INFORMATIKA

EIDER FAYANAS DBH 1-2

2018-2019
INFORMATIKAKO APUNTEAK
Zangozako Ikastola
 BUELTATU

 
AURKIBIDEA
Orrialdeak

Aurkezpena......................................................................... 1
.

Sarrera................................................................................ 1
..

1. INFORMATIKAREN HISTORIA..................................... 2

2. SARE SOZIALETAN SEGURTASUNEZ IBILI.............

3. GOOGLE TRESNAK......................................................

4.
JARDUERAK...................................................................

1 / 2 / 3 / 4 / 5 / 6 / 7 / 8 / 9 / 10 / ​11​ / 12 / 13 / 14 / 15

KOMANDOAK....................................................................
..

1
 BUELTATU

AURKEZPENA

SARRERA
Idatzi honetan informatika 1 ikasgaian ikasi duguna jasotzen dugu. Bertan ikasi
dugunaren zerrenda dago (AUTORREGULAZIOA)

- Informatikaren historia eta kontzeptuak (hitzak)

- informatikaren erabilera(aplikazioak).Horretarako hainbat eragiketa
egiten ditugu.
● Google tresnak
● Chromebook sistema eragilea
● beste sistema erabileak
● komandoak
● Testu ekoizleak
● Taulen kopiaketa egiten dugu. Formatu eta dokumentu batetik
bestera.

1. INFORMATIKAREN HISTORIA

Lehenengo ordenagailua ​1946an jarri zen abian. Hala eta guztiz ere,
informatika gizakiaren mendeetako amets bati dagokio, makina pentsalari bat
sortzearen ametsari. Bide horretatik egin ziren lehenengo lanak ​XVII.
mendekoak dira, ​Wilhelm Schickard​, ​Blaise Pascal eta ​Gottfried von Leibnizen
garaikoak. Logika modernoa eta elektronika batzeak gaur egungo
informatikaren sorrera ekarri zuen, eta horrek iraultza izugarria eragin du gure
gizarteen ekonomian eta bizitzan. Informatikak oinarrian bi iturri ditu:
automaten zientzia eta logika.

NOIZ JAIO ZEN INTERNET, ​1969 Internet jaio zen eta gaur egungo Sare Sozialak
nolakoak diren...

2
 BUELTATU

Gehiago jakiteko:
https://www.slideshare.net/Ibonbarrio18/informatikaren-historia-2208241
4

Historian zehar, hainbat aldaketa eman dira INFORMATIKA-ren inguruan,

eta OFIMATIKA ere kontuan izango dugu, hori baita gehien erabiltzen
duguna.

3
 BUELTATU

2. SARE SOZIALETAN SEGURTASUNEZ IBILI

3. GOOGLE TRESNAK

4
 BUELTATU

4. JARDUERAK

1go. EBALUAZIOA

1go. JARDUERA / TEKLAK EZAGUTZEN

Teklaren gainekoak [MAYÚS] tekla klikatu eta mantenduz idazten dira,

adibidez [ “ ].
Teklaren eskubian dagoena [Alt Gr] tekla klikatu eta mantenduz idazten dira,
adibidez (€, @,eta baita ([), (])....).

5
 BUELTATU

2. JARDUERA / DRIVE-an DOKUMENTUAK TOPATU

Drivean informazioa bilatzeko, luparen tokian bilatzen dudan
dokumentua edo idatziaren izena jarriko dut eta INTRO klikatuko dut.

6
 BUELTATU

3. JARDUERA / KAPTURA BAT EGITEKO URRATSAK

[Ctrl]+[-Kaptura tekla-]: Hau klikatuz pantailan agertzen den guztia
kapturatu egiten da.

Pantailan ikusten den guztia ikustarazteko balio du.

[Ctrl]+[Mayús]+[-Kaptura tekla-]: ​Hau klikatuz pantailatik nahi den

zatia kapturatzen da soilik.

Hemen pantailatik zati bat bakarrik aukeratzeko balio du.

Ikasitako kaptura sistema aplikatu:

Europako mapa baten irudia lortu, Suitza-ko lurraldearen kaptura bat
egin eta beheko taulan jarri:

7
 BUELTATU

Siriaren mapa bat lortu eta Damasco hiriburuaren kaptura bat egin
eta beheko taulan jarri:

8
 BUELTATU

Argazki makinarekin egina edo kaptura teklen bidez

egin den ariketa da, markoa jarri diogu “arkatza” aplikazioa erabiliz.

Argazkia moztu dugu, “​Recortar imagen / Ebaki

irudia​” aukeraren bidez, horretarako lehengo irudiaren gainean
klikatu egiten da, ondoren tresnen barran “​gehiago edo ​más”​
aukeratu eta bertan ikur hau agertuko da, eta argazkiaren edo
irudiaren zatitxo bat aukeratu dut. Baita, eskubiko botoiari eraginez
ere topatuko dugu.

9
 BUELTATU

4. JARDUERA / KOMANDOAK ERABILTZEN IKASTEN ARI GARA

Jarduera honetan komandoak nola erabiltzen diren aztertuko dugu, non dauden ikusi
dugu; “Laguntza” aukeratu tresnen lerroan; bertan zaudenean “laster teklak” aukeratu.

