Yılan

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Yılanlar (Latince: Serpentes), Pullular (Squamata) takımına ait uzun, ayaksız
Yılan
etçil sürüngenlerdir.

Serpentes alt takımının üyeleri, ayaksız kertenkelelerden dış kulakların ve göz

kapaklarının olmayışı ile ayırdedilirler. Bütün pullular gibi yılanlar da, vücudu
üst üste binen pullarla kaplı ektotermik amniyot omurgalılardır. Çoğu yılan
türü, ataları olan kertenkelerinkinden çok daha fazla eklemi olan bir kafatasına
sahiptir. Bu yılanlara son derece hareketli çeneleriyle kendi kafasından daha
büyük avları yutma imkânı verir. Dar vücutlarına uygun bir şekilde
yerleşebilmesi için yılanların çift organları (böbrekler gibi) yan yana yerine
biri diğerinin üstünde görünür ve çoğu bir tane işlevsel akciğere sahiptir. Bazı
türler, kloakın her iki tarafında artakalan bir çift pençeyle birlikte pelvik Coluber najadum
kemere sahiptir. Bilimsel sınıflandırma

Yılanlar Antarktika ve çoğu ada dışında dünyanın her yerinde bulunur. 456 Üst âlem: Eukaryota (Ökaryotlar)
cins ve 2900'ün üzerinde türü kapsayan tanımlanmış on beş familyası Âlem: Animalia (Hayvanlar)
bulunmaktadır.[1][2] Büyüklük aralığı 10 cm uzunluğundaki küçücük
Alt âlem: Eumetazoa (Gerçek dokulular)
Leptotyphlops carlae türünden 7.6 metre uzunluğa erişebilen pitonlar ve
anakondalara kadar değişiklik gösterir. Son keşfedilen Titanoboa cinsinin fosili (Grup) Bilateria (Bilateral simetrililer)
15 metre uzunluğundaydı. Yılanların Kretase döneminde hem kazıcı hem de Üst şube: Deuterostomia (İkincil ağızlılar)
sucul kertenkelerden evrimleştiği düşünülmektedir. Modern yılanların
Şube: Chordata (Kordalılar)
çeşitlenmesi ise Paleosen dönemde oldu. Yılanların Türkiye'de 47 türü
bulunur. Alt şube: Vertebrata (Omurgalılar)
İnfra Gnathostomata
Çoğu yılan zehirsizdir ve zehirli yılanlar da zehirlerini öncelikli olarak
şube: (Gerçekçeneliler)
savunma amacından çok avı kontrol altına almak ve öldürmek için kullanırlar.
Bazıları insanlarda acılı yaralanmalara ve ölüme sebep olabilecek denli güçlü Üst sınıf: Tetrapoda (Dört üyeliler)
zehire sahiptirler. Zehirsiz yılanlar da avlarını ya canlı olarak yutarlar ya da Sınıf: Reptilia (Sürüngenler)
sıkarak öldürürler. Amatörler için yılanları görünüşüne göre zehirli zehirsiz
Alt sınıf: Diapsida
olarak nitelendirmek zor olup onlardan uzak durmak ya da bir profesyonelle
yaklaşmak gerekir. İnfra sınıf: Lepidosauromorpha
Üst takım: Lepidosauria
Takım: Squamata (Pullular)
İçindekiler Alt takım: Serpentes (Yılanlar)
Etimoloji Linnaeus, 1758

Evrim Sınıflandırma
Genel bilgiler
Metne bakınız.
Üreme
Sınıflandırma Dış bağlantılar
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Yılan ile
Notlar
ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
 Dış bağlantılar Wikispecies'te Yılan ile ilgili detaylı
taksonomi bilgileri bulunur.

