You are on page 1of 6

Het diamanten hart

– H.P. Blavatsky

De aloude Ingewijden, die min of meer


dicht gevolgd werden door de gehele
profane oudheid, bedoelden met de
term ‘ATOOM’ een Ziel, een Genie of
Engel, de eerstgeborene van de immer
verborgen OORZAAK van alle oorzaken;
en in deze zin worden hun leringen
begrijpelijk. Zij beweerden, net als dege-
nen die na hen kwamen, dat het bestaan
van Goden en Genieën, engelen of
‘demonen’, niet buiten of onafhankelijk
was van het Universele Plenum, maar Zij gaven een groot deel toe, en onderwe-
erbinnen. Tijdens de levenscycli is alleen zen dit, van hetgeen de moderne Weten-
dit Plenum oneindig. schap nu leert - namelijk, het bestaan van
een primordiale ‘Wereldmaterie of Cosmi-
sche Substantie’, waaruit werelden
gevormd worden, immer en eeuwig homo-
geen, behalve tijdens haar periodiek
bestaan, wanneer zij haar universele
verspreiding differentieert door de gehele
oneindige ruimte heen; en de geleidelijke
formatie van sterrenlichamen die daaruit
voortvloeit. Zij onderwezen de revolutie
van de Hemelen, het draaien van de
Aarde, het Heliocentrisch systeem en de
Atomaire draaikolken - Atomen - in
werkelijkheid Zielen en intelligenties.
Maar die ‘Atomisten’ waren spirituele,
meestal transcendentale en filosofische
Pantheïsten. Zij zijn het niet die ooit dat
monsterlijk tegenovergesteld voort-
brengsel, de nachtmerrie van ons moderne
beschaafde Ras, bedacht of gedroomd
zouden hebben; namelijk - onbezield mate-
riaal, atomen die hun eigen weg zoeken,
aan de ene kant en een buiten-Cosmische
God aan de andere kant.
Misschien is het nuttig te laten zien wat,
in de leringen van de oude Ingewijden, de
Monade was, en wat zijn oorsprong.
Zodra de moderne exacte Wetenschap
uit de puberteit was, kreeg zij het grote en
voor haar tot dan toe esoterische axioma
door, dat niets - hetzij in het spirituele,

