TEMEL KAVRAMLAR YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI

1) a, b ! N olmak üzere, a + b = 13 ise a.b nin alabileceði 13) Rakamlarý farklý iki basamaklý farklý dört doðal sayýnýn 23) a, b, c ! R, a 2 b 2 c ve a + 2b + 3c = 42 olduðuna göre,
en büyük deðer ile en küçük deðerin toplamý kaçtýr? toplamý 130 ise en büyük sayý en fazla kaç olabilir? a nýn en küçük tamsayý deðeri kaç olabilir?

2) a, b ! N + olmak üzere, a + b = 13 ise a.b nin alabileceði 14) Birbirinden farklý 3 basmaklý 4 doðal sayýnýn toplamý 646 24) A = x + 3
en büyük deðer ile en küçük deðerin toplamý kaçtýr? olduðuna göre, en büyüðü en az kaçtýr? B = x+7 olduðuna göre, A.B en az kaç olabilir?

3) x, y ! N olmak üzere, x.y = 24 ise x + y nin alabileceði 15) a, b ! N olmak üzere, 25) a, b, c asal sayýlardýr.
en büyük deðer ile en küçük deðerin toplamý kaçtýr? a (a - b) (a 2 + ab + 4) = c ise a.c + b = ?
1 1 a # 8 ve 2 # b 1 10 ise nin alabileceði en büyük
b
A) 51 B) 53 C) 55 D) 57 E) 59
deðer ile en küçük deðerin toplamý kaçtýr?
4) x, y, z ! N olmak üzere, x.y = 35 ve y.z = 56 ise
x + y + z nin alabileceði en büyük deðeri kaçtýr? 12x - 11 26) "Birbirinden farklý 55 tane öyle doðal sayýlar seçiniz ki
16) y = ise y nin hangi deðeri için x hesaplanamaz?
4x - 19 herhangi ikisinin toplamý seçtiðiniz sayýlardan herhangi birine
5) x, y, z ! N olmak üzere, x.y = 35 ve y.z = 56 ise eþit olmasýn."
x + y + z nin alabileceði en küçük deðeri kaçtýr? a-b+3 =
17) 0 ise a hangi deðeri alamaz? Yukarýdaki ifadeye göre, bu sayýlarýn en büyüðü en az kaç olabilir?
b-5
6) a, b, c ! N olmak üzere, 2a = 3b ve 4b = 5c ise a =6 =
18) c ise eþitliðinde a, b, c birer doðal sayý ise
a + b + c nin alabileceði en küçük deðer kaçtýr? 3 b
a + b + c nin alabileceði en büyük deðer kaçtýr?
7) A = 10 - x
B = x+7 olduðuna göre, A.B en fazla kaç olabilir? 19) a 4 .b 3 1 0
b 6 .c 7 2 0
8) x, y ! N olmak üzere, 3x + 2y = 33 ise x kaç farklý a 5 .c8 1 0 olduðuna göre, a, b, c nin iþaretlerini bulunuz.
deðer alabilir?
20) x 2n + 2 .y 2n - 1 1 0 (n ! N)
9) A, B ! N ve z 2n - 3 .y 4n + 2 2 0
A = 7 - 2x x8n - 1 .z6n + 4 1 0 olduðuna göre, x, y, z nin iþaretlerini bulunuz.
B = 3x - 4 olmak üzere, A.B çarpýmý kaç farklý deðer alabilir?
21) a 1 b 1 0 1 c olduðuna göre, aþaðýdakilerden hangisi
10) a, b ! N +
kesinlikle pozitiftir?
10 + b = A) (b - c) B) (a - c) C) (a 3 - b) D) (c - b 3) E) (c 2 - a 2)
10 olduðuna göre, a + b en az kaç olabilir?
a 10
22) x, y, z ! Z+ olmak üzere,
11) x = 3y = 2z þartýný saðlayan xyz üç basamaklý sayýsý 3x + 5y
= z ise aþaðýdakilerden hangisi doðrudur?
için x + y + z kaçtýr? 2
A) x tekse z çifttir.
12) A sayýsý, birbirinden farklý iki basamaklý üç doðal sayýnýn B) x ve y çiftse z çifttir.
toplamýdýr. Buna göre, A kaç farklý deðer alabilir? C) y tekse x çifttir.
D) x tekse y tektir.
E) x çiftse y ve z çifttir.
 ARDIŞIK SAYILAR YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI

Belli bir kurala göre art arda gelen sayýlara ardýþýk sayýlar denir. 6) 11 tane ardýþýk tamsayýnýn toplamý 330 olduðuna göre, bu 16) "1 ,, "2, 3 ,, "4, 5, 6 ,, ... küme dizisindeki 100. kümenin
Ardýþýk sayýlar arasýndaki farklar eþit olduðundan aritmetik dizi ardýþýk sayýlarýn en büyüðü ile en küçüðünün toplamý kaçtýr? en küçük elemaný kaçtýr?
oluþturur.
** * Ardýþýk tamsayýlar Ardýþýk tamsayýlarýn toplamý 7) (2n + 1) ile (n - 5) sayýlarý ardýþýk sayýlardýr. Buna göre, 17) Hasan bir kitabýn tüm sayfa numaralarýný toplamýþ ve sonucu
n. (n + 1) n nin alabileceði deðerler toplamý kaçtýr? 1875 bulmuþtur. Ýþlemi kontrol ederken bir sayfayý iki kez topla -
1, 2, 3, ..., n, ... 1 + 2 + 3 + ... + n =
2
dýðýný farketmiþtir. Buna göre, Hasan hangi sayfa numarasýný iki
** * Ardýþýk çift tamsayýlar Ardýþýk çift tamsayýlarýn toplamý
8) A = 1.2 + 2.3 + 3.4 + ... + 20.21 toplamýnda her teri min kez toplamýþtýr?
2, 4, 6, ..., 2n, ... 2 + 4 + 6 + ... + 2n = n. (n + 1)
çarpanlarý 1 artýrýlýrsa toplam kaç artar?
** * Ardýþýk tek tamsayýlar Ardýþýk tek tamsayýlarýn toplamý
18) Ali, Veli, Deli, Selma, Belma, Leyla, Necla isimli yedi arkadaþ
-
1, 3, 5, ..., (2n 1), ... 1 + 3 + 5 + ... + (2n - 1) = n 2
9) B = 3.5 + 4.6 + ... + 16.18 toplamýnda her teri min ikinci bu sýraya göre, pozitif çift doðal sayýlarý sýrayla söylüyorlar.
** * Ardýþýk sayýlarda terim sayýsý ve toplamý
çarpaný 1 artýrýlýrsa toplam kaç artar? Buna göre, üç basamaklý son çift sayýyý kim söyler?
Son terim - Ýlk terim +
Terim sayýsý = 1
Artýþ miktarý
(Ýlk terim + Son terim) 10) x = 1.2 + 2.3 + 3.4 + ... + 50.51
Terimler Toplamý = x (Terim Sayýsý)
2 y = 4.6 + 8.9 + 12.12 + ... + 200.153 olduðuna göre,
Not: Ardýþýk iki tamsayý arasýndaki fark ya 1 dir, ya da (- 1) dir. y
=?
Ardýþýk iki çift veya tek sayý arasýndaki fark ya 2 dir ya da x
-
( 2) dir.
11) K = 3 + 6 + 9 + ... + 150
1) Ardýþýk üç tek sayýnýn toplamý 333 ise bu sayýlardan büyüðü M = 4 + 8 + 12 + ... + 200 olduðuna göre, K - M = ?
kaçtýr?
1 - 2 + 3 - 4 + + 19 - 20 =
12) ... ?
2) Ardýþýk dört çift sayýnýn toplamý 60 olduðuna göre, en küçük 2 3 2 3 2 3
sayý kaçtýr?
13) n bir doðal sayý olmak üzere, 1'den n ye kadar olan doðal
sayýlarýn toplamý a, 5'ten n ye kadar olan doðal sayýlarýn top -
3) Ardýþýk dört doðal sayýdan en büyüðü ile en küçüðünün
lamý b ile gösteriliyor. a + b = 230 ise a = ?
toplamý m ise hepsinin toplamý kaçtýr?

14) Ardýþýk ilk n sayma sayýsýnýn toplamýný veren sayýya

4) a, b, c sayýlarý ardýþýk çift sayýlar ve a < b < c dir. Buna göre,
üçgensel sayý denir. Aþaðýdakilerden hangisi üçgensel sayý
(c - b) (a - b) =
? deðildir?
(a - c)
A) 55 B) 45 C) 36 D) 21 E) 14
5) x, y, z sayýlarý ardýþýk çift sayýlar ve x < y < z dir. Buna göre,
`1 + 1 jc1 + 1 m`1 + 1 j = 8 15) x tek tamsayýdýr. 5'ten x e kadar olan tek sayýlarýn toplamý
x y z 5
x 2 - 10x + 21 olduðuna göre, x kaçtýr?
olduðuna göre, x.y.z = ?
 FAKTÖRİYEL YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI

11! + 10! 11 = 15)

1! + 2! + + 14! =
... ?
28) x! sayýsýnýn sondan en fazla 7 basamaðý sýfýr ise, x doðal
1) . ? 0! 1! 13!
10! + 9! 12 sayýsýnýn alabileceði en büyük deðer kaçtýr?

n! x + 12 m
2) = 24 ise n = ? 16) c ! ifadesinde x yerine yazýlabilecek kaç tane 29) n, t ! Z + ve 16! = 2 n .t dir. t çift olduðuna göre, n en fazla
(n - 1 ) (n - 3 ) ! x-4
tamsayý deðeri vardýr? kaç olabilir?
3) 33! = 2 a .b ve a, b ! N ise a en fazla kaç olabilir?
17) 1! + 2! + 2! + 3! + 3! + 3! + ... 30) n, t ! Z + ve ^40!h3 = 5 n .t ise n en fazla
4) 33! = 8 a .b ve a, b ! N ise a en fazla kaç olabilir? ifadesinde 2014 tane terim olduðuna göre bu toplamýn birler kaç olabilir?
basamaðýndaki rakam kaçtýr?
5) 33! = 10 a .b ve a, b ! N ise a en fazla kaç olabilir? 31) 24! = 2 a .3 b .k eþitliðini saðlayan kaç farklý (a, b, k) pozitif
18) 1! + 2! + 3! + ... + 5000! sayýsýnýn birler basamaðý kaçtýr? tamsayý üçlüsü vardýr?
6) 48! sayýsýnýn sonunda kaç tan e sýfýr vardýr?
6!
19) a ! Z+ ve bir çift sayý ise a en fazla kaç olabilir?
a
7) 27! - 1 sayýsýnýn sondan kaç basamaðý 9 dur?
20) n!! sayýsýnýn birler basamaðý kaç farklý deðer alabilir?
8) 36! + 40! + 58! sayýsýnýn sondan kaç basamaðý sýfýrdýr?
21) a, b ! Z+ olmak üzere, 1!.2!.3!.....15! = 7 a .b
+
9) a, b ! Z olmak üzere, 5!.a = b 3 ise a nýn en küçük
2
ifadesinde a nýn alabileceði en büyük deðer kaçtýr?
deðeri için b kaçtýr?
22) 2.4.6.....100 = 3 n .t ise n en fazla kaç olabilir?
10) 23! + 24! toplamýnýn sondan kaç basamaðý sýfýrdýr?
23) m, n ! N olmak üzere, m! = 30.n! ise m nin alabileceði
11) a, b ! Z olmak üzere 21! = 2 a .b ise a kaç farklý deðer deðerler toplamý kaçtýr?
alabilir?
x! + y!
24) x ile y ardýþýk çift sayýlar, = 57 ise x + y = ?
12) a, b ! N olmak üzere 25! = 3 a .b ise a nýn alabileceði y!
deðerler toplamý kaçtýr?
25) 19! sayýsý 6 tabanýnda yazýlýrsa sondan kaç basamaðý sýfýr
13) m = 40! - 4! sayýsýnýn son iki basamaðýnýn toplamý kaçtýr? olur?

25! 26) 1! + 2.2! + 3.3! + ... + 9.9! = ?

14) a, b ! N olmak üzere için (a + b) nin alabileceði
3 a .7 b
en büyük deðer kaçtýr?
27) 19! + 2, 19! + 3, ..., 19! + 19 sayýlarýndan kaç tan esi asaldýr?
 SAYI BASAMAKLARI YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI

1) Rakamlarý farklý üç basamaklý en büyük sayý ile rakamlarý 12) ab ve ba iki basamaklý sayýlardýr. 20) xzy rakamlarý sýfýrdan ve birbirinden farklý üç basamaklý
farklý üç basamaklý en büyük negatif sayýnýn farký kaçtýr? ab - ba = 2 - 2 bir sayýdýr. Bu sayýnýn yüzler ve birler basamaðý yer deðiþtirile -
a b eþitliðini saðlayan en büyük ab sayýsý
3
rek yzx sayýsý elde ediliyor.
için (a + b) toplamý kaçtýr?
2) Üç basamaklý bir sayýnýn dört basamaklý bir sayý ile çarpýmý xzy - yzx
=3
en az kaç basamaklýdýr? yy
13) Üç basamaklý 8xy sayýsý iki basamaklý xy sayýsýnýn 41 þartýný saðlayan kaç farklý xzy sayýsý yazýlabilir?
katýdýr. Buna göre, x + y = ?
3) abc + bca + cab = 1887 ise a+b+c = ?
21) ab ve cd iki basamaklý sayýlardýr. a'nýn 3 artýrýlýp c'nin
14) ab5 üç basamaklý ve ab iki basamaklý sayýlardýr. 3 azaltýlmasýyla oluþan sayýlarýn çarpýmý ab ile cd nin çar -
4) A ve B beþ basamaklý sayýlardýr.
ab5 - ab = 392 ise a + b = ? pýmýndan 150 fazla olduðuna göre, cd - ab farký kaçtýr?
A = KL6M2 ve B = KL2M6 ise A-B = ?

