Nie jesteś zalogowany Dyskusja Edycje Utwórz konto Zaloguj się

Artykuł Dyskusja Czytaj Edytuj Edytuj kod źródłowy Historia i autorzy Przeszukaj Wikipedię

Małe Karpaty [edytuj]

Małe Karpaty (514.2, słow. Malé Karpaty, węg. Kis-Kárpátok, niem. Kleine Karpaten) – pasmo górskie w zachodniej Słowacji. Stanowią najbardziej wysunięty na Małe Karpaty
Strona główna południowy zachód pasmo Centralnych Karpat Zachodnich.
Losuj artykuł
Spis treści [ukryj]
Kategorie artykułów
Najlepsze artykuły 1 Położenie
Częste pytania (FAQ) 2 Opis
3 Podział
Dla czytelników
4 Geologia
O Wikipedii
5 Klimat
Zgłoś błąd
Kontakt 6 Gleby
Megaregion Region karpacki
Wspomóż Wikipedię 7 Roślinność
8 Ochrona przyrody Prowincja Karpaty Zachodnie
Dla wikipedystów
9 Zagospodarowanie Podprowincja Centralne Karpaty
Pierwsze kroki Zachodnie
10 Etnografia
Portal wikipedystów
11 Przypisy Makroregion Małe Karpaty
Ogłoszenia
Zasady 12 Bibliografia Zajmowane Słowacja:
Pomoc 13 Linki zewnętrzne jednostki – kraj bratysławski
Ostatnie zmiany administracyjne – kraj trnawski
– kraj trenczyński
Narzędzia Położenie [ edytuj | edytuj kod ]
Linkujące Multimedia w Wikimedia Commons
Pasmo Małych Karpat ma długość około 100 km i szerokość około 15 km. Rozciąga się wzdłuż osi południowy zachód – północny wschód od okolic Bratysławy
Zmiany w linkowanych
Prześlij plik do okolic Nowego Miasta nad Wagiem. Oddziela Nizinę Zahorską na północnym zachodzie od Niziny Naddunajskiej na południowym wschodzie. Na
Strony specjalne południowym zachodzie graniczy z doliną Dunaju (Bramą Hainburską). Na północnym wschodzie obniżenie Pogórza Myjawskiego oddziela Małe Karpaty od
Link do tej wersji Białych Karpat, a dolina Wagu – od Gór Inowieckich. Małe Karpaty są odwadniane przez wiele małych potoków i rzek, spływających do Dudváhu, Dunaju i
Informacje o tej stronie Morawy.
Element Wikidanych
Cytowanie tego artykułu
Opis [ edytuj | edytuj kod ]
Drukuj lub eksportuj Położenie Małych Karpat na mapie
Małe Karpaty mają stosunkowo niewielkie wysokości bezwzględne (500-700 m n.p.m.), ale są wyniesione aż o 300-600 m ponad poziom otaczających je nizin.
Utwórz książkę Słowacji
Kulminacje są równomiernie rozsiane na całej długości pasma. Na samym południowym krańcu, na brzegu Dunaju, leży szczyt Devínska Kobyla (514 m n.p.m.),
Pobierz jako PDF
kolejne to Veľký Javorník (594 m n.p.m.), Somár (650 m n.p.m.), Vysoká (754 m n.p.m.), Čertov kopec (752 m n.p.m.), Vápenná (748 m n.p.m.). Najwyższą
Wersja do druku
kulminacją jest szczyt Záruby (768 m n.p.m.) w środkowej części pasma, niedaleko Smolenic.
W innych projektach
Wikimedia Commons Podział [ edytuj | edytuj kod ]

