You are on page 1of 19

NEDEN

TİTREŞİMLERLE TİTREŞİMLER İÇİN


İLGİLENİYORUZ? KABUL EDİLEBİLİR
DEĞERLER NEDİR?
TMMOB İMO İSTANBUL ŞUBESİ
2018 YILI (ŞB-1) MESLEK İÇİ EĞİTİM SEMİNERLERİ
DÖŞEME SİSTEMLERİNİ
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM TİTREŞİME GÖRE NASIL
DURUMLARINA GÖRE TASARIM TASARLAYABİLİRİZ?

17.04.2018 Bakırköy
18.04.2018 Kadıköy
19.04.2018 Karaköy
Z vibration (m/s^2)
0.1

0.08

0.06

0.04

0.02

0
TİTREŞİMLERİN
İ İ İ
-0.02

-0.04

-0.06

-0.08
0 5 10 15 20 25 30 35

TİTREŞİMLERİN KABUL KAYNAKLARI


Mehmet Burak Yılmaz
EDİLEBİLİRLİĞİNİ NASIL NELERDİR?
Dr. İnş. Müh. DEĞERLENDİRMELİYİZ?
burak@mby-e.com

1 2
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz

Döşeme Sistemlerinde Titreşim Ve Kullanım Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri


Durumlarına Göre Tasarım

Neden döşeme titreşimleriyle ilgileniyoruz?


ÖZET
1- İnsanlar bazı durumlarda
1- Temel kavramlar ve hesap yöntemleri (AISC, ATC) titreşimlerden rahatsızlık duyabilirler.
2- Alternatif hesap yöntemleri (EU) algı eşiği
3- Örnekler rahatsızlık eşiği

2- Özel cihazlar titreşimlerden dolayı


istenen doğrulukta çalışmayabilir.

3 4
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz
Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri
Titreşime neler sebebiyet verir? Titreşim ve titreşimin algılanması
Yükün kaynağı

Kuvvet
Kuvvet

Kuvvet
Yükün genliği (yürüyenin kütlesi), yükün şekli, periyodu,
Zaman
uygulanma süresi, yükün döşeme üzerindeki dağılımı
c) keyfi yük (yürünen güzergah), birden fazla insanın yürümesi vb..
Zaman Zaman

Periyot Periyot Yük sebebiyle titreşen sistem


Modal kütle, titreşim frekansları, sistemin
a) harmonik yük b) periyodik yük
En yaygın sebep yürüme etkisidir. Bu sönümü, doğal frekansların yürüme frekanslarıyla
sunum yürüme etkisi sebebiyle meydana ya da alt harmonikleriyle çakışması
gelen titreşimleri konu almıştır.
Titreşimlere maruz kalan insan veya cihaz
Kuvvet

Kuvvet
İnsanlar en hassas olduğu titreşim frekansları 4~8Hz.
titreşimin doğrultusuna, insanın duruşuna (x,y,z),
Zaman Zaman insanın o anda yaptığı etkinliğe (ofiste çalışmak %0.5g),
fabrikada çalışmak, aktivitede bulunmak %5g), yaş ve
c) keyfi yük d) darbe yükü sağlık durumuna.
5 6
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz

Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri


Titreşim ve titreşimin algılanması z

baş Vücut bölümleri Doğal frekans (z)


belirsizliği az olan problem belirsizliği çok olan problem
omurga 5Hz
Üst gövde leğen kemiği 5~9Hz
Yükün kaynağı Yükün kaynağı
Göğüs kafesi, 3Hz
omurga Göğüs kafesi karın bölgesi
ve karın bölgesi Kalp 7Hz
El ve kol Baş, boyun 20~30Hz

Village, J., Morrison, J. B., «whole body


Leğen kemiği vibration» 2007.
Uyluk,
bacak, ayak
Titreşimlere maruz kalan cihaz Titreşimlere maruz kalan insan Vücudumuz, biyomekanik
özellikleri sebebiyle 4Hz ~ 8Hz
aralığındaki titreşimlere daha
hassastır.
7 8
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz
Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri

F (t ) 0 0
Tek serbestlik
(t )  c u
mu (t )  k u(t ) F (t ) Sönümsüz serbest titreşim
dereceli sistemin
f I (t ) genel hareket
denklemi 0
(t )  c u
mu (t )  k u(t ) F (t ) Zorlanmış sönümsüz titreşim
f D (t ) fs ( t )
0
(t )  c u
mu (t )  k u(t ) F (t ) Sönümlü serbest titreşim

f I (t )  f D (t )  f S (t ) F(t )
(t )  c u
mu (t )  k u(t ) F (t ) Zorlanmış sönümlü titreşim

(t )  c u
mu (t )  k u(t ) F (t )
9 10
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz

Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri


Sönümsüz serbest titreşim
0 0
(t )  c u
mu (t )  k u(t ) F (t ) Tek serbestlik
I f I (t ) dereceli sistemin
Zn basit harmonik
u0 T = 0.5 saniye hareketi
1.0 fs ( t )
3
Yer değiştirme, cm

2
1 u
0 0
-1
-2
-3
െ݇‫ ݔ‬ൌ ݉ܽ௫ ‫ ݔ‬ൌ ‫ݏ݋ܿܣ‬ሺɘ‫ ݐ‬൅ ߶ሻ ି௞
0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 െ߱ଶ ‫ݏ݋ܿܣ‬ሺ߱‫ ݐ‬൅ ߶)= ‫ݏ݋ܿܣ‬ሺ߱‫ ݐ‬൅ ߶ሻ

Süre, saniye
ௗమ௫
݀ ଶ ‫ ݔ‬െ݇ ൌ െɘଶ ‫ݏ݋ܿܣ‬ሺ߱‫ ݐ‬൅ ߶) ݇
k Z 1 2S ൌ ‫ݔ‬ ௗ௧ మ ߱ൌ
Z f T ݀‫ ݐ‬ଶ ݉ ݉
m 2S f Z
11 12
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz
Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri
Sönümsüz serbest titreşim Sönümlü serbest titreşim
( t )  k u( t )
Hareket denklemi: mu 0 (t )  c u
Hareket denklemi: mu (t )  k u(t ) 0
Başlangıç 0
u0 u k Başlangıç 0
u0 u k
koşulları: Zn koşulları: Zn
m m
Kabul: u (t ) Ke st ; s 2  Z n2 0; Kabul: u(t ) est
s1
r iZ n
Çözüm: u(t ) K1e iZ nt
 K 2e iZ nt
s2 Çözüm: u(t ) K1eiZnt  K2eiZnt

[
c c ZD Z 1 [2
2 mZ
2
C  iI C iI § u · cc
K1 e ; K2 K1 e ; C u  ¨¨ 0
2
¸¸
2 © Zn
0
2 ¹
ª u  [Zu0 º
u (t ) e>
C iZ nt I
 e iZ nt I @ C cos(Z nt  I ) u( t ) e[Zt «u0 cos(Z D t )  0 sin(Z D t )»
2 ¬ ZD ¼

13 14
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz

Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri


Sönümlü serbest titreşim Sönümlü serbest titreşim
1

3
u0e[Zt
Yer değiştirme, cm

2 0.5
1 sönüm %0

Amplitude
0 sönüm %10

Genlik
-1 sönüm %20 0
-2
-3
0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 -0.5
Süre, saniye