15) Ýki basamaklý mn sayýsýnýn baþýna 2 rakamý getirilerek 22) 1 < a < b < c < 8 þartýný saðlayan kaç farklý üç basamaklý
5) xy ve yx iki basamaklý sayýlardýr.
üç basamaklý 2mn sayýsý elde ediliyor. Elde edilen sayý, ilk abc sayýsý vardýr?
xy + x = 83 ve yx + y = 73 olduðuna göre, x + y = ?
sayýnýn 7 katýndan 4 eksik olduðuna göre, ilk sayý kaçtýr?
23) x2y üç basamaklý bir sayýdýr. A = x2y olmak üzere, x4y3
6) Ýki basamaklý ab sayýsý ile ba sayýsýnýn toplamý 66 ise
16) Bir öðrenciden, verilen A sayýsýný 24 ile çarpmasý isten - dört basamaklý sayýsýnýn A türünden deðeri nedir?
a + b kaç farklý deðer alabilir?
miþtir. Öðrenci sonucu 8904 bulmuþ; fakat iþlemi kontrol eder - A) 10A + 403 B) 10A + 303 C) 10A + 203
ken A sayýsýnýn 5 olan olan onlar basamaðýný yanlýþlýkla 7 D) 10A + 103 E) A + 403
7) Ýki basamaklý bir doðal sayýnýn rakamlarý yer deðiþtirldiðinde
olarak aldýðýný farketmiþtir. Buna göre, doðru sonuç kaçtýr?
sayýnýn deðeri 54 azalýyor. Bu þartý saðlayan kaç tane sayý vardýr?
24) M, A, N, T, I birbirinden farklý tek rakamlar ve MA, AN
17)abc (I.) Yandaki çarpma iþleminde (IV.) ve TI iki basamaklý doðal sayýlardýr.
8) Ýki basamaklý bir doðal sayý, rakamlarý toplamýnýn 6 katýna eþit
x 34 (II.) basamakta hata yapýlmýþtýr. MA + AN + TI = 143 olduðuna göre, A kaçtýr?
olduðuna göre, bu sayýnýn rakamlarýnýn çarpýmý kaçtýr?
xyz (III.) Buna göre, a + b + c kaçtýr?
+ mnp (IV.) 25) 2, 3, 4, 5, 6 rakamlarý kullanýlarak yazýlan, rakamlarý farklý
9) a0b üç basamaklý sayýsý rakamlarý toplamýnýn x katýna,
24 1 5 (V.) beþ basamaklý ABCDE sayýsýnda A + B = D + E dir.
b0a üç basamaklý sayýsý ise rakamlarý toplamýnýn y katýna eþit
Bu þartý saðlayan kaç tane beþ basamaklý ABCDE sayýsý vardýr?
olduðuna göre, x + y kaçtýr?
18) a, b, c rakam ve abc üç basamaklý sayý olmak üzere,
a.x = 1, 2 b.x = 2, 7 c.x = 5 olduðuna göre,
10) ab ve ba iki basamaklý sayýlardýr.
(abc) .x kaçtýr?
ab + ba = 22
ise (a + b) en fazla kaçtýr?
ab - ba 9
19) ab iki basamaklý sayý olmak üzere,
11) Rakamlarý toplamýnýn yedi katýna eþit olan tüm iki basamaklý (ab) 2 - 2 (ab) - 8
sayýlarýn toplamý kaçtýr? 10a + b + 2
ifadesinin alabileceði en küçük deðer kaçtýr?
 TABAN ARİTMETİĞİ YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI

Taným: a $ 2 ve a sayý tabaný olmak üzere, a tabanýndaki bir Örnek: 9 tabanýndaki 1672 sayýsý 3 tabanýnda kaç basamaklý 7) 5 tabanýndaki ^ abch5 sayýsýnda, a rakamý 1 artýrýlýr, b
sayý yazýlýrken kullanýlacak rakamlar a tan edir. Bunlar, bir sayýdýr? rakamý 2 azaltýlýr, c rakamý 3 artýrlýrsa bu sayý 10 tabanýna
0, 1, 2, ..., (a - 1) dir. göre nasýl deðiþir?
^ abcdhx sayýsýnýn basamaklarý aþaðýdaki gibidir. Not: On tabanýnda, devreden kýsmý 9 olan sayýlar için
x0 lar basamaðý devredenden bir önceki basamak 1 artýrýlýr devreden kýsým 8) ^32h4 + ^12h4 = ^ xh4 ise x = ?
x1 ler basamaðý atýlýr þeklinde bir kuralýmýz vardý. Bunu farklý tabanlara da
x2 ler basamaðý uygulayabiliriz. Yani; 9) 5 ile (a + 2) sayý tabaný olmak üzere, ^2ah5 + ^3bha + 2
x3 ler basamaðý x tabanýnda verilen ve devreden kýsmý (x - 1) olan bir toplamýnýn alabileceði en büyük deðer 10 tabanýnda kaçtýr?
1) Herhangi tabanda ve rilen bir sayý onluk sisteme çevrilirken sayýnýn devredenden bir önceki basamaðý 1 artýrýlýr devreden
çözümleme iþlemi yapýlýr. kýsmý atýlýr. 10) a + b = 7 ise ^ abh7 + ^ bah7 + ^ aah7 + ^ bbh7 = ?
Örnek: ^5014h6 = 5.6 3 + 1.61 + 4.6 0 Örnek: ^2, 57h8 = ^2, 6h8 olur.
Örnek: ^2, 03h5 = 2.5 0 + 0.5 -1 + 3.5 -2 ^ aaah4 + ^ aah5
11) =?
^ a0h3
2) On tabanýnda verilen sayýnýn herhangi bir tabanda yazýlmasý Yine on tabanýnda kullandýðýmýz bir baþka özelliði farklý bir
Örnek: 245 sayýsýnýn 7 tabandaki karþýlýðýný bulunuz. tabana uygulayalým.
7 =7 12) ^235h7,^104h6,^320h5,^261h8,^334h9 sayýlarýndan kaç
TABAN ARÝTMETÝGÝNDE ÜÇ ÝÞLEM 0, 7 sayýsýný on tabanýnda þeklinde yazýyorduk.
^245h6 ^124h5 ^103h4
10 - 1 9 tanesi tektir?
4 =4
+ ^123h6 - ^43h5 x ^23h4 O halde, ^0, 4h6 sayýsýnýda olur.
6-1 5 13) 86 sayýsý 4 tabanýnda kaç basamaklý bir sayýdýr?
Örnek: ^2, 7h8 + ^0, 3h8 = ?
Taban Aritmetiðinde Teklik ve Çiftlik
14) 23, 44 sayýsýnýn 5 lik tabandaki yazýlýþý nedir?
Tabaný çift sayý olan bir sayýnýn birler basamaðý çift ise sayý çift, SORULAR
birler basamaðý tek ise sayý tektir. 1) ^123hx + ^30xh5 toplamýnýn on tabanýndaki deðeri kaçtýr?
15) a > 3 ve a sayý tabaný olmak üzere,
^103h4 " tek sayý ^526h8 " çift sayý
2a3 + 3a + 2 sayýsýnýn a tabanýndaki karþýlýðý nedir?
Tabaný tek sayý olan bir sayýnýn rakamlarý toplamý çift ise sayý 2) m tabanýndaki 75 sayýsý 10 tabanýnda 82 sayýsýna
çift, rakamlar toplamý tek ise sayý tektir. eþit ise m = ?
16) 2x4 + 3x3 + 2 ifadesinin x tabanýndaki karþýlýðý nedir?
^235h7 " çift sayý ^23h4 " tek sayý
a Tabanýndaki Bir Sayýnýn a x Tabanýnda Yazýlýþý 3) Rakamlarý farklý 4 tabanýndaki üç basamaklý en büyük
17) ^314ha + ^35ha = ^352ha ise a = ?
Pr atik Yol: a tabanýnda verilen sayýnýn basamaklarý saðdan sola ve en küçük sayýnýn farký ayný tabanda kaçtýr?
doðru a lý gruplara ayrýldýk tan sonra gruplar soldan saða doðru
18) 8! sayýsý 8 tabanýnda yazýlýrsa sondan kaç basamaðý sýfýr
sýrayla çözümlenir. Her grubun deðeri ayný sýra ile yazýlarak yeni 4) 5 ve 7 sayý tabaný ^323h5 < x < ^160h7 eþitsizliðini
olur?
sayýmýz elde edilmiþ olur. saðlayan kaç farklý x tamsayýsý vardýr?
Örnek: ^110101010h2 = ^ x h8 ise x = ?
19) ^121hx = 5 ise x = ?
yani ^110101010h2 = ^652h8
e +
(1 1 0 1 0 1 0 1 0) 2 5) ^503h6 = ^abch7 ise a + b + c = ?
2 1
1.2 + 1.22
: ; ; ; ;; <
: ;;;
0 1
1.2 + 1.2
; < : ;;
: ; ; ; ;; < +
1.2
;< o
6 5 2
20) 57 - 4 sayýsýnýn 5 tabanýnda yazýlýþýnýn rakamlarý toplamý
6) ^a02h5 = ^1a6h8 ise a = ?
kaçtýr?
 TABAN ARİTMETİĞİ YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI

21) 7 sayý tabaný olmak üzere, 33) ^nnnhn + 1 sayýsýnýn 1 fazlasýnýn n tabanýndaki karþýlýðý
x + y + z = 14 ve ^ abcdh7 nedir?
- ^dbcah7
^ xyzth7 ise a - d = ?

22) ^121ha = ^100hb ise (a + b) nin en küçük deðeri nedir?

^ ababhx
23) = 26 ise x = ?
^ abhx

24) ^2, 4h5 = ^0, 4h8 = ?

8
^14641hx
25) =?
4
^121hx

26) 9 tabanýnda üç basamaklý rakamlarý birbirinden farklý kaç

tane sayý yazýlabilir?

27) f^ x + 2h = ^156741hx + ^4310hx olduðuna göre, f -1 ^105h = ?

28) 73 - 4.72 + 3.7 - 1 sayýsýnýn 7 tabanýndaki karþýlýðý nedir?

29) 4 sayý tabaný ve a, b, c, ... ! N olmak üzere,

^333...3h4 = 3^2 a + 2 b + 2c + ...2 nh eþitliðinde
a + b + c + ... + n = 72 ise 4 tabanýnda verilen sayý kaç
basamaklýdýr?

30) 1, 2, 3, 4 rakamlarý ile 5 tabanýnda yazýlabilecek, birbirinden

farklý tüm iki basamaklý sayýlar 16 tan edir. Bu 16 sayýnýn
toplamý 5 tabanýnda kaçtýr?

31) ^11h2 + ^22h3 + ... + ^88h9 + ^99h10 toplamýnýn onlar

basamaðý nedir?

32) ^ xyzh7 = ^ zyxh9 ise z = ?

 BÖLME-BÖLÜNEBİLME YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI

A B A " Bölünen, B " Bölen, C " Bölüm, K " Kalan, 9) 5ab 7 5ab üç, 8c iki basamaklý bir sayý ise c kaç 18) A sayýsýnýn 15 ile bölümünden kalan 2 olduðuna göre,
- C 1) A = B.C + K (Bölme algoritmasý) - 8c farklý deðer alabilir? A 3 + 7A + 11 sayýsýnýn 15 ile bölümünden kalan kaçtýr?
K 2) 0 # K 1 B (Kalan her zaman bölenden küçük)
10) Bir A sayýsý 5 e bölündüðünde bölüm x , kalan 2 dir. 19) 342a2b sayýsýnýn 55 ile tam bölünebilmesi için a nýn
1) A B B C C D ise A nýn en küçük deðeri x sayýsýnýn 3 e bölümünden de kalan 1 dir. A doðal sayýsýnýn en büyük deðeri kaç olmalýdýr?
- 5 - 4 - 2 kaçtýr? 15 ile bölümünden kalan kaçtýr?
4 3 1 20) 0 < A < 100 olmak üzere 3 ve 5 ile bölünebilen
11) m ve n birer pozitif tamsayý ve m < n dir. kaç tane A tamsayýsý vardýr?
2) A 28 Yandaki bölme iþleminde x pozitif bir tamsayý m 2 + n 2 m.n olduðuna göre, m nin alabileceði
- x olduðuna göre, A en fazla kaç olabilir? - 2 en küçük deðer kaçtýr? 21) 0 < A < 100 olmak üzere 3 veya 5 ile bölünebilen
x2 9 kaç tane A tamsayýsý vardýr?

3) K x + 4 Yandaki bölme iþleminde x pozitif bir tamsayý 22) 63 $ ^230 + xh@ = 140a25 ise a = ?
2
BÖLÜNEBÝLME KURALLARI
- +
3x 1 olduðuna göre, K en fazla kaç olabilir?
2x - 6 12) Dört basamaklý a52b sayýsýnýn 5 ile bölümünden kalan 23) 13! = 622x020800 ise x = ?
2 dir. Rakamlarý farklý olan bu sayý 3 e tam bölünebildiðine
4) x - 1 y + 1
2
Yandaki bölme iþlemine göre, y nin x göre, a nýn alabileceði deðerler toplamý kaçtýr? 24) Rakamlarý farklý a3b sayýsý 3 ve 5 ile kalansýz bölüne -
- y türünden deðeri nedir? biliyor. Buna göre a kaç farklý deðer alabilir?
y 13) x, y, z, t birbirinden farklý tek rakamlardýr. Bu rakamlarla
yazýlabilecek en büyük dört basamaklý sayý aþaðýdakilerden 25) a ! b olmak üzere dört basamaklý a23b sayýsý 6 ile
5) ab8 16 ab8 üç basamaklý bir sayý olduðuna göre, hangisi ile kalansýz bölünebilir? tam bölünebiliyorsa (a + b) toplamý en fazla kaç olur?
- x y kaç farklý deðer alabilir? A) 3 B) 5 C) 9 D) 11 E) 13
y 26) a572b sayýsý 45 ile bölündüðünde 13 kalanýný veriyor.
14) 11! - 10! sayýsý aþaðýdakilerden hangisine tam bölünemez? Buna göre, a + b en fazla kaç olabilir?
6) 47... 2a Yandaki bölme iþleminde 2a iki basamaklý A) 15 B) 24 C) 26 D) 60 E) 75
1... bir sayýdýr. Buna göre, a aþaðýdaki deðerlerden 27) a2b5 sayýsýnýn 7 ile bölümünden kalan 1 ise, a3b8
hangisini alamaz? 15) ^66 - 1h aþaðýdakilerden hangi sin e tam bölünemez? sayýsýnýn 7 ile bölümünden kalan kaçtýr?
A) 5 B) 7 C) 31 D) 36 E) 43
7) A B B C ise x in 12 ile bölümünden 1
28) a ! Z ve a > olmak üzere, 9a 2 - 6a + 11 sayýsýnýn
3
- 3 - 4 kalan kaçtýr? 16) 42 basamaklý 4242...42 sayýsýnýn 9 ile bölümünden
(3a - 1) ile bölümünden kalaý bulunuz?
2 3 kalan kaçtýr?

29) 2x3 ve 56y üç basamaklý sayýlar olmak üzere,

8) Toplamlarý 242 olan iki doðal sayýdan büyüðü küçüðüne 17) 39 basamaklý 3a80808...08 sayýsý 72 ile tam bölüne -
(2x3) $ (56y) çarpýmý 15 ile tam bölünebiliyorsa (x + y) kaç
bölündüðünde bölüm 4 kalan 22 oluyor. Küçük sayý kaçtýr? bildiðine göre, a kaç olmalýdýr?
farklý deðer alabilir?
 ASAL ÇARPANLAR ve BÖLEN SAYILARI YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI

ASAL SAYI: 1 ve kendisinden baþka pozitif böleni olmayan 6) x, y ! Z ve x.y = 120 ise x kaç farklý deðer alýr? 20) a, b, c, x ! N + olmak üzere
sayýlara ASAL SAYI denir. 13! = 2 a .3 b .5 c .x ise x in 77 ile bölümünden kalan kaçtýr?
2, 3, 5, 7, 11, ... 7) 14! sayýsýnýn kaç tan e asal böleni vardýr?
1) a, b, c birer asal sayýdýr. a = 19. (c - b) ise a + b + c = ? 21) 111 2 + 222 2 + 333 2 ifadesinin en büyük asal böleni kaçtýr?
8) 3a - b ile 3a + b aralarýnda asaldýr.
ARALARINDA ASAL SAYI: 1 den baþka pozitif ortak 3a - b = 3a + b 22) 111 + 222 + ... + 888 toplamýnýn kaç tane negatif tamsayý
ise b - a = ?
böleni olmayan sayýlara aralarýnda asal sayý denir. 15 57
böleni vardýr?
5 ve 6, 8 ve 15 .... gibi.
9) x, y ! N olmak üzere ^ x - y - 1h ile ^ x + y - 2h = 72
NOT: Örneklerden de anlaþýlacaðý gibi iki sayýnýn aralarýnda asal Özel Sorular
ise x + y en fazla kaç olabilir?
olmasý için sayýlarýn asal olmasý gerekmez. 3x + 246
23) x tam sayýdýr. ifadesi tamsayý ise x in alabileceði
x+2
10) 125796480746 tüm bölenlerinin toplamý kaçtýr? deðerlerin toplamý kaçtýr?
ASAL ÇARPANLARA AYIRMA: a, b, c birbirinden
farklý asal x, y, z birer pozitif doðal sayý olmak üzere,
11) m = 72.6 x doðal sayýsýnýn pozitif bölenlerinin sayýsý 56 24) x, y ! Z olmak üzere x.y + 27 = x + 3y ise x kaç farklý
A = a x .b y .c z ifadesine A sayýsýnýn asal çarpanlarýna ayrýlmýþ
ise x = ? deðer alabilir?
biçimi denir.

