihli preparatlarda muhafaza edilmektedir. Örnekler Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji
Bölümü, Zooloji Ababilim Dalı,
Protozooloji ve Parazitoloji La-
boratuvarında, Bornova-İzmir’de
tutulmaktadır.
Bu buluş, aşağıdaki makale ile
Makale: Göçmen, B., Tosunoğlu, M. & Falakalı, B. (2001). New Rumen Ciliates From Turkish
Domestic Cattle (Bos taurus L.): 3. Entodinium oektemae n. sp. and Entodinium imaii n. sp.
(Entodiniidae, Entodiniomorphida). Turk. J. Zool., 25 (3): 269-274.
Özet: İzmir civarındaki toplam 30 ergin evcil sığır (Bos taurus L.)'dan elde edilen işkembe
içeriklerinin incelenmesi sırasında, entodiniumlara benzer fakat önceden tanımlananlardan (1) farklı
olan bazı siliyatlar gözlenmiştir. Bu çalışma söz konusu siliyatların 2 tür, Entodinium oektemae n.sp.
ve Entodinium imaii n.sp. halinde sınıflandırılmasını rapor eder. Entodinium oektemae n.sp.
incelenen sığır işkembe içeriklerinin %6,67'sinde, Entodinium imaii n.sp. ise %16,67'sinde
gözlenmiştir. Bu türler ayrıntılı bir şekilde tanımlanmış ve önceden bilinen benzer türlerle
karşılaştırmalar yapılarak tartışılmıştır.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez Ege Üniversitesi Fen Fakültesi

Zooloji Anabilim Dalında Bayram GÖÇMEN ve Samiye RASTGELDİ tarafından
bulunan aşağıdaki silli protozoon türü 2004 yılında bilim dünyasına tanıtıl-
mıştır.
Hayvan adı: Entodinium salmani GÖÇMEN & RASTGELDİ, 2004
Tip örnek: Holotip ve paratipler ZSBEU-RCG.1/PN 1-3no’lu 15 Eylül
2003 tarihli preparatlarda ZDEU Müzesi’nde (Ege University, Faculty of
Science, Department of Biology, Zoology section, 35100 Bornova, Üzmir,
Turkey) muhafaza edilmektedilmektedir.

Makale: Göçmen, B. & Rastgeldi, S. (2004). A New Rumen Ciliate from the Turkish Domestic
Goat (Capra hircus L.), Entodinium salmani n. sp (Entodiniidae, Entodiniomorphida) . Turk. J. Zool., 28
(4): 295-299
Özet: Türkiye’nin Güneydoğusunda yaşayan evcil keçi (Capra hircus L.)’lerin işkembe içerikleri
araştırılırken yeni bir siliyat türü Entodinium salmani n.sp. (Entodiniidae, Entodiniomorphida) ve bu
türe dahil olacak şekilde 4 forma; E. salmani salmani n.sp., n.f., E. salmani monospinosum n.sp., n.f.,
E. salmani bispinosum n.sp., n.f., E. salmani trispinosum n.sp., n.f. saptanmıştır. Bu türün ve formaların
temel özellikleri detaylı olarak tanımlanmış ve daha önce tanımlanan benzer türlerle karşılaş-
tırılmıştır.
Dalında Bayram GÖÇMEN ve Samiye RASTGELDİ tarafından bulunan aşağıdaki silli protozoon türü
2004 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Hayvan adı: Entodinium salmani salmani GÖÇMEN & RASTGELDİ, 2004
Goat (Capra hircus L.), Entodinium salmani n. sp (Entodiniidae, Entodiniomorphida) . Turk. J. Zool., 28 (4):
295-299.
türe dahil olacak şekilde 4 forma; E. salmani salmani n.sp., n.f., E. salmani monospinosum n.sp., n.f., E.
salmani bispinosum n.sp., n.f., E. salmani trispinosum n.sp., n.f. saptanmıştır. Bu türün ve formaların
temel özellikleri detaylı olarak tanımlanmış ve daha önce tanımlanan benzer türlerle karşılaştırıl-
mıştır.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Zooloji Anabilim Dalında
Bayram GÖÇMEN ve Samiye RASTGELDİ tarafından bulunan aşağıdaki silli protozoon türü 2004
Hayvan Adı: Entodinium salmani monospinosum GÖÇMEN & RASTGELDİ, 2004
Makale: Göçmen, B. & Rastgeldi, S. (2004). A New Rumen Ciliate from the Turkish
Domestic Goat (Capra hircus L.), Entodinium salmani n. sp (Entodiniidae, Entodiniomorphida) .
Turk. J. Zool., 28 (4): 295-299.
türe dahil olacak şekilde 4 forma; E. salmani salmani n.sp., n.f., E. salmani monospinosum n.sp., n.f.,
E. salmani bispinosum n.sp., n.f., E. salmani trispinosum n.sp., n.f. saptanmıştır. Bu türün ve formaların
mıştır.
Hayvan adı: Entodinium salmani bispinosum GÖÇMEN & RASTGELDİ, 2004
Goat (Capra hircus L.), Entodinium salmani n. sp (Entodiniidae, Entodiniomorphida) . Turk. J. Zool., 28 (4):
295-299.
mıştır.
Hayvan adı: Entodinium salmani trispinosum GÖÇMEN & RASTGELDİ 2004.
Göçmen, B. & Rastgeldi, S. (2004). A New Rumen Ciliate from the Turkish Domestic Goat
(Capra hircus L.), Entodinium salmani n. sp (Entodiniidae, Entodiniomorphida) . Turk. J. Zool., 28 (4):
295-299.
mıştır.
Dalında Probir K. BANDYOPADHYAY, Partha MALLIK, Bayram GÖÇMEN ve Amlan Kumar MITRA
tarafından bulunan aşağıdaki protozoon türü 2006 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Hayvan adı: Monocystis apporectodae BANDYOPADHYAY, MALLIK, GÖÇMEN ve MITRA,
2006.
Tip örnek: MA/2/2005 nolu preparat Kalyani Üniversitesi Zooloji Bölümü Müzesi, Kalyani
741235, Batı Bengal Hindistan’da muhafaza edilmektedir.
Makale: Bandyopadhyay, P.K., Mallik, P. Göçmen, B. & Mitra, A. K. (2006). Monocystis
apporectodea sp. nov. (Protozoa: Apicomplexa: Eugregarinida), from an Indian earthworm
Apporrectodea trapezoides Duges. Türkiye Parazitoloji Dergisi (Acta Parasitologica Turcica), 30 (1):
50-52.
Özet: Güneybatı Bengal’deki enoparazitik asefalin (aseptat) gregarin çeşitliliğini tespit etme
amaçlı araştırma esnasında Bankura Bölgesi alüvyon toprağından toplanan toprak solucanı
Apporectodea trapezoides Duges’in seminal vesiküllerinde yaşayan Monocystis Stein, 1884 cinsine
dâhil yeni bir tür ile karşılaşılmıştır. Monocystis apporectodae sp. nov. bir veya daha fazla bariz
yapısal farklılığa sahip çubuk benzeri bir organizmadır; bilhassa bazı olgun formları 178,0-224,0
(203,0±5,0) μm × 37,0-58,0 (46,0±1,5) μm boyutlarında olup, uç kısımlarda sivridir. Gametokistleri
ovoid şekilli ve 108,0-118,0 μm (113,0±1,1) × 79,0-89,0 (83,0±1,1) μm boyutlarındadır. Ookistleri
navikular (kayık) şekilli olup uzunlukları 10,0-14,6 μm ve genişlikleri 5,5-8,1 μm arasında değişir.
Dalında Probir K. BANDYOPADHYAY, Partha MALLIK, Bayram GÖÇMEN ve Amlan Kumar MITRA
Hayvan adı: Monocystis metaphirae Bandyopadhyay, Mallik, Göçmen ve Mitra, 2006.
Tip örnek: MH-14/2005 nolu preparat Kalyani Üniversitesi Zooloji Bölümü Müzesi, Kalyani
741235, Batı Bengal Hindistan’da muhafaza edilmektedir. Kayıt numarası ZD/KU/165
Makale: Bandyopadhyay, P.K., Mallik, P. Göçmen, B. & Mitra, A. K. (2006). Monocystis
apporectodea sp. nov. (Protozoa: Apicomplexa: Eugregarinida), from an Indian earthworm Apporrectodea
trapezoides Duges. Türkiye Parazitoloji Dergisi (Acta Parasitologica Turcica), 30 (1): 50-52.
Özet: Güneybatı Bengal’deki enoparazitik asefalin (aseptat) gregarin çeşitliliğini tespit etme
amaçlı araştırma esnasında Bankura Bölgesi alüvyon toprağından toplanan toprak solucanı
Apporectodea trapezoides Duges’in seminal vesiküllerinde yaşayan Monocystis Stein, 1884 cinsine
dâhil yeni bir tür ile karşılaşılmıştır. Monocystis apporectodae sp. nov. bir veya daha fazla bariz
yapısal farklılığa sahip çubuk benzeri bir organizmadır; bilhassa bazı olgun formları 178,0-224,0
(203,0±5,0) μm × 37,0-58,0 (46,0±1,5) μm boyutlarında olup, uç kısımlarda sivridir. Gametokistleri
ovoid şekilli ve 108,0-118,0 μm (113,0±1,1) × 79,0-89,0 (83,0±1,1) μm boyutlarındadır. Ookistleri
navikular (kayık) şekilli olup uzunlukları 10,0-14,6 μm ve genişlikleri 5,5-8,1 μm arasında değişir.
Dalında Probir K. BANDYOPADHYAY, Amlan Kumar MITRA ve Bayram GÖÇMEN tarafından bulunan
aşağıdaki aşağıdaki protozoon türü 2006 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Hayvan adı: Stomatocystis indica BANDYOPADHYAY, MITRA ve GÖÇMEN, 2006.
Tip örnek: Holotip NG/01/2001 ve Paratipler NG/02/2001, NG/05/2001, NG/07/2001 nolu
preparatlarda Kalyani Üniversitesi, Zooloji Bölümü, Parazitoloji Laboratuvarı koleksiyonu, Kalyani
741235, Batı Hindistan Bengal’de muhafaza edilmektedir.

Makale: Bandyopadhyay, P.K., Mitra, A. K. & Göçmen, B. (2006). A new endoparasitic genus,
Stomatocystis indica gen. nov., sp. nov. (Apicomplexa: Sporozoea: Stomatophorinae) from the seminal
vesicles of an Indian earthworm (Annelida: Oligochaeta) Amynthas diffringens Baird . Zootaxa, 1191:
61-68.
Özet: Hindistan’a ait oligoketlerde asefalin gregarinlerinin incelenmesi sırasında, Batı Bengal
Midnapore’da ki Amynthas diffringens, Baird toprak solucanının seminal vesikülünde özgün formlar
elde edilmiştir ve bunlar Stomatophorinae Bhatia, 1930 alt familyası altında yeni bir genus
Stomatocystis gen. nov. olarak adlandırılmıştır. Bu gregarinler oblong vücut şekline, emme organına
dönüşmüş bir mucrona, kompleks miyosit ve tepe kısımları kesilmiş oval oositlere sahiptir. Bu
sebeple Monocystidae familyasının Stomatophorinae alt familyası altına dahil edilmesi doğrulan-
mış olur. Vücudun ön tarafının sonunda yaka ile çevrelenmiş çukur benzeri emme organı (4,8–7,1
μm), iç tarafta çizgi izlerle (1,1–1,6 μm boşluk uzaklığında) ayrılmış birbirleri ile pararlel
protoplasmik bombe şeklinde çıkıntılara (8,3–10,5 μm uzunluğunda) sahip olması ile gregarin
Stomatophorinae alt familyasının altındaki herhangi bir 10 genusa dâhil edilemez. Gamontlar
oblongdur. Gamontların uzunluk ve genişlikleri sırası ile 44,0–96,0 (70,5 ±1,1) μm ve 29,0–59,0
(44,0±1,2) μm arasındadır. Nukleusun uzunluk ve genişlikleri sırası ile 11,5–20,0 (17,0 ± 1,1) μm ve
9,5–15,0 (13,0 ± 1,2) μm arasındadır. Gametositler oval ve çapları (GD) 72,0–102,0 (90,0 ± 1,9) μm
arasında değişmektedir. Oositler ovoid, uzunlukları ve genişlikleri sırası ile 7,9–11,0 (9,0 ± 1,1) μm ve
3,0–4,0 (3,7 ± 1,1) μm’dir. Bu çalışmada yeni tür Stomatocystis indica gen. nov., sp. nov. olarak
tanımlanmıştır.
Dalında Probir K. BANDYOPADHYAY, Bayram GÖÇMEN, Biplab BHOWMIK, Amlan Kumar MITRA
Hayvan adı: Monocystis amynthae BANDYOPADHYAY, GÖÇMEN, BHOWMIK ve MITRA 2006.
Tip örnek: MA-11/2006 nolu preparat Kalyani Üniversitesi, Zooloji Bölümü Müzesi, Kalyani
741235, Batı Bengal Hindistan’da muhafaza edilmektedir. Kayıt numarası Z/KU/2006/14.
Makale: Bandyopadhyay, Göçmen, B., Bhowmik, B. & Mitra, A. K. (2006). A new species of
Monocystis Stein, 1848 (Protista: Apicomplexa: Eugregarinida) from the Indian earthworm, Amynthas
hawayanus Rosa, 1981 (Annelida: Oligochaeta). Türkiye Parazitoloji Dergisi (Acta Parasitologica
Turcica), 30 (2): 155-157.
Özet: Batı Bengal’in oligoket konaklarının aseptat gregarin biyoçeşitliliği ile ilgili araştırma
esnasında, Darjeeling Bölgesi’den toplanan Amynthas hawayanus türüne dâhil toprak
solucanlarının çoğunun bir Monocystis türü ile enfekte oldukları tespit edilmiştir. Bu monocystid
türü toprak solucanlarının seminal vesiküllerinde saptanmış ve yeni bir tür, Monocystis amynthae sp.
nov. şeklinde tanımlanmıştır. Bu yeni türün gamontu 49,0-77,0 (66,0±1,3) μm x 32,0-41,0 (37,0±2,8)
μm boyutlarında olup, bariz bir yapı ile daha dar posterior uçtan ayrılan, genişçe anterior uca sahip
olacak şekilde uzamış bir vücuda sahip olmasıyla karakterize olur. 40,0-65,0 (58,0±2,1) μm
boyularında ölçülen gametokistleri oval şekillidir. Ookistleri navikular şekilli olup uzunlukları 8,0-
12,0 (10,5±1,1) μm ve genişlikleri 4,0-6,0 (5,5±1,1) μm arasında değişir.
Dalında Probir K. BANDYOPADHYAY, Adrita CHAKRABORTY, Amlan Kumar MITRA and Bayram
GÖÇMEN tarafından bulunan aşağıdaki protozoon türü 2008 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Hayvan adı: Monocystis elongatum BANDYOPADHYAY, CHAKRABORTY, MITRA ve GÖÇMEN,
2008.
Tip örnek: ME/09/07 nolu preparat Kalyani Üniversitesi, Zooloji Bölümü Müzesi, Kalyani
741235, Batı Bengal, Hindistan’da muhafaza edilmektedir.
Makale: Bandyopadhyay, P.K., Chakraborty, A., Mitra, A.K. & Göçmen, B. (2008).
Monocystis elongatum n.sp. (Protozoa: Apicomplexa: Monocystidae) from seminal vesicles of the
earthworm Perionyx excavatus (Perrier) (Annelida: Oligochaeta) in West Bengal, India. North-Western
Journal of Zoology, 4 (1): 91-98
Özet: Toprak solucanındaki aseptat gregarinlerinin süregelen biyoçeşitliliğinin inceleme
çalışmasında, örnekler Murshidabad bölgesindeki Ganj nehrinin doğu kısmından elde edilmiştir. Bu
çalışmada toprak solucanındaki konak Perionyx excavatus Perrier, 1872’tan M. elongatum n. sp.
olarak adlandırılan Monocystis Stein, 1848’in yeni bir türünün bulunduğu ortaya çıkarılmıştır. M.
elongatum n. sp.’un gamontları soliter, anteriorun sonunda ince uçlu ve kavisli ve posteriorun
sonuna doğru dereceli olarak sivrilir. Mucron belirgindir. Gamontlar 265,0-346,0 μm (310,0 ± 2,6, n=
36) uzunluğunda ve 46,0-64,3 μm (52,0 ± 3,1, n= 36) genişliğindedir. Gametositler iki eşit ölçüdeki
gametositle şekillenir, ölçümleri 74,0-98,3 μm (82,0 ± 1,9, n= 36) uzunluğunda ve 56,0-82,0 μm
(72,5 ± 2,7, n= 36) genişliğindedir. Oositler bikonik, 9,7-15,3 μm (12,3±3,1, n= 36) uzunluğunda ve
6,8-10,3 μm (9,4±1,1, 36, n= 36) genişliğindedir.
Dalında Bayram GÖÇMEN ve Gözde GÜRELLİ tarafından bulunan aşağıdaki silli protozoon türü 2009
Hayvan adı: Entodinium cypriensis GÖÇMEN and GÜRELLİ, 2009.
Tip örnek: Holotip ve paratipler ZSBEU-RCS.2/PN 1-2 nolu preparat ve 28 Mayıs 1996 tarihli
MFS-gliserin (1:1 oranında) içerisinde muhafa edilmektedir. Örnekler ZDEU Müzesi [Zoology
Section, Department of Biology, Faculty of Science, Ege University (ZDEU-ZSBEU)], Bornova, İzmir,
Türkiye’de saklanmaktadır.
Makale: Göçmen, B. & Gürelli, G. (2009). Rumen Entodiniid Ciliated Protozoan Fauna
(Entodiniomorphida: Entodiniidae) of Domestic Sheep (Ovis ammon aries L.) from Northern Cyprus,
with description of a new Species, Entodinium cypriensis n. sp.. Turkish Journal of Zoology, 33 (2): 169-
180
Özet: Kuzey Kıbrıs, Lapta Belediyesi
Salhanesi (Girne)’nden elde edilen 10 ergin evcil
koyunun (Ovis ammon aries, L.) işkembe içerikleri
entodiniid siliyat protozoonlar açısından araş-
tırılmıştır. Araştırma sonucunda 33 form ve bu
formların dâhil olduğu 27 tür tespit edilmiştir. İki
koyunda Entodinium’a dâhil alışılmış türler
haricinde yeni bir tür gözlemlenmiş ve E. cypriensis
sp. nov. Olarak tanımlanmıştır. Benzer Entodinium
türleriyle olan akrabalığı tartışılmıştır. Ayrıca
E. imai, E. oektemae, E. ogimotoi, E. quadricuspis,
E. rectangulatum f. dubardi ve E. rostratum türleri
için yeni bir konak tür kaydı rapor edilmiştir.
Bunların ötesinde E. biconcavum, E. costatum, E. dalli f. rudidorsospinatum, E. protuberans,
E. rectangulatum f. lobosospinosum, E. simulans f. lobosospinosum, E.triacum f. dextrum, E. williamsi f.
williamsi ve E. w. f. turcicum’un koyunlarda ikinci kez be-lirlenmişlerdir. Bu çalışmada belirlenen
bütün türler, Kıbrıs koyunları için ilk kez rapor edilmişlerdir. Kıbrıs evcil koyunundaki entodiniid
siliyat faunası, farklı coğrafi bölgelerde (Türkiye, Çin, Japonya, İskoçya, USA, Kanada ve Alaska)
yaşayan koyunlardakilerle karşılaştırıldığında yüksek bir tür çeşitliliğine sahip olduğu görülür.
Dalında Probir K. BANDYOPADHYAY, Amlan Kumar MITRA ve Bayram GÖÇMEN tarafından bulunan
aşağıdaki protozoon türü 2009 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Hayvan adı: Monocystis constricta BANDYOPADHYAY, MITRA ve GÖÇMEN, 2009.
Tip örnek: MQ/2008/12 nolu preparat Kalyani Üniversitesi, Zooloji Bölümü Müzesi, Kalyani
741235, Batı Bengal, Hindistan’da muhafaza edilmektedir.
Makale: Bandyopadhyay, P.K., Mitra, A.K. & Göçmen, B. (2009). Observation on Monocystis
constricta n. sp. (Protozoa: Apicomplexa: Monocystidae) from an Indian Earthworm, Eutyphoeus
quaripapillatus Michelsen, 1907. Turkiye Parazitoloji Dergisi (Acta Parasitologica Turcica), 33 (3):
254-258.
Özet: Hindistan’ın Batı Bengal eyaletinin Calcutta bölgesinde toprak solucanları üzerinde
yaşayan aseptat gregarinlerin biyolojik çeşitliliği üzerine yapılan çalışmada Monocystis Stein, 1848
genusu altında yeni bir aseptat gregarin türü tanımlanmıştır. Yeni Monokistik gregarin türünün
konağı bir toprak solucanı olan Eutyphoeus quaripapillatus Michelsen, 1907’tur. Mucron belirgin
değildir, gamontlar elongat, ovoid ancak anterior kısmı kapişon benzeri bir yapıda olup 150,1-212,4
(188,1± 2,1) μm x 66,1-112,1 (72,3 ± 1,1) μm boyutlarındadır. Gametositler ellipsoid ve 92,3– 136,3
μm (111,2 ± 2,1) × 78,3–114,4 μm (82,6 ± 3,6) μm şeklinde ölçülmüştür. Sizigi evresi belirgin.
Ookistler navicular şekilli olup 14,1–22,3 (18,1 ± 3,2) μm × 9,1–15,2 (11,9 ± 1,1) μm boyutlarındadır.
Dalında Sayani BANERJEE, Probir K. BANDYOPADHYAY, Bayram GÖÇMEN ve Amlan Kumar MITRA
tarafından bulunan aşağıdaki silli protozoon türü 2011 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Hayvan adı: Myxobolus lalbaghensis BANERJEE, BANDYOPADHYAY, MITRA and GÖÇMEN, 2011.
Tip örnek: LB/2/2009 nolu preparat Kalyani Üniversitesi, Zooloji Bölümü Parazitoloji
Laboratuvarı, Kalyani 741235, Batı Bengal, Hindistan’da muhafaza edilmektedir.
Makale: Banerjee, S., Bandyopadhyay, P. K., Göçmen, B. & Mitra, A. K. (2011). Myxobolus
lalbaghensis sp. n. from a freshwater fish of West Bengal, India. North-Western Journal of Zoology, 7 (1):
1-4.
Özet: Myxobolus Bütschli 1882, (Myxozoa, Myxosporea, Bivalvulida, Myxobolidae)’nin hemen
hemen tüm Dünya’dan tatlı su balıklarının önemli bir parazitik türü olduğu rapor edilmiştir. Konak
balıkların ölüm oranlarında belki de ciddi düzeyde öncülük etmektedirler. Mevcut çalışma
Hindistan’ın Batı Bengal bölgesinde bulunan tatlı su balığı Labeo bata (Hamilton, 1822)’dan elde
edilen, Myxobolus Bütschli 1882’un yeni bir türü olan Myxobolus lalbaghensis sp. n.’nin
tanımlanması ile ilgilidir.
AMPHIBIA (ÇİFT YAŞAMLILAR)

Kuyruklu Kurbağalar (Amphibia: Urodela)
Dalında Bayram GÖÇMEN, Hüseyin ARIKAN ve Deniz YALÇINKAYA tarafından bulunan aşağıdaki
semender türü 2011 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Hayvan adı: Lyciasalamandra irfani GÖÇMEN, ARIKAN and YALÇINKAYA, 2011.
Göçmen, B., Arıkan, H. & Yalçınkaya, D. (2011). A new Lycian Salamander, threatened with
extinction, from the Göynük Canyon (Antalya, Anatolia),Lyciasalamandra irfani n. sp. (Urodela:
Salamandridae). North-Western Journal of Zoology, 7 (1): 151-160
Özet: Lycian Semenderi’nin yeni bir türü, Lyciasalamandra irfani n. sp. tanımlanmış ve daha
önceden bilinen benzer taksonlar ile ilişkileri tartışılmıştır. Yeni tür oldukça koyu baş bölgesi
renklenmesi ve aynı zamanda dorsalde düzensiz bir şekilde dağınık bulunan beyaz lekeli patlıcan
kırmızımsı kahverengi zemin rengi ile karakterize edilir. Orijini Günaybatı Anadolu’da Göynük
Kanyonu (Antalya)’dur. Günümüzdeki dağılışı tip lokalite ile sınırlıdır. Yeni türün habitatının
korunması için birtakım bilgilendirmeler de yapılmıştır.
Tip örnek: Holotip Ergin erkek. ZMHRU(Zoology Museum of Harran University) 2011/121:3.
Göynük Canyon, Kemer, Antalya – Turkey. Rakım: 280 m.
Lyciasalamandra irfani Göçmen, Arıkan ve Yalçınkaya, 2011
Dalında Muhtar BAŞOĞLU tarafından bulunan aşağıdaki semender türü 1967 yılında bilim
Hayvanın adı: Lyciasalamandra atifi (BAŞOĞLU, 1967)
Başoğlu, M. (1967): On a third form of Mertensiella luschani (Steindachner) (Amphibia,
Salamandridae), Sci. Rep. Fac. Ege Univ. No.44
Özet: Bu çalışmada Alanya-Türbelinaz yolu üzerinde bulunan yeni bir Mertensiella luschani
(Steindachner) formundan bahsedilmektedir. Mertensiella luschani atifi olarak isimlendirilen bu yeni
subspecies’in diagnosis’i, Holotyp ve Paratyp’lerinin tavsifi ile habitat ve dağılışı hakkında bilgi
verilmekte ve diğer coğrafi ırklarla olan münasebeti ile muhtemel izolasyon sebebi üzerinde
durulmaktadır.
Dalında Muhtar BAŞOĞLU ve Mehmet Kutsay ATATÜR tarafından bulunan aşağıdaki semender türü
Hayvanın adı: Lyciasalamandra fazilae (BAŞOĞLU & ATATÜR 1974)
Tip Örnek: ZDEU 31/1975 ergin erkek, Gökçeovacık, Fethiye.
Başoğlu, M., Atatür, M.,K.,(1974): The subspesific division of the Lycian salamander,
Mertensiella luschani (Steindachner) in southwestern Anatolia, İstanbul Univ. Fen Fak. Mec. Seri B, 39 (3-
4):147-155.
Özet: Güney Batı Anadolu’da Mertensiella luschani’nin en iyi bilindiği iki yer vardır. Bunlardan
biri Fethiye’nin güney-doğusunda bulunan ve takriben 70 km uzaklıkta olan Dodurga’dır. Bu mahal
nominat ırk olan Mertensiella l. luschani’nin terra typicasıdır. Diğer mahal, Fethiye’nin kuzey-
batısında bulunan ve takriben 40 km uzaklıkta olan Gökçeovacık’tır. Bu ikinci mahalden elde edilen
numuneler de bu zamana kadar nominat ırktan sayılmıştır. Şimdiki görüşümüze göre Gökçeovacık’ta
yaşayan populasyon, Dodurga’da yaşayandan farklıdır. Bu fark bilhassa renk ve desen bakımından
göze çarpmaktadır. Şöyle ki Dodurga formunda sırtın esas rengi limon sarısı olup, bu zemin renk
umumiyetle kahverengi lekelerle örtülmüştür. Dolayısıyla zemin rengi çok az belli olur. Gökçeovacık
formunda sırtın esas rengi portakal kırmızısıdır. Bu zemin renk üzerine umumiyetledaha büyük
fakat daha seyrek kehverengi lekeler mevcuttur.
Yukarıda işaret edilen farklardan dolayı güneybatı Anadolu’da Mertensiella luschani iki ayrı
coğrafi ırk ile temsil edilir. Bunlardan biri nominat ırk olup Dodurga’da yaşar Gökçeovacık formunu
ise ayrı ve yeni bir alttür olarak kabul etmekteyiz. Bu yeni alttüre değerli hocamız Prof. Dr. Fazıla
GİZ’e hürmeten Mertensiella luschani fazilae ismi verilmiştir.
Dalında Muhtar BAŞOĞLU ve Mehmet Kutsay ATATÜR tarafından bulunan aşağıdaki semender türü
Hayvanın adı: Lyciasalamandra finikensis (BAŞOĞLU & ATATÜR 1975)
Tip Örnek: ZDEU 5/1975
Başoğlu, M., Atatür, M. (1975): A new population of the lycian salamander, Mertensiella
luschani (Steindachner) from Finike in southwestern Anatolia, İstanbul Univ. Fen Fak. Mec. Seri B, 40(1-
4): 89-93.
Özet: Bu çalışmada, Mertensiella luschani’nin beşinci bir alttürü tavsif edilmekte ve aynı
türün bu zamana kadar bilinen diğer alttürleri ile ilişkileri tartışılmaktadır. Söz konusu yeni form,
Finike’de yaşar ve şimdiki bilgimize göre dağılış sahası tip mahaline inhisar eder.
Dalında Muhtar BAŞOĞLU ve İbrahim BARAN tarafından bulunan aşağıdaki semender türü 1976
Hayvanın adı: Lyciasalamandra antalyana (BAŞOĞLU & BARAN 1976):
Bu buluş, aşağıdaki makale ile bilim dünyasına tanıtılmıştır:
Başoğlu, M., Baran, İ. (1976): The subspesific status of the population of Mertensiella luschani
(Steindachner) in the Antalya region of southwestern Anatolia, Sci. Rep. Fac. Ege Univ. No.235.
Özet: Likya semenderi Mertensiella luschani’nin yeni bir formu tavsif edilmiş ve diğer alttürler
ile ilişkisi tartışılmıştır.
Dalında İbrahim BARAN ve Mehmet Kutsay ATATÜR tarafından bulunan aşağıdaki semender türü
Hayvanın adı: Lyciasalamandra luschani basoglui (BARAN & ATATÜR 1980)].
Baran, İ., Atatür, M. (1980): On a new form of Mertensiella luschani (Steindachner) living in the
vicinity of Kaş (Southwestern Anatolia), Sci. Rep. Fac. Ege Univ. No.248.
Özet: Likya semenderi Mertensiella luschani’nin yeni bir formu tavsif edilmiş ve diğer alttürler
ile ilişkisi tartışılmıştır.
Kuyruksuz Kurbağalar
Dalında Necla ÖZETİ ve İrfan YILMAZ tarafından bulunan aşağıdaki semender türü 1987 yılında
bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Hayvanın adı: Bombina bombina arifiyensis ÖZETİ & YILMAZ 1987
Özeti, N., Yılmaz, İ. (1987): On a new form of Bombina bombina (Anura: Discoglossidae) from
northwest Anatolia, Journal of Faculty of Science Ege Univ., Series B, Vol. 9, No.1, 41-48.
Özet: Bu çalışmada, Türkiye Bombina bombina’larından Arifiye (Kuzeybatı-Anadolu) popü-
lasyonunun yeni bir alttür olabileceği saptanmıştır. Bu örneklerin karşılaştırlması, türün dağılış
sahası içinde ancak Trakya’dakilerle yapılabilmiş ve onların sırt ve karın deseni bakımından bariz
olarak ayrılabileceği ortaya konmuştur.
Dalında İbrahim BARAN ve Mehmet Kutsay ATATÜR tarafından bulunan aşağıdaki semender türü
Hayvanın adı: Rana tavasensis BARAN & ATATÜR 1986

Baran, İ., Atatür, M. K., (1986): A taxonomical survey of the mountain frogs of Anatolia, Amphibia-
Reptilia,7:115-133.
Özet: Bu çalışmanın amacı Anadolu’daki dağ kurbağalarının sistematik durumun ortaya
koymaktır. Materyalimiz 24 farklı populasyondan sağlanmış ve 18 farklı populasyon grubu halinde
biometrik olarak karşılaştırılmıştır. Uygun sayıda örnek elde edilemediği için Hakkari ve Artvin
popülasyonlarının taksonomik durumları belirlenememiştir. Yeni ve daha zengin örnek eldesi ile bu
popülasyonların taksonomik durumu da açığa kavuşturulmalıdır.
Dalında Hüseyin ARIKAN tarafından bulunan aşağıdaki semender türü 1988 yılında bilim dün-
yasına tanıtılmıştır.
Hayvanın adı: Pelophylax caralitanus (ARIKAN 1988) [Ranidae; Beyşehir Göller Bölgesi;
Bataklık Kurbağası].
Arıkan, H. (1988): On a new form of Rana ridibunda (Anura, Ranidae) from Turkey, İstanbul
Üniversitesi Fen Fak. Biyoloji Der., 53:81-87.
Özet: Bu çalışmada, Türkiye Rana ridibunda’larından Beyşehir Gölü popülasyonlarının yein
alttür olabileceği saptanmıştır. Özellikle karın tarafın (baş ve ekstremteler dâhil) renk ve deseni
bakımından bariz farklılık gösterdiği anlaşılan bu yeni alttürün diagnosis’i, holotip ve paratiplerinin
tavsifi ile habitat ve dağılışı hakkında bilgi vermektedir.
REPTILIA (SÜRÜNGENLER)
Dalında Bayram GÖÇMEN, Yusuf KUMLUTAŞ ve Murat TOSUNOĞLU tarafından bulunan aşağıdaki
kertenkele 1996 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Hayvan adı: Ablepharus budaki GÖÇMEN, KUMLUTAŞ & TOSUNOĞLU
Tip örnek: Ergin dişi, ZDEU 8011 993-1 0, Adatepe Mahallesi, Lapta-Girne. Rakım: 105 m. U, 1996
Göçmen, B., Kumlutaş, Y. and Tosunoğlu, M.
(1996). A New Subspecies, Ablepharus kitaibelii
(Bibron & Borry, 1833) budaki n. ssp. (Sauria:
Scincidae) From the Turkish Republic of Northern
Cyprus. Turk. J. Zool., 20: 397-405.
Özet: Kuzey Kıbrıs' tan, önceden tanımlanmış
alttürlerden bariz şekilde ayrılan yeni bir alttür,
Ablepharus kitaibelii budaki n. ssp. tanımlanmıştır.
Bu formun diğerlerinden ayrılarak yeni bir alttür
halinde tanımlanması aşağıdaki özelliklere dayan-
dırılmıştır: (a) gövde ve kuyruk ventral taraflarının renklenmesi, (b) masseterik ve kulak deliği açıklığı
arasındaki düşey pul sırası sayısı ve (c) kulak deliği açıklığının büyüklüğü. Bundan başka, Türkiye'
deki A. Kitaibelii populasyonlarının ve bilhassa A. k. chernovi 'nin takso-nomik durumunun yeniden

ele alınması gerektiğine dikkat çekilmiştir.
Dalında Abidin BUDAK ve BÖHME tarafından bulunan aşağıdaki sürüngen, 1977 yılında bilim
Hayvanın adı: Darevskia rudis bischoffi (BÖHME & BUDAK 1977) [Lacertidae; Artvin Hopa;
Trabzon Kertenkelesi]. Holotip: ZDEU 183/1977
Özet: 1. Lacerta rudis Bedriaga 1886 sintiplerinin yeniden araştırılması ve bir sadece bir
formdan sağlanan bir topotipik seri ile karşılaştırılması. Türün nominat formunun lektotipi olarak
MIZS 2737:1’dan bir erkek örnek gösterilmiştir.
2. Daha önceleri yanlış bir biçimde nominat formdan sayılan Kuzeydoğu Anadolu ve
Transkafkasya’dan olan populasyonlar ayrı bir form oluşturur ve Lacerta rudis bischoffi n. subsp.
olarak tavsif edilmiştir.
Dalında İbrahim BARAN ve Abidin BUDAK tarafından bulunan aşağıdaki sürüngen, 1978 yılında
Hayvanın adı: Ophisops elegans basoglui BARAN & BUDAK 1978
Baran, İ., Budak, A. (1978): Anadolu’dan yeni bir Ophisops elegans (Lacertidae, Reptilia) formu
hakkında, E.Ü Fen Fak. Dergisi, Seri B,C:II, S.2.
Özet: Bu çalışmada Güney Anadolu’da Alanya civarından temin edilen ve toplam 90
(43♂ ♂+47♀ ♀ ) numuneden oluşan Ophisops elegans materyali, O.e.basoglui adı verilerek yeni bir
alttür halinde tavsif edilmiştir. Buyeni alttür, yayılış sahasının doğusundaki (İskenderun-Antakya) ve
batısındaki (Antalya-İzmir) populasyonlarından bilhassa üreme zamanındaki karın altı rengi
bakımından kolayca ayrılır. Zira basoglui alttürü erkeklerinde vücudun bütün alt tarafı limon sarısı,
dişilerinde ise yalnız baş ve boyun altı sarımsı renktedir. Batıdan olan numunelerin erkeklerinde en
fazla baş ve boyun altı sarımsı renkte olup, doğudaki populasyonlarda ise alt taraf beyazdır. Ayrıca
Alanya numunelerinde gövde yanları (temporal şeritler) doğu ve batıdaki populasyonlara göre
daha siyah renktedir. Şimdiki bilgilere göre Alanya ve doğuya doğru Anamur, batıya doğru
Manavgat Çayına kadar olan bölgeden bilinen bu yeni alttür, deniz seviyesindeki tarla içleri ve
araları ile takriben 800 m yükseklikteki orman veya çalılık kısımlarda yaşamaktadır. Yeni alttüre
Türkiye’nin ilk herpetolog’u ve kıymetli hocamız Prof. Dr. Muhtar Başoğlu’nun ismi verilmiştir.
Dalında Muhtar BAŞOĞLU ve W. HELLMICH tarafından bulunan aşağıdaki sürüngen, 1968 yılında
Hayvanın adı: Eremias suphani BAŞOĞLU & HELLMICH 1968
Basoglu, M., Hellmich, W. (1968) - Eine neue Eremias-Form aus Ost-Anatolien (Reptilia,
Lacertidae). - Ege Üniv. Fen. Fak. Ilmi Raporlar Serr., Bornova-Izmir, No: 67
Kaplumbağalar (Testudinata: Cryptodira)
Dalında U. FRITZ, İbrahim BARAN, Abidin BUDAK ve E. AMTHAUER tarafından bulunan aşağıdaki
kaplumbağa, 1998 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Hayvanın adı: Emys orbicularis eiselti FRITZ, BARAN, BUDAK & AMTHAUER 1998.
Fritz, U., Baran, İ., Budak, A., Amthauer, E. (1998): Some notes on morphology of Emys
orbicularis in Anatolia, especially on E.o.luteofusca and E.o.colchica, with description of a new
subspecies from southesatern Turkey, Mertensiella, 10, 103-121,
Özet: Anadolu ve komşu Orta Doğu’dan Emys orbicularis’in morfolojik varyasyonu hakkında
yeni veri sunulmuştur. Bu sonuçlar 21 farklı doğa tarihi müzesinden 114 örneğe dayanan bu
sonuçlar ve ek fotoğraf kayıtlarına dayanır. Geniş alanlarda hala daha örnekler zayıf ve Anadolu’daki
tür içi varyasyona ilişkin hala çok sayıda soru vardır. Orta Anadolu platosundaki çoğu popülasyonun
alttür durumu E.o.cf.hellenica ve E.o.colchica ile karakteristikleri paylaştıkları için E.o.luteofusca
olarak genişletilmesi önerilmiştir. Adapazarı, Akşehir ve Kayseri populasyonları E.o.luteofusca
özellikleri taşımaz. Bunlar E.o.luteofusca ile intermediate ya da ayrı taksonlardır. Amik-Maraş vadi
yarığındaki popülasyon ise diğer tüm populasyonlardan oldukça farklıdır ve ayrı bir alttür
seviyesine yükseltilmiştir (E.o.eiselti subspec. nov.).Bu alttür diğerlerinden aşırı küçük gular sütur ile
ayrılabilmektedir. Daha güneyde, İskenderun körfezi civarında bu alttür muhtemelen Ege
populasyonları (E.o.cf.hellenica) ile intermediyerdir. Türkiye’nin doğusundan ve komşu kuzey Kafkas
E.o.colchica populasyonları problemli taksonlardır ve nominat alttürden daha açık renklenen ve
daha küçük boyutta olma özelliklerini paylaşan evrimsel birimlerdir.
INSECTA (BÖCEKLER)
Türkiye’de ve dünyada ilk kez aşağıdaki böcekler Ege Üniversitesi Fen Fakültesi
Zooloji Anabilim Dalı öğretim elemanları tarafından bulunarak bilim dünyasına tanıtılmıştır. Türlere
ait tip materyali Ege Üniversitesi Zooloji Müzesi Arşivleme Sisteminde daimi muhafazaya alınmıştır.
Dalında Bekir KESKİN ve Maxim V. NABOZHENKO tarafından bulunan aşağıdaki böcek, 2010 yılında
Böcek adı: Nalassus bozdagus KESKİN & NABOZHENKO, 2010 [Coleoptera (Kınkanatlılar),
Tenebrionidae (Unkurtları), İzmir (Bozdağ)]
Nalassus cinsinin Türkiye’den yeni kayıtları ve yeni bir türü.
Keskin, B. & M.V. Nabozhenko, 2010. A new species and new records of the genus Nalassus
Mulsant, 1854 (Coleoptera: Tenebrionidae: Helopini) from Turkey. Annales Zoologici, 60 (1): 23-28.
1. Gunarus gayirbegi NABOZHENKO & KESKİN, 2009 [Coleoptera (Kınkanatlılar),
Tenebrionidae (Unkurtları), Antalya (Kaş, Çaltılar, Akdağ)]
Nabozhenko, M.V. & B. Keskin, 2009. Two new species of the genus Gunarus Des Gozis, 1886
(Coleoptera: Tenebrionidae: Helopini) from Southern Turkey Zootaxa, 2170: 53-60.
Böcek adı: Gunarus korkutelensis NABOZHENKO & KESKİN, 2009 [Coleoptera (Kınkanatlılar),
Tenebrionidae (Unkurtları), Antalya (Korkuteli)]
Nabozhenko, M.V. & B. Keskin, 2009. Two new species of the genus Gunarus Des Gozis, 1886
(Coleoptera: Tenebrionidae: Helopini) from Southern Turkey Zootaxa, 2170: 53-60
Dalında Bekir KESKİN ve Genrick E. DAVIDIAN tarafından bulunan aşağıdaki böcek, 2010 yılında
Böcek adı: Otiorhynchus (Choilisanus) glebius DAVIDIAN & KESKİN, 2010 [Coleoptera
(Kınkanatlılar), Curculionidae (Hortumlu Kınkanatlılar), Denizli (Babadağ)]
Davidian G.E. & B. Keskin, 2010. To the knowledge of the weevils genus Otiorhynchus Germar,
1824, subgenus Choilisanus Reitter, 1912 (Coleoptera: Curculionidae). Russian Entomological Journal,
19 (1): 61-65.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Zooloji Anabilim Dalında
Bekir KESKİN ve bulunan aşağıdaki böcek, 2007 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Böcek adı: Otiorhynchus (Pliadonus) lilligi KESKİN & ÇEVİK, 2007 [Coleoptera (Kınkanatlılar),
Curculionidae (Hortumlu Kınkanatlılar), İzmir (Bozdağ)]
Keskin, B. & İ. E. Çevik, 2007. A new species of Otiorhynchus Germar, 1822 (Coleoptera:
Curculionidae: Entiminae) from Anatolia, Turkey. Entomological News, 118 (5): 493-496.
Dalında Bekir KESKİN tarafından bulunan aşağıdaki böcek, 2007 yılında bilim dünyasına tanı-
tılmıştır.
Böcek adı: Otiorhynchus (Paracryphiphorus) magnanoi KESKİN, 2007 [Coleoptera
(Kınkanatlılar), Curculionidae (Hortumlu Kınkanatlılar), İzmir (Gümüldür, Torbalı)]
Keskin, B., 2007. A new species of the genus Otiorhynchus GERMAR, 1822 (Coleoptera:
Curculionidae: Entiminae) from Western Anatolia (Turkey). Zootaxa, 1588: 63-68.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Zooloji Anabilim Da-
lında Bekir KESKİN tarafından bulunan aşağıdaki böcek, 2007 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Böcek adı: Otiorhynchus (Melasemnus) ceviki KESKİN, 2007 [Coleoptera (Kınkanatlılar),
Curculionidae (Hortumlu Kınkanatlılar), İzmir (Bozdağ)]
Keskin, B., 2007. A new species of the genus Otiorhynchus GERMAR, 1822 (Coleoptera:
Curculionidae) from Western Anatolia. Zoology in the Middle East, 42: 106-109.
Böcek Adı: Microdocnemis xerophilicus NABOZHENKO & KESKİN, 2010 [Coleoptera
(Kınkanatlılar), Tenebrionidae (Unkurtları), Antalya (Korkuteli)]
Bu buluş, aşağıdaki makale ile bilim
dünyasına tanıtılmıştır:
Nabozhenko M. V. & B. Keskin, 2010.
A New Genus and Species of
Darkling Beetles of the Tribe Helopini
(Coleoptera, Tenebrionidae) from
Turkey. Entomological Review, 90(9):
1215-1218.
Böcek adı: Odocnemis svetlanae KESKİN & NABOZHENKO, 2011 [Coleoptera (Kınkanatlılar),
Tenebrionidae (Unkurtları), Muğla (Fethiye)]
Keskin, B. & M.V. Nabozhenko, 2011. Review of the Genus Odocnemis Allard, 1876: O. korbi
Species-Group (Coleoptera: Tenebrionidae: Helopini). Annales Zoologici, 61 (2):339-354.
Böcek adı: Odocnemis nasreddini KESKİN & NABOZHENKO, 2011 [Coleoptera (Kınkanatlılar),
Tenebrionidae (Unkurtları), Konya (Akşehir)]
Bu buluş, aşağıdaki makale
ile bilim dünyasına tanıtıl-
mıştır:
Keskin, B. & M.V. Na-
bozhenko, 2011. Review of
the Genus Odocnemis Allard,
1876: O. korbi Species-Group
(Coleoptera: Tenebrionidae:
Helopini). Annales Zoologici,
61 (2):339-354.
Böcek adı: Odocnemis malgorzatae KESKİN &

NABOZHENKO, 2011 [Coleoptera (Kınkanat-
lılar), Tenebrionidae (Unkurtları), Konya (Hadim)]
Bu buluş, aşağıdaki makale ile bilim dünyasına
tanıtılmıştır:
Keskin, B. & M.V. Nabozhenko, 2011. Review of
the Genus Odocnemis Allard, 1876: O. korbi
Species-Group (Coleoptera: Tenebrionidae: Helopini).
Annales Zoologici, 61 (2):339-354.
NOT: Fen Fakültesi Botanik Anabilim Dalı öğretim elemanlarnın bilimsel buluşları için sayfa 190-198’e bakınız.
3.4. DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİNİN BİLİMSEL BULUŞ VE UYGULAMALARDA

ÖNCÜLÜKLERİ
Türkiye’de ilk kez “Çocuk Diş Hekimliğinde engelli ve yoğun kaygılı çocuklarda genel
anestezi altında tam ağız bakımı uygulaması“ 1989 yılında Ege Üniversitesi Diş Hekimliği
Fakültesi Pedodonti Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özant ÖNÇAĞ tarafından ilk kez uygu-
lanmaya başlanmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Çocuk Diş Hekimliğinde azot protoksit oksijen sedasyonu
uygulaması“ 1995 yılında Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Pedodonti Anabilim Dalı
Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özant ÖNÇAĞ tarafından uygulanmaya başlanmıştır. Bu uygulamaların
amacı, normal klinik koşullarda temel davranış yönetimi teknikleri ile dental tedavisi olanaksız olan
çocuk hastaların, genel anestezi ve sedasyon gibi farmakolojik yöntemlerle tedavisini gerçekleş-
tirmektir.
Türkiye’de ilk kez “Diş Hekimliğinde bilgisayarlı dijital fark (digital subtraction)
radyografisinde kullanılmak üzere yeni bir dental yazılım programı hazırlanması ve in vitro-in
vivo araştırmalarla etkinliğinin değerlendirilmesi” araştırması; 2006 yılında Ege Üniversitesi Diş
Hekimliği Fakültesinde Zuhal TUĞSEL, Selin GÖĞÜŞ, Pelin GÜNERİ, Aydın ÖZTÜRK, Cengiz GÜNGÖR
tarafından yapılmıştır. Araştırmaya ilşkin makale “Dentomaxillofac Radiol. 2006 Nov; 35(6): 417-2.”de
yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet
Amaç: Çalışmanın amacı dijital fark radyografisi (DFR) için geliştirilen bir yazılımın etkinliğinin
in vivo olarak denenmesi ve karşılaştırılmasıdır.
Yöntemler: Radyografik görüntülerin manipülasyonu amacıyla hem manuel, hem otomatik
görüntü rekonstrüksiyonları ve kontrast düzeltmeleri yapan bir algoritma geliştirildi. On hastaya ait
tedavi öncesi ve sonrası radyografik görüntüler elde edildi ve otomatik fark analizleri dört farklı
yazılım (yeni yazılım, Emago, Photoshop 8.0 ve Paintshop Pro 9) kullanılarak gerçekleştirildi. Her
programın klinik etkinliği deneyimli 10 klinisyen tarafından değerlendirildi ve vizüel analg skalası
(VAS) kullanılarak skorlandı. Sonuçlar istatistiksel olarak incelendi ve alfa, 0,05 olarak belirlendi.
Bulgular: Yeni geliştirilen algoritma diğerlerinden daha yüksek skorlar aldı (sırasıyla, yeni
yazılım =67,89; Emago = 64,26; Paintshop Pro 9 = 33,41 ve Photoshop 8.0 =27,24). Yeni yazılım ile
Emago’nun klinik etkinlikleri arasında anlamlı bir fark saptanmadı (P = 0,720); aynı şekilde,
Photoshop 8,0 ve Paintshop Pro 9 da benzer biçimde performans gösterdiler (P = 0,295).
Sonuçlar: Çalışmaya göre, diş hekimliği uygulamalarında DFR için yeni yazılım ve Emago
önerilebilir.
Atıf sayıs: Türk araştırmacıların 3 makalesinde ve 4 doktora tezinde, yabancı araştırmacıların
ise 1 makalesinde atıf yapılmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Tüm seramiklerin bağ dayanımı: Asit Vs Lazer” araştırması Ege
Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesinde 2007 yılında Bülent GÖKÇE, Birgül ÖZPINAR, Mine
DÜNDAR, Erhan ÇÖMLEKÇİOĞLU, Bilge Hakan ŞEN ve Mehmet Ali GÜNGÖR tarafından yapılmıştır.
Bu araştırmaya ilişkin makale “Oper Dent, 32, 168-173 (2007)”de yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Yüzey özelliklerinin değiştirilmesi amacıyla dental lazerlerin dental materyaller üzerin-
deki uygulamaları bildirilmiştir. Bu çalışma lazer ile pürüzlendirmenin HF ile pürüzlendirmeye
alternatif olup olamayacağını değerlendirmektedir. 110 lityum bazlı tüm seramik örnek (Empress 2)
(R: 4 mm, h: 4 mm) hazırlandı ve 5 gruba ayrıldı (n=22/grup). Bir gruba yüzey işlemi uygulanmadı,
bir grup % 9,5’lik HF ile 30 saniye asitlendi. Diğer 3 grup ise farklı lazer (Er:YAG lazer dalga boyu:
2940 nm, OpusDent) enerji seviyeleri: 300 mj, 600 mj and 900 mj ile pürüzlendirildi. Bir gruptaki 10
örnek aynı gruptaki diğer 10 örneğe dual cure rezin siman (Variolink II) ile yapıştırıldı ve makaslama
testleri uygulandı (Autograph, çene hızı: 0,5 mm/dk). Veriler istatistiksel olarak (Kruskal Wallis and
Mann Whitney-U, a=.05) değerlendirildi. Ortalama makaslama bağ dayanım değerleri (MPa)
kontrol: 31,9±4.0, HF asit: 41,4±4,3, 300 mj: 42,8±6.2, 600 mj: 29,2±4,5 and 900 mj: 27,4±3.8 olarak
bulundu. SEM incelemeleri lazer parametrelerine bağlı olarak farklı yüzey özellikleri sergiledi. HF
asid and 300 mj grupları ile control, 600 ve 900 mj grupları arasındaki farklar anlamlı bulundu
(p<,05). 300 mj lazer ne yüksek değeri gösterdi. Sonuç: Lazer ile pürüzlendirme asit ile pürüz-
lendirmeye alternatif olabilir.
Atıf sayısı: Türk araştırıcıların 2 makalesinde ve yabancı araştırıcıların 3 makalesinde atıf
yapılmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Koruyucu kimyasal maddeler uygulanarak dentin bozunması ve

nanosızıntının engellenmesi ve geri dönüşümü” araştırması 2008 yılında Ege Üniversitesi Diş
Hekimliği Fakültesinde Doç. Dr. Mine DÜNDAR, Dr. Erhan ÇÖMLEKOĞLU, ÖZCAN M, Prof. Dr. Bilge
Hakan ŞEN tarafından yapılmıştır. Proje birincilik ödülü kazandıran bu araştırma makalesi “EFCD
(European Federation of Conservative Dentistry) 2008”de yayımlanmıştır.
“Titanyum tetraflorürün hidroflorik asite alternatif seramik asidi olarak ön değer-

lendirmesi” Türkiye’de ilk kez 2009 yılında Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesinde Dr. Erhan
ÇÖMLEKOĞLU, Doç. Dr. Mine DÜNDAR, Doç. Dr. Mehmet Ali GÜNGÖR, Prof. Dr. Bilge Hakan ŞEN,
Prof. Dr. Celal ARTUNÇ tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmaya ilişkin makale “Journal of
Adhesive Dentistry, (SCI) 11-6, 447-453 (2009)“ da yayınlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet:
Amaç: Cam matrisli dental seramiklerin hidroflorik asit (HF) ile pürüzlendirilmesi oldukça
etkili bir yöntem olup sonrasında silan bağlayıcı ajan uygulamasıyla birlikte adeziv ile seramik
arasında güçlü bir bağ kurulmasını sağlar. Bu çalışmanın amacı sulu titanyum tetraflorür çözeltisinin
(TiF4) alternatif bir seramik asidi olup olamayacağının araştırılmasıdır.
Yetmiş adet lityum bazlı tüm seramik örnek (IPS Empress 2, Ivoclar Vivadent) (çap: 4 mm, boy:
4 mm) hazırlanarak 15 dakika etanol ve deiyonize suda ultrasonla temizlendikten sonra 1 kontrol ve
4 deney grubuna ayrıldı (n=14/grup). Kontrol grubu %4,9 HF ile 20 saniye üretici firma önerilerine
göre asitlendi. Deney grupları ise %2,5 TiF4 solüsyonu ile 60 saniye, %2,5 TiF4 solüsyonu ile 120
saniye ve %5 TiF4 solüsyonu ile 60 saniye, %5 TiF4 solüsyonu ile de 120 saniye asitlendi. Her bir
gruptaki seramik örneklerin 7’si diğer 7’ye silan uygulamasını (Monobond-S) takiben çift aşamada
polimerize olan bir siman ile (Variolink II, Ivoclar Vivadent) yapıştırıldı. Simante edilen örnekler
deiyonize suda 37°de 24 saat bekletildikten sonra siyanoakrilat ile plastik tutuculara gömüldü ve
makaslama bağ dayanım testleri (MBD) Shimadzu evrensel test aygıtında 0,5 mm/dak. çene
hızında gerçekleştirildi. Tek yönlü ANOVA ve Bonferroni düzeltmesini takiben Tukey testi ile
istatistiksel analiz yapıldı. Ayrılma şeklini gözlemlemek için taramalı elektron mikroskobu kullanıldı.
Bulgular: Kontrol grubu için anlamlı olarak yüksek (28,71 ± 9,74) MBD değerleri bulundu (p≤0.05).
%2,5-60 s (25,25 ± 5.13) ve %2,5-120 s TiF4 (22,65 ± 5,68) için MBD değerleri %5-60 s (16,77 ± 3,92)
ve %5-120 s TiF4 (18,54 ± 3,52) gruplarından anlamlı olarak yüksek bulundu (p≤0.05). TiF4
konsantrasyonlarından bağımsız olarak 60- ve 120-sn grupları arasındaki fark anlamsızdı (p>0,05).
Sonuç: Sulu TiF4 solüsyonu sıklıkla kullanılan HF aside benzer makaslama bağ dayanım
değerleri gösterdi ve bu ön raporun kısıtlamaları dâhilinde alternatif bir seramik pürüzlendirici
olarak önerilebilir.
Türkiye’de ilk kez “Diş Kesimi için lazer ve döner aletlerin kullanılması: Deneysel ön
çalışması” Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesinde Bülent GÖKÇE, Birgül ÖZPINAR, Celal
ARTUNÇ ve Gökhan AKSOY tarafından 2009 yılında yapılmıştır. Bu çalışma ile ilgili makale “ J of
Laser Applications, 21, 63-66 (2009)”de yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Dental lazerler ile yapılan araştırmalar sıklıkla farklı dalga boylarının yumuşak dokular
ve diş sert dokuları üzerinde kullanılmaları üzerinde yoğunlaşmaktadır. Ancak lazerler ile tam
kaplama restorasyonlar için diş kesiminin yapılıp yapılamadığı bilinmemektedir. Bu çalışmanın
amacı geniş alana lazer uygulama sistemi ilave edilmiş Er:YAG lazer ile diş kesiminin yapılma
olasılığını değerlendirmek ve lazer ve konvansiyonel yöntem ile yapılan diş kesim sürelerinin
karşılaştırılmasıdır. Gereç ve Yöntem: 20 adet yeni çekilmiş insan dişi 2 gruba ayrıldı (A ve B). Grup
A’daki örnekler elmas frezler ile grup B’deki örnekler ise geniş alana lazer uygulama sistemi ilave
edilmiş Er:YAG lazer ile prepare edildi. Preparasyon süreleri kaydedildi ve istatiksel olarak
değerlendirildi. Bulgular: Grup A (20,2±1,9 dk) ile grup B (45,2±13,1 dk) arasındaki fark istatistiksel
anlamlı bulundu. Lazer ile diş kesimi, konvansiyonel diş kesiminden daha uzun sürdü. Lazer ile tam
kaplama restorasyon için yeterli diş miktarı kaldırılabilmektedir.
Türkiye’de ilk kez “Kafeik asit fenetil esterin (CAPE) dişteki hibrid tabaka bozun-
masının engellemesi alanında dünyada dental amaçlı ilk kullanımı” çalışması 2010 yılında Ege
Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesinde Prof. Dr. Mutlu ÖZCAN (Zürih Üniv.), Prof. Dr. Bilge Hakan
ŞEN, Doç. Dr. Mine DÜNDAR ve Doç. Dr. Erhan ÇÖMLEKÇİOĞLU tarafından yapılmıştır. Bu çalışma ile
ilgili makale “Journal of Dental Research 2011 (SCI) Jan;90(1):93-8. Epub 2010 Oct 12”de yayınlanmış
Özet: Güncel olarak kullanılan dental adeziv sistemlerin asidik özellikleri nedeniyle dental
hibrid tabakada bozulma meydana gelmektedir. Endojen matris metalloproteinazlar (MMP) da bu
tip dental adeziv uygulamalar ile aktive olmaktadır. Kafeik asit fenetil ester (CAPE); hibrid tabakayı
bozan endojen MMP’ları baskılar. Titanyum tetraflorür (TiF4) diş yüzeyi ile etkileşir ve oluşan
titanyum bileşikleri başka maddelerle yer değiştirmez, sabit kalır. Açığa çıkmış dentin yüzeylerinde
dental adeziv uygulamalarından önce CAPE ve TiF4 ‘ün uygulanmasının adezivlerin bağlanma
dayanıklılıklarını etkilemeksizin nano sızıntıyı ve hibrid tabakada bozulmayı engelleyeceği öne
sürülmüştür. Ultra ince kesitlerde insan dişine ait dentin yüzeylerinde koruyucu madde-adeziv-
kompozit ara yüzleri Transmisyon Elektron Mikroskobu ve tamamlayıcı olarak Taramalı Elektron
Mikroskobu altında incelenmiştir. Mikro çekme bağ dayanımları da ayrıca incelenmiştir. TiF4 ve TiF4
ile kombine CAPE uygulamaları bağlantı dayanım değerlerini düşürmüştür. Kafeik Asit Fenetil Ester
(CAPE) Bis-GMA ve metil metakrilat (MMA) esaslı adezivlerde azalmış gümüş nitrat penetrasyonu
gözlenirken 4-META esaslı adeziv grubunda infiltrasyon hemen hemen hiç gözlenmedi. Dental
restorasyonların yapıştırılmasından önce CAPE uygulanması nano sızıntıyı baskılayarak hibrid
tabakanın biyobozunmasını önleyebilir.
3.5. MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİNİN BİLİMSEL BULUŞ VE UYGULAMALARDA

ÖNCÜLÜKLERİ
Türkiye’de ilk kez, Mühendislik Fakültesi Deri Mühendisliği Bölümünde Elif Eser Eke
BAYRAMOĞLU ve çalışma arkadaşları tarafından “Deri Endüstrisinde ekolojik ve yeni nesil
fungisid: Origanum minutiflorum uçucu yağı” araştırması 2004 yılında yapılmıştır. Bu araştırmaya
ilişkin makale “Bayramoğlu E., Gülümser G., Karaboz İ., Ecological and Innovative Fungicide For Leather
Industry: Essential Oil of Origanum minutiflorum, JALCA (Journal of the Amerıcan Leather Chemısts
Assocıatıon) , 101(3),96-104, 2006.”de yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Origanum minutiflorum (kekik) Türkiye’nin endemik bir bitkisidir ve bu bitkinin
yaprakları ve çiçekli tomurcuklarından bitkinin uçucu yağı buhar distilasyon tekniği ile
üretilmektedir. Uçucu yağların antimikrobiyal özellikleri yıllardır bilinmektedir ve farklı konularda
kullanım alanı bulmaktadır (tıpta, eczacılıkta, gıda endüstrisinde vb.)
Bu çalışmanın amacı Origanum minutiflorum uçucu yağının pikle ve krom tabaklama

işlemleri sırasında gelişen funguslara karşı fungisid olarak kullanılabilirliğini incelemektir. Çalışmada
kontrol maksadıyla deri ağırlığı üzerinden %0,04 2-Thiocyano-methylthiobenzotiazole (TCMTB) ve
% 0,02 N-octyl-isothiazolinone (N-OITZ) içerikli ticari fungisidler de kullanılmıştır. Mikrobiyolojik
testler sırasında deri endüstrisinde problem teşkil eden küf türlerinden Aspergillus niger,
Alternaria alternata, Penicillium rubrum ve Trichoderma viride’nin bu uçucu yağ ve fungisidler
karşısındaki gelişimleri incelenmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda kekik uçucu yağının kuvvetli bir
antifungal etkiye sahip olduğu ve bu etkinin konsantrasyon arttıkça daha da fazlalaştığı gözlen-
miştir. Yapılan tüm çalışmalar karşılaştırılınca, kekik uçucu yağı ile muamele gören derilerin bazı
deney funguslarına karşı tavsiye edilmiş oranlarda ticari fungisid içeren deri numunelerinden bile
daha fazla dayanım kazandıkları tespit edilmiştir.
Elif Eser Eke Bayramoğlu 2004 yılı aralık ayında Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü ve Kocaeli
Sanayi Odası’ nca düzenlenen II. Ulusal Buluş Yarışmasında ‘Deri İşlentisinde Kekik Uçucu Yağının
Fungisid Olarak Kullanımı’ projesi ile ödül kazanmıştır.
Atıf Sayısı: 6
Türkiye’de ilk kez, "Deri endüstrisi önetleme atıklarının biyodizel üretiminde

değerlendirilmesi" araştırması Mühendislik Fakültesi Deri Mühendisliği Bölümünde Selime ÇOLAK,
Gökhan ZENGİN, Hasan ÖZGÜNAY, Hasan SARIKAHYA, Özcan SARI, Levent YÜCEER tarafından 2005
yılında yapılmıştır. Konuya ilişkin makale “Çolak, S., G. Zengin, H. Ozgunay, H. Sarıkahya, Ö. Sarı ve
L. Yüceer, “Utilization of Leather Industry Prefleshings in Biodiesel Production”, Journal of the
American Leather Chemists Association, 100, 4, 137-142 (2005)”de yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Deri fabrikalarında işlenti sırasında açığa çıkan etleme atıkları önemli çevresel sorunlara
sebep olmaktadır. Yüksek yağ içeriklerine rağmen bu atıklar önemli bir kullanım alanına sahip
değildirler. Aynı zamanda bunların bertaraf edilmesi problemli ve maliyetlidir. Bu sebeple, yapmış
olduğumuz çalışmada; fosil kaynaklı yakıtlara alternatif olarak, etleme atıklarından elde edilen yağın
transesterifikasyon yöntemi ile biyodizel (yağ asidi metal esteri) üretiminde kullanılabilirliği
araştırılmıştır. Yağ, atıklardan yüksek devirli bir parçalayıcı kullanılarak ve su ile kaynatılarak ayrılmış,
kurutulmuş ve herhangi bir ileri saflaştırma uygulanmadan yağ asidi metil esterlerinin üretiminde
kullanılmıştır. Elde edilen ürünün özellikleri değerlendirildiğinde, biyodizel yakıt olarak kullanıma
uygun olduğu görülmüştür. Böylelikle; kirletici bir atık, ekonomik ve ekolojik fayda sağlayan, çevre
dostu bir yakıta dönüştürülebilir.
Atıf sayısı: 6
Türkiye’de ilk kez, Mühendislik Fakültesi Deri Mühendisliği Bölümünde Elif Eser Eke
BAYRAMOĞLU ve çalışma arkadaşları tarafından “Derideki serbest formaldehitin vinca rosea ve
camellia sinensis ekstraktlarıyla eliminasyonu” konulu araştırma 2007 yılında yapılmıştır. Elif
Eser Eke BAYRAMOĞLU bu çalışmasıyla DETEK (Deri Teknologları Teknisyenleri ve Kimyacıları
Derneği) tarafından Kasım Hilmi Utku Ödülüne layık görülmüş ve Washington DC’de düzenlenen
Deri Kongresi’nde ülkemizi temsil etmiştir. Araştırma ile ilgili makale “Bayramoğlu E. E., Korgan A.,
Kalender D., Gülümser G., Okçu B. and Kılıç E., Elimination Of Free Formaldehyde In Leather By Vinca
rosea And Camellia sinensis - Extracts, JALCA, 103(3), 119-123, 2008.”de yayımlanmıştır. Bu çalışma
“Journal of Leather Science, Deri Bilim, 2010”da tekrar basılmıştır. Makale özeti aşağıdadır.
Özet: Deri işlentilerinde modern teknolojiler uygulanmasına rağmen çevre ve insan sağlığına
zararlı birçok kimyasal kullanılmaktadır. Formaldehit kanserojen olarak bilinmektedir.
Bu araştırmada Vinca rosea ve Camellia sinensis ekstraktlarının derideki serbest formaldehiti
elimine etmesi üzerine incelemeler yapılmıştır. Formaldehit iki yöntemle ölçülmüştür: Draft IUC 19
(HPLC) method ve AATCC test metod 112. Draft IUC 19 metodu ile serbest formaldehit ve hidrolizle
açığa çıkan bir miktar formaldehit 40oC, 1 saatte ölçülürken AATCC test metod 112 de serbest
formaldehit ve 50°C, 20 saatte hidrolizle oluşan formaldehit ölçüldü. Her iki metotda da Camellia
sinensis ekstratı deride en düşük oranda formaldehit bulunmasını sağladı.
3.6. EDEBİYAT FAKÜLTESİNİN BİLİMSEL BULUŞ VE UYGULAMALARDA ÖNCÜLÜKLERİ
Türkiye’de bilgisayarın Arkeoloji alanında ilk kullanımı, Ege Üniversitesi Edebiyat

Fakültesi Arkeoloji Bölümünde, Arkeoloji alanında veri tabanı oluşturmak üzere bilgisayar kaydı,
Prof. Dr. Altan ÇİLİNGİROĞLU tarafından yapılmıştır. Günümüzde Elazığ İli Karakaya barajı suları
altında kalan Kaleköy Kalesi’nde 1978-1981 yılları arasında ortaya çıkarılan arkeolojik veriler kart
delme sistemiyle kaydedilmiştir.
Türkiye’de ilk kez “İzmir’in Urla İlçesinde yer alan Klazomenai Antik kenti kazıları“,
1982’den itibaren Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümünde Prof. Dr. Güven BAKIR
başkanlığındaki bir ekip tarafından yapılmıştır. Urla’nın İskele Mahallesinde yer alan antik kent
çalışmaları, İonia Arkeolojisi için önemli sonuçları beraberinde getirmektedir. Klazomenai Antik
Kenti’nde ilk arkeolojik kazı çalışmaları 1978-1981 yılları arasında Fransız-Türk ekip ortaklığı ile
başlamıştır. 1982 yılından itibaren antik kentteki kazılar Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Arkeoloji Bölümünden Prof. Dr. Güven BAKIR başkanlığında, ağırlığı Ege Üniversitesi personeli ve
öğrencilerinden oluşan, tamamen Türk bir ekip tarafından sürdürülmüştür. Yeni dönem Klazomenai
Kazıları günümüzde Ege Üniversitesi kökenli öğretim üyesi olan Doç. Dr. Yaşar Ersoy ERKAN başkan-
lığında bir ekip tarafından yürütülmeye devam etmektedir. Bu kazılarda elde edilen bilgiler,
aşağıdaki yayınlarla bilim dünyasına duyurulmuştur:
Resim 3.6-1. İzmir’in Urla İlçesi’nde Klazomenai Antik Kenti kazı alanı ve sağ üst köşede 1982’den
itibaren kazı ekibi başkanlığını yapan Prof. Dr. Güven BAKIR.
1) G. Bakır - Ç. Anlağan, “1979 Yılı Klazomenai Kazısı”, KST 2 (1981) 87-90.

2) G. Bakır, “Urla/Klazomenai Kazısı 1981 Yılı Çalışmaları Raporu”, KST 4 (1983) 66-68.
3) G. Bakır, “1982 Yılı Urla/Klazomenai Kazısı Sonuçları Hakkında Rapor”, KST 5 (1984) 227-229.
4) G. Bakır, “1988 Yılı Klazomenai Çalışmaları Raporu”, Höyük 1 (1988) 85-96.
5) G. Bakır - A. E. İplikçi - E. Koparal - A. Savaş–Bakır, “Klazomenai Antik Kenti Zeytinyağı İşliği”, E.

