Professional Documents
Culture Documents
Fulltext#4 183819 PDF
Fulltext#4 183819 PDF
ทฤษฎีการออกแบบและการคํานวณ
การแยกเมล็ดในกับกะลาปาลมที่มีขนาดและความถวงจําเพาะที่ใกลเคียงกัน นั้นจะทําการแยกไดคอนขาง
ยาก บางโรงงานมีการใชแรงงานคน หรือการใชเครื่องกลคัดแยก ซึ่งแตละวิธีการก็มีประสิทธิภาพในการแยกที่
แตกตางกัน ในการทดลองนี้จะอาศัยหลักความแตกตางของความถวงจําเพาะระหวางเมล็ดในกับกะลาปาลมและ
ความถ ว งจํ า เพาะของสารตั ว กลางแขวนลอยที่ มี ค า อยู ร ะหว า งความถ ว งจํ า เพาะของของแข็ ง ผสม ซึ่ ง เป น
กระบวนการแยกของแข็ง ที่มีประสิทธิภาพสูงอยางหนึ่ง ซึ่งผลิตภัณฑที่ไดจากกระ (ขนาดเล็ก )บวนการแยกนี้
ประกอบดวยสองสวน คือ heavy solid และ lighter solid ซึ่งงานวิจัยนี้ไดทําการทดลองทั้งแบบรางเขยาและ
แบบไซโคลน
ไซโคลนเปนเครื่องมือสําหรับแยกอนุภาคออกจากอากาศโดยใชแรงหนีศูนยกลางซึ่งเกิดจากการ
ทําใหกระแสอากาศหมุนวน (vortex) จึงสามารถแยกอนุภาคออกจากอากาศไดการเกิดกระแสวนทําไดโดยการให
อากาศไหลเขาสูไซโคลนในแนวสัมผัส หรือแนวแกนโดยผาน vanes
3.2 หลักการทํางาน
ไซโคลนประกอบดวยสวนรูปทรงกระบอกและมีปลายเปนรูปโคน อากาศเคลื่อนเขาสูไซโคลนในแนว
สัมผัสที่ใกลสวนบนของเครื่องมือดวยความเร็วประมาณ 30 เมตรตอวินาที เมื่ออากาศผานเขามาในไซโคลนจะเกิด
กระแสวน เรียกวา ( main vortex) ขึ้นซึ่งทําใหเกิดแรงหนีศูนยกลาง เหวี่ยงอนุภาคไปยังผนังของไซโคลนกระแส
วนนี้จะเคลื่อนลงจนถึงจุดหนึ่งที่อยูเกือบปลายโคนอากาศจะ หมุนกลับเปนกระแสวนที่เล็กกวาเดิม เรียกวา (core
vortex) และเคลื่อนที่ขึ้นไปตามตัวไซโคลนจนออกไปทางทอออกที่อยูสวนบนของเครื่องนั่นคือมีกระแสวน ชั้น 2
(double vortex) เกิดขึ้นในทิศทางเดียวกันสําหรับอนุภาคที่ถูกเหวี่ยงไปยังผนังของไซโคลนจะเคลื่อนที่ลงไปยัง
สวนปลายของโคนไปยังถังพัก (Hopper) เนื่องจากแรงถวง สวนอากาศที่ไมมีอนุภาคก็จะหมุนออกไปทางทอออกที่
อยูสวนบนของไซโคลน
22
3.3 ชนิดของไซโคลน
ไซโคลนแบงเปน 2 ชนิด ตามวิธีการใหอากาศเขาสูเครื่อง เพื่อใหเกิดการหมุนวน คือ
ก.เขาไซโคลนที่อากาศไหลตามแนวเสนสัมผัส (tangential entry cyclone)
ข.ไซโคลนที่อากาศไหลเขาตามแนวแกน (axial entry)
โดยทั่วไปอากาศไหลเขาสูไซโคลนตามแนวสัมผัส เพื่อใหเกิดการหมุนวน ทอเขามักเปน รูปสี่เหลี่ยมมีผนัง
ภายในคอยๆ โคงและสัมผัสกับไซโคลนสวนที่เปน ทรงกระบอกสํ าหรับไซโคลนชนิดที่มี ทางเขาตามแนวแกน