12) 7200 sayýsýnýn kaç tan e asal olmayan tam böleni vardýr? 25) Bir m tamsayýsýnýn asal bölenlerinin toplamý 5x - 7 ve
2) a, b ! Z+ ve 12.a = b 3 ise a + b en az kaçtýr?
asal olmayan tam bölenlerinin toplamý 2 - 4x ise x = ?
13) A = 4200...0 sayýsýnýn 1 ve kendisi hariç 446 tan e
BÖLEN SAYISI: A = a x .b y .c z olmak üzere;
tamsayý böleni varsa A sayýsý kaç basamaklýdýr? 26) xy iki basamaklý bir doðal sayý (12.xy) çarpýmý bir tam
a) Pozitif bölen sayýsý = ^ x + 1h^ y + 1h^ z + 1h
kare ise xy sayýsýnýn alabileceði deðerler toplamý kaçtýr?
b) Tüm bölenlerinin sayýsý = 2.^ x + 1h^ y + 1h^ z + 1h
14) 34000 sayýsýnýn pozitif bölenlerinden kaç tan esi çifttir? A) 162 B) 163 C) 164 D) 165 E) 166
c) Asal bölenlerinin sayýsý = 3 (a, b, c)
d) Tam bölenlerinin toplamý 0 (sýfýr) dýr.
15) 15000 sayýsýnýn pozitif bölenlerinden kaç tan esi tektir? 27) n! sayýsýnýn 8 tane asal çarpaný vardýr. n sayýsýnýn
a x + 1 - 1 mc b y + 1 - 1 mc c z + 1 - 1 m
e) Pozitif bölenlerinin toplamý = c alabileceði en büyük deðer ile en küçük deðerin toplamý kaçtýr?
a-1 b-1 c-1
^ x + 1h^ y + 1h^ z + 1h
f) Pozitif bölenlerinin çarpýmý = A 2 16) 13500 sayýsýnýn pozitif bölenlerinden kaç tan esi 15 in katýdýr?
g) A sayýsýndan küçük A ile aralarýnda asal olan pozitif
1 1 1 17) x ! Z+ olmak üzere, 185.10 x sayýsýnýn asal olmayan bölen -
tamsayýlarýn sayýsý, A`1 - j`1 - j`1 - j
a b c lerinin toplamý kaçtýr?

3) 36 sayýsý için yukarýdakileri hesaplayýnýz. 18) 5005 sayýsýnýn asal bölenlerinin toplamý kaçtýr?

x + 28
4)
x
ifadesi tamsayý olduðuna göre, x kaç farklý deðer alýr? 19) a bir asal sayý ve ^ a.140h2 tamsayý bölenlerinin sayýsý 150
ise a nýn alabileceði deðerler çarpýmý kaçtýr?
5) 27.7 n sayýsýnýn negatif tam bölen sayýsý 20 ise n = ? A) 35 B) 49 C) 70 D) 100 E) 124
 OBEB-OKEK YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI

OBEB (Ortak Bölenlerin En Büyüðü): Ýki veya daha fazla doðal
sayýyý birlikte bölebilen en büyük doðal sayýya, bu sayýlarýn
OBEB i denir.
ÖZELLÝKLER:
1) k ! Z - # 0 - için obeb _ k.a, k.bi = k.obeb _ a, bi
2) obeb _ a, bi = k ise a = k.m, b = k.n ve m ile n
aralarýnda asaldýr.
9) x + y = 40 ve ebob _ x, y i = 8 ise x en çok kaç olur? 19) x iki basamaklý bir sayýdýr. obeb _ x, 60i = 10 ise x in
alabileceði deðerler toplamý kaçtýr?
10) a, b ! Z + , obeb _ a, bi = 9 ve a = 3 ise a + b = ?
b 5
20) obeb _ x, y i = 7, x.y = 2940 ise x + y en az kaçtýr = ?
11) 12, 18, 54 litrelik üç bidon yað ile doludur. Bu bidonlardaki
21) x, y ! Z + , obeb _ x, y i = 6 ve x + y = 60 ise x kaç farklý
yaðlar birbirine karýþtýrýlmadan en büyük hacimli þiþelere doldu -
deðer alabilir?
rulacaktýr. Bu iþ için kaç þiþe gereklidir?

1) 90 ile 150 nin ebob'u kaçtýr? 22) a < 420 ve a ! Z + olmak üzere, obeb _420, ai = 35 ise
12) Ebatlarý 24 ve 40 m olan bir odanýn tabanýna eþ kare
a kaç farklý deðer alýr?
þeklindeki fayanslardan en az kaç tane döþenebilir?
2) 43 ve 63 ü böldüðünde 3 kalanýný veren en büyük sayýnýn
rakamlarý çarpýmý kaçtýr? 23) Boyutlarý 18 ve 21 m olan bir dikdörtgen karesel parçalara
13) Boyutlarý 21, 28 ve 42 m olan bir depoya eþit hacimli küpler -
ayrýlýyor. En az kaç parça elde edilir?
den en az kaç tane yerleþtirlebilir?
3) 33, 43, 95 sayýlarýný böldüðünde sýrasýyla 5, 1, 11 kalanýný
veren en büyük doðal sayý kaçtýr? 24) n ! Z + olmak üzere, _21n + 4i ve _14n + 3i sayýlarýnýn
14) Boyutlarý 28 ve 16 m olan dikdörtgen þeklindeki bir tar -
ebob u kaçtýr?
lanýn etrafýna köþelerede dikilmek þartýyla eþit aralýklarla en az
4) 182 ve 195 sayýlarýný hangi sayýya böldüðümüzde elde
kaç aðaç dikilebilir?
edilen bölümler aralarýnda asal olur. OKEK (Ortak Katlarýn En Küçüðü): Ýki veya daha fazla sayýnýn
ortak katý olan sayýlardan en küçüðüne OKEK denir.
15) Boyutlarý 20 ve 48 m olan dikdörtgen biçi min deki bir
5) Birbirinden farklý pozitif iki sayýnýn obeb i 12 ise, bu iki
bahçenin etrafýna eþit aralýklarla aðaç dikiliyor. Çapraz olarak
sayýnýn toplamý en az kaçtýr? 25) okek _12, 15, 30i = ?
bir köþeden diðer köþeye ise her 13 m ye bir aðaç dikiliyor.
Buna göre, en az kaç aðaç gereklidir?
6) A = 6! + 5! , B = 7! + 8! ise ebob _ a, bi = ? 26) x, y, z, t birbirinden farklý asal sayýlar olmak üzere,
A = x 4 .y 5 .z 2 .t 2, B = x 3 .y 6 .z 1 .t 1, C = x 2 .y 1 .z 3
16) Boyutlarý 35 ve 49 m olan dikdörtgen biçi min deki bir
2
7) x = 2 .3 .5
4 2
okek _ x, y, z, ti
bahçe eþ kare biçi min de parsellere ayrýlýyor ve her parçanýn sayýlarý için, =?
y = 2 3 .3.5 3 .13 ise ebob _ x, y, zi = ? obeb _ x, y, z, ti
köþelerine aðaç dikliyor. Buna göre, en az kaç aðaç gerekir?
z = 2 4 .3 2 .7 2
27) a, b ! Z + ve okek _ a, bi = 60 ise;
17) 24 m Þekilde uzun kenarý 24 m ve
8) A B C 2 Tabloya göre, ebob _ a, b, c i = ? a) a + b nin en büyük deðeri kaçtýr?
kýsa kenarý 9 m olan bir tarlanýn b) a ! b ise a + b nin en büyük deðeri kaçtýr?
D E F 2 9m
üç kenarý görülmektedir. Bu üç kenara c) a + b nin en küçük deðeri kaçtýr?
K E F 3
24 m eþit uzaklýkta en az kaç aðaç dikilebilir?
K LM 5
P N T 11 28) x, y, z ! Z + ve okek _ x, y, zi = 80 ise;
18) x, y, z pozitif tamsayýlar, x.y = 60 , y.z = 75 ise y kaç a) x + y + z nin en büyük deðeri kaçtýr?
1 1 T 13
farklý deðer alabilir? b) x ! y ! z ise x + y + z nin en büyük deðeri kaçtýr?
1
 OBEB-OKEK
29) 174 sayýsýna hangi sayý eklenirse 3, 4, 15 e tam bölünür?
30) Bir sepetteki güller üçer, dörder ve beþerli destelendiðinde
her seferinde bir gül artmaktadýr. Güllerin sayýsý 500 den fazla
olduðuna göre, sepette en az kaç gül vardýr?
31) Bir torbadaki cevizlerin sayýsý 200 ile 300 arasýndadýr. Bu
cevizler, 8 er, 10 ar ve 12 þer sayýldýðýnda her seferinde 3 ceviz
artýyor. Buna göre, torbada kaç ceviz vardýr?
32) Boyutlarý 6 cm ve 25 cm olan dikdörtgenler yanyana
dizilerek en küçük boyutlu kare oluþturuluyor. Bu karenin bir
kenar uzunluðu kaç cm dir?
33) Ebatlarý 2, 3 ve 5 cam olan dikdörtgenler prizmasý þeklindeki
tuðlalar, yanyana, üst üste konularak en küçük hacimli küp yapýl -
mak isteniyor. Bu iþ için en az kaç tuðla gereklidir?
OBEB - OKEK ÝLE ÝLGÝLÝ KURALLAR
a) obeb _ x, y i # x # y # okek _ x, y i
b) obeb _ x, y i .okek _ x, y i = x.y
c) Aralarýnda asal sayýlarýn ebob u 1 dir.
d) Aralarýnda asal iki sayýnýn ekok u bu sayýlarýn çarpýmýdýr.
e) Ardýþýk doðal sayýlar, ardýþýk tek sayýlar aralarýnda asaldýr.
f) Ardýþýk çift sayýlarýn ebob u 2 dir.
g) x ve z kesirleri için,
y t
obeb _ x.t, y.zi
obeb b x , z l =
y t okek _ y, t i
okek _ x, zi
okek b x , z l = dir.
y t obeb _ y, t i
34) ebob _ x, 24i = 6, ekok _ x, 24i = 72 ise x = ?
35) Aralarýnda asal iki sayýnýn ekok u 210 ise bu iki sayýnýn
toplamý en az kaçtýr?
YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI
36) Giray her 4 dk da, Erdem ise her 5 dk da göbek atýyor. 45) x ve y ardýþýk iki doðal sayý olmak üzere,
7 8
obeb _ x, y i = 2m - 13 ve okek _ x, y i = 26m
Bu iki köçek birlikte ilk kez saat 10: 20 de göbek atarlarsa 3. kez
olduðuna göre, x + y = ?
birlikte saat kaçta göbek atarlar?
46) x, y, z ! N, obeb _ x, y i = 9, obeb _ y, zi = 15 ise
37) Dairesel bir pistin etrafýnda üç koþucu bulunmaktadýr.
x + y + z en az kaç olabilir?
Sýrasýyla 4, 3 ve 5 dk da bir tur atmaktadýrlar. Saat 12: 00 da
üçü birlikte belli bir noktadan koþmaya baþlýyorlar;
47) a ve b ardýþýk iki çift sayý olmak üzere,
a) Ýlk kez baþlangýç noktasýnda saat kaçta buluþurlar?
obeb _ a, bi + okek _ a, bi = 62 ise a + b = ?
b) Yarýþ baþladýk tan sonra ilk buluþmalarýnda hýzlý olan kaç
tur atmýþ olur?
48) a, b, c ! N, x, y, z biribirinden farklý asal sayýlar olmak üzere
c) Yarýþ baþladýk tan sonra ilk buluþmaya kadar sadece 4 ve
obeb _ x .z , x .y.z i = x .y .z
2 b 9 3 a c 3
5 tur a tan koþucular baþlangýç noktasýnda kaç kez
okek _ x .z , x .y.z i = x .y.z ise a + b + c = ?
2 b 9 3 9 4
karþýlaþmýþlardýr?
49) x, y, z ! Z + olmak üzere, A = 3x + 1 = 5y + 2 = 7z + 6
38) 3 , 5 , 7 sayýlarýna tam bölünen en küçük doðal sayý kaçtýr?
11 13 19 ise A nýn en küçük deðeri için x + y + z = ?
39) a, b, c ! Z + ve x = 4a + 1 = 5b + 2 = 6c + 3 olmak üzere 50) okek_42, 60, xi = 2 .3 .5.7
2 2
x in alabileceði en küçük deðer nedir? obeb_42, 60, xi = 6 ise x en az kaç olabilir?
40) Bir grup öðrenci sýralara 3'er otururlarsa 2, 5'er otururlarsa 4, 51) a, b farklý asal sayýlar olmak üzere, ebatlarý a 3 b 2 ve a 2 b 4
2'þer otururlarsa 1 öðrenci ayakta kalýyor. Bu grupta en az kaç cm olan dikdörtgenler yanyana dizilerek bir kare yüzeyi oluþtu -
öðrenci vardýr? rulacaktýr. En az kaç dikdörtgene ihtiyaç vardýr?
2 2 2 2 3 2
A) ab B) ab C) a b D) a b E) a b
+
41) a, b, c ! Z ve x = 6a - 7 = 8b + 15 = 9c + 8 olmak üzere
x in alabileceði üç basamaklý en büyük deðer nedir?
42) a, b ! Z , a = 5 ve okek _a, bi = 105 ise obeb _a, bi = ?
b 7
43) x ve y aralarýnda asal sayýlardýr.
okek _ x, y i = 240 ve 90 + y = 22 ise, x = ?
x
44) a ve b aralarýnda asal ve a > b dir.
obeb _a, bi + okek _a, bi = 91 ise a en fazla kaç olabilir?
 RASYONEL SAYILAR YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI

Taným: Q = % a : a, b ! Z ve b ! 0/ kümesinin her elemanýna 10) 5 - 6 = 2 ise x = ? 21) A = 2 - 4 + 3 ve B = 7 + 10 - 13 ise

b 3- 1 5 9 7 5 7 9
Rasyone Sayý denir. 2- 2 A nýn B türünden deðeri nedir?
x
Basit Kesir: Payý paydasýndan mutlak deðerce küçük olan
kesirlerdir. Basit kesirler - 1 ile 1 aralýðýndadýr.
11) 5 ifadesini tanýmsýz yapan x deðerlerinin toplamý 22) 1 + 1 - 1 + 1 + 1 - 1 + ... + 1 + 1 - 1 = ?
2 3 4 2 3 4 2 3 4
1) 3x - 1 ifadesi basit kesir olduðuna göre x kaç farklý deðer alýr? 3- 4 1 444444444 2 444444444 3
36tane terim
5 x-7
kaçtýr?
Bileþik Kesir: Payý paydasýndan mutlak deðerce büyük veya 23) b1 + 1 lb1 + 1l ..... b1 + 1 l = ?
5 6 18
eþit olan kesirlerdir. 12) a, b = 3 ise a + b = ?
b, a 2
2) 6 ifadesi bileþik kesirse x in alabileceði deðerler 24) b1 - 1lb1 - 1l ..... b1 - 1 l = ?
2x - 1 4 9 144
toplamýný bulunuz. 13) x = 5, 6789
y = 5, 6789 ise x, y, z sayýlarýný sýralayýnýz. 25) b1 - 2 la1 - 3 k ..... b1 - 26 l = ?
21 21 21
Tamsayýlý Kesir: a b = a + b z = 5, 6789
c c
26) a, b, c sýfýrdan farklý rakamlar ve a + b + c = 15 ise
Ondalýk Sayýlar: a, bcd = abcd 14) a, b, c ! N ve a + 1 = 85 ise a + b + c = ? a, bc + b, ca + c, ab = ?
1000 b+ 1 7
c

DEVÝRLÝ ONDALIK SAYILAR 27) A = 2, 145 , B = 7, 1924 olduðuna göre, A + B nin kaç
sayýnýn tamamý - devretmeyen kýsým 15) 2x + 5 kesri sabit kesir ise a = ? basamaðý devreder?
a, bcd = abcd - ab = 4x - a
990 devreden kadar 9 devretmeyen kadar 0
1 4444444444 2 4444444444 3
Bu kýsýmda virgülden sonraki kýsma bakýlýr 16) 0, 2 + 0, 02 + 0, 002 + ... = ? 28) 1 + 1 = 1 ise x + y = ?
4) 0, 516 = ? 7x - 4y 6y - 8x

17) x, y birer rakam olmak üzere, 8, x + 4, y = 13 5 + 5 =?