192 Theosofia 101/5 • oktober 2000


psychische of fysieke rijk van zijn - uit het geconditioneerd en illusoir leven. De
niets tot bestaan kon komen. Er is geen monade kan dus gevolgd worden in de
oorzaak in het gemanifesteerde universum loop van zijn pelgrimstocht en zijn veran-
zonder haar adequate effect, hetzij in deringen van tijdelijke voertuigen, alleen
ruimte of tijd; noch kan er enig effect zijn vanaf het beginstadium van het gemanifes-
zonder zijn oeroorzaak, die zelf haar teerde Universum. In Pralaya, of de peri-
bestaan te danken heeft aan een nog ode tussen twee manvantara’s, raakt het
hogere - waarvan de uiteindelijke en abso- zijn naam kwijt. Dit gebeurt ook wanneer
lute oorzaak voor de mens altijd een onbe- het echte Ene zelf van de mens opgaat in
grijpelijke OORZAAKLOZE OORZAAK Brahm in gevallen van hoge Samadhi (de
moet blijven. Maar zelfs dit is geen oplos- Turiya staat) of het uiteindelijke Nirvana;
sing, en moet gezien worden, als ze al ‘wanneer de discipel’, in de woorden van
gezien moet worden, vanuit het hoogste Sankara, ‘dat oeroude bewustzijn, die
filosofische en metafysische standpunt, absolute vreugde, waarvan het karakter
want anders kan het probleem maar beter waarheid is, zonder vorm en handeling,
onbenaderd blijven. Het is een abstractie, verkregen heeft. Wanneer hij dit illusoire
op de drempel waarvan het menselijk rede- lichaam, dat aangenomen is door het atma
neren - hoezeer ook getraind in metafysi- aflegt, zoals een acteur zijn toneelkleding
sche subtiliteiten - huivert en in elkaar uitdoet’. Want Boeddhi (het Anandamaya
dreigt te zakken. Dit kan iedere Europe- omhulsel) is slechts een spiegel die abso-
aan duidelijk worden die het aan durft het lute vreugde weerspiegelt. Bovendien is die
probleem van het bestaan op te lossen met weerspiegeling zelf nog niet vrij van onwe-
behulp van de geloofsartikelen van de ware tendheid, en is niet de Opperste Geest,
Vedantijn, bijvoorbeeld. Laat hem de daar zij is onderworpen aan voorwaarden
sublieme leringen over het onderwerp Ziel omdat zij een spirituele modificatie is van
en Geest van Sankaracharya (Viveka Prakriti, en een effect; Atma alleen is het
Chudamani) 1 lezen en bestuderen, dan ene echte en eeuwige substraat van alles -
beseft de lezer wat hier gezegd wordt. de essentie en absolute kennis - de Kshet-
Waar de Christen geleerd wordt dat de ragna 2. In de Esoterische filosofie wordt
menselijke ziel een uitademing van God is het genoemd ‘de Ene Getuige’, en terwijl
- die door hem geschapen is voor een het in Devachan verblijft, wordt ernaar
eeuwig(durend) bestaan, d.w.z. met een verwezen als ‘de Drie Getuigen van
begin, maar geen einde (daarom mag dit Karma’.
nooit eeuwig genoemd worden) - zegt de Daar Atma, (ons zevende principe) iden-
Occulte lering, ‘Niets wordt geschapen, tiek is met de universele Geest, en de mens
maar alleen getransformeerd. Niets kan in essentie één hiermee is, wat is dan de
zichzelf in dit universum manifesteren - eigenlijke Monade? Het is die homogene
van een wereldbol tot een vage, snelle vonk die in miljoenen stralen uitstraalt
gedachte - dat niet al in het universum vanuit de oorspronkelijke ‘Zeven’, over
aanwezig was; alles op het subjectieve plan welke zeven verderop meer zal volgen. Het
is een eeuwig IS; zoals alles op het objec- is de EMANERENDE vonk van de
tieve plan een eeuwig worden is - omdat het ONGESCHAPEN Straal - een mysterie. In het
voorbijgaand is’. esoterische en zelfs exoterische
De monade - een waarlijk ‘onzichtbaar Boeddhisme van het noorden, stuurt Adi
ding’, zoals gedefinieerd door Good, die er Boeddha (Chogi dangpoi sangye), de Ene
niet de betekenis aan toekende die wij nu onbekende, zonder begin of einde, iden-
geven - wordt hier weergegeven als het tiek met Parabrahm en Ain-Soph, een
Atma in conjunctie met Boeddhi en het heldere straal vanuit zijn duisternis.
hoger Manas. Deze drie-eenheid is één en Dit is de Logos (de eerste), of Vajra-
eeuwig, daar de laatste in de eerste wordt dhara, de Opperste Boeddha (ook wel
opgenomen bij het eindigen van alle Dorjechang genoemd). Als de Heer van

