HIZTEGIA

1. orr
Hemen dago eta! Si está aquí
Heldu den ikustera A ver si ha venido
Lorrin Nahasi (Barro)
Astrapala Zarata

EGON
-T(Z)ERIK JAKIN Ezezkoetan
EDUKI
Hobe duzu ixilik egon!
Hobe du ama etxean geldiTZEA Bi pertsonak desberdinak
Ez daukazu zertan JOAN / JOANIK No tienes por qué ir
Horrela jarraituZ GERO haserretu eginGO naiz
Horrela jarraiTZEKOTAN, ez du merezi
jarraiTZEKO

2.orr
Bokarta (Anchoa)
Aldran (En cuadrilla/Bandada)
Sispasa (Seseo)
Mamarro (Bicho)
Enkante (Subasta)
Mintzagai Hizpide (Tema de conversación)
Aritu Jardun (Ocuparse en)
Alegiazko Fikziozko / Fabulazko
Herriko bandan Herrira goaz / Porturantz
Ateko bandan Itsasorantz
Gomutan Gogo (Recuerdo)
Hitz-totela (Tartamudo)
Zatar Itsusi
Mutil koskorra 7-8 urterekin (Niño crecidito)
Itsaso beteko Handia/ Ona/ Itzela

3.orr
Telebista hondatu egin da La tv se ha estropeado

4.orr
Bakean utzi Nor Nori Nork
Ozen (Sonoro)
-RA ORDUKO Antes de
Nahi izan Lehen aldian
Nahi Geroaldian

5.orr
Bitsetan bizi (Gozosamente / Lleno de contento)
Praketan sartu ezinik Sano pozik / Kabitu
Okerrera egin du Egoerak txarrera egin
Guztia beharrean egon Kili-kolo
Ondo beharrez Asmo onez / Hobe beharrez
Larrua eduki Lotsabako galanta izan
Gorriak ikusi Beltzak ikusi
Egin ahalak egin Ahalegin handia
Zertatik edo hartatik Nola edo hala (de alguna forma)
Zirt edo zart egin Batera edo bestera
Zirkinik egin ez Geldi-geldi
Zertan ez dela Arrazoi barik
Beren beregi Apropos/ Espresa/ Propio
Ez da horrela, hurrean Beste era batera da, antza / Dirudienez/ Noski/ Nonbait/ Aurki
Guztia beharrekoa izan Ez da fidatzekoa/ Ez da ona/ Eskasa
Belarriak makurtuta Apalduta
Beroarena kendu Den baino gehiago ez esan
Bateko hau eta besteko hori Aitzakiaren bat
Berakatza baino finagoa izan Biziki behargina (langilea)
Belea beltzago ez da egingo eta … Okerrago ez du egingo
Hori ez da ahuntzaren gauerdiko eztula gero! Ez da txantxekoa
Hortzak berdinduta eduki Heldua izan
Kate motzean lotu Askatasunik eza

7.orr
Mehatxu Desafío/ Amenaza
Aldarrikatu Reveindicar
Alabaina Hala ere/ Nolanahi ere/ Haatik
Hautua Aukera
Batik bat Batez ere
Xahutu Gastatu
Garaitu Irabazi
Bederen Behintzat
Burutu Gauzatu/ Realizar
Areagotu Gehitu
Jorratu Lurra landu/ Aztertu
Ekoiztu Produzitu
Baino Baizik
Adina /
Bezainbat Buru bezainbat aburu: Tantas opiniones como personas.
Irizpidea Criterio
Ondasuna Bien
Etekina Beneficio (económico)
Deritzon Izena duen izena
Talka Choque
Zeinahi Edozein
Noiznahi Edonoiz
Erkatu Konparatu
Bilakaera Eboluzioa
Ezbaia Zalantza
Xedea Helburu
Ahalik eta …-en Cuanto (mas)

8.orr
Tasunak eta keriak Pros y contras
Eskuduntza Competencia
Mozkin Etekin
Abagune Aukera
Eragiketa Operación
Tasuna Ezaugarri
Gainerako Enparatu/ Gainontzeko - El resto, Los demás
Orobat Era berean/ Hain zuzen
-t(z)eko LAIN Beste/ Adina
Gisa Moduan
Izanik ere Izanda ere
Adiera Acepción
Premia Necesidad
Iruzkin Comentario
Irain Insulto
Hurreratu Hurbildu / Tender
Saihestu Evitar
Uztartu Lotu/ Elkartu