5) 23, 15 = ? 29) x-y y-x
ise a.b en fazla kaç olabilir? a +1 a +1

SORU KALIPLARI 4 =? 30) a, b, c sýfýrdan farklý reel sayýlar ve a < b < c olmak
18) 3 +
6) ; E : 4 - $ 6 = ?
1 1
üzere, 1 + 1 + 1 = 1 ise a nýn alabileceði en büyük
-1

2 3 3+ 4 a b c 17
h
tamsayý deðeri kaçtýr?
7) 0, 22 + 11, 1 - 0, 1 = ? 19) 2 + 22 + ... + 222222222 = ?
0, 02 1, 11 0, 01 3 33 333333333
1 44 2 44 3
9 tane 31) 15 + 15 + ....... + 15 = ?
9.11 11.13 23.25
1 1 1 1
b 3 - 4l + b 2 - 3l
8)
1 1 1 1
=? 20) Bir kesrin deðeri 2 dir. Bu kesrin payýndan 1 çýkarýlýp,
b 2 - 5l - b 3 - 5l 7
paydasýna 8 eklenirse deðeri 1 oluyor. Buna göre, ilk kesrin
5
9) 1 + 1 =? payý kaçtýr?
1- 1
1- 1
2
 SIRALAMA-BASİT EŞİTSİZLİKLER YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI

SIRALAMA 7) x < y < z < 0 olmak üzere, f) Ayný yönlü eþitsizlikler taraf tarafa toplanabilir fakat
Aþaðýdaki kurallar pozitif deðerli kesirler içindir. a = x , b = z , c = x sayýlarýný sýralayýnýz. çýkarýlamazlar.
y y z 2 3
a) Paydalarý eþit olan kesirlerden payý büyük olan büyüktür. g) i) a > a > a > ... ise 0 < a < 1 dir.
11 < 15 < 59 ....... 2 3
ii) a < a < a < ... ise a > 1 dir.
13 13 13 8) x - y = 1 ve y - z = 1 ise x, y ve z yi sýralayýnýz.
4 7 2n - 1
iii) a < a < a
2n
ise - 1 < a < 0 dýr.
b) Paylarý eþit olan kesirlerden paydasý küçük olan büyüktür.
2n - 1 2n
29 > 29 > 29 > 29 ....... iv) a < a < a ise a < - 1 dir.
7 11 24 35 9) x, y, z ! R olmak üzere, x.y = 71, y.z = 61, x.z = 83
c) Pay ve payda arasýndaki farklarý eþit olan basit kesirlerde ise x, y ve z yi sýralayýnýz. 2
13) x < x ise 7x + 3 ifade sin in en küçük deðeri nedir?
payý ve paydasý küçük olan en küçüktür.
3 < 7 < 17 < 99 ...... BASÝT EÞÝTSÝZLÝKLER
7 11 21 103 14) 2 < x < 5 ve - 3 < y < 7 olmak üzere;
d) Pay ve payda arasýndaki farklarý eþit olan bileþik kesirlerde x ve y reel sayýlar olmak üzere, x 1 y, x 2 y,
a) x, y ! Z ise 3x + 2y en fazla kaç olabilir?
payý ve paydasý küçük olan en büyüktür. x # y, x $ y þeklindeki ifadelere eþitsizlik denir.
b) 3x + 2y en fazla kaç olabilir?
12 > 19 > 25 > 72 ...... ÖZELLÝKLER: a) Bir eþitsizliðin her iki tarafýna ayný sayý 2 2
5 12 18 65 c) x + y en fazla kaç olabilir?
eklenebilir veya çýkarýlabilir.
e) Negatif kesirlerde sýralama yapýlýrken sayýlar pozitif gibi d) x.y en fazla kaç olabilir?
x < y & x"a < y"a
sýralanýp sýralama ters çevrilebilir.
b) Bir eþitsizliðin her iki tarafý pozitif bir sayý ile çarpýlabilir
- 17 , - 41, - 101 sayýlarýný sýralayýnýz.
2
15) x < x ve x.y > y ise aþaðýdakilerden hangisi doðrudur?
15 39 99 veya bölünebilir.
y A) y < 0 B) y > 0 C) x.y > 1 D) x > 1 E) - 1 < y < 1
a ! R , x > y & a.x > a.y veya x > y & x >
+

a a
1) x ! R olmak üzere, a = x , b = x , c = x
-

9 15 11 c) Bir eþitsizliðin her iki tarafý negatif bir sayý ile çarpýlýr 16) x 3 < x 4 < x 5 ve y < y 3 < y 2 ise hangisi doðrudur?
sayýlarýný sýralayýnýz. veya bölünürse eþitsizlik yön deðiþtirir. A) xy < 0 B) xy > 0 C) x.y > 1 D) xy < - 1 E) xy > y
y
a ! R , x > y & a.x < a.y veya x > y & x <
-

2) a, b, c negatif reel sayýlardýr. a = b = c olduðuna göre, a a

x + 3y
5 11 7 d) a.b > 0 ise (yani a ve b ayný iþaretli), 17) 0 < x < y olmak üzere, a = ise hangisi doðrudur?
a, b, c sayýlarýný sýralayýnýz. y
a < b & 1 > 1 dir. A) a < 4 B) a < 3 C) 0 < a < 3 D) 3 < a < 4 E) 4 < a < 5
a b
3) x, y, z ! R + olmak üzere 4x = 9y = 3z ise x, y, z
x+y
sayýlarýný küçükten büyüðe doðru sýralayýnýz. 10) x - 3 > 7 eþitsizliðinin çözüm küme sin i bulunuz. 18) x > 1 ve y > 1 iken nin en büyük tamsayý deðeri?
-5 12 4 xy

4) a < 0 olmak üzere, 3a = 4b ve c = 3b ise a, b, c 11) x + 1 # 2x - 3 1 x + 9 ise Ç.K = ? 19) a ve b tamsayýlardýr. 15 < a + b < 55 ve a + b = b ise
5
sayýlarýný sýralayýnýz. a - b farký en fazla kaç olabilir?
12) - 1 # x 1 4 ve 2x + y = 6 ise y nin deðer aralýðýný
5) a, b, c negatif reel sayýlardýr. 3 = 7 = 11 ise a, b, c bulunuz. 20) Bir satýcý bir malýn fiyatý iki ayrý seçenek ile belirlemiþtir.
a.c a.b b.c
sayýlarýný sýralayýnýz. I. seçenek: 13a tl II. seçenek: 8a + 145
e) n ! Z + olmak üzere, II. seçenek daha karlý olduðuna göre, a nýn deðer aralýðý nedir?
[) 0 < a < b & an < bn
6) a = 1, 234, b = 1, 234, c = 1, 234 sayýlarýný sýralayýnýz.
[[) a < b < 0 & a 2n > b 2n
- -
[[[) a < b < 0 & a 2n 1 < b 2n 1
 MUTLAK DEĞER YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI

Taným: Sayý doðrusunda bir a sayýnýn belirttiði noktanýn baþlangýç 6) A Þekildeki dik üçgene göre, x + y
54 b 22) 2 + ifadesinin en küçük deðeri kaçtýr?
a-b - c-b - a-c
0
noktasýnda olan uzaklýðýna a sayýsýnýn mutlak deðeri denir ve c x+y
a þeklinde gösterilir. 36 0
ifadesinin deðeri nedir?
B a C
-a 0 a x + y
1 444 2 4 44 3 1 444 2 4 44 3 23) 5 + ifadesinin en büyük deðeri kaçtýr?
a birim a birim 7) x + - 2x + 3x + - 4x = 10 ise x hangi deðerleri alýr? x+y
-a = a a =a
2
24) x - 9 = x - 3 ise x in alabileceði deðerler toplamý kaçtýr?
Buna göre; a = ) a a $ 0 ise yazýlabilir. 8) 2x - 6 = 6 - 2x ise x hangi aralýktadýr?
- a a 1 0 ise
UYARI: Tanýmda mutlak deðerin uzaklýk olduðunu belirtmiþtik. 25) a 3 k
3x - 2 - 4

9) 4x - 8 = 20 ise x in alabileceði deðerler toplamý kaçtýr? = 0, 4 ise x = ?

2
Uzaklýk negatif olamayacaðýna göre demek ki mutlak deðer de
negatif olamaz.
10) x - 2 - 11 = 3 ise x in alabileceði deðerler toplamý kaçtýr? 26) x - 3 ! + y + 2 ! = 2 ise x + y en fazla kaç olabilir?
a < 0 iken a = - a olmasýnýn sebeb - i hikmeti budur.
ÖZELLÝKLER
11) x + 4 + 5 = 6 ise x in alabileceði deðerler toplamý kaçtýr? 27) A = x - 1 + x + 5 + x - 2 ifadesi en az kaç olabilir?
1) a = - a ` a - b = b - a j
n n
2) x = x
12) a + b + 3 + a - b + 7 = 0 ise a.b = ? 28) a, b ! Z olmak üzere, a + b # 6 eþitsizliðini saðlayan
3) x.y = x . y ve x = x (y ! 0) kaç farklý _a, bi sýralý ikilisi vardýr?
y y
4) 2n a 2n = a 13) 4 < x + 1 < 15 eþitsizliðini saðlayan x in tamsayý
deðerlerinin toplamý kaçtýr? 29) x - 5 - x + 6 ifadesi kaç farklý deðer alabilir?
5) a $ 0 olmak üzere, f _ x i = a & f _ x i = a veya f _ x i =- a
6) a 2 0 için f _ x i # a & - a # f _ x i # a
2 2
14) 2 < a < 3 olmak üzere, a - 6a + 9 + a + 4a + 4 = ? NOT1: x - a + x - b ifadesinin en küçük deðeri _ b - ai dýr.
7) a 2 0 için f _ x i $ a & f _ x i $ a veya f _ x i # - a
30) x + 3 + x - 5 ifadesinin en küçük deðeri kaçtýr?
8) f _ x i 1 g _ x i & f 2 _ x i 1 g 2 _ x i
Bu özellik 2, #, $ için de geçerlidir. 15) x - 4 = 5 - 2x denkleminin çözüm kümesi nedir?
31) 24 ifadesinin deðeri en fazla kaç olabilir?
9) Üçgen Eþitsizliði x-2 + x+4
x - y # x + y # x + y dir. 16) x - 1 # x - 2 eþitsizliðinin çözüm kümesi nedir?
NOT2: x - a + x - b = c için
SORULAR 17) x - 2 < 3 olmak üzere, 2x - y - 2 = 0 eþitliðini saðlayan a) c < b - a ise kök yoktur. Yani Ç.K. = # -
1) -4 + 5 - -9 = ? kaç farklý y tamsayýsý vardýr? b) c = b - a ise Ç.K. = 7 a, b A (a < b)
c) c > b - a ise iki farklý kök var ve x 1 < a ve x 2 > b dir.
2) 0 < x < 3 olmak üzere x-4 + x+3 +7 = ? 18) 6x - 1 2 5 ifadesini saðlamayan tamsayýlarýn toplamý kaçtýr? 32) x + 2 + x - 4 = 6 denkleminin çözüm kümesi nedir?

x-2
3) a < 0 < b ise a + a-b - b = ? 19) < 0 ifadesini saðlayan tamsayýlarýn toplamý kaçtýr? 33) x + 2 + x - 4 = 8 denkleminin çözüm kümesi nedir?
x -5

4) 3x + 7 =- 1 denkleminin çözüm kümesi nedir? 2 34) x + 2 + x - 4 = 3 denkleminin çözüm kümesi nedir?

20) x - 3 x - 4 = 0 denkleminin kökler çarpýmý kaçtýr?

5) 7 - 2x + 5 2 0 eþitsizliðinin çözüm kümesi nedir? 2

21) x + x + 1 ifadesinin alabileceði en küçük deðer kaçtýr?
 ÜSLÜ SAYILAR YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI

Taným: a ! R ve n ! Z + olmak üzere, 8) 2 x + 2 + 2 x + 1 = 48 ise x = ? 24) 4.2 a = 7 a + 2 ise a = ?

a.a.a.....a = a n ifadesine üslü sayý denir. a " taban, n " üs
14 24 3
9) b 0, 018 l = _0, 5i
5x + 1

25) _ x + 1i = 1 denkleminin çözüm kümesi nedir?

-2 - 4x
n tane ise x = ? x-2

ÖZELLÝKLER 0, 009
1) a = 1 _ a ! 0i
0

26) _ x - 3i
9-x2
1
10) x = 3 ve y = 2
a a a
ise 72 nýn x ve y türünden deðeri? = 1 ise x in alabileceði deðerler toplamý kaçtýr?
2) a = a
n
3) a .b = _ a.bi ve a n = a a k _ b ! 0i
n n n n
14 4 20 2x 3y
b b 11) 8 .3 .25 sayýsý kaç basamaklýdýr? 27) 5 x = 2 y ise 5 y + 2 x ifadesinin eþiti nedir?
m
4) a .a = a _ + i ve a n = a _ i
m n m n m-n

a a.b
28) 3 b = 5, 2 a = 3 ise 6 a = ?
x y
12) 3 = 25 ve 5 = 27 ise x.y = ?
5) a = 1, a = 1n , a = 1-n 5
-1 -n n

a a a
x+y
a b 13) 2 = 27 ve 2 = 81 ise b l=?
n x y
6) a k = b l
-n
6y + 2x x + 5y
b a x-y 29) 3 = 80! ve 3 = 81! ise x + y = ?
7) Negatif sayýlarýn çift kuvvetleri pozitif, tek kuvvetleri negatif. x x x x x
14) 5 + 5 +x 5 +x 5 + 5 = 625 ise x = ?
a b c c b a
x y
8) a = a & x = y dir. 30) 3 .4 .5 = 8 ve 10 .8 .6 = 64 ise a + b + c = ?
2 +2 16
a a
9) x = y & x = y dir.
31) a x - 3 k = b x + 4 l denkleminin çözüm kümesi kaç
2 -12
a = 1, x x x x +x

15) 15 + 5x + 3 + 1 = 126 ise x = ?

10) a = 1 & * b = 0 _ a ! 0i,
x+4 x-3
b
3 +1
elemanlýdýr?
a =- 1 ve b çift sayý olabilir.
k 16) a ve b tamsayýlar olmak üzere,
NOT: x - y + y - xk = k dýr. 32) 2 .5
m 3n
on basamaklý en küçük doðal sayý ise m + n = ?
a +1 a +1 a-b 1 a b 5 b a
5 + = 7 + + ise a + b = ?

1) _ - 1i + _ - 1i + _ - 1 i + _ - 1 i + _ - 1i = ?
100 101 100 101 0

= 481 - x ise x = ?
x x x+1
17) 4 - 4 + 3 .4
12
2) _2 + 2 i .3 = ?
-1 0 2 -2

18) a = 2 , b = _2 i , c = _2 i 15 sayýlarýný sýralayýnýz.