-1
0.00 0.50 1.00 1.50 2.00 2.50 3.00

Süre, saniye
Time, Seconds

ZD Z 1 [2 u1 2S[
ln
u2 1 [2

15 16
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz
Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri
Zorlanmış sönümsüz titreşim Zorlanmış sönümsüz titreşim
(t )  k u(t )
Hareket denklemi: mu p0 sin(Z t ) (t )  k u(t )
Hareket denklemi: mu p0 sin(Z t )
Başlangıç 0
u0 u Z Yükün frekansı
Z : harmonik yükün frekansı koşulları: E
Z Yapının frekansı
2S Özel Çözüm: u(t ) C sin(Z t )
Z T = 0.25 Seconds
T po=20 kN Homojen Çözüm: u(t ) A sin(Zt )  B cos(Zt )
30
Çözüm: p0 1 § Z ·
20 u( t ) ¨ sin(Z t )  sin(Zt )¸
10 k 1  (Z / Z ) ©
2
Z ¹
Yük,kN

0
-10 Statik yer Büyütme Sürekli tepki Geçici tepki
-20 değiştirme faktörü (yükün frekansında) (yapının frekansında)
-30
p0 1
sin(Z t )  E sin(Zt )
0.00 0.25 0.50 0.75 1.00 1.25 1.50 1.75 2.00
u( t )
k 1 E2
Süre, saniye

17 18
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz

Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri


Zorlanmış sönümlü titreşim Zorlanmış sönümlü titreşim

(t )  cu(t )  k u(t )


Hareket denklemi: mu p0 sin(Z t ) Geçici tepki
(yapının frekansında)
Başlangıç 0 Z
e [Zt > A sin(Z D t )  B cos(Z D t )@
u0 u Yükün frekansı
koşulları: E u(t )
Z Yapının frekansı

Özel Çözüm: u(t ) C sin(Z t )  D cos(Z t )  C sin(Z t )  D cos(Z t )


Homojen Çözüm: u(t ) e > A sin(Z Dt )  B cos(Z Dt )@
 [Zt
Sürekli tepki

e [Zt > A sin(Z D t )  B cos(Z D t )@


(yükün frekansında)
Çözüm: u(t )
 C sin(Z t )  D cos(Z t ) Statik yer Büyütme Statik yer Büyütme
değiştirme faktörü değiştirme faktörü
po 1 E 2 po  2[E
C D
k (1  E 2 ) 2  (2[E ) 2 k (1  E 2 ) 2  (2[E ) 2

19 20
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz
Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri
Zorlanmış sönümlü titreşim
14.00
Z Yükün frekansı
E Rezonans
Z Yapının frekansı 12.00 0.0% Damping
sönüm %0
BETA=1 (Rezonans) 5.0 % Damping
sönüm %5
Beta=0.5 ξ=0.01 10.0% Damping
sönüm %10

Dynamic Response Amplifier


Beta=2.0 sönüm
25.0 % %25
Damping
10.00
50
40 1 8.00
RD
30
2[ 1
yer değiştirme Genliği, cm

20 6.00 RD
10
0
(1  E )  (2[E ) 2
2 2
4.00
-10
-20
2.00
-30
-40
0.00
-50
0.00 0.50 1.00 1.50 2.00 2.50 3.00
0.00 1.00 2.00 3.00 4.00 5.00
Süre, saniye Frequency Ratio,E

21 22
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz

Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri


1. adım - Döşemenin titreşim frekanslarının belirlenmesi
Döşeme titreşiminin kabul edilebilirliğini nasıl
AISC ve ATC
değerlendirebiliriz? yaklaşımı

1. adım - Döşemenin titreşim frekanslarının belirlenmesi


2. adım - Titreşime sebep olan yük kaynağının seçilmesi
3. adım - Döşemenin tipi ve sönüm özelliklerinin belirlenmesi
4. adım - İncelenen döşemenin modal kütlesinin hesaplanması
5. adım - En büyük ivme değerinin hesaplanması
6. adım - Döşemenin değerlendirilmesi

23 24
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz
Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri
2. adım - Titreşime sebep olan yük kaynağının seçilmesi 3. adım - Döşemenin tipi ve sönüm özelliklerinin belirlenmesi