10.orr
Esanak esan A pesar de lo dicho
Urtean baino urtean indartsuago Cada año más fuerte

11.orr
Oraingo Para ahora
Dagoeneko / Honezkero Tan pronto, ya, para ahora, para entonces
Hurrean ???? Antza/ Suposatzen duzu
Lehengo Anterior
Lehenengo Lehendabiziko
Edozelan ere Edonola ere / Dena dela

12.orr
Esan beharrik Zertan esan
Batez besteko Por término / Por medio
Igo ez ezik Además de… no solo
Igo ezik Igo ezean

13.orr
Inondik inora ere ez De ninguna manera (Ezezko esaldietan)
Inondik ere Zalantzarik gabe / De ninguna manera (Ezezko esaldietan)
Behartuz Forzada

15.orr
Zatarra Itsusia
Enparatu Gainerako
Zer du Ezer ikusirik
Halako lau /hiru Lau / hiru bider
Parrastaka Ugari

17.orr
Basa Lokatsa / Barro
Zikinduta Lohituta

18.orr
Badaezpadakoa Pertsona fidatzeko ez dena
Tertzioz Sasoiz / Garaiz
Hara non Harridura ???
Arean Pixka/Apur bat (Aditzaren ostean)
Guran Nahian
Biok biotara Los dos mano a mano
Biak bietara Ellos dos mano a mano
Halakoren baten Una de éstas
Mela-mela eginda Blai blai /Hondatuta
Hotz-hotzean Friamente
Hortxe-hortxe Aproximadamente / Gutxi gorabehera

19.orr
Delako De la llamada
Ekarpena Aportación
Etortzekoa Porvenir
Pattal Makal
Atarramendua Emaitza /Ondorioa
Erabiliaren erabiliz Erabiliaren poderioz / A fuerza de usar
Inoizko bareen Más calmado que nunca
Inoizkorik ondoen Mejor que nunca
Abegitsu Acogedor
Aurrena Lehenengo
Basoerdi Txikito
Bide batez Bide nabar / De paso
Baizik eta Ezpada
Esan gabe doa No hay que decir
Harik eta … arte Hasta que… En tanto que ...

20.orr
Erdietsi Lortu
Ziur antzean Ziur aski
Mami Sustancia/ Fundamento
Azao Manojo
Ankerra Krudela
Xalo Sinple
Behatoki Observatorio
Gotorleku Fortaleza
Eraginbera Influenciable
Eragintza Promoción / Acción
Behinola Antzina
Behinik behin Behintzat
Loditegi Cebadero
Lodigarri Espesor
Lodikote Handia / Rechoncho
Datxekigu (Atxiki aditza)

21.orr
Ahalegindu (ZERTAN ahalegindu) Esforzarse en
Halabeharrez Derrigorrez
Gehikuntza Aumento
Hazkunde Incremento
Haztatu Ikutu /Ukitu
Murritza Urria
Urritasun Escasez
Ezinbestean Derrigorrean
Eraginkortasuna Eficiencia
Uko Utzi
Galarazi Prohibir
Xahutu Derrochar
Porrokatu Borrokatu
Hiru URTEAN Hiru urte jarraian
Hiru URTETAN Hiru urte baina ez jarraian
 22.orr
Hitzetik hortzera Behin eta berriro / Askotan (ESAN)
Sentibera Sensible
Hodeia(k) jo Trumioa egin
Ongizate Bienestar
Giltzadura Articulación
Suminkortasuna Irratibilidad

23.orr
Txertatu Insertar
Kitzikagarria Excitante
Ahitu Amaitu
Horratx He ahí / Mira / Hara!
Patu Destino
Eskuarki Normalean
Aiduru Zain
Zure begira nago Zure zain nago

24.orr
Ondare Patrimonio
Onura Beneficio
Akituta Nekatuta
Gogaituta Aspertuta
Berezko Propia
Argiteria Cjto. Luces
Zaharkituta Anticuado
Barreiatu Zabaldu
Aldarrikatu Proclamar
Igorri Emitir
Bilakatu aditzarekin izena mugatuta