3 3 _ 4
4 i 4

x x+1
3) 5 = 3 ise 5 =?
90 72 54
19) a = 2 , b = 3 , c = 5 sayýlarýný sýralayýnýz.
x+2 x+1
4) 6 +6 =?
x
6 x y
20) 2 = 33, 3 = 83, 5 = 623 ise x, y ve z yi sýralayýnýz.
z

5) _ - x i . _ - x i . _ - x i = ?
2 5 -2

21) 2 + 2 =?
x-y y-x
a +1 a +1
2014 2012 2010
6) 2 2010 + 2 2008 + 2 2006 = ?
2 +2 +2 22) _4x - 7i = _3x + 8i denkleminin çözüm kümesini bulunuz.
11 11

4 6 8 7 9 11
7) 3 + 3 + 3 = x ise 3 + 3 + 3 ifadesinin x türünden 23) _4x - 3i = _ x + 6i
10 10
ise x in alabileceði deðerler toplamýný
deðeri nedir? bulunuz.
 KÖKLÜ SAYILAR YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI

Taným: x n = a denklemini saðlayan x deðerine, a sayýsýnýn 7) 7. 7. 7..... = A,

4
32: 4 32: 4 32: ... = B ise A.B = ? 5 - 3 ise 5+ 3
23) x = ün x türünden deðeri nedir?
n. dereceden kökü denir ve x = n a þeklinde gösterilir. 10 + 3 10 - 3
n
a ifadesinde n ye kök derecesi denir. 8) 72 + 72 + 72 + ... = ?
a ifadesinde kök derecesi 2 dir. 24) x > 5 olmak üzere,
2 2
ÖZELLÝKLER x - 7x + 14 + x - 10x + 25 = 7 ise x kaçtýr?
y x 9) 30 - 30 - 30 - ... = ?
1) ax = a y
a = n
a 25) x - y = 15 ve x + y = 5 ise x kaçtýr?
2) n
a . n b = n a.b ve n
10) a + a + a + ... = 7 ise a kaçtýr?
b n
b
3) 2n + 1 a 2n + 1 = a ve 2n a 2n = a 26) 1514.1516 + 1 = ?
4) a x + b x + c x = _ a + b + c i x
3 3
11) 8. 5 8. 5 3
8. 5........ = ?
5) n
a. n
a. a...... =
n n-1
a 27) 1999.2027 + 196 = ?
6) n a: n a: n a: ..... = n + 1 a 12) x - 3 + 8 - x + x + 2 ifadesi bir reel sayý ise
4 8 7

7) a sayýsý ardýþýk iki doðal sayýnýn çarpýmý ise a = k. (k + 1), x kaç farklý tamsayý deðeri alabilir? 28) 2004.2005 + 6016 = ?

i) a + a + a + ... = k + 1
13) x - 4 + 4 - x + 5x ifadesinin reel deðeri nedir? 29) 2009.2010 - 2008.2011 = ?
ii) a - a - a - ... = k 10
8) b = m.n ve a = m + n olmak üzere,
1 1 30) 9.10.11.12 + 1 = ?
a " 2 b = m " n dir. 14) + =?
3- 2 3+ 2
9) 2n
a ifadesinin reel tanýmlý olmasý için a $ 0 olmalýdýr.
31) x + 4 + 10 - x = 6 ise _ x + 4i_10 - x i = ?
10) a + b nin eþleniði a - b dir. 7x
15) 3. 9. 3 = 3
3 4
ise x = ?
a -b nin eþleniði a + b dir.
32) x + x = 10 ise x + 10 = ?
a+ b nin eþleniði a - b dir. x
16) 5-2 6 = ?
11) a
x b y c z = a.b.c x bc .y c .z dir.
SORULAR 33) x - x = 15 ise x - 15 = ?
17) 9 + 80 = ? x
1) 16 + 25 - 36 = ?

18) 7-4 3 = ? 34) 7 +1 .9 = ?

2) 72 + 128 - 18 = ? 10 + 70 + 1 + 7
19) 4+ 7 = ? 3 = 4 ise x - 3x = ?
3) 0, 01 + 0, 09 - 0, 25 = ? 35) x -
x
20) x = 2 . y = 3 4, z = 6 5 sayýlarýný sýralayýnýz.
4) 2 = a ve 3 = b ise 72 nin a ve b türünden deðeri? 36) x - 3 = 10 ise x - 3 x = ?
x
21) x = 7 + 3, y = 15 + 5, z = 13 + 7
5) 162 sayýsýnýn yaklaþýk deðerini bilmek için en küçük pozitif
sayýlarýný sýralayýnýz. 37) a + a = 6 ise a + 6 =?
hangi köklü ifadenin deðeri bilinmelidir? a +1
22) 9 + 4 - 12 = ?
6)
3
120 + 29 - 13 - 9 = ? 25 49 35 38) x - 12 10 = 22 ise x - 10x = ?
x
 ÇARPANLARA AYIRMA YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI
1) Ortak Çarpan Parantezine Alma 8) a + b = 5 ve a.b = 2 ise a 3 + b 3 = ? 2
23) x 2 + ax + 2 = x + 1 ise a + b = ?
ax + bx = x (a + b) x + bx + 6 x + 3
2) Gruplandýrarak Çarpanlarýna Ayýrma 9) x + 1 = 6 ise x + 13 = ?
3

x 2

ax + by + ay + bx = a (x + y) + b (x + y) = (x + y) (a + b)
x 24) x 2+ 7x + 12 ifadesi sadeleþebildiðine göre a = ?
x + ax + 8
3) Ýki Kare Farký 6
x -1
10) =?
x 2 - y 2 = (x - y) (x + y) 9
1 1
b x - x lb x + 2 + 1l
2
25) 56 + 1 = ?
4) Tam Kare Ýfadeler x 5 - 124
(a + b) 2 = a 2 + 2ab + b 2 2 2 3 3 3 2 2 3
11) a - b = 6, a + ab + b = 2 ise a - b = ? 26) x + 5x y + 9xy + 7y = 98
(a - b) 2 = a 2 - 2ab + b 2
x y + 3y + y = 27 ise _ x + 2y i = ?
2 2 3

5) Tam Küp Ýfadeler 2 333

12) x - x + 1 = 0 ise x = ?
(a + b) 3 = a 3 + 3a 2 b + 3ab 2 + b 3
27) _ x - 1i + 3_ x - 1i + 3_ x - 1i + 5 ifadesinin
3 2

(a - b) 3 = a 3 - 3a 2 b + 3ab 2 - b 3
13) x - y = 5, x.y = 4 ise x + y nin pozitif deðeri kaçtýr? x = 10 için deðeri kaçtýr?
6) Ýki Küp Toplamý ve Farký
a 3 + b 3 = (a + b) (a 2 - ab + b 2)
14) x - 1 = 16 ise _ x - 5i + 1 2 = ?
6
2
28) x -1 = 2 ise x = ?
a 3 - b 3 = (a - b) (a 2 + ab + b 2) x-5 _ x - 5i 5 3 24
x +x +x +x +x+1
NOT: a 3 + b 3 = (a + b) ((a + b) 2 - 3ab)
2
29) x + 1 = 5 ise b x - 4 l = ?
2
a 3 - b 3 = (a - b) ((a - b) 2 + 3ab) 3 2
15) x = 3 5 - 1 ve m = x + 3x + 3x + 4 ise m = ?
x+1 x
7) (a + b + c) 2 = a 2 + b 2 + c 2 + 2 (ab + ac + bc)
8) ax 2 + bx + c Nin Çarpanlara Ayrýlmasý 16) x + y - z = 7 3 3 3
30) a.b.c = 17 ve a + b + c = 0 ise a + b + c = ?
2 2 2
xy - yz - xz = 5 ise x +y +z = ?
SORULAR 5
31) -3 3 = ?
1) a + b = 3, b - c = 7 ise ab - ac + b 2 - bc = ? 2 2
17) x, y ! Z ise x + y - 6x + 8y + 27 nin deðeri en az kaçtýr? 3
9 -3 6 +3 4

4 2
2) x = 5004 ve y = 5000 ise _ x + y i - 4xy = ?
2 2 2
18) x + 5y + 9 - 2xy - 12y nin deðeri en az kaç olabilir? 32) x - 5x + 4 ifadesinin çarpanlarýndan birini bulunuz.

4 2
33) x + x + 1 ifadesinin çarpanlarýndan biri aþaðýdakilerden
3) x, y ! N ve x 2 - y 2 = 29 ise x.y = ? 19) x - 7x + 2 = 0 ise x + 42 = ?
2 2

x hangisidir?
2 2 2 2 2
4) x + 1 = 7 ise x + 12 = ? A) x - x + 1 B) x + x + 1 C) x + 1 D) x - 1 E) x + x
2

x x + 1 = 4 ise x + 12 = ?
2
x 20)
x x
2 2
34) Bir çiftlikteki tavþanlarýn sayýsý mart ayýnda bir tamkaredir.
5) x + y = 6 ve x.y = 5 ise x + y = ? 2 3 2
21) x2 - 3x + 2 : x 2 - 2x ifadesinin en sade halini bulunuz. Nisan ayýnda 100 adet artarak bir tamkareden bir fazla oluyor.
x + 4x + 3 x + 3x Mayýs ayýnda yine 100 adetlik bir artýþla tamkare oluyor.
2 2 2
6) a - b = b - c = 5 ise a + c - 2b = ?
2 2 Tavþanlarýn mart ayýndaki sayýsý kaçtýr?
y -x +y-x x+1+y
22) : ifadesinin en sade halini bulunuz. A) 47 2 B) 48 2 C) 49 2 D) 50 2 E) 51 2
xy - y
2
y
7) b1 - 1 lb1 + 1 lb1 + 1 l = d1 - 1k n ise k = ?
3 3 9 3
 I. DERECEDEN DENKLEMLER YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI
-
Taným: a, b ! R ve a ! 0 olmak üzere ax + b = 0 I. DERECEDEN ÝKÝ BÝLÝNMEYENLÝ DENKLEMLER 17) 3a 3b + 4c = 73 ise a = ? _ÖSS - 2002i
ifadesine I. Dereceden Bir Bilinmeyenli Denklem denir. a, b, c ! R ve a, b ! 0 olmak üzere, ax + by + c = 0 ifadesine 2a - 6b + 8c = 2
Burada x bilinmeyendir. Denklemi saðlayan x deðerine I. Dereceden Ýki Bilinmeyenli Denklem denir. Burada, x ve y
bilinmeyenler olmak üzere denklemin çözüm kümesi $_ x, y i. dir. 18) a, b, c pozitif sayýlardýr.
denklemin kökü denir. Bu kýsým önemli, kök denklemi her zaman
a.b = 6
a.c = 8 4 olduðuna göre, a + b + c = ?
saðlar. NOT: ax + by + c = 0 denkleminde a = b = c = 0 ise denklem
ax + b = 0 & x =- b o halde Ç = ' - b 1 dýr. her _ x, y i ikilisi için saðlanýr.
a a b.c = 12
-
1) 2. _1 - x i - x = 1 - _ x - 5i 10) 3x 2y = 5 3 denkleminin çözüm kümesini bulunuz. 3ab - 22c = 0
5x + 7y = 29 19) 4ac - 9b = 0 4 olduðuna göre, a.b.c = ?
2) _a - 3i x + 3 = _2a + 1i x denkleminin kökü 2 ise a = ? 11bc - 24a = 0
-
11) ax by =- 234 denkleminin çözüm kümesi $_ - 2, 5i. ise a.b = ?
bx + ay = 14
20) a + 1 = 2 ve b + 1 = 4 ise a = ?
3) _m - 5i x + 7x - 13 = 0 ifadesi birinci dereceden bir denklem a
2
b b
ise m = ? NOT: ax + by + c = 04 denklem sisteminde;
dx + ey + f = 0 a.b = 9_b
c 2b
a = b = c ise çözüm kümesi sonsuz elemanlýdýr.
4) 5x - 6 - 1 = x + x - 4 denkleminin çözüm kümesini bulunuz. a)
d e f 21) a.c b 2 2 2
= 8 ` olduðuna göre, a + b + c = ?
3 6 2
b
_ Analitik olarak düþünürsek doðrular çakýþýktýr.i b
b.c = 2 b
b
5) a ! b olmak üzere a + x = b + x ise x = ? b) a = b ! c ise çözüm kümesi boþ kümedir. a
a
a b d e f
_ Analitik olarak düþünürsek doðrular paraleldir.i 1+ 1 = 1 b
_
NOT: ax + b = cx + d denkleminde; x y 4 b
c) a ! b ise çözüm kümesi bir elemanlýdýr. b
a) a = c ve b = d ise denklemin çözüm kümesi R dir. d e 22) 1 + 1 = 1 ` ise x = ?
_ Analitik olarak düþünürsek doðrular bir noktada kesiþir .i x z 2
b
b) a = c ve b ! d ise denklemin çözüm kümesi Q dir. 1+1= 5b
c) a ! c ise denklemin çözüm kümesi bir elemanlýdýr. 12) mx + 6y + n = 03 çözüm kümesi sonsuz elemanlý ise m.n = ? y z 12b
2x + 3y + 5 = 0 a
x.y _
6) _m + 3i x - 2 = 2mx + n + 1 eþitliði x in her deðeri için =1
-
13) ax + 9y 81 = 0 3 çözüm kümesi Q ise a = ? x + y 3b b
saðlandýðýna göre, m.n çarpýmý kaçtýr? y.z b
- 2x + 3y + 12 = 0 23) = 1 ` olduðuna göre, x = ?
y+z 4
b
x.z = 1 b
7) _m - 3i x + m + n = 2x - m + 5 denkleminin çözüm kümesi 14) _ m + 1i x + 2y = 54 denklem sisteminin çözüm kümesi bir x + z 5a
boþ küme olduðuna göre, n hangi deðeri alamaz? 2x + _ m + 1i y = 4
elemanlý ise m nin alamayacaðý deðerler toplamý kaçtýr? 24) a + b + c = 0 ve a.b.c = 12 ise (a + b) (a + c) (b + c) = ?
8) _a + 7i x + b - 4 = 0 denkleminin çözüm kümesi sonsuz ÖZEL DENKLEMLER
x+y = 2
elemanlý ise a.b = ? 25) Yandaki tabloda, A, B, C, D, E bilinmeyenleri
15) y + z = 3 4 olduðuna göre x + y + z = ? A arasýnda ikiþer ikiþer toplama iþlemlerinin
x+z = 5 B
9) x - 2 - x + 1 - 5 - x = 1 ise Ç.K. = ? m C sonuçlarý, toplanacak harflerin bulunduðu
3 2 6
- n D satýr ve sütunun kesiþtiði karede verilmiþtir.
16) 3a 5b + 4c = 11 3 ise a + b + c = ? m+7 6 E
2a - 6b + 3c =- 77 Buna göre, n = ?
 ORAN-ORANTI YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI

Taným: Ayný nitelikteki iki çokluðun birbirine bölünerek karþýlaþ - 2 2 2

7) a - b + c = a - c + b = b - a + c ise a + b + c = ? BÝLEÞÝK ORANTI
a b c ab + ac + bc
týrlýmasýna ORAN, iki veya daha fazla oranýn eþitliðine ORANTI x, y ile doðru z ile ters orantýlý ise x .z = k dýr.
y
denir.
a " oran a = c = k " orantý DOGRU ORANTI 16) a sayýsý _ b + 1i ile doðru, _c - 2i ile ters orantýlýdýr.
k " orantý sabiti
b b d Ýki çokluktan biri artarken diðeri de artýyorsa bu çokluklara doðru a = 4, b = 3, c = 6 ise b = 4, c = 2 iken a = ?
ÖZELLÝKLER
orantýlý çokluklar denir. x ile y doðru orantýlý ise x = k dýr.
y
1) = c & a.c = b.d
a 17) a.b.x = c.d ifadesi veriliyor. Hangisi yanlýþtýr?
b d 8) a ile 4b doðru orantýlýdýr.
A) x ile d doðru orantýlýdýr.
2) a = c & a = b , a = c & d = c , a = c & b = d a = 1 iken b = 5 ise a = 3 iken b = ?
b d c d b d b a b d a c B) a ile x ters orantýlýdýr.
a
3) = = k &c a " c =k C) b ile a ters orantýlýdýr.
b d b"d 9) 4 terzi bir günde 52 gömlek dikerse, 7 terzi bir günde kaç
D) c ile d ters orantýlýdýr.
4) a = c = k & a.c = k gömlek diker?
2

b d b.d E) x ile b doðru orantýlýdýr.

