ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2016

Ἀφιερωµένο στὰ 80 χρόνια

ἀπ᾿ τὸ χαµὸ τοῦ Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα
(Εἰκονογραφηµένο µὲ 14 πίνακες τῆς Ἐριφύλης Γούργου)
ΕΡΙΦΥΛΗ ΓΟΥΡΓΟΥ: Γεννήθηκε στὰ Γιαννιτσὰ τὸ 1996 καὶ μεγάλωσε στὴν
Ἀλεξάνδρεια. Τὴν ἀγάπη γιὰ τὴν Τέχνη τῆς τὴν ἐνέπνευσε ἡ μητέρα της
ζωγράφος Ναυσικᾶ Ρηγοπούλου, ἡ ὁποία ἵδρυσε καὶ λειτουργεῒ τὴν Σχολὴ
Ζωγραφικῆς “El Greco” στὴν Ἀλεξάνδρεια. Μὲ τὴν ἐνθάρρυνση τῆς μητέρας
της ἄρχισε νὰ ζωγραφίζει ἀπὸ τὴν πρώτη σχολικὴ ἡλικία. Τελείωσε τὶς
ἐγκύκλιες σπουδές της στὸ 2ο Γενικὸ Λύκειο Ἀλεξάνδρειας. Κατὰ τὴ διάρκεια
τῆς φοίτησής της στὸ Λύκειο διδάχτηκε ἐλεύθερο καὶ γραμμικὸ σχέδιο.
Παρακολούθησε μαθήματα ἁγιογραφίας, γλυπτικῆς καὶ ψηφιδωτοῦ, καθὼς
καὶ πιστοποιημένα σεμινάρια φωτογραφίας καὶ Art Design. Συμμετέχει κάθε
χρόνο, με ἔργα της, στὶς ἐκθέσεις ζωγραφικῆς, ποὺ διοργανώνει ἡ Σχολὴ “El
Greco”. Φοιτᾶ στὸ “ΙΕΚ ΑΚΜΗ” στὸ Τμῆμα 3D Animation. Τὸ ἔτος 2015
δημιούργησε, ἀποκλειστικὰ γιὰ τὸ παρὸν ἡμερολόγιο, 14 πίνακες
βασισμένους σὲ εἰκόνες καὶ ὀπτικὸ ὑλικὸ ἀπὸ παραστάσεις καὶ παρουσιάσεις
ἔργων τοῦ Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα.

Ἡμερολόγιο 2016
Ἀφιερωμένο στὰ 80 χρόνια
ἀπ᾿ τὸ χαμὸ τοῦ Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα
(Εἰκονογραφημένο μὲ 14 πίνακες τῆς Ἐριφύλης Γούργου)
ISBN 978-960-99616-5-3
© Φώτης Δ. Κουτσουπιᾶς, ARTEM / ΤέΧΝΗς X-art-ή/ί/ύ-σεις
**
Ἡ φωτογράφηση ἔγινε
ἀπὸ τὸ SΤUDIO Μιχαὴλ Ἀσικίδη, Μητροπόλεως 31, Βέροια
**
Ἐκτύπωση: ΚΑΡΑΜΑΝΛΙΔΗΣ Ν. & Σια Ο.Ε.
Νέα Νικομήδεια Ἠμαθίας, τηλ.: 2331090234, 2331090339
 […..]
Ἡ ποίηση εἶναι πίκρα,
οὐράνιο µέλι ποὺ ἀναβρύζει
ἀπὸ µιὰ ἀόρατη κυψέλη
ποὺ φτιάχνουν οἱ ψυχές.

Ποίηση εἶναι τὸ ἀδύνατο

ποὺ γίνεται δυνατό. Μιὰ ἃρπα
ποὺ ἀντὶ γιὰ χορδὲς ἔχει
καρδιὲς καὶ φλόγες.

Ποίηση εἶναι ἡ ζωὴ

ποὺ περνᾶµε ἀγωνιώντας
περιµένοντας αὐτὸν ποὺ θὰ πάρει
τὴ βάρκα µας στὸ ἄγνωστο.

Τρυφερὰ βιβλία στίχων

εἶναι τ᾿ ἄστρα ποὺ περνᾶνε
ἀπὸ τὴν βουβὴ σιωπὴ
στὸ βασίλειο τοῦ Τίποτα,
γράφοντας στὰ οὐράνια
τὶς ἀσηµένιες στροφές τους.

