ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙKΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Έντυπο Yποβολής – Αξιολόγησης ΓΕ

O φοιτητής συμπληρώνει την ενότητα «Υποβολή Εργασίας» και αποστέλλει το έντυπο σε δύο μη
συρραμμένα αντίγραφα (ή ηλεκτρονικά) στον Καθηγητή-Σύμβουλο. Ο Καθηγητής-Σύμβουλος
συμπληρώνει την ενότητα «Αξιολόγηση Εργασίας» και στα δύο αντίγραφα και επιστρέφει το ένα στο
φοιτητή μαζί με τα σχόλια επί της ΓΕ, ενώ κρατά το άλλο για το αρχείο του μαζί με το γραπτό σημείωμα
του Συντονιστή, εάν έχει δοθεί παράταση.

Σε περίπτωση ηλεκτρονικής υποβολής του παρόντος εντύπου, το όνομα του ηλεκτρονικού αρχείου θα
πρέπει να γράφεται υποχρεωτικά με λατινικούς χαρακτήρες και να ακολουθεί την κωδικοποίηση του
παραδείγματος: Π.χ., το όνομα του αρχείου για τη 2η ΓΕ του φοιτητή ΙΩΑΝΝΟΥ στη ΔΕΟ13 θα πρέπει
να γραφεί: «ioannou_ge2_deo13.doc».

ΥΠΟΒΟΛΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Ονοματεπώνυμο φοιτητή <Όνομα Φοιτητή> <Επώνυμο Φοιτητή>

Κωδικός <Όνομα ΣΕΠ>

ΠΛΗ 20 Ονοματεπώνυμο Καθηγητή -Σύμβουλου
ΘΕ <Επώνυμο ΣΕΠ>

Κωδικός Καταληκτική ημερομηνία παραλαβής σύμφωνα με το Τετάρτη,

<ΤΜΗΜΑ>
Τμήματος ακ. ημερολόγιο (ημέρα Τετάρτη) 03/04/2019
Ακ. Έτος 2018-2019 Ημερομηνία αποστολής ΓΕ από το φοιτητή

Επισυνάπτεται (σε περίπτωση που έχει ζητηθεί) η άδεια

α/α ΓΕ 4η ΝΑΙ / ΟΧΙ
παράτασης από το Συντονιστή;

Υπεύθυνη Δήλωση Φοιτητή: Βεβαιώνω ότι είμαι συγγραφέας αυτής της εργασίας και ότι κάθε βοήθεια την οποία είχα για την
προετοιμασία της είναι πλήρως αναγνωρισμένη και αναφέρεται στην εργασία. Επίσης έχω αναφέρει τις όποιες πηγές από τις οποίες
έκανα χρήση δεδομένων, ιδεών ή λέξεων, είτε αυτές αναφέρονται ακριβώς είτε παραφρασμένες. Επίσης βεβαιώνω ότι αυτή η
εργασία προετοιμάστηκε από εμένα προσωπικά ειδικά για τη συγκεκριμένη Θεματική Ενότητα.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ημερομηνία παραλαβής ΓΕ από το φοιτητή

Ημερομηνία αποστολής σχολίων στο φοιτητή

Βαθμολογία (αριθμητικά, ολογράφως) 0

Υπογραφή Υπογραφή
Φοιτητή Καθηγητή-Συμβούλου

<Όνομα Φοιτητή> <Επώνυμο Φοιτητή>, 4η εργασία, ΠΛΗ 20 [<ΤΜΗΜΑ>] 1

 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙKΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διακριτά Μαθηματικά και Μαθηματική Λογική – ΠΛΗ20