Akçiçek - S. Ötleş - M. Tan (ed.) Akdeniz Usulü Beslenme, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK) 1
(İzmir 2009) 65-77.
6) Y. Ersoy, “East Greek Pottery Groups of the 7th and 6th Centuries B.C. from Clazomenae”, F.
Krinzinger (ed.), Die Ägäis und das westliche Mittelmeer. Beziehungen und Wechselwirkungen 8. bis
5. Jh. v. Chr. Akten des Symposions Wien 24.-27. März 1999, Archäologische Forschungen 4 (Wien
2000) 399-406.
7) Y. E. Ersoy, “Pottery Production and Mechanism of Workshops in Archaic Clazomenae”, B. Schmaltz -
M. Sèoldner (ed.), Griechische Keramik im Kulturellen Kontext: Akten des Internationalen Vasen-
Symposions in Kiel vom 24.-28.9.2001 veranstaltet durch das Archäologische Institut der Christian-
Albrechts-Universität zu Kiel (Münster 2003) 254-257.
8) Y. Ersoy, “Notes on History and Archaeology of Early Clazomenae”, in: J. Cobet - V. v. Graeve - W.–D.
Niemeier - K. Zimmermann (ed.), Frühes Ionien. Eine Bestandsaufnahme, Panionion-Symposion
Güzelçamlı 26. September – 1. October 1999, MilForsch 5 (Mainz/Rhein 2007) 149-178.
9) H. Cevizoğlu, “Basins and High Stands of the Classical Period at Klazomenai: A Preliminary Report”,
IstMitt 57 (2007) 235-249.
10) H. Cevizoğlu, Reliefkeramik archaischer Zeit aus Klazomenai, F. Bertemes u. A. E. Furtwängler (ed.),
Schriften des Zentrums für Archäologie und Kulturgeschichte des Schwarzmeerraumes (ZAKS) 18
(Langenweißbach 2010).
Türkiye’de ilk kez Anadolu’da yaşayan “Yörük gruplarının ve Yörük grubu belli
olmayan yerlerde yöresel halıların araştırılması ve incelenmesini” Anadolu-Türk Halı Sanatı
tarihi’nde ilk kez Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümünde Prof. Dr. Bekir DENİZ
1984 yılında başlatmıştır. 2007 yılında Akdeniz Üniversitesine naklen atanan Prof. Dr. Bekir
DENİZ’in Ege Üniversitesinde iken bu konuda yaptığı yayınlar aşağıdadır:
1- Bekir DENİZ, “Kırşehir Halıları”,Arkeoloji-Sanat Tarihi Dergisi, C.III, İzmir 1984, s. 25-81.
2- Bekir DENİZ, “Kula Halıları”, Bilim Birlik Başarı, Y. 12, s.44, 1985, s.13-19.
3- Bekir DENİZ, “Gördes Halıları”,Bilim Birlik Başarı, Y. 12, S.45, 1986, s.13-19.
4- Bekir DENİZ, “Lâdik Halıları”, Bilim Birlik Başarı, Y.12, S.46, 1986, s.13-18.
5- Bekir DENİZ, “Kırşehir Halıları”, Bilim Birlik Başarı, Y.12, s.47, 1986, s.18-24.
6- Bekir DENİZ, “Mucur Halıları”, Bilim Birlik Başarı, Y.12, S.48, 1987, s.20-24.
7- Bekir DENİZ, “Yöre Özellikleriyle Yozgat Kilimleri”, Arkeoloji-Sanat Tarihi Dergisi, C.V, İzmir 1990,
s.45-85. DLFİR
8- Bekir DENİZ.,”Yunddağ Yöresi Kilim ve Düz Dokuma Yaygıları”, IV. Milletlerarası Türk Halk Kültürü
Kongresi, Antalya 6-11 Mayıs 1991, C.V, Maddi Kültür, Ankara, 1992, s.69-84.
9- Bekir DENİZ, “Kemalpaşa (İzmir) Civarında Yaşayan Sancaklı Yörüklerinde Dokuma”, Kemalpaşa
Kültür ve Çevre Sempozyumu, 3-5 Haziran 1999, Meta Basım, İzmir-Bornova 1999, s. 131-148.
10- Bekir DENİZ, “Aydın ve Civarında Yaşayan Yörüklerde Dokuma”, 11th Internatıonal Congress Of
Turkısh Art, XI. Milletlerarsı Türk Sanatları Kongresi, Ultrecht 23-28 Ağustos 1999, (baskıda).
Türkiye’de ilk kez Aksaray’da bulunan Selçuklular dönemine ait “Melik Mahmud Gazi
Hangâhı’nın (Darphane) kazısı”; (1992-2011) yılları arasında Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Sanat Tarihi Bölümünde Prof. Dr. Bekir DENİZ tarafından yapılmıştır. Gazi Hangahı Vakıflar Genel
Müdürlüğü’nce onarılmaktadır. 2007 yılında Akdeniz Üniversitesine naklen atanan Prof. Dr. Bekir
DENİZ’in bu kazı ile ilgili makaleleri aşağıdadır:
1- (Bekir DENİZ,”Aksaray-Melik Mahmud Gazi Hangâhı (Darphane) Kazısı-1993 (Önrapor)”, Vakıflar
Dergisi, C.XXV, Ankara 1995, s. 147-164.
2- Bekir DENİZ, “Excavation of the Melik Mahmud Gazi Hangah (Darphane) at Aksaray “Art
Turc/Turkısh Art, 10th. Internatıonal Congress d’Art Turc, Geneva September 17-23 1995, Genėve
1999, pp. 233-242.
3- Bekir DENİZ, ”Aksaray-Melik Mahmud Gazi Hangâhı (Darphane)”, III. Milli Selçuklu Kültür ve
Medeniyeti Semineri Bildirileri, Selçuk Üniversitesi, Selçuklu Araştırmaları Merkezi Yayını, S. III, 20-
22 Mayıs 1993, S.53, Konya 1994, s.35-53.
4- Bekir DENİZ, “Somuncu Baba (Şeyh Hamid-i Veli) ve Aile Mezarlığı”, Aksaray’da Yunus Emre ve
Somuncu Baba, Aksaray Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yayını, No.1, Aksaray, Aralık 1995, s. 51-71.
5- Bekir DENİZ, “Aksaray-Melik Mahmud Gazi hangâhı (Darphane) Kazısı ve Türk Sanatı İçindeki Yeri”,
VII. Milli Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Semineri (II. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazı-
Araştırmaları Sempozyumu Bidirileri), 30 Nisan-02 Mayıs 1998, Konya 1998, s. 137-158.
6- Bekir DENİZ, ”Aksaray-Melik mahmud Gazi Hangâhı (Darphane) Kazısı-1997”, XX. Kazı Sonuçları
Toplantısı-II, Kültür Bakanlığı, Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayını, Mersin 25-29 Mayıs 1998,
Ankara, 1999, s.661-672.
Türkiye’de “Batı Anadolu’nun Neolitik dönemini aydınlatan ilk arkeolojik kazı”, 1994
yılında Ege Üniversitesi Arkeoloji Bölümünde Prof. Dr. Altan ÇİLİNGİROĞLU başkanlığında Ulucak
Höyük’te gerçekleştirilmiştir. Türkiye’nin ilk öğrenci kazısı olan Uluca Höyük kazısı, keramiksiz
evreden itibaren kesintisiz olarak kültürel sürekliliği sunabilen kazılar arasında yer almaktadır.
Ulucak Höyük kazısından sonra Ege Gübre ve Yeşilova gibi yeni merkezlerin kazılmasıyla
günümüzde Batı Anadolu neolitiğiyle ilgili yapılan kazı çalışmalarının sayısı artmıştır. Bu kazılarda
elde edilen bilgiler aşağıdaki yayınlar ile bilim dünyasına duyurulmuştur:
1- ÇİLİNGİROĞLU, A.: 2007 “Ulucak Höyük“ Die Ältesten Monumente der Menschheit, Badisches
Landesmuseum Karlsruhe (Ed.), Theiss, Stuttgart, 161.
2- ÇİLİNGİROĞLU, A. - Ç. ÇİLİNGİROĞLU: 2007 “Ulucak” M. Özdoğan and N. Başgelen (Eds.), Türkiye’de
Neolitik Dönem, İstanbul, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 361-372.
Resim 3.6-2. Batı Anadolu’nun Neolitik Dönemini aydınlatan Ulucak Höyük kazı alanı ve sağ üst köşede kazı başkanı
Prof. Dr. Altan ÇİLİNGİROĞLU. Sol üst ve sağ alt köşelerde ise önemli buluntu örnekleri.
3- ÇİLİNGİROĞLU, A. - E. ABAY: 2005, “Ulucak Höyük Excavations: New Results” Mediterranean

Archaeology and Archaeometry, 5, no. 3, Special Issue on Ulucak, 5-21.
4- ÇİLİNGİROĞLU, A. - F. DEDEOĞLU: 2007, “Ulucak Höyük Kazıları, 2005 Yılı Çalışmaları” 28. Kazı
Sonuçları Toplantısı, 1. Cilt, 137- 146.
5- ÇİLİNGİROĞLU, A., Z. DERİN, E. ABAY, H. SAĞLAMTİMUR, İ. KAYAN: 2004, Ulucak Höyük: Excavations
Conducted between 1995- 2002, Ancient Near Eastern Supplement 15, Louvain, Peeters.
6- DERİN, Z. - A. ÇİLİNGİROĞLU: 2003, “Ulucak Höyük Kazısı 2001” 24. Kazı Sonuçları Toplantısı,
Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları, 185- 194.
7- DERİN, Z., A. ÇİLİNGİROĞLU - M. TAŞLIALAN: 2004, “Ulucak Höyük Kazısı, 2002” 25. Kazı Sonuçları
Toplantısı, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları, 239- 250.
Türkiye’de ilk kez “Beçin Kazısı” 1995 – 2000 yılları arasında Ege Üniversitesi Sanat
Tarihi Bölümünde Prof. Dr. Rahmi Hüseyin ÜNAL başkanlığında sistemli olarak yapılmıştır. Milas’a
pek uzak olmayan konumuyla Beçin, 1260’lardan 1420’lere kadar Menteşe Beyliği’nin başkentiydi.
Ankara Üniversitesi’nin kısa bir süre yaptığı çalışmalardan nice yıl sonra Prof. Dr. Rahmi Hüseyin
Ünal başkanlığında bu Ortaçağ kenti, sürdürülen ilk sistemli kazı ile gün ışığına çıkmaya başlamıştır.
1995 yılından 2009 yılına değin yapılan çalışmalarda kentin bilinen anıtsal yapılarındaki temizliğin
yanında pek çok yeni mimari örnek gün ışığına çıkarılmıştır. Menteşe Mezarlığı açılarak, mezarlar
restore edilmiş ve taşları yerlerine yerleştirilmiştir. Yapılan işler arasında İç Kale’nin dışındaki Cami,
Medrese, han, iki hamam iki zaviye, bir tekke, üç anonim türbe ve bir külliye sağlamlaştırılarak
belgelenmişlerdir. Bakanlık izniyle yürütülen arkeolojik kazılarda ele geçen ilk büyük define 2000
yılında 94 bin Osmanlı akçesi değerinde Beçin Kazısı çalışmaları sırasında bulunmuştur.
Resim 3.6-3. Muğla’nın Milas İlçesi yakınlarındaki “Beçin Kenti”, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi
Bölümünde Prof. Dr. Rahmi Hüseyin ÜNAL (küçük resim) başkanlığında 1995-2000 yılları arasında yapılan kazılar
sonucunda bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Bu kazıda elde edilen bilgiler aşağıdaki makaleler ile bilim dünyasına duyurulmuştur:
1) R. H. Ünal, "Beçin 1995 Kazısı", Sanat Tarihi Dergisi, IX(1998), İzmir, s.135-149.
2) R.H.Ünal, "Beçin 1996 Kazısı", Sanat Tarihi Dergisi, X(2000), İzmir, s. 123-137.
3) R.H.Ünal, ”Beçin 1997 Kazısı", Sanat Tarihi Dergisi, X(2000), İzmir, s. 139-156.
4) R.H.Ünal, "Beçin 1998 Kazısı", Sanat Tarihi Dergisi, XI(2001), İzmir, s. 183-204.
5) R.H.Ünal, "Beçin 1999 Kazısı", Sanat Tarihi Dergisi, XII(2003), İzmir, s.127-153.
6) R.H.Ünal, (A.Demir ile birlikte) "Beçin 2000 Kazısı", Sanat Tarihi Dergisi, XIII/1(2004), İzmir, s.129-167.
7) R.H.Ünal, (A.Demir ile birlikte) ”Beçin 2001 Kazısı”, Sanat Tarihi Dergisi, XII/2(2004), İzmir, s.139-176.
8) R.H.Ünal, (A.Demir, Y.Demiralp, Ş.Çakmak, G.Teoman ile birlikte) ”Beçin 2002 Kazısı”, Sanat Tarihi
Dergisi, XIV/1(2005), İzmir, s.331-374.
9) R.H.Ünal, (Ş.Çakmak, E.Daş, A.Demir ve G.Teoman ile birlikte), “Beçin2003 Kazısı”, Sanat Tarihi
Dergisi, XIV/2(2005), İzmir, s.126-185.
10) R.H.Ünal, (Ş.Çakmak, E.Daş, A.Demir, G.Teoman ile birlikte), “Beçin 2004 Kazısı”, Sanat Tarihi
Dergisi, XV/2(2006), İzmir, 2006, s. 90-128.
11) R. H. Ünal, (Ş.Çakmak, E. Daş, A.Demir, G.Teoman ile birlikte), “Beçin 2005 Kazısı”, Sanat Tarihi
Dergisi, XVI/1(2007), İzmir, 2008, s.109-164.
12) R.H.Ünal, (A.Demir ve G.Teoman ile birlikte), “Beçin 2006 Kazısı” Sanat Tarihi Dergisi, XVI/2(2009),
İzmir, 2009, s.91-146.
13) R.H.Ünal, (A.Demir ve G.Teoman ile birlikte), “Beçin 2007 Kazısı”, Sanat Tarihi Dergisi, XVII/1(2009),
İzmir 2009, s.105-149.
14) R.H.Ünal, (A.Demir, G.Teoman ile birlikte) “Beçin 2008 Kazısı”, Sanat Tarihi Dergisi, XVII/2(2010),
İzmir 2010, s.129-170.
15) R.H.Ünal, (A.Demir, G.Teoman ile birlikte) ”Beçin 2009 Kazısı”, Sanat Tarihi Dergisi, XVIII/1(2011),
İzmir, 2011, s.99-113.
Türkiye’de ilk kez Aksaray’da Somuncu Baba adıyla tanınan, Hacı Bayram Veli, Molla
Güranî gibi bilginlerin de şeyhi olan Şeyh Hamid-i Veli’nin torunlarının mezar taşları Ege
Üniversitesi Edebiyet Fakültesi Sanat Tarihi Bölümünde Prof. Dr. Bekir DENİZ tarafından 1996
yılında bulunmuş ve Şeyh Hamid-i Veli’nin Aksaray’da da yaşadığı kanıtlanmıştır. 2007 yılında
Akdeniz Üniversitesine naklen atanan Prof. Dr. Bekir DENİZ’in Ege Üniversitesinde iken bu konuyla
ilgili yayınları aşağıdadır:
1- Bekir DENİZ, “Şeyh Hamid-i Veli (Somuncu Baba) ve Aile Mezarlığı/Şeyh Hamid-i Veli (Somuncu Baba
Family Graveyard and Tombstones)”, V. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi, Maddi Kültür
Seksiyon Bildirileri, Ankara 24-29 Haziran 1996, s. 141-156
2- Bekir DENİZ, “Excavation of The Melik Mahmud Gazi Hangah (Darphane) At Aksaray “Art Turc /
Turkısh Art, 10 Th. Internatıonal Congress d’Art Turc, Geneva September 17-23 1995, Genėve
1999, pp. 233-242
Türkiye’de ilk kez yurt dışında “Ukrayna-Oçakev Kazısı” 1996 – 1999 yılları arasında
ve “Ukrayna-Akkerman Kalesi Osmanlı Hamamı Kazısı” ise 1999 – 2006 yılları arasında
Türkiye’nin maddi desteği ile Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümünde Prof. Dr.
Bozkurt ERSOY başkanlığında yapılmıştır. Bu konuda elde edilen bilgiler aşağıdaki bildiri ve makale
ERSOY, Bozkurt-BELIAEVA, Svitlana, "Özi Kalesi (Ukrayna - Ochakiv ) Arkeolojik Çalışmaları", IV.
Uluslararası Türk Kültürü Kongresi (Ankara, 4-7 Kasım 1997), Ankara 1999, s.263-268
ERSOY, Bozkurt-BELIAEVA, Svitlana “Archaeological Investigations of the Ottoman Period in

Ukraine, 1986-2004”, Islamic Art and the Architecture in the European Periphery, Wiesbaden, 2008,
pp.39-44v
-
Resim 3.6-4. Akkerman Kalesi – Ukrayna, Hamam Kazısı, 2004
Türkiye’de İlk kez yurt dışında “Ukrayna’daki Türk-İslam Eserleri Envanteri

Oluşturulması” Ege Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümünde Prof. Dr. Bozkurt ERSOY tarafından
gerçekleştirilmiştir. Türk Tarih Kurumu’nca yürütülen Yurt Dışındaki Türk Eserlerinin Envanter-
lenmesi Projesi kapsamında Prof. Dr. Bozkurt Ersoy tarafından ilk kez Ukrayna’daki (Kırım dahil) Türk
İslam Eserlerinin envanterlenmesi çalışması 1999-2001 yılları arası gerçekleştirilmiştir. Bu konuda
elde edilen bilgiler aşağıdaki makaleler ile bilim dünyasına duyurulmuştur:
1) ERSOY, Bozkurt, “Türk Tarih Kurumu Projeleri Çerçevesinde Akkerman Kalesi Kazı Çalışmaları”,
Uluslararası Türk Sanatı ve Arkeolojisi (Rüçhan Arık-M.Oluş Arık’a Armağan, Konya Kitabı X, Özel Sayı,
Konya 2007, s.345-352.
2) ERSOY, Bozkurt, “The Inventory Project of Turkish Monuments in Ukraine: Monuments in the Crimea”,
Islamic Art and the Architecture in the European Periphery, Wiesbaden, 2008, pp.49-52
3) ERSOY, Bozkurt, “Kırım Karasu-Bazar’daki Taşhan”, Uluslararası Sanat Tarihi Sempozyumu, (Prof.Dr.
Gönül Öney’e Armağan), Bildiriler, İzmir 2002, ss.275-280.
4) İNCİ KUYULU ERSOY, “Ukrayna’daki Türk Dönemi Eserleri”, IV. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve
Araştırmaları Sempozyumu, (24-27 Nisan 2000), Van 2000, s.195-203.
5) İNCİ KUYULU ERSOY “Kırım Bahçesaray Yerleşimindeki Hansaray Süsleme-lerinden Örnekler”, VI.
Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazı Sonuçları ve Araştırmaları Sempozyumu, (Kayseri8-10 Nisan
2002), Kayseri 2002, s.397-404.
6) İNCİ KUYULU ERSOY, “Kırım, Feodosiya (Kefe) Ayvazovsky Çeşmesi”,Sanat Tarihi Dergisi (Yrd. Doç.
Dr. Lale Bulut’a Armağan), XIV/1 (Nisan 2005), İzmir 2005, s. 193-204.
Türkiye’de ilk kez “Batı Anadolu’da İlk Kapsamlı Türk Kazıları (Kutsal Alan)” İzmir İli,
Menderes İlçesi, Ahmetbeyli Köyü yakınlarında bulunan Klaros Bilicilik Merkezi’ndeki kazılar 20.
Yüzyılın başlarında 1904 yılında Th. Macridy Bey tarafından başlatılmıştır. Klaros kazıları 1950’li ve
1980’li yıllarda başkanlığını yabancı bilim adamlarının yürüttüğü ekiplerle sürdürülmüştür. 2001
yılından itibaren ise bu önemli bilicilik merkezindeki kazılar, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Arkeoloji Bölümünde Prof. Dr. Nuran ŞAHİN başkanlığında, ağırlığı Ege Üniversitesi personeli ve
öğrencilerinden oluşan, tamamen bir Türk ekip tarafından yürütülmeye başlamıştır.
Klaros Kutsal Alanı’nda oluşturulan “Arkeopark”, Türkiye’de bir ören yerinde

düzenlenmiş ilk ‘mulaj arkeopark projesi’ olma özelliği taşımaktadır. “Klaros Mulaj Arkeoparkı”
kapsamında sergilenen eserler değişik dönemlerde kutsal alanda bulunmuş ve şu anda İzmir Tarih
ve Sanat Müzesi ile Selçuk Efes Müzesi’nde bulunan toplam 14 orijinal eserden alınan mulajlar ile
bir araya getirilmiştir. Böylece bir ören yerinin sürekli canlı tutulması ve yaşanabilir bir yer olması
sağlanmaya çalışılmaktadır. İzmir ili, Menderes ilçesi, Ahmetbeyli Mahallesi sınırları içinde kalan
Klaros Kutsal Alanı’nda dördüncü dönem kazıları Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Arkeoloji
Bölümü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Nuran Şahin başkanlığında devam etmektedir.
Resim 3.6-5. İzmir’in Menderes İlçesi Ahmetli Köyü yakınlarında Karlos Kutsal Alanında oluşturulan “Arkeopark”
ve sağ alt köşede proje Başkanı Prof. Dr. Nuran ŞAHİN (4 Kasım 2011)
Bu kazılarda elde edilen bilgiler, aşağıdaki yayınlarla bilim dünyasına duyurulmuştur:

1) N. Şahin, “Klaros, Apollon Klarios Bilicilik Merkezi”, Ege Yayınları, İstanbul, 1998.
2) N. Şahin ve diğerleri, “Klaros 2003” (26. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu 24-
28 Mayıs, 2004 Konya) 26. KST 1, 2005, 291-304.
3) N. Şahin, “Notion-Klaros-Kolophon Üçgeninde Myken Sorunu” 65. Yaşında Coşkun Özgünel’e
Armağan, 2007, 329-337.
4) N. Şahin ve diğerleri, “Klaros 2006” (29. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu 28
Mayıs-1 Haziran, 2007 Kocaeli) 29. KST 3, 2008, 427-448.
5) N. Şahin ve diğerleri, “Klaros 2008” (31. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu 28
Mayıs-1 Haziran, 2009 Denizli) 31. KST 3, 2010, 247-255, Res. 1-11.
6) N. Şahin, “A la lumière découvertes récentes: Relations de Claros avec Notion et oracles de Manto” 1.
Uluslar arası Antik Dönemde Kehanet ve Apollon’un Anadolu Kültleri Sempozyum Bildirileri, (17-20
Ağustos 2005, Ege Üniversitesi, İzmir), Arkeoloji Dergisi 2008/2, 213-226.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümünde Prof. Dr. Zeynep MER-
CANGÖZ başkanlığında 2001 yılında başlatılan “Kuşadası Kadıkalesi/Anaia Kazısı” devam et-
mektedir.
Resim 3.6-6. Kuşadası, Kadıkalesi’nin 2009 yılında balonla hava fotoğrafı ve sağ üst köşede kazı başkanı Prof. Dr.
Zeynep MERCANGÖZ: Höyük üzerinde yükselen Bizans kalesinin silindirik burçları, sağ tarafta basamaklı açmalar, geride
kale giriş kapısı ve önünde gelişen açmalar
Kuşadası’nın güneyindeki sahilde bulunan Kadıkalesi’nde ilk kez arkeolojik kazı Üniversite-
mizce başlatılmıştır. 2001 yılında bilimsel danışmanlığını, 2002’den bu yana da Bakanlar Kurulu
kararıyla kazı başkanlığını yürüten Prof. Dr. Zeynep MERCANGÖZ ve ekibi yine ilk kez bu arkeolojik
kazılarla, görkemli burçları ve kalın duvarları ile bir kale olmasına rağmen burasının sadece bir
savunma yapısı olmadığını ortaya koymuştur. Zira bu kalede 13. yüzyılda Bizans’ın çanak-çömlek,
cam, kuyum gibi deniz aşırı ticaret için mallar üretilmiş görünmektedir. Diğer yandan Laskarisler
(1204–1261) zamanında piskoposluk sarayı olarak kullanıldığı düşünülen, 10. yüzyıl ve belki de
daha eskilerden bir kilise/manastır kompleksi de bu duvarların himayesine sığınmış gibidir. Kalenin
üzerinde konumlandığı höyük ise, 2002 yılında bulunan Hitit heykelciğinin ardından tüm alanlarda
karışık kontekst içinden gelen buluntularla yapılan sondajlardan sağlanan verilere göre oldukça
önemlidir. Bu çalışmaya ilişkin olarak Prof. Dr. Zeynep MERCANGÖZ tarafından aşağıdaki bildiriler
ve makaleler ile bilim dünyasına duyurulmuştur:
1) “Kuşadası’nın Kültür Mirasında İki Bizans Kalıntısı: Kurşunlu Manastır ve Kadı Kalesi”, Geçmişten
Geleceğe Kuşadası Sempozyumu (23-26 Şubat 2000), İzmir, 2001, s.139-147.
2) “Kuşadası Kadı Kalesi Kazısı”, İzmir Kent Kültürü Dergisi 5 (Şubat 2002), s. 272-276.
3) “4. Yılında Kuşadası, Kadıkalesi/Anaia Kazısı”, Sanat Tarihi Dergisi, Lale Bulut Anısına Armağan,
İzmir 2005, s. 2005-223.
4) “Kuşadası, Kadıkalesi kazısı 2006 Yılı Çalışmaları“, 24. Kazı Sonuçları Toplantısı, 28 Mayıs–01
Haziran 2007, 3. (Ankara 2008), 449–470.
5) Zeynep Mercangöz, Lale Doğer "Kuşadası Kadıkalesi / Anaia Bizans Sırlı Seramikleri", 1. ODTÜ
Arkeometri Çalıştayı, Türkiye Arkeolojisinde Seramik ve Arkeometrik Çalışmalar 7-9 Mayıs
2009, Ankara, 2009.
6) Zeynep Mercangöz, Filiz İnanan "Kuşadası Kadıkalesi / Anaia Kazısı 2009 Yılı Çalışmaları", 13.
Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri 14-16
Ekim 2009, Pamukkale Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Yayınları No: 1,
İstanbul.
7) "Emporion ve Kommerkion Olarak Anaia'nın Değişken Tarihsel Yazgısı", 1. Uluslararası Sevgi
Gönül Bizans Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri 25-28 Haziran 2007, İstanbul, Vehbi Koç
Vakfı 2010, 279-292.
8) “Ostentatious Life in A Byzantine Province: Some Selected Pieces from the Finds of the Excavation in
Kuşadası, Kadıkalesi/Anaia (Prov. Aydın, Tr)”, Byzanz – das Römerreich I'm Mittelalter, Teil 2, 1
Schauplätze Ed. F. Daim. J. Drauschke (Hrsg.), 2010 Verlag Des Römisch-Germanischen
Zentralmuseums /RGZM,181-186
9) "Bulgu ve Buluntularıyla Şaşırtmaya Devam eden Kuşadası Kadıkalesi/Anaia Kazısı", Egeden
Dergisi, Güz 2010, Ege Üniversitesi Yayınları, İzmir.
10) Zeynep Mercangöz, Sinan Mimaroğlu, "Kuşadası Kadıkalesi / Anaia Kazısı 2010 Yılı Çalışmaları", XIV.
Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu, 20-22 Ekim 2010
Konya, Kömen Yayınla 2011, Konya.
Türkiye’de İlk kez Avrupa Birliği Projesi kapsamında gerçekleştirilen ilk sanal müze
çalışmasının Türkiye ayağını “Discover Islamic Art” bölümünü hazırlayarak Prof. Dr. İnci Kuyulu
ERSOY başkanlığında Ege Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü temsil etmiştir. Proje 2004 yılında
başlamıştır ve devam etmektedir. www.museumwnf.org Bu konuda aşağıdaki kitaplar yayınlanmış
bulunmaktadır:
Discover Islamic Art Projesi ile ilgli yayınlar:
1) Early Ottoman Art and Legacy of the Emirates (Akdeniz’de İslam Sanatı, Erken Osmanlı
Sanatı, Beyliklerin Mirası) Madrid 2002 (İng., Frans., İsp. ve İtalyanca)
2) Discover Islamic Art in the Mediterranean (Akdeniz’de İslam Sanatını Keşfedin) Londra,
2007 (İngilizce, Fransızca, İspanyolca, İtalyanca, Portekizce, İsveççe, Arapça, Türkçe)
Türkiye’de Etnoarkeoloji alanında TÜBİTAK tarafından desteklenen ve tamamlanan

ilk proje 2006-2009 yılları arasında Ege Üniversitesi Arkeoloji Bölümünde Prof. Dr. Altan
ÇİLİNGİROĞLU başkanlığında Van-Ayanis Köyü’nde yürütülen Etnoarkeoloji araştırmaları, etno-
arkeoloji alanında TÜBİTAK tarafından desteklenen ve başarıyla tamamlanan ilk projedir.
Türkiye’de ilk kez bir köy, tüm yönleriyle belgelenerek hemen yanındaki arkeolojik kazılardan
elde edilen verilerin yorumlanmasında kullanılmıştır.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümünde Prof. Dr. Bozkurt ERSOY
başkanlığında 2007 yılında başlatılan “Kale-i Tavas (Tabae) Kazıları” devam etmektedir.
Denizli’ye bağlı Kale ilçesinde yer alan Kale-Tavas (Tabae) kenti, antik çağlardan itibaren
Roma, Bizans, Tavas Beyliği, Menteşe Beyliği ve Osmanlı dönemlerinde kesintisiz iskân görmüş
önemli bir yerleşim merkezidir. Kentte 2007 yılında başlatılan kazı çalışmaları Prof. Dr. Bozkurt
ERSOY başkanlığında sürdürülmektedir. Bu çalışma konusunda aşağıdaki bildirler ile bilim
ERSOY, Bozkurt, “Kale-i Tavas (Tabae) 2007 Yılı Kazısı”, 30. Kazı Sonuçları Toplantısı, C.3, Ankara, 2009,
s.41-56
ERSOY, Bozkurt, “Kale-i Tavas (Tabae) 2008 Yılı Kazı Çalışmaları”, 31. Kazı Sonuçları Toplantısı, C.4,
Ankara, 2010, s.301-314
Resim 3.6-7. 2008 yılında Denizli, Kale-i Tavas (Tabae) kazısı yöresinden bir görünüm.
Türkiye’de ilk kez “Yeşilova Höyüğünde Zaman Yolculuğu Projesi”, Ege Üniversitesi
Arkeoloji Bölümünde Yrd. Doç. Dr. Zafer DERİN başkanlığında Bornova Belediyesi ve İsveç Kalmar
Kent Müzesi ortaklığıyla Nisan 2009’da başlatılmıştır. Bu projenin amacı Yeşilova Höyüğünün
tarihöncesine ait yaşam tarzını ilköğretim öğrencilerine uygulamalı olarak öğretmek ve Yeşil-ova’yı
halk için “yaşayan bir arkeolojik alan” haline getirmektir. Bu proje, aynı zamanda Üniversi-temiz
arkeoloji öğrencileri için deneysel arkeoloji öğretim birimidir. 2009 yılından itibaren iki bin civarında
ilköğretim öğrencisi bu merkezi ziyaret etmiştir. Bugün Türkiye’de bu tür başka bir program
bulunmamaktadır.
Bu kazılarda elde edilen bilgiler, aşağıdaki yayınlarla bilim dünyasına duyurulmuştur:
1) Z. Derin, “Yeşilova Höyüğü”, Türkiye’de Neolitik Dönem, Yeni Kazılar, Yeni Bulgular, (Yayına
Hazırlayanlar M. Özdoğan-N.Başgelen) Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul 2007, s. 377-384.
2) Z. Derin, “İzmir Yeşilova Höyüğü” Doğudan Yükselen Işık- Anadolu Arkeolojisine Katkılar. Atatürk
Üniversitesi 50. Yıl Armağan Kitabı İstanbul 2008, 217-230.
3) Z. Derin, “Neolithic Shellfish Gathering at Yeşilova Höyüğü: An Ethnoarchaeological View”,
Ethnoarchaeological Investigations in Rular Anatolia, 4, Ed. By T. Takaoğlu, (2008), 45-57 .
4) Z. Derin, “Yeşilova Höyüğü”, Aktüel Arkeoloji, 6 (2008), 50-61.
5) Z. Derin-F.Ay-T.Caymaz, “İzmir’in Prehistorik Yerleşimi-Yeşilova Höyüğü 2005-2006 yılı Çalışmaları”,
Arkeoloji Dergisi XIII -2009/1 (2010), 7-58.
6) Z. Derin, İzmir’in Prehistorik Yerleşimi -Yeşilova Höyüğü 2008 Yılı Çalışmaları, Kazı Sonuçları
Toplantısı, 31.1 (2010), 475-491.
7) Z. Derin, “İzmir’in Tarih Öncesi Dönemi ve Yeşilova Höyüğü”, Dr. Eren Çiçek’e Armağan,(Hazırlayan
G. Gökçay) İzmir 2010, 57-71.
8) Z. Derin, “Yeşilova Höyüğü Kazıları ve İzmir’in Tarih Öncesi Dönemi”, Körfezde Zaman, İzmir
Araştırmaları Kongresi, 10-11. Aralık. 2009, (Edit. E. Akçiçek-M.Mutluer-C.Kanat),İzmir, 2010,11-14.
9) Z. Derin, “İzmir-Yeşilova Höyüğü’nde Yeni Bir Eğitim Yöntemi; Zaman Yolculuğu”, TÜBA , Kültür
Envanteri Dergisi (2010-8)263-274.
10) Z. Derin:” İzmir’in Prehistorik Yerleşimi -Yeşilova Höyüğü 2009 Yılı Çalışmaları” , Kazı Sonuçları
Toplantısı, 32.4 (2011), 315-323.
Resim 3.6-8. İzmir’in Bornova İlçesinde Yeşilova Höyüğü ve sağ üst köşede Yrd. Doç. Dr. Zafer DERİN
3.7. SU ÜRÜNLERİ FAKÜLTESİNİN BİLİMSEL BULUŞ VE UYGULAMALARDA

ÖNCÜLÜKLERİ
Türkiye’de ilk kez “Deniz Balıkları larva ve yavru üretimi”, Ege Üniversitesi Su Ürünleri
Fakültesi Yetştiricilik Bölümünde yapılmıştır. 1988 yılında deniz balıkları kültüründe ilk çalışmalar
çipura ve levrek türleri üzerinde Su Ürünleri Fakültesinin pilot üretim tesisinde gerçekleştirilmiştir.
Bu üretim çalışmaları esnasında ilk kapalı devre üretim sisteminin kurulumu ve kullanım tekno-
lojisinin uygulanması gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalara ilişkin makaleler aşağıdadır.
1) Şevket GÖKPINAR 1983, Occurence of the triradiate form of Phaeodactylum tricornutum BOHLIN in
abnormal environmental conditions. Rapp. Comm. int. Mer.Medit., 28-6:261.
2) Meltem Conk DALAY., Semra CİRİK (1995). Denizli Acıgöl'den İzole Edilen Chlorella Algi'nin Kültür
Ortamları Üzerine Bir Araştırma.
3) Semra CİRİK, Edis KORU, Gamze TURAN, Hatice TEKOĞUL, Şafak Seyhaneyıldız CAN: Mikroalglerden
Yenilenebilir Temiz Bir Enerji - Kaynağı Olan Biyodizelin Elde Edilmesi. 2011
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yetiştiricilik Bölümü, Balık
Hastalıkları konusunda birçok çalışma ile Türkiye’de öncü durumundadır. “Türkiye’de yetiştiriciliği
yapılan balık türlerinde görülen paraziter, bakteriyel, viral balık hastalıkları kapsamında ilk
çalışmalar” Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinde 1988 yılında başlamış, çok sayıda etken
izolasyonları ve tedavi uygulamaları gerçekleştirilmiştir:
- Türkiye’de ilk defa “Yersiniozis ve vibriozise karşı aşı” geliştirilmiş ve aşağıdaki maka-
lelerle bilim dünyasına tanıtılmıştır:
1) “ÇAĞIRGAN H., ve TANRIKUL T. (1998) Testing the effectiviness of yersinia vaccine in infected and
chemiically treated juvenile rainbow trout (O. Mykiss) J. Appl. İchtyol. 14, 239-243”
2) “Haşmet ÇAĞIRGAN, (2004) Levrek Yavrularında (Dicentrarchus labrax L.) Vibriozise Karşı Aşı
Geliştirilmesi E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 21 (3-4) 271-274”
- Prof. Dr. Haşmet ÇAĞIRGAN danışmanlığında “Akuakim Medikal Kimyasal İlaç Yem Katkı
Maddeleri ve Su Ürünleri San. Ve Tic. Ltd. Şti.” ile Üniversite Sanayi İşbirliği çerçevesinde
“Vibriovac” aşısının üretimi 19.01.2009 tarihinde, “Yersiniavac” ve ”Kok Vibriovac” aşılarının
üretimi ise 12.04.2010 tarihinde Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü Veteriner Sağlık Ürünleri
Üretim İzni ile başlamıştır.
Türkiye’de ilk kez “Spirulina platensis yetiştiriciliği” Ege Üniversitesi Su Ürünleri

Fakültesi Yetiştiricilik Bölümünde Prof. Dr. Semra CİRİK tarafından 1989 yılında gerçekleştirilmiş
olup “1989, Zengin Bir bitkisel Gıda: Spirulina. Tubitak Bilim ve Teknik Derg 22, 257; 19-20 Ankara”
makalesi ile tanıtılmıştır.
1989 yılında Spirulina platensis kültür çalışmaları başlamıştır. 2000 yılında Meltem Dalay,
Semra CIRIK, Cengiz AKDENIZ, Mete YILMAZ, Edis KORU; Ülkemiz Koşullarına Uygun Spirulina
Üretim Teknolojilerinin Geliştirilmesi, projesinin devamı olarak Spirulina platensis üzerine AR-GE
çalışmalarını yoğunlaşarak Üniversite-Sanayi işbirliği ile 2002’de pilot üretime geçilmiştir. Spin-off
projesi olarak isimlendirilen projede Ege Üniversitesi ile Alg Araştırmaları ve Teknolojileri Yem
Üretim San. ve Tic. İhr. Ltd. Şti. ile protokol imzalanmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Yersinioz balık hastalığından korunmada aşı uygulamaları ve bu

uygulamaların değerlendirilmesi” konulu Doktora Tezi, Tansel TANRIKUL tarafından 1994 yılında
Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde tamamlanmıştır. Konuya ilişkin makale “J. Appl. Ichthyol.
14 (1998), 239-243 © 1998 Blackwell Wissenschafts-Verlag, Berlin ISSN 0175-8659”de yayınlanmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Balık yemi ve besleme” konularında ilk danışmanlık hizmetleri Ege
Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yetiştiricilik Bölümü tarafından 1998 yılında verilmeye başlan-
mıştır.
Türkiye’de ilk kez “Yersiniozis ve vibriozise karşı aşı” Ege Üniversitesi Su Ürünleri
Fakültesi Yetiştiricilik Bölümünde Prof. Dr. Haşmet ÇAĞIRGAN tarafından 2004 yılında
geliştirilmiştir. Konuya ilişkin makale “Haşmet Çağırgan, (2004) Levrek Yavrularında (Dicentrarchus
labrax L.) Vibriozise Karşı Aşı Geliştirilmesi E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 21 (3-4) 271-274”de yayımlanmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Türkiye’den yeni bir mağara Amphipodu: Gammarus ustaoglui sp.
nov.” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinde Murat ÖZBEK ve M. Oktar
GÜLOĞLU tarafından 2005 yılında tamamlanmıştır. Bu araştırmaya ilişkin makale “ÖZBEK, M.,
GÜLOĞLU, M.O. 2005. A New Cave Amphipod from Turkey: Gammarus ustaoglui sp. nov. Israel Journal
of Zoology, 51(2): 147-155”de yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Peynirlikönü Mağarası’ndan, Anamur, Türkiye toplanan yeni bir tatlısu Amphipod türü,
Gammarus ustaoglui n. sp., tanımlanmıştır. Bu kör türün taksonomik karakterleri tanımlanmış ve
diğer benzer türlerden farklı olan özellikleri tartışılmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Anton Dohrn” Zooloji İstasyonu Müzesi’nde (Napoli, İtalya)
saklanan Cognetti’nin syllid kolleksiyonu ve 2 yeni Autolytus türünün tanımlanması” konulu
araştırma; Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinde Melih Ertan ÇINAR ve çalışma arkadaşı Maria
Cristina GAMBI tarafından 2005 yılında tamamlanmıştır. Bu çalışmaya ilişkin makale “ÇINAR, M. E. &
GAMBI, M. C. 2005. Cognetti's syllid collection (Polychaeta: Syllidae) deposited at the Museum of
Stazione Zoologica "Anton Dohrn" (Naples-Italy), with descriptions of two new species of Autolytus.
Journal of Natural History, 39: 725-762” de yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: G. Cognetti tarafından toplanıp tayin edilen ve “Anton Dohr” Zooloji İstasyonu
Müzesi’nde saklanan kalıcı preparatlardaki toplam 36 syllid birey tekrar incelendi. Bireyler arasında,
iki yeni Autolytus türü, Autolytus antondohrni sp. nov. ve A. cognettii sp. nov., bulundu ve tanımlandı.
Üç yeni kombinasyon belirlendi: Autolytus mediterraneus (Cognetti, 1953), Exogone (Parexogone)
meridionalis (Cognetti, 1955) ve Syllis alternata Moore, 1908. Autolytus convolutus Cognetti, 1953,
A. mediterraneus (Cognetti, 1953), A. neapolitanus Cognetti, 1953 ve Exogone (Parexogone)
meridionalis (Cognetti, 1955) için dört lektotip tanımlandı. Proceraea scapularis (Claparède, 1864)
yeniden geçerli bir tür olarak belirlendi.
Türkiye’de ilk kez “Syllis ergeni: İzmir Körfezi’nde (Ege Denizi, Doğu Akdeniz) yeni bir
Syllidae türü” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinde Melih Ertan ÇINAR
tarafından 2005 yılında tamamlanmıştır. Bu çalışmaya ilişkin makale “ÇINAR, M. E. 2005. Syllis ergeni:
a new species of Syllidae (Annelida: Polychaeta) from Izmir Bay (Aegean Sea, eastern Mediterranean
Sea). Zootaxa, 1036: 43-54.”de yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Alsancak Limanı ve çevresinde toplanan
sert zemin örneklerinin faunal analizi sonucunda yeni
bir syllid türü keşfedildi, Syllis ergeni. Bu tür anterior ve
orta segmentlerin dorsal bölgelerinde koyu kahverengi
renge, kısa distal parçalı falsigerlere, asikülün sayısı ve
morfolojisi ile pigmentli bir proventrikulus ve farinkse
sahip olmasıyla karakterize olur. Bu türün morfolojik,
ekolojik, dağılım ve üreme özellikleri açıklandı ve
tartışıldı.
Türkiye’de ilk kez “İtalya ve Kıbrıs kıyılarından (Doğu Akdeniz) Sphaerosyllis

(Polychaeta, Syllidae, Exogoninae)’in yeni bir türü“ konulu araştırma; Ege Üniversitesi Su Ürünleri
Fakültesinde Melih Ertan ÇINAR ve çalışma arkadaşları tarafından 2005 yılında tamamlanmıştır. Bu
çalışmaya ilişkin makale “MUSCO, L., ÇINAR, M. E. & GIANGRANDE, A. 2005. A new species of
Sphaerosyllis (Polychaeta, Syllidae, Exogoninae) from the coasts of Italy and Cyprus (eastern
Mediterranean Sea). Italian Journal of Zoology, 72: 161-166” de yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Porto Cesareo’nun Deniz Rezervi’nden (İyon Denizi, Salento Yarımadası, İtalya) ve
kuzey Kıbrıs (Levant Denizi) sahillerinde toplanan sert ve yumuşak materyallerin faunistik analizi
yeni bir Sphaerosyllis türünü, S. boeroi sp.n. (Polychaeta, Syllidae, Exogoninae), ortaya çıkarmıştır. Bu
tür, belirgin subdistal dikenli bileşik setalara, vücut boyunca distal parçanın uzunluğunda belirgin
bir dorso-ventral gradasyona, fibrillar materyalli parapodial bezlere ve vücut yüzeyindeki papilların
bir dağılım modeline sahip olmasıyla karakterize olmaktadır. Sphaerosyllis boeroi tanımlandı ve
morfolojik olarak benzer diğer türlerle karşılaştırıldı. Ekolojik, üreme modelleri belirlendi.
Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü Veteriner Sağlık Ürünleri Müdürlüğü tarafından 09.06.2005
/1038 tarih ÜL 04 sayılı sertifikası verilmiştir.
Türkiye’de ilk kez “Çift kabuklu türlerinde ilk larva ve yavru kültür çalışmaları ve
analizleri” Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yetiştiricilik Bölümünde yapılmıştır. Üretimi
yapılan birçok kabuklu türünün Türkiye’de ilk üretim uygulamaları gerçekleştirilmiştir.
“Çift kabuklu türlerinden at midyesi modiolus barbatus’un dünyada ilk yetiştirme”

çalışması; Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yetiştiricilik Bölümünde Prof. Dr. Aynur LÖK, Dr.
Sefa ACARLI, Dr. Serpil SERDAR, Aysun KOSE, Philippe GOULLETQUER tarafından 2006 yılında
tamamlanmıştır. Bu yetiştirme çalışmalarında elde edilen bilgiler, aşağıdaki yayınlarla bilim dünya-
sına duyurulmuştur:
1- Hindioğlu (Lök), A., Köse, A., Serdar, S., 2001. Farklı Fitoplankton Türlerinin Midye (Mytilus
galloprovincialis Lamarck, 1819) Yavrularının Büyüme ve Yaşama Oranı Üzerine Etkisi. TÜBİTAK,
Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Dergisi, 25: (1) 39-44.
2- Lök, A., Acarlı, S., Serdar, S., Kose, A., Goulletquer, P., 2006. Growth and Survival Rate of Bearded
Horse Mussel (Modiolus barbatus Linné,1758) in Mersin Bay (İzmir, Turkey). The Israeli Journal of
Aquaculture-Bamidgeh, Vol:58(1):55-61.
3- Lök, A., Acarlı, S.,2006. Preliminary Settlement Studies of Flat Oyster (Ostrea edulis, L.) on Oyster and
Mussel Shell Collectors in Karantina Island (Turkey). The Israeli Journal of Aquaculture-Bamidgeh,
Vol:58(2): 105-115.
4- Lök, A., Acarlı, S., Serdar, S., Köse, A., Yıldız, H., 2007. Growth and mortality of Mediterranean mussel
Mytilus galloprovincialis Lam., 1819, in relation to size on longline in Mersin Bay, Izmir (Turkey-
Aegean Sea). Aquaculture Research, 38: 819-826.
5- Serdar, S., Lök, A., 2007. Impact of planting season on growth and survival rate of carpet clam
(Tapes decussatus, Linnaeus 1758) in Sufa Lagoon, Izmir-Turkey. The Israeli Journal of Aquaculture-
Bamidgeh, Vol:59(1): 43-47.
6- Serdar, S., Lök, A., Köse, A., Yıldız, H., Acarlı, S., Goulletquer, P., (2007). Growth and survival rates of
carpet shell clam (Tapes decussatus Linnaeus, 1758) using various culture methods in Sufa (Homa)
Lagoon, Izmir-TURKEY. Aquaculture Engineering, (37):89-99.
7- Acarlı, S., Lök, A., 2009. Larvae Development Stages of the European Flat Oyster (Ostrea edulis). The
Israeli Journal of Aquaculture-Bamidgeh, Vol:61(2),114-120.
8- Serdar, S., Lök, A., 2009. Gametogenic cycle and biochemical composition of the transplanted
carpet shell clam Tapes decussatus, Linnaeus 1758 in Sufa (Homa) Lagoon, Izmir, Turkey.
Aquaculture, 293 : 81-88.
9- Yıldız, H., Lök, A., Serdar, S., Acarlı, S., Köse, A., 2010. A Preliminary Survey on Settlement and
Recruitment Patterns of Mediterranean Mussel (Mytilus galloprovincialis) in Dardanelles, Turkey.
The Journal of the Faculty of Veterinary Medicine, University of Kafkas, 16 (Suppl-B): 319-324.
10- Serdar S., Lok, A., 2010. Monthly Variations in Gonadal Development And Biochemical Composition
of the Carpet Shell Clam Ruditapes (Tapes) decussatus, Linnaeus 1758 in Mersin Bay, Aegean Sea,
Turkey. Fresenius Environmental Bulletin, 19(6): 1055-1063.
11- Serdar, S., Lök, A., Kırtık, A., Acarlı, S., Küçükdermenci, A., Güler, M., Yiğitkurt, S., 2010. Comparison of
Gonadal Development of Carpet Shell Clam (Tapes decussatus, Linnaeus 1758) in Inside and Outside
of Çakalburnu Lagoon, Izmir Bay. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 10: 395-401.
12- Serdar, S., Lök, A., Kırtık, A., Acarlı, S., Küçükdermenci, A., Güler, M., Yiğitkurt, S., 2010. Comparison of
Gonadal Development of Carpet Shell Clam (Tapes decussatus, Linnaeus 1758) in Inside and Outside
of Çakalburnu Lagoon, Izmir Bay. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 10: 395-401
13- Lok, A., Metin, G., Acarli, S., Goulletquer, P., 2010. Harmful Algal Blooms (HABs) and Black mussel
Mytilus galloprovincialis (Linnaeus, 1758) Culture in Izmir Bay (Iskele-Urla)-Turkey: Preliminary
Results on the Annual Feeding Cycle Using a Qualitative Approach. Turkish Journal of Fisheries and
Aquatic Sciences, 10: 527-536.
14- Acarlı, S., Lök, A., Küçükdermenci, A., Yıldız, H., Serdar, S., 2011. Comparative growth, survival and
condition index of flat oyster, Ostrea edulis (Linnaeus 1758) in Mersin Bay, Aegean Sea, Turkey.
Kafkas Univ. Vet. Fak., Derg.: 17(2): 203-210.
15- Acarlı, S., Lök, A., 2011. Comparison of Isochrysis galbana and Chlorella sp. Microalgae on growth
and survival rate of European flat oyster (Ostrea edulis, Linnaeus 1758) larvae. Indian Journal of
Geo-Marine Science, Vol. 40(1): 55-58.
16- Acarlı, S., Lök, A.,Acarlı, D., 2011. Preliminary spat settlement of fan mussel Pinna nobilis Linnaeus
1758, on a mesh bag collector in Karantına Island (Eastern Aegean Sea, Turkey). Fresenius
Environmental Bulletin, 20(10): 2501-2507.
17- Acarlı, S., Lök, A., Yiğitkurt, S., Palaz, M., (Baskıda-2011). Culture of Fan mussel (Pinna nobilis,
Linnaeus, 1758) in relation to size on suspended culture system in İzmir Bay, Aegean Sea, Turkey.
Kafkaf Üniv. Vet. Fak. Derg.,
18- Acarlı, S., Lök, A., Yiğitkurt, S.,(Baskıda). Growth and survival rates of Anadara inaequivalvis
(Bruguiere, 1789) in Homa Lagoon, Izmir (Turkey) The Israeli Journal of Aquaculture-Bamidgeh,
19- Yiğitkurt, S., Lök, A., 2007. Preliminary results on rayed pearl oyster Pinctada radiata (Leach 1814)
spat collection at Karantina Island in Izmir Bay (Turkey). Aquaculture Europe: Competing Claims, 25-
27 October 2007, Istanbul. (Abtract) Poster.
20- Lök, A., Serdar, S., Acarlı, S., Küçükdermenci, A., Kırtık, A., Yiğitkurt., S. 2008. Meat content and
condition index of date mussels, (Lithophaga lithophaga) collected from Yassıca Island Coast, Izmir
(Aegean Sea-Turkey)’ 1st International Congress of Seafood Technology, 18-21 May 2008, Izmir
21- Güler, M., Lok, A., Serdar, S., Acarlı, S., Küçükdermenci, A., Kırtık, A., Yiğitkurt, S., 2010. Predation
Behaviors Of Spiny Sea Star (Marthasterias Glacialis) And Red Comb Star (Astropecten Aranciacus)
Preying On Warty Venus Clam (Venus Verrucosa). Aquaculture Europe10-the annual meeting of the
European Aquaculture Society-Seafarming tomorrow, 5-8 October, 2010, Porto, Portugal, 52s.
Türkiye’de ilk kez “Pankreatik nekrozis virüsünün (IPNV) izole edilmesi” Ege
Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yetiştiricilik Bölümü, Hastalıklar Anabilim Dalı Balık Virolojisi
Laboratuvarı’ında 2006 yılında yapılmıştır. Alabalıklardan ilk viral hemorajik septisemi virüsü
(VHSV) de bu laboratuvarda izole ve identifiye edilmiştir. Bu çalışma sonuçları aşağıdaki bildiri ile
Değirmenci, U., Nemli, E., Çağırgan, H., 2008. Türkiye’nin değişik bölgelerinden infeksiyöz pankreatik
necrozis virüsü izolasyonu. 1. Ulusal Alabalık Sempozyumu 14-16 Ekim 2008, Isparta.
Türkiye’de ilk kez “İnfeksiyöz pankreatik nekrozis virusunun (IPNV) izole edildiği
laboratuvar, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yetiştiricilik Bölümü Balık Virolojisi Labora-
tuvarıdır. Alabalıklardan ilk Viral Hemorajik Septisemi Virusu (VHSV) 2006 yılında Hastalıklar
Anabilim Dalı Laboratuvarında izole ve identifiye edilmiştir.
Türkiye’de ilk kez “Karadeniz’in güneyinden Marionina

(Enchytraeidae: Annelida: Clitellata) genusuna ait yeni bir tür.” konulu
araştırma, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinde Seray YILDIZ ve
çalışma arkadaşları tarafından 2007 yılında tamamlanmıştır. Bu
araştırmaya ilişkin makale “MATAMOROS, L., YILDIZ, S., ERSEUS, C, 2007. “A
new species within the genus Marionina (Enchytraeidae:Annelida:Clitellata)
from the southern Black Sea”, Marine Biology Research, 3 (6), 397-402. “de
Özet: Türkiye’nin Karadeniz kıyılarından, Sinop’tan, gelgit bölgesinde bulunan bir midye
topluluğundan yeni bir Enchytraeidae türü, Marionina triplex sp. nov., tanımlanmıştır. Marionina
Michaelsen, 1889 yaygın dağılımı olan ve heterojen türlerin oluşturduğu bir cinstir. Bu cins ile ilgili
bir revizyon beklenirken, şu anda bu cins ile ilgili küçük bir enchytraeid grubuna ait yeni bir tür
tanımlanmıştır. Bu yeni tür, bazı yönlerden Akdeniz-Karadeniz bölgesinden rapor edilen diğer
türlere [M. adriaticus Vejdovsky´, 1877; M. argentea (Michaelsen, 1889); M. brevis Finogenova, 1972;
M. spicula (Frey & Leuckhart, 1847)] ve başka yerlerden tanımlanan bazı türlere (M. cana Marcus,
1965; M. singula Ude, 1896; M. sublitoralis Erséus, 1976; M. ulstrupae Healy, 1996) benzemektedir.
Fakat vücut uzunluğu, segment sayısı, setaların sayısı ve şekli, farinks bezleri ve spermateka vb. gibi
yönlerden diğer türlerden ayırt edilebilir. Yeni tür yalnızca 1,4-1,8 mm uzunluğunda ve 20-25
segmenttir ve bu yüzden bilinen en küçük denizel enchytraeidlerden biridir. Çoğunlukla her bir
demette 3 seta taşımakta ve ektal kanalla aynı uzunluğa sahip bir spermatekal ampulla ve yine
ektal kanalın kaidesine bağlı birkaç bez hücresine sahiptir.
Türkiye’de ilk kez, “Echinogammarus baliki sp. nov., Türkiye’den yeni bir Amphipod
türü (Amphipoda, Gammaridae)” konulu araştırma; Ege üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinde
Murat ÖZBEK ve M. Ruşen USTAOĞLU tarafından 2007 yılında tamamlanmıştır. Bu araştırmaya
ilişkin makale “ÖZBEK, M., USTAOĞLU, M.R. 2007. Echinogammarus baliki sp. nov., A New Species of
Amphipod From Turkey (Amphipoda, Gammaridae). Crustaceana 80(9):1043-1055”de yayımlanmış
Özet: Türkiye, İzmir, Selçuk yakınlarındaki Akgöl Gölü’nden yeni bir gammarid amphipod
türü, Echinogammarus baliki sp. nov., tanımlanmıştır. Yeni türün detaylı bir morfolojik tanımlaması
ile çizimleri toplanan örnekler baz alınarak verilmiştir. Yeni tür ile benzeri türler arasındaki farklılıklar
tartışılmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Gammarus izmirensis sp. nov.,

Türkiye’den yeni bir tatlısu amphipod türü (Amphipoda,
Gammaridae)” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Su Ürünleri
Fakültesinde Murat ÖZBEK tarafından 2007 yılında tamam-
lanmıştır. Bu araştırmaya ilişkin makale “ÖZBEK, M. 2007.
Gammarus izmirensis sp. nov., A New Freshwater Amphipod
Species from Turkiye (Crustacea: Amphipoda: Gammaridae).
Crustaceana 80(11): 1317-1325”de yayımlanmış olup özeti
aşağıdadır.
Özet: Gammarus pulex grubuna dâhil olan yeni bir tatlısu amphipod türü, Gammarus
izmirensis sp. nov., tanımlanmıştır. Örnekler Batı Anadolu’daki, İzmir ili Kemalpaşa ilçesinde bulunan
bir dereden toplanmıştır. Yeni türün detaylı morfolojik tanımlamaları ve çizimleri verilmiştir. Yeni
türün benzeri türlerden farklılıkları tartışılmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Nebalia kocatasi sp. nov.,

İzmir Körfezi (Ege Denizi, Doğu Akdeniz)’nden yeni bir
leptostrakan (Crustacea: Phyllocarida) türü” Konulu
araştırma; Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinde Cengiz
KOÇAK ile Tuncer KATAĞAN ve çalışma arkadaşları tarafından
2007 yılında tamamlanmıştır. Bu araştırmaya ilişkin makale
“Journal of the Marine Biological Association of the United
Kingdom (2007) doi: 10.1017/S0025315407057487”de yayım-
lanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Bu çalışmada Türkiye’nin Ege denizi kıyılarından toplanan Nebalia kocatasi sp. nov.
(Crustacea: Leptostraca) türü tanımlandı. Bu yeni tür, genusun diğer bilinen türlerinden;
genişliğinin yaklaşık 2,4 katı uzunluğunda rostrumuyla, genişliğinin iki katı uzunluğa sahip
antennül puluyla, annenilün üçüncü parçasının en fazla dört kısa diken taşımasıyla, antenin üçüncü
parçasının dış yan yüzünde 2’si daha uç konumlu ve uzun olan 3 sağlam dikenli olmasıyla, ikinci
maksilin endopodunun eşit iki alt parçadan oluşmasıyla, ikinci maksilin eksopodunun endopodun
birinci parçası kadar uzunluğa sahip olmasıyla, 6. ve 7. pleonitlerin arka dorsal kenarlarının
dentikıllarının sivri uçlu olmasıyla, pleopod 4 ptotopodunun arka kenarını boyunca 2-3 çentik
içermesiyle ve kaudal furka terminal setasının raminin uzunluğunun yaklaşık iki katı uzun olmasıyla
ayrılmaktadır. Bu tür doğu Akdeniz’den bugüne kadar rapor edilen ikinci leptostrakan türüdür.
Türkiye’de ilk kez ”Türkiye’nin Levantin

sahillerinden (doğu Akdeniz) yeni bir Trypanosyllis
(Polychaeta: Syllidae) türü” konulu araştırma; Ege
Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinde Melih Ertan ÇINAR
tarafından 2007 yılında tamamlanmıştır. Bu çalışmaya
ilişkin makale “ÇINAR, M. E. 2007. A new species of
Trypanosyllis (Polychaeta: Syllidae) from the Levantine coast
of Turkey (eastern Mediterranean). Journal of the Marine Biological Associations of the United Kingdom,
87: 451-457.” De yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Mersin Körfezi’nde (Türkiye’nin Levantin sahilleri) 0.2-3 m de toplanan kaya ve taş
örneklerinin incelenmesi, Syllidae (Polychaeta)’nın yeni bir türüne, Trypanosyllis sanmartini, ait 14
bireyin varlığını ortaya çıkarmıştır. Bu tür koyu kırmızı-kahverengi dorsal sirlere, açık sarımsı vücut
rengine, hafifçe bidentat falsigerlere, uzun ve filiform dorsal sirlere, uzun proventrikulus ve farinkse,
ve on büyük dişe sahip (farinksel mid-dorsal dişsiz) bir trepana sahip olmasıyla karakterize olur.
Holotipin ve beş paratipin en posterior segmentleri stolon kümeleri içerir. Bu türün morfolojik ve
üreme özellikleri açıklanmış ve tartışılmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Eklembacaklılar larva ve yavru yetiştiriciliği” Ege Üniversitesi Su

Ürünleri Fakültesi Yetiştiricilik Bölümünde gerçekleştirilmiştir. Dünyada ilk kez “Karides türlerinde
larva ve yavru üretimi, P. semisulcatus türü karides larvalarında tripsin aktivitesine ilişkin
çalışmalar” yapılmış olup “Gürel TÜRKMEN, Şenay Hamarat BAYSAL, 2007. Tyripsin Enzyme Activity
During Larval Development of Penaeus semisulcatus De Haan, 1884, Fed on Live Feeds. Crusteceana,
80(2): 225-234” makalesi ile bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Liciobarbus lydianus’un yeniden

teşhisi ile Büyük Menderes Nehri’nden yeni bir bıyıklı balık
türü Luciobarbus kottelati (Luciobarbus kottelati, a new
species of barbel (Teleostei: Cyprinidae) from the Büyük
Menderes River, Turkey, of L. Lydianus)” konulu çalışma Ege Luciobarbus Kottelati
Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinde Ali İLHAN, Semih ENGİN ve
çalışma arkadaşları tarafından 2008 yılında tamamlanmıştır. Bu araştırmaya ilişkin makale “TURAN,
D., F. G. EKMEKÇİ, A. İLHAN, S. ENGİN, “Luciobarbus kottelati, a new species of barbel (Teleostei:
Cyprinidae) from the Büyük Menderes River, Turkey, with rediagnose of L. lydianus”, Zootaxa 1824:
35-44, (2008)”de yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Luciobarbus kottelati, Türkiye’den Ege Denizi havzasında Büyük Menderes Nehri’nden
yeni bir Cyprinid türü olarak tanımlanmıştır. Pelvik (ventral) yüzgeç kaidesinin dorsal yüzgeç
kaidesinden belirgin şekilde önde olmasıyla Avrupa’daki ve Batı Anadolu’daki diğer tüm
Luciobarbus türlerinden ayrılmaktadır. Yeni türün detaylı morfolojik tanımlaması verilmiş olup,
benzer diğer türlerden farklılıkları açıklanmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Doğu Akdeniz’den yeni bir Anoplodactylus türü tanımıyla
Pycnogonid (Arthropoda)’ler” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinde Cengız
KOÇAK, Tuncer KATAĞAN ve çalışma arkadaşları tarafından 2008 yılında tamamlanmıştır. Bu
araştırmaya ilişkin makale “Franz KRAPP, Cengız KOCAK & Tuncer KATAGAN; Zootaxa 1686: 57–68
(2008)”de yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Pycnogonid materyalleri, Doğu Akdeniz’de Ege
Denizinden Kuzey Kıbrıs’a kadar olan sahada skuba ve şnorkel
dalışlarıyla 1995-2002 tarihleri arasında toplandı. Toplanan bu
materyallere 2006 yılında Gencelli koyundan toplanan bazı örnek-
ler ilave edildi. Yapılan bu çalışmada, Ammothella appendiculata
Doğu Akdeniz’den, A. longioculata ve Callipallene spectrum türleri
ise Türkiye denizlerinden ilk defa rapor edilmiştir. Yeni bir
Anoplodactylus türü tespit edilmiştir. Ammothella uniunguiculata
türünün yeterince bilinmeyen yetişkinlik evresinin SEM fotoğrafları
verildi.
Türkiye’de ilk kez “Türkiye’nin Levantin sahille-

rinden (doğu Akdeniz) yeni bir çıyan türünün, Eurythoe turcica
sp. nov. (Polychaeta: Amphinomidae), tanımlanması, ve tip
materyale dayanarak Eurythoe parvecarunculata Horst ve
Amphinome djiboutiensis Gravier’in yeniden tanımlanması” ”
konulu araştırma; Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinde Melih
Ertan ÇINAR tarafından 2008 yılında tamamlanmıştır. Bu
çalışmaya ilişkin makale “ÇINAR, M.E. 2008. Description of a new
fireworm, Eurythoe turcica sp. nov. (Polychaeta: Amphinomidae), from the Levantine coast of Turkey
(eastern Mediterranean), with re-descriptions of Eurythoe parvecarunculata Horst and Amphinome
djiboutiensis Gravier based on type material. Journal of Natural History, 42: 1975-1990.” de
Özet: Mevcut çalışma Iskenderun Körfezi ve civarından toplanan Eurythoe genusuna ait yeni
bir çıyan türünü, Eurythoe turcica sp. nov., tanımlamıştır. Bu türe çok benzeyen E. parvecarunculata
Horst, 1912 ve Amphinome djiboutiensis Gravier, 1902 tip materyale dayanarak yeniden
tanımlanmıştır. Yeni tür sadece 1 setigeri kapsayan yuvarlak ve kısa bir karunkulaya, setiger 3’den
başlayıp vücudun sonuna kadar giden dalsı solungaçlara sahip olmasıyla karakterize olur. E.
turcica’nın morfolojik özellikleri E. parvecarunculata’ya çok benzemektedir fakat ilk türün median
parapodların notopodiumlarında uzun mahmuza sahip dişcikli kapilar setaları mevcut değildir.
Mevcut çalışma ayrıca daha önce sinonim olarak bildirilen A. djiboutiensis ve E. parvecarunculata’nın
ayrı türler olduklarını göstermiştir.
Türkiye’de ilk kez “Türkiye’den yeni bir tatlısu

Amphipodu türü, Gammarus topkarai sp. nov., (Amphipoda:
Gammaridae), tatlısu Gammarus türleri için bir tayin
anahtarı ile birlikte” konulu araştırma Ege Üniversitesi Su
Ürünleri Fakültesinde Murat ÖZBEK ve Süleyman BALIK
tarafından 2009 yılında tamamlanmıştır. Bu araştırmaya
ilişkin makale “ÖZBEK, M., BALIK, S. 2009. A new freshwater
amphipod species, Gammarus topkarai sp. nov., from Turkey
(Amphipoda: Gammaridae), with a key for Turkish freshwater
Gammarus species . Zootaxa 2073: 45-56” de yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Güney Anadolu, Tarsus İli’nde bulunan İvriz Deresi’nden toplanmış örneklerden yeni
bir tatlısu Amphipodu, Gammarus topkarai sp. nov., tanımlanmış ve resimlenmiştir. Yeni tür
Gammarus pulex-grubuna dâhil olup, Gammarus agrarius G.S. Karaman, 1973 ile benzer özellikler
göstermektedir. Urosom segmentlerinde iyi gelişmiş sırt yükseltilerinin olmaması, daha küçük
vücut boyu ve nispeten düşük endopod/exopod oranı türü G. Agrarius’tan ayıran en belirgin
özelliklerdir. Yeni türün detaylı bir morfolojik tanımlaması ve çizimleri verilmiş ve benzeri türlerden
farklılıkları tartışılmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Ortadoğu’daki yer altı Niphargus cinsi (Crustacea, Amphipoda): İki
yeni tür tanımlaması ile faunistik bir genel bakış”konulu araştırma; Ege Üniversitesi Su Ürünleri
Fakültesinde Murat ÖZBEK ve çalışma arkadaşları tarafından 2009 yılında tamamlanmıştır. Bu
araştırmaya ilişkin makale “FISER, C., ÇAMUR-ELİPEK, B., ÖZBEK, M. 2009. The Subterranean Genus
Niphargus (Crustacea, Amphipoda) in the Middle East: A Faunistic Overview with Descriptions of two
new species. Zoologischer Anzeiger 248: 137-150”de yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Orta Doğu yer altı amphipod cinsi Niphargus’un güneydoğu sınırını teşkil eder. Yeni ve
yayınlanmış datanın incelenmesi sonucunda iki yeni tür saptanmış olup, bölgede gelecekte
yapılacak çalışmalar için kılavuzlar hazırlanmıştır. Dünyanın bu bölgesinde bu cins detaylı olarak
çalışılmamış gibi görünmektedir. Niphargus valachicus’un bazı populasyonları N. spoeckeri olarak
tanımlanmış ve bazıları da N. nadarini olarak verilmiştir ve yeniden incelenmeleri gereklidir. Mevcut
bilgilere göre Türkiye’nin batısında en yüksek çeşitliliğin olduğunu tahmin ediyoruz. Cinsin Orta
Doğu’daki bu en son kayıtları günümüz jeoloji tarihindeki en uzun kuraklık periyotlarının bile su
kaynaklarını etkilemediğini düşünmemize sebep olmaktadır.
Tanımlanan Türler: Niphargus kirgizi sp. nov. ve Niphargus sertaci sp. nov.
Türkiye’de ilk kez “Türkiye’nin güney sahillerinden (Levantin Denizi, doğu Akdeniz)
Aquilaspio ve Prionospio altgenuslarının türleri ile yeni bir türün ve Akdeniz faunası için iki yeni
kaydın tanımlanması” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinde Ertan DAĞLI ve
Melih Ertan ÇINAR tarafından 2009 yılında tamamlanmıştır. Bu çalışmaya ilişkin makale “DAGLI, E. &
ÇINAR, M.E. 2009. Species of the subgenera Aquilaspio and Prionospio (Polychaeta: Spionidae:
Prionospio) from the southern coast of Turkey (Levantine Sea, eastern Mediterranean), with description
of a new species and two new reports for the Mediterranean fauna. Zootaxa, 2275: 1-20.” de
Özet: Mevcut çalışma Eylül ve Ekim 2005’de Türkiye’nin güney sahilleri boyunca çeşitli
habitat ve derinliklerden toplanan Prionospio (Aquilaspio) ve Prionospio (Prionospio) altgenuslarının
türleri hakkındadır. Geniş materyal koleksiyonun incelenmesi 10 türü ortaya çıkarmış olup,
bunlardan biri Prionospio (P.) ergeni n.sp. bilim için; iki tür, P. (P.) depauperata ve P. (A.) krusadensis,
Akdeniz faunası için; ve bir tür, P. (A.) sexoculata, Türkiye’nin deniz faunası için yenidir. Prionospio
(P.) ergeni n.sp., 2. ve 4. setigerler arasında üç çift pinnat solungaca ve 5. setigerde bir çift apinnat
solungaca sahip olmasıyla diğer Prionospio türlerinden farklılık gösterir. 4 tür- P. (P.) saccifera, P. (A.)
sexoculata, P. (P.) depauperata ve P. (A.) krusadensis-yabancı türdür. İlk iki tür Süveyş Kanalı
vasıtasıyla Kızıl Deniz’den (Lesepsiyan tür), diğerleri ise Pasifik veya Hint Okyanuslarından gemilerin
denge suları ile Akdeniz’e taşınmıştır. Bu türlerin morfolojik, ekolojik ve dağılım özellikleri tartışıl-
mıştır.
Türkiye’de ilk kez “Türkiye’nin Asya Bölgesinde Tuzla Karidesleri” Redescription of

Chirocephalus tauricus Pesta, 1921 and descriptions of Chirocephalus algidus sp. nov. and
Chirocephalus brteki sp. nov. (Crustacea, Branchiopoda, Anostraca)” konulu araştırma; Ege
Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinde Yrd. Doç. Dr. Cem AYGEN ve çalışma arkadaşları tarafından
yapılmış ve 2010 yılında tamamlanmıştır. Araştırmaya ilişkin makale “COTTARELLI, V., AYGEN, C.,
MURA, G. 2010. Fairy shrimps from Asiatic Turkey: Redescription of Chirocephalus tauricus Pesta, 1921
and descriptions of Chirocephalus algidus sp. nov. and Chirocephalus brteki sp. nov. (Crustacea,
Branchiopoda, Anostraca) - Zootaxa 2528: 29–52.”de yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Chirocephalus tauricus Pesta, 1921’in detaylı bir yeniden tanımlanması yapılmış ayrıca
“diaphanus” ve “bairdi” gruplarına (Brtek, 1995), ait iki yeni tuzla karidesi türünün (Chirocephalus
algidus sp. nov. ve C. brteki sp. nov.) tanımlanması yapılmış ve tartışılmıştır. Yeni türler Türkiye’den
sırasıyla, Toros dağlarından Bolkar dağında 3100 m irtifada bulunan bir buzul gölü olan Karagöl
yakınlarında geçici gölcükten (Niğde) ve İzmir ili sınırlarında Bozalan köyü yakınlarında 600 m
irtifada bulunan Alan gölünden toplanmıştır. Türlerin bir seri morfolojik özellikleri (birinci antenler,
mandibüller, ilk maksilla ve bazı yüzme bacakları) resimlenmiş, taksonomik ve filogenetik önemleri
hakkında tartışılmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Gammarus kesanensis sp. nov., Türkiye’den yeni bir kör Amphipod
türü (Amphipoda, Gammaridae), Avrupa’nın gözsüz Gammarus türleri için bir tayin anahtarı ile
birlikte” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinde Murat ÖZBEK ve çalışma
arkadaşı tarafından 2010 yılında tamamlanmıştır. Bu araştırmaya ilişkin makale “ÖZBEK, M., ÇAMUR-
ELİPEK, B. 2010. Gammarus kesanensis sp. nov., a new blind amphipod species from Turkey
(Amphipoda, Gammaridae), with a key for eyeless Gammarus species of Europe. Zootaxa, 2399: 51-
60”de yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Erikli Kaynağı, Keşan, Türkiye’den toplanan yeni bir kör tatlısu amphipod türü,
Gammarus kesanensis sp. nov., tanımlanmış ve çizimleri verilmiştir. Yeni tür Gammarus pulex-
grubuna dâhil olup, Avrupa ve Türkiye’den tanımlanmış dördüncü kör türdür. Yeni türün detaylı
morfolojik tanımlaması ve çizimleri verilmiş olup, benzer diğer türlerden farklılıkları açıklanmıştır.
İlave olarak, Avrupa’nın kör/gözsüz Gammarus türleri için bir tayin anahtarı sunulmuştur.
2005-2010 periyodunda Ege Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Su Ürünleri Temel

Bilimler Bölümü öğretim elemanları tarafından yapılmış olan çalışmalar sonucunda bilim dünyası
için dünyada ilk kez tanımlanan (sp. nov.) türler aşağıdaki çizelgede özetlenmiştir.
No Yeni Tür Adı Araştırıcılar* Tanımlandığı Yıl Yayınlandığı Dergi Adı

1 Autolytus antondohrni M. Ertan ÇINAR & M. Cristina GAMBI 2005 Journal of Natural History
2 Autolytus cognettii M. Ertan ÇINAR & M. Cristina GAMBI 2005 Journal of Natural History
3 Gammarus ustaoglui Murat ÖZBEK & M. Oktar GÜLOĞLU 2005 Israel Journal of Zoology
4 Sphaerosyllis boeroi Luigi MUSCO, M. Ertan ÇINAR & 2005 Italian Journal of Zoology
Adriana GIANGRANDE
5 Syllis ergeni M. Ertan ÇINAR 2005 Zootaxa
6 Eleutheromenia carinata Luitfried V. SALVINI-PLAWEN & 2006 Spixiana
Bilal ÖZTÜRK
7 Echinogammarus baliki Murat ÖZBEK & 2007 Crustaceana
M. Ruşen USTAOĞLU
8 Gammarus izmirensis Murat ÖZBEK 2007 Crustaceana
9 Marionina triplex Lisa MATAMOROS, Seray YILDIZ, 2007 Marine Biology Research
Christer ERSEUS
10 Nebalia kocatasi Juan MOREIRA, Cengiz KOÇAK & 2007 Journal of the Marine
Tuncer KATAĞAN Biological Association of
the United Kingdom
11 Trypanosyllis sanmartini M. Ertan ÇINAR 2007 Journal of the Marine
Biological Associations of
the United Kingdom
No Yeni Tür Adı Araştırıcılar* Tanımlandığı Yıl Yayınlandığı Dergi Adı

12 Anoplodactylus nanus Franz KRAPP, Cengiz KOCAK & 2008 Zootaxa
Tuncer KATAGAN
13 Eurythoe turcica M. Ertan ÇINAR 2008 Journal of Natural History
14 Luciobarbus kottelati Davut TURAN, , F. Güler EKMEKÇİ, Ali 2008 Zootaxa
İLHAN & Semih ENGİN
15 Gammarus topkarai Murat ÖZBEK & Süleyman BALIK 2009 Zootaxa
16 Niphargus kirgizi Cene FISER, Belgin ÇAMUR-ELİPEK & 2009 Zoologischer Anzeiger
Murat ÖZBEK
17 Niphargus sertaci Cene FISER, Belgin ÇAMUR-ELİPEK & 2009 Zoologischer Anzeiger
Murat ÖZBEK
18 Prionospio ergeni Ertan DAĞLI & M. Ertan ÇINAR 2009 Zootaxa
19 Chirocephalus algidus Vezio COTTARELLI, Cem AYGEN & 2010 Zootaxa
Graziella MURA
20 Chirocephalus brteki Vezio COTTARELLI, Cem AYGEN & 2010 Zootaxa
Graziella MURA
21 Gammarus kesanensis Murat ÖZBEK & Belgin ÇAMUR- 2010 Zootaxa
ELİPEK
*) Altı çizilmiş ve koyu renkli yazılmış olan isimler Su Ürünleri Temel Bilimler Bölümü’nün elemanıdır.
Türkiye’de ilk kez “Derisi dikenliler türlerinde ilk larva ve yavru kültürü” Ege
Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yetiştiricilik Bölümünde 2010 yılında yapılmıştır. Derisi dikenliler
grubu içerisinde yer alan denizkestanelerinde yumurta verimlilikleri çalışmaları, denizhıyarlarında
larva kültür çalışması, yavru ve genç bireylerin besin seçiciliği Türkiye’nin ilk çalışmalarıdır. Bu
çalışma sonuçları aşağıdaki makale ve bildiriler ile bilim dünyasına duyurulmuştur:
1- Lök, A., Köse, A., 2006. Urla-İskele’den Toplanan Deniz Kestanelerinin (Paracentrotus lividus, Arbacia
lixula) gonadosomatik index değişimi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 23(1-2): 7-11.
2- Lök, A., 2005. The Status of Sea Cucumber Production in Turkey. Aquaculture Europe 2005,Lessons
fom the Past to Optmise the Future, Norway, August 5-9, EAS Special Publication No:35, 305-306
(poster bildiri).
3- Lök, A. Acarlı, D., Serdar, S., Acarlı, S., 2005. Feeding Selectivity of Sea Cucumber (Holothuria
tubulosa) under the fish cages. Aquaculture Europe 2005,Lessons fom the Past to Optmise the Future,
Norway, August 5-9, EAS Special Publication No:35, 307-308 (poster bildiri).
4- Kose, A., Lök, A., Acarlı,S., Serdar, S., 2007. Gamete Release and Gonad Size in the Sea Urchin
Paracentrotus Lividus From Foca, Turkey. 38th Ciesm Congress, Rapp. Comm. Int. Mer Médit. Vol. 38: 521.
5- Köse, A., Lök, A., 2007. Gonadosomatic index variations of European sea urchin Paracentrotus lividus
in Foça, Aegean Sea (Turkey). Aquaculture Europe 07: Competing Claims, 25-27 October 2007,
Istanbul. (Abtract) Sözlü sunum.
6- Küçükdermenci, A., Lök, A., Acarlı, S., Serdar, S., Yiğitkurt, S., Kırtık, A., Güler, M., Çolakoğlu, S., 2010.
Gonad Yield of Arbacıa Lıxula (Echinodermata) Within The Izmir Bay, Aegean Sea. CIESM-39th
Congress, Venice-Italy, 119s.
Türkiye’de ilk kez “Balıklarda kas kasılım hızı ölçme sistemi” 2010 yılında Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalında Doç. Dr. Murat PEHLİVAN ve Su Ürünleri
Fakültesinden Doç. Dr. Hüseyin ÖZBİLGİN tarafından Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Avlama ve
İşleme Teknolojisi Bölümü ile ortak bir proje kapsamında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik
Anabilim Dalında balık kaslarında kas kasılım hızının sıcaklığa bağlı değişimini otomatik ölçebilen
bir sistem geliştirilmiştir. Bu sistem balıkların yüzme hızlarının belirlenmesi için değerli bilgiler
üretmiştir. Sonuçları aşağıdaki makale ile bilim dünyasına sunulmuştur:
- Ozbilgin H, Pehlivan M, Basaran F. Maximum swimming speed predictions for Mullus barbatus
(Linnaeus, 1758) and Diplodus annularis (Linnaeus, 1758). Turkish Journal of Zoology, 35(1): 79-85, 2011.
3.8. NÜKLEER BİLİMLER ENSTİTÜSÜNÜN TÜRKİYE’DE İLK BİLİMSEL BULUŞ VE