Lasterbide ezagunak

Testuaren formatua

Lodia Ktrl+B

Etzana Ktrl+I

Azpimarratu Ktrl+U

Marratu Alt+Maius+5

Goi-indizea Ktrl+.

Azpiindizea Ktrl+,

Garbitu formatua Ktrl+\ edo Ktrl+Zuriunea

Paragrafo-formatua

Aplikatu "testu normala" Ktrl+Alt+0 edo Ktrl+Alt+Num-0

Aplikatu "1. goiburua" Ktrl+Alt+1 edo Ktrl+Alt+Num-1

Aplikatu "2. goiburua" Ktrl+Alt+2 edo Ktrl+Alt+Num-2

Aplikatu "3. goiburua" Ktrl+Alt+3 edo Ktrl+Alt+Num-3

Aplikatu "4. goiburua" Ktrl+Alt+4 edo Ktrl+Alt+Num-4

Aplikatu "5. goiburua" Ktrl+Alt+5 edo Ktrl+Alt+Num-5

Aplikatu "6. goiburua" Ktrl+Alt+6 edo Ktrl+Alt+Num-6

Lerrokatu testua ezkerrean Ktrl+Maius+L

Lerrokatu testua erdian Ktrl+Maius+E

10
 BUELTATU

Lerrokatu testua eskuinean Ktrl+Maius+R

Justifikatu testua Ktrl+Maius+J

Ezarri/Kendu zenbakidun zerrenda Ktrl+Maius+7

Ezarri/Kendu buletdun zerrenda Ktrl+Maius+8

Objektuekin

Handitu Ktrl+Alt+K

Txikitu Ktrl+Alt+J

Editatu

Txertatu esteka.. Ktrl+K

Bilatu… Ktrl+F

Bilatu eta ordeztu... Ktrl+H

Definitu hitza Ktrl+Maius+Y

Kopiatu formatua Ktrl+Alt+C

Itsatsi formatua Ktrl+Alt+V

Aldatu editatzeko modura Ktrl+Alt+Maius+Z

Aldatu iradokitzeko modura Ktrl+Alt+Maius+X

Aldatu ikusteko modura Ktrl+Alt+Maius+C

Nabigazioa

Txata Maius+Ihes

Txertatu edo eraman goiburura Ktrl+Alt+O Ktrl+Alt+H

Txertatu edo eraman orri-oinera Ktrl+Alt+O Ktrl+Alt+F

11
 BUELTATU

Txertatu oin-oharra Ktrl+Alt+F

Joan hurrengo goiburura Ktrl+Alt+N Ktrl+Alt+H

Joan aurreko goiburura Ktrl+Alt+P Ktrl+Alt+H

Joan hurrengo goiburura (1.a) Ktrl+Alt+N Ktrl+Alt+1

Joan aurreko goiburura (1.a) Ktrl+Alt+P Ktrl+Alt+1

Joan hurrengo goiburura (2.a Ktrl+Alt+N Ktrl+Alt+2

Joan aurreko goiburura (2.a) Ktrl+Alt+P Ktrl+Alt+2

Joan hurrengo goiburura (3.a) Ktrl+Alt+N Ktrl+Alt+3

Joan aurreko goiburura (3.a) Ktrl+Alt+P Ktrl+Alt+3

Joan hurrengo goiburura (4.a) Ktrl+Alt+N Ktrl+Alt+4

Joan aurreko goiburura (4.a) Ktrl+Alt+P Ktrl+Alt+4

Joan hurrengo goiburura (5.a) Ktrl+Alt+N Ktrl+Alt+5

Joan aurreko goiburura (5.a) Ktrl+Alt+P Ktrl+Alt+5

Joan hurrengo goiburura (6.a) Ktrl+Alt+N Ktrl+Alt+6

Joan aurreko goiburura (6.a) Ktrl+Alt+P Ktrl+Alt+6

Eraman uneko oin-oharrera Ktrl+Alt+E Ktrl+Alt+F

Joan hurrengo ortografia-akatsera Ktrl+'

Joan aurreko ortografia-akatsera Ktrl+;

Arakatu Ktrl+Alt+Maius+I

Menuak

Fitxategia menua Alt+Maius+F edo Alt+F

Editatu menua Alt+Maius+E edo Alt+E

12
 BUELTATU

Ikusi menua Alt+Maius+V edo Alt+V

Txertatu menua Alt+Maius+I edo Alt+I

Formatua menua Alt+Maius+O edo Alt+O

Tresnak menua Alt+Maius+T edo Alt+T

Gehigarrien menua Alt+Maius+N edo Alt+N

Zenbatu hitzak Ktrl+Maius+C

Taula menua Alt+Maius+B edo Alt+B

Laguntza menua Alt+Maius+H edo Alt+H

Laster-menua Ktrl+Maius+\ edo Ktrl+Maius+X

Iruzkinak

Gehitu iruzkina Ktrl+Alt+M

Ireki iruzkinen haria… Ktrl+Alt+Maius+A

Ireki iruzkin hau Ktrl+Alt+E Ktrl+Alt+C

Joan hurrengo iruzkinera Ktrl+Alt+N Ktrl+Alt+C

Joan aurreko iruzkinera Ktrl+Alt+P Ktrl+Alt+C

Ahots bidezko idazketa Ktrl+Maius+S

13
 BUELTATU

5. JARDUERA / CHROMEBOOKetan ahotsaren bidezko idazketa egiteko

komandoa
Ahots bidezko idazketa tekla hauen bidez egin ahal da: [Ktrl]+[Maius]+[S]. Baita
tresnen aukeran “ahots bidezko idazketa / dictado por voz” aukeratuz ere.