Ακαδημαϊκό Έτος 2018-2019
Ε ρ γ α σ ί α 4η
Θεωρία Γραφημάτων I
Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η περαιτέρω εξοικείωση με τις
σημαντικότερες μεθόδους και ιδέες της Θεωρίας Γραφημάτων. Η
εργασία πρέπει να γραφεί ηλεκτρονικά και να υποβληθεί μέσω του
ηλεκτρονικού χώρου εκπαιδευτικής διαδικασίας study.eap.gr μέχρι την
Τετάρτη 03/04/2019.
Οδηγίες προς τους φοιτητές:
1. Προτού αποστείλετε την εργασία στο Σύμβουλο Καθηγητή σας, βεβαιωθείτε ότι
έχετε συμπληρώσει το ειδικό έντυπο υποβολής στην πρώτη σελίδα. Για να
συμπληρώστε π.χ. το όνομα κάντε διπλό κλικ στο σκιασμένο πεδίο <Όνομα
Φοιτητή> και στη φόρμα που θα εμφανιστεί, στη θέση του προεπιλεγμένου
κειμένου, συμπληρώστε το όνομά σας. Επαναλάβετε την ίδια διαδικασία για κάθε
σκιασμένο πεδίο του πρώτου μέρους της σελίδας που αναφέρεται στην υποβολή της
εργασίας.
2. Στο αρχείο αυτό πρέπει να προσθέσετε τις απαντήσεις σας στο χώρο κάτω από το
εκάστοτε ερώτημα εκεί όπου περιέχεται η φράση:
<Χώρος Απάντησης (Ελεύθερος για διαμόρφωση από το φοιτητή)>
την οποία μπορείτε να σβήσετε. Μπορείτε να διαμορφώσετε το χώρο όπως
επιθυμείτε, και δεν υπάρχει περιορισμός στο πόσο χώρο θα καταλάβει η απάντησή
σας.
3. Η εργασία περιλαμβάνει 5 βαθμολογούμενα ερωτήματα (1-5), στα οποία πρέπει να
απαντήσετε εγκαίρως και όπως περιγράφεται παραπάνω.
4. Υπενθυμίζεται επιπλέον ότι η σωστή και αποτελεσματική μελέτη απαιτεί
οπωσδήποτε και την επίλυση και άλλων ασκήσεων από το βοηθητικό υλικό
αλλά και από παλαιότερες εξετάσεις. Σε αυτό μπορούν να σας βοηθήσουν και οι
ακόλουθες ασκήσεις από αυτό το υλικό:
Προηγούμενες εργασίες: 4η και 5η εργασία των τελευταίων ετών (2010-2018).
Προηγούμενα θέματα τελικών εξετάσεων: Ας προηγηθούν στη μελέτη σας οι
εξετάσεις των τελευταίων ετών 2010-2017.

<Όνομα Φοιτητή> <Επώνυμο Φοιτητή>, 4η εργασία, ΠΛΗ 20 [<ΤΜΗΜΑ>] 2

 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙKΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Ερώτημα Μέγιστος βαθμός Βαθμός

1 25
2 25
3 15
4 25
5 10
Συνολικός Βαθμός: 100 0

Γενικά Σχόλια:
<γενικά σχόλια για την εργασία από το Σύμβουλο-Καθηγητή>

<Όνομα Φοιτητή> <Επώνυμο Φοιτητή>, 4η εργασία, ΠΛΗ 20 [<ΤΜΗΜΑ>] 3

 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙKΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Ερωτήματα

Ερώτημα 1.
Στόχος του ερωτήματος είναι η κατανόηση βασικών εννοιών της θεωρίας γραφημάτων
όπως μέγιστος βαθμός γραφήματος, κύκλος, επαγόμενη κλίκα καθώς και εφαρμογής
τους για την επίλυση πρακτικών προβλημάτων .
Συνοδευτικές ασκήσεις παλαιοτέρων ετών: #1, #2

A. Έστω 𝐺 ένα απλό μη-κατευθυνόμενο γράφημα με 𝑛 κορυφές και μέγιστο βαθμό

κορυφής 𝑘. Να δείξετε ότι αν το 𝐺 δεν περιέχει σαν επαγόμενο υπογράφημα το 𝐾3
τότε
|𝐸(𝐺)| ≤ (𝑛 − 𝑘)𝑘.
Υπόδειξη
Θεωρήστε μία κορυφή 𝑣 με μέγιστο βαθμό και εξετάστε το άθροισμα των βαθμών
των κορυφών του συνόλου 𝑉(𝐺) − 𝑁(𝑣), όπου 𝑁(𝑣) η γειτονιά της κορυφής 𝑣.