ax " cy
5) a = c = k & =k
10) Limon þeker ve su aðýrlýklarý bakýmýndan sýrasýyla 4, 1, 5
b d bx " dy 2 2
18) 18 iþçi 6m halýyý 12 günde dokursa, 24 iþçi 18 m
6) a = c = e = k & a: b: c = d: e: f = k sayýlarýyla orantýlý olarak karýþtýrýlýp 70 kg lýk limonata yapýlýyor.
b d f halýyý kaç günde dokur?
Bu limonata için kaç kg limon kullanýlmýþtýr?
7) a = c = e = k & a " c " e = k
b d f b"d"f 2
19) 8 iþçi 30 m lik duvarý günde 6 saat çalýþarak 18 günde
a c e ax " cy " ez 11) Bir sepetteki elmalarýn sayýsý 2, 4 armutlarýn sayýsý 1, 5 ile
8) = = = k & =k örüyor. Ayný kapasitede 12 iþçi günde 9 saat çalýþarak 16
b d f bx " dy " fz orantýlýdýr. Bu sepette en az kaç tane meyve vardýr?
9) a = c = e = k & a.c.e = k
2
3 günde kaç m duvar örer?
b d f b.d.f
SORULAR TERS ORANTI
20) Bir iþyerinde iþçi sayýsý üç kat artýrýlýr, yapýlacak iþ iki katýna
1) a = c = 3 ise b a + b l - b c - d l = ? Ýki çokluktan biri artarken diðeri azalaýyorsa bu çokluklara ters
b d b c çýkarýlýr, günlük çalýþma süresi yarýya düþürülürse iþin bitme
orantýlý çokluklar denir. x ile y ters orantýlý ise x.y = k dýr.
zamaný nasýl deðiþir?
12) x ile y ters orantýlýdýr.
2) a = c = k ve 3a + 20 = k ise b + c = ?
b d 9 + 2d x = 2 iken y = 6 ise x = 4 iken y = ?
21) k tane iþçinin günde 12 saat çalýþmasýyla 20 günde
y
3) x = = z ve 2x - y + z = 2 ise z = ? 13) ax = by = cz = 6 ve a + b + c = 30 ise 1 + 1 + 1 = ?
bitirilebilen bir iþi, iþçi sayýsý artýrýlarak ve günde 10 saat
2 8 5 x y z çalýþýlarak 10 günde bitiriliyor. k aþaðýdakilerden hangisi
olabilir?
4) m = n = k =4 ise m + n + k = ? 14) 300 fýndýk 2 ile ters, 3 ve 4 ile doðru olarak paylaþtýrýlýrsa
a+1 b+2 c-3 a+b+c A) 11 B) 10 C) 9 D) 8 E) 7
en az alan kaç fýndýk alýr?
NOT: a) Ters orantýda iki büyüklükten biri a oranýnda
5) a = c = e = 2 ise 4a + b + 3c + d + e + f = ? b
b d f b d f a
15) Bir baba mirasýný üç kýzýna ve üç oðluna þu þekilde paylaþtý - artýrýlýrsa, diðeri oranýnda azalýr.
a+b
rýyor. Mirasýn yarýsýný Ali, Veli, Hamza 10, 2, 6 ile orantýlý,
6) x, y, z > 0 olmak üzere, b) Ters orantýda iki büyüklükten biri a oranýnda
diðer yarýsýný Zeynep, Fatma ve Gül 6, 2, 3 ile ters orantýlý olarak b
x = y = z ve x 2 + y 2 + z 2 = 200 ise x + y + z = ?
3 4 5 azaltýlýrsa, diðeri a oranýnda artar.
paylaþýyorlar. Buna göre, mirastan eþit pay alanlar kimlerdir?
b-a
 ORAN-ORANTI YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI

22) Bir dikdörtgenin eni a, boyu b dir. a, %20 azaltýlýrsa 32) Birbirinden farklý 5 doðal sayýnýn ortalamasý 14 tür. Bu 40) 150 izciye 10 ay yetecek kadar erzak vardýr. Ýki ay sonra
alanýn deðiþmemesi için b ne kadar artýrýlmalýdýr? sayýlardan en büyüðü çýkarýlýp yerine 34 ekleniyor ve yeni 50 izci kamptan ayrýlýyor. Geriye kalan erzak, kalan izcilere
ortalama 18 oluyor. Buna göre, çýkarýlan sayý kaçtýr? kaç ay yeter?
23) Bir musluk bir havuzu 15 saatte dolduruyor. Birim zamanda
akan su miktarý %25 azaltýlýrsa havuz kaç saatte dolar. 33) a ile b nin aritmetik ortalamasý 5 tir. a ile geometrik 41) a, b, c sayýlarý sýrasýyla 2, 3, 5 ile orantýlýdýr. Buna göre,
ortalamasý 6 30, b ile geometrik ortalamasý 6 10 olan a, b, c hangi sayýlarla ters orantýlýdýr?
24) Hilal haným çarþýdan aldýðý bir miktar sebzenin 1 sini sayý kaçtýr?
7
eziyor. Bu göre maliyet ne kadar artar? 42) Üç hareketlinin yol alma süreleri 6, 9, 12 ile orantýlý ise
ORTALAMALAR 34) Yaþ Öðr. Say. Yandaki tablo bir sýnýftaki öðrencilerin hýzlarý hangi sayýlarla orantýlýdýr?
x1, x 2, ..., x n sayýlarý için; 17 13 sayýlarýný ve yaþlarýný göstermektedir.
a) Aritmetik Ortalama 18 7 Bu sýnýftaki öðrencilerden en çok kaçý 43) Bir üçgenin iç açýlarý sýrasýyla 4, 5, 7 sayýlarý ile orantýlý ise
x + x + ..... + x n 19 9 seçilmelidir ki, seçilen öðrencilerin dýþ açýlarý hangi sayýlar ile orantýlýdýr?
A.O. = 1 2
n yaþ ortalamasý 18 olsun.
b) Geometrik Ortalama
44) Birbirini çeviren üç diþli çarktan birincisi 3 kez döndüðünde,
G.O. = n x1 .x 2 .....x n
35) Herhangi iki pozitif sayýnýn geometrik ortalamasý 6, ikincisi 8 kez, üçüncüsü ise 6 kez dönüyor. Bu üç çarkýn diþli
c) Harmonik Ortalama
aritmetik ortalamasý 9 ise harmonik ortalmasý kaçtýr? sayýlarý toplamý 300 ise ikinci çarkta kaç diþ vardýr?
H.O. = n
1 + 1 + ... + 1
x1 x 2 xn 36) x, y, z ! R + olmak üzere x sayýsý y ile z sayýlarýnýn hem 45) Bir traktörün arka tekerleðinin yarýçapý ön tekerleðinin üç
NOT: 1) H.O. # G.O. # A.O.
arimetik hem de geometrik ortalamasýdýr. katýdýr. Arka tekerlek 150 kez döndüðünde ön tekerlek kaç
2) _G.Oi = _ A.O.i . _H.O.i
2

3x + 4y - 6z = 5 ise x - y + z = ? kez döner?

25) 4 ve 9 un orta orantýlýsý kaçtýr?

37) Eþ kapasitedeki a sayýda iþçi, bir iþi 16 günde bitiriyor. 46) Bir traktörün ön tekerleðinin yarýçapýnýn arka tekerleðinin
26) 6, 12, 18 in dördüncü orantýlýsý kaçtýr?
Ýþçi sayýsý 3 kat artýrýlýrsa ayný iþ kaç günde biter? yarýçapýna oraný 3 tür. Traktör 160 m ilerlediðinde, ön tekerlek
4
x-2 2x 1
27) 5 ve 5 + sayýlarýnýn geometrik ortasý 5 olduðuna göre, Gün arka tekerlekten 40 kez fazla döndüðüne göre, ön tekerleðin
38) Grafiðe göre, 15 iþçi bu iþi kaç günde çevresi kaç m dir?
x deðeri kaçtýr?
bitirir?

28) 4 - 7 ile 4 + 7 sayýlarýnýn geometrik ortasý kaçtýr?

5 y= k
x
İşçi
29) 1, 1, 1, 1 nýn harmonik ortalamasý kaçtýr?
9
2 4 5 6
39) Grafiðe göre _ m + ni = ?
30) 99 tane ardýþýk tam sayýnýn ortalamasý 123 ise, ortanca
m
sayýnýn 3 eksiði kaçtýr?
4
2 y= k
x
31) 15 tane sayýnýn ortalamasý 25 tir. Bu sayýlara toplamý 300
3 6 n
olan 10 sayý daha eklenirse yeni ortalama kaç olur?
 SAYI-KESİR PROBLEMLERİ
1) Bir sayýnýn 2 katýnýn 13 fazlasý, ayný sayýnýn 2 eksiðinin
3 katýna eþit ise bu sayý kaçtýr?
2) Hangi sayýnýn yarýsýnýn 3 fazlasý, ayný sayýnýn 3 katýndan
17 eksiktir?
3) Ardýþýk iki pozitif tek tamsayýnýn kareleri farký 88 ise bu
sayýlardan büyüðü kaçtýr?
MERDÝVEN SORULARI
4) Uður merdivenleri üçer üçer inip dörder dörder çýkýyor. Ýner -
ken attýðý adým sayýsý çýkarken attýðý adým sayýsýndan 7 fazla ise 13) Numan ve arkadaþlarý yemeðe gidiyorlar. Yemek için kiþi
merdiven kaç basamaklýdýr?
5) Can merdivenleri ikiþer çýkýp, beþer iniyor. Ýnerken attýðý adým
sayýsý çýkarken attýðý adým sayýsýndan 12 eksik ise Can iniþ ve
çýkýþta toplam kaç adým atmýþtýr?
OTURMA SORULARI
6) Bir sýnýftaki öðrenciler sýralara 3'er otururlarsa 7 öðrenci
ayakta kalýyor.Eðer 5'er otururlarsa 3 sýra boþ kalýyor.
Buna göre, sýnýf mevcudu kaçtýr?
7) Telgrafýn tellerine konan kuþlar ikiþerli konarlarsa 13 kuþ
açýkta kalýyor, beþerli konarlarsa 1 tel boþ kalýyor. Buna göre,
kaç tane tel vardýr?
8) Merve ve arkadaþlarý sýralara üçerli otururlarsa 5 kiþi ayakta
kalýyor, dörderli otururlarsa 1 sýra boþ kalýyor ve bir sýraya da üç
kiþi oturuyor. Merve'nin kaç tane arkadaþý vardýr?
TEL SORULARI
9) Bir telin ucundan 2 i kesilince orta nokta 12 cm kayýyor.
5 26) Mutlu 7 ileri 3 geri adým atarak ilerliyor. 165 adýmda
Buna göre, telin boyu kaç cm dir?
10) Bir telin bir ucundan 35 cm, diðer ucundan 25 cm kesilirse
orta nokta kaç cm kayar?
11) Bir telin her iki ucundan da 25'er cm kesilirse merkez kaç
cm kayar?
PARÇALAMA SORULARI
12) Aykut bir demir çubuðu 12 eþit parçaya ayýrýyor. Herbir
parça 2 cm daha kýsa olsaydý 15 parçaya ayýrabilecekti.
Buna göre, çubuðun boyu kaç cm dir?
baþýna 9 tl vermeleri gerekirken iki kiþinin parasý olmadýðý için
diðerleri 3'er tl fazla ödüyorlar. Buna göre, grupta kaç kiþi vardýr? 21) 162 cm yükseklikten býrakýlan bir top her yere çarpýþýnda
14) Bir kalasý 7 parçaya ayýrmak için 24 dk harcayan bir oduncu
bu kalasý 11 parçaya kaç dk da ayýrýr?
KUYRUK SORULARI
15) Bir sýrada bekleyen Ferhat baþtan 15. sondan ise 20. dir.
Bu göre, bu sýrada kaç kiþi vardýr?
16) Bir bilet kuyruðunda Eray baþtan 12. sýrada Gürsel ise
sondan 18. sýradadýr. Eray ve Gürsel arasýnda 5 kiþi vardýr.
a) Kuyrukta en az kaç kiþi vardýr?
b) Kuyrukta en çok kaç kiþi vardýr?
17) Bir bilet kuyruðunda Seda baþtan 22. sýrada Eda ise sondan
17. sýradadýr. Seda ile Eda arasýnda 3 kiþi olduðuna ve Eda giþeye
daha yakýn olduðuna göre kuyrukta kaç kiþi vardýr?
TAVUK - TAVÞAN TARZI
18) Ali babanýn çiftliðindeki inek ve tavuklarýn sayýsý toplam 74
tür. Hayvanlarýn ayak sayýlarý toplamý 234 ise kaç tavuk vardýr?
baþlangýç noktasýndan kaç adým uzaklaþmýþ olur?
YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI
19) Özgür'ün kumbarasýnda 5 tl ve 10 tl liklerden oluþan 25
adet parasý vardýr. Kumbarada toplam 200 tl olduðuna göre, bu
paralardan kaç tanesi 10 tl liktir?
20) Feyza odalarýnda 2 veya 3 yatak bulunan 74 oda ve 185
yataklý bir otele gidiyor.Bu otelde içinde 3 yatak bulunan kaç oda
vardýr?
TOP ZIPLATMA SORULARI
NOT: Topun ilk yüksekliði h, zýplama oraný x ise n. zýplama
yüksekliði _ h.x ni dir.
NOT: Belli bir yükseklikten býrakýlan top, ilk yüksekliði bir kez,
sonrakileri ikiþer kez (düþme ve yükselme) alýr.
bir önceki yüksekliðinin 2 ü kadar yükseliyor. Bu topun, 4. kez
3
zýpladýðýnda ne kadar yükselir?
22) 48 m yükseklikten burakýlan bir top her yere çarpmasýndan
önceki yüksekliðinin 1 ü kadar yükseliyor. 2. kez yere çarptýðýnda
3
toplam kaç m yol almýþ olur?
NUMARALANDIRMA SORULARI
23) 218 sayfalýk bir kitabýn sayfalarýný numaralandýrmak için
toplam kaç rakam kullanýlmýþtýr?
24) Bir kitabýn sayfalarýna 1 den baþlayarak numaralar veriliyor.
Toplam 255 rakam kullanýldýðýna göre bu kitap kaç sayfadýr?
25) 49'dan 2009'a kadar olan doðal sayýlar yanyan yazýlarak
495051...20082009 sayýsý elde edilyor. Bu sayý kaç basamaklýdýr?
MEHTER - KURBAGA SORULARI
 SAYI-KESİR PROBLEMLERİ
PUAN - NET SORULARI
27) 30 soruluk bir sýnava katýlan Gizem her doðru cevap için 5
puan kazanýyor her yanlýþ cevabýnda ise 3 puan kaybediyor.
Sorularýn tümünü cevaplandýran Gizem 54 puan aldýðýna göre,
kaç soruya doðru cevap vermiþtir?
28) Dört yanlýþýn bir doðruyu götürdüðü 180 soruluk bir sýnavda ediyor. Toplam 63 sandalye ile maðazadan çýkan bir kiþi kaç
sorularýn 5 sýný cevaplayarak 55 net yapan bir öðrenci kaç soruya sandalyeye para ödemiþtir?
6
doðru cevap vermiþtir?
29) Dört yanlýþýn bir doðruyu götürdüðü bir sýnava giren Özlem
100 sorudan 10 tanesini boþ býrakýyor. Her net için 2 puan verilen
bu sýnavda 150 puan alan Özlem'in kaç sorusu doðrudur?
HEDÝYELEÞME - TOKALAÞMA SORULARI
30) Bir sýnýfta düzenlenen hediye gününde herkes birbirine hediye
veriyor. Bu sýnýfta toplam 90 hediyeleþme olmuþsa sýnýfta
kaç kiþi vardýr?
31) Bir ortamda herkes birbiri ile tokalaþýyor. Toplam 21 kez
tokalaþma olmuþsa ortamda kaç kiþi vardýr?
GARANTÝLEME SORULARI
32) Ýçinde 4 beyaz, 5 kýrmýzý ve 6 siyah bilye bulunan bir
torbadan en az kaç bilye çekilmelidir ki çekilen bilye kesinlikle
kýrmýzý olsun.
33) 15 kiþinin bulunduðu bir grupta haftanýn her gününde
en az birinin doðrum günüdür. Buna göre, ayný gün doðmuþ
en fazla kaç kiþi vardýr?
34) Bir kutuda 12 mavi, 16 sarý ve 18 yeþil bilye vardýr. Bu kutu -
dan renklerine bakýlmaksýzýn bi miktar bilye alýnýyo. Kutudan alý - 43) Bir sayýnýn 3 si ile 2 inin toplamý 87 olduðuna göre, bu sayý
nan nilyelerin içinde her üç renkten de bilye vardýr ve kutuda ka - kaçtýr?
lan bilye sayýlarý eþittir. Buna göre, en az kaç bilye alýnmýþtýr?
YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI
35) 54 yolcusu bulunan bir otobüsten 6 evli çift inince, kalan
44) Büþra belli bir yolun 1 sýný koþuyor, sonra 900 m daha
3 6
yolculardan bayanlarýn sayýsýnýn erkeklerin sayýsýna oraný
4 2
koþunca yolun üne geliyor. Buna göre, yol kaç m'dir?
oluyor. Buna göre, baþlangýçta otobüste bulunan erkelerin sayýsýnýn 3
bayanlarýn sayýsýna oraný kaçtýr?
45) Bir manav elindeki domateslerin önce 1 ünü, sonra 1 ünü,
4 3
36) Bir mobilya firmasý 6 sandalye alana 1 sandalye hediye 1
daha sonra da ini satýyor. Manavýn elinde 52 kg. domates
5
kaldýðýna göre, baþlangýçta kaç kg domates vardý?
46) Burcu parasýnýn 1 ini köfteye, kalanýn 1 sýný ayrana, kalanýn
37) Bir park yeri 6 araba ve 14 týr veya 18 araba ve 8 týr 5 6
1 unu ise tatlýya verince geriye 90 tl si kalýyor. Buna göre,
alabiliyor. Bu park yerine en fazla kaç araba parkedilebilir? 10
Burcu'nun baþlangýçta kaç tl si vardý?
38) Bir okulda düzenlenecek olan geziye 243 öðrenci katýlacaktýr.
50 kiþilik otobüsler 500 tl, 15 kiþilik minibüsler 165 tl istediðine 47) Bir top kumaþýn önce 1 i, sonra kalanýn 1 i, sonra da kalanýn
5 8
göre, bu gezi en az kaç tl ye mal edilebilir?
1 u satýlýnca geriye 40 m kumaþ kalýyor. Buna göre baþlangýçta kaç
9
39) Begüm bir miktar parayý arkadaþlarý ile paylaþýyor.Arkadaþlarý m kumaþ vardý?
ile eþit paylaþýrsa kiþi baþýna 12 tl para düþüyor. Arkadaþlarýna 10
ar tl verirse kendisine 38 tl kalýyor. Buna göre, paranýn tamamý 48) Hanife cevizlerinin önce 2 ini yiyor.Kalanýn 1 ünü de Esra'ya
5 3
kaç tl dir? veriyor. Hanife 4 ceviz daha yediðinde 50 cevizi kaldýðýna göre,
Esra'ya kaç ceviz vermiþtir?
40) Esra hergün bir öncekinden 3 fazla soru çözmektedir. 25.
günde çözdüðü soru sayýsý ilk dört günde çözdüðü soru sayýsýna 49) Bir bidon 2 ü su ile dolu iken 15 kg, 5 sý su ile dolu iken 18
3 6
eþit olduðuna göre, 10. gün kaç soru çözmüþtür? kg gelmektedir. Bidonun tamamý doldurulduðunda kaç kg gelir?
41) x sayýda futbol takýmý, birbiri ile birer defa eleme usulü maç
50) Bir bidonun 3 si su ile doludur. 10 lt su konulduðunda 2 lt
yapacaktýr. Bir takýmýn bu turnuvada þampiyon olabilmesi için en 7
su taþýyor. Bua göre, bidonun tamamý kaç lt su alýr?
az 13 maç yapmasý gerektiðine göre x kaçtýr?
51) Tamamý sývý dolu olan bir kabýn aðýrlýðý x gr, kaptaki sývýnýn
42) Enes hergün bir öncekinin iki katý kadar kitap okuyor.Kitabýn
1 ü boþaltýldýðýnda ise aðýrlýðý y gr gelmektedir.Buna göre, boþ
yarýsýný 15 günde okursa tamamýný kaç günde okur? 3
kabýn aðýrlýðý nedir?
A) 3y - 2x B) 2x - 3y C) x - y D) 2x + 3y E) 2y + 3x
7 5
 SAYI-KESİR PROBLEMLERİ YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI
52) x kovasýnýn hacmi y kovasýnýn hacminden 5 lt fazladýr.
59) Bir firma sipariþ aldýðý mallarýn 7 ini günde 60 tane,
x kovasý ile 10 kova su alan bir depo, y kovasý ile 15 kova su 11
kalanýný günde 20 tane üreterek 38 günde bitiriyor. Buna göre,
almaktadýr.Buna göre, x kovasýnýn hacmi y kovasýnýn kaç katýdýr?
firma kaç tane sipariþ almýþtýr?
A) 1 B) 4 C) 3 D) 5 E) 7
3 2 2 3 A) 1080 B) 1200 C) 1320 D) 1440 E) 1560

