Jerzy Bednarczuk

1. W trójkącie ABC boki AB i BC są różnej długości. Wykazać, że punkt przecięcia

dwusiecznej kąta przy wierzchołku B i symetralnej boku AC należy do okręgu
opisanego na trójkącie ABC.

2. Dane są odcinki h, d, s. Skonstruować taki trójkąt ABC, aby długości: wysokości,

dwusiecznej i środkowej poprowadzonych z wierzchołka A były równe odpowiednio
h, d, s.

3. Pięciokąt ABCDE jest wpisany w okrąg. Wykazać, że dwusieczne kątów ACB, ADB
i AEB przecinają się w jednym punkcie.

4. Sześciokąt ABCDEF jest wpisany w okrąg, a jego przekątne AC i BD przecinają się

w punkcie P. Wykazać, że <
)AFB + <)CED = <)APB.

5. Sześciokąt ABCDEF jest wpisany w okrąg, półproste BC i AD przecinają się

w punkcie P. Wykazać, że <
)AFB – <)CED = <)APB.

6. Punkt S jest środkiem okręgu opisanego na trapezie ABCD o podstawach AB i CD.

)CEB  <)CSB.
Przekątne tego trapezu przecinają się w punkcie E. Wykazać, że <

7. Punkt S jest środkiem okręgu opisanego na trójkącie ostrokątnym ABC, a odcinek AD

)BAD  <)SAC.
jest wysokością tego trójkąta. Wykazać, że <

8. Czworokąt ABCD jest wpisany w okrąg o. Łuk AB, do którego nie należy punkt C,
1 5
stanowi okręgu o, a łuk CD, do którego nie należy punkt A, stanowi okręgu o.
7 14
Wykazać, że przekątne czworokąta ABCD są prostopadłe.

9. W trójkącie ostrokątnym ABC, < ) BAC = 60. Wysokości BD i CE tego trójkąta

przecinają się w punkcie H. Wykazać, że prosta zawierająca dwusieczną kąta BHE
przechodzi przez środek okręgu opisanego na trójkącie ABC

10. Sześciokąt ARBPCQ jest wpisany w okrąg. Proste AP, BQ i CR zawierają wysokości
trójkąta ABC. Wykazać, że te proste zawierają dwusieczne kątów wewnętrznych
trójkąta PQR.

11. Sześciokąt ARBPCQ jest wpisany w okrąg. Proste AP, BQ i CR zawierają dwusieczne
kątów wewnętrznych trójkąta PQR. Wykazać, że te proste zawierają wysokości
trójkąta ABC.

12. Okrąg o jest opisany na trójkącie ABC. Prosta k, przechodząca przez C, jest styczna do
okręgu o i k || AB. Wykazać, że CA = CB.

13. Okrąg o jest opisany na trójkącie ABC. Prosta k, przechodząca przez C, jest styczna do
okręgu o i CA = CB. Wykazać, że k || AB.

14. Dwa czworokąty o bokach odpowiednio równoległych są wpisane w ten sam okrąg.
Wykazać, że przekątne jednego z tych czworokątów są równe odpowiednim
przekątnym drugiego czworokąta.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

15. W okręgu o poprowadzono cięciwę AP. Punkt H należy do tej cięciwy, a symetralna
odcinka HP przecina okrąg o w punktach B i C. Wykazać, że proste AB i CH są
prostopadłe.

16. Sześciokąt ABCDEF jest wpisany w okrąg i AB = BC, CD = DE, EF = FA. Wykazać,
że proste AD, BE i CF przecinają się w jednym punkcie.

17. Wykazać, że w dwunastokącie foremnym A1A2...A12 przekątne A1A5, A3A8 i A4A11

przecinają się w jednym punkcie.

18. Okrąg wpisany w trójkąt ABC jest styczny do boków BC, CA, AB odpowiednio
w punktach K, L, M. Punkty P, Q, R są środkami okręgów wpisanych odpowiednio
w trójkąty ALM, BMK, CKL. Wykazać, że proste KP, LQ, MR przecinają się w jednym
punkcie.

19. Na bokach AC i BC trójkąta ABC zbudowano, po jego zewnętrznej stronie, takie

) AKC = <) BLC = 90 oraz <) CAK  <
trójkąty ACK i BCL, że < ) CBL. Punkt M jest
środkiem odcinka AB. Wykazać, że MK = ML.

20. Punkty P, Q, R należą odpowiednio do boków BC, CA, AB trójkąta ABC. Okręgi
opisane na trójkątach BPR i CPQ przecinają się w punktach P i S. Wykazać, że na
czworokącie ARSQ można opisać okrąg.

21. Dany jest czworokąt wypukły ABCD. Punkty P, Q, R i S leżą odpowiednio na bokach
AB, BC, CD i DA. Punkt E leży wewnątrz tego czworokąta. Na każdym
z czworokątów APES, BQEP i CREQ można opisać okrąg. Wykazać, że i na
czworokącie DSER można opisać okrąg.

22. Okrąg o jest opisany na trójkącie ABC. Prosta k jest styczna do okręgu o w punkcie A.
Prosta równoległa do prostej k przecina odcinki AB i AC odpowiednio w punktach
E i D. Wykazać, że na czworokącie BCDE można opisać okrąg.

23. Czworokąt ABCD jest wpisany w okrąg, proste AB i CD przecinają się w punkcie E,
proste AD i BC przecinają się w punkcie F. Wykazać, że dwusieczne kątów AED
i AFB są prostopadłe.

24. Środkowe AD, BE i CF trójkąta ABC przecinają się w punkcie S. Na każdym z

czworokątów AFSE i BDSF można opisać okrąg. Wykazać, że trójkąt ABC jest
równoboczny.

25. Kąt B trójkąta ABC jest równy 60. Dwusieczne AD i CE przecinają się w punkcie M.
Wykazać, że MD = ME.

26. Punkt H jest ortocentrum trójkąta ABC. Wykazać, że okręgi opisane na trójkątach
ABH, BCH i CAH są przystające.

27. Odcinki AB i CD są średnicami okręgu o, a punkt M należy do tego okręgu.

Punkty P i R są rzutami prostokątnymi punktu M na proste AB i CD. Wykazać, że przy
ustalonych średnicach AB i CD długość odcinka PR nie zależy od wyboru punktu M.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

28. Dany jest trójkąt ABC. Dwusieczne AD i BE kątów wewnętrznych tego trójkąta
przecinają się w punkcie S, a na czworokącie CESD można opisać okrąg. Wyznaczyć
rozwartość kąta BCA.

29. Okręgi o1 i o2 są styczne w punkcie A, okręgi o2 i o3 w punkcie B, okręgi o3 i o4

w punkcie C, okręgi o4 i o1 w punkcie D. Wykazać, że na czworokącie ABCD można
opisać okrąg.

30. Dany jest taki czworokąt wypukły ABCD, że okręgi wpisane w trójkąty ABC i ADC są
styczne. Wykazać, że na czworokącie, którego wierzchołkami są punkty styczności
tych okręgów do boków czworokąta ABCD, można opisać okrąg.

31. Przekątne czworokąta wypukłego ABCD są prostopadłe i przecinają się w punkcie M,

a punkty P, Q, R, S są rzutami prostokątnymi punktu M na boki czworokąta ABCD.
Wykazać, że na czworokącie PQRS można opisać okrąg.

32. Czworokąt ABCD jest wpisany w okrąg, a jego przekątne przecinają się w punkcie M.
Punkty P, Q, R, S są rzutami prostokątnymi punktu M na boki czworokąta ABCD.
Wykazać, że w czworokąt PQRS można wpisać okrąg.
33. Czworokąt ABCD jest wpisany w okrąg. Wykazać, że środki okręgów wpisanych
w trójkąty ABC, BCD, CDA i DAB są wierzchołkami prostokąta.

34. Dany jest okrąg o oraz punkt A należący do niego i prosta k oraz punkt B należący do
niej. Prosta k nie ma punktów wspólnych z okręgiem o. Przez punkty A i B
prowadzimy zmienny okrąg q, który przecina prostą k i okrąg o odpowiednio w
punktach Rq i Sq. Wykazać, że wszystkie proste RqSq przecinają się w jednym punkcie.

35. Punkt P należy do krótszego łuku AB okręgu opisanego na trójkącie równobocznym

ABC. Wykazać, że PA PB PC .

36. Czworokąt wypukły ABCD jest wpisany w okrąg i spełnia następujące warunki:
<)ACB = 2<)CAD, <)ACD = 2<)CAB. Wykazać, że CB + CD = CA.

37. Czworokąt ABCD jest wpisany w okrąg i istnieje okrąg o środku należącym do
odcinka AD, styczny do pozostałych boków tego czworokąta. Wykazać, że
AB + CD = AD.

38. Dane są punkty B i C, kąt  oraz odcinek h. Skonstruować taki trójkąt ABC, aby
)CAB = .
wysokość poprowadzona z wierzchołka A miała długość h, oraz <

39. Punkt C należy do cięciwy AB okręgu o środku S i cięciwa ta nie jest średnicą.
Wykazać, że punkt C jest środkiem cięciwy AB wtedy i tylko wtedy, gdy odcinek CS
jest prostopadły do cięciwy AB.

40. Dany jest okrąg o i punkt A. Wyznaczyć zbiór środków cięciw okręgu o,
wyznaczonych przez proste przechodzące przez punkt A.

41. Podzielić kwadrat na trójkąty ostrokątne (im mniej trójkątów, tym lepszy wynik). Jaka
jest najmniejsza liczba takich trójkątów?

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

42. Dane są różne punkty B i C, kąt  oraz punkt D, należący do odcinka BC.
)CAB = , a półprosta AD była dwusieczną kąta
Skonstruować taki trójkąt ABC, aby <
CAB.

43. Dany jest trójkąt ABC. Wykazać, że okręgi o średnicach AB i AC przecinają się na
prostej BC.

44. Dana jest prosta k oraz okręgi o1 i o2, leżące po tej samej stronie prostej k i styczne do
niej odpowiednio w punktach A i B. Dany jest też kąt . Skonstruować taki punkt S
należący do odcinka AB, aby suma kątów, pod jakimi widać z punktu S okręgi o1 i o2,
była równa .

45. Suma kątów przy jednej z podstaw trapezu jest równa 90 a różnica jego podstaw jest
równa t. Obliczyć długość odcinka łączącego środki podstaw trapezu.

46. Dany jest czworokąt ABCD wpisany w okrąg o oraz odcinek o długości t.
Skonstruować taki punkt S należący do okręgu o, aby odcinki AS i BS wyznaczyły na
odcinku CD odcinek o długości t.

47. Odcinek AB jest średnicą okręgu o = o(S, r). Punkt P należy do okręgu o i jego
odległość od prostej AB jest równa tP. Punkt RP należy do odcinka SP i SRP = tP.
Wyznaczyć zbiór wszystkich takich punktów RP przy ustalonych punktach A i B.

48. Dany jest okrąg o oraz należące do niego punkty A i B. Zmienna cięciwa CD o
ustalonej długości t  AB przecina cięciwę AB. Wyznaczyć zbiór wszystkich punktów
przecięcia prostych AC i BD.

49. Dany jest okrąg o oraz należące do niego punkty A i B. Zmienna cięciwa CD o
ustalonej długości t  AB przecina cięciwę AB. Proste AC i BD przecinają się w
punkcie S. Wyznaczyć zbiór środków okręgów opisanych na trójkątach CDS.

50. Proste k, l, m przecinają się w jednym punkcie, a punkt P nie należy do żadnej z nich.
Punkty A, B, C są rzutami prostokątnymi punktu P odpowiednio na proste k, l, m.
Punkty D, E, F są rzutami prostokątnymi P odpowiednio na proste AB, BC, CA.
Wykazać, że punkty D, E, F są współliniowe.

51. Różne punkty A, B, C leżą na prostej k, a punkt P do prostej k nie należy. Punkty
Q, R, S są środkami okręgów opisanych na trójkątach PAB, PBC, PCA. Wykazać, że
punkty P, Q, R, S leżą na jednym okręgu.

52. Wykazać, że w czworokącie wypukłym suma przekątnych jest większa od sumy

dwóch boków przeciwległych.

53. Punkty A i B leżą po tej samej stronie prostej k. Znaleźć taki punkt P, należący do
prostej k, by suma PA + PB była najmniejsza.

54. Punkty A i B leżą po tej samej stronie prostej k. Znaleźć taki punkt P, należący do
prostej k, by wartość wyrażenia |PA – PB| była największa.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

55. Punkt P należy do wnętrza trójkąta ABC. Wykazać, że AP + BP < AC + BC.

56. Czworokąt wypukły c1 jest zawarty w czworokącie wypukłym c2.

a) Wykazać, że obwód czworokąta c1 jest mniejszy od obwodu czworokąta c2.
b) Czy suma przekątnych i obwodu czworokąta c1 musi być mniejsza od sumy
przekątnych i obwodu czworokąta c2?

57. Czworościan c1 jest zawarty w czworościanie c2. Czy suma wszystkich krawędzi
czworościanu c1 musi być mniejsza od sumy krawędzi czworościanu c2?

58. Suma przekątnych czworokąta wypukłego jest równa s, a jego obwód jest równy 2p.
Wykazać, że p  s 2p.

59. Suma przekątnych pięciokąta wypukłego jest równa s, a jego obwód jest równy 2p.
Wykazać, że 2ps4p.

60. Punkt P należy do wnętrza trójkąta równobocznego ABC. Proste PA, PB i PC

przecinają boki tego trójkąta odpowiednio w punktach D, E i F. Wykazać, że
PD + PE + PF < AB.

61. Dany jest kąt wypukły  i punkt A, leżący wewnątrz tego kąta. Wyznaczyć takie
punkty B i C, należące do różnych ramion tego kąta, by obwód trójkąta ABC był
najmniejszy.