B. Μία λαϊκή παροιμία λέει «Ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου». Σε μία
δικαστική υπόθεση όπου εμπλέκονται 𝑛 εταιρείες η παροιμία αυτή έχει εφαρμογή με
την παραλλαγή «Ο εχθρός του εχθρού μου δεν είναι εχθρός μου»: για κάθε ζευγάρι
εταιριών με αντικρουόμενα συμφέροντα («αντίπαλοι») δεν υπάρχει έτερη εταιρεία
που να έχει αντικρουόμενα συμφέροντα και με τις δύο. Για την εκδίκαση της
υπόθεσης το δικαστήριο θα πρέπει για κάθε ζευγάρι αντιπάλων να ορίσει έναν
εμπειρογνώμονα ο οποίος πρέπει να γνωμοδοτήσει για την αντιπαράθεση του
ζευγαριού. Για λόγους διαφάνειας, ο κάθε εμπειρογνώμονας μπορεί να αναλάβει
μόνο ένα ζευγάρι αντιπάλων. Μας ενδιαφέρει να καθορίσουμε εκ’ των προτέρων το
μεγαλύτερο αριθμό των εμπειρογνωμόνων που είναι δυνατόν να χρειαστούν σε μία
τέτοια δίκη.
1. Περιγράψτε πως μπορεί να διατυπωθεί το παραπάνω πρόβλημα ως πρόβλημα
γραφημάτων.
2. Να επιλύσετε το παραπάνω πρόβλημα και να περιγράψετε μία κατάσταση
κάτω από την οποία θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ο μεγαλύτερος αριθμός
εμπειρογνωμόνων.

Υπόδειξη
Χρησιμοποιείστε σαν «μοντέλο» ένα γράφημα όπως αυτό που περιγράφεται στο
υποερώτημα Α.

<Όνομα Φοιτητή> <Επώνυμο Φοιτητή>, 4η εργασία, ΠΛΗ 20 [<ΤΜΗΜΑ>] 4

 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙKΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Γ. Θεωρήστε ένα απλό μη-κατευθυνόμενο γράφημα 𝐺 το οποίο περιέχει κύκλους

περιττού μήκους αλλά δεν περιέχει κύκλο μήκους 3. Εάν 𝐶 είναι ένας ελάχιστος
κύκλος περιττού μήκους του 𝐺, να δείξετε ότι:
1. αν 𝑥 ∈ 𝑉(𝐺) − 𝑉(𝐶) και 𝑢, 𝑤 ∈ 𝑉(𝐶) δύο γείτονες του 𝑥 , οι κορυφές 𝑢, 𝑤
συνδέονται με ένα μονοπάτι μήκους 2 αποτελούμενο από ακμές του κύκλου
𝐶,
2. κάθε κορυφή του 𝐺 που δεν ανήκει στο σύνολο 𝑉(𝐶) έχει το πολύ δύο
γείτονες στο 𝑉(𝐶).

<Χώρος Απάντησης (Ελεύθερος για διαμόρφωση από το φοιτητή)>

Αξιολόγηση Ερωτήματος
Σχόλια Σύμβουλου Καθηγητή:

<σχόλια>

Αξιολόγηση Ερωτήματος : / 25

Ερώτημα 2.
Μέσω της σχέσης των γραφημάτων 𝐺 και 𝐿(𝐺) (το δεύτερο μπορεί να θεωρηθεί σαν το
αποτέλεσμα μίας πράξης πάνω στο πρώτο) εξετάζεται η κατανόηση εννοιών όπως βαθμός
κορυφής, συνδεσιμότητα, κύκλωμα Euler και κύκλος Hamilton, και ισομορφισμός.
Συνοδευτικές ασκήσεις παλαιοτέρων ετών: #3, #4