53) Bir depoya t lt su konulursa 6 ü boþ kalýyor. Depodan t lt 60) Farklý maddelerden yapýlmýþ ayný uzunluktaki iki mumdan
13
6
su alýnýrsa ü dolu oluyor. Buna göre, baþlangýçtaki depoyu tama - biri 4 diðeri 6 saat yandýðýnda tamamen bitiyor. Her iki mum
13
ayný anda yakýldýktan kaç saat sonra birinin uzunluðu diðerinin
men doldurmak için deponun kaçta kaçý kadar su doldurulmalýdýr?
uzunluðunun iki katý olur?
A) 1 B) 1 C) 1 D) 1 E) 2
7 5 3 2 3

54) Bir kesrin deðeri 3 tir. Bu kesrin payýndan 1 çýkarýlýp, pay -

5
dasýna 9 eklenirse kesrin deðeri 1 oluyor. Bu kesrin payý kaçtýr?
3

55) Ayþe teyze aldýðý yumurtalarýn 1 sinin kýrýlmýþ olduðunu gö -

7
rüyor. Buna göre, yumurtalarýn maliyeti ne kadar artar?
A) 1 B) 1 C) 1 D) 1 E) 1
8 7 6 5 4

56) Bir karpuzcunun karpuzlarýnýn bir kýsmýnýn çürümesi maliyeti

1 oranýnda artýrmýþtýr. Buna göre, karpuzlarýn kaçta kaçý
13
çürümüþtür?
A) 1 B) 1 C) 1 D) 1 E) 1
14 13 12 11 10

57) Kilosu 4, 5 tl olan yaþ üzüm kuruyunca kilosu 5, 4 tl ye

gelmektedir. Buna göre, 15 kg kuru üzüm elde etmek için kaç kg
yaþ üzüm gerekir?
A) 20 B) 18 C) 16 D) 14 E) 12

58) Bir öðrenci okumasý gereken kitabýn birinci gün yarýsýný, ikinci
gün kalanýn yarýsýný, üçüncü gün ise kalanýn yarýsýný okuyarak
toplam 700 sayfa okumuþtur. Geriye kaç sayfasý kalmýþtýr?
A) 50 B) 75 C) 100 D) 125 E) 150
 YAŞ PROBLEMLERİ
Yaþ Problemleri Ýçin Temel Bilgiler
Bir kiþinin yaþý x ise;
1) a yýl sonra yaþý x + a olur.
2) a yýl önce yaþý x - a dýr.
n kiþinin yaþlarý toplamý y ise;
3) a yýl sonra yaþlar toplamý y + n.a olur.
4) a yýl önce yaþlar toplamý y - n.a dýr.
5) Ýki kiþinin yaþlarý farký deðiþmez.
6) A doðduðunda B x yaþýndaydý denirse, B, A dan x yaþ
büyük demektir.
7) A x yýl önce doðsaydý derse A nýn yaþýna x eklenir.
8) A x yýl sonra doðsaydý derse A nýn yaþýndan x çýkarýlýr.
9) A, B nin yaþýna geldiðinde denilire yaþlar farkýndan sonuca
gidilir.
SORULAR
1) Bir babannýn yaþý oðlunun yaþýnýn 4 katýdýr. 7 yýl sonra
babanýn yaþý oðlunun yaþýnýn 3 katý olacaðýna göre, oðul bugün
kaç yaþýndadýr?
2) Yakup, Yusuf tan 25 yaþ büyüktür. 10 yýl önce Yakup'un
yaþý Yusuf'un yaþýnýn 3 katýndan 5 fazla idi.Buna göre, Yakup
bugün kaç yaþýndadýr?
3) Bir annenin yaþý iki çocuðunun yaþlarý toplamýnýn 2 katýdýr.
3 yýl sonra annenin yaþý iki çocuðunun yaþlarý toplamýndan 18
fazla ise anne bugün kaç yaþýndadýr?
4) Buse'nin yaþý Ýpek'in yaþýnýn 3 katýdýr. Ýpek, Buse'nin yaþýna
geldiðinde, Buse 35 yaþýnda olacaðýna göre, Ýpek bugün kaç
yaþýndadýr?
5) Selma'nýn yaþý Belma'nýn yaþýnýn 5 katý, Berna'nýn yaþýnýn 3
katýdýr.Berna, Belma'nýn yaþýnda iken Selma 26 yaþýnda olduðuna 14) Bir baba ile iki çocuðun yaþlarý toplamý 51 olup, bu iki çocuðun 1972, sen benim yaþýma geldiðinde sene 2016 olacak" demiþtir.
göre, Berna bugün kaç yaþýndadýr?
YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI
6) Serhat, Murat ve Fuat'ýn yaþlarý sýrasý ile 6, 5, 4 ile orantýlýdýr. 15) üç kardeþten ikisi ikizdir.üç kardeþin yaþlarý çarpýmý 63,
Fuat, Serhat'ýn yaþýna geldiðinde, Murat'ýn Serhat'ýn yaþýna oraný toplamý 13 ise büyük kardeþ kaç yaþýndadýr?
ne olur?
16) Funda'nýn yaþý ikibasamaklý _ xy i, Kübra'nýn yaþý _ x + 15i,
7) Kubilay 8 ve Turan 10 yaþýndadýr.Kaç yýl sonra yaþlarýnýn Gökçe'nin yaþý _ y + 9i dur.3 yýl sonra Funda'nýn yaþý Kübra ile
oraný 6 olur. Gökçe'nin yaþlarý toplamýna eþit olacaðýna göre, Funda'nýn
7
bugünkü yaþý en çok kaç olabilir?
8) Leyla ile Mecnun'un yaþlarý toplamý,yaþlarý farkýnýn 4 katýdýr.
Leyla Mecnun'un yaþýna geldiðinde yaþlarý toplamý 36 oluyor. 17) Semih ile Mete'nin bugünkü yaþlarý toplamý 54 tür.Semih,
Mecnun ile Leyla'nýn yaþlarý farký kaçtýr? Mete'nin yaþýndayken Mete 18 yaþýnda olduðuna göre, Semih
bugün kaç yaþýndadýr?
9) Fatih'in 3 yýl önceki yaþý Mehmet'in 5 yýl sonraki yaþýnýn
yarýsýdýr.Fatih'in 3 yýl sonraki yaþý Mehmet'in 5 yýl önceki 18) 20. yüzyýlda doðan Melike "x 2 yýlýnda x yaþýndayým" diyorsa
yaþýna eþittir.Buna göre, Fatih bugün kaç yaþýndadýr? Melike hangi yýl doðmuþtur?
10) Bir evde bulunan dede, baba, babnýn oðlu,babanýn torunu 19) Bir babanýn yaþý çocuklarýnýn yaþlarý toplamýndan 18 fazladýr.
arasýndaki yaþ farký sýrasýyla eþittir. Babanýn torunu 2 , dede 80 Çocuklarýnýn sayýsý kadar yýl sonra, babanýn yaþý çocuklarýnýn yaþ -
yaþýnda olduðuna göre, baba ile oðlunun yaþlarý toplamý kaçtýr? larý toplamýndan 2 eksik oluyorsa, babanýn kaç çocuðu vardýr?
11) Gül a yýlýndan Songül b yýlýnda doðmuþtur. k yýlýndaki 20) Can'ýn yaþý 30 ile 50 arasýndadýr.Can'ýn yaþýnýn rakamlarý
yaþlarý toplamý ne olur? toplamý kadar yýl önceki yaþý A olduðuna göre, A nýn alabileceði
deðerler toplamý kaçtýr?
12) Turgut doðduktan 8 yýl sonra Korkut doðuyor.Korkut'tan 13
yýl sonra Tankut doðmuþtu.Tankut 22 yaþýnda iken Turgut ve 21) Yaþ ortalamasý 16 olan bir ailedeki tüm bireylerin 6 yýl sonra -
Korkut'un yaþlarý toplamý kaç olur? ki yaþlarýnýn toplamý 220 olacaktýr. Bu ailede kaç kiþi vardýr?
13) Yaþlarý küçükten büyüðe doðru 5, 12 ve x olan üç kardeþ,bir 22) On kiþiden oluþan bir grupta herkes kendisi dýþýndaki dokuz
miktar parayý yaþlarýnýn karesi ile orantýlý olarak paylaþýyorlar. kiþinin yaþlarýný toplar. Bu toplamlarýn oluþturduðu küme
Büyük kardeþin aldýðý pay diðer kardeþlerin aldýðý paylarýn topla - #89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97- dir. Bu grupta ayný yaþta olan
mýna eþit olduðuna göre, kaç yýl sonra en küçük kardeþin yaþý kaç iki kiþi kaç yaþýndadýr?
en büyük kardeþin yaþýnýn yarýsý olur?
23) Gizem, Hülya ile konuþurken "Ben senin yaþýndayken sene
yaþlarý farký 4 tür.3 yýl sonra babanýn yaþý çocuklarýn yaþlarý topla - Buna göre, bu konuþma kaç yýlýnda yapýlmýþtýr?
mýnýn 2 katý olacaðýna göre, küçük çocuk bugün kaç yaþýndadýr?
 İŞÇİ-HAVUZ PROBLEMLERİ
Ýþçi - Havuz Problemleri Ýçin Gerekli Bilgiler
Bir iþi; A iþçisi tek baþýna x saatte,
B iþçisi tek baþýna y saatte,
C iþçisi tek baþýna z saatte yapsýn.
1) A iþçisi 1 saatte iþin 1 ini yapar.
x
2) A ile B birlikte t saatte iþin t. b 1 + 1 l sini bitirirler.
x y
3) Bu iþi üçü birlikte t saatte bitirirlerse t. b 1 + 1 + 1l = 1 olur.
x y z
NOT: Sað taraftaki 1 iþin tamamýný gösterir. Ýþin yarýsý bitirilirse
1 yerine 1 alýnýr. Diðerleri de ayný þekilde düþünülebilir.
2 bu üç iþçi iþi kaç saatte bitirirler?
4) Üçü birlikte a saat çalýþtýktan sonra A iþi býrakýnca, kalan iþi
B ve C t saatte bitirsin.Bu durumda, b a + a + t + a + t l = 1dir.
x y z
NOT: Havuz probleri ayný mantýkla çözülür.Havuzu boþaltan
musluklar varsa negatif olarak düþünülür.
Bir havuzu A musluðu x saatte dolduruyor, B musluðu y saatte
boþaltýyor ve havuz t saatte doluyorsa b t - t l = 1 olur.
x y
SORULAR
1) Bir iþi Melike 12 günde Kübra 36 günde bitirebiliyor.Buna
göre, ikisi birlikte ayný iþi kaç günde bitirebilir?
2) Gizem, Feyza ve Kübra birlikte çalýþýrlarsa bir iþi 8 günde biti - 9) Bir iþçi 1. gün 1saat çalýþýyor.Sonraki hergün bir önceki
rebiliyorlar.Gizem ayný iþi tek baþýna 48, Feyza ise 16 günde biti - günden 1saat fazla çalýþarak iþi 9 günde bitiryor.Ayný kapasitedeki iki iþçi katýlarak 5 günde iþi bitiriyorlar.5. günün sonunda iþçi sayýsý
rebiliyorsa Kübra tek baþýna kaç günde bitirir?
3) Bir iþi Kadir 8 günde, Leyla 24 günde bitirebiliyor.Ýkisi birlikte
4 gün çalýþtýktan sonra Leyla iþi býrakýyor.Geriye kalan iþi Kadir
tek baþýna kaç günde bitirir?
4) Bir iþi, Ali ile Burak birlikte 30, Ali ile Can birlikte 40, Burak
ile Can birlikte 60 günde yapabiliyor.Tam iþe baþlayacakken Ali
ve Burak çalýþmaktan vazgeçiyor.Ýþi Can kaç günde yapar?
5) Bir iþi bir usta 36 günde, bir çýrak 27 günde yapabiliyor.Bu iþi
2 usta 3 çýrak birlikte kaç günde yaparlar?
6) Bir iþi Erkan tek baþýna 12 günde, Hakan 24 günde yapabiliyor.
Erkan tek baþýna 2 gün, Hakan tek baþýna 5 gün çalýþýyorlar.
Daha sonra ikisi birlikte iþi tamamlýyorlar.
a) Birlikte kaç gün çalýþmýþlardýr?
b) Erkan toplam kaç gün çalýþmýþtýr?
c) Hakan toplam kaç gün çalýþmýþtýr?
d) Ýþ toplam kaç günde bitmiþtir?
7) Bir iþi Emre 10 saatte, Yasin 15 saatte yapabiliyor.
a) Ýþin tamamýný 12 saatte bitirebilecek üçüncü bir iþçi ile birlikte,
b) Birlikte iþe baþladýktan t saat sonra Emre iþten ayrýlýrsa ve iþ
toplam 8 saatte bitmiþse t kaçtýr?
c) Ýki iþçi birlikte iþe baþladýktan t. saatte Emre %50 kapasite ile
çalýþmaya devam ederse ve iþ 7 saatte biterse t kaçtýr?
d) Ýþçiler kapasitelerini %20 azaltýrsa iþ kaç saatte biter?
8) Bir iþte Fevzi 4 gün, Murat 6 gün ya da Fevzi 3 gün, Murat
10 gün çalýþýrlarsa iþ tamamlanýyor.Murat yalnýz baþýna bu iþi
kaç günde bitirir?
17) Ayný nitelikteki bir grup iþçi iþe baþlýyorlar.Hergün bu gruba
3 iþçi bu iþi kaç günde bitirir? baþlangýçtaki iþçi sayýsýnýn 3 katý olduðuna göre, gruba hiç iþçi
katýlmasaydý bu iþ kaç gün gecikirdi?
10) Aylin iþi Vildan'ýn 3 katý Yaðmur'un yarýsý kadar sürede
bitiriyor.Vildan ile Yaðmur bu iþi birlikte 12 günde yaptýðýna
göre, Aylin tek baþýna bu iþi kaç günde yapar?
11) Üç iþçinin hýzlarý sýrasýyla 2, 3, 4 ile orantýlýdýr.Bu iþçilerin
üçü birlikte bu iþi 3 saatte yaptýðýna göre, bu iþçilerden yavaþ olaný
iþi tek baþýna kaç saatte yapar?
YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI
12) Makine le 24 dk da yapýlan bir iþ, elle 2 saatte yapýlmaktadýr.
Bir iþçi önce makine ile 18 dk çalýþmýþ sonra el ile devam ederek iþi
bitirmiþtir.Buna göre, iþçi elle kaç dk çalýþmýþtýr?
13) Bir iþi Nisa ile Esra birlikte 4 günde bitiriyorlar.Nisa çalýþma
hýzýný yarýya indirip, Esra çalýþma hýzýný 3 katýna çýkarýrsa ikisi
birlikte iþi 3 günde bitiriyorlar.Buna göre, Nisa ilk çalýþma hýzýyla
bu iþi tek baþýna kaç günde bitirir?
14) Ayný hýzda çalýþan bir grup iþçi birlikte bir iþi 8 saatte yapa -
bilecektir.Ýþçiler iþi yapmaya baþlýyorlar.3 saat sonra iþçilerden ikisi
hastalanýp iþi býrakýyorlar.Ýþin bitmesi 2 saat geciktiðine göre, iþi
býrakan kaç iþçi vardýr?
15) Bir iþverenin ayný kapasitede 6 iþçisi vardýr.Her günün sonun -
da 2 iþçi çýkararak 3. günün sonunda bir iþi bitiriyorlar.Buna göre,
iþten çýkarma olmadan ilk günkü iþçilerle bu iþi kaç günde biterdi?
16) Rana 2 günde 5 masa, Begüm 3 günde 7 masa yapabiliyor.
Buna göre, ikisi 116 masayý kaç günde yaparlar?
18) Ayný kapasitedeki 8 iþçi 39 günde bitirebilecekleri bir iþin
5 ünü yapýyor.Kalan iþin 16 günde bitmesi için yanlarýna kaç
13
iþçi daha almalarý gerekir?
19) Üç iþçi belli bir iþi sýrasýyla a, b, c günde bitirebilmetedir.Üçü
birlikte ayný iþi 15 günde bitiriyor.
a < b < c ise a aþaðýdakilerden hangisi olabilir?
A) 44 B) 45 C) 46 D) 47 E) 48
 İŞÇİ-HAVUZ PROBLEMLERİ YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI
20) Bir iþi Ali 6, Mustafa 9 günde yapabiliyor.Ali iþe baþlayýp bir 22) Ýki musluktan biri diðerinin üç katý hýzla su akýtmaktadýr. Bu 28) A B
Yandaki şekilde verilen havuzu,
gün çalýþýp birgün çalýþmýyor.Ali'nin çalýþmadýðý günler Mustafa musluklar birlikte bir havuzu 6 saatte dolduruyorlar.Ayný havuzu A musluğu 2 saatte, B musluğu 3 saatte
C
çalýþýyor.Buna göre, iþ kaçýncý günün sonunda biter? çok su akýtan musluk tek baþýna kaç saatte doldurur? dolduruyor. Havuzun tam ortasında
buunan C musluğu ise kendi seviyesine
kadar olan kısmı 6 saatte boşaltmaktadır.
21) Bir havuzu A musluðu 12, B musluðu 6 saatte dolduruyor. 23) Bir havuzu A musluðu 6, B musluðu 10 saatte dolduruyor. Bu mslukların üçü birlikte boş havuzu kaç saatte doldururlar?
a) Ýkisi birlikte boþ havuzu kaç saatte doldurur? Havuzun dibindeki C musluðu ise havuzun tamamýný 12 saatte A) 1 B) 25 C) 27 D) 3 E) 37
21 20 2 24
b) Birlikte açýldýktan sonra 2 saat sonra A kapatýlýrsa havuz boþaltýyor.A, B, C musluklarý sýrasýyla 1'er saat arayla açýlýrlarsa
kaç saatte dolar? havuz kaç saatte dolar?
29) Özdeş A,B ve C muslukları birlikte
c) Birlikte açýldýktan 1 saat sonra B kapatýlýrsa havuz kaç
açıldığında dolu havuz 44 saatte boşalı-
saatte dolar? 24) Boþ bir havuzu beþ tane özdeþ musluktan üçü _ a + 2i saatte, A
yor. Yalnız C musluğu açılsaydı dolu
d) Birlikte açýldýktan t saat sonra B musluðu kapatýlýyor. dördü ise _ a - 6i saatte dolduruyor.Buna göre, bir musluk bu havuz kaç saatte boşalırdı?
B
Havuz toplam 6 saatte dolduðuna göre, t kaçtýr? havuzu kaç saatte doldurur?
e) Birlikte açýldýktan t saat sonra A musluðu kapatýlýyor. C
Havuz toplam 5, 5 saatte dolduðuna göre, t kaçtýr? 25) Özdeþ üç musluk birer saat arayla açýldýðýnda boþ bir havuzu
f) A musluðu tek baþýna açýlýp 3 saat çalýþtýktan sonra kapa - 12 saatte dolduruyorlar.Bu musluklar ikiþer saat arayla açýlýrsa 30) Şekildeki gibi fıskiyeden akan su ile
týlýp B musluðu açýlýyor.Kalan kýsým kaç saatte dolar? I. havuz doluyor,taşan su ile II. havuz,
havuz kaç saatte dolar?
II. havuz doluktan sonra taşan su ile de
g) B musluðu tek baþýna açýlýp 1 saat çalýþtýktan sonra kapa - A III. havuz dolmaktadır. Havuzların
týlýp A musluðu açýlýyor.Havuz kaç saatte dolar? 26) Şekildeki gibi I. kaba akan A mus- hacimleri sırasıyla 3V,5V ve 7V dir.
h) Havuza A musluðu ile ayný kapasitede bir C musluðu luğu, B musluğunun üç katı kadar su
eklenirse, havuz kaç saatte dolar? akıtmaktadır. I. kabın hacmi 2V, II. I. havuz 12 saatte dolduğuna göre,
kabın hacmi 3V olduğuna göre, A ve 46 saatte III. havuzun kaçta kaçı dolar?
ý) A musluðunun kapasitesi iki katýna çýkarýlýrsa, A ve B B
I B muslukları aynı anda açılıp I. kap
birlikte kaç saatte havuzu doldurur? dolduğunda II. kabın kaçta kaçı dol-
i) B nin kapasitesi %25 düþürülürse, iki musluk birlikte havuzu II muş olur?
31) Farklý maddelerden yapýlmýþ ayný uzunluktaki iki mumdan
kaç saatte doldurur?
A B biri 6 saatte diðeri ise 4 saatte yanarak bitiyor.
j) B nin kapasitesi %25 ine düþürülürse, iki musluk birlikte
27) Yandaki şekilde I. havuzun hacmi, Her iki mum ayný anda yakýldýktan kaç saat sonra birinin boyu
havuzu kaç saatte doldurur?
II. havuzun hacminin iki katıdır. diðerinin boyunun iki katý olur?
k) Ýki musluk birlikte açýldýktan 2 saat sonra B nin kapasitesi A musluğu I. havuzu 12 saatte, A) 3, 5 B) 3 C) 2, 5 D) 2 E) 1, 5
2 oranýnda azaltýlýrsa havuz toplam kaç saatte dolar? I. Havuz B musluğu I. havuzu 8 saatte,
3 C
C musluğu II. havuzu t saatte,
l) Havuzun dibine, havuzu tek baþýna 8 saatte boþaltabilen
II. Havuz doldurmaktadır. Havuzlar boş iken
bir C musluðu yerleþtirilirse havuz kaç saatte dolar? üç musluk birlikte açıldıktan sonra iki
m) Havuzun hiç dolmamasý için, havuzun dibine, havuzu tek havuzda aynı anda dolduğuna göre,
baþýna 20 saatte boþaltabilen musluklardan kaç tane yerleþtiril - t kaçtır?
melidir?
 KARIŞIM PROBLEMLERİ YGS-LYS MATEMATİK DERS NOTLARI

