‫‪www.raahak.

com‬‬

‫ﭼ ﺮا ﺑ ﺎ ﯾ ﺪ ا د ﺑ ﯿ ﺎ ت ﺧ ﻮا ﻧ ﺪ ؟‬
‫‪/raahak.com‬‬

‫‪March 28, 2019‬‬

‫ﻣ ﻬ ﺪ ی ﺧﻠ ﺠ ﯽ‬

‫ا ﮔ ﺮ ﮐﺘﺎﺑ ﻬﺎ ﻧﺎﭘ ﺪﯾ ﺪ ﺷ ﻮﻧ ﺪ‬
‫ّ‬
‫ن آﺛﺎ ر ﺑ ﻮ ر ﺧ ﺲ و ﺑ ﻪ ﻃ ﻮ ر ﮐﻠ ﯽ ا دﺑﯿﺎ ت‬ ‫ﺳﻮزان ﺳﺎﻧﺘﺎگ‪ ،‬در ﻧﺎﻣﻪای ﺑﻪ ﺧﻮرﺧﻪ ﻟﻮﺋﯽ ﺑﻮرﺧﺲ‪ ،‬از ﻟﺬ ّت و ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺧﻮاﻧﺪ ِ‬
‫ﻣ ﯽ ﻧ ﻮ ﯾ ﺴ ﺪ‪:‬‬
‫» ﺗ ﻮ ﮔ ﻔ ﺘ ﯽ ﮐ ﻪ ﻣ ﺎ ﺗ ﻘ ﺮ ﯾ ﺒ ﺎ ً ﻫ ﻤ ﻪ آ ن ﭼ ﻪ ﻫ ﺴ ﺘ ﯿ ﻢ و آ ن ﭼ ﻪ ﺑ ﻮ د ها ﯾ ﻢ را ﻣ ﺪ ﯾ ﻮ ن ا د ﺑ ﯿ ﺎ تا ﯾ ﻢ ‪ .‬ا ﮔ ﺮ ﮐ ﺘ ﺎ ب ﻫ ﺎ ﻧ ﺎ ﭘ ﺪ ﯾ ﺪ ﺷ ﻮ ﻧ ﺪ ‪ ،‬ﺗ ﺎ ر ﯾ ﺦ‬
‫ن ﺑ ﯽدر و‬ ‫ﺳ ﺮا ﭘ ﺎ ﻧ ﺎ ﭘ ﺪ ﯾ ﺪ ﻣ ﯽ ﺷ ﻮ د ‪ ،‬و ا ﻧ ﺴ ﺎ ن ﻫ ﺎ ﻫ ﻢ ﻧ ﺎ ﭘ ﺪ ﯾ ﺪ ﻣ ﯽ ﺷ ﻮ ﻧ ﺪ ‪ .‬ﺑ ﻪ د ر ﺳ ﺘ ﯽ ﺣ ﺮ فا ت ﯾ ﻘ ﯿ ﻦ دا ر م ‪ .‬ﮐ ﺘ ﺎ ب ﻫ ﺎ ﻧ ﻪ ﺗ ﻨ ﻬ ﺎ ا ﻧ ﺒ ﺎ ِ‬
‫ﭘﯿﮑﺮِ رؤﯾﺎﻫﺎی ﻣﺎ ﮐﻪ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻣﺎ ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﯿﻦﻃﻮر‪ ،‬آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺳﺮﻣﺸﻘﯽ ﺑﺮای ﺧﻮد‪-‬اﺳﺘﻌﻼﺋﯽ )‪self-‬‬
‫‪ ( transcendence‬ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬از ﻧﮕﺎهِ ﺑﻌﻀﯽﻫﺎ ﺧﻮاﻧﺪن ﻓﻘﻂ ﻧﻮﻋﯽ ﻓﺮار اﺳﺖ‪ :‬ﻓﺮار از دﻧﯿﺎی روزﻣّﺮه »واﻗﻌﯽ« ﺑﻪ‬
‫ﻋ ﺎ ﻟ ﻢ ﺧ ﯿ ﺎ ﻻ ت ‪ ،‬ﻋ ﺎ ﻟ ﻢ ﮐ ﺘ ﺎ ب ﻫ ﺎ ‪ .‬و ﻟ ﯽ ﮐ ﺘ ﺎ ب ﻫ ﺎ ﺧ ﯿ ﻠ ﯽ ا ز ا ﯾ ﻦ ﻓ ﺮا ﺗ ﺮ ﻣ ﯽ ر و ﻧ ﺪ ‪ .‬آ ن ﻫ ﺎ ﺷ ﯿ ﻮ ها ی ﺑ ﺮا ی ﮐ ﺎ ﻣ ﻼ ً ا ﻧ ﺴ ﺎ ن ﺑ ﻮ د نا ﻧ ﺪ ‪« .‬‬
‫ﺳﺎﻧﺘﺎگ‪ ،‬ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻌﺪ‪ ،‬در ﻧﻮﺷﺘﻪ دو ﺻﻔﺤﻪای دﯾﮕﺮی درﺑﺎره د ُن ﮐﯿﺸﻮت ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﺘﺎب ﺑﺮﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺳﺮواﻧﺘ ِﺲ‪ ،‬در ﻓﺼﻞ اول ﮐﺘﺎب‪ ،‬اﺣﻮاﻻت دن ﮐﯿﺸﻮت را ﭼﻨﯿﻦ رواﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪» :‬ﻋﺎﻗﺒﺖ ﻧﺠﯿﺐزاده ﻣﺎ ﭼﻨﺎن ﺳﺮﮔﺮم‬
‫ﮐ ﺘ ﺎ ب ﺧ ﻮا ﻧ ﯽ ﺷ ﺪ ﮐ ﻪ ﺷ ﺐ ﻫ ﺎ ی ا و ا ز ﺷ ﺎ م ﺗ ﺎ ﺑ ﺎ م و ر و ز ﻫ ﺎ ی ا و ا ز ﺑ ﺎ م ﺗ ﺎ ﺷ ﺎ م ﺑ ﻪ ﺧ ﻮا ﻧ ﺪ ن ﻣ ﯽ ﮔ ﺬ ﺷ ﺖ ‪ ،‬ﭼ ﻨ ﺪا ن ﮐ ﻪ ا ز ﻓ ﺮ ط‬
‫ﮐ ﻢ ﺧ ﻮا ﺑ ﯿ ﺪ ن و ز ﯾ ﺎ د ﺧ ﻮا ﻧ ﺪ ن ﻣ ﻐ ﺰ ش ﺧ ﺸ ﮏ ﺷ ﺪ و ﮐ ﺎ ر ش ﺑ ﻪ ﺟ ﺎ ﯾ ﯽ ر ﺳ ﯿ ﺪ ﮐ ﻪ ﻋ ﻘ ﻞا ش را ا ز د ﺳ ﺖ دا د ‪ ) « .‬ﺗ ﺮ ﺟ ﻤ ﻪ ﻣ ﺤ ﻤ ﺪ‬
‫ﻗﺎﺿﯽ‪ ،‬ﺟﻠﺪ اول‪ ،‬ص‪(51 .‬‬
‫‪1/4‬‬
 ‫ﺳﺎﻧﺘﺎگ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ »د ُن ﮐﯿﺸﻮت‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ُرﻣﺎن ﻣﺎدام ﺑﻮاری‪ ،‬درﺑﺎره ﺗﺮاژدی ﺧﻮاﻧﺪن اﺳﺖ« ﺑﺎ اﯾﻦ ﻓﺮق ﮐﻪ در ُرﻣﺎ ِ‬
‫ن‬
‫ﯽ ﺗﺨﯿ ّﻞ ا ِﻣﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮاﻧﺪن ﻧﻮع ﮐﺘﺎبﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ در ﻣﻮرد د ُن‬ ‫وا ﻗ ﻊ ﮔ ﺮا ی ﻓ ﻠ ﻮ ﺑ ﺮ ‪ ،‬ﺑ ﻪ ﻫ ﻢ ر ﯾ ﺨ ﺘ ﮕ ِ‬
‫ﺻ ﺮ ﻓ ﺎ ً ﻣ ﯿ ﺰا ن‬
‫ﮐﯿﺸﻮت‪ ،‬اﯾﻦ »ﻗﻬﺮﻣﺎن زﯾﺎدهروی«‪ ،‬ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻪ ﺑﺪ ﺑﻮدن ﻧﻮِع ﮐﺘﺎبﻫﺎ ﺑﺮﻧﻤﯽﮔﺮدد‪ ،‬ﺑﻞﮐﻪ ﻣﺸﮑﻞ‪ِ ،‬‬
