Professional Documents
Culture Documents
En 970 : 1997
XuÊt b¶n lÇn 1
Hµ Néi - 2008
TCVN 7507 : 2005
2
TCVN 7507 : 2005
TCVN 7507 : 2005 do Ban kü thuËt tiªu chuÈn TCVN/TC 44 Hµn kim
lo¹i biªn so¹n, Tæng côc Tiªu chuÈn §o l−êng ChÊt l−îng ®Ò nghÞ, Bé
Khoa häc vµ C«ng nghÖ ban hµnh.
Tiªu chuÈn nµy ®−îc chuyÓn ®æi n¨m 2008 tõ Tiªu chuÈn ViÖt Nam cïng
sè hiÖu thµnh Tiªu chuÈn Quèc gia theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 69 cña
LuËt Tiªu chuÈn vµ Quy chuÈn kü thuËt vµ ®iÓm a kho¶n 1 §iÒu 6 NghÞ
®Þnh sè 127/2007/N§-CP ngµy 1/8/2007 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt
thi hµnh mét sè ®iÒu cña LuËt Tiªu chuÈn vµ Quy chuÈn kü thuËt.
3
TCVN 7507 : 2005
4
TCVN 7507 : 2005
KiÓm tra kh«ng ph¸ huû mèi hµn nãng ch¶y - KiÓm tra b»ng
m¾t th−êng
Non-destructive examination of fusion welds - Visual examination
1 Ph¹m vi ¸p dông
Tiªu chuÈn nµy ®Ò cËp ®Õn kiÓm tra b»ng m¾t c¸c mèi hµn nãng ch¶y ®èi víi c¸c vËt liÖu kim lo¹i.
Th«ng th−êng kiÓm tra nµy ®−îc thùc hiÖn ngay sau khi hoµn thµnh c«ng viÖc hµn, nh−ng còng cã
tr−êng hîp ngo¹i lÖ, vÝ dô nh− cã thÓ tiÕn hµnh kiÓm tra t¹i c¸c giai ®o¹n kh¸c trong qu¸ tr×nh hµn khi
tu©n theo yªu cÇu cña mét tiªu chuÈn ¸p dông hoÆc theo tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn tham gia hîp ®ång.
C¸c tµi liÖu viÖn dÉn sau lµ rÊt cÇn thiÕt cho viÖc ¸p dông tiªu chuÈn. §èi víi c¸c tµi liÖu viÖn dÉn ghi
n¨m c«ng bè th× ¸p dông tµi liÖu ®−îc nªu. §èi víi c¸c tµi liÖu viÖn dÉn kh«ng ghi n¨m c«ng bè th× ¸p
dông phiªn b¶n míi nhÊt, bao gåm c¶ c¸c söa ®æi.
TCVN 6834-2 (ISO 9956-2; EN 288-2), §Æc tÝnh kü thuËt vµ sù chÊp nhËn c¸c qui tr×nh hµn vËt liÖu kim
lo¹i - PhÇn 2: §Æc tÝnh kü thuËt cña qui tr×nh hµn hå quang).
TCVN 5868 : 1995 (ISO 9712; EN 473), KiÓm tra kh«ng ph¸ huû - Tr×nh ®é chuyªn m«n vµ cÊp chøng
chØ c¸ nh©n.
EN 12062, Non-destructive examination of welds - General rules (KiÓm tra kh«ng ph¸ huû c¸c mèi hµn-
C¸c qui t¾c chung cho vËt liÖu kim lo¹i).
TCVN 7472 : 2005 (ISO 5817 : 1992 ; EN 25817), Hµn - C¸c liªn kÕt hµn nãng ch¶y ë thÐp niken, titan
vµ c¸c hîp kim cña chóng (trõ hµn chïm tia) - Møc chÊt l−îng ®èi víi khuyÕt tËt.
TCVN 7474 : 2005 (ISO 10042 : 1992; EN 30042), C¸c liªn kÕt hµn hå quang nh«m vµ c¸c hîp kim
nh«m hµn ®−îc - ChØ dÉn c¸c møc chÊt l−îng ®èi víi c¸c khuyÕt tËt.
ISO 3058 : 1974, Non-destructive testing - Aids to visual inspection - Selection of low power magnifiers
(KiÓm tra kh«ng ph¸ huû - Hç trî gi¸m s¸t b»ng m¾t - Lùa chän kÝnh lóp cã ®é phãng ®¹i nhá).