62. Dany jest kąt wypukły  i punkt A, leżący wewnątrz tego kąta. Przez punkt A
poprowadzić taką prostą, która od kąta  odetnie trójkąt o najmniejszym polu.

63. Dany jest taki czworokąt ABCD, że AB = AD i |<

)CAB| < |<)CAD|. Wykazać, że
CB < CD.

64. Dane są dwa okręgi: o1 = o(A, r1) i o2 = o(B, r2). Zbadać wzajemne położenie tych
okręgów, jeśli AB = tg46, r1 = cos2 20 , r2 = sin2 20 .

65. Dane są takie punkty A i B, że AB = 9. Dla jakich rzeczywistych wartości parametru t

okręgi o1 = o(A, t2) i o2 = o(B, 1 – 2t) są styczne zewnętrznie?

66. Dane są takie punkty A i B, że AB = 4. Dla jakich rzeczywistych wartości parametru t

okręgi o1 = o(A, 5 – t) i o2 = o(B, 5 – 2t) są styczne wewnętrznie?

67. Dane są takie punkty A i B, że AB = 5. Dla jakich rzeczywistych wartości parametru t

okręgi o1 = o(A, t + 2) i o2 = o(B, 2t + 6) są rozłączne zewnętrznie?

68. Na płaszczyźnie dane są trzy niewspółliniowe punkty. Wyznaczyć wszystkie proste

jednakowo oddalone od tych punktów.

69. W przestrzeni dane są cztery punkty, nie leżące na jednej płaszczyźnie. Wyznaczyć
wszystkie płaszczyzny jednakowo oddalone od tych punktów.

70. Na płaszczyźnie dane są trzy niewspółliniowe punkty. Wyznaczyć wszystkie okręgi

jednakowo oddalone od tych punktów.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

71. Na płaszczyźnie dane są cztery punkty. Wyznaczyć wszystkie okręgi jednakowo

oddalone od tych punktów.

72. Okrąg wpisany w trójkąt ABC jest styczny do boków BC, CA, AB odpowiednio
w punktach K, L, M. Wykazać, że środki okręgów wpisanych w trójkąty AML, BKM,
CLK leżą na okręgu wpisanym w trójkąt ABC.

73. Punkty A i B należą do okręgu o. Wyznaczyć zbiór środków wszystkich okręgów

wpisanych w takie trójkąty ABP, że punkt P należy do okręgu o.

74. Dany jest okrąg o, punkty A i B należące do tego okręgu oraz odcinek długości r.
Wpisać w okrąg o taki trójkąt ABC, by promień okręgu wpisanego w ten trójkąt miał
długość r.

75. Punkt S jest środkiem okręgu wpisanego w trójkąt ABC. Punkt D jest środkiem okręgu
opisanego na trójkącie BCS. Wykazać, że punkty A, S, D są współliniowe.

76. Czworokąt ABCD jest wpisany w okrąg o. Punkt M jest środkiem okręgu wpisanego
w trójkąt ABC i półprosta AM przecina okrąg o w punkcie E. Punkt N jest środkiem
okręgu wpisanego w trójkąt ADC i półprosta AN przecina okrąg o w punkcie F.
)BAC  <)DAC, to ME = NF.
Wykazać, że jeżeli <

77. Punkt S jest środkiem okręgu wpisanego w trójkąt ABC, punkt K jest środkiem okręgu
dopisanego do tego trójkąta. Wykazać, że środek odcinka SK należy do okręgu
opisanego na trójkącie ABC.

78. Okrąg o środku S, dopisany do trójkąta ABC, jest styczny do boku BC w punkcie D
oraz jest styczny do prostej AC w punkcie E. Proste AS i DE przecinają się w
punkcie P. Wykazać, że proste AS i BP są prostopadłe.

79. Okręgi o1 i o2 są rozłączne zewnętrznie. Dwie wspólne styczne do tych okręgów,

jedna wewnętrzna, a druga zewnętrzna, są styczne do okręgu o1 w punktach A i B, a do
okręgu o2 w punktach C i D. Wykazać, że punkt przecięcia prostych AB i CD jest
współliniowy ze środkami tych okręgów.

80. Dany jest trójkąt ABC oraz punkty D i E należące odpowiednio do jego boków BC
i AC. Odcinek DE i dwusieczna kąta ACB przecinają się w punkcie F. Wykazać, że
jeśli BD = DF i AE = EF, to punkt F jest środkiem okręgu wpisanego w trójkąt ABC.

81. Średnicami okręgów o1 i o2 są ramiona trapezu. Wykazać, że w ten trapez można

wpisać okrąg wtedy i tylko wtedy, gdy okręgi o1 i o2 są styczne zewnętrznie.

82. Dane są dwa różne punkty A i B. Wyznaczyć zbiór punktów styczności okręgów
stycznych zewnętrznie, takich, że jeden z nich jest poza tym styczny do prostej AB
w punkcie A, a drugi w punkcie B.

83. Punkt A należy do boku BE, punkt C do boku BF trójkąta EBF, odcinki AF i CE
przecinają się w punkcie D.
Wykazać, że jeśli AB + AD = CB + CD, to EB + ED = FB + FD.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

84. Dany jest czworokąt wypukły ABCD. Okręgi wpisane w trójkąty ABC i ADC są
styczne. Wykazać, że w czworokąt ABCD można wpisać okrąg.

85. W czworokąt wypukły ABCD można wpisać okrąg. Wykazać, że okręgi wpisane
w trójkąty ABC i ADC są styczne.

86. Dany jest kąt , punkt A i odcinek o długości p. Przez punkt A poprowadzić prostą
odcinającą od kąta trójkąt o obwodzie 2p.

87. Dany jest kąt  o wierzchołku A oraz dwa odcinki o długości odpowiednio p i h.
Poprowadzić prostą odcinającą od kąta trójkąt o obwodzie 2p i wysokości h
poprowadzonej z wierzchołka A.

88. Dany jest kąt o wierzchołku A i dwa odcinki o długości odpowiednio p i a.

Poprowadzić prostą, odcinającą od danego kąta trójkąt ABC o obwodzie 2p i boku BC
o długości a.

89. Punkt E należy do boku AB, punkt F do boku BC trójkąta ABC, odcinki AF i CE
przecinają się w punkcie D i AE = CF. W czworokąt DEBF można wpisać okrąg.
Wykazać, że AB = BC.

90. Punkt P należy do boku AB, a punkt R do boku AD czworokąta wypukłego ABCD,
proste PD i RB przecinają się w punkcie S. W każdy z czworokątów APSR i CDSB
można wpisać okrąg. Wykazać, że w czworokąt ABCD można wpisać okrąg.

91. Punkty P, Q, R, należą odpowiednio do boków BC, CA, AB trójkąta ABC, proste AP,
BQ, CR przecinają się w punkcie S. W każdy z czworokątów PCQS i PBRS można
wpisać okrąg. Wykazać, że i w czworokąt SQAR można wpisać okrąg.

92. Punkty P, Q i R należą odpowiednio do boków BC, CA, AB trójkąta ABC. Proste AP,
BQ i CR przecinają się w punkcie S. W czworokąt PCQS jest wpisany okrąg o1,
a w czworokąt PBRS jest wpisany okrąg o2. Okrąg o1 jest styczny do QS w punkcie E,
a okrąg o2 jest styczny do RS w punkcie F. Wykazać, że EQ = FR.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

93. Czworokąt wypukły ABCD został podzielony C

na dziewięć czworokątów, jak na rysunku. D
Wykazać, że jeśli w każdy z „narożnych”
czworokątów i w „centralny” czworokąt
można wpisać okrąg, to również
w czworokąt ABCD można wpisać okrąg.
A
B

94. Wykazać, że jeśli w każdy z czworokątów

1 i 3 można wpisać okrąg, to w czworokąt
PQRS można wpisać okrąg.
S

4 R
3
95. Wykazać, że jeśli w każdy z czworokątów
2 i 4 można wpisać okrąg, to w czworokąt 1 2
PQRS można wpisać okrąg.
P Q

96. W czworokąt ABCD można wpisać okrąg. Punkt M należy do boku AB tego
czworokąta. W trójkąty ADM, DMC, MCB wpisano okręgi. Wykazać, że istnieje
prosta styczna do tych okręgów.

97. Dany jest trójkąt ABC. Punkt X należy do boku AB tego trójkąta. Prosta lX, różna od
prostej AB, jest styczna zewnętrznie do okręgów wpisanych w trójkąty ACX i BCX.
Wyznaczyć zbiór punktów przecięcia prostych lX i CX dla wszystkich punktów X
należących do odcinka AB.

98. Punkt D należy do boku AB trójkąta ABC. Okręgi wpisane w trójkąty CDB i CDA są
styczne do boku AB odpowiednio w punktach E i F. Okrąg wpisany w trójkąt ABC jest
styczny do boku AB w punkcie K. Wykazać, że DE = FK.

99. Punkty D i E leżą odpowiednio na bokach AC i BC trójkąta ostrokątnego ABC. Punkty

A, B, D i E leżą na jednym okręgu, a okrąg przechodzący przez punkty D, E i C
przecina bok AB w dwóch punktach X i Y. Udowodnić, że środek odcinka XY jest
spodkiem wysokości opuszczonej z wierzchołka C na bok AB.

100. Dany jest taki czworokąt wypukły ABCD, że |<

)DAC| = |<)DCA| = 17, |<)BAC| = 30,
|<
)BCA| = 43. Wyznaczyć rozwartość kąta ABD.
101. Wykazać, że jeśli w czworościanie sumy przeciwległych krawędzi są równe, to
istnieje sfera styczna do wszystkich krawędzi tego czworościanu.

102. Czworokąt ABCD jest wpisany w okrąg o. Dwusieczne kątów DAB i ABC przecinają
się punkcie P, dwusieczne kątów BCD i CDA przecinają się w punkcie Q. Punkt M
jest środkiem tego łuku BC okręgu o, do którego nie należy punkt A, punkt N jest
środkiem tego łuku DA okręgu o, do którego nie należy punkt B. Wykazać, że punkty
P i Q należą do prostej prostopadłej do MN.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

103. Trapez ABCD nie jest równoległobokiem. Wykazać, że ciąg (AB, BC, CD, DA) nie jest
ciągiem arytmetycznym.

104. Punkt F jest środkiem boku AB trójkąta ABC. Na bokach BC i CA leżą odpowiednio
takie punkty D i E, że < )CDF = <)CEF. Prosta k przechodzi przez punkt D i jest
prostopadła do BC, prosta l przechodzi przez punkt E i jest prostopadła do CA, prosta
m przechodzi przez punkt F i jest prostopadła do AB. Wykazać, że proste k, l, m
przecinają się w jednym punkcie.

105. Trójkąty ABC i PQR spełniają warunki: środkowe AE i PT są równe, < )BAE = <)QPT
oraz <
)CAE = <)RPT. Czy stąd wynika, że te trójkąty są przystające?

106. Trójkąty ABC i PQR spełniają warunki: wysokości AE i PT są równe, <)BAE = <)QPT
oraz <
)CAE = <)RPT. Czy stąd wynika, że te trójkąty są przystające?

107. Dany jest trójkąt ostrokątny ABC oraz odcinek o długości a. Skonstruować taki
prostokąt KLMN, aby punkty K i L leżały na prostej AB, a punkty M i N odpowiednio
na bokach BC i CA trójkąta ABC oraz aby długość odcinka KL była równa a.

108. Dane są odcinki a, b, e, f. Skonstruować trapez o podstawach o długości a i b oraz

przekątnych o długości e i f.

109. Skonstruować czworokąt wypukły ABCD, mając dane długości jego boków oraz
długość odcinka łączącego środki boków AB i CD.

110. Dane są dwa okręgi i prosta k. Poprowadzić prostą równoległą do prostej k,

wyznaczającą na danych okręgach przystające cięciwy.

111. Dany jest trójkąt równoboczny ABC. Punkty D i E należą odpowiednio do boków CB
i BA tego trójkąta i CD = BE. Punkt M jest środkiem odcinka DE. Wykazać że
2BM = AD.

112. Dany jest prostokąt ABCD. Punkty P i Q należą do wnętrza tego prostokąta.
Wyznaczyć konstrukcyjnie taką drogę punktu P, aby trafił w punkt Q po:
a) jednym odbiciu, b) dwóch odbiciach, c) trzech odbiciach
od brzegu prostokąta ABCD.

113. Dany jest kąt wypukły  i punkt A należący do jego wnętrza. Punkt A, popchnięty
w pewnym kierunku, odbija się od ramion kąta . Wykazać, że niezależnie od
kierunku takiego popchnięcia, punkt A odbije się od ramion kąta  skończoną liczbę
razy.
Oszacować z góry liczbę odbić.

114. Dany jest kwadrat o boku długości 1. Wierzchołki czworokąta ABCD leżą na różnych
bokach tego kwadratu. Wykazać, że obwód czworokąta ABCD jest nie mniejszy
niż 2 2 .

115. Dany jest kąt ostry  oraz punkty P i Q należące do jego wnętrza. Skonstruować taki
trójkąt równoramienny ABC, by podstawa AB była zawarta w jednym z ramion kąta ,

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

wierzchołek C należał do drugiego z ramion, a punkty P i Q należały odpowiednio do

boków AC i BC.

116. W czworokącie wypukłym ABCD punkt P jest środkiem boku AD, a punkt Q jest
środkiem boku BC. Wykazać, że
a) 2PQ  AB + CD,
b) 2PQ = AB + CD wtedy i tylko wtedy, gdy proste AB i CD są równoległe.

117. Punkt P należy do boku CD kwadratu ABCD; dwusieczna kąta BAP przecina bok BC
w punkcie S. Wykazać, że BS + DP = AP.

118. Dana jest prosta k i punkt A nie należący do tej prostej. Wyznaczyć zbiór wszystkich
takich punktów P, dla których istnieje taki punkt B należący do prostej k, że trójkąt
ABP jest równoboczny.