Ὦ, τὶ βαθιοὶ καηµοὶ
ποὺ δὲν ἔχουν γιάνει
οἱ πονεµένες φωνὲς
τῶν ποιητῶν ποὺ τραγουδᾶνε!
[.….]

Ἀφιερωµένο στὰ ἄπαντα ποιηµάτων τοῦ Ἀντόνιο Ματσάδο

7 Αὐγούστου 1918
ἀπόδοση: Ρήγας Καππάτος
«Federico Garcia Lorca, Ἀνθολογία Ποιηµάτων,
Ἀνθολόγηση Κώστας Μηλτιάδης»
ἐκδ. «Κοροντζῆ», 2006
 Ἡ νύχτα δίψασε γιὰ ἴσκιους
γιὰ χείλη δίψασε ἡ πηγὴ
στενάζει ὁ ἄνεµος στὰ φύλλα
κι εἶναι ἡ σελήνη µοναχή.

Μὰ ἐγὼ διψῶ γιὰ ἕνα τραγούδι

νὰ φτάνει ὣς τοὺς οὐρανοὺς
δίχως φεγγάρια δίχως κρίνους
καὶ δίχως ἔρωτες νεκρούς.

Ἕνα τραγούδι ὅλο γαλήνη

ἕνα τραγούδι φωτεινὸ
παρθένο ἀπὸ τὴν ἀγωνία
κι ἀπὸ τὴ θλίψη ὀρφανό.

Ἡ νύχτα δίψασε γιὰ ἴσκιους

γιὰ χείλη δίψασε ἡ πηγὴ
µὰ εγὼ διψῶ γιὰ ἕνα τραγούδι
νὰ φτάνει µέσα στὴν ψυχή.

Τραγούδι
ἀπόδοση: Σωτήρης Τριβιζᾶς
«Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα,
Σονέτα τοῦ Σκοτεινοῦ Ἔρωτα»
ἐκδ. «Μικρὴ Ἄρκτος», 20052
 Μπῆκε στὰ κλεφτὰ ἡ Σελήνη
µὲ τ᾿ ἄσπρο της τὸ νυχτικὸ
µπῆκε στὸ σιδεράδικο
τ᾿ ἀγόρι στὸ περβάζι
κάθεται καὶ κοιτάζει

Στὴν ἄχνη ποὺ τηνε τυλίγει

τὰ µπράτσα ἡ Σελήνη ἀνοίγει
καὶ τὸ παιδὶ κοιτάει κοιτάει
δυο στήθη ἀπὸ σκληρὸ καλάι

-Μὴ Σελήνη φύγε φύγε

τὶ ἂν ἔρθουν οἱ τσιγγάνοι
τὴν καρδιά σου θὰ τὴν κάνουν
δαχτυλίδι καὶ γιορντάνι

Μὲσ᾿ στὰ λιόφυτα περνᾶνε

οἱ τσιγγάνοι κι ὅλο πᾶνε
µὲ τὰ κεφάλια τους στητὰ
τὰ βλέφαρα µισόκλειστα

Ἂχ τὶ λέει τὸ νυχτοπούλι
µὲσ᾿ τὰ δέντρα τὶ µεράκι
ἀψηλά ἡ Σελήνη πάει
κι ἀπ᾿ τὸ χέρι της κρατάει
ἕνα µελαψὸ ἀγοράκι.

Ἡ Σελήνη στὸ Σιδεράδικο

ἀπόδοση: Ὀδυσσέας Ἐλύτης
«Ὀδυσσέας Ἐλύτης, Ποίηση»
ἐκδ. «Ἴκαρος», 2002
 Ἄχ, γλυκιά µου πεταλούδα,
πόσο ὄµορφα πετᾶς
χρυσοπράσινα φτεράκια
πόσο ὄµορφα κουνᾶς.
Ἄχ, γλυκιά µου πεταλούδα,
σὰν χρυσῆ µαρµαρυγὴ
µὴ µοῦ φύγεις θὰ γυρίσω
νὰ σὲ βρῶ σ᾿ ὅλη τὴ γῆ.
Ἄχ, γλυκιά µου πεταλούδα,
µεῖνε γιὰ λιγάκι ἐδῶ
νὰ χαρῶ τὸ λίκνισµά σου
καὶ τὴ χάρη σου νὰ δῶ.