Kuvvet
AISC ve ATC
Yapı Elemanı Kritik sönüm Mobilya vb. Kritik sönüm Kaplama Kritik sönüm
yaklaşımı Sönümü, D1 cinsinden sönümü, D2 cinsinden Sönümü, D3 cinsinden
Wood %6 1~3 kişi bölme %2 Asma tavan %1
duvarlı
Zaman Concrete %2 Yüzer döşeme %0
Masa sandalye %0
Steel %1 Yüzer şap %1
c) keyfi yük Açık ofis %1
Composite %1
(steel-concrete) kütüphane %1

Ev %1
Po : dikkate alınan yük (kN)
Po = R αh.Q Okul %0

Spor salonu %0
R:azaltma katsayısı, 0.5iki doğrultuda çalışan sistemlerde
0.7 tek doğrultuda çalışan sistemlerde
αh: dinamik katsayı, = 0.83 e−0.35fn )fn:döşemenin doğal frekansı) Toplam Sönüm = D1 + D2 + D3
Q: insan ağırlığı, =0.70kN
European Commission Joint Research Centre
Design of floor structures for human induced vibrations, 2009
25 26
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz

Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri


4. adım - İncelenen döşemenin modal kütlesinin hesaplanması 4. adım - İncelenen döşemenin modal kütlesinin hesaplanması

mesnet sınır koşulları Frekans, modal kütle mesnet sınır koşulları Frekans, modal kütle

ankastre mafsal ankastre mafsal

European Commission Joint Research Centre μ: birim alana veya uzunluğa düşen kütle
Design of floor structures for human induced vibrations, 2009
27 28
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz
Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri
4. adım - İncelenen döşemenin modal kütlesinin hesaplanması 4. adım - İncelenen döşemenin modal kütlesinin hesaplanması

mesnet sınır koşulları doğal frekans modal kütle


mesnet sınır koşulları Frekans, modal kütle

ankastre mafsal

29 30
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz

Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri


5. adım - En büyük ivme değerinin hesaplanması 5. adım - En büyük ivme değerinin hesaplanması

AISC ve ATC AISC ve ATC


yaklaşımı yaklaşımı

P = R αh.Q = 0.5 0.83 e−0.35fn 0.70kN


P = 0.35kN (0.83 e−0.35fn) M = modal kütle.
P = yük
M = modal kütle. ௔p ଴Ǥଶଽ௞ே ሺe−0.35fn) β = sönüm oranı
P = yük =
௚ ଶ β ெ௚
β = sönüm oranı (ξ)
bu dokümanda sönüm oranı ξ
yerine β ile gösterilmektedir!

31 32
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz
Temel Kavramlar ve Hesap Yöntemleri Alternatif Hesap Yöntemleri (EU)
6. adım - Döşemenin değerlendirilmesi
European Commission
Döşeme titreşiminin kabul edilebilirliğini nasıl Joint Research Center
AISC ve ATC
yaklaşımı
değerlendirebiliriz?

௔p ଴Ǥଶଽ௞ே ሺe−0.35fn) ௔0 1.adım - Döşemenin dinamik özeliklerinin belirlenmesi


= ≤ doğal frekansı
௚ ଶ β ெ௚ ௚
modal kütlesi
kritik sönüm oranı

2. adım – Dinamik özelliklere göre abaklardan OS-RMS90


değerinin belirlenmesi

3. adım – Döşemenin titreşim konfor sınıfının belirlenmesi

Vibrations of Steel-Framed Structural Systems Due


to Human Activity Second Edition, Figure 2-1
33 34
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz

Alternatif Hesap Yöntemleri (EU) Alternatif Hesap Yöntemleri (EU)


1. adım – Döşemenin dinamik özelliklerinin belirlenmesi 2. adım – Dinamik özelliklere göre abaklardan OS-RMS90 değerinin belirlenmesi

‫ܯ‬௠௢ௗ ൌ ෍ ݂௜ଶ †‫ܯ‬௜


Nodes i

݂௜ :i nodundaki en büyük
yer değiştirmeye göre
normalize edilmiş düşey
yer değiştirme