119. Dany jest taki trójkąt ostrokątny ABC, w którym < )BAC = 45. Wysokości tego
trójkąta przecinają się w punkcie H. Wykazać, że AH = BC.

120. Dany jest kwadrat ABCD o boku długości 1. Punkty P, Q, R, S są środkami

odpowiednio boków BC, CD, DA, AB. Obliczyć pole czworokąta wyznaczonego przez
proste AP, BQ, CR, DS.

121. Okręgi o1 i o2, każdy o promieniu r, są styczne w punkcie B. Punkt A należy do

okręgu o1, punkt C należy do okręgu o2, a kąt ABC jest prosty. Wykazać, że AC = 2r.

122. Na zewnątrz trójkąta ABC zbudowano trójkąty równoboczne ABR, BCP, CAQ.
Wykazać, że odcinki AP, BQ i CR są przystające.

123. Na trójkącie ABC opisano okrąg. Punkty P, Q i R są symetryczne do środka tego

okręgu, odpowiednio względem prostych BC, CA i AB. Wykazać, że trójkąty ABC i
PQR są przystające.

124. Dany jest kwadrat ABCD. Punkty E i F należą odpowiednio do boków AB i BC tego
kwadratu i BE = BF. Punkt S jest rzutem prostokątnym punktu B na prostą EC.
Wykazać, że kąt DSF jest prosty.

125. Dany jest punkt A, prosta k i odcinek długości r. Rozważmy wszystkie okręgi o
promieniu r, przechodzące przez punkt A i wszystkie proste styczne do nich,
równoległe do prostej k. Wyznaczyć zbiór wszystkich punktów styczności tych
prostych do tych okręgów.
126. Dany jest prostokąt ABCD, w którym AB = x i BC = y. Punkt P należy do wnętrza tego
prostokąta i PA = a, PB = b, PC = c, PD = d. Wykazać, że istnieje czworokąt wypukły
o prostopadłych przekątnych długości x i y oraz bokach długości a, b, c, d.
127. Dany jest równoległobok ABCD oraz punkt K, który nie należy do żadnej z prostych
wyznaczonych przez boki tego równoległoboku. Przez punkty A, B, C, D prowadzimy
proste k, l, m, n równoległe odpowiednio do prostych KC, KD, KA i KB. Wykazać, że
proste k, l, m, n przecinają się w jednym punkcie.

128. Czworokąt ABCD jest wpisany w okrąg, a punkty K, L, M, N są środkami jego boków
AB, BC, CD, DA. Proste k, l, m, n przechodzą odpowiednio przez punkty K, L, M, N

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

i są prostopadłe odpowiednio do prostych CD, DA, AB, BC. Wykazać, że proste k, l,

m, n przecinają się w jednym punkcie.

129. Dany jest trójkąt ABC. Punkty E i F są rzutami prostokątnymi punktu C odpowiednio
na dwusieczne kątów CAB i CBA. Dane są długości boków trójkąta ABC. Obliczyć
długość odcinka EF.

130. Dany jest trójkąt prostokątny równoramienny ABC o kącie prostym przy
wierzchołku A. Punkty D i E należą do boku AC i AD = CE. Prosta przechodząca
przez punkt A i prostopadła do BD przecina bok BC w punkcie P. Wykazać, że
<)PEC  <)BDA. (g1_1/4)
131. Dany jest taki pięciokąt ABCEF, że trójkąty ABC i AEF są równoboczne. Punkty
K, L, M są środkami odpowiednio boków BC, CE, EF. Wykazać, że KL = ML.

132. Półproste a, b, c o wspólnym początku P nie leżą w jednej płaszczyźnie. Punkt A,

różny od punktu P, należy do półprostej a. Wykazać, że istnieje dokładnie jedna para
punktów B, C takich, że B należy do b i C należy do c oraz obwody trójkątów PAB
PBC, PCA są równe.

133. Wykazać, że jeśli w czworościanie sumy przeciwległych krawędzi są równe, to sumy

przeciwległych kątów dwuściennych są równe.

134. Dane są dwie równoległe proste k i l, punkt A nie należący do żadnej z nich oraz
odcinek a. Skonstruować taki okrąg o, o środku w punkcie A, aby suma długości
cięciw wyznaczonych na okręgu o przez proste k i l była równa długości odcinka a.

135. Dane są dwie nierównoległe proste k i l, punkt A nie należący do żadnej z nich oraz
odcinek a. Skonstruować taki okrąg o, o środku w punkcie A, aby suma długości
cięciw wyznaczonych na okręgu o przez proste k i l była równa długości odcinka a.

136. Dany jest trójkąt ABC oraz dodatnia liczba a. Wpisać w ten trójkąt taki prostokąt
o stosunku boków a, by dwa jego sąsiednie wierzchołki należały do boku AB,
a pozostałe wierzchołki należały odpowiednio do boków BC i CA.

137. Dany jest trójkąt ABC. W kąty przy wierzchołkach A i B wpisać dwa przystające,
styczne zewnętrznie okręgi.

138. Dana jest prosta k oraz punkty A i B leżące po tej samej stronie prostej. Skonstruować
okrąg przechodzący przez punkty A i B, styczny do prostej k.

139. Przekątne trapezu przecinają się w punkcie P, a proste zawierające ramiona trapezu
przecinają się w punkcie Q. Wykazać, że prosta PQ przechodzi przez środki podstaw
tego trapezu.

140. Dany jest okrąg o i dwa różne punkty A, B należące do tego okręgu. Wyznaczyć zbiór
środków ciężkości wszystkich takich trójkątów ABP, że punkt P należy do okręgu o.

141. Dane są punkty A i B oraz prosta k. Wyznaczyć zbiór środków ciężkości wszystkich
takich trójkątów ABP, że punkt P należy do prostej k.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

142. Punkt P należy do wnętrza czworokąta wypukłego ABCD. Wykazać, że środki

ciężkości trójkątów ABP, BCP, CDP i DAP są wierzchołkami równoległoboku.

143. Dany jest sześciokąt wypukły ABCDEF. Wykazać, że środki ciężkości trójkątów ABC,
BCD, CDE, DEF, EFA, FAB są wierzchołkami sześciokąta, którego przeciwległe boki
są równoległe i równe.

144. Przystające, rozłączne okręgi o1 i o2 są styczne wewnętrznie do okręgu o w punktach

odpowiednio A i B. Punkt P należy do okręgu o, odcinki PA i PB przecinają
okręgi o1 i o2 w punktach odpowiednio C i D. Wykazać, że proste AB i CD są
równoległe.

145. Okręgi o1 i o2 są styczne wewnętrznie w punkcie B. Cięciwa AC okręgu o1 jest styczna

do okręgu o2 w punkcie M. Wykazać, że półprosta BM jest dwusieczną kąta ABC.

146. Rozłączne zewnętrznie okręgi o1 i o2 są styczne wewnętrznie do okręgu o w punktach

odpowiednio A i B. Prosta k, nie rozdzielająca okręgów o1 i o2, jest do nich styczna
w punktach odpowiednio P i Q. Wykazać, że proste AP i BQ przecinają się w punkcie
należącym do okręgu o.

147. Okręgi o1 i o2 są wpisane w kąt o wierzchołku P oraz w kąty wierzchołkowe

o wierzchołku Q. Punkt R należy do okręgu o1, a proste PR i QR przecinają okrąg o2
w czterech punktach. Wykazać, że dwa spośród tych punktów są końcami jednej
średnicy okręgu o2.

148. Okrąg wpisany w trójkąt ABC jest styczny do boku AC w punkcie D. Odcinek DE jest
średnicą tego okręgu, a prosta BE przecina bok AC w punkcie F. Wykazać, że
AF = CD.

149. Okręgi o1 i o2 są wpisane w kąt o wierzchołku P. Okrąg o jest styczny zewnętrznie do

okręgów o1 i o2 w punktach odpowiednio A i B. Wykazać, że punkty P, A, B są
współliniowe.

150. Dane są dwa rozłączne zewnętrznie okręgi o1 i o2 oraz punkt A nie należący do
żadnego z tych okręgów. Skonstruować taki okrąg styczny zewnętrznie do okręgów o1
i o2, aby punkty styczności były współliniowe z punktem A.

151. Okrąg wpisany w trójkąt ABC jest styczny do boków BC, CA, AB odpowiednio
w punktach P, Q, R. Odcinki PK, QL, RM są wysokościami w trójkącie PQR.
Wykazać, że proste AK, BL i CM przecinają się w jednym punkcie.

152. Dany jest okrąg o i punkty A, B należące do tego okręgu. Rozważmy wszystkie pary
takich okręgów o1 i o2 stycznych zewnętrznie, które są styczne do okręgu o w
punktach odpowiednio A i B. Każda taka para okręgów wyznacza środki
jednokładności przekształcających okrąg o1 na okrąg o2. Wyznaczyć zbiór wszystkich
środków takich jednokładności.
C
153. Czworokąt wypukły ABCD został podzielony
D
na dziewięć czworokątów, jak na rysunku. N M

K L
Staszic 2010/2011
A
B
Jerzy Bednarczuk

Wykazać, że jeśli w każdy z „narożnych”

czworokątów i w „centralny” czworokąt
można wpisać okrąg, to proste AK, BL, CM,
DN przecinają się w jednym punkcie.

154. Dany jest trójkąt ABC. Okręgi o1, o2, o3 są wpisane odpowiednio w kąty A, B, C tego
trójkąta. Okrąg o jest styczny zewnętrznie do tych okręgów odpowiednio punktach
K, L, M. Wykazać, że proste AK, BL, CM przecinają się w jednym punkcie.

155. Okrąg o jest wpisany w trójkąt ABC. Styczne do okręgu o, równoległe do prostych
BC, CA, AB odcinają od trójkąta ABC odpowiednio trójkąty AKL, BMN i CPQ.
Wykazać, że suma promieni okręgów wpisanych w trójkąty AKL, BMN i CPQ jest
równa promieniowi okręgu wpisanego w trójkąt ABC.

156. Wykazać, że w dowolnym trójkącie środek okręgu wpisanego I, środek ciężkości S

oraz punkt Nagela N leżą na jednej prostej oraz SN = 2IS.

157. Dany jest trójkąt ABC. Trzy okręgi o równych promieniach mają punkt wspólny P
oraz każdy z nich jest styczny do dwóch boków trójkąta ABC. Wykazać, że środek
okręgu wpisanego w trójkąt ABC, środek okręgu opisanego na tym trójkącie oraz
punkt P są współliniowe.

158. Dany jest trójkąt ABC oraz punkty D, E, F należące odpowiednio do jego boków BC,
CA, AB. Okrąg wpisany w trójkąt DEF jest styczny do okręgów wpisanych w trójkąty
AEF, BFD, CDE. Wykazać, że proste AD, BE i CF przecinają się w jednym punkcie.

159. Okrąg o jest styczny zewnętrznie do okręgów o1, o2 i o3 odpowiednio w punktach R, S,

T. Okrąg s jest styczny wewnętrznie do okręgów o1, o2 i o3 odpowiednio w punktach
K, L, M. Wykazać, że proste KR, LS i MT przecinają się w jednym punkcie.

160. Dany jest trójkąt ABC. Punkt O jest środkiem okręgu opisanego na trójkącie ABC,
a punkt I jest środkiem okręgu wpisanego w ten trójkąt. Okręgi oA, oB, oC mają równe
promienie i są wpisane odpowiednio w kąty A, B, C trójkąta ABC. Okrąg o środku S
jest styczny zewnętrznie do okręgów oA, oB, oC. Wykazać, że punkty O, I, S są
współliniowe.

161. Dany jest taki czworokąt wypukły ABCD, że AB = BC oraz <)ABC = <)CAD = 90.
Punkt X należy do przekątnej AC i XA = DA, punkt B jest środkiem odcinka XY.
Wykazać, że CD = CY.

162. Dany jest czworokąt wypukły ABCD oraz trójkąty prostokątne równoramienne ABP,
BCQ, CDR, DAS, leżące na zewnątrz czworokąta ABCD, o kątach prostych przy
wierzchołkach P, Q, R, S. Wykazać, że PR = QS i PR  QS.

163. Dany jest trójkąt ABC. Trójkąty prostokątne równoramienne ABP, BCQ i CAR, o
kątach prostych przy wierzchołkach P, Q, R leżą na zewnątrz trójkąta ABC. Wykazać,
że odcinki PC i QR są prostopadłe i równej długości.

164. Dany jest czworokąt wypukły ABCD, który nie jest równoległobokiem oraz trójkąty
prostokątne równoramienne ABP, BCQ, CDR, DAS, leżące na zewnątrz czworokąta

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

ABCD, o kątach prostych przy wierzchołkach P, Q, R, S. Wykazać, że środki

przekątnych czworokątów ABCD i PQRS są wierzchołkami kwadratu.

165. Punkt S leży wewnątrz czworokąta wypukłego ABCD, przy czym trójkąty BCS i DAS
są równoboczne. Trójkąty równoboczne ABK i CDL leżą na zewnątrz czworokąta
ABCD. Wykazać, że punkt S jest środkiem odcinka KL.

166. Do wnętrza czworokąta wypukłego ABCD należy taki punkt P, że trójkąty PAD i PCB
są prostokątne równoramienne o kątach prostych przy wierzchołkach A i C. Na bokach
AB i CD tego czworokąta zbudowano, po jego zewnętrznej stronie, trójkąty
prostokątne równoramienne BAK i DCL o kątach prostych przy wierzchołkach A i C.
Wykazać, że punkt P jest środkiem odcinka KL.

167. Dany jest czworokąt wypukły ABCD. Trójkąty równoboczne ABK i CDL leżą na
zewnątrz czworokąta ABCD, a trójkąty równoboczne BCM i DAN nie leżą na zewnątrz
czworokąta ABCD. Wykazać, że środki odcinków KL i MN pokrywają się.