Ἡ Θαυµαστὴ Μπαλωµατοῦ
πράξη πρώτη
ἀπόδοση: Ἑρρῖκος Μπελιὲς
«Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, Ἡ Θαυµαστὴ Μπαλωµατοῦ»
ἐκδ. «Ἠριδανός», 2006
 Ὦ, παπαρούνα κόκκινη, ποὺ τὸν κάµπο θωρεῖς
σὰν καὶ σένα θέλω νά ῾µαι γλυκειὰ
ποὺ κλαίγοντας τὴ δροσιὰ τῆς αὐγῆς
τὸν οὐρανὸ βάφεις µὲ κόκκινη φορεσιά.
Ἔτσι τ᾿ ἄστρο ποὺ φωτίζει τὸ χωριὸ
ἥλιος γιὰ τὰ σκουληκάκια ποὺ ξυπνοῦν
νὰ µὴ σὲ δῶ, νὰ τυφλωθῶ,
σὰν τὰ φύλλα σου ξεθωριάσουν καὶ µαραθοῦν.
Ἄχ, νὰ ῾µουν µυρµήγκι νὰ µπορῶ νὰ σὲ βλέπω
χωρὶς τὸ κορµί σου τὸ λεπτὸ νὰ τσακίσω
πάντα ἐδῶ κοντά µου νὰ σ᾿ ἔχω
µὲ τ᾿ Ἀπρίλη τὸ µέλι νὰ σὲ φιλήσω.
Γλύκα καὶ φλόγα εἶν᾿ τὰ φιλιά µου
ἀπ᾿ τὴ φωτιά πού ῾χω ἐντός µου
γιὰ σένα θὰ χτυπᾶ ἡ καρδιά µου
µέσα ἀπ᾿ τὰ βάθη τοῦ µνήµατός µου.

Τὰ Μάγια τῆς Πεταλούδας

πράξη πρώτη, σκηνή τέταρτη
ἀπόδοση: Ἰουλία Ἰατρίδη
«Λόρκα, Τὰ Μάγια τῆς Πεταλούδας / Οἱ Φασουλῆδες τοῦ Κατσιπόρρα»
ἐκδ. «Δωδώνη», χ.χ.
 Τ᾿ ὄνειρο προχωράει πάνω στὸ χρόνο,
σὰν ἕνα καράβι ποὺ πλέει στὸ κύµα.
Κανένας δὲ µπορεῖ νὰ διαπεράσει τὴ σπορὰ
µέσ᾿ στ᾿ ὄνειρου τὴν καρδιά.

Ἄϊ! πῶς τραγουδάει ἡ αὐγή, πῶς τραγουδάει!

Τί παγοκρύσταλλα γαλάζια σκορπάει!

Ὁ χρόνος προχωράει στ᾿ ὄνειρο πάνω

χωµένος ἐκεῖ ὣς τὰ µαλλιά.
Τὸ χτὲς καὶ τ᾿ αὔριο κατατρῶνε
τ᾿ ἄφεγγα λούλουδα τοῦ πόνου.

Ἄϊ! πῶς τραγουδάει ἡ νύχτα, πῶς τραγουδάει!

Τί πλῆθος ἀπ᾿ ἀνεµῶνες σκορπάει!

Πάνω στὴν ἴδια τὴν κολόνα

τ᾿ ὄνειρο κι ὁ χρόνος εἶν᾿ ἀγκαλιασµένοι,
µὲ τοῦ παιδιοῦ τὸ κλάµα
ἡ σπασµένη τοῦ γέρου ἡ λαλιὰ ἀντάµα.

Ἄϊ! πῶς τραγουδάει ἡ αὐγή, πῶς τραγουδάει!

Τί πλῆθος ἀπ᾿ ἀνεµῶνες σκορπάει!

Κι ἂν τ᾿ ὄνειρο φαντάζεται τείχη

πάνω στοῦ χρόνου τὸν κάµπο,
ὁ χρόνος νὰ πιστέψει τὸ κάνει
πὼς γεννιέται τὴν ἴδια στιγµή.

Ἄϊ! πῶς τραγουδάει ἡ νύχτα, πῶς τραγουδάει!

Τί παγοκρύσταλλα γαλάζια σκορπάει!