‫ﮐﺘﺎبﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ او ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺗﺨﯿ ّﻞ د ُن ﮐﯿﺸﻮت از ﻓﺮط ﺧﻮاﻧﺪن ﻣﻐﺸﻮش ﻣﯽﺷﻮد‪» ،‬ﺑﻪ ﮔﺮوﮔﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﻣ ﯽ ﺷ ﻮ د « ‪ .‬ا و ﻣ ﯽ ﭘ ﻨ ﺪا ر د ﺟ ﻬ ﺎ ن د ر د ر و ن ﻫ ﺮ ﮐ ﺘ ﺎ ﺑ ﯽ ﺟ ﺎ ی دا ر د ‪ « .‬ﻫ ﺮ ﻗ ﺪ ﻣ ﯽ ﮐ ﻪ ﺑ ﺮ ﻣ ﯽ دا ر د ﯾ ﺎ ﻫ ﺮ ﺧ ﯿ ﺎ ﻟ ﯽ ﮐ ﻪ ﺑ ﻪ ﺳ ﺮ ش‬
‫ﯽ )‪ (bookishness‬د ُن ﮐﯿﺸﻮت‪ ،‬او را ﺑﻪ ﭼﯿﺰی‬ ‫ﻣﯽزﻧﺪ از اﺛﺮ ﻧﺸﺌﻪ ﮐﺘﺎبﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ ﺧﻼف ا ِﻣﺎ ﺑﻮواری‪ ،‬ﮐﺘﺎبﺑﺎرﮔ ِ‬
‫ﯽ ا و ﺟ ﻨ ﻮ ن ﺑ ﻪ ﺑ ﺎ ر ﻣ ﯽآ و ر د ؛ ا و را ﺳ ﺨ ﺖ ﻋ ﻤ ﯿ ﻖ ‪ ،‬ﻗ ﻬ ﺮ ﻣ ﺎ ن ﺧ ﻮ ‪ ،‬و ﺑ ﻪ‬ ‫ورای ﻓﺴﺎد و ﺗﺒﺎﻫﯽ ﺗﺨﯿ ّﻞ ﻣﺒﺘﻼ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﮐﺘﺎبﺑﺎرﮔ ِ‬
‫ﺷ ﮑﻠ ﯽ ا ﺻﯿ ﻞ‪ ،‬ﺷ ﺮﯾ ﻒ ﻣ ﯽ ﺳﺎ ز د ‪.‬‬
‫د ُن ﮐﯿﺸﻮت را آﻏﺎز ُرﻣﺎن ﻣﺪرن ﺧﻮاﻧﺪهاﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ از دﯾﺪ ﺳﺎﻧﺘﺎگ »د ُن ﮐﯿﺸﻮت ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ و ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ ﺣﻤﺎﺳﻪ اﻋﺘﯿﺎد«‬
‫ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻫﻢ ادﺑﯿﺎت رﺳﻤﯽ را ﭘﺲ ﻣﯽَزﻧ َﺪ و ﻫﻢ ﺣﻤﺎﺳﻪﺳﺮاﯾﺎﻧﻪ ﺑﻪ ادﺑﯿﺎت ﻓﺮاﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ‪» .‬د ُن ﮐﯿﺸﻮت‪ ،‬ﮐﺘﺎﺑﯽ‬
‫ﺗ ﻤ ﺎ م ﻧ ﺸ ﺪ ﻧ ﯽ ا ﺳ ﺖ ﮐ ﻪ ﻣ ﻮ ﺿ ﻮ عا ش ﻫ ﻤ ﻪ ﭼ ﯿ ﺰ ) ﺳ ﺮا ﺳ ﺮ ﺟ ﻬ ﺎ ن ( و ﻫ ﯿ ﭻ ﭼ ﯿ ﺰ ) د ر و ن ذ ﻫ ﻦ ﯾ ﮏ ﻧ ﻔ ﺮ ‪ ،‬ﯾ ﻌ ﻨ ﯽ ﺟ ﻨ ﻮ ن ( ا ﺳ ﺖ ‪« .‬‬
‫ﺳﺮواﻧﺘ ِﺲ‪ ،‬ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه و راوی ُرﻣﺎن‪ ،‬ﺧﻮد ﻧﯿﺰ ﻫﻢﭼﻮن د ُن ﮐﯿﺸﻮت ﺑﺴﯿﺎرﺧﻮان و ﮐﺘﺎبﺑﺎره اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﻪ ﺟﺎی‬
‫د ﯾ ﻮا ﻧ ﮕ ﯽ ا ز ﻧ ﻮ ﯾ ﺴ ﻨ ﺪ ﮔ ﯽ ﺳ ﺮ د ر ﻣ ﯽآ و ر د ‪ .‬ﺳ ﺎ ﻧ ﺘ ﺎ گ ﺑ ﺎ ا ﺷ ﺎ ر ه ﺑ ﻪ ا ﯾ ﻦ ﻧ ﮑ ﺘ ﻪ ﺗ ﺄ ﮐ ﯿ ﺪ ﻣ ﯽ ﮐ ﻨ ﺪ ﮐ ﻪ ﻧ ﻮ ﯾ ﺴ ﻨ ﺪ ه ﭘ ﯿ ﺶ ا ز ﻫ ﺮ ﭼ ﯿ ﺰ ﯾ ﮏ‬
‫ﺧﻮاﻧﻨﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻮاﻧﻨﺪهای ﮐﻪ ﺑﯽﺧﻮد و ﺳﻮداﺋﯽ اﺳﺖ‪ ،‬آداب و ﺗﺮﺗﯿﺒﯽ ﻧﻤﯽداﻧﺪ و ﺑﺎ وﻗﺎﺣﺖ ﺗﻤﺎم‪ ،‬ﻣﺪ ّﻋﯽ آن اﺳﺖ‬
‫ﺲ ﻧ ﻮ ﺷ ﺘ ﻦ آ ن ﺑ ﺮ ﻣ ﯽآ ﯾ ﺪ ‪.‬‬ ‫ﮐ ﻪ ا و ﺑ ﻬﺘ ﺮ ا ز ﻧ ﻮﯾ ﺴﻨ ﺪ ه ﮐﺘﺎ ب ا ز ﭘ ِ‬
‫‪Susan Sontag, Where the Stress Falls, London, Random House, 2003, pp. 109-113‬‬

‫ﺧ ﺎ ﻧ ﻪ د ﯾ ﮕ ﺮا ن ﺑ ﺎ ا ﺛ ﺎ ث ﻣ ﺎ‬

‫ادﺑﯿ ّﺎت ﻣﺜﻞ ﺧﺎﻧﻪای اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﺎ اﺛﺎثﻫﺎی ﺧﻮدﻣﺎن وارد آن ﻣﯽﺷﻮﯾﻢ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺳﺮاغ ادﺑﯿ ّﺎت ﻣﯽروﯾﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﻋﻮاﻃﻒ‪،‬‬
‫ن ﺧ ﻮا ﻧ ﺪ ن ﺑ ﺎ ﻣ ﺎ ﻫ ﺴ ﺘ ﻨ ﺪ ‪ .‬د ر د ﻫ ﺎ ی ﮐ ﺸ ﯿ ﺪ ه و‬ ‫ﯽ ﺟ ﺮﯾﺎ ِ‬
‫ﻏ ﻢ ﻫ ﺎ و ﺷ ﺎ د ی ﻫ ﺎ و ﻣ ﯿ ﻞ ﻫ ﺎ و ﻣ ﻼ ل ﻫ ﺎ ﯾ ﻤ ﺎ ن ﻫ ﻢ ﺑ ﺎ ﻣ ﺎ ﻣ ﯽآ ﯾ ﻨ ﺪ و ﻃ ّ‬