5
TCVN 7507 : 2005
ISO 3599 : 1796, Vernier callipers reading to 0,1 and 0,05 mm (Th−íc cÆp cã du xÝch ®äc ®Õn 0,1 mm
vµ 0,05 mm).
C−êng ®é chiÕu s¸ng trªn bÒ mÆt tèi thiÓu ph¶i lµ 350 lx, nªn dïng 500 lx.
§Ó cã thÓ tiÕn hµnh kiÓm tra trùc tiÕp, ph¶i cã ®ñ kh«ng gian ®Ó m¾t cã thÓ quan s¸t ®−îc bÒ mÆt cÇn
kiÓm tra d−íi gãc kh«ng nhá h¬n 30 0 vµ ë kho¶ng c¸ch 600 mm (xem H×nh 1).
Ph¹m vi
ViÖc kiÓm tra tõ xa, khi sö dông kÝnh ng¾m, kÝnh sîi quang häc hoÆc camera ph¶i ®−îc xem lµ c¸c yªu
cÇu bæ sung vµ ®−îc qui ®Þnh th«ng qua mét tiªu chuÈn ¸p dông hoÆc do tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn
tham gia hîp ®ång.
§Ó ®¹t ®−îc ®é t−¬ng ph¶n tèt vµ hiÖu øng lËp thÓ gi÷a c¸c khuyÕt tËt vµ nÒn, th× nªn sö dông mét
nguån s¸ng bæ sung.
§Ó nhËn biÕt ®−îc c¸c khuyÕt tËt trªn bÒ mÆt, trong tr−êng hîp nghi ngê, nªn bæ sung cho kiÓm tra
b»ng m¾t víi c¸c ph−¬ng ph¸p kiÓm tra kh«ng ph¸ huû kh¸c.
4 Nh©n sù
Nh©n sù thùc hiÖn kiÓm tra theo tiªu chuÈn nµy cÇn ph¶i:
a) biÕt râ c¸c tiªu chuÈn, qui t¾c vµ qui ®Þnh cã liªn quan;
c) cã thÞ lùc tèt phï hîp víi c¸c yªu cÇu theo TCVN 5868 : 1995, kh¶ n¨ng nh×n nµy ph¶i ®−îc kiÓm
tra 12 th¸ng mét lÇn.
6
TCVN 7507 : 2005
Ph¹m vi kiÓm tra ®−îc x¸c ®Þnh tr−íc trong tiªu chuÈn ¸p dông hoÆc do tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn tham
gia hîp ®ång.
Ng−êi kiÓm tra cËn ®−îc cung cÊp víi c¸c tµi liÖu kiÓm tra vµ c¸c tµi liÖu chÕ t¹o cÇn thiÕt.
C¸c mèi hµn cho phÐp tiÕp cËn ®−îc ®Ó kiÓm tra th× ph¶i ®−îc kiÓm tra ngay sau khi hµn, vµ ®«i khi
còng cÇn ph¶i kiÓm tra sau khi xö lý bÒ mÆt.
NÕu cÇn thiÕt ph¶i kiÓm tra b»ng m¾t tr−íc khi hµn th× viÖc chuÈn bÞ liªn kÕt hµn ph¶i ®−îc kiÓm tra ®Ó
x¸c ®Þnh xem:
a) h×nh d¹ng vµ kÝch th−íc cña viÖc chuÈn bÞ liªn kÕt hµn cã ®¸p øng ®−îc c¸c yªu cÇu qui ®Þnh trong
chØ dÉn qui tr×nh hµn hay kh«ng, vÝ dô phï hîp víi TCVN 6834-2.
b) c¸c mÆt nãng ch¶y vµ c¸c bÒ mÆt liÒn kÒ ®· ®−îc lµm s¹ch hay ch−a;
c) c¸c phÇn liªn kÕt b»ng hµn ®· ®−îc cè ®Þnh chÝnh x¸c víi nhau phï hîp víi b¶n vÏ hoÆc chØ dÉn hay ch−a.