168. Na zewnątrz czworokąta wypukłego ABCD zbudowano trójkąty równoboczne ABP,

BCQ, CDR, DAS. Rozstrzygnąć, czy mając dane jedynie punkty P, Q, R, S, można
jednoznacznie odtworzyć położenie punktów A, B, C, D. Jeśli tak, to podać
konstrukcję.

169. Punkty P, Q, R należą odpowiednio do boków BC, CA, AB trójkąta ABC. Punkty
K, L, M są środkami okręgów opisanych odpowiednio na trójkątach ARQ, BPR, CQP.
Wykazać, że trójkąty ABC i KLM są podobne.

170. Dana jest półpłaszczyzna oraz punkty A i B należące do jej krawędzi. Dla każdego
punktu X tej półpłaszczyzny rozważamy kwadraty AXKL i BXMN leżące na zewnątrz
trójkąta ABX. Wyznaczają one prostą LN. Wykazać, że wszystkie proste LN
wyznaczone przez punkty X mają wspólny punkt.

171. W czworokącie wypukłym ABCD punkty M i N są środkami odpowiednio boków AD

i BC. Punkty K i L leżą odpowiednio na bokach AB i CD, przy czym <) MKA  < )NLC.
Wykazać, że jeśli proste BD, KM oraz LN przecinają się w jednym punkcie, to
<)KMN  <)BDC.

172. Dany jest trójkąt ABC. Styczne w punktach A i B do okręgu opisanego na tym
trójkącie przecinają się w punkcie T. Prosta przechodząca przez punkt T, równoległa
do AC, przecina bok BC w punkcie D. Wykazać, że AD = CD.

173. Dany jest równoległobok ABCD. Odcinek BE jest średnicą okręgu opisanego na
trójkącie ABC. Wykazać, że okręgi opisane na trójkątach ABC i ADE są przystające.

174. Trójkąt ostrokątny ABC spełnia warunek AC < BC. Punkt O jest środkiem okręgu
opisanego na tym trójkącie, a punkt H jego ortocentrum. Punkt F jest spodkiem
wysokości poprowadzonej z wierzchołka C. Prosta przechodząca przez punkt F,
)FHP  <)BAC.
prostopadła do OF, przecina bok AC w punkcie P. Wykazać, że <

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

175. Punkt P należy do krótszego łuku AC okręgu opisanego na trójkącie równobocznym

ABC. Wykazać, że PA + PC = PB.

176. Wykazać, że spośród wszystkich n-kątów opisanych na danym okręgu najmniejszy

obwód ma n-kąt foremny.

177. W czworokącie ABCD boki AB i CD mają jednakową długość. Punkty E i F są

środkami boków BC i DA. Wykazać, że prosta EF tworzy z prostymi AB i CD równe
kąty.

178. Sześciokąt wypukły ABCDEF spełnia warunki: AC = BF, CE = FD, EA = DB.

Wykazać, że środki odcinków AB, CF, DE są współliniowe.

179. Dane są przystające kwadraty ABCD i PQRS. Wykazać, że środki odcinków AP, BQ,
CR, DS są wierzchołkami kwadratu lub są współliniowe.

180. Sześciokąt wypukły ABCDEF spełnia warunki: AC = FB, CE = BD, EA = DF.

Wykazać, że symetralne odcinków BC, DE, FA przecinają się w jednym punkcie.

181. Dany jest taki sześciokąt wypukły ABCDEF, że AC = DF, CE = FB oraz EA = BD.
Wykazać, że proste łączące środki przeciwległych boków tego sześciokąta przecinają
się w jednym punkcie.

182. Dany jest sześciokąt wypukły ABCDEF. Trójkąty równoramienne ABP, BCQ, CDR,
DES, EFT, FAU o postawach AB, BC, CD, DE, EF, FA, mają kąty przy wierzchołkach
równe 120 i nie leżą na zewnątrz sześciokąta. Wykazać, że jeśli trójkąt PRT jest
równoboczny, to trójkąt QSU jest równoboczny.

183. Pewien prostokąt można przykryć 25 kołami o promieniu 2. Wykazać, że ten prostokąt
można przykryć 100 kołami o promieniu 1.

184. Wysokości AP i BQ trójkąta ABC przecinają się w punkcie H, pola trójkątów AHQ
i BHP są równe. Wykazać, że AC = BC.

185. Dane są okręgi o promieniach r1 i r2, styczne zewnętrznie i styczne do prostej AB

w punktach A i B. Obliczyć długość odcinka AB.

186. W trójkącie prostokątnym ABC z wierzchołka kąta prostego poprowadzono wysokość

CD. Dane są promienie r1 i r2 okręgów wpisanych odpowiednio w trójkąty BCD
i ACD. Wyznaczyć wartość dowolnej funkcji trygonometrycznej kąta BAC.

187. Dany jest trapez o podstawach długości a i b. Punkt S jest punktem przecięcia
przekątnych tego trapezu. Prosta przechodząca przez punkt S i równoległa do podstaw
trapezu przecina jego ramiona w punktach A i B. Obliczyć długość odcinka AB.

188. W trójkącie ABC poprowadzono dwusieczną AD. Długość odcinka BD jest większa od
długości odcinka CD. Wykazać, że odcinek AB jest dłuższy od odcinka AC.

189. Dane są trzy odcinki o długości odpowiednio b, c i d. Skonstruować taki trójkąt ABC,
aby AB = c, AC = b oraz by długość dwusiecznej AD była równa d.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

190. Czworokąt ABCD jest wpisany w okrąg, proste AB i CD przecinają się w punkcie E,
proste AD i BC przecinają się w punkcie F. Dwusieczne kątów AED i AFB przecinają
się w punkcie S. Wykazać, że punkt S jest współliniowy ze środkami przekątnych
czworokąta.

191. Czworokąt ABCD jest wpisany w okrąg o, a proste AD i BC przecinają się w

punkcie P. Dwusieczna kąta APB przecina odcinki AB i CD odpowiednio w punktach
S i T. Wykazać, że BS  CT  AS  DT .
192. Wysokość trójkąta prostokątnego ABC, poprowadzona z wierzchołka kąta prostego,
dzieli ten trójkąt na trójkąty o obwodach p i q. Obliczyć obwód trójkąta ABC.

193. W trójkącie ABC środkowe AD i BE są prostopadłe. Obliczyć stosunek trzeciej

środkowej do boku AB.

194. Równoległe proste k i l są styczne do okręgu o, o promieniu 1. Okrąg o1 jest styczny

do prostej k i jest styczny zewnętrznie do okręgu o w innym punkcie, niż do prostej k.
Okrąg o2 jest styczny zewnętrznie do okręgów o i o1 i jest styczny do prostej l w
innym punkcie, niż do okręgu o. Prosta m jest styczna do okręgów o1 i o2 w różnych
punktach A i B. Wykazać, że AB = 1.

195. Okręgi o promieniach r1 i r2 są styczne zewnętrznie, leżą po jednej stronie prostej k

i są styczne do niej. Okrąg o promieniu r, mniejszym od r1 i r2, jest styczny do obu
1 1 1
okręgów oraz do prostej k. Wykazać, że   .
r r1 r2

196. Odcinek EF jest średnicą okręgu o, a cięciwa AB jest prostopadła do tej średnicy.
Punkt P należy do krótszego łuku AF okręgu o. Proste PE i PF przecinają prostą AB
RA QA
odpowiednio w punktach Q i R. Wykazać, że  .
RB QB

197. Wykazać, że w trójkącie większy kąt ma krótszą dwusieczną.

198. Cięciwy AB i CD okręgu o przecinają się w punkcie E i EA = a, EB = b, EC = c.

Obliczyć długość cięciwy CD.

199. Punkty E i F należą odpowiednio do boków AC i AB trójkąta ABC, odcinki BE i CF

przecinają się w punkcie M i MEMB = MCMF. Wykazać, że AFAB = AEAC.

200. Prosta PA jest styczna do okręgu o w punkcie A. Odległość punktu P od okręgu o jest
równa a, PA = b. Obliczyć promień okręgu o.

201. Dany jest okrąg oraz punkty A, B, C, D, E, F,

jak na rysunku. Obliczyć długości odcinków D
EF i BC, mając dane: E
a) |AB| = 6, |CD| = 3, |DE| = |FA| = 4,
F
b) |AB| = 6, |CD| = 3, |DE| = |FA| = 2. C
A
B

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

202. Dany jest okrąg oraz punkty A, B, C, D, E, F, D

jak na rysunku. Obliczyć długości odcinków
CF i BC, mając dane: E
a) |AB| = 20, |CD| = 6, |CE| = 18, |FA| = 10, C
F
b) |AB| = 20, |CD| = 25, |CE| = 10, |FA| = 10.
A
B
203. Czworokąt ABCD jest opisany na okręgu o środku S. Boki AB, BC, CD, DA są styczne
do tego okręgu odpowiednio punktach K, L, M, N. Proste KL i MN przecinają się
w punkcie E. Wykazać, że proste SE i BD są prostopadłe.

204. Dane są okręgi o1 i o2 wpisane w ten sam kąt. Okrąg o1 jest styczny do jednego z
ramion tego kąta w punkcie A, okrąg o2 jest styczny do drugiego ramienia kąta
w punkcie B. Prosta AB przecina okrąg o1 w punkcie K, a okrąg o2 przecina w
punkcie L. Wykazać, że AK = BL.

205. Okręgi o1 i o2 przecinają się w punktach E i F. Przez punkt P należący do prostej EF

poprowadzono prostą przecinającą okrąg o1 w punktach A i B oraz prostą przecinającą
okrąg o2 w punktach C i D. Wykazać, że punkty A, B, C, D leżą na jednym okręgu.

206. Dane są trzy odcinki o długości p, q, r. Skonstruować taki trójkąt, aby jego wysokości
były równe odpowiednio p, q, r.

207. Punkty A, B, C, D leżą na jednej prostej, w tej właśnie kolejności. Przez punkty A i B
prowadzimy okrąg o1, przez punkty C i D prowadzimy okrąg o2. Okręgi te przecinają
się w punktach E i F. Wykazać, że przy ustalonych punktach A, B, C, D, dla
wszystkich par okręgów o1 i o2 proste EF przechodzą przez stały punkt.

208. Okręgi o1 i o2 przecinają się w punktach E i F. Przez punkt P, należący do prostej EF

poprowadzono proste, styczne do okręgów o1 i o2 odpowiednio w punktach K i L.
Wykazać, że PK = PL.

209. Dany jest okrąg o i punkty A, B, C leżące na tym okręgu. Prosta styczna do okręgu o
w punkcie C przecina prostą AB w punkcie Q. Proste styczne do okręgu o
odpowiednio w punktach A i B przecinają się w punkcie P. Wykazać, że
PQ2 = PB2 + QC2.

210. Dany jest czworokąt ABCD wpisany w okrąg. Wykazać, że wszystkie takie punkty S,
należące do wnętrza czworokąta ABCD, że <
) BSC = <) BAS + <) SDC, leżą na pewnym
okręgu lub na pewnej prostej.

211. Długości dwóch boków trójkąta równe są b i c. Dwusieczna poprowadzona na trzeci

bok dzieli go na odcinki o długościach p i q. Długość tej dwusiecznej jest równa x.
Wykazać, że x 2  b  c  p  q .

212. Punkty A i B leżą po różnych stronach prostej k. Poprowadzić taki okrąg,

przechodzący przez punkty A i B, by długość jego cięciwy wyznaczonej przez prostą
k, była minimalna.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

213. W wielokącie wypukłym leży skończona liczba okręgów parami rozłącznych

zewnętrznie. Wykazać, że można ten wielokąt rozciąć na takie wielokąty wypukłe, że
w każdym z nich będzie zawarty dokładnie jeden z tych okręgów.

214. Okręgi o1 i o2 są styczne wewnętrznie do okręgu o w punktach odpowiednio A i B i ich

promienie są mniejsze od promienia okręgu o. Oś potęgowa okręgów o1 i o2 przecina
okrąg o w punktach P i Q. Prosta PA przecina okrąg o1 w punktach A i E, prosta PB
przecina okrąg o2 w punktach B i F. Wykazać, że prosta EF jest styczna do okręgów
o1 i o2.

215. Dany jest okrąg o oraz punkty A i B leżące na zewnątrz tego okręgu. Przez punkty
A i B poprowadzić okrąg styczny do okręgu o.

216. Trapez ABCD jest opisany na okręgu o środku S i promieniu 1. Przekątne tego trapezu
przecinają się w punkcie P i PS = t. Obliczyć stosunek podstaw tego trapezu.

217. Punkt P należy do wnętrza koła k. Opisać na kole k taki trapez równoramienny, by
jego przekątne przecinały się w punkcie P.

218. Punkt P należy do wnętrza koła k, punkt A leży na zewnątrz tego koła. Opisać na
kole k taki czworokąt ABCD, by jego przekątne przecinały się w punkcie P.

219. Punkt S jest środkiem okręgu o, wpisanego w trapez nierównoramienny ABCD,

którego dłuższa podstawa AB ma środek M. Krótsza podstawa CD jest styczna do
okręgu o w punkcie E, prosta SM przecina podstawę CD w punkcie F. Wykazać, że
DE = FC wtedy i tylko wtedy, gdy AB = 2CD.

220. Okrąg o jest wpisany w taki trójkąt ABC, że AB = AC. Okrąg ten jest styczny do boku
AB w punkcie M. Punkty P i Q należą odpowiednio do boków AB i AC tego trójkąta
PA QA MA
i prosta PQ jest styczna do okręgu o. Wykazać, że   .
PB QC MB

221. Okrąg o środku I, wpisany w trójkąt ABC, jest styczny do boków BC i CA

odpowiednio w punktach D i E. Punkt M jest środkiem odcinka AB, odcinki CM i DE
przecinają się w punkcie P. Dowieść, że proste IP oraz AB są prostopadłe.