UYGULAMALARI
Dünyada ilk kez “İdrar ve Suda İyot Miktarının Izotop Seyreltme Analizi ile
Belirlenmesi” konulu araştırma; Ege Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsünde Prof. Dr. Perihan
ÜNAK, Prof. Dr. Şükran DARCAN, Prof. Dr. Fatma YURT, Doç. Dr. Fazilet Zümrüt BİBER ve Prof. Dr.
Mahmut ÇOKER tarafından yapılarak 1999 yılında tamamlanmıştır. Araştırmaya ilişkin makale
“Biological Trace Element Research, 71-2, 463-470, 1999”de yayımlanmış olup özeti aşağıdadır.
Özet: Türkiyenin batısındaki kırsal ve kentsel alanlar ile İzmir’de yaşayan 0 ile 18 yaş
arasındaki 318 sağlıklı çocuğun idrar örneklerindeki ve içme sularındaki iyot miktarı belirlenmiştir.
Yöntem sitokiyometrik izotop seyreltme analizine dayanmaktadır. İyot, AgNO3’ın sitokiyometrik
miktarları ile çöktürülmüştür. İyot-131 izleyici olarak kullanılmıştır. (AgI)-I-131’i I-131’in aşırısından
ayırmak için elektroforez kullanılmıştır. (AgI)-I-131 bölgesi kesilerek NaI(Tl) sintilasyon
dedektöründe sayılmıştır. Sayımlar ve eklenen KI konsantrasyonuna karşı grafik çizilmiştir.
Bilinmeyen iyot miktarı bu lineer grafik kullanılarak bulunmuştur. İyot konsantrasyonu içme suyu
örneklerinde 1,8-100,45 µg/L arasındadır. Ortalama değer 44,14±17,33 µg/L ve orta değer 58,08
µg/L’dir. İdrar örneklerindeki konsantrasyon 0,22-142,22 µg/L’dir. Dağılımın orta değeri 37,71 µg/L
ve ortalaması 40,30±24.05 µg/L’dir. Sonuçlar incelenen bölgedeki iyot eksikliğinin orta derecede
olduğunu göstermektedir.
Atıf sayısı: 14
3.9. GÜNEŞ ENERJİSİ ENSTİTÜSÜNÜN TÜRKİYE’DE İLK BİLİMSEL BULUŞ VE

UYGULAMALARI
Türkiye’de ilk kez “Yoğunlaştırılmış Güneş Işınımlı Fotosentez – Fotodegradasyon
Araştırmaları” Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsünde Prof. Dr. Sıddık İÇLİ tarafından 1997
yılında başlatılmış olup halen E. Ü. Güneş Enerjisi Enstitüsünde onun başkanlığında Doç. Dr. Canan
VARLIKLI, Doç. Dr. Şule Erten-ELA, Yrd. Doç. Dr. Bircan DİNDAR, Yrd. Doç. Dr. Şerafettin DEMİÇ, Yrd.
Doç. Dr. Ceylan ZAFER’den oluşan araştırma grubu ile devam edilmektedir. Dokuz Eylül
Üniversitesinden Prof. Dr. Serap ALP, Celal Bayar Üniversitesinden Doç. Dr. Haluk DİNÇALP ve Ege
Meslek Yüksek Okulundan Doç. Dr. Nesibe AVCIBAŞI da bu çalışma grubuna katılmışlardır.
Bu çalışmalar doğanın foto-sentez mekanizmalarını anlamamıza ve arkasından ışık ile elektrik
eldesi (Organik Güneş Pilleri), lüminasyon mekanizmalarının anlaşılması (Organik LED lambalar),
elektronik sistemlerdeki ışık-elektrik mekanizmalarının elektronik ürüne dönüştürülmelerini
(Organik Alan Etkili Transistör-OFET, photOFET) kavramamıza yol açmıştır. Bu gelişmeler, Bilim ve
Teknolojinin soyut değil mantıklı bir süreç olduğunun açık bir göstergesidir.
Tüm bu çalışmalar Güneş ışınımlarının yeryüzünde fotosentez ile yaşamı oluşturması bilgileri,
güneş pilleri, fotovoltaik sistemlerin de temel kaynağı olduğunu bizlere öğretmiş ve Türkiye’de
yaygınlaşmasını sağlamıştır. Çalışmalarımız Uluslar arası, ileri bilimsel-teknolojik düzeyde olmasına,
Yurt dışı saygın SCI dergilerinde ki yayınlarımız ve patentlerimiz ile ulaşılmıştır.
Bu çalışma grubunca alınan pataentler ve yapılan yayınların listesi aşağıdadır:
1. Patent TR 1997 00741, S.İçli, T.Öztürk, H. İcil and K. Günaydın, “A New Potential Organic
Superconductor System and Photoemission Properties”, Marmara Research center-TUBITAK*,
Turkey, 20 february, 1997.
2. Patent, TR 1996 00398 B, S. Içli, H. Icil and Ç. Sayıl "Production of Polyoxygenated Non-ionic
Collophane Emulgator by Solar Photoorganic Chemical Method", Marmara Research Center-
TUBITAK*, Turkey, 9 May, 1996.
3. Patent,TR-27950, S. Içli, H. Icil and Ö.Sertdemir "Solar Production of Dehydrocolophane in

Aqueous phase",Marmara Research Center-TUBITAK*, Turkey, Ekim 1995.
Resim 3.9-1. Yoğunlaştırılmış Güneş Işınım Odaklayıcısı fiber optik kablo ile ışınım aktarma düzeneği
SCI YAYINLARI
1. Haluk Dinçalp and Sıddık Içli, , Solar Energy, 80(3), 332-346 (2006).
2. S. Erten, S. Alp S. Icli, , J. Photochem. Photobiol: A Chem., 175, 214-220 (2005).
3. C. Karapire, M. Kus, G. Türkmen, C. Trevithick, C. S. Foote, S. Icli, Solar Energy, 78(1), 5-17 (2005).
4. Y. Posokhov, S. Alp, B. Koz, Y. Dilgin, S. Içli, , Turk. J. Chem. 28, 414-424 (2004).
5. Canan KARAPIRE, Ceylan ZAFER, Sıddık ICLI, , Synthetic Metals, 145, 51-60 (2004).
6. C. Karapire, C. Timur, S. İçli, Dyes & Pigments, 56, 135-143 (2003).
7. Haluk Dincalp and Sıddık Içli, “Photosynthesis of rose oxide under concentrated sunlight in the
absence of singlet oxygen”, J. Photochem. Photobiol: A Chem., 141,147-151 (2001).
8. B. Dindar and S. İçli, J. Photochem. Photobiol: A Chem., 140, 263-268 (2001).
9. S. Alp, Ş. Erten, C. Karapire, B. Köz, A. O. Doroshenko and S. İçli, , J. Photochem. Photobiol: A Chem.
135(2-3), 103-110 (2000).
10. S. İçli, Ş. Demiç B. Dindar, A.O. Doroshenko and C. Timur, , J. Photochem. Photobiol: A Chem. 136(1-2), 15-
24 (2000).
11. H.İcil, S.İçli, Ç. Sayıl, Spectrosc. Lett., 31(8), 1643-1647 (1998).
12. L.Chen, L.A. Lucia, E.R. Gaillard, H. Icil, S. Içli and D.G. Whitten, , Jour. Phys. Chem.102, 9095-9098
(1998).
13. S. İçli, H.İcil and İ. Gürol, Turk. Jour. Chemistry, 21(4), 363-368 (1997).
14. S. Içli and H. Icil, Spectrosc. Lett. 28(2), 241-248 (1995).
15. . Içli and H. Icil, Spectrosc.Lett. 27(8), 1041-1048 (1994).
Türkiye’de ilk kez “Organik Güneş Pilleri” Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü ve
Türkiye Şişe Cam Fabrikaları A. Ş. (TŞCF AŞ) İşbirliği çerçevesinde üretilmiştir. Proje, Prof. Dr. E.
Sıddık İÇLİ başkanlığında Doç. Dr. Canan VARLIKLI, Doç. Dr. Şule Erten-ELA, Yrd. Doç. Dr. Bircan
DİNDAR, Yrd. Doç. Dr. Şerafettin DEMİÇ, Yrd. Doç. Dr. Ceylan ZAFER tarafından yürütülmüştür.
2001 yılından başlayarak Organik Boyar Maddeli Güneş Pili üretimi, OGP, ticari silisyum
esaslı güneş pillerinden çok daha ucuz ve şeffaf olan, cam ve plastik yüzeylerde yerli olanaklarla
üretilebilen, ucuz ve temiz enerji kaynaklı elektrik üretimi başlatılmıştır. Proje 2003 yılında DPT
projesi (2003DPT006) ile desteklenmiş, ardından Avrupa VI. Çerçeve programı-FP 6, MOLYCELL
isimli İngiltere, Fransa, Almanya, İsviçre, Avusturya, Hollanda ve Belçika’dan oluşan 12 ortaklı
projeye kabul edilmiştir. Aynı ortakların devam ettirdiği VI. Çerçeve programı-FP 6 ORGAPVNET ve
Avrupa Bilim Vakfı ORGANISOLAR projelerinde de Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü (EÜ
GEE) yer almıştır. EÜ GEE’de modül üretimleri başarılmış ve Dünya’ya paralel olarak atmosferik
koşullar altında, Enstitü çatısında diğer güneş pilleri ile kıyaslamalı verimlilik-kararlılık testleri
yapılmaktadır. 2011 yılında başlayan, TŞCF AŞ’ninde desteklediği E.Ü. Güneş Enerjisi Enstitüsü DPT
projesi içeriğinde OGP pilot üretimleri için alt yapı çalışmalarının tamamlanması hedeflenmiştir.
Dünyada Dyesol-Avustralya, Konarka-A.B.D. ve G24i-İngiltere olmak üzere OGP üretim tesisleri
kurulmuş durumdadır. Türkiye’de bir çığır açmıştır. OGP hedefine yönelik Ar-Ge çalışmaları; ODTÜ,
Bilkent, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Mustafa Kemal Paşa Üniversitesi ve
TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsünde yürütülmektedir.
Resim 3.9-2. E. Ü. Güneş Enerjisi Enstitüsü çatısında Organik foto voltaik-OFV (OGP) panelinin Si-kristal ve Si-amorf Foto
Voltaik-FV panelleri ile atmosfer koşullarına dayanıklılık deneme ölçümleri.
Bu grup çalışması ile ilgili patent ve makale yayınları listesi aşağıda sıralanmıştır:
1. PATENT: Organıc dye solar cells, Ceylan ZAFER, Sıddık İCLİ, Yıldırım TEOMAN, B. KUBAN,
Türkiye Şise Cam Fabrikaları A.S., Applied as PCT, EP-03009232, 2003.
2. PATENT; “Low temperature dye attached mesoporous tıo2-dye thın fılms for photovoltaıc
applıcatıons” Ceylan ZAFER, Kasım OCAKOĞLU, Canan KARAPİRE, Sıddık İÇLİ, B. KUBAN, Yıldırım
TEOMAN, Türkiye Sise Cam Fabrikaları A.S., Appl.No/Patent No: 05770219.3-1227, PCT/IB2005002501,
2005.
3. PATENT: Novel ruthenıum complexes for dye sensıtızed solar cells: C. Zafer, K. Ocakoglu, S. Icli,
B. Kuban, Y. Teoman, T. Sise Cam Fabrikaları A.S., Applied as PCT/ IB200505050997/, April 2008.
4. C. Zafer, B. Gultekin, C. Ozsoy, C. Tozlu, B. Aydin, S. Icli, Solar Energy Materials and Solar Cells, 94,
655-661 (2010).
5. S. Koyuncu, C. Zafer, F. B. Koyuncu, B. Aydin, M. Can, E. Sefer, E. Ozdemir, S. Icli J. Polymer Science Part
A-Polymer Chemistry, 47, 6280-6291 (2009) .
6. C. ZAFER, K. OCAKOGLU, C. OZSOY, S. ICLI, Electrochimica Acta, 54, 5709-5714 (2009).
7. S. Erten-Ela, S. Cogal, G. S. Icli, Inorganica Chimica Acta, 362 (6), 1855-1858 (2009).
8. S. Erten-Ela, M. D. Yilmaz, B. Icli, Y. Dede, S. Icli, E. U. Akkaya, “Organic Letters, 10 (15), 3299–3302 (2008).
9. K. Ocakoglu, F. Yakuphanoglu, J. R. Durrant, S. Icli, “Solar Energy Materials and Solar Cells, 92 (9),
1047-1053 (2008).
10. S. Erten and S. Icli, Inorganica Chimica Acta, 361 (3), 595-600 (2008).
11. M. Kus, S. Demic, C. Zafer, G. Saygili, H. Bilgili, S. Icli, European Physical Journal: Applied Physics, 37,
277-281 (2007).
12. C. Zafer, M. Kus, G. Turkmen, H. Dincalp, S. Demic, B. Kuban, Y. Teoman, S. Icli, Solar Energy Materials
and Solar Cells, 91, 427-431 (2007).
13. S. Erten-Ela, S. Cogal, G. Turkmen, S. Icli, “Current Applied Physics, 10 (1), 187-192 (2010).
14. S. Erten-Ela, M. Marszalek, S. Tekoglu, M. Can, S. Icli, Current Applied Physics, 10, 749-756 (2010).
15. H. Dinçalp, S. Kizilok, S. Içli, Dyes & Pigments, 86(1), 32-41 (2010).
16. H. Dinçalp, S. Yavuz, Ö. Haklı, C. Zafer, C. Özsoy, İ. Durucasu, S. İçli, J. Photochem. Photobiol: A Chem.,
210, 8–16 (2010).
17. H. Dincalp, N. Avcıbasi, S. Icli, J. Photochem. Photobiol: A Chem., 185, 1-12 (2007).
18. Sule Erten, Esin Eren, Siddik Icli, European Physical Journal: Applied Physics, 38, 227-230 (2007).
19. H. Dinçalp, F. Toker, I. Durucasu, N. Avcıbasi, S. Icli, Dyes & Pigments, 75, 11-24 (2007).
20. K. Ocakoglu, C. Zafer, B. Cetinkaya, S. Icli, Dyes & Pigments, 75, 385-394 (2007).
21. S. ERTEN, F. MEGHDADI, S. GUNES, R. KOEPPE, N.S. SARICIFTCI, S. ICLI, “European Physical Journal:
Applied Physics, 36, 225-229 (2006).
22. M. Kus, W. Gernjak, P. F. Ibanez, S. R. Malato, S. Icli, J. Solar Energy and Engineering, 128, 331-337 (2006) .
23. Haluk Dinçalp and Sıddık Içli, “Solar Energy, 80(3), 332-346 (2006)
Türkiye’de ilk kez “Alan etkili Organik Transistör - OFET” ve “Foto

Alan Etkili Transistör – OFET” aaraştırmaları; 2005 yılında Ege Üniversitesi
Güneş Enerjisi Enstitüsünde (EÜ GEE’de) Prof. Dr. Sıddık İÇLİ başkanlığında
Doç. Dr. Şule Erten ELA tarafından başlatılmıştır. Enerji Verimliliğinde Organik
Fotoelektronik ve Fotovoltaik Teknolojiler içeriğinde alan etkili organik
transistörler-OFET’lerin üretimleri Enstitümüzde 2011 yılında başlayan EÜ GEE
DPT projesi kapsamında devam etmektedir. OFET ve Foto fotoOFET; plazma
ekran TV, Mobil telefonların renkli ekranları gibi yeni fotoelektronik
teknolojilerde devrim yaratacak yeni aygıtlardır. Genel olarak OFET bir
kapasitördür ve temelinde bir elektriksel aç-kapa anahtarıdır. Bunların ışık ile
çalışanlarına fotoOFET adı verilmektedir. Türkiye’ye bu teknoloji ilk kez EÜ GEE Prof. Dr. Sıddık İÇLİ
tarafından 2005 yılında getirilmiştir (Bak: Patent). Aygıt üdünyada son 10-13
yıldır gelişmekte olan bir konudur. Gate, source ve drain olmak üzere 3 elektrot içerir. Gate elektrot
yarı iletken tabakadan yalıtkan malzeme kullanılarak ayrılmıştır. Diğer iki elektrot source ve drain ise
yarıiletken üzerindedir. Transistörler, kullanılan yarıiletkenin türüne bağlı olarak n- ya da p- tipli
olabilirler. Bugünün ticari Silikon-FET’lerine kıyasla maliyetinin ucuz olması, kaplama yöntemlerinin
kolaylığı düşünülürse Organik FET ler üstün durumdadır. Organik transistorları oluşturan
malzemelerin çok ucuz olması, çevreye zararlı etkilerinin olmaması, gibi faktörler bu teknolojinin
geliştirilmesi gereğini bir kez daha ortaya koymaktadır.
Resim 3.9-3. Güneş Enerjisi Enstitüsünde vakum buharlaştırıcı içeren dış atmosfer koşullarından arındırılmış
(Glove Box) özel üretim düzeneğinin dış ve iç görünümü.
Enstitüde organik foto transistör üretimi ise 2009 yılında başarılmıştır. Organik elektronik
malzemelerde görülen en ciddi sorun, verimliliklerinin silikon temelli malzemelere oranla düşük
kalması idi. Ancak son on yılda gerçekleştirilen çalışmalarla verimliliklerde ki artış bu malzemelerin
endüstriyel üretimlerinin yapılabilirliğini kanıtlanmıştır. Organik elektronikler arasında yer alan
organik alan etkili transistor-OFET ve foto-OFET teknolojileri organik elektronik sistemlerde çok
büyük öneme sahiptir.
Bu çalışma grubunun aldığı patent ve konuya ilişkin yayınları aşağıda belirtilmiştir:
1- PATENT, Perylene imide/diimide based organic field effect transistors-OFETs and a method of
producing the same, B. SINGH, Şule Erten ELA, N. Serdar SARIÇIFTÇI, Sıddık ICLI, Yıldırım TEOMAN, B.
KUBAN, Türkiye Şise Cam Fabrikaları A.S., Applied as PCT/ IB2005/50997, 2005.
Yayınlar:
1- G. Türkmen, S. Erten-Ela, S. Icli Dyes and Pigments, 83, 297-303 (2009).
2- C. Tozlu, S. Erten-Ela, S. Icli, Sensors & Actuators, A 161, 46–52 (2010).
3- S. Erten, C. Zafer and G. Türmen, B. Kuban, Y. Teoman, S. Icli, Organic Electronics,7, 480-489 (2006).
Türkiye’de ilk kez “Organik LED Lambalar (OLED)” konusunda araştırmalar 2011
yılında Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsünde Prof. Dr. E. Sıddık İÇLİ başkanlığında Doç. Dr.
Canan VARLIKLI, Yrd. Doç. Dr. Şerafettin DEMİÇ, Yrd. Doç. Dr. Ceylan ZAFER tarafından başlatılmıştır.
Enerji Verimliliğinde Organik Fotoelektronik ve Fotovoltaik Teknolojiler içeriğinde Organik
LED Lambalar – OLED’lerin üretimleri Enstitümüzde 2011 yılında başlayan EÜ GEE DPT projesi
içeriğindedir. OLED plazma ekran TV, Mobil telefonların renkli ekranları gibi yeni fotoelektronik
teknolojilerde devrim yaratacak yeni kavramlardır. Türkiye’ye bu teknoloji ilk kez EÜ GEE tarafından
OFET’lerle birlikte 2005 yılında getirilmiştir. OLED’ler Dünya’da son 15 yıldır gelişmekte olan bir
konudur.
Küçük molekül teknolojisi (Tang, C. W. and Van Slyke, S. A., 1987) ilk olarak, Eastman Kodak
firması tarafından üretime geçirildi. Kodak tarafından geliştirilip üretilen aygıtlar halen Japon
Pioneer firması tarafından otomobil teyplerinde ve Amerikan Motorola firması tarafından da cep
telefonlarında kullanılmaktadır.
Bu çalışmalar Türkiye’de bir çığır açmıştır. OGP hedefine yönelik Ar-Ge çalışmalar; ODTÜ,
Bilkent, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Selçuk Üniversiteleri ve TÜBİTAK Ulusal Metroloji
Enstitüsünde yürütülmektedir.
Araştırma grubunca bu konuda yayımlanan makalelerin listesi aşağıda sıralanmıştır:
1. Çiğdem ŞAHİN, M. ULUSOY, Ceylan ZAFER, C. ÖZSOY, Canan VARLIKLI, T. Dittrich, B. Cetinkaya,
Sıddık ICLİ, Dyes & Pigments, 84, 88-94 (2010).
2. C. Zafer, C. Karapire, N. S. Sariciftci, S. İcli, Solar Energy Materials and Solar Cells, 88, 11-21 (2005).
3. C. Karapire, M. Kus, G. Türkmen, C. Trevithick, C. S. Foote, S. Icli, Solar Energy, 78(1), 5-17 (2005).
Dyes and Pigments, 64, 171-178 (2005).
4. M. KUS , Ö. HAKLI, C. ZAFER,C. KARAPIRE, S. DEMIC, S. OZÇELIK, S. ICLI, Organic Electronics, 9(5),
757-766 (2008).
5. C. Sahin, C. Tozlu, K. Ocakoglu, C. Zafer, C. Varlikli, S. Icli, Inorganica Chimica Acta, 361 (3), 671-676
(2008).
6. S. Koyuncu, M. Kus1, S. Demic, I. Kaya, E. Özdemir, S. Icli, J. Polymer Science Part A-Polymer Chemistry
46, 1974-1989 (2008).
7. S. Koyuncu, B. Gultekin, C. Zafer, H. Bilgili, M. Can, S. Demic, I. Kaya, S. Icli, Electrochimica Acta, 54,
5694–5702 (2009).
8. S. Koyuncu, C. Zafer, E. Sefer, F. B. Koyuncu, S. Demic, I. Kaya, E. Ozdemir, S. Icli, Syn. Metals, 159,
2013-2021 (2009).
9. S. Ozdemir, C. Varlikli, I. Oner, K. Ocakoglu, S. Icli, Dyes and Pigments, 86, 206-216 (2010).
10. G. Saygili, C. Ozsoy, I. Oner, C. Zafer, C. Varlıklı S. Icli, Synthetic Metals, in print.
Türkiye’de ilk kez “Güneş Enerjisi Destekli Kapalı Devre Toprak-Hava Isı Değiştirici
Sistemi” Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsünde Doç. Dr. Önder ÖZGENER yönetiminde Doç.
Dr. Leyla ÖZGNER (Celal Bayar Üniversitesi) ve Prof. Dr. Yogi GOSWAMİ (ABD Güney Florida
Üniversitesi Temiz Enerji Araştırma Merkezi)’den oluşan ekip tarafından yapılarak 06.05.2011
tarihinde uygulamaya koyulmuştur.
Toprağın bir ısı kaynağı olarak kullanılma fikri M.Ö. 3000’li yıllara kadar uzanır. Bu teknoloji ilk
kez İranlı mimarlar tarafından pasif soğutma amaçlı olarak toprak altı hava tüneli uygulamasıyla
yapılmıştır. Proje araştırma ekibinin bugünkü literatür bilgisine göre, Türkiye koşullarında bu
teknolojinin ticari amaçlı uygulaması henüz hayata geçmiş değildir.
Proje çalışmalarına 15.06.2009 tarihinde başlayan araştırmacıların bugünkü literatür bilgisine
göre, söz konusu prensibe dayalı zirai bina olarak bir güneş serasının toprak hava ısı değiştirgeci, bir
diğer adıyla toprakaltı hava tünel uygulaması, ile ısıtılması; ülkemizde ki üniversitelerde ilk kez Ege
Üniversitesi’nde hayata geçirilmiştir. “Fotovoltaik Destekli Yer-Hava Isı Değiştirgeci Tasarımı ve
Uygulaması Projesi” devam etmektedir.
Resim 3.9-4. Güneş Enerjisi Enstitüsünde “Güneş Enerjisi Destekli Kapalı Devre Toprak-Hava Isı Değiştirgeci Sistemi”
Araştırma ekibinin bu çalışmalarla ilgili yayınları aşağıda belirtilmiştir:

SCI yayınlar:
1) Ozgener O, Ozgener L, Goswami DY. 2011.Experimental prediction of total thermal resistance of a
closed loop EAHE for greenhouse cooling system. International Communications in Heat and Mass
Transfer 38 (6):711-716.
2) Ozgener O, Ozgener L. 2011. Determining the optimal design of a closed loop earth to air heat
exchanger for greenhouse heating by using exergoeconomics. Energy and Buildings 43(4):960-965.
3) Ozgener L, Ozgener O. 2010. Energetic performance test of an underground air tunnel system for
greenhouse heating. Energy 35(10):4079-4085.
4) Ozgener L, Ozgener O. 2010. Experimental study of the exergetic performance of an underground air
tunnel system for greenhouse cooling. Renewable Energy 35(12): 2804-2811.
5) Ozgener O, Ozgener L. 2010. Exergetic assessment of EAHEs for building heating in Turkey: A
greenhouse case study. Energy Policy 38(9):5141-5150.
6) Ozgener O, Ozgener L. 2010. Exergoeconomic analysis of an underground air tunnel system for
greenhouse cooling system. International Journal of Refrigeration 33(5):pp. 995-1005.
3.10. HEMŞİRELİK YÜKSEK OKULUNUN TÜRKİYE’DE İLK BİLİMSEL BULUŞU
Türkiye’de ilk kez “Yoğun Bakım Hastalarında Kuru Göz Sendromunu Önlemede
Polietilen Örtünün Karbomer Damlaya (Viscotears) Karşı Etkinliği” konolu araştırma 2010 yılında
Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu’nda Arş. Gör. Elem KOCAÇAL GÜLER, Prof. Dr. İsmet BEŞER
ve Doç. Dr. Sait EĞRİLMEZ tarafından yapılmıştır. Araştırma sonuçları “Journal of Clinical Nursing”
dergisine gönderilmiş ve 17.08.2010 tarihinde yayına kabul edildiği bildirilmiştir.
Özet: Araştırma; yoğun bakım hastalarında kuru göz sendromunun önlenmesinde polietilen
örtü (PÖ) ile yaratılan nemli odacık ile profilaktik karbomer göz damlasının etkinliğini karşılaştırmak
amacıyla planlanmıştır. Araştırma; 2007 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Anesteziyo-
loji ve Reanimasyon Yoğun Bakım Kliniği’nde, bilinci kapalı veya mekanik ventilasyon desteğinde
gözyaşı üretim eksikliği bulunmayan, ancak göz kapaklarının kornea yüzeyini kurumaktan koruya-
madığı 18 hastanın 36 gözü üzerinde prospektif, randomize ve kontralateral düzende yürütüldü.
Schirmer 1 testi ve fluorescein testi ile kornealarında hasar olmadığı belirlenen hastaların
gözlerinden birine 12 saatte bir yalnızca PÖ, diğerine ise 6 saatte bir karbomer damla uygulandı.
Hastaların gözleri aynı göz hastalıkları uzmanı tarafından 5 gün boyunca günlük olarak değerlen-
dirildi. Kornealarında epitel hasar geliştiği belirlenen hastalar araştırma kapsamı dışına alındı.
Bulgular: Karbomer damla kuru göz sendromunu önlemede yalnızca 3 gözde etkili
bulunurken, PÖ tüm gözlerde koruyucu etki gösterdi (Sd 0.3835 z=-3.873 p<0.001). Göz kapağı
aralığı arttıkça karbomer damlanın koruyucu etkinliğinin azaldığı saptandı (r=-0.476 p<0.05).
Sonuç ve öneriler: Bu araştırma sonucunda, PÖ kuru göz sendromunu önlemede oldukça
etkili bulundu. Yeni bir göz bakım yöntemi olan PÖ nün etkinliği ileri çalışmalarla desteklenmelidir.
3.11. DEVLET TÜRK MUSİKİSİ KONSERVATUVARININ TÜRKİYE’DE İLK

BULUŞLARI
Türkiye’de ilk kez Ege üniversitesi Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Ses Eğitimi
Bölümünde Prof. Dr. Ahmet YÜRÜR başkanlığında Doç. Dr. F. Reyhan ALTINAY, Doç. Dr. Hüseyin
YALTIRIK ve Yrd. Doç. Dr. İlhan ERSOY; Haziran 2003 – Aralık 2004 tarihleri arasında “Ege
Bölgesindeki Yerel Müzisyenler ve Âşıklardan Geleneksel Halk Müziği Araştırması” yapmışlardır.
Araştırma sonucunda 30 sayfalık bir kitapçık ve “Egeden Geleneksel Halk Müziği Örnekleri CD No: 1”
adıyla ilgilenenlerin bilgisine sunmuşlardır. Bilinen bazı halk müziği eserlerini ilk kez “kaynak
kişiler” olarak tanımlanan icracılardan kaydetmek; bunun yanı sıra daha önce bilinmeyen ve
yayımlanmamış bazı türkü ve ezgileri alanda kaydedip ilk kez ilgililere sunmak, bu CD + kitapçık
çalışmasının iki farklı boyutunu oluşturmuştur. Eserlerin alandaki seslen-dirme bağlamları ve
özelliklerine ilişkin çevre sesleri korunarak, bu sesleri filtreleme çabasından uzak durulmuş; gereksiz
ve abartılı ses efektlerine itibar edilmemiştir. Türkülerin ve ezgilerin adları, icra edenler tarafından
belirtildiği biçimde CD’ye taşınmıştır.
Kitapçığın içeriğinde yer alan 24 adet halk ezgisinin adı, yöresi, süresi, yerel müzisyenler ile
ezginin kaydedildiği yerel bağlam hakkındaki bilgiler; gerek ulusal gerekse uluslararası alanda
konunun ilgililerine yeterli bir fikir verebilmesi, Ege Bölgesi halk müziği kültürünün tanıtılması
bakımından Türkçe ve İngilizce olarak belirtilmiştir.
Türkiye’de ilk kez Ege Gniversitesi Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Çalgı Yapım
Bölümünde Öğretim Gör. Veyis YEĞİN ve öğrencisi Cengiz COŞKUN Türk Müziğindeki bas ses
ihtiyacını karşılamak için 1992 yılında “bas bağlama” ve 1994 yılında “bas kemane” çalgıları
günümüze kadar yapılan modellerinden daha kullanışlı olarak yapılmış ve icracıların hizmetine
sunulmuştur.
Bas Kemane Bas Bağlama
Bas Bağlama kısa saplı olarak tasarlanmıştır. Pozisyon zenginliği kazandırmak ve pes tarafta
ses genişliği sağlamak amacıyla 4 telli olarak yapılmıştır. Bu çalgı Gani Pekşen ve Zeynel Demir
tarafından yurt içi ve yurtdışı konserlerinde yılardır kullanılmaktadır.
Bas Kemane, yaylı çalgıların uzayan ses özelliklerinden yararlanmak ve daha doyurucu ses
elde etmek amacıyla tasarlanmıştır. Bas kemane projesinde mevcutlar dikkatlice incelenmiş, o
çalgılar üzerinde icrayı zorlaştırıcı faktörler ve yetersizlikler tesbit edilmiş, bu zorluk ve yetersizlikler
yeni bas kemanede bertaraf edilmiştir. Bas kemanenin ses sahası işlevsel olarak arttırılmıştır, sap
hareketli dizayn edilmiş, ihtihaca göre tel yüksekliği arttırılabilmekte, mekanik gerdirme sistemi
sayesinde ses tablası, ihtiyaca göre gerdirilip, gevşetilebilmektedir (bu sistem başka hiçbir
örneğinde yoktur). Çalgının alt ucuna eklenen pik metal çubuk sayesinde çalgının icra edileceği
yükseklik değiştirilebilmekte, ihtiyaca göre ayakta da çalınabilmektedir.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Devlet Türk Musikisi

Konservatuvarı Çalgı Yapım Bölümünde 1996 yılında “Utar” adı verilen
yeni bir çalgı yapılmıştır. Tasarım ve projesi Öğr. Gör. Veyis YEĞİN
tarafından yapılan Utar’ın uygulaması, öğrencileri Ali Maruf ALASKAN,
Ümit ÇİÇEKOĞLU ve Uğur KALDAN tarafından gerçekleştirilmiştir. Utar,
sonsuz perde arayışının bir ürünü olarak doğmuştur, perdesiz bir çalgı
olarak tasarlanmıştır. Özet olarak ut ve gitar çalgılarının karışımıdır, sap
kısmı gitara, gövde kısmı ise uda benzemektedir.
Türkiye’de ilk kez Ege üniversitesi Devlet Türk Musikisi

Konservatuvarı Çalgı Yapım Bölümünde Öğr. Gör. Maruf ALASKAN ve çalışma arkadaşları tarafından
“Bazı Vurmalı Çalgılarda Kullanılan Doğal Derilerin Ses Özelliklerinin Araştırılması” adlı
araştırma projesi 2007 yılında tamamlanmış ve aynı isimli makale yayımlanmıştır. Çalışmanın
devamı niteliğinde vurmalı çalgı derilerinin öz frekanslarını tespit etmek amacı ile Mekanik Germe
Düzeneği (MGD) geliştirilmiştir. MGD için Türk Patent Enstitüsünden patent alma çalışmaları
sürmektedir. Aynı araştırmacı tarafından 2000 – 2008 Yılları arasında 13 telli ut, yarı akustik elektro
ut, yarı derili ut gibi çalgıların tasarlayıp, projelendirilip kullanıma sunulması sağlamıştır.
Bu çalışmalarda elde edilen bilgiler, aşağıdaki yayınlarla müzik dünyasına duyurulmuştur:
1) Fatih Öğüt, Bahri Başaran, Behzat Oral Bitlisli, Maruf Alaskan, Özcan Sarı, Veis Yeğin, Mehmet Akif
Kılıç: Imprivement of leather sound qualities in percussion instruments.
2) Bahri Basaran, A. Maruf Alaskan: Vibroacoustic Characterization of Drumheads: 2nd International
Leather Engineering Congress, 12-13 Mayıs 2011, İzmir Hilton Oteli.
3) A. Maruf Alaskan, Bahri Basaran: vibroacoustic characterisation of drumheads
4) A. Maruf Alaskan, Bahri Başaran: Vibroacoustic Characterisation of Drumheads: XXXI Congress of

the International Union of Leather Technologists and Chemists Societies, 27-30 Eylül 2011, Velensia –
İspanya.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Devlet Türk

Musikisi Konservatuvarı Çalgı Yapım Bölümünde Öğr. Gör. Veyis
YEĞİN tarafından 2002 yılında yeni bir “Ağaç Kudüm”
tasarlanıp yapılmıştır. Geleneksel kudümler, bakırdan dövülerek
yapılır, metal sesini sürdine (susturmak) için içi, keçe ile kaplanır,
dışı ise sunni deri ile kaplanır. Geleneksel kudümlerin derileri kriş
iplerle ve elle çekilmek suretiyle gerdirilir, her sese akortlama
imkanı da yoktur. Çalgı kendine has ancak pratik olmayan özel
simitleri üzerine oturtularak icra edilmektedir. Bu ve benzeri
sorunları bertaraf etmek için Ağaç kudüm tasarımı yapılarak imal
edilmiştir. Ağaç gövde sayesinde çalgının içini ve dışını kaplama
gereği ortadan kalkmış doğal ağaç tınısı ile çok daha güzel ses elde edilmiştir. Çalgı özel olarak
yapılan sehpası üzerine monte edilerek, daha kullanışlı hale getirilmiştir. Çagı istenilen yüksekliğe
kolayca ayarlanabilmektedir, davulcuklar da kendi eksenlerinde ileri-geri ve sağa-sola istenilen
açıda olmak üzere icracısının isteğine göre kolayca ayarlanabilmektedir. Mekanik gerdirme sistemi
ile çalgının davulcukları bir oktav içinde istenilen her tam veya yarım sese, yalnızca 5 vida ile
akortlanabilmektedir. Davulcukların altlarının açık olması ona ses tınısını değiştirebime ve
dolayısıyla çok daha zengin tını özelliği sağlanmasına imkan vermektedir. Çalgının geliştirilmesi
çalışmaları devam etmektedir.
3.12. BERGAMA MESLEK YÜKSEKOKULUNUN TÜRKİYE’DE İLK BULUŞU

Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Bergama Meslek Yüksek Okulu Mantarcılık
Programında mantar üretimi, Şubat 2007 tarihinden itibaren Okulun yaptığı “İklimlendirme
Otomasyon Sistemi” ile yapılmaktadır. Üretim konusunda uzman iki öğretim görevlisi ve elektronik
ve bilgisayarlı yazılım konusunda uzman 2 öğretim görevlisi olmak üzere 4 kişilik bir ekip ile bu
çalışma yürütülmüştür. Ortalama 4 yıllık bir süre içerisinde yapılan bu çalışma ile Türkiye’de ilk kez
kültür mantarı yetiştiriciliğinde iklimlendirme sistemi kurularak bir otomasyon yazılımı
hazırlanmıştır.
Resim 3.12-1. Ege Üniversitesi Bergama Meslek Yüksekokulu mantar üretim tesisleri
Bu çalışma ile yurt dışı menşeli mevcut sistemin bütçesinin ortalama yarı maliyetine
tamamen milli bir yazılım ile hazırlanması mümkün olacaktır. Aynı zamanda yazı dilinin Türkçe
olması diğer yurt dışlı programlarda İngilizce kullanım mecburiyetini ortadan kaldırmaktadır.
Ülkemizde kültür mantarı yetiştiriciliğini yapan kişilerin eğitim seviyeleri ve yabancı dil düzeyleri
dikkate alındığında hazırlanmış olan bu programın kullanılabilme kolaylığı üreticilere artı bir tercih
sebebi olacaktır.
Resim 3.12-2. Mantar üretimi bilgisayar menüsü
3.13. ÖDEMİŞ MESLEK YÜKSEKOKULUNUN TÜRKİYE’DE İLK BULUŞLARI
Türkiye’de ilk kez “Devetüyü – 176 doğal renkli pamuk”; Ege Üniversitesi Ödemiş
Meslek Yüksek Okulunda Yrd. Doç. Dr. Hüseyin AKDEMİR, Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik
Bölümünden Prof. Dr. Aynur GÜREL ve Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünden Prof. Dr. Şükrü
Hazım EMİROĞLU tarafından ıslah edilip yetiştirilerek 14 Nisan 2009 tarihinde “Pamuk - AKDEMİR
(Devetüyü-176) doğal renkli pamuk” adıyla tescil edilmiştir. (Bu ilk, Ziraat Fakültesine de
koyulmuştur.)
Türkiye’de ilk kez “Pamuk – EMİREL (Kahve- 171)” İsimli doğal kahve renkli pamuk; Ege
Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde Prof. Dr. Şükrü Hazım EMİROĞLU,
Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Bölümünde Prof. Dr. Aynur GÜREL tarafından ıslah edilip
Ödemiş Meslek Yüksek Okulunda Yrd. Doç. Dr. Hüseyin AKDEMİR tarafından yetiştirilmiştir. Bitki,
yukarıda belirtilen isimle 14 Nisan 2009 tarihinde tescil edilmiştir. (Bu ilk, Ziraat Fakültesine de
koyulmuştur.)
Resim 3.13-1. Pamuk – AKDEMİR (Devetüyü – 176) Pamuk - EMİREL (Kahve – 171)
3.14. BOTANİK BAHÇESİ VE HERBARYUM ARAŞTIRMA – UYGULAMA

MERKEZİNİN TÜRKİYE’DE İLK BİLİMSEL BULUŞLARI
NOT: Aşağıdaki bilimsel buluşlar; aynı zamanda Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı öğretim
elemanlarının buluşlarıdır. Çünkü anılan merkezin ayrı bir öğretim elemanı kadrosu ve öğretim elemanı yoktur.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Botanik Anabilim Dalı ve
Botanik Bahçesi - Herbaryum Merkezi öğretim elemanları Hasan PEŞMEN ve P. F. STEVENS
tarafından bulunan aşağıdaki bitki 1968 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Bitki adı: Erica bocquetii (Peşmen) P.F. Stevens (=Pentapera bocquetii Peşmen)
Tip örnek: Turkey C2 Antalya: d Elmalı, Taurus
occidental, Çiğlikara, Dokuzgöl Mevkii, 1750 m., 15 vii
1968, S.Parlakdağ (Peşmen 2518) (holo. EGE, iso. G, ZT,
fragm. E) Candollea 23:271,f. 3a 1968
Türkiye’de ve dünyada ilk kez Ege

Üniversitesi Fen Fakültesi Botanik Anabilim Dalı ve Bota-
nik Bahçesi öğretim elemanı Hasan PEŞMEN tarafından
bulunan aşağıdaki bitki 1968 yılında bilim dünyasına
tanıtılmıştır.
Bitki adı: Erodium somanum H. Peşmen
Tip örnek: Turkey (B1) Manisa: pres de Soma, sur
la Soma Dağı, Pınar Tepe, 1100 m, 26 v 1966. Peşmen
448 (holo EGE, iso G, ZT) Candollea 23:268, t. 1. a-g
(1968)
Botanik Bahçesi öğretim elemanı Erkuter LEBLEBİCİ tarafından bulunan aşağıdaki bitki 1974 yılında
Bitki adı: Acinos troodi (Post) Leblebici subsp.
vardarianus Leblebici
Tip örnek: (Turkey C3 Muğla) Sandras Dağ near
Gökçeova, on serpentine, 1700 m., 23. 7. 1947, Davis
13499 (holotypus E, syntypus EGE); ibid. 2200m Davis
13533.
Leblebici, Erkuter., 1974.Türkiye’deki Calaminthoid
cinsi: K. Irak’tan yeni bir tür ile birlikte Acinos ve
Cyclotrichum içinde yeni isimler. Bitki Cilt:1 Sayı:3, 403-408.
Özet: Yapılmış olan bu çalışmada Türkiye’deki
Calamintha Moench, Clinopodium L., Acinos Miller,
Cyclotrichum Manden. ve Scheng. Genuslarının
revizyonları yapılmış ve yeni bir tür ile bir alt tür tespit
edilmiştir. Boissier (Flora Orientalis 1879) ise Boissier’in
Calamintha Moench genuslarını Micromeria Benth. ile birlikte Satureja L. genusuna dahil ederek
daha da genişletmiştir. Flora of Turkey’in (Türkiye Florasının) 7. cildi için yukarıdaki adı geçen
genusların revizyonları yapılmış ve anahtarları da verilmiştir.
Botanik Bahçesi öğretim elemanı Erkuter LEBLEBİCİ tarafından bulunan aşağıdaki bitki 1985 yılında
Bitki adı: Potentilla aladaghensis Leblebici
Tip örnek: Turkey C5 Niğde: Aladağlar, E face of Emli, c.3600m, rock crevice, near summit, 17
viii 1982, Leblebici 4318 (holo. EGE, iso. E).
Botanik Bahçesi-Herbaryum Merkezi öğretim elemanı Erkuter LEBLEBİCİ tarafından bulunan
aşağıdaki bitki 1985 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Bitki adı: Polygonum afyonicum Leblebici & Gemici
Tip örnek: Turkey B3 Afyon: Sandıklı, Akdağ, District Kocayayla, c.1500 m, destroyed forest
area, 8 ix 1982, Y. Gemici 1299 & L. Bekat (holo. EGE, iso. E)
Leblebici, Erkuter., 1985, Türkiye’den iki yeni tür. Notes RBG Edinb. 42(2): 321-323
Özet: Türkiye’den iki yeni tür tanımlanmıştır: Potentilla aladaghensis Leblebici (Rosaceae) ve
Polygonum afyonicum Leblebici & Gemici (Polygonaceae). Yeni kombinasyonlar Polygonum
patulum Bieb. subsp. pulchellum (Lois.) Leblebici ve P. setosum Jacq. subsp. luzuloides (Jaub. &
Spach) Leblebici’dir. Ek olarak, Polygonum rottoboellioides Jaub. & Spach ve P. salsugineum Bieb.
Türkiye için yeni olarak rapor edilmiştir.
Botanik Bahçesi- Herbaryum Merkezi öğretim elemanı Şinasi YILDIRIMLI ve Erkuter LEBLEBİCİ
Bitki adı: Polygonum samsunicum Yıldırımlı & Leblebici
Tip örnek: Turkey A5 Samsun, Ladik, Aslantaş yolu üzeri, meşe ormanlığı açıklığı (clearing of
Quercetum), kalkerli yerler, c.900m, 22.8.1978, Ş. Yıldırımlı 1224 (holo-HUB; iso-B, E, EGE)
Yıldırımlı, Şinasi., Leblebici, Erkuter., 1989 Polygonum samsunicum (Polygonaceae),

Türkiye’den yeni bir tür. Willdenowia 19:87-89
Özet: Türkiye’nin kuzeyinde yer alan Samsun’dan Polygonum samsunicum bilim için yeni bir
tür olarak tanımlanmış ve açıklanmıştır.
Türkiye’de ve dünyada ilk

kez Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Botanik
Anabilim Dalı ve Botanik Bahçesi-
Herbaryum Merkezi öğretim elemanları
Kit TAN ve Yusuf GEMİCİ tarafından
bulunan aşağıdaki bitki 1990 yılında
Bitki adı: Barbarea hedgeana Kit
Tan & Gemici
Tip örnek: Turkey B2 Denizli: Çivril,
Akdağ, dry stony limestone slopes, c.
1900 m, 24 v 1984, Y. Gemici 2690 (holo EGE)
Tan, Kit., Gemici, Yusuf., 1990 Güneybatı Anadolu’dan yeni bir Barbarea. Edinburgh Journal of.
Botany. 47(3): 287-289
Özet: Barbarea hedgeana Kit Tan & Gemici (Cruciferae) Güneybatı Anadolu’dan tanımlanmış
ve açıklanmıştır. Barbarea hedgeana farklı meyve yüzeyiyle dikkat çeken küçük çok yıllık bir bitkidir.
Botanik Bahçesi-Herbaryum Merkezi öğretim elemanları Yusuf GEMİCİ ve Erkuter LEBLEBİCİ
Bitki adı: Echinops mersinensis Gemici&
Leblebici
Tip örnek: C5 Mersin(İçel): 20 km N of Tarsus,
Sarıkavak village, roadsides, rocky slope, ca.
100m, 11.7.1988, Gemici 3536, Leblebici( holo.
and iso. EGE), C5 Mersin (İçel): Tarsus, Kadıncık
II barajı, roadsides, ca. 300m, 15.6.1989,Gemici
6434,at all.
Gemici, Yusuf., Leblebici, Erkuter., 1992, Güney
Anadolu’dan (Türkiye) Echinops’un (Asteraceae)
yeni bir türü. Candollea 47(2): 597-599
Özet: Güney Anadolu’dan Echinops mersinensis tanımlanmış ve açıklanmıştır.

Üniversitesi Fen Fakültesi Botanik Anabilim
Dalı ve Botanik Bahçesi-Herbaryum Merkezi
öğretim elemanları Yusuf GEMİCİ ve Erkuter
LEBLEBİCİ tarafından bulunan aşağıdaki bitki
Bitki adı: Flueggea anatolica Gemici
Tip örnek: Turkey. C5 Mersin (İçel), N of
Tarsus, valley of Kadıncık II Dam, W of the dam,
limestone slopes and among Ceratonia siliqua
trees, 340 m, 14 vi 1990, Y. Gemici 6330 (holo.
EGE, iso. E)
Gemici, Yusuf, 1993, Anadolu’dan Flueggea’nın (Euphor-biaceae) yeni bir türü. Edinburg Journal of
Botany, 50(1):75-77 (1993)
Özet: Flueggea anatolica Gemici (Euphorbiaceae) Güney Anadolu’dan tanımlanmış ve
açıklanmıştır. Flueggea anatolica, F. virosa (Roxb. Ex Willd.) Voigt ile akraba, yaprak döken dikensiz
bir çalıdır, fakat ayrılmamış bir pistillod, her glomerulde 13 kadar staminat çiçek ve (1-)2-3 şeklinde
gruplanmış pistillat çiçeklere sahiptir. Bu Anadolu’dan Flueggea cinsinin ilk kaydıdır. F. anatolica
cins içerisinde izole bir durumdadır ve Tersiyer relikti olduğu düşünülmektedir.

Üniversitesi Fen Fakültesi Botanik Anabilim Dalı ve Botanik
Bahçesi-Herbaryum Merkezi öğretim elemanları Erkuter
LEBLEBİCİ, Hayri DUMAN ve Zeki AYTAÇ tarafından
bulunan aşağıdaki bitki 1993 yılında bilim dünyasına
tanıtılmıştır.
Bitki adı: Polygonum ekimianum Leblebici, H. Duman
& Aytaç
Tip örnek: Türkey, C6, Kahramanmaraş, Ahıt Dağı,
Karagöl mevkii, step, 1650m,19. 10. 1990 Duman&Aytaç
3411 (Holo-EGE; iso-ANK, B, GAZI, HUB)
Leblebici, Erkuter., Duman, Hayri., Aytaç, Zeki.,
1993, Polygonum ekimianum (Polygonaceae), Anadolu’dan yeni bir tür. Willdenowia 23:163-166
Leblebici, Erkuter., Duman, Hayri., Aytaç, Zeki., 1993, Polygonum ekimianum
(Polygonaceae), a new species from Anatolia, Willdenowia 23:163-166.
Özet: Türkiye’nin güneyinde yer alan Kahramanmaraş’dan Polygonum ekimianum bilim için
yeni bir tür olarak tanımlanmış ve açıklanmıştır.
Bitki adı: Aethionema acarii Gemici & Leblebici
Tip örnek:B2 Kütahya, Gediz, Şaphane Dağı, N part of summit, rocky limestone slopes, 1800-
2100m, 17.6.1993, Gemici, Y. & G.Görk 7694 (holo, EGE).
Botanik Bahçesi-Herbaryum Merkezi öğretim elemanları Yusuf GEMİCİ ve Güven GÖRK tarafından
bulunan aşağıdaki bitki 1995 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
12. Thlaspi leblebicii Gemici & Görk
Tip örnek: Muğla: Köyceğiz, summit of Sandras Dağı, rocky peridodite slopes, 2000-2100m,
7.6.1992, Gemici, Y. & al. 6656 (holo, EGE)
Bitki adı: Dianthus akdaghensis Gemici & Leblebici

Tip örnek: C2 Muğla: Fethiye, Akdağ, W side, above Camialanı, 2200 m, rocky limestone
slopes, 8.7.1993, Gemici, Y., G. Görk&N. Özel 6928 (holo,EGE)
Botanik Bahçesi - Herbaryum Merkezi öğretim elemanları Yusuf GEMİCİ ve Erkuter LEBLEBİCİ
Bitki adı: Hypericum kazdaghensis Gemici & Leblebici
Tip örnek: B1 Balıkesir: edremit, Kazdağı, NE of Sarıkız Tepe, scree, 1500 m, 23.9.1993, Gemici,
Y.& al. 15259 (holo, EGE)
Bitki adı: Erodium olympicum Gemici & Leblebici
Tip örnek: A2 Bursa: Uludağ, N part of Zirve Tepe, limestone cliff crevices, 2300 m, 5.8.1993
Gemici, Y. & al. 8280-b (holo, EGE)
Botanik Bahçesi-Herbaryum Merkezi öğretim elemanı Yusuf GEMİCİ ve Erkuter LEBLEBİCİ tarafından
bulunan aşağıdaki bitki 1995 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Bitki adı: Ballota sechmenii* Gemici & Leblebici (=Ballota saxatilis Sieber ex J. & C. Presl
Tip örnek: C4 Antalya: N part of Anamur, Çamyayla. Limestone cliff crevices,1600m,
25.8.1993, Gemici, Y.& Ö. Seçmen 8491 (holo, EGE)
Bitki adı: Nepeta anamurensis* Gemici & Leblebici (=Calamintha tauricola P. H. Davis)
Tip örnek: C4 Antalya: Anamur, Abanoz Yaylası, limestone cliff crevices, 1400 m, 25.8.1993,
Gemici, Y. & Ö. Seçmen 8498 (holo, EGE)
tarafından bulunan Türkiye’ye ait aşağıdaki 7 bitki türü 1995 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Gemici, Yusuf., Leblebici, Erkuter., 1995 Türkiye Florası için yedi yeni tür. Candollea 50:41-50
Özet: Türkiye için yedi yeni tür tanımlanmıştır: Aethionema acarii, Thlaspi leblebicii,
(Brassicaceae), Dianthus akdaghensis (Caryophyllaceae), Hypericum kazdaghensis (Hypericaceae),
Erodium olympicum (Geraniaceae) Ballota sechmenii and Nepeta anamurensis (Lamiaceae).
*
Sinonim yapılan taksonlar
Botanik Bahçesi-Herbaryum Merkezi öğretim elemanları Erkuter LEBLEBİCİ ve Özcan SEÇMEN
Bitki adı: Lytrum anatolicum Leblebici & Seçmen
Tip örnek: A3 Bolu: Düzce, S. of Efteni (Melen) Gölü,
aquatic marsh, ca. 140 m., 27.7.1985, E. Leblebici
6032,Ö. Seçmen (EGE 5103)
Leblebici, Erkuter., Seçmen, Özcan., 1995
Türkiye’nin Batı Karadeniz Bölgesinden Lythrum’un
(Lythraceae) yeni bir türü. Turkish. Journal of Botany
19:559-560
Özet: Türkiye’nin Batı Karadeniz bölgesinden saptanan Lythrum anatolicum yeni bir tür olarak
tanımlanmış ve açıklanmıştır.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez Ege Üniver-

sitesi Fen Fakültesi Botanik Anabilim Dalı ve Botanik
Bahçesi-Herbaryum Merkezi öğretim elemanları
Yusuf GEMİCİ ve Erkuter LEBLEBİCİ tarafından bulu-
nan aşağıdaki bitki 1998 yılında bilim dünyasına
tanıtılmıştır.
Bitki adı: Stachys cydnii Kotschy ex Gemici &
Leblebici,
Tip örnek: C5 İçel, Arslanköy, Çoçakdere, Şahinkaya
reğion, 1560 m, crevices of calcareous rocks.
07.06.1995, Gemici 16079 (holo and iso EGE); İçel; Çamlıyayla, Payam, Manastır area rocky
calcareous crevices, 1450 m, 26.07.1997
Gemici, Yusuf., Leblebici, Erkuter., 1998 Anadolu’nun güneyinden yeni bir tür: Stachys cydnii
Kotschy ex Gemici & Leblebici. Turkish. Journal of Botany 22: 359-362
Özet: Güney Anadolu’da Bolkar Dağları’ndan (İçel) yeni bir Lamiaceae türü (Stachys cydni
Kotschy ex Gemici&Leblebici) betimlenmiştir. Tür 1450-1560 m’ler arasında, kaya çatlaklarında
yetişmektedir. Makalede bu türün ayırıcı morfolojik karakterleri belirtilmiş, ayrıntılı tanımı yapılmış,
şekli verilmiş ve taksonomik durumu tartışılmıştır.

Üniversitesi Fen Fakültesi Botanik Anabilim Dalı ve
Botanik Bahçesi-Herbaryum Merkezi öğretim elemanları
Yusuf GEMİCİ, Kit TAN, Hasan YILDIRIM ve Meliha GEMİCİ
tarafından bulunan aşağıdaki bitki 2008 yılında bilim
Bitki adı: Helichrysum yurterianum Y. Gemici, Kit
Tan, H. Yıldırım & M. Gemici
Tip örnek: B7 Gümüşhane-Erzincan: Otlukbeli
mountains, East facing %10 slope, above radar station on
way to Karadağ. Step and meadow overlying peridodite.
2000-2500m, 20 July 2001. Y. Gemici 11241. (Holo EGE)
Gemici, Yusuf., Tan, Kit., Yildirim, Hasan., Gemici, Meliha., 2008, Türkiye, K.D. Anadolu’dan
yeni bir tür, Helichrysum yurterianum (Asteraceae, Inuleae) Annales Botanici Fennici 45(3), 223-228
Özet: Helichrysum yurterianum (Asteraceae, Inuleae) Y. Gemici, Kit Tan, H. Yıldırım ve M.
Gemici tarafından tanımlanmış ve açıklanmıştır Türkiye’de Kuzey Doğu Anadolu’da Erzincan il
sınırları içindeki bir serpantin endemiğidir. Geniş yayılışa sahip H. arenarium ve H. noeanum ile
akrabadır. Yeni takson için anatomik ve ekofizyolojik bilgiler verilmiştir.

Üniversitesi Fen Fakültesi Botanik Anabilim Dalı ve Botanik
Bahçesi-Herbaryum Merkezi öğretim elemanlarından Kit
TAN, Ali ÇELİK, Yusuf GEMİCİ, Meliha GEMİCİ ve Hasan
YILDIRIM ve Meliha GEMİCİ tarafından bulunan aşağıdaki
bitki 2008 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır.
Bitki adı: Heliotropium thermophilum Tan, K., Celik,
A., Gemici, Y., Gemici, M., Yıldırım H.,
Tip örnek: C2 Denizli: Buharkent, Jeotermal Santral
Sahası, Termal su kaynağı civarı. A. Çelik. (Holo. EGE)
Tan, Kit., Celik, Ali., Gemici, Yusuf., Gemici, Meliha.,
Yildirim Hasan., 2008 Türkiye, G.B. Anadolu’dan yeni bir takson, Heliotropium thermophilum
(Boraginaceae). Advanced Science Letters Vol: 1 Issue: 1 Pages: 132-139
Özet: Heliotropium thermophilum (Boraginaceae) Kit Tan, A. Çelik ve Y. Gemici tarafından
bilim için yeni bir tür olarak tanımlamış ve açıklanmıştır. 2n=16 diploid kromozom sayısı bir ilk
rapordur. Güney Batı Anadolu’da Aydın Denizli il sınırında bulunmaktadır ve 55-65°C toprak
sıcaklığı olan jeotermal bölge gibi sıra dışı habitatta bulunması ilginçtir. Belirgin olarak K. Afrika, D.
Akdeniz bölgesi ve GB. Asya’da bulunan tek yıllık H. hirsutissimum Grauter ile akrabadır, fakat
H. hirsutissimum’un kromozom sayısı hexaploidtir (2n=48) ve asla termal habitatlarda bulun-

mamaktadır. Yeni takson için mikromorfolojik, ekolojik ve ekofizyolojik veriler sağlanmıştır. Ekolojik
izolasyon yeni ve farklı bir türün evrimine ve farklılaşmasına olanak sağlamıştır.
Botanik Bahçesi-Herbaryum Merkezi öğretim elemanlarından Hasan YILDIRIM, Kit TAN, Serdar
Gökhan ŞENOL, Ademi Fahri PİRHAN tarafından bulunan aşağıdaki bitki 2010 yılında bilim
Bitki adı: Chaenorhinum semispeluncarum H. Yıldırım, Kit Tan, S. Şenol & A. Pirhan
Tip örnek: Turkey. Malatya: Darende, Ağılbaşı (engüzek) Belediyesi, cave entrance at
Mağalan rocks, calcareous marl rich in potassium nitrate, 1600m a.s.l., 15 Aug 2005, H. Yıldırım 316
(holotype: EGE 40672,isotype C,HUB, herb. Kit Tan); loc. İbid., 5 Sep 2007, H. Yıldırım 1269 (paratype:
EGE 40788)
Botanik Bahçesi-Herbaryum Merkezi öğretim elemanlarından Hasan YILDIRIM, Kit TAN, Serdar
Gökhan ŞENOL, Ademi Fahri PİRHAN tarafından bulunan aşağıdaki bitki 2010 yılında bilim
Bitki adı: C. yildirimlii H. Yıldırım, Kit Tan, S. Şenol & A. Pirhan
Tip örnek: Turkey.B7 Erzincan:
Kemaliye, Başpınar, Buğdaypınar
Köyü, 1000-1200 m. a.s.l., 20 Nov
1980, Ş. Yıldırımlı 4222 (Holotype:
HUB 24769, isotype: HUB 24770)
Yıldırım, Hasan., Tan, Kit., Şenol,
Serdar Gökhan., Pirhan, Ademi
Fahri., 2010 Türkiye, Doğu Ana-
dolu’dan Chaenorhinum semis-
peluncarum sp. nov. ve C. yildirimlii
sp. nov. (Scrophulariaceae). Nordic
Journal of Botany 28: 457-464.
Özet: Doğu Anadolu’dan
Chaenorhinum semispeluncarum
(Scrophulariaceae, C. sect. Microrrhinum) H. Yıldırım, Kit Tan, S. Şenol ve A. Pirhan tarafından ve C.
yildirimlii (Scrophulariaceae, C. sect. Microrrhinum) Kit Tan, H. Yıldırım, S. Şenol ve A. Pirhan
tarafından tanımlanmış ve açıklanmıştır. Her iki türde, Doğu Anadolu’da nadir C. cryptarum ile
akraba olan, dar yayılışlı endemiklerdir. Chaenorhinum semispeluncarum Malatya’da ıslak mağara
girişindeki potasyum nitratça zengin kalkerli marn üzerinde bulunmaktadır ve C. cryptarum’dan
yükselici görüntüsü, küçük korollaları, basık damarlı, tüberküllü ve iki renkli tohumlarıyla farklıdır.
Chaenorhinum yildirimlii Erzincan ili civarlarında akarsu yataklarındaki alüvyal topraklarda
bulunmaktadır ve C. cryptarum ile benzer tohum karakterleri yüzünden C. semispeluncarum ile
farklıdır. Chaenorhinum yildirimlii, bariz bir şekilde mor alt korolla dudağının uç tarafta koyu pembe
benekli olmasıyla C. cryptarum’dan ayrılır.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Botanik Anabilim Dalı
ve Botanik Bahçesi - Herbaryum Merkezi öğretim elemanlarından Serdar Gökhan ŞENOL, Özcan
SEÇMEN, Bintuğ ÖZTÜRK, Merce Galbany-CASALS tarafından bulunan aşağıdaki bitki 2011 yılında
Bitki adı: Helichrysum unicapitatum S. G. Şenol,

Ö. Seçmen & B. Öztürk
Tip örnek: Turkey. C2 Denizli: Above Kızılcabölük
district, Babadağ (Cadmus Mt.), Evran mountatin,
37 41 53 5 N,28 59 43 4 E, 1920m,on calcareous
rocks, 13 VII 2004 S.G.Şenol & B. Öztürk (holotype
EGE 40730,isotype BC, IZEF,S)
Şenol, Serdar Gökhan., Seçmen, Özcan., Öztürk,
Bintuğ., Galbany-Casals, Merce., 2011 Türkiye’den
yeni bir tür Helichrysum unicapitatum (Asteraceae).
Annales Botanici Fennici Vol:48
Özet: Türkiye, Güneybatı. Anadolu bölgesinden
Helichrysum unicapitatum (Asteraceae) S. G. Şenol,
Ö. Seçmen ve B. Öztürk tarafından tanımlanmış ve açıklanmıştır. Evran Tepe ve Karababa Tepe
(1800-2300 m) arasındaki kristal kalker kayalar üzerinde, Denizli Babadağ (Cadmus) sıradağlarında
yetişmektedir. Helichrysum compactum, morfolojik verilere ve DNA sekanslarına (nrDNAITS ve ETS)
dayanarak en yakından ilişkili tür ve en yakın akrabası olarak görülmektedir.
3.15. TABİAT TARİHİ ARAŞTIRMA-UYGULAMA MERKEZİNİN TÜRKİYE’DE İLK

BİLİMSEL BULUŞLARI
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi Araştırma-Uygulama Merkezi

elemanlarından Prof. Dr. Mehmet SIKI tarafından “İzmir Çamaltı Kuş Cenneti” ortaya çıkarılmış ve
1980 yılında bilim dünyasına ve kamuoyuna tanıtılmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Kula Volkanizmasının son evresinde tüfler üzerinde oluşmuş insan
ayak izleri” Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezinde Prof. Dr. Fikret
OZANSOY tarafından 1969 yılında bulunmuştur. 40 bin ila 10 bin yıl öncesine ait olduğu tahmin
edilen bu ayak izlerinin örneği, anılan müzede bulunmaktadır.

elemanlarından Dr. Serdar MAYDA, 2001 yılında ”Manisa-Turgutlu’da 1 milyon yıl öncesine ait ilk
kez bir memeli faunası” bulmuştur. Bu faunada bulunan Mamut fosilleri Manisa’da bulunmuş ilk
örnekler olup yöredeki paleontolojik çalışmalar devam etmekte, fosil bulgular Ege Üniversitesi
Tabiat Tarihi Araştırma-Uygulama Merkezi Müzesinde sergilenmektedir. Bulgular ile ilgili yapılmış
yayınlar:
1. MAYDA, S., 2002, Aşağı Çobanisa (Manisa-Turgutlu) Yöresindeki Yeni Pleistosen Memeki Faunası. 55.
Türkiye Jeoloji Kurultayı, Bildiri özleri kitabı, s. 176-177
2. MAYDA, S., 2004, A new Pleistocene fauna from Western Anatolia (Manisa-Turgutlu-Asağı Çobanisa).
5th International Symposium on Eastern Mediterranean Geology, Thessaloniki, Greece, 14-20 April
2004, Vol.:1, p.333-334
Özet: İzmir-Turgutlu-Manisa karayolu boyunca uzanan kum ocaklarında memeli fosillerinin
varlığı çok önceden beri bilinmektedir. Ancak, bu konu ile ilgili yayınlanmış bir çalışma yoktur.
Manisa İli Turgutlu İlçesine bağlı Aşağı Çobanisa Köyü ve çevresindeki kum ocaklarında ilk defa
Pleistosen (geç Villafranşiyen) yaşlı makro memeli faunası bulunmuştur. Çalışma alanında geç
Senozoyik tortul oluşuklar, altta, gölsel bir topluluk ve uyumsuz olarak üstleyen Turgutlu
formasyonundan oluşur. Gölsel kaya topluluğu altta başlıca alüvyal yelpaze oluşuğu olan kızıl
kahveremgimsi, zayıf pekleşmiş çakıltaşı birimi ve üzerine uyumlu olarak gelen grimsi, iyi pekleşmiş
karbonat biriminden yapılıdır. Turgutlu formasyonu egemen kahverengimsi, zayıf pekleşmiş
kumtaşı, ince çakıltaşları ve koyu yeşilimsi yersel çamurkayası arakatkılarından yapılıdır. Fosiller
formasyonun kumtaşı ve çamurkayalarından derlenmiştir. Aşağı Çobanisa faunası, Proboscidea
Mammuthus meridionalis (NESTI, 1825), Anancus arvernensis (CROIZET & JOBERT,1828);
Perissodactyla (Equus sp.) ve Artiodactyla (Sivatherium sp. ve Cervidae indet) takımına ait
bileşenlerden oluşur. Sivatherium ilk kez bu çalışmada tanımlanmıştır. Faunal elementler çevre kum
ocaklarından bulunmuş olan fosillerle karşılaştırılmıştır ve faunaya erken-orta Pleistosen yaşı
öngörülmüştür. Aşağı Çobanisa faunası Plio-Pleistosen yaşlı Eskişehir-Yukarı Söğütönü; Olivola,
Tasso, Fernata (İtalya); Pyrgos, Sesklo, Dafnero, Volax (Yunanistan) ve Venta Micena (İspanya)
faunaları ile korele edilebilir.
Resim 3.15-1. Manisa – Turgutlu, Çobanisa yöresinde bulunan mamut alt diş fosili

elemanlarından Dr. Serdar MAYDA, 2004 yılında Manisa-Sabuncubeli yöresinde 20 milyon yıl
öncesine ait “Büyük ve küçük memeli fosilleri içeren Türkiye’nin ilk fosil yatağını bulmuş ve 4
yeni tür tanımlamıştır”. Yöredeki paleontolojik bulgular, Doktora çalışması olarak
değerlendirilmiştir. Bulgular aşağıdaki makaleler ile bilim dünyasına duyurulmuştur.
1-DE BRUIJN, H, MAYDA, S., HOEK OSTENDE, L., KAYA, T., & SARAÇ, G.,2006. Small mammals
from the Early Miocene of Sabuncubeli (Manisa, S.W. Anatolia, Turkey). Beitr. Paläont., 30:57–87, Wien.
Özet: Sabuncubeli memeli topluluğu: 1) Anadolu Erken Miyosen’inde mikro memelilerin
makro memeliler ile birlikte bulunması, 2.) Anadolu’da MN3’ü temsil eden ikinci lokalite olması ve
3) Diğer MN3 lokalitesi olan Keseköy’den özellikle farklı bir komposizyona sahip olması açısından
çok önemli bir lokalitedir. Sabuncubeli’nde Keseköy’de bulunan cins ve türlerin bazıları çok az,
bazıları ise hiç bulunmamaktadır: Böcekçillerden Galerix uenayae ve Theratiskos ve kemirgenlerden
Debruijnia, Vallaris, Sayimys ve Enginia. Diğerlerinden örnek olarak Schizogalerix evae, Steneofiber
eseri, Palaeosciurus fissurae ve Eumyarion orhani sadece Sabuncubeli mevcut olup Keseköy’de
bulunmazlar. Yeni tür olan Schizogalerix evae ve Eumyarion orhani sadece Sabuncubeli’nden bilinir.
Bu iki Anadolu’ya ait faunanın hemen hemen yaşıt ama farklı komposizyona sahip olması farklı
ekolojik koşullara sahip olmaları nedeniyle gerçekleşmiştir. Keseköy’de bir plato üzerinde ilerlemiş
gölsel bir ortam varken, Sabuncubeli’nde düşük kot ve flüvyal bir ortam mevcuttur.
Atıf sayısı: 5
Resim 3.15-2. Manisa – Sabuncubeli memeli faunası fosil yatağı ve sağda bazı fosil örnekleri
2- Mayda, S., 2005, “Yeni Bulgular Işığında Manisa-Sabuncubeli Memeli Faunası.” VI. Paleontoloji-
Stratigrafi Çalıştayı. Öz. , p.12
3- Mayda, S., 2004, Early Miocene fauna from Western Anatolia (Sabuncubeli-Manisa). 5th International
Symposium on Eastern Mediterranean Geology, Thessaloniki, Greece, 14-20 April 2004, Vol.:1, p.330-332
Özet: Geçtiğimiz yıllarda Manisa Dağı çevresi ile Kemalpaşa Dağı doğusunda geniş bir alanda
yayılım gösteren Erken Miyosen çökellerinin içerisinde birçok küçük memeli fosil yatakları
keşfedilmiştir (Kaya ve diğ., 2005, baskıda). Bunlar içerisinde bulunan Sabuncubeli lokalitesinde
yapılan en son çalışmalar, mikromemeli buluntularının yanısıra Türkiye’de ilk defa kayıtlanmış
zengin Makro memeli buluntularını da gün ışığına çıkarmıştır. 7 takıma ve 19 familya’ya ait toplam
350 adet mikro-makromemeli, kaplumbağa ve timsah kalıntıları, sayıca bol miktarda izole dişler,
insitu çeneler ve az sayıda etraf kemikleri bulunmuştur. Sabuncubeli Carnivora fosillerinden
Amphicyonidae, Mustelidae ve Viverridae ile ilgili tanımlamalar tamamlanmış ve ilgili bulgular
Erken Miyosen yaşlı Avrupa faunaları ile karşılaştırıldığında benzerlikler ve kısmen farklılıkların
olduğu görülmüştür. Mikromemelilerin ön tayinlerinin tamamlanması neticesinde ve büyük
memeli verilerinin ışığında Sabuncubeli lokalitesinin yaşı için MN3b öngörülmektedir.
Atıf sayısı: 2

elemanlarından Prof. Dr. Tanju KAYA, 2005 yılında “İzmir-Karaburun yöresinde 7,5 milyon yıl
öncesine ait memeli faunasını” bulmuş ve 2 yeni karnivor türü tanımlamıştır. Bulunan fosiller Ege
Üniversitesi Tabiat Tarihi Araştırma-Uygulama Merkezi Müzesinde sergilenmektedir. Bu araştırma
bulguları aşağıdaki makale ile bilim dünyasına duyurulmuştur.
“KAYA, T., GERAADS, D., & TUNA, V., 2005. A new late Miocene mammalian fauna in the
Karaburun Peninsula (Western Turkey). Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie Abhandlungen,
236(3): 321-349.” Olup özeti aşağıdadır.
Özet: Erken Turolian (Geç Miyosen) dönemin küçük memeli faunasını açığa çıkaran İzmir’in
batısında Karaburun Yarımadası Esendere Mevkii, özellikle etçillerden 2 yeni türü içine alması
nedeniyle ilgi çekicidir. Sırtlanlardan Protictitherium aegaeum n.sp., Türkiye’de bu gurubun son
temsilcilerinden biridir. Mustelidlerden Promeles smyrnensis n.sp’nin kafatası ve üst dişlerinin
morfolojisi daha önceden bilinen iki Yunan türünden farklıdır, ancak Sisam formuna ve Çin’deki
“Mustela” palaeosinensis’e daha yakın görünmektedir.
Atıf sayısı: 2
Resim 3.15-3. İzmir’in Karaburun İlçesinde bulunan Karaburun Memeli Faunası fosilleri

elemanlarından Prof. Dr. Tanju KAYA, 2003 yılında “İzmir–Mordoğan yöresinde 15 milyon yıl
öncesine ait memeli faunası” bulmuş ve 1 yeni karnivor alt türü tanımlamıştır. Yöredeki paleon-
tolojik çalışmalar devam etmekte olup fosil bulguları Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi Araştırma-
Uygulama Merkezi Müzesinde sergilenmektedir. Bu araştırma bulguları aşağıdaki makale ile bilim
dünyasına duyurulmuştur.
“KAYA, T., GERAADS, D., & TUNA, V, A new Middle Miocene mammalian fauna from Mordoğan
(Western Turkey), Paläontologische Zeitschrift 77 (2) (2003), pp. 293–302.” Olup özeti aşağıdadır.
Resim 3.15-4. İzmir’in Karaburun İlçesi Mordoğan Beldesinde Memeli Faunası ve sağ üstte bir fosil. Prof. Dr. Tanju
Kaya ortada görülüyor.
Özet: İzmir’in batısında yeralan Karaburun Yarımadası’nda Ardıç-Mordoğan yöresinde yeni

bir memeli fosil lokalitesi bulunmuştur. Faunada tanımlanan formlar içinde bugüne kadar bilinen
en eksiksiz örneği ile ilkel hyaenid türü Percrocuta miocenica ve yeni tanımlanan bir alttür olan
Protictitherium intermedium paralium önem taşımaktadır. Mordoğan faunası, diğer Orta Miyosen
lokalitelerine, Ankara yöresindeki Çandır, Paşalar ve İnönü ve Sırbistan’da Prebreza’yı benzemekte
olup, aynı yaşı simgelemektedir. Faunalarda yeralan Çifttoynaklılar, yaklaşık 15 milyon yıl önce,
Türk-Balkan Bölgesinde yaygın olan açık bir ortamı yan-sıtmaktadır.
Atıf sayısı: 6

elemanlarından Prof. Dr. Tanju KAYA ve Dr. Serdar MAYDA, 2005 yılında “Kütahya-Bayat
yöresinde 8 milyon yıl öncesine ait memeli faunası” bulmuşlardır. Yöredeki paleontolojik
çalışmalar devam etmekte olup fosil bulgular Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi Araştırma-Uygulama
Merkezi Müzesinde sergilenmektedir. Bu araştırma sonuçları aşağıdaki yayınlarla bilim dünyasına
duyurulmuştur.
KAYA, T., MAYDA, S. & SARAÇ, G., 2005. New Late Miocene mammalian fauna from Bayat
(Kütahya, western Turkey). International Earth Sciences Colloquium on the Aegean regions, 4-7 October
2005.62 p.
KAYA, T. & MAYDA, S., 2009. Bayat-Kütahya fosil memeli lokalitesinin son çalışmalar ışığında
faunal revizyonu. 62. Türkiye Jeoloji Kurultayı, 13-17 Nisan, 2009, Ankara.
Özet: Kütahya’nın 40 km GB’sında yer alan Bayat Köyü’nün kuzeyinde (N 39° 20' 28"; E 29° 48'
55.2) bulunan memeli faunasında 13 cins ve tür tanımlanmıştır. Faunada CARNIVORA: Promephitis
hootoni (Şenyürek); PROBOSCIDEA: Choerolophodon cf. anatolicus; PERISSODACTYLA: Chilotherium
kowalevskii (Pavlow), Ceratotherium neumayri (Osborn), Cremohipparion cf. matthewi, Cremohipparion
mediterraneum (Roth & Wagner); ARTIODACTYLA: Samotherium boissieri (Forsyth Major),
Palaeotragus sp., Tragoportax amalthea (Roth & Wagner), Prostrepsiceros elegans (Ozansoy),
Nisidorcas sp., Protoryx sp., Gazella sp. ve Pliocervus sp içermektedir. Bu çalışmada, ilk kez lokaliteler
arasında faunal yakınlık, UPGMA (unweighted pair group method with arithmetic mean) yönte-
miyle yanlız cins seviyesinde varlık/yokluk verilerini temel alan dendogramlar ile gösterilmiştir.
Bunun yanısıra, paleotopluluk bütünlüğünün incelenmesi amacıyla Jaccard ve Simpson İndeksleri
ile tüm Miyosen faunaları içerisinde 30’un üzerinde takson ve en az 10 türe sahip lokalitelerde
analizler gerçekleştirilmiştir. Jaccard ve Simpson İndeksini temel alan dendogramlar sonucunda
oluşan 3 ana küme: (1) Valesiyen lokaliteleri (Sinap,Yulaflı, vd.,); (2) geç Erken ve erken Orta
Turoliyen lokaliteleri (Kemiklitepe, Garkın, Çorakyerler, vd.,) ve (3) Orta Turoliyen lokaliteleri
(Şerefköy, Düzyayla, Akkaşdağ, vd.,) şeklindedir. Bayat faunası analizler sonucunda (1) ve (3) gruplar
ile kümelenmemiştir. Faunanın (2)’inci grupda, bir geç Erken Turoliyen - MN11 lokalitesi olarak yer
aldığı görülmüştür. Fauna elemanlarının sunduğu karakterler ve cluster analizlerinin sonuçları
Bayat faunası için Geç Miyosen (geç Erken Turoliyen, MN11) yaşını yansıtır. Revize edilmiş fauna
listesini temel alarak yeniden oluşturulan paleoekoloji, öncel çalışmaya kıyasla (Kaya vd., 2005)
daha az açık bir habitatın varlığına işaret eder.
Resim 3.15-5. Kütahya – Bayat memeli faunası ve bulunan bazı fosil örnekleri