Για ένα απλό μη-κατευθυνόμενο γράφημα 𝐺 τάξης 𝑛 και μεγέθους 𝑚 > 1 ορίζουμε
το γράφημα 𝐿(𝐺) ως εξής:
 Κάθε κορυφή του 𝐿(𝐺) αντιστοιχεί σε μία ακμή του 𝐺 (1-1 αντιστοιχία).
 Δύο κορυφές του 𝐿(𝐺) συνδέονται με ακμή αν και μόνο αν οι αντίστοιχες
ακμές στο 𝐺 έχουν κοινή προσπίπτουσα κορυφή.

Παρακάτω απεικονίζεται ένα γράφημα 𝐺 και το αντίστοιχο γράφημα 𝐿(𝐺).

<Όνομα Φοιτητή> <Επώνυμο Φοιτητή>, 4η εργασία, ΠΛΗ 20 [<ΤΜΗΜΑ>] 5

 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙKΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

𝐺 𝐿(𝐺)

1. Να δείξετε ότι το πλήθος των ακμών του 𝐿(𝐺) είναι ίσο με

∑ (𝑑(𝑢)),
2
𝑢∈𝑉(𝐺)

όπου 𝑑(𝑢) ο βαθμός της κορυφής 𝑢.

2. Έστω ότι το γράφημα 𝐺 δεν περιέχει απομονωμένες κορυφές (δηλαδή, 𝑑(𝑢) ≥ 1

για κάθε κορυφή 𝑢). Να αποδείξετε ότι το 𝐺 είναι συνδεδεμένο αν και μόνο αν το
𝐿(𝐺) είναι συνδεδεμένο.

3. Να αποδείξετε ότι αν το 𝐺 περιέχει κύκλωμα Euler τότε

i. το 𝐿(𝐺) περιέχει κύκλωμα Euler,
ii. το 𝐿(𝐺) περιέχει κύκλο Hamilton.

<Χώρος Απάντησης (Ελεύθερος για διαμόρφωση από το φοιτητή)>

Αξιολόγηση Ερωτήματος
Σχόλια Σύμβουλου Καθηγητή:

<σχόλια>

Αξιολόγηση Ερωτήματος : / 25

<Όνομα Φοιτητή> <Επώνυμο Φοιτητή>, 4η εργασία, ΠΛΗ 20 [<ΤΜΗΜΑ>] 6

 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙKΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Ερώτημα 3.
Αποτελεί εξάσκηση στον τυπικό ορισμό απλών γραφοθεωρητικών ιδιοτήτων με τη
χρήση της πρωτοβάθμιας γλώσσας και στην ερμηνεία προτάσεων της πρωτοβάθμιας
γλώσσας σε γραφήματα.
Συνοδευτικές ασκήσεις παλαιοτέρων ετών: #5, #6

Θεωρούμε μια πρωτοβάθμια γλώσσα που περιέχει το κατηγορηματικό σύμβολο E.

Ερμηνεύουμε τη γλώσσα αυτή σε απλά, μη κατευθυνόμενα γραφήματα.
Συγκεκριμένα, οι μεταβλητές ερμηνεύονται ως κορυφές των γραφημάτων και το
σύμβολο Ε ως η διμελής σχέση που περιλαμβάνει όλα τα ζευγάρια κορυφών (a, b) τα
οποία συνδέονται με ακμή (ειδικότερα, το (a,a) δεν ανήκει ποτέ στη σχέση Ε).

Α. Γράψτε προτάσεις της κατηγορηματικής λογικής, οι οποίες στη συγκεκριμένη

ερμηνεία να εκφράζουν ότι:
1. Το γράφημα είναι συμπληρωματικό του 𝐾𝑛 .
2. Το γράφημα είναι συμπληρωματικό του 𝐾1,𝑛 .
3. Το γράφημα δεν περιέχει σαν επαγόμενο υπογράφημα το 𝐾3 .