†‫ܯ‬௜ :i nodundaki kütle

‫ܯ‬௠௢ௗ : ilgili modun modal


kütlesi

35 36
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz
sönüm oranı %1

37
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz
sönüm oranı %2

38
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz
sönüm oranı %3

39
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz
sönüm oranı %4

40
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz
sönüm oranı %5

41
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz
Alternatif Hesap Yöntemleri (EU) ÖRNEKLER
3. adım – Döşemenin titreşim konfor sınıfının belirlenmesi Örnek-1 Kompozit Çelik Döşeme

Şekilde planı ve ileriki


sayfalarda kesit
özellikleri verilen
betonarme döşeme –
çelik kirişli kompozit
sistemin yürüme
etkileri altında
titreşim kontrollerini
yapınız. Kolon kiriş
tavsiye edilen bağlantıları rijit, tali
kritik kiriş ana kiriş
bağlantıları gövdeden
tavsiye edilmeyen mafsallı bağlantıdır.

42 43
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz

ÖRNEKLER ÖRNEKLER
Örnek-1 Kompozit Çelik Döşeme Örnek-1 Kompozit Çelik Döşeme

1- Sönüm:
Çelik %1.00

2- Tali kiriş kesit ağırlığı


2.24kN/m / 3.2m + (0.88 × 0.12m×25kN/m3) + 0.30=0.70+2.94= 3.64kN/m2

Beton Sınıfı: C25


Çelik Sınıfı: S275 3- Tali kiriş dönüştürülmüş kiriş atalet momenti
Kullanım Amacı: alışveriş alanı
min(kaplama + sergi) = 0.30kN/m2
n=Es/1.35Ec=200/(1.35×30)=4.94
Tali kiriş Ana kiriş
HE800A YAP800
A=285cm2 A=538cm2 Ij=728,987cm4
g=224kg/m g=423kg/m
Ix=303400cm4 Ix=603185cm4
44 45
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz
ÖRNEKLER ÖRNEKLER
Örnek-1 Kompozit Çelik Döşeme Örnek-1 Kompozit Çelik Döşeme

4- Tali kirişin modal özellikleri: ‫ܦ‬௦ ൌ


ሺͳͲͲ…Ȁሻ ൈ ͲǤͺͺ ൈሺଵଶ௖௠ሻయ
ൌʹͷ͸Ͳܿ݉ସ Ȁ݉
ͳʹൈͶǤͻͷ
ହ௪ೕ ௅రೕ ହ ሺଷǤ଺ସൈଷǤଶȀଵ଴଴ሻଵ଺଴଴ర
ο௝ ൌ ൌ ൌ ͲǤ͸ͺʹܿ݉ ூೞ ͹ʹͺͻͺ͹௖௠ర
ଷ଼ସாೞ ூೕ ଷ଼ସ ଶ଴଴଴଴ ଻ଶ଼ଽ଼଻ ‫ܦ‬௝ ൌ
ௌ ͵Ǥʹ
ൌʹʹ͹ͺͲͺܿ݉ସ Ȁ݉
௚ ଽ଼ଵ
݂௝ ൌ ͲǤͳͺ ൌ ͲǤͳͺ =6.82Hz ஽ ʹͷ͸Ͳ ଵȀସ
‫ܤ‬௝ ൌ ‫ܥ‬௝ ሺ ೞ ሻଵȀସ ‫ܮ‬௝ ൌ ʹ ൈ ሺ
ʹʹ͹ͺͲͺሻ 16=10m
οೕ ଴Ǥ଺଼ଶ
஽ೕ
ଶ ଷாೞ ூೕ ଶ ଷ ଶ଴଴଴଴ ଻ଶ଼ଽ଼଻
݂௝ ൌ ஠ ൌ =6.82Hz
଴Ǥସଽఓ௅రೕ ஠ ଴ǤସଽሺଷǤ଺ସൈ
యǤమ
భబబ
Ȁଽ଼ଵሻଵ଺଴଴ర ܹ௝ ൌ ‫ݓ‬௝ ‫ܤ‬௝ ‫ܮ‬௝ ൌ ͵Ǥ͸ͶȀʹ ൈ 10m ൈ 16m=582kN