Adibide bat: JE SUIS

6. JARDUERA / SEGURTASUN NEURRIAK

OINARRIZKO NEURRIAK:

● Webcam estalita izatea.

● Historiala ezabatu zure datuak sarean gera ez daitezen, eta
horretarako [Ctrl]+[H] eginez edo nabigatzailean eskubian eta
goikaldeko tresnen barran aplikazio ezberdinen atala irekiz.
● On-line dauden web orrietan ez datu pertsonalik eman gurasoen
baimenik gabe. Adina, helbidea, zuen ezaugarriak, etab.
● Izena ematen dugun web tokietan, erabili klabe bat korreoarena ez
dena; BETI, BETI eta BETI !!! Fiatzeko modu bat, datuak eskatzen ez
digutenean eta bakarrik ​korreoa​ eta ​klabe berri bat sortzea​rena
eskatzen digutenean.
● Nafarroako Gobernuaren “Disfruta la Red.es” helbidean aholkuak,
etab., ematen dira. Sare sozialetan, Internet-en, etab., nola jokatu
behar dugun ikasteko balio digu...

IRUDIA

http://www.disfrutalared.com/index.php/eu/

14
 BUELTATU

(Puntu beltz horiek, atal ezberdinak edo zerrenda bat egiteko,

[Ctrl]+[Maius]+[8] edo aplikazioen barran gehiago atalari emanez,
puntutxoen ikonoa aukeratu; zenbakiak jartzeko [Ctrl]+[Maius]+[7]:

Adibidez...
● Webcam estalita izatea.
● Historiala ezabatu zure datuak sarean gera ez daitezen, eta
horretarako [Ctrl]+[H] eginez edo nabigatzailean eskubian eta
goikaldeko tresnen barran aplikazio ezberdinen atala irekiz.

15
 BUELTATU

7. JARDUERA / GOOGLE TRESNAK ETA APLIKAZIOAK

Google tresnak ezagutzen...

Ezagutzen ditudan Google tresnak:

Google (​bilatzailea​) / Gmail / Drive (Google Drive): Testua, kalkulu orriak,
aurkezpenak / Classroom (klasea on-line, etxeko lanak egiteko, etab.) /
WeVideo / Lucidchart / Lucipress / Formularioa (inprimakiak) / DocHub
(PDF idatzietan idazteko) / Google Maps / Chrome (​nabigatzailea​) /

Beste batzuk:
Firefox / Internet Explorer (nabigatzailea)

Ezberdindu NABIGATZAILEA eta BILATZAILEA:

(jarri bi izen adibide gisa)
Nabigatzailea:
Bilatzailea:

Sistema eragilea, zer da?

8. JARDUERA / ​DOC HUB​ ERABILERA EZAGUTU

EKI gunean lanean gaudenean, PDF idatzi bat dugunean eta ireki nahi badugu
eta bertan idatzi, lehenengo PDF ireki egingo dugu, ondoren ​DOC HUB
aplikazioa deskargatu behar dugu. Horretarako, erdialdean eta goian
agertzen zaidan “deskargatzea” aukera irekiko dut eta bertan, “konektatu
aplikazioetan” klikatu eta aplikazioak bilatzeko aukera agertuko zait; bertan
DOC HUB​ bilatu eta aukeratuko dut.

1go. argazkia. PDF EKI gunean irekita ikusten da.

16
 BUELTATU

Programa honek PDF baten gainean, argazki bat balitz bezala erabili ahal dut,
eta testu kuadro bat ireki bertan idazteko.

Adibidearen kaptura jarri ahal da.

17
 BUELTATU

9. JARDUERA / INFORMAZIO ITURRIAK JARTZEKO MODUA

Testuak, irudiak, etab., jartzeko garaian, informazio iturria adierazi behar da,
legearen arabera; beti egilea nor den adierazi behar da, eta noiz kontsultatu
den jakiteko, data jartzen da ere.

Ikusi adibide hauek:

1go. Argazkia.​ Oreka TX​ musika taldearen webgunearen irudi bat (2017-10-31).

10. JARDUERA / INPRIMAKIAK ERABILTZEN TREBATU

Google tresnen artean bat da INPRIMAKIA (formulario) aplikazioa, hori

erabiltzeko, tresnen atalean aukeratu eta bere funtzionamenduaz jabetzeko
galdetegi bat prestatu LENGUAko irakasgaian eraldatu den ipuinaren
inguruan, norberak egin duen ipuinaren kalitateaz, egokieraz, eta kalitateaz
hainbat galdera eginez.

Orain arte jarraitu dugun prozedura bera erabiliko dute:

- Formularioaren (inprimakiaren) logoan klikatuz:

18
 BUELTATU

- Ondoren, formularioaren baitan dauden ikonoak identifikatu,

zertarako diren, haien erabileraz jabetu. Bakoitza zertarako den idatzi
behar dutelarik:

- Azkenik, GALDETEGI bat prestatu. Gaia: ​LENGUAko irakasgaian eraldatu

den ipuinaren inguruan, norberak egin duen ipuinaren kalitateaz,
egokieraz, eta kalitateaz hainbat galdera eginez.