elemanlarından Prof. Dr. Tanju KAYA ve Dr. Serdar MAYDA, 2008 yılında “Muğla-Yatağan
yöresinde 7 milyon yıl öncesine ait memeli faunası içerisinde ilk kez Pliohyrax fosili”
bulmuşlardır. Yöredeki paleontolojik çalışmalar devam etmekte olup fosil bulgular bulgular Ege
Üniversitesi Tabiat Tarihi Araştırma-Uygulama Merkezi Müzesinde sergilenmektedir. Bu araştırma
sonuçları aşağıdaki yayın ile bilim dünyasına duyurulmuştur.
KAYA, T., MAYDA, S. & TAN, A., 2008. Muğla-Yatağan yöresi Geç Miyosen paleomemeli
faunalarında (Şerefköy,Salihpaşalar) yeni bulgular. IX. Paleontoloji - Stratigrafi Çalıştayı, 10-12 Ekim
2008, Denizli.
Resim 3.15-6. Muğla – Yatağan Memeli Faunası ve bulunan bir Pliohyrox fosili

elemanlarından Dr. Serdar MAYDA, 2008 yılında Uşak-Karabeyli yöresinde yürüttüğü çalışmalarda
7,5 milyon yıl öncesine ait Türkiye’nin ilk eksiksiz devekuşu yumurtası fosili bulmuş olup, bulgu
Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi Araştırma-Uygulama Merkezi Müzesinde sergilenmeye başlamıştır. Bu
araştırma sonuçları aşağıdaki yayınlar ile bilim dünyasına duyurulmuştur.
1) MAYDA, S., ALÇİÇEK, M.C. ,2008. Uşak yöresinde (Uşak-Karabeyli) yeni bir Geç Miyosen
paleomemeli faunası. IX. Paleontoloji-Stratigrafi Çalıştayı,10-12 Ekim 2008, Denizli.
Özet: Bu çalışmaya esas teşkil eden yeni bir Geç Miyosen paleomemeli faunası olan
“Karabeyli” fosil yatağı 2008 yılı Nisan ayında diğer bir önemli Geç Miyosen paleomemeli lokalitesi
olan “Uşak-Eşme-Kemiklitepe’nin stratigrafik konumu saptamak için yürütülen arazi çalışması
sırasında bulunmuştur. Lokalite Uşak İlinin 15 km kuzeybatısında yer alan Karabeyli köyünden
geçen eski taş döşeme yol kenarlarında, Asartepe Formasyonu içerisinde, yaklaşık 50 m kadar yanal
yayılımlı ve 1–1,5 m kalınlığında kırmızımsı taşkın düzlüğü çamurtaşlarından oluşan zonda
bulunmaktadır (35S 0698724 - 4293704). Lokaliteden toplanan ilk örnekler E.Ü.Tabiat Tarihi
Müzesinde ulaştırılmış ve ilk çalışma neticesinde örnekler Hipparion sp. olarak tanımlanmıştır
(Seyitoğlu ve ark., 2008). Araştırıcının (M.C.A) lokalitede daha çok sayıda örneğin olduğunu iletmesi
üzerine bölgede 2008 Mayıs içerisinde E.Ü. Tabiat Tarihi Müzesi elemanları tarafından kapsamlı bir
arazi çalışması yürütülmüştür. Bu çalışma neticesinde lokalitede bulunan fosillerin ışığında yatağın
daha zengin olduğu ortaya çıkarılmıştır. Büyük memelilerden Equidae (Atgiller); Giraffidae
(Zürafalar); Bovidae (Boynuzlular), Hyaenidae (Sırtlanlar) fosilleri ve Batı Anadolu’da ilk defa çok iyi
derecede korunmuş bir Devekuşu (Struthio sp.) yumurtası bulgular arasındadır. Fauna
elemanlarının sunduğu biyostratigrafik yaş verilerine göre, Karabeyli faunasının yaşı Geç Miyosen
(Turoliyen, MN11-12)’dir. Başta Devekuşu olmak üzere fauna elemanlarının sunduğu biyotop,
bölgede Geç Miyosen döneminde “savan-mozayik” ortamının hüküm sürdüğünü göstermektedir.
Seyitoğlu ve ark., (2008) Uşak bölgesinde yer alan Geç Miyosen yaşlı “Kemiklitepe” lokalitesinin
stratigrafik konumunu revize ettikleri çalışmalarında, Asartepe formasyonunun öncel çalışmalarda
Pliyosen olarak yaşlandırılan İnay formasyonunu uyumsuz olarak üstlediğini göstermişlerdir. Bu
çalışmayı desteklemesi bakımından Karabeyli lokalitesinin önemi açıktır.
2) SEYITOĞLU, G., ALÇIÇEK, M.C., IŞIK, V., ALÇIÇEK, H., MAYDA, S., VAROL, B., YILMAZ, İ., ESAT, K., -
The stratigraphical position of Kemiklitepe fossil locality (Uşak, Eşme) revisited: Implications for the Late
Cenozoic sedimentary basin development and extensional tectonics in western Turkey. Neues Jahrbuch
fur Geologie und Palaontologie-Abhandlungen, 251/1, 1-15.
Özet: Kemiklitepe fosil lokalitesini İnay Grubu içerisinde gösteren öncel yayınların aksine, bu
çalışma bu lokaliteyi İnay Grubu’nu uyumsuz üstleyen Asartepe Formasyonu içerisinde tanımlamış-
tır. Öncel izotopik yaşlandırma ve palinolojik çalışmalar ile bulunmuş olan Erken Orta Miyosen
yaşını da doğrular niteliktedir. Ancak, Erken Orta Miyosen yaşı ve İnay Grubunun deforme olmamış
yapısallığı bölgesel iki-fazlı açılma modeli ve bunun sunduğu Miyosen/Pliyosen arasındaki sıkışma
fazı ile uyumlu değildir. Kemiklitepe fosil lokalitesini barındıran Asartepe Formasyonunun kuzey
boyunca korelasyonu KD-GB uzanımlı bir Geç Miyosen boyunca aktif olduğunu göstermektedir.
Bölgenin yükselmesini araştıran günümüz çalışmaları inandırıcı değildir çünkü KD-GB uzanımlı bir
Geç Miyosen boyunca aktif fayı görmezden gelmektedir.
Atıf sayısı: 2
Resim 3.15-7. Uşak – Karabeyli Memeli faunası fosil yeri ve sol üstte devekuşu yumurtası fosili

elemanlarından Dr. Serdar MAYDA, 2008 yılında “Burdur yöresinde yürüttüğü çalışmalarda 3,5
milyon yıl öncesine ait ilk kez bir memeli faunası” bulmuştur. Yöredeki paleontolojik çalışmalar
devam etmekte olup fosil bulgular Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi Araştırma-Uygulama Merkezi
Müzesinde sergilenmektedir. Bu araştırma sonuçları aşağıdaki yayın ile bilim dünyasına duyurul-
muştur:
MAYDA, S. & ALÇİÇEK, M.C. 2008, Burdur yöresinde yeni bir Pliyosen paleomemeli faunası.
IX.Paleontoloji-Stratigrafi Çalıştayı,10-12 Ekim 2008, Denizli.
Özet: Türkiye’deki Pliyosen yaşlı omurgalı fosil yatakları ve ilgili faunalar yoğun olarak
çalışılmamıştır. Bunun diğer bir sebebi de günümüzde Geç Miyosen olarak yaşlandırılan birçok
lokalitenin 1970’lerde ve öncesinde Pliyosen’in içerisinde gösterilmiş olmasıdır. Bu dönem
içerisinde Pliyosen olarak tanımlanmış pek çok litostratigrafik ve kronostratigrafik birim
günümüzde yeniden değerlendirilmeyi beklemekte ve birçok paleontolojik çalışmada bu eski
yaklaşımın yarattığı olumsuz koşulları içermektedir (Saraç, 2003). Bu olumsuz koşullara karşın
çağdaş anlamda yorumlanmış Pliyosen lokaliteleri: Dinar-Akçaköy ve Maraş-Elbistan (Sickenberg
ve diğ., 1975), Ankara-Çalta (Eisenmann & Sondaar, 1998; Şen,1975, 1977; Şen & Rage,1979),
Ankara-Sinap-Sarıkoltepe (Kostopoulos & Sen, 1999) ve Manisa-Develi (Şen et al., 1989) olmuştur.
Çalışmamıza konu olan lokalite Burdur-Antalya yolu-Ormanlandırma alanında yürütülen jeolojik bir
çalışma sırasında bulunmuştur. E. Ü. Tabiat Tarihi Müzesinde yapılan çalışma sonucunda faunanın
Erken Pliyosen yaşlı Ankara-Çalta faunası ile benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Özellikle
lokalitede mevcut Hipparion (Equidae-Perissodactyla) örneğininin Çalta’da yeni bir tür olarak
adlandırılmış Hipparion heintzii ile benzerliği tespit edilmiştir. Lokalitede bulunmuş astragal ve
radius materyali ise iri bir Camelidae‘ye aittir. Camelidae kayıtları Neojen boyunca son derece az
sayıda olup, en yaşlı örnek geçtiğimiz senelerde Çobanpınar (Ankara-Sinap)‘da kayıtlanmış olan
Paracamelus agurirrei‘ dir. Bu aynı zamanda cinsin bilinen en yaşlı örneği olup diğer örnekler Afyon-
Sandıklı-Gülyazı (MN 16 - Geç Pliyosen)‘ndan P. cf.alexejevi; Ankara-Kazan-Sarıkoltepe (MN 16-17 –
Geç Pliyosen)’den P. cf. alutensis ve Eskişehir-Yukarısöğütözü (MN17 – Erken Pleyistosen)‘den
Paracamelus sp.‘dir. Burdur materyali görece daha iri boyutları ve morfolojik karakterleri açısından
Çin, Rusya ve Kafkasya’da Erken Pliosen-Erken Pleistosen (MN15-MN17) arasında kayıtlanmış olan
P.gigas’la benzerlikler sunmaktadır. Az sayıdaki mevcut örneklerin ışığında Burdur lokalitemizin
faunası aşağıda sunulmuştur: ARTIODACTYLA Camelidae Paracamelus aff. gigas, PERISSODACTYLA

Equidae Hipparion aff. heintzii. Bulunan fosillerin Ankara yöresindeki Çalta faunasında bulunan aynı
türlerle karşılaştırılması neticesinde faunaya Erken Pliyosen (Rusiniyen, MN14-15) yaşı öngörül-
müştür. Fosillerin yansıttıkları paleoekolojik verilere göre Erken Pliyosen’de Burdur yöresinde yarı-
kurak iklim koşullarının varlığında seyrek ağaçlıklı savan-step ortamının egemenliği sözkonusudur.
Paracamelus’un varlığı seyrek ağaçlıklı ortamını yansıtırken, Hipaprion’un varlığı savanstep ortamına
işaret etmektedir.
Resim 3.15-8. Burdur Memeli faunası fosil yatağı ve bulunan Paracamelus – astragal fosili

elemanlarından Prof. Dr. Mehmet SIKI ve Dr. Ortaç ONMUŞ tarafından 2010 yılında İzmir’in Selçuk
İlçesinde 80 leylek yavrusunun ayaklarına mavi renkli PVC plastik halka takılmıştır.
3.16. TARIMSAL ARŞTIRMA-UYGULAMA MERKEZİNİN TÜRKİYE’DE İLK BİLİMSEL

UYGULAMALARI
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezinin Şubat
1998 - Ekim 1998 tarihleri arasında Kemalpaşa’nın Halilbeyli Köyünde yürüttüğü “Kırsal Kalkın-
mada Çiftçi Katılımının Önemi Üzerine Bir Araştırma: Halilbeyli Köyü Örneği” başlıklı projesi,
Ülkemizde katılımcı kırsal değerlendirme yaklaşımının bir köy düzeyinde ilk kez uygulandığı
uygulamalı arazi projesidir.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi; Ocak 1999-
Mart 2010 tarihleri arasında çeşitli kurumların işbirliği ile katılımcı kırsal değerlendirme yaklaşımını
“İzmir’in Bir İlçesinde Kırsal Sorunların Çözümünde Katılımcı Kırsal Değerlendirme Yaklaşımının
Uygulanışı Üzerine Bir Araştırma” başlıklı proje ile ölçek büyüterek, Ülkemizde ilk kez bir ilçe
düzeyinde (Menemen) başarıyla uygulamıştır.
TÜRKİYE’DE İLK KEZ ALINAN
PATENTLER VE TESCİLLER
Bu bölümde Ege Üniversitesi öğretim elemanlarının yaptıkları bilimsel araştırmalarda elde

ettikleri sanayide kullanılabilir sonuçlara ilişkin olarak aldıkları patentler ile geliştirilen kültür
bitkilerinin ilgili bakanlıkça tescil edilenlerine yer verilmiştir. Ege Üniversitesi mensuplarının diğer
kurumların elemanlarıyla birlikte yaptıkları çalışmalar sonucu aldıkları ortak patentler de burada yer
almıştır. Bu bölüm incelendiğinde Ziraat Fakültesinde 15 tescil, 1 patent ve diğer kuruluşlarda 19
patent alındığı görülecektir.
4.1. ZİRAAT FAKÜLTESİNDE ALINAN PATENTLER VE TESCİLLER

Dünyada ilk kez Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde Prof. Dr.
Ayhan CEYLAN ve çalışma arkadaşları tarafından Türkiye florasından toplanarak 1972 yılından
itibaren agronomik özellikleri belirlenen ve ıslah çalışmaları sonucu geliştirilen “İzmir Kekiği”
(Origanum onites L.)’ne ait iki çeşit (Ceylan-2002 ve Tayşi-2002) Tarım Bakanlığınca tescil edilmiştir.
Bu çalışmalar sonucunda özellikle Batı Anadolu Bölgesinde geniş ölçüde kekik tarımına başlanmış,
bu sayede Türk tarımı yeni bir kültür bitkisi kazanmıştır.
Şükrü Hazım EMİROĞLU tarafından yapılan “Morfini Yüksek Haşhaş Islahı EMİR-AL 84” adlı
araştırmada ülke çeşitlerimizin kapsülünde % 0,3-0,4 olan morfin oranı, mutasyon ıslahı ile % 0,6-0,7
düzeyine yükseltilmiştir. Ekonomik önemi olan bu çeşit, 1984’de “EMİR-AL 84” adı ile Tarım
Bakanlığınca tescil edilmiştir.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde Batı
Anadolu Bölgesinde geniş olarak üretimi yapılan “Börülce bitkisi” üzerinde Prof. Dr. Ayhan CEYLAN
ve Prof. Dr. Hasan SEPETOĞLU tarafından yürütülen ıslah çalışmaları sonucunda iki börülce çeşidi
(Akkız-86 ve Karagöz-86) geliştirilerek Tarım Bakanlığınca 1986 yılında tescil edilmiştir.
Türkiye’de ilk kez Ege üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümünde Prof. Dr.
Ünal EVCİM ve Prof. Dr. Hasan YUMAK tarafından 1987 yılında yapılan “Pamuk Sapı Sökme
Makinası”na ait 24882 No.lu patent alınmıştır.
Türkiye’de ilk kez Prof. Dr. Şükrü Hazım EMİROĞLU ve ekibi tarafından 1989’da Gossypol
alkaloidi içermiyen, lif verim ve kalitesi yüksek “Gossypolsuz 86” adı altında pamuk tescili gerçekleştirilmiştir.
“Gossypolsuz 86” pamuk çeşidi, yüksek lif verimi ve kalitesinin yanında tohumundan da yağ ve yem olarak,
soyaya benzer, yararlanma olanağı kazandırılarak ülke tarımında yer almıştır.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde Prof. Dr. Metin B.
YILDIRIM, Prof. Dr. Celal ÇALIŞKAN, Prof. Dr. Önder ÇAYLAK ve Prof. Dr. Zihin YILDIRIM tarafından
patates melezlemeleri yapılarak NİF (101) çeşidi Tarım bakanlığınca 14.05.1998 tarihinde tescil
edilmiştir. Bu çeşit Türkiye’de ıslah edilen ilk çeşittir.
Meslek Yüksek Okulunda Yrd. Doç. Dr. Hüseyin AKDEMİR, Biyomühendislik Bölümünden Prof. Dr.
Aynur GÜREL ve Tarla Bitkileri Bölümünden Prof. Dr. Şükrü Hazım EMİROĞLU tarafından ıslah edilip
yetiştirilerek Tarım Bakanlığınca 14 Nisan 2009 tarihinde “Pamuk - AKDEMİR (Devetüyü-176)
doğal renkli pamuk” adıyla tescil edilmiştir.
Türkiye’de ilk kez “Pamuk – EMİREL (Kahve- 171)” İsimli doğal kahve renkli pamuk; Ege
Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde Prof. Dr. Şükrü Hazım EMİROĞLU,
Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Bölümünde Prof. Dr. Aynur GÜREL ile Ödemiş Meslek
Yüksekokulundan Yrd. Doç. Dr. Hüseyin AKDEMİR tarafından ıslah edilip yetiştirilmiştir. Bitki,
yukarıda belirtilen isimle 14 Nisan 2009 tarihinde Tarım Bakanlığınca tescil edilmiştir.
Pamuk – AKDEMİR (Devetüyü – 176) Pamuk – EMİREL (Kahve – 171)
Türkiye’de ilk kez Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü öğretim elemanları tarafından
geliştirilerek tescil ettirilen kültür bitkisi çeşitleri aşağıdaki çizelgede özetlenmiştir:
Cinsi Yılı Çeşit Adı Bitki ıslahını yapanlar

Susam 1976 Gölmarmara Prof. Dr. İbrahim Demir
Tütün 1978 İzmir-İncekara Prof. Dr. Fethi İncekara, Prof. Dr. Ülkü Emiroğlu
Haşhaş 1984 Emir-Al/84 Prof. Dr. Şükrü H. Emiroğlu
Arpa 1984 Quantum Prof. Dr. Emin Tugay, Prof. Dr. Metin B. Yıldırım
Pamuk 1986 Gossipolsuz-86 Prof. Dr. Şükrü H. Emiroğlu, G. Yazıcıoğlu, Z.M. Turan, H. Akdemir
E. Buğday 1988 Menemen-88 Prof. Dr. İbrahim Demir ve ekibi
Triticale 1988 Bakırçay Prof. Dr. İbrahim Demir ve ekibi
Börülce 1986 Karagöz Prof. Dr. Ayhan Ceylan, Prof. Dr. Hasan Sepetoğlu
Börülce 1986 Akkız Prof. Dr. Ayhan Ceylan, Prof. Dr. Hasan Sepetoğlu
Çeltik 1992 TOAG-92 Prof. Dr. Nazimi Açıkgöz
Kekik 2002 Ceylan-2002 Prof. Dr. Ayhan Ceylan, Prof. Dr. Emine Bayram
Kekik 2002 Tayşi-2002 Prof. Dr. Ayhan Ceylan, Prof. Dr. Emine Bayram
Prof. Dr. Metin B. Yıldırım, Prof. Dr. Celal Çalışkan,
Patates 1998 Nif
Prof. Dr. Önder Çaylak, Prof. Dr. Zihin Yıldırım
Renkli Pamuk 2009 Deve Tüyü Akdemir
Renkli Pamuk 2009 Deve Tüyü Emir-El
Türkiye’de İlk Kez Alınan Patentler ve Tesciller 209
Şükrü Hazım EMİROĞLU, Biyomühendislik Bölümünden Prof. Dr. Aynur GÜREL ve Ödemiş Meslek
Yüksek Okulundan Yrd. Doç. Dr. Hüseyin AKDEMİR tarafından “Renkli pamuk ıslahı” çalışmaları
yapılmıştır. Ülkemizde ilk olarak verim ve kalitesi yüksek iki renkli pamuğun 2010’da tescili yapıl-
mıştır. Bunlar a) Akdemir, b) EMİR-EL çeşitleridir. Bu ıslah projesi, Ege Üniversitesi Ödemiş Meslek
Yüksekokulu, Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Bölümü ve Tarla Bitkileri
Bölümünün işbirliği ile yürütülmüştür. Bu çalışma, 10.01.2010 tarihinde Ziraat Mühendisleri Odası
İzmir Şubesince ödüle layık bulunmuştur.
Renkli Pamuk Bitkisi ve Kültüsü
4.2. MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİNDE ALINAN PATENTLER
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümünde Yrd.
Doç. Dr. Gülseren PEKİN, 20.04.2006 tarihinde “Biyosürfaktan üretimi (Candida bombicola ATCC
22214 mayasıyla 2 aşamalı soforozlipidleri üretimi” konusunda Ulusal Patent almıştır.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümünde Öğr.
Gör. Erdinç İKİZOĞLU, 27.08.2008 tarihinde “Zeytinyağı tesisleri atık suyunun merkezi arıtılması ve
değerlendirilmesi” konusunda ulusal patent almıştır.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümünde
Doç. Dr. Gaye ÖNGEN, 13.03.2009 tarihinde “Enzim Preparatı Üretimi Kefir Kültüründen
Dipeptidil Peptidaz IV (DPPIV) Enzim Preparatı Üretimi” konusunda Türk Patent Enstitüsünden
patent almıştır.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümünde Doç.
Dr. Gaye ÖNGEN ve Özlem ÜSTÜN, 17.12.2009 tarihinde “Dipeptidil Peptidaz IV Enziminin
Üretimi İçin Ekonomik Üretim Ortamı Eldesi ve Üretim Sonrası İşlemler” konusunda Türk Patent
Enstitüsünden patent almıştır.
4.3. ECZACILIK FAKÜLTESİNDE ALINAN PATENT
Türkiye’de il kez Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Kimya Anabilim Dalında Yrd.
Doç. Dr. Vildan ALPTÜZÜN ile Ulrike HOLZGRABE; 16.12.2010 tarihinde “4-hydrazono–1,4-
dihydropyridine derivatives fort the treatment of neurodegennerative diseases” isimli European
Patent almışlardır.
4.4. SU ÜRÜNLERİ FAKÜLTESİNDE ALINAN TESCİLLER
Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü Veteriner Sağlık Ürünleri Müdürlüğü tarafından 09.06.2005 /
1038 tarih ÜL 04 sayılı sertifikası verilmiştir.
Su Ürünleri Fakültesinde Prof. Dr. Haşmet ÇAĞIRGAN danışmanlığında “Akuakim Medikal

Kimyasal İlaç Yem Katkı Maddeleri ve Su Ürünleri San. Ve Tic. Ltd. Şti.” ile Üniversite Sanayi İşbirliği
çerçevesinde “Vibriovac” aşısının üretimi 19.01.2009 tarihinde, “Yersiniovac” ve ”Kok Vibriovac”
aşılarının üretimi ise 12.04.2010 tarihinde Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü Veteriner Sağlık
Ürünleri Üretim İzni ile başlamıştır.
4.5. NÜKLEER BİLİMLER ENSTİTÜSÜNDE ALINAN PATENTLER

Nükleer Bilimler Enstitüsü öğretim elemanları tarafından aşağıdaki 6 ulusal patent alınmıştır:
Patentin Tarihi, Numarası ve Adı: TR 07.06. 2005 02136 A2 - Sıvı Atıklardan ve Hasta
İdrarından Radyoaktif İyot-131’in Ayrılması için Düzenek.
Patent Sahipleri: Prof. Dr. Perihan ÜNAK, Doç. Dr. Serap TEKSÖZ, Öğr. Gör. Dr. Emin İlker
MEDİNE
99m
Patentin Tarihi, Numarası ve Adı: 2007/05480 - Görüntüleme ajanı olarak Tc
İşaretli Magnetite Nanoparçacıklar.
Patent Sahipleri: Prof. Dr. Perihan ÜNAK, Doç. Dr. Recep BEKİŞ, Öğr. Gör. Dr. Emin İlker
MEDİNE
Patentin Tarihi, Numarası ve Adı: 2007/06417 - İlaç Taşıyıcısı Olarak I-131 İşaretli
Manyetik Nanoparçacıklar.
Patent Sahipleri: Prof. Dr. Perihan ÜNAK, Doç. Dr. Recep BEKİŞ, K. DAĞDEVİREN
Patentin Tarihi, Numarası ve Adı: 2008/00791 - Görüntüleme Ajanı Olarak 99mTc ile
İşaretli Litorin.
Patent Sahipleri: Prof. Dr. Fatma YURT LAMBRECHT, Uzman Dr. Kübra DURKAN, Prof. Dr.
Perihan ÜNAK
Patentin Tarihi, Numarası ve Adı: 2008/05866 - Enzimatik Olarak Sentezlenmiş ve

Radyoiyot İle İşaretlenmiş Glukuronid Bileşikleri
Patent Sahipleri: Prof. Dr. Perihan ÜNAK, Doç. Dr. Serhan SAKARYA, Öğr. Gör. Dr. Emin İlker
MEDİNE
Türkiye’de İlk Kez Alınan Patentler ve Tesciller 211
Patentin Tarihi, Numarası ve Adı: 2008/05867 - Radyoiyot, Radyoiyot İşaretli Urasil

ve Urasil Glukuronit Konjuge Manyetik Nanoparçacıklar
Patent Sahipleri: Prof. Dr. Perihan ÜNAK, Doç. Dr. Serhan SAKARYA, Öğr. Gör. Dr. Emin İlker
MEDİNE
4.6. GÜNEŞ ENERJİSİ ENSTİTÜSÜNDE ALINAN PATENTLER
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsünde yapılan çalışmalar sonucu
alınan Patent: organıc dye solar cells, Ceylan Zafer, Sıddık İÇLİ, Yıldırım TEOMAN, B. KUBAN, Türkiye
Sise Cam Fabrikaları A.S., Applied as PCT, EP-03009232, 2003.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsünde yapılan çalışmalar sonucu
alınan Patent: “Low temperature dye attached mesoporous tıo2-dye thin films for photovoltaic
applications” Ceylan ZAFER, Kasım OCAKOĞLU, C. KARAPİRE, Sıddık İÇLİ, B. KUBAN, Yıldırım
TEOMAN, T. Sise Cam Fabrikaları A.S., Appl.No/Patent No: 05770219.3-1227, PCT/IB2005002501,
2005.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsünde yapılan çalışmalar
sonucu alınan Patent: perylene imide/diimide based organic field effect transistors-ofets and a
method of producing the same, B. Singh, Şule ERTEN, N. Serdar SARIÇIFTÇI, Sıddık İÇLİ, Yıldırım
TEOMAN, B. KUBAN, T. Şişe Cam Fabrikaları A.S., Applied as PCT/ IB2005/50997, 2005.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsünde yapılan çalışmalar
sonucu alınan Patent: Novel ruthenıum complexes for dye sensıtızed solar cells: Ceylan ZAFER,
Kasım OCAKOGLU, Sıddık İCLİ, B. KUBAN, Yıldırım TEOMAN, T. Şişe Cam Fabrikaları A.S., Applied as
PCT/ IB200505050997/ April 2008.
4.7. HEMŞİRELİK YÜKSEK OKULUNDA ALINAN PATENT
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı, Göz Hastalıkları
Kliniği Kornea Biriminde Arş. Gör. Elem KOCAÇAL GÜLER, Prof. Dr. İsmet EŞER ve Doç. Dr. Sait
EĞRİLMEZ; aşağıdaki patenti almak için Türk Patent Enstitüsüne başvurmuşlardır:
Patent Adı/Türkiye Patent Enstitüsü Patent Sicil Numarası / Destekler: “Göz Kurumasına
Karşı Polietilen Örtü”, 2008/00057 A2 numarası ile TPE siciline kayıt edilmiştir. Buluş Şubat 2010 tarihi
itibariyle TÜBİTAK (TBF-1) Teşvik Fonu tarafından desteklenmektedir.
Özet: Bu buluş, gözyaşının buharlaşıp göz yüzeyinden uzaklaşmasını engelleyen göz koruyucusu ile
ilgilidir. Buluş, gözyaşı buharlaşması sorunu yaşayan hastalarda (bilinci kapalı hastalar, yüz felci olan hastalar,
göz kapağı kaybı vb. durumlarda) gözyaşı kuruluğunu doğal yolla önlemeye yönelik göz önüne saydam bir
örtü uygulayarak gözyaşının buharlaşıp göz yüzeyinden uzaklaşmasını engeller.
4.8. EGE MESLEK YÜKSEK OKULUNDA ALINAN PATENT
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Ege Meslek Yüksek Okulunda Öğr. Gör. M. Necdet
YILDIZ ve Mühendislik Fakültesi Elektrik - Elektronik Mühendisliği Bölümünde Prof. Dr. İrfan ALAN
tarafından “İndüksiyon Yöntemiyle Sıvı ve Ortam Isıtması” adlı “TR 2006 00271 B numaralı
İncelemesiz Patent” 24.01.2006 tarihinden itibaren 7 yıl süre ile alınmıştır.
4.9. ÖDEMİŞ MESLEK YÜKSEK OKULUNDA ALINAN TESCİLLER

Meslek Yüksek Okulunda Yrd. Doç. Dr. Hüseyin AKDEMİR, Biyomühendislik Bölümünden Prof. Dr.
Aynur GÜREL ve Tarla Bitkileri Bölümünden Prof. Dr. Şükrü Hazım EMİROĞLU tarafından ıslah edilip
yetiştirilerek 14 Nisan 2009 tarihinde Tarım Bakanlığınca “Pamuk - AKDEMİR (Devetüyü-176)
doğal renkli pamuk” adıyla tescil edilmiştir. (Bu ilk, Ziraat Fakültesinde de yer almıştır)
Türkiye’de ilk kez “Pamuk – EMİREL (Kahve- 171)” İsimli doğall kahve renkli pamuk;
Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde Prof. Dr. Şükrü Hazım EMİROĞLU,
Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Bölümünde Prof. Dr. Aynur GÜREL tarafından ıslah edilip
Ödemiş Meslek Yüksek Okulunda Yrd. Doç. Dr. Hüseyin AKDEMİR tarafından yetiştirilmiştir. Bitki,
yukarıda belirtilen isimle Tarım Bakanlığınca 14 Nisan 2009 tarihinde tescil edilmiştir. (Bu ilk, Ziraat
Fakültesinde de yer almıştır).
TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA İLK KEZ
YAPILAN BİLİMSEL TOPLANTILAR
Bu bölümde Ege Üniversitesi tarafından Türkiye’de ilk kez yapılan bilimsel toplantılara
(Kongre, sempozyum, panel, kollokiyum, diğer üniversite ve üniversite dışı kurum ilgililerinin
konuşmacılarının da katıldığı belirli konuda konferans, yaz okulu, seminer, çalışma grubu =
workshop ve kurslar) yer verilmiştir. Bu bölüm incelendiğinde Tıp Fakültesinde 36, Ziraat
Fakültesinde 18, Fen Fakültesinde 13, Hemşirelik Yüksekokulunda 13 ve diğer kuruluşlarda 54
olmak üzere toplam 134 toplantının Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesinde yapıldığı görülecektir.
Bunlardan 6 tanesi dünyada ilk kez yapılmıştır.
5.1. TIP FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ YAPILAN BİLİMSEL TOPLANTILAR

Türkiye’de ilk kez “1. Milli Dermatoloji Kongresi” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve
Zührevi hastalıklar Anabilim Dalı tarafından, Prof. Dr. Cemal GEZEN’ in önderliğinde 28-30 Eylül
1966 tarihleri arasında İzmir’de düzenlenmiştir. Toplantıya 62 kişi katılmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Ulusal Patoloji Sempozyumu” 1972 yılında Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Tıbbi Patoloji Kürsüsü tarafından İzmir’de düzenlenmiştir. Konusu Kemik Tümörleri olan
sempozyuma 118 kişi katılmıştır.
Resim 5.1-1. 1972 yılında Ege Üniversitesinde kemik tümörleri konusunda yapılan “Ulusal Patoloji Sempozyumu”
anı fotoğrafı. Oturanlar, soldan sağa: 1- Turan KUTKAN, 3- Yavuz AKSU, 4- Aydın AKKAYA, 6- Emek ÖZEN,
7- Yıldız ERHAN, 8- Ali AKÇİÇEK
Türkiye’de ilk “Uluslararası Elektron Mikroskop Sempozyomu” Ege Üniversitesi Tıp

Fakültesi Morfoloji Kürsüsü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Erdoğan CİRELİ tarafından gerçekleş-
tirilmiştir. 23 – 25 Eylül 1974 tarihleri arasında İzmir’de yapılan sempozyuma yurt içi ve yurt
dışından 250 kişi katılmış ve 62 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk “Ses ve Konuşma Bozuklukları Sempozyumu” 2-5 Ekim 1978 tarihleri
arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak-Burun-Boğaz Kürsüsü Başkanı Prof. Dr. Orhan CURA
tarafından düzenlenmiştir. Sempozyumda 20 sözel bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk ”Birinci Ulusal Çocuk Cerrahisi Kongresi” 1981 yılında Prof. Dr. İhsan
NUMANOĞLU’nun önderliğinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Cerrahisi Kürsüsü tarafından
İzmir’de gerçekleştirilmiştir. Düzenleme kurulunda Prof. Dr. Acun GÖKDEMİR ve Prof. Dr. Oktay
MUTAF’ın da yer aldığı kongre; Çocuk Cerrahisi Kürsüsü toplantı salonunda yapılmıştır. Kongreye 42
kişi katılmış ve toplam 53 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk “I. Milli Spor Hekimliği Kongresi” 1986 yılında Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalında Prof. Dr. Necati AKGÜN’ün öncülüğünde 22 – 23 Eylül
1986 tarihleri arasında İzmir’de yapılan kongreye 145 kişi katılmış ve 60 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “İnsan ve hayvanlarda görülen dermatofitler ve dermatofitozlar

sempozyumu” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalında Prof. Dr. Emel
TÜMBAY önderliğinde, Türk Mikrobiyoloji cemiyeti adına, düzenlenmiştir. 21 – 23 Mayıs 1986
tarihleri arasında İzmirde yapılan uluslararası düzeydeki sempozyuma, 150’si yabancı olmak üzere
240 kişi katılmış ve 72 bildiri sunulmuştur.
Türkiyede ilk kez “Listeria ve listeryozlar için sempozyum ve workshop (Proceedings

of Ernst Rodenwaldt Symposium and Workshop on listeria and Listeriosis)” 1988 yılında Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı tarafından Türk Mikrobiyoloji cemiyeti
adına Prof. Dr. Emel TÜMBAY ve Prof. Dr. H. SEELİGER önderliğinde düzenlenmiştir. Aynı zamanda
yakın ve orta doğuda da ilk olan sempozyum 24-26 Mayıs 1988 tarihleri arasında İzmir’de ger-
çekleştirilmiştir. Sempozyuma 12’si yabancı, 21’i workshop öğrencisi olmak üzere 92 kişi katılmış, 19
bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Kandida ve Kandidomikozlar sempozyumu (FEMS Symposium on

Candida and Candidamycosis)” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
Tarafından Türk Mikrobiyoloji cemiyeti adına Prof. Dr. Emel TÜMBAY ve Prof. Dr. Özdem ANG
önderliğinde 24-26 Eylül 1989 tarihlerinde Antalyada düzenlenmiştir. Uluslararası düzeydeki bu
sempozyuma 292’si yabancı olmak üzere 405 kişi katılmış ve 104 bildiri sunulmuştur.
Türkiyede ilk kez “Brucella ve Bruselloz için sempozyum (FEMS Symposium on

Brucella and Brusellosis in Man and Animals)” 1991 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi
Mikrobiyoloji Anabilim Dalı tarafından Türk Mikrobiyoloji cemiyeti adına Prof. Dr. Emel TÜMBAY
önderliğinde düzenlenmiştir. 24-26 Eylül 1991 tarihleri arasında İzmir’de gerçekleştirilen
sempozyuma 120’si yabancı olmak üzere 311 kişi katılmış ve 58 bildiri sunulmuştur.
Türkiyede ilk ”Neonatal Resüsitasyon kursu” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Neonatoloji Bilim
Dalında Prof. Dr. Nilgün KÜLTÜRSAY tarafından düzenlenerek 31.01.1992 tarihinde yapılmış ve
daha sonra Türkiye’ye yaygınlaştırılmıştır. Muhiddin Erel Amfisinde yapılan kursa Çocuk Sağlığı ve
Hastalıkları uzmanı olan 100 doktor katılmıştır. İzmir Tabip Odası ile işbirliği yapılarak 1992 ve 1993
yıllarında başlatılan Türkiye’nin ilk Neonatal Resüsitasyon sertifikalı kursları Toplam 8 bölgesel
kurstan sonra Sağlık Bakanlığı tarafından Türkiye’ye yaygınlaştırılmak üzere program sürdürülmüş-
tür. Prof. Dr. KÜLTÜRSAY Aralık 1992 tarihinde İzmir Tabip Odası tarafından plaketle ödüllen-
dirilmiştir.
Türkiye’de ve Dünyada İlk Kez Yapılan Bilimsel Toplantılar 215
Türkiye’de ilk kez “8. Uluslararası Parazitoloji Kongresi (ICOPA 8)”; Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı tarafından düzenlenmiştir. Parazitoloji Bilimi alanındaki tüm
konuların ele alındığı kongrenin düzenleme kurulu; Prof. Dr. Mehmet Ali ÖZCEL başkanlığında Prof.
Dr. M. Ziya ALKAN, Prof. Dr. Nazmiye ALTINTAŞ, Prof. Dr. Mucide AK, Prof. Dr. Nilgün DALDAL, Prof.
Dr. Ahmet ÜNER, Prof. Dr. Yusuf ÖZBEL, Prof. Dr. Seray ÖZENSOY TÖZ, Prof. Dr. Metin KORKMAZ,
Doç. Dr. Nevin TURGAY, Prof. Dr. Yüksel GÜRÜZ, Prof. Dr. Metin ATAMBAY’dan oluşmuştur. 10 – 14
Ekim 1994 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezinde yapılan kongreye 1250’si
yurt dışından olmak üzere 1500 kişi katılmış ve 820 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk “Mezuniyet sonrası çocuk hemodiyaliz eğitim kursu” 1994 yılında Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalında Prof. Dr. Alphan CURA ve Prof. Dr. Sevgi MİR
tarafından düzenlenmiştir. Yurt içinden 100 kişi toplantıya katılmıştır.
Türkiye’de ilk “Birinci Futbol ve Bilim Kongresi” 1996 yılında Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı tarafından düzenlenmiştir. Prof. Dr. Çetin İŞLEGEN, Prof. Dr.
Ahmet ERTAT ve Doç. Dr. Mustafa Ferit ACAR tarafından yönetilen kongre; 30 Mayıs – 01 Haziran
1998 tarihleri arasında İzmir’de yapılmış olup 205 kişi katılmış ve 55 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez biyolojik sinyal kaydı ve işleme yöntemlerinin tartışıldığı ve ders olarak
anlatıldığı “Biyosinyal’96 Yaz Okulu” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı ile
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı işbirliği ile Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesinde 1-6 Eylül 1996 tarihleri arasında düzenlenmiştir.
Türkiye’de ilk kez “Hastane Hijyeni ve Enfeksiyon Kontrolü için Uluslararası

Sempozyum ve Workshop (International Symposium and Workshop of Hospital Hygigene and
Hospital Infection Control)”, 1996 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji
Anabilim Dalı tarafından Türk Mikrobiyoloji cemiyeti adına Prof. Dr. Emel TÜMBAY önderliğinde
düzenlenmiştir. 07-11 Ekim 1996 tarihleri arasında İzmir’de gerçekleştirilen sempozyuma 24’ü
yabancı, 41’i workshop öğrencisi olmak üzere toplam 119 kişi katılmış, 34 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk “PCR Workshop (PCR Çalışma grubu toplantısı)” 2005 Kasım ayında Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik Anabilim Dalı’nda Prof. Dr. Ferda ÖZKINAY Başkanlığında
düzenlenmiştir. Uluslararası katılımlı olan bu toplantı, 2-3 Kasım 2006 tarihleri arasında Fakültede
yapılmıştır. Toplantıya, ikisi yurt dışında bu konunun önderlerinden iki öğretim üyesi olmak üzere
toplam 32 kişi katılmıştır.
Dünya’da ilk kez ”Birinci Dünya Leishmaniasis Kongresi

(WORLDLEISH 1)” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Parazitoloji Anabilim
Dalında Prof. Dr. Mehmet Ali ÖZCEL başkanlığında Prof. Dr. M. Ziya
ALKAN, Prof. Dr. Yusuf ÖZBEL, Prof. Dr. Seray ÖZENSOY TÖZ, Prof. Dr.
Metin KORKMAZ, Prof. Dr. Ahmet ÜNER, Prof. Dr. Yüksel GÜRÜZ, Doç. Dr.
Nevin TURGAY, Prof. Dr. Nilgün DALDAL tarafından düzenlenmiştir. Bu
kongre, Leishmania adı verilen protozoon bir parazitin yaptığı ve kum
sinekleri (yakarca, tatarcık) ile bulaşan leishmaniasis hastalığı ile ilgili bir
kongredir. 5-9 Mayıs 1997 tarihleri arasında İstanbul’da yapılan bu
kongreye yurt dışından 374 olmak üzere 453 kişi katılmış ve 418 bildiri
sunulmuştur.
Resim 5.1-2.
Kongre, seri olarak 4 yılda bir halen devam etmektedir. Bu Prof. Dr. Mehmet Ali ÖZCEL
kongrenin ikincisi Yunanistan’da 2001’de, üçüncüsü İtalya’da 2005’de,
dördüncüsü Hindistan’da 2009’da yapılmıştır. Tüm bu kongrelerde organizasyon, Ege Üniversitesi
Tıp Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı tarafından yapılmaktadır.
Türkiye’de ilk “Deney

Hayvanları Kullanma Sertifikası
Kursu” 9 – 13 Haziran 1997 tarih-
leri arasında Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim
Dalına bağlı olan Deneysel Cerrahi
Bilim Dalında yapılmaya başlan-
mıştır.
Resim 5.1-3. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi

Deneysel Cerrahi Laboratuvarı
Türkiye’de ilk kez “Spinal Cerrahi uygulamalı kursları” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalının öncülüğünde başlatılmıştır. 1997 den beri gelenekselleşen
bu kurslar 2010 yılında 10 uncu kez düzenlenmiştir.
Türkiye’de ilk kez “1. Ulusal Mantar Hastalıkları ve Klinik Mikoloji Kongresi”, Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı tarafından Türk Mikrobiyoloji cemiyeti
adına Prof. Dr. Emel TÜMBAY, Ramazan İNCİ, Süleyha HİLMİOĞLU-POLAT, Şöhret AYDEMİR
önderliğinde düzenlenmiştir. Düzenleme kurulu başkanları Prof. Dr. Özdem ANG, Prof. Dr. Emel
TÜMBAY olan kongre 4-6 Mayıs 1999 tarihleri arasında İzmir’de gerçekleştirilmiştir. Kongreye 340
kişi katılmış ve 90 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk olarak “Uluslararası Pediatrik Nöroşirurji Derneğinin 28 inci bilimsel

toplantısı (28th Annual Meeting of İnternational Society for Pediatric Neurosurgery)”, 2-6 Ekim
2000 tarihleri arasında, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Nöroşirurji Bilim Dalınca Prof. Dr.
Saffet MUTLUER tarafından düzenlenmiştir. İstanbul’da yapılan toplantıda 19’u Türkiye’den olmak
üzere toplam 73 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Obezite

Okulu” 2000 yılında Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma
Hastalıkları Bilim Dalında Prof. Dr. Candeğer
YILMAZ önderliğinde açılmıştır. Halka bu
konuda yapılandırılmış eğitim veren,
haftada 2 saat olmak üzere 10 haftalık blok
programı halen yılda iki kez olmak üzere
devam etmektedir. 9-14 Aralık 2004 tarihleri
arasında yapılan Obezite Okulunda, yine
Türkiye’de ilk kez “Obezite ve Sorunları “
konulu “Uluslararası resim yarışması”
Resim 5.1-4. Birinci Halk Kongresinden bir görünüm ve sol üst
düzenlenmiştir. köşede kongreyi düzenleme önderlerinden Prof. Dr. Candeğer
YILMAZ (19 Aralık 2002)
Türkiye’de ilk kez “Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Konusunda Halk

Kongresi” 19-21 Aralık 2002 tarihleri arasında Ege Obez Hasta Derneği ile Ege Osteoporozlu Hasta
Derneği adına Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalında
Prof Dr. Taylan KABALAK ile Prof. Dr. Candeğer YILMAZ önderliğinde, E.Ü. Atatürk Kültür
Merkezinde düzenlenmiş olup bu kongreye toplam 610 kişi katılmıştır. Bu kongre 2002 yılından bu
yana her yılın Şubat ayında düzenli olarak tekrarlanmaktadır. 2011 yılında dokuzuncusu yapılmıştır.
Türkiye’de ilk kez “20. Dünya Hidatidoloji Kongresi” 2001 yılında Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Parazitoloji ve Genel Cerrahi Anabilim Dalları tarafından düzenlenmiştir. 4-8 Haziran 2001
tarihleri arasında Kuşadası Pine Bay Hotel’de yapılan kongreye 34 ülkeden 221 kişi katılmıştır. 17
konferans, 9 yuvarlak masa toplantısı, 2 workshop ve 1 tartışma bölümünün gerçekleştirildiği
kongrede toplam 318 sunum yapılmıştır.
Türkiye’de İlk kez “Listeria türünde görülen değişiklikler (FEMS Symposium on the
Versatiliy of Listeria species)” adlı sempozyum 2002 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi
Mikrobiyoloji Anabilim Dalı tarafından Türk Mikrobiyoloji cemiyeti adına Prof. Dr. Emel TÜMBAY
önderliğinde 04-06 Mayıs 2002, tarihleri arasında İzmir’de yapılmıştır. Sempozyuma 43’ü yabancı
olmak üzere 131 kişi katılmış ve 47 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Uluslararası Spinal Cerrahi Kadavra Kursu (Aegean Spine Review)”
2003 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı tarafından
düzenlenmiştir. Aynı kurs 2005 ve 2010 yıllarında tekrarlanmıştır.
Türkiye’de İlk kez “Genetik Sempozyumu” Ege genetik Günleri adıyla 15 Kasım 2005
tarihinde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinde gerçekleştirilmiştir. Tıbbi Genetik Anabilim Dalında Prof.
Dr. Cihangir ÖZKINAY başkanlığında düzenlenen sempozyuma Ege Bölgesi üniversitelerinden 124
öğretim elemanı ve yurt dışından genetik eğitimi konusunda 1 konuşmacı katılmıştır. Sempoz-
yumda 45 bildiri sunulmuştur. 2011 yılına kadar yılda bir olmak üzere 5 toplantı Ege Bölgesi
Üniversiteleri tarafından yapılmış ve sempozyum gelenekselleştirilmiştir.
Türkiye’de ilk “Nörolojik Yoğun Bakım Sempozyumu” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Nöroloji Anabilim Dalında Prof. Dr. Sağduyu KOCAMAN ve Prof. Dr. Hadiye ŞİRİN tarafından 2005
yılında düzenlenmiştir. Bu sempozyumlar 2 yılda bir yapılmaya devam edilerek nöroloji asistan ve
uzmanlarının nörolojik yoğun bakım konusunda bilgi eksikliklerinin giderilmesine ve nörolojik
yoğun bakım eğitiminin standardizasyonuna çalışılmaktadır.
Türkiye’de ilk kez “Uluslararası Katılımlı QF-PCR Workshop” 2-3 Kasım 2006 tarihleri
arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik Anabilim Dalı’nda Prof. Dr. Ferda ÖZKINAY ve
Uzm. Dr. Hüseyin ONAY tarafından gerçekleştirilmiştir. Toplantıya ikisi yabancı 5 konuşmacı ve
30’dan fazla bilim insanı katılmıştır. Tıbbi Genetik Anabilim Dalı, prenatal tanıda devrim niteliğinde
olan bu yöntemi Türkiye’de ilk kez uygulayan merkezdir ve halen dünyada iyi şekilde uygulayan
merkezlerin başında gelmektedir.
Resim 5.1-5. Uluslararası Katılımlı QF-PCR Workshop toplantısına katılanlar. Oturanlar: Cihangir ÖZKINAY,
Vicenco CİRİGLİANA, Ferda ÖZKINAY, The Hung BUI, Derya ERÇAL (3 Kasım 2006)
Türkiye’de ilk kez “STR Analizleri ile Kimerizm Workshop”, 1-2 Aralık 2008 tarihleri
arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik Anabilim Dalı’nda Prof. Dr. Ferda ÖZKINAY ve
Yrd. Doç. Dr. Hüseyin ONAY tarafından gerçekleştirilmiştir. Dört konuşmacı ve 40 yakın katılımcı ile
gerçekleşen bu toplantının ardından, Tıbbi Genetik Anabilim Dalının tecrübeleri sayesinde birçok
merkez bu analizi yapar hale gelmiştir.
Türkiye’de ilk “21. Avrupa Perinatoloji Kongresi” 10-13 Eylül 2008 tarihleri arasında
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinde düzenlenmiştir. Neonatoloji Bilim Dalında Prof. Dr. Nilgün
KÜLTÜRSAY’ın sekreterliğini üstlendiği kongre, 1500 yerli ve yabancı katılımcı ile yapılmıştır. Bu
kongrede 750 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Yüzyıllık Tecrübe; Toxoplasma gondii uluslar arası katılımlı
sempozyum ve workshop” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı tarafından
düzenlenmiştir. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Muhiddin Erel Amfisinde 17-20 MART 2010 tarihleri
arasında yapılan sempozyumun düzenleme kurulu Prof. Dr. Candeğer YILMAZ, Prof. Dr. M. Ali
ÖZCEL, Prof. Dr. A. Yüksel GÜRÜZ, Prof. Dr. Ahmet ÜNER, Prof. Dr. M. Ziya ALKAN, Prof. Dr. Yusuf
ÖZBEL, Prof. Dr. Mucide AK, Prof. Dr. Nazmiye ALTINTAŞ, Prof. Dr. Seray ÖZENSOY TÖZ, Prof. Dr.
Metin KORKMAZ, Prof. Dr. Nevin TURGAY, Doç. Dr. Hande DAĞCI, Doç. Dr. Ayşegül YOLASIĞMAZ,
Uzm. Dr. Mert DÖŞKAYA, Uzm. Dr. Ayşe CANER, Uzm. Dr. Aysu DEĞİRMENCİ, Uzm. Dr. Derya DİRİM
ERDOĞAN’dan oluşmuştur.
Yurdumuzda ve dünyada insanlarda ciddi hastalıklara yol açan Toxoplasma gondii hakkında
tüm konuların ele alındığı sempozyum yanında gerçekleştirilen workshop ile bu alanda genç
araştırmacılar tanı ve araştırma modelleri konusunda eğitilmiştir. Sempozyuma dördü yurt dışından
olmak üzere 56 kişi katılmış, 11’i poster olmak üzere 22 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk “Capture-Recapture Methods and Their Application in the Medical and
Life Sciences (Yakala-tekrar yakala yöntemleri ve Bunların Tıp ve Yaşam Bilimlerinde
Kullanımı)” konulu yaz okulu (Çalıştay), 2010 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik
ve Tıbbi Bilişim Anabilim Dalı tarafından TÜBİTAK’ın da desteği ile düzenlenmiştir. Prof. Dr. Fikret
İKİZ, Doç. Dr. Mehmet N. ORMAN, Yrd. Doç. Dr. Timur KÖSE önderliğinde düzenlenen toplantı; 31
Mayıs – 3 Haziran 2010 tarihleri arasında E.Ü. Çeşme Eğitim ve Dinlenme Tesisleri’nde yapılmıştır.
İngiltere Reading Üniversitesi ve TÜBİTAK’ın desteklediği yaz okuluna üçü yurt dışından olmak
üzere 31 kişi katılmış olup 16 konuşma yapılmıştır.
Türkiye’de ilk kez “XIV. European Society for Immuno-

deficiencies (ESID) Kongresi” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik
İmmünoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Necil KÜTÜKÇÜLER‘in
başkanlığında düzenlenmiştir. 6 – 9 Ekim 2010 tarihleri arasında
İstanbul Dr. Lütfi Kırdar Kongre Merkezinde yapılan bu kongreye yurt
içinden 80, Yurt dışından 1259 olmak üzere toplam 1339 kişi katılmış 640
adet bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “1. Ulusal Çocuk Acil ve Ambulatuar

Pediatri Kongresi” Acil Tıp Derneği ve Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı tarafından 03-05 Kasım 2010 tarihleri
arasında Kuşadasında yapılmıştır. Kongre sekreterliğini Ambulatuar
Pediatri öğretim üyelerinden Doç. Dr. Güldane KOTUROĞLU yapmış,
Prof. Dr. Zafer KURUGÖL ve Uzm. Dr. Aslı ASLAN düzenleme kurulunda
Resim 5.1-6.
yer almıştır. Kongreye 166 kişi katılmış ve 20 bildiri sunulmuştur. Prof. Dr. Necil KÜTÜKÇÜLER
5.2. ZİRAAT FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ YAPILAN TOPLANTILAR
Türkiye’de ilk kez Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü tarafından gerçekleştirilen ilk
“Bitki Islahı Semineri”, 3-8 Nisan 1972 tarihinde yapılmıştır.
Türkiye’de ilk kez Tıbbi bitkiler konusunda düzenlenen ilk kollogium, “Uluslararası
Tıbbi Bitkiler Kollogiumu” adıyla Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde Prof.
Dr. Ayhan CEYLAN, Prof. Dr. Nermin KAYA ve Uzm. Ecz. Nuran ÖZAY tarafından 1974 yılında Büyük
Efes Otelinde düzenlenmiştir. Almanya, Avusturya ve İsviçre’den çok sayıda bilim adamının katılımı
ile gerçekleşen kollokyumda 14 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Recent Rice Breeding Technique and the Cultivation of New
Cultivars" konulu çalıştay; Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü öncülüğünde
1978 yılında İzmir’de gerçekleştirilmiştir.
Türkiye’de ilk kez “Bitki Islahı Sempozyumu” Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri
Bölümü tarafından 22-25 Mayıs 1979 tarihleri arasında düzenlenmiştir.
Türkiye’de ilk kez “Türkiye’de Sertifikalı ve Kontrollü Tohumluk Üretim ve Dağıtım

Sorunları Simpozyumu (1985)” Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü tarafından
Türkiye’de ilk kez “I. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi”; Ege Üniversitesi Bahçe Bitkileri
Bölümünde Prof. Dr. Hüseyin VURAL, Prof. Dr. Ali TANRISEVER, Doç. Dr. Benian ESER, Doç. Dr. Uygun
AKSOY, Doç. Dr. Teyfik YOLTAŞ, Yard. Doç. Dr. Nural KARAKIR tarafından 13 – 16 Ekim 1992 tarihleri
arasında Fakültede düzenlenmiştir. Kongreye sekizi yurt dışından olmak üzere 263 kişi katılmış ve
toplam 199 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Türkiye Tarla Bitkileri Kongresi” Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Tarla Bitkileri Bölümü üyelerinin öncülüğünde 25-29 Nisan 1994 tarihileri arasında İzmir’de
Türkiye’de ilk kez “Türkiye I. Tarım Ekonomisi Kongresi” Ege üniversitesi Ziraat
Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü ve Tarım Ekonomisi Derneği tarafından düzenlenmiştir.
Düzenleme kurulu Prof. Dr. Ali Rıza KARACAN, Prof. Dr. Emin IŞIKLI, Prof. Dr. Ayhan ÇIKIN, Doç. Dr.
Tayfun ÖZKAYA, Öğr. Gör. Osman Murat KOÇTÜRK’ten oluşan kongre 8 – 10 Eylül 1994 tarihleri
arasında Fakültede yapılmış olup tarım ekonomisi biliminin, araştırmalarının ve eğitiminin
geliştirilmesi, Türkiye Tarımının sorunları ve çözümleri tartışılmıştır. Kongreye 100 kişi katılmış, 17 poster,
68 sözlü bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Tarımda Bilgisayar Uygulamaları Sempozyumu" Ege Üniversitesi

Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü tarafından 1994 yılında İZMİR’de gerçekleştirilmiştir.
Türkiye’de ilk kez “Tarımsal İşletmelerin Yönetim ve Pazarlama (The Management

and Marketing of Enterprises)” adlı uluslararası kurs, Ege Üniversitesi Tarım Ekonomisi
Bölümünde Prof. Dr. Emin IŞIKLI, Prof. Dr. Murad YERCAN, Prof. Dr. Canan ABAY, Prof. Dr. Gamze
SANER ve Prof. Dr. Ela ATIŞ tarafından düzenlenmiştir. 21 Kasım – 2 Aralık 1994 tarihleri arasında
bölümde yapılan kursa beşi yurt dışından olmak üzere 15 kişi katılmış ve 10 konuda ders verilmiştir.
Türkiye’de ilk kez “Türkiye Hayvancılığının Yapısal ve Ekonomik Sorunları

Sempozyumu” Ege üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü ve Tarım Ekonomisi
Derneği tarafından düzenlenmiştir. Düzenleme kurulu Prof. Dr. Metin TALİM, Doç. Dr. Tayfun
ÖZKAYA, Doç. Dr. Akın OLGUN, Dr. Bülent MİRAN, Dr. Ayşen OLGUN, Dr. Metin ARTUKOĞLU, Arş. Gör.
Sait ENGİNDENİZ, Arş. Gör. Sevtap GÜLER’den oluşan sempozyum 27 – 29 Eylül 1995 tarihleri
arasında Fakültede yapılmıştır. Türkiye hayvancılığının, özellikle büyükbaş ve küçükbaş
hayvancılığın temel yapısal ve ekonomik sorunları ile iç ve dış ticaretine ilişkin politikaları ve
uygulamaları değerlendirme, alternatif yaklaşımlar ve stratejiler ortaya koyma konularında 36 sözlü, 13
poster bildirinin sunulduğu sempozyuma 80 kişi katılmıştır.
Resim 5.2-1. Türkiye Hayvancılığının Yapısal ve Ekonomik Sorunları Sempozyumu Katılımcılarının E.Ü. Ziraat
Fakültesi Dekanlığı Önündeki Anı Fotoğrafı, (29 Eylül 1995): 1) Cengiz ÇAKIR, 2) Ali KOÇ, 3) Gamze Saner, 4) Ayhan
ÇIKIN, 5) Metin TALİM, 6) İ.Hakkı İNAN, 7) Orhan YAVUZ, 8) Erdoğan OKTAY, 9) Tayfun ÖZKAYA, 10) Semiha KIZILOĞLU, 11)
Sencer TÜMER, 12) Alaettin Hacı MÜEZZİN, 13) Asım KILIÇ, 14) Akın OLGUN, 15) Reşit SÖNMEZ, 16) Atıf ATİLLA, 17) Taner
KUMUK
Türkiye’de ilk kez “Seed World and Turkey in 2000’s” konulu çalıştay; Ege Üniversitesi
Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü öncülüğünde 1997 yılında Kuşadası’da gerçekleştirilmiştir.
Türkiye’de ilk kez E. Ü. Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Öğrenci Topluluğu ve
Peyzaj Mimarları Odası İzmir Şubesinin destekleri ile “Peyzaj Mimarlığı Öğrencileri I. Ulusal
Sempozyumu”, 27 – 28 Mayıs 2002 tarihinde Fakültenin Feyzi Önder Konferans Salonunda
yapılmıştır. Sempozyuma 31 kişi katılmış ve 20 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez Avrupa’da böcekbilim konusunda düzenlenen uluslararası

kongrelerden olan “VIII. Avrupa Entomoloji Kongresi”, 17-22 Eylül 2006 tarihleri arasında Ege
Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü elemanları tarafından düzenlenmiştir. Kongreye
200 kişi katılmış ve 76 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Türkiye 1. Tohumculuk Kongresi” Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Tarla Bitkileri Bölümü tarafından 11-13 Eylül 2002 tarihileri arasında Prof. Dr. Nazimi AÇIKGÖZ ve
arkadaşları tarafından düzenlenmiştir.
Türkiye’de ilk kez “17th European Seminar on Extension Education” semineri Ege
Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü tarafından düzenlenmiştir. Düzenleme kurulu;
Prof. Dr. Erdoğan OKTAY, Prof. Dr. Tayfun ÖZKAYA, Doç. Dr. Ayşen OLGUN, Doç. Dr. Metin
ARTUKOĞLU, Yrd. Doç. Dr. Buket KARATURHAN, Yrd. Doç. Dr. Murat BOYACI, Dr. Özlem KARAHAN
UYSAL, Dr. Berna TÜRKEKUL, Dr. Zerrin KENANOĞLU BEKTAŞ, Arş. Gör. Hakan ADANACIOĞLU, Arş.
Gör. Funda GENÇLER, Zir. Müh. Zeynep DİNÇ’ten oluşan seminer, 30 Ağustos – 3 Eylül 2005
tarihleri arasında İzmir’in Balçova İlçesi Princess Hotel’de yapılmıştır. Tarımsal Yayım ve Eğitim
Konusunda Güncel Gelişmeleri ve Uygulamaları İnceleyerak Yeni Yaklaşımlar Geliştirilmesi
konularının yer aldığı seminere 54’ü yurt dışından olmak üzere 75 kişi katılmış, 63 sözlü, 5 poster
Türkiye’de ilk kez “Enerji Bitkileri ve Yeşil Yakıtlar” sempozyumu Tarla Bitkileri Bölümü
ve E. Ü. Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü işbirliği ile 14-15 Aralık 2006 tarihileri
arasında İzmir’de düzenlenmiştir.
Türkiye’de ilk kez “1. Ulusal Tarım Öğrenci Kongresi”, 12-14 Mayıs 2011 tarihleri
arasında Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesinde düzenlenmiştir. Ege üniversitesi Ziraat Fakültesinde
kurulan Ziraat Fakültesi Tarım Topluluğu, ‘Tarıma Genç Bakış’ sloganı ile 12-14Mayıs 2011 tarihleri
arasında ‘1. Ulusal Tarım Öğrenci Kongresi’ düzenlemiştir. Kongrenin düzenleme kurulu; Prof. Dr. F.
Akın OLGUN (Dekan), Prof. Dr. Hülya İLBİ (Dekan Yardımcısı), Uzm. Zir. Müh. Yeşim SAYGILI (Halkla
ilişkiler sorumlusu), Eray KARADAĞ, Gökhan ÇEKİNMEZ, Hesna Nur TEPEKOZCAN, Hilal METİN,
Semih KARABACAK, Sevgi BAYAR, Yeliz KARABUDAK, Zir. Müh. Sena ŞİMŞEK’ten oluşmuştur.
Kongre’de geçmişten günümüze tarımdaki gelişmeler ve gündemde olan farklı tarım
konuları geleceğin ziraat mühendisleri tarafından ele alınarak değerlendirilmiştir. Öğrenci açısından
tarımsal faaliyetleri irdelenmesi, aksaklıkların ve eksikliklerin özgür ve çağdaş bir ortamda sunul-
ması amaç edinilerek tarımın stratejik hedefleri ve sorunları, tarım eğitiminden beklentileri, sektörün
ziraat mühendislerinden beklentileri ve toplumun ihtiyaçları tartışılmıştır. Türkiye’deki 26 Ziraat
Fakültesi’nden 112 öğrenci ve Ege üniversitesinden 130 öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilen
kongrede 24 tane sözlü bildiri ve 8 tane poster bildiri sunulmuştur.
Resim 5.2-2. E.Ü. Ziraat Fakültesinde 1. Ulusal Tarım Öğrencileri Kongresi’ne katılanlardan bir grup (14 Mayıs
2011): Gökhan ÇEKİNMEZ (Tarım Topluluğu Bşk. Yrd.), İsmet YILDIRIM (Tarım Topluluğu Üyesi), Yeliz KARABUDAK (Tarım
Topluluğu Bşk.Yrd.), Hilal METİN (Tarım Topluluğu Yönetim Kurulu Üyesi), Prof. Dr. Burçin COKUYSAL (EÜ Ziraat Fakültesi
Dekan Yardımcısı), Prof. Dr. F. Akın OLGUN (EÜ Ziraat Fakültesi Dekanı), Prof. Dr. Ferruh IŞIN (EÜ Ziraat Fakültesi İşletmeler
Koordinatörü), Yrd. Doç. Dr. Hasan DEMİRKAN (Bitki Koruma Bölümü öğretim üyesi), Eray KARADAĞ (Tarım Topluluğu
Başkanı), L. Yeşim SAYGILI (EÜ Ziraat Fakültesi Halkla İlişkiler Sorumlusu), Sevgi BAYAR (Tarım Topluluğu Yönetim Kurulu
Üyesi).
5.3. FEN FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ DÜZENLENEN BİLİMSEL TOPLANTILAR
Türkiye’de ilk kez “Bitki Hormonlarının Taşınması konusunda Uluslararası Yaz Okulu”; Ege
Üniversitesi Fen Fakültesi Genel ve Sistematik Botanik Kürsülerinin kurucusu Prof. Dr. Yusuf
VARDAR’ın önderliğinde Ekim 1967 tarihinde İzmir Büyük Efes Otelinde yapılmıştır. NATO ve
TÜBİTAK’ın bilimsel destek fonlarından yararlanarak düzenlenen Yaz Okuluna ABD’den 7,
İngiltere’den 7, Almanya’dan 3, Hollanda’dan 2, Belçika ve Danimarka’dan birer ve Türkiye’den 3
olmak üzere 24 saygın ve yetkin bitki fizyoloğu ileri düzeyde ders vermişlerdir. Bu Yaz Okulunda
bitkisel hormonların taşınması ve bitkilerin çeşitli gelişme olaylarında hormonların oynadıkları roller
konusunda ileri düzeyde verilen bu bilgiler, Prof. Dr. Yusuf VARDAR’ın editörlüğünde “The
Transport of Plant Hormones” adlı kitapta derlenmiş ve North-Holland Publishing Company
(Amsterdam) tarafından 1968 yılında yayınlanmıştır (Bakınız Resim 5.3-4).
Resim 5.3-1. Bitki Hormonlarının Taşınması konusunda NATO-ASI Toplantısına katılanlar büyük Efes Oteli
Bahçesinde (Ekim 1967).
Öndekiler: 1. Prof. Dr. Yusuf VARDAR, 2. Prof. Dr. Daphne J. OSBORNE, 3. As. Günnehir OĞUZ, 5. As. Şener BALTEPE,
6. Prof. Dr. A. C. LEOPOLD
Arkadakiler: 1. Yıldız NEMLİ, 2. Bilgin TÜZÜN, 3. Ayten SEVGİCAN, 4. As. Necla ÖZETİ, 5. Prof. Dr. M. BASTİN, 6. Prof. Dr.
Tom K. SCOTT, 7. Prof. Dr. A. J. VLİTOS, 8. Prof. Dr. Franz H. MEYER, 9. Prof. Dr. Harald KALDEWEY, 10. Prof. Dr. Metin BARA,
11. Prof. Dr. Nimet ARSLAN, 12. As. Hasan PEŞMEN, 13. Ekrem ARSAN
Türkiye’de ilk kez “Bitki Büyüme ve Gelişmesinde Hormonal Düzenleme konulu

Uluslar Arası Yaz Okulu” ; Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Genel ve Sistematik Botanik Kürsülerinin
kurucusu Prof. Dr. Yusuf VARDAR önderliğinde ve Alman meslektaşı Prof. Dr. Harald KALDEWEY ile
birlikte, 20 Eylül – 1 Ekim 1971 tarihleri arasında İzmir, Nebioğlu Tatil Köyü’nde yapılmıştır. NATO
ve TÜBİTAK’ın bilimsel destek fonlarından yararlanarak düzenlenen Yaz Okuluna Amerika Birleşik
Devletleri, Almanya, Belçika, Danimarka, Fransa, Hollanda, İngiltere, Portekiz, Pakistan, Yunanistan
ve Türkiye’den 60 kadar saygın bitki fizyologları tarafından 8 farklı bölümde ileri düzeyde dersler
verilmiştir. Bu dersler, Prof. Dr. Harald KALDEWEY ve Prof. Dr. Yusuf VARDAR’ın editörlüğünde
“Hormonal Regulation in Plant Growth and Development” adıyla Verlag Chemie tarafından 1972
yılında bir kitap olarak yayınlanmıştır.
Resim 5.3-2. İzmir Belediye Başkanı Osman KİBAR, NATO-ASI yaz Okulu açılış
konuşması için Nebioğlu tatil köyüne gelişinde Prof. Dr. Yusuf VARDAR tarafından
karşılanıyor. (20 Eylül 1971)
Resim 5.3-3. Nebioğlu Tatil Köyünde NATO-ASI Yaz Okulu toplantısında Prof. Dr.
Yusuf VARDAR, Prof. Dr. Mustafa ULUÖZ ve Prof. Dr. Kemal KARHAN. (20 Eylül 1971)
Resim 5.3-4. Prof. Dr. Yusuf VARDAR ve Prof. Dr. Y. VARDAR’ın editörlüğünü yaptığı kitaplar
Türkiye’de ilk kez “I. Ulusal Deniz ve Tatlısu Araştırmaları Kongresi” Ege Üniversitesi
Fen Fakültesi Biyolojik Oseonografi Bölümü ve Hidrobiyoloji Enstitüsü tarafından 1981 yılında
Atatürk’ün doğumunun 100. yılı anısına düzenlenmiştir. Prof. Dr. Remzi GELDİAY önderliğinde
Urla’daki Hidrobiyoloji Enstitüsünde yapılan bu kongre sayesinde ülkemizin çeşitli üniversite ve
kurumlarında bu konuda araştırma yapan akademisyen ve araştırmacıların bir araya gelmesi ve
yapılan çalışma sonuçlarının ülke genelinde paylaşımına olanak sağlanmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Active Close Binaries (Aktif Yakın Çiftler)” konulu uluslar arası
sempozyum; Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü tarafından düzenlenmiştir.
11 – 22 Eylül 1989 tarihleri arasında Kuşadası’nda yapılan sempozyumun bilim kurulu; Prof. Dr.
Cafer İBANOĞLU başkanlığında M. Can AKAN, A. ALPAR, Osman DEMİRCAN, Serdar EVREN, Varol
KESKİN, Ü. KIZILOĞLU, Zeynel TUNCA, E. F. GUİNAN, Z. KOPAL, J. Akyüz MATTEİ, H. MAUDER, M. J.
PLAVEC’den oluşmuştur.
Bu sempozyum, Güneş benzeri aktif yıldızların her enerji bölgesinde kaydedilebilen ışık ve
renk değişimlerinin gözlemsel-kuramsal modellemeleri ve evrimleri üzerine Türkiye’de düzenlenen
ilk uluslararası toplantıdır. Sempozyum, NATO Advanced Study Institute tarafından desteklenmiş ve
Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü tarafından düzenlenmiştir. Toplantıya 48’i yurt dışından olmak
üzere 85 astronom katılmış ve 69 bildiri sunulmuştur.
Bildiriler, Prof. Dr. Cafer İBANOĞLU editörlüğünde 1990 yılında NATO Science Series, Vol. 319
olarak yayımlanmıştır.
Resim 5.3-5. 11-22 eylül 1989 tarihleri arasında Kuşadası’nda yapılan “Aktif yakın Çiftler” konulu Uluslararası
sempozyuma katılan astronomlar. Kişi adları Resim Şablonu – 1’de belirtilmiştir.
Türkiye’de ilk kez “Resmi Üniversitelerin Fen, Edebiyat ve Fen-Edebiyat Fakülteleri

Dekanları Toplantısı” 24-25 Şubat 1994 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Senato Salonunda
yapılmıştır. Düzenleme kurulu, Fen Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İsmet ERTAŞ başkanlığında Dekan
Yardımcıları Prof. Dr. Hüseyin GÜNER, Prof. Dr. Mehmet YÜREKLİ, Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr.
Reşit KÜÇÜKBOYACI, Dekan Yardımcıları prof. Dr. Seçkin ERGİN ile Prof. Dr. Ercan TATLIDİL’den
oluşan toplantı; Rektör Prof. Dr. Refet SAYGILI tarafından açılmış ve Prof. Dr. İsmet ERTAŞ
başkanlığında devam etmiştir. Fen Fakültesinin kurucusu ve Ege Üniversitesinin 5. Rektörü emekli
Prof. Dr. Yusuf VARDARX’ın şeref konuğu olarak katıldığı toplantıya 41 Devlet üniversitesinden 41
dekan ve 10 dekan yardımcısı katılmıştır.
İki gün süren toplantıda fakültelerin ortak sorunları ve çözüm önerileri görüşülmüş,
mezunlarının öğretmenlik haklarının savunulması, “Türkiye Fenciler Birliği” kurulması, matematik
bölümlerinde “Bilgisayar Bilimleri Anabilim Dalı” açılması, … konularında birlikte hareket ve
dayanışma gösterilmesi karara bağlanmıştır. Türkiye Fenciler Birliği kurulmasının yasal tabanını
oluşturmak üzere Ankara’daki fakültelerin dekanlarından oluşan bir komisyon kurulmuştur.
Bu ilk toplantıdan sonra her yıl sıra ile diğer üniversitelerde toplanarak Dekanlar toplantısının
gelenekselleştirilmesine karar verilmiştir. Bu ilk toplantının tutanak ve kararları Fen Fakültesi Dekanı
tarafından bir kitapçık halinde basılarak tüm dekanlara gönderilmiştir.
Resim 5.3-7. Ege Üniversitesi Senato Salonunda Fen, Edebiyat ve Fen Edebiyat Fakülteleri dekanları toplantısından bir
görünüm (24.02.1994).
Solda: 1- Prof. Dr. Ulviye ÖZER (Uludağ Üniv.), 2- Prof. Dr. Nazmi ORUÇ (Adnan Menderes Üniv.), 3- Prof. Dr. Sabri ÖZYURT
(Kocatepe Üniv.), 4- Prof. Dr. İsmet ERTAŞ (arkada ayakta). Sağda: 1- Prof. Dr. Gülçin ÇANDARLIOĞLU (Mimar Sinan Üniv.)
(İsmet ERTAŞ’ın albümünden)
Türkiye’de ilk kez “Amatör Astronomlar Yaz Okulu”, Ege Üniversitesi Gözlemevi’nde
1996 yılında ulusal katılımlı, popüler bilim düzeyinde düzenlenmiştir. Bu yaz okulları o yıldan beri her
yıl Temmuz ayı içinde birer hafta sürelerle tekrarlanmaktadır.
Öğretim üyeleri tarafından katılımcılara astronominin temel kavramları üzerine haftada 10
değişik ders verilmekte ve uygulamalar yaptırılmaktadır. Geceleri ise çıplak gözle ve teleskoplarla
gökyüzü çalışmalarına yönelik projeler sürdürülmektedir. Bugüne kadar yaz okuluna katılan
yaklaşık 800 kişiye sertifika verilmiştir.
Resim 5.3-8. Ege Üniversitesi Gözlemevinde Temmuz 2009’da yapılan “Amatör Astronomlar Yaz Okulu” dönem-
lerinden birine katılanlar. Ayaktakiler: 1-Mustafa ÖZKAN (Görevli lisans öğrencisi), 2- Buğra ÇELİK (görevli lisans
öğrencisi), 3- Amatör astronom, 4- Prof. Dr. Serdar EVREN, 5- Amatör astronom, 6- Doç. Dr. Zeynep BOZKURT, 7- Doç. Dr.
Günay TAŞ, 8- Görevli lisans öğrencisi, 9-10- Amatör astronom, 11-Barış HOYMAN (Görevli lisans öğrencisi), ve yaz
okuluna katılan diğer amatör astronomlar.
Türkiye’de ilk kez “Variable Stars as Essential Astrophysical Tools (Gerekli