222. Okrąg o środku I jest wpisany w czworokąt wypukły ABCD. Odcinki AC i BD

przecinają się w punkcie E. Prosta przechodząca przez punkt E i prostopadła do
prostej IE przecina odcinki BC i AD odpowiednio w punktach K i L. Wykazać, że
punkt E jest środkiem odcinka KL.

223. Dane są proste równoległe k i l oraz okrąg o leżący między tymi prostymi. Z punktu X
należącego do prostej k poprowadzono styczne do okręgu o przecinające prostą l w
punktach Y i Z. Punkt T jest środkiem odcinka YZ. Dowieść, że wszystkie proste XT,
odpowiadające różnym położeniom punktu X na prostej k, mają punkt wspólny.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

224. Dany jest trójkąt równoboczny KLM o boku długości 9. Punkty E, F należą
odpowiednio do boków KL, KM tego trójkąta. Proste LM i EF przecinają się w
punkcie P. Dane są: KE = 2, KF = 5. Obliczyć długość odcinka PM.

225. Dany jest trójkąt ABC. Punkt E należy do boku AC i AE = 8, CE = 3, punkt F należy
do boku AB i AF = 3, BF = 1, punkt S należy do odcinka CF i CS = 6, FS = 4. Czy
punkty B, S, E są współliniowe?

226. Okrąg wpisany w trójkąt ABC jest styczny do boków BC, CA odpowiednio
w punktach K, L. Proste KL i AB przecinają się w punkcie S. Dane są KB  3 ,
LA  7 . Obliczyć długość odcinka BS.

227. Dany jest trójkąt ABC. Punkty P, Q, R należą odpowiednio do boków BC, CA, AB
BP CQ AR 1
tego trójkąta i  t 1,  t 3,  . Dla jakich wartości parametru t
PC QA RB 4t
proste AP, BQ, CR przecinają się w jednym punkcie?

228. Dany jest trójkąt ABC. Środkowa AD i dwusieczna BE kąta ABC przecinają się
w punkcie S. Prosta CS przecina bok AB w punkcie F. Dane są AB = 7, BC = 9.
AF
Obliczyć .
FB

229. Punkty X i Y należą odpowiednio do boków BC i DA czworokąta ABDE, przy czym

AY CX
 . Prosta XY przecina odcinki BD i AC odpowiednio w punktach K i L.
YD XB
AL DK
Wykazać, że  .
LC KB

230. Okrąg wpisany w trójkąt nierównoramienny ABC jest styczny do boków BC, CA, AB
odpowiednio w punktach D, E, F. Proste BC i EF przecinają się w punkcie X, proste
CA i DF przecinają się w punkcie Y, proste AB i DE przecinają się w punkcie Z.
Dowieść, że punkty X, Y, Z są współliniowe.

231. Dany jest trójkąt nierównoramienny ABC i dwusieczne AD, BE, CF jego kątów
wewnętrznych. Symetralne odcinków AD, BE, CF przecinają proste BC, CA, AB
odpowiednio w punktach X, Y, Z. Wykazać, że punkty X, Y, Z leżą na jednej prostej.

232. Na przyprostokątnych BC i CA trójkąta prostokątnego ABC zbudowano, po

zewnętrznej stronie, kwadraty BEFC oraz CGHA. Odcinek CD jest wysokością
trójkąta ABC. Wykazać, że proste AE, BH oraz CD przecinają się w jednym punkcie.

233. Odcinek AD jest wysokością trójkąta ostrokątnego ABC, punkt M należy do tego
odcinka. Proste BM i CM przecinają odcinki AC i AB odpowiednio w punktach E i F.
Wykazać, że półprosta DA jest dwusieczną kąta EDF.

234. Dany jest trójkąt ABC. Punkty A1 i A2 należą do boku BC, punkty B1 i B2 do boku CA,
a punkty C1 i C2 do boku AB. Punkty A1, A2, B1, B2, C1 i C2 leżą na okręgu. Wykazać,
że jeśli proste AA1, BB1 i CC1 przecinają się w jednym punkcie, to i proste AA2, BB2,
CC2, przecinają się w jednym punkcie.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

235. Dany jest trójkąt ABC. Różne punkty P, Q, R należą odpowiednio do boków BC, CA,
AB tego trójkąta. Proste AP, BQ, CR przecinają się w jednym punkcie. Punkty P1, Q1,
R1 są obrazami odpowiednio punktów P, Q, R w symetriach względem środków tych
boków trójkąta ABC, do których należą. Wykazać, że proste AP1, BQ1, CR1 przecinają
się w jednym punkcie.

236. Dany jest czworościan ABCD. Okręgi wpisane w ściany ABC i ABD są styczne do
krawędzi AB w tym samym punkcie. Wykazać, że punkty styczności tych okręgów do
pozostałych krawędzi leżą na okręgu.

237. W trójkącie ABC kąt < )BCA jest rozwarty oraz <)BAC = 2<)ABC. Punkt M jest
środkiem boku AB. Prosta przechodząca przez punkt B i prostopadła do boku BC
przecina prostą AC w punkcie D. Wykazać, że <
)AMC = <)BMD.

238. Wykazać, że w trzydziestokącie foremnym A1A2…A30 przekątne A1A19, A3A24 oraz

A8A28 przecinają się w jednym punkcie.

239. W czworokącie ABCD proste AB i CD przecinają się w punkcie E, proste AD i BC

przecinają się w punkcie F. Wykazać, że środki odcinków AC, BD i EF są
współliniowe. (Uwaga: czworokąt ABCD może być wypukły, wklęsły lub krzyżowy)

240. Dane są dwa okręgi. Wykazać, że zbiór punktów, z których te okręgi widać pod
równymi kątami jest zawarty w okręgu lub w prostej.

XA 1 YA
241. Dany jest odcinek AB o długości 6. Punkty X, Y spełniają warunek:   .
XB 2 YB
Wyznaczyć maksymalną długość odcinka XY.

242. Punkty A, B, C, D leżą w tej właśnie kolejności na prostej k, przy czym AB = 1,

BC = 2, CD = 6. Rozstrzygnąć, czy istnieje taki punkt P, nie należący do prostej k, że
<)APB = <)BPC = <)CPD.

243. Dane są różne punkty A, B, P, Q. Skonstruować taki punkt C, aby ABC ~ PQC.

244. Dany jest odcinek AB, punkt E należący do tego odcinka oraz odcinek o długości t.
Skonstruować taki trójkąt ABC, aby dwusieczna CE kąta ACB miała długość t.

245. W czworokącie ABCD rozwartość kąta wewnętrznego przy wierzchołku A jest

większa od 180 oraz jest spełniony warunek: AB  CD  AD  BC. Punkt P jest
symetryczny do punktu A względem prostej BD. Udowodnić, że <
)PCB = <)ACD.

246. W przestrzeni dane są różne punkty A, B oraz takie punkty K, L, M, że

4 KA LA MA
KM  AB oraz    2 . Udowodnić, że <
)KLM = 90 oraz że punkty
3 KB LB MB
A, B, K, M leżą w jednej płaszczyźnie.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

247. Dany jest taki czworokąt wypukły ABCP, że trójkąt ABC jest równoboczny. Wykazać,
że PA + PC  PB.
248. Punkt S należy do wnętrza kwadratu ABCD i kąt ASB jest prosty. Punkt O jest
środkiem kwadratu. Dane są AS = 12, BS = 5. Obliczyć długość odcinka OS.

249. Dany jest taki czworokąt ABCD, że kąty ABC i CDA są proste. Dane są długości
boków AB = 4, BC = 3, CD = 2. Obliczyć długość przekątnej BD.

250. Kwadraty ABCD i PQRS są podstawami prostopadłościanu. Dane są długości

krawędzi: AB = 1 i AP = BQ = 2. Wyznaczyć maksymalną wartość wyrażenia
AX + XD dla punktów X należących do odcinka BS.

251. Dany jest trapez równoramienny, którego podstawy mają długości a i b, długość
ramienia jest równa c. Obliczyć długość przekątnej trapezu.

252. Obliczyć długość przekątnej pięciokąta foremnego o boku długości 1.

253. Na trójkącie ABC jest opisany okrąg. Dwusieczna kąta BAC przecina ten okrąg
w punkcie S. Wykazać, że AB + AC < 2AS.
AS AS
(AB + AC = BC < 2BS = 2AS).
BS BS
254. We wnętrzu równoległoboku ABCD obrano taki punkt P, że < ) PDA = <) PBA.
Wykazać, że wartość wyrażenia PA  PC + PB  PD nie zależy od wyboru punktu P.

255. Dany jest romb ABCD o boku 1. Wyznaczyć zbiór wszystkich takich punktów P
należących do wnętrza rombu, że AP  PC  BP  PD  1 .

256. W trójkącie ABC długości boków BC, CA, AB są równe odpowiednio a, b, c,

natomiast długości środkowych AD, BE, CF są równe odpowiednio p, q, s. Wykazać,
że
p(bc – a2) + q(ca – b2) + s(ab – c2)  0.

257. Punkt O jest środkiem okręgu opisanego na trójkącie ostrokątnym ABC, punkty K, L,
M są środkami odpowiednio boków BC, CA, AB. Liczby R i r są promieniami
okręgów odpowiednio opisanego oraz wpisanego w trójkąt. Wykazać, że
OK  OL  OM  R  r .
Sformułować i udowodnić analogiczne twierdzenie dla trójkąta rozwartokątnego.

258. Dany jest n-kąt wypukły wpisany w okrąg. W wielokącie tym poprowadzono n–3
przekątne, z których żadne dwie nie przecinają się wewnątrz wielokąta, uzyskując
podział danego n-kąta na n–2 trójkąty. Wykazać, że suma promieni okręgów
wpisanych w uzyskane trójkąty nie zależy od podziału danego wielokąta.

259. Punkt E należy do przekątnej AC czworokąta wypukłego ABCD. Dane są pola

trójkątów ABE, BCE, CDE. Obliczyć pole trójkąta DAE.

260. W trójkącie równoramiennym ABC o podstawie AB dane są wysokości: CE = 10

i AF = 12. Obliczyć pole tego trójkąta.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

261. Dla jakich wartości h istnieje trójkąt o wysokościach 2, 3, h?

262. W trójkącie prostokątnym dwusieczna kąta ostrego dzieli przeciwległy temu kątowi
bok na odcinki o długościach odpowiednio 4 oraz 5. Obliczyć pole tego trójkąta.

263. Wysokość CD trójkąta ABC dzieli bok AB na odcinki AD = 14 i BD = 36. Prosta k,

prostopadła do AB dzieli ten trójkąt na dwa wielokąty o równych polach. Obliczyć
długości odcinków, na jakie prosta k dzieli bok AB.

264. W trójkącie równoramiennym ABC o podstawie AB dana jest wysokość CE = h

i promień okręgu wpisanego r. Obliczyć pole tego trójkąta.

265. W trójkącie równoramiennym ABC o podstawie AB dana jest wysokość CD = 6.

CE
Okrąg o średnicy CD przecina bok BC w takim punkcie E, że  4 . Obliczyć pole
BE
tego trójkąta.

266. W trapezie ABCD punkt S należy do podstawy AB, a punkt R należy do podstawy CD.
Odcinki DS i AR przecinają się w punkcie K, a odcinki CS i BR przecinają się
w punkcie L. Wykazać, że suma pól trójkątów AKD i BLC jest równa polu czworokąta
KSLR.

267. Środkowe trójkąta dzielą ten trójkąt na sześć trójkątów. Wykazać, że wszystkie te
trójkąty mają równe pola.

268. Punkt S należy do wnętrza trójkąta ABC i |ABS| = |BCS| = |CAS|. Wykazać, że punkt S
jest środkiem ciężkości trójkąta ABC.

269. Dany jest równoległobok ABCD. Punkty K i L są środkami boków CD i DA. Proste
BK i BL przecinają przekątną AC odpowiednio w punktach M i N. Wykazać, że
ALN   BMN   CKM   1 ABCD .
3

270. W trapezie ABCD o podstawach AB i CD przekątne przecinają się w punkcie E. Dane

są:  ABE   p oraz CDE   q . Obliczyć pole trójkąta BCE.

271. Dane jest pole trójkąta prostokątnego oraz stosunek jego przyprostokątnych.
Wysokość poprowadzona z wierzchołka kąta prostego dzieli ten trójkąt na dwa
trójkąty. Obliczyć ich pola.

272. Długość każdego boku czworokąta jest mniejsza niż a. Wykazać, że pole tego
czworokąta jest mniejsze niż a2.

273. Pięciokąt ABCDE spełnia warunki: AB||CE i BC||AD. Wykazać, że trójkąty ABE
i BCD mają równe pola.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

274. Dany jest czworokąt wypukły ABCD. Punkty E, F, G, H są środkami kolejnych boków
tego czworokąta. Wykazać, że ABCD   2  EFGH  .

275. Punkty E i F należą odpowiednio do boków AB i AD równoległoboku ABCD. Prosta

EF przecina proste CB i CD odpowiednio w punktach P i Q. Wykazać, że pola
trójkątów CEF i APQ są równe.

AQ CP
276. Punkty P i Q należą odpowiednio do boków BC i AC trójkąta ABC i  .
QC PB
Odcinki AP i BQ przecinają się w punkcie E. Wykazać, że pole trójkąta ABE jest
równe polu czworokąta CQEP.

277. Czy można rozciąć trójkąt dwiema prostymi, przechodzącymi odpowiednio przez dwa
jego wierzchołki na takie trzy trójkąty i czworokąt, aby otrzymane trójkąty miały
równe pola?

278. Dany jest pięciokąt wypukły ABCDE. Wykazać, że suma pól pewnych czterech
spośród trójkątów ABC, BCD, CDE, DEA, EAB jest większa od pola pięciokąta
ABCDE.