19
 BUELTATU

NIRE IPUINAREN ERALDAKETA ​INPRIMAKIA​.

20
 BUELTATU

 
11. JARDUERA / MEKANOGRAFIA

Ezkerreko eskua:​
MEÑIQUE ANULAR CORAZON ÍNDICE PULGAR
Hatz txikia Hatz nagi Hatz luze Erakuslea Erpurua
Q W E R ... T ESPACIO
A S D F ... G (Tabulador
Z X C V ... B )

Eskubiko eskua​:
PULGAR ÍNDICE CORAZON ANULAR MEÑIQUE
Erpurua Erakuslea Hatz luze Hatz nagi Hatz txikia
ESPACIO
(Tabulador Y ... U I O P
) H ... J K L Ñ
N ... M ;/, :/. -/_

MEKANOGRAFIA ON-LINE LANTZEKO:

http://www.artypist.com/eu/typing-tutor/contents

JARDUEREN SEKUENTZIAK

1go. jarduera
(​Sekuentzia gidaria)​
Sekuentzia gida da, ASDF JKLÑ izkiak idazteko da.
(Gogoratu: izkien bi taldeak hutsune batez bereizita idatzi)

21
 BUELTATU

2. jarduera
Hasierako sekuentziaren ordena alderatziz idatzi: FDSA ÑLKJ
(Gogoratu: izkien bi taldeak hutsune batez bereizita idatzi)

3. jarduera
Hasierako sekuentziarena idatzi, hutsune batez bereizita.
ASDFJKLÑASDFJKLÑASFDFJKLÑ

4. jarduera
Gure izena aldioro idatziko dugu dituen izkietara ohitzeko eta haien
kokapena teklatuan.

ANDONI, eta ondoren aurreko sekuentziak idazten ditugu (1go., 2. eta 3.

jarduerak)

5. jarduera
Aurreko jarduerekin lotutako izkiekin HITZAK idazten ditugu.Modu honetan
bi eskuetako izkiak erabiliko ditugu.

LOLA DEDO PELO ASADO DEDAL PELO LIMA SEDA DALE POSO SAPO DALE
LEAL LOSA...

LILO DUDA PILA ASIDO LILO DUDA PILA ASIDA LILO DUDA PILA ASIDO

lola dedo pelo asado dedal pelo lima seda dale poso sapo dale leal losa...

(Gogoratu: izkien bi taldeak hutsune batez bereizita idatzi)

6. jarduera
Esaldi errazak idatzi oraingoan, aurreko sekuentzietako jardueratan
trebatzea da helburua eta ondoko izkiak ezagutu. Hauek adibide batzuk dira:
● Nire txakurra grisa da
● Andoni Zangozako mutiko bat da.
● Ainhoa Oibarko neska bat da.
● Koldo Ikastolan ikasten du.

(Gogoratu: izkien bi taldeak hutsune batez bereizita idatzi)

7. jarduera
Hatz bakoitzari dagozkion izkien sekuentzia idatziko du.

22
 BUELTATU

Adibidez: Hatz txikiari QAZ izkiak dagozkio

23
 BUELTATU

1go. jarduera
(​Sekuentzia gidaria)​
Sekuentzia gida da, ASDF JKLÑ izkiak idazteko da.
(Gogoratu: izkien bi taldeak hutsune batez bereizita idatzi)

ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF ÑLKJ ASDF
ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF
ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF ASDF
JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF ASDF JKLÑ
ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF
ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF
ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF
ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF JKLÑ ASDF
ASDF ÑLKJ ASDF ÑLKJ ASDF ÑLKJ ASDF ASDF ÑLKJ ASDF ÑLKJ ASDF ÑLKJ
FDSA ÑLKJ

2017-11-21 (2)
ASDF ÑLKJ ASDF ÑLKJ ASDF
FDSA JKLÑ

 
2. jarduera
Hasierako sekuentziaren ordena alderatziz idatzi: FDSA ÑLKJ
(Gogoratu: izkien bi taldeak hutsune batez bereizita idatzi)

 
 
 
3. jarduera
Hasierako sekuentziarena idatzi, hutsune batez bereizita.
ASDFJKLÑASDFJKLÑASFDFJKLÑ
 
 
 
4. jarduera
Gure izena aldioro idatziko dugu dituen izkietara ohitzeko eta haien
24
 BUELTATU

kokapena teklatuan.

ANDONI, eta ondoren aurreko sekuentziak idazten ditugu (1go., 2. eta 3.

jarduerak)
 
 
 
5. jarduera
Aurreko jarduerekin lotutako izkiekin HITZAK idazten ditugu.Modu honetan
bi eskuetako izkiak erabiliko ditugu.

LOLA DEDO PELO ASADO DEDAL PELO LIMA SEDA DALE POSO SAPO DALE
LEAL LOSA...

LILO DUDA PILA ASIDO LILO DUDA PILA ASIDA LILO DUDA PILA ASIDO

lola dedo pelo asado dedal pelo lima seda dale poso sapo dale leal losa...