25.orr
Gorena Supremo
Agidanez Dirudienez
Horrenbestez Beraz
Nonbait Antza / Dirudienez
Aurreneko aldiz / Lehenendo aldiz / Aurrenekoz aldiz / Estreineko aldiz / Lehenengoz

27.orr
Aldean eman/eduki Tener encima
Begitan hartu Tener manía
Belaunaldia Generación
Batez besteko Medio ????
Izan Izanda/ik
Gerundioa Egon -(E)Z Egonda
Eduki Edukita
Jakin Jakinda

28.orr
Lausotu Difuminar
Bezainbat Tanto como
Amore eman Etsi
Muzin egin Menospreciar
Lehengo Anterior / Antes
Lehenengo Primero
Betiko moduan / Beti bezala / Beti legez

29.orr
Aintzat hartu Kontuan hartu
Garapena Desarrollo
Gailendu Nagusitu
Jasan Soportar
Batik bat Batez ere
Xahutu Gastatu
Igorri Bidali
Malgu Flexible
Berrestu Confirmar
Sustatu Insartu / Bultzatu
Egotzi Leporatu / Imputar
-takoan Después de … / JarraituTAKOAN
Kargu hartu Pedir cuentas

30.orr
Gorazarrea Emanaldia
Goraldia Hazkundea /Crecimiento
Urritu Gutxitu
Premia Beharra
Betebeharra Obligación
Onespena Onarpena
Bilakaera Evolución
Metatu Pilatu

31.orr
Ugazabandre Jefa, Dueña

32.orr
EsanERA Menpean

33.orr
Kontuz, jauzi egingo zara! ¡Cuidado, te vas a caer!

38.orr
Agiraka egin (agirika) Reprender / Errieta egin / Haserre egin
Era batera A la vez
Ezertariko (Baldintzetan/Galderetan/Ezezkoetan) De algún (ningún) tipo / Nolabaiteko (baiezkoetan)
Zeri nakio + EGON Sin saber qué hacer
Edozertara De cualquier modo / Edonola / Modu horretara
Begia bete Llenar el ojo / Gustar
Begitan hartu Coger manía
Entzutea eman Prestar atención
Ezagun izan Notarse / Ezagun du nolakoa den
Zatia Bastante (más) / Zatia azkarrago / Askoz
Eraz Bien / A satisfacción
Atoan Al instante / Berehala
Begiz jo Echar el ojo

39.orr
-(r)ekin batera A la vez / Conjuntamente (con)
Berez De por sí / Por naturaleza / En sí mismo
-(e)la kausa A causa de
Batere Nada / En absoluto
Legez Como / De igual manera

41.orr
Gatx / Gaitz Zaila
Kolokan Tambaleando / Dudando

42.orr
Hileta jo Quejarse
Jai egon No tener nada que hacer
Kili-kili egin Preocupar
Kuku bat egin Hacer una visita corta
Oraintxe eta oraintxe ere Aún hoy en día
Hortzak berdinduta egon Ser mayor / Berdinduta = Gastatuta
Osoa = Oso-osoa = Oso-osokoa izan ( Ezezkoetan) Ser normal
Piper egin Hacer pira / Sasieskola egin
Santu egon Estar bien
Pipiak jota egon Estar jodid@
Pipi / Sits Polilla

43.orr
EguraldiA ilun dago

44.orr
Udaberria = Bedatsea
ZerTAN JARDUN Jardun = Ocuparse en algo
Zio Arrazoi
ZerTAZ ari izan Tratar sobre / Hablar

44B.orr
Ñir-ñir Diz-diz / Brillando
Zirrara Emozio / Impresión / Emoción
Lurrin Usain / Perfume / Olor
Artega Urduri / Arbin
Taupaka Latiendo / Azkar dabil!
Ziztada Sastada / Punzada / Pinchazo

45.orr
Mamua Kezka / Temor, preocupación
Uxatu Saihestu
Ase Bete
Berretsi Confirmar
Franko Makina / Asko
Haztamuka Tanteando
Urrutixegi Gehiegi sakondu
Gupida Erruki
Errukaria Digno de compasión
Anitz Asko
-Agatik Nahiz eta
Behaketa Observación

46.orr
Gatibu Morroi /Cautivo, Subordinado
Mintzaldi Saio
Mamia Edukia / Contenido, Sustancia
Eite Itxura / Apariencia
Hara bestea! ¡Mira al otro!
Esatea ere! ¡Decir semejante cosa!
Loria Gloria