Astrofiziksel Araçlar Olarak Değişen Yıldızlar)” konulu uluslararası sempozyum; Ege Üniversitesi
Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü tarafından düzenlenmiştir. Değişen yıldızları kullanarak
yıldızların içyapılarının araştırıldığı bu toplantı, konusu itibariyle Türkiye’de düzenlenmiş ilk
uluslararası toplantıdır. Toplantı NATO Advanced Study Institute tarafından desteklenmiş olup
bilimsel organizasyon kurulu; Prof. Dr. Cafer İBANOĞLU başkanlığında M. Can AKAN, M. BREGER, W.
DZİEMBOWSKİ, E. GUİNAN, J. Akyüz MATTEİ, Ö. ÇAKIRLI, Serdar EVREN, C. KILINÇ, A. ÖZTÜRK, E.
Rennan PEKÜNLÜ, Günay TAŞ, Mutlu YILDIZ’dan oluşmuştur. 31 Ağustos – 10 Eylül 1998 tarihleri
arasında Çeşme’de yapılan toplantıya 59’u yurt dışından olmak üzere 81 astronom katılmış olup 48
bildiri sunulmuştur. Bildiriler, Prof. Dr. Cafer İBANOĞLU editörlüğünde NATO Science Series, Vol.
544’de yayımlanmıştır.
Resim 5.3-8. Resim 5.3-5’deki kişileri belirten şablon.
Resim 5.3-9. 31 Ağustos-10 Eylül 1998 tarihleri arasında İzmir – Çeşme’de yapılan “Gerekli Astrofiziksel Araçlar
Olarak Değişen Yıldızlar” konulu Uluslararası sempozyuma katılan astronomlar. Astronomların adları Resim
Şablonu 2’de belirtilmiştir.
Resim 5.3-10. Resim Şablonu – 2: 1- M. Yıldız, 2- P. Nlarchos, 3- F. M. Zerbı, 4- C. Sezer, 5- S. Özdemir, 6- J. Sudzius, 7- A. Gimanez,
8- C. AKAN, 10- A. Erdem, 11- S. Zola, 12- S. Kleinman, 13- S. Kawaler, 14- C. Sanchez, 15- G. Handler, 16- Ö. Değirmenci,
17- D. Gracyzk, 18- S. Catalano, 19- J. Chris-tensen – Dalsgaard, 20- H. Drachell, 22- Ö. Gülmen, 23- A. Skopal, 24- J. Guzik,
25- E. Poretti, 26- A. Howel, 27- K. Kuratov, 28- Mrs. Kuratov, 29- E. Fragoulopoulou, 30- V. Diamantis, 31- N. Sergis, 32- A. Kaye,
33- D. Kurtz, 34. H. Rovithis – Livaniou, 35- E. Antonopoulou, 36- W. Dziembowski, 37- W. Dappen, 38- M. Paparo, 39- I. Ribasi,
40- E. Gunan, 41- I. Iben, 42- S. Aliş, 43- D. E. Mkrtic-hian, 44- O. Dianatos, 45- P. Rovıihis, 46- K. Petrik, 47- C. İbanoğlu,
48- C. Kılınç, 49- F. Soydugan, 50- S. O. Selam, 51- A. Devlen, 52- Z. Bozkurt, 53- S. Evren, 54- E. Semkov, 55- J. M. Matthews,
56- M. Blokhina, 57- M. Reed, 58- M. Avşar, 59- T. Ak, 60- Ö. Çakırlı, 61- T. Saygaç, 62- M. Mirtorabi, 63- B. İbanoğlu,
64- E. Antonopoulou, 65- B. Manimanis, 66- O. Demircan, 67- A. Öztürk, 68- Mrs. Iben.
Türkiye’de ilk kez “Uluslararası Katılımlı I. Ege Analitik Kimya Günleri” Ege Üniversitesi
Fen Fakültesi Analitik Kimya Anabilim Dalı tarafından düzenlenen bu ulusal toplantı, Analitik Kimya
alanındaki gelişmeleri yakından takip edebilmek adına düzenlenmiştir. Bilimsel kurul başkanlığını
Prof. Dr. Gürel NİŞLİ’nin yaptığı toplantı 8-20 Kasım 1998 tarihleri arasında Ege Serbest Bölge
Anonim Şirketi (ESBAŞ) Teknoloji Merkezi Gaziemir-İZMİR’de yapılmıştır. Farklı üniversitelerden 200
kişinin katıldığı toplantıda 23 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Eser Analiz (Kimyasal İz Analiz) Yaz Okulu” Ege Üniversitesi Fen Fakültesi
Analitik Kimya Anabilim Dalı tarafından düzenlenmiştir. Yaz okulu kapsamında Analitik Kimya Eser Analiz
konusu anlatılmıştır. Prof. Dr. Gürel NİŞLİ, Prof. Dr. F. Nil ERTAŞ, Prof. Dr. Emür HENDEN, Doç. Dr. İsmet
GÖKÇEL ve Analitik Kimya Anabilim Dalı Öğretim Üyeleri tarafından hazırlanan bu yaz okulu, 25-29
Haziran 2001 tarihleri arasında Bornova-İZMİR’de gerçekleştirilmiş olup yaz okulu programına 39
kişi katılmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Uluslararası katılımlı I. Ege Fizikokimya Günleri” Ege Üniversitesi
Fen Fakültesi Fizikokimya Anabilim Dalı tarafından düzenlenen bu ulusal toplantı, Fizikokimya
alanındaki gelişmeleri yakından takip edebilmek adına düzenlenmiştir. Bilimsel kurul başkanlığını
Prof. Dr. Aysel TEMİZER`in, onursal başkanlığını da Prof. Dr. Gürel NİŞLi’nin yaptığı toplantı Prof. Dr.
Mehmet YÜREKLİ, Prof. Dr. Özgül KOÇAK, Prof. Dr. Çetin GÜLER, Doç. Dr. Mehmet BALCAN, Yrd. Doç.
Dr. Sevgi ARZIK komitesi tarafından 5-7 Haziran 2002 tarihleri arasında Atatürk Kültür Merkezi
(AKM) Konak-İZMİR’de yapılmıştır. Yurt içi ve Yurt dışı olmak üzere farklı üniversitelerden 100 kişinin
katıldığı toplantıda, 25 (yurt dışından), 70 (yurt içinden) bildiri sunulmuştur.
Dünyada yeni gelişen, ülkemizde yeni tanınmaya başlayan Glikobiyoloji alanında

Türkiye’deki araştırıcıları bir araya getirmek ve tanıştırmak amacıyla; Türkiye’de ilk Uluslararası
katılımlı “Birinci Ulusal Glikobiyoloji Kongresi” (Prof. Dr. Semahat GELDİAY Anısına) 14 – 16
Mayıs 2003 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Moleküler Biyoloji
Anabilim Dalı tarafından düzenlenmiştir. Kongrenin açılış konuşması dönemin TÜBA Başkanı Prof.
Dr. Engin BERMEK tarafından yapılmıştır. Düzenleme kurulu Prof. Dr. Sabire KARAÇALI
başkanlığında Doç. Dr. Remziye DEVECİ, Doç. Dr. Önder DEVECİ ve Araş. Gör. Dr. Savaş
İZZETOĞLU’ndan oluşan kongreye ikisi yurt dışından olmak üzere 120 bilim insanı katılmış olup 18’i
sözlü olmak üzere 37 bildiri sunulmuştur.
Resim 5.3-11. 14-16 mayıs 2003 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Kültür Merkezinde yapılan I. Ulusal
Glikobiyoloji Kongresinden bir anı. Prof. Dr. Sabire KARAÇALI, Rektör Prof. Dr. Ülkü BAYINDIR, Prof. Dr. Roind SCHAUER,
Prof. Dr. Engin BERMEK, Doç. Dr. Anne Harduin LEPERS, Bayan SCHAUER ve Doç. Dr. Hamdi UYSAL
Türkiye’de ilk kez “Gökbilim Terimlerinde Dil Birliği

Sempozyumu” Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü ve
Ege Üniversitesi Gözlemevi’nin kurucusu Prof. Dr. Abdullah KIZILIRMAK
adına düzenlenen bu ulusal toplantı, gökbilim alanında kullanılan
terimlerin üniversitelerarası ortak kullanımında dil birliğine varılması ve
yabancı terimlerin Türkçeleştirilmesinde, uyulması gerekecek yöntem-
lerin belirlenmesi açısından Türkiye’de ilk defa düzenlenmiş bir
sempozyumdur. Bilimsel kurul başkanlığını Prof. Dr. Serdar EVREN’in
yaptığı sempozyum 4 Aralık 2009 tarihinde Fen Fakültesinde yapıl-
mıştır. 10 değişik üniversiteden 95 astronomun katıldığı sempozyumda
19 bildiri sunulmuş, gökbilimciler konu hakkındaki görüşlerini
paylaşmışlar ve önerilerde bulunmuşlardır. Toplantı sonunda kurulan
komisyon, 40 yıl önce Prof. Dr. Abdullah KIZILIRMAK tarafından
hazırlanan ve Türkiye’de ilk ve tek olan “Gökbilimleri Terimleri
Sözlüğü”nü güncellemek ve geliştirmek amacıyla görevlendirilmiştir. Resim 5.3-12.
Sempozyum kitapçığı, Doç. Dr. Günay TAŞ editörlüğünde basılmıştır. Prof. Dr. Abdullah KIZILIRMAK
Resim 5.3-13. Gökbilim Terimleri Dil Birliği Sempozyumuna Katılanlar (04.12.2009)

1- Yaşar DEMİRCAN, 2- Prof. Dr. M. Can AKAN (EÜ), 3- Prof. Dr. Osman DEMİRCAN (OMÜ), 4- Prof. Dr. Ethem DERMAN (AÜ), 5- Prof. Dr. Gürel
NİŞLİ (EÜ), 6- Rümeysa KIZILIRMAK (EÜ), 7- Dr. Baha KIZILIRMAK, 8- Prof. Dr. Adnan ÖKTEN (İÜ), 9- Prof. Dr. Halil KIRBIYIK (ODTÜ),
10- Prof. Dr. Zeki ASLAN (İKÜ), 11- Prof. Dr. A. Talat SAYGAÇ (İÜ), 12- Prof. Dr. Can B. KILINÇ (EÜ), 13- Prof. Dr. Türker ÖZKAN (İÜ),
14- Prof. Dr. Cengiz SEZER (EÜ), 15- Y. Doç. Dr. Hasan AK (ErÜ), 16- Prof. Dr. Cafer İBANOĞLU (EÜ), 17- Doç. Dr. Günay TAŞ (EÜ),
18- Prof. Dr. Dursun KOÇER (İKÜ), 19- Prof. Dr. Serdar EVREN (EÜ), 20- Prof. Dr. Zeki EKER (ADÜ), 21- Prof. Dr. Ömer L. DEĞİRMENCİ
(EÜ), 22- Dr. EsinSİPAHİ (EÜ), 23- Dr. Dicle Z. ÇAMURDAN (EÜ), 24- Kaya TÜRKAY, 25- Doç .Dr. Caner ÇİÇEK (OMÜ), 27- Dr. Hasan
Ali DAL (EÜ), 28- Gülşen TUNCA, 29- Prof. Dr. Zeynel TUNCA (EÜ), 31- Doç. Dr. Zeynel BOZKURT (EÜ), 32- Şakir BULUT (EÜ),
33- Y. Doç. Dr. Ahmet DEVLEN (EÜ), 35- Uzm. İbrahim GÜNDEMİR (EÜ), 36- Prof. Dr. Rennan PEKÜNLÜ (EÜ), 37- Doç. Dr. Melike
AVŞAR (EÜ), 38- Prof. Dr. Mutlu YILDIZ (EÜ), 39- Arş. Gör. Orkun ÖZDARCAN (EÜ)
Türkiye’de ilk kez “Elektrokimya Yaz Okulu (Emin Dikman 1. Lisansüstü Uygulamalı
Elektrokimya Yaz Okulu)” Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Analitik Kimya Anabilim Dalı tarafından
düzenlenmiştir. Yaz okulu kapsamında Elektrokimya dersleri uygulamalı olarak katılımcılara
aktarılmıştır. Prof. Dr. Gürel NİŞLİ, Prof. Dr. Ümran YÜKSEL, Prof. Dr. F. Nil ERTAŞ ve Doç. Dr. Zekerya
DURSUN yönetiminde Analitik Kimya Anabili Dalı Öğretim Üyeleri tarafından hazırlanan bu yaz
okulu, 14-17 Eylül Haziran 2010 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü
derslik ve laboratuarlarında gerçekleştirilmiş olup, yaz okulu programına 120 kişi katılmıştır.
5.4. DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ YAPILAN TOPLANTI
Türkiye’de ilk kez “Diş Hekimliği Fakülteleri Dekanlar Toplantısı” Ege Üniversitesi Diş
Hekimliği Fakültesinde 04.06.2003 tarihinde yapılmış ve toplantıya 14 dekan katılmıştır. Toplantıda
Tıp Sağlık Bilimleri Eğitim Konseyine sunulmak üzere ”Çekirdek Eğitim Programı” hakkında
görüşme yapılmıştır.
5.5. MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİNİN TÜRKİYE’DE İLK KEZ DÜZENLEDİĞİ

TOPLANTILAR
Türkiye’de ilk kez “Uluslararası İzmir Tekstil ve Hazır Giyim Sempozyumu” Türkiye
Cumhuriyeti Hükümeti ve Uluslararası Gelişme Enstitüsü tarafından temsil edilen Federal Almanya
Cumhuriyeti Hükümeti arasındaki teknik işbirliği ile kurulan ve o zamanki adıyla Ege Üniversitesi
Mühendislik Bilimleri Fakültesi Mühendislik ve Mimarlık Akademisi Tekstil Mühendisliği Bölümü ve
Ege Bölgesi Sanayi Odası tarafından ortaklaşa düzenlenmiştir. İlki 25-27 Ekim 1976 tarihleri
arasında düzenlenen “Uluslararası İzmir Tekstil ve Hazır Giyim Sempozyumu” periyodik olarak 3
yılda bir gerçekleştirilmektedir. Daha sonraları Ege Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü
tarafından aksatılmadan sürdürülen bu sempozyumlarda tekstil ile ilgili her alanda bildiriler
sunulmaktadır.
Gerek yurt içinden gerekse yurt dışından hem tekstil, hem de konfeksiyon sektörlerinden çok
sayıda katılımcının ilgi odağı olan Sempozyum, ilk düzenlendiğinde 250 kişi kadar olan katılımcı
sayısı son yıllarda 1000 kişiye yaklaştırmıştır.
Türkiye’de ilk kez “1. Yapı İşletmesi Kongresi” Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi
İnşaat Mühendisliği Bölümünde Prof. Orhan YÜKSEL ve çalışma arkadaşları tarafından düzenlenmiş
olup 18 – 19 Ekim 1996 tarihleri arasında İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi Sabancı Kültür Merkezinde
yapılmıştır. Kongreye 150 kişi katılmış ve 2 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Ulusal Tekstil Mühendisliği Öğrenci Kongresi” 2004 yılında Ege
Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü tarafından başlatılmıştır. Bu kongre her yıl bir başka
üniversitenin tekstil mühendisliği bölümü öğrencileri tarafından düzenlenmektedir. Ege Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi Tekstil Mühendisliği Bölümü öğrencileri 23-25 Nisan 2011 tarihlerinde ikinci kez bu
kongreye ev sahipliği yapmıştır.
Türkiye’de ilk kez “I. Ulusal Yazılım Mühendisliği Sempozyumu (UYMS’03)” konulu
bilimsel toplantı Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümünde Doç. Dr.
Oğuz DİKENELLİ, Doç. Dr. Yasemin TOPALOĞLU ve Doç. Dr. Onur DEMİRÖRS tarafından Elektrik
Mühendisleri Odası İzmir Şubesinin katkılarıyla düzenlenmiş olup 23 – 25 Ekim 2003 tarihinde Ege
Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezinde yapılmıştır. Toplantıya yurt içinden 100 kişi katılmış ve 34
Türkiye’de ilk kez “I. Ulusal Deri Sempozyumu” Mühendislik Fakültesi Deri Mühen-
disliği Bölümünde Prof. Dr. Özcan SARI başkanlığında Yrd. Doç. Dr. Selime ÇOLAK, Prof. Dr. Gürbüz
GÜLÜMSER, Doç. Dr. Altan AFŞAR, Yrd. Doç. Dr. Bekir YILMAZ, Yard. Doç. Dr. B. Oral BİTLİSLİ, Yrd.
Doç. Dr. Bahri BAŞARAN ve çalışma arkadaşları tarafından düzenlenmiş olup 7 – 8 Ekim 2004
tarihleri arasında E. Ü. Kampus Kültür Merkezinde yapılmıştır. Sempozyuma 15’i yurt dışından olmak
üzere 250 kişi katılmış olup 5’i yurt dışından olmak üzere 82 bildiri sunulmuştur.
Resim 5.5-1. 7 Ekim 2004 tarihinde başlayan I. Ulusal Deri Sempozyumunda

Soldan sağa: Prof. Dr. Mustafa TÜRKSEVER, Rektör Prof. Dr. Ülkü BAYINDIR, Kürşad TÜZMEN,
Prof. Dr. Özcan SARI, Dr. Volkan ÇANDAR.
Türkiye’de ilk kez “I. Soğutma Teknolojileri Sempozyumu” Mühendislik Fakültesi

Makine Mühendisliği Bölümü ve Soğutma Sanayicileri ve İş Adamları Derneği’nin katılımı ile
Mustafa ÇOBAN, Mustafa Engin DERYAAŞAN, Ali GÜNGÖR, Osman Nuri KAYA, Hakan SEMERCİ,
Hilmi SÖZER, Erdal TEKAN, F. Lale ULUTEPE ve Murat ÜNLÜ tarafından düzenlenmiş olup 9 – 12
Ekim 2008 tarihleri arasında İzmir Kültürparkta yapılmıştır. Sempozyuma 300 kişi katılmış olup 34
bildiri sunulmuştur. Bildiriler 2008 yılında Prof. Dr. Ali GÜNGÖR ve Yrd. Doç. Dr. M. Turhan ÇOBAN’ın
editörlüğünde hazırlanan 300 sayfalık ISBN:978-605-5771-00-3 kitapta yayınlanmıştır.
Resim 5.5-2. I. Soğutma Teknolojileri Sempozyumu kapsamındaki panelde: Dr. Erol ERTAŞ, Turan ERKAN, Prof. Dr. Ali
GÜNGÖR, Atilla ÖNER ve Metin DURAK (12.10.2008)
Türkiye’de ilk kez “ I. Uluslararası Deri Mühendisliği Sempozyumu” Ege Üniversitesi

Mühendislik Fakültesi Deri Mühendisliği Bölümünde Yrd. Doç. Dr. Selime ÇOLAK, Yrd. Doç. Dr.
Mehmet Mete MUTLU, Prof. Dr. Gürbüz GÜLÜMSER, Doç. Dr. B. Oral BİTLİSLİ, Doç. Dr. Bahri
BAŞARAN, Yrd. Doç. Dr. Bekir YILMAZ, Yrd. Dr. Ahmet ASLAN, Yrd. Doç. Dr. Hasan ÖZGÜNAY ve
çalışma arkadaşları tarafından düzenlenmiş olup 29 Nisan – 1 Mayıs 2009 tarihleri arasında İzmir –
Princess Hotel’de yapılmıştır. Sempozyuma 30’u yurt dışından olmak üzere 150 kişi katılmış olup 69 bildiri
sunulmuştur.
Resim 5.5-3. I. Uluslararası Deri Mühendisliği Sempozyumuna ait bu fotoğrafta: Soldan sağa: Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Ata
KARAVANA, Doç. Dr. Hasan ÖZGÜNAY, Prof. Dr. Altan AFŞAR, Yrd. Doç. Dr. Selime ÇOLAK (1 Mayıs 2009)
Türkiye’de ilk kez “I. Ulusal Ege Kompozit Malzemeler Sempozyumu” 17-19 Kasım
2011 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi tarafından gerçekleştirilmiştir.
Kompozit malzemeler; otomotiv sektöründen hava-uzay, inşaat, kimya ve tekstil sektörüne kadar
oldukça yaygın kullanım alanına sahiptir. Çok disiplinli olan bu sempozyuma Fakültenin bütün
bölümleri katılmış, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü ile
İnşaat, Kimya ve Makina Mühendisleri Meslek Odaları ve Ar-Ge merkezi olan Sanayi Kuruluşları katkı
sağlamışlardır.
Resim 5.5-4. I. Ulusal Ege Kompozit Malzemeler Sempozyumu organizatörleri.

Soldan sağa: Teknik Kurul: Arş. Gör. Sertan OZAN (Mak. Müh. Böl.), Arş. Gör. Şöhret M. EROĞLU (Mak. Müh. Böl.),
Düzenleme Kurulu: Arş. Gör. Ege Anıl DİLER (Genel sekreter yrd., Mak.Müh.Böl), Yrd. Doç. Dr. Aylin ŞENDEMİR ÜRKMEZ
(Biyomüh. Böl.), Yrd. Doç. Dr. Ninel ALVER (İnşaat Müh. Böl., Genel Sekreter), Prof. Dr. Rasim İPEK (Mak. Müh. Böl.,
Düzenleme Kurulu Başkanı), Mehtap GÜRBÜZ (Müh. Fak. Sekreteri), Yrd. Doç. Dr. Özlem KIZILIRMAK ESMER (Gıda Müh.
Böl.), Prof. Dr. Mesut YENİGÜL (Kimya Müh. Böl.), Arş. Gör. Dr. Gökhan ZENGİN (Deri Müh. Böl.), Doç. Dr. Yeliz PEKBEY (Mak.
Müh. Böl.), Arş. Gör. Dr. Nilay GİZLİ KOCACIK (Kimya Müh. Böl.)
Türkiye’de ilk kez “1. Ulusal Calculus Çalıştayı”, Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi
tarafından 24-25 Kasım 2011 tarihleri arasında yapılmıştır. Calculus, matematiğin geniş bir dalı
olan analiz dünyasının içinde yer alır. Ancak, değişimin bilimi olarak da betimlenebilecek bu alan,
aynı zamanda “doğa bilimlerinin dilidir”. Doğa bilimleri, bilimsel araştırma ve bilgi üretirken deney
ve gözleme dayandığı gibi, bu süreçlere matematiksel analizin ve modellemenin de katkısı
büyüktür. Bilgisayarların evrimine koşut olarak matematik ile doğa bilimlerinin ve giderek
ekonominin bağları derinleşmiş ve kaçınışmaz bir birliktelik oluşturmuştur.
Türkiye’de ilk kez, matematik, fen ve mühendislik gibi farklı alanlardan araştırmacı ve
uygulamacıları bir arayaya getiren bu çalıştayda matematik olgusu farklı boyutlarıyla ele alınmıştır.
Bu çalıştaya aynı zamanda, ortaöğretim kurumlarından da katılım sağlanmış, böylece üniversite ile
üniversite öncesi okullaşma süreçlerinin konuşup paylaşım sağlayabileceği bir köprü oluşturul-
muştur.
Resim 5.5-5. E. Ü. Mühendislik Fakültesinde 1. Ulusal Calculus Çalıştayı konuşmacıları.

Murat IHLAMUR (Endüstri Y. Mühendisi), Dr. Ahmet ÇETİNBUDAKLAR (Kimya Y. Mühendisi), Prof. Dr. Firuz BALKAN (Ege
Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi), Emre BÜLBÜL (Makina Mühendisi), Dr. Ümit ÇELEBİ (İnşaat Y. Mühendisi)
5.6. EDEBİYAT FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ DÜZENLENEN TOPLANTILAR

Türkiye’de ilk kez “I. Ulusal Psikoloji Kongresi“ Atatürk’ün 100. Doğum Yılı’nı kutlama
faaliyetleri çerçevesinde Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü ve Psikologlar Derneği tarafından 23-24-
25 Eylül 1981 tarihleri arasında düzenlenmiştir. Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinden akademisyen-
lerin ve alanda çalışan psikologların katılımıyla gerçekleştirilen kongrede genel olarak ülkemizde
psikolojinin gelişimi, konumu ve sorunları ele alınmıştır. Ulusal Psikoloji Kongreleri giderek kurumsal-
laşmış ve her iki yılda bir yapılan kongrelerin 2010 yılında XVI.’sı gerçekleştirilmiştir.
Türkiye’de ilk kez “Uluslararası Anadolu Demir Çağları

Sempozyumu” Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü
Protohistorya ve Ön Asya Arkeolojisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Altan
ÇİLİNGİROĞLU başkanlığında düzenlenmiştir. Bu, Anadolu’nun Demir
Çağları üzerine yapılan ilk uluslararası sempozyumudur. İlki 24-27
Nisan 1984 tarihleri arasında İzmir’de Edebiyat Fakültesi’nde olmak
üzere Van, Mersin, Eskişehir gibi çeşitli illerde düzenlenen bu
sempozyumun yedincisi 19-24 Nisan 2010 tarihleri arasında Edirne’de
yapılmıştır. Bu sempozyumda sunulan bildiriler, önemli arkeoloji
dergilerinde kitap halinde yayınlanmıştır.
Anadolu’nun Demir Çağlarına yönelik problemleri aydınlatmayı
hedefleyen bu sempozyum, dünyadaki bütün Demir Çağ uzmanlarını
buluşturan uluslar arası ölçekte sağlam bir tartışma platformu haline Resim 5.6-1.
gelmiştir. Bu bilgi şöleni dışında bugün Anadolu’nun Demir Çağları Prof. Dr. Altan ÇİLİNGİROĞLU
üzerine düzenlenen herhangi bir sempozyum bulunmamaktadır.
Türkiye’de ilk kez “Dünya’da ve Türkiye’de Güncel Sosyolojik Gelişmeler” konulu

I. Ulusal Sosyoloji Kongresi 03-05 Kasım 1993 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Edebiyat
Fakültesi Sosyoloji Bölümü ile Sosyoloji Derneği tarafından İzmir’de yapılmıştır. Prof. Dr. Önal SAYIN
başkanlığında Prof. Dr. Ercan TATLIDİL, Yrd. Doç. Dr. Sevinç ÖZEN, Yrd. Doç. Dr. Hale OKÇAY, Yrd.
Doç. Dr. Neşe ÖZGEN, Arş. Gör. Dr. Dilek YEŞİLTUNA, Arş. Gör. Dr. Engin ÖNEN tarafından
düzenlenen kongreye 190 kişi katılmış ve 90 bildiri sunulmuştur. Bildiriler 1994 yılında, Sosyoloji
Derneği tarafından yayımlanmıştır.
Ege Üniversitesi “Uluslararası Kültür İncelemeleri Sempozyumu” (Ege University

International Cultural Studies Symposium-CSS), kültür incelemeleri alanında Türkiye’de düzenli ve
sürekli olarak organize edilen ilk uluslararası sempozyumdur.
1995 yılında Ege Üniversitesi Amerikan Kültürü ve Edebiyatı Bölümü ile Amerikan Etütleri
Derneği tarafından iki günlük bir seminer olarak düzenlenen etkinlik 10-11 Nisan 1995 tarihleri
arasında gerçekleştirilmiş ve seminerin başlığı "The Red, Black and White" (Kırmızı, Siyah ve Beyaz)
olarak belirlenmiştir. Bir sonraki yıl, seminer çok daha geniş bir kitleye duyurulmuş ulusal ve
uluslararası katılımcı sayısı toplam 150’ye yükselmiştir. Bu seminerin daha sonraki
organizasyonunu Ege Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı ve Amerikan Kültürü ve Edebiyatı
bölümleri, Amerikan Etütleri Derneği, İngiliz Kültür Derneği (The British Council) ve Amerikan Bilgi
Servisi (USIS) ortaklaşa üstlenmişlerdir. Bu kurumlar arasındaki işbirliği, böyle bir etkinliği ilk kez
birlikte gerçekleştirmiş olmaları açısından da ayrıca önem taşımaktadır. Sonraki yıllarda, seminer
genç araştırmacılar ve alandaki önemli akademisyenlerin bir arada sunum yaptıkları uluslararası bir
sempozyuma dönüşmüş ve 2005 yılına kadar her yıl düzenlenirken 2007’den itibaren iki yılda bir
düzenlenmeye başlamıştır.
Bu etkinliğin amacı ilk günden itibaren Kültür İncelemelerini Türkiye’de yerleşik hale
getirmeye katkıda bulunmak olmuştur. Ege Üniversitesi Kültür İncelemeleri Sempozyumu,
edebiyat, tarih, medya çalışmaları, kadın çalışmaları, antropoloji, dilbilim ve sosyoloji gibi alanlara
disiplinler arası ve çok disiplinli yaklaşımların incelendiği bir platform olarak Türkiye’deki beşeri
bilimler bölümleri için bir dönüm noktası olmuştur. Birçok sunum beraberinde müfredat,
metodoloji ve ideoloji üzerine hararetli tartışmaları getirmiştir.
İlki 1995 yılında seminer olarak gerçekleştirilen etkinlikte sunulan bildiriler İngiliz Kültür
Derneği (The British Council) tarafından kitap haline getirilmiş, daha sonra seçilen sempozyum
bildirileri Ege Üniversitesi tarafından basılmaya devam etmiştir. Böylelikle, Kültür İncelemelerinin
Türk üniversitelerinde akademik müfredata dâhil edilmesi yönünde önemli bir katkı sağlanmıştır.
2011 yılının Mayıs ayında on üçüncüsü düzenlenen sempozyum, hem yarattığı uluslararası tartışma
platformu ve hem de sunulan bildirilerin basılmasıyla literatüre sağladığı katkı bakımından Kültür
İncelemeleri alanında önemini korumaya devam etmektedir.
Türkiye’de ilk kez “I. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları Sempozyumu” Prof. Dr. Rahmi
Hüseyin ÜNAL’ın başkanlığında Ege Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü öğretim üyeleri tarafından
düzenlenmiştir. 9 – 11 Nisan 1997 tarihleri arasında Ege Üniversitesinde yapılan sempozyuma 17
bilim insanı birer tebliğ ile katılmış ve tebliğler, Sanat Dergisi sayı IX, İzmir, 1998’de yayımlanmıştır.
Resim 5.6-2. I. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları Sempozyumuna katılanlar:

1- Yrd. Doç. Dr. Yekta DEMİRALP, 2- Yrd. Doç. Dr. Lale BULUT, 3- Prof. Dr. İnci Kuyulu ERSOY, 4- Prof. Dr. Bozkurt ERSOY,
5- Prof. Dr. Zeynep MERCANGÖZ, 6- Prof. Dr. Bekir DENİZ, 7- Prof. Dr. Nemci ÜLKER, 8- Prof. Dr. Hanife ÜNAL, 9- Doç. Dr.
Candan NEMLİOĞLU, 10- Prof. Dr. Rahmi Hüseyin ÜNAL, 11- Prof. Dr. Oktay ASLANAPA, 12- Prof. Dr. Yıldız ÖTÜKEN,
13- Günseli ASLANAPA, 14- Prof. Dr. Mükerrem Usman ANABOLU, 15- Yrd. Doç. Dr. Rüstem BOZER, 16- Dr. Gündegül
PARLAR, 17- Prof. Dr. Oluş ARIK, 18- Prof. Dr. Rüçhan ARIK, 19- Prof. Dr. Hakkı ACUN, 20- Prof. Dr. Gönül ÖNEY, 21- Prof. Dr.
Haşim KARPUZ, 22- Prof. Dr. Sacit PEKAK, 23- Prof. Dr. Abdüsselam ULUÇAM, 24- Yrd. Doç. Dr. Harun ÜRER
Ülkemizde gerçekleştirilmekte olan arkeolojik kazı çalışmaları çoğunlukla İlk ve Eski Çağ
uygarlıklarını incelemeyi amaçlamaktadır. Ortaçağ ve Türk Dönemi yapıtlarını incelemeyi amaçlayan
kazıların sayısı sınırlıdır. Ayrıca höyük kazısı yapanların Ortaçağ ve sonrasına tarihlenen malzemeyi
nadiren değerlendirdikleri görülmektedir.
Türkiye’de ilk kez “Ege Uluslararası Berlin - İzmir Semineri”,

Ege Üniversitesi ile Frei Üniversitesi arasında imzalanan anlaşma ile 2002
yılından itibaren 2003, 2005, 2008, 2010 yıllarında toplam 5 kez
düzenlenmiştir. E. Ü. Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümünde Doç. Dr. Eşref
ABAY ve Prof. Dr. Altan ÇİLİNGİROĞLU başkanlığında düzenlenen bu
seminerin amacı Ege ve Frei üniversiteleri arasındaki eğitim işbirliğini
geliştirmek ve öğretim üyeleri ile öğrencilere (lisans ve lisansüstü)
uluslararası deneyim kazandırmaktır. Teorik çalışmaların karşılıklı
tartışıldığı bu seminerin ikinci ayağında ise uygulamalı arazi çalışmaları
gerçekleştirilmiştir. Bugün Türkiye’de benzeri bir başka organizasyon
bulunmamaktadır. Resim 5.6-3.
Doç. Dr. Eşref ABAY
Türkiye’de ilk kez “Lisansüstü Öğrenci Semineri” Ege Üniversitesi Coğrafya Bölümü
tarafından düzenlenmiştir. Türkiye’de lisansüstü coğrafya öğrencilerini ilk kez bir araya getiren
seminer, 26 – 27 Nisan 2010 tarihleri arasında Edebiyat Fakültesinde yapılmıştır. Seminere 9
üniversiteden 20 genç araştırmacı bildirileriyle katılarak; deneyimlerini, çalışma konularını, karşılaştıkları
sorunları, izledikleri yöntem, teknik ve teorileri camiadaki diğer genç arkadaşlarla paylaşmışlardır.
5.7. İLETİŞİM FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ DÜZENLENEN TOPLANTILAR

Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel
Sanatlar Fakültesi ve Anadolu Üniversitesi İletişim Fakültesinin işbirliği ile “Görsel İletişime Analitik
Yaklaşım Konusunda Uluslararası Sempozyum” düzenlenerek 17 – 18 Nisan 2002 tarihleri arasında
İzmir’de gerçekleştirilmiştir. Sempozyumun bilim kurulu; Prof. Dr. Seyide PARSA, Prof. Dr. Konca
YUMLU, Prof. Dr. Simber ATAY, Prof. Dr. Sezen ÜNLÜ, Doç. Dr. Zafer ÖZDEN, Yrd. Doç. Dr. Melek
ATABEY ve Yrd. Doç. Dr. Merter ORAL’dan oluşmuştur. Sempozyuma 300 kişi katılmış, altısı poster
olmak üzere 17 bildiri sunulmuştur. Ayrıca sempozyum kapsamında 4 kişilik bir fotoğraf sergisi de
açılmıştır.
Resim 5.7-1. Aydın Doğan Vakfı Genç İletişimciler Yarışmasında En İyi Reklam Filmi Birincilik Ödülünü Ege Üniversitesi
İletişim Fakültesi kazandı. Soldan sağa: Damla ANAGÜL, Arş. Gör. Uğur BAKIR, Prof. Dr. Müge ELDEN ve Ege ÖZTAYFUN
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi tarafından “Uluslararası Duygusal
Zeka ve İletişim: Profesyonel Yaşamda Mükemmellik Vizyonu Sepozyumu” düzenlenmiştir. Prof.
Dr. Ahmet Bülent GÖKSEL başkanlığında Doç. Dr. Gaye Özdemir YAYLACI ve Doç. Dr. Alev Fatoş
PARSA tarafından düzenlenen sempozyum, 7 – 9 Mayıs 2007 tarihleri arasında İzmir’de yapılmıştır.
Sempozyum sayesinde sivil toplum kuruluşları ve üniversite dışındaki eğitim kuruluşlarının da
dikkatlerinin konuya çekilmesi sağlanmıştır. Sempozyuma 600 kişi katılmış ve 77 bildiri
sunulmuştur. Ayrıca sempozyum kapsamında 5 çalışma grubu (Workshop) yapılmıştır.
5.8. SU ÜRÜNLERİ FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ DÜZENLENEN

TOPLANTILAR
Türkiye’de ilk kez “Balıkçılık Teknolojisi ve Balık Davranışları Grubu” toplantısı Ege
Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Avlama Teknolojisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Adnan TOKAÇ ve
Doç. Dr. Hüseyin ÖZBİLGİN tarafından 3 – 7 Nisan 2006 tarihleri arasında Su Ürünleri Fakültesinde
düzenlenmiştir. Toplantıya 39’u yurt dışından olmak üzere 88 kişi katılmış ve 12 ulusal rapor ve 36
Türkiye’de ve dünyada ilk kez “1. Uluslararası Su Ürünleri İşleme Teknolojisi

Kongresi, ICST 2008” Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi İşleme Teknolojileri Anabilim Dalında
Prof. Dr. Şükran ÇAKLI başkanlığında 11 – 21 Mayıs 2008 tarihleri arasında İzmir – Çeşme Altın
Yunus Otelinde düzenlenmiştir. 18 ülkeden bilim adamlarının katıldığı kongrede 76 sözlü ve 34
poster bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Demarsal 1 Türlere Ait Stok Çalşmaları Grubu” Ege Üniversitesi Su
Ürünleri Fakültesi Avlama Teknolojisi Anabilim Dalında Prof. Dr. Adnan TOKAÇ tarafından 15 – 19
Eylül 2008 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezinde düzenlenmiştir. Toplantıya
27'si yurt dışından olmak üzere 69 kişi katılmış ve 25 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Küçük Pelajik Türlere Ait Stok Çalışması Grubu” Ege Üniversitesi Su
Ürünleri Fakültesi Avlama Teknolojisi Anabilim Dalında Prof. Dr Adnan TOKAÇ tarafından 22 – 26
Eylül 2008 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezinde düzenlemiştir. Toplantıya
21’i yurt dışından olmak üzere 50 kişi katılmış olup 16 bildiri sunulmuştur.
5.9. İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ

DÜZENLENEN TOPLANTILAR
Türkiye’de ilk kez “Uluslararası İktisat Öğrencileri Kongresi” 1998 yılında Ege
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ve öğrencileri tarafından düzenlenmiştir. 2011 yılında
bu kongrenin 14. sü düzenlenecektir.
Türkiye’de ilk kez ”5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Denetimi Kanunu
Sempozyumu” Ege Üniversitesi Rektörlüğü tarafından 24 – 27 Mart 2011 tarihleri arasında
düzenlemiştir. Sempozyumun amacı; 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Denetimi Kanunu’nun
getirdiği sorunları, eksiklikleri, olumlu ve olumsuz yönlerini belirlemek ve değişikliğe ihtiyaç
duyulan hususlar hakkında önerilerde bulunmaktır. Sempozyuma; Sayıştay Başkanlığı, Maliye
Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Kamu İhale Kurulu Başkanlığı, Avrupa Birliği Genel
Sekreterliği kurumlarından üst düzey temsilciler ile TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi
milletvekilleri katılmışlardır. Üniversitelerimizde sempozyum konusu ile ilgili çalışma yürüten
akademisyenler, önceki Rektörler ile halen görevde olan Rektörler de aktif olarak sempozyuma
katılmışlardır. Bu bağlamda Sempozyuma 2 TBMM üyesi, 13 üst düzey bürokrat ve kurum temsilcisi
ile 26 akademisyen (konu ile ilgili akademik geçmişi olan ve fiilen mali konularla ilgili akademik
çalışma yürütmüş olan 10 Rektör, farklı üniversitelerde konu ile ilgili akademik çalışma yapan 16
akademisyen) panelist veya konuşmacı olarak katılmışlardır. Bunun yanı sıra, çeşitli üniversitelerin
akademik ve idari personeli de sempozyuma yoğun ilgi göstermişlerdir. 3 gün süren sempozyumda 3
panel ve 6 oturum gerçekleştirilmiştir.
Türkiye’de ilk kez “I. Uluslararası Spor Ekonomisi ve Yönetimi Kongresi”, Ege
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu ile Pamukkale
Üniversitesi Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu tarafından düzenlenmiştir. Spor endüstrisini;
ulusal ve uluslararası düzeyde ekonomi, işletme, hukuk ve toplum bilimi alanlarında
değerlendirerek disiplinler arası bir sinerji yaratmak ve Türkiye'nin küresel spor endüstrisinde
rekabet gücünü analiz ederek, yenilikçi stratejilerin geliştirilmesine katkıda bulunmak amacı ile iki
yılda bir yapılmasına karar verilmiş olan I. Uluslararası Spor Ekonomisi ve Yönetimi Kongresinin ilki
12-15 Ekim 2011 E. Ü. Atatürk Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilmiştir. Ekonomi, finans, pazarlama,
hukuk, iletişim ve yönetim gibi disiplinler arası birçok konunun tartışıldığı Kongreye 45 ülkeden(ABD,
İngiltere, Macaristan, Belçika, İran, Romanya, İsrail, Afrika ülkeleri, vb) 1160 kişinin katıldığı
kongrede 18 oturum, 2 panel yapılmış, 4 konferans verilmiş, 68 sözlü ve 31 poster olmak üzere 99
Resim 5.9-1. I. Uluslararası Spor Ekonomisi ve Yönetimi Kongresinden bir anı (12 Ekim 2011). Soldan sağa: Prof. Dr.
Haluk SOYUER (Ege Üniv. İİBF Dekanı), Zeki ÇOL (Spor Yazarı ve Yorumcusu), Zeynep ÖZBİL (Turkcell Kurumsal Sosyal
Sorumluluk ve Sponsorluklar Bölüm Başkanı ), Prof. Dr. Candeğer YILMAZ (Ege Üniv. Rektörü), Dr. Sinem MAVİLİ (Türkiye
Voleybol Federasyonu Genel Sekreteri ), Prof. Dr. Uğur ERDENER (Hacettepe Üniversitesi Rektörü), Turgay DEMİREL
(Türkiye Basketbol Federasyonu Başkanı), Prof. Dr. Şükrü KIZILOT (Gazi Üniv.)
Spor ekonomisi ve yönetimi alanının dünyada önde gelen akademisyenlerinden Prof. Dr.
Simon CHADWICK (Coventry Üniversitesi-İngiltere), Prof. Dr. Robert SCHNEİDER (The College of
Blockport-ABD), Doç.Dr. Mark MCDONALD (Massachusetts Üniversitesi, ABD) ve Doç. Dr. Tim
DeSCHRIVER (Delaware Üniversitesi, ABD) kongreye konuşmacı olarak katılmışlardır. Kongrenin
spor yazarı Sayın Zeki ÇOL tarafından yönetilen “Türkiye’nin Sporda Uluslararası Rekabet Gücü
ve Yönetsel Sorunlar” başlıklı açılış paneline ise Uluslararası Olimpiyat Komitesi Üyeliği de yapmış
olan Hacettepe Üniversitesi Rektörü Sayın Prof. Dr. Uğur ERDENER, Türkiye Basketbol
Federasyonu Başkanı Sayın Turgay DEMİREL, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Öğretim Üyesi ve Hürriyet Gazetesi Köşe Yazarı Sayın Prof. Dr. Şükrü KIZILOT, Türkiye Voleybol
Federasyonu Genel Sekreteri Dr. Sinem Mavili ve Turkcell Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve
Sponsorluklar Bölüm Başkanı Zeynep ÖZBİL konuşmacı olarak katılmışlardır. Türkiye’nin ve Ege
Bölgesi’nin Spor Alanında Potansiyeli, Avantajları ve Fırsatları”nın tartışıldığı diğer panelde
de spor ekonomisti ve yazar Sayın Tuğrul AKŞAR, Türkiye Dijital Oyunlar Federasyonu Başkanı
Sayın Mevlüt Dinç, Göztepe Spor Kulübü Başkan Vekili Sayın Serdar SAMUR ve Pınar KSK
Basketbol Şube Sorumlusu Özgür ARİS değerli görüş ve deneyimlerini izleyicilerle paylaşmışlardır.
5.10. EĞİTİM FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ DÜZENLENEN TOPLANTI
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü tarafından
Avrupa Öğretmen Eğitimi Ağı (European Teacher Education Network “ETEN”)’in Türkiyede’ki ilk
üyesi olarak 23 – 26 Nisan 2009 tarihleri arasında Uluslar Arası “Bridging Cultures Through
Education” başlığı altında yıllık konferans düzenlenmiştir. Kuşadası Pine Bay Hotelde yapılan
konferansın düzenleme kurulu Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hülya YILMAZ’ın başkanlığında Yrd. Doç. Dr.
Neşe ASLAN, Yrd. Doç. Dr. Derya ŞAHİN, Yrd. Doç. Dr. Şakire Anlıak OCAK, Yrd. Doç. Dr. Esin Şahin
PEKMEZ, Yrd. Doç. Dr. Hakan TÜRKMEN, Yrd. Doç. Dr. Murat SAĞLAM, Aş. Gör. Fırat SARSAR ve Aş.
Gör. Onur DÖNMEZ’den oluşmuştur. Çoğunluğu yurt dışından 220 kişinin katıldığı konferansta 14
farklı tematik grupta ve 2 çalışma grubunda 99 sözlü bildiri sunulmuştur.
5.11. NÜKLEER BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARAFINDAN TÜRKİYE’DE İLK KEZ

Türkiye’de ilk kez “1. Ulusal Nükleer Bilimler Kongresi” Ege Üniversitesi Nükleer
Araştırma ve Eğitim Merkezinde Müdür Prof. Dr. Mehmet Ali ÖZCEL başkanlığında Doç Dr. Selman
Rıza KINACI, Dr. Güngör YENER, Doç. Dr. Turan ÜNAK, Doç. Dr. Hüsamettin AKÇAY, Doç. Dr. Metin
TAMCI, Dr. Rafet KILINÇ tarafından düzenlenmiştir. Amacı; temel nükleer bilimler ve nükleer
teknolojiler ile fizik, kimya, biyoloji, tarım, mühendislik ve tıp gibi temel bilimler ve uygulama
alanlarında üniversiteler ve araştırma kurumlarında çalışanları biraraya getirerek, çalışmalarının
sunulmasını, paylaşılmasını ve tartışma ortamı yaratılarak birikimlerinin değerlendirilmesini
sağlamak olan kongre 20 – 24 Mayıs 1980 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Atatürk Kültür
Merkezinde yapılmıştır.
Kongreye üçü yurt dışından olmak üzere 153 kişi katılmış ve 116 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “1. Avrasya Nükleer Bilimler ve Uygulamaları Konferansı” E. Ü.

Nükleer Bilimler Enstitüsünün katılımı ile Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) önderliğinde
Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi, Kazakistan Nükleer Fizik Enstitüsü, Kırgızistan Milli Bilimler
Akademisi ve Özbekistan Nükleer Fizik Enstitüsü ile birlikte İzmir'de düzenlenmiştir. Konferans,
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, OECD/Nükleer Enerji Ajansı, DPT ve Ege Üniversitesi tarafından
desteklenmiştir.
Kongrenin Düzenleme Komitesi; TAEK Başkanı Prof. Dr. Cengiz YALÇIN başkanlığında Türkiye
Ulusal Koordinatörü N. BİRSEN, Azerbaycan Bilimler Akademisi Ulusal Koordinatörü N. GULİEV, NAS
Kırgızistan Ulusal Koordinatörü B. IMANAKUNOV, INP Kazakistan Ulusal Koordinatörü K. K.
KADYRZHANOV ve INP Özbekistan Ulusal Koordinatörü B. YULDASHEV’den oluşmuştur.
23 – 27 Ekim 2000 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezinde yapılan
konferansa 300 kişi katılmış, sözlü ve poster olarak toplam 366 bildiri sunulmuştur.
5.12. TÜRK DÜNYASI ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ TARAFINDAN

TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA İLK KEZ DÜZENLENEN TOPLANTILAR
Türkiye'de ilk kez Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü tarafından 21
MART 2004 tarihinden günümüze kadar, Türk Cumhuriyetleri ve Özerk Bölgelerden gelen
öğrencilerin katılımıyla düzenlenen "Nevruz Paneli ve Gösterileri"; hem Ege Üniversitesi'nde, hem
de İzmir ve Ege Bölgesi'ndeki diğer yükseköğretim ve ortaöğretim kurumlarında gerçekleştirilmiş
olup her yıl devam edecektir.
Türkiye'de ve dünyada ilk kez Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları

Enstitüsü tarafından "Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kongresi" adıyla bilimsel bir kongre
düzenlenmiştir. 19–25 Nisan 2010 tarihleri arasında Çeşme-İzmir de yapılan bu bilimsel toplantıya,
çoğunluğu Türk Cumhuriyetleri ve Özerk bölgelerden olmak üzere, 40 ayrı ülkeden bilim insanı
katılmış ve 375 bildiri sunulmuştur.
5.13. HEMŞİRELİK YÜKSEK OKULU TARAFINDAN TÜRKİYE’DE

İLK KEZ DÜZENLENEN TOPLANTILAR
Türkiyede “I. Ulusal Hemşirelik Kongresi” Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Halk
Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı tarafından 13-14 Eylül 1985 tarihleri arasında okulda yapılmıştır.
12 panelistin sunu yaptığı bir panelin de düzenlendiği kongrede 51 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Ebelik Öğretmenliği Hizmet İçi Eğitim Programı Toplantısı” 1991
yılında Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Doğum ve Kadın Hastalıkları Anabilim Dalı
tarafından düzenlenmiştir. Düzenleme kurulunu Öğr. Gör. Ahsen ŞİRİN, Yrd. Doç. Dr. Elçin
ERDOĞAN ve Yrd. Doç. Dr. Deniz YILMAZ’dan oluşan toplantı 1-19 Temmuz 1991 tarihleri arasında
okulda yapılmıştır. Toplantıya Türkiye’de bu dersi veren Sağlık Bakanlığı Sağlık Meslek Lisesi
öğretmenlerinden 100 kişi katılmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Sigara ile Savaş I. Ulusal Hemşirelik Sempozyumu” Ege Üniversitesi
Hemşirelik Yüğksek Okulu Halk sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı tarafından 28 Mayıs 1993
tarihinde Atatürk Kültür Merkezinde yapılmıştır.
10 panelistin sunu yaptığı bir panelin de düzenlendiği sempozyumda 42’si sözel, 11’i poster
olmak üzere 53 bildiri sunulmuştur.
Resim 5.13-1. Sigara ile Savaş sempozyumundan bir görüntü: Prof. Dr. İnci EREFE (Ege Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu
emekli öğretim üyesi)başkanlığında, Yer: Buca, Tarih: 28 Mayıs 1993.
Türkiye’de ilk olarak “Kalite, Maliyet ve Hemşirelik Sempozyumu” Ege Üniversitesi

Hemşirelik Yüksek Okulu Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı tarafından 3-5 Kasım 1993
tarihleri arasında okulda yapılmıştır. Bir de panelin düzenlendiği sempozyuma 3 yabancı bilim
insanı da katılmış olup 21’i sözel, 8’i poster olmak üzere toplam 29 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “1. Ulusal Öğrenci Hemşirelik Sempozyumu” Ege Üniversitesi
Hemşirelik Yüksek Okulu Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı tarafından 24-26 Mayıs 2000
tarihleri arasında okulda yapılmıştır. Sempozyuma çeşitli üniversitelerden 330 öğrenci katılmış, 25’i
sözlü, 49’u poster olmak üzere toplam 74 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Jinekolojik Kanserlerde Hemşirelik Kursu” 19-21 Mart 2004
tarihleri arasında Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Doğum ve Kadın Sağlığı Hastalıkları
Anabilim Dalında düzenlenmiştir. Prof. Dr. Ahsen ŞİRİN tarafından düzenlenen kursun amacı,
hemşirelere Jinekolojik kanserli hastalarda bakım; kemoterapide bakım, beslenme, cinsel sorunlar,
terminal hasta bakımı, hemşirelik danışmanlığı, evde bakım ve hastaların ruhsal sorunları hakkında
bilgi kazandırmaktır. Kursa Türkiye’de bu dersi veren Sağlık Bakanlığı’na bağlı Sağlık Meslek Lisesi
öğretmenleri katılmıştır. Katılımcı sayısı 33 kişidir.
Ege Üniversitesi Kanserle Savaş Uygulama ve Araştırma Merkezi, Jinekolojik Onkoloji
Derneğiyle ortak çalışılarak uygulanan kursta görev alan öğretim elemanları: Prof. Dr. Ahsen ŞİRİN,
Prof. Dr. Çiçek FADILOĞLU, Doç. Dr. Ümran SEVİL, Uz. Dr. Özen ÖNEN SERTÖZ, Yard. Doç. Dr. Bahire
BOLIŞIK, Danışman hemşire Gül SAV ÖZAYDEMİR’dir.
Türkiye’de ilk kez “Ege Pediatrik Onkoloji Hemşireliği Kursu”, 2005 yılında Ege
Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı ile Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Onkoloji Bilim Dalı tarafından düzenlenmiştir. Düzenleme kurulu:
Prof. Dr. Ülkü BAYINDIR, Prof. Dr. Nazan ÇETİNGÜL, Prof. Dr. Zeynep CONK, Prof. Dr. Savaş KANSOY,
Doç. Dr. Zümrüt BAŞBAKKAL, Doç. Dr. Mehmet KANTAR, Doç. Dr. Serap AKSOYLAR, Yrd. Doç. Dr.
Bahire BOLIŞIK, Yrd. Doç. Dr. Hatice BAL YILMAZ, Dr. Rabia EKTİ GENÇ, Uzm Hem. Medine ÇALIŞKAN,
Yük. Hem. Nuray NALCI, Arş. Gör. Banu AKYÜREK’ten oluşan kurs; 23-24 Eylül 2005 tarihleri
arasında İzmir (Tülay Aktaş Onkoloji Hastanesi seminer salonunda düzenlenmiştir). Toplantıya 45
kişi katılmıştır.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulunda diğer Hemşirelik Yüksek
Okulu delegeleri ile birlikte “Hemşirelik Terimleri Çalışma Grubu” oluşturulmuş olup halen
Hemşirelik Terimleri Sözlüğü hazırlamak üzere çalışmalarına devam etmektedir.
Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek kurumu, Yönetim Kurulunun 05.10.2006 tarih ve 528/3
sayılı kararı ile oluşturulmuş olan Hemşirelik Terimleri sözlüğü Çalışma Grubu Ege Üniversitesi
Hemşirelik Yüksekokulu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayla BAYIK TEMEL başkanlığında, aynı okul ve diğer
hemşirelik yüksekokullarında görevli aşağıda isimleri belirtilen öğretim üyelerinin katılımı ile
Türkiye’de ilk kez hemşirelik terimleri sözlüğü hazırlamak üzere çalışma yapmaktadır.
Hemşirelik Terimleri Sözlüğü hazırlama grubu üyeleri: Prof. Dr. Cengiz YAKINCI (İnönü
Üniversitesi), Doç. Dr. Ülkü BAYKAL (İstanbul Üniversitesi), Prof. Dr. Ayla BAYIK TEMEL (Ege
Üniversitesi), Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN (Ege Üniversitesi), Doç. Dr. Hatice ŞİRİN (Ege
Üniversitesi), Yard. Droç. Dr. Gönül ÖZGÜR (Ege Üniversitesi), Prof. Dr. Gülsün TAŞOCAK (İstanbul
Üniversitesi), emekli öğretim üyesi Yard. Doç. Dr. Şenay KAYMAKÇI (Ege Üniversitesi), Yard. Doç. Dr.
Ayten ZAYBAK (Ege Üniversitesi), Yard. Doç. Dr. Oya KAVLAK (Ege Üniversitesi), Prof. Dr. Zümrüt
BAŞBAKKAL (Ege Üniversitesi)
Resim 5.13-2. Hemşirelik Terimleri Çalışma Grubu: Soldan Sağa (Prof. Dr. Cengiz YAKINCI, Doç. Dr. Ülkü BAYKAL, Prof.
Dr. Ayla BAYIK Temel, Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN, Doç .Dr. Hatice ŞİRİN, Yard. Droç. Dr. Gönül ÖZGÜR, Prof. Dr. Gülsün
TAŞOCAK, emekli öğretim üyesi Yard. Doç. Dr. Şenay KAYMAKÇI, Yard. Doç. Dr. Ayten ZAYBAK, Yard. Doç. Dr. Oya KAVLAK,
Prof. Dr. Zümrüt BAŞBAKKAL)
Türkiye’de ilk “Ulusal Pediatri Hemşireliği Kongresi” Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek
Okulu Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı tarafından 21-23 Haziran 2007 tarihleri
arasında Üniversitemizde yapılmıştır.
Kongrenin düzenleme kurulu; Onursal Başkan: Prof. Dr. Ülkü BAYINDIR, Kongre Başkanları:
Prof. Dr. Zeynep CONK, Doç. Dr. Zümrüt BAŞBAKKAL, Kongre Sekreteri: Arş. Gör. Banu AKYÜREK,
Arş. Gör. Dilek ŞEN, Arş. Gör. Bedriye AK, Sayman: Arş. Gör. Nurdan AKÇAY, Arş. Gör. Fatma TAŞ,
Üyeler: Yrd. Doç. Dr. Bahire BOLIŞIK, Yard. Doç. Dr. Hatice BAL YILMAZ, Arş. Gör. Figen IŞIK ESENAY,
Arş. Gör. Ayşegül İŞLER, Arş. Gör. Seher SARIKAYA KARABUDAK, Arş. Gör. Gonca KARAYAĞIZ
MUSLU, Uzm. Hem. Belgin DANIŞ, Yük. Hem. Merih VARILSUHA, Yük. Hem. Nejla CEYHAN’dan
oluşmuştur.
228 kişinin katıldığı kongrede 17’si sözlü, 72’si poster olmak üzere 89 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Halk Sağlığının Bugünkü Durumu ve Geleceği Çalıştayı” Ege
Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı tarafından 20 Şubat
2010 tarihinde okulda yapılmıştır.
Resim 5.13-3. Dünya’da ve Türkiye’de Aile Hekimliği ve Aile Hemşireliği Paneli: Soldan Sağa Prof. Dr.
Onur HAMZAOĞLU(Kocaeli Üniv. Halk Sağlığı AD öğretim üyesi), Prof. Dr. Zuhal BAHAR (Dokuz Eylül Üniv.
HYO Halk Sağlığı Hemşireliği AD Başkanı), Yard. Doç Dr. Özlem ÖZKAN (Kocaeli Üniv. SYO öğretim üyesi)
Yer: Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu, Tarih: 20 Şubat 2010.
Prof. Dr. Ayla Bayık TEMEL ve Prof. Dr. Zuhal BAHAR tarafından düzenlenen çalıştaya
hemşirelik yüksek okullarından ve sağlık yüksek okullarından 98 kişi katılmıştır. Bu toplantı; Halk
sağlığı hizmetlerinde çalışan hemşirelerin ve eğiticilerin bir arada deneyimlerini paylaşarak uygula-
malar ve eğitimle ilgili sorunların çözümlerinin tartışılması, geleceğe yönelik hedeflerin belirlen-
mesi, ortak dil birliğinin oluşturulması, alanda çalışan halk sağlığı hemşireleri ve akademisyen
hemşireler arasında bir güç birliği oluşturulması için stratejilerin geliştirilmesi bakımından çok
önemlidir. Çalıştayda, a) “Türkiye’de sağlık politikaları”, b)“Dünya’da ve Türkiye’de Aile Hekimliği ve
c) Aile Hemşireliği” ve ”Birinci basamak sağlık hizmetlerinde yaşanan sorunlar” konulu üç panel
düzenlenmiştir.
Resim 5.13-4. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde yaşanan sorunlar paneli: Doç. Dr. Ayşe BEŞER (Dokuz Eylül
Üniversitesi HYO Halk Sağlığı Hemşireliği AD öğretim üyesi) başkanlığında, Yer: Ege Üniversitesi Hemşirelik
Yüksekokulu 20 Şubat 2010
Resim 5.13-5. Çalıştaydan bir görüntü: Soldan sağa, önde Prof. Dr. Süheyla ÖZSOY (Ege Üniv. HYO öğretim üyesi), Prof.
Dr. Semra ERDOĞAN (İÜ Florence Nightingale HYO Halk Sağlığı Hemşireliği AD başkanı), Prof. Dr. Nursen NAHÇIVAN
(İÜ Florence Nightingale HYO Halk Sağlığı Hemşireliği AD öğretim üyesi), Prof. Dr. Sebahat GÖZÜM (Akdeniz Üniv. SYO
Halk Sağlığı Hemşireliği AD başkanı), Prof. Dr. İnci EREFE (Ege Üniv. HYO emekli öğretim üyesi), Prof. Dr. Zeynep CONK
(Ege Üniv. HYO emekli öğretim üyesi). Yer: Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu, Tarih: 20 Şubat 2010.
Resim 5.13-6. Çalıştay gruplarından bir görüntü: Prof. Dr. Semra ERDOĞAN (İÜ Florence Nightingale HYO öğretim
üyesi), Prof. Dr. Sebahat GÖZÜM (Akdeniz Üniv. Antalya SYO öğretim üyesi) ve Prof. Dr. Nimet KARATAŞ (Nevşehir Üniv.
Semra ve Vefa Küçük SYO) başkanlığında Yer: Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Tarih: 20 Şubat 2010.
Türkiye’de ilk kez “Florence Network’ün 18. Yıllık toplantısı” 5-9 Ekim 2010 tarihleri
arasında Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı
tarafından düzenlenmiştir.
Bu toplantı, Türkiye’deki hemşirelik yüksekokulları içinde Florence Network’ün ilk ve tek üyesi
olan Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulunun, 2005 yılından buyana üyesi olduğu, Avrupa
birliğine üye ülkelerin hemşirelik yüksekokullarının öğrenci, öğretim üyesi değişimi ve ortak
araştırma projeleri geliştirme amacıyla kurulmuş olan uluslararası Florence-network’un 18. yıllık
toplantısı olup ana tema “From local to global-internationalization of nursing roles and
responsibilities” (Hemşirelerin sorumluluklarının ve rollerinin lokal’den global’e uluslararasılaş-
tırılması) olarak belirlenmiştir.
Düzenleme Kurulu: Prof. Dr. Gülümser ARGON (başkan), Doç. Dr. Meryem YAVUZ (başkan
yardımcısı) Üyeler: Yrd. Doç. Dr. Aynur UYSAL, Yrd. Doç. Dr. Esra ENGİN, Yrd. Doç. Dr. Yasemin
TOKEM, Yrd. Doç. Dr. Şebnem Çınar YÜCEL, Öğr. Gör. Dr. Nilay ÖZKÜTÜK, Ar. Gör. Hande YAĞCAN,
Ar. Gör. Nurten TAŞDEMİR, Ar. Gör. Emine ŞEN, Ar. Gör. Özüm ERKİN,
Bilimsel Kurul: Prof. Dr.Gülümser ARGON (Ege University School of Nursing, Turkey), Anna
CARLSSON RN, MSc. (Malmö University, Sweden), Jan HAİJERRN, PhD (Hanzehogeschool Groningen,
Netherlands), Andy GIBBSRN, MSc (Edinburgh Napier University, UK), Thom RJPSTRARN, MSc. (De
Haagse Hogeschool, The Hague University of Applied Sciences, Netherlands), Andrea POKORNA, Assi.
Prof. (Masaryk University Brno, Czech Rep.)
Toplantı 5-9 Ekim 2010 tarihleri arasında Ilıca Otel/ Çeşme – İzmir’de yapılmış, Toplantıya 112
si yurtdışından olmak üzere 140 kişi katılmıştır. Toplantıda 7 konferans verilmiş, 6 bildiri sunulmuş,
2 çalıştay, 2 tartışma oturumu ve genel kurul toplantıları yapılmıştır.
Türkiye’de ilk kez “1. Temel Hemşirelik Bakımı Kongresi” 2010 yılında Ege Üniversitesi
Hemşirelik Yüksek Okulu Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı öğretim üyeleri tarafından
düzenlenmiştir. Düzenleme kurulu Prof. Dr. Leyla KHORSHID başkanlığında Prof. Dr. İsmet EŞER,
Yrd. Doç. Dr. Ayten ZAYBAK, Yrd. Doç. Dr. Ülkü YAPUCU GÜNEŞ, Yrd. Doç. Dr. Şebnem ÇINAR YÜCEL,
Arş. Gör. Dr. Gülendam HAKVERDİOĞLU YÖNT, Arş. Gör. Esra AKIN KORHAN, Arş. Gör. Elem
KOCAÇAL GÜLER, Arş. Gör. Ayşe DEMİRAY, Arş. Gör. Elif GÜNAY ve Arş. Gör. Elçin ÜLKER’den oluşan
kongre; 21 – 23 Ekim 2010 tarihleri arasında İzmir, Çeşme Ilıca Otel’de yapılmıştır.
Resim 5.13-7. 1. Temel Hemşirelik Bakımı Kongresi, Çeşme Ilıca Otel- İzmir, 21 Ekim 2010
1– Elçin ÜLKER (Ege Üni.), 2-Elif İSMAİLOĞLU (Ege Üni.), 3- Feray YÜCESOY (Ege Üni.), 4- Serpil KIR (Ege Üni.),
5- İsmet EŞER (Ege Üni.), 6- Leyla KHORSHID (Ege Üni.), 7- Ülkü GÜNEŞ (Ege Üni.), 8- Elem KOCAÇAL GÜLER (Ege Üni.),
9- Ayşe DEMİRAY (Ege Üni.), 10- Esra AKIN KORHAN (Ege Üni.), 11- Gülendam YÖNT (Ege Üni.), 12- Ayten ZAYBAK,
13- Şebnem ÇINAR YÜCEL
Kongre kapsamında aşağıdaki konularda bir panel de düzenlenmiştir: Ağrı yönetiminde

hemşirelik yaklaşımları, hasta merkezli bakım, güvenli hemşirelik uygulamaları, etik ve hemşirelik
bakımı, kanıta dayalı hemşirelik uygulamaları, İnkontinas yönetimi, beceri öğretimi, güvenli ilaç
uygulamaları, terapötik iletişim, bilinci kapalı hastanın bakımı, hemşirelikte kalite, hasta güvenliği.
Kongreye 250 kişi katılmış, 38 sözel, 137 poster ve 22 konuşma olmak üzere 197 bildiri
sunulmuştur.
Türkiye’de ilk “Pediatri Hemşireliği Günleri Bilimsel Toplantısı” Ege Üniversitesi

Hemşirelik Yüksekokulu Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı ve Ege Üniversitesi
Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı tarafından düzenlenmiş olup 9-11 Aralık
2010 tarihleri arasında Üniversitemizde yapılmıştır.
Düzenleme Kurulu; Prof. Dr. Zümrüt BAŞBAKKAL, Yrd. Doç. Dr. Bahire BOLIŞIK, Yrd. Doç. Dr.
Figen YARDIMCI, Yük. Hem. Selma AKPINAR, Yük. Hem. Tülin ÖZDEMİR, Yük. Hem. Raziye IŞIN’dan
oluşan toplantıya 300 kişi katılmış ve 25 bildiri sunulmuştur.
Resim 5.13-8. Ulusal pediatri Hemşireliği Kongresine katılanlardan bir grup (23.06.2007)
Soldan sağa: A.Gör. Nurdan AKÇAY, Doç. Dr. Münevver KILIÇ, As. Dr. Fatma TAŞ. A.Gör. Bedriye AK, A. Gör. Banu
KARAYAĞIZ, A.Gör. Figen Işık ESENAY, A.Gör. Dilek ŞEN, Doç. Dr. Zümrüt BAŞBAKKAL, Yar. Doç. Bahire BOLIŞIK, Prof. Dr.
Zeynep CONK, Yar. Doç. Dr. Hatice BAL YILMAZ, Ar. Gör. Ayşegül İŞLER, Ar. Gör. Seher SARIKAYA
5.14. DEVLET TÜRK MUSİKİSİ KONSERVATUVARI TARAFINDAN TÜRKİYE’DE İLK

KEZ DÜZENLENEN TOPLANTI
Türkiye’de ilk kez Ege üniversitesi Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Çalgı Yapım
Bölümünde Öğr. Gör. Ejder PAMUKÇU; 5 – 6 Mayıs 2009 tarihleri arasında Karşıyaka Belediyesi
Kültür Müdürlüğü ve İsveç Kalmar Kent Müzesinin ortaklaşa düzenlemiş olduğu, Bayraklı Smyrna
kazı alanında gerçekleşen “Zaman Yolculuğu – Time Travel” adlı etkinlikte lir ve lura çalgılarının
yapımı ve tanıtımını gerçekleştirmiştir.
5.15. ATATÜRK SAĞLIK HİZMETLERİ YÜKSEKOKULU TARAFINDAN TÜRKİYE’DE

İLK KEZ DÜZENLENEN TOPLANTI
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, İlk ve
Acil Yardım Program Koordinatörü Prof. Dr. Agâh ÇERTUĞ başkanlığında Öğr. Gör. Dr. Semra
ÇELİKLİ, Öğr. Gör. Dr. Gül Özlem YILDIRIM ve Öğr. Gör. Ali EKŞİ tarafından “Ambulans ve Acil Bakım
Teknikerliği Eğitim Müfredat Toplantısı” düzenlenmiştir. 13 Ekim 2005 tarihinde Ege Üniversi-
tesi’nde yapılan toplantıya ülkemizdeki 8 üniversiteden İlk ve Acil Yardım Programıyla ilgili öğretim
elemanları ve idarecilerinin yanı sıra İl Sağlık Müdürlüğü ve Paramedik Derneği temsilcileri
katılmışlardır.
5.16. EGE MESLEK YÜKSEKOKULU TARAFINDAN TÜRKİYE’DE İLK KEZ

Türkiye’de ilk kez Bölgemizdeki ve ülkemizdeki havacılık faaliyetlerini desteklemek ve
geliştirmek amacı ile Ege Serbest Bölgesi A.Ş.’nin (ESBAŞ’ın) desteği ve Ege Meslek Yüksekokulu
Müdürü Prof. Dr. H. Semih GÜNEŞ’in başkanlığında “Havacılık ve Uzay Kümelenmesi Derneği
(HUKD)” Ocak 2010 tarihinde kurulmuştur. Havacılık sektöründe faaliyet gösteren firmaların
katılımıyla güçlenen dernek, Ege Meslek Yüksekokulu ve ESBAŞ işbirliği ile 12 Mart 2010 tarihinde
“TÜBİTAK-Avrupa Birliği 7. Çerçeve Programı “Havacılık ve Hava Ulaştırması Çalıştayı”
düzenlenmiştir.
Ege Meslek Yüksekokulu, Savunma Sanayi Müsteşarlığı ve ESBAŞ işbirliği ile 6-8 Ekim 2010
tarihleri arasında“2. Uluslararası İzmir Havacılık ve Uzay Offset Konferansı”nı düzenlemiştir.
“Uçak Teknolojisi Öğretim Tesisleri” açılışı töreni ile birleştirilen konferansa Milli Savunma Bakanı
Vecdi GÖNÜL, Savunma Sanayi Müsteşarı, İzmir Valisi Cahit KIRAÇ, Hava Eğitim ve Hava Teknik
Okullar komutanları da katılmışlardır.
6-8 Ekim 2010 tarihleri arasında yapılan İkinci Uluslararası İzmir Havacılık ve Uzay Offset Konferansına ve Uçak
Teknolojisi Öğretim Programı tesislerinin açılış törenine katılanlardan bir görünüm.
Öndekiler, Sağdan Sola: Prof. Dr. H. Semih GÜNEŞ (E.Ü.-HUKD), Yılmaz TEMİZOCAK (HUKD), Kaya TUNCER (ESBAŞ), Cahit
KIRAÇ (İzmir Valisi), Vecdi GÖNÜL (Milli Savunma Bakanı)
Ege Meslek Yüksekokulu ve Yeni Asır Gazetesi işbirliği ile 26 Haziran 2010 tarihinde
“Gökyüzünde Kariyer Paneli” düzenlenmiştir.
5.17. ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZLERİ TARAFINDAN TÜRKİYE’DE İLK KEZ

Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi Araştırma-Uygulama Merkezi tarafından
1986 yılında “1. Ulusal Tabiat Tarihi Müzeleri Sempozyumu” Ege Üniversitesi Atatürk Kültür
Merkezinde yapılmıştır.
Türkiye’de ilk kez “İzmir Uluslararası Tekstil ve Hazır Giyim Sempozyumu” Ege Üniversitesi
Tekstil Mühendisliği Bölümü ve Tekstil ve Konfeksiyon Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü
Prof. Dr. Işık TARAKÇIOĞLU tarafından 1989 yılında düzenlenmiştir. Sempozyum 3 yılda bir
tekrarlanmaktadır.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından
tarımsal yayım konusunda bir “Çalışma Toplantısı (workshop)” düzenlemiştir. 26-29 Kasım 1993
tarihleri arasında yapılan bu workshop çalışmasına çeşitli üniversite ve kurumlardan 35 tarımsal
yayımcı katılmıştır.
Müdürü Prof. Dr. Fazilet Vardar SUKAN tarafından 1998 yılı Kasım ayında Bilimsel araştırma
sonuçlarının sektöre duyurulmasını ve araştırıcıların teşvikini hedefleyen ilk Proje Yarışması
düzenlenmiştir. Üniversitemiz, 1998 yılından bu yana 10 Proje Yarışması ve Proje Sergisi
düzenlemiştir.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi
tarafından “1. Kıyı Alan Yönetimi Yerel Katılımcılar Toplantısı” toplantısı düzenlenmiştir. Avrupa
Komisyonu INCO-DC Projesi kapsamında, Bari Politeknik Üniversitesinin katılımıyla 30.12.2000
tarihinde E. Ü. Ziraat Fakültesi Konferans Salonunda gerçekleşen toplantının düzenleme kurulunu
Prof. Dr. Ümit ERDEM, Prof. Dr. Engin NURLU, Prof. Dr. Uğur SUNLU, Prof. Dr. Ercan TATLIDİL ve
Yüksek Mühendis Ozan VERYERİ oluşturmuştur. Konusu “Kıyı Yönetiminde Antropojenik Faktörler”
olan toplantıya birçok sivil toplum ve kamu kuruluşunun 51 temsilcisi katılmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Türkiye 1. Tohumculuk Kongresi” Ege Üniversitesi Tohum Teknolojisi
Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından 11-13 Eylül 2002 tarihleri arasında E. Ü. Ziraat Fakültesi
Feyzi Önder Konferans salonunda gerçekleştirilmiştir. Kongreye 150 kişi katılmış, altısı çağrılı olmak
üzere toplam 31 sözlü bildiri ve 17 poster bildiri sunulmuştur.
Resim 5.17-1. Ege Üniversitesi Tohum Teknolojisi uygulama Araştırma Merkezi tarafından E.Ü. Ziraat Fakültesi
Feyzi Önder Konferans Salonunda 11-13 Eylül 2002 tarihleri arasında düzenlenen “Türkiye I. Tohumculuk
Kongresi”nde soldan sağa: 1-3. Tarım Bakanlığı katılımcıları, 4. Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Semih ERKAN, 5. Prof. Dr.
Yeşim AYSUN (Çukurova Üniversitesi), 6. ve 7. Özel sektör katılımcıları.
Türkiye’de ilk kez yüz bin okullu çocuğun yararlandığı “Bilim Fuarı organizasyonu”;
2003 yılı Şubat ayında Ege Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü
Prof. Dr. Fazilet VARDAR SUKAN önderliğinde, İstanbul Deneme Bilim Merkezi ve İzmir Büyükşehir
Belediyesi ile ortaklaşa düzenlenmiştir.
Türkiye’de ilk kez “I. Ulusal Botanik Bahçeleri Sempozyumu”; Ege Üniversitesi Botanik
Bahçesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından düzenlenmiştir. Düzenleme
Kurulu Prof. Dr. Hüseyin GÜNER başkanlığında Prof. Dr. Özcan SEÇMEN, Prof. Dr. Avni GÜVEN, Prof.
Dr. Yusuf GEMİCİ, Prof. Dr. Güven GÖRK, Dr. Serdar Gökhan ŞENOL, Dr. Ademi Fahri PİRHAN’dan
oluşan sempozyum; 26-27 Mayıs 2005 tarihleri arasında Ege Üniversitesi MÖTBE Kültür
Merkezinde yapılmıştır. Türkiye’deki Üniversitelerimizden 109, özel botanik bahçelerinden 11
kişinin katıldığı sempozyumda Türkiye’deki botanik bahçelerinin mevcut durumları, sorunları ve
bilim dünyasındaki yeri konularında 31 bildiri sunulmuştur.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi; Ziraat
Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü işbirliği ile “17. Avrupa Tarımsal Yayım Kongresi”ni 30 Ağustos-
03 Eylül 2005 tarihleri arasında İzmir’de gerçekleştirmiştir.
tarafından “X. Avrupa Ekoloji Kongresi” ülkemizde yapılmıştır. Kongrenin gerçekleştirilmesine;
Merkezimize, Türk Ekoloji Topluluğu ve Avrupa Ekoloji Federasyonu da destek vermiştir.
Düzenleme kurulu, Merkez Müdürü Ümit ERDEM başkanlığında Münir ÖZTÜRK, Mehmet KUMRU,
Engin NURLU, Güven GÖRK, Bülent OKUR, Hayriye ESBAH TUNCAY, Aykut GÜVENSEN, Ayşe
ŞERİFOĞLU, Senih ÖZAY, Çiğdem KAPTAN AYHAN, Sibel YİĞİTER, Nurdan CANER ERDOĞAN, Berkay
CAMGOZ, Bülent DENİZ, Barış KARA, Okan YILMAZ‘dan oluşan kongre; 7 – 13 Kasım 2005 tarihleri
arasında Kuşadası’nda yapılmıştır.
Dördü davetli konuşmacı olmak üzere 42 ülkeden toplam 450 kişinin katıldığı kongrede
türlerin etkileşimi, biyoçeşitlilik, ekoloji-toplum-küreselleşme ve ekolojik etik, kentsel ekoloji, mole-
küler ekoloji, peyzaj ekolojisi, radyasyon ekolojisi, tundra ekolojisi ve ekotoksikoloji konularında 566
adet bildiri sunulmuştur.
Müdürü Prof. Dr. Fazilet VARDAR SUKAN tarafından Avrupa Birliği desteği ile 22 Eylül 2006
tarihinde “Avrupa Bilim ve Eğlence Gecesi” düzenlenmiştir. Halka bilimin sevdirilmesi, icatların
tanıtılması ve bilime karşı merak uyandırılması amacıyla düzenlenen Avrupa Bilim-Eğlence Gecesi
I, II ve III etkinlikleri 2006 da 1500 kişinin katılımı ile 28 ülke ve iki yüzü aşkın kentte eş zamanlı
olarak gerçekleştirilmiştir. Bu etkinlik, 28 Eylül 2007’de 2500 ve 26 Eylül 2008’de ise 10 500 kişinin
katılımları ile gerçekleştirilmiştir.
Müdürü Prof. Dr. Fazilet VARDAR SUKAN önderliğinde ilköğretim okulu düzeyindeki öğrencilere
yönelik “Bilim Haftası” ilk kez 26-30 Nisan 2008 ‘de ardından 27-30 Nisan 2009 da yaklaşık elli bin
öğrencinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi
(EKAM) tarafından bir “Siyaset Okulu” düzenlenmiştir. 7 Ekim - 5 Aralık 2008 tarihleri arasında
Merkezin toplantı salonunda gerçekleştirilen Siyaset Okuluna 34 kişi katılmış ve yetkililer tarafından
28 ders verilmiştir.
Türkiye’deki üniversiteler bünyesinde yer alan Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama
Merkezleri arasında, daha önce Türkiye’de düzenlenmiş böyle bir akademik çalışma bulunmamaktadır.
Bu bakımdan Türkiye çapında bir ilk sayılabilir.
Resim 5.17-2. “Siyaset Okulu” katılımcılarından bir grup, E. Ü. Kültür Sanat Evi önünde ( 05 Aralık 2008)
Soldan sağa: 5. kişi Işılay SAYGIN (Eski Aileden Sorumlu Devlet Bakanı), 6. kişi Türkan MİÇOĞULLARI (22. Dönem
Milletvekili), 8. Prof. Dr. Candeğer YILMAZ (Ege Üniversitesi Rektörü) , 9. Prof. Dr. Feride Aksu TANIK (EKAM Müdürü),
10. Prof. Dr. Seval SEKİN (EKAM Kurucu Müdürü), 11. Yeşim SAYGILI (EKAM Eski Uzmanı), 12. Hüseyin ASLAN (Ege KOOP
Başkanı)
Türkiye’de ilk kez “AUTEX (Association of Universities For Textiles = Üniversiteler

Tekstil Birliği) Dünya Tekstil Konferansı” Ege Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü ile Tekstil
ve Konfeksiyon Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından düzenlenmiştir. Düzenleme kurulu Prof.
Dr. Hüseyin KADIOĞLU başkanlığında Doç. Dr. E. Perrin Akçakoca KUMBASAR, Yrd. Doç. Dr. Pınar
ÇELİK, Arş. Gör. Ahmet ÇAY, ve Arş. Gör. Gözde ERTEKİN’den oluşan konferans; 26-28 Mayıs 2009
tarihleri arasında İzmir – Çeşme Altın Yunus Otelinde yapılmış olup 32 ülkeden 300 kişi katılmıştır.
Konferansta 122 si sözlü olmak üzere 245 bildiri sunulmuştur.
tarafından “1. Ulusal Üniversiteler Çevre Merkezleri Toplantısı” düzenlenmiştir.
Resim 5.17-3. I. Üniversiteler Çevre Merkezleri Toplantısı’ndan bir anı. (28.04.2010)

Öndekiler: Bornova Belediye Başkanı Prof. Dr. Kamil Okyay SINDIR, Ege Üniversitesi
Rektörü Prof. Dr. Candeğer YILMAZ ve E.Ü. Çevre Sorunları Araştırma – Uygulama
Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ümit ERDEM
Düzenleme kurulu Arş. Gör. Nurdan ERDOĞAN, Arş. Gör. S. Tuğçe KALKAN, Sertaç KAFTAN,
Burcu GÜRSOY ve Şeyma ŞENGÜR’den oluşan toplantı; 28 – 29 Nisan 2010 tarihleri arasında E. Ü.
Ziraat Fakültesi Feyzi Önder Salonunda yapılmıştır. 23 üniversitenin Çevre Sorunları Araştırma
merkezleri öğretim elemanları ve lisansüstü öğrencilerinin katıldığı toplantıda merkezlerin ortak
sorunları tartışılmış ve çözümlere yönelik ortak kararlar alınmıştır. İkinci gün ise çevre sorunlarına
yönelik iki panel gerçekleştirilmiştir. Toplantı sonunda; merkezler toplantısının her iki yılda bir
yapılması için karar alınmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Ulusal Sürekli Eğitim Merkezleri Toplantısı” Ege Üniversitesi Sürekli
Eğitim Merkezi tarafından düzenlenmiştir. Ülkemizdeki üniversitelerin Sürekli Eğitim Merkezleri
elemanlarının birbirlerini tanımasını sağlamak, işbirlikleri oluşturmak, sorunları ve iyi uygulamaları
paylaşmak ve ulusal sürekli eğitim merkezleri ağı oluşturmak amacıyla düzenlenen toplantı; 30
Nisan – 1 Mayıs 2010 tarihleri arasında Kuşadası Pine-Bay Holiday Resort Otelinde yapılmıştır. 72
kişinin katıldığı toplantıda 11 bildiri sunulmuştur.
Resim 5.17-4. 30.04.2010 tarihinde Kuşadası Pine-Bay Holiday Resort Otelde Ege Üniversitesi (E.Ü) Sürekli Eğitim
Merkezi tarafından düzenlenen iki günlük toplantıdan bir anı.
Soldan sağa: 1- Doç. Dr. Mustafa Murat İNCEOĞLU (E.Ü. Eğitim Fak.), 2- Prof. Dr. Atilla Silkü (Rektör Yrd.), 3- Prof. Dr.
Süheyda ATALAY (E.Ü. Mühendislik Fak.), 4- Prof. Dr. Hatice PARLAK (E.Ü. Su Ürünleri Fak.), 5- Prof. Dr. Candeğer YILMAZ
(E.Ü. Rektörü), 6- Prof. Dr. Eser Y. SÖZMEN (E.Ü. Tıp Fak.), 7- Prof. Dr. Burçin ÇOKUYSAL (E.Ü. Ziraat Fak.), 8- Prof. Dr. Konca
YUMLU (E.Ü. İletişim Fak.), 9- Yrd. Doç. Dr. Arife KARADAĞ (E.Ü. Eğitim Fak.)
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi
(EKAM) tarafından “GENİŞ UFUKLAR; Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Eğitici Eğitimi” projesi hazırlanmış
ve 30 Kasım 2010 tarihinde proje tamamlanmıştır. Projenin amacı, “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği”
konusunda farkındalık yaratarak tutum değişikliği kazandırmak ve bu yolla ataerkil bakış açısını
zayıflatmaktır. Proje, Sabancı Vakfı Hibe Programı tarafından desteklenmiştir. Ayrıca Birleşmiş
Milletler Kadınların ve Kız Çocuklarının İnsan Haklarının Korunması ve Geliştirilmesi Ortak Programı
(BMOP) kapsamında oluşturulan Eğitim Komisyonunun katkısının yanı sıra İzmir Valiliği, İl Milli
Eğitim Müdürlüğü Halk Eğitim Başkanlığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi Sosyal İşler Daire Başkanlığı
ile işbirliği yapılmıştır.
Dört yıllık bir çalışma ile olgunlaşan proje; Meltem ÇİÇEKLİOĞLU başkanlığında Derya KAYLI
ve Hale KOLAY’dan oluşan koordinatör grubuna Aylin Sena BELİNER, Şerife YALÇINKAYA, Aslı
DAVAS, Sevgi BİNBİR, Aynur UYSAL, Nazan SAKALLI ve Nurdan TEKGÜL’ün dâhil olduğu bir ekip
tarafından yürütülmüştür.
Resim 5.17-5. Geniş Ufuklar Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Eğitimi Projesi etkinliğinden bir anı
Öndekiler: Prof. Dr. Atilla SİLKÜ, Öğretmen Filiz GÜLMEZ, Rektör Prof. Dr. Candeğer YILMAZ, Öğretmen Güldeniz TOKAT
ve Sema GÜLMEZ. 2. sırada: Öğretmen Canan Özdemir YAPRAK, Yrd. Doç. Dr. Engin ÖNEN, Sosyolog Derya KAYALI,
Neslihan ÖZTÜRKDAŞ, Sedat SUBAŞI, Ayşe SAVAŞÇI ve Benal ALKANAR
İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğünün yaptığı duyuru üzerine 690 ilk ve ortaöğretim öğretmeni
bu eğitime başvurmuştur. Bunlar arasından doktora ve yüksek lisans öğrenimi de yapmış 80
öğretmene 3 – 5 Nisan 2009 tarihleri arasında uzmanlar tarafından yoğun bir Farkındalık Eğitimi
verilmiştir. Daha sonra 80 öğretmen arasından seçilen 45 öğretmene 30 Ağustos 2009 ila 30 Kasım
2010 tarihleri arasında 10 ay süre ile uzmanlar tarafından10 konuda yoğun bir eğitici eğitimi
verilmiştir. Bu eğitimi 40 öğretmen tamamlamıştır.
Projenin uygulanması sonucunda;
- 40 öğretmen “Toplumsal cinsiyet farkındalığı eğitici eğiticisi” olarak yetiştirilmiş ve
bunlara İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü onaylı “Formator Öğretmen Belgesi” verilmiştir.
- Verilen dersler Toplumsal Eğitici Eğitimi Rehberi niteliğinde bir kitap haline getirilmiştir.
- Türkiye’deki Üniversiteler bünyesinde yer alan Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama
Merkezleri arasında, daha önce Türkiye’de düzenlenmiş böyle bir akademik çalışma
bulunmamaktadır. Bu bakımdan Türkiye çapında bir ilk sayılabilir.
Müdürü Prof. Dr. Fazilet VARDAR SUKAN önderliğinde 1-3 Aralık 2010 tarihleri arasında “Ege Ar-
Ge ve Teknoloji Günleri” düzenlenmiştir. “Üniversitelerin Topluma Katkısı” ana teması ile TÜBİTAK
ve Elginkan Vakfının desteği ile yapılan bu etkinlik; 1500 kişinin katılımı ile gerçekleşmiş olup
Bölgenin en büyük Ar-Ge ve Teknoloji etkinliğidir. Bir Üniversitenin kuruluşundan bu yana içinde
bulunduğu bölgeye katkısının vurgulandığı bir etkinlik olarak Türkiye’de ilk’tir.
Ege Ar-Ge ve Teknoloji Günleri çerçevesinde iki panel (1. “Basın Gözünde Üniversite ve
Sanayi” konulu panel. 2. Yeni Nesil Üniversite Kavramı” konulu panel) ve bir proje sergisi
düzenlenmiştir.
E.Ü. Atatürk Kültür Merkezinde AreGE – Ege Ar-Ge ve Teknoloji Günlerini izleyenler (01.12.2010)
Öndekiler, soldan sağa: Dr. Sırrı AYDOĞAN (Büyükşehir Belediye Başkan vekili), Vali Cahit KIRAÇ, Devlet Bakanı Prof. Dr. Mehmet AYDIN,
Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Candeğer YILMAZ, Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet FÜZÜN (Sol üst köşede
Rektör Prof. Dr. Candeğer YILMAZ açılış konuşmasını yapıyor)
Ege Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Araştırma – Uygulama Merkezi’nin 1-3 Aralık 2010 tarihleri arasında Atatürk Kültür
Merkezinde düzenlediği “Ege AR-GE ve Teknoloji Günleri” açılış töreninde solda Rektör Prof. Dr. Candeğer YILMAZ ve
sağda Devlet Bakanı Prof. Dr. Mehmet AYDIN konuşmalarını yapıyorlar. (1 Aralık 2010 Çarşamba)
AreGE – Ege Ar-Ge ve Teknoloji Günlerini Proje Sergisi’nden bir görünüm (01.12.2010)
Öndekiler, soldan sağa: Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Candeğer YILMAZ, Devlet Bakanı Prof. Dr. Mehmet AYDIN, Vali Cahit KIRAÇ,
E.Ü. Onuncu Rektörü Prof. Dr. Refet SAYGILI ve E.Ü. Bilim ve Teknoloji Araştırma-Uyulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fazilet Vardar SUKAN.
EGE ÜNİVERSİTESİNİN TÜRKİYE’DE
İLK AKREDİTE EDİLEN BİRİMLERİ
VE MÜKEMMELLİYET MERKEZLERİ
Bu bölümde ulusal veya uluslararası değerlendirme kurumları tarafından Ege Üniversitesinin

Türkiye’de ilk kez akredite edilen, mükemmeliyet merkezi sayılan veya ulusal referans merkezi
olarak tescil edilen ya da yetkili resmi kurumlar tarafından ruhsatlandırılan akademik birimleri
belirtilmiştir. Bu bölüm incelendiğinde Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesinin 8 birimi akredite
edilmiş ve 3 biriminin mükemmeliyet merkezi kabul edilmiş olduğu görülecektir.
Türkiye’de ilk olarak Viral Hepatit B Serolojik tanı yöntemlerinin uygulandığı Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Seroloji Laboratuvarı, 1980 yılında
Dünya Sağlık Örgütü tarafından “Ulusal Viral Hepatit Referans Lâboratuvarı” olarak kabul
edilmiştir.
Türkiye’de ilk olarak 2000 yılında kurulan “Ege Üniversitesi Genetik Hastalıklar Tanı
Merkezi” ve kuruluşunu sağlayan ilk genetik ekip, Tıbbi Genetik Anabilim Dalı yapısı içindedir. Tanı
Merkezi, Sağlık Bakanlığı’ndan 2000 yılında açılış iznini almış ve 2003 yılında kalıcı olarak
ruhsatlandırılmıştır. 2005 yılında Anabilim Dalı Merkez yapısı içine Sağlık Bakanlığı tarafından
kabul edilmiştir. Tanı Merkezi her yıl Sağlık Bakanlığı tarafından denetlenmektedir. Ayrıca Tıbbi
Genetik Anabilim Dalı’nın diagnostik laboratuvar çalışmaları Tıbbi Genetik Derneği’nin kurduğu
“Ulusal Güvenli Çalışma Grupları” tarafından sitogenetik ve moleküler genetik açısından her yıl
kalite kontrolünden geçirilmektedir.
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nekrolojisi Bilim Dalında Prof. Dr. Sevgi MİR ve Prof.
Dr. Afig BERDELİ önderliğinde 01.01.2002 tarihinde kurulan “Moleküler Tıp Laboratuvarı”nda Çocuk
Sağlığı Nefroloji Bilim Dalına başvuran hastaların genetik incelemeleri ve moleküler genetik analizleri
yapılmaktadır. Ailesel Akdeniz Ateşi hastalığı ve diğer nefrogenetik hastalıkların moleküler tanısında
kullanılan mutasyon analizlerinin yapıldığı “European Molecular Genetic Quality Network (EMQN)”;
Türkiye’de akredite olmuş ilk laboratuvar olarak Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk sağlığı ve
Hastalıkları Anabilim Dalı Moleküler Tıp Laboratuvarını kabul etmiştir.
Ege Üniversitesi İlaç Geliştirme ve Farmakokinetik Araştırma-Uygulama Merkezi

(ARGEFAR), Devlet Planlama Teşkilatı’na yaptığı projeler ile gelişimini tamamlamış ve Sağlık
Bakanlığı’ndan 2002 yılında Biyoanalitik Laboratuvarı için “İyi Laboratuvar Uygulamaları (İLU)”
belgesini, 2003 yılında “İyi Klinik Uygulamaları (İKU)” belgesini alarak Türkiye’de bu konuda ilk
üniversite kuruluşu olmuştur.
Türkiye’de ilk kez “İhraç Edilen Balların Saflık Analizlerinin Yapılması ve Yeni
Kriterlerin Eklenmesi” izni “Ege Üniversitesi İlaç Geliştirme ve Farmakokinetik Araştırma-Uygulama
Merkezi (ARGEFAR)”a verilmiştir. ARGEFAR’da 2002 yılında kurulan “Çevre ve Gıda Analizleri
Laboratuvarları”nın “Bal Analiz Birimi”, yurtdışına ihraç edilen bal numunelerinin saflık
analizlerinin yapılmasına olanak sağlayarak, bu alanda Türkiye’de bir ilki gerçekleştirmiştir.
Amacı ihraç edilen balların doğallığının belirlenmesinin yanı sıra, kontaminasyona (antibiyo-
tik, pestisit, naftalin vb.) uğrayıp uğramadığını da saptamaya yönelik analizleri gerçekleştirmek olan
birim, bu sayede Türkiye’den ihraç edilen ballarda standardizasyonu sağlamış, yurtdışında doğal
olmayan numunelerin tespiti sonucu oluşan ülkemizin kötü imajını gidermiş, bunların yanı sıra
kontrollü üretim sonucu vatandaşlarımızın da doğal balları tüketmelerini sağlamıştır.
Birim 2005 yılında Uluslararası Akreditasyon Belgesini almış ve çalışmalarına ara
vermeden devam ederek, ihraç numunelerinde göz önünde bulundurulan analiz sayısını 1’den 9’a
artırarak, doğal olmayan bal numunelerinin yurtdışına ihraç edilmemesini sağlamıştır. Bunun yanı
sıra antibiyotik kalıntılarına yönelik analiz spektrumunu genişleterek, balda gerçekleştirilen toplam
analiz türü sayısı 2011 yılında 18’e ulaşmıştır.
Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş ve belgelendirilmiş olan birim, Dış
Ticaret Müsteşarlığı’ndan gelen talep doğrultusunda benzer süreci meyve suyu numuneleri için de
başlatmış ve bu alanda da öncü kurum olmuştur.
Halen bu hizmetini sürdürmekte olan birim kurulduğu günden bugüne özellikle ihracat
numuneleri başta olmak üzere yaklaşık yirmi bin numunenin analizlerini gerçekleştirmiştir.
Resim 6-1. Ege Üniversitesi İlaç Geliştirme ve Farmakokinetik Araştırma – Uygulama Merkezinin sahip olduğu
akreditasyon belgeleri ve Özel Gıda Kontrol Laboratuarı Faaliyet İzin Belgesi
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Bölümü, 2005 yılında
Avrupa Birliği 6. Çerçeve Programı “Avrupa Araştırma Alanlarının Entegrasyonu ve Güçlendirilmesi”
kapsamında, BİO-ACE Projesi ile Biyomühendislik ve Biyoteknoloji alanında “Ulusal Mükemmeliyet
Merkezi” olarak belirtilmiştir.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik Anabilim Dalı, Ocak 2007
tarihinde “Avrupa Birliği Network Programında” “Ulusal Altı Genetik Referans Merkez”den biri
olarak kabul edilmiştir. Eurogentest sitesinin “patients  family” bölümünde hasta ve ailelerini
bilgilendirmek üzere her dilde yazılmış bölümde Türkçe olarak 14 ana başlık altında genetik
hastalıklar, genetik testler, genetik danışma ve başvurulacak merkezler konularında bilgiler yer
almaktadır. Bu bilgiler, genetik danışma için başvuran ailelere ve poliklinik hastalarımıza 14 farklı
kitapçık halinde verilmektedir.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Bergama Meslek Yüksek Okulu, 15 Nisan 2010‘da
Okulun tüm eğitim programları ve idari hizmetleri bakımından ISO 9001:2008 sertifikası ile
Ege Üniversitesinin Türkiye’de İlk Akredite Edilen Birimleri ve Mükemmeliyet Merkezleri 257
tescillendirilmiştir. IWA – 2 standardına göre en geniş kapsamlı belgelenen ilk meslek yüksekokulu
olmuştur. Bu sertifika 3 yıl için verilmiş olup 2013 yılına kadar Meslek Yüksekokulumuz her yıl
denetlenecektir.
Resim 6-2. International Standarts Certifications (ISC) Müdürü Gürcan TOKCAN, ISO 9001:2008 sertifika belgesini Rektör
Prof. Dr. Candeğer YILMAZ’a veriyor. Ortada Bergama Meslek Yüksek Okulu Müdürü Prof. Dr. Erhan KIRTAY (15 Nisan 2010)
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Türkiye’de ilk kez ve aynı gün akredite edilen 8 tıp
fakültesinden biri olmuştur. Ulusal Tıp Eğitimi Akreditasyon Kurulu (UTEAK); Türkiye’deki 76 tıp
fakültesinden akreditasyon istemiyle kendilerine başvuran 15 tıp fakültesini uygulanmakta olan
eğitim sistemi, amaç ve hedefler, eğitim programı, ölçme ve değerlendirme esasları, öğretim
elemanları, eğitsel kaynak ve olanaklar, yönetim ve yürütme, sürekli yenilenme ve gelişim
konularında iki yıl inceleyerek her konuda rapor hazırlamıştır. UTEAK’ın 20 Şubat 2011 tarihinde
yaptığı son değerlendirme toplantısında Türkiye’de bir İLK olarak içlerinde Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesinin de bulunduğu 8 Tıp Fakültesi, 2017 yılına kadar Tıp Eğitiminde Akredite edilmişlerdir.
Resim 6-3. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Akreditasyon belgesi

Türkiye’de ilk kez ilaç geliştime konusunda “Erken Faz Araştırmaları Kliniği”, 2011
yılında Ege Üniversitesi İlaç Geliştirme ve Farmakokinetik Araştırma Uygulama Merkezinde
(ARGEFAR’da) açılmıştır. Merkezin mevcut kliniğinin yanına, Türkiye’de bir ilk olarak, biyoyararlanım
ve biyoeşdeğerlik çalışmaları yanı sıra “Erken Faz I” ve diğer klinik faz çalışmalarını yapabileceği
özel donanımlı bir araştırma kliniğini 7 Mayıs 2011 tarihinde hizmete sokulmuştur. Sermayesi
tamamen yerli İlaç Sanayi kuruluşu destek ve katkıları ile yapılandırılan bu kliniğin amacı
uluslararası alanda ilaç geliştirilmesine katkıda bulunmaktır. Sağlık Bakanlığı’ndan İyi Klinik
Uygulamaları (İKU) onayı alan klinik faaliyetini sürdürmektedir. Sadece faz araştırmaları amacı ile
kurulmuş kliniğin Türkiye üniversitelerinde bir başka örneği yoktur.
Resim 6-4. E. Ü. ARGEFAR Merkezi Klinik II yataklı birimi ve “İyi Klinik Uygulamaları Onay Belgesi”
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi “Pediatrik Kemik İliği Kök Hücre Nakil Merkezi”, 1999’da
“Avrupa KİT Kayıt Sistemi (EBMTR)”ne kayıtlı ve tescilli bir merkez olup 2004 yılında Sağlık
Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılan Türkiye’deki ilk iki merkezden biridir. Çocuk Sağlığı ve
Hastalıkları Anabilim Dalında Prof. Dr. Savaş KANSOY tarafından 1998 yılında kurulan merkezde
2011 yılı ortalarına kadar 176 allojenik, 42 otolog nakil gerçekleştirilmiş olup ülkemizde istikrarlı
çalışan az sayıdaki pediatrik merkezlerden biridir. Bu nakillerden 26 kadarı için yurtdışından kök
hücre getirtilerek transplantasyon gerçekleştirilmiştir.
Bu merkez, 2007’de Avrupa Transplant Birliği (European Group for Blood and Marrow
Transplantation-EBMTR ) tarafından bugüne kadarki başarılı çalışmaları, son 5 yıldaki performansı,
yapılan transplantasyon türleri ve çeşitleri, teçhizat ve donanım özellikleri ile halen Türkiye’deki iki
pediatrik merkezden biri olarak akredite edilmiştir. Akreditasyon alınması ile birlikte hem yurt içi
ve hem de yurt dışında akraba dışı vericiler için tarama ve sağlanan vericiler ile transplantasyon
yapma yetkisi alınmış bulunmaktadır. Akraba dışı verici taramaları ve transplantasyon uygulamaları
büyük bir yoğunlukla devam etmektedir.
EGE ÜNİVERSİTESİNİN
DİĞER İLKLERİ
Bu bölümde üniversitelerin öğretim programlarına Türkiye’de ilk kez koyulan dersler,

Türkiye’de ilk kez yayınlanan kitaplar, Türkiye’de ilk kez yayınlanan bilimsel dergiler, Türkiye’de ilk
kez kurulan bilimsel dernekler ve Ege Üniversitesinin Türkiye’de gerçekleştirdiği diğer ilkler yer
almaktadır. Aşağıdaki 59 İLK’in ikisi dünyada da ilktir.
7.1. TÜRKİYE’DE ÖĞRETİM PROGRAMLARINA İLK KEZ KOYULAN DERSLER

Aşağıda lisans düzeyindeki bir öğretim programına Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesinde
koyulduğu bildirilen dersler belirtilmiştir. Ancak bunlar, Ege Üniversitesinin lisans düzeyindeki tüm
öğretim programlarına Türkiye’de ilk kez koyulan derslerin tamamını yansıtmamaktadır. Çünkü bu
kitapta yer alması düşünülen İLKLERİN belirlenmesi için öğretim kurumlarımıza gönderilen bilgi
toplama formunda lisans programına Türkiye’de ilk kez koyulan dersler hakkında bir soru yoktur.
Türkiye Üniversiteleri Tıp Fakülteleri müfredatına ilk olarak Sosyal Pediatri dersi’nin
öğretime girmesi; Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinde Prof. Dr. Sabiha CURA ÖZGÜR tarafından 1957
– 1958 öğretim yılında başlatılmıştır.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kürsüsünün bir diğer yeniliği de Türkiye Tıp Fakültelerinin hiç
birinin öğretim müfredatında bulunmayan “Sosyal Pediatri” dersinin Türkiye’de ilk kez kendi
kürsülerinin öğretiminde okutulmasıdır. Prof. Dr. Sabiha CURA ÖZGÜR’ ün anılarında belirttiği gibi
bu bir devrimdi. Çocuğa sağlıklı bir yaşam hazırlamak, beden ve ruhsal gelişimini anne karnından
başlayarak izlemeye almak, aileyi eğitmek için Sosyal Pediatri dersinin ders programına girmesi
gerekiyordu. O tarihe kadar Türkiye’deki hiçbir Tıp Fakültesinde okutulmayan bu ders, yıllar sonra
diğer Üniversitelerce de benimsenmiş ve ders programına eklenmiştir.
Türkiye’de ilk kez Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde Almanya’da Ziraat
Fakültelerinde okutulan ders kitabındaki “Pamuk” konusu Prof. Dr. Fethi İNCEKARA ve Prof. Dr.
Şükrü H. EMİROĞLU tarafından hazırlanmış ve aynı düzeyde okutulmaya başlanılmıştır.
Türkiye’de ilk kez Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde Türkiye Ziraat Fakültelerinde
lisans düzeyinde ilk “Tıbbi Bitkiler” isimli ders öğretim programlarına alınmış, ardından diğer ziraat
Fakültelerinde de okutulmaya başlanmıştır
Türkiye’de Arkeoloji alanındaki eğitim planı içinde “uygulamalı kazı dersi” Ege
Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde öğretim programına koyulmuştur. Ege Üniversitesi Edebiyat
Fakültesi’nde Prof. Dr. Altan ÇİLİNGİROĞLU başkanlığında kurulan Protohistorya ve Önasya
Arkeolojisi Anabilim Dalı, 1993 yılında öğrenci almaya başlamış ve 1993-1996 yılları arasındaki
eğitim-öğretim programına arazide uygulamalı kazı dersi eklemiştir. Türkiye’de arkeoloji
öğrencilerinin çok az bir kısmının arkeolojik kazılarda çalışma fırsatı bulduğu gerçeğinden yola
çıkarak, Ege Üniversitesi’ndeki arkeoloji öğrencilerinin tümüne, teorik olarak edindikleri bilgileri
arazide uygulama olanağı sağlayan bir eğitim planıdır. Ancak Arkeoloji Bölümündeki öğrenci
kontenjanının artması nedeniyle artık gerçekleştirilemediği için bu ders lisans programdan
kaldırılmıştır.
Türkiye’de ilk kez günümüzün önemli bir araştırma ve uygulama alanı olarak gelişen
endüstri psikolojisi, çevre psikolojisi ve iletişim psikolojisi’nin üniversitelerde lisans düzeyinde
ders olarak okutulması 1980 yılında Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümünde
başlanmıştır.
Ülkemizde ilk kez Ege Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu tarafından ilk
ve acil yardım programı standart eğitim müfredatının oluşturulmasına yönelik “Standart Eğitim
Hedefleri Matrisi” hazırlanmıştır. 8 ünivrsitenin temsilcileriyle 28 Ocak 2005 tarihinde Ege
Üniversitesinde yapılan toplantıda hazırlanan eğitim matrisi halen devam eden standart eğitim
müfredatı çalışmalarına ve Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan “Hastane Öncesi Acil Tıbbi Yardım
ve Bakım Akış Şemaları”na temel oluşturmuştur.
Not: İlk ve Acil Yardım Programının eski ismi Ambulans ve Acil Bakım Teknikerliğiydi.
7.2. TÜRKİYE’DE İLK KEZ YAYIMLANAN KİTAPLAR

Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesinde yayınlanan kitaplar aşağıda belirtilmiştir. Ancak bunlar,
Ege Üniversitesi’nin Türkiye’de ilk kez yayınladığı kitapların tamamını yansıtmamaktadır. Çünkü bu
kitapta yer alması düşünülen İLKLERİN belirlenmesi için öğretim kurumlarımıza gönderilen bilgi
toplama formunda Türkiye’de ilk kez yayınlanan bilimsel kitaplar hakkında bir soru yoktur.
1968 yılında Türkiye’de ve Dünyada ilk “Sosyal Pediatri kitabı” Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalında Prof. Dr. Sabiha CURA ÖZGÜR ve Prof. Dr.
Tuğrul ÖZGÜR tarafından yazılıp basılmıştır.
Türkiye’de ilk kez Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü öğretim üyeleri tarafından
yayımlanan ders kitapları:
1. Tarla Deneme Tekniği (N. Atanasiu, 1968), Çeviren: İbrahim DEMİR
2. Endüstri Bitkileri ve Islahı I, II, II, IV (Fethi İNCEKARA, 1971)
Cilt I – Lif Bitkileri ve Islahı, Ziraat Fak. Yayınları No: 65
Cilt III – Nişasta – Şeker Bitkileri ve Islahı, Ziraat Fak. Yayınları No: 101
Cilt IV – Keyf Bitkileri ve Islahı, Ziraat Fak. Yayını No: 84
Cilt II- Yağ Bitkileri ve Islahı, Ziraat Fak. Yayını No:83
3. Yem Bitkileri (BOECKER, 1962)
4. Tıbbi Bitkiler I. Genel Bölüm (Ayhan CEYLAN, 1979)
5. Tıbbi Bitkiler II. Uçucu Yağ Bitkileri (Ayhan CEYLAN, 1997)
6. Tıbbi Bitkiler III. (Ayhan CEYLAN, 1994, )
7. Tarla Tarımı (Ayhan CEYLAN, 1994, )
8. Genel Bitki Islahı (İbrahim DEMİR, 1975)
Ege Üniversitesinin Diğer İlkleri 261
Türkiye’de ilk kez “Tıp Mikolojisi’ne İlişkin Lâboratuvar Tanı Kitabı”, Prof. Dr. Emel
TÜMBAY tarafından 1983 yılında yayınlanmıştır: Pratik Tıp Mikolojisi. İzmir: Bilgehan Basımevi, 1983.
Türkiye’de ilk kez “Mezuniyet Sonrası Çocuk Hemodiyaliz Eğitim Kursu” Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalında kurulmuş ve yazılan kitabı 1994 yılında
yayımlanmıştır.
Türkiye’de ilk kez klinikte opere edilen ilk olguların yer aldığı CD ile birlikte
yayımlanan “Aort Cerrahisi” kitabı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi
Anabilim Dalında aşağıdaki öğretim üyeleri tarafından yazılmış ve Ağustos 2003’te yayınlanmıştır.
Kitabın hazırlanmasında ve uygulamada payı bulunanlar: Prof. Dr. Suat BÜKET, Prof. Dr.
Tahir YAĞDI, Prof. Dr. Yüksel ATAY, Prof. Dr. Hakan POSACIOĞLU, Prof. Dr. Tanzer ÇALKAVUR, Prof.
Dr. Fatih İSLAMOĞLU, Prof. Dr. Anıl APAYDIN, Doç. Dr. Çağatay ENGİN, Prof. Dr. Mustafa ÖZBARAN,
Prof. Dr. Münevver YÜKSEL, Op. Dr. Fatih AYIK, Prof. Dr. Önol BİLKAY, Prof. Dr. İsa DURMAZ, Prof. Dr.
Ali TELLİ, Prof. Dr. Alp ALAYUNT, Prof. Dr. Ahmet HAMULU, Op. Dr. İshak ARAS, Prof.Dr. Fatma
AŞKAR, Prof. Dr. Bingür SÖNMEZ, Prof. Dr. Firuzan NUMAN, Prof. Dr. Harun ARBATLI, Prof. Dr. Ufuk
ÇAĞIRICI, Doç. Dr. Reşad MAHMUDOV, Doç. Dr. Mustafa ÇIKIRIKÇIOĞLU, Doç. Dr. İlker ALAT, Prof. Dr.
Serdar ENER, Doç. Dr. Tansel DARÇIN, Doç. Dr. Hikmet İYEM, Op. Dr. Yılmaz CİRBAN, Op. Dr. Ulusal
COŞKUN, Op. Dr. Erkan KARA, Op. Dr. Makbule KESİCİ, Op. Dr. Şekip ÇELİK, Op. Dr. Yurday ÇETİN, Uz.
Dr. Ayhan ÖNAL, Op. Dr. Hasan REYHANOĞLU, Yard. Doç. Dr. Osman SARIBÜLBÜL, Op. Dr. Mucittin
ŞEN, Op. Dr. Nur TAMTÜRK, Doç. Dr. Ömer TETİK, Op. Dr. Halil UÇ, Op. Dr. Naci YAĞAN.
- Aort Cerrahisi – Büket S, Yağdı T (eds.), Yüce Yayınevi, İstanbul, 2003, 400 sahife (ISBN 975-
411-272-X).
Türkiye’de ilk kez Ege üniversitesi Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Ses Eğitimi
Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. F. Reyhan ALTINAY, 2004 yılında “Cumhuriyet Döneminde Türk
Halk Müziği (ISBN: 975 – 270 – 204 – X)” kitabını yayımlamıştır. Çalışmalarına 1994 yılında
başlayan Doç. Dr. R. ALTINAY, bu kitapta öncelikle Cumhuriyet Döneminde Türk müziği alanındaki
başlıca gelişmeler ile halk müziği alanında gerçekleştirilmiş olan ilk derleme çalışmaları konu
edilmiştir. Türk halk müziği derleme çalışmalarının yanı sıra dönemin müzik anlayışının çerçevesini
çizen başlıca raporlar, Osmanlıca’dan günümüz Türkçesine aktarılarak okuyucunun bilgisine
sunulmuştur. Bu dönemde yayımlanmış olan başlıca kitaplar, süreli yayınlar, nota yayınları ve
bilimsel çalışmalar hakkında detaylı bilgilere yer verilerek, survey metoduna göre Cumhuriyet
Döneminde Türk halk müziği çalışmalarına ışık tutulması amaçlanmıştır. Kitap; Türk halk müziği
alanında ilk detaylı bibliyografya olması bakımından da önem taşımaktadır.
Türkiye’de ilk kez bir üniversitenin ilk 50 yıllık tarihini, bu tarihi yapanlarını, gerek fiziksel
alt yapısı ve gerekse akademik teşkilatı bakımından gelişimini, akademik hizmetlerini kapsayan
“Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi 1955 – 2005” adlı kitap, 2005 yılında Ege Üniversi-
tesinde yayınlanmıştır.
Ege Üniversitesinin 11. Rektörü Prof. Dr. Ülkü BAYINDIR’ın önerisi üzerine 7. Rektör Prof. Dr.
Hakkı BİLGEHAN, Fen Fakültesinin 8. Dekanı Prof. Dr. İsmet ERTAŞ ve Rektörlük Kurul İşleri Müdürü
Birol AKŞİT’ten oluşan komisyon iki yıllık çalışma sonunda

“Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi, 1955 – 2005” adlı
A4 boyutunda 1265 sayfalık kitabı 17 Mayıs 2005 tarihinde
tamamlamıştı. Ege Üniversitesinin ilk 50 yıllık tarihini, bu tarihi
yapanlarını, Üniversitenin gelişimini ve ürettiği akademik hizmet-
leri kapsayan bu kitap; niteliği bakımından Türkiye üniversiteleri
arasında bir İLKtir. Çünkü kitabı hazırlayan komisyon, ülkemizin
köklü üniversitelerinin bu gibi yıl dönümleri için yayınladıkları
kitapları, onlardan örnek almak üzere getirterek incelemişler ve
bu örneklerin daha çok ilgili üniversitenin son durumunu yansıtan
fotoğraflarla dolu kitapçıklar durumunda olduklarını görmüş-
lerdir.
Türkiye böcek biyolojik çeşitliliğine katkı sağlamak üzere, İzmir ilinde bulunan böcek
türlerinin envanteri ilk kez Prof. Dr. Serdar TEZCAN, Dr. Füsun TEZCAN ve Dr. Nilay GÜLPERÇİN‘den
oluşan bir ekip tarafından çıkarılmış ve E. Ü. İzmir Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından
“İzmir’den 4000 Böcek Türü” ismiyle kitaplaştırılmıştır.
Türkiye’de ilk kez Ege üniversitesi Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Çalgı Yapım
Bölümünde Öğr. Gör. Beril ÇAKMAKOĞLU ve Öğr. Gör. Mehmet YALGIN; Ocak 2006 tarihinde
“Kemençe Metodu” adında bir kitap yayınlamışlardır.
Türkiye’de ilk prematüre kitabı: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Neonatoloji Bilim Dalında
Prof. Dr. Nilgün KÜLTÜRSAY tarafından 2008 yılında Türkiye’de ilk kez prematüre bebeklerin ve
onlara bakan sağlık çalışanlarının sorunlarını içeren bilimsel ve sosyal içerikli bir kitap “Penceremden”
yayınlandı.
7.3. TÜRKİYE’DE İLK KEZ YAYIMLANAN BİLİMSEL DERGİLER

Aşağıda Ege Üniversitesi öğretim birimlerinin ve öğretim üyelerinin önderliğinde Türkiye’de
ilk kez yayımlandığı bildirilen bilimsel dergiler belirtilmiştir.
Türkiye’de ilk kez Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümün de katkılarıyla Bahçe Bitkileri
Bölümü ve Fen Fakültesi Botanik Bölümü Öğretim üyelerinin ortak çalışması sonucu Bitki Dergisi
(Turkish Journal of Plant Science) 1972 yılında yayımlanmaya başlanmış ve 1979 yılında yayımı
sona ermiştir.
Türkiye’de ilk olarak konusunda bilimsel buluş ve uygulamaların yayınlanabildiği

“Pediatrik Cerrahi Dergisi” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı öğretim
üyeleri tarafından Prof. Dr. İhsan NUMANOĞLU’nun önderliğinde Mart 1987 de yayına girmiştir.
Türkiye’de ilk “Türkiye Bitki Koruma Derneği”, 1976 yılında E.Ü. Ziraat Fakültesi Entomoloji
ve Zirai Zooloji Kürsüsü elemanlarınca kurulmuş ve yayın organı olarak “Türkiye Bitki Koruma
Dergisi” 1977 yılından bu yana çıkarılmaya başlanmıştır.
Türkiye’de ilk kez Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanlık alanında “İnfeksiyon Dergisi

(Turkish Journal of Infection)” Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinde 1987 yılında Prof. Dr. Emel
TÜMBAY’ın editörlüğü altında yayınlanmaya başlamıştır.
Türkiye’de ilk kez Endokrinoloji alanında tematik bir dergi olan “Ulusal Endokrinoloji”
adlı dergi Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinde yayınlanmış ve 1991 – 1997 yılları arasında yayını
Endokrinoloji Bilim Dalınca sürdürülmüştür. 1997 Yılında bu dergi Türkiye Endokrinoloji ve
Metabolizma Derneği “TEMD” tarafından “Turkish Journal of Endocrinology and Metabolism”
(TJEM) adı altında sürdürülmektedir.
Türkiye’de ilk kez “Tekstil ve Konfeksiyon Dergisi”, Ege Üniversitesi Tekstil ve

Konfeksiyon Araştırma-Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Işık TARAKÇIOĞLU editörlüğünde Mart
1991 tarihinden başlayarak üç ayda bir yayınlanmaya başlamıştır. Bu dergi, 2008 yılından itibaren
Science Citation Index SCI-Expended kapsamına alınmıştır.
Türkiye’de ve dünyada ilk Neonatoloji Dergisi: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi

Neonatoloji Bilim Dalında Prof. Dr. Nilgün KÜLTÜRSAY tarafından Türkiye’de ve dünya da ilk defa;
uluslararası editorial bordu olan ilk Neonatoloji Dergisi Journal of Neonatology çıkarıldı. 1994-
1998 yılları arasında 4 yıl yayınlandı.
Türkiye’de ilk kez Tarla Bitkileri Bilimi Derneği tarafından yayımlanan ve editörlüğü Ege
Üniversitesi Ziraat Fakültesinde Prof. Dr. Metin B. YILDIRIM tarafından yürütülen “Turkish Journal of
Field Crops” Dergisi, 2008 yılında Science Citation Index Expended kapsamında taranmaya
başlanmıştır.
7.4. TÜRKİYE’DE İLK KEZ KURULAN BİLİMSEL DERNEKLER

Aşağıda Ege Üniversitesi akademik birimlerinin ve öğretim üyelerinin önderliğinde
Türkiye’de ilk kez kurulduğu bildirilen bilimsel dernekler belirtilmiştir.
15 Mart 1973’te Türkiye’de ilk kez “Türkiye Çocuk Cerrahisi Derneği”, Ege Üniversitesi
Tıp Fakültesi Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalının önderliği ile kurulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “Tarım Ekonomisi Derneği” Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım
Ekonomisi Bölümünde Tayfun ÖZKAYA, Göksel ARMAĞAN, Ela Ardıç ATIŞ, Şule Ersöz IŞIN, Ayhan ÇIKIN,
Ahmet Göker ELBEK ve Emin IŞIKLI tarafından 1990 yılında kurulmuştur.
Türkiye’de ilk kez entomoloji yani böcekbilim konusunda çalışanları çatısı altında bir
araya toplamayı amaçlayan ilk bilimsel dernek olan “Türkiye Bitki Koruma Derneği”, 1976 yılında
E. Ü. Ziraat Fakültesi Entomoloji ve Zirai Zooloji Kürsüsü elemanlarınca kurulmuş ve yayın organı
olarak Türkiye Bitki Koruma Dergisi 1977 yılından bu yana çıkarılmaya başlanmıştır.
Türkiye’de ilk kez “Tarla Bitkileri Bilimi Derneği” 1993 yılında Ege Üniversitesi Ziraat
Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünden Prof. Dr. İbrahim DEMİR, Prof. Dr. Ayhan CEYLAN, Prof. Dr.
Metin B. YILDIRIM, Prof. Dr. Seval SEKİN, Prof. Dr. Nazimi AÇIKGÖZ, Prof. Dr. Hasan SEPETOĞLU, Doç.
Dr. Naci ALGAN, Doç. Dr. Nermin KAYA, Dr. Hamdi AYGÜN, Dr. Nuran ÇELİK, Dr. Aynur GÜREL, Araş.
Gör. Bahattin TANYOLAÇ, Araş. Gör. Ali PEKSÜSLÜ önderliğinde kurulmuştur.
Türkiye’de ilk kez “İdrar Yolu Enfeksiyonundan Korunma ve Mücadele Derneği “ Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı mensuplarının katkıları ile 2001 yılında
kurulmuştur. ( Kütük no: 35037083, tescil tarihi: 19.02.2001 )
Türkiye’de ilk kez “Ege Obez Hasta Deneği”, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve
Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalında Prof. Dr. Taylan KABALAK, Prof. Dr. Candeğer YILMAZ, Doç. Dr.
Şevki ÇETİNKALP, Prof. Dr. Mehmet Rasih YILMAZ, Prof. Dr. Lütfiye Füsun SAYGILI, Prof. Dr. Gökhan
ÖZGEN, Uzm. Dr. Zeliha Fulden SARAÇ tarafından 15.08.2001 tarihinde kurulmuştur.
7.5. TÜRKİYE’DE İLK KEZ GERÇEKLEŞTİRİLEN DİĞER KONULAR

Mustafa Kemal ATATÜRK’ün Türkiye’de ilk yapılan heykeli Ege Üniversitesinde
bulunmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yapılan ilk Atatürk heykelinin İstanbul’da
Sarayburnu’nda bulunan heykel olduğu görüşü yaygındır. Avusturyalı Heykeltıraş Heinrich KRIPPEL
tarafından yapılan bu heykel, 3 Ekim 1926 tarihinde tamamlanarak açılışı yapılmıştır. Yakın
zamanlarda İletişim Yayınları’ndan çıkan Aylin TEKİNER’e ait “Atatürk Heykelleri Kült, Estetik,
Siyaset” adlı kitapta yazıldığına göre Kippel’in eseri olup Türkiye’de değişik yerlere koyulan altı adet
heykel bulunmaktadır: Sarayburnu’ndakinden sonra 29 Ekim 1926’da açılan Konya Atatürk Anıtı, 24
Kasım 1927 tarihli Ulus Zafer/Yenigün Anıtı, 15 Ocak 1932 tarihinde açılan Samsun/Atatürk Onur Anıtı,
24 Mart 1936 tarihinde açılan Afyon Utku/Zafer Anıtı ve 1938 yılında açılan Ankara Sümerbank
içindeki Oturan Atatürk Anıtı.
Ege Üniversitesinde bulunan ve resim 7.5-1’de görülen Atatürk Anıtı, Heinrich KRIPPEL’in
imzasını taşımaktadır. Heykelin Arap harfleri ile yazılı kitabesinde Haziran 1926 tarihinde yapıldığı
yazılıdır. O halde bu heykel, 3 Ekim 1926 tarihinde açılan Sarayburnu Atatürk Anıtından önce
yapılmış olmalıdır. Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal ATATÜRK, İzmir’e her gelişinde Bornova Bölge
Ziraat Okulu’nu en az bir, bazen üç ila dört kez ziyaret etmiş, okulun Resim 1.1-3’de görülen binasını
hizmete O açmış, Ülkemizi ziyaret eden İran Şahı Rıza Pehlevi’ye de bu okulu gezdirmiştir.
Ülkemizde ziraatın gelişmesine çok önem veren Atatürk’ün kendilerine verdiği büyük şerefe bir
şükran borcu olarak okul yönetimi bu heykeli yaptırmış olmalıdır.
Resim 1.1-3. Ege Üniversitesi Rektörlüğü bahçesindeki Atatürk heykeli: a) Heykelin önden görünüşü, b) Heykelin yandan
görünüşü, c) Heykelin arka alt kenarında heykeltıraş KRIPPEL’in imzası, d) Heykel kaidesinde Arap harfleri ile yazılmış
kitabenin okunabilir fotoğrafı. Kitabenin en alt satırında “Haziran 1926” tarihi görülüyor.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kürsüsü
tarafından geliştirilen “Hasta Kayıt Formu” Sağlık Bakanlığınca Türkiye’deki tüm sosyalizasyon
bölgelerinde standart olarak kullanılması kabul edilmiştir. Bu form, 1960’lı yıllarda Sağlık ve Sosyal
Yardım Bakanlığınca eğitim amacıyla EÜ Tıp Fakültesine tahsis edilen Torbalı-Tepeköy-Cumaovası
sosyalizasyon bölgesindeki Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları kürsüsündekilerle birlikte çocuk stajı
yapmakta olan öğrenciler, diğer birimlerin öğretim üyeleri ve hekimlerinin birlikte yaptıkları
çalışmalar sonunda geliştirilmiştir.
Türkiye’de ilk kez “Tıp Fakültesi Staj Sınıfı Öğrencileriyle Birlikte Yapılan Doğu
Anadolu Gezileri” 1963 yılında Ege Üniversitesinde başlatılmıştır. O tarihlerde Türkiye’nin yalnız
üç büyük kentinde bulunan Tıp Fakültelerinde okuyan öğrencilerin çoğunun Doğu Anadolu’da
yaşama koşullarından haberleri yoktu. Oysa ülkenin hekimlere en çok gereksinim duyduğu bölgeler
oralarıydı. Yeni mezun olacak ve Doğu Anadolu bölgesinde de görev yapabilecek olan genç
hekimlerin o bölgeleri tanımalarının yarar sağlayacağına inanan başta Prof. Dr. Sabiha ÖZGÜR
CURA, Prof. Dr. Yavuz AKSU, Prof. Dr. İsmail ULUTAŞ ve diğer öğretim üyeleri staj sınıfına geçen
öğrencilerin, bir bakıma eğitimlerinin bir parçası olarak, yaz aylarında Doğu Anadolu’ya götürül-
mesi ve yörenin koşullarının tanıtılması uygulaması başlatılmıştır. Bu uygulamalar sonucunda
ilerleyen yıllarda Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunları o bölgelerde son derece başarılı olmuşlar
ve bunu takdir eden Sağlık Bakanlığı yetkilileri Fakültemize mezunlarının başarıları için takdir ve
tebrik yazıları göndermiştir.
Resim 7.5-2. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi son sınıf öğrencilerinin öğretim üyeleri önderliğinde her yıl
yaptıkları Doğu Anadolu Gezisi’nden bir anı: 1. Prof. Dr. İsmail ULUTAŞ, 2. Prof. Dr. Yavuz AKSU ve
öğrencilerden bir grup. (Temmuz 1964, İsmail ULUTAŞ’ın albümünden)
Kuruluş yılında 6 sınıfında birden öğretim ve eğitime başlayan ve kurulduğu yıl

mezun veren Türkiye’de İLK Tıp Fakültesi, Ege Üniversitesi bünyesinde kurulan İzmir Tıp
Fakültesi’dir.
Ege Üniversitesi Senatosunun 15.07.1977 tarih ve 187/22 sayılı kararı ile kurulması kabul
edilen ve Milli Eğitim bakanlığınca 10.10.1977 tarihinde onaylanan E. Ü. İzmir Tıp Fakültesi; 1977 -
1978 öğretim yılında 91 öğrenci alarak öğretime başlamıştır. Anarşik olaylar nedeniyle, başta
Erzurum Atatürk Üniversitesi olmak üzere diğer üniversitelerde öğrenimleri engellenen öğrenciler
de naklen bu fakülteye kabul edilmiştir. Böylece „Türkiye’de açıldığı yıl her sınıfında öğrencisi
olan ve o öğretim yılı sonunda mezun veren ilk tıp fakültesi“ Ege Üniversitesi İzmir Tıp Fakültesi
olmuştur.
Türkiye’de ilk olarak “Yerel Hayvan Deneyleri Etik Kurulu” 05.12.1984 tarihinde Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesinde kurulmuştur. Amacı E. Ü. Tıp Fakültesinin akademik birimleri içerisinde
yapılacak olan bilimsel araştırma, eğitim ve öğretime yönelik deneysel ve gözlemsel çalışmalarda,
hayvan etiği yönünden mevcut ilke ve kurallara uyulup uyulmadığını incelemek, görüş bildirmek,
izin vermek, izlemek, gerektiğinde kurallar koymak şeklinde ifade edilmiş olan kurulun yönergesi,
Fakülte Kurulunun 10 Nisan 1997 tarihindeki 31/1 sayılı kararı ile kabul edilmiştir. Hayvan Etik
Kurulu, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyelerinden olmak üzere: Bir farmakolog, bir fizyolog,
bir histoloji ve embriyoloji uzmanı ile deneysel cerrahi ve araştırma bilim dalı başkanı ve bir
veteriner hekimden oluşmuştur.
Türkiye’de ilk kez "UNESCO Hirayama Silk Roads” projesi çerçevesinde Prof. Dr. İnci
Kuyulu ERSOY "a Comparative Study of The Caravanserais in Seljukian Anatolia and Central Asia"
konulu projesi ile 1991 yılında Unesco Hitayama Silk Roads bursunu Türkiye’den ilk alan kişidir.
Türkiye’de ilk kez bir üniversite hastanesinde yatan hastaların refakatçıları ve ayaktan
tedavi edilen hastaların kalması için yapılan otel, “Ege Sağlık Oteli” adıyla Ege Üniversitesinde
yapılmıştır. Üç yıldızlı otel niteliğinde hizmet vermekte olan 100 yataklı bu otelin inşaatı 1993
yılında başlamış ve 1995 yılında hizmete açılmıştır.
Resim 7.5-3. Ege Üniversitesi Sağlık Oteli. Ege Üniversitesi hastanesinde yatan hastaların
refakatçılarının ve ayaktan tedavi edilen hastaların kalması için 1995 yılında hizmete açılan bu otel
100 yataklıdır.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Uluslararası Bilgisayar Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof.
Dr. Kayhan ERCIYEŞ ve Doç.Dr. Mehmet Emin DALKILIÇ’ın danışmanlığında İzmir Büyükşehir
Belediyesi ESHOT bünyesinde yürütülen ve 3 yıl süren (1996 – 1999 yılları arası) "Ulaşımda Akıllı
Kart (Kentkart)" projesi, Fransız Sesame Şirketi tarafından yapılan değerlendirmede ulaşım
alanında birinciliğe layık görülmüştür.
Türkiye’de ilk “Neonatal Transport Organizasyonu” Ege Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve

Hastalıkları Anabilim Dalı tarafından gerçekleştirilmiştir.
Neonatoloji Bilim Dalınca Türkiye’de ilk il içi neonatal transport organizasyonu için 2001
yılında İzmir İli Sağlık Müdürlüğü ve ilgili kurumlarla işbirliği yapılarak 112 yenidoğan ambulansının
geliştirilmesi ve görevli hekimlerin eğitimi sağlanmıştır. Bu organizasyon daha sonra Türkiye’de
model alınmıştır.
(EBİLTEM) tarafından 30-31 Mayıs 2002 tarihinde “Ar-Ge Proje Pazarı” kurulmuştur. Bu Pazar;
Özgün teknolojilere sahip olabilmek için Ar-Ge ortaklıkları arayışındaki sanayicileri, yeni yatırım
alanları arayan girişimciler ile üniversiteleri ve araştırma kurumlarını bir araya getirerek
tanışmalarını; somut düşünce ve önerilerini tanıtmalarını ve işbirliği için görüşmelerini sağlayan Ar -
Ge Proje Pazarı etkinlikleri içinde Türkiye’de bir Üniversite tarafından düzenlenen ilk Proje
Pazarıdır. EBİLTEM, 2002 yılından bu yana TÜBİTAK desteği ile 6 ayrı Proje Pazarı düzenlenmiştir.
EBİLTEM, “Proje Pazarları” ile bugüne kadar bine yakın araştırma projesini yatırımcılara tanıtmıştır.
Ege Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü, Türkiye’nin ilk “AUTEX (Association of

Universities for Textiles)” üyesi olan Bölümü’dür. 1994 yılında kurulmuş olan bu uluslararası
organizasyon, tekstil konusunda eğitim ve araştırmalar gerçekleştiren Avrupa ülkeleri başta olmak
üzere ve diğer bazı ülkelerden üniversiteleri bir araya getirerek işbirliği olanaklarını arttırmayı
hedeflemektedir. Ege Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü’nün 2002 yılında gerçekleşen
üyeliğini daha sonra İstanbul Teknik Üniversitesi ve Uludağ Üniversitesi Tekstil Mühendisliği
Bölümlerinin üyeliği izlemiştir.
Hasta Çocuk evinin kurulması Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk
Nefrolojisi Bilim Dalınca 2004 yılında gerçekleştirilmiştir.
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz KOCAOĞLU, Ege Üniversitesi Rektörü Prof Dr. Ülkü
BAYINDIR, Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Sevgi MİR ve
Prof. Dr. Buket ERER gerçekleştirmiştir. Büyükşehir Belediyesine ait 2 adet daire Çocuk Evine tahsis
edilmiştir. Bu dairelerin restorasyonu ve tefrişi Çimentaş AŞ tarafından yapılmıştır. Çocuk evlerinin
amacı çoğunluğu İzmir dışından gelen uzun süreli tıbbi tedavi ve izlemi gereken (Organ
Transplantasyonu, Kemik İliği Transplantasyonu olan) hastaları aileleri ile birlikte misafir eden,
hiçbir ücret talep edilmeden çalışan, bu konudaki Belediye ile işbirliği ilk ve tek projedir.
Türkiye’de Arkeoloji alanındaki ilk Avrupa Projesi Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Arkeoloji Bölümünde Prof. Dr. Altan ÇİLİNGİROĞLU tarafından yapılmıştır. Bronzdan yapılmış tarihi
eserlerin korunması ve restorasyonuna yönelik yeni yöntemlerin geliştirilmesini amaçlayan ve
EFESTUS Projesi olarak adlandırılan bu proje, 5. Çerçeve Programı kapsamında 2003 yılında
başlamış ve 2005 yılında başarıyla tamamlanmıştır. Bugün Türkiye’de Arkeoloji alanında çok sayıda
Avrupa projesi yürütülmektedir.
Türkiye’de ilk kez “Obezite ve Sorunları Konulu 1. Uluslar arası resim Yarışması”, Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalında Prof. Dr. Candeğer
YILMAZ önderliğinde Ege Obez Hasta Derneği adına 9-11 Aralık 2004 tarihleri arasında Atatürk
Kültür Merkezinde gerçekleştirilen “Obezite Okulu” çerçevesinde düzenlenmiştir. Yarışmaya
katılan ressamların yapıtlarından seçilmiş resimler, Dernek Başkanı Prof. Dr. Candeğer YILMAZ’ın
editörlüğünde bir kitap halinde yayınlanmıştır. Bu kitaptan seçilen iki resim ise, resim 7.5.3’de
görülmektedir.
Resim 7.5-3: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı önderliğinde 9-11 Aralık
2004 tarihleri arasında gerçekleştirilen “Obezite Okulu” çerçevesinde Türkiye’de ilk kez düzenlenen “Uluslar arası Obezite
Resim Yarışması” kitabından seçilen iki resim.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi; 09-27 Mart
2007 tarihleri arasında Ülkemizdeki Üniversiteler içerisinde ilk kez olmak üzere TARİŞ
Kooperatifçilik Okulunu kurmuş ve pek çok kooperatif üyesi ve çalışanına kooperatifçilikle ilgili
eğitim seminerleri vermiştir.
Türkiye’de ilk “Böcek farkındalığı yaratma projesi (BÖFYAP)” Ege Üniversitesi Ziraat
Fakültesi Bitki Koruma Bölümü tarafından 2007 yılında TÜBİTAK’ın desteği ile başlatılmıştır. Bu
kapsamda 2007 yılında BÖFYAP-İLK, 2008 yılında BÖFYAP-ÖĞRETMEN, 2008-2011 yıllarında
BÖFYAP-BÖCEK OKULU projeleri yürütülmüştür. BÖFYAP-İLK projesinde 7-14 yaş grubundaki
ilköğretim öğrencilerine birer günlük program uygulanmış, BÖFYAP-BÖCEK OKULU projesinde 9-13
yaş grubundaki ilköğretim öğrencileri üçer günlük programa alınmıştır. Sadece 2008 yılında
desteklenen BÖFYAP-ÖĞRETMEN projesinde de bir günlük program uygulanmıştır. Proje, Bitki
Koruma Bölümü’nde ilk kez ele alınmış ve 2007 yılından bu yana ilköğretim öğrencilerine yönelik
olarak Tıp Fakültesi, İletişim Fakültesi ve Tabiat Tarihi Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde görev
yapan öğretim elemanlarının katkılarıyla gerçekleştirilmiştir.
Katılımcıların böceklere yaklaşımlarında projenin olumlu etkisinin % 92-100 düzeyinde
gerçekleştiği ve böcekten korkanların tamamına yakınının böcek korkusunu yendiği görülmüş,
projeden edindikleri bilgileri başta aileleri olmak üzere, arkadaş ve öğretmenleriyle paylaştıkları
proje sonrasındaki geri bildirimlerden öğrenilmiştir. Ayrıca katılımcı öğretmenlerin, almış oldukları
eğitimi Türkiye’nin çok değişik noktalarında öğrencilerine aktardıkları ve diğer öğretmenlerle de
paylaştıkları bildirilmiştir.
BÖFYAP-BÖCEK OKULU projesinin bilim-toplum projesi olma niteliğine, son yıllarda Sosyal
Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu ile sosyo-ekonomik düzeyi düşük çevrelerdeki okullardan
katılan öğrencilerle bir sosyal sorumluluk projesi olma niteliği de eklenmiştir. Bu öğrencilerin
projenin ilk günündeki çekingen ve içe dönük davranışlarının, sonraki günlerde yerini yeni
arkadaşlık ve dostluklara bıraktığı, özgüvenlerinin arttığı gözlenmiştir.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalınca 2009
yılında hasta ve hasta yakınmalarına yönelik olarak 2009 yılında İdrar yolu enfeksiyonu okulu
açılmıştır.
(EBİLTEM) tarafından 2011 yılında “Batı Anadolu Elektrik-Elektronik ve Bilişim Bölgesel
İnovasyon Merkezi (BATI-BİNOM)” kurulmuştur. Bu merkez; sanayi sektörünün araştırma
yeteneklerini artırmak, üniversite işbirliğini hızlandırmak, Ar-Ge ve uluslararası network gücünü
artırmak amacı ile Batı Anadolu Sanayici ve İşadamları Derneği (BASİFED) ile EBİLTEM’in
ortaklığında, TÜBİTAK’ın desteği ile oluşturulan bir İŞBAP (İşbirliği Ağları Programı) projesidir.
TÜSİAD (Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği)’ın 2007 yılında başlattığı Türkiye’de Bölgesel
İnovasyon Merkezleri oluşturmaya yönelik “Büyük Şemsiye Projesi”nin pilot uygulaması olarak
hayata geçirilen Batı-Binom Projesi Türkiye’de ilktir.
Sağlık Sosyalizasyon Pilot Bölgelerinden birisi, eğitim amacı ile Türkiye’de İlk kez 1960
yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kürsüsüne tahsis edilmiştir. 1960’lı
yıllarda Türkiye’de sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesine ilişkin 224 Sayılı Kanunun yürürlüğe
girmesinden sonra, Sağlık bakanlığınca kanunun ülke düzeyinde örgün bir şekilde yayılmasına
ilişkin ön çalışmaların yapılmasına başlanınca Prof. Dr. Sabiha CURA ÖZGÜR’ün öncülüğünde Sağlık
ve Sosyal Yardım Bakanlığına yapılan başvuru üzerine Türkiye’de İlk Kez Ege Üniversitesi Tıp
Fakültesine ve Prof. Dr. Sabiha CURA ÖZGÜR’ün organizatörlüğünde, Torbalı – Tepeköy –
Cumaovası çevresinde sağlık hizmetinin sosyalleştirilmesini amaçlayan bir pilot uygulama bölgesi
tahsis edilmiştir.
Ege Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Merkezi (EBİLTEM) tarafından 2004-2008 yılları

arasında yürütülen ve dünyanın en büyük teknoloji transfer Ağı “Yenilik Aktarım Merkezi Ağları-
Innovation Relay Centres Network”ün üyesi olan “Ege Yenilik Aktarım Merkezi (IRC-Ege)”, Avrupa
Komisyonu tarafından 33 ülke ve 71 merkez arasından Avrupa’nın en başarılı “Teknoloji Transfer
Ofisi” seçilmiştir.
Türkiye üniversitelerinde ilk kez “Tane Tane Kapakları Toplayalım Adım Adım
Engelleri Aşalım” projesi, Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Celal ARTUNÇ
başkanlığında ve Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Nurselen TOYGAR’ın koordinatörlüğünde gerçekleş-
tirilmiştir.
Ortopedik engelli vatandaşlara tekerlekli sandalye yardımı için mavi şişe kapağı toplama fikri,
yürüme engelli çocuğunu kucağında diş tedavisine getiren babayı gören Diş Hekimliği Fakültesi 4.
Sınıf öğrencisi Kosovalı Kushtrim AHMETİ tarafından ortaya koyulmuştur. Fakülte yönetimi bu fikri
yararlı bularak bir sosyal yardım projesi haline getirmiştir. Yeni Asır Gazetesi’nin de desteklediği
proje Mayıs 2010 tarihinde başlatılmıştır.
Projenin sosyal medyada iki yüz bine yakın gönüllü takipçisi, Türkiye’de 81 ilde destek
grupları bulunmaktadır. 34 Avrupa ülkesindeki destek grupları tarafından da bu projeye mavi kapak
gönderilmektedir. Bu destek grupları sayesinde ihtiyaç sahipleri tespit edilerek tekerlekli sandalye
ihtiyaç sahibine ulaştırılmaktadır. 30 Aralık 2011 tarihine kadar 230 milyon mavi kapak toplanarak
1108 tekerlekli sandalyeye ulaşılmıştır. Bu kapaklar karşılığında alınan 1000. tekerlekli sandalye, 41
yaşındaki ortopedik engelli Murat ŞEFİK’e törenle verilmiştir. Ayrıca Van İlimize 100 sandalye, Sudan
Büyükelçiliğine 50 sandalye ve Kosova’daki harp gazilerine 50 sandalye gönderilmek üzere

hazırlanmış bulunmaktadır.
Artık halkımıza mal olan bu projenin süresi 31 Aralık 2012 tarihine kadar uzatılmıştır.
Resim 7.5-4. “Tane Tane Kapakları Toplayalım Engelleri Aşalım Projesi” kapsamında
alınan bininci tekerlekli sandalyenin Murat Şefik’e verilmesi töreninde soldan sağa: Prof. Dr.
Nurselen TOYGAR, Murat ŞEFİK, Diş Hekimliği Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Celal ARTUNÇ ve
Kosovalı öğrenci Kushtrim AHMETİ. (30.12.2011)
SONUÇ
8.1. EGE ÜNİVERSİTESİ İLKLERİNİN ÖZETİ

Ege Üniversitesinin kurulduğu 1955 yılından 30 Kasım 2011 tarihine kadar Türkiye’de ve dünyada
gerçekleştirmiş olduğu İLK’lerden bilgisine ulaşılabilenler önceki 7 bölümde yer almış bulunmaktadır. Bu
İLK’lerin bölümlerine ve üniversitemiz kuruluşlarına sayısal dağılımı aşağıdaki çizelgede belirtilmiştir.
Çizelgenin incelenmesinden görüleceği gibi 141 tanesi dünyada da İLK olmak üzere toplam 826 İLK’in Ege
Üniversitesinde gerçekleşmiş olduğu görülecektir. Ancak bunlar, Ege Üniversitesinin Türkiye’de ve dünyada
gerçekleştirdiği İLK’lerin tamamı değildir. Çünkü;
1- Üniversitemize uzun yıllar hizmet vererek emekli olmuş veya üniversitemizde bir süre çalıştıktan
sonra ayrılmış ya da başka üniversitelere atanmış değerli öğretim üyelerimizin gerçekleştirmiş oldukları İLK’ler
ile ilgili bilgilerin pek azı bu kitapta yer almıştır.
2- Üniversitemizin 8 fakültesi ile bazı enstitü ve yüksek okulları, 20 Temmuz 1982 tarihinde yürürlüğe
giren 41 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 18. maddesi ile kurulmuş olan Dokuz Eylül Üniversitesine
bağlanmıştır. Üniversitemizden kopartılan bu kuruluşların 1982 yılına kadar Türkiye’de ve dünyada
gerçekleştirdikleri İLK’ler ile ilgili bilgilere ulaşılamamıştır.
3. Bilimsel Buluş ve 5. Bilimsel
2. Araştırma Merkez ve
1. Öğretim birimleri ve
4. Alınan Patentler ve
Öncülükler (Türkiye’de ilk)
Öncülükler (Türkiye’de ilk)
Uygulamalarda Toplantılarda
6. Akreditasyon ve
Tesciller (Türkiye’de ilk)
Öncülükler Öncülükler
Laboratuarlarında
Programlarında
Mükemmeliyet
EGE ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK
7. Diğer İlkler
Türkiye’de İlk
Türkiye’de İlk
Dünyada İlk
Dünyada İlk
KURULUŞLARI
Merkezleri
(Türkiye’de ilk)
Tıp Fakültesi 23 30 107 15 - 35 1 6 23 TOPLAM

240
Ziraat Fakültesi 3 6 90 2 16 18 - - 18 153
Fen Fakültesi 6 8 24 70 - 13 - - - 121
Diş Hekimliği Fakültesi 1 1 8 - - 1 - - 1 12
Mühendislik Fakültesi 5 1 3 - 4 8 1 1 1 24
Edebiyat Fakültesi - 2 15 - - 7 - - 4 28
Eczacılık Fakültesi - - - - 1 - - - - 1
İletişim Fakültesi 1 1 - - - 2 - - - 4
Su Ürünleri Fakültesi - 3 29 22 2 3 1 - - 60
İktisadi ve İdari Bilimler 2 - - - - 3 - - - 5
Fakültesi
Eğitim Fakültesi - - - - - 1 - - - 1
Hemşirelik Yüksek Okulu 1 - 1 - 1 13 - - - 16
Devlet Türk Musikisi - - 5 - - 1 - - 2 8
Konservatuvarı
Diğer Yüksek Okullar 1 - - - - 1 - - 1 3
Meslek Yüksek Okulları 2 - 3 - 1 3 - 1 - 10
Güneş Enerjisi Enstitüsü 2 3 5 - 4 - - - - 14
Nükleer Bilimler Enstitüsü 3 - - 1 6 1 1 - - 12
Türk Dünyası Araştırmaları 6 - - - - 1 1 - - 8
Enstitüsü
Uluslararası Bilgisayar Enstitüsü 2 - - - - - - - 1 3
Uygulama ve Araştırma 3 13 13 25 - 17 1 3 6 81
Merkezleri
Rektörlüğe Doğrudan bağlı olan 10 10 - - - - - - 2 22
kuruluşlar
TOPLAM 71 78 303 135 35 128 6 11 59 826
8.2. SON SÖZ

Bu kitap, elde edilebilen bilgilerden yararlanarak Ege Üniversitesinin Türkiye’de ve dünyada
gerçekleştirdiği İLKLERİN ilk derlemesidir. Kitabı inceleyen Üniversitemiz mensuplarından bazıları,
“Aaa! Şu ve şu İLKLER de vardı. Bunlar kitapta yer almamış.” diyeceklerdir.* Ancak, görülen bu
eksikler; VII ila XIV. sayfalarda yer alan YAZARLARIN ÖNSÖZÜ’nde açıklanmış olduğu gibi, kitabı
hazırlayanların kusuru değildir. Ege Üniversitesi İLKLER üretimine şüphesiz artan bir ivme ile devam
edecek ve bir süre sonra bu kitabın ikinci baskısının yapılması gündeme gelecektir. Kitaptaki
eksikleri görenler, bunları IX ila XI. sayfalarda açıklanan bilgileri kapsayacak biçimde bildirirler ise,
üretilen yeni İLKLER ile birlikte sonraki baskıda yer alabilir.
Ege Üniversitesinin Türkiye’deki İLKLER’inden biri niteliğinde olan bu kitapta yer alan
İLKLER’i üretenler, üretime yardım edenler ve destek verenler; yalnız Üniversitemizin değil
Türkiye’nin de gururudurlar. Atalarımız “Marifet, iltifatla kaimdir.” derlermiş. Yani yapılan iyi
işler, yaratılan iyi eserler, onları yapanlar takdir edildiği, desteklendiği, övüldüğü ve onurlandırıldığı
sürece daha fazlası ve daha iyisi yapılmaya devam eder. İşte bu kitap; Ege Üniversitesi İLKLER’ini
yapanların bir bakıma takdir edilişinin ve onurlandırılmasının da bir belgesi olup bugünün
gençlerini ve geleceğin gençlerini daha iyi ve daha çok İLK’e imza atmaya özendirecektir.
Hakkı BİLGEHAN, İsmet ERTAŞ ve Birol AKŞİT
* KİTABIN BASKISI SIRASINDA BİLDİRİLEN İLKLER