(Gogoratu: izkien bi taldeak hutsune batez bereizita idatzi)

 
 
 
6. jarduera
Esaldi errazak idatzi oraingoan, aurreko sekuentzietako jardueratan
trebatzea da helburua eta ondoko izkiak ezagutu. Hauek adibide batzuk dira:
● Nire txakurra grisa da
● Andoni Zangozako mutiko bat da.
● Ainhoa Oibarko neska bat da.
● Koldo Ikastolan ikasten du.

(Gogoratu: izkien bi taldeak hutsune batez bereizita idatzi)

 
 
 
7. jarduera
Hatz bakoitzari dagozkion izkien sekuentzia idatziko du.

25
 BUELTATU

Adibidez: Hatz txikiari QAZ izkiak dagozkio

 
 
 
8. jarduera
Dena amaitutakoan, testu bat idatziko dugu. Gero, birpasatzeko, berriz
jarduera guztiak egitea komeni da.

 
   

26
 BUELTATU

2. EBALUAZIOA

 
12. JARDUERA
Segurtasuna

- Webcam:
- SPAM: .... 30 egun eta gero...
- Hitoriala ezabatzeko prozedura:
- Zer dira Cookie-ak, cache-a...: Historialean ezabatzeko ditugunak

COOKIE:​Cookie​ bat web zerbitzari batek erabiltzailearen fitxategi sisteman (erabiltzailearen

nabigatzailean) idazten duen testu-fitxategi txiki bat da. (​https://eu.wikipedia.org/wiki/Cookie​)
28/11/17

27
 BUELTATU

 
13. JARDUERA / DENBORA LERROA ARIKETA
Denbora ardatzak edo lerroak egiteko baliabidea TIMELINE erabiltzen dugu,
gizarte, lenguan, informatikan.

GIZARTE eta LENGUA ikasgaiaren adibidea ​DENBORA LERROA​ egingo duzue,

historiaren datuekin, gertaerak, literaturaren edukiak, etab.

Gizarteko jarduera (11.): ​https://ikt.ekigunea.eus/eu/aplikazioak/timelinejs

BIDEO AZALPENA
(Gizarte 11. jarduera)
- TUTORIALA -

1go. urratsa: ​Kalkulu orria sortzea

“Get the spreadsheet template” (urdinez dagoena) sakatu edo klik egin eta
kalkulu orriaren kopia bat sortuko da; eta gero nire Drivera eramango dut.

2. urratsa: ​Web-ea argitaratu

28
 BUELTATU

3. urratsa: ​Esteka (idatziaren esteka) 3. atalean itsatsi.

4. urratsa:​ Ikusi aurrebista, denbora lerroa nola geratuko den.

14. JARDUERA/ TEKNOLOGIAKO TXOSTENA PRESTATZEKO JARDUERA

Prestaketaren urratsak:

1. Txostena​ gidoi batekin prestatu dugu. Informatikako klaseetan eta

kurtso hasieran (2017-10-10 (2) egunean) prestatutakoa da.

2. Drivean, TEKNOLOGIA karpeta sortuko dugu eta txostena bertan

sartuko da.

3. Teknologiako proiektua amaitu eta gero edo bitartean, datuak sartu.

4. Proiektuaren argazkiak egin eta txostenean txertatu.

5. Irakasleari aurkeztu (Drive bidez partekatu ahal da).

29
 BUELTATU

15. JARDUERA / TESTU BATEAN INFORMAZIO ITURRIAREN ERREFERENTZIA

¿QUÉ SON LAS ENDORFINAS1?

Las endorfinas2 son péptidos opioides endógenos que

funcionan como neurotransmisores. Son producidas
por la glándula pituitar​ia y el hipotálamo en
vertebrados durante la excitación, el dolor, el consumo
de alimentos picantes o de chocolate, el
enamoramiento y el orgasmo,​ y son similares a los
opiáceos en su efecto analgésico y de sensación de
bienestar, como por ejemplo escuchar música
(Wikipedia, 2017-12-21).

Oin-ohar 3bat jartzeko adibidea:

1. Irudia.​ ​Lenguako Glosategiaren kaptura bat da.

______

1
​ ikipedia enciclopedia libre, 2017. ​https://eu.wikipedia.org​.
Def.: W
lENGUAKO IKASGAIAN LANDU DA.
2
Opioide naturala da eta gure gorputza ondo senti arzten duen sustantzia kimikoak dira.
3
Edozein idatzietan, behekaldean jartzen den informazioa da; eta Drive-an modu automatikoan egin
ahal da, Word eta OpenOfiice bezalakoetan ere, testu prozesatzaileetan.

30
 BUELTATU

Referencias bibliográfica:

Wikipedia enciclopedia libre, 2017-12-19. ​https://eu.wikipedia.org​.

