Professional Documents
Culture Documents
2019+ders+1 +Temel+İnşaatı-Zemin+incelemeleri PDF
2019+ders+1 +Temel+İnşaatı-Zemin+incelemeleri PDF
-----------Çin Atasözü------------------------
Zeminlerin İnşaat Mühendisliğinde
Kullanımı
1. Temel zemini olarak
• Üst yapıdan aktarılan yükleri güvenle
taşıması
• Deformasyonların belirli sınır değerleri
aşmaması
2. İnşaat malzemesi olarak
(yol dolguları, baraj dolguları, donatılı toprak
duvarlar…….)
5
Zemin Araştırmaları
Arazide (inşaatın yapılacağı yerdeki)
• zemin özelliklerinin incelenmesi
• tasarım için gerekli malzeme parametrelerinin
belirlenmesi
• arazi zemin modelinin çıkarılması
için yapılan araştırmaların tümüdür.
11
3. Jeolojik Koşullar
– Genel jeolojik yapı
– İnşaat alanının jeolojik durumu
4. Arazi Araştırmaları
– Sondajların sayısı ve derinlikleri
– Araştırma çukurları
– Jeofizik araştırmalar
– Arazi deneyleri ( SPT, CPT, Presyometre,
Yerinde permeabilite ..vb)
5. Arazi Zemin Profili ve Yeraltı Suyu Durumu
6. Laboratuvar Deneyleri
12
7. Zemin Koşullarının Değerlendirilmesi
– Zemin Modeli (Geoteknik Modelleme)
• Basitleştirilmiş zemin profili ve başlıca tabakalar
• Arazi ve laboratuvar deneyleri sonuçlarına göre
tabakaların geoteknik özellikleri
– Mukavemet parametreleri
– Birim hacim ağırlıkları
– Oturma parametreleri
– Deformasyon parametreleri
• Olası Bir Deprem Sırasında Zemin Tabakalarının
Davranışı
– Sıvılaşma olasılığı
– Mukavemet ve rijitlik kaybı olasılığı
13
8. İnşa Edilecek Yapının Özellikleri
– Taşıyıcı sistemi ve açıklıkları
– Bodrum ve kat sayıları
9. Temellerin Tasarımına İlişkin Öneriler ve
Parametreler
– Alternatif temel sistemleri
– Tavsiye edilen temel sistemi
– Güvenli taşıma gücü ( Zemin emniyet gerilmesi )
– Beklenebilecek oturmalar
– Kazıklı sistem önerilmesi durumunda
• Önerilen kazık çap ve boyları
• Kazık taşıma gücü parametreleri
• Yanal yataklanma katsayısı
• Statik ve deprem durumu için güvenli taşıma gücü
(Sıvılaşma dikkate alınarak)
– Deprem yönetmenliğine uygun yerel zemin sınıfı ve
TA , TB değerleri
14
10. İnşaat İle İlgili Tavsiyeler
– Kazı ve iksa sistemi ile ilgili tavsiyeler
– Kazıdan çıkan malzemenin dolguda
kullanabilirliği
– Drenaj ve yalıtım ile ilgili tavsiyeler
15
Zemin Araştırma Yöntemleri
• Doğrudan olmayan yöntemler
– Jeofizik yöntemler
– Sondalama çakma yöntemleri
– Örnek almadan yapılan sondajlar
• Doğrudan yöntemler
– Gözlem çukurları
– Zemin inceleme sondajları
– Arazi deneyleri
Zemin Araştırma Yöntemleri
Doğrudan Olmayan
Yöntemler
-Jeofizik yöntemler
-Sondalama çakma yöntemleri
-Örnek almadan yapılan sondajlar
Jeofizik yöntemler
• Dalga yayılma hızlarının ölçümü ile
– Zemin tabakalaşması
– Elastik zemin özellikleri
Vp 2(1 )
Vs (1 2)
ν = Poisson Oranı
Doğrudan Yöntemler
- Gözlem çukurları
- Zemin inceleme sondajları
- Arazi deneyleri
Zemin etüt noktalarının konumu ve
aralıkları
• Amaç=arazi zemin yapısını ortaya
çıkarabilmek
(etüt noktaları yeterli sayı ve sıklıkta olmalı)
– Bölgenin jeolojisi ve topoğrafyası
– Zemin koşulları üniform ise 50m’de bir yapılabilir
– Özel veya ağır yüklü yapılar altında
Araştırma Aralıkları
Kesin bir kural olmamakla birlikte
• Binalarda 10-60 m aralık yeterli olmaktadır.