Khi cã yªu cÇu, c¸c mèi hµn ph¶i ®−îc kiÓm tra trong qu¸ tr×nh hµn ®Ó x¸c ®Þnh xem:
a) mçi ®−êng hµn hoÆc líp kim lo¹i hµn ®· ®−îc lµm s¹ch tr−íc khi hµn ®−êng hµn tiÕp theo hay
ch−a. CÇn ®Æc biÖt chó ý tíi liªn kÕt gi÷a kim lo¹i hµn vµ mÆt nãng ch¶y.
b) kh«ng cã khuyÕt tËt cã thÓ nh×n thÊy ®−îc, vÝ dô c¸c vÕt nøt hoÆc rçng. NÕu nh×n thÊy c¸c khuyÕt
tËt d¹ng nµy th× ph¶i b¸o c¸o ®Ó t×m biÖn ph¸p kh¾c phôc tr−íc khi hµn kim lo¹i hµn tiÕp theo.
c) d¹ng chuyÓn tiÕp gi÷a c¸c ®−êng hµn còng nh− gi÷a mèi hµn vµ kim lo¹i c¬ b¶n ph¶i cã h×nh d¹ng
sao cho cã thÓ ®¶m b¶o ®−îc sù nung ch¶y tèt khi hµn ®−êng hµn tiÕp theo.
d) chiÒu s©u vµ h×nh d¹ng cña r·nh hµn phï hîp víi b¶n ®Æc tÝnh kü thuËt qui tr×nh hµn (WPS) hoÆc
cã thÓ so s¸nh víi h×nh d¹ng r·nh hµn ban ®Çu ®Ó ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn ®· qui ®Þnh khi t¸ch toµn
bé kim lo¹i hµn.
Ph¶i kiÓm tra mèi hµn hoµn thiÖn cÇn ®Ó x¸c ®Þnh xem cã ®¸p øng viÖc tham chiÕu ®−îc tiªu chuÈn nghiÖm
thu ®· tho¶ thuËn, ch¼ng h¹n TCVN 7472 hoÆc TCVN 7474 hoÆc th«ng qua viÖc tham chiÕu prEN 12062
hay ch−a. NÕu viÖc kiÓm tra trªn kh«ng cã trong c¸c yªu cÇu cña tiªu chuÈn ¸p dông hoÆc trong tho¶
thuËn gi÷a c¸c bªn tham gia hîp ®ång th× ph¶i kiÓm tra theo c¸c néi dung ®−îc nªu trong 8.2 ®Õn 8.5.
7
TCVN 7507 : 2005
a) toµn bé xØ ®· ®−îc lo¹i bá b»ng tay hay biÖn ph¸p c¬ häc. ViÖc lµm s¹ch nµy nh»m tr¸nh sù che
khuÊt c¸c khuyÕt tËt;
c) khi cã yªu cÇu chØnh söa mèi hµn cÇn tr¸nh sù qu¸ nhiÖt do mµi vµ tr¸nh ®Ó l¹i c¸c vÕt mµi vµ sù
kh«ng b»ng ph¼ng;
d) ®èi víi c¸c mèi hµn gãc vµ gi¸p mÐp cÇn ®−îc chØnh söa cho b»ng ph¼ng th× c¸c liªn kÕt ph¶i cã
sù chuyÓn tiÕp ®Òu víi kim lo¹i c¬ b¶n, kh«ng bÞ lâm.
a) profin cña mÆt mèi hµn vµ kÝch th−íc phÇn låi v−ît qu¸ cña mèi hµn ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña tiªu
chuÈn nghiÖm thu (xem 8.1);
b) bÒ mÆt mèi hµn ph¶i ®Òu, b−íc cña v©n hµn ph¶i ®Òu vµ h×nh d¹ng bªn ngoµi ph¶i ®¸p øng yªu
cÇu. Ph¶i ®o kho¶ng c¸ch gi÷a líp hµn cuèi cïng vµ kim lo¹i c¬ b¶n hay vÞ trÝ c¸c ®−êng hµn nÕu
WPS yªu cÇu;
c) chiÒu réng mèi hµn ph¶i ®ång ®Òu trªn toµn chiÒu dµi mèi hµn vµ ®¸p øng c¸c yªu cÇu ®−îc cho
trong b¶n vÏ mèi hµn hay trong tiªu chuÈn nghiÖm thu (xem 8.1). T¹i c¸c mèi hµn gi¸p mÐp cÇn
ph¶i kiÓm tra viÖc thùc hiÖn ®Çy ®ñ nguyªn c«ng chuÈn bÞ mèi hµn.