‫ن ﻣﺎ ﺑ ﻪ ﺷ ﮑ ﻞ ﭘ ﺮ ﺳ ﺶ ﻫﺎ ی‬ ‫ل ﺧ ﻮ ﺷ ﯽ ﻫﺎ ی ﻧﺎ ب و ﻧﺎ د ر‪ ،‬ﻫ ﻤ ﻪ د ر د ر و ِ‬ ‫ﮐ ُﺸﻨﺪه‪ ،‬زﺧﻢﻫﺎ و زﺣﻤﺖﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ‪ ،‬ﺧﺎﻃﺮه و ﺧﯿﺎ ِ‬
‫ﺐ‬‫ﺑ ﺰ ر گ و ﭘ ﺎ ﺳ ﺦ ﻫ ﺎ ی ﻧ ﺎ ﮐ ﺎ م د رآ ﻣ ﺪ ها ﻧ ﺪ ‪ .‬ﻣ ﺎ ﺑ ﺎ ﻫ ﻤ ﻪ ﻫ ﻤ ﺮا ﻫ ﺎ ن ﮐ ﺘ ﺎ ب را د ر د ﺳ ﺖ ﻣ ﯽ ﮔ ﯿ ﺮ ﯾ ﻢ و و ر ق ﻣ ﯽ ز ﻧ ﯿ ﻢ و ﭘ ﺮ ﻫ ﯿ ِ‬
‫ﺖ ﺳ ﻄ ﻮ ر آ ن ﺟ ﺴ ﺖ و ﺟ ﻮ ﻣ ﯽ ﮐﻨﯿ ﻢ ‪.‬‬ ‫ﭘ ﺮ ﺳ ﺶ ﻫ ﺎ ﯾ ﻤ ﺎ ن را ﭘ ﺸ ِ‬
‫ﻣ ﺎ ر ﺳ ﻞ ﭘ ﺮ و ﺳ ﺖ ﻧ ﻮ ﺷ ﺖ ‪ » :‬و ﻗ ﺘ ﯽ ﻣ ﯽ ﺧ ﻮا ﻧ ﯿ ﻢ ‪ ،‬آ ن ﭼ ﻪ ﺑ ﻪ وا ﻗ ﻊ ﻣ ﯽ ﺧ ﻮا ﻧ ﯿ ﻢ ‪ ،‬ﺧ ﻮ د ِ ﻣ ﺎ ﺳ ﺖ « ‪ .‬ﻫ ﺮ ﮐ ﺲ ﮐ ﺘ ﺎ ب را ﺑ ﻪ ﺷ ﮑ ﻠ ﯽ‬
‫ﻣ ﯽ د ر ﻣ ﯽ ﯾ ﺎ ﺑ ﺪ ﮐ ﻪ ﻣ ﺘ ﻔ ﺎ و ت ا ز د ﯾ ﮕ ﺮ ی ا ﺳ ﺖ ‪ ،‬ﭼ ﻮ ن ا ﺛ ﺎ ﺛ ﯿ ﻪا ی ﮐ ﻪ ﺑ ﻪ ا ﯾ ﻦ ﺧ ﺎ ﻧ ﻪ آ و ر د ه ﺑ ﺎ د ﯾ ﮕ ﺮ ی ﻓ ﺮ ق ﻣ ﯽ ﮐ ﻨ ﺪ ‪ ،‬ﻋ ﻮا ﻃ ﻒ و‬
‫ﯽ ﺧ ﻮا ﻧ ﻨ ﺪ ه د ﯾ ﮕ ﺮ ﺗ ﻔ ﺎ و ت دا ر د ‪ .‬ﺧ ﻮا ﻧ ﺪ ن ‪،‬‬
‫ﯽ ا وﯾﻨ ﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﮐ ﻮﻟ ﻪﺑﺎ ر ﻋﺎ ﻃ ﻔ ِ‬‫ا ﺣ ﺴ ﺎ ﺳ ﺎ ت ﮔ ﻨ ﮓ و ر و ﺷ ﻨ ﯽ ﮐ ﻪ ر ﻓ ﯿ ﻖ را ه ِ ﮐ ﺘ ﺎ ب ﺧ ﻮا ﻧ ِ‬
‫ﯽ ﻣﺎ ﻫ ﻢ‬ ‫ش ﻋﺎ ﻃ ﻔ ِ‬ ‫ﺲ و ﻫﻮ ِ‬ ‫ﺖ ﻣﺎ‪ ،‬ﺣ ّ‬ ‫ل ﻣﺎ‪ ،‬ﮔ ﻮ ﺷ ﺖ و ﭘ ﻮ ﺳ ِ‬ ‫ن ﮐﻠ ﻤﺎ ت ﺑﺎ ﭼ ﺸ ﻢ و د ر ک اﻟ ﻔﺒﺎﯾ ﯽ ﻣ ﻌﻨﺎ ﻧﯿ ﺴ ﺖ ؛ د ِ‬ ‫ﻓ ﻘ ﻂ دﯾ ﺪ ِ‬
‫ت ﺧ ﻮا ﻧ ﺪ ن ﺑ ﺎ آ ن ﺣ ﺮ ف ﻣ ﯽ ز ﻧ ﻨ ﺪ و ﺑ ﻪ ﺻ ﺪا ی آ ن ﮔ ﻮ ش ﻣ ﯽ ﺳ ﭙ ﺮ ﻧ ﺪ ‪.‬‬ ‫ﮐ ﺘ ﺎ ب را ﻣ ﯽ ﺧ ﻮا ﻧ ﻨ ﺪ و د ر ﺳ ﮑ ﻮ ِ‬

‫ﺑﺮ ﺧﻼف ﻋﻠﻢ و ﻓﻠﺴﻔﻪ‪ ،‬ادﺑﯿ ّﺎت ﺑﻪ ﻣﺎ ﭼﯿﺰی »ﻧﻤﯽآﻣﻮزد‪ «.‬اﻣﺎ ﮐﺎری از دﺳﺖ ادﺑﯿ ّﺎت ﺑﺮﻣﯽآﯾﺪ ﮐﻪ ﻋﻠﻢ و ﻓﻠﺴﻔﻪ از‬
‫ﺖ روزﻣّﺮه و‬ ‫اﻧﺠﺎم دادناش ﻧﺎﺗﻮاناﻧﺪ‪ :‬ادﺑﯿ ّﺎت »اﺣﺴﺎس« ﺑﺮﻣﯽاﻧﮕﯿﺰد‪ ،‬زﺷﺘﯽ و زﯾﺒﺎﯾﯽ‪ ،‬رﻧﺞ و راﺣﺘﯽ‪ ،‬ﻣﻼﻟ ِ‬
‫ﻓ ﺎ ﺟ ﻌ ﻪ ﻫ ﺎ ی ﻧ ﺎ ﮔ ﻬ ﺎ ﻧ ﯽ را ﺑ ﺎ وا ژ ه ﻫ ﺎ ﺗ ﺼ ﻮ ﯾ ﺮ ﻣ ﯽ ﮐ ﻨ ﺪ ‪ ،‬ﻣ ﯽ ﺧ ﻨ ﺪا ﻧ ﺪ ﻣ ﺎ ن ‪ ،‬ﻣ ﯽ ﮔ ﺮ ﯾ ﺎ ﻧ ﺪ ﻣ ﺎ ن ‪ ،‬ﻣ ﯽ ﺗ ﺮ ﺳ ﺎ ﻧ ﺪ ﻣ ﺎ ن ‪ ،‬ﻣ ﯽ ﻟ ﺮ زا ﻧ ﺪ ﻣ ﺎ ن ‪،‬‬
‫ﻣﯽﻧﻮازدﻣﺎن‪ ،‬ﻣﯽﻓﺸﺎردﻣﺎن‪ ،‬ﯾﺎدﻣﺎن ﻣﯽآورد‪ ،‬از ﯾﺎدﻣﺎن ﻣﯽﺑ ََﺮد‪ ،‬ﻣّﺰه ﻟﺬ ّﺗﯽ را ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﯽﭼﺸﺎﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﺎﮐﻨﻮن ﻧﺒ ُﺮدهاﯾﻢ‪،‬‬
‫ز ﺟ ﺮ ِ ﺑ ﺪ ﺑ ﺨ ﺘ ﯽ ﻫ ﺎ ﯾ ﯽ را ﺑ ﻪ ﻣ ﺎ ﻣ ﯽ د ﻫ ﺪ ﮐ ﻪ ﻫ ﻨ ﻮ ز و ﻫ ﺮ ﮔ ﺰ ﺑ ﺮ ﺳ ﺮ ﻣ ﺎ ن ﻧ ﯿ ﺎ ﻣ ﺪ ه ‪ ،‬ا ز ﺟ ﺎ ﺑ ﻠ ﻨ ﺪ ﻣ ﺎ ن ﻣ ﯽ ﮐ ﻨ ﺪ ‪ ،‬ﻫ ﻮ س ﮐ ﺎ ر و ر ﻓ ﺘ ﺎ ر ی د ر‬
‫د ل ﻣ ﺎ ن ﻣ ﯽا ﻧ ﺪا ز د ﮐ ﻪ ﺧ ﻮا با ش را ﻫ ﻢ ﺗ ﺎ آ ن ﻣ ﻮ ﻗ ﻊ ﻧ ﺪ ﯾ ﺪ ها ﯾ ﻢ ‪ ،‬ﺷ ﺮ ﻣ ﮕ ﯿ ﻦ ﻣ ﺎ ن ﻣ ﯽ ﮐ ﻨ ﺪ ‪ ،‬ﺧ ﺸ ﻤ ﮕ ﯿ ﻦ ﻣ ﺎ ن ﻣ ﯽ ﮐ ﻨ ﺪ ‪ :‬ا ﻣ ﺎ ا ﯾ ﻦ ﻫ ﺎ‬
‫د ر ﺳ ﺖ ﻫ ﻤ ﻪ آ ن ﭼ ﯿ ﺰ ی ا ﺳ ﺖ ﮐ ﻪ ﻣ ﺎ ﺑ ﺮا ی » ﺷ ﻨ ﺎ ﺧ ﺖ « و » ﻓ ﻬ ﻢ « ﻧ ﯿ ﺎ ز دا ر ﯾ ﻢ ‪.‬‬
‫ﭘ ﺮ و ﺳ ﺖ ﮐ ﺘ ﺎ ب ا د ﺑ ﯽ را » ﻓ ﻀ ﺎ ی ا ﺑ ﺰا ر ی ﺑ ﺼ ﺮ ی « ﻣ ﯽ دا ﻧ ﺴ ﺖ » ﮐ ﻪ ) ﻧ ﻮ ﯾ ﺴ ﻨ ﺪ ه ( د ر ا ﺧ ﺘ ﯿ ﺎ ر ِ ﺧ ﻮا ﻧ ﻨ ﺪ ه ﮔ ﺬا ﺷ ﺘ ﻪ ﺗ ﺎ ﺑ ﻪ ا و ﻓ ﺮ ﺻ ِ‬
‫ﺖ‬
‫د ر ک و د ﯾ ﺪ ِ ﭼ ﯿ ﺰ ی را ﺑ ﺪ ﻫ ﺪ ﮐ ﻪ ﺑ ﺪ و ن ا ﯾ ﻦ ﮐ ﺘ ﺎ ب ﻧ ﻤ ﯽ ﺗ ﻮا ﻧ ﺴ ﺖ آ ن را د ر د ر و ن ﺧ ﻮ د ﺑ ﺒ ﯿ ﻨ ﺪ ‪« .‬‬