5- Etkin döşeme genişliği ve panel ağırlığı


஽ ଶ
‫ܤ‬௝ ൌ ‫ܥ‬௝ ሺ஽ೞ ሻଵȀସ ‫ܮ‬௝ ൌ൑ ሺଷ) döşeme genişliği

‫ܦ‬௦ ǣ ­‡Ž‹ ‹”‹ç‡ †‹ †‘º”—Ž–—†ƒ‹ „‡–‘ƒ”‡ †Ú燏‡ ‡•‹‹ ‡º‹Ž‡ ƒ–ƒŽ‡•‹
‫ܦ‬௝ ǣ ­‡Ž‹ ‹”‹ç‹ „‹” ‡–”‡›‡ †‡ ‰‡Ž‡ †önüştürülmüş atalet moment
‫ܮ‬௝ ǣ ‹”狐 ƒ­ଓŽଓºଓ ‫ܥ‬௝ ൌ ʹǤͲ ‫ݏ ܽ݊ܽݕ ݊ܽݕ‬ò‫݈݅݇݁ݎ‬ǡ ͳǤͲ ܾ݅‫݂ܽݎܽݐ ݎ‬ଓ ܾ‫݋‬ç
46 47
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz

ÖRNEKLER ÖRNEKLER
Örnek-1 Kompozit Çelik Döşeme Örnek-1 Kompozit Çelik Döşeme

6- Ana kiriş dönüştürülmüş kiriş atalet momenti 9- Ana kirişin modal özellikleri:
Etkin döşeme genişliği =min(0.2‫ ீܮ‬, 0.5 ‫ܮ‬௝ǡ௦௢௟ ሻ + min(0.2‫ ீܮ‬, 0.5 ‫ܮ‬௝ǡ௦௔º ሻ ଶ௪೒ ௅ర೒ ଶ ሺଷ଻Ǥହ଻Ȁଵ଴଴ሻଵ଺଴଴ర
ο௚ ൌ ଷ଼ସா ூ ൌ ଷ଼ସ ଶ଴଴଴଴ ଵଶଷସ଼ଶ଺
ൌ ͲǤͷͳܿ݉
=min(0.2 16, 0.5 16) + min(0.2 16, 0.5 0)=3.2m ೞ ೒

௚ ଽ଼ଵ
7- Ana kiriş üzerindeki çizgisel yük ݂௚ ൌ ͲǤͳͺ οೕ
ൌ ͲǤͳͺ ଴Ǥହଵ
=7.89Hz

(3.64kN/m2×8m)+(2.64kN/m2×1.6m)+4.23kN/m=37.57kN/m
8- Ana kiriş dönüştürülmüş kiriş atalet momenti 10- Etkin döşeme genişliği ve panel ağırlığı

ூౝ ͳʹ͵Ͷͺʹ͸ ସ
Ig=1,234,826cm4
‫ܦ‬௚ ൌ ௅ ൌ
ೕ ͳ͸ ൌ͹͹ͳ͹͸ܿ݉ Ȁ݉

ூೞ ͹ʹͺͻͺ͹௖௠ర
‫ܦ‬௝ ൌ
ௌ ͵Ǥʹ
ൌʹʹ͹ͺͲͺܿ݉ସ Ȁ݉

஽ೕ ʹʹ͹ͺͲͺ
‫ܤ‬௚ ൌ ‫ܥ‬௚ ሺ஽ ሻଵȀସ ‫ܮ‬௝ ൌ ͳǤͺ ൈ ሺ ଵȀସ
೒ ͹͹ͳ͹͸ ሻ 16=37.7m < 2/3 ൈ ͸Ͷ݉
௪೒ ଷ଻Ǥହ଻
ܹ௚ ൌ ൌ ‫ܤ‬௚ ‫ܮ‬௚ ൌ ൈ 37.7m ൈ 16m=1416kN
௅೒ ଵ଺