• Baraj, tünel ve büyük kazılar gibi bazı işler özellikle jeolojik
koşullara çok duyarlı olduklarından araştırma aralıkları ayrıntılı
jeolojiyi ortaya çıkaracak kadar sık düzenlenmelidir (40-80m).
• Yol ekseninde 250-500 m,
• Yerleşime açılacak bölgelerde 300-400 m aralıklar normal
koşullar için uygun sayılmaktadır.
Sondaj
çukuru
120 m
120 m
Araştırma
çukuru
120 m
Yaklaşık kabul?
Araştırma Derinliği
• Yeni yapının zeminde ve yeraltı suyunda
yapacağı etki derinliğine kadar olmalıdır.
1 3.5
2 6
3 10
4 16
5 24
Araştırma derinliği D
• Bina temellerinde D=(1-2)B
B=temel genişliği
• İstinat yapılarında D=(0.75-2)H
H=Duvar yüksekliği
• Dolgularda D=(0.5-1.25)L
L=Dolgu genişliği
• Tünellerde D=B, B=tünel çapı
• Derin kazılarda D=(0.75-1)B
B=kazı tabanı genişliği
30
31
Araştırma Çukurları ve Sondajlar
Muayene çukuru
1-2 m genişlik
2-4 m derinlik
Zemin
Sondaj deliği
75-100mm çap
10-30 m derinlik
36
37
38
39
40
41
42
Kil zeminlerde…
Karot yüzdesi=
Alınan Karot boyu/Teorik karot
boyu
- Zemin profili
- Tabaka kalınlığı ve zemin tanımı
- Su muhtevası, Kıvam Limitleri, Birim
hacim ağırlık,...
zemin
SPT deneyi düzeltmeleri
• N1,60=N CN CR CS CB CE
• Burada, N= ölçülen SPT darbe sayısı
• CN=efektif gerilmeye göre düzeltme
faktörü
• CR, CS, CB ve CE sırası ile tij boyuna göre,
standart olmayan numune alıcı için, sondaj
kuyusu çapına göre ve tokmak enerjisi
oranına göre düzeltme faktörleri olup
aşağıdaki Tablo’dan belirlenebilir.
SPT Düzeltmeleri
Faktör Değişken Düzeltme
(N1)60 = CE CN N
Arazide ölçülen
Düzeltilmiş düşü sayısı
düşü sayısı
200
>30 >200 sert Tırnakla bile kazılamaz
N1 NxC N
bağıntısını önermektedirler.
SPT N - ° korelasyonları
Granüler zeminler için
SPT N - Cu korelasyonları
Hara ve diğerleri (1971)
Killi zeminler için
cu = 29 N0.72 (kN/m²)
eşitliğini önermişlerdir.
SPT N - Cu korelasyonları
Mayne ve Kemper (1988)
doğal killer için
önermişlerdir.
Burada
v’ (MN/m²) olarak düşey jeolojik efektif gerilme
SPT N - Cu korelasyonları
Stroud (1974) hassas olmayan çok değişik killerde ve zayıf kayaçlarda
drenajsız kayma mukavemetinin
c u = fl N
fl katsayısı yüksek plastisiteli zeminlerde 4.0 kN/m2, orta-düşük
plastisiteli zeminlerde 6.0 kN/m2 değerini almaktadır.
f2 ise yüksek plastisiteli zeminlerde 400 kN/m2, orta-düşük plastisiteli
zeminlerde 600 kN/m2 bulunmuştur. 1
mv
f 2 .N 60
Elastisite Modülü
Kapalı uç;
örnekleme yok
Kılıf sürtünmesi
(fs)
Kılavuzlarla
Zemine itilir piezokon
20 mm/s
hızla itilir
Sürekli
ölçümler : qc,
fs ve u.