16. JARDUERA / POSTA-ELEKTRONIKOAN TALDE BAT SORTU

31
 BUELTATU

17. JARDUERA / LIBURU BATEN LABURPEN-FITXA SORTU

Ikusi bi adibideak: ​EUSKARAZ​ / ​GAZTELERAZ

AZALA

1go. Irudia. ​Liburuaren

azala. ​Lotura​ honetan
2018-01-12.
LIBURUAREN IZENBURUA​, ​egilearen izena

(LIBURUAREN ARGAZKIA JARRI)

Izen eta abizenak (ikaslearenak)
DBH X / irakasgaia, adibidez euskara
(laburpena egin den eguna edo data)

AURKIBIDEA

Orrialdeak

Aurkezpena........................................................................................... 1

Sarrera.................................................................................................. 1

Liburuaren datu teknikoak eta sinopsia.................................................. 2

32
 BUELTATU

Liburuaren laburpena............................................................................ 4

Ondorio pertsonala................................................................................ 8

(​Aurkibidea amaitutakoan, puntuekin lerroak sortu eta orrialde zenbakia jarri​)

AURKEZPENA

(Zer egin dugun aurkezten da, liburua norena da...)

SARRERA4

(Atalen informazioa ematen da soilik)

LIBURUAREN DATU TEKNIKOAK ETA SINOPSIA

LIBURUAREN DATUAK:
● Izenburua:
● Egilea:
● Argitaletxea:
● Orrialde kopurua:
● Hizkuntza: EUSKARA
● ISBN:
978-84-9122-257-6

SINOPSIA

INFORMAZIO ITURRIA:

IRAKURRITAKOAREN LABURPENA5

4
​Sarrera: ​Atal honetan, egin dugun lanaren atalak aipatzen dira, lana zuzenduko duen irakasleak topatuko dituen atalak dira. Liburuaren
datu teknikoak, sinopsia, historiaren mapa edo eskema, laburpena eta iritzia.
5
Laburpena nola egin:
http://www.ikasbil.eus/web/ikasbil/ataza?iframe_idcourse=5985&articleId=1821010&groupId=10138
(2018-01-09).
33
 BUELTATU

Historiaren laburpen bat egin eskema bat jarriatuz eta testu jarrai bat idatziz egingo da.

HISTORIAREN MAPA EDO ESKEMA / Elementuak (osagaiak) eta egitura

IZENBURUA ETA EGILEA:

1. HASIERAKO EGOERA
Pertsonaiak:

Tokia edo eszenatokia:

2. ARAZOA

3. GARAPENA: EKINTZAK

4. KONPONBIDEA

5.AMAIERAKO EGOERA

LIBURUAREN LABURPENA

Laburpen on bat egiteko adierazleak​:

1) Gidoi edo mapa bat egitea (historiaren mapa adibidez).

2) Atal bakoitzaren edukiak idatzi.
3) Laburpena idatzi eta gero ortografia eta puntuazio zeinuak zuzendu.

34
 BUELTATU

4) Liburuan aipatzen diren eduki guztiak kontuan izan dituzu?

IRAKURRITAKOAREN IRITZI PERTSONALA, ONDORIOA

HEMEN IDATZI

35
 BUELTATU

18. JARDUERA / CMAP ERABILTZEN

On-line cmap tools kontu bat sortuko da, CMAP edo IHMC Google-n jarri eta
kontu bat sortu kontzeptu mapak on-line egiteko.

Internet bitartez, eta ​Cmap Cloud ​erabiliz.

1go.​ Internet-eko orrialde honetan sartu: https://cmapcloud.ihmc.us/

2.​ Izena eman behar duzu: CREATE AN ACCOUNT botoia sakatu kontuan
sortzeko:
​
3. ​Fitxa honetan zure datuak sartu behar dituzu; kontuan izan ez duzula zure
korreoetako klabeak jarri behar; beste bat asmatu behar duzu programa
honetan mapak egiteko; apuntatu zure agendan edo gogoratu, askotan
erabiliko dugu eta.
​
4. ​Fitxa hau bete ondoren CREATE ACCOUNT (urdinez) behean dagoen
botoian sakatu eta agertzen zaizun pantailan horiz dagoen franja horretan,
balidatzea eskatu behar duzu (ingeleraz dago), goikaldean agertuko da eta
sakatu behar duzuna eskubian dagoen botoia da.
​
5.​ Hori egiten duzunean, balidatzearena, zure korreoan mezu bat jasotzen
da; bertan duzun link-an sakatu eta agrtuko zaizu sartzeko erabiltzailea
(jarrita egongo da zure korreoa) eta klabea (zuk asmatu berri duzun klabea
idazteko); modu horretan has zaitezke

(Botoi urdinari eman behar diozu lanean hasteko)

36
 BUELTATU

19. JARDUERA / KALKULU ORRIEN ERABILERA: MATE ARIKETA BATEAN.

Mate 24 jarduera (DBH 1 EKI proiektua)

Familiak ni fi fi (%)
Kide bakarrekoak 7 0,12 11,67%
2 kidekoak 18 0,30 30,00%
3 kidekoak 15 0,25 25,00%
4 kidekoak 12 0,20 20,00%
5 kidekoak 5 0,08 8,33%
6 kidekoak 2 0,03 3,33%
7 kidekoak 1 0,02 1,67%
Batura 60 1,00 100,00%
Maiztasun erlatiboa:​ ​Balio edo kategoria bat ehunekotan (edo batekoetan) zenbat aldiz
azaltzen den adierazten dute ​maiztasun erlatiboek.

Maiztasun absolutoa: ​Maiztasun absolutuak datu kopuruaz edo lagin tamainuaz zatituz
kalkulatzen dira.