Σὰν Περάσουν Πέντε Χρόνια

πράξη τρίτη, εἰκόνα πρώτη
ἀπόδοση: Κώστας Ζαρούκας
«Federico Garcia Lorca, Θέατρο»
ἐκδ. «Σαµουράι», 1971
 Σὰν ἀνοίγει τὸ πρωί,
εἶναι κόκκινο σὰν αἷµα,
κ᾿ ἡ δροσούλα δὲν τ᾿ ἀγγίζει
ἀπὸ φόβο µὴν καεῖ.
Ἀνοιχτὸ τὸ µεσηµέρι,
σὰν κοράλι εἶναι σκληρό,
καὶ στὰ τζάµια µαγεµένος
βγαίνει ὁ ἥλιος νὰ τὸ δεῖ.
Ὅταν στὰ κλαδιὰ ἀρχινᾶνε
τὰ πουλιὰ νὰ τραγουδᾶν
καὶ λιποθυµᾶ ἡ µέρα
στὶς βιολέτες τοῦ νεροῦ,
ἄσπρο γίνεται, κ᾿ εἶν᾿ ἄσπρο
σὰν κοχύλι τοῦ γιαλοῦ.
Κι ὅταν πιὰ σηµάνει ἡ νύχτα
τὴ γλυκιά της τὴ φλογέρα
καὶ τ᾿ ἀστέρια προχωρᾶνε
κι ὁ ἀγέρας κοιµηθεῖ,
τότε µέσα στὸ σκοτάδι
σιγανὰ θὰ µαραθεῖ.

Δόνα Ροζίτα
πράξη πρώτη
ἀπόδοση: Ἀλέξης Σολοµὸς
«Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, Δόνα Ροζίτα»
ἐκδ. «Δωδώνη», 1986
 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2016

Äå Ôñ Ôå ÐÝ Ðá ÓÜ Êõ Äå Ôñ Ôå ÐÝ Ðá ÓÜ Êõ
1 1 2 3 14 1 2 3
2 4 5 6 7 8 9 10 15 4 5 6 7 8 9 10
3 11 12 13 14 15 16 17 16 11 12 13 14 15 16 17
4 18 19 20 21 22 23 24 17 18 19 20 21 22 23 24
5 25 26 27 28 29 30 31 18 25 26 27 28 29 30

ÖåâñïõÜñéïò ÌÜϊïò

Äå Ôñ Ôå ÐÝ Ðá ÓÜ Êõ Äå Ôñ Ôå ÐÝ Ðá ÓÜ Êõ
6 1 2 3 4 5 6 7 18 1
7 8 9 10 11 12 13 14 19 2 3 4 5 6 7 8
8 15 16 17 18 19 20 21 20 9 10 11 12 13 14 15
9 22 23 24 25 26 27 28 21 16 17 18 19 20 21 22
10 29 22 23 24 25 26 27 28 29
23 30 31

ÌÜñôéïò

Äå Ôñ Ôå ÐÝ Ðá ÓÜ Êõ
10 1 2 3 4 5 6 Äå Ôñ Ôå ÐÝ Ðá ÓÜ Êõ
11 7 8 9 10 11 12 13 23 1 2 3 4 5
12 14 15 16 17 18 19 20 24 6 7 8 9 10 11 12
13 21 22 23 24 25 26 27 25 13 14 15 16 17 18 19
14 28 29 30 31 26 20 21 22 23 24 25 26
27 27 28 29 30

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2016
 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2016

ÙùÏêôþâñéïò
ÙùÉïýëéïò
Äå Ôñ Ôå ÐÝ Ðá ÓÜ Êõ
Äå Ôñ Ôå ÐÝ Ðá ÓÜ Êõ
40 1 2
27 1 2 3
41 3 4 5 6 7 8 9
28 4 5 6 7 8 9 10
42 10 11 12 13 14 15 16
29 11 12 13 14 15 16 17
43 17 18 19 20 21 22 23
30 18 19 20 21 22 23 24
44 24 25 26 27 28 29 30
31 25 26 27 28 29 30 31
45 31

ô
Áõãïõóôïò
ÍïÝìâñéïò
Äå Ôñ Ôå ÐÝ Ðá ÓÜ Êõ
Äå Ôñ Ôå ÐÝ Ðá ÓÜ Êõ
32 1 2 3 4 5 6 7
45 1 2 3 4 5 6
33 8 9 10 11 12 13 14
46 7 8 9 10 11 12 13
34 15 16 17 18 19 20 21
47 14 15 16 17 18 19 20
35 22 23 24 25 26 27 28
48 21 22 23 24 25 26 27
36 29 30 31
49 28 29 30