Temel Formül 7) Aðýrlýkça þeker oraný %25 olan bir miktar þekerli suya 9 gr 16) Kilosu 1tl olan 6 kg pirinç ile kilosu 1, 5 tl olan 4 kg pirinç
1) % Saf Madde Oraný = Saf Madde Miktarý su, 9 gr þeker ilave edilince yeni karýþýmýn su yüzdesi %70 oluyor. karýþtýrýlýrsa oluþan karýþýmýn 1 kilosu kaç tl olur?
Tüm Madde Miktarý
2) % x i tuz olan a gr tuzlu su ile, % y si tuz olan b gr tuzlu su Buna göre, karýþýmýn baþlangýçtaki aðýrlýðý kaç gr dýr?
karýþtýrýldýðýnda elde edilen karýþýmýn tuz yüzdesi z ise, 17) Kilosu 60 tl olan fýstýk ile kilosu 80 tl olan fýndýk hangi oranda
a.x + b.y = _ a + bi .z olur. 8) 40 gr tuzlu suyun aðýrlýkça %36 sý tuzdur.Bu tuzlu suya kaç gr karýþtýrýlýrsa karýþýmýn fiyatý 74 tl olur?
FARKLI BÝR YAKLAÞIM saf su katýlmalýdýr ki, karýþýmýn tuz oraný %20 olsun?
Fizikteki denge kolu mantýðý ile yukarýdaki ifadeyi açýklayalým 18) Boþ bir havuzu %30 luk tuzlu su akýtan A musluðu 6 saatte
Ýlk Karýþým Yeni Karýþým Ýkinci Karýþým
9) % 60 ý þeker olan 500 lt lik þekerli suyun bir kýsmý buharlaþ - %60 lýk tuzlu su akýtan B musluðu 3 saatte dolduruyor.Ýkisi
x z y týrýldýðýnda þeker oraný %80 oluyor. birlikte açýlarak havuz dolduðunda suyun tuz oraný % kaç olur?
Oran (%) (z-x) (y-z)
(x<y) Buna göre, kaç lt su buharlaþtýrýlmýþtýr?
Aðýrlýk a b
_ z - x i .a = _ y - zi .b 19) Yandaki iki kapta bulunan alkol-su
10) Þeker oraný %24 olan meyve suyu ile þeker oraný %18 olan 4 kg su karışımlarının miktarları görülmek-
3 kg su
NOT: Ekleme veya buharlaþtýrma sorularýnda örneðin tuz - su 4 kg alkol 5 kg alkol
meyve suyu hangi oranda karýþtýrýlýrsa þeker oraný %20 olur? tedir. I. ve II. kaptan belli miktar
karýþýmý için tuzun tuz oranýnýn %100, tuzun su oranýnýn da alınarak karıştırılıyor.
% 0 olduðuna dikkat edilmelidir. I. Kap II. Kap
Oluşan karışımın 2,5 kg ı su, 3,5
SORULAR 11) Þeker oraný %20 olan 200 gr þeker - su karýþýmýnýn 50 gramý kg ı alkol ise II. kaptan kaç alınan karışım kaç kg dır?
1) Aðýrlýkça % 20 si þeker olan þeker - su karýþýmýna bir miktar dökülüp, karýþýma döküen miktar kadar saf þeker ilave edilirse,
Su (lt)
þeker ilave ediliyor.Oluþan yeni karýþýmýn aðýrlýkça su yüzdesi son durumdaki karýþýmýn þeker oraný % kaç olur? 20) Yandaki grafikte X ve Y kapla-
rındaki karışım oranları gösteriliyor.
aþaðýdakilerden hangisi olamaz?
X Buna göre, X ve Y karışımı başka
A) 80 B) 79 C) 78 D) 65 E) 53 12) Bir miktar tuz - su karýþýmýnýn aðýrlýkça %20 si tuzdur. Bu
bir kapta eşit miktarda karıştırıldı-
karýþýmýn 1 ü dökülerek yerine dökülen miktar kadar saf su ekle - 2
ğında karışımın ağırlıkça % kaçı
4 1
Y
2) Aðýrlýkça %40 ý þeker olan 400 gr lýk þekerli suyun þeker nirse, yeni karýþýmýn tuz oraný % kaç olur? su olur?
3 4
oranýný %50 ye çýkarmak için kaç gr þeker eklenmelidir? Süt (lt)

13) A kabýnda %30 u þeker olan 90 gr, B kabýnda %10 u þeker

3) Aðýrlýkça tuz oraný %30 olan 50 gr lýk tuzlu suya kaç gr su
eklenirse tuz oraný %15 olur?
4) Alkol oraný %10 olan 12 lt alkol - su karýþýmýna 3 lt su ve
5 lt alkol ilave edilirse karýþýmdaki alkol oraný % kaç olur?
5) Þeker oraný %30 olan 140 gr lýk bir þeker - su karýþýmýna 40 gr
þeker, 20 gr su ilave ediliyor.Oluþan karýþýmýn su yüzdesi kaçtýr?
6) Alkol oraný %40 olan 20 lt alkollü suya 12 lt saf alkol ve a lt
saf su katýlýrsa yeni karýþýmýn alkol oraný %40 oluyor.
Buna göre, a kaçtýr?
Karışım (gr)
olan 30 gr þeker - su karýþýmý vardýr. A kabýndaki þekerli suyun 21) A Yandaki grafikte A ve B kapların-
1 ü B kabýna dökülp karýþtýrýlýyor.Son durumda B deki þeker - su B
daki karışım-alkol oranları veriliyor.
3 64
A dan 120 gr, B den 180 gr alınıp
karýþýmýnýn þeker oraný % kaç olur?
karıştırılıyor. Elde edilen yeni karışı-
mın su oranı % kaç olur?
14) Þeker oraný %30 olan 60 kg þekerli su ile þeker oraný %40
olan 40 kg þekerli su karýþtýrýlýyor.Bu karýþýmýn %50 si buharlaþ - 16 48 Alkol (gr)
týrýlýrsa kalan kýsmýn þeker oraný % kaç olur?
15) Saf altýn 24 ayardýr.20 gr 16 ayar altýn ile kaç gr saf altýn
karýþtýrýlýrsa elde edilen altýnýn ayarý 22 ayar olur?