Kitap baskıya verildikten sonra emekli Prof. Dr. Kutay ANDAÇ, “Bizim de Türkiye’de ve
dünyada ilk kez gerçekleştirdiğimiz bilimsel buluşlar ve uygulamalar var. Ancak böyle bir kitap
hazırlandığından haberim olmadı.” diyerek aşağıdaki İLKLERİ komisyona göndermiştir.
Dünyada ilk kez “Fuchs sendromunun heredofamilyal dejeneratif bir olay” olduğu
1973 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalında Dr. Kutay ANDAÇ
tarafından ortaya koyulmuştur. Fuchs sendromunun gözün farklı bölümlerini tutmasının dışında,
sistemik olarak da tutulum gösterdiği üzerinde durulmuş, genetik olarak Mendel genetiği ve
kromozomal seviyede ayrıca dermatoglifik araştırmalar yapılmıştır. Bu araştırmalar sonucunda klinik
tablonun heredofamilyal dejeneratif bir olay olduğu sonucuna varılmıştır. (Doçentlik tezi, 1973)
Dünyada ilk kez “Behçet hastalığının farklı iki ailenin farklı jenerasyonlarında da
görüldüğü” 1979 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalında Prof. Dr.
Kutay ANDAÇ tarafından ortaya koyulmuştur. İki ailede, ailelerin farklı jenerasyondaki bireylerinde
Behçet hastalığı teşhis edilmiş ve olgular Birinci Uluslararası Behçet Hastalığı Sempozyumunda
sunulmuş ayrıca aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur:
Andaç K., Pamukçu K., Ergüllü H.: Hereditary Behcet’s disease (Case report in two familıes)
Behcet’s Disease İnternational Congress Series 467, Excerpta Medica, 1979,138-140).
Dünyada ilk kez “Behçet hastalığının otoimmun bir hastalık olarak düşünülmesinin
gerektiği” 1979 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalında Kutay ANDAÇ,
Özgül ÖZGÜVEN, Hüseyin ERGÜLÜ, Ali TERCİ tarafından açıklanmıştır. Behçet Hastalığında
immünolojik faktörler göz önüne alınarak sıvısal antikorlar araştırılmış ve alınan sonuçlar
çerçevesinde olayın otoimmun bir hastalık olarak düşünülmesinin gerektiği ileri sürülmüştür.
Bulgular, Birinci Uluslararası Behçet Hastalığı Sempozyumunda sunulmuş ve aşağıdaki makale ile
tıp dünyasına duyurulmuştur.
ANDAÇ K., ÖZGÜVEN Ö., ERGÜLLÜ H: Antibodies in Behcet’s Disease. Behcet’s Didease
İnternational Conngress Series 467. Excerpta Medica 1979, 242-244.
Türkiye’de ilk kez “Katarakt cerrahisinde arka kamara lensleri uygulaması” 1986
yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalında Kutay ANDAÇ, Günhan
ERBAKAN, Kübra UMAR tarafından yapılmıştır. Uygulama sonuçları 18. Türk Oftalmoloji
Kongresinde Tıp Dünyasına duyurulmuştur.
ANDAÇ K., ÖZGÜVEN Ö., ERGÜLLÜ H. : Arka kamara lenslerinin uygulamaları ile alınan sonuçlar.
18. Türk Oftalmoloji Kongresi Bülteni. 1986, 25-28.
Dünyada ilk kez “Ginko ekstrelerinin glokom tedavisinde kullanılması” 1994

yılında Ege Üniversitesi, Göz Hastalıkları Anabilim Dalında Halil ATEŞ, Kutay ANDAÇ tarafından
uygulanmıştır. Sonuçlar aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur.
ATEŞ H., ANDAÇ K.: Beta blokers and free radical scavengers in the treatment of primary open
angle glaucoma. XXXVII. International congress of Ophtalmology (Canada) 1994;154.
Türkiye’de ilk kez “Primer açık angl glokomda non penetran derin sklerektomi ve
kollajen implant cerrahisi uygulaması” 1999 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları
Anabilim Dalında Halil ATEŞ, Kutay ANDAÇ tarafından yapılmıştır. Sonuçlar, T. Oft. Gaz 1999; 29: 206,
209 da tıp dünyasına duyurulmuştur.
Dünyada ilk kez “Derin sklerektomi cerrahisinde gelişimsel glokom için modifiye
bir yöntem”, 2002 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalında Hüseyin
ATEŞ ve Kutay ANDAÇ tarafından uygulanmıştır. Bu yöntemin daha güvenli olduğu anlaşılmış ve
sonuçlar aşağıdaki bildiri ile tıp dünyasına duyurulmuştur.
ATEŞ H., ANDAÇ K.: Modification of nonpenetreting surgery in congenital glaucoma. 1st.
European Non penetrating Surgery Symposium (Lausanne) 2002.
Birinci Uluslararası Behçet Hastalığı Sempozyumunda sunulmuş ayrıca aşağıdaki makale ile tıp
Andaç K., Pamukçu K., Ergüllü H.: Hereditary Behcet’s disease (Case report in two familıes) Behcet’s Disease
İnternational Congress Series 467, Excerpta Medica, 1979,138-140).
Dünyada ilk kez “Behçet hastalığının otoimmun bir hastalık olarak düşünülmesinin
gerektiği” 1979 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalında Kutay ANDAÇ, Özgül
ÖZGÜVEN, Hüseyin ERGÜLÜ, Ali TERCİ tarafından açıklanmıştır. Behçet Hastalığında immünolojik faktörler
göz önüne alınarak sıvısal antikorlar araştırılmış ve alınan sonuçlar çerçevesinde olayın otoimmun bir hastalık
olarak düşünülmesinin gerektiği ileri sürülmüştür. Bulgular, Birinci Uluslararası Behçet Hastalığı
Sempozyumunda sunulmuş ve aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur.
ANDAÇ K., ÖZGÜVEN Ö., ERGÜLLÜ H: Antibodies in Behcet’s Disease. Behcet’s Didease İnternational
Conngress Series 467. Excerpta Medica 1979, 242-244.
Türkiye’de ilk kez “Katarakt cerrahisinde arka kamara lensleri uygulaması” 1986 yılında Ege
Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalında Kutay ANDAÇ, Günhan ERBAKAN, Kübra UMAR
tarafından yapılmıştır. Uygulama sonuçları 18. Türk Oftalmoloji Kongresinde Tıp Dünyasına duyurulmuştur.
ANDAÇ K., ÖZGÜVEN Ö., ERGÜLLÜ H.: Arka kamara lenslerinin uygulamaları ile alınan sonuçlar. 18. Türk
Oftalmoloji Kongresi Bülteni. 1986, 25-28.
Dünyada ilk kez “Ginko ekstrelerinin glokom tedavisinde kullanılması” 1994 yılında Ege
Üniversitesi, Göz Hastalıkları Anabilim Dalında Halil ATEŞ, Kutay ANDAÇ tarafından uygulanmıştır. Sonuçlar
aşağıdaki makale ile tıp dünyasına duyurulmuştur.
ATEŞ H., ANDAÇ K.: Beta blokers and free radical scavengers in the treatment of primary open angle
glaucoma. XXXVII. International congress of Ophtalmology (Canada) 1994;154.
Türkiye’de ilk kez “Primer açık angl glokomda non penetran derin sklerektomi ve kollajen
implant cerrahisi uygulaması” 1999 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalında Halil
ATEŞ, Kutay ANDAÇ tarafından yapılmıştır. Sonuçlar, T. Oft. Gaz 1999; 29: 206, 209 da tıp dünyasına duyurulmuştur.
Dünyada ilk kez “Derin sklerektomi cerrahisinde gelişimsel glokom için modifiye bir
yöntem”, 2002 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalında Hüseyin ATEŞ ve Kutay
ANDAÇ tarafından uygulanmıştır. Bu yöntemin daha güvenli olduğu anlaşılmış ve sonuçlar aşağıdaki bildiri
ile tıp dünyasına duyurulmuştur.
ATEŞ H., ANDAÇ K.: Modification of nonpenetreting surgery in congenital glaucoma. 1st. European Non
penetrating Surgery Symposium (Lausanne) 2002.
Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Hematoloji Bilim Dalının Aşağıdaki
İLKLERİ’nin de kitabın 3. Bölümünde yer almadığı görülmüştür:
Türkiye’de ve dünyada ilk kez Prof. Dr. Mustafa Celal KARACA; yılında kalitatif trombosit
hastalıklarından primer trombopatide bir veriş kusuru olduğunu göstermiş ve bu buluş ile trombosit
fizyopatolojisine “veriş kusuru” görüşü ilk kez dünya tıp literatürüne girmiştir. Bu buluş çok geniş araştırmalara
konu olmuştur. Primer trombopatide trombosit fosfolipidlerini ölçmüş ve bunların gerek miktar gerekse
kompozisyon yönünden normal olduğunu ilk kez göstermiştir.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalının
Hematoloji Bilim Dalında Prof. Dr. Mustafa Celal KARACA; Skorbütte kalitatif trombosit hastalığının (trombopati)
defekt şeklinde var olduğunu ve bunun C vitamini tedavisiyle düzeldiğini göstermiştir. Bu buluş 9 yıl sonra diğer
araştırmacılar tarafından doğrulanmıştır.
Türkiye’de ilk kez Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalının Hematoloji Bilim
Dalında Prof. Dr. Mustafa Celal KARACA; Tromboastenik trombopati adı altında yeni bir kalitatif trombosit
hastalığını Türkiye’de ilk kez göstermiştir.
Dalında Prof. Dr. Mustafa Celal KARACA; Aspergilloz O adlı bir fibrinolitik ajanın pürifikasyonunu yapmış ve
insanlarda tatbik ederek kuvvetli bir fibrinolitik etkisi olduğunu göstermiştir.
Türkiye’de ve dünyada ilk kez Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalının
Hematoloji Bilim Dalında Prof. Dr. Mustafa Celal KARACA; kanser vakalarında defibrinasyon sendromunun varlığı ve
oluş mekanizması ile Ehler - Danlos Sendromunda trombosit - kollagen ilişkisinin kusurlu olduğunu gösterilmiştir.
Dalında Prof. Dr. Mustafa Celal KARACA; bazı yeni Laboratuvar metotlarını bulup araştırmalar için kullanılır hale
gelmesine de katkıda bulunmuştur. Trombosit distile su testini, trombosit osmotik rezistans testini, trombosit
fibrinojeninin tayin yöntemini, trombin jenerasyon testine dayalı heparin yükleme testini ve latent siroz teşhisinde
coumadin yükleme testini bulmuştur.
Dalında Prof. Dr. Mustafa Celal KARACA; 1987 yılında E. Ü. Tıp Fakültesi hastanesinde Türkiye’de ilk kez
plasmaferez ünitesi kurulmuş ve ilk plazmaferez 1988 yılında gerçekleştirilmiştir.
Dalında . . . . . . . . . . . , 1997 yılında ilgili “otolog hematopoetik kök hücre transplantasyonu” yapılmaya başlanmış; 1999
yılında da “Allojeneik Hematopoetik Kök Hücre Transplantasyonu” akut miyelositer lösemi tanılı bir hastaya yapılmıştır.
Dalında yılında Lösemik hücre kültürleri ve sinyal ileti sistemi kuruldu ve araştırmalar üretmeye başladı. 1997’den
başlayarak yaklaşık 15 uluslararası araştırma makalesi üretildi. Ayrıca halk ilaçları laboratuvara taşınarak
antikanser özellikleri açısından değerlendirilme deneyleri yapıldı. (Dr. Serdar Bedii OMAY)
Dalında Kalp Cerrahisi ve Hematoloji Uzmanı Dr. Mustafa ÖZBARAN ve Dr. Serdar Bedii OMAY tarafından 2002
yılında insan çalışma serisi olarak kalp yetmezliğinde kalbe kemik iliği kök hücre nakli uygulanmıştır.
YARALANILAN KAYNAKLAR
1. Ege Üniversitesi Senato Kararları ve Üniversite Yönetim Kurulu Kararları.
2. H. BİLGEHAN, İ. ERTAŞ ve B. AKŞİT: Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi (1955-2005), Ege Üniversitesi Basımevi,
İzmir-Bornova 2005.
3. H. BİLGEHAN, İ. ERTAŞ ve B. AKŞİT: Kuruluşunun Elli Beşinci Yılında Ege Üniversitesi 1955 + 55. Ege Üniversitesi
Basımevi, İzmir-Bornova 2010.
4. B. ÖZKAN, N. SÖNMEZ, E. ÖZBAY ve S. AĞIRBAŞ: Ege Üniversitesi Müzeleri, Koleksiyonları ve Sürekli Sergileri, Ege
Üniversitesi Yayınları 2011.
5. Ahmet UHRİ: EGEDEN Dergisi, Yıl: 3 / Sayı: 8, S. 8-10, 2011, E. Ü. Rektörlüğü Yayını.
6. Necmi ÜLKER, Vehbi GÜNAY ve Latif DAŞDEMİR: İzmir’in Sevinç Günleri, Atatürk’ün İzmir Ziyaretleri, Ege
Üniversitesi Basımevi, Bornova – İzmir, 2009.
KİŞİ ADLARI DİZİNİ
Not: Aradığınız konuları bulmak için 281. sayfada “KONU DİZİNİ”ne bakınız.
A ALPAR A., 224 AYDEMİR Şöhret, 80, 81, 216
A. AKGÜR Serap, 46 ALPTÜZÜN Vildan, 210 AYDIN Cengiz, 35
ABALI İlhan, 105, 108, 109 ALTAN Nahide, 11 AYDIN Mehmet, 253, 254
ABAY Canan, 219 ALTINAY F. Reyhan, 186, 261 AYDOĞAN Sırrı, 253
ABAY Eşref, 236 ALTINBAŞ Ünal, 110, 115 AYGEN Cem, 177, 179
ACAR Mustafa Ferit, 215 ALTINEL A. Ersin, 97 AYGÜN Hamdi, 263
ACARLI Sefa, 172 ALTINTAŞ Nazmiye, 215, 218 AYIK Fatih, 83, 87, 91, 94, 95, 261
ACATAY Turhan, 9 ALTINTIĞ Ahmet, 76 AYKAS Erdem, 96, 97
ACUN Hakkı, 236 ALTINTOPRAK Ender, 46 AYSUN Yeşim, 248
AÇIKGÖZ Nazimi, 48, 100, 107, 208, 220, ALTUĞ Nail, 2 AYTAÇ Zeki, 193
263 ALTUĞ Nebi, 2
ADANACIOĞLU Hakan, 109, 221 ALTUĞ Tomris, 24 B
AFŞAR Altan, 231, 232 ALTUNEL Naci, 56 BABAN Cihat, 2
AFŞAR İlhan, 81, 94 ALVER Ninel, 233 BADAK İsmail, 78
AHMETİ Kushtrim, 269, 270 AMANVERMEZ ŞENARSLAN Dilşad, 92 BAHAR Zuhal, 243
AK Bedriye, 242, 246 AMTHAUER E., 151 BAK Mustafa, 90
AK Hasan, 230 ANABOLU Mükerrem Usman, 236 BAKA Meral, 45
AK Mucide, 215, 218 ANAÇ Dilek, 109 BAKIR Güven, 159
AKALIN Turgut, 73 ANAGÜL Damla, 237 BAKIR Uğur, 237
AKAN M. Can, 224, 226, 230 ANARAT Ali, 90 BAKIŞ Hicran, 124
AKÇATEPE Mihrap, 41 ANDAÇ Kutay, 272, 273 BAL YILMAZ Hatice, 242, 246
AKÇAY Hüsamettin, 240 ANG Özdem, 71, 214, 216 BALABAN Muzaffer, 2
AKÇAY Nurdan, 242, 246 ANIK Ülkü, 122 BALCAN Mehmet, 228
AKÇİÇEK Ali, 213 ANIL Hüseyin, 117, 118, 120, 121 BALIK Süleyman, 56, 176, 179
AKÇİÇEK Fehmi, 15 ANVARİLALEH Davoud, 97 BALKAN Firuz, 234
AKDEMİR Hüseyin, 100, 101, 103, 113, 189, APAYDIN Anıl Ziya, 76, 77, 82, 83, 88, 261 BALTEPE Şener, 222
207, 208, 209, 212 APAYDIN Fazıl, 74 BANDYOPADHYAY Probir K., 140, 141, 142,
AKDENIZ Cengiz, 96, 97, 170 ARAS İshak, 261 143, 144, 145
AKDİK Sara, 3 ARAT Pertev, 2 BANERJEE Sayani, 145
AKER Abdullah, 2 ARBATLI Harun, 261 BARA Metin, 222
AKGERMAN Neşe, 16 AREL Ayla, 10 BARAN İbrahim, 49, 148, 149, 150, 151
AKGÜL Yurdanur Yayla, 120, 121, 129 ARGON Gülümser, 244 BASTİN M., 222
AKGÜN Erhan, 79 ARICI Şefik, 60 BAŞARAN Bahri, 187, 188, 231, 232
AKGÜN Necati, 8, 15, 16, 17, 214 ARIK Oluş, 236 BAŞBAKKAL Zümrüt, 242, 245, 246
AKGÜN Sermed, 17, 32, 55, 71 ARIK Rüçhan, 236 BAŞOĞLU Muhtar, 49, 51, 52, 146, 147,
AKGÜR Serap A., 46 ARIKAN Hüseyin, 146, 149 148, 150
AKIN KORHAN Esra, 245 ARİS Özgür, 239 BATES Robet B., 120
AKIN Mustafa, 73, 86 ARMAĞAN Göksel, 263 BAYAR Sevgi, 221
AKINCI VURAL Beril, 25 ARPAÇAY Alkan, 90 BAYIK TEMEL Ayla, 242, 243
AKISU Mete, 82, 84, 85 ARSAN Ekrem, 222 BAYINDIR Ülkü, XIV, 229, 231, 242, 261,
AKKAŞ Emin, 107 ARSLAN Nimet, 222 267
AKKAYA Aydın, 213 ARSLANOĞLU Sertaç, 85 BAYKAL Ülkü, 242
AKKIN Cezmi, 88 ARTUKOĞLU Metin, 220, 221 BAYRAKCI A. Gül, 60
AKPINAR Selma, 245 ARTUNÇ Celal, 156, 157, 269, 270 BAYRAKTAR Fırat, 72
AKSOY Gökhan, 157 ARZIK Sevgi, 228 BAYRAM Emine, 101, 208
AKSOY Uygun, 109, 219 ASLAN Ahmet, 232 BAYRAMOĞLU Elif Eser Eke, 157, 158
AKSOYLAR Serap, 242 ASLAN Aslı, 218 BAYSAL İzzet, 1, 2
AKSÖZ İbrahim, 23 ASLAN Hüseyin, 250 BAYSAL Şenay Hamarat, 175
AKSU Nejat, 90 ASLAN Neşe, 239 BEDİR Erdal, 121, 127, 128
AKSU Oğuz, 16, 41 ASLAN Zeki, 230 BEKİŞ Recep, 210
AKSU SAÇAKLIOĞLU Feride, 15, 16 ASLANAPA Günseli, 236 BELİNER Aylin Sena, 251
AKSU Yavuz, 14, 213, 265 ASLANAPA Oktay, 236 BERDELLİ Afig, 43, 90, 255
AKŞAR Fatma, 91 AŞKAR Fatma, 89, 91, 93, 261 BERMEK Engin, 228, 229
AKŞAR Tuğrul, 239 ATABEY Melek, 237 BEŞER Ayşe, 243
AKŞİT Baha, 2 ATAGÜNDÜZ Gürbüz, 26 BEŞER İsmet, 186
AKŞİT Birol, VII, VIII, XIV, 262, 271 ATALAY Süheyda, 251 BEYRU Rauf, 9, 10
AKTENER B. Oğuz, 53 ATAMAN Bora Altınel, 23, 53 BHOWMIK Biplab, 142
AKTUĞ Hüseyin, 45 ATAMBAY Metin, 215 BİBER Fazilet Zümrüt, 180
AKYÜREK Banu, 242 ATAN Merve, 43 BİLDİK Tezan, 44
AKYÜREKLİ Önder, 40, 41 ATATÜR Mehmet Kutsay, 49, 147, 148, 149 BİLGEHAN Hakkı, VII, VIII, XIV,10, 16, 261, 271
ALAN İrfan, 211 ATATÜRK Mustafa Kemal, 1, 3, 47, 48, 224, BİLGEN Vecihi, 73
ALANKUŞ Özgen Çalışkan, 118, 120, 121, 264 BİLGİÇ Altınay, 74
125, 127, 128 ATAY Simber, 237 BİLGİÇ Mahmut, 67
ALASKAN Ali Maruf, 187, 188 ATAY Yüksel, 42, 73, 76, 77, 78, 80, 81, 83, BİLGİN Behzat, 2
ALAT İlker, 82, 261 87, 89, 94, 95, 261 BİGİN Fikret Hakkı, 56
ALAYUNT Alp, 76, 78, 82, 83, 89, 261 ATEŞ Halil, 273 BİLGİN Yusuf, 121, 123
ALAYUNT Fazilet N., 96, 97 ATEŞ Utku, 45 BİLKAY Önal, 42, 76, 85, 261
ALDEMİR Mehmet, 2 ATIŞ Ela Ardıç, 219, 263 BİNBİR Sevgi, 251
ALGAN Naci, 263 ATİLLA Atıf, 220 BİRSEN N., 240
ALKAN M. Ziya, 215, 218 AVCIBAŞI Nesibe, 180 BİTLİSLİ Behzat Oral, 187, 231, 232
ALKANAR Benal, 252 AVŞAR Melike, 230 BOĞA Mehmet, 78
ALP Serap, 180 AVUNDUK Sibel, 121, 125 BOLCA Mustafa, 110, 111, 115
BOLIŞIK Bahire, 241, 242, 245, 246 ÇANDAR Volkan, 231 DEĞİRMENCİ U., 173
BOR Serhat, 38 ÇANDARLIOĞLU Gülçin, 225 DEMİRKAN Hasan, 109, 221
BOYACI Murat, 221 ÇAPANLAR Seval, 126 DEMİRÖRS Onur, 231
BOZER Rüstem, 236 ÇAY Ahmet, 250 DEMİRYÜREK Mevlüt, 105
BOZKURT Zeynel, 230 ÇAYLAK Önder, 101, 109, 207, 208 DENİZ Bekir, 160, 161, 163, 236
BOZKURT Zeynep, 226 ÇEKİNMEZ Gökhan, 221 DENİZ Bülent, 249
BOZTOK Neşe, 64 ÇELEBİ Gürbüz, 74 DENİZOĞLU İlter, 90, 93
BÖHME, 150 ÇELEBİ Ümit, 234 DERELİ Tuğrul, 81, 84, 86
BÖLÜKOĞLU Mehmet Ali, 8 ÇELEBİSOY Neşe, 40 DERİCİ Mehmet, 71
BREGER M., 226 ÇELİK Ali, 196 DERİN Zafer, 168, 169
BUDAK Abidin, 49, 150, 151 ÇELİK Buğra, 226 DERMAN Ethem, 230
BUI The Hung, 217 ÇELİK Nuran, 263 DERYAAŞAN Mustafa Engin, 232
BUKET S., 78 ÇELİK Pınar, 250 DESCHRIVER Tim, 239
BULUT Adnan, 117 ÇELİK Şekip, 261 DEVECİ Nail, 2
BULUT Lale, 236 ÇELİKLİ Semra, 28, 246 DEVECİ Önder, 119, 228
BULUT Şakir, 230 ÇERTUĞ Agâh, 28, 246 DEVECİ Remziye, 119, 228
BUZ Semih, 90 ÇETİN Fatma, 123 DEVLEN Ahmet, 230
BÜGET Ergene, 71 ÇETİN Hasan, 84 DİKENELLİ Oğuz, 231
BÜKET Suat, 42, 76, 77, 78, 80, 82, 83, 259, ÇETİN Saniye Korkmaz, 44 DİLEK Metin, 87
261 ÇETİN Yurday, 261 DİLER Ege Anıl, 233
BÜLBÜL Emre, 234 ÇETİNBUDAKLAR Ahmet, 234 DİLSİZ Özlem Yılmaz, 45
ÇETİNDAĞ Bülent, 77 DİNÇ Mevlüt, 239
C ÇETİNGÜL Nazan, 242 DİNÇ Zeynep, 221
CAKAR Nilgün, 90 ÇETİNKALP, Şevki, 264 DİNÇALP Haluk, 180, 181, 183
CALKAVUR T, 84 ÇETİNKAYA Nedim, 109 DİNDAR Bircan, 180, 181
CAMGOZ Berkay, 249 ÇEVİK İbrahim Etem, 152 DİRİM ERDOĞAN Derya, 218
CAN Levent H., 74, 77 ÇIKIN Ayhan, 219, 220, 263 DİŞÇİGİL Berent, 78
CAN Şafak Seyhaneyıldız, 169 ÇIKIRIKÇIOĞLU Mustafa, 77, 261 DOKUZOĞUZ Mehmet, 96
CANER Ayşe, 218 ÇINAR Melih Ertan, 171, 175, 176, 177, 178, DORAK Coşkun, 82, 83
CANER ERDOĞAN Nurdan, 249, 251 179 DÖNMEZ Onur, 239
CARLSSON RN Anna, 244 ÇİÇEK Caner, 230 DÖNMEZ Osman, 81, 82, 90
CASALS Merce Galbany, 197 ÇİÇEKLİOĞLU Meltem, 18, 251 DÖŞKAYA Mert, 218
CEYHAN Nejla, 243 ÇİÇEKOĞLU Ümit, 187 DUMAN Hayri, 193
CEYLAN Ayhan, 47, 98, 99, 100, 101, 103, ÇİLİNGİROĞLU Altan, 159, 161, 167, 234, DUMANOĞLU Zeynep, 97
207, 208, 219, 260, 263 236, 259, 267 DURAK H. İbrahim, 18
CEYLAN Can, 80 ÇİTİLİOĞLU Aydın, 89 DURAK Metin, 232
CHAD C., 120 ÇOBAN Mustafa Turhan, 232 DURKAN Kübra, 210
CHADWICK Simon, 239 ÇOKER Mahmut, 180 DURMAZ Burak, 45
CHAKRABORTY Adrita, 143 ÇOKUYSAL Başak, 109 DURMAZ İsa, 42, 45, 73, 77, 78, 84, 86, 87,
CİRBAN Yılmaz, 261 ÇOKUYSAL Burçin, 251 261
CİRELİ Erdoğan, 15 ÇOL Zeki, 239 DURSUN Zekerya, 121, 123, 230
CİRİGLİANA Vicenco, 217 ÇOLAK Metin, 58 DUYGU Hamza, 89
CİRİK Semra, 116, 169, 170 ÇOLAK Selime, 158, 231, 232 DÜNDAR Mine, 155, 156, 157
CİVELEK Hasan Sungur, 108 ÇOLAKOĞLU Habil, 101 DÜŞÜNSEL Ruhan, 90
COKUYSAL Burçin, 221, 251 ÇOLAKOĞLU Mahir, 24 DZİEMBOWSKİ W., 226
CONK Zeynep, 242, 244, 246 ÇOLAKOĞLU Zafer, 42
CORDELL G. A., 119 ÇÖMLEKÇİOĞLU Erhan, 155, 156, 157 E
COŞKUN Cengiz, 186 ÇUBUKÇU Mete, 58 E. AMTHAUER, 151
COŞKUN Şenol, 78 EGEMEN Recep, 51
COŞKUN Ulusal, 261 D EGGLETEON P.P., 124
COŞKUNOL Hakan, 34, 46 DAĞCI Hande, 218 EĞİLMEZ E. D., 88
COTTARELLI Vezio, 179 DAĞDEVİREN K., 210 EĞRİLMEZ Sait, 88, 186, 211
CURA Alphan, 41, 75, 81, 82, 215 DAĞLI Ertan, 177, 179 EKER Zeki, 230
CURA Orhan, 40, 70, 71, 72, 74, 214 DAL Hasan Ali, 125, 129, 230 EKMEKÇİ F. Güler, 279
CURA ÖZGÜR Sabiha, 13, 39, 259, 260, 265, DALAY Meltem Conk, 169 EKMEKÇİ ÖZBAY Özgül, 39
269 DALDAL Nilgün, 215 EKŞİ Ali, 28, 246
CÜREKLİBATIR Fikret, 15 DALKILIÇ Mehmet Emin, 266 EKTİ GENÇ Rabia, 242
CÜREKLİBATIR İbrahim, 73 DALKILIÇ Meryem, 44 ELA Şule Erten, 181, 183, 184
DANE Şenol, 28 ELBEK Ahmet Göker, 263
Ç DANIŞ Belgin, 243 ELBİ Hayriye, 38
ÇAĞIRGAN Haşmet, 170, 173, 210 DARCAN Şükran, 180 ELDEN Müge, 237
ÇAĞIRICI Ufuk, 91, 93, 261 DARÇIN Tansel, 261 EMİRDAĞ Safiye, 121
ÇAKICI Hakan, 109 DAVAS Aslı, 251 EMİROĞLU Şükrü Hazım, XIV, 99, 100, 101,
ÇAKIR Cengiz, 220 DAVIDIAN Genrick E., 152 102, 103, 104, 113, 189, 207, 208, 209,
ÇAKIR Engin, 97 DEĞİRMENCİ Aysu, 218 212, 259
ÇAKIRLI Ömür, 123, 226 DEĞİRMENCİ Ömer L., 230 EMİROĞLU Ülkü, 47, 98, 100, 103, 208
ÇAKLI Şükran, 237 DEĞİRMENCİLER Kenan, 90 ENER Serdar, 80, 261
ÇAKMAK Bülent, 97 DEĞİRMENCİOĞLU Adnan, 96 ENGİN Çağatay, 84, 86, 87, 88, 90, 91, 92,
ÇAKMAKÇI Akın, 60 DEMİÇ Şerafettin, 180, 181, 184 93, 94, 95, 261
ÇAKMAKOĞLU Beril, 262 DEMİR Esen, 93 ENGİN Esra, 244
ÇALIŞKAN Celal, 101, 109, 207, 208 DEMİR İbrahim, 48, 100, 208, 260, 263 ENGİN Semih, 175, 179
ÇALIŞKAN Medine, 242 DEMİR Orhan, 73 ENGİN Yaprak, 92
ÇALIŞKAN Özgen Alankuş, 118, 120, 125, DEMİR Vedat, 97 ENGİNDENİZ Sait, 220
127, 128 DEMİRALP Yekta, 236 ERAL Meral, 7, 26
ÇALIŞKAN S. Ayhan, 18 DEMİRAY Ayşe, 245 ERBAKAN Günhan, 273
ÇALKAVUR Tanzer, 76, 77, 80, 81, 82, 83, DEMİRCAN Osman, 224, 230 ERBAKAN Selâhattin, 69, 71, 72
84, 85, 259 DEMİRCAN Yaşar, 230 ERBOZ Sezer, 52
ÇAMURDAN Dicle Z., 230 DEMİREL İlkay, 43 ERCIYEŞ Kayhan, 266
ÇAMUR-ELİPEK Belgin, 179 DEMİREL Turgay, 239 ERÇAL Derya, 217
Dizin 279
ERDEM Ümit, 30, 248, 249, 250 GOULLETQUER Philippe, 172 HOPANCI Derya, 38
ERDENER Uğur, 239 GÖÇMEN Bayram, 129, 130, 131, 132, 133, HORO İbrahim, 127
ERDOĞAN Nurdan, 251 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 141, HARMANCIOĞLU Mustafa, 19
ERDİNÇ Münevver, 81 142, 143, 144, 145, 146, 149 HOYMAN Barış, 226
ERDOĞAN Elçin, 241 GÖĞÜŞ Selin, 155 HÖFNER Werner, 108
ERDOĞAN Semra, 244 GÖKAY Fikret, 8 HPR SEELİGER, 70
EREFE MORALI İnci, 6, 241, 244 GÖKÇAY Figen, 40 HÜSEYİNOV Afig, 84
EREL Muhiddin, 1, 2, 5, 6, 7 GÖKÇE Bülent, 155, 157
ERER Buket, 267 GÖKÇEL Hatice İsmet, 116, 117, 228 I
ERGEN Gürsel, 56 GÖKDEMİR Acun, 214 IHLAMUR Murat, 234
ERGEN Zeki, 56, 57 GÖKER Ege, 45 IMANAKUNOV B., 240
ERGİN A., 83 GÖKER Erdem, 45 IŞIKLI Emin, 111, 219, 263
ERGİN Seçkin, 224 GÖKPINAR Şevket, 169 IŞIN Ferruh, 221
ERGÜLLÜ Hüseyin, 273 GÖKSEL Ahmet Bülent, 237 IŞIN Raziye, 245
ERGÜN Nihat, 34 GÖKSEL C., 111 IŞIN Şule Ersöz, 263
ERHAN Özcan, 70 GÖKTAN Deniz, 24
ERHAN Yıldız, 213 GÖNÜL Meral, 24 İ-J
ERİKOĞLU Mehmet, 81 GÖNÜL Vecdi, 247 İBANOĞLU Cafer, 116, 119, 123, 224, 226,
ERKAN Semih, 248 GÖREN Nezhun, 119 230
ERKİN Özüm, 244 GÖRK Güven, 193, 249 İbrahim BARAN, 148, 150, 151
EROĞLU Şükrü, 29
GÖZÜM Sebahat, 244 İÇLİ Sıddık, 117, 180, 181, 182, 183, 184,
EROĞLU Adil, 29
GUİNAN E. F., 224, 226 211
EROĞLU Ahmet, 29, 30
EROĞLU Makbule, 29 GULİEV N., 240 İÇÖZ Zahide, 79
EROĞLU Şöhret M., 30, 233 GÜL Abdullah, 66, 67 İDİMAN Fethi, 40
EROĞLU Yılmaz, 29 GÜL Yeşim, 117 İĞRİBOZ Nihat, 2
ERONAT Nesrin Ulutaş, XIV GÜLBASTI Şelale Eroğlu, 29 İKİZ Fikret, 218
ERSEUS Christer, 178 GÜLCAN Ruhinaz, 96 İKİZOĞLU Erdinç, 209
ERSİN Sinan, 79, 93 GÜLCEMAL Derya, 127, 128 İLBİ Hülya, 221
ERSOY Bozkurt, 163, 164, 167, 168, 236 GÜLEN Figen, 93 İLEK Serpil Güzel, 41
ERSOY İlhan, 186 GÜLER Adem, 72, 79, 80, 81 87 İLHAN Ali, 175, 179
ERSOY İnci Kuyulu, 164, 167, 236, 266 GÜLER Çetin, 228 İLKGÜL Özer, 79, 81
ERSÖZ Özben, 60 GÜLER Hüseyin, 97 İNAN İ.Hakkı, 220
ERŞAHİN Yusuf, 75, 82, 88, 89, 92, 93 GÜLER Sevtap, 220 İNCEKARA Fethi, 100, 208, 259, 260
ERTAŞ F. Nil, 122, 228, 230 GÜLER Ümran, 72 İNCEKARA Necdet, 2
ERTAŞ İsmet, VII, VIII, XIV, 4, 53, 224, 225, GÜLERÇE Adil, 70 İNCEOĞLU Mustafa Murat, 251
261, 271 GÜLMEZ Filiz, 252 İNCİ Ramazan, 80, 86, 87, 94, 216
ERTAT Ahmet, 215 GÜLMEZ Sema, 252 İPEK Rasim, 233
ERTEKİN Cumhur, 39, 42, 74 GÜLOĞLU M. Oktar, 170, 178 İSLAMOĞLU Fatih, 76, 77, 78, 81, 83, 87, 93,
ERTEKİN Gözde, 250 GÜLPERÇİN Nilay, 109, 112, 262 261
ERTEM YURTSEVEN Mine, 45 GÜLÜMSER Gürbüz, 231, 232 İSMAİLOĞLU Elif, 245
ERTEN Ela Şule, 180, 211 GÜNAY Elif, 245 İŞLEGEN Çetin, 215
ERTUGAY Serkan, 94 GÜNDEMİR İbrahim, 230 İŞLER Ayşegül, 243, 246
ERTUĞRUL Ömer, 97 GÜNDÜZ Cumhur, 45 İYEM Hikmet, 83, 261
ERYAŞAR Ahmet, 59, 60 GÜNER Hüseyin, 224, 248 İZDAR Erol, 9, 31
ERYÜCE Nevin, 109 GÜNERİ Pelin, 155 İZZETOĞLU Savaş, 228
ESBAH TUNCAY Hayriye, 249 GÜNEŞ Semih, 247 JOHANSSON C. Bozok, 119
ESENAY Figen Işık, 242, 246 GÜNEŞ Ülkü, 245
ESER Benian, 219 GÜNGÖR Ali, 232 K
ESETLİLİ Tolga, 111, 115 GÜNGÖR Cengiz, 155 KABALAK Taylan, 72, 74, 216, 264
EŞER İsmet, 211, 245 GÜNGÖR Mehmet Ali, 155, 156 KABASAKAL Caner, 18, 81, 82
EVCİM Ünal, 96, 97, 207 KABASAKAL Yasemin, 18
GÜNGÖREN Arif, 2
EVREN Serdar, 119, 123, 124, 125, 129, 224, KADIOĞLU Hüseyin, 250
226, 229, 230 GÜNHAN Övünç, 71, 72
GÜRBÜZ Mehtap, 233 KADYRZHANOV K. K., 240
EYGİ Börteçin, 94 KAFTAN Sertaç, 251
EYİGÖR Can, 38 GÜRCÜ B., 119
GÜREL Aynur, 101, 113, 189, 208, 209, 212, KALANGOS Aksfendiyos, 91
EYİGÖR Sibel, 38 KALDAN Uğur, 187
263
GÜREL Özlem, 80 KALDEWEY Harald, 222
F KALKAN Tuğçe, 251
GÜRELLİ Gözde, 144
FADILOĞLU Çiçek, 38, 241 GÜRSOY Burcu, 251 KANDEMİR Kutlay, 40
FALAKALI MUTAF Beria, 137, 138 KANDİLOĞLU Gülşen, 18
GÜRÜZ Yüksel, 215, 218
FIRAT Özgür, 93 KANE Vinayak V., 120
FISER Cene, 179 GÜVEN Avni, 248
GÜVENER Zehra, 71 KANSOY Savaş, 242, 258
FREDE Hans Georg, 104, 111 KANTAR Mehmet, 38, 242
FRITZ U., 151 GÜVENSEN Aykut, 249
KAPLANOĞLU Nejat, 70
H KAPTAN AYHAN Çiğdem, 249
G KARA Barış, 249
HAİJERRN Jan, 244
GALBANY-CASALS Merce, 197 KARA Eray, 79
HAKVERDİOĞLU YÖNT Gülendam, 245
GAMBI Maria Cristina, 171, 178 KARA Erkan, 261
HALAY Erkan, 127
GELDİAY Remzi, 21, 22, 56, 57, 224 KARAALP Canan, 127
HAMULU Ahmet, 76, 77, 261
GELDİAY Semahat, 22, 115, 228 KARABACAK Semih, 221
GEMİCİ Meliha, 196 HAMULU Füsun, 72
HAMZAOĞLU Onur, 243 KARABUDAK Yeliz, 221
GEMİCİ Yusuf, 192, 193, 194, 195, 196, 249 KARABULUT Bülent, 38
GENÇLER Funda, 221 HARMANCIOĞLU Mustafa, 19
HELLMICH W., 150 KARACA Emin, 45
GEZEN Cemal, 213 KARACA-DERİCİ Yaşar, 86
GIANGRANDE Adriana, 178 HENDEN Emür, 228
HETZER Roland, 90 KARACAN Ali Rıza, 52, 219
GIBBSRN Andy, 244 KARAÇALI Sabire, 22, 52, 119, 228, 229
GİZ Sadık, 2 HIŞIL Yaşar, 24
HİLMİOĞLU-POLAT Süleyha, 80, 81, 86, 87, KARADAĞ Arife, 251
GİZLİ KOCACIK Nilay, 233
94, 216 KARADAĞ Eray, 221
GORTON Lo, 123
GOSWAMİ Yogi, 185 HOLZGRABE Ulrike, 210 KARADAKOVAN Ayfer, 242
KARAHAN UYSAL Özlem, 221 KOT Bedriye, 39, 41 MURA Graziella, 179
KARACA Hayrettin, 107 KOTUROĞLU Güldane, 218 MUSCO Luigi, 178
KARAKIR Nural, 219 KOYUNCU Ali, 72 MUTAF Emin, 47, 96
KARAKULA Sultan, 92 KOZ Ömer, 125, 128 MUTAF FALAKALI Beria, 137, 138
KARAOSMANOĞLU Fevzi Lütfü, 2 KOZCU Şeyda, 10 MUTAF Oktay, 214
KARAPİRE Canan, 181, 182, 184, 211 KÖK Gökhan, 122 MUTLU Mehmet Mete, 232
KARASOY Hatice, 39, 40 KÖKTÜRK İsmet, 41 MUTLUER Saffet, 17, 75, 88, 89, 216
KARATAŞ Nimet, 244 KÖROĞLU Asiye, 41 MÜEZZİN Alaettin Hacı, 220
KARATURHAN Buket, 221 KÖSE Cevdet, 108, 109
KARAVANA Hüseyin Ata, 232 KÖSE Timur, 218 N
KARAYAĞIZ Banu, 246 KRAPP Franz, 179 NABOZHENKO Maxim V., 151, 152, 154
KARAYAĞIZ MUSLU Gonca, 243 KRIPPEL Heinrich, 264 NAHÇIVAN Nursen, 244
KARAYILDIRIM Tamer, 128 KUBAN B., 182, 211 NALBANTGİL Sanem, 85, 88, 89, 90, 91, 92,
KARHAN Kemal, 5, 9, 223 KUMBASAR E. Perrin Akçakoca, 250 93, 94, 95
KARPUZ Haşim, 236 KUMLUTAŞ Yusuf, 149 NALCI Nuray, 242
KARSAVURAN Yusuf, 97 KUMRAL Emre, 41 NARENDRAN T.C., 108
KAŞKALOĞLU Murat, 88 KUMRAL Neşe, 25 NART Deniz, 91, 93
KATAĞAN Tuncer, 56, 57, 174, 176, 178, 179 KUMRU Mehmet, 249 NAZLI Böke, 126
KAVAKLI Oğuzhan, 55 KUMUK Taner, 220 NEMLİ E., 173
KAVALALI Semih, 10 KURBANOĞLU Muzaffer, 2 NEMLİ Yıldız, 222
KAVLAK Oya, 242 KURUCU Yusuf, 110, 111, 115 NEMLİOĞLU Candan, 236
KAYA Hicran, 40 KURUGÖL Zafer, 218 NEPTUN Mete, 58
KAYA Nermin, 219, 263 KUTKAN Turan, 213 NİŞLİ Güngör, 16
KAYA Osman Nuri, 232 KÜÇÜKBOYACI Reşit, 224 NİŞLİ Gürel, 116, 117, 121, 123, 228, 230
KAYA Tanju, 200, 201, 202, 203 KÜLTÜRSAY Hakan, 74, 85 NOELS A., 124
KAYALI Aycıl, 32, 33 KÜLTÜRSAY Nilgün, 82, 83, 84, 85, 214, NUMAN Firuzan, 261
KAYALI Derya, 251, 252 218, 262, 263 NUMANOĞLU İhsan, 14, 214, 262
KAYAN Altan, 40 KÜTÜKÇÜLER Necil, 218 NURLU Engin, 248, 249
KAYCE Peyker, 125
KAYHAN Cavit, 96 L O
KAYMAKÇI Şenay, 242 LACAİLLE-DUBOİS Marie-Aleth, 125 OCAK Şakire Anlıak, 239
KEÇECİOĞLU Galip, 96 LEBLEBİCİ Erkuter, 190, 191, 192, 193, 194, OCAKOĞLU Kasım, 182, 211
KEDİ Tekgözlü, 1 195 OĞUZ Emrah, 85, 89, 91, 94
KENANOĞLU BEKTAŞ Zerrin, 221 LEOPOLD A. C., 222 OĞUZ Günnehir, 222
KESİCİ Makbule, 261 LEPERS Anne Harduin, 229 OKÇAY Hale, 235
KESKİN Bekir, 151, 152, 153, 154 LODOS Niyazi, 102, 111 OKTAR Nezih, 17
KESKİN Varol, 124, 224 LÖK Aynur, 172 OKTAY Erdoğan, 220, 221
KHORSHID Leyla, 245 LÖK Veli, 15 OKUR Bülent, 106, 109, 249
KILIÇ Asım, 220 OKUR Faik, 73
KILIÇ Mehmet Akif, 187 M OKUR Mustafa, 105
KILIÇ Münevver, 246 MAHMUDOV Reşad, 84, 261 OKUR Oktay, 105
KILINÇ Can B., 226, 230 MAKİNABAKAN Ömür, 117, 119 OLGUN Ayşen, 220, 221
KILINÇ İlknur, 86 MALAY Mustafa, 60 OLGUN F. Akın, 109, 220, 221
KILINÇ Rafet, 240 MALLIK Partha, 140, 141 OMAY Serdar Bedii, 45, 85
KINACI Selman Rıza, 7, 25, 26, 240 MANAS Oğuz, 12, 27, 53 ONAT T., 119
KINCAL Suzan, 24 MASULLO Milena, 128 ONAY Hüseyin, 46, 217, 218
KIR Serpil, 245 MATAMOROS Lisa, 178 ONMUŞ Ortaç, 206
KIRAÇ Cahit, 247, 253, 254 MATER Savaş, 56, 57 ONURSAL Rauf, 2
KIRBIYIK Halil, 230 MATTEİ J. Akyüz, 224, 226 ORAL Merter, 237
KIRMIZIGÜL Süheyla, 117, 118, 119, 120, MAUDER H., 224 ORAN Nuran, 108, 109
125, 126, 127 MAVİLİ Sinem, 239 ORMAN Mehmet N., 218
KIRTAY Erhan, 257 MAYDA Serdar, 198, 199, 202, 203, 204, ORUÇ Nazmi, 225
KIZILIRMAK Abdullah, 51, 52, 229 205 OSBORNE Daphne J., 222
KIZILIRMAK Baha, 230 MCDONALD Mark, 239 OSMANOĞLU Halit, 17, 75
KIZILIRMAK ESMER Özlem, 233 MECİDOV Mirali, 95 OVA Gülden, 24
KIZILIRMAK Rümeysa, 230 MEDİNE Emin İlker, 210, 211 OYMACI Erkan, 79
KIZILOĞLU Semiha, 220 MENTEŞ Namık Kemal, 14, 15 OZAN Sertan, 233
KIZILOĞLU Ü., 224 MENTEŞE Nahit, 11 OZANSOY Fikret, 198
KIZILOT Şükrü, 239 MERCANGÖZ Zeynep, 166, 236
KİBAR Osman, 223 MERSİNLİ Taner, 32 Ö
KİRAZLI Tayfun, 74 METİN DİLEK Yeşim, 86 ÖĞÜT Fatih, 187
KİRGÖZ Ülkü, 122 METİN Hilal, 221 ÖKEREN Haluk, 2
KLIMASZEWSKI S. M., 102 METİN Mustafa, 24 ÖKTEM Gülperi, 45
KOCAÇAL GÜLER Elem, 186, 211, 245 METİN-BURHANOĞLU Dilek, 94 ÖKTEM Nimet, 49, 129, 130, 131, 132
KOCAMAN Ayşe Sağduyu, 41, 217 MEYER Franz H., 222 ÖKTEN Adnan, 230
KOCAOĞLU Aziz, 35, 267 MISIRLI Adalet, 109 ÖNAL Ayhan, 261
KOCATAŞ Ahmet, 56, 57 MITRA Amlan Kumar, 140, 141, 142, 143, ÖNAL İsmet, 96, 97
KOÇ Ali, 220 144, 145 ÖNAL Okan, 97
KOÇAK Cengiz, 174, 176, 178, 179 MİÇOĞULLARI Türkan, 250 ÖNÇAĞ Özant, 155
KOÇAK Özgül, 228 MİDYAT Levent, 93 ÖNEN Engin, 235, 252
KOÇAR Günnur, 59, 60 MİR Sevgi, 41, 42, 43, 46, 75, 81, 82, 90, ÖNEN SERTÖZ Özen, 241
KOÇER Dursun, 230 215, 255, 267 ÖNER Atilla, 232
KOÇTÜRK Osman Murat, 219 MİRAN Bülent, 220 ÖNER Mehmet, 22
KOLAY Hale, 251 MİTAİNE-OFFER Anne-Claire, 125 ÖNEY Gönül, 236
KOPAL Z., 224 MİYAMOTO Tomofumi, 125 ÖNGEN Gaye, 209
KORKMAZ ÇETİN Saniye, 44 MOGHADDAM Amir, 107 ÖTÜKEN Yıldız, 236
KORKMAZ Metin, 215, 218 MOLLENHAUER Konrad, 104, 111 ÖZAL Özcan, 55
KORU Edis, 169, 170 MORALI EREFE İnci, (Bkz. EREFE İnci) ÖNER Mehmet, 22
KOSE Aysun, 172 MOREIRA Juan, 178 ÖZAL Turgut, 104
Dizin 281
ÖZBARAN Burcu, 93 PARSA Alev Fatoş, 237 SERTÖZ Özen Önen, 38

ÖZBAY Özgül EKMEKÇİ, 39 PARSA Seyide, 237 SEVER Lale, 90
ÖZAY Nuran, 219 PAŞOLAR Ayten, 43 SEVGİCAN Ayten, 222
ÖZAY Senih, 249 PAYZIN Serdar, 74 SEVİL Ümran, 241
ÖZBARAN Mustafa, 42, 73, 76, 77, 78, 81, PEHLEVİ Şah Rıza, 264 SEZER Cengiz, 230
85, 86, 87, 88, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 261 PEHLİVAN Murat, 74, 75, 84, 89, 90, 93, 95, SEZGİN İlhan, 16
ÖZBEK Murat, 170, 174, 176, 177, 178, 179 179 SHEINFINKEL N., 13
ÖZBEK Sebahattin, 19 PEKAK Sacit, 236 SIKI Mehmet, 198, 206
ÖZBEK Süreyya, 87 PEKBEY Yeliz, 233 SINDIR Kamil Okyay, 96, 97, 250
ÖZBEL Yusuf, 215, 218 PEKER Berrin, 44 SINGH B., 184, 211
ÖZBİL Zeynep, 239 PEKİN Burhan, 5, 21 SİLKÜ Atilla, VIII, 251, 252
ÖZBİLGİN Hüseyin, 95, 179, 237 PEKİN Gülseren, 209 SİPAHİ Esin, 125, 230
ÖZCAN Coşkun, 93 PEKMEZ Esin Şahin, 239 SİPAHİOĞLU İlhan, 2
ÖZCAN Kamil, 107 PEKSÜSLÜ Ali, 263 SOYDAN İnan, 40
ÖZCAN Mutlu, 156, 157 PEKTOK Erman, 85, 87 SOYDAŞ Cahide, 73
ÖZCEL Mehmet Ali, 215, 218, 240 PEKÜNLÜ E. Rennan, 226, 230 SOYUER Haluk, 239
ÖZÇELİK Yıldız, 40 PERRONE Angela, 127, 128 SÖNMEZ Bingür, 261
ÖZDAMAR Nurcan, 17 PEŞMEN Hasan, 190, 222 SÖNMEZ Ferah, 75, 90
ÖZDARCAN Orkun, 124, 125, 230 PINAR Cengiz, 9 SÖNMEZ Reşit, 220
ÖZDEDELİ Emin, 71 PINAR Nuriye, 2 SÖZBİLEN Murat, 18
ÖZDEMİR Fezal, 74, 81 PIZZA Cosimo, 125 SÖZER Hilmi, 232
ÖZDEMİR Tülin, 245 PİACENTE Sonia, 127, 128 SÖZMEN Eser Y., 251
ÖZDEN Nejat, 105, 115 PİRHAN Ademi Fahri, 197, 249 STEVENS P. F., 190
ÖZDEN Zafer, 237 PLAVEC M. J., 224 SUBAŞI Sedat, 252
ÖZEL Ebru, 41 POKORNA Andrea, 244 SUKAN Fazilet Vardar, (Bkz. VARDAR
ÖZEL İsmet, 52, 56 POLAT Emre, 128 SUKAN Fazilet)
ÖZEN Emek, 213 POSACIOĞLU Hakan, 76, 77, 78, 80, 82, 83, SUNLU Uğur, 248
ÖZEN Fulsen, 115 85, 88, 261 SÜER Yaşar, 71
ÖZEN Sevinç, 235 POSTACIOĞLU Şükrü, 10 SÜZER Kaya, 73
ÖZENSOY TÖZ Seray, 215, 218
ÖZER Ulviye, 225 R Ş
ÖZERKAN Filiz, 89 RASTGELDİ Samiye, 138, 139, 140
ÖZETİ Necla, 49, 148, 222 REYHANOĞLU Hasan, 261 ŞAHİN Nuran, 165
ÖZGEN A. Gökhan, 72, 74 RJPSTRARN Thom, 244 ŞAHİN Çiğdem, 184
ÖZGEN Neşe, 235 ROSE M. E., 118 ŞAHİN Derya, 239
ÖZGENER Önder, 185 ŞANLI Füsun Balık, 111
ÖZGNER Leyla, 185 S ŞEFİK Murat, 269, 270
ÖZGÖKÇE Fevzi, 127 SAÇAKLIOĞLU Feride (Bkz. AKSU ŞEN Bilge Hakan, 53, 155, 156, 157
ÖZGÖNÜL Hamit, 15 SAÇAKLIOĞLU Feride) ŞEN Dilek, 242, 246
ÖZGÜÇ Lütfü, 8 SAĞLAM Murat, 239 ŞEN Emine, 244
ÖZGÜNAY Hasan, 158, 232 SAKALLI Nazan, 251 ŞEN Mucittin, 261
ÖZGÜR Gönül, 242 SAKARYA Serhan, 210, 211 ŞENARSLAN Dilşad Amanvermez, 92
ÖZGÜR Sabiha, (Bkz. CURA ÖZGÜR Sabiha) SALMAN Alp, 124 ŞENDEMİR ÜRKMEZ Aylin, 233
ÖZGÜR Tuğrul, 260 SALMAN Yeşim, 117, 119, 122, 124 ŞENGÜR Şeyma, 251
ÖZGÜVEN Özgül, 273 SALVINI-PLAWEN Luitfried V., 178 ŞENOL H. İbrahim, 29
ÖZKALAY Nisel, 94 SAMUR Serdar, 239 ŞENOL Serdar Gökhan, 125, 128, 197, 249
ÖZKAN Bülent, VIII SANER Gamze, 219, 220 ŞERİFOĞLU Ayşe, 249
ÖZKAN Demet Tığlı, 43 SARAÇ Zeliha Fulden, 74, 264 ŞİMŞEK Sena, 221
ÖZKAN Mustafa, 226 SARI Özcan, 19, 158, 187, 231 ŞİMŞEKLİ Necati, 105
ÖZKAN Özlem, 243 SARIBÜLBÜL Osman, 78, 261 ŞİRİN Ahsen, 241
ÖZKAN Türker, 230 SARIÇIFTÇI N. Serdar, 184, 211 ŞİRİN Hadiye, 41, 217
ÖZKAYA Tayfun, 219, 220, 221, 263 SARIKAHYA Böke, 126 ŞİRİN Hatice, 242
ÖZKINAY Cihangir, 16, 46, 217 SARIKAHYA Hasan, 158
ÖZKINAY Ferda, 45, 46, 88, 215, 217, 218 SARIKAYA KARABUDAK Seher, 243, 246
T
ÖZKISACIK Erdem, 78 SARITAŞ M. Ünal, 56
TABEL Yılmaz, 90
ÖZKÜTÜK Nilay, 244 SARSAR Fırat, 239
SAV ÖZAYDEMİR Gül, 241 TABUR Ayhan, 41
ÖZPINAR Birgül, 155, 157 TALİM Metin, 220
ÖZSOY Süheyla, 244 SAVAŞÇI Ayşe, 252
SAYGAÇ A. Talat, 230 TAMAR Müge, 44
ÖZTAYFUN Ege, 237 TAMCI Metin, 240
ÖZTİBET Güzin, 40 SAYGILI Lütfiye Füsun, 74, 264
SAYGILI Refet, 53, 33, 52, 53, 224, 254 TAMERLER Tülin, 24
ÖZTOP Fikri, 74 TAMTÜRK Nur, 261
ÖZTÜRK Aydın, 12, 27, 155, 226 SAYGILI Yeşim, 221, 250
SAYGIN Erdal, 19, 24, 32 TAN Kit, 192, 196, 197
ÖZTÜRK Berran, 23 TANAÇ Remziye, 93
ÖZTÜRK Bilal, 178 SAYGIN GÜMÜŞKESEN Aytaç, 24
SAYGIN Işılay, 250 TANELİ Baha, 39
ÖZTÜRK Bintuğ, 197
SAYIN Önal, 235 TANIK Feride Aksu, 250
ÖZTÜRK Günseli, 52 TANRIKUL Tansel, 170
ÖZTÜRK Münir, 30, 249 SCHAUER Bayan, 229
SCHAUER Roind, 229 TANRISEVER Ali, 219
ÖZTÜRK Pelin, 91
SCHNEİDER Robert, 239 TANRIVERDİ Hüsnü, 70
ÖZTÜRKDAŞ Neslihan, 252
SCOTT Tom K., 222 TANYOLAÇ Bahattin, 263
ÖZYURT Sabri, 225
SEBÜK Mehmet Ali, 2 TARAKÇIOĞLU Işık, 32, 247, 263
ÖZYÜREK Arif Ruhi, 75, 78, 81, 82, 89, 94, 95
SEÇMEN Özcan, 195, 197, 248 TARHAN Cihan, 6
P SEELİGER H., 214 TAŞ Fatma, 242, 246
PALA Mehmet, 24 SEKİN Seval, 48, 250, 263 TAŞ Günay, 119, 123, 124, 125, 226, 229, 230
PALANDÖKEN Mustafa, 71, 72 SELÇUKİ Deniz, 40 TAŞDEMİR Nurten, 244
PALTA Çetin, 105 SEMERCİ Hakan, 232 TAŞKAVAK Ertan, 255
PAMUKÇU Ejder, 246 SEPETOĞLU Hasan, 100, 103, 207, 208, 263 TAŞOCAK Gülsün, 242
PAMUKÇU Kemal, 272 SERDAR Serpil, 172 TATLIDİL Ercan, 224, 235, 248
PARLAK Hatice, 251 SERDAROĞLU Erkin, 90 TAVMERGEN Erol, 45
PARLAR Aytül, 82, 83 SERTER Demir, 71 TAYSUN Alaettin, 101, 102, 104, 105, 106,
PARLAR Gündegül, 236 SERTER Fethi, 8 107, 108, 109, 111, 114
TAYSUN Kezban Şahin, 105 ULUÇAM Abdüsselam, 236 YAPRAK Canan Özdemir, 252
TAYŞİ Vamık, 1 ULUÖZ Mustafa, 19, 24, 223 YAPUCU GÜNEŞ Ülkü, 245
TEKAN Erdal, 232 ULUSOY Ediz, 96 YARARBAŞ Özdemir, 71
TEKGÜL Nurdan, 251 ULUTAŞ İsmail, XIV, 8, 13, 265 YARDIMCI Figen, 245
TEKİN Behiç, 97 ULUTEPE F. Lale, 232 YAŞA İhsan, 126
TEKİNER Aylin, 264 UMAR Kübra, 273 YAŞAR Sait, 10
TEKOĞUL Hatice, 169 UNCU Gülgün, 40 YAVAŞCAN Önder, 90
TEKÖN Abidin, 2 UNUTMAZ Meliha, XIV YAVAŞOĞLU Altuğ, 45
TEKSÖZ Serap, 210 USLU Rüçhan, 38 YAVUZ Meryem, 244
TEMEL Ayla Bayık, 243 USLU Serap, 45 YAVUZ Orhan, 220
TELEFONCU Azmi, 21 USMAN ANABOLU Mükerrem, 10, 236 YAVUZER Atilla, 71
TELLİ Ali, 42, 261 USTAOĞLU M. Ruşen, 56, 174, 178 YAYLA AKGÜL Yurdanur, 120, 121, 129
TEMİZER Aysel, 228 UYANIKGİL Yiğit, 45 YAYLACI Gaye Özdemir, 237
TEMİZOCAK Yılmaz, 247 UYAR Mehmet, 38 YAZICIOĞLU Gülseren, 100, 103, 104, 208
TEOMAN Yıldırım, 182, 184, 211 UYAR Meltem, 38 YAZICIOĞLU Nazif, 39
TEPEKOZCAN Hesna Nur, 221 UYSAL Aynur, 244, 251 YEĞİN Veyis, 186, 187, 188
TERCİ Ali, 273 UYSAL Ayşegül, 45 YENER Güngör, 7, 26, 240
TEREK Ahmet, 40 UYSAL Hamdi, 229 YENİGÜL Mesut, 233
TETİK Ömer, 261 UYSAL Huriye, 104, 105 YERCAN Murad, 111, 219
TEZCAN Füsun, 112, 262 UYSAL Hüseyin, 56 YEŞİLTUNA Dilek, 235
TEZCAN Serdar, 108, 109, 110, 112, 262 UZ Erdoğan, 96, 97 YETGİN Servet, 79
TİTİZ Tınaz, 53 YETKİN Enis, 71, 72
TOĞULGA Melahat, 56 Ü YILDI Özgür, 39
TOKAÇ Adnan, 237, 238 ÜÇÜNCÜ Mustafa, 24 YILDIRIM Gül Özlem, 246
TOKAT Güldeniz, 252 ÜLGEN Tahsin, 88, 89 YILDIRIM Hasan, 196, 197
TOKCAN Gürcan, 257 ÜLGER Zülal, 94, 95 YILDIRIM İsmet, 221
TOKEM Yasemin, 244 ÜLKER Elçin, 245 YILDIRIM Kuzeyli Yasemin, 38
TOKTAY Hasan Nahit, 69, 70 ÜLKER Nemci, 236 YILDIRIM Metin B., 100, 101, 109, 207, 208,
TOPALOĞLU Feridun, 24 ÜLKÜ Cevat, 2 263
TOPALOĞLU Yasemin, 231 ÜLKÜ Cevdet, 2 YILDIRIM Tuğba, 53
TOPÇU Türker, 124 ÜLKÜ Doğan, 60 YILDIRIM Zihin, 101, 109, 207, 208
TOPUZLU Cemalettin, 71, 72 ÜNAK Perihan, 7, 26, 180, 210, 211 YILDIRIMLI Şinasi, 191
TORUN Saim, 132 ÜNAK Turan, 240 YILDIZ Caner, 60
TOSUNOĞLU Murat, 137, 138, 149 ÜNAL Ali, 109 YILDIZ M. Necdet, 211
TOYGAR Nurselen, 269, 270 ÜNAL Hanife, 236 YILDIZ Mutlu, 124, 226, 230
TOZAN Müjdat, 96, 97 ÜNAL Rahmi Hüseyin, 162, 235, 236 YILDIZ Özgür, 39
TÖMEK Sumru, 24 ÜNAL Sezgin, 24 YILDIZ Seray, 173, 178
TÖRÜN S. Elif, 18 ÜNER Ahmet, 215, 218 YILDIZ Sevinç, 44
TUGAY Emin, 100 ÜNLÜ Murat, 232 YILMAZ Bekir, 231, 232
TUĞLULAR Işık, 32, 33, 67 ÜNLÜ Sezen, 237 YILMAZ Candeğer, III, V, VII, VIII, IX, XIV, 29,
TUĞSEL Zuhal, 155 ÜNLÜTÜRK Adnan, 24 35, 67, 72, 74, 216, 218, 239, 250, 251,
TUNA Doğan, 10 ÜNSAL Sumru, 56 252, 253, 254, 257, 264, 267
TUNCA Gülşen, 230 ÜRER Harun, 236 YILMAZ Deniz, 241
TUNCA Zeynel, 224, 230 ÜSTÜN Özlem, 209 YILMAZ Hülya, 239
TUNCER Kaya, 247 ÜRKMEZ ŞENDEMİR Aylin, 233 YILMAZ İrfan, 148
TUNÇ YÜREK Müge, 72 YILMAZ Mehmet Rasih, 264
TUNÇBAY Erdem, 17 V YILMAZ Mete, 170
TUNÇBAY Türe, 39 VARDAR SUKAN Fazilet, 24, 248, 249, 252, YILMAZ Okan, 249
TURAL Hüseyin, 122 254 YİĞİTER Sibel, 249
TURAN Gamze, 169 VARDAR Yusuf, 2, 5, 7, 8, 9, 25, 32, 51, 222, YOLASIĞMAZ Ayşegül, 218
TURAN Z. Metin, 100, 101, 103, 104, 208 223, 225 YOLTAŞ Teyfik, 219
TURGAY Nevin, 215, 218 VARILSUHA Merih, 243 YOUNG De, 48
TUGAY Emin, 100 VARLIKLI Canan, 180, 181, 184 YÖNT Gülendam Hakverdioğlu, 245
TURAN Davut, 179 VATANSEVER Kevser, 18 YULDASHEV B., 240
TURHAN Kutsal, 91, 93 VERYERİ Ozan, 248 YUMAK Hasan, 96, 207
TURHAN Soysal, 90 VLİTOS A. J., 222 YUMLU Konca, 237, 251
TURHAN Tuncer, 92, 93 VURAL Hüseyin, 219 YURSEVEN Taşkın, 89
TUTAN Ahmet, 15 VURAL Beril AKINCI, 25 YURT Fatma, 180
TÜMAY Muhlis, 2 YURT LAMBRECHT Fatma, 210
TÜMBAY Emel, 70, 71, 72, 73, 80, 81, 86, Y YURTSEVEN Taşkın, 88
87, 94, 214, 215, 216, 217, 263 YAĞAN Naci, 261 YÜCE Süer, 99
TÜMER Sencer, 220 YAĞCAN Hande, 244 YÜCEER Levent, 117, 119, 122, 123, 158
TÜRKAY Kaya, 230 YAĞCI Ayşe, 88 YÜCEL Şebnem Çınar, 244, 245
TÜRKEKUL Berna, 221 YAĞCIOĞLU Abdulkadir, 96 YÜCER Ahmet, 105
TÜRKMEN Fikret, 11, 27 YAĞCIOĞLU Kadir, 97 YÜCESOY Feray, 245
TÜRKMEN Gürel, 175 YAĞDI Tahir, 76, 77, 78, 80, 81, 82, 83, 84, YÜCEYAR Ayşe Nur, 39
TÜRKMEN Hakan, 239 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 261 YÜKSEL Münevver, 77, 261
TÜRKOĞLU Cüneyt, 76 YAĞMUR Bülent, 106 YÜKSEL Orhan, 231
TÜRKOĞLU M., 74 YAKAR Muzaffer, 108, 109 YÜKSEL Ümran, 230
TÜRKSEVER Mustafa, 231 YAKINCI Cengiz, 242 YÜRDEM Hüseyin, 97
TÜZMEN Kürşad, 231 YAKUT Kadri, 124 YÜREKLİ Mehmet, 224, 228
TÜZÜN Bilgin, 222 YALAZ Mehmet, 84, 85 YÜRÜR Ahmet, 186
TÜZÜN Mehmet, 72, 74, 253 YALAZ S., 79 Z
YALÇIN Cengiz, 240 ZAFER Ceylan, 180, 181, 182, 184, 211
U YALÇIN Harun, 97
UÇ Halil, 82, 85, 261 ZALOĞLU Şükriye, 49
YALÇINKAYA Deniz, 146 ZAYBAK Ayten, 242, 245
UÇAL Oğuz, 56 YALÇINKAYA Şerife, 251
UĞUREL Umut, 28 ZENGİN Gökhan, 158, 233
YALGIN Mehmet, 262 ZENGİN Numan, 9
UL Mehmet Ali, 109 YALTIRIK Hüseyin, 186
ULUÇ Rasin, 70 ZİLELİ Mehmet, 17
YANG S. W., 119 ZOGHİ Mehdi, 86
Dizin 283
KONU DİZİNİ
Not: Kişi adları için 275. sayfada “KİŞİ ADLARI DİZİNİ”ne bakınız.
A Aritenoid Lateralizasyon operasyonu için yeni bir sütür takımı, 72