Theosofia 101/5 • oktober 2000 193


alle Mysteriën kan hij niet manifesteren, (op aarde) steeds opnieuw geboren. Wat
maar stuurt zijn hart de wereld van mani- er ook maar door hen geproduceerd wordt,
festatie in - het ‘diamanten hart’, Vajra- wordt te zijner tijd opgelost in juist die vijf
sattva (Dorjesempa). Dit is de tweede logos grote elementen (de vijf, of liever zeven,
van de schepping, waaruit de zeven (in de Dhyani Boeddha’s, ook wel ‘Elementen’
exoterische dekmantel de vijf) Dhyani van de Mensheid genaamd), als golven in
Boeddha’s, genaamd de Anupadaka, ‘de de oceaan. Deze grote elementen gaan op
ouderlozen’, voortvloeien. Deze Boeddha’s iedere wijze voorbij de elementen waaruit
zijn de oermonaden uit de wereld van de wereld is samengesteld (de grove
onlichamelijk zijn, de Arupa wereld, waarin elementen). En degene die zelfs van deze
de Intelligenties (alleen op dat plan) vorm vijf elementen (de tanmatra’s) 3 bevrijd is
noch naam hebben, in het exoterische gaat door naar het hoogste doel’.
systeem, maar ze hebben hun onderschei-
den namen in de esoterische filosofie.
Deze Dhyani Boeddha’s emaneren, of De scheppers van de wereld
scheppen uit zich zelf, krachtens Dhyana, worden telkens en telkens
hemelse Zelven - de bovenmenselijke
Bodhisattva’s. Daar zij als sterfelijke weer hier op aarde geboren.
mensen incarneren aan het begin van
iedere menselijke cyclus op aarde, worden ‘De Heer Prajapati (Brahma) schiep dit
zij af en toe, door persoonlijke verdienste, alles alleen met het verstand’, d.w.z. door
Bodhisattva’s onder de Zonen der Mens- Dhyana, of abstracte meditatie en mystieke
heid. Daarna kunnen zij als Manushi krachten zoals de Dhyani Boeddha’s (zie
(menselijke) Boeddha’s opnieuw verschij- boven). Blijkbaar zijn deze ‘Brahmana’s’
nen. Aldus zijn de Anupadaka (of Dhya- identiek met de Bodhisattva’s (de aardse)
ni-Boeddha’s) identiek met de van de hemelse Dhyani Boeddha’s. Beide,
Brahminische Manasaputra, de ‘ver- als oorspronkelijke, intelligente ‘Elemen-
stand-geboren zonen’ - hetzij van Brahma ten’, worden de ‘scheppers’ of de ‘emane-
of een van de andere twee Trimurtische renden’ van de monaden die bestemd zijn
Hypostasen, en vandaar ook identiek met om mens te worden in die cyclus. Daarna
de Rishi’s en Prajapati’s. Zo is er een evolueren zij zichzelf, of, om zo te zeggen,
passage in Anugita, die, esoterisch gelezen, zij dijen uit in hun eigen zelven als Bodhi-
duidelijk, zij het in een andere beeld- sattva’s of Brahmana’s, in de hemel even-
spraak, hetzelfde idee en systeem laat zien. als op aarde, om uiteindelijk eenvoudige
Er staat: ‘Welke entiteiten er ook maar in mensen te worden. ‘De scheppers van de
deze wereld zijn, beweeglijk of onbeweeg- wereld worden telkens en telkens weer hier
lijk, zij worden als eerste opgelost (bij op aarde geboren’ - waarlijk. In het noorde-
pralaya); en vervolgens de ontwikkelingen lijke Boeddhistische systeem, of de popu-
geproduceerd door de elementen (waaruit laire exoterische religie, wordt ons geleerd
het zichtbare Universum gevormd wordt); dat iedere Boeddha, terwijl hij de goede
en na deze ontwikkelingen (geëvolueerde wet op aarde preekt, zich tegelijkertijd
entiteiten), alle elementen. Zo is de manifesteert in drie werelden: in de vorm-
opwaartse gradatie onder entiteiten. loze, als Dhyani Boeddha, in de Wereld
Goden, Mensen, Gandharva’s, Pisacha’s, van vormen, als een Bodhisattva, en in de
Asura’s, Rakshasa’s, allen zijn geschapen begeertewereld, de laagste (van onze
door Svabhava (Prakriti, of plastische wereld) als een mens. Esoterisch verschilt
natuur), niet door handelingen, noch door de lering: De goddelijke, zuivere
een oorzaak’ - d.w.z. niet door enige Adi-Boeddhische monade manifesteert als
fysieke oorzaak. de universele Boeddhi (de Maha-boeddhi
‘Deze Brahmana’s (de Rishi Prajapati?), of Mahat in hindoe filosofieën) de spiritu-
de scheppers van de wereld, worden hier ele, alwetende en almachtige wortel van

