İrlanda'nın Normanlar tarafından işgali

Vikipedi, özgür ansiklopedi

İrlanda'nın Normanlar tarafından işgali iki etapta başarılan bir
süreçtir. İlk etap 1 Mayıs 1169'da başlamıştır ve bu etapta birbirleriyle İrlanda'nın Normanlar tarafından işgali
o zaman kardar yakın bağlantıları olmayan bir grup Norman şövalye
Wexford Kontluğu içinde bulunan "Bannow" mevkine çıkartma
yaptılar. Bu çıkartma daha önce "Leinster Kralı" olan ama krallıktan
azledilen Dermott MacMurrogh (Diarmait Mac Murchada) ' krallığı
tekrar eline geçirmek için Norman şövalyelerden destek istemesi
üzerine yapıldı.

İkinci etapta ise İngiliz Kralı II. Henry daha önce çıkartma yapmış
olan Norman sövelye güçleri üzerinde olan kontrolünü devam ettirip
artırmak hedefiyle daha büyük bir askeri güçle Waterford'a çıkartma
yapmasıdır, Bu çıkartmadan sonra II. Henry ordusuyla Dublin üzerine
yürüyüp şehri ele geçirdi. Burada 1172'ye kadar İrlanda yerel
krallarının ve piskoposlarının o şehre gelip kendine bağlı olduklarını
ilan edip ona biat etmelerini organize etmekle uğraştı. Böylece bir 1300'de Normanlar ve yerli krallar altında İrlanda
"İrlanda Lordluğu" adı verilen ve "Anjular İmparatorluğu"'nun bir
Bölge Önce Wexford, sonra İrlanda adasının
parçası olan yeni bir devlet kurdu.
tümü, İrlanda
Sonuç Normanlar'ın Dublin ve İrlanda'nın
büyük kısmını işgali ve İrlanda
İçindekiler üzerinde üst-krallık kurmaları
Arka plan Taraflar
1169'da ilk istila Normanlar İrlanda Kralları
1171'de İngiltere Kralı II. Henry'nin gelişi Leinster Krallığı Ulster
Sonraki istilalar İngiltere Munster
Kaynakça Flandra Kontluğu Connacht
Ayrıca bakınız Galler Ülkesi Vikingler
Dış bağlantılar Komutanlar ve liderler
Dermott Ruaidri O'Connor
MacMurrough Askulf Mac Torkil
Arka plan II. Henry
Tek bir İngiliz asıllı papa olan Papa IV. Adrian, papalığını başlarında Richard Fitz Gilbert
1155'te Laudabiliter adlı bir Papalık Kanunu çıkartarak nispeten de Clare, Strongbow
bağımsız İrlanda Kilisesi'ni doğrudan doğruya Roma'daki papalığa Raymond Carew
bağlamak hedefiyle yeniden kurumlaşmasını sağlamak için İngiltere Richard Fitz
Kralı II. Henry'ye İrlanda'yı istila etme yetkisini vermişti.[1] Fakat bu Godbert
papalık kanunu sadece İrlanda üzerinde papanın yetkisini kabul Petr Hackett
etmekle yetinmemekteydi ve İmparator Konstantin'in Mirası[2] adlı Rhys ap Gruffydd
Maurice Fitz Gerald
Robert Fitz Stephen
prensibi kullanarak Avrupa kıtası kıyılarında bulunan tüm adalarn (bu arada Britanya adası) üzerinde papalığın politik güçleri ve
yetkileri olduğunu iddia etmekteydi.

Bu İngiltere Krallığı için kabuledilir bir prensip olmadığı için bu Laudabiliter adlı Papalık Kanunu hükümdarlar tarafından
uygulanmadı ve unutuldu. Buna karşılık İrlanda'nın Normanlar tarafından istilası sırasında papa olan Papa III. Alexander ise 1172'de
II. Henry'ye verdiği "İmtiyaz"'da "Laudabiliter" Papalık Kanununu kullanmıştı ve böylece bu kanunun ve içeriğinin tüm Hristiyanlara
için geçerli olduğunu zımnen kabul etmişti.

"Laudabiliter" Kilise Kanunu İngiltere'de Rönesans Hümanist hukukçuların araştırmalarının zirveye eriştiği 16. yüzyıl Tudor
Hanedanı'nın son dönemlerinde tekrar hukukçuların yazı ve düşünceleri içinde önem kazandı; çünkü bu araştırıcılar Papa'nın
dünyasal yetkilerine temel sağlayan "İmparator Konstantin'in Mirası" belgesinin gerçeğe dayanmayan uydurma bir belge olduğunu
ortaya çıkartmışlardı. Ama bu uydurma bir belge olsun veya olmasın, zaten 12. yüzyılda Papalık (örneğin 1075-87'de çıkartılan
"Dictatüs Papae" adlı Papalık Kanunlarında) prensip olarak diğer bütün krallar ve hükümdarların üstünde politik gücü ve yetkileri
olduğunu iddia etmekteydiler.