ÓåðôÝìâñéïò
ÄåêÝìâñéïò
Äå Ôñ Ôå ÐÝ Ðá ÓÜ Êõ
Äå Ôñ Ôå ÐÝ Ðá ÓÜ Êõ
36 1 2 3 4
49 1 2 3 4
37 5 6 7 8 9 10 11
50 5 6 7 8 9 10 11
38 12 13 14 15 16 17 18
51 12 13 14 15 16 17 18
39 19 20 21 22 23 24 25
51 19 20 21 22 23 24 25
40 26 27 28 29 30
53 26 27 28 29 30 31

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2016
 Εἶµ᾿ ἕνας κύκνος στρογγυλὸς µέσ᾿ στὸ ποτάµι,
εἶµ᾿ ἕνα µάτι στὰ ψηλὰ καµπαναριά,
καὶ µέσ᾿ στὶς φυλλωσιὲς φαντάζω
ψεύτικο φῶς τῆς χαραυγῆς.
Κανεὶς δὲ µοῦ γλιτώνει ἐµένα!
Ποιὸς κρύβεται; Ποιανοῦ τὸ κλάµα
γροικιέται µέσ᾿ στὸ χέρσο κάµπο;
Ἕνα µαχαίρι ἔχω κρεµάσει
µέσ᾿ στὸν ἀνταριασµένο ἀγέρα,
ποὺ λαχταράει, µολύβι τώρα,
πόνος νὰ γίνει µέσ᾿ στὸ αἷµα.
Ἀφῆστε µε νὰ µπῶ! Παγώνω
στοὺς τοίχους καὶ στὰ παραθύρια.
Μιὰ στέγη ἀνοῖχτε, µιὰ καρδιά,
νὰ µπῶ νὰ ζεσταθῶ λιγάκι!
Ἄχ, πῶς κρυώνω! Οἱ στάχτες µου
- µέταλλα κοιµισµένα -
ψάχνουν σὲ κάµπους καὶ βουνὰ
τῆς φλόγας τὴν κορφὴ νὰ βροῦνε.
Ὅµως τὸ χιόνι µὲ κουβαλάει
στὶς χαλαζένιες τὶς πλάτες του
καὶ µὲ βυθίζει ὅλο παγωνιὰ
στὰ χαλκοπράσινα βαλτονέρια.
Μὰ τούτη νύχτα θὰ βαφτοῦν
τὰ µάγουλά µου κόκκινο αἷµα,
καὶ τ᾿ ἄγρια βοῦρλα θὰ ζαρώσουν
κάτου ἀπ᾿ τὰ πέλµατα τοῦ ἀγέρα.
Ἴσκιο δὲ θά ῾βρουν καὶ φυλλωσιὰ
γιὰ νὰ γλιτώσουνε ἀπὸ µένα!
Θέλω µονάχα µιὰ καρδιὰ
νὰ µπῶ νὰ ζεσταθῶ λιγάκι!
Δῶστε µου, δῶστε µιὰ καρδιά!
Ζεστή! Τὸ αἷµά της νὰ βάψει
τὰ κρύα βουνὰ τὰ στήθια µου.
Ἀφῆστε µε νὰ µπῶ, ἄχ, ἀφῆστε!
[…]

Ματωµένος Γάµος
πράξη τρίτη, εικόνα πρώτη
ἀπόδοση: Νίκος Γκάτσος
«Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, Θέατρο καὶ Ποίηση»
ἐκδ. «Πατάκη», 201413
 Ὦ, χωράφι ὀργωµένο ἀπὸ τὸν πόνο!
Ὦ, θύρα µανταλωµένη νὰ µὴν µπεῒ ἡ ὀµορφιά!
Λαχταράω ἕνα παιδί, ὅµως ὁ ἄνεµος µοῦ φέρνει
χρυσάνθεµα ἀπὸ τὸν ὕπνο τοῦ φεγγαριοῦ.
Βαθιὰ µέσα µου ἔχω δύο ζεστὲς πηγές,
δυὸ βρυσοµάνες γεµάτες γάλα ποὺ βαριὰ
χτυποῦν τὴ σάρκα µου σὰν καλπασµὸς ἀλόγου
κι ἀνασαλεύουν τὰ κλωνάρια τοῦ καηµοῦ,
τρέµουνε µέσ᾿ στὴν καρδιά µου.
Ὦ, στήθη τυφλὰ κάτω ἀπὸ τὸ ροῦχο µου!
Ὦ, περιστέρια δίχως µάτια καὶ λευκότητα!
Μὲ καίει καὶ µὲ ρηµάζει τὸ σκλαβωµένο αἷµά µου
- µελίσσι ἀγριεµένο ποὺ κεντάει τὸν κόρφο µου!
Ὅµως, θὰ ᾿ρθεῖς, ἀγάπη µου, µωρό µου, γιέ µου!
Ὅπως ἡ θάλσσα κρύβει στὰ σπλάχνα της ἁλάτι
κι ἡ γῆ σπόρους ποὺ θὰ καρπίσουν,
ἔτσι καὶ τῆς γυναίκας ἡ κοιλιὰ φυλάει παιδιὰ
σὰν σύννεφο ποὺ τὴ γλυκιὰ βροχή κρατάει.