SCPT Veri Yorumlama
qc vo
Killerde, cu koni faktörü
Nk
Normal konsolide killerde
10-15 arasında
Aşırı konsolide killerde
Kumlarda, 15-20 arasında
E = 2.5-3.5 qc (kN/m2)
CPT’ye
benzer
şekilde
60 mm dia. flexible
steel membrane
Presyometre Deneyi
Presiyometre deneyi
• Sondaj kuyusu içerisine düşey pozisyonda yerleştirilen
silindirik bir hücrenin (sondanın) esnek bir membran
yardımıyla kuyu çeperine üniform yayılı ışınsal(radyal) bir
basınç uygulanması esasına dayalı bir yöntemdir.
• Bu hücre bir tüp veya kablo ile zemin yüzeyindeki ölçüm
ünitesine bağlanarak, uygulanan basınç ve kuyu çeperindeki
deformasyonlar kaydedilmektedir.
• Zemine uygulanan gerilmeler ve birim deformasyonlar aynı
anda ölçülebilmektedir.
• Ölçülen gerilme – deformasyon ilişkisinden zemin davranışı
belirlenmektedir.
Presyometre Deneyi
Silindirik bir prob sondaj çukurunda esnetilir
Tüm yerinde deneylerden daha gerçekçi
Mukavemet, modül, K0, cv… verir
Tüm zeminlerde
Silindirik
prob Kılavuz
hücre
pressuremeter
Faz 1: Eğrinin ilk bölümü membranın şişirilerek sondaj kuyusu çeperi ile
tam bir temas sağlaması aşaması olup ölçülen hacim değişimi kuyu
yüzeyindeki örselenmiş zeminin deformasyonlarını da kapsamaktadır.
Faz 2: Eğride “A” ve “B” noktaları arasındaki doğrusal bölge psüdo-
elastik (elastik davranış gibi görünüp tam elastik olmayan) faz olarak
tanımlanmaktadır. Eğride “B” noktasındaki basınç değeri krip basıncı “Pf ”
olarak tanımlanmaktadır.
Faz 3: Bu fazda plastik deformasyonlar artarak limit basıncı, PL , olarak
tanımlanan değere ulaşılmaktadır.
Bazı Formasyonlarda Tipik Presyometrik Değerler
Cep Penetrometresi
Presyometre Deneyi
Her deney için relatif maliyet
–Drenaj koşulları
–Deprem durumu
Tasarım
–Amprik ilişkiler t Drenjsız Kayma
Mukavemeti
–Limit denge analizleri
–Gerilme – deformasyon analizleri
t Drenjsız Kayma
Mukavemeti
Performansın İzlenmesi
Site Plan
30 m Sondaj
25 m Sondaj
20 m Sondaj
A
B
15 m Sondaj
Atrium
Atr
iu
m
A F
t
Sondaj Loglarının Analizi
A-A KESİTİ
Kohezyonsuz
zemin
Siltli Kil/Kumlu kil
100.0’ Sandy Silt
98.0’ 100 100
90 90
85.0’
kil
80 80
73.0’
(ft)
(ft)
levation ft
Siltli kum
levation ft
71.0’ EDerinlik
EDerinlik
70 70
Clay
63.0’
Siltli kum
60.0’ wn
60 60
LL
kil
PL
50.0’
50 50 PP
Çok sıkı kum Q
U
40 40
0 20 40 60 80 0 2 4 6
Su Muhtevası
Water C ontent (%)% Kayma
S he Mukavemeti [ksf]
a r S tre ng th (ksf)
Geoteknik Araştırmalar
Arazi zemin kesiti
SE yöntemi ile deformasyon
analizleri
Kazık Grupları ile Şev Stabilite Analizi
Bu çalışmada, İstanbul ili, Avcılar ilçesi, İstanbul Üniversitesi Avcılar kampüsü, İETT Durağı,
Triaj Alanı önü üzerinde oluşan heyelan incelenmiştir.
Güngören
Formasyonu
Gs =
1.70
İnşaatın doğudan
A batıya doğru ilerlemesi
Blok kazıklı
B
radyenin davranışını
Blok
etkilemiş
Batıdaki ölçüm
noktalarında önce 3mm
Düşey oturma ölçümleri kabarma daha sonra 4-
5mm oturma gözlenmiş
1-30 nolu noktalar temelin altında
31-46 nolu noktalar kolonların
altında
Batı Doğ
u
Münih'teki Bir Gökdelen Binası