47.orr
Sutsu Amorratu / Furioso, Irritable
Atzean Ostean/Azpian/Gibelean
Asaldatu Honetik| Baitatik atera / Enfurecerse, Irritarse
AsteburuAN besteTAN ez du ikusten

48.orr
Sendi Familia
Senide Pariente
Nerabezaro Adolescencia

Kale egin Huts egin / Faltar, no acudir

Autobusa huts egin dut (He perdido el bus)
Baldin eta Baldintza indartzeko
Beste Adina/Bezain beste / Tanto … como…
-t(z)eko lain Tento … como …
Nahigabe Atsekabe / Disgusto

51.orr
Zikin Lohi
Litro esnea El litro de leche
Litro bat esne Un litro de leche

52.orr
Euria bada ere
Euria egiten badu ere Por si llueve
Euria eginean ere
Zein baino zein A cada cual
Bata baino bestea
Inoiz baino + …-ago Más que nunca
Inoizkorik + …-en
Inoiz baino hobeto Mejor que nunca
Inoizkorik ondoen

53.orr
Aurreragoko …-(r)ik Más importante
Behea jo Lur jota / Desmoralizarse
Begirik batu ez No pegar ojo
Beroarena kendu Ya será menos
Garbia izan Hutsa izan / Completamente
Direnak eta ez direnak Tremendas
Entzutea eduki Tener oido
Satsa legez A montones
Ezagun izan Notarse
Gibela eduki Tener cachaza

54.orr
Hats Kiratsa
Erauzi Atera / Extraer

55.orr
Artean Oraindik - lehen aldian
Balizko Hipotetikoa

56.orr
Igandea gabe Igandea baino lehen / Antes del domingo
Behearen gainean Lurrean
Behargina Langilea
Zalantzaren bat... Zalantzarik badaukazu...
Non edo non
Zer edo zer Baiezkoetan
Zerbait

Ezer Ezezkoetan
Inor Galderetan
Inoiz Baldintzetan
(oparirik) EZER erosiko diozu amari?

(oparia / opari bat) ZERBAIT erosiko diozu amari?

EZER nahi duzu? ZERBAIT

ZERBAIT nahi duzu ala?

57.orr
Prakak dariola Cayéndose los pantalones
Oso esan (NOR NORI NORK) Tratar bien
Txarto esan (NOR NORI NORK) Tratar mal
DUELA hiru urte … egin zueLA
ORAIN DELA hiru urte
Hiru urte DA … egin zueLA
Hiru urte IGARO DIRA … egin zuenETIK
Hiru urteTIK HONA… Desde hace 3 años…

58.orr
Zertara ezean Dudando qué hacer
Aurrean erabili Tratar mal
Bat edo beste Alguno que otro
Nondik edo handik De algún sitio / Nonbaitetik
Zertan edo hartan En alguna cosa
Zelan edo halan De alguna manera
Bera(k) beratara Solo
Berban-berban A cada palabra / Behin eta berriro esan / Hitzetik hortzera esatea
Berebiziko Idóneo
Txarto hartu Sentar mal

60.orr
Ehundaka Ciento y pico
Ehunka txori Cientos de pájaros
Hogeita piku
Hogeitaka urteAK dauzka Veintitantos años
Hogeitaz
Hogeita
Hiru URTEAN Hiru urte JARRAIAN
Hiru UETETAN
Hiru EuroAN
EuroTAN ala dolarrETAN??
Kolore askoKO bandera
Hiru urteKO umea
Hiru koloreTAKO banderak
Hiru koloreKO banderak
Hiru urte EZ JARRAIAN
A 3€
En euros o dólares?
Bandera de muchos colores
Niño de 3 años
3 banderas de colores
Bandera de 3 colores

61.orr
Denean Leku guztietan
Gaitzetsi Condenar, Criticar
Gaitzesgarria Txartzat jotzea

62.orr
Zenbat eta … orduan eta…
Zenbat eta … hainbat eta …
Bizi nahi badugu Biziko bagara
Badaki euria egiten Suele llover / Sabe llover
Ez eze … ere ... == Ez ezik … ere ...