อากาศและอนุภาคเขาสูไซโคลนตามแนวแกนของเครื่องโดยผาน vanes แบบนี้ใชมากในมัลติไซโคลน ไมวาจะเปน
ไซโคลนชนิดใด จะมีการทํางานขึ้นกับความเฉื่อยของอนุภาคที่ จะเคลื่อนในแนวเสนตรงเมื่ออากาศเปลี่ยนทิศทาง
ทําใหเกิดแรงหนีศูนยกลางดังกลาว
ส ว นใหญ ไซโคลนทํ า มาจากเหล็ กคารบ อนหรือ ใชโ ลหะหรือเซรามิก ใดก็ได ถา ตองการใช ในงานที่ มี
อุณหภูมิสูง การกัดกรอนและสึกกรอน แตผิวภายในตองเรียบ เนื่องจากไซโคลนเปนเครื่องมือที่ ไมมีสวนที่เคลื่อนที่
ดังนั้นการเดินเครื่องจึงงาย และไมตองการการบํารุงรักษามากนัก
นอกจากนี้ไซโคลนอาจแบงออกเปน แบบที่ใชกันทั่วไป (conventional cyclones) และแบบที่ มี
ประสิทธิภาพสูง )high efficiency cyclone) ซึ่งมีขนาดเล็ก )body diameter) (ขนาดเสนผานศูนยกลางนอยกวา
3 เมตร สวนไซโคลนทั่วๆไป มีขนาด 0.9 ถึง 6 ฟุต
ประสิทธิภาพของไซโคลนด คือ ไซโคลนที่มีประสิทธิภาพสูง ไซโคลนที่ใชชนิกันทั่วไป และไซโคลนที่รับ
อัตราการไหลสูง)High volume cyclone)
23
3.4 คํานวณหาขนาดของมอเตอร
จากสมการหากําลังมอเตอร แลวใชคาแรงบิดรวมที่ใชในการขับเพลาคํานวณกําหนดให ใชรอบในการขับ
เพลา 970 รอบตอนาที และมีขนาด 10 แรงมา (จากปายติดที่มอเตอร)
จากสูตรแรงบิดที่กระทําตอเพลาตามสมการ
T = Fr (3.2)
จากสูตรหาขนาดแรงมา
WP =
2π TN (3.3)
60
จากสมการกําหนดให
WP คือ แรงมา
เมื่อ
D = diameter of cyclone ; m
Q = Air flow rate ; m3/s
v = Air velocity at entrance of cyclone ; m / s
3.5 หลักการทํางานของไฮโดรไซโคลน
หลักการแยกอนุภาคในไฮโดรไซโคลนไมสลับซับซอนและมีวิธีการแยกที่มีประสิทธิผลภาพที่ 3.2 แสดง
อุปกรณไฮโดรไซโคลน ประกอบดวยสวนดานบนซึ่งเปนรูปทรงกระบอกตอกับทางปอนขาเขาซึ่งอยูในทิศทางของ
เสนสัมผัส เพิ่มตอดวยสวนดานลางซึ่งเปนกรวยโดยที่ปลายของกรวยเปด การไหลออกทางด)านลางท (อกระแสวน
หรือการไหลออกทางดานบน ติดอยูภายในของรูปทรงกระบอกดานบนและอยูากว ต าตําแหนงที่ปอนของไหล
การปอนของแข็งที่อยูในรูปของการผสมกับของเหลวและปอนเขาไปทางปอนขาเขาซึ่งจะทําใหเกิดการวนลงไป
โดยอาศัย แรงหนีศูนย กลางเนื่ องจากการเคลื่อนที่ของของเหลว ของแข็งจะเคลื่อนที่ไปตามแนวผนังด วยแรง
หนีศูนยกลาง และมวนเปนวงลงสูทางไหลออกดานลางตรงสวนปลาย เมื่อของไหลเขาใกลศูนยกลางจะเกิดมี
ทิศทางทวนกลับและมวนเปนวงขึ้นไปออกจากตัวแยก ผานทอกระแสวนทางดานบนผลกระทบดังกลาวนี้ เกิดขึ้น