279. Dany jest sześciokąt wypukły o polu 1. Udowodnić, że pewna przekątna tego
1
sześciokąta odcina od niego trójkąt o polu nie większym niż .
6

280. Przekątne czworokąta wypukłego ABCD przecinają się w punkcie S. Punkty K, L, M,

N są środkami okręgów opisanych odpowiednio na trójkątach ABS, BCS, CDS, DAS.
Wykazać, że 2KLMN   ABCD  .

281. Dany jest taki czworokąt wypukły ABCD, że [ABC] = 8 i [ABD] = 6. Punkt X należy
do boku CD i CX = 3, DX = 4. Obliczyć pole trójkąta ABX.

282. Dany jest czworokąt wypukły EFGH o polu p. Punkty K i L należą do boku EF
i EK = FL = 1, KL = 3. Punkty M i N należą do boku GH i GM = HN = 2, MN = 6.
Obliczyć pole czworokąta KLMN.

283. Dany jest czworokąt wypukły PQRS o polu równym 100. Punkt X należy do boku RS
i XR = 3XS, Punkty Y, Z należą do boku PQ i PY = YZ = ZQ. Dane są PQX   35
i RSY   65 . Obliczyć pole trójkąta RSZ.

284. Czworokąt wypukły ABCD nie jest trapezem. Punkty P, R należą do boku BC,
a punkty Q, S należą do boku AD i ADP   BCQ  oraz  ADR   BCS . Wykazać, że
PQ||RS.

285. Punkt X należy do boku CD czworokąta ABCD. Dane są  ABC   p ,  ABX   a ,

ABD  q . Obliczyć XD .
XC

286. Punkt M jest środkiem ramienia CD trapezu ABCD. Wykazać, że  ABCD   2 ABM .

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

287. Punkt M jest środkiem boku CD czworokąta wypukłego ABCD i  ABCD   2 ABM .
Wykazać, że AD || BC.

288. Dany jest równoległobok ABCD. Punkt S należy do boku CD, punkty K i L należą
odpowiednio do boków AD i BC, a |AK| = |CL|. Proste AS i BS przecinają prostą KL
w punktach odpowiednio M i N. Wykazać, że suma pól trójkątów AKM i BLN jest
równa polu trójkąta MNS.

289. Przeciwległe boki sześciokąta ABCDEF są równe i równoległe. Wykazać, że pole

trójkąta ACE jest równe połowie pola danego sześciokąta.

290. Punkt P należy do wnętrza trójkąta równobocznego ABC, a punkty D, E, F są rzutami

prostokątnymi punktu P odpowiednio na boki BC, CA, AB. Wykazać, że suma pól
trójkątów PAE, PBF, PCD nie zależy od wyboru punktu P.

291. Dany jest trapez ABCD o podstawach AB i CD. Punkt E należy do przekątnej BD.
Punkt F jest punktem przecięcia prostej AC z prostą równoległą do prostej AE,
przechodzącą przez punkt D. Wykazać, że proste BF i CE są równoległe.

292. Punkt S leży wewnątrz sześciokąta foremnego ABCDEF. Wykazać, że suma pól
trójkątów ABS, CDS i EFS jest równa połowie pola sześciokąta ABCDEF.
293. Dane są długości boków trójkąta: a = 13, b = 5, c = 8 2 . Obliczyć [ABC].

294. Dane są długości boków trójkąta: a = 4, b = 7, c = 9. Obliczyć hA.

295. Dane są długości boków trójkąta: a = 5, b = 7, c = 4. Obliczyć r.

296. Dane są długości boków trójkąta: a = 9, b = 10, c = 11. Obliczyć rA, rB, rC.

297. W trójkącie ABC dane są rA = 3, rB = 6, rC = 5. Obliczyć r.

298. W trójkącie ABC dane są rA = 3, rB = 6, rC = 5. Obliczyć a, b, c.

299. W trójkącie ABC dane są p  18 , r  7 , rA  2 7 . Obliczyć [ABC], a.

300. W trójkącie ABC dane są p  12 , r  5 , rA  3 5 . Obliczyć b, c.

301. Wykazać, że jeśli a < c, to rA < rC.

302. Pole trójkąta jest liczbą całkowitą. Czy z tego wynika, że długość co najmniej jednego
boku tego trójkąta jest liczbą całkowitą?

303. Pole trójkąta jest liczbą wymierną. Czy z tego wynika, że długość co najmniej jednego
boku tego trójkąta jest liczbą wymierną?

304. Pole trójkąta jest liczbą niewymierną. Czy z tego wynika, że długość co najmniej
jednego boku tego trójkąta jest liczbą niewymierną?

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

305. Wykazać, że ABC rrA rB rC .

1 1 1 1
306. Wykazać, że    .
r rA rB rC

Uwaga: w zadaniach 307 - 313 używane są standardowe oznaczenia w trójkącie ABC.

3
307. W trójkącie ABC dane są: a = 15, b = 18, sin = . Obliczyć rozwartość kąta .
5

308. Dane są długości boków trójkąta: a = 11, b = 10, c = 9. Obliczyć cos oraz R.

309. W trójkącie ABC dane są: a = 4, b = 6, R = 5. Obliczyć c.

310. Wykazać, że sin + sin > sin.

a b
311. Wykazać, że jeśli  , to a = b.
cos cos 

sin  sin 
312. Wykazać, że jeśli w trójkącie  , to trójkąt jest równoramienny lub
cos  cos
prostokątny.

313. Długości boków trójkąta spełniają warunek 4 p   p  a   bc . Wykazać, że  = 120.

314. Trójkąt ABC jest zawarty w kwadracie o boku 1. Wykazać, że pole tego trójkąta jest
mniejsze niż sinus dowolnego jego kąta.

315. Wykazać, że suma kwadratów przekątnych równoległoboku jest równa sumie

kwadratów jego boków.

316. Dany jest kąt wypukły PAQ i dodatnia liczba t. Wyznaczyć zbiór środków okręgów
opisanych na trójkątach ABC, takich, że punkty B i C należą do różnych ramion kąta
PAQ i długość odcinka BC równa jest t.

317. Punkt P należy do wnętrza danego kąta o wierzchołku B i rozwartości . Odległości

punktu P od prostych zawierających ramiona tego kąta są równe odpowiednio a i b.
Obliczyć długość odcinka PB.

Uwaga: w zadaniach 319 - 322 używane są standardowe oznaczenia w trójkącie ABC.

318. Kąt między sąsiednimi ścianami w czworościanie foremnym jest równy , kąt między
sąsiednimi ścianami w ośmiościanie foremnym jest równy  . Obliczyć sin( + ).

319. Długości boków a, b, c trójkąta ABC są kolejnymi wyrazami ciągu arytmetycznego.

Wykazać, że hB = rB.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

sin 
320. Kąty , ,  trójkąta ABC spełniają warunek  cos  . Wykazać, że trójkąt ABC
sin 
jest prostokątny.

sin 
321. Kąty , ,  trójkąta ABC spełniają warunek  2 cos  . Wykazać, że trójkąt
sin 
ABC jest równoramienny.

322. Punkty K, L, M są punktami styczności okręgu wpisanego w trójkąt ABC do boków

tego trójkąta. Wykazać, że:
ABC  2 R .
KLM  r
323. Punkt P należy do dwusiecznej wypukłego kąta ABC. Przez P prowadzimy prostą k,
przecinającą ramiona tego kąta w punktach odpowiednio E i F. Wykazać, że wartość
1 1
wyrażenia  nie zależy od wyboru prostej k.
BE BF

324. Wyznaczyć na boku AB trójkąta ABC taki punkt S, by suma promieni okręgów
opisanych na trójkątach ASC i BSC była minimalna.

325. Punkt S należy do podstawy AB trójkąta równoramiennego ABC. Punkty P i Q są

środkami okręgów opisanych na trójkątach odpowiednio ASC i BSC. Wykazać, że
PSQC jest rombem.

326. Wykazać, że w trzydziestokącie foremnym A1A2…A30 przekątne A1A19, A3A24 oraz

A8A28 przecinają się w jednym punkcie.

327. Dany jest trapez ABCD o podstawach AB i CD. Niech AB = a, CD = b, AD = c,

BC = d, AC = y, BD = x. Wykazać, że x 2  y 2  2ab  c 2  d 2 .
328. Obliczyć współrzędne środka ciężkości trójkąta ABC.

329. Dane są proste k i l oraz odcinek o długości t. Wyznaczyć zbiór wszystkich takich
punktów płaszczyzny, których suma odległości od prostych k i l jest równa t.

330. Danych jest 2n punktów. Łączymy te punkty dowolnie parami i wyznaczamy środki
otrzymanych odcinków. Podobnie postępujemy z otrzymanymi środkami. Po
wykonaniu n takich operacji otrzymujemy jeden punkt. Wykazać, że wynik takiego
postępowania nie zależy od wyboru odcinków.
     
331. Wykazać, że u  w  u  w u  w  0 . Podać interpretację geometryczną tego
faktu.

332. Dane są punkty A = (3; –1), B = (–2; 6), C = (5; 4). Wyznaczyć współrzędne
wierzchołka D równoległoboku ABCD.

333. Dane są punkty A = (1; –2), C = (–3; 8). Wyznaczyć współrzędne wierzchołków B i D
kwadratu ABCD.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

334. Dany jest punkt A = (1; 1) i proste k: 2x – y = 0, l: x– 2y = 0. Wyznaczyć współrzędne

takich punktów K  k i l  L , aby punkt A był środkiem odcinka KL.

335. Wyznaczyć środek i promień okręgu o równaniu:

a) x 2  y 2  4 y  0 ,
17
b) x 2  y 2  x  4 y   0,
4
c) x 2  y 2  8 x  2 y  18  0 .

336. Wyznaczyć równanie okręgu o środku A = (2; 3), stycznego do prostej o równaniu
x  2y 1  0 .

337. Dany jest okrąg o : x  32   y  22  1 . Wyznaczyć równania prostych

przechodzących przez punkt A = (1; 0), stycznych do okręgu o.

338. Wyznaczyć współrzędne środka okręgu opisanego na trójkącie ABC, gdzie A = (9; 2),
B = (–1; 6), C = (–3; 8).

339. Dane są punkty A = (–1; 2), B = (3; 5) i prosta k: x + y = 10. Wyznaczyć współrzędne
takiego punktu C należącego do prostej k, aby pole trójkąta ABC było równe 10.

340. Dane są punkty A = (9; 9), B = (1; 3), C = (–1; –2). Wyznaczyć współrzędne
wierzchołka D takiego trapezu ABCD, aby długość podstawy CD była równa 15.

341. Dane są punkty A = (4; –1), B = (5; –6) i prosta k: 3x – 2y = 1. Prosta k jest osią
symetrii trapezu równoramiennego ABCD. Obliczyć pole tego trapezu.

342. Dany jest okrąg o : x  12   y  32  1 i punkt P = (–2; 6). Prosta k przechodzi
przez punkt P i jest styczna do okręgu o w punkcie Q. Obliczyć długość odcinka PQ.

343. W trójkącie ABC dane są A = (–6; –3), B = (1; –2) oraz ortocentrum H = (–2; –1).
Wyznaczyć współrzędne punktu C.

344. W trójkącie ABC dane są A = (3; –4) oraz równania wysokości k: 7x – 2y – 1 = 0,

l: 2x – 7y = 0. Wyznaczyć współrzędne punktów B i C.

345. Wyznaczyć współrzędne punktu należącego do prostej o równaniu x – 3y + 1 = 0,

jednakowo oddalonego od punktów A = (–3; 1) i B = (5; 4).

346. Wyznaczyć współrzędne punktów należących do prostej o równaniu x – 2y = 0,

których odległość od prostej l: 2x + 4y + 1 = 0 jest równa 5 .

347. Wyznaczyć odległość okręgu o: x2 + y2 = r2 od prostej k: 2x + 5y –7 = 0.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

348. Ramiona trójkąta równoramiennego są zawarte w prostych o równaniach

 3
k: 7x - y + 4 = 0, l: x + y – 2 = 0, podstawa przechodzi przez punkt E   0;  .
 2
Wyznaczyć równanie prostej zawierającej tę podstawę.

349. Dane są punkty A i B oraz liczba t  –1. Wyznaczyć współrzędne takiego punktu P,
aby AP  t  PB .

350. Dane są punkty A = (4; 1), B = (1; 5), C = (6; 2). Wyznaczyć punkt przecięcia
dwusiecznej kąta BAC z odcinkiem BC.

351. Dane są punkty P = (1; –1), Q = (–2; 3), R = (6; –13). Dwusieczna kąta QPR przecina
odcinek QR w punkcie A. Obliczyć pole trójkąta PAR.

352. Okręgi o1 i o2 przecinają się w punktach A i B oraz dzielą płaszczyznę na cztery

figury. Wyznaczyć obrazy tych figur przy inwersji o środku A i promieniu AB.

353. Okręgi o1 i o2 przecinają się w dwóch punktach. Rozważamy wszystkie pary takich
okręgów stycznych oX i oY, które są styczne także do okręgów o1 i o2. Wyznaczyć
zbiór punktów styczności takich par okręgów oX i oY.

354. Dany jest trójkąt ABC. Wyznaczyć środki takich inwersji, które przekształcają proste
AB, BC, CA na okręgi przystające.

355. Dany jest punkt P oraz styczne okręgi o1 i o2. Skonstruować okrąg przechodzący przez
punkt P, styczny do okręgów o1 i o2.

356. Dany jest okrąg o i punkty A, B, C należące do tego okręgu. Skonstruować takie trzy
okręgi parami styczne zewnętrznie, które są styczne do okręgu o w punktach
odpowiednio A, B, C.

357. Okręgi o1 i o2 przecinają się w punktach A, B i są prostopadłe. Punkty C i D, różne od

punktów A, B, leżą odpowiednio na okręgach o1 i o2. Wykazać, że okręgi opisane na
trójkątach ACD i BCD są prostopadłe.