Etimoloji
.[3]
Türkçedeki yılan kelimesinin kökeni Çincede aynı anlama gelen "lung" kelimesidir

Evrim
Günümüze kadar gelen gruplara filogenetik bir genel bakış
Leptotyphlopidae

Scolecophidia Anomalepididae

Typhlopidae

Anilius

Cylindrophis

Uropeltidae Anomochilus

Uropeltinae

Pythoninae

Pythonidae Xenopeltis
Modern yılanlar

Loxocemus
Alethinophidia
Core Alethinophidia Colubroidea
Caenophidia
Macrostomata Acrochordidae

Erycinae

Boidae Boinae

Calabaria

Ungaliophiinae

Tropidophiinae

Ağacın evrimsel dallanma zamanlarını değil sadece akrabalıkları gösterdiği dikkate alınmalıdır
.

Yılanların fosil kayıtları göreli olarak zayıftır, çünkü yılan iskeletleri genellikle küçük ve kırılgan olduğundan fosilleşme nadiren
görülür. Yine de Güney Amerika ve Afrika'da henüz günyüzüne çıkarılan kertenkele benzeri iskeletsel yapılarla 150 milyon yaşındaki
türler kolaylıkla yılan olarak tarif edilebilmektedir.[4]:11 Karşılaştırmalı anatomi temelinde yılanların kertenkelerin soyundan
geldiğine dair konsensus bulunmaktadır.[4]:11[5] Fosil kanıtları yılanların varan gibi çukur kazan kertenkelelerden veya Kretase
dönemindeki buna benzer bir gruptan evrimleştiğini göstermektedir.[6] İlkel bir fosil yılan Najash rionegrina, sakrumlu ve tamamen
karasal olan iki bacaklı bir çukur kazan hayvandı.[7] Bu varsayımsal ataların günümüzdeki bir benzeri, yarı sucul olmasına rağmen
Borneo'nun kulaksız monitör kertenkelesi Lanthanotus'dur.[8] Toprak altı formları, çukur kazmak için gelişmiş ve dış uzuvlarını
kaybetmiş vücutlara evrimleşmiştir.[8] Bu hipoteze göre, şeffaf, kaynaşmış göz kapakları, ve dış kulakların kaybolması gibi özellikler,
korneaların çizilmesi ya da kulakların toprakla dolması gibi toprak altı zorluklarının üstesinden gelebilmek üzere evrimleşti.[6][8]
Bazı ilkel yılanların arka ekstremitelere sahip oldukları bilinmektedir, ancak bunların pelvis kemikleri, omurgaya doğrudan bir
bağlantıdan yoksundur. Najash'tan bir miktar daha eski olan Haasiophis, Pachyrhachis ve Eupodophis gibi fosil türlerinde arka
ekstremiteler görülmüştür.[9]

Modern yılanlar arasındaki ilkel gruplar, pitonlar ve boaların işlevini yitirmiş arka
ekstremiteleri (çiftleşme esnasında kavramaya yarayan pelvis çıkıntısı)
bulunur.[4]:11[9] Leptotyphlopidae ve Typhlopidae pelvik kemerden arta kalanların
bulunduğu diğer gruplardır. Bu kısımlar bazen sert bir çıkıntı gibi görünür. Ön
ekstremitiler hiçbir yılanda bulunmaz, ve bunların kaybolması ekstremiti
morfojenezini kontrol eden Hox genlerindeki evrimle ilgilidir. Yılanların ortak
atasının aksiyal iskeleti, diğer çoğu tetrapod gibi, servikal (boyun), torasik (göğüs),
lomber (alt sırt), sakral (pelvis) ve kaudal (kuyruk) omurga gibi bölgesel olarak
özelleşmiş yapılara sahipti.