ตามแนวใจกลางของการวนของของไหลภายในจุดศูนยกลางของเครื่องแยก ดังนั้น อนุภาคที่ใหญกวาและหนา
แนนกวาจะออกผานทางปลายดานลาง ขณะที่อนุภาคที่เล็กกวาและหนาแนนนอยกวาจะออกทางดานบน สําหรับ
การออกแบบไฮโดรไซโคลนที่ใชในอุตสาหกรรม จะขึ้นอยูกับประเภทของอนุภาคของของแข็งดวย
เมื่อปอนสารแขวนลอยดวยความดันสูงเขาไปในไฮโดรไซโคลน ของเหลวจะเกิดการไหลหมุนวน เปนผลให
เกิดแรงเหวี่ยงกระทําตออนุภาคซึ่งมีผลทําใหอนุภาคถูกผลักใหไหลไปติดผนังดานขางของไฮโดรไซโคลน )primary
vortex) อนุภาคขนาดตางกัน หรือมีคาความถวงจําเพาะตางกันจะมีแรงสูศูนยกลางตางกัน ทําใหแยกออกจาก
กันไดโดยอนุภาคที่มีความหนาแนนนอยจะเคลื่อนที่เขาไปยังศูนยกลาง )secondary vortex) และหมุนเปนเกลียว
ขึ้นขางบน ออกทางชองทางออกดานบน )Vortex finder) เรียกวาการไหลดานบน )overflow) ขณะที่อนุภาคที่มี
25
ความหนาแนนมากกวาจะเคลื่อนที่เปนเกลียวลงไปตามผนังของไฮโดรไซโคลน และไหลออกทางชองทางออกดาน
ลาง )Spigot) เรียกวาการไหลดานลาง )underflow) ดังแสดงในภาพที่ 3.3 และการไหลดานลางจะถูกปลอยออก
มาดวยความดันเทากับความดันบรรยากาศ
3.6 การใชงานและขอดีขอเสียของไฮโดรไซโคลน
3.6.1 การใชงานของไฮโดรไซโคลน
1. ใชในการแยกอนุภาคของแข็งออกจากของเหลวได เชน
1.1 การแยกอนุภาคของแข็งออกจากนามันในกระบวนการผลิตามั น น
1.2 การแยกอนุภาคแปงออกจากน้ําแปง
1.3 การแยกอนุภาคของแข็งออกจากโคลนขุดเจาะ
1.4 การแยกสินแรจากสารละลายแขวนลอยในกระบวนการแตงแร
2. ใชในการเพิ่มความเขมขนของอนุภาคของแข็งใหสูงขึ้น และการทําใหของไหลใสขึ้น
ไดแก
- การทําใหสารละลายแขวนลอยมีความเขมขนเพิ่มขึ้นกอนจะสงไปเขากระบวนการดึงเอาของเหลวออก
(deliquoring) อาทิเชน การผลิตโพลิเมอร ถานหิน และ ยูเรีย
- การทําใหสารละลายแขวนลอยที่ไดจากการตกผลึก มีความเขมขนมากขึ้น อาทิเชน อุตสาหกรรมการ
ผลิตกรดอะดิปก (adipic acid) และการผลิตแอมโมเนียซัลเฟต
- ใชในการคัดจําพวกของอนุภาค ซึ่งการใชไฮโดรไซโคลนในงานประเภทนี้อนุภาคของแข็งที่มี ขนาดเล็ก
จะติดออกไปกับของเหลวทางออกดานบน สวนอนุภาคที่มีขนาดใหญกวาจะหลุดออกไปทางออกดานลางไดแก
1 การแยกอนุภาคที่หนักและหยาบที่ไมตองการออกจากเยื่อกระดาษในอุตสาหกรรมผลิตเยื่อ กระดาษ
และกระดาษ
2 การแยกขนาดอนุ ภ าคที่ ใ หญ เ กิ น ไปออกเช น อุ ต สาหกรรมผลิ ต ปู น ขาวดิ น ขาวและเซรามิ ก ซ