358. Okręgi oA, oB, oC, oD są styczne wewnętrznie do okręgu o odpowiednio w punktach A,
B, C, D. Ponadto okręgi oA i oC, są styczne zewnętrznie do obu okręgów oB i oD. Proste
styczne do okręgu o w punktach A i C przecinają się w punkcie P. Udowodnić, że
punkty P, B, D leżą na jednej prostej.

359. Okręgi o1 i o2 są rozłączne zewnętrznie, a ich wspólne styczne zewnętrzne przecinają

się w punkcie P. Jedna z tych prostych jest styczna do okręgów o1 i o2 odpowiednio
w punktach A i B. Udowodnić, że każdy okrąg styczny zewnętrznie do okręgów o1 i o2
jest prostopadły do okręgu o środku P i promieniu PA  PB .

360. Czworokąt wypukły ABCD jest wpisany w okrąg o1. Proste AB i CD przecinają się
w punkcie P. Okrąg o2 przechodzi przez punkty A i B oraz przecina prostą CD
w punktach E i F. Dowieść, że punkt P oraz środki okręgów opisanych na trójkątach
BCE i ADF leżą na jednej prostej.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

361. Okrąg o1 leży wewnątrz okręgu o2. Rozważamy wszystkie takie pary okręgów oX i oY
stycznych zewnętrznie, które są styczne jednocześnie do obu okręgów o1 i o2.
Wykazać, że punkty styczności okręgów oX i oY leżą na jednym okręgu.

362. Okrąg o1 leży wewnątrz okręgu o2. Rozważamy wszystkie takie pary okręgów oX i oY
stycznych zewnętrznie, które są styczne jednocześnie do obu okręgów o1 i o2.
Wykazać, że wspólne styczne wewnętrzne okręgów oX i oY przecinają się w jednym
punkcie.

363. Dany jest okrąg o oraz okręgi o1, o2, o3, o4, o5, o6 styczne wewnętrznie do okręgu o
odpowiednio w punktach A, B, C, D, E, F. Jednocześnie styczne zewnętrznie są
okręgi: o1 i o2, o2 i o3, o3 i o4, o4 i o5, o5 i o6, o6 i o1. Wykazać, że proste AD, BE, CF
przecinają się w jednym punkcie.

364. Dany jest okrąg o oraz okręgi o1, o2, o3, o4, o5, o6 styczne wewnętrznie do okręgu o
odpowiednio w punktach A, B, C, D, E, F. Jednocześnie styczne zewnętrznie są
okręgi: o1 i o2, o2 i o3, o3 i o4, o4 i o5, o5 i o6, o6 i o1. Wykazać, że
AB  CD  EF  BC  DE  FA .

365. Wykazać, że na płaszczyźnie istnieje skończony zbiór takich okręgów, że każdy z nich
jest styczny zewnętrznie do pięciu innych okręgów z tego zbioru.

366. Obliczyć: sin 15, sin 75. Wynik przedstawić w postaci kombinacji liniowej (nad Q)
pierwiastków stopnia 2 z liczb całkowitych.

367. Obliczyć: sin 36, sin 18, cos 36, cos 18.

368. Dany jest taki ostry kąt , że sin = 0,3. Obliczyć wartości pozostałych funkcji tego
kąta.

369. Dany jest taki rozwarty kąt , że sin = 0,04. Obliczyć wartości pozostałych funkcji
trygonometrycznych tego kąta.

370. Dany jest taki kąt , że tg = 0,2. Obliczyć wartości pozostałych funkcji
trygonometrycznych tego kąta.

371. Dany jest taki ostry kąt , że sin = 0,8. Obliczyć wartości wszystkich funkcji
trygonometrycznych kąta 2.

372. Dany jest taki kąt , że tg = 2,5. Obliczyć wartości wszystkich funkcji
trygonometrycznych kąta 2.

373. Dany jest taki kąt , że sin = 0,8. Obliczyć wartości wszystkich funkcji

trygonometrycznych kąta .
2

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

374. Dany jest taki kąt , że tg = 1,3. Obliczyć wartości wszystkich funkcji

trygonometrycznych kąta .
2

12
375. Dany jest taki kąt , że cos = . Obliczyć sin4 + cos4.
13

376. Wykazać, że dla każdego , dla którego wszystkie wyrażenia są określone, prawdziwa
sin 2
jest równość:  tg .
1  cos 2

377. Wykazać, że dla każdego , dla którego wszystkie wyrażenia są określone, prawdziwa
2
jest równość: tg  ctg  .
sin 2

378. Wykazać, że dla każdego , dla którego wszystkie wyrażenia są określone, prawdziwa
sin   sin 3  sin 5  sin 7
jest równość:  tg 4 .
cos  cos 3  cos 5  cos 7

379. Wyznaczyć największą wartość wyrażenia sin   cos(30   ) dla   0;180 .

380. Wyznaczyć najmniejszą wartość wyrażenia sin   cos(60   ) dla   0;360 .

2 1 2
381. Kąty  i  są ostre oraz tg  , tg  . Wykazać, że     45 .
2 1 2

sin   sin 
382. Wykazać, że jeśli kąty , ,  trójkąta spełniają warunek sin   , to ten
cos   cos 
trójkąt jest prostokątny.

383. Proste AB i AC są styczne do okręgu o odpowiednio w punktach B i C, prosta

przechodząca przez punkt A przecina okrąg o w punktach D i E. Proste styczne do
okręgu o w punktach D i E przecinają się w punkcie F. Wykazać, że punkty B, C i F
są współliniowe.

384. Dany jest okrąg o i punkty A i B należące do tego okręgu. Rozważmy takie trójkąty
ABX, że punkt X należy do ustalonego łuku AB. Wykazać, że symediany wszystkich
takich trójkątów poprowadzone z wierzchołka X przecinają się w jednym punkcie lub
są równoległe.

385. Czworokąt ABCD jest wpisany w okrąg, punkt M jest środkiem odcinka AC.
Wykazać, że < )AMB  <)AMD wtedy i tylko wtedy, gdy BD jest symedianą w
trójkącie ABC.

386. Czworokąt ABCD jest wpisany w okrąg, punkty M i N są środkami przekątnych

)AND  <)ANB, to <)DMA  <)DMC.
odpowiednio BD i AC. Wykazać, że jeśli <

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

387. Dany jest trójkąt ABC, w którym AC = BC. Punkt P leży wewnątrz trójkąta ABC, przy
)PAB  <)PBC. Punkt M jest środkiem boku AB.
czym <
Wykazać, że < )APM + <)BPC = 180.

388. Proste AB i AC są styczne do okręgu o odpowiednio w punktach B i C, prosta

przechodząca przez punkt A przecina okrąg o w punktach P i Q, a cięciwę BC w
DP AP
punkcie D. Wykazać, że  .
DQ AQ

389. Punkt B należy do odcinka AC. Okrąg o przechodzi przez punkty A i C, proste styczne
do okręgu o w punktach A i C przecinają się w punkcie P, odcinek PB przecina
okrąg o w punkcie Q, dwusieczna kąta AQC przecina odcinek AC w punkcie R.
Wykazać, że przy ustalonych punktach A, B, C, punkt R nie zależy od wyboru okręgu
o.

390. Dany jest trójkąt ABC, w którym AC = BC. Punkty P i Q leżą wewnątrz tego trójkąta,
przy czym < )PAC = <)ABQ oraz < )PBC = <)BAQ. Wykazać że punkty C, P, Q leżą
na jednej prostej.

391. Wykazać, że jeśli  jest kątem Brocarda w trójkącie o kątach , , , to

ctg  ctg  ctg  ctg .

392. Narysowany jest okrąg o i punkt A na zewnątrz tego okręgu. Skonstruować prostą
styczną do okręgu o, przechodzącą przez punkt A, używając linijki.

393. Czworokąt ABCD jest opisany na okręgu o środku S. Boki AB, BC, CD, DA są
styczne do tego okręgu odpowiednio w punktach K, L, M, N. Proste KN i LM
przecinają się w punkcie P. Wykazać, że proste AC i PS są prostopadłe.

394. Czworokąt ABCD jest wpisany w okrąg o. Proste BC i AD przecinają się w punkcie P.
Proste styczne do okręgu o w punktach A i C przecinają się w punkcie Q, a proste
styczne do okręgu o w punktach B i D przecinają się w punkcie R. Wykazać że
punkty P, Q, R są współliniowe.

395. Czworokąt ABCD nie jest trapezem i jest wpisany w okrąg o1 oraz opisany na
okręgu o2. Wykazać, że środki okręgów o1 i o2 oraz punkt przecięcia przekątnych
czworokąta ABCD leżą na jednej prostej.

396. Czworokąt ABCD jest wpisany w okrąg o  o(O, r ) . Proste AD i BC przecinają się
w punkcie P, a proste AC i BD przecinają się w punkcie Q. Dane są: OP = p, OQ = q
oraz r. Obliczyć długość odcinka PQ.

397. Okrąg o, wpisany w trapez ABCD o podstawach AB i CD, jest styczny do boku AD
w punkcie E. Punkt F jest symetryczny do punktu A względem B. Prosta k, różna od
prostej AB, przechodzi przez punkt F i jest styczna do okręgu o w punkcie P. Wykazać
że punkty C, P, E są współliniowe.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

398. Okrąg o wpisany w trójkąt nierównoramienny ABC jest styczny do boków BC, CA, AB
odpowiednio w punktach D, E, F. Trójkąt A’B’C’ jest obrazem trójkąta ABC w
symetrii względem środka okręgu o. Prosta B’C’ przecina prostą EF w punkcie X.
Prosta C’A’ przecina prostą FD w punkcie Y. Prosta A’B’ przecina prostą DE w
punkcie Z. Wykazać, że punkty X, Y, Z są współliniowe.

399. Okrąg o wpisany w trójkąt nierównoramienny ABC jest styczny do boków BC, CA, AB
odpowiednio w punktach D, E, F. Punkty K, L, M są odpowiednio środkami boków
BC, CA, AB. Styczna do okręgu o przechodząca przez punkt K, różna od prostej KC,
przecina prostą EF w punkcie X. Styczna do okręgu o, przechodząca przez punkt L,
różna od prostej LA, przecina prostą FD w punkcie Y. Styczna do okręgu o
przechodząca przez punkt M, różna od prostej MB, przecina prostą DE w punkcie Z.
Wykazać, że punkty X, Y, Z są współliniowe.

400. Na kartce jest narysowany punkt A oraz takie proste k i l, że ich punkt przecięcia
znajduje się poza kartką. Posługując się linijką, poprowadzić prostą przechodzącą
przez punkt A i przez punkt przecięcia prostych k i l.

401. Nierównoramienny trójkąt ABC jest wpisany w okrąg o. Wykazać, że styczne do

okręgu o w wierzchołkach trójkąta przecinają proste zawierające przeciwległe boki
tego trójkątach w punktach współliniowych.

402. Sześciokąt ABCDEF jest wpisany w okrąg. Proste AC i BF przecinają się w

punkcie K, proste FD i AE przecinają się w punkcie M. Wykazać, że proste BE, CD i
KM przecinają się w jednym punkcie lub są równoległe.

403. Okrąg o jest opisany na trójkącie ABC, okrąg o1 jest styczny wewnętrznie do okręgu o
w punkcie S, a do odcinków CA i CB jest styczny odpowiednio w punktach D i E.
Wykazać, że środek odcinka DE jest środkiem okręgu wpisanego w trójkąt ABC.

404. Dany jest trójkąt ABC. Na zewnątrz tego trójkąta zbudowano takie trójkąty AXC
i BYC, że <)ACX = 10, <)BCY = 15 oraz <)CAX + <)CBY = 180. Wykazać, że
wszystkie proste XY, odpowiadające różnym położeniom punktów X i Y, mają
wspólny punkt.

405. Podstawą ostrosłupa jest czworokąt wypukły. Wykazać, że można ten ostrosłup
przeciąć taką płaszczyzną nie przecinającą podstawy, że przekrojem jest
równoległobok.

406. Dany jest czworościan i punkt A, który należy do krawędzi tego czworościanu i nie
jest jego wierzchołkiem. Wykazać, że istnieje taki przekrój ABCD tego czworościanu,
który jest równoległobokiem.

407. Dany jest czworokąt ABCD. Wykazać, że istnieją takie punkty P, Q, R, S należące do
boków AB, BC, CD, DA, że czworokąt PQRS jest rombem. Dane są długości
przekątnych czworokąta: AC  p , BD  q . Obliczyć długość boku tego rombu.

408. Dany jest czworościan. Wykazać, że istnieje taki przekrój tego czworościanu, który
jest rombem. Ile jest takich rombów?

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

409. Czworościan foremny o krawędzi 1 przecięto płaszczyzną tak, że w przekroju

otrzymano czworokąt. Jaki jest najmniejszy możliwy obwód tego czworokąta?

410. Czy dwa czworościany wpisane w ten sam równoległościan są przystające?

411. Czy istnieje taki czworościan, że jego wszystkie ściany są przystającymi trójkątami
różnobocznymi?

412. Ile osi symetrii ma czworościan foremny?

413. Ile osi symetrii może mieć czworościan?

414. Czy istnieje czworościan, który ma trzy osie symetrii i nie jest foremny?

415. Wykazać, że jeśli w czworościanie są dwie pary krawędzi skośnych prostopadłych, to

środki wszystkich krawędzi tego czworościanu leżą na sferze.

416. Suma kwadratów długości krawędzi czworościanu jest równa k, suma kwadratów
długości środkowych tego czworościanu jest równa s. Wykazać, że k = 4s.

417. Prosta k przechodzi przez środki krawędzi AB i CD czworościanu ABCD,

płaszczyzna p zawiera prostą k i przecina krawędzie BC i AD tego czworościanu
odpowiednio w punktach E i F. Wykazać, że środek odcinka EF należy do prostej k.