W innych językach Słowaccy geografowie zaliczają Małe Karpaty do łańcucha fatrzańsko-tatrzańskiego (Fatransko-Tatranská oblasť), przy czym za część Małych Karpat uważają
Беларуская również Wzgórza Hainburskie po południowej stronie Dunaju. Pasmo Małych Karpat dzielą (z południa na północ) na[1]:
Беларуская
(тарашкевіца) Karpaty Devińskie (Devínske Karpaty, w granicach Bratysławy),
Català Karpaty Pezińskie (Pezinské Karpaty, od Bratysławy do wsi Buková), Położenie Małych Karpat na mapie
Cebuano Centralnych Karpat Zachodnich
Karpaty Brezowskie (Brezovské Karpaty, od Bukovej do wsi Prašník),
Čeština
Karpaty Czachtickie (Čachtické Karpaty, od Prašníka do Nowego Miasta nad Wagiem).
Deutsch
Eesti
English Geologia [ edytuj | edytuj kod ]
Español
Esperanto
Małe Karpaty tworzą zrąb tektoniczny, oddzielony od otaczających kotlin uskokami.
한국어 Trzon krystaliczny przykryty jest alpejskimi płaszczowinami zbudowanymi ze skał mezozoicznych[2].
Hrvatski
Italiano
Pod względem geologicznym pasmo Małych Karpat składa się z dwóch części, podzielonych linią Jablonica-Trstín mniej więcej w połowie długości pasma.
ქართული Część południowa i południowo-wschodnia składa się ze skał krystalicznych, przykrytych skałami mezozoicznymi. Krystalinik Małych Karpat dzieli się na dolną
Lietuvių
serię pezinsko-pernecką (słow. pezinsko-pernecká séria) i górną serię harmońską (słow. harmónska séria). Pierwotnie były to proterozoiczne skały osadowe,
Magyar
zmetamorfizowane w czasie orogenezy waryscyjskiej. Obecnie są to fyllity. Paleozoiczne zasadowe skały wulkaniczne zostały zmienione w amfibolity. W
Nederlands
Norsk
kompleksie metamorficznym występują dwa masywy granitoidowe – bratysławski (słow. bratislavský granitoidný masí) i modrański (słow. modranský granitoidný
Norsk nynorsk masív).
Română
Północno-zachodnia część Małych Karpat zbudowana jest z mezozoicznych skał osadowych. Są to głównie wapienie wieku od triasu do kredy, z wkładkami
Русский
bazaltów (w rejonie wsi Lošonec), należącymi do płaszczowiny kriżniańskiej i choczańskiej. Obie płaszczowiny pocięte są pokredowymi uskokami[2].
Simple English
Slovenčina Wzdłuż brzegów masywu występują osady paleogeńskie i neogeńskie.
Srpskohrvatski /
српскохрватски W triasowych i jurajskich wapieniach występują zjawiska krasowe, zarówno powierzchniowe, jak i podziemne. Najbardziej znana jaskinia Driny koło Smolenic, w
Українська Krasie Smolenickim.
中文 Widok na górę Záruby i sąsiednie szczyty
Edytuj linki
Pierwotnie Małe Karpaty stanowiły płaskowyż, który w wyniku procesów erozyjnych został pocięty dolinami potoków na mniejsze fragmenty. W efekcie
wierzchołki gór są szerokie i płaskie.

Klimat [ edytuj | edytuj kod ]

Klimat Małych Karpat jest umiarkowany, z przeciętną ilością opadów.

Gleby [ edytuj | edytuj kod ]

Gleby są przeważnie brunatne.

Roślinność [ edytuj | edytuj kod ]

Małe Karpaty są w większości porośnięte lasami liściastymi – w niższych partiach dębowymi, w wyższych – bukowymi. Na południowych stokach prowadzi się
małokarpackie winnice (Rača, Pezinok, Modra) i sady.