48 49
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz
ÖRNEKLER ÖRNEKLER
Örnek-1 Kompozit Çelik Döşeme Örnek-2 Kompozit Çelik Döşeme (EU yöntemiyle)

11- Ana kiriş ve tali kiriş sistemlerinin birleştirilmesi 1.adım - Döşemenin dinamik özeliklerinin belirlenmesi (FEA)
ο௚ ൌ ͲǤͷͳܿ݉ ο௝ ൌ ͲǤ͸ͺʹܿ݉ doğal frekansı -> 5.38Hz
௚ ଽ଼ଵ modal kütlesi -> 60940kg
݂௡ ൌ ͲǤͳͺ ൌ ͲǤͳͺ =5.16Hz kritik sönüm -> %1
οೕ ାο೒ ଴Ǥହଵା଴Ǥ଺଼ଶ Mode şekli

12- Eşdeğer toplam panel ağırlığı


οೕ ο೒
Wൌ ܹ௝ ൅ ܹ௚ ൌ
οೕ ାο೒ οೕ ାο೒

଴Ǥ଺଼ଶ ଴Ǥହଵ
଴Ǥ଺଼ଶା଴Ǥହଵ
582+ ଴Ǥ଺଼ଶା଴Ǥହଵ1416 ൌͻͶͲ
13- Değerlendirme

௔p ଴Ǥଶଽ௞ே ሺe−0.35fn) ଴Ǥଶଽ௞ே ሺe−0.35 5.16)
= = =%0.51g
௚ βௐ ଴Ǥ଴ଵൈଽସ଴

alışveriş alanı için istenen ölçütte. kN,m


50 51
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz

ÖRNEKLER ÖRNEKLER
Örnek-2 Kompozit Çelik Döşeme (EU yöntemiyle) Örnek-2 Kompozit Çelik Döşeme (EU yöntemiyle)

2. adım – Dinamik özelliklere göre abaklardan OS-RMS90 3. adım – Döşemenin titreşim konfor sınıfının belirlenmesi
değerinin belirlenmesi

tavsiye edilen

kritik

tavsiye edilmeyen

OS-RMS90=0.5mm/s
v[mm/s]
52 53
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz
ÖRNEKLER ÖRNEKLER
Örnek-3 Kompozit Çelik Döşeme (saha ölçümü) Örnek-3 Kompozit Çelik Döşeme (saha ölçümü)

12s 17s 5.10Hz


12s 17s

54 55
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz

ÖRNEKLER ÖRNEKLER
Örnek-3 Kompozit Çelik Döşeme (saha ölçümü) Örnek-3 Kompozit Çelik Döşeme (saha ölçümü)

RMS=0.018m/s2 w-RMS=0.025m/s2 RMSv=0.49mm/s w-RMSv=0.70mm/s


amax=0.074m/s2 amax=0.063m/s2 vmax=1.72mm/s vmax=1.72mm/s
18s 13s 18s
OS-RMS90=0.5mm/s (tahmin edilen)
%0.51g=0.05 m/s2 (tahmin edilen)

56 57
DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz DÖŞEME SİSTEMLERİNDE TİTREŞİM VE KULLANIM DURUMLARINA GÖRE TASARIM, M. Burak Yılmaz
Kaynaklar
[1] ISO 10137-2007- Bases for design of structures - Serviceability of buildings and
walkways against vibrations
[2] AISC Steel Design Guide 11, Vibrations of Steel-Framed Structural Systems Due
to Human Activity Second Edition,
[3] Village, J., Morrison, J. B., «whole body vibration» 2007
[4] Generalisation of criteria for floor vibrations for industrial, office, residential and
public building and gymnastic halls, RFCS Report EUR 21972 EN, ISBN 92-79-
01705-5, 2006.

58
58

You might also like