Η III Βαθμίδα της Κλίμακας

1. Μείζονας τρόπος.
Στο μείζονα τρόπο η ΙΙΙ είναι ελάσσονα συγχορδία. Λέμε ότι "αντικαθιστά" ανά περίπτωση
την I ή την V.
α.) Ως αντικαταστάτρια της I.
Συνήθως γράφεται σε ευθεία κατάσταση και δεν αποκλείεται να έχει διπλασιασμένη την
τρίτη. Ο προσαγωγέας χάνει τις ιδιότητές του και μπορεί να κατέβει στη σοπράνο (III -IV
και III - VI) ή ακόμα και να διπλασιαστεί αν η συγχορδία είναι σε α΄αναστροφή. ( Ο λόγος
είναι ότι η συγχορδία θεωρείται τμήμα της Ι με 7 όπου ο προσαγωγέας δεν έχει τις
ιδιοτήτες που τον ακολουθούν όταν ανήκει σε μια δεσπόζουσα συγχορδία.) Ειδικότερα στην
σύνδεση III - ΙV η κάθοδος του προσαγωγέα είναι απολύτως αναγκαία γιατί αλλιώς θα
σχηματιστούν 5 παράλληλες.

& ww ww w w ww ww

w ww w w
? w w w
w w
TIII IV TIII IV TIII IV

β.) Ως αντικαταστάτρια της V.

Γράφεται σε α΄αναστροφή με δύο τρίτες και συνήθως τη θεμέλιο στη σοπράνο. Σε αυτή την
περίπτωση ο προσαγωγέας έχει όλες τις ιδιότητες του όπως τις γνωρίζουμε από την V
βαθμίδα. Σε μεταγενέστερη εποχή είναι δυνατόν αυτή η μορφή συγχορδίας, της
δεσπόζουσας ουσιαστικά να αποτελέσει και πτωτική συγχορδία.

w w w w
4

& w w w w
Ο συμβολισμός DIII όπου D σημαίνει

? w w w w dominant (δεσπόζουσα) κάνει πιό σαφή

w w w w
το ρόλο της συγχορδίας.

DIII6 I DIII6 I

2. Ελάσσονας τρόπος.
α) Αν η 7η νότα είναι οξυμένη που σημαίνει ότι υπάρχει προσαγωγέας τότε είναι
αντικαταστάτρια της V μόνο. Γράφεται μόνο σε α' αναστροφή με δύο τρίτες και τη θεμέλιο
στη σοπράνο. Η συγχορδία θέλει πολλή προσοχή στην χρήση της γιατί είναι αυξημένη.
β) Στη μελωδική κατιούσα η 7η δεν οξύνεται, δεν υπάρχει προσαγωγέας και η
συγκεκριμένη νότα ονομάζεται υποτονική. Η III βαθμίδα που μπορεί να χρησιμοποηθεί
εκεί, είναι μόνο αντικαταστάτρια της Ι αφού στην τονική αρμονία είναι αδιανότητη η χρήση
δεσπόζουσας συγχορδίας χωρίς οξυμένο προσαγωγέα.
Βασίλης Γραβάνης