3 การแยกเอาวั ต ถุ ที่ ล ะเอี ย ดออกจากสารละลายแขวนลอยในการผลิ ต แร โ ปแตชและอื่ น ๆ
4 การคัดขนาดอนุภาคในกระบวนการตกผลึกสาร โดยปกติไฮโดรไซโคลนจะถูกนํามาใชแยกอนุภาคที่มี
ขนาดตั้งแต 4 - 600 ไมครอน ขอดีอีกอยางหนึ่งที่เห็นไดชัดของไฮโดรไซโคลนคือ การที่สามารถทํางานได
อยางต อเนื่องโดยไมมีชิ้น ส วนที่ เคลื่อนไหวจึงทําใหไฮโดรไซโคลนมีร าคาถูกติดตั้งได งาย และเสี ยคา
บํารุงรักษานอยจากการศึกษางานวิจัย )Kraipech, 2002) ทําใหสามารถสรุปขอดีและขอเสียของไฮโดร
ไซโคลนไดดังนี้
3.6.2 ขอดีของไฮโดรไซโคลน
1. ไฮโดรไซโคลนสามารถใชในการปฏิบัติการแยกสารไดหลายกระบวนการ
2. ไฮโดรไซโคลนสามารถสรางแรงเฉือนไดสูง เพื่อหยุดการรวมตัวกันเปนกลุมของสาร
3. ไฮโดรไซโคลนเปนอุปกรณที่งายตอการใชงานมีราคาถูกและงายตอการติดตั้งและการบํารุงรักษา
4. ขนาดของไฮโดรไซโคลนมีขนาดเล็ก ทําใหงายตอการติดตั้ง และอุปกรณไฮโดรไซโคลนให residence times ใน
การแยกตาเมื่อเปรียบเทียบกับอุปกรณอื่น เชน Sedimentation
3.6.3 ขอเสียของไฮโดรไซโคลน
1. มีขีดจํากัดในการแยกเชน ความดันในการปฏิบัติงาน และ Cut size อันเนื่องมาจากรูปทรงของไฮโดรไซโคลน
2. มีความไมยืดหยุนในการติดตั้งและปฏิบัติงานของไฮโดรไซโคลน
3. งายตอการสึกกรอน เพราะวามีคาความเร็วของสารปอนสูง
3.6.4 ประสิทธิผลของไฮโดรไซโคลน
27
3.7 รูปแบบการไหลของของเหลวในอุปกรณไฮโดรไซโคลนแบบไมมีแกนโลหะ
เมื่ออนุภาคที่ตองการแยกผานเขาไปในไฮโดรไซโคลนทางชองปอน จะเกิดความเร็วสัมผัสไปจนถึงสวน
ทรงกระบอกของไฮโดรไซโคลน โดยจะเกิดการไหลแบบการไหลวนซอนการไหลวน )spiral within spiral)
อนุภาคจะเคลื่อนที่ลงโดยการหมุนวน บางสวนของอนุภาคที่ไมสามารถออกจากไฮโดรไซโคลนทางชองทางออกด
านลางก็จะเคลื่อนที่หมุนวนภายในขึ้นสูดานบนและออกจากไฮโดรไซโคลนทางชองทางออกดานบน การหมุนวน
ของของไหลจะมีทิศทางเดียวกันโดยที่การหมุนวนภายนอกจะเคลื่อนที่ลงสูดานลาง สวนการหมุนวนดานในจะ
เคลื่อนที่ขึ้นดานบนรูปแบบการไหลสามารถอธิบายไดโดยการแบงความเร็วออกเปน 3 สวน คือ ความเร็วในแนว
สัมผัส(tangential velocity, vt ) ความเร็วในแนวรัศมี )radial velocity, vr ) และความเร็วในแนวดิ่ง )axial
velocity, va ) และมีการไหลในระยะสั้นๆ หรือการหมุนวนปนปวนรวมอยูดวย การหมุนวนภายในไฮโดรไซโคลน
จะทําใหเกิดแกนในแนวดิ่งที่มีความดันาต ซึ่งเปนแกนของอากาศ )air core) ซึ่งการเกิดแกนอากาศนี้ เปนการ