Γέρµα
πράξη δεύτερη, σκηνὴ δεύτερη
ἀπόδοση: Ἑρρῖκος Μπελιὲς
«Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, Γέρµα»
ἐκδ. «Ἠριδανός», 2006
[…..]
ΜΠΕΡΝΑΝΤΑ:
[…..] Στὰ ὀχτὼ χρόνια ποὺ θὰ κρατήσουµε λύπη γιὰ τὸν πατέρα
σας, ὀ ἀέρας τοῦ δρόµου δὲ θὰ µπεῖ σ᾿ αὐτὸ τὸ σπίτι. Βάλτε το καλὰ
στὸ µυαλό σας. Τὰ πορτοπαράθυρα θὰ εἶναι σὰ νὰ τά ῾χουµε
χτισµένα µὲ τοῦβλα. Ἔτσι γινότανε στὸ σπίτι τοῦ πατέρα µου, ἔτσι
καὶ στοῦ πατέρα τοῦ πατέρα µου. Καὶ ἀπὸ τώρα, ν᾿ ἀρχίστε νὰ
ράβετε τὰ προικιά σας. Στὸ µεγάλο σεντούκι ἔχω εἴκοσι τόπια λινό,
γιὰ νὰ κόφτε σεντόνια καὶ µαξιλάρια. Ἡ Μαγδαλένα θὰ σᾶς τὰ
κεντήσει.
ΜΑΓΔΑΛΕΝΑ:
Ἄλλη ὄρεξη δὲν εἶχα.
ΑΔΕΛΑ:
Ἅµα δὲ θέλεις νὰ τὰ κεντήσεις, µὴν τὰ κεντᾶς! Ἔτσι τὰ δικά σου θὰ
φαίνονται ὀµορφότερα!
ΜΑΓΔΑΛΕΝΑ:
Δὲ δίνω πεντάρα οὔτε γιὰ τὰ δικά µου, οὔτε γιὰ τὰ δικά σας. Ἐγὼ θὰ
µείνω ἀνύπαντρη - τὸ ξέρω! Ἀλλὰ καλύτερα νὰ κουβαλάω σακιὰ
στὸ µύλο, παρὰ νὰ κάθοµαι καὶ νὰ µαραζώνω ἐδῶ µέσα.
ΜΠΕΡΝΑΝΤΑ:
Ἔτσι εἶναι οἱ γυναῖκες.
ΜΑΓΔΑΛΕΝΑ:
Φωτιὰ νὰ τὶς κὰψει τὶς γυναῖκες!
ΜΠΕΡΝΑΝΤΑ:
Ἐδῶ µέσα θὰ γίνεται ὅ,τι προστάζω ἐγώ. Δὲν ἔχεις πιὰ τὶς πλάτες
τοῦ πατέρα σου, γιὰ νὰ κάνεις ὅ,τι θέλεις. Βελόνα καὶ κλωστὴ γιὰ
τὶς γυναῖκες - καµτσίκι καὶ µουλάρι γιὰ τοὺς ἄντρες. Αὐτὸ
ταιριάζει σ᾿ ἀνθρώπους τῆς σειρᾶς µας.
[…..]