194 Theosofia 101/5 • oktober 2000


goddelijke intelligentie, de hoogste anima wordt door de hindoes Iswara genoemd,
mundi of de Logos. Dit daalt neer ‘als een ‘de Heer’, ofschoon de Occultisten het een
vlam die zich verspreidt vanuit het eeuwige andere naam geven. Iswara, zeggen de
Vuur, onbeweeglijk, zonder toe of af te Vedantijnen, is het hoogste bewustzijn in
nemen, steeds hetzelfde tot het einde’ van de natuur. ‘Dit hoogste bewustzijn’,
de bestaanscyclus, en wordt universeel antwoorden de Occultisten, ‘is maar een
leven op het Wereldse Plan. Vanuit dit synthetische eenheid in de wereld van de
plan van bewust Leven schieten, als zeven gemanifesteerde Logos - of op het plan van
vurige tongen, de Zonen van Licht (de illusie; want het is de totaalsom van
logoi van het Leven) naar buiten. Vervol- Dhyan-Chohanische bewustzijnen’. ‘O,
gens de Dhyani-Boeddha’s van contempla- wijze, ontdoe u van het denkbeeld dat
tie: de concrete vormen van hun vormloze niet-Geest Geest is’, zegt Sankaracharya.
Vaders - de Zeven Zonen van Licht, steeds Atma is niet-Geest in zijn uiteindelijke
zichzelf, op wie toepasbaar is de Parabrahmische staat, Iswara of Logos is
Brahmaanse mystieke frase: ‘Gij zijt “DAT” Geest; of, zoals het Occultisme verklaart,
- Brahm’. Uit deze Dhyani-Boeddha’s het is een samengestelde eenheid van
emaneren hun chhayas (Schaduwen), de gemanifesteerde levende Geesten, de
Bodhisattva’s van de hemelse rijken, de ouder-bron en kraamkamer van alle
prototypen van de bovenaardse Bodhisatt- wereldse en aardse monaden plus hun
va’s, en van de aardse Boeddha’s, en goddelijke afspiegeling. Zij emaneren uit
tenslotte van de mensen. De ‘Zeven Zonen en keren weer tot de Logos, ieder op het
van Licht’ worden ook wel genoemd ‘Ster- hoogtepunt van hun tijd. Er zijn zeven
ren’. hoofdgroepen van zulke Dhyan Chohans,
De ster waaronder een menselijke Enti- die te vinden zijn en erkend worden in
teit geboren wordt, zegt de Occulte lering, iedere religie, want zij zijn de oorspron-
zal altijd zijn ster blijven, door de hele kelijke ZEVEN Stralen. Het occultisme
cyclus van zijn incarnaties in een Manvan- leert ons dat de mensheid verdeeld is in
tara heen. Maar dit is niet zijn astrologische zeven onderscheiden groepen en hun
ster. Deze laatste houdt zich bezig en is onderverdelingen, mentaal, spiritueel en
verbonden met de persoonlijkheid, de fysiek 4.
eerste met de INDIVIDUALITEIT. De
‘Engel’ van die Ster, of de Dhya- De monade nu, gezien als EEN, staat
ni-Boeddha zal of de gids ‘Engel’ zijn of de boven het zevende principe (in de Kosmos
leidende ‘Engel’, om het zo te zeggen, bij en in de mens), en als een triade is het de
iedere nieuwe wedergeboorte van de rechtstreekse stralende nakroost van
monade die deel uitmaakt van zijn eigen genoemde samengestelde EENHEID, niet de
essentie, al kan zijn voertuig, de mens, adem (en de speciale schepping uit nihil)
altijd onwetend blijven van dit feit. De van ‘God’, zoals die eenheid genoemd
adepten hebben ieder hun Dhya- wordt. Zo’n denkbeeld is immers behoor-
ni-Boeddha, hun oudere ‘tweeling Ziel’, en lijk onfilosofisch en onteert de Godheid,
zij weten het. Zij noemen het ‘Vader-Ziel’ door het te verlagen tot een eindige, attri-
en ‘Vader-Vuur’. Het is echter pas bij de butieve conditie. Zoals goed uitgedrukt
laatste en hoogste inwijding dat zij dit door de vertaler van de ‘Crest-Jewel of
vernemen wanneer zij oog in oog komen te Wisdom’ - ofschoon Iswara ‘God’ is, ‘onve-
staan met het heldere ‘Beeld’. Hoeveel randerd in de diepste diepten van pralaya’s
heeft Bulwer Lytton geweten van dit en in de meest intense activiteit van de
mystieke feit toen hij in een van zijn meest manvantara’s’…, toch ‘achter (hem) is
geïnspireerde stemmingen, Zanoni ‘ATMA’, rondom zijn paviljoen is de duister-
beschreef, oog in oog met zijn Augoeides? nis van eeuwig MAYA’ 5. De ‘triaden’ die
De Logos, of zowel het ongemanifes- onder dezelfde Ouder-planeet geboren
teerde als het gemanifesteerde WOORD, zijn, of liever de uitstralingen van een en