‫ا ﻧ ﺪ ﯾ ﺸ ﻪ ﻫ ﺎ و ا ﯾ ﺪ ه ﻫ ﺎ ﺑ ﯽ ﺧ ﻮ د ی و ﺑ ﯽ ﺟ ﺎ ﭘ ﯿ ﺪا ﻧ ﻤ ﯽ ﺷ ﻮ ﻧ ﺪ ‪ ،‬ا ﯾ ﻦ ﻋ ﻮا ﻃ ﻒ ﻣ ﺎ ﻫ ﺴ ﺘ ﻨ ﺪ ﮐ ﻪ ﻣ ﺎ را ﺑ ﻪ ا ﻧ ﺪ ﯾ ﺸ ﯿ ﺪ ن وا ﻣ ﯽ دا ر ﻧ ﺪ و آ ﯾ ﻨ ﻪ‬
‫ﺟ ﻪ « ﻣ ﺎ را ﺑ ﻪ ﺳ ﻤ ﺖ ﭼ ﯿ ﺰ ﻫ ﺎ ﯾ ﯽ ﻣ ﯽ ﮔ ﺮ دا ﻧ ﻨ ﺪ ﮐ ﻪ ﺗ ﺎ ﮐ ﻨ ﻮ ن ﻧ ﺎ ﻣ ﺮ ﺋ ﯽ و ﻧ ﺎ ﻣ ﺤ ﺴ ﻮ س ﺑ ﻪ ﻧ ﻈ ﺮ ﻣ ﯽآ ﻣ ﺪ ﻧ ﺪ ‪.‬‬ ‫»ﺗ ﻮ ّ‬
‫ن ا ز د ﺳ ﺖ ر ﻓﺘ ﻪ «‪ ،‬ﻧ ﻮ ﺷ ﺖ‪ ،‬ذ ﻫ ﻦ آ ﻗﺎ ی د و ﺷﺎ رﻟ ﻮ س‬ ‫ﭘ ﺮ و ﺳ ﺖ‪ ،‬د ر » ﺳ ﺪ و م و ﻋ ﻤ ﻮ ر ه «‪ ،‬ﺟﻠ ﺪ ﭘﻨ ﺠ ﻢ ِ » د ر ﺟ ﺴ ﺖ و ﺟ ﻮ ی ز ﻣﺎ ِ‬
‫ﺴ ﯽ ﻧﯿ ﺮ و ﻣﻨ ﺪ و‬ ‫نﺣ ّ‬ ‫دﺷﺖ ﻫﻤﻮاری ﻣﯽﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﮐﻮﭼﮏﺗﺮﯾﻦ ﺗﺼﻮّری از ﭘﺴﺘﯽ و ﺑﻠﻨﺪی ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﺎ وﺟﻮد آﻣﺪ ِ‬
‫‪2/4‬‬
 ‫ن ا و ‪ ،‬ﺑ ﻪ ﯾ ﮏ ﺑ ﺎ ر ه ‪ » ،‬ﺳ ﻠ ﺴ ﻪ ﮐ ﻮ ه ﻫ ﺎ ﯾ ﯽ ﺑ ﻪ ﺳ ﺨ ﺘ ﯽ ﺳ ﻨ ﮓ « د ر ذ ﻫ ﻦا ش ﺳ ﺮ ﺑ ﺮآ و ر د ‪ » :‬ﭼ ﻨ ﯿ ﻦ ا ﺳ ﺖ ﮐ ﻪ ﻋ ﺸ ﻖ‬ ‫ﻧﺎ ﮔ ﻬﺎﻧ ﯽ د ر د ر و ِ‬
‫ا ﻧ ﺪ ﯾ ﺸ ﻪ را ﺑ ﻪ را ﺳ ﺘ ﯽ د ﺳ ﺘ ﺨ ﻮ ش ﺗ ﻼ ﻃ ﻢ ﻫ ﺎ ی آ ﺗ ﺸ ﻔ ﺸ ﺎ ن وا ر ﻣ ﯽ ﮐ ﻨ ﺪ ‪ « .‬ذ ﻫ ﻦ ‪ ،‬ﻋ ﺠ ﺎ ﯾ ﺐ ﺧ ﺎ ﻧ ﻪ و ﻣ ﮑ ﺎ ِ‬
‫ن ﭘﯿ ﺶ ا ز اﯾ ﻦ‬
‫ﯽ د ر ﻫ ﻢﭘﯿ ﭽﯿ ﺪ ه ﺧ ﺸ ﻢ‪ ،‬ﺣ ﺴﺎ د ت‪ ،‬ﮐﻨ ﺠ ﮑﺎ و ی‪ ،‬ﻏﺒ ﻄ ﻪ‪ ،‬ﻧ ﻔ ﺮ ت‪،‬‬ ‫ﻧ ﺎ ﺷ ﻨ ﺎ ﺧ ﺘ ﻪا ی ﻣ ﯽ ﺷ ﻮ د ﮐ ﻪ د ر آ ن ‪ ،‬ﭘ ﯿ ﮑ ﺮ ه ﻫ ﺎ ی ﻋ ﻈ ﯿ ﻢ ِ ﻫ ﯿ ﻮ ﻻ ﯾ ِ‬
‫ﻋﺬاب‪ ،‬ﻏﺮور‪ ،‬ﻫﺮاس و ﻋﺸﻖ« ﺗﺮاﺷﯿﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ‪) .‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻬﺪی ﺳﺤﺎﺑﯽ‪ ،‬ص‪(۵۵۴ .‬‬
‫ن ادﺑﯿ ّﺎت ﻧﯿﺎز دارﯾﻢ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺪﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﮐﻪ از آن ﻧﻈﺮﯾﻪﻫﺎ و ﻣﻔﻬﻮمﻫﺎ ﻋﻠﻤﯽ و ﻓﻠﺴﻔﯽ ﯾﺎد ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ‪ ،‬ﺑﻞﮐﻪ‬ ‫ﻣ ﺎ ﺑ ﻪ ﺧ ﻮا ﻧ ﺪ ِ‬
‫ﺑﺪﯾﻦ ﺳﺒﺐ ﮐﻪ ﮐﺎر ادﺑﯿ ّﺎت‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻌﺒﯿﺮ ﻓﻠﻮﺑﺮ‪» ،‬ﺗﺮﺑﯿﺖ اﺣﺴﺎﺳﺎت« اﺳﺖ‪.‬‬
‫ی ﺑﺎﻻی »ﻗﻮّه‬ ‫ﺴﺎﺳﯿ ّﺖ و ﺗﺄﺛﺮﭘﺬﯾﺮ ِ‬ ‫ﯽ ﻓ ﮑ ﺮ ‪ ،‬ﺑ ﻪ ﻏ ﻨ ﺎ و ﻗ ﻮ ّت ﻋ ﻮ ا ﻃ ﻒ و ا ﺑ ﺴ ﺘ ﻪ ا ﺳ ﺖ و ﺑ ﻪ ﻣ ﯿ ﺰ ا ن ﺣ ّ‬ ‫ﯽ ﻓ ﺮ ﻫﻨ ﮓ و ﺑﺎﻟﻨ ﺪ ﮔ ِ‬ ‫وا ﻻ ﯾ ِ‬
‫ﺲ «‪ ،‬ﭘﯿ ﺶ ﻣ ﯽ ر و د و ﺑﯿ ﺶ ﻣ ﯽ ﺷ ﻮ د ‪.‬‬ ‫ﺣ ّ‬

‫ر ﻣ ﺎ ن ؛ د ر ﮔ ﯿ ﺮ ی ﺑ ﺎ دا و ر ی د ﯾ ﮕ ﺮا ن‬
‫آدﻣﯿﺰاد ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺧﻮد دوﺳﺖ دارد در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻮﻗﻌﯿ ّﺘﯽ ﮐﻪ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ ،‬ﭘﯿﺶ از ﻫﺮ ﮐﻮﺷﺸﯽ ﺑﺮای ﻓﻬﻤﯿﺪن‪،‬‬
‫ا و ل د ر ﺑ ﺎ ر ه آ ن دا و ر ی ﮐ ﻨ ﺪ و ﺑ ﻪ ﺳ ﺮ ﻋ ﺖ ﺟ ﺎ ی آ ن را د ر ﻃ ﺒ ﻘ ﻪ ﺧ ﻮ ب ﻫ ﺎ ﯾ ﺎ ﻗ ﻔ ﺴ ﻪ ﺑ ﺪ ﻫ ﺎ ﻣ ﺸ ﺨ ﺺ ﻧ ﻤ ﺎ ﯾ ﺪ ‪.‬‬
‫ﻣ ﯿ ﻼ ن ﮐ ﻮ ﻧ ﺪ را د ر ﻫ ﻨ ﺮ ر ﻣ ﺎ ن ﻣ ﯽ ﻧ ﻮ ﯾ ﺴ ﺪ ﻫ ﻤ ﯿ ﻦ ﺧ ﺼ ﻠ ﺖ ذا ﺗ ﯽ آ د م ﻫ ﺎ ﺳ ﺖ ﮐ ﻪ آ ن ﻫ ﺎ را ﺟ ﺬ ب ﻣ ﺬ ﻫ ﺐ ‪ ،‬ا ﯾ ﺪ ﺋ ﻮ ﻟ ﻮ ژ ی ﯾ ﺎ‬