Ochrona przyrody [ edytuj | edytuj kod ]

Przyrodę Małych Karpat od 1976 chroni rezerwat o powierzchni 65 504 ha. Koło miasta Svätý Jur leży rezerwat Šúr o powierzchni 370 ha, chroniący największą
w Europie Środkowej pozostałość dziewiczej puszczy. Rezerwat Devínska Kobyla chroni stanowisko roślinności stepowej, a rezerwat Sandberg –
nagromadzenie skamielin z okresu, gdy te tereny stanowiły dno morskie.
Hlbočiansky vodopád
Zagospodarowanie [ edytuj | edytuj kod ]

Małe Karpaty są regionem wypoczynkowym, turystycznym i sportowym, głównie dla mieszkańców Bratysławy i przedmieść. Uprawia się tu narciarstwo (ośrodki
Piesok, Pezinská Baba, Brezová pod Bradlom). Szlaki turystyczne są liczne i malownicze. Najdłuższy z nich, czerwony, o długości 80 km, jest zwany Štefánikovą
magistralą. Zaczyna się w Bratysławie na wzgórzu Kamzík, ze znaną wieżą telewizyjną, po czym biegnie na północ głównym grzbietem pasma przez całą jego
długość. Kończy się na górze Bradlo, na której stoi monumentalny grobowiec gen. Štefánika projektu Dušana Jurkoviča, zbudowany w latach 1927-1928.
Północne stoki obfitują w średniowieczne zamki i ich ruiny, z których najsłynniejsze znajdują się w granicach Bratysławy – ruiny zamku w Devínie i zamek w
Bratysławie.

Etnografia [ edytuj | edytuj kod ]

Szlak Generała Štefánika w Małych
Małe Karpaty leżą na granicy regionu etnograficznego Záhorie, charakteryzującego się rozwiniętą kulturą i sztuką ludową. Karpatach

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

1. ↑ Mazúr, E., Lukniš, M. 1986, Geomorfologické členenie SSR a ČSSR. Časť Slovensko. Slovenská kartografia, Bratislava
2. ↑ a b Plašienka, D., Michalík, J., Kováč, M., Gross, P., Putiš, M., 1991, Paleotectonic evolution of the Malé Karpaty Mts. – An overview. Geologica Carpathica, 42, 4, s. 195-208

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Antoni Wrzosek Czechosłowacja, w: Antoni Wrzosek (red.) Geografia Powszechna. Tom III. Europa (bez ZSRR), PWN Warszawa 1965
Henryk Górski, Wanda Jędrzejewska (red.) Atlas geograficzny, wyd. XIV, PPWK Warszawa 1979 ISBN 83-7000-011-8
Krystyna Jawecka (red.) Mapa przeglądowa Europy. Czechosłowacja. Skala 1:1000 000, PPWK Warszawa-Wrocław 1983
Jerzy Kondracki Karpaty, wydanie drugie poprawione, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1989, ISBN 83-02-04067-3
Rudolf Buday, Juraj Kordováner, Zdeněk Šír (red.) Malé Karpaty. Záruby. Turistická mapa. 1:50.000, 1. vydanie, Vojenský kartografický ústav š.p., Harmanec 1995, ISBN 80-85510-36-7
Rudolf Buday, Katarína Mozolová, Zdeněk Šír (red.) Trnavská pahorkatina. Senec. Turistická mapa. 1:50.000, 1. vydanie, Vojenský kartografický ústav š.p., Harmanec 1997, ISBN 80-8042-065-3
Mária Fábryová, Juraj Kordováner, Zdeněk Šír (red.) Malé Karpaty. Bratislava. Turistická mapa. 1:50.000, 4. vydanie, VKÚ a.s., Harmanec 2006, ISBN 80-8042-412-8

Linki zewnętrzne [ edytuj | edytuj kod ]

Mapa i kilka adresów

Kategoria: Małe Karpaty

Tę stronę ostatnio edytowano 16 sty 2018, 13:05.

Tekst udostępniany na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o warunkach korzystania.

Polityka ochrony prywatności O Wikipedii Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność Dla deweloperów Komunikat na temat ciasteczek Wersja mobilna