Genel bilgiler
Fossil of Archaeophis proavus. Yılanlar, genellikle üç metre öteyi göremezler. Koku almada burun deliklerini değil
dillerini kullanırlar. Uzun ve çatallı dillerinin her iki ucu havadan ve yerden gelen
kimyasal kokuları alır. İçeri çekildiğinde dil ucundaki kokular damaktaki jakobson
organında duyu haline dönüştürülür. Engerek yılanları zehirledikleri avının izini dilleriyle takip ederler ve ölüsünü bularak yutarlar.
Yılanların burun delikleri, ağız kapalıyken alt çenedeki hava borusunun üzerine geldiğinden ağızlarını açmadan solunum yaparlar.
Avlarını yutarken ağız açık olduğundan burun deliklerinin hava borusuyla ilgisi kesilir. Böyle zamanlarda, vücutlarında bulunan hava
torbalarındaki yedek havadan faydalanırlar. Çoğu yılanın sadece sağ akciğeri gelişmiş, diğeri adeta kaybolmuştur. Boa ve piton
yılanlarında sol akciğerler küçüktür. İri avların yutulması uzun sürdüğü zaman ağız tabanında bulunan soluk borusunun girişi ağızdan
dışarı çıkarılabilir. Bu özellik büyük hayvanları yemek için bir adaptasyondur, yılana ağız dolu olduğunda dahi nefes alma imkânı
sağlamaktadır.

Yılanlar dış kulakları olmadığından uzun zaman sağır zannedilmiştir. Aslında çeneleriyle kulakları arasında kemik bağlantıları
olduğundan, üzerinde bulundukları toprağın yansıttığı sarsıntıları kolayca işitirler. Çenesini yere koyan çıngıraklı bir yılan çok
uzaktan gelen bir atın ayak seslerini bile kolayca duyabilir. Yılanların bulunabildiği arâzilerden geçen bir insan, gürültülü ayak
darbeleriyle yürüdüğünde hiçbir yılana rastlamaz. Bazı yılanların göz ve burunları arasında ince zarlı iki çukur bulunur. Bunlar, sıcak
kanlı hayvanların vücutlarından yayılan ısı dalgalarını (infrared) tespit ederler. Bunların sayesinde avlarını karanlıkta bile bularak
takip ederler.

Yılan zehiri av etini eritmeye yarayan kuvvetli bir sindirim sıvısıdır. Zehirsiz yılanlarda bile zehirli olan kuvvetli bir sindirim sıvısı
vardır. Ağızlarına parmak sokulduğunda veya dişlendiğinde tükürüklerinden dolayı yanma ve şişme yapar. Dişleri sökülen zehirli
yılanlarda dişler tekrar sürer. Yılanların renkleri ve boyları çeşitlidir. Zehirli yılanların başları üçgen ve kuyrukları küt olduğu
söylenirse de bunlar kesin belirtiler olamaz. Her yılanı zehirli kabul ederek onlardan sakınmak gerekir
.

Üreme
Yılanlar yumurtlayarak ürerler. Yumurtalardan ergine benzer yavrular çıkar. Bunlar hemen başlarının çevresine bakarlar. Boa,
anakonda ve engereklerin çoğu yavrularını doğurur. Bunlar gerçek doğum değildir. Yumurtalar ana karnında gelişip açıldığından
doğum gibi görülür. Buna “ovoviviparite” denir. Gebelik süresi 2 aydır.

Anadolu'da çiftleşen ya da çiftleşmeye hazırlanan yılanların erekte olmuş hemipenisleri çift yapılarından dolayı halk arasında sıklıkla
"ayak" sanılarak "yılanların ayakları var"[10] inancının oluşmasına sebep olur.
Sınıflandırma
Üst familya: Booidea

Aniliidae

Anomochilidae
Boidae
Bolyeriidae
Cylindrophiidae
Loxocemidae
Pythonidae
Tropidophiidae
Uropeltidae
Xenopeltidae
Üst familya: Typhlopoidea

Anomalepididae
Leptotyphlopidae
Typhlopidae
Üst familya: Colubroidea

Acrochordidae
Yılan derisi.
Atractaspididae
Colubridae
Elapidae
Hydrophiidae
Viperidae