‫ﻓﻠﺴﻔﻪای ﺟﺰﻣﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺬﻫﺐ ﯾﺎ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژی‪» ،‬ﺣﺎﮐﻢ ﻧﻬﺎﯾﯽ« و »ﻗﺎﺿﯽ ﻣﺘﻌﺎﻟﯽ« اﻧﺪ و ﺣﮑﻢ ﺧﯿﺮ و ﺷّﺮ ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ را‬
‫ﭘﯿﺸﺎﭘﯿﺶ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪ ﺻﺎدر ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺗﻘﻠﯿﺪ ِ دﯾﻨﯽ ﯾﺎ ﺗﻌﻬّﺪ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮏ ﺧﯿﺎل آدم را از ﺑﺎﺑﺖ اﯾﻦﮐﻪ ﭼﻪ ﭼﯿﺰی‬
‫ﺧ ﻮ ب ا ﺳ ﺖ و ﭼ ﻪ ﭼ ﯿ ﺰ ی ﺑ ﺪ ا ﺳ ﺖ را ﺣ ﺖ ﻣ ﯽ ﮐ ﻨ ﻨ ﺪ و ز ﺣ ﻤ ﺖ ﻓ ﮑ ﺮ ﮐ ﺮ د ن و ﺗ ﺼ ﻤ ﯿ ﻢ ﮔ ﺮ ﻓ ﺘ ﻦ را ا ز د و ش آ د م ﺑ ﺮ ﻣ ﯽ دا ر ﻧ ﺪ ‪.‬‬
‫ﻦ ﺧ ﺪا ﯾ ﺎ‬ ‫ﺣﺴ ِ‬ ‫ت اﻧﺪﯾﺸﯿﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس ﻋﻘﻞ ﻣﺴﺘّﻘﻞ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه دﺷﻮار اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺘﺨﺎب آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ و ﻣﺴﺌﻮﻻﻧﻪ‪ُ .‬‬ ‫ﻗ ﻀﺎ و ِ‬
‫ر ﻫ ﺒ ﺮ ا ﯾ ﻦ ا ﺳ ﺖ ﮐ ﻪ ا ﺧ ﺘ ﯿ ﺎ ر ِ آ د م را ﻣ ﯽ ﺑ ﺮ د و ﺑ ﺮا ی ا و و ﺑ ﻪ ﺟ ﺎ ی ا و ا ﺧ ﺘ ﯿ ﺎ ر ﻣ ﯽ ﮐ ﻨ ﺪ ‪ .‬ﻣ ﻮ ﻟ ﻮ ی ﻣ ﯽ ﮔ ﻔ ﺖ ﻣ ﻦ ﮐ ﻪ ﻫ ﯿ ﭻ ‪ » ،‬ﭼ ﺮ خ ﺑ ﺎ‬
‫ﺻ ﺪ ﮐ ﺎ ر و ﺑ ﺎ ر « ﻓ ﺮ ﯾ ﺎ د ش ا ز ا ﺧ ﺘ ﯿ ﺎ ر ﺑ ﻠ ﻨ ﺪ ا ﺳ ﺖ ‪ .‬آ ر ز و ﻣ ﯽ ﮐ ﺮ د ﮐ ﻪ ﮐ ﺎ ش ﺧ ﺪا ﺑ ﻪ ا و ا ﺧ ﺘ ﯿ ﺎ ر ﻧ ﺪا د ه ﺑ ﻮ د و ا ﻧ ﺴ ﺎ ن » ﯾ ﮏ را ﻫ ﻪ « و‬
‫ﻞ‬‫ﻞ ﻗ ﻀﺎ و ت‪ ،‬ﺗ ﻌﻠﯿ ﻖ‪ ،‬ا ﺳ ﺖ و ﻧ ﻘ ﻄ ﻪ ﻣ ﻘﺎﺑ ِ‬ ‫ب ﺻﺮاط ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﯽﺷﺪ ﺑﯽﻫﯿﭻ ﺗﺮدﯾﺪ و ﺗﺮدد ّی‪ .‬ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑ ِ‬ ‫ﯾ ﮏ را ﺳ ﺖ ﺟ ﺬ ِ‬
‫ا ﺧ ﺘ ﯿ ﺎ ر ‪ ،‬ﺗ ﺮ د ﯾ ﺪ ‪ .‬ﺗ ﻌ ﻠ ﯿ ﻖ و ﺗ ﺮ د ﯾ ﺪ ﻫ ﯿ ﭻ ﮐ ﺪا م ﺑ ﺎ ﺧ ﻠ ﻖ و ﺧ ﻮ ی ﻃ ﺒ ﯿ ﻌ ﯽ ا ﻧ ﺴ ﺎ ن ﺳ ﺎ ز ﮔ ﺎ ر ﻧ ﯿ ﺴ ﺖ و ﺷ ﺎ ﻧ ﻪ ﻫ ﺎ ﯾ ﺶ را ز ﯾ ﺮ ﺑ ﺎ ر ا ﻣ ﺎ ﻧ ﺖ‬
‫ﻣ ﯽ ﻓ ﺸ ﺎ ر د و ﻣ ﯽآ زا ر د ‪.‬‬
‫ﺶ ﻣ ﻮ ﻗ ﻌ ﯿ ﺖ ا ﻧ ﺴ ﺎ ن ا ﺳ ﺖ ‪ ،‬و ا ز ﻗ ﻀ ﺎ ﺑ ﻪ ﺻ ﻮ ر ﺗ ﯽ ﮐ ﻪ ا ﻣ ﮑ ﺎ ن ﻫ ﺎ و ا ﺧ ﺘ ﯿ ﺎ ر ﻫ ﺎ ی ﮔ ﻮ ﻧ ﺎ ﮔ ﻮ ن ا و را ﻧ ﺸ ﺎ ن د ﻫ ﺪ و‬ ‫ُرﻣﺎن ﻧﻤﺎﯾ ِ‬
‫ﺧ ﻮا ﻧ ﻨ ﺪ ه را ا ز ﺻ ﺪ و ر ﺣ ﮑ ﻢ ﻗ ﻄ ﻌ ﯽ د ر ﺑ ﺎ ر ه ﻧ ﯿ ﮏ و ﺑ ﺪ ﻣ ﺎ ﺟ ﺮا ﯾ ﺎ ﻗ ﻬ ﺮ ﻣ ﺎ ن ﻫ ﺎ ﻧ ﺎ ﺗ ﻮا ن ﺳ ﺎ ز د ‪ .‬د ر ﻗ ﺼ ﺺ د ﯾ ﻨ ﯽ ﯾ ﺎ ﺣ ﮑ ﺎ ﯾ ﺖ ﻫ ﺎ ی‬
‫ن ﻣ ﯿ ﺮا و ﻣ ﺮ ز و‬ ‫ﻗﺪﯾﻤﯽ‪ ،‬ﺗﻌﻠﯿﻖ و ﺗﺮدﯾﺪی در ﮐﺎر ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬اﻧﮕﺎر رواﯾﺖ ﻋﺎﻟ ِﻢ ِ ﻣﻄﻠﻖ از ﺗﺎرﯾﺦ اﻧﺪ ﻧﻪ ﺑﺮآﻣﺪه از ﺗﺨﯿ ّﻞ اﻧﺴﺎ ِ‬
‫ﻣ ﺤ ﺪ و د ه ﻫﺎﯾ ﺶ‪.‬‬
‫ّ‬
‫ﮐﻮﻧﺪرا ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﻃﺎﻟﺐ ﯾﻘﯿﻦ اﺳﺖ و ﺑﯽﻃﺎﻗﺖ ﺑﺮای ﻗﻀﺎوت‪ ،‬از ُرﻣﺎن ﺣﻈﯽ ﻧﻤﯽﺑﺮد‪.‬‬
‫ﻣ ﺮ د ه ا ﺳ ﺖ‪ ،‬آ د م ﺑ ﻪ ﺣﺎ ل ﺧ ﻮ د ر ﻫﺎ‬ ‫ُرﻣﺎن ﻣﺤﺼﻮل ﻋﺼﺮ ﻣﺪرن اﺳﺖ‪ ،‬دوراﻧﯽ ﮐﻪ در آن ﺧﺪای واﺣﺪ و ﺣﺎﮐﻢ ﻣﻄﻠﻖ ُ‬
‫ﺷﺪه و ﭼﺎرهای ﺟﺰ اﯾﻦ ﻧﺪارد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﻘﻞ ﺧﻮد ﺑﯿﻨﺪﯾﺸﺪ و ﺧﯿﺮ را از ﺷّﺮ ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﺪ‪ .‬د ُون ﮐﯿﺸﻮت‪ ،‬ﮐﻪ از دﯾﺪ ﮐﻮﻧﺪرا‬