Theosofia 101/5 • oktober 2000 195


dezelfde Planeet Geest (Dhyani Boeddha) Geest die getuigenis aflegt, omdat de Geest de
zijn, in al hun latere levens en wederge- waarheid is’. De woorden die volgen in de
boorten, zuster of ‘tweeling-zielen’ op deze onjuist vertaalde versie over de ‘drie getuigen’,
tot nu toe verondersteld te staan voor ‘de
aarde. 6
Vader, het Woord, en de Heilige Geest’, tonen
Dit was bekend aan iedere hoge Inge- heel duidelijk de echte betekenis van de
wijde in ieder tijdperk en in ieder land: ‘Ik schrijver (de heilige Johannes. Hierdoor wordt
en mijn Vader zijn een,’ zei Jezus zijn lering in dit opzicht nog krachtiger
(Joh.x.30). 7 Als hij gedwongen wordt te geïdentificeerd met die van Sankaracharya.
zeggen, elders (xx.17): ‘Ik ga op tot mijn Want wat kan de zin, ‘er zijn er drie die
Vader en uw Vader’, betekende dat getuigen: de Geest en het Water en het Bloed’
hetgeen juist gezegd is. Het was eenvoudig anders betekenen, als deze drie niet in relatie
staan of geen verband houden met de
om aan te tonen dat de groep van zijn
filosofische bewering van de grote Vedanta
discipelen en volgelingen die zich tot Hem leraar, die, toen hij sprak over de omhulsels, (de
aangetrokken voelden, tot dezelfde Dhyani principes in de mens) Jiva, Vignanamaya , enz.,
Boeddha, ‘Ster’, of ‘Vader’ behoorden, die in hun fysieke manifestatie ‘water en bloed’
alweer van hetzelfde planetenrijk en divisie zijn, of leven, er aan toevoegt dat alleen atma
als Hij. Het is de kennis van deze occulte (geest) overblijft na het aftrekken van de
lering die uitdrukking kreeg in de recensie omhulsels en dat het de ENIGE getuige, of
van The Idyll of the White Lotus, toen de gesynthetiseerde eenheid is. De minder
heer T. Subba Row schreef: ‘Iedere spirituele en filosofische school heeft,
uitsluitend met het oog op een drie-eenheid,
Boeddha ontmoet bij zijn laatste inwijding drie getuigen gemaakt van ‘een’, en het aldus
alle grote adepten die het Boeddhaschap meer met de aarde dan met de hemel
gedurende de voorgaande eeuwen bereikt verbonden.
hebben …iedere klasse adepten heeft zijn
eigen verbond van geestelijke communie 3. De Tanmatra’s zijn letterlijk het type of
die hen samenbindt… De enige mogelijke rudiment van een element zonder
en doeltreffende manier om in te gaan in eigenschappen; maar esoterisch zijn zij de
oorspronkelijke noumenoi van datgene dat in
zo’n broederschap… is door zichzelf
het evolutieproces een Cosmisch element wordt
binnen de invloedssfeer te brengen van het in de zin die de term in de oudheid had, niet in
Spirituele Licht dat uitstraalt vanuit de zin van de fysica. Zij zijn de logoi, de zeven
iemands eigen Logos. Misschien mag ik er emanaties of stralen van de logos.
hier nog op wijzen… dat zo’n communie
alleen mogelijk is tussen personen wier 4. Vandaar de zeven hoofdplaneten, de sferen
zielen hun leven en levensonderhoud van de inwonende zeven geesten. Onder ieder
ontvangen van dezelfde goddelijke STRAAL, van deze wordt een van de menselijke groepen
geboren, die daardoor geleid en beïnvloed
en dat, daar zeven onderscheiden stralen worden. Er zijn maar zeven planeten (die
uitwaaieren vanuit de ‘Centrale Spirituele speciaal verbonden zijn met de aarde), en twaalf
Zon’, alle adepten en Dhyan Chohans verd- huizen, maar de mogelijke combinaties van hun
eeld kunnen worden in zeven klassen. Elk aspecten zijn talloos. Zoals elke planeet zich
van deze wordt geleid, bestuurd en over- kan verhouden tot ieder van de andere in twaalf
schaduwd door een van de zeven vormen of verschillende aspecten, moeten hun
manifestaties van de goddelijke Wijsheid’. combinaties dus bijna oneindig zijn; in feite zo
oneindig als de spirituele, psychische, mentale
en fysieke vermogens in de talrijke variaties van
de genus homo. Ieder van deze variaties wordt
1. Vertaald voor de Theosophist, door Mohini
geboren onder een van de zeven planeten en
M. Chatterji als ‘Crest Jewel of Wisdom’, 1886.
een van de genoemde talrijke planetaire
(Zie de Theosophist, juli en augustus).
combinaties. Zie de Theosophist van augustus
2. Nu de gereviseerde versie van de evangeliën 1886.
uitgegeven is en de ergste vertaalmissers van de
5. De nu universele vergissing van het
oude versies verbeterd zijn, begrijpen wij beter
toeschrijven aan de ouden van de kennis van
de woorden in Johannes v, vi en vii: ‘Het is de