สูญเสียพลังงานจลน
3.7.1 ความเร็วในแนวสัมผัส )tangential velocity, vt )
ที่บริเวณดานลางของปลาย vortex finder ความเร็วแนวสัมผัสจะเพิ่มขึ้นเมื่อรัศมีลดลงจนถึงคาหนึ่งซึ่งรัศมี
นอยกวารัศมีของ vortex finder ดังภาพที่ 3.4 สามารถอธิบายเปนความสัมพันธ ดังนี้
ขึ้นกับตําแหนงในแนวดิ่ง
การไหลของของเหลวดวยความเร็วแนวแกนนั้น มีความจําเปนอยางมากในการทํางานของไฮโดรไซโคลน
เพราะวานําเอาอนุภาคไหลออกมา จากภาพที่ 3.5 บริเวณดานลางของปลาย vortex finder จากผนังของแกน
อากาศ จนถึง LZVV (locus zero vertical velocity) ซึ่งเปนบริเวณที่ความเร็วแนวแกนเปนศูนย การไหลของ
ของเหลวจะไหลขึ้นขางบนและออกสูทางออกดานบน(overflow) สวนของเหลวที่เหลือ ตั้งแตบริเวณ LZVV ถึง
ผนังของกรวยจะไหลลงมา และออกสูทางออกดานลาง )underflow) ที่บริเวณ vortex finder นั้น ของเหลวจะมี
ความเร็วสูงสุดและไหลลงมาที่บริเวณใกลๆ กับผนังของไฮโดรไซโคลนชวงหนึ่งและขณะที่ความเร็วแนวแกนลดลง
จนกระทั่งเปนศู นย ของเหลวจะเริ่มไหลขึ้น จนมีความเร็ว แนวแกนสูงสุดและลดลงจนเป น ศูน ย ในที่สุดอีกครั้ง
ของเหลวจะไหลลงจนมีความเร็วแนวแกนที่มีคาคอนขางมากที่บริเวณใกลๆ ผนังดานนอกของ vortex finder
29
ภาพที่ 3.7 การเกิด short circuit และ eddy flows ที่มา :Heiskanen. (1993). p. 165.
จากองคประกอบตางๆ ของความเร็วของของเหลวสามารถที่จะแสดงเปนลักษณะของภาพที่เปนตัว
แทนรูปแบบการไหลของของเหลวภายในไฮโดรไซโคลนไดดังภาพที่ 3.8
31
3.8 ตัวแปรที่ใชในการคํานวณประสิทธิผลของไฮโดรไซโคลน
3.8.1 การแยกไหลและอัตราสวนการไหล )Flow split)อัตราสวนการแยกไหลของของไหลในไฮโดร
ไซโคลน มีความสัมพันธกับปริมาณของไหลทางดานบนและของไหลทางดานลางแสดงถึงประสิทธิผลการแยกไหล
ในเชิงปริมาณ
3.8.2 ความดันลด )Pressure Drop, ΔP)
ความดันลดเปนตัวแปรตัวแรกที่สําคัญที่ใชในการออกแบบอุปกรณไฮโดรไซโคลน ซึ่งความดันจะมีคาแปรผันตาม
อัตราการไหลของสารปอน )Feed flowrate) การหาคาความดันจะหาไดจากเครื่องมือวัดคาความดันในสวนที่มี
การไหลของของผสมเขาสูอุปกรณไฮโดรไซโคลน จากความสัมพันธระหวางความดันและอัตราการไหลสามารถ
นําไปเขียนกราฟความจุไดดังภาพที่ 3.9
32
การเพิ่มความดันจะทําใหปริมาณของของผสมที่เขาสูไฮโดรไซโคลน มีปริมาณที่สูงขึ้นทําใหตองมีการ
ปรับเปลี่ยนรูปทรงของไฮโดรไซโคลน และอาจจะทําใหเกิดการสึกกรอนของตัวอุปกรณ