Maiztasun erlatiboa ehunekoetan:​ Adibidez, ​g-e-g-g-e​ datu multzoan ​g​ kategoriaren

maiztasun erlatiboa (3/5)=0.6 da, ehunekotan %60, da​.

XX. JARDUERA / APLIKAZIOAK...

Egunon ekipo,
Klaseak prestatzeko aplikazio interesgarri batzu bidaltzen dizkizuet, frogatzera animatu!!!
eta emaitzak nirekin komentatu!!!

Genialy: marrazki bizidunen bitartez aurkezpenak egiteko.

https://www.genial.ly/es

Mentimeter: hitzaldi bat egiten duzunean iritzia jasotzeko. Pinta erraza du.
https://www.mentimeter.com/

Socrative: Kahooten antzekoa, agian zailago ikasteko.

https://www.socrative.com/

Padlet: Hormirudi kolaboratiboak sortzeko oso aproposa. Gustatzen zait.

https://padlet.com/

Edpuzzle: Bideoei galderak ipintzeko. Aurreko ikasturtean ikastaro batean aurkeztu nuen.
https://edpuzzle.com/

37
 BUELTATU

Trello: Lanak eta proiektuak antolatzeko tresna. (Aztertu beharko genuke baina ari da
jendea erabiltzen)
https://trello.com/

Kahoot: Mugikorrentzako aplikazioa eguneraketa interesgarriak ditu.

https://kahoot.com

XX. JARDUERA /

38
 BUELTATU

XX. JARDUERA /

XX. JARDUERA /

XX. JARDUERA /

XX. JARDUERA /

22. JARDUERA /

39
 BUELTATU

42. JARDUERA / IDATZIEN TXUKUNKETA

● Atal baten izenburua kolore ondoa eta letrena konbinatuz, kasu honetan ondoa
laranja eta hizkiak zuriz.
● Oin-ohar bat nola jartzen den ikasi dugu: Lehengo hitz, zenbaki, irudi bat, etab.
aukeratu, ondoren “Txertatu” atalean “Oin-oharra” aukeratu, ondoren
orrialdearen bekaldean lerro bat eta zenbakitxo bat ​esleituko​ zaio aukeratu
dugun hitzari, eta hitz horren goi-indize gisa zenbaki bera agertuko zaigu; ikusi
adibidea.
● Orri-zenbakia nola jarri ikusi dugu. “Txertatu” atalean “Goiburu eta orri zenbakia”
aukeratzen da eta, gero, orri-zenbakia eman, ​non​ portadaren orrialdean
zenbakirik gabe utziko dugu​n​.
● Edukiak nabarmendu behar ditugunean, hitzaren nabarmentze-kolorea jarriko
da.

43. JARDUERA / MEKANOGRAFIAREN ERREPASOA

DBH 1 KURTSOKO MEKANOGRAFIA JARDUERA:

11. JARDUERA / MEKANOGRAFIA

BALIABIDEAK ON-LINE:
https://chrome.google.com/webstore/detail/tutor-de-tipeo/opbnilncdgfmbpinpddfhmfgcgblo
ohp?hl=es

44. JARDUERA / TAULEN PROPIETATEAK

● Bazterrak aldatzeko bi modu:
> Eskubiko botoiari sakatuz:
> Taula aukeratuta, eskubialdean agertzen den gezitxoa irekiz:

● Koloreak:
● Sortu zutabe, lerroak..:
● Banatu zabalera zutabe eta lerroetan:

40
 BUELTATU

45. JARDUERA / PLANTILLAK PRESTATZEN

Ikasgaietarako behar ditugun baliabideak eta urtero errepikatzen direnak prestatu ditugu
behin eta berriro erabilgarri izateko; PLANTILLAK deitu ditugu eta lanerako ereduak
izango dira.

● EUSKARAren​ ​iruzkina​ plantilla (gidoia da).

● LENGUA​ ETA​ ​EUSKARA​ liburu baten labuperna egiteko plantilla.
● TEKNOLOGIAko txostena​ren plantilla.
● INPRIMAKI baten adibidea:​ ​Preguntas para conocer el idioma​ / ZAPATA
DENDA eta​ ​KALKULU orria​.

PLANTILLEN​ ​BILDUMA​ IRUDIA

46. JARDUERA / TEKNOLOGIA IRAKASGAIARENA PRESTATZEN

41
 BUELTATU

Irakasgaian erabiliko ditugun karpetak eta fitxategiak prestatu ditugu.

a. Teknologian irakaslearekin partekatuko dugun karpeta izendatu eta

sortu: “2_TEK_Abizena_Izena” formatua erabiliz.

a. Sortutako teknologia txostenaren fitxa erabiliz, teknologia karpetan

eredu kopia bat jarriko da.

KARPETAREN IRUDIA (KAPTURA)

 
FITXATEGIAREN LOTURA

49. JARDUERA / AURKEZPENAK ARGITARATZEKO TRESNA

42
 BUELTATU

Edozein formatuan egiten diren aurkezpenak (testuak, diapositibak, Presi,

bideoak, etab.), hainbat baliabideen bitartez argitara daitezke:

1. SLIDESHARE tresnaren bidez argitara daiteke:

https://es.slideshare.net

https://es.slideshare.net/espanol

43
 BUELTATU

2. YOUTUBE​ ​http://youtube.com/​ Youtube interneten bidez bideo digitalak

partekatzeko aukera ematen duen webgunea da.