196 Theosofia 101/5 • oktober 2000


slechts zeven planeten, alleen maar omdat zij ‘Drie in Een’, d.w.z., de Universele
geen andere genoemd hebben, is gebaseerd op ‘over-Geest’, die zich manifesteert op de twee
dezelfde algemene onwetendheid van hun hogere gebieden, die van Boeddhi en Mahat; en
occulte leerstellingen. De vraag is niet of ze zich deze zijn de drie hypostasen, metafysisch, maar
wel of niet bewust waren van het bestaan van nooit persoonlijk.
later ontdekte planeten; maar of hun eerbetoon
aan de vier exoterische en drie geheime grote 7. De identiteit, en tegelijkertijd de illusoire
godheden - de ster-engelen, niet een of andere differentiatie van de Engel-Monade en de
bijzondere reden hadden. De schrijver waagt Menselijke-Monade wordt aangeduid door de
het te zeggen dat er zo’n reden was, en wel volgende zinnen: ‘Mijn Vader is groter dan Ik’
deze. Als zij zoveel planeten hadden gekend als (Johannes xiv.26); ‘Verheerlijk uw Vader die in
wij nu (en deze vraag kan nauwelijks in deze de Hemel is’, (Mattheus V, 16), Dan zullen de
tijd beantwoord worden, hetzij bevestigend, rechtvaardigen blinken in het koninkrijk huns
hetzij ontkennend), ‘dan zouden zij toch met Vaders (niet van onze Vader), (Mattheüs
hun religieuze aanbidding slechts met de zeven xiii.43); ‘Weet gij niet dat gij een tempel van
contact gemaakt hebben, omdat deze zeven God bent, en dat de Geest van God in u
rechtstreeks en speciaal verbonden zijn met woont?’, (I Cor.iii.16); ‘Ik ga op tot mijn Vader’,
onze aarde, of, met gebruikmaking van enz.enz.
esoterisch idioom, met onze zevenvoudige ring
van sferen. (Zie boven). Uit: The Theosophist augustus 1886,
The Secret Doctrine, Vol. I 569-574
6. Het is hetzelfde, alleen meer metafysische
Vertaling: A.M.I.
idee, als dat van de Christelijke Drie-eenheid -
CULTUUR& THEATERPROGRAMMA 2000 IONA-GEBOUW

CULTUUR
&
THEATERPROGRAMMA 2000
IONA-GEBOUW
Datum:
22 oktober 2000,
14.00 - 16.30 uur
CHRISTUS IN DE MODERNE
ESOTERISCHE BEWEGINGEN
Plaats:
Iona-gebouw,
Landgoed de
In de Theosofische Vereniging, de AMORC, de Vrijmetselarij, Reehorst te
de Antroposofische Vereniging in Nederland en het Lectorium Driebergen
Rosicrucianum speelt de Christus een belangrijke rol. Over
welke Christus spreken zij? Hoe is de weg om tot Christus te Prijs:
komen? Hoe verhoudt zich de ‘christologie’ van deze bewe- ƒ 45,-. Kaarten te
gingen tot de kerken en de New Age beweging? bestellen via de
receptie van het
Het gesprek vindt plaats onder leiding van John van Schaik, Iona-gebouw,
Cultuur & Theaterprogramma telefoon:
van het Iona-gebouw. (0343) 531 818

RONDETAFEL GESPREK

Theosofia 101/5 • oktober 2000 197

You might also like