‫ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ُرﻣﺎنﻧﻮﯾﺲ اﺳﺖ‪ ،‬از ﻫﻤﺎن دری ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﺎ وارد ﺷﺪ ﮐﻪ ﺧﺪا از آن ﺑﯿﺮون رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ُ .‬رﻣﺎن ﺑﺎزﺗﺎب زﻣﺎﻧﻪای‬
‫ا ﺳ ﺖ ﮐ ﻪ ﺣ ﻖ ّ و ﺣ ﻘ ﯿ ﻘ ﺖ ﻫ ﯿ ﭻ ﮐ ﺪا م وا ﺣ ﺪ ﻧ ﯿ ﺴ ﺘ ﻨ ﺪ و ﻫ ﯿ ﭻ ﻗ ﺎ ﺿ ﯽ ﻋ ﺎ ﻟ ﯽ و ﺣ ﺎ ﮐ ﻢ ﻣ ﻄ ﻠ ﻖ ا ﻟ ﻌ ﻨ ﺎ ﻧ ﯽ د ر ﮐ ﺎ ر ﻧ ﯿ ﺴ ﺖ ‪ .‬آ ﮔ ﺎ ﻫ ﯽ و‬
‫ت ﻫ ﺮ آ د ﻣ ﯽ دﯾ ﺪ ن ا ز ﺟﺎﯾ ﯽ ا ﺳ ﺖ ﮐ ﻪ ا و‬ ‫دا و ر ی ‪ ،‬ا ز ا ﯾ ﻦ ﭘ ﺲ ا ﻧ ﺴ ﺎ ﻧ ﯽ ا ﺳ ﺖ ‪ ،‬ﺑ ﺲ ﺑ ﺴ ﯿ ﺎ ر ا ﻧ ﺴ ﺎ ﻧ ﯽ ‪ .‬ﻣ ﻌ ﺮ ﻓ ﺖ و ﻗ ﻀ ﺎ و ِ‬
‫ص ﺧ ﻮ د ا و ‪ .‬ا و ﻧ ﻤ ﯽ ﺗ ﻮا ﻧ ﺪ ﻣ ﺜ ﻞ ﺧ ﺪا ﻫ ﻤ ﻪ ﭼ ﯿ ﺰ را ﻫ ﻢ ﻫ ﻨ ﮕ ﺎ م ا ز ﻫ ﻤ ﻪ زا و ﯾ ﻪ ﻫ ﺎ ﺑ ﺒ ﯿ ﻨ ﺪ‬ ‫ا ﯾ ﺴ ﺘ ﺎ د ه ‪ ،‬ا ز ﭼ ﺸ ﻢا ﻧ ﺪا ز ِ ﻣ ﺤ ﺪ و د و ﻣ ﺨ ﺼ ﻮ ِ‬
‫و ﺑ ﻪ آ ن ﻫ ﺎ ا ﺣ ﺎ ﻃ ﻪ دا ﺷ ﺘ ﻪ ﺑ ﺎ ﺷ ﺪ ‪.‬‬
‫ﺶ ﻣﺤﺪودﯾ ّﺖﻫﺎ و ﺿﻌﻒﻫﺎی اﻧﺴﺎﻧﯽ در ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻌﯿ ّﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﯿ ّﺘﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺑﺎر ﺑﺎد ِ‬ ‫ُرﻣﺎن – از ﻧﻈﺮ ﮐﻮﻧﺪرا – ﻧﻤﺎﯾ ِ‬
‫ز ﻣ ﺎ ن ﻣ ﯽآ و ر د و ﺑ ﺎ ﺧ ﻮ د ﻣ ﯽ ﺑ ﺮ د و د ﯾ ﮕ ﺮ ﺗ ﮑ ﺮا ر ﻧ ﻤ ﯽ ﺷ ﻮ د ‪ .‬را و ی ر وا ﯾ ﺖ ﻣ ﯽ ﮐ ﻨ ﺪ ﻧ ﻪ ﻗ ﻀ ﺎ و ت ‪ ،‬ا ﻣ ﺎ ر وا ﯾ ﺘ ﯽ ﮐ ﻪ ﭼ ﻨ ﺪا ن‬
‫ﭘ ﯿ ﭽ ﯿ ﺪ ه و ﻻ ﯾ ﻪ ﻻ ﯾ ﻪ ا ﺳ ﺖ ﮐ ﻪ ﺧ ﻮا ﻧ ﻨ ﺪ ه را ﻫ ﻢ د ر ﻗ ﻀ ﺎ و ت ﺑ ﻪ ز ﺣ ﻤ ﺖ ﻣ ﯽا ﻧ ﺪا ز د و ﮐ ﺎ ر را ﺑ ﺮ ا و د ﺷ ﻮا ر ﻣ ﯽ ﮐ ﻨ ﺪ ‪ .‬د ﮐ ﺎ ر ت‬
‫ﻃﺎﻟﺐ وﺿﻮح و ﯾﻘﯿﻦ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﯽ در ﺳﺮواﻧﺘﺲ ﺟﺰ دودﻟﯽ و دوﭘﻬﻠﻮﯾﯽ ﻧﻤﯽﯾﺎﺑﯿﻢ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﯿ ّﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻪﺗﺮ‬
‫ن ُرﻣﺎن‪ ،‬ﺟﻬﺎن اﺑﻬﺎم و ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿ ّﺖ‬ ‫ﺗ ﻮ ﺻ ﯿ ﻒ ﺷ ﻮ ﻧ ﺪ ‪ ،‬د ﻗ ّﺖ ر ﯾ ﺎ ﺿ ﯽ و ر و ﺷ ﻨ ﯽ و ﺳ ﺎ د ﮔ ﯽ ﺧ ﻮ د را ا ز د ﺳ ﺖ ﻣ ﯽ د ﻫ ﻨ ﺪ ‪ .‬ﺟ ﻬ ﺎ ِ‬
‫ن ُرﻣﺎن ﺧﻄﺮ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮای اﻧﺪﯾﺸﯿﺪن ﻧﯿﺰ آﻣﺎدﮔﯽ ﺧﻄﺮ ﮐﺮدن داﺷﺘﻪ‬ ‫ا ﺳ ﺖ ‪ .‬ﺧ ﻮا ﻧ ﻨ ﺪ ها ی ﮐ ﻪ ﻣ ﯽ ﺧ ﻮا ﻫ ﺪ ﺑ ﻪ ﺧ ﻮا ﻧ ﺪ ِ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﻮاﻧﻨﺪه رﻣﺎن ﻻﺟﺮم ﺑﺎﯾﺪ از ﺣﮑﻤﺖ ﺗﺮدﯾﺪ )‪ (sagesse de l’incertitude‬ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪3/4‬‬
 ‫ا د ب ﻣﻨ ﺤ ﻂ‪ ،‬ا د ب ﻣﺘ ﻌﺎﻟ ﯽ‬

‫ﻫﻨﺮ و ادﺑﯿ ّﺎت ﭼﻪ ﭼﯿﺰی ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﯽدﻫﻨﺪ؟ ﻟﺬ ّت!‬

‫ﯽ ﺧ ﻮا ﻧ ﻨ ﺪ ه ﯾ ﺎ ﻣ ﺨ ﺎ ﻃ ﺐ ﻫ ﻨ ﺮ ﺑ ﺮ ﻣ ﯽآ ﯾ ﺪ ‪ .‬ﺧ ﻮ ﺷ ﺎ ﯾ ﻨ ﺪ و ﭘ ﺴ ﻨ ﺪ‬ ‫ﻟﺬ ّت ﺑﺮدن از ﻫﺮ اﺛﺮ ﻫﻨﺮی ﯾﺎ ﻣﺘﻦ ادﺑﯽ از ﻗﻀﺎوت زﯾﺒﺎﺷﻨﺎﺧﺘ ِ‬
‫ز ﯾ ﺒ ﺎ ﺷ ﻨ ﺎ ﺧ ﺘ ﯽ آ د ﻣ ﯽ د ر ﻓ ﺮا ﯾ ﻨ ﺪ ی ﭘ ﯿ ﭽ ﯿ ﺪ ه ‪ ،‬ﺗ ﺤ ﺖ ﺗ ﺄ ﺛ ﯿ ﺮ ﻋ ﻮا ﻣ ﻠ ﯽ ﻓ ﺮا وا ن ‪ ،‬ﺷ ﮑ ﻞ ﻣ ﯽ ﮔ ﯿ ﺮ د ‪ .‬ر و ﺷ ﻦ ا ﺳ ﺖ ﮐ ﻪ ﻗ ﻮ ه ﻗ ﻀ ﺎ و ت‬