1169'da ilk istila

İrlanda Yüksek Kralı olan Tyrone Kralı'nın 1166'da ölmesi ile Leinster Kralı olan
Muirchertach "Mac Lochlainn" yeni Yüksek İrlanda Kralı olan Rory O'Connor ve
onu tutan diğer İrlanda ileri gelenlerinin kliği desteğiyle, Leinster Krallık tahtından
indirildi ve sürgüne gönderildi. McMurrogh önce Bristol'a kaçtı ve oradan da
Normandiya'ya geçti. Orada bulunan İngiltere Kralı da olan II. Henry ile görüştü ve
ondan Leinster tahtını tekrar elde etmek için İngiltere'de asker toplama imtiyazı aldı.
Ancak McMurrogh bu imtiyazı alırken II. Henry'inin kendine üst-hükümdar
olduğunu kabul etmek zorunda kaldi ve bunun üzerine yemin etti.
Haritada "Bannow Körfezi", ilk
çıkartma yapma mevkii
1167'de Macmurrogh İngiltere ve Galler ülkesinde asıl şövalyeler arasından asker
toplamaya başladı. İngiltere'de bunlar Norman asıllıydılar. Galler ülkesinden
Lanstephan Lordu Maurice Fitz Gerald, Deheubarth Prensi Rhys ap Gruffydd, (Strongbow = "güçlü yay" namlı) 2. Pembroke Kontu
Richard de Clare Macmurrogh'nin ordusuna katıldılar
.

İrlanda'ya kendi tayfalarıyla ilk çıkan Norman şövalye 1167'de "Richard Fitz Godbert de Roche" oldu. Fakat Norman, Galler Ülkeli
ve Flandara'lı asıllı şövalyelerden oluşan kiralık asker ordusunun geri kalanları Wexford'a "Bannow Körfezi" mevkine 1169'da
çıktılar. Bu ordu çok geçmeden Leinster Krallığı'nı eline geçirdi ve İrlanda'nın önemli şehirsel merkezleri olan Waterford ve Dublin
de Macmurrogh eline geçti. "Strongbow" namlı Richard de Clare, Macmurrogh 'in kızı Eva ile evlendi ve evlenme anlaşmasına göre
Leinster Krallığı veliahtı oldu.

Fakat bu İngiltere'nin Norman Kralı olan II. Henry'yi Richard de Clare'in İrlanda'da yeni ve kendine rakip bir Norman İrlanda
Krallığı kurması olasılığı dolayısıyla kuşkulandırdı. Bu nedenle II. Henry en uygun bir dönemde İrlanda'yı ziyaret ederek kendi
otoritesini orada pekiştirmeye karar verdi.

1171'de İngiltere Kralı II. Henry'nin gelişi

İngiltere Kralı II. Henry 1171'de büyük bir donanma filosu ile Waterford'a çıktı ve böylece İrlanda adasına ayak basan ilk İngiltere
Kralı oldu. Norman şövalyeler tarafından ele geçirilmiş olan Waterford ve Dublin Henry tarafından kraliyet şehirleri olarak ilan
edildiler. Kasım'da yerel İrlanda Kralları Dublin'e gelerek orada II. Henry'ye biat ederek onun İrlanda üst-krali olduğunu kabul ettiler.
Yörel İrlanda Kralları II. Henry'yi üst-kral olarak kabul etmekten memnun olmuşlardı çünkü bu suretle hem Leinster Krallı'nın ve
hem de onu tahta getiren Norman askeri asillerin daha fazla politik güç ve şahsi iktidar elde etmeklerine engel olunmaktaydı.

1172'de II. Henry'nin emirleri ve organizasyonu ile İrlanda'da bulunan kilise piskoposları "Cashel Sinodu" adlı bir toplantı yaptılar ve
bu sinodda İrlanda Kilisesi'nin de aynen İngiltere Kilisesi gibi organize ve idare edilmesi kararını aldılar. Roma'da ölen Papa IV.
Hadrian yerine papa seçilmiş olan Papa II. Alexander'da selefininin İrlanda'yı II. Henry idaresine vermesini ona bir "İmtiyaz" Beratı
vererek resmen teyit etti.

Henry bundan sonra İrlanda'dan ayrıldı. 1170'te Thomas Becket'in öldürülmesi vakasını incelemekte olan papalık temsilcisi ile
uğraştı. 1173-1174'te ise Fransa'da II. Henry'ye tabi olan Normandiya topraklarında ortaya çıkan yanı
is bastırmak zorunda kaldı.