63.orr
Estukura Apuro
Kipututa Entumecido
Epebakoa hutsa Impaciente

64.orr
Bilborago Más hacia Bilbao (más cerca)
Goragoko Gorago dagoen solairuan
Gorengo Goren dagoen solairuan

65.orr
Grina Pasión, Ansia

66.orr
Iazlehenean Hace dos años
Igarri-igarrian dago Está muy a la vista
Kisketan, txantxurriketan Hanka bakarrean / A la pata coja
Lagun joan Ir en compañía
Guztia beharrekoa/beharrean Regular
Lantzean behin De vez en cuando
Lehenengotan Al principio
Lehengo baten Hece pocos días
Ur bitsetan En una nube, muy feliz
Ostatuz egon Estar hospedado
Hotsean-hotsean Txitean-pitean / A cada momento
Igarrian Salta a la vista
Lantzean gauza bat Cada vez una cosa diferente
Lantzean batek Cada vez uno diferente
Lantzean leku batean Cada vez en un sitio diferente
Lehengoan / Lehengo batean El otro día
Lagundu (Nor Nori Nork) Ayudar, Acompañar

67.orr
Izotz Horma / Hielo, escarcha
 69.orr
Eskerrak eskumari Gaitz erdi / Mal menor, ¡Menos mal!

70.orr
Zuk daukazu sortea! ¡Q suerte tienes!
Zu zara leloa! = Zeuk leloa zaren!
Zeu zara zu leloa! ¡Tú si que eres no yo!
Zeu leloa zara =/= Zu leloa zara

75.orr
Eratara Bien
Denean En todos los sitios
Ez, bada! Por supuesto
Baietz, bada! Eso pues
Zelako Cómo que
Zurtz eginda Atónito
Sats eginda Hecho polvo
Hurrean Al parecer
Hainbestean Regular
Horretariko De ese estilo
Ehota egon Estar molido

78.orr
Atertuko ahal du Ójala escampe
Sutatik hara Bero-bero sutatik harakoa / Recién sacada del fuego
Euria, arean ari du Euri pixka bat ari du

79.orr
Bilakaera Evolución
Azpikeria Intriga, conspiración
Errolda Empadronamiento
Gatazka Conflicto, Guerra
Alabaina Sin embargo
Antzutu Esterilizar
Nekeza Zaila
Aise Erraz
Gorpuztu Dar forma
Txikizio Destrozo

80.orr
Galbahe Criba
Aitzindari Precursor, Pionero
Zirrikitu Rendija
Urrats Paso
Lokarria Lotura / Atadura
Sona Ospe / Fama

81.orr
Bederen Behintzat / Por lo menos, Al menos

82.orr
Talka Choque
Behatu Observar
 83.orr
Miretsi Admirar
Murtxikatu Mamurtu / Masticar

86.orr
Arestiko Orain dela gutxi / Reciente
Murgildu Sumergir, Zambullir
Urratu Rasgar
Atondu Konpondu, Prestatu
Lehenik Primeramente

87.orr
Oraindik orain Orain dela gutxi, Oraintsu, Berriki, Berritan

88.orr
-(r)en bitartez A través de, por medio de
Aldarte Umore
Adore Kemen / Valor

89.orr
Aldarrikatu Reveindicar
Tematu Empeñarse
Bere horretan Dagoen dagoenean
Aldez behintzat Alde batetik
Behintzat Al menos
Dagoeneko Tan pronto, ya, para ahora; Para entonces

90.orr
Men egin Onartu
Ahal dela A poder ser
Zorionez Beharrik / Afortunadamente

LAU HILEAN BEHINGO AZTERKETA

Izozkirik ezean Izozkirik ez badago

Atzez Atzerantz
Ezpada Baizik eta
Eratara Zuzen
Eraz Ondo
Zirin-zirin Líquido
Zirikatu-zirikatu Chinchar
Zirri-zirri Meter mano
Buelagarri Motivo de burla
Berritan De recien puesto
Baina Hala ere
Nonbait Al parecer
Hanka egin Ihes egin
Asaba Arbaso, Antzinako / Antepasados
Azare Berza
Gori-gori egin Poner al rojo vivo
Bero-bero egin Acalorarse
27.orr
Gerundioa Izan Izanda/ik
Egon Egonda
-(E)Z
Eduki Edukita
Jakin Jakinda