Ph¶i kiÓm tra c¸c sai lÖch so víi tiªu chuÈn nghiÖm thu c¸c bé phËn kiÓm tra ®−îc b»ng m¾t cña mèi
hµn, nghÜa lµ ch©n mèi hµn vµ c¸c bÒ mÆt mèi hµn cña mèi hµn gi¸p mÐp mét phÝa.
a) trong tr−êng hîp c¸c mèi hµn gi¸p mÐp mét phÝa ®é thÊu hiÖn t−îng ch¸y c¹nh, lâm ch©n mèi hµn
vµ ch¸y thñng hoÆc rç co ph¶i ë trong giíi h¹n qui ®Þnh cña tiªu chuÈn nghiÖm thu;
b) sù ch¸y mÐp mèi hµn ph¶i ë trong giíi h¹n cña tiªu chuÈn nghiÖm thu;
c) c¸c khuyÕt tËt trªn bÒ mÆt mèi hµn hoÆc trong vïng ¶nh h−ëng nhiÖt nh− c¸c vÕt nøt hay rç khÝ
®−îc ph¸t hiÖn cã sù trî gióp cña dông cô quang häc khi cÇn thiÕt, ph¶i tu©n theo c¸ chuÈn cø
chÊp nhËn thÝch hîp;
d) ph¶i t¸ch c¸c phô kiÖn ®−îc hµn t¹m thêi vµo kÕt cÊu ®Ó ®¬n gi¶n ho¸ cho viÖc chÕ t¹o vµ l¾p ghÐp
nh−ng kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn chøc n¨ng cña kÕt cÊu hay kh¶ n¨ng kiÓm tra sao cho phô kiÖn nµy
kh«ng bÞ h− háng. Ph¶i kiÓm tra vïng hµn t¹m thêi c¸c cÊu kiÖn ®Ó ®¶m b¶o kh«ng cã vÕt nøt.
8
TCVN 7507 : 2005
Cã thÓ cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh c¸c kiÓm tra kh¸c n÷a sau khi ®· xö lý nhiÖt sau hµn.
9 KiÓm tra b»ng m¾t c¸c mèi hµn ®F ®−îc söa ch÷a
NÕu c¸c mèi hµn kh«ng tho¶ m·n hoÆc chØ tháa m·n mét phÇn c¸c chuÈn cø chÊp nhËn vµ cÇn thiÕt
ph¶i söa ch÷a th× ph¶i tiÕn hµnh c¸c kiÓm tra ®−îc nªu trong 9.2 vµ 9.3.
Ph¶i kiÓm tra ®Ó b¶o ®¶m r»ng mèi hµn ®· ®−îc khoÐt ®ñ s©u vµ dµi ®Ó lo¹i bá tÊt c¶ c¸c khuyÕt tËt. Còng
ph¶i t¹o ra ®é nghiªng thoai tho¶i tõ ch©n r·nh c¾t khoÐt ®Õn bÒ mÆt cña kim lo¹i hµn t¹i c¸c mÆt mót vµ
mÆt bªn cña r·nh c¾t. ChiÒu réng vµ profin cña r·nh c¾t ph¶i sao cho cã ®ñ kho¶ng trèng cho viÖc hµn l¹i.
Ph¶i kiÓm tra ®Ó b¶o ®¶m r»ng khi thùc hiÖn viÖc c¾t khoÐt qua mèi hµn cã khuyÕt tËt th× kh«ng ®−îc phÐp
hao tæn qu¸ nhiÒu vËt liÖu, hoÆc khi mét ®o¹n c¸c chi tiÕt hµn chøa mèi hµn cã khuyÕt tËt ®· ®−îc c¾t bá ®i
vµ l¾p vµo mét ®o¹n míi th× h×nh d¹ng vµ kÝch th−íc chuÈn bÞ mèi hµn cÇn ®¸p øng c¸c yªu cÇu qui ®Þnh.
Ph¶i kiÓm tra mçi mèi hµn ®· söa ch÷a theo c¸c yªu cÇu t−¬ng tù nh− mèi hµn ban ®Çu ®· qui ®Þnh trong
®iÒu 8.
10 Hå s¬ kiÓm tra
Kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i l−u hå s¬ kiÓm tra trong mäi tr−êng hîp. Tuy nhiªn khi ®−îc qui ®Þnh, cÇn ph¶i
l−u hå s¬ ®Ó chøng tá r»ng ®· thùc hiÖn c¸c néi dung kiÓm tra b»ng m¾t cã liªn quan t¹i mçi giai ®o¹n
cña qui tr×nh hµn. CÇn ®−a vµo hå s¬ c¸c th«ng tin sau:
d) vËt liÖu;
9
TCVN 7507 : 2005
i) c¸c khuyÕt tËt v−ît qu¸ chuÈn cø chÊp nhËn vµ vÞ trÝ cña chóng;
l) c¸c kÕt qu¶ kiÓm tra dùa theo chuÈn chÊp nhËn;
Khi cã yªu cÇu c¸c mèi hµn ®· ®−îc kiÓm tra vµ c«ng nhËn cÇn ®−îc ghi nh·n nhËn d¹ng b»ng ký hiÖu
thÝch hîp.