Β. Διατυπώστε σε φυσική γλώσσα τι σημαίνει κάθε μια από τις παρακάτω προτάσεις
και δώστε ένα παράδειγμα γραφήματος με 5 κορυφές και το μέγιστο αριθμό ακμών
για το οποίο είναι αληθής.
1. ∀𝑣∀𝑢∀𝑤(𝑣 ≠ 𝑢 ∧ 𝑢 ≠ 𝑤 ∧ 𝑣 ≠ 𝑤 → 𝐸(𝑣, 𝑢) ∧ 𝐸(𝑢, 𝑤) ∧ 𝐸(𝑣, 𝑤)).
2. ∃𝑣∃𝑢 (𝑣 ≠ 𝑢 ∧ 𝐸(𝑣, 𝑢) ∧ ∀𝑤 (𝑣 ≠ 𝑤 ∧ 𝑢 ≠ 𝑤 → ¬(𝐸(𝑣, 𝑤) ∨ 𝐸(𝑢, 𝑤)))).
3. ∃𝑣∃𝑢 (𝑣 ≠ 𝑢 ∧ ¬𝐸(𝑣, 𝑢) ∧ ∀𝑤(𝑢 ≠ 𝑤 ∧ 𝑣 ≠ 𝑤 → 𝐸(𝑢, 𝑤) ∧ 𝐸(𝑣, 𝑤))).

<Χώρος Απάντησης (Ελεύθερος για διαμόρφωση από το φοιτητή)>

Αξιολόγηση Ερωτήματος
Σχόλια Σύμβουλου Καθηγητή:

<σχόλια>

Αξιολόγηση Ερωτήματος : / 15

<Όνομα Φοιτητή> <Επώνυμο Φοιτητή>, 4η εργασία, ΠΛΗ 20 [<ΤΜΗΜΑ>] 7

 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙKΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Ερώτημα 4.
Αποτελεί εξάσκηση στις έννοιες του επίπεδου γραφήματος, της δυϊκότητας και του χρωματικού
αριθμού στα γραφήματα, καθώς και στην μαθηματική επαγωγή σαν αποδεικτικό εργαλείο στη
θεωρία γραφημάτων.
Συνοδευτικές ασκήσεις παλαιοτέρων ετών: #7, #8

Α. Να κατασκευάσετε ένα απλό 4-κανονικό συνεκτικό επίπεδο γράφημα 𝐺 με δέκα

κορυφές και δύο όψεις βαθμού πέντε η καθεμία, ενώ όλες οι υπόλοιπες όψεις έχουν
βαθμό τρία. Στη συνέχεια, να δώσετε έναν χρωματισμό των κορυφών του 𝐺 με
τέσσερα χρώματα.

Β. Έστω 𝐺 ένα απλό επίπεδο συνεκτικό γράφημα με 𝑛 κορυφές και 𝑚 ακμές. Να

δείξετε ότι αν το 𝐺 δεν είναι άκυκλο,
𝑙(𝑛−2)
𝑚≤ ,
𝑙−2
όπου 𝑙 το μήκος (αριθμός ακμών) του μικρότερου κύκλου που περιέχει το 𝐺.

Γ. Με τη χρήση επαγωγής στο πλήθος των κορυφών να δείξετε ότι ένα απλό επίπεδο
𝐺 είναι 6-χρωματίσιμο.