Τὸ Σπίτι τῆς Μπερνάντα Ἄλµπα

πράξη πρώτη
ἀπόδοση: Νίκος Γκάτσος
«Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, Θέατρο καὶ Ποίηση»
ἐκδ. «Πατάκη», 201413
 …..]
Πρίγκηπας ἄλλος στὴ Σεβίλλη
νὰ συγκριθεῖ µαζί του δὲ µποροῦσε,
οὔτε σπαθὶ σὰν τὸ σπαθί του,
οὔτε καρδιὰ τόσο καθάρια.
Σὰν ποταµὸς ἀπὸ λιοντάρια
ἡ δύναµή του ἡ θεσπέσια,
καὶ σὰ µαρµάρινος κορµὸς
ἡ σύνεσή του ἡ σµιλεµένη.
Ἀέρας Ρώµης ἀνδαλουσιάνικης
χρύσιζε τὸ κεφάλι του,
νάρδος ἦταν τὸ γέλιο του
ἀπὸ ἁλάτι καὶ σπιρτάδα.
Τὶ µέγας ταυροµάχος στὴν ἀρένα!
Τὶ ὀρεσίβιος σπουδαῖος στὰ βουνὰ τῆς σιέρας!
Καὶ µὲ τὰ στάχυα τὶ λεπτός!
Καὶ τὶ σκληρὸς µὲ τὰ σπιρούνια!
Τὶ τρυφερὸς µὲ τὴ δροσοσταλίδα!
Τὶ ἀστραφτερὸς στὸ πανηγύρι!
Τὶ φοβερὸς µὲ τὶς ἔσχατες
µπαντερίλλιες τοῦ ἐρέβους!

Ὅµως τώρα κοιµᾶται ἀτέλειωτα.

Τώρα ἡ χλόη καὶ τὰ βρύα
ἀνοίγουνε µὲ σταθερὰ τὰ δάχτυλα
τὸ ἄνθος τοῦ κρανίου του.
Καὶ τὸ αἷµά του κυλάει τραγουδώντας:
µέσ᾿ ἀπὸ βαλτοτόπια καὶ λειβάδια,
γλυστρώντας ἀπὸ κέρατα σκληρά,
µετεωρίζεται χωρὶς ψυχὴ µέσ᾿ στὴν ὀµίχλη,
σκοντάφτοντας σὲ χίλιες δυὸ ὀπλές,
σὰ µιὰ µεγάλη, µαύρη, λυπηµένη γλῶσσα,
γιὰ νὰ γενεῖ µιὰ λίµνη ἀγωνίας
πλάι στὸν Γουδαλκιβὶρ τῶν ἄστρων.
[…..]

Θρῆνος γιὰ τὸν Ἰγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας

Τὸ Χυµένο Αἷµα
ἀπόδοση: Χρίστος Γούδης
«Λόρκα, Ποιήµατα τῆς Ἀνδαλουσίας»
ἐκδ. «Π. Τραυλός», 2003
 Σκάβουν τὸ χῶµα οἱ πετεινοὶ
σκάβουν ζητώντας τὴν αὐγὴ
τὴν ὥρα ποὺ ἀπ᾿ τὰ σκοτεινὰ
ἡ Κυρὰ ἡ Παντέρµη ροβολᾶ
Μαύρη µαυρίλα εἶν᾿ ἡ ψυχή της
κι ὠχρὸ µπακίρι τὸ πετσί της
τὰ στήθια της ὡσὰν τ᾿ ἀµόνια
ποὺ τὰ χτυποῦν χωρὶς συµπόνια
-Παντέρµη τὶ ζητᾶς ἐδῶ
µόνη σου δίχως σύντροφο;
-Κι ἂν εἶναι κάτι νὰ ζητῶ
πέ µου σὲ γνοιάζει ἐσένανε;
Ζητάω κεῖνο ποὺ ζητῶ
ζητάω τὴν ἴδια ἐµένανε
-Παντέρµη πὲς ποιὸς ὁ καηµός σου
ποιὸς ὁ ἀγιάτρευτος καηµός σου;
-Ποιὸς ὁ καηµός µου; Μαύρη πίσσα
῾γίνη ἡ λινή µου ἡ πουκαµίσα
καὶ µέσ᾿ στὸ σπίτι σὰν τρελὴ
σούρνω τὸ ξέπλεκο µαλλὶ
-Παντέρµη λοῦσε τὸ κορµί σου
λοῦσ᾿ το χελιδονονερὸ
κι ἄσε Κυρά µου τὴν ψυχή σου
ἄσ᾿ τηνε νά ῾βρει ἀναπαµὸ
Ἄχου τσιγγάνικες ψυχὲς
ὅλο κρυφὲς νεροσυρµὲς
πίκρες µαζὶ καὶ θάµατα
στὰ µακρινὰ χαράµατα.

Ἡ Κυρὰ ἡ Παντέρµη
ἀπόδοση: Ὀδυσσέας Ἐλύτης
«Ὀδυσσέας Ἐλύτης, Ποίηση»
ἐκδ. «Ἴκαρος», 2002
 Νὰ στερηθῶ τὸ θαῦµα µὴ µ᾿ ἀφήσεις
στὰ µάτια σου νὰ χάνοµαι καὶ νὰ ῾χω
τὴ νύχτα ν᾿ ἀκουµπάει στὸ µάγουλό µου
τὸ ρόδο τῆς ἀνάσας σου µονάχο.