NÕu cÇn ph¶i cã hå s¬ kiÓm tra b»ng m¾t cña mèi hµn th× nªn chôp c¸c bøc ¶nh hoÆc c¸c b¶n vÏ ph¸c
chÝnh x¸c hay c¶ hai lo¹i víi c¸c khuyÕt tËt ®−îc chØ ra râ rµng.
10
TCVN 7507 : 2005
Phô lôc A
(tham kh¶o)
Cã thÓ lùa chän c¸c dông cô sö dông ®Ó ®o ®¹c tõ c¸c môc sau ®©y:
c) bé c¨n l¸ cã ®ñ sè l−îng ®Ó ®o c¸c kÝch th−íc tõ 0,1 mm ®Õn 0,3 mm víi b−íc ®o tèi ®a 0,1 mm;
e) kÝnh lóp víi sù phãng ®¹i tõ 2 ®Õn 5 lÇn, kÝnh nªn cã thang ®o, xem ISO 3058;
1) thiÕt bÞ ®o profin víi ®−êng kÝnh d©y hoÆc chiÒu réng tõ < 1,0 mm vµ ®Çu d©y ®−îc vÏ trßn;
2) vËt liÖu ®Ó lÊy dÊu mèi hµn, vÝ dô chÊt dÎo ®«ng cøng nguéi hoÆc ®Êt sÐt;
3) cã thÓ sö dông g−¬ng, ®Ìn néi soi, kÝnh ng¾m, quang häc sîi, camera TV cho kiÓm tra b»ng m¾t
c¸c mèi hµn cã vÞ trÝ khã tiÕp cËn;
4) dông cô ®o bÊt kú ®−îc tho¶ thuËn gi÷a c¸c tham gia hîp ®ång, nghÜa lµ c¸c d−ìng ®o mèi hµn cã
cÊu tróc ®Æc biÖt, d−ìng ®o chiÒu s©u/chiÒu cao, th−íc kÎ hoÆc th−íc gãc.
C¸c dông cô ®o ®Æc tr−ng vµ c¸c d−ìng ®−îc nªu l¹i trong B¶ng A.1.
Chó thÝch: C¸c dông cô vµ c¸c d−ìng ®o nµy chØ ®−îc trÝch dÉn nh− lµ vÝ dô cho thiÕt bÞ kiÓm tra. Mét sè trong
®ã cã thÓ ®−îc ®¨ng ký mÉu sö dông hoÆc ®−îc ®¨ng ký b¶n quyÒn.
11
12
B¶ng A.1 - Dông cô ®o vµ d−ìng ®o mèi hµn - Ph¹m vi ®o vµ ®é chÝnh x¸c däc
mÐp mm mm ®é l−în
D−ìng ®o mèi hµn ®¬n gi¶n x x - x ≈ 0,5 90 thÊp
13
B¶ng A.1 - Dông cô ®o vµ d−ìng ®o mèi hµn - Ph¹m vi ®o vµ ®é chÝnh x¸c däc (tiÕp theo)
14
KiÓu lo¹i mèi Ph¹m vi §é chÝnh Gãc t©m Sai lÖch
D−ìng ®o mèi hµn M« t¶ Mèi hµn gãc Mèi ®o x¸c däc vµ gãc cho phÐp
hµn l−în cña gãc
ph¼ng lâm låi
gi¸p t©m hay
mÐp mm mm ®é gãc l−în
TCVN 7507 : 2005
NhiÖm vô ®o:
- - - - -
15
B¶ng A.1 - Dông cô ®o vµ d−ìng ®o mèi hµn - Ph¹m vi ®o vµ ®é chÝnh x¸c däc (kÕt thóc)
16
KiÓu lo¹i mèi Ph¹m vi §é chÝnh Gãc t©m Sai lÖch cho
D−ìng ®o mèi hµn M« t¶ Mèi hµn gãc Mèi ®o x¸c däc vµ gãc phÐp cña
ph¼ng lâm låi hµn l−în gãc t©m hay
gi¸p gãc l−în
mÐp mm mm ®é
TCVN 7507 : 2005
D−ìng ®o v¹n n¨ng cho mèi hµn gi¸p mÐp x x x x 0 ®Õn 30 0,1 - ± 25 %