Bu arada Leinster Kralı olan MacMurrough 1171'de öldü ve ona varis olan damadı Norman asıllı "Strongbow" Pembroke Kontu
Raymond Carew ise de 1176'da öldü. Bundan sonra II. Henry'nin İrlanda ile ilgilenmesi, Norman istilasından önce son İrlanda
Yüksek Kralı olan "Rory O'Connor" ile 1 75'te imzaladığı "Windsor Antlaşması" ile oldu.[3]

Fakat II. Henry uzakta, İngilere'de olduğu için İrlanda'da bulunan Norman asiller, Windsor Antlaşması'nı hiçe sayark, kendi
menfaatlerine en uygun gelen politikaları uygulamaya başladılar. "Raymond Fitz Gerald (lakabı Raymond le Gros)" zaten bu
antlaşmadan önce Limerick şehrini ve "Munster" krallığına ait olan "Thomond" adıyla anılan Kuzey Münster arazilerini kendi eline
geçirmişti. "John de Courcy" 1177'de doğu Ulster'e hücum edip buraları kendi arazisine kattı. Diğer Norman asıllardan"Prendergast",
"Fitz-Stephen", "Fitz-Gerald", "Fitz-Henry" ve "le Poer" aileleri de kendileri lehine eski yerel krallık arazilerine benzer
büyüklüklükte şahsi araziler işgal etmeye başladılar
.

1185'te II. Henry İrlanda adasında efeektif devlet idaresi başına o zaman 18 yaşında olan en küçük oğlu John'u getirdi ve ona
"Dominus Hiberniae (İrlanda Lordu)" unvanını verdi. Böylelikle küçük oğluna bir kirallık verme planlamaktaydı. Fakat hiç
beklenmedik olarak John, III. Haçlı Seferi'ne giden büyük kardeşi I. Richard (veya Aslan Yürekli Richard) yerine 1199'da İngiltere
Kralı olmasından sonra"İrlanda Lordluğu" unvanı İngiltere Krallığı kralının bir unvanı oldu.

Sonraki istilalar
Ana Norman istilasının merkezi Leinster'dı, ama diğer İrlanadalı krallar Norman istilası olmadan II. Henry'yi üst-hükümdar olarak
kabul edip ona biat ettiler. Fakat İrlanda'ya ilk iki asker çıkartma yanında diğer Norman asıl şövalyeler de diğer İralanda mevkilerine
kendi tayfalarıyla asker çıkartip istilaya geçtiler
. Bunlar:

1175'te ve 1200-1200'de "William de Burgh"komutasında "Connaught" istilaları;

1177'de Raymond le Gros komutasında "Munster" istilası;
1177'de John de Courcy komutasında "Doğu Ulster" istilası.
Bu asker çıkartıp arazi istilaları İngiltere Krallından özel izin ve kabul istenmeden planlanıp gerçekleştirildi. Ama İlk etap
"Strongbow" istilası gibi sonradan II. Henry'in kurmuş olduğu "İrlanda Lordluğu" devleti içine kabul edildiler
.

Kaynakça
1. ^ Austin Lane Poole (1993), From
' Domesday book to Magna Carta, 1087-1216 , Oxford:Oxford University Press
say.303,304 Google books:[1] (http://books.google.ie/books?id=PN6MO0_mwaAC&printsec=frontcover&dq=From+D
omesday+book+to+Magna+Carta,+1087-1216&source=bl&ots=aR VTELbz3m&sig=3jhqLELEm9KkKCdCsıqynvo_cT
g&hl=en&ei=JJkkTNjyO4jy0gSQxqG9BA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=UCBoQ6AEwAA#v=one
page&q=adrian&f=false)
2. ^ Bu belgenin bircok yazma nushasinda, elde bulunan 9. yuzyila ait olan en eski yazma nusha dahil) bu belgenin ismi
Constitutum domini Constantini imperatorisolarak gecmektedir. "Donation of Constantine". (1913) Catholic
Encyclopedia, New York:Robert Appleton Company.
3. ^ A. M. Sullivan, (1900),Atlas and Cyclopedia of IrelandBölüm 20. (http://www.libraryireland.com/Atlas/XX-Roderick-
OConor.php)

Ayrıca bakınız
İngiltere Krallığı
II. Henry
İrlanda tarihi

Dış bağlantılar
 "Your İrish" websitesinde İrlanda Tarihi (İngilizce)
Richard Roache (1998)The Norman Invasion of Ireland. (İngilizce)
History of the Norman Conquest, Cilt: III, IV, V , (Oxford, 1870-76) (İngilizce)

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İrlanda%27nın_Normanlar_tarafından_işgali&oldid=20116553
" adresinden
alındı.

Bu sayfa son olarak 3 Kasım 2018 tarihinde ve 13.33 saatinde düzenlenmiştir

.

Metin Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansıaltındadır; ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak, Kullanım
Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc.tescilli markasıdır.