Πονῶ ποὺ εἶµαι ἐδῶ, σ᾿ αὐτὴ τὴν ὄχθη,

κορµὸς χωρὶς κλαδιὰ στὴν ἐρηµιά του
χωρὶς χυµὸ χωρὶς πηλὸ καὶ ἄνθη
γιὰ τὸ σαράκι µέσ᾿ στὰ σωθικά του.

Ἂν εἶσαι ὁ κρυµµένος θησαυρός µου

ἡ σταύρωση καὶ ἡ νωπή µου θλίψη
κι ἐγὼ σκυλὶ τῆς ἐπικράτειάς σου

αὐτὸ ποὺ ἔχω κερδίσει ἂς µὴ µοῦ λείψει

καὶ ποὺ στολίζει τώρα τὰ νερά σου
µὲ φύλλα ἀπὸ τὸ φθινόπωρό µου.

Τοῦ Γλυκοῦ Παράπονου

ἀπόδοση: Σωτήρης Τριβιζᾶς
«Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα,
Σονέτα τοῦ Σκοτεινοῦ Ἔρωτα»
ἐκδ. «Μικρὴ Ἄρκτος», 20052
 ...una acciόn vil y disgraciado*

ἡ τέχνη κι ἡ ποίηση δὲν µᾶς βοηθοῦν νὰ ζήσουµε:

ἡ τέχνη καὶ ἡ ποίησις µᾶς βοηθοῦνε
νὰ πεθάνουµε

περιφρόνησις ἀπόλυτη
ἁρµόζει
σ᾿ ὅλους αὐτοὺς τοὺς θόρυβους
τὶς ἔρευνες
τὰ σχόλια ἐπὶ σχολίων
ποὺ κάθε τόσο ξεφουρνίζουν
ἀργόσχολοι καὶ µαταιόδοξοι γραφιάδες
γύρω ἀπὸ τὶς µυστηριώδικες κι αἰσχρὲς συνθῆκες
τῆς ἐκτελέσεως τοῦ κακορρίζικου τοῦ Λόρκα
ὑπὸ τῶν φασιστῶν

µὰ ἐπὶ τέλους! πιὰ ὁ καθεὶς γνωρίζει

πὼς
ἀπὸ καιρὸ τώρα
- καὶ πρὸ παντὸς στὰ χρόνια τὰ δικά µας τὰ σακάτικα -
εἴθισται
νὰ δολοφονοῦν
τοὺς ποιητὰς
* µιὰ πράξη ἄναντρη καὶ ἀπεχθὴς

Νίκος Ἐγγονόπουλος
Νέα περὶ τοῦ θανάτου τοῦ Ἱσπανοῦ ποιητοῦ
Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα στὶς 19 Αὐγούστου τοῦ 1936
µέσα στὸ χαντάκι τοῦ Καµίνο ντὲ λὰ Φουέντε
«Νίκος Ἐγγονόπουλος, Ὡραῖος σὰν Ἕλληνας, Ποιήµατα,
Ἀνθολόγηση καὶ µετάφραση David Connolly»
ἐκδ. «Ὕψιλον / βιβλία», 2007
**
ὅλοι οἱ Πίνακες: ἀκρυλικὸ σὲ χαρτόνι ἀκουαρέλας,
τῶν ἐσωτερικῶν σελίδων 29Χ18 ἑκ.
τῶν ἐξωφύλλων 18Χ29 ἑκ.
**
ARTEM / Ἡµερολόγια / 7

ΤέΧΝΗς X-art-ή/ί/ύ-σεις
Ἔργα ἀπὸ τὴν ἰδιωτικὴ συλλογὴ
Φώτη, Νίκου & Μιχάλη Κουτσουπιᾶ και Δηµήτρη Ἀνδρεάδη
e-mail: info@artem.gr
Τηλέφωνο ἐπικοινωνίας: 6937033166
www.artem.gr

ἐπιµέλεια:
Ἀπόστολος Ἰωσηφίδης

Τὰ «Ἡµερολόγια» τῶν ἐτῶν 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 καὶ 2015 στὸ διαδίκτυο:
http://artemnotes.blogspot.com/search/label/Δράσεις