<Χώρος Απάντησης (Ελεύθερος για διαμόρφωση από το φοιτητή)>

Αξιολόγηση Ερωτήματος
Σχόλια Σύμβουλου Καθηγητή:

<σχόλια>

Αξιολόγηση Ερωτήματος : / 25

<Όνομα Φοιτητή> <Επώνυμο Φοιτητή>, 4η εργασία, ΠΛΗ 20 [<ΤΜΗΜΑ>] 8

 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙKΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Ερώτημα 5.
Τo ερώτημα αυτό έχει ως σκοπό να σας εξοικειώσει με τη μορφή εξέτασης που χρησιμοποιεί
ερωτήματα πολλαπλών επιλογών. Περιέχει δύο ερωτήματα με τέσσερις απαντήσεις το καθένα,
από τις οποίες κάθε απάντηση μπορεί να είναι Σωστή (υπάρχει τέτοιο γράφημα) ή Λάθος (δεν
υπάρχει τέτοιο γράφημα). Είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να δώσετε τις απαντήσεις σας
(σωστό η λάθος) σε λιγότερο από 15 λεπτά. Στη συνέχεια όμως θα πρέπει να αιτιολογήσετε τις
απαντήσεις σας, όπως απαιτεί η εκφώνηση του ερωτήματος.
Συνοδευτικές ασκήσεις παλαιοτέρων ετών: #9, #10

Απαντήσετε τις ακόλουθες ερωτήσεις και τα υποερωτήματά τους βρίσκοντας για

κάθε ένα αν είναι Σωστό (Σ) ή Λάθος (Λ) και αιτιολογώντας συνοπτικά σε κάθε
περίπτωση την απάντησή σας.
A) Θεωρούμε τον ορισμό του γραφήματος 𝐿(𝐺) όπως διατυπώθηκε στο Ερώτημα 2.
Να απαντήσετε αν για κάθε απλό μη-κατευθυνόμενο γράφημα 𝐺 είναι σωστές οι
παρακάτω προτάσεις.
1. (Σ / Λ) 𝐿(𝐿(𝐺)) = 𝐺.
2. (Σ / Λ) Το γράφημα 𝐾𝑑(𝑣) είναι επαγόμενο υπογράφημα του 𝐿(𝐺) για κάθε
𝑣 ∈ 𝑉(𝐺), όπου 𝑑(𝑣) ο βαθμός της κορυφής 𝑣.
3. (Σ / Λ) Αν το 𝐺 είναι 𝑘 −κανονικό γράφημα (δηλαδή ο βαθμός κάθε κορυφής
είναι 𝑘) τότε το 𝐿(𝐺) είναι ένα (2𝑘 − 2) −κανονικό γράφημα.
4. (Σ / Λ) Αν το 𝐿(𝐺) περιέχει κύκλο του Hamilton τότε το 𝐺 περιέχει κύκλωμα
Euler.
B) Στα παρακάτω ερωτήματα θεωρείστε ότι το γράφημα 𝐺 είναι απλό μη-
κατευθυνόμενο με πίνακα γειτνίασης 𝐴.
1. (Σ / Λ) Σε κάθε 𝑘 −μερές γράφημα ο αριθμός των μη-μηδενικών στοιχείων σε
κάθε γραμμή του πίνακα 𝐴 ισούται με 𝑘 − 1.
2. (Σ / Λ) Ο πίνακας γειτνίασης 𝐴̅ του συμπληρωματικού γραφήματος του 𝐺
προκύπτει αν εναλλάξουμε τα στοιχεία 1 με 0 και 0 με 1 στον πίνακα
𝐴.
3. (Σ / Λ) Αν 𝐴3 [𝑢, 𝑢] = 0 για κάθε κορυφή 𝑢 ∈ 𝑉(𝐺) τότε το γράφημα 𝐺 δεν
έχει επαγόμενο υπογράφημα το 𝐾3 .
4. (Σ / Λ) ∑𝑢∈𝑉(𝐺) 𝐴3 [𝑢, 𝑢] mod 3 = 0 για κάθε γράφημα 𝐺.

<Χώρος Απάντησης (Ελεύθερος για διαμόρφωση από το φοιτητή)>

Αξιολόγηση Ερωτήματος
Σχόλια Σύμβουλου Καθηγητή:

<σχόλια>

Αξιολόγηση Ερωτήματος : / 10

<Όνομα Φοιτητή> <Επώνυμο Φοιτητή>, 4η εργασία, ΠΛΗ 20 [<ΤΜΗΜΑ>] 9