‫ﻓ ﺮ د ﻓ ﻘ ﻂ ﻣ ﺤ ﺼ ﻮ ل ا ﺳ ﺘ ﻌ ﺪا د ذا ﺗ ﯽ و ا ﮐ ﺘ ﺴ ﺎ ﺑ ﯽ ا و ﻧ ﯿ ﺴ ﺖ ‪ .‬ﻣ ﺎ ا ﻧ ﺴ ﺎ ن ﻫ ﺎ ﮔ ﺮ و ﻫ ﯽ ز ﻧ ﺪ ﮔ ﯽ ﻣ ﯽ ﮐ ﻨ ﯿ ﻢ ‪ .‬ﻗ ﻮ ه دا و ر ی ﻣ ﺎ ا ز‬
‫ﻫ ﻢ ز ﯾ ﺴ ﺘ ﯽ و دا د و ﺳ ﺘ ﺪ ﺑ ﺎ د ﯾ ﮕ ﺮا ن ﺗ ﺄ ﺛ ﯿ ﺮ ﻣ ﯽ ﭘ ﺬ ﯾ ﺮ د و ﺑ ﻪ ﻓ ﺮا و ر د ها ی ﺟ ﻤ ﻌ ﯽ و ﺗ ﺎ ر ﯾ ﺨ ﯽ ﺑ ﺪ ل ﻣ ﯽ ﮔ ﺮ د د ‪ .‬ا ﻣ ﮑ ﺎ ن ﻧ ﺪا ر د ﻓ ﺮ د ی‬
‫ﺑ ﻪ ﺗ ﻨ ﻬ ﺎ ﯾ ﯽ ﻗ ﺎ د ر ﺑ ﻪ ﺗ ﺸ ﺨ ﯿ ﺺ ا ر ز ش ﻫ ﺎ و ﻣ ﺠ ﺬ و ب ز ﯾ ﺒ ﺎ ﯾ ﯽ ﻫ ﺎ ﯾ ﯽ ﺑ ﺎ ﺷ ﺪ ﮐ ﻪ د ﯾ ﮕ ﺮا ن ﻫ ﻤ ﻪ ﺑ ﺎ آ ن ﺑ ﯿ ﮕ ﺎ ﻧ ﻪا ﻧ ﺪ ‪ .‬ﻣ ﺎ ﭼ ﯿ ﺰ ی را ز ﯾ ﺒ ﺎ‬
‫ﻆ ﻣ ﯽ ﺑ ﺮ ﯾ ﻢ ﮐ ﻪ ا ﮔ ﺮ ﻧ ﻪ د ر ﺧ ﻮ ر ذا ﺋ ﻘ ﻪ ﻫ ﻤ ﮕ ﺎ ن ‪ ،‬د ﺳ ﺖ ﮐ ﻢ ‪ ،‬ﻣ ﻮا ﻓ ﻖ ﺳ ﻠ ﯿ ﻘ ﻪ ﺟ ﻤ ﻌ ﯽ ا ز آ ﻧ ﺎ ن ا ﺳ ﺖ ‪ .‬ﺑ ﻪ‬ ‫ﻣ ﯽﯾﺎﺑﯿ ﻢ و ا ز آ ن ﺣ ّ‬
‫ﻋ ﺒ ﺎ ر ت د ﯾ ﮕ ﺮ ‪ ،‬ا د را ک ز ﯾ ﺒ ﺎ ﯾ ﯽ ﻧ ﻤ ﯽ ﺗ ﻮا ﻧ ﺪ ا ﻧ ﺤ ﺼ ﺎ ر ی و ﺷ ﺨ ﺼ ﯽ ﺑ ﺎ ﺷ ﺪ ‪.‬‬
‫ﮐ ﺎ ﻧ ﺖ د ر » ﻧ ﻘ ﺪ ﻗ ﻮ ه ﺣ ﮑ ﻢ « ﺷ ﺮ ح دا د ﮐ ﻪ ز ﯾ ﺒ ﺎ ﯾ ﯽ ﻧ ﻪ و ﯾ ﮋ ﮔ ﯽ ﺷ ﯽ ء و ﻋ ﯿ ﻦ ﺧ ﺎ ر ﺟ ﯽ ﮐ ﻪ ا ﻣ ﺮ ی ﺳ ﺮا ﭘ ﺎ ذ ﻫ ﻨ ﯽ ا ﺳ ﺖ ‪ .‬ا ﻣ ﺮ ز ﯾ ﺒ ﺎ‬
‫ﻓﺎرغ از ﺗﻌﻠﻖ ﺷﺨﺼﯽ ﻣﺎ زﯾﺒﺎﺳﺖ و زﯾﺒﺎﯾﯽ آن از ﺣﺲ ﻣﺸﺘﺮک ﯾﺎ ﻋﻘﻞ ﺳﻠﯿﻢ ) ‪ (common sense‬ﺑﺮﻣﯽﺧﯿﺰد‪.‬‬
‫ﺑ ﻨ ﺎ ﺑ ﺮا ﯾ ﻦ ‪ ،‬ﻗ ﻮا ﻋ ﺪ و ر ﻣ ﻮ ز ز ﯾ ﺒ ﺎ ﯾ ﯽ آ ن را ﻧ ﯿ ﺰ ﻫ ﻤ ﺎ ن ﺣ ﺲ ﻣ ﺸ ﺘ ﺮ ک ﺗ ﻌ ﯿ ﯿ ﻦ ﻣ ﯽ ﮐ ﻨ ﺪ و ا ﻋ ﺘ ﺒ ﺎ ر ﻋ ﺎ م ﻣ ﯽ ﺑ ﺨ ﺸ ﺪ ‪) .‬ا ﯾ ﻤ ﺎ ﻧ ﻮ ﺋ ﻞ ﮐ ﺎ ﻧ ﺖ ‪،‬‬
‫ﻧﻘﺪ ﻗﻮه ﺣﮑﻢ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﺒﺪاﻟﮑﺮﯾﻢ رﺷﯿﺪﯾﺎن‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﻧﺸﺮ ﻧﯽ‪ ، ۱۳۸۱ ،‬ص‪ ۱۱۰ .‬ﺑﻪ ﺑﻌﺪ(‬
‫ن ﻣ ﻈ ﺎ ﻫ ﺮ و ا ﺷ ﯿ ﺎ ء ﻣ ﺤ ﺪ و د ﻧ ﯿ ﺴ ﺖ ‪ ،‬ﺑ ﻞ ﮐ ﻪ ا ﺧ ﻼ ق و ﺳ ﯿ ﺎ ﺳ ﺖ ﻫ ﻢ ﺑ ﻪ ﻗ ﻮ ه دا و ر ی‬ ‫ﻗ ﻀ ﺎ و ت ا ﻧ ﺴ ﺎ ن ﺑ ﻪ ز ﺷ ﺖ و ز ﯾ ﺒ ﺎ ﺧ ﻮا ﻧ ﺪ ِ‬
‫ﺗ ﮑ ﯿ ﻪ ﻣ ﯽ ﮐ ﻨ ﻨ ﺪ و ﺑ ﺪ و ن ا ر ز ش ﮔ ﺬا ر ی ﻫ ﺎ و ا ر ز ش ﯾ ﺎ ﺑ ﯽ ﻫ ﺎ ی ﻣ ﺎ ﻣ ﻌ ﻨ ﺎ ﻧ ﺪا ر ﻧ ﺪ ‪ .‬ﻋ ﻤ ﻞ ا ﺧ ﻼ ﻗ ﯽ ﯾ ﺎ ﻋ ﻤ ﻞ ﺳ ﯿ ﺎ ﺳ ﯽ ﺗ ﺠ ﺴ ﻢ و ﺗ ﺒ ﻠ ﻮ ر‬
‫ﻗ ﻀﺎ و ت ا ﺧ ﻼ ﻗ ﯽ و ﺳﯿﺎ ﺳ ﯽ ﻣﺎ ﺳ ﺖ ‪.‬‬
‫ﻖ »ا ﻧ ﺴ ﺎ ن ﺑ ﯽ ﺧ ﺎ ﺻ ﯿ ﺖ « ‪ ،‬د ر ﻋ ﺼ ﺮ ی ﻣ ﯽ ز ﯾ ﺴ ﺖ ﮐ ﻪ ذ و ق‬ ‫ﺲ ﻓﯿﻠ ﺴ ﻮ ف ﻣﺂ ب اﺗ ﺮﯾ ﺸ ﯽ و ﺧﺎﻟ ِ‬ ‫را ﺑ ﺮ ت ﻣ ﻮ ز ﯾ ﻞ ‪ ،‬ر ﻣ ﺎ ن ﻧ ﻮ ﯾ ِ‬
‫ﻫ ﻨ ﺮ ی و ﺷ ﺎ ﻣ ﻪ ز ﯾ ﺒ ﺎ ﺷ ﻨ ﺎ ﺧ ﺘ ﯽ ﺳ ﺨ ﺖ ﺗ ﻨ ﺰ ل ﭘ ﯿ ﺪا ﮐ ﺮ د ه ﺑ ﻮ د ‪ ،‬ﯾ ﻌ ﻨ ﯽ د و را ﻧ ﯽ ﮐ ﻪ د و ﻧ ﻈ ﺎ م ﺗ ﻮ ﺗ ﺎ ﻟ ﯿ ﺘ ﺮ ‪ ،‬ﮐ ﻤ ﻮ ﻧ ﯿ ﺴ ﻢ د ر ﺷ ﻮ ر و ی و‬
‫ﻧ ﺎ ز ﯾ ﺴ ﻢ د ر آ ﻟ ﻤ ﺎ ن ‪ ،‬ﻋ ﻠ ﻢ و ﻫ ﻨ ﺮ را د ر ﺧ ﺪ ﻣ ﺖ ﻣ ﻨ ﺎ ﻓ ﻊ ﻣ ﮑ ﺘ ﺒ ﯽ و ا ﻫ ﺪا ف ا ﯾ ﺪ ﺋ ﻮ ﻟ ﻮ ژ ﯾ ﮏ ﺧ ﻮ د ﻣ ﯽ ﺧ ﻮا ﺳ ﺘ ﻨ ﺪ و د ر ﯾ ﻎ ﮐ ﺮ د ن آ زا د ی‬
‫آ ﻓ ﺮ ﯾ ﻨ ﺶ و ا ﻧ ﺪ ﯾ ﺸ ﻪ ا ز ﺷ ﻬ ﺮ و ﻧ ﺪا ن ﺑ ﻪ ر وا ج ا ﺑ ﺘ ﺬا ل ا ﻧ ﺠ ﺎ ﻣ ﯿ ﺪ ه ﺑ ﻮ د ‪ .‬ﺑ ﺎ ز ﺗ ﺎ ﺑ ﯽ ا ز ا ﯾ ﻦ و ﺿ ﻊ را د ر ر و ز ﻧ ﻮ ﺷ ﺖ ﻫ ﺎ ی ﻣ ﻮ ز ﯾ ﻞ‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻮاﻧﺪ‪» :‬ﺗﻮﻗﻊ ﻫﯿﺘﻠﺮ‪ :‬اﯾﻦﮐﻪ ﻫﻨﺮ از ﺟﻨﺒﺶﻫﺎی ﺑﺰرگ ﻣﺮدﻣﯽ ﻏﺎﻓﻞ ﻧﺸﻮد‪Robert Musil, Journeux,) «.‬‬