418. Podstawami sześcianu o krawędzi długości 1 są kwadraty ABCD i PQRS. Obliczyć

odległość między płaszczyznami BDP i CQS.

419. Dany jest sześcian o podstawach ABCD i PQRS. Obliczyć odległość między prostymi:
(a) AB i CR, (c) PB i CQ,
(b) PA i DQ, (d) PB i DQ.

420. Krawędź czworościanu foremnego ABCD ma długość 1. Punkty K i L są środkami

odpowiednio krawędzi AB i CD. Obliczyć odległość między prostymi AL i DK.

421. Krawędź czworościanu foremnego ABCD ma długość 1. Punkty K i M są środkami

odpowiednio krawędzi AB i AD. Obliczyć odległość między prostymi CM i DK.

422. Dane są trzy niewspółliniowe punkty A, B, C oraz prosta k, nierównoległa do

płaszczyzny ABC. Wykazać, że istnieje dokładnie jedna prosta równoległa do prostej
k, jednakowo oddalona od punktów A, B, C.

423. Dane są trzy, parami skośne proste k, l, m, oraz prosta n. Ile istnieje prostych
równoległych do prostej n, jednakowo oddalonych od prostych k, l, m?

424. Wyznaczyć maksymalne pole rzutu prostokątnego sześcianu o krawędzi 1 na

płaszczyznę.

425. Czy istnieje taki czworościan, którego wszystkie ściany są trójkątami prostokątnymi?

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

426. Wyznaczyć wszystkie takie liczby naturalne n > 3, dla których istnieje taki ostrosłup
n-kątny, którego wszystkie ściany boczne są trójkątami prostokątnymi.

427. Podstawą ostrosłupa ABCD jest trójkąt prostokątny BCD o kącie prostym przy
wierzchołku D. Punkt B jest spodkiem wysokości tego ostrosłupa. Dane są: BD = p,
CD = q, AB = s. Obliczyć długość promienia sfery wpisanej w ten ostrosłup.

428. Czy istnieje taki czworościan foremny, że wszystkie współrzędne jego wierzchołków
są liczbami całkowitymi?

429. Dany jest czworościan foremny o krawędzi długości 1. Punkt P należy do wnętrza
tego czworościanu. Niech s będzie sumą odległości punktu P od krawędzi tego
3 2
czworościanu. Wykazać, że s  przy czym równość ma miejsce wtedy i tylko
2
wtedy, gdy P jest środkiem ciężkości tego czworościanu.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

430. Narysować przekrój równoległościanu płaszczyzną ABC:

A A

C B

A A
B

C A

A
B

B C

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

431. Narysować przekrój ostrosłupa płaszczyzną ABC:

B
C
B C

B
C
A

A
C
B

C C
B B

A
432. Dany jest sześcian o podstawach ABCD i PQRS. Wyznaczyć kąt (rozwartość lub
wartość dowolnej jego funkcji trygonometrycznej) między prostymi:

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

(a) PB i CR,
(b) PB i DR,
(c) PB i CQ,
(d) PB i DQ,
(e) PB i AS,

433. Dany jest prostopadłościan o podstawach ABCD i PQRS. Dane są: AB = 3, BC = 4,

CR = 5. Wyznaczyć wartość dowolnej funkcji trygonometrycznej kąta między
prostymi:
(a) PB i CR,
(b) PB i DR,
(c) PB i CQ,
(d) PB i DQ,
(e) PB i AS.

434. Dany jest ostrosłup czworokątny prawidłowy, którego pole podstawy jest równe 8,
a pole powierzchni bocznej jest równe 12. Wyznaczyć sinus kąta między ścianą
boczną a podstawą tego ostrosłupa.

435. Dany jest ostrosłup prawidłowy, którego pole podstawy jest równe p, a pole
powierzchni bocznej jest równe b. Wyznaczyć sinus kąta między ścianą boczną a
podstawą tego ostrosłupa.

436. Podstawą ostrosłupa ABCD jest trójkąt ABC. Spodek S wysokości tego ostrosłupa jest
środkiem okręgu wpisanego w trójkąt ABC. Promień okręgu wpisanego w trójkąt ABC
ma długość 1, natomiast DS = 2 2 . Obliczyć stosunek pola powierzchni bocznej do
pola podstawy tego ostrosłupa.

437. Czworokąt ABCD jest podstawą ostrosłupa czworokątnego prawidłowego ABCDS

i |AB| = |AS|. Obliczyć wartość dowolnej funkcji trygonometrycznej kąta między
a) sąsiednimi ścianami bocznymi tego ostrosłupa,
b) płaszczyznami ABS i CDS.

438. Czworokąt ABCD jest podstawą ostrosłupa czworokątnego prawidłowego ABCDS

i |AB| = 6, |AS| = 5. Obliczyć wartość dowolnej funkcji trygonometrycznej kąta między
a) sąsiednimi ścianami bocznymi tego ostrosłupa,
b) płaszczyznami ABS i CDS.
439. W czworościanie foremnym ABCD punkty P, Q i R są środkami odpowiednio
krawędzi AB, BC i CD. Pod jakim kątem przecinają się płaszczyzny ABC i PQR?
Podać wartość dowolnej funkcji trygonometrycznej tego kąta.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

440. Podstawą ostrosłupa trójkątnego prawidłowego ABCS jest trójkąt ABC. Długość
krawędzi podstawy jest równa 16. Rozstrzygnąć, czy kąt między sąsiednimi ścianami
bocznymi jest ostry, prosty, czy rozwarty, jeśli
a) AS = 12, c) AS = 10,
2
b) AS = 16 d) AS = 9.
2

441. W czworościanie foremnym ABCD punkt M jest środkiem krawędzi BC, punkt F jest
środkiem krawędzi AB, punkt E jest środkiem odcinka DM. Wykazać, że kąt CEF jest
kątem prostym.
442. Równoległościan przecięto płaszczyzną tak, że w przekroju otrzymano sześciokąt.
Wykazać, że suma dowolnych trzech kolejnych kątów tego sześciokąta równa jest
360.

443. W sześcianie o podstawach ABCD i PQRS punkty K, L i M są środkami odpowiednio

krawędzi AB, BQ i QR. Pod jakim kątem przecinają się płaszczyzny ABC i KLM?
Podać wartość dowolnej funkcji trygonometrycznej tego kąta.

444. Dany jest taki trójkąt ABC, w którym <

) CAB = 15, <) ACB = 120, AB = 2 . Trójkąt
ten jest podstawą ostrosłupa, a punkt S jego wierzchołkiem. Punkt A jest spodkiem
wysokości ostrosłupa i AS = 1. Wyznaczyć rozwartość kąta między ścianą SBC
i płaszczyzną podstawy ostrosłupa.

445. Podstawą ostrosłupa jest prostokąt ABCD, w którym AB = 1, BC = 2 . Wszystkie

krawędzie boczne tego ostrosłupa mają długość 1, a punkt S jest jego wierzchołkiem.
Wyznaczyć wartość dowolnej funkcji trygonometrycznej kąta między dwiema
sąsiednimi ścianami bocznymi tego ostrosłupa

446. W trapezie równoramiennym ABCD dłuższa podstawa AB ma długość 2. Długości

pozostałych boków tego trapezu są równe 1. Punkt S jest wierzchołkiem ostrosłupa
o podstawie ABCD i SA = SB = 2, SC = SD = 3 . Obliczyć wartość dowolnej funkcji
trygonometrycznej kąta między płaszczyznami SBC i SDA.

447. W trapezie ABCD długości boków są równe: AB = 4, CD = 3, AD = BC = 1. Punkt S

jest wierzchołkiem ostrosłupa o podstawie ABCD i AS = BS = 4, CS = DS = 13 .
Obliczyć wartość dowolnej funkcji trygonometrycznej kąta między płaszczyznami
ADS i BCS.

448. Punkt E należy do wnętrza czworościanu ABCD. Czy z tego wynika, że suma
krawędzi czworościanu ABCE jest mniejsza od sumy krawędzi czworościanu ABCD?

449. Prowadzimy w czworościanie cztery proste łączące odpowiednio jego wierzchołki ze

środkami okręgów wpisanych w przeciwległe ściany. Wykazać, że jeśli dwie spośród
tych prostych przecinają się, to i dwie pozostałe przecinają się.

450. Wykazać, że w każdym czworościanie istnieje taki wierzchołek, że wszystkie kąty

płaskie przy tym wierzchołku są ostre.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

451. Wszystkie ściany dwóch równoległościanów są przystającymi rombami. Czy z tego

wynika, że te równoległościany są przystające?

452. Wykazać, że sześcian można rozciąć na 5 czworościanów.

453. Przeciąć czworościan foremny płaskim cięciem na dwa przystające wielościany. Na

ile sposobów można to zrobić?
454. Dany jest ostrosłup czworokątny prawidłowy o wysokości h oraz kącie 2między
krawędziami bocznymi leżącymi na jednej ścianie. Obliczyć:
a) promień sfery wpisanej w ten ostrosłup,
b) promień sfery opisanej na tym ostrosłupie.
455. W ostrosłup czworokątnym prawidłowym o wysokości h, kąt nachylenia krawędzi
bocznej do podstawy ma miarę . Obliczyć:
a) promień sfery wpisanej w ten ostrosłup,
b) promień sfery opisanej na tym ostrosłupie.
456. W ostrosłupie czworokątnym prawidłowym miara kąta między sąsiednimi ścianami
bocznymi jest równa 2, a długość krawędzi podstawy jest równa b. Obliczyć
objętość tego ostrosłupa.
457. Dany jest ostrosłup czworokątny prawidłowy o krawędzi podstawy a i kącie między
ścianą boczną i podstawą . Przez krawędź podstawy przechodzi płaszczyzna
nachylona do podstawy pod kątem . Obliczyć pole wielokąta otrzymanego w
przecięciu ostrosłupa i płaszczyzny.
458. Dany jest ostrosłup czworokątny prawidłowy o objętości t. Kąt pod jakim widać
przekątną podstawy z wierzchołka ostrosłupa ma miarę 2 . Obliczyć pole przekroju
tego ostrosłupa płaszczyzną zawierającą przekątną podstawy i prostopadłą do jednej
z jego krawędzi bocznych.
459. Objętość ostrosłupa prawidłowego trójkątnego, o długości krawędzi podstawy 6, jest
równa 9 6 . Obliczyć miarę kąta nachylenia ściany bocznej tego ostrosłupa do
płaszczyzny jego podstawy.

460. Dany jest ostrosłup trójkątny prawidłowy o kącie 2między krawędziami bocznymi
i polu ściany bocznej równym b. Obliczyć:
a) wysokość ostrosłupa,
b) promień sfery wpisanej w ten ostrosłup,
c) promień sfery opisanej na tym ostrosłupie.

461. Dany jest ostrosłup trójkątny prawidłowy o wysokości h oraz kącie 2między
krawędziami bocznymi. Obliczyć długość krawędzi jego podstawy.

462. Dany jest ostrosłup trójkątny prawidłowy o kącie 2  między ścianami bocznymi
i krawędzi bocznej b. Obliczyć objętość tego ostrosłupa.
463. Dany jest ostrosłup trójkątny prawidłowy o wysokości h, wpisany w sferę o
promieniu r. Obliczyć długość jego krawędzi podstawy.

464. Dany jest ostrosłup trójkątny prawidłowy o kącie 2między krawędziami bocznymi,
wpisany w sferę o promieniu r. Obliczyć długość jego krawędzi bocznej.

Staszic 2010/2011
Jerzy Bednarczuk

465. Podstawą ostrosłupa jest trójkąt równoramienny o długości ramienia równej t oraz
kącie między ramionami 2. Każda krawędź boczna ostrosłupa tworzy z jego
wysokością kąt . Obliczyć objętość ostrosłupa.

466. Dany jest sześcian o krawędzi 1. W jedno naroże sześcianu wpisana jest sfera,
która przechodzi przez jego przeciwległy wierzchołek. Obliczyć promień tej sfery.

467. Dany jest graniastosłup prawidłowy czworokątny o krawędzi podstawy 3 i

wysokości 4. W jedno naroże graniastosłupa wpisana jest sfera, która przechodzi przez
jego przeciwległy wierzchołek. Obliczyć promień tej sfery.

468. Na podłodze sześciennego pokoju o krawędzi 4 leżą cztery kule, każda o promieniu 1.
Na tych kulach leży kula k styczna do sufitu. Obliczyć promień kuli k.

469. Na podłodze leżą trzy kule parami styczne, każda o promieniu 1. Na tych trzech
kulach położono czwartą, o promieniu a. Obliczyć wysokość otrzymanej „piramidy”.

470. Płaszczyzna p przechodzi przez środek sfery s. Cztery sfery, każda o promieniu 1, są
styczne do płaszczyzny p i styczne wewnętrznie do sfery s. Środki tych sfer leżą po
jednej stronie płaszczyzny p i są wierzchołkami kwadratu o boku 2. Obliczyć promień
sfery s.

471. Płaszczyzna p przechodzi przez środek sfery s. Cztery sfery, każda o promieniu 1, są
styczne do płaszczyzny p i styczne wewnętrznie do sfery s. Środki tych sfer leżą po
jednej stronie płaszczyzny p i są wierzchołkami kwadratu o boku 2. Obliczyć promień
sfery stycznej zewnętrznie do tych czterech sfer i stycznej wewnętrznie do sfery s.

472. W ostrosłupie czworokątnym prawidłowym o podstawie ABCD i wierzchołku S dane

są: AB = 2a i AS = b. Ostrosłup ten przecięto płaszczyzną przechodzącą przez środki
krawędzi AB i AD oraz równoległą do krawędzi AS. Obliczyć pole otrzymanego
przekroju.

473. Sześcian przecięto płaszczyzną przechodzącą przez przekątną jednej ze ścian i środek
krawędzi przeciwległej ściany. Obliczyć kąt między przekątnymi otrzymanego
przekroju.

Staszic 2010/2011