Ablepharus budaki GÖÇMEN, KUMLUTAŞ & TOSUNOĞLU, 149 Aortopulmoner arter fistülünün cerrahi tedavisi, 77
Acanthus hirsutus (Acanthaceae)’dan Yeni Bir Glikozit Asfiktik bebeklerde serebral hipotermi uygulaması, 84
Eldesi, 126 Askeri barakalar, 2, 4
Acinos troodi (Post) Leblebici subsp. vardarianus Leblebici, 190 Astragalus flavescens köklerinden triterpen glikozidler, 125
Active Close Binaries (Aktif Yakın Çiftler) konulu uluslararası Astragalus icmadophilus’tan triterpen glikozidler, 127
sempozyum, 224 Astragalus wiedermanianus fischer’den triperten glikozitler, 128
Açık kalp cerrahisi operasyonu uygulanacak olgularda operasyon Astronomi Gözlem Evi, 52
öncesi profilaktik hemodiyaliz uygulaması, 84 Astronomi tayf çekeri, 50
Açık öğretim fakültesi, 9 Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü, 116, 119, 123, 124, 125, 129,
Açık Üniversite, 9 224
Adalet Meslek Yüksek Okulu, 11 At midyesi modiolus barbatus’un dünyada ilk yetiştirme, 172
Aethionema acarii Gemici & Leblebici, 193, 195 Atatürk 100. Yıl Tarım Makinaları Müzesi, 47, 48
Agrostemma gracilis’ten triterpen glikozidler, 128 Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, 28
Ağaç kudüm, 188 Atatürk Sağlık Hizmetleri Yüksekokulu tarafından Türkiye’de ilk
Ahmet Eroğlu Eğitim Tesisi, 30 kez düzenlenen toplantı, 246
Akışa enjeksiyon sistemde metilen mavisi immobilize zirkonyum Autolytus antondohrni, 178
fosfat modifiye karbon pasta elektrodun fotoelektrokimyasal Autolytus cognettii, 178
incelenmesi, 123 Avlama Teknolojisi Anabilim Dalı, 237, 238
Akışa enjeksiyonla analiz, 116 1. Avrasya Nükleer Bilimler ve Uygulamaları Konferansı, 240
Akkerman Kalesi – Ukrayna, Hamam Kazısı, 164 Avrupa Ekoloji Kongresi, 249
Akkız-86 ve Karagöz-86 börülce, 103, 207 17. Avrupa Tarımsal Yayım Kongresi, 249
Aktif yakın çiftler konulu uluslararası sempozyum, 224 21. Avrupa Perinatoloji Kongresi, 218
Alan etkili organik transistör - OFET, 183 Avrupa Bilim ve Eğlence Gecesi, 249
Alışkanlığa bağlı duruş bozukluğunun tedavisi için yeni bir cihaz Avrupa Birliği - Ege Mobilite Merkezi, 65
olan Postürometre, 93 Avrupa Birliği Network Programında ulusal altı genetik referans
Alüvyal Jeomorfoloji Laboratuvarı, 54 merkezi, 256
Amatör Astronomlar Yaz Okulu, 225, 226 Avrupa’nın en başarılı “Teknoloji Transfer Ofisi”, 65, 269
Ambulans ve acil bakım teknikerliği eğitim müfredat toplantısı, 246 Aylık pluviograf saati doğal yağışta yürütülen erozyon denemesi,
Ambulans ve acil bakım teknikerliği, 28 109
Amerikan Kültürü ve Edebiyatı Bölümü, 235 Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi, 240
Amphibia (Çift Yaşamlılar), 146 Avrupa Entomoloji Kongresi, 220
Anadolu adaçayı, 99
Analitik Kimya Anabilim Dalı, 116, 228, 230 B
Anaokulu ve kreş, 10 Badem seleksiyon çalışmaları, 96
Anchusa undulata subsp. hybrida’dan triterpene ve flavone Bağımlı hastalarda madde analizi laboratuvarı, 46
glikozitler, 125 Bahçe Bitkileri Bölümü, 96, 109, 219, 262
Ankyra paradoxioides mikrolalgi, 116 Bahçe bitkileri kongresi, 219
Anoplodactylus nanus, 179 Bal Analiz Birimi, 63, 255
Anorektal cerrahide kullanılan özel bir elektrik stimulatörü, 75 Balık Aşıları Üretim Laboratuvarı, 56, 172, 210
Anton Dohrn” Zooloji İstasyonu Müzesi’nde saklanan cognetti’nin Balık hastalıkları, 170
syllid kolleksiyonu ve 2 yeni autolytus türünün tanımlanması, Balık Virolojisi Laboratuvarı, 56, 173
171 Balık yemi ve besleme, 170
Aort Cerrahisi Kitabı, 261 Balıkçılık teknolojisi ve balık davranışları grubu toplantısı, 237
Aort kapak replasmanı sonrasında aspergillus niger endokarditi Balıklarda kas kasılım hızı ölçme sistemi, 95, 179
gelişmiş olgudaki cerrahi tedavi, 89 Balkanlar ve Anadolu Giysileri Müzesi, 35
Aortik pozisyonda fresh-wet homogreft uygulaması, 73 Ballota sechmenii Gemici & Leblebici, 194, 195
Aortta-sol renal ven fistülü olan kadın hastada başarılı cerrahi
Barbarea hedgeana Kit Tan&Gemici, 192
girişim, 87
Bas bağlama, 186, 187
Aquilaspio ve prionospio altgenuslarının türleri ile yeni bir türün
Bas kemane, 186, 187
ve Akdeniz faunası için iki yeni kaydın tanımlanması, 177
Bataklık kurbağası, 149
Araştırma eğitimi programı, 18
Batı Anadolu Elektrik-Elektronik ve Bilişim Bölgesel İnovasyon
Araştırma gemisine sahip olan ilk üniversite, 31
Araştırma merkezleri ve laboratuvarlarının kurulmasında Merkezi, 269
öncülükler, 31 Batı Anadolu’da ilk kapsamlı türk kazıları (Kutsal Alan), 165
Araştırma ve uygulama merkezleri tarafından Türkiye’de ilk kez Batı Anadolu’nun neolitik dönemini aydınlatan ilk arkeolojik kazı,
düzenlenen toplantılar, 247 161
Araştırma ve uygulama merkezlerinde Türkiye’de ilk kez kurulan Batı Anadolu’nun orta bölümündeki zeytin alanları için RUSLE
araştırma-uygulama birimleri, 61 denklemindeki C faktörü, 110
Araştırma-uygulama merkezlerinde açılan öğretim programları, 30 Batı-Binom Projesi, 269
Arazi koşullarında rüzgâr erozyonu ile hareket eden sedimentlerin Beçin Kazısı, 162
toprak yüzeyinden itibaren yükseklikle değişimi, 105 Beçin Kenti, 162
AReGE - Ege Ar-Ge ve Teknoloji Günleri, 252 Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu, 15, 238
Ar-Ge Proje Pazarı, 267 Behçet Hastalığı272, 273
Arkeoloji alanındaki ilk Avrupa Projesi, 267 Behçet Uz Çocuk Hastanesi, 13, 39
Arkeoloji Bölümü, 159, 167, 234, 267 Benzofuran from seeds of Styrax officinalis, 120
Arkeopark, ‘mulaj arkeopark projesi’, 165 Benzofurans and another constituent from seeds of, 121
Asenaften buharının in vitro kültür sırasında ilk defa uygulanması, Bergama Meslek Yüksek Okulu Mantarcılık Programı, 188
103 Bergama Meslek Yüksek Okulu, 254, 256
Bergama Meslek Yüksekokulunun Türkiye’de ilk buluşu, 188 Burdur Memeli faunası fosil yatağı, 206
Berlin Heart Incor aksiyel flow intrakorporal ventrikül destek cihazı Burdur yöresinde 3,5 milyon yıl öncesine ait memeli faunası, 205
implantasyonu, 92 Büyük Menderes Nehri’nden yeni bir bıyıklı balık türü luciobarbus
Beyaz cüce bileşenli örten çift V471 Tauri’nin B, V fotoelektrik kottelati, 175
ışıkölçümü, 116 Büyük ve küçük memeli fosilleri içeren Türkiye’nin ilk fosil yatağı, 199
Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı, 216, 217
Bilateral torakosternotomiyle total torakal aort anevrizma tamiri, 83 C
Bilgi isteme formu örneği, IX C. yildirimlii H. Yıldırım, Kit Tan, S. Şenol & A. Pirhan, 197
Bilgi teknolojileri doktora programı, 27 Calculus çalıştayı, 233, 234
Bilgi teknolojileri tezsiz yüksek lisans programı, 27 Candida dubliniensis izolasyonu, 80
Bilgi teknolojileri yüksek lisans programı, 27 Cantrell Sendromu ve sol ventrikül divertikülü olan fallot tetralojili
Bilgi ve İletişim Teknolojileri Araştırma ve Uygulama Merkezi, 42 erişkin bir hastada cerrahi tamiri, 82
Bilgisayar aracılığı ile İzmir’den Antalya’daki teleskopla uzaktan Centaurea urvillei DC. subsp. urvillei’den fenolik glikozidler ve
gözlem, 124 antiproteasomal aktiviteleri, 127
Bilgisayar Bilimleri Anabilim Dalı, 22, 225 Centri voltammetri, 122
Bilgisayar kontrollü, yüksek kinetik enerjili düşey püskürtücülü, Cephalaria paphlagonica’dan elde edilen iki yeni triterpen
arazi tipi tam otomatik ve erozyon denemesi için kullanım glikozitin yapı tayini ve spektral verileri, 126
amaçlı sistem, 104 Cephalaria scoparia’dan antimikrobiyal aktif triterpenoid
Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, 231 glikozitler, 126
Bilgisayarın arkeoloji alanında ilk kullanımı, 159 Cephalaria transsylvanica bitkisinden transsilvanozid A bileşiğinin
Bilim Fuarı organizasyonu, 248 izole edilmesi, 117
Bilim Haftası, 249 Cephalaria transsylvanica bitkisinden trans-silvanozid B
Bilim ve Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi, 30, 33, 34, 54, bileşiğinin izole edilmesi, 117
65, 248, 249, 252, 267, 269 Cephalaria transsylvanica bitkisinden transsilvanozid G ve H
Bir sütür takımı ortaya konarak aritenoid lateralizasyonu bileşikleri izole edilmesi, 118
operasyonu uygulanması, 72 Cephalaria transsylvanica’dan bidezmozidik triterpen saponin, 118
Bir trichophyton violaceum salgınının mikrobiyolojik tanısı ve Cephalaria transsylvanica’dan triterpenoid glikozidler, 118
bildirilmesi, 71 Cephalaria transsylvanica’dan yeni bidezmodik triterpen saponin, 118
Birinci basamak sağlık hizmetlerinde yaşanan sorunlar paneli, 243 Cephalaria transsylvanica’dan yeni triterpen saponinler, 120
Birinci Dünya Leishmaniasis Kongresi, 215 Cephalaria Türlerinden elde edilen glikozitler, 127
Birinci futbol ve bilim kongresi, 215 Ceylan-2002 ve Tayşi-2002 kekiği, 207
Birlikte çöktürme ve santrifüjle ön deriştirmeye dayanan Chaenorhinum semispeluncarum H. Yıldırım, Kit Tan, S. Şenol & A.
voltammetrik kurşun tayini için yeni bir yöntem, 122 Pirhan, 197
Bitki hormonlarının taşınması konusunda uluslararası yaz okulu, 222 Chirocephalus algidus, 179
Bitki büyüme ve gelişmesinde hormonal düzenleme konulu Chirocephalus brteki, 179
uluslararası yaz okulu, 222 Coğrafya Bölümü, 236
Bitki Dergisi, 262 Cryptococcus neoformans kökenlerinin DNaz oluşturduklarının
Bitki ıslahı semineri, 219 saptanması, 70
Bitki ıslahı sempozyumu, 219 Cryptococcus neoformans kökenlerinin serotiplerinin saptanması, 86
Bitki Koruma Bölümü, 102, 108, 109, 111, 112, 220, 267 Cryptococcus neoformans’ın doğa’dan izolasyonu, 72
Bitki Sağlığı Bölümü, 19 Cryptococcus neoformans’ın hastalık materyalinde kültür ile
BİTNET, 53 saptanması, 71
Biyoanalitik Laboratuvarı, 33, 253 Cumhuriyet Döneminde Türk Halk Müziği, 261
Biyofizik Anabilim Dalı, 43, 44, 74, 75, 84, 89, 90, 93, 95, 215
Biyogaz tesisleri için gaz arıtma işlevli gazometre, 59 Ç
Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim Anabilim Dalı, 218 Çalgı Yapım Bölümü, 186, 187, 188, 246, 262
Biyokimya Anabilim Dalı, 21 Çalışma toplantısı (workshop), 248
Biyokimya ve Mühendisliği Bölümü, 21 Çekirdek eğitim programı, 230
Biyokimyagerlik öğretim programı, 21 Çerçeve Programları Bölgesel İrtibat Noktası, 65
Biyolojik Oseanografi Bölümü, 21, 56, 224 Çevre Bilimleri Anabilim Dalı, 30
Biyolojik oseanografi öğretim programı, 22 Çevre bilimleri lisansüstü öğretim programı, 30
Biyomühendislik Anabilim Dalı, 24 Çevre psikolojisi dersi, 260
Biyomühendislik Bölümü, 24, 113, 189, 208, 209, 212 Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi, 248, 249, 250
Biyosinyal’96 yaz okulu, 215 Çevre uzmanları, 30
Biyosürfaktan üretimi (Candida bombicola ATCC 22214 mayasıyla Çevre ve Gıda Analizleri Laboratuvarları, 63, 64, 65, 255
2 aşamalı soforozlipidleri üretimi, 209 Çıyan türünün, Eurythoe turcica sp. nov. (Polychaeta:
Bombina bombina arifiyensis Özeti & Yılmaz 1987, 148 amphinomidae), tanımlanması, 176
Bornova Kampusu, 5 Çift akciğer transplantasyonu, 93
Botanik Anabilim Dalı öğretim elemanlarının buluşları, 190 Çift kabuklu türlerinde ilk larva ve yavru kültür çalışmaları, 172
Botanik Anabilim Dalı, 190, 191, 192, 193, 195, 196, 197 Çiftlik tipi modern biyogaz tesisi, 60
Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma – Uygulama Merkezinin Çocuk acil ve ambulatuar pediatri kongresi, 218
Türkiye’de ilk bilimsel buluşları, 190 Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı, 14, 262, 263
Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi, 248 Çocuk Cerrahisi Kongresi, 214
Botanik Bahçesi, 191, 192 Çocuk Cerrahisi Kürsüsü, 14, 214
Botanik Bahçesi-Herbaryum Merkezi, 191, 192, 195, 196, 197 Çocuk diş hekimliğinde azot protoksit oksijen sedasyonu
Botanik bahçeleri sempozyumu, 248 uygulaması, 155
Botanik Bölümü, 262 Çocuk diş hekimliğinde engelli ve yoğun kaygılı çocuklarda genel
Böbrek parankima taşı klampaj yöntemi ile ameliyatı, 70 anestezi altında tam ağız bakımı uygulaması, 155
Böcek farkındalığı yaratma projesi, 268 Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı, 41, 42, 43, 46, 75, 81, 90, 215, 218, 255,
Bölgesel kalkınma iktisadı tezli yüksek lisans programı, 25 261, 264, 267, 269
Börülce bitkisi, 86, 103, 207 Çocuk Otoinflamatuvar Hastalıklar Polikliniği, 43
Bridging cultures through education, 239 Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, 258, 260, 266, 267
Brucella ve bruselloz için sempozyum, 214 Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, 242
Bursa Göktaş, 51 Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği, 13, 39
Dizin 285
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kürsüsü, 13, 263, 265, 269 20. Dünya Hidatidoloji Kongresi, 217
Çocuk sağlığı ve hastalıkları stajı, 13 Dünya’da ve Türkiye’de aile hekimliği ve aile hemşireliği paneli, 243
Çocuk Vaskülit Polikliniği, 42 Dünya’da ve Türkiye’de güncel sosyolojik gelişmeler, 235
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, 44
Çocuklardaki steroid dirençli nefrotik sendromda moleküler tanı E
yönteminin geliştirilmesi, 90 Ebelik öğretmenliği hizmet içi eğitim programı toplantısı, 241
Echinogammarus baliki sp. nov., amphipod türü (amphipoda,
D gammaridae, 174
D-galaktokloralozdan klorodeoksi türevleri, 119 Echinogammarus baliki, 178
Darevskia rudis bischoffi (BÖHME & BUDAK 1977), 150 Echinops mersinensis Gemici& Leblebici, 192
Dehidrojenlenmiş kolofan’ın oda sıcaklıgında eldesi: solar Eczacılık Fakültesinde alınan patent, 210
kimyasal üretimi, 117 Edebiyat Fakültesi tarafından Türkiye’de ilk kez düzenlenen
Demarsal 1 türlere ait stok çalışmaları grubu toplantısı, 238 toplantılar, 234
Deney hayvanları kullanma sertifikası kursu, 216 Edebiyat Fakültesinde Türkiye’de ilk kez kurulan araştırma-
Deniz balıkları larva ve yavru üretimi, 169 uygulama laboratuarları, 54
Deniz Bilimleri ve Teknoloji Enstitüsü, 31 Edebiyat Fakültesinin bilimsel buluşlarda öncülükleri, 159
Deniz Biyolojisi Araştırma ve Tatbikat Laboratuvarı, 56 Ege Ajans, 55
Deniz kafadanbacaklısı loligo vulgaris’in yağ asidi içeriği, 124 Ege Ar-Ge ve Teknoloji Günleri, 252
Deniz ve tatlısu araştırmaları kongresi, 224 Ege Bölgesinde 2 ayrı ailede 3 jenerasyonda görülen yeni bir
Deri endüstrisi önetleme atıklarının biyodizel üretiminde sendrom, 71
değerlendirilmesi, 158 Ege Bölgesindeki yerel müzisyenler ve âşıklardan geleneksel halk
Deri endüstrisinde ekolojik ve yeni nesil fungisid: origanum müziği araştırması, 186
minutiflorum uçucu yağı, 157 Ege kompozit malzemeler sempozyumu, 233
Deri Mühendisliği Bölümü, 20, 24, 157, 158 231, 232 Ege Meslek Yüksek Okulu, 28, 30
Deri sempozyumu, 231 Ege Meslek Yüksek Okulunda alınan patent, 211
Deri Teknolojisi Bölümü, 19 Ege Meslek Yüksek Okulunda düzenlenen toplantılar, 247
Deri ve Lif Teknolojisi Anabilim Dalı, 19 Ege pediatrik onkoloji hemşireliği kursu, 242
Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalı, 74, 80, 81, 213 Ege Sağlık Oteli, 266
Derideki serbest formaldehitin vinca rosea ve camellia sinensis Ege uluslararası Berlin - İzmir semineri, 236
ekstraktlarıyla eliminasyonu, 158 Ege Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Araştırma Uygulama Merkezi, 34
Derin ven trombozunda Palma Prosedürü, 87 Ege Üniversitesi Madde Bağımlılığı, Toksikoloji ve İlaç Bilimleri
Derisi dikenliler türlerinde ilk larva ve yavru kültürü, 179 Enstitüsü, 34
Dermatofit dışı küflerin etken olduğu onikomikozların tanısı ve Ege Üniversitesi Radyoizotop Araştırma Merkezi, 31
bildirilmesi, 86 Ege Üniversitesi –Sanayi İşbirliğini Geliştirme Merkezi, 32
Dermatofit dışı küflerin etken olduğu onikomikozların varlığı, 86 Ege Üniversitesinin Türkiye’de ilk akredite edilen veya
Dermatoloji Kongresi, 213 mükemmeliyet merkezi kabul edilen birimleri, 257
Dermoskopi uygulaması, 74 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinin Akreditasyonu, 257
Devekuşu (Struthio sp.) yumurtası, 204 Ege Yenilik Aktarım Merkezi (IRC-Ege), 269
Devekuşu yumurtası fosili, 205 Eğitim Fakültesi Tarafından Türkiye’de ilk kez düzenlenen
Devetüyü – 176 doğal renkli pamuk, 189, 207, 208, 212 toplantı, 239
Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı tarafından Türkiye’de ilk kez Eklembacaklılar larva ve yavru yetiştiriciliği, 175
düzenlenen toplantı, 246 Elekto Ensefalografi Laboratuvarı, 42
Devlet Türk Musikisi Konservatuvarının Türkiye’de ilk buluşları, 186 Elektrik - Elektronik Mühendisliği Bölümü, 211
Dış kulak yolu atrezilerinde erkek çocuklarda kendi Elektro Miyografi Laboratuvarı, 39, 42
prepisyumlarının kullanılması, 74 Elektrofizyoloji Birimi, 40
Dianthus akdaghensis Gemici & Leblebici, 194, 195 Elektrokimya yaz okulu, 230
Dijital dermoskopi uygulaması, 81 Elektronik Hesap Bilimleri Enstitüsü, 53
Dipeptidil peptidaz IV enziminin üretimi için ekonomik üretim Elektronik Hesap Bilimleri Merkezi, 53
ortamı eldesi ve üretim sonrası işlemler, 209 Eleutheromenia carinata, 178
Direksiyonel koroner aterektomi, 73 Emys orbicularis eiselti Fritz, Baran, Budak & Amthauer 1998, 151
Diş Hekimliği Entegre Staj Kliniği, 23 Endokrinoloji Bilim Dalı, 263
Diş hekimliği fakülteleri dekanlar toplantısı, 230 Endokrinoloji Dergisi, 263
Diş Hekimliği Fakültesi, 8 Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Anabilim Dalı, 216
Diş Hekimliği Fakültesinde Türkiye’de ilk kez kurulan öğretim Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, 72
birimleri, 23 Endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları konusunda halk
Diş Hekimliği Fakültesinde Türkiye’de İlk kez yapılan toplantı, 230 kongresi, 216
Diş Hekimliği Fakültesinin Bilimsel Buluş ve uygulamalarda Endüstri Bitkileri ve Islahı kitabı, 260
öncülükleri, 155 Endüstri psikolojisi dersi, 260
Diş kesimi için lazer ve döner aletlerin kullanılması, 157 Enerji bitkileri ve yeşil yakıtlar semineri, 221
Diş hekimliğinde bilgisayarlı dijital fark (digital subtraction) Engelsiz meslek edindirme programı, 25
radyografisinde kullanılmak üzere yeni bir dental yazılım Enstitülerde Türkiye’de ilk kez açılan öğretim birimleri ve
programı hazırlanması, 155 programları, 25
Diyareli çocuklara ÇER (Çay + Elma + Ringer)” karma Entodinium basoglui Öktem & Göçmen, 1996, 129
beslenmesinin uygulaması, 69 Entodinium cypriensis Göçmen & Gürelli, 2009, 144
Doğa Tarihi Enstitüsü, 52, 61 Entodinium dalli dalli Göçmen & Öktem, 1996, 131
Doğal yağış altında farklı genişlikteki şeritlerin denendiği toprak Entodinium dalli rudidorsospinatum Göçmen & Öktem, 1996, 132
erozyonu, 108 Entodinium imai Göçmen, Tosunoğlu & Falakalı 2001, 138
Doğu Akdeniz’den yeni bir anoplodactylus türü, 176 Entodinium oektemae Göçmen, Tosunoğlu & Falakalı, 2001, 137
Doğum ve Kadın Hastalıkları Anabilim Dalı, 241 Entodinium salmani bispinosum Göçmen & Rastgeldi, 2004, 139
Doğum ve Kadın Sağlığı Hastalıkları Anabilim Dalı, 241 Entodinium salmani Göçmen & Rastgeldi, 2004, 138
Doku Kültürü Laboratuvarı, 47 Entodinium salmani monospinosum Göçmen & Rastgeldi, 2004,
Dokuz Eylül Üniversitesi, 10 139
Dönen platin tel elektrotta indirgenmesi yolu ile periyodatın akışa Entodinium salmani salmani Göçmen & Rastgeldi, 2004, 139
enjeksiyon ve durağan voltammetrik tayini, 116 Entodinium salmani trispinosum Göçmen & Rastgeldi 2004, 140
Entodinium semahatae Öktem, Göçmen & Torun 1997, 132 Gece Kondu Üniversitesi, 2
Entodinium williamsi Göçmen & Öktem, 1996, 130 Geç dönem faz I araştırması, 66
Entodinium williamsi turcicum Göçmen & Öktem, 1996, 131 Gençlik Ruh Sağlığı Danışma ve Tedavi Birimi, 44
Entodinium williamsi williamsi Göçmen & Öktem, 1996, 130 Genel Bitki Islahı kitabı, 260
Entomoloji ve Zirai Zooloji Kürsüsü, 263 Genel Cerrahi Anabilim Dalı, 71, 72, 79, 80, 87, 93, 216, 217
Enükleasyon (göz yuvarlağının çıkarılması), 69 Genel Cerrahi Proktoloji Bilim Dalı, 17, 75
Enzim preparatı üretimi kefir kültüründen dipeptidil peptidaz IV Genel ve Sistematik Botanik Kürsüleri, 222
(DPPIV) enzim preparatı üretimi, 209 Genel Zooloji Kürsüsü, 56
Enzimatik olarak sentezlenmiş ve radyoiyot ile işaretlenmiş Genetik Enstitüsü, 41
glukuronid bileşikleri, 210 Genetik Hastalıklar Tanı Merkezi, 42, 255
Epidermophyton floccosum araştırması, 81 Genetik Referans Merkezi, 46
Epidermophyton salgınının mikrobiyolojik tanısı ve bildirilmesi, 81 Genetik Sempozyumu, 217
Epidinium graini caudaquadricoronatum Göçmen, 2000, 136 Geniş ufuklar toplumsal cinsiyet eşitliği eğitimi projesi, 252
Epidinium graini caudatricoronatum Göçmen, 2000, 136 Geniş ufuklar; toplumsal cinsiyet eşitliği eğitici eğitimi, 251
Epidinium graini graini Göçmen, 2000, 135 Gerekli astrofiziksel araçlar olarak değişen yıldızlar konulu
Eremias suphani Başoğlu & Hellmıch 1968, 150 uluslararası sempozyum, 226, 227
Erica bocquetii (Peşmen) P.F. Stevens (=Pentapera bocquetii Geriatri hemşireliği yüksek lisans programı, 30
Peşmen), 190 Gıda Fakültesi, 10, 11, 19, 24
Erişkin bir olguda konjenital izole sol ventrikül divertikülü tamiri, 83 Gıda Mühendisliği Bölümü, 11, 19, 24, 209
Erken evre bir hastaya pilor koruyuculu mide rezeksiyonu, pilor Gıda Teknolojisi Kürsüsü, 24
koruyuculu gastro gastrostomi ameliyatı, 79 Gıda Teknolojisi Yüksek Okulu, 10, 19, 24
Erken Faz Araştırmaları Kliniği, 66, 258 Gıda ve Fermantasyon Teknolojisi Kürsüsü, 19
Erken Faz I, 66, 258 Ginko ekstrelerinin glokom tedavisinde kullanılması, 273
Erodium olympicum Gemici & Leblebici, 194, 195 Glikobiyoloji Kongresi, 228, 229
Erodium somanum H. Peşmen, 190 Glikobiyoloji Laboratuvarı, 52
Eser analiz (kimyasal iz analiz) yaz okulu, 228 Gossypolsuz pamuk ıslahı “gossipolsuz-86, 103, 207
Etnoarkeoloji araştırmaları, 167 Gökadaya ait dört açık yıldız kümesindeki mavi aykırı yıldızların
Etnografya Müzesi, 35, 37 yeni ışıkölçümü, 125
Etnoğrafya Müzesi Binaları, 36 Gökbilim terimlerinde dil birliği sempozyumu, 229
Eudiplodinium dehorityi Göçmen, Falakalı-Mutaf & Tosunoğlu Gökbilimleri terimleri sözlüğü, 229
2001, 137 Göktaşları Koleksiyonu, 51
XIV. European Society for Immuno-deficiencies (ESID) Kongresi, 218 Gökyüzünde kariyer paneli, 247
17th European seminar on extension education, 221 Görsel iletişime analitik yaklaşım konusunda uluslararası
European Academic Researc Network (EARN), 53 sempozyum, 237
European patent, 210 Görüntüleme ajanı olarak 99 Tc ile işaretli litorin, 210
Eurythoe turcica, 179 Görüntüleme ajanı olarak 99 Tc işaretli magnetite
nanoparçacıklar, 210
F Göz çukurunu genişletmek için periton grefi, 69
Fallot tetralojisi tamiri sonrasında gelişen sağ ventrikül çıkış yolu Göz Hastalıkları Anabilim Dalı, 40, 71, 72, 88
anevrizmasının pulmoner homogreft ile rekonstrüksiyonu, 78 Göz Kliniklerinde ultrason uygulaması, 40
Farmasötik Kimya Anabilim Dalı, 210 Göz kurumasına karşı polietilen örtü, 211
Fen Bilimleri Enstitüsü, 11 Gözlemevi, 50, 51
Fen Fakültesinde Türkiye’de ilk kez düzenlenen bilimsel Greftten antegrat serebral perfüzyon ile arkus replasmanı, 82
toplantılar, 222 Gunarus gayirbegi Nabozhenko & Keskİn, 2009, 151
Fen Fakültesinde Türkiye’de ilk kez kurulan araştırma-uygulama Gunarus korkutelensis Nabozhenko & Keskİn, 2009, 152
birimleri, 49 Güneş enerjisi destekli kapalı devre toprak hava ısı değiştirici, 185
Fen Fakültesinde Türkiye’de ilk kez kurulan öğretim birimleri, 20 Güneş Enerjisi Enstitüsü tarafından açılan lisansüstü öğretim
Fen Fakültesinin bilimsel buluş ve uygulamalarda öncülükleri, 115 programları, 26
Fizikokimya Anabilim Dalı, 228 Güneş Enerjisi Enstitüsü, 26, 58, 59, 184
Fizyoloji Kürsüsü, 15, 16 Güneş Enerjisi Enstitüsünde alınan patentler, 211
Florence Network’ün 18. yıllık toplantısı, 244 Güneş Enerjisi Enstitüsünde Türkiye’de ilk kez kurulan uygulama
Flueggea anatolica Gemici, 192 tesisleri ve laboratuvarları, 58
Foniatri Laboratuvarı, 40 Güneş enerjisi lisansüstü öğretim, 26
Formator öğretmen belgesi, 252 Güneş ışığı yardımı ile 1,2-0-alkaliden-5 €-eno-5,6,8- trideoksi-a-d-
Foto alan etkili transistör, 183 ksilooct-1,4-furano-7-uluzoz’un foto oksijenasyonu ile kararlı
Fotodinamik tedavi, 80 spiroendo-peroksitler, 123
Fotoelektro katalitik flow injection, 122 Güzel Sanatlar Fakültesi, 9
Fotovoltaik destekli yer-hava ısı değiştirgeci tasarımı ve
uygulaması projesi”, 185 H
Foucault Sarkacı, 50 Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, 240, 241, 243
Fuchs sendromunun heredofamilyal dejeneratif olay, 272 Halk sağlığının bugünkü durumu ve geleceği çalıştayı, 243
Harada hastalığı vakası, 69
G Harmonik skalpel kullanarak koroner arter baypas operas-
Gammarus izmirensis sp. nov., tatlısu amphipod türü yonunda kullanılmak üzere radial arter çıkarılması, 77
(Amphipoda, Gammaridae, 174 Hasta Çocuk Evi, 267
Gammarus izmirensis, 178 Hasta kanında aspergillus antikoru saptanması, 81
Gammarus kesanensis sp. nov., Türkiye’den yeni bir kör amphipod Hasta kayıt formu, 265
türü (amphipoda, gammaridae), gammarus türleri için bir Hastane hijyeni ve enfeksiyon kontrolü için uluslararası
tayin anahtarı, 178 sempozyum ve workshop, 215
Gammarus kesanensis, 179 Havacılık ve hava ulaştırması çalıştayı, 247
Gammarus topkarai, 179 Havacılık ve Uzay Kümelenmesi Derneği, 247
Gammarus ustaoglui, 178 Helichrysum unicapitatum S. G. Şenol, Ö. Seçmen & B. Öztürk, 198
Gastroenteroloji Kliniği, 14 Helichrysum yurterianum Y. Gemici, Kit Tan, H. Yıldırım & M.
Gastroenteroloji Kürsüsü, 14 Gemici, 196
Dizin 287
Heliotropium thermophilum Tan, K., Celik, A., Gemici, Y., Gemici, İran Şahı Rıza Pehlevi, 264
M., Yıldırım H., 196 İskemik kardiyomiyopati tedavisinde otolog periferal stem-cell
Hemodiyaliz, Periton Diyalizi ve Transplantasyon Eğitim Merkezi, 46 transplantasyonu uygulaması, 85
Hemofili B ve koroner arter hastalığı birlikteliğinde miyokardiyal İşleme Teknolojileri Anabilim Dalı, 237
revaskülarizasyon, 78 İyi klinik uygulamaları (İKU) onayı, 66, 67, 258
Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı, 211 İyi klinik uygulamaları klavuzu, 63
Hemşirelik Fakültesi, 7 İyi klinik uygulamaları onay belgesi, 67
Hemşirelik kongresi, 240 İyi Klinik uygulamaları, 33
Hemşirelik terimleri çalışma grubu, 242 İyi Laboratuvar uygulamaları, 33
Hemşirelik Yüksek Okulu Tarafından Türkiye’de ve dünyada ilk kez İzmir Çamaltı Kuş Cenneti, 198
düzenlenen toplantılar, 240 İzmir Devlet Mimarlık Akademisi, 23
Hemşirelik Yüksek Okulu, 6, 7 İzmir Karaburun yöresinde 7,5 milyon yıl öncesine ait memeli
Hemşirelik Yüksek Okulunda alınan patent, 211 faunası, 200
Hemşirelik Yüksek Okulunun Türkiye’de ilk bilimsel buluşları, 186 İzmir Mordoğan yörsinde 15 milyon yıl öncesine ait memeli
Herpetoloji Müzesi, 49 faunası, 201
Hidatik kistlerin cerrahi tedavisinde kistin iç dış bükülmesi tekniği, 71 İzmir kekiği, 98, 207
Hidrobiyoloji Anabilim Dalı, 21, 56 İzmir Körfezi kirliliği, 31
Hidrobiyoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi, 56 İzmir Teknopark A.Ş., 32
Hidrobiyoloji Enstitüsü, 224 İzmir Tekstil Teknik Yüksek Okulu, 23
Hidrobiyoloji Öğretim ve Araştırma Enstitüsü, 56 İzmir Tıp Fakültesi, 265
Hiperhidroz tedavisi için galvanoterapi (iyontoforez) cihazı, 84 İzmir uluslararası tekstil ve hazır giyim sempozyumu, 247
Hipoplastik sol kalp sendromunda başarılı Norwood stage 1,2 ve 3 İzmir’den 4000 böcek türü, 262
operasyonları, 89 İzmir’in bir ilçesinde kırsal sorunların çözümünde katılımcı kırsal
Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı, 45 değerlendirme yaklaşımının uygulanışı üzerine bir araştırma, 206
Homogreft abdominal aort replasmanı, 78 İzmir’in böcek zenginliği, 112
Homogreft, 42 İzmir-Karaburun yöresinde 7,5 milyon yıl öncesine ait memeli
Hyades’deki çift yıldız bileşenlerinin modellenmesi, 124 faunası, 200
4-hydrazono–1,4-dihydropyridine derivatives fort the treatment İzmir–Mordoğan yöresinde 15 milyon yıl öncesine ait memeli
of neurodegennerative diseases, 210 faunası, 201
Hypericum kazdaghensis Gemici & Leblebici, 194 3. Jenerasyon centrifugal ventrikül destek cihazı implantasyonu, 95
Hypericum kazdahensis Gemici & Leblebici, 195 Jinekolojik kanserlerde hemşirelik kursu, 241
I-İ-J K
Insecta (böcekler), 151 Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi, 249, 251
İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, 244 Kafeik asit fenetil esterin (CAPE) dişteki hibrid tabaka
İç kulak hastalıklarının tanı ve takibinde kullanılmak üzere bozunmasının engellemesi alanında dental amaçlı ilk
elektrokokleografi uygulamaları, 73 kullanımı, 157
İdrar Yolu Enfeksiyonundan Korunma ve Mücadele Derneği, 264 Kale-i Tavas (Tabae) kazıları, 167, 168
İdrar ve suda iyot miktarının ızotop seyreltme analizi ile Kalem Gazetesi, 55
belirlenmesi, 180 Kalite, Maliyet ve Hemşirelik Sempozyumu, 241
İdrar yolu enfeksiyonu okulu, 269 Kalp transplantasyonu adayı hastada mantar topunu taklit eden
İhraç edilen balların saflık analizlerinin yapılması, 63, 255 hamartom aynı seansta kalp transplantasyonu ve akciğer
İki endemik cephalaria türünün kimyasal bileşimi, 125 rezekiyonu, 91
İklimlendirme otomasyon sistemi, 188 Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı, 42, 73, 76, 77, 80, 81, 82,
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi tarafından Türkiye’de ilk kez 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 92, 93, 94, 95, 261
düzenlenen toplantılar, 238 Kan basıncı kontrolü ile turnike basıncı kontrol cihazı, 89
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde açılan öğretim programları, 25 Kan Çalışma Laboratuvarı, 45
İlaç Geliştirme ve Farmakokinetik Araştırma – Uygulama Merkezi, Kandida ve kandidomikozlar sempozyumu, 214
32, 63, 64, 66, 255, 258 Kaplumbağalar (Testudinata: Cryptodira), 151
İlaç Geliştirme ve Farmakokinetik Araştırma-Uygulama Merkezi Karaburun Memeli Faunası fosilleri, 201
binası, 33 Karadeniz’in güneyinden marionina (Enchytraeidae: Annelida:
İlaç taşıyıcısı olarak I-131 işaretli manyetik nanoparçacıklar, 210 Clitellata) genusuna ait yeni bir tür, 173
İleri evredeki mide kanserlerinde laparoskopik eksplorasyon Kardiyak re-transplantasyon uygulaması, 88
yönteminin uygulanması, 80 Kardiyoloji Anabilim Dalı, 40, 73
İleri evredeki mide kanserlerinde peritoneal yayılımın Karides türlerinde larva ve yavru üretimi, 175
değerlendirilmesi amacıyla sitoloji ve CEA seviyeleri ölçümü, 79 Kas Patolojisi Laboratuvarı, 39
İletişim Fakültesi Tarafından Türkiye’de İlk kez düzenlenen Kayakent Göktaşı, 51
toplantılar, 237 Katarakt cerrahisi, 273
İletişim Fakültesinde Türkiye’de ilk kez kurulan araştıma- Kazakistan Nükleer Fizik Enstitüsü, 240
uygulama birimi, 55 Kemençe Metodu (Kitap), 262
İletişim Fakültesinde Türkiye’de ilk kez açılan öğretim birimi, 25 Keten asetaller yoluyla şekerlerin trikloroetiliden asetallerden
İletişim psikolojisi dersi, 260 trisiklik ortoester oluşumu, 117
İlk proje yarışması, 248 Keyf Bitkileri ve Islahı kitabı, 260
İlk ve acil yardım programı, 28 Kırgızistan Milli Bilimler Akademisi, 240
İmmun Nefropatoloji Laboratuarı, 41 Kırsal kalkınmada çiftçi katılımının önemi üzerine bir araştırma:
İmmun yetmezlikli hastalarda Aspergillus antijeni aranması ve Halilbeyli Köyü örneği, 206
Kırsal kesim biyogaz teknolojilerinin geliştirilmesi ve
saptanması, 94
yaygınlaştırılması, 61
İndüksiyon yöntemiyle sıvı ve ortam ısıtması, 211
Kırsal kesim biyogaz üretim tesisi, 61
İnfeksiyon Dergisi, 263
1. Kıyı Alan Yönetimi Yerel Katılımcılar Toplantısı, 248
İnsan ve hayvanlarda görülen dermatofitler ve dermatofitozlar
Kimya Bölümü, 117, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 127, 128, 129
sempozyumu, 214
Kimya Mühendisliği Bölümü, 221
İnşaat Mühendisliği Bölümü, 231 Kitabın özellikleri, XIII
İntraoperatif transözofajial ekokardiografi uygulaması, 73 Klaros Mulaj Arkeoparkı, 165
İntraventriküler kanamalı preterm bebeklerde rekombinant doku Klazomenai antik kenti kazıları, 159
plazminogen aktivatörü uygulanması, 85
Klinik örneklerden soyutlanan dermatofit türlerinin PCR ile Mamut alt diş fosili, 199
tanımlanması, 86 Manisa – Sabuncubeli memeli faunası fosil yatağı, 200
Knautia integrifolia var. bidens’den Triterpen Saponinler, 121 Manisa-Turgutlu’da 1 milyon yıl öncesine ait memeli faunası, 198
Koca Piri Reis Araştırma Gemisi, 31 Mantar hastalıkları ve klinik mikoloji kongresi, 216
Kok vibriovac” aşılarının üretimi, 170 Mantar üretim tesisleri, 188
Kombine torakoabdominal aort anevrizması tamiri ile birlikte off- Marionina triplex sp. nov., 174, 178
pump koroner arter baypas cerrahisi, 80 Market and trade policies for mediterranean countries: fruits,
Konferans, 239 vegetable and olive oil, 111
Kooperatifçilik Okulu, 268 Meioz bölünmesinin pakiten safhasında homozigot genotiplerin
Kordon Kanı Bankası, 45 synapsisinde strüktür heterozi gotesinin olduğunun ispatı, 99
Korosiv özofajit sonrası oluşan özofagus striktürlerinde yanık Melik Mahmud Gazi Hangâhı’nın kazısı, 160
özofagus’un çıkarımıyla birlikte trans diyafragmatik
Mental karşılama araştırma testi, 71
yaklaşımla Transhiatal Özofagotomi ve mide pull up
Mesane kanserinde radikal sistektomi sonrası sigmoid kolondan
operasyonları boyun anastomozları, 87
Koruyucu kimyasal maddeler uygulanarak dentin bozunması ve idrar tutan (Kontinan) Mesane yapımı, 73
nanosızıntının engellenmesi, 156 Meslek Öncesi Temel Bilimler Enstitüsü, 20
Kriyoprezervasyon, 42 Mezuniyet sonrası çocuk hemodiyaliz eğitim kursu, 215
Kriyoprezerve aort kapak homogreft replasmanı, 77 Mezuniyet Sonrası Çocuk Hemodiyaliz Eğitim Kursu kitabı, 261
Kriyoprezerve Homogreft Laboratuvarı, 42 Mibzerle ekilen domates tohumlarının yağışlarda toprak yüze-
Kriyoprezerve mitral kapak ile triküspit kapak replasmanı, 87 yinde oluşan kaymak tabakasından çıkışlarını sağlamak
Kriyoprezerve vasküler homogreftin periferik arter hastalığında amacıyla yapay polimerler kullanılması, 106
uygulanması, 78 Microdocnemis xerophilicus NABOZHENCO ve KESKİN, 2010, 153
Kronik böbrek yetmezlikli başka damar erişim yolu bulunmayan Mide kanserinde total mide rezeksiyonu sonrası loop
olgularda hemodiyaliz amaçlı olarak direkt sağ atriyuma özofagojejunostomi ile rekonstrüksiyon J. Pok KIM yöntemi, 80
kateter takılması, 85 Mide kanserli bir hastada total gastrektomi sonrası Doubletract
Kula Volkanizmasının son evresinde tüfler üzerinde oluşmuş insan operasyonu, 79
ayak izleri, 198 Midenin de yer aldığı bir gastro jejunostomi ameliyatı, 79
Kulak-Burun-Boğaz Anabilim Dalı, 71, 72, 73, 74 Mikrobiyoloji Bölümü, 22
Kulak-Burun-Boğaz Kürsüsü, 214 Mikrobiyoloji öğretim programı, 22
Kuru göz sendromunu önlemede polietilen örtünün karbomer Mini torakotomi ile reoperatif vakada aksillar arterden LAD’ye
damlaya (Viscotears) karşı etkinliği, 186 safen ven baypası, 84
Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi (Kitap) 1955–2005, VII, MM Herculis üzerindeki aktivite deseni: lekeler ve fakülalar, 119
11, 19, 20, 21, 24, 34, 261, 262 Moleküler Biyoloji Anabilim Dalı, 52, 119, 228
Kurumsal İletişim Anabilim Dalı, 25 Moleküler Parazitoloji Laboratuvarı, 46
Kuşadası Kadı Kalesi kazısı, 167 Moleküler Tıp Laboratuvarı, 43, 255
Kuşadası Kadı-kalesi/Anaia kazısı, 166 Monocystis amynthae Bandyopadhyay, Göçmen, Bhowmik ve
Kuyruklu kurbağalar (Amphibia: Urodela), 146 Mitra 2006, 142
Kuyruksuz kurbağalar, 148
Monocystis apporectodae Bandyopadhyay, Mallik, Göçmen ve
Küçük Çöl adı verilen yeni bir kum birikim alanının varlığı, 114
Mitra, 2006, 140
Küçük pelajik türlere ait stok çalışması grubu, 238
Kütahya – Bayat memeli faunası, 203 Monocystis constricta Bandyopadhyay, Mitra ve Göçmen, 2009, 144
Kütahya-Bayat yöresinde 8 milyon yıl öncesine ait memeli faunası, 202 Monocystis elongatum Bandyopadhyay, Chakraborty, Mitra ve
Göçmen, 2008, 143
L Monocystis metaphirae Bandyopadhyay, Mallik, Göçmen ve Mitra,
Laringeal yüksekliğin kontrolü için bir uyarı cihazı: 2006, 141
Laringoaltimetre, 90 Mordoğan Beldesinde memeli faunası, 201
Lif bitkileri ve Islahı kitabı, 260 Morfini yüksek haşhaş ıslahı EMİR-AL 84, 102, 207
Lif Teknolojisi Kürsüsü, 19 Morfoloji Anabilim Dalı, 13
Lisans düzeyinde mikrobiyoloji öğretimi, 22 Morfoloji Enstitüsü, 13
Lisansüstü öğrenci semineri, 236 Morfoloji Kürsüsü, 13
Lisansüstü Yüksek Okulu, 11 MÖTBE, 20
Listeria türünde görülen değişiklikler (FEMS Symposium on the Muğla – Yatağan Memeli Faunası, 203
Versatiliy of Listeria species)” adlı sempozyum, 217 Muğla-Yatağan yöresinde 7 milyon yıl öncesine ait memeli
Listeria ve listeryozlar için sempozyum ve workshop, 214 faunası, 203
Lokal anestezi altında varis tedavisinde köpük skleroterapi yüksek Multisegmental aort anevrizmasında retrograd subtotal
ligasyon, 93 replasmanı, 77
Low temperature dye attached mesoporous TiO2 – dye thin films Muskovit üzerine metilen mavisinin immobilizasyonu sonrası foto
for photovoltaic applications, 211 elektrokimyasal bir tepkime kullanarak askorbik asidin akışa
Luciobarbus kottelati, 179 enjeksiyon amperometrik tayini, 121
Lyciasalamandra antalyana (Başoğlu & Baran 1976), 148 Mustafa Kemal ATATÜRK’ün Türkiye’de ilk yapılan heykeli, 264
Lyciasalamandra atifi (Başoğlu, 1967), 146 Mühendislik Fakültesinde alınan patentler, 209
Lyciasalamandra fazilae (Başoğlu & Atatür 1974), 147 Mühendislik Fakültesinde Türkiye’de ilk kez açılan öğretim
Lyciasalamandra finikensis (Başoğlu & Atatür 1975), 147 birimleri, 23
Lyciasalamandra irfani Göçmen, Arıkan and Yalçınkaya, 2011, 146 Mühendislik Fakültesinde Türkiye’de ilk kez kurulan araştırma ve
Lyciasalamandra luschani basoglui (Baran & Atatür 1980), 148 uygulama laboratuvarları, 53
Lytrum anatolicum Leblebici & Seçmen, 195 Mühendislik Fakültesinin Türkiye’de İlk kez düzenlediği
toplantılar, 230
M Mühendislik ve Mimarlık Akademisi, 9
Madde Bağımlılığı ve Toksikoloji Enstitüsü, 34 Mükemmeliyet merkezi, 254
Madde kullanım bozuklukları yüksek lisans programı, 18 Myxobolus lalbaghensis Banerjee, Bandyopadhyay, Mitra and
Mağara amphipodu: gammarus ustaoglui sp. nov., 170 Göçmen, 2011, 145
Makine Mühendisliği Bölümü, 232
Maksillo-serviko-fasiyal cerrahide kullanılmak üzere özel bir N
mikrodisseksiyon setinin hazırlanması, 71 Nalassus bozdagus Keskİn & Nabozhenko, 2010, 151
Malign perikardiyal effüzyonda alternatif tedavi olarak peri- Nativ aort kapak endokarditi ve aortopulmoner fistül olan bir
kardiyo-peritoneal şant (Denver Şantı) uygulaması, 89 olguda homogreft ile aort kökü replasmanı, 81
Mama Mutfağı, 39 NATO-ASI yaz okulu, 223
Dizin 289
Nebalia kocatasi sp. nov. (Crustacea: Leptostraca), 174, 178 Ortopedi Kürsüsü, 14
Nefrotik sendrom hastalarında volüm yükünün belirlenmesi Ortotopik kalp transplantasyonu sonrasında allogreft vaskülopati
amacıyla VCI ölçümü, 81 tespitinde intravasküler ultrasonografinin kullanılması, 86
Nekrozis virüsü, 56 Organik boyar maddeli güneş pili, 181
Neonatal resüsitasyon kursu, 214 Oseanografi Bölümü, 116
Neonatal transport organizasyonu, 267 Otiorhynchus (Choilisanus) glebius Davidian & Keskin, 2010, 152
Neonatoloji Bilim Dalı, 82, 84, 85, 214, 218, 262, 263, 267 Otiorhynchus (Pliadonus) lilligi Keskin & Çevik, 2007, 152
Neonatoloji Dergisi, 263 Otiorhynchus (Paracryphiphorus) magnanoi Keskin, 2007, 153
Nepeta anamurensis Gemici & Leblebici, 194 Otiorhynchus (Melasemnus) ceviki KESKİN, 2007, 153
Nepeta anamurensis Gemici & Leblebici, 195
Nevruz paneli ve gösterileri, 240 Ö
Niphargus kirgizi sp. nov. ve Niphargus sertaci sp. nov., 177 Ödemiş Meslek Yüksekokulu, 28, 113, 208
Niphargus kirgizi, 179 Ödemiş Meslek Yüksekokulunun Türkiye’de ilk buluşları, 189
Niphargus sertaci, 179 Ödemiş Meslek Yüksekokulunda alınan tesciller, 212
Nişasta-Şeker Bitkileri ve Islahı kitabı, 260 Öğrenci hemşirelik sempozyumu, 241
Niyazi Lodos Böcek Müzesi, 112 Ön lisans yüksek okulu, 20
Non-sendromik sinostozlarda endoskop yardımlı cerrahi, 92 Önlisans sertifikası, 21
Novel ruthenium complexes for dye sensitized solor cells, 211 Örten çift PV Cas: Derinlikle değişen kuvvetli diferansiyel dönme,
Nörofizyoloji Bilim Dalı, 42 124
Nöroloji Anabilim Dalı, 40, 41, 42, 217 Özbekistan Nükleer Fizik Enstitüsü, 240
Nörolojik Yoğun Bakım Birimi, 41
Nörolojik yoğun bakım sempozyumu, 217 P-Q
Nöroonkoloji Alt Uzmanlık Programı, 17 Palyatif Bakım Araştırma ve Uygulama Merkezi, 38
Nörosensoriyel Laboratuvarı, 40 Palyatif bakım, 38
Nükleer Araştırma ve Eğitim Enstitüsü Binası, 8 Pamuk - AKDEMİR (Devetüyü-176) doğal renkli pamuk, 189, 208,
Nükleer Araştırma ve Eğitim Enstitüsü, 7, 8, 25 212
Nükleer Bilimler Anabilim Dalı, 25 Pamuk – EMİREL (Kahve- 171), 189, 208, 212
Nükleer Bilimler Enstitüsü tarafından Türkiye’de ilk kez Pamuk sapı sökme makinası, 207
düzenlenen toplantılar, 240 Pamukta yeni bir yöntem olarak alev ile yaprak döktürme, 101
Nükleer Bilimler Enstitüsü, 25, 180 Pamuktan ilk gossypol üretimi, 100
Nükleer Bilimler Enstitüsünde açılan lisansüstü öğretim Pankreatik nekrozis virüsünün (IPNV) izole edilmesi, 173
programları, 25 Paracamelus – astragal fosili, 206
Nükleer Bilimler Enstitüsünde alınan patentler, 210 Paramedik programı, 28
Nükleer Bilimler Enstitüsünün Türkiye’de ilk bilimsel buluş ve Parakorporal sol ventrikül destek cihazı implantasyonu, 91
uygulamaları, 180 Parakorporal sol ventrikül destek cihazı implantasyonu sonrası
Nükleer bilimler kongresi, 240 kalp transplantasyonu, 91
Nükleer Bilimler lisansüstü eğitimi, 25 Parakorporal bi-ventriküler destek cihazı implantasyonu sonrası
Nükleer Teknoloji Anabilim Dalı, 25 kalp transplantasyonu, 94
Nükleer Uygulamalar Anabilim Dalı, 25 Parakorporal bi-ventriküler destek cihazı implantasyonu
uygulaması, 92
O Parakorporal sol ventrikül destek cihazı implantasyonu
1,2-O-alkiliden-5(E)-eno-5,6,8-trideoksi-α-d-ksilo-oct-1,4-furano-7- sonrasında kardiyak iyileşme nedeniyle cihazın
ulozoz’un güneşışığı yardımıyla fotooksijenasyonu ile kararlı eksplantasyonu, 91
spiroendo-peroksitler, 123 Parazitoloji Anabilim Dalı, 46, 215, 217, 218
1,2-O-trichloroethylidene-beta-D-mannofuranose’dan D- Patates melezlemeleri, 109, 207
mannozun trisiklik furanoid dikloroasetil ortoesterleri, 122 Patateste gerçek tohumdan üretim, 101
I. Ortaçağ ve Türk dönemi kazıları sempozyumu, 235, 236 Patent Bilgi ve Dokümantasyon Merkezlerinin (PATLIB) yeniden
Obez Hasta Derneği, 264 şekillendirilmesi pilot projesi, 66
Obezite okulu, 216, 267 Patent: “Low temperature dye attached mesoporous tıo2-dye thin
Obezite ve sorunları konulu uluslar arası resim yarışması, 267, 268 films for photovoltaic applications, 211
Objektif Koku Testi Laboratuvarı, 44 Patent: novel ruthenıum complexes for dye sensıtızed solar cells, 211
Odocnemis malgorzatea KESKİN ve NABOZHENKO, 2011, 154
Patent: organıc dye solar cells, 211
Odocnemis nasreddini Keskin & Nabozhenko, 2011, 154
Patent: perylene imide/diimide based organic field effect
Odocnemis svetlanae Keskin & Nabozhenko, 2011, 154
transistors-ofets and a method of producing the same, 211
Odyovizüel Araştırma ve Uygulama Merkezi, 41
Patentler ve tesciller, 207
Omurgalılar Paleontolojisi Dalında yüksek lisans ve doktora
Patoloji sempozyumu, 213
öğretim programı, 30
PCR Workshop (PCR Çalışma grubu toplantısı), 215
Omurgasız nöroendokrinolojisi, 115
Pediatri hemşireliği günleri bilimsel toplantısı, 245, 246
Onkoloji Bilim Dalı, 242
Pediatri Hemşireliği kongresi, 242, 246
Ophisops elegans basoglui Baran & Budak 1978, 150
Pediatrik beyin cerrahisi alt uzmanlık programı, 17
Ophryoscolex purkynjei bifidobicinctus Göçmen, 1999, 134
Pediatrik Cerrahi Dergisi, 262
Ophryoscolex purkynjei bifidoquadricinctus Göçmen, 1999, 134
Pediatrik İmmünoloji Bilim Dalı, 218
Ophryoscolex purkynjei purkynjei Göçmen, 1999, 133
Pediatrik Kemik İliği Kök Hücre Nakil Merkezi, 258
Optik yöntemle yapay yağışta damla düşme hızı ölçülmesi, 101
Pediatrik Nöroşirurji Bilim Dalı, 17, 82, 88, 92, 93, 216
Organic dye solar cells, 211
Organik alan etkili transistör-OFET, 180 Pediatrik Radyoloji Laboratuvarı, 39
Organik boyar maddeli güneş pili, 181 Pediatrik uzun süreli sol ventrikül destek cihazı implantasyonu
Organik foto transistör üretimi, 184 sonrası kalp transplantasyonu, 95
Organik foto voltaik-OFV (OGP) paneli, 182 Pediatrik uzun süreli sol ventrikül destek cihazı implantasyonu, 94
Organik güneş pilleri, 180, 181 Pelophylax caralitanus (ARIKAN 1988), 149
Organik kiraz üretimi projesi, 109, 110 Penceremden Prematüre Bebekler kitabı, 262
Organik LED lambalar (OLED), 182, 184 Periferik oklüsiv arteryel hastalıkların tanısında kas kan akımının
Ortaçağ ve Türk Dönemi kazıları sempozyumu, 235, 236 Xenon 133 ile ölçülmesi yöntemi, 72
Ortadoğu’daki yer altı niphargus cinsi (Crustacea, Amphipoda): İki Perylene imide / dimide based organic field effect transistors –
yeni tür, 177 ofets, 211
Peyzaj Mimarlığı Bölümü, 220 Ses Eğitimi Bölümü, 186

Peyzaj mimarlığı öğrencileri I. ulusal sempozyumu, 220 Ses ve konuşma bozuklukları sempozyumu, 214
Pliohyrox fosili, 203 Sıvı Atıklardan ve hasta idrarından radyoaktif iyot-131’in ayrılması
Polygonum afyonicum Leblebici & Gemici, 191 için düzenek, 210
Polygonum ekimianum Leblebici, H. Duman & Aytaç, 193 Sialik asidin böceklerde varlığının belirlenmesi, 119
Polygonum samsunicum Yıldırımlı & Leblebici, 191 Sigara ile Savaş I. ulusal hemşirelik sempozyumu, 241
pompasız yapılan koroner baypas cerrahisinde basit ve ucuz bir Simüle hasta eğitim programı, 18
gaz insuflasyon sisteminin kullanılması, 76 Simüle Hasta Laboratuvarı, 18
porokeratosis mibelli adlı cilt hastalığında konjonktiva lezyonu, 72 Sistemik hastalıklarda vasküler yapı ve fonksiyonlarının analiz
Posterior yerleşimli post MI ventriküler septal rüptürün cerrahi laboratuarı, 46
tedavisinde çift yama tekniği ile tamiri, 76 Siyaset okulu, 249, 250
Postürometre, 93 Skolyoz cerrahisinde universal clamp kullanımı, 93
Potentilla aladaghensis Leblebici, 191 Sol torakotomi ile gerçekleştirilen aort cerrahisinde retrograt
Pratik Tıp Mikolojisi kitabı, 261 serebral perfüzyonun kullanılması, 76
Preimplantasyon Genetik Tanı Kliniği, 45 Soğutma Teknolojileri Sempozyumu, 232
Premature bebeklerde patent duktus arteriozusun (PDA) Somuncu Baba, 163
tedavisinde enteral ibuprofen ve indometazinin etkinligi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü, 11, 12
güvenilirliği araştırması, 82 Sosyal Pediatri dersi, 259
Preoperatif pompasız sağ subklaviyen arterden sağ koroner artere Sosyal Pediatri kitabı, 260
tam sternotomisiz baypas uygulaması, 88 Sosyoloji Bölümü, 235
Primer açık angl glokomda non penetran derin sklerektomi ve Sosyoloji kongresi, 235
kollajen implant cerrahisi, 273 Soya hidrolizat agarın cryptococcus neoformans’ın ayırıcı
Prionospio ergeni, 179 tanısında selektif bir besiyeri olarak kullanılabileceği, 73
Procidentia recti tanılı hastalarda polivinil alkol süngeri I. Soğutma teknolojileri sempozyumu”, 232
uygulaması, 75 Sözleşmeli araştırma kuruluşu, 63
Proje sergisi, 248 Sphaerosyllis (Polychaeta, Syllidae, Exogoninae)’in yeni bir türü, 171
Proje yarışması, 248 Sphaerosyllis boeroi, 178
Proktoloji Bilim Dalı, 17, 75 Spinal cerrahi alt uzmanlık programı, 17
Prostat hipertrofili hastalarda millin yöntemi ile ameliyat, 70 Spinal cerrahi uygulamalı kursları, 216
Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Anabilim Dalı, 259 Spinal cerrahi uzmanlık sonrası eğitimi, 17
Protozoa, 129 Spirulina platensis yetiştiriciliği, 170
Psikoloji Bölümü, 234 Spontan sol ana koroner disseksiyonunun sol internal
Psikoloji kongresi, 234 mammarian arter kullanılarak tedavisi, 76
Psikoteknik Değerlendirme Merkezi, 54 Spor Hekimliği Anabilim Dalı, 16, 17, 214, 215
Pterocephalus pinardii’den monoterpenoid glukoindol alkaloidler Spor Hekimliği Bilim Dalı, 17
ve iriroidler, 128 Spor Hekimliği Enstitüsü, 17
Pteromonas limnetica var. cordiformis nov. var., Schroederia Spor Hekimliği kongresi, 214
setigera var. anatolica nov. var., Golenkiniopsis maxima Spor hekimliği uzmanlık eğitimi, 16
(Tiffany ve Ahlstrom) nov. comb. var. granulata nov. var. Stachys cydnii Kotschy ex Gemici & Leblebici, 195
varyeteleri, 116 Standart eğitim hedefleri matrisi, 28, 260
QF PCR ile hızlı anöploidi taramasının tanıya yönelik olarak ilk Stapes cerrahisinde kullanılmak üzere yapılan protez pistonları, 70
kullanılması, 88 Stomatocystis indica Bandyopadhyay, Mitra ve Göçmen, 2006, 141
STR analizleri ile kimerizm workshop, 218
R Styrax officinalis’ten saponinler, 120
Radyo Ege Kampus, 55 Su kalorimetresi, 74
Radyoiyot, radyoiyot işaretli urasil ve urasil glukuronit konjuge Su Ürünleri Fakültesi Tarafından Türkiye’de ilk kez düzenlenen
manyetik nanoparçacıklar, 211 toplantılar, 237
Radyoizotop Araştırma Merkezi, 7, 25, 31 Su Ürünleri Fakültesi Yetiştiricilik Bölümü, 175
Rana tavasensis BARAN & ATATÜR 1986, 148 Su Ürünleri Fakültesi, 56
Recent rice breeding technique and the cultivation of new Su Ürünleri Fakültesinde alınan tesciller, 210
cultivars, 219 Su Ürünleri Fakültesinde Türkiye’de ilk kez kurulan araştırma-
Renkli pamuk ıslahı, 113, 209 uygulama laboratuvarları, 56
Reptilia (Sürüngenler), 149 Su Ürünleri Fakültesinin bilimsel buluş ve uygulamalarda
Resmi üniversitelerin fen, edebiyat ve fen-edebiyat fakülteleri öncülükleri, 169
dekanları toplantısı, 224 Su Ürünleri Müzesi, 56, 57, 58
Rezervuarlı atriyofemoral baypas devresi uygulaması, 83 Su Ürünleri Temel Bilimler Bölümü, 178
Ross operasyonu ile manougian prosedürünün birlikte Su Ürünleri Yüksek Okulu, 56
uygulanması, 80 Su Ürünleri Koleksiyonu, 56
Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, 46 Subdural koleksiyonlarda perkütan drenaj uygyulanması, 75
Subduro-Peritoneal şantlama için yeni bir kateter uygulanması, 82
S-Ş Sürekli Eğitim Merkezi, 251
Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 11 Sürekli eğitim merkezleri toplantısı, 251
Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, 260 Syllis ergeni, 178
Sağlık Oteli, 268 Syllis ergeni: İzmir Körfezi’nde yeni bir syllidae türü, 171, 178
Sağlık sosyalizasyon pilot bölgesi, 269 Şeyh Hamid-i Veli’nin torunlarının mezar taşları, 163
Sanal müze çalışması, 167
Sanat Tarihi Bölümü, 160, 162, 163, 164, 166, 167, 235 T
Sanayi deneyim sertifikası programı, 30 Tabiat Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi, 51, 52, 61, 202, 204,
Sanayi İşbirliğini Geliştirme Merkezi, 32 205, 247, 268
5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Denetimi Kanunu Tabiat Tarihi Araştırma-Uygulama Merkezinin Türkiye’de ilk
Sempozyumu, 238 bilimsel buluşları, 198
Seed world and Turkey in 2000’s” konulu çalıştay, 220 Tabiat Tarihi Müzesi, 51, 52, 61, 62
Seramiklerin Bağ Dayanımı: Asit Vs Lazer, 155 Tabiat tarihi müzeleri sempozyumu, 247
Seroloji Laboratuvarı, 255 Tabiat Tarihi Uygulama ve Araştırma Merkezi, 51, 61, 267
Dizin 291
Tamarix hampeana L.’dan yağ alkolunun yeni benzeri, 129 Toplumda inaparan kriptokokkozun bulunduğunun serolojik
Tane tane kapakları toplayalım adım adım engelleri aşalım projesi, yöntemle gösterilmesi, 72
269, 270 Toplumsal cinsiyet farkındalığı eğitici eğiticisi, 252
Taramalı elektron mikroskobu, 53 Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü, 109, 110, 111, 115
Tarım Ekonomisi Bölümü, 109, 111, 219, 220, 221, 249, 263 Toprak Bölümü, 101, 105, 106, 108, 111, 114
Tarım Ekonomisi Derneği, 263 Toprak özelliklerinin belirlenmesinde RADAR uydu görüntüsü
Tarım Makinaları Bölümü, 47, 96, 207 kullanımı, 111
Tarım Makinaları Müzesi, 47 Toprakta bitkiler için elverişli potasyumun electro ultra filtration
Tarım öğrenci kongresi, 221 metodu kullanılarak belirlenmesi, 101
Tarımda bilgisayar uygulamaları sempozyumu, 219 Torasik özofagial kanserlerde minimal torasik torakotomi, 87
Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi, 47, 248, 249, 267 Trabzon Kertenkelesi, 150
Tarımsal Arştırma-Uygulama Merkezinin Türkiye’de İlk bilimsel Tremor Kayıt ve Analiz Laboratuvarı, 43
uygulamaları, 206 Trypanosyllis (Polychaeta: Syllidae) türü, 175
Tarımsal işletmelerin yönetim ve pazarlama kursu, 219 Trypanosyllis sanmartini, 178
Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü, 109 Trichophyton violaceum salgınının mikrobiyolojik tanısı, 71
Tarımsal Yayım Merkezi, 47 Turkish Journal of Field Crops Dergisi, 263
Tarihe Saygı Yerel Koruma Ödülü, 35 Tuzla karidesi türünün (Chirocephalus algidus sp. nov. ve C. brteki
TARİST (Tarımsal araştırmaların değerlendirilmesi için bir türkçe sp. nov.), 178
PC paketi), 107 Tuzla karidesleri, 177
TARİŞ Kooperatifçilik Okulu, 268 Tülay Aktaş Onkoloji Hastanesi, 38
Tarla Bitkileri Bilimi Derneği, 263 Türk Dili ve Lehçeleri Anabilim Dalı, 27
Tarla Bitkileri Bölümü, 48, 98, 99, 100, 101, 102, 103, 107, 109, 113, Türk dilinin fonetik incelenmesi ve iki heceli Türkçe kelime
189, 207, 208, 209, 212, 219, 220, 221, 259, 260, 262, 263 listelerinin hazırlanması, 71
Tarla Deneme Tekniği kitabı, 260 Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü tarafından Türkiye’de ve
Tarla Tarımı kitabı, 260 dünyada ilk kez düzenlenen toplantılar, 240
Tatlısu amphipodu türü, gammarus topkarai sp. nov., Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü, 11, 12, 26
(Amphipoda: Gammaridae), Türkiye tatlısu gammarus türleri Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsünde açılan lisansüstü öğretim
için bir tayin anahtarı ile birlikte, 176 programları, 26
Taysun Çölü, 106, 107 Türk Dünyası Edebiyatları Anabilim Dalı, 27
Tek delikten safra kesesi ameliyatı, 93 Türk Dünyası Sosyal Ekonomik ve Siyasal İlişkiler Anabilim Dalı, 27
Tek Durak Merkez, 65 Türk Halk Bilimi Anabilim, 27
Tekerlekli sandalye, 269, 270 Türk Herpetoloji Merkezi (SZE), 49
Tek Gözlü Kedi, 1, 6 Türk Nöroşirürji Derneği, 17
Teknopark, 32 Türk Patent Enstitüsü Ege Üniversitesi Bilgi ve Dokümantasyon
Teknoloji Transfer Ofisi, 65 Birimi, 63
Tekstil Mühendisliği Bölümü, 23, 231, 247, 250, 267 Türk Sanatı Anabilim Dalı, 27
Tekstil Mühendisliği Fakültesi, 23 Türk Tarihi Anabilim Dalı, 27
Tekstil mühendisliği öğrenci kongresi, 231 Türk tütün çeşitlerinin ilk androgenetik haploidlerinin elde
Tekstil ve deri sanayi doktora programı, 25 edilmesi, 98
Tekstil ve Konfeksiyon Araştırma ve Uygulama Merkezi, 32, 247, Türk tütün çeşitlerinin ilk türler arası melezleri, 98
250, 263 Türkiye 1. Tohumculuk Kongresi, 220, 248
Tekstil ve Konfeksiyon Dergisi, 32, 263 Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, 240
TEMA Vakfı, 106, 107 Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 262, 263
1. Temel hemşirelik bakımı kongresi, 245 Türkiye Bitki Koruma Derneği, 263
Temel ve Endüstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, 22 Türkiye Çocuk Cerrahisi Derneği, 263
Thlaspi leblebici Gemici & Görk, 193, 195 Türkiye fenciler birliği, 225
Tıbbi Bitkiler isimli ders, 259 Türkiye hayvancılığının yapısal ve ekonomik sorunları
Tıbbi Bitkiler Laboratuvarı, 47 sempozyumu, 220
Tıbbi Bitkiler dersi, 259, 260 Türkiye İnfeksiyon Dergisi, 263
Tıbbi Genetik Anabilim Dalı, 42, 45, 46, 88, 215, 217, 218, 253, 256 Türkiye I. tarım ekonomisi kongresi, 219
Tıbbi Genetik Derneği, 42 Türkiye tarla bitkileri kongresi, 219
Tıbbi Genetik Enstitüsü, 16 Türkiye’de bilimsel buluş ve uygulamalarda öncülükler, 69
Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, 70, 71, 72, 73, 80, 81, 86, 214, Türkiye’de ilk kez kurulan bilimsel dernekler, 263
215, 216, 217, 255 Türkiye’de İlk kez yayımlanan bilimsel dergiler, 262
Tıbbi Patoloji Kürsüsü, 213 Türkiye’de ilk kez yayımlanan kitaplar, 260
Tıp Eğitimi Anabilim Dalı, 15, 16, 18 Türkiye’de öğretim programlarına ilk kez koyulan dersler, 259
Tıp eğitimi doktora programı, 18 Türkiye’de Sertifikalı ve kontrollü tohumluk üretim ve dağıtım
Tıp Fakültesi akreditasyon belgesi, 257 sorunları simpozyumu, 219
Tıp Fakültesi Anaokulu, 16 Türkiye’de ve dünyada ilk kez yapılan bilimsel toplantılar, 213
Tıp Fakültesi Deneysel Cerrahi Laboratuvarı, 216 Türkiye’nin en büyük teleskopu, 52
Tıp Fakültesi staj sınıfı öğrencileriyle birlikte yapılan doğu anadolu Türkiye’nin en çok fakültesi olan Üniversitesi, 6
gezileri, 265 Türkiye’nin ilk eksiksiz devekuşu yumurtası fosili, 204
Tıp Fakültesinde Türkiye’de İlk kez kurulan araştırma ve uygulama TÜVAKA, 53
birimleri, 39
Tıp Fakültesinde Türkiye’de ilk kez kurulan öğretim birimleri, 13 U-Ü
Tıp Fakültesinde yapılan bilimsel toplantılar, 213 Uçak teknolojisi öğretim programı, 28, 29, 30
Tıp Fakültesinin bilimsel buluş ve uygulamalarda öncülükleri, 69 Uçak Teknolojisi Öğretim Tesisleri, 247
Tıp Mikolojisi’ne İlişkin Lâboratuvar Tanı Kitabı, 261 Uçak teknolojisi programı, 29, 30
Timpanoplastide kalıplı greft kullanılması, 71 Uçan hocalar, 2
Tiroid nodüllerinde rutin kalsitonin taraması uygulamasına, 72 Ukrayna-Akkerman Kalesi Osmanlı Hamamı kazısı, 163, 164
Titanyum tetraflorürün hidroflorik asite alternatif seramik asidi Ukrayna-Oçakev kazısı, 163
olarak ön değerlendirmesi, 156 ULAKBİM, 53
Tohum Teknolojisi Uygulama ve Araştırma Merkezi, 48, 248 Ulaşımda akıllı kart (Kentkart), 266
Tohumculuk öğretim programı, 28 Ulucak Höyük, 161
I. Uluslararası deri mühendisliği sempozyumu, 232 Vurmalı çalgılarda kullanılan doğal derilerin ses özelliklerinin
I. Uluslararası spor ekonomisi ve yönetimi kongresi, 238, 239 araştırılması, 187
1. Uluslararası su ürünleri işleme teknolojisi kongresi, 237
2. Uluslararası izmir havacılık ve uzay offset konferansı, 247 Y
8. Uluslararası parazitoloji kongresi, 215 Yacoub operasyonu ile supravalvüler aort stenozunun tamiri, 83
Uluslararası Anadolu Demir Çağları sempozyumu, 234 Yağ bitkileri ve ıslahı kitabı, 260
Uluslararası Bilgisayar Enstitüsü tarafından açılan lisansüstü Yakala-tekrar yakala yöntemleri ve bunların tıp ve yaşam
öğretim programları, 27 bilimlerinde kullanımı konulu yaz okulu, 218
Uluslararası Bilgisayar Enstitüsü, 12, 27 Yakın çift sistemlerin evrimi, 124
Uluslararası duygusal zeka ve iletişim: profesyonel yaşamda 1. Yapı işletmesi kongresi, 231
mükemmellik vizyonu sempozyumu, 237 Yaygın Yüksek Öğretim Kurumu, 9
Uluslararası elektron mikroskop sempozyomu, 213 Yazılım mühendisliği sempozyumu, 231
Uluslararası iktisat öğrencileri kongresi, 238 Yem Bitkileri kitabı (Boecker 1962), 260
Uluslararası İzmir tekstil ve hazır giyim sempozyumu, 230 Yeni bir glikozit spinonin’ nin ononis spinosa subsp. leiosperma’
Uluslararası katılımlı I. Ege analitik kimya günleri, 228 dan Eldesi, 119
Uluslararası katılımlı I. Ege fizikokimya günleri, 228 Yeni nesil total yapay kalp implantasyonu, 95
Uluslararası katılımlı QF-PCR workshop, 217 Yenilik Aktarım Merkezi Ağları, 268
Uluslararası kültür incelemeleri sempozyumu, 235 Yenilik Aktarım Merkezi-IRC-EGE (Innovatıon Relay Center, 65
Uluslararası Pediatrik Nöroşirurji Derneğinin 28 İnci bilimsel Yer fıstığında hasat mekanizasyonu, 102
toplantısı, 216 Yerel Hayvan Deneyleri Etik Kurulu, 266
Uluslararası spinal cerrahi kadavra kursu, 217 Yersiniavac, 170
Uluslararası standartlara uygun bir Türkçe yakın okuma eşeli, 88 Yersiniovac ve kok Vvibriovac aşılarının üretimi, 170, 210
Uluslararası tıbbi bitkiler kollogiumu, 219
Yersinioz balık hastalığından korunmada aşı uygulamaları, 170
Uluslararası transplantasyona köprüleme operasyonu, 90
Yersiniozis ve vibriozise karşı aşı, 170
Uluslararası Türk Dünyası kültür kongresi, 240
Yeşilova Höyüğü, 168, 169
UNESCO Hirayama Silk Roads” projesi, 266
Yeşilova Höyüğünde zaman yolculuğu projesi, 168
Uşak – Karabeyli Memeli faunası fosil yeri, 205
Yetiştiricilik Bölümü, 169, 170, 172, 173, 179
Utar, 187
Yoğunlaştırılmış güneş ışınımlı fotosentez – fotodegradasyon
UV Ceti türü yıldızların flare sınıflamaları için yeni bir yöntem, 129
Uygulamalı kazı dersi, 259 araştırmaları, 180
Uygulamalı Moleküler Genetik Laboratuvarı, 48 Yörük gruplarının ve yörük grubu belli olmayan yerlerde yöresel
Uzaktan algılama tekniği ile pamuk ürün rekoltesinin belirlenmesi, halıların araştırılması ve incelenmesini, 160
110 Yutma araştırma grubu, 74
Uzaktan gözlem, 124 Yutma sensörü, 74
Uzun süreli 3. jenerasyon aksiyel flow intrakorporal ventrikül destek Yüksek Hemşire ve Sağlık Teknisyeni Okulu, 6
cihazı implantasyonu sonrası kalp transplantasyonu, 94 Yüksek Hemşirelik Okulu, 6
Uzun süreli 3. jenerasyon centrifugal ventrikül destek cihazı Yüksekokullarda açılan öğretim programları, 28
implantasyonu, 95 Yüzyıllık tecrübe; toxoplasma gondii uluslararası katılımlı
Üniversiteler çevre merkezleri toplantısı, 250 sempozyum ve workshop, 218
Üniversiteler Tekstil Birliği, 267
Üniversiteler Tekstil Birliği) dünya tekstil konferansı”, 250 Z
Üroloji Anabilim Dalı, 73 Zaman Yolculuğu – Time Travel etkinliği, 246
Üroloji Kliniği, 70 Zeytin ağaç sayılarının ve her bir ağaç için koordinatlarının
(envanter) belirlenmesinde uydu görüntüleri, 115
V Zeytinyağı tesisleri atık suyunun merkezi arıtılması ve
V1123 Tauri’nin ilk yer konuşlu ışıkölçümü, 124 değerlendirilmesi, 209
V471 Tauri örten çiftinin uzun zaman aralığındaki fotometrik Ziraat Fakültesi Tarım Topluluğu, 221
gözlemlerini temel alan yeni bulgular, 123 Ziraat Fakültesinde alınan patentler ve tesciller, 207
Vajinal yoldan mültiflament çelik sütür kullanarak ameliyat, 69 Ziraat Fakültesinde Türkiye’de İlk kez kurulan araştırma ve
Vasküler beyin cerrahisi alt uzmanlık eğitim programı, 17 uygulama birimleri, 47
Vektörkardiyografi, 40 Ziraat Fakültesinde Türkiye’de ilk kez kurulan öğretim birimleri, 19
VIII. Avrupa entomoloji kongresi, 220 Ziraat Fakültesinde Türkiye’de ilk kez yapılan toplantılar, 219
Vibriovac aşısının üretimi, 210 Ziraat Fakültesinin bilimsel buluş ve uygulamalarda öncülükleri,
Vilnius fotometresi, 53 96
Viral hemorajik septisemi virusu, 56, 173 Zirai Zooloji Kürsüsü, 262
Viral hepatit B serolojik tanı yöntemleri, 74 Zooloji Anabilim Dalı, 56, 129, 130, 131, 132, 133, 134, 135, 136,
Viral Hepatit Referans Lâboratuvarı, 255 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149,
Volum yükünün belirlenmesi amacıyla ekokardiyografi ile vena 150, 151, 152, 154
cava index (VCI) ölçüm yöntemi, 75 Zooloji Koleksiyonu, 49, 50

Ilkler

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ilkler

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ege Üniversitesi Yayınları

Rektörlük Yayın No: 7

EGE ÜNİVERSİTESİ’NİN TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA İLKLERİ

Prof. Dr. Hakkı BİLGEHAN Prof. Dr. İsmet ERTAŞ

EGE ÜNİVERSİTESİ’NİN TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA İLKLERİ

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Sertifika No: 18679

Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Candeğer YILMAZ

E ge Üniversitesi; Ege Bölgesi’nin ilk, Türkiye’nin dördüncü sırada kurulan

Üniversiteler, bilginin üretildiği, yaşama geçirildiği, toplumun beklentileri doğrul-

Bilim; günümüzde durmaksızın hız kazanan buluşlar ve teknolojik gelişmelerle

Ege Üniversitesinin 57 yıllık öyküsünde öne çıkan önemli özelliklerden birisi

Bu kitap, Ege Üniversitesi’nin başarı öyküsünün kurumsal ilklerini yansıtan, bu

Bu kitabın hazırlanmasında özveri ve emeklerini esirgemeyen, emekli değil emeğinden

İLKLERimizin sayısının artması umut ve dileğiyle…

1 Ocak 2012 Prof. Dr. Candeğer YILMAZ

Ege Üniversitesi Röktörü bu kitabı hazırlayan komisyon üyeleriyle:

BU KİTAP NASIL HAZIRLANDI?

Bilgi İsteme Formu Örneği

Konu: “Ege Üniversitesinin İlkleri” kitabı

NOT: Kuruluşunuzdan bildirilmesi beklenen öncülükler 6 ana başlık altında aşağıda

I-Öğretim Birimlerinin Kuruluşunda Öncülükler

Kuruluşunuzun Bu Konuda Bilinen İlkler Listesi

Kuruluşunuzun Bilinen İlkleri

III- Bilimsel Buluşlarda ve Uygulamalarda Öncülükler

Kuruluşunuzun Bu Konuda Bilinen İlkler Listesi

IV- Fakülteniz Elemanlarınca Alınan Ulusal Patentler

V- Kuruluşunuz Tarafından Türkiye’de İlk Kez Yapılan Bilimsel Toplantılar

Kuruluşunuz Tarafından Türkiye’de İlk Kez Yapılan Bilimsel Toplantıların Listesi:

VI- Diğer İlkleriniz

Kitabın 6. bölümünde Ege Üniversitesinin Ulusal ve Uluslararası değerlendirme kurumları

KOMİSYONUN ŞÜKRAN BORÇLARI VE TEŞEKKÜRLERİ

BÖLÜM – 1: ÖĞRETİM BİRİMLERİ VE ÖĞRETİM PROGRAMLARININ

BÖLÜM – 2: ARAŞTIRMA MERKEZLERİ VE LABORATUVARLARININ

BÖLÜM – 3: TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA BİLİMSEL BULUŞ VE

BÖLÜM – 4: TÜRKİYE’DE İLK KEZ ALINAN PATENTLER VE TESCİLLER ......... 207

BÖLÜM – 5: TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA İLK KEZ YAPILAN BİLİMSEL

BÖLÜM – 6: EGE ÜNİVERSİTESİNİN TÜRKİYE’DE İLK AKREDİTE EDİLEN

BÖLÜM – 7: EGE ÜNİVERSİTESİNİN DİĞER İLKLERİ .......................................................... 259

BÖLÜM 8: SONUÇ .............................................................................................................................................. 271

YARARLANILAN KAYNAKLAR ............................................................................................................... 273

KİŞİ ADLARI DİZİNİ ........................................................................................................................................... 275

KONU DİZİNİ ........................................................................................................................................................... 281

Ege Üniversitesinin kendisi niçin Türkiye’de bir ilktir?

5- Bulunduğu ildeki özel yüksekokulları kendisine bağlayan ilk üniversite Ege

1.2. TÜRKİYE’DE İLK KEZ KURULAN ÖĞRETİM BİRİMLERİ VE AÇILAN ÖĞRETİM

1.2.1. DOĞRUDAN REKTÖRLÜĞE BAĞLI OLARAK KURULAN ÖĞRETİM BİRİMLERİ

Resim 1.2.1-1: Hemşirelik Yüksek Okulu Binası (2005)

Türkiye’nin ilk Diş Hekimliği Fakültesi 29.01.1969 tarihinde Ege Üniversitesinde

Türkiye’de ilk kez “Açık Üniversitenin kurulması girişimi”, İngiltere’deki uygulamayı

Resim 1.2.1-4. Geleceğin öğretmenleri, doktorları, mühendisleri… Ege Üniversitesi Anakolunda

Türkiye’nin ilk “Gıda Fakültesi” 18.08.1977 tarihinde Ege Üniversitesi’nde kurulmuştur.

Türkiye’nin ilk “Lisansüstü Yüksek Okulu” 24.02.1981

Türkiye'de ilk kez "Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü" adını

Ege Üniversitesi Uluslararası Bilgisayar Enstitüsü Türkiye’de Bilgisayar Bilimleri ve

Resim 1.2.1-8. Ege Üniversitesi Uluslararası Bilgisayar Enstitüsü

1.2.2. TIP FAKÜLTESİNDE TÜRKİYE’DE İLK KEZ KURULAN ÖĞRETİM BİRİMLERİ

Çocuk Cerrahisi Birimi ve sonra Kürsüsü Türkiye’de ilk olarak

Türkiye’de ilk kez 1962 yılından itibaren Tıbbi Patolojide

Türkiye’nin üniversiteye bağlı ilk “Beden Eğitimi ve Spor

“Tıp Eğitimi Birimi ve Tıp Eğitimi Anabilim Dalı” Ege

Türkiye’nin ilk Spor Hekimliği Enstitüsü, Tıp Fakültesine

Türkiye’de ilk “Tıbbi Genetik Enstitüsü” 1977 yılında Ege

yürürlüğe giren Üniversitelerde Akademik Teşkilat Yönetmeliği, enstitülerin kanunla kurulması