Ayrıca bakınız
Yılan ısırığı
Yılan zehiri
Zehirli yılan

Notlar
1. ^ Serpentes (http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=174118) . ITIS -
Integrated Taxonomic Information System.(Erişim: 3 Aralık 2008)
2. ^ Colubridae species list (http://reptile-database.reptarium.cz/search.php?taxon=Colubridae&genus=&species=&sub
species=&author=&year=&common_name=&location=&holotype=&reference=&submit=Search) at the TIGR Reptile
Database (http://reptile-database.org/). 4 Aralık 2008 tarihinde erişildi.
3. ^ Hancı, Hamit (Eylül-Ekim 2005)."Yılan Hikayesi" (http://www.ttb.org.tr/STED/sted0805/hikaye.pdf) (PDF). Sürekli
Tıp Eğitimi Dergisi (STED). Ankara: Türk Tabipleri Birliği. 14 (8), s. VI. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2016.
4. ^ a b c Mehrtens JM. 1987. Living Snakes of the World in Color. New York: Sterling Publishers. 480 pp.ISBN 0-8069-
6460-X.
5. ^ Sanchez, Alejandro. "Diapsids III: Snakes" (http://web.archive.org/web/20160304030918/http://www .kingsnake.co
m/westindian/metazoa12.html). Father Sanchez's Web Site of West Indian Natural History. 4 Mart 2016 tarihinde
kaynağından (http://www.kingsnake.com/westindian/metazoa12.html) arşivlendi. Erişim tarihi: 2007-11-26.
6. ^ a b Mc Dowell, Samuel (1972). "The evolution of the tongue of snakes and its bearing on snake origins".
Evolutionary Biology. Cilt 6, s. 191–273.
7. ^ Apesteguía, Sebastián (Nisan 2006)."A Cretaceous terrestrial snake with robust hindlimbs and a sacrum"(http://w
ww.nature.com/nature/journal/v440/n7087/edsumm/e060420-11.html). Nature (7087 bas.). Cilt 440, s. 1037–1040.
doi:10.1038/nature04413 (https://doi.org/10.1038/nature04413). PMID 16625194 (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubm
ed/16625194). Erişim tarihi: 2007-11-29.
8. ^ a b c Mertens, Robert (1961). "Lanthanotus: an important lizard in evolution".
Sarawak Museum Journal. Cilt 10,
s. 320–322.
 9. ^ a b "New Fossil Snake With Legs"(http://web.archive.org/web/20081225215008/http://www .wildlifenews.co.uk:80/a
rticles2000/march/march2500a.htm). UNEP WCMC Database. Washington: American Association For The
Advancement Of Science. 25 Aralık 2008 tarihindekaynağından (http://www.wildlifenews.co.uk/articles2000/march/m
arch2500a.htm) arşivlendi. Erişim tarihi: 2007-11-29.
10. ^ Boğazlıyan TV: Ayaklı yılanın sırrı çözüldü (video görüntülü)(http://www.bogazliyantv.com/?s=Ayakl%C4%B1+y%C
4%B1lan)

Dış bağlantılar
Photo Gallery of Snakes found in India
Snake Rescue and Reptile Protection in India
Numerous articles from journals on snakes (mainly Australasian)
Integrated Taxonomic Information SystemSerpentes
EMBL Database
the Lancelet: "The serpent beguiles?"Explanation of the current controversy over snake origins in the Cretaceous
The medicinal use of snakes in China
Poisonous snakes and lizards
Snake Bites - Outdoor emergency treatment from Survive Outdoors.
Snake venom LD50 values
Care of Snakes as pets
General information on many snake species in captivity
From the Smithsonian Institute, lesson Plans and Research Guides for Reptile Study

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yılan&oldid=20512166" adresinden alındı.

Bu sayfa son olarak 24 Mart 2019 tarihinde ve 21.18 saatinde düzenlenmiştir

.

Metin Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansıaltındadır; ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak, Kullanım
Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc.tescilli markasıdır.