3. ISSUU​ ​https://issuu.com/​ Issuu online eskaintzen den zerbitzu bat da,

idatzizko material digitalak modu erreal batean ikusteko modua
ahalbideratzen duena: liburuak, aldizkariak, egunkariak edo bestelako
mateliak inprimagarriak.

44
 BUELTATU

4. SCRIBD​ ​https://www.scribd.com/​ Googlelekin erabil daiteke,

dokumentuak, partiturak, audioak... partekatzeko beste erabiltzaileekin.

5. CALAMEO​ ​https://en.calameo.com/books/001363847ea8d666d68a7

45
 BUELTATU

ErantzunBirbidali 
 

46
 BUELTATU

Babes-neurriak:​Webcam-a estaltzea bada neurria modu honetan birus 

batzuk ez dute aktibatzen 
● Datu pertsonalak ez eman edozeini, web orrietan, gure datuak 
erabiltzeko baimena eskatu behar dute, legeak horrela eskatzen 
duelako: hori ez bada gertatzen, hobe ez da erabiltzea eta daturik 
ematea 
● Coockiak erabiltzeko baimena eskatzen dutenean, kontuz ibili 
behar dugu 
● Ezin dira posta-e, Whatsapp edo beste sare sozialen bidez beste 
pertsona edo erakunderen datuak erabili, izenak, posta-e, 
argazkiak, artxiboak, etab…   
● Historialan erabili ditugun datuak ezabatu, egun batzuk aukera 
eginez gutxienez 
● Kokapena ez zaio bidaliko ezezagunei. Eskatzen badute, orrialde 
horietatik atera 
● Https ondoan KANDADOA jarri 
● Batzuetan orrialdean jartzen diizute EZ DA ZIURRA jartzen du, eta 
ez da erabili behar 
● Gurasoen kontrol neurriak erabili (control/parental) erabili GAKO 
HITZ ERRO bat gehi APLIKAZIOAREN IZENA, eta gogoratzeko arraza 
izango da. 

Adibidez:
- Erosketak on-line egiteko tarjeta bat erabiltzeko, bigarren mailako
txartela izan behar du (sekundarioa)
- Posta-e Kopuru mugatua gehienez bi edo hiru helbide elektroniko izan
behar dira eta ez gehiago. Horretarako familia baoitza posta-e bat
izango du.

Info. bilatu…

 
Datuen babesarako legea:

47
 BUELTATU

Info. bilatu...
 
Posta-e. (Gmail) erabiltzean BCC (euskaraz) edo CCO (gazteleraz) erabili:

 
 
 

48
 BUELTATU

48. JARDUERA / INFORMAZIO BILAKETA

Operadore boleanos / Eragile bolearrak

49
 BUELTATU

Operadores Booleanos 
Operatzaile|Eragile boolearrak ezagunenak dira eta artikulu honen puntu gakoa dira.

Ia bilatzaile guztiak funtzionatzen dute eta erabiltzen jakin behar duzun oinarrizko

operatzaileak|eragileak dira. Beharbada gaur egun bilaketa-sistemetan presentzia

gutxiagok duena “XOR-a” operatzailea|eragilea izan dadin; hala ere, gainerakoa

izango da oso errutinazko bilaketak barne Googlen edo Yahoo-n egiteko erabilgarria. 

Wegunea: ​https://neoscientia.com/operadores-booleanos/ 

Operador 'AND' u Operador de Presencia 

50
 BUELTATU

KOMANDOAK

[CTRL]+[INTRO]: Beste orrialde bat egiteko balio du, orrialde jauzia deitzen da.

51
 BUELTATU

INFORMATIKAREN GLOSATEGIA  
 
A 
B 
C 
D 
E 
F 
G 
H 
I 
J 
K 
Lenogai binarioa: Zanbaki sistema bitarra ‘0’ eta ‘1’ zenbakietan 
oinarritzen den zenbaki sistema da. (-5=11011, 5 = 00101) 
M 
N 
Ñ 
Ordenagailuaren hizkuntza: 
Pixelatzea: Ordenadorea koloreak jartzeko erabiltzen duen 
kolorezko koadro txiki batzuk, kode bitarrekin egiten dena. 

 
Q 
R 
Sistema eragilea: 
Sistema eragile motak: 
T 
U 
V 
W 
Y 
z 
 
52
 BUELTATU

33.JARDUERA / AURKEZPEN DINAMIKO 

 
Aurkezpenak egiteko baliabideak:

- Power point (Windows)

- Drive-n Aurkezpenak (Diapositibak) programa librea, Google drive bidez.
- Prezi, aurkezpen dinamikoak
-
Erabiltzaile: eiderfayanas
Gako: ********prezi
-
 

Socrative, zer da?

Socrative es una aplicación gratuita cuya finalidad es el soporte en el aula. Por
ello, puede ser utilizado para feedbacks, evaluaciones mediante quiz, y que
además aumenta la motivación y participación del alumnado.

53
 BUELTATU

42 jarduera

44 Jarduera

Bazterrak aldatzeko bi modu:

- Eskubiko botoiari sakatuz.
- Taula aukeratuta eskubidean

47. JARDUERA / SEGURTASUNA ETA DATUEN BABESA

54