‫‪ (Paris, Seuil, 1981, vol.2, p.291‬ﻣﺘﻮﻟﯿﺎن رﺳﻤﯽ ﻓﺮﻫﻨﮓ از رﺳﻮاﯾﯽ ﻋﻘﻞﺳﺘﯿﺰی و آزادیﮐﺸﯽ ﺷﺮﻣﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫» ﮔ ﻮ ﺑ ﻠ ﺰ د ر ﺑ ﺎ ر ه ﻓ ﺮ ﻫ ﻨ ﮓ و ا را د ه ﻣ ﻠ ﯽ ‪ :‬ﻋ ﻘ ﻞ ﻫ ﯿ ﭻ ﮐ ﺎ ر ه ا ﺳ ﺖ ) ﻓ ﺎ ﻫ ﻤ ﻪ ‪ ،‬ﻋ ﻘ ﻞ ‪ ،‬ﺧ ﺮ د ( … ﻋ ﻘ ﻞ ‪ ،‬ﻫ ﺮ ﮔ ﺰ ﺧ ﻼ ق ﻧ ﯿ ﺴ ﺖ … ﻫ ﯿ ﭻ ﭼ ﯿ ﺰ‬
‫ﻞ ﻣﺤﺾ اﺳﺖ‪ :‬ﻣﻨﺴﻮخ اﺳﺖ‪(۲/۳۴۵) «.‬‬ ‫ﺑ ﺪ ﯾ ﻌ ﯽ ﻧ ﻤ ﯽ آ ﻓ ﺮ ﯾ ﻨ ﺪ ‪ ‘ ،‬ﻫ ﻨ ﺮ ﺑ ﺮ ا ی ﻫ ﻨ ﺮ’ ﺑ ﺎ ﻃ ِ‬
‫د ر ﭼ ﻨ ﯿ ﻦ ﻣ ﻮ ﻗ ﻌ ﯿ ﺘ ﯽ ﻗ ﻮا ی ا د را ﮐ ﯽ ا ﻧ ﺴ ﺎ ن ﻫ ﺎ را ﮐ ﺪ و ﺑ ﯽ ﺣ ﺲ ﻣ ﯽ ﺷ ﻮ د و ر ﺷ ﺘ ﻪ ﭘ ﯿ ﻮ ﻧ ﺪ آ ن ﻫ ﺎ ﺑ ﺎ وا ﻗ ﻌ ﯿ ﺖ ﮐ ﻢ ﮐ ﻢ ﻣ ﯽ ﮔ ﺴ ﻠ ﺪ ‪:‬‬
‫ﺴ ﯽ ا ز وا ﻗ ﻌ ﯿ ﺖ ا ﺳ ﺖ ‪ .‬ﮐ ﺎ ر د ر ﻓ ﻀ ﺎ ﺋ ﯽ آ ﻏ ﺎ ز ﻣ ﯽ ﺷ ﻮ د ﮐ ﻪ‬ ‫ن ا ﻣ ﺮ و ز ﺑ ﻪ ﻃ ﺮ ز و ﺣ ﺸﺘﻨﺎ ﮐ ﯽ ﻓﺎ ﻗ ﺪ ﺣ ّ‬ ‫ﺑ ﻪ ﮔ ﻮا ﻫ ﯽ ﻣ ﻮ ز ﯾ ﻞ »آ ﻟ ﻤ ﺎ ِ‬
‫ت ﻣ ﺠ ﻠ ﻪ ﻫ ﯿ ﭻ د ر ﮐ ﯽ ا ز وا ﻗ ﻌ ﯿ ﺖ ﻧ ﺪا ر د ‪ .‬ﻣ ﻠ ﺘ ﯽ ﺑ ﻪ د ﺳ ﺖ ﯾ ﮏ ﻧ ﻔ ﺮ ﻓ ﺘ ﺢ ﺷ ﺪ ه‬ ‫ﻣ ﺴﺘ ﯽ ﭘﯿ ﺮ و ز ی ﺑ ﺮ آ ن ﺣﺎ ﮐ ﻢ ا ﺳ ﺖ ‪ .‬ا دﺑﯿﺎ ِ‬
‫اﺳﺖ‪ (۲/۲۳۳) «.‬در ﺑﺮاﺑﺮ ﮔﺰاﻓﻪﺧﻮاﻫﯽﻫﺎ و ﺑﻨﺪﮔﯽﭘﺮوریﻫﺎی ﻧﻈﺎم ﺗﻤﺎﻣﯿﺖﺧﻮاه‪ ،‬ﻣﻮزﯾﻞ ﺑﻪ ﯾﺎد ﻧﺨﺒﮕﺎن ﻣﯽآورد ﮐﻪ‬
‫ﻦ ﺧﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و اﻟﺒﺘﻪ ادﺑﯿﺎت‪ ،‬وﻃﻦ اوﺳﺖ‪(۲/۴۲۳) «.‬‬ ‫ﺖ وﻃ ِ‬ ‫»ﻧ ﺨ ﺴﺘﯿ ﻦ و ﻇﯿ ﻔ ﻪ ﻧ ﻮﯾ ﺴﻨ ﺪ ه آ ن ا ﺳ ﺖ ﮐ ﻪ د ر ﺧ ﺪ ﻣ ِ‬
‫ﻣ ﻮ ز ﯾ ﻞ ﻣ ﯽا ﻧ ﺪ ﯾ ﺸ ﺪ ا ﮔ ﺮ ا ﺧ ﺘ ﻼ ل د ر ذا ﺋ ﻘ ﻪ ز ﯾ ﺒ ﺎ ﯾ ﯽ ﻗ ﺪ ر ت ﻗ ﻀ ﺎ و ت را ا ز آ د ﻣ ﯽ ﺑ ﺴ ﺘ ﺎ ﻧ ﺪ ‪ ،‬ا و ﻻ ﺟ ﺮ م ﻧ ﯿ ﺮ و ی دا و ر ی و ﺗ ﺸ ﺨ ﯿ ﺺ‬
‫ﻧ ﯿ ﮏ ا ز ﺑ ﺪ ﺧ ﻮ د را د ر ا ﺧ ﻼ ق و ﺳ ﯿ ﺎ ﺳ ﺖ ‪ ،‬ﻧ ﯿ ﺰ ا ز د ﺳ ﺖ ﻣ ﯽ د ﻫ ﺪ ‪ .‬ﺑ ﺮا ی ﻣ ﻮ ز ﯾ ﻞ ا د ﺑ ﯿ ﺎ ت و ا ﺧ ﻼ ق ﺑ ﻪ ﻫ ﻢ ﭘ ﯿ ﻮ ﺳ ﺘ ﻪا ﻧ ﺪ و ا د ﺑ ﯿ ﺎ ت‬
‫ﭼﯿﺰی ﺟﺰ »ﻣﺒﺎرزه ﺑﺮای ﯾﮏ ﺳﺮﺷﺖ اﺧﻼﻗﯽ ﻣﺘﻌﺎﻟﯽ« )‪ (۲/۵۱۷‬ﻧﯿﺴﺖ‪» :‬ﺗﺎرﯾﺦﻧﮕﺎری ﮐﻪ ﺑﻪ رﺳﺎﻟﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ اﯾﻤﺎن‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻦ ﺑﻪ ﺗﻮﻫﻢ ﻣﯽﺳﭙﺎرد‪ .‬ﻫﻤﯿﻦﻃﻮر ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه‪(۲/۴۱۹) «.‬‬
‫ا و ا ز ﻗ ﻮ ل ﺷ ﻮ ﭘ ﻨ ﻬ ﺎ و ر ‪ ،‬ﻓ ﯿ ﻠ ﺴ ﻮ ف ا ﻧ ﺤ ﻄ ﺎ طا ﻧ ﺪ ﯾ ﺶ آ ﻟ ﻤ ﺎ ﻧ ﯽ ﻣ ﯽ ﻧ ﻮ ﯾ ﺴ ﺪ » ﻫ ﻨ ﺮ ﻣ ﻨ ﺤ ﻂ ﺑ ﺎ ﻫ ﺮ ﭼ ﻪ ﺗ ﻤ ﺎ س ﯾ ﺎ ﺑ ﺪ آ ن را ﺑ ﻪ ا ﻧ ﺤ ﻄ ﺎ ط‬
‫ﻣﯽآﻻﯾﺪ‪ (۱/۵۳) «.‬ﺗﺒﺎﻫﯽ ﻗﻮه ﻗﻀﺎوت‪ ،‬اﺧﻼق و ﺳﯿﺎﺳﺖ و ﺟﻤﺎﻟﯿﺎت را ﯾﮏﺟﺎ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺮه ﻣﯽاﻧﺪازد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪،‬‬
‫ﻣ ﻘ ﺎ و ﻣ ﺖ د ر ﺑ ﺮا ﺑ ﺮ ا ﻧ ﺤ ﻄ ﺎ ط ا د ﺑ ﯿ ﺎ ت و ﻣ ﺒ ﺎ ر ز ه ﺑ ﺎ ا ﻧ ﺤ ﻄ ﺎ ط و ا ﺑ ﺘ ﺬا ل ز ﯾ ﺒ ﺎ ﺷ ﻨ ﺎ ﺧ ﺘ ﯽ ‪ ،‬ﺷ ﺮ ﻃ ﯽ ﺿ ﺮ و ر ی ﺑ ﺮا ی ﭘ ﺎ ﺳ ﺪا ر ی ا ز‬
‫ا ﺧ ﻼ ق و ﺳﯿﺎ ﺳ ﺖ ا ﺳ ﺖ ‪.‬‬

‫* ﺑ ﺮ ﮔ ﺮ ﻓ ﺘ ﻪ ا ز ﯾ ﺎ د دا ﺷ ﺘ ﻬ ﺎ ی د ﻧ ﺒ ﺎ ﻟ ﻪ دا ر ﻧ ﻮ ﯾ ﺴ ﻨ ﺪ ه د ر ﺻ ﻔ ﺤ ﻪ ﻓ ﯿ ﺴ ﺒ ﻮ ﮐ ﯽ ا ش ‪ .‬ﻣ ﯿ ﺎ ن ﺗ ﯿ ﺘ ﺮ ﻫ ﺎ ا ز را ﻫ ﮏ ‪ .‬ﺑ ﺨ ﺶ ا و ل ﯾ ﺎ د دا ﺷ ﺖ د ر‬
‫اﯾﻨﺠﺎ‪ .‬ﻋﮑﺲ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از‪Study dot com :‬‬

‫‪4/4‬‬